ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98...

15
98 SUTHIPARITHAT Vol.32 No.102 April - June 2018 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ คุณภาพก�าไรและมูลค่าตามราคาตลาดของบริษัท จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย กลุ่มอุตสาหกรรมเทคโนโลยี THE RELATIONSHIP BETWEEN INTELLECTUAL CAPITAL DISCLOSURES ON EARNINGS QUALITY AND MARKET VALUES OF THAI LISTED COMPANIES IN TECHNOLOGY SECTOR อาภรณ์ แกล้วทนงค์* Arporn Klaewtanong* พัทธนันท์ เพชรเชิดชู** Pattanant Petchchedchoo** * นักศึกษาปริญญาเอก สาขาการบัญชี วิทยาลัยบริหารธุรกิจนวัตกรรมและการบัญชี มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ * Ph.D. Candidate, Doctorof Philosophy Program in Accountancy, College of Innovative Business and Accountancy, Dhurakij Pundit University * Email: [email protected] ** รองอธิการบดีสายงานภาคีสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ ** Vice President in Strategic Alliance, Dhurakij Pundit University

Upload: others

Post on 16-Feb-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

98 SUTHIPARITHAT Vol.32 No.102 April - June 2018

ความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไรและมลคาตามราคาตลาดของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย กลมอตสาหกรรมเทคโนโลย

THE RELATIONSHIP BETWEEN INTELLECTUAL CAPITAL DISCLOSURES ON EARNINGS QUALITY AND MARKET VALUES OF THAI LISTED COMPANIES IN TECHNOLOGY SECTOR

อาภรณ แกลวทนงค*Arporn Klaewtanong*พทธนนท เพชรเชดช**Pattanant Petchchedchoo**

* นกศกษาปรญญาเอกสาขาการบญชวทยาลยบรหารธรกจนวตกรรมและการบญชมหาวทยาลยธรกจบณฑตย* Ph.D. Candidate, Doctorof Philosophy Program in Accountancy, College of Innovative Business and Accountancy, Dhurakij Pundit University* Email: [email protected]**รองอธการบดสายงานภาคสมพนธมหาวทยาลยธรกจบณฑตย** Vice President in Strategic Alliance, Dhurakij Pundit University

Page 2: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

สทธปรทศน ปท32ฉบบท102เมษายน-มถนายน2561 99

บทคดยอ

ทนทางปญญาเปนสงส�าคญในการสรางความไดเปรยบในการแขงขนขององคกร ยงไปกวานนทนทางปญญาเปนสนทรพยทไมมตวตนและมมลคาทซอนอยดงนนการเปดเผยขอมลทนทางปญญาจงเปนประโยชนส�าหรบผใชขอมลทเกยวของซงผใชสามารถน�าขอมลดงกลาวมาใชในการประเมนกจการในดานตางๆเพอประกอบการตดสนใจงานวจยครงนจงมวตถประสงคเพอศกษาการเปดเผยทนทางปญญาและความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไรและมลคาตามราคาตลาดของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยโดยใชการวเคราะหเนอหา(Content Analysis) ผลการศกษาพบวามการเปดเผยขอมลทนทางปญญาโดยใชตวอกษร (จ�านวนค�า)มากทสด ซงมลกษณะการเปดเผยโดยใชการบรรยายมากทสด ส�าหรบต�าแหนงการเปดเผยในรายงานประจ�าปพบมากทสดในต�าแหนงการประกอบธรกจ โดยระดบการเปดเผยขอมลทนทางปญญาพบวาอยในระดบนอย นอกจากนพบวา การเปดเผยทนทางปญญาไมมความสมพนธกบคณภาพก�าไรและมลคาตามราคาตลาด

ค�ำส�ำคญ:ทนทางปญญาคณภาพก�าไรมลคาตามราคาตลาด

Abstract

An intellectual capital is essential in making a competitive advantage of organizations. In addition, the intellectual capital is intangible asset and has hidden value. Therefore, a disclosure ofintellectualcapitalinformationisbeneficialforrelevantuserswhocanutilizethisinformationtoevaluatethebusinessinvariousaspectsofdevisingmaking.ThispaperaimstoinvestigatehowtheintellectualcapitalweredisclosedaswellasexaminetherelationshipsbetweentheintellectualcapitaldisclosuresonearningsqualityandmarketvaluesoflistedcompaniesintheStockExchangeofThailand(SET)focusingtechnologysector.Contentanalysiswasusedtoanalyzethedata.Thefindingsrevealedthatthedisclosureofintellectualcapitalinformationfocusesmostlyontextualdisclosure (amountofwords).Thenatureofdisclosureof intellectual capital information isanarrativeform.Ontheotherhand,thesectionofanannualreportinwhichintellectualcapitalmostly disclosed is a business operation section. The disclosure of intellectual capital information wasatlowlevel.Moreover,thedisclosureofintellectualcapitalhasnosignificantrelationshipwiththeearningsqualityandthemarketvalues.

Keywords:IntellectualCapital,EarningsQuality,MarketValues

Page 3: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

100 SUTHIPARITHAT Vol.32 No.102 April - June 2018

บทน�า ในสงคมดจทลทใชเทคโนโลยสารสนเทศเปนกลไกส�าคญในการขบเคลอนการปฏรปกระบวนการผลตการด�าเนนธรกจการคาการบรการรวมทงกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมอนอนสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจ และคณภาพชวตของคนในสงคม (กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม, 2560)องคกรและบคลากรจ�าเปนตองปรบตวและรบมอกบการเปลยนแปลงอกทงระบบเศรษฐกจทความรเปนทรพยากรหลก(Knowledge-basedEconomy)คอระบบเศรษฐกจทองกบการใชความรและขอมลเปนตวขบเคลอนในการผลตและการกระจายสนคา(OECD,1996)ดงนนความรความสามารถของพนกงานจงเปนสงส�าคญกอใหเกดนวตกรรมสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนและน�าไปสความส�าเรจขององคกรความรความสามารถนวตกรรมเปนสวนหนงของทนทางปญญาซงเปนสนทรพยทไมมตวตนทสรางมลคาใหกบองคกรดงนนการเปดเผยขอมลทนทางปญญาจะเปนการลดความไมเทาเทยมกนของขอมลและเปนประโยชนตอผมสวนไดเสย(Abeysekera,2008) ในการวจยครงนจงมงเนนศกษาการเปดเผยทนทางปญญาและความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไรและมลคาตามราคาตลาดของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยกลมอตสาหกรรมเทคโนโลย โดยการน�าเสนอในบทความนจะแบงออกเปน 5 สวนไดแกสวนท 1 บทน�า สวนท 2 แนวคดและวรรณกรรมทเกยวของสวนท 3 วธด�าเนนการวจย สวนท 4ผลการวจยและอภปรายผลสวนท5บทสรปและขอเสนอแนะโดยแตละสวนมรายละเอยดดงตอไปน

วตถประสงค 1.เพอศกษาการเปดเผยทนทางปญญาของกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100 2.เพอศกษาความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไรของบรษทในกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100 3.เพอศกษาความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบมลคาตามราคาตลาดของบรษทในกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100

