¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È §‡ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË...

√‰ËÁfi˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ

WWF ∂ÏÏ¿˜ / ∞ı‹Ó· 2010

¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·Î·È §‡ÛÂÈ˜ÁÈ· ÙËÓ√ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË¢È·¯Â›ÚÈÛËÙÔ˘ ¡ÂÚÔ‡¢Ú ª·Ú›·-XÚÈÛÙ›Ó· ºÚ¿ÁÎÔ˘, ¢Ú °ÈÒÚÁÔ˜ ∫·ÏÏ‹˜

WWF ∂ÏÏ¿˜ / ∞ı‹Ó· 2010

¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È §‡ÛÂÈ˜ÁÈ· ÙËÓ √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ¡ÂÚÔ‡

¢Ú ª·Ú›·-XÚÈÛÙ›Ó· ºÚ¿ÁÎÔ˘, ¢Ú °ÈÒÚÁÔ˜ ∫·ÏÏ‹˜

™˘ÁÁÚ·ÊÂ›˜:

¢Ú °ÈÒÚÁÔ˜ ∫·ÏÏ‹˜, ∂ÚÂ˘ÓËÙ‹˜ ICREA ÛÙÔ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ∂ÈÛÙËÌÒÓ Î·È ∆Â¯ÓÔÏÔÁ›·˜, ∞˘ÙfiÓÔÌÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ÙË˜ µ·ÚÎÂÏÒÓË˜

¢Ú ª·Ú›·-XÚÈÛÙ›Ó· ºÚ¿ÁÎÔ˘, ∂ÚÂ˘Ó‹ÙÚÈ· ÛÙËÓ ÂÚÂ˘ÓËÙÈÎ‹ ÔÌ¿‰· ∞ÂÈÊfiÚÔ˘∞Ó¿Ù˘ÍË˜ Î·È ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ ¶ÚfiÏË„Ë˜ - Sostenipra (www.sostenipra.cat),∞˘ÙfiÓÔÌÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ÙË˜ µ·ÚÎÂÏÒÓË˜

°ÏˆÛÛÈÎ‹ ÂÈÌ¤ÏÂÈ·:∞ÚÈ¿‰ÓË Ã·Ù˙Ë·Ó‰Ú¤Ô˘

°ÂÓÈÎ‹ ∂ÈÌ¤ÏÂÈ·: ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ §È·Ú›ÎÔ˜, £ÂÔ‰fiÙ· ¡¿ÓÙÛÔ˘, ∏Ï›·˜ ∆˙ËÚ›ÙË˜

MÂ ÙË Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿ ÙˆÓ: ¶·Ó·ÁÈÒÙ·˜ ª·Ú·ÁÎÔ‡, ¢¿ÊÓË˜ ª¿ÓÙ˙ÈÔ˘, °ÈÒÚÁÔ˘ Ã·ÛÈÒÙË

EÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛË:M¿ÚÈÔ˜ BfiÓÙ·˜

™¯Â‰È·ÛÌfi˜-¶·Ú·ÁˆÁ‹:™¯‹Ì· & XÚÒÌ·, ¶·Ú·ÁˆÁÈÎ‹ MÔÓ¿‰· KE£EA

ISBN: 978-960-7506-12-2

© Copyright: WWF ∂ÏÏ¿˜

To ‚È‚Ï›Ô ¤¯ÂÈ Ù˘ˆıÂ› ÛÂ ¯·ÚÙ› Soporset Premium Offset/100 grÈÛÙÔÔÈËÌ¤ÓÔ Î·Ù¿ FSC (Cert no. SW-COC-1783)

√ √ªπ§√™ EUROBANK EFG

√ fiÌÈÏÔ˜ Eurobank EFG, ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂ ÙÔ ∫ÔÈÓˆÊÂÏ¤˜ ÿ‰Ú˘Ì·πˆ¿ÓÓË ™. §¿ÙÛË, ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛÂ ÙÔ 2007 ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· «∂›Ó·È ∫·ı‹-ÎÔÓ Ì·˜» (www.inekathikonmas.gr), ‡„Ô˘˜ ú60.000.000, ÁÈ· ÙËÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Ô˘ ÂÏ‹ÁËÛ·Ó ·fi ÙÈ˜Î·Ù·ÛÙÚÔÊÈÎ¤˜ ˘ÚÎ·ÁÈ¤˜ ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 2007. ¶ÂÚ›ÔÙË ı¤ÛËÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Î·ÙÂ›¯Â Ë ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙÔ˘ ÂıÂÏÔÓÙÈÎÔ‡ ÎÈÓ‹Ì·ÙÔ˜ ÛÙË¯ÒÚ· Ì·˜, ˆ˜ ÎÚ›ÛÈÌÔ˘ ˘ÏÒÓ· ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi, ÙÔ ÙÚÈÂÙ¤˜ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ WWF ∂ÏÏ¿˜ ÁÈ· ÙËÓ¤Î‰ÔÛË Î·È ·ÚÔ˘Û›·ÛË ‰¤Î· «√‰ËÁÒÓ ÁÈ· ÙÔ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ» ı··ÔÙÂÏ¤ÛÂÈ, ÈÛÙÂ‡Ô˘ÌÂ, ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÁÈ· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ÂıÂÏÔÓÙ¤˜ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÙÔÓ ÂÏÂ‡ıÂÚÔ ÚfiÓÔ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ËÚÂÛ›·ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Û˘ÓfiÏÔ˘. ∏ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· Ì·˜ ·˘Ù‹ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È, ·-Ú¿ÏÏËÏ·, ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹˜ ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ ÔÌ›-ÏÔ˘ Eurobank EFG, ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘ÌÂ ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· Ù· ÙÂÏÂ˘-Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ÛÙÔ˘˜ ÙÔÌÂ›˜ ÙË˜ ·È‰Â›·˜, ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, ÙÔ˘ ·ıÏË-ÙÈÛÌÔ‡ Î·È ÙË˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ªÂ ÙÈ˜ ÚˆÙÔ‚Ô˘-Ï›Â˜ ·˘Ù¤˜ ÊÈÏÔ‰ÔÍÔ‡ÌÂ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘ÌÂ, ÛÙÔ Ì¤ÙÚÔ ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÔÙ‹-ÙˆÓ Ì·˜, ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹ Â˘ËÌÂÚ›· Î·È ÛÙË ‚ÈÒÛÈÌË ·Ó¿Ù˘ÍË.

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡A

¶ÚfiÏÔÁÔ˜ ........................................................................................ 9

∫EºA§AIO 1: ∏ ∫ƒπ™∏ ∆√À ¡∂ƒ√À ........................................ 11

1.1 ∏ ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹, ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ Î·È ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹·Í›· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ...................................................................... 12

1.2 √ Î‡ÎÏÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ .............................................................. 15

1.3 ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜ ∂ÈÙÒÛÂÈ˜ .............................................. 181.3.1 §ÂÈ„˘‰Ú›Â˜, ÏËÌÌ‡ÚÂ˜ Î·È ÎÏÈÌ·ÙÈÎ‹ ·ÏÏ·Á‹........ 191.3.2 ∂Í¿ÓÙÏËÛË Î·È ˘Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛË ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ÓÂÚÒÓ .... 231.3.3 ƒ‡·ÓÛË Î·È ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ .......................... 27

1.4 ∆Ô «˘‰¿ÙÈÓÔ ·ÔÙ‡ˆÌ·» Î·È Ë ¤ÓÓÔÈ·ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ .............................................................. 29

1.5 ∏ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÂ ÂıÓÈÎfi, Â˘Úˆ·˚ÎfiÎ·È ‰ÈÂıÓ¤˜ Â›Â‰Ô .............................................................. 33

∫EºA§AIO 2: ∏ √§√∫§∏ƒøª∂¡∏ ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ ∆√À ¡∂ƒ√À .... 41

2.1 ∏ ¤ÓÓÔÈ· ÙË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ........................................ 42

2.2 √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜.......................................... 44

2.3 ∏ ‰È·‰ÈÎ·Û›· ÙË˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ................ 47

2.4 ™˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜ ÌÂ ¿ÏÏÂ˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ ...................................... 54

2.5 ∞fi ÙË ıÂˆÚ›· ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.................................... 55

∫EºA§AIO 3: ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ ∆√À ¡∂ƒ√À ™∆√ ∞™∆π∫√¶∂ƒπµ∞§§√¡ .................................................................................. 61

3.1 √È ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ ·ÛÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ...................... 63005

006

3.2 √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ .............................................. 653.2.1 ™˘Ó‰˘·ÛÌ¤ÓÔ˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙË˜ ·ÚÔ¯‹˜

Î·È ÙË˜ ˙‹ÙËÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ........................................ 663.2.2 ™˘ÓÙÔÓÈÛÌ¤ÓË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ‡‰ÚÂ˘ÛË˜,

·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜ Î·È ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ............................ 683.2.3 ŒÓÙ·ÍË ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ fiÏË

ÂÓÙfi˜ ÙË˜ Û˘ÓÔÏÈÎ‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓfiÚˆÓ ·Ó¿ ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ .................................. 69

3.2.4 ∂ÓÛˆÌ·ÙÒÓÔÓÙ·˜ ÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ÛÙÔÓ ·ÛÙÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi .............................................. 70

3.2.5 √ÚÁ·ÓˆÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓoÛ¯Â‰È·ÛÌfi .................................................................... 72

3.3 ∫·Ï¤˜ Ú·ÎÙÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÓÂÚÔ‡............................................ 743.3.1 ªÂ›ˆÛË ‰È·ÚÚÔÒÓ ...................................................... 743.3.2 ªÂ›ˆÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜.......................................... 773.3.3 ∆ÈÌÔÏfiÁËÛË .................................................................. 813.3.4 ∂ÓËÌ¤ÚˆÛË, ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È

Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ............................................ 843.3.5 ⁄‰·Ù· ·fi ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î‹ ·ÔÚÚÔ‹ Î·È

·fi ÏËÌÌ‡ÚÂ˜ .......................................................... 873.3.6 ∞Ê·Ï¿ÙˆÛË ................................................................ 913.3.7 ∂ÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤Ó· ·fi‚ÏËÙ· ·fi ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜

ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ï˘Ì¿ÙˆÓ (∂∂§) .................................... 92

3.4 ¶ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙË˜ ·ÛÙÈÎ‹˜ Ú‡·ÓÛË˜.................................... 95

3.5 ¢È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ .................................. 983.5.1 ¶ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÛÙËÓ ËÁ‹ .................... 993.5.2 ¢ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›· .......................................................... 100

∫EºA§AIO 4: ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ ∆√À ¡∂ƒ√À ™∆∏ µπ√ª∏Ã∞¡π∞ .... 105

4.1 ∏ ÛËÌ·Û›· Î·È ÔÈ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›·........ 107

4.2 √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ............................................ 1084.2.1 ∏ ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi

ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÈ˜ ·Ú·ÁˆÁÈÎ¤˜‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ Î·È ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ ·˘ÙÔ‡ .............................. 108

007

4.2.2 √ÚÁ·ÓˆÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ .................................................. 109

4.3 ∫·Ï¤˜ Ú·ÎÙÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ........................................ 112

4.3.1 ¶·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ Î·ÈÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ .............................................. 112

4.3.2 ∆ÚÔÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ .................... 113

4.3.3 ÃÚ‹ÛË ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ .................................... 116

4.3.4 ∂ÛˆÙÂÚÈÎ‹ ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË Î·ÈÂ·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÓÂÚÔ‡ .................................... 116

4.3.5 ÃÚ‹ÛË ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤ÓˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ............ 117

4.3.6 µÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹ Û˘Ì‚›ˆÛË ............................................ 117

4.4 ŒÏÂÁ¯Ô˜, ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›·ÙˆÓ ˘ÁÚÒÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ .............................. 119

∫EºA§AIO 5: ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ ∆√À ¡∂ƒ√À ™∆∏ °∂øƒ°π∞ .......... 125

5.1 ∏ ÛËÌ·Û›· Î·È ÔÈ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ÁÂˆÚÁ›· .......... 126

5.2 √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ .......................................... 129

5.3 ∫·Ï¤˜ Ú·ÎÙÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ÁÂˆÚÁ›· .................. 133

5.3.1 ¶ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ·ˆÏÂÈÒÓ ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ...... 133

5.3.2 ∂ÈÏÔÁ‹ ÙË˜ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙÂÚË˜ ÌÂıfi‰Ô˘¿Ú‰Â˘ÛË˜ - µÂÏÙÈˆÌ¤Ó· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ...... 135

5.3.3 ∫·Ï¤˜ Ú·ÎÙÈÎ¤˜ - ∂ÈÌfiÚÊˆÛË ¯ÚËÛÙÒÓ ÓÂÚÔ‡ .... 136

5.3.4 ∆ÈÌÔÏfiÁËÛË - ∂Ê·ÚÌÔÁ‹ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ ...... 138

5.3.5 ÃÚ‹ÛË ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤ÓˆÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ ·fiÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ï˘Ì¿ÙˆÓ .................. 141

5.3.6 ÃÚ‹ÛË ˘Ê¿ÏÌ˘ÚˆÓ ÓÂÚÒÓ........................................ 143

5.4 ŒÏÂÁ¯Ô˜ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓÎ·È ˘ÔÁÂ›ˆÓ ÓÂÚÒÓ ·fi ÙÈ˜ ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜ ...... 144

5.5 À‰¿ÙÈÓÔÈ fiÚÔÈ, ÁÂˆÚÁÈÎ‹ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È·ÂÈÊÔÚ›· ÙË˜ ˘·›ıÚÔ˘ ...................................................... 151

008

∫EºA§AIO 6: ¡√ª√£∂∆π∫√ ¶§∞π™π√ .................................. 155

6.1 ∂˘Úˆ·˚Î‹ ¡ÔÌÔıÂÛ›· ........................................................ 156

6.2 ∂ÏÏËÓÈÎ‹ ¡ÔÌÔıÂÛ›· - ∞ÚÌfi‰ÈÔÈ ºÔÚÂ›˜ ............................ 164

6.3 ¢ÈÂıÓ¤˜ ¢›Î·ÈÔ ...................................................................... 168

∫EºA§AIO 7: √ ƒ√§√™ ∆∏™ ∫√π¡ø¡π∞™ ∆ø¡ ¶√§π∆ø¡™∆∏ ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ ∆√À ¡∂ƒ√À ...................................................... 175

7.1 ¢ÈÎ·ÈÒÌ·Ù· Î·È Â˘Î·ÈÚ›Â˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ........ 176

7.2 ¢˘Ó·ÙfiÙËÙÂ˜ ·Ú¤Ì‚·ÛË˜ ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË Î·ÈÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ ÔÏÈÙÒÓ .................................................. 1807.2.1 ¡ÂÚfi ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÁÈ· fiÛË ...................................... 1817.2.2 ¡ÂÚfi ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÁÈ· ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË .......................... 1867.2.3 ¶·Ú¿ÓÔÌÂ˜ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂÈ˜/ÙÒÛË

ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ· .......................................... 1897.2.4 ∞ÓÂÍ¤ÏÂÁÎÙË Ú›„Ë ·ÛÙÈÎÒÓ ‹ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ

Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÛÂ ÔÙ¿ÌÈ·, ı¿Ï·ÛÛ·, Ï›ÌÓÂ˜‹ ˘¤‰·ÊÔ˜ ................................................................ 193

7.2.5 ¢È·ÚÚÔ¤˜ Î·È Û·Ù¿ÏË ÓÂÚÔ‡.................................... 1967.2.6 À‰Ú·˘ÏÈÎ¿ ¤ÚÁ· ÌÂ ‰˘Û·Ó¿ÏÔÁÂ˜

ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜ ‹ ÎÔÈÓˆÓÈÎ¤˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜..............196

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞ .......................................................................... 200

∂ÏÏËÓÈÎ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ............................................................ 200

•¤ÓË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· .................................................................... 203

¶ËÁ¤˜ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ ...................................................................... 208

009

¶PO§O°O™

¤Û· ·fi ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ ‰¤Î· √‰ËÁÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙÔ˘‰‡ÛÎÔÏÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙË˜ ∫ÔÈÓˆÓ›·˜ ÙˆÓ ¶ÔÏÈÙÒÓ, ÙÔ WWF

∂ÏÏ¿˜ ÂÏ›˙ÂÈ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎ¿ ÛÙÔÓ ÎÔÈÓfi ·ÁÒÓ· ÁÈ··ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙË˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ ÎÚ›ÛË˜. √ Û˘-ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ˜ √‰ËÁfi˜ Ô˘ ¤¯ÂÙÂ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Û·˜ ·ÔÙÂÏÂ› Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜˘ÔÂÓfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ¤ÍÈ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ √‰ËÁÔ‡˜, Ô˘ ··Û¯ÔÏÔ‡-ÓÙ·È ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó· ÂÈÌ¤ÚÔ˘˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ ˙ËÙ‹Ì·Ù·.

∏ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂ› ¤Ó· ÊÏ¤ÁÔÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi˙‹ÙËÌ· ÁÈ· ÙË ¯ÒÚ· Ì·˜, Ë ÔÔ›·, ·Ú¿ ÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË Â¿ÚÎÂÈ·˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ, ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ¯ˆÚÈÎ¿ Î·È ¯ÚÔÓÈÎ¿ ÂÛÙÈ·-ÛÌ¤Ó· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Â¿ÚÎÂÈ·˜ Î·È ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ. √È ÂÚÈÔ-¯¤˜ ÂÓÙ·ÙÈÎ‹˜ ÁÂˆÚÁ›·˜, Î·ıÒ˜ Î·È ÔÈ ÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙË˜¯ÒÚ·˜ Ì·˜ ‚·Ú‡ÓÔÓÙ·È ÌÂ Ù· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Â¿ÚÎÂÈ-·˜, Ù· ÔÔ›·, fiÌˆ˜, ·ÊÔÚÔ‡Ó Û˘¯Ó¿ Î·È Î¿ÔÈÂ˜ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ fiÏÂÈ˜‹ ÌÂÌÔÓˆÌ¤ÓÔ˘˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜.

∆· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Â¿ÚÎÂÈ·˜ Â›Ó·È Û˘¯Ó¿ ÙfiÛÔ ¤ÓÙÔÓ·, ÒÛÙÂ ˜ Ï‡ÛËÓ· ÚÔˆıÂ›Ù·È Ë ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÓÂÚÔ‡, ÂÓÒ ÛÂ ÔÏÏ¤˜ ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ Â-ÚÈÔ¯¤˜ Ô ˘fiÁÂÈÔ˜ ˘‰ÚÔÊÔÚ¤·˜ Ô‰ËÁÂ›Ù·È ÛÂ ¤ÓÙÔÓË Ù·Â›ÓˆÛË,ÌÂ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÂÈÛ¯ˆÚÂ› ÛÂ ·˘ÙfiÓ ı·Ï¿ÛÛÈÔ ÓÂÚfi ÙÔ ÔÔ›Ô fiÙ·Ó·ÓÙÏÂ›Ù·È ÁÈ· ¿Ú‰Â˘ÛË Î·Ù·ÛÙÚ¤ÊÂÈ Ù· ÁÂˆÚÁÈÎ¿ Â‰¿ÊË Î·È ÂÈ-‚·Ú‡ÓÂÈ ÙÈ˜ ·Ó·Ù˘ÍÈ·Î¤˜ ÚÔÔÙÈÎ¤˜ Î·È ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ˙ˆ‹˜. ∆ËÓ›‰È· ÛÙÈÁÌ‹, Ë Ú‡·ÓÛË ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ Î·È ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ› Û˘¯Ó¿ ¤ÓÙÔÓÂ˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙÔ ˘‰·ÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ,ÂÈ‚·Ú‡ÓÂÈ ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ˘ÁÂ›· Î·È ÚÔÎ·ÏÂ› ¤ÓÙÔÓ· Ê·ÈÓfiÌÂÓ·Ú‡·ÓÛË˜ ÛÙÔÓ ı·Ï¿ÛÛÈÔ ¯ÒÚÔ fiÔ˘ ·˘Ù¿ Ù· ÓÂÚ¿ Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ó.

∆· ·Ú·¿Óˆ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Â›Ó·È, Û˘ÓÔÏÈÎ¿, ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË˜ ¤ÏÏÂÈ-„Ë˜ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ÙˆÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘, ÙË˜ ˘ÈÔı¤ÙËÛË˜ Î·ÎÒÓÁÂˆÚÁÈÎÒÓ Î·È «·Ó·Ù˘ÍÈ·ÎÒÓ» Ú·ÎÙÈÎÒÓ Î·È Û˘ÓÔÏÈÎfiÙÂÚ·ÙË˜ ·‰˘Ó·Ì›·˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙË˜ ÂıÓÈÎ‹˜ Î·È ÎÔÈÓÔÙÈÎ‹˜ ÓÔÌÔıÂ-Û›·˜ ÁÈ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË Î·È ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ. ™Â ¤Ó· ÈÔ ÂÛÙÈ·ÛÌ¤-

M

010

ÓÔ Â›Â‰Ô Â›Ó·È, ÂÍ›ÛÔ˘, ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË˜ Û˘ÏÏÔÁÈÎ‹˜ ·‰˘Ó·Ì›·˜ÙË˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ó· ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÂ› ‚ÈÒÛÈÌ· ¤Ó·Ó ÙfiÛÔ ÔÏ‡ÙÈÌÔ ÎÔÈÓfifiÚÔ, Î·È ÙË˜ ÚÔÛˆÈÎ‹˜ ·‰˘Ó·Ì›·˜ Î·ıÂÓfi˜ ·fi ÂÌ¿˜ Ó· ÂÈ-‰Â›ÍÂÈ Û‡ÓÂÛË ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ‡ ÓÂÚÔ‡ Î·È Ó· ·ÔÊÂ‡ÁÂÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfi-ÙËÙÂ˜ Ô˘ ÂÈ‚·Ú‡ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘.

ªÂ ÙÔÓ √‰ËÁfi ·˘ÙfiÓ ÚÔÛ·ıÔ‡ÌÂ Ó· ‰ÒÛÔ˘ÌÂ ··ÓÙ‹ÛÂÈ˜ ÛÙ·ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Î·È Ó· ÚÔ-ÙÂ›ÓÔ˘ÌÂ Ï‡ÛÂÈ˜ Î·È ‰Ú¿ÛÂÈ˜ ÛÂ fiÏ· Ù· Â›Â‰·: ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, ÙËÓ ÚÔÒıËÛË ÙÔ˘ ÔÚıÔ‡ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ Î·È ÙËÓ ·Ó¿ÏË„Ë ÚÔÛˆÈÎ‹˜ Î·È Û˘ÏÏÔÁÈÎ‹˜ ‰Ú¿ÛË˜.™ÎÔfi˜ Â›Ó·È Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘ÌÂ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÓÂÚÁÔ‡˜ ÔÏ›ÙÂ˜ Î·È ÙÈ˜ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ˜ ÙÔ˘˜ Ó· Û˘ÓÂÈÛÊ¤ÚÔ˘Ó ÛÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ‰ËÌfiÛÈÔ ‰È¿ÏÔÁÔÎ·È Ó· ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ó ‚ÈÒÛÈÌÂ˜ ÙÔÈÎ¤˜ Ï‡ÛÂÈ˜.

™·˜ Â‡¯ÔÌ·È Î·Ï‹ ·Ó¿ÁÓˆÛË Î·È Î·Ï‹ ÂÈÙ˘¯›· ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿Û·˜ Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÂÙÂ ÌÂ ÙÔÓ Î·Ï‡ÙÂÚÔ ÙÚfiÔ Ù· fiÛ· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·ÈÛÂ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ √‰ËÁfi.

¢ËÌ‹ÙÚË˜ ∫·Ú·‚¤ÏÏ·˜¢ÈÂ˘ı˘ÓÙ‹˜, WWF ∂ÏÏ¿˜

1∏ ÎÚ›ÛË

ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡

012

∏ ∫√π¡ø¡π∫∏, √π∫√¡√ªπ∫∏ ∫∞π¶∂ƒπµ∞§§√¡∆π∫∏ ∞•π∞ ∆√À ¡∂ƒ√À

∆Ô ÓÂÚfi Â›Ó·È ¤Ó· ·ÓÂÎÙ›ÌËÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÁÈ· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙË˜ ˙ˆ‹˜ÛÙÔÓ Ï·Ó‹ÙË Ì·˜. ∞ÔÙÂÏÂ› ˙ˆÙÈÎfi fiÚÔ ÁÈ· Ù· ÔÈÎÔÛ˘ÛÙ‹Ì·Ù·,ÂÓÒ Î·Ï‡ÙÂÈ ‚·ÛÈÎ¤˜ ·Ó¿ÁÎÂ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÏËı˘ÛÌfi,·ÔÙÂÏÒÓÙ·˜ ÎÏÂÈ‰› ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÛÙË ÁÂˆÚÁ›·, ÛÙËÓ ·ÏÈÂ›·,ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜, ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›·, ÛÙÈ˜ ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜ Î·È ÛÙÔÓÙÔ˘ÚÈÛÌfi. ∆Ô ÓÂÚfi Â›Ó·È ¤Ó·˜ ·Ó·ÓÂÒÛÈÌÔ˜, ·ÏÏ¿ fi¯È Î·È ·ÓÂÍ¿-ÓÙÏËÙÔ˜, Ê˘ÛÈÎfi˜ fiÚÔ˜. ∏ Ê·ÈÓÔÌÂÓÈÎ‹ ·ÊıÔÓ›· ÙÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ¤¯ÂÈˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹ ÙÔ˘ ˆ˜ ‰Â‰ÔÌ¤ÓÔ˘ ·Á·ıÔ‡ Ô˘·Ú¤¯ÂÙ·È Î·È ·ÓÙÈÎ·ı›ÛÙ·Ù·È ·fi ÙË Ê‡ÛË ‰ˆÚÂ¿Ó, ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ·ÙËÓ ·ÏfiÁÈÛÙË ¯Ú‹ÛË Î·È Ú‡·ÓÛ‹ ÙÔ˘.

∏ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙÈ˜ ÔÏÏ·Ï¤˜ ·Í›Â˜, ¯Ú‹ÛÂÈ˜ Î·ÈÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘. ∏ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ ÙÔ˘ ·Í›·, fiÌˆ˜, ¤¯ÂÈ ÂÈÛÎÈ¿ÛÂÈ ÙÈ˜˘fiÏÔÈÂ˜. ∆Ô ÓÂÚfi ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È fiÏÔ Î·È ÈÔ Û˘¯Ó¿ ˆ˜ ·ÔÎÏÂÈ-ÛÙÈÎ¿ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ·Á·ıfi. ŸÌˆ˜, ÛÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈÎ‹ √‰ËÁ›· ¶Ï·›ÛÈÔ ÁÈ·ÙÔ ¡ÂÚfi, 2000/60/∂∂ (ÂÊÂÍ‹˜ √¶¡), ÙÔ Î‡ÚÈÔ ÓÔÌÔıÂÙÈÎfi ÎÂ›ÌÂ-ÓÔ ÙË˜ ∂.∂. ÁÈ· ÙÔ ÓÂÚfi, ‰ËÏÒÓÂÙ·È ÚËÙ¿ ˆ˜: «∆Ô ‡‰ˆÚ ‰ÂÓ Â›Ó·ÈÂÌÔÚÈÎfi ÚÔ˚fiÓ fiˆ˜ fiÏ· Ù· ¿ÏÏ·, ·ÏÏ¿ ·ÔÙÂÏÂ› ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛÙ·ÙÂ‡ÂÙ·È Î·È Ó· Ù˘Á¯¿ÓÂÈ ÙË˜ Î·Ù¿ÏÏËÏË˜ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË˜»1. ∆Ô ÓÂÚfi Â›Ó·È ¤Ó·˜ Ê˘ÛÈÎfi˜ fiÚÔ˜ Î·È ÛÙ· Ï·›-ÛÈ· ÙË˜ ÔÚı‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ Î·È ÂÎÙ›ÌËÛ‹˜ ÙÔ˘ Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ-ÓÙ·È ˘fi„Ë Î·È ÔÈ ÙÚÂÈ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ‹ ·Í›Â˜ ÙÔ˘: Ë ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹, Ë ÔÈ-ÎÔÓÔÌÈÎ‹ Î·È Ë ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹.

∆Ô ÓÂÚfi ˆ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ·Á·ıfi. ∏ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË Â·ÚÎÔ‡˜ Î·È Î·Ï‹˜ÔÈfiÙËÙ·˜ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· fiÏÂ˜ ÙÈ˜ ‚·ÛÈ-Î¤˜ ·Ó¿ÁÎÂ˜ ÂÈ‚›ˆÛË˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, fiˆ˜ Ë fiÛË, ÙÔ Ì·ÁÂ›ÚÂ-Ì·, Ë ÚÔÛˆÈÎ‹ Î·È ÔÈÎÈ·Î‹ ˘ÁÈÂÈÓ‹, Ë ÚfiÏË„Ë ÙË˜ ·Ê˘‰¿Ùˆ-

1.1

1. √‰ËÁ›· 2000/60/∂∫, ¶·Ú. 1

013

ÛË˜ Î·È Ë ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ˘‰·ÙÔÁÂÓÒÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ2. ŸÏÔÈ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈÛÙÔÓ Ï·Ó‹ÙË ¤¯Ô˘Ó ‰ÈÎ·›ˆÌ· ÛÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÂ Î·ı·Úfi Î·È·ÛÊ·Ï¤˜ ÓÂÚfi, ‰ÈÎ·›ˆÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ Î·ÙÔ¯˘ÚˆıÂ› ÙfiÛÔ ·fi ÙÔÓ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ √ÚÁ·ÓÈÛÌfi ÀÁÂ›·˜3, fiÛÔ Î·È ·fi Ù· ∏ÓˆÌ¤Ó· ŒıÓË4. ∆Ô·ÓıÚÒÈÓÔ ‰ÈÎ·›ˆÌ· ÛÙÔ ÓÂÚfi ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË Â·Ú-ÎÔ‡˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ·ÛÊ·ÏÔ‡˜ Î·È Ê˘ÛÈÎ¿ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ÚÔÛÈÙÔ‡ ÓÂ-ÚÔ‡ ÁÈ· fiÏÔ˘˜.

∆Ô ÓÂÚfi ˆ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ·Á·ıfi. ∆Ô ÓÂÚfi ·ÔÙÂÏÂ› ··Ú·›ÙËÙÔ ÛÙÔÈ-¯Â›Ô ÛÂ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÌÂ›˜ ÙË˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ˜ ÚÒÙË‡ÏË ·ÏÏ¿ Î·È ˆ˜ Ì¤ÛÔ ÁÈ· ÙËÓ Â›ÙÂ˘ÍË ‰È¿ÊÔÚˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ‚ÈÔ-ÌË¯·ÓÈÎÒÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ. ∆Ô ›‰ÈÔ ÈÛ¯‡ÂÈ Î·È ÁÈ· ÙË ÁÂˆÚÁ›· Î·È ÙËÓÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·. ∆Ô ÓÂÚfi Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙÚÔÊ‹˜Î·È ÙË ÁÂˆÚÁÈÎ‹ ·Ó¿Ù˘ÍË. ∏ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÂÂ-ÎÙÂ›ÓÂÙ·È ÛÂ ÌÈ· Â˘ÚÂ›· ÎÏ›Ì·Î· ¿ÏÏˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔ-Ù‹ÙˆÓ fiˆ˜ Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜, Ô ÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜5, ÔÈ ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜Î·È Ë ·ÏÈÂ›·.

∆Ô ÓÂÚfi ˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô. ∆Ô ÓÂÚfi Î·Ï‡ÙÂÈ ÙÔ 70% ÙÔ˘Ï·Ó‹ÙË Ì·˜ Î·È ·ÔÙÂÏÂ› ¤Ó·Ó ˙ˆÙÈÎfi fiÚÔ ÁÈ· fiÏ· Ù· ÔÈÎÔÛ˘-ÛÙ‹Ì·Ù·, Ù· ÔÔ›· ÊÈÏÔÍÂÓÔ‡Ó Î·È Û˘ÓÙËÚÔ‡Ó ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙË˜ ¯Ïˆ-Ú›‰·˜ Î·È ·Ó›‰·˜ ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË. ∆· ˘fiÁÂÈ· ÓÂÚ¿, ÔÈ Ï›ÌÓÂ˜, Ù·ÔÙ¿ÌÈ·, ÔÈ ı¿Ï·ÛÛÂ˜, ÔÈ ˆÎÂ·ÓÔ› Î·È ÔÈ ˘ÁÚfiÙÔÔÈ Â›Ó·È ÂÚÈ‚·Ï-ÏÔÓÙÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· Ù· ÔÔ›· Ú¤ÂÈ Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÂ Î·Ï‹ ÔÛÔÙÈ-

2. Economic and Social Council (2002), Substantive issues arising in the imple-mentation of the international covenant on economic, social and culturalrights, General Comment 15. United Nations.

3. WHO (2003), The right to water. Health and human rights publication series;No. 3. The World Health Organization: France.

4. UN (2002), General Comment No. 15 of the International Covenant on Eco-nomic, Social and Cultural Rights. Articles 11 and 12: The right to water.United Nations: New York.

5. ∆Û¿ÚÙ·˜, ¶. Î.¿. (2010), √‰ËÁfi˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ - ∆Ô˘ÚÈÛÌfi˜ Î·È ¶ÂÚÈ‚¿Ï-ÏÔÓ, WWF ∂ÏÏ¿˜, ∞ı‹Ó·

014

Î‹ Î·È ÔÈÔÙÈÎ‹ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÁÈ· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙË˜ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹˜ ÈÛÔÚ-ÚÔ›·˜ ÛÙÔÓ Ï·Ó‹ÙË Î·È ÙËÓ ÂÍÈÛÔÚÚfiËÛË ÙË˜ ÂÎ¿ÛÙÔÙÂ ÙÔÈÎ‹˜·ÏÏ¿ Î·È ·ÁÎfiÛÌÈ·˜ ÙÚÔÊÈÎ‹˜ ·Ï˘Û›‰·˜. √È ˘ÁÚfiÙÔÔÈ, ÛÙÔ Û‡ÓÔ-Ïfi ÙÔ˘˜, Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙË ‰È·ÌfiÚÊˆÛË ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÎÏ›Ì·ÙÔ˜Î·È ÛÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙË˜ ‚ÈÔÔÈÎÈÏfiÙËÙ·˜, ·fi ÙÔ˘˜ Ê˘ÙÔÏ·ÁÎÙÔÓÈ-ÎÔ‡˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜, ¤ˆ˜ Ù· ÌÂÁ¿Ï· ıËÏ·ÛÙÈÎ¿.

¶·Ú¿ ÙÈ˜ ÔÏÏ·Ï¤˜ ÛËÌ·Û›Â˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È ÙË Û˘¯Ó¿ ·ÓÙ·ÁˆÓÈ-ÛÙÈÎ‹ ÌÂÙ·Í‡ ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛË, Ë Ú·ÁÌ·ÙÈÎ‹ ·Í›· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Û˘Ó›ÛÙ·-Ù·È Î·È ÛÙÈ˜ ÙÚÂÈ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÙÔ˘. ∆Ô ÓÂÚfi ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ-›˙ÂÙ·È ¿ÓÙ· ˆ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ·Á·ıfi Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÙ·È ‰ˆÚÂ-¿Ó, Ô‡ÙÂ ˆ˜ ¯·ÌËÏ‹˜ ·Í›·˜ ·Ó·ÓÂÒÛÈÌÔ˜ Ê˘ÛÈÎfi˜ fiÚÔ˜, Î·ıÒ˜·˘Ù‹ Ë ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ¤¯ÂÈ Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙË Û¿Ù·ÏË Î·È ÛÙËÓ ÂÚÈ‚·Ï-ÏÔÓÙÈÎ¿ Î·Ù·ÛÙÚÔÊÈÎ‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘6. ∆Ô ÓÂÚfi Ú¤ÂÈ Ó· «·ÍÈÔ-ÏÔÁÂ›Ù·È» Î·È Ó· ÎÔÛÙÔÏÔÁÂ›Ù·È ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘. ŸÙ·Ó ÙÔÓÂÚfi ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È ÁÈ· ‡‰ÚÂ˘ÛË, Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÎÔÈ-ÓˆÓÈÎfi ·Á·ıfi. ŸÙ·Ó, ¿ÏÈ, ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÙË˜ ˙ˆ‹˜ÛÙË Ê‡ÛË, ÙÔ ÓÂÚfi Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÚÔÛÙ·ÙÂ˘fiÌÂÓÔÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ·Á·ıfi. ∆¤ÏÔ˜, fiÙ·Ó ÙÔ ÓÂÚfi ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È ÁÈ· ·Ó·-Ù˘ÍÈ·Î¤˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜, ÙfiÙÂ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈ-ÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ˆ˜ Î·ı·Ú¿ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ·Á·ıfi, ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÚÔÛÙ·-Û›· Î·È ÙËÓ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛ‹ ÙÔ˘.

6. ª˘ÏfiÔ˘ÏÔ˜, π.∞. (2000), ¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙË˜ ˙‹ÙËÛË˜ Î·È ÎÔÛÙÔÏfiÁËÛË ÓÂÚÔ‡.À‰ÚÔı¤Ì·Ù·. ∏ÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ÙË˜ ∂ÏÏËÓÈÎ‹˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ÁÈ· ÙË ¢È·-¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ À‰·ÙÈÎÒÓ ¶fiÚˆÓ. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ: http://www.waterinfo.gr/eedyp/hydrothemata.html

015 7. http://ga.water.usgs.gov/edu/watercyclegreek.html

1.2√ ∫À∫§√™ ∆√À ¡∂ƒ√À

√ Î‡ÎÏÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ‹, ·ÏÏÈÒ˜, Ô ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎfi˜ Î‡ÎÏÔ˜, ·Ó·Ê¤ÚÂ-Ù·È ÛÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· Î·È Î˘ÎÏÔÊÔÚ›· ÙÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Î·ÈÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙË˜ ÁË˜, Î·ıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·. ™ÙÔÓ ˘‰ÚÔ-ÏÔÁÈÎfi Î‡ÎÏÔ ÙÔ ÓÂÚfi ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙÈ˜ ÙÚÂÈ˜ ÌÔÚÊ¤˜ ÙÔ˘: ˆ˜·¤ÚÈÔ ÌÂ ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙˆÓ ˘‰Ú·ÙÌÒÓ, ˆ˜ ˘ÁÚfi, ‹ ˆ˜ ÛÙÂÚÂfi ÌÂ ÙËÌÔÚÊ‹ ¿ÁÔ˘, ¯ÈÔÓÈÔ‡ Î·È ¯·Ï·˙ÈÔ‡. ∆Ô Û‡ÓÔÏÔ, Û¯Â‰fiÓ, ÙË˜ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Ô˘ Î·ÙÂ˘ı‡ÓÂÈ ÙÔÓ Î‡ÎÏÔ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fiÙÔÓ ‹ÏÈÔ. ∞˘Ù‹ Ë Ê˘ÛÈÎ‹ ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÌÂÙ·Í‡ ÙË˜ ÂÈ-Ê¿ÓÂÈ·˜ ÙË˜ ÁË˜ Î·È ÙË˜ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜ Î·ıÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ ÎÏ›Ì· Î·È ÙËÓÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹ ÈÛÔÚÚÔ›· ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË.

√ ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎfi˜ Î‡ÎÏÔ˜ 7

016

∞fi ÙË ÁË ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·

•ÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙË˜ ÁË˜, Ô ‹ÏÈÔ˜ ıÂÚÌ·›ÓÂÈ Ù· ÂÈ-Ê·ÓÂÈ·Î¿ ÓÂÚ¿, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ ÓÂÚfi ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÛÙÈ˜ Ï›ÌÓÂ˜, ÛÙ·ÔÙ¿ÌÈ· Î·È ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜. ∞˘Ùfi ÙÔ ÓÂÚfi ÂÍ·ÙÌ›˙ÂÙ·È Î·È ÌÂ ÙË ÌÔÚÊ‹˘‰Ú·ÙÌÒÓ ·Ó˘„ÒÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ·¤Ú·. ÕÏÏÂ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ô˘ ·Ô‰›-‰Ô˘Ó ˘‰Ú·ÙÌÔ‡˜ ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Â›Ó·È Ë ‰È·ÓÔ‹ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ Î·ÈË ÂÍ¿¯ÓˆÛË ÙˆÓ ¿ÁˆÓ Î·È ÙÔ˘ ¯ÈÔÓÈÔ‡, ‰ËÏ·‰‹ Ë ·Â˘ıÂ›·˜ ÌÂ-Ù·ÙÚÔ‹ ÙÔ˘˜ ÛÂ ˘‰Ú·ÙÌÔ‡˜ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ˘ÁÚ‹ÌÔÚÊ‹. ∏ ÂÍ¿ÙÌÈÛË Î·È Ë ‰È·ÓÔ‹ ·fi ÙËÓ ÍËÚ¿ Û˘¯Ó¿ ‰ÂÓ ‰È·ÎÚ›-ÓÔÓÙ·È Î·È, ¤ÙÛÈ, ÌÈÏÔ‡ÌÂ ÁÈ· ÂÍ·ÙÌÈÛÔ‰È·ÓÔ‹. √È ˘‰Ú·ÙÌÔ› ·ÓÂ-‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙ· ·ÓÒÙÂÚ· ÛÙÚÒÌ·Ù· ÙË˜ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜ ÌÂ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ··ÓÔ‰ÈÎÒÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ ·¤Ú·.

∞fi ÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ÛÙË ÁË

™ÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·, ÏfiÁˆ ÙˆÓ ¯·ÌËÏÒÓ È¤ÛÂˆÓ Î·È ÙË˜ ÌÂÈˆÌ¤-ÓË˜ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜, ¤Ó· Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ˘‰Ú·ÙÌÒÓ „‡¯ÂÙ·È Î·È Û˘Ì˘-ÎÓÒÓÂÙ·È ÛÂ Û‡ÓÓÂÊ·. ∆· ÛÙ·ÁÔÓ›‰È· ÓÂÚÔ‡ Ô˘ Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó Ù·Û‡ÓÓÂÊ· Û˘ÁÎÚÔ‡ÔÓÙ·È Î·È ÌÂÁ·ÏÒÓÔ˘Ó Î·È, ÙÂÏÈÎ¿, ¤ÊÙÔ˘Ó ·fiÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi ˆ˜ Î·Ù·ÎÚËÌÓ›ÛÌ·Ù·, Ë Û˘¯ÓfiÙÂÚË ÌÔÚÊ‹ ÙˆÓ ÔÔ›-ˆÓ Â›Ó·È Ë ‚ÚÔ¯‹, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ¯ÈfiÓÈ Î·È ÙÔ ¯·Ï¿˙È. ∏ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚËÔÛfiÙËÙ· Î·Ù·ÎÚËÌÓÈÛÌ¿ÙˆÓ ¤ÊÙÂÈ ·Â˘ıÂ›·˜ ÛÙÔ˘˜ ˆÎÂ·ÓÔ‡˜.ŸÙ·Ó ÙÔ ÓÂÚfi ÊÙ¿ÓÂÈ ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙË˜ ÁË˜:

- ŒÓ· Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÙÚÔÊÔ‰ÔÙÂ› ¿ÌÂÛ· Ù· ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¿ ÓÂÚ¿ (ˆÎÂ·-ÓÔ‡˜, Ï›ÌÓÂ˜, ÔÙ¿ÌÈ·).

- ŒÓ· ¿ÏÏÔ Ì¤ÚÔ˜ Û˘ÁÎÚ·ÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ ¯ÒÌ·, ·’ fiÔ˘ Â›ÙÂ ÂÍ·-ÙÌ›˙ÂÙ·È Â›ÙÂ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·fi Ù· Ê˘Ù¿, Ù· ÔÔ›·, ÛÙË Û˘Ó¤-¯ÂÈ·, ÂÍ·ÙÌ›˙Ô˘Ó ¤Ó· Ì¤ÚÔ˜ Ì¤Ûˆ ÙË˜ ‰È·ÓÔ‹˜.

- ∫¿ÔÈÂ˜ ÔÛfiÙËÙÂ˜ ‰È·ÂÚÓÔ‡Ó ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÌÂ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙË˜‰È‹ıËÛË˜ Î·È Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó ÙÔ ˘fiÁÂÈÔ ÓÂÚfi. ŒÓ· Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ˘fi-ÁÂÈÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ËÁ·›ÓÂÈ ‚·ı‡ÙÂÚ· Î·È ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ˘fiÁÂÈ-Ô˘˜ ˘‰ÚÔÊÔÚÂ›˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÔıËÎÂ‡Ô˘Ó ÙÂÚ¿ÛÙÈÂ˜ÔÛfiÙËÙÂ˜ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÌÂÁ¿Ï· ¯ÚÔÓÈÎ¿ ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù·.

- ŸÙ·Ó ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ Â›Ó·È ÎÔÚÂÛÌ¤ÓÔ ‹ ·‰È·¤Ú·ÛÙÔ, fiˆ˜ .¯. Û˘Ì-‚·›ÓÂÈ ÛÂ ·ÛÊ·ÏÙÔÛÙÚˆÌ¤ÓÂ˜ ÂÈÊ¿ÓÂÈÂ˜, ÙÔ ÓÂÚfi ‰ÂÓ ‰È·ÂÚ-Ó¿ ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ·ÏÏ¿ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ¿ ÙÔ˘. ∞˘Ùfi ÙÔ ÓÂÚfiÎ˘Ï¿ÂÈ Ì¤Ûˆ ·˘Ï·ÎÈÒÓ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜, Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÈÊ·-ÓÂÈ·Î‹ ·ÔÚÚÔ‹.

∞ÎfiÌ· Î·È ÙÔ ÓÂÚfi ÙˆÓ ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰ÚÔÊÔÚ¤ˆÓ, fiÌˆ˜, ÎÈÓÂ›Ù·È ·ÚÁ¿Î·È ÌÂ ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÌÔÚÂ› Ó· Í·Ó·‚ÚÂ› ÙÔ‰ÚfiÌÔ ÙÔ˘ ÚÔ˜ Ù· ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¿ ˘‰¿ÙÈÓ· ÛÒÌ·Ù· Î·È ÙÔ˘˜ ˆÎÂ·-ÓÔ‡˜, ˆ˜ ÂÎÊfiÚÙÈÛË ˘fiÁÂÈÔ˘ ÓÂÚÔ‡ (.¯. ËÁ¤˜). ∫·È ÙÔ ÓÂÚfi ÙˆÓˆÎÂ·ÓÒÓ ÂÍ·ÙÌ›˙ÂÙ·È ÁÈ· Ó· Î·Ù·Ï‹ÍÂÈ Î·È ¿ÏÈ ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·...

¶·ÁÎfiÛÌÈ· Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÓÂÚÔ‡ 8

017 8. http://ga.water.usgs.gov/edu/watercyclegreek.html

018

¶∂ƒπµ∞§§√¡∆π∫∂™ ∂¶π¶∆ø™∂π™

√È ˘‰¿ÙÈÓÂ˜ ËÁ¤˜ ÙË˜ ÁË˜ Â›Ó·È ·Ó·ÓÂÒÛÈÌÂ˜, fi¯È fiÌˆ˜ Î·È ·ÓÂÍ¿-ÓÙÏËÙÂ˜ ‹ ÛÙ·ıÂÚ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜. ŒÓ· ÔÙ¿ÌÈ ÌÔÚÂ› Ó· ÂÍ·ÓÙÏËıÂ›fi¯È ÌfiÓÔ ÂÔ¯È·Î¿, ·ÏÏ¿ Î·È ÌfiÓÈÌ·, ÏfiÁˆ Î·Î‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜,ÂÓÒ ·ÎfiÌ· Î·È fiÙ·Ó Ë ÚÔ‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È Â·ÚÎ‹˜, Ë ÔÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ÌÔ-ÚÂ› Ó· ˘Ô‚·ıÌÈÛÙÂ› ÛÂ Ù¤ÙÔÈÔ ‚·ıÌfi Ô˘ Ó· Â›Ó·È ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔÁÈ· Î¿ıÂ ¯Ú‹ÛË. ∆Ô ˘fiÁÂÈÔ ÓÂÚfi ·Ó·ÓÂÒÓÂÙ·È ÌÂÓ, ·ÏÏ¿ ÛÂ ÔÏ-Ï¤˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ÌÂ ÙfiÛÔ ·ÚÁfi Ú˘ıÌfi, Ô˘ Ú·ÎÙÈÎ¿ ÙÔ Î·ıÈÛÙ¿ÂÂÚ·ÛÌ¤ÓÔ fiÚÔ.

∆· ˘‰¿ÙÈÓ· ·Ôı¤Ì·Ù· ÌÂÈÒÓÔÓÙ·È ÛÂ ·ÁÎfiÛÌÈ· ÎÏ›Ì·Î· ÏfiÁˆÙË˜ ·ÏfiÁÈÛÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ Î·È ÙË˜ Î·Î‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜. ∏ Ú‡·Ó-ÛË ÚÔÂÚ¯fiÌÂÓË ·fi ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜, ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ Î·È ·ÛÙÈÎ¤˜ ËÁ¤˜˘Ô‚·ıÌ›˙ÂÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ‚¿˙ÔÓÙ·˜ ÛÂ Î›Ó‰˘ÓÔ ÙË ‚ÈÔ-ÔÈÎÈÏfiÙËÙ· ÙˆÓ ÈÔ Â˘·›ÛıËÙˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Î·È ·¯ÚËÛÙÂ‡ÔÓÙ·˜, Î˘-ÚÈÔÏÂÎÙÈÎ¿, ÔÏÏ¤˜ ËÁ¤˜ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ∂ÈÏ¤ÔÓ, ÔÈ ÎÏÈÌ·ÙÈ-Î¤˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÂ‰È·Ù·Ú¿ÍÂÈ˜ ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎÔ‡ Î‡ÎÏÔ˘. ¶·Ú·Î¿Ùˆ ÂÍÂÙ¿˙Ô˘ÌÂ ÈÔÚÔÛÂÎÙÈÎ¿ Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Ô‰ËÁ‹ÛÂÈÛÂ ·˘Ùfi Ô˘ ·ÔÎ·ÏÂ›Ù·È Ë «·ÁÎfiÛÌÈ· ÎÚ›ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡»9.

1.3

9. Ÿˆ˜ ¤¯ÂÈ ·Ó·ÁÓˆÚÈÛÙÂ› Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÂ›, ÌÂÙ·Í‡ ¿ÏÏˆÓ, ·fi Ù· HÓˆÌ¤Ó·ŒıÓË [µÏ.: http://info.k4health.org/pr/m14/m14chap1.shtml#top Î·ÈGleick, P. H. (ÂÈÌ.) (1993), Water in Crisis: A Guide to the World's FreshWater Resources. Oxford University Press: Oxford]

§∂πæÀ¢ƒπ∂™, ¶§∏ªªÀƒ∂™ ∫∞π ∫§πª∞∆π∫∏∞§§∞°∏

∏ ÏÂÈ„˘‰Ú›· Â›Ó·È Ë ¯ÚfiÓÈ· Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ¤ÏÏÂÈ„Ë˜ ÓÂÚÔ‡, fiÙ·Ó, ‰Ë-Ï·‰‹, ÙÔ ÓÂÚfi ‰ÂÓ Â›Ó·È Â·ÚÎ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ Î¿Ï˘„Ë ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ Ì·˜,ÏfiÁˆ Î·Î‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ Î·È ˙‹ÙËÛË˜ ¤Ú· ·fi ÙÈ˜ Ê˘ÛÈÎ¤˜ ‰˘Ó·-ÙfiÙËÙÂ˜ ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜. ∂›Ó·È ¤Ó· Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ô˘ ÌÔÚÂ› Ó· ·Ú·-ÙËÚËıÂ› Î·È ÛÂ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÌÂ ÏÔ‡ÛÈÔ˘˜ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜. ∏ ÏÂÈ-„˘‰Ú›· Â›Ó·È ¤Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi ·ÓıÚˆÔÁÂÓ¤˜ Úfi‚ÏËÌ· Î·È, ¿Ú·,ÌÔÚÂ› Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÂ›. ∏ ÍËÚ·Û›·, ·ÓÙ›ıÂÙ·, Â›Ó·È ¤Ó· Ê˘ÛÈÎfiÊ·ÈÓfiÌÂÓÔ Ô˘ ÛÂ Î¿ÔÈÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, fiˆ˜ Ë ªÂÛfi-ÁÂÈÔ˜, Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È Ù·ÎÙÈÎ¿ Î·È, ¿Ú·, Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È˘fi„Ë ÛÙ· ı¤Ì·Ù· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜. ŸÙ·Ó ·Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙÂ, ÂÔÌ¤Óˆ˜,ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ ıÂÛÛ·ÏÈÎÔ‡ Î¿ÌÔ˘, ÌÈÏ¿ÌÂ ÁÈ· ÏÂÈ„˘‰Ú›· Î·Èfi¯È ÍËÚ·Û›· ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜, Ë ÔÔ›· ÌÔÚÂ› Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÂ› ÌÂÎ·Ï‡ÙÂÚË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ¯ˆÚ›˜ Ó· Â›Ó·È ··-Ú·›ÙËÙË, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ÂÎÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ∞¯ÂÏÒÔ˘.

ªÂ ÙÔÓ fiÚÔ ÎÏÈÌ·ÙÈÎ‹ ·ÏÏ·Á‹ ·Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙÂ ÛÙË ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ Ù‹˜Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÎÏ›Ì·ÙÔ˜, Ë ÔÔ›· ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÌÂ ÛË-Ì·ÓÙÈÎ¤˜ ‰È·Î˘Ì¿ÓÛÂÈ˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÌÂÙÂˆÚÔÏÔÁÈÎÒÓ Û˘ÓıËÎÒÓÔ˘ ÂÎÙÂ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ ‚¿ıÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˘ ‰ÂÎ·ÂÙÈÒÓ ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ, ·Îfi-Ì·, ÂÙÒÓ10. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ ¤¯Ô˘Ó ¿ÌÂÛÂ˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙÔ˘˜ ˘‰¿-ÙÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Î·È ÛÙÔÓ ·ÁÎfiÛÌÈÔ ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎfi Î‡ÎÏÔ11, ÂÓÙÂ›ÓÔ-ÓÙ·˜ ÙËÓ ÎÚ›ÛË ÙÔ‡ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ÚÔÎÏ‹ıËÎÂ ÏfiÁˆ Î·Î‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈ-ÛË˜, Î·È ÌÂ ÌÂÁ¿ÏÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘ ‹‰Ë ‰ÂÓ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË ÛÂ Î·ı·Úfi ÓÂÚfi. ∏ Î‡ÚÈ· ·ÓıÚˆÔÁÂÓ‹˜ ·ÈÙ›·ÙË˜ ÎÏÈÌ·ÙÈÎ‹˜ ·ÏÏ·Á‹˜ Â›Ó·È Ë ‰È·ÚÎ‹˜ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÂÎÔÌÒÓÙˆÓ ·ÂÚ›ˆÓ ·fi ÙÈ˜ ·ÓÙfi˜ Â›‰Ô˘˜ Î·‡ÛÂÈ˜, Ë ÔÔ›· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È

019

1.3.1

10. IPCC (2007), Climate Change 2007: Synthesis Report. IntergovernmentalPanel on Climate Change: Geneva, Switzerland

11. UNFCCC (1992), United Nations Framework Convention On Climate Change.United Nations: New York

020

¿ÌÂÛ· ÌÂ ÙËÓ ·Ó·Ù˘ÍÈ·Î‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÏÔ‡ÛÈÔ˘ ‚ÔÚÚ¿,È‰›ˆ˜ ÛÙÔ˘˜ ÙÔÌÂ›˜ ÙË˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·˜, ÙË˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Î·ÈÙˆÓ ÌÂÙ·ÊÔÚÒÓ12.

√È ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÙË˜ ÎÏÈÌ·ÙÈÎ‹˜ ·ÏÏ·Á‹˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È, Ê˘ÛÈÎ¿, ÔÌÔÁÂ-ÓÂ›˜ ÛÂ fiÏÔÓ ÙÔÓ Ï·Ó‹ÙË, ·ÏÏ¿ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔÓÙ·È ·Ó¿ ÁÂˆÁÚ·ÊÈÎ‹ÂÚÈÔ¯‹. ™ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈÎ‹ Î·È ‚fiÚÂÈ· ∂˘ÚÒË, ÙÔ Ì¤ÛÔ ‡„Ô˜ ÙË˜ ‚ÚÔ-¯‹˜ ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· ·˘ÍËıÂ› ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿, ÂÓÒ ÛÙÈ˜ ¯ÒÚÂ˜ ÙÔ˘ ÙÚ›ÙÔ˘ÎfiÛÌÔ˘ Ë ·ÓÔÌ‚Ú›· ı· ÂÓÙ·ıÂ›. ™ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ, ·ÎfiÌË ÎÈ ·Ó Ë ÂÚÈÔ-¯‹ ‰¤¯ÂÙ·È ÂÙËÛ›ˆ˜ Ù· ›‰È· ‡„Ë ‚ÚÔ¯‹˜ ÛÂ Û¯¤ÛË ÌÂ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ,ı· ·ÏÏ¿ÍÂÈ Ë Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂˆÓ ÛÙÔ ÚfiÓÔ. ∞˘Ùfi ı· ¤¯ÂÈˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ÂÚÈfi‰ˆÓ ÂÎÙÂÙ·Ì¤ÓË˜ ·ÓÔÌ‚Ú›·˜ÌÂ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ ¤ÓÙÔÓˆÓ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂˆÓ13, ÌÈ· Î·Ù·ÓÔÌ‹ Ë ÔÔ›· ‰ÂÓÂ˘ÓÔÂ› ÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ‰ÂÍ·ÌÂÓÒÓ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

12. √∫∂ (2009), °ÓÒÌË ÙË˜ √∫∂: À‰¿ÙÈÓÔÈ ¶fiÚÔÈ. √ÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈÎ‹∂ÈÙÚÔ‹ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰·˜: ∞ı‹Ó·

13. IPCC (2007), fi..

021 14. ∂∂∞ (2005), Sustainable use and management of natural resources: EEAReport No 9. European Environment Agency: Copenhagen

∫§πª∞∆π∫∏∞§§∞°∏

∂¶π¶∆ø™∂π™ ™∆√À™ À¢∞∆π¡√À™¶√ƒ√À™

∞‡ÍËÛË ÙË˜ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜

ªÂ›ˆÛË ÙˆÓ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂˆÓ

ñ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÈ˜ ËÁ¤˜ Ô˘ ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È·fi ÙÔ ¯ÈfiÓÈ, ÏfiÁˆ ÙË˜ ˘Ô¯ÒÚËÛË˜ÙˆÓ ·ÁÂÙÒÓˆÓ Î·È ÙË˜ ÌÂ›ˆÛË˜ ÙË˜¯ÈÔÓÔÎ¿Ï˘„Ë˜

ñ ·‡ÍËÛË ÛÙÈ˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡Î·È fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡

ñ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡ ÏfiÁˆ ÙË˜ ·Ó¿Ù˘ÍË˜ ÌÈÎÚÔ-ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ

ñ ·‡ÍËÛË ÙË˜ ÂÍ·ÙÌÈÛÔ‰È·ÓÔ‹˜

ñ ·ÏÏÔ›ˆÛË ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ, ¯ËÌÈÎÒÓÎ·È ‚ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ÓÂÚÒÓ

ñ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ ÌÂ ÚÔ‚Ï‹-Ì·Ù· ÍËÚ·Û›·˜

ñ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÏÂÈ„˘‰Ú›·˜

ñ ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜-ÂÏ¿ÙÙˆÛËÙË˜ ·Ó·Ï‹ÚˆÛË˜ ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘ÔÚ›˙ÔÓÙ·

∫ÏÈÌ·ÙÈÎ¤˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Î·È ÔÈ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Â˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ 14

022

∫§πª∞∆π∫∏∞§§∞°∏

∂¶π¶∆ø™∂π™ ™∆√À™ À¢∞∆π¡√À™¶√ƒ√À™

∞ÛÙ¿ıÂÈ· ÛÙËÓ ¤ÓÙ·-ÛË Î·È ÛÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ·ÙˆÓ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂˆÓ

∞‡ÍËÛË ÙË˜ Û˘¯ÓfiÙË-Ù·˜ ÙˆÓ ·ÎÚ·›ˆÓ Î·È-ÚÈÎÒÓ Ê·ÈÓfiÌÂÓˆÓ

∞‡ÍËÛË ÙË˜ ÛÙ¿ıÌË˜ÙË˜ ı¿Ï·ÛÛ·˜

ñ ·‰˘Ó·Ì›· ‰È‹ıËÛË˜ ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ˘‰¿ÙˆÓ ·fi ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜

ñ ·‡ÍËÛË Èı·ÓfiÙËÙ·˜ ÏËÌÌ˘ÚÒÓ

ñ ‰È·ÎÔ¤˜ ÛÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ÓÂÚÔ‡ÏfiÁˆ ÙˆÓ ‰È·ÎÔÒÓ ÛÙËÓ ·ÚÔ¯‹ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜

ñ ÌÂ›ˆÛË ÙÔ˘ ‰È·ı¤ÛÈÌÔ˘ ÊÚ¤ÛÎÔ˘ÓÂÚÔ‡ ·fi ÙËÓ ˘Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛË ÙˆÓ˘‰ÚÔÊÔÚ¤ˆÓ

023

1.3.2∂•∞¡∆§∏™∏ ∫∞π Àº∞§ªÀƒπ¡™∏ ∆ø¡ À¶√°∂πø¡¡∂ƒø¡

∆· ˘fiÁÂÈ· ÓÂÚ¿ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó, Ì·˙› ÌÂ Ù· ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¿, ¤Ó· ·fi Ù·Î˘ÚÈfiÙÂÚ· ·Ôı¤Ì·Ù· ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂ Â‰Ò Î·È ¯ÈÏÈ¿-‰Â˜ ¯ÚfiÓÈ·. ∏ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ Î·Ï‹˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ˘‰¿ÙˆÓ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ¤ÁÎ·ÈÚË ‰Ú¿ÛË Î·È ÛÙ·ıÂÚfi, Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌÔÛ¯Â‰È·ÛÌfi Ì¤ÙÚˆÓ ÚÔÛÙ·Û›·˜, ÏfiÁˆ ÙË˜ Ê˘ÛÈÎ‹˜ Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛË˜ÛÙÔ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi Î·È ÛÙËÓ ·Ó·Ó¤ˆÛ‹ ÙÔ˘˜15.

∆· ˘fiÁÂÈ· ˘‰¿ÙÈÓ· ·Ôı¤Ì·Ù· 16

15. ¡¿ÓÔ˘-°È¿ÓÓ·ÚÔ˘, ∞. (2001), ÀÊ·ÏÌ‡ÚˆÛË ¶·Ú¿ÎÙÈˆÓ À‰ÚÔÊÔÚ¤ˆÓ. ™˘-ÌfiÛÈÔ «∞ÈÁ·›Ô-¡ÂÚfi-µÈÒÛÈÌË ∞Ó¿Ù˘ÍË». ¶¿ÚÔ˜, 6/7-7-2001

16. http://ga.water.usgs.gov/edu/watercyclegreek.html#precipitation

17. ÕÚıÚÔ 2, ·Ú. 2, √‰ËÁ›· 2000/60/EK

∏ √¶¡ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ˆ˜ ÀfiÁÂÈ· ⁄‰·Ù· ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ˘‰¿-ÙˆÓ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Î¿Ùˆ ·fi ÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙÔ˘ Â‰¿ÊÔ˘˜ÛÙË ˙ÒÓË ÎÔÚÂÛÌÔ‡ Î·È ÛÂ ¿ÌÂÛË Â·Ê‹ ÌÂ ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ‹ ÙÔ˘¤‰·ÊÔ˜17.

∆· ˘fiÁÂÈ· ‡‰·Ù· ·Ó·ÏËÚÒÓÔÓÙ·È Ê˘ÛÈÎ¿ Ì¤Ûˆ ÙË˜ ‰È‹ıËÛË˜ÙˆÓ Î·Ù·ÎÚËÌÓÈÛÌ¿ÙˆÓ (ÌÂ ÙË ÌÔÚÊ‹ ‚ÚÔ¯‹˜, ¯ÈÔÓfiÓÂÚÔ˘, ¯ÈÔÓÈ-Ô‡ ‹ ¯·Ï·˙ÈÔ‡). ŸÙ·Ó, fiÌˆ˜, ·ÓÙÏÔ‡ÓÙ·È ÌÂ ÂÓÙ·ÙÈÎÔ‡˜ Ú˘ıÌÔ‡˜,ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ˘ÂÚ‚·›ÓÔ˘Ó ÙÔ Ú˘ıÌfi ·Ó·Ó¤ˆÛ‹˜ ÙÔ˘˜, ÌÔÚÔ‡Ó Ó·ÂÍ·ÓÙÏËıÔ‡Ó. ∆· ˘fiÁÂÈ· ‡‰·Ù· ‰¤¯ÔÓÙ·È È‰È·›ÙÂÚË ›ÂÛË ÛÂ ÂÚÈÔ-¯¤˜ ÌÂ ÍËÚ¿ Î·ÏÔÎ·›ÚÈ·, fiˆ˜ Ë ªÂÛfiÁÂÈÔ˜18. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ·ÙË˜ ıÂÚÈÓ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, Ë ÚÔ‹ ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ Â›Ó·È ÌÂÈ-ˆÌ¤ÓË, ÂÓÒ ÔÈ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ ÛÂ ÓÂÚfi ·˘Í¿ÓÔÓÙ·È ÏfiÁˆ ÙË˜ ÌÂÁ·Ï‡-ÙÂÚË˜ ·Ó¿ÁÎË˜ ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ÁÈ· ¿Ú‰Â˘ÛË Î·È ÙË˜ ÂÔ¯È·Î‹˜·‡ÍËÛË˜ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡, ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË˜ ¤ÓÙÔÓË˜ ÙÔ˘ÚÈÛÙÈ-Î‹˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹. ∞˘ÙÔ› ÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜ Ô‰ËÁÔ‡ÓÛÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË˜ ¿ÓÙÏËÛË˜ ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÙËÓÂÚÈÔ¯‹. √È Î›Ó‰˘ÓÔÈ ÂÍ¿ÓÙÏËÛË˜ ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ∂Ï-Ï¿‰· Â›Ó·È ÔÈ ·Ú·Î¿Ùˆ:

- ∏ ·Ô˘Û›· ÌË¯·ÓÈÛÌÒÓ ÂÏ¤Á¯Ô˘ ÙˆÓ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂˆÓ Î·È Ë ¤ÏÏÂÈ-„Ë Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÈ˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ÙÈ˜ È‰ÈˆÙÈÎ¤˜ÁÂˆÙÚ‹ÛÂÈ˜ ÌÈ· Â‡ÎÔÏË Î·È ÊÙËÓ‹ Ï‡ÛË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÁÂˆÚÁÔ‡˜. ∞˘ÙfiÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÌÂ ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë Û˘ÏÏÔÁÈÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿-ÙˆÓ ¿Ú‰Â˘ÛË˜, Ô‰ËÁÂ› ÛÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË ¯ÈÏÈ¿‰ˆÓ ·ÓÂÍ¤ÏÂÁÎÙˆÓ·Ú¿ÓÔÌˆÓ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂˆÓ Î·È, ÂÔÌ¤Óˆ˜, ÛÂ ˘ÂÚ¿ÓÙÏËÛË.

- ∏ ¿ÓÈÛË Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂˆÓ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÏfiÁˆ ÎÏÈÌ·-ÙÈÎ‹˜ ·ÏÏ·Á‹˜. ŸÙ·Ó ÙÔ ÓÂÚfi ¤Ú¯ÂÙ·È ÌÂ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂÈ˜ ÌÂÁ¿ÏË˜¤ÓÙ·ÛË˜, ‰ÂÓ ÚÔÏ·‚·›ÓÂÈ Ó· ‰ÈËıËıÂ› ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜, ÌÂ ·ÔÙ¤ÏÂ-ÛÌ· Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ Ô ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ‰ÂÍ·-ÌÂÓÒÓ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

- ∂ÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË ¯ˆÚ›˜ Ó· ÚÔËÁÂ›Ù·È Ë ÂÎÙ›ÌËÛË ÙË˜ Ê˘ÛÈÎ‹˜ ·Ó·-Ï‹ÚˆÛË˜ ÓÂÚÔ‡, ÌÂ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ˘ÂÚÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË.

02418. Mediterranean Groundwater Working group (2007), Technical report on

groundwater management in the Mediterranean and the WFD. EU WaterInitiative, ÛÂÏ. 2

025

- ªË ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹ ÔÏÈÙÈÎ‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ÓÂÚÒÓ, ÌÂ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·:- ¡· ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜ ÌÂ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ ÓÂÚÔ‡- ¡· ÚÔˆıÂ›Ù·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ˘‰ÚÔ‚fiÚˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ

(.¯. Á‹Â‰· ÁÎÔÏÊ, È‰ÈˆÙÈÎ¤˜ ÈÛ›ÓÂ˜, Î.Ï.)

∆· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù· ÙË˜ ˘ÂÚ¿ÓÙÏËÛË˜ ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Â›Ó·ÈË ˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙË˜ ÔÛÔÙÈÎ‹˜ Î·È ÔÈÔÙÈÎ‹˜ Î·Ù¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘˜.

19. ¡¿ÓÔ˘-°È¿ÓÓ·ÚÔ˘, ∞. (2001), fi..

ñ ™ÙËÓ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ:- ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ÚÔ‹˜ ÙˆÓ ÔÙ·ÌÒÓ Î·È ÙˆÓ ËÁÒÓ. - ¤ÌÌÂÛÂ˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙË ‚ÈÔÔÈÎÈÏfiÙËÙ·, .¯. ÛÙ· „¿ÚÈ·

ÙˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ/ÙÔ˘ ÁÏ˘ÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡.

ñ ™ÙËÓ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÚÛ·›ˆÓ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓÔ˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂ ·˘Ùfi ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ:- ˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ Â‰·ÊÒÓ.- ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ ÙÔ˘ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ˘ ÙË˜ ·ÂÚ‹Ìˆ-

ÛË˜ ÛÂ ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜.

ñ ∞‡ÍËÛË ÙË˜ Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË˜ ÙˆÓ ÓÈÙÚÈÎÒÓ, ÏfiÁˆ ÌÂÈˆ-Ì¤ÓË˜ Ê˘ÛÈÎ‹˜ ·Ó·Ï‹ÚˆÛË˜

ñ ÀÊ·ÏÌ‡ÚÈÓÛË ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ

∂¶π¶∆ø™∂π™ ∆∏™ ¶√π√∆π∫∏™ À¶√µ∞£ªπ™∏™∆ø¡ À¶√°∂πø¡ À¢∞∆ø¡

ªÂ ÙÔÓ fiÚÔ «˘Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛË ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ» ÂÓÓÔÂ›Ù·È Ë ‡·Ú-ÍË fi¯È ÌfiÓÔ ÁÏ˘ÎÔ‡, ·ÏÏ¿ Î·È ·ÏÌ˘ÚÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ·˘Ù¿ Ù· ‡‰·Ù·19.∆Ô Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÙË˜ ˘Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛË˜ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È, Î˘Ú›ˆ˜, ÛÙÔ˘˜ ·-Ú¿ÎÙÈÔ˘˜ ˘‰ÚÔÊÔÚÂ›˜, ‰ËÏ·‰‹ ÛÂ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÛÙËı¿Ï·ÛÛ·. ªÂ ÙËÓ ÙÒÛË ÙË˜ ÛÙ¿ıÌË˜ ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰ÚÔÊÔÚ¤ˆÓ,

ÏfiÁˆ ÙË˜ ˘ÂÚ¿ÓÙÏËÛË˜, ‰ÈÂ˘ÎÔÏ‡ÓÂÙ·È Ë ‰ÈÂ›Û‰˘ÛË ÙÔ˘ ı·Ï¿Û-ÛÈÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ˘˜ ˘‰ÚÔÊÔÚÂ›˜. ∆Ô ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Â›Ó·È ˆ˜ ÙÔ ·ÏÌ˘-Úfi ÓÂÚfi ·ÓÙÈÎ·ıÈÛÙ¿ ›ÛÂ˜ ÔÛfiÙËÙÂ˜ ÁÏ˘ÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡. ∏ ÂÈÛÚÔ‹ ÙÔ˘·ÏÌ˘ÚÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÌÔÚÂ› Ó· ¤¯ÂÈ ÌfiÓÈÌË ‹, Û˘ÓËı¤ÛÙÂÚ·, ÌË ÌfiÓÈ-ÌË ÚÔ‹. ∏ ˘Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛË ·Ú¿ÎÙÈˆÓ ˘‰ÚÔÊÔÚ¤ˆÓ ÌÔÚÂ›, Â›ÛË˜,Ó· ÔÊÂ›ÏÂÙ·È Î·È ÛÂ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ·Ó‡„ˆÛËÙË˜ ÛÙ¿ıÌË˜ ÙË˜ ı¿Ï·ÛÛ·˜ ÏfiÁˆ ÙË˜ ÎÏÈÌ·ÙÈÎ‹˜ ·ÏÏ·Á‹˜.

∆Ô Úfi‚ÏËÌ· ÙË˜ ˘Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛË˜, ÛÙÈ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜,·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ˘Â‡ı˘ÓÔ˘˜ ˘‰ÚÔÁÂˆÏfiÁÔ˘˜ Î·È ÌË¯·-ÓÈÎÔ‡˜. ∏ ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓÔ˘ Ù‹˜ ˘Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛË˜ Â›Ó·È, Û˘Ó‹-ıˆ˜, ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÔÛÔÙÈÎÔÔÈËıÂ›. ªÂ ÙËÓ Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛ‹ ÙÔ˘, ¤Ó·˜˘‰ÚÔÊÔÚ¤·˜ ‰ÂÓ ¯ÚËÛÈÌÂ‡ÂÈ Ï¤ÔÓ ˆ˜ ËÁ‹ ÁÏ˘ÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ Î·ÈÌÔÚÂ› Ó· Î·Ù·ÛÙÚ¤„ÂÈ ÙÈ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜ Â¿Ó ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ·¿Ú‰Â˘ÛË. ∆Ô Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÙË˜ ˘Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛË˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› Ó· ıÂˆÚË-ıÂ› ·Ó·ÛÙÚ¤„ÈÌÔ, ÁÈ’ ·˘Ùfi Ë ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹ ÙÔ˘ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ú·ÎÙÈÎ¿ÌÂ Úfi‚ÏÂ„Ë Î·È ÌÂ ÙËÓ ÔÚı‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

026

027

20. §·ÙÈÓfiÔ˘ÏÔ˜, ¶. Î·È £ÂÔ‰ÔÛ›Ô˘, ¡. (2007), ∂ÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË Î·È ÚÔÛÙ·Û›·ÙˆÓ ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ. ¢È‰·ÎÙÈÎ¤˜ ÛËÌÂÈÒÛÂÈ˜ ÛÙÔÓ ∆ÔÌ¤· À‰Ú·˘-ÏÈÎ‹˜ Î·È ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÙÔ˘ ∆Ì‹Ì·ÙÔ˜ ¶ÔÏÈÙÈÎÒÓ ªË¯·ÓÈÎÒÓÙÔ˘ ∞.¶.£.

21. ∂∂∞ (2005), fi..

1.3.3ƒÀ¶∞¡™∏ ∫∞π ¢π∞™º∞§π™∏ ∆√À ¡∂ƒ√À

∏ ÂÓÙ·ÙÈÎÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·ÓıÚˆÔÁÂÓÒÓ ˘‰ÚÔ‚fiÚˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹-ÙˆÓ ¤¯ÂÈ Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ, ÛÂ ·ÁÎfiÛÌÈ· ÎÏ›Ì·Î·, ÛÂ Ì›· ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ˙‹-ÙËÛË Î·Ï‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÓÂÚÔ‡. ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, fiÌˆ˜, Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ Ú‡·ÓÛË˜ ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ Î·È ˘ÔÁÂ›ˆÓ˘‰¿ÙˆÓ.

√ ÁÂÓÈÎfi˜ fiÚÔ˜ «Ú‡·ÓÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡» ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Â› ÛÙÈ˜ ·ÎÚ·›Â˜ÂÎÂ›ÓÂ˜ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ fiÔ˘ ÔÈ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ˜ ·ÓÂÈı‡ÌËÙˆÓ (‚Ï·-‚ÂÚÒÓ) Ô˘ÛÈÒÓ ÛÙÔ ÓÂÚfi Â›Ó·È ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÂ˜, Ô˘ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ··-ÁÔÚÂ˘ÙÈÎ‹ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘20. ∏ Î·Ï‹ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ÓÂ-ÚÒÓ ÔÚ›˙ÂÙ·È ‚¿ÛÂÈ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‚ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ Î·È ‰ÚÔÏÔÁÈÎÒÓ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ¯ËÌÈÎÒÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ ÙÔ˘˜21. ∏ Î·Ï‹ Î·-Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ÓÂÚÒÓ ÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi Ù· ¯ËÌÈÎ¿ ÙÔ˘˜ ¯·Ú·-ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ Î·È ÙËÓ ÔÛÔÙÈÎ‹ ÙÔ˘˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË.

√È ËÁ¤˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÌÔÚÂ› Ó· Â›Ó·È Â›ÙÂ ·ÓıÚˆÔÁÂ-ÓÂ›˜ Â›ÙÂ Ê˘ÛÈÎ¤˜. √È ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ·ÊÔÚÔ‡Ó Ô˘Û›Â˜ Ô˘ ÚÔ¸¿Ú-¯Ô˘Ó ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ÙÔ ÓÂÚfi ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÁÈ· fiÛËfiÙ·Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÂ ·˘ÍËÌ¤ÓÂ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ˜, fiˆ˜ Ù· ıÚÂÙÈÎ¿Û˘ÛÙ·ÙÈÎ¿ ‹ Ù· ÓÈÙÚÈÎ¿ Î·È Ù· ¯ÏˆÚÈÔ‡¯· ÈfiÓÙ· Ô˘ ‰È·Ï‡ÔÓÙ·È ÛÙÔÓÂÚfi ÌÂ ÙË ‰È¿‚ÚˆÛË ÙˆÓ ÂÙÚˆÌ¿ÙˆÓ. ∆· ˘fiÁÂÈ· ÓÂÚ¿ Â›Ó·È, Û˘-Ó‹ıˆ˜, Î·ı·ÚfiÙÂÚ·, ·Ó Î·È Ë ‰ÈÂ›Û‰˘ÛË Ú˘·ÛÌ¤ÓˆÓ ÓÂÚÒÓ ‚¿Ï-ÏÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜. √È Ú˘·ÓÙ¤˜ ÚÔÂÚ¯fiÌÂÓÔÈ ·fi·ÓıÚÒÈÓÂ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ (Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ·ÁÚÔÙÈÎ¿, ‚ÈÔÌË¯·ÓÈ-Î¿ Î·È ·ÛÙÈÎ¿ Ï‡Ì·Ù·) ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚÂ˜ ÂÈ‚Ï·‚Â›˜ ÂÈ-ÙÒÛÂÈ˜ ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ:

ñ ∆Ë ‚·ıÌÈ·›· ˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙË˜ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ.∏ ·‡ÍËÛË ÙË˜ Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË˜ ‰È¿ÊÔÚˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ ÏfiÁˆ ·Ó-ıÚˆÔÁÂÓÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ, fiˆ˜ Ù· ıÚÂÙÈÎ¿ Û˘ÛÙ·ÙÈÎ¿, ÌÔ-ÚÂ› Ó· ÌÂÙ·‚¿ÏÂÈ Ù· Â›‰Ë ¯ÏˆÚ›‰·˜ Î·È ·Ó›‰·˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·ÂÈ‚ÈÒÛÔ˘Ó ÛÙ· Ú˘·ÛÌ¤Ó· ÓÂÚ¿. ∂ÈÏ¤ÔÓ, Ë ·ÚÔ˘Û›· ¯ËÌÈÎÒÓÔ˘ÛÈÒÓ, fiˆ˜ Ë ‰È·Ï˘Ì¤ÓË ·ÌÌˆÓ›·, Ù· ‚·Ú¤· Ì¤Ù·ÏÏ· Î·È Ù·˙È˙·ÓÈÔÎÙfiÓ·, ¤¯Ô˘Ó ÙÔÍÈÎ‹ Â›‰Ú·ÛË ÛÙË ¯ÏˆÚ›‰· Î·È ÛÙËÓ ·Ó›-‰· ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜.

ñ ∆Ë ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹˜ Î·È ·ÈÛıËÙÈÎ‹˜ ·Í›·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ∏·ÚÔ˘Û›· Ê˘ÙÔÊ·ÚÌ¿ÎˆÓ Î·ıÈÛÙ¿ ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÁÈ· fiÛË ÙÔ Ú˘-·ÛÌ¤ÓÔ ÓÂÚfi, ÂÓÒ Ë ·ÚÔ˘Û›· ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Î·ıÈÛÙ¿ ··-ÁÔÚÂ˘ÙÈÎ‹ ÙË ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ fiˆ˜ ÙÔ ÎÔÏ‡ÌÈ Î·È ÙÔ„¿ÚÂÌ·.

ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, Ë Ú‡·ÓÛË ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ ËÁÒÓ Î·ıÈÛÙ¿ ÙË ¯Ú‹-ÛË ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, Ù· ˙Ò· Î·È Ù· Ê˘Ù¿ ÂÈÎ›Ó‰˘ÓË Î·È Â-ÚÈÔÚ›˙ÂÈ ÙÈ˜ ËÁ¤˜ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

028

029

22. ¶ÚÔ¯¿ÛÎ·, Ã. Î.¿. (2007), ∂ÈÎÔÓÈÎfi ÓÂÚfi: ¤Ó· Ó¤Ô ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ. ∂ıÓÈÎfi ÿ‰Ú˘Ì· ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ŒÚÂ˘Ó·˜. ∞ÁÚÔÙÈÎ‹ ŒÚÂ˘Ó· Î·È∆Â¯ÓÔÏÔÁ›· (29)

23. http://www.waterfootprint.org/?page=files/productgallery

1.4∆√ «À¢∞∆π¡√ ∞¶√∆À¶øª∞» ∫∞π∏ ∂¡¡√π∞ ∆√À ∂π∫√¡π∫√À ¡∂ƒ√À

∆Ô ÓÂÚfi ‰ÂÓ Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÙ·È ÌfiÓÔ ÁÈ· fiÛË, Î·ı¿ÚÈÛÌ· Î·È Ì·ÁÂ›ÚÂ-Ì·. ∫·Ù·Ó·ÏÒÓÂÙ·È Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÛÎÂ˘‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ô˘¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂ, fiˆ˜ Ê·ÁËÙfi, ÚÔ‡¯·, ¯·ÚÙ› Î.Ï. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ÔÛfi-ÙËÙÂ˜ ÓÂÚÔ‡, ÔÈ ÔÔ›Â˜ Â›Ó·È ¿ÁÓˆÛÙÂ˜ ÛÙÔÓ ÙÂÏÈÎfi Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹, ˘ÂÚ-‚·›ÓÔ˘Ó Î·Ù¿ ÔÏ‡ ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Î·È ¿ÌÂÛË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛ‹ ÙÔ˘. ∏ÔÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÓfi˜ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ‹ ÌÈ·˜ ˘ËÚÂÛ›·˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È «ÂÈÎÔÓÈÎfi ÓÂÚfi». ∞˘ÙfiÙÔ ÓÂÚfi ·ÔÎ·ÏÂ›Ù·È ÂÈÎÔÓÈÎfi ‹ ·fiÚ·ÙÔ ÁÈ·Ù› ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ÙÔ˘ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎÂ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ‰ÂÓ ÂÌÂÚÈ¤¯ÂÙ·È È·ÛÙÔ ÚÔ˚fiÓ (‰ËÏ·‰‹ ÙÔ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓÔ ·Ú‰Â˘ÙÈÎfi ÓÂÚfi ÁÈ· Ù· ÁÂˆÚ-ÁÈÎ¿ ÚÔ˚fiÓÙ·, ÙÔ ÓÂÚfi ÁÈ· Î·ı¿ÚÈÛÌ· ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ˘ÏÒÓ ÁÈ· Ù· ‚ÈÔ-ÌË¯·ÓÈÎ¿ ÚÔ˚fiÓÙ· Î.Ô.Î.). √ fiÁÎÔ˜ ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ·Ó¿ ÚÔ˚-fiÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÈ˜ ÎÏÈÌ·ÙÈÎ¤˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜ Î·È ÙÈ˜ Ú·ÎÙÈÎ¤˜ Ô˘ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ22.

∆√ ∂π∫√¡π∫√ ¡∂ƒ√ √ƒπ™ª∂¡ø¡ µ∞™π∫ø¡ ¶ƒ√´√¡∆ø¡ 23

¶ƒ√´√¡ (ÌÔÓ¿‰·) ¶∂ƒπ∂∫∆π∫√∆∏∆∞ ™∂∂π∫√¡π∫√ ¡∂ƒ√ (Ï›ÙÚ·)

Ï›ÙÚÔ Á¿Ï·

ÊÏÈÙ˙¿ÓÈ Î·Ê¤

ÎÈÏfi Î·Ï·ÌfiÎÈ

ÎÈÏfi Ú‡˙È

ÎÈÏfi ÌÔÛ¯·Ú›ÛÈÔ˘ ÎÚ¤·ÙÔ˜

1.000

140

900

3.000

16.000

030

∏ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ÛÙÂÓ¿ Û˘Ó‰Â‰ÂÌ¤ÓË ÌÂ ÙËÓ ¤Ó-ÓÔÈ· ÙÔ˘ «˘‰¿ÙÈÓÔ˘ ·ÔÙ˘ÒÌ·ÙÔ˜». √ fiÚÔ˜ «˘‰¿ÙÈÓÔ ·ÔÙ‡ˆ-Ì·» ÂÈÓÔ‹ıËÎÂ ÁÈ· ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÌfi ÙˆÓ Û˘ÓÔÏÈÎÒÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÌÈ·˜¯ÒÚ·˜ ÛÂ ÓÂÚfi, Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë Î·È ÙÔ ÂÈÎÔÓÈÎfi ÓÂÚfi ÙˆÓ Î·Ù·-Ó·ÏˆÌ¤ÓˆÓ, ÂÈÛ·ÁfiÌÂÓˆÓ Î·È ÂÍ·ÁfiÌÂÓˆÓ, ÚÔ˚fiÓÙˆÓ. ∆Ô ·ÔÙ‡-ˆÌ· ÓÂÚÔ‡ ÂÓfi˜ È‰ÈÒÙË, ÌÈ·˜ ÂÈ¯Â›ÚËÛË˜ ‹ ÂÓfi˜ ¤ıÓÔ˘˜ ÔÚ›-˙ÂÙ·È ˆ˜ Ô Û˘ÓÔÏÈÎfi˜ fiÁÎÔ˜ ÁÏ˘ÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÙ·ÈÎ·È Ú˘·›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ ¿ÙÔÌÔ, ÙËÓ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ‹ ÙÔ ¤ıÓÔ˜, ÚÔÎÂÈ-Ì¤ÓÔ˘ Ó· ·Ú¿ÁÂÈ Ù· ÙÚfiÊÈÌ· Î·È ÙÈ˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜ Ô˘ Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÈÎ·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÂÓfi˜ ¤ÙÔ˘˜ 24,25.

24. Chapagain, A.K. Î·È Hoekstra, A.Y. (2004), Water footprints of nations-Volume 1:Main Report. UNESCO-IHE. Institute for Water Education: Delft, the Netherlands

25. ∏ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘ ·ÔÙ˘ÒÌ·ÙÔ˜ ·Ó·Ù‡¯ıËÎÂ ÛÂ ·Ó·ÏÔÁ›· ÌÂ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ·ÙÔ˘ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎÔ‡ ·ÔÙ˘ÒÌ·ÙÔ˜ [Wackernagel, M. Î·È Rees, W. (1996), Ourecological footprint: Reducing human impact on the Earth. New SocietyPublishers: Canada]. ∆Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÙË˜ ·Ú·ÁˆÁÈÎ‹˜ÁË˜ Î·È ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ· ÁÈ· ÙËÓ Î¿Ï˘-„Ë ÙˆÓ Î·ıËÌÂÚÈÓÒÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÂÓfi˜ ‰Â‰ÔÌ¤ÓÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÛÂ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· Î·ÈÓÂÚfi, Û˘Ó˘ÔÏÔÁ›˙ÔÓÙ·˜ Î·È ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ·fiıÂÛË ÙˆÓ·ÔÚÚÈÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙÈ˜ ÂÎÔÌ¤˜ Ú‡ˆÓ. ∂ÓÒ, ‰ËÏ·‰‹, ÙÔ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎfi ·Ô-Ù‡ˆÌ· ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓË ¤ÎÙ·ÛË ÁË˜ ÁÈ· ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÂÓfi˜ ÏË-ı˘ÛÌÔ‡, ÙÔ ˘‰¿ÙÈÓÔ ·ÔÙ‡ˆÌ· ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙÔÓ ··Ú·›ÙËÙÔ fiÁÎÔ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ·ÙËÓ ÈÎ·ÓÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Û˘ÓÔÏÈÎÒÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÂÓfi˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡, ÛÂ ÂÙ‹ÛÈ· ‚¿ÛË.

