บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 ·...

79
v หนังสือเรียน สาระทักษะการดําเนินชีวิต รายวิชาเลือก บัญชีชาวบ้าน ตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื ้นฐาน พุทธศักราช 2551 ระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษาตอนต้น มัธยมศึกษาตอนปลาย สํานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดเชียงใหม่ สํานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ ห้ามจําหน่าย หนังสือเรียนเล่มนี ้จัดพิมพ์ด้วยเงินงบประมาณแผ่นดินเพื่อการศึกษาตลอดชีวิตสําหรับประชาชน ลิขสิทธิ ์เป็นของสํานักงาน กศน. จังหวัดเชียงใหม่ รหัสวิชา ทช02001

Upload: others

Post on 09-Feb-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

v

หนงสอเรยน สาระทกษะการดาเนนชวต

รายวชาเลอก

บญชชาวบาน

ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาข นพ นฐาน พทธศกราช 2551

ระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดเชยงใหม

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

กระทรวงศกษาธการ

หามจาหนาย

หนงสอเรยนเลมนจดพมพดวยเงนงบประมาณแผนดนเพอการศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน

ลขสทธเปนของสานกงาน กศน. จงหวดเชยงใหม

รหสวชา ทช02001

Page 2: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

คานา หนงสอเรยนรายวชาเลอก วชาบญชชาวบาน รหสวชา ทช02001 ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย จดทาขนเพอใหผเรยนไดรบความรและประสบการณ ซงเปนไปตามหลกการและปรชญาการศกษานอกโรงเรยนและพระราชบญญตสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ.2551 ใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรม มสตปญญามศกยภาพในการประกอบอาชพและสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข ดงนน เพอใหการจดกระบวนการเรยนรของสถานศกษามประสทธภาพ สถานศกษาตองใชหนงสอเรยนทมคณภาพ สอดคลองกบสภาพปญหาความตองการของผเรยน ชมชน สงคม และคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา หนงสอเลมนไดประมวลองคความร กจกรรมเสรมทกษะ แบบวดประเมนผลการเรยนรไวอยางครบถวน โดยองคความรนนไดนาเนอหาสาระตามทหลกสตรกาหนดไว นามาเรยบเรยงอยางมมาตรฐานของการจดทาหนงสอเรยน เพอใหผเรยนอานเขาใจงาย สามารถอานและคนควาดวยตนเองไดอยางสะดวก คณะผจดทาหวงเปนอยางยงวา หนงสอเรยนสาระรายวชาบญชชาวบาน รหสวชา ทช02001 เลมนจะเปนสอการเรยนการสอนทอานวยประโยชนตอการเรยนตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพอใหสมฤทธผลตามมาตรฐาน ตวชวดทกาหนดไวในหลกสตรทกประการ

คณะผจดทา

สานกงาน กศน.จงหวดเชยงใหม

Page 3: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

สารบญ

หนา คานา........................................................................................................................................................... กสารบญ....................................................................................................................................................... ขรายละเอยดวชา.......................................................................................................................................... งบทท 1 บญชชาวบานงายนดเดยว........................................................................................................... 1 แบบทดสอบกอนเรยน........................................................................................................................ 3 ตอนท 1 ความหมาย ประโยชนของการทาบญชชาวบาน................................................................... 5 กจกรรม...................................................................................................................................... 6 ตอนท 2 หลกการ แนวคดการทาบญชชาวบาน.................................................................................. 7 กจกรรม..................................................................................................................................... 10 ตอนท 3 รปแบบและวธการทาบญชชาวบาน(บญชในครวเรอนกบการประกอบอาชพ)..................... 11 กจกรรม...................................................................................................................................... 12 แบบทดสอบหลงเรยน......................................................................................................................... 13

บทท 2 บญชชาวบานกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง............................................................................... 16 แบบทดสอบกอนเรยน........................................................................................................................ 18 ตอนท 1 แนวคด หลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง................................................................... 20 ตอนท 2 บญชชาวบานตามหลกของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง.......................................................... 23 แบบฝกหดทายบท.............................................................................................................................. 28 แบบทดสอบหลงเรยน......................................................................................................................... 29

บทท 3 บญชชาวบานในครวเรอน........................................................................................................... 32 แบบทดสอบกอนเรยน........................................................................................................................ 35 ตอนท 1 วธการวเคราะหรายรบ – รายจาย........................................................................................ 37 กจกรรม...................................................................................................................................... 40 ตอนท 2 วธการทาบญชรบ – จายของตนเองและครอบครว.............................................................. 41 เรองท 2.1 วธการทาบญชรบ – จายของตนเองและครอบครว.................................................. 41 เรองท 2.2 ขนตอนการทางบประมาณ....................................................................................... 42 กจกรรม...................................................................................................................................... 43

Page 4: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

สารบญ (ตอ) หนา

ตอนท 3 แนวทางการทาบญชครวเรอนและการประกอบอาชพอยางงาย.......................................... 44 กจกรรม...................................................................................................................................... 45 ตอนท 4 การวางแผนการจดทาบญชรายรบ-รายจายเพอการประยกตใชในครวเรอนทางการ ประกอบอาชพ............................................................................................................................ 46 กจกรรม................................................................................................................................. 47 แบบทดสอบหลงเรยน......................................................................................................................... 48

บทท 4 การลดรายจาย เพมรายได........................................................................................................... 51 แบบทดสอบกอนเรยน........................................................................................................................ 53 ตอนท 1 แนวคดการกาหนดมาตรการควบคมคาใชจาย..................................................................... 55 กจกรรม...................................................................................................................................... 56 ตอนท 2 การลดรายจาย..................................................................................................................... 57 เรองท 2.1 การวเคราะหรายรบ – รายจาย................................................................................ 57 เรองท 2.2 แนวทางการลดรายจาย............................................................................................ 58 กจกรรม...................................................................................................................................... 59 ตอนท 3 การเพมรายไดและแนวทางการเพมรายได........................................................................... 60 กจกรรม...................................................................................................................................... 61 ตอนท 4 การวางแผนการลดรายจายและเพมรายไดของตนเองและครอบครว.................................. 62 กจกรรม...................................................................................................................................... 65 แบบทดสอบหลงเรยน......................................................................................................................... 66บรรณานกรม..............................................................................................................................................คณะผจดทา................................................................................................................................................คณะบรรณาธการ/ปรบปรงแกไข...............................................................................................................

697071

Page 5: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

รายละเอยดวชา

1.คาอธบายรายวชา

การทาบญช คอ การจดบนทก ขอมลเกยวกบเงอนไขปจจยในการดารงชวตของตวเอง และภายในครอบครว ชมชน รวมถงประเทศ ขอมลทไดจากการบนทกจะเปนตวบงชอดตปจจบนและอนาคตของชวตของตวเอง สามารถนาขอมลอดตมาบอกปจจบนและอนาคตได ขอมลทได ทบนทกไว จะเปนประโยชนตอการวางแผนชวตและกจกรรมตาง ๆ ในชวต ในครอบครว การทาบญชครวเรอน ในเรองรายรบรายจาย กคอวถแหงการเรยนรเพอพฒนาชวต ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพราะปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ปรชญาชวตทถกตองเหมาะสม พอด สอดคลองถกตองตามกฎธรรมชาตทมทงความเปนเอกภาพและดลยภาพอยเสมอการทาบญชครวเรอนเปนการจดบนทกรายรบรายจายประจาวนของครวเรอน และสามารถนาขอมลมาวางแผนการใชจายเงนในอนาคตไดอยางเหมาะสม ทาใหเกดการออม การใชจายเงนอยาง ประหยดคมคา ไมฟมเฟอย 2.วตถประสงคของชดวชา เพอใหมความรความเขาใจเกยวกบ ความหมาย ประโยชน หลกการ แนวคด รปแบบและวธการทาบญชชาวบาน วเคราะห รายรบ-รายจาย ใหสอดคลองกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง แนวทางการจดทาบญชครวเรอน การวางแผน การประยกต เพอใหเกดประโยชนกบตนเอง ครอบครว รายชอบท บทท 1 บญชชาวบานงายนดเดยว บทท 2 บญชชาวบานกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

บทท 3 บญชชาวบานในครวเรอน บทท 4 การลดรายจาย เพมรายได

Page 6: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

วธการศกษา ชดวชาบญชชาวบาน

ในการศกษาชดวชาบญชชาวบาน น มสงทนกศกษาควรทาความเขาใจในประเดนตางๆดงน

1.การเตรยมตวเพอการศกษาดวยตนเอง

ในการศกษาชดวชาบญชชาวบานน คณะกรรมการกลมผลตชดวชา ใครขอเสนอแนะการเตรยมการสาหรบการศกษาดวยตนเอง ดงน การจดตารางเรยน ควรกาหนดเรยนวนละ 1 ตอนเปนอยางนอย นกศกษาควรเรยนใหสนสด 1 ตอนในชวงเวลาหนง เพอทาใหความเขาใจในเนอหาเปนไปอยางตอเนองไมสะดด สาหรบเวลาทใชในการศกษาแตละตอนนนไมอาจเทากน ทงนเพราะบางบท อาจม 3 หรอ 4 ตอน บางบทอาจม 2 ตอนเทานน โดยเฉลยนกศกษาควรใชเวลาในการศกษาเอกสารการสอนและทากจกรรมในแบบปฏบตบทละ 6 ชวโมง

2.การประเมนผลตนเองกอนและหลงเรยน เพอสารวจตนเองวาจะมความรในบททจะเรยนมากนอยเพยงไรกอนทจะศกษาในบทเรยนนน นกศกษาโปรดทาแบบทดสอบกอนเรยนเสยกอน เมอทาแบบทดสอบเสรจแลวจงไปตรวจแบบเฉลยในเฉลยทายบทแลวรวมคะแนนการทดสอบไวในดานบนของกระดาษคาตอบ เพอนาไปเปรยบเทยบกบคะแนนการทดสอบหลงเรยน เมอนกศกษาเรยนจบบทนนแลว เพอดความกาวหนาของตน นกศกษาทาแบบทดสอบหลงเรยนทมอยไวในตอนทายของแบบฝกปฏบต เมอทาเสรจแลวจงตรวจคาตอบจากเฉลยแลวรวมคะแนนไวดานบนของกระดาษคาตอบ แลวนาผลการทดสอบนไปเปรยบเทยบกบคะแนนทดสอบกอนเรยนเพอดความกาวหนาในการเรยน

3.การศกษาเอกสารการสอน เอกสารการสอนของชดวชาบญชชาวบานไดบรรจเนอหาสาระสาคญไวแลวอยางครบถวน ฉะนนเพอใหการเรยนดาเนนไปดวยด และบรรลผลตามความมงหมายของชดวชาอยางมประสทธภาพ นกศกษาจงควรศกษาเอกสารการสอน พรอมทงปฏบตกจกรรมตามทกาหนดตามทกาหนดลงในสมดบนทกดวยตนเอง สาหรบการศกษาเอกสารสอน นกศกษาควรปฏบตดงน 3.1 ศกษาแผนการสอนของแตละบทกอนแลวปฏบตตามแผนการสอนนนๆ ตามลาดบ 3.2 ศกษาเอกสารการสอน ควรพยายามศกษาครงละ 1 ตอน ใหสนสดในชวงเวลาหนง ๆ ขณะทนกศกษาอานรายละเอยดของแตละหวเรองในแตละตอนนน ควรบนทกสาระสาคญของแตละเรองลงในสมดบนทกดวยตนเอง และปฏบตกจกรรมทกาหนดไวในทายแตละหวเรอง กอนศกษาเรองอนๆ ตอไป การปฏบตกจกรรมนชวยใหนกศกษาสามารถประเมนผลตนเองไดวานกศกษามความเขาใจในสงทศกษามากนอยเพยงไร ดงนนนกศกษาจงควรปฏบตกจกรรมทกๆกจกรรมดวยตนเอง เพอนกศกษาจะไดเกดการเรยนรอยางแทจรง

Page 7: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

4.การทากจกรรม นกศกษาควรมบนทกสาระสาคญและปฏบตกจกรรมทกอยางทไดรบมอบหมายลงในสมดบนทกดวยตนเอง

5.กจกรรมภาคปฏบตเสรมประสบการณ ตอนทายของบทบางบทในแบบฝกปฏบต อาจมการใหเขยนรายงานหรอกจกรรมอนๆ นกศกษาควรใหความสาคญโดยประมวลความรทงหมดทศกษามาประกอบกบประสบการณของตนเองเพอปฏบตกจกรรม

6.การสอบ เมอสนภาคการศกษา นกศกษาตองเขาสอบไลชดวชา ณ สนามสอบทจดไวทศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ตามวนเวลาทกาหนด นกศกษาตองนาบตรประจาตวนกศกษา บตรลงทะเบยนและบตรประจาตวประชาชน หากขาดอยางใดอยางหนงนกศกษาจะไมมสทธเขาสอบ ดงนนโปรดอยาลม

Page 8: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

1

บทท 1 บญชชาวบานงายนดเดยว

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 9: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

2

บทท 1 บญชชาวบานงายนดเดยว

สาระสาคญ 1. การทาบญช คอ การทาบญชเปนการนารายการทเกยวของกบการเงนมาจดบนทกไวเปนอยางเปนหมวดหม เพอใหเปนหลกฐานการดาเนนงานและสามารถสรปผลกาไรขาดทนได ประโยชนชองการทาบญชชาวบาน หมายถง บญชครวเรอนจะทาใหเราทราบวาในและเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจาย อะไรบาง คนเราสวนมากมกจะหลงลม(ไมสนใจทจะทา) เวลาใชจาย เงนออกไปหรอรบเงนเขามา พอเวลาผานไป 2-3 วนกลมแลว ดงนน บญชชาวบานจะชวยเตอนความจาใหเรารถงการชวยจายเงน เพอนามาเปนขอมลในการวางแผนการชวยเงนของครอบครว 2. หลกการ แนวคด การทาบญชชาวบาน คอ การมองภาพรวมภาพใหญวาในเดอนหนงๆ มคาใชจายอะไรบาง เชน คาเรยนบตร คาปย คานา คาไฟ หนสนทจะตองชาระคนในรายเดอน รายป และเงนคงเหลอ คอเงนหรอทรพยสนทมหลงนารายรบหกรายจายแลว แนวคดการทาบญชชาวบาน คอ การนาขอมลการใชจายเงนมาจดเรยงลาดบความสาคญของรายจาย และวางแผนการใชจายเงน โดยพจารณาแตละรายการในแตละวน รายจายใดไมจาเปนใหตดออก เพอใหการใชจายเงนในครอบครวมพอใช 3. รปแบบและวธการทาบญชชาวบาน (บญชในครวเรอนกบการประกอบอาชพ) คอการจดบนทก ขอมลเกยวกบเงอนไขปจจยในการดารงชวของตวเองและภายในครอบครว ชมชน รวมถงประเทศ ขอมลทไดจากการบนทกจะเปนตวชอดตปจจบนและอนาคตได

ผลการเรยนรทคาดหวง 1. อธบายความหมาย และประโยชนของการทาบญชชาวบานอยางงายได 2. วเคราะหและอธบายแนวคด หลกการของบญชชาวบานไดอยางถกตอง เหมาะสม 3. อธบายวธการทาบญชชาวบาน(บญชในครวเรอนกบการประกอบอาชพ)

ขอบขายเนอหา 1. ความหมาย ประโยชนของการทาบญชชาวบาน 2. หลกการ แนวคด การทาบญชชาวบาน 3. รปแบบและวธการทาบญชชาวบาน (บญชในครวเรอนกบการประกอบอาชพ)

กจกรรมการเรยนร 1. ทาแบบทดสอบกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารการสอน 3. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน 4. ทาแบบทดสอบหลงเรยน

สอประกอบการเรยนร 1. เอกสารประกอบการสอน

ประเมนผล 1. ประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน

แผนการเรยนรประจาบท

Page 10: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

3

แบบทดสอบกอนเรยน

คาชแจง ใหทาเครองหมาย X ทบตวอกษรหนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว

ขอ 1. การทาบญช หมายถง อะไร ก. การทาบญชเปนการนารายไดทเกยวกบการเงนมาจดบนทกไวเปนหมวดหม ข. เปนการแสดงรายละเอยดทางการเงน ค. เปนการจดสรปรายรบ – รายจาย ทกเดอน ง. การทาบญชเพอเปนหลกฐานการดาเนนงานในแตละครง ขอ 2. ประโยชนของการทาบญชชาวบาน หรอบญชครวเรอน เพอใหทราบถงอะไร

ก. ทาใหเราทราบวาแตละเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจายอะไรบาง ข. เพอใหทราบการไมหลงลม ค. เพอใหทราบเงนเขาเงนออก ง. บญชชาวบานชวยเตอนความจาใหเรารถงการใชจายเงนเพอนาไปเปนขอมลการวางแผนใชจายเงน

เพอใหครอบครวมความเปนอยทด ขอ 3. การทาบญชชาวบาน เรมจากการใชอะไร เปนสงแรกของการเขยน

ก. สมด ข. กระดาษ A4 ค. เครองคดเลข ง. ยางลบ ขอ 4. การเขยนบญชครวเรอนในแตละวนใชเวลาประมาณ กนาท ก. 25 - 30 นาท ข. 10 – 20 นาท ค. 5 – 10 นาท ง. 1 ชวโมง ขอ 5. จดประสงคของบญชชาวบานเพอใหททราบถงอะไร ก. เพอใหทราบในแตละวนครอบครวไดรบเงนและจายเงนเปนคาอะไรบาง ข. เพอใหทราบวาตองจดการอยางไรกบเงนทมอย ค. เพอใหนาเงนทมไปฝากธนาคาร ง. เพอใหชวงวางแผนการเงน ขอ 6. ประโยชนของการวเคราะหบญชชาวบาน เพอใหทราบถงอะไร

ก. เพอใหทราบถงรายจายครอบครว ข. เพอใหทราบถงรายรบเพอนาเงนทมฝากธนาคาร ค. เพอไมใหใชจายฟมเฟอย ง. เพอนาบญชชาวบานทผานมาในระยะเวลา 1 เดอน มาพจารณารายรบ – รายจาย มความสมดล หรอไม

Page 11: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

4

ขอ 7. ขอมลทไดจากการทาบญชชาวบาน จะชวยใหเราทราบถงอะไร ก. จะชวยใหเราสามารถวางแผนการใชจายเงนในเดอนถดไปได รจกวางแผนการใชจายเงน ข. ชวยใหทราบถงเงนทมอยนาไปใชประโยชนอะไรบาง ค. ทาใหเรามองเหนปญหาเรองการใชจายเงน ง. เพอไมใหใชจายฟมเฟอย ขอ 8. การทาบญชชาวบานถามเดอนหนงทมรายจายตดลบควรแกไขการใชจายอยางไร ก. ควรลดรายจายรายการทฟมเฟอย ออกไปเพอใหรายรบ-รายจายสมดลกน ข. ควรใชจายเพมขน ค. ควรนาเงนทไดไปฝากไวในธนาคารเพอการออมใหมประสทธภาพ ง. ควรเพอรายไดใหมากขน ไมใหมรายจายในเดอนนนเลย ขอ 9. การทาบญชครวเรอน ในเดอนนนไดรบเงนเดอน ถอเปนรายรบและรายจาย ก. รายรบ ข. รายจาย ค. เปนไดทงรายรบและรายจาย ง. ถกทกขอ ขอ 10. การทาบญชชาวบานหรอบญชครวเรอน ใหตตารางออกเปนกชอง ก. 2 ชอง ข. 3 ชอง ค. 4 ชอง ง. 5 ชอง