แนวคดและวรรณกรรมทเกยวของ ทนทางปญญา(IntellectualCapital)หมายถงสนทรพยไมมตวตนและเปนสงส�าคญทสามารถสรางมลคาทางเศรษฐกจใหกบองคกรซงเกดจากความรและความสามารถทอยในตวบคคลความสามารถทางนวฒกรรมกระบวนการปฏบตงานและระบบการบรหารเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและสรางความไดเปรยบใหกบองคกรซงสามารถแบงองคประกอบของทนทางปญญาออกเปน3ดานดงนทนมนษย (HumanCapital)หมายถงความรความสามารถของพนกงานเปนสวนทท�าใหองคกรบรรลภาระกจและเปาหมายขององคกร และเปนสงทชวยสรางมลคาใหองคกร โดยทนมนษยมรายละเอยดเกยวกบพนกงาน การศกษา คณวฒดานวชาชพ การฝกอบรม ความรความสามารถทเกยวของในงานจตวญญานในการเปนผประกอบการ(April,Bosma,&Deglon,2003;Bozzolan,Favotto,&Ricceri,2003;Brennan,2001;Guthrie&Petty,2000;Steenkamp,2007;Yi,Harn,&Sharma,2014) ทนภายใน(InternalCapital)เปนสงทมอยในองคกรซงเปนสงสนบสนนการท�างานของพนกงานและน�าไปสการสรางสรรคผลงานขององคกร โดยทนภายในมรายละเอยดเกยวกบทรพยสนทางปญญา(สทธบตร ลขสทธ เครองหมาย) ปรชญาในการบรหาร วฒนธรรมองคกร กระบวนการบรหารและกระบวนการเกยวกบเทคโนโลยระบบสารสนเทศและเครอขายคอมพวเตอรโดยพบไดจากการศกษาของBozzolanetal.(2003)Steenkamp(2007)Husin,Hooper,andOlesen(2012)และCinquini,Passetti,Tenucci,andFrey(2012) ทนภายนอก(ExternalCapital)เปนความสมพนธทเกดขนระหวางองคกรกบผมสวนไดเสยโดยทนภายนอกมรายละเอยดเกยวกบ ขอมลตราสนคา ลกคา ความจงรกภกดของลกคา การสรางภาพลกษณองคกรชองทางการจดจ�าหนายความรวมมอทางธรกจหรอพนธมตรทางธรกจขอตกลงรวมกน

Page 4: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

สทธปรทศน ปท32ฉบบท102เมษายน-มถนายน2561 101

สญญาขอตกลงการคาเฟรนสไชสซงพบไดในการศกษาของGuthrieandPetty(2000)Brennan(2001)Apriletal.(2003)Bozzolanetal.(2003),Steenkamp(2007)Husinetal.(2012)และCinquinietal.(2012) จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของผวจยไดก�าหนดรายละเอยดขององคประกอบของทนทางปญญาโดยทนมนษย (HumanCapital)ประกอบดวยคณลกษณะพนกงานการฝกอบรมและการพฒนาความรทเกยวของในงานประเดนเรองความเทาเทยมกนความสมพนธกบพนกงาน สวสดการพนกงานจตวญญานในการเปนผประกอบการทนภายใน (InternalCapital)ประกอบดวยทรพยสนทางปญญาปรชญาในการบรหารวฒนธรรมองคกรกระบวนการบรหารและกระบวนการเกยวกบเทคโนโลยระบบสารสนเทศและเครอขายคอมพวเตอรการวจยและพฒนาทนภายนอก(ExternalCapital)ประกอบดวยความสมพนธดานการเงนเครองหมายผลตภณฑลกคา/ความพงพอใจของลกคาการสรางภาพลกษณองคกรชองทางการจดจ�าหนายความรวมมอทางธรกจขอตกลงรวมกนและการคาเฟรนสไชส ดวยความตระหนกทเพมขนของความส�าคญของทนทางปญญาการเปดเผยขอมลทนทางปญญาเปนการลดความเสยงจากการแสวงหาผลประโยชนเนองจากเปนการลดความไมเทาเทยมกนของขอมล(FarooqandNielsen,2014)สอดคลองกบKamath(2008)ระบวาการเปดเผยทนทางปญญาของบรษทท�าใหเพมความโปรงใสใหกบตลาดทนและสรางความนาเชอถอและความไววางใจใหกบผมสวนไดเสย นอกจากนยงเปนเครองมอทสรางมลคาทางการตลาดจากการศกษาการเปดเผยทนทางปญญาทผานมาพบวาการเปดเผยทนทางปญญาอยในระดบต�า(GuthrieandPetty,2000;Shabanetal.,2014)เนองจากยงขาดความรความเขาใจในเรองทนทางปญญา และยงไมมรปแบบของการเปดเผยทชดเจนทงนSteenkamp(2007)Cinquinietal.(2012)และWagiciengoandBelal(2012)พบวาการเปดเผยทนทางปญญาจะเนนไปดานทนมนษย ส�าหรบการเปดเผยในรายละเอยดของแตละองคประกอบทนมนษย สวนใหญมการเปดเผยในรายละเอยดเกยวกบพนกงานและการฝกอบรมความรทเกยวของในงานโดยพบไดจากการศกษาของApriletal.(2003)AbeysekeraandGuthrie(2004)และGuthrie,Petty,andRicceri(2006)ทงนการศกษาการเปดเผยทนทางปญญาในประเทศไทยอญญพรจนทรประไพภทร(2553)พบวาหวขอทมการเปดเผยมากทสดคอหวขอเกยวกบสวสดการพนกงานนโยบายการพฒนาหรอฝกอบรมชอประเภทหลกสตรทอบรมของบรษทความรประสบการณ การเปดเผยทนภายในมการเปดเผยในหวขอกระบวนการบรหารปรชญาในการบรหารระบบสารสนเทศวฒนธรรมองคกรเปนสวนใหญโดยพบไดจากการศกษาของAbeysekeraandGuthrie(2005)YiandDavey(2010)และCinquinietal.(2012)ส�าหรบการเปดเผยทนภายนอกการศกษาทผานมาพบวาสวนใหญมการเปดเผยในหวขอลกคาชองทางการจ�าหนายความรวมมอทางธรกจตราสนคาโดยพบไดจากการศกษาของApriletal.(2003)Bozzolanetal.(2003)AbeysekeraandGuthrie(2005)GuthrieandAbeysekera(2006)และCinquinietal.(2012)ทงนAbeysekeraandGuthrie(2005)พบวามการเปดเผยขอมลการสรางภาพลกษณองคกรมากเนองจากบรษททท�าการศกษาเปนบรษททมมลคาตามราคาตลาดสงสดจงยอมมความโดดเดนหรอเปนทรจกดงนนการสรางภาพลกษณขององคกรถอเปนทรพยสนทล�าคาในการสงเสรมมลคาขององคกรและยงเปนการสงเสรมภาพลกษณในการเปนผทมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ทงนการศกษาของAbeysekeraandGuthrie(2004)Steenkamp(2007)YiandDavey(2010)Abeysekera(2011)และSinghandKansal(2011)พบวาการเปดเผยทนทางปญญาสวนใหญจะเปนแบบบรรยายโดยAbeysekeraandGuthrie(2004)ระบวาการบรรยายเปนวธการสอสารทมประสทธภาพเนองจากคนสามารถเรยนรไดดจากการเลาเรองสอดคลองกบDumay(2008)ไดระบวาการเปดเผยแบบบรรยายชวยใหเข าใจ กจกรรมการบรหาร การขบเคลอนกจกรรมการบรหารในอนาคตและการเปลยนแปลงขององคกรส�าหรบต�าแหนงการเปดเผยทนทางปญญาในรายงานประจ�าปAbeysekeraandGuthrie(2004)GuthrieandAbeysekera(2006)และSteenkamp(2007)พบวามการเปดเผยใน