¶ƒ√´√¡ (ÌÔÓ¿‰·) ¶∂ƒπ∂∫∆π∫√∆∏∆∞ ™∂∂π∫√¡π∫√ ¡∂ƒ√ (Ï›ÙÚ·)

Ì‹ÏÔ

ÎÈÏfi Ù˘Ú›

ÔÙ‹ÚÈ Ì‡Ú·˜

·˘Áfi

‚·Ì‚·ÎÂÚ‹ ÌÏÔ‡˙·

ÎfiÏÏ· ¯·ÚÙ›

ÎÈÏfi ˙¿¯·ÚË

140

5.000

75

200

2.700

10

1.500

031

∆Ô ˘‰¿ÙÈÓÔ ·ÔÙ‡ˆÌ· ÌÈ·˜ ¯ÒÚ·˜ ˘ÔÏÔÁ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÂÍ‹˜:ÛÙË Û˘ÓÔÏÈÎ‹ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡ ÚÔÛı¤ÙÔ˘ÌÂ ÙËÓ Ô-ÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÙˆÓ ÂÈÛ·ÁfiÌÂÓˆÓ ÚÔ˚fi-ÓÙˆÓ Î·È ·Ê·ÈÚÔ‡ÌÂ ÙËÓ ÔÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ÙˆÓ ÂÍ·ÁfiÌÂÓˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ. √È Î‡ÚÈÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜ Ô˘Î·ıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ ˘‰¿ÙÈÓÔ ·ÔÙ‡ˆÌ· ÌÈ·˜ ¯ÒÚ·˜ Â›Ó·È ÙÔÌ¤ÁÂıÔ˜, Ë ÔÈfiÙËÙ· Î·È Ë Û‡ÓıÂÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜. °È··Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÌÈ· ¯ÒÚ· Ô˘ ‰È·ÙÚ¤ÊÂÙ·È ÌÂ ÔÏ‡ ÎÚ¤·˜,ÍÔ‰Â‡ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÓÂÚfi. ŒÂÈÙ·, ÂÈ‰ÚÔ‡Ó ÔÈ ÎÏÈÌ·ÙÈ-Î¤˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜ (·Ó ··ÈÙÂ›Ù·È, ‰ËÏ·‰‹, ÌÂÁ¿ÏË ¿Ú‰Â˘ÛËÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ), Î·ıÒ˜ Î·È Ô ÙÚfiÔ˜·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÛÙÔÓ ·ÁÚÔÙÈÎfi ÙÔÌ¤·, ‰ËÏ·‰‹ Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ·-ÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘26.

∞Ó ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘ÌÂ ÌÈ· ¯ÒÚ· ¯ˆÚ›˜ ÁÂˆÚÁÈÎ‹ ·Ú·ÁˆÁ‹, ·˘Ù‹‰ÂÓ ı· Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÈ ÓÂÚfi ÁÈ· ¿Ú‰Â˘ÛË, ·ÏÏ¿ ı· ÂÈÛ¿ÁÂÈfiÏ· Ù· ÊÚÔ‡Ù· Î·È Ï·¯·ÓÈÎ¿ Ô˘ Î·Ù·Ó·ÏÒÓÔ˘Ó ÔÈ Î¿ÙÔÈ-ÎÔ› ÙË˜. ŸÙ·Ó ˘ÔÏÔÁ›˙ÔÓÙ·È ÔÈ Û˘ÓÔÏÈÎ¤˜ ˘‰·ÙÈÎ¤˜ ·Ó¿-ÁÎÂ˜ ·˘Ù‹˜ ÙË˜ ÒÚ·˜ (‰ËÏ·‰‹ ÙÔ ‰¿ÙÈÓÔ ·ÔÙ‡ˆÌ¿ ÙË˜),Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó˘ÔÏÔÁÈÛÙÂ› Î·È Ë ÔÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘Î·Ù·Ó·ÏÒıËÎÂ ÁÈ· ÙËÓ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ· Î·È ÙÔ Ï‡ÛÈÌÔ ÙˆÓÂÈÛ·ÁfiÌÂÓˆÓ ÁÂˆÚÁÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÛÙË ¯ÒÚ· ·Ú·Áˆ-Á‹˜ ÙÔ˘˜.

À¶√§√°π™ª√™ À¢∞∆π¡√À ∞¶√∆À¶øª∞∆√™

26. Hoekstra, ∞.À. Î·È Chapagain, ∞.∫. (2007), Water footprints of nations: Wateruse by people as a function of their consumption pattern. Water ResourcesManagement (21): 35-48.

032

∏ ∂ÏÏ¿‰· ¤Ú¯ÂÙ·È ‰Â‡ÙÂÚË ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜, ÌÂÙ¿ ÙÈ˜ ∏¶∞, fiÛÔÓ ·ÊÔ-Ú¿ ÛÙÔ ˘‰¿ÙÈÓÔ ·ÔÙ‡ˆÌ¿ ÙË˜27. ∂ÓÒ ÔÈ ÂÙ‹ÛÈÂ˜ ÂıÓÈÎ¤˜ ·ÔÏ‹-„ÂÈ˜ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ÙË˜ Ù¿ÍË˜ ÙÔ˘ 0,83 Gm3, ÙÔ ÂıÓÈÎfi ˘‰¿ÙÈÓÔ ·Ô-Ù‡ˆÌ· Â›Ó·È ›ÛÔ ÌÂ 25,2 Gm3. ∏ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÙËÓ ·-Ú·ÁˆÁ‹ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È 73 m3 ·Ó¿Î¿ÙÔÈÎÔ Î·È ¤ÙÔ˜. °È· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ÂÈÛ·ÁfiÌÂÓˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈ-ÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, ÙÔ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓÔ ÓÂÚfi Â›Ó·È ˘ÂÚ‰ÈÏ¿ÛÈÔ. ∂ÔÌ¤-Óˆ˜, Ë Ú·ÁÌ·ÙÈÎ‹ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·-Ó¿ÏˆÛË ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Â›Ó·È ›ÛË ÌÂ 227 m3 ·Ó¿ Î¿ÙÔÈ-ÎÔ Î·È ¤ÙÔ˜ (73+154).

™À°∫ƒπ™∏ ∆√À À¢∞∆π¡√À ∞¶√∆À¶øª∞∆√™ ∆∏™ ∂§§∞¢∞™ª∂ ∞§§∂™ Ãøƒ∂™ °π∞ ∆∏¡ ¶∂ƒπ√¢√: 1997-2001

27. Hoekstra, A.Y. Î.¿. (2009), Water Footprint Manual. State of the Art 2009.Water Footprint Network: Enschede, The Netherlands

À¢∞∆π¡√ ∞¶√∆À¶øª∞ (m3 ·Ó¿ Î¿ÙÔÈÎÔ Î·È ¤ÙÔ˜)

™˘ÓÔ-ÏÈÎfi

À‰¿ÙÈÓÔ∞ÔÙ‡-ˆÌ·

∂ÏÏ¿‰· 2.390 79 1.403 680 73 154

πÛ·Ó›· 2.325 105 1.251 671 138 161

¡ÔÚ‚ËÁ›· 1.467 101 244 541 231 350

∏¶∞ 2.483 217 1.192 267 609 197

√˘ÁÁ·Ú›· 789 65 596 128 0 0

πÛÏ·Ó‰›· 1.327 183 4 348 323 470

πÓ‰›· 980 38 907 14 19 2

∫·Ù·Ó¿-ÏˆÛËÁÈ·

ÔÈÎÈ·Î¤˜¯Ú‹ÛÂÈ˜

¶·Ú·ÁˆÁ‹ ·ÁÚÔ-ÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ

¶·Ú·ÁˆÁ‹ ‚ÈÔ-ÌË¯. ÚÔ˚fiÓÙˆÓXøPA

∆ÔÈÎ‹·Ú·-ÁˆÁ‹

∂ÈÛ·Áfi-ÌÂÓ·

ÚÔ˚fiÓÙ·

∆ÔÈÎ‹·Ú·-ÁˆÁ‹

∂ÈÛ·Áfi-ÌÂÓ·

ÚÔ˚fiÓÙ·

033 28. ¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· (700->1.200 mm), ∞Ó·ÙÔÏÈÎ¿ (400-700mm) Î·È ¡ËÛÈ¿(<400-1.000 mm) (¶ËÁ‹: http://www.ypan.gr/fysikoi_poroi/master_plan.htm)

1.5∏ Àºπ™∆∞ª∂¡∏ ∫∞∆∞™∆∞™∏ ™∂∂£¡π∫√, ∂Àƒø¶∞´∫√ ∫∞π ¢π∂£¡∂™∂¶π¶∂¢√

™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·

∏ ∂ÏÏ¿‰· ¤¯ÂÈ ÏÔ‡ÙÔ Ê˘ÛÈÎ‹˜ ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ, ÌÂÈÎ·ÓÔÔÈËÙÈÎ¤˜ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂÈ˜ Î·È ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜ Ê˘ÛÈÎ¤˜ ˘‰¿ÙÈÓÂ˜ËÁ¤˜. ªÈ· Û˘ÓÔÏÈÎ‹ Û‡ÁÎÚÈÛË ÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ‰È·ı¤ÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·ÈÙË˜ Û˘ÓÔÏÈÎ‹˜ ˙‹ÙËÛË˜ ÌÔÚÂ› Ó· ÚÔÎ·Ï¤ÛÂÈ ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ˆ˜ÙÔ ÓÂÚfi Â›Ó·È ¿ÊıÔÓÔ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ŸÌˆ˜, Û˘¯Ó¿, ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·ÈÂÏÏÂ›ÌÌ·Ù· ÓÂÚÔ‡ (Ë ˙‹ÙËÛË, ‰ËÏ·‰‹, ˘ÂÚ‚·›ÓÂÈ ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ‹ ÙË‰È·ıÂÛÈÌfiÙËÙ· fiÚˆÓ) Ù· ÔÔ›· ÔÊÂ›ÏÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ·Ú·Î¿Ùˆ ·-Ú¿ÁÔÓÙÂ˜:

ªÂÁ¿ÏË ÁÂˆÁÚ·ÊÈÎ‹ Î·È ¯ÚÔÓÈÎ‹ ·ÓÈÛÔÎ·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ‚ÚÔ¯Ô-ÙÒÛÂˆÓ. ∂ÓÒ ÛÙË ¢˘ÙÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÔÈ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂÈ˜Â›Ó·È Â·ÚÎÂ›˜, ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹ ∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È ·ÈÛıËÙ¿ Î·ÙÒÙÂÚÂ˜28.∂ÈÏ¤ÔÓ, ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂÈ˜ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· Î˘-Ú›ˆ˜ Î·Ù¿ ÙÔ˘˜ ¯ÂÈÌÂÚÈÓÔ‡˜ Ì‹ÓÂ˜, ÂÓÒ ÙÔ Î·ÏÔÎ·›ÚÈ Â›Ó·È Û˘Ó‹-ıÂÈ˜ ÔÈ ÂÚ›Ô‰ÔÈ ·ÓÔÌ‚Ú›·˜ ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜.

ÃÚÔÓÈÎ‹ ‰È·Î‡Ì·ÓÛË ÙË˜ ˙‹ÙËÛË˜, Ë ÔÔ›· ÂËÚÂ¿˙ÂÙ·È ·fi ÙÔÂ›‰Ô˜ ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ (¿Ú‰Â˘ÛË, ‡‰ÚÂ˘ÛË, Î.Ï). ¶·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È È‰È·›ÙÂÚË·‡ÍËÛË Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙË˜ ÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ (ª¿ÈÔ˜-™ÂÙ¤Ì-‚ÚÈÔ˜), ÌÂ ·ÔÎÔÚ‡ÊˆÌ· ÙÔ˘˜ ÍËÚfiÙÂÚÔ˘˜ Î·ÏÔÎ·ÈÚÈÓÔ‡˜ Ì‹ÓÂ˜.

°ÂˆÁÚ·ÊÈÎ‹ ·ÓÈÛÔÎ·Ù·ÓÔÌ‹ ÙË˜ ˙‹ÙËÛË˜, ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙË˜ Û˘ÁÎ¤-ÓÙÚˆÛË˜ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Î·È ÙˆÓ ˘‰ÚÔ‚fiÚˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÛÂÛ˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜. ŒÙÛÈ, ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ·˘ÍËÌ¤ÓÂ˜ ·Ó¿ÁÎÂ˜ÛÙËÓ ·Ú·ÏÈ·Î‹ ˙ÒÓË Î·È ÛÙÈ˜ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ Â‰ÈÓ¤˜ ÂÎÙ¿ÛÂÈ˜, ÔÈ ÔÔ›-Â˜, fiÌˆ˜, Â›Ó·È Î·È ÔÈ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÌÂ ÙÔ˘˜ ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ˘˜ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘˜ fi-

034

ÚÔ˘˜. ∏ ·˘ÍËÌ¤ÓË ÏËı˘ÛÌÈ·Î‹ ˘ÎÓfiÙËÙ· ÛÙ· ÌÂÁ¿Ï· ·ÛÙÈÎ¿Î¤ÓÙÚ· (.¯. ∞ı‹Ó·, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, ¶¿ÙÚ·) ÂÈÊ¤ÚÂÈ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·˘‰ÚÔ‰fiÙËÛË˜, ÂÓÒ Ë Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË ÁÂˆÚÁÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓÛÙË ıÂÛÛ·ÏÈÎ‹ Â‰È¿‰· Î·È ÔÈ ÂfiÌÂÓÂ˜ ˘„ËÏ¤˜ ·Ú‰Â˘ÙÈÎ¤˜ ·Ó¿-ÁÎÂ˜ ¤¯Ô˘Ó Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÂ ˘ÂÚÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ˘‰¿ÙÈ-ÓˆÓ fiÚˆÓ Î·È ÛÂ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ¤ÏÏÂÈÌÌ· ÓÂÚÔ‡.

™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 85% ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÙÔ ÔÔ›Ô Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÙ·È¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ (¿Ú‰Â˘ÛË Î·È ÎÙË-ÓÔÙÚÔÊ›·), ÙÔ 13% ÁÈ· ‡‰ÚÂ˘ÛË Î·È ÙÔ 3% ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›· Î·È ÛÙËÓ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜. ∏ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÁÂˆÚÁ›· Â›Ó·È, ÂÔÌ¤Óˆ˜, Î·ıÔÚÈÛÙÈÎfi˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÛÙË ÛˆÛÙ‹‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ (ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 5). øÛÙfi-ÛÔ, Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ Î·Î‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂ-ÚÔ‡, ÌÂ Î‡ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙË ¯Ú‹ÛË ÌË ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎÒÓ ‰È-ÎÙ‡ˆÓ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ÌÂ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ ·ÒÏÂÈÂ˜ Î·È ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÂÓfi˜ ·Ô-ÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÎÔÛÙÔÏfiÁËÛË˜ ÙÔ˘ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡.À¿Ú¯Ô˘Ó, ‚¤‚·È·, Î·È ¿ÏÏ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜ Ô˘ Û˘Ì-‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÎÚ›ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∞˘Ù¿ Â›Ó·È29:

ñ √ ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ Î·È, Î·Ù¿ Î‡ÚÈÔ ÏfiÁÔ,ÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ, ÔÏ‡ Û˘¯Ó¿ ÛÂ ¿Ó˘‰ÚÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜fiˆ˜ ÛÙ· ÓËÛÈ¿.

ñ ∏ ÂÌÊ·Ó‹˜ ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂˆÓ Î·Ù¿ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ·.

ñ ∏ Û˘ÓÂ¯‹˜ ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ‰·ÛÔÎ¿Ï˘„Ë˜ ÏfiÁˆ ÙˆÓ ˘ÚÎ·ÁÈÒÓ, ËÔÔ›· ·˘Í¿ÓÂÈ ÙËÓ ·ÔÚÚÔ‹ Î·È ÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔ ÓÂÚfi Ô˘ Û˘ÁÎÚ·-ÙÂ›Ù·È ÁÈ· Ó· ÂÌÏÔ˘Ù›ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ˘fiÁÂÈÔ˘˜ ˘‰ÚÔÊÔÚÂ›˜.

ñ ∆Ô ÂÎÙÂÙ·Ì¤ÓÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÙË˜ ·Ú¿ÓÔÌË˜ È‰ÈˆÙÈÎ‹˜ ¿ÓÙÏËÛË˜ ·fiÙÔ˘˜ ˘‰ÚÔÊÔÚÂ›˜, Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Â›Ó·È ÔÏ‡ ‰‡ÛÎÔÏÔ˜.

29. ∂∫¶∞∞ (2008), ∂ÏÏ¿‰· - ∏ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ 2008. ∂ıÓÈÎfi∫¤ÓÙÚÔ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È ∞ÂÈÊfiÚÔ˘ ∞Ó¿Ù˘ÍË˜: ∞ı‹Ó·

035

ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Στο Νοµό Θεσσαλονίκης υπολογίζεται πως υπάρχουνπερίπου 10.000 παράνοµες γεωτρήσεις, πολλές από τιςοποίες αντιστοιχούν σε κατοικίες εκτός σχεδίων πόλης.2.000 από αυτές βρίσκονται στις παραλίµνιες περιοχέςτης λίµνης Κορώνειας, επιδεινώνοντας την ήδη επιβαρυ-µένη οικολογική κατάσταση της λίµνης.

Προβλήµατα υπάρχουν ακόµα και µε τις νόµιµες γεω-τρήσεις, καθώς συχνά η χρήση του νερού ή ο όγκος τούαντλούµενου νερού δεν είναι συµβατά µε την άδεια χρή-σης. Σε πολλές περιπτώσεις, οι υδρευτικές γεωτρήσειςχρησιµοποιούνται ως αρδευτικές, χωρίς να υπάρχει έλεγ-χος ως προς την ποσότητα του νερού που αντλείται καιτον τρόπο χρήσης του. Νοµίµως, οι µεµονωµένες υδρευ-τικές γεωτρήσεις µπορούν να καταναλώνουν περίπου 20κ.µ. νερού την ηµέρα. Αποτέλεσµα της αδυναµίας ελέγ-χου είναι να υπάρχουν καταναλώσεις που ξεπερνούν µέ-χρι και εκατό φορές το όριο.

Τον Μάρτιο του 2010, η Νοµαρχία Θεσσαλονίκης αποφά-σισε να βάλει τέλος στις παράνοµες γεωτρήσεις στοΝοµό, και ιδιαίτερα περιφερειακά της Κορώνειας, µεσκοπό την προστασία της λίµνης.

036

ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΠΟ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΩΝ

Η εποχιακή λειτουργία των περίπου 3.000 ελληνικών ελαι-οτριβείων δεν παράγει µόνο το 15% της παγκόσµιας πα-ραγωγής ελαιόλαδου. Τα 4.000.000 τόνοι των παραγόµε-νων τοξικών υγρών και στερεών αποβλήτων συνήθως απο-βάλλονται σε πλησίους υδάτινους φορείς (ποτάµια, ρέ-µατα,θάλασσα),χωρίς την απαραίτητη επεξεργασία,υπο-βαθµίζοντας το φυσικό περιβάλλον. Από την κατεργασίακάθε τόνου ελιάς προκύπτουν περίπου 1,6 τόνοι υγρά και0,6 τόνοι στερεά απόβλητα. Εποµένως, ένα µέσο ελαιο-τριβείο σε λειτουργία παράγει καθηµερινά απόβλητα καιρυπαντικό φορτίο για το περιβάλλον όσο µια πόλη τριά-ντα χιλιάδων (30.000) κατοίκων.

Σηµαντικά προβλήµατα ρύπανσης µε τα απόβλητα τωνελαιοτριβείων αντιµετωπίζουν, µεταξύ άλλων, τα νησιά µεµονάδες ελαιοπαραγωγής (π.χ. Κέρκυρα, Ζάκυνθος, Λέ-σβος, Κρήτη), ο ποταµός Κλαδέος στην Ηλεία και ο Σπερ-χειός στη Λαµία.

037

™ÙËÓ ∂˘ÚÒË

H ∂˘ÚÒË, ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙË˜, ‰ÂÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÓÂÚÔ‡. ¶·-ÚfiÏ· ·˘Ù¿, ÔÈ Ê˘ÛÈÎ¤˜ ËÁ¤˜ ÓÂÚÔ‡ Î·È ÔÈ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂÈ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·ÈÔÌÔÈfiÌÔÚÊ· Î·Ù·ÓÂÌËÌ¤ÓÂ˜ ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ, ·ÏÏ¿ Ô‡ÙÂ Î·ÈÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Î¿ıÂ ¯ÒÚ·˜. ∏ ‚fiÚÂÈ· Î·È ‰˘ÙÈÎ‹ ∂˘ÚÒË ¯·›ÚÂÈ,ÁÂÓÈÎ¿, ˘„ËÏÒÓ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂˆÓ ÂÓÒ Ô ¡fiÙÔ˜ ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ï›ÁÂ˜‚ÚÔ¯¤˜, ·ÓÙ›ıÂÛË Ë ÔÔ›· ÂÓÙÂ›ÓÂÙ·È ÙÔ Î·ÏÔÎ·›ÚÈ.

∏ Î˘Ú›·Ú¯Ë ËÁ‹ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙË˜ ∂˘ÚÒË˜ Â›Ó·È Ù· ÂÈÊ·ÓÂÈ-·Î¿ ÓÂÚ¿, ÏfiÁˆ ÙË˜ Â‡ÎÔÏË˜ Î·È ¯·ÌËÏÔ‡ ÎfiÛÙÔ˘˜ ¿ÓÙÏËÛË˜, ÚÔ-ÌËıÂ‡ÔÓÙ·˜ ÙÔ 81% ÙÔ˘ Û˘ÓÔÏÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡. ∞˘Ùfi ÙÔ ÓÂÚfi ÙÚÔÊÔ‰ÔÙÂ›,Î˘Ú›ˆ˜, ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Î·È ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜. ∆·˘fiÁÂÈ· ÓÂÚ¿, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË, ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ Î‡ÚÈ· ËÁ‹ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜(·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÂÚ›Ô˘ ÛÙÔ 55% ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡) Î·È ¿Ú‰Â˘ÛË˜.

∏ Û˘ÓÔÏÈÎ‹ ¿ÓÙÏËÛË ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙË˜ ∂˘ÚÒË˜ Â›Ó·È ÂÚ›Ô˘288 km3 ÂÙËÛ›ˆ˜, ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Â› ÛÂ 500 m3 ·Ó¿ Î¿ÙÔÈÎÔ ÂÙË-Û›ˆ˜. ∞fi ·˘Ùfi, ÙÔ 44% ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÓ¤ÚÁÂÈ-·˜, 24% ÁÈ· ÙË ÁÂˆÚÁ›·, 21% ÁÈ· ‡‰ÚÂ˘ÛË Î·È 11% ÁÈ· ‚ÈÔÌË¯·ÓÈ-Î¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜. À¿Ú¯Ô˘Ó, ·ÛÊ·ÏÒ˜, ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜ ‰È·Î˘Ì¿Ó-ÛÂÈ˜ ÛÂ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÌÂÙ·Í‡ ÂÚÈÔ¯ÒÓ. ™ÙË ¡fiÙÈ· ∂˘ÚÒË, ÔÎ‡ÚÈÔ˜ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹˜ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È Ë ÁÂˆÚÁ›·, ÍÂÂÚÓÒÓÙ·˜ ÛÂ ÔÏÏ¤˜ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ÙÔ 80%, ÂÓÒ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈÎ‹, Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜.

∆· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ Ë ∂˘ÚÒË fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ‰È·-ıÂÛÈÌfiÙËÙ· Î·È ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ËÁÒÓ ÙË˜ Â›Ó·È30:

- ∏ ÂÍ¿ÓÙÏËÛË Î·È Ê·ÏÌ‡ÚÈÓÛË ÙˆÓ ÔÁÂ›ˆÓ ‰¿ÙˆÓ. ∞˘Ùfi ·Ô-‰›‰ÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÓÙ·ÙÈÎ‹ Î·È ÌË ÂÏÂÁ¯fiÌÂÓË ÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË ·˘ÙÒÓ.

- 20% fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ∂˘Úˆ·˚Î‹ ŒÓˆÛË·ÂÈÏÂ›Ù·È ÛÔ‚·Ú¿ ·fi Ú‡·ÓÛË.

- √È ¤ÓÙÔÓÂ˜ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂÈ˜ ÛÙÔ ‚ÔÚÚ¿. ∞Ó Î·È ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ÛË-

30. ∂∂∞ (2009), Water resources across Europe _ confronting water scarcityand drought. European Environment Agency: Copenhagen

038

Ì·ÓÙÈÎ‹ ËÁ‹ ÓÂÚÔ‡, Ë Úfi‚ÏÂ„Ë ÙˆÓ ·˘Í‹ÛÂÒÓ ÙÔ˘˜ ÌÔÚÂ›Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÂ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎÒÓ ÏËÌÌ‡Ú·˜.

- ∏ ÌÂÁ¿ÏË ÏËı˘ÛÌÈ·Î‹ ·‡ÍËÛË ÏfiÁˆ ÙÔ˘ÚÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ ÓfiÙÈÔ Ì¤ÚÔ˜ÙË˜ ËÂ›ÚÔ˘. ∞˘Ùfi ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ¤¯ÂÈ ˆ˜ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙËÓ ÂÔ¯È·Î‹·‡ÍËÛË ˙‹ÙËÛË˜ ÛÂ ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ‹‰Ë ˘ÔÊ¤ÚÂÈ ·fi ·ÓÔÌ‚Ú›Â˜.

™ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ

™Â ·ÁÎfiÛÌÈ· ÎÏ›Ì·Î·, ÙÔ 70% ÙÔ˘ Î·Ù·Ó·ÏˆÌ¤ÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ¯ÚËÛÈ-ÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÂ ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜, ÙÔ 20% ÛÂ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜Î·È ÙÔ 10% ÛÙ· ÓÔÈÎÔÎ˘ÚÈ¿. ∆· Î‡ÚÈ· ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÛÂ ·ÁÎfiÛÌÈ· ÎÏ›-Ì·Î· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÓÔ„ÈÛÙÔ‡Ó ˆ˜ ÂÍ‹˜:

ñ ∂ÓÒ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· 70 ¯ÚfiÓÈ· Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ÙË˜ °Ë˜ ¤¯ÂÈ ÙÚÈÏ·ÛÈ·-ÛÙÂ›, Ë Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡ ¤¯ÂÈ ÂÍ·Ï·ÛÈ·ÛÙÂ›.

ñ ªÂÁ¿ÏÂ˜ ‰ËÌÔÁÚ·ÊÈÎ¤˜ ·ÏÏ·Á¤˜, ÌÂ Ì·˙ÈÎ¤˜ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂÈ˜ ÛÂ·ÛÙÈÎ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Î·È ÂÁÎ·Ù¿ÏÂÈ„Ë ÙË˜ ˘·›ıÚÔ˘. ø˜ Û˘Ó¤ÂÈ·,·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ·˘ÍËÌ¤ÓË ›ÂÛË ÛÙÈ˜ ˘‰¿ÙÈÓÂ˜ ËÁ¤˜ Ô˘ ÙÚÔÊÔ-‰ÔÙÔ‡Ó ÔÏÂÈ˜, ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ·Ó·Ó¤ˆÛË ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿-ÙˆÓ ÏfiÁˆ ÙË˜ ÂÎÙÂÙ·Ì¤ÓË˜ ·ÛÙÈÎ‹˜ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ Î·È, ÂÈÏ¤ÔÓ,ÌfiÏ˘ÓÛË ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ·Ô‰ÂÎÙÒÓ.

ñ À„ËÏfiÙÂÚÂ˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ Û›ÙÈÛË˜ Î·È, ÁÂÓÈÎfi-ÙÂÚ·, ÁÈ· ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙÔ˘ ‚ÈÔÙÈÎÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, ÔÈ ÔÔ›Â˜ ·˘Í¿ÓÔ˘ÓÙË ˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÓÂÚfi.

ñ √È ·ÒÏÂÈÂ˜ ÛÂ ÓÂÚfi ÏfiÁˆ ‰È·ÚÚÔÒÓ, ·Ú¿ÓÔÌˆÓ Û˘Ó‰¤ÛÂˆÓÎ·È Û·Ù¿ÏË˜ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡ÂÈ ÛÂ Î¿ÔÈÂ˜ ¯ÒÚÂ˜ ÙÔ 50% ÙÔ˘fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

ñ ∞˘ÍËÌ¤ÓÔ˜ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜ ÌÂÙ·Í‡ ¯ÚËÛÙÒÓ Î·È ¯Ú‹ÛÂˆÓ.

ñ ƒ‡·ÓÛË ·fi ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜, ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜ Î·È ·ÛÙÈÎ¤˜ ËÁ¤˜.

√È ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË ÔÈ ÔÔ›Â˜ ‰¤¯ÔÓÙ·È ÙÈ˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÂ˜ È¤-ÛÂÈ˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ‰È·ıÂÛÈÌfiÙËÙ· ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È Ë ∞Û›· Î·È Ë ∞ÊÚÈ-Î‹. ™Â ·˘Ù¤˜ ÙÈ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, ÛÂ ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ ÙËÓ ∂˘ÚÒË .¯., ÔÈ ¿ÓıÚˆ-ÔÈ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÌfiÓÔ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÌÂ›ˆÛË˜ Î·È Ú‡·ÓÛË˜ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ·ÔıÂÌ¿ÙˆÓ, ·ÏÏ¿ ‰˘ÛÎÔÏ›Â˜, Ê˘ÛÈÎ¤˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔ-

ÌÈÎ¤˜, fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÂ ·ÛÊ·Ï¤˜ ÓÂÚfi Î·È ÛÙËÓ ¤ÏÏÂÈ-„Ë ÙˆÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ ˘ÁÈÂÈÓ‹˜. ªÂÏ¤ÙÂ˜ ÙÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘√ÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ÀÁÂ›·˜ Î·È ÙˆÓ ∏ÓˆÌ¤ÓˆÓ ∂ıÓÒÓ ˘ÔÏÔÁ›˙Ô˘Ó fiÙÈ31,32:

- 1,1 ‰ÈÛÂÎ·ÙÔÌÌ‡ÚÈÔ ¿ÓıÚˆÔÈ (‰ËÏ·‰‹ ¤Ó·˜ ÛÙÔ˘˜ ¤ÍÈ) ‰ÂÓ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË ÛÂ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi.

- 2,5 ‰ÈÛÂÎ·ÙÔÌÌ‡ÚÈ· ‰ÂÓ ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÛÊ·ÏÔ‡˜ ·ÙÔÌÈÎ‹˜˘ÁÈÂÈÓ‹˜.

- 1,6 ÂÎ·ÙÔÌÌ‡ÚÈ· ¿ÓıÚˆÔÈ Âı·›ÓÔ˘Ó Î¿ıÂ ¯ÚfiÓÔ ÏfiÁˆ ¤ÏÏÂÈ-„Ë˜ ÓÂÚÔ‡ Î·È ·ÙÔÌÈÎ‹˜ ˘ÁÈÂÈÓ‹˜. ∆Ô 40% Â›Ó·È ·È‰È¿ ËÏÈÎ›·˜Î¿Ùˆ ÙˆÓ ¤ÓÙÂ ÂÙÒÓ.

- ™¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓÂ˜ ÌÂ ÙÔ ÓÂÚfi ·Ûı¤ÓÂÈÂ˜, Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÚÔ-ÏËÊıÔ‡Ó, Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ 10.000 - 20.000 ·ÓıÚÒˆÓËÌÂÚËÛ›ˆ˜.

- ÀÔÏÔÁ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÙÔ 2025, 3 ‰ÈÛÂÎ·ÙÔÌÌ‡ÚÈ· ¿ÓıÚˆÔÈ ı· ˙Ô˘ÓÛÂ 48 ¯ÒÚÂ˜ ÌÂ Úfi‚ÏËÌ· ÏÂÈ„˘‰Ú›·˜.

∞˘ÙÔ› ÔÈ ·ÚÈıÌÔ› ·ÊÔÚÔ‡Ó, Î˘Ú›ˆ˜, Î·ÙÔ›ÎÔ˘˜ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓˆÓ¯ˆÚÒÓ. ∏ ·ÓÈÛfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ÛÙÔ ·ÁÎfiÛÌÈÔ Â›Â‰Ô ‰ÂÓ ·ÊÔÚ¿ ÌfiÓÔÓ,‹ fi¯È ÙfiÛÔ, ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ‰È·ı¤ÛÈÌˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ, ·ÏÏ¿Î˘Ú›ˆ˜ ÙËÓ ·ÓÈÛfiÙËÙ· ÛÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙÔ˘ ÏÔ‡ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ··-Ú·›ÙËÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ÁÈ· ÙËÓ Â¤Ó‰˘ÛË ÛÂ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ Î·È ˘Ô‰Ô-Ì¤˜ ·ÚÔ¯‹˜ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ∞Í›˙ÂÈ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘ÌÂ ˆ˜ Ë Ì¤ÛËÎ·ıËÌÂÚÈÓ‹ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· fiÛË, Ï‡ÛÈÌÔ Î·È Ì·ÁÂ›ÚÂ-Ì· ·fi ¤Ó·Ó Î¿ÙÔÈÎÔ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓˆÓ ¯ˆÚÒÓ Â›Ó·È ›ÛË ÌÂ 10Ï›ÙÚ·. ∏ ›‰È· Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÁÈ· ¤Ó·Ó ∂˘Úˆ·›Ô Î·È ¤Ó·Ó ∞ÌÂÚÈÎ·ÓfiÔÏ›ÙË Â›Ó·È 200 Î·È 400 Ï›ÙÚ· ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯·33.

039

31. Human Rights Council (2009), Report of the independent expert on theissue of human rights obligations related to access to safe drinking waterand sanitation. United Nations General Assembly

32. Prüss-Üstün, A. Î.¿. (2008), Safer water, better health: costs, benefits andsustainability of interventions to protect and promote health. World HealthOrganization: Geneva

33. http://www.wateraid.org/uk/what_we_do/statistics/default.asp

2∏ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË

‰È·¯Â›ÚÈÛËÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡

042

∏ ∂¡¡√π∞ ∆∏™ §∂∫∞¡∏™ ∞¶√ƒƒ√∏™

∏ Û¯¤ÛË ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ Î·Ù·ÎÚËÌÓÈÛÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙË˜ ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î‹˜·ÔÚÚÔ‹˜ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È ÛÙÔ ÚfiÓÔ Î·È ÛÙÔ ÒÚÔ. ∏ ·ÔÚÚÔ‹ ÂÍ·Ú-Ù¿Ù·È ÙfiÛÔ ·fi ÌÂÙÂˆÚÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜, fiÛÔ Î·È ·fi Ù· ÁÂˆ-ÏÔÁÈÎ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ Î·È ÙÔ ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ ÙË˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓË˜ Â-ÚÈÔ¯‹˜ ¿Óˆ ÛÙËÓ ÔÔ›· Î˘Ï¿ ÙÔ ÓÂÚfi ÙË˜ ‚ÚÔ¯‹˜.

∫¿ıÂ Û‡ÓÔÏÔ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙË˜ÁË˜ (ÔÙ·ÌÒÓ, ¯ÂÈÌ¿ÚÚˆÓ, Î.Ï.) Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂÙ·Í‡ ÙÔ˘˜ ÌÂÎ·ıÔÚÈÛÌ¤ÓÔ ÙÚfiÔ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ ·-ÔÚÚÔ‹˜, Ï¤ÁÂÙ·È ˘‰ÚÔÁÚ·ÊÈÎfi ‰›ÎÙ˘Ô34. ∫¿ıÂ ˘‰ÚÔÁÚ·ÊÈÎfi ‰›-ÎÙ˘Ô ‰È·ı¤ÙÂÈ ÌÈ· ÏÂÎ¿ÓË Û˘ÏÏÔÁ‹˜ Î·È ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡,Ë ÔÔ›·, Û˘Ó‹ıˆ˜, Â›Ó·È ÌÈ· ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Â‰¿ÊÔ˘˜ Ô˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÂ-Ù·È ·fi ˘„ÒÌ·Ù·. ∏ ÏÂÎ¿ÓË ·˘Ù‹ Ï¤ÁÂÙ·È ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ ‹·ÔÛÙÚ¿ÁÁÈÛË˜. √ ÙÚfiÔ˜ Û‡Ó‰ÂÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ Î·ÈÔ Ù‡Ô˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙÔ˘ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÓfiÌˆÓÙË˜ Î›ÓËÛË˜ ÙˆÓ ÚÂ˘ÛÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÁÂˆÏÔÁÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓÙË˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ¿Óˆ ÛÙËÓ ÔÔ›· Î˘ÏÔ‡Ó.

ŸÙ·Ó ·Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙÂ ÛÂ ÔÙ·ÌÔ‡˜, ÌÈÏ¿ÌÂ ÁÈ· ÏÂÎ¿ÓÂ˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ÔÙ·ÌÒÓ. ™ÙËÓ √¶¡ ˆ˜ «§ÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡» ÔÚ›˙ÂÙ·È ËÂ‰·ÊÈÎ‹ ¤ÎÙ·ÛË ·fi ÙËÓ ÔÔ›· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙË˜·ÔÚÚÔ‹˜ Ì¤Ûˆ ‰È·‰Ô¯ÈÎÒÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ, ÔÙ·ÌÒÓ Î·È Èı·ÓÒ˜ÏÈÌÓÒÓ Î·È ·ÚÔ¯ÂÙÂ‡ÂÙ·È ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ‹ ÛÂ Ï›ÌÓË ÌÂ ÂÓÈ·›Ô ÛÙfi-ÌÈÔ ÔÙ·ÌÔ‡, ÂÎ‚ÔÏ¤˜ ‹ ‰¤ÏÙ·35. ªÈ· ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡ÂÚÈÎÏÂ›ÂÈ ÔÏÏ¤˜ ÌÈÎÚfiÙÂÚÂ˜ ˘Ô-ÏÂÎ¿ÓÂ˜36 Î·È ÂÂÎÙÂ›ÓÂÙ·È Ì¤¯ÚÈ

2.1

34. http://glossary.el.eea.europa.eu/

35. ÕÚıÚÔ 2, ·Ú. 13, √‰ËÁ›· 2000/60/∂∫

36. ø˜ ˘Ô-ÏÂÎ¿ÓË ÔÚ›˙ÂÙ·È «Ë Â‰·ÊÈÎ‹ ¤ÎÙ·ÛË ·fi ÙËÓ ÔÔ›· Î˘Ï¿ÓÂ fiÏÂ˜ ÔÈÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¤˜ ·ÔÚÚÔ¤˜ Ì¤Ûˆ ÌÈ·˜ ·ÎÔÏÔ˘ı›·˜/ÛÂÈÚ¿˜/‰È·‰Ô¯‹˜ ÚÂÌ¿ÙˆÓ,ÔÙ·ÌÒÓ Î·È, Èı·ÓÒ˜, ÏÈÌÓÒÓ, ÛÂ ÌÈ· Ï›ÌÓË ‹ ÛÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÂÓfi˜ ÔÙ·-ÌÔ‡» [CEC (2000), Directive of the European Parliament and of the Councilestablishing a framework for Community Action in the field of Water Policy.Council of the European Communities]

Î·È Ù· ·Ú¿ÎÙÈ· ‡‰·Ù·, ‰ËÏ·‰‹ Ù· ı·Ï¿ÛÛÈ· ÓÂÚ¿, ¤ˆ˜ Î·È ¤Ó·Ó·˘ÙÈÎfi Ì›ÏÈ ·fi ÙËÓ ·ÎÙ‹.

∏ √¶¡ ÔÚ›˙ÂÈ ˆ˜ ‚·ÛÈÎ‹ ÌÔÓ¿‰· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ÔÙ·ÌÔ‡ ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡, ‰ËÏ·‰‹ ÙËı·Ï¿ÛÛÈ· Î·È ¯ÂÚÛ·›· ¤ÎÙ·ÛË Ô˘ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÌÈ· ‹ ÂÚÈÛ-ÛfiÙÂÚÂ˜ ÁÂÈÙÔÓÈÎ¤˜ ÏÂÎ¿ÓÂ˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡ Ì·˙› ÌÂ Ù· Û˘Ó·-Ê‹ ˘fiÁÂÈ· Î·È ·Ú¿ÎÙÈ· ‡‰·Ù·37.

™¯ËÌ·ÙÈÎ‹ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÌÈ·˜ ÏÂÎ¿ÓË˜·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡

∏ ÂÍˆÙÂÚÈÎ‹ ÁÚ·ÌÌ‹ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Â› ÛÙ· fiÚÈ· ÙË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜, ÂÓÒ ÔÈ ÏÂ-Ù¤˜ ÁÚ·ÌÌ¤˜ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙË˜ ÛÙ· ÚÂ‡Ì·Ù· ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î‹˜ ·ÔÚ-ÚÔ‹˜ (ÙÔÓ Î‡ÚÈÔ ÔÙ·Ìfi, ·Ú·ÔÙ¿ÌÔ˘˜, Ú˘¿ÎÈ· Î.Ï). ŸÏ· Ù·ÚÂ‡Ì·Ù· ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î‹˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ó Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ‰¤ÏÙ· ÙÔ˘Î˘Ú›ˆ˜ ÔÙ·ÌÔ‡ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·.

043 37. ÕÚıÚÔ 2, ·Ú. 15, 2000/60/∂∫

P˘¿ÎÈ·, ¶·Ú·fiÙ·ÌÔÈ

£¿Ï·ÛÛ·ŸÚÈ· ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜

¶ÔÙ·Ìfi˜

¢¤ÏÙ·

044

√§√∫§∏ƒøª∂¡∏ ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ ∆√À¡∂ƒ√À ™∆√ ∂¶π¶∂¢√ §∂∫∞¡∏™∞¶√ƒƒ√∏™

∏ ¤ÓÓÔÈ· «¢È·¯Â›ÚÈÛË À‰¿ÙÈÓˆÓ ¶fiÚˆÓ» (¢À¶) ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔÛ‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ (Ì¤ÙÚ·, ¤ÚÁ·, Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎ¤˜ ‰È·Ù¿ÍÂÈ˜, Û˘Ì-ÊˆÓ›Â˜ Î.Ï.) Ô˘ ·ÔÛÎÔÔ‡Ó ÛÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ·ÚÔ¯‹˜ ÓÂ-ÚÔ‡ Î·È ÛÙËÓ ˘Â‡ı˘ÓË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ, ÙÒÚ· ·ÏÏ¿Î·È ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ, ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·ÂÈÊfiÚÔ ·Ó¿Ù˘ÍË39. ªÂ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛËÙË˜ ∂˘Úˆ·˚Î‹˜ √¶¡, fiÏ· Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË ÙË˜ ∂.∂. ÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó·ÂÊ·ÚÌfiÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ· ÙË˜ ¯ÒÚ·˜ ÙÔ˘˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ «√ÏÔ-ÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ À‰¿ÙÈÓˆÓ ¶fiÚˆÓ» (√¢À¶) ÛÂ Â›-Â‰Ô ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡. ∏ ÂÈ‰ÔÔÈfi˜ ‰È·ÊÔÚ¿ ÌÂÙ·Í‡ÙË˜ ¢À¶ Î·È ÙË˜ √¢À¶ Â›Ó·È ˆ˜ Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰È·¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ÙfiÛÔ ÙË˙‹ÙËÛË ÓÂÚÔ‡ (¯Ú‹ÛË) fiÛÔ Î·È ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ (·ÚÔ¯‹), ·ÏÏ¿Î·È ÙÔ fiÙÈ Ë ¤ÌÊ·ÛË ÂÎÙÂ›ÓÂÙ·È ¤Ú· ·fi ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÔÛÔ-ÙÈÎÔ‡ ÈÛÔ˙˘Á›Ô˘ ÛÂ ı¤Ì·Ù· ÔÈfiÙËÙ·˜, Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÛÂ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙˆÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ ÁË˜.

∞Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È, ‰ËÏ·‰‹, ˆ˜ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙÔ˘˜˘‰¿ÙÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÂ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ¿ fiÚÈ· Î·È Ô Ìfi-ÓÔ˜ ÙÚfiÔ˜ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÔ‡Ó Â›Ó·È Ó· ıÂˆÚ‹ÛÔ˘ÌÂ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔÙË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜. ∫·›ÚÈÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ù‹˜ ÙË˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË˜ ·ÔÙÂÏÂ› Ë ÎÔÈ-Ó‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ˘‰¿ÙÈÓˆÓ Î·È ¯ÂÚÛ·›ˆÓ fiÚˆÓ, ÏfiÁˆ ÙË˜ ÌÂÙ·Í‡ÙÔ˘˜ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË˜. √È ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÁË˜ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È Î·È ÂÍ·ÚÙÒ-ÓÙ·È ·fi Ù· ˘‰¿ÙÈÓ· ÛÒÌ·Ù·. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, ÔÈ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÁË˜ÂËÚÂ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÔÛfiÙËÙ· Î·È ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ.√ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ Î·È ¯ÂÚ-Û·›ˆÓ fiÚˆÓ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Î·È ‚¤ÏÙÈÛÙË ¯Ú‹ÛË·ÌÊfiÙÂÚˆÓ40.

2.2

39. http://glossary.el.eea.europa.eu/

40. µÏ¤Â Î·È ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 3.2.1

045

41. GWP/TAC (2000), Background Paper No. 4. Integrated Water ResourcesManagement. Global Water Partnership: Stockholm, Sweden

42. European Communities (2003), Common implementation strategy for thewater framework directive (2000/60/EC). Guidance Document No 11 -Planning Processes. Office for Official Publications of the European Com-munities: Luxembourg

∏ √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ À‰¿ÙÈÓˆÓ ¶fiÚˆÓ Â›Ó·È ÌÈ· ‰È·-‰ÈÎ·Û›· Ë ÔÔ›· ÚÔˆıÂ› ÙË Û˘ÁÎÚÔÙËÌ¤ÓË ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ‰È·¯Â›-ÚÈÛË ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ (ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ Î·È ˘ÔÁÂ›ˆÓÓÂÚÒÓ Î·È ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÂÚÛ·›ˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ Û¯ÂÙÈ˙ÔÌ¤ÓˆÓ fiÚˆÓ)‰È·ÛÊ·Ï›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ÌÂÁÈÛÙÔÔ›ËÛË ÙË˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ-Î‹˜ Â˘ËÌÂÚ›·˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ˘ÔÓÔÌÂ‡ÂÈ ÙË ‚ÈˆÛÈÌfiÙËÙ· ˙ˆÙÈÎÒÓÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ41. ∞·Ú·›ÙËÙË ÚÔ¸fiıÂÛË ·ÔÙÂÏÂ› Ë ¤ÓÙ·ÍËÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÔÏÈÙÈÎ‹, Î·-ıÒ˜ Î·È Ë Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙË˜ ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈÎ‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡Î·Ù¿ Î·ÙËÁÔÚ›· ¯Ú‹ÛË˜. √ fiÚÔ˜ «ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË» Â›Ó·È ÔÏ˘Â-›Â‰Ô˜ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÈ˜ ·Ú·Î¿Ùˆ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜42:

∂ÓÔÔ›ËÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ, ÂÚÈÎÏÂ›ÔÓÙ·˜Ù· ÔÈÔÙÈÎ¿ Î·È ÔÛÔÙÈÎ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ.

∂ÓÈ·›· ‰È·¯Â›ÚÈÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ ÛÂ Â›Â‰Ô ÏÂÎ¿-ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ (‰ËÏ·‰‹ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ Î·È ˘ÔÁÂ›ˆÓ ‡‰·ÙˆÓ, ˘‰¿-ÙÈÓˆÓ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ/˘ÁÚÔÙfiˆÓ Î·È ·Ú¿ÎÙÈˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ).

∂ÓÛˆÌ¿ÙˆÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ, ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Î·È ·ÍÈÒÓ ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ¤Ó· ÂÓÈ·›Ô ÔÏÈÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ.

™˘Ó‰˘·ÛÌfi fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ÎÏ¿‰ˆÓ, fiˆ˜ ˘‰ÚÔÏÔ-Á›·˜, ˘‰Ú·˘ÏÈÎ‹˜, ÔÈÎÔÏÔÁ›·˜, ¯ËÌÂ›·˜, ÌË¯·ÓÈÎ‹˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ-ÎÒÓ, ÛÙËÓ ˘ËÚÂÛ›· ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓfiÚˆÓ.

ŒÓÙ·ÍË fiÏˆÓ ÙˆÓ ÓÔÌÔıÂÛÈÒÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙ· ÓÂÚ¿ ÛÂ ¤Ó·ÎÔÈÓfi Î·È Û˘ÓÂÎÙÈÎfi ÓÔÌÔıÂÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ.

046

∂ÓÛˆÌ¿ÙˆÛË ÌÈ·˜ Â˘ÚÂ›·˜ ÁÎ¿Ì·˜ Ì¤ÙÚˆÓ ÛÂ ÌÈ· ÎÔÈÓ‹ ‰È·-¯ÂÈÚÈÛÙÈÎ‹ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÁÈ· ÙËÓ Â›ÙÂ˘ÍË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È·fi ÙËÓ Ô‰ËÁ›·.

ŒÓÙ·ÍË ÙˆÓ ÂÓ‰È·ÊÂÚfiÌÂÓˆÓ ÌÂÚÒÓ Î·È ÙË˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙˆÓ Ô-ÏÈÙÒÓ ÛÙÈ˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ Ï‹„Ë˜ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ.

™˘ÓÙÔÓÈÛÌ¤ÓË ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ÊÔÚ¤ˆÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ Î¿ıÂ ÂÈ¤‰Ô˘,‰ËÏ·‰‹ ÙÔÈÎÔ‡, ÂÚÈÊÂÚÂÈ·ÎÔ‡ Î·È ÂıÓÈÎÔ‡.

™˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ ÌÂÏÒÓ Ô˘ «ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È»‰È·Û˘ÓÔÚÈ·Î¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡.

∏ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙË˜ §ÂÎ¿ÓË˜ ∞ÔÚÚÔ‹˜ ¶ÔÙ·ÌÔ‡ ˆ˜ ‚·ÛÈÎ‹˜ ÌÔÓ¿-‰·˜ ÁÈ· fiÏÂ˜ ÙÈ˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈÂ˜ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Î·È ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÈÎ‹˜ ‰Ú¿ÛË˜Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ ÓÂÚfi, fiˆ˜ ÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ √¶¡, ·ÔÙÂÏÂ›ÌÈ· Î·ÈÓÔÙÔÌ›· ÙË˜ ∂˘Úˆ·˚Î‹˜ ŒÓˆÛË˜. ∞Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È, ‰ËÏ·‰‹,·fi ÙËÓ ∂.∂. ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÙÔ ÓÂÚfi ¤¯ÂÈ Ê˘ÛÈÎ¿ Î·È ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎ¿fiÚÈ· Î·È fi¯È ÌfiÓÔ ÔÏÈÙÈÎ¿ Î·È ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ¿. ∆· Û¯¤‰È· √¢À¶, ÛÂ Â›-Â‰Ô ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜, fi¯È ÌfiÓÔ ‰ÂÓ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÂ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛËÌÂ Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯· Û¯¤‰È· Ô˘ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ÛÂ ÂıÓÈÎfi Â›Â‰Ô ‹,·ÎfiÌË, Î·È ÛÂ ‰È·ÎÚ·ÙÈÎfi Â›Â‰Ô (ÂÓÙfi˜ ∂.∂.), ·ÏÏ¿ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡ÓÛ˘ÌÏËÚˆÌ·ÙÈÎ¿.

047

∏ ¢π∞¢π∫∞™π∞ ∆∏™ √§√∫§∏ƒøª∂¡∏™¢π∞Ã∂πƒπ™∏™

∏ √¶¡ ·ÔÙÂÏÂ› ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎ‹ ¤ÎÊÚ·ÛË ÙË˜ ÚfiıÂÛË˜ ÔÏÔÎÏË-ÚˆÌ¤ÓË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ ÛÂ Â›Â‰Ô ∂.∂. Î·È ÙˆÓ¯ˆÚÒÓ Ô˘ ·˘Ù‹ ÂËÚÂ¿˙ÂÈ. ∏ ‰È·‰ÈÎ·Û›· Ù‹˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÛÂ Â›Â‰Ô ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡ ÂÚÈÏ·Ì‚¿-ÓÂÈ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi, ÙË Û‡ÓÙ·ÍË Î·È ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÈ-ÎÒÓ Û¯Â‰›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

∞Ó Î·È ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÔÚÈÛÙÂ› Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÂ˜ Ô‰ËÁ›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·-ÙÔÔ›ËÛË ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ Ù‹˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜, ÙÔWWF, ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂ ÙËÓ ∂˘Úˆ·˚Î‹ ∂ÈÙÚÔ‹, ¤¯ÂÈ ÚÔÙÂ›ÓÂÈÙ¤ÛÛÂÚ· ‚·ÛÈÎ¿ ÛÙ¿‰È· ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ‰È·-¯Â›ÚÈÛË˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÓfi˜ √‰ËÁÔ‡ Ô˘ ÚÔÙÂ›ÓÂÈ Î·Ï¤˜ Ú·ÎÙÈ-Î¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ √¶¡43.

2.3

43. WWF/EC (2001), Elements of Good Practice in Integrated River Basin Man-agement. A Practical Resource for implementing the EU Water FrameworkDirective. WWF: Brussels, Belgium, ÛÂÏ. 30-50

¶ƒø∆√ µ∏ª∞¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜

(˘‰·ÙÈÎÒÓ ‰È·ÌÂÚÈÛÌ¿ÙˆÓ) Î·È ··Ú·›ÙËÙÂ˜ÔÚÁ·ÓˆÙÈÎ¤˜ ‰È·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂÈ˜

1. ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ˘·Ú¯fiÓÙˆÓ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜

√ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÛÙ· ·Ú¯È-Î¿ ÛÙ¿‰È· ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜. ŸÏÂ˜ ÔÈ Î·ÙËÁÔÚ›Â˜ ˘‰¿ÙˆÓ (ÂÈÊ·ÓÂÈ-·Î¿, ˘fiÁÂÈ·, ÌÂÙ·‚·ÙÈÎ¿ Î·È ·Ú¿ÎÙÈ·) Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó ÛÂÌÈ· ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜.

048

2. ŒÓÙ·ÍË ÌÈÎÚfiÙÂÚˆÓ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÛÂ Â˘Ú‡ÙÂÚÂ˜ÂÚÈÔ¯¤˜ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜

™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙËÓ √¶¡, Î¿ıÂ ˘‰¿ÙÈÓÔ ÛÒÌ· Î·È ÌÈÎÚfiÙÂÚË ÏÂÎ¿ÓË·ÔÚÚÔ‹˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓÙ·¯ıÂ› ÛÂ Ì›· ÌfiÓÔ ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÈÎ‹ ÂÚÈÔ¯‹ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜. ™ÙÈ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ Ô˘ ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¿ ‹ ˘fiÁÂÈ·‡‰·Ù· ÂÌ›ÙÔ˘Ó ÛÂ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ ·fi Ì›· ÏÂÎ¿ÓÂ˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ Ô-Ù·ÌÔ‡, ·˘Ù¿ Ú¤ÂÈ Ó· ˘·¯ıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÏËÛÈ¤ÛÙÂÚË ÂÚÈÔ¯‹ ÏÂ-Î¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ··ÈÙÂ›Ù·È Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜Î·È ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ Ô˘ «ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È» ÔÙ·ÌÔ‡˜ Î·È ¤ÓÙ·ÍËÎ¿ıÂ ÔÙ·ÌÔ‡ ÛÙËÓ ›‰È· ‰ÈÂıÓ‹ ÂÚÈÔ¯‹ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜.

3. ∫·ÙÔ¯‡ÚˆÛË ÙË˜ ··Ú·›ÙËÙË˜ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ‹˜ ÔÚÁ¿Óˆ-ÛË˜ Î·È Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ºÔÚ¤ˆÓ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜

™ÙËÓ ∂˘ÚÒË ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎ¤˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ÛÙË ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙˆÓ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜, ÂÓÒ, ·Ú¿ÏÏËÏ·, Ë √¶¡‰ÂÓ ÔÚ›˙ÂÈ Â·ÎÚÈ‚Ò˜ ÔÈ· ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıË-ıÂ›. ø˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, Î¿ıÂ Î˘‚¤ÚÓËÛË ÌÔÚÂ› Ó· ÂÈÏ¤ÍÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿Ï-ÏËÏË ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÁÈ· Î¿ıÂ ÂÚÈÔ¯‹ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜.™ÙÈ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ÙˆÓ ‰È·Û˘ÓÔÚÈ·ÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ ··ÈÙÂ›Ù·È Û˘ÓÂÚÁ·-Û›· Î·È ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÛÂ ‰ÈÂıÓÈÎfi Â›Â‰Ô.

4. ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÂÙ·›ÚˆÓ

ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ÔÈÔÈ Â›Ó·È ˘Â‡ı˘ÓÔÈ ÁÈ· ÙË Ï‹„Ë ·ÔÊ¿ÛÂˆÓÛ¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ Î·È ¯ÂÚÛ·›ˆÓ ËÁÒÓ ÛÙËÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ Î·È ÔÈÔÈ ÂËÚÂ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ·˘Ù¤˜ ÙÈ˜ ·ÔÊ¿-ÛÂÈ˜. √ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÂÓ‰È·ÊÂÚfiÌÂÓˆÓ ÌÂÚÒÓ ·ÔÙÂÏÂ› ÙÔÚÒÙÔ ‚‹Ì· ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÌÈ·˜ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈÎ‹˜ Î·È Û˘ÌÌÂÙÔ¯È-Î‹˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Î·È Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÂ› ÛÙ··Ú¯ÈÎ¿ ÛÙ¿‰È· ÙË˜ ÂÎfiÓËÛË˜ ÙÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜.

1. ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Î·È ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ¯·Ú·-ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜

∏ √¶¡ ··ÈÙÂ› ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ Î·ÈÛÙË Û¯ÂÙÈÎ‹ ¤ÎıÂÛË Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔÈ¯Â›· fiˆ˜:

ñ ∏ ÙÔÔıÂÛ›· Î·È Ù· fiÚÈ· ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

ñ ∏ Î·Ù¿Ù·Í‹ ÙÔ˘˜ ÛÂ ÌÈ· ·fi ÙÈ˜ ·ÎfiÏÔ˘ıÂ˜ Î·ÙËÁÔÚ›Â˜ ÂÈÊ·ÓÂÈ-·ÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ: ÔÙ·ÌÔ›, Ï›ÌÓÂ˜, ÌÂÙ·‚·ÙÈÎ¿ ‹ ·Ú¿ÎÙÈ· ‡‰·Ù·.

ñ ∆· ÁÂˆÌÔÚÊÔÏÔÁÈÎ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ÙÔ ˘„fiÌÂÙÚÔ, ÁÂˆ-ÁÚ·ÊÈÎfi Ï¿ÙÔ˜, ÁÂˆÁÚ·ÊÈÎfi Ì‹ÎÔ˜, ‚¿ıÔ˜, ÁÂˆÏÔÁ›·, Ì¤ÁÂıÔ˜ Î.Ï.

ñ ∆· ÔÈÔÙÈÎ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙÔ˘˜, ‰ËÏ·‰‹ Ë ÂÎÙ›ÌËÛË ÙË˜ ¯ËÌÈÎ‹˜Î·È ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹˜ ÙÔ˘˜ ÔÈfiÙËÙ·˜. µ¿ÛÂÈ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ,Á›ÓÂÙ·È Ô ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙË˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ.

™˘ÓÔ„›˙ÔÓÙ·˜ ·˘Ù¿ Ù· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù·, Ë Û¯ÂÙÈÎ‹ ¤ÎıÂÛË Î¿ıÂ ÎÚ¿-ÙÔ˘˜-Ì¤ÏÔ˘˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó·Ó ¯¿ÚÙË ÁÈ· Î¿ıÂ ÂÚÈÔ¯‹ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡. ™Â ·˘ÙfiÓ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ¯ÚˆÌ·ÙÈÎ¿ ËÙ·ÍÈÓfiÌËÛË ÙË˜ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ Î¿ıÂ ˘‰·ÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·-ÙÔ˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ¤Ó·Ó ¯ÚˆÌ·ÙÈÎfi ÎÒ‰ÈÎ· ÁÈ· Î¿ıÂ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË.

∫∞∆∏°√ƒπ∂™ √π∫√§√°π∫∏™ ∫∞∆∞™∆∞™∏™ ∫∞π ∞¡∆π™∆√πÃ√πÃƒøª∞∆π∫√π ∫ø¢π∫∂™

049

¢EYTEP√ µ∏ª∞∂ÓÙÔÈÛÌfi˜ Î·È ÎÔÈÓ‹ ·Ô‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi-

ÙÂÚˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ

∆·ÍÈÓfiÌËÛË ÙË˜ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹˜Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÃÚˆÌ·ÙÈÎfi˜ ÎÒ‰ÈÎ·˜

À„ËÏ‹ °·Ï¿˙ÈÔ

∫·Ï‹ ¶Ú¿ÛÈÓÔª¤ÙÚÈ· ∫›ÙÚÈÓÔ

∂ÏÏÈ‹˜ ¶ÔÚÙÔÎ·Ï›

∫·Î‹ ∫fiÎÎÈÓÔ

050

ÕÏÏ· ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· ÛÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙË-ÚÈÛÙÈÎÒÓ ÌÈ·˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó:

- ∏ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÚÔÛÙ·ÙÂ˘Ì¤ÓˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ.

- √ Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ ·Ó·ÊÔÚ¿˜. ∞˘Ù¤˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓÔ‰ËÁ›· ˆ˜ Ù· ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎ¿, Ê˘ÛÈÎ¿, ¯ËÌÈÎ¿ Î·È ‚ÈÔÏÔÁÈÎ¿ ¯·Ú·ÎÙË-ÚÈÛÙÈÎ¿ Î¿ıÂ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, Î¿Ùˆ ·fi Û˘Óı‹ÎÂ˜ Ï‹ÚÔ˘˜·Ô˘Û›·˜ ‹ ÂÏ¿¯ÈÛÙË˜ ·ÚÔ˘Û›·˜ ·ÓıÚˆÔÁÂÓÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ.

2. ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ·ÓıÚˆÔÁÂÓÒÓ È¤ÛÂˆÓ

∞˘Ùfi ÙÔ ‚‹Ì· ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ·ÓıÚˆÔÁÂÓÒÓ È¤ÛÂ-ˆÓ Ô˘ ‰¤¯ÂÙ·È Î¿ıÂ ˘‰¿ÙÈÓÔ ÛÒÌ· Ô˘ ˘¿ÁÂÙ·È ÛÂ ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ (ËÁ¤˜ Ú‡·ÓÛË˜, ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ·fi ÙËÓ ·fi-ÏË„Ë ˘‰¿ÙˆÓ Î·È ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙË ÌÔÚÊÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘ ÛÒÌ·-ÙÔ˜) Î·È ÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ È¤ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· Î·È ÙËÓÔÛfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜.

3. ¢ÈÂÍ·ÁˆÁ‹ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹˜ ·Ó¿Ï˘ÛË˜ ÙˆÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡

∞˘Ùfi ÙÔ ‚‹Ì· ÛÙÔ¯Â‡ÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ Û˘ÓÔÏÈÎÔ‡ ÎfiÛÙÔ˘˜ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÓÂÚÔ‡ (Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓÔ˘, ‰ËÏ·‰‹, ÙÔ˘ Îfi-ÛÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜), ‚¿ÛÂÈ ÙË˜·Ú¯‹˜ «Ô Ú˘·›ÓˆÓ ÏËÚÒÓÂÈ» Î·È ÌÂ ÙË ¯Ú‹ÛË Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ Ì¤-ÙÚˆÓ ÙÈÌÔÏfiÁËÛË˜.

4. ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ ÁÈ· fiÏ· Ù·˘‰¿ÙÈÓ· ÛÒÌ·Ù·

√ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ fiÙÈ «ÂÈ-Ù˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ë Î·Ï‹ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ Î·È ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰¿-ÙˆÓ ÛÂ fiÏË ÙËÓ ∫ÔÈÓfiÙËÙ· Î·È fiÙÈ ·ÔÊÂ‡ÁÂÙ·È Ë ÂÈ‰Â›ÓˆÛË ÙË˜Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÂ ÎÔÈÓÔÙÈÎfi Â›Â‰Ô44».

44. ¶·Ú. 25, 2000/60/∂∫

5. ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚˆÓ ˙ËÙËÌ¿ÙˆÓ ‰È·-¯Â›ÚÈÛË˜

ªÂ ‚¿ÛË Ù· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù· ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ‚ËÌ¿ÙˆÓ, Ú¤ÂÈ Ó·ÂÓÙÔÈÛÙÔ‡Ó Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ˙ËÙ‹Ì·Ù· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓÛˆÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÓÙÔ›ÛÙËÎ·Ó ÛÙË ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡ ˘fiÌÂÏ¤ÙË, Î·ıÒ˜ Î·È Ë ÁÂˆÁÚ·ÊÈÎ‹ Î·È ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎ‹ ÎÏ›Ì·Î· ÛÙËÓÔÔ›· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÔ‡Ó.

6. ∂Í·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÂÙ·›ÚˆÓ 45

∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÂÓ‰È·ÊÂÚfiÌÂÓˆÓ ÌÂÚÒÓ Î·È ÙÔ˘ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ˘ ÎÔÈ-ÓÔ‡ ÛÙË ‰È·ÌfiÚÊˆÛË ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜·ÔÙÂÏÂ› ··Ú·›ÙËÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÁÈ· ÙËÓ ÂÙ˘¯ËÌ¤ÓË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘˜.∏ ÚˆÙ·Ú¯ÈÎ‹ Î·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚË ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈ-ÛË ÙË˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Â›Ó·È Ë Â·ÚÎ‹˜ Î·È Î·Ù¿ÏÏËÏËÏËÚÔÊfiÚËÛ‹ ÙÔ˘˜.

051 45. ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ·Ó·Ï‡ÂÙ·È ‰ÈÂÍÔ‰ÈÎ¿ ÛÙÔ ∫ÂÊ. 7.1

TPITO µ∏ª∞™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ì¤ÙÚˆÓ Î·È ·Ó¿Ù˘ÍËÙˆÓ ™¯Â‰›ˆÓ √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ

§ÂÎ·ÓÒÓ ∞ÔÚÚÔ‹˜

1. ∫·ıÈ¤ÚˆÛË ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ì¤ÙÚˆÓ

∆· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ì¤ÙÚˆÓ ÁÈ· Î¿ıÂ ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ Û˘Ó›ÛÙ·ÓÙ·ÈÛÙ· Ì¤ÙÚ· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ıÂÛÈÛÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ Â›ÙÂ˘ÍË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓÔ˘ ı· ÙÂıÔ‡Ó ·fi ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙË˜ ›‰È·˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ (ÁÈ·ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ √¶¡ ‰ËÏ·‰‹), ¿ÓÙ· Ì¤Û· ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙË˜ ∂˘-Úˆ·˚Î‹˜ Î·È ÂıÓÈÎ‹˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜. ∆· Ì¤ÙÚ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Â›Ó·È ÓÔ-ÌÈÎ¿, ıÂÛÌÈÎ¿, ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ¿ ‹ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ Î·È ‰È·¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÂ ‚·-

052

ÛÈÎ¿ ‹ «Û˘ÌÏËÚˆÌ·ÙÈÎ¿». ∆· ‚·ÛÈÎ¿ Ì¤ÙÚ· ·ÊÔÚÔ‡Ó Ì¤ÙÚ· ÁÈ·ÙË ‚ÈÒÛÈÌË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Î·È ÙË ‰È·Ê‡Ï·ÍË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜Î·È ÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ. ∆· Û˘ÌÏËÚˆÌ·-ÙÈÎ¿ Ì¤ÙÚ· Ù›ıÂÓÙ·È ÛÂ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÂÈÏ¤ÔÓ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ,ÌÂ ÛÎÔfi ÙËÓ ÚfiÛıÂÙË ÚÔÛÙ·Û›· ‹ ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ. ∏ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ √¶¡ ı· Â›Ó·È ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹ ·Ó Ù· ÚÔÁÚ¿Ì-Ì·Ù· Ì¤ÙÚˆÓ Û˘ÓÙÔÓÈÛÙÔ‡Ó ÌÂ ¿ÏÏÂ˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ˘‰¿-ÙÈÓˆÓ Î·È ¯ÂÚÛ·›ˆÓ fiÚˆÓ (.¯. ¯ˆÚÔÙ·ÍÈÎ¿ Û¯¤‰È· ‹ ÚÔÁÚ¿Ì-Ì·Ù· ÚÔÛÙ·Û›·˜ ˘ÁÚÔÙfiˆÓ).

2. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· Î·È ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ™¯Â‰›ˆÓ OÏÔÎÏËÚˆÌ¤-ÓË˜ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ §ÂÎ·ÓÒÓ ∞ÔÚÚÔ‹˜

∏ √¶¡ ··ÈÙÂ› ·fi Î¿ıÂ ÎÚ¿ÙÔ˜-Ì¤ÏÔ˜ ÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË Î·È ‰ËÌÔÛ›-Â˘ÛË ÂÓfi˜ Û¯Â‰›Ô˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡ ÁÈ·Î¿ıÂ ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÂÍ ÔÏÔÎÏ‹ÚÔ˘ ÛÙÔ ¤‰·Êfi˜ ÙÔ˘. ™ÙÈ˜ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ‰È·Û˘ÓÔÚÈ·ÎÒÓ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ Ô˘ ÂÎÙÂ›ÓÔÓÙ·ÈÂÓÙfi˜ ÙË˜ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·˜, Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿Ú-ÙÈÛË ÂÓÈ·›Ô˘ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ Û¯Â‰›Ô˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜. ∂ÈÏ¤ÔÓ, ÛÙÈ˜ ÏÂÎ¿-ÓÂ˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ Ô˘ ÂÎÙÂ›ÓÔÓÙ·È ¤Ú·Ó ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ ÙË˜ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·˜,Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈ‰ÈÒÎÔ˘Ó ÙÔÓ ·Ó·ÁÎ·›Ô Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi ÌÂÙ· ÔÈÎÂ›· ÙÚ›Ù· ÎÚ¿ÙË Î·È Ó· ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· Î·Ù·ÚÙ›ÛÔ˘Ó ÂÓÈ·›ÔÛ¯¤‰ÈÔ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡. ŒÓ· Û¯¤‰ÈÔ ‰È·-¯Â›ÚÈÛË˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÌÂ ÂÚÈÏËÙÈÎfi ÙÚfiÔ Ù· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù·ÙˆÓ ·Ó·Ï‡ÛÂˆÓ Ô˘ ¤ÁÈÓ·Ó ÛÙ· ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ· ¤ˆ˜ ÙÒÚ· ‚‹Ì·Ù·.∆· ÂÚÈÂ¯fiÌÂÓ· ÂÓfi˜ Û¯Â‰›Ô˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ Ô-Ù·ÌÔ‡ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ·Ó·Ï˘ÙÈÎ¿ ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ· VII ÙË˜ √¶¡.

∏ ÛˆÛÙ‹ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË Â›Ó·È ÎÂÓÙÚÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÛÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁË-ÛË ÙË˜ ÚÔfi‰Ô˘ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ √¶¡. °È· ÙËÓ ÂÍ˘ËÚ¤ÙËÛËÂÈ‰ÈÎfiÙÂÚˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ, ÙÔ Û˘ÓÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜¯ˆÚ›˙ÂÙ·È ÛÂ ÙÚ›· ÂÈÌ¤ÚÔ˘˜ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·46:

∆Ô ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ∂ÔÙÈÎ‹˜ ¶·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜ ·ÊÔÚ¿ Ù· ˘‰¿ÙÈÓ·ÛÒÌ·Ù· Ô˘ ‰ÂÓ ÏËÚÔ‡Ó ÙÈ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Î·Ï‹˜ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜, Î·È ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô˘˜: ·) ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfiÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ÌËÓ ÏËÚÔ‡Ó ÙÈ˜ ÚÔ-¸Ôı¤ÛÂÈ˜ ÙË˜ Î·Ï‹˜ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜, ‚) ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfiÎ·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈˆÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ ÏfiÁˆ Ê˘ÛÈÎÒÓÎ·È ·ÓıÚˆÔÁÂÓÒÓ ·ÈÙÈÒÓ.

∆Ô ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ∂È¯ÂÈÚËÛÈ·Î‹˜ ¶·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜, ÌÂ ÛÙfi¯Ô˘˜:·) ÙË ÏÂÙÔÌÂÚ¤ÛÙÂÚË ·ÔÙ‡ˆÛË ÙË˜ ÔÈÔÙÈÎ‹˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ‰ÂÓ ÏËÚÔ‡Ó ÙÈ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜ ÙË˜Î·Ï‹˜ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜, ‚) ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÂÈÙÒ-ÛÂˆÓ Ô˘ ÂÈÊ¤ÚÔ˘Ó Ù· Ì¤ÙÚ· Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙˆÓ¢È·¯ÂÈÚÈÛÙÈÎÒÓ ™¯Â‰›ˆÓ ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ.

∆Ô ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ¢ÈÂÚÂ˘ÓËÙÈÎ‹˜ ¶·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜, Ô˘ ÌÔÚÂ› Ó·ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È Î·Ù¿ ÂÚ›ÙˆÛË (.¯. ¿ÁÓˆÛÙÂ˜ ·ÈÙ›Â˜ ÔÈÔÙÈÎ‹˜ ÂÈ-‚¿Ú˘ÓÛË˜, ÂÚÈÛÙ·ÛÈ·Î‹ Ú‡·ÓÛË ÏfiÁˆ ·Ù˘¯ËÌ¿ÙˆÓ).

053

TETAPT√ µ∏ª∞™‡ÓÙ·ÍË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ

·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜

46. ∞Ó‰ÚÂ·‰¿ÎË˜, ∞. (2008), √‰ËÁ›·-Ï·›ÛÈÔ 2000/60 ÁÈ· ÙË ¢È·¯Â›ÚÈÛË À‰·-Ù›ÓˆÓ ¶fiÚˆÓ. πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ∆ÔÈÎ‹˜ ∞˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛË˜. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ: www.kedke.gr/pdf/odhgia200060EK.doc

054

™À¡∆√¡π™ª√™ ª∂ ∞§§∂™ ¢π∞¢π∫∞™π∂™

ªÂ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Â˘ÎÔÏfiÙÂÚË Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ™¯Â‰›ˆÓ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ ¶ÂÚÈÔ¯‹˜ §ÂÎ¿ÓË˜ ∞ÔÚÚÔ‹˜ ¶ÔÙ·ÌÔ‡ Î·ÈÙËÓ Â›ÙÂ˘ÍË ÙˆÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ ·fi ÙËÓ √¶¡, Ë ‰È·-‰ÈÎ·Û›· Û‡ÓÙ·ÍË˜ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Î¿ıÂ Û¯Â‰›Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó·:

- Á›ÓÂÙ·È ÛÂ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi ÌÂ ¿ÏÏÂ˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ˘‰¿ÙÈ-ÓˆÓ Î·È ¯ÂÚÛ·›ˆÓ fiÚˆÓ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· Î·È ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ ˘fi ÌÂÏ¤ÙË, Î·È

- ÂÓÛˆÌ·ÙˆıÂ› ÛÂ ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÔÌÂ›˜ ÎÔÈÓÔÙÈÎ‹˜, ÂıÓÈÎ‹˜ Î·È ÂÚÈÊÂ-ÚÂÈ·Î‹˜ ÔÏÈÙÈÎ‹˜.

™˘ÓÔ„›˙ÔÓÙ·˜, ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· Ô‡ÌÂ ˆ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÙ˘¯ËÌ¤ÓË ÂÊ·Ú-ÌÔÁ‹ ÂÓfi˜ ™¯Â‰›Ô˘ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ ¶ÂÚÈÔ¯‹˜ §ÂÎ¿ÓË˜ ∞ÔÚÚÔ‹˜ ¶Ô-Ù·ÌÔ‡ Î·È ÙËÓ Â›ÙÂ˘ÍË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ Ô˘ ı¤ÙÂÈ Ë √¶¡, Ú¤ÂÈ Ó·Á›ÓÂÈ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜47:

ñ ªÂÙ·Í‡ ÊÔÚ¤ˆÓ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È ¿ÌÂÛ· ÌÂ ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ˘˜ ˘Â‡ı˘ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÓÔÌ‹ Î·È·Ôı‹ÎÂ˘ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÏËÌÌ˘ÚÒÓ, ÙË ‰È·¯Â›ÚÈ-ÛË ÙˆÓ ˘ÁÚÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ, ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ÚÔÛÙ·ÙÂ˘Ì¤ÓˆÓÂÚÈÔ¯ÒÓ.

ñ ªÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ÊÔÚ¤ˆÓ ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ Î·È¿ÏÏˆÓ ÙÔÌ¤ˆÓ . ÔÈ ÙÂÏÂ˘Ù·›ÔÈ ·ÊÔÚÔ‡Ó ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ Î·È È‰ÈˆÙÈÎÔ‡˜ÊÔÚÂ›˜ ÛÙÔ˘˜ ÙÔÌÂ›˜ ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÁË˜, ÙË˜ ÁÂˆÚÁ›·˜, ÙË˜ ‰·-ÛÔÎÔÌ›·˜, ÙË˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·˜ Î·È ÙˆÓ ÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ.

ñ ∂ÓÈ·›· ‰È·¯Â›ÚÈÛË ˘‰¿ÙÈÓˆÓ Î·È ¯ÂÚÛ·›ˆÓ fiÚˆÓ.

ñ ∂ÓÈ·›· ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ Î·È ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

ñ ∂ÓÈ·›· ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ «ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ» Î·È ·Ú¿ÎÙÈˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

2.4

47. European Communities (2003), fi..

∞¶√ ∆∏ £∂øƒπ∞ ™∆∏¡ ¶ƒ∞°ª∞∆π∫√∆∏∆∞

∏ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ ¤¯ÂÈ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ ‰˘ÛÎÔÏ›Â˜ Î·È Ë Â›-ÙÂ˘ÍË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ Ô˘ ı¤ÙÂÈ ‰ÂÓ ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È Â‡ÎÔÏË. ™Â∂˘Úˆ·˚Îfi Â›Â‰Ô, ÔÈ ‰˘ÛÎÔÏ›Â˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ Û¯ÂÙ›-˙ÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÌÂ48:

ñ ÙÔ ··ÈÙËÙÈÎfi ¯ÚÔÓÔ‰È¿ÁÚ·ÌÌ·.

ñ ÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· ‹ Î·È ·Û¿ÊÂÈ· ÙˆÓ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜, ÔÈÔÔ›Â˜ ··ÈÙÔ‡Ó ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ‰È·Û·Ê‹ÓÈÛË Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÚÔ-ÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ Ó· ÌÂÙ·ÙÚ·Ô‡Ó ·fi ÁÂÓÈÎ¤˜ ·Ú¯¤˜ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÂ˜Î·È ÂÊ·ÚÌfiÛÈÌÂ˜ Ô‰ËÁ›Â˜.

ñ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ˘Ô‰ÔÌ‹˜ ÛÙ· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË.

ñ ÙÔ ·ÓÂ·ÚÎ¤˜ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓÔ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ˘fi‚·ıÚÔ.

∆· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù· ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ ‹Ù·Ó Ë Ì¤¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜ Î·Î‹ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜, ÌÂ ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË Î·ı˘ÛÙÂÚËÌ¤ÓˆÓ Î·ÈÂÏÏÈÒÓ ·Ó·ÊÔÚÒÓ ÛÙËÓ ∂ÈÙÚÔ‹ ·fi Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË. ∞Ó·ÁÓˆ-Ú›˙ÔÓÙ·˜ ·˘Ù¤˜ ÙÈ˜ ‰˘ÛÎÔÏ›Â˜ Î·È ÚÔÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ Ó· ÂÍ·ÛÊ·ÏÈÛÙÂ›ÌÈ· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹ Î·È ÂÓ·ÚÌÔÓÈÛÌ¤ÓË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜·fi fiÏ· Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË, ¤¯ÂÈ ÂÎ‰ÔıÂ› ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ √‰ËÁÒÓ Ô˘ Û˘Ó›-ÛÙ·ÓÙ·È ÛÙË ‰È·ÌfiÚÊˆÛË ÌÈ·˜ ÎÔÈÓ‹˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎ‹˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·Ú-ÌÔÁ‹ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜49.

™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó·, ¤¯ÂÈ ·Ú·ÙËÚËıÂ› ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ Î·-ı˘ÛÙ¤ÚËÛË ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ ÌÂ ‚¿ÛËÙÔ ¯ÚÔÓÔ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÙË˜ ∂˘Úˆ·˚Î‹˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ Î·ı˘ÛÙÂ-Ú‹ÛÂÈ˜ ÔÊÂ›ÏÔÓÙ·È ÛÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛÂ Ë ¯ÒÚ· Ì·˜

055

2.5

48. ∞ÚÙ¤ÌË˜, Ã. (2004), ∏ √‰ËÁ›· ¶Ï·›ÛÈÔ 2000/60/∂∫ ÁÈ· Ù· ¡ÂÚ¿. ¶ÂÚÈÔ‰È-Îfi ∞ÁÚfiÙË˜, ª¿ÚÙÈÔ˜ 2004. ∫˘ÚÈ·Îfi ∆Ì‹Ì· °ÂˆÚÁ›·˜: §Â˘ÎˆÛ›·.

49. ¢È·ı¤ÛÈÌÔÈ ÛÙÔ: http://ec.europa.eu/environment/water/waterframework/facts_figures/guidance_docs_en .htm

056

Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙË˜ ÚÒÙË˜ Ê¿ÛË˜ ÙË˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜,Ù· ÔÔ›· ·ÊÔÚÔ‡Û·Ó50:ñ ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Û˘Ì‚·ÙfiÙËÙ·˜ ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ··ÈÙ‹ÛÂˆÓ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜

ÛÂ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi Â›Â‰Ô Î·È ÙË˜ ˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ ÂıÓÈÎ‹˜ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ‹˜‰ÔÌ‹˜. π‰È·›ÙÂÚ·, Ë ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î‹ ‰ÔÌ‹ ‹Ù·Ó ·‰‡Ó·ÌË, Î·È ¯ˆÚ›˜ÙÈ˜ ·Ó·ÁÎ·›Â˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜ ÁÈ· Ó· ·ÓÙÂÂÍ¤ÏıÂÈ ÛÙÈ˜ ‰È·¯ÂÈÚÈ-ÛÙÈÎ¤˜ Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ¤˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜.

ñ ŒÏÏÂÈ„Ë ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ ·ÍÈfiÈÛÙˆÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ Î·È ÏËÚÔÊÔ-ÚÈÒÓ, È‰È·›ÙÂÚ· fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙ· ÛÙÔÈ¯Â›· ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜.

ñ ŒÏÏÂÈ„Ë ÂÍÂÈ‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ Î·È ˘Ô‰ÔÌÒÓ.ñ ∆Ô ˘„ËÏfi ÎfiÛÙÔ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜.

∆Ô ‚·ÛÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ ‹Ù·Ó Ë Î·ı˘ÛÙÂÚËÌ¤-ÓË Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ‹ ÂÓÛˆÌ¿ÙˆÛË ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ‰›Î·ÈÔ. ø˜Û˘Ó¤ÂÈ·, ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ‰ÂÓ Î·Ù¿ÊÂÚÂ Ó· ·Ú·‰ÒÛÂÈ Î·Ì›··Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∂ÈÙÚÔ‹ Ì¤Û· ÛÙ· ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ· ¯ÚÔÓÈÎ¿ Ï·›ÛÈ·.

∆Ô ÚÒÙÔ ‚‹Ì· ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ ‹Ù·Ó Ë Û˘ÌÌfiÚÊˆÛËÌÂ ÙÔ ÕÚıÚÔ 3 ÙË˜ √¶¡, Ì¤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 2003. ª¤¯ÚÈ ÙfiÙÂ, Ù·ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË ¤ÚÂÂ Ó· ÂÓÛˆÌ·ÙÒÛÔ˘Ó ÙËÓ Ô‰ËÁ›· ÛÙËÓ ÂıÓÈÎ‹ÓÔÌÔıÂÛ›· ÙÔ˘˜, Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙÈ˜ ÂÈÌ¤ÚÔ˘˜ ÏÂÎ¿ÓÂ˜ ·ÔÚ-ÚÔ‹˜ Î·È Ó· Î·ıÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÚÌfi‰ÈÔ˘˜ ºÔÚÂ›˜ ¢È·¯Â›ÚÈÛ‹˜ ÙÔ˘˜.∏ ∂ÏÏ¿‰· ‰ÂÓ ˘¤‚·ÏÂ Î·Ì›· ·Ó·ÊÔÚ¿ Î·È Ë ∂ÈÙÚÔ‹ Î·Ù¤ıÂÛÂÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙË˜ ·ÁˆÁ‹ (˘fiıÂÛË ·ÚÈı. A2005/2033). ∏ ∂ÏÏ¿‰··¿ÓÙËÛÂ ÙÔ 2005 ÌÂ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ˘˜ ÂıÓÈÎÔ‡˜ ¡fiÌÔ˘˜ Î·È ¢È·-Ù¿ÁÌ·Ù· Ô˘ ÂÓÛˆÌ·ÙÒÓÔ˘Ó ÙËÓ √¶¡ ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ‰›Î·ÈÔ51.

50. Hellenic Republic (2004), Country Profile: GREECE. National Reporting tothe Twelfth Session of the Commission on Sustainable Development ofthe United Nations (UN CSD 12). Hellenic Ministry for the Environment,Physical Planning and Public Works Department of International Relationsand EU Affairs: Athens

51. ∞Ó Î·È Ô ‚·ÛÈÎfi˜ ¡fiÌÔ˜ ¤Ú·ÛÂ ÙÔ 2003 (¡. 3199/2003), ‹Ù·Ó ·ÚÎÂÙ¿·Û·Ê‹˜ Î·È ‰ÂÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈ˙Â ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ √¶¡ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜. ∏ ÂÓÛˆ-Ì¿ÙˆÛË ÙË˜ √¶¡ ÛÙÔ ÂıÓÈÎfi ‰›Î·ÈÔ ¤ÁÈÓÂ, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ¿, ÙÔ 2005 ÌÂ ÙËÓ ¤Î‰Ô-ÛË ¤ÓÙÂ ÀÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Î·È ÂÓfi˜ ¶ÚÔÂ‰ÚÈÎÔ‡ ¢È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ Ô˘Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ·Ó ÙÔÓ ·Ú·¿Óˆ ¡fiÌÔ. µÏ¤Â Î·È ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 6.2

∏ ÛÔ‚·ÚfiÙÂÚË Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛË ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎÂ ÛÙÔ ÂfiÌÂÓÔ ÛÙ¿-‰ÈÔ, Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡ÛÂ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ÕÚıÚÔ˘ 5. ∞˘Ùfi ÂÚÈÏ·Ì-‚¿ÓÂÈ ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ ·Ó¿ Î·ÙËÁÔÚ›Â˜Î·È Ù‡Ô˘˜, ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙˆÓÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜, ÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛË ÙˆÓ È¤ÛÂˆÓ Î·È ·Ó¿Ï˘ÛË ÂÈ-ÙÒÛÂˆÓ, ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ, ÙËÓ ·ÍÈÔÏfi-ÁËÛË ÙÔ˘ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ ÌË Â›ÙÂ˘ÍË˜ ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ Î·È ÙËÓÚÔÎ·Ù·ÚÎÙÈÎ‹ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ ·Ó¿Ï˘ÛË. ∫¿ıÂ ÎÚ¿ÙÔ˜-Ì¤ÏÔ˜ ¤ÚÂÂÓ· Î·Ù·ı¤ÛÂÈ Û¯ÂÙÈÎ‹ ¤ÎıÂÛË Ì¤¯ÚÈ ÙÈ˜ 22 ª·ÚÙ›Ô˘ 2005. ∏ ∂È-ÙÚÔ‹ ‰ÂÓ ¤Ï·‚Â Î·Ì›· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ‹ ¤ÎıÂÛË ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È,ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, Î›ÓËÛÂ ÙË ‰È·‰ÈÎ·Û›· Â› ·Ú·‚¿ÛÂÈ (˘fiıÂÛË ·ÚÈı.2005/2317), Ë ÔÔ›· ÂÓ Û˘ÓÂ¯Â›· Ù¤ıËÎÂ ÛÙÔ ·Ú¯Â›Ô ÙÔ 2008, ÌÂÙ¿ÙËÓ ·Ú·Ï·‚‹ Ù‹˜ ¤ÎıÂÛË˜52.

