วารสารร่มพฤกษ์ : romphruek...

วารสารรมพฤกษ : ROMPHRUEK JOURNAL

ISSN 0125-7609 ปท 33 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2558

(การศกษาและการทองเทยว : Education and Tourism)

เจาของ มหาวทยาลยเกรก

บรรณาธการ สงกด

ผชวยศาสตราจารยสวมล วงศสงหทอง มหาวทยาลยเกรก

ผชวยศาสตราจารยศรณพร ชวนเกรกกล มหาวทยาลยเกรก

กองบรรณาธการประจำาฉบบ สงกด

ศาสตราจารย ดร.ตน ปรชญพฤทธ จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ศาสตราจารย ดร.อภชาต ภทรธรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

รองศาสตราจารย ดร.จำาลอง โพธบญ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

รองศาสตราจารย ดร.เลศพร ภาระสกล มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ผชวยศาสตราจารย ดร.อนรทธ สตมน มหาวทยาลยศลปากร

ผชวยศาสตราจารย ดร.อดลลา พงศยหลา มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

รองศาสตราจารยปรชา พนธแนน มหาวทยาลยเกรก

ผชวยศาสตราจารยดวงทพย จนทรอวม มหาวทยาลยเกรก

ทปรกษาดานภาษา

ดร.ผกาพนธ ภมจตร มหาวทยาลยเกรก (อาจารยเกษยณ)

สำานกงาน มหาวทยาลยเกรก เลขท 3

ซอยรามอนทรา 1

เขตบางเขน กรงเทพฯ 10220

โทรศพท/โทรสาร 0-2552-3500-9,

0-2970-5820 ตอ 402

บทความทกเรองทตพมพในวารสารรมพฤกษฉบบน เปนทศนะและขอคดเหนของผเขยนเทานน

มใชทศนะของมหาวทยาลยเกรกหรอกองบรรณาธการ การนำาบทความสวนใดสวนหนงหรอ

ทงหมดไปตพมพเผยแพรตองไดรบอนญาต

รายนามผทรงคณวฒกลนกรองบทความ

ศ.ดร.อภชาต ภทรธรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตรศ.ดร.ตน ปรชญพฤทธ อาจารยเกษยณราชการ จฬาลงกรณมหาวทยาลยรศ.ปารชาต วลยเสถยร มหาวทยาลยธรรมศาสตรศ.ดร.พรรณ บวเลก มหาวทยาลยเกรกดร.ปรชา เปยมพงศสานต อาจารยเกษยณราชการ จฬาลงกรณมหาวทยาลยรศ.ดร.สมศกด สามคคธรรม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรรศ.ดร.วไลลกษณ รตนเพยรธมมะ มหาวทยาลยเกรก รศ.กตมา สรสนธ มหาวทยาลยธรรมศาสตร ผศ.ดร.อจฉรา ปณฑรานวงศ มหาวทยาลยธรรมศาสตร รศ.ดร.พชาย รตนดลก ณ ภเกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรผศ.ดร.ชยยนต ประดษฐศลป มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ รศ.ดร.วทยา สจรตธนารกษ อาจารยเกษยณราชการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย รศ.ดร.เสนห จยโต มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช ผศ.ดร.อศวน เนตรโพธแกว มหาวทยาลยธรกจบณฑตยผศ.ดร.ปราวณยา สวรรณณฐโชต จฬาลงกรณมหาวทยาลย รศ.ดร.จำาลอง โพธบญ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรรศ.ดร.เชาว โรจนแสง มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราชผศ.ดร.อะแว มะแส สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร รศ.ดร.ภรชญา วฒนรง มหาวทยาลยรามคำาแหงรศ.ดร.พพฒน หรณยวณชธากร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร รศ.ดร.อรสา อรามรตน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร รศ.ดร.กตพฒน นนทปทมะดลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร รศ.สมาล วงษวทต มหาวทยาลยรามคำาแหงดร.จฑารตน ชมพนธ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรรศ.ดร.ธงชย วงษชยสวรรณ อาจารยเกษยณราชการ มหาวทยาลยธรรมศาสตรรศ.ดร.ศรวรรณ ยอดนล มหาวทยาลยบรพารศ.ดร.สมหมาย แจมกระจาง มหาวทยาลยบรพา รศ.ดร.กณฑล ศรเสรมโภค มหาวทยาลยเกรกรศ.ดร.เนาวรตน พลายนอย มหาวทยาลยมหดลดร.กอเกยรต วรยะกจพฒนา นกวชาการพาณชยชำานาญการพเศษรศ.ดร.ธตพฒน เอยมนรนดร มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราชรศ.อดล จาตรงคกล อาจารยเกษยณราชการ มหาวทยาลยธรรมศาสตรรศ.บำารง สขพรรณ มหาวทยาลยธรรมศาสตรรศ.อมรพรรณ ซมโชคชยกล มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราชดร.สทธภา วงศยะลา มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษมดร.ศภฤกษ โพธไพรตนา มหาวทยาลยเชยงใหมผศ.ดวงทพย จนทรอวม มหาวทยาลยเกรกดร.สนอง ดประดษฐ มหาวทยาลยเกรก (อาจารยเกษยณ)ดร.อษณ มงคลพทกษสข มหาวทยาลยเกรกผศ.ดร.วฤษาย รมสายหยด มหาวทยาลยสยามรศ.ดร.เลศพร ภาระสกล มหาวทยาลยธรกจบณฑตยผศ.ดร.อนรทธ สตมน มหาวทยาลยศลปากรผศ.ดร.อดลลา พงศยหลาม หาวทยาลยธรกจบณฑตย

วารสารรมพฤกษ : มหาวทยาลยเกรก ROMPHRUEK JOURNAL : KRIRK UNIVERSITY

วารสารวชาการดานสงคมศาสตรและมนษยศาสตร

ความเปนมา

วารสารรมพฤกษ มหาวทยาลยเกรก เปนวารสารวชาการทรองรบการเผยแพรผลงานดาน

สงคมศาสตรและมนษยศาสตร โดยใหความสำาคญกบศาสตรทางดาน การบรหารการจดการ

สงคมศาสตร นเทศศาสตร นตศาสตร และศลปศาสตร ซงตพมพมากกวาสามทศวรรษ เนนเนอหา

ทเกยวของกบการเปลยนแปลงของปจจยอนมผลกระทบตอคณภาพชวตและสงคมไทย สรางองค

ความรใหม โดยมงเนนใหเกดการพฒนางานวจยทมคณภาพทางวชาการเพอสงคม อกทงตระหนก

ถงความสำาคญของการขยายบทบาททางวชาการตอสงคมวงกวาง และ การพฒนามหาวทยาลย

ใหเปนแหลงความรทมาจากผลงานวจยของอาจารย นกวจย นกวชาการและนกศกษา เพอเขาส

การเปนสงคมฐานความร (Knowledge Based Society) โดยจดพมพปละ 3 ฉบบและเผยแพร

ในรปแบบอเลกทรอนกส

ทงน กองบรรณาธการรบพจารณาและตพมพบทความซงไมเคยเสนอเพอขอตพมพ หรอ

ไมเคยเผยแพรในเอกสารฉบบอนๆ มากอนหนาน โดยบทความทจะไดรบการพจารณาตพมพ

ในวารสารรมพฤกษนนตองผานการพจารณาใหความคดเหน และตรวจแกไขทางวชาการจาก

ผทรงคณวฒซงไมทราบชอผแตงและผแตงไมทราบชอผทรงคณวฒ (Double blind peer review)

ในสาขาวชาทเกยวของ ทกองบรรณาธการวารสารฯ คดสรรกอนลงพมพ อยางนอย 2 ทาน

บทความทงหมดทตพมพในวารสารรมพฤกษ มหาวทยาลยฯ สงวนลขสทธตามพระราชบญญต

ลขสทธ พ.ศ.2537

วตถประสงค

1. เพอเผยแพรวทยาการ และความร ใหมๆ ในสาขาวชาทเปดการเรยนการสอน

ในมหาวทยาลย

2. เพอสงเสรมอาจารย ผสอนในสาขาวชาตางๆ ตลอดจนผทรงคณวฒในการนำาเสนอ

ผลงานทางวชาการ

3. เพอเปนเอกสารประกอบการศกษาในระดบอดมศกษา

กำาหนดการออกวารสาร

ปการศกษาละ 3 ฉบบ

ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน

ฉบบท 2 พฤษภาคม – สงหาคม

ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม

บทบรรณาธการ

วารสารรมพฤกษ ปท 33 ฉบบท 1 เดอนมกราคม – เมษายน 2558 (การศกษา

และการทองเทยว) ยงคงยดมนในแนวทางการเผยแพรและแลกเปลยนความรทาง

สงคมศาสตร และมนษยศาสตรดานการศกษา และการทองเทยวอนเปนประโยชน

ตอการนำาไปใชในชวตประจำาวน โดยในฉบบน มบทความของนกวชาการและ

ผเชยวชาญในสาขาตางๆ มาลงตพมพใหผอานไดเลอกอานกนอยางจใจ ดงน

บทความท 1 เปน บทความของเพญประภา ภทรานกรม เรอง การศกษาเพอสงเสรม

ความเทาเทยม : ทางออกของความรนแรงทางเพศ ทเจาะประเดนปญหาความรนแรง

ทมตอเพศหญงท ยงคงมอยอยางตอเนองในสงคมไทยในทกยคสมย มาตแผ เพอ

กระตนใหเกดความใสใจในการหาแนวทางการแกไขใหเกดความเทาเทยมกนใน

สงคมตอไป บทความท 2 เปน บทความของศรพร พงศศรโรจน เรอง ความทาทาย

ของอดมศกษาไทยในการเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 ทวเคราะห SWOT

ของการเขาสประชาคมอาเซยนและรปแบบการศกษาไทยทควรเนน “การสรางทกษะ

ในศตวรรษท 21” ทสอดคลองกบกรอบแนวคดของ สกอ. ในการสรางความ

แขงแกรงใหบณฑตในการแขงขนระดบอาเซยน และระดบโลก บทความท 3 เปน

บทความของวไลลกษณ รตนเพยรธมมะ เรอง การพฒนาและการปรบตวของการ

ทองเทยวไทยในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ทเสนอแนะใหผมสวนไดสวน

เสยกบการทองเทยว ใหเนนทรรศนะการสรางภาพลกษณใหเหนคณคาของความ

เปนไทย เพอสรางความแตกตางในตลาดอาเซยน บทความท 4 เปน บทความของ

มหามด เตะยอ และ มารเยาะ มาแต เรอง ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยน

การสอนวชาคณตศาสตรวศวกรรม 2 ของนกศกษาชนปท 2 คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทรเสนอผลการศกษาความพอใจของนกศกษา

