Açıklamalı – İçtihatlı – Sorun Çözümlü Kamu İhale Kanunu ve

Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

Sadettin DOĞANYİĞİT Sayıştay Uzman Denetçisi

Açıklamalı-İçtihatlı-Sorun Çözümlü

KAMU İHALE KANUNU ve

KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU

Güncellenmiş ve Geliştirilmiş 9. Baskı

• İhale Öncesi Yapılması Gereken İş ve İşlemler

• Çerçeve Anlaşma ve Münferit Sözleşme Kapsamındaki Kamu Alımları

• Dinamik Alım Sistemi ve Elektronik Eksiltme

• Yaklaşık Maliyet ve Ödenek Tespit Esasları

• Tüm yönleriyle İş Deneyim Belgeleri

• Elektronik Kamu Alımları Platformu

• Teklif Hazırlama ve Yeterlik Alma

• Örnek Akış Şemalarıyla Yeni İhale Süreci

• Komisyonun Teklif Değerlendirme Aşamaları

• Örneklerle Fiyat Farkı Uygulamaları

• Kabul İşlemleri ve Yapı Denetimi

• Yeni Sistemde Hakediş Düzenlenmesi

• Hakedişten Kesintiler ve Ödeme Süreci

• İtirazen Şikayet ve Yargısal İnceleme

• Yargı ve Kurul Uyuşmazlık Kararları Özetleri

• İş Ortaklıkları, Konsorsiyumlar ve Alt Yükleniciler

• Finansal Kiralama Esas ve Usulleri

• Yeni İhale Sistemini İlgilendiren Tüm Mali Mevzuat

Ankara, 2010

AAççııkkllaammaallıı –– İİççttiihhaattllıı –– SSoorruunn ÇÇöözzüümmllüü KKaammuu İİhhaallee KKaannuunnuu vvee KKaammuu İİhhaallee SSöözzlleeşşmmeelleerrii KKaannuunnuu Sadettin Doğanyiğit Hukuk Kitapları Dizisi: 455 ISBN 978-975-02-1277-2 Dokuzuncu Baskı: Haziran - 2010 © Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.’ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayınlanamaz ve çoğaltılamaz. Sayfa Tasarımı: İlhan Eroğlu Kapak Tasarımı: İsmail Çam Yayın ve Dağıtım: Merkez: Seçkin Yayıncılık, Sağlık Sokak No: 21 06410 Sıhhiye, ANKARA Tel: (0–312) 435 30 30 (Pbx), Faks: (0–312) 435 24 72 Şube: Ankara Adliye Sarayı K Blok Zemin Kat Sıhhiye, ANKARA Tel: (0-312) 309 52 48 Şube: Strazburg Cd. No: 23 Sıhhiye, ANKARA Tel: (0-312) 230 52 62 Şube: Abidei Hürriyet Caddesi 179/E (Şişli Ceza Adliyesi Altı) Şişli- İSTANBUL Tel: (0-212) 234 34 77 Web Adresi: www.seckin.com.tr, E–posta: yayin@seckin.com.tr Baskı: Sözkesen Matbaacılık, Tel: (0–312) 395 21 10

Beni yüreklendiren eşime...

Yazarın Özgeçmişi

Sadettin DOĞANYİĞİT, 1988 yılında Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. İktisat Bö-

lümü’nü bitirdi. Bir süre özel sektörde çalıştı. 1990 yılında Sayıştay’da denetçi yardımcısı olarak göreve başladı. 1992 yılında Sayıştay Denetçisi kadrosuna atandı.

1996 yılında, Fransa’da (Paris) OECD ve UNESCO Daimi Temsilciliklerinde mesleki konularda inceleme ve araştırmalarda bulundu. 1997 yılında Pakistan’da uluslararası düzeyde organize edilen Audit of Procurement, Inventory & Contract Management kursunu başarı ile tamamlayarak ‘Auditor General of Pakistan Performance Audit Wing’ sertifikasını almaya hak kazandı. Bir süreliğine İngilte-re’ye (Cambridge) eğitim için gönderildi.

1999 yılında Sayıştay Baş Denetçililiği; 2004 yılında Sayıştay Uzman Denetçi-liği görevlerine getirildi. Sayıştay bünyesinde üniversite, il özel idareleri ve beledi-yeler denetim birimlerinde görev yaptı.

Sayıştay Dergisi, Maliye ve Sigorta Yorumları Dergisi, Yaklaşım Dergisi, Te-razi Hukuk Dergisi, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Mali Hukuk vb. gibi süreli yayınlar ile çeşitli gazetelerde başta ihale işlemleri ol-mak üzere beş yüzü aşkın mali, hukuki ve iktisadi konularda kaleme alınmış ince-leme-araştırma yazıları ile makaleleri yayımlandı. 19. Türkiye Maliye Sempozyu-munda bir tebliğ sundu. Çeşitli kamu kurum ve kuruluşu, ticaret oda ve dernekle-rinde belediye işlemleri, kamu mali yönetimi, sözleşme hukuku ve kamu ihaleleri konularında düzenlenen pek çok konferans, panel ve seminerlere konuşmacı olarak davet edildi. Çeşitli hukuki ve mali dergilerin yayın ve danışma kurulu üyesidir. Ayrıca SAYDER ve Ankara YMM Odası üyesidir.

Seçkin Yayıncılık A.Ş. yayınları arasında kitaplaşan Belediye Sorunları Reh-beri (3. Baskı), Açıklamalı İçtihatlı Sorun Çözümlü Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu (9. Baskı), Yapım İhalelerine Teklif Hazırlama ve De-ğerlendirme Rehberi, Mal Alım Rehberi, Açıklamalı İçtihatlı Sorun Çözümlü Bele-diye Kanunu ve Büyükşehir Belediye Kanunu (3. Baskı) adlı eserleri bulunmakta-dır. Ayrıca Hayat Yayınları arasında “Başarı Kaf Dağının ardında mı?” adlı bir motivasyon kitabı da yayınlanmıştır.

Evli ve üç çocuk babası olup İngilizce bilen yazar, halen Sayıştay Meslek Mensubu olarak görev yapmaktadır.

Dokuzuncu Baskıya Önsöz

Siz değerli okuyucuların takdiriyle senede iki baskı yapan süreli bir yayın hali-

ne gelen elinizdeki Kitap 9. baskısı ile yine sizlerle. Eser yeni baskısında bir çok bölümüyle yenilendi. Seminer ve konferanslardaki sorularınızla uygulamacı idarele-rin çözüm rehberi haline dönüştü. Gerek idareler ve gerekse isteklilerin işlerini kolaylaştıracak tarzda özgün nitelikte pek çok örnek uygulamalarla zenginleştirildi.

Kamu ihale sistemini kendine özgü sistematiği ve akıcı üslubu ile açıklayan, sorun çözümleri bölümleri ile uygulamada karşı karşıya gelinebilecek soru ve so-runlara ışık tutan, yargı kararları bölümleri ile emsal nitelikteki içtihatları irdeleyen ve bir sarraf titizliğiyle oluşturulmuş güncel uyuşmazlık kararları ile de KİK’in örnek olaylardaki güncel bakış açısını gösteren bu eserin dokuzuncu baskısı ile yine vizyondayız.

Bu baskıda eserden en fazla verimi elde etmeniz ve taramanın elektronik or-tamda kolayca yapılmasını sağlamanız için kitabın “İçindekiler” bölümü CD içinde verilmiştir. Ayrıca her daim güncelliği koruyabilmek adına eserin ikincil mevzuat kısmının CD ortamında kitap ekinde verilmesine devam edilmektedir. Kamu ihale-lerine teklif hazırlayan isteklilerin CD ortamında sunulan standart formları daha etkin kullanabilmeleri için, bu formlar, CD içinde özel hazırlanmış bir formatta sunulmaktadır.

Eserin 9. baskısını yine büyük bir özveri ve titizlikle hazırlayıp sizlere sunan Seçkin Yayıncılık AŞ’nin değerli yönetici ve personeline teşekkürü bir borç biliyo-rum.

Öte yandan bu eseri, 9. baskıya ulaştıran sizlerin ilgi ve alakasıdır. Bu neden-ledir ki, öncelikle bu kitaptan yararlanmaya devam eden her baskısını satın alan sizlere teşekkürlerimi bir borç bilirim.

Son olarak bugüne değin katkı, teşvik ve tavsiyelerini benden esirgemeyen ve bir kısmının eser hakkındaki görüşlerine kitap kapağında yer verdiğim kamu kesimi ve özel sektörün mümtaz ve önde gelen yöneticilerine şükranlarımı sunuyorum.

Eserle ilgili her türlü geri bildiriminizi elektronik olarak www.ihalehukuku.net ve www.seckin.com.tr adreslerine iletebilirsiniz.

Sadettin DOĞANYİĞİT

Haziran 2010, Ankara

Bilgi Notu

Eserden elde edilecek faydayı en yüksek düzeye çıkarmak için eserin başlık sistematiği konusunda aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.

• Hem 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve hem de 4735 sayılı Kamu İhale Söz-leşmeleri Kanununda aynı başlık sistematiği kullanılmıştır.

• Ana başlıklara (örneğin birinci madde için) 1. A, 1. B, 1. C, 1. D, 1. E, ...gibi numaralar verilmiştir. “1” rakamı kanunun birinci maddesini ifade etmektedir. Sonraki “A” harfi maddeye ilişkin “Kanun Metni”ni, “B” harfi maddenin “Açıklama”sını, sonraki harfler sırasıyla madde ile ilgili “Sorun Çözümle-ri”ni, “Yargı Kararları”nı, “Kurul Uyuşmazlık Kararları”nı, “İlgili Mev-zuat”ı ve diğer hususlara ait bir takım bilgi ve açıklamaları içermektedir.

• Her bir “Açıklama” ya da “Sorun Çözümleri” veya “Yargı Kararları”na ilişkin alt başlıklar, 1. B. 1., 1. B. 2., 1. B. 3 veya 1. C. 1., 1. C. 2., 1. C. 3. veyahut 1. D.1, 1. D. 2., 1. D. 3 numaralarıyla ifade edilmektedir.

• Söz konusu bu alt başlıklar altında ikinci bir alt başlığın yer alması gerektiği durumlarda (a), (b), (c) küçük harflerinden oluşan sıralama tercih edilmiştir.

• Kamu İhale Tebliğleri ve Düzenleyici Kurul Kararları, duruma göre ya madde-nin genel işlenişi kapsamında değerlendirilmiş; ya da alâkalı maddenin sonuna “İlgili Mevzuat” bölümüne dercedilmiştir.

• Aradığınız konunun hangi madde içinde geçtiğini kestiremiyorsanız daha hızlı erişim için eserin sonundaki Kavramlar Dizini’nden yararlanabilirsiniz.

İçindekiler

Yazarın Özgeçmişi ............................................................................................................... 7 Dokuzuncu Baskıya Önsöz .................................................................................................. 9 Bilgi Notu .......................................................................................................................... 11 Kısaltmalar ........................................................................................................................ 75

Birinci Kitap 4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNU

KAMU İHALE KANUNU

1.A. KANUN METNİ (Amaç) ............................................................................................. 79 1.B. AÇIKLAMA ................................................................................................................. 80 1.B.1. Kamu Hukuku Kavramı ......................................................................................................... 80 1.B.2. Kamu Denetimi Kavramı ....................................................................................................... 81 1.B.3. Kamu Kaynağı ...................................................................................................................... 81 2.A. KANUN METNİ (Kapsam) .......................................................................................... 82 2.B. AÇIKLAMA ................................................................................................................. 82 2.B.1. Kanun Kapsamı Dışındaki İşlemler ........................................................................................ 88

a. İdarelerin Kamu Kaynağı Kullanımını Gerektirmeyen İşleri ....................................................... 88 b. İdareler Arası Kaynak Aktarımları............................................................................................ 88 c. İdarelerin Kendilerine Bağlı Döner Sermayelerden Yapacakları Alımlar ................................... 88 d. İdarelerin Bankalar Aracılığı ile Yapacakları Fatura Tahsilat İşleri ............................................ 89

2.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .................................................................................................. 89 2.C.1. Kapsam Yönünden Bazı Kurum ve Kuruluşların Durumu ....................................................... 89

a. İdareye Bağlı Dernekler, Vakıflar, Tüzel Kişiler ......................................................................... 89 1. Türkiye Kızılay Derneği ....................................................................................................... 89 2. Türk Hava Kurumu.............................................................................................................. 90 3. Çevre Koruma Vakıfları ....................................................................................................... 90 4. İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı ........................................................ 91

b. Özel Kanunla Kurulmuş ve Kendilerine Kamu Görevi Verilmiş Tüzel Kişiliğe Sahip Kuruluşlar ... 91 1. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları ...................................................................... 91 2. Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. ........................................................................... 92 3. Sosyal Tesisler ................................................................................................................... 93 4. Mahalli İdare Birlikleri ........................................................................................................ 93 5. Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri ........................................................... 94 6. Tarımsal Amaçlı Kooperatifler ............................................................................................ 95 7. Hazineye Ait Taşınmaz Malların Kat veya Arsa Karşılığı İnşaat Yapım İşi ........................... 95 8. Bedeli Velilerce Karşılanan Servis Hizmetleri ve Şartlı Bağışlar .......................................... 96 9. Karayolu Bakım Hizmetleri ve Risk Transferi Yapılmasına Yönelik İhaleler .......................... 96

2.D. YARGI KARARLARI .................................................................................................... 97 2.D.1. İhale Kanununa Tabi Kurumlarca Bu Kanun Hükümleri Dışında Yapılan Alımların Durumu .... 97

14 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

2.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ............................................................................ 97 2.E.1. Kanun Kapsamındaki İhalenin Kanun Kapsamı Dışında Yapılmasının Sonuçları ..................... 97 2.E.2. Üniversite Döner Sermayelerinin İdareden Bağımsız Sayılamayacağı ................................... 97 2.E.3. İdarenin Gelir Teminine İlişkin İhalesi .................................................................................... 98 2.E.4. Kapsam Dışı İhale İçin İtiraz Başvurusu ................................................................................ 98 2.E.5. Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri ........................................................................................... 98 3.A. KANUN METNİ (İstisnalar) ....................................................................................... 99 3.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................... 101 3.B.1. İstisnalar Yönünden Bazı Kurum ve Kuruluşların Durumu .................................................... 110

a. Tarım İşletmesi Müdürlükleri ................................................................................................ 110 b. Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ........................................................ 111 c. Üniversitelerin Ulusal AR-GE Projeleri İstisna Kapsamında mı? ............................................. 111 d. Akaryakıt İkmal ve NATO Pol Tesisleri İşletme Başkanlığı .................................................... 112

3.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ................................................................................................ 112 3.C.1. Elektrik, Su, Doğalgaz Gibi Tekel Niteliği Bulunan Mal ve Hizmetlerin Temini ..................... 112 3.C.2. İstisna Kapsamında Yapılacak Ödemelerde Hangi Belgeler Aranacak? ............................... 113 3.D. YARGI KARARLAR ................................................................................................... 115 3.D.1. İstisna Hükümleri Kapsamında Yapılan İşlere İlişkin Sözleşmelerde Değişiklik

Mümkün mü? .................................................................................................................... 115 3.D.2. (B) Bendi Kapsamında Yapılan İhaleler Sonucunda Aktedilen Sözleşmelerde Yapılacak

Değişiklikler Ne Şekilde Gerçekleştirilecek? ...................................................................... 116 3.D.3. Kamu İhale Kanunundan İstisna Edilen Sözleşmelerden KİK Payı Kesilmesi

Mümkün müdür? ............................................................................................................... 117 3.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI .......................................................................... 118 3.E.1. Kamu İhale Kanununa Tabi Olmayan İlaç Alımı ................................................................... 118 3.E.2. Futbol Müsabakalarında Müşterek Bahis Düzenlenmesi ve Yürütülmesi ............................ 118 3.E.3. İstisna Kapsamındaki İhale İşlemlerine Karşı Şikayet Yolu .................................................. 118 3.F. İLGİLİ MEVZUAT....................................................................................................... 118 3.F.1. İstisna Kapsamındaki Kurumların İhale Yönetmelikleri ........................................................ 118 3.F.2. Tanık Koruma Kanununun İlgili Hükmü ................................................................................ 123 3.F.3. 6831 sayılı Orman Kanununun 40’ıncı Maddesi .................................................................. 124 3.F.4. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3/E Bendine Göre Yapılacak Alımlarda Uygulanacak

Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik ................................................................................... 124 4.A. KANUN METNİ (Tanımlar) ...................................................................................... 128 4.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................... 130 4.B.1. Uygulama Yönetmeliklerinde Yapılan Kavram Tanımlamaları .............................................. 138

a. Yapım İhaleleri ...................................................................................................................... 138 b. Mal Alım İhaleleri .................................................................................................................. 140 c. Hizmet Alım İhaleleri ............................................................................................................. 142 d. Danışmanlık Hizmet İhaleleri ................................................................................................. 143 e. Çerçeve Anlaşma İhaleleri .................................................................................................... 144

4.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ................................................................................................ 145 4.C.1. Ağaçlandırma, Erozyon Kontrolü ve Fidan Dikim İşleri Hizmet Kapsamında

Değerlendirilebilir mi? ........................................................................................................ 145 4.C.2. İhale Yetkilisinin Görev ve Yetkileri Nelerdir? ...................................................................... 145

İçindekiler 15

4.C.3. Bakım ve Onarıma İlişkin İhaleler ....................................................................................... 146 4.C.4. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Hangi Kapsamda İhale Edilecek? .................................. 146 4.C.5. 2886 Sayılı Kanun Kapsamındaki İşlerde İhale Yetkilisi ....................................................... 146 4.C.6. Harcama Yetkisinin Destek Hizmetlerine Devri Mümkün müdür? ....................................... 147 4.C.7. Harcama Yetkilisi Kamu İhale Mevzuatına Tabi Olmayan Giderlere Nasıl Onay Verir? ........ 148 4.C.8. Hizmet Tanımında İsmen Sayılmayan İşler ......................................................................... 149

4.D. YARGI KARARLARI .................................................................................................. 149 4.D.1. Asli Kamu Hizmeti Kabul Edilen İmar Uygulamaları Hizmetinin İhale Edilmesi .................... 149 4.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI .......................................................................... 150 4.E.1. Taşınır ve Taşınmaz Mal ve Hakların Kiralanması ............................................................... 150 4.E.2. Teklif Sahiplerinin İhale Konusu Alanda Faaliyet Göstermesi Zorunlu mudur? ..................... 150 4.E.3. Yemek Yapım ve Dağıtım Hizmetleri Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet İhalesi

Sayılır mı? ......................................................................................................................... 151 4.E.4. İhale İle Sağlık Hizmeti Satın Alınması ................................................................................ 151 4.F. İLGİLİ MEVZUAT....................................................................................................... 151 4.F.1. Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ .......................................................................... 151

a. Harcama Yetkililerinin Belirlenmesi ....................................................................................... 152 b. Merkez Teşkilatı Harcama Yetkilileri ..................................................................................... 153 c. Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinde Harcama Yetkilileri ........................................ 153 d. Özel Bütçeli İdarelerde Harcama Yetkilileri ............................................................................ 154 e. Sosyal Güvenlik Kurumlarında Harcama Yetkilileri ................................................................ 155 f. Mahalli İdarelerde Harcama Yetkilileri .................................................................................... 156 g. Merkez Dışı Birimlerde Harcama Yetkilileri ........................................................................... 156 h. Harcama Yetkisinin Birleştirilmesi ........................................................................................ 156 ı. Harcama Yetkisinin Devri ....................................................................................................... 157 i. Diğer Hususlar ....................................................................................................................... 157

4.F.2. Mahalli İdarelerde Harcama Yetkilisi ve İhale Yetkilisi Kavramlarının Açıklanması .............. 158 a. Harcama Yetkililerinin Belirlenmesi ....................................................................................... 159 b. Harcama Yetkisinin Birleştirilmesi ........................................................................................ 159

5.A. KANUN METNİ (Temel İlkeler) ............................................................................... 161 5.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................... 162 5.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ................................................................................................ 163 5.C.1. Ödenek Miktarının Tespitinde KDV’nin Durumu .................................................................. 163 5.C.2. Çerçeve Anlaşma İhalelerindeki Temel İlkeler .................................................................... 164 5.C.3. Temel İhale İlkeleri ............................................................................................................. 164

5.D. YARGI KARARLARI .................................................................................................. 165 5.D.1. Aynı Cihazın Kısa Aralıklarla İki Ayrı İhaleyle Satın Alınması .............................................. 165 5.D.2. Statik Hesaplarla Betonarme Hesaplarının Ayrı Ayrı Yaptırılması ....................................... 165 5.D.3. Ayrı İhale Usullerinin Uygulanmasını Gerektiren İşlerin Aynı İhalede Toplanması ............... 165 5.D.4. İhalede Usulsüzlük, Gizlilik ve Rekabetin Engellenmesi ....................................................... 166 5.D.5. İki Ayrı İhale Konusu Alım .................................................................................................. 166 5.D.6. Aynı İhalede Birleşemeyecek İşlerin Kapsamı .................................................................... 166 5.D.7. Asfalt Alımının Süreklilik Arz Eden Bir Yapım İşi Olarak Değerlendirilmesi .......................... 166 5.D.8. Bölünemezlik İlkesinin İhlali ................................................................................................ 167

16 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

5.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI .......................................................................... 167 5.E.1. Teklif Sayısı Rekabet İlkesi İlişkisi ...................................................................................... 167 5.E.2. İhale Doküman Kurallarının Kabul Şartı ............................................................................... 167 5.E.3. Temel Atma Tören Giderlerinin Yükleniciye Karşılatılması .................................................. 168 5.E.4. İş Deneyim Belgesi İle Birlikte Referansın Da İstenmesi Mümkün müdür? ......................... 168 5.E.5. İdarenin Arızanın Giderim Süresini Çalışma Süresi Kaybı Olarak Görmemesi ...................... 169 5.E.6. Eşit Muamele İlkesine Aykırılık ........................................................................................... 169 5.E.7. Yeterliğin Belirlenmesinin Rekabete Aykırı Olması .............................................................. 169 5.E.8. Rekabeti Engelleyici Tercih Sebebi Belirlenmesi ................................................................. 170 5.E.9. Kiralama Yoluyla Araç Temininin Önünün Tıkanması .......................................................... 170 5.E.10. Satış Sonrası Hizmet Yeterlilik Belgesi İstenmesi ............................................................. 170 5.E.11. İlkelere Aykırılığın Doğuracağı Sonuç ............................................................................... 170 5.E.12. Tüm Malzemenin Aynı Marka Olması Şartının Aranması .................................................. 170 5.E.13. Taşınır ve Taşınmaz Mal ve Hakların Kiralanması ............................................................. 171 5.E.14. İşi Yapamayacak Nitelikteki İsteklilerin İhaleye Katılmalarının Sağlanması ....................... 171 5.E.15. Yerli ve Yabancı İstekliler Açısından Farklı Teslim Sürelerinin Öngörülmesi ...................... 172 5.E.16. Benzer İş Tanımının Tek Sözleşmeye Bağlı Olarak Birden Fazla Hizmeti Kapsayacak

Şekilde Yapılması ............................................................................................................. 172 5.E.17. Gerçekçi Bir Fiyat Yarışması Sonucunda Oluşmayan En Avantajlı Teklif ........................... 172 5.E.18. Harita Mühendisliği ve Şehir Planlamacılığı İşinin Birlikte İhale Edilmesi Mümkün

müdür? ............................................................................................................................. 173 5.E.19. Transfer İstasyonu Yapılması Koşulunun Şarta Bağlanması .............................................. 173 5.E.20. Binek Aracının Günlük Ne Kadar Süre ile Çalıştırılacağının Belirtilmemesi ........................ 173 5.E.21. İşin Niteliği ile Uyuşmayan Benzer İş Tanımı .................................................................... 174 5.F. İLGİLİ MEVZUAT....................................................................................................... 174 5.F.1. Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ......................................................................... 174 6.A. KANUN METNİ (İhale Komisyonu) .......................................................................... 186 6.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................... 187 6.B.1. Komisyon Üyelerinin Muayene ve Kabul Komisyonunda Görevlendirilmesi Mümkün

müdür? .............................................................................................................................. 189 6.B.2. Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Oluşturulan İhale Komisyonları ........................................... 189 6.B.3. Tüm Üyelerin İşin Uzmanı Olduğu İhaleler .......................................................................... 190 6.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ................................................................................................ 190 6.C.1. Belediye Başkan Yardımcısı Olarak Görevlendirilen Meclis Üyeleri İhale

Komisyonlarında Görev Alabilirler mi? ............................................................................... 190 a. Konunun 2886 sayılı Kanun Çerçevesinde İncelenmesi ......................................................... 190 b. Seçimle Gelen Belediye Başkan Yardımcılığı Müessesesi .................................................... 191 c. Devlet Memurları Kanun Hükümleri....................................................................................... 191 d. Konunun 4734 sayılı Kanun Çerçevesinde İncelenmesi ......................................................... 191

6.C.2 İhale Komisyonlarının İş Deneyimini Gösteren Belgeleri İnceleme Yetkisi ........................... 192 6.D. YARGI KARARLARI .................................................................................................. 192 6.D.1. İhale Komisyon Üyelerinin Kusurları Sonucu Doğan Hazine Zararı ...................................... 192 6.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI .......................................................................... 192 6.E.1. İhale Yetkelisini İhale Komisyonu Yerine Geçmesi .............................................................. 192 6.E.2. İhale Komisyonunun Sözlü Emirle Görevlendirilmesi ........................................................... 192

İçindekiler 17

6.E.3. Yeterliğin Tespitinin İkinci Bir Komisyon Marifetiyle Yapılması ........................................... 193 6.E.4. Yönetim Kurulu Yetkisinin Genel Müdürce Kullanılması ...................................................... 193 6.E.5. İhale Yetkilisinin Görevlendirmediği Komisyon Üyesinin Durumu ........................................ 193 6.E.6. Bilgisayar Alım İhale Komisyonunda Bir Uzmanın Yer Almış Olması ................................... 193 6.E.7. Komisyona Mali İşler Dairesi Başkanının Yerine Yedek Üyenin Değil Yardımcısının

Katılması ........................................................................................................................... 194 6.E.8. İhale Yetkilisinin Komisyona Talimat Vermesi ..................................................................... 194 6.E.9. İhalede Yedek Komisyon Üyeleri Yerine Atanan Yeni Üyelerin Görev Alması ...................... 194 6.E.10. Komisyonda Görevlendirilmemiş Kişilerin Varlığı .............................................................. 195 6.E.11. Yeterli Sayıda Olmayan İhale Komisyonunun Yaptığı İşlemler ........................................... 195 6.E.12. İhale Komisyonu Zarfların Açılması ve Tekliflerin Açıklanması Aşamasını

Erteleyebilir mi? ............................................................................................................... 195 6.E.13. İhale Komisyon Üyesinin Şikayetin İncelenmesinde Raportör Olarak Görevlendirilmesi .... 195 7.A. KANUN METNİ (İhale İşlem Dosyası) ..................................................................... 196 7.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................... 196 7.B.1. İhale Onay Belgesi ............................................................................................................. 197 7.C. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI .......................................................................... 200 7.C.1. İhale İşlem Dosyasının Eksik Olması .................................................................................. 200 7.C.2. Dokümanda ve İlanda Farklı Belirlemeler Yapılması ............................................................ 200 7.C.3. Onay Belgesinde Kullanılabilir Ödenek Tutarının Belirtilmemiş Olması ................................ 200 8.A. KANUN METNİ (Eşik Değerler) ............................................................................... 200 8.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................... 201 8.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ................................................................................................ 202 8.C.1. İdarelerin Tabi Oldukları Eşik Değerler ................................................................................ 202 8.C.2. Eşik Değerlere Göre İhalelerin Yabancı İsteklilere Açılması................................................. 202 8.C.3. Eşik Değerler ve Parasal Limitlerin Karşılaştırmalı Değerlerine İlişkin Tablo ........................ 203 9.A. KANUN METNİ (Yaklaşık Maliyet) ......................................................................... 204 9.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................... 204 9.B.1. Mal Alımlarında Yaklaşık Maliyetin Belirlenmesi ................................................................ 205 9.B.2. Hizmet Alımı İhalelerinde Yaklaşık Maliyetin Belirlenmesi .................................................. 206

a. Yaklaşık Maliyete İlişkin İlkeler ............................................................................................. 206 b. Yaklaşık Maliyetin Hesaplanmasına Esas Miktar ve Fiyatların Tespiti ................................... 207 c. Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması .......................................................................................... 208 d. Yaklaşık Maliyetin Güncellenmesi ......................................................................................... 208 e. Personel Çalıştırılmasına Dayalı İhalelerde Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması ....................... 209

9.B.3. Yapım İşlerinde Yaklaşık Maliyetin Hesaplanmasına Esas Miktarların Tespiti .................... 209 a. Arazi ve Zemin Etüdünün Yapılması ...................................................................................... 209 b. Proje Zorunluluğu .................................................................................................................. 209 c. Mahal Listesi Hazırlanması ................................................................................................... 209 ç. Metraj Listelerinin Hazırlanması ............................................................................................ 210 d. Birim Fiyat ve İmalat Tariflerinin Hazırlanması ...................................................................... 210 e. Anahtar Teslimi Götürü Bedel İşler ....................................................................................... 210

9.B.4. Yapım İşlerinde Yaklaşık Maliyetin Hesabına Esas Fiyat ve Rayiçlerin Tespiti .................... 210 9.B.5. İstekliye Doküman Beraberinde İdarenin Kalem Bazında Hazırladığı Pursantaj Oranları

Verilebilir mi? .................................................................................................................... 211

18 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

9.B.6. Yapım İşlerinde Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması ve Bir Örnek .......................................... 211 9.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ................................................................................................ 214 9.C.1. Yaklaşık Maliyetin Belirlenmesi İşi, Üçüncü Kişilere İhale Edilebilir mi? .............................. 214 9.C.2. Yaklaşık Maliyetin Tespitinde Diğer İdare Elemanlarından Yararlanılabilir mi? .................... 214 9.C.3. Yaklaşık Maliyetin Gizliliği Prensibinden Ne Anlaşılması Gerekir? ....................................... 214 9.C.4. Çeşitli İşkollarına Ait İşlerin Asgari İşçilik Oranları .............................................................. 215 9.C.5. Odalarca Rayiç Fiyat Tespit Usulü ...................................................................................... 217

a. Odaların Rayiç Fiyat Tespiti .................................................................................................. 218 b. Rayiç Fiyat Tespit Usulü ....................................................................................................... 218 c. Geçmiş Yıllara Ait Rayiç Fiyat ............................................................................................... 218 d. Faturaların Rayice Uygunluğunun Onayı ............................................................................... 218 e. Fatura Suretlerinin Onayı ...................................................................................................... 219