ª¤¯ÚÈ ÙÔ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 2007, Î¿ıÂ ÎÚ¿ÙÔ˜-Ì¤ÏÔ˜ fiÊÂÈÏÂ Ó· ˘Ô‚¿-ÏÂÈ ÌÈ· ·Ó·ÊÔÚ¿ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ¶·Ú·-ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜ ÙË˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ÕÚıÚÔ8 ÙË˜ √¶¡. ∏ ∂ÏÏ¿‰· ‹Ù·Ó ÙÔ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜-Ì¤ÏÔ˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓÂÓËÌ¤ÚˆÛÂ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ Ù· ‰›ÎÙ˘· ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜53. ∆Ô 2007 Ë∂ÈÙÚÔ‹ Î›ÓËÛÂ ÙË ‰È·‰ÈÎ·Û›· ·ÚÈı. 2007/2490 Î·Ù¿ ÙË˜ ∂ÏÏ¿-‰·˜, ÂÂÈ‰‹ ·Ú¤ÏÂÈ„Â Ó· ÙËÓ ÂÓËÌÂÚÒÛÂÈ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ Ù· ‰›ÎÙ˘· ·-Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜, ·ÏÏ¿ ‰‡Ô ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ· ¤Ï·‚Â Ù· Û¯ÂÙÈÎ¿ ÛÙÔÈ-¯Â›· Ù· ÔÔ›· Î·È ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÁÈ· Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÂÈ Î·Ù¿ fiÛÔÓ ÂÈÙ˘Á-¯¿ÓÂÙ·È Û˘ÌÌfiÚÊˆÛË. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘ÌÂ ÙË ÛËÌ·Û›· ·˘Ù‹˜ÙË˜ Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛË˜, Î·ıÒ˜ ¯ˆÚ›˜ Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıË-ÛË˜ ‰ÂÓ ¿Ú¯ÂÈ ·ÍÈfiÈÛÙË ÂÈÎfiÓ· ÙË˜ ÊÈÛÙ¿ÌÂÓË˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜, ‰ÂÓ

057

52. ∏ ∂ÏÏ¿‰· (fiˆ˜ Î·È Ë ¢·Ó›·) ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ‰ÒÛÂÈ ·ÍÈfiÈÛÙ· ÛÙÔÈ¯Â›· ÁÈ· Ù· ÂÈ-Ê·ÓÂÈ·Î¿ ˘‰¿ÙÈÓ· ÛÒÌ·Ù·, ÂÓÒ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ‰ÒÛÂÈ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÁÈ· ÙÔÓ ·ÚÈıÌfiÙˆÓ ÔÙ·ÌÒÓ Î·È ÙˆÓ ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

53. Commission of the European Communities (2009), Report from the Com-mission to the European Parliament and the Council in accordance witharticle 18.3 of the Water Framework Directive 2000/60/EC on programmesfor monitoring of water status. Commission of the European Communi-ties: Brussels

058

˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ ·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ Î·È, Û˘ÓÂÒ˜,Ù· fiÔÈ· ™¯¤‰È· ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ Î·ı›ÛÙ·ÓÙ·È ÎÂÓ¿ ÂÚÈÂ¯ÔÌ¤ÓÔ˘.

ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ‰È·‰ÈÎ·Û›· ÙË˜ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË˜, ÔÈ ÚÔ-‰È·ÁÚ·Ê¤˜ ÙË˜ ÔÚ›ÛÙËÎ·Ó54 ÌÂ Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛË ÙÚÈÒÓ ÚfiÓˆÓ ·fi ÙËÓÚÔ‚ÏÂfiÌÂÓË ËÌÂÚÔÌËÓ›·55. ∫·ı˘ÛÙ¤ÚËÛÂ, Â›ÛË˜, Ë Û‡ÛÙ·ÛËÙˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ ˘Â‡ı˘ÓˆÓ ÁÈ· ÙË ‰ËÌfiÛÈ· ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË, Ë ÔÔ›·¤ÊÂÚÂ ·Ó¿ÏÔÁÂ˜ Î·ı˘ÛÙÂÚ‹ÛÂÈ˜ Î·È ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙË˜›‰È·˜ ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜. ∂ÈÏ¤ÔÓ, fiˆ˜ ÚÔ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ, Ë ˘Ô‚Ô-Ï‹ ÙˆÓ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓˆÓ ÂÎı¤ÛÂˆÓ ÚÔ˜ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË ¤ÁÈÓÂ Î·ı˘-ÛÙÂÚËÌ¤Ó· Î·È ÌÂ ÂÚÈÂ¯fiÌÂÓÔ ·ÓÂ·ÚÎÔ‡˜ Û·Ê‹ÓÂÈ·˜ Î·È ÏË-ÚfiÙËÙ·˜, ‰‡Ô ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÁÈ· ÙËÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜Â‡ÎÔÏË˜ Î·Ù·ÓfiËÛË˜ ÙˆÓ ÂÚÈÂ¯ÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ·fi ÙÔ ÎÔÈÓfi.

∂ÈÏ¤ÔÓ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È ·ÎfiÌ· Î·È ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÚÔ-¯‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ‰È·Û˘ÓÔÚÈ·ÎÒÓÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ Î·È, ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó·, ÌÂÙ·Í‡ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰·˜Î·È ÙË˜ µÔ˘ÏÁ·Ú›·˜56.

54. ™ÙÔ ÕÚıÚÔ 15 ÙÔ˘ ¶.¢. 51/2007 (º∂∫ ∞ã 54/2007), ÂÚ› ¢È·‰ÈÎ·Û›·˜ ‰Ë-ÌÔÛÈÔÔ›ËÛË˜ ÙˆÓ ™¯Â‰›ˆÓ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜

55. WWF ∂ÏÏ¿˜ (2008), ¢ÂÛÌÂ‡ÛÂÈ˜ ¯ˆÚ›˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹: H ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÓÔ-ÌÔıÂÛ›· ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. WWF ∂ÏÏ¿˜: ∞ı‹Ó·

56. Commission of the European Communities (2007), Communication fromthe Commission to the European Parliament and the Council. 'TowardsSustainable Water Management in the European Union' First stage in theimplementation of the Water Framework Directive 2000/60/EC. Commis-sion of the European Communities: Brussels, ÛÂÏ. 20

059

57. ∆Ô ‰È·Û˘ÓÔÚÈ·Îfi ¶¿ÚÎÔ ¶ÚÂÛÒÓ È‰Ú‡ıËÎÂ ÙÔ ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 2000 ÌÂÎÔÈÓ‹ ¢È·Î‹Ú˘ÍË ÙˆÓ ¶Úˆı˘Ô˘ÚÁÒÓ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÙË˜ ∞Ï‚·Ó›·˜ Î·È ÙË˜°¢ª, ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙÔ˘ ÂÈ-¤‰Ô˘ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙË˜ ¶Ú¤Û·˜.

ΤΟ ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ ΤΩΝ ΠΡΕΣΠΩΝ

Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση της διασυνοριακής λεκά-νης των Πρεσπών, η οποία µοιράζεται µεταξύ Ελλάδας,Αλβανίας και πΓ∆Μ. Στο πλαίσιο της διακρατικής συνερ-γασίας για την προστασία και αειφόρο ανάπτυξη τηςπεριοχής, που ξεκίνησε το 2000 µε την πρωθυπουργικήδιακήρυξη της Πρέσπας ως ∆ιασυνοριακής Προστατευ-όµενης Περιοχής57, προωθείται η συνεργασία των τριώνχωρών για την ολοκληρωµένη διαχείριση των υδάτων καιτην ανάπτυξη ενός κοινού σχεδίου διαχείρισης λεκάνηςαπορροής. Η δεσµευτική Συµφωνία για το Πάρκο Πρε-σπών που υπέγραψαν τον Φεβρουάριο του 2010 οι Υπουρ-γοί Περιβάλλοντος των τριών κρατών και η ΕυρωπαϊκήΕπιτροπή, προβλέπει τη διαχείριση των υδάτων στη βάσητης σχετικής Ευρωπαϊκής νοµοθεσίας και τη σύσταση τρι-µερούς οµάδας εργασίας για την υλοποίηση του στόχου.

060

∏ ∂ÏÏ¿‰·, ÌÂÙ¿ ÙËÓ πÙ·Ï›·, Â›Ó·È ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜-Ì¤ÏÔ˜ ÌÂ ÙÔÓ ¯ÂÈÚfiÙÂ-ÚÔ Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ‹ ·fi‰ÔÛË˜ ÛÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË ÙˆÓ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓˆÓ ÂÎı¤-ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÈÙÚÔ‹. √È ·Ú¿ÌÂÙÚÔÈ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÙÔ Û˘ÓÙÂ-ÏÂÛÙ‹ ·fi‰ÔÛË˜ Â›Ó·È, Î˘Ú›ˆ˜, Ë ËÌÂÚÔÌËÓ›· ·Ú¿‰ÔÛË˜ ÙˆÓ·Ó·ÊÔÚÒÓ (Â¿Ó ¤ÁÈÓÂ ÛÙ· ÚÔ‚ÏÂfiÌÂÓ· ¯ÚÔÓÈÎ¿ Ï·›ÛÈ· ‹ ÌÂÎ·ı˘ÛÙÂÚ‹ÛÂÈ˜) Î·È Ë Û·Ê‹ÓÂÈ· Î·È ·ÚÙÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÚÈÂ¯ÔÌ¤ÓˆÓ,¯ˆÚ›˜ fiÌˆ˜ Ó· ÂÏ¤Á¯ÂÙ·È Ë ÔÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜.

ªÔÚÔ‡ÌÂ Ó· Û˘ÌÂÚ¿ÓÔ˘ÌÂ ˆ˜ ·fi Ù· ·Ú·¿Óˆ ·ÔÙÂÏ¤-ÛÌ·Ù· Á›ÓÂÙ·È ÂÌÊ·Ó‹˜ Ë ¯·ÌËÏ‹ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· Ô˘ ‰›ÓÂÙ·È Ì¤¯ÚÈÛ‹ÌÂÚ· ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘ Î·È Ë ·‰Ú¿-ÓÂÈ· ÙË˜ ÂÏÏËÓÈÎ‹˜ ‰ÈÔ›ÎËÛË˜ ÛÙË ıÂÛÌÔı¤ÙËÛË Î·È ÛÙËÓ ¤ÁÎ·ÈÚËÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÚÔ‚Ï¤„ÂˆÓ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.

°∂¡π∫√™ ¢∂π∫∆∏™ ∞¡∞ ∫ƒ∞∆√™-ª∂§√™ √™√¡ ∞º√ƒ∞ ™∆π™∂¶π¢√™∂π™ ™∆√¡ ∆√ª∂∞ ∆∏™ À¶√µ√§∏™ ∂∫£∂™∂ø¡

(Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÈ˜ ÂÎı¤ÛÂÈ˜ Ô˘ ˘¤‚·Ï·Ó Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË58)

58. Commission of the European Communities (2007), fi..

IE AT PT UK NL DE LU SE BE DK FR FI ES EL IT CZ CY LT HU SK SI EE LV PL MT RO BG

3¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡

ÛÙÔ ·ÛÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ

062

ˆÚ›˜ Â·ÚÎ¤˜ ÓÂÚfi, Ë ˙ˆ‹ ÛÂ ÌÈ· fiÏË ı·‹Ù·Ó ·‚›ˆÙË. ∏ ·ÚÔ¯‹ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ Â·ÚÎ‹ Ô-ÛfiÙËÙ· Î·È Î·Ù¿ÏÏËÏË ÔÈfiÙËÙ· Â›Ó·È ··Ú·›-

ÙËÙË Û˘Óı‹ÎË ÁÈ· ÙË ‰ËÌfiÛÈ· ˘ÁÂ›·, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· Ï‹-ıÔ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ (ÙÔ˘ÚÈÛÌfi, ‚ÈÔÌË¯·-Ó›·, ‚ÈÔÙÂ¯Ó›· Î.Ï.).

∆Ô ˘‰¿ÙÈÓÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÎÔÌÌ¿ÙÈ ÙÔ˘ ·ÛÙÈÎÔ‡ ÙÔ›Ô˘,ÂÓÒ Ë ·ÚÔ¯‹ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË Î·È ÁÈ· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙË˜Ê‡ÛË˜ ÛÙËÓ fiÏË (·ÛÙÈÎfi Ú¿ÛÈÓÔ, ·ÛÙÈÎ¿ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙ‹Ì·Ù·). ∆ÔÓÂÚfi, fiÌˆ˜, ÌÔÚÂ› Ó· Â›Ó·È Î·È Úfi‚ÏËÌ·. πÛ¯˘Ú¤˜ ‚ÚÔ¯ÔÙÒÛÂÈ˜,ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÌÂ ¤Ó· ÂÏÏÈ¤˜ ‰›ÎÙ˘Ô ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ÌÔÚÔ‡ÓÓ· ÚÔÎ·Ï¤ÛÔ˘Ó ÏËÌÌ‡ÚÂ˜ Î·È ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¤˜ Î·È ·Ó-ıÚÒÈÓÂ˜ ˙ËÌÈ¤˜ Î·È Ó· ‰È·Îfi„Ô˘Ó ÙËÓ ÔÌ·Ï‹ ˙ˆ‹ ÛÂ ÌÈ· fiÏË.

X

063

√π Ãƒ∏™∂π™ ∆√À ¡∂ƒ√À ™∆√ ∞™∆π∫√¶∂ƒπµ∞§§√¡

ªÈ· fiÏË ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÙÔÓ Ê˘ÛÈÎfi Î‡ÎÏÔ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, fiˆ˜ ·˘Ùfi˜ÂÚÈÁÚ¿ÊËÎÂ ÛÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 1. ∆· ÙÂ¯ÓËÙ¿ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ‡‰ÚÂ˘ÛË˜, ·Ô-¯¤ÙÂ˘ÛË˜ Î·È Û˘ÏÏÔÁ‹˜ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ó¤Â˜ ÚÔ¤˜Î·È ‰Èfi‰Ô˘˜ ÁÈ· ÙÔ ÓÂÚfi. ∏ ÙÛÈÌÂÓÙÔÔ›ËÛË Î·È Ë ·ÛÊ¿ÏÙˆÛË ÙˆÓ ·ÓÔÈ-ÎÙÒÓ ¯ÒÚˆÓ ÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó ÙË ‰È‹ıËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÚÔ˜ ÙÔÓ ˘‰ÚÔÊfi-ÚÔ ÔÚ›˙ÔÓÙ· Î·È ·˘Í¿ÓÔ˘Ó Î·È ÂÈÙ·¯‡ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î‹ ÚÔ‹.

√ Î‡ÎÏÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ÌÈ· fiÏË ÍÂÎÈÓ¿ ÌÂ ÙË ‚ÚÔ¯fiÙˆÛË ÛÙËÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ ÂÓÙfi˜ ÙË˜ ÔÔ›·˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ë fiÏË59 ‹ Î·È ÛÙËÏÂÎ¿ÓË ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ÌÈ· fiÏË ·ÓÙÏÂ› ÙÔ ÓÂÚfi ÙË˜.∏ ‚ÚÔ¯‹ Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ ÛÙÔÓ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ ÔÚ›˙ÔÓÙ· ‹ Ú¤ÂÈ ÂÓ Ì¤Ûˆ ÚÂÌ¿-ÙˆÓ ÛÂ ÔÙ¿ÌÈ· Î·È Ï›ÌÓÂ˜ ·fi fiÔ˘ ·Ê·ÈÚÂ›Ù·È ÁÈ· Ó· ·ÔıËÎÂ˘-ÙÂ› ÛÂ ˘‰·ÙÔ‰ÂÍ·ÌÂÓ¤˜ ÚÔ˜ ˘‰ÚÔ‰fiÙËÛË ÙË˜ fiÏË˜. ¶ÚÈÓ ÊÙ¿ÛÂÈÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô, ÙÔ ÓÂÚfi ÂÚÓ¿ÂÈ ·fi ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÒÛÙÂ Ë ÔÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘Ó· ÏËÚÔ› Ù· ÂÏ¿¯ÈÛÙ· fiÚÈ· ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜ ÁÈ· fiÛË. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·,‰È·Ó¤ÌÂÙ·È ÛÙËÓ fiÏË ÂÓ Ì¤Ûˆ ÂÓfi˜ Ï·‚˘ÚÈÓıÒ‰Ô˘˜ ˘fiÁÂÈÔ˘ ‰È-ÎÙ‡Ô˘, ÚÈÓ ÊÙ¿ÛÂÈ ÛÙË ‚Ú‡ÛË Ì·˜. ∆Ô ˘fiÁÂÈÔ ‰›ÎÙ˘Ô ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜,ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Â›Ó·È ¿Óˆ ·fi 7.000 ¯ÈÏÈfiÌÂÙÚ·. ∂ÈÏ¤ÔÓ,ÌÂÁ¿Ï· Î·Ó¿ÏÈ· (˘‰Ú·ÁˆÁÂ›·), Û˘ÓÔÏÈÎÔ‡ Ì‹ÎÔ˘˜ ÂÚ›Ô˘ 300¯ÈÏÈoÌ¤ÙÚˆÓ, Ê¤ÚÓÔ˘Ó ÓÂÚfi ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ·fi ÙËÓ ∞ÈÙˆÏÔ·Î·ÚÓ·-Ó›· (ªfiÚÓÔ˜, ∂‡ËÓÔ˜) Î·È ÙË µÔÈˆÙ›· (ÀÏ›ÎË).

ªÂÙ¿ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘, ÙÔ ÓÂÚfi Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ, Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎÔ‡‰ÈÎÙ‡Ô˘, ÛÙÈ˜ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ Î·ı·ÚÈÛÌÔ‡, fiÔ˘ ˘Ô‚¿ÏÏÂÙ·È ÛÂÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÚÈÓ Î·Ù·Ï‹ÍÂÈ ÛÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ· ‹ ÛÂ Ú¤Ì·Ù· Î·È ÔÙ¿-ÌÈ·. ∏ ‚ÚÔ¯fiÙˆÛË ÛÂ Ì›· fiÏË, ÂÊfiÛÔÓ ‰ÂÓ ‰ÈËı›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ¤‰·-ÊÔ˜ ‹ ‰ÂÓ Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ ÛÂ ·ÛÙÈÎÔ‡˜ ·Ô‰¤ÎÙÂ˜ (˘‰·ÙÔÚ¤Ì·Ù·), Û˘Ï-Ï¤ÁÂÙ·È ·fi ÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ÙÔ ÔÔ›Ô ÛÂ ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜

3.1

59. ∏ ·ÛÙÈÎ‹ ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ Â›Ó·È Ë ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎ‹ ÏÂÎ¿ÓË ÌÈ·˜ ·ÛÙÈÎ‹˜ Â-ÚÈÔ¯‹˜. ∞ÔÙÂÏÂ› ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎ‹ ÌÔÓ¿‰· (‰ËÏ·‰‹ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·) ÛÙËÓ ÔÔ›·ÌÔÚÂ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÂ› Ë ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ·ÛÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡.

064

fiÏÂÈ˜ Â›Ó·È ÎÔÈÓfi ÌÂ ÙÔ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎfi Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ Â›ÙÂ ÛÙÔÓ ‚ÈÔ-ÏÔÁÈÎfi Î·ı·ÚÈÛÌfi Â›ÙÂ ·Â˘ıÂ›·˜ ÛÙÔÓ ÙÂÏÈÎfi ·Ô‰¤ÎÙË, ı¿Ï·Û-Û· ‹ ÔÙ·Ìfi. ∏ Ê‡ÛË ·ÔÙÂÏÂ›, ·ÚfiÏ· ·˘Ù¿, ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÎÔÌÌ¿ÙÈÙÔ˘ Î‡ÎÏÔ˘ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ Ì›· fiÏË. ∆Ô ‰›ÎÙ˘Ô ÙˆÓ ÚÂÌ¿ÙˆÓ, ÔÙ·-ÌÒÓ, ı·Ï·ÛÛfiÓÂÚÔ˘, ˘ÁÚÔÙfiˆÓ, ÂÎ‚ÔÏÒÓ ÔÙ·ÌÔ‡ Î·È ˘ÔÁÂ›-ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÚÔÛÊ¤ÚÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜ (Î·ı·ÚÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡, ·Ú·ÎÚ¿ÙËÛË˜ ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Î·È ÌÂ›ˆÛË˜ ÙÔ˘ ÎÈÓ-‰‡ÓÔ˘ ÏËÌÌ‡Ú·˜). ™Â fiÏÂÈ˜ fiˆ˜ Ë ∞ı‹Ó·, ÙÂ¯ÓËÙ¿ Ì¤Û·, .¯.Î·ı·ÚÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ·ÓÙÈÎ·ıÈÛÙÔ‡Ó ÙÈ˜ Ê˘ÛÈÎ¤˜ ·˘Ù¤˜ ˘ËÚÂ-Û›Â˜, ·ÏÏ¿ ÌÂ ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ ÂÈ‚¿Ú˘ÓÛË.

√ ·ÛÙÈÎfi˜ Î‡ÎÏÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ 60

√È ‚·ÛÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ ·ÛÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ‹˜:

ñ √ÈÎÈ·Î¤˜ (fiÛÈÌÂ˜ Î·È ÌË).ñ ∂ÌÔÚÈÎ¤˜ (ÂÌÔÚÈÎ¿ Ì·Á·˙È¿, ‚ÈÔÙÂ¯Ó›Â˜, ˘ËÚÂÛ›Â˜).ñ ¢ËÌfiÛÈÂ˜ (‰ËÌfiÛÈ· ÎÙ›ÚÈ· Î·È ˘ËÚÂÛ›Â˜, ¿Ú‰Â˘ÛË ‰ËÌÔÙÈÎÒÓ

¿ÚÎˆÓ Î·È ¯ÒÚˆÓ Ú·Û›ÓÔ˘).

60. UNEP/MAP (2007), Integrated Coastal Urban Water System Planning incoastal areas of the Mediterranean. Priority Actions Programme RegionalActivity Centre: Split

√§√∫§∏ƒøª∂¡√™ ™Ã∂¢π∞™ª√™

™˘Ó‹ıˆ˜, Ë ‰È·¯Â›ÚÈÛË Î·È Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÂ ÌÈ· fiÏË·ÔÙÂÏÂ› Â˘ı‡ÓË ÙË˜ ˘ËÚÂÛ›·˜ ‹ ÂÙ·ÈÚÂ›·˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È ·Ô¯¤-ÙÂ˘ÛË˜. ∫·Ù¿ Î·ÓfiÓ·, Ë Â˘ı‡ÓË ÁÈ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ‰¿-ÙˆÓ Î·È ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ·fi ÙÈ˜ ÏËÌÌ‡ÚÂ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Â˘ı‡ÓË ÙË˜ÂÙ·ÈÚÂ›·˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜, ·ÏÏ¿ ·Ó‹ÎÂÈ ÛÂ ¿ÏÏÔ˘˜ ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈ-ÛÌÔ‡˜. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ë ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂˆÓ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜Â›Ó·È ‰ËÌÔÙÈÎ¤˜, ·Ó Î·È ÔÈ ÂÙ·ÈÚÂ›Â˜ ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜ (∂À¢∞¶) Î·È ÙË˜ £ÂÛ-Û·ÏÔÓ›ÎË˜ (¢∂À∞£) Â›Ó·È ÌÂÚÈÎÒ˜ ÂÙ·ÈÚÂ›Â˜ È‰ÈˆÙÈÎÔ‡ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘,ÛÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ÙÔ ∂ÏÏËÓÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Î‡ÚÈÔ˜ Ì¤ÙÔ¯Ô˜. ∆ÔÀ¶∂∫∞ Î·È ÔÈ ÂÎ¿ÛÙÔÙÂ ÙÔÈÎ¤˜ ¢ËÌÔÙÈÎ¤˜ ∂È¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ⁄‰ÚÂ˘ÛË˜Î·È ∞Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÁÈ· Ù· ·ÓÙÈÏËÌÌ˘ÚÈÎ¿ ¤ÚÁ·.

¶·Ú·‰ÔÛÈ·Î¿, Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÌÈ·fiÏË ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÌfi ÙÔ˘ ÈÛÔ˙˘Á›Ô˘ ‰È·ıÂÛÈÌfi-ÙËÙ·˜ ÛÂ Û¯¤ÛË ÌÂ ÙË ÌÂÏÏÔÓÙÈÎ‹ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË. ŸÙ·Ó Ë Î·Ù·Ó¿Ïˆ-ÛË ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÈ ‹ ÍÂÂÚÓ¿ ÙÔ ‰È·ı¤ÛÈÌÔ ÓÂÚfi ÛÙÔ˘˜ Ù·ÌÈÂ˘Ù‹ÚÂ˜,ÙfiÙÂ ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ Ë ·Ó·˙‹ÙËÛË Ó¤ˆÓ ËÁÒÓ ÓÂÚÔ‡ Î·È Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜¤ÚÁˆÓ ·‡ÍËÛË˜ ÙË˜ ·ÚÔ¯‹˜. ∆Ô ÌÔÓÙ¤ÏÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È ·Úˆ¯ËÌ¤ÓÔÏfiÁˆ ÙÔ˘ ˘„ËÏÔ‡ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÔ‡, ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡ÎfiÛÙÔ˘˜ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ¤ÚÁˆÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ·Ù› ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ï¤ÔÓ ÂÏ¿¯È-ÛÙÔÈ ˘‰·ÙÈÎÔ› fiÚÔÈ Ô˘ ‰ÂÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î·È ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÌÔ-ÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ·fi ÌÈ· fiÏË ¯ˆÚ›˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂÈ˜ (ÁÈ··Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙË ÏÂÈ„˘‰Ú›· ÙÔ˘ 1993 ÔÈ ·ÁÚfiÙÂ˜ ÛÙË µÔÈˆÙ›· ·ÓÙ¤-‰Ú·Û·Ó ¤ÓÙÔÓ· ÛÙÔ ¿ÓÔÈÁÌ· ÁÂˆÙÚ‹ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ∞ı‹Ó·).

™ÙË ‰ÈÂıÓ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Î·È Ú·ÎÙÈÎ‹ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙÚÔÊ‹ ÚÔ˜¤Ó· ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ fiÏË61,ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÂ ÌÂÁ¿Ï· ÙÂ¯ÓÈÎ¿ ¤ÚÁ·, ·ÏÏ¿ ÛÂ ÛÙÔ¯Â˘-Ì¤ÓÂ˜, ÌÈÎÚ‹˜ ÎÏ›Ì·Î·˜ Î·È ‹È·˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÂÂÌ‚¿ÛÂÈ˜, Î·ıÒ˜Î·È ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÂÚÁ·ÏÂ›ˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹˜ ÔÏÈÙÈÎ‹˜ÚÔ˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌfi ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜. ∏ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È:

065 61. UNEP/MAP (2007), fi..

3.2

066

- ÛÙÔ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙË˜ ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÌÂ ÙË ‰È·¯Â›ÚÈ-ÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ (˙‹ÙËÛË˜) ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

- ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ‡‰·ÙÔ˜ ÛÂ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi ÌÂ ÙË ‰È·¯Â›-ÚÈÛË ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Û˘ÏÏÔÁ‹˜ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Î·È ÙËÓ ·Ô-¯¤ÙÂ˘ÛË Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›·.

- ÛÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ fiÏË ÂÓÙfi˜ ÙË˜ Û˘-ÓÔÏÈÎ‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ ÙË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚ-ÚÔ‹˜ ÛÙËÓ ÔÔ›· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È.

- ÛÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓÙÔ˘˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙË˜ ·ÓÙÈÏËÌÌ˘ÚÈÎ‹˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜.

- ÛÙÔ ¯ˆÚÔÙ·ÍÈÎfi Û¯Â‰È·ÛÌfi ÌÂ ÁÓÒÌÔÓ· ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙË˜ ‰È·-¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

- ÛÙÔ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È Î·Ù·Ó¿-ÏˆÛË˜ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÎÔÈÓ‹˜ ˆÊ¤ÏÂÈ·˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó˘fiÁÂÈ· ‰›ÎÙ˘·.

™À¡¢À∞™ª∂¡√™ ™Ã∂¢π∞™ª√™ ∆∏™ ¶∞ƒ√Ã∏™∫∞π ∆∏™ ∑∏∆∏™∏™ ∆√À ¡∂ƒ√À

√È ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· Û¯Â‰È¿˙Ô˘Ó ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ‚¿ÛÂÈ ÌÈ·˜ ÚÔÛÂÎÙÈÎ‹˜ ÌÂÏ¤ÙË˜ ÙË˜ ‰È·ı¤ÛÈÌË˜ ·ÚÔ-¯‹˜ Î·È ÙË˜ ‰È·Î‡Ì·ÓÛ‹˜ ÙË˜ ÌÂÙ·Í‡ ÍËÚÒÓ Î·È ˘ÁÚÒÓ ÂÙÒÓ (Ï·Ì-‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë Èı·Ó¤˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ·fi ÙËÓ ÎÏÈÌ·ÙÈÎ‹ ·ÏÏ·Á‹),Î·ıÒ˜ Î·È Úfi‚ÏÂ„Ë˜ ÙË˜ ˙‹ÙËÛË˜ (Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜). ∏ Úfi‚ÏÂ-„Ë ·˘Ù‹ ÔÊÂ›ÏÂÈ Ó· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÂ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎ‹ ·Ó¿Ï˘ÛË ‰ËÌÔ-ÁÚ·ÊÈÎÒÓ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ-ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ, ÂÈ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÌÂÙË ¯Ú‹ÛË ÂÍÂÈ‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ, Î·È fi¯È ÛÂ ·Ï¤˜ ÁÚ·ÌÌÈÎ¤˜ÚÔ‚Ï¤„ÂÈ˜ ·‡ÍËÛË˜ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Î·È ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜, ‹¯ÔÓ‰ÚÈÎ¤˜ ˘Ôı¤ÛÂÈ˜. ∂ÈÏ¤ÔÓ, Ô ÛˆÛÙfi˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ··ÈÙÂ›ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ÎfiÛÙÔ˘˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ, fi¯È ÌfiÓÔÓ·‡ÍËÛË˜ ÙË˜ ÚÔÛÊÔÚ¿˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂ›ˆÛË˜ ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜.∂ÎÙfi˜ ÙÔ˘ ¯ÚËÌ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÙÔ˘˜, Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˘fi„Ë Î·ÈÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Î·È ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂÈ-ÏÔÁÒÓ. √È ÂÈÏÔÁ¤˜ ÌÂ ÙÔ ¯·ÌËÏfiÙÂÚÔ ÎfiÛÙÔ˜ Î·È ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ

3.2.1

fiÊÂÏÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÚÔ˜ ¤Ó·Ó ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ Û¯Â-‰È·ÛÌfi Î·È Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÙ·È ÙÔ ÂÈ¯ÂÈÚËÛÈ·Îfi Î·È ÂÂÓ‰˘ÙÈÎfiÛ¯¤‰ÈÔ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘. ™ÙÈ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜, Ù· Ì¤ÙÚ·ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡ ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ Â›Ó·È ÊÙËÓfiÙÂÚ· Î·È ÂÚÈ‚·ÏÏÔ-ÓÙÈÎ¿ ÈÔ ÂˆÊÂÏ‹ ÛÂ Û‡ÁÎÚÈÛË ÌÂ ¤ÚÁ· ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÓÂÚÔ‡ Î·ÈÂ¤ÎÙ·ÛË˜ ÙˆÓ ‰ÈÎÙ‡ˆÓ.

067

√§√∫§∏ƒøª∂¡∏ ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ ∆∏™ ¶ƒ√™º√ƒ∞™ ∫∞π ∆∏™ ∑∏∆∏™∏™

¢ËÌÔÁÚ·ÊÈÎ¿,ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ/ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿

Î·È˘‰ÚÔÏÔÁÈÎ¿

ÛÙÔÈ¯Â›·

AÓ¿Ï˘ÛË˙‹ÙËÛË˜

AÍÈÔÏfiÁËÛËÙË˜ ·ÍÈÔÈÛÙ›·˜ÙË˜ ·ÚÔ¯‹˜

EÂÓ‰˘ÙÈÎfi™¯¤‰ÈÔ

AÍÈÔÏfiÁËÛËÂÏ¿¯ÈÛÙÔ˘ÎfiÛÙÔ˘˜

OÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ™¯¤‰ÈÔ

‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ

fiÚˆÓ

TÚ¤¯ÔÓÙ· Î·ÈÂÓ ‰˘Ó¿ÌÂÈ

Ì¤ÙÚ· ÂÚÈÔ-ÚÈÛÌÔ‡ ÙË˜

Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜

™¯Â‰È·ÛÌfi˜ÂÏ¤Á¯Ô˘ ÙË˜


¶ÚfiÛıÂÙ·Ì¤ÙÚ· ÂÚÈÔ-ÚÈÛÌÔ‡ ÙË˜


¢È·ı¤ÛÈÌÔÈ˘‰·ÙÈÎÔ› fiÚÔÈ

™¯Â‰È·ÛÌfi˜·ÚÔ¯‹˜

¶ÚfiÛıÂÙÂ˜ËÁ¤˜ ÓÂÚÔ‡

068

™À¡∆√¡π™ª∂¡∏ ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ À¢ƒ∂À™∏™,∞¶√Ã∂∆∂À™∏™ ∫∞π √ªµƒπø¡ À¢∞∆ø¡

™˘Ó‹ıˆ˜, Ù· ÙÚ›· ·˘Ù¿ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ˘Ô‰ÔÌÒÓ Ù· ‰È·¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ‰È·-ÊÔÚÂÙÈÎ¤˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜ ÌÂ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi. ∫·È fiÌˆ˜, ˘¿Ú¯Ô˘ÓÔÏÏ·Ï¿ ÂÓ ‰˘Ó¿ÌÂÈ ÔÊ¤ÏË ·Ó ˘¿ÚÍÂÈ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜. °È· ·Ú¿-‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ ÓÂÚfi ·fi ÙÔÓ ‚ÈÔÏÔÁÈÎfi Î·ı·ÚÈÛÌfi ÌÔÚÂ› Ó· ¯ÚËÛÈ-ÌÔÔÈËıÂ› ÁÈ· ÙÔ fiÙÈÛÌ· ÙˆÓ ÂÏÂ‡ıÂÚˆÓ ¯ÒÚˆÓ, ÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ›ÂÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ‡‰ÚÂ˘ÛË˜. ∆Ô ‰›ÎÙ˘Ô ÔÌ-‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÌÔÚÂ› Ó· ·Ó·ÌÔÚÊˆıÂ› ÒÛÙÂ ÙÔ ÓÂÚfi Ô˘ Û˘ÁÎÚ·-ÙÂ›Ù·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È (ÌÂ ‹ ¯ˆÚ›˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·) ÁÈ· ÙÔ fiÙÈÛÌ·¿ÚÎˆÓ Î·È ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ·ÛÙÈÎÔ‡ Ú·Û›ÓÔ˘ ‹ ÁÈ· ÙË ‰È¿Ï˘ÛËÎ·È ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË˜ ÙˆÓ Ú˘·ÓÙÒÓ ÛÙÔ ÓÂÚfi ÙË˜ ·Ô-¯¤ÙÂ˘ÛË˜.

3.2.2

∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΜΒΡΙΩΝ Υ∆ΑΤΩΝ

Στις περισσότερες πόλεις, τα συστήµατα αποχέτευσηςκαι αποµάκρυνσης οµβρίων υδάτων είναι κοινά. Τόσο ταυγρά λύµατα όσο και τα όµβρια ύδατα οδηγούνται µέσωσωληνώσεων σε εγκαταστάσεις κατεργασίας, πριν οδη-γηθούν στους τελικούς αποδέκτες. Η υπερφόρτωση τουαποχετευτικού συστήµατος είναι συχνή σε περιστατικάέντονων βροχοπτώσεων, µε αποτέλεσµα τη διάθεση µηεπεξεργασµένων λυµάτων στους φυσικούς αποδέκτεςκαι αδυναµία του συστήµατος να δεχτεί τα πλεονάζονταόµβρια ύδατα (πληµµύρες).

Στην Ολλανδία, τη Γερµανία και τον Καναδά, αποτελείσυνηθισµένη πρακτική η µείωση του όγκου των οµβρίωνυδάτων που καταλήγουν στο αποχετευτικό σύστηµα, µεστόχο την αποφυγή της υπερφόρτωσής του. Στο Βαν-κούβερ του Καναδά, οι µικρότεροι δρόµοι της πόλης

∂¡∆∞•∏ ∆∏™ ¢π∞Ã∂πƒπ™∏™ ∆√À ¡∂ƒ√À ™∆∏¡¶√§∏ ∂¡∆√™ ∆∏™ ™À¡√§π∫∏™ ¢π∞Ã∂πƒπ™∏™ ∆ø¡À¢∞∆π∫ø¡ ¶√ƒø¡ ∞¡∞ §∂∫∞¡∏ ∞¶√ƒƒ√∏™

∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È ·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜ ÛÙÔ Û¯Â-‰È·ÛÌfi ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ·Ó¿ ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ ÌÔÚÂ› Ó· ¤¯ÂÈ ÛË-Ì·ÓÙÈÎ¿ ÔÊ¤ÏË ÁÈ· ÙÈ˜ ›‰ÈÂ˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ‰È·ÌfiÚÊˆÛË ÚÔ-ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ Î·È ‚ÂÏÙ›ˆÛË˜ ÙË˜ ÔÈfi-ÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·Ó¿ ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜, ¤¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÔÈÎÔÓÔÌÈ-Îfi fiÊÂÏÔ˜ ÁÈ· ÙÈ˜ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜, ·ÊÔ‡ ÂÏ·ÙÙÒÓÂÈ ÙÈ˜ ··È-Ù‹ÛÂÈ˜ Î·È ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ™Â ÔÏÏ¤˜ ∂˘Úˆ-·˚Î¤˜ fiÏÂÈ˜, ÔÈ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ÚÔÙÈÌÔ‡Ó Ó· ¤ÚıÔ˘Ó ÛÂÛ˘ÌÊˆÓ›· ÌÂ ÙÔ˘˜ ·ÁÚfiÙÂ˜ Î·È Ó· ÂÂÓ‰‡ÛÔ˘Ó ÛÂ ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌfiÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ‹ Î·È ÛÂ Ú·ÎÙÈÎ¤˜ ÂÏ¿ÙÙˆÛË˜ ÙË˜ Ú‡-·ÓÛË˜ ·fi ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ ÏËÛ›ÔÓ ÙˆÓ ËÁÒÓ ÙÔ˘˜,·ÊÔ‡ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÊÙËÓfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔ Ó· ÂÂÓ‰‡ÛÔ˘Ó ÛÂ ‰··ÓËÚ¤˜Ó¤Â˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜.

069

έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε τα όµβρια ύδατα να οδηγού-νται σε τεχνητές λιµνούλες σε µη ασφαλτοστρωµένες πε-ριοχές, που µπορούν να απορροφήσουν εύκολα τα νερά,και αστικά πάρκα µε βλάστηση η οποία µπορεί να «κα-θαρίσει» τα όµβρια πριν απορροφηθούν από το έδαφος.Με αυτόν τον τρόπο, το βρόχινο νερό παραµένει στονφυσικό κύκλο του νερού ποτίζοντας τα δηµοτικά πάρκα,ενώ αναπληρώνει τον υδροφόρο ορίζοντα της πόλης62.

62. http://vancouver.ca/engsvcs/watersewers/sewers/enviro/protect.htm#drainage

3.2.3

070

º˘ÛÈÎ¿, Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜·ÔÚÚÔ‹˜ Û˘ÓÂ¿ÁÂÙ·È fi¯È ÌfiÓÔÓ ÔÊ¤ÏË ·ÏÏ¿ Î·È ˘Ô¯ÚÂÒÛÂÈ˜Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÁÈ· ÙÈ˜ fiÏÂÈ˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Ù· ÓÂÚ¿ ÙË˜ÏÂÎ¿ÓË˜ ‹ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÂÎÂ› Ù· Ï‡Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜. ∏ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ‰˘Û¯Â-Ú·›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÔÈ fiÏÂÈ˜ Û˘¯Ó¿ ÂËÚÂ¿˙Ô˘Ó ÏÂÎ¿ÓÂ˜ÔÏ‡ ¤Íˆ ·fi Ù· fiÚÈ¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ fiÙÈ ÌÂÁ¿ÏÂ˜ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜, fiˆ˜Ë ∂À¢∞¶, ‰ÂÓ Â›Ó·È Û˘ÓËıÈÛÌ¤ÓÂ˜ Ó· Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ‹ Ó· ‰¤¯ÔÓÙ·ÈÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ·fi ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î¤˜ ·Ú¯¤˜, fiÛÔ Ì¿ÏÏÔÓ ÁÈ· ÏfiÁÔ˘˜Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Ó· Î¿ÓÔ˘Ó ÌÂ ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ.

∂¡™øª∞∆ø¡√¡∆∞™ ∆∏ ¢π∞™∆∞™∏ ∆√À ¡∂ƒ√À™∆√¡ ∞™∆π∫√ ™Ã∂¢π∞™ª√

¶·Ú·‰ÔÛÈ·Î¿, ÔÈ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙÔ Úfi-ÏÔ ÙÔ˘˜ ˆ˜ ÙËÓ ÂÍ˘ËÚ¤ÙËÛË ÙˆÓ ÂÎ¿ÛÙÔÙÂ ·Ó·ÁÎÒÓ Ù‹˜ fiÏË˜ ÛÂÓÂÚfi. √È ·Ó¿ÁÎÂ˜ ·˘Ù¤˜ ıÂˆÚÔ‡ÓÙ·È ÌË ‰È·Ú·ÁÌ·ÙÂ‡ÛÈÌÂ˜ Î·È Ù·Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È ·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Î·Ù¿ fi‰·˜ÙËÓ fiÏË Î·ıÒ˜ ·˘Ù‹ ÂÍ·ÏÒÓÂÙ·È. ∏ ¤ÏÏÂÈ„Ë Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡ ÌÂ-Ù·Í‡ ÙÔ˘ ·ÛÙÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ˘‰ÚÔ‰ÔÙÈÎÔ‡ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ¤¯ÂÈ Ô‰ËÁ‹ÛÂÈÛÂ ·Ú¿‰ÔÍ· Ê·ÈÓfiÌÂÓ·, fiˆ˜ Ë ·ÛÙÈÎÔÔ›ËÛË ¿Ó˘‰ÚˆÓ ÂÚÈÔ-¯ÒÓ, fiÔ˘ ··ÈÙÂ›Ù·È ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÓÂÚÔ‡ ·fi Ì·ÎÚÈ¿ ÌÂ ÔÏ‡ ˘„ËÏfiÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi, ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Î·È ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜. ∏ Û¯¤ÛË fi-ÏË˜ Î·È ˘‰ÚÔ‰fiÙËÛË˜ Â›Ó·È ·ÌÊ›‰ÚÔÌË. ∏ ˘‰ÚÔ‰fiÙËÛË ÂÈÙÚ¤ÂÈÛÙËÓ fiÏË Ó· ÌÂÁ·ÏÒÛÂÈ Î·È Ó· ÂÂÎÙ·ıÂ› Î·È, Î·ıÒ˜ Ë fiÏË ÁÈ-Á·ÓÙÒÓÂÙ·È, ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È fiÏÔ Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ‰›ÎÙ˘· Î·È ÔÛfiÙË-ÙÂ˜ ÓÂÚÔ‡, Î·ıÈÛÙÒÓÙ·˜ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ˘‰ÚÔ‰fiÙËÛË˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ Î·ÈÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÎfi. ™Â ÂÚÈÔ¯¤˜ fiˆ˜ Ë ∫·ÏÈÊfiÚÓÈ·ÙˆÓ ∏¶∞, Ù›ıÂÙ·È Ï¤ÔÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙË˜ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË˜ ÛÂ ÂÚÈÔ-¯¤˜ ÔÈ ÔÔ›Â˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÁÁ˘ËıÔ‡Ó fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó Â·ÚÎÂ›˜ ÙÔ-ÈÎ¤˜ ËÁ¤˜ ÓÂÚÔ‡.

ŒÓ· ¿ÏÏÔ Úfi‚ÏËÌ· Â›Ó·È fiÙÈ Û˘¯Ó¿ Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ‰ÈÎÙ‡Ô˘‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ‰ÂÓ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë ÙÔ˘ ÙË ‰˘Ó·ÌÈÎ‹ ÙË˜ fiÏË˜. °È· ·-Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÂ ÔÏÏ¤˜ ÁÂÈÙÔÓÈ¤˜ ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜ Ë ÏËı˘ÛÌÈ·Î‹ ¤ÎÚË-ÍË Î·È Ë «ÔÏ˘Î·ÙÔÈÎÈÔÔ›ËÛË» ÛÙÈ˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›Â˜ ÙÔ˘ 1970 Î·È 1980

3.2.4

Ô‰‹ÁËÛÂ ÛÂ Û˘ÌÊfiÚËÛË Ù· ‰›ÎÙ˘· ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È ·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜Ô˘ Â›¯·Ó Û¯Â‰È·ÛıÂ› ÁÈ· ÌÈÎÚfiÙÂÚÂ˜ ·ÚÔ¯¤˜, Ô‰ËÁÒÓÙ·˜ ÛÂ Û˘-¯Ó¤˜ ıÚ·‡ÛÂÈ˜. ∏ ‰ËÌfiÛÈ· fi¯ÏËÛË Î·È ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ·fi Ù· ·Ó·ÁÎ·›·¤ÚÁ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‰ÈfiÚıˆÛË Î·È ÙËÓ ·ÓÙÈÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·ÁˆÁÒÓ ı·ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÌÂÈˆıÔ‡Ó ·Ó ˘‹Ú¯Â Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›·ÌÂ ¿ÏÏÂ˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜ ÎÔÈÓ‹˜ ˆÊ¤ÏÂÈ·˜ ÔÈ ÔÔ›Â˜ ÚÔ‚·›ÓÔ˘Ó, Â›-ÛË˜, ÛÂ ˘fiÁÂÈ· ¤ÚÁ· (·¤ÚÈÔ, ÔÙÈÎ¤˜ ›ÓÂ˜, ÙËÏÂÈÎÔÈÓˆÓ›Â˜, ËÏÂ-ÎÙÚÈÛÌfi˜). ∞ÓÙ’ ·˘ÙÔ‡, Û˘¯Ó¿ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ì¿ÏÏÔÓ ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ, ÌÂ Ù·¤ÚÁ· ÙË˜ Ì›·˜ ÂÙ·ÈÚÂ›·˜ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ˙ËÌÈ¤˜ ÛÙÈ˜ ˘Ô‰ÔÌ¤˜ÙË˜ ¿ÏÏË˜, ÏfiÁˆ ¤ÏÏÂÈ„Ë˜ ÏËÚÔÊfiÚËÛË˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜.

∆¤ÏÔ˜, Ë ÔÏÂÔ‰ÔÌ›· Î·È Ë Ú‡ıÌÈÛË ÙˆÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ ÁË˜ ÌÔÚÔ‡Ó Î·ÈÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÂÚÁ·ÏÂ›· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ. ∏ÔÏÂÔ‰ÔÌ›· Î·È Ô ¯ˆÚÔÙ·ÍÈÎfi˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Î·ıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÎÏ›Ì·-Î· Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙË˜ fiÏË˜ Î·Èı¤ÙÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Î·ÓfiÓÂ˜ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË˜ ÌÂ ÁÓÒÌÔÓ· ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜ ‹ Â-ÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜. √È ÈÔ Û˘Ì·ÁÂ›˜ ·ÛÙÈÎ¤˜ ÌÔÚÊ¤˜ ··È-ÙÔ‡Ó ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÓÂÚfi Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÍ˘ËÚÂÙËıÔ‡Ó ·fi Ù· ‰›ÎÙ˘·˘‰ÚÔ‰fiÙËÛË˜ Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· Î·È ÌÂ ÌÈÎÚfiÙÂÚ· ÎfiÛÙË. ∏ ¯ˆÚÈÎ‹ Î·Ù·-ÓÔÌ‹ Î·È ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙˆÓ ‰ÔÌËÌ¤ÓˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ ÂËÚÂ¿˙Ô˘Ó ÙÈ˜ ÚÔ¤˜Î·È ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ (Î·È Î·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙÔÓ Î›Ó-‰˘ÓÔ ÏËÌÌ˘ÚÒÓ) ‹ ÙËÓ ·ÔÚÚfiÊËÛË ÓÂÚÔ‡ ·fi Ù· ˘fiÁÂÈ· ‡‰·Ù·(Î·È Î·Ù’ Â¤ÎÙ·ÛË ÙËÓ ÔÛfiÙËÙ· Î·È ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÔÁÂ›ˆÓ ‰¿ÙˆÓ).

∂ÈÏ¤ÔÓ, ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ê˘ÛÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›· ÛÙÔÓ ·ÛÙÈÎfi ¯ÒÚÔ, Ù· ÔÔ›·ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛÙ·ÙÂ˘ıÔ‡Ó Î·È Ó· ·Ó·‰ÂÈ¯ıÔ‡Ó ÌÂ Î·Ù¿ÏÏËÏÂ˜ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ¤˜ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂÈ˜ Î·È Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜ ÔÈÎÔÏÔ-ÁÈÎ¤˜ Î·È ˘‰·ÙÈÎ¤˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÂ ·Ú¿ÎÙÈÂ˜ ÂÚÈÔ-¯¤˜, Ê˘ÛÈÎÔ› ‹ ÙÂ¯ÓËÙÔ› ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈË-ıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ‹ ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎÚ¿ÙËÛË Î·ÈÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ. ªÂ Î·Ù¿ÏÏËÏË ¯Ú‹ÛË ‰È·Â-Ú·ÙÒÓ ˘ÏÈÎÒÓ, ·ÓÙ› ÁÈ· ÙÛÈÌ¤ÓÙÔ Î·È ¿ÛÊ·ÏÙÔ, ÔÈ ‰ÚfiÌÔÈ Î·È Ù·Â˙Ô‰ÚfiÌÈ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ÔÚÂ›· ÙË˜ ‚ÚÔ¯‹˜ ÚÔ˜ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜, ÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË ÙË˜ ÚÔ‹˜ ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓÎ·È ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ ÔÚ›˙ÔÓÙ·. √È ·Ú·¿Óˆ È‰¤Â˜·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙË ‰ÈÂıÓ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ˆ˜ À‰ÚÔÏÔÁÈÎ¿ ∂˘·›ÛıË-

071

072

ÙÔ˜ ∞ÛÙÈÎfi˜ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ (Water Sensitive Urban Design), ¤Ó·˜ Ô-ÏÂÔ‰ÔÌÈÎfi˜ Î·È ¯ˆÚÔÙ·ÍÈÎfi˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜, ‰ËÏ·‰‹, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤¯ÂÈÛÙfi¯Ô ÙÔ˘ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Î·È ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ÚÔÒÓ ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎÔ‡Î‡ÎÏÔ˘ Ì¤Û· ÛÙËÓ fiÏË. √ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ·˘Ùfi˜ ·Ó·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÙËÓfiÏË ÒÛÙÂ Ó· ·˘Í¿ÓÂÙ·È Ë Î·Ù·ÎÚ¿ÙËÛË Î·È Ë ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ˘‰¿ÙˆÓ, ÂˆÊÂÏÂ›Ù·È ·fi Ê˘ÛÈÎ¿ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÙÔ ÙÔ›Ô ÚÔ˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜,·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ Â˘Î·ÈÚ›Â˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÁÈ· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜, „˘¯·-ÁˆÁÈÎ¤˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜.

√ƒ°∞¡ø∆π∫√ ¶§∞π™π√ °π∞ ∆√¡ √§√∫§∏ƒø-ª∂¡O ™Ã∂¢π∞™ª√

√ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ ÁÈ· ÌÈ· fiÏË··ÈÙÂ› ÌÈ· Â˘Ú‡ÙÂÚË ‰È·‰ÈÎ·Û›· Î·È ¤Ó· Â˘Ú‡ÙÂÚÔ Û¯‹Ì· Û˘ÓÂÚ-Á·Û›·˜ ÌÂÙ·Í‡ ÙË˜ ÂÈ¯Â›ÚËÛË˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È ·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜ Î·È ÙˆÓ¿ÏÏˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÌÂ Û¯ÂÙÈÎ¤˜ Â˘ı‡ÓÂ˜.

3.2.5

ñ ÀËÚÂÛ›Â˜-ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È ·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜.

ñ ÀËÚÂÛ›Â˜ Â‡ı˘ÓÂ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ‰¿ÙˆÓ.

ñ ÀËÚÂÛ›Â˜ ˘Â‡ı˘ÓÂ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÏËÌÌ˘ÚÈÎ‹ ÚÔÛÙ·Û›·Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÔÏÈÙÈÎ‹ ÚÔÛÙ·Û›· Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ê˘ÛÈÎÒÓÎ·Ù·ÛÙÚÔÊÒÓ.

ñ ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î¤˜ ·Ú¯¤˜ ˘Â‡ı˘ÓÂ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÏÂÎ·-ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜.

ñ ¶ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎ¤˜ Î·È ¯ˆÚÔÙ·ÍÈÎ¤˜ ·Ú¯¤˜.

ñ ÀËÚÂÛ›Â˜ Î·È ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ÎÔÈÓ‹˜ ˆÊ¤ÏÂÈ·˜ ÌÂ ˘fiÁÂÈ·‰›ÎÙ˘·.

º√ƒ∂π™ ª∂ ™∏ª∞¡∆π∫√ ƒ√§√ ™∆∏ ¢π∞Ã∂πƒπ™∏∆ø¡ À¢∞∆π∫ø¡ ¶√ƒø¡ ªπ∞™ ¶√§∏™

ŒÓ· ÚÒÙÔ ‚‹Ì· Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡ ·ÔÙÂÏÂ› Ë ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ÏËÚÔÊÔ-ÚÈÒÓ (.¯. ÁÈ· ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ‰ÈÎÙ‡ˆÓ Î·È ¤ÚÁˆÓ) Î·È Ë ·ÌÔÈ‚·›··ÚÔ˘Û›· ÂÎÚÔÛÒˆÓ ·fi ÙÔÓ ¤Ó· ÊÔÚ¤· ÛÂ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ Û¯Â-‰È·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ (ÂÊfiÛÔÓ, Ê˘ÛÈÎ¿, ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È Ù¤ÙÔÈÂ˜ ‰È·‰ÈÎ·-Û›Â˜, Î¿ÙÈ ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ¿ÓÙ· ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜). °È· ·Ú¿-‰ÂÈÁÌ·, Ë ∂À¢∞¶ ı· ¤ÚÂÂ Ó· ¤¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙË ‰È·‰ÈÎ·-Û›· ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜ Î·È,·ÓÙÈÛÙÚfiÊˆ˜, Ô √ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÙË˜ ∞ı‹Ó·˜ Ó· ÌÔÚÂ› Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈÎ·È Ó· Î·Ù·ı¤ÛÂÈ ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘ Î·Ù¿ ÙË Û‡ÓÙ·ÍË ÙÔ˘ ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÈ-ÎÔ‡ ‹ ÙÔ˘ ÂÂÓ‰˘ÙÈÎÔ‡ Û¯Â‰›Ô˘ ÙË˜ ∂À¢∞¶. ∆Ô ›‰ÈÔ ÈÛ¯‡ÂÈ Î·È ÁÈ·ÙËÓ ˘ËÚÂÛ›· ˘‰¿ÙˆÓ ÙË˜ ¢˘ÙÈÎ‹˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, ˘Â‡ı˘ÓË˜ ÁÈ· ÙËÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ ÙÔ˘ ªfiÚÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ∂‡ËÓÔ˘.

ŒÓ· ·Ú·¿Óˆ ‚‹Ì· ı· ‹Ù·Ó Ë Û‡ÓÙ·ÍË ÂÓfi˜ ÂÓÈ·›Ô˘ Û¯Â‰›Ô˘‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ ÌÈ·˜ fiÏË˜ ˘fi ÙËÓ ·ÈÁ›‰· ÌÈ·˜·ÓÒÙÂÚË˜ ·Ú¯‹˜ Î·È ÌÂ ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ˘Ë-ÚÂÛÈÒÓ, Î·ıÒ˜ Î·È ÂÓ‰È·ÊÂÚfiÌÂÓˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÊÔÚ¤ˆÓ (.¯. ÂÈ-ÌÂÏËÙËÚ›ˆÓ, ª∫√, Û˘Ó‰ÈÎ¿ÙˆÓ Î.Ï). ∆Ô Û¯¤‰ÈÔ ·˘Ùfi ı· ·ÔÙÂ-ÏÔ‡ÛÂ ¤Ó· ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË˜ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ, ·ÏÏ¿ ·Ï-ÏËÏÔÛ˘ÌÏËÚÔ‡ÌÂÓˆÓ ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ Ô˘ ÂËÚÂ¿˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ˘‰·-ÙÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜ ÌÈ·˜ fiÏË˜ (Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜, ˘‰ÚÔ-‰fiÙËÛË, ‡‰ÚÂ˘ÛË Î·È ·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË, ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ,¯ˆÚÔÙ·ÍÈÎfi˜ Î·È ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎfi˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜). ∏ È‰¤· ‰ÂÓ Â›Ó·È Ëı¤ÛÈÛË ÌÈ·˜ ·ÎfiÌ· Ó¤·˜ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ‹˜ ‰ÔÌ‹˜, fiÛÔ Ë ı¤ÛÈÛË ÌÈ·˜Â˘¤ÏÈÎÙË˜ ‰ÔÌ‹˜ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ Â› ÙË Â˘Î·ÈÚ›· ÙË˜ Û‡ÓÙ·ÍË˜ ÂÓfi˜ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ˘ Û¯Â‰›Ô˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ˆÊÂÏ‹ÛÂÈ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜ ÊÔÚÂ›˜.

073

074

∫∞§∂™ ¶ƒ∞∫∆π∫∂™ Ãƒ∏™∏™ ¡∂ƒ√À

™Â ÌÈ· ÌÂÏ¤ÙË ÙË˜ ∂˘Úˆ·˚Î‹˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜ Ë ÔÔ›· ‰ËÌÔÛÈÂ‡ıËÎÂÙÔ 2007, ˘ÔÏÔÁ›˙ÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙÂ˜ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ÛÙ··ÛÙÈÎ¿ Î¤ÓÙÚ· ÙË˜ ∂˘ÚÒË˜ Â›Ó·È ÂÚ›Ô˘ 40%63. ∆Ô Ì¤ÏÏÔÓ ÙË˜‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù· ·ÎÚÈ‚¿ Î·È ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ÂÈ˙‹ÌÈ· ˘‰ÚÔ‰ÔÙÈÎ¿ ¤ÚÁ·, fiˆ˜ Ù· ÊÚ¿ÁÌ·Ù· Î·È ÔÈ ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜Ù‡Ô˘ ∞¯ÂÏÒÔ˘, ·ÏÏ¿ Ë ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË, Ë ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË Î·È Ë Ú‹ÛËÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ËÁÒÓ ÓÂÚÔ‡, fiˆ˜ ÙÔ ÓÂÚfi ÙË˜ ‚ÚÔ¯‹˜. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜,ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜, ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÚfiÔ‰Ô˜ ÚÔ˜ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ Î·ÙÂ‡ı˘ÓÛË,ÂÓÒ Â›Ó·È ÂÏ¿¯ÈÛÙÂ˜ ÔÈ ˘ËÚÂÛ›Â˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ÔÈ ÔÔ›Â˜ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·ÈÛ˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ¿ ÁÈ· Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜.

ª∂πø™∏ ¢π∞ƒƒ√ø¡

√È ‰È·ÚÚÔ¤˜ ÛÂ ¤Ó· ·ÛÙÈÎfi ‰›ÎÙ˘Ô ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Â›Ó·È«ÂÌÊ·ÓÂ›˜» (ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ıÚ·‡ÛË ÂÓfi˜ ·ÁˆÁÔ‡ Î·Ù¿ ÙË‰È¿ÚÎÂÈ· Î·Ù·ÛÎÂ˘·ÛÙÈÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ, fiÔ˘ ÙÔ ÓÂÚfi ·Ó·‚Ï‡˙ÂÈÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·) ‹ «·Ê·ÓÂ›˜» (‰ËÏ·‰‹ ÌÈÎÚ¤˜ ‰È·ÚÚÔ¤˜ ·fi ÙÔ˘˜˘fiÁÂÈÔ˘˜ ·ÁˆÁÔ‡˜ ÚÔ˜ ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÔÈ ÔÔ›Â˜ ‰ÂÓ Ê·›ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓÂÈÊ¿ÓÂÈ·). ª›· ÛˆÛÙ‹ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎ‹ ÂÏ¤Á¯Ô˘ ‰È·ÚÚÔÒÓ ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ·fi ·ÎÚÈ‚‹ ÏÔÁÈÛÙÈÎ‹ ÙÔ‡ Ô‡ ¿ÂÈ ÙÔ ÓÂÚfi Î·È ·fi ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈ-ÛÌfi ÙÔ˘ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ ÙˆÓ ¿ÁÓˆÛÙˆÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ.

™˘¯Ó¿, ÔÈ ·ÒÏÂÈÂ˜ ˘ÔÏÔÁ›˙ÔÓÙ·È ¯ÔÓ‰ÚÈÎ¿, ‚¿ÛÂÈ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÙÔÔÔ›Ô ÂÍ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÈ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÙÔÔÔ›Ô ÌÂÙÚÈ¤Ù·È Î·È ¯ÚÂÒÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÙÂÏÈÎÔ‡˜ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜. ∞˘ÙÔ›ÔÈ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ›, fiÌˆ˜, Â›Ó·È ÂÛÊ·ÏÌ¤ÓÔÈ Î·È ‰ÂÓ ‰›ÓÔ˘Ó ·ÎÚÈ‚‹ ÂÈ-ÎfiÓ· ÙÔ˘ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ ÙˆÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ ‹ ÙÔ˘ fiÛÔ ·Ô‰ÔÙÈÎfi Â›Ó·È ¤Ó·‰›ÎÙ˘Ô. ¶ÚÒÙÔÓ, ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ «·ˆÏÂÈÒÓ» ÂÓ‰¤-¯ÂÙ·È Ó· ÔÊÂ›ÏÂÙ·È ÛÂ ÛÊ¿ÏÌ·Ù· ÛÙË Ì¤ÙÚËÛË. ŸÛÔ ÈÔ ·ÏÈfi˜ Â›Ó·È¤Ó·˜ ÌÂÙÚËÙ‹˜, ÙfiÛÔ ÈÔ Èı·Ófi Â›Ó·È Ó· ˘ÔÌÂÙÚ¿ ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË.

3.3

63. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://ec.europa.eu/environment/water/quantity/scarcity_en.htm

3.3.1

¢Â‡ÙÂÚÔÓ, ÔÈ ·Ê·ÓÂ›˜ ‰È·ÚÚÔ¤˜ Â›Ó·È ÛÙ·ıÂÚ¤˜ Î·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÂ˜ ÙË˜ÔÛfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ‰È¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô. ŒÙÛÈ, ÛÂ ÂÚÈfi-‰Ô˘˜ ÌÂÁ¿ÏË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜, ÙÔ ÔÛÔÛÙfi ÙˆÓ ·ˆÏÂÈÒÓ ÂÌÊ·Ó›-˙ÂÙ·È Ó· ÌÂÈÒÓÂÙ·È, ÂÓÒ ÛÂ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ ÌÂÈˆÌ¤ÓË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜(Û˘¯Ó¿ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÏÂÈ„˘‰ÚÈÒÓ) Ó· ·˘Í¿ÓÂÙ·È, ÌÔÏÔÓfiÙÈ Î·ÈÛÙÈ˜ ‰‡Ô ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙˆÓ ·Ê·ÓÒÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ ·Ú·Ì¤-ÓÂÈ ÙÔ ›‰ÈÔ.

ªÈ· ÔÏÈÙÈÎ‹ ÂÏ¤Á¯Ô˘ ÙˆÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù· ÂÍ‹˜ ‚‹Ì·Ù·:

1. £¤ÛÈÛË ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ Î·È ÌË¯·ÓÈÛÌÒÓ ¿ÌÂÛË˜ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË˜ ÁÈ·ÙËÓ ÂÈ‰ÈfiÚıˆÛË ıÚ·‡ÛÂˆÓ ·ÁˆÁÒÓ.

2. ∂ÓÙÔÈÛÌfi Î·È ÂÈ‰ÈfiÚıˆÛË ‰È·ÚÚÔÒÓ.

- ∞ÎÚÈ‚‹ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ Î·È ·Ó›¯ÓÂ˘ÛË ÙÔ˘ ÌÂÁ¤-ıÔ˘˜ ÙˆÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ.

- ∆·ÎÙÈÎÔ‡˜ ÂÏ¤Á¯Ô˘˜ ÌÂ ÙË ¯Ú‹ÛË ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡ ÂÓÙÔÈÛÌÔ‡ ‰È·Ú-ÚÔÒÓ (.¯. ÂÈ‰ÈÎ¿ ·ÎÔ˘ÛÙÈÎ¿, ÌÈÎÚÔÎ¿ÌÂÚÂ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÁˆÁÔ‡˜).

3. ¶ÚÔÏËÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹ ‰È·ÚÚÔÒÓ, ÙÔ ÔÔ›ÔÌÔÚÂ› Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ·ÓÙÈÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ‹ Î·ı·ÚÈÛÌfi ·-Ï·ÈÒÓ ·ÁˆÁÒÓ Î·È ¿ÏÏÂ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ Û˘ÓÙ‹ÚËÛË˜ ‹ ·Ô-Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜.

075

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΤΑ∆ΙΚΤΥΑ Υ∆ΡΟ∆ΟΤΗΣΗΣ

Σε πολλές περιοχές, ιδίως στα νησιά, εφαρµόζεται πολύυψηλή πίεση στο δίκτυο ώστε να φτάνει το νερό στις πιοαπόµακρες ή ψηλές περιοχές και κατοικίες. Η πίεση κα-ταπονεί και καταστρέφει το δίκτυο, ενώ προκαλεί διαρ-ροές ακόµα και µέσα στο σπίτι. Η διαχείριση της πίεσηςστα δίκτυα υδροδότησης µπορεί να περιορίσει τις διαρ-

076

64. EPA (1998), USEPA Water Conservation Plan Guidelines, U.S EnvironmentalProtection Agency. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://www.epa.gov/owm/genwave.htm

65. http://www.findmoreleaks.com/downloads/Perth1_oz101.pdf

ροές, να µειώσει τις θραύσεις και να ελαττώσει το ρυθµόροής στις βρύσες, περιορίζοντας έµµεσα την κατανάλω-ση. Η µείωση της πίεσης µεγαλώνει το χρόνο ζωής τωναγωγών και ελαττώνει την ανάγκη για επιδιόρθωσή τους.Μια προσέγγιση είναι η γενικευµένη ελάττωση της πίε-σης για όλο το εύρος του δικτύου υδροδότησης.

Μια πιο δυναµική προσέγγιση περιλαµβάνει την εγκατά-σταση βαλβίδων µείωσης της πίεσης στους κεντρικούςαγωγούς και σε µεµονωµένα κτίρια ή περιοριστές ροήςστα υδρόµετρα64. Αλλαγές τέτοιου τύπου µειώνουν καιτην ανάγκη άντλησης στο δίκτυο και την κατανάλωσηενέργειας της επιχείρησης ύδρευσης. Στην Καγιελίτσα(Khayelitsha), µια πόλη 450.000 κατοίκων της ΝοτίουΑφρικής, η εξοικονόµηση της κατανάλωσης νερού οφει-λόµενη στην εγκατάσταση βαλβίδων µε περιοριστές ροήςέχει υπολογιστεί στα 6.000.000 m3 ετησίως65.

√È ‰È·ÚÚÔ¤˜, ÛÂ Î¿ÔÈÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜, ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ¤ÌÌÂÛ·ÔÊ¤ÏË ·Ó ÙÔ ÓÂÚfi ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È·ÊÂ‡ÁÂÈ ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÈ Î·È Î·ı·Ú›˙ÂÈÙÔÓ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ ÔÚ›˙ÔÓÙ· ÙË˜ fiÏË˜. ¡· ÙÔÓÈÛÙÂ›, Â›ÛË˜, fiÙÈ Ë ÌÂ›-ˆÛË ÙˆÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ Î¿Ùˆ ·fi ¤Ó· ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ fiÚÈÔ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó·Â›Ó·È ÔÏ‡ ‰··ÓËÚ‹ Î·È Ó· ÌËÓ ·Í›˙ÂÈ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ÓÂÚfi ÙÔÔÔ›Ô ÛÒ˙ÂÈ. ∆Ô fiÚÈÔ ·˘Ùfi ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÙÔ «ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Â›Â‰Ô·Ê·ÓÒÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ». ∫·ÓÔÓÈÎ¿, ·˘Ùfi ˘ÔÏÔÁ›˙ÂÙ·È Û˘ÁÎÚÈÙÈÎ¿ ÌÂÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·fi ÙËÓ ËÁ‹. ¢ËÏ·‰‹, ÙÔ ÔÚÈ·Îfi ÎfiÛÙÔ˜ ·Ó¿

077

Ï›ÙÚÔ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ÂÍÔÈÎÔÓÔÌÂ›Ù·È ·fi ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ ‰ÂÓı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·ÎÚÈ‚fiÙÂÚÔ ·fi ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ÔÚÈ·Îfi ÎfiÛÙÔ˜ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ˘‰·ÙÔÙ·ÌÈÂ˘Ù‹ÚÂ˜. ™ÙÔ Îfi-ÛÙÔ˜ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜, fiÌˆ˜, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÔÏÔÁ›˙ÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ÂÚÈ-‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜ ˙ËÌÈ¤˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ Ù˘¯fiÓ ÎfiÛÙÔ˜ ·fi ÌÂÏÏÔÓÙÈÎ¿¤ÚÁ·, ·Ó Û˘ÓÂ¯›ÛÂÈ Ó· ·˘Í¿ÓÂÙ·È Ë Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ (Ï‹-ÚÂ˜, Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈÔ ÔÚÈ·Îfi ÎfiÛÙÔ˜).

∏ ∂À¢∞¶, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ÓfiÌÔ Ô ÔÔ›Ô˜ Û˘Ófi‰Â˘ÛÂ ÙË ÌÂÚÈÎ‹È‰ÈˆÙÈÎÔÔ›ËÛ‹ ÙË˜ ÙÔ 1999, ¤¯ÂÈ ‰ÂÛÌÂ˘ıÂ› Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÛÂ·ÔÙ›ÌËÛË ÙˆÓ ·Ê·ÓÒÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ Î·È ÛÂ ÛÙ·‰È·Î‹ ÂÏ¿ÙÙˆÛ‹ ÙÔ˘˜¤ˆ˜ ÙÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Â›Â‰fi ÙÔ˘˜. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜, Ù· ··Ú·›ÙËÙ· ÛÙÔÈ-¯Â›·, Ù· ÔÔ›· Î·ÓÔÓÈÎ¿ ı· ¤ÚÂÂ Ó· ‰ËÌÔÛÈÂ‡ÔÓÙ·È Î¿ıÂ ¯ÚfiÓÔ,‰ÂÓ ¤ÁÈÓ·Ó ÔÙ¤ ÁÓˆÛÙ¿ Î·È ·Ó Î·È Ë ÂÈ¯Â›ÚËÛË ÚÔ¯ÒÚËÛÂ ÛÂÛÙ·‰È·Î‹ ·ÓÙÈÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ·Ï·ÈÒÓ ·ÁˆÁÒÓ, ‰ÂÓ Â›Ì·ÛÙÂ ÛÂ ı¤ÛËÓ· ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ ·Ó fiÓÙˆ˜ ‚ÂÏÙ›ˆÛÂ ÙËÓ ·Ô‰ÔÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰ÈÎÙ‡Ô˘.°È· ¿ÏÏÂ˜ fiÏÂÈ˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·Ì›· Û¯ÂÙÈÎ‹ ÏË-ÚÔÊÔÚ›·, Î¿ÙÈ Ô˘ Û˘ÓÈÛÙ¿ ÂÚÈÔÚÈÛÌ¤ÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÛÙÔ ı¤Ì·Ì¤ÙÚËÛË˜, ÂÓÙÔÈÛÌÔ‡ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ·Ê·ÓÒÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ.

ª∂πø™∏ ∆∏™ ∫∞∆∞¡∞§ø™∏™

À¿Ú¯ÂÈ Ï‹ıÔ˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ Î·È Ì¤ÙÚˆÓ Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó·Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË ÓÂÚÔ‡ ÛÙ· ÓÔÈÎÔÎ˘ÚÈ¿, ÛÙÈ˜ ÙÔ˘-ÚÈÛÙÈÎ¤˜ ˘Ô‰ÔÌ¤˜ (ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· Î.Ï.), ÛÙÔ˘˜ Î‹Ô˘˜ Î·È ÛÙÔ˘˜‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜. ∏ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ ÔÈÎ›ÏÂÈ ·Ó¿ÏÔ-Á· ÌÂ ÙËÓ fiÏË, ÙÔÓ Ù‡Ô ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ Î·È ÙË Ê‡ÛË ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜.

3.3.2

∆Ô˘·Ï¤Ù· §›ÙÚ·/ÃÚ‹ÛË

1. ™˘Ì‚·ÙÈÎ‹ 9

2. Ã·ÌËÏ‹˜ ÚÔ‹˜ 6 33%

3. «Washdown» 4 56%

4. ªÂ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ·¤Ú· 2 78%

¡ÙÔ˘˜ §›ÙÚ·/ÏÂÙfi

1. ™˘Ì‚·ÙÈÎfi 14

2. Ã·ÌËÏ‹˜ ÚÔ‹˜ 10 29%

3. ¶ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎ‹˜ ÚÔ‹˜ 7 50%

4. ªÂ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ·¤Ú· 2 86%

µÚ‡ÛÂ˜ §›ÙÚ·/ÏÂÙfi

1. ™˘Ì‚·ÙÈÎ‹ 12

2. Ã·ÌËÏ‹˜ ÚÔ‹˜ 10 17%

3. ¶ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎ‹˜ ÚÔ‹˜ 4 67%

¶Ï˘ÓÙ‹ÚÈ· ÚÔ‡¯ˆÓ §›ÙÚ·/ÃÚ‹ÛË

1. ™˘Ì‚·ÙÈÎfi 80

2. ∞ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹˜ ¯Ú‹ÛË˜ 60 25%

3. √ÈÎÔÓÔÌÈÎ‹˜ ¯Ú‹ÛË˜ 40 50%

078

¢˘Ó·ÌÈÎfi ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ ÓÂÚÔ‡ - ÛÙÔÈ¯Â›· ÁÈ· ÙËÓ∂˘ÚÒË 66

E°KATA™TA™H∫∞∆∞¡∞-

§ø™∏¡∂ƒ√À

% ª∂πø™∏∫∞∆∞¡∞§ø™∏™™∂ ™Ã∂™∏ ª∂™Àªµ∞∆π∫∂™

∂°∫∞∆∞™∆∞™∂π™

66. IPTS (1999), End-Use Technologies and Practices. METRON Project Report.European Commission DGXII: Seville

™Â ÔÏÏ¤˜ fiÏÂÈ˜ ÙË˜ ∂˘ÚÒË˜, ÔÈ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ÚÔ-¯ˆÚÔ‡Ó ÛÂ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌ¤Ó· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÚÔ-ÔÔ›ËÛË˜ ÙˆÓ ˘‰Ú·˘ÏÈÎÒÓ Û˘ÛÎÂ˘ÒÓ. ŒÓ· Ù˘ÈÎfi ·Î¤ÙÔ ÂÎ-Û˘Á¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡, ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÈ· ÂÈ¯Â›ÚËÛË ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ÌÔÚÂ› Ó· ‰È·-ı¤ÙÂÈ ÛÙÔ˘˜ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜ ÙË˜ ‰ˆÚÂ¿Ó ‹ ¤Ó·ÓÙÈ Î¿ÔÈÔ˘ ÔÛÔ‡,ÌÔÚÂ› Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÓÙÔ˘˜ ¯·ÌËÏ‹˜ ÚÔ‹˜, ‚¿ÓÂ˜ ÂÏ¤Á¯Ô˘ ÙË˜ÚÔ‹˜ ÛÙÈ˜ ‚Ú‡ÛÂ˜ Î.Ï.

079

67. ∂.∂. (2007), ∏ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙË˜ ÏÂÈ„˘‰Ú›·˜ Î·È ÙË˜ ÍË-Ú·Û›·˜ ÛÙËÓ ∂˘Úˆ·˚Î‹ ŒÓˆÛË. ∞Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ÙË˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ÚÔ˜ ÙÔ ∂˘Úˆ-·˚Îfi ∫ÔÈÓÔ‚Ô‡ÏÈÔ Î·È ÙÔ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ. ∂˘Úˆ·˚Î‹ ∂ÈÙÚÔ‹: µÚ˘Í¤ÏÏÂ˜

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΑΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ 67

ñ Πολλές επιχειρήσεις ύδρευσης στην Αγγλία και στιςΗ.Π.Α. προσφέρουν δωρεάν σε πελάτες µε µεγάλες κα-ταναλώσεις νερού την υπηρεσία επί τόπου επίσκεψηςστο χώρο τους και εκτίµησης πιθανών επεµβάσεων (κυ-ρίως σε κήπους) για µείωση της κατανάλωσης του νερού.

ñ Η Κύπρος υιοθέτησε µέτρα διατήρησης σε επίπεδονοικοκυριού, ενθαρρύνοντας την αξιοποίηση των οικια-κών λυµάτων («γκρίζου νερού»-νερού που προέρχεταιαπό το πλύσιµο και από τα πλυντήρια) για το πότισµακήπων και τις τουαλέτες, πρακτική που επέτρεψε τη µεί-ωση της κατανάλωσης νερού ανά κάτοικο µέχρι και κατά40%. Το 2007, οι κυβερνητικές επιχορηγήσεις κάλυπταντο 75% του κόστους του συστήµατος.

ñ Στη Γερµανία, το 1/5 των µεγαλύτερων πόλεων στηρί-ζουν τη συλλογή των οµβρίων υδάτων από δεκαετίας καιπλέον, µε στόχο τον εξοπλισµό του 15% των κτιρίων µέχριτο 2010.

080

ªÈ· ÈÔ ÂÓÙ·ÙÈÎ‹ Î·È ·Ô‰ÔÙÈÎ‹ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Â›Ó·È Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·-Ù· ·ÓÙÈÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ Î·È ¤ÎÙˆÛË˜. ™Â ·˘Ù¿, ÔÈ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ‡‰ÚÂ˘-ÛË˜ ÚÔ¯ˆÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ·ÓÙÈÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ·Ï·ÈÒÓ ÔÈÎÈ·ÎÒÓ Û˘ÛÎÂ˘ÒÓÌÂ Ó¤Â˜ (.¯. Î·˙·Ó¿ÎÈ·). À¿Ú¯Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚÔÈ ÙÚfiÔÈ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fi-ÙËÛË˜ ÂÓfi˜ Ù¤ÙÔÈÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, fiˆ˜ ÙÔ Ó· ‰›‰ÂÈ ÙÈ˜ Ó¤Â˜ Û˘-ÛÎÂ˘¤˜ Ë ÂÈ¯Â›ÚËÛË ‰ˆÚÂ¿Ó ‹ ·ÎfiÌ· Î·È ÌÂ Î¿ÔÈÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfiÎ›ÓËÙÚÔ (·Ó¿ Û˘ÛÎÂ˘‹ ‹ ÌÂ ÙË ÌÔÚÊ‹ ÂÎÙÒÛÂˆÓ ÛÙÔ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi).

∆· Û¯¤‰È· ÔÈÎÔÛ‹Ì·ÓÛË˜ (fiˆ˜ ·˘Ùfi ÙÔ ÔÔ›Ô ÈÛ¯‡ÂÈ ÛÙËÓ ∂˘Úˆ-·˚Î‹ ŒÓˆÛË) Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ· ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË ·Ô‰ÔÙÈÎÒÓÔÈÎÈ·ÎÒÓ Û˘ÛÎÂ˘ÒÓ ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿. ™ÙËÓ ¯ÒÚ· Ì·˜, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓÈ-Û¯˘ıÔ‡Ó ÔÈ Î·ÓÔÓÈÛÌÔ› Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó· Â›Â‰· ÂÍÔÈ-ÎÔÓfiÌËÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÙÈ˜ Ó¤Â˜ Û˘ÛÎÂ˘¤˜ (Ï˘ÓÙ‹ÚÈ·, Î·˙·Ó¿ÎÈ·)Ô˘ Î˘ÎÏÔÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ‹ Î·È ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎÔ› Î·ÓfiÓÂ˜ ÁÈ·ÙÈ˜ ˘‰Ú·˘ÏÈÎ¤˜ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ Î·È ÙÈ˜ Û˘ÛÎÂ˘¤˜ ÛÂ Ó¤· Û›ÙÈ·.

∏ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÛÂ ÂÍˆÙÂÚÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ˘„ËÏ‹ ÛÂÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Î·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ Î·ÏÔÎ·ÈÚÈÓÒÓ ÌË-ÓÒÓ. °È· Û›ÙÈ· ÌÂ Î‹Ô, ÙÔ fiÙÈÛÌ· ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Â› ÛÙÔ 50% ÙË˜ Û˘ÓÔ-ÏÈÎ‹˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÓÂÚÔ‡. ∏ «ÍËÚ‹ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹ ÙÔ›Ô˘» Â›Ó·ÈÌÈ· ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ë ÔÔ›· Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙÔ˘ Â‰¿ÊÔ˘˜ ÌÂ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΣΤΟ ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ

Στο Λος Άντζελες των Η.Π.Α., η επιχείρηση ύδρευσηςπροσέφερε 25 δολάρια για κάθε παλαιά τουαλέτα πουαντικαθίστατο.Μια ΜΚΟ γυναικών («Οι µητέρες του Ανα-τολικού Λ.Α.») ανέλαβε την αντικατάσταση και τοποθέ-τηση 25.000 καινούριων, χαµηλής ροής τουαλετών σταγκέτο της πόλης, ανακυκλώνοντας τις παλιές και επενδύο-ντας τα κέρδη από το πρόγραµµα σε κοινωνικές δράσεις.

ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Î·È ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ··Ú·›ÙËÙÔ˘ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡ Ê˘ÙÒÓÁÈ· ÍËÚ¿ ÎÏ›Ì·Ù·, Ì¤Ûˆ Â·ÚÎÔ‡˜ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ Î·È ÛˆÛÙ‹˜ Û˘ÓÙ‹ÚË-ÛË˜. ™˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÍËÚ‹˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ‹˜ ÙÔ›ˆÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂÈÒ-ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÍˆÙÂÚÈÎ‹ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡ ¤ˆ˜ Î·È 50%. ∂ÈÏ¤ÔÓ ÌÂ›-ˆÛË Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ ÌÂ ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙÔ˘ ÔÙ›ÛÌ·ÙÔ˜ (ÛÙ¿Á‰ËÓ ¿Ú‰Â˘-ÛË, fiÙÈÛÌ· ÙÔ ‚Ú¿‰˘, ÔÙÈÛÙÈÎ¿ ÌÂ ÂÏÂÁ¯fiÌÂÓË ÚÔ‹ ·fi ÙË Ï·‚‹).

√È ÂÌÔÚÈÎÔ› ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› Î·È Ù· È‰Ú‡Ì·Ù· (ÓÔÛÔÎÔÌÂ›·, ÍÂÓÔ‰Ô-¯Â›·, ÎÙ›ÚÈ· ÁÚ·ÊÂ›ˆÓ, ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ·) Â›Ó·È, Â›ÛË˜, ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ› ¯Ú‹-ÛÙÂ˜ ÓÂÚÔ‡. ∆· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ù· ÔÔ›· ·Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÂ ·˘ÙÔ‡˜ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙÂ˜ ÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· Â›Ó·È ÚÔÛ·ÚÌÔÛÌ¤Ó· ÛÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-ÛÙÈÎ¿ ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ Î·È Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¤Ó·Ó Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÂÎÛ˘Á-¯ÚÔÓÈÛÙÈÎÒÓ Î·È ÂÎÙˆÙÈÎÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÓËÌÂÚˆÙÈÎÒÓÎ·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ.

∆πª√§√°∏™∏

™Â ÁÂÓÈÎ¤˜ ÁÚ·ÌÌ¤˜, ÔÈ ÙÈÌ¤˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ¯·ÌËÏ¤˜ ÛÙÈ˜ ÂÚÈÛ-ÛfiÙÂÚÂ˜ fiÏÂÈ˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ÌÂ ÂÏ¿¯ÈÛÙÂ˜ ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂÈ˜. √È Î·Ù·Ó·-ÏˆÙ¤˜, Î˘Ú›ˆ˜ ·˘ÙÔ› Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿Ï· Î·È ˘„ËÏ¿ ÂÈÛÔ‰‹Ì·Ù·,‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Î›ÓËÙÚÔ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ ‹ Â¤Ó‰˘ÛË˜ ÛÂ ÈÔ·Ô‰ÔÙÈÎ¤˜ Û˘ÛÎÂ˘¤˜. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙËÓ √¶¡, Ë ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ fi¯È ÌfiÓÔ ÙÔ ¯ÚËÌ·ÙÔÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜,·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ·Í›· ÙÔ˘. ™ÙÈ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ fiÏÂÈ˜,ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓË˜, ÔÈ ¯Ú‹ÛÙÂ˜ ÏËÚÒÓÔ˘Ó Ìfi-ÓÔ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙË˜ ÙÚ¤¯Ô˘Û·˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÌfiÓÔÛÂ ÔÏ‡ Û¿ÓÈÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙˆÓ ·Ï·ÈÒÓ ‹ ÌÂÏÏÔ-ÓÙÈÎÒÓ ˘Ô‰ÔÌÒÓ (.¯. ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÂÓfi˜ ÊÚ¿ÁÌ·ÙÔ˜). ∆Ô ÂÚÈ‚·ÏÏÔ-ÓÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜ ‰ÂÓ ·Ô‰›‰ÂÙ·È Î·È, Û˘Ó‹ıˆ˜, ÔÈ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ‡‰ÚÂ˘-ÛË˜ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙÔ ÓÂÚfi ·fi ÙËÓ ËÁ‹ ‰ˆÚÂ¿Ó, fiˆ˜ Î·È ÔÈ ·ÁÚfi-ÙÂ˜, ‰ËÏ·‰‹ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÏËÚÒÓÔ˘Ó Î·Ó¤Ó· ·ÓÙ›ÙÈÌÔ ÛÙÔ ∫Ú¿ÙÔ˜. ∞Ó˘Ôı¤ÛÔ˘ÌÂ fiÙÈ ÔÈ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜ ÎÏËıÔ‡Ó Ó· ÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚÈ-‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· Â›Ó·È Ò˜ ·˘Ùfi ı· ˘Ô-ÏÔÁÈÛıÂ› (ÔÏÏ¤˜ ÊÔÚ¤˜ ÔÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¤˜ Ì¤ıÔ‰ÔÈ ÙÂ›ÓÔ˘Ó Ó· ˘Ô-ÙÈÌÔ‡Ó ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Ë ÔÔ›· ‰‡ÛÎÔÏ· ·ÔÙ˘ÒÓÂ-Ù·È ÌÂ ¯ÚËÌ·ÙÈÎ¿ ÌÂÁ¤ıË) Î·È ÙÔ ÔÈÔ˜ ı· ÚÔÛÎÔÌ›ÛÂÈ Ù· ¤ÛÔ‰·.

081

3.3.3

082

∆Ô ˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi Î·ı›ÛÙ·Ù·È È‰È·›ÙÂÚ· ÎÚ›ÛÈÌÔ ÂÊfiÛÔÓ Ë ÂÈ¯Â›ÚË-ÛË ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Â›Ó·È È‰ÈˆÙÈÎ‹, ‹ ÌÂÚÈÎÒ˜ È‰ÈˆÙÈÎ‹ fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿-‰ÂÈÁÌ·, Â›Ó·È Ë ∂À¢∞¶ Î·È Ë ¢∂À∞£, Î·È Ù˘¯fiÓ ¤ÛÔ‰· ·fi ¤Ó· ÂÚÈ-‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi Ù¤ÏÔ˜ ‰‡Ó·Ù·È Ó· Î·Ù·Ï‹ÍÔ˘Ó ˆ˜ ÌÂÚ›ÛÌ·Ù· ÛÂ È‰ÈÒÙÂ˜ÌÂÙfi¯Ô˘˜ ÂÏÏÂ›„ÂÈ Â·ÚÎÔ‡˜ Ú‡ıÌÈÛË˜. ªÈ· Ï‡ÛË Â›Ó·È Ù· fiÔÈ·¤ÛÔ‰· ·fi ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ Ù¤ÏË Ó· ÚÔÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎ¿ÛÂ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜ ÂÂÓ‰‡ÛÂÈ˜.

ªÈ· ÁÂÓÈÎ‹ ·‡ÍËÛË ÙË˜ ÙÈÌ‹˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ ·˘ÙfiÌ·Ù·ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜. √È ÙÈÌ¤˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÚÔÛÂÎÙÈÎ¿ Û¯Â-‰È·ÛÌ¤ÓÂ˜, ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ Î·È ÙÔÓÙ‡Ô ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘˜, ÒÛÙÂ Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó Ú·ÁÌ·ÙÈÎ¿ Î›ÓËÙÚ· ÂÍÔÈ-ÎÔÓfiÌËÛË˜. À¿Ú¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎ¤˜ Èı·Ó¤˜ ‰ÔÌ¤˜ ÁÈ· Ù· ÙÈÌÔÏfi-ÁÈ·. ™ÙË ‰ÈÂıÓ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·, ÔÚÈÛÌ¤ÓÔÈ ÔÈÎÔÓÔÌÔÏfiÁÔÈ Â›Ó·È ˘¤ÚÙˆÓ ÎÏÈÌ·ÎˆÙ¿ ·˘Í·ÓfiÌÂÓˆÓ ÙÈÌÔÏÔÁ›ˆÓ68, Ù· ÔÔ›· ÙÈÌÔÏÔÁÔ‡ÓËÈfiÙÂÚ· ÙË ¯·ÌËÏfiÙÂÚË ¯Ú‹ÛË Î·È ˘„ËÏfiÙÂÚ· ÙË ÌÂÁ¿ÏË ¯Ú‹ÛË,ÂÓÒ ¿ÏÏÔÈ Â›Ó·È ˘¤Ú ÙˆÓ ÔÌÔÈfiÌÔÚÊ· ·˘Í·ÓfiÌÂÓˆÓ (‰ËÏ·‰‹Ì›· ÛÙ·ıÂÚ‹ ÙÈÌ‹ ÁÈ· Î¿ıÂ Ï›ÙÚÔ ÓÂÚÔ‡). ™˘Ó‹ıˆ˜, Ù· ÙÈÌÔÏfiÁÈ·ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¤Ó· ÛÙ·ıÂÚfi Ù¤ÏÔ˜, ÛÎÔfi˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Â›Ó·È Ó·ÂÁÁ˘¿Ù·È ¤Ó· ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ ÂÈÛfi‰ËÌ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ‡‰ÚÂ˘ÛË˜, ÙÔÔÔ›Ô ‰ÂÓ ÂËÚÂ¿˙ÂÙ·È ·fi ‰È·Î˘Ì¿ÓÛÂÈ˜ ÛÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË.

