ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน...
TRANSCRIPT
![Page 1: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/1.jpg)
“ชวยกนสรางคนดใหบานเมอง”
มลนธยวสถรคณศนยโรงเรยนคณธรรมศนยจตวทยาการศกษาFOUNDATION OF VIRTUOUS YOUTH๒๑๔ ถนนนครสวรรค แขวงวดโสมนสเขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพมหานคร ๑๐๑๐๐โทรศพท ๐ ๒๒๘๒ ๐๒๑๖ โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๐๒๓๕www.vyouth.org มลนธยวสถรคณ
ศนยสถานศกษาพอเพยง มลนธยวสถรคณ๑๗๓ ถนนนครราชสมา เขตดสต กรงเทพมหานคร ๑๐๓๐๐โทรศพท ๐ ๒๗๘๗ ๗๐๓๓-๔ โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๘๒๒๖
เนองมาจากปก“มงท�ำควำมด ไมมวนสนหวง แมไรแรงสงหวง เปรยบดงไมขดมอดไหม นอมน�ำแบบอยำงแหงควำมดอนยงใหญ เกดเปนพลงใจ ผลบำน ผลใบ ตงใจใฝท�ำควำมด”
ชวน วสาสะ
![Page 2: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/2.jpg)
สารบญ
แรงบนดาลใจ
ตลอดชวงระยะเวลาการขนครองราชยขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชจนกระทงปจจบน พระองคทรงเปนมงขวญ ก�าลงใจ และแบบอยางทดงามใหแกพวกเราชาวไทยเสมอมา ทงจากพระราชจรยวตร อนงดงาม การทรงงานหนกเพอประชาชนชาวไทย และพระราชด�ารสทมอบใหแกชาวไทยในวาระตางๆ ทเปนดง “ค�าพอสอน” ใหลกๆ ไดนอมน�าไปปรบใช เปนแรงบนดาลใจใหลกๆ ชาวไทยทกสาขาอาชพไดน�าไปสรางจดหมายชวต ดงเชนเขมทศทชวยใหกาวไปสจดมงหมายอยางมนใจ
แนนอน บทควำมชนเลกๆ นไมอำจบรรจเรองรำวแหงแรงบนดำลใจทงหมดทเกดขนไดจำกกำรเรยนรผำนค�ำสอนของพอ กระนนกตำมค�ำสอนตำงๆ ท “พอ” ของชำวไทยไดมใหลกๆ นน ชำงเปยมควำมหมำยและเปนแรงผลกดนใหเกดกำรงำนและกำรใชชวตทมงมนในหนทำงแหงอำชพของตนตำงๆ กนไปมำกมำย จงอยำกน�ำเสนอใหไดอำนและรวมเรยนรไปดวยกนผำนบทสมภำษณสนๆ ทเตมไปดวยควำมส�ำนกแหงพระมหำ กรณำธคณอนยงใหญในเรองเลำถดไปจำกน
ธ ทรงเปนแรงบนดาลใจใหชาวไทยใฝท�าด
เรอง : สกณ ณฐพลวฒน
แรงบนดาลใจ ๓เธอคอแรงบนดาลใจ ๘ Best Practice ๑๐ โรงเรยน ตชด. ศรสมวงศ ๑๐โรงเรยนศรวชยวทยำ ๑๔
ถอดความรจากกจกรรม ๑๘ศนยโรงเรยนคณธรรม ๑๘ตลำดนดควำมร ๒๑Growth Mindset ๒๕
สมภาษณ ๒๘Echo English ๓๖ทกษะชวตดานการเงน ๓๗สมภาษณยอย ๓๘เรองเลารอบบาน ๔๔เบกบานงานประดษฐ ๕๐บทความพเศษ ๕๒
รวโรงเรยน 2 รวโรงเรยน 3
![Page 3: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/3.jpg)
พระเจาอยหวสอนฉนใหท�าเพอผอน “...การพฒนาชนบท เปนงานทส�าคญ เปนงานทยาก เปนงานทจะตองท�าใหไดดวยความสามารถ ดวยความเฉลยวฉลาด คอ ทงเฉลยวทงฉลาด ตองท�าดวยความบรสทธใจ มใชมงทจะหากนดวยวธการใดๆ ใครอยากหากนขอใหลาออกจากต�าแหนง ไปท�าการคาดกวา เพราะวาถาท�าผดพลาดไปแลวบานเมองเราลมจม และเมอบานเมองของเราลมจมแลวเราอยไมได กเทากบเสยหมดทกอยาง...” พระบรมรำโชวำทพระรำชทำนแกคณะผบรหำรงำนเรงรดพฒนำชนบทระดบผวำรำชกำรจงหวดณ พระทนงอมพรสถำน วนศกรท ๑๓ มถนำยน ๒๕๑๒ และทานองคมนตร “พลากร สวรรณรฐ” เลาไวในหนงสอเลมเดยวกนวา
“...ทรงใหความส�าคญกบการมสวนรวมของประชาชนและเจาหนาททกระดบ ทรงเปดพระราชหฤทยกวางรบฟงความคดเหนของประชาชน ความตองการของสาธารณชน โดยทรงระลกถงประโยชนสวนรวมเปนทตง ภายใตหลกการ ‘ขาดทน คอ ก�าไร’ ทรงเนนการ ‘ให’ และ ‘เสยสละ’ เพอผลก�าไร นนคอ ‘ความอยดมสขของราษฎร’ หรออธบายไดวา ขาดทนในดานเศรษฐกจ แตไดก�าไรในดานสงคม ส�าหรบขาราชบรพาร สวนราชการตางๆ ทรวมปฏบตงานถวาย จะไดเหนพระองคทรงพระเกษมส�าราญ ทรงมความสขทไดชวยเหลอพสกนกรของพระองค และมพระราชประสงคใหทกคนมความสขทไดชวยเหลอผอนดงพระราชด�ารสครงหนงความวา ‘ท�างานกบฉน ฉนไมมอะไรจะให นอกจากการมความสขรวมกนในการท�าประโยชนใหกบผอน’…”
ทานองคมนตร “สวสด วฒนายากร” ไดเลาถงการท�างานถวายในหลวงและเรยนรผานค�าสอนอนมคาไวในหนงสอ “พระเจาอยหวกบองคมนตร” ความตอนหนงวา “...ชวงหนงพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ทรงถำมวำสนฝำยอยทระดบเทำไร ผอ�ำนวยกำรกองฯ เกดจ�ำไมได ตดสนใจด�ำน�ำกบตวเลขทใกลเคยง สมมตวำ ‘บวก ๓๕๐ พระพทธเจำขำ’ (สงกวำระดบน�ำทะเล ๓๕๐ เมตร) พระบำทสมเดจพระเจำอยหวทรงหยดนดหนง แลวรบสงวำ ‘ถำระดบ ๓๕๐ น�ำกทวมต�ำบลนทงต�ำบล’ ทรงชไปทแผนท ๑ : ๕๐,๐๐๐ เสนบอกระดบน�ำต�ำบลทอยเหนอน�ำอยท ๓๔๙ นบแตนนเปนตนมำ ผมทองเปนคำถำเวลำถวำยงำนวำ ‘หำมเดำ’ แตกยงไมวำยพลำดจนได ในชวงเวลำ
สำมปเศษทผมถวำยงำนในฐำนะอธบด และตอมำในฐำนะกรรมกำรมลนธชยพฒนำ ผมไดประสบกำรณ ไดเรยนรสงทมคณคำทสดในชวตวำ เปนบญเหลอเกนทไดเกดมำเปนคนไทย มพระเจำแผนดนทยอมตรำกตร�ำพระวรกำย เสดจฯ ไปในทองททรกนดำรทำมกลำงแสงแดดทแผดเผำหรอสำยฝนทกระหน�ำ ปนปำยขนไปบนภเขำสง หรอไตลงไปในหบเหวทเตมไปดวยโคลนตม ปลง และทำก ในปำทรกชฏจนค�ำมดดกดน โดยมพระรำชประสงคทแนวแนทจะหำทำงชวยเหลอพสกนกรของพระองคทำน โดยเฉพำะผทดอยโอกำส ยำกจน มปญหำอปสรรคในกำรท�ำมำหำเลยงชพใหไดมโอกำสและชวตควำมเปนอยทดขน คนวนหนง ผมไดรวมโตะเสวยหลงจำกทพระองคทำนเสดจฯ ไปทรงเยยมรำษฎรในพนท
ทรกนดำรแหงหนงในภำคตะวนออกเฉยงเหนอ พระรำชกระแสรบสงทยงกองอยในหของผมจนทกวนน คอ‘...ทเขายากจนตองมาท�ามาหากนในพนทแหงแลงเชนน ไมใชวาเขาอยากจะมา แตเพราะเขาไมมทอนจะ
ไป ทฉนชวยเขา ไมใชวาจะชวยตลอดไป แตชวยเพนใหเขาไดมโอกาสชวยตวเองตอไป’....
ผมบทบำทท�ำงำนเพอประชำชนอกทำนหนง ทเคยใหสมภำษณไววำไดรบแรงบนดำลใจจำกพระรำชด�ำรสของพระเจำอยหว คอ แพทยหญงคณหญงพรทพยโรจนสนนท“…ในหลวงทรงเปนแรงบนดาลใจในการท�างานของหมอ
พระองคทรงเหนดเหนอยเพอดแลใหพสกนกรมความสข หมอจงตงปณธานทจะท�าหนาทดแล
เรองความเปนธรรมใหแกประชาชน...”
รวโรงเรยน 4 รวโรงเรยน 5
![Page 4: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/4.jpg)
มอนาคตเพราะหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง “...ค�าวาพอเพยงนมความหมายกวางกวา ยงกวานอก คอค�าวา พอกเพยง พอเพยงนกพอ คนเราถาพอในความตองการมนกมความโลภนอย เมอมความโลภนอยกเบยดเบยนคนอนนอย ถาประเทศใดมความคดอนน ...มความคด วาท�าอะไรตองพอเพยง หมายความวา พอประมาณไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากได แตวาตองไมเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณ พดจากพอเพยง ท�าอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง...”
พระรำชด�ำรส พระรำชทำนแกคณะบคคลตำงๆ ทเขำเฝำ ฯ ถวำยชยมงคล เนองในโอกำสวนเฉลมพระชนมพรรษำ ณ ศำลำดสดำลย สวนจตรลดำ ฯ พระรำชวงดสต วนศกร ท ๔ ธนวำคม ๒๕๔๑ ปฏวต อนทรแปลง เดกหนมอำย ๒๓ ป เจำของทมฟำรมโคนมขนำดเลกทชอวำ “ฟำรมอนทรแปลง” จงหวดชมพร คอผหนงทท�ำใหเหนวำคนเลกๆ สำมำรถไปขำงหนำอยำงมอนำคตได เพรำะในหลวง จำกชวตครอบครวทยำกล�ำบำก เพรำะพอเสยชวตดวยอบตเหตตงแตเขำอำยเพยง ๑๒ ขวบ ตองอยกบแมเพยงสองคน เขำจงหำเลยงชพรวมกบแมพรอมกบกำรเรยนหนงสอไปดวยโดยกำรเลยงววนม ซงไดแรงบนดำลใจจำกนมจตรลดำทเขำไดดมทโรงเรยน จำกววตวแรกทขอจำกตำ เขำยงไดเขยนจดหมำยสงไปยงโรงนมโคจตรลดำเพอขอโคพระรำชทำน เขำเลำวำ “ตนป ๒๕๔๙ พอสหกรณโคนมโทร มาแจงวาทางจตรลดาจะเอาววมาให ผมเปนเดกอาย ๑๔ เหมอนไดแจกพอต บญหลนทบวงไปกอดแม พออาทตยถดมากมโคพระราชทานสงมาใหถงบานเลย” ทกวนนปฏวตเปนเจำของโคนม ๓๕ ตว บนเนอท ๒ ไร สำมำรถรดนม
อกคนหนงทไดรบแรงบนดำลใจจำกพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ทเรำอยำกกลำวถงแมเขำจะจำกไปแลว นนคอพระเอกหนม ปอ-ทฤษฎ สหวงษ ผซงทกคนทตดตำมเขำจะทรำบดวำ เขำท�ำสวนทบรรมยบำนเกด และไดแบงปนทดนท�ำนำใหกบคนยำกจนไดใชโดยไมคดคำใชจำย เขำเคยเลำไววำ “เอาเขาจรงแลวผมวา เราไดยนพระราชด�ารสในหลวงมาตลอดครบ ตงแตเดกจนโต แตเราไมเคยตงใจฟงจรงๆ เลยสกเรอง ตวผมเองกเพงมาไดฟงเขาจรงๆ ตอนเรมศกษาค�าสอนของในหลวงเหมอนกน อยางเรองความพอเพยงนเอาไปใชไดกบทกเรองเลยนะครบ” “มนเรมมาจากทผมเรมตนทจะพอเพยง พอผมคดวาผมมพอแลว ผมเลยเรมแบงปนใหคนอนบางครบ หลงจากทท�าแบบน ผมกไดเพอนใหมเพมมากขน บางทผมไมวางจะขนไป เขากชวยดแลนาผมให เรากชวยๆ กนแกปญหา บางกเอาขาวมาแบงกน ตวผมเองกกลายเปนคนรบฟงคนอนมากขน ใหเกยรตคนมากขน เคารพซงกนและกน”
ทมำภำพ: www.mmo-thai.com
และแปรรปเปนผลตภณฑนมพำสเชอไรซรสตำงๆ ไดวนละ ๓๐๐ ลตร เพอสงไปยงตลำดใน ๕ จงหวด คอ ชมพร ระนอง ภเกต สตล และสรำษฎรธำน เขำเลำวำไดนอมน�ำทฤษฎเศรษฐกจพอเพยงของในหลวงมำใช “ท�าทกอยางทใช ใชทกอยางทท�า” ตำมทในหลวงรบสง ฟำรมอนทรแปลงท�ำแกสชวภำพเอง ใชพลงงำน จำกแกสชวภำพจำกมลวว กำกตะกอนบอแกสกท�ำปยไวใช ไวแจกใหคนในชมชนเอำไปใสทแปลงปลกหญำและเกยวหญำมำขำยใหฟำรมโคนมของเขำ “ในหลวงทรงสอนใหแบงพนทการใชงานเพอใหเกดประโยชนผสมผสาน และเมอมผลผลตออกมา และเราใสไอเดยเขาไป เกดเปนโปรดกสใหมๆ เราสามารถก�าหนดราคาผลผลตเองได ทผานมาเราไมสามารถก�าหนดราคาเองได ตองอาศยกลไกพอคาคนกลาง เราอาศยความเปนเอกลกษณทจะท�าใหผลตภณฑมความแตกตางและขายได เราตองเปนสมารตฟารเมอร นอกจากผลตแลวเราตองรจกคด วางแผนการตลาดโดยไมเอาเปรยบคนอน” “ผมกลาบอกทกคนวาผมมอาชพเลยงวว ผมเปนเกษตรกร และผมจะเปนเกษตรกรทมแรงบนดาลใจมาจากในหลวง”
ดวยเนอทหนำกระดำษอนจ�ำกด ขอปดทำยเรองรำวแหงแรงบนดำลใจจำกในหลวงดวยค�ำพดของนกจดละครเฉลมพระเกยรตเมอธนวำคม ป ๒๕๕๐ ผชอวำ อรโณชำ ภำณพนธ จำกบรษทบรอดคำซท ไทย เทเลวชน จ�ำกด ซงเปนเสมอนค�ำพดแทนใจของชำวไทยทกคนวำ “หลายๆ คนไดชมเรองพระบรมราโชวาทจากในละครกบอกวาเปนแรงบนดาลใจใหเขาเปนคนดขน ตงใจจะท�าดตอไปซงพระบรมราโชวาทของพระองคทานมมากมาย เราหยบมาเพยงสวนหนงเทานน นอกจากพระองคทานจะไดใหพระบรมราโชวาทแลว แตยงใหแรงบนดาลใจคนดทจะท�าดไมเฉพาะตอตวเขาเอง แตยงท�าใหสงคมดขน...”