วศวกรรมศาสตร ทมตอการเรยนวชาคณตศาสตรวศวกรรม ซงเปนหนงในวชาทเปน

ไมเบอไมเมาของนกศกษาหลายๆ คน และพบวาหากผสอนใหความสำาคญกบการ

รบฟงความคดเหนของนกศกษาและเตรยมเอกสารสำาหรบการประกอบเพมเตมท

มคณภาพ นกศกษาจะสนใจเรยนวชานมากขน บทความท 5 เปน บทความของ สรยา

ประดษฐสถาพร และ ประชน วลลโก เรอง การพฒนาหลกสตรการสอสารการกฬา

ในประเทศไทย ทประเมนหลกสตรปรญญาตรการสอสารการกฬา และเสนอแนะ

หลกสตรแมแบบไดอยางนาสนใจ บทความท 6 เปน บทความของธงชย แกวกรยา

เรอง การออกแบบและพฒนาบทเรยน M-learn รปแบบเกมมลตมเดยสำาหรบ iOS

และ Android เปนการพฒนารปแบบการเรยนรใหเปนไปตามยคตามสมยของสงคม

กมหนา ดวยการสรางเนอหาบทเรยนแบบเกมมลตมเดยบนโทรศพทมอถอ สำาหรบ

ผเรยนในยค Gen Y บทความท 7 เปน บทความของ ทนกฤต รงเรอง เรอง การพฒนา

รปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของ

กลมทวารวด 4 จงหวด เปนการนำาเสนอการวเคราะหการทองเทยวเชงสรางสรรค

ของกลมจงหวดภาคกลางตอนลาง เพอใหความรกบชมชนและนำาเสนอแนวทางการ

พฒนาใหกบผเกยวของ บทความท 8 เปน บทวจารณหนงสอ เรอง The Learning

Revolution : การปฏวตการเรยนร ของสมนฎฐา ภาควหก ทเนนความสำาคญ

ของการปฎวตการเรยนร เพอใหมมมองทแตกตางกบผสอนทยงยดตดกบรปแบบ

การสอนแบบเดมๆ ใหเขาใจความตองการของผเรยนในยคปจจบนและเทคโนโลย

ทควรนำามาใช

จะเหนไดวา บทความทนำาเสนอในเลมน เปนการใหแนวคดการพฒนาใน

หลายๆ ดาน ไมวาจะเปนการ การพฒนารปแบบการเรยนร หลกสตร สทธเสรภาพ

การทองเทยว หรอ การนำาแนวคดประวตศาสตรเดมมาประยกตกบปจจบน ซงจะ

เปนประโยชนตอผ อ าน ในการสรางความเขาใจถงจดออนและจดแขงจาก

ประวตศาสตร การเปลยนแปลงของเทคโนโลย และ แนวคดของมนษย อนนำาไปส

การวางรากฐานการพฒนาประเทศในเวลาอนใกล

กองบรรณาธการ

สารบญ

บทบรรณาธการ

บทความประจำาฉบบ

การศกษาเพอสงเสรมความเทาเทยม : 1

ทางออกของความรนแรงทางเพศ

Education for Equality : Solution for Sexual Violence

เพญประภา ภทรานกรม Phenprapha Pattaranukrom

ความทาทายของอดมศกษาไทยในการเขาส 25

ประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558

The Challenges of Thai Higher Education toward

ASEAN Community in the Year 2015

ศรพร พงศศรโรจน Siriporn Pongsrirojana

การพฒนาและการปรบตวของการทองเทยวไทย 57

ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

The Orientation of Thailand Tourism in Pacing up ASEAN

วไลลกษณ รตนเพยรธมมะ Wilailak Rattanpeanthamma

ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอน 79

วชาคณตศาสตรวศวกรรม 2 ของนกศกษาชนปท 2

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร

Students’ Satisfaction towards the Teaching and Learning of

Engineering Mathematics II for the Second Year Students,

Faculty of Engineering, Princess of Naradhiwas University

มหามด เตะยอ และ มารเยาะ มาแต

Muhamad Tehyo and Mareeyoh Matae

การพฒนาหลกสตรการสอสารการกฬาในประเทศไทย 97

A Curriculum Development for Sports Communications in Thailand

สรยา ประดษฐสถาพร และ ประ น วลลโก

Suriya Praditsathaporn and Prashun Vulligo

การออกแบบและพฒนาบทเรยน M-learn รปแบบเกมมลตมเดย 119

สำาหรบ iOS และ Android

Design and Development of M-learning Content Based on

Game Multimedia for iOS and Android

ธง ย แกวกรยา Thongchai Kaewkiriya

การพฒนารปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรคเพอสงเสรมเครอขาย 137

กจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด

The Model Development of Creative Tourism in order to

Enhance the Network of Tourism Activities of DVARAVATI Four Provinces

ทนกฤต รงเมอง Tinnakrit Rungmuang

บทวจารณหนงสอ

The Learning Revolution : การปฏวตการเรยนร 161

สมนฎฐา ภาควหก Somnattha Pakwihok

การศกษาเพอสงเสรมความเทาเทยม :

ทางออกของความรนแรงทางเพศEducation for Equality : Solution for Sexual Violence

1บทท

เพญประภา ภทรานกรม

Phenprapha Pattaranukrom

วารสารรมพฤกษ มหาวทยาลยเกรก2

ปท 33 ฉบบท 1 มกราคม - เมษายน 2558

บทท

1

การศกษาเพอสงเสรมความเทาเทยม :ทางออกของความรนแรงทางเพศ

Education for Equality : Solution for Sexual Violence1บทท

เพญประภา ภทรานกรม1

Phenprapha Pattaranukrom

บทคดยอ

ปจจบนปญหาความรนแรงทางเพศนบวนจะทวความรนแรงมากขนเรอยๆ

เนองจากสงคมถกครอบง�าดวยระบบชายเปนใหญ (patriarchy) บทความนสะทอน

ใหเหนถงกระบวนการทางสงคมทซบซอนในการจดวางใหเปนผหญงเปนผทออนแอ

กวา เปนชนชนสองในสงคม และกลายเปนเหยอในความรนแรงทางเพศ

อยางไรกดการลงโทษผกอความรนแรงทางเพศหรอการขมขนโดยการประหาร

ชวตตามกระแสทเกดขนในปจจบน จะไมสามารถแกปญหาไดอยางยงยน หากแต

สงคมตองหนมาใหความส�าคญในการแกปญหาทตนเหตดวยการใหการศกษาเพอ

สงเสรมความเทาเทยมระหวางเพศและเปลยนทศนคตของสมาชกในสงคมเสยใหม

เพอสรางสงคมทสงบสขและเอออาทรตอกนอยางแทจรง

ค�ำส�ำคญ : การศกษา ความเทาเทยมระหวางเพศ ความรนแรงทางเพศ

AbstractCurrently, the problem of sexual violence (gender-based violence) has

become increasingly frequent and violent because society is dominated by

patriarchy. This article reveals that the social process is complicated by the

definition of women as weaklings and second-class citizens; therefore, women

easily become victims of sexual violence.

1 รองศาสตราจารย ประจ�าสาขาวชาสงคมสงเคราะหศาสตรและการพฒนาสงคม คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยเกรก

3การศกษาเพอสงเสรมความเทาเทยม : ทางออกของความรนแรงทางเพศEducation for Equality : Solution for Sexual Violence

บทท 1

However, punishing sexual violence perpetrators by a death penalty as

currently called for by the public is not a sustainable solution. To create a truly

peaceful and caring society, Thai society should give priority to solving the

problem by focusing on the root causes and providing an educational opportunity

for changing the public’s attitude. Keywords: Education, Gender Equality, Sexual Violence

บทน�ำ

ปรากฏการณความรนแรงในสงคมทเกดขนกบผหญงทกระท�าโดยผชาย ไมวา

จะเปนผชายทคนเคยใกลชดในครอบครวหรอผชายทไมเคยรจกในพนทสาธารณะ

ทวไป สะทอนใหเหนถงผหญงตกเปนเหยอในเหตการณความรนแรงทหลากหลาย

รปแบบ ดร.วราภรณ แชมสนท ผจดการแผนงานสงเสรมสขภาวะผหญงและความ

เปนธรรมทางเพศ ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

กลาววาจากสถตพบวา 35% ของผหญงทวโลกเคยพบเจอกบความรนแรงในรปแบบ

ใดรปแบบหนงของชวงชวต แตในประเทศไทยกลบสงถง 44% (หนงสอพมพ

เดลนวส, 17 สงหาคม 2557) อยางไรกดสถตจากการจดเวทเสวนา เรอง “ผหญง

ถกท�ารายทชอ ‘ภรรยา’ ณ ส�านกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต เมอเดอน

ธนวาคม พ.ศ. 2556 โดยคณะอนกรรมการปฏบตการยทธศาสตรดานสทธเดก สตร

และความเสมอภาคของบคคล ในคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต (กสม.)

พบวาตงแตป 2550 – 2556 ประเทศไทยมผหญงและเดกถกกระท�าความรนแรง

มากขนสงถง 87 รายตอวน ในจ�านวนนเปนหญงรอยละ 40 และเดกรอยละ 60

และความรนแรงทเกดกบผหญง มกเกดจากคนในครอบครว โดยเฉพาะบคคลท

เรยกวาสาม (www.nhrc.or.th. : 10 มถนายน 2557) ซงการกระท�าความรนแรงตอ

ผหญงมแนวโนมเพมขน เนองจากพฤตกรรมการกระท�าความรนแรงของผชาย

ไมไดรบการแกไขจากตนเหต ผหญงทถกกระท�ายงอายทจะแสดงใหสงคมรบร

ในขณะเดยวกนปญหาความรนแรงตอผหญงโดยเฉพาะปญหาการขมขน สงคม

มกมเพยงประเดนพจารณาจากผหญงผซงเปนเหยอมากกวาผชายทเปนตนเหต เชน

ผหญงแตงตวโป เดนในทเปลยวคนเดยว เปนตน มมมองการแกปญหาจงหามมให



บทท

1 ผหญงกระท�าพฤตกรรมทเหนวาเปนสาเหตเหลานน มากกวาจะแกปญหาทผชายซง

เปนผกระท�าปญหา

เพศภำวะในฐำนะทเปนวำทกรรม (Gender as Discourse)

การวเคราะหปญหาความรนแรงตอผหญงทกระท�าโดยผชาย หากวเคราะหใน

มมมองกระแสหลกทวไป กจะมงไปทการปรบปรงกระบวนการยตธรรม กระบวนการ

ทางกฎหมาย เชน การเพมโทษใหการขมขนมโทษดวยการประหารชวต หรอการฝก

อบรมต�ารวจ แพทย พยาบาล นกสงคมสงเคราะห อยการ ผพพากษา ใหมความ

เขาใจในเรองความรนแรง เขาใจปญหา รวมทงวธการใหความยตธรรมกบผท

ถกกระท�า หากแตการวเคราะหเพศภาวะหรอความเปนหญงและความเปนชายใน

สงคม (gender) ในฐานะทเปนวาทกรรม การวเคราะหในแนวนแตกตางไปจากการ

วเคราะหแบบทเนนทฤษฎหรออดมการณ กลาวคอ การวเคราะหวาทกรรมมไดแยก

อยางเดดขาดระหวางสงทเรยกวา “ทฤษฎกบโลกแหงความเปนจรง ระหวาง

อดมการณกบความจรง หรอระหวางสงทเปนนามธรรมกบสงทเปนรปธรรม” แต

การวเคราะหวาทกรรมชวยใหเราสามารถจบภาพทงสองนไดพรอมๆ กน นอกจากน

การวเคราะหวาทกรรมชวยใหเราตระหนกวา เรองของจดยน ความคด ความเหน

ความเชอ ความร ความหมาย ฯลฯ ของคนในสงคมนน มใชเปนเรองของการ

ไตรตรองอยางรอบคอบ หรอเปนการตกผลกทางความคด หรอเปนผลมาจากการ

โตแยงถกเถยงในเชงเหตผล หรอตรรกะลวนๆ แตสงเหลานนเปนผลมาจากการ

ก�าหนดแนวคดขนมาของวาทกรรมชดหนงทบคคลนนรบมาและถอไว นนคอ

วาทกรรมเปนตวก�าหนดจดยน ความคด ความเหน ความเชอ ความร ความหมาย

ฯลฯ ของเรามากกวาตวเราเองเปนผก�าหนดสงเหลานดงทเขาใจกน และทส�าคญยงม

ภาคปฏบตจรงของวาทกรรมในเรองนนๆ ดวย (ไชยรตน เจรญสนโอฬาร, 2549 : 6)

ดงนนทกสงทกอยางในสงคมนจงลวนแลวแตเปน “วาทกรรม” ซงเปนสงท

สงคมสรางขนมาและกลายเปนจดยน ความคด ความเหน ความเชอ ความร ความหมาย

ฯลฯ เมอเปนเชนนการวเคราะห “เพศภาวะ” หรอ “ความเปนหญง ความเปนชาย”