ŒÓ· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÌÈ·˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎ‹˜ ÂÍÔÈÎÔÓfi-ÌËÛË˜, ÙÔ ÔÔ›Ô fiÌˆ˜ ‰ÂÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÔÏ‡ Û˘¯Ó¿ ÁÈ·Ù› ·˘-Í¿ÓÂÈ ÙÔ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ¯Â›ÚËÛË ‡‰ÚÂ˘ÛË˜, Â›Ó·È ËÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ‰È·ÊÔÚÔÔÈËÌ¤ÓˆÓ ÙÈÌÔÏÔÁ›ˆÓ, Ù· ÔÔ›· ¯ÚÂÒÓÔ˘Ó‰È·ÊÔÚÂÙÈÎ¿ ·Ó¿ Ù‡Ô Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ (.¯. ÂÛˆÙÂÚÈÎ¤˜ ‹ ÂÍˆÙÂÚÈ-Î¤˜ Ú‹ÛÂÈ˜, ÈÛ›ÓÂ˜, ÙÔ˘Ú›ÛÙÂ˜ ‹ ÓÙfiÈÔÈ, ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ‹ ÓÔÈÎÔÎ˘ÚÈ¿)Î·È ÙËÓ ÂÔ¯‹ (.¯. ˘„ËÏfiÙÂÚÂ˜ ÙÈÌ¤˜ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ Î·ÏÔ-Î·ÈÚÈÔ‡, ÙÈ˜ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ ÍËÚ·Û›·˜ Î.Ï.). ∆· ÚfiÛÙÈÌ·, Â›ÛË˜, ÌÔ-ÚÔ‡Ó Ó· ·ÔÙÂÏ¤ÛÔ˘Ó ·ÔÙÚÂÙÈÎ¿ Ì¤Û· ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ Î·Ù¿¯ÚËÛË

68. Hanemann, W.M. (1998), Price and Rate Structures, ÛÙÔ Baumann D.D.,Boland J.J and Hanemann, W.M. (ÂÈÌ.), Urban Water Demand Manage-ment and Planning. Mc Graw-Hill: New York. ÛÂÏ.137-180

‹ ÛÙËÓ ˘¤ÚÌÂÙÚË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, È‰È·›ÙÂÚ· ÛÂ ÎÚ›ÛÈÌÂ˜ ÂÚÈfi-‰Ô˘˜ (ÍËÚ·Û›Â˜). ∆· ÚfiÛÙÈÌ· ÌÔÚÔ‡Ó Â›ÙÂ Ó· ÂÈ‚ÏËıÔ‡Ó ÛÂ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ˘ÂÚ‚·›ÓÔ˘Ó Î¿ÔÈ· Ì¤ÁÈÛÙ· fiÚÈ· (·Ó¿ÏÔÁ·ÌÂ ÙÔÓ Ù‡Ô ¯Ú‹ÛË˜) Â›ÙÂ ÛÂ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ Ô˘ ˘ÂÚ‚·›ÓÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÙÔ˘ ÂÚ·ÛÌ¤ÓÔ˘ ¤ÙÔ˘˜.

∏ ÙÈÌÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹ ‰È¿ÛÙ·ÛËÎ·È fiÛÔ Î·È Ó· Â›Ó·È ÊÙËÓfi ÁÈ· Ù· ÌÂÛ·›· Î·È ˘„ËÏ¿ ÂÈÛÔ‰‹Ì·Ù·,ÂÓ‰Â¯fiÌÂÓË ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ ÎfiÛÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÔ‡˜ Ïfi-ÁÔ˘˜ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· Ï‹ÍÂÈ Ù· ¯·ÌËÏfiÙÂÚ· ÂÈÛÔ‰‹Ì·Ù· Î·È Â˘·-ıÂ›˜ ÔÌ¿‰Â˜ fiˆ˜ ÔÈ Û˘ÓÙ·ÍÈÔ‡¯ÔÈ ‹ ÔÈ ¿ÓÂÚÁÔÈ.

¶ÔÏÏ¤˜ ÊÔÚ¤˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙfiÛÔ ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙËÓ ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ÂËÚÂ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË, fiÛÔ Ë ‰ËÌÔÛÈfiÙËÙ· Ô˘ ÙÈ˜ Û˘ÓÔ-‰Â‡ÂÈ, fiˆ˜ ÛÂ ÂÚ›Ô‰Ô ÏÂÈ„˘‰Ú›·˜. °È· ·˘Ùfi Â›Ó·È ÔÏ‡ ÛËÌ·ÓÙÈ-Îfi Ë fiÔÈ· ·ÏÏ·Á‹ ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÙÈÌÔÏfiÁËÛË˜ Ó· Û˘ÓÔ‰Â‡ÂÙ·È ·fiÛ¯ÂÙÈÎ‹ ÏËÚÔÊfiÚËÛË ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜, Ë ÔÔ›· Ó· ÂÍË-ÁÂ› ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Î·È ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙË˜ ·ÏÏ·Á‹˜.

083

Ι∆ΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Υ∆ΡΕΥΣΗΣ

Στη Μεγάλη Βρετανία, η ιδιωτικοποίηση των επιχειρήσε-ων ύδρευσης από την κυβέρνηση Θάτσερ στα τέλη τηςδεκαετίας του 1980 και η συνακόλουθη δραµατική αύξησηστην τιµή του νερού έπληξε ιδιαίτερα τους συνταξιούχουςκαι οδήγησε σε αύξηση ασθενειών οι οποίες σχετίζονταιµε ελλιπή υγιεινή. Η εργατική κυβέρνηση προχώρησε σεαναγκαίες τροποποιήσεις και δικλίδες ασφαλείας (απα-γόρεψε, για παράδειγµα, την αποσύνδεση από το δίκτυολόγω αδυναµίας πληρωµής). Η κυρίαρχη, έως πρόσφατα,λογική της επιδότησης µεγάλου µέρους του κόστους τουνερού από το Κράτος,είχε ακριβώς αυτόν το σκοπό,δηλα-δή να καθιστά αυτό το βασικό αγαθό προσιτό σε χαµηλόκόστος για όλους, µε τους πλούσιους να αναλαµβάνουν

084

∂¡∏ª∂ƒø™∏, ∂∫¶∞π¢∂À™∏ ∫∞π ™Àªª∂∆√Ã∏∆ø¡ ¶√§π∆ø¡

ŒÓ·˜ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi˜ ÓÂÚÔ‡ Ô ÔÔ›Ô˜ Â›Ó·È Î·Ù·ÓÔËÙfi˜, ·Ó·Ï˘ÙÈÎfi˜Î·È ¤¯ÂÈ ÂÓËÌÂÚˆÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÌÔÚÂ› Ó· Â˘·ÈÛıËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜ ÛÂ ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ÙÈ˜ ·Ï-Ï·Á¤˜ ÙË˜ ÌÂıfi‰Ô˘ ÎÔÛÙÔÏfiÁËÛË˜ Î·È ÙÈ˜ Â˘Î·ÈÚ›Â˜ ÁÈ· ÌÂ›ˆÛËÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜. ∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÈ˜ ‚·ÛÈÎ¤˜ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ (Î·Ù·Ó·-ÏÒÌÂÓÔ˜ fiÁÎÔ˜, ÙÈÌ¤˜ Î·È ¯ÚÂÒÛÂÈ˜), Ô ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ ÔÈ ÔÔ›Â˜ ı· ‚ÔËıÔ‡ÓÙÔ˘˜ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜ Ó· Î¿ÓÔ˘Ó ÈÔ Û˘ÓÂÈ‰ËÙ¤˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ fiˆ˜69:

69. EPA (1998), fi..

3.3.4

αναλογικά µεγαλύτερο µέρος του βάρους (µέσω του φο-ρολογικού συστήµατος από το οποίο αντλεί το Κράτος ταέσοδα µε τα οποία επιδοτεί τις υποδοµές ύδρευσης).

Είναι σηµαντικό, συνεπώς, οι όποιες µεταρρυθµίσεις σταπλαίσια της περιβαλλοντικής πολιτικής να λαµβάνουνυπόψη πιθανές κοινωνικές επιπτώσεις, π.χ. µε τη θέσπι-ση ελάχιστης, µη τιµολογούµενης κατανάλωσης, κουπό-νια επιδότησης για οικονοµικά ασθενέστερα νοικοκυριά,απαγόρευση της αποσύνδεσης. Ανάλογα, στα πλαίσιατης ιδιωτικοποίησης των επιχειρήσεων ύδρευσης των δύοµεγάλων πόλεων της χώρας µας (Αθήνα και Θεσσαλονί-κη), πρέπει να ρυθµιστεί ότι οι όποιες αυξήσεις στην τιµήτου νερού θα έχουν αυστηρά διαχειριστικούς και περι-βαλλοντικούς στόχους και ότι δεν θα χρησιµοποιούνταιγια αύξηση εσόδων και µερισµάτων.

- ™‡ÁÎÚÈÛË ÌÂ ÂÚ·ÛÌ¤ÓÔ˘˜ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌÔ‡˜.

- ™¯fiÏÈ· ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ÌÔÙ›‚· Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜.

- ™˘Ì‚Ô˘Ï¤˜ ÁÈ· Ó· ÌÂÈˆıÂ› Ë Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË.

√ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi˜ ÌÔÚÂ›, Â›ÛË˜, Ó· ÂÚÈ¤¯ÂÈ ÂÈÚfiÛıÂÙ· ÂÓËÌÂÚˆ-ÙÈÎ¿ Ê˘ÏÏ¿‰È· Ô˘ ı· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÂÈÏ¤ÔÓ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ Î·È Û˘Ì-‚Ô˘Ï¤˜. ÕÏÏÂ˜ Ì¤ıÔ‰ÔÈ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÁÈ· ÙË ‰È¿‰ÔÛËÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó:

- ¶ÂÚ›ÙÂÚ· ÛÂ ‰ËÌfiÛÈÂ˜ ÂÎ‰ËÏÒÛÂÈ˜ ‹ ÎÂÓÙÚÈÎ¿ ÛËÌÂ›· ÙË˜ fiÏË˜.

- ŒÓÙ˘Ô Î·È ÔÙÈÎÔ·ÎÔ˘ÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi.

- ™˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ˜ Î·È ÂÓÒÛÂÈ˜ ÔÏÈÙÒÓ.

∏ ÂÙ·ÈÚ›· ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ¿ÓÙ· Úfiı˘ÌË Î·È ‰È·ı¤ÛÈ-ÌË ÁÈ· ÙË ‰È¿ıÂÛË Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÛÂ Î¿ıÂ ÂÓ‰È·ÊÂÚfiÌÂ-ÓÔ ÂÏ¿ÙË ÙË˜ (fiˆ˜ ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÈ‰ÈfiÚıˆÛË‰È·ÚÚÔÒÓ ÛÂ Û›ÙÈ· ‹ Î·Ù¿ÏÔÁÔ ÚÔÌËıÂ˘ÙÒÓ Û˘ÛÎÂ˘ÒÓ ÌÂÈˆ-Ì¤ÓË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÓÂÚÔ‡). ™Â ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÌÔÚÂ› Ó·Û˘Ì‚¿ÏÂÈ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÈ·˜ ÂÈ‰ÈÎ‹˜ ÙËÏÂÊˆÓÈÎ‹˜ ˘ËÚÂÛ›·˜.

∆· Û¯ÔÏÈÎ¿ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÂÓËÌ¤ÚˆÛË Î·ÈÂÍÔÈÎÂ›ˆÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÌÂ ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ÂÓÒ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó,·Ú¿ÏÏËÏ·, ¤Ó·Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË˜ ÙˆÓ ÁÔÓ¤-ˆÓ. ∞˘Ù¿ Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Â›Ó·È ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ¿ fiÙ·Ó ‰ÂÓ Â-ÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÂ ·Ï¤˜ ÌÔÓÔ‹ÌÂÚÂ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ˜, ·ÏÏ¿ ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÈÔ Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌ·, ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· Î·È Ú·ÎÙÈÎ¿ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÂÍÔÈ-ÎÔÓfiÌËÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô.

ªÈ· ¿ÏÏË Ú·ÎÙÈÎ‹ Ô˘ ÌÔÚÂ› Ó· Û˘ÓÙÂ›ÓÂÈ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Î·-Ï‡ÙÂÚË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÈ˜ fiÏÂÈ˜ Â›Ó·È Ë ‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛËÂÍÂÈ‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ·Â˘ı˘ÓfiÌÂÓˆÓÛÂ ÛˆÌ·ÙÂ›· Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ. ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÂÎ‰ËÏÒÛÂÈ˜·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· Î·Ï‹ Â˘Î·ÈÚ›· ÁÈ· ÙËÓ Â‰Ú·›ˆÛË Û¯¤ÛÂˆÓ Û˘ÓÂÚ-Á·Û›·˜ ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ Î·È ÙË˜ ÂÙ·ÈÚ›·˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜. ∆ÔÂÚÈÂ¯fiÌÂÓÔ ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Â› ÛÙÈ˜ ·Ó¿-ÁÎÂ˜ Î¿ıÂ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÔ‡ ÎÏ¿‰Ô˘. ∆· Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ¿ ÚÔÁÚ¿Ì-Ì·Ù· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÂ:

085

086

- ∂ÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˘˜ Î·È ÌË¯·ÓÈÎÔ‡˜ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ÎÏ¿‰ˆÓ.- À‰Ú·˘ÏÈÎÔ‡˜. - ∂ÌfiÚÔ˘˜ Î·È ÚÔÌËıÂ˘Ù¤˜ ˘‰Ú·˘ÏÈÎÒÓ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ.- √ÈÎÔ‰fiÌÔ˘˜ Î·È ÂÚÁÔÏ¿‚Ô˘˜.- ¢ËÌfiÛÈÔ˘˜ ˘·ÏÏ‹ÏÔ˘˜ ˘Â‡ı˘ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ¿ÚÎˆÓ,

·ÓÔÈÎÙÒÓ Î·È Ú¿ÛÈÓˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ ¯ÒÚˆÓ.- ∂·ÁÁÂÏÌ·Ù›Â˜ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È ÌÂ ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ¿Ú-

‰Â˘ÛË˜ Î·È ·ÛÙÈÎÔ‡ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡.

∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ·ÔÙÂÏÂ› ··Ú·›ÙËÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÁÈ· ÙËÓÂÈÙ˘¯ËÌ¤ÓË Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ÌÈ· fi-ÏË. °È· ÙËÓ Â›ÙÂ˘ÍË ·ÏÏ·ÁÒÓ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ¯ÚÂÈ·-ÛÙÔ‡Ó ‚·ı‡ÙÂÚÂ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ.

1. ∏ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙË˜ ·Ó¿ÁÎË˜ ÁÈ· ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·ÈÙÔ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓ ÁÈ· Èı·Ó¤˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· (Î˘-Ú›ˆ˜ ÏËÌÌ‡ÚÂ˜ Î·È ÏÂÈ„˘‰Ú›Â˜).

2. ∂ÁÎ˘ÚfiÙËÙ· ÙË˜ ËÁ‹˜ ÏËÚÔÊfiÚËÛË˜.

3. ∂›ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙÔ fiÛÔ ÓÂÚfi ÌÔÚÔ‡Ó Ó·ÂÍÔÈÎÔÓÔÌ‹ÛÔ˘Ó ˘ÈÔıÂÙÒÓÙ·˜ Î¿ÔÈÂ˜ ·Ï¤˜ Û˘Ó‹ıÂÈÂ˜ Î·ÈÙË ÛËÌ·Û›· ÙË˜ Û˘Ì‚ÔÏ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙË Û˘ÓÔÏÈÎ‹ ÚÔÛ¿ıÂÈ·ÙË˜ ÌÂ›ˆÛË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

4. ∞ÓÙ›ÏË„Ë ÙˆÓ Ì¤ÙÚˆÓ ˆ˜ ‰›Î·ÈˆÓ (‰ËÏ·‰‹ ˆ˜ fiÏÔÈ ÔÈ Ô-Ï›ÙÂ˜ ÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· Î·Ù·‚¿ÏÏÔ˘Ó ÙÈ˜ ›‰ÈÂ˜ ÚÔÛ¿ıÂÈÂ˜ ÌÂ›-ˆÛË˜ ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡).

5. ∂Ó›Û¯˘ÛË ÙÔ˘ ·ÈÛı‹Ì·ÙÔ˜ ÌÈ·˜ Û˘ÏÏÔÁÈÎ‹˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜ Î·ÈÎ·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ·ÓÂÈı‡ÌËÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ ÌÈ·˜ ·ÓÂ‡ı˘ÓË˜ÚÔÛˆÈÎ‹˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÛÙÔ ˘fiÏÔÈÔ ÙË˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜.

¶∞ƒ∞°√¡∆∂™ ¶√À ∂¶∏ƒ∂∞∑√À¡ ∆∏ ™Àªª∂∆√Ã∏ ∆ø¡¶√§π∆ø¡ ™∆∏ ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ ∆√À ¡∂ƒ√À ™∆∏¡ ¶√§∏ 70

70. Dziegelewski, B. Î.¿. (1995), Urban Water Conservation Programmes Vol-ume III: Experience and Outlook for Managing Urban Water Demands. Plan-ning and Management Consultants: Carbondale

∏ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘ÛË˜ Î·È ÂÓËÌ¤-ÚˆÛË˜ ÌÔÚÂ› Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÛÙ· ·Ú·¿Óˆ. ∂ÓÙÔ‡ÙÔÈ˜,¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ı¤Ì· Â›Ó·È ˆ˜ ÛÂ ÔÈÔ ‚·ıÌfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó‰Â-ıÂ› ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÌÂ Ù· ÂÓ‰Â¯fiÌÂÓ· ÙË˜ ÍË-Ú·Û›·˜ Î·È ÙˆÓ ÏËÌÌ˘ÚÒÓ. ∂¿Ó Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÔ‡Ó ¿ÌÂÛ·, ı· ‰ÔıÂ›ÛÙÔ ÎÔÈÓfi Ë ÂÓÙ‡ˆÛË ˆ˜ Ù· Û¯¤‰È· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ì¤ÙÚ·¤ÎÙ·ÎÙË˜ ·Ó¿ÁÎË˜ Î·È fiÙÈ Ë ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ ·‡ÂÈ ÌfiÏÈ˜ «ÂÚ¿-ÛÂÈ Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜». ∞˘Ùfi Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Û˘¯Ó¿ ÌÂ ÙÈ˜ ÂÙ·ÈÚ›Â˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜,ÔÈ ÔÔ›Â˜, Û˘Ó‹ıˆ˜, ÂÓÙÂ›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Î·Ù¿ ÙË‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ ÍËÚ·Û›·˜ Î·È ÂÁÎ·Ù·ÏÂ›Ô˘Ó ÙËÓ ÂÓËÌÂ-ÚˆÙÈÎ‹ ÂÎÛÙÚ·ÙÂ›· ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙË˜ ÎÚ›ÛÈÌË˜ ÂÚÈfi‰Ô˘. ∞˘Ùfi Ô˘ ¯ÚÂÈ-¿˙ÂÙ·È Â›Ó·È ÌÈ· Û˘ÓÂ¯‹˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·, ¤Ó· «Â›ÌÔÓÔ Ì‹Ó˘Ì·» Ô˘ı· ‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙ· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿, ÌÂÙ·Í‡ ¿ÏÏˆÓ, ÏÂÔÓÂÎÙ‹-Ì·Ù· ÙË˜ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ÒÛÙÂ ÔÈ ‚·ı‡ÙÂÚÂ˜ ·ÓÙÈÏ‹-„ÂÈ˜ ÙÔ‡ ÎÔÈÓÔ‡ Ó· ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ó Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌ·. ™Ù· Ï·›ÛÈ· ÙˆÓÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÌÂ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÙËÓÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ ˘Â‡ı˘ÓË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ıÈ¯ÙÔ‡Ó Î·ÈÓ· ‰Â¯ÙÔ‡Ó ÎÚÈÙÈÎ‹ ÔÈ ÚÔÛ‰ÔÎ›Â˜ ÙÚfiˆÓ ˙ˆ‹˜ Ô˘ ÚÔ¸Ôı¤-ÙÔ˘Ó ·ÏfiÁÈÛÙË ¯Ú‹ÛË Ê˘ÛÈÎÒÓ fiÚˆÓ (fiˆ˜ Ë ‰È·‚›ˆÛË ÛÂ ÚÔ-·ÛÙÈ·ÎÔ‡˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ ÌÂ ÌÂÁ¿ÏË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡).

À¢∞∆∞ ∞¶√ ∂¶πº∞¡∂π∞∫∏ ∞¶√ƒƒ√∏ ∫∞π∞¶√ ¶§∏ªªÀƒ∂™

∞Ó Î·È ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ ¤¯ÂÈ Ï¤ÔÓ ÂÁÎ·Ù·ÏÂÈÊıÂ›, Ë Û˘ÏÏÔÁ‹ ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡ ÙË˜ ‚ÚÔ¯‹˜ ÁÈ· ÔÈÎÈ·Î¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ¤¯ÂÈ ·Ú¿‰ÔÛË ¯ÈÏÈ¿‰ˆÓ¯ÚfiÓˆÓ ÛÂ ÔÏÏ¿ Ì¤ÚË ÙË˜ ªÂÛÔÁÂ›Ô˘. ™ÙÈ˜ Ì¤ÚÂ˜ Ì·˜, Ë ·ÏÈ¿·˘Ù‹ Ú·ÎÙÈÎ‹ Â·ÓÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ˆ˜ Ì›· ·fi ÙÈ˜ Ï¤ÔÓ Î·Ù¿ÏÏË-ÏÂ˜ Ï‡ÛÂÈ˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÌÈ·˜ ·ÔÎÂÓÙÚˆÌ¤ÓË˜ «·Ú·ÁˆÁ‹˜» Î·È‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡71. ∏ Û˘ÏÏÔÁ‹ ÌÔÚÂ› Ó· Á›ÓÂÈ Â›ÙÂ ·fi ÌÂÌÔ-

087

71. Butler, D. and C. Maksimovic (2001), Interactions with the environment.ÛÙÔ Maksimovic, C. and Tejada-Guibert J.A.(ÂÈÌ.) (2001), Frontiers in UrbanWater Management: Deadlock or Hope. International Water Association(IWA) Publishing: London, ÛÂÏ. 84-142

3.3.5

088

ÓˆÌ¤ÓÂ˜ Î·ÙÔÈÎ›Â˜, Â›ÙÂ ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙË˜ ÁÂÈÙÔÓÈ¿˜, ‹ ÔÏfiÎÏËÚË˜ÙË˜ fiÏË˜. √È Èı·ÓfiÙËÙÂ˜ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÌÔ-ÚÔ‡Ó Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó Î·È ÙÔ 50% ÙË˜ ÔÈÎÈ·Î‹˜ ¯Ú‹ÛË˜ (‚¿ÛÂÈ ˘ÔÏÔ-ÁÈÛÌÒÓ ÁÈ· ÙË °ÂÚÌ·Ó›·72).

72. Konig, K. (1999), Rainwater Utilisation: Facilities and Equipment, Proceed-ings of the International Symposium on Efficient Water Use in Urban Areas.IETC Report 9. UNEP International Environmental Technology Centre: Osaka

73. http://www.monumenta.org/article.php?IssueID=3&lang=gr&CategoryID=4&ArticleID=155 Î·È http://www.giessen.de/index.phtml?NavID=684.15&La=1

GIESSEN, ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Στο Giessen της Γερµανίας, µέσα στους στόχους της δη-µοτικής υπηρεσίας περιβάλλοντος εντάσσεται και η οι-κιακή χρήση του νερού της βροχής για την εξοικονόµη-ση νερού. Το βρόχινο νερό χρησιµοποιείται στο µπάνιο,για πότισµα, πλύσιµο ρούχων και για καθαριότητα.

Ο ∆ήµος του Giessen έχει εκδώσει, για τη διευκόλυνσητων δηµοτών του, ένα εγχειρίδιο για τις εγκαταστάσειςεπιτυχούς και βιώσιµης συλλογής βρόχινου νερού. Αυτόσυµπεριλαµβάνει:- τα πλεονεκτήµατα των εγκαταστάσεων- τα τεχνικά πρότυπα (επιλογή των κατάλληλων αποθη-

κευτικών δεξαµενών, φίλτρων, αντλιών κ.λπ.)- τις απαραίτητες άδειες για την εγκατάσταση και τη λει-

τουργία των δεξαµενών- τη σχετική νοµοθεσία- τις σχετικές διατάξεις και τους σχετικούς κανονισµούς- τα τέλη

Υπολογίζεται πως η εξοικονόµηση νερού φτάνει στα22.000 m3 ανά κάτοικο ετησίως73.

™˘ÏÏÔÁ‹ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ·Ó¿ Î·ÙÔÈÎ›·

∏ ·ÏÔ‡ÛÙÂÚË Ï‡ÛË Â›Ó·È ÙÔ ÓÂÚfi ÙË˜ ‚ÚÔ¯‹˜ Ó· Û˘ÏÏ¤ÁÂÙ·È ÛÙËÓÔÚÔÊ‹ Î·È Ó· ÌÂÙ·Ê¤ÚÂÙ·È ÌÂ ÙË ‚·Ú‡ÙËÙ· Î·È Ì¤Ûˆ ÂÓfi˜ ÛˆÏ‹Ó·ÛÂ ÌÈ· ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î‹ ‹ ˘fiÁÂÈ· ‰ÂÍ·ÌÂÓ‹, ·ÊÔ‡ ˘ÔÛÙÂ› Ê›ÏÙÚˆÛË.∆Ô Û˘ÏÏÂÁfiÌÂÓÔ ÓÂÚfi ÌÔÚÂ› Â›ÙÂ Ó· ·ÔıËÎÂ˘ÙÂ› Â›ÙÂ Ó· ‰ÈÔ¯Â-ÙÂ˘ıÂ› ÚÔ˜ ·ÔÚÚfiÊËÛË ·fi ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·Ï‹ÚˆÛË ÙÔ˘˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·. ŒÓ· Û‡ÛÙËÌ· Û˘ÏÏÔÁ‹˜ ÙÔ˘ ‚Úfi¯ÈÓÔ˘ ÓÂ-ÚÔ‡ ÌÔÚÂ› Ó· Û¯Â‰È·ÛÙÂ› Â›ÙÂ ÁÈ· Ó¤Â˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÎ¤˜ Î·Ù·ÛÎÂ˘¤˜(ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÂ ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ fiÏÂÈ˜ ÙË˜ πÛ·Ó›·˜ Ë ÔÏÂÔ‰ÔÌ›·˙ËÙ¿ ˘Ô¯ÚÂˆÙÈÎ¿ ÙËÓ ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË Û˘ÏÏÂÎÙÒÓ ‚Úfi¯ÈÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂÎ·ÈÓÔ‡ÚÈÂ˜ ÔÏ˘Î·ÙÔÈÎ›Â˜) ‹ Ó· ÂÓÛˆÌ·ÙˆıÂ› ÛÂ ˘¿Ú¯ÔÓÙ· ÎÙ›ÚÈ·.

∞Ó Î·È ÙÔ ÓÂÚfi ÙË˜ ‚ÚÔ¯‹˜ Â›Ó·È, ÁÂÓÈÎ¿, Î·Ï‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜, Ë ·ÛÙÈ-Î‹ ·ÙÌÔÛÊ·ÈÚÈÎ‹ Ú‡·ÓÛË ÌÔÚÂ› Ó· ÂÚÈÔÚ›ÛÂÈ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÁÈ·fiÛË, ·ÏÏ¿ ÌÔÚÂ› Î¿ÏÏÈÛÙ· Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÂ› ÛÙÔ ·Ô¯ˆÚËÙ‹-ÚÈÔ, ÁÈ· ÔÈÎÈ·Î‹ Î·ı·ÚÈfiÙËÙ· ‹ ÁÈ· ÙÔ fiÙÈÛÌ· ÙÔ˘ Î‹Ô˘. °ÂÓÈÎ¿,ÂÓ‰Â›ÎÓ˘Ù·È Ô ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‰ÈÎÙ‡ˆÓ ·ÚÔ¯‹˜ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡Î·È ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ74. ∆Ô ÎfiÛÙÔ˜ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿-ÙˆÓ ÔÈÎ›ÏÂÈ, ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ ÙÈ˜ ÙÔÈÎ¤˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜. ÃÔÓ‰ÚÈÎ¿, ÙÔÎfiÛÙÔ˜ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ÂÓfi˜ ‚·ÛÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÌÈ· ÌÔÓÔÎ·ÙÔÈ-Î›· ÌÔÚÂ› Ó· Î˘Ì·ÓıÂ› ÌÂÙ·Í‡ 1.000-5.000 Â˘ÚÒ.

™˘ÛÙ‹Ì·Ù· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÂÂ›Â‰Ô fiÏË˜

√ ·ÂÈÊfiÚÔ˜ Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙÔÓ ¤ÏÂÁ-¯Ô ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÛÙËÓ ËÁ‹. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ·˘Ù‹Ó ÙË ÛÙÚ·-ÙËÁÈÎ‹, Ù· fiÌ‚ÚÈ· ‡‰·Ù· ‰ÂÓ ·Ô‚¿ÏÏÔÓÙ·È ¿ÌÂÛ·, ·ÏÏ¿ ·ÔıË-ÎÂ‡ÔÓÙ·È, Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ‹ ·Ô‚¿ÏÏÔÓÙ·È ÙÔÈÎ¿, ÎÔÓÙ¿ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘˜75. ∆¤ÙÔÈÔ˘ Â›‰Ô˘˜ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÂÈÙÂ-ÏÔ‡Ó ÙÈ˜ ÂÍ‹˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜:

089 74. Konig, K. (1999), fi..

75. Butler, D. and C. Maksimovic (2001), fi..

090

ñ ¶ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó ·fi ÏËÌÌ‡ÚÂ˜.

ñ ªÂÈÒÓÔ˘Ó ÙÔ ÊÔÚÙ›Ô ÙˆÓ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ï˘Ì¿-ÙˆÓ (ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÂÓÈ·›Ô˘ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜).

ñ ™˘ÏÏ¤ÁÔ˘Ó Ù· fiÌ‚ÚÈ· ‡‰·Ù· ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ ÌÈ· ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎ‹ ËÁ‹ÓÂÚÔ‡.

ñ ∂Ï¤Á¯Ô˘Ó ÙËÓ ˘‰·ÙÈÎ‹ Ú‡·ÓÛË ÙˆÓ ·Ô‰ÂÎÙÒÓ.

ñ ªÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·Ï‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ˘‰ÚÔ-ÊfiÚÔ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·.

À¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô ‚·ÛÈÎÔ› Ù‡ÔÈ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ: Ù· ‚·ÛÈÛÌ¤Ó· ÛÙË Û˘Ï-ÏÔÁ‹ Î·È ÙË Ê˘ÛÈÎ‹ ·ÔÚÚfiÊËÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÛÙÔ ¤‰·-ÊÔ˜, Î·È ·˘Ù¿ Ô˘ Û˘ÁÎÚ·ÙÔ‡Ó ÙÔ ÓÂÚfi ÁÈ· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÚ›Ô‰Ô.™Â ÁÂÓÈÎ¤˜ ÁÚ·ÌÌ¤˜, ¿Ú¯Ô˘Ó Ù¤ÛÛÂÚÈ˜ ‚·ÛÈÎ¤˜ Ì¤ıÔ‰ÔÈ ÂÏ¤Á¯Ô˘ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ:

1. §ÈÌÓÔ‡ÏÂ˜ Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛË˜ Î·È ÛËÌÂ›· ·ÔÚÚfiÊËÛË˜

2. √¯ÂÙÔ› ÊÈÏÙÚ·Ú›ÛÌ·ÙÔ˜ Î·È ·ÔÚÚÔÊËÙÈÎ¤˜ ÂÈÊ¿ÓÂÈÂ˜

3. ¶ÂÚÈÔ¯¤˜ Î·ı·ÚÈÛÌÔ‡ Î·È ·ÔÚÚfiÊËÛË˜ ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ

4. §›ÌÓÂ˜ Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛË˜ Î·È ·ÔÚÚfiÊËÛË˜ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÔÛÔÙ‹ÙˆÓÔÌ‚Ú›ˆÓ ÛÂ ¿ÚÎ· Î·È ¯ÒÚÔ˘˜ Ú·Û›ÓÔ˘

∏ ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎ¿ Â˘·›ÛıËÙË ÔÏÂÔ‰ÔÌ›· Î·È ¯ˆÚÔÙ·Í›· ¤¯ÂÈ ÛËÌ·-ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙÔ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÎ·›Ô˘˜ ÂÏÂ‡ıÂÚÔ˘˜ ¯Ò-ÚÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ÛˆÛÙ‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

™Â fiÏÂ˜ ÙÈ˜ ÚÔ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÂ˜ Ú·ÎÙÈÎ¤˜, Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ˜ Â¿Ó ÙÔ Û˘ÏÏÂÁÌ¤ÓÔ ÓÂÚfi ÚfiÎÂÈÙ·ÈÓ· Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÂ› ÁÈ· ·ÓıÚÒÈÓÂ˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ‹ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·-Ï‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·. ∏ ÚÒÙË ÚÔ‹ ·fi ÙË ‚ÚÔ¯‹,ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÊÂ‡ÁÂÙ·È, ÁÈ·Ù› ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ ÌÂ-Á·Ï‡ÙÂÚÔ Ú˘·ÓÙÈÎfi ÊÔÚÙ›Ô.

∞º∞§∞∆ø™∏

∏ ·Ê·Ï¿ÙˆÛË Â›Ó·È ÌÈ· fiÏÔ Î·È ÈÔ ‰ËÌÔÊÈÏ‹˜ Ï‡ÛË ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ.ªÔÚÂ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÂ› ÙfiÛÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ê·Ï¿ÙˆÛË ÙÔ˘ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘ ÓÂ-ÚÔ‡, fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ˘Ê¿ÏÌ˘ÚˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.∂ÎÙfi˜ ·fi ÎÂÓÙÚÈÎ¿ ÂÚÁÔÛÙ¿ÛÈ· ·Ê·Ï¿ÙˆÛË˜ Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó·ÂÍ˘ËÚÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÏfiÎÏËÚÂ˜ fiÏÂÈ˜, ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ÌÈÎÚ‹˜ ÎÏ›Ì·Î·˜·ÔÎÂÓÙÚˆÌ¤Ó· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÓÂÚfiÁÈ· ÌÈÎÚ¤˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜, ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ‹ ·ÎfiÌ· Î·È È‰ÈfiÎÙËÙ· Û›ÙÈ·.

À¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô ‚·ÛÈÎ¤˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ·Ê·Ï¿ÙˆÛË˜: Ù· Ê›ÏÙÚ· ÌÂÌ‚Ú¿-ÓË˜ Î·È Ë ıÂÚÌÈÎ‹ ‰È·‰ÈÎ·Û›·. ∏ ÈÔ ÎÔÈÓ‹ Ì¤ıÔ‰Ô˜ Û‹ÌÂÚ· Â›Ó·ÈÌÈ· ÙÂ¯ÓÈÎ‹ ÌÂÌ‚Ú¿ÓË˜, Ë ∞ÓÙ›ÛÙÚÔÊË ŸÛÌˆÛË (∞√), Ë ÔÔ›· ¯ÚËÛÈ-ÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙÔ 22% ÙˆÓ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ·Ê·Ï¿ÙˆÛË˜ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜76.

√È ÙÂ¯ÓÈÎ¤˜ ·Ê·Ï¿ÙˆÛË˜ ÚÔ¸Ôı¤ÙÔ˘Ó ˘„ËÏ‹ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛËÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜, Ë ÔÔ›· Û˘Ó‹ıˆ˜ ·Ú¤¯ÂÙ·È ·fi ÔÚ˘ÎÙ¿ Î·‡ÛÈÌ·. ∂Ô-Ì¤Óˆ˜, ·Ó Î·È Ë ·Ê·Ï¿ÙˆÛË Á›ÓÂÙ·È fiÏÔ Î·È ÈÔ ÊÙËÓ‹ Î·È ·ÓÙ·-ÁˆÓÈÛÙÈÎ‹ ÌÂ ¿ÏÏÂ˜ ËÁ¤˜ ÓÂÚÔ‡, Ë Â˘ÚÂ›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ ÂÓ‰¤-¯ÂÙ·È Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ÂÍ¿ÓÙÏËÛË ÙˆÓ ÌË ·Ó·ÓÂÒÛÈÌˆÓ ËÁÒÓÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜, ÛÙËÓ ÂÎÔÌ‹ ·ÂÚ›ˆÓ ÙÔ˘ ıÂÚÌÔÎË›Ô˘ Î·È ÛÙËÓ ÎÏÈ-Ì·ÙÈÎ‹ ·ÏÏ·Á‹. ¶·ÚfiÏ· ·˘Ù¿, Á›ÓÔÓÙ·È ÚÔÛ¿ıÂÈÂ˜ ¯Ú‹ÛË˜ Ë-ÁÒÓ ·Ó·ÓÂÒÛÈÌË˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ (ËÏÈ·Î‹ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·) ÛÙÈ˜ ÂÁÎ·Ù·-ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ·Ê·Ï¿ÙˆÛË˜, ÂÓÒ ÔÈ ‚ÂÏÙÈÒÛÂÈ˜ ÛÙÔ ‚·ıÌfi ·fi‰ÔÛË˜ ÙˆÓÛ¯ÂÙÈÎÒÓ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÈÒÛÂÈ Ù· ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ÎfiÛÙË Î·ÈÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜.

∂›ÛË˜, Ù· ·Ú·ÚÔ˚fiÓÙ· ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ Â›Ó·È ‰È·‚ÚˆÙÈÎ¿ Î·È Â-ÚÈ¤¯Ô˘Ó ÙÔÍÈÎ¿ ¯ËÌÈÎ¿. ∏ ·fiÚÚÈ„Ë ÙË˜ ¿ÏÌË˜ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÌÔ-ÚÂ› Ó· Â›Ó·È ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÎ‹ Î·È Ó· ¤¯ÂÈ ·ÚÓËÙÈÎ¤˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙËÓ·ÈÛıËÙÈÎ‹ ·Í›· ÙË˜ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Î·È ÛÂ ÚÔÛÎÂ›ÌÂÓÂ˜ ÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎ¤˜ ‹„˘¯·ÁˆÁÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ (·Ó Î·È ·˘Ùfi ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÌÔÚÂ›Ó· ÌÂÈˆıÂ› ·Ó Ë ¿ÏÌË ·Ó·ÌÂÈ¯ıÂ› ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ÌÂ ÁÏ˘Îfi ÓÂÚfi,fiˆ˜ .¯. ÙÔ ÓÂÚfi Ô˘ ‚Á·›ÓÂÈ ·fi ÙÔ ‚ÈÔÏÔÁÈÎfi Î·ı·ÚÈÛÌfi). ∏

091

3.3.6

76. Semiat, R. (2000), Desalination: Present and Future. Water International(25): 54-65

092

ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ˘Ê¿ÏÌ˘ÚˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÌÔÚÂ›, Â›ÛË˜, Ó· ÂÈÙÚ¤„ÂÈ ÙËÛ˘Ó¤¯ÈÛË ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ˘ÂÚ-·ÓÙÏÔ‡ÌÂÓˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÌÂ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ‰ÈÂ›Û‰˘ÛË ·Ï¿ÙˆÓ Î·È ÌË ·Ó·ÛÙÚ¤„ÈÌÂ˜ Û˘Ó¤ÂÈÂ˜.

∂¶∂•∂ƒ°∞™ª∂¡∞ ∞¶√µ§∏∆∞ ∞¶√ ∂°∫∞∆∞™∆∞™∂π™∂¶∂•∂ƒ°∞™π∞™ §Àª∞∆ø¡ (∂∂§)

™Â ÔÏÏ¿ Ì¤ÚË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, Ù· ·Ó·ÎÙËÌ¤Ó· Ï‡Ì·Ù· ·fi ÌÔÓ¿‰Â˜‚ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ Î·ı·ÚÈÛÌÔ‡ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ¿Ú‰Â˘ÛË Î·Ï-ÏÈÂÚÁÂÈÒÓ, ¿ÚÎˆÓ ‹ ÁË¤‰ˆÓ ÁÎÔÏÊ. ¡¤Â˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÌÂ ÙÈ˜ÔÔ›Â˜ ÂÈÚ·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È ÔÏÏ¤˜ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Â›Ó·È Ë¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÙÔ˘·Ï¤Ù·, ‹ Ë ¯Ú‹ÛË ÁÈ· „‡ÍË Î·È ÁÈ· ˘ÚfiÛ‚ÂÛË.

∫∞∆∏°√ƒπ∂™ ∂¶∞¡∞Ãƒ∏™πª√¶√π∏™∏™ §Àª∞∆ø¡ ∫∞π¶π£∞¡√π ¶∂ƒπ√ƒπ™ª√π 77

3.3.7

∫∞∆∏°√ƒπ∂™∂¶∞¡∞Ãƒ∏™πª√¶√π∏™∏™

¶π£∞¡√π¶∂ƒπ√ƒπ™ª√π

°ÂˆÚÁÈÎ‹ ¿Ú‰Â˘ÛË:

- ÕÚ‰Â˘ÛË Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ- ∂ÌÔÚÈÎ¿ Ê˘ÙÒÚÈ·

ÕÚ‰Â˘ÛË ÂÚÈÔ¯ÒÓ/ÙÔ›ˆÓ:

- ¶¿ÚÎ·- ™¯ÔÏÈÎ¤˜ ·˘Ï¤˜- °‹Â‰· ÁÎÔÏÊ- ∫ÔÈÌËÙ‹ÚÈ·

∂ÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ·ÓÂÚÔ‡, È‰È·›ÙÂÚ· ÛÂ Â‰¿ÊËÎ·È ÛÙÈ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜

ñ £¤Ì·Ù· ‰ËÌfiÛÈ·˜ ˘ÁÂ›·˜ÛÂ Û¯¤ÛË ÌÂ ·ıÔÁfiÓÔ˘˜ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ (‚·ÎÙ‹ÚÈ·,ÈÔ‡˜ Î·È ·Ú¿ÛÈÙ·)

ñ ƒ‡·ÓÛË ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓÎ·È ˘ÔÁÂ›ˆÓ ÓÂÚÒÓ, Â¿Ó‰ÂÓ ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÂ› ÔÚıÒ˜

77. Asano, T. (1999), Wastewater Reuse for non-potable Applications: An intro-duction. Proceedings of the International Symposium on Efficient WaterUse in Urban Areas, IETC Report 9. UNEP International EnvironmentalTechnology Centre: Osaka

093

∫∞∆∏°√ƒπ∂™∂¶∞¡∞Ãƒ∏™πª√¶√π∏™∏™


µÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË:

- æ‡ÍË- ∆ÚÔÊÔ‰ÔÛ›· Ï¤‚ËÙ·- ⁄‰·Ù· ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜- µ·ÚÈ¤˜ Î·Ù·ÛÎÂ˘¤˜

∞Ó·Ï‹ÚˆÛË ÙÔ˘˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·:

- ∂·Ó·Ï‹ÚˆÛË ˘ÔÁÂ›ˆÓ˘‰¿ÙˆÓ

- ¢ÈÂ›Û‰˘ÛË ˘Ê¿ÏÌ˘ÚÔ˘ÓÂÚÔ‡

- ŒÏÂÁ¯ÔÈ Î·ı›˙ËÛË˜

¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÔÏÔÁÈÎ¤˜ Î·È„˘¯·ÁˆÁÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜:

- §›ÌÓÂ˜ Î·È ÁÔ‡ÚÓÂ˜- ∞Ó·‚¿ıÌÈÛË ÂÏÒÓ- ∂Ó›Û¯˘ÛË ÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÒÓ- ∞ÏÈÂ›·

ªË fiÛÈÌÂ˜ ·ÛÙÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜:

- ¶˘ÚfiÛ‚ÂÛË- ∫ÏÈÌ·ÙÈÛÌfi˜- ∫·˙·Ó¿ÎÈ·

¢È¿‚ÚˆÛË Î·È Ú‡·ÓÛË

ñ ÿ¯ÓË ÔÚÁ·ÓÈÎÒÓ ÂÓÒÛÂˆÓÛÙÔ ·Ó·Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ ÓÂÚfiÎ·È ÙÔÍÈÎÔÏÔÁÈÎ¤˜ ÂÈÙÒ-ÛÂÈ˜ ·˘ÙÒÓ.

ñ √ÏÈÎ¿ ‰È·Ï˘Ì¤Ó· ÛÙÂÚÂ¿,Ì¤Ù·ÏÏ· Î·È ·ıÔÁfiÓÔÈÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ÛÙ· ·Ó·Î˘-ÎÏˆÌ¤Ó· Ï‡Ì·Ù·.

ñ £¤Ì·Ù· ‰ËÌfiÛÈ·˜ ˘ÁÂ›·˜ÌÂ ‚·ÎÙ‹ÚÈ· Î·È ÈÔ‡˜.

ñ ∂˘ÙÚÔÊÈÛÌfi˜.

ñ ∞ÈÛıËÙÈÎ¤˜ ·Í›Â˜, Û˘ÌÂ-ÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ ÔÛÌÒÓ.

ñ £¤Ì·Ù· ‰ËÌfiÛÈ·˜ ˘ÁÂ›·˜ÌÂ Èı·Ó‹ ÌÂÙ¿‰ÔÛË·ıÔÁfiÓˆÓ Ì¤Ûˆ ·ÂÚÔ-Ï˘Ì¿ÙˆÓ.

ñ ∂ÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ·ÓÂÚÔ‡, ‰È¿‚ÚˆÛË, ‚ÈÔÏÔ-ÁÈÎ‹ ·‡ÍËÛË Î·È Ú‡·ÓÛË.

ñ ¶Èı·Ó‹ ·Ó¿ÌÈÍË ÌÂ ÙÔÛ‡ÛÙËÌ· ‡‰ÚÂ˘ÛË˜.

094

∫∞∆∏°√ƒπ∂™∂¶∞¡∞Ãƒ∏™πª√¶√π∏™∏™


¶fiÛÈÌË ¯Ú‹ÛË (Â·Ó·Î·ı·-ÚÈÛÌ¤ÓÔ ÓÂÚfi):

- ∞Ó¿ÌÈÍË ÌÂ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·‡‰ÚÂ˘ÛË˜

ñ ÿ¯ÓË ÔÚÁ·ÓÈÎÒÓ ÂÓÒÛÂˆÓÛÙÔ ·Ó·Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ ÓÂÚfiÎ·È ÙÔÍÈÎÔÏÔÁÈÎ¤˜ ÂÈ-ÙÒÛÂÈ˜ ·˘ÙÒÓ.

ñ ∞ÈÛıËÙÈÎ‹ Î·È ‰ËÌfiÛÈ··Ô‰Ô¯‹.

ñ £¤Ì·Ù· ‰ËÌfiÛÈ·˜ ˘ÁÂ›·˜Á‡Úˆ ·fi ÙË ÌÂÙ¿‰ÔÛË·ıÔÁfiÓˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ.

095

¶∂ƒπ√ƒπ™ª√™ ∆∏™ ∞™∆π∫∏™ƒÀ¶∞¡™∏™

∏ ‰È¿ıÂÛË ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÔÛÔÙ‹ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÂÈ‚·Ú˘Ì¤ÓˆÓ ÌÂ ÔÚ-Á·ÓÈÎ¤˜ ‹ ÙÔÍÈÎ¤˜ Ô˘Û›Â˜ ·fi Ì›· fiÏË ÛÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ ·Ô‰¤ÎÙÂ˜‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ› ¤ÓÙÔÓ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, fiˆ˜ Ú‡·ÓÛË, Â˘ÙÚÔÊÈÛÌfi Î·ÈÎ·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ‚ÈÔÎÔÈÓˆÓÈÒÓ. ∏ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÚÔ-‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È Ë ·Ó¿ÁÎË Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡,Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰È¿ÊÔÚˆÓ ÌÂıfi‰ˆÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ·ÛÙÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ. ∆· ‚·ÛÈÎ¿ ÛÙ¿‰È· Î·ı·ÚÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È Ù· ÂÍ‹˜:ÚÔÎ·ÙÂÚÁ·Û›·, ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈÔ˜, ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈÔ˜ (‚ÈÔÏÔÁÈÎfi˜) Î·ÈÙÚÈÙÔ‚¿ıÌÈÔ˜ Î·ı·ÚÈÛÌfi˜, ÌÂ ÙÔÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô Ó· ÚÔÛÊ¤ÚÂÈ ÙËÓ Î·-Ï‡ÙÂÚË ÔÈfiÙËÙ· ·Ú·ÁfiÌÂÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ∫ÚÈÙ‹ÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘‚·ıÌÔ‡ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·Ú·-ÁfiÌÂÓˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, Ô Ê˘ÛÈÎfi˜ ·Ô‰¤ÎÙË˜ Î·È Ë Èı·Ó‹ Â·Ó·¯ÚË-ÛÈÌÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜. ™Ù· ÌÂÁ¿Ï· ÂÏÏËÓÈÎ¿ ·ÛÙÈÎ¿ Î¤ÓÙÚ·, ÔÈ ÂÁÎ·Ù·-ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ·ÛÙÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó Ì¤¯ÚÈ Î·È ‰Â˘-ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÂÍÂÚÁ·Û›·, Î¿ÙÈ ÙÔ ÔÔ›Ô Î·ıÈÛÙ¿ ‰‡ÛÎÔÏË ÙËÓ Â·-Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ·Ú¿ÁÔ˘Ó.

µ ∞ ™ π ∫ ∞ ™ ∆∞ ¢ π ∞ ∫ ∞∆ ∂ ƒ °∞ ™ π ∞ ™ ∞ ™ ∆ π ∫ ø ¡ §À ª ∞∆ ø ¡

3.4

™∆∞¢π√ ¶ƒ√∫∞∆∂ƒ°∞™π∞™

∆Â¯ÓÈÎ¤˜ ™Ùfi¯ÔÈ ∞ÔÙ¤ÏÂÛÌ·

ñ ªË¯·ÓÈÎ¿ Ê›ÏÙÚ·

ñ ∞ÌÌÔÛ˘ÏÏ¤ÎÙÂ˜

ñ §ÈÔÛ˘ÏÏ¤ÎÙÂ˜

ñ ¢ÂÍ·ÌÂÓ‹ ÔÌÔÁÂÓÔ-Ô›ËÛË˜ Î·È ·ÚÔ¯‹˜

¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÁÈ· Ù·ÂfiÌÂÓ· ÛÙ¿‰È·.

√ÌÔÈÔÁÂÓ‹˜ ÔÈ-fiÙËÙ· Î·È ÔÛfi-ÙËÙ· Ï˘Ì¿ÙˆÓ.

∫·Ù·ÎÚ¿ÙËÛË¯ÔÓÙÚÒÓ Î·È·ÔÊÚ·ÎÙÈÎÒÓÔ˘ÛÈÒÓ.

¢È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ÏÈ·ÚÒÓ Î·ÈÂÏ·Èˆ‰ÒÓÔ˘ÛÈÒÓ.

096

¶ƒø∆√µ∞£ªπ∞ ∫∞∆∂ƒ°∞™π∞


ñ ∞Ï‹ Î·Ù·Î¿ıÈÛË(Î·ı›˙ËÛË)

ñ ∫ÚÔÎ›‰ˆÛË-Û˘ÛÛˆÌ¿ÙˆÛË

ñ ∂›ÏÂ˘ÛË

∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË·ÈˆÚÔ‡ÌÂÓˆÓÛÙÂÚÂÒÓ

∫·ı›˙ËÛË ÈÏ‡Ô˜

¢∂À∆∂ƒ√µ∞£ªπ∞ ∫∞∆∂ƒ°∞™π∞ (‚ÈÔÏÔÁÈÎfi˜ Î·ı·ÚÈÛÌfi˜)


ñ ∞ÂÚfi‚ÈÔ˜ ‚ÈÔÏÔÁÈÎfi˜Î·ı·ÚÈÛÌfi˜

ñ ¢ÂÍ·ÌÂÓ¤˜ ‰Â˘ÙÂÚÔ-ÁÂÓÔ‡˜ Î·ı›˙ËÛË˜

ñ ∞Ó·ÂÚfi‚ÈÔ˜ ‚ÈÔÏÔÁÈ-Îfi˜ Î·ı·ÚÈÛÌfi˜

∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛËÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈ-ÛÌÒÓ

∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛËÔÚÁ·ÓÈÎÔ‡ÊÔÚÙ›Ô˘

∆ƒπ∆√µ∞£ªπ∞ ∫∞∆∂ƒ°∞™π∞


ñ ¶ÚÔÛÚfiÊËÛË

ñ πÔÓ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹

ñ ∞ÓÙ›ÛÙÚÔÊË fiÛÌˆÛË

ñ ∏ÏÂÎÙÚÔ‰È¿Ï˘ÛË

ñ ∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ·˙ÒÙÔ˘

ñ ∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛËÊˆÛÊfiÚÔ˘

ñ ∞ÔÏ‡Ì·ÓÛË

¶ÚÔËÁÌ¤ÓÔ˜Î·ı·ÚÈÛÌfi˜ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡

¢˘Ó·ÙfiÙËÙ·Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔ-Ô›ËÛË˜ ÓÂÚÔ‡

∏ ÌÂ›ˆÛË ÙÔ˘ Ú˘·ÓÙÈÎÔ‡ ÊÔÚÙ›Ô˘ ÛÙËÓ ËÁ‹ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ Â›Ó·ÈÚÔÙÈÌfiÙÂÚË, fiÔ˘ ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi. ∆· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ÙË˜ ÂÏ¿Ù-ÙˆÛË˜ ‹ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ËÁ‹ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘ÓÙË ÌÂ›ˆÛË ÛÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÙˆÓ ¯ËÌÈÎÒÓ Î·È ÙË˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Ô˘··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙÔ ‚ÈÔÏÔÁÈÎfi Î·ı·ÚÈÛÌfi Î·È ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ÔÛfi-ÙËÙ·˜ ÙË˜ ·Ú·ÁfiÌÂÓË˜ ÈÏ‡Ô˜ (Ï¿ÛË˜), Ë ÔÔ›· ÔÏÏ¤˜ ÊÔÚ¤˜Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÂ› (ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ¤Ó·ÌÂÁ¿ÏÔ Úfi‚ÏËÌ· Â›Ó·È Ë ‰È¿ıÂÛË ÙË˜ Ï¿ÛË˜ ÙË˜ æ˘ÙÙ¿ÏÂÈ·˜, ‰Â-‰ÔÌ¤ÓÔ˘ fiÙÈ Ë ¯ˆÌ·ÙÂÚ‹ ÙˆÓ §ÈÔÛ›ˆÓ ÊÙ¿ÓÂÈ ÛÙ· fiÚÈ· ÙË˜ ¯ˆÚËÙÈ-ÎfiÙËÙ¿˜ ÙË˜).

097

098

¢π∞™º∞§π™∏ ∆∏™ ¶√π√∆∏∆∞™∆√À ¡∂ƒ√À

ø˜ fiÛÈÌÔ ÓÔÂ›Ù·È ÙÔ ÓÂÚfi Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È ÁÈ· ·ÓıÚÒÈÓË Î·Ù·-Ó¿ÏˆÛË, Â›ÙÂ ÛÙË Ê˘ÛÈÎ‹ ÙÔ˘ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË, Â›ÙÂ ÌÂÙ¿ ·fi ÂÂÍÂÚÁ·-Û›·, Î·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙËÓ ÚÔ¤ÏÂ˘Û‹ ÙÔ˘ Î·È ·fi ÙÔ Â¿Ó ·Ú¤-¯ÂÙ·È ·fi ‰›ÎÙ˘Ô ‰È·ÓÔÌ‹˜, ‚˘Ù›Ô, ‹ Û˘ÛÎÂ˘·ÛÌ¤ÓÔ ÛÂ ÊÈ¿ÏÂ˜ ‹‰Ô¯Â›·78. ¶fiÛÈÌÔ ··ÈÙÂ›Ù·È Ó· Â›Ó·È Î·È ÙÔ ÓÂÚfi ÙÔ ÔÔ›Ô ¯ÚËÛÈÌÔ-ÔÈÂ›Ù·È ÛÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ. √È Î‡ÚÈÂ˜ ËÁ¤˜ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡Â›Ó·È Ù· ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¿ (Ï›ÌÓÂ˜, ÔÙ¿ÌÈ· Î.Ï.) Î·È Ù· ˘fiÁÂÈ· ÓÂÚ¿.

∞Ó Î·È Ë ËÌÂÚ‹ÛÈ· Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·Ó¿ ¿ÙÔÌÔ ‰ÂÓÍÂÂÚÓ¿ Ù· 1-2 Ï›ÙÚ·, Ë ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È È‰È·›-ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹. ∏ Î·ÙÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ··Ú·›ÙË-ÙË ÛÙ· ·ÛÙÈÎ¿ Î¤ÓÙÚ·, ÁÈ· ÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÂÓfi˜ ˘„ËÏ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÈ˜ ÂıÓÈÎ¤˜ Î·È Â˘Úˆ·˚Î¤˜ Ô‰ËÁ›Â˜(ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎ¿ ÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 6). ™ÎÔfi˜ ÙË˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Â›Ó·ÈË ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Î·È Ù˘¯fiÓ ¯ËÌÈÎÒÓ.

∏ ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·ÊÔÚ¿ ÙfiÛÔ ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ËÁÒÓ, fiÛÔ Î·È ÛÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘ ÛÂfiÏ· Ù· ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‰È·ÓÔÌ‹˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ˘˜ ÙÂÏÈÎÔ‡˜ ¯Ú‹-ÛÙÂ˜. ∏ ÂÍ¤Ù·ÛË ÙË˜ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘ Á›ÓÂÙ·È ÌÂ ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·-Ê‹ Î·È ÙË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ‹ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙˆÓ ¯ËÌÈÎÒÓ, Ê˘ÛÈÎÒÓ Î·È‚ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙÔ˘.

3.5

78. WHO (1993), Guidelines for Drinking Water Quality. Volume 1, Second Edi-tion. The World Health Organization: France

¶∂ƒπ√ƒπ™ª√™ ∆∏™ ƒÀ¶∞¡™∏™ ™∆∏¡ ¶∏°∏

∆Ô Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÚfiÛÙ·ÁÌ· ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡Â›Ó·È Ë ÚfiÏË„Ë Î·È Ë ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ËÁ‹, Ë‰È·Ù‹ÚËÛË, ‰ËÏ·‰‹, ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·Î·Ù¤ÚÁ·ÛÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ,ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ‹ ˘ÔÁÂ›ˆÓ. ∏ ÏÔÁÈÎ‹ ·˘Ù‹ ‰È¤ÂÈ ÙËÓ ∂˘Úˆ·˚Î‹√‰ËÁ›· «¶Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙÔ ¡ÂÚfi» (‚Ï. ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 2 Î·È 6), Ë ÔÔ›···ÈÙÂ› ÙË Ú‡ıÌÈÛË ÙˆÓ Ú˘ÔÁfiÓˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙÔ Â›Â‰ÔÙË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜, ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È ÁÈ· fiÛË. ∏ ·Ó·ÁÎ·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÚÈÔ-ÚÈÛÌÔ‡ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÛÙËÓ ËÁ‹ ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÂÍ‹˜ ÏfiÁÔ˘˜79,80:

∏ Û˘ÓÂ¯‹˜ Ú‡·ÓÛË ÙˆÓ ËÁÒÓ Î·ıÈÛÙ¿ ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡ fiÏÔ Î·È ·ÎÚÈ‚fiÙÂÚË.

∞ÓËÛ˘¯›Â˜ ÁÈ· Ù· ·Ú·ÚÔ˚fiÓÙ·, .¯. ÙÔ˘ ¯ÏˆÚ›Ô˘, ÂÈ‰ÈÎfiÙÂÚ·ÛÙÈ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ fiÔ˘ ··ÈÙÂ›Ù·È ÂÓÈÛ¯˘Ì¤ÓË Î·ÙÂÚÁ·Û›·.

∞ÓËÛ˘¯›· ÁÈ· ÙË ‰ËÌfiÛÈ· ˘ÁÂ›· ÏfiÁˆ ÌÈÎÚÔÚ˘·ÓÙÒÓ (ÓÈÙÚÈÎ¿,·Ú·ÛÈÙÔÎÙfiÓ·, Ê¿ÚÌ·Î·), ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ·Ô-ÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ¿ ·fi ÙÈ˜ ˘¿Ú¯Ô˘ÛÂ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Î·È˘¿Ú¯ÂÈ ¿ÓÙ· Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ‰È·Ê˘Á‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi.

∏ ·Ó·ÍÈÔÈÛÙ›· ÙˆÓ ÌÂıfi‰ˆÓ ÂÏ¤Á¯Ô˘ Î·È ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›·˜ Î·ÈË ¤ÏÏÂÈ„Ë ‰È·Ê¿ÓÂÈ·˜ ÙˆÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ.

À¿Ú¯ÂÈ ÏËıÒÚ· ·ıÔÁfiÓˆÓ, ÂÈ‰ÈÎ¿ ÈÒÓ Î·È ÚˆÙfi˙ˆˆÓ, Ù·ÔÔ›· ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÓÈ¯ÓÂ˘ıÔ‡Ó ÌÂ ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÌÂ ÙÔ˘˜ ÎÏ·-ÛÈÎÔ‡˜ ÌÈÎÚÔ‚È·ÎÔ‡˜ ‰Â›ÎÙÂ˜.

™˘¯Ó¿, Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ˘Ô‚¿ıÌÈÛË˜ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡Á›ÓÔÓÙ·È ·ÓÙÈÏËÙ¿ fiÙ·Ó ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Ï¤ÔÓ Â·ÚÎ‹˜ ¯ÚfiÓÔ˜·Ú¤Ì‚·ÛË˜.

099

3.5.1

79. ∂¢∂À∞ (2009), ™¯¤‰È· ∞Ê¿ÏÂÈ·˜ ¡ÂÚÔ‡. ŒÓˆÛË ¢ËÌÔÙÈÎÒÓ ∂È¯ÂÈÚ‹ÛÂˆÓ⁄‰ÚÂ˘ÛË˜ - ∞Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜: ∞ı‹Ó·

80. Suzenet, G., Kallis, G. and Coccossis, H. (2001), Sustainable Management ofWater for the City: Policy Guidelines. University of the Aegean: Mytilini, Greece

100

∆· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù· ÙË˜ ÔÈÔÙÈÎ‹˜ ·Ó¿Ï˘ÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ ÛË-ÌÂ›Ô ÂÏ¤Á¯Ô˘ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó Û˘ÓÔÏÈÎ¿ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô.

™Â ·ÚÎÂÙ¤˜ fiÏÂÈ˜, Ë ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ËÁÒÓ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ‚·Û›˙ÂÙ·ÈÛÙËÓ ··ÁfiÚÂ˘ÛË ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ, ·ÛÙÈÎÒÓ Î·È ·ÁÚÔÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙË-ÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Á‡Úˆ ·fi ·˘Ù¤˜, ·Ó Î·È Ë ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· ·˘Ù‹˜ ÙË˜ Ú·-ÎÙÈÎ‹˜ Â›Ó·È ÂÚÈÔÚÈÛÌ¤ÓË, Î·ıfiÙÈ Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÈÙÂ˘¯ıÂ› ÔÏ‹ÚË˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ ‰È¿¯˘ÙˆÓ ËÁÒÓ Ú‡·ÓÛË˜. ŒÓ· Ù˘ÈÎfi ·-Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÛÙËÓ ËÁ‹ ·ÔÙÂÏÂ› Ë ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ÙÔ˘ ¢‹-ÌÔ˘ ÙË˜ ¡¤·˜ ÀfiÚÎË˜ Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÂÈ ÙÈ˜ ÂÎÙ¿ÛÂÈ˜ ÁË˜ Á‡Úˆ ·fi ÙÈ˜Ï›ÌÓÂ˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ› Ë fiÏË ÁÈ· ÙËÓ ‡‰ÚÂ˘Û‹ ÙË˜, ÂÈ‚¿ÏÏÔ-ÓÙ·˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÏÈ·ÛÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÂÓ‰‡ÔÓÙ·˜ ÛÙË‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ‚ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ Î·ı·ÚÈÛÌÒÓ ÙˆÓ Á‡Úˆ fiÏÂˆÓ. π‰È·›-ÙÂÚ· Â˘¿ÏˆÙÂ˜ Â›Ó·È fiÏÂÈ˜ ÔÈ ÔÔ›Â˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ˘fiÁÂÈ·ÓÂÚ¿, Ù· ÔÔ›· Û˘¯Ó¿ Ú˘·›ÓÔÓÙ·È ·fi ‰È·¯˘Ì¤ÓÂ˜ ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ ‰Ú·-ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ ÔÈ ÔÔ›Â˜ Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÏÂÁ¯ıÔ‡Ó. ∆· ÚÔÁÚ¿Ì-Ì·Ù· Ì¤ÙÚˆÓ ·Ó¿ ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜ (ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 2) Î·ÏÔ‡ÓÙ·È Ó·ÂÏ¤ÁÍÔ˘Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ Ù‡Ô Ú‡·ÓÛË˜ Î·È Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›-ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

¢∂π°ª∞∆√§∏æπ∞

™Â Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÌÂ Ù· ·Ú·¿Óˆ Ì¤ÙÚ·, ÔÈ Û˘ÓÂ¯Â›˜ Î·È ÂÓÙ·ÙÈÎ¤˜¯ËÌÈÎ¤˜ Î·È ÌÈÎÚÔ‚ÈÔÏÔÁÈÎ¤˜ ·Ó·Ï‡ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È·Ó·ÁÎ·›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘. ªÈ· ¤ÁÎ˘-ÚË ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›· ··ÈÙÂ› ÌÈ· ·ÍÈfiÈÛÙË ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Î‹ ˘Ô‰ÔÌ‹ÛÂ ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi ‹ ÓÔÌ·Ú¯È·Îfi Â›Â‰Ô, Ë ÔÔ›· ı· ‰È·ı¤ÙÂÈ È-ÛÙÔÔÈËÌ¤ÓÔ Û‡ÛÙËÌ· ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË˜ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜. ŒÓ· Ï‹ÚÂ˜Û‡ÛÙËÌ· ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ:

ñ ŒÏÂÁ¯Ô ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÈ˜ ËÁ¤˜ ˘‰ÚÔÏË„›·˜, ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô˘‰ÚÔ‰fiÙËÛË˜, ÛÙÈ˜ ‰ÂÍ·ÌÂÓ¤˜ Î·È ÛÙÈ˜ ‚Ú‡ÛÂ˜ ÙˆÓ Î·Ù·Ó·Ïˆ-ÙÒÓ, ÌÂ ÙÈ˜ ¯ËÌÈÎ¤˜ Î·È ÌÈÎÚÔ‚ÈÔÏÔÁÈÎ¤˜ ·Ó·Ï‡ÛÂÈ˜ Ô˘ ÚÔ‚Ï¤-ÂÈ Ë ÓÔÌÔıÂÛ›·.

3.5.2

ñ ¶·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ÛËÌÂ›· ÌÂÁ¿ÏÔ˘˘ÁÂÈÔÓÔÌÈÎÔ‡ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙÔ˜ (¡ÔÛÔÎÔÌÂ›·, ∫ÔÏ˘Ì‚ËÙ‹ÚÈ·) ÌÂÙ¿·fi Û˘ÌÊˆÓ›Â˜ ÌÂ ÙÔ˘˜ ÊÔÚÂ›˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜.

ñ ∞Ó·Ï‡ÛÂÈ˜ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÂÏ¿ÙÂ˜ ÙÔ˘ È‰ÈˆÙÈÎÔ‡ Î·È ‰ËÌfiÛÈÔ˘ ÙÔÌ¤·(‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ Î·È ÂÌÊÈ·ÏˆÌ¤ÓˆÓ ÓÂÚÒÓ, ·Ó·„˘ÎÙÈÎÒÓ,ÂÙ·ÈÚ›Â˜ ‰È·Î›ÓËÛË˜ ÓÂÚÔ‡, ÛÙÚ·ÙÈˆÙÈÎ¤˜ ÌÔÓ¿‰Â˜, È‰ÈÒÙÂ˜ Î.Ï.).

£ÂˆÚËÙÈÎ¿, Î·È Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ Ù· ÛÙÔÈ¯Â›· Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ Ë ¯ÒÚ· Ì·˜ÛÙËÓ ∂.∂., ÙÔ ÓÂÚfi ÙË˜ ‚Ú‡ÛË˜ Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÛÂ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÔÈÎÈ-ÛÌÔ‡˜ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜ (·ÏÏÈÒ˜ ı· ·Ú·‚·›Ó·ÌÂ ÙÔ ∫ÔÈÓÔÙÈÎfi ‰›Î·ÈÔ).ŸÌˆ˜ Í¤ÚÔ˘ÌÂ ˆ˜, ÌÂ ÂÍ·›ÚÂÛË Ù· ÌÂÁ¿Ï· ·ÛÙÈÎ¿ Î¤ÓÙÚ·, ÛÙÈ˜ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜ (fiˆ˜ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ‹ fiÏÂÈ˜ ÛÂ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ fiˆ˜ ÙÔ ÕÚÁÔ˜ ‹ Ë ∫fiÚÈÓıÔ˜), ÔÈ ¯Ú‹ÛÙÂ˜ ÚÔ-ÙÈÌÔ‡Ó ÙÔ ÂÌÊÈ·ÏˆÌ¤ÓÔ ÓÂÚfi (ÌÂ ÌÂÁ¿ÏÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ·ÏÏ¿ Î·ÈÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜ ÏfiÁˆ ÙË˜ ˘¤ÚÔÁÎË˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Ï·ÛÙÈ-ÎÒÓ ·ÔÚÚÈÌÌ¿ÙˆÓ), Â›ÙÂ ÏfiÁˆ ÁÂ‡ÛË˜, Â›ÙÂ ÂÂÈ‰‹ ‰ÂÓ ÂÌÈÛÙÂ‡-ÔÓÙ·È ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÙË˜ ‚Ú‡ÛË˜. À¿Ú¯ÂÈ Â‰Ò ¤Ó· ı¤Ì··ÍÈÔÈÛÙ›·˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙ· ÛÙÔÈ¯Â›· ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·ÈÙË˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ∞Ú¯ÒÓ Ô˘ ÙÔ ÂÏ¤Á¯Ô˘Ó fiÛÔ Î·ÈÎÚ·ÙÈÎ‹˜ Â˘ı‡ÓË˜ ÁÈ· ÙÔ fiÙÈ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÙË˜ ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ-·˜ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌ· ÚfiÛ‚·ÛË ÛÂ ·ÛÊ·Ï¤˜ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi(.¯. Ë ÂÚ›ÙˆÛË ÙË˜ ·Ó›¯ÓÂ˘ÛË˜ ÂÍ·ÛıÂÓÔ‡˜ ¯ÚˆÌ›Ô˘ ÛÂ fiÛÈ-ÌÔ ÓÂÚfi ÛÙËÓ ∂‡‚ÔÈ·).

101

102

AN£Pø¶O°ENEI™

™ËÌÂÈ·Î¤˜ ËÁ¤˜- ÀfiÓÔÌÔÈ- ÃˆÌ·ÙÂÚ¤˜- ™ËÌÂ›· ÂÎÚÔ‹˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ

¶ËÁ¤˜ ‰È¿¯˘ÛË˜- µÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜- ∞ÁÚÔÙÈÎ¤˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜- √Ú˘¯Â›·- ∞ÛÙÈÎÔ› ‰ÚfiÌÔÈ- ∂ÈÛÚÔ‹ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘ ‡‰·ÙÔ˜ ÛÙ· ˘‰ÚÔÊfiÚ· ÛÙÚÒÌ·Ù·

ºY™IKE™

- ¢È¿‚ÚˆÛË Â‰¿ÊÔ˘˜- ƒ˘·ÛÌ¤Ó· fiÌ‚ÚÈ· ‡‰·Ù·

- ∆ÔÍÈÎ¿ ·Ú·ÚÔ˚fiÓÙ· ·Ú·ÁfiÌÂÓ· Î·Ù¿ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ÙË˜ ·Ô-Ï‡Ì·ÓÛË˜

- ÃÚ‹ÛË ·Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ ÛˆÏËÓÒÛÂˆÓ

- °ÂÈÙÓ›·ÛË ÙˆÓ ·ÁˆÁÒÓ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ÌÂ ·ÁˆÁÔ‡˜ ·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜‹ ·ÔÚÚÔÊËÙÈÎÔ‡˜ ‚fiıÚÔ˘˜

- ∞Î·Ù¿ÏÏËÏÂ˜ Û˘Ó‰¤ÛÂÈ˜

- ∞ÓÔÈ¯Ù¤˜ ‰ÂÍ·ÌÂÓ¤˜ ·Ôı‹ÎÂ˘ÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ Û›ÙÈ·

ƒÀ¶∞¡™∏ ™∆∏¡ ¶∏°∏

ƒÀ¶∞¡™∏ ∫∞∆∞ ∆∏¡ ∂¶∂•∂ƒ°∞™π∞

ƒÀ¶∞¡™∏ ∫∞∆∞ ∆∏ ¢π∞¡√ª∏ ∫∞π ∞¶√£∏∫∂À™∏

¶∏°∂™ ƒÀ¶∞¡™∏™ ∆√À ¡∂ƒ√À, ∞¶√ ∆∏¡ ¶∏°∏ ª∂Ãƒπ∆∏ ¢π∞£∂™∏ ∆√À

+

√ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ √ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÀÁÂ›·˜ (WHO), ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÌÈ·˜ ÈÔÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË˜ ÛÙÔ ı¤Ì·, ¤¯ÂÈ ÚÔÙÂ›ÓÂÈ Ù· ™¯¤‰È·∞ÛÊ¿ÏÂÈ·˜ ¡ÂÚÔ‡ (Water Safety Plans) ˆ˜ ¤Ó· ¯Ú‹ÛÈÌÔ ÂÚÁ·ÏÂ›ÔÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ∞˘Ù¿·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ‚¿ÛÂÈ ÌÂıfi‰ˆÓ ÂÎÙ›ÌËÛË˜ Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÎÈÓ‰‡-ÓÔ˘ (risk assessment-risk management) ÛÂ fiÏ· Ù· ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ Û˘-ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜, ·fi ÙËÓ ËÁ‹ ¤ˆ˜ ÙË ‚Ú‡ÛË ÙÔ˘ Î·Ù·Ó·Ïˆ-Ù‹. ∞˘Ù¿ Ù· ÛÙ¿‰È· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹, ÌÂÙ·ÊÔÚ¿, ÂÂ-ÍÂÚÁ·Û›·, ·Ôı‹ÎÂ˘ÛË Î·È ‰È·ÓÔÌ‹ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹.

√π µ∞™∂π™ ∆∏™ ∞™º∞§∂π∞™ ¡∂ƒ√À - ∞¶√ ∆∏¡ ¶∏°∏™∆√¡ ∫∞∆∞¡∞§ø∆∏ 81

103

81. WHO (2005), Water Safety Plans. Managing drinking-water quality fromcatchment to consumer. Water, Sanitation and Health Protection and theHuman Environment World Health Organization: Geneva

°¡ø™∏ ∆∏™À¢ƒ√§∏æπ∞™

°¡ø™∏ ∆∏™¶√π√∆∏∆∞™∆√À §∞ªµ∞-¡√ª∂¡√À

¡∂ƒ√À

¶ƒ√™∆∞™π∞∆√À ¢π∫∆À√À¢π∞¡√ª∏™

∞™º∞§∂™¶√™πª√

¡∂ƒ√

∂§∂°Ã√™ ∆∏™∂¶∂•∂ƒ°∞™π∞™

4¢È·¯Â›ÚÈÛË

ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË‚ÈÔÌË¯·Ó›·

106

ÏÏÂ›„ÂÈ ‚·ÚÈ¿˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·˜, ÔÈ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ¯Ú‹-ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÌfiÏÈ˜ÛÙÔ 3% ÙË˜ Û˘ÓÔÏÈÎ‹˜ ÂÙ‹ÛÈ·˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜.

∞˘Ùfi ›Ûˆ˜ ÂÍËÁÂ› ÁÈ·Ù› Ë ¯ÒÚ· Ì·˜ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˘‰¿ÙÈÓÔ ·ÔÙ‡ˆÌ· ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ (ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 1), ·ÊÔ‡, ÂÏÏÂ›„ÂÈ ‚ÈÔ-ÌË¯·Ó›·˜, ÂÈÛ¿ÁÔ˘ÌÂ fiÏ· Ù· ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ ÚÔ˚fiÓÙ· ·fi ÙÔ ÂÍˆÙÂ-ÚÈÎfi. ∆Ô ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ÔÛÔÛÙfi ÙˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ Â› ÙÔ˘Û˘ÓfiÏÔ˘ ÙË˜ Ú‹ÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ ∂˘Úˆ·˚Î‹ ŒÓˆÛË ÊÙ¿ÓÂÈ ÙÔ 18% 82.∞Ó Î·È ·˘Ù¿ Ù· ÔÛÔÛÙ¿ Ê·›ÓÔÓÙ·È ÌÈÎÚ¿, Ë Ú·ÁÌ·ÙÈÎ‹ ¿ÓÙÏËÛËÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÔÏ‡ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË·fi ÙËÓ ÔÛfiÙËÙ· Ô˘ Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÙ·È Î·È ·ÔÙÂÏÂ› ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ·-Ú¿ÁÔÓÙ· ÂÍ¿ÓÙÏËÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ·ÔıÂÌ¿ÙˆÓ83. ∂ÈÏ¤ÔÓ, Ë ÛË-Ì·Û›· Î·È Ë ‰˘ÛÎÔÏ›· ÙË˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ˘ÁÚÒÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓÏ˘Ì¿ÙˆÓ Î·ıÈÛÙ¿ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜, ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Î·È Â·-Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË˜ ÙÔ˘ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÚˆÙÂ‡ÔÓ ˙‹ÙËÌ· ÛÙËÓÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙË˜ ‚ÈÒÛÈÌË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ Î·È ÔÛfiÙË-Ù·˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ.

E

82. EEA (2000), Sustainable Water Use in Europe - Part 2: Demand Manage-ment, European Environment Agency: Copenhagen, Denmark

83. UNIDO (2006), 2nd UN World Water Development Report 'Water, a sharedresponsibility': Chapter 8: Water and Industry. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ:http://www.unesco.org/water/wwap/wwdr/wwdr2/pdf/wwdr2_ch_8.pdf

∏ ™∏ª∞™π∞ ∫∞π √π Ãƒ∏™∂π™∆√À ¡∂ƒ√À ™∆∏ µπ√ª∏Ã∞¡π∞

∏ ‚ÈÔÌË¯·Ó›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ› ÙÔ ÓÂÚfi ÙfiÛÔ ˆ˜ ÚÒÙË ‡ÏË ÛÙËÓ ·-Ú·ÁˆÁ‹ ·Á·ıÒÓ, ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡ÂÈ ¤Ó· ÔÏ‡ ÌÈÎÚfi Ô-ÛÔÛÙfi ÙË˜ Û˘ÓÔÏÈÎ‹˜ ¯Ú‹ÛË˜, fiÛÔ Î·È ˆ˜ Ì¤ÛÔ ÁÈ· ¿ÏÏÂ˜ ‰È·‰È-Î·Û›Â˜, fiˆ˜ „‡ÍË, ı¤ÚÌ·ÓÛË, Ï‡ÛÈÌÔ, ·Ú·ÁˆÁ‹ ·ÙÌÔ‡ Î·È ‰ÚÔ-ÌÂÙ·ÊÔÚ¿.

√È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔÈ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÔ› ¯Ú‹ÛÙÂ˜ ÓÂÚÔ‡ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜ Â›Ó·È Ë¯ËÌÈÎ‹ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·, ÔÈ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ¯¿Ï˘‚· Î·È ÛÈ‰‹ÚÔ˘ Î·È Ë ‚ÈÔ-ÌË¯·Ó›· ÔÏÙÔ‡ Î·È ¯·ÚÙÈÔ‡. ∏ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓË ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙË ‰ÈÂÚÁ·Û›· ÛÙËÓ ÔÔ›· ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÂ› Î·È ÙÔÙÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ. ∏ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓË ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔ-ÔÈÂ›Ù·È ÛÙËÓ „‡ÍË, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Â›Ó·È ÁÂÓÈÎ¿ ¯·ÌËÏ‹ Î·È ÂÍ·Ú-Ù¿Ù·È ·fi ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· „‡ÍË˜. °È· ÙËÓ ·Ú·ÛÎÂ˘‹ ¯·ÚÙÔÔÏÙÔ‡, ËÔÈfiÙËÙ· Â›Ó·È Û¯ÂÙÈÎ¿ ˘„ËÏ‹, ÂÓÒ ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›· ÙÚÔÊ›ÌˆÓ Î·ÈÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›· ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ ÂÈ‰ÒÓ, ÔÈ ÚÔ‰È·ÁÚ·Ê¤˜ Â›Ó·È È‰È-·›ÙÂÚ· ·˘ÛÙËÚ¤˜.

107

4.1

108

√§√∫§∏ƒøª∂¡√™ ™Ã∂¢π∞™ª√™

H ÛˆÛÙ‹ Î·È ÔÚıÔÏÔÁÈÎ‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›·‰ÂÓ Ô‰ËÁÂ› ·ÏÒ˜ ÛÂ ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ··ÈÙ‹ÛÂˆÓ ÛÂ ÓÂÚfi,·ÏÏ¿ Î·È ÛÂ ÌÂ›ˆÛË ÙÔ˘ fiÁÎÔ˘ Î·È ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ·Ú·ÁfiÌÂÓˆÓ ˘ÁÚÒÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ, ÚÔÛÙ·ÙÂ‡ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙÔ˘˜ ˘‰¿-ÙÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ÙË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÛÙËÓ ÔÔ›· ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÌÈ·‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹ ÌÔÓ¿‰·.

∏ ∞¡∞°∫∏ °π∞ √§√∫§∏ƒøª∂¡√ ™Ã∂¢π∞™ª√∆∏™ Ãƒ∏™∏™ ∆√À ¡∂ƒ√À ™∆π™ ¶∞ƒ∞°ø°π∫∂™¢π∞¢π∫∞™π∂™ ∫∞π √π ™∆√Ã√π ∞À∆√À

∏ ‚ÈˆÛÈÌfiÙËÙ· ·ÔÙÂÏÂ› ÙÔ Î‡ÚÈÔ Î›ÓËÙÚÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÂÓfi˜ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ˘ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÈ˜ ‚ÈÔÌË-¯·Ó›Â˜. µÈˆÛÈÌfiÙËÙ· ÙfiÛÔ ÛÂ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎfi, fiÛÔ Î·È ÛÂ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Î·ÈÎÔÈÓˆÓÈÎfi Â›Â‰Ô. ™Ùfi¯Ô˜ Â›Ó·È Ë ‚ÂÏÙÈÛÙÔÔ›ËÛË ÙË˜ ÂÛˆÙÂÚÈÎ‹˜‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·Ó¿ ÂÚÁÔÛÙ¿ÛÈÔ Ì¤Ûˆ ÙË˜ Û‡Ó‰ÂÛË˜ ÙˆÓıÂÌ¿ÙˆÓ ÙË˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›·˜, ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ Ê˘ÛÈÎÒÓ fiÚˆÓ Î·È ÂÓÂÚ-ÁÂÈ·Î‹˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ Î·È ÌË¯·ÓÈÎ‹˜. √È ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó··ÓÙÏÔ‡Ó, Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Î·È Ó· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÙÔ ÓÂÚfi Ô˘ ¯ÚÂÈ¿-˙ÔÓÙ·È ÌÂ Â˘ı‡ÓË ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹ ÈÛÔÚÚÔ›· ÙË˜ ÂÚÈÔ-¯‹˜ Î·È ÛÙÈ˜ ·Ó¿ÁÎÂ˜ ÙË˜ ÙÔÈÎ‹˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜.

™Ù· Ï·›ÛÈ· ÂÓfi˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ˘ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ÓÂÚÔ‡, ÌÈ· ‚ÈÔÌË-¯·ÓÈÎ‹ ÌÔÓ¿‰· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ı¤ÙÂÈ ÙÔ˘˜ ÂÍ‹˜ ÛÙfi¯Ô˘˜:

¡· Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÈ ÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ ‰˘Ó·Ùfi ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ ÁÈ·ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ÙË˜ Î·È Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙË ‚¤ÏÙÈ-ÛÙË Î·È ·Ô‰ÔÙÈÎ‹ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜.

¡· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›, Î·Ù¿ ÙÔ Ì¤ÁÈÛÙÔ ‰˘Ó·Ùfi, ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎ¤˜ ËÁ¤˜ ÓÂ-ÚÔ‡, fiˆ˜ ·Ó·Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ ÓÂÚfi ‹ ÓÂÚfi ‰Â˘ÙÂÚÂ‡Ô˘Û·˜ ÔÈfiÙËÙ·˜.

¡· ÂÎÙÈÌ¿ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·ÈÓ· ÚÔˆıÂ› ÙËÓ ·Ó¿ÎÙËÛË ¯Ú‹ÛÈÌˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ Î·È ÓÂÚÔ‡ ·fi Ù·Ï‡Ì·Ù·, ÚÈÓ ÙËÓ ÙÂÏÈÎ‹ ÙÔ˘˜ ‰È¿ıÂÛË.

4.2

4.2.1

¡· ÂÓÙÔ›˙ÂÈ Â˘Î·ÈÚ›Â˜ ÁÈ· ÂÏ¿ÙÙˆÛË ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÛÙËÓ ËÁ‹Î·È ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ¯Ú‹ÛË˜ Î·ı·ÚÒÓ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ.

¡· ÚÔ¯ˆÚ¿ ÛÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÛÙ·Ï·›ÛÈ· ÙË˜ ÈÛ¯‡Ô˘Û·˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÈ˜‚¤ÏÙÈÛÙÂ˜ ‰˘Ó·Ù¤˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›Â˜, ÂÏ·¯ÈÛÙÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÈ˜ ÂÚÈ‚·Ï-ÏÔÓÙÈÎ¤˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙ· ÙÔÈÎ¿ ˘‰¿ÙÈÓ· ÔÈÎÔÛ˘ÛÙ‹Ì·Ù·.

√ƒ°∞¡ø∆π∫O ¶§∞I™π√

ŒÓ· Û¯¤‰ÈÔ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ˘ Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ÌÔÚÂ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÂ›Â›ÙÂ ÛÂ ÙÔÈÎfi (·Ó¿ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹ ÂÚÈÔ¯‹), Â›ÙÂ ÛÂ ÂÚÈÊÂÚÂÈ·ÎfiÂ›Â‰Ô (fiˆ˜ ¢‹ÌÔ˜ ‹ ¡ÔÌ·Ú¯›·), ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂÌÔÓˆÌ¤Ó·, ÛÂÂ›Â‰Ô ÂÚÁÔÛÙ·Û›Ô˘. ŸÙ·Ó ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÙ·È ÛÂ Â˘Ú‡ÙÂÚÔÂ›Â‰Ô, ÔÈ Î‡ÚÈÔÈ ÊÔÚÂ›˜ Ô˘ ÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈËıÔ‡Ó Â›-Ó·È ÔÈ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ Î·È ÔÈ ·ÚÌfi‰ÈÔÈ ‰ËÌfiÛÈÔÈ ÊÔÚÂ›˜ (OTA, ÂÙ·ÈÚ›·˘‰ÚÔ‰fiÙËÛË˜ Î·È ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ï˘Ì¿ÙˆÓ). ŒÓ· Ù¤-ÙÔÈÔ Û¯¤‰ÈÔ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓÙ¿ÛÛÂÈ ÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ·Ó¿ÁÎÂ˜ ˘‰ÚÔ‰fi-ÙËÛË˜ ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ Û¯¤‰ÈÔ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜.√È ÛÙÚ·ÙËÁÈÎ¤˜ Ô˘ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ÂÚÈÎÏÂ›ÂÈ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó84:

ñ ∆ÔÈÎ¤˜ ‹ ÂıÓÈÎ¤˜ ÔÏÈÙÈÎ¤˜ ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË˜ Î·È Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔ-Ô›ËÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

ñ ∆Ë Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË ÙˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÒÓ ÙË˜ ÂÓ ÏfiÁˆ ÂÚÈÔ¯‹˜ ÛÂ ÌÈ·Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓË ÙÔÔıÂÛ›· (‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ ¿ÚÎ·), ÒÛÙÂ Ó· ÌÔÚÂ›Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÂ› ÎÔÈÓ‹ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÙÔ˘˜ Î·È ÎÔÈÓ¤˜ÚÔÛ¿ıÂÈÂ˜ Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

ñ ∆ÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfi Ù‹˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ·fi Î¿ıÂ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·,¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ Î¿ıÂ ‰ÈÂÚÁ·Û›· Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ› ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓË Ô-ÛfiÙËÙ· ÓÂÚÔ‡.