รวโรงเรยน 6 รวโรงเรยน 7
![Page 5: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/5.jpg)
ตอน แรงบนดาลใจ
คณครบอกวาคนเราควรหาแรงบนดาลใจส�าหรบการใชชวต
แรงบนดาลใจฉนจงหาอานในหนงสอมากมายทเขยนเกยวกบผคนทยงใหญ
พบแรงบนดาลใจเยอะแยะ
ฉนตดสนใจท�าวนปดเทอมใหมความหมาย ดวยการไปออกคายชนบท ๑๐ วน
ฉนไดท�างานชวยเหลอผคน ไดพบคนดๆทท�าเพอผอนหลายตอหลายคน
อมเอบใจไปกบการเจอผคนทเปนแรงบนดาลใจใหฉนเยอะแยะมากมาย
๑๐ วนผานไป เมอฉนกลบบาน บานยงคงดสะอาด
เรยบรอยเหมอนเดม
ฉนกเกดความคดวา การทบานดเรยบรอยดทกวนไดแบบน ตองมคนดแลเปนอยางดเพราะบานจะสวยสะอาดเปนปกตไมไดถาไมมคนท�า ไมมคนดแลแตละชวตในบาน
บานควรจะตองถกท�าความสะอาด คาน�าคาไฟกตองมคนจายหมาแมวและคนในบานกตองมคนหาขาวหาปลาใหกนสวนสวยๆกตองมคนรดน�า
แลวใครละทท�างานหาเงนเขาบานและดแลบานใหทกคนอยไดอยางสบายราวกบวาชวตมนตองดอยางนอยแลว แถมยงไมไดเงนจากการท�าสงนดวยนะ
แมคะ แมเปนแรงบนดาลใจ ในชวตหนคะ แถมยงท�า
อาหารอรอยอก
กอดอะไร มาชวยกนท�ากบขาวเลยพอรออย
“เธอคอแรงบนดาลใจ”
ตองการ
รวโรงเรยน 8 รวโรงเรยน 9
![Page 6: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/6.jpg)
BEST PRACTICE
สอนใหเดกคดเปนดวย“ค�าถาม”
เรอง : สกณ
Socratic Teaching คออะไร -วธสรำงทกษะกำรเรยนรอยำงเปนระบบ ทใหควำมส�ำคญกบกระบวนกำรเรยนรมำกกวำปรมำณเนอหำ -เปนกำรสอนผำนกำรสนทนำ (dialogue) โดยครมหนำทหลกคอตงค�ำถำมใหผเรยนตอบ และรวมกนอภปรำย หลกส�าคญจงไมใชการสอน แตเปนการสรางความรวมมอ (cooperation) ในการคดวเคราะห คนหำควำมรรวมกน และเครองมอส�าคญคอการใชค�าถามทมคณภาพ (quality questioning)
โรงเรยน ตชด. ศรสมวงศ เปนโรงเรยนขนาดเลกทมนกเรยนเพยง ๗๑ คน มครผสอนรวมทงผบรหาร ๗ คน ตงอยในดนแดนหางไกลของเขตอ�าเภอแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย นกเรยนสวนใหญเปนชาวเขาเผาอาขาและลาห จงตองสอสารกนดวยภาษาไทยกลาง เรยนดวยระบบการศกษาทางไกลจากโรงเรยนไกลกงวล มการสอนตงแตระดบอนบาล-ประถมศกษา ครประจ�าชนสอนทกวชาในชนเรยนของตน จงรกและผกพนกบนกเรยน และเหนพฒนาการของนกเรยนอยางใกลชด ดงเชนทครสม-รจรดา ใจยะสข ครประจ�าชน ป.๖ เลาถงนกเรยนในหองวา มอยทงสน ๙ คน ชาย ๔ คน หญง ๕ คน ในหองเรยนน มเดก
ชายธงชย ลาหนะ เรยนซ�าชน ป.๖ มาสองปแลว
เปดเทอมแรกไดไมนำน ครสมไดรบโอกำสเปนตวแทนโรงเรยนไปอบรมรวมกบครโรงเรยนอนๆ ของ “ศนยจตวทยำกำรศกษำ” มลนธยวสถรคณ ครสมบอกวำสงทไดตดตวมำคอเทคนคตำงๆ ทจะใชในกำรสอนเดก ซงในระหวำงกำรอบรมสองคนสำมวนนน เธอตงใจ เลอกใชเครองมอทเรยกวำ “Socratic Teaching-ครสอนคด” มำฝกกำรเรยนรใหกบนกเรยนของเธอ โดยใชเทคนคกำรตงค�ำถำม ๓ ระดบเปนหลก
แลวเหตใดกำรตงค�ำถำมจงดตอกำรคด เพรำะกำรใชค�ำถำมทดจะชวยกระตนใหเกดกำรสนใจใฝรจำกภำยในตวผเรยน และจำกประสบกำรณในกำรใชกำรตงค�ำถำม ๓ ระดบนนชวยให
นกเรยนในหองเรยนของชน ป.๖ โรงเรยน ตชด. ศรสมวงศเปลยนแปลงไปทกคน ครสมเลอกชวงเวลำหลงเลกเรยนบำยสองครงของทกวนซงเปนชวงกจกรรมลดเวลำเรยน เพมเวลำร สอนใหเดกนกเรยนฝกฝนกำรตงค�ำถำม ๓ ระดบ เพรำะเชอมนวำ “ค�ำถำมท�ำใหเกดควำมคด” เมอเชอมนดงนนกตองฝกฝน และหวใจส�ำคญของกำรฝกฝนทครสมอธบำยคอ ฝกฝนอยางตอเนองและท�าใหการฝก (คด) นเปนเรองสนก
การตงค�าถาม ๓ ระดบ กำรตงค�ำถำมทดจะชวยกระตนใหคดในเรองทสนใจไดชดเจน คดไดลกซงและกวำงขวำงขน รวมทงเปนค�ำถำมทชวยใหเดกสำมำรถเชอมโยงเรองทสนใจกบตวเองได โดยประเภทของค�ำถำมนนแบงไดหลำยแบบ กำรแบงระดบค�ำถำมของ Art Costa โดยแบงเปน ๓ ระดบ กเปนหนงในประเภทของค�ำถำมนนเอง
มาลองดกนวา ค�าถาม ๓ ระดบแบงออกเปนอยางไร • ค�าถามระดบท ๑ ถำมหำควำมเขำใจเบองตน ลกษณะค�ำถำม เชน ใคร ท�ำอะไร ทไหน เมอไร• ค�าถามระดบท ๒ ถำมหำควำมเชอมโยง ลกษณะค�ำถำม เชน อยำงไร ท�ำไม• ค�าถามระดบท ๓ ถำมโดยอำศยประสบกำรณของผตอบ ลกษณะค�ำถำม เชน อะไรจะเกดขนถำ... ถำคณอยใน เหตกำรณนนคณจะ...
รวโรงเรยน 10 รวโรงเรยน 11
![Page 7: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/7.jpg)
เอกสำรสวยงำมหนงแผน ใหเดกเลอกเรองทตนเองสนใจแลวน�ำมำอำนและตงค�ำถำม
เมอเดกท�ำบอยๆ กเรมเบอ ครตองหำโจทยทยำกขน ครสมเลอกภำพวำดทไมมตวอกษร แลวใหทงหองฝก
ตงค�ำถำมจำกภำพเดยวกน เชน ภำพของกำรเตรยมท�ำกระทงใบตอง สงนชวยใหเดกไดแลกเปลยนหลงกำรตงค�ำถำม
เสรจสน ครจะชวนคยจำกค�ำถำมทแตละคนตงมำ ค�ำตอบทเดกตอบค�ำถำมของเพอน จะเปนกำรกระตนใหเดกรจกคด หด
แลกเปลยน และซมซบกำรเรยนรเหลำนนอยำงเปนธรรมชำต เชน ถกเถยงปญหำกนในหองเรยนเรองกำรใชกระทงใบตองมประโยชน
อยำงไร ใบตองสำมำรถใชท�ำอะไรไดอก ฯลฯ “สวนใหญเรองทเลอกจะเปนเรองใกลตว หรอน�ำไปปรบใชในชวตประจ�ำวนได เดกกจะตงค�ำถำมไดงำย และน�ำไปใชกบชวตจรงของเขำไดงำยดวย” เมอถำมครสมวำเหนพฒนำกำรของเดกอยำงไรค�ำตอบทไดคอ “เดกกลำคดกลำแสดงออกมำกขน จำกนกเรยนทเงยบๆ กจะรสกวำ ‘ผมท�ำได’ ‘หนท�ำได’ ทกคนจะรสกวำ กำรคดหรอกำรตงค�ำถำมนนไมยำก ท�ำใหพวกเขำอยำกมสวนรวมกบเพอน และสนกกบกจกรรมเพรำะไมใชกำรเรยน ตวอยำง ธงชย นกเรยนลำห ซงเรยนตกซ�ำชนมำสองปแลว ปกตเขำไมคอยพดเพรำะพดไทยไมชด จงเงยบและไมยงกบใคร แตเมอใหท�ำกจกรรมนเขำกไดเรยนรกำรตงค�ำถำม พอใหออกเสยงถำมหนำหองกกลำขน ครกจะบอกวำ ไมเปนไรพดชำๆ ไมมผดไมมถก ทกวนนเขำเรยนจบ ผำนชน ป.๖ แลวคะ” เมอครไดสอนใหนกเรยนฝกทจะคด เขากจะมความพงพอใจตอการคด สนกกบการถามและการหาค�าตอบดวยตนเอง และเมอนกเรยนมความช�านาญ กจะแตกฉานและคดเปน ดงนนไมวาจะอานหรอเหนอะไรกจะรจกตงค�าถามโดยธรรมชาต ท�าใหเรยนรไดงายขน คดเปน คดด และคดอยางมประโยชนมากขน
และจำกนนจงฝกตงค�ำถำมระดบท ๒ และ ๓ ตำมล�ำดบตอไป โดยทกคนจะ
เขยนค�ำถำมลงในกระดำษของตนเอง แลวท�ำเปนงำนสงคร ค�ำถำมทไดจงไม
เหมอนกน ทงยงแสดงถงควำมเขำใจของเดกทตำงกนไป ท�ำใหครไดเหนพฒนำกำรของเดก
เมอผำนกำรฝกฝนอยำงตอเนอง ครสมเลำตวอยำงควำมสนกของกำรแลกเปลยนกน
ตงค�ำถำมของแตละคนไปแลวใหฟงเรองหนงวำ “ถำฉนกนกระแต จะอรอยเหมอนทตวละครกน
อำหำรนไหม” ครสมและเดกลำหตกใจวำจะกนสตวทเรยกวำกระแตเลยเหรอ (ค�ำวำ กระแตในภำษำเหนอ หมำยถงสตวทคลำยกระตำย) เดกทตงค�ำถำมซงเปนชำวอำขำจงอธบำยวำกระแตในภำษำอำขำ หมำยถงสบปะรด ทกคนกไดเฮ หวเรำะกนในหอง และไดแลกเปลยนเรองค�ำศพทกนเปนทสนกสนำน ค�าถาม ๓ ระดบกบเดก ป.๖ โรงเรยน ตชด. ศรสมวงศ เมอเดกเรยนรเรองกำรตงค�ำถำม ๓ ระดบแลว ครใหเดกฝกฝน โดยใหเขำหองสมด เลอกหนงสอทตนเองชอบ แลวน�ำกลบมำอำน และหดตงค�ำถำมของแตละคน ตรงนจะชวยใหเดกมพฒนำกำรในกำรคดมำกขน บำงครงครกหำขอมลควำมรมำจดท�ำเปน
จำกแนวทำงดงกลำว ครสมเลอกกำรฝกฝนรวมกน โดยใชกำรอำนนทำนหรอขอมลควำมรงำยๆ ใหนกเรยนทงหองฟงแลวใหฝกตงค�ำถำมระดบท ๑ เพอสอนใหเดกรจกท�ำควำมเขำใจเนอหำของเรองทไดรบร และเปนกำรฝกท�ำควำมเขำใจกำรตงค�ำถำม หรอฝกคดนนเอง “ตงใจใชเวลำใหมำกทสดเพอใหนกเรยนทงหมดเขำใจวำกำรตงค�ำถำมเปนอยำงไร ครใชเวลำหนงสปดำหเตมๆ ส�ำหรบกำรฝกตงค�ำถำมแคขอ ๑ ขอเดยวคะ ยงไมขำมไประดบท ๒” เมอนกเรยนตงค�ำถำมใสกระดำษ สงใหครอำน ครจะเรยกมำคยมำแนะน�ำทละคน จำกนนครจะอำนค�ำถำมหนำหองโดยไมบอกวำเปนของใคร นกเรยนกจะไดฟงค�ำถำมทหลำกหลำย และชวยกนตอบค�ำถำมดวยควำมสนก เพรำะครจะเนนย�ำวำไมมผด ไมมถก ทกคนตองลองฝกกนด “เรำจะเนนกบเดกเลยวำกำรตงค�ำถำม ไมมผด ไมมถก ตรงนจะชวยใหเดกมควำมมนใจมำกขน เพรำะไมมกำรตดสนคะ”
รวโรงเรยน 12 รวโรงเรยน 13
![Page 8: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/8.jpg)
เชอวาหลายๆ โรงเรยนไดพยายามขบเคลอนหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงภายในโรงเรยน แตอาจยงคงมค�าถามตอการท�างานวา แลวท�าอยางไรจงจะสามารถท�าใหหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเขามาอยในวชาเรยน และอยในชวตประจ�าวนของทกคนในโรงเรยนไดอยางยงยน ไมวาจะเปนผบรหาร คณะคร นกเรยน และนกการภารโรงทกคน ค�าถามนมค�าตอบ และผทจะตอบไดดทสด กคอโรงเรยนทไดชอวาเปน “ศนยการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงดานการศกษา” อยาง “โรงเรยนศรวชยวทยา” ซงตงอยทต�าบลวงตะก อ�าเภอเมอง จงหวดนครปฐม
โรงเรยนศรวชยวทยำ เปดสอนระดบมธยมศกษำปท ๑-๖ นกเรยนประมำณ ๒,๐๐๐ กวำคน มกำรขบเคลอนหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงมำตงแตปลำยป ๒๕๔๙ ภำยใตวสยทศน “รกควำมเปนไทย ใฝเรยนร คคณธรรม น�ำสสำกล บนพนฐำนเศรษฐกจพอเพยง” ซงจำกกำรศกษำท�ำควำมเขำใจหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงรวมกนทงคณะครและผบรหำรท�ำใหไดแนวคดในกำรขบเคลอนหลกเศรษฐกจพอเพยงวำ หลกปรชญำดงกลำวเปนเรองของวธคด หลกกำรใชชวต และสำมำรถนอมน�ำไปปฏบตไดทกคน สงนเองได
จดประกำยใหโรงเรยนจดท�ำแผนกำรสอนและแผนกำรจดกำรเรยนร และน�ำไปสกำรบรณำกำรกำรเรยนกำรสอนไดทกกลมสำระ รวมไปถงกจกรรมตำงๆ ทส�ำคญผบรหำรคนกอนสำมำรถสงไมตอไปยงผบรหำร
หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงกบการเรยนการสอนในโรงเรยนศรวชยวทยา
คนใหมไดอยำงตอเนอง และยงสำมำรถสบทอดกำรยดหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงใหเปนวฒนธรรม เปนอดมกำรณ และเปนเปำหมำยของโรงเรยน และดวยควำมมงมนท�ำจรง โรงเรยนศรวชยวทยำ จงไดรบเลอกใหเปนทศกษำดงำน ของคสมรสเอกอครรำชทตตำงประเทศประจ�ำประเทศไทย ซงนบเปนเกยรตของโรงเรยน ผอ�ำนวยกำรคนปจจบน ดร.อำคม มำกมทรพย เขำมำรบต�ำแหนงใน พ.ศ. ๒๕๕๗ ไดสำนตอแนวทำงกำรน�ำหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงมำใชในกำรเรยนกำรสอนอยำงตอเนอง และใหควำมส�ำคญกบทกคนในโรงเรยนเพรำะเชอวำทกคนคอฟนเฟองทส�ำคญในกำรรวมกนท�ำใหหลกปรชญำดงกลำวไปสกำรด�ำเนนชวตได
ฐานการเรยนรทสอดแทรกหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
นอกจำกกำรน�ำปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงไปสกลมสำระวชำตำงๆ แลว ทโรงเรยนศรวชยวทยำ ยงมกำรเรยนกำรสอนโดยจดฐำนกจกรรมเรยนรจ�ำนวนมำก มครเปนผพำท�ำ
