สรุปในภาพรวม ·...

สรปในภาพรวมผลการตรวจราชการดานผลสมฤทธ (outcome) ตามขอตกลงการทางาน(PSA) ปงบประมาณ 2553

ในพนทสานกงานพฒนาทดนเขต 1 ..............................................................

จากการตดตามประเมนผลสมฤทธของงานตามขอตกลง (PSA) ในป 2553 นน เกษตรกรพงพอใจมากกบผลงานในกจกรรมตางๆทกรมพฒนาทดน ไดเขาไปสงเสรมและชวยเหลอ เชน การขดสระนาประจาไรนา การจดระบบอนรกษดนและนา ทาทางลาเลยง ตลอดจนการแจกจายวสดปรบปรงดน เมลดพนธพชปยสด และสารเรง พด.ตางๆ เนองจากเปนการชวยใหเกษตรกรทาอาชพเกษตรกรรมไดผลดมากยงขน มรายไดเพมขนจากการลดตนทนการผลต การปรบปรงบารงดนใหเหมาะสมกบการปลกพช และการปลกพชเสรมบรเวณขอบสระนาและเลยงปลาในสระ อยางไรกตาม ยงมปญหาเลกนอย เกยวกบปรมาณปจจยการผลตทแจกจายไมเพยงพอ เนองจากมปรมาณจากด เกษตรกรบางรายนาไปใชไมถกตอง จงไมไดผลดเทาทควร และตามศนยเรยนรฯ ขาดอปกรณการตรวจสอบดนเบองตน ซงหมอดนอาสาตองการไวสาหรบบรการตรวจสอบดนใหสมาชกลกบานทสนใจเพอประกอบการใชวสดปรบปรงดนทถกตองเหมาะสม

ขอเสนอแนะ ตองเนนการใหความรเกยวกบการใชปจจยการผลตทถกตองตามหลกวชาการ เจาหนาทตองเดนทางไปใหคาแนะนาในชวงแจกปจจยการผลต และตดตามใหคาแนะนาในชวงทเกษตรกรนาไปใช จงจะเกดผลสมฤทธทดยงขน สาหรบอปกรณตรวจสอบดน (เครองวดความเปนกรดเปนดางของดน) หากกรมฯผลตอปกรณดงกลาวไดแลว ควรนาไปแจกจายใหไวทศนยเรยนรฯและจดเรยนรทกแหง กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด ปญหาทพบ

1. เกษตรกรขาดความรความเขาใจ - เมลดพนธมาก หวานในพนทนอย ทาใหเจรญเตบโตไมเตมท

- เมลดพนธนอย หวานในพนทมาก ทาใหมวลชวภาพตอพนทนอย 2. เมลดพนธมาลาชา ไมทนตอฤดกาลทานา

-เกษตรกรปลกพชปยสดแลวยงไมทนออกดอก กตองไถกลบกอนเพอจะทานา ทาใหไมเกดประโยชนอยางเตมทจากการปลกพชปยสด

- เกษตรกรจงตองเกบเมลดพนธไวใชในฤดถดไป ทาใหเมลดพชปยสดบางชนดมเปอรเซนตความงอกลดลง เชน ถวพมดา ปอเทอง 3. เกษตรกรบางรายไดรบเมลดพนธพชปยสดไปแตไมไดปลกเนองจากทานา 3 ครง/ 2 ป ขอเสนอแนะ 1. เจาหนาทควรใหความร และวธการใชทถกตอง - ควรพจารณาปรมาณใหเหมาะสมกบพนท - ถาเกษตรกรไดรบปรมาณนอย ขอใหเจาหนาทชวยเนนยาใหใชกบพนทจานวนทเหมาะสม 2. กรมฯ ควรมการจดซอเมลดพนธใหทนกบฤดกาลเพาะปลก หรอกอนการทานา 3. เจาหนาทควรสอบถามความตองการของเกษตรกรใหแนชด

2

กจกรรมสงเสรมการใชวสดปนทางการเกษตร ปญหาทพบ

1. เกษตรกรขาดความรความเขาใจ (ทกจงหวด) - ปรมาณปนทหวานไมเหมาะสมกบพนท ทาใหประสทธภาพของปนลดลงมาก

- การใชปนในอตราทไมเหมาะสมกบสภาพดนในพนท เนองจากไมไดวเคราะหดนกอนนาไปใส เกษตรกรบางรายใสซาในพนทเดมซงจะเกดผลเสยกบดนในอนาคต

2. เกษตรกรไดรบการแจกจายปนลาชา ไมทนกบฤดกาลปลก (ทกจงหวด) เกษตรกรททานาปละ 2-3 ครง เมอทานาแลว จงไดรบปน เกษตรกรบางรายจงยงไมไปรบ

ทาใหปนจงยงตองเกบไวทศนยเรยนร หรอท สพด. บางครงเกษตรกรมารบไปแลวกนาไปวางไวขางนาเพอจะเกบไวใชฤดเพาะปลกตอไป แตเมอปนวางไวกลางแจงกทาใหถงแตกเสยหาย เชน จ.ชยนาท อยธยา และอกหลายจงหวด เปนตน

3. ปญหาในการมารบปน บางจงหวดบรษทมาสงลงทจดใหญเพยงทเดยว ซงหางไกลกบพนทของเกษตรกร ทาให

เกษตรกรมารบไมสะดวก เกษตรกรหลายรายตองรวมกนเพอเชารถมารบทาใหเสยคาใชจายเพมมากขน ประกอบกบเมอถงฤดทานาแลว จงทาใหเกษตรกรไมมารบปน เชน สพด.ชยนาท ขอเสนอแนะ 1. เจาหนาทควรใหความร และวธการใชทถกตอง ควรพจารณาปรมาณใหเหมาะสมกบพนท ถาเกษตรกรไดรบปรมาณนอยกควรหวานในพนทตามอตราทแนะนา 2. กรมฯ ควรจดซอ และแจกจายปนกอนจะถงฤดกาลทานา 3. ควรเสนอใหมการสงปนในพนทเกษตรกร เชน ทศนยเรยนร กจกรรมสงเสรมการผลตและการใชสารอนทรยชวภาพ ปญหาทพบ 1. เกษตรกรตองการอปกรณ - ถงหมก - กากนาตาล - สารเรง พด.ชนดตาง ๆ (เมอถงฤดทานา) เชน ซปเปอร พด.1 ,2 ,3 2. ขางซองผลตภณฑรายละเอยดวธการใชไมชดเจน วทยากรทศนยเรยนร ต.ทงขวาง อ.กาแพงแสน จ.นครปฐม แจงวารายละเอยดขางซอง สารเรงซปเปอรพด.3 ไมชดเจน เกษตรกรนาไปใชไมไดผล เชน วธการขยายเชอ พด.3 ขางซองใหใชราขาว แตไมบอกวาราละเอยด หรอราหยาบ ซงถาใชราหยาบจะไมไดผล แตใชราละเอยดจงจะเกดเชอ ขอเสนอแนะ 1. สพข.ตองใหการสนบสนน - ใหสารเรงเพยงพอกบปรมาณวตถดบทเกษตรกรมอย - ใหเพยงพอและเหมาะสมกบชวงเวลาทตองการใช - กากนาตาล ควรแนะนาใหหาวตถดบอนทมในพนททดแทน เชน ศนยเรยนรตาบลนพรตน อ.หนองเสอ จ.ปทมธาน ไดใชวตถดบหมดอายทใชแทนความหวานสาหรบทานาอดลม (บรษทใหมา) เปนตน 2. รายละเอยดขางซองเขยนไดไมชดเจน ควรมเอกสารแนบรายละเอยด และวธการทชดเจน แจกจายใหกบศนยเรยนรดวย

3

กจกรรมศนยเรยนร/จดเรยนร ปญหาทพบ 1. ขาดอปกรณตรวจสอบดนเบองตน 2. เกษตรกรตองการความรเพมเตม - ตองการความรทางวชาการใหม ๆ - ตองการไปศกษาดงานในพนทอน ขอเสนอแนะ 1. กรมฯ ควรใหการสนบสนนใหไวทศนยเรยนรและจดเรยนรทกแหง หมอดนอาสาจะไดไวสาหรบบรการตรวจสอบดนใหสมาชกลกบานทสนใจเพอประกอบการใชวสดปรบปรงดนทถกตองเหมาะสม 2. สพข.ตองใหการสนบสนน - ปรบเปลยนและเพมเตมเอกสารทศนยเรยนร/จดเรยนร - มการอบรมใหความรใหม ๆ และนาหมอดนอาสาไปศกษาดงานพนทอน ทมผลงานสามารถเปนตวอยางทดได กจกรรมสระนาในไรนา ปญหาทพบ

1. ปญหาสภาพคนดนไมเรยบรอย หลงจากขดสระนาเสรจแลว ผรบเหมาไมปรบคนดนใหเรยบรอย ทาใหเกดปญหาเมอฝนตก

ทาใหถกชะลางพงทลายไดงาย และไมสามารถปลกพชได เจาของพนทบางรายตองจางรถมาปรบคนดนเอง เชน จ.นครนายก อยธยา

2. การขดสระไมแยกหนาดนกบดนชนลาง ผรบเหมาจะขดหนาดนขนกอนแลวขดดนชนลางมากลบทบ ทาใหเจาของพนทประสบ

ปญหาปลกพชบนคนดนไมขน โดยเฉพาะพนทดนเปรยว เชน จ.นครนายก อยธยา 3. นาในสระเปรยวมาก เมอขดสระแลวดนชนลางเปรยวมาก นาในสระกเปรยวมาก ไมสามารถเลยงปลา หรอใชนา

ทาการเกษตรได เชน จ.ปทมธาน นครนายก ขอเสนอแนะ

1. เจาหนาทควรเขาไปดงานอยางสมาเสมอ

2. ควรสนบสนนปนเพอใชปรบปรงคนดน และปรบสภาพนาในสระ แหลงนาขนาดเลก ปญหาทพบ

1. การกอสรางแหลงนาขนาดเลก บางโครงการเกษตรกรไดใชประโยชนไดไมเตมท ยกตวอยางเชน สพด.ลพบร การกอสรางฝายนาลน และลารางสงนาไปไมถงพนทเกษตรกร และเมอนาไมลน