ñ ∆ËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ÎÈÓ‹ÙÚˆÓ, fiˆ˜ Â›Ó·È Ù· ÚfiÛÙÈÌ·,ÔÈ Ì¤ıÔ‰ÔÈ ÙÈÌÔÏfiÁËÛË˜ ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜, ÔÈ ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜ Î·È ÔÈÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¤˜ ‰ÈÂ˘ÎÔÏ‡ÓÛÂÈ˜.

109 84. UNIDO (2006), fi..

4.2.2

110

ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÓÂÚÔ‡ ÛÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜, Ë√¶¡ Î·È Ë ‰È·‰ÈÎ·Û›· ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ ÛÂ Â›Â-‰Ô ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·ÔÙÚÔ‹ ÙË˜ Ú‡·Ó-ÛË˜ ÛÙËÓ ËÁ‹, Ì¤Ûˆ ÌÈ·˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË˜ Ô˘ Â-ÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ:·¤Ú·, ˘‰¿ÙˆÓ Î·È Â‰¿ÊÔ˘˜. ™Â ·˘Ùfi ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Û˘ÓÙÔÓ›˙ÂÙ·È Ë ∂˘-Úˆ·˚Î‹ Ô‰ËÁ›· ÁÈ· ÙËÓ √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ¶ÚfiÏË„Ë Î·È ŒÏÂÁ¯Ô ÙË˜ƒ‡·ÓÛË˜ (IPPC), Ë ÔÔ›· ·ÊÔÚ¿ ÛÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿-ÛÂÈ˜ ÌÂ ˘„ËÏfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi Ú‡·ÓÛË˜. ™Ù· Ï·›ÛÈ· ÙˆÓ ··ÈÙ‹ÛÂˆÓÙË˜ √¶¡, Ù¤ÙÔÈÔ˘ Â›‰Ô˘˜ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹-ÛÔ˘Ó ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ¤¯Ô˘Ó ÙÈ˜ ··Ú·›ÙËÙÂ˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜ ¿‰ÂÈÂ˜.∂ÈÏ¤ÔÓ, ÚÔ‚Ï¤ÂÙ·È Ë ˘ÈÔı¤ÙËÛË ÔÏÈÙÈÎÒÓ ÙÈÌÔÏfiÁËÛË˜ ÔÈÔÔ›Â˜ ı· ÂÚÈÎÏÂ›Ô˘Ó ÙÔ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·Èı· ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¯‹ «Ô Ú˘·›ÓˆÓ ÏËÚÒÓÂÈ». ∞˘Ù‹ Ë Ù·ÎÙÈÎ‹¤¯ÂÈ ˆ˜ Û˘Ó¤ÂÈ· ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÎÔÛÙÔÏfiÁËÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂ-ÚÔ‡ ÁÈ· ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ Î·È ÛÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ¤Î‰ÔÛË˜ ÂÚÈ‚·Ï-ÏÔÓÙÈÎÒÓ ·‰ÂÈÒÓ ÁÈ· ÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜.

∏ √¶¡ ··ÈÙÂ›, ÂÈÏ¤ÔÓ, ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ µ¤ÏÙÈÛÙˆÓ ¶ÂÚÈ‚·Ï-ÏÔÓÙÈÎÒÓ ¶Ú·ÎÙÈÎÒÓ (Best Environmental Practices) Ô˘ ÔÚ›˙Ô-ÓÙ·È ÛÙËÓ Ô‰ËÁ›· IPPC (96/61/∂∫). ∞˘Ù¤˜ ÈÛÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î·È ÂÈ-Ù˘Á¯¿ÓÔÓÙ·È ÌÂ ÙË ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ∂Ï¤Á¯ˆÓ (Envi-ronmental audits) Î·È ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ-Î‹˜ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ (Environmental Management Systems - EMS).∆· ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ™˘ÛÙ‹Ì·Ù· ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ Â›Ó·È:

ñ ∆Ô ™‡ÛÙËÌ· ÙË˜ ∂˘Úˆ·˚Î‹˜ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·˜ ÁÈ· √ÈÎÔÏÔÁÈÎ‹ ¢È·¯Â›-ÚÈÛË Î·È ŒÏÂÁ¯Ô (The European Union’s Eco-Management andAudit Scheme - EMAS). ∞Ó·ÁÓˆÚÈÛÌ¤ÓÔ ·fi ÙËÓ ∂˘Úˆ·˚Î‹ŒÓˆÛË.

ñ ∆Ô ÚfiÙ˘Ô ISO 14001 (International Organization of Standard-ization). ¢ÈÂıÓÒ˜ ·Ó·ÁÓˆÚÈÛÌ¤ÓÔ.

∞˘Ù¿ Ù· ‰‡Ô Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛËÙË˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ Â›‰ÔÛË˜ ÂÓfi˜ ÂÚÁÔÛÙ·Û›Ô˘, ÙËÓ Â›‰ÂÈÍË

Û˘ÌÌfiÚÊˆÛË˜ ÌÂ ÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÓÔÌÔıÂÛ›· Î·È ÙË ÁÓˆÛÙÔ-Ô›ËÛË ÙˆÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÂÈÙÂ˘ÁÌ¿ÙˆÓ ÌÈ·˜ ÂÈ¯Â›ÚËÛË˜ ÛÙÔÂ˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓfi85. ∂ÊfiÛÔÓ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ˘Ô¯ÚÂˆÙÈ-Î‹, ¤Ó·˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎfi˜ ÙÔÌ¤·˜ ‹ ¤Ó· ÌÂÌÔÓˆÌ¤ÓÔ ÂÚÁÔÛÙ¿ÛÈÔ ÌÔ-ÚÂ› Ó· ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ Î¿ÔÈÔ ·fi Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÌÂÙ¿ ·fi È¤ÛÂÈ˜ÙˆÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ ‹ ÙˆÓ ªª∂.

111

85. ƒÔÌÔÁÈ·ÓÓ¿ÎË˜, °. (2009), ∆· ™˘ÛÙ‹Ì·Ù· ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ISO 14001 & EMAS. ∂ÈÌÂÏËÙ‹ÚÈÔ ∏Ú·ÎÏÂ›Ô˘. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ: http://www.ebeh.gr/images/news/14001_EMAS_1.pdf

112

∫∞§∂™ ¶ƒ∞∫∆π∫∂™ Ãƒ∏™∏™ ¡∂ƒ√À

™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔÓ ∂˘Úˆ·˚Îfi √ÚÁ·ÓÈÛÌfi ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, Ì¤Û· ÛÙË‰ÂÎ·ÂÙ›· ÙÔ˘ 1990 Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›· ¤¯ÂÈ ÌÂÈˆ-ıÂ› ÛÙÈ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ Â˘Úˆ·˚Î¤˜ ¯ÒÚÂ˜86. ∞˘Ùfi ÔÊÂ›ÏÂÙ·È ÛÙÈ˜ ÙÂ-¯ÓÔÏÔÁÈÎ¤˜ ‚ÂÏÙÈÒÛÂÈ˜ ÛÙÔÓ ÂÍÔÏÈÛÌfi ÔÈ ÔÔ›Â˜ ÂÏ·ÙÙÒÓÔ˘Ó ÙËÓ¤ÓÙ·ÛË ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ÛÙËÓ Ù¿ÛË ÁÈ· ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË Î·È Â·-Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË Î·È ÛÙË ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfi-ÙËÙ·˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·, ÏfiÁˆ ÙË˜ ÁÂÓÈÎ‹˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ ·Ô‚ÈÔÌË¯·ÓÔ-Ô›ËÛË˜ Î·È ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ ÛÂ ·Ó·Ù˘Û-ÛfiÌÂÓÂ˜ ¯ÒÚÂ˜ fiˆ˜ Ë ∫›Ó·. ™Â ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜ ı· Ú¤-ÂÈ Ó· ÚÔÛı¤ÛÔ˘ÌÂ Ù· ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ Î›ÓËÙÚ·, fiˆ˜ ÙËÓ ÙÈÌÔÏfiÁË-ÛË ÙÔ˘ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ Î·È ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÛÂ ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ ¯Ò-ÚÂ˜, Ë ÔÔ›· ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÂ ÙËÓ ·Ô‰ÔÙÈÎfiÙÂÚË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ™ÙËÛ˘Ó¤¯ÂÈ·, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ú·ÎÙÈÎ¤˜ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ Î·È ÔÈ ÂÓ·Ï-Ï·ÎÙÈÎ¤˜ ËÁ¤˜ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÚ·È-Ù¤Úˆ ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜.

¶∞ƒ∞∫√§√À£∏™∏ ∆∏™ ∫∞∆∞¡∞§ø™∏™∫∞π ª∂πø™∏ ∆ø¡ ¢π∞ƒƒ√ø¡

∏ ÂÎÙ›ÌËÛË ÙË˜ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ·Ú·ÁˆÁ‹˜·ÔÙÂÏÂ› ÙÔ ÚÒÙÔ ‚‹Ì· ÛÂ ÌÈ· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÌÂ›ˆÛË˜ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ÌÈ· ‚ÈÔÌË¯·Ó›·. ™ÙÈ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ÂÏÏËÓÈÎ¤˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó·˜ ÁÂÓÈÎfi˜ ÌÂÙÚËÙ‹˜ Î·Ù·Ó¿Ïˆ-ÛË˜ ÓÂÚÔ‡. ™˘ÓÈÛÙ¿Ù·È, fiÌˆ˜, Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ÌÂÙÚËÙ¤˜ÛÂ ÎÔÌ‚ÈÎ¿ ÛËÌÂ›· fiÔ˘ ÌÔÚÂ› Ó· Î·Ù·ÁÚ·ÊÂ› ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎ¿ Ë Î·-Ù·Ó¿ÏˆÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ˘‰ÚÔ‚fiÚÂ˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜. √ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ˘·Ú¯fiÓÙˆÓ ÌÂÙÚËÙÒÓ ÓÂÚÔ‡ Î·È Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÂÏÏÂ›„ÂÒÓ ÙÔ˘˜Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÚı‹ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ Î·È ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ. °È· Ó· ÂÍ˘ËÚÂÙË-ıÔ‡Ó ·˘ÙÔ› ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ¯ÒÚ· ÔÈ ÂÍ‹˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈÂ˜:

4.3

86. ∂∂∞ (2005), fi..

4.3.1

- ∂ÓÙÔÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ ÛÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ¯ÚËÛÈ-ÌÔÔÈÂ›Ù·È ÓÂÚfi.

- ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙË˜ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· Î¿ıÂ ·Ú·-ÁˆÁÈÎ‹ ‰È·‰ÈÎ·Û›· Î·È ˘ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ Û˘ÓÔÏÈÎÔ‡ fiÁÎÔ˘ ÓÂ-ÚÔ‡ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È.

- ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ fiÁÎÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ‰È·Ù›ıÂÙ·È ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·ÈÂÎÙ›ÌËÛË ÙˆÓ Èı·ÓÒÓ ÂÈÙÒÛÂˆÓ ÛÙÔ ÂÁÁ‡˜ Ê˘ÛÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.

- ∂ÎÙ›ÌËÛË ÙˆÓ ‰ÈÂÚÁ·ÛÈÒÓ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÂÏÙÈˆıÔ‡Ó fiÛÔÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

- ∂ÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ··Ú·›ÙËÙˆÓ ˘‰ÚÔÌÂÙÚËÙÒÓ. √È ˘‰ÚÔÌÂÙÚËÙ¤˜¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡Î·È ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ‰È·ÚÚÔÒÓ ÛÙ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎ¿ ÛÙ¿‰È· ÙË˜ ·Ú·-ÁˆÁÈÎ‹˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÔÌÂ›˜ ÌÈ·˜ ‚ÈÔ-ÌË¯·ÓÈÎ‹˜ ÌÔÓ¿‰·˜.

- ŒÓ· ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ¤ÁÎ·ÈÚÔ˘ ÂÓÙÔÈÛÌÔ‡ Î·È ÂÈ-‰ÈfiÚıˆÛË˜ ÙˆÓ ‰È·ÚÚÔÒÓ ÓÂÚÔ‡. ∞˘Ùfi ·ÊÔÚ¿, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·,Û·ÛÌ¤ÓÔ˘˜ ÛˆÏ‹ÓÂ˜, Êı·ÚÌ¤ÓÂ˜ ‚·Ï‚›‰Â˜ ‹ ¿ÏÏÔÓ ÂÍÔÏÈ-ÛÌfi ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰È·ÊÂ‡ÁÂÈ ÓÂÚfi.

∆ƒ√¶√¶√π∏™∏ ∆ø¡ ¶∞ƒ∞°ø°π∫ø¡ ¢π∞¢π∫∞™πø¡ª∂ ™∆√Ã√ ∆∏ ª∂πø™∏ ∆∏™ ∫∞∆∞¡∞§ø™∏™

À¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙË˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜ ÌÂ›ˆ-ÛË˜ ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ·Ú·ÁˆÁÈÎ¤˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜. ∏ÚÒÙË ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜, ÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ·-Ú¿ÏÏËÏ· ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î¿ÓÔÓÙ·˜ ÌÈ· ÈÔ ÚÔÛÂÎÙÈÎ‹ ¯Ú‹ÛËÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ∏ ‰Â‡ÙÂÚË ¤¯ÂÈ Ó· Î¿ÓÂÈ ÌÂ ÚÈ˙ÈÎ¤˜ ‹ ÂÈÌ¤ÚÔ˘˜ ·ÏÏ·-Á¤˜ ÛÙËÓ ›‰È· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎ‹ ‰È·‰ÈÎ·Û›·, ÔÈ ÔÔ›Â˜ ÂÈÊ¤ÚÔ˘Ó‰Ú·ÛÙÈÎ‹ ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ¤ˆ˜ Î·È ÙËÓ ÂÍ¿ÏÂÈ„‹ ÙÔ˘ÛÂ ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜. ™Â Î¿ıÂ ÂÚ›ÙˆÛË, ÔÔÈ·‰‹ÔÙÂ ·Ï-Ï·Á‹ ÛÙ· Î˘ÎÏÒÌ·Ù· ÓÂÚÔ‡ Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë ı¤Ì·Ù·˘ÁÈÂÈÓ‹˜ Î·È ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÂÚÁÔÛÙ·Û›Ô˘ Î·È ÙÈ˜ ÚÔ‰È·ÁÚ·-Ê¤˜ ÙfiÛÔ ÙˆÓ Î·Ù·ÛÎÂ˘·ÛÙÒÓ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡, fiÛÔ Î·È ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ÙÔ˘ ÙÂÏÈÎÔ‡ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜.

113

4.3.2

114

™ÙËÓ ÚÒÙË Î·ÙËÁÔÚ›· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÔÈ ÂÍ‹˜ ‰Ú¿ÛÂÈ˜87:

- ƒ‡ıÌÈÛË ÙˆÓ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓˆÓ ÚÔÒÓ ÛÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ. ∂Ê·ÚÌÔÁ‹ Û˘-ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ¯·ÌËÏ‹˜ ·ÚÔ¯‹˜ Î·È ˘„ËÏ‹˜ ›ÂÛË˜ ÓÂÚÔ‡.

- ∂ÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ·˘ÙfiÌ·ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ, fiˆ˜ ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË Â-ÚÈÔÚÈÛÙÒÓ Î·È ·˘ÙfiÌ·ÙˆÓ ‚·Ï‚›‰ˆÓ ÂÏ¤Á¯Ô˘ ÚÔ‹˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÎÔ-‹ ÙË˜ ·ÚÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ‰È·ÎÔÒÓ ÙË˜·Ú·ÁˆÁ‹˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜.

- ∆ÔÔı¤ÙËÛË ÌfiÓÈÌÔ˘ ÈÂÛÙÈÎÔ‡ (·ÎÚÔÊ‡ÛÈÔ). ∏ ÙÔÔı¤ÙËÛË Ìfi-ÓÈÌÔ˘ ÈÂÛÙÈÎÔ‡ ÛÙ· Ï¿ÛÙÈ¯· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· Ï˘Û›Ì·-Ù· (‰·¤‰ˆÓ Î.Ï.) ÌÂÈÒÓÂÈ, Â›ÛË˜, ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡.

™¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙÈ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙÂ˜ ÙÚÔÔÔ›ËÛË˜ ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ‰È·-‰ÈÎ·ÛÈÒÓ ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘ÌÂ Î¿ÔÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ·-Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·fi ÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›· ÙÚÔÊ›ÌˆÓ88:

•ËÚfi˜ ¢È·¯ˆÚÈÛÌfi˜. ∞ÓÙ› ÙÔ˘ ‰È·¯ˆÚÈÛÌÔ‡ ÌÂ ÓÂÚfi, Ì¤Ûˆ Â›-ÏÂ˘ÛË˜, ÌÔÚÂ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÂ› Ô ÍËÚfi˜ ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÁÈ· ÙËÛ˘ÏÏÔÁ‹ ÙˆÓ ÛÙÂÚÂÒÓ Î·È ËÌÈ-ÛÙÂÚÂÒÓ ˘ÔÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ.

∫ÏÂÈÛÙ¿ Î˘ÎÏÒÌ·Ù· „‡ÍË˜. √È ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ „‡ÍË˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-Ô‡Ó ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÙ·È ÛÙÈ˜ ‚ÈÔÌË-¯·Ó›Â˜. ∆· ÎÏÂÈÛÙ¿ Î˘ÎÏÒÌ·Ù· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÍ¿ÏÂÈ„Ë ÙÔ˘ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˘ Ì¤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ ˘ÁÚÒÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ ·fi ÙËÓ „‡ÍË.

•ËÚ¿ ÌË¯·ÓÈÎ‹ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿. ∏ ÍËÚ¿ ÌË¯·ÓÈÎ‹ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÌÔÚÂ›Ó· ·ÓÙÈÎ·Ù·ÛÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ˘‰ÚÔÌÂÙ·ÊÔÚ¿ Ù‹˜ ÚÒÙË˜ ‡ÏË˜ ÛÙË ÌÔÓ¿‰·.

87. EnviroHelp (2009), ∆Â¯ÓÈÎ¤˜ ∂ÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ ¡ÂÚÔ‡. ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ∞ÈÁ·›Ô˘-∆Ì‹Ì· ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜-∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ ∞Ô‚Ï‹ÙˆÓ. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ:http://www.aegean.gr/environment/eda/Envirohelp/greece/processes/Water.html

88. European Commission (2006), Reference Document on Best AvailableTechniques in the Food, Drink and Milk Industries. The European IPPCBureau. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://eippcb.jrc.es, Î·È À.¶∂.Ãø.¢.∂. (2001), ∏ √‰Ë-Á›· 96/61/E∫ ÁÈ· ÙËÓ √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ¶ÚfiÏË„Ë Î·È ¶ÂÚÈÔÚÈÛÌfi ÙË˜ ƒ‡-·ÓÛË˜ (IPPC) Î·È ÔÈ ∂ÏÏËÓÈÎ¤˜ ¶ÚÔÙ¿ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙÈ˜ µ¤ÏÙÈÛÙÂ˜ ¢È·ı¤ÛÈÌÂ˜∆Â¯ÓÈÎ¤˜ µÈÔÌË¯·Ó›·˜ ∆ÚÔÊ›ÌˆÓ. À.¶∂.Ãø.¢.∂: ∞ı‹Ó·

ªË¯·ÓÈÎ‹ ∞ÔÊÏÔ›ˆÛË. ™ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÊÚÔ‡ÙˆÓ Î·ÈÙˆÓ Ï·¯·ÓÈÎÒÓ, Ë ·ÔÊÏÔ›ˆÛË Â›Ó·È ÌÈ· ·Ú·ÁˆÁÈÎ‹ ‰È·‰ÈÎ·Û›·Ô˘ ··ÈÙÂ› Û˘¯Ó¿ ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ÔÛfiÙËÙ· ÓÂÚÔ‡. ∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈÎ¿, ÌÔ-ÚÂ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÂ› Ë ÍËÚ¿ ·ÔÊÏÔ›ˆÛË, .¯. ÌÂ ÌË¯·ÓÈÎ‹ ·ÔÊÏÔ›-ˆÛË (Ì·¯·›ÚÈ·) ‹ Ë ·ÔÊÏÔ›ˆÛË ÌÂ ·ÙÌfi.

¡· Á›ÓÂÙ·È ¯Ú‹ÛË ÛÙÂÁÓÔ‡ Î·ı·ÚÈÛÌÔ‡, fiÔ˘ Â›Ó·È ·˘Ùfi ‰˘Ó·Ùfi.

115 89. UNEP/MAP (2007), fi..

√È ÂÙ·ÈÚ›Â˜ ˘‰ÚÔ‰fiÙËÛË˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂÓÂÚÁfi ÚfiÏÔÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÁÈ· ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ÛÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜. ∫¿ÔÈÂ˜ ‰Ú¿ÛÂÈ˜ ÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ‰‡Ó·ÓÙ·È Ó··Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó Â›Ó·È:

ñ ¡· Û˘Ì‚Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó ÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ Ò˜ Î·ÈÔ‡ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÍÔÈÎÔÓÔÌ‹ÛÔ˘Ó ÓÂÚfi.

ñ ¡· ‰ÈÂÍ¿ÁÔ˘Ó ÂÈıÂˆÚ‹ÛÂÈ˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Î·È Ó·ÂÓÙÔ›˙Ô˘Ó Èı·Ó¤˜ ·ÒÏÂÈÂ˜ ‹ Ù·ÎÙÈÎ¤˜ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜.

ñ ¡· ÂÓËÌÂÚÒÓÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÎ·È‰Â‡Ô˘Ó ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi Î·ÈÙÔ˘˜ ÂÚÁ¿ÙÂ˜ ÙË˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·˜.

ñ ¡· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ Î›ÓËÙÚ· ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜(.¯. Ó· ÂÈ‚Ú·‚Â‡Ô˘Ó Î·È Ó· ‰›ÓÔ˘Ó ‰ËÌÔÛÈfiÙËÙ· ÛÙË‚ÈÔÌË¯·Ó›· ÌÂ Ù· Î·Ï‡ÙÂÚ· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù· ÛÙË ÌÂ›ˆÛËÎ·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ‹ ÌÂ Ù· ÈÔ ÚˆÙfiÙ˘· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‹ Ó·‰›ÓÔ˘Ó ÙÈÌÔÏÔÁÈ·Î¿ Î›ÓËÙÚ· ÁÈ· ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜).

√ ƒ√§√™ ∆ø¡ ∂∆∞πƒπø¡ ¶∞ƒ√Ã∏™ ¡∂ƒ√À ™∆∏ ª∂πø™∏∆∏™ ∫∞∆∞¡∞§ø™∏™ ∆√À ¡∂ƒ√À ™∆π™ µπ√ª∏Ã∞¡π∂™ 89

116

Ãƒ∏™∏ ∆ø¡ √ªµƒπø¡ À¢∞∆ø¡

∆· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂÚÁÔÛÙ¿ÛÈ· ¤¯Ô˘Ó ÛÙ¤ÁÂ˜ ÌÂÁ¿ÏË˜ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜,È‰·ÓÈÎ¤˜ ÁÈ· ÙË Û˘ÏÏÔÁ‹ ÌÂÁ¿ÏË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ. ∆·fiÌ‚ÚÈ· ‡‰·Ù· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎ‹ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎ‹ ËÁ‹ ÓÂÚÔ‡ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ˘„ËÏ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÓÂ-Úfi, fiˆ˜ ÙÔ Ï‡ÛÈÌÔ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÎÔÈÓfi¯ÚËÛÙˆÓ ¯ÒÚˆÓ‹ ˜ Û˘ÌÏËÚˆÌ·ÙÈÎfi ÓÂÚfi ÛÙÔ˘˜ ‡ÚÁÔ˘˜ „‡ÍË˜. ∏ ·Ó¿ÁÎË ÚÔ-Î·ÙÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ÙfiÛÔ ·fi ÙËÓ ÔÈfi-ÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ (Ú˘·ÓÙÈÎfi ÊÔÚÙ›Ô) fiÛÔ Î·È ·fi ÙËÓ ÙÂÏÈÎ‹ ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛË.°È· ÙË ‚¤ÏÙÈÛÙË ÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË ÙˆÓ ÔÌ‚Ú›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Î·È ÙËÓ ÂÍ·-ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ··Ú·›ÙËÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÓÂÚÔ‡, ÔÈ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ÌÔ-ÚÔ‡Ó Ó· ÂÁÎ·Ù·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· Û˘ÏÏÔÁ‹˜ Î·È ·Ôı‹ÎÂ˘Û‹˜ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ˘fiÁÂÈÂ˜ Î·È ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¤˜ ‰ÂÍ·ÌÂÓ¤˜.

∂™ø∆∂ƒπ∫∏ ∞¡∞∫À∫§ø™∏ ∫∞π ∂¶∞¡∞Ãƒ∏™πª√-¶√π∏™∏ ¡∂ƒ√À

√È ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ· fiÙÈ Â›Ó·È ÎÏÂÈÛÙ¿Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·, ¿Ú· ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Â›ÙfiÔ˘ ÙÔ ÓÂÚfi ÙˆÓ ‰È¿ÊÔÚˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛ-ÛfiÙÂÚÔ ·fi Ì›· ÊÔÚ¿. ∞˘Ùfi ··ÈÙÂ› ÙfiÛÔ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ Â·Ó·Û¯Â-‰È·ÛÌfi ÙˆÓ ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ, fiÛÔ Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-Ô‡ÌÂÓˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

∏ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË˜ ÙˆÓ ·ÔÚÚÔÒÓ ÓÂÚÔ‡ ·fiÙÈ˜ ·Ú·ÁˆÁÈÎ¤˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ ÌÈ·˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹˜ ÌÔÓ¿‰·˜, ÔÈ ÔÔ›-Â˜ Â›Ó·È Û¯ÂÙÈÎ¿ Î·ı·Ú¤˜, ‰È·Ê¤ÚÂÈ ·Ó¿ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎfi ÙÔÌ¤·. √È ÈÔÛ˘ÓËıÈÛÌ¤ÓÂ˜ ÙÂ¯ÓÈÎ¤˜ ÂÛˆÙÂÚÈÎ‹˜ ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË˜ Î·È Â·Ó·¯ÚË-ÛÈÌÔÔ›ËÛË˜ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È90:

ñ ∞Ó·Î‡ÎÏˆÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· „‡ÍË. ∏ ¯Ú‹ÛËÓÂÚÔ‡ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÌÂ Ù· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· Â·Ó·Î˘ÎÏÔÊÔÚ›·˜ ÙˆÓ ÓÂ-ÚÒÓ „‡ÍË˜ ÙˆÓ ‰Ô¯Â›ˆÓ.

4.3.3

4.3.4

90. À.¶∂.Ãø.¢.∂. (2001), fi..

ñ ∞Ó·Î‡ÎÏˆÛË ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎ¿ Î·ı·ÚÒÓ ÓÂÚÒÓ ·fi Ù· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· „‡-ÍË˜, ‹ Ù· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ¿ÓÙÏËÛË˜ ˘fi ÎÂÓfi Î.Ï. ÁÈ· ÙÔÓ Î·ı·ÚÈÛÌfi.

ñ ∂·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÓÂÚÔ‡ Ï‡ÛË˜. ™˘ÏÏÔÁ‹ Î·È Â·Ó·¯ÚËÛÈ-ÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÙÔÓ Î·ı·ÚÈÛÌfiÙÔ˘ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡.

ÕÏÏË ÌÈ· ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Â›Ó·È Ë ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤ÓˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓÙË˜ ›‰È·˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·˜. ∏ Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤ÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÌÔÚÂ›Ó· Á›ÓÂÈ ÛÂ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ fiÔ˘ ÙÔ ÓÂÚfi ‰ÂÓ ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÂ Â·Ê‹ ÌÂ ÙÈ˜ ÚÒ-ÙÂ˜ ‡ÏÂ˜ ‹ ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ, fiˆ˜ ÛÙËÓ „‡ÍË Î·È ÛÙË ı¤ÚÌ·ÓÛË.

Ãƒ∏™∏ ∂¶∂•∂ƒ°∞™ª∂¡ø¡ ∞™∆π∫ø¡ §Àª∞∆ø¡

∆Ô ÓÂÚfi ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó·ÎÙ¿Ù·È ·fi ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ·ÛÙÈ-ÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÌÔÚÂ› Ó· ·ÔÙÂÏ¤ÛÂÈ ÌÈ· ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎ‹ËÁ‹ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÙÈ˜ ·Ú·ÁˆÁÈÎ¤˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ Ô˘ ‰ÂÓ ··ÈÙÔ‡Ó ÓÂ-Úfi ˘„ËÏ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜. ∞˘Ù¤˜ Â›Ó·È, Û˘Ó‹ıˆ˜, ¿ÌÂÛÂ˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜¯Ú‹ÛÂÈ˜ (fiˆ˜ „‡ÍË Î·È ı¤ÚÌ·ÓÛË), ÓÂÚfi ˘ÚfiÛ‚ÂÛË˜ ‹ ÓÂÚfi ÁÈ·fiÙÈÛÌ·. ™Â ·˘Ù¤˜ ÙÈ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜, ÚÈÓ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ·Ó·ÎÙËÌ¤ÓÔ˘ÓÂÚÔ‡ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔËÁÂ›Ù·È ÌÈ· ÌÂÏ¤ÙË ÙÔ˘ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ ÙË˜ ¤ÎıÂ-ÛË˜ ÙˆÓ ÂÚÁ·˙ÔÌ¤ÓˆÓ, Î·ıÒ˜ Î·È Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ Î·È ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓÔÈÔÙÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘.¢˘ÛÙ˘¯Ò˜, ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó, ÚÔ˜ ÙÔ ·ÚfiÓ, ÌÔÓ¿‰Â˜·Ó·Î‡ÎÏˆÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÙˆÓ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ‚ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ Î·ı·ÚÈ-ÛÌÔ‡, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ·ÓÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÙË ÌÈ· ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ËÁ‹ ÓÂÚÔ‡.

µπ√ª∏Ã∞¡π∫∏ ™Àªµπø™∏

ªÈ· ¿ÏÏË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎ‹ Ú·ÎÙÈÎ‹ ·ÔÙÂÏÂ› Ë «·ÓÙ·ÏÏ·Á‹» ÓÂÚÔ‡ÌÂÙ·Í‡ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ fiÙ·Ó ·˘Ù¤˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÂ ÌÈÎÚ‹·fiÛÙ·ÛË, fiˆ˜ ÛÂ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ ¿ÚÎ· ‹ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ˙ÒÓÂ˜. ∏‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹ Û˘Ì‚›ˆÛË ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ‰ÈÎÙ‡ˆÛË ÙˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÒÓÌ¤Ûˆ ÙË˜ ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹˜ ÚÔÒÓ ˘ÏÈÎÒÓ, ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜, ÓÂÚÔ‡ Î·È ·Ú·-ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙÔ˘ ÎfiÛÙÔ˘˜ ÙË˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜, ÙËÓÂ·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È ¿ÏÏˆÓ fiÚˆÓ Î·È, ÂÓ Ù¤ÏÂÈ,

117

4.3.5

4.3.6

118

ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ∏ ‚·ÛÈÎ‹ È‰¤· Â›Ó·È ˆ˜ Ù·(¿¯ÚËÛÙ·) ·Ú·ÚÔ˚fiÓÙ· ÌÈ·˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ËÚÒÙË ‡ÏË ÌÈ·˜ ¿ÏÏË˜.

ΤΟ ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣΤΗΣ KALUNDBORD ΣΤΗ ∆ΑΝΙΑ 91

Το βιοµηχανικό πάρκο της Kalundbord περιλαµβάνει πέ-ντε βιοµηχανίες οι οποίες απέχουν η µια από την άλληµερικές εκατοντάδες µέτρα και είναι συνδεδεµένες µεένα δίκτυο αγωγών.Το νερό αξιοποιείται συστηµατικά στηστρατηγική «συµβίωσης», είτε σε υγρή µορφή, είτε ωςατµός. Το διυλιστήριο της Statoil παρέχει χρησιµοποιη-µένο νερό για την ψύξη στο σταθµό παραγωγής ηλεκτρι-κής ενέργειας. Ο σταθµός αυτός πουλάει ατµό σε έναάλλο διυλιστήριο,σε µια εταιρία βιοτεχνολογίας στο ∆ήµοτης Kalundbord, για το δίκτυο θέρµανσης της πόλης, κα-θώς και σε µια εγκατάσταση υδατοκαλλιέργειας. Έτσι, τονερό φτάνει να επαναχρησιµοποιείται µέχρι και τρεις ήτέσσερις φορές. Η εξοικονόµηση που επιτυγχάνεται µέ-σω της ανακύκλωσης και της επαναχρησιµοποίησης µε-ταξύ των βιοµηχανικών µονάδων φτάνει τα 3.000.000 m3

νερού ετησίως.

91. ∑È¿Î·, °. (2005), ∏ ¤ÓÓÔÈ· ÙË˜ «‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹˜ ÔÈÎÔÏÔÁ›·˜»: ıÂˆÚËÙÈÎ¤˜ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ˜ Î·È Ú·ÎÙÈÎ¤˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÁÈ· ÙË ‚ÈÒÛÈÌË ·Ó¿Ù˘ÍË. ¢·›ÌˆÓÙË˜ ÔÈÎÔÏÔÁ›·˜ (49), Î·È Industrial Symbiosis Institute (2008), New tech-nologies and innovation through Industrial Symbiosis. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ:http://www.symbiosis.dk/media/7940/symbiosis%20paper%20presentation.pdf

119

92. ¶¿ÓÈ·˜, ¢. Î·È °È·ÓÓÔÔ‡ÏÔ˘, π. (2005), ™‡Á¯ÚÔÓÂ˜ Ù¿ÛÂÈ˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ-Î‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ˘ÁÚÒÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ.Heleco ’05, ∆∂∂, ∞ı‹Ó·, 3/6-2-2005

∂§∂°Ã√™, ¶∂ƒπ√ƒπ™ª√™ ∫∞π∂¶∂•∂ƒ°∞™π∞ ∆ø¡ À°ƒø¡µπ√ª∏Ã∞¡π∫ø¡ ∞¶√µ§∏∆ø¡

√È ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ·Ú¿ÁÔ˘Ó Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡˜ fiÁÎÔ˘˜ ÁÚÒÓ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ, È‰È·›ÙÂÚ· ÂÈÎ›Ó‰˘ÓˆÓ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÙË ‰Ë-ÌfiÛÈ· ˘ÁÂ›·, ÏfiÁˆ ÙË˜ ¯ËÌÈÎ‹˜ Û‡ÓıÂÛË˜ ÙˆÓ ‰È·Ï˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ¯ÚË-ÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙÈ˜ ·Ú·ÁˆÁÈÎ¤˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ (‚·Ú¤· Î·È ÙÔÍÈÎ¿Ì¤Ù·ÏÏ·, Î˘·ÓÈÔ‡¯Â˜ ÂÓÒÛÂÈ˜, ÔÍ¤·, ‚¿ÛÂÈ˜, ÔÚÁ·ÓÈÎ¤˜ ÂÓÒÛÂÈ˜)92.ø˜ ˘ÁÚ¿ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ ·fi‚ÏËÙ· ıÂˆÚÔ‡ÓÙ·È Ù· ˘ÁÚ¿ Ï‡Ì·Ù· Î·È·Ú·ÚÔ˚fiÓÙ· Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ·Ú·ÁˆÁÈ-Î¤˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜. √È ÈÔ Û˘ÓËıÈÛÌ¤ÓÂ˜ ÌÔÚÊ¤˜ Ú‡·ÓÛË˜ Â›Ó·È:

ñ √ÚÁ·ÓÈÎ‹, Ë ÔÔ›· Ô‰ËÁÂ› ÛÙË ÌÂ›ˆÛË ÙÔ˘ ÔÍ˘ÁfiÓÔ˘ Ô˘ Â›Ó·È‰È·Ï˘Ì¤ÓÔ ÛÙ· ÓÂÚ¿. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·-Ó›Â˜ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ·ÓÂÙ˘ÁÌ¤ÓÂ˜ (‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ·ÛÙÂÚ›ˆÛË˜Á¿Ï·ÎÙÔ˜, ÛÊ·ÁÂ›·).

ñ ƒ‡·ÓÛË ÌÂ ıÚÂÙÈÎ¿ Û˘ÛÙ·ÙÈÎ¿, Î˘Ú›ˆ˜ ÊÒÛÊÔÚÔ Î·È ¿˙ˆÙÔ,ÌÂ Â›ÙˆÛË ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË Â˘ÙÚÔÊÈÛÌÔ‡ ÛÙ· ÓÂÚ¿. ™ÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ÙËÓ ÚÔÎ·ÏÔ‡Ó ÔÈ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ÏÈ·ÛÌ¿ÙˆÓ.

ñ ƒ‡·ÓÛË ÌÂ ‚·Ú¤· Ì¤Ù·ÏÏ·. °È· ·˘Ù‹Ó ÙË ÌÔÚÊ‹ Ú‡·ÓÛË˜ Â›Ó·È˘Â‡ı˘ÓÂ˜ ÔÈ ¯ËÌÈÎ¤˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ Î·È Ù· ‚˘ÚÛÔ‰Â„Â›·.

ñ £ÂÚÌÈÎ‹ Ú‡·ÓÛË ·fi ÓÂÚ¿ „‡ÍË˜. ∞˘Ùfi ÙÔ Â›‰Ô˜ Ú‡·ÓÛË˜ Â›-Ó·È ÂÚÈÔÚÈÛÌ¤ÓÔ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.

™ÙË ¯ÒÚ· Ì·˜, Ù· ˘ÁÚ¿ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ ·fi‚ÏËÙ· Û˘Ó‹ıˆ˜ ·ÔÚÚ›-ÙÔÓÙ·È, ÓfiÌÈÌ· ‹ ·Ú¿ÓÔÌ·, ·Â˘ıÂ›·˜ ÛÂ ÏËÛ›· ÔÙ¿ÌÈ· ‹ ÛÙËı¿Ï·ÛÛ·, ˘Ô‚·ıÌ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÙÔ˘ ·Ô‰¤ÎÙËÎ·È ‚¿˙ÔÓÙ·˜ ÛÂ Î›Ó‰˘ÓÔ ÙËÓ ÙÔÈÎ‹ ¯ÏˆÚ›‰· Î·È ·Ó›‰·. ™Â ¿ÏÏÂ˜

4.4

120

ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜, Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ó ÛÙÔ ·ÛÙÈÎfi ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎfi ‰›ÎÙ˘Ô ÌÂ ÙÔÔÔ›Ô Â›Ó·È Û˘Ó‰Â‰ÂÌ¤ÓÔ ÙÔ ÂÚÁÔÛÙ¿ÛÈÔ. ∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ú·ÎÙÈÎ‹ ¤¯ÂÈˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·:

- ÙËÓ ÂÈ‚¿Ú˘ÓÛË ÙÔ˘ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎÔ‡ ‰ÈÎÙ‡Ô˘, Î·ıÒ˜ ÔÈ ‚ÈÔÌË¯·-ÓÈÎ¤˜ Ú˘·ÓÙÈÎ¤˜ Ô˘Û›Â˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Î·Ù·ÔÓ‹ÛÔ˘Ó ‹ Ó· ‰È·‚ÚÒ-ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÛˆÏ‹ÓÂ˜.

- ÙËÓ ÂÈ‚¿Ú˘ÓÛË ÙˆÓ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ï˘Ì¿ÙˆÓÏfiÁˆ ÙÔ˘ ·˘ÍËÌ¤ÓÔ˘ fiÁÎÔ˘ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÁÈ· ÂÂÍÂÚÁ·Û›·, ÙËÓ ·‡ÍË-ÛË ÙÔ˘ Ú˘·ÓÙÈÎÔ‡ ÊÔÚÙ›Ô˘ ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÚÔ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Î·ÈÙË˜ ·ÚÔ˘Û›·˜ ÙÔÍÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·Ù·Ú¿ÍÔ˘Ó ÙÈ˜‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË˜.

√È ·ÚÓËÙÈÎ¤˜ Û˘Ó¤ÂÈÂ˜ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÈ˜ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÂÂ-ÍÂÚÁ·Û›·˜. ∆· ·ÙÂÏÒ˜ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤Ó· Ï‡Ì·Ù· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘Ô-‚·ıÌ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÓÂÚÔ‡ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ·Ô‰ÂÎÙÒÓ Î·È ÙË‰ËÌfiÛÈ· ˘ÁÂ›·, Î·ıÈÛÙÒÓÙ·˜ ··Ú·›ÙËÙÔ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô, ÙÔÓ ÂÚÈÔÚÈ-ÛÌfi Î·È ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ÚÔÎ·ÙÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ˘ÁÚÒÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓÏ˘Ì¿ÙˆÓ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘˜.

ŒÏÂÁ¯Ô˜ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ˘ÁÚÒÓ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ

∏ Ú‡·ÓÛË ÚÔÂÚ¯fiÌÂÓË ·fi Ù· ˘ÁÚ¿ Ï‡Ì·Ù· ÙˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ ÌÔÚÂ› Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÂ› Â›ÙÂ ÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ú·Áˆ-Á‹ ÙÔ˘˜, ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·˜ Ì›· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ ·fi ÙÈ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ·Ó·-ÊÂÚfiÌÂÓÂ˜ ÛÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ (4.3), Â›ÙÂ ÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙÔÚ˘·ÓÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ÊÔÚÙ›Ô. ¶·Ú·Î¿Ùˆ, ‰›ÓÔÓÙ·È Û˘ÓÔÙÈÎ¿ ÔÈ ÚÔÏËÙÈ-Î¤˜ Ì¤ıÔ‰ÔÈ ÂÏ¤Á¯Ô˘ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ93:

∂·Ó·Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ Î·È ÂÛˆ-ÙÂÚÈÎ‹ ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË ÙˆÓ ÚÔÒÓ ÓÂÚÔ‡. ∞˘Ù‹ Ë Ú·ÎÙÈÎ‹ ·˘Í¿ÓÂÈÙËÓ ·Ó¿ÎÙËÛË ˘ÏÈÎÒÓ, ÌÂÈÒÓÔÓÙ·˜, ·Ú¿ÏÏËÏ·, ÙÔÓ fiÁÎÔ ÙˆÓ ·-Ú·ÁfiÌÂÓˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ.

93. UNIDO (2006), fi..

∆ÚÔÔÔ›ËÛË ÚÔ˚fiÓÙˆÓ. ∆Ô ÈÔ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ˘ÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁ-Ì· Â›Ó·È Ë ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ÊˆÛÊÔÚÈÎÒÓ ÛÙ· ·ÔÚÚ˘·ÓÙÈÎ¿.

∆ÚÔÔÔ›ËÛË ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙË ¯Ú‹ÛË ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÙÔÍÈ-ÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ. ∞˘Ùfi ÌÔÚÂ› Ó· ÂÈÙÂ˘¯ıÂ› ÌÂ ÙË ¯Ú‹ÛË «Ú¿ÛÈÓˆÓ»¯ËÌÈÎÒÓ, ÈÔ ÊÈÏÈÎÒÓ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.

∞ÔÌfiÓˆÛË ÙˆÓ ÚÔÒÓ Ô˘ ÂÚÈ¤¯Ô˘Ó ÙÔÍÈÎ¤˜ Ô˘Û›Â˜. ∞˘Ù‹ ËÚ·ÎÙÈÎ‹ ‰ÈÂ˘ÎÔÏ‡ÓÂÈ ÙËÓ (ÚÔ)Î·ÙÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ‰¿ÙˆÓ, ÂÓÒ ÚÔ-ÛÙ·ÙÂ‡ÂÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘ÓÚ˘·ÓıÂ›.

∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË-∞ÓÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË Ú˘·ÓÙÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ. ™Â ·˘Ù‹ÓÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù· ıÚÂÙÈÎ¿ Û˘ÛÙ·ÙÈÎ¿ ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÓÂ-Úfi ÚÈÓ ÊÙ¿ÛÔ˘Ó ÛÙÔ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ‹ ÛÙÔ˘˜ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘˜·Ô‰¤ÎÙÂ˜.

∂ÈÏ¤ÔÓ, Ô ÚfiÏÔ˜ ÙË˜ ÔÏÈÙÂ›·˜ ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔÛÂ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ·. ¶ÔÏÈÙÈÎ¤˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡ Î·È ÂÏ¤Á¯Ô˘ ÙˆÓ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÂÚÈÎÏÂ›Ô˘Ó:

ŒÏÂÁ¯Ô ÙˆÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Ú‹ÛÂˆÓ ÁË˜. √ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÌÈ·˜ Â-Ï¿¯ÈÛÙË˜ ·fiÛÙ·ÛË˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ·fi ÙÈ˜ ËÁ¤˜ÓÂÚÔ‡ ÚÔÛÙ·ÙÂ‡ÂÈ Ù· ˘‰¿ÙÈÓ· ·Ôı¤Ì·Ù· Î·È ÙË ‰ËÌfiÛÈ· ˘ÁÂ›·.

ŒÏÂÁ¯Ô ÙË˜ ¿ÌÂÛË˜ ‰È¿ıÂÛË˜ ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÛÙÔ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎfi‰›ÎÙ˘Ô ‹ ÛÙÔ˘˜ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘˜ ·Ô‰¤ÎÙÂ˜. √ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Á›ÓÂÙ·È Ì¤ÛˆÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ·‰ÂÈÔ‰fiÙËÛË˜, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÌÂ ÙËÓ ÂÈ‚ÔÏ‹¯ÚËÌ·ÙÈÎÒÓ ÔÈÓÒÓ ÁÈ· ÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÏËÚÔ‡Ó Ù· ÂÏ¿-¯ÈÛÙ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ.

∂Ê·ÚÌÔÁ‹ ·˘ÛÙËÚÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÙÈÌÔÏfiÁËÛË˜ Î·È ÔÈÓÒÓ,·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ. ∏ ÙÈÌÔÏfiÁËÛË ÔÊÂ›ÏÂÈ Ó··ÓÙÈÎ·ÙÔÙÚ›˙ÂÈ ÙÔ ÂÈÏ¤ÔÓ ÎfiÛÙÔ˜ Ô˘ ÂÈ‚·Ú‡ÓÂÈ ÙÔ ·Ô¯ÂÙÂ˘-ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· (fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔÍÈÎÒÓÚ˘·ÓÙÒÓ ‹ ÙËÓ ·Ó·‚¿ıÌÈÛË ÙË˜ ÂÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË˜), ÂÓÒ Ë ÂÈ‚ÔÏ‹ÔÈÓÒÓ ÌÔÚÂ› Ó· ˆı‹ÛÂÈ ÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ ÛÙËÓ ÚÔÎ·ÙÂÚÁ·Û›· ÙˆÓÂÈÎ›Ó‰˘ÓˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÙÔ˘˜ ÚÈÓ ÙËÓ ÙÂÏÈÎ‹ ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜.

121

122

∂ÂÍÂÚÁ·Û›· ˘ÁÚÒÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ

∂ÓÒ Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ Ì·˙› ÌÂ Ù· ·ÛÙÈÎ¿·ÔÙÂÏÂ› ÙËÓ ÈÔ ¿ÌÂÛË Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ Ú·ÎÙÈÎ‹, ÛÂ ÔÏÏ¤˜ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ÔÈ Û˘Óı‹ÎÂ˜ ‰ÂÓ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ‰˘Ó·Ù‹ ‹ ÂÈı˘ÌËÙ‹·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹, Î·ıÈÛÙÒÓÙ·˜ ··Ú·›ÙËÙË ÙËÓ ÚÔÎ·ÙÂÚÁ·Û›·ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ·fi ÙËÓ ›‰È· ‚ÈÔÌË¯·Ó›· ÚÈÓ ÙË ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎfi ‰›ÎÙ˘Ô. ∞˘Ùfi Û˘Ì‚·›ÓÂÈ94:

ñ ÛÂ ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ¯ˆÚ›˜ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎfi ‰›ÎÙ˘Ô.

ñ fiÙ·Ó Ë ·Ó¿ÎÙËÛË ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ·Ú·ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Â›Ó·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿Î·È ÙÂ¯ÓÈÎ¿ ‰˘Ó·Ù‹.

ñ fiÙ·Ó Ù· ·Ó·ÎÙËÌ¤Ó· ·ÛÙÈÎ¿ Ï‡Ì·Ù· ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ¿Ú‰Â˘ÛË.

ñ fiÙ·Ó Ù· ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ Ï‡Ì·Ù· ‰ÂÓ ÏËÚÔ‡Ó ÙÈ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜ ÁÈ·‰È¿ıÂÛË ÛÙÔ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎfi ‰›ÎÙ˘Ô.

ñ fiÙ·Ó Ù· ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¿ Ï‡Ì·Ù· ˘ÂÚ‚·›ÓÔ˘Ó ÛÂ fiÁÎÔ Ù· ·ÛÙÈÎ¿ Ï‡Ì·Ù·.

™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÚÔÎ·ÙÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ‰ÂÓ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ÎÔÈÓfi ÁÂÓÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜, fiˆ˜ ÛÙ· ·ÛÙÈ-Î¿ Ï‡Ì·Ù·. ∏ ÔÛfiÙËÙ· Î·È ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙˆÓ Ú˘·ÓÙÒÓ ‰È·Ê¤ÚÂÈ ÛËÌ·-ÓÙÈÎ¿ ·fi ‚ÈÔÌË¯·Ó›· ÛÂ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·, ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔÓÙ·˜, ÂÔÌ¤Óˆ˜,Î·È ÙÈ˜ ÚÔ‰È·ÁÚ·Ê¤˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜. ∆· ··Ú·›ÙËÙ· ÛÙ¿‰È·ÚÔÎ·ÙÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÌÈ·˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·˜, ÚÈÓ ÙË ‰È¿ıÂÛ‹ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ·Ô¯ÂÙÂ˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÔÚÈÛÙÔ‡Ó ‚¿ÛÂÈ ÙˆÓÔÚÈ·ÎÒÓ ÙÈÌÒÓ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂˆÓ Ú˘·ÓÙÒÓ ‹ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ·Ô‰ÂÎÙÒÓ95.

94. James, A. (2001), The treatment of toxic wastes. ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ÛÙÔ Harrison,R. M. (ÂÈÌ.) Pollution: Causes, Effects and Control. The Royal Society ofChemistry: Cambridge, UK

95. UNEP/MAP (2007), fi..

123

¢π∞¢π∫∞™π∞∂¶∂•∂ƒ°∞™π∞™ ™∆√Ã√™ ¶∞ƒ∞¢∂π°ª∞∆∞

∂º∞ƒª√°∏™

¶ÚÔÎ·Ù·ÚÎÙÈÎ‹ÂÛ¯¿ÚˆÛË(ÎÔÛÎ›ÓÈÛÌ·)

º˘ÁÔÎ¤ÓÙÚÈÛË

¢È‹ıËÛË

∫·ı›˙ËÛË

∂›ÏÂ˘ÛË

æ‡ÍË

∂Î¯‡ÏÈÛË/·Ó¿ÎÙË-ÛË ‰È·Ï˘ÙÒÓ

∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛËÔÁÎˆ‰ÒÓ ÛÙÂÚÂÒÓ

™˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛËÙˆÓ ÛÙÂÚÂÒÓ

™˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛËÙˆÓ ÏÂÙfiÎÔÎÎˆÓÛÙÂÚÂÒÓ

∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛËÙˆÓ ÛÙÂÚÂÒÓ Ô˘ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘Ô-ÛÙÔ‡Ó Î·ı›˙ËÛË

∞ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛËÛÙÂÚÂÒÓ Î·È ˘ÁÚÒÓ¯·ÌËÏ‹˜ ÂÈ‰ÈÎ‹˜˘ÎÓfiÙËÙ·˜

™˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË˘ÁÚÒÓ Î·È ÈÏ‡Ô˜

∞Ó¿ÎÙËÛËÔÏ‡ÙÈÌˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ

∫ÔÓÛÂÚ‚ÔÔÈÂ›·Ï·¯·ÓÈÎÒÓ, ‚ÈÔÌË-¯·Ó›Â˜ ¯·ÚÙÔÔÏÙÔ‡

∞ÔÛÙÚ¿ÁÁÈÛËÈÏ‡Ô˜ ÛÙÈ˜ ¯ËÌÈÎ¤˜‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜

∞ÔÛÙÚ¿ÁÁÈÛËÈÏ‡Ô˜ ÛÙÈ˜ ¯ËÌÈÎ¤˜Î·È ÌÂÙ·ÏÏÔ˘ÚÁÈ-Î¤˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜

¢È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ·ÓfiÚ-Á·ÓˆÓ ÛÙÂÚÂÒÓ ÛÙËÓÂÍfiÚ˘ÍË ÌÂÙ¿ÏÏˆÓÎ·È ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹¿ÓıÚ·Î·

¢È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÏÈ·-ÚÒÓ Î·È ÂÏ·Èˆ‰ÒÓÔ˘ÛÈÒÓ Î·È ÛÙÂÚÂ-ÒÓ ÛÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·-Ó›Â˜ ¯ËÌÈÎÒÓ Î·ÈÙÚÔÊ›ÌˆÓ

∞Ó¿ÎÙËÛË ¿ÏÌË˜Î·È ÌË ÛÈ‰ËÚÔ‡¯ˆÓÌÂÙ¿ÏÏˆÓ

¶·Ú·ÁˆÁ‹Ï·ÛÙÈÎÒÓ

º˘ÛÈÎ¤˜ Ì¤ıÔ‰ÔÈ ÚÔÎ·ÙÂÚÁ·Û›·˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓÏ˘Ì¿ÙˆÓ

124

™Â ÈÔ ‰‡ÛÎÔÏÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ Ë ÚÔÎ·ÙÂÚÁ·Û›· ÌÔÚÂ› Ó· Û˘ÌÂ-ÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÛÙ¿‰È· ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹˜ (·ÂÚfi‚È·˜ ‹ ·Ó·ÂÚfi‚È·˜) ‹ ¯ËÌÈ-Î‹˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜. ∆ÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂ-ÚÔ Ë ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›· ÌÂÌ‚Ú·ÓÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· Â·-Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË, ¤¯ÔÓÙ·˜ ˆ˜ ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ÙË ¯·ÌËÏ‹ Î·Ù·-Ó¿ÏˆÛË ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Î·È ¯ËÌÈÎÒÓ Î·È ÙÔ ÌÈÎÚfi ¯ÚfiÓÔ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜.

¢π∞¢π∫∞™π∞∂¶∂•∂ƒ°∞™π∞™ ™∆√Ã√™ ¶∞ƒ∞¢∂π°ª∞∆∞

∂º∞ƒª√°∏™

∞ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ÈfiÓÙˆÓ

∞ÓÙ›ÛÙÚÔÊËfiÛÌˆÛË

¶ÚÔÛÚfiÊËÛË

¢È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ Î·ÈÛ˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË

¢È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ‰È·Ï˘Ì¤ÓˆÓ ÛÙÂÚÂÒÓ

™˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË Î·È·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË

µÈÔÌË¯·Ó›· ÂÂÍÂÚ-Á·Û›·˜ ÌÂÙ¿ÏÏˆÓ

∞Ê·Ï¿ÙˆÛË ˘‰¿ÙˆÓÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Î·È¤ÎÏ˘ÛË˜

¶·Ú·ÁˆÁ‹ ·Ú·ÛÈ-ÙÔÎÙfiÓˆÓ, ·ÔÌ¿-ÎÚ˘ÓÛË ¯ÚˆÛÙÈÎÒÓ˘ÏÒÓ

5¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡

ÛÙË ÁÂˆÚÁ›·

126

ÁÂˆÚÁ›· ·ÔÙÂÏÂ› ÙÔÓ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Î·Ù·Ó·Ïˆ-Ù‹ ÓÂÚÔ‡ ÙfiÛÔ ÛÂ ·ÁÎfiÛÌÈÔ Â›Â‰Ô, fiÛÔ Î·ÈÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.

√ ·ÁÚÔÙÈÎfi˜ ÙÔÌ¤·˜ ‰È·ÙËÚÂ› ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ı¤ÛË ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÔÈÎÔ-ÓÔÌ›·, ·Ó Î·È Ë Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ Êı›ÓÔ˘Û· ÔÚÂ›· Î·Ù¿ÙË ‰ÂÎ·ÂÙ›· ÙÔ˘ 1990, ÙfiÛÔ ÛÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘ ÛÙÔ ∞∂¶, fiÛÔ Î·ÈÛÙÔ ÔÛÔÛÙfi ··Û¯fiÏËÛË˜ ÙÔ˘ Û˘ÓÔÏÈÎÔ‡ ÂÓÂÚÁÔ‡ ÏËı˘ÛÌÔ‡ÛÂ ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜ ÂÎÌÂÙ·ÏÏÂ‡ÛÂÈ˜. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô 2001-2004, Ô·ÁÚÔÙÈÎfi˜ ÙÔÌ¤·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÛÂ Ù· 2/3 ÙË˜ Û˘ÓÔÏÈÎ‹˜ ÁË˜ Î·ÈÙÔ 90% ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜.

H ™∏ª∞™π∞ ∫∞π √π Ãƒ∏™∂π™∆√À ¡∂ƒ√À ™∆∏ °∂øƒ°π∞

∏ ÛËÌ·Û›· ÙË˜ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ÛÙË ÁÂˆÚÁ›·

∆Ô ÓÂÚfi Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË, ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË Î·È ÙËÊÚÔÓÙ›‰· ÌÈ·˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ·˜. ¶ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi ÛÎÔfi ÙË˜ ¿Ú‰Â˘ÛË˜·ÔÙÂÏÂ› Ë ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË Â·ÚÎÔ‡˜ ˘ÁÚ·Û›·˜ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ Î·È ÛÙ·Ê˘Ù¿. ∏ ¿Ú‰Â˘ÛË ‰ÂÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎ¿ Î·È ÌfiÓÔ ˆ˜Û˘ÌÏ‹ÚˆÌ· ÙË˜ ‚ÚÔ¯fiÙˆÛË˜ ÁÈ· ÙÔ fiÙÈÛÌ· ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈ-ÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ·fi ·ÁÂÙÔ‡˜, ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË·Ú·Û›ÙˆÓ Î·È ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙË˜ ·Ï·ÙfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ Â‰¿ÊÔ˘˜.

ŒÓÙ·ÛË ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ÁÂˆÚÁ›· ÛÙËÓ∂ÏÏ¿‰·

√È ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜ Ô˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ·Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË ÙË˜ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ Â›Ó·È Ë ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ Â‰¿ÊÔ˘˜, ÔÙ‡Ô˜ ÙË˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ·˜, ÔÈ ÎÏÈÌ·ÙÈÎ¤˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜ Î·È Ë ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, fiˆ˜ ÛÙÈ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙË˜ ªÂÛÔ-ÁÂ›Ô˘, Î·È ÛÂ ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ ÙÈ˜ ‚ÔÚÂÈfiÙÂÚÂ˜ ¯ÒÚÂ˜ ÙË˜ ∂˘ÚÒË˜,¤¯Ô˘ÌÂ ÌÂÁ¿ÏË˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ Î·ÏÔÎ·›ÚÈ, ÌÂ È‰È·›ÙÂÚ· ˘„ËÏ‹ ÂÍ·-

H

5.1

ÙÌÈÛÔ‰È·ÓÔ‹, Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÂ›Ù·È ·fi ÌÈÎÚ‹˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ¯ÂÈÌÒÓ·.∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜ ¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ÌÂÁ¿ÏÂ˜ ·Ó¿ÁÎÂ˜ ÛÂ ÓÂÚfi. ∏ ∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È ÌÈ· ·fi ÙÈ˜ ¯ÒÚÂ˜ ÌÂ ÙËÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ¯Ú‹ÛË ÁÂˆÚÁÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË. ∞Í›˙ÂÈ Ó· ÛË-ÌÂÈˆıÂ› ˆ˜ Ì¤Û· ÛÂ ‰‡Ô ‰ÂÎ·ÂÙ›Â˜ (ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 1980Î·È Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 1990) ÔÈ ·Ó¿ÁÎÂ˜ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜ ÛÂ ÓÂÚfi ÁÈ· ÙËÁÂˆÚÁ›· ·˘Í‹ıËÎ·Ó Î·Ù¿ 83%96.

¶ËÁ¤˜ Î·È ·Ô‰¤ÎÙÂ˜ ÙÔ˘ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡

√È ËÁ¤˜ ÙÔ˘ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Â›Ó·È ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¤˜(fiˆ˜ Ù·ÌÈÂ˘Ù‹ÚÂ˜ ÓÂÚÔ‡, Ï›ÌÓÂ˜, ‰ÂÍ·ÌÂÓ¤˜, ÔÙ¿ÌÈ· Î·È Î·Ó¿-ÏÈ·) ‹ ˘fiÁÂÈÂ˜ (˘fiÁÂÈÔÈ ˘‰ÚÔÊfiÚÔÈ ÔÚ›˙ÔÓÙÂ˜ Î·È È‰ÈˆÙÈÎ¿ Ë-Á¿‰È·). ∏ Î‡ÚÈ· ËÁ‹ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È Ù· ÂÈ-Ê·ÓÂÈ·Î¿ ÓÂÚ¿, ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡ÔÓÙ·˜ ÙÔ 80% ÙÔ˘ Û˘ÓÔÏÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ¿Ú‰Â˘ÛË97. ™Â Û¯¤ÛË ÌÂ ÙÔ È‰ÈÔÎÙËÛÈ·ÎfiÎ·ıÂÛÙÒ˜ ÙˆÓ ËÁÒÓ, ÔÈ ·ÁÚfiÙÂ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÌËıÂ‡ÔÓÙ·È ÓÂ-Úfi Â›ÙÂ ·fi È‰ÈfiÎÙËÙÂ˜ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂÈ˜ Â›ÙÂ Ì¤Ûˆ Û˘ÏÏÔÁÈÎÒÓ ·Ú‰Â˘-ÙÈÎÒÓ ‰ÈÎÙ‡ˆÓ. ∆Ô ÓÂÚfi ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿Ú‰Â˘ÛË ÌÔÚÂ› Ó· Î·Ù·Ï‹ÍÂÈ ÛÂ˘‰·ÙÔ‰ÂÍ·ÌÂÓ¤˜, Ï›ÌÓÂ˜ ‹ Î·Ó¿ÏÈ· ÂÓÙfi˜ ‹ ÂÎÙfi˜ ÙË˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ-·˜. ªÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ‰ÈËıÂ›Ù·È ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ Î·È ÎÈÓÂ›Ù·È ÚÔ˜ ÙÔ˘˜˘fiÁÂÈÔ˘˜ ˘‰ÚÔÊÔÚÂ›˜. ªfiÓÔ ÌÈÎÚfi Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ¯ÚËÛÈ-ÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙË ÁÂˆÚÁ›· «¯¿ÓÂÙ·È». ∆Ô ˘fiÏÔÈÔ ·Ó·Î˘ÎÏÒÓÂÙ·È,ÂÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ÛÙÔÓ ˘‰ÚÔÏÔÁÈÎfi Î‡ÎÏÔ, ·ÏÏ¿ Û˘¯Ó¿ ÌÂ ÙfiÛÔ ˘Ô-‚·ıÌÈÛÌ¤ÓË ÔÈfiÙËÙ· ‹ ÛÂ ÙÔÔıÂÛ›Â˜ Ô˘ ÙÔ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ÌË ‰È·-ı¤ÛÈÌÔ ÁÈ· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ¯Ú‹ÛË.

127

96. OECD (2008), Environmental Performance of Agriculture in OECD Countriessince 1990: Main Report. Paris, France

97. Institute for European Environmental Policy (2000), The environmentalimpacts of irrigation in the EU. A report to the Environment Directorate ofthe European Commission. IEEP, Polytechnic school of Madrid and univer-sity of Athens. ¢È·ı¤ÛÈÌo ÛÙÔ: http://ec.europa.eu/environment/agriculture/pdf/irrigation.pdf

128

∂ÈÙÒÛÂÈ˜ ÙË˜ ÁÂˆÚÁ›·˜ ÛÙÔ˘˜ ˘‰·ÙÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜

∏ ÂÓÙ·ÙÈÎÔÔ›ËÛË Î·È «ÂÎ‚ÈÔÌË¯·ÓÔÔ›ËÛË» ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÈÎÒÓ ‰Ú·-ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ¤¯ÂÈ ÔÈÎ›ÏÂ˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙÔ˘˜ ‰¿ÙÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Î·È,Î·Ù¿ ÚÔ¤ÎÙ·ÛË, ÛÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Û˘ÓÔÏÈÎ¿, Î˘Ú›ˆ˜ Ì¤ÛˆÙË˜ ˘ÂÚ¿ÓÙÏËÛË˜ ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ· Î·È ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜·fi ÙË ¯Ú‹ÛË ·ÁÚÔ¯ËÌÈÎÒÓ ÛÎÂ˘·ÛÌ¿ÙˆÓ. √È ÂÓÙ·ÙÈÎ¤˜ Î·ÏÏÈ¤Ú-ÁÂÈÂ˜ ÂÈÊ¤ÚÔ˘Ó, Â›ÛË˜, ÙËÓ ˘Ô‚¿ıÌÈÛË Î·È ‰È¿‚ÚˆÛË ÙÔ˘ Â‰¿-ÊÔ˘˜, Î˘Ú›ˆ˜ ÛÂ ÔÚÂÈÓ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Î·È ÛÙ· ÓËÛÈ¿, ·ÏÏ¿ Î·È ·ÓÙ·-ÁˆÓÈÛÌfi ÁÈ· ÙË Ú‹ÛË ·ÓÂ·ÚÎÒÓ ‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ ÌÂ ¿ÏÏÂ˜ ‰Ú·-ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜.

√§√∫§∏ƒøª∂¡√™ ™Ã∂¢π∞™ª√™

H ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ÁÂˆÚÁÈÎÔ‡ ÙÔÌ¤· Î·È ¿Ú· ÙËÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙÚÔÊ›ÌˆÓ, ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔ-ÌÈÎ‹ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙËÓ ‡·ÈıÚÔ.ªÔÏ·Ù·‡Ù·, Ë ·ÚÔ¯‹ ÙË˜ ·Ó·ÁÎ·›·˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÓÂÚÔ‡ ÂÚÈÔÚ›˙Â-Ù·È ·fi ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Ô˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi Ù· ¯·Ú·-ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙË˜ Î¿ıÂ ÂÚÈÔ¯‹˜:

∫ÏÈÌ·ÙÈÎÔ›. ¶Èı·ÓfiÙËÙÂ˜ ·ÁÂÙÔ‡ Î·È ÍËÚ·Û›·˜, ÔÛfiÙËÙ· Î·È¤ÓÙ·ÛË ‚ÚÔ¯fiÙˆÛË˜.

√ÈÎÔÓÔÌÈÎÔ›. ∆ÈÌÔÏfiÁËÛË ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡.

∫ÔÈÓˆÓÈÎÔ›. ∫˘‚ÂÚÓËÙÈÎ¤˜ Ú˘ıÌ›ÛÂÈ˜, ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜ Â˘·ÈÛıË-Û›Â˜, ˙ËÙ‹Ì·Ù· ·ÛÊ·ÏÂ›·˜.

∂›Ó·È ÍÂÎ¿ı·ÚË, ÂÔÌ¤Óˆ˜, Ë ·Ó¿ÁÎË ÙË˜ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË˜ ÙË˜ ··-Ú·›ÙËÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÙË ÁÂˆÚÁ›· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜, ·Ú¿Ï-ÏËÏ·, ˘fi„Ë fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·Ú·¿Óˆ ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜.ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË Ë ¤ÓÙ·ÍË ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙË˜ Â˘Ú‡ÙÂÚË˜ ÏÂ-Î¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ (ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 2), ·ÏÏ¿ Î·È ÛÂ ¤Ó· ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓÔÚfiÁÚ·ÌÌ· ‚ÈÒÛÈÌË˜ ·Ó¿Ù˘ÍË˜ ÙË˜ ˘·›ıÚÔ˘.

∏ ÁÂˆÚÁ›· ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙË˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·Ó¿ ÏÂÎ¿ÓË ·ÔÚÚÔ‹˜

√È ÛÙfi¯ÔÈ ÌÈ·˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓÛÙË ÁÂˆÚÁ›· Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ‹˜98:

129

5.2

98. Ã·ÚÙ˙Ô˘Ï¿ÎË˜, ∫. Î·È ªÂÚÙ¿ÎË, ª. (2009), √ÚıÔÏÔÁÈÎ‹ ¢È·¯Â›ÚËÛË ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡ ¿Ú‰Â˘ÛË˜: ∞Ó·ÁÎ·ÈfiÙËÙ· ÁÈ· ·ÂÈÊfiÚÔ ·ÁÚÔÙÈÎ‹ ·Ó¿Ù˘ÍË. ¶Ú·ÎÙÈÎ¿23Ô˘ ™˘ÓÂ‰Ú›Ô˘ ÙË˜ EÏÏËÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ÙË˜ ∂ÈÛÙ‹ÌË˜ ÙˆÓ √ˆÚÔÎËÂ˘-ÙÈÎÒÓ - ∆Â‡¯Ô˜ ∞

130

¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙË˜ ˙‹ÙËÛË˜ Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.∂Ê·ÚÌÔÁ‹ ÔÚı‹˜ ·Ú‰Â˘ÙÈÎ‹˜ Ú·ÎÙÈÎ‹˜ Î·È ÔÚı‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘Â‰¿ÊÔ˘˜ Î·È ÙË˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ·˜.

∫·Ù¿ÏÏËÏË ÔÏÈÙÈÎ‹ ÙÈÌÒÓ Î·È ·Ó¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ ÎfiÛÙÔ˘˜. ∏ ÔÏÈ-ÙÈÎ‹ ÙË˜ ÙÈÌÔÏfiÁËÛË˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔˆıÂ› ÙË ÌÂÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÂÍ·-ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ Â¿ÚÎÂÈ·˜, Ó· ·Ôı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙË Û·Ù¿ÏË, Ó· ÂÓı·ÚÚ‡-ÓÂÈ ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ó¤·˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ Î·È Ó· ÎÈÓËÙÔÔÈÂ› ÙÈ˜ È‰ÈˆÙÈ-Î¤˜ ÂÂÓ‰‡ÛÂÈ˜.

∞Ó¿ÎÙËÛË Î·È Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ˘Ô‚·ıÌÈÛÌ¤ÓˆÓ ÓÂ-ÚÒÓ. ∆· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤Ó· ·ÛÙÈÎ¿ Ï‡Ì·Ù·, ·ÓÙ› Ó· ‰È·ÙÂıÔ‡Ó ÛÂ ˘‰¿-ÙÈÓÔ˘˜ ·Ô‰¤ÎÙÂ˜, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ¿Ú‰Â˘ÛË ÁÂˆÚ-ÁÈÎÒÓ Î·È ·ÛÙÈÎÒÓ ÂÎÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi ÙˆÓ ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰ÚÔ-ÊÔÚ¤ˆÓ.

¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ∏ Û˘ÓÂ¯‹˜ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıË-ÛË Î·È Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ Â›Ó·È ··-Ú·›ÙËÙË. ∏ ˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë Î˘ÚÈfiÙÂÚË ·ÂÈÏ‹ ÁÈ·ÙÔ˘˜ ˘‰·ÙÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜ Î·È ÙË ‰ËÌfiÛÈ· ˘ÁÂ›· Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› Ó·ÂÚÓ¿ÂÈ ··Ú·Ù‹ÚËÙË.

™˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÒÓ ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË Î·È ÂÎ·›‰Â˘ÛË. √È·ÁÚfiÙÂ˜ ¤¯Ô˘Ó Û˘¯Ó¿ ÔÏ‡ ÈÔ ·ÎÚÈ‚‹ ÁÓÒÛË ÙË˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜, ÙˆÓÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙÔ˘ ÙÈ ÌÔÚÂ› Ó· Á›ÓÂÈ, ·fi ÎÚ·ÙÈÎÔ‡˜ ˘·ÏÏ‹-ÏÔ˘˜ ‹ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓÂ˜ Ô˘ ÌÂÏÂÙÔ‡Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ·fi Ì·ÎÚÈ¿. ∏ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙÔ˜ Î·È Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÒÓÛÙË ‰È·ÌfiÚÊˆÛË ÂÓfi˜ Û¯Â‰›Ô˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ, Ê˘ÛÈÎ¿,ÙËÓ ÂÓËÌ¤ÚˆÛ‹ ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ Â˘Î·ÈÚÈÒÓÓ· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó Î·È Ó· ÂËÚÂ¿ÛÔ˘Ó ÙÈ˜ ·ÔÊ¿ÛÂÈ˜. ∏ ÂÓËÌ¤ÚˆÛËÙˆÓ ·ÁÚÔÙÒÓ ÛÂ Ó¤Â˜ ÙÂ¯ÓÈÎ¤˜ Î·È ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÈÎ¤˜ È‰¤Â˜ Â›Ó·È ÛËÌ·-ÓÙÈÎ‹, Î·È ··ÈÙÂ›Ù·È ÎÚ·ÙÈÎ‹ Ì¤ÚÈÌÓ· Î·È ÔÚÁ¿ÓˆÛË ·Ó¿ÏÔÁˆÓ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ (ÛÂÌÈÓ·Ú›ˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎ‹˜ Î·Ù¿ÚÙÈÛË˜ Î.Ï.).

∂ÈÏ¤ÔÓ, Ù· Û¯¤‰È· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔÙË˜ √¶¡, Î·È Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ∫ÔÈÓ‹˜ ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ¶ÔÏÈÙÈÎ‹˜ ÔÊÂ›-ÏÔ˘Ó Ó· Û˘ÓÙÔÓÈÛÙÔ‡Ó ÛÙ· ÂÍ‹˜ ı¤Ì·Ù·99:

™ÙÔÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi ÙˆÓ Ì¤ÙÚˆÓ: ™ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ, Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·-Ù· ·ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ·Ó¿Ù˘ÍË˜ ÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· Â›Ó·È, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÌÂÚÈÎÒ˜,ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· ÛÂ Â›Â‰Ô ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·ÌÔ‡, Î·È Û‡ÌÊˆ-Ó· ÌÂ Ù· Û¯¤‰È· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÛÂ Â›Â‰Ô ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÔÙ·-ÌÔ‡, Ì¤Ûˆ ÙË˜ ÛÙÂÓ‹˜ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ·ÚÌfi‰ÈˆÓ ÊÔÚ¤ˆÓÁÈ· ÙËÓ ·ÁÚÔÙÈÎ‹ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ.∞˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ ˆ˜ ·ÓÙÈÚfiÛˆÔÈ Î¿ıÂ ∞Ú¯‹˜ ÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· Û˘Ì-ÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙË˜ ¿ÏÏË˜. ∞ÓÙ›ÛÙÔÈ¯·, Ù· Ì¤ÙÚ· ÙˆÓ ÚÔ-ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ·Ó¿Ù˘ÍË˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓÛˆÌ·ÙˆıÔ‡Ó ÛÙ·Ì¤ÙÚ· Ô˘ ı· ÏËÊıÔ‡Ó ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙË˜ √¶¡ Î·È ·ÓÙÈÛÙÚfiÊˆ˜.

™ÙÔÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi ¯Ú‹ÛÂˆÓ ÁË˜: ∆· Ì¤ÙÚ· Ô˘ ı· ÏËÊıÔ‡ÓÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙË˜ √¶¡ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ÂÈÊ¤ÚÔ˘Ó ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙË ¯Ú‹ÛËÎ·È ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ¯ÂÚÛ·›ˆÓ fiÚˆÓ (.¯. ˆ˜ Ì¤ÙÚ· ÚfiÏË„Ë˜ ÙË˜Ú‡·ÓÛË˜ ÛÙËÓ ËÁ‹). ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ Ó· Ô‰ËÁ‹-ÛÔ˘Ó ÛÂ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi ¯Ú‹ÛÂˆÓ ÁË˜, fiˆ˜ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ‰·ÛÒÓ, ËÌÂÙ·ÙÚÔ‹ Î·ÏÏÈÂÚÁ‹ÛÈÌË˜ ÁË˜ ÛÂ ‚ÔÛÎÔÙfiÈ· Î·È, ÛÂ Î¿ÔÈÂ˜·ÎÚ·›Â˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜, Ë ··ÁfiÚÂ˘ÛË ÁÂˆÚÁÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓÛÂ Î¿ÔÈÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜.

∏ ÛËÌÂÚÈÓ‹ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜, fiÌˆ˜, ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fiÙËÓ ·Ô˘Û›· ·ÍÈfiÈÛÙˆÓ ÂÎÙÈÌ‹ÛÂˆÓ Î·È ÌÂÙÚ‹ÛÂˆÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ ÓÂ-ÚÔ‡ ÛÙË ÁÂˆÚÁ›·, ¤ÏÏÂÈ„Ë Â·ÚÎÒÓ ÓÔÌÈÎÒÓ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓÂÚÁ·ÏÂ›ˆÓ ÁÈ· ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜, ¤ÏÏÂÈ„Ë Â·ÚÎÔ‡˜, Ù·-ÎÙÈÎ‹˜ Î·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ‹˜ ÂÓËÌ¤ÚˆÛË˜ ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÒÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ Â-ÌÏÂÎÔÌ¤ÓˆÓ, Î·ıÒ˜ Î·È ¤ÏÏÂÈ„Ë ÎÈÓ‹ÙÚˆÓ ÁÈ· ·ÏÏ·Á‹ ÙÂ¯ÓÔ-ÏÔÁÈÒÓ ÚÔ˜ Ï‡ÛÂÈ˜ ÈÔ ÊÈÏÈÎ¤˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.

131

99. European Commission DG Environment (2003), The Water FrameworkDirective (WFD) and tools within the Common Agricultural Policy (CAP) tosupport its implementation, Working Document DG.ENV.B.1/BB D(2002),7 February 2003, Brussels

100. ™ÎÔ‡ÏÏÔ˜, ª.π. (2005), ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ·ÂÈÊfiÚÔ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰·ÙÈ-ÎÒÓ fiÚˆÓ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∂ıÓÈÎfi ∫¤ÓÙÚÔ ∫ÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ∂ÚÂ˘ÓÒÓ. ¢È·ı¤ÛÈ-ÌÔ ÛÙÔ: http://www.ekke.gr/estia/Cooper/Kin_Politon_16_5-05/CD/praktika/12%2016May_MScoullos.ppt

132

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ ΑΓΡΟΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ

Η επαρχία Jingtaichuan στα βορειοδυτικά της Κίνας χα-ρακτηρίζεται από ξηρό κλίµα και ελλιπές αρδευτικό νε-ρό. Όταν οι τοπικές αρχές αποφάσισαν να εφαρµόσουνένα πρόγραµµα εξοικονόµησης του αρδευτικού νερού, ηεκπαίδευση των αγροτών αποτέλεσε κύριο άξονα τηςπροσπάθειάς τους. Το πρόγραµµα αποτελούταν από δύοβασικά σκέλη: την επίδειξη του νέου προγράµµατος άρ-δευσης στους αγρότες και την εκπαίδευσή τους,τα οποίασυνδυάστηκαν κατά την εφαρµογή του προγράµµατος.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός πως το πρόγραµµαδεν αποσκοπούσε στην εισαγωγή µοντέρνων και εξελιγ-µένων τεχνικών, αλλά στην ανάµειξη των αγροτών στοσχεδιασµό ενός νέου, πιο αποτελεσµατικού προγράµµα-τος άρδευσης, σε συνεργασία µε ειδικούς και τεχνικούς.Οι αγρότες µπορούσαν να συζητούν τις απορίες τους µετους ειδικούς και λάµβαναν αποφάσεις από κοινού σε όλατα στάδια της εφαρµογής τού προγράµµατος. Παρότιγίνονταν κάποια µαθήµατα σε αίθουσες, η βασική εκπαί-δευση γινόταν στο χωράφι. Το αποτέλεσµα αυτής τηςπροσπάθειας ήταν η µείωση της κατανάλωσης του αρ-δευτικού νερού κατά 30%.

∫∞§∂™ ¶ƒ∞∫∆π∫∂™ Ãƒ∏™∏™ ¡∂ƒ√À™∆∏ °∂øƒ°π∞

°È· Ó· ·˘ÍËıÂ› Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ¿Ú‰Â˘ÛË, Ú¤ÂÈ Ó· ‰ÔıÂ› È‰È·›ÙÂÚË ÚÔÛÔ¯‹ ÙfiÛÔ ÛÂ ı¤Ì·Ù· ÙÂ-¯ÓÈÎ¿, fiÛÔ Î·È ÛÂ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ-ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿.

¶∂ƒπ√ƒπ™ª√™ ∞¶ø§∂πø¡ ™∆√ ¢π∫∆À√ ∞ƒ¢∂À™∏™

∏ ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·ÔÙÂÏÂ› ¤Ó·Ó ·fiÙÔ˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›ÙÂ˘ÍË ·Ô‰ÔÙÈÎ‹˜¿Ú‰Â˘ÛË˜. ™ÙÈ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ È‰ÈˆÙÈÎÒÓ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂˆÓ, Ë ·fiÛÙ·ÛËÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ÌÈÎÚ‹, ÛÂ ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ ÙÈ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜Ô˘ ÚÔÌËıÂ‡ÔÓÙ·È ÓÂÚfi ·fi ÎÔÈÓfi¯ÚËÛÙ· ·Ú‰Â˘ÙÈÎ¿ ‰›ÎÙ˘·. ™ÙËÓ∂ÏÏ¿‰·, Ù· ·ÓÔÈÎÙ¿ ‰›ÎÙ˘· ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙÔ 35% ÙˆÓÎÔÈÓfi¯ÚËÛÙˆÓ ‰ÈÎÙ‡ˆÓ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ Î·È ÔÈ ·ÒÏÂÈÂ˜ ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ¤ˆ˜Î·È ÙÔ 50%. °ÂÓÈÎ¿, ÂÎÙÈÌ¿Ù·È fiÙÈ ·fi ÙÔ Û˘ÓÔÏÈÎfi ÓÂÚfi ¿Ú‰Â˘ÛË˜Ô˘ Î·Ù·Ó·ÏÒÓÂÙ·È, ÌfiÓÔ ÙÔ 55% ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ Î·Ï-ÏÈ¤ÚÁÂÈ·. ∆Ô 12% ¯¿ÓÂÙ·È Î·Ù¿ ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿, ÙÔ 8% Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÊ·Ú-ÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ·ÁÚfi Î·È ÙÔ 25% ¯¿ÓÂÙ·È ÏfiÁˆ ˘ÂÚ-¿Ú‰Â˘ÛË˜101.

133

5.3

5.3.1

101. Ã·ÚÙ˙Ô˘Ï¿ÎË˜, ∫. Î·È ªÂÚÙ¿ÎË, ª. (2009), fi..

∫¿ÔÈÂ˜ ‚·ÛÈÎ¤˜ Ú·ÎÙÈÎ¤˜ ÁÈ· ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ·ˆÏÂÈÒÓ ÛÙ· ·Ú-‰Â˘ÙÈÎ¿ ‰›ÎÙ˘· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó:

ñ √ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ‚·ÓÒÓ ÁÈ· ‰È·ÚÚÔ¤˜.

ñ √ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Û˘Ó‰¤ÛÂˆÓ ÁÈ· ‰È·ÚÚÔ¤˜.

ñ ∏ ¯Ú‹ÛË ÎÏÂÈÛÙÒÓ ·ÁˆÁÒÓ ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

ñ √ Ù·ÎÙÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Î·È Û˘ÓÙ‹ÚËÛË fiÏÔ˘ ÙÔ˘ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡, ÁÈ· ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ Û·Ù·ÏÒÓ ÛÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ.

134

™˘Ó‹ıˆ˜ Ë ˘ÂÚ¿Ú‰Â˘ÛË ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ¿ÌÂÛÂ˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙËÓÎ·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ·, ÌÂ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÔÈ ·ÁÚfiÙÂ˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Ù¿-ÛË Ó· ·˘Í¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÔÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ¿Ú‰Â˘ÛË˜, ÂÈ‰È-Î¿ fiÙ·Ó Î·È Ë ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ Â›Ó·È ÔÏ‡ ¯·ÌË-Ï‹. ¶·ÚfiÏ· ·˘Ù¿, ·˘Ù‹ Ë Ù·ÎÙÈÎ‹ ÌÔÚÂ› Ó· ÚÔÎ·Ï¤ÛÂÈ:

ñ ÂÚÈÔ‰ÈÎ‹ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ¿ÏÏÔ˘˜ ·Ú·ÁˆÁÔ‡˜.

ñ ·ÛÊ˘ÎÙÈÎ¤˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ·.

ñ Â˘ÓÔ˚Îfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ·ÛıÂÓÂÈÒÓ.

ñ ·ÒÏÂÈ· ıÚÂÙÈÎÒÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ ÏfiÁˆ ¤ÎÏ˘ÛË˜ ‹ ‚·ıÈ¿˜‰È‹ıËÛË˜.

ñ Ú‡·ÓÛË ÙÔ˘ ˘fiÁÂÈÔ˘ ˘‰ÚÔÊÔÚ¤· ·fi ·ÁÚÔ¯ËÌÈÎ¿.

ñ ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Î·È ˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜.

ñ ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ ÎfiÛÙÔ˘˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜.

√π ∫π¡¢À¡√π ∆∏™ À¶∂ƒ∞ƒ¢∂À™∏™

∂¶π§√°∏ ∆∏™ ∫∞∆∞§§∏§√∆∂ƒ∏™ ª∂£√¢√À∞ƒ¢∂À™∏™ - µ∂§∆πøª∂¡∞ ™À™∆∏ª∞∆∞ ∞ƒ¢∂À™∏™

∏ ÛˆÛÙ‹ ÂÈÏÔÁ‹ ÙË˜ ÌÂıfi‰Ô˘ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ·ÔÙÂÏÂ› ‚·ÛÈÎfi ÛÙÔÈ-¯Â›Ô ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÂÏ¿ÙÙˆÛË˜ ÙË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÓÂÚÔ‡ Î·Ù¿ÙËÓ ¿Ú‰Â˘ÛË. ∏ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÌÈ·˜ ·Ú‰Â˘ÙÈÎ‹˜ ÌÂıfi‰Ô˘ ‰È·-Ê¤ÚÂÈ ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ‰È·Ó¤ÌÂÙ·È ÙÔ ÓÂÚfi ÛÙÔ ¯ˆÚ¿ÊÈÎ·È ·ÍÈÔÏÔÁÂ›Ù·È ‚¿ÛÂÈ ÙË˜ ·Ô‰ÔÙÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙË˜. ø˜ ·Ô‰ÔÙÈÎfiÙËÙ·ÌÈ·˜ ·Ú‰Â˘ÙÈÎ‹˜ ÌÂıfi‰Ô˘ ÔÚ›˙ÂÙ·È ÙÔ ÔÛÔÛÙfi ÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ‰›ÓÂÙ·È Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÂÈÛÙÔ ¯ˆÚ¿ÊÈ Î·È ÙÔ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ› Ë Ê˘ÙÂ›·. ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÌÈ··Ú‰Â˘ÙÈÎ‹ Ì¤ıÔ‰Ô ÌÂ ·Ô‰ÔÙÈÎfiÙËÙ· 60%, ‰ËÏ·‰‹, ÙÔ 40% ÙÔ˘·ÓÙÏÔ‡ÌÂÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ¯¿ÓÂÙ·È Î·Ù¿ ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ÛÙÔ ¯ˆÚ¿ÊÈ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ˆÊÂÏÂ› ÙËÓ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ·.

