Cie Cecilia / Theater Antigone / KC De Werf / Maastricht 2018

presenteren

© Guido Vrolix

Arne Sierens

1. Intro

‘And not by eastern windows only,

When daylight comes, comes in the light

In front the sun climbs slow, how slowly

But westward, look, the land is bright’

Zes mannen van de Gilde van Pijnders van de Zwarte Christus van het Keiveldbos, bereiden zich voor op

de komende processie in het dorp. Om met de zware draagberrie waarop het beeld staat te kunnen

manoeuvreren op het bochtige en steile parcours moeten ze trainen, zweten en afzien. Ze moeten

vooral overeenkomen want het kraakt en het dondert onder mekaar. Via half onbewuste zinnen, bijna

pathetische uitroepen, soms absurde maar dramatische anekdotes krijgen we een ontroerende inkijk in

het leven van deze woeste bende.

De pijnders gaat over mannen die de oude wereld van het land en het dagelijks ritme opgelegd door het

vee en het telen van de gewassen, hun trots als stamhouder van een erf, door de schaalvergroting en het

steeds industriëler worden van de landbouw, al dan niet gedwongen hebben afgelegd en in de moderne

wereld en in de stad moeten leven. Tegen 2050 zal overigens twee derde van de wereldbevolking in

steden wonen, zal het aantal boeren drastisch verdwenen zijn en zullen miljoenen kinderen, zoals deze

nu in New York, denken dat je koeien op je hand kan zetten - want zo groot zijn ze namelijk op tv.

Voor deze productie werkt regisseur Arne Sierens met een topcast van Vlaamse acteurs: Dominique Van

Malder, Joris Hessels, Tom Vermeir, Johan Heldenbergh, Robrecht Vanden Thoren en Titus De Voogdt.

De Franse componist Jean-Yves Evrard schreef voor De Pijnders indringende muziek. Op scène staan 3

muzikanten, die vanaf de eerste seconde permanent het parcours van de zes mannen muzikaal

begeleiden, waardoor de vergelijking met opera niet ver af is.

Een krachtig decor van Guido Vrolix symboliseert de twijfel en het broze evenwicht tussen de

vriendschappen.

2. Credits

tekst & regie Arne Sierens

met Titus De Voogdt, Johan Heldenbergh, Joris Hessels,

Robrecht Vanden Thoren, Dominique Van Malder, Tom Vermeir

Live-muziek Jean-Yves Evrard (gitaar, electronics)

Eric Thielemans (slagwerk)

Sébastien Boisseau (contrabas)

decor Guido Vrolix

Licht Geert Vandewalle Techniek Koen Demeyere en Nico Vander Ostyne choreografie Ted Stoffer

kostuums Lieve Meeussen

productie Compagnie Cecilia / KC De Werf – Brugge / Theater Antigone

coproductie VIA 2018 – Maastricht + Euregio Maas - Rijn

Arne Sierens is “artiste associé” bij La Filature, Mulhouse

met dank aan Vlaamse Gemeenschap, Provincie Oost-Vlaanderen, Stad Gent, Provincie West- Vlaanderen, Stad Kortrijk, Stad Brugge, Vlaams Fonds