Page 5: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

102 SUTHIPARITHAT Vol.32 No.102 April - June 2018

ต�าแหนงการประกอบธรกจมากทสดทงนการศกษาของWagiciengoandBelal(2012)ระบวาต�าแหนงการเปดเผยทนทางปญญามความส�าคญเนองจากเปนการใหขอมลเชงลกทเกยวพนกบการเปดเผยทนทางปญญานอกจากนGuthrieandPetty(2000)ระบวาต�าแหนงของการเปดเผยสามารถบอกถงการวางกฎเกณฑของบรษททจะพฒนาทนทางปญญาของบรษทนนได อยางไรกตามเนองจากประสทธภาพตลาดทนในแตละประเทศมความแตกตางกนซงอาจจะสงผลตอการเปดเผยทนทางปญญาทแตกตางกนส�าหรบประเทศไทยนนตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยเปนตลาดทมประสทธภาพในระดบปานกลางโดยราคาของหลกทรพยจะมการปรบเปลยนเพอตอบสนองตอขาวสาร การเปดเผยขอมลตางๆ ไดรวดเรวและเหมาะสม และเพยงพอตอการตดสนใจของนกลงทน(ศภวฒนวฒนธนปต,พรณาไบโลวส,และเวทางคพวงทรพย,2555)อกทงปจจยดานระบบกฎหมายของแตละประเภททแตกตางกนอาจจะมผลกบการเปดเผยทนทางปญญาโดยระบบกฎหมายจารตประเพณ(CommonLaw)จะใหความส�าคญกบการปกปองสทธของผถอหนและปกปองผลประโยชนของนกลงทนมากกวาประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร(CodeLaw)และประเทศทใชระบบกฎหมายจารตประเพณจะใหความส�าคญกบการน�าเสนอรายงานทางการเงนทยตธรรมแตส�าหรบประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษรจะใหความส�าคญกบการเปดเผยขอมลตามขอก�าหนดกฎหมาย(กตตมาอครนพงศ,2559)เชนเดยวกบการศกษาของLaPorta,Lopez-de-Silanes,Schleifer,andWishny(1997)พบวาประเทศทใชระบบกฎหมายจารตประเพณมการปกปองนกลงทนมากกวาเมอเทยบกบประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษรนอกจากนBushman,Piptroski,andSmith(2004)ระบวาความโปรงใสของบรษทอยในระดบสงในประเทศทใชกฎหมายจารตประเพณ และการรายงานทางการเงนมความโปรงใสมากขนเมอเทยบกบประเทศทใชกฎหมายลายลกษณอกษร ควำมสมพนธระหวำงกำรเปดเผยทนทำงปญญำกบคณภำพก�ำไร ความไมเทาเทยมกนของขอมลเปนสงทตลาดทนและนกลงทนตระหนกถง โดยความไมเทาเทยมกนของขอมลอาจลดลงไดดวยการเปดเผยขอมลเกยวกบคณภาพผลก�าไรและการรบรทนทางปญญาเปนสนทรพย(Sofian,Rasid,Mehri,&Rashid,2011)แตเนองจากยงไมมการรบรทนทางปญญาในรายงานทางการเงนดงนนการเปดเผยขอมลทนทางปญญาจะสงผลใหการลดความไมเทาเทยมกนของขอมลระหวางผบรหารกบผมสวนไดเสยไดทงนTanandLiu(2017)พบวาการเปดเผยขอมลทมคณภาพสงท�าใหไดรบความไววางใจจากนกลงทนมากขน ซงการเปดเผยขอมลทไมใชทางการเงน เปนการชวยลดขอจ�ากดทางการเงนและชวยเพมประสทธภาพในการลงทน จากการศกษาของ Francis,Nanda, andOlsson(2008)พบวาบรษททมคณภาพก�าไรดมการเปดเผยขอมลโดยสมครใจมากกวาบรษททมคณภาพก�าไรไมดสอดคลองกบBahmani (2014)ทระบวาขอมลทมคณภาพจะท�าใหผจดการมแรงจงใจในการเปดเผยมากขนซงจะเหนไดวาการเปดเผยขอมลจะมความเกยวของกบการคณภาพก�าไรหรอการจดการก�าไรของผบรหาร โดยการศกษาทผานมาพบวาการเปดเผยขอมลมความสมพนธทางลบกบการจดการก�าไรเชนงานวจยของAlzoubi (2016) ศกษาคณภาพการเปดเผยขอมลในรายงานประจ�าปกบการจดการก�าไรผลการศกษาพบความสมพนธเชงลบระหวางคณภาพการเปดเผยกบการจดการก�าไร อยางไรกตามงานวจยMuttakinandKhan(2015)พบวาการเปดเผยขอมลความรบผดชอบตอสงคมมความสมพนธทางบวกกบการจดการก�าไรหรออกนยหนงคอการเปดเผยขอมลความรบผดชอบตอสงคมมากจะท�าใหคณภาพก�าไรต�าเนองจากมการตกแตงก�าไรทงนยงมConsoni,Colauto,andLima(2017) ไมพบความสมพนธระหวางการเปดเผยขอมลโดยสมครใจกบการจดการก�าไร เนองจากลกษณะและปจจยของบรษททเกยวของกบสภาพแวดลอมขององคกร และผถอหนมอ�านาจการควบคมและมการเขาถงขอมลนอกจากนJoandKim(2007)ชใหเหนวาการเปดเผยขอมลเปนการเพมความโปรงใสและลดแรงจงใจในการจดการก�าไรเนองจากการเปดเผยทโปรงใสเพมขนชวยใหนกลงทนสามารถตรวจสอบการจดการก�าไรไดจากงานวจยทผานมาพบวาการเปดเผยขอมลมความสมพนธกบคณภาพก�าไรและการจดการก�าไรทงนการวดคณภาพก�าไรหรอการวดการจดการก�าไรจะท�าการวดโดยใชรายการคงคางทขนอยกบดลยพนจของผบรหาร(Discretionaryaccruals)ตามตวแบบของModifiedJonesModelเชน

Page 6: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

สทธปรทศน ปท32ฉบบท102เมษายน-มถนายน2561 103

งานวจยของMuttakinandKhan(2015)Alzoubi(2016)และConsionietal.(2017)จากการทบทวนวรรณกรรมจงเปนทมาของสมมตฐานงานวจยครงน H1:การเปดเผยทนทางปญญามความสมพนธทางลบกบรายการคงคางทขนอยกบดลยพนจของผบรหารของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100 ควำมสมพนธระหวำงกำรเปดเผยทนทำงปญญำกบมลคำตำมรำคำตลำด การเปดเผยทนทางปญญาเปนการลดความผดพลาดในการประมาณราคาหนและเพมมลคาการตลาด(Alfraih,2017)จากการศกษาทผานมาพบวาการเปดเผยขอมลทนทางปญญามความสมพนธทางบวกกบมลคาตามราคาตลาด(Abdolmohammadi,2005;AhmedHaji,2016;Anam,Fatima,&Majdi,2011; Gamerschlag, 2013) เนองจากการเปดเผยทนทางปญญามประโยชนในการเพมมลคาตลาดของบรษท ดงนนจงเปนการสรางแรงจงใจใหบรษทเปดเผยขอมลทนทางปญญามากขน และชวยใหผมสวนไดเสยเขาใจถงกระบวนการในการสรางความมงคงของบรษท(Anametal.,2011) ในทางกลบกนการศกษาของ Citron, Holden, Selim, and Oehlche (2005) และ Mishra,Devi,andGupta(2015)ไมพบความสมพนธระหวางการเปดเผยขอมลทนมนษยกบมลคาตามราคาตลาดเนองจากการเปดเผยขอมลทนมนษยอาจไมไดเปนตวบงชมลคาตามราคาตลาดของบรษทอาจจะเนองมาจากผมสวนไดเสยไมไดเชอมโยงการเปดเผยขอมลทนมนษยกบมลคาตลาดของบรษท โดยอาจจะใชแหลงขอมลอน เนองจากการเปดเผยทนมนษยในรายงานประจ�าปยงอยในระดบต�า และการขาดกรอบการรายงานทใชเปนแนวทางในการเปดเผยขอมลทนมนษยทงนMouritsen(2003)ระบวาทนทางปญญาเปนทรพยสนไมมตวตนยงไมมการก�าหนดหลกเกณฑทชดเจนโดยตลาดทนและไมไดถกน�าเสนอในรปแบบรายงานทางการเงนท�าใหความเขาใจในเรองทนทางปญญามจ�ากดยากในการคาดการณพฤตกรรมราคาหนจากการทบทวนวรรณกรรมผลการวจยสวนใหญพบวาการเปดเผยทนทางปญญามความสมพนธทางบวกกบมลคาตามราคาตลาดซงในงานวจยนไดตงสมมตฐานตามผลการวจยสวนใหญทชใหเหนวาการเปดเผยทนทางปญญามความสมพนธทางบวกกบมลคาตามราคาตลาดจงเปนทมาของสมมตฐานงานวจยครงน H2:การเปดเผยทนทางปญญามความสมพนธทางบวกกบมลคาตามราคาตลาดของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100