Page 12: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

5

ตอนท 1 ความหมาย ประโยชนของการทาบญชชาวบาน ความหมายของการทาบญช การทาบญช คอ การจดบนทก ขอมลเกยวกบเงอนไขปจจยในการดารงชวตของตวเอง และภายในครอบครว ชมชน รวมถงประเทศ ขอมลทไดจากการบนทกจะเปนตวบงชอดตปจจบนและอนาคตของชวตของตวเอง สามารถนาขอมลอดตมาบอกปจจบนและอนาคตได ขอมลทได ทบนทกไว จะเปนประโยชนตอการวางแผนชวตและกจกรรมตาง ๆ ในชวต ในครอบครว ความหมายของการทาบญชชาวบาน บญชชาวบาน หรอ บญชครวเรอน (home accounting) เปนการนาการบญชมาประยกต เพอเปนเครองมออยางหนงของปรชญา เศรษฐกจพอเพยง โดยเปนบญชทใชสาหรบบนทกรายไดและรายจาย รายไดและรายจายทบนทกอาจเปนรายไดและรายจายสวนบคคล หรอรายไดและรายจายทเปนตนทนในการผลตของธรกจขนาดยอม เพอทจะทาใหผประกอบกจการทราบถงผลกาไรหรอขาดทนจากการประกอบธรกจ นน โดยในเอกสารนจะกลาวถงการบนทกบญชรายไดและรายจายทเปนของสวนบคคลหรอครอบครว ทงนขอมลรายไดและรายจายทไดจากการบนทกจะถกวเคราะหเพอใชประโยชนตอไป การทาบญชครวเรอนเปนการจดบนทกรายรบรายจายประจาวนของครวเรอน และสามารถนาขอมลมาวางแผนการใชจายเงนในอนาคตไดอยางเหมาะสม ทาใหเกดการออม การใชจายเงนอยางประหยดคมคา ไมฟมเฟอย

บญชครวเรอน มไดหมายถง การทาบญชหรอบนทกรายรบรายจายประจาวนเทานน แตอาจหมายถงการบนทกขอมลดานอน ๆ ในชวต ในครอบครว เปนตน ของเราไดดวย เชน บญชทรพยสน พนธพช พนธไม ในบานเราในชมชนเรา บญชความรความคดของเรา บญชผทรงคณ ผรในชมชนเรา บญชเดกและเยาชนของเรา บญชภมปญญาดานตาง ๆ ของเรา เปนตน หมายความวา สงหรอเรองราวตาง ๆ ในชวตของเรา เราจดบนทกไดทกเรอง หากประชาชนทกคนจดบนทกจะมประโยชนตอตนเอง ครอบครว ชมชนและประเทศ จะเปนแหลงเรยนร ครอบครวเรยนร ชมชนเรยนร และประเทศเรยนรการเรยนรเปนทมาของปญญา ปญญาเปนทมาของความเจรญทงกาย สงคม ใจ และจตวญญาณของมนษยจะเหนวา การทาบญช หรอการจดบนทกนสาคญยงใหญมาก บคคลสาคญในประเทศหลายทานเปนตวอยางทดของการจดบนทก เชน ทานพทธทาส ในหลวง และสมเดจพระเทพ ลวนเปนนกบนทกทงสน การบนทก คอ การเขยน เมอมการเขยนยอมมการคด เมอมการคดยอมกอปญญา แกไขปญหาไดโดยใชเหตผลวเคราะหพจารณา ไดถกตอง นนคอ ทางเจรญของมนษย

การทาบญชครวเรอนในดานเศรษฐกจ หรอการบนทกรายรบรายจายททางราชการพยายามสงเสรมใหประชาชนไดทากน นน เปนเรองการบนทกรายรบรายจายประจาวนประจาเดอนวา มรายรบจากแหลงใดบาง จานวนเทาใด มรายจายอะไรบาง จานวนเทาใด ในแตละวน สปดาห เดอน และ ป เพอจะไดเหนภาพรวมวา ตนเองและครอบครวทรายรบเทาใด รายจายเทาใด คงเหลอเทาใด หรอ เงนไมพอใชเทาใด คอ รายจายมากกวารายรบ และสารวจวารายการใดจายนอยจายมาก จาเปนนอยจาเปนมาก จาเปนนอย อาจลดลง จายเฉพาะทจาเปนมาก เชน ซอกบขาว ซอยา ซอเสอผา ซอมแซมบาน การศกษา เปนตน สวนรายจายทไมจาเปนใหลด ละ เลก เชน ซอบหร ซอเหลา เลนการพนน เปนตน เมอนารายรบ รายจาย มาบวกลบกนแลวขาดดลเกนดลไปเทาใด เมอเหนตวเลข จะทาใหเราคดไดวาสงไมจาเปนนนมมากหรอนอยสามารถลดไดหรอไม เลกไดไหม ถาไมลดไมเลกจะเกดอะไร กบตวเอง ครอบครว ชมชน และประเทศ หากเราวาง

Page 13: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

6

แผนการรบการจายเงนของตนเองได เทากบวา รจกความเปนคนไดพฒนาตนเอง ใหเปนคนมเหตมผล เปนคนรจกพอประมาณ เปนคนรกตนเอง รกครอบครว รกชมชน และรกประเทศชาตมากขนจงเหนไดวา การทาบญชครวเรอน ในเรองรายรบรายจาย กคอวถแหงการเรยนรเพอพฒนาชวต ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง นนเอง เพราะปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ปรชญาชวตทถกตองเหมาะสม พอด สอดคลองถกตองตามกฎธรรมชาตทมทงความเปนเอกภาพและดลยภาพอยเสมอ

วตถประสงคของการบนทกบญชครวเรอน กเพอใหผบนทก 1. สามารถวางแผนการใชจายตอไปไดอยางรอบคอบ ไมใชจายเกนกวาเงนคงเหลอเนองจากทกครงท

บนทกบญชจะทราบถงยอด เงนคงเหลอของตน 2. ทราบถงถงรายไดและคาใชจายของตนและครอบครว ทงรายละเอยดและภาพรวม 3. เมอผบนทกทาการวเคราะหรายไดและคาใชจายของตนทไดบนทกไวแลว จะสามารถลดคาใชจายท

ไมจาเปน ทาใหเกดการประหยดและการออม และหากมการใชจายเทาทมกจะไมกอใหเกดหนสน จงสามารถแกไขปญหาหนสนไดอยางยงยน

ประโยชนของการทาบญชชาวบาน

จดประสงคของการทาบญชชาวบาน เพอใหทราบวาในแตละวนครอบครวไดรบเงนจายเงนเปนคาอะไรบาง ดงนน ประโยชนของการทาบญชชาวบาน หรอบญชครวเรอนจะทาใหเราทราบวาในแตละเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจาย อะไรบาง คนเราสวนมากมกจะหลงลม(ไมสนใจทจะจดจา) เวลาจายเงนออกไปหรอรบเงนเขามา พอเวลาผานไป 2-3 วน กลมแลว ดงนน บญชชาวบานะชวยเตอนความจาใหเรารถงการใชจายเงน เพอนามาเปนขอมลในการวางแผนการจายเงนของครอบครวเพอแกไขปญหาหนสน ใหครอบครวมความเปนอยทดขนได

กจกรรม สรปความหมายและประโยชนของการทาบญชชาวบาน -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 14: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

7

ตอนท 2 หลกการ แนวคด การทาบญชชาวบาน หลกการการทาบญชชาวบาน

การจดทาบญชรายรบ รายจาย เปนเรองงายๆ ไมตองไปราเรยนวชาบญชทไหนกทาได ทงยงมประโยชนมากมายอยางคาดไมถง เพราะตวเลขทกตวถาพจารณาในรายละเอยดของทมาทไปแลว สามารถนาไปใชในการดาเนนชวตไดเปนอยางด เรมตงแตรายรบทบนทกวาไดมาจากไหน อยางไร เทาไหร ชวนใหคดตอวาจะรกษาสถานะเดมไวไดอยางไร เชน มอาชพรบจางกตองคนหาวธทจะทาใหนายจางพอใจ เพอไมใหเลกจางหรอใหเพมคาจาง ถาเหนวารายรบนอยกใชตวเลขนเปนแรงผลกดนใหแสวงหาชองทาง หรอวธทจะทาใหเพมพนขน เชน หลกเลกงานประจาแลวไปทางานอนตอ ในสวนของรายจายทบนทกวาจายคาอะไร เพออะไร เมอใด เปนเงนเทาไหร เมอทบทวนดจะทาใหเหนวารายการใดจาเปน สนคาใดถก สนคาใดแพง คมคา ไมคมคา ทาใหเกดสต นาไปสการยบยงชงใจกอนตดสนใจใชเงนครงตอๆไป หรออยางนอยทสดไมคดอะไรมาก แคเอารายจายไปลบออกจากรายรบ ถาเหนเหลอนอยจะทาใหระมดระวงในการใชจายมากขน มแผนการใชเงนทพอเหมาะจนทาใหเงนสดไมขาดมอ ถามองในเชงธรกจ บญชตามทกลาวถงในยอหนาขางบนกคอบญช “กาไรขาดทน” นนเอง เปนบญชทโดยหลกการแลวบนทกขอมลสาคญสามรายการ คอ บรรทดแรกบนทกรายรบ ตามดวยรายจายในบรรทดทสอง และบรรทดสดทาย(Bottom line) เปนผลตางระหวางรายรบรายจาย ถาเปนบวกแสดงวามกาไร ถาเปนลบกขาดทน

ตวอยางรป การทาบญชชาวบาน (รายรบ รายจาย และยอดคงเหลอ)

Page 15: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

8

วน/เดอน/ป รายการ รายรบ รายจาย คงเหลอ 30/6/2553 ยอดยกมา 31/7/2553 ไดรบเงนเดอน

รบเงนจากรบจางทาอาหารขาย คาอาหาร คาอาหาร จายคานา

จายคาไฟฟา ซอของใชในบาน รวม

ตวอยาง แบบฟอรมบญชชาวบาน (รายรบ รายจาย และยอดคงเหลอ)

แมจะมเพยงสามบรรทด แตเรองราว หรอกระบวนการทซอนอยระหวางบรรทดนนมมากมายเหลอเกน เรมตงแตบรรทดแรก (รายรบ) ทเกดจากลกคานาเงนมาใหเพอแลกเปลยนกบสนคาซงรงสรรคขนโดยฝายผลต และนาเสนอโดยฝายขาย บรรทดนจงมเรองของฝายผลต ฝายขาย และฝายอนๆ ทเกยวของรวมกนทาใหลกคามความพงพอใจซอสนคา ซอแลวกลบมาซออก (ซอซา) ซอเพม ทงสนคาเดม และสนคาใหม รวมถงชวยหาลกคาใหมดวยการบอกตอ บรรทดทสอง (รายจาย) ทเกดจากการดาเนนกจกรรมของฝายตางๆ ไมวาจะเปนฝายผลต ฝายขาย ฝายสนบสนน ฝายทเปนโครงสรางพนฐาน และฝายบรหาร บรรทดนจงเปนทรวมของกระบวนการตางๆมากมาย เชน กระบวนการจดซอจดจาง กระบวนการบรหารบคคล กระบวนการทางดานการเงน และบญช ฯลฯ ถาอานบญชร ดบญชเปน กจะเหนวากวาจะลงมาถงบรรทดสดทาย (Bottom line) ได ตองผานกระบวนการอะไรมาบาง ถาไมดแลกระบวนการเหลานนใหด โอกาสทผลจะออกมาดคงยาก ดงนนในการบรหารจดการจะใหความสาคญเฉพาะบรรทดสดทาย(Bottom line) อยางเดยวโดยไมใสใจกระบวนการจดการตางๆ ทเกดขนกอนหนานคงไมพอ หลกการบรหารสมยใหมจงใหความสาคญกบกระบวนการอยางเทาเทยมกบเปาหมาย (สมดล) ตวอยางเชน การประกนคณภาพ ใหวางแผน (จดทากระบวนการ) กอนลงมอปฏบต การบรหารความเสยงทคดแกไขปญหาลวงหนา หรอการคนหาปจจยเสยงในกระบวนการ แลวดแลไมใหสรางปญหา (Balance scorer card) ทใหความสาคญกบทกมมมอง ไมวาจะเปนทางดานการเงน ลกคา กระบวนการภายใน และอนๆ อยางทวถง คนจานวนไมนอยแสวงหา และจายทรพยเพยงเพอใหไดตวเลขใน Bottom line ออกมาตามทปรารถนา โดยไมใสใจวากระบวนการ หรอวธการจะเปนไปดวยความถกตองหรอไม เชน ไดทรพยมาดวยการทจรต คอรปชน เบยดเบยนผอน หลกเลยงภาษ ฯลฯ ผลคอแมมทรพยมากมายกหาความสขไมได ดงนนถาไมตองการเปนทกขกตองทาใหตวเลขใน Bottom line มทมาจากการประพฤตด ประพฤตชอบ

Page 16: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

9

หลกการบนทกบญช

หลกการบนทกบญชครวเรอนคออาจจะเรมจากการมองรวมภาพใหญกอนวา ในเดอนหนงๆ หรอปหนงๆ มรายการอะไร ดงน

- รายการคาใชจายใหญๆ อะไรบาง ทคอนขางคงท เชน หรอเงนคาเรยนหนงสอบตร หรอเงนคาวตถดบในการผลตสนคา เชน คาปย คาพนธพช และมรายการยอยๆ ทเกดประจาวนอะไรบาง เชน คาอาหาร คานาคาไฟฟา (คาสาธารณปโภค) คานามน เงนทาบญทอดกฐน ทอดผาปา เปนตน

- หนสนกเปนคาใชจายรายการใหญทเปนภาระผกพนทตองชดใชคนในอนาคต ไดแก คาดอกเบยเงนทไปกและตองใชคนรายเดอนหลายป จากการกยมเงนจากเพอนบาน จากกองทน หรอธนาคารตางๆ หรอ การซอของดวยเงนเชอ การดวยเครดต หรอดวยเงนผอนชาระหรอการเชาซอ การจานา จานอง ขายฝาก เปนตน

- เงนคงเหลอ คอ เงนหรอทรพยสนทวดมลคาได หลงจากนารายรบหกรายจายแลว ถารายรบมากกวารายจาย จะเกดเงนคงเหลอ หรอในหลกทางบญชเรยกวา “กาไร” แตหากหลงจากนารายรบหกรายจายแลว พบวา รายจายมากกวารายรบจะทาใหเงนคงเหลอตดลบ หรอทางบญชเรยกวา “ขาดทน”นนเอง แนวคดการทาบญชชาวบาน

การนาขอมลการใชจายเงนภายในครอบครวมาจดเรยงลาดบความสาคญของรายจาย และวางแผนการใชจายเงน โดยพจารณาแตละรายการในแตละวนมรายจายใดทมความสาคญมาก และรายจายใดไมจาเปนใหตดออก เพอใหการใชจายเงนภายในครอบครวมพอใชและเหลอเกบเพอการออมทรพยสาหรบใชจายสงทจาเปนในอนาคต บญชครวเรอนถอเปนสวนสาคญในการปฏบตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง โดยยดหลก 3 ขอคอ การพอประมาณ ถารรายรบรายจาย กจะใชแบบพอประมาณ แต มเหตผล รวารายจายใดจาเปนไมจาเปน และเมอเหลอจากใชจายกเกบออม นนคอภมคมกน ทเอาไวคมกนตวเราและครอบครว บญชครวเรอนสามารถจดไดหมด จงนบวามประโยชนมาก การวางแผนการใชจายเงนใหเหมาะสมระหวางรายรบและรายจาย ครอบครวตองมรายรบมากกวารายจาย หากพบวารายรบนอยกวารายจาย ตองหาแนวทางนาเงนมาใชจายใหเพยงพอ

ขอควรระวงในการจดทาบญชครวเรอน คอ ลมบนทกบญช ทาใหขาดความตอเนองในการบนทก และสงผลใหไมอยากบนทก ผจดทาเขาใจผดในรายการบญช ไมเขาใจรายการทเปนรายรบ จงไมไดบนทกบญช เชน ลกสงเงนมาใหพอแมสาหรบใชจายทกวนสนเดอน แตพอแมไมไดบนทกบญชรายรบเนองจากเขาใจวาเงน

Page 17: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

10

ทไดรบมานนมไดเกดจากการประกอบอาชพของตนเองหรอ เขาใจผดรายการหนสนแตบนทกวาเปนรายรบ ทาใหมไดเกบเงนไวสาหรบจายชาระหนในอนาคต เชน ยมเงนจากเพอนบานมาใชจายภายในครอบครว ถงแมจะไดรบเงนมาแตรายการดงกลาวไมถอวาเปนรายรบเนองจากตนเองมภาระผกพนทตองชดใชในอนาคต ซงอาจตองชดใชเงนตนพรอมดวยดอกเบยดวย จากสาเหตดงกลาวอาจทาใหครอบครววางแผนการใชจายเงนผดพลาด

สวนขอผดพลาดอกประการหนงคอ การเขยนชอรายการผด การบนทกตวเลขผด การบวกหรอการลบจานวนเงนผดอาจเกดจากการลมจดบนทกรายการบญช หรอบนทกรายการซาๆ กนหลายรายการ ปญหาดงกลาวแกไขโดยการคานวณจานวนเงนกระทบยอดเงนคงเหลอในบญชกบยอดเงนฝากธนาคารทครอบครวมอยจรง หรอยอดเงนทเกบไวสาหรบใชจายจรง หากพบวายอดเงนคงเหลอในบญชเทากบยอดเงนคงเหลอในบญชเงนฝากธนาคาร แสดงวาการจดทาบญชถกตอง แตหากกระทบยอดแลวยอดเงนทงสองไมเทากนอาจเกดจากการบนทกบญชผดพลาด หรอเงนสดของครอบครวสญหาย

กจกรรม ใหนกศกษาอธบายหลกการ แนวคด การทาบญชชาวบาน -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 18: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

ตอนทรปแบ รปแบ

หนากสาหร

บนทกรายกรายจละวน

ทวไป

ยอดค

ยอดต

ท 3 บบและวธก

บบและวธการ

การทาบกระดาษวาง ๆรบชาวบานหร

กขอมลรายรบารนน ชองทาย เพอบนท

การจดทา1) แยกปร

หรอหาสมดม2) กาหนด3) เรมจา

คงเหลอไว 4) นาราย

ตามแตตองกา

การทาบญช

รทาบญชครว

ญชครวเรอนๆ กนามาทาเรอคนทอาน-เข

บและรายจายทสองรายการ กจานวนเงนท

าบญชครวเรอระเภทของรามาตเสน แบงดรหสประเภทกยอดเงนสด

ยการทเปนบญร เชน เปนรา

ชาวบาน (บ

วเรอน

น เรมจากกเปนบญชครวขยนหนงสอไม

แตละวนใช5-10 นมากมายมหประยกตไปละวนเพอค

บญยปกตเปนตาร

เพอบนทกเหทจายออกไป

อน มขนตอนายได และคาออกเปนแถวใ

ทของรายได แยกมา หรอ เ

ญชประเภทเดายวน รายสปด

บญชในครว

ารหาสมดมวเรอนได ปากมคอยคลองกอชเวลาไมนาน นาทตอวนแตหาศาลนกในปจนถงการนาความเปนอยข

ญชครวเรอนสราง 5 ชอง ปหตการณ ชอและชองสดท

นดงตอไปน าใชจาย แตละในแนวตงและและ คาใชจายงนทนตงตน

ดยวกน รวมยดาห รายปกษ

วเรอนกบกา

าสกเลมหนงกกาหรอดนสออาจใชใหลก ๆประมาณ 5-

ตประโยชนทไการชวยวางแาไปใชแกไขปญของครอบครวท

สามารถจดทาประกอบดวยองทสามรายรทายยอดคงเห

ะประเภทออะแนวนอน เพย เพอใชสรปปแลว บวก ดว

อดเขาดวยกนษ หรอรายเดอ

รประกอบอ

งอาจเปนสมอสาหรบเขยนๆ ชวยเขยนให10 นาทกเสไดรบจากการแผนการเงนขญหาหนสนไดทดขน

าไดหลายรปแ ชองแรกวนบ เพอบนทก

หลอ เปนชอง

กมา อาจใชสอจดรายการ

ประเภทของคาวยรายได หก

น แลว แยกไอน เปนตน

อาชพ)

มดท เดก ๆ ในลงในสมดบห การทาบญชสรจแลว เวลรทาบญชครวของครอบครวด ขอใหยอมส

แบบแตอยางนเดอนปเพอบกจานวนเงนทสรปยอดเงนค

สมดบญชทม าใชจาย ดวยคาใชจา

ปสรปไวตางห

11

ใชแลวเหลอญชครวเรอนชครวเรอนในลาทเสยไปแคเรอนนนมคาวและสามารถละเวลาในแต

นอยตองมการนทกวนทเกด

ทไดรบชองทสคงเหลอในแต

ขายตามราน

าย และแสดง

หาก โดยสรป

1

อน นค าถต

รดสต

Page 19: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

12

กจกรรม ใหนกศกษาอธบายรปแบบและวธการทาบญชชาวบาน ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 20: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