สนฝาย เกษตรกรตองใชสายยางทาวธกาลกนาเพอใหนาไหลลงสรางนาชนลาง หรอใชวธตงเครองสบเพอสบนาลงมา คลองนมความยาวมาก ตองการใหทาฝายเกบนาเพม ไดทาเรองเสนอไปแลว ยงไมไดงบประมาณมา ตาบลนเคยอยในเขตพฒนาทดนป 2551 ตองการใหกรมฯ ชวยสนบสนนและมาดาเนนการทาฝายนาลน และรางคอนกรตเพม

4

กจกรรมระบบอนรกษดนและนาในเขตพฒนาทดน ปญหาทพบ 1. การปรบปรงระบบอนรกษดนและนา หลงจากกรมฯ ทาแลว เกษตรกรไมสามารถใชประโยชนได เชน การดาเนนการปรบปรงพนทดนเปรยวตามแนวทฤษฎใหม เนองจากพนทเปนดนเปรยวมาก นาในบอเปรยวมาก ปลอยปลาในบอไมได ปลาตายหมด

ขอเสนอแนะ

1. ควรสนบสนนปนเพอใชปรบปรงดน และปรบสภาพนาในสระ

กจกรรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอปลก 1. การปลกแฝกเพอปองกนการพงทลายของดนในพนทสาธารณะ

- จะประสบปญหาววเขามากน และเหยยบยา เชน จ.นครปฐม และอกหลายจงหวด

5

2. หญาแฝกทปลกรมถนน ไวเพอปองกนการพงทลายของดนขอบถนนเวลาฝนตก แตถกไฟเผาเนองจากดานขางถนนชาวบานทานา เผาฟางแลวลามมาโดนหญาแฝก เชน ตาบลคลองสวน อาเภอบางบอ จงหวดสมทรปราการ หรอท อ.หนองมะโมง จ.ชยนาท ปลกบรเวณรมคลองชลประทาน เนองจากชาวบานบอกวาหญารกเปนทอยของหน แลวเขาไปทาลายตนขาวในนา เปนตน

6

สรปภาพรวมผลการตรวจราชการดานผลสมฤทธ (outcome) ตามขอตกลงการทางาน(PSA) ประจาปงบประมาณ 2553

สานกงานพฒนาทดนเขต 2 ..............................................................

1. สรปผลการตรวจราชการดานผลสมฤทธ (outcome) ตามขอตกลงการทางาน 1.1 ความพงพอใจตอการนาเทคโนโลยการพฒนาทดน นาไปปฏบตใชในพนทหรอไม ผลผลตพชเพมขนหรอไม รายไดเพมขนหรอลดตนทนการผลตหรอไม จากการประเมนผลขอมลทไดจากการสมสมภาษณเกษตรกร พบวามการนาเทคโนโลยการพฒนาทดนของกรมฯ ไปใช และมความพงพอใจในกจกรรมตาง ๆ ดงน

- กจกรรมการใชประโยชนปยพชสดเพอการปรบปรงบารงดน พบวาเกษตรกรรอยละ 70 มความพงพอใจตอการใชประโยชนปยพชสดเพอการปรบปรงบารงดนระดบปานกลางและมความพงพอใจมากประมาณรอยละ 30 ความพงพอใจทเกดขนเนองมาจากการนาปยพชสดไปใช ทาใหดนมความอดมสมบรณเพมขน พชมการเจรญเตบโตทด เกษตรกรบางรายสามารถลดการใชปยเคมลงไดโดยไมทาใหผลผลตพชลดลง ซงเปนการลดตนทนการผลตจากการใชปยเคมลงไดสวนหนง อนเปนผลทาใหมรายไดเพมขน บางรายไดรบผลผลตพชเพมสงขนจากตนทนการผลตทเทาเดม แมผลผลตทเพมจะไมมากนก แตเกษตรกรกมความพงพอใจเพราะการนาปยพชสดไปใชทาใหเกดการเปลยนแปลงไปในทางทดขนทงดานการเจรญเตบโตของพชและคณสมบตของดน ภาพรวมของการนาปยพชสดไปใชทาใหผลผลตพชเพมสงขนรอยละ 25 และลดตนทนการผลตไดรอยละ 35

- กจกรรมสงเสรมการใชวสดปนทางการเกษตร พบวาเกษตรกรรอยละ 75 มความพงพอใจตอการใชวสดปนประเภทตาง ๆ ระดบปานกลาง และมความพงพอใจมากรอยละ 25 ความพงพอใจเนองมาจากการใชปนทาใหสภาพของดนดขน รวนซยขน พชมการเจรญเตบโตด มการนาปยไปใชไดดขน และในพนททมปญหาเรองดนเปรยว ทาใหความเปนกรดของดนลดลง สงผลใหพชมการเจรญเตบโตด ใหผลผลตเพมสงขนประมาณรอยละ 24 และลดการใชปยเคมของเกษตรกรลงไดบางสวน ในภาพรวมมความพงพอใจมาก

- กจกรรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอแจกจาย/ปลก เกษตรกรสวนใหญมความพงพอใจในการใชประโยชนหญาแฝก และเหนผลชวยปองกนการชะลางพงทลายของดน และชวยรกษาความชมชนของดน

- กจกรรมการใชประโยชนสระนาเพอการอนรกษดนและนา ทาใหเกษตรกรมนาใชในชวงฤดแลง และเกษตรกรหลายรายมรายไดเพมขนจากการใชประโยชนสระนาทกรมพฒนาทดนขดให โดยพบวาบางรายสามารถขยายพนทปลกพชผกและมรายไดตลอดทงป จากสระนาทขดใหม บางพนทมรายไดทกวนจากการขายพชผกทปลกไวรอบ ๆ สระนา แมจะเปนรายไดทไมมากนก แตกสามารถเกบผลผลตไดทกวนทาใหมรายไดเพม และพชผกทนามาประกอบอาหาร ทาใหลดคาใชจายในครวเรอนไดอกทางหนงดวย นอกจากประโยชนจากการใชนาเพอการปลกพชแลว เกษตรกรหลายรายยงมการเลยงปลาในสระนาอกดวย

- กจกรรมระบบอนรกษดนและนาในเขตพฒนาทดน ภาพรวมพบวาเกษตรกรมความพงพอใจมากในกจกรรมดงกลาว ประโยชนทเกษตรกรไดรบคอมเสนทางเขาพนท การขนสงผลผลตสะดวกขน บางพนทคนดนททาขนชวยปองกนนาทวมขง และชวยกกเกบนาไวในพนท บางรายปรบเปลยนพนทจากนาขาวเปนปลกยางพารา ปาลมนามน และบางพนทสามารถปลกไมยนตนบนคนดน ซงไมยนตนทปลก ในอนาคตสามารถสรางรายไดใหกบเกษตรกรไดอกทางหนงดวย

7

- กจกรรมจดเรยนรประจาตาบล/ศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง เกษตรกรรอยละ 80 มความพงพอใจตอจดเรยนร/ศนยเรยนรฯ ทระดบปานกลาง และเกษตรกรรอยละ 20 มความพงพอใจมาก ประโยชนทเกษตรกรไดรบและทาใหเกดความพงพอใจคอความรทสามารถนาไปปรบใชในพนทของตนเอง ทาใหลดตนทนการผลต พชมการเจรญเตบโตดขน ดนมความอดมสมบรณเพมขน และไดผลผลตทมความปลอดภยมากขน

- กจกรรมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพ เกษตรกรรอยละ 95 มความพงพอใจปานกลางตอการใชสารอนทรยชวภาพทผลตขนโดยใชสารเรง พด. ตาง ๆ และเกษตรกรรอยละ 5 มความพงพอใจมาก โดยเกษตรมความพงพอใจทการใชสารอนทรยชวภาพทาใหดนดขน มความอดมสมบรณมากขน พชมการเจรญเตบโตด ใหผลผลตเพมขนและผลผลตทไดมความปลอดภยมากขนจากการลดใชสารเคม ผลผลตพชทเพมสงขนจากการใชสารอนทรยชวภาพ โดยรวมแลวพบวาเพมขนประมาณรอยละ 20 และการใชสารอนทรยชวภาพ เกษตรกรสามารถลดการใชปยเคมไดประมาณรอยละ 25

2. สรปผลการตรวจราชการ ประเดนปญหาทพบและขอเสนอแนะ 2.1 เกษตรกรขาดความร ความเขาใจในเรองการใชเมลดพนธพชปยสด ระยะเวลาทควรไถกลบและอตราเมลดพนธทเหมาะสมนาไปใชตอพนท และปญหาเมลดพนธไมเพยงพอตอความตองการของเกษตรกร ปญหาดงกลาว ควรใหคาแนะนา ความรแกหมอดนอาสา เกษตรกร ใหเขาใจในการนาเมลดพนธพชปยสดไปใชประโยชน เมลดพนธแตละชนดควรไถกลบในชวงเวลาใดถงจะใหประโยชนตอการปรบปรงดนสงสด และอตราเมลดพนธทเหมาะสม เมอแจกจายเมลดพนธไปแลวเจาหนาทควรเขาไปตดตามและใหคาแนะนาในพนทดวย ปญหาเมลดพนธไมเพยงพอ ตองสงเสรมใหเกษตรกรมองเหนประโยชนของการใชปยพชสด และปลกเพอเกบเมลดพนธไวใชเองสวนหนงดวย 2.2 การใชวสดปนปรบปรงดน โดยไมทราบสภาพความเปนกรด-ดางของดน ควรจะมการเกบขอมลของเกษตรกรในพนทโดยอาจใหหมอดนอาสาทาหนาทแทน ทาการตรวจวเคราะหคา pH ของดนดวยเครองมอวเคราะหดนอยางงาย ๆ (pH test kite) บนทกขอมลผลวเคราะหดนแตละราย และแจกจายวสดปนใหแกเกษตรกรทดนมปญหาอยางมากและจาเปนตองใชปนกอน และหมนเวยนไปยงเกษตรกรรายอนทมปญหารองลงไป 2.3 จดเรยนร/ศนยเรยนร บางแหงไมมความเขมแขง หรอถกปลอยปละละเลย ขาดความพรอมในเรองของวสด อปกรณ ทจะใหบรการหรอใหความรแกเกษตรกร ควรใหความสาคญเอาใจใส จดเตรยมใหเพยงพอและมความพรอมทจะใหบรการแกเกษตรกรไดตลอด และควรมการจดอบรม ใหความรแกเกษตรกรอยางตอเนองเปนระยะ หรอจดกจกรรมททาใหเกดการทางานรวมกน เปนการกระตนใหเกดความกระตอรอรน และใชจดเรยนร/ศนยเรยนร เปนแหลงเผยแพรความร และสงเสรมใหเกษตรกรมการนาผลตภณฑของ พด.ไปใชประโยชนมากขน สาหรบจดเรยนรฯ ภายในสถานฯ นนควรมจดเรยนรหรอแปลงสาธตทครอบคลมทกกจกรรม และมองเหนเปนรปธรรม เกษตรกรทเขาไปขอคาแนะนา ความร สามารถดแบบอยางของจรงไดตลอด 2.4 การใชประโยชนสระนาในไรนา บางแหงอยในพนททไมเหมาะสม เมอดาเนนการไปแลว สระทขดไมสามารถกกเกบนาไวได ทาใหเกษตรกรไมไดประโยชน ควรมการสารวจ หรอตรวจสอบวาพนททเกษตรกรตองการใหขดสระนานน มความเหมาะสมหรอไม เพอใหเกษตรกรไดใชประโยชนไดจรงเมอมการขดสระไปแลว