∆‡ÔÈ Î·È ·Ô‰ÔÙÈÎfiÙËÙ· ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ 102

135

5.3.2

∞ƒ¢∂À∆π∫√ ™À™∆∏ª∞ ∞¶√¢√∆π∫√∆∏∆∞

¶fiÙÈÛÌ· ÌÂ ÂÎÙÔÍÂ˘Ù‹ÚÂ˜ (¤ÎÎ·) 60-70%

∂ÎÙÔÍÂ˘Ù‹ÚÂ˜ ¯·ÌËÏ‹˜ ·ÚÔ¯‹˜ 70-75%

ªÈÎÚÔÂÎÙÔÍÂ˘Ù‹ÚÂ˜ ÁÈ· ¿Ú‰Â˘ÛË75-85%Î¿Ùˆ ·fi Î¿ıÂ ‰¤ÓÙÚÔ

∞˘ÙÔÎÈÓÔ‡ÌÂÓÔ Û‡ÛÙËÌ· ÔÙ›ÛÌ·ÙÔ˜ 60-70%«∞ÓÙ¤ÓÂ˜»

™Ù·ÁfiÓÂ˜ /ÛÙ¿Á‰ËÓ ¿Ú‰Â˘ÛË 80-95%

102. ¶··ÌÈ¯·‹Ï, ¢. (2006), ∞Ó¿ÁÎÂ˜ ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ÛÂ ÓÂÚfi ÛÙ· ∞Ú‰Â˘ÙÈ-Î¿ ¢›ÎÙ˘· ÙÔ˘ ¡ÔÌÔ‡ ¢Ú¿Ì·˜ - µÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ∞Ú‰Â˘ÙÈÎÒÓ ¢ÈÎÙ‡ˆÓ ¶ÚÔ‚Ï‹-Ì·Ù· - ¶ÚÔÔÙÈÎ¤˜. ∞Ó·Ù˘ÍÈ·Îfi ™˘Ó¤‰ÚÈÔ ¡ÔÌÔ‡ ¢Ú¿Ì·˜, π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ 2006

136

∏ ÛÙ¿Á‰ËÓ ¿Ú‰Â˘ÛË Â›Ó·È Ë Ì¤ıÔ‰Ô˜ ÌÂ ÙË ÌÈÎÚfiÙÂÚË Û·Ù¿ÏËÓÂÚÔ‡, ·ÊÔ‡ Ù· Ê˘Ù¿ ÂÊÔ‰È¿˙ÔÓÙ·È ÌÂ ÓÂÚfi Ô˘ ·Ú¤¯ÂÙ·È ÌÂ ÙËÌÔÚÊ‹ ÛÙ·ÁfiÓˆÓ ·fi ÛˆÏ‹ÓÂ˜ Ô˘ «·ÏÒÓÔÓÙ·È» Î·Ù¿ Ì‹ÎÔ˜ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌÒÓ Ê‡ÙÂ˘ÛË˜ Î·È ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·ıfiÏÔ˘ ÂÍ¿ÙÌÈÛË.∂ÎÙfi˜ ·fi ÙË ÌÈÎÚ‹ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡, ¤¯ÂÈ Î·È ·ÚÎÂÙ¿ ¿ÏÏ·ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù·, fiˆ˜ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ÂÈÎÏÈÓÒÓ Î·È·ÓÒÌ·ÏˆÓ Â‰·ÊÒÓ Î·È ÙËÓ ÂÏ·¯ÈÛÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ˙È˙·Ó›ˆÓ, Î·ıÒ˜ÛÙÈ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ˘ÁÚ·Û›· Ë ÔÔ›· Â˘ÓÔÂ›ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ì˘Î‹ÙˆÓ. ∆· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ¤¯ÂÈ ·Ó·Ù˘¯ıÂ›, Â›-ÛË˜, Ë ÙÂ¯ÓÈÎ‹ ÙË˜ ˘fiÁÂÈ·˜ ÛÙ¿Á‰ËÓ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ Ë ÔÔ›· ·ÚÔ˘-ÛÈ¿˙ÂÈ ·ÎfiÌ· ˘„ËÏfiÙÂÚË ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.

∫∞§∂™ ¶ƒ∞∫∆π∫∂™ -∂¶πª√ƒºø™∏ Ãƒ∏™∆ø¡ ¡∂ƒ√À

∏ Î·Ï‹ Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÙÔ˘ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ë ˘ÈÔı¤ÙËÛËÂÓfi˜ ‚¤ÏÙÈÛÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ‰ÂÓ Â·ÚÎÔ‡Ó ÁÈ· ÙË ÌÂ›-ˆÛË ÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ·Ú‰Â˘fiÌÂÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ·Ó Î·ÈÙ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ¤¯ÂÈ ‰È·‰ÔıÂ› Ë ¯Ú‹ÛË ÈÔ ·Ô‰ÔÙÈÎÒÓ ÙÂ¯ÓÔ-ÏÔÁÈÒÓ ¿Ú‰Â˘ÛË˜, Ë ÔÛfiÙËÙ· ·Ú‰Â˘fiÌÂÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·Ó¿ ÂÎÙ¿ÚÈÔ¤¯ÂÈ ·˘ÍËıÂ›103. ∏ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Î·ÏÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ·fi ÙËÌÂÚÈ¿ ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÒÓ Î·È ÔÈ ÁÓÒÛÂÈ˜ ÙÂ¯ÓÈÎÒÓ ·Ô‰ÔÙÈÎ‹˜ ¯Ú‹ÛË˜ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÛÙ¿Á‰ËÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ· ÁÈ· ÙË ÛˆÛÙ‹ ‰È·¯Â›ÚÈ-ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÈ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ÁÓÒÛÂÈ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·-‰ÔıÔ‡Ó Ì¤Ûˆ ÙË˜ Î·Ù¿ÏÏËÏË˜ ÂÈÌfiÚÊˆÛË˜ ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÒÓ.

103. ECD (2008), fi..

5.3.3

137

ñ ∂Ê·ÚÌÔÁ‹ ·˘ÛÙËÚÔ‡ ÎÏ·‰¤Ì·ÙÔ˜, ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙË˜·Ú·ÁˆÁ‹˜ Î·È, Î·Ù’ Â¤ÎÙ·ÛË, ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÛÂÓÂÚfi, ·ÏÏ¿ ¯ˆÚ›˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ.

ñ ™˘ÛÙËÌ·ÙÈÎ‹ Î·Ù·ÔÏ¤ÌËÛË ˙È˙·Ó›ˆÓ. ™Ùfi¯Ô˜, Ë ·ÔÊ˘Á‹Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ·fi ·˘Ù¿ Î·È, ÂÔÌ¤Óˆ˜, ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛ‹ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÈ˜ Ê˘ÙÂ›Â˜.

ñ ∞Ú·›ˆÌ· Î·ÚÔ‡. ™Ùfi¯Ô˜, Ë ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·-Ú·ÁfiÌÂÓˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿Î·È ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË ÓÂÚÔ‡.

ñ ÃÚ‹ÛË Â‰·ÊÔÎ¿Ï˘„Ë˜ (ÌÂ Ï·ÛÙÈÎfi, ¿¯˘ÚÔ). ∂ÌÔ‰›˙ÂÈ ÙÈ˜·ÒÏÂÈÂ˜ ÓÂÚÔ‡ ·fi ÂÍ¿ÙÌÈÛË, Î·ıÒ˜ Î·È ÙË ‚Ï¿ÛÙËÛË È˙·Ó›ˆÓ.

ñ ∞ÔÊ˘Á‹/ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙË˜ Ï›·ÓÛË˜ (È‰È·›ÙÂÚ· ÙË˜ ·˙ˆÙÔ‡-¯·˜), Ô˘ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Î·È,Î˘Ú›ˆ˜, ÙË˜ Ê˘ÏÏÈÎ‹˜ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ ÙÔ˘ ‰¤ÓÙÚÔ˘, Î·È, Î·Ù’ Â¤-ÎÙ·ÛË, ÏÈÁfiÙÂÚË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÓÂÚÔ‡.

ñ ∞ÔÊ˘Á‹ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ·˜ ÂÈ‰ÒÓ Ô˘ ··ÈÙÔ‡Ó ÌÂÁ¿ÏÂ˜ Ô-ÛfiÙËÙÂ˜ ÓÂÚÔ‡.

ñ ÃÚ‹ÛË ˆÚ·Ú›ˆÓ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ÌÂ ‚¿ÛË ÙÈ˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎ¤˜ ·Ó¿ÁÎÂ˜ÛÂ ÓÂÚfi ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ, ÁÈ· ·ÔÊ˘Á‹ Û·Ù¿ÏË˜.

ñ ÃÚ‹ÛË ÔÚÁ¿ÓˆÓ Ì¤ÙÚËÛË˜ Â‰·ÊÈÎ‹˜ ˘ÁÚ·Û›·˜ (ÙÂÓÛÈÔÌ¤-ÙÚˆÓ) ÁÈ· Î·ıÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Î·È ÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ¿Ú‰Â˘-ÛË˜, ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ Ó· ·ÔÊÂ‡ÁÂÙ·È Û·Ù¿ÏË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

ñ ∞ÔÊ˘Á‹ ÙË˜ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ fiÙ·Ó Ê˘ÛÔ‡Ó ÈÛ¯˘ÚÔ› ¿ÓÂÌÔÈ Î·ÈfiÙ·Ó ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Ó ˘„ËÏ¤˜ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›Â˜, ·Ú¿ÁÔÓÙÂ˜ Ô˘˘Ô‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÍ¿ÙÌÈÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ∫·Ïfi Â›Ó·È Ë ¿Ú‰Â˘ÛËÓ· Á›ÓÂÙ·È ÙÈ˜ Ó˘ÎÙÂÚÈÓ¤˜ ‹ ‰ÚÔÛÂÚ¤˜ ÒÚÂ˜, ÁÈ· Ó· ·ÔÊÂ‡ÁÂ-Ù·È Ë ¤ÓÙÔÓË ÂÍ¿ÙÌÈÛË ÓÂÚÔ‡.

ñ °ÓÒÛË ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ÛÂ ÓÂÚfi, Ô˘ ÛË-Ì·›ÓÂÈ ¤ÚÂ˘Ó· ÚÒÙ· ÛÙÔÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ÙÔÌ¤· Î·È, ÛÙË Û˘Ó¤-¯ÂÈ·, ‰È¿‰ÔÛ‹ ÙË˜ ÛÙÔÓ ·ÁÚÔÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ.

√ƒ£∂™ °∂øƒ°π∫∂™ ¶ƒ∞∫∆π∫∂™ √π √¶√π∂™™Àªµ∞§§√À¡ ™∆∏ µ∂§∆πø™∏ ∆∏™ Ãƒ∏™∏™ ∆√À ¡∂ƒ√À

138

∆πª√§√°∏™∏ -∂º∞ƒª√°∏ √π∫√¡√ªπ∫ø¡ ª∂∆ƒø¡

∆Ô Û‡ÛÙËÌ· ÙÈÌÔÏfiÁËÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È ¤Ó· Â˘·›ÛıËÙÔ ˙‹ÙËÌ·Î·ıÒ˜ ·ÔÙÂÏÂ›, ·ÊÂÓfi˜, ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ÌË¯·ÓÈÛÌfi ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ÎÈ-Ó‹ÙÚˆÓ ÛÂ fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ ÛÙË ÁÂˆÚ-Á›·104, ÙÔ Â‡ÚÔ˜ ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘, ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó·ı¤ÙÂÈ ÛÂ Î›Ó‰˘ÓÔ ÙÔ ·ÁÚÔÙÈÎfi ÂÈÛfi‰ËÌ·. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙËÓ ˘ÊÈÛÙ¿-ÌÂÓË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÔÈ ·ÁÚfiÙÂ˜ ÏËÚÒÓÔ˘Ó ¤Ó· Û˘Ì-‚ÔÏÈÎfi ÔÛfi ·Ó¿ Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂÓÔ ÛÙÚ¤ÌÌ· Î·È fi¯È ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ ÙËÛ˘ÓÔÏÈÎ‹ ÔÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ Ú¿ÁÌ·ÙÈ ÍÔ‰Â‡Ô˘Ó. ∏ ÙÈÌÔÏfi-ÁËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ÁÂˆÚÁ›· Â›Ó·È ÔÏ‡ ÈÔ ÔÏ‡ÏÔÎË ˘fiıÂÛË·fi fi,ÙÈ ÁÈ· Ì›· fiÏË Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› Ó· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙËÓ Ô-ÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÙËÓ ÔÔ›· ·Ê·ÈÚÂ› ¤Ó·˜ ·ÁÚfiÙË˜ ÁÈ· ¿Ú‰Â˘ÛË,·ÊÔ‡ ÙÔ ÓÂÚfi ÛÙË ÁÂˆÚÁ›· ‰ÂÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·fiÏ˘Ù·, fiˆ˜ .¯.ÛÙÈ˜ fiÏÂÈ˜, ·ÏÏ¿ ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ ÛÙÔÓ ˘‰ÚÔÊfiÚÔÔÚ›˙ÔÓÙ· ‹ ÛÙ· ÔÙ¿ÌÈ·, ·Ó Î·È ÌÂ ˘Ô‚·ıÌÈÛÌ¤ÓË ÔÈfiÙËÙ·.

∂›ÛË˜, ÂÓÒ Ë ÙÈÌÔÏfiÁËÛË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÔÈÎÈ·Î¤˜ Î·È‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙË˜ ‰È·ÓÔÌ‹˜Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ·˘Ùfi ‰ÂÓ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÌÂ ÙÔ˘˜ ·ÁÚfiÙÂ˜.∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎ¿ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘ÌÂ ˆ˜ ÛÙ· Ù¤ÏË ÙË˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1990,ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÙÔ Î˘‚ÈÎfi Ì¤ÙÚÔ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÔÈÎÈ·Î¤˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÙÈÌÔ-ÏÔÁÔ‡Ù·Ó ÛÙ· 0,830 Â˘ÚÒ, ÂÓÒ Ë ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÙÈÌ‹ ÁÈ· ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜¯Ú‹ÛÂÈ˜ Î˘Ì·ÈÓfiÙ·Ó ÌÂÙ·Í‡ 0,015 Î·È 0,060 Â˘ÚÒ105. √‡ÙÂ ÔÈ·ÁÚfiÙÂ˜, ·ÏÏ¿ Ô‡ÙÂ Î·È ÔÈ ˘ËÚÂÛ›Â˜ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ÏËÚÒÓÔ˘Ó ÁÈ· ÙÔÎfiÛÙÔ˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ·ÚÔ¯‹˜ ‹ ÁÈ· ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ (ÂÚÈ‚·Ï-ÏÔÓÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜, ÎfiÛÙÔ˜ Û·ÓÈfiÙËÙ·˜) ·˘ÙÔ‡ Î·ı·˘ÙÔ‡, Î¿ÙÈ Ô˘ÚÔ‚Ï¤ÂÙ·È Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÌÂ ÙËÓ √¶¡ (ÎÂÊ¿Ï·È· 2 Î·È 6).

5.3.4

104. ∂√¶ (2009), ∆Ô ÓÂÚfi Ô˘ «ÙÚÒÌÂ» - ÙÔ ‚·Ú‡ Ù›ÌËÌ· ÙË˜ ·Ú‰Â˘fiÌÂÓË˜ÁÂˆÚÁ›·˜. ∂˘Úˆ·˚Îfi˜ √ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://www.eea.europa.eu/el/articles/the-water-we-eat

105. OECD (2008), fi..

∏ ÚÔ¤ÏÂ˘ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÂËÚÂ¿˙ÂÈ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ Î·È, ÂÓ Ù¤ÏÂÈ,ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛ‹ ÙÔ˘. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÌÂÏ¤ÙÂ˜, ÔÈ ·ÁÚfiÙÂ˜ Ô˘ ¯ÚË-ÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Ù· ‰ÈÎ¿ ÙÔ˘˜ ËÁ¿‰È· ¤¯Ô˘Ó ¯·ÌËÏfiÙÂÚË ·fi‰ÔÛËÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ Û¯¤ÛË ÌÂ ÂÎÂ›ÓÔ˘˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-Ô‡Ó ÎÔÈÓfi¯ÚËÛÙÂ˜ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂÈ˜. √È ÚÒÙÔÈ ÂÈ‚·Ú‡ÓÔÓÙ·È ÙÔÎfiÛÙÔ˜ ÙË˜ ÁÂÒÙÚËÛË˜, Î·È ÙÔ ÓÂÚfi Ô˘ ·ÓÙÏÂ›Ù·È ‰ÂÓ ÎÔÛÙ›˙ÂÈÙ›ÔÙ·, ÂÓÒ ÔÈ ·ÁÚfiÙÂ˜ Ô˘ ÚÔÌËıÂ‡ÔÓÙ·È ÓÂÚfi ·fi Û˘ÏÏÔÁÈÎ¿·Ú‰Â˘ÙÈÎ¿ ‰›ÎÙ˘· ¯ÚÂÒÓÔÓÙ·È ·Ó¿ Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂÓÔ ÛÙÚ¤ÌÌ·106.

139

106. Karagiannis, G., V. Tzouvelekas and A. Xepapadeas (2003), Measuring irri-gation water efficiency with a stochastic production frontier. Environ-mental and Resource Economics (26): 57-72

107. π¡∞™√ (2009), ªÂÏ¤ÙË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÂÓÈ·›Ô˘ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ·Ú‰Â˘-ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÁÂˆÚÁ›·. πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ Î·È ™˘ÓÂÙ·ÈÚÈ-ÛÙÈÎ‹˜ √ÈÎÔÓÔÌ›·˜: ∞ı‹Ó·

108. http://www.express.gr/news/ellada/51734oz_2008071451734.php3

ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ Υ∆ΡΟΜΕΤΡΩΝ

Εδώ και λίγα χρόνια, έχουν τοποθετηθεί ως πιλοτικέςεφαρµογές υδρόµετρα ηλεκτρονικού τύπου σε περιοχέςτης Μακεδονίας, όπως στο Νευροκόπι ∆ράµας και σταΣέρβια Κοζάνης107. Οι αγρότες, δηλαδή, για να ποτίζουντις καλλιέργειές τους, πρέπει να ενεργοποιούν τα υδρό-µετρα µε ειδικές κάρτες τις οποίες µπορούν να προµη-θευτούν από τον Τοπικό Οργανισµό Εγγείων Βελτιώσεων(ΤΟΕΒ) της περιοχής τους. Οι κάρτες αυτές έχουν προ-πληρωµένες µονάδες νερού έναντι 0,03-0,06 ευρώ/m3

και εισάγονται στο ειδικό υδροστόµιο της ηλεκτρονικήςυδροληψίας το οποίο καταγράφει το καταναλωµένο νερό.Με αυτήν τη µέθοδο του προπληρωµένου νερού οι αγρό-τες είναι πιο προσεκτικοί στη διαχείρισή του, µε αποτέλε-σµα σηµαντικά περιβαλλοντικά και οικονοµικά οφέλη108:

140

™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔÓ ∂˘Úˆ·˚Îfi √ÚÁ·ÓÈÛÌfi ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, ¤Ó· Úfi-ÁÚ·ÌÌ· ÎÔÛÙÔÏfiÁËÛË˜ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡, ÌÂ ÛÙfi¯Ô ÙÔÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌfiÎ·È ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙË˜ ·fi‰ÔÛË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÙÔ˘ ‡‰·ÙÔ˜, ÔÊÂ›ÏÂÈ Ó· Ï·Ì-‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë Ù· ÂÍ‹˜109:

- √È ÙÈÌ¤˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó ÙÔ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·ÈÓ· ÂÚÈÎÏÂ›Ô˘Ó ÙÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÙÔ˘ ÎfiÛÙÔ˜.

- ∏ ·Ú¿ÓÔÌË ·fiÏË„Ë ˘‰¿ÙˆÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÛÙ˘ÓÔÌÂ‡ÂÙ·È ·ÔÙÂÏÂ-ÛÌ·ÙÈÎ¿.

- ∏ ¯Ú¤ˆÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÔÊÂ›ÏÂÈ Ó· Â›Ó·È ·Ó¿ÏÔÁË ÌÂ ÙÔÓ fiÁÎÔ Ô˘ Î·Ù·-Ó·ÏÒÓÂÙ·È ÌÂ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÚÔÔ‰Â˘ÙÈÎ¿ ·˘Í·ÓfiÌÂÓˆÓ ÙÈÌÔÏÔÁ›ˆÓ.

- √È ÂıÓÈÎ¤˜ Î·È Â˘Úˆ·˚Î¤˜ ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú¿Û¯Ô˘Ó Úfi-ÛıÂÙ· Î›ÓËÙÚ· ÁÈ· ÙËÓ ˘ÈÔı¤ÙËÛË ÙÂ¯ÓÈÎÒÓ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ ÓÂÚÔ‡.

• Στα Σέρβια, όπου περίπου 13.500 στρέµµατα αρδεύο-νται, πλέον, µε κάρτα, την πρώτη χρονιά κανονικής λει-τουργίας των νέων υδροµέτρων καταγράφηκε εξοικονό-µηση νερού 32% σε σχέση µε το προηγούµενο έτος,ότανίσχυε το παλιό σύστηµα (550,4 m3/στρέµµα το 2002, ένα-ντι 782,6 m3/στρέµµα το 2001).

• Στην ίδια περιοχή,το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας ήταν32% χαµηλότερο.

• Στον ΤΟΕΒ ∆ήµητρας-Καρπερού Γρεβενών,η µέση εξοι-κονόµηση νερού και ρεύµατος στην περιοχή προσεγγί-ζει το 40%-45%.

• Έχουν παρατηρηθεί σηµαντικά οικονοµικά οφέλη γιατους ΤΟΕΒ, αφού δεν συσσωρεύονται απλήρωτες αρδευ-τικές εισφορές.

109. ∂√¶ (2009), fi..

Ãƒ∏™∏ ∂¶∂•∂ƒ°∞™ª∂¡ø¡ ∞¶√µ§∏∆ø¡ ∞¶√∂°∫∞∆∞™∆∞™∂π™ ∂¶∂•∂ƒ°∞™π∞™ §Àª∞∆ø¡

∏ Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤ÓˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓÛÙË ÁÂˆÚÁ›· Â›Ó·È ÌÈ· Ú·ÎÙÈÎ‹ Ô˘ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È Â‰Ò Î·È ·ÚÎÂ-Ù¤˜ ‰ÂÎ·ÂÙ›Â˜ ÛÂ ÔÏÏ¤˜ ¯ÒÚÂ˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, fiˆ˜ ÛÙÈ˜ ∏.¶.∞., ÛÙÔπÛÚ·‹Ï, ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ110, ÛÙË °·ÏÏ›·, Î.·.111. øÛÙfiÛÔ, ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·,¤Ú· ·fi ÙÔÓ „˘¯ÔÏÔÁÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· Ô˘ ‰Ú· ÂÚÈÔÚÈÛÙÈÎ¿ ÛÙËÓÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ ¿Ú‰Â˘ÛË˜ ÌÂ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤Ó· Ï‡Ì·Ù·, ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó·ÎfiÌË Î·ıÔÚÈÛıÂ› Ù· ÚfiÙ˘· ·fi ÙÈ˜ ·ÚÌfi‰ÈÂ˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜ ÁÈ· ÙÈ˜‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ Â·Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË˜, Î·È ‰˘Û¯ÂÚ·›ÓÂÙ·È Ë ÂÊ·ÚÌÔ-Á‹ ÙÔ˘˜112. ∂Í·›ÚÂÛË ·ÔÙÂÏÂ› ÙÔ ÈÏÔÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙË˜ ∂À∞£, ËÔÔ›· ‰È·ı¤ÙÂÈ ËÌÂÚËÛ›ˆ˜ 160.000 m3 ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤ÓˆÓ Ï˘Ì¿-ÙˆÓ ·fi ÙËÓ ∂∂§£ (∂ÁÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË ∂ÂÍÂÚÁ·Û›·˜ §˘Ì¿ÙˆÓ £ÂÛÛ·-ÏÔÓ›ÎË˜) ÁÈ· ÙËÓ ¿Ú‰Â˘ÛË ÂÚ›Ô˘ 12.000 ÛÙÚÂÌÌ¿ÙˆÓ ÁÂˆÚÁÈ-ÎÒÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙË˜ Ã·Ï¿ÛÙÚ·˜. ∏ ¯Ú‹ÛË ·˘Ù‹Â›Ó·È Ë ÚÒÙË ÛÙÔ Â›‰Ô˜ ÙË˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÌÂ Ù‹ÚËÛË fiÏˆÓ ÙˆÓÛ¯ÂÙÈÎÒÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ Î·È ÌÂ ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· fiÏˆÓ ÙˆÓ·ÚÌÔ‰›ˆÓ ∫Ú·ÙÈÎÒÓ ÀËÚÂÛÈÒÓ Î·È ÊÔÚ¤ˆÓ (°√∂µ, π∂µ, ∆√∂µ, ¶Â-ÚÈÊÂÚÂÈ·Î‹ ÀËÚÂÛ›· À‰¿ÙˆÓ ∫ÂÓÙÚÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜, ¡ÔÌ·Ú¯È·-Î¤˜ ÀËÚÂÛ›Â˜)113.

141

110. ∆Ô 2001, ÙÔ ·Ó·Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ ÓÂÚfi ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡ÛÂ ÛÙÔ 7,7% ÙÔ˘ ·Ú-‰Â˘fiÌÂÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ªÂ ÙË Û˘ÌÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ÎÂÓÙÚÈÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÛÙ· ÌÂ-Á¿Ï· ·ÛÙÈÎ¿ Î¤ÓÙÚ· Î·È ÛÙËÓ ‡·ÈıÚÔ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜, ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È fiÙÈ ÂÚ›Ô˘30.000.000 m3 ·Ó·Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ı· Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÁÈ· ÁÂˆÚÁÈ-ÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ Î·È, Î·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, 15% ÂÚ›Ô˘ ÙË˜ ·Ú‰Â˘fiÌÂÓË˜ ¤ÎÙ·-ÛË˜ ÌÔÚÂ› Ó· ÔÙ›˙ÂÙ·È ÌÂ ÙÔ ÓÂÚfi ·˘Ùfi [ºˆÙ›Ô˘, Ã. (2005), ∏ ¯Ú‹ÛË ·Ó·-Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ÁÂˆÚÁ›·. ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô °ÂˆÚÁ›·˜, º˘ÛÈÎÒÓ ¶fiÚˆÓ Î·È¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ŒÎ‰ÔÛË 8/2005. ∆Ì‹Ì· °ÂˆÚÁ›·˜: §Â˘ÎˆÛ›·, ∫‡ÚÔ˜]

111. ¶·ÓÒÚ·˜, ∞. Î·È ∏Ï›·˜, ∫. (1997), ∞Ú‰Â˘ÛË ÌÂ ·ÛÙÈÎ¿ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤Ó· Ï‡-Ì·Ù·. ªÈ· ‰ÈÂıÓ‹˜ Ú·ÎÙÈÎ‹. °ÂˆÙÂ¯ÓÈÎ‹ ∂ÓËÌ¤ÚˆÛË (98): 45-48

112. Ã·ÚÙ˙Ô˘Ï¿ÎË˜, ∫. Î·È ªÂÚÙ¿ÎË, ª. (2009), fi..

113. ∂À∞£ (2007), ∂Ù‹ÛÈÔ ‰ÂÏÙ›Ô ÂÙ·ÈÚÈÎ‹˜ ¯Ú‹ÛË˜ 2006. ∂Ù·ÈÚ›· ⁄‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È∞Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜ £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË˜: £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË

5.3.5

142

¶ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Î·È ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÂ Û¯¤ÛË ÌÂÙË ¯Ú‹ÛË ·Ó·Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜ 114

∏ ¿Ú‰Â˘ÛË ÌÂ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤Ó· ·ÛÙÈÎ¿ Ï‡Ì·Ù· ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› Ó· ÂÊ·Ú-ÌÔÛÙÂ› ÛÂ fiÏÂ˜ ÙÈ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜. ∆· Î˘ÚÈfiÙÂÚ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ô˘ Ú¤-ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˘fi„Ë Û¯Â‰È¿˙ÔÓÙ·˜ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ·Ó·Î˘-ÎÏˆÌ¤ÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Â›Ó·È:

ñ √È ÈÛ¯‡ÔÓÙÂ˜ ÂıÓÈÎÔ› Î·È Â˘Úˆ·˚ÎÔ› Î·ÓÔÓÈÛÌÔ›.

ñ ∏ ·ÓÙÔ¯‹ ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ ÛÂ ¿Ï·Ù· Î·È ÈfiÓÙ·.

ñ ∏ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ·˙ÒÙÔ˘ Î·È ÊˆÛÊfiÚÔ˘ ·fi Ù· Ê˘Ù¿.

¶§∂√¡∂∫∆∏ª∞∆∞¶ƒ√µ§∏ª∞∆∞ ™∆∏

Ãƒ∏™∏ ∆√À ∞¡∞∫À-∫§øª∂¡√À ¡∂ƒ√À

∂ÊÈÎÙ‹, ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ Î·È·ÛÊ·Ï‹˜ Ì¤ıÔ‰Ô˜.

∞ÔÊ˘Á‹ Ú‡·ÓÛË˜ ÙÔ˘ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.

ªfiÓÈÌË ËÁ‹ ÓÂÚÔ‡(ÛÂ ÔÛfiÙËÙ· Î·È ÔÈfiÙËÙ·).

¶ÂÚÈ¤¯ÂÈ ıÚÂÙÈÎ¿ ÛÙÔÈ¯Â›·¿ÌÂÛË˜ ÚfiÛÏË„Ë˜ ·fi Ù·Ê˘Ù¿, fiˆ˜ Â›Ó·È ÙÔ Õ˙ˆÙÔ,Ô ºˆÛÊfiÚÔ˜ Î·È ÙÔ ∫¿ÏÈÔ,Î·ıÒ˜ Î·È È¯ÓÔÛÙÔÈ¯Â›·Ô˘ ‚ÔËıÔ‡Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰È·Êfi-ÚˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ.

∏ ˙‹ÙËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ˘¿Ú-¯ÂÈ ÌfiÓÔ Î·Ù¿ ÙËÓ Î·ÏÔÎ·È-ÚÈÓ‹ ÂÚ›Ô‰Ô, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒ-ÓÙ·˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ·Ôı‹-ÎÂ˘ÛË˜ ‹ ·fiÚÚÈ„Ë˜ ÙÔ ¯ÂÈ-ÌÒÓ·.

¶Úfi‚ÏËÌ· ‰È¿ıÂÛË˜ ÙÔ˘ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤ÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ÌÈÎÚÒÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ ÂÂÍÂÚ-Á·Û›·˜ (¯·ÌËÏ‹ ˙‹ÙËÛË,¿ÏÏÂ˜ ËÁ¤˜ ÓÂÚÔ‡, ·ÓÂ-¿ÚÎÂÈ· ÁË˜).

¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÔÈfiÙËÙ·˜-ÊÈÏÙÚ·Ú›ÛÌ·ÙÔ˜.

114. ºˆÙ›Ô˘, Ã. (2005), fi..

ñ ∆· Ê˘ÛÈÎ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ÙÔ˘ Â‰¿ÊÔ˘˜.

ñ √È ÎÏÈÌ·ÙÔÏÔÁÈÎ¤˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜.

ñ ∏ ÈÎ·ÓfiÙËÙ· ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ·fi ÙÔ ÓÂÚfi ÛÙÈ˜ Î·Ï-ÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜.

ªÂ ‚¿ÛË Ù· ·Ú·¿Óˆ ‰Â‰ÔÌ¤Ó· Î·È ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ·ÙÔ˘ ·Ó·Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡, Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ¿Ú‰Â˘ÛË fiÏˆÓ ÙˆÓÎ·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ, ÂÎÙfi˜ ·fi Ù· Ê˘ÏÏÒ‰Ë Ï·¯·ÓÈÎ¿ Î·È Ù· Ï·¯·ÓÈÎ¿Ô˘ ÙÚÒÁÔÓÙ·È ˆÌ¿ Î·È ÙÔ ·Ó·Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ ÓÂÚfi ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÂ Â·Ê‹ÌÂ ÙÔ˘˜ Î·ÚÔ‡˜. √È Ê˘ÙÂ›Â˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú‰Â˘ÙÔ‡Ó ÌÂ ·Ó·-Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ ÓÂÚfi Â›Ó·È (ÛÂ ·‡ÍÔÓÙ· ‚·ıÌfi Ú›ÛÎÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÁÂ›·):

ñ ¢¤ÓÙÚ· ÛÂ ‰¿ÛË.

ñ ¢¤ÓÙÚ· ÌÂ Î·ÚÔ‡˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Î·Ù·Ó·ÏÒÓÔÓÙ·È ·ÊÔ‡ Î·ı·ÚÈÛÙÔ‡Ó(ÂÛÂÚÈ‰ÔÂÈ‰‹).

ñ ¢¤ÓÙÚ· Ô˘ ‚Á¿˙Ô˘Ó Î·ÚÔ‡˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÙÚÒÁÔÓÙ·È ¯ˆÚ›˜ Î·ı¿-ÚÈÛÌ· (Ê˘ÏÏÔ‚fiÏ·).

ñ °Ú·Û›‰È Î·È ¯ÒÚÔÈ Ú·Û›ÓÔ˘.

Ãƒ∏™∏ Àº∞§ªÀƒø¡ ¡∂ƒø¡

∆· ¿Ï·Ù· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ· ÁÈ· ÙÈ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜, ·ÏÏ¿ Ë ·˘ÍËÌ¤ÓËÛ˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË ÙˆÓ ˘‰·ÙÔ‰È·Ï˘ÙÒÓ ·Ï¿ÙˆÓ ÂÈÊ¤ÚÂÈ ‰È¿ÊÔÚ· ÚÔ-‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙ· Â‰¿ÊË Î·È ÛÙÈ˜ Ê˘ÙÂ›Â˜, fiˆ˜ ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ·Ú·Áˆ-Á‹˜. ∆Ô ·Ú‰Â˘ÙÈÎfi ÓÂÚfi, ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘, ·ÔÙÂÏÂ› ÌÈ·ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ËÁ‹ ·Ï¿ÙˆÓ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜, Ì·˙› ÌÂ Ù· ÏÈ¿ÛÌ·Ù· Î·È ÙÈ˜Â‰·ÊÔ‚ÂÏÙÈˆÙÈÎ¤˜ Ô˘Û›Â˜. ªÂ ÙÔ fiÙÈÛÌ·, Ù· ¿Ï·Ù· Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔ-ÓÙ·È ÛÙÔ ÓÂÚfi ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜, ÂÓÒ ÙÔ ÓÂÚfi ÂÍ·ÙÌ›˙ÂÙ·È ‹¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·fi Ù· Ê˘Ù¿. ∏ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· fi-ÙÈÛÌ· Î·È, ·Ó·ÏfiÁˆ˜, Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ÁÈ· Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌË ÌÂ›ˆÛË ÙË˜·Ú·ÁˆÁ‹˜, ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙË Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛ‹ ÙÔ˘ ÛÂ ˘‰·ÙÔ‰È·Ï˘Ù¿¿Ï·Ù·, ·ÏÏ¿ Î·È ·fi ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙˆÓ ÂÈÌ¤ÚÔ˘˜ ÈfiÓÙˆÓ.

143

5.3.6

144

∂§∂°Ã√™ ∫∞π ¶∂ƒπ√ƒπ™ª√™ ∆∏™ƒÀ¶∞¡™∏™ ∆ø¡ ∂¶πº∞¡∂π∞∫ø¡∫∞π À¶√°∂πø¡ ¡∂ƒø¡ ∞¶√ ∆π™°∂øƒ°π∫∂™ ∫∞§§π∂ƒ°∂π∂™

∏ Ú‡·ÓÛË ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ÓÂÚÒÓ ·fi ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜,ÛÙÈ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜, ‰È·¯¤ÂÙ·È ÛÙÔ ¯ÒÚÔ, ÛÂ ·ÓÙ›ıÂÛËÌÂ ÙÔ «ÛËÌÂÈ·Îfi» ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ËÁÒÓ Ú‡·ÓÛË˜ (.¯.‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜), Î·ıÈÛÙÒÓÙ·˜ ‰‡ÛÎÔÏÔ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯fi ÙË˜115. √È ˘‰ÚÔ-ÊfiÚÔÈ ÔÚ›˙ÔÓÙÂ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÌÈÎÚ¤˜ Ù·¯‡ÙËÙÂ˜ ÚÔ‹˜, ÌÂ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ·ÔÚÚ‡·ÓÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ·fi Ê˘ÙÔÊ¿ÚÌ·Î· Î·È¿ÏÏÔ˘˜ Ú˘·ÓÙ¤˜ Ó· Â›Ó·È ÔÏ‡ ÌÂÁ¿ÏÔ˜. ∆· Â›Â‰· ÙË˜ ÁÂˆÚ-ÁÈÎ‹˜ Ú‡·ÓÛË˜ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÛÙ·ıÂÚ¿ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ·, ÛÂ·ÓÙ›ıÂÛË ÌÂ ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÛÂ ¿ÏÏÂ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜(fiˆ˜ ÔÈ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ‹ ÔÈ ·ÛÙÈÎ¤˜). ∂›Ó·È ·Ï‹ıÂÈ· fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ·˘Í·ÓfiÌÂÓË Â˘·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÛÂ ı¤Ì·Ù· ˘Ô‚¿ıÌÈ-ÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ ·fi ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜, Î˘Ú›ˆ˜ÂÂÈ‰‹ ·˘Ù‹ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÌÂ Ô˘Û›Â˜ ¿ÎÚˆ˜ ÂÈÎ›Ó‰˘ÓÂ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó-ıÚÒÈÓË ˘ÁÂ›·, fiˆ˜ Ù· Ê˘ÙÔÊ¿ÚÌ·Î·.

∫‡ÚÈÔÈ Ú˘·ÓÙ¤˜-ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ Ô˘ÚÔÎ·ÏÔ‡Ó Ú‡·ÓÛË

√È Î‡ÚÈÔÈ Ú˘·ÓÙ¤˜ ·fi ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ Â›Ó·È:

ñ Ù· ˙ˆÈÎ¿ Ï‡Ì·Ù·,

ñ Ù· ¿Ï·Ù· Ô˘ ÂÚÈ¤¯ÔÓÙ·È ÛÙ· ‡‰·Ù· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ·¿Ú‰Â˘ÛË,

ñ Ù· ·ÁÚÔ¯ËÌÈÎ¿ ÛÎÂ˘¿ÛÌ·Ù· Ô˘ ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙËÓ ·‡ÍËÛË ÙË˜·fi‰ÔÛË˜ ÙË˜ ·ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Î·È ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓÚÔ˚fiÓÙˆÓ ·˘Ù‹˜ ·fi ÙË ‰Ú¿ÛË ÂÈ‚Ï·‚ÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ.

5.4

115. OECD (2006), Water and Agriculture: Sustainability, Markets and Poli-cies. OECD

™Ù· ·ÁÚÔ¯ËÌÈÎ¿ ÛÎÂ˘¿ÛÌ·Ù· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È fiÏÂ˜ ÔÈ Î·ÙË-ÁÔÚ›Â˜ ÂÓÙÔÌÔÎÙfiÓˆÓ, Ì˘ÎËÙÔÎÙfiÓˆÓ, ˙È˙·ÓÈÔÎÙfiÓˆÓ, ÏÈ·ÛÌ¿-ÙˆÓ Î·È ‚ÂÏÙÈˆÙÈÎÒÓ Â‰¿ÊÔ˘˜. ∞˘Ù¿ Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· ¤¯Ô˘Ó Â˘ÚÂ›· Î·È,Û˘¯Ó¿, ·ÓÂÍ¤ÏÂÁÎÙË ¯Ú‹ÛË Î·È Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘˜ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤-ÏÂÛÌ· ÙËÓ ÂÈ‚¿Ú˘ÓÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÌÂ ˘„ËÏ¤˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ˜¯ËÌÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ. ™‹ÌÂÚ·, Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜ Î›Ó‰˘ÓÔ˜, ·ÁÎfiÛÌÈ·,ÁÈ· Ù· ˘fiÁÂÈ· ÓÂÚ¿ ·ÊÔÚ¿ ÛÙ· ÏÈ¿ÛÌ·Ù· Î·È, È‰È·›ÙÂÚ·, ÛÙ··˙ˆÙÔ‡¯·116. ÕÏÏÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· Ô˘ ÚÔÎ·ÏÔ‡Ó ÔÈ ÁÂˆÚ-ÁÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ ·ÔÙÂÏÂ› Ë ÓÈÙÚÔÚ‡·ÓÛË, ‰ËÏ·‰‹ Ë ·˘ÍË-Ì¤ÓË Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË ÓÈÙÚÈÎÒÓ ÈfiÓÙˆÓ ÛÙ· ˘‰¿ÙÈÓ· ÛÒÌ·Ù·. ∏ ÎÔÈÓÔ-ÙÈÎ‹ Ô‰ËÁ›· ÁÈ· ÙË ÓÈÙÚÔÚ‡·ÓÛË (91/676/∂√∫) ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙÈ˜ÂÚÈÔ¯¤˜ ·fi ÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ·ÔÚÚ¤Ô˘Ó ÌÔÏ˘ÛÌ¤Ó· ÌÂ ÓÈÙÚÈÎ¿ ÈfiÓÙ·ÓÂÚ¿ ˆ˜ «Â˘ÚfiÛ‚ÏËÙÂ˜ ˙ÒÓÂ˜». ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÔÈ Â˘ÚfiÛ‚ÏË-ÙÂ˜ ÒÓÂ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÔ 10% ÙË˜ ÂÈÎÚ·ÙÂ›·˜ (Ë ∫ˆ·˝‰·, ÙÔ ∞ÚÁÔ-ÏÈÎfi Â‰›Ô, Ô ¶ËÓÂÈfi˜ ∏ÏÂ›·˜, Ô £ÂÛÛ·ÏÈÎfi˜ Î¿ÌÔ˜, Ë ÏÂÎ¿ÓË™ÙÚ˘ÌÒÓ·, ÔÈ Î¿ÌÔÈ £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË˜, ¶¤ÏÏ·˜ Î·È ∏Ì·ı›·˜ Î·È ËÂ‰È¿‰· ÕÚÙ·˜-¶Ú¤‚Â˙·˜).

ªÈÎÚ‹˜ ¤ÎÙ·ÛË˜ Ú‡·ÓÛË, ‰ËÏ·‰‹ ÛËÌÂÈ·Î‹, ÌÔÚÂ› Ó· ÚÔÎÏË-ıÂ› ·fi ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙË ‰È¿ıÂÛË ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ(˙ˆÈÎÒÓ, ÁÂˆÚÁÔ¯ËÌÈÎÒÓ ‹ Ê˘ÙÈÎÒÓ) ‹ ·fi ÙËÓ ·Ôı‹ÎÂ˘ÛË ‰È¿-ÊÔÚˆÓ ¯ËÌÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ, ÏÈ·ÛÌ¿ÙˆÓ, Ê˘ÙÔÊ·ÚÌ¿ÎˆÓ Î.Ï. ∏ Ú‡-·ÓÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Á›ÓÂÈ:

- ¿ÌÂÛ·, ÌÂ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ê˘ÙÔ-ÚÔÛÙ·ÙÂ˘ÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÛÙËÓ ÂÈ-Ê¿ÓÂÈ· ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÁÎˆÓ.

- ¤ÌÌÂÛ·, ·fi ÓÂÚ¿ ·ÔÛÙÚ¿ÁÁÈÛË˜ Î·È ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¿ Ú¤ÔÓÙ· ÓÂÚ¿Ù· ÔÔ›· ·Ú·Û‡ÚÔ˘Ó Â‰·ÊÈÎfi ˘ÏÈÎfi ÌÂ ˘ÔÏÂ›ÌÌ·Ù· Ê˘ÙÔ-ÚÔ-ÛÙ·ÙÂ˘ÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, ÌÂ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· Ú˘·›ÓÔÓÙ·È ÔÈ Ê˘ÛÈ-ÎÔ› ·Ô‰¤ÎÙÂ˜ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ó.

145 116. §·ÙÈÓfiÔ˘ÏÔ˜, ¶. Î·È £ÂÔ‰ÔÛ›Ô˘, ¡. (2007), fi..

146

TÀ¶√π ∫∞π ¶∏°∂™ À¢∞∆π¡∏™ ƒÀ¶∞¡™∏™ ∞¶√ °∂øƒ°π∫∂™¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∂™ 117

117. Parris, K. (2004), Agricultural Water Quality and Water Use Indicators inthe Context the OECD Work on Agrienvironmental Indicators, ÛÙÔ Parris,K. and P. K. Jung (ÂÈÌ.), Agricultural Water Quality and Water Use: Devel-oping Indicators for Policy Analysis. Proceedings of an OECD Expert meet-ing: Gyeongju, The Republic of Korea, October 2003, ÛÂÏ. 3-11

ƒÀ¶∞¡∆π∫∏√À™π∞

∂¶π¢ƒ∞™∏∫Àƒπ∂™ °∂øƒ°π∫∂™¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∂™

¶√À ¶ƒ√∫∞§√À¡∆∏ ƒÀ¶∞¡™∏

£ÚÂÙÈÎ¤˜Ô˘Û›Â˜(Î˘Ú›ˆ˜ÓÈÙÚÈÎ¿ Î·ÈÊˆÛÊÔÚÈÎ¿)

∆ÔÍÈÎÔ› Ú‡ÔÈ(‚·ÚÂ¿ Ì¤Ù·Ï-Ï·, Ê˘ÙÔÊ¿Ú-Ì·Î·)

π˙‹Ì·Ù·Â‰¿ÊÔ˘˜

√ÚÁ·ÓÈÎ‹ ‡ÏË

∂˘ÙÚÔÊÈÛÌfi˜ Î·È·ÏÏÔ›ˆÛË ÙË˜ ÔÈfi-ÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡

∂È‚Ï·‚Â›˜ ÁÈ·ÙÔ˘˜ ˘‰Úfi‚ÈÔ˘˜ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ Î·ÈÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡(Ú‡·ÓÛË ÓÂÚÔ‡)

∂È‚Ï·‚Â›˜ ÁÈ· ÙÔ˘‰¿ÙÈÓÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ(ıÔÏfiÙËÙ·)

∂È‚Ï·‚Â›˜ ÁÈ·ÙÔ˘˜ ˘‰Úfi‚ÈÔ˘˜ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜(·ÔÍ˘ÁfiÓˆÛË)

∞ÁÚÔÙÈÎ‹ ·Ú·ÁˆÁ‹(ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¤˜·ÔÚÚÔ¤˜ ·fi ˘ÂÚ-ÏÈ·ÛÌ¤ÓÂ˜ ÁÂˆÚÁÈ-Î¤˜ ÂÎÙ¿ÛÂÈ˜)

ÃÚ‹ÛË Ï˘Ì·ÙÔÏ¿ÛË˜(‚·Ú¤· Ì¤Ù·ÏÏ·)Î·È Ê˘ÙÔÊ·ÚÌ¿ÎˆÓÛÙÈ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜

∞Î·Ù¿ÏÏËÏÂ˜ Ú·-ÎÙÈÎ¤˜ Û˘ÓÙ‹ÚËÛË˜Â‰¿ÊÔ˘˜

ÃÚ‹ÛË ÎÔÚ¿ÓˆÓÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ÎÙËÓÔÙÚÔÊÈÎÒÓÚÔ˚fiÓÙˆÓ

147

ƒÀ¶∞¡∆π∫∏√À™π∞

∂¶π¢ƒ∞™∏∫Àƒπ∂™ °∂øƒ°π∫∂™¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∂™

¶√À ¶ƒ√∫∞§√À¡∆∏ ƒÀ¶∞¡™∏

ŸÍÈÓÂ˜ Ô˘Û›Â˜

µÈÔÏÔÁÈÎÔ›ÌÔÏ˘ÓÙ¤˜

√Ú˘ÎÙ¿ ¿Ï·Ù·

∂È‚Ï·‚Â›˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜˘‰Úfi‚ÈÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈ-ÛÌÔ‡˜ (ÔÍ›ÓÈÛË)

∞ÏÏÔ›ˆÛË ÙË˜ ÔÈfi-ÙËÙ·˜ ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ÓÂÚÔ‡ (·ıÔÁfiÓÔÈÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ›)

∞ÏÏÔ›ˆÛË ÙË˜ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘fiÛÈÌÔ˘ Î·È·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡(ÂÊ·Ï¿ÙˆÛË ÓÂÚÔ‡)

∫ÙËÓÔÙÚÔÊÈÎ¤˜ ‰Ú·-ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ (ÂÍ¿ÙÌÈ-ÛË ·ÌÌˆÓ›·˜)

ÕÌÂÛË ‹ ¤ÌÌÂÛË·fiÚÚÈ„Ë ÎÔÚ¿-ÓˆÓ ·fi ÙËÓ ÎÙËÓÔ-ÙÚÔÊ›·

∞Î·Ù¿ÏÏËÏÂ˜¯Ú‹ÛÂÈ˜ ÁË˜(·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÔÏ˘-ÂÙÒÓ Ê˘ÙÒÓ Î·È ·Î·-Ù¿ÏÏËÏÂ˜ ·Ú‰Â˘ÙÈ-Î¤˜ Ú·ÎÙÈÎ¤˜)

148118. OECD (2008), fi..

ΕΞΕΛΙΞΗ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α 118

Η παρακολούθηση της ρύπανσης των υδάτων από γεωρ-γικές εκµεταλλεύσεις στην Ελλάδα δεν είναι τακτική,ούτεδιαδεδοµένη. Σύµφωνα µε στοιχεία του διεθνούς Οργα-νισµού για την Οικονοµική Συνεργασία και Ανάπτυξη(ΟΟΣΑ-OECD), τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα µαςέχει παρατηρηθεί πως:

- Η χρήση λιπασµάτων µειώθηκε σηµαντικά κατά την πε-ρίοδο 1990-1992 έως το 2002-2004, κυρίως λόγω της µεί-ωσης χρήσης των ανόργανων λιπασµάτων.

- Η ποιότητα του νερού επιβαρύνθηκε εξαιτίας της αύ-ξησης της χρήσης των παρασιτοκτόνων από το 1990.

- Η ρύπανση των υδάτινων όγκων από άζωτο µειώθηκε,αλλά παρέµεινε σταθερή όσον αφορά το φώσφορο, γιατην περίοδο 1990-2002.

- Παρά τη µείωση στα νιτρικά, 10% έως 20% των δειγµά-των από υπόγεια νερά ξεπερνούσαν τα ρυθµιστικά όριατης Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Κάποια παρασιτοκτόνα (π.χ. DDT) που έχουν καιρό τώ-ρα απαγορευθεί εξακολουθούν να ανιχνεύονται εξαιτίαςτης µεγάλης διάρκειας παραµονής τους σε υδρόβια περι-βάλλοντα.

- Η αλµυρότητα στο νερό των πηγαδιών έχει αυξηθεί, κυ-ρίως σε παράκτιες περιοχές, εξαιτίας της υπεράντλησηςυπόγειων υδάτων για γεωργική χρήση και ακόλουθη εισ-ροή θαλάσσιου νερού.

ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ˘‰¿ÙˆÓ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙË˜Ú‡·ÓÛË˜ ·˘ÙÒÓ ·fi ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜

¢Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ ÂÈÙÒÛÂˆÓ ÙË˜ ÁÂˆÚÁ›·˜ ÛÙÔ˘˜ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘˜ÔÚ›˙ÔÓÙÂ˜ Ë ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Î·ı›ÛÙ·Ù·È ·Ó·-ÁÎ·›· ÁÈ· ÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË Î·È ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜Î·È ÙË˜ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ˘ÁÂ›·˜. À¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô ‚·ÛÈÎ¤˜ ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÈÎ¤˜-ÙÂ¯ÓÔÏÔÁÈÎ¤˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ˘ÔÁÂ›ˆÓ ÓÂÚÒÓ119:

ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ ËÁÒÓ Ú‡·ÓÛË˜. µ·ÛÈÎfi˜ ÛÙfi¯Ô˜ Â›Ó·È Ë fiÛÔ ÙÔ‰˘Ó·Ùfi ÌÈÎÚfiÙÂÚË ÂÈ‚¿Ú˘ÓÛË ÙˆÓ ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿-ÙˆÓ ·fi ÙÈ˜ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Â˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜, Ì¤Ûˆ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈÒÓ ÂÎÙ›-ÌËÛË˜ ÙˆÓ ÂÈÙÒÛÂˆÓ Î·È ÙÂ¯ÓÈÎ¤˜ ÂÏ·¯ÈÛÙÔÔ›ËÛ‹˜ ÙÔ˘˜.

∂Í˘Á›·ÓÛË ˘‰ÚÔÊÔÚ¤ˆÓ. ™ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ·˘Ù‹ Î·Ù·Ù¿ÛÛÔÓÙ·ÈfiÏ· ÂÎÂ›Ó· Ù· ‰È·ÈÛÙˆÌ¤Ó· ÂÂÈÛfi‰È· Ú‡·ÓÛË˜ ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰·-ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ, ÒÛÙÂ Ó· Î·ı›ÛÙ·Ù·È ÙÂÏÂ›ˆ˜ ·Ó·ÁÎ·›· Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹Î¿ÔÈ·˜ ÙÂ¯ÓÈÎ‹˜ ÂÍ˘Á›·ÓÛË˜ ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÊÔÚ¤·, ÂÊfiÛÔÓ ÂÈ‰ÈÒÎÂ-Ù·È Ë Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙË˜ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘Û‹˜ ÙÔ˘.

149 119. §·ÙÈÓfiÔ˘ÏÔ˜, ¶. Î·È £ÂÔ‰ÔÛ›Ô˘, ¡. (2007), fi..

¶∂ƒπ°ƒ∞º∏ ª∂£√¢ø¡ ¶∂ƒπ√ƒπ™ª√À ƒÀ¶∞¡™∏™ ∞¶√°∂øƒ°π∫∂™ ¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∂™ 120

150

ME£O¢O™ ¶EPI°PAºH

∞Ó¿Ù˘ÍË ™˘ÛÙË-Ì¿ÙˆÓ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔ-ÓÙÈÎ‹˜ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜

√ÏÔÎÏËÚˆÌ¤Ó·Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ‰È·¯Â›-ÚÈÛË˜ ·Ú·Û›ÙˆÓ

√Úı‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛËıÚÂÙÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ

¶·Ú·ÔÙ¿ÌÈÂ˜ÚÔÛÙ·ÙÂ˘ÙÈÎ¤˜˙ÒÓÂ˜

∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈÎ¤˜ ÌÔÚ-Ê¤˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ·˜(.¯. ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹)

∞ÊÔÚ¿ ÛÂ ÌÈ· ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ÚÔÛ¤Á-ÁÈÛË ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ÂÚÈ‚·Ï-ÏÔÓÙÈÎÒÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ì¤Ûˆ ÔÈÎ›-ÏˆÓ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ: .¯. ‰È·¯Â›ÚÈÛË·Ú·ÔÙ¿ÌÈˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ, ÔÚı‹ ‰È·¯Â›-ÚÈÛË ıÚÂÙÈÎÒÓ Ô˘ÛÈÒÓ, Î·Ù¿ÏÏËÏÂ˜ÌÂıfi‰Ô˘˜ ÔÚÁÒÌ·ÙÔ˜ Î.Ï.

ÃÚ‹ÛË ËÈfiÙÂÚˆÓ ¯ËÌÈÎÒÓ-ÏÈÁfiÙÂÚÔÛÙ·ıÂÚÒÓ ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.

ÃÚ‹ÛË ÙË˜ ··Ú·›ÙËÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÁÈ·Î¿ıÂ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ·, ÛˆÛÙ‹ ÔÛfiÙËÙ·Î·È Ú˘ıÌfi˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Î·È ÔÚıfiÙÂÚÔ˜ÙÚfiÔ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜.

ªÔÚÂ› Ó· ÌÂÈÒÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÙÈ˜·ÒÏÂÈÂ˜ È˙ËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÏÈ·ÛÌ¿ÙˆÓÌ¤Ûˆ ÙË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ ÙÔ˘ ·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ÓÂÚÔ‡ ·fi ÙÈ˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜.

∏ ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹ ÁÂˆÚÁ›· ÌÔÚÂ› Ó·ÌÂÈÒÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÙË ¯Ú‹ÛË ‰È·Ï˘ÙÒÓÔ˘ÛÈÒÓ, Ê˘ÙÔ-ÚÔÛÙ·ÙÂ˘ÙÈÎÒÓÚÔ˚fiÓÙˆÓ Î·È ¯ËÌÈÎÒÓ Û˘ÓıÂÙÈÎÒÓÏÈ·ÛÌ¿ÙˆÓ (ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ë ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ· ·ÊÔÚ¿ ÌfiÓÔ ÛÙÔ 1% ÙË˜Û˘ÓÔÏÈÎ‹˜ ÁÂˆÚÁÈÎ‹˜ ÁË˜).

120. Parris, K. (2004), fi..

151 121. ∆Û¿ÚÙ·˜, ¶. Î.¿. (2010), fi..

122. µÏ¤Â: http://ec.europa.eu/agriculture/rurdev/index_el.htm

À¢∞∆π¡√π ¶√ƒ√π, °∂øƒ°π∫∏ ∞¡∞¶∆À•∏∫∞π ∞∂πº√ƒπ∞ ∆∏™ À¶∞π£ƒ√À

∏ ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÔÊÂ›ÏÂÈ Ó· ÂÓÙ·¯ıÂ› ÛÂ ÌÈ·ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·Ó·ÌfiÚÊˆÛË˜ ÙÔ˘ ÁÂˆÚÁÈÎÔ‡ ÙÔÌ¤·Î·È ÙÔ˘ ÁÂˆÚÁÈÎÔ‡ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ‹, ·ÎfiÌ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, ÛÂ ÌÈ· ÚÔ-Û¿ıÂÈ· ÁÈ· ÙËÓ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË Î·È ‚ÈÒÛÈÌË ·Ó¿Ù˘ÍË ÙË˜ ˘·›-ıÚÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÂ ÔÏÏ¤˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜, ˘‰ÚÔ‚fiÚÂ˜, ÂÚÈ-‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ ÂÈ˙‹ÌÈÂ˜ Î·È ·ÎfiÌ· Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¿ ÌË ·Ô‰ÔÙÈÎ¤˜Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜ ‰È·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÌÂ ∂˘Úˆ·˚Î¤˜ Î·È ÎÚ·ÙÈÎ¤˜ ÂÈ¯ÔÚË-Á‹ÛÂÈ˜, ÚÔ˜ ·ÔÊ˘Á‹ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÂÈÙÒÛÂˆÓ Ô˘ ı· Â¤-ÊÂÚÂ Ë Èı·Ó‹ ÂÁÎ·Ù¿ÏÂÈ„‹ ÙÔ˘˜. ªÈ· ‰È·‰ÈÎ·Û›· ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜·Ó¿Ù˘ÍË˜ ÙË˜ ˘·›ıÚÔ˘ ı· ÚÔ¤Ù·ÛÛÂ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹‰ÔÌ‹ ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÈÎÒÓ ÎÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ, ÌÂ Ó¤Â˜, ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ ‹ÈÂ˜ÌÔÚÊ¤˜ ÂÈÛÔ‰‹Ì·ÙÔ˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ô Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹˜ÁÂˆÚÁ›·˜ Î·È ·ÁÚÔ-ÙÔ˘ÚÈÛÌÔ‡121, fi¯È ÌfiÓÔ ¤¯ÂÈ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ÔÊ¤ÏË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¯ÂÚÛ·›Ô˘˜ Î·È ˘‰¿ÙÈÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Î·È ÔÈÎÔÛ˘ÛÙ‹-Ì·Ù·, ·ÏÏ¿, fiÓÙ·˜ ÛˆÛÙ¿ Û¯Â‰È·ÛÌ¤ÓÔ˜, ÌÔÚÂ› Ó· ÚÔÛÊ¤ÚÂÈ·ÛÊ·Ï¤˜ ÂÈÛfi‰ËÌ· Î·È Î·Ï‡ÙÂÚÂ˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜ ‰È·‚›ˆÛË˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜Î·ÙÔ›ÎÔ˘˜ ÙË˜ ˘·›ıÚÔ˘. ∆· ı¤Ì·Ù· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ÁÂˆÚÁ›· ‰ÂÓÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈÎ¿. √ÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· ÚÔ-ÛÂÁÁÈÛıÔ‡Ó ˆ˜ Ì¤ÚÔ˜ ÂÓfi˜ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ˘ Ï¤ÁÌ·ÙÔ˜ ·Ó·ÌfiÚÊˆÛË˜ÙË˜ ˘·›ıÚÔ˘.

∆Ô ÂÏÏËÓÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ∞Ó¿Ù˘ÍË˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô2007-2013 ·Ó·Ù‡¯ıËÎÂ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÌÈ·˜ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌ¤ÓË˜ Â˘Úˆ-·˚Î‹˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜ ÁÈ· ÌÈ· ∫ÔÈÓ‹ ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ∞Ó¿Ù˘ÍË˜ ÙË˜ À·›-ıÚÔ˘ ÛÙ· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË122. ∞˘Ùfi ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ıÂˆÚËÙÈÎ¿ ¤¯ÂÈ ˆ˜ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË Î·È ·ÂÈÊfiÚÔ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙË˜ ˘·›ıÚÔ˘,ÚÔÛÙ·ÙÂ‡ÔÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.

5.5

152

ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË Û¯¤ÛË ÙË˜ ÁÂˆÚÁÈÎ‹˜ ·Ó¿Ù˘ÍË˜ ÌÂ ÙÔ˘˜ ˘‰¿ÙÈ-ÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜, Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔˆıÔ‡ÓÙ·È Â›‰Ë ÁÂˆÚÁÈÎ‹˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔ-Ô›ËÛË˜ Ô˘ Ó· ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÂ Ú·ÎÙÈÎ¤˜ ÊÈÏÈÎ¤˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÂÚÈ-‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÔÈ ÔÔ›Â˜ ı· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ Â‰·ÊÈ-ÎÔ‡ ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ˘, ÙË˜ ¯ÏˆÚ›‰·˜ Î·È ÙË˜ ·Ó›‰·˜ Î¿ıÂ ÂÚÈÔ¯‹˜123.∂ÈÏ¤ÔÓ, Ë ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÙˆÓ Û˘Ì‚·ÙÈÎÒÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ÛÂ ‚ÈÔ-ÏÔÁÈÎ¤˜ ÌÔÚÂ› Ó· ÌÂÈÒÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÂÈ‚¿-Ú˘ÓÛË. ∏ ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹ ÁÂˆÚÁ›· ‰È·Ê¤ÚÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¿ ·fi ÙË Û˘Ì‚·-ÙÈÎ‹. E›Ó·È ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÁÂˆÚÁÈÎ‹˜ Ú·ÎÙÈÎ‹˜ Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÂÊ˘ÛÈÎ¤˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜, ÛÙË ÌË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ¯ËÌÈÎÒÓ Û˘ÓıÂÙÈÎÒÓÏÈ·ÛÌ¿ÙˆÓ Î·È Ê˘ÙÔÊ·ÚÌ¿ÎˆÓ Î·È ÛÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÌË ¯ËÌÈ-ÎÒÓ ÌÂıfi‰ˆÓ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ·ÛıÂÓÂÈÒÓ Î·È ˙È˙·Ó›ˆÓ, Î·ıÒ˜Î·È ÛÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙÂ¯ÓÈÎÒÓ ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË˜ Ê˘ÙÈÎÒÓ Î·È ˙ˆÈ-ÎÒÓ ˘ÔÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙË Ê˘ÛÈÎ‹ ÈÛÔÚÚÔ›· Î·È ÙËÁÔÓÈÌfiÙËÙ· ÙÔ˘ Â‰¿ÊÔ˘˜.

™ÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ ¤¯ÂÈ ·Ú·ÙËÚËıÂ› ÌÈ· Ú·Á‰·›· ·‡ÍËÛË ÙË˜ ‚ÈÔÏÔ-ÁÈÎ‹˜ ÁÂˆÚÁ›·˜ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ·. ∞˘Ùfi ÔÊÂ›ÏÂÙ·È ÛÙÈ˜ ·ÏÏÂ-¿ÏÏËÏÂ˜ ‰È·ÙÚÔÊÈÎ¤˜ ÎÚ›ÛÂÈ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙ· Â˘Úˆ·˚Î¿ ÚÔÁÚ¿Ì-Ì·Ù· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂˆÓ ÛÙË ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹ ÁÂˆÚÁ›· (·Ó·Ù‡¯ıËÎÂ Î˘Ú›ˆ˜ÌÂÙ¿ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Î·È „‹ÊÈÛË ÙÔ˘ ∫·ÓÔÓÈÛÌÔ‡ 2092/91 ÙÔ˘ ™˘Ì-‚Ô˘Ï›Ô˘124). ∆Ô 2004, Ë ‚ÈÔÏÔÁÈÎ¿ Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂÓË ÁË ¤ÊÙ·ÛÂ Ù·543.420 ÛÙÚ¤ÌÌ·Ù·, ÊÙ¿ÓÔÓÙ·˜ ÛÂ ÔÛÔÛÙfi ÙÔ 1,5% ÙË˜ Û˘ÓÔÏÈÎ¿Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂÓË˜ ÁË˜ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜.

123. ¶··‰ÔÔ‡ÏÔ˘, ª. (2005), ∂ÎÙ›ÌËÛË ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ Ú‡·ÓÛË˜ ÙˆÓ ‰¿ÙˆÓ ·fiÙË ¯Ú‹ÛË Ê˘ÙÔ-ÚÔÛÙ·ÙÂ˘ÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ. ¡¤Â˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ÛÙË ÁÂˆÚ-ÁÈÎ‹ ·Ú·ÁˆÁ‹ Î·È ÙËÓ ·ÁÚÔÙÈÎ‹ ·Ó¿Ù˘ÍË, ∆∂∂, ∞ı‹Ó·, 13/15-5-2005

124. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ë ÚÔÒıËÛË Î·È Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ‚ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ÁÂˆÚÁÈÎÒÓ Ú·-ÎÙÈÎÒÓ ıÂÛ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ∫À∞. ∏ ‚·ÛÈÎfiÙÂÚË Â›Ó·È Â›Ó·È Ë ∫À∞245090/2006 (º∂∫ µ' 157/2006), Ë ÔÔ›· ÂÓ·ÚÌÔÓ›˙ÂÈ ÙÔÓ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi2092/91 ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ‰›Î·ÈÔ

153

Υ∆ΡΟΒΟΡΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ (THIRSTY CROPS)

Οι ορθές πρακτικές στα πλαίσια της βιώσιµης γεωργικήςπαραγωγής δεν περιορίζονται στην καλή χρήση και προ-στασία των υδάτινων πόρων. Εξίσου σηµαντικό παράγο-ντα αποτελεί και η επιλογή των καλλιεργειών. Η εντατι-κή ανάπτυξη της µονοκαλλιέργειας εξαιρετικά υδροβό-ρων ειδών, όπως το καλαµπόκι, το βαµβάκι και τα ζαχα-ρότευτλα, συνετέλεσε, µαζί µε την κακή διαχείριση, στηνκατασπατάληση των επιφανειακών υδάτων και την άνευπροηγουµένου πτώση και ρύπανση των υδροφόρων ορι-ζόντων του θεσσαλικού κάµπου. Για την καλλιέργεια ενόςκιλού βαµβακιού, ποσότητας απαραίτητης για την παρα-σκευή µιας µπλούζας και ενός παντελονιού τζιν, απαι-τούνται περισσότερα από 20.000 λίτρα νερό.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναγνωρίσει το πρόβληµα και,στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής,τα τελευταίαχρόνια έχει µειώσει τη Μέγιστη Εγγυηµένη Έκταση καλ-λιέργειας βαµβακιού για την Ελλάδα κατά 11%. Είναι, επο-µένως, απαραίτητη µια αναδιάρθρωση των καλλιεργειώνµε άξονα την οικονοµική και περιβαλλοντική βιωσιµότητα,προσαρµόζοντας τις ανάγκες µας στο διαθέσιµο νερό.

Σύµφωνα µε µια µελέτη της ΠΑΣΕΓΕΣ, µία πιθανή αντι-κατάσταση του 75% των καλλιεργούµενων σήµερα εκτά-σεων βαµβακιού (2.975.000 στρέµµατα, επίσηµα στοι-χεία 2008) µε σιτάρι (µαλακό ή σκληρό), θα είχε ως απο-τέλεσµα την εξοικονόµηση ετήσιας ποσότητας νερού ίσηςµε την ετήσια κατανάλωση πόσιµου νερού σε ολόκληρητη χώρα, και σχεδόν διπλάσιας ποσότητας νερού από τησυνολική ετήσια κατανάλωση νερού (όλων των χρήσεων)στο λεκανοπέδιο της Αττικής125.

125. π¡∞™√ (2009), fi..

6NÔÌÔıÂÙÈÎfi

Ï·›ÛÈÔ

156

∂Àƒø¶∞´∫∏ ¡√ª√£∂™π∞

∏ ∂˘Úˆ·˚Î‹ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÓÔÌÔıÂÛ›· ·ÔÙÂÏÂ› ¤Ó· ·fi Ù·Ï¤ÔÓ ‰˘Ó·ÌÈÎ¿ Î·È Û‡Á¯ÚÔÓ· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ™ÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÈ˜ ·Ú¯¤˜ ÙË˜ ÚÔÊ‡Ï·ÍË˜ Î·È ÙË˜ÚÔÏËÙÈÎ‹˜ ‰Ú¿ÛË˜, ÙË˜ Â·ÓfiÚıˆÛË˜ ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊÒÓ ÙÔ˘ Â-ÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÌÂ ÂÂÌ‚¿ÛÂÈ˜, Î·Ù¿ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ·, ÛÙËÓ ËÁ‹ ÙˆÓÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, Î·ıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ·Ú¯‹ «Ô Ú˘·›ÓˆÓ ÏËÚÒÓÂÈ».

∏ √‰ËÁ›· ¶Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙÔ ¡ÂÚfi

∏ Ô‰ËÁ›· 2000/60/∂∫ ·ÔÙÂÏÂ› ÙÔ ıÂÌ¤ÏÈÔ Ï›ıÔ ÙË˜ ∂˘Úˆ·˚-Î‹˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ·Ó·ÊÔÚÈÎ¿ ÌÂ ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË Î·È ÚÔÛÙ·Û›· fiÏˆÓÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ. √È ˘fiÏÔÈÂ˜ ÂÈÌ¤ÚÔ˘˜ Ô‰ËÁ›Â˜ Û¯ÂÙÈ˙fi-ÌÂÓÂ˜ ÌÂ Ù· ‡‰·Ù· ¤¯Ô˘Ó ÙÚÔÔÔÈËıÂ›, ÒÛÙÂ Ó· ÂÓ·ÚÌÔÓÈÛÙÔ‡ÓÌÂ ÙËÓ √¶¡ Î·È Ó· ÂÍ˘ËÚÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ô˘ ·˘Ù‹ ı¤ÙÂÈ.∏ ›‰È· Ë √¶¡ ·Ú·¤ÌÂÈ ÛÂ ·ÚÎÂÙ¤˜ Û¯ÂÙÈÎ¤˜ Ô‰ËÁ›Â˜126, Ë ÂÓÛˆ-Ì¿ÙˆÛË ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÛÙ· Û¯¤‰È· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜ÔÙ·ÌÒÓ Â›Ó·È ˘Ô¯ÚÂˆÙÈÎ‹.

∏ √‰ËÁ›· ¶Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙÈ˜ ÏËÌÌ‡ÚÂ˜

∏ ∂˘Úˆ·˚Î‹ Ô‰ËÁ›· 2007/60/E∫ ÛÙÔ¯Â‡ÂÈ ÛÙË ı¤ÛÈÛË Ï·ÈÛ›-Ô˘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ ÏËÌÌ‡-Ú·˜, ÌÂ ÛÎÔfi ÙË ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ·ÚÓËÙÈÎÒÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ ÛÙËÓ ·ÓıÚÒ-ÈÓË ˘ÁÂ›·, ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎ‹ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ Î·ÈÛÙÈ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂ ·˘Ù¤˜. ∞Ô-ÙÂÏÂ› Â¤ÎÙ·ÛË ÙË˜ ÎÔÈÓÔÙÈÎ‹˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘˜fiÚÔ˘˜ Î·È ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎÂ ÌÂ Ù¤ÙÔÈÔÓ ÙÚfiÔ, ÒÛÙÂ Ó· Â›Ó·È Û˘Ì-

6.1

126. Ÿˆ˜ ·˘Ù¤˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Ù· ‡‰·Ù· ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜, ÙÔ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi, ÙËÓ ÂÂ-ÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ, ÙË ÓÈÙÚÔÚ‡·ÓÛË Î·È ÙËÓ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓËÚfiÏË„Ë Î·È ¤ÏÂÁ¯Ô ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜, ‚Ï¤Â ¶·Ú¿ÚÙËÌ· VI, 2000/60/∂∫

‚·Ù‹ ÌÂ ÙËÓ √¶¡. ∏ Ó¤· Ô‰ËÁ›· Î·Ï‡ÙÂÈ Î¿ıÂ Ù‡Ô ÏËÌÌ‡Ú·˜,·ÓÂÍ·ÚÙ‹Ùˆ˜ Â¿Ó ÚÔ‹ÏıÂ ·fi ÔÙ¿ÌÈ· Î·È Ï›ÌÓÂ˜, Â¿Ó ÂÎ‰ËÏÒ-ıËÎÂ ÛÂ ·ÛÙÈÎ¤˜ Î·È ·Ú¿ÎÙÈÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ‹ ·Ó Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·Î·Ù·ÈÁ›‰·˜ ‹ ·ÏÈÚÚÔ˚ÎÒÓ Î˘Ì¿ÙˆÓ.

√‰ËÁ›· ÁÈ· ÙÈ˜ ÂÈÎ›Ó‰˘ÓÂ˜ Ô˘Û›Â˜

∆Ô 2006, Ë Ô‰ËÁ›· 2006/11/∂∫ ÁÈ· ÙË Ú‡·ÓÛË Ô˘ ÚÔÎ·ÏÂ›Ù·È·fi ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ ÂÈÎ›Ó‰˘ÓÂ˜ Ô˘Û›Â˜ Ô˘ ÂÎ¯¤ÔÓÙ·È ÛÙÔ ˘‰¿ÙÈÓÔÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙË˜ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·˜, ·ÓÙÈÎ·Ù¤ÛÙËÛÂ ÙËÓ Ô‰ËÁ›· 76/464/∂∫.∏ Ô‰ËÁ›· ı¤ÙÂÈ Î·ÓfiÓÂ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Î·È ÚfiÏË„Ë ÙË˜ Ú‡-·ÓÛË˜ Ô˘ ÚÔÎ·ÏÂ›Ù·È ÛÙÔ ˘‰¿ÙÈÓÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ·fi ÙËÓ ·fiÚ-ÚÈ„Ë ÂÈÎ›Ó‰˘ÓˆÓ Ô˘ÛÈÒÓ. ∂›ÛË˜, Î·ıÔÚ›˙ÂÈ Ù· ÚfiÙ˘· ÔÈfiÙË-Ù·˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ‰ËÏ·‰‹ ÙÈ˜ ÔÚÈ·Î¤˜ ÙÈÌ¤˜ Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË˜ ÙˆÓ Ô˘-ÛÈÒÓ ÛÙ· ‡‰·Ù·, Î·ıÒ˜ Î·È ÙË Ì¤ÁÈÛÙË ÂÈÙÚÂfiÌÂÓË ÔÛfiÙËÙ·ÌÈ·˜ Ô˘Û›·˜ Î·Ù¿ ÙËÓ ·fiÚÚÈ„Ë.

∏ Ô‰ËÁ›· ··ÈÙÂ› ·fi Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË:

ñ ∆ËÓ ÂÍ¿ÏÂÈ„Ë ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ Ô˘ ÚÔÎ·ÏÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ ·fiÚÚÈ-„Ë ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÈÎÈÓ‰‡ÓˆÓ Ô˘ÛÈÒÓ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔÓÎ·Ù¿ÏÔÁÔ I ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜.

ñ ∆ËÓ ÂÏ¿ÙÙˆÛË ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Ô˘ ÚÔÎ·ÏÂ›Ù·È ·fiÙÈ˜ Ô˘Û›Â˜ ÙÔ˘ Î·Ù·ÏfiÁÔ˘ II ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜.

√‰ËÁ›Â˜ ÁÈ· ÙÔ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi Î·È Ù· ÓÂÚ¿ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜

√È ‰‡Ô ·˘Ù¤˜ Ô‰ËÁ›Â˜ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›·ÙË˜ ·ÓıÚÒÈÓË˜ ˘ÁÂ›·˜. ∏ Ô‰ËÁ›· ÁÈ· ÙÔ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi (98/83/∂∫)Î·ıÔÚ›˙ÂÈ ÙÈ˜ ‚·ÛÈÎ¤˜ ÔÈÔÙÈÎ¤˜ ÚÔ‰È·ÁÚ·Ê¤˜ ÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ Ú¤-ÂÈ Ó· ÈÎ·ÓÔÔÈÔ‡Ó Ù· ÓÂÚ¿ Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ·ÓıÚÒÈÓËÎ·Ù·Ó¿ÏˆÛË. ∞ÊÔÚ¿ ÙfiÛÔ ÛÙÔ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi, fiÛÔ Î·È ÛÙÔ ÓÂÚfi Ô˘¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ, ÂÓÒ ÂÍ·È-ÚÔ‡ÓÙ·È Ù· Ê˘ÛÈÎ¿ ÌÂÙ·ÏÏÈÎ¿ Î·È Ù· ıÂÚ·Â˘ÙÈÎ¿ ÓÂÚ¿.

∏ Ô‰ËÁ›· ÂÈ‚¿ÏÂÈ ÛÙ· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË ÙÔÓ Ù·ÎÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô ÙË˜ ÔÈfi-ÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ·ÓıÚÒÈÓË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË.

157

158

∞˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ ˆ˜ ÙÔ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi Ú¤ÂÈ127:

ñ ¡· ÌËÓ ÂÚÈ¤¯ÂÈ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ˜, ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜, ·Ú¿ÛÈÙ· ‹Î¿ıÂ ¿ÏÏË Ô˘Û›· ÛÂ Û˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË Ù¤ÙÔÈ· Ô˘ ÌÔÚÂ› Ó· ‰ËÌÈ-Ô˘ÚÁ‹ÛÂÈ Î›Ó‰˘ÓÔ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÁÂ›· ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ.

ñ ¡· ÙËÚÂ› ÙÈ˜ ÂÏ¿¯ÈÛÙÂ˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ (ÌÈÎÚÔ‚ÈÔÏÔÁÈÎ¤˜, ¯ËÌÈÎ¤˜ Î·ÈÚ·‰ÈÂÓÂÚÁ¤˜ ·Ú¿ÌÂÙÚÔÈ) Ô˘ Î·ıÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ô‰ËÁ›·.

°È· ·˘ÙfiÓ ÙÔ ÏfiÁÔ, Î¿ıÂ ¯ÒÚ· ÔÊÂ›ÏÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÂ› ÙÈ˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈ-˙fiÌÂÓÂ˜ ·Ó·Ï˘ÙÈÎ¤˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜, Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ Ù· ÛËÌÂ›· ‰ÂÈÁÌ·-ÙÔÏË„›·˜ Î·È Ó· Î·ıÔÚ›ÛÂÈ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÂÏ¤Á¯ˆÓ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂ-ÚÔ‡. ∆· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË ÙË˜ ∂.∂. ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó ·˘ÛÙËÚfiÙÂÚ·ÚfiÙ˘· ·fi ÂÎÂ›Ó· Ô˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ô‰ËÁ›· ÁÈ· ÙÔ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi,fi¯È fiÌˆ˜ ¯·ÌËÏfiÙÂÚ·. ∏ √¶¡ Û˘ÌÏËÚÒÓÂÈ ÙÈ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜ Ù‹˜Ô‰ËÁ›·˜ ÁÈ· ÙÔ fiÛÈÌÔ ÓÂÚfi ıÂÛ›˙ÔÓÙ·˜ ˙ÒÓÂ˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ·fi fiÔ˘Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÙÔ ÓÂÚfi Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È ÁÈ· ·ÓıÚÒÈÓË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË.

∏ Ô‰ËÁ›· Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ (2006/7/∂∫) ·ÓÙÈÎ·ıÈÛÙ¿ ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë Ô‰ËÁ›· ÙÔ˘1976 (76/160/∂√∫) ÌÂ ¤Ó· ÈÔ ÂÍÂÈ‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ Û‡ÛÙËÌ· ·Ú·ÎÔ-ÏÔ‡ıËÛË˜ Î·È Ù·ÍÈÓfiÌËÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜. ∏ Ô‰ËÁ›·¤¯ÂÈ ˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙË ÌÂ›ˆÛË Î·È ÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÙˆÓ ‰¿-ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ Î·È ÙËÓ ÂÓËÌ¤ÚˆÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÁÈ· ÙÔ ‚·ıÌfiÚ‡·ÓÛË˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙËÓ Ô‰ËÁ›·, Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË ÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›-ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÙ‹ÚËÛË ÙˆÓ ÔÈÎÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜. √È ÏËÚÔ-ÊÔÚ›Â˜ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙËÓ Ù·ÍÈÓfiÌËÛË, ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ Î·È ÙËÓ ÂÓ‰Â¯fiÌÂÓË Ú‡·ÓÛ‹ ÙÔ˘˜ Ú¤ÂÈ Ó· Ù›ıÂ-ÓÙ·È ÛÙË ‰È¿ıÂÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÌÂ ¿ÌÂÛÔ ÙÚfiÔ. ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó·,Î¿ıÂ ÎÚ¿ÙÔ˜-Ì¤ÏÔ˜ Ú¤ÂÈ128:

127. Europa (2010·), ¶ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡. Europa – ™‡ÓÔ„Ë ÙË˜ ÓÔÌÔ-ıÂÛ›·˜ ÙË˜ ∂∂. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://europa.eu/legislation_summaries

128. Europa (2010‚), ⁄‰·Ù· ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜. Europa – ™‡ÓÔ„Ë ÙË˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÙË˜∂∂. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://europa.eu/legislation_summaries

ñ ¡· Î¿ÓÂÈ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÔÈÎÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ ÛÙÔ Ù¤-ÏÔ˜ Î¿ıÂ ÎÔÏ˘Ì‚ËÙÈÎ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, ‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ ·Ó¿-Ï˘ÛË˜ Ô˘ ı¤ÙÂÈ Ë Ô‰ËÁ›·.

ñ ªÂÙ¿ ·fi ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË, Ù· ‡‰·Ù· Î·Ù·Ù¿ÛÛÔÓÙ·È, Û‡ÌÊˆÓ·ÌÂ ÔÚÈÛÌ¤Ó· ÂÈ‰ÈÎ¿ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·, ÛÂ Ù¤ÛÛÂÚ· Â›Â‰· ÔÈfiÙËÙ·˜: ·ÓÂ-·ÚÎÔ‡˜, Â·ÚÎÔ‡˜, Î·Ï‹˜ Î·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜. ∏ Î·ÙË-ÁÔÚ›· «Â·ÚÎÔ‡˜ ÔÈfiÙËÙ·˜» Â›Ó·È ÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ fiÚÈÔ ÔÈfiÙËÙ·˜ÙÔ ÔÔ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó fiÏ· Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË129.

∏ Ô‰ËÁ›· ÁÈ· Ù· ‡‰·Ù· ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÌÂ ÙËÓ Ô‰ËÁ›· ÁÈ·ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ, Î·ıÒ˜ Ë ‚·ÛÈÎ‹ ·ÂÈÏ‹ÁÈ· ÙËÓ ˘ÁÂ›· ÙˆÓ ÏÔ˘ÔÌ¤ÓˆÓ Â›Ó·È Ë Ú‡·ÓÛË Ô˘ ÔÊÂ›ÏÂÙ·È ÛÂ·ÓÂ·ÚÎ‹ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ130.

159

129. ŸÙ·Ó Ù· ‡‰·Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È «·ÓÂ·ÚÎÔ‡˜ ÔÈfiÙËÙ·˜», Ù· ÎÚ¿ÙË Ì¤ÏËÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÔÚÈÛÌ¤Ó· Ì¤ÙÚ· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜, Î˘Ú›ˆ˜ ÙËÓ ··Áfi-ÚÂ˘ÛË ÙË˜ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ ‹ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË˜ ÌÂ ÙËÓ ÔÔ›· Û˘ÓÈ-ÛÙ¿Ù·È Ë ·ÔÊ˘Á‹ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜, ÙËÓ ÂÓËÌ¤ÚˆÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Î·È Î·Ù¿ÏÏË-Ï· ‰ÈÔÚıˆÙÈÎ¿ Ì¤ÙÚ·.

130. WISE (2009), 9Ë ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ÁÈ· ÙÔ ÓÂÚfi. √ÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙË˜ ÔÏÈÙÈÎ‹˜˘‰¿ÙˆÓ: ŒÓÙ·ÍË ÙÔ˘ Û˘ÓfiÏÔ˘ ÙË˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÙË˜ ∂∂ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ Ù· ‡‰·Ù·ÛÂ ¤Ó· ÂÓÈ·›Ô Ï·›ÛÈÔ. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://ec.europa.eu/environment/water/participation/notes_en.htm

160

√‰ËÁ›· ÁÈ· Ù· ·ÛÙÈÎ¿ ·fi‚ÏËÙ·

∏ Ô‰ËÁ›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Î·È ‰È¿ıÂÛË ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ Ï˘Ì¿-ÙˆÓ (91/271/∂∫) ··ÈÙÂ› ·fi Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË Ó· Û˘ÏÏ¤ÁÔ˘Ó Î·ÈÓ· ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Ù· Ï‡Ì·Ù· ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ. ∏ Ô‰ËÁ›·Î·ıÔÚ›˙ÂÈ Ù· ·ÓÒÙ·Ù· ÂÈÙÚÂÙ¿ fiÚÈ· ÙˆÓ ÔÈÔÙÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-ÛÙÈÎÒÓ ÙˆÓ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤ÓˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙ˘Á¯¿-ÓÔÓÙ·È ÛÙÈ˜ ÂÎÚÔ¤˜ ÙˆÓ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ï˘Ì¿ÙˆÓ. ∏ÂÏ¿¯ÈÛÙË ·Ó·ÁÎ·›· ÙÂ¯ÓÈÎ‹ ˘Ô‰ÔÌ‹ ÛÂ ‰›ÎÙ˘· ·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜ Î·ÈÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi:

∆Ô Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓ Î¤ÓÙÚˆÓ. ∏ Ô‰ËÁ›· ··ÈÙÂ› ·fi fiÏÂ˜ÙÈ˜ ·ÛÙÈÎ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ·fi 2.000 Î·-ÙÔ›ÎÔ˘˜ Ó· ‰ÈÂÓÂÚÁÔ‡Ó ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· (‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹)ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ ÙÔ˘˜. °È· ÂÎÂ›ÓÂ˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÂÂ˘·›ÛıËÙÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ‹ ÂÎÂ›ÓÂ˜ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ·fi10.000 Î·ÙÔ›ÎÔ˘˜ ··ÈÙÂ›Ù·È ·˘ÛÙËÚfiÙÂÚË ÂÂÍÂÚÁ·Û›·.

∆Ô ‚·ıÌfi Â˘·ÈÛıËÛ›·˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÙ· ÔÔ›· ·Ô‚¿ÏÏÔÓÙ·ÈÙ· Ï‡Ì·Ù·. √È ˘‰¿ÙÈÓÔÈ ·Ô‰¤ÎÙÂ˜ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ó Ù··ÛÙÈÎ¿ Ï‡Ì·Ù· ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ ÙÚÂÈ˜ Î·ÙËÁÔÚ›Â˜: ÛÂ Î·ÓÔÓÈÎÔ‡˜,Â˘·›ÛıËÙÔ˘˜ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ Â˘·›ÛıËÙÔ˘˜. √È Â˘·›ÛıËÙÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜Â›Ó·È ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÔÔ›Â˜: Â›Ó·È Â˘ÙÚÔÊÈÎ¤˜ ‹ ÎÈÓ‰˘ÓÂ‡Ô˘Ó ·fi Â˘ÙÚÔ-ÊÈÛÌfi, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙË Ï‹„Ë fiÛÈÌÔ˘ ‡‰·ÙÔ˜ ‹ ÂÚÈÔ¯¤˜fiÔ˘ Â›Ó·È ·Ó·ÁÎ·›· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·, ÚÔÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ Ó· ÂÈ-ÙÂ˘¯ıÔ‡Ó ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ ¿ÏÏˆÓ Ô‰ËÁÈÒÓ (fiˆ˜ Ë Ô‰ËÁ›· ÁÈ· Ù· ‡‰·Ù·ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜).

∏ Ô‰ËÁ›· ÔÚ›˙ÂÈ, Â›ÛË˜, ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÂÂÍÂÚÁ·Û›·ÙˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÈÛ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙ· Û˘ÏÏÂÎÙÈÎ¿ Û˘-ÛÙ‹Ì·Ù· Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·Ô‚ÔÏ‹ ÙË˜ ÈÏ‡Ô˜ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔÓÎ·ı·ÚÈÛÌfi ÙˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ.

√‰ËÁ›· ÁÈ· Ù· ÓÈÙÚÈÎ¿ ·fi‚ÏËÙ· ·fi ÙË ÁÂˆÚÁ›·

∏ Ô‰ËÁ›· ÁÈ· ÙË ÓÈÙÚÔÚ‡·ÓÛË (91/676/∂√∫) ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ·fi Ù· ÓÈÙÚÈÎ¿ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÁÂˆÚ-ÁÈÎ¤˜ ËÁ¤˜ Î·È Ù· ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ Î˘ÚÈfiÙÂÚË ‰È¿¯˘ÙË ËÁ‹Ú‡·ÓÛË˜. ∏ Ô‰ËÁ›· ··ÈÙÂ› ·fi Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË:

ñ ¡· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Ù· ‡‰·Ù· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë ÌÔÏ˘ÓıÂ› ‹ Ô˘ ÂÓ‰¤¯Â-Ù·È Ó· ÌÔÏ˘ÓıÔ‡Ó ·fi ÓÈÙÚÈÎ¿.

ñ ¡· ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÔ˘Ó fiÏÂ˜ ÂÎÂ›ÓÂ˜ ÙÈ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ·fi ÙÈ˜ ÔÔ›Â˜ ·ÔÚ-Ú¤Ô˘Ó ÌÔÏ˘ÛÌ¤Ó· ÓÂÚ¿ «Â˘ÚfiÛ‚ÏËÙÂ˜ ˙ÒÓÂ˜».