13

แบบทดสอบหลงเรยน

คาชแจง ใหทาเครองหมาย X ทบตวอกษรหนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว

ขอ 1. การทาบญช หมายถง อะไร ก. การทาบญชเปนการนารายไดทเกยวกบการเงนมาจดบนทกไวเปนหมวดหม ข. เปนการแสดงรายละเอยดทางการเงน ค. เปนการจดสรปรายรบ – รายจาย ทกเดอน ง. การทาบญชเพอเปนหลกฐานการดาเนนงานในแตละครง ขอ 2. ประโยชนของการทาบญชชาวบาน หรอบญชครวเรอน เพอใหทราบถงอะไร

ก. ทาใหเราทราบวาแตละเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจายอะไรบาง ข. เพอใหทราบการไมหลงลม ค. เพอใหทราบเงนเขาเงนออก ง. บญชชาวบานชวยเตอนความจาใหเรารถงการใชจายเงนเพอนาไปเปนขอมลการวางแผนใชจายเงน

เพอใหครอบครวมความเปนอยทด ขอ 3. การทาบญชชาวบาน เรมจากการใชอะไร เปนสงแรกของการเขยน

ก. สมด ข. กระดาษ เอ4 ค. เครองคดเลข ง. ยางลบ ขอ 4. การเขยนบญชครวเรอนในแตละวนใชเวลาประมาณ กนาท ก. 25 - 30 นาท ข. 10 – 20 นาท ค. 5 – 10 นาท ง. 1 ชวโมง ขอ 5. จดประสงคของบญชชาวบานเพอใหททราบถงอะไร ก. เพอใหทราบในแตละวนครอบครวไดรบเงนและจายเงนเปนคาอะไรบาง ข. เพอใหทราบวาตองจดการอยางไรกบเงนทมอย ค. เพอใหนาเงนทมไปฝากธนาคาร ง. เพอใหชวงวางแผนการเงน ขอ 6. ประโยชนของการวเคราะหบญชชาวบาน เพอใหทราบถงอะไร

ก. เพอใหทราบถงรายจายครอบครว ข. เพอใหทราบถงรายรบเพอนาเงนทมฝากธนาคาร ค. เพอไมใหใชจายฟมเฟอย ง. เพอนาบญชชาวบานทผานมาในระยะเวลา 1 เดอน มาพจารณารายรบ – รายจาย มความสมดล หรอไม

Page 21: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

14

ขอ 7. ขอมลทไดจากการทาบญชชาวบาน จะชวยใหเราทราบถงอะไร ก. จะชวยใหเราสามารถวางแผนการใชจายเงนในเดอนถดไปได รจกวางแผนการใชจายเงน ข. ชวยใหทราบถงเงนทมอยนาไปใชประโยชนอะไรบาง ค. ทาใหเรามองเหนปญหาเรองการใชจายเงน ง. เพอไมใหใชจายฟมเฟอย ขอ 8. การทาบญชชาวบานถามเดอนหนงทมรายจายตดลบควรแกไขการใชจายอยางไร ก. ควรลดรายจายรายการทฟมเฟอย ออกไปเพอใหรายรบ-รายจายสมดลกน ข. ควรใชจายเพมขน ค. ควรนาเงนทไดไปฝากไวในธนาคารเพอการออมใหมประสทธภาพ ง. ควรเพอรายไดใหมากขน ไมใหมรายจายในเดอนนนเลย ขอ 9. การทาบญชครวเรอน ในเดอนนนไดรบเงนเดอน ถอเปนรายรบและรายจาย ก. รายรบ ข. รายจาย ค. เปนไดทงรายรบและรายจาย ง. ถกทกขอ ขอ 10. การทาบญชชาวบานหรอบญชครวเรอน ใหตตารางออกเปนกชอง ก. 2 ชอง ข. 3 ชอง ค. 4 ชอง ง. 5 ชอง

Page 22: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

15

เฉลยทายบทท 1 แนวตอบกจกรรมตอนท 1 การทาบญช หมายถง การทาบญชเปนการนารายไดทเกยวของกบการเงนมาจดบนทกไวอยางเปนหมวดหม เพอใหเปนหลกฐานการดาเนนงานและสามารถสรปผลกาไรขาดทนได ประโยชนของการทาบญชชาวบาน หรอบญชครวเรอนจะทาใหเราทราบวาในแตละเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจาย อะไรบาง คนเราสวนมากมกจะหลงลม(ไมสนใจทจะจดจา) เวลาจายเงนออกไปหรอรบเงนเขามา พอเวลาผานไป 2-3 วน กลมแลว ดงนน บญชชาวบานะชวยเตอนความจาใหเรารถงการใชจายเงน เพอนามาเปนขอมลในการวางแผนการจายเงนของครอบครวเพอแกไขปญหาหนสน ใหครอบครวมความเปนอยทดขนได แนวตอบกจกรรมตอนท 2 หลกการการทาบญชชาวบานมหลกการงายคอ บนทกขอมลสาคญ 3 รายการ บรรทดแรกบนทกรายรบ ตามดวยรายจายในบรรทดทสอง และบรรทดสดทาย(Bottom line) เปนผลตางระหวางรายรบรายจาย ถาเปนบวกแสดงวามกาไร ถาเปนลบกขาดทนแมจะมเพยงสามบรรทด สวนแนวคดการทาบญชชาวบาน คอ การนาขอมลการใชจายเงนภายในครอบครวมาจดเรยงลาดบความสาคญของรายจาย และวางแผนการใชจายเงน โดยพจารณาแตละรายการในแตละวนมรายจายใดทมความสาคญมาก และรายจายใดไมจาเปนใหตดออก เพอใหการใชจายเงนภายในครอบครวมพอใช โดยยดหลก 3 ขอคอ การพอประมาณ ถารรายรบรายจาย กจะใชแบบพอประมาณ แต มเหตผล รวารายจายใดจาเปนไมจาเปน และเมอเหลอจากใชจายกเกบออม นนคอภมคมกน ทเอาไวคมกนตวเราและครอบครว แนวตอบกจกรรมตอนท 3 รปแบบของการทาบญชชาวบานมหลายรปแบบ ไมมรปแบบทตายตว แตอยางนอยตองมการบนทกขอมลรายรบและรายจายปกตเปนตาราง 5 ชอง ประกอบดวย ชองแรกวนเดอนปเพอบนทกวนทเกดรายการนน ชองทสองรายการ เพอบนทกเหตการณ ชองทสามรายรบ เพอบนทกจานวนเงนทไดรบชองทสรายจาย เพอบนทกจานวนเงนทจายออกไป และชองสดทายยอดคงเหลอ เปนชองสรปยอดเงนคงเหลอในแตละวน วธการทาบญชครวเรอน เรมจากการหาสมดมาสกเลมหนงอาจเปนสมดทเดก ๆ ใชแลวเหลอหนากระดาษวาง กนามาทาเปนบญชครวเรอนได ปากกาหรอดนสอสาหรบเขยนลงในสมดบญชครวเรอน สาหรบชาวบานหรอคนทอาน-เขยนหนงสอไมคอยคลองกอาจใชใหลก ๆ ชวยเขยนให เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยน 1. ก 2. ง 3. ก 4. ค 5. ก 6. ง 7. ก 8. ก 9. ก 10. ค

Page 23: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

16

บทท2 บญชชาวบานกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 24: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

17

บทท 2 บญชชาวบานกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

สาระสาคญ 1. แนวคด หลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2. บญชชาวบานตามหลกของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ผลการเรยนรทคาดหวง 1. อธบายแนวคด หลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงได 2. วเคราะหบญชชาวบาน ใหสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ขอบขายเนอหา 1. แนวคด หลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2. บญชชาวบานตามหลกของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

กจกรรมการเรยนร 1. ทาแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารแบบเรยน 3. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมาย 4. ทาแบบฝกหด

สอประกอบการเรยนร 1. เอกสารประกอบการสอน 2. แบบฝกหด

ประเมนผล 1. ประเมนตนเองกอนเรยนและหลงเรยน

แผนการเรยนรประจาบท

Page 25: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

18

แบบทดสอบกอนเรยน

คาชแจง ใหทาเครองหมาย X ทบตวอกษรหนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว

1. เศรษฐกจพอเพยงหมายถงอะไร ก. การพงพาตนเอง ข. ความพอประมาณ ค. ไมประมาณ ง. ถกทกขอ 2. ในสงคมปจจบนคนไทยควรดารงชวตอยางไร ก. อยอยางพอเพยง ข. อยอยางชาวบาน ค. ใชจายแบบฟมเฟอย ง. พงพาผอน 3. การทาบญชคออะไร ก. การทาการบาน ข การใชจาย ค. การฝากเงน ง. การจดบนทก 4. การดารงชวตทดควรจะทาอยางไร ก. อยแบบยากจน ข. อยอยางพอเพยง ค. อยอยางหมดหวง ง. ถกทกขอ

5. ความพอเพยงมความหมายอยางไร ก. ความพอประมาณและมเหตผล ข. ความรวย ค. ความจน ง. ความทนสมย 6. การพฒนาประเทศทดควรจะทาอยางไร ก. สงเสรมการขายสนคา ข. การคาขายกบตางประเทศ ค. ความมกนมใชของประชาชน ง. การประหยดการใชจาย

Page 26: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

19 7. หนสนหมายถงอะไร ก. เงนฝาก ข. เงนเหลอใช ค. คาใชจาย ง. เงนทตองใชคน 8. ถาอยากมรายไดหรอมเงนมากควรทาอยางไร ก. ฝากเงนกบธนาคาร ข. ฝากเงนกบสหกรณออมทรพย ค. ฝากเงนกบกองทนหมบาน ง. หารายไดเสรมนอกเวลาทางานปกต 9. การใชจายทควรปฏบตในครอบครวควรทาอยางไร ก. ใชจายตามสบาย ข. ใชตามผอน ค. ใชอยางระมดระวง ง. ไมตองใชจายอะไร

10. การสงเสรมการลดรายจายในบานควรจะทาอยางไร ก. ไปซอผกในตลาด ข. ไปซอของในหางสรรพสนคา ค. ไมตองใชจายอะไร ง. การปลกผกสวนครวไวในบาน

Page 27: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

20

ตอนท 1 แนวคด หลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

แนวคดของเศรษฐกจพอเพยง

การพฒนาตามหลกเศรษฐกจพอเพยง คอ การพฒนาทตงอยบนพนฐานของทางสายกลางและความไมประมาท โดยคานงถงความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนทดในตว ตลอดจนใชความรความรอบคอบและคณธรรม ประกอบการวางแผนการตดสนใจและ การกระทา

เศรษฐกจพอเพยงกบทฤษฎใหมตามแนวพระราชดาร

เศรษฐกจพอเพยงและแนวทางปฏบตของทฤษฎใหมเปนแนวทางการพฒนาทนาไปสความสามารถในการพงตนเอง ในระดบตางๆอยางเปนขนตอน โดยลดความเสยงเกยวกบความผนแปรของธรรมชาต หรอการเปลยนแปลงจากปจจยตางๆโดยอาศยความพอประมาณและความมเหตผล การสรางภมคมกนทด มความร ความเพยรและความอดทนสตปญญา การชวยเหลอซงกนและกน และความสามคค ในการพฒนาประเทศนนจาเปนตองทาตามลาดบขนเรมดวยการสรางพนฐาน คอความมกน มใชของประชาชนกอน ดวยวธการประหยด ระมดระวง และถกตองตามหลกวชา เมอพนฐานเกดขนมนคงพอควรแลวจงคอยสรางเสรมความเจรญขนสงขนตามลาดบตอไป การถอหลกทจะสงเสรมความเจรญใหคอยเปนคอยไปตามลาดบ ดวยความระมดระวงและประหยด เพอปองกนความผดพลาดลมเหลว และเพอใหบรรลผลสาเรจไดแนนอนบรบรณ....จากพระบรมราโชวาทและพระราชดารสของพระองคนบตงแตป 2517 เปนตนมา จะพบวาพระองคทานไดทรงยาแนวทางการพฒนา ทอยบนพนฐานของการพงตนเอง ความพอมพอกน การรจกพอประมาณการคานงถงความมเหตมผล การสรางภมคมกนทดในตว และทรงเตอนสตประชาชนคนไทยไมใหประมาทตลอดจนการมคณธรรมเปนกรอบในการดารงชวต ซงทงหมดนเปนทรจกกนภายใตชอวาเศรษฐกจพอพยง

Page 28: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

ประโการค

ตางๆดาเนนเศรษฐ

ระดบในทาความผลกรและคขณะเระดบเพยร กวางข

หลกก วถชวเปลย

1. การพงยชน รจกผลา

2. การพง เชน การเกษนงานเพอสราฐกจของประเ

ปรชญาเศบตงแตระดบคางสายกลางโดมพอประมาณระทบใดๆอนเความระมดระเดยวกนจะตอบใหมสานกในมสต มปญญขวางทงดานว

การของปรชญ1. กรอบแ เป

วตดงเดมของสนแปลงตลอด

งพาตนเอง เปตพชใหเพยง

งพากนเอง จะษตรแบบผสมางรายไดตามนเทศใหเตบโต

ศรษฐกจพอเพครอบครว ระดยเฉพาะการณ ความมเหตกดจากการเปะวงอยางยงกองเสรมสรางพนคณธรรมควาญาและความรวตถ สงคมและ

ญาเศรษฐกจพแนวคด ปนปรชญาทแสงคมไทย สดเวลา มงเนนก

หลกก

ปนการยดหลพอกบความต

ะใหความสาคมผสาน การในโยบาย “หน

หลกการข

พยงเปนปรชะดบชมชนจนรพฒนาเศรษฐผล รวมถงคว

ปลยนแปลงทงการนาวชากาพนฐานจตใจขามซอสตยสจรรอบคอบเพอใะวฒนธรรมโล

อเพยง ประก

แนะแนวทางกสามารถนามาการรอดพนจา

การของเศรษ

กตนเองเปนทตองการในกา

คญกบการรวมชภมปญญาทนงตาบล หนง

ของปรชญาเศ

ญาทชแนะแถงระดบรฐบฐกจเพอใหกาวามจาเปนทงภายนอกและารตางๆมาใชของคนในชาตรตและมความใหสมดลและพลกภายนอกได

กอบดวย 5 สว

การดารงอยแลประยกตใชไดากภยและวกฤ

ษฐกจพอเพยง

ทพงแหงตน รารบรโภคของ

มกลมของชาวทองถน การแงผลตภณฑ”

ศรษฐกจพอเพ

นวทางการดาลทงในการพาวทนตอโลกยจะตองมระบะภายใน ทงนจชในกรวางแผตโดยเฉพาะเจมรอบรทเหมาพรอมตอการรดเปนอยางด

วน คอ

ละปฏบตตนใดตลอดเวลาฤตเพอความม

รจกนาเอาทรงครวเรอนกอ

วบาน เพอดาแปรรปอาหารเปนการพฒน

พยง

ารงอยและปพฒนาและบรยคโลกาภวฒ

บบภมคมกนใจะตองอาศยคผนและการดาทของรฐ นกาะสมดาเนนชรองรบการเป

นทางทควรจะ และเปนการมนคงและควา

รพยากรทมอยน หลงจากน

เนนกจกรรมทร เปนตน ในปนาชมชน และ

ปฏบตของประรหารประเทศ

ฒน ความพอเนตวทพอสมความรอบร คาเนนงานทกกทฤษฎและนชวตดวยความลยนปลงอยา

ะเปน โดยมพรมองโลกเชงรามยงยนของก

21

ยมาใชใหเกดนจงผลตเพอ

ทางเศรษฐกจปจจบนมการะพฒนาระบบ

ะชาชนในทกศใหดาเนนไปพยงหมายถงควรตอการมวามรอบคอบ

กขนตอนและนกธรกจในทกมอดทน ความงรวดเรวและ

พนฐานมาจากระบบทมการารพฒนา

1

ดอ

จรบ

กปง มบ ะกมะ

กร

Page 29: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

22 2. คณลกษณะ เศรษฐกจพอเพยงสามารถนามาประยกตใชกบการปฏบตตนไดทกระดบโดยเนนการปฏบตบนทางสายกลางสายพฒนาอยางเปนขนตอน

3. คานยาม ความพอเพยงจะตองประกอบดวย3 คณลกษณะพรอมๆกนดงน 3.1 ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมมากเกนไปและไมนอยเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ 3.2 ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบความพอเพยงนนจะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของ ตลอดจนคานงถงผลทคาดวาจะไดรบ 3.3 ความมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบกบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตางๆ 4. เงอนไข การตดสนใจและการดาเนนกจกรรมตางๆใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน คอ 4.1 เงอนไขความร ประกอบดวยความรเกยวกบวชาการตางๆทเกยวของอยางรอบดาน ความรอบคอบทจะนาความรเหลานนมาพจารณาเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผน และระมดระวงในขนปฏบต 4.2 เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสรางประกอบดวยมความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรตและมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการดาเนนชวต 5. แนวทางปฏบต/ผลทคาดวาจะไดรบ จากการนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช คอการพฒนาทสมดลและยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ความร และเทคโนโลย

Page 30: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

23

ตอนท 2

บญชชาวบานตามหลกของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

บญชชาวบานตามหลกของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

จากสภาวะสงคมปจจบนทเตมไปดวยกระแสวตถนยม และความฟมเฟอย ฟงเฟอ จนทาใหคนไทยหลงเดนทางผดไปตามกระแสนยมจนกลายเปนปญหา โดยเฉพาะปญหาหนสนทไมมวน จบสน อยางไรกตามคนไทยยงมทางออก ซงการจะดารงชวตใหอยรอดภายใตสงคมในปจจบน แนวทางหนงทประชาชนไทยควรยดถอคอการพงตนเอง รจกความพอประมาณ และไมประมาท ตามแนวปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวททรงมองเหนถงความสาคญของการสรางภม คมกนใหกบตวเอง รจกความพอมพอกน พอมพอใช คานง ถงหลกเหตผลและการประมาณตนเอง โดยเฉพาะการใชจายเงนอนเปนปจจยสาคญในการดาเนนชวตซงพระบาทสมเดจ พระเจาอยหวทรงมพระราชดารสวา“เศรษฐกจพอเพยง...จะทาความเจรญใหแก ประเทศไดแตตองมความเพยรแลวตองอดทนตองไมใจรอนตองไมพดมากตองไม ทะเลาะกนถาทาโดยเขาใจกนเชอวาทกคนจะมความพอใจได...” พระราชดารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชทาน ณ วนท๔ ธนวาคม๒๕๔๑

จากหลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบความหมายการบญชครวเรอน จะเหนวาการบญชครวเรอนมสวนชวยใหประชาชนเขาถงปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยางเปนรปธรรมมากขนโดยเฉพาะในชวงทศวรรษทผานมา มการเผยแพรสารสนเทศตาง ๆ อยางมากมายทแสดงถงความเกยวของและเกอหนนซงกนและกน ตวอยางเชน

มลนธชยพฒนา สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (กปร.) รวมกบสานกงบประมาณ กระทรวงมหาดไทย กองทพไทย และสถาบนวจยและพฒนาประเทศตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง จดกจกรรมการประกวดผลงานตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ระดบประเทศ ครงท 1 และ 2 เนองในโอกาสเฉลมพระชนมพรรษา วนท 5 ธนวาคม พ.ศ.2550 และ พ.ศ.2552 เพอเผยแพรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มงหมายจะกระตนและสรางจตสานกใหประชาชน ชมชน เกษตรกร กลมเกษตรกร องคกรภาครฐ ธรกจขนาดยอม ขนาดกลาง และขนาดใหญ ไดนอมนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชในชวตประจาวนและในการบรหารธรกจตาง ๆ มการกาหนดตวชวดของเกณฑการใหคะแนนประเภทประชาชนทวไป ในหวขอเรองความพอประมาณวา ประชาชนจะตองมการออม มการทาบญชรายรบ - รายจายอยางสมาเสมอ มการวางแผนการใชจายและจดสรร มการจดสรรคาใชจายตามความเหมาะสม และม รายรบสมดลกบรายจาย (กปร.2552: 1) การกาหนดตวชวดดงกลาวแสดงใหเหนวา การบญชครวเรอนมความเกยวของทสาคญทแสดงถงการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในชวตประจาวน

เอนก ชตเกษร และพรรณนช ชยปนชนะ ไดใหขอเสนอแนะเชงนโยบายแกรฐบาลและหนวยงานทเกยวของใน งานวจยเรองการจดการรายจายและเพมรายไดเชงบรณาการตามแนวทาง เศรษฐกจพอเพยง ตาบลทาตม อาเภอปาซาง จงหวดลาพน เมอ พ.ศ. 2554 วา การทจะนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปทา ประโยชนใหเกดขนสชมชน ควรเรมจากการสรางความตระหนกและความเขาใจเรองปรชญาของเศรษฐกจพอ เพยงใหแกชมชนกอนและจงนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปสการปฏบตใน ชวตประจาวนอยางเปนรปธรรม เรมตงแตการทาบญชครวเรอน นาขอมลจากการบนทกบญชครวเรอนไปกาหนดกจกรรมลดรายจายและเพมรายไดอยางตอเนองและจรงจง บนทกบญชครวเรอนจนเปนนสย กจะนาไปสการบรณาการตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงอยางยงยนได

Page 31: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

24

ปรยานช พบลสราวธ (2549: 4) กลาววา การใชชวตอยางมความพอเพยงจะตองมความสมดลทางเศรษฐกจ คอตองรกษาสมดลของรายรบและรายจาย ตองมเงนออม มหลกประกนความมนคงของชวต และใหความสาคญกบการทาบญชรายรบรายจายวาเปนเครองมอททาใหทราบ ถงการใชจายเงนแตละเดอนและทราบวาการใชชวตเปนไปอยางพอเพยงหรอ ไม

นอกจากน สรภ เหมวนช (2555: 1) ใหความเหนวา การทาบญชรบจายเปนประจาทกเดอน จะทาใหรสถานะการเงนของตนเองและครอบครว ชวยลดการใชจายทเกนตวได คนทวไปควรจะทาบญชครวเรอนเพอสรางภมคมกนดานการเงนของครอบครว รวมทงควรปลกฝงใหลกหลานเปนคนรจกพอประมาณ มเหตมผลในการใชเงน และกลาววาการทาบญชรายรบ รายจาย ของตนเองหรอของครอบครวเปนวถแหงการเรยนรเพอพฒนาชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

สรปไดวาการบญชครวเรอนมความเกยวของสมพนธกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางแยกกนไมออก และมบทบาทสาคญทจะทาใหประชาชนประสบผลสาเรจในการดาเนนชวตตามแนวคดของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงได เพราะการบนทกบญชรายรบรายจายเปนประจาทกวน จะทาใหคนรจกใชจายอยางพอประมาณ ไมใชจายเกนตว มเหตผลในการใชจายมากขน รจกวางแผนการใชจาย จงทาใหรายจายจะลดลงไดและมเงนเหลอใช นาไปสการเกบออมเงน ซงจะเปนภมคมกนตนเองสาหรบสถานการณฉกเฉนทอาจเกดขน ทาใหการดาเนนชวตมความปลอดภยมากขน

ดวย ความเกยวของกนของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการบญชครวเรอนจงทาให มผเรยกบญชครวเรอนในชอตาง ๆ ทแสดงความหมายไปในทศทางเดยวกน เชน บญชชาวบาน บญชเศรษฐกจพอเพยง บญชพอเพยง เปนตน ในทศนะของผเขยนแลว เหนวาถาจะเรยกวา “บญชเพอชวต” กไมนาจะขดแยงกนแตประการใด เนองจากเปนบญชทจดทาขนเพอชวตทดมสขและยงยนของตนเองและครอบครวอยางแทจรง การบญชครวเรอนเปนการจดบนทกรายรบ รายจายประจาวนของครวเรอน และสามารถนาขอมลมาวางแผนการใชจายเงนในอนาคตไดอยางเหมาะสม ทาใหเกดการออม การใชจายเงนอยางประหยดคมคา ไมฟมเฟอย ดงนน การทาบญชครวเรอนมความสาคญดงน

1. ทาใหตนเองและครอบครวทราบรายรบ รายจาย หนสน และเงนคงเหลอในแตละวน รายรบ หรอ รายได คอ เงน หรอสนทรพยทวดมลคาได ทไดรบจากการประกอบอาชพ หรอผลตอบแทนทไดรบจากการใหผอนใชสนทรพย หรอ ผลตอบแทนจากการลงทนในรปแบบตางๆ เชนรายไดจากคาจางแรงงาน เงนเดอน ดอกเบยรบจากเงนฝากธนาคาร หรอจากเงนใหกยม รายไดจากการขายสนคาหรอบรการ เปนตน

รายจาย หรอ คาใชจาย คอ เงน หรอสนทรพยทวดมลคาได ทจายออกไปเพอใหไดสงตอบแทนกลบมา สงตอบแทนอาจเปนสนคาหรอบรการ เชน คาอาหาร คานา คาไฟฟา (คาสาธารณปโภค) คานามน คาหนงสอตารา เปนตน หรอรายจาย อาจไมไดรบสงตอบแทนคอสนคาหรอบรการกได เชน เงนบรจาคเพอการกศล เงนทาบญทอดกฐน ทอดผาปา เปนตน

หนสน คอ ภาระผกพนทตองชดใชคนในอนาคต การชดใชอาจจายเปนเงนหรอของมคาทครอบครวหรอตนเองมอย หนสนเปนเงนหรอ สงของทมคาทครอบครวหรอตนเองไดรบมาจากบคคลหรอแหลงเงนภายนอก เชน การกยมเงนจากเพอนบาน การกยมเงนจากกองทนตางๆ การซอสนคาหรอบรการเปนเงนเชอ การซอสนทรพยเปนเงนผอนชาระ หรอการเชาซอ เปนตน เงนคงเหลอ คอ เงน หรอ ทรพยสนทวดมลคาได หลงจากนารายรบลบดวยรายจายแลวปรากฏรายรบมากกวารายจายจะทาใหมเงนคงเหลอหรอในหลกทางบญชเรยกวา กาไร แตหากหลงจากนารายรบลบดวยรายจายแลวปรากฏวารายจายมากกวารายรบจะทาใหเงนคงเหลอตดลบหรอทางบญชเรยกวาขาดทน นนเอง

Page 32: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

25 2. นาขอมลการใชจายเงนภายในครอบครวมาจดเรยงลาดบ ความสาคญของรายจาย และวางแผนการใชจายเงน โดยพจารณาแตละรายการในแตละวนมรายจายใดทมความสาคญมาก และรายจายใดไมจาเปนใหตดออก เพอใหการใชจายเงนภายในครอบครวมพอใชและเหลอเกบเพอการออมทรพยสาหรบใชจายสงทจาเปนในอนาคต บญชครวเรอนถอเปนสวนสาคญในการปฏบตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง โดยยดหลก 3 ขอคอ การพอประมาณ ถารรายรบรายจาย กจะใชแบบพอประมาณ แต มเหตผล รวารายจายใดจาเปนไมจาเปน และเมอเหลอจากใชจายกเกบออมนนคอภมคมกน ทเอาไวคมกนตวเราและครอบครว บญชครวเรองสามารถจดไดหมด จงนบวามประโยชนมาก ขอควรระวงในการจดบญชครวเรอน คอ ลมบนทกบญช ทาใหขาดความตอเนองในการบนทก และสงผลใหไมอยากบนทก ผจดทาเขาใจผดในรายการบญช ไมเขาใจรายการทเปนรายรบ จงไมไดบนทกบญช เชน ลกสงเงนมาใหพอแมสาหรบใชจายทกวนสนเดอน แตพอแมไมไดบนทกบญชรายรบเนองจากเขาใจวาเงนทไดรบมานนมไดเกดจากการประกอบอาชพของตนเองหรอ เขาใจผดรายการหนสนแตบนทกวาเปนรายรบ ทาใหมไดเกบเงนไวสาหรบจายชาระหนในอนาคต เชน ยมเงนจากเพอนบานมาใชจายภายในครอบครว ถงแมจะไดรบเงนมาแตรายการดงกลาวไมถอวาเปนรายรบเนองจากตนเองมภาระผกพนทตองชดใชในอนาคต ซงอาจตองชดใชเงนตนพรอมดวยดอกเบยดวย จากสาเหตดงกลาวอาจทาใหครอบครววางแผนการใชจายเงนผดพลาด สวนขอผดพลาดอกประการหนงคอ การเขยนชอรายการผด การบนทกตวเลขผด การบวกหรอการลบจานวนเงนผดอาจเกดจากการลมจดบนทกรายการบญช หรอบนทกรายการซาๆ กนหลายรายการ ปญหาดงกลาวแกไขโดยการคานวณจานวนเงนกระทบยอดเงนคนเหลอในบญชกบยอดเงนฝากธนาคารทครอบครวมอยจรง หรอยอดเงนทเกบไวสาหรบใชจายจรง หากพบวายอดเงนคงเหลอในบญชเทากบยอดเงนคงเหลอในบญชเงนฝากธนาคาร แสดงวาการจดทาบญชถกตอง แตหากกระทบยอดแลวยอดเงนทงสองไมเทากนอาจเกดจากการบนทกบญชผดพลาด หรอเงนสดของครอบครวสญหาย นะคะ มาถงตอนนแลวทานผฟงหลายทานอาจนกในใจแลววาการจดบนทกเปนสงทสาคญและจาเปนมากสาหรบการดารงชวตในปจจบน ยงเศรษฐกจไมด การเงนขาดสภาพคลองดวยแลวละกคดวาหลายทานคงอยากจะหนมาจดบนทกรายรบและรายจายกนบางแลว การวางแผนการใชจายเงนใหเหมาะสมระหวางรายรบและรายจายครอบครวตองมรายรบมากกวารายจาย หากพบวารายรบนอยกวารายจายตองหาแนวทางนาเงนมาใชจายใหเพยงพอ โดยอาจตองกยมเงนมาใชจายแตการกยมเงนไมใชแนวทางแกไขปญหาดงกลาวได เพยงแตชวยใหการใชจายมสภาพคลองชวขณะเทานน และในระยะยาวยงสงผลใหครอบครว มภาระหนสนจานวนมาทงเงนตนและดอกเบยซงจะเพมจานวนมากขนตามระยะเวลาทยาวนานในการกยมเงน เปนปญหาทแกไขไดยาก สาหรบการแกไข

บทสรป

การจดทาบญชครวเรอน หรอ บญชรายรบรายจายน ไมใชเปนแตเพยงการจดบนทกรายการตางๆ ทเปนเงนเทานน แตยงเปนการสรางความสามคคภายในครอบครว รจกชวยเหลอแบงปนกนในสงคม มการเรยนรซงกนและกน ซงเกดจากประสบการณตางๆ ทไดรบจากการจดบนทกขอมลทเปนประโยชน ทาใหประชาชนทกคนรจกการบรหารจดการดานการเงนและการวางแผนการทางานทกอยางเพอใหบรรลเปาหมายได การทาบญชครวเรอนทาใหครอบครวมความสขใชชวตโดยยดหลกความพอเพยง มเหตมผล รจกพงพาตนเอง มความพอประมาณ การเงนมสภาพคลอง รจกการเกบออม ทกคนรถงแหลงทมาของรายรบและการใชไปของคาใชจายในแตละวนสามารถนาขอมลการใชจายมาวางแผนบรหารการเงนในอนาคตได

Page 33: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

26

ตวอยาง บญช รายรบ-รายจาย ประจาเดอน...............................

วนท รายการ รายรบ รายจาย คงเหลอ

บาท บาท บาท

31/1/2552 ยอดยกมา 8,000

1/2/2553 ไดรบเงนเดอน รบเงนจากพศรราม คาอาหาร จายเงนลกไปโรงเรยน คานามนรถ

22,000 4,000

- - -

600 80 60

30,000 34,000

- -

33,260

2/2/2553 คาอาหาร จายคานา จายคาไฟฟา ซอของใชในบาน จายเงนลกไปโรงเรยน

- - - - -

80 170 600 400 100

- - - -

31,910

Page 34: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

27

Page 35: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

28 แบบฝกหดทายบท

1. การพฒนาตามหลกเศรษฐกจพอเพยงหมายถงอะไร ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2. ความพอประมาณหมายถงอะไร ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3. การทาบญชชาวบานคออะไร ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4. หนสนคออะไร ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5. เงนคงเหลอคออะไร ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 36: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

29

แบบทดสอบหลงเรยน

คาชแจง ใหทาเครองหมาย X ทบตวอกษรหนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว

1. เศรษฐกจพอเพยงหมายถงอะไร ก. การพงพาตนเอง ข. ความพอประมาณ ค. ไมประมาณ ง. ถกทกขอ 2. ในสงคมปจจบนคนไทยควรดารงชวตอยางไร ก. อยอยางพอเพยง ข. อยอยางชาวบาน ค. ใชจายแบบฟมเฟอย ง. พงพาผอน

3. การทาบญชคออะไร ก. การทาการบาน ข การใชจาย ค. การฝากเงน ง. การจดบนทก 4. การดารงชวตทดควรจะทาอยางไร ก. อยแบบยากจน ข. อยอยางพอเพยง ค. อยอยางหมดหวง ง. ถกหมดทกขอ 5. ความพอเพยงมความหมายอยางไร ก. ความพอประมาณและมเหตผล ข. ความรวย ค. ความจน ง. ความทนสมย 6. การพฒนาประเทศทดควรจะทาอยางไร ก. สงเสรมการขายสนคา ข. การคาขายกบตางประเทศ ค. ความมกนมใชของประชาชน ง. การประหยดการใชจาย

Page 37: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

30 7. หนสนหมายถงอะไร ก. เงนฝาก ข. เงนเหลอใช ค. คาใชจาย ง. เงนทตองใชคน 8. ถาอยากมรายไดหรอมเงนมากควรทาอยางไร ก. ฝากเงนกบธนาคาร ข. ฝากเงนกบสหกรณออมทรพย ค. ฝากเงนกบกองทนหมบาน ง. หารายไดเสรมนอกเวลาทางานปกต 9. การใชจายทควรปฏบตในครอบครวควรทาอยางไร ก. ใชจายตามสบาย ข. ใชตามผอน ค. ใชอยางระมดระวง ง. ไมตองใชจายอะไร 10. การสงเสรมการลดรายจายในบานควรจะทาอยางไร ก. ไปซอผกในตลาด ข. ไปซอของในหางสรรพสนคา ค. ไมตองใชจายอะไร ง. การปลกผกสวนครวไวในบาน

Page 38: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

31

เฉลยทายบทท 2 แนวคาตอบแบบฝกหดทายบท 1. การพฒนาตามหลกเศรษฐกจพอเพยงหมายถงอะไร การพฒนาทตงอยบนพนฐานของทางสายกลางและความไมประมาท โดยคานงถงความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนทดในตว ตลอดจนใชความรความรอบคอบและคณธรรม ประกอบการวางแผนการตดสนใจและ การกระทา

2. ความพอประมาณหมายถงอะไร ความพอดทไมมากเกนไปและไมนอยเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ

3. การทาบญชชาวบานคออะไร การจดบนทกรายรบ รายจายประจาวนของครวเรอน และสามารถนาขอมลมาวางแผนการใชจายเงนในอนาคตไดอยางเหมาะสม ทาใหเกดการออม การใชจายเงนอยางประหยดคมคา ไมฟมเฟอย

4. หนสนคออะไร ภาระผกพนทตองชดใชคนในอนาคต การชดใชอาจจายเปนเงนหรอของมคาทครอบครวหรอตนเองมอย หนสนเปนเงนหรอ สงของทมคาทครอบครวหรอตนเองไดรบมาจากบคคลหรอแหลงเงนภายนอก เชน การกยมเงนจากเพอนบาน การกยมเงนจากกองทนตางๆ

5. เงนคงเหลอคออะไร เงน หรอ ทรพยสนทวดมลคาได หลงจากนารายรบลบดวยรายจายแลวปรากฏรายรบมากกวารายจาย

จะทาใหมเงนคงเหลอหรอในหลกทางบญชเรยกวา กาไร เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยน 1. ง 2. ก 3. ง 4. ข 5. ก 6. ค 7. ง 8. ง 9. ง 10. ง

Page 39: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

32

บทท 3

บญชชาวบานในครวเรอน

------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 40: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

33

บทท 3 บญชชาวบานในครวเรอน

สาระสาคญ 1. วธการทาบญชรายรบ-รายจายของตนเองและครวเรอนเปนเปาหมายทสาคญในการวางแผนการใชจายในครอบครวและเปนการจดทางบประมาณของตนเองและครอบครวอยางเปนระบบ 2. การทาบญช คอ การจดบนทก ขอมลเกยวกบเงอนไขปจจยในการดารงชวตของตวเอง และภายในครอบครว ชมชน รวมถงประเทศ ขอมลทไดจากการบนทกจะเปนตวบงชอดตปจจบน และอนาคตของชวตของตวเอง สามารถนาขอมลอดตมาบอกปจจบนและอนาคตได ขอมลทได ทบนทกไว จะเปนประโยชนตอการวางแผนชวตและกจกรรมตาง ๆ ในชวต ในครอบครว 3. การทาบญชครวเรอน ในเรองรายรบรายจาย กคอวถแหงการเรยนรเพอพฒนาชวต ตามปรชญา เศรษฐกจพอเพยง นนเอง เพราะปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ปรชญาชวตทถกตองเหมาะสม พอด สอดคลองถกตองตามกฎธรรมชาตทมทงความเปนเอกภาพและดลยภาพอยเสมอ

1. การทาบญชครวเรอนเปนการจดบนทกรายรบรายจายประจาวนของครวเรอน และสามารถนา ขอมลมาวางแผนการใชจายเงนในอนาคตไดอยางเหมาะสม ทาใหเกดการออม การใชจายเงนอยาง ประหยดคมคา ไมฟมเฟอย 5. การวางแผนการใชจายเงนใหเหมาะสมระหวางรายรบและรายจาย ครอบครวตองมรายรบมากกวารายจายหากพบวารายรบนอยกวารายจาย ตองหาแนวทางนาเงนมาใชจายใหเพยงพอ

ผลการเรยนรทคาดหวง 1. สามารถวเคราะหรายรบ-รายจายและทาบญชตนเอง บญชครวเรอนได 2. สามารถอธบายความหมายของบญชชาวบานในครวเรอนไดถกตอง 3. ตระหนกเหนคณคาและนาหลกการและวธการทาบญชไปใชในชวตประจาวนไดอยางตอเนอง 4. สามารถอธบายแนวทางการทาบญชครวเรอนและการประกอบอาชพอยางงายไดถกตอง

5. สามารถอธบายการการวางแผนการจดทาบญชรายรบ-รายจาย เพอการประยกตใชในครวเรอน ทางการประกอบ อาชพ ขอบขายเนอหา 1. วธการวเคราะหรายรบ-รายจาย 2. วธการทาบญชรายรบ-รายจายของตนเองและครอบครว 3. แนวทางการทาบญชครวเรอนและการประกอบอาชพอยางงาย 4. การวางแผนการจดทาบญชรายรบ-รายจาย เพอการประยกตใชในครวเรอนทางการประกอบ อาชพ

แผนการเรยนรประจาบท

Page 41: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

34 กจกรรมการเรยนร

1. ทาแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารการสอน 3. ทากจกรรมตามทกาหนดไวในเอกสารการสอนและแบบฝกปฏบต 4. ทาแบบประเมนผลตนเองหลงเรยน

สอประกอบการเรยนร

1. เอกสารการสอน 2. แบบฝกปฏบต

ประเมนผล 1. ประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน

Page 42: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

35

แบบทดสอบกอนเรยน

คาชแจง ใหนกศกษาทาเครองหมาย X หนาคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว 1. บญชชาวบาน ยดแนวคดหลกการใด

ก. คดเปน ข. เศรษฐกจ ค. ทฤษฎใหม ง. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

2. ขอใดกลาวถง บญชชาวบานไดอยางถกตอง ก. เดบต เครดต ข. กาไร ขาดทน ค. ตนทน ผลผลต ง. รายรบ รายจาย