ในสงคม ในฐานะทเปนวาทกรรม ซงมวาทกรรม “ชายเปนใหญ” (patriarchy) เปน

วาทกรรมหลกจงมความส�าคญและจ�าเปน เพราะจะชวยใหเราเหนวาเพศภาวะใน


บทท 1

ฐานะทเปนวาทกรรม กคอ ระบบ กฎเกณฑ และกระบวนการในการสรางเอกลกษณ

และความหมายชนดหนงขนมา (ไชยรตน เจรญสนโอฬาร, 2545 : 43) นอกจากน

การวเคราะหวาทกรรมยงชวยใหเรามอง “อดมการณ หรอความเชอ” ในฐานะทเปน

ทศนะหนง (perspective) เทานน ไมใชความจรงสงสดหรอสจธรรมความเขาใจน

ท�าใหเราเรมตระหนกถงความรนแรงของวาทกรรม “เพศภาวะ” โดยมระบบชาย

เปนใหญเปนวาทกรรมหลกไดเดนชดขน เพราะเมออดมการณหรอความเชอมไดม

ฐานะเปนความจรงสงสดอกตอไป แตมสถานภาพเพยงทศนะหนงเทานน ดงนนการ

ทจะท�าใหทศนะใดกลายสภาพเปนอดมการณหรอความเชอ อนเปนทยอมรบของ

สงคมในวงกวาง จนกลายเปน “ความจรง” ขนมาไดนน (“ความจรง”(truth)ในทน

หมายถงความจรงทเปนวาทกรรมทสงคมสรางขนสามารถปรบเปลยนไดตามสภาพ

สงคมไมใช “ขอเทจจรง” (fact) : ผเขยน) ยอมหลกเลยงมไดทจะตองใชความรนแรง

และอ�านาจในรปแบบตางๆเขาบงคบยดเยยดใหเปน ในท�านองเดยวกนอดมการณ

หรอความเชอเกยวกบชายเปนใหญ กมใชความจรงสงสดแตเปนเพยงทศนะหนง

และมไดมความเปนสากลหรอเปนธรรมชาตแตอยางใดทงสน หากแตสามารถ

ปรบเปลยนไดตามสภาพสงคมทเปลยนแปลงไป

การวเคราะหเพศภาวะในสงคมในฐานะทเปนวาทกรรม จงอยทการชชวน หรอ

แสดงใหเหนถงกระบวนการในการสราง หรอสถาปนาความเปนเจา (hegemony)

ของเพศภาวะชดหนงในสงคม จนกลายเปนวาทกรรมหลก (dominant discourse)

ซงวาทกรรมชดนนกคอ วาทกรรมชายเปนใหญ วามรายละเอยดขนตอน ความสลบ

ซบซอน และความเปนมาอยางไรบาง ประการทสอง ไดแกการชชวนใหเหนถงความ

แยบยลของอ�านาจและการครอบง�าทแฝงเรนเขามาในรปแบบของ “อดมการณ หรอ

ความเชอ” และ “ความจรง” เกยวกบวาทกรรมหลกชดนน นนคอหวใจของการ

วเคราะหเพศภาวะในฐานะทเปนวาทกรรมอยทการแสดงใหเหนรายละเอยด ขนตอน

ความสลบซบซอน และความเปนมาของบรรดาเงอนไขตางๆ ทน�าไปสการกอตว/

การเกด และภาคปฏบตการจรงของวาทกรรมเพศภาวะชดหนง โดยผานสถาบนทาง

สงคม ศาสนา เศรษฐกจ และการเมอง และประการทสาม เปนการชชวนใหเหนถง

ผลกระทบหรอผลลพธทเกดขนจากการกระท�าของภาคปฏบตการของวาทกรรมและ

ผลกระทบจากภาคปฏบตการของวาทกรรมโดยผานสถาบนทางสงคม โดยเฉพาะ



บทท

1 สถาบนครอบครว และสถาบนการศกษา หรอโรงเรยน ซงเปนสถาบนทส�าคญในการ

ก�าหนดกฎเกณฑ มาตรฐานทางสงคม รวมถงจารตปฏบต และสถาบนอนๆ ทงใน

ดานศาสนา เศรษฐกจ และการเมองวาสงผลกระทบตอผหญงอยางไร

นนกคอการวเคราะหเพศภาวะในฐานะทเปนวาทกรรม ชวยใหสามารถปะทะ

กบสงทเรยกวา “เพศภาวะ” ไดโดยตรงเพราะทผานมาแมจะมความพยายาม พดถง

เขยนถง ขบคด หรอวเคราะหเพศภาวะในแงมมตางๆ ทแตกตางกนไป แตกยงไมม

ความพยายามใดทสามารถตงค�าถามกบตวเพศภาวะไดตรงอยางเปนระบบและ

จรงจง แมแตความพยายามทไดรบความชนชมและยกยองอยางมากในแวดวงการ

ศกษาในเรองเพศภาวะ คอการคดคนแนวคดสตรนยมในแนวตางๆ กยงมอาจ

จดไดวาเปนการตงค�าถามกบความหมาย/ค�านยาม ของสงทเรยกวา “เพศภาวะ”

อยางถอนรากถอนโคน ประการทสอง เพศภาวะในระบบชายเปนใหญ ไดก�าหนด

ใหสงทสรางขนในตวมนเองเปนสงทพงปรารถนาทสดทตองบรรลใหถง เนองจาก

เพศภาวะในระบบชายเปนใหญทด�ารงอยคอสงทเปนสจธรรม คอความเชอ คอ

อดมการณ หรอความจรงสงสด ทผหญงตองไขวความาใหได เชน ผหญงตองแตงงาน

เพอหาคนดแล และเมอแตงงานผหญงกจะรสกวาตนมเจาของ ผหญงตองท�างาน

บาน ตองดแลลกและสาม ตองเปนแมบานทด เปนตน

นอกจากนสงคมกระแสหลกไมเคยตงค�าถามกบค�านยาม หรอความหมายของ

สงทเรยกวา “เพศภาวะ” หรอความเปนหญง ความเปนชายในสงคม ดงนนบรรดา

ยทธศาสตร ยทธวธ แผน นโยบาย โครงการพฒนาสตรตางๆ กจบลงดวยการตอกย�า

ขยาย หรอสานตอค�านยามหรอความหมายเดมของเพศภาวะใหแขงแกรงยงขน

แทนทจะลมลางหรอท�าลายความศกดสทธ “ความจรง” ของสงทเรยกวา “ชายเปน

ใหญ” ลง เชนนโยบายการใหความชวยเหลอผหญงทถกทารณกรรมทงทางรางกาย

และจตใจ (battered women) ซงแทจรงแลว ผชายเปนผกอปญหาดงกลาวมากกวา

ผหญง แตวธคดในการก�าหนดนโยบายกลบมงแกปญหาทปลายเหต และเปนการ

จดบรการรองรบปญหา เชน การสรางบานพกเพอรองรบและใหความชวยเหลอ

ผหญงทถกกระท�าทารณกรรม โดยมไดมงแกไขพฤตกรรมการใชความรนแรงทผชาย

กระท�าตอผหญงอยางจรงจง ซงนโยบายดงกลาวยงคงกระท�าภายใตกรอบ กฎเกณฑ

กตกา ภาษา หรอ “วาทกรรม” ของเพศภาวะ การวเคราะหเพศภาวะในฐานะทเปน


บทท 1

วาทกรรม ตองการชวยใหเราขามพนไปจากเรองเพศภาวะในสงคม สมตอนๆ ทไม

จ�าเปนตองแยกหญงชาย แตทกคนเปนมนษยเชนเดยวกน หรออาจกลาวไดวา

การวเคราะหเพศภาวะในสงคมในฐานะทเปนวาทกรรม สามารถชวยใหเราขามพน

ไปจากเรองของวาทกรรมเพศภาวะสเรองของการพฒนาวาทกรรม เพอสรางค�านยาม

หรอความหมายชดใหมเกยวกบคนทเกดมาตางเพศกน (sex) ในสงคมน นนคอ

หากพจารณาเพศภาวะในฐานะทเปนวาทกรรมแลว เราจะสามารถตงค�าถามทพน

ฐานทสดแตเปนประวตศาสตรทสดดวยวา “ท�าไมผชายซงเปนเพศหนงในสงคมท

มดวยกนสองเพศนจงสามารถกลายสภาพเปนผควบคม มความเหนอกวาผหญงซง

เปนอกเพศหนงไปได” การทจะตอบค�าถามทมความส�าคญยง แตมกถกมองขามไป

อยางนาเสยดายนได เราหลกเลยงไมไดทจะตองหนกลบไปตรวจสอบ สบคน หรอ

แกะรอยกระบวนการในการสราง หรอสถาปนาความเปนเจาของวาทกรรมหลกชาย

เปนใหญ วามรายละเอยด ขนตอน ความสลบซบซอนและความเปนมาอยางไรบาง

จงสามารถท�าใหค�านยาม หรอความหมายของสงทเรยกวา “ชายเปนใหญ” กลาย

เปนทยอมรบอยางกวางขวาง และการทจะสามารถตรวจสอบ สบคน หรอแกะรอย

กระบวนการดงกลาว เรามความจ�าเปนอยางยงทจะตองน�าวธการวเคราะหวาทกรรม

มาใช เพราะวธการวเคราะหวาทกรรมในแบบทมเชล ฟโก (Michel Foucault) นก

คดชาวฝรงเศสในยคหลงสมยใหม (postmodern) เสนอนน มไดใหความสนใจกบ

เอกลกษณ หรอตวตนของสงทศกษาโดยตรง แตใหความสนใจกบวาทกรรมทสราง

เอกลกษณ หรอตวตนของสงนนมากกวา เชน มเชล ฟโก (Michel Foucault)

ไมสนใจวาอะไรคอความจรง แตสนใจศกษากฎเกณฑทเปนตวก�าหนด สราง

ความหมาย และความเปนไปไดในการพดถง “ความจรง” นนคอ มไดสนใจศกษา

ความจรง (truth) แตสนใจศกษาวาทกรรมวาดวยความจรง (a discourse of truth)

มากกวา (Michel Foucault, 1980 : 131-133) นนกคอ การก�าหนด “ความจรง”

