ศาสตราจารยนายแพทยอรรถสทธ เวชชาชวะ ถอวาเปนปชนยบคคลทสำคญอกทานหนง

ของภาควชาอายรศาสตร ของคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด ของมหาวทยาลย

มหดล และของประเทศไทย อาจารยเปนอาจารยรนแรกๆ ของคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาล

รามาธบด ระหวางทอาจารยดำรงตำแหนงหวหนาภาควชาอายรศาสตร อาจารยไดนำความ

เจรญกาวหนามาใหแกภาควชาฯ มากมาย ดวยวสยทศนทกวางไกลยง อาจารยทำใหภาควชา

อายรศาสตรมความเปนเลศทงในทางวชาการและวจย เมออาจารยไดรบเลอกใหไปดำรง

ตำแหนงคณบดคณะแพทยศาสตรฯ ดวยการบรหารงานทมประสทธภาพ ผนวกกบความ

ทนสมยจากการนำเอาเทคโนโลยใหมๆ เขามาใช อาจารยไดทำใหคณะแพทยศาสตร

โรงพยาบาลรามาธบดซงมอายไมถง 15 ป เปนคณะแพทยศาสตรฯ ระดบแนวหนาของ

ประเทศ เมออาจารยไดรบความไววางใจใหไปเปนอธการบดของมหาวทยาลยมหดล

อาจารยไดนำพามหาวทยาลยมหดลไปสการยอมรบจากทงในประเทศและนานาชาต ความ

สำเรจทยงไปกวานนคอการไดรบแตงตงใหดำรงตำแหนงรฐมนตรชวยวาการกระทรวง

สาธารณสข อาจารยเปนแบบอยางของนกบรหาร นกวชาการ และครแพทยทสมบรณทสด

อาจารยอรรถสทธจบแพทยศาสตรบณฑตจาก Guy’s Hospital ประเทศองกฤษ หลงจาก

กลบมาทำงานทภาควชาอายรศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลจฬาลงกรณเปนเวลา

2 ป อาจารยตดสนใจกลบไปศกษาตอทประเทศองกฤษดานประสาทวทยาท Neurological

Institute ในควนสแควร และทมหาวทยาลยนวคาสเซล อาจารยกลบมาทำงานท

โรงพยาบาลจฬาฯ เมอป พ.ศ. 2508 ในฐานะผเชยวชาญทางประสาทวทยา

เมอมการกอตงคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดขน ศาสตราจารยนายแพทยสระ

บณยรตเวช ประสาทศลยศาสตรทโรงพยาบาลศรราช ซงจบมาจากประเทศองกฤษเชน

ศาสตราจารยนายแพทยอรรถสทธ เวชชาชวะ หวหนาภาควชาอายรศาสตร พ.ศ. �5�� - �5�0

ถาเรามองภาควชาอายรศาสตรรามาธบดในขณะน จะเหน ความสำเรจของภาควชาฯ

ทเปนผลงานทรเรมและฟมฟก โดยอาจารยอรรถสทธในเกอบ

ทกๆ จด ความฝนของอาจารยคอ ทำอยางไรใหภาควชาอายรศาสตร

ของเราเจรญกาวหนาเปนเลศ ทงทางดานการสอน การบรการ

และการวจย

สหาทศวรรษ อายรศาสตรรามาธบด 0�0

เดยวกบอาจารยอรรถสทธ ไดแนะนำใหศาสตราจารยนายแพทย

รจต บร ซงดำรงตำแหนงเปนหวหนาภาควชาอายรศาสตร และรอง

คณบดคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดในขณะนน มา

ชกชวนอาจารยอรรถสทธใหมาทำงานทโรงพยาบาลรามาธบดและ

รวมกนกอตงภาควชาอายรศาสตร ตอนทอาจารยเขามาทำงานใหม

ไดพนททงหมด 92 ตารางเมตร อาจารยตองกนหองเอง วางแผน

ตกแตง และทาสเอง อาจารยเรมการวางแผนการจดการเรยน

การสอนและการใหบรการผปวย เมอแรกเปดโรงพยาบาลอาจารย

เปนแพทยคนเดยวในหนวยประสาทวทยา ทำหนาทเปนทงหวหนา

หนวยและลกนอง อาจารยตองทำทกอยาง ตงแตงานสอน งาน

บรการ ตรวจผปวยใน ผปวยนอก ทำตรวจกลามเนอไฟฟา (EMG)