der Letteren SPEELLIJST oktober 2011

vr 14 CC Brugge – Magdalenazaal première 20u 050 44 30 60

za 15 CC Brugge – Magdalenazaal 20u 050 44 30 60

zo 16 CC Brugge – Magdalenazaal 20u 050 44 30 60

di 18 CC Kortrijk ck* – Schouwburg 20u15 056 23 98 55

wo 19 CC Kortrijk ck* – Schouwburg 20u15 056 23 98 55

di 25 CC Sint–Niklaas – Stadsschouwburg 20u 03 766 39 39

wo 26 CC Sint–Niklaas – Stadsschouwburg 20u 03 766 39 39

do 27 CC Berchem – ccBe 20u30 03 286 88 20

vr 28 Theater aan het Vrijthof – Maastricht (NL) 20u + 31 43 350 55 55

za 29 CC Hasselt 20u 011 22 99 33

november 2011

do 3 CC De Herbakker – Eeklo 20u30 09 218 27 27

wo 9 Cultuurcentrum C-Mine – Genk 20u15 089 65 44 80

vr 11 CC De Spil – Roeselare 20u 051 265 700

za 12 CC De Velinx – Tongeren 20u30 012 39 38 00

wo 16 de Warande – Turnhout 20u15 014 41 69 91

do 24 CC De Werf – Aalst 20u 053 73 28 12

wo 30 CC Zwaneberg – Heist op de Berg 20u 015 25 07 70

december 2011

za 3 CC Strombeek – Strombeek–Bever 20u30 02 263 03 43

di 6 Vooruit – Gent 20u 09 267 28 28

wo 7 Vooruit – Gent 20u 09 267 28 28

do 8 Vooruit – Gent 20u 09 267 28 28

vr 9 Vooruit – Gent 20u 09 267 28 28

za 10 Vooruit – Gent 20u 09 267 28 28

di 13 La Filature – Mulhouse (FR) 20u30 +33 3 89 36 28 28

wo 14 La Filature – Mulhouse (FR) 19u30 +33 3 89 36 28 28

vr 16 30 CC – Schouwburg – Leuven 20u 016 300 900

© Kurt Van der Elst

3. Inhoud

Zes mannen van de Gilde van Maria Onbevlekte Ontvangenis verzamelen zich, zoals elk jaar, op een

terrein om te repeteren voor de komende processie waarin ze het beeld van de Heilige Maagd zullen

ronddragen. Ze trainen op het manoeuvreren van de zware draagberrie – door hen ‘het slagschip’

genoemd – waarmee ze trappen, stijgende en dalende hellingen en bochten in de nauwe straten van het

parcours moeiteloos moeten overwinnen. Nieuwe leden moeten worden ingewerkt. Coördinatie,

communicatie, samenwerking en goede verstandhouding zijn van het grootste belang. Afkomstig uit

dezelfde parochie en geboren in boerenfamilies, zijn al deze mannen – door het verdwijnen van de

boerenstiel – vertrokken naar andere plekken, meestal naar de stad, en werken ze nu allemaal in andere

sectoren. Ze werken niet meer voor zichzelf, maar voor bedrijven met een baas en aandeelhouders; niet

meer buiten, maar binnen; niet meer op het land, maar ergens op een stoel in een kantoor of in een

truck op weg naar Oostenrijk. De parochie verdween vijftien jaar terug samen met hun geloof, maar dat

is niet de essentie. De samenhorigheid en de gedeelde geschiedenis is de echte reden waarom de zes na

al die tijd nog altijd trouw op post zijn.

‘Een pasgeboren kalf.

De velden die ’s morgens dampen.

Dat is nogal wat anders dan op den tram te wzesen.’

Sommigen zijn familie - broers of neven van mekaar - of sommigen zijn voor hetzelfde meiske gegaan,

hebben ervoor gevochten; anderen zijn samen naar de voetbal geweest, naar rockfestivals, naar

gewelddadige betogingen in Brussel tegen de melkquota, de dalende varkensprijzen, de overdreven

betutteling van de overheid met hun controles altijd. Afgelopen jaar zijn er mannen vader geworden, zijn

er anderen inmiddels gescheiden, werden er hypotheken afgesloten; ging hun vader, hun moeder, een

nonkel of tante ondertussen dood aan kanker of hebben ze zich opgehangen aan de balk van hun schuur

(depressies en zelfmoord komen statistisch heel veel voor bij boeren). Niet iedereen is akkoord met alles

wat verteld wordt. Overdrijven mag, maar niet te overdreven. En vaak zouden dingen eerder moeten

worden uitgesproken.

4. Achtergrond

Voor deze productie gaan Arne Sierens en zijn ploeg letterlijk de boer op en gaan praten met

landbouwers en ex-landbouwers om verhalen te verzamelen. Ook de religieuze zesergrond van de

heiligdomsvaarten wordt uitgespit door interviewsessies met experten ter zake.

De voorstelling komt voort uit een fascinatie voor de dragers van de Heiligenbeelden in processies, zoals tijdens de zevenjaarlijkse ‘ommegangen’ in de steden van Belgisch en Nederlands Limburg (de beroemde Heiligdomsvaart van Maastricht, de Virga Jesse Feesten in Hasselt), of zoals we die zien in de dramatische optochten tijdens de “Semana Santa” in Sevilla of andere Andalusische steden. Daar worden barokke Christus- en Mariabeelden op de schouders van soms wel tzesig man rondgedragen. Dat alles in de cadans aangegeven door de mayordomo en begeleid door oplaaiende flamencogezangen. Niet religieus van aard maar misschien nog heftiger is de beleving van de mannen die in de Ros Beiaard-stoet van Dendermonde het zware paard dragen waarop de vier Heemskinderen zitten, en die zichzelf -omdat het echt afzien is - de pijnders noemen.