ทมใชขอเทจจรงเชงประจกษแตอยางใด แตคอการก�าหนดแนวคดชดหนงทเปนตว

ก�ากบวาอะไรจรง หรออะไรไมจรง

กระบวนการท�าใหวาทกรรมชายเปนใหญกลายเปน “ความเชอ” และ “ความ

จรง” ในรปของค�าสอน ความดงามทดเปนความถกตอง เหมาะสม เปนสงทควร

ปฏบต ท�าให “ชายเปนใหญ” กลายเปนเรองปกตธรรมดา กลาวคอแปรสภาพจาก



บทท

1 สงทสรางขนสการเปนความเชอ ความจรง เปนธรรมชาต หรอเปนจารตปฏบตของ

คนในสงคม ส�าหรบเครองมอหรอเทคนควธการทวาทกรรมหลกชายเปนใหญน�ามา

ใชในการจดระเบยบสงคม ใหกลายเปนเรองปกตธรรมดา หรอบางคนอาจเขาใจวา

เปนธรรมชาต ประกอบไปดวยการสงวาทกรรมผานสถาบนทางสงคม เชน ครอบครว

โรงเรยน สถาบนทางศาสนา เชนวด สถาบนทางเศรษฐกจ/อาชพ และสถาบน

การเมอง ซงสถาบนเหลานลวนถกก�าหนดและควบคมโดยผชายทงสน ดงนน ผล

กระทบทเปนรปธรรมตอผหญงจากกระบวนการก�าหนดวาทกรรมเพศภาวะดงกลาว

ไดแก การเปลยนสถานะของผหญงจากการเปนมนษยทมสทธมเสยง สการเปนวตถ

ทไรชวตวญญาณ โดยวาทกรรมชายเปนใหญทเปนวาทกรรมหลกจะตอกย�าใหเหน

วา “ผหญง” นนออนแอ ไมมศกยภาพ และไมมความเหมาะสม จ�าเปนตองไดรบ

“การดแล” นนกคอการควบคม/จดระเบยบ ผานเทคนควธการตางๆ ภายใตฉลาก

หรอปายทสวยหร เชน การแตงงาน ความเปนแม การท�างานบานทเรยบรอย

ความสวย โดยมสถาบนตางๆ ท�าหนาทน เชน สถาบนอบรมผหญงในรปแบบตางๆ

รวมถงสถาบนความงาม ใหผหญงกลายสภาพเปน “วตถ” ในลกษณะทผชายตองการ เชน

การเปนผหญงทสวยในสายตาของผชาย การเปนเมยทด การเปนแมทด สงเหลาน

นบเปนการตอกย�าความสมพนธเชงอ�านาจทไมเทาเทยมกนใหแขงแกรงยงขน และ

ความส�าคญของเทคนค/กระบวนการจดระเบยบ “ผหญง” ของวาทกรรมหลกชาย

เปนใหญอยทการเบยงเบนปญหาตางๆ ทผหญงเผชญ เชน ปญหาการกระท�ารนแรง

ตอผหญง จากค�าอธบายเชงโครงสราง สการอธบายแบบประณามหยามเหยยดผหญง

(blaming the victims) ดวยการชใหเหนวาปญหาทผหญงเผชญนน เปนปญหาสวน

ตว/สวนบคคล เนองจากผหญงเปนตวสรางปญหาเอง เชน ผหญงแตงตวโปจงถก

ขมขน ผหญงไมไดท�าหนาทภรรยาทดสามจงมเมยนอย เปนตน

นนคอเพศภาวะ ในฐานะทเปนวาทกรรม โดยมระบบชายเปนใหญเปนวาทกรรม

หลก แสดงใหเราเหนวา เพศภาวะหรอความเปนหญงความเปนชายในสงคมนน

เตมไปดวยเรองราวของการควบคม การจดระเบยบ การใชอ�านาจ และความรนแรง

ในรปแบบตางๆ การเกดขนของสงเหลานยอมกระทบกระเทอนตอชวตของผหญง

อยางรอบดาน ไมวาจะเปนดานความปลอดภยในเนอตวรางกาย แบบแผนการ

ด�าเนนชวต รสนยม วธคด ฯลฯ นอกจากนกระบวนการจดระเบยบของวาทกรรม


บทท 1

ชวยใหเราตระหนกวาเพศภาวะในฐานะทเปนวาทกรรมไมวาจะมาในรปแบบใด ลวน

เปนความสมพนธเชงอ�านาจ และเปนเทคนควธการในการครอบง�าทงสน เชน เปน

เรองของความเหนอกวา/ต�ากวา ระหวางผชายและผหญงในสงคม

ภำคปฏบตกำรวำทกรรม : กำรสงผำนวำทกรรมเพศภำวะในสงคม

การศกษาเพอใหเหนถงการสรางหรอก�าหนด ความคดเหน ความหมาย

ตลอดจนกรอบคดตอเพศภาวะในระบบชายเปนใหญตามแนวทางการวเคราะห

วาทกรรม กคอการวเคราะหภาคปฏบตการวาทกรรม ซงกคอ การสบคนเพอใหเหน

วาความคดเหน ความหมาย ของเพศภาวะถกสรางขนมาไดอยางไร และมการ

เปลยนแปลงอยางไรบาง และมอะไรทเขามาก�าหนด หรอสรางความหมายใหกบ

เพศภาวะ โดยการสงผานทางสถาบนทางสงคม ศาสนา เศรษฐกจ และการเมอง โดย

สถาบนครอบครวนบเปนสถาบนแรกในสงคมทมอทธพลเหนอสมาชกในสงคม และ

เปนสถาบนทผหญงไดรบความรนแรงมากทสด โดยทวไปสงคมไทยเลยงด ปลกฝง

ใหผหญงเปนผเสยสละ ดแลผอน สอนใหลกสาวพงพง แมในสงคมหมบานทผหญง

ดเหมอนจะมหนาทและแรงงานส�าคญในครอบครวตงแตอดตถงปจจบน ผหญง

ท�างานมากกวาผชายทงในบานและไรนา และการเปนศนยกลางทางเศรษฐกจยง

ยนยนถงปจจบน เมอผหญงตองออกจากหมบานไปท�างานกจะน�าเงนกลบมาให

ครอบครวตางจากผชาย (นธ เอยวศรวงศ, 2535 และ วารณ ภรสนสทธ, 2545)

หรอแมกระทงการยกยองผหญงใหเปนเทพ เชน แมพระโพสพ แมพระธรณ เจาแม

กวนอม เจาแมอมาเทว หรอแมแตรปสลกของแมพระกบเดก ซงนาสงเกตวาพระเจา

ทเปนผหญงจะถายทอดลกษณะของการเปนแมคอ “การให” ซงตางจากพระเจาท

เปนผชายซงจะใชเงอนไขเปนตวก�าหนดความสมพนธระหวางพระเจากบมนษย

นอกจากนยงมมตการสอนหลากหลายรปแบบทใหเดกผหญงตองท�าตวเรยบรอย

อยในกรอบไมวาดวยเหตผลใดๆ กตาม ในขณะทเดกผชายไดรบเสรภาพในความ

เปนอยมากกวา อนสงผลถงบคลกภาพ วธคด เปนตน และสดทายผหญงกถกสอน

ใหตองแตงงานเพอจะไดเปนฝงเปนฝา พงพาสามแทนพอตอไป ตอมาเมอผหญง

ตองเขาสสถาบนการศกษาวถการปลกฝง ความคาดหวงในบทบาทของเพศหญง และ

เพศชายในโรงเรยนกไมตางกบทบาน รวมถงถกหลอหลอมไมทางตรงกทางออมให



บทท

1 เลอกเรยนในสายทเหมาะสมกบผหญง เชน สงคมศาสตร มนษยศาสตร ครศาสตร

พยาบาล เปนตน มองอกทางหนงนน เทากบผหญงเปดโอกาสใหผชายไดเลอกเรยน

ในสายทางศาสตรทแขงกวา รวมถงมโอกาสไดรบคาตอบแทนสงกวา ในทสดผหญง

กตองพงพาผชาย เมอมองผานทางสถาบนศาสนาผหญงกกลายเปน “ชนชนสอง”

ทชดเจนมากขน โดยเฉพาะในศาสนาพทธของสงคมไทย กลาวคอผหญงไมมโอกาส

บวชพระ ไมมโอกาสจะเขาถงค�าสอนไดลกซงเทาผชาย นอกจากนผหญงยงถกมอง

วาเปนผขดขวางการเขาถงศาสนาของผชาย เปนตน

ควำมร : อ�ำนำจในกำรก�ำหนดควำมจรงในสงคม

การก�าหนดหนาท ความรบผดชอบของบคคลแตละเพศซงสงผลตอการพฒนา

โดยรวมในสงคม กลาวคอผหญงยงไมไดมโอกาสใหแสดงศกยภาพอยางเตมทใน

ทกระดบของสงคม ในการประชมทงระดบชาตและระดบนานาชาตไดมการหยบยก

ประเดนนมาอภปรายมาตลอดชวงเวลานานเกอบหาทศวรรษ แตกยงไมไดรบความ

สนใจเทาทควร ผหญงยงไมไดมโอกาสใหแสดงศกยภาพอยางเตมท เนองจากคานยม

ทศนคตและประเพณปฏบต รวมทงเงอนไขของสงคม ท�าใหเกดขอล�าเอยงตอผหญง

เกอบทกดาน ผหญงถกก�าหนดใหมบทบาทดอยกวาชาย โดยทวไปงานของผหญง

คองานในบานทไมมบทบาทใดๆ ตางกบผชายทท�างานนอกบาน ซงการกระท�าด�าเนน

การตามบทบาทเชนวานไดรบการยอมรบ และสงผลถงผหญงอยางกวางขวาง

ในสงคม หากมองจากมมมองของฟโกดงทกลาวแลว แหลงทสรางกฎเกณฑตางๆ

ในสงคม ไดแกอ�านาจ (power) นนเอง แตมใชอ�านาจในรปทดบและหยาบแบบใช

ก�าลงเขาบงคบ แตเปนอ�านาจทขดเกลาซกฟอกจนขาวสะอาดในรปของ “ความร”

(knowledge) วาดวยเรองนนๆ และกมใชความรทวๆ ไป แตเปนความรความ

เชยวชาญเฉพาะดาน โดยเฉพาะความรแบบวทยาศาสตร เชน แพทยศาสตร

เศรษฐศาสตร อาชญาวทยา ความรเรองเพศ เปนตน (Michel Foucault, 1979 :