9.D. YARGI KARARLARI .................................................................................................. 220 9.D.1. Yeterli Piyasa Araştırılması Yapılmadan Muhammen Bedel Tespiti .................................... 220 9.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI .......................................................................... 220 9.E.1. Malzeme ve İlaçlamaya İlişkin Dayanağın Belirsizliği .......................................................... 220 9.E.2. Genel Gidere Dahil İş Makineleri İçin Cetvelde Sütun Açılması ........................................... 220 9.E.3. Kontrol Teşkilatınca Kullanılacak Hizmet Araçları ................................................................ 221 9.E.4. Makinelerin Arızalanması Durumundaki Tamir Masraflarının Yaklaşık Maliyete Dahil

Edilmesi Gerekir mi? ........................................................................................................... 221 9.E.5. Yaklaşık Maliyet Tespit Edilmeden İhaleye Çıkılması .......................................................... 222 9.E.6. Yılın İkinci Yarısındaki Artışı İçermeyen Yaklaşık Maliyet .................................................... 222 9.E.7. Zeyilname İle Yaklaşık Maliyetin Artması ........................................................................... 223 9.E.8. Aşırı Düşük Teklif Açıklamaları Kapsamındaki Proforma Faturalara Dayalı Olarak

Yaklaşık Maliyet Tespiti ..................................................................................................... 223 9.E.9. Giyim Malzemeleri Konusundaki Belirsizlik ......................................................................... 223 9.E.10. Yaklaşık Maliyetin Gizliliği İlkesinin İhlali........................................................................... 224 9.E.11. Yaklaşık Maliyetin Gerçekçi Belirlenmemesi .................................................................... 224 9.E.12. Projede Belirtilen Anroşmana İlişkin Belirsizlik Olması ...................................................... 225 9.E.13. Yatay Delgi Metodu ile Geçiş Maliyetinin Fiyatlara Yansıtılması ....................................... 225 9.E.14. Aynı Projelerin Yaklaşık Maliyetleri Farklı Olabilir mi? ....................................................... 225 9.E.15. Yaklaşık Maliyetin Hatalı Belirlenmesi .............................................................................. 226 9.E.16. Mal Alım İhalesinde Yaklaşık Maliyetin Karayolları Rayiçleri ile Belirlenmesi .................... 226 9.E.17. Firmanın Kendi Teklifi Olarak Sunduğu Bedelin Yaklaşık Maliyete Esas Alınması ............. 226 9.E.18. Dini Bayram Günleri İçin Ödenecek Ücret Üzerinden Sözleşme Gideri Hesaplanır mı? ...... 227 9.E.19. Vasıflı Personele Asgari Ücretin Üzerinde Ücret Öngörülmemesi ...................................... 227 9.F. İLGİLİ MEVZUAT....................................................................................................... 227 9.F.1. Yapım İşlerinde Yaklaşık Maliyet ve Ödenek Tespitine İlişkin Uygulama Genelgesi ............ 227 9.F.2. Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaçlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ...... 243 9.F.3. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği .................................................................................... 243 9.F.4. İşçilik Hesaplama Modülü................................................................................................... 243 10.A. KANUN METNİ (İhaleye Katılımda Yeterlik Kuralları) .......................................... 244 10.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 246 10.B.1. Yeterliğin Belirlenmesinde İdarelerce Uyulması Gereken Usul ve Esaslar ......................... 247

a. Mal Alım İhaleleri .................................................................................................................. 247

İçindekiler 19

b. Yapım İşleri İhaleleri .............................................................................................................. 249 c. Hizmet İşleri İhaleleri ............................................................................................................. 250

10.B.2. Yeterliğin Belirlenmesinde İstenecek Belgeler .................................................................. 251 a. Mal Alım İhaleleri .................................................................................................................. 251 b. Yapım İşleri İhaleleri .............................................................................................................. 254 c. Hizmet İşleri İhaleleri ............................................................................................................. 256

10.B.3. Yeterlik Belgelerinin İdareye Sunulma Şekli ...................................................................... 257 10.B.4. Kesinleşmiş Sosyal Güvenlik Prim Borcunun Değerlendirilmesi ....................................... 262 10.B.5. Kesinleşmiş Vergi Borcunun Değerlendirilmesi ................................................................ 265 10.B.6. Mesleki Faaliyetten Dolayı Yargı Kararıyla Hüküm Giyme (10/e) ...................................... 266 10.B.7. İsteklilerin Kamu İhalelerine Girmesini Engelleyen Meslek ve İş Ahlakına Aykırı

Davranışlar ...................................................................................................................... 268 10.B.8. Elektronik Ortamda SSK Prim Borcu Yoktur Sorgulaması ................................................. 271

a. Uygulama İçin Başvuru Nasıl Yapılacak? .............................................................................. 271 b. İsteklinin Kesinleşmemiş Prim Borçlarının Bulunması Durumunda e-Borcu Yoktur

Uygulaması .......................................................................................................................... 272 c. Gerçek veya Tüzel Kişi İsteklilerin Ortaklıktan Kaynaklanan Borçlarının Olması

Durumunda Uygulama ......................................................................................................... 272 d. Borcunu Ödemeyen Kurumların Üst Düzey Yönetici veya Yetkililerinin SSK’ya Karşı

Sorumlulukları ...................................................................................................................... 273 e. Primine Esas Aylık Kazanç Alt Sınırının Altındaki Borçlu Bulunulmasında Uygulama ............ 273 f. Ödemelerin Emanet veya Tasfiye Edilecek Hesaplara İşlenmiş Olması Halinde Uygulama .... 274 g. Borcu Yoktur Yazısının Bizzat Başvuru Suretiyle Alınması ..................................................... 274

10.B.9. İhale Dışı Bırakılacaklar Kapsamında Olunmadığını Gösteren Belgelerin Sözleşmeden Önce Sunulamaması ......................................................................................................... 274

10.B.10. Mal Alımı İhalelerinde İsteklinin İlgili Malı Teklif Etmeye Yetkili Olduğunu Gösteren Belgeler ............................................................................................................................. 275

10.C. EKONOMİK VE MALİ YETERLİĞİN TESPİTİNDE İSTENEN BELGELERİN ŞEKİL VE İÇERİĞİ............................................................................................................. 277

10.C.1. Bankalardan Temin Edilecek Belgeler ............................................................................... 277 10.C.2. İhale İsteklisinin Bilançosu veya Eşdeğer Belgeleri .......................................................... 280 10.C.3. İsteklinin İş Hacmini Gösteren Belgeler ............................................................................ 284 10.C.4. Mali Yeterliğinin Son Üç Yıla Ait Belgelerin Ortalaması ile Sağlanamaması ...................... 290 10.D. MESLEKİ VE TEKNİK YETERLİĞİN TESPİTİNDE İSTENEN BELGELERİN ŞEKİL

VE İÇERİĞİ............................................................................................................. 291 10.D.1. Aday veya İsteklinin Mesleki Faaliyetini Sürdürdüğünü ve Teklif Vermeye Yetkili

Olduğunu Gösteren Belgeler .............................................................................................. 291 10.D.2. İş Deneyimini Gösteren Belgeler ...................................................................................... 292 10.D.3. Yapım ve Hizmet İhalelerinde İsteklinin Organizasyon Yapısı ve Personel Durumuna

İlişkin Belgeler ................................................................................................................... 298 10.D.4. Makine, Teçhizat, Diğer Ekipmana İlişkin Belgeler ile Kapasite Raporu ............................ 302 10.D.5. Yapım İşleri İhalelerinde Kalite Yönetim Sistem Belgesi ve Çevre Yönetim Sistem

Belgesi .............................................................................................................................. 305 10.D.6. Hizmet İşleri İhalelerinde Kalite ve Standarda İlişkin Belgeler ........................................... 305 10.D.7. Mal Alımı İhalelerinde Diğer Belgeler ve Kataloglar .......................................................... 306 10.D.8. Mal Alımlarında Yetkili Satıcılık veya İmalatçılığı Gösteren Belgeler ................................ 310

20 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

10.D.9. Satış Sonrası Servis, Bakım ve Onarım Hizmetleri ile Yedek Parça Sağlanması ............... 310 10.D.10. Yapım İşleri İhalelerinde İhaleye Katılabilmek İçin Gereken Belgeler ............................... 311 10.D.11. Mal Alımı İhalelerinde İhaleye Katılabilmek İçin Gereken Belgeler .................................. 316 10.D.12. Hizmet Alımı İhalelerinde İhaleye Katılabilmek İçin Gereken Belgeler ............................. 323 10.D.13. Yeterliğin Belirlenmesinde İstenecek Belgeler ................................................................ 328 10.D.14. Mal Alımı İhalelerinde Kalite ve Standart ile Ürünlerin Piyasaya Arzına İlişkin

Belgelerin İstenmesindeki Özel Durumlar .......................................................................... 330 10.E. İŞ DENEYİM BELGESİ ALMA KOŞULLARI ............................................................. 332 10.E.1. İş Deneyim Belgesini Düzenleyecek Mercii ...................................................................... 332 10.E.2. Özel Sektöre Gerçekleştirilen Yapım İşleri İçin Belge Düzenleyecek Merciiler ................... 334 10.E.3. İş Deneyim Belgesi Düzenleme Koşulları .......................................................................... 334 10.E.4. Yapım İşleri İhalelerinde İş Deneyim Belgeleri İçin Başvuru .............................................. 339 10.E.5. Hizmet Alımı İhalelerinde Belge Düzenlenemeyen Hallerde İş Deneyiminin Tevsiki........... 340 10.E.6. İş Deneyim Tutarının Tespiti ............................................................................................. 341 10.E.7. Mal Alımlarında Özel Sektöre ve Yurt Dışında Gerçekleştirilen İşler ile Alt Yükleniciler

Tarafından Gerçekleştirilen İşlerin İş Deneyiminin Belgelendirilmesi ................................. 343 10.E.8. Yapım İşleri İhalelerinde İş Deneyim Belgelerinin Verilmesi .............................................. 344 10.E.9. İş Deneyim Tutarının Güncellenmesi ................................................................................ 347 10.E.10. 5/3/2009 Tarihinden Önce Alınmış İş Deneyim Belgelerin Kullanılması .......................... 350 10.E.11. İşyeri Görme Belgesi ...................................................................................................... 351 10.E.12. İş Deneyim Belgesi İstenmeyecek Hizmet Alımı İhaleleri ................................................ 351 10.E.13. Teklif Ekinde İstenecek Analizlerin Formatı ..................................................................... 352 10.G. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 354 10.G.1. Motorlu Taşıtlar Vergi Borcu İhaleye Katılımı Engelleyen Vergi Borcu Sayılır mı? ............. 354 10.G..2. Yüklenicinin Farklı Mahallerde Birden Fazla İhale Almış Olması Bu Yüklenicinin

Alacağı Yeni Bir İhaleyi Tamamlayamayacağına Karine Oluşturmaz .................................. 355 10.G.3. İhaleye İştirak Ettirilmeyen İsteklinin İhale İşlemini İptal İstemi ........................................ 355 10.G.4. İsteklilerin Mali ve Teknik Yönden Yeterliği ...................................................................... 355 10.G.5. Satış Cirosunun 4 Trilyonun Altında Olmadığının Belgelendirilmesinin İstenmesi ............. 355 10.G.6. Geçerliliği Olmayan Vekaletname ile İhale ........................................................................ 356 10.G.7. Sözleşmenin Geç İmzalanması ......................................................................................... 356 10.G.8. Borçlar Kanununa Göre Mücbir Sebep ............................................................................. 356 10.G.9. Nakit Sıkıntısı Nedeniyle Ödemede Gecikme ................................................................... 356 10.G.10. Hastane Temizlik İhalesinde Benzer İş Tanımının Sınırlandırılması ................................. 356 10.G.11. Eski Şirket Müdürünce İhaleye Teklif Vermek Üzere Vekil Tayin Edilen Kişinin Yaptığı

Hukuki İşlemler Şirketi Bağlar mı? ................................................................................. 357 10.H. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 357 10.H.1. İş Deyiminin Tevsiki İçin İdareye Verilen Sözleşmenin Mevzuata Aykırı Olması ............... 357 10.H.2. Yeni Kurulan Firmalarda Toplan Cironun Son Yıl Bedeli ile Karşılanması ........................... 358 10.H.3. Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesine Dayanarak Gerçekleştirilen Yapım İşine İş Deneyim

Belgesi Düzenlenebilir mi? ............................................................................................... 358 10.H.4. Gerçeği Yansıtmayan İş Deneyim Belgesi ........................................................................ 358 10.H.5. Belli Bir Yapı Tekniği Dışında Bir Kriterin İş Deneyim Belgelerinde Aranması ................... 359 10.H.6. Dar Kapsamlı Alınmış Vergi Borcu Yoktur Belgesi ............................................................ 360 10.H.7. İstenen Yeterlik Belgelerinin Muğlak Biçimde Tanımlanması ........................................... 360

İçindekiler 21

10.H.8. İlan tarihinden sonraki fatura iş deneyim olarak sunulabilir mi? ........................................ 360 10.H.9. Şirket Temsilcisinin İhaleye Katılma Yetkisiyle Donatılmamış Olması Teklifi Geçersiz

Kılar mı? ........................................................................................................................... 360 10.H.10. Araç Ruhsat ve Uygunluk Belgelerinin Teklif Aşamasında İstenmesi ............................. 361 10.H.11. İstekli Gelir Tablosunu Sunarsa Ayrıca Taahhüdü Altındaki ve Bitirdiği İşlere İlişkin

Hakediş Gibi Belgeleri Sunarak Bunu Belgelendirmesi Gerekir mi? ................................ 361 10.H.12. Yanıltıcı Bilgi İçeren İş Deneyim Belgesi ........................................................................ 361 10.H.13. Bilanço Kriterlerinin Belirtilmemesi ................................................................................ 362 10.H.14. Belge Yerine Belgeyi Almaya Hak Kazandığını Bildiren Bir Yazının Sunulması ................ 362 10.H.15. Limited Şirketlerde Kanun’un 10’uncu Maddesinin (e) Bendinin İspatı ........................... 363 10.H.16. İhale Tarihinden Önceki Bir Dönemde Karara Bağlanan İşlem 10/f Kapsamında mıdır? .. 363 10.H.17. İbraz Edilenin Aynısı Şerhi Taşıyan Belge ....................................................................... 364 10.H.18. Yetkili Satıcılık Belgesi Olması Koşuluna Aykırılık ........................................................... 364 10.H.19. Mesleki Faaliyetten Dolayı Hükümlü Olunmadığının İspatı ............................................. 364 10.H.20. İhaleye Fesat Karıştırma Suçunun (F) Bendi Kapsamında Değerlendirilmesi Mümkün

müdür? .......................................................................................................................... 364 10.H.21. Dernek Statüsünde Özel Hukuk Tüzel Kişisi İş Deneyim Belgesi Düzenleyebilir mi? ........ 365 10.H.22. Belgeye “Aslı Gibidir” İbaresi Düşülmesi Belgelerin Asıl Olma Niteliğini Ortadan

Kaldırır mı? ..................................................................................................................... 365 10.H.23. Birden Fazla Gruba Atıf Yapılarak Benzer İş Belirlemesinin Yapılması ............................. 366 10.H.24. Yapım Müteahhidi ve Fenni Mesulün Aynı Kişide Birleşmesi Durumunda İş

Denetleme Belgesi Düzenlenebilir mi? ............................................................................ 366 10.H.25. SSK Sigortalı Hizmet Belgesi Prim Borcu Olmadığına Dair Belge Olarak Kabul

Edilebilir mi? ................................................................................................................... 366 10.H.26. Teklif Edilen Marka Cihaza Ait CE Belgesinin Temin Edilememesi .................................. 367 10.H.27. Yeterlik Kriterleri Arasında Sayılmayan Belgenin Teknik Şartnamede İstenmesi ............ 367 10.H.28. Bir Kişinin Birden Fazla İstekli Tarafından Anahtar Teknik Personel Gösterilmesi

Mümkün müdür? ............................................................................................................ 367 10.H.29. Gerçeğe Aykırı İş Bitirme Belgesi İçin Suç Duyurusu ..................................................... 368 10.H.30. Numune İstenilmesine İlişkin Bir Düzenleme Yapılmadan Başvuru Sahibinin

Numunesinin Uygun Bulunmaması ................................................................................ 368 10.H.31. İş Durum Belgesi Düzenlenmesi Koşulu.......................................................................... 368 10.H.32. ‘’Aslı İdarece Görülmüştür’’ İbaresi ile İmzalanmış Belge ............................................... 369 10.H.33. İş ve Meslek Ahlakına Aykırı Faaliyet ............................................................................. 369 10.H.34. Yemek Pişirme İşi ile İştirak Eden Bir Fabrika ile Sözleşme Yapıldığına Dair Belgenin

İstenilmesi ..................................................................................................................... 369 10.H.35. Şartnamede İş Deneyim Oranının Belirlenmemesi .......................................................... 369 10.H.36. İş ve Meslek Ahlakına Aykırılığın Tespiti ........................................................................ 370 10.H.37. İstenen İş Deneyiminde İşin Kısımları İçin de Ayrı Bir Oran Belirlenmesi ........................ 370 10.H.38. Başka Ortaklıklarda Sahip Oldukları Ortaklık Oranına İlişkin Beyanda Bulunmayan

İstekli ............................................................................................................................. 370 10.H.39. Sistemin Laboratuarda Demostrasyonunun Yapılması ................................................... 371 10.H.40. Kendi Firmalarındaki Ortakların Hisselerini Gösteren Ortaklık Hisse Beyanı .................... 371 10.H.41. Toplam Ciro Başka Ülkede Faaliyet Gösteren İstekli Şirketi ile Birlikte

Karşılanabilir mi? ............................................................................................................ 371 10.H.42. Üzerinde Barkod Yeralmayan Bildirge ............................................................................ 372

22 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

10.H.43. İstenen Deneyimi Karşılamayan Teknik Personel Beyannamesi ..................................... 372 10.H.44. Firma ile Müteahhit Arasında Yazılı Sözleşmenin Bulunmaması ..................................... 372 10.H.45. Gereğinden Fazla Personelin İhale Tarihi İtibariyle İsteklinin Bünyesinde Çalışıyor

Olma Şartının Aranması ................................................................................................ 373 10.H.46. Yetkili Olmayan Kişinin Verdiği Teklifin Geçerliliği Var mıdır? .......................................... 373 10.H.47. Kadastral Sayısal Harita Yapım İşi Bağlamında İş Denetleme Belgesi

Düzenlenebilir mi? ......................................................................................................... 373 10.H.48. Mevzuata Aykırı Düzenlenen İş Bitirme Belgesinin İptali Gerekeceği ............................. 374 10.H.49. Rekabet İlkesine Aykırı Belge İstenmesi ........................................................................ 374 10.H.50. Benzer İş Kapsamında Çöp Nakli ve Şehrin Süpürülmesi Hizmetinin Beraberce

Aranması ....................................................................................................................... 374 10.I. İLGİLİ MEVZUAT ..................................................................................................... 375 10.I.1. Anahtar Personel İstenilmesi Durumunda İstenecek Belgeler ............................................ 375 10.I.2. Pursantaj Tablosunda Yapılan Hatalardan Yola Çıkılarak Ek Ödeme Talep

Edilemeyeceğine İlişkin Bayındırlık Genelgesi ................................................................... 375 11.A. KANUN METNİ (İhaleye Katılamayacak Olanlar) ................................................. 376 11.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 377 11.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 379 11.C.1. Danışmanlık Hizmetinde Görev Alan Yüklenicilerin Durumu .............................................. 379 11.C.2. İdarelerin Birlik ve Vakıfları Açısından İhale Yasağının Sınırı ............................................. 379 11.C.3. Diğer Kanunlardan Kaynaklanan Yasaklama Hükümleri .................................................... 379 11.C.4. İhaleye Katılamayacak Olan Kişilerin Ortak Oldukları Şirketlerin İhaleye Girebilme

Koşulu .............................................................................................................................. 381 11.C.5. İdare Bünyesindeki Şirketler İlgili İdarenin İhalesine Katılabilir mi? ................................... 381 11.C.6. Kamu Görevinden Ayrılanların İstekli Bünyesinde İstihdamı İhale Yasağına Girer mi? ...... 382 11.C.7. İhale Yasağının Kroki ile Gösterilmesi ............................................................................... 384 11.C.8. Evlilik Bağı İle Oluşan Sıhri Hısımlık Boşanma İle Sona Erer mi? ....................................... 384 11.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 385 11.D.1. İstifa Eden Kamu Görevlisi, Önceden Kontrolü Altındaki Taahhüt İşlerine Katılması .......... 385 11.D.2. İhale Komisyonu Başkanının Üvey Oğlu İhaleye Katılabilir mi? ......................................... 385 11.D.3. Belediye Meclisine Üye Seçilme ile Taahhüt İlişkisi ......................................................... 385 11.D.4. Satış Kararı Veren Belediye Encümeni ile Kooperatifin Üyelik İlişkisi ................................ 385 11.D.5. Görevlerinden Ayrılan Kamu Çalışanlarının İhale Yasağı ................................................... 386 11.D.6. Yasak Fiil ve Davranışta Bulunanın Tazminat Sorumluluğu ............................................... 386 11.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 386 11.E.1. Limitin Altındaki İhaleler İçin Banka Referans Mektubu İstenmesi .................................... 386 11.E.2. Döner Sermaye İşletmeleri İstekli Sıfatıyla Kamu İhalelerine Girebilir mi? ......................... 386 11.E.3. Belediye Başkan Yardımcısının Eşinin Ortağı Olduğu Şirket İhaleye Katılabilir mi? ............ 387 11.E.4. Şirket Adresinin Aynı Olması İhale Yasağına Girer mi? ..................................................... 388 11.E.5. Anonim Şirketin Yönetim Kurulu Ortakları Hakkında Kamu Davası Açılması Şirketin

İhaleye Girmesine Engel Teşkil Eder mi? ........................................................................... 389 11.F. İLGİLİ MEVZUAT..................................................................................................... 390 11.F.1. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu (İlgili Maddeler) ............................................................ 390 11.F.2. Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun ......................... 391

İçindekiler 23

12.A. KANUN METNİ (Şartnameler) ............................................................................... 391 12.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 392 12.B.1. Dokümanların İçeriği ve Düzenlenme Esasları .................................................................. 392 12.B.2. Şartnamelerin Hazırlanması Esasları ................................................................................ 393 12.B.3. Teknik Şartnamelerin Hazırlanması Esasları ..................................................................... 394 12.B.4. Hizmet Alım İhale Şartnameleri Hazırlarken İdarelerce Dikkat Edilmesi Gereken

Hususlar .......................................................................................................................... 396 12.B.5. Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dahil Olacak

Masraflar ......................................................................................................................... 401 12.B.6. Çerçeve İhalelerinde İhale Dokümanı, Şartname ve Sözleşme Düzenleme Esasları .......... 410 12.B.7. Akaryakıt Alımı İhalelerine İlişkin Hususlar ....................................................................... 412 12.B.8. Mal Alımlarında Kısmi Teklif Uygulaması ......................................................................... 413 12.B.9. Yapım İhalelerinde Kısmi Kabul Öngörülmesi Halinde Şartname Düzenlemesi .................. 415 12.B.10. Özel Güvenlik Hizmet Alımı Şartnamelerinin Hazırlanması .............................................. 415 12.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 416 12.C.1. Teknik Şartnamede Marka ve Model Belirtilebilmesinin Koşulu Nedir? ............................ 416 12.C.2. İsteklilerden Deneyime İlişkin Referans İstenebilir mi? ..................................................... 416 12.C.3. İhale Dokümanın CD Ortamında Dağıtılması ve Güvenliğinin Sağlanması ......................... 417 12.C.4. Kit Alımı ile Birlikte Kit Karşılığı Geçici Olarak Cihaz Temini İhaleleri ................................. 418 12.C.5. İdare, Şartnamede Firma Elemanının İşten Uzaklaştırılmasına Yönelik Düzenleme

Yapabilir mi? .................................................................................................................... 419 12.C.6. İşyeri Görme Belgesine İlişkin Düzenleme Yapılabilir mi? ................................................. 419 12.C.7. İhtiyaç Duyulan Araç ve Malzemelerin Yüklenicilere Aldırılması ....................................... 420 12.C.8. Süreklilik Arz Eden Hizmet Alımlarında İşe Başlama Tarihi ............................................... 420 12.C.9. Temizlik ve Güvenlik İhalelerinde Personel Yıllık İzinde İken Ücretini Kim Karşılayacak? ... 420 12.C.10. Sağlık Bankalığına Bağlı Hastanelerde İstihdam Edilecek Personel Sayısını

Hesaplama Yöntemi ....................................................................................................... 424 12.C.11. Çalışanlara Çeşitli Adlarla Yapılan Ödemelerde Sigorta Primi, Gelir Vergisi ve Damga

Vergisi Kesintisi ............................................................................................................. 429 12.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 431 12.D.1. Şartname Satın Aldığına Dair Vezne Alındı Makbuzunun İbrazının İstenmesi .................... 431 12.D.2. Şartnameye, İhaleye Katılımı Kısıtlayıcı Hüküm Konulması .............................................. 431 12.D.3. Şartnamenin Rekabeti Engelleyici Hüküm Taşıması ......................................................... 431 12.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 431 12.E.1. Temel Atma Giderlerinin Yükleniciye Karşılatılması Mümkün müdür? ............................... 431 12.E.2. Şartnamede Eksik İşçi Çalıştırılmayacağı ve Bu Meyanda Eksik İşçi Yerine Yedek

İşçinin Çalıştırılması Zorunluluğunun Getirilmesi .............................................................. 432 12.E.3. Somut Teste Dayanmayan Teknik Gerekçe ...................................................................... 432 12.E.4. Hangi Özellikte Ürün Satın Alınacağının Önceden Bilinememesi ....................................... 432 12.E.5. Teknik Şartnamenin Belli Bir Firmayı İşaret Etmesi .......................................................... 433 12.E.6. Şartnamede Kontrol Teşkilatı İçin Cep Telefonu ve Otomobil Öngörülmesi ....................... 433 12.E.7. Cihazı Oluşturan Bütün Parçaların Aynı Firma Tarafından Üretilmiş Olma Şartının

Aranması ......................................................................................................................... 433 12.E.8. İdarenin Ücretli Yedek Parça Garantisi İstemesi ............................................................... 434 12.E.9. Temizlik Hizmetinin Kontrolü İçin Araç Temin Şartı Getirilebilir mi? .................................. 434

24 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

12.E.10. Teklifi Kapsamında Cihaza Ait Katalogların İstenmesi ..................................................... 434 12.E.11. Şartnamede Giysi ve Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Düzenlemesinin

Bulunmaması ................................................................................................................. 435 12.E.12. Şehir Temizlik Hizmeti İhalesinde Giyeceklerin Özelliklerine Yer Verilmemiş Olması ....... 435 12.E.13. Teknik Şartnamede Kumaş Markası Belirtilmesi ............................................................. 435 12.E.14. Ceza ve Kesintilerin Teknik Şartnamede Düzenlenmesi Mümkün müdür? ....................... 435 12.E.15. Fazla Mesai ve Vardiya Sayısının Belirtilmemesi ............................................................ 436 12.E.16. İş Kanununa Aykırı Şartname Düzenlenebilir mi? ............................................................ 436 12.E.17. İsteklilerin Sağlıklı Teklif Vermelerini Engelleyen İdare Düzenlemesi ............................... 436 12.E.18. En Düşük Tehlike Sınıfı Üzerinden Prim Oranı Öngörülmesi ............................................. 437 12.E.19. İdareler Makine ve Ekipmanın Bir Bölümünün Kendi Malı Olma Şartını Arayabilir mi? .... 437 12.E.20. Şartnamede Süpürge Makinelerinin Kapasitelerine Yer Verilmemesi .............................. 437 12.E.21. Konteyner Tamirinde Çalıştırılacak Personelin Belirsizliği İddiası .................................... 437 12.E.22. Ödemelerin Saymanlığın Ödeme Planına Göre Yapılacağı Şeklindeki Düzenleme ............ 438 12.E.23. Bayram Günlerinde Çalışmanın Belirsiz Olması ............................................................... 438 12.E.24. Teknik Şartnamede Atıf Yapılan Protokolün Dokümanda Yer Almaması ......................... 438 12.E.25. Yüklenici Vekili İçin Ayrıca Ücret Öngörülmesi Gerekir mi? ............................................. 439 12.E.26. Anahtar Teknik Personel Olarak Diyetisyen İstenmesi .................................................... 439 12.E.27. Benzer İş Tanımının İhale Konusu İşin Adıyla Aynı Nitelikte Belirlenmesi ....................... 439 12.E.28. İdari Şartnamede Anahtar Teknik Personel Olarak Gösterilen Personelin Teknik

Şartnamede Teknik Personel Olarak Belirtilmesi ............................................................ 440 12.E.29. Beş Yıllık Proje Deneyimine Sahip ve İşletme Müdürü Olarak Çalışacak Personele

Sahip Olunması Koşulu Rekabete Aykırı mıdır? .............................................................. 440 12.E.30. Çalışan Personelin Kıyafeti ile İlgili Belirsizlik .................................................................. 441 12.E.31. Diyet ve Mama Mutfağına İlişkin Miktarların Belirtilmemesi .......................................... 441 12.E.32. Güvenlik Hizmeti Kapsamında Şoför İstenmesi ............................................................... 442 12.E.33. Eğitim Giderlerinin Teklif Fiyata Dahil Edilmemesi .......................................................... 442 12.E.34. Güvenlik Hizmetinde Kullanılacak Telsizin Markasının Zikredilmesi Rekabete Aykırılık

Oluşturur mu? ................................................................................................................. 443 12.E.35. Çalışanların Yol Bedelindeki Belirsizlik ............................................................................ 444 12.E.36. İdari Şartname ile Davet Yazısı Arasındaki Çelişki .......................................................... 444 12.E.37. Tıbbi Cihazların Kalitesine Yönelik Belgelerin İstenmesi .................................................. 444 12.E.38. İdari Şartnamede Yer Alan Giderin Teklife Yansıtılmasının Zorunlu Olması ..................... 445 12.E.39. İstekli Adına Çalışacak Personel Hakkında İdarenin Tasarrufu Olabilir mi? ...................... 445 12.E.40. İşe Alma ve Çıkarma Yetkisinin İdarenin Elinde Bulunduğuna İlişkin Düzenleme ............. 445 12.E.41. Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmayan İhalede Çalışacakların Ulaşım Maliyeti .......... 446 12.E.42. Referans Getirilmesi Zorunluluğu .................................................................................... 447 12.E.43. Sigorta Prim Oranının Ağırlıklı Maliyet Kalemine Göre Tespit Edilmemesi ...................... 447 12.E.44. Teknik Şartnamenin Belli Bir Markayı Tarif Etmesi ......................................................... 447 12.E.45. Tek Bir Ürüne İşaret Eden Şartname Hükmü ................................................................... 448 12.E.46. Teklif Mektubu Eki Cetvelde Teklif Edilen Fiyatlar Üzerinden Hakediş Ödemesi

Yapılabilir mi? ................................................................................................................. 448 12.E.47. Verilecek Kumanya Miktarının Bilenmemesi Belirsizlik Oluşturur mu? ............................ 449 12.E.48. Yemek Giderlerinin Karşılanmasındaki İkili Düzenleme .................................................... 449 12.E.49. Yeterlik Kriteri Olarak Öngörülmeyen Belgelerin Teklif Ekinde Sunulmaması ................... 450

