ACBSP-ийн стандартууд

Улаанбаатар хот

2016 он

1

Агуулга I. Бизнесийн сургуулиудын хөтөлбөрүүдийн магадлан итгэмжлэлийн

зөвлөлийн үнэ цэнэ ба давуу талууд ............................................................. 2

II. Стандартууд ............................................................................................. 9

Стандарт 1. Манлайлал (Leadership) ......................................................... 9

Стандарт 2. Стратеги төлөвлөгөө (Strategic Planning) ............................. 9

Стандарт 3. Оюутан, оролцогч талуудад чиглэсэн үйл ажиллагаа

(Student and Stakeholder Focus) ................................................................ 10

Стандарт 4. Оюутны сурахуйн үр дүнд хийсэн дүн шинжилгээ

(Measurement and Analysis of Student Learning and Performance) ......... 11

Стандарт 5. Багш, ажилтнуудад чиглэсэн үйл ажиллагаа (Faculty and

Staff Focus) ................................................................................................. 11

Стандарт 6. Сургалтын болон бизнесийн үйл ажиллагаа (Educational

and Business Process management) ............................................................ 12

III. Accreditation Training Seminar .......................................................... 14

1. Магадлан итгэмжлэлийн үйл явц .................................................... 14

2. Урьдчилсан шаардлагын талаар ...................................................... 15

2

I. Бизнесийн сургуулиудын хөтөлбөрүүдийн

магадлан итгэмжлэлийн зөвлөлийн үнэ цэнэ

ба давуу талууд

ACBSP - The Accreditation Council for Business Schools and

Programs - Бизнесийн сургууль болон сургалтын хөтөлбөрийн

магадлан итгэмжлэлийн зөвлөл.

Why join ACBSP?

In advance of a promotional piece currently being developed by the

ACBSP Marketing Committee, several faculty and administrators at

accredited colleges identified the following benefits of accreditation to a

variety of different groups.

1. Benefits for the institution - Байгууллагын эрх мэдэл, давуу

тал.

The pursuit of accreditation reinforces a commitment to

continuous improvement, innovation, and scholarship.

Магадлан итгэмжлэлийн гол зорилго бол шинэ санаа,

тэтгэлэгт хөтөлбөрийг тасралтгүй сайжруулах явдал

юм.

The process of preparing and accreditation self-study enhances

the focus on quality of student learning and renews a

commitment to the educational mission.

Энэ үйл явц нь оюутны бие даан суралцах боломжийг

дээд зэргээр хангах, боловсролын чанарт гол анхаарлаа

хандуулдаг.

The recognition of effective business units through accreditation

contributes to a more positive review by regional accreditors, as

specialized accreditation is a confirmation of quality

programming in specific divisions.

3

Аль нэг давуу салбараа төрөлжүүлэн магадлан

итгэмжлэлд хамруулж, илүү үр дүнд хүрэх явдал юм.

Accredited status creates greater visibility for the institution.

Магадлан итгэмжлэл нь алсын харааг сургуульд бий

болгоно.

Accreditation provides prestige and credibility when seeking

funding resources from donors, foundations, governments.

Магадлан итгэмжлэгдсэнээр Засгийн газар,

хандивлагчдын өмнө илүү нэр хүндтэй болдог.

In some states accredited status counts heavily in performance-

based funding.

Зарим тохиолдолд магадлан итгэмжлэл нь

санхүүжилтийн хүчин чадалд суурилсан байдаг.

Accreditation leads to more successful articulation of business

credits.

Магадлан итгэмжлэл нь илүү их бизнесийн зээл авах

боломжийг бий болгодог.

The accredited institution can utilize press releases to advertise

accreditation status.

Магадлан итгэмжлэгдсэн сургууль суртчилгааны

зардлыг бууруулах боломжтой байдаг.

Accredited status is printed in the college catalog.

Магадлан итгэмжлэгдсэн сургуулиуд магадлан

итгэмжлэгдсэн байгууллагуудын каталогт ордог.

