��abdurrahim karako�img.eba.gov.tr/260/132/7ce/12d/88a/524/81a/b94/e6e/a6e... ·...
TRANSCRIPT
HÜSEYİN ÜSTÜNSOY
TÜRK DİLİ VE EDEB. ÖĞ.
UZ. ÖĞ.
ABDURRAHİM KARAKOÇ
ABDURRAHIM
KARAKOÇ
"Ne Dostlarımız, kabul ettiğimiz derecede iyidirler nede düşman
saydıklarımız, tahmin ettiğiniz derecede kötü . Beni böyle değerlendiriniz."
HAYATI: Serdengeçti, Töre-Devlet, Ocak, Yeni Düşünce, Yenisey yayınları oIarak şimdiye kadar 6 şiir kitabı, bir tanede makalelerinden derlenen nesir kitabı çıktı. Bir nesir kitabı
dizgide bulunuyor ve yeni çıkacak son şiir kitabı ile ,,Çoban ile Sohbetler" isimli nesir kitabının önümüzdeki günlerde basılması
için çalısılmaktadır. 1985 yılından beri gazetecilik yapmaktadır. Bir ara
politikaya girdi ve ayrıldı. Niçin girip, niçin ayrıldıgını bir röportajda şöyle cevaplandırdı:
Allah rızasi için girmiştim, Allah rızasi için ayrıldım" Nerdeyse 30 yıla varan bir zaman içinde kitapları baskı
üstüne baskı yenilemektedir. Bilhassa VUR EMRI adlı kitap günümüz şairlerinin hiç birisine nasip olmayan kabulü görmüştür.
Evli ve 3 çocuk babasıdır. 1984 Ekim ayından bu yana Ankara'da ikamet ediyor. Şu anda hiç bir siyasi kuruluş, hiçbir
mesleki dernek üyesi değildir. Hakkın yanında olanları sözleriyle desteklese de, şahısları övmek, beğenmeyince sövmek gibi
basitliği kabul etmemektedir. Yemini var, yazabildigi müddetçe yazacak. Kimbilir
nereye ve ne zamana kadar...
• ABDURRAHİM KARAKOÇ'UN EDEBÎ KİŞİLİĞİ: Abdurrahim Karakoç'un dedesi ve babası
da şairdi. Ayrıca, Elbistan'da çok sayıda halk şairi yaşamaktaydı. Bu sebeple, halk şiiri ikliminde doğup
büyüdü. Küçük yaşlardan itibaren şiir yazmaya başladı. İlk şiirleri Elbistan'da yayımlanan Engizek gazetesinde
basıldı (1955). !958 yılına kadar yazdığı şiirleri beğenmeyerek yok etti. 1958'den sonra
yazdıklarını Hasan'a Mektuplar adıyla 1964'te yayımlayınca ünü yayıldı. Âşık tarzı şiir tekniğini
benimsedi. Hece ölçüsüyle mahallî söz dağarcığı ve ağız özelliklerini ustalıkla kullanmayı bildi. Ancak
bağlama çalmayı öğrenememişti. Mahlas almayı da düşünmemişti. Çok az şiirinde Karakoç mahlasına yer verdiği görülmüştür. Az sayıda serbest vezinli şiiri de
vardır.
• Şiirlerinde aşk ve vatan sevgisinin yanı sıra toplumsal bozuklukları da ele aldı. Mizah yüklü yergi, taşlama
şiirleri gençler arasında ezberlendi. Siyasal ve toplumsal bozuklukları eleştirdiği şiirleri dolayısıyla hakkında otuza yakın dava açıldıysa da tamamından
aklandı. Şiirleri Fedai, Devlet, Töre, Bizim Ocak dergileriyle; kendisinin çıkardığı Yeni Ufuk ile Yeni Düşünce, Yeni Hafta ve Yeni Akit gazetelerinden
yayımlandı. Gündüz ve Yeni Akit gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı.
• Yüze yakın şiiri, türkü ve şarkı biçiminde bestelendi ve ününe ün kattı. Musa Eroğlu ve Zekeriya Bozdağ'ın bestelediği Mihriban, Mahzunî Şerif'in bestelediği
Tohdur Beğ, Hâkim Beğ, Esat Kabaklı'nın bestelediği Gel Gayrı, Bayram Bilge Tokel'in bestelediği Dağ ile
Sohbet, İncinmesin Uğur Işılak'ın bestelediği Suları Isıtamadım ve Ekrem Çelebi'nin
bestelediği Sultanım gibi. Dava şiirlerinden bir bölümü marş hâline getirildi. Hak Yol İslâm Yazacağız şiiri gibi.
• Bir grup şiiri Mehriban/Goşgular adıyla Aşkabat'ta Türkmen lehçesiyle basıldı (1996).
