ab ortak ekonomİ,para,rekabet ve tİcaret polİtİkasi
TRANSCRIPT
S A Ü – S B S
U L U S L A R A R A S I T I C A R E T Y . L I S A N S B Ö L Ü M Ü K Ü R E S E L L E Ş M E B Ö L G E S E L L E Ş M E V E A B D E R S I
AB ORTAK POLİTİKALARI EKONOMİ VE PARA, REKABET
VE TİCARET POLİTİKASI
Şükrü ATEŞ– 1260Y56113
SUNUM İÇERİĞİ
•AB ORTAK;
• Ekonomi Politikaları
•Para Politikaları
•Ticaret Politiaları
•Rekabet Politikaları
Şükrü ATEŞ
1 ) E K O N O M I P O L I T I K A L A R I
2 ) P A R A P O L I T I K A L A R I
A) EKONOMİ ve PARA POLİTİKALARI
Şükrü ATEŞ
Ekonomik ve Parasal Birlik nedir?
Ekonomik ve Parasal Birlik (EPB);
Malların, hizmetlerin, kişilerin ve sermayenin serbest dolaşımının yanı sıra, üye devletlerin ulusal para birimleri arasında sabitleştirilmiş kurlar ve nihai olarak tek bir para biriminin kabulü anlamına gelmektedir.
Şükrü ATEŞ
Ekonomik Parasal Birliğin Amacı nedir?
Fiyat İstikrarı İstikrarlı ve Dengeli
Büyüme
Yüksek İstihdam
Ödemeler Dengesi
Yaşam şartlarının iyileştirilmesi
Dengeli Kamu harcamaları
Şükrü ATEŞ
Ekonomik Parasal Birliğin Amacı nedir?
Roma Ant. Üyelerin Ekonomi Politikası: Ödemeler dengesi sağlamaya Döviz kurlarında denge sağlamaya İç piyasada istikrar temin etmeye İstihdam artırmaya dönük olmalıdır.
(m.d.104) Ekonomi ve parasal politikaların uyumlaştırılması
(m.d. 2,3,6,103,109,145) üye ülkelerin ilgili kamu yönetimleri ve merkez bankaları
tarafından gerçekleştirilecektir. (m.d. 105)
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
Roma Anlaşmasıyla ile ekonomi ve para politikaları ülkelere bırakılmıştır.
Başta döviz kuru olmak üzere ekonomi ve para politikalarını toplumun ortak çıkarları doğrultusunda dengeli bir şekilde yönetmeleri gerekliliği bildirilmiştir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
AET Ekonomi Politikalarını Uyumlaştırmak için;
9 Mart 1960 Konjoktüel Politika Komitesi
15 Nisan 1964 Bütçe Komitesi Kurulmuştur. 8 Nisan 1974 Bu komiteler birleştirilerek “Ekonomi
Politikası Komitesi” oluşturulmuştur.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
Ekonomi Politikası Komitesinin Görevi;
Ülkelerin orta vadedeki ekonomi politikalarındaki gelişmeleri izlemek ve gerekli koordinasyonu sağlamaktır.
17 Temmuz 1969’da önemli ekonomi politikası kararlarında önceden danışma kuralı getirildi.
22 mart 1971 Konsey Yıl da üç defa toplanarak kısa vadeli ekonomi politikaları koordine etmeyi kararlaştırdı.
Aynı dönemde mali yardım sistemide kabul edildi.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
Maastricht Ant ve Ortak Ekoomi Politikaları;
Ekonomi politikası yeniden düzenlenmiştir. (M.d.102a-104e)
Açık piyasa ekonomisi Önemli ekonomik güçlükler yaşayan ülkelere mali
yardım Aşırı mali harcamalardan kaçınılması gerekliliği ilkesi
(M.d.102) Doğan aftetler sonrası yapılacak yardım.
(M.d.103) Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
Maastricht Ant ve Ortak Ekonomi Politikaları;
Konsey, bütçe disiplinine saygılı kalınıp kalınmadığını
kontol etmeye yetkilidir. (M.d.104)
Konsey, aşırı bir açığın bulunduğunu tespit ederse, üye devlete bu duruma belirli bir süre içinde son veresini tavsiye edebilir.
Eğer devlet bu tavsiyeyi dikkate almazsa zorlayıcı önlemler alınabilir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
EPB çerçevesinde belirlenen makro ekonomik kriterler içerisinde, üye ülkelerin bütçe dengelerini korumaları en fazla vurgulanan unsurlar arasındadır.