8

สรปภาพรวมผลการตรวจราชการดานผลสมฤทธ (outcome) ตามขอตกลงการทางาน (PSA) ประจาปงบประมาณ 2553


จากการตดตามประเมนผลสมฤทธของงานตามขอตกลง (PSA) ในป 2553 นน เกษตรกรพงพอใจมากกบผลงานในกจกรรมตางๆทกรมพฒนาทดน ไดเขาไปสงเสรมและชวยเหลอ เชน การขดสระนาประจาไรนา การจดระบบอนรกษดนและนา ทาทางลาเลยง ตลอดจนการแจกจายวสดปรบปรงดน เมลดพนธพชปยสด และสารเรง พด.ตางๆ เนองจากเปนการชวยใหเกษตรกรทาอาชพเกษตรกรรมไดผลดมากยงขน มรายไดเพมขนจากการลดตนทนการผลต การปรบปรงบารงดนใหเหมาะสมกบการปลกพช และการปลกพชเสรมบรเวณขอบสระนาและเลยงปลาในสระ อยางไรกตาม ยงมปญหาเลกนอย เกยวกบปรมาณปจจยการผลตทแจกจายไมเพยงพอ เนองจากมปรมาณจากด เกษตรกรบางรายนาไปใชไมถกตอง จงไมไดผลดเทาทควร และตามศนยเรยนรฯ ขาดอปกรณการตรวจสอบดนเบองตน ซงหมอดนอาสาตองการไวสาหรบบรการตรวจสอบดนใหสมาชกลกบานทสนใจเพอประกอบการใชวสดปรบปรงดนทถกตองเหมาะสม และปญหาเรองทอปลอยนาในระบบอนรกษดนและนา ทมขนาดเลกเกนไป (ทอ 2 นว) ทาใหการไหลของนาจากทอเขาสพนทเปนไปอยางชาๆ ตองใชเวลานานจงจะไดนาเพยงพอสาหรบเกษตรกรแตละราย และตองเสยคาใชจายเปนคาไฟสงมาก

ขอเสนอแนะ ตองเนนการใหความรเกยวกบการใชปจจยการผลตทถกตองตามหลกวชาการ เจาหนาทตองเดนทางไปใหคาแนะนาในชวงแจกปจจยการผลต และตดตามใหคาแนะนาในชวงทเกษตรกรนาไปใช จงจะเกดผลสมฤทธทดยงขน สาหรบอปกรณตรวจสอบดน(เครองวดความเปนกรดเปนดางของดน) หากกรมฯ ผลตอปกรณดงกลาวไดแลว ควรนาไปแจกจายใหไวทศนยเรยนรฯและจดเรยนรทกแหง

สาหรบเรองขนาดทอปลอยนานน หากมกจกรรมนในปตอๆไป ขอใหผเกยวของ พจารณาขนาดของทอปลอยนาใหใหญขนกวาเดม ซงจะเกดประโยชนสงสดแกเกษตรกร กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด ปญหาทพบ

1. เกษตรกรขาดความรความเขาใจ - เมลดพนธมาก หวานในพนทนอย ทาใหเจรญเตบโตไมเตมท

- เมลดพนธนอย หวานในพนทมาก ทาใหมวลชวภาพตอพนทนอย 2. เมลดพนธมาลาชา ไมทนตอฤดกาลทานา

-เกษตรกรปลกพชปยสดแลวยงไมทนออกดอก กตองไถกลบกอนเพอจะทานา ทาใหไมเกดประโยชนอยางเตมทจากการปลกพชปยสด

- เกษตรกรทปลกถวพรา บางครงยงไมทนเกบฝก แลวฝนตก จงตองไถกลบ จงทาใหเกษตรกรขาดรายไดจากการจาหนายเมลดถวพรา และไมไดเกบเพอทาพนธในปตอไป เชน จ.สรนทร บรรมย ชยภม ขอเสนอแนะ 1. เจาหนาทควรใหความร และวธการใชทถกตอง - ควรพจารณาปรมาณใหเหมาะสมกบพนท - ถาเกษตรกรไดรบปรมาณนอย ขอใหเจาหนาทชวยเนนยาใหใชกบพนทจานวนทเหมาะสม 2. กรมฯ ควรมการจดซอเมลดพนธใหทนกบฤดกาลเพาะปลก หรอกอนการทานา

9

กจกรรมสงเสรมการใชวสดปนทางการเกษตร ปญหาทพบ

1. เกษตรกรขาดความรความเขาใจ (ทกจงหวด) - ปรมาณปนทหวานไมเหมาะสมกบพนท ทาใหประสทธภาพของปนลดลงมาก

- การใชปนในอตราทไมเหมาะสมกบสภาพดนในพนท เนองจากไมไดวเคราะหดนกอนนาไปใส เกษตรกรบางรายใสซาในพนทเดมซงจะเกดผลเสยกบดนในอนาคต ขอเสนอแนะ 1. เจาหนาทควรใหความร และวธการใชทถกตอง ควรพจารณาปรมาณใหเหมาะสมกบพนท ถาเกษตรกรไดรบปรมาณนอยกควรหวานในพนทตามอตราทแนะนา กจกรรมสงเสรมการผลตและการใชสารอนทรยชวภาพ ปญหาทพบ 1. เกษตรกรตองการอปกรณ - ถงหมก กากนาตาล - สารเรง พด.ชนดตาง ๆ (เมอถงฤดทานา) เชน ซปเปอร พด.1 ,2 ,3 ขอเสนอแนะ 1. สพข.ตองใหการสนบสนน - ใหสารเรงเพยงพอกบปรมาณวตถดบทเกษตรกรมอย - ใหเพยงพอและเหมาะสมกบชวงเวลาทตองการใช - กากนาตาล ควรแนะนาใหหาวตถดบอนทมในพนททดแทน กจกรรมศนยเรยนร/จดเรยนร ปญหาทพบ 1. ขาดอปกรณตรวจสอบดนเบองตน 2. เกษตรกรตองการความรเพมเตม - ตองการความรทางวชาการใหม ๆ - ตองการไปศกษาดงานในพนทอน ขอเสนอแนะ 1. กรมฯ ควรใหการสนบสนนใหไวทศนยเรยนรและจดเรยนรทกแหง หมอดนอาสาจะไดไวสาหรบบรการตรวจสอบดนใหสมาชกลกบานทสนใจเพอประกอบการใชวสดปรบปรงดนทถกตองเหมาะสม 2. สพข.ตองใหการสนบสนน - ปรบเปลยนและเพมเตมเอกสารทศนยเรยนร/จดเรยนร - มการอบรมใหความรใหม ๆ และนาหมอดนอาสาไปศกษาดงานพนทอน ทมผลงานเปนตวอยางทดได

10

แหลงนาขนาดเลก ปญหาทพบ

1. การกอสรางระบบสงนา บางโครงการเกษตรกรไดใชประโยชนไดไมเตมท ยกตวอยางเชน จ.สรนทร กองชางทาระบบสงนาในไรนาแบบทอ PE ฝงดนมาตามแนวถนน และหวทอปลอยนาฝงใน

เสาปนซเมนตยกขน เมอเกษตรกรจะใชนาตองรวมกนขอสบนาขนจากสระนาชมชนเพอใหปลอยนามายงทอดงกลาว ซงการขอสบนาขนจากสระนน เกษตรกรจะตองมคาใชจาย แลวนาสายยางมาตอทปลายทอเพอใหนาไหลลงไปในนาของแตละบาน และนาทอยไกลจากทอกตองซอสายยางทยาวมากเพอตอผานนาคนอนไปยงทนาของตนเอง สระนานยงใชเพอสาธารณปโภคของหมบานดวย การจะสบนาตองขออนญาต และจะตองเสยคาใชจายเพมมากขน

กจกรรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอปลก การปลกแฝกเพอปองกนการพงทลายของดนในพนทสาธารณะ

1. จะประสบปญหาววเขามากน และเหยยบยา (ทกจงหวด) 2. หญาแฝกทปลกรมถนน ไวเพอปองกนการพงทลายของดนขอบถนนเวลาฝนตก แตถกไฟ

เผาเนองจากดานขางถนนชาวบานทานา เผาฟางแลวลามมาโดนหญาแฝก (ทกจงหวด) 3. หญาแฝกตายเนองจากประสบภาวะแหงแลง

11



สานกงานพฒนาทดนเขต 4 ประกอบดวย 7 สถานพฒนาทดน ไดแก รอยเอด ศรสะเกษ มกดาหาร ยโสธร นครพนม อานาจเจรญ และอบลราชธาน มกจกรรมตางๆ ดงน

1. กจกรรมสงเสรมการใชวสดปนทางการเกษตร 18 ราย เกษตรกรจานวน 18 ราย คดเปน 100 % ไดรบปนโดโลไมท นาไปใชในพนทนาขาว อตรา