İçindekiler 25

12.E.50. Sakıncalı Personelin Değiştirilmesini İsteme Hakkı İs Kanununa Aykırı mıdır? ................ 450 12.E.51. İşten Çıkarma Yetkisinin İdareye Ait Olacağını İlişkin Şartname Hükmü ......................... 450 12.E.52. Yedek İşçi Maliyeti Nasıl Karşılanacak? .......................................................................... 451 12.E.53. Yaklaşık Maliyetin Üzerindeki Teklifin Değerlendirme Dışı Tutulacağına İlişkin İdare

Düzenlemesi ................................................................................................................... 451 12.E.54. Vasıf Faklılığına Rağmen Şartnameye Afaki Bir Evsaf Yazılması ..................................... 451 12.E.55. Teklif Edilen Ürünlerin Teknik Şartnameye Uygunluğunun Denetlenmesi ........................ 452 12.E.56. Teknik Şartnamede KUF Değerindeki Belirsizlik .............................................................. 452 12.E.57. İn Vitro Tanı İçin Üretilen HPLC Cihazlarının TİTUBB Kaydı Gerekir mi? ........................... 452 12.F. İLGİLİ MEVZUAT..................................................................................................... 453 12.F.1. Hizmet İhalelerine İlişkin Şartnameler Hazırlanırken Dikkate Alınması Gereken İş

Yasası Hükümler .............................................................................................................. 453 12.F.2. Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller ...................................... 458 13.A. KANUN METNİ (İhale İlan Süreleri ve Kuralları ile Ön İlan) ................................. 460 13.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 463 13.B.1. Ön İlan Müessesesi .......................................................................................................... 464 13.B.2. Yabancı İsteklilere Açık CİF Teslimi Mal Alımları .............................................................. 465 13.B.3. İlanının Yapılış Şekline İlişkin Uygulamada Yaşanan Bazı Sorunlar ................................... 466

a. İlanın ve İşin Yapıldığı Yerin Farklı Olması Durumu ................................................................ 466 b. Hükümet ve Belediye Binalarının İlân Tahtalarına Asılacak İlanlar ........................................ 466 c. İlan Verilecek Gazetenin Seçiminde Göz Önünde Bulundurulacak Hususlar ........................... 466

13.B.4. İlana İlişkin Tablo ............................................................................................................. 467 13.B.5. İlanlardaki Hatalı Hususların Düzeltilmesi ......................................................................... 468 13.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 469 13.C.1. Tüm İlanlar Ayrıca Kamu İhale Platformunda İlan Edilir mi? .............................................. 469 13.C.2. Çerçeve Anlaşma Kapsamındaki İhalelerde İlana İlişkin Genel Kurallar ............................. 469 13.C.3. İhale İptal İlanı .................................................................................................................. 469 13.C.4. İhale Sonucunun KİK’e Bildirilmesi ................................................................................... 469 13.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 470 13.D.1. Geçersiz İlana Dayalı İhale İşlemi Yapılması ..................................................................... 470 13.D.2. Resmi İlan Tarifesinden Daha Yüksek Bedel Üzerinden Ödemede Bulunulması ................ 470 13.D.3. Hatalı İlanlarda İvedilik ve Devlet Yararı Bulunması .......................................................... 470 13.D.4. Usulüne Uygun İlanı Yapılmamış İhalelerin Durumu ......................................................... 470 13.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 470 13.E.1. Teklif Fiyata Dahil Olan Masraflara Gazete İlan Bedeli Sokulabilir mi? .............................. 470 13.E.2. İlana Aykırı Teklif İstenmesi .............................................................................................. 470 13.E.3. İlansız İhale Yapılması ....................................................................................................... 471 13.E.4. Gazete İlanının Kısa Tutularak İdari Şartnameye Atıfta Bulunulması ................................. 471 13.E.5. Düzeltme İlanını Yapılmaması ........................................................................................... 471 13.E.6. İş Ortaklıklarında İş Deneyim Belgelerinde Aranacak Kriterlere Yer Verilmemesi

İhalenin İptaline Gerektirir mi? .......................................................................................... 471 14.A. KANUN METNİ (Ortak Girişimler) ......................................................................... 472 14.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 472 14.B.1. Ortak Girişimlerin Yeterliği ................................................................................................ 473

26 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

14.B.2. İş Ortaklığı ve Konsorsiyum Anlaşması ve Sözleşmesinin İçeriği ...................................... 473 14.B.3. İş Ortaklılarına Hakediş Ödemesi Nasıl Yapılır? ................................................................. 474 14.B.4. İş Ortaklıklarının Vergilendirilmesi .................................................................................... 474 14.B.5. İş Ortaklıklarının KDV Karşısındaki Durumu Nedir? ........................................................... 475 14.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 475 14.C.1. İş Ortaklığı Beyannamesi Nasıl Hazırlanır? ........................................................................ 475 14.C.2. Yapım İhalelerinde Konsorsiyum Teklifler ......................................................................... 475

a. Konsorsiyumların Teklif Süreci Nasıl İşler? ............................................................................ 476 b. Konsorsiyuma Ait Teklif Mektuplarının Şekli Nasıl Olacak? ................................................... 477 c. Konsorsiyumlarda Bankalardan Temin Edilecek Belgeler ...................................................... 478 d. Konsorsiyumlarda İsteklinin İş Hacmini Gösteren Belgeler Nelerdir? .................................... 478 e. Konsorsiyumların Organizasyon Yapısı ve Personel Durumu ile Kaliteye İlişkin Belgeleri ...... 478 f. Konsorsiyumlarda Makine ve Diğer Ekipmana İlişkin Belgeler ............................................... 478 g. Konsorsiyumlarda İş Deneyim Müessesesi .......................................................................... 479

14.C.3. Ortak Girişim Yüklenimlerinde İş Deneyim Belgesi Ne Şekilde Düzenlenir?....................... 479 14.C.4. Ortak Girişimin Özel Ortağının Sözleşme İmzalanmadan Önce Pilot Şirketi (Ortağı)

Devralması Halinde Sözleşme İmzalanabilir mi? ............................................................... 479 14.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 480 14.D.1. Ortak Girişim Halinde Katılacak Firmaların Her Birinden Referans Mektubu İstenmesi

Şartı ................................................................................................................................. 480 14.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 481 14.E.1. Ortaklık Sözleşmesinin Sunulmaması ............................................................................... 481 14.E.2. İş Ortaklığında Teklif ......................................................................................................... 481 14.E.3. Hizmet İhalesinde Konsorsiyumlar İçin Yapılan Benzer İş Tanımı ...................................... 481 14.F. İLGİLİ MEVZUAT..................................................................................................... 482 14.F.1. Adi İş Ortaklığının Merkezi Yurt Dışında Bulunan Ortağın Vergilendirilmesi ....................... 482 14.F.2. İş Ortaklığının Vergilendirilmesi ........................................................................................ 483 15.A. KANUN METNİ (Alt Yükleniciler) .......................................................................... 485 15.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 485 15.B.1. Alt Yüklenici ile İlişkiler Konusunda İdarenin Yetkisi ......................................................... 486 15.B.2. Yapım İşlerinde Alt Yüklenici Çalıştırılması ve Sorumlulukları ........................................... 486 15.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 487 15.C.1. Yapım İşleri Dışındaki İhalelerde Alt Yüklenici Kullanılabilir mi? ........................................ 487 15.C.2. Mal Alım İhalelerinde Alt Yüklenici ile Yüklenicinin Sorumluluğu ...................................... 487 15.C.3. Kimler Alt Yüklenici Olamazlar? ........................................................................................ 487 15.C.4. Alt Yüklenicilere İş Bitirme Belgesi Verilmesi Koşulları ..................................................... 487 15.C.5. Alt Yüklenici Bakımından İhale İlanı ile Tip İdari Şartnamenin Çelişmesi Durumu ............. 489 15.C.6. Alt Yüklenicilere Yaptırılması Düşünülen İşlerin Listesi Belirtilmeyerek Bu Konuda

Genel Bir Beyan Verilmesi Yeterli midir? ........................................................................... 489 15.C.7. Alt Yüklenicinin Çalıştırdığı Personelin Çevreye Verdiği Zararlardan Dolayı İdarenin

Sorumluluğu Var mıdır? .................................................................................................... 490 15.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 492 15.D.1. Yüklenicinin Taahhüdü Altındaki İşi Özel Bir Sözleşme ile Başkasına Yaptırması .............. 492 15.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 492

İçindekiler 27

15.E.1. Alt Yüklenici Bakımından İhale İlanı ile Tip İdari Şartnamenin Çelişmesi ........................... 492 15.E.2. Alt Yüklenici İş Bitirme Belgesi ......................................................................................... 492 15.E.3. Kesinleşen İhale Kararının Yalnızca Pilot Ortağa Bildirilmesi ............................................. 493 16.A. KANUN METNİ (İhale Saatinden Önce İhalenin İptal Edilmesi) ........................... 493 16.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 493 17.A. KANUN METNİ (Yasak Fiil veya Davranışlar) ....................................................... 494 17.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 494 17.B.1. Yasak Fiil ve Davranışlara Uymayanlara Uygulanacak Müeyyideler ................................. 495 17.C. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 495 17.C.1. Memurun Yolsuz Muameleden Dolayı Tazminle Bağlı Tutulmasının Koşulu ...................... 495 17.C.2. Usulsüz İhalenin Onaylanması İhale Komisyonunu Sorumluluktan Kurtarır mı? ................. 495 17.C.3. Görevde Yetkinin Kötüye Kullanımı ................................................................................... 495 17.C.4. İhaleye Fesat Karıştırılması .............................................................................................. 495 17.C.5. Tehditle İhaleden Vazgeçirme Suçu .................................................................................. 496 17.C.6. İhalede Sahtecilik Suçu .................................................................................................... 496 17.C.7. İhaleyi Kazanandan Başka Firmaya Verilmesi ................................................................... 496 17.C.8. Tehdit ve Baskı ile İhalenin Alınması ................................................................................ 496 17.C.9. Suç Konusu Yerdeki Yapım İşinin İhalesi .......................................................................... 496 17.C.10. Tehditle İhaleden Vazgeçirme ......................................................................................... 497 17.C.11. İhaleye Girmemesi İçin Mağdurun Zorlanması ............................................................... 497 17.C.12. İhaleye Girilmesinin Cürüm Yoluyla Engellenmesi........................................................... 497 17.C.13. Görevin Kötüye Kullanımı ............................................................................................... 497 17.D. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 497 17.D.1. Her İki Şirketin İdaresinin Aynı Hakim Etki Altında Bulunması .......................................... 497 17.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 499 17.E.1. Aynı İstekli Tarafından İki Teklif Verilmesi ........................................................................ 499 17.E.2. Sahte Noter Onaylı Suretle İhaleye Girilmesi .................................................................... 500 17.E.3. Şirketi Temsil ve İlzama Yetkili Şirket Müdürlerinin Aynı Olmaması .................................. 500 17.E.4. Yasaklama Kararının Yürürlüğe Girdiği Tarihe Kadar İhaleye İştirak Ettirilmemesi

Hükmünün İhlali ................................................................................................................ 501 17.E.5. İhaleye Katılımın Engellenmesi İddiası .............................................................................. 501 17.E.6. Birden Fazla Teklif Verme Kapsamının Çerçevesi .............................................................. 501 17.E.7. Hakkında Kamu Davası Açılan Şirket Ortağı ve Müdürün İhaleye Katılması ...................... 501 17.E.8. Kuruşuna Kadar 23 İsteklinin de Aynı Teklifi Sunması ...................................................... 502 17.E.9. Vekil Olarak Bir İhaleye İki Teklif Verilmesi Teminat Mektuplarının İrat Kaydını

Gerektirir mi? .................................................................................................................... 503 17.E.10. Aynı Adreste Başka Firmaların Faaliyet Göstermesi Mümkün müdür? ........................... 503 17.F. İLGİLİ MEVZUAT..................................................................................................... 504 17.F.1. İhaleye Fesat Karıştırma (5237 S. TCK) ............................................................................ 504 18.A. KANUN METNİ (Uygulanacak İhale Usulleri) ....................................................... 505 18.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 505 18.B.1. İhale Kayıt Numarası Almak İçin İzlenecek Yol ................................................................. 505 18.B.2. İhale Usulü Nasıl Belirlenecek? ........................................................................................ 507 18.B.3. İhale Onayının Alınması .................................................................................................... 508

28 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

18.B.4. Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Uygulanacak İhale Usulü .................................................. 508 18.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 508 18.C.1. Koruma ve Özel Güvenlik Hizmeti İhaleleri ........................................................................ 508

a. Özel Güvenlik İzni Alınması ................................................................................................... 509 b. Koruma Güvenlik Şirketlerine Faaliyet İzni Verilmesi ve Bu İznin Sona Erdirilmesi ................. 510 c. Özel Güvenlik Görevlisi Çalışma İzni ...................................................................................... 511 d. Özel Güvenlik Hizmet İhalelerine İlişkin İdarelerce Dikkat Edilecek Hususlar ......................... 511

18.C.2. Yıllara Sari Hizmet İhaleleri Belediyelerde Nasıl Uygulanacak? ......................................... 513 a. Hangi Türdeki Belediye Hizmetleri Yılları Sari Olarak İhale Edilebilir? ..................................... 513 b. Bu İhalelerde Yaklaşık Maliyet Nasıl Belirlenmelidir? ............................................................ 514 c. Yıllara Yaygın Hizmet İhalelerinde Uygulanacak Yeterlik Esasları Nelerdir? ........................... 514 d. İhale Tekliflerinin İhalenin Süresi ile Örtüşmesi Zorunluluğu .................................................. 515 e. Gelecek Yıllara Yaygın Hizmet Yüklenmeleri İçin DPT Oluru Alınacak mıdır? .......................... 515

18.C.3. Akaryakıt Alım İhalelerinde Dikkat Edilecek Hususlar ....................................................... 515 18.C.4. Birden Fazla Yıla Sari Mal ve Hizmet İhaleleri ................................................................... 516 18.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 517 18.D.1. İhale Usulünün Seçiminde Hata Yapılması ....................................................................... 517 18.D.2. İhale Numarası İhale Günü Alınabilir mi? .......................................................................... 517 19.A. KANUN METNİ (Açık İhale Usulü) ........................................................................ 517 19.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 517 19.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 518 19.C.1. Açık İhale Usulüne İlişkin Şematik İhale Süreci ................................................................ 518 19.C.2. Açık Teklif Usulünde İhaleye Katılabilmek İçin Gereken Belgeler ...................................... 520 19.C.3. Açık Teklif Usulünde Yeterlik Değerlendirmesi Nasıl Yapılır? ............................................ 521 19.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 521 19.D.1. Yabancı Firmalardan CİF Teslimi Mal Alımlarında Yüklenici Tarafından Karşılanması

Gereken Vergiler Bütçeden Ödenebilir mi? ........................................................................ 521 19.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 521 19.E.1. Numuneler Üzerinden Yapılacak Değerlendirme Sonucunda Uygunluk Belgesi

Verilmesi .......................................................................................................................... 521 19.E.2. Belediyenin Sağlık Personeli İstihdam İhalesi ................................................................... 522 20.A. KANUN METNİ (Belli İstekliler Arasında İhale Usulü) ......................................... 522 20.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 523 20.B.1. Ön Yeterlik Başvurusu İçin Gereken Belgeler ve Yeterlik Kriterleri .................................... 524 20.B.2. Belli İstekliler Arasında İhale Usulünde Puanlama Yönteminin Uygulanması .................... 525 20.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 530 20.C.1. Belli İstekliler Arasında İhale Usulüne İlişkin Şematik İhale Süreci ................................... 530 20.C.2. Belli İstekliler Arasında İhale Usulünde Yeterlik Değerlendirmesi Nasıl Yapılır? ................ 531 20.C.3. Yeterlik Kriterlerinin Parasal Tutar Olarak Belirlenmesi Uygulaması .................................. 532 20.C.4. Ön Yeterlik Dokümanında Değişiklik veya Açıklama Yapılması ......................................... 533 20.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 534 20.D.1. Yeterlik Kriterlerinin Tespit Edilmemesi ............................................................................ 534 21.A. KANUN METNİ (Pazarlık Usulü) ........................................................................... 534 21.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 535

İçindekiler 29

21.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 539 21.C.1. Pazarlık Usulünün Uygulanmasına İlişkin Şematik İhale Süreci......................................... 539 21.C.2. İhaleye Katılabilmek İçin Gereken Belgeler ve Yeterlik Kriterleri ........................................ 541 21.C.3. Pazarlık Usulünde Yeterlik Değerlendirmesi Nasıl Yapılır? ................................................. 542 21.C.4. Pazarlık Usulü ile İhale Edilebilecek Yapım İşleri Nelerdir? ................................................ 542 21.C.5. Danışmanlık Hizmet Alımlarının Pazarlık Usulü veya Doğrudan Teminle Karşılanması

Esasları ............................................................................................................................ 542 21.C.6. 21/(b),(c)ve(f) Kapsamındaki Mal Alım İhalelerinde Kesin Teminat Alınması ve

Sözleşme İmzalanması ...................................................................................................... 543 21.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 544 21.D.1. İşin Kapalı Teklif Usulü Yerine Pazarlıkla İhalesi ................................................................ 544 21. D.2. Yatırım Programında Yer Almayan Acil İşin 21/B Kapsamında İhalesi ............................. 544 21.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 545 21.E.1. “İdarece Öngörülmeyen Olay” İfadesinden Ne Anlaşılması Gerekir? ................................. 545 21.E.2. Üç Aylık İhtiyaç İçin Pazarlıkla (21-b) İhale Yapılması Mümkün müdür? ........................... 546 21.E.3. Altı Aylık Süre 21/B İçin Makul Bir Süre midir? ................................................................ 546 21.E.4. Şikayetçi Firmanın Pazarlığa Davet Edilmemesi ................................................................ 546 21.E.5. Aşırı Yağış Düşmesi, 21/b Uygulamasını Gerektirir mi? .................................................... 547 21.E.6. Kanunun Aradığı Anlamda İvedi Durumun Olmaması ........................................................ 547 21.E.7. Uyumun ve Standardizasyonun Sağlanmasının Ölçütü ..................................................... 548 21.E.8. Önceden Öngörülmeyen Olay ........................................................................................... 548 21.E.9. İptal Edilen Açık İhale Usulünde En Düşük Teklifi Veren İsteklinin Davet Edilmemesi ....... 549 21.E.10. Pazarlık Uygulamasında Fiyat Görüşmesi Yapılmaması .................................................. 549 21.E.11. Oniki Firmaya Davetiye Mektubu Gönderilmesi 21/B Uygulamasına Gerekçe

Oluşturabilir mi? ............................................................................................................. 549 21.E.12. Yıllık Kalorifer Yakıtı İhtiyacı Pazarlıkla Karşılanabilir mi? ................................................. 550 21.E.13. Sel Felaketinden Zarar Gören Yolların Onarımı ................................................................ 550 21.E.14. Tek Teklif ile Sonuçlandırılan Pazarlık Uygulaması .......................................................... 551 21.E.15. Vaki Bebek Ölümleri ile Somutlaşan Can Kaybı Tehlikesini Önlemeye Matuf Hususlar ... 551 21.E.16. Yeni Açılacak Hastaneye Ait Cihazların İhalesi Pazarlıkla Yapılabilir mi? ......................... 552 21.E.17. Hastanenin Bakım Onarım İşleri 21/b Kapsamında İhale Edilebilir mi? ............................ 552 22.A. KANUN METNİ (Doğrudan Temin) ........................................................................ 552 22.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 553 22.B.1. Piyasa Fiyat Araştırması Nasıl Yapılacak? ........................................................................ 562 22.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 566 22.C.1. Orman İşlerine İlişkin Mal ve Hizmet Alımları ................................................................... 566 22.C.2. Ödeme Evrakına Eklenecek Belgeler Nelerdir? .................................................................. 566 22.C.3. Küçük Ölçekli Belde Belediyelerinin Akaryakıt Alımları ..................................................... 568 22.C.4. Mutemet Avansları Uygulaması (Ön Ödeme) ................................................................... 569 22.C.5. Doğrudan Temin ile Yapılan Alımlarda Damga Vergisi Uygulaması ................................... 569 22.C.6. Doğrudan Teminde Yasaklılık Teyiti Zorunluluğu Var mıdır? .............................................. 571 22.C.7. Doğrudan Temin Kayıt ve Bilgi Formu .............................................................................. 571 22.C.8. Doğrudan Temin Usulünde Yasaklama Kararı Verilmesi Mümkün müdür? ........................ 571 22.C.9. Doğrudan Teminlerde İş Deneyim Düzenlenebilir mi? ....................................................... 572

30 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

22.C.10. Doğrudan Temin Kapsamında Hakkında Kamu Davası Açılan Kişinin Ortağı Olduğu Şirket İhaleye Katılabilir mi? ........................................................................................... 572

22.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 574 22.D.1. Parçalara Bölme Suretiyle Alım ........................................................................................ 574 22.D.2. Arsa ve Bina Dışındaki Taşınır Malların 22/e Kapsamında Temini Mümkün müdür? ........ 574 22.D.3. Danışmanlık Hizmetinin 22/b Kapsamında Karşılanması ................................................... 575 22.D.4. Piyasa Fiyat Araştırması Yapılmayan Doğrudan Temin Uygulaması ................................. 575 22.D.5. Doğrudan Temin Uygulamasında İhale İlkeleri .................................................................. 575 22.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 576 22.E.1. Bilgisayar Yazılımının 22/b Kapsamında Tedariki .............................................................. 576 22.E.2. Sanat Eserlerinin Doğrudan Temin Kapsamında Yapılmasının Koşulu ............................... 577 22.E.3. Uyum ve Standardizasyonunun Sağlanması Zorunluluğu Nasıl Belirlenecek? ................... 577 22.E.4. İlave Trafik Sinyalizasyon Malzemelerinin 22/C Kapsamında Yapılması ............................ 578 22.E.5. Doğrudan Temin Alımları Şikayete Konu Olabilir mi? ........................................................ 578 22.F. İLGİLİ MEVZUAT..................................................................................................... 579 22.F.1. 4353 Sayılı Maliye Vekaleti Baş Hukuk Müşavirliğinin ve Muhakemat Umum

Müdürlüğünün Vazifelerine, Devlet Davalarının Takibi Usullerine ve Merkez ve Vilayetler Kadrolarında Bazı Değişiklikler Yapılmasına Dair Kanun .................................... 579

22.F.2. Kamu İdarelerinin Taşınmaz Kiralamalarına İlişkin Genelge ............................................... 579 23.A. KANUN METNİ (Tasarım Yarışmaları) .................................................................. 581 23.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 581 23.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 581 23.C.1. Proje Yarışma Ödül Giderlerinin Ödenmesinde Aranacak Belgeler Nelerdir? ..................... 581 23.C.2. Satın Alımlar ve Yarışma Türleri ....................................................................................... 582 23.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 583 23.D.1. Uluslararası Yarışma Şeklinde Yapılan İhalelerin Yabancı İstekliye Kapanması Mümkün

müdür? ............................................................................................................................ 583 23.E. İLGİLİ MEVZUAT .................................................................................................... 586 23.E.1. Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge

Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları Yönetmeliği (Kitap eki CD’de yer almaktadır) ....................................................................................................................... 586

24.A. KANUN METNİ (İhale İlanlarında Bulunması Zorunlu Hususlar) .......................... 588 24.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 588 24.C. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 589 24.C.1. İlanla Şartname Arasındaki Çelişki ................................................................................... 589 24.C.2. Yerli İstekliye Açıklığın Belirtilmemesi .............................................................................. 589 24.C.3. İhale Dokümanında Belirtilmeyen Hususların İlanda Yer Verilmesi ................................... 589 24.C.4. İlanda Belirtilen Bir Hususa Şartnamede Yer Verilmemesi ................................................ 590 24.C.5. Kanuna Aykırı İlan ............................................................................................................ 590 24.C.6. Mesleği ve Teknik Yeterliğin İlanda Gösterilmemesi ......................................................... 591 24.C.7. Mesleği ve Teknik Yeterliğin İlanda Gösterilmemesi ......................................................... 591 24.C.8. İhale Usulünün İhale İlanında Belirtmemesi ...................................................................... 591 24.C.9. Ekonomik Açıdan En Avantajlı Teklifin Ne Şekilde Belirleneceğine İlanda Yer

Verilmemesi ..................................................................................................................... 591

İçindekiler 31

24.C.10. İhale Saati ile Teklif Verme Saati Arasında Fark Olması ................................................. 591 24.C.11. Sözleşme Türünün İlanda ve İdari Şartnamede Farklı Düzenlenmesi ............................... 591 24.C.12. İhale İlanında Bulunmayan Düzenleme ........................................................................... 592 25.A. KANUN METNİ (Ön Yeterlik İlanlarında Bulunması Zorunlu Hususlar) ................ 592 25.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 592 25.C. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 593 25.C.1. Yeterlik Değerlendirilmesinde Uygulanacak Kriterlere İlan Metninde Yer Verilmemesi...... 593 26.A. KANUN METNİ (İlanın Uygun Olmaması) ............................................................. 594 26.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 594 26.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 594 26.C.1. Düzeltilme İlanı Nasıl Yapılır? ............................................................................................ 594 26.C.2. Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Düzeltme İlanı ................................................................... 596 26.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 596 26.D.1. İlanın Çelişki İçermesi ...................................................................................................... 596 26.D.2. İlan Bedeli ve Adı Belirtilmemiş Benzeri Giderlerin Teklife Dahil Edilemeyeceği ............... 596 26.D.3. Geçersiz İlan ile Yapılan İhalenin Durumu ......................................................................... 596 27.A. KANUN METNİ (İhale ve Ön Yeterlik Dokümanının İçeriği ve İdari

Şartnamede Yer Alması Zorunlu Hususlar) ........................................................... 597 27.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 598 27.B.1. İdari Şartnamelerin Hazırlanması ...................................................................................... 598 27.B.2. İhale ve Ön Yeterlik Dokümanlarının Hazırlanması ............................................................ 599 27.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 599 27.C.1. İhale ve Ön Yeterlik Dokümanının İçeriği .......................................................................... 599 27.C.2. Mal Alımlarında Teknik Şartnamenin İçeriği ..................................................................... 600 27.C.3. Teknik Şartnameler İhale Yoluyla Hizmet Sunucularına Hazırlattırılabilir mi? ..................... 601 27.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 601 27.D.1. Hizmet Alımının Niteliği Belirtilmeden ISO:9001 Belgesi İstenmesi .................................. 601 27.D.2. İlanda Adedi Belirtilen Personelin Nitelikleri Şartnamede Düzenlenebilir mi? .................... 601 27.D.3. Temizlik İşi İçin Gerekli Malzeme Miktarının Belirtilmemesi İhalenin İptalini

Gerektirir mi? ................................................................................................................... 602 27.D.4. İhale Dokümanında Yer Alan Sözleşme Tasarısı Doldurulmadan İhaleye Çıkılması ........... 602 27.D.5. İlanla Doküman Arasındaki Çelişki Durumunda Esas Alınması Gereken Nedir? ................ 602 27.D.6. İdari Şartnamede Alternatif Teklife İlişkin Düzenlemenin Olmaması ................................. 602 27.D.7. İhale Dokümanında Fiyat Dışı Unsurların Gösterilmemesi ................................................ 603 27.D.8. İşin Süresiyle İlgili Olarak Düşülen Tereddüt ..................................................................... 603 27.D.9. Şartnamede Çalışma Saatlerinin Net Belirlenmemesi ...................................................... 603 27.D.10. İhale Dokümanında Belirtilmeyen Hususlara İlânda Yer Verilmesi .................................. 604 27.D.11. Teknik Şartname ile İdari Şartname Arasında Çelişki Halinde Öncelik ............................ 604 27.D.12. İşin Niteliği Çok Büyük Olmamasına Rağmen Beş Adet Ayrı Meslek Grubundan

Anahtar Teknik Personel İstenmesi ............................................................................... 605 27.D.13. CE Belgesine İdari Şartname Yerine Teknik Şartnamede Yer Verilmesi Mümkün

müdür? .......................................................................................................................... 605 28.A. KANUN METNİ (İhale ve Ön Yeterlik Dokümanının Verilmesi) ............................ 606

32 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

28.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 606 28.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 606 28.C.1. Dokümanın Posta Yoluyla Satımı Mümkün müdür? .......................................................... 606 28.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 607 28.D.1. İhale Dokümanının Dizi Pusulasına Bağlanmaması ........................................................... 607 28.D.2. İhale Dokümanını Oluşturan Belgelerin İştirakçiye Teslim Edildiğinin Teyidi ..................... 607 29.A. KANUN METNİ (İhale Dokümanında Değişiklik ve Açıklama Yapılması) ............ 608 29.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 608 29.B.1. İhale ve Ön Yeterlik Dokümanında Değişiklik ve Zeyilname Düzenlenmesi ....................... 609

a. Zeyilname Düzenlenmesi ...................................................................................................... 609 b. Ek Süreye İhtiyaç Duyulması Hali ......................................................................................... 609 c. İdarece Yapılacak Açıklama .................................................................................................. 609

29.B.2. İhale Dokümanının Kesinleşme Günü ............................................................................... 610 29.B.3. Zeyilname Düzeltme İlanını Gerektirir mi? ......................................................................... 610 29.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 610 29.C.1. Şikayet Üzerine Zeyilname Uygulaması ............................................................................ 610 29.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 610 29.D.1. Projelerin İlan Tarihinden Sonra Tamamlanması, Zeliynameyi Gerektirir mi? .................... 610 29.D.2. Zeyilnamenin Rekabet ve Eşiklik Kuralını Zedelemesi ....................................................... 611 29.D.3. İlana Yansıyan Bir Hususla İlgili Zeyilname İle Değişiklik Yapılması Düzeltme İlanı

Gerektirir mi? .................................................................................................................... 611 29.D.4. Zeyilnamenin Doküman Satınalana Bildirilmesi ................................................................ 611 29.D.5. Zeyilnameler Faks veya Taahhütlü Mektupla Gönderilebilir mi? ....................................... 612 29.D.6. İhale Saatinin Değiştirilmesinin Zeyilname Gerektirdiği .................................................... 612 29.D.7. Dokümana İlişkin Tereddütlerin Giderilmesinin Yolu ......................................................... 612 29.D.8. Zeyilnamenin İhale Tarihinden Bir Gün Önce Yayımlanması ............................................. 612 29.D.9. Zeyilnamenin Faks ile Bildirilmesi .................................................................................... 613 29.D.10. Zeyilnamenin Yeni Kriterler İçermesi .............................................................................. 613 29.D.11. İlanda Bulunan Bir Hükmün Sonradan Değiştirilmesi Mümkün müdür? .......................... 614 29.D.12. Zeyilnamede Düzeltme İlanı Yapılmamasının Hükmü ...................................................... 614 29.D.13. Zeyilnamenin Şartnamedeki Aykırılığı Giderememesi ..................................................... 615 29.D.14. Düzeltme İlanı Yerine Zeyilname Yapılması..................................................................... 615 30.A. KANUN METNİ (Tekliflerin Hazırlanması ve Sunulması) ..................................... 615 30.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 616 30.B.1. Teklifin Dili ve Geçerlilik Süresi ........................................................................................ 616 30.B.2. Teklifte Geçerli Para Birimi ............................................................................................... 616 30.B.3. İsteklilerce Belgelerin Sunuluş Şekli ................................................................................. 617 30.B.4. İhalenin Kısmi Teklife Açılması ......................................................................................... 618