Accredited status is printed on business cards.

Магадлан итгэмжлэгдсэн сургуулиуд бизнес картууд

дээр гардаг.

Accredited status is posted on the college website.

Магадлан итгэмжлэгдсэн сургуулиуд коллежийн веб

сайтэд тавигдана.

Accreditation provides a sense of pride within the institution.

4

Магадлан итгэмжлэгдсэнээр сургуулиудын дунд нэр

хүндтэй болдог.

2. Benefits for the Business Units - Бизнесийн нэгжүүдийн давуу

тал.

Accreditation creates a process for continuous department

improvement.

Магадлан итгэмжлэл нь салбар нэгжүүдийн ажлыг

сайжруулдаг.

Accreditation provides the impetus for the identifying strengths

and weaknesses.

Магадлан итгэмжлэл нь сургуулиудын давуу ба сул

талуудыг тодорхой болгодог.

Accreditation keeps the programs current through curriculum

development.

Магадлан итгэмжлэл нь одоогийн сургалтын

хөтөлбөрийн хөгжлийг хадгалдаг.

Accreditation provides a forum for review and analysis of the

business unit.

Магадлан итгэмжлэл нь сургуулиудын үйл

ажиллагааны талаарх тойм, судалгаагаар хангадаг.

Accreditation promotes and outcomes assessment process

linking goals, activities and outcomes.

Магадлан итгэмжлэл нь бодлого зорилт, үр дүн, үйл

ажиллагааны үнэлгээг дэмждэг.

Accreditation creates guidelines for faculty credentials, which

leads to higher standards in hiring, increased scholarly, and

professional activities, and more focused faculty development

decisions.

Магадлан итгэмжлэл нь өндөр түвшинд чанарын

стандартыг хангах, ирээдүйн хөгжлийг илүү тооцдог.

Accreditation creates guidelines when structuring programs.

5

Магадлан итгэмжлэл нь бүтцийн хөтөлбөртэй.

Accreditation provides a platform to share ideas and to

questions the status-quo, leading to effective change.

Удирдлагын үр ашигтай шийдвэрийг хэрэгжүүлдэг.

Accreditation is a source of pride among program faculty and

staff.

Магадлан итгэмжлэл нь байгууллага, ажиллагсдын

бахархлын гол эх сурвалж юм.

Accreditation validates quality of work in the business unit.

Магадлан итгэмжлэл нь бизнесийн нэгжийн ажлын

чанарыг баталгаажуулдаг.

The business unit realizes greater local prestige through

accreditation.

Магадлан итгэмжлэгдсэнээр нэр хүндтэй болдог.

Accreditation provides leverage when seeking on-campus

resources.

Магадлан итгэмжлэгдсэнээр санхүүгийн чадавхаа

сайжруулах боломжтой болдог.

Accredited status leads to more effective acquisition of

technology.

Магадлан итгэмжлэгдсэнээр технологийн үр ашиг

сайжирдаг.

Accreditation status is referenced when submitting budgets,

grant proposals and course.

Accredited status assists in recruitment of faculty.

Магадлан итгэмжлэгдсэнээр илүү боломжуудыг эдэлдэг.

Accreditation activities are communicated to the Board of

Trustess.

Магадлан итгэмжлэлийн үйл явц илүү ил тод болдог.

Accredited status is printed on Business Division stationery.

6

Магадлан итгэмжлэгдсэн байдал нь бизнесийн Division

stationery хэвлэгддэг.

Accredited status is printed on course syllabi.

Магадлан итгэмжлэл нь хэвлэлүүдэд гардаг.

The certificate of accreditation is prominently displayed.

Магадлан итгэмжлэлийн сертификат нь нэр хүндийг

өсгөдөг.

Accredited status is printed on brochures and newsietters.

Магадлан итгэмжлэлийн талаар магадлан

итгэмжлэлийн эмхтгэлүүдэд гарна.

3. Benefits for faculty and staff - Ажилчин, албан хаагчдын

давуу тал.