ควบคไปกบกำรสอดแทรกใหนกเรยนเรยนรหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงผำนสงทตนลงมอท�ำจนส�ำเรจ ซงเมอท�ำซ�ำๆ ท�ำบอยๆ เพอใหเกดกระบวนกำรคด และในทสดเมอนกเรยนเขำใจเรองเศรษฐกจพอเพยงอยำงถองแท กจะสำมำรถน�ำมำประยกตใชกบชวตได เชน ตวอยำงจำกฐำนกำรเรยนร “คลนกคณต”
คลนกคณต วชำคณตศำสตรเปนวชำทเรยกไดวำยำขมส�ำหรบนกเรยนหลำยคน แตจะท�ำอยำงไรใหนกเรยนรสกสนกได กลมสำระวชำคณตศำสตรจงคดกจกรรมสรำงฐำนกำรเรยนรคลนกคณตขน เพรำะเชอวำกำรเรยนดวยควำมสนกจะชวยกระตนกำรเรยนรและยงหำกไดปรกษำปญหำกบเพอนๆ หรอรนพแทนคณคร จะท�ำใหนกเรยนกลำถำมมำกขน ดงนนฐำนกำรเรยนรนจงเปดโอกำสใหรนพ หรอเพอนทมควำมสำมำรถกวำไดแสดงควำมมน�ำใจเปนจตอำสำชวยสอนนองๆ หรอเพอนๆ ทออนในกำรเรยนคณตศำสตร ทงนไดมกำรออกแบบฐำนกำรเรยนรใหเชอมโยงกบคลนกหมอทรบรกษำโรค ใหรนพหรอเพอนทเชยวชำญหรอเกงคณตมำเปนหมอคณตศำสตร แลวใหนองๆ หรอเพอนๆ เขำมำพบคณหมอเพอปรกษำรกษำอำกำรแกปญหำโจทยเลขไมได กอนเขำรบกำรรกษำตองมกำรลงทะเบยนเขำรบบรกำรเหมอนคลนกรกษำคนไขทวไป คณหมอคณตจะรกษำตำมอำกำรของคนไขทมำเขำรบกำรรกษำ เชน โรคควำมจ�ำสนตรโกณมต ผดผนเลขยกก�ำลง โรคไขหวดลอกำรทม เปนตน
เรอง : สกณ ณฐพลวฒน
รวโรงเรยน 14 รวโรงเรยน 15
![Page 9: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/9.jpg)
เมอท�ำกำรวเครำะหผลตำมหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงพบวำ กำรทนกเรยนตองมกำรรวมประชมส�ำหรบผสนใจเปนจตอำสำ ตองเรยนรทจะวำงแผนและรวมกนคดรปแบบของกจกรรม จดวำงผเหมำะสมตำมควำมถนดในแตละหวขอควำมร และจดเตรยมเอกสำรบนทกประวตคนไขในโรคของคณตศำสตร จดตำรำงคณหมอ จดสถำนท วนนดและชวงเวลำในกำรรกษำ โดยน�ำหลก ๒ เงอนไข ๓ หวง และ ๔ มต มำก�ำกบกำรท�ำงำนทกขนตอน ไดแก เงอนไขควำมร นกเรยนไดรจกขนตอนกำรท�ำงำนในโรงพยำบำล เรยนรสำระวชำคณตศำสตร และเรยนร เทคนคในกำรถำยทอดควำมร สวนเงอนไขคณธรรม ไดฝกกำรมจตอำสำ ควำมอดทน ควำมสำมคค และควำมตรงเวลำ ในหลกคด ๓ หวง คอ ควำมมเหตมผล ควำมพอประมำณ และมภมคมกนในตวทด นกเรยนไดรจกกำรท�ำงำน กำรเรยนร เลอกเรองทจะมำสอน และมกำรวำงแผนงำนอยำงรอบคอบ จดเตรยมเอกสำรและเตรยมควำมรใหพรอมเพอถำยทอด ส�ำหรบควำมสมดลใน ๔ มต คอ ดำนวตถ สงคมสงแวดลอม และวฒนธรรม กเกดควำมรควำมเขำใจอยำงรอบดำนทงในแงกำรใชเอกสำรใหคมคำ มกำรท�ำงำนเปนทม ท�ำแลวเกดควำมสขในกำรท�ำงำน มกำรตกแตงสถำนทด�ำเนนกำรอยำงเปนระเบยบเรยบรอย เรยนรภมปญญำไทยในกำรถำยทอดเรองชง ตวง วดในวชำคณตศำสตร เมอวเครำะหผลตำมหลกกำรทรงงำนของในหลวง และศำสตรของพระรำชำ ศำสตรภมปญญำ และศำสตรสำกล สำมำรถวเครำะหไดวำมกำรแกปญหำจำกจดเลก ท�ำตำมล�ำดบขนตอน คดอยำงองครวม ท�ำใหงำย และบรกำรทจดเดยว ตลอดจนมกำรน�ำมำตรำชง ตวง วดแบบไทยซงเปนศำสตรทองถนมำใชในกำรค�ำนวณ ยวบรรณารกษปนความรคเศรษฐกจพอเพยงสชมชน อกหนงกจกรรมกำรเรยนรทใหนกเรยนไดฝกฝนกำรท�ำงำนรวมกบผอนและกำรเปนผให มกำรด�ำเนนกำรโดยรบสมครนกเรยนทสนใจเปนยวบรรณำรกษใหเรยนรและวำงแผนวำ จะมกำรน�ำควำมรใดทตนสนใจไปสชมชน วตถประสงคของกจกรรมนกเพอใหยวบรรณำรกษมทกษะในกำรท�ำงำนรวมกบผอน คดเปน ท�ำเปน
แกปญหำเปน รจกกำรแสวงหำควำมรดวยตนเอง มจตสำธำรณะรจกแบงปนควำมรเผยแพรสชมชน โดยกจกรรมในป ๒๕๕๘ ทผำนมำ นกเรยนเลอกน�ำควำมรเรองกำรท�ำน�ำยำซกผำส�ำหรบใชในครวเรอน และกำรท�ำบญชครวเรอนไปชกชวน ชมชนบำนวงตะกลงมอท�ำรวมกน โดยนอมน�ำหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงมำประยกตใช สงทนกเรยนสะทอนกลบมำจำกกำรไปรวมกจกรรมคอไดรบควำมสขและควำมภำคภมใจ จำกกำรด�ำเนนกจกรรม “ยวบรรณำรกษปนควำมรคเศรษฐกจพอเพยงสชมชน” นกเรยนไดมกำรวเครำะหกำรบรณำกำรปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงในกำรปฏบตกจกรรมไดดงน ๒ เงอนไข คอ ควำมร ไดแก ไดรบ ควำมรจำกกำรสบคนขอมลส�ำหรบสงทจะลงมอท�ำ ส�ำหรบกจกรรมนนกเรยนหำควำมรเรองกำรท�ำน�ำยำซกผำ ท�ำใหมควำมร และเงอนไขคณธรรม คอ นกเรยนไดฝกฝนตนเองใหรจกรบผดชอบ มน�ำใจ มจตสำธำรณะ มควำมซอสตยสจรต ตรงตอเวลำ มควำมอดทน ยอมรบฟงควำมคดเหนของผอน ๓ ประกำร คอ ควำมพอประมำณ นกเรยนตองรจกแบงเวลำในกำรปฏบตกจกรรมไดอยำงเหมำะสม และวำงแผนใชทรพยำกรอยำงประหยดและคมคำทสด ควำมมเหตผล คอ กจกรรมนท�ำขนเพอสงเสรมทกษะกำรคดวเครำะห คดอยำงมวจำรณญำณ คดอยำงมเหตผล
และใชกระบวนกำรคดเหลำนวำงแผนกำรท�ำงำนในกลมใหมประสทธภำพ กำรมภมคมกนทดในตวเอง คอ กจกรรมไดชวยเปดโลกทศนใหนกเรยนมควำมร กำรท�ำงำนโดยแสวงหำอยำงกวำงขวำง เพอน�ำควำมร ประสบกำรณ และขอคดทไดจำกกำรอำนมำแบงปนควำมรสชมชน สวนผลทเกดขนในดำนวตถ สงคม สงแวดลอม และดำนวฒนธรรมนนนกเรยนท�ำกจกรรมดวยควำมประหยด ใชทรพยำกรอยำงคมคำ ไดรวมลงมอท�ำงำนใกลชดกบชมชน เรยนรกำรแบงงำน กนท�ำในกลมเพอน ท�ำใหเกดควำมรกควำมสำมคคกน
ส�าหรบประเดนการวเคราะหตาม ๓ ศาสตร คอ ศาสตรของพระราชา ศาสตรภมปญญา และศาสตรสากล พบวานกเรยนเรยนรทจะแกปญหาจากจดเลก การท�างานเปนขนเปนตอน ฝกการคดแบบองครวม และท�างานอยางประหยดและใหเกดเปนประโยชน ขณะเดยวกนกไดรอฟนการท�าน�ายาซกผา ซงบางคนอาจเคยท�าเปนมากอนแลว ไดฝกใหชาวบานทบทวนการท�าบญช เพอไดประโยชนตอการดแลครวเรอนและพงตนเองได
รวโรงเรยน 16 รวโรงเรยน 17
![Page 10: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/10.jpg)
ถอดความรจากกจกรรม
เรอง : ปยพร เศรษฐศรไพบลย
สรางโรงเรยนคณธรรม ใหลงทนดวยใจ ไมใชดวยเงน
เปำหมำยกำรแกปญหำ วธแกปญหำ หลกธรรม คณธรรมอตลกษณ และวธประเมนผล ในขนตอนนเปนโอกำสทผเขำรวมอบรมจะไดชวยกนทบทวน วเครำะหขอมล ปญหำ และสำเหตกนอกครง ซงมควำมส�ำคญมำก เพรำะหำกระบปญหำหรอวเครำะหสำเหตทแทจรงของปญหำผดหรอไมชดเจนจะสงผลตอกำรก�ำหนดวธแกปญหำและวธวดผลได ดงเชน โครงงำนคณธรรม “ครดวจเพรำะ” ปญหำคอ ครพดไมเพรำะ สำเหต คอ ๑. ครไมยงคดกอนพด ๒. ไมคดถงคนฟง ซงวทยำกรไดใหควำมเหนวำยงไมใชสำเหตทแทจรง สำเหตทแทจรงคอ ควำมเคยชน หรอนสยเปนแบบนน และ “กำรไมคดถงคนอน” สำมำรถจดเปนปญหำอกขอได นอกจำกนกำรก�ำหนดวธแกปญหำกเปนสงส�ำคญทควรระบใหเหนเปนรปธรรมวำจะท�ำอยำงไร มวธกำรอยำงไร ซงจะท�ำใหกำรด�ำเนนโครงงำนคณธรรมมควำมชดเจนและด�ำเนนกำรไดจรง กำรน�ำเสนอโครงงำนคณธรรมของผเขำรวมอบรมแตละกลม เปนกำรประมวลควำมรควำมเขำใจ และชวยใหเหนถงจดออนทตองแกไข ซงจะท�ำใหผเขำอบรมมควำมเขำใจมำกขนเมอตองกลบไปใหควำมรและน�ำทมด�ำเนนโครงกำรคณธรรมในโรงเรยน
๖ ใบงาน : เครองมอน�าทางความเขาใจสโครงงานคณธรรม กำรนงฟงบรรยำยเพยงอยำงเดยวไมอำจสรำงควำมเขำใจทถกตองได “ใบงาน” จงเปนเครองมอส�ำคญของกำรอบรมเชงปฏบตกำรน ซงจะท�ำใหคณครไดคด ไดทบทวน ไดลงมอท�ำ ไดควำมเขำใจทถกตอง และไดแนวทำงทจะกลบไปด�ำเนนโครงงำนคณธรรม “ความขยน เขาสอนตรงเวลา แตงกายถกระเบยบ พดจาไพเราะ ความมวนย” สงใดคอคณธรรม และสงใดคอจรยธรรม หลำยคนถงกบงนงงเมอตองหำค�ำตอบ เพรำะเรำมกคนเคยเหมำรวม (เขำใจ) เรยก ๕ สงนวำคณธรรมจรยธรรม นนจงเปนทมำของใบงำนท ๑ “ทดสอบความเขาใจคณธรรมและจรยธรรม” และตอกย�ำวำเขำใจจรงๆ (นะ) ดวยใบงำนท ๒ “วเคราะหคณธรรมและจรยธรรมจากสอวดทศน” ส�ำหรบใบงำนท ๓ “คนหาปญหาทส�าคญ” ผเขำรวมอบรมจะไดวเครำะหและจดล�ำดบปญหำของตวเองทตองแกไขเรงดวน และน�ำมำแลกเปลยนกบเพอนในกลมเพอจดล�ำดบเปนปญหำของกลมในใบงำนท ๔ “ปญหาของกลม-สาเหต-พฤตกรรมบงชเชงบวก-คณธรรม” จำกควำมเขำใจควำมหมำย สกำรวเครำะหปญหำทส�ำคญรำยบคคล แลกเปลยนปญหำ คนพบปญหำรวมทเหมอนกน น�ำไปสกำรคนหำ “คณธรรมอตลกษณ” ในใบงำนท ๕ ซงสมำชกในกลมจะก�ำหนดคณธรรมเปำหมำยทตองกำรใหเกดขนในโรงเรยนและพฤตกรรมบงชเชงบวก (จรยธรรม) ตำมหนำทควำมรบผดชอบของแตละกลมบคคล (ผบรหำร คร นกเรยน) ควำมร ควำมเขำใจ และแบบฝกปฏบตเรองคณธรรมและจรยธรรมคอยๆ เขมขนขนตำมใบงำน เพอทเปำหมำยสดทำยคอ เกดโครงงำนทสำมำรถสรำงคณธรรมจรยธรรมในโรงเรยนไดจรง
ในใบงำนท ๖ “การสรางความดดวยโครงงานคณธรรม” ผเขำอบรมในแตละกลมชวยกนท�ำโครงงำนคณธรรมและน�ำเสนอรำยละเอยดของโครงงำนผำนผงควำมคด
(mind map) ตงแตปญหำ สำเหต เพอก�ำหนดวตถประสงค
“ชวยกนสรางคนดใหแกบานเมอง” - พระรำชประสงคในพระบำทสมเดจพระเจำอยหวเมอครงทรงมพระรำชด�ำรใหจดตง “กองทนกำรศกษำ” มลนธยวสถรคณ จงไดนอมน�ำพระรำชกระแสรบสงดงกลำวมำเปนวสยทศนด�ำเนนงำน “ศนยโรงเรยนคณธรรม” “โรงเรยนคณธรรมเนนการสรางคณธรรมผานการออกแบบขอปฏบตของผบรหาร
ครบาอาจารยและนกเรยนทกคนเปนขอปฏบตทผปฏบตก�าหนดขนเอง” - ศำสตรำจำรยเกยรตคณ นำยแพทยเกษม วฒนชย องคมนตรและประธำนกรรมกำรมลนธยวสถรคณ
แมวำ “คมอการจดกจกรรมพฒนาโรงเรยนคณธรรม” ซงจดท�ำโดยศนยโรงเรยนคณธรรม มลนธยวสถรคณ จะเปนเครองมอหนงในกำรสรำงคณธรรม
จรยธรรม แตหำกผใชคมอไมมควำมเขำใจเสยแลว เครองมอทส�ำคญนกจะไมเกดประโยชน มลนธยวสถรคณจงไดจด “การอบรมเชงปฏบตการพฒนา
ศกยภาพครวทยากรของศนยโรงเรยนคณธรรม” ขน ซงครวทยำกรเปน ผมบทบำทส�ำคญทจะขบเคลอนใหเกดโครงงำนคณธรรมขนในโรงเรยน
โดยจะเปนผน�ำควำมรและกระบวนกำรจำกกำรอบรมครงนไปถำยทอดใหกบครแกนน�ำและนกเรยนแกนน�ำทโรงเรยนและรวมกนด�ำเนนโครงงำนคณธรรมของโรงเรยน
ความร + ความเขาใจ + ปฏบต => โรงเรยนคณธรรม มลนธยวสถรคณ ไดจดอบรมเชงปฏบตกำรพฒนำศกยภำพครวทยำกร
ของศนยโรงเรยนคณธรรมมำแลว ๒ รน ส�ำหรบรนท ๓ จดขนเมอวนท ๑๑-๑๒ มถนำยน ๒๕๕๙ กำรอบรมครงนมโรงเรยนในเขตพนทภำคกลำงจ�ำนวน
๒๓ โรงเรยน บคลำกรครกวำ ๑๗๐ คนเขำรวมอบรม และมทมวทยำกรอำสำ รวม ๑๓ คน รวมใหควำมร แนะแนวทำง สรำงควำมเขำใจในประเดนส�ำคญ ๓ เรอง ไดแก ควำมรควำมเขำใจในสำระคณธรรมจรยธรรม วธกำรคนหำคณธรรมอตลกษณ และกำรสรำงควำมดดวยโครงงำนคณธรรม
รวโรงเรยน 18 รวโรงเรยน 19
![Page 11: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/11.jpg)
“ตลาดนดความร” คายนกเรยนแกนน�าพอเพยง
เรอง : อรสรวง บตรนาค
“ปยหมกด... ปยหมกเดน... เนนคณภาพ... ใชแลวด... มทนทเดยว... กบรานตนกลาสามคค... โปรโมชนพเศษวนน ซอ ๒ แถม ๑ แตถาซอ ๓ แถมคนขายไปดวยครบ”