Vur EmriOcak Yayınları
Şiir Kitabı240 Sayfa
18. Baskı-1997-
Suları IslatamadımOcak Yayınları
Şiir Kitabı102 Sayfa
9.Baskı-1997-
ESERLE
Rİ
Beşinci MevsimŞiir Kitabı
Ocak Yayın.140 Sayfa
4.Baskı -1997-
Kan YazısıŞiir Kitabı
Ocak Yayın.124 Sayfa
6.Baskı -1997
MİHRİBAN'IN HİKÂYESİ
• Mihriban şiirinin yazarı Abdurrahim Karakoç gençlik yıllarında delice aşık olur ve bir o kadar da sevilir... Niyetleri evlenmektir ama kız tarafı bütün sürekli "hayır" demektedir bu işe... Velhasıl bu sevdadan vazgeçilir...
• Aradan yıllar geçer... Birgün Abdurrahim Karakoç'u bir arkadaşı ziyarete gelir.. ve Karakoç'a, yolda, onun eski sevgilisi ile karşılaştığını, biraz sohbet ettiklerini, bayanın evlenmiş olduğunu söyler... Arkadaşı yanındayken hislerini pek belli etmese de, o gittikten sonra Abdurrahim Karakoç oturur ve duygularını dizelere döker:
Gölgesinde otur ammaYaprak senden incinmesin.Temizlen de gir mezaraToprak senden incinmesin.
Yollar uzun, yollar inceYol kısalır aşk gelinceYat kurban ol İsmail’ceBıçak senden incinmesin.
Burdayım de ararlarsaDoğru söyle sorarlarsaTabutuna sararlarsaBayrak senden incinmesin.
İl göçsün göçtüğün vakitYol yansın geçtiğin vakitSuyundan içtiğin vakitKaynak senden incinmesin.
Toz konmasın sakın sanaHakkı geçer halkın sanaGücenmesin yakın sanaUzak senden incinmesin.
Yasaklı Rüyalar
Abdurrahim Karakoç
MİHRİBAN• Sarı saçlarına deli gönlümü
Bağlamışlar, çözülmüyor Mihriban.Ayrılıktan zor belleme ölümüGörmeyince sezilmiyor Mihriban.
Yâr deyince, kalem elden düşüyorGözlerim görmüyor, aklım şaşıyorLâmbamda titreyen alev üşüyorAşk, kâğıda yazılmıyor Mihriban.
Önce naz, sonra söz ve sonra hile...Sevilen, seveni düşürür dileSeneler, asırlar değişse bileEski töre bozulmuyor Mihriban.
• Tabiplerde ilâç yoktur yaramaAşk deyince ötesini aramaHer nesnenin bir bitimi var amaAşka hudut çizilmiyor Mihriban.
Boşa bağlanmamış bülbül, gülüneKar koysan köz olur aşkın külüne...Şaştım kara bahtın tahammülüneTaşa çalsam ezilmiyor Mihriban.
Tarife sığmıyor aşkın anlamıAncak çeken bilir bu derdi, gamıBir kördüğüm baştan sona tamamı...Çözemedim... Çözülmüyor Mihriban.
MİHRİBAN ŞİİRİNİN TAHLİLİ
• A.1-) Nazım Yönü
Nazım: Edebiyatta ölçülü ve kafiyeli mısra kümeleriyle kurulan söz ve yazı.Nesir (Düz yazı) den ve sokak dilinden farklı olarak kullanılan bir dildir şiir dili. Bu tanımdan çıkışla şiirde yer yer konuşma dili yer yer nazıma ait özellikler görmek mümkündür. Genel olarak şiirselliğin yakalanmış olduğunu söyleyebiliriz.
• A.2-) Dil Hassâsiyeti
Duygu; Şiirde yoğun bir duygudan söz edilebilir. Bir acının yansımaları ve çaresizlik göze çarpıyor. Bununla birlikte karşılıksız bir sevgiyi tezâhüretmek; çok da zor olmasa gerek;
Örn:
Tarife sığmıyor aşkın anlamıAncak çeken bilir bu derdi gamıBir kör düğüm baştan sona tamamıÇözemedim çözülmüyor Mihriban
• B-) Çağrışım; (Şiirin İmajı/İmgesi)
Göze çarpan en büyük çağrışım/betimleme/imge; abab, cccb, dddb...vd. şeklinde şiiri birbirine bağlayan (Koşma Türü) ayak dizelerindeki; ' MİHRİBAN ' betimlemesidir;
Örn:
Bağlamışım çözülmüyor MihribanGörmeyince sezilmiyor MihribanAşk kâğıda yazılmıyor MihribanEski töre bozulmuyor MihribanAşka hudut çizilmiyor MihribanTaşa çalsam ezilmiyor MihribanÇözemedim çözülmüyor Mihriban
• A.3-) Muğlaklık (Kapalı Anlatım)
Târihe mâl olmuş tüm şâirlerdegörülen bir özelliktir muğlâklık. Diğer deyişlerle; Kapalı Anlatım/Anlamı Gizleme de denebilir. Anlamı kuvvetlendirmek, esere çarpıcılık katmak ve okuyucuyu düşündürmek için yapılır. (Bu özelliğe Teşbih ile Mecaz sanatları ve bunların türevleri de girer ki; onları ' Edebî Sanatlar ' da irdeleyeceğiz.)