Bütçe Politikasında, yüksek kamu harcamalarının engellenmesi amacıyla aralarında mali kısıtlamalarında bulundugu (kredi imkanlarının sınırlandırılması,topluluga vadesiz mevduat verilmesi,para cezası) bazı yaptırımlar öngörülmüştür.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
25 Nisan 2001 - Avrupa Komisyonu, AB konseyinde kabul edilmek üzere ekonomi politikasına ilişkin yönlendirici ilkeler ile ilgili bir tavsiye kararları almıştır.
Yönlendirici ilkeler , Lizbon ve Stokholm Zirvelerinde belirlenen hedefler doğrultusunda saptanmıştır.
Geniş kapsamlı bir ekonomik strateji sunmakta olan ilkeler üç temel hedef belirlemiştir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
Lizbon ve Stokholm Zirvesinde Belirlenen 3 Temel İlke;
1. Kısa vadede, küresel seviyede yeterince elverişli olmayan sartlar göz önünde bulundurarak, büyüme ve istikrara yönelik makro ekonomik politikalarda ekonomik gelişmeyi korumak.
2. Orta vadede, AB ekonomisinin büyüme potansiyelini,ekonomik reformları hızlı şekilde uygulayarak;girişimciliği yenilikçi faaliyetleri ve bilgiye dayalı ekonomiyi teşvik ederek güçlendirmek
3. Uzun vade de ,ekonomiyi üç aşamalı bir stratejiyle yaşlanan nüfüsun yaratacağı etkiye hazırlıklı hale getirmek.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
Amsterdam Ant. ve Ortak Ekonomi Politikaları; Üyeler topluluk amaçlarını gerçekeştirmek için ekonomik
politika yürütürler.Açık Pazar ekonomisi ilkesine uygun olarak hareket ederler.
(M.d.98) Konsey komisyonun tavsiyesi üzerine nitelikli çoğunlukla üye
devletlerin ve topluluğun ekonomi politikalarını yönlendirici ilkeleri için taslak oluşturur ve Avrupa Konseyine bu konu hakkında rapor verir.
Konsey komisyonun sundugu raporlardan hareketle üye devletlerdeki ve topluluktaki ekonomik gelişmelerle ekonomi politikalarını oluşturulmuş ilkelere uyumunu izler ve düzenli olarak genel değerlendirme yapar.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ekonomi Politikaları
Amsterdam Ant. ve Ortak Ekonomi Politikaları;
Konsey komisyonun önerisi üzerine tedariğinde ciddi
sıkıntılar yaşanan bazı ürünler için ekonomik duruma uygun önlemler kararlaştırabilir.
Konsey üye devletlere oy birliği ile yardım yapılmasına karar verebilir. Şayet üye ülkeyi zor durumda bırakan durum dogal afet gibi ülkenin iradesi dışında gelişen şartlar sonucu ortaya çıkmışsa konsey kararını nitelikli çoğunlukla alabilir.
(M.d. 100)
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Para Politikası
Maastricht Ant. ve Ortak Para Politikası;
105-109 maddeleri para politikasına ayrılmıştır. Para politikasının temel hedefi fiyat istikrarını
sağlamaktır. Fiyat istikrarı sağlamak ve topluluğun genel
ekonomik politikasına yön vermek için “ Avrupa Merkez Bankası Sistemi” oluşturulmuştur.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Para Politikası
Maastricht Ant. ve Ortak Para Politikası;
Merkez Bankası topluluk içindeki kağıt para emisyonuna
izin vermeye yetkili tek organdır. Üye devletler merkez bankasının iznine tabi olmak
şartıyla bozuk para çıkartabilirler. Her üye devlet kendi merkez bankası da dahil olmak
üzere mevzuatlarını Maastricht Ant. Kriterlerine uyumlu hale getirmek durumundadır.
AB de para politikası, AMB para politikası stratejisine göre uygulanır.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Para Politikası
Fiyat istikrarı: Uyumlaştırılmış Tüketici endeksindeki yıllık artışın %2 nin altında olması şeklinde belirlenmektedir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Para Politikası
Orta Vadede,fiyat istikrarının korunmasıyla uyumlu faiz oranının yerleştirilmesine odaklanmıştır.
AB Ortak Para Politikası;
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Para Politikası
Para politikası AMB na emanet edilirken diğer pekçok ekonomi politikasının sorumluluğu “İstikrar ve Büyüme Paktı” nda maliye politikası için belirlenmiş kuralara tabi olarak üye devletlerin yetki alanında kalmıştır.
Bütçe disiplinin korunması hem katılım hemde katıldıktan sonra önemlidir ve kotrol sağlamak için devletin istikrar programı konsey tarafından değerlendirilir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Para Politikası
İstikrar ve Büyüme Paktı, ikiz yol yaklaşımı olarak adlandırılan bir sistem izlemektedir.