ประมาณ 10 - 200 กก./ไร โดยใชปยเคม ปยคอกและปยพชสดรวมดวย ทาใหไดผลผลตขาวเพมขน 20 % 2. กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด จานวน 18 ราย

เกษตรกรจานวน 7 ราย คดเปน 38.9 % ไดรบเมลดพนธถวพม นาไปใชในพนทปลกขาว อตราระหวาง 4 – 8 กก./ไร รวมกบปยอนทรย ไดผลผลตขาวเพมขน 6.0 – 14.3 % เกษตรกรจานวน 5 ราย คดเปน 27.8 % ไดรบเมลดพนธปอเทอง นาไปใชในพนทปลกขาว อตรา 2.6 – 5 กก./ไร ทาใหผลผลตขาวเพมขน 25 % เกษตรกร จานวน 4 ราย คดเปน 22.2 % ไดรบถวพรานาไปปลกในพนทปลกขาว อตรา 5 กก./ไร ทาใหผลผลตขาวเพมขน 15 % นอกจากนเกษตรกรจานวน 2 ราย คดเปน 11.1 % ใชถวนวนางแดงในพนทปลกขาว แตผลผลตไมเพมขนเนองจากฝนทงชวง

3. กจกรรมสงเสรมการผลตและการใชสารอนทรยชวภาพ จานวน 21 ราย เกษตรกร จานวน 21 ราย คดเปน 100 % ไดผลตและนา พด. ตาง ๆ ไดแก พด. 1 พด. 2 พด. 7 ไปใชในนาขาวรวมกบปยเคม หลงจากใชทาใหดนรวนซย ไถกลบงาย ลดตนทนการผลต ประมาณ 18 % อตราปยหมก พด.1 ใชระหวาง 22 – 28 กก./ไร พด. 2 ใชอตราระหวาง 2 – 20 ลตร / ไร ซงทาใหผลผลตเพมขนไมมาก อาจเนองจากอตราการใชพด. 1 และ 2 ยงไมเพยงพอ 4. กจกรรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอปลก จานวน 14 ราย เกษตรกรจานวน 14 ราย คดเปน 100 % ไดรบหญาแฝกพนธสงขลา 3 และรอยเอด ปลกขางรองนา รอบบอ รอบสระนา รมคลอง ลาหวย มการตดใบ เกษตรกรมความพงพอใจ เนองจากหญาแฝกชวยรกษาปองกนการพงทลายของดน นาใบมามงหลงคา ทาปยหมกและเปนอาหารเลยงสตว

5. กจกรรมสงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอแจกจาย จานวน 20 ราย เกษตรกรจานวน 20 ราย คดเปน 100 % ไดรบกลาหญาแฝกพนธสงขลา 3 และรอยเอด นาไปปลกรอบบอนา ขางทาง รอบคนนา ไหลถนน เกษตรกรไดรบความพงพอใจ เนองจากชวยรกษาปองกนการพงทลายของดน รกษาความชมชนของดนและนาใบมามงหลงคา

6. กจกรรมระบบอนรกษดนและนาในเขตพฒนาทดน จานวน 18 ราย เกษตรกร จานวน 18 ราย คดเปน 100 % ไดรบการชวยเหลอ ไดแก ขดบอนา ทางลาเลยง ปรบปรงแปลงนา ทาคนดน และทอลอด หลงการจดทาเกษตรกรมระดบความพงพอใจมาก 5.6 % และพอใจ 33.3 % เนองจากทาใหพนทราบสมาเสมอ คนนาสงขน 17.7 % กกเกบนาไดมากขน 27.8 % การเดนทางและขนสงผลผลตสะดวก 17.7 %

7. กจกรรมการใชประโยชนสระนาในไรนา จานวน 21 ราย เกษตรกรจานวน 21 รายคดเปน 100 % ไดรบการขดสระนาและนาไปใชประโยชนดานตางๆ ไดแก เกบนาไวใชทานา 57.1 % มการปลกหญาแฝกรอบสระนา ใชนาปลกพชผก 66.7 % พชไร 23.8 % สวนไมผล 28.6 % เลยงปลา 85.7 % เกษตรกรมความพงพอใจเนองจากมรายไดเพมขน 76.2 % จากการปลกพชและเลยงสตว และมการปลกหญาแฝกรอบสระนาดวยเพอปองกนการพงทลายของดน

12

8. กจกรรมจดเรยนรประจาตาบล เจาของจดเรยนร 9 ราย มการบรการแจกวสดปรบปรงดน ไดแก เมลดพนธพชปยสด ปนโดโลไมท สารเรง พด. 1 2 3 6 และ 7 มเกษตรกรมาขอรบบรการเดอนละ 10-40 คน เกษตรกรมความพงพอใจทไดรบความรการปรบปรงบารงดน เพมผลผลตและรายไดเพมขน 33.3 % ผมาใชบรการ 22 ราย เขามาดแปลงสาธตและไดรบเอกสารตางๆ นาเมลดพนธพชปยสด ปน โดโลไมท สารเรง พด.ตางๆ ไปผลตและใชในนาขาว 9. กจกรรมศนยเรยนรการพฒนาทดน เจาของศนย จานวน 9 ราย มการบรการแจกวสดปรบปรงดน ไดแก เมลดพนธพชปยสด ปน โดโลไมท สารเรง พด. 1 2 3 6 และ 7 มเกษตรกรมาขอรบบรการเฉลยเดอนละ 30-40 คน ผมาใชบรการ 21 ราย เขามาดแปลงสาธตและรบเอกสารตางๆ และผลตภณฑกรมฯ นาไปผลตและไปใชในพนทเพาะปลก

13



สานกงานเขตพฒนาทดนเขต 5 ประกอบดวย 7 สถานพฒนาทดน ไดแก หนองบวลาภ มหาสารคาม อดรธาน หนองคาย กาฬสนธ ขอนแกน และสกลนคร มกจกรรมตางๆ ดงน

1. กจกรรมสงเสรมการใชวสดปนทางการเกษตร 18 ราย เกษตรกรจานวน 18 ราย คดเปน 100% ไดรบปนโดโลไมท นาไปใชในพนทนาขาว อตรา

ประมาณ 5.0 - 83.3 กก./ไร โดยใชปยเคมปยคอกและปยพชสดรวมดวย ทาใหมการลดการใชปยเคม 50 % ไดระหวาง 6.25 – 25.0 กก./ไร และไดผลผลตขาวเพมขนระหวาง 20 – 39 %

2. กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด จานวน 22 ราย เกษตรกรไดรบถวพม จานวน 11 ราย คดเปน 50 % นาไปใชในนาขาว อตราระหวาง 0.7 – 14

กก./ไร โดยไถกลบเมออาย 30 – 4 0 วน ทาใหลดการใชปยเคมไดระหวาง 9 – 13 กก./ไร หลงการใชพชปยสด ทาใหผลผลตเพมขนจากเดม 20 – 35 % คดเปน 54.5 % เกษตรกรไดรบปอเทอง จานวน 5 ราย คดเปน 22.7 % นาไปใชในนาขาวอตราระหวาง 4.2 – 5.0 กก./ไร โดยไถกลบเมออายประมาณ 40 วน ทาใหผลผลตขาวเพมขนระหวาง 20 – 36 % และเกษตรกรไดรบถวพรา จานวน 2 ราย คดเปน 9.1 % นาไปใชในนาขาวอตราระหวาง 0.83 – 1.7 กก./ไร ซงไมทาใหผลผลตขาวเพมขน อาจเนองจากอตราทใชตาเกนไปโดยอตราทเหมาะสมเมอปลกแบบหวานคอ 8 กก./ไร และเกษตรกรไดรบถวเขยว จานวน 1 ราย คดเปน 4.5 % นาไปใชในนาขาวอตรา 1 กก./ไร ไมทาใหผลผลตเพมขนแตอยางใด และมเกษตรกรไดรบถวนวนางแดงจานวน 3 ราย คดเปน 13.6 % อตรา 5 – 10 กก. / ไร รวมกบปยเคมและทาใหผลผลตเพมขนจากเดม 33.3 % 3. กจกรรมสงเสรมการผลตและการใชสารอนทรยชวภาพ จานวน 24 ราย เกษตรกร จานวน 24 ราย คดเปน 100 % ไดผลตและนา พด. ตาง ๆ ไดแก พด. 1 พด. 2 พด. 7 รวมกบปยเคมปยคอกและปยพชสดไปใชในนาขาว พชผก ซงสามารถลดการใชปยเคมไดระหวาง 3.6 – 20.0 กก./ไร คดเปน 54.5 % และทาใหผลผลตขาวเพมขน ระหวาง 12.5 – 25 % คดเปน 36 % 4. กจกรรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอปลก จานวน 16 ราย เกษตรกรจานวน 16 ราย คดเปน 100 % ไดรบหญาแฝกพนธสงขลา 3 และรอยเอด ปลกบรเวณ ไดแก รอบบอนา ขางบอนา ขางทาง รอบไมผล ขางคลองสงนา วธการปลกถกตองตามหลกวชาการ มการตดใบเมอปลกหญาแฝกแลว ชวยลดการพงทลายของดนคดเปน 100 % ชวยรกษาความชมชนของดน 81.2 % และชวยลดการสญเสยของการปลกพช 37.5 % เกษตรกรมความพงพอใจ เนองจากชวยปองกนการพงทลายหนาดน และนาใบมามงหลงคา และเปนอาหารเลยงสตว 5. กจกรรมสงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอแจกจาย จานวน 18 ราย เกษตรกรจานวน 18 ราย คดเปน 100 % ไดรบกลาหญาแฝกพนธสงขลา 3 และรอยเอด ปลกบรเวณ ไดแก รอบบอนา ขางทาง บนคนคลองสงนา และขางรองนา เกษตรกรไดรบความพงพอใจ เนองจากชวยรกษาปองกนการพงทลายของหนาดน 100 % และนาใบมามงหลงคา 22.2 % 6. กจกรรมระบบอนรกษดนและนาในเขตพฒนาทดน จานวน 25 ราย เกษตรกร จานวน 25 ราย คดเปน 100 % ไดรบการชวยเหลอ ไดแก ขดบอนา ทางลาเลยง ปรบปรงแปลงนา ทาคนดน และทอลอด หลงการจดทาเกษตรกรมความพงพอใจมาก เนองจากทาใหพนทราบสมาเสมอ คนนาใหญขน 8 % กกเกบนาไดมากขน 28 % การเดนทางและขนสงผลผลตสะดวก 24 %