Accreditation provides a sense of pride within the business

faculty and staff when national peers have validated a program.

Магадлан итгэмжлэл нь үйл ажиллагааны чанар, сайн

ажилчдаараа бахархах бахархлыг бий болгодог.

Faculty at accredited institutions are provided opportunities to

keep current in quality procedures through seminars such as

Baldrige training.

Чанарын үзүүлэлтээр итгэмжлэгдсэн бол цаашид илүү

их боломж олдог.

Faculty experience a boost of self-esteem when teaching in an

accredited business unit.

Магадлан итгэмжлэгдсэн сургуулиудад ажиллаж байгаа

ажиллагсад илүү нэр хүндтэй байдаг.

Accreditation provides professional development and leadership

opportunities for faculty and administrations in development of

outcome assessments and conducting site visits to other

institutions.

Магадлан итгэмжлэгдсэн байгууллагад ажиллаж байгаа

ажиллагсад илүү хөгждөг.

7

4. Benefits for students - Оюутнуудын давуу тал.

Accreditation creates the impetus for relevancy and currency of

faculty, programs, and courses to best serve students.

Магадлан итгэмжлэл нь оюутнуудыг илүү чанартай

сургадаг.

The pursuit of accreditation enhances the ability to serve

students by assuring a focus on quality performance.

Магадлан итгэмжлэл нь оюутнуудад чанартай

үйлчилгээ үзүүлдэг.

Accredited status requires an ongoing effort to provide excellent

equipment, software, and learning resources for students.

Магадлан итгэмжлэл нь сайн техник хэрэгсэл, прогамм

хангамж, сайн сургуулийн орчинтой болохыг шаардана.

Accredited status reaffirms the commitment to effective student

services.

Оюутнуудад зөвхөн чанартай үйлчилгээ үзүүлдэг.

Student refer to accreditation status on resumes and in

employment interviews.

Оюутнууд ажлын байраар хангагддаг.

Accredited status provides the ability to host a chapter of Delta

Mu Delta or Kappa Beta Delta honorary society, recognizing

accomplishments business students.

Оюутнуудын амжилт сайн байдаг.

Students who join these honorary societies can cite their special

recognition when pursuing scholarships and writing resumers.

Тэтгэлэгт хөтөлбөрт оюутнууд хамрагддаг.

5. Benefit for the Community - Нийгмийн давуу тал.

Accredited status provides recognition of the ability to serve

community stakeholders.

Нийгмийн оролцогч талд үйлчлэх боломжийг бий

болгоно.

8

accreditation creates the impetus for relevancy of faculty,

programs, and courses to best serve employers.

Хэрэглэгчдэд чанартай үйлчилгээ үзүүлдэг

External advisory committees learn the importance of

acceritation.

External advisory committee members can transfer the

accreditation process to their continuous improvement efforts.

9

II. Стандартууд

Стандарт 1. Манлайлал (Leadership)

Administrators (chief academic officers, deans, department

chairs) and faculty must personally lead and be involved in creating and

sustaining values, business school or program directions, performance

expectations, student focus, and a leadership system that promotes

excellence. These values and expectations must be integrated into the

business school’s or program’s leadership system; and the business

school or program must continuously learn, improve, and address its

societal responsibilities and community involvement.

Удирдах ажилтан (захирал, декан, сургалтын албаны дарга,

тэнхимийн эрхлэгч) болон багш нар үнэт зүйл, бизнесийн сургууль

эсвэл хөтөлбөрийн чиглэл, гүйцэтгэлийн шаардлага /хүлээлт/,

оюутанд хандсан үйл ажиллагаа болон гүйцэтгэлийн

төгөлдөршлийг /хамгийн сайн гүйцэтгэл/ хөхүүлэн дэмждэг

манлайллын тогтолцоог бий болгох, тууштай байлгахад биечлэн

хошуучлах шаардлагатай. Эдгээр үнэт зүйл, шаардлага бизнесийн

сургууль, хөтөлбөрийн манлайллын тогтолцоотой уялдаатай байж,

бизнесийн сургууль, хөтөлбөр зохицон сайжирсаар байх бөгөөд

нийгмийнхээ хариуцлага, олон нийтийн оролцоонд анхаардаг

байна.