15-16) แมฟโกมไดพดถงการศกษาโดยตรงแตเขากใหความส�าคญของความร

เปนอยางมาก และการศกษากเปนแหลงทมาของความรทส�าคญ นอกจากนกลไกท

ส�าคญในการท�างานของอ�านาจกมใชกฎหมายอยางทเขาใจกน แตเปนกฎเกณฑจารต

ปฏบตตางๆ ในสงคม โดยเฉพาะกฎเกณฑและจารตปฏบต หรอการพร�าบอกของ


บทท 1

ผเชยวชาญทงหลายในรปของความรทางวชาการวาดวยเรองนนๆ หรอเปนแนวคด

วาดวย “หลกสตร” ในการศกษาซงจะประคบประคองผทศกษานนจนสนสดของการ

อบรมสงสอน และองกบการฝกฝนทซบซอนขนเรอยๆ (ทองกร โภคธรรม, 2547

: 58) นอกจากนโรงเรยนยงไดมการก�าหนดบรรทดฐานโดยการออกกฎระเบยบ

ขอบงคบ เพอใชเปนแนวทางในการด�าเนนงานและการปฏบตตนของผรบการศกษา

และเนองจากสถาบนการศกษามหนาทรบผดชอบในการพฒนาบคคลใหมคณภาพ

และคณสมบตตามทสงคมตองการ บรรทดฐานทสถานศกษาก�าหนดจงเปน

บรรทดฐานของสงคมดวย ซงบรรทดฐานน นบเปนอปกรณทส�าคญทจะก�ากบให

คนในสงคมอยในบรรทดฐานเดยวกนโดยการควบคมนเปนไปในระดบรายละเอยด

ของชวตประจ�าวน หรอระดบจลภาค จนถงขนแผซมเขาไปในวตรปฏบตของรางกาย

มนษย แตฟโกมไดใชค�าวา “บรรทดฐาน” หรอ “ระเบยบวนย” ในความหมายทชวน

ใหนกถงเรองทดงาม เชน การเขาควซอตว หรอรอลฟต ซงเปนระเบยบกฎเกณฑท

สรางขนในขอบเขตของการแบงปนผลประโยชนอยางเสมอหนากน แตใชค�าค�านกบ

กระบวนการฝกฝนมนษยขนานใหญเพอใหรบใชผลประโยชนของผไดเปรยบ

จากระบบสงคม (ทองกร โภคธรรม, 2547 : 14) ผเชยวชาญในดานตางๆ จงม

อ�านาจเนองจากมความรรวมถงความชอบธรรมในการพดถงเรองนนๆ เชน แพทย

มอ�านาจและความชอบธรรมในการพดถงความเจบปวย และสขภาพอนามยของผคน

นกเศรษฐศาสตรมอ�านาจและความชอบธรรมในการพดถงเศรษฐกจ แตนนกมได

หมายความวาบคคลเหลานนพดอะไรกได แตตองพดตามทตนไดรบความรในรป

ของการศกษา จงกลาวไดวาความร คออ�านาจ โดยเฉพาะความรทไดจากการศกษา

จนเปนผเชยวชาญในดานตางๆ สามารถก�าหนดกฎเกณฑตางๆ ในสงคม รวมถงการ

ก�าหนดเพศภาวะในสงคมดวย ซงการศกษาทมาของความรนนสามารถแบงไดเปน

3 รปแบบ ดวยกนคอ การศกษาในระบบ (formal education) เปนการจดระบบการ

ศกษาทมโครงสรางเปนล�าดบขน แบงระดบการศกษาตามวยของผเรยน เปนการ

เรยนตามหลกสตรของรฐหรอทรฐรบรอง โดยมการวดและประเมนผลผทอยใน

สถาบนอยางเปนระบบ การศกษานอกระบบ (non-formal education) เปนกจกรรม

การศกษาทจดขนนอกระบบแบบทางการ จดขนเพอตอบสนองความตองการและ



บทท

1 ความสนใจของผทศกษา และการศกษาแบบธรรมดาวสยหรอการศกษาตามอธยาศย

(informal education) เปนการศกษาทเปนธรรมชาตทสด หรออาจเรยกวาเปนการ

เรยนรแบบสญชาตญาณ เปนกระบวนการตอเนองตลอดชวตท�าใหแตละคนไดรบ

และสะสมทศนคต คานยม ทกษะและความรจากประสบการณ โดยผานครอบครว

และเพอนบาน การท�างานและการเลน หองสมดและสอมวลชน ดงนนการศกษา

จงเปนแหลงอ�านาจทส�าคญในการก�าหนดสงตางๆ ในสงคม ผทมความรมากกวา

กมอ�านาจเหนอผทมความรนอยกวา โดยเฉพาะในสงคมทเชอในความทนสมย

ตามแบบอยางสงคมอตสาหกรรมจากประเทศตะวนตก การศกษากยงจะมอ�านาจ

ผทมการศกษากคอผรหรอผมความร จงมอ�านาจควบคมเหนอผอนในสงคม

นอกจากนยงสามารถมองผานแนวคดเรองการครองความเปนเจาและครอบครอง

(hegemony) ของอนโตนโอ กรมช (Antonio Gramsci) ทชใหเหนวา กระบวนการ

การครองอ�านาจความเปนเจาและการครอบครองน จะด�าเนนไปดวยการสราง

อดมการณรวม ซงสามารถกระท�าไดในรปของการจดการศกษา โดยเปนตวแทนของ

ทกฝายในสงคมทงฝายทไดรบและเสยประโยชน รวมถงการสอดแทรกอดมการณ

ผานทางหลกศลธรรม การเมองและผลประโยชนรวม เพอใหผคนเขารวมเปน

พนธมตรในการเขาไปก�าหนดโลกทศนใหกบทกฝาย โดยโลกทศนนจะท�าหนาทชน�า

ก�าหนดความตองการ ผลประโยชนของกลมผถกครอบครองใหสอดคลองกบผล

ประโยชนของผครอบครองเพอใหมองวาเปนความถกตองชอบธรรม และกอใหเกด

การยนยอมและยอมรบการครอบครอง ดวยคณลกษณะของการครองอ�านาจความ

เปนเจาดงกลาว จะเหนไดวาอ�านาจทครองอ�านาจความเปนเจานมลกษณะทตางจาก

อ�านาจในการบบบงคบทวไป แตเปนอ�านาจทมรปแบบแยบยล แอบแฝง ภายใต

อดมการณเพอใหเกดการยนยอมและยอมรบ ซงสอดคลองกบแนวคดของฟโกท

เหนวาอ�านาจทกอใหเกดการยนยอมและยอมรบรปแบบหนงทมความส�าคญคอ

อ�านาจของความร ความรจะมอ�านาจมากเมอสามารถทจะแสดงถงสภาพของความ

จรง โดยเฉพาะความรทสงผานระบบการศกษา หรอการปฏบตการศกษาทตงอยบน

หลกการ และวธคดแบบวทยาศาสตร รวมถงการวจยทางวทยาศาสตร ทเปนทยอมรบ

วาเปนวธคนหาความจรงของโลกทเราอาศยอย และดวยการมองเชนน ความรจงม

ลกษณะเหมอนความจรง ทถกท�าใหมอ�านาจ เพราะเปนวธการทปลดปลอยคนส


บทท 1

ความอสระ (the truth will make you free) ท�าใหคนสามารถแสดงออกถงความเปน

ตวของตวเองอยางเตมท ดวยคณลกษณะของความร ความจรงทก�าหนดใหน ท�าให

ความร ความจรงกลายเปนสงทมอ�านาจมาก เพราะสามารถทจะปรบเปลยนการมอง

สงตางๆ ได ในทศนะของฟโกนน เชอวาความจรงหรอความรกบอ�านาจเปนสงทถก

รวมเขาดวยกน ไมสามารถบอกไดวาเรมทจดไหน เวลาใด ความรและอ�านาจจงเปน

สงทแยกจากกนไมได แตเปนสงทอยในกนและกน แตละฝายตางกมเงอนไขทเปน

ไปทจะกอใหเกดอกฝายหนง โดยอ�านาจตองการความรเกยวกบสงนน เพอทจะ

บรหารอ�านาจไดอยางมประสทธภาพ ขณะทความรนนกตองการอ�านาจเพอกลาว

อางและประกาศถงความถกตองของความรหรอความจรงนน ดงนนทงสองจงม

ความสมพนธซงกนและกน และมกจะพบดวยกนเสมอในสงคมความจรง

ความร หรอ ความจรงทถกก�าหนดดวยคณลกษณของอ�านาจดงกลาว จงเปน

ฐานในการวเคราะหใหเหนถงวถของการสงผานวาทกรรมทถกสรางผานความรโดย

ระบบการศกษาและสถาบนทางสงคมดงกลาว วธคดแบบชายเปนใหญ (patriarchy)

ท�าหนาทสรางความรและความจรง เพอถายทอดใหกบสมาชกในสงคม และดวย

ความร /อ�านาจนเพศภาวะจงสามารถทจะเขามาจดระเบยบใหกบการด�าเนนการ

และก�าหนดพฤตกรรมของผหญงในสงคม ตงแตการจดระเบยบรางกายดวยการออก

กฎ ระเบยบมาตรฐาน ความประพฤต วธคด ทเขามาก�าหนดตงแตกรยามารยาท

ความประพฤต การแตงกาย การพดจา ฯลฯ เพอแบงผชายออกจากกลมผหญง

โดยการด�าเนนการทงหมดนจะถกควบคมภายใตการท�าใหเปนเรองปกต และเปน

เรองทถกตอง การด�าเนนการดงกลาวจงเปนการใชอ�านาจเขามาเปลยนแปลงรปแบบ

ชวตของผหญง ดวยเหตนการมองเพศภาวะ ในทศนะของฟโก จงเปนการปฏบตเพอ

ควบคมผหญงไมใหมอสระ กลาวคอเพศภาวะเปนเทคโนโลยของอ�านาจทถกท�าให

สละสลวย ประณต บนพนฐานของความรเปนตวสรางและก�ากบใหปฏบตเปนสงท

ถกตองและสามารถบรหารภายใตรปแบบทมลกษณะของสงทเปนธรรมดา เปน

ธรรมชาตแตมความละเอยดซบซอนไมเปดเผย ซงมอนตรายมากขน เนองจากเปน

ไปอยางไมรตว ดงนนเพศภาวะจงมใชสงธรรมดาทด�าเนนไปในวถชวตของผหญง

แตเปนสวนส�าคญของการปกครองทมอ�านาจเขามาจดการควบคมในรปของความ

รความจรงทเขามาแทนทรปแบบอ�านาจ การบบบงคบในยคสงคมโบราณ



บทท

1 ผลกระทบตอผหญงจำกปฏบตกำรของวำทกรรมเพศภำวะ

ความส�าคญของกระบวนการสรางวาทกรรมโดยเฉพาะการสรางวาทกรรมหลก

หรอการก�าหนดอตลกษณใหกบสงใดอยทการสรางความเปนอน (the otherness)