14

7. กจกรรมการใชประโยชนสระนาในไรนา จานวน 15 ราย เกษตรกรจานวน 15 รายคดเปน 100 % ไดรบการขดสระนาจากกรมพฒนาทดนและนาไปใชประโยชนดานตางๆ ไดแก เกบนาไวใชทานา 46.7 % มการปลกหญาแฝกรอบสระนา 33.3 % ปลกพชผกสวนครว 40 % พชไร 1.3.3 % เกษตรกรมความพงพอใจเนองจากมรายไดเพมขน 26.7 % จากการเลยงปลา ผกบง ผกกะเฉด ในบอนา 8. กจกรรมจดเรยนรประจาตาบล เจาของจดเรยนร 8 ราย มการบรการแจกวสดปรบปรงดน ไดแก เมลดพนธพชปยสด ปนโดโลไมท สารเรง พด. 1 2 3 6 และ 7 มเกษตรกรมาขอรบบรการเดอนละ 20 -30 คน เกษตรกรมความพงพอใจ ไดรบความรการปรบปรงบารงดน ผมาใชบรการ 23 ราย เขามาดแปลงสาธตและไดรบเอกสารตางๆ และนาไปปฏบตตาม ไดรบผลตภณฑกรมฯ ไปใชในพนทนาขาวและพชผกตางๆ 9. กจกรรมศนยเรยนรการพฒนาทดน เจาของศนย จานวน 9 ราย มการบรการแจกวสดปรบปรงดน ไดแก เมลดพนธพชปยสด ปนโดโลไมท สารเรง พด. 1 2 3 6 และ 7 มเกษตรกรมาขอรบบรการเดอนละ 100 คน ผมาใชบรการ 16 รายเขามาดแปลงสาธตและรบเอกสารตางๆ นาไปปฏบตตามไดรบผลตภณฑกรมฯ ไปใชในพนทปลกพชตางๆ

15



ดานความพงพอใจตอการนาเทคโนโลยการพฒนาทดนไปปฏบตในพนททางการเกษตร

1. เกษตรกรไดนาเมลดพนธถวพรา ปอเทอง ปยหมก และนาหมกชวภาพ โดยนาไปใชในพนทปลกลาไย ขาวโพดฝกออน กระเทยม ขาวโพดเลยงสตว และขาวไร ซงจากการสมภาษณเกษตรกรสวนใหญมความพงพอใจในการใชเมลดพนธพชปยสด ปยหมก นาหมกชวภาพ และบางพนทมการเกบเมลดพนธพชปยสดไวใชเอง เนองจากผลผลตทางการเกษตรเพมขน และสามารถลดตนทนได ดงน

- ขาวโพดฝกออน จากเดมไดผลผลต 150-160 กโลกรมตอไร ปจจบนไดผลผลตเพมขนเปน 185-200 กโลกรมตอไร

- กระเทยม ปจจบนเกษตรกรมการใชปยเคมลดลงโดยใชสตร 13-13-21 อตราการใช 40-45 กโลกรมตอไร จากเดมทเคยใช 50-60 กโลกรมตอไร

- ขาวโพดเลยงสตว จากเดมไดผลผลต 10,000 กโลกรมตอไร ปจจบนไดผลผลตเพมขนเปน 15,000 กโลกรมตอไร

- ขาวไร จากเดมไดผลผลตขาว 720 กโลกรมตอไร ปจจบนไดผลผลตขาว 945 กโลกรมตอไร

2. เกษตรกรไดนาปนโดโลไมทไปใชในพนทปลกขาวเปนสวนใหญ โดยเกษตรกรมความพงพอใจในการใชปนโดโลไมทในการปรบปรงบารงดน เนองจากผลผลตขาวไรเพมขนจากเดมไดผลผลตขาว 500-600 กโลกรมตอไร ปจจบนไดผลผลตขาว 800-1,000 กโลกรมตอไร

3. เกษตรกรทไดรบสระนาประจาไรนา สวนมากมความพงพอใจเนองจากไดรบประโยชนจากสระนาประจาไรนา เนองจากมนาไวใชในหนาแลง และมรายไดเพมจากการเลยงปลาเชน ปลานล ปลาดก กบ ในสระนาประจาไรนา โดยเฉลยเกษตรกรมรายไดเพม 500-1,000 บาทตอเดอน ปญหาและขอเสนอแนะการตรวจราชการดานผลสมฤทธ

1. กจกรรมสงเสรมปรบปรงดนดวยปยพชสด 1. เกษตรกรสวนใหญตองการเมลดพนธพชปยสดมาก แตไดรบเมลดพนธพชปยสดในจานวนจากด

รวมถงเมลดพชปยสดทไดรบไมตอเนองและลาชา ทาใหอตราการใชเมลดพนธพชปยสดไมเปนไปตามคาแนะนา

ขอเสนอแนะ ควรมการสงเสรมใหหมอดนอาสาหรอเกษตรกรปลกพชปยสดเพอเกบเมลดพนธไวใชเองในการเพาะปลกปถดไป นอกจากนควรมการจดตงธนาคารเมลดพนธ เพอบรการยมเมลดพนธพชปยสดแกกลมเกษตรกรทมความพรอมกอนแลวสรางเครอขายใหมๆ โดยใหมการใชคนในอตราทกาหนดเพอนามาหมนเวยนกระจายใหกลมอนๆ ตอไป

2. เกษตรกรมความตองการชนดเมลดพนธพชปยสดใหเหมาะสมกบพนท ขอเสนอแนะ ควรมการสอบถามเกษตรกรในพนทวามความตองการพชปยสดชนดใด เพราะบาง

พนทเกษตรกรมความตองการเมลดพนธพชปยสดตระกลถวมาก เนองจากพชปยสดตระกลถวไถกลบไดงายกวาปอเทอง ดงนนเพอใหเกษตรกรยอมรบพชปยสดควรมการแจกเมลดพนธพชปยสดใหเหมาะสมกบพนทของเกษตรกร

16

2. กจกรรมสงเสรมปรบปรงดนดวยปน/ยปซมเพอการเกษตร 1. เกษตรกรไมทราบคาความเปนกรด-ดางของดนในพนทเพาะปลกของตนเอง ทาใหอตราการใช

ไมเปนไปตามคาวเคราะหดน อตราทใชนอยเกนไป จงไมเหนผลดานการปรบปรงดนและแกความเปนกรดทชดเจน

ขอเสนอแนะ การแจกวสดปรบปรงดนใหกบเกษตรกรเจาหนาทหนวยพฒนาทดนควรจะตองเขาไปวดคาความเปนกรด-ดางของดน ใหผลการตรวจวเคราะหดนกบเกษตรกรกอนทจะแจก พรอมทงแนะนาอตราการใชใหถกตองเหมาะสม ตลอดจนควรเขาไปตรวจคาความเปนกรด-ดางของเกษตรกรหลงจากเกษตรกรนาไปใชแลว และตดตามตอเนองเพอใหเหนผลอยางชดเจน

3. กจกรรมสงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก

หญาแฝกเพอปลก 1. มการนาหญาแฝกไปปลกบรเวณรมสระ รมคลอง ถนน บางแหงหญาแฝกแหงตาย เนองจากสภาพ

แหงแลงขาดนา ทงยงไมมการดแลรกษาและปลกซอม ขอเสนอแนะ ควรมการดแลรกษาอยางสมาเสมอ เขาไปตดตามการดาเนนงาน และควรมปายแสดง

รายละเอยดโครงการ โดยแสดงใหเหนวาพนทสวนนไดมการปลกหญาแฝกเพอฟนฟและปองกนการชะลางพงทลายของดน ตลอดจนกรมฯควรจดสรรงบประมาณเพอการตดตามดแลรกษาประเมนผลในพนททมศกยภาพ เพอใหการปลกหญาแฝกบรรลตามวตถประสงค

หญาแฝกแจกจาย 1. ขาดความรในการปลก ไมมการดแลรกษา ทาใหหญาแฝกตาย ขอเสนอแนะ เจาหนาทควรใหคาแนะนากบผทมาขอรบกลาหญาแฝกกอนนาไปปลกและแนะนาให

ปลกชวงฤดฝน มการตดตามการนาไปใชประโยชนบาง 2. หลงจากรณรงคการปลกหญาแฝกแลวเจาหนาทไมคอยตดตามผลการดาเนนงานใหคาแนะนาใน

การดแลรกษา หรอสงมอบใหกบตาบลและชมชนเจาของพนทรบผดชอบ ซงบางแหงพบวาหญาแฝกเสยหายจากการกอสรางของหนวยงาน

ขอเสนอแนะ หนวยพฒนาทดนควรมการประสานงานกบตาบล ผนาทองถน และหนวยงานทเกยวของใหชวยกนดแลรกษาหญาแฝกแลวทาความเขาใจ รบรถงคณคาและประโยชนทไดรบจากหญาแฝก และมการแกไขปญหา ถาหญาแฝกกดขวางการกอสราง ตองมการขดแยก หรอเคลอนยายหญาแฝกกอนมการกอสราง

4. กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน/จดทาระบบอนรกษดนและนาเกษตรทสง หรอบนชมชนพนทสง

1. บางแหงบอนา บอดกตะกอน รองสวน ตนเขน เกบนาไดนอย เกษตรกรตองการขดใหลกขนเพอเกบนาไวใชในฤดแลง

ขอเสนอแนะ เสนอกรมพจารณาเพมเตม 2. การบรการจดระบบอนรกษาดนและนาไมทวถง ขอเสนอแนะ ทางสถานพฒนาทดนสวนภมภาคควรชแจงใหเกษตรกรเขาใจถงวตถประสงค

งบประมาณและนโยบายของกรมพฒนาทดน 3. เกษตรกรบางสวนมการใชประโยชนจากกจกรรมระบบอนรกษดนและนาทไดรบการสนบสนนนอย ขอเสนอแนะ ทางสถานพฒนาทดนควรมการแนะนา และสงเสรมใหเกษตรกรมการใชประโยชน