วธการด�าเนนวจย การศกษาความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไรและมลคาตามราคาตลาด กลมตวอยางทใชในการศกษาคอ บรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยกลมอตสาหกรรมเทคโนโลย โดยก�าหนดรายชอหลกทรพยในกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทน�ามาใชในการค�านวณดชนSET100Indexอยางตอเนองในระหวางป2556–2559ซงมจ�านวน8บรษทรวมทงสน32ขอมลในการเลอกศกษากลมอตสาหกรรมเทคโนโลยเนองจากการททนทางปญญาเปนทรพยสนทมคาและเปนเครองมอทมประสทธภาพในการแขงโดยเฉพาะในอตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศซงสนทรพยไมมตวตนมความส�าคญมากกวาสนทรพยทมตวตน(Wang&Chang,2005)และJoshi,Ubha,andSidhu(2012)กลาววากลมบรษทซอฟแวรและเทคโนโลยสารสนเทศผลผลตทไดของบรษทจะขนอยกบทกษะของพนกงานดงนนความรความสามารถทกษะของพนกงานจงมความส�าคญตอความส�าเรจขององคกรประกอบกบประเทศไทยก�าลงขบเคลอนเขาสอตสาหกรรม4.0ซงกลมอตสาหกรรมดงกลาวมลกษณะของธรกจทมสวนชวยในการสนบสนนการขบเคลอนอตสาหกรรม 4.0 ของประเทศ จงท�าใหเปนกลมอตสาหกรรมทนาสนใจศกษาโดยใชวธการวเคราะหเนอหา (ContentAnalysis)ขอมลทนทางปญญาในรายงานประจ�าปประกอบดวยการก�าหนดกรอบแนวคดของการวเคราะหเนอหาการก�าหนดรหสการแปลเนอหาเปนขอมลและการแปลขอมลเปนตวเลขโดยก�าหนดการเปดเผยทนทางปญญาออกเปน3ดานไดแกรปแบบการเปดเผยลกษณะการเปดเผยและต�าแหนงการเปดเผยซงมขนตอนประกอบดวยท�าการก�าหนดหวขอหรอรายการ(Item)และค�าส�าคญของแตละองคประกอบเพอใชในการวเคราะหเนอหาการจดท�ากระดาษท�าการเพอบนทกขอมลการเปดเผยจ�าแนกตามรปแบบการเปดเผย ลกษณะ และ

Page 7: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

104 SUTHIPARITHAT Vol.32 No.102 April - June 2018

ต�าแหนงการเปดเผยการจดท�ากระดาษท�าการเพอสรปการเปดเผยขอมลการวดระดบการเปดเผยดวยระดบเปอรเซนตไทลและการวเคราะหการเปดเผยขอมลโดยแบงองคประกอบของทนทางปญญาออกเปน3องคประกอบคอทนมนษย(HumanCapital)ทนภายใน(InternalCapital)และทนภายนอก(ExternalCapital)การเปดเผยขอมลทนทางปญญาโดยมรายละเอยดดงน 1.รปแบบการเปดเผยขอมล(FormofDisclosure)ประกอบดวยการเปดเผยรปแบบค�า(Word)ภาพ(Visuals)และแผนภม(Charts)โดยการนบจ�านวนค�า(Wordcount)จะนบค�าทเกยวของกบค�าส�าคญทก�าหนด ส�าหรบการนบภาพและแผนภมจะท�าการนบจ�านวนพนทของภาพและแผนภม โดยเทยบกบขนาดของกระดาษในรายงานประจ�าปซงมขนาดของกระดาษเทากบขนาดกระดาษA4ท�าการแบงพนทออกเปน48ชอง(6x8)(Adams,2004) 2.ลกษณะการเปดเผยขอมล(NatureofDisclosure)ประกอบดวยขอมลบรรยาย(Declarative)ขอมลเชงตวเลข(Numerical)และขอมลจ�านวนเงน(FiscalValue) 3.ต�าแหนงการเปดเผยขอมล (Location of Disclosure) ประกอบดวย ปก ขอมลทางการเงนทส�าคญ สารจากกรรมการ ขอมลทวไป ปจจยความเสยง ลกษณะการประกอบธรกจ โครงสรางเงนทนและการจดการ รายการระหวางกน ค�าอธบายการวเคราะหฐานะการเงนและผลการด�าเนนงานการประกอบธรกจแตละสายผลตภณฑทรพยสนทใชในการประกอบธรกจขอพพาททางกฎหมายและการควบคมภายใน ทงนเมอเกบขอมลทนทางปญญาตามรปแบบการเปดเผย ลกษณะการเปดเผย และต�าแหนงการเปดเผยในกระดาษท�าการเรยบรอยแลวกท�าการน�าไปวเคราะหลกษณะและระดบการเปดเผยทนทางปญญาและหาความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไรและมลคาตามราคาตลาด ส�าหรบการศกษาความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไร ในการวดคณภาพก�าไรวดดวยรายการคงคางทขนอยกบดลยพนจของผบรหาร (Discretionaryaccruals)ใชแบบจ�าลองของModifiedJonesModelตวแบบในการศกษาดงน

DACi,t = α+β

1ICD

i,t+ β

2SIZE

i,t+ β

3MB

i,t+ β

4LEV

i,t+ β

5ROA

i,t + β

6LOSS

i,t +

β7GROWTH

i,t +β

8AGE

i,t+ Ɛ

i,t

โดย DAC

i,t =รายการคงคางทขนอยกบดลยพนจของผบรหารของบรษทiในปทt

ICDi,t =การเปดเผยทนทางปญญาของบรษทiในปทt

SIZEi,t =ลอการทมธรรมชาตของสนทรพยรวมของบรษทiในปทt

MBi,t =อตราสวนมลคาตลาดตอมลคาตามบญชของหนบรษทiในปทt

LEVi,t =อตราสวนหนสนรวมตอสนทรพยรวมของบรษทiในปทt

ROAi,t =อตราสวนก�าไรสทธตอสนทรพยรวมของบรษทiในปทt

LOSSi,t =การขาดทนของบรษทiหากบรษทขาดทนในปทt-1ตวแปรจะมคา

เทากบ1และอนๆเทากบ0 GROWTH

i,t=อตราการเตบโตของรายไดของบรษทiในปทt

AGEi,t =อายของบรษทiในปทt

ส�าหรบการศกษาความสมพนธระหวางการเปดเผยขอมลทนทางปญญากบมลคาตามราคาตลาดโดยประยกตแบบจ�าลองของAbdolmohammadi(2005)และAnametal.(2011)โดยมลคาตามราคาตลาดค�านวณจากมลคาตามราคาตลาดตนปบวกกบมลคาตามราคาตลาดปลายปหารสอง เชนเดยวกบการศกษาของAbdolmohammadi(2005)โดยตวแบบในการศกษาดงน