Örn:
Yar deyince kalem elden düşüyor,Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor.Lambada titreyen alev üşüyor,Aşk kâğıda yazılmıyor Mihriban.
• B-) MUHTEVÂ
B.1-) İmaj / İmge / Sembol / Muhayyile / Betimleme
-'Yar deyince kalem elden düşüyor'
-'Lambada titreyen alev üşüyor'
Bence en belirgin olarak 2. kıtâdakibu iki imgeleme/betimleme öne çıkıyor.
(Not: Bu madde; bu konu ile örtüşen ' Çağrışım; (Şiirin İmajı/İmgesi) ' maddesinde de incelendiğinden tekrara gerek duyulmamıştır.)
•B.2-) Tema / Konu:
Şiirde öne çıkan tema ' AŞK ', 'ACI', 'HASRET', 'ÇARESİZLİK' tir.
• C-) ŞEKİL / YAPI
C.1-) Nazım Şekli Türü
'Koşma'dır. Koşmalar genelde 'Aşık Edebiyatı' nda görülür ve ekseri 6+5 hece kalıbıyla yazılır.
C.2-) Nazım Birimi;
Ayak dizeleri; 4+4+3 diğer dizeler ise 6+5 duraklı = 11' lik hece kalıbıyla yazılmıştır. Ancak aşağıda görüldüğü gibi 1. kıtânın 3. dizesi (*) bu düzeni bozmaktadır! .. Yer yer; 6+5 olan dizeler aynı zamanda 4+4+3 kalıbına da tekabül etmektedir. Bunlar aşağıda görüldüğü gibi;
C.3-) Kâfiye
-a -c -d -e -f -g-b -c -d -e -f -g-a -c -d -e -f -g-b -b -b -b -b -b -> (Ayak Dizeleri / Kavuştaklar)
1.Kıtâ;
- aa-) Gönlümü-Ölümü ___ ' LÜM ' = Zengin Kâfiye; ' Ü ' = Ek Redif
- bb-) Çözülmüyor Mihriban-Sezilmiyor Mihriban ___ ' Z ' = Yarım Kâfiye; ' ÜLMÜYOR-İLMİYOR ' = Ek Redif; 'MİHRİBAN' = Redif
Sarı saçlarına deli gönlümü,Bağlamışım çözülmüyor Mihriban.Ayrılıktan zor belleme ölümü,Görmeyince sezilmiyor Mihriban.
2.Kıtâ
- ccc-) Düşüyor-Şaşıyor-Üşüyor ___ ' Ş ' = Yarım Kâfiye; ' ÜYOR-IYOR-ÜYOR ' = Ek Redif
- b-) Yazılmıyor Mihriban ___ ' Z ' = Yarım Kâfiye; ' ILMIYOR ' Ek Redif; ' MİHRİBAN ' = Redif
Yar deyince kalem elden düşüyor,Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor.Lamba da titreyen alev üşüyor,Aşk kâğıda yazılmıyor Mihriban.
3.Kıtâ
Önce naz sonra söz ve sonra hileSevilen seveni düşürür dileSeneler asırlar değişse bileEski töre bozulmuyor Mihriban
- ddd-) Hile-Dile-Bile ___ ' İLE ' = Yarım Kâfiye
- b-) Bozulmuyor Mihriban ___ ' Z ' = Yarım Kâfiye; ' ULMUYOR ' = Ek Redif; ' MİHRİBAN ' = Redif
4.Kıtâ
Tabiplerde ilaç yoktur yaramaHer nesnenin bir bitimi var amaAşk deyince ötesini aramaAşka hudut çizilmiyor Mihriban
- eee-) Yarama-Var ama-Arama ___ ' AR ' = Tam Kâfiye; ' AMA ' = Ek Redif
-b-) Çizilmiyor Mihriban ___ ' Z ' Yarım Kâfiye; ' İLMİYOR ' = Ek Redif; ' MİHRİBAN ' = Redif
5.Kıtâ
Boşa bağlanmamış bülbül gülüneKar koysan köz olur aşkın külüneSaştım kara bahtım tahammülümeTaşa çalsam ezilmiyor Mihriban
- fff-) Gülüne-Külüne-Tahammülüme ___ ' L ' = Yarım Kâfiye; ' ÜNE-ÜME ' = Ek Redif;
-b-) Ezilmiyor Mihriban ___ ' Z ' Yarım Kâfiye; ' İLMİYOR ' = Ek Redif; ' MİHRİBAN ' = Redif
6.Kıtâ
Tarife sığmıyor aşkın anlamıAncak çeken bilir bu derdi gamıBir kör düğüm baştan sona tamamıÇözemedim çözülmüyor Mihriban
- ggg-) Anlamı-Gamı-Tamamı ___ ' AM ' Tam Kâfiye; ' I ' Ek Redif
- b-) Çözülmüyor Mihriban ___ ' Z ' = Yarım Kâfiye; ' ÜLMÜYOR ' = Ek Redif; ' MİHRİBAN ' = Redif