3. บญชชาวบานเกยวของอยางไรกบการดาเนนชวต

ก. เปนสงทบงบอกภาระหนสนของแตบคคล ข. เปนบญชทบงบอกถงรายรบ รายจายภายในชมชน ค. เปนสงทบงบอกถงฐานะความเปนอยของแตละบคคล ง. เปนบญชทบงบอกถงรายรบ รายจายภายในครวเรอน

4. ขอใดกลาวถงประโยชนของการทาบญชครวเรอนไดอยางถกตอง

ก. ชวยแกปญหาหนสนและชวยวางแผนการเงนของครอบครว ข. ชวยแกไขปญหาหนสนและชวยวางแผนการเงนของครอบครว ค. ทาใหสามารถตรวจสอบยอดเงนทมในแตละวนไดอยางถกตอง ง. ทาใหทราบวาในแตละเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจายอะไรบาง

5. หลกการ “ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” คอขอใด

ก. พอกน พอใช พอเพยง ข. อยเยน เปนสข มกนมใช ค. พอเพยง พอประมาณ มเหตผล พอประมาณ ง. มเหตผล มภมคมกน

6. สนทรพย หมายถง ก. สถานะทางการเงน ข. รายการแสดงถงสทธของบคคล ค. ทรพยากรทมอยในความครอบครอง ง. ภาระผกพนทเกดจากการดาเนนชวต

Page 43: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

36 7. ขอใดหมายถงประโยชนของการวเคราะหบญชครวเรอน

ก. เพอพจารณาดวารายรบ-รายจายมความสมดลกนหรอไม ข. ชวยแกไขปญหาหนสนและชวยวางแผนการเงนของครอบครว ค. ทาใหสามารถตรวจสอบยอดเงนทมในแตละวนไดอยางถกตอง ง. ทาใหทราบวาในแตละเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจายอะไรบาง

8. ขอมลทไดรบจากการทาบญชครวเรอนมประโยชนอยางไรกบการดาเนนชวต

ก. ชวยใหเราสามารถวางแผนการใชจายเงนในเดอนถดไป ข. เพอพจารณาดวารายรบ-รายจายมความสมดลกนหรอไม ค. ชวยแกไขปญหาหนสนและชวยวางแผนการเงนของครอบครว ง. ทาใหสามารถตรวจสอบยอดเงนทมในแตละวนไดอยางถกตอง

9. จดมงหมายของการทาบญชครวเรอน คอ ก. เพอครอบครวมความเปนอยทดขน ข. เพอชมชน สงคมมความเปนอยทดขน ค. เพอพฒนาระบบเศรษฐกจภายในประเทศ ง. เพอใหชมชนเกดกระบวนการจดการการเรยนร

10. การทาบญชชาวบานเหมาะสมกบคนกลมใด

ก. นกธรกจ ข. เกษตรกร ค. นกศกษา ง. ทกกลมอาชพ

Page 44: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

37

ตอนท 1 วธการวเคราะหรายรบ-รายจาย

เปาหมายทสาคญของตนเองและครอบครวกคอ การใหความเปนอยของครอบครวดขน ไมประสบปญหาเรองการใชจายเงน การใชจายเงนทดกควรทจะจดทาแผนการใชเงนและจดทางบประมาณของตนเองและครอบครวอยางเปนระบบ บคคลในครอบครวกตองชวยกนมาบนทกบญชเงนสดของตนเอง เพอทจะไดนาของแตละคนมารวบรวม ทาการเปรยบเทยบงบประมาณกบการจายจรงของครอบครว เปาหมายทสาคญอกประการหนงกคอ การทตนเองและครอบครวมเงนออมและสามารถนาเงนออมนนไปลงทนทาธรกจ การทาบญชครวเรอนเปนการจดบนทกรายรบรายจายประจาวนของครวเรอน และสามารถนาขอมลมาวางแผนการใชจายเงนในอนาคตไดอยางเหมาะสม ทาใหเกดการออม การใชจายเงนอยางประหยดคมคา ไมฟมเฟอย

วธการวเคราะหรายรบ-รายจาย ใหนาบญชครวเรอนทผานมาในระยะเวลา 1 เดอน มาพจารณาดวา รายรบ-รายจาย มความสมดลกน

หรอไม รบมากกวาจายหรอจายมากกวารบ โดยเฉพาะครอบครวทมปญหาเรองหนสน รายจายมกจะมากกวารายรบ จงตองใหความสาคญในการพจารณารายจายใหดวา พอจะมรายการไหนทพอจะลดหรอตดออกได(รายการทฟมเฟอย) กใหหาทางปรบลดหรอตดรายการรายจายเหลานออกไป

ตวอยางรายรบครวเรอน 1. ขายผลตจากการทานา ทาไร ฯ 2. ขายสตวเลยง เชน หม วว เปด ไก ฯ 3. ขายผลตภณฑจากงานหตถกรรม 4. การคาขายสนคาซอมา/ขายอาหาร 5. การขายพช/สตว หาจากแหลงธรรมชาต 6. คาจางจาการทางานหรอใหบรการ 7. เงนเดอน เบยเลยง คาคอมมชชน 8. เงนสงเคราะหและสวสดการตางๆ 9. รายไดจากการขาย/ใหเชา ทดน บาน ฯ 10. รายรบจากดอกเบยเงนก/ดอกเบยธนาคารฯ 11. รายไดจากการเสยงโชค 12. เงนทไดรบจากการกยม 13. เงนทลก หลาน ญาตพนอง สงมาให 14. เงนทผอนชวยงานตางๆ 15. เงน/ลาภลอยทมคนมานาใหเปนกรณพเศษ

Page 45: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

38

ตวอยางรายจายครวเรอน หมวดท 1 : คาใชจายในการประกอบอาชพ 1.1. คาจางแรงงาน 1.2. คาเชา/ซอวสดอปกรณ หรอลงทนเครองมอ ฯ 1.3. คาโดยสาร รถ เรอ รถไฟ ฯ คาแสตมป ไปรษณย ฯ 1.4. คานามนเชอเพลงพาหนะ เดนทาง/ประกอบอาชพ 1.5. คาปยชวภาพ หรออนทรย ฯ 1.6. คาปยเคม/ฮอรโมน ฯ 1.7. ยาฆาแมลง ยาปราบศตรพช 1.9. เงนสด เงนดาวน หรอเงนผอน เพอซอยานพาหนะ 1.8 คาเมลดพนธ 1.10. ซอสนคามาจาหนาย หมวดท 2 : คาอาหาร 2.1. ขาวสารทกชนด 2.2. เนอสตวบก สตวนา แมลง และสตวอนๆ ทใชเปนอาหาร 2.3. ผกสด และผลไมสดตางๆ รวมทงพรก หวหอม กระเทยมฯ 2.4. ไขสด เชน ไขเปด ไขไก ไขนกกระทา ฯ 2.5. เครองเทศ เชน พรกไทย กานพล ขมน ฯ 2.6. อาหารแหง อาหารกระปอง อาหารหมกดอง อาหารสาเรจรป ฯ 2.7. อาหารสาเรจทซอจากราน เชน ขาวผด กวยเตยว ขนมหวาน ฯ 2.8. นาดมสะอาด เชนนาแร นาโพลาลส ฯ 2.9. นาอดลม ชา กาแฟ เครองดมเกลอแร ฯ 2.10. นมทกชนด โอวลตน ไมโล โกโก นาผลไม 2.11. ขนมขบเคยว ขนมกรบกรอบ ลกอม 2.12. คาขนมทใหเดกไปโรงเรยนรายวน /รายเดอน 2.14. เหลา เบยร ยาดอง ไวน กระแช สาโท 2.15. คาเชอเพลงในการหงตม เชน แกส ถาน ฟน ฯลฯ หมวดท 3 : ยา - สขภาพอนามย 3.1. ยาแกปวด 3.2. ยารกษาโรคอนๆ 3.3 ยาหรออปกรณคมกาเนด 3.4. คารกษาพยาบาลทงทสถานอนามย โรงพยาบาล และคลนก 3.5. ยาสบ บหร หมาก ยานตถ ฯลฯ

Page 46: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

39 3.6. จายเบยประกนชวต เบยประกนสขภาพ และเบยประกนภย หมวดท 4 : เสอผา เครองแตงกาย และเครองประดบ 4.1. เสอผา เครองแตงกาย และเครองนอน 4.2. คาใชจายในการเสรมสวย เชน ตดผม ดดผม ยอมผม เครองสาอาง ฯ หมวดท 5 : ทอยอาศย 5.1. เงนสด เงนดาวน หรอเงนผอน เพอซอ/เชาทดน ฯ 5.2. ซอมแซม ตอเตมหรอปลกบาน หรอปรบปรงบรเวณบาน/ทดน 5.3. เงนสด เงนดาวน และเงนผอน เพอซอ/ซอมเครองใชในบาน ฯ 5.4. ของใชประจาวน เชน สบ ยาสฟน ของเดกเลน ฯ 5.5. คาไฟฟา 5.6. คานาประปา 5.7. คาโทรศพททงครวเรอน รายเดอน/คาบตรเตมโทรศพท 5.8. คาหนงสอพมพ หนงสอ นตยสาร 5.9. คาภาษตางๆ เชน ภาษบารงทองท ทดน ปาย รานคา ฯ รวมคาใชจายหมวดท 5 หมวดท 6 : คาใชจายเพอการลงทน งานสงคม และเพอพกผอนหยอนใจ 6.1. ฝากธนาคาร ซอพนธบตร ฝากสหกรณออมทรพย ออกเงนก 6.2. จายดอกเบย และเพอใชหนเงนก เงนยม เงนแชร 6.3. เงนทาบญ หรอบรจาค 6.4. เงนชวยงานหรอเงนใสซอง เชน งานแตงงาน งานศพ งานบวช ฯ 6.5. คาใชจายในการจดงานแตงงาน/งานศพ บวชนาค ขนบานใหม ฯ 6.6. จายพกผอนหยอนใจ เชน คาแผนซด คาตวดหนง ดนตร ฯ 6.7. ซอสตวเลยง เชน สนข นก ปลา ฯ หรอไมดอกไมประดบ 6.8. เงนเดอนหรอเงนทสงไปชวยเหลอญาตในครอบครวทอยทอน 6.9. เงนเสยไปโดยไมเตมใจ เชน ทาเงนหาย ถกลกขโมย ถกปรบ ฯ 6.10. เงนทจายเพอการเสยงโชค เชน ซอหวย ลอตเตอร สลากกนแบงฯ 6.11. เงนเสยงดวงในรปแบบตางๆ หมวดท 7 : คาใชจายในการศกษา 7.1. คาเทอม คาเรยนพเศษ คากจกรรมพเศษ 7.2. คาอปกรณการเรยน เชน เครองเขยน สมด หนงสอเรยน กระเปา ฯ 7.3. คาชดนกเรยน ชดพละ ชดลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ฯ

Page 47: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

40

กจกรรม

ใหนกศกษาอธบายวธการวเคราะหรายรบ-รายจายของตนเองมาพอสงเขป ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 48: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

41

ตอนท 2 วธการทาบญชรบ – จายของตนเองและครอบครว

การทาบญช คอ การจดบนทก ขอมลเกยวกบเงอนไขปจจยในการดารงชวตของตวเอง และภายใน

ครอบครว ชมชน รวมถงประเทศ ขอมลทไดจากการบนทกจะเปนตวบงชอดตปจจบนและอนาคตของชวตของตวเอง สามารถนาขอมลอดตมาบอกปจจบนและอนาคตได ขอมลทได ทบนทกไว จะเปนประโยชนตอการวางแผนชวตและกจกรรมตาง ๆ ในชวต ในครอบครว บญชครวเรอน มไดหมายถง การทาบญชหรอบนทกรายรบรายจายประจาวนเทานน แตอาจหมายถงการบนทกขอมลดานอน ๆ ในชวต ในครอบครว เปนตน ของเราไดดวย เชน บญชทรพยสน พนธพช พนธไม ในบานเราในชมชนเรา บญชความรความคดของเรา บญชผทรงคณ ผรในชมชนเรา บญชเดกและเยาชนของเรา บญชภมปญญาดานตาง ๆ ของเรา เปนตน หมายความวา สงหรอเรองราวตาง ๆ ในชวตของเรา เราจดบนทกไดทกเรอง หากประชาชนทกคนจดบนทกจะมประโยชนตอตนเอง ครอบครว ชมชนและประเทศ จะเปนแหลงเรยนร ครอบครวเรยนร ชมชนเรยนร และประเทศเรยนรการเรยนรเปนทมาของปญญา ปญญาเปนทมาของความเจรญทงกาย สงคม ใจ และจตวญญาณของมนษยจะเหนวา การทาบญช หรอการจดบนทกนสาคญยงใหญมาก บคคลสาคญในประเทศหลายทานเปนตวอยางทดของการจดบนทก เชน ทานพทธทาส ในหลวง และสมเดจพระเทพ ลวนเปนนกบนทกทงสน การบนทก คอ การเขยน เมอมการเขยนยอมมการคด เมอมการคดยอมกอปญญา แกไขปญหาไดโดยใชเหตผลวเคราะหพจารณา ไดถกตอง นนคอ ทางเจรญของมนษย

การทาบญชครวเรอนในดานเศรษฐกจ หรอการบนทกรายรบรายจายททางราชการพยายามสงเสรมใหประชาชนไดทากน นน เปนเรองการบนทกรายรบรายจายประจาวนประจาเดอนวา มรายรบจากแหลงใดบาง จานวนเทาใด มรายจายอะไรบาง จานวนเทาใด ในแตละวน สปดาห เดอน และ ป เพอจะไดเหนภาพรวมวา ตนเองและครอบครวทรายรบเทาใด รายจายเทาใด คงเหลอเทาใด หรอ เงนไมพอใชเทาใด คอ รายจายมากกวารายรบ และสารวจวารายการใดจายนอยจายมาก จาเปนนอยจาเปนมาก จาเปนนอย อาจลดลง จายเฉพาะทจาเปนมาก เชน ซอกบขาว ซอยา ซอเสอผา ซอมแซมบาน การศกษา เปนตน สวนรายจายทไมจาเปนใหลด ละ เลก เชน ซอบหร ซอเหลา เลนการพนน เปนตน เมอนารายรบ รายจาย มาบวกลบกนแลวขาดดลเกนดลไปเทาใด เมอเหนตวเลข จะทาใหเราคดไดวาสงไมจาเปนนนมมากหรอนอยสามารถลดไดหรอไม เลกไดไหม ถาไมลดไมเลกจะเกดอะไร กบตวเอง ครอบครว ชมชน และประเทศ หากเราวางแผนการรบการจายเงนของตนเองได เทากบวา รจกความเปนคนไดพฒนาตนเอง ใหเปนคนมเหตมผล เปนคนรจกพอประมาณ เปนคนรกตนเอง รกครอบครว รกชมชน และรกประเทศชาตมากขนจงเหนไดวา การทาบญชครวเรอน ในเรองรายรบรายจาย กคอวถแหงการเรยนรเพอพฒนาชวต ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง นนเอง เพราะปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ปรชญาชวตทถกตองเหมาะสม พอด สอดคลองถกตองตามกฎธรรมชาตทมทงความเปนเอกภาพและดลยภาพอยเสมอ

วธการบนทกบญชครวเรอน 1. ชอง “วนท” ใชบนทก วนท เดอน และป พ.ศ. ทเกดรายการรบเงนหรอจายเงนจรง แตหากจาวนท

เกดรายการไมได ใหใชวนททาการบนทกบญชแทน 2. ชอง “รายการ” ใชบนทกคาอธบายหรอรายละเอยดของการรบเงนหรอจายเงน การรบเงน เชน รบ

เงนเดอน รบรายไดพเศษ การจายเงน เชน คาอาหาร คาพาหนะเดนทาง จายคาเลาเรยน เปนตน

เรองท 2.1 วธการทาบญชรบ – จายของตนเองและครอบครว

Page 49: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

42

3. ชอง “รบ” ใชบนทก “จานวนเงน” ทไดรบเขามาทกรายการ ไมวาจะเปนรายรบจากอาชพหลกหรอรายไดอน ๆ

4. ชอง “จาย” ใชบนทก “จานวนเงน” ทจายออกไปทกรายการ ไมวาจะจายออกไปในเรองใดกตาม 5. ชอง “คงเหลอ” ใชบนทก “จานวนเงน” คงเหลอ หลงจากไดรบเขามาหรอจายออกไป ควรคานวณ

ทกครงทมการบนทกบญชการรบเขาหรอจายออก เพอจะไดทราบวาปจจบนมจานวนเงนคงเหลออยเทาใด โดยตงตนดวยจานวนเงนคงเหลอลาสด นารายการรบมาบวกเขา และนารายการจายมาหกออก จะไดยอดคงเหลอปจจบน เพอสามารถวางแผนการใชจายในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ

6. ชอง “หมายเหต” ใชบนทกรายละเอยด ทตองการบนทกเพมเตมจากชองรายการ 7. บรรทด “ยอดคงเหลอยกมา” ใชบนทก “จานวนเงน” ในชองคงเหลอ โดยนาตวเลขมาจากจานวน

เงนในชอง “คงเหลอ” จากบรรทด “รวม” (บรรทดสดทาย) ของหนาบญชกอนหนาน แตหากเปนการเรมตนบนทกบญชเปนครงแรกในหนาน ใหใสจานวนเงนคงเหลอตามตวเลขทมเงนคงเหลออยเปนตวเลขตงตน

8. บรรทด รวม รบ, จาย และยอดคงเหลอยกไป ใชบนทก “จานวนเงนรวม” ตามแนวตงในชอง รบและจาย สวนชองคงเหลอ เปนจานวนเงนคงเหลอทเปนปจจบน โดยนาตวเลขนมาจากชองคงเหลอลาสดของหนาบญชน ซงจานวนเงนนจะนาไปใสในบรรทดยอดคงเหลอยกมาในชองคงเหลอของหนาบญชถดไป แตหากตองการทราบยอดรวมของรายรบและรายจายในหนาบญชถดไปดวย กใหยกยอดรวมในชองรบและจายไปใสในหนาบญชถดไปพรอมกน จานวนเงนยอดคงเหลอยกไปในหนาบญชนจะตองเทากบจานวนเงนยอดคงเหลอยกมาในหนาบญชถดไป

ขนตอนการจดทางบประมาณ 1. ประมาณการรายรบประจาเดอน 2. ประมาณการรายจายประจาเดอน ตามความจาเปนกอนหลง 3. ประมาณการรบ-รายจายตองเทากน

ตวอยางประมาณการรายรบ-รายจายของครอบครว งบประมาณเดอนมนาคม 2546 ประมาณการรายรบ เงนเดอนสาม 6,400 เงนเดอนภรรยา 4,500 รวม 10,900 ประมาณการรายจาย รายจายเพอความตองการขนพนฐาน คาเชาบาน 1,500 คาอาหาร 4,000 คาเสอผา 500 คารกษาพยาบาล 500 รวม 6,500

เรองท 2.2 ขนตอนการจดทางบประมาณ

Page 50: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

43 รายจายเพอการดาเนนชวตประจาวน คารถ 600 คากาซหงตม 250 คาไฟฟา 250 คานาประปา 150 คาโทรศพท 150 รวม 1,400 รายจายเพอประโยชนระยะยาว คาประกนชวต 500 เงนฝากธนาคารเพอการศกษา 1,000 เงนออม 1,000 รวม 2,500 รายจายอนๆ 500รวมรายจายทงสน 10,900

กจกรรม

ใหนกศกษาศกษาความหมายของ การทาบญช คอ อะไร (จงอธบายมาโดยสงเขป) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 51: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