Стандарт 2. Стратеги төлөвлөгөө

(Strategic Planning)

The business school or program must have a process for setting

strategic directions to better address key student and program

performance requirements. The strategy development process should

lead to an action plan deploying and aligning key plan performance

10

requirements. It should also create an environment that encourages and

recognized innovation and creativity.

Бизнес сургууль, хөтөлбөр нь оюутны болон хөтөлбөрийн

биелэлтийн илүү сайн хангах үүднээс стратеги чиглэлүүдээ

тодорхойлдог үйл явцтай байна. Стратегийг сайжруулах үйл явцад

гүйцэтгэлийн гол үр дүн /хүлээлт/-д чиглэсэн үйл ажиллагааны

төлөвлөлт багтана. Түүнчлэн, энэ үйл явц шинэлэг, бүтээлч

байдлыг хөхүүлэн, хүлээн зөвшөөрдөг орчинг бий болгох болно.

Стандарт 3. Оюутан, оролцогч талуудад

чиглэсэн үйл ажиллагаа (Student and

Stakeholder Focus)

A business school or program must have a systematic procedure

to determine requirements and expectations of current and future

students and stakeholders, including how the business school or

program enhances relationships with students and stakeholders and

determines their satisfaction. Stakeholders may include parents,

employers, alumni, donors, other schools, communities, etc.

Бизнесийн сургууль, хөтөлбөр нь одоо суралцаж байгаа ба

ирээдүйд суралцах оюутан, оролцогч талуудын эрэлт шаардлага,

хүлээлтийг тодорхойлох тогтсон дүрэм журамтай байна. Түүнд

бизнесийн сургууль, хөтөлбөр нь оюутан, оролцогч талтай

харилцаагаа хэрхэн өргөжүүлж байгаа, тэдний сэтгэл ханамжийг

хэрхэн тодорхойлж байгаагаа харуулна. Оролцогч талд эцэг эх,

ажил олгогч, төгсөгч, хандивлагч, бусад сургуулиуд, олон нийт гэх

мэт бүлгүүд орно.

11

Стандарт 4. Оюутны сурахуйн үр дүнд хийсэн

дүн шинжилгээ (Measurement and Analysis of

Student Learning and Performance)

Business schools and programs must have an outcomes

assessment program with documentation of the results and evidence

that the tesults are being used for the development and improvement of

the institution’s academic programs. Each business school or program is

responsible for developing its own outcomes assessment program.

Бизнесийн сургууль, хөтөлбөр нь хичээлийн

хөтөлбөрүүдийг боловсруулан хөгжүүлэх буюу сайжруулахад

хэрэглэж байдаг, үр бүтээлийг нотлон баримтжуулж байдаг үр

дүнгийн үнэлгээний хөтөлбөртэй байна. Бизнес сургууль, хөтөлбөр

тус бүр өөрийн үр дүнгийн үнэлгээний хөтөлбөрийг боловсруулсан

байх үүрэгтэй.

Стандарт 5. Багш, ажилтнуудад чиглэсэн үйл

ажиллагаа (Faculty and Staff Focus)

The ability of a business school or program to fulfill its mission

and meet its objectives depends upon the quality, number, and

deployment of the faculty and staff. Hence, each institution seeking

ACBSP accreditation for its business school or program must.

1. Develop and implement policies and plans that ensure an

excellent faculty, including a staffing plan which matches

faculty credentials and characteristics with program objectives;

2. Evaluate the faculty based on defined criteria and objectives;

3. Provide opportunities for faculty development to ensure

scholarly productivity to support development and individual

faculty development plans and program objectives;

4. Foster an atmosphere conducive to superior teaching.

12

Хөтөлбөрийн эрхэм зорилго, зорилтуудаа биелүүлэх чадвар нь

тус сургуулийн багш, ажилчдын тоо, чанар болон тэднийг хэрхэн

үр бүтээлтэй ажиллуулж байгаагаас хамаардаг. Тиймээс, ACBSP-н

магадлан итгэмжлэлд орох гэж буй бизнесийн сургууль, хөтөлбөр

бүр дараах зүйлсийг хэрэгжүүлсэн байна.