เสยงจำกนองๆ หญงชำยกลมหนง ก�ำลงโฆษณำเชญชวนเพอนๆ รวมคำยใหไปเยยมชมรำนคำของกลมตนเองในกจกรรมทมชอเรยกวำ “ตลำดนดควำมร” ซงเปนชวงเวลำทแตละกลมจะน�ำสนคำของตนมำแลกเปลยนกน โดยสนคำทวำนกคอ “ควำมร” ททกคนไดรบจำกฐำนกำรเรยนรตำงๆ ในชวง ๒-๓ วนทมำของกำรเขำคำยนกเรยนแกนน�ำพอเพยง เรยนรกำรพฒนำตำมแนวพระรำชด�ำร
สวมบทบาทวทยากรอบรมนกเรยนแกนน�า หลงจำกผเขำอบรมไดผำนกำรเรยนรและเขำใจกระบวนกำรสรำงโครงงำนคณธรรมในวนแรกแลว ในวนทสองของกำรอบรม ผเขำอบรมไดลงมอฝกปฏบตอบรมใหนกเรยนระดบชนประถมศกษำปท ๕ และมธยมศกษำปท ๑ จำกโรงเรยนพกลเงน โดยแตละกลมจะแบงเปน ๒ ทม ทมหนงเปนผใหควำมรและน�ำนกเรยนปฏบตตำมใบงำน อกทมเปนผสงเกตกำรณประเมนควำมเขำใจของนกเรยนตำมใบงำนท ๗ “การสงเกตการณกลมในการฝกปฏบต” นกเรยนในแตละกลมจะเรมตนเรยนรเหมอนครผเขำอบรมตงแตใบงำนท ๑-๖ ซงปญหำส�ำหรบจดท�ำเปนโครงงำนคณธรรม จะเปนปญหำของนกเรยนทเดกๆ ชวยกนวเครำะห ครประจ�ำกลมท�ำหนำทอธบำย แนะน�ำ ตงค�ำถำม ใหนกเรยนไดท�ำควำมเขำใจเนอหำและวธกำรในแตละขนตอน จนน�ำเสนอเปนโครงงำนคณธรรมของนกเรยน กำรฝกปฏบตอบรมนกเรยนแกนน�ำเปนเวทใหผเขำอบรมไดพบกบสถำนกำรณจรงจำกค�ำถำมของเดกๆ และเรยนรวธกำรทจะท�ำอยำงไรใหเดกๆ เขำใจทงเนอหำและกระบวนกำร นอกจำกน กำรน�ำเสนอโครงงำนคณธรรมของนกเรยนจะสะทอนใหเหนวำครผเขำอบรมมควำมเขำใจตอเนอหำและกระบวนกำรพฒนำโครงงำนคณธรรมเพมขนจำกกำรอบรมในวนแรกหรอไม ซงจะชวยใหครผเขำอบรมไดน�ำไปปรบปรงและพฒนำใหดขนเมอตองกลบไปด�ำเนนโครงกำรทโรงเรยน
กอนเสรจสนกำรอบรมเชงปฏบตกำรพฒนำศกยภำพครวทยำกรของศนยโรงเรยนคณธรรมในครงน ครผเขำรวมอบรมและนกเรยนไดรวมกนกลำวค�ำถวำยสตยปฏญำณตอหนำพระบรม-ฉำยำลกษณพระบำทสมเดจพระเจำอยหว โดยจะปฏบตหนำทพฒนำโรงเรยนคณธรรมดวย
ควำมมงมน แนวแน อทศตนอยำงเตมก�ำลงควำมสำมำรถ เพอสนองพระรำชประสงคทวำ “ใหโรงเรยนสรางคนดใหแกบานเมอง” ดำนเดกนกเรยนตวนอยทมำรวมกำรอบรมครงน นองใบตอง-ด.ญ.อมตตำ กลดแพ และนองวรรณ-ด.ญ.เลศลกษณ แกวจลลำ นกเรยนชน ป.๕ โรงเรยนพกลเงน บอกวำ ตอนแรกไมรวำตองมำท�ำ
อะไร เขำใจวำมำฟงบรรยำยอยำงเดยว แตมำแลวมกจกรรมใหท�ำ รสกสนกและไดควำมรดวย เมอถำมวำเพอนๆ ทโรงเรยนมคณธรรมจรยธรรมอะไรบำง สองสำวบอกวำ บำงคนกมบำงคนกไมม คนทม เชน ไมพดค�ำหยำบ “คณธรรม คอ คดด จรยธรรม คอ กำรแสดงออกจำกสงทคดด” สองสำวชวยกนใหควำมหมำยของคณธรรมจรยธรรม และบอกวำ ถำโรงเรยนไมมคณธรรมจรยธรรม โรงเรยนกจะไมเรยบรอย ส�ำหรบคณครกญมลพรรณ พทธำ วทยำกรอำสำ ซงครงหนงกเปนครผเขำรวมอบรมโครงกำรเชนกน และไดกลบไปขบเคลอนโครงกำรคณธรรมรวมกบเพอนครทโรงเรยนรจรพฒน อ.สวนผง จ.รำชบร สะทอนถงปจจยส�ำคญทจะท�ำใหโครงกำรคณธรรมประสบควำมส�ำเรจคอ ผบรหำรทเขำใจ เหนควำมส�ำคญของโครงกำร และขบเคลอนโครงกำรไปพรอมกบครและนกเรยน ซงสงทจะท�ำใหโครงงำนยงยนคอ เปนโครงงำนของทกคนและท�ำใหเกดเปนควำมเคยชนจนกลำยเปนนสยตดตว ซงทกวนนโรงเรยนรจรพฒนกยงคงด�ำเนนโครงงำนคณธรรมอยำงตอเนอง และแมคณครกญมลพรรณ จะยำยไปสอนทโรงเรยนอนแลวกตำม แตคณครกญมลพรรณกยงคงปฏบตตนและคอยๆ เรมท�ำกจกรรมคณธรรมทโรงเรยนแหงใหม คณครบอกวำ “เรมตนทตวเรำเองกอน เรำตองเปนแบบอยำง เพอใหคนอนเหนวำสงทท�ำสงผลดตอเดก”
รวโรงเรยน 20 รวโรงเรยน 21
![Page 12: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/12.jpg)
ครอบคลมกำรเรยนรเกยวกบกำรพฒนำและหลกกำรทรงงำนของพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ผำนฐำนกำรเรยนรตำงๆ อำท เรยนรงำนของพอ สำนตอโครงกำรพระรำชด�ำร รวมทงไดฝกกำรลงมอปฏบตจรงผำนกจกรรมตำงๆ ไดฝกคด วเครำะห ถอดบทเรยน และรวมกนวำงแผนในกำรขบเคลอนหลกคดปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงสโรงเรยนและภมภำคของตนเอง คำยน นอกจำกจะมนองๆ นกเรยนแกนน�ำแลว ยงเปดโอกำสใหคณครผดแลทพำนกเรยนมำเขำคำยไดรวมกจกรรมทงหมดเชนเดยวกบนกเรยน เพอใหคณครไดเรยนรไปพรอมกบนกเรยน และสำมำรถใหค�ำปรกษำไดเมอตองกลบไปท�ำกจกรรมตำงๆ ทโรงเรยนของตน หลงพธเปดคำย จะมกจกรรมรรกสำมคค ซงเปนกจกรรมกลมสมพนธ กระตนใหผรวมคำยไดแสดงควำมสำมำรถ เปดใจใหพรอมส�ำหรบกำรเรยนรและกำรแลกเปลยน ระหวำงกน เพรำะตลอด ๓ คน ๔ วนของกำรเขำคำยอยดวยกนนน นองๆ ทกคนจะตองท�ำกจกรรมกำรเรยนรจำกฐำนตำงๆ รวมกน รวมทงรวมกนทบทวนและสะทอนกำรเรยนร ดวยกำรถอดบทเรยนและน�ำเสนองำนกลมกนในตลำดนดควำมร กอนจะเปดตลำด นองๆ แตละกลมจะตองชวยกนคด และเลอกหวขอควำมรทตองกำรจะน�ำเสนอหรอถำยทอดใหกบเพอนกลมอนๆ เมอเลอกหวขอไดแลว กจะตองชวยกนวเครำะห ถอดบทเรยนควำมรทได โดยใชหลกของปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง ซงประกอบดวย ๓ หวง ๒ เงอนไข ๔ มต และ ๓ ศำสตร มำเปนเกณฑในกำรวเครำะห หลงผำนกระบวนกำรคด วเครำะห และทบทวนควำมรทไดในหวขอทเลอกมำน�ำเสนอ แตละกลมจะเขยนชำรตสรปเพอเตรยม “ขำย” หรอน�ำเสนอใหกบ
คำยนกเรยนแกนน�ำพอเพยงเรยนรกำรพฒนำตำมแนวพระรำชด�ำร หรอทพวกเรำมกจะเรยกกนสนๆ วำ “คำยนกเรยนแกนน�ำ” เปนคำยทศนยสถำนศกษำพอเพยง มลนธยวสถรคณ จดท�ำขน เพอเพมพนทกษะควำมร และประสบกำรณใหกบนกเรยนแกนน�ำและครจำกโรงเรยนศนยกำรเรยนรตำมหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงดำนกำรศกษำ (ศรร.) เพอเปนวทยำกรขบเคลอนหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงใหมคณภำพมำกยงขน “กำรจะเรยนรศำสตรพระรำชำไดอยำงลกซง นกเรยนตองไดเหนของจรง เรำจงจดคำยนกเรยนแกนน�ำทกครงทงในระดบประเทศและระดบภมภำคทศนยศกษำกำรพฒนำตำมแนวพระรำชด�ำร โดยเรำมหลกสตรสำมเรองดวยกน เรองแรกคอเรองหลกกำรทรงงำน เรองทสองศำสตรพระรำชำ กำรพฒนำตำมแนวพระรำชด�ำร และเรองทสำมคอปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง คอยๆ ถอดบทเรยน ท�ำทกๆ ฐำน ควำมรกจะคอยๆ กระจำงและชดเจนขน กจะซมซบไปในตวเขำโดยทเขำไมรตว กำรเรยนรตองใชเวลำ ฉะนน นองทมำคำยน อำจไมไดเนนวชำกำรควำมรมำกนก แตจะเนนกจกรรม เนนทกษะกำรเรยนร เนนควำมใฝร และสรำงแรงบนดำลใจใหเขำอยำกจะไปเรยนรตอ” ดร.ปรยำนช ธรรมปยำ ผอ�ำนวยกำรศนยสถำนศกษำพอเพยง กลำวถงหลกสตรและควำมตงใจของศนยฯ ในกำรจดคำยนกเรยนแกนน�ำ ระยะเวลำในกำรเขำคำย จะก�ำหนดอยท ๓ คน ๔ วน เพอใหนองๆ ทมำเขำคำยไดเรยนรเกยวกบหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงทมเนอหำหลำกหลำยและเหมำะสมตำมแตละสภำพสงคม โดยเนอหำจะ
รวโรงเรยน 22 รวโรงเรยน 23
![Page 13: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/13.jpg)
“ลกคำ” ซงกคอเพอนๆ จำกกลมอนทสนใจอยำกได “สนคำ” หรอควำมรในหวขอทหยบมำน�ำเสนอ เมอถงเวลำเปดตลำดนด แตละกลมจะไดเวลำกลมละ ๓๐ วนำท ส�ำหรบกำรโฆษณำสนคำของตวเอง หลงกำรโฆษณำครบทกกลม กไดเวลำชอปปงสนคำตำมอธยำศยหรอควำมสนใจของแตละคน กลมไหนโฆษณำด พรเซนเตอรเดนมกจะมลกคำสนใจฟงแนนขนดเตมหนำรำน แตจะมเงอนไขของกำรชอปปงควำมรวำทกคนจะตองหมนเวยนกนเปน “ผขำย” หรอผพดน�ำเสนอบำง เปน “ผซอ” หรอคนฟงเพอนบำง โดยจะมรอบของกำรชอปปงทงหมด ๓ รอบ รอบละ ๕ นำท ตลำดนดควำมร จงเปรยบเสมอนเวททเปดโอกำสใหนองๆ ทกคนในคำยไดแสดงออก ไดเปนผประกำศเชญชวนโฆษณำ ไดเปนตวแทนกลมในกำรถำยทอดควำมร ไดสลบสบเปลยนกนท�ำหนำทและมบทบำททงในฐำนะผใหควำมรและผฟงทด หลงจบการชอปปงในตลาดนดความร สนคาหรอความรของทกกลมทน�าเสนอมาจะไดรบการชแนะ แกไข หรอแนะน�าใหกระจางเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจากผอ�านวยการศนยสถานศกษาพอเพยง (หรอตวแทนผทรงคณวฒของศนยฯ) เพอใหเกดความรความเขาใจทกระจางและถกตอง สามารถน�าความร ทกษะ และแนวคดทไดจากคายนไปปรบใชในชวตประจ�าวน และสามารถเปนแกนน�าในการจดกจกรรมคายพอเพยงหรอขบเคลอนหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนของตนเองและสถานศกษาอนๆ ในภมภาคไดตอไป
สนกกบแคมปการเรยนรเรอง Growth Mindset
เรอง : สกณ ณฐพลวฒน
จากการเรยนรฝกฝนเพอเพมพนทกษะการใช Growth Mindset ในการสอนเมอ ๒๓ มนาคมทผานมาใน Growth Mindset Camp วชาคณตศาสตร และวชาโยคะ สองวชาทแมดจะแตกตางกน แตกสามารถถอดกระบวนการเรยนรจากกจกรรมรวมกนไดอยางสนกสนานและชดเจน
รปแบบเรมตนงำยๆ คอมกำรจ�ำลองกำรเรยนกำรสอนจรงๆ ในหองเรยน (สมมต) ใหผเขำรวมกจกรรมแสดงบทบำทเปนครและนกเรยนในวชำคณตศำสตรส�ำหรบเดกชนประถมปท ๑ และวชำโยคะส�ำหรบกลมนกเรยนทเรมตนใหม ในวชำคณตศำสตรครสอนนกเรยนใหเรยนคณตศำสตรแบบอนเตอรส�ำหรบกำรเรยนรในยค AEC คอทองตวเลขเปนภำษำองกฤษอยำงเปนธรรมชำต ทองเลข ๑-๑๐ และทองสตรคณแม ๒ เรมตนนนครใหทองพรอมกน ฝกฝน และใหนกเรยนตวแทนออกมำทองสตรคณหนำหอง ในชวงกระบวนกำรเรยนกำรสอน ครคอยๆ ท�ำอยำงเปนล�ำดบจำกกำรทองเลขงำยๆไปสกำรเรยนรทยำกขน จำกกำรชตวเลขบนกระดำนแลวอำนออกมำเปนตวเลขภำษำองกฤษ กำรทองเลข ๑๐ ยอนกลบมำสเลข ๑ เมอหมดเวลำกจกรรมดงกลำว ผเขำรวมกจกรรมทกคนจงมำชวยกนถอดบทเรยนโดยมพเลยงชวยกระตนและดงควำมเขำใจในกรอบกำรเรยนรแบบ Growth Mindset ออกมำ
»ÃѪÞҢͧàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§
à§×è͹䢤ÇÒÁÃÙŒÃͺÃÙŒ Ãͺ¤Íº
ÃÐÁÑ´ÃÐÇѧ
à§×è͹䢤س¸ÃÃÁ«×èÍÊѵÂ�ÊبÃÔµ Í´·¹à¾ÕÂà ÁÕÊµÔ »˜ÞÞÒ
¾Í»ÃÐÁÒ³
ÁÕà˵ؼÅ
¹ÓÊÙ‹
ÁÕÀÙÁԤ،Á¡Ñ¹ã¹µÑÇ·Õè´Õ
·Ò§ÊÒ¡ÅÒ§ >>> ¾Íà¾Õ§
ÊÁ´ØÅ / ¾ÃŒÍÁÃѺµ‹Í¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§
ã¹´ŒÒ¹Çѵ¶Ø / Êѧ¤Á / ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁ / ÇѲ¹¸ÃÃÁ
รวโรงเรยน 24 รวโรงเรยน 25
![Page 14: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/14.jpg)
ซงสำมำรถแบงออกเปนสองสวนคอ กำรสอนทมทงสงเสรม Growth Mindset และบนทอน Growth Mindset พบวำ กำรสอนหรอค�ำพดของคณคร ทมกำรสงเสรม Growth Mindset เชน เนนใหเดกเหนวำไมมผดถก ตอบมำไดเลย ครจะชวยปรบ เปนกำรเรยนรรวมกนของนกเรยนทงหอง ซงจำกกำรวเครำะห สวนนเองจะชวยท�ำใหนกเรยนมควำมกลำทจะตอบค�ำถำม กลำทจะเรยนรสงใหมๆ รวมถงกำรทคณครสอนทละขนตอน มรปแบบกำรสอนจำกงำยไปหำยำก สวนนจะชวยใหเดกกลำเรยนรเพมควำมทำทำยใหกบเดก ดวยบทเรยนทยำกขน และเดกสนกกบกำรเรยนมำกขน นอกจำกน ระหวำงกำรสอนคณครใชค�ำพดวำ “พยำยำมอกนดนะ” นบเปนกำรกระตนใหเดกมพฒนำกำร และกำรทครแนะน�ำใหเดกทยงไมกลำยกมอตอบค�ำตอบใหตอบในใจกอน แลวค�ำตอบขอถดๆ ไปหำกมนใจใหตอบพรอมเพอน และถำมนใจมำกขนจงยกมอตอบ ถอเปนกำรสงเสรม Growth Mindset ในหลำยประเดน กระตนใหเดกมควำมพยำยำมในกำรตอบค�ำถำม และ