Bütçe açıkları GSYİH’nın %3 ün üzerine çıkmadan önce sapmaların sebeplerini belirleyip düzeltmek için önleyici, erken uyarı sistemi ve üye devletler üzerinde açıklardan kaçınmak veya açıklar ortaya çıktığında ivedilikler düzeltilmesi için önlemler aldırmaya dönük caydırıcı kurallar seti vardır.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Para Politikası
Be setin unsurları;
AB konseyi kararları Bütçe planlarının güçlendirilmesi ve ekonomi
politikalarının koordinasyonu hakkında tüzük
Aşırı bütçe açığı uygulanmasının hızlandırılması ve açıklığa kavuşturulması konsey tüzüğü
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Para Politikası
Amsterdam Ant.ve Ortak Para Politikası;
AMBS aracılığıyla yürütülecek temel görevler, Para emisyonu yetkileri
AMBS’nin yapısı (M.d.105-107)
Şükrü ATEŞ
ORTAK REKABET POLİTİKASI
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
Rekabet Kuralları; Teşebbüslerin üye devletler arasında ticareti etkileyen ve Ortak Pazarda rekabeti bozan davranışlara uygulanmaktadır.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
Rekabet Politikasının 3 Temel İlkesi;
Etkin Rekabet İlkesi Dürüst Rekabet İlkesi Ortak Pazarın Birliği İlkesi
Bu ilkelerle; serbest piyasa ekonomisinin adil bir şekilde işlemesi amaçlanmaktadır.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
Paris Antlaşması ve Ortak Rekabet Politikası; Roma ant.masına gore daha ayrıntılı ele alınımıştır. Şirketler arasında demir-çelik ürünlerinde rekabeti
önleyen ksıtlayan ve normal olmayan yolalrla engelleyen anlaşmalar yasaklanmıştır.
Bu tip karar ve antlaşmalar; fiyat,teknik gelişme, yatırım,Pazar, üretim,müşteri ve kaynak tahsisi onularındadır.
(M.d.4,65-67)
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
Roma Ant. ve Ortak Rekabet Politikası;
Rekabeti önleyici anlaşmalar ve kararlar eğer üye ülkeler arasındaki ticareti olumsuz yönde etkiliyorsa yasaklanmıştır.
Not: Paris Anlaşmasının bu konudaki yaklaşımı üye ülkeler arasındaki ticarete olumsuz olması yönüyle değil ülke içindeki olumsuz etkilerden dolayıdır.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
AB de adil bir rekabetin sağlanması üyelerin ortak kurallara uymasıyla tesis edilebilir.
Bu yüzden Roma Ant. Üçüncü bölüm birinci kısmda bu kurallara yer verilmiştir.
Kurulan ekonomik sistemin temeli; rekabetin, devlet yardımları,farklı vergiler , kamu işletmelerine sağlanan ayrıcalıklar ve değişik ekonomi hukuku kuralları ile bozulmamasına bağlıdır.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
1) Şirketlere Uygulanacak Kurallar
Topluluk içinde üye ülkeler arasındaki ticareti engelleyen şirketlere yöneliktir.
A) Kartel Yasağı; Alış veya satış fiyatlarının dolaylı veya dolaysız
belirlenmesi Üretim ve yatırımın sınırlandırılması Piyasaların bölüşülmesi Müşterilere eşit şartlar sunmama Ticaretin yapılabilmesi için müşteriye ön koşul sunmak.
(Roma Ant M.d. 85)
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
Kartel nedir?
Aynı iş kolunda olan fakat hukuken ve ekonomik yönden bağımsız olan işletmelerin bir anlaşma sonucu pazara etki ederek mevcut rekabeti ortadan kaldırılması veya sınırlandırılması
Not: AB de bir kartelin yasaklanabilmesi için kartel faaliyetleri sonucunda uluslararası ticaretin zarar görmesi gerekir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
B) Piyasa Gücünü Kötüye Kullanma;
Her hangi bir makamın ayrıca karar vermesine gerek kalmaksızın, bir mal üretimine veya hizmet edinimine birden fazla şirketin topluluğun tümünde veya önemli bir bölümünde hakim olması ve durumu kötüye kullanması durumunda işletmenin faaliyetleri yasaklanır.