1. Чадварлаг сайн багш бүрдүүлэх бодлого, төлөвлөгөө

боловсруулан хэрэгжүүлнэ. Үүнд: мэргэшил, зан чанарын

хувьд хөтөлбөрийн зорилгод нийцэх багш нарыг авах

талаар төлөвлөх;

2. Тодорхой зорилго, шалгуурт үндэслэн багш нарыг үнэлэх;

3. Багш нарыг мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэх боломжоор

хангах, тэнхим болон багшийн өөрийгөө хөгжүүлэх

төлөвлөгөөгөө зорилтуудыг хэрэгжүүлж, эрдэм

шинжилгээний ажлын бүтээмжийг бий болгох;

4. Дээд зэргийн багшлах орчин, уур амьсгал бүрдүүлэхийг

сайшаан дэмжих;

Стандарт 6. Сургалтын болон бизнесийн үйл

ажиллагаа (Educational and Business Process

management)

In order to prepare business graduates for professional careers,

the curriculum must encompass not only business subjects, but also

subjects dealing with the specifics of the global work place and the

more general aspects of global society. Since business graduates must

be equipped to interact with other members of society, adapt to societal,

changes, and serve as business advocates, students must be encouraged

to study global topics that will prepare them for these challenges.

Төгсөгчдийг мэргэжлийн ажилд бэлтгэхийн тулд эдийн

засгийн мэргэжил олгодог сургууль болон түүний хөтөлбөр нь

зөвхөн бизнесийн хичээл багтаах бус даяаршсан ажлын байр,

13

цаашилбал даяаршсан нийгмийн хэрэгцээ, шаардлагатай

холбоотой хичээл орно. Төгсөгчид нь нийгмийн бусад гишүүдтэй

харилцах, өөрчлөлтийг уян хатнаар нь хүлээн авдаг чадвартай байх

хэрэгтэй тул оюутнуудыг эдгээр сорилтод бэлтгэх сэдвийг

судлахыг дэмжвэл зохино.

14

III. Accreditation Training Seminar

1. Магадлан итгэмжлэлийн үйл явц

ACBSP-ийн гишүүн сургууль болохын тулд өргөдлөө өгч

гишүүнчлэлийн эрх авдаг зарчимтай. Дараа нь урьдчилсан

шаардлагуудын талаар товч тайлан бичиж хүргүүлнэ. Урьдчилсан

шаардлагуудын талаар бичсэн товч тайланг зөвлөхүүд үзэж

шаардлага хангаагүй үзүүлэлтүүдийн талаар зөвлөгөө өгнө. Хэрэв

шаардлага хангасан гэж үзвэл жинхэнэ тайлан (өөрийн үнэлгээний

тайлан) бичнэ. Жинхэнэ тайлангийн электрон хувийг 1 сарын өмнө

ACBSP-д явуулна. Ингээд шинжээч томилогдож сургууль дээр

ажиллана.

Өөрөөр хэлбэл:

Шинжээчдийн багийн ахлагч сургууль дээр ажиллана;

Шинжээчдийн багийн гишүүд дүгнэлт гаргаж багийн

ахлагчид өгнө;

Багийн ахлагч дүгнэлт гаргаж сургуульд өгнө;

Багийн ахлагч тайлангийн 1 хувийг ACBSP-д хүргүүлнэ;

Шинжээчдийн багийн дүгнэлтийн талаар сургууль саналаа

илэрхийлэх эрхтэй;

ACBSP-д сургуулийн тайлангаас гадна шинжээчдийн

дүгнэлт хүргэгдэнэ.