1. Mal ve Hizmet İhalelerinde Kısmi Teklif Uygulanması ........................................................... 618 2. Yapım İşlerinde Kısmi Teklif Uygulaması ............................................................................... 619

30.B.5. Alternatif Teklif Uygulamasının Detayları ......................................................................... 621 30.B.6. İsteklilerce Teklif Kapsamında Sunulacak Belgelere İlişkin Detaylar ................................. 622 30.B.7. Teklif Zarfı Nasıl Mühürlenir? ............................................................................................ 624 30.B.8. Tek Zarf Esası .................................................................................................................. 624

İçindekiler 33

30.B.9. Tekliflerin Son Verilme Tarih ve Saati ............................................................................... 624 30.B.10. İdarenin Açık Adresinin Yazılması .................................................................................. 624 30.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 625 30.C.1. Teklif Mektubunun Şekil ve İçerik Şartları Nasıl Olmalıdır? ............................................... 625 30.C.2. Birim Fiyat Teklif Cetveli Örnekleri ................................................................................... 627 30.C.3. İsteklinin Teklif Kontrol Çizelgesi ...................................................................................... 630 30.C.4. Yapım İşlerinde Karma Teklif Alınabilir mi? ....................................................................... 632 30.C.5. Tekliflere Pul Yapıştırılacak mı? ........................................................................................ 633 30.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 633 30.D.1. Teklif Mektuplarında Şekil Şartı ........................................................................................ 633 30.D.2. Teklif Mektubuna Rakamla ve Yazıyla Farklı Tutar Yazılması ............................................ 634 30.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 634 30.E.1. Kamyonetlere İlişkin Giderlerin Yükleniciye Ait Olması ..................................................... 634 30.E.2. Teklif Mektubuna Şerh Düşülmesi .................................................................................... 634 30.E.3. Teklif Zarfı Üzerindeki İmza Eksikliğinin Tamamlatılması Mümkün müdür? ....................... 635 30.E.4. İkinci Avantajlı Teklifin Anahtar Teslimi Götürü Bedel Olması ........................................... 635 30.E.5. İdari Şartnamede Teklif Mektubunun Şekline İlişkin Düzenleme Yapılması ....................... 635 30.E.6. Teklif Mektubuna “Dört Yeni Kuruş” Yazılması Gerekirken “Sıfır Dört Yeni Kuruş”

Yazılması Teklifi Geçersiz Kılar mı? ................................................................................... 635 30.E.7. Hatalı Teklif Mektubu Sunulması ...................................................................................... 636 30.E.8. Teklif Mektubunda Teklife Dahil Giderlerin Yazılmaması Hali ............................................ 636 30.E.9. Kısmi Teklife İlişkin Düzenleme ......................................................................................... 636 30.E.10. Tekliflerin Hatalı Verilmesinde İdare Kusuru .................................................................... 636 30.E.11. Teklif Zarfında Adres Olmamasının Hükmü ..................................................................... 637 30.E.12. Teklifin Toplam Bedel Yerine Götürü Verilmesi ............................................................... 637 30.E.13. Açık Adres İfadesinden Anlaşılması Gereken ................................................................. 637 30.E.14. İhale Saati ile Son Teklif Verme Saatinin Farklı Belirlenmesi ........................................... 638 30.E.15. Eksik Teklif Mektubunun Değerlendirmeye Alınması ...................................................... 638 30.E.16. Doküman Ekinde İsteklilere Verilen Teklif Mektubunda Eksiklik ...................................... 638 30.E.17. Cadde Adı ve Bina Numarası Belirtilmeyen Adres .......................................................... 638 30.E.18. İhale Dokümanı Satın Almayan Firmanın Teklif Vermesi Mümkün müdür? ..................... 639 30.E.19. Teklif Edilen Bedelin, Rakam ve Yazı ile Açıkça Yazılmaması .......................................... 639 30.E.20. Teklifte İskonto Yapılması ............................................................................................... 639 30.E.21. İstanbul İlinde Tek İl Sağlık Müdürlüğü Bulunduğundan Zarfın Kabulü Gerekeceği .......... 640 30.E.22. Belgelerin Komisyonca Tetkik Zorunluluğu Var mıdır? .................................................... 640 30.E.23. Birim Fiyat Teklif Mektubunun Yanında Götürü Bedel Teklif Mektubu Verilmesi ............. 640 30.E.24. İhale Dokümanı Satın Alanlara İlişkin Forma İsteklinin Adının Kaydedilmemesi .............. 641 30.E.25. Kısmi Teklifin Grup Bazında Verilmesinin İstenmesi ........................................................ 641 30.E.26. Noter Tastikli Belgelerdeki İkinci Bir Şerh ....................................................................... 641 30.E.27. Teklif Mektubu Ekinde Birim Fiyat Analizleri Eklenecek midir? ........................................ 641 30.E.28. Tam ve Açık Olarak Yazılmamış Olsa da Adresin Amaca Uygun Olması ......................... 642 30.E.29. Teklif Zarfının Paket Biçiminde Sunulması Mümkün müdür? .......................................... 642 30.E.30. İhale Kayıt Numarasının Bulunmaması Teklifi Geçersiz Kılar mı? .................................... 642 30.E.31. Teklif Zarfı Açılmadan Değerlendirme Dışı Bırakılan Teklif .............................................. 643

34 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

30.E.32. Zarfın Kapatılan Yerinin Mühürlenmemesi ...................................................................... 643 30.E.33. Teklif Zarfı Üzerindeki Şekil Unsurlarının Önemi .............................................................. 643 30.E.34. Birim Fiyat Teklif Cetvelinin Ayrı Kalemler Biçiminde Doldurulmaması ........................... 644 30.E.35. Usulüne Uygun Kapatılmayan Zarfların Komisyonca Hiç Açılmaması ............................. 644 30.E.36. Şartnamede İki Ayrı Teklif Mektubu Verilmesi Koşulu Öngörülmesi ................................ 645 30.E.37. Çalışma Saatlerinin Sonradan Değiştirilmesi Halinde İhale Saati .................................... 645 31.A. KANUN METNİ (Başvuru Belgelerinin Sunulması) ............................................... 646 31.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 646 32.A. KANUN METNİ (Tekliflerin Geçerlilik Süresi) ...................................................... 646 32.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 646 32.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 647 32.C.1. İhale Sürecinin Uzaması Sonucunda Teklif Geçerlilik Süresinin Dolması ........................... 647 32.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 647 32.D.1. Tekliflerin Geçerlik Süresinin Uzatılmasında İdari Şartnamede Belirtilen Süre

Aşılabilir mi? .................................................................................................................... 647 32.D.2. Teklif Geçerlilik Süresinin Yazı ve Rakamla Yazılması ....................................................... 647 32.D.3. Teklif Geçerlilik Süresinin Sadece Rakam ile Yazılması .................................................... 648 32.D.4. Teklif Geçerlik Süresini Karşılamayan Geçici Teminat Mektubu ....................................... 648 32.D.5. Teklif Geçerlik Süresinin Uzatılmaması ............................................................................. 648 33.A. KANUN METNİ (Geçici Teminat) .......................................................................... 649 33.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 649 33.B.1. Çerçeve Sözleşme İhalelerinde Teminat Alınacak mı? ...................................................... 649 33.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 649 33.C.1. Ortak Girişimlerde Geçici Teminat Nasıl Verilir? ............................................................... 649 33.C.2. Geçici Teminatın Teslim Yeri ............................................................................................ 649 33.C.3. Geçici Teminat Mektuplarının Süresi ................................................................................ 650 33.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 650 33.D.1. Geçici Teminat Tutarının Şartnamede Noksan Gösterilmesi ............................................. 650 33.D.2. İptal Edilen İlk İhale İçin Verilen Geçici Teminatın İkinci İhale İçin Kullanılması ................. 650 33.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 651 33.E.1. Tedavüldeki Türk Parası Cinsindeki Teminatın Saymanlığa Yatırılmaması ........................ 651 33.E.2. Geçici Teminatın Limit İçermesi ....................................................................................... 651 33.E.3. Teminat Mektubundaki Geçerlilik Süresinin Rakamla Yazılmaması Teklifi Geçersiz

Kılar mı? ........................................................................................................................... 651 33.E.4. Teminat Mektubundaki Şekli Eksiklik................................................................................ 652 33.E.5. Teminat Geçerlilik Süresinin Yazı ile Yazılmaması ............................................................. 652 34.A. KANUN METNİ (Teminat Olarak Kabul Edilecek Değerler) .................................. 652 34.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 653 34.B.1. Noter Tasdikli Şahsi Kefalet Senetleri ve Çekler Teminat Olarak Kabul Edilebilir mi? ........ 654 34.B.2. Teminat Olarak Teslim Edilen Nakit Dışındaki Değerler İçin Saymanlıklarca Yapılması

Gereken İşlemler .............................................................................................................. 654 34.B.3. Bütçe Emanetinde Kayıtlı Müteahhit Alacaklarının İhalelerde “Geçici Teminat” Olarak

Kabul Edilmesi Mümkün müdür? ...................................................................................... 655

İçindekiler 35

34.B.4. Teminatların Değiştirilmesi ............................................................................................... 656 34.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 656 34.C.1. Geçici Teminatların İade Süreci ........................................................................................ 656 34.C.2. Yabancı Para Birimi Cinsinden Nakit Teminat Alınması .................................................... 657 34.C.3. İhale Teminatlarına Haciz Uygulanmasında Yüklenici Bünyesinde Çalışan İşçilere Ait

Ücretlerin Durumu ........................................................................................................... 657 34.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 659 34.D.1. Teminatı Normal Süresinde Çözmeyen İdarenin Yükümlülüğü .......................................... 659 34.D.2. Mektubu Veren Bankanın Masrafları, Teminat Mektubunu Haksız Yere Elinde Tutan

İdareden İstenebilir mi? .................................................................................................... 660 34.D.3. Kusura Dayalı Biçimde Teminat Mektubunun Geç İadesi ................................................. 660 34.D.4. İsteklinin Devlet Dairelerindeki Alacağının Teminat Gösterilmesi ..................................... 660 34.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 660 34.E.1. İhale Kararı Verilmeden İhale Dosyası ile Teminatın İadesi ............................................... 660 35.A. KANUN METNİ (Teminat Mektupları) ................................................................... 661 35.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 661 35.B.1. Eski Yıllara Ait Teminat Mektupları ve İpotek Senetlerinin Tasfiyesi Hakkında

Yapılacak İşlemler............................................................................................................ 662 35.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 662 35.C.1. Teminat Mektuplarının Şekli ............................................................................................. 662 35.D.YARGI KARARLARI ................................................................................................. 663 35.D.1. Teminat Mektubunun Sahte Olması ................................................................................. 663 35.D.2. Banka Teminat Mektuplarındaki Yanlışlıkların Düzeltilmesi .............................................. 664 35.D.3. Teminat Mektuplarının Zaman Aşımı Bakımından Asıl Sözleşmenin Tabi Olduğu

Uygulama Şekliyle Bağlı Tutulması .................................................................................. 664 35.D.4. Teminat Mektuplarının Avans Teminat Mektuplarından Farklı Olduğu .............................. 664 35.D.5. Teminat Mektubuna Faiz Yürütülmesi .............................................................................. 664 35.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 664 35.E.1. Süre Yönünden Standart Forma Uymayan Geçici Teminat Mektubunun Kabulü ............... 664 35.E.2. Teminatla Banka ve Şube Limitine Yer Verilmesi .............................................................. 664 35.E.3. Teminat Mektubu Standart Forma Uymayan İstekliye Sözleşme İmzalanması ................. 665 35.E.4. Kesin Teminat Mektubunda Geçerlilik Süresinin Bulunmaması ........................................ 665 35.E.5. Teminat Mektubundaki Şekli Eksiklikler ............................................................................ 665 35.E.6. Standart Forma Uygun Olmayan Teminat Mektupları ....................................................... 666 36.A. KANUN METNİ (Tekliflerin Alınması ve Açılması) ............................................... 666 36.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 667 36.B.1. Tekliflerin Alınma Usulü ................................................................................................... 667 36.B.2. Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı ............................................................................... 668 36.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 669 36.C.1. Belgelerin İdarelerce Teyit Ettirilmesi Mümkün müdür? ................................................... 669 36.C.2. İhale Dokümanı Satın Alındığına İlişkin Belge İstenecek midir? ........................................ 669 36.C.3. Şekil Şartlarına Uygun Olmayan Zarflar Nasıl İade Edilecek? ............................................ 669 36.C.4. Kısmi Teklife Açık İhalelerde Yaklaşık Maliyetin Açıklanması Usulü ................................. 669 36.C.5. Pazarlık Usulüyle Yapılan İhalelerde Yaklaşık Maliyetin Açıklanması Usulü ...................... 670

36 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

36.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 670 36.D.1.Teklif Mektubunun Davalı İdare Yerine Yanlış Bir İdareye Gönderilmesi ............................ 670 36.D.2. Teklif Mektubunun On Dakikalık Gecikme ile Verilmesi .................................................... 670 36.D.3. Aynı İsteklinin Birden Fazla Teklifle İhaleye Katılması ....................................................... 671 36.D.4. Teklif Mektuplarının Geçerlilik Şartı .................................................................................. 671 36.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 671 36.E.1. Değerlendirme Aşamasında Yapılması Gereken İhale Dışı Bırakma İşleminin Tekliflerin

Alınması Aşamasında Yapılması ...................................................................................... 671 36.E.2. Tekliflerin Tüm İsteklilerin Önünde Açılmamasının Hükmü ................................................ 671 36.E.3. İsteklilerin İhale Salonuna Alınmaması ............................................................................. 672 36.E.4. Tutanaklar Arasındaki Çelişki ............................................................................................ 672 36.E.5. Teklif Zarfının Üzerine Yazılan ‘İş Adının’ Özet Şekilde Yazılması ....................................... 673 36.E.6. Şekil Şartlarına Uymayan Zarfların Sehven Açılması ........................................................ 673 36.E.7. İdarenin Adresinin Detaylı Şekilde Yazılmaması ................................................................ 674 37.A. KANUN METNİ (Tekliflerin Değerlendirilmesi) ..................................................... 674 37.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 675 37.B.1. Tekliflerin Değerlendirme Aşamaları ................................................................................. 676

A. Teklif ve Başvuru Zarflarının İdarece Alınmasına İlişkin Akış Şeması .................................. 676 B. Teklif Zarflarının Komisyonca Alınması ve Açılması Aşamaları (1. Oturum) ......................... 676

37.B.2. Kısmi Tekliflerin Değerlendirilmesi .................................................................................... 677 37.B.3. İsteklilerden Tekliflerine Açıklık Getirilmesinin İstenilmesi ................................................ 678 37.B.4. Bilgi ve Belge Tamamlatma Müessesesi ......................................................................... 678 37.B.5. Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet İhalelerinde Tekliflerin Değerlendirilmesinde

Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Önemli Hususlar ................................................................ 679 37.B.6. Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Tekliflerin Değerlendirilmesi .............................................. 681 37.B.7. Çerçeve Anlaşma İhalelerinde Listenin Oluşturulması ...................................................... 681 37.B.8. Mal Alım İhalelerinde Tekliflerin Eşitliği Durumu .............................................................. 682 37.B.9. Hizmet Alım İhalelerinde Tekliflerin Eşitliği Durumu .......................................................... 683 37.B.10. Aritmetik Hata ve Yuvarlama ......................................................................................... 684 37.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 685 37.C.1. Yapım İşlerinde İş Deneyim Belgelerinin Değerlendirilmesi .............................................. 685

A. Değerlendirme Nasıl Yapılacak? ........................................................................................... 685 1. Tek Sözleşme Esası .......................................................................................................... 686 2. Benzer İşten Ne Anlaşılmalıdır? ........................................................................................ 686 3. Hangi Deneyimlerin Tamamı Esas Alınacak? .................................................................... 686 4. İş Deneyim Belgelerinin Değerlendirilmesi ....................................................................... 687 5. Belge Sahibinin Ortağı Bulunduğu Tüzel Kişilerin İhaleye Girmesi .................................... 688 6. Şirketten Ayrılan Ortakların Şahsi Deneyimleri Nasıl Belirlenir? ....................................... 689 7. Şirket Statüsünün Değişmesi Halinde İş Deneyimi ........................................................... 689 8. İş Ortaklıklarından Elde Edilen İş Deneyimi ....................................................................... 689 9. Kamu İhale Kanunu Yürürlüğe Girmeden Önce Alınmış Belgeler Geçerli midir? ................ 689 10. Bedel Yazmayan Sözleşmeler İş Deneyimin Tevsikinde Kullanılabilir mi? ....................... 690 11. Mezuniyet Belgelerinin Kullanılması ............................................................................... 690 12. Ortak Girişimlere İş Deneyimi Nasıl Düzenlenir? ............................................................. 690 13. İş Deneyim Belgelerinin Devri Mümkün müdür? ............................................................. 691

B. Yapım İş Deneyim Belgelerinin Güncelleştirilmesi ................................................................ 691

İçindekiler 37

37.C.2. Hizmet Alımı İhalelerinde İş Deneyim Belgelerinin Değerlendirilmesi................................ 693 A. Değerlendirme Nasıl Yapılacak? ........................................................................................... 693

1. Tek Sözleşme Esası .......................................................................................................... 693 2. İş Deneyim Belgelerinin Devri .......................................................................................... 693 3. Ortak Girişimin İş Deneyiminin Değerlendirilmesi ............................................................. 693 4. Şirketten Ayrılan Ortakların Şahsi Deneyimleri Nasıl Belirlenir? ....................................... 694 5. Şirket Statüsünün Değişmesi Halinde İş Deneyimi ........................................................... 694 6. Alt Yüklenicilerin İş Deneyiminin Değerlendirilmesi .......................................................... 694 7. Kamu İhale Kanunu Yürürlüğe Girmeden Önce Alınmış Belgeler Geçerli midir? ................ 694

B. İş Deneyim Tutarının Güncellenmesi .................................................................................... 694 37.C.3. Mal Alımlarında İş Deneyim Belgelerinin Değerlendirilmesi .............................................. 695

A. Değerlendirme Nasıl Yapılacak? ........................................................................................... 695 B. İş Deneyim Tutarının Güncellenmesi .................................................................................... 696

37.C.4. Yapım İş Deneyim Belgelerinin Düzenlenmesinde ve Değerlendirilmesinde Yaşanan Tereddütlü Hususlar ......................................................................................................... 697

37.C.5. En Düşük Teklifin Yaklaşık Maliyet Değerinden Yüksek Olması Durumu ........................... 702 37.C.6. Yerli Malını Teklif Eden Yerli İstekliler Lehine Fiyat Avantajı Uygulanması ........................ 703

1. Yerli İstekliye Fiyat Avantajı Uygulanması Koşulları .............................................................. 703 2. Fiyat Avantajının Hesaplanmasına İlişkin Bir Örnek .............................................................. 703

37.C.7. Yapım İhalelerine İlişkin İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İş Grupları Listesi ....... 704 37.C.8. Temizlik İhalelerinde Benzer İş Tanımının Sınırlandırılması Mümkün müdür? .................... 713 37.C.9. Hizmet İhalelerinde Benzer İşe İlişkin Hususlar ................................................................. 714 37.C.10. Yıllara Yaygın Hizmet Alımlarında Yeterlik ...................................................................... 715 37.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 716 37.D.1. İdarenin Takdir Hakkının Sınırı .......................................................................................... 716 37.D.2. Tekliflerin Değerlendirilmesinde Fiziki Muayene ............................................................... 716 37.D.3. İhale İndiriminin Düşürülmesi ........................................................................................... 717 37.D.4. Aynı Özellikleri Taşıyan İki Tekliften Daha Ucuz Olanının Sadece Markasından Dolayı

Tercih Edilmemesi ............................................................................................................ 717 37.D.5. Aşırı Düşük Olmayan Tekliflerin Elenmesi ........................................................................ 717 37.D.6. Teklif Fiyatı Değiştirmeyen Teklif Eki Cetvelle İlgili Açıklama İstenmesi ........................... 717 37.E KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ......................................................................... 718 37.E.1. Kurumlar Vergisi Beyannamesinin TÜRMOB Kaşesi İle Kaşelenmemesinin Hükmü .......... 718 37.E.2. Yasaklılık Kararı Ortadan Kalkan İsteklinin Teklifinin Yeniden Değerlendirilmesi ................ 718 37.E.3. Bilgi Tamamlatma Müessesesinin İşleyişi ........................................................................ 719 37.E.4. Teklif ile Eki Birim Fiyat Cetvelinin Farklı Olması ............................................................... 719 37.E.5. Ticaret Sicil Gazetesi veya İmza Sirkülerinin Sunulmaması Bilgi Eksikliğine Girer mi? ...... 719 37.E.6. Tekliflerin Değerlendirilmesi İsteklilerin Huzurunda mı Yapılacak? ..................................... 720 37.E.7. Belge Üzerindeki Bilgilere İlişkin Bir Tereddüt Bulunması Halinde Tereddüdün

Giderilebilmesinin Yolu ...................................................................................................... 720 37.E.8. Sözleşmenin Parasal Bir Tutar İçermemesi ....................................................................... 720 37.E.9. İçerik Açısından Birbirinden Farklı İki Ayrı Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı

Düzenlenmesi ................................................................................................................... 721 37.E.10. İstenen Numunelerin Süresinde Teslim Edilmemesi Teklifi Geçersiz Kılar mı? ............... 721 37.E.11. Teklif Zarfı Üzerindeki Eksiklik Tamamlatılabilir mi? ........................................................ 722 37.E.12. Yetkili Satıcılık Belgesi Yerine Malın Satış Taahhüdünün Sunulması ............................... 722

38 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

37.E.13. Fiyat Dışı Unsur Olarak En Eski Firmanın Esas Alınması ................................................. 722 37.E.14. Gelir Tablosu veya Hakediş Belgeleri Bulunmayan İstekli ............................................... 722 37.E.15. Kısmi Teklife Kapalı Olan İhalede Kısmi Teklif Değerlendirmesi Yapılması ....................... 723 37.E.16. İhalenin Esasına Etki Etmeyen Taahhütname .................................................................. 723 37.E.17. Fotoğrafsız Düzenlenmiş Gerçek Kişi İş Deneyim Belgesi ............................................... 723 37.E.18. Cihaz Kullanım Karşılığı Nefolometre Cihazı Kitleri Alımı ................................................. 723 37.E.19. İhale Tarihinden Önce Düzenlenmeyen Vekaletnamenin Kabul Edilmemesi .................... 724 37.E.20. Değerlendirmenin İhale Kararını Desteklememesi ........................................................... 724 37.E.21. Geçici Teminat Mektubunun Geçerliliğini Engellemeyen Noksanlıkların Kabulü

Gerekeceği ..................................................................................................................... 724 37.E.22. ‘Orijinal Katalog’ Olmadığı Gerekçesi ile İhalenin Üzerinde Bırakılmaması ....................... 724 37.E.23. Özel Saklama Koşulu Bulunan Malın Normal Mal Gibi Sunulması ................................... 725 37.E.24. Belge Tutarının Benzer İş Kapsamındaki Miktarı Belirlenmeden Değerlendirilmesi ......... 725 37.E.25. İkmal İhalesinde Mekanik ve Tesisat İşlerinin Benzer İş Olarak Gösterilmesi Mümkün

müdür? ........................................................................................................................... 726 37.E.26. Birim Fiyat Teklif Cetvelinde Tespit Edilen Hatalara Göre Düzeltmeler Yapılması ............ 726 37.E.27. İhale Tarihinde SSK Primlerinde Artış Olması ................................................................. 726 37.E.28. Hizmet İşinde Kullanılacak Malzemenin Firmaca Bila Bedel Karşılanması Mümkün

müdür? .......................................................................................................................... 727 37.E.29. Teknik Şartnameye Uygun Olmayan Teklifin Değerlendirmeye Alınması ........................ 727 37.E.30. Denemeye Tabi Tutulan Malın Sonradan Yeterli Olduğunun Anlaşılması ........................ 728 37.E.31. Çok İleri Derecede FM Sistemsiz İşitme Cihazı Alımı ...................................................... 728 37.E.32. Şikayetçinin Teklifin Değiştirilmesine Yönelik Talebi ....................................................... 728 37.E.33. İhale Konusu Olmayan Malın Teklif Edilmesi ................................................................... 729 37.E.34. Müteahhitlik Karını Ayrıca Belirtmeyen İsteklilerden Bunun Sorulması ........................... 729 37.E.35. Teklifte Protez Fiyatlarını Düşük Tutup Komponent (Bileşen) Fiyatlarının Yüksek

Tutulması ....................................................................................................................... 729 37.E.36. Sunulmayan Analizlere Dayanarak İsteklilerin Değerlendirme Dışı Bırakılması

Mümkün müdür? ............................................................................................................ 730 37.E.37. İhalenin Teknik Şartnameye Aykırı Ürün Teklif Eden İstekli Üzerinde Bırakılması ............ 730 37.E.38. Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesinin sunulmaması ....... 731 37.E.39. Demonstrasyon Neticesinin Olumlu Olmaması Cezai Tedbirlerin Uygulanmasını

Engel midir? ................................................................................................................... 731 37.E.40. İş Deneyimini Tevsik Edici Belgelerin Tamamlatılması Mümkün mü? ............................. 732 37.E.41. Numune Değerlendirilmesinin Yapılma Zamanı ............................................................... 732 37.E.42. İstenen Deneyimi Ölçmeyen İş Deneyim Belgesi ............................................................ 732 37.E.43. Noter Onaylı Sunulmayan Taahhütname ........................................................................ 733 37.E.44. Onaylı Sayfaların Fotokopilerinin Tasdikli Nüshalarının Geçerliliği ................................... 733 37.E.45. Numune Değerlendirmesinin Ne Şekilde Yapılacağının Ayrıntılı Düzenlenmemesi .......... 733 37.E.46. Teklif Fiyatın Yaklaşık Maliyetin Yüzde 120 Sinden Fazla Olması .................................... 734 37.E.47. Yetkisiz İdare Tarafından Düzenlenmiş İş Deneyim Belgesi Tamamlatılabilir mı? ............ 734 37.E.48. Yetkili Mercilere İmza Tespitinin Yaptırılmaması ............................................................. 734 37.E.49. Mali Durum Bildirgesi ile Referans Mektubundaki Tutarsızlık ......................................... 735 37.E.50. Yasaklama Kararının Kaldırılmasının İhale Sürecine Etkisi ............................................... 735 37.E.51. Tenzilat Oranı Gösterilmeyen İş Deneyimi ...................................................................... 736

İçindekiler 39

37.E.52. Daha Üstteki Bir Grubun Benzer İş Olarak Belirlenmesi .................................................. 736 37.E.53. Anahtar Teknik Personelin Tevsiki .................................................................................. 736 37.E.54. Serbest Muhasebeci Tarafından Onaylanmış Bilançonun Geçerliliği ............................... 737 37.E.55. Benzer İş Tanımına Uymayan İş Deneyim Belgesi .......................................................... 737 37.E.56. Sözleşme Süresi Bitmeyen İş İçin Düzenlenen İş Bitirme ................................................ 737 37.E.57. Fatura Suretleri Üzerinde Bulunan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Kaşesinde

Tespit Edilen Eksikliklerin Giderilmesi Mümkün müdür? ................................................. 738 37.E.58. Aynı Sıfat ve Unvan Ayrımı Yapılmadan Düzenlenen İş Denetleme Belgesi .................... 738 37.E.59. Hukuki Bir Geçerliliği Olmayan Bakım Sözleşmesinin Verilmemesi Teklifi Geçersiz

Kılar mı? ......................................................................................................................... 739 37.E.60. Komisyon Numune Değerlendirmesini Laboratuarda Yapmak Zorunda mıdır? ................ 739 37.E.61. Sertifikalı Fidan Üretim Beyannamesi Olmadığından Teklifin Değerlendirme Dışı

Tutulması ....................................................................................................................... 740 37.E.62. Ürün Numunesinin Uygun Bulunmaması ........................................................................ 741 37.E.63. Yetkili Satıcılık Belgesinin Geçerlilik Şartı ....................................................................... 741 37.E.64. İş Deneyimin Benzer İşe Ait Olmaması ........................................................................... 741 37.E.65. Yetkili Satıcı Tayin Etme Yetkisi Bulunmayan Yetki Belgesi ............................................ 742 38.A. KANUN METNİ (Aşırı Düşük Teklifler) ................................................................. 743 38.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 744 38.B.1. Aşırı Düşük Tekliflerin Belgeye Dayılı Biçimde Değerlendirilmesi ..................................... 746 38.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 748 38.C.1. İsteklinin Aşırı Düşük Teklif Sorgulamasında Analiz Sunmak Zorunda Olmadığı

Durumlar .......................................................................................................................... 748 38.C.2. Aşırı Düşük Tekliflerin Sorgulanması ................................................................................ 749

a. Yapım İşlerinde Uygulama Örneği ......................................................................................... 749 b. Hizmet Alımı İhalelerinde Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması ..................................................... 753 c. Mal Alımlarında Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması .................................................................... 756

38.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 757 38.D.1. Analizler İhaleye Katılım Şartı Olarak İstenebilir mi? ......................................................... 757 38.D.2. Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması Yapılmamasının İhale İlkelerine Aykırılık Oluşturacağı ..... 757 38.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 758 38.E.1. Aşırı Düşük Teklif Açıklamalarının Mevzuata Uygun Olmaması ........................................ 758 38.E.2. Minibüs Kiralama Gideri İçin Sorgulama Yapılmaması ...................................................... 763 38.E.3. Tekliflerinin Değerlendirme Dışı Bırakılması İle Teklifin Reddi Arasındaki Fark .................. 763 38.E.4. Asgari İşçilik Maliyetini Karşılamadığı Gerekçesiyle Değerlendirme Dışı Tutulan Teklif .... 764 38.E.5. Demirin Stokta Bulunduğunun Tevsik Edilememesi .......................................................... 765 38.E.6. Mıcır Temini İşinde Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması .......................................................... 765 38.E.7. Belgelerin TURMOB Yazısı İçeren Kaşe İle Damgalanmaması ........................................... 765 38.E.8. Analizdeki Düz İşçi Bedelinin Asgari Ücretin Altında Olması Eleme Nedeni midir? ............ 766 38.E.9. Aşırı Düşük Sorgulaması Kapsamında Miktar Hataları Eleme Nedeni midir? ..................... 767 38.E.10. Stok Tespit Raporunda Tarih Bulunmaması ve Yasal Defterlere Uygun Olduğunun