44

ตอนท 3 แนวทางการทาบญชครวเรอนและการประกอบอาชพอยางงาย

บญชรายรบรายจายในครอบครว ทาใหสมาชกในครอบครวมกจกรรมรวมกนทกคนมหนาทรบผดชอบ รวมบนทก รวมกนทา รวมกนวเคราะห ไดพดคยกนมากยงขน บญชรบจายครอบครว ทาใหสมาชกในครวเหนขอมลการใชจายเงน ไดฉกคด เกดจตสานกทจะไมฟมเฟอย ไมตกเปนเหยอของผบรโภคนยมทกระตนใหเสพมากๆ เพอหมนวงลอเศรษฐกจกนอยางเอาเปนเอาตาย มเหตผลในการใชจายเงนมากขน เกดความคดถงกน เอออาทรกนในครอบครวมากขน ทาใหมพฤตกรรมการใชจายเงนทถกทควรมากขน ในสงคมอเมรกนทเปนสงคมบรโภคนยมสดโตง นาหนาประเทศทวโลกอยในขณะน กมคนสวนหนงมองเหนปญหาของการตกเปนเหยอ บรโภคนยม ทนนยมทบบคน สรางความอยรอนนอนทกขเพมขน แมวาจะหารายไดไดมากขนกตาม พวกเขาชวนกนแสวงหาทางออกของการดาเนนชวตดวยวธการหลากหลายรปแบบ ซงหนงในเครองมอทเขาใชเพอเรยนรตนเอง เพอปรบปรงพฤตกรรมตนเองกคอ การทาบญชรบจายครอบครว การทาบญชรบจายครอบครว ไมใชเครองมอเฉพาะของครอบครวเกษตรกรหรอคนมรายไดนอย แตเปนเครองมอพนฐานของทกครอบครวไมวายากดมจน เปนกระจกสะทอนใหรตนเอง ดวยตนเองและเพอตนเอง

การพฒนาประเทศตามแนวคดเศรษฐกจทนนยม เราถกกาหนดกรอบใหผทคดถงแตการเพมรายไดใหมากทสดเทาทความสามารถจะหาไดดวยทกวถทาง และกระตนใหใชจายใหมากทสดเพอกระตนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยตลอดเวลา โดยทาใหเชอดานเดยววา การเสพมากๆ ซงแททจรงแลว ความอยเยนเปนสขจะเกดขนไดตองอยบนความมพอด กนพอด เปนพอด อยพอด ชวตมความสมดล ไมสดโตงไปทางใดทางหนงเหมอนกบเราวดนาเขานา เรามวแตสนใจดแตขนาดทอนาเขา ดปรมาณนาทไหลเขามาแลวหาแนวทางเพมขนาดทอสบนาเขานาใหไดมากทสดเทาทจะมากได แตเรามกจะลมดวามชองทาใหนารวไหลออกจากนาตรงไหนบางมากนอยแคไหน ถามชองนาไหลออกมาแลวเราไมร ไมสนใจปด หรอเผลอทะลวงใหชองนาไหลออกกวางยงขน ตอใหเราสบเขาเทาใด นากไมเคยพอ นากขาดนามากขนไมรจบ

การทาบญชรายรบ รายจายครอบครวกคอ เครองมอใหเราไดรทงนาไหลเขาไหลออก รปรมาณนาทสะสมอยในนา และรวาเราควรมนาสะสมไวเทาใด จงจะเกดความสมดลพอดพอเพยงความสมดลดพอเพยง จะทาใหเกดความอยเยนเปนสข ความสขโตงไปขางใดขางหนงไมวาจะเปนจนเกน รวยเกน การหาเกน – เสพเกน ลวนสรางความอยรอนนอนทกขทงตอตนเอง ตอสงแวดลอมและตอผอน เมอทาบญชรายรบรายจายครอบครว แลวพบวาเราไดเรยนรอะไรตอมอะไรเกยวกบชวตเรา ชวตเราและครอบครวเราเพมมากขนมากมาย ทเคยหนาดาคราเครยดวงไขวควาหาแตเงน เงน และไลลาหาอะไรตอมอะไรมาเสพ เสพ กอาจจะฉกคด และคนพบความดความพอประมาณไดเอง ความอยเยนเปนสขแบบฉบพลน กจะเกดขนไดทนท โดยไมตองใหใครมาจบตทะเบยน หรอจะมาบอกวาจะเอออาทร หรอหยบยนอะไรใหแบบเดมๆ

Page 52: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

45

กจกรรม

ใหนกศกษาอธบายประโยชนของแนวทางการทาบญชครวเรอนกบการประกอบอาชพมาพอสงเขป ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 53: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

46

ตอนท 4 การวางแผนการจดทาบญชรายรบ – รายจาย เพอการประยกตใชในครวเรอนทางการประกอบอาชพ

การวางแผนการใชจายเงนใหเหมาะสมระหวางรายรบและรายจาย ครอบครวตองมรายรบมากกวารายจาย หากพบวารายรบนอยกวารายจาย ตองหาแนวทางนาเงนมาใชจายใหเพยงพอ โดยอาจตองกยมเงนมาใชจาย แตการกยมเงนไมใชแนวทางแกไขปญหาดงกลาวได เพยงแตชวยใหการใชจายมสภาพคลองชวขณะเทานน และในระยะยาวยงสงผลใหครอบครวมภาระหนสนจานวนมาก ทงเงนตนและดอกเบยซงจะเพมจานวนมากขน ตามระยะเวลาทยาวนานในการกยมเงน เปนปญหาทแกไขไดยาก สาหรบการแกไขปญหาการขาดสภาพคลองในการใชจายเงนหรอปญหารายรบไมเพยงพอกบรายจายนนมแนวทางดงน

1. การตดรายจายทไมจาเปนออก เพอลดภาระการจายเงนออกจากครอบครว เชน รายจายเกยวกบการพนน สงเสพตดของมนเมา รายจายฟมเฟอย เปนตน เปนการสรางนสยมใหใชจายฟมเฟอย

2. การลดรายจายทจาเปนลง เพอสรางนสยการประหยด อดออม การใชทรพยากรทมอยจากดอยางคมคา เชน การปลกผก ผลไมไวรบประทานเอง เพอชวยลดคาอาหาร และคาเดนทางไปตลาด อกทงทาใหสขภาพดอกดวย ลดการใชนามนเชอเพลงแลวหนมาออกกาลงกายโดยการปนจกรยาน หรอ การเดน การวงแทนการขบรถจกรยานยนต หรอรถยนต เปนตน

3. การเพมรายรบ หารายไดเสรมนอกเวลาทางานปกต เชน การใชเวลาวางรบจางตดเยบเสอผา การขายอาหารหลงเลกงาน การปลกผก หรอเลยงสตวไวขาย เปนตน

4. การทาความเขาใจกนภายในครอบครวเพอใหทกคนรวมมอกนประหยด รจกอดออม การใชทรพยากรตางๆ ลด ละ เลก รายจายหรอสงทไมจาเปน และชวยกนสรางรายรบใหเพยงพอ เหมาะสมกบเศรษฐกจปจจบน

ประโยชนของการทาบญชครวเรอน

การทาบญชครวเรอนจะทาใหเราทราบวาในแตละเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจายอะไรบาง คนเราสวนมากมกจะหลงลม(ไมสนใจทจะจดจา) เวลาใชจายเงนออกไปหรอรบเงนเขามา พอเวลาผานไป 2-3 วนกลมแลว ดงนน บญชครวเรอนจะชวยเตอนความจาใหเรารถงการใชจายเงน เพอนามาเปนขอมลในการวางแผนการใชจายเงนของครอบครวเพอแกไขปญหาหนสน ใหครอบครวมความเปนอยทดขนได 1. เพอจดบนทกรายการการดาเนนกจการเรยงลาดบกอนหลง 2. งายตอการตรวจสอบ 3. เปนการควบคมรกษาทรพยสนของกจการ 4. ปองกนความผดพลาดในการดาเนนกจการ 5. สามารถปรบปรงแกไขทน 6. ทาใหทราบฐานะของกจการ 7. เปนประโยชนในการตรวจสอบผลกาไร-ขาดทนไดทกเวลา

Page 54: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

47

กจกรรม

ใหนกศกษา บอกถงประโยชนของการทาบญชครวเรอนกบการประกอบอาชพวามประโยชนอยางไรบาง

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 55: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

48

แบบทดสอบหลงเรยน

คาชแจง ใหนกศกษาทาเครองหมาย X หนาคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว ขอ1. บญชชาวบาน ยดแนวคดหลกการใด

ก. คดเปน ข. เศรษฐกจ ค. ทฤษฎใหม ง. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ขอ2. ขอใดกลาวถง บญชชาวบานไดอยางถกตอง ก. เดบต เครดต ข. กาไร ขาดทน ค. ตนทน ผลผลต ง. รายรบ รายจาย

ขอ3. บญชชาวบานเกยวของอยางไรกบการดาเนนชวต

ก. เปนสงทบงบอกภาระหนสนของแตบคคล ข. เปนบญชทบงบอกถงรายรบ รายจายภายในชมชน ค. เปนสงทบงบอกถงฐานะความเปนอยของแตละบคคล ง. เปนบญชทบงบอกถงรายรบ รายจายภายในครวเรอน

ขอ4. ขอใดกลาวถงประโยชนของการทาบญชครวเรอนไดอยางถกตอง

ก. ชวยแกปญหาหนสนและชวยวางแผนการเงนของครอบครว ข. ชวยแกไขปญหาหนสนและชวยวางแผนการเงนของครอบครว ค. ทาใหสามารถตรวจสอบยอดเงนทมในแตละวนไดอยางถกตอง ง. ทาใหทราบวาในแตละเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจายอะไรบาง

ขอ5. หลกการ “ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” คอขอใด

ก. พอกน พอใช พอเพยง ข. อยเยน เปนสข มกนมใช ค. พอเพยง พอประมาณ มเหตผล พอประมาณ ง. มเหตผล มภมคมกน

ขอ6. สนทรพย หมายถง ก. สถานะทางการเงน ข. รายการแสดงถงสทธของบคคล ค. ทรพยากรทมอยในความครอบครอง ง. ภาระผกพนทเกดจากการดาเนนชวต

Page 56: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

49

ขอ7. ขอใดหมายถงประโยชนของการวเคราะหบญชครวเรอน

ก. เพอพจารณาดวารายรบ-รายจายมความสมดลกนหรอไม ข. ชวยแกไขปญหาหนสนและชวยวางแผนการเงนของครอบครว ค. ทาใหสามารถตรวจสอบยอดเงนทมในแตละวนไดอยางถกตอง ง. ทาใหทราบวาในแตละเดอน ครอบครวมรายรบ-รายจายอะไรบาง

ขอ8. ขอมลทไดรบจากการทาบญชครวเรอนมประโยชนอยางไรกบการดาเนนชวต

ก. ชวยใหเราสามารถวางแผนการใชจายเงนในเดอนถดไป ข. เพอพจารณาดวารายรบ-รายจายมความสมดลกนหรอไม ค. ชวยแกไขปญหาหนสนและชวยวางแผนการเงนของครอบครว ง. ทาใหสามารถตรวจสอบยอดเงนทมในแตละวนไดอยางถกตอง

ขอ9. จดมงหมายของการทาบญชครวเรอน คอ ก. เพอครอบครวมความเปนอยทดขน ข. เพอชมชน สงคมมความเปนอยทดขน ค. เพอพฒนาระบบเศรษฐกจภายในประเทศ ง. เพอใหชมชนเกดกระบวนการจดการการเรยนร

ขอ10. การทาบญชชาวบานเหมาะสมกบคนกลมใด

ก. นกธรกจ ข. เกษตรกร ค. นกศกษา ง. ทกกลมอาชพ

Page 57: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

50

เฉลยทายบทท 3

แนวตอบกจกรรมตอนท 1 การใหความเปนอยของครอบครวดขนไมประสบปญหาเรองการใชจายเงน การใชจายเงนทดกควรท

จะจดทาแผนการใชเงนและจดทางบประมาณของตนเองและครอบครวอยางเปนระบบบญชครวเรอนถอเปนสวนสาคญในการปฏบตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง โดยยดหลก 3 ขอคอ การพอประมาณ ถารรายรบรายจาย กจะใชแบบพอประมาณ แต มเหตผล รวารายจายใดจาเปนไมจาเปน และเมอเหลอจากใชจายกเกบออม นนคอภมคมกน ทเอาไวคมกนตวเราและครอบครว บญชครวเรอนสามารถจดไดหมด จงนบวามประโยชนมาก

แนวการตอบกจกรรมตอนท 2 การจดบนทก ขอมลเกยวกบเงอนไขปจจยในการดารงชวตของตวเอง และภายในครอบครว ชมชน

รวมถงประเทศ ขอมลทไดจากการบนทกจะเปนตวบงชอดตปจจบนและอนาคตของชวตของตวเอง สามารถนาขอมลอดตมาบอกปจจบนและอนาคตได ขอมลทได ทบนทกไว จะเปนประโยชนตอการวางแผนชวตและกจกรรมตาง ๆ ในชวต ในครอบครว

แนวการตอบกจกรรมตอนท 3 การทาบญชรายรบรายจายครอบครวกคอ เครองมอใหเราไดรทงนาไหลเขาไหลออก รปรมาณนาท

สะสมอยโอง และรวาเราควรมนาสะสมไวเทาใด จงจะเกดความสมดลพอดพอเพยงความสมดลดพอเพยง จะทาใหเกดความอยเยนเปนสข ความสขโตงไปขางใดขางหนงไมวาจะเปนจนเกน รวยเกน การหาเกน – เสพเกน ลวนสรางความอยรอนนอนทกขทงตอตนเอง ตอสงแวดลอมและตอผอน แนวการตอบกจกรรมตอนท 4

1.เพอจดบนทกรายการการดาเนนกจการเรยงลาดบกอนหลง 2.งายตอการตรวจสอบ 3.เปนการควบคมรกษาทรพยสนของกจการ 4.ปองกนความผดพลาดในการดาเนนกจการ 5.สามารถปรบปรงแกไขทน 6.ทาใหทราบฐานะของกจการ 7.เปนประโยชนในการตรวจสอบผลกาไร-ขาดทนไดทกเวลา

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยน 1. ง 2. ง 3. ง 4. ง 5. ง 6. ค 7. ก 8. ก 9. ก 10. ง

Page 58: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

51

บทท 4 การลดรายจายเพมรายได

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 59: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

52

บทท 4 การลดรายจายเพมรายได สาระสาคญ 1. การกาหนดมาตรการควบคมคาใชจาย เพอใหมรายไดทเพยงพอตอรายจาย 2. การลดรายจาย โดยเรมจากการสารวจ และวเคราะหความเปนไปไดในรายรบ รายจาย 3. การลดรายจาย และแนวทางการลดรายจาย เพอแกไขปญหาการขาดสภาพคลองในการใชจายเงน และตดคาใชจายทไมจาเปนลง 4. การเพมรายได และแนวทางการเพมรายได เพอแกไขปญหาการขาดสภาพคลองในการใชจายเงน หรอปญหารายรบไมเพยงพอกบรายจาย 5. การวางแผนการใชจายเงนใหเหมาะสมของครอบครวตองมรายรบมากกวารายจายหากพบวารายรบนอยกวารายจาย ตองหาแนวทางนาเงนมาใชจายใหเพยงพอ

ผลการเรยนรทคาดหวง 1. สามารถกาหนดมาตรการควบคมคาใชจายของตนเองและครวเรอนใหสมดลกบรายรบ 2. สามารถลดรายจายและเพมรายได

ขอบขายเนอหา 1. แนวคดการกาหนดมาตรการควบคมคาใชจาย 2. การลดรายจาย (การวเคราะหรายรบ รายจายและแนวทางการลดรายจาย) 3. การเพมรายไดและแนวทางการเพมรายได 4. การวางแผนการลดรายจายและเพมรายไดของตนเองและครอบครว

กจกรรมการเรยนร 1. ทาแบบทดสอบกอนเรยน 2. ศกษาเอกสารการสอน 3. ทากจกรรมตามทกาหนดไวในเอกสาร 4. ทาแบบทดสอบหลงเรยน

สอประกอบการเรยนร 1. เอกสารการสอน 2. แบบฝกปฏบต

ประเมนผล 1. ประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน

แผนการเรยนรประจาบท

Page 60: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

53

แบบทดสอบกอนเรยน

คาชแจง ใหทาเครองหมาย X ทบตวอกษรหนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. การวางแผนการใชจายทดคอการทาอยางไร ก. ประดษฐของเลนของใชเอง ข. ซอของเลนเปนประจา ค. ซอเสอผาใหม ๆ อยเสมอ ง. อดอาหารเพอประหยดคาใชจาย 2. การบนทกรายรบรายจายมประโยชนอยางไร ก. ทาใหรจกวางแผนในการใชเงน ข. ทาใหมความรอบคอบในการใชจาย ค. ทาใหควบคมการใชจายได ง. ถกทง ก ข และ ค 3. คาใชจายทไมจาเปนแกการดารงชวตคออะไร ก. คาอาหาร ข. คายารกษาโรค ค. คาเลาเรยน ง. คาของเลน 4. ถามรายจายเกนรายรบเราควรทาอยางไร ก. ใชจายอยางประหยดมากขน ข. ตดรายจายทไมจาเปนออก ค. หารายไดเพมขน ง. ถกทง ก ข และ ค

5. การจดบนทกรายรบรายจายมประโยชนอยางไร ก. ฝกนสยใหเปนคนละเอยดรอบคอบ ข. ฝกนสยใหเปนคนตรงตอเวลา ค. ฝกนสยใหเปนคนมมานะบากบน ง. ฝกนสยใหเปนคนมความอดทนอดกลน 6. การใชจายในขอใดเปรยบไดกบคาวา “เศรษฐกจพอเพยง” ก. นาเงนไปซอของเลน ข. ซอเฉพาะของทจาเปน ค. กนอาหารทกอยางทอยากกน ง. ขอเงนพอแมเพมบอกวาไมพอใช

Page 61: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

54

7. การฝากเงนโดยเปนสมาชกถอหนเปนการฝากแบบใด ก. ออมทรพย ข. สหกรณ ค. ประกนชวต ง. กองทนสารอง 8. ถามเงนเหลอใชควรเกบไวทใดจงจะปลอดภยทสด ก. ฝากเงนกบธนาคาร ข. ฝากเงนกบสหกรณออมทรพย ค. ฝากเงนกบกองทนหมบาน ง. ฝากเงนแบบการประกนชวต 9. การกระทาใดบงบอกลกษณะนสยประหยด ก. ซอของทอยากได ข. ใชเฉพาะของยหอดง ๆ ค. เกบเงนใสกระปกออมสน ง. ขอเงนพอแมใชจาย 10. บคคลใดใชจายเงนแบบไมจาเปนตอการดารงชวต ก. เอ นาเงนไปซออาหาร ข. เจ นาเงนไปซอของเลน ค. จ นาเงนไปฝากธนาคาร ง. ตา นาเงนไปซอหนงสอ