ใหกบสงทมลกษณะตางไป ดงนนวาทกรรมทเขามาก�าหนดอตลกษณและความส�าคญ

ใหกบเพศภาวะดวยมมมองของชายเปนใหญ จงสงผลใหเกดการแบงแยกผหญงและ

ผชาย เชน การกลอมเกลาใหสมาชกในสงคมทเปนผหญงและผชายมวธคด การกระท�า

ความถนด ทกษะ วฒนธรรม อดมการณทแตกตางกนไป ผชายจะถกก�าหนดใหม

คณลกษณะทเหนอกวา ดวยคณลกษณะหรออตลกษณทก�าหนดใหนท�าใหผหญง

ถกกนออกนอกกรอบ และสทธอ�านาจในการเขามาก�าหนดเพศภาวะของผหญงถก

ละเลย ผหญงกลายเปน “ผดอยโอกาส” “ชนชนสอง” ในสงคมโดยการใหคณคาน

แพรกระจายไปทวทกสถาบนทางสงคม การแบงแยกและการจดประเภทความ

แตกตางใหกบผหญง ถกท�าใหสมจรงและตอกย�ามากขนโดยสงผานสถาบนทาง

สงคมตางๆ ซงเปนสถาบนทปลกฝงความร ความจรงเกยวกบเพศภาวะใหสมาชก

ตงแตในวยเดกจนถงผใหญ โดยไดสรางผลกระทบใหกบผหญงไดอยางสอดคลอง

กลาวคอ ผชายไดรบการปลกฝงในเรองการเปนผน�า การละเลนททาทายความ

สามารถในพนทสาธารณะ ความมเหต มผล การใชเทคโนโลยตางๆ รวมถงการศกษา

ในสาขาวชาทเหมาะสม เชน สาขาวชาทางวทยาศาสตรตางจากเดกผหญงทครมก

คาดหวงใหเปนเดกทเรยบรอย เชอฟง เปนผตามทด มกเรยนในสาขาทางดาน

สงคมศาสตรซงนบวาเปนสาขาวชาของผหญง รวมถงวชาการท�าอาหาร การเรอน

ตดเยบเสอผา การพยาบาล ดวยบทบาทและหนาทของสถาบนการศกษาดงกลาว

จงเปนการแบงแยกและสรางความไมเทาเทยมใหกบผหญงและผชายในสงคม การ

แบงแยกและการจดประเภทความแตกตางใหผหญงกบผชายในสงคมนถกท�าให

สมจรงดวยการผกโยงวฒการศกษา เขากบเงนเดอน ลกษณะของงานและฐานะทาง

สงคมโดยการตคาคณวฒตางๆ ออกมาเปนเงนเดอนหรอคาตอบแทนซงสงผลให

ผชายซงมวฒการศกษาในสายวทยาศาสตรไดรบคาตอบแทนทสงกวาผหญง และ

สามารถเขาสงานอาชพทมเกยรตและไดรบการยกยองจากสงคม สวนผหญงทม

คณวฒต�ากถกจดใหอยในกลมของผใชแรงงานหรอกรรมกรไรฝมอ รายไดต�า เปนตน


บทท 1

ดวยฐานการมองเพศภาวะ ทมองวาเพศภาวะเปนสงทถกสรางขนเพอเปนกลไก

ในการด�ารงอยของวธคดแบบชายเปนใหญ ทถกสรางขนในสงคมโดยการกลอมเกลา

สมาชกของสงคมในรปแบบตางๆ ในแตละชวงอาย ขณะเดยวกนกปดกน กดกน

ละเลย วธคดและมมมองของผหญง มการปรบเปลยนเพศภาวะจากขอบงคบไปส

ความสมครใจในรปของการก�าหนดคณลกษณะของผหญงทด การอยในกรอบของ

วาทกรรมและก�าหนดคณลกษณะของผชายใหเหนอกวาผหญง ดงนนเพศภาวะใน

ระบบชายเปนใหญจงมไดเปนไปเพอกอใหเกดความสามารถทสนองตอบตอความ

ตองการของหญงชายทแทจรง และไมไดกอใหเกดความเสมอภาค แตกลบท�าให

ผหญงถกบนทอนศกยภาพรวมถงไมไดรบการพฒนาเทาทควร แมวาจะมการโตแยง

วามผหญงบางคนสามารถมบทบาททเทาเทยมหรอเหนอกวาผชาย ซงควรเปน

ประเดนทถามตอไปวาเปนจ�านวนเทาไรทฝาฟนตอสผานวาทกรรมเพศภาวะกระแส

หลกขนมาได ซงเมอพจารณาโดยเปรยบเทยบกบปรมาณของประชากรผหญงแลว

จะเหนวาเปนจ�านวนเพยงนอยนดทอาจกลาวไดวานาจะยกประโยชนใหกบความ

สามารถพเศษในการตอสฟนฝาเปนเฉพาะรายมากกวาทจะเปนเพราะชองทางทเพศ

ภาวะไดก�าหนดขนส�าหรบสมาชกในสงคม นอกจากนนฐานะต�าแหนงของผหญงก

ถกลดทอนความสมพนธ ดวยการก�าหนดอตลกษณใหกบผชายในฐานะผทเหนอกวา

มความคดทเปนเหตเปนผลมากกวารวมถงสามารถตดสนใจในทกระดบไดดกวา

ดวยมมมองนไมเพยงแตเปนการลดทอนความส�าคญของผหญงเทานน แตยง

เปนการปดกนศกยภาพ โอกาสในการพฒนาของผหญงลงดวย พลงของผหญงจง

ออนแอลง การด�ารงอยจงมสภาพกลายเปนสวนชายขอบของสงคมทออนแอ ถกกดข

เมอไมมความเทาเทยม ผทออนแอกวากยอมจะกลายเปนผถกกระท�าและตกเปน

เหยอในความรนแรง ความเหลอมล�าระหวางเพศหญงและชาย จงเปนสาเหตทส�าคญ

ในการกระท�าความรนแรงตอผหญงซงเปนเพศทถกมองวาออนแอกวา ทงทาง

รางกายและจตใจในรปแบบตางๆ

ขอเสนอแนะดำนกำรศกษำเพอแกปญหำควำมรนแรงตอผหญง

หากพจารณาผลกระทบจากการก�าหนดวาทกรรมหลกชายเปนใหญแลว

แนวทางการแกปญหาความรนแรงตอผหญง เชน ใหลงโทษผชายทขมขนผหญงดวย



บทท

1 การประหารชวต หรอการหามมใหผหญงแตงตวโป หรอเดนในทเปลยวจงไมใชการ

แกปญหาทตนเหตและปญหากยงคงมอยหากผชายยงคดวาผหญงเปนผทออนแอ

กวาหรอเปนสมบตของตนซงแนวคดนยงมอทธพลอยางมากในสงคม ดร.มาเรย

ดมาร เพไรรา คณะสงคมวทยา มหาวทยาลยวอวค ผเขาไปคลกคลกบหมนกเรยน

หญงพบวาพวกเดกหนมวย 14 ป มความคดวาเดกสาววยขนาดเดยวกนควรมสต

ปญญาต�ากวา แนวคดนมไดเกดขนเองโดยธรรมชาต หากแตถกจ�ากดโดยบรรทดฐาน

นบเปนภยกบเดกทงสองเพศ ความเชอทวาเดกผชายตองเหนอกวาเดกผหญง ท�าให

เดกผชายวตกกงวล และถกกดดนใหพสจนใหเหนดวย อยางเชน การชกตอย

ดมเหลาและกดขทางเพศ (หนงสอพมพไทยรฐ,14 สงหาคม 2557) ดงนนทางออก

ของปญหาจงนาจะอย ทการปรบเปลยนทศนคตและใหการศกษาเพอใหเกด

ความเชอและมทศนคตดานความเทาเทยมหรอความเสมอภาคทางเพศ เนองจาก

เพศภาวะในสงคมไมไดเปนสงทแนนอนตายตว หากแตมลกษณะเลอนไหล

เปลยนแปลงได ซงปรากฏใหเหนในสงทผคนกระท�าในสงคม มากกวาจะปรากฏใน

สงทเปน (Judith Butler อางถงใน เชษฐา พวงหตถ, 2549 : 54) และไมวามนษย

บนโลกนจะเกดมาเปนเพศใดทกคนเทาเทยมกน ลวนแตตองเคารพศกดศรความ

เปนมนษยซงกนและกน สทธผหญงกคอสทธมนษยชน ดงนนแนวทางการใหการ

ศกษาหญงชายเพอสรางทศนคตชดใหมสความเสมอภาคระหวางเพศ มดงน

1. กำรจดกำรศกษำในสถำบนครอบครว เมอพจารณาครอบครวในดานความ

สมพนธเชงอ�านาจ มผเสยเปรยบและไดเปรยบในระบบความสมพนธในครอบครว

ในแงนแกนแทของการถกกดขของผหญงกคอครอบครว เนองจากครอบครวเปน

พนทแรกสดทผหญงเขาสระบบสงคม การถายทอดระบบคดแบบชายเปนใหญจง

แทรกอยและฝงรากลกอยในระบบครอบครว ผหญงไดเรยนรการแบงงานกนท�าตาม

เพศจากในครอบครว และเรยนรความสมพนธเชงอ�านาจจากจากครอบครวในการ

เปนพอ แม ลก อยางไรกตามหากน�าวธการศกษาเพอสงเสรมคณคาในตวบคคลและ

การสรางพลงอ�านาจในตนเองเขามาปรบใช ครอบครวจะกลายเปนหนวยพนฐาน

ทางสงคมทจะชวยลดปญหาการถกกดขของผหญงไดเชนกน ทงนครอบครวควร

ตระหนกและปฏบตเพอสรางทศนคตทถกตองดานความสมพนธระหวางหญงชาย

มดงน


บทท 1

1.1 ครอบครวตองปลกฝงความเปนผหญงหรอเปนผชายโดยไมก�าหนด

ดวยเพศทถอก�าเนด กลาวคอหากลกๆ ถนดในทางไหนกสงเสรมไปในทางทถนด

ไมยดเยยดบทบาทเดมๆ เชน ลกผหญงตองชวยแมท�างานบาน ตองเรยบรอย

ไมโลดโผน โดยพอแมตองพรอมใหลกสามารถท�าในสงทชอบหรอสนใจอยาง

เตมศกยภาพไมวาบตรหลานจะเปนเพศใดกตาม เดกผชายอาจจะชอบท�าอาหาร

รวมถงการสอนใหลกเหนคณคาในงานทกงานอยางเทาเทยม

1.2 ครอบครวตองตระหนกวา ผหญงหรอผชายนนไมไดมความแตกตาง

กนในทางสงคม มความเหมอนกน หรอมสวนรวมกนมากกวาแตกตางกน

1.3 กรณทลกเกดปญหาพอแมตองใหค�าปรกษาได พอแมอาจตองศกษา

หาความรในเรองเพศภาวะในสงคม สามารถหาทางออกทเหมาะสมทเปนได

การทพอแมเฉยเมยไมใสใจในประเดนเพศภาวะในระดบครอบครวกเทากบวา

ครอบครวนนสงเสรมสงคมในระบบชายเปนใหญ โดยการผลตซ�าในวธคดแบบ

ชายเปนใหญโดยอาจไมตงใจ เนองจากพอแมเองกถกครอบง�าดวยวาทกรรมชาย

เปนใหญโดยไมรตว

1.4 เมอลกโตเขาสวยรน ซงเปนวยทเรมมความสมพนธกบเพศตรงขาม

ในทางชสาว พอแมตองเปดโอกาสใหลกทงผหญงและผชายในการพดคยอยาง

เปดเผยในเรองเพศ การมเพศสมพนธในวยอนควร ความรบผดชอบตอการม

เพศสมพนธ สขภาพอนามยสวนตว การเคารพสทธของอกเพศหนง ไมแกปญหา

ดวยความรนแรงทคดวาผชายเหนอกวาผหญงทมใหเหนอยทวไป

1.5 พอแมตองปลกฝงทศนคตเรองความซอสตยตอคของลกโดยเฉพาะ

ลกผชายเหนคณคาของผหญง รกเดยวใจเดยว มความรบผดชอบไมวาจะเปน

ลกผหญงหรอผชาย ไมเอาเปรยบอกฝายหนงทงในการกระท�าทเปดเผย และในความ

รสก

2. กำรจดกำรศกษำในสถำบนกำรศกษำหรอโรงเรยน เปนรปแบบการ

จดการศกษาในระบบทมความส�าคญในการสอนและหลอหลอมเดกตอจากสถาบน

ครอบครว นบเปนสถาบนทมบทบาทส�าคญอยางยงในการใหความรแกสมาชกใน

สงคมทงผหญงและผชาย บคลากรในโรงเรยนโดยเฉพาะอยางยง คร อาจารย เปน

บคคลทส�าคญในการใหความร ความเขาใจในเรองความเสมอภาคทางเพศ รวมทง



บทท

1 การประพฤตตวใหเปนแบบอยางกบสมาชก หรอนกเรยนในสถาบนการศกษา

ครตองมความจรงใจในสงทตนคดและเชอ เปนแบบอยางทด ทถกตอง ตองไมพด

อยางหนงท�าอกอยางหนง ครตองตระหนกในฐานะของตนเองอยเสมอวาครเปน

องคประกอบและเปนกลไกทส�าคญในการขบเคลอนใหเกดวฒนธรรมความ

เสมอภาคหญงชายในสถาบนการศกษา อยางไรกดนกเรยนบางคนอาจไมไดรบการ

ปลกฝงอยางถกตองจากครอบครว โรงเรยนกจะเปนทปลกฝงความคดในเพศภาวะ

ทเทาเทยมใหกบนกเรยนได รวมถงสรางสงแวดลอมและบรรยากาศความเสมอภาค

หญงชายใหเกดขนอยางธรรมชาตในโรงเรยน ดงน

2.1 การจดกจกรรมตางๆ แกนกเรยนในประเดนเพศภาวะ เพอสราง

ความรความเขาใจในเรองความเสมอภาคระหวางเพศ ปรบทศนคตของนกเรยน

และเพมทกษะการอยรวมกน เนนใหนกเรยนเกดการคด เชน การจดกลมเพอรจก

ตวเอง (self awareness training) การจดคายพกแรมโดยเนนใหนกเรยนผหญงและ

ผชายไดใชชวตดวยกน เรยนรการใหเกยรตซงกนและกน ท�างานรวมกนมกจกรรม

ทนกเรยนสามารถวพากษวจารณกนหลากหลายและทวถง หรอในลกษณะแผกระจาย

(divergent) ดวยภาษางายๆ ของนกเรยน นกเรยนซงเคยเปนแตผฟงกจะเรม

ตระหนกและมองเหนปญหา เปนการกระต นใหเกดแรงจงใจทตองการการ

เปลยนแปลงไดเปนอยางด

2.2 การสงเสรมการอานอยางจรงจง ซงเปนทมาทส�าคญในการหาความร

การอานนนเปนทมาของความร ท�าใหผหญงไมตกอยในอ�านาจของมายาคตตางๆ

ทกดขผหญงอย ครจงจ�าเปนตองฝกใหผหญงไมวาจะเปนวยใดรกการอาน และ

การเขยน ซงเปนการปพนฐานชวตของผหญงทส�าคญ ซงจ�าเปนตองเรยนรอยตลอด

ชวตและครตองตระหนกเสมอวาการศกษา คอการท�าใหเหนหรอการคนพบหรอ

การทเขาใจสงตางๆ ไดอยางชดเจน และทส�าคญตองเขาใจความสมพนธในสงท