คอยๆ เรยนรกำรหำค�ำตอบจนมนใจในค�ำตอบของตวเองมำกขน ส�ำหรบขอบนทอนนน คณครตองระวงกำรชนชมนกเรยน หมำยควำมถงกำรปรบมอ หรอกำรพดวำ Very Good ซง feedback ทให
นกเรยนนนตองเปนกำรชนชมในควำมพยำยำมของนกเรยน ระบพฤตกรรมทรกเรยนท�ำไดดไดอยำงชดเจน ในกจกรรมกำรเรยนรผำนกำรสอนโยคะ คณครผสอนชกชวนใหนกเรยน(ผเขำรวมกจกรรม) ฝกโยคะ โดยเรมจำกกำรพดคยเรองโยคะและขอดจำกโยคะ จำกนนจงชวนใหเรมตนจำกกำรฝกลมหำยใจ ฝกกำรยดเสนยดสำยอยำงงำยๆ และจงฝกทำโยคะอยำงงำยๆ โดยในแตละขนตอนครผสอนรวมฝกไปพรอมกบนกเรยน จำกทำทงำยไปสทำทยำกนน
คณครจะคอยพดตลอดเวลำวำ “ลองฝนตวเองทละนดๆ แตถำฝนมำกกหยด” หรอกำรพดวำ “ถำท�ำไมไดไมใชเรองแปลก ลองพยำยำมกนด” จนกระทงถงทำทยำกมำกๆ ส�ำหรบนกเรยนบำงคน ซงท�ำไมได คณครใชค�ำพดวำ “ใครยงท�ำไมไดไมเปนไร ทำนแรกๆ ครกท�ำไมไดเหมอนกน ครใชเวลำตง ๓ วน”
ส�ำหรบกำรเรยนรผำนกำรสอนโยคะนน ผเขำรวมกจกรรมสำมำรถดงควำมเขำใจในกระบวนกำรเรยนรเรอง Growth Mindset ออกมำรวมกนไดชดเจนขอหนงคอ เปนกำรเรยนรแบบ Active Learning Class เดกนกเรยนจะเหนควำมกำวหนำในกำรเรยนรของตนเอง (Progressive) กำรสอนคอยเปนคอยไป ไมเรงเรำ ใหเวลำกบกำรฝกฝน ตรงนจะชวยท�ำใหผเรยนคอยๆ ท�ำ คอยๆ ฝกฝน และเมอเหนวำคนอนพอท�ำได เรำกจะเพมควำมพยำยำมเขำไปในกำรฝกฝน เปนกำรกระตนใหเกดควำมพยำยำมโดยไมเรงหรอเปรยบเทยบกบผอน สงททกคนเหนพรอมกนในกำรถอดควำมรจำกวชำโยคะอกประกำรหนงคอ ค�ำพดทวำ “แรกๆ ครกท�ำไมไดเหมอนกน ครใชเวลำตง ๓ วน” ประโยคนชวยสงเสรมใหนกเรยนรสกวำมโอกำสท�ำได ขณะทเดกนกเรยนทท�ำไดแลวจะรสกยงสนกและอยำกท�ำทำยำกขนไปอก
สรปแนวทางการสราง Growth Mindset จากกจกรรมทผานมา ตรงตามกบทฤษฎทวา • ใชวธการสอสารกบเดก สงเสรมใหเดกมความพยายาม สนใจ ในกระบวนการเรยนร และไมยอทอเมอยงไมถงเปาหมาย• ใหเดกเหนคณคาของความพยายาม โดยการใหค�าชมใน ความพยายามของเดก• ใสใจกบกระบวนการในการท�างานหรอการเรยนของเดก เพอใหเดกเหนวากระบวนการ (Process) ส�าคญกวาผลลพธ (Outcome) • ใชวธการปรบค�าพดเพอปรบมมมองใหเดกไมยอทอ แมวา ยงไมถงเปาหมายโดยการใชค�าวา “ยง” (Power of yet)• ใหเดกเรยนรและพฒนาผานการให Feedback โดยบอกสงท ท�าไดด และควรปรบปรงแกไข เพราะหากเดกท�าพฤตกรรมท ผดเปนประจ�า โดยไมมคนบอกสงทควรปรบปรงแกไข กจะ ท�าใหพฤตกรรมนนคงอยกบเดกไปเรอยๆ ค�ากลาวทวา การฝกฝนท�าใหเกดความสมบรณแบบนนไมเปนจรงทงหมด การฝกฝนในวธทผดท�าใหเกดพฤตกรรมผดๆ ทคงทนถาวรได เชนกน ดงนนการฝกฝนจงควรควบคไปกบการให Feedback ทด
รวโรงเรยน 26 รวโรงเรยน 27
![Page 15: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/15.jpg)
สมภาษณ
อรษ นวราชนกธรกจผขบเคลอนวถเกษตรอนทรย
เรอง : สกณ
อยากใหชวยเลาถงหวใจในการปรบเปลยนแนวคดและการใชชวตจากเกษตรทใชสารเคมไปสเกษตรอนทรย ตอนแรกเกษตรกรทเขำมำรวมกบเรำเขำอำจเชอครงไมเชอครง ตอนนนมนไมมสตรตำยตวจรงๆ ผมแคบอกวำ ทกอยำงตองพสจนกนดวยเวลำ เพรำะผมท�ำตอเนอง หวใจมนคอควำมตอเนอง เขำจะเหนวำเรำจรงใจ ไมไดเขำมำเหมอนท�ำๆ ไปแลวไมไหวกเลก อยำงทเขำอำจเคยพบกบหนวยงำนอนๆ สวนทผมไดเปรยบและกลำรบรองวำท�ำไดจรงคอ ผมสำมำรถบอกใหโรงแรมผมซอผลผลตเหลำนนได หรอผมมตลำดรองรบทนท ตรงนมนชวยไดเยอะ ผมคดวำปญหำของเกษตรกร ถำจะใหเขำปรบ ตองมแรงจงใจทดซงแรงจงใจทชดทสด คอ ชองทำง ทำงกำรตลำด ถำเรำจะพดกนจรงๆ เรำควรมองวำแรงจงใจทดทสดมนควรเปนเรองสขภำพของเขำมำกกวำ แตถำเรำไปพดเรองสขภำพในตอนนนคงไมมใครฟง เพรำะยงไมมอะไรบงชชดเจนวำอำกำรปวยทเกดขนนนมำจำกกำรใชสำรเคม ในชวงแรกเรำกหำเกษตรกรทพรอมจะรวมมอกบเรำ ถอเปนตนแบบทลยไปดวยกน เรำกเลยเรมพฒนำเขำ ซงสวนมำกไมใชเรองไมมควำมรนะครบ แตเนนเรองทเขำตองปรบวถชวต
ของเขำใหม อยำงเมอกอนเขำแคไปฉดยำกเสรจ แตนเขำตองเหนอยในกำรลงแรงมำกขน เพรำะตองดแลตลอดทกขนทกตอนตงแตเตรยมดนจนถงเกบเกยวผลผลต กำรท�ำเกษตรอนทรยมงำนตองท�ำตลอดเวลำ ในขณะเดยวกน เรำกหำชองทำงทำงกำรตลำดใหดวย ซงจรงๆ คนกนมเยอะอยแลว ทงรำยยอย หรอธรกจโรงแรม ธรกจอำหำร หำง ทกคนตองกำรสนคำอนทรยหมด เพยงแตสวนใหญ ถำตองซอผำนพอคำคนกลำงรำคำกจะแพง จรงๆ กแพงตงแตออกจำกเกษตรกรแลว ถำเปนไปไดผมเลยคดวำมนควรจะมจดเชอมตรงน นนคอทมำของตลำดสขใจ ทคนซอกบคนปลกมำพบกนเลยโดยตรง คนปลกมำขำยกไดรำคำด คนซอกไดรำคำด ไดของดดวย ผมวำเกษตรกรทท�ำจรง เขำกท�ำไดอยแลว เขำจะลองผดลองถก เขำจะอยในกลมซงมกำรแลกเปลยนกนเอง ชวงแรก เรำจะเจอกนอยเรอยๆ ซงผมอำจจะมเกษตรกรกลมแรก เปนกลมน�ำรองซงเขำชวยผมเยอะ ทส�ำคญคอชวยใหกลมอนไดเรยนร ไปใหควำมมนใจ เพรำะทสดแลวเกษตรกรทจะเปลยนได ตองมนใจ ถำเขำมนใจ และท�ำจรง ผมยงไมเหนใครไมประสบควำมส�ำเรจเลย
ตลอดระยะเวลาชวโมงกวาของการสมภาษณ “อรษ นวราช” นกธรกจรนใหมไฟแรงทานน ค�าพดทไดยนเสมอคอค�าวาการปรบเปลยนวถชวตจากการใชสารเคมไปสวถเกษตรอนทรย ค�าวาโซอาหาร ค�าวาระบบการรบรองอยางมสวนรวม (Participatory Guarantee Systems หรอ PGS) ค�าวาธรกจทเปนธรรมและค�าอนๆ อกมากทชวยท�าใหเหนวธคด เปาหมาย และความทมเทท�างานหนกดวยความสขใจของเขา ภายใตแนวคดของการเปนนกธรกจซงยดหลก
ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชด�ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
วนนนอกจำกบทบำทหนำทในต�ำแหนงกรรมกำรผจดกำร สวนสำมพรำนและประธำนโครงกำรสำมพรำนโมเดล คณอรษยงเปนทรจกในต�ำแหนงเลขำนกำรมลนธสงคมสขใจ ซงขบเคลอนเรองวถเกษตรอนทรยในเขตสำมพรำนและอ�ำเภอตำงๆ ในจงหวดนครปฐม เปนตนแบบของกำรเชอมโยงกลมเกษตรกรและผลกดนธรกจเกษตรอนทรยใหเกดขนอยำงเปนรปธรรม
เรมตนท�าเกษตรอนทรยไดอยางไร ทงๆ ทดไมเกยวกบการบรหารโรงแรม ตอนกลบมำท�ำงำนทบำนผมไดโอกำสลองท�ำโปรแกรมสขภำพ โดยใชหลกกำรภมปญญำแพทยแผนไทย ซงเรำไมเนนเรองกนวตำมน แตเนนธรรมชำตบ�ำบด ผมเหนวำเรำมพนทอยจงอยำกปลกผกและผลไมอนทรยใหกบลกคำ โดยเรมไปบกเบกทดนอกฝงหนงของแมน�ำนครชยศร ตรงขำมกบโรงแรมของเรำ เนอทรำว
สำมสบกวำไร กเรมท�ำไปแมจะยงท�ำเกษตรไมเปน และไปหำควำมรวมมอจำกมหำวทยำลยเกษตรศำสตร แลวกพยำยำมหำแนวรวม
ตอนนนกท�ำแบบงๆ ปลำๆ ไมไดมผลผลตออกมำเยอะเทำไร เลยมำคดวำเรำนำจะรวมกบชมชนของเรำ
ในอ�ำเภอสำมพรำน ใหเขำรวมปลกโดยเรำรบซอบำงสวนซงนนกรำวๆ ๖ ปทแลว
รวโรงเรยน 28 รวโรงเรยน 29
![Page 16: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/16.jpg)
อยากใหชวยเลาถงสามพรานโมเดล สำมพรำนโมเดล คอแนวคดในกำรเชอมตรงระหวำงผผลตกบผบรโภค โดยใชโซอำหำรเปนตวเชอม แตยกระดบโซเดมๆ ใหเปนโซทมคณคำ โดยใชอำหำรอนทรยเพอยกระดบเกษตรกร ใหเขำมควำมรมำกขน จำกเมอกอนเขำเปนแคแรงงำน ทผลตแลวขำยใหพอคำคนกลำงซงเปนคนก�ำหนดรำคำ แลวปจจยกำรผลตกตองพงพงสำรเคม เพมตนทนกำรผลต โดยทเขำไมสำมำรถก�ำหนดรำคำไดเอง อนนเปนวงจรทเขำไมสำมำรถหลดออกมำไดเลย เขำกจะวนเวยนอยกบพอคำคนกลำงและพอคำสำรเคม เรำเองซงอยปลำยโซกจ�ำเปนตองกนของทผลตจำกสำรเคม ทนถำเรำสำมำรถปรบตนน�ำไดโดยหำทำงใหเขำสำมำรถผลตโดยไมใชสำรเคมดวยและมตลำดรองรบใหดวย สงทผมเนนคอ เรำไมไดรบซอทงหมดนะ เพรำะถำเรำรบซอเขำกจะมำพงเรำอก แตเรำเพยงแนะน�ำตลำดใหเขำ พอเขำเชอมกบตลำดได เรำกคอยๆ ถอยออก เมอเขำรจกตลำดเรำกแนะน�ำกำรวำงแผนกำรผลต กำรจดกำรหลงกำรเกบเกยว แพกเกจจง กำรขนสง ซงกจกรรมเหลำน เรำมแนวรวมทจะมำชวยท�ำ เชน กำรจดกำรหลงกำรเกบเกยวเรำรวมกบศนย logistic ของมหำวทยำลยเกษตรศำสตร วทยำเขตก�ำแพงแสน กำรพฒนำตนน�ำเรองระบบรบรองแบบมสวนรวม ซงเรองนส�ำคญมำกและไดรบควำมรวมมอจำกกรมพฒนำทดน สวนตลำดสขใจตอนนกไปไดด เพรำะกรมกำรคำภำยในจะใหเปนศนยกระจำยสนคำเกษตร
อนทรย กำรท�ำงำนของผมกคอ พยำยำมหำแนวรวมทอยใกลตว ถำเรำท�ำใหผปลกผบรโภคมำเจอกนกชวยลดควำมเหลอมล�ำ ผมวำท�ำจดเดยวแตมนแกไดทกจด และเปนจดทส�ำคญเพรำะเรำตองกนทกวน วธทจะเชอมสงคมได คอเชอมทโซอำหำร เชอมกนแบบเปนธรกจกได ไมธรกจกได
อะไรทท�าใหเชอมนวาจะเปนไปได ตงแตเรมท�า เรมรวมกลม และท�ามาจนถงทกวนน ผมเชอวำสนคำเกษตรอนทรย หรออำหำรปลอดภยเหลำนมนมตลำดแนนอน และผมกเหนเกษตรกรทท�ำเกษตรอนทรยอยแลว เขำกมชวตทดทอยได และทส�ำคญคอผมเชอมนวำ ถำคนเรำปรบ กเปลยนได ชวงแรกควำมเชอมนกคอยๆ สะสมมำดวย เพรำะพอเหนคนนเปลยนได คนนนกเปลยนไดกท�ำใหผมยงเชอมน สมยเรมตนตอนไปพบคนทท�ำเกษตรอนทรย คนทท�ำจรงๆ ในอ�ำเภอสำมพรำนมนอยแครำย สองรำย แตคนเหลำนเขำจะไมโฆษณำ ตวเองคอ คนทท�ำอนทรยจรงๆ เขำจะไมท�ำใหญ จะท�ำพอเพยงของเขำ สวนคนทท�ำเคม คอพวกทตองกำรผลตมำกๆ ท�ำอะไรเกนตว แตถำคณท�ำพอตว ใชแรงงำนในครอบครว ในพนททคณมอย มนกไมตองไปเชำทเพม ขอส�ำคญคอ คนทท�ำเกนตวแลว จมไมลง ถำกลบไปท�ำอนทรย เหมอนเสยศกดศร เขำกจะหนมำท�ำเกษตรอนทรยยำกหนอย
ผมเคยคยกบเกษตรกรทเคยใชสำรเคมในกำรปลกฝรง คำปยเคมเดอนละสหมนบำท แตพอตอนหลงเขำปรบวถชวตมำท�ำเกษตรอนทรย ตอนนเหลอตนทนแคเดอนละหมนเปนคำวตถดบทเขำใชผลต ซงเขำบอกวำ มนลงไปเจดสบหำเปอรเซนตเลย ไมนำเชอ คอกำรท�ำเกษตรอนทรยนมนเขำกบหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงไปไดเองโดยอตโนมต เชน ถำคณท�ำเกนตว คณกตองพงสำรเคม กจะฝนธรรมชำต พอฝนธรรมชำต กไมยงยน สวนเรองภมคมกน ถำคณท�ำเคม คณไมมภมคมกนเลย เพรำะคณตองพงพอคำคนกลำงคนเดยว ถำคณท�ำเกษตรอนทรย คณปลกแบบหลำกหลำย ไมไดปลกเชงเดยว มนเหมอนมกำรกระจำยควำมเสยงในตวเลย และภมคมกน โรคและแมลง มนกสมดลอยในแปลงคอ กำรใหธรรมชำตชวยธรรมชำต เพรำะฉะนนเรำไมตอง