Page 8: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

สทธปรทศน ปท32ฉบบท102เมษายน-มถนายน2561 105

MVi,t= α+β

1ICD

i,t+ β

2BV

i,t+ β

3ROA

i,t+ β

4SIZE

i,t+ β

5LEV

i,t + Ɛ

i,tโดยท MV

i,t =ลอกาลทมของมลคาตามราคาตลาดของบรษทiในปทt

ICDi,t =การเปดเผยทนทางปญญาของบรษทiในปทt

BVi,t =ลอกาลทมของผลตางระหวางสนทรพยรวมกบหนสนรวมของบรษทiในปทt

ROAi,t =อตราสวนก�าไรสทธตอสนทรพยรวมของบรษทiในปทt

SIZEi,t =ลอการทมของสนทรพยของรวมบรษทiในปทt

LEVi,t =อตราสวนหนสนรวมหารดวยสนทรพยรวมของบรษทiในปทt

ผลการวจยและอภปรายผล การเปดเผยขอมลทนทางปญญาตามรปแบบการเปดเผย พบวา มการเปดเผยขอมลโดยใชตวอกษร(จ�านวนค�า)มากทสดซงสอดคลองกบการศกษาของSteenkamp(2007)และLiandMangena(2014) อาจเนองมาจากการเปดเผยค�าหรอขอความเปนลกษณะพนฐานของการน�าเสนอขอมล สามารถท�าใหผอานเขาใจไดและหากมการเปดเผยภาพหรอแผนภมยงคงมการอธบายเปนค�าหรอขอความเพอใหมความเขาใจทชดเจนขนจงท�าใหการเปดเผยขอมลโดยใชค�ามากทสดนอกจากนพบวาองคประกอบดานทนมนษยมการเปดเผยโดยใชตวอกษร(จ�านวนค�า)มากทสดสอดคลองกบการศกษาของSteenkamp(2007)Cinquinietal.(2012)และWagiciengoandChang(2012)อาจเนองมาจากการใหความส�าคญกบการเปดเผยขอมลเกยวกบทนมนษยของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100เนองจากทนมนษยเปนทรพยากรทมความส�าคญในการขบเคลอนองคกรท�าใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนและเปนทรพยากรทมคาทสด(Gamerschlag,2013)จงท�าใหมการเปดเผยขอมลเกยวทนมนษยเพอสอสารใหกบผมสวนไดเสยไดรบรขอมลดงกลาว การเปดเผยขอมลทนทางปญญาตามลกษณะการเปดเผย พบวามการเปดเผยขอมลโดยใชการบรรยายมากทสดซงสอดคลองกบการศกษาของAbeysekeraandGuthrie(2004)Steenkamp(2007)YiandDavey(2010)Abeysekera(2011)และSinghandKansal(2011)เนองจากการบรรยายเปนวธการสอสารทมประสทธภาพ และคนสามารถเรยนรไดดจากการเลาเรองหรอการบรรยาย (AbeysekeraandGuthrie,2004)ซงชใหเหนวาการเปดเผยขอมลดวยวธการบรรยายท�าใหนกลงทนมความเขาใจทนทางปญญามากยงขนสอดคลองกบDumay(2008)ระบวาการเปดเผยขอมลทนทางปญญาดวยการบรรยายเปนการชวยใหเขาใจกจกรรมการบรหาร การขบเคลอนการบรหารในอนาคตและการเปลยนแปลงขององคกรดงนนการทบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100เนนการเปดเผยขอมลทนทางปญญาโดยใชการบรรยายเพอท�าใหการสอสารเขาใจไดงายขน ส�าหรบต�าแหนงการเปดเผยในรายงานประจ�าปพบมากทสดในต�าแหนงการประกอบธรกจสารจากกรรมการซงสอดคลองกบAbeysekeraandGuthrie(2004)GuthrieandAbeysekera(2006)และSteenkamp(2007)พบวาต�าแหนงการเปดเผยทนทางปญญาพบมากในต�าแหนงการประกอบธรกจค�าอธบายการวเคราะหฐานะการเงนและผลการด�าเนนงานสารจากกรรมการทงนWagiciengoandBelal(2012)ระบวาต�าแหนงการเปดเผยทนทางปญญามความส�าคญเนองจากเปนการใหขอมลเชงลกทเกยวพนกบการเปดเผยทนทางปญญาในแบบตางๆนอกจากนGuthrieandPetty(2000)ระบวาต�าแหนงของการเปดเผยสามารถบอกถงการวางกฎเกณฑของบรษททจะพฒนาทนทางปญญาของบรษทนนได ส�าหรบรายละเอยดการเปดเผยขอมลทนมนษย (Human Capital) พบวาสวนใหญมการเปดเผยขอมลเกยวกบความรทเกยวของในงานการฝกอบรมและการพฒนา และสวสดการพนกงานซงสอดคลองกบการศกษาของ Abeysekera and Guthrie (2004) และ Guthrie and Abeysekera(2006)พบวาสวนใหญมการเปดเผยในรายละเอยดหรอหวขอเกยวกบพนกงานและการฝกอบรมความรทเกยวของในงานจากผลการศกษาแสดงใหเหนวาบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100