ศกษากบสงอนๆ โดยรอบ

2.3 สถาบนการศกษาควรจดสมมนา หรอจดกจกรรมเชงวชาการโดยเชญ

ผทมประสบการณในการท�างานในดานเพศภาวะ เชน องคการพฒนาเอกชน หรอหนวย

งานภาครฐ เพอสรางเครอขายการเรยนรในเรองเพศภาวะ รวมถงการขยายเครอขาย

การเรยนรออกไป เพอสรางความเขาใจและแสวงหาแนวทางในการปฏบตรวมกน


บทท 1

3. กำรจดกำรศกษำใน การสรางความเขาใจอนดในเรองความเสมอภาค

หญงชายในสงคมนนควรเรมมาจากการมความรทถกตองและเขาใจ ตลอดจน

ยอมรบในความแตกตางและความหลากหลายระหวางหญงชาย ซงเปนทมาของ

ชมชนและสงคมทมความสข การจดการศกษาในระดบชมชน เปนสงทส�าคญมาก

และจะสามารถท�าใหสมาชกเรยนรไดตลอดชวต (lifelong education) โดยมแนวทาง

ดงน

3.1 การรณรงคเพอสรางความร ความเขาใจทถกตองแกสงคมในเรอง

ความเสมอภาคหญงชาย โอกาสทางสงคมของผหญงและผชาย รวมถงใหการยอมรบ

และยกยองบคคลทท�าความด มความเอออาทร มคณธรรมจรยธรรม บ�าเพญประโยชน

ตอสงคมโดยไมเลอกวาจะเปนผหญงหรอผชาย

3.2 ไมเลอกปฏบตตอผ หญงในทกระดบ ทกคนมสทธเทาเทยมกน

สทธของผหญงกคอสทธมนษยชน ทกคนไมวาจะเกดมาเปนเพศใดลวนมโอกาสท

จะเขาถงทรพยากรทางสงคมอยางเทาเทยม

3.3 สอตางๆ ในสงคมตองตระหนกในการเสนอภาพของผหญงและผชาย

ทเสมอภาคกน ไมวาจะเปนการเสนอขาว โฆษณา หรอละคร ซงคอนขางมอทธพล

ตอความคดของสมาชกในสงคม

นอกจากน ชมชนสามารถรวมมอกบองคกรพฒนาเอกชนทมประสบการณและ

มความรในประเดนเพศภาวะในชมชนหรอสงคมเปนอยางด เชน การใหค�าแนะน�า

ปรกษาเปนรายบคคลหรอเปนกลม การอภปราย การเสวนา การสมมนา การฝก

อบรมโดยวทยากรทมประสบการณ การผลตเอกสารสงตพมพ การจดรายการวทย

หรอการจดหองสมดหรอศนยเอกสารเปนรปแบบกจกรรมการศกษา การจดคายพก

แรมทงในและนอกสถานทเพอใหสมาชกในชมชนไดเรยนรประเดนเพศภาวะใน

ชมชน เชน สถานการณความรนแรงในครอบครว และชมชน ความปลอดภยของ

ผหญง ดงน

1) การรณรงคดวยสอ โดยใชวธการแจกเอกสารและคมอตางๆ แกชาวบาน

การตดแผนโปสเตอรและการโฆษณาประชาสมพนธ หรอการใชสอวทยชมชน อาจ

เปนการรณรงคใหความรทเกยวของกบชวตประจ�าวน เชน การรณรงคการงดเหลา

เพอลดความรนแรง การชวยกนท�างานโดยไมแบงแยกเพศ การไดรบคาจางท

เทาเทยมกน เปนตน



บทท

1 2) การจดโรงเรยนทางเลอกในชมชนทเนนเรองความเสมอภาคระหวางหญง

ชาย เพอใหเดกในชมชนไดมโอกาสเรยนรในประเดนเพศภาวะอยางธรรมชาตดวย

วถชวต

3) หองสมดและศนยขอมล ทเกบรวบรวมผลงานขององคกรและงานอนๆ ท

เกยวของกบความเสมอภาคหญงชาย

4) การจดกจกรรมโดยเชญครอบครวทมมมมองในเรองความเสมอภาคมา

แลกเปลยน พดคย เพอใหสมาชกในชมชนเหนและเขาใจอยางใกลชด โดยจดเปน

กจกรรมรวมของหมบาน รวมถงเปนการเปดพนทใหกบผหญงทถกกดข หรอถก

เอาเปรยบจากผชายโดยไมมทางเลอก

5) การฝกอบรม อาจจะจดเปนการใหความรเฉพาะเรอง โดยเชญวทยากรหรอ

ผเชยวชาญเฉพาะ มาใหความรโดยตรงในชมชน หรอการสงตวแทนชาวบานหรอ

ผสนใจไปรบการอบรมกบโครงการอนๆ นอกพนท เชน การอบรมเรองการลดเหลา

เพอลดความรนแรงในชมชนของมลนธตางๆ ทประสบผลส�าเรจ และก�าลงขยาย

โครงการสพนทอนๆ โดยการใหแนวความคดและความรเกยวกบความเสมอภาค

หญงชาย การประสานงานกบหนวยงานและการสรางเครอขาย การใชหลกพทธธรรม

มาใชบรณาการการจดการความรนแรง ดวยการหมนเจรญในทาน ศล ภาวนา

อนเปนตวจกรส�าคญในการน�ามาชวยจดการกบความรนแรงในครอบครวและชมชน

ไดอยางมประสทธภาพ (พนสข มาสรงสรรค, 2554 : 225) รวมถงการเชอมโยง

เครอขายของภาคประชาชนใหเขมแขงและมพลงมากขน การจดกจกรรมใหความร

แกกลมผน�าในประเดนความเสมอภาคหญงชาย นอกจากการมงพฒนาผน�าแลวยง

คาดหวงใหผน�าไดน�าความรไปถายทอดใหแกสมาชกในชมชนตอไปดวย ซงจะ

สงผลไปสการสรางผน�าทเขมแขง และองคกรชาวบานทเขมแขงตอไป

6) การศกษาดงานและทศนศกษา โดยจดใหสมาชกในชมชนไปดตวอยางงาน

พฒนาในพนทอนๆ ทประสบความส�าเรจในการท�าโครงการทเกยวของกบความ

เสมอภาคหญงชาย เชน โครงการรณรงคชมชนปลอดภยส�าหรบผหญงทประสบความ

ส�าเรจ เพอสงเสรมการแลกเปลยนเรยนรกบผทเคยท�าหรอก�าลงท�ากจกรรมนนๆ

ใหมการเหนตวอยางจรงและไดแลกเปลยนกนในระดบบคคลและกลม สรางแรง

บนดาลใจและความเขาใจในเรองนนๆ ท�าใหไดบทเรยน ขอคด และความรตางๆ

แกผมาดงาน


บทท 1

7) การสมมนา สามารถจดไดทงในระดบผน�าและระดบสมาชกชมชนทวไป

เพอใหเกดการแลกเปลยนกนเองระหวางผน�าในพนท หรอระหวางพนทตาง ๆ

รวมถงสมาชกในชมชน

8) การพบปะเพอแลกเปลยนความร ทศนะ และประสบการณ เปนกจกรรมท

จดทงในระดบของผน�าและสมาชก การคนหาผรทเปนปราชญเชญชวนใหมาพบเพอ

รจกและแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนประสานใหเกดความรใหม ท�าโดยการจด

กลมพดคยแลกเปลยนกนเองระหวางชาวบานกบผน�า หรอระหวางผน�ากนเอง หรอ

ระหวางผน�ากบเจาหนาทโครงการ สงเสรมใหมการแลกเปลยนขอมล ท�างาน และ

วเคราะหรวมกน

9) การเผยแพรขอมลขาวสารผานสอมวลชน เนองจากสอมวลชนเปนกลไกใน

การแพรกระจายขาวสารขอมลในวงกวางและมบทบาทอยางส�าคญในการใหการ

ศกษาแกสาธารณชนไดเปนอยางด การน�าเสนอขาวไมเพยงแตสะทอนสภาพความ

เปนจรงเทานน แตยงมบทบาทในการชน�าสงคมอกดวย นอกจากนสอมวลชนยง

สามารถสรางแรงกดดนเพอใหปญหาคลคลายลงได สอมวลชนจงเปนอกสถาบน

หนงในฐานะทเปนเครองมอในการเผยแพร แลกเปลยนขอมลระหวางกนและกน

และใชเปนกลไกในการสนบสนนการท�างานไดเปนอยางด

10) การจดเวทหรองานมหกรรมเพอการรณรงค เปนแนวทางการท�างานซงยก

ระดบจากการน�าเสนอสภาพปญหาไปสการเรยกรองใหมการแกไขปญหาผหญงใน

ระดบนโยบายอยางจรงจง งานรณรงคในรปของการจดเวทหรองานมหกรรมอาจจด

ขนในระดบชาต ระดบภาค ระดบจงหวด เพอใหเกดการปลกเราใหประชาชน

ตระหนกถงปญหาความรนแรงทเกดกบผหญงทนบวนจะทวความรนแรงมากขนทง

ในเชงปรมาณและวธการกระท�าความรนแรง และมสวนรวมในการผลกดนใหรฐบาล

แกไข งานรณรงคนสามารถผลกดนเพอใหเกดการเปลยนแปลงกฎหมาย ระเบยบ

ขอบงคบตางๆ ทยงมความเหลอมล�าระหวางหญงชาย ซงอาจตองใชเวลาในการ

รณรงคอยางตอเนอง เชน การรณรงคยตความรนแรงตอผหญงเปนตน โดยมง

รณรงคผลกดน ทงในเชงนโยบายทมผลกระทบตอผหญงและการเผยแพรสภาพ

ปญหาและแนวทาง ตลอดจนทางเลอกในการแกไขปญหาตางๆ โดยเนนใหชมชน



บทท

1 มสวนรวม งานรณรงคยงเปนกลไกทส�าคญในการเสรมสรางพลงอ�านาจใหทกฝาย

ทงในระดบบคคล กลม ชมชน และระดบสงคมโดยรวม

สรป

การวเคราะหวาทกรรมเพศภาวะ โดยมระบบชายเปนใหญเปนวาทกรรมหลก

ชวยใหเราเหนวาสดยอดของอ�านาจวาทกรรมอยทการสรางเอกลกษณ หรอตวตน

ใหกบสงตางๆ ในกรณของวาทกรรมเพศภาวะ เอกลกษณนไดแก จนตภาพ

(imagination) และภาพลกษณ (image) เรองความเปนใหญของผชาย และความ

ดอยกวาของผหญง ถงแมวาภาพลกษณทสรางขนมาน จะเปนเพยงประดษฐกรรมท

วางเปลาในระยะแรก แตดวยภาคปฏบตการตางๆ ของวาทกรรมดงกลาวมาแลว

ขางตน ท�าใหภาพลกษณทสรางขนกลายเปน “ความจรง” ในทสด สงเหลานดจะสอดรบ

กบขอสงเกตของมเชล ฟโก (Michel Foucault) ทวา “ความจรง” นนเปนเรองของ

แนวคดทสรางขนมาชดหนงทท�าใหอะไรจรงหรอไมจรง ยงไปกวานน อ�านาจของ

วาทกรรมเพศภาวะทมวธคดแบบชายเปนใหญทนาสนใจยงอยทการเขาไปนงอยใน

ระดบความรสกนกคด หรอระดบจตส�านกทงของผหญงและผชายอยางสอดคลอง

สามารถท�าใหผชายรสกถงความมอ�านาจเหนอกวา เขมแขงกวา ในขณะทผหญง

ผหญงรสกยอมรบ และซาบซงในความดอยกวาของตวเอง มองวาตวเองต�ากวา

ออนแอกวาผชาย จนบางครงท�าใหมองขามคณคาและความสามารถของตวเองไป

เกดผลกระทบมากมายหลายประการตอทงผหญงและผชาย โดยเฉพาะความรนแรง

ทเกดขนกบผหญงทงในพนทสวนตวและพนทสาธารณะมาอยางตอเนองและนบวน

จะทวความรนแรงมากขนเรอยๆ ถงเวลาหรอยงทสงคมตองหนมาใหความส�าคญใน

การแกปญหาทตนเหตดวยการใหการศกษาในรปแบบตางๆ เพอใหสมาชกในสงคม

ทงหญงและชายเรยนรและเปลยนทศนคตของสมาชกในสงคมเสยใหม เพอสราง

สงคมทสงบสขและเอออาทรตอกนอยางแทจรง

เอกสำรอำงอง

ไชยรตน เจรญสนโอฬาร. “วาทกรรมการพฒนาในสงคมไทย.” วำรสำรรมพฤกษ 24

(ตลาคม 2548-พฤษภาคม 2549) : 1-27.


บทท 1

เชษฐา พวงหตถ. “วธคดและปญหาทางทฤษฎในสงคมวทยา.” วำรสำรรมพฤกษ 24

(ตลาคม 2548-พฤษภาคม 2549) : 29-75.

ทนโลก. “ผหญงตองแกลงโงเพอชนะใจผชาย.” หนงสอพมพไทยรฐ (วนท 14 สงหาคม

2557)

นธ เอยวศรวงศ. 2535. “สถำนภำพผหญง : อดต ปจจบน อนำคต” เอกสารประกอบ

การสมมนาเรองการพฒนาสตรกบการเมอง สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการ

พฒนา.

พนสข มาสรงสรรค. 2554. “กำรจดกำรควำมรนแรงในครอบครวเ งพทธบรณำกำร.”

วทยานพนธปรญญาพทธศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาพระพทธศาสนา

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

วารณ ภรสนสทธ . 2545. สตรนยม ขบวนกำรอดมคตแหงศตวรรษท 20.

กรงเทพมหานคร : คบไฟ.

ส�านกงานสรางเสรมสขภาวะผหญงและความเปนธรรมทางเพศ ส�านกงานกองทนสนบสนน

การสรางเสรมสขภาพ (สสส.). “ขาวขมขนกบสงทสงคมมองขาม.” หนงสอพมพ

เดลนวส (18 สงหาคม 2557)

ส�านกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต. ผหญงถกท�ารายทชอ‘ภรรยา’. http://

www.nhrc.or.th. 10 มถนายน 2557.

Foucault, Michel. 1979. Discipline and Punish: The Birth of the Prison. New York

: Vintage Books.

Foucault, Michel. 1980. The history of Sexuality: An introduction. New York :

Vintage Books.