ไปจดกำรอะไร ธรรมชำตเขำจดกำรกนเอง เรำกแขงแรงขน เรองควำมมเหตผล คนท�ำเกษตรอนทรย เหมอนเปนนกวทยำศำสตร ในแปลง เขำจะรทมำทไป ท�ำไมแมลงมำตรงน เขำจะสงเกต แตคนทท�ำเกษตรเคม เจออะไรเขำกวงหำรำนยำกอน รำนยำจดใหหมด ไมมกำรพฒนำในเรองควำมรเลย แตคนทท�ำเกษตรอนทรยนบวนเขำกจะเกงขนทกป คอ เรำยงมนใจเวลำเหนเกษตรกรทเขำประสบควำมส�ำเรจเพมขนเรอยๆ เหนไดชดวำชวตเขำดขน ทำงดำนเศรษฐกจดขนรำยไดด ตนทนต�ำ สงแวดลอมดขน สงคมดขน มกำรรวมกลม รจกลกคำ ลกคำมำเปนเพอน รจกสงคมใหมผำนโซอำหำร แลวกสขภำพกดขนแนนอน และเมอเกษตรกรปรบวถกำรผลต รำยไดเขำดขนเกอบเทำตวเลย ตนทนลดลงครงหนงหรอบำงทเกนครงเลย ตนทนลด รำยไดเพม ผลผลตอำจจะตกลงนดหนอย แตโดยรวมแลวไดดขน สขภำพนไดเตมๆ เลย สงแวดลอมดขน ระบบนเวศกลบมำสมดลเหมอนเดม ทนตนทนเขำจะลดลงเรอยๆ เพรำะระบบนเวศเขำกลบมำด ตรงขำมกบกำรท�ำเกษตรทพงพำสำรเคม สงแวดลอมจะแยลง ตนทนจะเพมตลอด และไมใชแตเกษตรกรทมชวตทดขน ผบรโภคกดขนดวยเชนกน แตเรำกตองรจกปรบกำรบรโภค ตองเขำใจฤดกำลของผลผลต แตเชอเถอะครบผบรโภคปลำยน�ำอยำงพวกเรำปรบนอยมำก เมอเทยบกบเกษตรกรทตองปรบเปลยนวถชวตมำกกวำเรำและตองปรบกนทงครอบครวดวย
งำนแถลงขำวและพธลงนำมบนทกขอตกลงควำมรวมมอ (MOU) โครงกำรสงเสรมผประกอบกำรไมซในกำรจดซอสนคำเกษตรอนทรยจำกเกษตรกรโดยตรง (Farm to Functions)
รวโรงเรยน 30 รวโรงเรยน 31
![Page 17: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/17.jpg)
จากจดเรมตนจากเรองสขภาพ มาเชอมโยงระดบประเทศ กำรปรบกำรบรโภค เพรำะหวงเรองสขภำพ เรยกวำเปน Micro Reform สวนกำรรวมกลมเปนโครงกำรอยำงสำมพรำนโมเดล ถอเปน Mini Reform ซงผมมแรงท�ำอยำงมำกกเฉพำะในพนทของผมหรออยำงมำกกไมไกล เพรำะหวใจของกำรท�ำงำนแบบนคอควำมตอเนอง เรำตองเขำไป
สรำงควำมมนใจใหกบเกษตรกรวำเขำมพนธมตรพรอมทจะรวมมอกน แตสงทนำสนใจคอ
หำกกลมทเปน Mini Reform มเยอะๆ ในหลำยๆ พนทมนกจะเปน Great Reform ของทงประเทศ ซงในสวนทผมท�ำ เรำไมสำมำรถไปท�ำไดทงประเทศ เรำคดแลววำเรำจะท�ำแคน แตจะท�ำใหมนลกขน ชดขน เพอเปนแนวทำงใหคนอนมำด แลวกลบไปท�ำในพนทของตวเอง เพรำะแตละพนทกไมเหมอนกน คนไมเหมอนกน ภมสงคมไมเหมอนกน กำรท�ำงำนแนวทำงนจงไมมสตรตำยตว แตผมบอกไดเลยวำ ถำเรมตนแลวตองท�ำตอเนอง ถำควำมตอเนองไมมนยำกเลยทจะใหคนเปลยน และถำจะตอเนองกตองเปนคนใกลตวท�ำดวยกน ซงนแหละครบคอวฒนธรรมไทยทองถนคนใกลกนมำชวยเหลอกน ท�ำอะไรรวมกน สงเหลำนมนอยในวฒนธรรมของเรำอยแลว
คณอรษพดถงหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาโดยตลอด อยากถามถงแรงบนดาลใจทไดรบจากในหลวง ส�ำหรบผมมหลำยอยำงนะครบและเดยวนผมเขำใจแลววำท�ำไมในหลวงทำนถงเขำใจและคดถงเรองหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงได เพรำะพระองคลงพนทจรงๆ พอทำนลงจรง ทำนกเหนปญหำ ทำนมองทกอยำงเปนระบบ ทำนจะไมแกแคจดจดเดยว และพอทำนเหนทงระบบ กเหนวำกำรทไมพอเพยงและขำดควำมสมดลมนกไมยงยน หลกกำรของทำนคอ ใหเหนทงระบบ ไมใชแคแกจดเดยว
ผมท�ำเพอสงคมแบบไปรบทนเพอมำท�ำอยำงนนผมไมตองกำร สงทผมท�ำนนเชอมโยงกบธรกจทท�ำอย ขณะเดยวกนกเชอมกบธรกจอนดวย และทงหมดแลวมนเหมอนเปนกำรรวมกลมของธรกจทเปนธรรม ซงเชอมโยงกนระหวำงผปลก ผบรโภค ตอนนถงไมมทนใหท�ำโครงกำรของเรำกยงไปไดอยเพรำะมกำรซอขำยจรง ไมไดมใครไปชวยใคร ผมไมเหนดวยกบค�ำวำ “ชวย” แบบไปชวยซอ ชวยหำตลำด เพรำะจรงๆ แลวมนคอกำรรวมมอกน ทกคนตำงไดรบประโยชน ทกคนชวยกนพฒนำเศรษฐกจสงคม สงแวดลอม สขภำพในตว และกตอบโจทยควำมยงยนไปในตวทประเทศชำตเรำ แตตองมคนท�ำเยอะๆ ผมมองวาการสรางการเปลยนแปลง ทกคนท�าไดหมด ไมตองเปนแคภาคธรกจ อยางคณเปนผบรโภคกบอกตวเองเลยวาฉนจะเลอกกน ฉนจะไปเชอมกบเกษตรกร สงเหลานเปนการสรางดมานด ใหเกษตรกร ซงทกคนลกขนมาท�าไดและถาเราสามารถรวมมอกนได ประเทศกนาจะดขน และสามารถเปลยนแปลงได ซงผมหวงวาจะไดเหนการเปลยนแปลงนในชวตของผม
แนนอนเรำไมปฏเสธเรองเงน เรำตองมเงนพอสมควรทจะใชชวตกบมน ไมใชตองมเยอะๆ มมำกเกนไป ส�ำหรบคนท�ำธรกจไมวำจะใหญหรอเลกกตำม ถำเขำหำจดสมดลในกำรท�ำธรกจของเขำได มควำมพอประมำณ มเหตผล มภมคมกน มควำมรและคณธรรม เขำกพบควำมพอเพยงนะ
เรองของปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงนถำคณจะวดเรองเงนอยำงเดยวคงใชไมได ขนกบวำเปำหมำยของชวตคออะไร ถำใหผมมองนะ ทน
ตอทน แลวกไปเรอยๆ มนเหมอนเรำตำมไลอะไรสกอยำง ซงเมอกอนผมกคดค�ำถำมน แลวยงไง ธรกจกตองระดมเงนทน
เขำตลำด กเพม หำเพม มนกเหมอนไปเรอยๆ ไมเจอจดสมดล คอนกธรกจหลำยคนเขำจะรสกอำงวำงถำเขำไมม
กำรขยำยไปเรอยๆ เพอจะใหชวตเขำเหมอนมอะไรท�ำ แตมนไมเคยจบ เหมอนกบเปนกำรไลตำมหำอะไรไป
เรอยๆ จนตำย
ถาอยางนนมองวาตวเองเปนนกธรกจหรอเปลา
ผมมองวำ ผมกยงท�ำธรกจอยนะ สวนกำรท�ำงำนเพอสงคมทท�ำนอยบน
พนฐำนของธรกจทเปนธรรม แตให
พดอยำงงำยๆ ส�ำหรบผมคอ ทำนตโจทยแตกและทำนกเหนตรงนมำนำนแลว
ในแงมมนกธรกจ จะสามารถใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดไหม ผมวำทกอยำงใชไดเลยกำรท�ำธรกจมนขนอยกบวำ คณจะวดควำมส�ำเรจของธรกจนนดวยอะไร ถำวดดวยตวเงนอยำงเดยวไมไดหรอก มนยงมอยำงอน กำรใชชวตหรออะไร ถำใชวดดวยเงนเทำนนชวตมนกจบ สวนตวผม ผมวดดวยควำมสข คอ ไมมหน หรอมหนทบรหำรได มสขภำพด มสงคมทด มควำมเชอมโยงกบคนอนๆมสงแวดลอมทด มควำมสข ผมเคยเปนนกวเครำะหอยบรษทในตลำดหลกทรพย และผมกเคยท�ำบรษทใหญๆ มำเยอะ ผมเหนมนไปดำนเดยว ถงเวลำนผมกยงมเพอนเยอะแยะไปหมดซงมเงนเดอนเปนลำนแตสขภำพพวกเขำกไมเหนจะด ยงเครยด พอถำมถงเปำหมำยชวต กไมอำจตอบได ไมรวำพอเกษยณแลวจะท�ำอะไรตอ อดมกำรณชวตกไมม แลวกดเหมอนชวตไมมควำมหมำย ซงตองถำมวำถำมเงนมำกแลวเปนอยำงนน จะดอยำงไร
รวโรงเรยน 32 รวโรงเรยน 33
![Page 18: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/18.jpg)
แนะน�าสอ
พระหลวงพอสธร ชำคโร ไดอธบำยแนวคดปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงเชอมโยงเกยวเนองกบหลกธรรมค�ำสอนใน พทธศำสนำไวดวยกนหลำยครงหลำยครำว หนงสอ “ศล สมำธ ปญญำ กบควำมพอเพยง” เลมน เปนกำรรวบรวมวำระตำงๆ ทวำนนไวดวยกน เพอใหผทสนใจทำงดำนพทธศำสนำและหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงไดศกษำเพอท�ำควำมเขำใจใหกระจำง ในเบองตนนนเปนบทควำมทพระหลวงพอสธรเปนผเขยนขน ในชอเรอง “นคอประเทศไทย” เพอสดดยกยองสรรเสรญในพระเกยรตคณของพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ขณะทอกสำมเรองเปนบทสมภำษณถำมตอบ โดยบรษทสอชอดง และค�ำเทศนสนๆ สอนในหวขอเกยวกบแนวคดของควำมพอเพยง หนงสอเลมนเหมำะมำกทจะอำนเพอยกระดบจตใจ ศกษำพทธศำสนำอยำงถองแทผำนครอำจำรยชนผใหญผปฏบตดปฏบตชอบ ทงยงไดขอคดในกำรท�ำควำมเขำใจในประเดนควำมสมดลของกำรด�ำเนนชวตโดยยดหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง โดยเฉพำะในชวงหวขอทเปนบทสมภำษณนนอำนสนกมำก เพรำะพระหลวงพอสธรทำนตอบค�ำถำมอยำงชดแจง ไมประนประนอมตอควำมไมเขำใจใดๆ โดยมงหวงใหผซกถำมเกดควำมสวำงทำงปญญำอยำงทสด (ซงเรำผอำนกจะสำมำรถขจดควำมมดบอดทำงปญญำไดเชนกน)
ศล สมาธ ปญญากบความพอเพยง
โดย พระหลวงพอสธร ชาคโร จดท�าโดย วดปาบานเหลากกหงอ�าเภอมญจาคร จงหวดขอนแกน
เรอง : สกณ
“ตองท�าทงโรงเรยน และทกคนตองท�า” นคอปจจยส�ำคญทท�ำใหกำรพฒนำโรงเรยนประสบควำมส�ำเรจในแงกำรพฒนำศกยภำพและคณภำพ ซงศำสตรำจำรยเกยรตคณนำยแพทยเกษม วฒนชย องคมนตร ประธำนมลนธยวสถรคณ กลำวย�ำเสมอมำ ดงนน กำรจะท�ำใหทงโรงเรยนไดเรยนรและลงมอไปในทศทำงเดยวกน มองเหนเปำหมำยในกำรสรำงโรงเรยนคณธรรม สรำงคนดสสงคมไดนน ตองมกำรใหควำมร อบรม แลกเปลยน และมแผนกำรท�ำงำนทชดเจน โดยตองมเครองมอทชวยใหกำรท�ำงำนดงกลำวไปสเปำหมำยทวำงไว ซงคมอเลมนมเนอหำทจะชวยอธบำยจดมงหมำย และแนวทำงปฏบตกจกรรมกำรพฒนำโรงเรยนคณธรรม ตงแตกำรวำงแผน จนถงกำรประเมนผลส�ำเรจ เพอชวยใหทรำบวำโรงเรยนมพฤตกรรมทพงประสงคเพมขนหรอไม อยำงไร และตองท�ำงำนรวมกนอยำงมขนมตอนนนเปนเชนไร สามารถดาวนโหลดเพออานไดจาก moralschools.org/download/
จำกผลกำรวจยดำนกำรศกษำขนำดใหญระดบโลก Visible Learning ป ๒๐๑๑ โดยศำสตรำจำรย John Hattie ทไดรวบรวมงำนวจยกวำ ๕๗,๖๐๐ ชน และ ๑,๐๐๐ meta analysis มำท�ำกำรสงเครำะหอยำงเปนระบบ ศกษำปจจยทมผลตอผลสมฤทธทำงกำรศกษำในเดกนกเรยนกลมตวอยำงกวำ ๒๕๐ ลำนคนทวโลก ชใหเหนวำ ...“เรามวแตพฒนาสงทมประสทธภาพนอย หรอไมไดผลตอการพฒนาการศกษาอยางแทจรง” สงนนคออะไร ในหนงสอเลมบำงๆ เลมนไดกลำวถงเรองดงกลำวอยำงครอบคลม ถอเปนกำรสรปแบบยนยอใหผทสนใจในกำรพฒนำกำรศกษำไดน�ำไปเรยนรและตงเปำหมำยในกำรสอนโดยน�ำหลกกำร “กำรพฒนำกรอบควำมคด” Growth Mindset สอนใหเดกรจกตงเปำหมำยใหกบตนเอง เพรำะเชอวำจะสำมำรถพฒนำศกยภำพของตนเองใหดขนกวำเดมได และนเองจะน�ำไปสกำรเรยนรทมประสทธภำพสง ในเลมยงยกตวอยำงโรงเรยนในประเทศองกฤษทใช Growth Mindset จนสำมำรถพฒนำโรงเรยนจำกโรงเรยนทตองปรบปรงมำสโรงเรยนทมคณภำพกำรศกษำโดดเดน ซงแมจะน�ำมำบอกเลำแบบสนๆ แตกชวยเสรมสรำงก�ำลงใจใหกบผทสนใจไดอยำงมพลง สามารถดาวนโหลดเพออานไดจากwww.cepthailand.org/index.php?mo=10&art=42276421
คมอการจดกจกรรม พฒนาโรงเรยนคณธรรมจดท�าโดย ศนยโรงเรยนคณธรรม มลนธยวสถรคณ
อจฉรยะหรอพรสวรรค ไมส�าคญ...เทา GROWTH MINDSET จดท�าโดยส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและศนยจตวทยาการศกษา มลนธยวสถรคณ
“...ถำม คอ ทสงสยไวกคอวำ เถยงกนกบนองทออฟฟศ นองทออฟฟศบอกวำ พอเพยงกคอเรองของควำมพอเพยง ไมเกยวกบพทธศำสนำ ตอบ พอ เอำ! กไวใหวำงๆ จดชอมนมำ ฉนจะเสกคำถำ ถำม เดยวสงเบอรโทรศพทใหไดเลยนะคะ ตอบ ไมเอำ ฉนขเกยจอธบำยมนเยอะ เดยวกลวมนจะเกง...” “…ไมใชแคเกยว หลวงพอก�ำลงจะบอกเธอวำ มนเปนทำง...เศษหนงสวนลำนของพระพทธศำสนำ เพรำะหลวงพอปฏบต เพอเปนผหยด ผพอ ผวำง ฉนเองเนย... หลวงพอเปนผปฏบต แลกเปน แลกตำย เปนไป เพอหยด เพอพอ เพอวำง แลวผลจำกหลวงพอ หยด พอ วำง แลวน หลวงพอจงเปนผเกอกลสงคม ชดไหม ตวน...เหมอนเศรษฐกจพอเพยง เปนตวเดยวกนใชไหม...” สามารถดาวนโหลดเพออานไดจากwww.sufficiencyeconomy.org/ebook/ebook101
รวโรงเรยน 34 รวโรงเรยน 35
![Page 19: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/19.jpg)
รเลกๆ รลกๆ
Echo EnglishMost Commonly mispronounced Words
ทกษะชวตดานการเงนหยดคดสกนดกอนจบจายใชสอย
เขยนโดย : นกฮก จากหนงสอนทานทมไมกหนา ทวาเมอตงใจอานจงไดขอคดทเปนประโยชน หนงสอทวานคอ “หาพนองกบของเลนใหม” ทใหขอคดแกเดกและผใหญในสวนของการหาไดใชเปน...