Een repetitieperiode met Arne Sierens duurt standaard vijf maanden. De eerste weken zijn een

researchperiode waarin de acteurs het zorgvuldig geselecteerde materiaal van Sierens te zien krijgen:

films, boeken, kunstwerken. De emoties, reacties en vormtaal die hierdoor worden losgeweekt, worden

vervolgens op de vloer gebruikt tijdens improvisatiesessies.

©

Guido

Vrolix

5. ARTISTIEKE MEDEWERKERS

Arne Sierens (°1959) studeerde af aan het Rits als regisseur. Hij werd als theatermaker bekend door voorstellingen als o.a. Mijn Blackie, Martino, Niet alle Marokanen zijn dieven en brak internationaal vooral door met de trilogie Moeder en kind, Bernadetje en Allemaal indiaan die hij samen met Alain Platel creëerde. Daarnaast schreef hij als auteur een opmerkelijk oeuvre bijeen met teksten als De Soldaat-facteur en Rachel, Mouchette, De Broers Geboers, De drumleraar ... Aan zijn theater valt niet te ontkomen: het grijpt je onmiddellijk bij de strot. Het is een belevenis waar je soms groggy, maar altijd gelouterd buitenkomt. Verwzes geen afgemaakte dialogen of afgeronde verhalen met verstrooiing tussen kop en staart, van teksttoneel is geen sprake, in ruil krijg je bonte taferelen en ruwe schetsen, uitvergrote beelden van bijzondere momenten. Vanwege de situatie zelf soms, maar meestal

vanwege de emotie die erzeser schuilt. Rauwe lyriek, dansante scènes, en een tragikomische ondertoon zijn keer op keer de ingrediënten voor aangrijpende portretten van mensen op de rand van de vulkaan. Sierens zet je op een roetsjbaan waar je van het ene moment op het andere van een hilarische lachstuip naar immense ontroering gaat, en terug. Ongelooflijk echt, wars van alle fake, creëert hij een poëtisch en ritueel theater dat in eigen land en ook steeds vaker in het buitenland volle zalen trekt. Als theatermaker heeft Arne Sierens een zeer persoonlijke stijl en taal ontwikkeld, weg van het traditionele theater, met sterke wortels in het alledaagse, het volkse en het epische. Zijn background - hij groeide op in een arbeidersbuurt - is daarbij een belangrijke inspiratiebron. Zijn uitgangspunt is dat hij een ‘onderzoeker is van het nu’ (hij noemt zichzelf seismograaf en journalist); zijn zoeken naar een alchemie met bewegingstheater en muziek en het creëren van een soort permanente cross-over met populaire cultuur. Ook visueel verrassen de voorstellingen telkens weer. De decors van beeldend kunstenaar en huisscenograaf Guido Vrolix zijn intussen een opvallend handelsmerk geworden: de ijspiste in Maria Eeuwigdurende Bijstand, de blauwe circuspiste in Trouwfeesten en processen enzovoorts, het stuk schokkende tarmac in Altijd prijs, de negen ton glas in Broeders van Liefde. De grond onder de voeten van de personages is zelden stabiel. Als theatermaker / auteur werkt hij in collectief met zijn spelers. Hetzij in verbond met een co-regisseur, zo maakt hij met Johan Dehollander Dozen (1993) en Napels (1997), met Alain Platel Moeder en Kind (1995), Bernadetje (1996) en Allemaal Indiaan (1999); hetzij alleen, zoals voor Mijn Blackie (1998), Niet alle Marokkanen zijn dieven (2001), Martino (2003), Maria Eeuwigdurende Bijstand (2004), Trouwfeesten en processen enzovoorts (2006), Altijd prijs (2008) en Apenverdriet (2009).

© Kurt Van der Elst

Spelers

Titus De Voogdt (°1979) behaalde het diploma Meester in de Beeldhouwkunst aan het Sint-Lukas in Gent. Hij start zijn acteercarrière in Bernadetje (Victoria), Mijn Blackie (HETPALEIS & Nieuwpoorttheater) en Zeser de wereld (BRONKS). Bij Compagnie Cecilia speelde hij mee in Trouwfeesten en Processen enzovoorts, Broeders van Liefde, Altijd Prijs en Schöne Blumen. In 2011 maakt hij er samen met Johan Heldenbergh de woordenloze voorstelling Vorst-Forest. Op het witte doek was hij te zien in o.a. Any Way the Wind Blows (realisatie Tom Barman), als Steve in Steve + Sky (realisatie Felix Van Groeningen), in Ben X (Nic Balthazar) en Small Gods (Dimitri Karakatsanis).