Belirtilmemesi ................................................................................................................ 769 38.E.11. Malzemeye İlişkin Belgelendirme Yapılmaması .............................................................. 770 38.E.11. Analizlerdeki Aritmetik Hata ........................................................................................... 770 38.E.12. Eksik Analiz Sunan İstekliye İhale Verilebilir mi? ............................................................. 771

40 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

38.E.13. Alış ve Satış Faturalarının Serbest Muhasebeci Tarafından Onaylanması ....................... 771 38.E.14. Şoförün Tüm Mesaisini İdare Bünyesinde Harcaması .................................................... 772 38.E.15. Yeni Analizlerdeki Miktarların Farklı Olması .................................................................... 773 38.E.16. Tevsik Edici Yöntemlere Uygun Açıklama Yapılmaması .................................................. 774 38.E.17. İşin Şirket Ortaklarının Araçları İle Yapılması Avantajlı Koşul Olabilir mi? ........................ 775 38.E.18. Alış Satış Faturalarının Üçüncü, İkinci veya Birinci Geçici Vergi Beyanname

Dönemlerine Ait Olması .................................................................................................. 776 38.E.19. Aşırı Düşük Teklif Sorgulamasındaki İdarenin Takdir Hakkı ............................................. 777 38.E.20. Teklif Veren İsteklinin Sonradan Dokümana İlişkin Şikayet Başvurusu............................ 779 38.E.21. Birim Fiyatlı İhalelerde Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması ................................................... 780 38.E.22. Alt Analizlerdeki Birim Fiyatların İş Kalemlerine İlişkin Analizlere Farklı Yansıtılması ...... 781 38.E.23. Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması Yapılmadan Üzerine İhale Yapılması ............................... 782 38.E.24. Sorgulama Yapılmadan Teklifin Elenmesi ....................................................................... 783 38.E.25. Çöp Toplama İhalesinde Sözleşme Giderlerinin Fazla Öngörülmesi ................................. 784 38.E.26. Malın Temini İçin Sahip Olunan Avantajlı Koşul .............................................................. 784 38.E.27. Maliyet Tespit Raporunun Sunulmaması ........................................................................ 785 38.E.28. Aşırı Düşük Teklif Belirlemesindeki Takdir Yetkisi ........................................................... 786 38.E.29. Rayiç Bedellerinin Analizlere Daha Düşük Olarak Yansıtılması ........................................ 786 38.E.30. Stok Tespit Raporunun Sunulmaması ............................................................................. 787 38.E.31. Aşırı Düşük Teklifin Değerlendirilmesi ............................................................................ 787 38.E.32. İstekli Kendisi İçin Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması İsteyebilir mi? ................................... 788 38.E.33. Asgari Maliyet Değerinin Altındaki Teklifin Sorgulanması ............................................... 788 38.E.34. Alış ve Satış Kayıtlarının Tevsik Edilememesi ................................................................. 789 38.E.35. Diğer Tekliflere Göre Aşırı Düşük Kabul Edilmemesi ....................................................... 790 38.E.36. Alış-Satış Faturalarının Fotokopi Olarak Sunulması ......................................................... 790 38.E.37. Teklif Bileşenlerinin Belgeye Dayalı Olarak Açıklanması ................................................. 790 38.E.38. Aşırı Düşük Teklifleri Değerlendirilmesinde Takdir Yetkisi ............................................... 791 38.E.39. Faturada Öngörülen Birim Fiyat İle Analizlerde Demir İçin Esas Alınan Birim Fiyatın

Örtüşmemesi .................................................................................................................. 791 38.E.40. İdarenin Tanımladığı Yapım Şartlarına Uygun Olmayan Analiz Sunulması ....................... 792 38.E.41. Son Geçici Vergi Beyanname Dönemine Ait Fatura Örneklerinin Eklenmesi ................... 792 38.E.42. Asgari İşçilik Maliyet Toplamının Altında Teklif Verilmesi ............................................... 792 38.E.43. Aşırı Düşük Teklif Sorgulamasında Miktar Belirtilebilir mi? ............................................. 793 38.E.44. Analizlerin Bir Kısmını Sunmayan İstekli Değerlendirme Dışı Bırakılabilir mi? ................. 794 38.E.45. Formata Uygun Olmayan Analiz Sunulması .................................................................... 794 38.E..46. Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması Yapılmadan Düşük Teklifin Elenmesi Mümkün

müdür? .......................................................................................................................... 795 38.E.47. Yaklaşık Maliyette Öngörülen İşlerin Hesap Cetvellerinde Yer Almaması ........................ 795 38.E.48. Başvuru Sahibi ve İdarece Farklı Miktarlarda Belirlenen Malzeme ve İmalat .................. 796 38.E.49. Teknik Özellikleri Gösteren Açıklayıcı Bilgi Sunulamadığından Teklif Değerlendirme

Dışı Tutulabilir mi? .......................................................................................................... 797 38.E.50. Maliyet Unsuru Olan Tüm Kalemler Dikkate Alınmadan Hazırlanan Teklif ....................... 797 38.E.51. Tasdik Anlaşması Yapılan YMM veya Beyannamelerini İmzalayan SMMM .................... 797 38.E.52. Faturaların Son Geçici Vergi Beyanname Dönemi veya Bir Önceki Dönemine Ait

Olmaması ....................................................................................................................... 798

İçindekiler 41

38.E.53. TÜRMOB Tarafından Verilen Özel Kaşe Bilgi Eksikliği Kapsamında Tamamlatılabilir mi? ..... 798 38.E.54. Analiz Sunmayan İstekli Teklifleri Değerlendirme Dışı Tutulabilir mi? .............................. 798 38.E.55. Formata Uygun Olmadığı Halde Hazır Betonun Fatura İle Tevsiki Mümkün müdür? ........ 799 38.F. İLGİLİ MEVZUAT..................................................................................................... 801 38.F.1. Aşırı Düşük Teklif Sorgulamasında Düşülen Hatalı Durumlar ............................................ 801 38.F.2. Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul

ve Esasları Hakkında Yönetmelik ....................................................................................... 801 39.A. KANUN METNİ (Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali) ..................... 802 39.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 802 39.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 802 39.C.1. İhalenin İptali Durumunda Bu Kararın İptali İçin KİK’e Gidilebilir mi? ................................. 802 39.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 806 39.D.1. Pazarlıkla Yapılan İhalenin İptalinin Uygun Olduğu ............................................................ 806 39.D.2. Yaklaşık Maliyetin Altındaki Teklife Verilmiş İhalenin İptali ............................................... 806 39.D.3. İdarece İhalenin Kısmen İptali Mümkün müdür? ............................................................... 807 39.D.4. Tespit Edilen Proje Eksikliklerinin İşin Maliyetini Önemli Ölçüde Etkileyeceği

Gerekçesiyle İhalenin İptali ................................................................................................ 807 39.D.5. İptal Durumunda İstekli İhale Sürecine İtiraz Edebilir mi? ................................................. 807 39.D.6. Kurulca Uygun Bulunan İptal Kararı .................................................................................. 808 39.D.7. İptal Edilen İhale İçin Yargı Süreci Başlatılabilir mi? .......................................................... 808 40.A. KANUN METNİ (İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması) ........................... 808 40.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 809 40.B.1. Yapım İşlerinde Ekonomik Açıdan En Avantajlı Teklifin Belirlenmesi ................................ 810 40.B.2. Hizmet Alımı İhalelerinde Ekonomik Açıdan En Avantajlı Teklifin Belirlenmesi ................. 811 40.B.3. Mal Alımı İhalelerinde Ekonomik Açıdan En Avantajlı Teklifin Belirlenmesi ...................... 811 40.B.4. Mal Alımlarında En Avantajlı Teklifin Belirlenmesinde Rol Oynayan Fiyat Dışı Unsurlar ... 812

A. Fiyat Dışı Unsurların Uygulanması ........................................................................................ 812 1. İşletme ve Bakım Maliyeti ................................................................................................ 812 2. Maliyet Etkinliği ............................................................................................................... 813 3. Verimlilik .......................................................................................................................... 813 4. Kalite ............................................................................................................................... 813 5. Teknik Değer .................................................................................................................... 813 6. Özel İlave Kriterler ............................................................................................................ 814

B. Ekonomik Açıdan En Avantajlı Teklifin Belirlenmesi ............................................................. 814 C. Fiyat Dışı Unsurların Uygulandığı Bir İhalede Komisyon Kararı ve Şartname Örneği ............. 819 D. Dizüstü (Taşınabilir) Bilgisayar İhalesi Teknik Şartname Örneği ............................................ 824

40.B.5. İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması .................................................................... 826 40.B.6. Çerçeve İhalenin Karara Bağlanması, Onaylanması ve Çerçeve Anlaşmanın

İmzalanması .................................................................................................................... 826 40.B.7. Münferit Sözleşme Yapılmasına İlişkin Kurallar ................................................................ 827 40.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 829 40.C.1. İhale Kararında Belirtilmesi Gerekli Hususlar Nelerdir? ..................................................... 829 40.C.2. İhalenin Onaylanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir? ............................. 829 40.C.3. Yasaklılık Teyidi Nasıl Alınır? ............................................................................................ 830 40.C.4. Teyit Belgesinin İnternet Üzerinden Alınmasında İdarelerce İzlenecek Yol ........................ 831

42 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

40.C.5. Doğrudan Temin Yoluyla Yapılan Alımlarda Teyit Belgesi Alınması Zorunlu mudur? ......... 832 40.C.6. Haklarında Kamu Davası Açılanlara İlişkin Gerçekleştirilen Teyit İşlemleri ........................ 832 40.C.7. İhale Komisyonunun İşlem-Akış Kontrol Çizelgesi ............................................................. 832 40.C.8. İhalenin İptaline İlişkin Yetki Mutlak ve Sınırsız mıdır? ...................................................... 834 40.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 834 40.D.1. İhaleyi Tasdik Etmeyen İhale Yetkilisinin Mali Sorumluluğu ............................................. 834 40.D.2. İhale Kararının Onaylayan Yetkilinin Bu Yetkiyi Kullanırken Doğacak Zarardan

Sorumluluğu ...................................................................................................................... 835 40.D.3. İhalenin Zamanında Onaylanmaması İstekliye Cayma Hakkı Verir mi? ............................. 835 40.D.4. İhale Kararının Başka Bir Güne Bırakılması ....................................................................... 835 40.D.5. İhaleyi Onaylamama Yetkisinin Kullanımı ......................................................................... 835 40.D.6. Usulüne Uygun Bir İhale Kararı Olmadan Yapılan Satın Alım ............................................ 835 40.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 835 40.E.1. Tekliflerin Eşitliğinde İdare İnisiyatif Kullanabilir mi? ......................................................... 835 40.E.2. Arıza Durumunda Konvansiyonel Teknikle Tedaviye Devam Edebilme Özelliğine Puan

Öngörülmesi ...................................................................................................................... 836 40.E.3. Upgrade Edilebilirlik Fiyat Dışı Unsurdan Faydalanma Sebebi Olarak ................................ 836 40.E.4. Kriterlerinden Birinin Sağlanmaması Teklifi Değerlendirme Dışı Bırakır mı? ...................... 836 40.E.5. Dinamik IMRT ve Gerekli Yazılım Puanlamaya Konu Olabilir mi? ....................................... 837 40.E.6. Fiyat Dışı Unsur Belirlemesinde Ürünlerin Ayrı Ayrı Öne Çıkan Özelliklerinin Dikkate

Alınmaması ....................................................................................................................... 837 40.E.7. Şartname Hükümleri Arasında Çelişki ............................................................................... 838 40.E.8. İdareye Ücretsiz Verilmesi Gereken Konteynerlerin Özelliği Üzerine Fiyat Dışı Unsur

Belirlemesi Yapılması ........................................................................................................ 839 40.E.9. Klystron İle Çalışan Lineer Hızlandırıcılar Puanlamaya Konu Olabilir mi? ........................... 839 40.E.10. MLC Yaprak Sayısındaki Artış Sayısına Göre Kademeli Bir Puanlama Sistemi

Belirlenmesi ...................................................................................................................... 839 40.E.12.Eşitlik Halinde Fiyat Dışı Unsurların Belirsiz Olması ......................................................... 840 40.E.13. Teknik Şartnamede Zorunlu Olarak Sağlanması Gereken Husus İçin Puanlama

Yapılabilir mi? ................................................................................................................ 840 40.E.14. Hesaplama Yöntemine İlişkin Düzenlemenin Yapılmaması .............................................. 841 40.E.15. Nakit Sıkıntısı Nedeniyle İhalenin İptali ........................................................................... 841 40.E.16. Malın Erken Tesliminin Fiyat Dışı Unsur Olarak Belirlenmesi .......................................... 842 40.E.17. En Yüksek Geçici Teminatın Tercih Sebebi Sayılması ..................................................... 842 40.E.18. Yasaklı Olup Olmadığının Teyit Ettirilmemesi .................................................................. 842 40.E.19. Yeterli İndirim Yapılmadığı Gerekçesiyle İhalenin İptali ................................................... 842 40.E.20. Emsal İhalelerle Kıyaslanmak Suretiyle Kırım Oranının Düşük Bulunması İptal

Gerekçesi Olabilir mi? .................................................................................................... 843 40.E.21. İhalenin İptali Konusunda İdarelerin Takdir Yetkisinin Sınırı ............................................ 843 40.E.22. Malın Satıldığı İşyerinin Faaliyet Süresi Fiyat Dışı Unsur Olarak Tespit Edilebilir mi? ...... 844 40.E.23. Benzer Nitelikteki İhalelerde Gerçekleşmiş Sözleşme Bedelleri Dikkate Alınarak

İhalenin İptali .................................................................................................................. 844 40.E.24. İhalelerin Aynı ve Birbirine Yakın Günlerde Yapılması Gerekçesiyle İhalenin İptali .......... 844 41.A. KANUN METNİ (Kesinleşen İhale Kararlarının Bildirilmesi) ................................ 844 41.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 845

İçindekiler 43

41.C. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 845 41.C.1. Tebligatın Yasal Süresinde Yapılması ............................................................................... 845 41.C.2. Tebligatın Gecikmesi Halinde İstekli Taahhüdünden Dönebilir mi? ................................... 845 41.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 845 41.D.1. Tebligatın İsteklinin Ev Adresine Yapılması ...................................................................... 845 41.D.2. Yasal Sürelere Uyulmaksızın Yapılan Sözleşme ................................................................ 846 41.D.3. Karar Bildiriminde Süre Aşımı .......................................................................................... 846 41.D.4. İhalenin İptal Gerekçesine İlişkin Yazının Gecikmesi ......................................................... 846 41.D.5. Tebliğ Edilen İhale Kararının İadesi ................................................................................... 846 41.D.6. Sözleşme İmzalanmadığından Tebligat Sürecinin Kesintiye Uğraması .............................. 847 41.D.7. Kesinleşen İhale Kararının Komisyonca İptali .................................................................... 847 41.D.8. Farkına Varılmış Olması Gereken Tarihten Ne Anlaşılması Gerekir? ................................. 847 41.D.9. Elden Yapılan Tebligatın Varlığı ........................................................................................ 848 41.D.10. Faks Yoluyla Tebligat ..................................................................................................... 848 41.D.11. Teklif Vermeye Yetkili Olmayan İstekliye Tebligat Yapılmamasının Hükmü ..................... 848 41.D.12. Bildirimde İhale Sonucunu Etkileyen Esasa Müessir Bir Hatanın Olmaması ................... 848 42.A. KANUN METNİ (Sözleşmeye Davet) ..................................................................... 849 42.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 849 42.B.1. Sözleşmeye Davet Süreci ................................................................................................. 849 42.B.2. İhale Kararının Alınmasından Sözleşme Yapılmasına Kadarki Sürenin Özeti ...................... 850 42.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 851 42.C.1. Teklif Geçerlilik Süresinin Dolmasından Sonra Sözleşme Yapılması Mümkün müdür? ...... 851 42.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 852 42.D.1. Sözleşmeye Davet Yazısının Tebliği .................................................................................. 852 42.D.2. Onama Keyfiyetinin Bildirim Şekli .................................................................................... 852 42.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 852 42.E.1. Sözleşmeye Davetin Usule Aykırı Olması ......................................................................... 852 42.E.2. Kesinleşen İhale Kararının Taraflara Bildirildiği Gün Sözleşmeye Davet Yazısının

Gönderilmesi ..................................................................................................................... 852 42.E.3. On Günlük Yasal Sürenin Başlama Tarihi Mektubun Postaya Verilmesini Takip Eden

7. Gün müdür? ................................................................................................................. 853 43.A. KANUN METNİ (Kesin Teminat) ........................................................................... 853 43.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 853 43.B.1. İsteklinin Ortak Girişim Olması Halinde Kesin Teminat ..................................................... 854 43.B.2. Danışmanlık İhalelerinde Kesin Teminat ........................................................................... 854 43.B.3. Kesin Teminat Olarak Teminat Mektubu Verilmesi ........................................................... 854 43.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 854 43.C.1. Yapım İşlerinde Aşırı Düşük Teklif Sahibine İhale Bırakılırsa Kesin Teminat Ne Şekilde

Alınacak? ......................................................................................................................... 854 43.C.2. Kesin Teminat Mektuplarının İadesi ................................................................................. 855 43.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 857 43.D.1. İdarenin Kesin Teminat Üzerindeki Tasarruf Yetkisinin Sınırı ............................................ 857 43.D.2. Yasal Teminat Dışında Alınan İlave Teminatın Gelir Kaydı ................................................ 857

44 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

43.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 857 43.E.1. İhzarat Tutanağında Belirtilen Mal Bedeli Tutarı Kadar Kesin Teminat Alınması ................ 857

44.A. KANUN METNİ (Sözleşme Yapılmasında İsteklinin Görev ve Sorumluluğu) ....... 857

44.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 858 44.B.1. Sözleşmenin Yapılması Süreci ve Genel Yaptırım Hükümleri ............................................ 858 44.B.2. Ekonomik Açıdan En Avantajlı İkinci Teklif Sahibine Bildirim ............................................ 858

44.C. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 859 44.C.1. İdarenin Sözleşme Yapmaya Zorlanması .......................................................................... 859 44.C.2. İsteklinin Askere Alınması Yükümlülüğünü Etkiler mi? ...................................................... 859 44.C.3. İşçi Ücretlerine Yapılan Artışı Gerekçe Göstererek Sözleşme İmzalamaktan Kaçınan

İsteklinin Durumu ............................................................................................................. 859 44.C.4. Sözleşmeyi İmzalamaktan İmtina Eden İstekliye Uygulanacak Müeyyidenin Sınırı ........... 859 44.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 859 44.D.1. İkinci Teklif Sahibinin Meclis Üyesi Olması ...................................................................... 859 44.D.2. İhale Dışı Bırakılmayı Gerektiren Durumlarda Bulunmadığı Koşuluna Uyulmadan

Sözleşme İmzalanması ...................................................................................................... 860

45.A. KANUN METNİ (Sözleşme Yapılmasında İdarenin Görev ve Sorumluluğu) ......... 860 45.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 860 45.C. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 861 45.C.1. Sözleşmenin Yasal Sürede Yapılmaması .......................................................................... 861 45.C.2. İsteklinin Sözleşmeden Dönme Hakkı ............................................................................... 861

46.A. KANUN METNİ (İhalenin Sözleşmeye Bağlanması) ............................................. 861 46.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 862 46.B.1. Sözleşmenin İmzalanması Aşamaları ............................................................................... 862 46.B.2. Sözleşmenin Düzenlenmesine İlişkin Hususlar ................................................................. 862 46.B.3. Usule Uyulmadan Sözleşme İmzalanması Şikayeti Engeller mi? ....................................... 863

46.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 864 46.C.1. Teklif Geçerlilik Süresinin Dolmasından Sonra Sözleşme Yapılması .................................. 864 46.C.2. Bedeli Döviz Üzerinden Ödenmek Üzere Sözleşme İmzalanabilir mi? ................................ 864 46.C.3. Süreklilik Arz Eden Hizmet Alımlarında İşe Başlama Tarihi ............................................... 864 46.C.4. Sözleşmeler Üzerinden Alınan Damga Vergisi, Nüsha Sayısı ile Orantılı Şekilde

Artar mı? ......................................................................................................................... 865

46.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 866 46.D.1. Sözleşmeye Konulan İmzanın Noterce Onanması ............................................................. 866 46.D.2. Sözleşmenin Geçerlilik Şartı ............................................................................................. 867 46.D.3. Sözleşmenin Yasal Süresi İçinde Yapılmaması ................................................................. 867 46.D.4. Sayıştay’ca Tescili Mümkün Görülmeyen Sözleşmenin Uygulanması .............................. 867 46.D.5. Notere Onaylattırılmayan Sözleşmenin Geçerliliği ............................................................ 867 46.D.6. Sözleşmenin Yapılmasında Dürüstlük Kuralı ..................................................................... 868 46.D.7. Sözleşmenin Yürürlük Şartı ............................................................................................... 868 46.D.8. Deprem Gören İllerde Girişilecek Yapım İşlerine İlişkin Sözleşmelerin Tescili ................... 868 46.D.9. Sayıştay Daire Kararına İtiraz Yolu .................................................................................... 869

İçindekiler 45

46.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 869 46.E.1. İdari Şartnamenin Mevzuata Aykırı Olduğunun Sözleşme İmzalandıktan Sonra

Anlaşılması ....................................................................................................................... 869 46.E.2. İhale Dokümanına Aykırı Sözleşme ................................................................................... 869 46.E.3. Tip Sözleşmeye Aykırı Sözleşme İmzalanmasının Hükmü ................................................. 869 46.E.4. İtirazen Şikayet Süresi Beklenilmeden Sözleşme İmzalanması .......................................... 870 46.E.5. Sözleşmenin Uygun Şekilde İmzalandıktan Sonra Kanuna Aykırılığın Tespiti .................... 870 46.E.6. İki Teklif Alımlarının Toplamı İçin Tek Bir Sözleşme Yapılması .......................................... 871 46.E.7. Mevzuatta Öngörülen Süre Sona Ermeden Sözleşme İmzalanması ................................... 871 47.A. KANUN METNİ (İhale Sonucunun İlanı) ............................................................... 871 47.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 871 48.A.KANUN METNİ (Danışmanlık Hizmetleri) .............................................................. 872 48.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 872 48.B.1. Danışmanlık Hizmet İhalelerinde Uygulanacak Yöntem .................................................... 873 48.B.2. Danışmanlık Hizmetleri ile İlgili Özel Tanımlar ................................................................... 873 48.B.3. Danışmanlık Hizmeti İhalelerinde İş Tanımının Hazırlanması ............................................. 874 48.B.4. Danışmanlık İhalelerinde Yerli İstekli ................................................................................ 875 48.B.5. Danışmanlık Hizmet İhalelerinde Bildirim ve Tebligat Esasları .......................................... 875 48.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 876 48.C.1. Danışmanlık Hizmet İhalelerinde Yaklaşık Maliyetin Tespiti .............................................. 876 48.C.2. Yaklaşık Maliyetin Hesaplanmasına Esas Miktar ve Fiyatların Tespiti .............................. 876 48.C.3. Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması ve Güncellenmesi ........................................................ 877 48.C.4. Danışmanlık Hizmet Alımlarının Pazarlık Usulü veya Doğrudan Teminle

Karşılanabilmesi Mümkün müdür? .................................................................................... 878 48.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 878 48.D.1. Mera Parsellerinin Tescili İşinin Danışmanlık Hizmetleri Kapsamında İhale Edilmemesi ... 878 49.A. KANUN METNİ (Ön Yeterlik ve İsteklilerin Belirlenmesi) .................................... 879 49.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 879 49.B.1. Danışmanlık Hizmet Alımı İhalelerinde İhale ve Ön Yeterlik Dokümanının İçeriği .............. 880 49.B.2. İhale ve Ön Yeterlik Dokümanının Hazırlanması ................................................................ 880 49.B.3. Mali Kapasite ve Teknik Yeterliğin Belirlenmesinde İstenecek Belgeler Nelerdir? ............. 880 49.B.4. Mali ve Teknik Tekliflerin Değerlendirilebilmesi İçin Verilmesi Gerekli Standart Formlar... 882 49.B.5. Danışmanlık Hizmet Alımı İhalelerinde Belgelerin Sunuluş Şekli ....................................... 882 49.B.6. Mali Kapasiteye İlişkin Belgeler ........................................................................................ 885 49.B.7. Teknik Yeterliğe İlişkin Belgeler ........................................................................................ 889 49.B.8. İlan Süreleri ve Yeterlik Dokümanına İlişkin Hususlar ....................................................... 894 49.B.9. Danışmanlık İhalelerinde İş Ortaklığı ve Konsorsiyum Müessesesi ................................... 897 49.B.10. Ön Yeterlik Başvurularının Alınması ve Açılması ............................................................ 898 49.B.11. Ön Yeterlik Değerlendirmesi ........................................................................................... 898 49.B.12. İhaleye Davet Sürece ..................................................................................................... 900 49.B.13. Danışmanlık Hizmet Alımlarında Anahtar Teknik Personel ve Teknik Personel ............... 900 49.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 901 49.C.1. İş Deneyim Belgesi Düzenlemeye Yetkili Kurum ve Kuruluşlar .......................................... 901 49.C.2. Belge Düzenleme Koşulları ............................................................................................... 901

46 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

49.C.3. Belge İçin Başvuru ........................................................................................................... 904 49.C.4. İş Deneyim Tutarının Tespiti ............................................................................................. 905 49.C.5. İş Deneyim Belgelerinin Verilmesi .................................................................................... 906 49.C.6. İş Deneyim Belgesi Düzenlenemeyecek İşlerde İş Deneyimini Gösteren Belgeler ve

Bu Belgelerde Aranacak Kriterler ..................................................................................... 908 49.C.7. İş Deneyimini Gösteren Belgelerin Değerlendirilmesi ....................................................... 909 49.C.8. İş Deneyim Tutarının Güncellenmesi ................................................................................ 911 49.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 912 49.D.1. Sanat Eserlerinde Yüklenici Seçiminin Yarışmaya Konu Edilerek Yapılması ...................... 912 50.A. KANUN METNİ (İhaleye Davet) ............................................................................ 913 50.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 914 50.B.1. Danışmanlık Hizmet İhalelerinde Teminatlar ..................................................................... 914 50.B.2. Danışmanlık Hizmet İhalelerinde Tekliflerin Sunulması ..................................................... 915 50.B.3. Tekliflerin alınması ve teknik tekliflerin açılması ............................................................... 915 51.A. KANUN METNİ (Tekliflerin Hazırlanması ve Verilmesi) ....................................... 915 51.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 916 51.B.1. Teklif Mektubunun Şekli ve İçeriği Nasıl Olmalıdır? .......................................................... 916 51.B.2. Tekliflerin İdareye Sunulma Şekli ve Süreci ...................................................................... 916 51.B.3. Tekliflerin İhale Komisyonunca Teslim Alınması Süreci .................................................... 917 52.A. KANUN METNİ (Tekliflerin Değerlendirilmesi ve İhalenin Yapılması) ................. 917 52.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 919 52.B.1. Teknik ve Mali Tekliflerin Değerlendirilmesi ..................................................................... 919 52.B.2. Teknik ve Mali Puan Ağırlık Katsayılarının Belirlenmesi .................................................... 920 52.B.3. Teknik Değerlendirmede Dikkate Alınacak Kriterler .......................................................... 921 52.B.4. Teknik Puanlama Nasıl Yapılacak? ................................................................................... 922 52.B.5. Mali Tekliflerin Açılması ve Puanlama .............................................................................. 922 52.B.6. Puanların Belirlenmesi, Görüşmeye Davet ve İhalenin Karara Bağlanması ....................... 923 52.B.7. Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali ......................................................................... 924 52.B.8. İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması .................................................................... 924 52.B.9. Kesinleşen İhale Kararının Bildirilmesi .............................................................................. 925 52.B.10. İhale Üzerinde Kalan İsteklinin Sözleşmeye Davet Edilmesi ............................................ 925 52.B.11. İhale Üzerinde Kalan İsteklinin Sözleşmeyi İmzalamaması .............................................. 925 52.B.12. İhale Sonucunun İlanı ..................................................................................................... 926 52.C. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 926 52.C.1. İhale ile Ortaya Çıkan Sonuç ............................................................................................ 926 52.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 926 52.D.1. Teknik Değerlendirmeden Önce Mali Teklifin Açıklanması ............................................... 926 52.D.2. İsteklinin Bakım Teklifinin İdarece Değiştirilerek Resen Belirlenmesi ............................... 927 52.D.3. Danışmanlık İş Deneyiminde Özel Hizmet Asgari Şartının Değerlendirilmesi .................... 928 53.A. KANUN METNİ (Kamu İhale Kurumu) ................................................................... 928 53.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 935 53.B.1. Kurumun Görev ve Yetkileri .............................................................................................. 935 53.B.2. Kamu İhale Kurulunun Oluşumu ........................................................................................ 936

İçindekiler 47

53.B.3. Kamu İhale Kurulu’na Önerilecek Üyelerin Vasıfları ........................................................... 937 53.B.4. Kurul Üyelerinin Görev Süresi ve Görevden Alınmalarına İlişkin Düzenleme ..................... 937 53.B.5. Kamu İhale Kurumunun Genel Yönetim ve Temsili ............................................................ 938 53.B.6. Kurul Üyelerinin Yemini .................................................................................................... 938 53.B.7. Kurul Üyelerine Getirilen Yasaklar ..................................................................................... 938 53.B.8. Kurum Üye ve Çalışanlarına Getirilen Gizli Bilgi ve Belgeleri Açıklama Yasağı .................. 938 53.B.9. Kurum Üye ve Personelinin Yargılanmaları ve Mal Beyanları ............................................ 938 53.B.10. Kamu İhale Kurulunun Çalışma Esasları .......................................................................... 939 53.B.11. Kurumun Gelir Kalemleri Nelerden Oluşmaktadır? .......................................................... 939 53.B.12. Kurumun Bütçe ve Mali İşlemleri ................................................................................... 940 53.B.13. Kurum Payı ile İlgili Olarak İdarelerce Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ........................ 940 53.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 941 53.C.1. İhale Kontrol Sisteminden Yararlanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ..................... 941 53.C.2. İhale Sonuç Formlarının KİK’e Gönderilmesi ..................................................................... 942 53.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 942 53.D.1. İhalenin İptaline İlişkin İşlemleri Kamu İhale Kurumunun İnceleme Yetkisi ........................ 942 53.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 943 53.E.1. Kurulun İdari Denetim Sınırı .............................................................................................. 943 53.E.2. İvedi ve Kamu Yararı Gerekleriyle İhale İşlemlerine Devam Kararı ..................................... 943 53.E.3. Konteynerlerin Ayrı Bir Set Olarak İhale Edilmesi Kararı Üzerindeki KİK İncelemesi ........... 944 54.A.KANUN METNİ (İhalelere Yönelik Başvurular) ...................................................... 944 54.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 946 54.B.1. Şikayet ve İtirazen Şikayet Başvurusunda Yetki ............................................................... 946 54.B.2. Şikayet ve İtirazen Şikayet Başvuru Dilekçelerde Bulunması Gereken Hususlar ............... 947 54.B.3. İtirazen Şikayetlerde Başvuru Teminatı Uygulaması ......................................................... 947 54.B.4. Başvurular Üzerine İhaleyi Yapan İdare veya Kurum Tarafından Ne Tür Bir Karar Alınır .... 948 54.B.5. Sürelerle İlgili Genel Esaslar ............................................................................................. 948 54.B.6. Başvuruların Yapılacağı Yerler ve Başvuruya İlişkin Diğer Hususlar .................................. 949 54.B.7. Ortak Girişimlerde Şikayet Müessesesi ............................................................................ 950 54.B.8. Şikayet Başvurusu Üzerine Zeyilname Uygulaması .......................................................... 950 54.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 951 54.C.1. Çerçeve Anlaşma ve Münferit Sözleşme İhalelerinde Şikayet Süreci ............................... 951 54.C.2. İdareye ve KİK’ e Yapılacak Şikayet Başvuru Dilekçe Örnekleri ......................................... 953 54.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 957 54.D.1. İdarenin Düzeltici İşlem Kararı Üzerine Şikayet Başvurusu ............................................... 957 54.D.2. İhaleyi Alan Firmanın İhale İptal İstemi ............................................................................ 957 54.D.3. Düzeltici İşlem Uygulama Örneği ...................................................................................... 958 54.D.4. Baro Pulu Yapıştırılmayan Başvuru Dilekçesi ................................................................... 958 54.D.5. Şikayet Üzerine Alınmayan İptal Kararını KİK İnceler mi? .................................................. 959 54.D.6. İdareye Şikayet Başvurusu Yapılmayan Konu İçin KİK’e Gidilebilir mi? ............................. 959 54.D.7. İstekli Kendi Üzerinde Bırakılmış Bir İhalenin İptalini İsteyebilir mi? .................................. 959 54.D.8. Şikayet Başvurusunda Belirtilmeyen Hususlar İtirazen Şikayet Başvurusuna Konu