หำไดมำก ใชหมด อดไมเหลอ หำไดมำก ใชมำก ยำกจนเจอ หำไดมำก ใชนอย ออมเหลอเฟอ หำไดนอย ใชนอย คอยเหลอเฟอ
หำไดนอย ใชมำก ยำกจนเจอ แลวจะเหลอ ออมเกบ อยำงไรกน
อำนแลวน�ำมำตรองด ไดขอคด ๓ รกอนใชจำยทท�ำใหชวมสข คอ ขอท ๑ รจกสรำงงบดลชวต นนคอ ดวำขณะหนงๆ เรำมทรพยสนมำกกวำหนสนอยมำกนอยเพยงไร หำกผลตำงเปนบวก เรำเรยกวำ มควำมมนคงทำงกำรเงน และถำเรำมงบดลชวต เปนบวกพอดๆ เวลำจะใชจำย กท�ำไดดวยควำมสบำยใจ ขอท ๒ รจกใชเครองมอททรงพลง คอ กำรท�ำบญชรำยรบรำยจำยทกๆ วน หรอทกๆ สปดำห แตท�ำแลวตองรจกใชประโยชนจำกขอมลทจดไว จดเปนหมวดหม เปรยบเทยบกบขอมลในอดต ทบทวนวำ รำยรบและรำยจำยอะไรทไดรบหรอตองจำยเปนประจ�ำงวด สงใดจ�ำเปน สงใดลดละเลกได รำยจำยพเศษใดทพอประมำณกบตวเรำ อยำงมเหตมผล ตำมควำมเปนจรงไมเขำขำงตวเอง เชน งำนสงคม ทองเทยว ทงน ตองไมเบยดเบยนตนเองและผอน พรอมสรำงภมคมกนตนเองทเหมำะสม
ขอท ๓ รจกออม ทงออมควำมดและออมเงน ออมควำมดดวยมงท�ำด และออมบญดวยกำร “ให” หรอสละทรพยสนตำมก�ำลงกเพอลดควำมเหนแกตวลง ขณะทกำรออมเงนนน ออมเพอตนเองในวนขำงหนำ เพรำะหำกมเหตฉกเฉน เหตจ�ำเปน รวมทงยำมทไมมรำยไดประจ�ำ ท�ำใหเรำพงพำตนเอง ไมเปนภำระใหผอน ทงน หากเราหมนพจารณาทบทวนขอคดทง ๓ รอยางสม�าเสมอ จะชวยใหเรามชวตทสมดลและร�ารวยความสข
กระทรวงศกษาธการและประชารฐ (มลนธยวสถรคณ และ Enconcept) ไดพฒนาแอปพลเคชน Echo English ซงเปนครงแรกทคนไทยทกคนสามารถเรยนภาษาองกฤษกบเจาของภาษาไดฟรๆ ทกท-ทกเวลา ผานทางมอถอและแทบเลต เรยนรไดงายและมบทเรยนทตรงกบการใชงานมากทสด ลองมำดหวขอ Thai’s Common Error in English เกยวกบค�ำศพททคนไทยมกออกเสยงผด ซงจะท�ำใหผดควำมหมำย หรอไมอำจสอสำรตรงควำมเขำใจได (Mispronunciation- Miscommunication) โดยเฉพำะค�ำงำยๆ ทเหนบอยเรำกมกพลำดบอยๆ ลองดกนคะ Receipt (ใบเสรจ) ตองออกเสยงวำ “ร-ซท” แตเรำมกออกเสยงผดเปน “ร-ซป” juice (น�ำสม) ตองออกเสยงวำ “จซ” แตเรำมกออกเสยงผดเปน “จยส” error (ผดพลำด) ตองออกเสยงวำ “แอ-เรอ” แตเรำมกออกเสยงผดเปน “เออ-เรอ” onion (หวหอม) ตองออกเสยงวำ “อน-เยน” แตเรำมกออกเสยงผดเปน “ออ-เนยน” comfortable (สบำย) ตองออกเสยงวำ “คมฟ-ทะ-เบล” แตเรำมกออกเสยงผดเปน “คอม-ฟอรท-เท-เบล” vegetable (ผก) ตองออกเสยงวำ “เวจ-ทะ-เบล” แตเรำ
มกออกเสยงผดเปน “เวจ-เจท-เท-เบล” Volume (เสยง) ตองออกเสยงวำ “โวล-ยม” แตเรำมกออกเสยงผดเปน “วอ-ลม” iron (เตำรด, รด) ตองออกเสยงวำ “ไอ-เยรน” แตมกออกเสยงผดเปน “ไอ-รอน” island (เกำะ) ตองออกเสยงวำ “ไอ-เลนด” แตเรำมกออกเสยงผดเปน “ไอส-แลนด” suite (หองชด) ตองออกเสยงวำ “สะ-วท” แตเรำมกออกเสยงผดเปน “สท” เรยนรภาษาองกฤษไดดวยตวเองอยางงายๆ โดยแอปพลเคชน Echo English สามารถโหลดไดทงระบบ Android และ iOS
เรยบเรยง : สกณ
รวโรงเรยน 36 รวโรงเรยน 37
![Page 20: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/20.jpg)
สมภาษณยอย
“ตอนแรกทไดทนรวาไดไป ดใจทไดโอกาสนคะ แตพอเราไดโอกาสน เรากตองท�าใหมนดมากทสด ในเมอเราไดทนมาแลว เรากตองท�าใหมนคมทสดกบการทเราไดไปเรยน เพราะเราไดทนไปฟร ซงถาเราไปเสยเงนเรยนเองกเปนเงนจ�านวนมากเหมอนกน เมอไปตวกลบมาแลว สงแรกทคดเลยคอ เราตองตวใหเพอนเขาใจแบบทเราเขาใจ ทเราไดเรยนมาแลว เราจะถายทอดอยางไรใหเพอนเขาใจไดมากทสด” กกกก-กลรตน แตงเนอเหลอง นกเรยนชน ม.๕ โรงเรยนสตยำไส ตวเตอรวชำภำษำองกฤษ กลำวถงควำมรสกและควำมรบผดชอบทเกดขนเมอไดรบทนเรยนพเศษจำกมลนธฯ
เพอนชวยเพอนสงตอความร “ให” เราเทากน
เรอง : อรสรวง
เมอศนยจตวทยาการศกษา มลนธยวสถรคณ จดใหมโครงการ “Peer Tutoring พชวยนอง ผองเพอนชวยกน” ขนเพอสนบสนนใหนกเรยนทเรยนเกงกวาหรอรนพชวยเพอนหรอนองใหไดรบความรความเขาใจในบทเรยนมากขน โดยมลนธฯ เปนผสนบสนนทนนกเรยนจากโรงเรยนทรวมโครงการใหเขารบการเรยนพเศษเสรมจากสถาบนกวดวชาตางๆ เพอน�าความรทไดกลบไปชวยพฒนาเพอนๆ และนองๆ ในโรงเรยนของตน
ขณะท ฟองเบยร-นพรตน เขมมา เพอนรวมชนเรยนกบกกกก เลำควำมรสกในฐำนะของผไดรบกำรถำยทอดควำมรจำกเพอนใหฟงวำ “เราไมไดไปตว แตเพอนไปตวมา กเหมอนเรามผรอยใกลๆ เราไมเขาใจอะไรเรากสามารถไปถามเขาได เพราะเราใกลชดอยกบเพอนมากทสด อยางทกกกกเอามาสอน การเรยนค�าศพทจากเพลง คอ เปนเพลงทมค�าศพทหลายๆ ค�ารวมกน มเนอหาด นารก ตลก มนเปนเพลง มท�านอง มจดนาสนใจกชวยใหเราจ�าไดมากขนและน�าไปใชไดจรงๆ”
และทนำดใจ คอ ประโยคปดทำยของฟองเบยร “เมอเราไดความรมาจากเพอนแลว เราเปนโรงเรยน
ประจ�า พกอยหอพก ซงจะคละชนเรยนกน ตงแตป.๑ ถง ม.๖ เลย เรากจะสอนนองตอ อยางนอง
บางคนมการบานหรอเรยนตรงไหนไมเขาใจ เรากจะชวยสอนชวยบอกใหนองไดเขาใจ”
รวโรงเรยน 38 รวโรงเรยน 39
![Page 21: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/21.jpg)
“การเลอกเดกเพอสงไปตว เราไมไดเลอกทเกรด ไมไดเนนทเขาเกง แตจะเลอกทวาเดกมความพรอมไหม ความพรอมของเรากคอ มความตงใจ มความรบผดชอบ และเนนทเขาสามารถถายทอดไดหรอไม เพราะกลบมาเขาจะตองถายทอดใหเพอนไดจรงๆ” ครออ-นนทนภส ทรพยทพง ครทปรกษำโครงกำรตวเตอร เลำใหฟงถงเกณฑในกำรคดเลอกเดกนกเรยนเพอรบทนในโครงกำร “Peer Tutoring พชวยนอง ผองเพอนชวยกน” ซงอำจจะแตกตำงจำกบำงโรงเรยน แตสงหนงทเปนเสมอนแรงผลกดนใหกบเดกนกเรยนทไดทนกคอ...
“ดวยความทเปนโรงเรยนประจ�า เรากจะอยดวยกน กจะรกกนมาก ความเปนเพอนกนกจะดออกวาเวลาเรยนใครเขาใจใครไมเขาใจ หลงจากเลกชวโมงเรยน ถามเวลาวางเพอนกจะเขามาถาม เพราะเขามองวาเราเขาใจเราท�าได เวลาเขามาถาม เรากจะอธบายใหค�าตอบเขา กบชวงใกลสอบ กจะตวใหเพอน” เกมส-ธรภทร โอหรญกล นกเรยนชน ม.๓ โรงเรยนสตยำไส เลำถงกำรชวยเหลอแบงปนควำมรในหมเพอนทท�ำมำตลอด พรอมกบพดถงควำมรสกในกำรสลบบทบำทหนำทจำกคนทมกเปนผชวยเพอนมำเปนผรบฟงกำรถำยทอดควำมรจำกเพอน
“ตอนเรยนในหองเรยน เราเปนผร คอเขาใจสงทเรยนมากกวา (คณครแอบกระซบวาเกมสเปนเดกเรยนด) แตเมอเพอนไปตวมาและน�าความรมาบอก เพอนกกลายเปนผร เรากลายเปนผรบ เรากตองตงใจฟง เหมอนเวลาทเพอนมาถามเราและเขากตงใจฟงเรา เวลาทเขามาตวใหเราเรากตองตงใจฟง เพราะเขาตงใจทจะเอาความรทงหมดทเขาไดรมาถายทอดใหเรารเหมอนทเขาร เราตองเปนก�าลงใจใหเขาวา เขาสามารถท�าได เขากจะไดท�าตอ”
“เราจะบอกเดกวา ทนทเราไดรบมาจากมลนธฯ เปนเงนของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว หนไปแลวตองท�าใหคมกบทเราไดทนมา มาถายทอดใหเพอนใหได เขากจะมแรงฮด ตงใจทจะน�า
ความรมาถายทอดใหเพอนใหไดมากทสด”
เซนเตอร-พลภทร กลเมอง นกเรยนชน ม.๒ โรงเรยนสตยำไส เปนอกหนงคนทไดรบทน เลำใหฟงถงวธคดและแรงบนดำลใจทท�ำใหสมครขอรบทนเพอกลบไปท�ำหนำทเปนตวเตอรถำยทอดควำมรทไดใหกบเพอนๆ “ทสมครไปตวเพราะอยากชวยเพอนดวยครบ คอเราตองแบงเปน ๒ สวน คอเราตองพฒนาตนเองกอน แลวถงจะไปถายทอดใหเพอน ตอนพฒนาตนเองเรากตองขยน และ
มความรบผดชอบ เพอใหเรามความร และสามารถไปถายทอดใหเพอนเขาใจ ใหเพอนมความรเหมอนกบเรา เราไปตวแตเพอนไมไดไปตว เรากตองเอาความรทเราไปตวมาพฒนาใหเพอนเขาใจเหมอนกบเรา หรอเขาใจมากขนกวาเมอกอน”
รวโรงเรยน 40 รวโรงเรยน 41
![Page 22: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/22.jpg)
แสงดาว หารสระค พนกงานธนาคาร คณแมนองลคก
คณแมลกหนงทปรบเปลยนวถกำรกนอยหลงจำกมลกเลก เธอตงใจเสำะแสวงหำตลำดทำงเลอก เลอกรบประทำน เลอกกำรใชจำย เลอกบรโภค เธอบอกวำเปนกำรเลอกสรรสงดๆ ดวยควำมสข และพรอมทจะบอกตอสงดๆ สคนรอบตวดวยเชนกน “ตลำดแบบน (ตลำดสขใจ) สรำงแรงบนดำลใจใหครอบครวเรำมำกคะ ตงแตมลกกตงใจวำจะเลอกของทดมประโยชนและปลอดภยใหกบลก และทส�ำคญคอพอมลก กมสงคมแมๆ ของลกเรำกไดบอกตอขอมลดๆ กน ถำในควำมรสกของครอบครวเรำนะคะ อยำกใหประเทศไทยมตลำดอยำงนเยอะๆ เพรำะวำมนอยเหลอเกน ตลำดอยำงนทบอกคอ ตลำดทท�ำใหผบรโภคไดรบรถงทมำของพชผก
สนท แดงพยนตหวหนากลมเกษตรกรท�าประมงพฒนาเกษตรพอเพยง ๔๙ อ�าเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร
“คนเลยงกงสวนใหญมกพบปญหำเลยงกงแลวกงออนแอ สวนใหญเขำจะใชวธแกปญหำดวยกำรซอยำ ซอวตำมนแลวกหวำนใหกงกน ยงซอกยงตองเพมปรมำณ กลมเรำจงไดมกำรรวมตวและหำควำมรเพอหำทำงออก ไดไปเรยนรเรองกำรท�ำจลนทรยผลไมหมกมำผสมกบอำหำรเพอน�ำมำเลยงกง พบวำกงแขงแรง สขภำพดขน และไมตองใชยำอกเลย พอพวกเรำท�ำ เรำกเหนวำสงเหลำนมนด คอ ไมตองใชยำ ไมตองท�ำรำยสงแวดลอม เรำกเลยคอยๆ ขยำยควำมรใหกบกลมผเลยงกง ตงใจวำอยำกใหคนไดท�ำในสงเหลำนไปดวยกน จะไดชวยกนดแลสงแวดลอม ดแลแหลงน�ำไปดวยกน แตเพรำะวธนคอนขำงยงยำก มนไมงำย
เมอพอคาตงใจ เลอกขายสงด
เหมอนกำรซอยำ ซออำหำรตำมทองตลำด กำรเตบโตของวธนจงไปไดอยำงชำๆ ขยำยทละนอย กลมพวกเรำทใชวธนเพรำะมควำมคดทวำ ถำเรำตองกำรใหกงแขงแรง เรำตองท�ำขนเอง เรำท�ำจลนทรยผลไมหมกเพอเลยงกง เรำสรำงภมคมกนใหกบกง กเทำกบเรำสรำงภมคมกนให
ตวเอง เรำมกำรประชมและบอกย�ำกนเสมอวำกำรดแลตวเอง ดแลสงแวดลอม ดแลสงคมเปนเรองทเรำตองชวยกนรบผดชอบ”
เนอสตวทบรโภควำมำจำกไหน ท�ำใหเรำรถงแหลงผลต และวธกำรปลก เลยง ดแล เรำมนใจไดในเรองคณภำพวำปลอดภย ทกๆ สปดำหครอบครวเรำจะขบรถมำจำกสมทรปรำกำร เพอเลอกสรรพชผกผลไม เพรำะวำตงแตเรำมลก กอยำกใหลกไดบรโภคของทปลอดภย มำไกลหนอยแตเรำรสกวำดกวำเอำสะดวกงำยๆ แตไมรวำมสำรพษหรอสำรเคมอะไรไหม พอเรำเหนคนท�ำสงดๆ อยำงน ไมวำจะเปนเกษตรกรเอง คนท�ำตลำด หรอผบรโภคทเปนเพอนๆ กน เรำกจะบอกตอขอมลกบเพอนหรอคนทสนใจ ทงบอกเลำเรองตลำดดๆ ไมวำจะตลำดทน และทอนๆ และกแบงปนขอมลทมประโยชนตำงๆ เกยวกบกำรด�ำเนนชวตทจะท�ำใหคณภำพชวตเรำดขนคะ”
เรอง : สกณ