ตรวจคลนสมองไฟฟา (EEG) ในป พ.ศ. 2513 ภาควชาฯ ขาดแคลน

แพทยประจำบานอยางมาก อาจารยอรรถสทธและอาจารยอาวโส

ในภาคฯ ตองทำหนาทอยเวรเหมอนแพทยประจำบานโดยนอนคาง

ทโรงพยาบาล ปฏบตเชนนอยราว 1 ป จนภาควชาฯ มแพทยประจำ

บานครบ ถงแมวาอาจารยจะมภาระงานมากมายในชวงแรก

และตองพบกบปญหาหลายอยาง แตอาจารยอรรถสทธกลบ

รสกสนกกบการทไดทำงาน ไดแกปญหาตางๆ ใหลลวงไป

และไมรสกหนกใจใดๆ

เมอแพทยสภาเรมใหมการฝกอบรมแพทยประจำบานในโรงเรยน

แพทย อาจารยไดรบเลอกใหเปนกรรมการสอบวฒบตรทางอายร-

ศาสตรและประสาทวทยาตงแตสมยแรกในป พ.ศ. 2513 อาจารย

เปนคนชวยวางหลกเกณฑและมาตรฐานการฝกอบรม โดยนำระบบ

แบบราชวทยาลยอายรแพทยแหงลอนดอนมาดดแปลงใหเขากบ

ระบบการแพทยของไทย อาจารยอรรถสทธไดรบเลอกจากอาจารย

ในภาควชาอายรศาสตรใหเปนหวหนาภาควชาฯ เมอ พ.ศ. 2523

อาจารยไดดำเนนการปรบปรงการเรยนการสอนและการบรการ

ผปวย ปรบปรงหองประชมอายรศาสตร และดดแปลงหองสอน

ขางหอผปวยชน 7 เปนหองประชมเลก พรอมทงหาเงนบรจาค

ซอเครองโสตทศนปกรณทนสมยครบชดใหภาควชาฯ ทำใหการ

จดการเรยนการสอนเปนไปไดดวยด อาจารยไดรเรมใหมการจด

อบรมฟนฟวชาการแกแพทยในโรงพยาบาลตางจงหวดทกป และ

จดใหมโครงการ “หนวยวชาการเคลอนท” รวมกบแพทยสมาคม

แหงประเทศไทย เดนทางไปใหบรการทางวชาการตามโรงพยาบาล

ตางจงหวด

ระหวางทเปนหวหนาภาควชาฯ อาจารยไดวางแผนพฒนาภาควชาฯ

ระยะยาวเสนอตอรฐบาล ทำใหภาควชาฯ ไดรบการจดสรรตำแหนง

อาจารยครงเดยวถง 10 ตำแหนง อาจารยใหความสำคญในการ

คดเลอกและพฒนาอาจารยเปนพเศษ โดยจะพจารณาทงขดความ

สามารถและความเหมาะสมในดานอปนสยของอาจารยแตละคน

สำหรบแตละสาขาวชา อาจารยจะเปนผชแนะการเรยนตอในสาขา

ตางๆ ใหนกศกษาแพทยหรอแพทยประจำบานทมแววตามความ

ถนดและอปนสยของตน โดยอาจารยจะตดตอสถานทฝกอบรม

เพมเตมในตางประเทศให นอกจากน อาจารยยงคำนงถงความ

กาวหนาทางวชาการของอาจารยลกภาคเพอใหอาจารยสามารถ

พฒนาไดมากทสดตามแตศกยภาพของแตละคน ชแนะเรองทควร

0�1 >>

จะใหความสนใจเปนพเศษ หวขอการวจย หวขอตำราทจะเขยน

แนะนำอาจารยลกภาคถงวธการเตรยมตวเขาสตำแหนงวชาการ

และเตอนเมอถงเวลาทจะขอตำแหนงวชาการ เมออาจารยเขามา

เปนหวหนาภาคฯ มการกอตงหนวยใหญๆ ครบหมดแลว ดวย

วสยทศนทกวางไกล อาจารยเลงเหนความสำคญของการมหนวย

เภสชวทยาคลนกและพษวทยา หนวยพนธกรรมศาสตร และหนวย

เวชศาสตรผสงอาย อาจารยสรนธร ฉนทสรกาญจน หวหนาหนวย

เวชศาสตรผสงอายกลาววา “โรงเรยนแพทยแหงนเปนแหงแรกและ

แหงเดยวทผบรหารไดวางแผน การเกดของหนวยเวชศาสตรผสงอาย

ไวอยางรอบคอบและยาวนาน รวมทงรอคอยเวลาการเกดอยาง

อดทน มไดเกดโดยบงเอญ หากแตเกดจาก vision อนกวางไกลของ

อาจารยอรรถสทธโดยแท”