Johan Heldenbergh (°1967, Wilrijk) studeert af aan Studio Herman Teirlinck (Antwerpen). Als theateracteur is hij te zien in een aantal spraakmakende producties, waaronder Ten Oorlog (Blauwe Maandag Compagnie), Mijn Blackie (HETPALEIS & Nieuwpoorttheater), Allemaal Indiaan (Victoria en Les Ballets C. de la B.) en Maria Eeuwigdurende Bijstand (DASTHEATER & Theater Zuidpool). In 2000 sluit Heldenbergh zich aan bij het vaste ensemble van Theater Zuidpool. Hij speelt er o.a. Pterodactylus, Oom Wanja, Britannicus, Overloper, Norway.today en Katzelmacher en regisseert er 't Schemert en De Madam (van 't café hierover). In 2005 speelt hij Caligula in de gelijknamige voorstelling van Theater Antigone. Met Massis, the musical, een zelfgeschreven monoloog, trekt Heldenbergh van voorjaar 2004 tot najaar 2005 het hele land door. Naast het 'reguliere circuit', bespeelt de voorstelling ook een 'niet-conventioneel' publiek in buurtcentra, clubhuizen, parochiezalen,… Heldenberghs Massis wordt zo een klassieker. Sinds 2006 maakt Heldenbergh deel uit van de artistieke kern van Compagnie Cecilia. Sindsdien speelde hij mee in Trouwfeesten en processen en Broeders van Liefde. In 2008 maakt hij er samen met Mieke Dobbels The Broken Circle Breakdown featuring The Cover-Ups of Alabama, een country-voorstelling die geen toeschouwer onberoerd laat. Voorjaar 2011 creëert hij er samen met Titus De Voogdt de woordenloze voorstelling Vorst-Forest.

Op het witte doek is Heldenbergh o.a. te zien in Antonia (Oscarwinaar '95) van Marleen Gorris, in Any Way the Wind Blows (Tom Barman), Steve + Sky (Felix van Groeningen), en Aanrijding in Moscou (Christophe Van Rompaey). In Ben X (Nic Balthazar) vertolkt hij de rol van godsdienstleraar. Hij speelt ook in De helaasheid der dingen van Felix Van Groeningen, de regisseur die in 2011 zijn schouders zet onder de verfilming van The Broken Circle Breakdown featuring The Cover-Ups of Alabama. In 2010 nam Heldenbergh een titanenwerk voor zijn rekening door een langspeelfilm, getiteld 1919, te draaien met de inwoners van Schellebelle, zijn dorp. Het resultaat van dat harde werken, een waterzooiwestern, komt medio 2011 in de zalen. Joris Hessels speelde bij Antigone in de voorstelling Caligula en creëerde samen met Dominique de voorstelling Troebelroes. Hij begeleidt ook samen met Dominique het jongerenatelier. Bij de Kopergietery maakte hij Oscar en Mamie Rose, De legende van Woesterdam (winnaar Gouden Krekel 2009, in coproductie met Studio Orka )en De RadioLoog. Verder gaat hij regelmatig aan de slag voor BRONKS (Wawilwiedoen, Stoksielalleen, De gebroeders Leeuwenhart). Op KETNET speelt hij in de populaire TV- serie SMOS. Samen met Dominique Van Malder creëerde hij vorig seizoen ook nog Hendrik IV voor Theater Stap. Robrecht Vanden Thoren (°1982) behaalde het diploma docent drama/ theatermaker aan de Fontys Academie te Eindhoven. Na zijn opleiding speelde hij vooral mee in theatervoorstellingen in Nederland. Hij speelde o.a. mee in Strelingen, Woyzeck en Wetten van Kepler van Piet Arfeuille. Bij Compagnie Cecilia was hij te zien in Trouwfeesten en processen enz., Altijd Prijs en Schöne Blumen. Op televisie was hij te zien in een paar afleveringen van Flikken, en had hij gastrollen in Vlaamse series als Witse en Spoed. Hij speelde heavy-metal fan Tim in De laatste zomer (film van Joost Wynant) en gaf ook een blitzoptreden als karaoke-dj in Aanrijding in Moscou (Christophe Van Rompaey).