Магадлан итгэмжлэлд ашиглах бүх материалыг ACBSP-ийн вэб

сайтаас авна. Үүнд:

ACBSP талаарх мэдээлэл;

Гишүүнчлэлийн талаарх мэдээлэл;

Урьдчилсан шаардлагын талаарх мэдээлэл;

Obtaining (хүлээн авах ) Accreditation;

Maintaining (дэмжих) Accreditation;

15

Standard and Criteria.

2. Урьдчилсан шаардлагын талаар

Overview (урьдчилсан буюу ерөнхий төсөөлөл) хэсэгт улс орныхоо

болон сургуулийн онцлогийг дэлгэрэнгүй мэдээллийг тайландаа

тусгана. Тайлан 2 жилийн дотор бичигдсэн байна. Ерөнхий

төсөөллөө сайн гаргаж өгсөн бол тайлан сайн бичигддэг. Ийм

учраас шинжээчид ерөнхий төсөөллөө сайн гаргаж өгсөн эсэхээс

эхэлж үнэлнэ. Семинарын материалын PowerPoint дээр байгаа

шараар тэмдэглэгээ хийсэн хэсгийн талаар дэлгэрэнгүй бичнэ.

Өөрөөр хэлбэл, сургуулийн дэлгэрэнгүй мэдээлэл маш чухал. Энд

сургуулийн зорилго сургуулийн тодорхойлолтыг гаргана.

Сургуулийн тодорхойлолтонд:

Үйл ажиллагаа;

Техник хэрэгсэл;

Ямар салбарын оюутнуудад үйлчилдэг;

Байгууллагын хамтын ажиллагаа;

Өрсөлдөөний орчин;

Сургуулийн давуу ба сул тал;

Ирээдүйд ямар сургууль болох гэж байгаа;

Юуг чухал гэж үзэж байгаа талаар тайланд тодорхой

тусгана.

Ерөнхий төсөөллөө гаргасны дараа 2 жилийн дотор жинхэнэ

тайлангаа бичнэ. Тайландаа 3 семестр, 3 жилийн дараалсан

судалгааг оруулна.

Шинжээчдийн баг;

Сургуулийн удирдлага;

Багш нар;

Оюутнууд буюу суралцагчид;

Бусад хамтран ажиллагчидтай уулзана.

16

Жинхэнэ тайлан бичихдээ анхаарах гол асуудал бол

6 стандарт;

Шалгууруудын биелэлт;

Стратеги төлөвлөгөө;

Стратеги төлөвлөгөө хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны

төлөвлөгөө.

Стратеги төлөвлөгөөнд өөрийн үнэлгээнд орох бүх үзүүлэлтүүдийг

багтаасан байдаг учир маш чухал. Өөрийн үнэлгээнд орсон бүх

тоон мэдээлэл багш, оюутнуудтай уулзахад өгсөн мэдээлэлтэй

зайлшгүй таарч байна

Стандарт 1. Манлайлал (Leadership)

Leadership гэдэг нь зөв зүйлийг хийдэг хүмүүсийг хэлнэ.

Тухайлбал, дүрэм, журам буюу тоглоомын дүрмийг маш сайн

боловсруулдаг хүмүүс юм. Менежер (удирдлага) нь тоглоомын

дүрмийг хэрэгжүүлдэг хүмүүс. Өөрөөр хэлбэл, ямар нэгэн зүйлийг

зөв хийдэг хүмүүсийг хэлнэ. Стандарт бүр шалгууруудтай

PowerPoint-ын стандартуудын шараар бичигдсэн хэсгүүдийг

тайландаа тодорхой тусгана. Гол асуудал бол:

Тайлан бичихэд нотлох баримт маш чухал;

Тодорхой үр дүнд хүрсэн байх нь чухал;

Захирал сургуулийн үйл ажиллагааг биечлэн удирдах нь

чухал;

Багш, оюутнууд, харилцагч, сонирхогч талуудын санал,

санаачлага, оролцоо маш чухал;

Жил бүрийн (ACBSP-ийн хурал 4 удаа болно) хурал дээр

өөрийнхөө үйл ажиллагааг шалгуур тус бүр дээр

тайлбарлана;

Шийдвэрлэх асуудал юу болохыг сайн тайлбарлана;

17

Ямар үнэлгээг оюутан, багш нараас авах вэ гэдэг талаар

харьцуулсан судалгаа хийнэ.