Page 62: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

55

ตอนท 1 แนวคดการกาหนดมาตรการควบคมคาใชจาย

สงทยากทสดเรองหนงของชวตกคอ “การมรายไดใหพอรายจายในแตละเดอน” หลายคนทตองหาเชา

กนคา เงนทไดมากมกจะไมชนเดอนตอไป หรอกระทงสปดาหตอไป ตองกระเบยดกระเสยดไปกหนยมสนมาเพอใหสามารถผานแตละเดอนไปไดทรายไดไมพอจายนน คนคดวาเปนเพราะรายไดของเรานอยไป ไมเพยงพอตอการใชจาย แตความจรงถาลองพจารณาดดๆ จะพบวาไมใช เพราะวาตอนทมรายได 6,000 กบอกนอยไปยงไมพอ ครนมรายไดเปน 8,000 กไมพอ 10,000 กยงไมพอ ทเปนเชนน เพราะปญหาสวนใหญมาจากการทเราใชจายงายเกนไปประเภทเหนอะไรกอยากได อยากซอ อยากเปนเจาของ ครนพอมเงนมากขน นาจะเรมพอกบรายจายเดม แตกลบใชจายซอของมากตามไปดวย เรยกวา ยงเรมมเครดต กยงรดปรด ไมนาแปลกใจ รายจายกเพมเทาทวคณ เรววารายรบ เงนเดอนเพมเทาไหรกยงไมพอ เงนทไดมาในแตละเดอนหายไปไหน เรากมกจะตอบไมได เพราะวาเรากมกจะจาย จาย จาย ออกไปโดยไมทนเฉลยวใจวา เราจายอะไรไปบาง จะไปเฉลยวใจไดทนอยางไร กความอยากมนไมมสนสดมหนงแลว กอยากมใหมากขน มใหหรขน แนวทางทจะใชแกไข “ปญหารายไดไมพอจาย” และ “การใชจายไปอยางไมมสต” เพอนาไปสอสรภาพทางการเงนของแตละคน จงอยทจะรจกบงคบตนเองใหเรมหดทา “บญชครวเรอน” ซงมอย 3 ขน ขนแรก จดรายไดและรายจาย เพอดวาในแตละเดอนเราไดเงนมาเทาไหร และใชไปเทาไหร ขนทสอง วเคราะหวา ทใชจายในแตละเดอน จายไปกบอะไรบาง แยกเปนรายจายทจาเปน กบรายจายทฟมเฟอย ขนทสาม ครนเหนวาใชจายอะไรไป กใหเรมคอยๆ ตดทอนรายจายทไมจาเปนในชวตออกไปทละอยาง มชายคนหนงพดบนเวทวา สมยกอนรายไดเขาไมพอจาย ไมรจะทาอยางไร เลยเรมหดทาบญชรายรบรายจายประจาเดอนหรอบญชครวเรอน เมอทาไปไดสกพกพบวา เขาจะตองไปทานอาหารญปนสปดาหละครง เพราะชอบมาก ตกเปนเงนประมาณ 700 บาทตอสปดาห เดอนหนงกประมาณ 2,800 บาท กเพราะเมอใชจายงายเชนน จงไมแปลกใจวาทาไมเงนทเขาไดมาในแตละเดอนจงไมเคยพอ เมอไดรวาตวเองไดจายไปกบคาอาหารญปนมากขนาดน เขาจงบงคบตนเองใหกนอาหารญปนเพยงเดอนละครง ทาใหลดรายจายไดเดอนละ 2,100 บาท หลงจากนน รายจายรายรบกสมดลกนขน อยไดดขน ไมลาบากอกตอไป มคนเคยเปรยบเทยบในเรองนไวอยางนาสนใจ ปญหาการเงนของทกคนกเหมอน “โองรว” มรวอยหลายร ทงเรองหวย การพนน ดอกเบย เหลา บหร ยารกษาโรค อาหาร ของใช เสอผา ปยเคม ยาฆาแมลง (สาหรบเกษตรกร) คาเทอมลก (ยงโรงเรยนแพง รายจายกยงมาก) ซงเราจองถามตนเองวา “ถาโองเรารว จะเลอกหานาใสโอง หรอจะอดรรวของโองกอน” วธประหยดเงนใหมเหลอเกบ เศรษฐกจตก รายไดหด แตขาวของกลบมแตแพงขนทกวน จะใชจายอยางสบายมออยางทเคยคงไมไดปฏบตการรดเขมขดจงถกนามาใชกนแทบทกครวเรอน วธประหยดเงนในกระเปาใหมเงนเหลอเกบดงน

1. ลดขอบเขตของงานเลยงฉลองใหเลกลง

Page 63: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

56

ในชวตอาจตองมการจดงานใหญโตสาหรบวนสาคญของทกๆป เชน งานแตงงาน งานวนเกด งานวนครบรอบตางๆ เมอกอนอาจจะจดงานใหญโตเตมท แตตอนนอาจตองคดใหม จดงานเลกๆ แตอบอนกสรางความประทบใจและนาจดจามรลมไดเชนกน

2. วางแผนคาใชจายรายเดอนและรายป สามารถควบคมคาใชจายได โดยตองทาบญชรายรบ-รายจาย เพอใหรวาในแตละเดอนคณม

รายรบและรายจายเฉลยเทาไหร หกรายจายประจาเดอนแลวคณยงมเงนเหลอเกบหรอไม เพอทจะหาทางลดคาใชจายฟมเฟอยลงได

3. ใชจายอยาใหเกนงบ เมอวางแผนการเงนไดแลววาในแตละเดอนจะตองมคาใชจายอะไร และเทาไหร กควรจะปฏบต

ตามทวางแผน เพอควบคมไมใหเกนงบทตงไว อยาลมเกบในเสรจรบเงนหรอจดบนทกรายจายทกวน จะไดรตวอยเสมอวาใชจายไปมากนอยเพยงใดแลว

4. ใชสนคาและบรการทถกกวาเดม อกวธหนงคอการเปรยบเทยบราคาสนคาและบรการทเคยใชอยประจากบแพคเกจอน หรอเจา

อนๆ เชน โปรโมชนโทรศพทมอถอ มใหเลอกมากมายซงใหความคมคาไดมากกวา ประกนรถยนตอาจเปลยนจากประกนชน 1 เปนชน 3 หากไมเคยขบรถชนใครเลย หรอถาบานตดจานดาวเทยมอาจเปลยนเปนแพกเกจทมชองนอยลง ถาไมไดดทวบอยนก กชวยประหยดไดอกทาง การตดคาใชจายเลกๆ นอยๆ เชนนเมอมองในระยะเวลายาวกชวยใหประหยดไดไมนอย

5. อยาซอของเพยงเพราะกาลงลดราคา ควรคดใหรอบคอบวา สงนนมความจาเปนแคไหน หากมนไมจาเปนจรงๆ ทองไว “เกบเงนไวกอน

ดกวา” 6. ตดตามขาวสารการเงนเปนประจา

เมอหกวางตากวางอาจไดชองทางในการเกบออมเงนทคมคามากกวาเดม เชน การลงทนทมความเสยงตา หรอการฝากเงนระยะสนทไดดอกเบยสง เปนตน

7. ลดสงอานวยความสะดวกตางๆ ลงบาง จะมเงนเกบเพมขน และเมอคณมเงนเหลอเกบ กสามารถนาเงนสวนหนงเอาไปลงทนเพอใหมน

งอกเงยเพมขนไดอก ถงตอนนวกฤตแตไหนกไมกลวอยแลว

กจกรรม

จงอธบายแนวทางการลดรายจาย และแนวทางการเพมรายไดมาพอสงเขป ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 64: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

57

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ตอนท 2 การลดรายจาย

เรองของรายรบ รายจาย มกถกกลาวถงเมอพดเกยวกบการจดทาบญช การปลกฝงใหเดกๆรจก การเกบเงน การออมเงน การใชจายเงน และการลงทน เปนสงทสาคญมาก ไมเฉพาะแตในสภาวะเศรษฐกจทยากลาบากแมในยามทเศรษฐกจมความคลองตว เราจาเปนตองระลกถงรายรบ-รายจายนอยเสมอๆ

หากแผนผงทางความคดคณมแตรายการสงของทคณอยากจะซอ สาหรบคนทคาวาเงนไมใชอปสรรคคงไมเปนเรองทเหลอบากวาแรง แตหากคณเปนคนหนงทอยในสภาวะใชจายเงนเกนฐานะ หรอเรยกวารายจายมขนาดเทาๆหรอใหญกวารายไดแลวหละก ตอไปนเปนสงทคณจะตองเปลยนแปลง

เรมตนสารวจ โดยทวๆไปรายรบของคนสวนใหญ จะมาในรปแบบของเงนเดอน ฉะนน อาจตรวจสอบวาเงนเดอนม

เทาไหร มรายไดทางอนอกหรอไม มดอกผลงอกเงยจากกองทรพยสน คดคานวณเปนรายเดอนไดเดอนละเทาไหร แลวจดลงไวในสมดบนทก รายจาย แยกเปนรายจายประจา และรายจาย(ไมประจา) โดยจานวนเงนทจาเปนตองจายแนๆในแตละเดอน เรยกวารายจายประจา เชน คานา คาไฟ คาอาหาร โดยเฉลยรายวน คาเดนทาง คาผอนบาน ผอนรถ รายจายเพอครอบครว รายจายขาวของเครองใชในบาน ฯลฯ สวนรายจาย (ไมประจา) เชน คาเบยประกนชวต คาเทอมบตร อาจถกนามารวมไวกบรายจายประจาวนได ดวยวธการเฉลยรายเดอน (หาร 12) เปนตน

วเคราะหความเปนไปได เมอยอดรายรบรวม และยอดรายจายรวม นารายรบมาหกรายจาย จะทราบวามเงนเกบ หรอใชจายเงนแบบเดอนชนเดอน และในบางครงอาจมหนเพมพนมากขน ซงถาหากเลอกได ยอมเลอกใหบญชทรพยสนเปนบวกมากๆ คงไมมใครตองการใชจายเงนแบบชกหนาไมถงหลง หรอเปนหนเพมพน

เรองท 2.1 การวเคราะหรายรบ-รายจาย

Page 65: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

58

การแกไขปญหาการขาดสภาพคลองในการใชจายเงนหรอปญหารายรบไมเพยงพอกบรายจายนนมแนวทางดงน

1. การตดรายจายทไมจาเปนออก เพอลดภาระการจายเงนออกจากครอบครว เชน รายจายเกยวกบการพนน สงเสพตดของมนเมา รายจายฟมเฟอย เปนตน เปนการสรางนสยมใหใชจายฟมเฟอย

2. การลดรายจายทจาเปนลง เพอสรางนสยการประหยด อดออม การใชทรพยากรทมอยอยางจากด อยางคมคา เชน การปลกผก ผลไมไวรบประทานเอง เพอชวยลดคาอาหาร และคาเดนทางไปตลาด อกทงทาใหสขภาพดอกดวย ลดการใชนามนเชอเพลง แลวหนมาออกกาลงกายโดยการปนจกรยาน หรอ การเดน การวงแทนการขบรถจกรยานยนต หรอรถยนต เปนตน ความตองการของตลาดเปนหลก มใชความตองการของผจาหนาย เพราะบางคนไมชอบขายสนคา A แตเลอกทจะขายสนคา B เพราะตนเองชนชอบ แตกลบกลายเปนวาคนตองการซอสนคา A มากกวา นเปนตวอยางหนงของการทาธรกจทตนเองชนชอบ แตไมประสบความสาเรจดานการตลาด เปนตน

สงทกลาวถงคราวๆ เปนรปแบบของการวางแผนในเรองของรายรบ-รายจาย จะวาไปเปนเรองทใกลตว แตหลายคนไมตระหนก สภาพเศรษฐกจของปจเจกบคคล สงผลกระทบตอรปแบบการใชชวต หรออาจหมายถง การมคณภาพชวตทด คนทไมมเงนจะพบวาเงนเรมมความสาคญกตอเมอเขามความจาเปนทจะตอง “ใชเงน” เชน มลกตองการสงลกเรยน, พอแมเจบปวย ตองการใหไดรบการรกษาในโรงพยาบาลทดๆ, มแฟนตองการพาแฟนไปเทยว , ฝนหวานไดนนอยากไดน ฯลฯ สวนคนทมเงน (ดวยการหาจากนาพกนาแรงของตนเอง) จะทราบและเขาใจเรองของรายรบ-รายจายเปนอยางด พวกเขาอาจไมตองจดบนทกไวในสมด แตเรองราวเหลานจะฝงอยในสมองของพวกเขา ทาใหคนรวย รวยยงขน คนจน จนซาซาก เพราะอาจสบสนและนาไปปะปนกบเรองของความพอเพยง วาเปนเรองของการ “ไมตอง” มเงนมากไมตองใชความพยายามในการหาเงน กอาจเปนได หลายๆคนจงยอมทจะผลกรายรบทตนเองมอยออกไป และเพมรายจายใหมากขน จงจนซาซอนโดยตลอด (Always Poor)

สงทตองรและเขาใจคอ ความพอเพยง ไมไดหมายความวา ไมตองมเงนมาก หากความคดทวา “ไมตองมเงนมาก” ฝงลกในความคด สงทจะตอบสนองออกมา กคอการขาดสตในการใชจายเงน ดงนนตองตองระวงทศนคตทมตอความพอเพยงดวย ความพอเพยง คอพอเพยงทพฤตกรรม ไมโลภมาก อยากมอยากได “เกน” ความจาเปน และไมใชวธทเปนการเบยดเบยนผอน หรอทาในสงทผดกฎหมาย และควรแยกออกจากการทาความเขาใจเรองรายรบ-รายจายน มเชนนนกจะเกดความสบสนวาการมเงน เปนเรองของความโลภ หรอสงทไมด

วธควบคมการใชจาย นอกจากแรงกดดนทางการตลาดแลว ความรสกและนสยสวนตวกอาจทาใหเรากลายเปนคนทใชจาย

เกนตว วธการควบคมการใชจายสามารถทาไดดงน 1. อยาซอเพราะอารมณ หากมความรสกตนเตนกบการจบจายซอของและหาสนคาลดราคา นนคอ

สงทแสดงถงการซอของเพราะอารมณ วธแกคอ อยารบซอและใหคดตามความเปนจรง วาการซอของชนนน

เรองท 2.2 แนวทางการลดรายจาย

Page 66: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

59

จะมผลอยางไรในระยะยาว และคณจะดแลรกษาไดอยางไร หยดคดสกนดและคดถงการเสยใจภายหลงเพราะซอของดวยอารมณ

2. อยาซอของแกเครยด การจบจายซอของอาจชวยใหผซอมความสข มอารมณดขนไดสกพกหนง แตเมอความเครยดกลบมาอก อาจรสกวาตองซอใหหนกขนเพอบรรเทาความเครยด แทนทจะแกเครยดดวยการซอ อาจจะหาทางคลายเครยดโดยการพดคยกบเพอนทเขาใจปญหาของคณหรอทากจกรรมทตองใชแรง เชน เดนออกกาลงกายแทน

3. อยาซอของเปนงานอดเรก หางสรรพสนคาตางๆพยายามตกแตงอยางหรหราเพอใหการจบจายกลายเปนกจกรรมทสนกสนาน บางครงการเดนหางหรอเลนอนเทอรเนตเพยงเพอผอนคลายอารมณ อาจจะเปนการกระตนใหคณอยากซอ ดงนน จงไปซอของเฉพาะเมอมรายการของทจะซออยในใจแลวจรงๆ และไมซอนอกรายการโดยเดดขาด.

4. เลอกเพอนใหด รปแบบชวตของเพอนและเรองทพดคยมอทธพลมากตอความคด หากการจายเกนตวเพอจะมของทกอยางทดเทยมเพอนฝง ควรเลอกคบเพอนทไมมนสยฟงเฟอ นยมวตถหรอพดคยแตเรองเงนๆทองๆ

5. ใชบตรเครดตอยางฉลาด บตรเครดตทาใหซอของไดงายๆ โดยไมคานงถงผลทตามมา ควรจะพยายามจายหนบตรเครดตเตมจานวนทกเดอน เพอไมใหมยอดคางชาระ และตองรวาบตรเครดตมอตราดอกเบยและคาธรรมเนยมตางๆ เทาไร เปรยบเทยบขอเสนอของแตละธนาคาร และเลอกใชบตรทเหมาะกบรายได ระวงบตรพรเมยมทมดอกเบยสง และใหสทธประโยชนทเกนความจาเปน แทนทจะจายทกอยางดวยบตรเครดต จงเกบบตรไวใชเฉพาะเมอตองซอของราคาสง แลวซอของทวไปดวยเงนสด

6. รสถานะทางการเงนของตวเอง เปนเรองงายทจะใชจายเกนตว ถาไมรสถานะทางการเงนของตนเอง การทาบนทกการใชจายเปนประจา เพอจะรจานวนเงนทงหมดทม วางแผนการใชจายแตละเดอนตามความเปนจรง โดยคานงถงรายไดและคาใชจายในชวงทผานมา ตรวจเชครายจายและใบเสรจตางๆเพอดวาการใชจายเปนไปตามแผนทวางไวหรอไม ปรกษาเพอนทไวใจเมอมขอสงสยหรอปญหาทางการเงน.

กจกรรม จงบอกวธการควบคมคาใชจายมาพอสงเขป

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 67: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

60

ตอนท 3 การเพมรายไดและแนวทางการเพมรายได

รายได หมายถง ผลตอบแทนทกจการไดรบจากการขายสนคาหรอบรการตามปกตของกจการ รวมทงผลตอบแทนอนๆ ทไมไดเกดจากการดาเนนงานตามปกต รายไดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. รายไดจากการขาย (Sale revenue) หมายถง รายไดทเกดจากการขายสนคาหรอบรการอนเปนรายไดจากการดาเนนงานตาม ปกต เชน กจการซอขายสนคา รายไดของกจการ คอ รายไดจากการขายสนคา สวนกจการใหบรการ เชน ซอมเครองไฟฟา รายไดของกจการ คอ รายไดคาซอม

2. รายไดอน (Other incomes) หมายถง รายไดทมไดเกดจากการดาเนนงานตามปกตของกจการซงเปนรายไดทไมใช รายไดจากการขายสนคาหรอบรการนนเอง

ในสภาวะเศรษฐกจฝดเคองในปจจบน เราสามารถหารายไดเพมจากกจกรรมปกตในชวตประจาวน ดงน

1. สรางตารางขนบนได อตราดอกเบยเงนฝาก ของแตละธนาคาร แลวเลอกธนาคาร และลาดบขนทใหอตราดอกเบยเงนฝากสงทสด

2. เปลยนบญชเงนฝาก ไปเปนแบบทใหดอกเบยสงกวาเงนฝากออมทรพย 3 ยมเงนจากเครอขายทางสงคม เชน ญาต หรอ เพอนฝง แทนเงนก 4. ขายหนงสอ และตารา ทใชแลว และเกบไวเฉยๆ 5. ใชบตรเครดต ทมการใหตอบแทนเปนการ คนเงนสด (cash back) 6. ลงทะเบยนสมครเปนสมาชก รบการสารวจทางการตลาด (Panel) เพอรบเงนสด 7. ทางานพเศษ เปน freelancing เชน ออกแบบบาน แปลหนงสอ, ฯลฯ 8. รบสวนลดเงนสดเมอชอปปงออนไลน หรอหางฯทมสวนลดเงนสด 9. เขยนบลอก สรางเวบไซต 10. เขยนบทความ เชน เรองฟงเพลง, การดหนง, ฯลฯ 11. นาเสนอบรการพนฐาน เชน, บรการพเลยงเดก, แมบาน, ทาสวน, ภาพวาด, ฯลฯ 12. นาเสนอบรการทมทกษะ เชน คาปรกษาดานธรกจ การพฒนาบลอก การออกแบบโลโก ฯลฯ 13. เปลยนงานอดเรกของคณใหเปนรายได เชน การถายภาพ, ถาย video, การปลกกลวยไมฯลฯ 14. สงชนสวน ชงโชค 15. ขายสนคา ทาดวยมอ 16. เปลยนการใชจายในชวตประจาวนของคณใหเปนเงนฝากออมทรพย โดยการเปนสมาชสหกรณ 17. รบงานเปนตวแทนกลมในการศกษาการตลาด (focus group) 18. รบงานเปนนกชอปปรศนา (Mystery shopping) 19. ซอสนคาจานวนมาก และไปขายปลกบนเวป Amazon 20. ขายสนคาทไมไดใชบนอเบย

Page 68: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

61

กจกรรม ใหนกศกษายกตวอยางแนวทางการสรางรายไดมา 7 ขอ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 69: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

62

ตอนท 4 การวางแผนการลดรายจายและเพมรายไดของตนเองและครอบครว

หลกการใชชวตแบบพอเพยงททาไดงายๆ คอการรจกบรหารการเงนของตวเอง มนอย ใชนอย และรจกพอ อกทงตองรจกมวนยในการใชจายเพอชวตและอนาคตอนมนคง

เพมรายได ลดรายจาย การเพมรายไดสามารถทาไดหลายวธ เชน การลงทนทามาคาขาย หาอาชพเสรมเพอเพมรายได โดย

อาจตองลงทงทน ลงทงแรง หรอศกษาหาความรเพมเตม เพอเปาหมายในการเพม เงนเดอน หรอหาโอกาสกาวหนาขนในอนาคต โดยรายไดในแตละเดอนของครอบครว ควรจดสรรใชจายอยางเหมาะสม เชน คาทอยอาศย ไมควรใหมการผอนชาระเกน 30% ของรายไดครอบครว หรอถาจะกอหนเงนกเพอซอรถยนต กไมควรใหมภาระการผอนชาระเกน 15% ของรายไดครอบครว นอกจากนน คาอาหารแบงใชไป 25% คาเนอผาและคาเดนทาง 10% คาสาธารณปโภค 5% คารกษาพยาบาล 5% และทสาคญอยาลมเกบเงนออมหรอเงนทน 5-10% ของรายไดตอครอบครว

ฉลาดซอ ฉลาดใช การ ลดรายจาย คอการฉลาดใชสงของตางๆ รอบตวใหเกดประโยชนสงสด และตองฉลาดซอดวย