Page 9: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

106 SUTHIPARITHAT Vol.32 No.102 April - June 2018

จะเนนใหความส�าคญกบการเปดเผยขอมลความรทเกยวของในงานการฝกอบรมและการพฒนาและสวสดการพนกงานอาจเปนเพราะวาการทบรษทใหความส�าคญกบความรความสามารถของพนกงานและการพฒนาความรความสามารถอนน�ามาซงพนกงานทมคณภาพกอใหเกดนวตกรรมซงสรางมลคาใหกบกจการดงนนการเปดเผยขอมลดงกลาวจงเปนการสอสารและสงสญญาณกระบวนการสรางมลคาและความไดเปรยบในการแขงขนขององคกร การเปดเผยขอมลทนภายใน (Internal Capital) พบวามการเปดเผยสวนขอมลเกยวกบกระบวนการบรหารและการบวนการเกยวกบเทคโนโลย ปรชญาในการบรหาร และวฒนธรรมองคกรมากทสดสอดคลองกบการศกษาของAbeysekeraandGuthrie (2005)YiandDavey (2010)และCinquinietal.(2012)ทงนอาจเนองมาจากการเปดเผยขอมลดงกลาวเปนการสอสารใหนกลงทนเขาใจในกระบวนการบรหารงานปรชญาวฒนธรรมองคกรซงถอเปนขอมลพนฐานทส�าคญส�าหรบการวางแผนและตดสนใจในการลงทนและเปนการสรางความนาเชอถอและความมนใจใหกบนกผลงทน การเปดเผยขอมลทนภายนอก(ExternalCapital)พบวามการเปดเผยขอมลการสรางภาพลกษณองคกรชองทางการจดจ�าหนายและความรวมมอทางธรกจมากทสดสอดคลองกบการศกษาของApriletal.(2003),Bozzolanetal.(2003)AbeysekeraandGuthrie(2005)GuthrieandAbeysekera(2006)SinghandKansal(2011)และCinquinietal.(2012)ทงนAbeysekeraandGuthrie(2005)กลาววาการสรางภาพลกษณขององคกรถอเปนทรพยสนทล�าคาในการสงเสรมมลคาขององคกรและยงเปนการสงเสรมภาพลกษณในการเปนผทมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม จากผลการศกษาบรษทในกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชน SET 100 เนนการเปดเผยการสรางภาพลกษณองคกรอาจเนองมาจากประเทศไทยก�าลงเขาสอตสาหกรรม4.0โดยกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยมบทบาทส�าคญในการขบเคลอนอตสาหกรรม 4.0 ตามนโยบายของรฐบาล ดงนนการสรางภาพลกษณองคกรจงเปนสงส�าคญทจะท�าใหบรษทไดรบการยอมรบมากขนโดยการเปดเผยขอมลเกยวกจกรรมเพอสงคมซงจะกอใหเกดความสมพนธทดระหวางบรษทกบผมสวนไดเสยภายนอกสอดคลองกบทฤษฎความชอบธรรมหรอทฤษฎชอบดวยกฎหมายเปนการสนบสนนใหองคกรสมครใจเปดเผยขอมลทนทางปญญาเพอเปนประโยชนตอผมสวนไดเสยเปนการเพมภาพลกษณทดใหกบองคกรมากขนน�ามาซงการสรางมลคาใหกบองคกร ผลวเคราะหระดบการเปดเผยขอมลทนทางปญญาพบวาระดบการเปดเผยตามรปแบบการเปดเผยลกษณะการเปดเผยและต�าแหนงการเปดเผยอยในระดบนอยสอดคลองกบการศกษาของGuthrieandPetty(2000)และShabanetal.(2014)ทงนเนองมาจากการเปดเผยทนทางปญญามความส�าคญและเปนประโยชนตอผมสวนไดเสยแตเนองจากยงไมมการก�าหนดหลกเกณฑหรอกรอบในการเปดเผยและยงขาดความเขาใจในเชงลกเกยวกบทนทางปญญาจงท�าใหการเปดเผยทนทางปญญายงอยในระดบต�า ผลกำรวเครำะหควำมสมพนธระหวำงกำรเปดเผยทนทำงปญญำกบคณภำพก�ำไร จากตารางท 1พบวา การเปดเผยทนทางปญญาไมมความสมพนธกบรายการคงคางทขนอยกบดลยพนจของผบรหาร(p-valueมคาเทากบ0.417ซงมคามากกวา0.05)จงสรปไดวาการเปดเผยทนทางปญญาไมมความสมพนธกบคณภาพก�าไรของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100 นอกจากนตวแปรควบคมคออตราสวนมลคาตามราคาตลาดตอมลคาตามบญช(MB)อตราสวนหนสนรวมตอสนทรพยรวม(LEV)อตราสวนก�าไรสทธตอสนทรพยรวม(ROA)การขาดทนของบรษท(LOSS)อตราการเตบโตของรายได(GROWTH)อายของบรษท(AGE)และขนาดของกจการ(SIZE)พบวาไมมความสมพนธกบคณภาพก�าไรของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชน SET 100 (p-valueมากกวา0.05)

Page 10: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

สทธปรทศน ปท32ฉบบท102เมษายน-มถนายน2561 107

ตำรำงท 1ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไร

ตวแปร Unstandardized Coefficients B

StandardizedCoefficients Beta

t p-value

(Constant) -0.063 -0.272 0.788ICD 0.000 -0.197 -0.827 0.417MB 0.002 0.166 0.618 0.543LEV 0.093 0.394 1.482 0.152ROA -0.094 -0.227 -0.767 0.451LOSS -0.065 -0.369 -1.578 0.128GROWTH -0.079 -0.265 -1.445 0.162AGE 0.000 -0.034 -0.163 0.872SIZE 0.005 0.112 0.516 0.611

R2 = 0.444 Adj. R2 = 0.250 F = 2.994

หมายเหต:*มนยส�าคญทางสถตทระดบ0.05

จากผลการศกษาไมพบความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไร ของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100ตางจากผลการศกษาของFrancisetal.(2008)ทพบความสมพนธระหวางการเปดเผยขอมลในรายงานประจ�าปกบคณภาพก�าไร อาจเปนเพราะวาการเปดเผยขอมลทนทางปญญายงไมมการก�าหนดหลกเกณฑหรอรปแบบในการเปดเผยอกทงระบบกฎหมาย ความเขมงวดของกฎหมายแตกตางกนอาจจะท�าใหผลการศกษาแตกตางกน ทงนเนองจากประเทศสหรฐอเมรกา ใชระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) ส�าหรบประเทศไทยใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร(CodeLaw)ความแตกตางของระบบกฎหมายในประเทศทใชระบบกฎหมายจารตประเพณ จะใหความส�าคญกบการปกปองสทธของผถอหนและปกปองผลประโยชนของนกลงทนมากกวาประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษรและจะใหความส�าคญกบการน�าเสนอรายงานทางการเงนทยตธรรมแตส�าหรบประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร(CodeLaw)จะใหความส�าคญกบการเปดเผยขอมลตามขอก�าหนดกฎหมาย(กตตมาอครนพงศ,2559;LaPorta,etal.,1997) นอกจากนการศกษาของBushmanetal.(2004)กลาววาบรษททอยในประเทศทใชกฎหมายจารตประเพณจะมความโปรงใสในระดบสงและการรายงานทางการเงนมความโปรงใสมากขนเมอเทยบกบประเทศทใชกฎหมายลายลกษณอกษรจากความแตกตางของระบบกฎหมายความเขมงวดของกฎหมายอาจจะท�าใหมผลตอการเปดเผยขอมลของบรษทและการใชดลยพนจในรายการคงคางของผบรหารจงท�าใหไมพบความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไรของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100ของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยอยางไรกตามผลการศกษาสอดคลองกบConsonietal.(2017)ทไมพบความสมพนธระหวางการเปดเผยขอมลโดยสมครใจกบการจดการก�าไรเนองจากลกษณะและปจจยดานสภาพแวดลอมขององคกรและการมอ�านาจควบคมและการเขาถงขอมลของผถอหน ผลกำรวเครำะหควำมสมพนธระหวำงกำรเปดเผยทนทำงปญญำกบมลคำตำมรำคำตลำด จากตารางท2พบวาการเปดเผยทนทางปญญาไมมความสมพนธกบมลคาตามราคาตลาดของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100 (p-valueมคาเทากบ0.399ซงมคามากกวา0.05)ส�าหรบตวแปรควบคมพบวาอตราสวนก�าไรสทธตอสนทรพยรวม(ROA)และขนาดของกจการ(SIZE)มความสมพนธทางบวกกบมลคาตามราคาตลาดอยางมนยส�าคญทางสถต(p-value<0.05)สวนตวแปรควบคมอนๆพบวาไมมความสมพนธกบมลคาตามราคาตลาดเนองจากp-valueมคามากกวา0.05

Page 11: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

108 SUTHIPARITHAT Vol.32 No.102 April - June 2018

ตำรำงท 2ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบคณภาพก�าไร

ตวแปร Unstandardized Coefficients B

Standardized Coefficients Beta

t p-value

(Constant) -2.460 -1.359 0.186ICD -0.002 -0.053 -0.858 0.399ROA 5.556 0.483 6.825 0.000*LEV 0.060 0.009 0.081 0.936SIZE 0.959 0.770 4.706 0.000*BV 0.143 0.101 0.725 0.475