(Roma Ant. M.d 86)
Firmanın; fiyat berlirleyebilme ve sürümü denetleyebilmesi için piyasanın ¼ üne sahip olması yeterli görülmektedir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
Roma Ant. 86. maddeye göre piyasa gücünü kötüye kullanımı dört durumda söz konusudur;
Üretim,satış ve teknik yeniliklerin tüketiciler aleyhine engellenmesi
Alış veriş fiyatlarıyla diğer satış şartlarında zorlama olması
Aynı mal için farklı müşterilerden farklı şartlar istenerek rekabetin bozulması
Ticari şartlara, konu dışında ek şartlar konarak diğer tarafa kabul ettirilmesi
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
C) Rekabet Krallarından Sorumlu Organlar ; Çeşitli organlarla beraber, Komisyon; elde ettiği bilgilere
göre kendiliğinden mevzuata aykırı sözleşmelere karşı harekete geçebilir.
Üye ülkelerin mahkemeleri, yetki alanlarına giren uygulamaları denetleyebilir
Gerçek veya tüzel kişilerle, üye devletlerin şikayetleri doğrultusunda komisyon harekete geçebilir
Komisyon istisna olarak kabul edilecek ihlalleride belirleyebilir.
(Roma Ant. 85-86)
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
D) Uygulama;
Roma Ant. Rekabet hukuku ile ilgili hükümleri tarım sektörü kısmen hariç olmak üzere tüm sektörleri kapsar.
6 Şubat 1962’e kadar Konsey Roma Ant. 85 ve 86. maddeleriyle ilgili bir düzenleme yapmamıştır.
9 eylül 1963 de kabul edilen 17. Tüzük, Komisyona geniş yetkiler vermiştir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
17. Tüzük ve Ortak Rekabet Politikası;
Anlaşmalarda kullanılacak ortak kuralları belirlemiştir.
Komisyona, kendiliğinden harekete geçme yetkisi vermiştir.
Komisyon 1972 den beri her yıl rekabet politikası konusunda rapor yayınlamaktadır.
Komisyon ilk cezayı 1969 yılında “ International Quinine Agreement” isimli anlaşmayı imzalayan Almanya,Hollanda ve Fransa şirketlerine vermiştir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
3) Sübvansiyon Roma Ant. Rekabeti bozan devlet teşvik ve yardımlarını
ilke olara yasaklamıştır. (Roma Ant. M.d. 90,37)
Sübvansiyon İstisnaları; Az gelişmiş bölgelere yapılan yardımlar, Sektörel ve bölgesel yardımlar, Komisyonun teklifiyle konseyin yapacağı yardımlar, Topluluğun ortak çıkarları için yapılanlar Üyelerden birisinin durumunu düzeltmek için yapılan
yardımlardır. (Roma Ant. M.d.92)
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
6 Aralık 2000 AB Komisyonu 3 gurup muafiyet Tüzüğü kabul
etmiştir;
KOBİ’lere yapılan devlet yardımları Eğitim için verilen destekler
De minimist kapsamda sağlanan devlet destekleri
Bu istisnalar 31 Aralık 2006 yılına kadar devam etmiştir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
21 Aralık 2000 - Komisyon, üye ülkelerin çevre koruması konusunda şirketlere verebilecekleri devlet yardımları şartlarını açıkladı.
27 Eylül 2000 tarihinde anlaşmalar ve hakim durumun kötüye kullanılması ile ilgili kurallarının uygulanmasına yönelik olarak 1962 yılından bu yana yürülükte olan sistemde kapsamlı değişiklik ön gören tüzük değişikliği kabul edilmiştir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
Bu değişiklik sonucu;
Etkinliğin artması Rekabet politikasının ulusal niteliğini kaybetmeden
adem-i merkeziyetçi hale getirilmesi
İşletmeler üzerindeki yükün hafifiletilmesi amaçlanmaktadır.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
3) Damping Damping en genel anlamıyla,Uluslararası pazarları ele
geçirmek için dış fiyatların ülke içi fiyatlara göre düşürülmesidir.
İhracatçı ülke, ihraç malının fiyatını kendi ülkesi içinde aynı cins mallara koyduğu fiyatın altına düşüremez.
(GATT M.d. 16) Komisyonun, damping yapıldığı konusunda kanaati
oluşursa, buna son verilmesini ister.Fakat süreç devam ederse tebbir almaya yetkilidir.
(Roma Ant. M.d.91)
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
Anti- Damping Uygulanması için GATT ‘ a göre;
Dampingli satışın yapılmış veya hala yapılıyor olması İthalatçı ülkedeki yerli sanayiye yönelik maddi zarar
veya zarar tehdidi barındırması Zararın dampingden kaynaklanması gerekmektedir.