ñ ¡· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‰Ú¿ÛË˜ ÂÓÙfi˜ ÙˆÓ Â˘ÚfiÛ‚ÏËÙˆÓ˙ˆÓÒÓ.

ñ ¡· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó, Ó· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó Î·È Ó· ·Ó·ıÂˆÚÔ‡Ó Ù· ÚÔ-ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‰Ú¿ÛË˜, fiˆ˜ ··ÈÙÂ›Ù·È, ÚÔÎÂÈÌ¤ÓÔ˘ Ó· ÂÈÙÂ˘¯ıÔ‡ÓÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜.

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙË˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ·fi ÙË ÓÈ-ÙÚÔÚ‡·ÓÛË, Ë Ô‰ËÁ›· ··ÈÙÂ› ·fi Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË Ó· ıÂÛ›ÛÔ˘ÓÎÒ‰ÈÎÂ˜ ÔÚıÒÓ ÁÂˆÚÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ÁÈ· Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ·fiÙÔ˘˜ ÁÂˆÚÁÔ‡˜ ÛÂ ÂıÂÏÔÓÙÈÎ‹ ‚¿ÛË. ∆· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‰Ú¿ÛË˜ ÁÈ·ÙÈ˜ Â˘ÚfiÛ‚ÏËÙÂ˜ ˙ÒÓÂ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ù· ··ÈÙÔ‡-ÌÂÓ· Ì¤ÙÚ· ÁÈ· ÙÔÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌfi ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ·˙ˆÙÔ‡¯ˆÓ ÏÈ·ÛÌ¿-ÙˆÓ ÛÙ· Â‰¿ÊË, ÂÓÒ ÚÔ‚Ï¤ÂÙ·È Î·È Ë ÂÈÌfiÚÊˆÛË Î·È ÂÓËÌ¤-ÚˆÛË ÙˆÓ ÁÂˆÚÁÒÓ.

√‰ËÁ›· ÁÈ· ÙË ¯ËÌÈÎ‹ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ

∏ Ô‰ËÁ›· ÁÈ· ÙË ¯ËÌÈÎ‹ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜ Î·Ù¿-ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ (2009/90/∂∫) ÔÚ›˙ÂÈ ÙÈ˜ ÙÂ¯ÓÈÎ¤˜ ÚÔ‰È·ÁÚ·-Ê¤˜ ÁÈ· ÙË ¯ËÌÈÎ‹ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ÕÚıÚÔ 8 ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ 2000/60/∂∫.∫·ıÔÚ›˙ÂÈ, ‰ËÏ·‰‹, ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÂÈ‰fiÛÂˆÓ ÁÈ· ÙÈ˜ ·Ó·Ï˘ÙÈ-Î¤˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË ÁÈ· ÙËÓ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ÙˆÓ È˙ËÌ¿ÙˆÓ Î·ÈÙˆÓ ÒÓÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ, Î·ıÒ˜ Î·È Î·ÓfiÓÂ˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙË ‰È·-

161

162

ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·Ó·Ï˘ÙÈÎÒÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ. ∏ Ô‰Ë-Á›· Ù¤ıËÎÂ ÛÂ ÈÛ¯‡ ÙÔÓ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 2009 Î·È Ù· ÎÚ¿ÙË-Ì¤ÏË ÔÊÂ›-ÏÔ˘Ó Ó· Û˘ÌÌÔÚÊˆıÔ‡Ó ÌÂ ÙËÓ Ô‰ËÁ›·, ÌÂ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ··-Ú·›ÙËÙˆÓ ÂıÓÈÎÒÓ, ÓÔÌÔıÂÙÈÎÒÓ, Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎÒÓ Î·È ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ, ÙÔ ·ÚÁfiÙÂÚÔ ‰‡Ô ¤ÙË ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ÈÛ¯‡Ô˜ ÙË˜.

¡ÔÌÔıÂÙÈÎfi ¶Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÏË„Ë ÙË˜‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹˜ Ú‡·ÓÛË˜

ª¤¯ÚÈ ÚfiÛÊ·Ù·, Ë ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÓÔÌÔıÂÛ›· Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙÈ˜ ‚ÈÔ-ÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ ¤‰ÈÓÂ ¤ÌÊ·ÛË ÛÂ ‰Â˘ÙÂÚÔÁÂÓ‹ Ì¤ÙÚ·(end-of-pipe techniques), ÂÓÓÔÒÓÙ·˜ ÙÈ˜ ÙÂ¯ÓÈÎ¤˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ÙˆÓ ·Ú·ÁfiÌÂÓˆÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ. ∆Ô 1996 Ë ∂˘Úˆ·˚Î‹ Ô‰ËÁ›· ÁÈ·ÙËÓ √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ¶ÚfiÏË„Ë Î·È ŒÏÂÁ¯Ô ÙË˜ ƒ‡·ÓÛË˜ (IPPC -Integrated Pollution Prevention & Control) ÂÈÛ‹Á·ÁÂ ÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔ-Ì›· ÙË˜ ÚfiÏË„Ë˜ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜, Ù· ÚˆÙÔÁÂÓ‹, ‰ËÏ·‰‹, Ì¤ÙÚ·,ÌÂ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ µ¤ÏÙÈÛÙˆÓ ¢È·ı¤ÛÈÌˆÓ ∆Â¯ÓÈÎÒÓ (Best Avail-able Techniques). ∏ IPPC (Ô‰ËÁ›· 96/61/∂∫) ı¤ÛÈÛÂ ¤Ó· ÁÂÓÈÎfiÏ·›ÛÈÔ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ÚfiÏË„Ë˜ Î·È ÂÏ¤Á¯Ô˘ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÈ˜ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜, Î·È ¤Î‰Ô-ÛË˜ ·‰ÂÈÒÓ ÁÈ· ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ Î·È ÁÂˆÚÁÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ ˘„Ë-ÏÔ‡ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ Ú‡·ÓÛË˜. ™ÙÔÈ¯Â›· Ô˘ ··ÈÙÂ› Ë Ô‰ËÁ›· ÂÚÈÏ·Ì-‚¿ÓÔ˘Ó, ÌÂÙ·Í‡ ¿ÏÏˆÓ, Û˘Óı‹ÎÂ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙË˜ ÌÔÓ¿‰·˜, fiÚÈ·ÂÎÔÌÒÓ ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·, ÛÙÔ ÓÂÚfi Î·È ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜, Î·ıÒ˜ Î·ÈÂÙ‹ÛÈ· ·Ó·ÊÔÚ¿ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÎÂÌfiÌÂÓÔ˘˜ Ú‡Ô˘˜131. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂÙËÓ Ô‰ËÁ›·, Ë ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ, Ë ÔÔ›·ÌÔÚÂ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÂ› Î·È ÛÙ· ˘ÁÚ¿ Ï‡Ì·Ù·, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÎÔ-ÏÔ˘ıÂ› ÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÈÂÚ·Ú¯ÈÎ‹ ÛÂÈÚ¿ ÚÔÙ›ÌËÛË˜132:

131. °Î¿ÚÁÎÔ˘Ï·˜, ¡. (2002), ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙË˜ √‰ËÁ›·˜ 96/61/∂∂ (IPPC). √ÏÔ-ÎÏËÚˆÌ¤ÓË ÚfiÏË„Ë Î·È ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›· (IPPC),∆∂∂, ∞ı‹Ó·, 23-10-2002

132. ∑Ô˘ÌÔ‡ÏË˜, ∞.π. Î·È ∆Ú¿ÛÎ·˜, °. (2004), ¶Ú¿ÛÈÓË ÃËÌÈÎ‹ ∆Â¯ÓÔÏÔÁ›·/ªË¯·ÓÈÎ‹: ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi˜ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ¶·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ¢È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ.1Ô ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ ™˘ÌfiÛÈÔ ¶Ú¿ÛÈÓË ÃËÌÂ›· Î·È µÈÒÛÈÌË ∞Ó¿Ù˘ÍË

1. ªÂ›ˆÛË ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ ÛÙËÓ ËÁ‹ ÙË˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘˜.

2. ∞Ó·Î‡ÎÏˆÛË ÛÙËÓ ›‰È· ·Ú·ÁˆÁÈÎ‹ ‰È·‰ÈÎ·Û›·.

3. ∞Ó·Î‡ÎÏˆÛË Ì¤Û· ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·Ó›·.

4. ∞Ó·Î‡ÎÏˆÛË ÂÎÙfi˜ ÙË˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›·˜.

5. ∂ÂÍÂÚÁ·Û›· ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ.

6. ∞ÛÊ·Ï‹ ‰È¿ıÂÛË ÛÂ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ˘˜(Ï‹Úˆ˜ ÂÏÂÁ¯fiÌÂÓÔ˘˜) ¯ÒÚÔ˘˜.

7. ∞Â˘ıÂ›·˜ ·fiıÂÛË/·ÂÏÂ˘ı¤ÚˆÛË ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.

163

164

∂§§∏¡π∫∏ ¡√ª√£∂™π∞ -∞ƒª√¢π√π º√ƒ∂π™

∏ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÓÔÌÔıÂÛ›· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ÕÚıÚÔ 24 ÙÔ˘™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ∆Ô ÓÔÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ıÂ-Û›˙ÂÙ·È ÌÂ ÙÔ ¡fiÌÔ 1650/1986 ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔ-ÓÙÔ˜. √ ¡fiÌÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÂ ı¤Ì·Ù· ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıË-ÛË˜ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ ÛÙÔ ÕÚıÚÔ 9, ÌÂ Ù›ÙÏÔ «¶ÔÈfiÙËÙ· ÓÂ-ÚÒÓ Î·È ‰›ÎÙ˘Ô ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜». ™Ù· Ï·›ÛÈ· ÙË˜ ÂıÓÈÎ‹˜ ÂÚÈ-‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜, Ô ¡. 1650/1986 Û˘ÌÏËÚÒÓÂÙ·È ·fi ÔÏ-ÏÔ‡˜ ¡fiÌÔ˘˜, ÀÔ˘ÚÁÈÎ¤˜ ∞ÔÊ¿ÛÂÈ˜ Î·È ¶ÚÔÂ‰ÚÈÎ¿ ¢È·Ù¿ÁÌ·Ù·.

∏ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Î·È ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È, ÛÂ ÔÛÔÛÙfi ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ·fi 80%, ·fi ÙËÓÎÔÈÓÔÙÈÎ‹ ÓÔÌÔıÂÛ›·. ™¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, Ô‚·ÛÈÎfi˜ ¡fiÌÔ˜ Â›Ó·È Ô ¡. 3199/2003 (º∂∫ ∞' 280/2003) ÁÈ· ÙËÓ«¶ÚÔÛÙ·Û›· Î·È ¢È·¯Â›ÚÈÛË À‰¿ÙˆÓ». ∞˘Ùfi˜ Ô ¡fiÌÔ˜ ÂÓ·ÚÌÔÓ›˙ÂÈ,Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ¿, ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÌÂ ÙÈ˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ ÙË˜ √¶¡(√‰ËÁ›· 2000/60/∂∫). ªÂÙ·Í‡ ¿ÏÏˆÓ, Ô ¡. 3199/2003:

ñ ∞·ÚÈıÌÂ› Î·È ÂÂÍËÁÂ› ÙÈ˜ ‚·ÛÈÎ¤˜ ¤ÓÓÔÈÂ˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È ‰È·-¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.

ñ √Ú›˙ÂÈ Ù· ·ÚÌfi‰È· fiÚÁ·Ó· Î·È ÊÔÚÂ›˜.

ñ √Ú›˙ÂÈ ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ. ∞ÊÔÚ¿ÛÙ· Û¯¤‰È· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜, Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ì¤ÙÚˆÓ Î·È ·Ú·ÎÔÏÔ‡-ıËÛË˜ ÙË˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Î·È ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÂÈ‰ÈÎÒÓÌ¤ÙÚˆÓ Î·Ù¿ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜.

√ ¡. 3199/2003 ¤¯ÂÈ Û˘ÌÏËÚˆıÂ› ÌÂ ¤ÓÙÂ ÀÔ˘ÚÁÈÎ¤˜ ∞ÔÊ¿-ÛÂÈ˜133 Î·È ¤Ó· ¶ÚÔÂ‰ÚÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ·134, Ù· ÔÔ›· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó Î·ÈÂÍÂÈ‰ÈÎÂ‡Ô˘Ó ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù‹˜ √¶¡ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜. ªÂ ÙÔ ¶ÚÔÂ‰ÚÈ-Îfi ¢È¿Ù·ÁÌ·, ÂÈ‰ÈÎfiÙÂÚ·, Á›ÓÂÙ·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ‹ ÚfiÔ‰Ô˜ ÛÙËÓ ÂÓ·ÚÌfi-ÓÈÛË ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ ÙË˜ √¶¡. √È ‰Ú¿ÛÂÈ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ÛÂÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ¶.¢. ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ¿, Ù· ‚·ÛÈÎ¿ ÛÙ¿‰È·ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ (‚Ï. ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 2.4).

6.2

∆Ô ÓÂÚfi ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÔÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ‰ËÌfiÛÈÔ ·Á·ıfi ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ·fi ÙÔ 1948 (ÕÚıÚÔ 1, ¡. 608/1948) Î·È Ë ¿Ô„Ë ·˘Ù‹ ÂÈ‚Â-‚·ÈÒÓÂÙ·È ÚËÙ¿ ·fi ÙË ÓÂÒÙÂÚË ÓÔÌÔıÂÛ›·. ™ÙËÓ Ú¿ÍË, fiÌˆ˜,˘¿Ú¯ÂÈ Ï‹ıÔ˜ ÚÔ¸·Ú¯fiÓÙˆÓ È‰ÈˆÙÈÎÒÓ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂˆÓ, Î·È ÙÔÎÚ¿ÙÔ˜ ¤¯ÂÈ ÂÚÈÔÚÈÛÌ¤ÓË ÈÛ¯‡ Ó· ÂÏ¤ÁÍÂÈ ·ÔÏ‹„ÂÈ˜ ·fi ·˘Ù¤˜,ÂÊfiÛÔÓ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· ÂÓÙfi˜ È‰ÈˆÙÈÎÒÓ È‰ÈÔÎÙËÛÈÒÓ. ∏ ¯ÒÚ·Ì·˜ ¤¯ÂÈ ÂÚÈÔÚÈÛÌ¤Ó· ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¿ ÓÂÚ¿ ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÁÈ· ¯Ú‹ÛË. ∏È‰ÈÔÎÙËÛ›· ÙÔ˘˜ ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È ÔÈ È‰ÈÒÙÂ˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ‰ÈÎ·›-ˆÌ· ÂÎÙ¤ÏÂÛË˜ È‰ÈˆÙÈÎÒÓ ˘‰Ú·˘ÏÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ ÁÈ· ·fiÏË„ËÓÂÚÔ‡ (.¯. ·fi ÔÙ¿ÌÈ·). °È· ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË ¤ÚÁÔ˘ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜/·fi-ÏË„Ë˜ ÓÂÚÔ‡ (·fi ¢‹ÌÔ, ∫ÔÈÓfiÙËÙ·, ¢ËÌfiÛÈ· ÀËÚÂÛ›· ‹ ÀÔ˘Ú-ÁÂ›Ô) ··ÈÙÂ›Ù·È ¿‰ÂÈ· Î·È Û˘Ì‚·ÙfiÙËÙ· ÌÂ ÙÔ ÂÎ¿ÛÙÔÙÂ Û¯¤‰ÈÔ ÙË˜ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜, Î·ıÒ˜ Î·È ªÂÏ¤ÙË ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ∂È-ÙÒÛÂˆÓ (¡. 1739/1987)135 Î·È ¤ÁÎÚÈÛ‹ ÙË˜.

∆· ı¤Ì·Ù· ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ ÂÈÌ¤ÚÔ˘˜ ¡fiÌÔ˘˜, fiˆ˜, ÁÈ··Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ÀÁÂÈÔÓÔÌÈÎ‹ ¢È¿Ù·ÍË ∞5/2280/1983 (º∂∫ µ' 720)Î·È Ë ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÙË˜ ∫À∞ ∞5/5180/1988, Ô˘ ··ÁÔÚÂ‡Ô˘Ó Î¿-ıÂ ¯Ú‹ÛË ÁË˜ ÏËÛ›ÔÓ ÙˆÓ ˘‰·ÙÔÙ·ÌÈÂ˘Ù‹ÚˆÓ ÙË˜ fiÏË˜ ÙË˜ ∞ı‹-

165

133. À∞ 34685/2005 (º∂∫ µ' 1736/2005) «™˘ÁÎÚfiÙËÛË ∂ıÓÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘À‰¿ÙˆÓ», À∞ 26798/2005 (º∂∫ µ' 1736/2005) «∆ÚfiÔ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘∂ıÓÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ À‰¿ÙˆÓ», ∫À∞ 43504/2005 (º∂∫ µ' 1784/2005)«∫·ÙËÁÔÚ›Â˜ ·‰ÂÈÒÓ ¯Ú‹ÛË˜ ˘‰¿ÙˆÓ Î·È ÂÎÙ¤ÏÂÛË˜ ¤ÚÁˆÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛ‹˜ÙÔ˘˜, ‰È·‰ÈÎ·Û›· ¤Î‰ÔÛË˜, ÂÚÈÂ¯fiÌÂÓÔ Î·È ‰È¿ÚÎÂÈ· ÈÛ¯‡Ô˜ ·˘ÙÒÓ», ∫À∞476301/2005 (º∂∫ µ' 1688/2005) «¢È¿ÚıÚˆÛË ÙË˜ ¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË˜ À‰¿-ÙˆÓ ÙË˜ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·˜» Î·È ∫À∞ 49139/2005 (º∂∫ µ' 1695/2005) «√ÚÁ¿-ÓˆÛË ÙË˜ ∫ÂÓÙÚÈÎ‹˜ ÀËÚÂÛ›·˜ À‰¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô˘ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜,ÃˆÚÔÙ·Í›·˜ Î·È ¢ËÌÔÛ›ˆÓ ŒÚÁˆÓ».

134. ∆Ô ¶ÚÔÂ‰ÚÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· ¶¢ 51/2007 (º∂∫ ∞' 54/2007), ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÎ‰fiıË-ÎÂ ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfi Ì¤ÙÚˆÓ Î·È ‰È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÔÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ÚÔ-ÛÙ·Û›· Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÂ Û˘ÌÌfiÚÊˆÛË ÌÂ ÙÈ˜ ‰È·Ù¿ÍÂÈ˜ ÙË˜√¶¡, ¤ÊÂÚÂ ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜ ÚÔfi‰Ô˘˜ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜.

135. √ ¡. 1739/1987 ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÂ› Ó· ÈÛ¯‡ÂÈ ÁÈ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ‰ÂÓ Î·Ï‡ÙÔÓÙ·È·fi ÙË ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚË ÓÔÌÔıÂÛ›·, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙÈ˜ ¿‰ÂÈÂ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÎ‰Ô-ıÂ› Î·Ù’ ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰fiÙËÛ‹ ÙÔ˘.

166

Ó·˜ (ª·Ú·ıÒÓ·, ÀÏ›ÎË, ªfiÚÓÔ), Î·ıÒ˜ Î·È Ô ¡. 2744/1999 Ô˘Ú˘ıÌ›˙ÂÈ ı¤Ì·Ù· ÙË˜ ∂À¢∞¶, fiˆ˜ ÔÈ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂÈ˜ ÙË˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜, Ë ˘Ô¯Ú¤ˆÛË Ó· ÌÂÈÒÛÂÈ ÙÈ˜ ‰È·ÚÚÔ¤˜ ÙÔ˘ ‰ÈÎÙ‡Ô˘ÛÙÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Â›Â‰fi ÙÔ˘˜ Î·È Ô Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÙÈÌÔÏÔÁ›ˆÓ‡‰ÚÂ˘ÛË˜.

∞ÚÌfi‰ÈÔÈ ºÔÚÂ›˜

ª¤¯ÚÈ Î·È ÙÔ 2009, ÙÔ ·ÚÌfi‰ÈÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÁÈ· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ı¤Ì·Ù·, Î·È ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÌÂ ı¤Ì·Ù·‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ Î·È ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ‹Ù·Ó ÙÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ¶ÂÚÈ-‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, ÃˆÚÔÙ·Í›·˜ Î·È ¢ËÌÔÛ›ˆÓ ŒÚÁˆÓ (À¶∂Ãø¢∂) Î·È ÙÔÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∞Ó¿Ù˘ÍË˜ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ˘·ÁfiÙ·Ó Ë ¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË À‰·ÙÈÎÔ‡¢˘Ó·ÌÈÎÔ‡ Î·È º˘ÛÈÎÒÓ ¶fiÚˆÓ ·fi ÙÔ 1983. ∞fi ÙÔ ¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘2009 Î·È Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ¶.¢. 189 (º∂∫ ∞’ 221/2009), ÙÔ À¶∂Ãø¢∂·ÓÙÈÎ·Ù·ÛÙ¿ıËÎÂ ·fi ÙÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, ∂Ó¤ÚÁÂÈ·˜Î·È ∫ÏÈÌ·ÙÈÎ‹˜ ∞ÏÏ·Á‹˜ (À¶∂∫∞). ™ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÌÂÙ·‚È‚¿ÛÙË-Î·Ó ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙÂ˜ Ô˘ Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙÂ ‹Ù·Ó ˘fi ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÙˆÓ ÀÔ˘Ú-ÁÂ›ˆÓ √ÈÎÔÓÔÌ›·˜, ∞ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ¡·˘ÙÈÏ›·˜ (Ë °ÂÓÈÎ‹¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË º˘ÛÈÎÔ‡ ¶ÏÔ‡ÙÔ˘) Î·È ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ∞Ó¿Ù˘ÍË˜ Î·È ∆ÚÔ-Ê›ÌˆÓ (ÌÂÙ·Ê¤ÚıËÎÂ ÛÙÔ À¶∂∫∞ Ë °ÂÓÈÎ‹ ¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË ∞Ó¿Ù˘ÍË˜Î·È ¶ÚÔÛÙ·Û›·˜ ¢·ÛÒÓ Î·È º˘ÛÈÎÔ‡ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ˆ˜ °ÂÓÈÎ‹°Ú·ÌÌ·ÙÂ›· ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È º˘ÛÈÎÒÓ ¶fiÚˆÓ). ∆Ô À¶∂∫∞ ·Ô-ÙÂÏÂ› ÙËÓ ‡·ÙË ·Ú¯‹ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ-‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈÎÔ‡ ÎÔÈÓÔÙÈÎÔ‡ Î·È ‰ÈÂ-ıÓÔ‡˜ ‰ÈÎ·›Ô˘.

¶ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎ¿, ÔÈ ·ÚÌfi‰ÈÔÈ ÊÔÚÂ›˜ Î·È fiÚÁ·Ó· ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ÙË˜ √¶¡ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È136:

136. ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∫ÂÓÙÚÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ (2009), ∂Ê·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ 2000/60 ∂∫.¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ: http://www.rcm.gr/articleslist.cfm?pid=E13FE0B7-145E-4521-436678E43DA21F46 Î·È º∂∫ ∞' 280/2003

∏ ∂ıÓÈÎ‹ ∂ÈÙÚÔ‹ À‰¿ÙˆÓ. ∏ ∂ÈÙÚÔ‹ ¯·Ú¿ÛÛÂÈ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ-Î‹ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÂ›Î·È ÂÏ¤Á¯ÂÈ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ √¶¡ Î·È ÂÁÎÚ›ÓÂÈ Ù· ÂıÓÈÎ¿ ÚÔ-ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ˘‰·ÙÈÎÔ‡ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ ÙË˜¯ÒÚ·˜. ∞ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ ÀÔ˘ÚÁÔ‡˜ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, √ÈÎÔÓÔ-Ì›·˜ Î·È √ÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ, ∂ÛˆÙÂÚÈÎÒÓ, ∞ÔÎ¤ÓÙÚˆÛË˜ Î·È ∏ÏÂÎÙÚÔ-ÓÈÎ‹˜ ¢È·Î˘‚¤ÚÓËÛË˜, ∞Ó¿Ù˘ÍË˜, ÀÁÂ›·˜ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈÎ‹˜ ∞ÏÏË-ÏÂÁÁ‡Ë˜, ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ∞Ó¿Ù˘ÍË˜ Î·È ∆ÚÔÊ›ÌˆÓ Î·È ∂ÍˆÙÂÚÈÎÒÓ (ÁÈ·ı¤Ì·Ù· ‰È·ÎÚ·ÙÈÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ).

∆Ô ∂ıÓÈÎfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ À‰¿ÙˆÓ. °ÓˆÌÔ‰ÔÙÂ› ÚÔ˜ ÙËÓ ∂ıÓÈÎ‹∂ÈÙÚÔ‹ À‰¿ÙˆÓ ÁÈ· Ù· ÂıÓÈÎ¿ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È ‰È·-¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘ ˘‰·ÙÈÎÔ‡ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ ÙË˜ ¯ÒÚ·˜. £ÂˆÚÂ›Ù·È ÙÔ Î‡ÚÈÔfiÚÁ·ÓÔ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË˜ ÁÈ· ı¤Ì·Ù· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ ÛÂÂıÓÈÎfi Â›Â‰Ô, Î·ıÒ˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÎfiÌÌ·Ù·, Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÔ›ÊÔÚÂ›˜, ÂÎÚfiÛˆÔÈ ÙË˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Î.Ï. ™ÙÔ ∂ıÓÈÎfi™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ À‰¿ÙˆÓ ÚÔÂ‰ÚÂ‡ÂÈ Ô ÀÔ˘ÚÁfi˜ ¶∂∫∞.

∏ ∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ÀËÚÂÛ›· À‰¿ÙˆÓ. ∏ ∫ÂÓÙÚÈÎ‹ ÀËÚÂÛ›· À‰¿ÙˆÓÂ›Ó·È Ô ÎÂÓÙÚÈÎfi˜ ÂıÓÈÎfi˜ ÊÔÚ¤·˜ Ô ÔÔ›Ô˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ Î‡ÚÈ· ·ÚÌÔ-‰ÈfiÙËÙ· ÁÈ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË Î·È ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ ÙË˜¯ÒÚ·˜ Î·È Û˘ÓÙÔÓ›˙ÂÈ ÙÈ˜ ˘ËÚÂÛ›Â˜ Î·È ÎÚ·ÙÈÎÔ‡˜ ÊÔÚÂ›˜ ÛÂ Î¿ıÂ˙‹ÙËÌ· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ. ∂›ÛË˜, Â›Ó·È ˘Â‡-ı˘ÓË ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ √¶¡ ÛÂ ÂıÓÈÎfi Â›Â‰Ô.

√È ¢ÈÂ˘ı‡ÓÛÂÈ˜ À‰¿ÙˆÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈÒÓ. Œ¯Ô˘Ó Û˘ÛÙ·ıÂ›¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î¤˜ ¢ÈÂ˘ı‡ÓÛÂÈ˜ À‰¿ÙˆÓ ÛÙÈ˜ 13 ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿-‰·˜. ∫¿ıÂ Ì›· ·fi ·˘Ù¤˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÁÈ· ÙÈ˜ ÏÂÎ¿ÓÂ˜ ·ÔÚ-ÚÔ‹˜ ÂÓÙfi˜ ÙË˜ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ¿˜ ÙË˜, ÂÓÒ Ô ¡fiÌÔ˜ Î·ıÔÚ›˙ÂÈ ÔÈ· ‰ÈÂ‡-ı˘ÓÛË ¤¯ÂÈ ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÁÈ· ÏÂÎ¿ÓÂ˜ Ô˘ ÂÎÙÂ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ ÂÚÈÛÛfi-ÙÂÚÂ˜ ·fi Ì›· ÂÚÈÊ¤ÚÂÈÂ˜.

∆Ô ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ À‰¿ÙˆÓ. ∆Ô ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi ™˘Ì-‚Ô‡ÏÈÔ ·ÔÙÂÏÂ› fiÚÁ·ÓÔ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ‰È·ÏfiÁÔ˘ÁÈ· Ù· ı¤Ì·Ù· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÛÙ· ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ¿ fiÚÈ· ÙË˜ Î¿-ıÂ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·˜. ∏ Û‡ÓıÂÛ‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È ·Ó¿ÏÔÁË ÌÂ ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ∫ÂÓÙÚÈ-ÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘, ·ÏÏ¿ ÛÂ ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi Â›Â‰Ô, ÂÓÒ ¶ÚfiÂ‰ÚÔ˜ÔÚ›˙ÂÙ·È Ô ÂÎ¿ÛÙÔÙÂ °ÂÓÈÎfi˜ °Ú·ÌÌ·Ù¤· ÙË˜ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·˜.

167

168

¢π∂£¡∂™ ¢π∫∞π√

™˘Óı‹ÎË ƒ·ÌÛ¿Ú

∏ ™˘Óı‹ÎË ƒ·ÌÛ¿Ú, ÁÓˆÛÙ‹ Î·È ˆ˜ «™˘ÌÊˆÓ›· Â› ÙˆÓ ¢ÈÂıÓÔ‡˜ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙÔ˜ ÀÁÚÔÙfiˆÓ», ˘ÔÁÚ¿ÊËÎÂ ÛÙËÓ fiÏË P·ÌÛ¿ÈÚ ÙÔ˘πÚ¿Ó ÙÔ 1971. ∏ Û˘Óı‹ÎË Ù¤ıËÎÂ ÛÂ ÈÛ¯‡ ÙÔ ¢ÂÎ¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1975Î·È ‹Ù·Ó Ë ÚÒÙË Û‡Ì‚·ÛË Ô˘ ·Û¯ÔÏ‹ıËÎÂ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎ¿ ÌÂÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ ‚ÈÔÙfiˆÓ. ™‹ÌÂÚ·, Ë Û˘Óı‹ÎË ¤¯ÂÈÛ˘Ó˘ÔÁÚ·ÊÂ› ·fi 159 ¯ÒÚÂ˜ Î·È ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ 1.886 ˘ÁÚÔÙfi-Ô˘˜ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜, ÌÂ Û˘ÓÔÏÈÎ‹ ¤ÎÙ·ÛË 185.156.612 ÂÎÙ·Ú›ˆÓ137.

√È Î‡ÚÈÂ˜ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂÈ˜ Ô˘ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ù· Û˘Ì‚·ÏÏfiÌÂÓ· Ì¤-ÚË Â›Ó·È138:

¡· ÔÚÈÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó Î·Ù¿ÏÏËÏÔ˘˜ ˘ÁÚÔÙfiÔ˘˜ Ì¤Û· ÛÙ· fiÚÈ· ÙË˜Â‰·ÊÈÎ‹˜ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ¿˜ ÙÔ˘˜, Ô˘ ı· ÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó ÛÂ ¤Ó·Ó Î·Ù¿ÏÔ-ÁÔ ÀÁÚÔÙfiˆÓ ¢ÈÂıÓÔ‡˜ ™ËÌ·Û›·˜ (ÕÚıÚÔ 2.1).

N· Î·ıÔÚ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÔ˘Ó Ù¤ÙÔÈÔÓ Û¯Â‰È·ÛÌfi, ÒÛÙÂÓ· ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ ˘ÁÚÔÙfiˆÓ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿-ÓÔÓÙ·È ÛÙÔÓ Î·Ù¿ÏÔÁÔ ·˘ÙfiÓ Î·È ÙËÓ ÔÚıÔÏÔÁÈÎ‹ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ˘ÁÚÔ-ÙfiˆÓ ÂÓÙfi˜ ÙË˜ Â‰·ÊÈÎ‹˜ ÙÔ˘˜ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ·˜ (ÕÚıÚÔ 3.1).

¡· ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ˘ÁÚÔÙfiˆÓ Î·È ÙË˜ ˘‰Úfi-‚È·˜ ÔÚÓÈıÔ·Ó›‰·˜ ÔÚÈÔıÂÙÒÓÙ·˜ ÚÔÛÙ·ÙÂ˘fiÌÂÓÂ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÛÂ˘ÁÚÔÙfiÔ˘˜ Î·È ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ Â·ÚÎ‹ Ì¤Û· ÁÈ· ÙË Ê‡Ï·Í‹ ÙÔ˘˜(ÕÚıÚÔ 4.1).

∫¿ıÂ Û˘Ì‚·ÏÏfiÌÂÓÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÔÚÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ ÙÔ˘Ï¿¯È-ÛÙÔÓ Ì›· ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÂ› ÛÙÔÓ Î·Ù¿ÏÔÁÔ Î·Ù¿ ÙËÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ˘ÔÁÚ¿ÊÂÈ ÙË ™˘Óı‹ÎË (ÕÚıÚÔ 2.4).

6.3

137. http://www.ramsar.org

138. http://www.ornithologiki.gr/gr/politiki/ramsar_convention.php

∏ ∂ÏÏ¿‰· ‹Ù·Ó Ë 7Ë ¯ÒÚ· Ô˘ ˘¤ÁÚ·„Â Î·È ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛÂ ÙË™‡Ì‚·ÛË Ramsar, ÌÂ ÙÔ ¡ÔÌÔıÂÙÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· 191/1974 (º∂∫ ∞’350/1974) «¶ÂÚ› Î˘ÚÒÛÂˆ˜ ÙË˜ ÂÓ ƒ·ÌÛ¿ÈÚ ÙÔ˘ πÚ¿Ó Î·Ù¿ ÙËÓ2·Ó ºÂ‚ÚÔ˘·Ú›Ô˘ 1971 ˘ÔÁÚ·ÊÂ›ÛË˜ ¢ÈÂıÓÔ‡˜ ™˘ÌÊˆÓ›·˜ ÂÚ›ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙÔ˜ ˘ÁÚÔÙfiˆÓ ›‰È· ˆ˜ ˘ÁÚÔ-‚ÈfiÙÔˆÓ». ªÂ ÙËÓ ÂÈÎ‡ÚˆÛË ÙË˜ Û‡Ì‚·ÛË˜ ÂÓÙ¿¯ıËÎ·Ó ÛÂ ·˘-Ù‹Ó ‰¤Î· ÂÏÏËÓÈÎÔ› ˘ÁÚfiÙÔÔÈ Ô˘ ıÂˆÚÔ‡ÓÙ·È ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ÛËÌ·Û›·˜Î·È ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÂÈ‰ÈÎ‹ ÚÔÛÙ·Û›·: ¢¤ÏÙ· Œ‚ÚÔ˘, §›ÌÓË µÈÛÙÔÓ›˜,¶fiÚÙÔ §¿ÁÔ˜, §›ÌÓË πÛÌ·Ú›˜ Î·È ÁÂÈÙÔÓÈÎ¤˜ ÏÈÌÓÔı¿Ï·ÛÛÂ˜, ¢¤ÏÙ·¡¤ÛÙÔ˘ Î·È ÁÂÈÙÔÓÈÎ¤˜ ÏÈÌÓÔı¿Ï·ÛÛÂ˜, §›ÌÓÂ˜ µfiÏ‚Ë Î·È ∫ÔÚÒ-ÓÂÈ·, §›ÌÓË ∫ÂÚÎ›ÓË, ¢¤ÏÙ· ∞ÍÈÔ‡, ∂Î‚ÔÏ‹ §Ô˘‰›·, ¢¤ÏÙ· ∞ÏÈ¿Î-ÌÔÓ·, §›ÌÓË ªÈÎÚ‹ ¶Ú¤Û·, ∞Ì‚Ú·ÎÈÎfi˜ ÎfiÏÔ˜, §ÈÌÓÔı¿Ï·ÛÛ·ªÂÛÔÏÔÁÁ›Ô˘ Î·È Ë §ÈÌÓÔı¿Ï·ÛÛ· ∫ÔÙ˘¯›Ô˘139.

∏ ˘ÔÁÚ·Ê‹ Î·È ÂÈÎ‡ÚˆÛË ÙË˜ ™‡Ì‚·ÛË˜ ƒ·ÌÛ¿Ú ‰ÂÛÌÂ‡ÂÈ Î¿-ıÂ ¯ÒÚ· ÁÈ· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË Î·È ÔÚı‹ ¯Ú‹ÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ˘ÁÚÔÙfiˆÓ,Ë ÔÔ›· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¿ÌÂÛ· ÌÂ ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ,Û˘Óı‹ÎË Ë ÔÔ›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÚËÙ¿ ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· Î·ıÔ‰ËÁËÙÈÎ¿ ÎÂ›-ÌÂÓ· ÙË˜ ™‡Ì‚·ÛË˜.

™‡Ì‚·ÛË ÙË˜ √ÈÎÔÓÔÌÈÎ‹˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ÙˆÓ ∏.∂.ÁÈ· ÙËÓ ∂˘ÚÒË ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔÛÙ·Û›· Î·È ÃÚ‹ÛË¢È·Û˘ÓÔÚÈ·ÎÒÓ ¶ÔÙ·ÌÒÓ Î·È ¢ÈÂıÓÒÓ §ÈÌÓÒÓ

∏ Û‡Ì‚·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰È·Û˘ÓÔÚÈ·ÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ Î·ÈÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ ÏÈÌÓÒÓ ·ÔÙÂÏÂ› ÌÈ· ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ÙˆÓ ∏ÓˆÌ¤ÓˆÓ∂ıÓÒÓ. ÀÂÁÚ¿ÊË ÛÙÔ ∂ÏÛ›ÓÎÈ ÙË˜ ºÈÓÏ·Ó‰›·˜ ÙÔ 1992 Î·È Ù¤ıËÎÂÛÂ ÈÛ¯‡ ÙÔ 1996. ™ÎÔfi˜ ÙË˜ Â›Ó·È Ë ÚfiÏË„Ë, Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Î·È Ë

169

139. ø˜ ÙÔ 1990, Ô K·Ù¿ÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ ªÔÓÙÚ¤, ‰ËÏ·‰‹ Ë «Ì·‡ÚË Ï›ÛÙ·» ÙË˜ ™‡Ì-‚·ÛË˜ ƒ·ÌÛ¿Ú ÂÚÈÂÏ¿Ì‚·ÓÂ Î·È ÙÔ˘˜ ‰¤Î· ˘ÁÚÔÙfiÔ˘˜ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰·˜.øÛÙfiÛÔ, ÙÔ 1999 ÙÚÂÈ˜ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ (§›ÌÓË ªÈÎÚ‹ ¶Ú¤Û·, §›ÌÓË ∫ÂÚÎ›ÓËÎ·È ¢¤ÏÙ· ÙÔ˘ Œ‚ÚÔ˘) ÂÍ·ÈÚ¤ıËÎ·Ó ·fi ·˘ÙfiÓ ÏfiÁˆ ÙË˜ ‚ÂÏÙ›ˆÛË˜ ÙË˜Î·Ù¿ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘˜ [WWF ∂ÏÏ¿˜ (2009), ∂ÏÏËÓÈÎÔ› ÀÁÚfiÙÔÔÈ ƒ·ÌÛ¿Ú: ∞ÍÈÔ-ÏfiÁËÛË ¶ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜. WWF ∂ÏÏ¿˜, ∂ÏÏËÓÈÎ‹ √ÚÓÈıÔÏÔÁÈ-Î‹ ∂Ù·ÈÚ›· & ∂ÏÏËÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚ›· ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡: ∞ı‹Ó·]

170

ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ ˘‰·ÙÈÎ‹˜ Ú‡·ÓÛË˜ Ë ÔÔ›· ÌÔÚÂ› Ó· ÚÔÎ·Ï¤ÛÂÈ‰È·Û˘ÓÔÚÈ·Î¤˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜, Î·ıÒ˜ Â›ÛË˜ Î·È Ë ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ¿ ÔÚı‹˜ Î·È ÏÔÁÈÎ‹˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ, Ë ‰È·Ù‹ÚËÛËÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ Î·È Ë ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ∂È-Ï¤ÔÓ, ÚÔˆıÂ›Ù·È Ë ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ ÏÔÁÈÎ‹˜ Î·È ‰›Î·ÈË˜ ¯Ú‹ÛË˜ÙˆÓ ‰È·Û˘ÓÔÚÈ·ÎÒÓ ˘‰¿ÙˆÓ. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ë ™‡Ì‚·ÛË ÂÈÎ˘ÚÒ-ıËÎÂ ·fi ÙÔ ¡fiÌÔ 2425/1996 (º∂∫ ∞’ 148/1996).

™‡Ì‚·ÛË ÙÔ˘ √∏∂ ÁÈ· ÙÈ˜ ¯Ú‹ÛÂÈ˜ ¢ÈÂıÓÒÓÀ‰·ÙÔÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ ÏËÓ ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡ÓÙË Ó·˘ÛÈÏÔ˝·

∏ ™‡Ì‚·ÛË ˘ÈÔıÂÙ‹ıËÎÂ ·fi ÙË °ÂÓÈÎ‹ ™˘Ó¤ÏÂ˘ÛË ÙÔ˘ √∏∂ ÙÔ1997, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌË ÙÂıÂ› ÛÂ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹. ∏ ™‡Ì‚·ÛË ·ÊÔÚ¿ÛÙË ¯Ú‹ÛË, ‰È·¯Â›ÚÈÛË, Î·È ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ ˘‰·ÙÔÚÂ˘-Ì¿ÙˆÓ, ‰ËÏ·‰‹ ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÂ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎ¿ ÎÚ¿ÙË.∂›Ó·È ÙÔ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ‰ÈÂıÓ¤˜ ÓÔÌÈÎfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Ô˘ Îˆ‰ÈÎÔÔÈÂ› ÙÈ˜˘Ô¯ÚÂÒÛÂÈ˜ Î·È Ù· ‰ÈÎ·ÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ, È‰È·›ÙÂÚ· ÙË ‰›Î·ÈËÎ·È Â‡ÏÔÁË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, Î·È ÂÈ‰ÈÒÎÂÈ ÙÔ ‰È·ÎÚ·ÙÈÎfi ‰È¿-ÏÔÁÔ Î·È ÙËÓ ·ÏÏËÏÔÂÓËÌ¤ÚˆÛË. ∞ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·˜ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓ·ÎÂÓ¿ ÛÙÔ ‰ÈÂıÓ¤˜ ‰›Î·ÈÔ, ·Ú¤¯ÂÈ Û·Ê‹ Î·ÙÂ‡ı˘ÓÛË ÁÈ· ÙËÓ ˘ÈÔ-ı¤ÙËÛË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ‰ÈÌÂÚÒÓ ‹ ÔÏ˘ÌÂÚÒÓ Û˘ÌÊˆÓÈÒÓ Ô˘ ·Ô-ÛÎÔÔ‡Ó ÛÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂÙ·Í‡ ¯ˆÚÒÓ Ô˘ ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È ˘‰¿ÙÈ-ÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜. ∏ ™‡Ì‚·ÛË ıÂÛÌÔıÂÙÂ› ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ Ù·ÎÙÈÎ‹·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ Î·È ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÌÂÙ·Í‡ ¯ˆÚÒÓ, Î·ıÒ˜Î·È ‰È·‰ÈÎ·Û›Â˜ ÂÈ‰ÔÔ›ËÛË˜ Û¯ÂÙÈÎ¿ ÌÂ Ù· ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈ˙fiÌÂÓ·Ì¤ÙÚ· Ô˘ ÂÓ‰Â¯ÔÌ¤Óˆ˜ ¤¯Ô˘Ó ‰˘ÛÌÂÓÂ›˜ Û˘Ó¤ÂÈÂ˜, Î·ıÈÛÙÒ-ÓÙ·˜ ÓÔÌÈÎ¿ ‰ÂÛÌÂ˘ÙÈÎ‹ ÙËÓ ˘Ô¯Ú¤ˆÛË ÌË ÚfiÎÏËÛË˜ ÛËÌ·ÓÙÈ-Î‹˜ ‚Ï¿‚Ë˜.

∏ ∂ÏÏ¿‰· ‹Ù·Ó ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÈ˜ 38 ¯ÒÚÂ˜ Ô˘ Â›¯·Ó ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙË™‡Ì‚·ÛË Î·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÈ˜ 103 Ô˘ „‹ÊÈÛ·Ó ˘¤Ú ÙË˜ ˘ÈÔı¤ÙË-Û‹˜ ÙË˜ ÛÙË °ÂÓÈÎ‹ ™˘Ó¤ÏÂ˘ÛË ÙÔ˘ √∏∂ ÙÔ 1997. ∆Ô 2009 ÍÂÎ›ÓË-ÛÂ Ë ‰È·‰ÈÎ·Û›· Î‡ÚˆÛË˜ ÙË˜ ™‡Ì‚·ÛË˜ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ë ÔÔ›·,ÚÔ˜ ÙÔ ·ÚfiÓ, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌ· ÔÏÔÎÏËÚˆıÂ›.

171

∏ ™∏ª∞¡∆π∫√∆∂ƒ∏ ∂Àƒø¶∞´∫∏ ∫∞π ¢π∂£¡∏™ ¡√ª√£∂™π∞°π∞ ∆∏¡ ¶ƒ√™∆∞™π∞ ∫∞π ¢π∞Ã∂πƒπ™∏ ∆ø¡ À¢∞∆ø¡ ∫∞π √π

∂£¡π∫√π ¡√ª√π ¶√À ∆∏¡ ∂º∞ƒª√∑√À¡ ™∆∏¡ ∂§§∞¢∞ 140

140. ∏ Û¯ÂÙÈÎ‹ ÓÔÌÔıÂÛ›· ‰›ÓÂÙ·È ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎ¿ ÛÙÔ WWF ∂ÏÏ¿˜ Î·È ™˘Ó‹ÁÔ-ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÔÏ›ÙË (2009), √‰ËÁfi˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ - ¡ÔÌÈÎfi˜ √‰ËÁfi˜.WWF ∂ÏÏ¿˜: ∞ı‹Ó·

¢π∂£¡∂™/∂Àƒø¶∞´∫√

¢π∫∞π√

∂§§∏¡π∫√¢π∫∞π√ ƒÀ£ªπ™∂π™

-

√‰ËÁ›· ¶Ï·›ÛÈÔÁÈ· ÙÔ ¡ÂÚfi2000/60/EK

¡. 1739/1987 ¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ˘‰·ÙÈÎÒÓ fi-ÚˆÓ Î·È ¿ÏÏÂ˜‰È·Ù¿ÍÂÈ˜(º∂∫ ∞'201/1987)

¡. 3199/2003(¶¢ 51/2007) ¶ÚÔÛÙ·Û›· Î·È¢È·¯Â›ÚÈÛË À‰¿-ÙˆÓ (º∂∫ ∞’280/2003)

∫À∞ 43504/2005(º∂∫ µ’1784/2005)

¶ÚÔÁÚ·ÌÌ·Ù›˙ÂÈ ÙËÓ ·ÍÈÔ-Ô›ËÛË ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fi-ÚˆÓ Ì¤Ûˆ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·-ÙÔ˜ ·‰ÂÈÔ‰fiÙËÛË˜ ·ÔÏ‹-„ÂˆÓ, ÌÂ ıÂÌÂÏÈÒ‰Â˜ ¯·-Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÔÓ ÎÚ·ÙÈÎfi¤ÏÂÁ¯Ô. ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ˘ÊÈ-ÛÙ¿ÌÂÓˆÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ Î·È Ì¤-ÙÚËÛË˜ ÙˆÓ ÔÛÔÙ‹ÙˆÓ ÓÂ-ÚÔ‡ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È.

∂Ï¿¯ÈÛÙË ÔÈÎÔÏÔÁÈÎ‹ Î·È¯ËÌÈÎ‹ ÔÈfiÙËÙ· fiÏˆÓÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.™¯¤‰È· Î·È ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·Ì¤ÙÚˆÓ ·Ó¿ ÏÂÎ¿ÓË·ÔÚÚÔ‹˜.

Õ‰ÂÈÂ˜ Î·È ‰ÈÎ·ÈÒÌ·Ù·ÁÂÒÙÚËÛË˜ Î·È ·fiÏË„Ë˜.¶ÚÔ‚Ï¤ÂÈ Î˘ÚÒÛÂÈ˜ ÁÈ·ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ˘ÂÚ‚ÔÏÈÎ‹˜¿ÓÙÏËÛË˜ Î·È Î·Ù·Ê·ÓÔ‡˜Î·Ù·Û·Ù¿ÏËÛË˜ ÓÂÚÔ‡.

172

¢π∂£¡∂™/∂Àƒø¶∞´∫√

¢π∫∞π√

∂§§∏¡π∫√¢π∫∞π√ ƒÀ£ªπ™∂π™

√‰ËÁ›Â˜1975/440/E√∫,1976/160/∂√∫,1978/695/∂√∫,1979/923/∂√∫,1979/869/∂√∫

√‰ËÁ›·2006/7/∂∫

√‰ËÁ›·1998/83/∂∫

√‰ËÁ›·1991/271/∂√∫

∫À∞ 46399/1986(º∂∫ µ’438/1986)

∫À∞8600/416/∂103/2009(º∂∫ µ’356/2009)

¢À°2/38295/2007(º∂∫ µ’630/2007)

∫À∞ 5673/400/1997(º∂∫ µ’192/1997)

∫À∞ 48392/939/2002(º∂∫ µ’ 405/2002)

∞·ÈÙÔ‡ÌÂÓË ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ ÓÂÚÒÓ Ô˘ÚÔÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÁÈ·: «fiÛÈÌ·»,«ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË», «‰È·‚›ˆÛË„·ÚÈÒÓ ÛÂ ÁÏ˘Î¿ ÓÂÚ¿»Î·È «Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈ· Î·È ·ÏÈ-Â›· ÔÛÙÚ·ÎÔÂÈ‰ÒÓ». ª¤ıÔ-‰ÔÈ Ì¤ÙÚËÛË˜, Û˘¯ÓfiÙËÙ·‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›·˜ Î·È ·Ó¿Ï˘-ÛË˜ ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓÓÂÚÒÓ Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÔÓÙ·ÈÁÈ· fiÛÈÌ·.

¶ÔÈfiÙËÙ· Î·È Ì¤ÙÚ· ‰È·¯Â›-ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì-‚ËÛË˜.

∂Ï¿¯ÈÛÙ· fiÚÈ· ÔÈfiÙËÙ·˜fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

ª¤ÙÚ· Î·È fiÚÔÈ ÁÈ· ÙËÓÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ·ÛÙÈÎÒÓÏ˘Ì¿ÙˆÓ.

∫·ıÔÚ›˙ÂÈ ÙÔÓ Î·Ù¿ÏÔÁÔ ÙˆÓÂ˘·›ÛıËÙˆÓ ·Ô‰ÂÎÙÒÓ.

173

¢π∂£¡∂™/∂Àƒø¶∞´∫√

¢π∫∞π√

∂§§∏¡π∫√¢π∫∞π√ ƒÀ£ªπ™∂π™

√‰ËÁ›·1988/347/∂√∫

√‰ËÁ›·1980/68/∂√∫

√‰ËÁ›·1991/676/∂√∫

™˘Óı‹ÎËRamsar

À∞55648/2210/1991(º∂∫ µ’323/1991)

∫À∞ 26857/553/1988(º∂∫ ∞’196/1988)

∫À∞ 16190/1335/1997(º∂∫ µ’519/1997)

∫À∞ 20419/2522/2001(º∂∫ µ'1212/2001)

¡.¢. 191/1974(º∂∫ ∞’350/1974)

ª¤ÙÚ· Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ›ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘˘‰¿ÙÈÓÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜Î·È ÂÈ‰ÈÎfiÙÂÚ· Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ÔÚÈ·ÎÒÓ ÙÈÌÒÓ ÙˆÓ ÂÈÎ›Ó-‰˘ÓˆÓ Ô˘ÛÈÒÓ ÛÙ· ˘ÁÚ¿·fi‚ÏËÙ·.

¶ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ˘‰¿ÙˆÓ ·fi ÙË Ú‡·ÓÛËÔ˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÔÚÈ-ÛÌ¤ÓÂ˜ ÂÈÎ›Ó‰˘ÓÂ˜Ô˘Û›Â˜.

ª¤ÙÚ· Î·È fiÚÔÈ ÁÈ· ÙËÓÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ ·fiÙË ÓÈÙÚÔÚ‡·ÓÛË ÁÂˆÚÁÈ-Î‹˜ ÚÔ¤ÏÂ˘ÛË˜.

¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÓÂÚÒÓÔ˘ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ÓÈÙÚÔÚ‡-·ÓÛË ÁÂˆÚÁÈÎ‹˜ ÚÔ¤ÏÂ˘-ÛË˜ - ∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ Â˘Úfi-Û‚ÏËÙˆÓ ˙ˆÓÒÓ Û‡ÌÊˆÓ·ÌÂ ÙÈ˜ ·Ú. 1 Î·È 2 ÙÔ˘¿ÚıÚÔ˘ 4 ÙË˜ ∫À∞ 16190/1335/1997

√ÚÈÔı¤ÙËÛË ˘ÁÚÔÙfiˆÓ. ª¤ÙÚ· ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙˆÓ˘ÁÚÔÙfiˆÓ Î·È ÙË˜ ˘‰Úfi-‚È·˜ ÔÚÓÈıÔ·Ó›‰·˜.

7√ ÚfiÏÔ˜

ÙË˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ

ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡

176

¢π∫∞πøª∞∆∞ ∫∞π ∂À∫∞πƒπ∂™™Àªª∂∆√Ã∏™ ∆ø¡ ¶√§π∆ø¡

∏ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙË˜ ·Ó¿ÁÎË˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÛÙË ‰È·ÌfiÚ-ÊˆÛË Î·È ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ·ÓÙ·Ó·-ÎÏ¿Ù·È ÛÙËÓ ÏËıÒÚ· ‰ÈÂıÓÒÓ ‰È·ÎËÚ‡ÍÂˆÓ ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ‰‡Ô‰ÂÎ·ÂÙÈÒÓ, Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÙË ÛÙ·‰È·Î‹ ˆÚ›Ì·ÓÛË ÙË˜ ¿Ô„Ë˜ fiÙÈ ËÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ·ÔÙÂÏÂ› ÎÔÈÓ‹ Â˘ı‡ÓË fiÏˆÓ Ì·˜141.ªÈ· ·fi ÙÈ˜ ‚·ÛÈÎ¤˜ Î·È Î·ÈÓÔÙfiÌÂ˜ ·Ú¯¤˜ ÙË˜ √¶¡ ·ÔÙÂÏÂ› Ë Û˘Ì-ÌÂÙÔ¯‹ fiÏˆÓ ·˘ÙÒÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Û˘ÌÊ¤ÚÔÓÙ· ÛÙË ¯Ú‹ÛË Î·È ÛÙÔÓ ÙÚfi-Ô ‰È¿ıÂÛË˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, Ì¤¯ÚÈ Î·È ÙÔÓ ÙÂÏÈÎfi ¯Ú‹ÛÙË-Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹,ˆ˜ ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ. ∞˘Ùfi ÛËÌ·›-ÓÂÈ ˆ˜ fiÏÔÈ ÔÈ ÔÏ›ÙÂ˜ Î·È ÂÓÒÛÂÈ˜ ÔÏÈÙÒÓ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·Ó· ·ÛÎ‹ÛÔ˘Ó ÂÈÚÚÔ‹ ÛÙËÓ ÂÎfiÓËÛË, ÛÙËÓ ·Ó·ıÂÒÚËÛË Î·È ÛÙËÓÂÓËÌ¤ÚˆÛË ÙˆÓ ™¯Â‰›ˆÓ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜.

ªÂ ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÛÙË ‰È·‰ÈÎ·Û›· Ï‹„Ë˜ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È142:

- ªÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Â˘·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË ÛÂ Î·›ÚÈ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ·fi Ù· ÔÔ›·˘ÔÊ¤ÚÂÈ ÙÔ ˘‰¿ÙÈÓÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ-Û‹˜ ÙÔ˘˜.

- ∂Í·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ë ··Ú·›ÙËÙË ÎÔÈÓ‹ Û˘Ó·›ÓÂÛË ÁÈ· ÔÏÈÙÈÎ‹ ÌÂÙ·Ú-Ú‡ıÌÈÛË.

- ¶ÚÔ¿ÁÂÙ·È ÌÈ· ÌÔÚÊ‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ Ô˘ Â›Ó·È ·Ô‰ÔÙÈÎ‹ ÛÂ fi,ÙÈ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ˘‰·ÙÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎ¿ ˘Â‡ı˘ÓË, ÒÛÙÂ Ó·ˆÊÂÏÔ‡ÓÙ·È fiÏÔÈ ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› ÙÔÌÂ›˜ Î·È, Î˘Ú›ˆ˜, ·˘ÙÔ› Ô˘ ‚Ú›-ÛÎÔÓÙ·È ÛÂ ÔÚÈ·Îfi ÛËÌÂ›Ô ·Ó¿Ù˘ÍË˜.

7.1

141. ¶·ÁÎfiÛÌÈ· ¢È¿ÛÎÂ„Ë ÁÈ· ÙË µÈÒÛÈÌË ∞Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ 2002 ÛÙÔ Johannesburg,¢È·Î‹Ú˘ÍË ÙÔ˘ ƒ›Ô ÁÈ· ÙÔ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÙËÓ ∞Ó¿Ù˘ÍË, Agenda 21, ™‡Ì-‚·ÛË ÙÔ˘ Aarhus ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÛÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÏË-ÚÔÊÔÚ›·, ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙË Ï‹„Ë ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ ÛÂ Û¯¤ÛË ÌÂ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÎ·È ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙË ‰ÈÎ·ÈÔÛ‡ÓË ÁÈ· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ ı¤Ì·Ù·, ¢È·Î‹Ú˘ÍËÙÔ˘ ¢Ô˘‚Ï›ÓÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÂ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ Î.¿.

142. WWF/EC (2001), fi..

- ∏ ‰È·Ê¿ÓÂÈ· ÙË˜ fiÏË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ Î·È Ë ‰È·ÌfiÚÊˆÛË ÂÓfi˜ ÙÂÏÈÎÔ‡™¯Â‰›Ô˘ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ Ô˘ ı· ¤¯ÂÈ ÙË Ì¤ÁÈÛÙË ‰˘Ó·Ù‹ Û˘Ó·›ÓÂÛË,·Ì‚Ï‡ÓÔÓÙ·˜ ·ÓÙÈı¤ÛÂÈ˜.

- √ÚıfiÙÂÚÔ˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ì¤Ûˆ ÙË˜·ÍÈÔÔ›ËÛË˜ ÙË˜ ÙÔÈÎ‹˜ ÂÌÂÈÚ›·˜ Î·È ˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ ÙÂ¯ÓÔÁÓˆÛ›·˜.

- ∏ ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË ÙË˜ ÈÎ·ÓfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Ó· ÂËÚÂ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·-ÙÂ‡ı˘ÓÛË ÙˆÓ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ-‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.

177

∏ √¶¡ ÚÔ‚Ï¤ÂÈ ÙÚÂÈ˜ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË˜, ÔÈ ÔÔ›-Â˜ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÂ ÙÚ›· ÛÙ¿‰È· ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ ÚÔÂÙÔÈÌ·-Û›·˜ ÙÔ˘ ™¯Â‰›Ô˘ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ §ÂÎ¿ÓË˜ ∞ÔÚÚÔ‹˜. ∞˘Ù¿ Ù·ÛÙ¿‰È· ÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÕÚıÚÔ 14 ÂÚ› ¶ÏËÚÔÊfiÚËÛË˜ ÙÔ˘ÎÔÈÓÔ‡ Î·È ‰È·‚Ô˘ÏÂ‡ÛÂˆÓ Î·È Â›Ó·È Ù· ÂÍ‹˜:

ñ √È ·ÚÌfi‰ÈÂ˜ ∞Ú¯¤˜ ‰ËÌÔÛÈÂ‡Ô˘Ó Î·È ı¤ÙÔ˘Ó ÛÙË ‰È¿ıÂÛËÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÙÔ ÃÚÔÓÔ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Î·È ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ∂ÚÁ·ÛÈÒÓÁÈ· ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË ÙÔ˘ ™¯Â‰›Ô˘ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜. ™Â ·˘Ùfi ı· ÂÚÈ-Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·È ÌÈ· Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ Ì¤ÙÚˆÓ Ô˘ ı· ÏËÊıÔ‡ÓÁÈ· ÙÈ˜ Û¯ÂÙÈÎ¤˜ ‰È·‚Ô˘ÏÂ‡ÛÂÈ˜.

ñ √È ·ÚÌfi‰ÈÂ˜ ∞Ú¯¤˜ ‰ËÌÔÛÈÂ‡Ô˘Ó Î·È ı¤ÙÔ˘Ó ÛÙË ‰È¿ıÂÛËÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ¤ÎıÂÛË ∂Ó‰È¿ÌÂÛË˜ ∂ÈÛÎfiËÛË˜ ÙˆÓ ™ËÌ·ÓÙÈ-ÎÒÓ ∑ËÙËÌ¿ÙˆÓ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ À‰¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÓÙÔ›ÛÙËÎ·Ó.

ñ √È ·ÚÌfi‰ÈÂ˜ ∞Ú¯¤˜ ‰ËÌÔÛÈÂ‡Ô˘Ó Î·È ı¤ÙÔ˘Ó ÛÙË ‰È¿ıÂÛËÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ∞ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ ¶ÚÔÛ¯Â‰›Ô˘ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ §ÂÎ¿ÓË˜∞ÔÚÚÔ‹˜ ¶ÔÙ·ÌÔ‡ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¤Ó· ¤ÙÔ˜ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ¤Ó·Ú-ÍË ÙË˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÛÙËÓ ÔÔ›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ.

√È ÂÚ›Ô‰ÔÈ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË˜ ¤¯Ô˘Ó ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¤ÍÈÌËÓÒÓ Ë Î·ıÂÌ›·. ∞˘Ùfi ÙÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈÙÔÓ ··Ú·›ÙËÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÛÙÔ ÎÔÈÓfi ÁÈ· ÙË ÌÂÏ¤ÙË Î·È ÙÔ Û¯Ô-ÏÈ·ÛÌfi ÙˆÓ ‰ËÌÔÛÈÂ˘fiÌÂÓˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ.

∆π §∂∂π ∏ √¶¡ °π∞ ∆∏ ™Àªª∂∆√Ã∏ ∆√À ∫√π¡√À

178

¶Ò˜ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ;

H ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ ÌÂıfi‰ˆÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË˜ ÙË˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙˆÓ ÔÏÈ-ÙÒÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È Î·È ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û· ÂÌÂÈ-Ú›· Î·È ÙÈ˜ ÂÎ¿ÛÙÔÙÂ È‰È·ÈÙÂÚfiÙËÙÂ˜ ÙË˜ ÙÔÈÎ‹˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∏ √¶¡ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÙÚÂÈ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡:

¶ÚfiÛ‚·ÛË ÛÂ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜. ∏ ·ÚÔ¯‹ ÛˆÛÙ‹˜ ÏËÚÔÊfiÚËÛË˜ÛÙÔ ÎÔÈÓfi ·ÔÙÂÏÂ› ··Ú·›ÙËÙË ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛËÙË˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË Î·È ÂÈÎ·ÈÚÔÔ›ËÛË Û¯Â‰›ˆÓ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÏÂÎ·ÓÒÓ ·ÔÚÚÔ‹˜.

ÀÔ‚ÔÏ‹ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂˆÓ. √È ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Ú¤ÂÈÓ· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˘fi„Ë ÛÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË ÙˆÓ ÙÂÏÈÎÒÓ Û¯Â‰›ˆÓ ‰È·-¯Â›ÚÈÛË˜ Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ‰ËÌÔÛÈÂ˘ıÔ‡Ó.

∂ÓÂÚÁfi˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹-‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË. ∞˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Â›‰Ô˘˜ Ë Û˘Ì-ÌÂÙÔ¯‹ Â›Ó·È Ô˘ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÌÈ· Ú·ÁÌ·ÙÈÎ‹ ÂÈÚÚÔ‹ ÛÙË Ï‹„Ë·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Î·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÛÂ Â›-Â‰Ô ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜. ∏ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË ÌÔÚÂ› Ó· Â›Ó·È Â›ÙÂ ÁÚ·-Ù‹, Ô˘ Â›Ó·È Î·È Ë ‚·ÛÈÎ‹ ÌÔÚÊ‹ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË˜, Â›ÙÂ ÚÔÊÔÚÈ-Î‹. ∫¿ÔÈÔÈ Ú·ÎÙÈÎÔ› ÙÚfiÔÈ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË˜ ÌÂ ÙÔ ÎÔÈÓfi ·ÔÙÂ-ÏÔ‡Ó ÔÈ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜ ÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô, Ù· ÂÓËÌÂÚˆÙÈÎ¿ Ê˘ÏÏ¿‰È·, ÔÈÛ˘Ó·ÓÙ‹ÛÂÈ˜ Î·È Ù· Û˘Ó¤‰ÚÈ·, Ù· ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏfiÁÈ·.

√È ‰‡Ô ÚÒÙÂ˜ Ì¤ıÔ‰ÔÈ ¤¯Ô˘Ó ˘Ô¯ÚÂˆÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È Ú¤-ÂÈ Ó· ÂÍ·ÛÊ·ÏÈÛÙÔ‡Ó ·fi Î¿ıÂ ÎÚ¿ÙÔ˜-Ì¤ÏÔ˜, ÂÓÒ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ÙË˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›·˜ ·ÏÒ˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÙ·È. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙË˜√¶¡, Ô ·ÚÌfi‰ÈÔ˜ ÊÔÚ¤·˜ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË˜ ÙË˜ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎ‹˜ Û˘ÌÌÂ-ÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Â›Ó·È ÔÈ ¢ÈÂ˘ı‡ÓÛÂÈ˜ À‰¿ÙˆÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈÒÓ.¶ÚÔ‚Ï¤ÂÙ·È ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË ÛÙÔÓ ËÌÂÚ‹ÛÈÔ Ù‡Ô ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î‹˜ ‹ÂıÓÈÎ‹˜ ÂÌ‚¤ÏÂÈ·˜ Î·È, ÂÓ‰Â¯ÔÌ¤Óˆ˜, Î·È ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎ¿, ·Ó·ÎÔ›Óˆ-ÛË˜ Î·È ÚfiÛÎÏËÛË˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÁÈ· Ó· Ï¿‚ÂÈ ÁÓÒÛË ÙÔ˘ ™¯Â‰›Ô˘Î·È Ó· ‰È·Ù˘ÒÛÂÈ Î·È Ó· ˘Ô‚¿ÏÂÈ ÂÁÁÚ¿Êˆ˜ ÙÈ˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ˜ÙÔ˘. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ù· ÂÈÌ¤ÚÔ˘˜ ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î¿ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈ· À‰¿ÙˆÓÔÊÂ›ÏÔ˘Ó Ó· ·Ó·ÚÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ¤ÁÁÚ·Ê· ÚÔ˜ ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË ÛÙÔÓ ›-Ó·Î· ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂˆÓ ÙˆÓ ¡ÔÌ·Ú¯È·ÎÒÓ ∞˘ÙÔ‰ÈÔÈÎ‹ÛÂˆÓ Ô˘ ˘¿-ÁÔÓÙ·È ÛÙ· ‰ÈÔÈÎËÙÈÎ¿ fiÚÈ· ÙË˜ ÔÈÎÂ›·˜ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·˜.

179

ΜΕΘΟ∆ΟΙ ∆ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ 143

Κατά τη διάρκεια των τριών περιόδων διαβούλευσης πουπροβλέπονται από την ΟΠΝ, θα χρησιµοποιηθούν ταακόλουθα µέσα:

1. ∆ιατύπωση Γραπτών ΠαρατηρήσεωνΌταν δηµοσιευθούν οι πιο πάνω εκθέσεις, θα υπάρξουνδηµοσιεύσεις στον τύπο και, πιθανώς, και σε άλλα µέσαµαζικής ενηµέρωσης, οι οποίες θα αναφέρουν εκτός τουαπό πού θα µπορεί το κοινό να πληροφορηθεί περαιτέ-ρω, και από πού θα µπορεί να εξασφαλίσει αντίγραφατων εκθέσεων αυτών προσκαλώντας τη διατύπωση γρα-πτών παρατηρήσεων επί αυτών.

2. ∆ιαδίκτυοΟι πιο πάνω εκθέσεις, όταν δηµοσιευτούν, θα είναι διαθέ-σιµες και σε ειδική ιστοσελίδα η οποία θα δηµοσιευτεί.

3. Ηµερίδες - ΣυνέδριαΚατά τη διάρκεια των διάφορων φάσεων, θα οργανώνο-νται εθνικές και περιφερειακές ηµερίδες/συνέδρια και,αναλόγως της φύσης τους,µερικές θα είναι ανοικτές προςτο κοινό και άλλες θα είναι µε τους εµπλεκόµενους φο-ρείς. Οι ηµερίδες αυτές θα έχουν στόχο τη διευκόλυνσηδιατύπωσης παρατηρήσεων µέσω ειδικών εργασιών καιµεθόδων, ενώ θα υπάρχουν ερωτηµατολόγια διατύπωσηςπαρατηρήσεων για τις δηµοσιευµένες εκθέσεις.

143. http://www.moa.gov.cy/moa/wdd/wdd.nsf/guide_gr/guide_gr?OpenDocument

180

¢À¡∞∆√∆∏∆∂™ ¶∞ƒ∂ªµ∞™∏™∆√À ¶√§π∆∏ ∫∞π ∆ø¡√ƒ°∞¡ø™∂ø¡ ¶√§π∆ø¡

√È ÔÏ›ÙÂ˜ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ˘Ô¯Ú¤ˆÛË Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›·ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. Œ¯Ô˘Ó, fiÌˆ˜, Î·È ÙÔ ‰ÈÎ·›ˆÌ· Ó· ·ÔÏ·Ì‚¿-ÓÔ˘Ó ¤Ó· Î·ı·Úfi Î·È ˘ÁÈ¤˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÌÂ ˘„ËÏ‹ ·ÈÛıËÙÈÎ‹ ·Í›·.¶¿Óˆ ÛÂ ·˘Ùfi ÙÔ ‰ÈÎ·›ˆÌ· ¤¯Ô˘Ó ıÂÛÌÔıÂÙËıÂ› ÛÂ ·ÁÎfiÛÌÈÔ, Â˘-Úˆ·˚Îfi Î·È ÂıÓÈÎfi Â›Â‰Ô Ù· ıÂÌÂÏÈÒ‰Ë ‰ÈÎ·ÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ÔÏ›-ÙË ÛÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÏËÚÔÊfiÚËÛË, ÙË Û˘Ì-ÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘ ÛÙË Ï‹„Ë ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Î·È ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙË ‰ÈÎ·ÈÔ-Û‡ÓË ÁÈ· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¿ ı¤Ì·Ù·144.

∆· ‚·ÛÈÎ¿ ÛÙ¿‰È· ‰Ú¿ÛË˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÂÚÈÛÙ·-ÙÈÎÒÓ ˘Ô‚¿ıÌÈÛË˜ ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ Î·È ÙË˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓÂ›Ó·È Ù· ÂÍ‹˜:

1. ¢È·›ÛÙˆÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. ªÔÚÂ› Ó· ÚÔÎ‡„ÂÈ ÂÌÂÈÚÈÎ¿(·ÏÏ·Á‹ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔ ÓÂÚfi, ÔÛÌ¤˜, ı¿Ó·ÙÔÈ ¿ÁÚÈˆÓ ‹ ÔÈÎfiÛÈÙˆÓ˙ÒˆÓ, ÌÂ›ˆÛË ÔÛfiÙËÙ·˜ Î.Ï.) ‹ ·fi ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂÈ˜ ÎÚ·ÙÈÎÒÓ ‹ÂÚÂ˘ÓËÙÈÎÒÓ ÊÔÚ¤ˆÓ, ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù·ÎÙÈÎÒÓ-¤ÎÙ·ÎÙˆÓ ÌÂÙÚ‹-ÛÂˆÓ Î·È ÂÚÂ˘ÓÒÓ.

2. ™˘ÁÎ¤ÓÙÚˆÛË ÙˆÓ ··Ú·›ÙËÙˆÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ. ∆· ÛÙÔÈ¯Â›· ÌÔ-ÚÔ‡Ó Ó· ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÂ ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ˜, ‰ÈÂÚÂ‡ÓËÛË ÙÔ˘ ÓÔÌÈÎÔ‡ Î·ıÂÛÙÒ-ÙÔ˜ ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ, ÊˆÙÔÁÚ·Ê›Â˜, ¤ÚÂ˘ÓÂ˜, ÌÂ-Ï¤ÙÂ˜ Î·È Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜. ∆Ô ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ ÛÂ ·˘Ùfi ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Â›Ó·È Ó·ÂÓÙÔÈÛÙÂ› Ë ËÁ‹ ˘Ô‚¿ıÌÈÛË˜ Î·È Ó· Û˘Ó‰ÂıÂ› (ÌÂ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ) ÌÂ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ·.

3. ∫ÈÓËÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·ÚÌfi‰ÈˆÓ ÊÔÚ¤ˆÓ, ·ÍÈÔÔÈ‹ÛË ÙÔ˘ ıÂÛÌÈ-ÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘ Î·È Ú‹ÛË ÙˆÓ ··Ú·›ÙËÙˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ Î·È ÓÔÌÈÎÒÓÂÚÁ·ÏÂ›ˆÓ. ™˘ÌÌ·¯›Â˜ ÌÂ ¿ÏÏÂ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÓÙÈÌÂ-Ùˆ›ÛÂÈ ·ÚfiÌÔÈ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·.

7.2

144. ¶ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ ÁÈ· Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó· ı¤Ì·Ù· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ WWF ∂ÏÏ¿˜Î·È ™˘Ó‹ÁÔÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÔÏ›ÙË (2009), fi..

4. ¢ËÌÔÛÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛË Î·È Â˘·ÈÛıË-ÙÔÔ›ËÛË ÙË˜ ÙÔÈÎ‹˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜145.

5. ¢È·ÚÎ‹˜ ›ÂÛË Ì¤¯ÚÈ Ó· ·ÚıÔ‡Ó Ù· Î·Ù¿ÏÏËÏ· Ì¤ÙÚ· Î·È Ó··ÔÎ·Ù·ÛÙ·ıÂ› Ë ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ˙ËÌ›·.

¶·Ú·Î¿Ùˆ ı· ÂÍÂÙ·ÛÙÔ‡Ó ÏÂÙÔÌÂÚÒ˜ Î¿ÔÈÂ˜ ÂÈ‰ÈÎ¤˜ ÂÚÈÙÒ-ÛÂÈ˜ Î·È ÔÈ ÙÚfiÔÈ ÌÂ ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓËÌÂÚˆıÔ‡Ó Î·ÈÓ· Â¤Ì‚Ô˘Ó ÔÈ ÔÏ›ÙÂ˜ Î·È ÔÈ Û‡ÏÏÔÁÔÈ ÔÏÈÙÒÓ.

¡∂ƒ√ ∞∫∞∆∞§§∏§√ °π∞ ¶√™∏

¶ÔÈÔÈ Â›Ó·È ÔÈ ˘Â‡ı˘ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡;

∞ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ· ÁÈ· ÙË ‰ÈÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÔÈÔÙÈÎÒÓ ÂÏ¤Á¯ˆÓ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ··ÓıÚÒÈÓË Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ¤¯Ô˘Ó, Î·Ù¿ ÚÒÙÔ ÏfiÁÔ, ÔÈ ÀËÚÂÛ›Â˜Î·È ∞Ú¯¤˜ Ô˘ Â›Ó·È ·ÚÌfi‰ÈÂ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙË˜ Î·Ï‹˜ ÔÈfi-ÙËÙ·˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ (¢‹ÌÔÈ, ¢ÈÂ˘ı‡ÓÛÂÈ˜ ÀÁÂ›·˜ ¡ÔÌ·Ú¯È·ÎÒÓ ∞˘ÙÔ-‰ÈÔÈÎ‹ÛÂˆÓ Î·È Ô ∂ÓÈ·›Ô˜ ºÔÚ¤·˜ ∂Ï¤Á¯Ô˘ ∆ÚÔÊ›ÌˆÓ).

¶Ò˜ ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘ÌÂ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÂ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜Û¯ÂÙÈÎ¤˜ ÌÂ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ›ÓÔ˘ÌÂ;

∞Ó·ÊÔÚÈÎ¿ ÌÂ ÙË ‰ÈÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÙˆÓ ÂÏ¤Á¯ˆÓ Î·È Ù· ·ÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù¿ÙÔ˘˜, ÔÈ ÔÏ›ÙÂ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ ÛÙËÓ ·ÓÙ›-ÛÙÔÈ¯Ë ¢ËÌÔÙÈÎ‹ ∂È¯Â›ÚËÛË ⁄‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È ∞Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜ (¢∂À∞),fiÔ˘ Û˘¯Ó¿ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÂ› ÙÌ‹Ì· ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ™ÂÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ÙÌ‹Ì·, ÛÙÔÈ¯Â›· ÁÈ· ÙËÓÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ Î·È ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ‰›ÓÂÈ Ë ·ÓÙ›ÛÙÔÈ-¯Ë ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î‹ ¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË À‰¿ÙˆÓ. √ ÔÏ›ÙË˜ ÌÔÚÂ›, ÂÈÏ¤-ÔÓ, Ó· ·Â˘ı˘ÓıÂ› ÂÁÁÚ¿Êˆ˜ ÛÙÈ˜ ·Ú·¿Óˆ ˘ËÚÂÛ›Â˜ Î·È Ó· ˙Ë-Ù‹ÛÂÈ ÙË ‰ÈÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÂÏ¤Á¯Ô˘. ∂ÈÏ¤ÔÓ, ÛËÌ·ÓÙÈÎ¤˜ ËÁ¤˜ ÂÚÈ-‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ ÏËÚÔÊfiÚËÛË˜ ÁÈ· ÙÔ ı¤Ì· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó:

181

145. ¢Â›ÙÂ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÛÙÔ ™˘Ú·ÎÔ‡ÏË˜, ∫. Î.¿. (2009), √‰ËÁfi˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ-‚¿ÏÏÔÓ - √ÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ.WWF ∂ÏÏ¿˜: ∞ı‹Ó·. ÎÂÊ. 3-4

7.2.1

182

¶∏°∏ ¶∂ƒπµ∞§§√¡∆π∫∏™¶§∏ƒ√º√ƒ∏™∏™ ANAºOPA

∆· Ì¤ÙÚ· ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜ ÙË˜ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·ÓıÚÒÈ-ÓË˜ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË˜

∏ ¤ÎıÂÛË Ô˘ Û˘ÓÙ¿ÛÛÂÈ ÙÔÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁÂ›·˜ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·-Û›· ÌÂ ÙÔÓ ∂º∂∆

∆Ô «Î·Ù¿ÏÏËÏÔ Û‡ÛÙËÌ· ·Ú·-ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜» Ô˘ ÚÔ‚Ï¤Â-Ù·È ˘Ô¯ÚÂˆÙÈÎ¿ ÁÈ· ÙÈ˜ ·ÚÂÎ-ÎÏ›ÛÂÈ˜ ·fi ÙÈ˜ ·Ú·ÌÂÙÚÈÎ¤˜ÙÈÌ¤˜ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡

∏ «‰¤Ô˘Û· ÂÓËÌ¤ÚˆÛË» ÙˆÓÂÓ‰È·ÊÂÚfiÌÂÓˆÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓÛÂ ÂÚ›ÙˆÛË ·Ú·‚›·ÛË˜ ÙˆÓ·Ú·ÌÂÙÚÈÎÒÓ ÙÈÌÒÓ

√È ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜ÁÈ· Ù· ˘‰·ÙÈÎ¿ ·Ôı¤Ì·Ù· ·fiÙ· ÔÔ›· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ÙÔ fiÛÈÌÔÓÂÚfi -Û˘Ó‹ıˆ˜ ÁÏ˘Î¿ ÂÈÊ·ÓÂÈ-·Î¿ Î·È ˘fiÁÂÈ· ‡‰·Ù·

ÕÚıÚÔ 7 Î·È ¶·Ú¿ÚÙËÌ· ππÙË˜ ∫À∞ À2/2600/2001(º∂∫ µ’ 892)

ÕÚıÚÔ 13 ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÌÂ¶·Ú·ÚÙ‹Ì·Ù· ππ Î·È πππ ÙË˜ ∫À∞À2/2600/2001 (º∂∫ µ’ 892)

º∂∫ µ’1221 /2006

ÕÚıÚÔ 6 ·Ú. 2 (‚)∫À∞ À2/2600/2001 (º∂∫ µ’ 892)

(·) °È· Ù· ÂÈÊ·ÓÂÈ·Î¿ ‡‰·Ù·,ÙÈ˜ ··ÈÙ‹ÛÂÈ˜ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıË-ÛË˜ ÛÙÔ ÕÚıÚÔ 3, ·Ú.·1 ÙË˜∫À∞ 46399/4352/1986 (º∂∫µ’ 438) Î·È ÛÙÔ ÕÚıÚÔ 15 ÙË˜À∞ ∏.¶. 8600/416/∂103/2009(º∂∫ µ’ 356)(‚) °È· Ù· ˘fiÁÂÈ· ‡‰·Ù·, ÙË‰È·‰ÈÎ·Û›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛË˜ Ô˘ÚÔ‚Ï¤ÂÙ·È ÛÙË ∫À∞ 39626/2208/∂130/2009 (º∂∫ µ’ 2075),Î·È ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ÙËÓ ÚÔÎ·-Ù·ÚÎÙÈÎ‹ ¤ÚÂ˘Ó·, ÙËÓ ¤ÁÎÚÈÛËÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ Î·È ÙËÓÂÓËÌ¤ÚˆÛË [ÌÂ Ù‹ÚËÛË Û¯ÂÙÈ-ÎÔ‡ ÌËÙÚÒÔ˘ Ô˘ ÚÔ‚Ï¤ÂÙ·ÈÛÙË ∫À∞ 26857/553/1988(º∂∫ µ’ 196)].

™Â ÂÚÈÔ¯¤˜ fiÔ˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙÂ› ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ú‡·ÓÛË˜, ÔÔÏ›ÙË˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÏ¤ÁÍÂÈ ÙÔÓ Î·Ù¿ÏÔÁÔ ÂÈÎ›Ó‰˘ÓˆÓ Ô˘ÛÈÒÓÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ·˜ (¶·Ú¿ÚÙËÌ· πÃ, ¶.¢. 51/2007) Î·È ÙˆÓ Î˘ÚÈfiÙÂ-ÚˆÓ Ú‡ˆÓ (¶·Ú¿ÚÙËÌ· π, ¶.¢. 51/2007) Ë ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ,·ÎfiÌ· Î·È ¤ÌÌÂÛË Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ˘Â‰¿ÊÔ˘˜, Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÏËÊıÂ›.

™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ô ÔÏ›ÙË˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓËÌÂÚˆıÂ› ÁÈ· Ù· Ì¤ÙÚ·ÚÔÛÙ·Û›·˜ Ô˘ ÈÛ¯‡Ô˘Ó ÁÈ· ÙÈ˜ ËÁ¤˜ ˘‰ÚÔÏË„›·˜ Î·È (ÛÙÔ Ì¤ÙÚÔÙÔ˘ ‰˘Ó·ÙÔ‡) Ó· ÂÏ¤ÁÍÂÈ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘˜. ∂ÎÙfi˜ ·fi Ù· ·Ú·-¿Óˆ, È‰È·›ÙÂÚ· Ì¤ÙÚ· ÚÔÛÙ·Û›·˜ ¤¯Ô˘Ó ıÂÛÈÛÙÂ›:

1. ÁÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÂ˜ ËÁ¤˜ ˘‰ÚÔÏË„›·˜, ÌÂ È‰È·›ÙÂÚÔ Î·ıÂÛÙÒ˜146.

2. ÁÈ· ÔÚÈÛÌ¤Ó· ÛËÌÂ›· ‹ ¯ÒÚÔ˘˜, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙËÓ ˘ÁÂÈÔÓÔÌÈÎ‹ÓÔÌÔıÂÛ›·147.

3. ÛÙÈ˜ ·ÔÊ¿ÛÂÈ˜ ÁÈ· «Ú˘ıÌÈÛÙÈÎ¿ Ì¤ÙÚ·» Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔ ˘‰·-ÙÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÛÂ ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Îfi ‹ ÓÔÌ·Ú¯È·Îfi Â›Â‰Ô148.

√È ·Ú·¿Óˆ ‰È·Ù¿ÍÂÈ˜ ÚÔ‚Ï¤Ô˘Ó, Û˘¯Ó¿, Ì¤ÙÚ· «¯ˆÚÔÙ·ÍÈÎÔ‡»¯·Ú·ÎÙ‹Ú· (.¯. ·ÔÛÙ¿ÛÂÈ˜, ··ÁÔÚÂ‡ÛÂÈ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÛÂÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ ˙ÒÓÂ˜), Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Â›Ó·È Â˘¯ÂÚ‹˜ ÁÈ· ¤Ó·ÓÔÏ›ÙË. ∂›ÛË˜, ÂÚÈ¤¯Ô˘Ó ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÂ ¯Ú‹ÛÈÌÂ˜ ËÁ¤˜ ÂÚÈ‚·Ï-ÏÔÓÙÈÎ‹˜ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ (fiˆ˜ ˘‰ÚÔÁÂˆÏÔÁÈÎ¤˜ Î·È ÙÂ¯ÓÈÎ¤˜ ÌÂ-Ï¤ÙÂ˜, Û¯ÂÙÈÎ¤˜ ÂÈÛËÁ‹ÛÂÈ˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ, ¿‰ÂÈÂ˜ Î·È ÂÁÎÚ›ÛÂÈ˜).

183

146. ¶.¯. ÁÈ· ÙÔÓ ªfiÚÓÔ, Ú‚Ï. ÀÁÂÈÔÓÔÌÈÎ‹ ¢È¿Ù·ÍË ∞5/2280/83(º∂∫ µ' 720)«¶ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ‡‰ÚÂ˘ÛË ÙË˜ Â-ÚÈÔ¯‹˜ ¶ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ·fi Ú˘¿ÓÛÂÈ˜ Î·È ÌÔÏ‡ÓÛÂÈ˜», fiˆ˜ ÙÚÔÔÔÈ‹-ıËÎÂ Î·È Û˘ÌÏËÚÒıËÎÂ ÌÂ ÙËÓ À¢ ∞5/3257/1 8.12. 1984 (º∂∫ µ' 898,‰ÈfiÚıˆÛË ÛÙÔ º∂∫ µ' 56), ÙËÓ ∫À∞ ˘’ ·ÚÈı. ∞5/5180/28.11.1988 (º∂∫ µ’891), Î·È ÙËÓ ∫À∞ ˘. ·ÚÈıÌ. ÔÈÎ. 13 1835/5.12.2005 (º∂∫ µ’1744). ∂›-ÛË˜, ÕÚıÚÔ 12 ÙÔ˘ ¡. 3316/1925 ÁÈ· ÙÔ ª·Ú·ıÒÓ·.

147. ÕÚıÚ· 8 Î·È 9 ÙÔ˘ ÀÁÂÈÔÓÔÌÈÎÔ‡ ∫·ÓÔÓÈÛÌÔ‡ ÙË˜ 14 ¡ÔÂÌ./10 ¢ÂÎ. 1938(º∂∫ µ’ 275), fiˆ˜ ÈÛ¯‡ÂÈ, Î˘Ú›ˆ˜, ÁÈ· ÌÂÌÔÓˆÌ¤Ó· ÊÚ¤·Ù· ∞fiÊ·ÛËÀÔ˘ÚÁÔ‡ ÀÁÂ›·˜ ∫·È ¶ÚfiÓÔÈ·˜ ∞È‚/8577 ÙË˜ 8Ë˜ ™ÂÙ. 1983 (º∂∫ µ’ 526),ÁÈ· Ù· Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ˘ÁÂÈÔÓÔÌÈÎÔ‡ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙÔ˜

148. ¶.¯. ÁÈ· ÙË £ÂÛÛ·Ï›·, ÛÙÔ º∂∫ µ’ 1425/2007, ∞ÙÙÈÎ‹ ÛÙÔ º∂∫ µ’ 1122/2009

184

√È Û˘Ó·ÚÌfi‰ÈÂ˜ ∞Ú¯¤˜ Î·Ù¿ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÌÔÚÂ› Ó· ÛÙÚ·ÊÂ› ÓÔÌÈ-Î¿ Ô ÔÏ›ÙË˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ ÕÚıÚÔ 12 ÙË˜ ∫À∞ À2/2600/2001(º∂∫ µ’ 892), ÂÓÒ ÔÈ Û¯ÂÙÈÎ¤˜ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙÂ˜ ÙˆÓ √.∆.∞. ÁÈ· ÙËÓ «ÚÔ-ÛÙ·Û›· Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙÈÓˆÓ fiÚˆÓ» ÛÙÔ ÕÚıÚÔ 75, ·Ú.‚2 ÙÔ˘ ¡. 3463/2006 (º∂∫ ∞’ 114). ∂È‰ÈÎ¿ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ √∆∞Î·È ÙÈ˜ ‰ËÌÔÙÈÎ¤˜ ‹ ‰È·‰ËÌÔÙÈÎ¤˜ ¢∂À∞, ÚÔ‚Ï¤ÂÙ·È Î·È ÙÔ ‰ÈÎ·›-ˆÌ· ÏËÚÔÊfiÚËÛË˜, Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜, ˘Ô‚ÔÏ‹˜ ·Ó·ÊÔÚÒÓ Î·È ÚÔ-Ù¿ÛÂˆÓ ÛÙ· ¿ÚıÚ· 214-5 ÙÔ˘ ¡. 3463/2006. √È Û¯ÂÙÈÎ¤˜ ·ÚÌÔ‰Èfi-ÙËÙÂ˜ ÙˆÓ ¢∂À∞ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È Ù· ¤ÚÁ·˘‰ÚÔÏË„›·˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÏÂÙÔÌÂÚÒ˜ ÛÂ ¤Ó·Ó √ÚÁ·ÓÈÛÌfi ∂Ûˆ-ÙÂÚÈÎ‹˜ ÀËÚÂÛ›·˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÁÎÚ›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔÓ °.°. ÙË˜ ÔÈÎÂ›·˜¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·˜.