จากกจกรรมระบบอนรกษดนและนาทไดรบอยางเตมทและมประสทธภาพอยางยงยน โดยใชรวมกบปจจยการผลตอนๆ ของกรมพฒนาทดน

17

5. กจกรรมจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล/ศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

1. ความพรอมในการใหบรการและการถายทอดความรของศนยเรยนร/จดเรยนร ขอเสนอแนะ ควรแนะนาใหเจาหนาทของศนยเรยนร/จดเรยนรจดสถานท เชนจดบรการความร

ดานเอกสาร วสดปรบปรงดน (สารเรง) ตลอดจนแปลงสาธตตางๆใหเปนระเบยบ จดหมวดหมเพอสะดวกแกเกษตรกรทเขามาใชบรการ

2. หมอดนอาสาผดแลศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงบางพนทมศกยภาพและสนใจในเรองการขอรบรองมาตรฐานปจจยการผลต (Q) เพอทาการเกษตรอนทรย

ขอเสนอแนะ เจาหนาทหนวยของทางสถานพฒนาท ดนควรมการประสานงานกบทาง ศนยอานวยการสงเสรมการเกษตรอนทรย สานกเทคโนโลยชวภาพทางดนในเรองรายละเอยดในการขอรบการรบรองมาตรฐานปจจยการผลต(Q)

6. การกอสรางสระนาประจาไรนา การใชประโยชนจากสระนา และการวางแผนใชพนทโดยรอบ ยงใชประโยชนไมไดประสทธภาพสงสด

ขอเสนอแนะ เจาหนาทสถานพฒนาทดนในพนททรบผดชอบควรแนะนาใหเกษตรกรชวยกนดแลรกษาและใชประโยชนจากสระนาอยางมประสทธภาพและยงยนตามวตถประสงคของโครงการและใหเจาหนาทเขาไปตดตามผลการดาเนนงานอยางตอเนองโดยสนบสนนพนธพช พนธสตว พนธปลา อกทงพนธหญาแฝก เพอลดการชะลางพงทลายของขอบสระใหสามารถกกเกบนาไวใชรดพชผกรอบขอบสระ และใชเลยงปลาไดตลอดฤดกาล นอกจากนปายควรระบป พ.ศ.ทเกษตรกรไดรบการขดสระนาดวย

7. กจกรรมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพ ขาดแคลนวสดอปกรณ เชน กากนาตาล ถงหมก ขอเสนอแนะ เนองจากในปจจบนเกษตรกรหนมาใหความสนใจใชสารอนทรยเพมมากขน ทาให

กากนาตาลเปนทตองการของกลมการใชสารอนทรยชวภาพ ดงนน สถานพฒนาทดนควรสารวจวากลมใดเปนกลมททาอยางจรงจงเหนประโยชนในการใชสารอนทรยมจานวนสมาชกมากนอยเพยงใด เพอทจะไดจดสรรกากนาตาลใหเพยงพอตอการใชภายในกลม และควรสงเสรมใหเกษตรกรไดหาวสดในทองถนทใหความหวานแทนกากนาตาล

18


สานกงานพฒนาทดนเขต 7 และ 8 ..............................................................

สรปผลการตรวจราชการดานผลสมฤทธ (outcome) ตามขอตกลงการทางานของสานกงาน

พฒนาทดนเขต 7 และ 8 1. ประเดนความพงพอใจตอการนาเทคโนโลยการพฒนาทดนนาไปปฏบตใชในพนท สพข. 7 และ

สพข. 8 1.1 ความพงพอใจของเกษตรกรตอการนาเทคโนโลยการพฒนาทดนมาใชประโยชนในพนท

รบผดชอบ สพข. 7 -8 มความเหนวาเกษตรกรมความพงพอใจมากเปนสวนใหญ 2. ประเดนดานการเพมผลผลตพชเพาะปลก

2.1 ผลการดาเนนงานตอการเพมผลผลตพชในพนท สพข. 7 มผลทาใหผลผลตพชโดยเฉลยระหวาง 19.3 – 2.81 เปอรเซนต

2.2 ผลการดาเนนงานตอการเพมผลผลตพชในพนท สพข. 8 มผลทาใหผลผลตพชโดยเฉลยระหวาง 25.4 – 30.5 เปอรเซนต

3. ประเดนดานรายไดเพมขนของเกษตรกร 3.1 ผลการดาเนนงานตอการเพมรายไดของเกษตรกรในพนท สพข. 7 มผลทาใหเกษตรกรม

รายไดเพมขน โดยเฉลยระหวาง 14.1 – 19.4 เปอรเซนต 3.2 ผลการดาเนนงานตอการเพมรายไดของเกษตรกรในพนท สพข. 8 มผลทาใหเกษตรกรม

รายไดเพมโดยเฉลยระหวาง 17.8 - 24. 9 เปอรเซนต 4. ประเดนดานการใชปยเคมของเกษตรกร

4.1 ผลการดาเนนงานตอการลดการใชปยเคมในพนท สพข. 7 มผลทาใหลดการใชปยเคมโดยเฉลยระหวาง 40.7 – 61.4 เปอรเซนต

4.2 ผลการดาเนนงานตอการลดการใชปยเคมในพนท สพข. 8 มผลทาใหลดการใชปยเคมโดยเฉลยระหวาง 38.2 – 56.9 เปอรเซนต

ปญหาและขอเสนอแนะจากการตรวจราชการของ สพข. 7 และ สพข. 8

1. ควรมการประสานงานกอนการดาเนนการตรวจราชการระหวางผตรวจผลสาเรจและผลสมฤทธเพอใหมความสอดคลองในการตรวจพนทปฏบตงานเดยวกนอยางตอเนอง

2. พจารณาการใชประโยชนผลการวเคราะหดนเพอประมวลผลสาเรจและผลสมฤทธอยางเปนรปธรรม โดยเจาหนาทของสถานพฒนาทดนจดทาบนทกผลการวเคราะหดนและเกษตรกรไดรบทราบผลจากขอมลการวเคราะหดนดวยจากการนาเทคโนโลยสพนทของเกษตรกร

3. ควรพจารณาการอบรมความรและความกาวหนาเทคโนโลยการถายทอดองคความรขอมลดนและการใชประโยชนแผนทดนของเกษตรกรประกอบกบแผนทออรโธส ใหแก เจาหนาทสถานพฒนาทดนอยางสมาเสมอ

19

ผลสมฤทธดานผลตอบแทนทางเศรษฐกจของเกษตรกรพนท สพข.7 (สพด.เชยงราย พะเยา นาน แพร)

ผลสมฤทธดานผลตอบแทนทางเศรษฐกจของเกษตรกรพนท สพข.8 (สพด.พจตร พษณโลก เพชรบรณ เลย และอตรดตถ)

เปรยบเทยบผลสมฤทธดานลดการใชปยเคมของเกษตรกรพนท สพข. 7 และ 8

ลดการใชปยเคม (เปอรเซนต) กจกรรม สพข. 7 สพข. 8

คาเฉลย (เปอรเซนต)

สงเสรมเมลดพนธพชปยสด 43.8 38.7 41.2

สงเสรมการใชปน 40.7 38.2 39.4

สงเสรมการใชสารอนทรยชวภาพ 61.4 56.9 59.1

ศนยเรยนรการพฒนาทดน 55.4 54.4 54.9

กจกรรม ลดการใชปยเคม

(เปอรเซนต)

ลดตนทน การผลต


เพมผลผลต (เปอรเซนต)

เพมรายได (เปอรเซนต)

สงเสรมเมลดพนธพชปยสด 43.8 23.9 27.1 14.1

สงเสรมการใชปน 40.7 30.9 20.8 15.2

สงเสรมการใชสารอนทรยชวภาพ 61.4 33.5 19.3 18.4

ศนยเรยนรการพฒนาทดน 55.4 42.1 28.1 19.4

กจกรรม ลดการใชปยเคม


ลดตนทน การผลต


เพมผลผลต เปอรเซนต)

เพมรายได ( (เปอรเซนต)

สงเสรมเมลดพนธพชปยสด 38.7 25.8 30.5 17.8

สงเสรมการใชปน 38.2 33.1 25.4 17.8

สงเสรมการใชสารอนทรยชวภาพ 56.9 38.6 27.5 22.3

ศนยเรยนรการพฒนาทดน 54.4 41.2 30.3 24.9

20

เปรยบเทยบผลสมฤทธดานลดตนทนการผลตของเกษตรกรพนท สพข. 7 และ8

ลดตนทนการผลต(เปอรเซนต)

กจกรรม สพข. 7 สพข. 8






21

เปรยบเทยบผลสมฤทธดานเพมผลผลตของเกษตรกรพนท สพข. 7 และ 8

เพมผลผลต (เปอรเซนต) กจกรรม สพข. 7 สพข. 8






22

เปรยบเทยบผลสมฤทธดานเพมรายไดของเกษตรกรพนท สพข. 7 และ 8

เพมรายได (เปอรเซนต) กจกรรม

สพข. 7 สพข. 8






23

กจกรรมสงเสรมปรบปรงดนดวยปนเพอการเกษตร จงหวดแพร

ภาพเปรยบเทยบมวลชวภาพของตอซงขาวจงหวดแพร

ไมใสปน ใสปนโดโลไมท

ไมใสปน สปนโดโลไมท ใ ผลของปนตอการเปลยนแปลงสมบตของดน จงหวดแพร

แปลงเกษตรกร pH LR (kg/rai) OM (%) P2 O5 (mg/kg)

K2 O (mg/kg)

ไมใสปน 5.7 156 2.24 2 51

ใสปน 5.9 0 3.02 5 175

24

กจกรรมสงเสรมปรบปรงบารงดนดวยพชปยสด จงหวดนาน

ไมปลกพชปยสด ปลกพชปยสด

ภาพผลของพชปยสดตอการเจรญเตบโตของขาวโพดจงหวดนาน

ไมปลกพชปยสด ปลกพชปยสด

ผลของพชปยสดตอการเปลยนแปลงสมบตของดนจงหวดนาน


K2 O (mg/kg)