Стандарт, шалгууруудын талаар баталгаажуулсан баримт маш

чухал.

Манлайлал - Харилцаа холбоо - Сонсох - Эргээд хариу үйл

ажиллагааг зохион байгуулах. Манлайллын гол цөм нь харилцаа

холбоо юм.

Хандлага- Хэрэгжилт-Үр дүн гэсэн схемчилсэн байдлаар

удирдлагын үйл явцыг тайлбарлах нь оновчтой.

Хамгийн гол нь:

Юу хийхээр төлөвлөж байгаа;

Түүнийгээ яаж хийх гэж байгаа;

Юуг сурч мэдсэн;

Сурч мэдсэн дээрээ үндэслээд юуг өөрчлөх, шинэчлэх

сайжруулах вэ? гэдэг нь маш чухал.

Стандарт 2. Стратегийн төлөвлөлт

Стратеги төлөвлөлтийн албан ёсны үйл ажиллагааг

тайлбарлаж бичнэ. Стратеги төлөвлөлтөө анхнаасаа дэлгэрэнгүй

бичих ёстой. Багш нарын оролцоо маш чухал. Нэг ба хоёрдугаар

стандартууд чухал учраас дэлгэрэнгүй бичсэн байна. Эхний 2

стандартуудаас дараагийн 4 стандартууд уялдаж гарна. Стратеги

төлөвлөгөөний зорилго, зорилтууд, хэрэгжилтүүд тодорхой байх

учиртай. Хамгийн гол асуудал бол хэмжиж болохуйц зорилтууд

тавих хэрэгтэй. Бакалаврын хөтөлбөрийн хэдэн хувь нь бизнесийн

хичээл байгааг тайландаа тусгаж бакалаврын мэргэжлийн суурь

хичээлүүдийн хоорондын уялдаа холбоог тодорхой тайлбарлана.

18

Стандарт 3. Оюутан, оролцогч талуудад чиглэсэн үйл

ажиллагаа

Бизнесийн хөтөлбөр нь одоо суралцаж байгаа болон

ирээдүйд суралцах оюутан, оролцогч талуудын эрэлт хэрэгцээ,

хүсэлтийг тодорхойлох тогтсон дүрэмтэй байна. Түүнд бизнесийн

сургууль, хөтөлбөр нь оюутан, оролцогч талтайгаа харилцаагаа

хэрхэн өргөжүүлж байгаа, тэдний сэтгэл ханамжийг хэрхэн

тодорхойлж байгааг харуулна.

Стандарт 4 Оюутны сурахуйн үр дүнд хийсэн дүн шинжилгээ

Сургалтын ямар үйл ажиллагаа явуулдаг, ямар арга хэрэглэдэг

талаараа бичих ба үүнийг шинжээчид голлон шалгана. Хэд хэдэн

аргуудыг хэрэглэсэн байх нь чухал. Хоёр төрлийн судалгааны үр

дүн байна. Үүнд:

Элсэн ороход

Төгсөхөд үнэлнэ.

Шууд үнэлгээ нь Capstone course бүх хичээлүүдийг нэгтгэн үнэлж

буй арга юм. Шууд бус арга нь оюутнууд төгссөний дараа хэрхэн

ажиллаж байгаагаар үнэлдэг. Өөр өөр сургуулиудын үнэлгээтэй

харьцуулах хэрэгтэй. Сайжруулахын тулд сайжруулалт хийж

болохгүй. Сайжруулах системчилсэн арга тогтсон байх нь чухал.