R2 = 0.934 Adj. R2 = 0.921 F = 73.502

หมายเหต:*มนยส�าคญทางสถตทระดบ0.05

นอกจากนผลวจยไมพบความสมพนธระหวางการเปดเผยทนทางปญญากบมลคาตามราคาตลาดของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100ซงตางจากผลการศกษาของAbdolmohammadi(2005)และAnametal. (2011)ทพบความสมพนธระหวางการเปดเผยขอมลทนทางปญญากบมลคาตามราคาตลาดอาจเปนเพราะวาตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยเปนตลาดทมประสทธภาพในระดบปานกลาง(ศภวฒนวฒนธนปตและคณะ,2555)ดงนนอาจจะเปนไปไดวาความแตกตางดานประสทธภาพของตลาดความเขมงวดของกฎหมายจะมผลตอการใหความสนใจขอมลทนทางปญญาของนกลงทนทตางกนนอกจากนการเปดเผยขอมลทนทางปญญาในประเทศไทยอยในระดบนอย เนองจากยงไมมหลกเกณฑในการเปดเผยขอมล ซงจากเหตผลดานความแตกตางของประสทธภาพของตลาด ความเขมงวดของของกฎหมาย และการขาดหลกเกณฑในการเปดเผยขอมลทนทางปญญา อาจเปนเหตผลทท�าใหไมพบความสมพนธระหวางการเปดเผยขอมลทนทางปญญากบมลคาตามราคาตลาดของบรษทกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยทอยในดชนSET100ของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย แตอยางไรกตามผลการศกษาสอดคลองกบCitronetal.(2005)และMishraetal.(2015)ทไมพบความสมพนธระหวางการเปดเผยขอมลทนมนษยกบมลคาตามราคาตลาดอาจจะเนองมาจากผมสวนไดเสยไมไดเชอมโยงการเปดเผยขอมลทนมนษยกบมลคาตลาดของบรษทโดยอาจจะใชแหลงขอมลอนเหตผลเพราะการเปดเผยทนมนษยในรายงานประจ�าปยงอยในระดบต�าและการขาดกรอบการรายงานทใชเปนแนวทางในการรายงานเกยวกบทนมนษย และ Mouritsen (2003) ระบวาทนทางปญญายงไมมการก�าหนดหลกเกณฑทชดเจนโดยสถาบนตลาดทนและทนทางปญญาไมไดถกน�าเสนอในรปแบบรายงานทางการเงนท�าใหความเขาใจในเรองทนทางปญญามจ�ากด และท�าใหยากในการคาดการณพฤตกรรมราคาหน

Page 12: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

สทธปรทศน ปท32ฉบบท102เมษายน-มถนายน2561 109

บทสรปและขอเสนอแนะ ผลการศกษาพบวา การเปดเผยขอมลทนทางปญญาตามรปแบบการเปดเผย มการเปดเผยขอมลโดยใชตวอกษร (จ�านวนค�า) มากทสดส�าหรบลกษณะการเปดเผยพบวามการเปดเผยโดยใชการบรรยายมากทสดต�าแหนงการเปดเผยในรายงานประจ�าปพบในต�าแหนงการประกอบธรกจมากทสดโดยองคประกอบดานทนมนษยมการเปดเผยโดยใชตวอกษร(จ�านวนค�า)มลกษณะการบรรยายและต�าแหนงการเปดเผยในรายงานประจ�าปพบมากทสดในต�าแหนงการประกอบธรกจส�าหรบระดบการเปดเผยขอมลทนทางปญญาพบวาระดบการเปดเผยทนทางปญญาตามรปแบบการเปดเผยลกษณะการเปดเผยและต�าแหนงการเปดเผยอยในระดบนอยการเปดเผยทนทางปญญาไมมความสมพนธกบคณภาพก�าไรและมลคาตามราคาตลาด จากการศกษาพบวาการเปดเผยขอมลทนทางปญญายงไมมการรบรไวในรายงานทางการเงนและยงไมมการก�าหนดรปแบบ หลกเกณฑในการเปดเผยขอมลทนทางปญญาเพราะฉะนนหนวยงานทเกยวของซงประกอบดวยตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย สภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ ควรก�าหนดแนวทางและการสงเสรมหรอสนบสนนใหองคกรเหนความส�าคญและตระหนกถงการเปดเผยทนทางปญญา เพอประโยชนตอองคกรและผมสวนไดเสยเนองจากการเปดเผยทนทางปญญาเปนการใหขอมลทตอบสนองผมสวนไดเสยในระบบเศรษฐกจฐานความรทใหความส�าคญกบความรทเปนทรพยากรหลกจากผลการศกษาจะเหนไดวากจการอาจจะน�าผลการศกษาไปใชเปนแนวทางในการเปดเผยทนทางปญญาเพอสนบสนนวสยทศนพนธกจและกลยทธขององคกร และการสรางความไดเปรยบทางการแขงขนในอนาคต ในสวนของหนวยงานก�ากบดแลหรอหนวยงานทเกยวของใชเปนแนวทางหรอสงเสรมสนบสนนการเปดเผยขอมลทนทางปญญาเพอประโยชนแกผมสวนไดเสย นอกจากนในสวนของนกลงทนสามารถน�าผลทไดจากการศกษาไปใชเปนแนวทางในการวเคราะหกจการเพอประเมนคณคาทแทจรงขององคกรและใชประกอบการตดสนใจส�าหรบขอเสนอแนะของการวจยครงตอไปควรขยายขอบเขตกลมตวอยาง การเกบรวมรวมขอมลทนทางปญญาเพมเตมนอกเหนอจากรายงานประจ�าปและใชตวแบบในการวดคณภาพก�าไรดวยวธอนๆเพอใหเหนผลการวจยในมมมองทแตกตางกนไปและเปนประโยชนตอนกวชาการรวมถงหนวยงานทเกยวของตอไป

Page 13: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

110 SUTHIPARITHAT Vol.32 No.102 April - June 2018

บรรณานกรม

กตตมาอครนพงศ.(2559).การบญชระหวางประเทศ.กรงเทพฯ:ซเอดยเคชน.กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม.(2560).เศรษฐกจและสงคมดจตทล(DigitalEconomy). สบคนเมอ15ธนวาคม2560,จากhttp://www.mdes.go.th/view/1/home.ศภวฒนวฒนธนปตพรณาไบโลวสและเวทางคพวงทรพย.(2555).การทดสอบความมประสทธภาพ ของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในมตตของขอมลขาวสารทเกยวกบนโยบายทางการเงน ของประเทศสหรฐอเมรกา.วารสารสทธปรทศน, 26,109-130.อญญพรจนทรประไพภทร.(2553).การเปดเผยขอมลทนมนษยในประเทศไทย.(การศกษาอสระโครงการ ปรญญาโททางบญช).กรงเทพฯ.มหาวทยาลยธรรมศาสตร.Abdolmohammadi,M.J.(2005).Intellectualcapitaldisclosureandmarketcapitalization.Journalof Intellectual Capital, 6(3),397-416.Abeysekera,I.(2008).IntellectualCapitaldisclosuretrends:SingaporeandSriLanka. Journal of Intellectual Capital, 9(4),723-737.Abeysekera,I.(2011).Therelationofintellectualcapitaldisclosurestrategiesandmarketvaluein twopoliticalsettings.Journal of Intellectual Capital,12(2),319-38.Abeysekera,I.,&Guthrie,J.(2004).Howisintellectualcapitalbeingreportedinadevelopingnation? Accounting and Accountability in Emerging and Transition Economies, Supplement 2,149-165.Abeysekera,I.,&Guthrie,J.(2005).Anempiricalinvestigationofannualreportingtrendsofintellectual capitalinSriLanka.Critical Perspectives on Accounting, 16(3),151-163.Adams,C.A.(2004).Theethical,socialandenvironmentalreporting-performanceportrayalgap. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 17(5),731-757.AhmedHaji,A.(2016).Trendofhiddenvaluesanduseofintellectualcapitalinformation:Evidence fromMalaysia.Accounting Research Journal, 29(1),81-105.Alfraih,M.M.(2017).Thevaluerelevanceofintellectualcapitaldisclosure:empiricalevidencefrom Kuwait.Journal of Financial Regulation and Compliance, 25(1),22-38.Alzoubi,E.S.S.(2016).Disclosurequalityandearningsmanagement:EvidencefromJordan. Accounting Researrch Journal, 29(4),429-456.Anam,O.A.,Fatima,A.H.,&Majdi,A.R.H.(2011).Effectsofintellectualcapitalinformation disclosedinannualreportsonmarketcapitalization:EvidencefromBursaMalaysia.Journal of Human Resource Costing & Accounting,15(2),85-101.April,K.A.,Bosma,P.,&Deglon,D.(2003).Intellectualcapitalmeasurementandreporting: Establishing a practice in South African mining. Journal of Intellectual Capital, 4(2),165-180.Bahmani,D.(2014).TheRelationbetweenDisclosureQualityandInformationAsymmetry:Empirical Evidence from Iran. International Journal of Financial Research,5(2),110-114.Bontis,N.(2003).IntellectualcapitaldisclosuresinCanadiancorporations.Journal of Human Resource Costing and Accounting, 7(1),9-20.Bozzolan,S.,Favotto,F.,&Ricceri,F.(2003).Italianannualintellectualcapitaldisclosure:An empirical analysis. Journal of Intellectual Capital, 4(4),543-558.Brennan,N.(2001).Reportingintellectualcapitalinannualreports:EvidencefromIreland,Accounting, Auditing and Accountability Journal, 14(4),423-436.Bushman,R.M.,Piptroski,J.D.&Smith,A.J.(2004).Whatdeterminecorporatetransparency?. Journal of Accounting Research, 42(2),207-252.