ในดานการสรางบรรยากาศทางวชาการ อาจารยทำตวเองเปน

แบบอยาง โดยเปนผททนสมยทางวชาการอยเสมอ ผลตผลงาน

วชาการสมำเสมอ พรอมทจะเปนผบรรยายหรอรบเปนผอภปราย

CPC (clinical-pathological conference) แมจะไดรบการบอก

ลวงหนาในระยะเวลาอนสน ถงแมอาจารยจะมภาระมากแตอาจารย

กพยายามเขากจกรรมวชาการของภาควชาอยางสมำเสมอ อาจารย

มความคาดหวงถงมาตรฐานทางวชาการทสง มกจะถามคำถามท

บงวาอาจารยรกวางและรลก ทำใหอาจารยลกภาคและแพทย

ประจำบานตองตนตวอยตลอดเวลา อาจารยใหความสำคญในดาน

การสอนมาก เนองจากภารกจทหลากหลายในเวลาราชการ

อาจารยจะมาสอนแพทยประจำบานและนกศกษาแพทยใน

วนเสารเชาเปนประจำ โดยใหแพทยประจำบานนำเสนอผปวยทม

ปญหาทางอายรกรรมทวไปหนงราย และทางประสาทวทยาหนงราย

โดยอาจารยจะเปนผอภปรายและเสนอวธแกปญหาผปวย บทบาทน

อาจารยไดกระทำตอเนองแมในชวงทอาจารยเปนคณบด

ขณะทดำรงตำแหนงรฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสข

ประชมวชาการทกวนเสารเชา

สหาทศวรรษ อายรศาสตรรามาธบด 0��

และเมออาจารยเกษยณอายราชการแลว อาจารยทำตวเปนตวอยาง

และจะเนนกบอาจารยลกภาคเสมอวา การแบงเวลาสำหรบ

บทบาทตางๆ ของอาชพครแพทยมความสำคญทสดในการท

จะประสบความสำเรจทงชวตการงานและชวตสวนตว อาจารย

ยอมรบวาทกคนตองทำงานหารายไดเพมเตมเพอเลยงดครอบครว

แตกควรจะแบงเวลาใหเหมาะสมสำหรบภารกจดานตางๆ ความ

ฝนของอาจารยคอทำอยางไรใหภาควชาอายรศาสตรของเรา

เจรญกาวหนาเปนเลศ ทงทางดานการสอน การบรการและ

การวจย

ศาสตราจารยนายแพทยประกต วาทสาธกกจ อดตหวหนาภาควชา

อายรศาสตรและคณบดคณะแพทยศาสตรฯ กลาววา “ถาเรามอง

ภาควชาอายรศาสตรรามาธบดในขณะน จะเหนความสำเรจของ

ภาควชาฯ ทเปนผลงานทรเรมและฟมฟกโดยอาจารยอรรถสทธ

ในเกอบทกๆ จด”

ศาสตราจารยนายแพทยประเสรฐ บญเกด อดตหวหนาภาควชา

อายรศาสตร และหวหนาหนวยประสาทวทยา กลาวถงอาจารย

อรรถสทธวา “อาจารยอรรถสทธมความรบผดชอบสง เปน

หวหนาทรบทงผดและชอบ ไมใชหวหนาชนดทเลอกรบแต

“ชอบ” และปลอยลกนองรบ “ผด” เวลาเกดปญหาขน อาจารย

รกลกนองและรวมทำงานดวยจนวนาทสดทาย ในชวงเปดโรงพยาบาล

ใหมๆ คนไขมากแตหมอนอย อาจารยชวยตรวจคนไขถงผปวย

รายสดทาย ตอนทผมกลบมาจากตางประเทศใหมๆ มรายไดนอย

มเรอพวงมาอกสองลำ อาจารยไดกรณาแบงคนไขสวนตวให การ

ชวยเหลอแบบนหาไดยาก ความดของอาจารยยงตดคางอยในใจผม

ไมมวนลม”