Edilebilir mi? ...................................................................................................................... 960 55.A. KANUN METNİ (İdareye Şikayet Başvurusu) ....................................................... 960

48 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

55.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 961 55.B.1. İdareye Yapılacak Şikayet Başvuru Dilekçelerde Bulunması Gereken Hususlar ................ 963 55.B.2. İdareye Yapılacak Şikayet Başvurularındaki Eksiklikler ..................................................... 963 55.B.3. Başvurular Üzerine İdare Tarafından Alınacak Kararlar ..................................................... 963 55.B.4. Karar Gereklerinin Yerine Getirilmesi ................................................................................ 964 55.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 964 55.C.1. İhalenin Kurul Kararı ile İptalinin Hukuki Sonuçları ............................................................ 964 55.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 964 55.D.1. İdari İnceleme Sonuçlanmadan Yapılan İtirazen Şikayet Başvurusu ................................. 964 55.D.2. Gerekçeli Onayın Şikayetçiye Tebliğ Edilmemesinin Hükmü ............................................ 965 55.D.3. İdarenin Tek Taraflı İşlemle Şikayet Hakkını Kullanılmaz Hale Dönüştürmesi .................... 965 55.D.4. İdare Tarafından Görevlendirilen Raportörler Tarafından İşlem Tesisi ............................... 965 55.D.5. Öngörülen Süreler Beklenmeden Sözleşmenin İmzalanması ............................................. 966 55.D.6. İdareye Başvuru Yolunun Tüketilmesi .............................................................................. 966 55.D.7. 15 Günlük Şikayet Süresinin Dolması Beklenmeden Sözleşme İmzalanması .................... 966 55.D.8. İhale İşlemlerine Devam Edilmesi Konusunda Alınan Kararın KİK’ce İptali ........................ 967 56.A. KANUN METNİ (Kuruma İtirazen Şikayet Başvurusu) ......................................... 967 56.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 968 56.B.1. Ön İnceleme Konuları ve Bu Kapsamda Kurumca Yapılacak İşlemler ................................ 969 56.B.2. Eksik Belgelerin Tamamlanması ....................................................................................... 970 56.B.3. Kurum İnceleme Detayları ................................................................................................ 970 56.B.4. Dinleme Toplantısı ........................................................................................................... 971 56.B.5. Şikayetin Avukat Aracılığıyla Yapılması ........................................................................... 971 56.B.6. Ortak Girişimde Özel Ortağın Şikayet Hakkı ...................................................................... 971 56.B.7. KİK’e Yapılacak İtirazen Şikayet Başvuru Dilekçelerinde Bulunması Gereken Hususlar ..... 971 56.B.8. Şikayet Başvuruları Üzerine Kurum Tarafından Alınacak Karar ......................................... 972 56.B.9. KİK Kararlarında Bulunması Gereken Hususlar .................................................................. 972 56.B.10. Kararların Uygulanması .................................................................................................. 973 56.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 973 56.C.1. Şikayet ve İtirazen Şikayet Üzerine İdarenin İhaleyi İptal Etmesi Halinde KİK’e

Gidilebilir mi? .................................................................................................................... 973 56.C.2. Yazım Hatalarının Düzeltilmesi .......................................................................................... 973 56.C.3. Bildirim ve Tebligat Esasları ............................................................................................. 974 56.C.4. Kurulun Bilirkişilere Başvuru Uygulaması ......................................................................... 974 56.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 975 56.D.1. Kamu İhale Kurumunun Mevzuata Aykırılıkların İdaresine Bildirilmesi Şeklindeki

Verdiği Kararlar Sonuca Etkili Karar Niteliğinde midir? ..................................................... 975 56.D.2. İtirazen Şikâyet Başvurularında Bazı Koşulları Taşımayan Dilekçelerin Reddine İmkan

Var mıdır? ........................................................................................................................ 975 56.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 978 56.E.1. Şekil ve İçerikten Yoksun İtirazen Şikayet Başvurusu ....................................................... 978 56.E.2. Projeye İlişkin Kuruma Yapılan Başvurular ........................................................................ 978 56.E.3. Süreci Şikayet Konusu Yapılmayan İhalenin İptaline İlişkin İstem ..................................... 978 56.E.4. İptal Edilen İhale İçin İdari Yargıya Gidilmesi Gerektiği ...................................................... 978

İçindekiler 49

56.E.5. Teklif Verilmeyen İhale İçin Şikayet Süreci ....................................................................... 979 56.E.6. Denetim Mekanizmasını Harekete Geçiren Kişinin Şikayetinden Vazgeçmesi Denetim

Sürecini Kaldırır mı? .......................................................................................................... 979 56.E.7. Somut Delillere Dayanmayan İhbar Mektubu .................................................................... 979 56.E.8. 2886 Sayılı Kanun Kapsamındaki İşler İçin Şikayet Süreci İşletilebilir mi? ........................ 979 56.E.9. İhaleyi Alan İstekli Şikayet Başvurusunda Bulunabilir mi? ................................................ 980 56.E.10. İki İhale Hakkında Tek Dilekçe ile Şikayette Bulunulması ................................................ 980 54.E.11. KİK’e İtirazen Şikayet Başvurusunun Ön Koşulu .............................................................. 980 56.E.12. KİK Düzeltici İşlemi Bildirmesine Rağmen İhalenin İptali Mümkün müdür? ..................... 980 56.E.13. Şikayet ya da İtirazen Şikayet Üzerine Alınmayan İhale İptal Kararları İçin KİK’e

Gidilebilir mi?.................................................................................................................. 981 56.E.14. KİK’in İhale İptal Gerekçesi ............................................................................................. 982 56.E.15. Şikayet İncelemesi Sonucunda Tek Firmanın Kalması İhalenin İptalini Gerektirir mi?...... 982 56.E.16. İdareye Yapılan Şikâyet Başvurusunda Yer Almayan Konu İçin KİK’e Gidilebilir mi? ....... 982 56.F. İLGİLİ MEVZUAT..................................................................................................... 983 56.F.1. İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik ............................................................ 983 56.F.2. İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ .................................................................... 983 57.A. KANUN METNİ (Yargısal İnceleme) ..................................................................... 983 57.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 983 57.C. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 983 57.C.1. Kamu İhalelerinde Yargı Yolu Uyuşmazlıklarının Çözüm Yeri ............................................. 983 57.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 983 57.D.1. İdari İşlemlerin Menfaat İlgisi Bulunanlar Tarafından Doğrudan İptal Davasına Konu

Edilmesi Mümkün müdür? ............................................................................................... 983 57.D.2. Yasaklama Kararlarına Karşı İdari Yargıda Dava Açılması ................................................. 984 57.D.3. İhalenin İptaline Karşı İdari Yargıda İdari İşlemin Unsurları Açısından Dava Açılması ....... 984 57.D.4. Şikayet Başvuru Süresi Geçirildikten Sonra Yargısal İncelemeye Gidilmesi ..................... 984 57.D.5. Müeyyidelere İtiraz ve İnceleme Merciinin İdari Yargı Olacağı ......................................... 984 58.A. KANUN METNİ (İhalelere Katılmaktan Yasaklama) ............................................. 985 58.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 986 58.B.1. Yasaklama Kararı Verilirken Uyulması Gereken Genel Kurallar .......................................... 987 58.B.2. Yasaklamayı Gerektiren Fiil ve Davranışlar Nelerdir? ........................................................ 988 58.B.3. Yasaklamanın Süresi ve Kapsamı ..................................................................................... 988 58.B.4. Yasaklama Kararı Verilenlerin Gerçek veya Tüzel Kişi Olması Durumu .............................. 989 58.B.5. İhalelere Katılmaktan Yasaklama Kararı Formunu Doldururken Dikkat Edilecek

Hususlar .......................................................................................................................... 989 58.B.6. Çerçeve Anlaşmalarda İhale Yasağı Uygulaması .............................................................. 990 58.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 990 58.C.1. Haklarında Kamu Davası Açılmasına Karar Verilenler ....................................................... 990 58.C.2. Yasaklamanın Başlangıcı Hangi Tarihtir? .......................................................................... 992 58.C.3. İhale Süreci Devam Ederken Verilen Yasaklama Kararının Hükmü .................................... 993 58.C.4. Yasaklama Kararlarının Kapsam ve İçeriği ........................................................................ 993 58.C.5. Yasaklamaya İlişkin Sürenin Hukuki Niteliği ..................................................................... 994 58.C.6. Yasaklı Firmanın Ürününün Başka Bir Satıcı Tarafından Teklif Edilmesi Mümkün müdür? .... 995

50 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

58.C.7. Haklarında Yasaklama Kararı Verilen Şirketin Ortak veya Ortaklarının Durumu ................. 995 58.C.8. Ortak Girişimi Oluşturan Ortaklardan Birinin Yasak Fiil ve Davranışlarda Bulunduğunun

Ortaya Çıkması Halinde İzlenecek Yöntem ....................................................................... 996 58.C.9. Doğrudan Temin Usulünde Yasaklama Kararı ................................................................... 996 58.C.10. Teminatların Gelir Kaydedilmesi ..................................................................................... 997 58.C.11. İhaleye Katılan Aday veya İsteklilerin İhale Kontrol Sisteminden Kontrol Edilmesi .......... 997 58.C.12. Limited Şirketlerde Sermaye Payının Değiştirilmesi ....................................................... 997 58.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1000 58.D.1. Sözleşme İmzalamaktan Kaçınan İstekliye Verilecek Yasaklama Kararı .......................... 1000 58.D.2. Belediye ve Özel İdareler Açısından İlgili veya Bağlı Bulunulan Bakanlık ........................ 1000 58.D.3. İhalelere Katılmaktan Yasaklama Kararının Yürütülmesinin Durdurulması ....................... 1000 58.D.4. İhale Yasağının Başlangıç Tarihi ..................................................................................... 1000 58.D.5. İhaleye Katılmamış Olan İhaleye Fesat Karıştıran Şirketin % 88 Hisseye Sahip Ortağı

Hakkında Yasaklama Kararı Verilir mi? ........................................................................... 1000 58.D.6. Yasak Fiil ve Davranış Niteliğinde Olmayan Bir Husus Nedeniyle İdarece Yasaklama

Kararı Verilmesi .............................................................................................................. 1001 58.D.7. Yasaklamayı Gerektiren Fiil veya Davranışın Tespit Tarihi .............................................. 1002 58.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1002 58.E.1. Yasaklama Kararının İptali .............................................................................................. 1002 58.E.2. Yasaklama İşleminin Durdurulmasında Yargı Yolu ........................................................... 1002 58.E.3. İptal Edilen Bir İhaleden Dolayı Yasaklama Kararı Verilmesi ............................................ 1003 58.E.4. Şirketi Temsile Yetkili Müdür Hakkında Kamu Davası Açılmış Olması Teklifi

Değerlendirme Dışında Bırakır mı? .................................................................................. 1003 58.E.5. Kamu Davası Açılan Ortakların İhaleye Katılması ............................................................ 1003 58.E.6. Orijinal İmzalar Model Alınarak Sahte İmzalı Evraklarla İhaleye Katılım ........................... 1004 58.E.7. Aynı İdare Tarafından Daha Önce Yapılan İhaleler İçin 58. Madde Uygulanabilir mi? ...... 1004 58.E.8. Eksik Yasaklamanın Sonradan İncelenmesi .................................................................... 1005 58.E.9. Üniversiteler Doğrudan Yasaklama Verebilir mi? ............................................................. 1006 59.A. KANUN METNİ (İsteklilerin Ceza Sorumluluğu) ................................................. 1006 59.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1007 59.B.1. Ceza Kovuşturması Süreci .............................................................................................. 1007 59.B.2. Mahkeme Kararı ile Getirilen Geçici Yasaklama ............................................................. 1007 59.B.3. Kamu İhalelerine Katılmaktan Sürekli Yasaklama ........................................................... 1008 59.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1008 59.C.1. İsteklilerin Ceza Sorumluluğu ile İlgili Olarak Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Üzerine

Düşen Görevler Nelerdir? ............................................................................................... 1008 59.C.2. Haklarında Kamu Davası Açılmasına Karar Verilenler ile İlgili Olarak Yapılması

Gerekenler ..................................................................................................................... 1009 59.C.3. Şirket ile Vekil Arasında Kurulan Hukuki İlişki Vekalet Akdinde İmzası Bulunan

Müdürün Müdürlük Yetkisinin Kaldırılması Halinde Sona Erer mi? .................................. 1011 59.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1013 59.D.1. Şirket Ortağının Ceza Mahkemesinde Beraat Etmesi Şirketin İhalelere Katılma

Yasağını Kaldırır mı? ....................................................................................................... 1013 59.D.2. Hileli Malzeme, Araç ve Usuller Kullanmak .................................................................... 1014

İçindekiler 51

59.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1014 59.E.1. İhalede İki Ayrı Teklif Mektubu Sunulması ...................................................................... 1014 59.E.2. Kamu Davası Açılmadan Önce Hisselerin Devri .............................................................. 1014 59.E.3. Hakkında Kamu Davası Açılan Şirket Müdürünün Sermayesinin Yarısından Azına

Sahip Bulunduğu Sermaye Şirketinin İhalelere Katılması Mümkün müdür? .................... 1015 59.E.4. Ortağı ve Yetkili Müdürü Hakkında Kamu Davası Açılan Şirketin İhale Dışı Bırakılması ... 1016 59.E.5. İhale Tarihi İtibariyle Kamu Davası Açılmayan İsteklinin Durumu .................................... 1016 59.E.6. Hakkında kamu davası açılmış olan kişi vekaletin ihaleye teklif verebilir mi? .................. 1017 59.E.7. Bir İhaleye Dayanmayan Kamu Davası ........................................................................... 1018 59.E.8. Hakkında Kamu Davası Açıldığının Sonradan Öğrenilmesi .............................. 1018 60.A. KANUN METNİ (Görevlilerin Ceza Sorumluluğu) ................................................ 1018 60.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1019 60.B.1. Haklarında Kamu Davası Açılmasına Karar Verilenlerin Durumu ..................................... 1019 60.B.2. Müeyyide ve Sorumluluk Kapsamındaki Görevliler Kimlerdir? ........................................ 1019 60.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1020 60.C.1. Müeyyidelerin Yasal Dayanakları Nelerdir? .................................................................... 1020 60.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1020 60.D.1. Görevlilerin Mali Sorumluluğu ........................................................................................ 1020 60.D.2. Sözleşmeye Aykırı Şekilde Fazla Miktarda Alım Yapılması ............................................. 1021 60.D.3. Görevi Nedeniyle Suç İşleyen Sanık Hakkında Soruşturma İzni ...................................... 1021 60.D.4. Piyasa Rayiçlerine Nazaran Alımın Pahalı Olması ........................................................... 1021 60.D.5. Sayıştay’a Karşı Mali Sorumluluk Müessesesi ............................................................... 1021 60.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1024 60.E.1. Eşit Muamele ve Güvenirlik İlkelerinin İhlali .................................................................... 1024 60.E.2. Kamu Zararına Neden Olan İhale Komisyon Kararı .......................................................... 1024 61.A. KANUN METNİ (Bilgi ve Belgeleri Açıklama Yasağı) ......................................... 1025 61.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1025 61.B.1. Gizli Kalması Gereken Bilgiler ......................................................................................... 1025 61.B.2. Bilgi ve Belgeleri Açıklama Yasağına Uymayanlar İçin Öngörülen Müeyyideler .............. 1025 62.A. KANUN METNİ (İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar) .......................... 1026 62.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1027 62.B.1. Yıllara Sari İşlerde Ödenek Şartı ..................................................................................... 1028 62.B.2. Yaklaşık Maliyetin Gizliliği .............................................................................................. 1029 62.B.3. İhale İlanlarındaki Önemli Noktalar ................................................................................. 1029 62.B.4. İdarelerce İstihdam Edilen Personelin Yeterli Nitelik veya Sayıda Olmaması .................. 1029 62.B.5. Yapım İhalelerinde Uygulama Projesi Koşulu .................................................................. 1030 62.B.6. Kamulaştırma Bedellerinin Ödenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar ve Aranacak

Belgeler .......................................................................................................................... 1031 62.B.7. Yapım İşlerinde, İhale Öncesi İdarelerce Yapılması Gerekenler (Özet Şematik

Gösterim) ....................................................................................................................... 1032 62.B.8. Yapım İşlerinde, İhale Öncesi İdarelerce Uyulması Zorunlu Hususlar .............................. 1033 62.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1034 62.C.1. Türkiye’de Yatırım Programı Hazırlama Süreci ................................................................ 1034

a. Türkiye’deki Yatırımcı Kamu Kuruluşları .............................................................................. 1034

52 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

b. Yatırım Projelerinin Nitelikleri Açısından Sınıflandırılması ................................................... 1034 c. Yatırım Projelerinin Planlanması (Mikro Planlama Evresi) ................................................... 1034 d. Proje Döngüsü Yönetimi ..................................................................................................... 1035 e. Kamu Yatırım Programının Yapısı ........................................................................................ 1035 f. Türkiye’de Kamu Yatırım Programının Hazırlanması Süreci .................................................. 1036

62.C.2. Kamu İhale Kanunundaki %10 Limitinin Uygulanması ..................................................... 1037 a. Limit İçeren Maddeler ......................................................................................................... 1037 b. Sınırın Tespiti Nasıl Yapılacak? ........................................................................................... 1037 c. Limitin Aşılması Gerektiğinde Yapılması Gerekenler ........................................................... 1038 d. İzin Başvurusu Nasıl Yapılacak? .......................................................................................... 1038 e. Uygun Görüş İçin Gerekçeli Şekilde Doldurulmuş Başvuru Formu Örneği ........................... 1039

62.C.3. Birden Fazla Yılı Kapsayan ve Yatırım Niteliğinde Olan İşlere Ait İhalelerin Yapılma Zamanı .......................................................................................................................... 1040

62.C.4. Yurt Dışında Yapılan Eğitime İlişkin Diplomaların İhalelerde Kullanımı ............................. 1041 62.C.5. Mühendislik Diploması İçin Öngörülen İş Deneyim Müessesesi ..................................... 1041

a. Mühendislik Diploması Yapım İhaleleri Dışındaki İhalelerde İş Deneyim Belgesi Olarak Kullanılabilir mi? ................................................................................................................. 1042

b. Şartnameye Konulacak Hükümle Diploma ile Yapım İhalesine Girilmesi Engellenebilir mi? . 1042 c. Diploma İçin Öngörülen İş Deneyimi Şirket Kullanabilir mi? ................................................. 1043 d. Diploma Sahipleri İş Ortaklığı Kurarak Teklif Verebilirler mi? ............................................... 1044 e. 15 Yıl Şartı Diplomalar İçin Geçerli midir? ........................................................................... 1045 f. Meslek Odası Kaydı Bulunmayan Mimar ve Mühendislerin Durumu .................................... 1045 g. Mühendislik Diploması İş Yönetme ve Denetleme Belgesi ile Birlikte Kullanılabilir mi? ....... 1045

62.C.6. Yapım İşleri İhalelerinde Teklif Türünün Tespitinde Uyulması Gereken Hususlar ............. 1047 62.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1048 62.D.1. Ödeneğin Kullanımının Teknik Olarak Gecikmiş Olması .................................................. 1048 62.D.2. Sağlık Personeli Tarafından Yürütülen Hizmetlerin İhale Yoluyla Gördürülmesi ............... 1049 62.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1050 62.E.1. Anahtar Teslimi Götürü Bedel Teklif Yerine Birim Fiyat Teklif Alınması ........................... 1050 62.E.2. Uygulama Projesi Yapılabilen Kısımlar İçin Anahtar Teslimi, Yapılamayan Kısımlarda

İse Birim Fiyat Teklif Almak Suretiyle İhaleye Çıkılması Mümkün müdür? ...................... 1051 62.E.3. Yapım İşinde İmar Plan Tadilatı Tamamlanmadan İhaleye Çıkılması ............................... 1051 62.E.4. Uygulama Projesi Yapılmadan İhaleye Çıkılmasının Hükmü ............................................ 1051 62.E.5. Programlanmış Ödeneğin Yeterli Olmaması .................................................................... 1052 62.E.6. İş Deneyim Belgesi Olarak Diploma Yerine Mezuniyet Belgesi Sunulması Mümkün

müdür? ........................................................................................................................... 1052 62.E.7. Diploma Tutarının İstenen Deneyimi Sağlamaması ......................................................... 1052 62.E.8. Anahtar Teslimi Yapım İşlerinde Uygulama Projesi Yapılmadan İhaleye Çıkılması .......... 1052 62.E.9. Belediye Hizmetlerinin Yıllara Sari Şekilde İhalesi ........................................................... 1053 62.F. İLGİLİ MEVZUAT................................................................................................... 1053 62.F.1. 2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun ......................................... 1053 62.F.2. İhale Öncesi Çalışmaların Zamanında Yapılması ............................................................. 1055 63.A. KANUN METNİ (Yerli İstekliler ile İlgili Düzenlemeler) ...................................... 1055 63.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1055 63.B.1. Düzenlemenin Uygulanmasında Kimler “Yerli İstekli” Sayılacaktır? ................................. 1056 63.B.2. Yerli Malı Belgesi Alma Koşulları .................................................................................... 1056

İçindekiler 53

63.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1058 63.C.1. Serbest Bölgede Faaliyet Gösterenler Yerli İstekli Sayılacak mı? .................................... 1058 63.C.2. Yerli Malı Teklif Eden Yerli İstekliler Lehine Fiyat Avantajı Uygulanması ......................... 1058 63.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1059 63.D.1. Yerli İstekliye Açık İhalenin Yabancı İstekliye Bırakılması ............................................... 1059 63.D.2. Yaklaşık Maliyeti Eşik Değerin Üstünde İhalenin Yerli İstekli Dışındakilere Kapatılması ...... 1059 63.D.3. Eşik Değerin Altındaki İhalede Yerli İsteklilere Fiyat Avantajı Uygulanması .................... 1060 63.D.4. Yabancı İsteklilere Açıklık Konusundaki Tutarsızlık ......................................................... 1060 63.D.5. İhalenin Yabancı İstekliye Kapatılması ............................................................................ 1060 63.D.6. Eşik Değerin Üzerindeki İhalenin Yabancı İstekliye Kapatılması ...................................... 1061 64.A. KANUN METNİ (Sürelerin Hesabı) ...................................................................... 1061 64.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1061 64.B.1. Borçlar Kanununun İlgili Hükümleri ................................................................................. 1061 65.A. KANUN METNİ (Bildirim ve Tebligat Esasları) ................................................... 1063 65.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1064 65.C. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1064 65.C.1. Aile Efradına Yapılan Tebligatın Geçerlik Şartı ................................................................ 1064 65.C.2. Vekile Tebliğ Zorunluluğuna Uyulmaması İhalenin Feshini Gerektirir mi? ........................ 1065 65.C.3. Adreste Kimse Yoksa Yapılacak Tebligatta Şekil Şartı .................................................... 1065 65.C.4. Muhatabın Adreste Bulunamama Nedeninin Araştırılması ............................................. 1065 65.C.5. Tebliğ Memurunun Araştırma Görevi ............................................................................. 1065 65.C.6. İhbarnamenin Kapıya Yapıştırılmayıp Komşuya Bırakılması ............................................ 1066 65.C.7. Tüzel Kişilere Tebligat Nasıl Yapılır? ................................................................................ 1066 65.C.8. Muhatap ile Aynı Çatı Altında Oturulduğu Belirtilmemiş İse Yapılan Tebligat

Geçerli midir? ................................................................................................................. 1066 65.C.9. İhbarnamenin Muhatabın Binasının Kapısına Yapıştırılması ............................................ 1066 65.C.10. Tebliğ Evrakının Muhtarlığa Teslim Edilmesi ................................................................ 1067 65.C.11. Vekil Yerine Asile Yapılan Tebligat Geçerli midir? ......................................................... 1067 65.C.12. Azledilen Vekile Tebligat ............................................................................................... 1067 65.C.13. Geçersiz Tebligatlarda Kişinin Beyanında Geçen Tarihin Hükmü ................................... 1068 65.C.14. Tebligat Yapıldığını Gösteren İmzanın Sahte Olması ..................................................... 1068 65.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1068 65.D.1. Tebligat Kanunu Hükümlerine Uygun Tebligat Yapılmaması ........................................... 1068 66.A. KANUN METNİ (Değişiklik Yapılması) ................................................................ 1068 66.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1069 67.A. KANUN METNİ (Eşik Değerler ve Parasal Limitlerin Güncellenmesi) ............... 1069 67.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1069 67.B.1. Olağanüstü Durumlarda Güncelleme .............................................................................. 1069 67.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1070 67.C.1. Eşik Değerler ve Parasal Limitlerin Karşılaştırmalı Değerlerine İlişkin Tablo .................... 1070 68.A. KANUN METNİ (Uygulanacak Hükümler) ........................................................... 1071 68.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1071 68.B.1. 2886 Sayılı Kanun Uygulama Dışı Kalmış mıdır? ............................................................. 1071

54 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

68.C. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1072 68.C.1. Kanuna Tabi Kurumda Döner Sermayeler İhale Yönetmeliği ile Alım Yapılması ............... 1072 EK M.1.A. KANUN METNİ (Elektronik Kamu Alımları Platformu) ................................ 1072 EK M.1.B. AÇIKLAMA ................................................................................................... 1073 EK M.2.A. KANUN METNİ (Çerçeve Anlaşmalar) ........................................................ 1073 EK M.2.B. AÇIKLAMA ................................................................................................... 1074 EK M.3.A. KANUN METNİ ............................................................................................ 1081 EK M.3.B. AÇIKLAMA ................................................................................................... 1082 EK M.4.A. KANUN METNİ (Dinamik Alım Sistemi) ...................................................... 1086 EK M.4.B. AÇIKLAMA ................................................................................................... 1087 EK M.5.A. KANUN METNİ (Elektronik Eksiltme) .......................................................... 1088 EK M.5.B. AÇIKLAMA ................................................................................................... 1088 EK M.6.A. KANUN METNİ (Finansal Kiralama) ............................................................ 1090 EK M.6.B. AÇIKLAMA ................................................................................................... 1090 G.M.1.A. KANUN METNİ (Standart İhale Dokümanları ve Yönetmelikler) .................. 1090 G.M.1.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1090 G.M.2.A. KANUN METNİ (Başlanmış Olan İhaleler) .................................................... 1090 G.M.2.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1091 G.M.2.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ....................................................................................... 1091 G.M.2.C.1. 01.01.2003 Tarihinden Önce İhale Edilmiş ve Devam Etmekte Olan Yapım

İşlerinde Meydana Gelen İş Artışlarının Durumu ...................................................... 1091 G.M.2.C.2. İhtiyaçların Kamu Kuruluşlarından Karşılanması Yöntemiyle 1/1/2003 Tarihinden

Önce Protokole Bağlanmış veya Protokol Çalışmalarına Başlanmış Olan İşler ......... 1092 G.M.3.A. KANUN METNİ (Güncelleme) ........................................................................ 1092 G.M.3.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1092 G.M.4.A. KANUN METNİ (İstisnalara İlişkin Esas ve Usuller) ..................................... 1092 G.M.4.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1093

1. Savunma ve Güvenlik İhtiyaçları ......................................................................................... 1094 2. Yabancı Ülkelerden Yapılacak Alımlar ................................................................................. 1094 3. AR-GE Projelerine İlişkin Alımlar ......................................................................................... 1094 4. DMO ve Bazı Kamu Kuruluşlarından Yapılacak Alımlar ........................................................ 1094 5. KİT’lerin Ticari ve Sınai Faaliyetleri Çerçevesindeki Mal ve Hizmet Alımları ........................ 1094 6. Teşhis ve Tedaviye Yönelik İlaç ve Hizmet Alımları ............................................................. 1095 7. Enerji, Su, Ulaştırma ve Telekomünikasyon Sektöründe Faaliyet Gösterenler ..................... 1095

G.M.5.A. KANUN METNİ (Kamu İhale Kurumunun Kurulması) .................................... 1095 G.M.5.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1096 G.M.6.A. KANUN METNİ .............................................................................................. 1096 G.M.6.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1097 G.M.7.A. KANUN METNİ .............................................................................................. 1097 G.M.7.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1097 G.M.8.A. KANUN METNİ (Başlanmış Olan İhaleler) .................................................... 1097 G.M.8.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1098

İçindekiler 55

G.M.9.A. KANUN METNİ (Mevcut Görevlendirmeler) ................................................. 1098 G.M.9.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1098 G.M.10.A. KANUN METNİ (Kurul Başkan ve Üyelerinin Görev Süreleri) .................... 1098 G.M.10.B. AÇIKLAMA ................................................................................................... 1098 69.A. KANUN METNİ (Yürürlük) ................................................................................... 1099 69.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1099 70.A. KANUN METNİ (Yürütme) ................................................................................... 1099 70.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1099 E.M.1. KANUN METNİ .................................................................................................. 1099 E.M.1. AÇIKLAMA ......................................................................................................... 1099 4761/20: KANUN METNİ (4761 Sayılı Kanunun 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa

İşlenemeyen Maddesi) ....................................................................................... 1099 4761/20: AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1100 4964/G.1. AÇIKLAMA .................................................................................................... 1101