Page 14: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

สทธปรทศน ปท32ฉบบท102เมษายน-มถนายน2561 111

Cinquini,L.,Passetti,E.,Tenucci,A.,&Frey,M.(2012).Analyzingintellectualcapitalinformation insustainabilityreports:Someempiricalevidence.Journal of Intellectual Capital, 13(4), 531-561.Citron,D.,Holden,J.,Selim,G.&Oehlche,F.(2005).Dovoluntaryintellectualcapitaldisclosure provideinformationaboutfirm’sintangibleassets?.paperpresentedatthe9thFinancial ReportingandBusinessCommunicationConference,CardiffBusinessSchool,London, July7-8.Consoni,S.,Colauto,R.D.,&Lima,G.A.S.F.D(2017).Voluntarydisclosureandearningsmanagement: EvidencefromtheBraziliancapitalmarket.Revista Contabilidade & Financas, 28(74),249-263.Dumay,J.(2008).Narrativedisclosureofintellectualcapital:Astructurationalanalysis.Management Research News, 31(7),518-37.Farooq,O.,&Nielsen,C.(2014).ImprovingtheInformationEnvironmentforAnalysts:Which IntellectualCapitalDisclosuresMattertheMost?.Journal of Intellectual Capital, 15(1),142-156.Francis,J.,NandaD.,&Olsson,P.(2008).VoluntaryDisclosure,EarningsQuality,andCostof Capital. Journal of Accounting Research, 46(1),53-99.Gamerschlag,R.(2013).Valuerelevanceofhumancapitalinformation.Journal of Intellectual Capital, 14(2),325-345.Guthrie,J.,&Abeysekera,I.(2006).Contentanalysisofsocial,environmentalreporting:Whatis new. Journal of Human Resource Costing & Accounting, 10(2),114-126.Guthrie,J.,&Petty,R.(2000).Intellectualcapital:Australianannualreportingpractices,Journal of Intellectual Capital, 1(3),241-251.Husin,N.M.,Hooper,K.,&Olesen,K.(2012).Analysisofintellectualcapitaldisclosure:Anillustrative example.Journal of Intellectual Capital, 13(2),196-220.Jo,H.,&Kim,Y.(2007).Disclosurefrequencyandearningsmanagement.Journal of Financial Economics, 84(2),561-590.Joshi,M.,Ubha,D.S.,&Sidhu,J.(2012).IntellectualcapitaldisclosuresbyIndianandAustralian information technology companies A comparative analysis. Journal of Intellectual Capital, 13(4),582-598.Kamath,B.(2008).IntellectualcapitaldisclosureinIndia:contentanalysisof“TecK”firms.Journal of Human Resource Costing & Accounting, 12(3),213-224.LaPorta,R.,Lopez-de-Silanes,F.,Schleifer,A.&Wishny,R.W.(1997).Legaldeterminantsof externalfinance.Journal of Finance, 52(3),1131-1150.Li,J.,&Mangena,M.(2014).Capitalmarketpressuresandtheformatofintellectualcapitaldisclosure inintellectualcapitalintensivefirms.Journal of Applied Accounting Research, 15(3),339-354.Mishra,S.K.,Devi.A.,&Gupta.A.(2015).VoluntaryDisclosureofHumanCapital:Evidencefrom India. The IUP Journal of Corporate Governance, 14(4),47-62.Mouritsen,J.(2003).Intellectualcapitalandthecapitalmarket:thecirculabilityofintellectualcapital. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 16(1),8-30.Muttakin,M.B.,&Khan,A.(2015).A.Corporatesocialresponsibilitydisclosuresandearnings quality:Aretheyareflectionofmanagers’opportunisticbehavior?.Managerial Auditing Journal, 30(3),277-298.OECD.(1996).The knowledge – based economy.Paris:OrganizationforEconomicCo-operation andDevelopment.

Page 15: ความสัมพันธ์ระหว่างการ ... · 2018-06-28 · 98 SUTHIPARITHAT Vol.32 o.12 April une 21 ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดเผยทุนทางปัญญากับ

112 SUTHIPARITHAT Vol.32 No.102 April - June 2018

Shaban,M.,Kavida,V.,&Rentala,S.(2014).ContentAnalysisofReportingIntellectualCapitalin IndianPharmaceuticalIndustry.Journal of Contemporary Research in Management, 9(1),15-22.Singh,S.,&Kansal,M.(2011).Voluntarydisclosuresofintellectualcapital:Anempiricalanalysis. Journal of IntellectualCapital, 12(2),301–318.Sofian,S.,Rasid,S.SA.,Mehri,M.,&Rashid.M.A.(2011).ModeratingEffectofIntellectual CapitalonRelevanceofEarningsandCostofEquity.Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(9),1633-1639.Steenkamp,N.(2007).IntellectualcapitalreportinginNewZealand:refiningcontentanalysisasa researchmethod.(PhDdissertationthesis).Auckland,Australia:AucklandUniversityof Technology.Tan,Y.,&Liu,Y.(2017).Howdoinvestorsviewinformationdisclosurequalityrating?TheeffectofFNFI oncorporateinvestmentefficiency.Nankai Business Review International, 8(2),210-230.Wagiciengo,M.M.,&Belal,A.R.(2012).IntellectualcapitaldisclosuresbySouthAfricancompanies: A longitudinal investigation. Advances in Accounting, 28(1),111-119.Wang,W.Y.,&Chang,C.(2005).Intellectualcapitalandperformanceincausalmodels:Evidence fromtheinformationtechnologyindustryinTaiwan.Journal of Intellectual Capital, 6(2),222-236.Yi,A.,&Davey,H.(2010).IntellectualcapitaldisclosureinChinese(mainland)companies.Journal of Intellectual Capital, 11(3),326-47.Yi,A.,Harn,H.,&Sharma,U.(2014).TrandsofvoluntaryICdisclosureinChinesefirms.Corporate Ownership and Control, 11(3),122-129.