นอกจากอาจารยจะทำใหภาควชาเจรญกาวหนาสความเปนเลศ

ทางวชาการแลว อาจารยยงมความใจดเออเฟอเผอแผตออาจารย

แพทยประจำบาน และเจาหนาทของภาควชาฯ โดยทกๆ ปอาจารย

จะพาทกคนไปเทยวทบานพกของอาจารยทหวหนและพทยาสลบ

กนไป แพทยและเจาหนาทสนกสนานกนมาก เลนนำกนจนเหนอย

แลวทานอาหารอรอยๆ ทอาจารยจดมาเลยง ทำใหเกดความสนทสนม

อาจารยอรรถสทธเยยมเยยนศษยเกาในโรงพยาบาลชมชน

อาจารยอรรถสทธในบทบาทคร สอนการตรวจรางกายขางเตยง แกนกศกษาแพทยและแพทยประจำบาน

0�� >>

ตอกน กอใหเกดความสามคคในภาควชาฯ อาจารยมความสามารถ

ในการจดจำรายละเอยดเลกๆ นอยๆ ของลกศษยไดอยางนาทง

ทงทเรองราวผานไปนานหลายป อาจารยใหเวลากบลกศษยและ

ผใตบงคบบญชาเสมอ อาจารยมกจะไปรวมในงานมงคลสมรส

และงานสวดพระอภธรรมศพของผเปนทรกของอาจารยในภาคและ

ผใตบงคบบญชา สรางความอบอนใหแกศษยและผใตบงคบบญชา

เปนอยางยง

เมออาจารยดำรงตำแหนงเปนคณบด อาจารยไดดำเนนการสราง

อาคารเรยนรวม ซงในตอนแรกมปญหาทำใหตองหยดโครงการไป

เพราะมกฎวาหามสรางอาคารสงใกลพระราชฐาน อาจารยเอา

เอกสารทเกบไวในตมาศกษาใหม ดวยความทรแงมมกฎหมายด

อาจารยไดทำเรองชแจงไปยงราชเลขาธการ ซงตอบกลบมาวาไม

ขดของและเขาใจในความจำเปน เรองจงสำเรจลงเมอคณะรฐมนตร

อนมตใหสรางอาคาร 5 ชนสง 34 เมตร อาจารยนำเทคโนโลยมา

พฒนาปรบปรงการบรหารงานของโรงพยาบาล เรมดวยการตดตง

คอมพวเตอรซงเดมตงใจวาจะตดตงระบบ Main Frame แตอาจารย

เหนวาไมคมคา จงใหตดตงเปนระบบ PC แทน สามารถเชอมตอ

ถงกนหมดทกหนวยงาน ปรบปรงระบบโทรศพทใหเปนแบบ Direct

Inward Dialing ทสามารถกดใชไดเลย ซงเดมเปนระบบหมนผาน

โอเปอเรเตอรทำใหชาและมปญหา นอกจากน ยงทำ Telelift ใชสง

specimen ไปทหองแลบและสงยาไปทหอผปวย และทสำคญอาจารย

ไดดำเนนการสรางศนยการแพทยสรกต ซงเปนศนยการแพทยฯ

ททนสมยเพอการดแลรกษาผปวยทมปญหาซบซอน ตลอดจนเปน

ศนยสงเสรมงานวจยทางการแพทยและสาธารณสข นอกจาก

งานบรหารแลวอาจารยยงมความหวงใยและผกพนกบลกศษย

สองเดอนหลงจากทอาจารยดำรงตำแหนงคณบด อาจารยไดรเรม

โครงการเยยมศษยเกาเพอสรางขวญและกำลงใจใหกบศษยเกา

ทปฏบตงานอยในทหางไกล นอกจากน อาจารยยงไดจดโครงการ

เยยมนกศกษาแพทยปท 6 ทปฏบตงานอยทจงหวดนครราชสมา

ปละสองครง ผนวกไปดวยกนกบโครงการเยยมศษยเกาปละ 3 ครง

ในชวงระยะเวลา 9 ปทอาจารยดำรงตำแหนงคณบด อาจารย

อรรถสทธไดนำอาจารยจากภาควชาฯ ตางๆ หมนเวยนออกไปเยยม

นกศกษาแพทยและศษยเกาในพนทตางๆ ไมวาจะไกลหรอกนดาร

แคไหน ทงหมด 25 ครงแตละครงใชเวลา 2 - 6 วน ครอบคลม

ทกจงหวดของประเทศไทย

สดทายนขอคดลอกคำอวยพรทศาสตราจารยนายแพทยรจต บร

มใหกบอาจารยอรรถสทธในวาระอายครบ 60 ป “จากการท

อาจารยอรรถสทธยงคงเปนอาจารยอรรถสทธทขาพเจารจก

และเทาเหยยบพนดนอยเสมอ และไมเคยขาดในเรองของ

ความกตญญ ขอถอโอกาสนอวยพรใหอาจารยอรรถสทธ

เจรญดวยสตปญญาและพนจากความทกขทงปวง”

อ.อรรถสทธกบแพทยประจำบานประสาทวทยา

สหาทศวรรษ อายรศาสตรรามาธบด 0��