ไมปลกพชปยสด 5.4 312 1.80 7 24

ปลกพชปยสด 6.1 0 2.12 15 106

25

กจกรรมหญาแฝกเพอแจกจาย จงหวดนาน

ผลของหญาแฝกตอการเปลยนแปลงสมบตดน จงหวดนาน


K2 O (mg/kg)

ไมปลกหญาแฝก 5.6 312 0.67 2 61

ปลกหญาแฝก 6.0 0 2.29 77 180

26

กจกรรมระบบอนรกษดนและนา จงหวดอตรดตถ

ผลของการจดทาระบบอนรกษดนและนาตอสมบตดน จงหวดอตรดตถ


K2 O (mg/kg)

ไมจดทาระบบอนรกษ 5.4 468 8 62 2.18

จดทาระบบอนรกษ 5.6 312 16 185 3.70

ประเดนความคดเหนของการตรวจผลสมฤทธ

1. ควรมการประสานความเชอมโยงระหวางผตรวจผลสาเรจและผลสมฤทธ 2. ควรมการประมวลผลสาเรจและผลสมฤทธจากผลการวเคราะหดน 3. ควรมการอบรมถายทอดองคความรขอมลของดนในพนทการเกษตรและแผนทออรโธสใหแกเจาหนาท

สถานพฒนาทดน

27



กจกรรมสงเสรมปรบปรงบารงดน(เมลดพนธพชปยสด) ซงสงเสรมในกลมชดดนท 6 7 15 16 17 18 21 และ 35 เกษตรกรมความพอใจ หลงใชปอเทอง ใชปยเคมลดลงเฉลยไรละ 15.06 กโลกรม หรอรอยละ 24.45 และผลผลตเพมขนเฉลยไรละ 428.24 กโลกรม หรอรอยละ 12.82

กจกรรมสงเสรมปรบปรงบารงดน(โดโลไมท) ซงสงเสรมในกลมชดดนท 3 4 6 7 15 16 21 และ 35 เกษตรกรมความพอใจ หลงใชโดโลไมท ใชปยเคมลดลงเฉลยไรละ 4.64 กโลกรม หรอรอยละ 13.66 และผลผลตเพมขนเฉลยไรละ 221.43 กโลกรม หรอรอยละ 13.83

กจกรรมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพ ซงสงเสรมในกลมชดดนท 4 6 7 15 16 21 และ 52 เกษตรกรมความพอใจ หลงใชสารเรง พด. ใชปยเคมลดลงเฉลยไรละ 13.20 กโลกรม หรอรอยละ 21.85 และผลผลตเพมขนเฉลยไรละ 373.00 กโลกรม หรอรอยละ 11.82

กจกรรมสงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก(เพอปลก/เพอแจกจาย) จดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอน จดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล ศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง และการใชประโยชนสระนาประจาไรนา/แหลงนาขนาดเลก/ระบบสงนาในไรนา เกษตรกรมความพอใจ

ประเดนปญหาและขอเสนอแนะ

จากการตรวจสอบผลสาฤทธของการดาเนนงาน (outcome) ตามขอตกลงการทางาน (PSA) ปงบประมาณ 2553 ในพนทสานกงานพฒนาทดนเขต 9 พบวา มประเดนปญหาในการสงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอปลกและเพอแจกจาย และสงเสรมปรบปรงบารงดนดวยเมลดพนธพชปยสด/โดโลไมท ดงน 1. สงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก(เพอปลก) หญาแฝกตาย ควรมการปลกซอมหญาแฝก 2. สงเสรมปรบปรงบารงดนดวยโดโลไมทในพนทปลกพชเศรษฐกจ อตราการใชไมถกตองตามหลกวชาการ ควรอธบายใหเกษตรกรเขาใจถงความจาเปนทตองใชตามอตราแนะนา 3. สงเสรมปรบปรงบารงดนดวยเมลดพนธพชปยสดในพนทปลกพชเศรษฐกจ อตราการใช ไมถกตองตามหลกวชาการ ควรอธบายใหเกษตรกรเขาใจถงความจาเปนทตองใชตามอตราแนะนา

28



1. กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด ปญหาทพบ 1. เมลดพนธพชปยสดมคณภาพคอนขางตา เปอรเซนตความงอกลดลง 2. เกษตรกรขาดความรความเขาใจการใชเมลดพนธในอตราทเหมาะสมกบพนทปลก 3. เมลดพนธพชปยสดไมเพยงพอกบความตองการของเกษตรกร ขอเสนอแนะ 1. ควรมการตรวจสอบคณภาพกอนนาไปแจกจายใหเกษตรกร 2. ควรจดหาเมลดพนธใหทนฤดกาลเพาะปลก 3. สงเสรมใหเกษตรกรรวมกลมผลตเมลดพนธพชปยสด 4. ควรจดหาเมลดพนธใหเพยงพอกบความตองการของเกษตรกร และใหคาแนะนาอตราการใชเมลด

พนธตอพนทปลก 2. กจกรรมสงเสรมการใชปน/โดโลไมท

ปญหาทพบ 1. เกษตรกรไมทราบสภาพความเปนกรด-ดางของดนในพนทปลกพชของตนเอง 2. วสดปรบปรงดนไมเพยงพอกบความตองการของเกษตรกร 3. เกษตรกรสงตวอยางดนไปวเคราะหแลวแตผลวเคราะหดนมาลาชา 4. เกษตรกรไมเขาใจการแปรผลวเคราะหดน ขอเสนอแนะ 1. ควรใหความรเบองตนการแปรผลการวเคราะหดน พรอมจดหาเครองมอทดสอบความเปน

กรด-ดางของดน(pH Test Kit) ใหเกษตรกร 2. ควรแจกวสดปรบปรงดนใหเหมาะสมกบสภาพพนทปลกพรอมคาแนะนา 3. ควรจดหาวสดปรบปรงดนใหเพยงพอกบความตองการ 4. ควรแจกใหเกษตรกรทมความตองการจรง

3. กจกรรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอปลก/แจกจาย ปญหาทพบ 1. หญาแฝกมอตราการรอดตายนอยเนองจากภยแลง 2. สตวเลยงกดกนใบหญาแฝกทาใหการเจรญเตบโตไมดเทาทควร 3. เมอปลกหญาแฝกแลวไมมการดแลรกษา ไมมการตดใบ 4. บาง สพด. มการเปลยนแปลงพนทปลกหญาแฝก ซงไมเปนไปตามขอตกลง PSA 5. กลาหญาแฝกไมเพยงพอกบความตองการ ขอเสนอแนะ 1. เจาหนาท สพด. ตองใหความรกบผทมาขอรบกลาหญาแฝก พรอมแจกเอกสารคาแนะนาการปลก

และการดแลรกษา 2. ควรจดกลาหญาแฝกใหเพยงพอกบความตองการ 3. เจาหนาท สพด. ตองมการตดตามและประเมนผลพรอมกบคาแนะนา

29

4. กจกรรมการจดระบบอนรกษดนและนา

ควรจดระบบอนรกษดนและนาใหเหมาะสมกบสภาพพนท 5. กจกรรมการใชประโยชนสระนาเพอการอนรกษ ดนและนา

1. ควรปรบดนรอบสระใหเรยบเพอใหเกษตรกรสามารถใชพนทในการเพาะปลกได 2. บางแหงขอบสระไมมการปลกหญาแฝก 3. เกษตรกรสวนมากตองการสระทมความลกมากกวาทกรมฯขดเพอเกบนาไวใชในฤดแลง

6. กจกรรมการผลตและการใชสารอนทรยชวภาพ

ปญหาทพบ 1. วสดมราคาแพง เชนกากนาตาล ขอเสนอแนะ 1. ควรแจกจายผลตภณฑสารเรงพด.ใหแกเกษตรกรทนาไปใชจรง 2. ควรมการสาธตการผลตและการใชสารเรงพด.ชนดตางๆรวมทงวธการเกบรกษา 3. ใหมการตดตามและประเมนผลทเกษตรกรนาไปใชประโยชน

7. กจกรรมสงเสรมจดเรยนรการพฒนาทดนของสถานพฒนาทดน

1. บางสพด.ไมแสดงปายกจกรรม 2. ควรมเอกสารใหคาแนะนาประจาจดสาหรบแจกจายใหแกผทมาขอรบบรการ 3. ควรมจดเรยนรทกกจกรรมทสงเสรมของ สพด.

8. กจกรรมจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล/ศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

1. อปกรณควรมความพรอมทจะใชงาน 2. สถานทควรมความสะดวกและเหมาะสม 3. ควรปรบสตรวธการใชใหเหมาะสมกบวสดในทองถนเพอใหเหมาะสมในแตละพนท 4. ควรมการตดตามและประเมนผลจากการใชประโยชน