İkinci Kitap 4735 SAYILI KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU

KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU

1.A. KANUN METNİ (Amaç) ......................................................................................... 1105 1.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 1105 1.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 1106 1.C.1. Genel Olarak Sözleşmeler ................................................................................................. 1106 1.C.2. Yapım Sözleşmeleri .......................................................................................................... 1106 1.C.3. Yapım Sözleşmelerinde Yükleniciye Ait Giderler ............................................................... 1107 2.A. KANUN METNİ (Kapsam) ...................................................................................... 1108 2.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 1108 2.C. SÖZLEŞME İLE DOĞAN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER ............................................. 1108 2.C.1. Hizmet Sözleşmelerinin Uygulanmasındaki Yükümlülükler ................................................ 1108

a. Yüklenicinin Genel Sorumlulukları ....................................................................................... 1108 b. İdarenin Yükleniciye Karşı Sorumluluğu .............................................................................. 1109 c. Yüklenicinin Kendi İhtiyacı İçin Kullanacağı Yerlerin Teslimine İlişkin Esaslar ...................... 1110 d. Yüklenicinin İşin Başında Bulunması Yükümlülüğü .............................................................. 1110 e. İşin Yürütülmesinde Gerekli Personel ve Araçların Temin Yükümlülüğü .............................. 1110 f. İdare ve Kontrol Teşkilatının İtiraz Hakkı .............................................................................. 1111 g. Yüklenicinin Gizlilik Yükümlülüğü ........................................................................................ 1111 h. Fikri ve Sınai Mülkiyete Konu Olan Hususlar ....................................................................... 1112 i. Yüklenicinin Kamu Düzenine ve Mallarına Zarar Vermeme Yükümlülüğü .............................. 1112 j. Yüklenicinin Bakım ve Düzeltme Yükümlülüğü ..................................................................... 1113 k. Yüklenici Tarafından Hazırlanacak Projelerin Teslimi ........................................................... 1113 l. Yüklenicinin Bakım ve Özen Borcu ....................................................................................... 1113 m. İşyerinin Temizlenmesi ve Tesislerin Kaldırılması Yükümlülüğü ......................................... 1114

56 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

2.C.2. Yapım Sözleşmelerinin Uygulanmasındaki Yükümlülükler ................................................. 1114 a. İdarenin İşyeri Teslim Yükümlülüğü..................................................................................... 1114 b. Yüklenicinin Kendi İhtiyacı İçin Kullanacağı Yerlerin Teslimine İlişkin Yükümlülük ............... 1115 c. Kamuya Ait Arazi ve Sahalardaki Ocakların Kullanım Esasları ............................................. 1116 d. Yapı Denetim Görevlisi İçin Gerekli Binaların Yapılması Yükümlülüğü ................................. 1116 e. İş Programının Hazırlanması Yükümlülüğü .......................................................................... 1116 f. Yüklenicinin İş Başında Bulunması Yükümlülüğü ................................................................. 1117 g. Gerekli Personel, Araç ve Tesisleri Temin Yükümlülüğü ...................................................... 1117 h. Mevcut Yapıların Yıkılıp İstiflenmesi Yükümlülüğü .............................................................. 1118 i. Çalıştırılan Personelin Uygunsuzluğu Halinde Yüklenicinin Yükümlülüğü .............................. 1118 j. İşyerlerinin Temizlenmesi ve Tesislerin Kaldırılması Yükümlülüğü ........................................ 1118 k. Yüklenicinin Yaptığı Binaların İş Bitiminde Satın Alınması ................................................... 1119 l. Yüklenicinin Bakım ve Düzeltme Sorumlulukları ................................................................... 1119 m. Yüklenicinin Kusuru Dışındaki Hasar ve Zararlar ................................................................ 1120

2.C.3. Sözleşmenin Uygulanmasında Taraflar Arası İletişimin Şekli ............................................ 1120 2.C.4. İdarenin Ücret Yükümlülüğü ............................................................................................. 1120 2.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 1121 2.D.1. Geçersiz Sözleşme ile Alınan Malların Durumu ................................................................. 1121 2.D.2. Yüklenicinin Temerrüdü Halinde İdarenin Verdiği Malzemelerin İadesi ............................. 1121 3.A. KANUN METNİ (Tanımlar) .................................................................................... 1121 3.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 1121 3.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 1122 3.C.1. Sözleşmenin Başlıca Unsurları Nelerdir? .......................................................................... 1122 4.A. KANUN METNİ (İlkeler) ........................................................................................ 1122 4.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 1122 4.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 1123 4.C.1. 4735 Sayılı Kanuna Göre Akdedilen Sözleşmelerde Değişiklik Mümkün mü? ................... 1123 4.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 1125 4.D.1. Sözleşmeye Aykırı Ödeme ............................................................................................... 1125 4.D.2. Sözleşmeden Dönme Hakkı .............................................................................................. 1125 4.D.3. Kendisinden Beklenen Dikkate ve Özeni Göstermeyen İdare ............................................ 1125 5.A. KANUN METNİ (Tip Sözleşmeler) ......................................................................... 1125 5.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 1125 5.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 1126 5.C.1. Mutad Sözleşme İfadesinden Ne Anlaşılması Gerekir? ..................................................... 1126 5.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 1127 5.D.1. Tip Sözleşmede Yer Alan Bazı Maddeleri İçermeyen Sözleşme Düzenlenmesi ................. 1127 6.A. KANUN METNİ (Sözleşme Türleri) ....................................................................... 1127 6.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 1128 6.B.1. Anahtar Teslimi Götürü Bedel Sözleşme .......................................................................... 1128 6.B.2. Birim Fiyat Sözleşme ....................................................................................................... 1128 6.B.3. Götürü Bedel Sözleşme .................................................................................................... 1129 6.B.4. Anahtar Teslimi Götürü Bedel İşlerde Uygulama Projelerinin Yükleniciye Teslimi ............. 1129 6.B.5. Yapım İhalelerinde Karma Sözleşme Uygulaması ............................................................. 1129

İçindekiler 57

6.B.6. Yapım İhalelerinde Projelerin Uygulanması ....................................................................... 1130 6.B.7. Sözleşme Bedelinin Önceden Tam Olarak Belirlenemediği Durumlar ................................ 1130 6.B.8. Teklif ve Sözleşme Türünün Tespitinde Uyulması Gereken Hususlar ................................ 1131 6.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 1131 6.C.1. Yapım İşlerinde Sözleşmede Bulunmayan İşlere Ait Birim Fiyat Tespiti Nasıl Yapılacak? ..... 1131 6.C.2. Döviz Cinsinden Sözleşme Akdi Mümkün müdür? ............................................................ 1132 6.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 1132 6.D.1. Götürü Bedelli Eser Sözleşmesi ........................................................................................ 1132 6.D.2. Götürü Bedelde Eksik İşlerin Karşılığının Bulunması ......................................................... 1132 6.D.3. Eserin Tamamlanmasındaki Gerekli Tutarın Hesabı .......................................................... 1132 6.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 1133 6.E.1. İki Teklif Alımlarının Toplam Tutarı İçin Bir Sözleşme Yapılması ....................................... 1133 6.E.2. Teklif Mektubu Eki Cetvelde İdarece Doldurulması Gereken Kısımların Boş Bırakılması.... 1133 7.A. KANUN METNİ (Sözleşmede Yer Alması Zorunlu Hususlar) ................................ 1133 7.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 1134 7.B.1. Hizmet ve Yapım İşlerinde Alt Yüklenici Çalıştırılması ...................................................... 1135 7.B.2. Hizmet Sözleşmelerinde Kontrol Teşkilatı Müessesesi ..................................................... 1136

a. Kontrol Teşkilatının Yetkileri ................................................................................................ 1136 b. İş Programının Kontrol Teşkilatına Sunulması ..................................................................... 1137 c. Revize Programın Kontrol Teşkilatına Sunulması ................................................................. 1138 d. Sözleşme ve Eklerine Uymayan İşlerin Varlığı Halinde Kontrol Teşkilatının Görevi .............. 1138 e. Hatalı, Kusurlu ve Eksik İşlerin Kontrol Teşkilatınca Belirlenmesi ........................................ 1138 f. Kontrol Teşkilatınca Tutulacak Kayıtlar ................................................................................ 1139 g. Kontrol Teşkilatı ile Yüklenici Arasındaki Uyuşmazlıklar ...................................................... 1139

7.B.3. Hizmet Sözleşmelerinin Uygulanmasında Çalışanların Hakları .......................................... 1140 a. Çalışanların Özlük Hakları .................................................................................................... 1140 b. Çalışanların Sağlık İşleri ...................................................................................................... 1141 c. Çalışanların Kazaya Uğramaları Durumu .............................................................................. 1141 d. Çalışanların Beslenmesi ...................................................................................................... 1141

7.B.4. Yapım Sözleşmelerinin Uygulanmasında Çalışanların Hakları ........................................... 1141 a. Çalışanların Özlük Hakları ve Çalışma Şartları...................................................................... 1141 b. Çalışanların Sağlık İşleri ...................................................................................................... 1143 c. Çalışanların Kazaya Uğramaları ........................................................................................... 1143 d. Çalışanların Yiyeceği ve İçeceği .......................................................................................... 1143 e. Yüklenicinin Çalıştırdığı Kişilerin Uygunsuzlukları ................................................................ 1143

7.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 1144 7.C.1. Yapım İşlerinde Çalışılmayacak Günler İçin Süre Uzatımı Verilebilir mi? ........................... 1144 7.C.2. Geçici Olarak İşyerinde Bulunması Gereken Teknik Personel ........................................... 1144 7.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 1144 7.D.1. Delil Sözleşmesi ............................................................................................................... 1144 7.D.2. Gecikme Halinde Alınacak Ceza ....................................................................................... 1145 7.D.3. Sözleşme İmzalandığında İfa İmkansızlığının Varlığı .......................................................... 1145 7.D.4. Sözleşmenin Butlanı ......................................................................................................... 1145 7.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 1145 7.E.1. Sözleşme Bedeli Belirsiz Sözleşme İmzalanması............................................................... 1145

58 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

7.E.2. Sözleşme Tasarısına Aykırı Teklif ..................................................................................... 1146 7.E.3. Sözleşme Süresinin Ay Olarak Yazılması .......................................................................... 1146 7.E.4. Fiyat Farkı Ödenmesi ile İşçilere Ait Sosyal Haklar Konusunda Çelişki ............................. 1147 7.E.5. Sözleşme Bedelinin İşin Süresini Kapsayacak Şekilde Belirlenmemesi ............................. 1147 7.E.6. Götürü Akdedilen Hizmet Sözleşmesinde İş Artışı Öngürülmesi ........................................ 1147 8.A. KANUN METNİ (Fiyat Farkı Verilebilmesi) ........................................................... 1147 8.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 1148 8.B.1. Yapım İşlerinde Fiyat Farkı Uygulaması ............................................................................ 1148

a. Fiyat Farkı Ödemesine İlişkin Genel Esasları ....................................................................... 1150 b. İş Programı ve Ödenek Dilimi .............................................................................................. 1150 c. İhzarat Uygulaması ............................................................................................................. 1151 d. İmalat Artış ve Azalışları ..................................................................................................... 1151 e. Cezalı Çalışılan İşlerdeki Uygulama ..................................................................................... 1151 f. Fiyat Farkı Verilmesi Öngörülmeyen İşlerde Uygulama ........................................................ 1151 g. Yapım İşlerinde Fiyat Farkı Hesabı ve Uygulama Örnekleri ................................................. 1152 h. Ağırlık Oranı Temsil Katsayısı Belirlenmemiş Durumda Fiyat Farkı Uygulaması .................. 1153 i. Örnek Uygulama .................................................................................................................. 1154

8.B.2. Mal Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Uygulaması ................................................................... 1155 a. Hangi Tür Sözleşmelere Fiyat Farkı Uygulanacak? .............................................................. 1155 b. Esasların Uygulanmasında Bilinmesi Gerekli Tanımlar ........................................................ 1156 c. Fiyat Farkı Hesabında Uyulması Zorunlu Hususlar Nelerdir? ............................................... 1157 d. Petrol Ürünlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Sözleşme Fiyatı ile Bayi Satış Fiyatları ........ 1158 e. Petrol Ürünleri Arasında Sayılan Marine Diesel’e İlişkin Açıklamalar .................................. 1158 f. Petrol Ürünlerinin İsimlerine İlişkin Açıklamalar ................................................................... 1160 g. Uygulama Örnekleri ............................................................................................................ 1161

8.B.3. Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Uygulaması .............................................................. 1162 a. Fiyat Farkı Ödenemeyecek Hizmetler .................................................................................. 1162 b. Hizmet Alımlarına İlişkin Hükümlerin Uygulanmasındaki Tanımlar ...................................... 1163 c. Asgari Ücret ve Diğer İşçilik Maliyetlerindeki Değişiklikten Kaynaklanan Fark .................... 1164 d. Fiyat Farkı Ödemesine İlişkin Genel Esasları ....................................................................... 1164 e. İş Programı ve Ödenek Dilimi .............................................................................................. 1165 f. Hizmet Miktarında Artış ve Azalış Olması ............................................................................ 1166 g. Cezalı Çalışılan İşlerde Uygulama ........................................................................................ 1166 h. Sözleşmelerinde Fiyat Farkı Verilmesi Öngörülmeyen İşler ................................................. 1166 i. Nakdi Ödenen Yemek ve Yol Bedelleri Üzerinden İşveren Sigorta Bedelinin Hesaplanması .. 1166 j. Örneklerle Hizmet Alımlarında Fiyat Farkı Hesabı ................................................................. 1166

1. Personel Taşınmasına İlişkin Uygulama Örneği .............................................................. 1168 2. İşçiliğe Hem a1 Hem de a2 Olarak Yer Verilen Bir Hizmet İhalesine İlişkin Uygulama

Örneği ........................................................................................................................... 1169

8.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 1170 8.C.1. Personel Ücretleri ile İlgili Fiyat Farkı Hesabı .................................................................... 1170 8.C.2. Tarafların Öngörmedikleri Değişikliklerin Fiyat Farkına Etkisi ............................................ 1171 8.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 1172 8.D.1. Sözleşmeye Aykırı Fiyat Farkı Ödemesi ........................................................................... 1172 8.D.2. Fiyat Farkı Ödemesi ......................................................................................................... 1172 8.D.3. Hükümetin, Kararname ile Sözleşmeye Müdahalesi ......................................................... 1172 8.D.4. Sözleşme Fiyatları Dikkate Alınmadan Ödenen Fiyat Farkı ............................................... 1172

İçindekiler 59

8.D.5. Özel Tüketim Vergisindeki Artışın Fiyat Farkına Etkisi ...................................................... 1173 8.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 1173 8.E.1. Akaryakıt Fiyatında ÖTV Artışı Fiyat Farkına Konu Edilecek mi? ....................................... 1173 8.E.2. İş Artışı Nedeniyle Yeni Eleman Çalıştırılması ................................................................... 1174 8.E.3. Temizlik İhalesinde Fiyat Farkına Esas Sabit Katsayının İhale Dokümanında

Gösterilmemesinin Doğuracağı Sonuç .............................................................................. 1174 8.E.4. Fiyat Farkı Olarak Sadece Asgari Ücret Farkının Verilmesi ............................................... 1174 8.E.5. Fiyat Farkına İlişkin Düzenlemenin Teknik Şartnamede Yer Verilmesi ............................... 1175 8.E.6. Fiyat Farkıyla İlgili Mevzuata Aykırı Düzenlemenin İhaleye Etkisi ...................................... 1176 8.E.7. Hizmetin Toplam Değeri İçindeki Oranının Hesaplanması ................................................. 1176 8.E.8. Hizmeti Oluşturan Bileşenlerin Hizmetin Toplam Değeri İçindeki Oranının Hesaplanması ...... 1177 8.F. İLGİLİ MEVZUAT..................................................................................................... 1177 8.F.1. Beklenmeyen Fiyat Artışları Nedeniyle Uygulanacak İlave Fiyat Farkı Esaslarının

Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ............................................................................................ 1177 9.A. KANUN METNİ (İş ve İşyerinin Sigortalanması) .................................................. 1183 9.B. AÇIKLAMA ............................................................................................................. 1183 9.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ .............................................................................................. 1184 9.C.1. Sigortanın Tarihi ............................................................................................................... 1184 9.C.2. İnşaat All Risks Sigortaları ............................................................................................... 1185 9.C.3. Hizmet İhalelerinde İş ve İşyerlerinin Sigortalanması ........................................................ 1187 9.C.4. Yapım Sözleşmelerinde İş ve İşyerlerinin Korunması ve Sigortalanması ........................... 1187

a. Teminat Süresindeki Bakım ve Giderler .............................................................................. 1187 b. İş ve İşyerlerinin Korunması ve Sigortalanması ................................................................... 1188

9.C.5. Sigortalanması Mümkün Olmayan Risklerden Doğacak Sorumluluk ................................. 1189 9.D. YARGI KARARLARI ................................................................................................ 1190 9.D.1. Kazalardan Dolayı Sorumluluk .......................................................................................... 1190 9.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ........................................................................ 1190 9.E.1. İş Yerinin Sigortalatılması İşleminin Yüklenicinin Sorumluluğuna Bırakılması Mümkün

müdür? ............................................................................................................................. 1190 10.A. KANUN METNİ (Mücbir Sebepler) ...................................................................... 1191 10.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1191 10.B.1. Mücbir Sebep Olarak Kabul Edilebilme Şartları ............................................................... 1191 10.B.2. Kanuni Grev .................................................................................................................... 1192 10.B.3. Teknik Dokümanların Tesliminde Gecikmeye Dayalı Süre Uzatımı .................................. 1192 10.B.4. Projelerin Tesliminde Gecikmeye Dayalı Süre Uzatımı .................................................... 1192 10.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1193 10.C.1. KİK’in Belirlediği Mücbir Sebep Halleri............................................................................ 1193

a. Dış Ticaret Rejim Değişiklikleri Mücbir Sebep Sayılır mı? ................................................... 1193 b. Olumsuz Hava Koşulları Mücbir Sebep Olabilir mi? ............................................................. 1193 c. Ağaçlandırma, Erozyon Kontrolü ve Fidan Dikim İşleri......................................................... 1193 d. Öngörülmezlik ve Önlenemezlik Kriterlerinin Birlikte Oluşmadığı Haller................................ 1194 e. Sözleşme İmzalandıktan Sonra Öngörülemez ve Karşı Konulamaz Hallerin Oluşmadığı

Durumlar ............................................................................................................................ 1194 f. Mutad Bakıma Dayalı Gecikmeler Mücbir Sebep Kabul Edilebilir mi? .................................. 1194 g. İhale Dokümanında Belirtilmeyen Çalışılmayacak Dönem Mücbir Sebep Sayılır mı? ........... 1194

60 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

h. Rutin Olarak Rastlanan Doğal Hava Koşulları ...................................................................... 1194 i. Yeterli Miktarda 2009 Model Araç Üretilememesi veya Piyasaya Az Sayıda 2008 Model

Araç Verilmesi ..................................................................................................................... 1195 10.C.2. Hizmet Sözleşmelerinin Uygulanmasında Süre Uzatımına İlişkin Esaslar ........................ 1195 10.C.3. Aşırı Fiyat Artışları ve Enflasyonist Baskılar Sözleşmenin Feshinde Mücbir Sebep

Olabilir mi? .................................................................................................................... 1196 10.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1199 10.D.1. Yüklenicinin Elinde Olmayan Nedenlerle Yılı Ödeneğini Kullanamaması .......................... 1199 10.D.2. Güvenlik Nedeniyle Süre Uzatımı Verilmesi .................................................................... 1199 10.D.3. Enflasyonist Baskılar Mücbir Sebep Sayılır mı? .............................................................. 1199 10.D.4. Çalışılmayan Dönem İçin Süre Uzatımı ........................................................................... 1201 10.D.5. Yargı İçtihatlarında Zorunlu Nedenin Tanımı ................................................................... 1201 10.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1202 10.E.1. İdare Mücbir Sebep Halleri Belirleyebilir mi? .................................................................. 1202 11.A. KANUN METNİ (Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri) .................................... 1202 11.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1202 11.B.1. Hizmet Sözleşmelerinde Muayene ve Kabul İşlemleri ..................................................... 1204

a. Muayene ve Kabul Komisyonlarının Görevleri ..................................................................... 1204 b. Belli Bir Çalışma Sonunda Tamamlanarak Ortaya Çıkarılan Hizmetlerin Kabulü ................... 1204 c. Sürekli Nitelikteki İşlerde Hizmetin Kabulü .......................................................................... 1206 d. Kısmi Kabul ......................................................................................................................... 1206 e. Yüklenicinin Başvuruda Bulunmaması Durumu ................................................................... 1206 f. İşlerin Eksik Olarak Kabulü ................................................................................................... 1206 g. Kabul Sürecindeki Bakım Giderleri ...................................................................................... 1207 h. Garanti Dönemi Olan İşlerde Kabul İşlemi ........................................................................... 1207 ı. Kesin Hesap Raporu ............................................................................................................. 1207

11.B.2. Yapım Sözleşmelerinde Kabul İşlemleri .......................................................................... 1208 a. Muayene ve Kabul Komisyonlarının Kuruluşu ...................................................................... 1208 b. Muayene ve Kabul Komisyonlarının Görevleri ..................................................................... 1208 c. Muayene ve Kabul Komisyonlarının Kararları ...................................................................... 1208 d. Geçici Kabul Başvurusu ...................................................................................................... 1208 e. Geçici Kabul Tutanağının Düzenlenmesi .............................................................................. 1209 f. Geçici Kabul İtibar Tarihi ...................................................................................................... 1209 g. Kesin Kabul Başvurusu ....................................................................................................... 1209 h. Kesin Kabul Tutanağının Düzenlenmesi ............................................................................... 1210 i. Kesin kabulde Görülecek Kusur ve Noksanlar ...................................................................... 1210 j. Kesin Kabul Tutanağının Onayı ............................................................................................. 1210 k. Kısmi Kabul Yapılması ......................................................................................................... 1210 l. İşin Süresinden Önce Bitirilmesi .......................................................................................... 1211 m. Kimler Sorumlu Olacak? ..................................................................................................... 1211

11.B.3. Mal Alım Sözleşmelerinde Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri .................................. 1211 a. Muayene İşlemlerine İlişkin Genel İlkeler ............................................................................ 1211 b. Muayene ve Kabul Komisyonlarının Kurulması .................................................................... 1212 c. Komisyonun Görev ve Sorumlulukları .................................................................................. 1212 d. İmalat veya Üretim Sürecinde Ara Denetim ........................................................................ 1212 e. Muayene Edilecek Yer ve Alınacak Tedbirler ...................................................................... 1213 f. Yurt Dışından Tedarik Edilen Malın Muayene ve Kabul İşlemleri .......................................... 1213 g. Malın Muayene İşlemleri .................................................................................................... 1214

İçindekiler 61

h. Muayenede Aranacak Hususlar .......................................................................................... 1214 g. Numune Üzerinde Tekrar İnceleme ..................................................................................... 1214 ı. Muayenede İzlenecek Yöntem ............................................................................................. 1215 i. Malın veya Yapılan İşin Fiziksel Muayenesi ......................................................................... 1215 j. Laboratuvar Muayeneleri ..................................................................................................... 1215 k. Hakem Laboratuvar Muayenesi .......................................................................................... 1215 l. İşin Süresi İçinde Muayene Hakları ...................................................................................... 1216 m. Muayene Raporlarının Düzenlenmesi ve Kararın Verilişi ..................................................... 1216 n. Geçici Kabul ........................................................................................................................ 1216 o. Kısmi Kabul Yapılması ......................................................................................................... 1217 p. Kabul .................................................................................................................................. 1217 r. Sözleşme ve Eklerine Uymayan İşler ................................................................................... 1217 s. Sorumluluk Müessesesi ...................................................................................................... 1217 t. Mal ve/veya İşin Süresinden Önce Teslimi .......................................................................... 1217 u. Her İdareye Özel Hükümler ................................................................................................. 1217

11.B.4. Danışmanlık Hizmet Alımları Muayene ve Kabul İşlemleri .............................................. 1218 a. Kabul Başvurusu ................................................................................................................. 1218 b. Hizmetin Kabulü .................................................................................................................. 1218 c. Kabul Tutanağının Düzenlenmesi ........................................................................................ 1219 d. Kabulde Görülecek Kusur ve Noksanlıklar ........................................................................... 1219 e. Kabul Tutanağının Onayı ..................................................................................................... 1219 f. Kısmi Kabul .......................................................................................................................... 1219

11.B.5. Hizmet Sözleşmelerinde Hakediş Ödemeleri ................................................................... 1220 a. Sözleşme Bedelinin İş Süresince Dönemler İtibariyle Ödenmesi ......................................... 1220 b. Sözleşme Bedelinin Bir Defada Ödenmesi .......................................................................... 1221 c. Hakedişlerin Düzeltilmesi .................................................................................................... 1221

11.B.6. Yapım İşleri İhalelerinde Geçici Hakediş Raporlarının Düzenlenmesi .............................. 1222 a. Hakediş Raporlarının Düzenlenmesindeki Esaslar ............................................................... 1222 b. İhzarat Yapılmasının Öngörüldüğü İşlerde Hakediş Raporlarının Düzenlenmesi ................... 1222 c. Düzenlenen Hakediş Raporunun İşleme Konulması ............................................................. 1223 d. Hakediş Raporlarında Düzeltme .......................................................................................... 1223 e. Yüklenicinin Geçici Hakedişlere İtirazı ................................................................................. 1223 f. Ödemenin Hesabı ................................................................................................................ 1224 g. Yüklenicinin Ölçüm İçin Teknik Personel Temin Zorunluluğu ............................................... 1224 h. Hakediş Ödemesi Genel Akış Süreci ................................................................................... 1227

11.B.7. Yapım Sözleşmelerinde Kesin Hakediş Ödemesi ............................................................ 1228 11.B.8. Yüklenici Hakedişlerinden Yapılması Gereken Kesintiler ................................................. 1230

a. Damga Vergisi Kesintisi ...................................................................................................... 1230 aa. Verginin Matrahı .......................................................................................................... 1230 ab. Verginin İstisna ve Muafiyetleri .................................................................................... 1231

b. Gelir Vergisi Kesintisi .......................................................................................................... 1231 ba. Ek Süre Verildiğinde Uygulama .................................................................................... 1231 bb. İnşaat ve Onarım İşinin Sonraki Takvim Yılına Geçip Geçmediğinin Tespiti ................... 1232 bc. Sözleşme Gereğince Sari Olan Her İşte, Stopaj Kesilecek midir? .................................. 1232 bd. Kira Bedeli Ödemelerinde Yapılacak Vergi ve Fon Kesintileri ........................................ 1232

c. Teminat Kesintisi ................................................................................................................ 1233 d. İdarece İşin Yüklenicisine Verilen Malzemelerle İlgili Olarak Yapılacak Kesintiler ................ 1233 e. Avans Kesintisi ................................................................................................................... 1233

ea. Avans Mahsubunun Yapılması Esasları ........................................................................ 1234

62 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

f. Ceza Kesintisi ...................................................................................................................... 1234 g. Proje Kesintisi ..................................................................................................................... 1235 h. KDV Tevkifatı ...................................................................................................................... 1235 i. Ücret Kesintisi ..................................................................................................................... 1235

11.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1237 11.C.1. Muayene ve Kabul Komisyonu Muayene ve Kabul İşlemini Bir Yazılı Belgeye

Bağlayacak mıdır? ......................................................................................................... 1237 11.C.2. Ara Denetim İşi İhale Yoluyla Üçüncü Şahıslara Yaptırılabilir mi? ................................... 1238 11.C.3. Belirli Aralıklarla Mal Tesliminin Gerekli Olduğu İhalelerde Muayene ve Kabul

İşlemleri Nasıl Yapılır? ................................................................................................... 1238 11.C.4. İdare, Denetim Görevlisini Nasıl Belirleyecek? ............................................................... 1239 11.C.5. Mal Alım İhalelerinde Ödeme Süresi .............................................................................. 1240 11.C.6. Hakediş Düzenleme Tarihi .............................................................................................. 1242 11.C.7. Anahtar Teslimi Götürü Bedel İhale Edilen Yapım İşlerinde Yapılmayan İmalatlar İçin

Kesinti Uygulaması ........................................................................................................ 1242 11.C.8. Mal Bedelini İdarenin Zamanında Ödenmemesi Üzerine Yüklenicinin Faiz İsteme

Hakkı Var mıdır? ............................................................................................................. 1246 11.C.9. Yabancı Firmalardan Cif Teslimi Mal Alımlarında Gümrük Vergileri Bütçeden

Ödenebilir mi? ................................................................................................................ 1248 11.C.10. SGK Prim Borçlarının Yüklenici Hakedişlerinden Kesilmesi ........................................... 1252 11.C.11. 5510 Sayılı Kanunla Getirilen 5 Puanlık İndirim Uygulaması ......................................... 1253 11.C.12. Hakedişlerin Temlikinde İdarenin Yazılı İzni Gerekir mi? ................................................ 1254 11.D.YARGI KARARLARI ............................................................................................... 1255 11.D.1. Eserin Tesliminin Kanıtlanması ....................................................................................... 1255 11.D.2. Nefaset Farkı Olan İşlerin Kabulü .................................................................................... 1255 11.D.3. Artan İş Bedelinin Ödenmesinde Usul ............................................................................ 1255 11.D.4. Eserin Yukarı Derecede Kusurlu Olması .......................................................................... 1255 11.D.5. Ödenek Dışı Yapılan İşin Kabulü ..................................................................................... 1255 11.D.6. Geçici Hakedişlerin Niteliği ............................................................................................ 1255 11.D.7. Hakedişlerin Şartlı İmzalanması...................................................................................... 1255 11.D.8. Hakedişlerin Ödenme Usulü ........................................................................................... 1256 11.D.9. Hakediş Bedelinin Yetkisiz Kişiye Ödenmesinde Saymanın Sorumluluğu ........................ 1256 11.D.10. Yıllara Sari İnşaat İşiyle Uğraşanların Gelir Vergisi ....................................................... 1256 11.D.11. Yıllara Sari İşlerde İş Kapsamındaki Tüm Ödemelerden Tevkifat Yapılması ................... 1257 11.D.12. Fatura Eklenmeden Ödenen Hakediş ............................................................................ 1258 11.D.13. Hakediş Ödemesinde Temel Mantık ............................................................................. 1258 11.D.14. Hakedişin Ödemeden Önce Düzeltilmesi ...................................................................... 1259 11.D.15. Kesin Hesap Raporunun Kesinleşmesinin Sonuçları ..................................................... 1259 11.D.16. Hakedişe İtirazın Gerekçeli Dilekçelerle Yapılması ........................................................ 1259 11.D.17. İtirazın Şekli.................................................................................................................. 1260 11.D.18 Kabul Çağrısı ve Kesin Kabul Süresi .............................................................................. 1260 11.D.19. Hakediş Paraları Üzerine Rüşvet Teklifi ........................................................................ 1260 11.D.20. Açık Ayıbın Varlığı Halinde Yapılması Gereken ............................................................. 1260 11.D.21. Teslim Almada Muayene ............................................................................................. 1261 11.D.22. Zamanında İşin Teslim Edilmemesinde Cezai Şart ........................................................ 1261