Төлөвлөгөөтэй, тогтвортой сайжруулалт хийхийг л хардаг. Түүнээс

байнга өөрчлөөд байх нь тогтворгүй байдалд хүргэдэг. Юуг яаж

хийх нь чухал.

Стандарт 5. Багш, ажилтан, оюутнуудад чиглэсэн үйл

ажиллагаа

Зорилго, зорилтуудаа яаж биелүүлэх нь багш нарын ур

чадвараас хамаарна. Зорилго, шалгуур дээрээ үндэслэж багш нараа

үнэлдэг. Багш нарыг үнэлэхэд тодорхой боломжийг хангах

хэрэгтэй.

19

Багшийн үүрэг бол:

Хичээлээ сайн заах;

Эрдэм шинжилгээ судалгааны ажил хийх;

Сургуулийн ажилд идэвхтэй оролцох.

Балансжилтыг хангана гэдэг нь эдгээрийн тэнцвэртэй байдлыг бий

болгоно гэсэн үг. 5-р стандарт энэ асуудлыг шийдвэрлэхэд

чиглэгдэнэ. Багш нарын зорилгыг тодорхой болгох, түүнийгээ

баталгаажуулах хэрэгтэй. Эрдмийн цол, зэргийг энэ стандартад

тодотгож өгнө.

Стандарт 6. Сургалтын болон бизнесийн үйл ажиллагаа

Бакалаврын мэргэжлийн суурь хичээлүүдийн хоорондын

хамаарлыг сайн гаргаж өгнө. CPC-Common professional component.

Ерөнхий эрдмийн хичээлийн сургалтын хөтөлбөрийн загварын

талаар Хүснэгт 1-д харуулав.

Хүснэгт 1

Хичээлийн

сэдвүүд

Мэргэжлийн суурь хичээлүүдийн судлах цаг

Мар

кет

ин

г

Сан

хү

үги

йн

үн

дэс

Нягт

лан

бо

до

х

бү

ртг

эл

Мен

ежм

ент

Би

знес

ий

н х

уу

ли

йн

ор

чи

н

Эд

ий

н з

асаг

Би

знес

ий

н ё

с зү

й

Би

знес

ий

н х

үрээ

дэл

хи

й д

ахи

нд

То

о х

эмж

ээн

ий

арга

члал

ууд

ба

стат

ист

ик

Ко

мп

ью

тер

Ни

йт

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

Нийт

20

СанБС-ын сургалтын төлөвлөгөө нь:

Ерөнхий суурь - 36%

Мэргэжлийн суурь - 30%

Мэргэшүүлэх - 54%

Бакалаврын мэргэжлийн суурь (CPC) хичээлүүдийг 4 чиглэлээр

судална. Үүнд:

1. Үйл ажиллагааны чиглэл:

Маркетинг;

Менежмент (Үйлдвэрлэлийн болон үйл ажиллагааны

менежмент, байгууллагын зан төлөв, хүний нөөцийн

удирдлага);

2. Бизнесийн орчин :

Бизнесийн эрх зүй;

Эдийн засаг;

Бизнесийн ёс зүй;

Олон улсын бизнес;

3. Техник ур чадвар

Мэдээллийн систем;

Тоон аргачлалууд (статистик, эконометрик);

4. Нэгдсэн салбарууд

Бизнесийн бодлого;

Оюутнууд нэгдсэн чадвараа нэгтгэн хэрэгжүүлэх цогц

интегралчлагдсан хичээлүүд тус тус орно.

ACBSP-ийн стандарт, шалгууруудыг хэрэгжүүлж магадлан

итгэмжлэгдсэнээр:

Тус сургуулийн оюутнууд дэлхийн улс орнуудын аль ч

сургуульд шилжиж, солилцоогоор суралцах боломжтой;

Төгсөгчдийн эзэмшсэн мэргэжил, диплом нь хаана ч хүлээн

зөвшөөрөгдөнө;

Гадаад хэлний шаардлага хангаж байвал хүссэн ажлаа

хүссэн орчиндоо эрхлэх маш том боломж бүрдэж байна.