Dominique Van Malder is lid van de artistieke staf van Theater Antigone en werkte als acteur/regisseur/auteur mee aan Roestig, Maar Schaap toch!, Racing Sladek, Platonov, Troebelroes, Buurman en Gezongen Zeer. Dominique begeleidt bij Theater Antigone ook het jongerenatelier. Verder maakte en speelde hij al in meerdere voorstellingen bij Bronks (De gebroeders Leeuwenhart, Wawilwiedoen) en Studio Orka (Lava, Meneer Porselein, Berninna). Tom Vermeir (°1976)

studeerde aan het Conservatorium van Gent. Hij is sinds 1996 actief als acteur en theatermaker. Samen met Wouter Bruneel en Koen De Ruyck richtte hij het jeugdtheatercollectief "Gordijnen voor Konijnen" op, waar ze verschillende succesvolle producties mee maakten, waaronder Drie musketiers, naar de gelijknamige roman van Dumas, Tik, naar Anton Tjechov's drie zusters en King Lear van Shakespeare. Verder heeft hij voorstellingen bij TG Ceremonia op zijn palmares als Vier seizoenen en Regent&regentes. Daarnaast speelde hij ook bij NTGent, Kopergietery en Toneelhuis. De laatste jaren is Vermeir voornamelijk actief als zanger/gitarist bij de rockgroep A Brand, waarmee hij al vier platen uitbrzes en verschillende tours afwerkte in binnen- en buitenland. Begin maart is de release van de nieuwe schijf voorzien, die "Future You" zal heten. Vanaf september volgend jaar is hij als acteur te zien in een nieuwe fictiereeks op Eén, "Rang 1".

Muzikanten Jean-Yves Evrard (°1967, FR) studeerde muziek (gitaar, compositie, kamermuziek en improvisatie) aan de conservatoria van Luik, Brussel en Amsterdam bij Henry Pousseur, Frederic Rzewski, Garrett List en George Octors. Hij componeerde al vaker muziek voor theater, in het bijzonder voor Groupov (Jacques Delcuvellerie), Sofie Kokaj en la compagnie du Grand guignol. Bij Compagnie Cecilia verzorgde hij eerder al de live-muziek in Altijd Prijs en Schöne Blumen. Sinds 1987 speelde hij met tal van mensen samen, waarvan de bekendste misschien wel: Ted Milton, l’ensemble musique nouvelle, John Cage, Mischa Mengelberg, Kris Defoort, Taku Sugimoto, Pascal Comelade, Maurizio Kagel… Samen met Määk’s Spirit creëerde hij in de Beursschouwburg het

project Il n’y a pas de fraises en hiver, 48 muzikale performances gefilmd op verschillende locaties in Brussel.

Eric Thielemans (°1969, BE), klassiek geschoold slagwerker, stapte nog alvorens zijn studie te beëindigen over naar de jazz- en improvisatiescene. In de brede waaier van artistieke activiteiten waarin hij betrokken is, als sidekick of initiatiefnemer, staan zin voor experiment en multidisciplinariteit voorop. In de muziekscene werkt hij onder meer samen met Ben Sluys, Määk's Spirit, Olivier Tomas, Laurent Dehors, Ned Rothenberg. Naast eigen muziektheatrale creaties in samenwerking met Barre Phillips, Alex Waterman, Erik Vermeulen, J-Y Evrard, Alexis Destoop en Jorgen Cassier, werkte hij ook voor de Bottelarij/KVS en werkte samen met Barre Phillips en Julyen Hamilton aan een dans- en muziekimprovisatiespektakel. Dit seizoen toert hij samen met Josse De Pauw in een spoken-word performance.

Sébastien Boisseau (°1974, FR) begon met muziek als 6-jarige en speelde zijn eerste concert toen hij 12 was. In die periode ontdekte hij naast Beethoven, Debussy, Mozart en Donizetti, ook Coltrane, Miles Davis, Britten en Prince. Toen hij 15 was werd hij beïnvloed door het legendarische trio van pianist Joachim Kühn, Daniel Humair en Jean-François Jenny-Clark. Hij voltooide zijn muzikale studies met hun muziek als zesergrond. Hij vormde de Pan-Europese groep UNIT, die enkele sleutel-muzikanten van de collectieve Europese scène samenbrzes zoals o.a. Matthieu Donarier, Laurent Blondiau, Gabor Gado en Stefan Pasborg. Tijdens een tournee met het European Jazz Ensemble ontmoette hij zijn idool, Joachim Kühn, en zijn huidige kwartet met Christophe Marguet (drums) en Christophe Monniot (saxofoon). De samenwerking met deze groep resulteerde in een opname in Gérard de Haro’s studio.

6. CONTACT

Compagnie Cecilia vzw Dok Noord 4F 201 9000 Gent T: +32 (0)9 223 53 82 @: info@compagnie-cecilia.be Theater Antigone Korte Kapucijnenstraat z/n Kortrijk T: +32 (0)56 24 08 87 @: sabine@antigone.be KC De Werf Werfstraat 108 8000 Brugge T: +32 (0)50 33 05 29 @: info@dewerf.be

© Kurt Van der Elst