ทกวนเสารและอาทตยบรเวณลานจอดรถหนาโรงแรมสามพรานรเวอรไซด ถกปรบเปลยนเปน “ตลาดสขใจ” พนทจ�าหนายสนคาเกษตรอนทรยหลากหลายประเภท ทงพชผกทองถนผลไมตามฤดกาล ไมเวนแมแตกงและปลาทเลยงแบบอนทรย คอไมใชสารเคมใดๆ จากกลมเกษตรกรเครอขายเกษตรอนทรยของมลนธสงคมสขใจ อนเปนความตงใจของการสรางตลาดทางเลอกใหกบผบรโภค ควำมตงใจผลตสนคำอนทรยเพอสงตอกำรบรโภคทปลอดภยใหกบชมชนและผสนใจนน ไดสรำงแรงบนดำลใจ รบและสงกนมำเปนทอดๆ เรำมำดกนวำผผลตหรอเกษตรกรจำกรนสรนนนเขำพดถงกำรตงใจท�ำสงดๆ กนอยำงไร และแรงกระเพอมจำกกำรสรำงควำมด สแรงบนดำลใจในพนทเลกๆ แหงนใหผลสงตอถงกนและกนอยำงไรเลำ
รวโรงเรยน 42 รวโรงเรยน 43
![Page 23: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/23.jpg)
เรองเลารอบบาน
จากวนนนถงวนน๑๑๖ ปทนางเลง เรอง : สภทรา ณฐพลวฒน
ภาพ : สทธนา ขจรวงศ
นางเลงในอดต เมอครงสมยรตนโกสนทรตอนตน พนทนำงเลงมชอเรยกตำงๆ อำท ทงสมปอยบำนสนำมควำย ถอเปนพนทรกรำงหำงไกลพระนคร พนทดงกลำวจงถกใชเลยงชำงหลวงทมไดขนระวำงในรำชกำรปลอยใหหำกนเอง รวมถงเปนพนทพระรำชทำนเปนถนอำศยของเชลยสงครำมและชำวตำงชำต ดงนนพนทนำงเลง หรอทงสมปอย หรอบำนสนำมควำยนจงประกอบไปดวยกลมคนหลำยเชอชำต ไดแก ชำวเขมร ชำวมอญ ชำวจน รวมทงชำวไทยมสลม
พนทยานนางเลงในอดตนน ปจจบนถกแบงออกเปนชมชนยอยๆ ถง ๔ ชมชน คอ ชมชนศภนมต ๑ชมชนศภนมต ๒ ชมชนวดสนทรธรรมทาน (วดแค) ชมชนวดโสมนสวรวหาร ลกษณะการแบงเปนชมชนยอยๆ ดงกลาวกเพอความสะดวกในการท�างาน ในการตดตอหนวยงานราชการ เพอการปกครองหรออะไรกแลวแต หากจะถามถงความผกพน การใชชวตประจ�าวน คนในชมชนทง ๔ กยงรสกเปนหนงเดยวกนไมเปลยนแปลง เฉกเชนในอดตทผานมา สงเกตไดจากกจกรรมของนางเลงเคยมมาอยางไร ปจจบนคนรนลกรนหลานกยงคงรกษาและจดสบเนองตลอดมา
จนเมอมกำรขดคลองผดงกรงเกษมขนในป พ.ศ. ๒๓๙๔ ในสมยลนเกลำฯ รชกำลท ๔ เพอขยำยพระนครจงกนพนทบรเวณนำงเลงเขำไปดวย สงผลใหนำงเลงคกคกไปดวยกำรซอขำยทำงเรอ เตมไปดวยพอคำแมคำและผคนเขำมำจบจำยใชสอยเพมขนอยำงรวดเรว ยำนนำงเลงมชอเสยงเรองคำขำยโอง หำกพดถงโองนำงเลงในสมยนน ไดรบควำมนยมมำกเนองจำกมขนำดใหญสำมำรถจน�ำไดถง ๑๒ ปบ สงผลใหมเรอและแพเขำมำตดตอซอขำยกนเพมขนมำก จนเปนเหตใหตลำดน�ำคลองผดงกรงเกษม มควำมจอแจเกนไป จนตองขยบขยำยขนมำบนบก มกำรตดถนนเพอใหกำรคมนำคมทำงบกเปนไปดวยควำมสะดวกรวดเรว
รวโรงเรยน 44 รวโรงเรยน 45
![Page 24: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/24.jpg)
ตลาดบกแหงแรกของไทย ตลำดนำงเลงเปนตลำดบกแหงแรก ของประเทศไทย กอตงในสมยลนเกลำฯรชกำลท ๕ มอำยยำวนำนหนงรอยกวำปมำแลว เปดขนอยำงเปนทำงกำรเมอวนท ๒๙ มนำคม พ.ศ. ๒๔๔๓ พระบำทสมเดจพระจลจอมเกลำเจำอยหวเสดจเปนองคประธำนในพธเปด เมอมกำรตดถนนแลว ตลำดนำงเลงจงขยบขยำยขนมำคำขำยสนคำกนบนบกมำกขน ประกอบกบมอำคำรรำนคำใหเชำ ตลำดนำงเลงจงไดกลำยเปนตลำดบกอยำงเตมตว แตเมอควำมเปลยนแปลงจำกตลำดน�ำกลำยมำเปนตลำดบก กำรคำขำยโองทเปนสนคำขนชอเมอครงยงเปนตลำดน�ำนนไดคอยๆ หมดควำมนยมไป ตลำดนำงเลงไดกลำยมำเปนศนยรวมควำมบนเทงทมทงโรงลเก โรงภำพยนตร หรอแมแตส�ำนกโคมเขยว ควบคไปกบตลำดทเตมไปดวยสนคำทหลำกหลำย ชวนใหผคนในสมยนนไดเขำมำจบจำยใชสอยหรอหำควำมส�ำรำญกบกจกรรมนำนำทยำนนำงเลงมให
ชอไหนดหนอ ชนงเลง อเลง นางเลง จำกหลกฐำนทกลำวอำงถงทมำของชอนำงเลงนน มอย ๒ แนวทำง แตทงสองแนวทำงกลวนเกยวเนองกบโองหรอตมใหญอยำงแนนอน แนวทำงแรก เชอวำค�ำวำนำงเลงกรอนมำจำกภำษำเขมร คอค�ำวำ “ชนง” ในภำษำเขมรแปลวำโองหรอตมใหญ หลงสงครำมระหวำงไทยกบเขมรเสรจสนลงในสมยรชกำลท ๑ ไดมชำวเขมรกลมหนงเขำมำอำศยอยในกรงเทพฯ โดยตงถนฐำนในบำนสนำมควำย จำกถนนพะเนยงไปจรดถนนหลำนหลวงในปจจบน นนมฝมอในกำรปนตม ไห โอง หมอดนเผำ บำนสนำมควำยจงถกเรยกชอตำมโองของชำวเขมรกลมนวำ “ชนงลง” จนลดทอนใหสนลง เปน “นงเลง” และเหลอเปน “นำงเลง” ในปจจบน แนวทำงทสอง ค�ำวำ “นำงเลง” เปนกำรกรอนค�ำมำจำกภำษำมอญ วำ “อเลง” โดยอำงองถงบรเวณทงสมปอย ซงเปนถนทอยอำศยของชำวรำมญ (มอญ) ทมอำชพรบตมดนขนำดใหญจำกปทมธำนทเรยกวำ “ตมอเลง” มำวำงขำย จนเมอยำนนำงเลงมกำรขยำยตว พอคำและนกทองเทยวจงเรยกยำนนวำ “บำนอเลง” ตอมำคนทวไปคงจะเหนพองกนวำชอ “อเลง” นนไมสภำพ จงไดเปลยนเรยกใหมวำ “นำงเลง”
รวโรงเรยน 46 รวโรงเรยน 47
![Page 25: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/25.jpg)
ศาลกรมหลวงชมพร หำกเขำมำถงตลำดนำงเลงแลว มองทใจกลำงดำนในจะเหนศำลเสดจพอกรมหลวงชมพรเขตอดมศกด (เสดจเตย) มลกษณะคลำยคลงกบศำลเจำของจนเนองจำกทำสแดงทงศำล เปนทเคำรพกรำบไหวของชำวบำนยำนน
ณ นางเลง ๒๕๕๙ สมยกอนยำนนำงเลงนบวำเปนศนยรวมควำมบนเทงในกลำงกรง มรำชตฤณมยสมำคม (สนำมมำนำงเลง) ทงยงมโรงหนงศำลำเฉลมธำน ชำวบำนแถวนนเรยกกนตดปำกวำ “โรงหนงนำงเลง” ซงปจจบนปลอยรำง รอกำรบรณะซอมแซม ปจจบนตลำดนำงเลงเปนของส�ำนกงำนทรพยสนสวนพระมหำกษตรย เปนแหลงรวมอำหำรคำวหวำน
และขนมโบรำณทมชอเสยง เชน ขนมเบองโบรำณ รำนบะหม ส.รงโรจน ไสกรอกปลำแนม ขำวเกรยบปำกหมอ นนทำขนมไทย ท�ำใหตลำดนำงเลงยงคงคกคกในระยะเวลำสนๆ คอชวงมออำหำร ตงแตสำยๆ จนถงบำย หลงจำกนนตวตลำดและรำนรวงตำงๆ กทยอยเกบขำวของ บำงกเตรยมวตถดบส�ำหรบกำรคำขำยในวนรงขน วนเวยนอยำงนมำตลอด นอกจำกนในชมชนนำงเลงยงมสถำนทส�ำคญๆ ใกลเคยงกบตวตลำดรอใหเรำเขำไปเรยนรวถ วฒนธรรม และศรทธำของคนนำงเลงอกดวย
ศาลาเฉลมบร บรเวณตลำดนำงเลงในปจจบนเรำยงคงไดเหน “โรงหนงเฉลมธำน” โรงหนงทรงเรองในอดตตงอยรวมกบชมชนมำจนถงปจจบน หำกนบจำกวนเรมเปด ๑๘ ธนวำคม ๒๔๖๑ จนถงวนน นบได ๙๘ ป
วดสนทรธรรมทาน เพยงแคเดนขำมถนนพะเนยง ถนนเลกๆ จะพบกบวดสนทรธรรมทำน ซงเปนวดทสรำงขนมำแตครงโบรำณ เดมชอวดแค หรอวดสนำมกระบอ มวหำรหลวงพอบำรมสงศกดสทธควดเปนพระพทธรปทชำวนำงเลงเคำรพและศรทธำ
ละครชาตร บานนางเลง บานเตนร�า บานนราศลป จำกวดแคเดนลดเลำะออกทำง ถ.หลำนหลวง เลยวซำยอกนดจะเจอ ตรอกละคร เปนทตงของคณะละครชำตร ลเก โขน เปนบำนทมประวตศำสตรยำวนำนจนปจจบน ใกลกนกบรำนกลวยทอดชอดง รำนเอยมมวง คอ “บำนนำงเลงหรอบำนศลปะ นบเปนพนทเปดใหคนรนใหมไดเขำไปเรยนรเกยวกบละครชำตรแบบดงเดมลกเขำไปในตรอกเดยวกน จะพบกบ “บำนเตนร�ำ” ซงเปนพพธภณฑและโรงเรยนสอนลลำศ ไมไกลกนนก ม “บำนนรำศลป” ทรบงำนแสดงโขน ละครชำตร และเปน “บำนเครอง” ทผลตเครองแตงกำยโขนใหกบคณะกำรแสดงตำงๆ
ขอบคณขอมลจากคณสมพงษ โชตวรรณ และคณปยดำ สจรตนนท คณะกรรมกำรชมชนศภนมต ๒, เอกสำรศำลำเฉลมธำนกบนำงเลง โดย โดม สขวงศwww.facebook.com/Baannanglerng, www.Bangkok.co.th
ทมำภำพ : www.livingculturalsites.com
รวโรงเรยน 48 รวโรงเรยน 49
![Page 26: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/26.jpg)
๒
๓ ๔
๑ประกอบไมเปนฐานโคมไฟ ขนาด ๖x๖ นว
ประกอบชดสายไฟตรงจดกงกลางของฐานไม
ตดลวดกรงไก ขนาด ๑๒x๑๒ นวมวนเปนวงกลมรดดวยเขมขดรดของตดสวนเกนออก
คลองของเลนไปกบลวดกรงไก
ยามวางจากการอานหนงสอ ชวนมาท�าโปะไฟสดนารกไวใชทบาน จะตงสวยๆ สวางใส
อยขางเตยง หรอวางไวบนโตะอานหนงสอกนารก กกกก สดใสยามหนไปมอง
ชดหลอดไฟ
ลวดกรงไก
ไมยางพารา
เขมขดรดของ ชดของเลน
อปกรณทตองม
โคมไฟจากของเลน
เบกบานงานประดษฐ
เรองและภาพ : ปกเปา
รวโรงเรยน 50 รวโรงเรยน 51
![Page 27: ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม “ช่วยกัน ...vyouth.org/uploads/knowledge/file/20161025/bcipwyz02478.pdf · 2016. 10. 25. · ทรงหยุดนิดหนึ่ง](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081615/5fd326d90c814e7d9a46d0a5/html5/thumbnails/27.jpg)
บทความพเศษ
เอกสาร “อภมหาอนตรายของประเทศไทยและของโลกกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” เรยบเรยงจากขอคดเหนของนายไพบลย วฒนศรธรรม(พ.ศ. ๒๔๘๔-พ.ศ. ๒๕๕๕) ในการประชมของคณะกรรมการเตรยมงานประชมประจ�าป ๒๕๕๔ ของมลนธสถาบนวจยและพฒนาประเทศตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (มพพ.)
นตยสารรวโรงเรยนเปนนตยสำรทมลนธยวสถรคณ จดท�ำขนเพอสงตอเรองรำวดๆ ในแวดวงกำรศกษำไทยสเครอขำยสถำนศกษำ บคลำกรดำนกำรศกษำและผสนใจทวไป
เจาของลขสทธ : มลนธยวสถรคณ คณะบรรณาธการ : ดร.ปรยำนช ธรรมปยำ ปรำโมทย โชตมงคล นำยแพทยธระเกยรต เจรญเศรษฐศลป ผำณต เกดโชคชย ณฏฐำ มนจนดำ สดำรตน ภวภตำนนท แพทยหญงปยำภสร จตภรมย ชนธดำ วจตรโสภำพนธ วนทรำ ชยเฉนยน ธนนนำท เชยวชำญพำนชย วศพล ศรระพก บรรณาธการเลม : ระพพรรณ พฒนำเวช ผชวยบรรณาธการเลม : อรสรวง บตรนำคภาพปก : ชวน วสำสะ ศลปกรรม : แกวตำ โภวำท พสจนอกษร : สดำพร แซอง จดพมพ : สหมตร พรนทตงสงวนลขสทธตำมพระรำชบญญตลขสทธ
“…เศรษฐกจพอเพยงหรอปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง ถำคดใหกวำง คดใหไกล ไมไปเขมงวดกบควำมหมำย แตเอำหวใจของปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง คอควำมพอประมำณ ควำมมเหตผล กำรมภมคมกน กำรใชคณธรรมควำมด และกำรใชควำมรควำมสำมำรถอยำงรอบคอบ ระมดระวง และเหมำะสม ถำใชปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง ในควำมหมำยเชนน แลวน�ำมำประยกตใชใหเปนยทธศำสตร และแผนงำนในระดบประเทศและระดบโลก รวมทงท�ำใหเปนขบวนกำรทำงสงคม (Social Movement) ททกฝำยในสงคม รวมถงฝำยกำรเมอง ภำครฐ ภำคธรกจ ภำคประชำสงคม ภำคประชำชนและชมชน ตลอดจนนกกำรศำสนำ นกวชำกำร นกวชำชพ ศลปน ฯลฯ มำรวมกนขบเคลอน “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” โดยอำจดดแปลงรปแบบ กระบวนกำร วธกำร ฯลฯ ใหเหมำะสมกบบรบทและสถำนกำรณในแตละกรณดวยกได เชอไดวำจะสำมำรถชวยบรรเทำและแกปญหำ “อภมหาอนตรายของประเทศไทยและของโลก” ได แมจะตองใชเวลำและควำมมำนะพยำยำมอยำงยงยวด เนองจำกปญหำทมนษย ประเทศ และโลกไดปลอยปละละเลยใหปญหำสงสมมำเปนเวลำนำนนบศตวรรษแลว…”
รวโรงเรยน 52