เลอกซอแตสนคาทคมคาคมประโยชน และฉลาดใชดวยการรกษาสงของตางๆ ใหคงอยในสภาพทเหมาะกบการใชงานไดนานๆ รวมถงการประหยดคาใชจายจาพวก คานา คาไฟ คาโทรศพท ทสาคญคอการฉลาดใชชวต ดแลสขภาพใหแขงแรง สมบรณ เพราะการเจบปวย ยอมนาไปสคาใชจายทไมจาเปน วางแผนเกษยณอาย เพราะ เราไมไดมแรงทางานไปตลอดชวต เมอถงจดหนงทตองหยดทางาน ดงนน การวางแผนการเงนในชวงเกษยณอายการทางานจงเปนสงทไมควรมองขาม การหาระยะเวลาแหงชวงชวต ปจจบนนมนษยมอายเฉลยอยไดถง 72-75 ป และดวยเทคโนโลยทางการแพทยปจจบน ทาใหมนษยมอายนานขน ซงอาจบวกเพมไดถง 20 ป จากคาเฉลยนน สงทควรคานงในการเกบเงนเพออายชวงเกษยณคอระดบเงนเฟอ ทมแนวโนมหรอคาดวานาจะเปนไปในชวงเวลาของการเกษยณอาย ซงอาจทาใหเงนออมทคณหามาดวยความยากลาบากในแตละป ดอยคาลงอยางชวยไมได ดงนน เราตองการเงนประมาณ 70-75% ของ รายไดกอนการเกษยณอาย เพอเอาไวเปนคาใชจายยามเกษยณอาย โดยเฉพาะ คาใชจายเกยวกบสขภาพทจะเพมมากขนเมอเราแกตวลง โดยจานวนเงนนอาจแตกตางกนไป ขนอยกบวถหรอไลฟสไตลของแตละคน บนทกคาใชจาย เคย คดบางไหม วาทาไมเงนทหามาทงเดอนหมดไปอยางรวดเรว สาเหตกคอ เพราะเราขาดความยบยงชงใจใชจายโดยไมจาเปน ขาดการวางแผนการใชเงนทด มารตวอกทกไมมจะจายแลว หากอยาก ปรบเปลยนการใชจายใหรดกมกวาเดม วธงายทสดคอตองบนทกคาใชจายทกบาท ทกสตางค ทจายออกไปในแตละวน หมนสรางหลกฐานเตอนตวเองใหเหนวาในแตละเดอนมคาใชจายอะไรบาง ทจาเปน และไมจาเปน เพอจะไดรวาคาใชจายสงไหนควรตดทงไปในเดอนตอไป

บรหารเงนออม

Page 70: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

63

สดทายเมอคณสามารถบรหารรายได และคาใชจายของคณอยางรดกมแลว เงนสวนทคณเกบไดคอเงนออม โดยอาจนาไปฝากธนาคาร ซอกรมธรรมประกนชวต หรอนาไปลงทน เพอใหไดผลตอบแทนมากวาเงนเฟอทเปนอยในปจจบน หรอจะเพมขนในอนาคต การนาเงนไปฝากธนาคาร คงเปนวธบรหารเงนออมทดอกวธหนง ซงผออมจะไดรบดอกเบยจากการฝากเงน จานวนดอกเบยทไดรบกขนอยกบประเภทของการฝาก เชน เงนฝากออมทรพย เงนฝากประจา หรอเงนฝากกระแสรายวน ผออมควรเลอกประเภทเงนฝากใหเหมาะกบตวเอง หากตองการใชเงนบอยครงตอวน กเลอกฝากเงนแบบออมทรพย ซงสามารถฝาก-ถอน ไดหลายครงตอวน ธนาคารจะคดอตราดอกเบยรายวน แตกรณทตองการดอกเบยมากกวาการฝากแบบออมทรพย ผออมสามารถเลอกฝากเงนแบบฝากประจา ซงมระยะเวลาในการฝากตางกน เชน 3 เดอน 6 เดอน 12 เดอน หรอฝากประจารายเดอนยกเวนภาษ แตหากตองการใชเชคในการสงจาย กสามารถใชบรการแบบเงนฝากกระแสรายวน

กลยทธ : ลดรายจาย เพมรายได สรางภมคมกน เมอทราบวาเงนในกระเปาจะไมพอใชในอนาคต หรอตองการเงนลดรายจายและเพมรายไดเพอสรางความมนคงทางการเงน หรอทเรยกวา "สรางภมคมกนทางการเงน" ใหกบตนเองนน จะมวธใดบาง ขอสรปพอสงเขปเพอสรางความเขาใจงายๆ ดงน กลยทธท 1 ลดรายจาย บางทานไมทราบวาในแตละวน ตนเองไดใชจายเงนไปมากนอยเทาไหร เพราะไมมการจดบนทกคาใชจายเอาไว ดงนน กลยทธในขอน ขอเรมตนจากเรองใกลตว ดงน

1. ทาการจดบนทกคาใชจายประจาวน เพอจะไดทราบวาในแตละวนมรายจายในเรองอะไร จานวนเทาไหรบาง เรองไหนจาเปนตองจาย เรองไหนเปนรายจายฟมเฟอย หากเรองไหนเปนรายจายทไมสาคญและฟมเฟอย กควรงดและตดออกไป

2. ลดและงด อาหารจาพวก ชา กาแฟ นาอดลม ขนมหวาน เพราะมราคาแพงและสนเปลองคาใชจายโดยไมจาเปน เชน ดมกาแฟเยนวนละ 1 แกวๆ ละ 50 บาท 1 เดอน เสยคาใชจายกาแฟ จานวน 50X30 เทากบ 1,500 บาท 1 ป เทากบ 1,500x12 เทากบ 18,000 บาท

3. เปลยนจากการใชโทรศพทรายเดอนมาเปนแบบเตมเงน เพอควบคมคาใชจายในแตละเดอน ไมใหมากจนเกนไป หรอหมนตรวจสอบโปรโมชนโทรศพทของตนเอง และเปลยนไปใชแพคเกตหรอโปรโมชนทเหมาะสมกบตนเองมากทสด เพอประหยดเงน การเปลยนโทรศพทจากรายเดอนมาเปนแบบเตมเงน จะทาใหไมมขอผกมดเรองคาใชจายในแตละเดอน

4. ลดการซอของฟมเฟอยทไมจาเปน เชน สนคาแบรนดเนมราคาแพงๆ ไมวาจะเปนเสอผา นาหอม นาฬกา โทรศพทมอถอรนใหมๆ หากจาเปน ควรซอไวใชในปรมาณทเหมาะสมเทานน ยกตวอยาง บางคน ซอเสอผามาเกบไวในปรมาณมาก และบางชดไมเคยนาออกมาสวมใสจนเวลาผานไปมรางกายทอวนขนหรอผอมลง กไมสามารถสวมใสไดกทงเสอผาชดนนไปอยางนาเสยดาย นนคอการทงเงนไปนนเอง

5. ลดการรบประทานทานอาหารนอกบานหรอลดการรบประทานอาหารจาพวก Fast Food ลง เพราะมราคาแพงแถมทาใหรางกายไดรบแปง ไขมน นาตาล โซเดยม และพลงงานเกนความพอด ทาใหเกดโรคอวน โรคความดนโลหตสง หรอโรคหวใจตามมา

6. ประหยดการใชนาและไฟฟาลง หรอใชเทาทจาเปน วธนจะทาใหใบแจงหนคาไฟฟาและประปาลดลงไดในแตละเดอน

Page 71: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

64

7. ปลกพชผกสวนครวไวรบประทาน วธน จะไดลดคาใชจายและไดรบประทานผกปลอดสารพษไปพรอมๆ กน

กลยทธท 2 เพมรายได

1. ขยะจาพวก แกว กระดาษ หรอหนงสอพมพ สามารถเปลยนเปนเงนไดจานวนมาก โปรดอยามองขาม เชน ซอนาดมบรรจขวดมาดม เมอดมหมดแลว อยาทงขวด ใหทาการเกบรวบรวมใสถงไว เมอไดในปรมาณมากพอสมควร กนาไปขายใหกบรานรบซอของเกา เพยงเทานกสามารถสรางรายไดเพมขน และชวยลดขยะของโลกใบนลง สามารถตรวจสอบราคารบซอของเกาทกชนดไดทน

2. หลงจากทเปลยนจากการใชโทรศพทแบบรายเดอน มาใชแบบเตมเงน ขอแนะนาใหสมครเปนตวแทนเตมเงนมอถอเพอรบเตมเงนมอถอ เพอสรางรายไดเพม และไวสาหรบเตมเงนมอถอใหกบตวเองและคนในครอบครว เรยกวาเปลยนรายจายเปนรายได

3. สรางรายไดเสรมดวยการคลกชมโฆษณาทางเวบไซต หรอเรยกวา Pay Per Click : PPC 4. อกหนงวธในการหาเงนเพมโดยจบเสอมอเปลา หากขยนและมทกษะเขยนเวบไซตหรอเวบบลอก

สามารถตดตอนาโฆษณามาตดทเวบไซตหรอเวบบลอกของตวเอง เมอมผเขามาชมเวบไซตและคลกชมโฆษณา กจะไดรบเงนทนท (จานวนเงนเปนไปตามทเวบไซตกาหนด ตงแต 0.01 บาท 0.80 บาท หรอ 4 บาท ตอการคลก 1 ครง ไมซากน)

5. หารายไดอสระทาเสรมเพมรายได เชน ทาอาหาร/ขนมขาย เพมเตม หากทานมฝมอทาอาหารอรอย วธนนาสนใจและสนบสนนใหทาอยางยง

6. สมครทาธรกจขายตรง เชน แอมเวย กฟฟารน เปนตน วธนขนอยกบความชนชอบสวนตวในการสมครเปนนกธรกจอสระของแตละทาน ซงวธนกสามารถสรางรายไดเสรมไดดอกวธหนง

กลยทธท 3 สรางภมคมกน วธสรางภมคมกนทางการเงนทดทสดและคลาสสคทสด คอ การออมเงน และนาบางสวนของเงนทเหลอจากคาใชจายตางๆ ไปลงทนเพม ดงน

1. การฝากเงนออมไวกบธนาคาร ซงปจจบนไดรบ ผลตอบแทนนอยมากเพยง 0.75% ตอป แตหากไปฝากไวกบสหกรณออมทรพยตางๆ กอาจจะไดดอกเบยเพมขน ทงน ขนอยกบการยอมรบสภาพความเสยงทจะเกดขนของแตละทานในการตดสนใจ

2. การลงทนในตลาดทน (เลนหน) การลงทนกบทองคา การลงทนในพนธบตร หรอหนก ในการลงทนวธน มปจจยหลายดานทเขามาเกยวของและมการเปลยนแปลงทรวดเรว ดงนน การลงทนวธนตองอาศยความเชยวชาญและขอมลหลากหลายดานประกอบการตดสนใจลงทน ผลงทนตองศกษาขอมลใหดทสดกอนการตดสนใจ

3. การซอประกนภย ประกนสขภาพ หรอประกนชวต ควรตรวจสอบรายละเอยด เงอนไข ของกรมธรรมใหดและรอบคอบกอนการตดสนใจ รวมทง นาปจจยอตราดอกเบย อตราเงนเฟอ คาเงน ระยะเวลา เขามาคานวณผลตอบแทนกอนการลงทนทกครง

Page 72: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

65

4. วธสดทาย คอ การนอมนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาปรบใชและปฏบตใหเปนวถชวตของตนเอง

กจกรรม ใหอธบายวธการสรางภมคมกนทางการเงนมาใหเขาใจ

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 73: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

66

แบบทดสอบหลงเรยน

คาชแจง ใหทาเครองหมาย X ทบตวอกษรหนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. การวางแผนการใชจายทดคอการทาอยางไร ก. ประดษฐของเลนของใชเอง ข. ซอของเลนเปนประจา ค. ซอเสอผาใหม ๆ อยเสมอ ง. อดอาหารเพอประหยดคาใชจาย 2. การบนทกรายรบรายจายมประโยชนอยางไร ก. ทาใหรจกวางแผนในการใชเงน ข. ทาใหมความรอบคอบในการใชจาย ค. ทาใหควบคมการใชจายได ง. ถกทง ก ข และ ค 3. คาใชจายทไมจาเปนแกการดารงชวตคออะไร ก. คาอาหาร ข. คายารกษาโรค ค. คาเลาเรยน ง. คาของเลน 4. ถามรายจายเกนรายรบเราควรทาอยางไร ก. ใชจายอยางประหยดมากขน ข. ตดรายจายทไมจาเปนออก ค. หารายไดเพมขน ง. ถกทง ก ข และ ค

5. การจดบนทกรายรบรายจายมประโยชนอยางไร ก. ฝกนสยใหเปนคนละเอยดรอบคอบ ข. ฝกนสยใหเปนคนตรงตอเวลา ค. ฝกนสยใหเปนคนมมานะบากบน ง. ฝกนสยใหเปนคนมความอดทนอดกลน

Page 74: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

67

6. การใชจายในขอใดเปรยบไดกบคาวา “เศรษฐกจพอเพยง” ก. นาเงนไปซอของเลน ข. ซอเฉพาะของทจาเปน ค. กนอาหารทกอยางทอยากกน ง. ขอเงนพอแมเพมบอกวาไมพอใช 7. การฝากเงนโดยเปนสมาชกถอหนเปนการฝากแบบใด ก. ออมทรพย ข. สหกรณ ค. ประกนชวต ง. กองทนสารอง 8. ถามเงนเหลอใชควรเกบไวทใดจงจะปลอดภยทสด ก. ฝากเงนกบธนาคาร ข. ฝากเงนกบสหกรณออมทรพย ค. ฝากเงนกบกองทนหมบาน ง. ฝากเงนแบบการประกนชวต 9. การกระทาใดบงบอกลกษณะนสยประหยด ก. ซอของทอยากได ข. ใชเฉพาะของยหอดง ๆ ค. เกบเงนใสกระปกออมสน ง. ขอเงนพอแมใชจาย 10. บคคลใดใชจายเงนแบบไมจาเปนตอการดารงชวต ก. เอ นาเงนไปซออาหาร ข. เจ นาเงนไปซอของเลน ค. จ นาเงนไปฝากธนาคาร ง. ตา นาเงนไปซอหนงสอ

Page 75: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

68

เฉลยทายบทท 4 แนวการตอบกจกรรมตอนท 1

1.การตดรายจายทไมจาเปนออก เพอลดภาระการจายเงนออกจากครอบครว เชน รายจายเกยวกบการพนน สงเสพตดของมนเมา รายจายฟมเฟอย เปนตน

2.การลดรายจายทจาเปนลง เพอสรางนสยการประหยด อดออม การใชทรพยากรทมอยจากดอยางคมคา แนวการตอบกจกรรมตอนท 2

1.อยาซอเพราะอารมณ 2.อยาซอของแกเครยด 3.อยาซอของเปนงานอดเรก 4.เลอกเพอนใหด 5.ใชบตรเครดตอยางฉลาด 6.รสถานะทางการเงนของตวเอง

แนวการตอบกจกรรมตอนท 3 1. สรางตารางขนบนได อตราดอกเบยเงนฝาก ของแตละธนาคาร แลวเลอกธนาคาร และลาดบขนท

ใหอตราดอกเบยเงนฝากสงทสด 2. เปลยนบญชเงนฝาก ไปเปนแบบทใหดอกเบยสงกวาเงนฝากออมทรพย 3 ยมเงนจากเครอขายทางสงคม เชน ญาต หรอ เพอนฝง แทนเงนก 4. ขายหนงสอ และตารา ทใชแลว และเกบไวเฉยๆ 5. ใชบตรเครดต ทมการใหตอบแทนเปนการ คนเงนสด (cash back) 6. ลงทะเบยนสมครเปนสมาชก รบการสารวจทางการตลาด (Panel) เพอรบเงนสด 7. ทางานพเศษ เปน freelancing เชน ออกแบบบาน แปลหนงสอ, ฯลฯ 8. รบสวนลดเงนสดเมอชอปปงออนไลน หรอหางฯทมสวนลดเงนสด

แนวการตอบกจกรรมตอนท 4

1. การฝากเงนออมไวกบธนาคาร 2. การลงทนในตลาดทน (เลนหน) การลงทนกบทองคา การลงทนในพนธบตร 3. การซอประกนภย ประกนสขภาพ หรอประกนชวต 4. วธสดทาย คอ การนอมนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาปรบใช

Page 76: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

69

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยน 1. ง 2. ง 3. ง 4. ง 5. ก 6. ข 7. ข 8. ก 9. ค 10. ข

Page 77: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

69

บรรณานกรม

กรมการคาภายใน,กระทรวงภานชยษา.การคาครองผบรโภค.http://www.dit.go.th/, 2546. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.ความรทวไปเกยวกบการสหกรณ.โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, พมพครงท 14;2544. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.เศรษฐศาสตรสาหรบชาวบาน.หนวยท 1-8 โรงพมพ.มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ,พมพครงท 3;2543 _____.หลกเศรษฐศาสตรเบองตน หนวยท 1-8 โรงพมพ.มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช,พมพครงท 18;2538 _____.หลกเศรษฐศาสตรเบองตน หนวยท 9-15. โรงพมพ.มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช,2536. สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค,สานกนายกรฐมนตร.การคมครองผบรโภค. อภนนท จนตะน. เศรษฐศาสตรจลภาค 1 . สานกพมพพทกษกษร,กรงเทพมหานคร;มปป. อเนก เธยรถาวรและอเนก พ.อนกลบตร.การเงน การธนาคารและการคลง.สานกพมพวฒนาพานช จากด ,กรงเทพมหานคร;2535 http://praveetelearning.com/elearning_content.php.วนท 28 ตลาคม 2558 http://uptoadvance.blogspot.com/2013/07/blog-post_6386.html วนท 24 กนยายน 2558

http://www.cad.go.th.วนท 28 ตลาคม 2558 http://www.facebook.com/เศรษฐกจพอเพยง สการทาบญชครวเรอน.วนท 28 ตลาคม 2558. http://www.jw.org/th/ วนท 24 กนยายน 2558 http://www.oknation.net.วนท 28 ตลาคม 2558 http://www.maesotcity.com .วนท 28 ตลาคม 2558

http://www.urnurse.net/sarapad/29save.html.วนท 24 กนยายน 2558

Page 78: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

70

คณะผจดทา ทปรกษา นางสาวสทธน จบใจนาย ผอานวยการศนยการศกษานอกระบบและการศกษา ตามอธยาศยอาเภอเชยงดาว คณะผจดทา นางปรยาพร สรยะชยพนธ คร กศน.ตาบลเมองงาย กศน.อาเภอเชยงดาว นางสาวพชรนทร วงคสกล คร กศน.ตาบลปงโคง กศน.อาเภอเชยงดาว นางสาวพจนย คาเบย คร กศน.ตาบลเมองนะ กศน.อาเภอเชยงดาว นางปนนภา ใจคา คร ศรช. กศน.อาเภอเชยงดาว

Page 79: บัญชีชาวบ้านcmi.nfe.go.th/bookcenter/ทช02001.pdf · 2016-01-23 · บัญชีชาวบ้าน วิเคราะห ์รายรับ-รายจ่าย

71

คณะบรรณาธการ/ปรบปรงแกไข

ทปรกษา

นายศภกร ศรศกดา ผอานวยการสานกงาน กศน.จงหวดเชยงใหม นางมนา กตชานนท รองผอานวยการสานกงาน กศน.จงหวดเชยงใหม

คณะบรรณาธการ/ปรบปรงแกไข

นางณชชา ทะภมนทร ผอานวยการ กศน.อาเภอดอยเตา ประธานกรรมการ นายพทยา ธาตอนจนทร คร คศ.1 กศน.อาเภอเวยงแหง กรรมการ นางสาวศรพชร วรเศรษฐกลไชย คร คศ.1 กศน.อาเภอพราว กรรมการ นางปภนดา เอกชยอาภรณ ครอาสาสมครฯ กศน.อาเภอเมองเชยงใหม กรรมการ นายสกล ศรนา คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสนกาแพง กรรมการ นางสาวพชวรรณ อาพนธส คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสนทราย กรรมการ นางเดอนฉาย แตมมาก คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอหางดง กรรมการ นางสาวแสงระว แกวรากมก คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอหางดง กรรมการ นางสาวสรสวด สวรรณพงศ คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอหางดง กรรมการ นางสาวจนทรจรา ออนอน นกวเคราะหนโยบายและแผน สานกงาน กศน.จงหวดเชยงใหม กรรมการและ เลขานการ