∆È ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· Î¿ÓÔ˘ÌÂ fiÙ·Ó ÔÈ ˘Â‡ı˘ÓÂ˜ ∞Ú¯¤˜ ‰ÂÓ Û˘-ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È;

∂›Ó·È Û‡ÓËıÂ˜ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÔÏ›ÙÂ˜ ‹ ÔÌ¿‰Â˜ ÔÏÈÙÒÓ Ó· ‰ÈÂÓÂÚÁÔ‡ÓÈ‰ÈˆÙÈÎÔ‡˜ ÂÏ¤Á¯Ô˘˜ ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡. °È· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘ÙfiÓ, Â›-Ó·È ÚÔÙÈÌfiÙÂÚÔ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÙÔ °ÂÓÈÎfi ÃËÌÂ›Ô ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜(«·›ÙËÛË ÁÈ· È‰ÈˆÙÈÎ‹ ÂÍ¤Ù·ÛË», ‚Ï. Î·È º∂∫ µ’ 630/1993, º∂∫ µ’289/1994), ‹ ¿ÏÏÔ˜ ‰ËÌfiÛÈÔ˜ ÊÔÚ¤·˜ (.¯. ÔÚÈÛÌ¤Ó· ·ÓÂÈÛÙË-ÌÈ·Î¿ ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·). ∂›ÛË˜, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÈÛÙÔ-ÔÈËÌ¤Ó· È‰ÈˆÙÈÎ¿ ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·. √È ÔÏ›ÙÂ˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ·ÚÎÂÙ¿ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, fiˆ˜ ÛÔ‚·Ú¤˜ ÂÏÏÂ›„ÂÈ˜ ÛÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÏË-ÚÔÊfiÚËÛË (È‰›ˆ˜ ·fi ÌÈÎÚfiÙÂÚÂ˜, Â·Ú¯È·Î¤˜ ¢∂À∞) Î·È È‰›ˆ˜ ·‰˘-Ó·Ì›· ÂÍ·ÎÚ›‚ˆÛË˜ ÙˆÓ ·ÈÙ›ˆÓ ˘Ô‚¿ıÌÈÛË˜ ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡.™˘ÓÈÛÙ¿Ù·È Î·È Ë ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ÂÚÁ·ÏÂ›ˆÓ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔÙÈÎÔ‡ ‰ÈÎ·›Ô˘, Î·-ıÒ˜ Ë ˘¤Ú‚·ÛË ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ ÙˆÓ ¯ËÌÈÎÒÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘ÓÎ·ıÔÚÈÛıÂ› ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ· π ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ 98/83 Ô‰ËÁÂ›, Î·Ù¿ Î·-ÓfiÓ·, ÛÂ Î·Ù·‰›ÎË.

185

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΛΙΤΩΝ «ΓΑΙΑ»

Το 2007 ο σύλλογος πολιτών του δήµου Μεσσαπίας «ΗΓαία», και αφού µέλη του διαπίστωσαν την ανεξέλεγκτηδράση διαφόρων βιοµηχανιών, ζήτησαν από τις Υπηρε-σίες της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης την απογραφήόλων των δραστηριοποιούµενων βιοµηχανιών στην ευ-ρύτερη περιοχή, µε ταυτόχρονο αίτηµα την εξέταση τωναδειοδοτήσεών τους και των προβλεπόµενων περιβαλλο-ντικών όρων149. Στη συνέχεια, ζήτησαν τη διεξαγωγή ανα-λύσεων από τη ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος της Ν.Α. Ευ-βοίας από την οποία διαπιστώθηκε η ύπαρξη εξασθενούςχρωµίου και άλλων βαρέων µετάλλων στο πόσιµο νερό.

Το Σεπτέµβριο του 2009, και ενώ συνεχιζόταν η ανίχνευ-ση εξασθενούς χρωµίου στο νερό που διανέµεται στο ∆ή-µο από την τοπική Υπηρεσία Υδροδότησης, δηµιουργή-θηκε µια επιτροπή φορέων και πολιτών του ∆ήµου Μεσ-σαπίας, ως απάντηση στην αδιαφορία της Τοπικής Αυτο-διοίκησης.

Οι σύλλογοι και κάτοικοι της Μεσσαπίας αντέδρασαν, ζη-τώντας την αίτηση ασφαλιστικών µέτρων κατά του ∆η-µάρχου και της υδροδοτούσας αρχής (∆ΕΥΑΜ) για παρά-λειψη καθήκοντος και έκθεση σε κίνδυνο της υγείας τωνδηµοτών, σχετικά µε την ανίχνευση Cr(VI) στο πόσιµονερό στα ∆ηµοτικά ∆ιαµερίσµατα Ψαχνών, Καστέλλας,Νεροτριβιάς ∆άφνης και Κοντοδεσποτίου.

149. http://messapiagaia.blogspot.com/2010/03/15-3-2010.html

186

¡∂ƒ√ ∞∫∞∆∞§§∏§√ °π∞ ∫√§Àªµ∏™∏

¶Ò˜ ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· Í¤ÚÔ˘ÌÂ ·Ó Â›Ó·È ·ÛÊ·Ï¤˜ ÙÔ ÓÂÚfi ÛÙÔÔÔ›Ô ÎÔÏ˘Ì¿ÌÂ;

™ÙÈ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ Ô˘ Ë Ú‡·ÓÛË Â›Ó·È ÂÌÊ·Ó‹˜, ÔÈ ÎÔÏ˘Ì‚ËÙ¤˜ Û˘-Ó‹ıˆ˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ ¯ÚÒÌ· Î·È ÙË Û‡ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡ (.¯. ·fi ÈÛÛÒ‰Ë Î·Ù¿ÏÔÈ·), Î·ıÒ˜ Î·È ·ÓÙÈÎÂ›ÌÂÓ· Ô˘ÂÈÏ¤Ô˘Ó. ∆· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿ ·˘Ù¿, Ô˘ Â›Ó·È ·Ì¤Ûˆ˜ ÔÚ·Ù¿, Î·-ıÈÛÙÔ‡Ó Ù· ‡‰·Ù· ·Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÁÈ· ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË. ∂Í›ÛÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹Â›Ó·È, fiÌˆ˜, Î·È Ë ·ÚÔ˘Û›· ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ÛÙÔ ÓÂÚfi, Ë ÔÔ›·‰ÂÓ Â›Ó·È ÔÚ·Ù‹ Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÂ› Ó· Á›ÓÂÈ ¿ÌÂÛ· ·ÓÙÈÏËÙ‹. ™ÙÈ˜ Â-ÚÈÙÒÛÂÈ˜ ·˘Ù¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙËıÂ› Ë ··Ú·›ÙËÙË ÂÚÈ‚·Ï-ÏÔÓÙÈÎ‹ ÏËÚÔÊfiÚËÛË. ∏ Û¯ÂÙÈÎ‹ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ· ÂÏ¤Á¯Ô˘ ·Ó‹ÎÂÈÛÙÔ˘˜ √∆∞ (¢‹ÌÔ˘˜ ‹ ∫ÔÈÓfiÙËÙÂ˜) Î·È ÛÙÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ÀÁÂ›·˜150,ÂÓÒ ÛÂ ÛÔ‚·Ú¤˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ ¯Ú‹ÛÈÌÂ˜ Â›Ó·È ÔÈ ·Ó·Ï‡ÛÂÈ˜ ·fi ÎÚ·-ÙÈÎ¿ ‹ È‰ÈˆÙÈÎ¿ ÂÚÂ˘ÓËÙÈÎ¿ ÈÓÛÙÈÙÔ‡Ù· [ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ ∂ÏÏËÓÈ-Îfi ∫¤ÓÙÚÔ £·Ï·ÛÛ›ˆÓ ∂ÚÂ˘ÓÒÓ (www.hcmr.gr)].

∞Ú¯ÈÎ¿ Ô ÔÏ›ÙË˜ ÌÔÚÂ› Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ ‰ÈÎ·›ˆÌ· ÚfiÛ‚·ÛË˜ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÛÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ÏËÚÔÊfiÚËÛË ÁÈ· Ó· Ï¿‚ÂÈ ÁÓÒ-ÛË ÙˆÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜. ∏∫À∞ H.¶. 8600/416/E103/2009, (º∂∫ µ’ 356) «¶ÔÈfiÙËÙ· Î·È Ì¤-ÙÚ· ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜, ÛÂ Û˘ÌÌfiÚÊˆÛË ÌÂ ÙÈ˜‰È·Ù¿ÍÂÈ˜ ÙË˜ Ô‰ËÁ›·˜ 2006/7/∂∫» ÂÚÈ¤¯ÂÈ ÂÈ‰ÈÎ¤˜ ÚÔ‚Ï¤„ÂÈ˜ÁÈ· ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Î·È ÙËÓ ÂÓËÌ¤ÚˆÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡. π‰È·›ÙÂÚ· ÂÓ‰È·-Ê¤ÚÔ˘Û· Â›Ó·È Ë ÂÓËÌ¤ÚˆÛË ÛÂ ÂÚ›ÙˆÛË ‚Ú·¯˘ÚfiıÂÛÌË˜ Ú‡-·ÓÛË˜. ∆¤ÏÔ˜, ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È Î·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ÙÔ˘

7.2.2

150. ÕÚıÚÔ 4, ·Ú. 2 Î·È ÕÚıÚÔ 13, ·Ú. 4 ÙË˜ ∫À∞ ∂1‚. 221/1965 (º∂∫ µ’ 138),¶·Ú¿ÚÙËÌ· ππ ÙË˜ ∫À∞ 43999/4352/1986 (º∂∫ µ’ 438), ÛÂ ÈÛ¯‡ Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ31.12.2014 Î·Ù¿ ÙÔ ÕÚıÚÔ 15, ·Ú. 1 ÙË˜ ∫À∞ H.¶. 8600/416/E103/2009 (º∂∫ µ’ 356), ÌÂ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÂÈ‚ÔÏ‹˜ ÚÔÛÙ›ÌÔ˘ ·fi ÙÔ ¡ÔÌ¿Ú¯Ë,ÕÚıÚÔ 9 ÙË˜ ∫À∞ 43999/4352/1986 (º∂∫ µ’ 438)

∂˘Úˆ·˚ÎÔ‡ √ÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜151, ·Ó Î·È Ë Î¿Ï˘„Ë ÛÙÔÈ-¯Â›ˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È ÂÏÏÈ‹˜.

∫Ú›ÛÈÌ· ÛÙÔÈ¯Â›· (fiˆ˜ Ì¤ÙÚ· ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË˜, ·ÚÌfi‰ÈÂ˜ ·Ú¯¤˜,ı¤ÛÂÈ˜ ·fiÚÚÈ„Ë˜ Ï˘Ì¿ÙˆÓ, ÂÈÙÚÂfiÌÂÓÂ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜) ÁÈ·ÙÔ ÓÔÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÂ˜, Â-ÚÈ·ÛÙÈÎ¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ‰›ÓÔ˘Ó Î·È ÔÈ:

1. ∞ÔÊ¿ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ ¡ÔÌ¿Ú¯Ë ÁÈ· Î·ıÔÚÈÛÌfi Ú‹ÛÂˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ˘‰¿ÙˆÓ.

2. ∂È‰ÈÎ¤˜ ‰È·Ù¿ÍÂÈ˜ ÁÈ· ÙÈ˜ ·ÔÚÚ›„ÂÈ˜ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ Ô˘ÛÈÒÓ.

3. ∆· Û¯¤‰È· ·Ú·Ï·‚‹˜ Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ Ô˘ ·Ú¿ÁÔ-ÓÙ·È ÛÂ ÏÔ›· [¿ÚıÚÔ 5 ÙË˜ À∞ 8111.1/41/2009 (º∂∫ µ’ 412)].

4. √È ÁÂÓÈÎÔ› Î·È ÂÈ‰ÈÎÔ› Î·ÓÔÓÈÛÌÔ› ÏÈÌ¤ÓˆÓ.

5. ªÂÏ¤ÙÂ˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÂÈÙÒÛÂˆÓ Î·È ·ÔÊ¿ÛÂÈ˜ ¤ÁÎÚÈ-ÛË˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ ÁÈ· ¤ÚÁ· ‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ Ô˘ÂËÚÂ¿˙Ô˘Ó Ù· ‡‰·Ù· ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ (·Ú¿ÎÙÈÂ˜ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜,fiˆ˜ ‚ÈÔÌË¯·Ó›Â˜ Î·È ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›· ‹ ˘‰·ÙÔÎ·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜).

6. ∂È‰ÈÎ¤˜ ¿‰ÂÈÂ˜ Î·È ÂÁÎÚ›ÛÂÈ˜ Ô˘ ÚÔ‚Ï¤ÔÓÙ·È ÁÈ· ÔÚÈÛÌ¤Ó·¤ÚÁ· ‹ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ Ô˘ Û˘¯Ó¿ Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ˘Ô‚¿ıÌÈ-ÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ -.¯. ˘‰·ÙÔÎ·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜ Î·È È¯ı˘Ô-Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜, Î·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ˘ÁÂÈÔÓÔÌÈÎÔ‡ ÂÓ‰È·Ê¤ÚÔÓÙÔ˜.

¶Ò˜ ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· ‰Ú¿ÛÔ˘ÌÂ fiÙ·Ó ‰È·ÈÛÙÒÛÔ˘ÌÂ ˆ˜ Ù·‡‰·Ù· ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÁÈ· ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË;

™Â ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ÂÓÙÔÈÛÙÔ‡Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿ÚÍÂÈ·Ó·ÊÔÚ¿ ‹ Î·Ù·ÁÁÂÏ›· ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÚÌfi‰È· ∞Ú¯‹. ªÂ ÙËÓ ÂÈÊ‡Ï·-ÍË fiÛˆÓ ·Ó·Ê¤ÚıËÎ·Ó ÈÔ ¿Óˆ, ·˘Ù‹ Â›Ó·È, Ï¤ÔÓ, Î˘Ú›ˆ˜ Ë ¢ÈÂ‡-ı˘ÓÛË À‰¿ÙˆÓ ÙË˜ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·˜, ÌÂ ÔÚÈÛÌ¤ÓÂ˜ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙÂ˜ ÙË˜ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î‹˜ ¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË˜ ÀÁÂ›·˜152. ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤Ó·:

187

151. http://www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water-1/bathing-water-data-viewer

152. ÕÚıÚÔ 3, ·Ú. 2 Î·È ÕÚıÚÔ 8 ÙË˜ ∫À∞ H.¶. 8600/416/E103/2009 (º∂∫ µ’ 356)

188

- °È· ÙË Ú‡·ÓÛË ·fi ÂÙÚÂÏ·ÈÔÂÈ‰‹ ·fi ÏÔ›· ‹ ·Ú¿ÎÙÈÂ˜ ÂÁÎ·-Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜, ·ÚÌfi‰È· Â›Ó·È Î·È Ë Î·Ù¿ ÙfiÔ˘˜ §ÈÌÂÓÈÎ‹ ∞Ú¯‹, Ë ÔÔ›·Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓËÌÂÚˆıÂ›153. ∏ ˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚Ë-ÛË˜ Û˘¯Ó¿ ÔÊÂ›ÏÂÙ·È ÛÂ ¤ÚÁ· ‹ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÛÙÔÓ ·ÈÁÈ·Ïfi154.

- ™Â ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ Ô˘ Ë ˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ÔÊÂ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú·‚›·ÛË ÙˆÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ Î¿ÔÈÔ˘ ¤Ú-ÁÔ˘ ‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓËÌÂÚˆıÂ› Ë ∂È‰ÈÎ‹ ÀËÚÂÛ›·∂ÈıÂˆÚËÙÒÓ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÙÔ˘ À¶∂∫∞ [ÕÚıÚÔ 9, ·Ú. 2·, ¡.2947/2001 (º∂∫ ∞’ 228)].

- ™Â ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÂÈ‰ÈÎ¿ ÙÔÓ ·ÈÁÈ·Ïfi, Ë ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ÂÚÁ·-ÏÂ›ˆÓ ÙÔ˘ È‰ÈˆÙÈÎÔ‡ ‰ÈÎ·›Ô˘ (.¯. ∞ÛÙÈÎfi˜ ∫Ò‰ÈÎ·˜ ∫ 57, 59, 914)Î·È ÙÔ˘ ÔÈÓÈÎÔ‡ ‰ÈÎ·›Ô˘ (ÕÚıÚÔ 13, ¶.¢. 55/1998 ) Â›Ó·È Û˘¯Ófi-ÙÂÚË, Î·È ¤¯ÂÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÂ› Û¯ÂÙÈÎ‹ ÓÔÌÔÏÔÁ›·155.

™Â Î¿ıÂ ÂÚ›ÙˆÛË, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓÈÛÙÂ› fiÙÈ Ë ÎÔÈÓÔÙÈÎ‹ ÓÔÌÔ-ıÂÛ›· ÁÈ· Ù· ‡‰·Ù· ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ ÂÌÂÚÈ¤¯ÂÈ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂÈ˜ ·ÔÙÂ-Ï¤ÛÌ·ÙÔ˜, Î·È ·˘Ùfi ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË ·Ô˙ËÌ›ˆÛË˜ ·fiÔÏ›ÙÂ˜ Ô˘ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ˙ËÌ›· ·fi ÙËÓ ˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜ (.¯. ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌfi ·fi Á˘·ÏÈ¿ Ô˘ ‰È¤Ê˘Á·Ó ·fi ÙÔÓÔÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô).

153. ÕÚıÚÔ 14, ¶.¢. 55/1998 (ºEK ∞’ 58)

154. °È· ·˘Ù¤˜, ‚Ï. ÕÚıÚ· 11-14 ÙÔ˘ ¡. 2971/2001 Î·È ÙÔ «Ê¿ÎÂÏÔ» ÙË˜ ÂÁÎ·-Ù¿ÛÙ·ÛË˜ Î·Ù¿ ÙËÓ À∞ 1099313/5914 .Â./µ0010/1994 «¢È·Ù‹ÚËÛË ‹ ÌË¤ÚÁˆÓ Î·È ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔÓ ·ÈÁÈ·Ïfi Î·È ÙËÓ ·Ú·Ï›·Î·È ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÂ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ Î·È ÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎ¤˜ ÌÔÓ¿‰Â˜, ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ Â-ÙÚÂÏ·ÈÔÂÈ‰ÒÓ, ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ÌÂÙ·ÏÏÂ˘ÙÈÎÒÓ, Ï·ÙÔÌÈÎÒÓ Î·È ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓÔÚ˘ÎÙÒÓ Î·È Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙË˜ ¯Ú‹ÛË˜ ·˘ÙÒÓ» (º∂∫ µ’ 1994/2004).

155. √ ·ÈÁÈ·Ïfi˜ (ÕÚıÚÔ 2, ·Ú. 1, ¡. 2971/2001) Î·È ÔÈ ÌÈÎÚÔ› fiÚÌÔÈ (ÕÚıÚÔ1, ¡. ¢ƒª∞/1913) Â›Ó·È ÎÔÈÓfi¯ÚËÛÙÔÈ, ÂÓÒ ÔÈ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔÈ fiÚÌÔÈ Â›Ó·È ÎÔÈ-ÓÔ› ÙÔÈ˜ ¿ÛÈ: Î·È ÛÙÈ˜ ‰‡Ô ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜, ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔ ˙ˆÙÈÎfi ¯ÒÚÔ Ô˘·ÔÙÂÏÂ› ¤ÎÊ·ÓÛË ÙË˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜.

189

Υ∆ΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΟΝ ΠΟΡΟ

Στον Πόρο δηµιουργήθηκαν προβλήµατα από τη χωρο-θέτηση υδατοκαλλιεργειών σε περιοχές που γειτνιάζουνµε παραλίες.Οι πολίτες αναζήτησαν ΜΠΕ και ΑΕΠΟ τωνσχετικών δραστηριοτήτων, καθώς και των λιµενικών τουςεγκαταστάσεων. Επίσης, συµετείχαν στη διαβούλευσηγια το Χωροταξικό του Τουρισµού, παρακολουθούν καιπαρεµβαίνουν στις εξελίξεις για τη χωροθέτηση των υδα-τοκαλλιεργειών και οργάνωσαν ιδιωτικές αναλύσεις υδά-των, σε συνεργασία µε εργαστήρια. Κατά τη διάρκεια τηςέρευνάς τους, εντόπισαν νοµικές πληµµέλειες στην αδει-οδότηση ορισµένων εγκαταστάσεων και στράφηκαν σταδιοικητικά δικαστήρια.

¶∞ƒ∞¡√ª∂™ °∂ø∆ƒ∏™∂π™/¶∆ø™∏ ∆√À À¢ƒ√º√ƒ√À √ƒπ∑√¡∆∞

¶Ò˜ ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÔ˘ÌÂ ·Ó Â›Ó·È ÓfiÌÈÌË ÌÈ· ÁÂÒ-ÙÚËÛË ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ì·˜;

∫¿ıÂ ÔÏ›ÙË˜ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰ÈÎ·›ˆÌ· Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙË ‰È·‰ÈÎ·Û›· ÙË˜ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ ÏËÚÔÊfiÚËÛË˜ ÁÈ· Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÂÈ Â¿Ó ÌÈ· ÁÂÒ-ÙÚËÛË ¤¯ÂÈ ‰È·ÓÔÈ¯ıÂ› ÓfiÌÈÌ·. ∆· ÎÚ›ÛÈÌ· ¤ÁÁÚ·Ê· Ô˘ ÌÔÚÂ› Ó··Ó·˙ËÙ‹ÛÂÈ Â›Ó·È:

ñ ∏ ¿‰ÂÈ· ¯Ú‹ÛË˜ ÓÂÚÔ‡ [ÕÚıÚ· 3-5, ∫À∞ 43504/2005 (º∂∫ µ’1784) Î·È ·Ï·ÈfiÙÂÚÂ˜ Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ÕÚıÚÔ 3 ÙË˜ ¶.¢. 256/1989 (º∂∫ ∞’ 121)].

ñ ∏ ·fiÊ·ÛË ¤ÁÎÚÈÛË˜ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ.

ñ ∏ ÌÂÏ¤ÙË ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÂÈÙÒÛÂˆÓ (ª¶∂) [È‰›ˆ˜, ÔÌ¿‰·2(7) «À‰ÚÔÁÂˆÙÚ‹ÛÂÈ˜» ∫À∞ 15393/2332/2002 (º∂∫ µ’ 1022)].

7.2.3

190

ñ ™Â Î¿ÔÈÂ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜, ¯Ú‹ÛÈÌ· ÌÔÚÂ› Ó· Â›Ó·È Î·È Ù· ˆÚÔÏfi-ÁÈ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ¿Ú‰Â˘ÛË˜156 Î·È Ù· ‰ÈÎ·ÈÔÏÔÁËÙÈÎ¿ ÙË˜ ¿‰ÂÈ-·˜ ¯Ú‹ÛË˜ ÓÂÚÔ‡, fiˆ˜ Ë ˘‰ÚÔÁÂˆÏÔÁÈÎ‹ ¤ÎıÂÛË157.

ñ ªÔÚÂ›, Â›ÛË˜, Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÈ Ù· ™¯¤‰È· ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ [ÂÊfiÛÔÓ˘¿Ú¯Ô˘Ó, ÕÚıÚÔ 4, ¡. 1739/1987 (º∂∫ ∞’ 201) ·Ï·ÈfiÙÂÚ·, Î·ÈÛ‹ÌÂÚ· ÕÚıÚ· 7-8, ¡. 3199/2003 Î·È ÕÚıÚÔ 10, Â. ¶.¢. 51/2007] Î·È ÙÈ˜ ·ÔÊ¿ÛÂÈ˜ ÁÈ· Ù· «Ú˘ıÌÈÛÙÈÎ¿ Ì¤ÙÚ·» ÙˆÓ ˘‰·ÙÈ-ÎÒÓ fiÚˆÓ (ÕÚıÚÔ 5, ·Ú. 6, ¡. 3199/2003). ∆· ÙÂÏÂ˘Ù·›· Â-ÚÈ¤¯Ô˘Ó fiÚÔ˘˜ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÁÈ· ÙÈ˜ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂÈ˜.

ªÂ ‚¿ÛË ÙÔÓ ¡. 3199/2003 Î·È ÙËÓ ∫À∞ 43504/2005, Ô ÔÏ›ÙË˜ÌÔÚÂ› Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ ÁÈ· ÙË ÓÔÌÈÌfiÙËÙ· Î·È, ÂÈ‰ÈÎfiÙÂÚ·,ÁÈ· ÙÔ Â¿Ó ¤¯ÂÈ ¯ÔÚËÁËıÂ› Ë Û¯ÂÙÈÎ‹ ¿‰ÂÈ· ¯Ú‹ÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ·fi ÙËÓ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈ·Î‹ ¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË À‰¿ÙˆÓ, ÂÊfiÛÔÓ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤ÚÁÔ ·ÍÈÔ-Ô›ËÛË˜ ÙÔ˘ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ ‹ ÁÈ· ¿ÓÙÏËÛË ˘‰¿ÙˆÓ158. ∂›-ÛË˜, ÛÂ Î¿ıÂ ¡ÔÌ·Ú¯È·Î‹ ∞˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛË ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎ¤˜·ÔÊ¿ÛÂÈ˜ ¡ÔÌ·Ú¯ÒÓ Ô˘ Ú˘ıÌ›˙Ô˘Ó ÙÈ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÛÙÈ˜ ÔÔ›Â˜··ÁÔÚÂ‡ÔÓÙ·È ÔÈ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂÈ˜. ∫¿ıÂ ÔÏ›ÙË˜ ÌÔÚÂ› Ó· ÏËÚÔÊÔ-ÚËıÂ› ÙÔ ÂÚÈÂ¯fiÌÂÓÔ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Â›ÙÂ ·fi ÙËÓ ·ÚÌfi-‰È· ¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË ∂ÁÁÂ›ˆÓ µÂÏÙÈÒÛÂˆÓ ÙË˜ ¡∞, Â›ÙÂ ·fi ÙË ¢ÈÂ‡ı˘Ó-ÛË À‰¿ÙˆÓ ÙË˜ ¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ·˜.

156. °È· ÙÈ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ‰ÈÎ·ÈÔ‰ÔÛ›·˜ ÙˆÓ √ÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ∂ÁÁÂ›ˆÓ µÂÏÙÈÒÛÂˆÓ, ‚Ï.ÕÚıÚÔ 6, µ·ÛÈÏÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙË˜ 13.09/07.11.1959 «¶ÂÚ› √ÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ∂ÁÁÂ›ˆÓ µÂÏÙÈÒÛÂˆÓ» (º∂∫ ∞`243)

157. ¶·Ú¿ÚÙËÌ· IV, ∫À∞ 43504/2005 (º∂∫ µ’ 1784)

158. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ıÂÛÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙÈ˜ ¿‰ÂÈÂ˜ ¯Ú‹ÛË˜ Î·È Ù· ¤ÚÁ· ·ÍÈÔÔ›-ËÛË˜ ÙÔ˘ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡, ··ÈÙÂ›Ù·È Î·È Ë Ù‹ÚËÛË ÙË˜ ‰È·‰ÈÎ·Û›·˜ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ ·‰ÂÈÔ‰fiÙËÛË˜. ¶Ú¤ÂÈ, ‰ËÏ·‰‹, Ó· ‰ÈÂÓÂÚÁËıÂ› Ë ¶ÚÔ-Î·Ù·ÚÎÙÈÎ‹ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ∂ÎÙ›ÌËÛË Î·È ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË (¶¶∂∞) Î·È Ë ¤ÁÎÚÈ-ÛË ª¶∂, ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘. ¢Â›ÙÂ ·Ó·Ï˘ÙÈÎ¿ WWF ∂ÏÏ¿˜ Î·È™˘Ó‹ÁÔÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÔÏ›ÙË (2009), fi..

∆È ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· Î¿ÓÔ˘ÌÂ fiÙ·Ó ·Ó·Î·Ï‡„Ô˘ÌÂ ˆ˜ ÌÈ· ÁÂÒ-ÙÚËÛË ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ¿‰ÂÈ· ‹ ·˘Ù‹ ¤¯ÂÈ ·Ú·‚È·ÛÙÂ›;

∂ÊfiÛÔÓ ÚÔÎ‡ÙÂÈ fiÙÈ Ë ¿‰ÂÈ· ¯Ú‹ÛË˜ ÓÂÚÔ‡ ‰ÂÓ Â›Ó·È Û‡ÓÓÔÌË,‰ËÏ·‰‹ fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ, ¤¯ÂÈ Ï‹ÍÂÈ, ‹ ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ú·‚›·Û‹ ÙË˜, ı·Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓËÌÂÚˆıÂ› Ë ·ÚÌfi‰È· ∞Ú¯‹ [¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË À‰¿ÙˆÓ, ÕÚıÚÔ7, ∫À∞ 43504/2005 (º∂∫ µ’ 1784) ÁÈ· ·Ï·ÈfiÙÂÚ· Î·ıÂÛÙÒÙ· ‚Ï.ÕÚıÚÔ 8, ·Ú. 2, ¶.¢. 256/1989, fiÔ˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÔÈ √∆∞, Î·È,fiˆ˜ ¿ÓÙ·, ÔÈ ·‰ÂÈÔ‰ÔÙÔ‡ÛÂ˜ ·Ú¯¤˜].

¶Ò˜ ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· ‰Ú¿ÛÔ˘ÌÂ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ Û˘ÓÂ¯›-˙ÔÓÙ·È Ó· ‰›ÓÔÓÙ·È ¿‰ÂÈÂ˜ ÁÂˆÙÚ‹ÛÂˆ˜ ÛÂ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ÁÓˆ-Ú›˙Ô˘ÌÂ ˆ˜ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎ‹ ÙÒÛË ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘ÔÚ›˙ÔÓÙ·;

À¿Ú¯Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚÂ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙÂ˜ ÛÂ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË:

∂ÊfiÛÔÓ Û˘ÓÂ¯›˙ÂÙ·È Ë ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË Î¿ÔÈÔ˘ ˘‰ÚÔ‚fiÚÔ˘ ¤ÚÁÔ˘‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, Ô ÔÏ›ÙË˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÏ¤ÁÍÂÈ Î·Ù¿ fiÛÔ Ëª¶∂ ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÙËÓ «ÈÛÔÚÚÔ›· ÙˆÓ ˘fiÁÂÈˆÓ ÓÂÚÒÓ ÙË˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ÏfiÁˆ ˘‰ÚÔÏË„›·˜» Î·È ÙÈ˜ «ÂÈ‰Ú¿ÛÂÈ˜ ÛÙËÓ ÔÛfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘fi-ÁÂÈˆÓ ÓÂÚÒÓ» [∫À∞ 69269/5387/1990 (º∂∫ µ’ 678)].

191

°È· Ó· ıÂˆÚËıÂ› ÓfiÌÈÌË ÌÈ· ÁÂÒÙÚËÛË Ú¤ÂÈ:

ñ Ó· Á›ÓÂÈ ÛÂ ÂÚÈÔ¯‹ fiÔ˘ ·˘Ù¤˜ ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ·È,

ñ Ó· ¤¯ÂÈ Ï¿‚ÂÈ Û¯ÂÙÈÎ‹ ¿‰ÂÈ· Î·È

ñ Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ó· ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Â› ÌÂ ÙËÓ ¿‰ÂÈ· (‰ÂÓ ÌÔ-ÚÂ›, ‰ËÏ·‰‹, Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ¿Ú‰Â˘ÛË ÓÂÚfi ·fiÌÈ· ÁÂÒÙÚËÛË Ô˘ ¤¯ÂÈ ¿‰ÂÈ· ÁÈ· ˘‰ÚÂ˘ÙÈÎ‹ ¯Ú‹ÛË).

ŸÙ·Ó ÌÈ· ÁÂÒÙÚËÛË ‰ÂÓ ÏËÚÔ› ¤ÛÙˆ Î·È Ì›· ·fi ÙÈ˜ ·-Ú·¿Óˆ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜, ıÂˆÚÂ›Ù·È ·Ú¿ÓÔÌË.

¶√∆∂ £∂øƒ∂π∆∞π ¶∞ƒ∞¡√ª∏ ªπ∞ °∂ø∆ƒ∏™∏;

192

√ ÔÏ›ÙË˜ ÌÔÚÂ›, Â›ÛË˜, Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ·fi ÙËÓ ·‰ÂÈÔ‰ÔÙÔ‡Û·∞Ú¯‹ Ó· ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÚfiÛıÂÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ‹ Ó· ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ·-Ï·ÈÔ‡˜: ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ «·Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÛÔ‚·Ú¿ ÚÔ‚Ï‹-Ì·Ù· ˘Ô‚¿ıÌÈÛË˜ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ‹ ·Ó ·Ú·ÙËÚËıÔ‡Ó ÂÈ-ÙÒÛÂÈ˜ ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, Ô˘ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ÚÔ‚ÏÂÊıÂ› ·fi ÙË ÌÂ-Ï¤ÙË ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÂÈÙÒÛÂˆÓ ‹ ÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ ¤ÎıÂ-ÛË» (Î·È Ó· ÚÔÛ‚¿ÏÂÈ, ÂÓ‰Â¯ÔÌ¤Óˆ˜, ÙËÓ ¿ÚÓËÛ‹ ÙÔ˘˜)159.

∏ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÚÔ‚Ï¤ÂÈ, Â›ÛË˜, fiÚÈ· ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ¿Ú‰Â˘ÛË, ·ÏÏ¿ ¯ˆÚ›˜ Î˘ÚÒÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙÈ˜ ·Ú·‚¿ÛÂÈ˜ ‹ ÌË¯·ÓÈÛÌÔ‡˜ÂÈÙ‹ÚËÛË˜ [∫À∞ º.16/6631/1989 (º∂∫ µ’ 428)]. ∏ ÙÒÛË ÙÔ˘˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ· ·ÔÙÂÏÂ› ‰˘ÛÌÂÓ‹ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙË˜ «Î·Ï‹˜ Ô-ÛÔÙÈÎ‹˜ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË˜» ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ÂÓÒ Ë ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛËÙÔ˘ ÈÛÔ˙˘Á›Ô˘ ÂÈÛÚÔÒÓ-ÂÎÚÔÒÓ ·ÔÙÂÏÂ› «ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ÛÙfi¯Ô»[ÕÚıÚÔ 4, ·Ú. 1(‚.2), ¶.¢. 51/2007], ÂÓÒ Ë Î·Ù¿ÚÙÈÛË ÌËÙÚÒÔ˘·ÔÏ‹„ÂˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ Î·È Ë ‰ÈÂÓ¤ÚÁÂÈ· Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÂÏ¤Á-¯ˆÓ ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙ· «‚·ÛÈÎ¿ Ì¤ÙÚ·» [Ù· ÔÔ›·, ÌÂ ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜,ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È ÛÙÔ «¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ª¤ÙÚˆÓ» Ô˘ ¤ÚÂÂ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÙ·ÈÛÂ ÈÛ¯‡ ÛÙÈ˜ 22.12.2009, ÕÚıÚÔ 12, ·Ú. 4(Â) Î·È ÕÚıÚÔ 12, ·Ú.

159. ™Ù· Ï·›ÛÈ· ÙË˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚË˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÁÈ· Ù· ÂÁÁÂÈÔ‚ÂÏÙÈˆÙÈÎ¿ ¤ÚÁ·, Ô¡ÔÌ¿Ú¯Ë˜ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ «ÂÈ˜ ÙËÓ·ÓfiÚ˘ÍÈÓ ÊÚÂ¿ÙˆÓ, ÎÔÈÓÒÓ ‹ ·ÚÙÂÛÈ·ÓÒÓ, ÂÈ˜ Ù·˜ ÂÍ ·˘ÙÒÓ ·ÓÙÏ‹ÛÂÈ˜ ‰È·ÙÔ ¤Ú·Ó ÙË˜ ÈÎ·ÓÔÔÈ‹ÛÂˆ˜ ÙˆÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÙÔ˘ È‰ÈÔÎÙ‹ÙÔ˘‡‰ˆÚ, ÂÈ˜ ÙÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfiÓ ÂÏ·¯›ÛÙÔ˘ ÔÚ›Ô˘ ·ÔÛÙ¿ÛÂˆ˜ ÌÂÙ·Í‡ ÙˆÓ ÊÚÂ-¿ÙˆÓ, ÂÈ˜ ÙËÓ ÂÎ‚¿ı˘ÓÛÈÓ ÂÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÊÚÂ¿ÙˆÓ, ÂÈ˜ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ·ÓÒÙ·ÙÔÓfiÚÈÔÓ ·ÓÙÏËÙ¤·˜ ÔÛfiÙËÙÔ˜ ‡‰·ÙÔ˜ ÂÍ ÂÎ¿ÛÙÔ˘ ÊÚ¤·ÙÔ˜, ÂÈ˜ ÙÔ Â›‰Ô˜ Î·ÈÙËÓ ¤ÎÙ·ÛÈÓ ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ Î·È, ÁÂÓÈÎÒ˜, ÂÓ Û¯¤ÛÂÈ ÚÔ˜ ÙËÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛÈÓÎ·È ¯Ú‹ÛÈÓ ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ÚÔ˜ ÚÔÛÙ·Û›·Ó ÙÔ˘ ˘ÔÁÂ›Ô˘ ˘‰·ÙÈ-ÎÔ‡ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡» [ÕÚıÚÔ 38, ·Ú. 6, ¡. 3881/1958 fiˆ˜ ·ÓÙÈÎ·Ù·ÛÙ¿ıË-ÎÂ ·fi ÙÔ ÕÚıÚÔ 10, ¡.¢. 1277/1972 o ∞fiÊ·ÛÈ˜ ÀÔ˘ÚÁÔ‡ °ÂˆÚÁ›·˜∞ÚÈı. À∂µ 57974 .¤. 22214/1026·/1963 (º∂∫ µã 128) «¶ÂÚ› ÂÎÙ¿ÛÂˆ˜Î·È Â›‰Ô˘˜ ÙˆÓ Î·Ù¿ ÙÔ ÕÚıÚÔ 38 ÙÔ˘ ¡.¢. 3881/1958 ÂÈ‚·ÏÏÔÌ¤ÓˆÓÂÚÈÔÚÈÛÌÒÓ Â› ÙˆÓ ˘ÔÁÂ›ˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ».]

8, ¶.¢. 51/2007]. ∂ÊfiÛÔÓ ·˘Ù¿ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Û˘Ì‚Â›, Ô ÔÏ›ÙË˜ ÌÔ-ÚÂ› Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÂÈ‚ÔÏ‹ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ Î·È ÔÈÓÈÎÒÓ Î˘ÚÒÛÂˆÓ(ÕÚıÚÔ 18, ·Ú. 1, ¶.¢. 51/2007 Î·È ÕÚıÚ· 13-14 ÙÔ˘ ¡. 3199/2003).

∆¤ÏÔ˜, Ë ÙÒÛË ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÊfiÚÔ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ· ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ·ÔÙÂ-ÏÂ› «˙ËÌ›· ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ», Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙË ÓÂfiÙÂÚË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÁÈ·ÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹ Â˘ı‡ÓË [Ì¿ÏÈÛÙ·, ÂÓ‰Â¯ÔÌ¤Óˆ˜ ¯ˆÚ›˜ ˘·ÈÙÈfi-ÙËÙ·, ÕÚıÚÔ 3, ·Ú. 1(‚), ÕÚıÚÔ 4, ·Ú. 1(·) Î·È ¶·Ú¿ÚÙËÌ· πππ(6)ÙÔ˘ ¶.¢. 149/2009].

∞¡∂•∂§∂°∫∆∏ ƒπæ∏ ∞™∆π∫ø¡ ◊ µπ√ª∏Ã∞¡π∫ø¡§Àª∞∆ø¡ ™∂ ¶√∆∞ªπ∞, £∞§∞™™∞, §πª¡∂™◊ À¶∂¢∞º√™

∆È ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· Î¿ÓÔ˘ÌÂ ·Ó ÈÛÙÂ‡Ô˘ÌÂ ˆ˜ Á›ÓÂÙ·È ·ÓÂÍ¤-ÏÂÁÎÙË Ú›„Ë ·ÛÙÈÎÒÓ ‹ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ;

√ ÔÏ›ÙË˜ ‰ÈÎ·ÈÔ‡Ù·È Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ Î¿ıÂ ÏËÚÔÊÔÚ›· Û¯ÂÙÈÎ‹ ÌÂ ÙËÓÔÈfiÙËÙ· Î·È Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·ÎÒÓ Î·È ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ.¶ÚfiÎÂÈÙ·È, ÂÈ‰ÈÎfiÙÂÚ·, ÁÈ· ÏËÚÔÊÔÚ›Â˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ ÙËÓÎ·Ù¿ÚÙÈÛË ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜, ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ì¤ÙÚˆÓÎ·È ÙËÓ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ. °È· ÙËÓ ·Ó·-˙‹ÙËÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÔÈ ÂÓ‰È·ÊÂÚfiÌÂÓÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó··ÔÙÂ›ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·ÚÌfi‰È· ¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË À‰¿ÙˆÓ ÙË˜ ÔÈÎÂ›·˜ ¶ÂÚÈ-Ê¤ÚÂÈ·˜.

∆È ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· Î¿ÓÔ˘ÌÂ fiÙ·Ó Â›Ì·ÛÙÂ Û›ÁÔ˘ÚÔÈ ˆ˜ Á›ÓÂÙ·È·ÓÂÍ¤ÏÂÁÎÙË Ú›„Ë ·ÛÙÈÎÒÓ ‹ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ;

√È ÔÏ›ÙÂ˜ Î·È ∂ÓÒÛÂÈ˜ ÔÏÈÙÒÓ ¤¯Ô˘Ó ‰ÈÎ·›ˆÌ· Ó· Î·Ù·ÁÁÂ›ÏÔ˘ÓÎ¿ıÂ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· Ë ÔÔ›· ˘Ô‚·ıÌ›˙ÂÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ. √ÈÎ·Ù·ÁÁÂÏ›Â˜ ·fi ÏÂ˘Ú¿˜ ÌÂÌÔÓˆÌ¤ÓˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Î·È ∂ÓÒÛÂˆÓÁÈ· Ú‡·ÓÛË ·fi ÂÌÔÚÈÎ¤˜ Î·È ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜Â›Ó·È Û˘¯Ó¤˜ Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ó·ÛÙÔÏ‹ ÙˆÓ ‰Ú·-ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ÚÔÎ·ÏÔ‡Ó Ú‡·ÓÛË.

193

7.2.4

194

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΩΠΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, σε µια εποχή περιορισµέ-νης οικολογικής συνείδησης και ανύπαρκτης περιβαλλο-ντικής νοµοθεσίας, µεγάλες βιοµηχανίες µεταλλουργίας,χηµικών, τροφίµων, βαφεία, κ.ά. άρχισαν να αποµακρύνο-νται από την Αττική και εγκαταστάθηκαν στην περιοχήΟινοφύτων-Σχηµαταρίου στη νότια Βοιωτία, χωρίς κανέ-να χωροταξικό σχεδιασµό. Έκτοτε, ο Ασωπός ποταµός απο-τελεί το νόµιµο αποδέκτη επεξεργασµένων βιοµηχανικώνλυµάτων. Η τραγική κατάσταση του ποταµού αναγνωρί-στηκε το 1996 και, έκτοτε, αντιµετωπίζεται από το ΥΠΕΚΑ(τότε ΥΠΕΧΩ∆Ε). Οι πρώτες δίκες κατά των βιοµηχανιώνπου δρουν στην περιοχή έγιναν µόλις το 2006, µε µοναδι-κό αποτέλεσµα την επιβολή ασήµαντων προστίµων. Οι κι-νητοποιήσεις των κατοίκων της περιοχής άσκησαν πιέσειςστο τότε Υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΧΩ∆Ε), αν και ηαντίδραση της πολιτείας ήταν αργή και µη αποτελεσµατι-κή, καθώς µέχρι και το 2008 ανιχνευόταν εξασθενές χρώ-µιο σε δείγµατα του ποταµού.

Μόλις το 2010 καταργήθηκαν 160:- Η Υγειονοµική ∆ιάταξη Ε1β/221 του 1965 µε βάση την οποίαείχαν αδειοδοτηθεί οι βιοµηχανίες της περιοχής όσον αφο-ρά τη διάθεση των υγρών τους αποβλήτων στον Ασωπό και- η Κοινή Υπουργική Απόφαση Γ1/1806 του 1969 «Περί προ-γραµµατισµού χρήσεων υδάτων ποταµού Ασωπού κ.λπ.»,που καθιερώνει τον Ασωπό ως αποδέκτη επεξεργασµένωνβιοµηχανικών αποβλήτων.

Παρά τις έντονες κινητοποιήσεις των κατοίκων, το ποτάµιπαραµένει σε κακή κατάσταση µέχρι σήµερα, όντας ακα-τάλληλο για άρδευση. Η περίπτωση του Ασωπού, εκτόςαπό µια περιβαλλοντική τραγωδία, αποτελεί ένα σηµαντι-κό παράδειγµα της ισχύος και της σηµασίας των Ενώσεων

160. http://asopossos.wordpress.com/

195

ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΑ ΣΤΗ ΦΘΙΩΤΙ∆Α

Τον Ιανουάριο του 2001 και µε αφορµή την ανεξέλεγκτηδιάθεση των λυµάτων των ελαιοτριβείων, η ΜΚΟ Όµιλοςφίλων του ∆άσους, µε επιστολή της στον Εισαγγελέα Πληµ-µελειοδικών Λαµίας, περιέγραψε την κατάσταση στην πε-ριοχή της και ζήτησε:

Να ελεγχθεί και να εφαρµοστεί η κείµενη νοµοθεσία,όπωςπροβλέπεται από τις διατάξεις:1. των άρθρων του Συντάγµατος του 1975,όπως ισχύει σήµερα,2. του Νόµου 1650/1986,3. της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δη των Άρ-

θρων 174-176,4. των Κανονισµών και των Οδηγιών της Ε.Ε. και 5. των διατάξεων της ελληνικής νοµοθεσίας για τη ∆ηµό-

σια Υγεία.

Επιπλέον, αιτήθηκε:- Τη διεξαγωγή έρευνας για παράβαση του ποινικού δι-καίου για τη ρύπανση των οικοσυστηµάτων της περιοχήςκαι δήλωσε ότι θα παρασταθεί ως πολιτική αγωγή.- Την επιβολή κυρώσεων κατά των ρυπαινόντων και απο-κατάσταση για τις προκαλούµενες ζηµίες στο περιβάλλονσύµφωνα µε το Νόµο και σύµφωνα µε την κοινοτική αρχήτης διάταξης του Άρθρου 174 της Συνθήκης του Άµστερ-νταµ, «Ο ρυπαίνων πληρώνει».

πολιτών απέναντι στην έλλειψη πολιτικής βούλησης, στηνελλιπή και µη τηρούµενη περιβαλλοντική νοµοθεσία, σταπολιτικά και οικονοµικά συµφέροντα εις βάρος του φυσι-κού περιβάλλοντος και της δηµόσιας υγείας.

196

¢π∞ƒƒ√∂™ ∫∞π ™¶∞∆∞§∏ ¡∂ƒ√À

¶ÔÈÔÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈ‰ÔÔÈ‹ÛÔ˘ÌÂ fiÙ·Ó ÂÓÙÔ›ÛÔ˘ÌÂ ÌÈ·‰È·ÚÚÔ‹;

™ÙËÓ ∞ı‹Ó·, Ë ∂À¢∞¶ ‰È·ÙËÚÂ› ÙËÏ¤ÊˆÓÔ ‚Ï·‚ÒÓ (1022). ™ÙËÓ˘fiÏÔÈË ∂ÏÏ¿‰·, Î¿ıÂ ¢∂À∞ ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÙÂ¯ÓÈÎ‹ ˘ËÚÂÛ›· Î·È ¤Ó·ÁÚ·ÊÂ›Ô ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜. √ ¢ÈÂ˘ı˘ÓÙ‹˜ ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ÀËÚÂ-Û›·˜ Î·È ÔÈ ÙÂ¯ÓÈÎÔ› ˘¿ÏÏËÏÔÈ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÙË˜ ·ÛÙ˘ÓfiÌÂ˘-ÛË˜ ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ‡‰ÚÂ˘ÛË˜ Î·È ·Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜161. ™‡ÌÊˆÓ· ÌÂÙÔÓ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi ⁄‰ÚÂ˘ÛË˜ ÙË˜ ∂À¢∞¶, «Î¿ıÂ ‚Ï¿‚Ë Ô˘ ÚÔÎ·ÏÂ›-Ù·È ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô ‹ ÙÈ˜ ÂÁÎ·Ù·ÛÙ¿ÛÂÈ˜ ÙË˜ ∂.À¢.∞.¶. ·fi ÙÚ›ÙÔ˘˜, ·Ô-Î·ı›ÛÙ·Ù·È ·fi ·˘Ù‹Ó Î·È Ë ‰·¿ÓË ÙË˜ Ï‹ÚÔ˘˜ ·ÔÎ·Ù¿ÛÙ·ÛË˜Î·Ù·ÏÔÁ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ˘·›ÙÈÔ˘˜. ∏ ‰·¿ÓË ·˘Ù‹ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤ÍÔ-‰· ÂÈÛÎÂ˘‹˜ ÙË˜ ‚Ï¿‚Ë˜, ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘ ·ÔÏÂÛı¤ÓÙÔ˜ ÓÂÚÔ‡, Î·-ıÒ˜ Î·È ÙËÓ ·ÔıÂÙÈÎ‹ ˙ËÌÈ¿. √ fiÁÎÔ˜ ÙÔ˘ ·ÔÏÂÛı¤ÓÙÔ˜ ÓÂÚÔ‡ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÌÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓË ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›· ÙË˜ ˘‰Ú·˘-ÏÈÎ‹˜ ÂÈÛÙ‹ÌË˜...» [ÕÚıÚÔ 3, ·Ú. 33, À∞ ¢16Á/694/7/117/°/2009 (º∂∫ µ’ 552)].

À¢ƒ∞À§π∫∞ ∂ƒ°∞ ª∂ ¢À™∞¡∞§√°∂™¶∂ƒπµ∞§§√¡∆π∫∂™ ◊ ∫√π¡ø¡π∫∂™ ∂¶π¶∆ø™∂π™

∆È ÌÔÚÔ‡ÌÂ Ó· Î¿ÓÔ˘ÌÂ ·Ó ˘Ô„È·˙fiÌ·ÛÙÂ ˆ˜ ÂÎÙÂÏÔ‡-ÓÙ·È ·Ú¿ÓÔÌ· ¤ÚÁ· ÛÂ ¤Ó· Ú¤Ì·;

™ÙÈ˜ ÂÚÈÙÒÛÂÈ˜ Â¤Ì‚·ÛË˜ Î·È ÂÎÙ¤ÏÂÛË˜ ¤ÚÁÔ˘ ÛÂ Ú¤Ì·Ù·, ÔÔÏ›ÙË˜ ÌÔÚÂ› Ó· ·Â˘ı˘ÓıÂ› ÛÙË ¢ÈÂ‡ı˘ÓÛË ∆Â¯ÓÈÎÒÓ ÀËÚÂ-ÛÈÒÓ ÙË˜ ÔÈÎÂ›·˜ ¡∞, Ë ÔÔ›·, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙÔ ¶¢ 910/1977, Â›Ó·È·ÚÌfi‰È· ÁÈ· ÙËÓ ·ÛÙ˘ÓfiÌÂ˘ÛË ÙË˜ ÎÔ›ÙË˜ ÔÙ·ÌÒÓ Î·È ¯ÂÈÌ¿ÚÚˆÓ.∂ÎÂ› ÌÔÚÂ› Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÂÈ Â¿Ó ÙÔ ¤ÚÁÔ ¤¯ÂÈ ÙÈ˜ ··Ú·›ÙËÙÂ˜ ¿‰ÂÈÂ˜.

7.2.5

7.2.6

161. ÕÚıÚÔ 28, ¡. 1069/1980, fiˆ˜ ·ÓÙÈÎ·Ù·ÛÙ¿ıËÎÂ ·fi ÙÔ ÕÚıÚÔ 13, ·Ú. 6,¡. 2307/1995

™Â ÂÚ›ÙˆÛË ‰ËÌfiÛÈˆÓ ˘‰Ú·˘ÏÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ, fiˆ˜ ÊÚ¿ÁÌ·Ù· ‹ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÈ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ¤˜ ÂÈÙÒÛÂÈ˜ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·ÈÓ· ·Ú·‚·›ÓÔ˘Ó ÙÔ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ‰›Î·ÈÔ, ÔÈ ÔÏ›ÙÂ˜ ÔÊÂ›ÏÔ˘ÓÚÒÙ· Ó· ÂÏ¤ÁÍÔ˘Ó fiÙÈ ¤¯ÂÈ ‰ÈÂÓÂÚÁËıÂ› ÛˆÛÙ¿ Ë ‰È·‰ÈÎ·Û›· ª¶∂Î·È fiÙÈ ÚÔËÁ‹ıËÎÂ ‰ËÌfiÛÈ· ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘ÛË.

∂ÈÏ¤ÔÓ, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ ÙËÓ √¶¡ Î·È ÙËÓ ∫À∞ 43504/2005, Ù· Ó¤·˘‰Ú·˘ÏÈÎ¿ ¤ÚÁ· ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û˘Ì‚·Ù¿ ÌÂ ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ‰È·-¯Â›ÚÈÛË˜ ÙË˜ ÏÂÎ¿ÓË˜ ·ÔÚÚÔ‹˜ Î·È ÙÔ ÛÙfi¯Ô ÙË˜ Î·Ï‹˜ ÔÈfiÙË-Ù·˜, Î·ıÒ˜ Î·È Ó· ÚÔ‚Ï¤ÔÓÙ·È ÛÙÔ Û¯¤‰ÈÔ. ∂ÊfiÛÔÓ ·˘Ùfi ‰ÂÓ Û˘Ì-‚·›ÓÂÈ ‹ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎÔÏÔ˘ıËıÂ› Ë ÛˆÛÙ‹ ‰È·‰ÈÎ·Û›· ‰È·‚Ô‡ÏÂ˘-ÛË˜, ÔÈ ÔÏ›ÙÂ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ·Ó¿ÏÔÁË ‰È·‰ÈÎ·Û›·ÚÔÛ‚ÔÏ‹˜ ÙË˜ ·fiÊ·ÛË˜, fiˆ˜ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ª¶∂.

∂ÈÏ¤ÔÓ, ·Ó ·˘Ùfi ÙÔ ˘‰Ú·˘ÏÈÎfi ¤ÚÁÔ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙÂ›Ù·È ·fi ∂˘-Úˆ·˚ÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜, ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ ·Â˘-ıÂ›·˜ ÛÙ· ∂˘Úˆ·˚Î¿ fiÚÁ·Ó· ÏfiÁˆ ÙË˜ ·Û˘Ì‚·ÙfiÙËÙ·˜ ÙË˜ ¯ÚË-Ì·ÙÔ‰fiÙËÛË˜ ÌÂ ÙÔ ∂˘Úˆ·˚Îfi ‰›Î·ÈÔ (ÁÈ· ÙÈ˜ ª¶∂ ‹ ÙËÓ √¶¡).ŒÓ·˜ ·Ïfi˜ ÙÚfiÔ˜ Â›Ó·È Ì¤Ûˆ ÂÂÚÒÙËÛË˜ ŒÏÏËÓ· ∂˘Úˆ‚Ô˘-ÏÂ˘Ù‹ ÚÔ˜ ÙËÓ ∂ÈÙÚÔ‹. ™Â Â˘Úˆ·˚Îfi Â›Â‰Ô, ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È Ë‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÙË˜ (·‰È·ÌÂÛÔÏ¿‚ËÙË˜) Î·Ù·ÁÁÂÏ›·˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ∂È-ÙÚÔ‹ Î·È ÙË˜ Î·Ù·ÁÁÂÏ›·˜ ÚÔ˜ ÙÔ ∂˘ÚˆÎÔÈÓÔ‚Ô‡ÏÈÔ. ∂ÊfiÛÔÓÂÌÏ¤ÎÔÓÙ·È Â˘Úˆ·˚ÎÔ› fiÚÔÈ, ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È Ë ‰˘Ó·-ÙfiÙËÙ· Î·Ù·ÁÁÂÏ›·˜ ÚÔ˜ ∂˘Úˆ·˚Î‹ ÀËÚÂÛ›· ∫·Ù·ÔÏ¤ÌËÛË˜ÙË˜ ∞¿ÙË˜ (OLAF)162.

197 162. http://ec.europa.eu/dgs/olaf/legal/index_el.html

198

ΕΚΤΡΟΠΗ ΑΧΕΛΩΟΥ

Η επικράτηση υδροβόρων καλλιεργειών στη θεσσαλικήπεδιάδα έχει οδηγήσει στη δραµατική αύξηση των ανα-γκών για αρδευτικό νερό στην περιοχή. Αντί να προχω-ρήσει στην ολοκληρωµένη και αποτελεσµατική διαχείρι-ση του υδατικού δυναµικού της Θεσσαλίας και στηνεφαρµογή πιο αποδοτικών µεθόδων άρδευσης, η πολι-τεία αποφάσισε την εκτροπή του Αχελώου ποταµού, έναµεγάλο και περίπλοκο τεχνικό έργο µεταφοράς νερού απότον ορεινό όγκο της Πίνδου προς την πεδιάδα της Θεσ-σαλίας (δηλαδή από µια λεκάνη απορροής σε µια άλλη).

Το έργο ενέχει σηµαντικές αρνητικές περιβαλλοντικές, οι-κονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις για την περιοχή τηςΠίνδου, ενώ αντιτίθεται πλήρως στις οδηγίες της ΟΠΝγια ολοκληρωµένη διαχείριση των υδάτων σε επίπεδο λε-κάνης απορροής ποταµού.

Η εξαγγελία του έργου έγινε το 1984, οπότε και άρχισε ηαντίδραση περιβαλλοντικών οργανώσεων µε στόχο τηναποφυγή κρίσιµης υποβάθµισης στα ορεινά και ποτάµιαοικοσυστήµατα της Πίνδου. Η προσπάθεια των περιβαλ-λοντικών οργανώσεων Ελληνική Εταιρία για την προστα-σία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονοµιάς,Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία,WWF Ελλάς και Ελληνι-κή Εταιρία Προστασίας της Φύσης εντείνεται το 1992 (στηνπορεία, εντάσσεται στην κοινή εκστρατεία και το ∆ίκτυοMεσόγειος SOS), οπότε υποβάλλουν καταγγελία στηνΕπιτροπή της Ε.Ε. (τότε ΕΟΚ) για παράβαση της Κοινο-τικής και εθνικής νοµοθεσίας, µε αποτέλεσµα τη διακο-πή χρηµατοδότησης του έργου από Κοινοτικούς πόρους.Ενώ έχει υπογραφεί συµφωνία ανάθεσης του έργου σεβρετανική εταιρία, το 1993 οι οργανώσεις καταθέτουν αι-

199

τήσεις ακυρώσεως του έργου στο ΣτΕ, οι οποίες γίνονταιδεκτές το Σεπτέµβριο του 1994. Παρά ταύτα, η ελληνικήκυβέρνηση αγνοεί την απόφαση και συνεχίζει µε το έργοεπιταχύνοντας τους ρυθµούς εκτέλεσής του. Στις αρχέςτου 1995 τροποποιεί το αρχικό σχέδιο περιορίζοντας τηνεκτροπή και εγκαταλείποντας κάποια τµήµατα του έργου.Τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου οι οργανώσεις υποβάλλουνεπίσηµη καταγγελία εναντίον της ελληνικής κυβέρνησηςγια παράβαση του Κοινοτικού ∆ικαίου λόγω της παράνο-µης συνέχισης των εργασιών στον Αχελώο.

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας τους, οι οργανώσειςεστίασαν τις προσπάθειές τους στην ενηµέρωση του κοι-νού και του πολιτικού κόσµου, συγκέντρωσαν υπογρα-φές πολιτών και οργανώσεων που εναντιώνονταν στην κα-τασκευή του έργου και δέχτηκαν υποστήριξη από περι-βαλλοντικές οργανώσεις του εξωτερικού. Τελευταία εξέ-λιξη σε αυτήν την προσπάθεια είναι η απόφαση του Συµ-βουλίου της Επικρατείας για αναστολή των έργων εκτρο-πής του Αχελώου, το Φεβρουάριο του 2010.

200

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞

∂§§∏¡π∫∏ µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞

∞Ó‰ÚÂ·‰¿ÎË˜, ∞. (2008), √‰ËÁ›·-Ï·›ÛÈÔ 2000/60 ÁÈ· ÙË ¢È·¯Â›ÚÈ-ÛË À‰·Ù›ÓˆÓ ¶fiÚˆÓ. πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ∆ÔÈÎ‹˜ ∞˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛË˜. ¢È·ı¤ÛÈÌÔÛÙÔ: www.kedke.gr/pdf/odhgia200060EK.doc

∞ÚÙ¤ÌË˜, Ã. (2004), ∏ √‰ËÁ›· ¶Ï·›ÛÈÔ 2000/60/∂∫ ÁÈ· Ù· ¡ÂÚ¿. ¶Â-ÚÈÔ‰ÈÎfi ∞ÁÚfiÙË˜, ª¿ÚÙÈÔ˜ 2004. ∫˘ÚÈ·Îfi ∆Ì‹Ì· °ÂˆÚÁ›·˜: §Â˘ÎˆÛ›·.

°Î¿ÚÁÎÔ˘Ï·˜, ¡. (2002), ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙË˜ √‰ËÁ›·˜ 96/61/∂∂ (IPPC).√ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ÚfiÏË„Ë Î·È ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙË˜ Ú‡·ÓÛË˜ ÛÙË ‚ÈÔÌË¯·-Ó›· (IPPC), ∆∂∂, ∞ı‹Ó·, 23-10-2002

∂¢∂À∞ (2009), ™¯¤‰È· ∞Ê¿ÏÂÈ·˜ ¡ÂÚÔ‡. ŒÓˆÛË ¢ËÌÔÙÈÎÒÓ ∂È¯ÂÈÚ‹-ÛÂˆÓ ⁄‰ÚÂ˘ÛË˜ - ∞Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜: ∞ı‹Ó·.

∂.∂. (2007), ∏ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙË˜ ÏÂÈ„˘‰Ú›·˜ Î·ÈÙË˜ ÍËÚ·Û›·˜ ÛÙËÓ ∂˘Úˆ·˚Î‹ ŒÓˆÛË. ∞Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ÙË˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜ÚÔ˜ ÙÔ ∂˘Úˆ·˚Îfi ∫ÔÈÓÔ‚Ô‡ÏÈÔ Î·È ÙÔ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ. ∂˘Úˆ·˚Î‹ ∂È-ÙÚÔ‹: µÚ˘Í¤ÏÏÂ˜.

∂√¶ (2009), ∆Ô ÓÂÚfi Ô˘ «ÙÚÒÌÂ» - ÙÔ ‚·Ú‡ Ù›ÌËÌ· ÙË˜ ·Ú‰Â˘fiÌÂ-ÓË˜ ÁÂˆÚÁ›·˜. ∂˘Úˆ·˚Îfi˜ √ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ¢È·ı¤ÛÈÌÔÛÙÔ: http://www.eea.europa.eu/el/articles/the-water-we-eat

∂∫¶∞∞ (2008), ∂ÏÏ¿‰· - ∏ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ 2008. ∂ıÓÈ-Îfi ∫¤ÓÙÚÔ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È ∞ÂÈÊfiÚÔ˘ ∞Ó¿Ù˘ÍË˜: ∞ı‹Ó·.

∂À∞£ (2007), ∂Ù‹ÛÈÔ ‰ÂÏÙ›Ô ÂÙ·ÈÚÈÎ‹˜ ¯Ú‹ÛË˜ 2006. ∂Ù·ÈÚ›· ⁄‰ÚÂ˘-ÛË˜ Î·È ∞Ô¯¤ÙÂ˘ÛË˜ £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË˜: £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË.

∑È¿Î·, °. (2005), ∏ ¤ÓÓÔÈ· ÙË˜ «‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹˜ ÔÈÎÔÏÔÁ›·˜»: ıÂˆÚË-ÙÈÎ¤˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ˜ Î·È Ú·ÎÙÈÎ¤˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÁÈ· ÙË ‚ÈÒÛÈÌË ·Ó¿Ù˘-ÍË. ¢·›ÌˆÓ ÙË˜ ÔÈÎÔÏÔÁ›·˜ (49)

∑Ô˘ÌÔ‡ÏË˜, ∞. π. Î·È ∆Ú¿ÛÎ·˜, °. (2004), ¶Ú¿ÛÈÓË ÃËÌÈÎ‹ ∆Â¯ÓÔÏÔÁ›·/ªË¯·ÓÈÎ‹: ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi˜ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ¶·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ¢È·‰ÈÎ·ÛÈÒÓ.1Ô ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ ™˘ÌfiÛÈÔ ¶Ú¿ÛÈÓË ÃËÌÂ›· Î·È µÈÒÛÈÌË ∞Ó¿Ù˘ÍË

π¡∞™√ (2009), ªÂÏ¤ÙË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÂÓÈ·›Ô˘ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ÙÔ˘

·Ú‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÓÂÚÔ‡ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹ ÁÂˆÚÁ›·. πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ Î·È™˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÙÈÎ‹˜ √ÈÎÔÓÔÌ›·˜: ∞ı‹Ó·.

§·ÙÈÓfiÔ˘ÏÔ˜, ¶. Î·È £ÂÔ‰ÔÛ›Ô˘, ¡. (2007), ∂ÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘ÛË Î·È ÚÔ-ÛÙ·Û›· ÙˆÓ ˘fiÁÂÈˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ. ¢È‰·ÎÙÈÎ¤˜ ÛËÌÂÈÒÛÂÈ˜ ÛÙÔÓ∆ÔÌ¤· À‰Ú·˘ÏÈÎ‹˜ Î·È ∆Â¯ÓÈÎ‹˜ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÙÔ˘ ∆Ì‹Ì·ÙÔ˜ ¶ÔÏÈ-ÙÈÎÒÓ ªË¯·ÓÈÎÒÓ ÙÔ˘ ∞.¶.£.

ª˘ÏfiÔ˘ÏÔ˜, π. ∞. (2000), ¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙË˜ ˙‹ÙËÛË˜ Î·È ÎÔÛÙÔÏfiÁËÛËÓÂÚÔ‡. À‰ÚÔı¤Ì·Ù·. ∏ÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ÙË˜ ∂ÏÏËÓÈÎ‹˜ ∂ÈÙÚÔ-‹˜ ÁÈ· ÙË ¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ À‰·ÙÈÎÒÓ ¶fiÚˆÓ. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://www.waterinfo.gr/eedyp/hydrothemata.html

¡¿ÓÔ˘-°È¿ÓÓ·ÚÔ˘, ∞. (2001), ÀÊ·ÏÌ‡ÚˆÛË ¶·Ú¿ÎÙÈˆÓ À‰ÚÔÊÔÚ¤ˆÓ.™˘ÌfiÛÈÔ «∞ÈÁ·›Ô-¡ÂÚfi-µÈÒÛÈÌË ∞Ó¿Ù˘ÍË». ¶¿ÚÔ˜, 6/7-7-2001

√‰ËÁ›· 2000/60/∂∫ ∆Ô˘ ∂˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ∫ÔÈÓÔ‚Ô˘Ï›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ ™˘Ì-‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙË˜ 23Ë˜ √ÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 2000 ÁÈ· ÙË ı¤ÛÈÛË Ï·ÈÛ›Ô˘ ÎÔÈÓÔ-ÙÈÎ‹˜ ‰Ú¿ÛË˜ ÛÙÔÓ ÙÔÌ¤· ÙË˜ ÔÏÈÙÈÎ‹˜ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ - √‰ËÁ›· ¶Ï·›-ÛÈÔ ÁÈ· ÙÔ ¡ÂÚfi

√∫∂ (2009), °ÓÒÌË ÙË˜ √∫∂: À‰¿ÙÈÓÔÈ ¶fiÚÔÈ. √ÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ Î·È ∫ÔÈÓˆ-ÓÈÎ‹ ∂ÈÙÚÔ‹ ÙË˜ ∂ÏÏ¿‰·˜: ∞ı‹Ó·.

¶¿ÓÈ·˜, ¢. Î·È °È·ÓÓÔÔ‡ÏÔ˘, π. (2005), ™‡Á¯ÚÔÓÂ˜ Ù¿ÛÂÈ˜ ·ÔÙÂÏÂ-ÛÌ·ÙÈÎ‹˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË˜ ˘ÁÚÒÓ ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÒÓ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ ÛÙÔÓ ÂÏÏË-ÓÈÎfi ¯ÒÚÔ. Heleco ’05, ∆∂∂, ∞ı‹Ó·, 3/6-2-2005

¶·ÓÒÚ·˜, ∞. Î·È ∏Ï›·˜, ∫. (1997), ÕÚ‰Â˘ÛË ÌÂ ·ÛÙÈÎ¿ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÌ¤-Ó· Ï‡Ì·Ù·. ªÈ· ‰ÈÂıÓ‹˜ Ú·ÎÙÈÎ‹. °ÂˆÙÂ¯ÓÈÎ‹ ∂ÓËÌ¤ÚˆÛË (98): 45-48.

¶··‰ÔÔ‡ÏÔ˘, ª. (2005), ∂ÎÙ›ÌËÛË ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ Ú‡·ÓÛË˜ ÙˆÓ ˘‰¿-ÙˆÓ ·fi ÙË ¯Ú‹ÛË Ê˘ÙÔ-ÚÔÛÙ·ÙÂ˘ÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ. ¡¤Â˜ ÙÂ¯ÓÔÏÔ-Á›Â˜ ÛÙË ÁÂˆÚÁÈÎ‹ ·Ú·ÁˆÁ‹ Î·È ÙËÓ ·ÁÚÔÙÈÎ‹ ·Ó¿Ù˘ÍË, ∆∂∂, ∞ı‹-Ó·, 13/15-5-2005

¶··ÌÈ¯·‹Ï, ¢. (2006), ∞Ó¿ÁÎÂ˜ ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ ÛÂ ÓÂÚfi ÛÙ·∞Ú‰Â˘ÙÈÎ¿ ¢›ÎÙ˘· ÙÔ˘ ¡ÔÌÔ‡ ¢Ú¿Ì·˜ - µÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ∞Ú‰Â˘ÙÈÎÒÓ ¢È-ÎÙ‡ˆÓ ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·-¶ÚÔÔÙÈÎ¤˜. ∞Ó·Ù˘ÍÈ·Îfi ™˘Ó¤‰ÚÈÔ ¡ÔÌÔ‡ ¢Ú¿-Ì·˜, π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ 2006.

¶ÂÚÈÊ¤ÚÂÈ· ∫ÂÓÙÚÈÎ‹˜ ª·ÎÂ‰ÔÓ›·˜ (2009), ∂Ê·ÚÌÔÁ‹ ÙË˜ 2000/60∂∫. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://www.rcm.gr/articleslist.cfm?pid=E13FE0B7-145E-4521-436678E43DA21F46

201

202

¶ÚÔ¯¿ÛÎ·, Ã., ¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜, ∞. Î·È Grohmann, ∞. (2007), ∂ÈÎÔÓÈÎfiÓÂÚfi: ¤Ó· Ó¤Ô ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ. ∂ıÓÈÎfiÿ‰Ú˘Ì· ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ŒÚÂ˘Ó·˜. ∞ÁÚÔÙÈÎ‹ ŒÚÂ˘Ó· Î·È ∆Â¯ÓÔÏÔÁ›· (29).

ƒÔÌÔÁÈ·ÓÓ¿ÎË˜, ° (2009), ∆· ™˘ÛÙ‹Ì·Ù· ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎ‹˜ ¢È·¯Â›-ÚÈÛË˜ ISO 14001 & EMAS. ∂ÈÌÂÏËÙ‹ÚÈÔ ∏Ú·ÎÏÂ›Ô˘. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ:http://www.ebeh.gr/images/news/14001_EMAS_1.pdf

™ÎÔ‡ÏÏÔ˜, ª. π. (2005), ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ·ÂÈÊfiÚÔ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ˘‰·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∂ıÓÈÎfi ∫¤ÓÙÚÔ ∫ÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ∂ÚÂ˘-ÓÒÓ. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ: http://www.ekke.gr/estia/Cooper/Kin_Politon_16_505/CD/praktika/12%2016May_MScoullos.ppt

™˘Ú·ÎÔ‡ÏË˜, ∫., ºÂÊ¤˜, ª. Î·È ¶Ô‡ÏÈÔ˘, ∞. (2009), √‰ËÁfi˜ ÁÈ· ÙÔ Â-ÚÈ‚¿ÏÏÔÓ - √ÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ.WWF ∂ÏÏ¿˜: ∞ı‹Ó·.

∆Û¿ÚÙ·˜, ¶., ™Ù·˘ÚÈÓÔ‡‰Ë˜, £., ∑·ÁÎfiÙÛË, ™., ∫˘ÚÈ·Î¿ÎË, ∞. Î·È µ·ÛÈ-ÏÂ›Ô˘, ª. (2010), √‰ËÁfi˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ - ∆Ô˘ÚÈÛÌfi˜ Î·È ¶ÂÚÈ‚¿Ï-ÏÔÓ. WWF ∂ÏÏ¿˜: ∞ı‹Ó·

À.¶∂.Ãø.¢.∂. (2001), ∏ √‰ËÁ›· 96/61/E∫ ÁÈ· ÙËÓ √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË¶ÚfiÏË„Ë Î·È ¶ÂÚÈÔÚÈÛÌfi ÙË˜ ƒ‡·ÓÛË˜ (IPPC) Î·È ÔÈ ∂ÏÏËÓÈÎ¤˜ ¶ÚÔ-Ù¿ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙÈ˜ µ¤ÏÙÈÛÙÂ˜ ¢È·ı¤ÛÈÌÂ˜ ∆Â¯ÓÈÎ¤˜ µÈÔÌË¯·Ó›·˜ ∆ÚÔÊ›ÌˆÓ.À.¶∂.Ãø.¢.∂: ∞ı‹Ó·.

ºˆÙ›Ô˘, Ã. (2005), ∏ ¯Ú‹ÛË ·Ó·Î˘ÎÏˆÌ¤ÓÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ÁÂˆÚÁ›·.ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô °ÂˆÚÁ›·˜, º˘ÛÈÎÒÓ ¶fiÚˆÓ Î·È ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ŒÎ‰ÔÛË8/2005. ∆Ì‹Ì· °ÂˆÚÁ›·˜: §Â˘ÎˆÛ›·, ∫‡ÚÔ˜.

Ã·ÚÙ˙Ô˘Ï¿ÎË˜, ∫. Î·È ªÂÚÙ¿ÎË, ª. (2009), √ÚıÔÏÔÁÈÎ‹ ¢È·¯Â›ÚË-ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ¿Ú‰Â˘ÛË˜: ∞Ó·ÁÎ·ÈfiÙËÙ· ÁÈ· ·ÂÈÊfiÚÔ ·ÁÚÔÙÈÎ‹ ·Ó¿-Ù˘ÍË. ¶Ú·ÎÙÈÎ¿ 23Ô˘ ™˘ÓÂ‰Ú›Ô˘ ÙË˜ EÏÏËÓÈÎ‹˜ ∂Ù·ÈÚÂ›·˜ ÙË˜ ∂È-ÛÙ‹ÌË˜ ÙˆÓ √ˆÚÔÎËÂ˘ÙÈÎÒÓ - ∆Â‡¯Ô˜ ∞.

EnviroHelp (2009), ∆Â¯ÓÈÎ¤˜ ∂ÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË˜ ¡ÂÚÔ‡. ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ∞ÈÁ·›Ô˘- ∆Ì‹Ì· ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜- ∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜ ∞Ô‚Ï‹-ÙˆÓ. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ: http://www.aegean.gr/environment/eda/Envirohelp/greece/processes/Water.html

Europa (2010·), ¶ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ fiÛÈÌÔ˘ ÓÂÚÔ‡. Europa - ™‡ÓÔ„Ë ÙË˜ ÓÔ-ÌÔıÂÛ›·˜ ÙË˜ ∂∂. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://europa.eu/legislation_summaries

Europa (2010‚), ⁄‰·Ù· ÎÔÏ‡Ì‚ËÛË˜. Europa - ™‡ÓÔ„Ë ÙË˜ ÓÔÌÔıÂ-Û›·˜ ÙË˜ ∂∂. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://europa.eu/legislation_summaries

WISE (2009), 9Ë ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ÁÈ· ÙÔ ÓÂÚfi. √ÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙË˜ Ô-ÏÈÙÈ-Î‹˜ ˘‰¿ÙˆÓ: ŒÓÙ·ÍË ÙÔ˘ Û˘ÓfiÏÔ˘ ÙË˜ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÙË˜ ∂∂ Ô˘ ·ÊÔÚ¿Ù· ‡‰·Ù· ÛÂ ¤Ó· ÂÓÈ·›Ô Ï·›ÛÈÔ. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://ec.europa.eu/environment/water/participation/notes_en.htm

WWF ∂ÏÏ¿˜ (2008), ¢ÂÛÌÂ‡ÛÂÈ˜ ¯ˆÚ›˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹: H ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ-Î‹ ÓÔÌÔıÂÛ›· ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. WWF ∂ÏÏ¿˜: ∞ı‹Ó·.

WWF ∂ÏÏ¿˜ (2009), ∂ÏÏËÓÈÎÔ› ÀÁÚfiÙÔÔÈ ƒ·ÌÛ¿Ú: ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË ¶ÚÔ-ÛÙ·Û›·˜ Î·È ¢È·¯Â›ÚÈÛË˜. WWF ∂ÏÏ¿˜, ∂ÏÏËÓÈÎ‹ √ÚÓÈıÔÏÔÁÈÎ‹ ∂Ù·È-Ú›· & ∂ÏÏËÓÈÎ‹ ∂Ù·ÈÚ›· ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡: ∞ı‹Ó·

WWF ∂ÏÏ¿˜ Î·È ™˘Ó‹ÁÔÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÔÏ›ÙË (2009), √‰ËÁfi˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ-‚¿ÏÏÔÓ - ¡ÔÌÈÎfi˜ √‰ËÁfi˜: WWF ∂ÏÏ¿˜: ∞ı‹Ó·.

•ENH µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞

Asano, T. (1999), Wastewater Reuse for non-potable Applications:An introduction. Proceedings of the International Symposium onEfficient Water Use in Urban Areas, IETC Report 9. UNEP Interna-tional Environmental Technology Centre: Osaka

Butler, D. and C. Maksimovic (2001), Interactions with the environ-ment. ÛÙÔ Maksimovic, C. and Tejada-Guibert J.A.(ÂÈÌ.) (2001),Frontiers in Urban Water Management: Deadlock or Hope. Interna-tional Water Association (IWA) Publishing: London.

CEC (2000), Directive of the European Parliament and of the Coun-cil establishing a framework for Community Action in the field ofWater Policy. Council of the European Communities.

Chapagain, A.K. Î·È Hoekstra, A.Y. (2004), Water footprints of nations- Volume 1: Main Report. UNESCO-IHE. Institute for Water Education:Delft, the Netherlands

Commission of the European Communities (2007), Communica-tion from the Commission to the European Parliament and the Council.'Towards Sustainable Water Management in the European Union'

203

204

First stage in the implementation of the Water Frame-work Directive2000/60/EC. Commission of the European Com-munities: Brussels.

Commission of the European Communities (2009), Report from theCommission to the European Parliament and the Council in accor-dance with article 18.3 of the Water Framework Directive 2000/60/EC on programmes for monitoring of water status. Commissionof the European Communities: Brussels.

Dziegelewski, B., Opitz, E., Hanemann, W. M. Î·È Mitchell, D.L. (1995),Urban Water Conservation Programmes Volume III: Experience andOutlook for Managing Urban Water Demands, Planning and Man-agement Consultants: Carbondale.

Economic and Social Council (2002), Substantive issues arising inthe implementation of the international covenant on economic,social and cultural rights, General Comment 15. United Nations.

EEA (2000), Sustainable Water Use in Europe - Part 2: Demand Man-agement, European Environment Agency: Copenhagen, Denmark.

∂∂∞ (2005), Sustainable use and management of natural resources:EEA Report No 9. European Environment Agency: Copenhagen.

∂∂∞ (2009), Water resources across Europe confronting water scarci-ty and drought. European Environment Agency: Copenhagen.

EPA (1998), USEPA Water Conservation Plan Guidelines, U.S Envi-ronmental Protection Agency. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://www. epa.gov/owm/genwave.htm

European Commission (2006), Reference Document on Best Avail-able Techniques in the Food, Drink and Milk Industries. The EuropeanIPPC Bureau. ∫Â›ÌÂÓÔ ‰È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·: http://eippcb.jrc.es

European Commission DG Environment (2003), The Water Frame-work Directive (WFD) and tools within the Common AgriculturalPolicy (CAP) to support its implementation, Working DocumentDG.ENV.B.1/BB D(2002), 7 February 2003, Brussels.

European Communities (2003), Common implementation strategyfor the water framework directive (2000/60/EC). Guidance Docu-

205

ment No 11 - Planning Processes. Office for Official Publications ofthe European Communities: Luxembourg.

Gleick, P. H. (ÂÈÌ.) (1993), Water in Crisis: A Guide to the World'sFresh Water Resources. Oxford University Press: Oxford.

GWP/TAC (2000), Background Paper No. 4. Integrated Water resourcesManagement. Global Water Partnership: Stockholm, Sweden.

Hanemann, W.M. (1998), Price and Rate Structures, ÛÙÔ BaumannD.D., Boland J.J and Hanemann, W.M. (ÂÈÌ.), Urban Water DemandManagement and Planning. Mc Graw-Hill: New York.

Hellenic Republic (2004), Country Profile: GREECE. National Report-ing to the Twelfth Session of the Commission on Sustainable Devel-opment of the United Nations (UN CSD 12). Hellenic Ministry for theEnvironment, Physical Planning and Public Works Department ofInternational Relations and EU Affairs: Athens.

Hoekstra, ∞. À. Î·È Chapagain, ∞. ∫. (2007), Water footprints of nations:Water use by people as a function of their consumption pattern.Water Resources Management (21): 35–48

Hoekstra, A.Y., Chapagain, A.K., Aldaya, M. M. Î·È Mekonnen, M. M.(2009), Water Footprint Manual. State of the Art 2009. Water Foot-print Network: Enschede, The Netherlands

Human Rights Council (2009), Report of the independent expert onthe issue of human rights obligations related to access to safe drink-ing water and sanitation. United Nations General Assembly. A/HRC/12/24

Industrial Symbiosis Institute (2008), New technologies and inno-vation through Industrial Symbiosis. Industrial Symbiosis InstituteKalundborg, Denmark. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔ http://www.symbiosis.dk/media/7940/symbiosis%20paper%20presentation.pdf

Institute for European Environmental Policy (2000), The environ-mental impacts of irrigation in the EU. A report to the EnvironmentDirectorate of the European Commission. IEEP, Polytechnic schoolof Madrid and university of Athens. ¢È·ı¤ÛÈÌo ÛÙÔ http://ec.europa.eu/environment/agriculture/pdf/irrigation.pdf

206

IPCC (2007), Climate Change 2007: Synthesis Report. Intergovern-mental Panel on Climate Change: Geneva, Switzerland.

IPTS (1999), End-Use Technologies and Practices. METRON ProjectReport. European Commission DGXII: Seville.

James, A. (2001), The treatment of toxic wastes. ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ÛÙÔHarrison, R. M. (ÂÈÌ.) Pollution: Causes, Effects and Control. TheRoyal Society of Chemistry: Cambridge, UK

Karagiannis, G., V. Tzouvelekas and A. Xepapadeas (2003) Meas-uringirrigation water efficiency with a stochastic production frontier.Environmental and Resource Economics (26): 57-72.

Konig, K. (1999), Rainwater Utilisation: Facilities and Equipment,Proceedings of the International Symposium on Efficient Water Usein Urban Areas. IETC Report 9. UNEP International EnvironmentalTechnology Centre: Osaka

Mediterranean Groundwater Working group (2007), Technical reporton groundwater management in the Mediterranean and the WFD.EU Water Initiative.

OECD (2006), Water and Agriculture: Sustainability, Markets andPolicies. OECD.

OECD (2008), Environmental Performance of Agriculture in OECDCountries since 1990. OECD: Paris, France.

Parris, K. (2004), Agricultural Water Quality and Water Use Indicatorsin the Context the OECD Work on Agrienvironmental Indicators, ÛÙÔParris, K. and P. K. Jung (ÂÈÌ.) Agricultural Water Quality and WaterUse: Developing Indicators for Policy Analysis. Proceedings of anOECD Expert Meeting: Gyeongju, The Republic of Korea, October2003, ÛÂÏ. 3-11

Prüss-Üstün, A., Bos, R., Gore, F. Î·È Bartram, J. (2008), Safer water,better health: costs, benefits and sustainability of interventions toprotect and promote health. World Health Organiza-tion: Geneva.

Semiat, R. (2000), Desalination: Present and Future. Water Interna-tional (25): 54-65.

Suzenet, G., Kallis, G. and Coccossis, H. (2001), Sustainable Man-agement of Water for the City: Policy Guidelines. University of theAegean, Mytilini, Greece.

UN (2002), General Comment No. 15 of the International Covenanton Economic, Social and Cultural Rights. Articles 11 and 12: The rightto water. United Nations: New York.

UNEP/MAP (2007), Integrated Coastal Urban Water System Planningin coastal areas of the Mediterranean. Priority Actions ProgrammeRegional Activity Centre: Split.

UNFCCC (1992), United Nations Framework Convention On ClimateChange. United Nations: New York.

UNIDO (2006), 2nd UN World Water Development Report “Water, ashared responsibility”: Chapter 8: Water and Industry. ¢È·ı¤ÛÈÌÔ ÛÙÔhttp://www.unesco.org/water/wwap/wwdr/wwdr2/pdf/wwdr2_ch_8.pdf

Wackernagel, M. Î·È Rees, W. (1996), Our ecological footprint: Reduc-ing human impact on the Earth. New Society Publishers: Canada.

WHO (1993), Guidelines for Drinking Water Quality. Volume 1, Sec-ond Edition. The World Health Organization: France.

WHO (2003), The right to water. Health and human rights publica-tion series; No. 3. The World Health Organization: France.

WHO (2005), Water Safety Plans. Managing drinking-water qualityfrom catchment to consumer. Water, Sanitation and Health Protec-tion and the Human Environment World Health Organization:Geneva.

WWF/EC (2001), Elements of Good Practice in Integrated RiverBasin Management. A Practical Resource for implementing the EUWater Framework Directive. WWF: Brussels, Belgium.

207

¶∏°∂™ ¢π∞¢π∫∆À√À

http://ga.water.usgs.gov/edu/watercyclegreek.html

http://ga.water.usgs.gov/edu/watercyclegreek.html#precipitation

http://www.waterfootprint.org/?page=files/productgallery

http://www.ypan.gr/fysikoi_poroi/master_plan.htm

http://www.wateraid.org/uk/what_we_do/statistics/default.asp

http://glossary.el.eea.europa.eu/

http://ec.europa.eu/agriculture/rurdev/index_el.htm

http://ec.europa.eu/environment/water/water-framework/facts_figures/guidance_docs_en .htm

http://ec.europa.eu/environment/water/quantity/scarcity_en.htm

http://ec.europa.eu/dgs/olaf/legal/index_el.html

http://vancouver.ca/engsvcs/watersewers/sewers/enviro/protect.htm#drainage

http://www.findmoreleaks.com/downloads/Perth1_oz101.pdf

http://www.monumenta.org/article.php?IssueID=3&lang=gr&CategoryID=4&ArticleID=155

http://www.giessen.de/index.phtml?NavID=684.15&La=1

http://www.express.gr/news/ellada/51734oz_2008071451734.php3

http://www.ramsar.org

http://www.ornithologiki.gr/gr/politiki/ramsar_convention.php

http://www.moa.gov.cy/moa/wdd/wdd.nsf/guide_gr/guide_gr?OpenDocument

http://messapiagaia.blogspot.com/2010/03/15-3-2010.html

http://www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water-1/bathing-water- data-viewer

http://asopossos.wordpress.com/ 208

∏ ·ÚÔ‡Û· ¤Î‰ÔÛË ¤ÁÈÓÂ ÌÂ ÙËÓ Â˘ÁÂÓÈÎ‹ ¯ÔÚËÁ›· ÙË˜

ISBN: 978-960-7506-12-2

¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È §‡ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙËÓ √ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË...

Documents