30



1. กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด เกษตรกรมความพงพอใจมากในการใชเมลดพนธพชปยสดไปปรบปรงบารงดน แตมกประสบปญหาเรองคณภาพของเมลดพนธทมอตรากากรงอกคอนขางตา ทาใหไมมการไถกลบหรอตดกลบ บางพนทปลกแลวถกนาทวม อตราการใชมากบางนอยบางใชไมเหมาะสมตามคาแนะนา ประโยชนทไดจากการสอบถามไมคอยชดเจน 2. กจกรรมสงเสรมการใชวสดปนทางการเกษตร เกษตรกรมความพงพอใจมากในการใชวสดปนทางการเกษตร แตเจาหนาทไมมแผนการจายวสดปนตามสภาพความเปนกรดของดน เนองจากไมมการตรวจวเคราะหความเปนกรดเปนดางของดนหรอทราบคาความเปนกรดเปนดางของดนโดยประมานจากแผนทดน ทาใหไมรวาควรจะแจกจายใหแตละพนทเทาไร ควรแนะนาใหเกษตรกรใชอตราเทาใด ทาใหเกษตรกรใชปนตามปรมารทไดรบกบพนทเพาะปลกของตนเอง โดยเลอกใสเปนตนๆ หรอหวานกระจายในพนททงหมด ผลทไดจงไมประสบความสาเรจมากนก แตผลของการใชปนกมแนวโนมทดขน 3. กจกรรมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพ เกษตรกรมความพงพอในในการผลตสารอนทรยชวภาพในครวเรอนหรอกลมสมาชก เนองจากวสดทใชทาสารอนทรยชวภาพมหลากหลายชนดมากตามทอยหรอหามาได และสดสวนทใชกใหรายละเอยดไมชดเจน ทาใหผลการใชสารอนทรยชวภาพไดผลไมชดเจน แตกไดคาตอบวามแนวโนมทดขนกบพช ดน นา และสงแวดลอม 4. การอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอแจกจาย/ปลก เกษตรกรมความพงพอใจในการใชหญาแฝกเพอการอนรกษดนและนา แตกประสบปญหาบางทไมมการดแลรกษา เชน ตดแตงใบหญาแฝกและปลกซอม อาจเนองมาจากไมมแรงงาน หญาแฝกไมเพยงพอตอความตองการ มสตวเขาไปรบกวนและปลกในพนทเหมองราง จงไมมธาตอาหารและขาดแคลนนา 5. ระบบอนรกษดนและนาในเขตพฒนาทดน กจกรรมตางๆในเขตพฒนาทดน เชน การปลกหญาแฝก การจดทาสระนาหรอบอดกตะกอน หนกดกนตนปาลมนามน เปนปญหาทพบทวๆไป แตปญหาทควรแกไข เชน เรองการจดทาระบบสงนาตามทอชารดและยงไมไดสงมอบใหองคการบรหารสวนตาบลรบไปบรหารตอ และการยกรองปลกปาลมนามนในพนทลมแลวนายงทวม ทาใหปาลมนามนทปลกตาย 6. จดเรยนรประจาตาบล/ศนยเรยนรการพฒนาทดน หมอดนและเกษตรกรมความพงพอใจทมจดเรยนรสาหรบไวศกษาหาความร บรการและแลกเปลยนความรประสบการณ เปนตน จดเรยนรหรอศนยเรยนรการพฒนาทดนนาจะมอปกรณตางๆ ทกรมพฒนาทดนเคยจดสรรให แตสวนใหญยงขาดอปกรณทจาเปนประจาศนย สาหรบใชประกอบอบรมหรอใหบรการกบผมาตดตอ ขาดขอมลพนฐานของพนทศนยและแปลงสาธต กอนและหลงทมการพฒนาทดนดวยปจจยการผลตตางๆ ของกรมพฒนาทดน เพอใชในการชกจงใหผมาเยยมชมและมาหาความรสาหรบนากลบมาใชในพนทของตนเอง

31

7. กจกรรมการใชประโยชนสระนาเพอการอนรกษดนและนา เกษตรกรมความพงพอใจอยางมากทไดรบจดสรรสระนา แหลงนาขนาดเลกและระบบสงนาแบบทอ ซงเกษตรกรจะตองชวยกนดแลรกษา เชน ปลกหญาแฝกบรเวณของสระนาหรอแหลงนา ใชนาใหเกดประโยชนและมประสทธภาพ 8. กจกรรมฟนฟพนททผานการเลยงกงกลาดา เกษตรกรมความพงพอใจอยางมากไดรบการฟนฟนากงราง ซงเดมใชประโยชนไมไดใหสามารถนามาใชปลกปาลมนามนได แตเนองจากพนทนากงรางมหลายลกษณะ เชน นากงรางในพนทดอน นากงรางในพนทดนเปรยวดนเคมชายทะเล ซงการออกแบบยกรองจะตองแตกตางกนไปในแตละสภาพพนทและสภาพปญหา ปจจบนไดมการยกรองแลวยงประสบปญหานาทวมหรอปลกแลวตาย อาจเนองมาจากออกแบบไมถกตอง ดนเปรยวจดและเคมจด หรอมหนกดกน ดงนนควรมการตดตามหลงดาเนนการ เพอชวยปญหาใหกบเกษตรกรทไดรบกจกรรมฟนฟพนททผานการเลยงกงกลาดาไปแลว แตยงใชประโยชนไมได 9. กจกรรมโรงเรยนยวเกษตรอนทรย คณะอาจารยและนกเรยนมความพงพอใจททางกรมพฒนาทดนไดอบรมยวหมอดนใหมความรดานการพฒนาทดน และสงเสรมกจกรรมการเกษตรในโรงเรยน ทาใหนกเรยนมอาหารกลางวน มผลผลตนากบไปบานและเหลอขาย

32



1. กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด เกษตรกรมความพงพอใจในการใชเมลดพนธพชปยสดไปปรบปรงบารงดน แตมกประสบปญหาเรองคณภาพของเมลดพนธทมอตราการงอกคอนขางตา ทาใหไมมการไถกลบหรอตดกลบ บางพนทไดรบเมลดลาชาเมอปลกแลวถกนาทวม ประโยชนทไดจากการสอสบถามกไมคอยแนชด 2. กจกรรมสงเสรมการใชวสดปนทางการเกษตร เกษตรกรมความพงพอใจมากในการใชวสดปนทางการเกษตร แตเจาหนาทไมมแผนการแจกจายวสดปนตามสภาพความเปนกรดของดน เนองจากไมมการตรวจวเคราะหความเปนกรดเปนดางของดนหรอทราบคาความเปนกรดเปนดางของดน โดยประมาณจากแผนทดน ทาใหไมรวาควรจะแจกจายใหแตละพนทเทาไร ควรแนะนาใหเกษตรกรใชอตราเทาใด ทาใหเกษตรกรใชปนตามปรมาณทไดรบกบพนทเพาะปลกของตนเอง โดยเลอกใสเปนตนๆ หรอหวานกระจายในพนททงหมด นอกจากนยงพบวามการใชโดโลไมทในพนทนาขาวทมนาทวม ซงโดโลไมทละลายนาไดงาย ทาใหสญเสยไปกบนาเกอบทงหมด และตองใชทกปจงจะไดผล จงควรแนะนาการใชปนใหเหมาะสมกบสภาพพนท ผลทไดจงไมประสบความสาเรจมากนก แตผลของการใชปนกมแนวโนมทดขน 3. กจกรรมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพ เกษตรกรมความพงพอในในการผลตสารอนทรยชวภาพในครวเรอนหรอกลมสมาชก เนองจากวสดทใชทาสารอนทรยชวภาพมหลากหลายชนดมากตามทอยหรอหามาได และสดสวนทใชกใหรายละเอยด ไมชดเจน ทาใหผลการใชสารอนทรยชวภาพไดผลไมชดเจน แตกไดคาตอบวามแนวโนมทดขนกบพช ดน นา และสงแวดลอม 4. กจกรรมการใชประโยชนสระนาเพอการอนรกษดนและนา เกษตรกรมความพงพอใจอยางมากทไดรบจดสรรสระนา แตบางรายมสระนาหลายสระกยงไดรบการสนบสนนขดสระนาใหอก เจาหนาทควรพจารณาและจดลาดบความตองการแหลงนาของเกษตร เพอใหมการกระจายความตองการอยางทวถง 5. การอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกเพอแจกจาย/ปลก เกษตรกรมความพงพอใจในการใชหญาแฝกเพอการอนรกษดนและนา แตกประสบปญหาบางทไมมการดแลรกษา เชน ตดแตงใบหญาแฝกและปลกซอม อาจเนองมาจากไดรบหญาแฝกไมเพยงพอตอความตองการ พนทปลกบรเวณหนาดนเนนเขา ซงไมมธาตอาหารและขาดแคลนนา ทาใหหญาแฝกตายมากและไมเจรญเตบโต 6. ระบบอนรกษดนและนาในเขตพฒนาทดน กจกรรมตางๆ ในเขตพฒนาทดน เชน การยกรองปลกปาลมนามนในพนทนารางแลวนายงทวม ดงนนการออกแบบยกรองควรเนนเรองสภาพพนทประกอบ เมอยกรองแลวใชประโยชนไมได การแกไขจะทาใหยากมาก

33

7. จดเรยนรประจาตาบล/ศนยเรยนรการพฒนาทดน หมอดนและเกษตรกรมความพงพอใจทมจดเรยนรสาหรบไวศกษาหาความร บรการและแลกเปลยนความรประสบการณ เปนตน จดเรยนรหรอศนยเรยนรการพฒนาทดนนาจะมอปกรณตางๆ ทกรมพฒนาทดนเคยจดสรรให แตสวนใหญยงขาดอปกรณทจาเปนประจาศนย สาหรบใชประกอบอบรมหรอใหบรการกบผมาตดตอ ขาดขอมลพนฐานของพนทศนยและแปลงสาธต กอนและหลงทมการพฒนาทดนดวยปจจยการผลตตางๆ ของกรมพฒนาทดน เพอใชในการชกจงใหผมาเยยมชมและมาหาความรสาหรบนากลบมาใชในพนทของตนเอง 8. กจกรรมฟนฟพนททผานการเลยงกงกลาดา เกษตรกรมความพงพอใจอยางมากไดรบการฟนฟนากงราง ซงเดมใชประโยชนไมไดใหสามารถนามาใชปลกปาลมนามนได แตเนองจากพนทนากงรางมหลายลกษณะ เชน นากงรางในพนทดอน นากงรางในพนทดนเปรยวดนเคมชายทะเล ซงการออกแบบยกรองจะตองแตกตางกนไปในแตละสภาพพนทและสภาพปญหา ปจจบนไดมการยกรองแลวยงประสบปญหานาทวมหรอปลกแลวตาย อาจเนองมาจากออกแบบ ไมถกตอง ดนเปรยวจดและเคมจด หรอมหนกดกน ดงนนควรมการตดตามหลงดาเนนการ เพอชวยปญหาใหกบเกษตรกรทไดรบกจกรรมฟนฟพนททผานการเลยงกงกลาดาไปแลว แตยงใชประโยชนไมได 9. กจกรรมโรงเรยนยวเกษตรอนทรย คณะอาจารยและนกเรยนมความพงพอใจททางกรมพฒนาทดนไดอบรมยวหมอดนใหมความรดานการพฒนาทดน และสงเสรมกจกรรมการเกษตรในโรงเรยน ทาใหนกเรยนมอาหารกลางวน มผลผลตนากบไปบานและเหลอขาย

สรุปในภาพรวม ·...

Documents