İçindekiler 63

11.D.23 Kesin Kabul Tutanağının Onaylanması ........................................................................... 1261 11.D.24. Hakedişin Zamanında Ödenmemesi ............................................................................. 1261 11.D.25. Kontrol ve Muayenenin Usulüne Uygun Yapılmaması .................................................. 1261 11.D.26. Yükleniciye Sözleşme Dışı İşler Yaptırılması ................................................................. 1262 11.D.27. İnşaat İşlerinde Hakediş Raporlarının KDV Karşısındaki Durumu ................................... 1262 11.D.28. Sözleşmeye konulan Hüküm Tevkifatı Etkiler mi? ......................................................... 1263 11.D.29. Müteahhit Hakediş Raporunu İmzaladıktan Sonra İdarece Yapılan Düzeltmelere

İtirazın Şekli ................................................................................................................. 1263 11.D.30. Hakedişin Belediyece Zamanında Ödenmemesi Üzerine Yüklenicinin Faiz İstemi ......... 1263 11.D.31. İhaleyi Alan Firma Adına Çalışan İşçilerin Haklarından İdarenin Sorumluluğu ............... 1264 11.D.32. Sosyal Sigorta Primlerinin Yatırılmaması Temizlik İşinin Eksik Yapıldığını Gösterir mi? ..... 1266 11.D.33. İnşaat ve Onarım İşlerinde Vergi Uygulaması ............................................................... 1266 11.D.34. Yapım İşlerinde Ayıbın İhbarı ........................................................................................ 1267 11.D.35. Geçici Kabulün Sonraki Yılda Yapılması Karşısında Vergi Tevkifatı ............................... 1267 11.D.36. Arazi Toplulaştırma İşi Gelir Vergisi Yönünden İnşaat İşi Sayılır mı? ............................. 1267 11.D.37. Hakedişlerin Zamanında Ödenmemesi ......................................................................... 1268 11.D.38. Anahtar Teslimi Götürü Bedel İhalelerde Projenin Bütün Olarak Tamamlanması .......... 1268

11.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1269 11.E.1. Hakediş Ödeme Süresinin Malın Teslimine Kıyasla Uzun Olması .................................... 1269 11.E.2. Erken Bitirme Primi ile Gecikme Cezası Arasındaki Çelişki ............................................. 1269 11.E.3. Hakedişin 30 Günden Fazla Sürede Ödenmesi Mümkün müdür? .................................... 1269 11.E.4. Kabul Komisyonun Verdiği Kararın İhalenin Sonucuna Etkili Olması ................................ 1270 11.E.5. Cihazların Üretimden Kalkmış Olması ............................................................................. 1270 11.E.6. Pursantaj Listesinin İhale Dokümanı İçerisinde Yer Almaması ........................................ 1270 11.E.7. Mal Alımlarında Ödeme Süresinin Limiti ......................................................................... 1271 11.E.8. Eksik Malzeme Teslimi ................................................................................................... 1271 11.E.9. Kabul Aşamasında Yapılan Teknik Şartnameye Uygunluk Denetimi ................................ 1272 11.E.10. Kısmi Kabulün Kısımlarına İlişkin Bilgilere Yer Verilmemesi .......................................... 1272

11.F. İLGİLİ MEVZUAT................................................................................................... 1272 11.F.1. Edimin İfasına Fesat Karıştırma (5237 s. TCK Hükmü) .................................................... 1272 11.F.2. Pursantaj Tablosunda Yapılan Hatalardan Yola Çıkılarak Ek Ödeme Yapılması

Mümkün müdür? ............................................................................................................ 1273 11.F.3. Yapım İşi Bünyesinde Kiralık İş Makinası Çalıştırılması Malzeme Taşıttırılması,

Onarım ve Hizmet Alınması Durumunda Tevkifat Yapılacak mı? ..................................... 1274

12.A. KANUN METNİ (Ek Kesin Teminat) .................................................................... 1275

12.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1276

13.A. KANUN METNİ (Kesin Teminat ve Ek Kesin Teminatların Geri Verilmesi) ........ 1276

13.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1276 13.B.1. Hizmet Sözleşmelerinde Kesin Teminatın İadesine İlişkin Uygulama .............................. 1277 13.B.2. Yapım Sözleşmelerinde Kesin Teminatın İadesine İlişkin Uygulama ............................... 1278 13.B.3. Yüklenicinin Prim ve Ücret Borcu Konusundaki Düzenlemeler ........................................ 1278 13.B.4. İhale Konusu Malın Hazır Halde Alınıp Satılan Mal Olması Durumunda İlişiksiz

Belgesi İstenecek midir? ................................................................................................ 1279

64 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

13.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1280 13.C.1. Konusu Hazır Halde Alınıp Satılan Bir Mal Olan İhalelerde Kesin Teminat ve Ek

Kesin Teminatın Geri Verilmesi ...................................................................................... 1280 13.C.2. Kesin Teminatın İadesi İçin SGK Sorgulaması ................................................................ 1280 13.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1282 13.D.1. Sözleşmenin Feshinde Teminatın Yüklenicinin Borcundan Mahsubu Mümkün müdür? .. 1282 13.D.2. Cezalı Sürede Teminata El Konulması ............................................................................. 1282 13.D.3. Yüklenicinin İşçilerin Haklarını Ödemekten Kaçınması .................................................... 1282 13.D.4. Kesin Teminatın Çözülmesi Koşulu ................................................................................. 1282 13.D.5. Kesin Hesabı Çıkarıp Teminatı Çözmeyen İdarenin Durumu ............................................ 1282 13.D.6. Teminatın Geç İadesi ..................................................................................................... 1283 13.D.7. Yüklenicinin Borçlarının Hakedişten Kesilmesinde İdarenin Sorumluluğu ....................... 1283 13.D.8. Teminatın İade Edilmemesi Manevi Tazminat Gerektirir mi? .......................................... 1283 13.D.9. İdarenin Kendi Kusurundan Dolayı Teminatı Geç İade Etmesi ......................................... 1283 13.D.10. Asıl İşveren Temizlik Şirketinin Borcundan Ötürü Kuruma Karşı Teselsül Hükümleri

Uyarınca Sorumlu Tutulabilir mi? ................................................................................. 1284 13.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1284 13.E.1. Hizmet İhalelerinde Teminat İadesi ................................................................................. 1284 13.F. İLGİLİ MEVZUAT................................................................................................... 1285 13.F.1. Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden

Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmelik ............... 1285 14.A. KANUN METNİ (İade Edilemeyen Teminatlar) ................................................... 1290 14.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1290 14.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1291 14.C.1. Teminat Olma Vasfını Yitirmiş Olan Kesin Teminat Mektuplarının İadesi ........................ 1291 15.A. KANUN METNİ (Sözleşmede Değişiklik Yapılması) ........................................... 1293 15.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1293 15.C. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1294 15.C.1. İdarenin Sözleşmeye İlişkin Farklı Muamele Yapma Keyfiyeti ......................................... 1294 16.A. KANUN METNİ (Sözleşmenin Devri) .................................................................. 1294 16.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1295 16.B.1. Hizmet Sözleşmelerinin Devrine İlişkin Usul ve Esaslar .................................................. 1296 16.B.2. Sözleşmenin Devrinin Kuruma Bildirilmesi ...................................................................... 1296 16.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1297 16.C.1. Sözleşmenin Hukuka Aykırı Şekilde Devrinin Sonuçları .................................................. 1297 16.C.2. Sözleşmenin Devrinde İş Deneyim Belgesi Düzenleme Koşulları .................................... 1298 16.C.3. 01.01.2003 Tarihinden Önce Yapılan İhalelere İlişkin Düzenlenen Sözleşmelerin Devri ... 1298 16.C.4. Kısmi Teklifte Devir Uygulaması ..................................................................................... 1298 16.C.5. İş Ortaklığı ve Konsorsiyumlarda Devir Uygulaması ....................................................... 1299 16.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1299 16.D.1. Yapım Borcunun Devrinde İş Sahibinin Rızası ................................................................ 1299 16.D.2. Sözleşmesi Yapılmamış İşin Devri .................................................................................. 1299 16.D.3. Devirde Borcun Nakli ..................................................................................................... 1299

İçindekiler 65

16.E. İLGİLİ MEVZUAT .................................................................................................. 1299 16.E.1. Sözleşmenin Devrine İlişkin SSK Genelgesi .................................................................... 1299 17.A. KANUN METNİ (Yüklenicinin Ölümü, İflası, Ağır Hastalığı, Tutukluluğu

veya Mahkumiyeti) ............................................................................................. 1300 17.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1301 17.B.1. Yüklenicinin Ölümü, İflası, Ağır Hastalığı, Tutukluluğu veya Mahkumiyeti ...................... 1301 17.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1302 17.C.1. Yüklenicinin Tüzel Kişi Olması Durumunda Şirket Ortaklarından Birinin Ölümü

Sözleşmenin Feshini Gerektirir mi? .................................................................................. 1302 17.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1302 17.D.1. Yüklenicinin Ölümü ......................................................................................................... 1302 17.D.2. Varislerle Bağıtlanan Sözleşme ...................................................................................... 1302 17.D.3. Yüklenicinin Ölümü Öncesi Sözleşmeye Aykırı Davranışı ............................................... 1303 18.A. KANUN METNİ (Yüklenicinin Ortak Girişim Olması Halinde Ölüm, İflas,

Ağır Hastalık, Tutukluluk veya Mahkumiyet) ..................................................... 1303 18.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1303 18.C. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1304 18.C.1. Ortaklardan Birinin Acze Düşmesi .................................................................................. 1304 18.C.2. Eserin Mirasçılarca Tamamlanması ............................................................................... 1304 18.C.3. İşin Varis Sıfatıyla Devralanlarda İş Deneyim Belgesi Düzenlenmesinde %80 Sınırı

Nasıl Uygulanacak? ......................................................................................................... 1304 19.A. KANUN METNİ (Yüklenicinin Sözleşmeyi Feshetmesi) ...................................... 1306 19.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1306 19.C. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1306 19.C.1. Menfi Zararın Tarifi ......................................................................................................... 1306 19.C.2. Ödemelerin Gecikmesi Yükleniciye Fesih Hakkını Verir mi? ............................................ 1307 19.C.3. Sözleşmenin Haklı Sebeplerle Yüklenici Tarafından Feshi ............................................... 1307 19.C.4. Erken Fesih Hakkı ........................................................................................................... 1308 19.C.5. Bozmayı Gerektirecek Esaslı Hata .................................................................................. 1308 19.C.6. İşin Süresinde Bitirilmemesi Üzerine Sözleşmenin Feshi ................................................ 1308 19.C.7. Döviz Tahsisinin Yapılmaması Nedeniyle Edimin Yerine Getirilememesi ......................... 1311 20.A. KANUN METNİ (İdarenin Sözleşmeyi Feshetmesi) ............................................ 1311 20.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1312 20.B.1. İşin Süresi Cezalı Olarak Uzatılabilir mi? ......................................................................... 1313 20.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1313 20.C.1. İdarenin Sözleşmenin Bozulmasına Neden Olması ......................................................... 1313 20.C.2. Sözleşmenin Yüklenicinin Kusuruyla Bozulmuş Olması Müteahhit Alacaklarını

Etkiler mi? ...................................................................................................................... 1314 20.C.3. Haklı Bir Nedene Dayanarak Feshedilen Sözleşmenin Yeniden Varlık Kazanması

Mümkün müdür? ........................................................................................................... 1314 20.C.4. Doğrudan Mahkemeye Müracaat ile Sözleşmenin Feshi Mümkün müdür? .................... 1315 20.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1316 20.D.1. Fesihten Sonraki İkinci İhalenin Yapılmasındaki Makul Sürenin Tespiti .......................... 1316

66 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

20.D.2. Sözleşmenin Haklı Nedene Dayalı Olarak İdarece Feshi ................................................. 1317 20.D.3. İşin Yarım Bırakılıp Terk Edilmesi Sebebiyle Fesih .......................................................... 1318 20.D.4. İstenebilecek Olumsuz Zararın Tanımı ve Kapsamı ......................................................... 1319 20.D.5. Yüklenicinin Direngen Duruma Düşmesi ......................................................................... 1319 20.D.6. Sözleşmenin Bozulması Yerine Eserin Bedelinin İndirilmesi ............................................ 1319 20.D.7. Kâr Mahrumiyetinin Hesap Yöntemi ............................................................................... 1319 20.D.8. Menfi Zararın Tazmini .................................................................................................... 1319 20.D.9. Fatura Verilmediğinden Bahisle Aktin Feshi ................................................................... 1320 20.D.10. Mahkemenin Hükmettiği Alacağın KDV’si .................................................................... 1320 20.D.11. İşin Tesliminde Gecikme .............................................................................................. 1320 20.D.12. Fesih Hakkını Kullanacak Makam ................................................................................. 1320 20.D.13. Fesih ve İrat Kaydında Süre ......................................................................................... 1320 20.D.14. Sözleşmenin Yüklenicinin Kusuruyla Bozulması Alacağını Etkiler mi? ........................... 1320 20.D.15. Yasadaki Emredici Hükmün Uygulanması .................................................................... 1320 20.D.16. Sözleşmenin Feshinde Gecikme Cezası ........................................................................ 1320 20.D.17. Sözleşmenin Feshinde Malların İadesi.......................................................................... 1321 20.D.18. Sözleşmenin Yeniden Varlık Kazanması ........................................................................ 1321 20.D.19. Yapılmamış Masrafın İstenmesi ................................................................................... 1321 20.D.20. Feshin İleriye Etkili Sonuç Doğurması .......................................................................... 1321 20.D.21. Yüklenicinin İşi Terk Etmesi Nedeniyle Akdin Belediyece Feshedilmesi ve Kalan

İmalatın Ödenmesi ....................................................................................................... 1322 20.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1323 20.E.1. Sözleşmenin Feshine İlişkin Sürenin Düzeltici İşlemle Giderilmesi .................................. 1323 21.A. KANUN METNİ (Sözleşmeden Önceki Yasak Fiil veya Davranışlar Nedeniyle

Fesih) ................................................................................................................... 1323 21.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1324 21.B.1. Sözleşmenin Uygulanması Sırasında Tespit Edilen Yasak Fiil ve Davranış Yürüyen

Tüm Sözleşmeleri Etkiler mi? ........................................................................................... 1324 22.A. KANUN METNİ (Sözleşmenin Feshine İlişkin Düzenlemeler) ............................ 1325 22.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1326 22.B.1. Yapım Sözleşmelerinin Feshi ve Genel Tasfiye Süreci .................................................... 1326

a. Çeşitli Fesih Halleri ............................................................................................................. 1327 b. Kesin Teminatın İrad Kaydı ................................................................................................. 1328 c. Durum Tespit Tutanağı ....................................................................................................... 1329

22.B.2. Yapım Sözleşmelerinin Feshi Halinde Yüklenicinin Mallarının Satın Alınması ................. 1330 22.B.3. Hizmet Sözleşmelerinin Feshine İlişin Hükümler ve Genel Tasfiye Süreci ....................... 1330 22.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1332 22.C.1. İhalenin KİK’ce İptali Halinde İptal Kararı Öncesi İmzalanan Sözleşmenin Tasfiyesi

Gerekir mi? .................................................................................................................... 1332 22.C.2. Sözleşmenin Haklı Nedenlerle İdarece Feshi Nedeniyle Doğan İdare Zararının Tazmini .. 1332 22.C.2. Ayıplı İfa Sebebiyle Sözleşmenin Feshi Sonucunda Zararın Tazimini ve Zamanaşımı ..... 1334 22.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1335 22.D.1. Fesihli Doğan Hazine Zararının (Olumlu-Olumsuz) Tazmini .............................................. 1335 22.D.2. Sözleşme Dışı İşlerin Varlığı Halinde Tazminatın Hesabı ................................................. 1336 22.D.3. İki İhale Arasındaki Fark ................................................................................................. 1336

İçindekiler 67

22.D.4. Hukuki Geçerliliği Olmayan Sözleşmenin Tasfiyesi ......................................................... 1336 22.D.5. Fesihten Dönme Hakkı ................................................................................................... 1337 22.D.6. Tahakkuk Etmiş Alacaklar Üzerinde Hapis Hakkı ............................................................ 1337 22.D.7. Sözleşmenin Feshi Halinde Kesin Teminat Müteahhidin Borcundan Mahsup

Edilebilir mi? .................................................................................................................. 1337 22.D.8. İnşaat Yapım Sözleşmesinin Feshinden Doğan Dava Hangi Mahkemede Görülür? ......... 1337 22.D.9. Sözleşmenin Feshi Nedeniyle İdare Zararının Tazmini .................................................... 1338 22.D.10. Fesih Kararı Alınmadan Doğrudan Mahkemeye Müracaat ile Sözleşmenin Feshi

Mümkün müdür? ......................................................................................................... 1339 22.D.11. Sözleşmenin Feshi Sonucunda Ceza Bedelinin Faiziyle İstenmesi ................................ 1340 22.D.12. Sözleşme Kurulmazdan Evvel Vazgeçilmiş İmkanların Araştırılması ............................. 1342 22.D.13. Olumsuz Zararın Miktarının Tespiti ............................................................................... 1342 22.D.14. Makul Sürede İkinci İhaleye Çıkılması Zorunluluğu ....................................................... 1342 22.D.15. Cezai Şartın Tutarını Hakim İndirebilir mi? .................................................................... 1342 23.A. KANUN METNİ (Mücbir Sebeplerden Dolayı Sözleşmenin Feshi) ..................... 1342 23.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1342 23.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1343 23.C.1. Mal Tesliminin Fiilen İmkansız Olması ............................................................................ 1343 23.C.2. Yapım Sözleşmelerinde Mücbir Sebebin Tevsiki ............................................................ 1343 23.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1344 23.D.1. Sözleşmenin Eylemli Biçimde Feshi ............................................................................... 1344 23.D.2. Fesih İçin Mücbir Sebep Oluşturmayan Haller ................................................................ 1344 24.A. KANUN METNİ (Öngörülmeyen Durumlar Nedeniyle İşin Tasfiyesi) ................. 1344 24.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1345 24.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1346 24.C.1. Birim Fiyatlı Mal ve Hizmet Alımlarında İş Artışı ve İş Eksilişi Uygulaması ..................... 1346 24.C.2. Yapım İşlerinde Yeni Birim Fiyatlar Nasıl Tespit Edilecek? .............................................. 1350 24.C.3. Projelerin Tesliminde Gecikme Olması Halinde Süre Uzatımı Verilebilir mi? .................... 1352 24.C.4. Proje Değişikliği ile İşe Devam Ettirilmesi Mümkün müdür? ........................................... 1352 24.C.5. Teklif Birim Fiyatlı Yapım İşlerinde İş Kalemi Miktarlarının Değişmesi ve Revize Fiyat

Uygulaması .................................................................................................................... 1353 24.C.6. Hizmet İhalelerinde Yeni Birim Fiyatlar Nasıl Tespit Edilecek? ........................................ 1354 24.C.7. 1/1/2003 Tarihinden Önce İhale Edilmiş ve Devam Etmekte Olan Yapım İşlerinde

Meydana Gelen İş Artışlarının Durumu .......................................................................... 1355 24.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1355 24.D.1. Yeni İhale Mevzuatında Sulhname Uygulaması Yapılabilir mi? ....................................... 1355 24.D.2. İlave İş Miktarının Aynı Yükleniciye Yaptırılmasının Mali Sorumluluğu ........................... 1355 24.D.3. İlave İş Miktarını Aşan İşin Yeniden İhale Yapılmaksızın Yaptırılması .............................. 1356 24.D.4. İş Artışının Sulhname ile Ödenmesi ................................................................................ 1356 24.D.5. Sözleşme Dışı İş Bedelinin Belirlenmesi ......................................................................... 1356 24.D.6. Sözleşmede Değişiğin Sınırı ........................................................................................... 1357 24.E. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1357 24.E.1. Şartnamedeki Hatalı İş Artış Oranı Sözleşmede Düzeltilebilir mi? ................................... 1357 24.E.2. Tekliflerin Değerlendirilmesi Aşamasında İş Eksilişine Gidilmesi .................................... 1357

68 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

24.E.3. Eksik İş Durumunda Hak Talep Edilmeyeceğine İlişkin Taahhütname ............................. 1357 24.E.4. Hizmet İhalelerinde Birim Fiyat Cetvelinde Yer Almayan Yeni İş Kalemlerine İlişkin

Yeni Birim Fiyatlar .......................................................................................................... 1358

25.A. KANUN METNİ (Yasak Fiil ve Davranışlar) ........................................................ 1358

25.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1359

25.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1359 25.C.1. Doğrudan Temin Usulünde Suç Teşkil Eden Yasak Fiil ve Davranışların Varlığı ............... 1359

25.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1360 25.D.1. Yetkinin Kötüye Kullanılmasında İdarenin Zarar Koşulu ................................................... 1360 25.D.2. Ayıplı İş Nedeniyle İnşaatın Durdurulması ...................................................................... 1360 25.D.3. Yapmadığı İş İçin Yükleniciye Para Ödenmesi ................................................................ 1360 25.D.4. Noksan ve Kusurlu İşlerin Değerlendirilmesi................................................................... 1360 25.D.5. İmalat Kusurundan Kaynaklanan Gizli Ayıp ..................................................................... 1361 25.D.6. Açık Ayıpta Sorumluluk Şartı ......................................................................................... 1361 25.D.7. Nısfet Kurallarına Göre Kabulde Zorlanılamayacak Ölçüde Kusurlu Olmayan İşler ........... 1361 25.D.8. Kusur Halinde İş Sahibinin Hakkı .................................................................................... 1361 25.D.9. Ayıba Karşı Tekeffül ....................................................................................................... 1361 25.D.10. Kusurun Sonradan Ortaya Çıkması ............................................................................... 1361 25.D.11. Ölüm Öncesi Eksik ve Noksan İşler .............................................................................. 1362 25.D.12. Bozuk Malın Niteliği ..................................................................................................... 1362 25.D.13. Ayıplı Eserin Bedelinin Hesabı ...................................................................................... 1362 25.D.14. Ayıp ve Noksanların Müteahhide Duyurulması............................................................. 1362

25.E. İLGİLİ MEVZUAT .................................................................................................. 1362 25.E.1. Edimin İfasına Fesat Karıştırma (5237 s TCK) ................................................................. 1362

26.A. KANUN METNİ (İhalelere Katılmaktan Yasaklanma) ......................................... 1363

26.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1363 26.B.1. İhalelere Katılmaktan Yasaklananlar İçin Doldurulacak Bilgi Formu ................................ 1364

26.C. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1367 26.C.1. Yasaklama Kararı ile Oluşan Zararın Tazmini .................................................................. 1367

26.D. KURUL UYUŞMAZLIK KARARLARI ...................................................................... 1367 26.D.1. İlaçların Karşılanmasının İmkansız Olması Karşısında Yasaklama Hükmü Verilebilir mi? ..... 1367

27.A. KANUN METNİ (Yüklenicilerin Ceza Sorumluluğu) ............................................ 1367

27.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1368

27.C. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1368 27.C.1. Yüklenici ile Kontrol Mühendisinin Müteselsil Sorumluluğu ............................................ 1368 27.C.2. Yüklenicinin Ayıbını Gizlemesi ........................................................................................ 1369

28.A. KANUN METNİ (Görevlilerin Ceza Sorumluluğu) ................................................ 1369 28.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1369 28.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1370 28.C.1. Görevlilerin Kamu Zararına Sebebiyet Vermeleri ............................................................. 1370

a. Hangi Hallerde Kamu Zararından Bahsedilebilir? ................................................................. 1371

İçindekiler 69

b. Kamu Zararına Neden Olanlara Uygulanacak Mali ve Cezai Yaptırımlar Nelerdir? ............... 1371 c. Yetkisiz Tahsilat Yapanlara Uygulanacak Yaptırım .............................................................. 1372

28.C.2. Kamu Zararının Tespit ve Takip İşlemleri Nasıl Yapılacak?.............................................. 1372 a. Kamu Zararının Tespiti ve Bildirilmesi ................................................................................. 1373 b. Alacakların Her Biri İçin Takip Dosyası Açılır mı? ................................................................ 1374 c. Kamu Zararından Doğan Alacakların Muhasebe Kayıtlarına Alınması İşlemi Nasıl Yapılır? .. 1374 d. Kamu Zararından Doğan Alacağın Tebliğ ve Takip İşlemleri ................................................ 1374 e. Kamu Zararından Doğan Alacaklar Ne Şekilde Tahsil Edilir? ................................................ 1375 f. Rızaen ve Sulh Yolu ile Tahsilat Uygulaması ........................................................................ 1376 g. Takas Suretiyle Yapılacak Tahsilat İşlemi ........................................................................... 1376 h. İcra Yoluyla Yapılacak Tahsilat İşlemi ................................................................................. 1376 ı. Kamu Zararından Doğan Alacakların Taksitlendirilmesi Mümkün müdür? ............................ 1377

28.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1378 28.D.1. Gerçeğe Aykırı Metraj Düzenlenmesi ............................................................................. 1378 28.D.2. Resmi Evrakta Sahtekarlık ............................................................................................. 1378 28.D.3. Hakedişte Usulsüzlük Yapılması ..................................................................................... 1378 28.D.4. Memurların Sorumluluğunun Tespiti .............................................................................. 1378 28.D.5. Rüşvet Almaya Eksik Kalkışma ...................................................................................... 1378 28.D.6. Müteahhidin Zararına Neden Olunması .......................................................................... 1379 28.D.7. Görevlilerin Verdiği Zararların Tazmininde Yargı Mercii .................................................. 1380 28.D.8. Fiili Duruma Uymayan Metraja Göre Ödeme Yapılması .................................................. 1380

29.A. KANUN METNİ (Bilgi ve Belgeleri Açıklama Yasağı) ......................................... 1380

29.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1380

30.A. KANUN METNİ (Yapım İşlerinde Yüklenicilerin ve Alt Yüklenicilerin Sorumluluğu) ....................................................................................................... 1381

30.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1381 30.B.1. Yüklenicinin Kusuru Dışındaki Hasar ve Zararlardan Dolayı Sorumluluk .......................... 1382 30.B.2. Kimler Alt Yüklenici Olamazlar? ...................................................................................... 1382 30.B.3. Yapım İşlerinde Alt Yüklenicinin Sorumluluğu ................................................................. 1382 30.B.4. Yüklenicinin Bakım ve Düzeltme Sorumluluğu ................................................................ 1382

30.C. SORUN ÇÖZÜMLERİ ............................................................................................ 1383 30.C.1. On Beş Yıl Süreyle Sorumluluğun Uygulanması .............................................................. 1383

30.D. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1383 30.D.1. Noksan ve Ayıplı İşlerden Dolayı Nesafet Farkı Alınması ............................................... 1383 30.D.2. Başka Bir İşten Dolayı İdareye Borçlu Olan Müteahhidin Durumu .................................. 1384

31.A. KANUN METNİ (Yapı Denetim ve Görevlilerin Sorumluluğu) ............................. 1384

31.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1384 31.B.1. Yapı Denetim Hizmetleri ................................................................................................. 1385 31.B.2. Yapı Denetim Görevlilerinin Yetkileri ............................................................................... 1386 31.B.3. Hatalı, Kusurlu ve Eksik İşlerin Tespiti Halinde Yapı Denetim Görevlisinin

Yükümlülükleri ............................................................................................................... 1386 31.B.4. Yapı Denetim Görevlisinin Tutacağı Defter ve Ataşmanlar ............................................. 1387 31.B.5. Yapı Denetim Görevlisi ile Yüklenici Arasındaki Anlaşmazlıkların Çözümü ...................... 1387

70 Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

32.A. KANUN METNİ (Danışanlık Hizmeti Sunucularının Sorumluluğu) ..................... 1388

32.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1388

33.A. KANUN METNİ (Tedarikçilerin Sorumluluğu) ..................................................... 1389

33.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1389

33.C. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1391 33.C.1. Malı Vaktinde Teslim Etmeyen Tedarikçinin Sorumluluğu .............................................. 1391 33.C.2. Tedarikçinin Temerrüdü ile Doğan İdare Zararının Tazmini ............................................. 1392 33.C.3. Ambalajdaki Vasıf Hilafına Mal Satmak .......................................................................... 1392

34.A. KANUN METNİ (Hizmet Sunucularının Sorumluluğu)......................................... 1392

34.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1392

35.A. KANUN METNİ (Teminat) ................................................................................... 1394

35.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1394

36.A. KANUN METNİ (Hüküm Bulunmayan Haller) ..................................................... 1394

36.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1394

36.C. İLGİLİ MEVZUAT .................................................................................................. 1395

36.C.1. 818 Sayılı Borçlar Kanununun İlgili Maddeleri ................................................................ 1395

37.A. KANUN METNİ (Tebligat) .................................................................................... 1395

37.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1395

37.C. YARGI KARARLARI .............................................................................................. 1396 37.C.1. İlanen Tebligatın Koşulları ............................................................................................... 1396 37.C.2. Usulüne Aykırı Tebligat .................................................................................................. 1396 37.C.3. İhtarın Telgrafla Çekilmesi .............................................................................................. 1396 37.C.4. Ayıp ve Noksan İşlerin Yükleniciye Duyurulması ............................................................ 1396

38.A. KANUN METNİ (Değişiklik Yapılması) ................................................................ 1397

38.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1397

39.A. KANUN METNİ (Uygulanmayacak Hükümler) .................................................... 1397

39.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1397

G.M.1.A. KANUN METNİ (Tip Sözleşmelerin Hazırlanması) ........................................ 1398

G.M.1.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1398

G.M.2.A. KANUN METNİ Geçici Madde 2 .................................................................... 1398

G.M.2.B. AÇIKLAMA ..................................................................................................... 1399 G.M.2.B.1. 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu Kapsamındaki Yapım İşlerinde

Beklenmeyen Fiyat Artışları Nedeniyle Uygulanacak İlave Fiyat Farkı Esasları ........ 1399

40.A. KANUN METNİ (Yürürlük) ................................................................................... 1402

40.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1402

41.A. KANUN METNİ (Yürütme) ................................................................................... 1402

41.B. AÇIKLAMA ........................................................................................................... 1402

İçindekiler 71

Üçüncü Kitap

FİYAT FARKI KARARNAMELERİ

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar .. 1405

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Mal Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar ... 1410

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar ................................................................. 1413

MUAYENE VE KABUL YÖNETMELİKLERİ

Mal Alımları Denetim Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmelik .............................. 1418

Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği .................................................................. 1424

Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği ....................................................................... 1429

Bayındırlık İşleri Kontrol Yönetmeliği ................................................................................... 1437

Danışmanlık Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği ............................................. 1448

DİĞER MEVZUAT

2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu .......................................................................................... 1453

Yararlanılan Kaynaklar .................................................................................................. 1475

Kavramlar Dizini ............................................................................................................ 1477