AB bunlara ek olarak;
Topluluk çıkarlarının lehine olmasını şart koşar.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
1997 – Anti damping politikasındaki değişiklikler;
Erken uyarı sisteminin oluşturulması Anti-damping için gerekli yazılı süreç sisteminin
hazırlanması Anti-damping uygulamalarında KOBi’lerin özel
şartlarının dikkate alınması Anti-Damping uygulamasına maruz kalan ülkelerin
bilgilendirilmesi Üçüncü ülkelerin uyguladıkları yasal olmayan anti-
damping uygulamalarının egellenmesi
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Rekabet Politikası
4) İşletmeler Arası Birleşmeler
İşletmelerin kartel oluşturmadan kurdukları ortaklıklar AB tarafından teşvik edilmiştir.
Şükrü ATEŞ
ORTAK TİCARET POLİTİKASI
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ticaret Politikası
Topluluk dışından ithal edilen malların ortak Pazar içinde serbest bir şekilde satılmasıyla birlikte 3. ülkelere karşı bir ortak ticaret politikası zorunlulugu ortaya çıkmıştır.
Roma Ant. OTP ile ilgili açık bir hüküm yoktur.
Üye ülkeler arasında gümrüklerin kaldırılması topluluk şirketlerini daha rekabetçi hale getirecegi belirtilmiştir.
(M.d.133)
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ticaret Politikası
Topluluk dışı ülkeler ile Ticari ilişkilerde liberelizasyonu sağlarken, mümkün oldugu ölçüde aynı kurallar uygulanmıştır.
Zor durumda kalan üyelere koruyucu önlem hakkı tanınmıştır.
25 Temmuz 1961 ‘de topluluk üyeleri üçüncü ülkelerle ticari anlaşma imzalarken ortaklaşa danışma mekanizmasına başvurmaları zorunlu hale getirilmiştir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ticaret Politikası
14 Ekim 1963 – ilk anlaşma İran ile yapılmıştır. 5 Nisan 1968 – Konsey, GATT ilkelerine dayanan
Dampin g uygulamalarına karşı koruyucu tüzüğü kabul etmiştir.
16 Aralık 1969 – Konsey, Roma Ant. Nın 113. maddesi çerçevesinde 3. ülkelerle apılacak ticaret görüşmelerinin komisyon sorumluluğunda yapılmasını kabul etmiştir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ticaret Politikası
9 Şubat 1982 de topluluk dışı merkezi planlı ekonomilerden 5 temmuz 1982 de ise merkezi planlı ekonomilerden yapılan ithalata yeni düzenlemelerin uygulanması kabul edilmiştir.
Böylece koruyucu önlem veya gözetim yapılmadan önce topluluk çapında araştırma yapılması benimsenmiştir.
Yeni düzenlemeler, bütün ürünlerde toplulugun tamamı için geçerlidir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ticaret Politikası
Ortak Ticaret Politikası Roma ant. 113. maddesinde tanımlanmıştır.Madde daha sonra tekrar numaralandırılarak 133. madde olmuştur.
1969- Gümrük birliğinin kurulmasıyla ülkeler bağımsız ticaret politikası uygulamalarını bırakmış, Ortak Ticaret Politikası uygulamaya başlamıştır.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ticaret Politikası
AB uluslararası ticari ilişkilerini 8 ana başlıktan oluşan “uluslararası anlaşmalarla” yürütmektedir;
a) Ortaklık Anlaşmaları b) Gümrük Birliği Anlaşmaları c) Serbest Ticaret Bölgesi Antlaşmaları d)Tercihli Ticaret Ant. e) Tekstil Ant. f ) Tavizsizlik Ant. g) Eski Doğu Bloku Ülkeleriyle Ticaret Ant. h ) Genelleştirilmiş Ticaret Ant.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ticaret Politikası
Günümüzde AB Ortak Ticaret Politikası, AB nin yetkileri dahilinde tekdüze bir politika haline gelmiştir.
Nice Ant. Topluluğun yetkilerini Hizmet Ticareti ve Fikri ve Sınai Mülkiyet alanlarını da kapsayacak şekilde geişletmiştir.
Şükrü ATEŞ
AB Ortak Ticaret Politikası
Amsterdam Ant. ve Ortak Ticaret Politiası;
OTP na ilişkin temel hükümleri 131 ve 132. maddelerde belirtmiştir.
Üye devlertler gümrük birliği kurarak ortak çıkarlar çeçevesinde dünya ticaetinin uyumlu gelişmesine ve gümrük engelerinin azaltılmasına katkıda bulunmayı amaçlar.
OTP üyelerin rekabet gücüne olumlu etki yapmalıdır
Şükrü ATEŞ
Şükrü ATEŞ