Foucault, Michel. 1994. Discipline and Punish the Birth of the Prison. New York

: Vintage Books.

Michel Foucault. 2547. รางกายใตบงการ. แปลโดย ทองกร โภคธรรม. กรงเทพมหานคร

: คบไฟ.

ความทาทายของอดมศกษาไทยในการเขาส

ประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558The Challenges of Thai Higher Education toward

ASEAN Community in the Year 2015

2บทท

ศรพร พงศศรโรจน

Siriporn Pongsrirojana


บทท

2


ความทาทายของอดมศกษาไทยในการเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558

The Challenges of Thai Higher Education towardASEAN Community in the Year 20152บทท

ศรพร พงศศรโรจน1

Siriporn Pongsrirojana

บทคดยอ

บทความนมวตถประสงคเพอกระตนและสงเสรมใหคนไทย รฐบาลไทย และ

ผบรหารสถาบนอดมศกษาในประเทศไทยทกสถาบนเกดความตระหนกในความ

เปนประชาคมอาเซยน และความเปนภมภาค ทงนเพราะอาเซยนหรอสมาคม

ประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตซงประเทศไทยเปนประเทศสมาชกอยดวย

นน ไดก�าหนดใหวนท 31 เดอนธนวาคม พ.ศ. 2558 น เปนวนทอาเซยนจะเปน

ประชาคมอาเซยนอยางเปนทางการ ซงหมายถงประเทศไทยโดยเฉพาะรฐบาลไทย

และผบรหารสถาบนอดมศกษาของไทยตองมความรความเขาใจในความเปน

อาเซยน และประชาคมอาเซยน และมความพรอมรบและทนกบความเปลยนแปลง

โดยใชการศกษาเปนเครองมอและกลไกในการพฒนาทรพยากรมนษยผานความ

รวมมอทใกลชดดานการศกษาและการเรยนรตลอดชวต ทส�าคญทสดคอการสราง

ความพรอมในทรพยากรมนษยเพอเปนยทธศาสตรประเทศไทยใน “ความรวมมอ

พรอมแขงขน” กบประเทศอาเซยนอน และประเทศอนทวโลก

ประชาคมอาเซยนประกอบดวย 3 เสาหลกคอ ประชาคมการเมองและความ

มนคงอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรม

อาเซยน ซงผน�าอาเซยนไดมขอตกลงก�าหนดใหประชาคมอาเซยน เปนตลาดและ

ฐานการผลตเดยวกน เปนภมภาคทมขดความสามารถในการแขงขนสง มการพฒนา

เศรษฐกจอยางเสมอภาคเทาเทยมกน และมการบรณาการเขากบเศรษฐกจโลก

1 ผชวยศาสตราจารย อาจารยประจ�าคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยธนบร

ความทาทายของอดมศกษาไทยในการเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558The Challenges of Thai Higher Education towardASEAN Community in the Year 2015

27

บทท 2

ดานโอกาสและอปสรรคของการอดมศกษาไทยในการเขาสประชาคมอาเซยน

นน โอกาสของการอดมศกษาไทยมมาก เรมตงแตการทกฎบตรอาเซยนไดก�าหนด

ใหมการเสรมสรางความรวมมอดานการศกษาเพอบรรลการเปนประชาคมอาเซยน

ทเอออาทรและแบงปน ขณะเดยวกน ดานความทาทาย เพอใหประเทศไทยโดย

เฉพาะรฐบาลไทยบรรลการเปนประชาคมอาเซยนทเอออาทรและแบงปนนน

ประเทศไทยตองเปนผ จดการพฒนาทรพยากรมนษย เพอเปนยทธศาสตร

ประเทศไทยใน “ความรวมมอพรอมแขงขน” สงเสรมใหเกดแนวคดเรอง “ทกษะ

ในศตวรรษท 21” ทกษะการด�ารงชวตและการท�างาน ความรเกยวกบประเทศสมาชก

อาเซยน ความรและทกษะการใชภาษาตางประเทศเพอสอสาร ความรเกยวกบอาชพ

ทสรางรายได การรจกด�ารงชวตอยางพอเพยง การรจกใชเทคโนโลยในชวตและการ

ท�างาน การร จกอยรวมกบผอนทมพหภาษา ศาสนา และวฒนธรรม การร จก

กระบวนการคดและแสวงหาความรดวยตนเองตลอดชวต และความรความเขาใจ

เรองการปกครองระบอบประชาธปไตย

ค�ำส�ำคญ : ความทาทาย, อดมศกษาไทย, ประชาคมอาเซยน

AbstractThe objectives of this article are to encourage ASEAN awareness and to

promote deeper regional awareness for Thai people, Thai government and

executive administrators in higher education institutes in Thailand, since ASEAN

Community is coming into being within December 31, 2015. At that time

Thailand and other Asian countries in Association of Southeast Asian Nations

become members of ASEAN Community. This means that Thailand, in another

word, Thai government and higher education executives must have knowledge

about “ASEAN” and “ASEAN Community” and get ready for using education

as the tools to develop human resources through closer educational cooperation

and life-long learning. And the important reason for strengthening in human

resource development is to get ready for “Competitiveness through Strategic

Co-operation”.


บทท

2


The three areas of ASEAN Community which will be discussed in this

paper are: ASEAN Political-Security Community: APSC, ASEAN Economic

Community: AEC and ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC.

In terms of opportunities and challenges, higher education in Thailand

concerns both opportunities and challenges. As for opportunities, which are

stated in ASEAN Charter: that “strengthening co-operation in education to achieve

an ASEAN caring and sharing community” In terms of challenges, in order to

strengthen cooperation on education to achieve an ASEAN caring and sharing

community, Thailand must invest in people to get ready for “competitiveness

through strategic co-operation”. Besides, Thailand should promote the 21st

century skills and knowledge, these are –learning and innovation skills, together

with ASEAN Community knowledge, ASEAN language skills, knowledge and

understanding about career, sufficiency economy, and multi-culture, thinking

and learning skills, including the knowledge about democracy.

Keywords : Challenges, Higher Education in Thailand, ASEAN Community

บทน�ำ

“ประชาคมอาเซยน” ไดถกก�าหนดใหมขนในวนท 31 ธนวาคม พ.ศ.2558 น

จะท�าใหประเทศไทยซงเปนประเทศสมาชกอาเซยน กจะเปนประเทศสมาชกของ

ประชาคมอาเซยนดวยนน มประเดนค�าถามวาประเทศไทย รฐบาลไทย คนไทย

สถาบนอดมศกษาไทย บคลากรของสถาบนอดมศกษาและนกศกษามความรความ

เขาใจเกยวกบอาเซยนและการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนเพยงใด ทราบถงผล

กระทบตอการศกษาไทย โดยเฉพาะการศกษาระดบอดมศกษาของไทยอยางไร

ศกยภาพของการอดมศกษามความพรอมและสนบสนนการรวมตวเปนประชาคม

อาเซยนมากนอยเพยงใด และสถาบนอดมศกษาไทยมความตระหนกในความเปน

ประชาคมอาเซยนแคไหนและไดเตรยมความพรอมดานการพฒนาทรพยากรมนษย

ไวประการใดบาง


29

บทท 2

ประเดนค�าถามขางตน ผอานสามารถหาความกระจางไดจากบทความนทงสน

เพราะในเนอหา ผเขยนไดเรยบเรยงพฒนาการของอาเซยนสความเปนประชาคม

อาเซยนไวเปนล�าดบ กลาวถงผลกระทบตอประเทศไทย คนไทย และการศกษาไทย

โดยใหความส�าคญเฉพาะเจาะจงไปทการศกษาระดบอดมศกษาทงๆ ทผลกระทบ

เกดกบทงดานเศรษฐกจ การเมอง สงคม และวฒนธรรมกตาม แตการจดการดาน

การอดมศกษาจะไดรบผลกระทบโดยตรง เพราะวาการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน

จะเปดเสรการคาบรการดานการศกษา อนจะสงผลใหเกดการเคลอนยายก�าลงคน

นกศกษาและบคลากรทางการศกษาเปนไปโดยสะดวกขน สงผลใหเกดการเคลอนยาย

องคความร ภาษา และวฒนธรรมระหวางกน อดมศกษาจงจ�าเปนตองปรบตวเพอ

ผลตบณฑตทมความพรอมส�าหรบรองรบสถานการณทเปลยนแปลงไป

ส�าหรบ “ประชาคมอาเซยน” ซงถกก�าหนดใหมขนในวนท 31 ธนวาคมดง

ทกลาวแลวขางตนนน จ�าเปนตองถกน�ามาขยายความเพอความชดเจน ณ ทนดวย

นน เพราะยงมความเขาใจคลาดเคลอนระหวาง ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

กบ ประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ทงๆ ทประชาคมอาเซยนประกอบ

ดวย 3 เสาหลก และประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเปนเพยง 1 ใน 3 เสาหลกดงกลาว

ขณะเดยวกนดานการศกษา แมวาการศกษาจะเปนสวนหนงในเสาหลกดาน

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน แตในความเปนจรงแลว การศกษาโดยเฉพาะ

อยางยงการศกษาระดบอดมศกษา มความเกยวของเชอมโยงกบทง 3 เสาหลก การ

ขาดความรความเขาใจ ขาดทกษะและขดความสามารถ ขาดจตส�านก ขาดความ

ตระหนก ขาดความพรอม ขาดการยกระดบคณภาพชวต รวมทงผลกระทบทาง

เศรษฐกจ สงคมและการเมองอนๆ สามารถจดการไดดวยการพฒนาทรพยากร

มนษยทงสน ซงกระท�าดวยวธการดงตอไปนคอ การสรางสงคมฐานความร สราง

เศรษฐกจฐานความร การจดการศกษาขามชาตขามพรมแดน การจดการใหบคลากร

ไทยมสมรรถนะสากล การสงเสรมใหเกดแนวคดเรอง “ทกษะในศตวรรษท 21” การ

จดการใหมแนวคดส�าหรบเรยนรยคใหมไวปรบตวเพอด�ารงชวต ไดแก การตองเรยน

เพอร เรยนเพอปฏบต เรยนเพอด�ารงชพส�าหรบด�ารงชวตและเรยนเพออยรวมกบ

ผอน จะเปนความทาทายทประเทศไทย คนไทย สถาบนอดมศกษาไทย ไดจดการให

ประเทศไทยพรอมใน “ความรวมมอพรอมแขงขน” ไดอยางยงยนตลอดไป


บทท

2


การก�าหนดใหอาเซยนเปนประชาคมอาเซยนอยางเปนทางการในวนท 31

ธนวาคม พ.ศ.2558 ซงหมายถงปลายปน จงเปนความทาทายของการศกษาไทย

โดยเฉพาะการศกษาระดบอดมศกษาของไทยทจะตองรวมรบมอกบสถานการณของ

โลกทก�าลงเปลยนแปลงอยางรวดเรว ดวยความกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศ

การสรางสงคมฐานความร (Knowledge-based Society) และเศรษฐกจฐานความร

(Economic-based Society) เปนสงจ�าเปนตอการพฒนานวตกรรม และขด

ความสามารถในการแขงขนของประเทศ

การพฒนา “บคลากร” การเปลยนกรอบความคดใหขามแดนการหลอหลอม

อนาคตของอาเซยน การสงเสรมใหเดกและเยาวชนเปนทงประชาชนของประเทศ

และประชาชนของอาเซยน สงเสรมการเตรยมทกษะการปรบทศนคตและเพมสมรรถนะ

การเตรยมพรอมดานทกษะภาษา ความรเกยวกบอาเซยน การเรยนรเรองการ

อยรวมกนบนความแตกตาง การเปดโลกทศน ฯลฯ ลวนตองอาศย “การศกษา”

การศกษาจงเปนรากฐานของการพฒนาคนเพอเปนตวขบเคลอนการท�างาน

ของเสาหลกทง 3 เสา ดงนน ทศทางการศกษาจงตองเนนการเตรยมความพรอม

อยางเขมแขงเพอใหเยาวชนและบคลากรทางการศกษาสามารถกาวเขาสประชาคม

อาเซยนไดอยางมนใจและพรอมแขงขนในระดบนานาชาต ดวยการใชแนวทางและ

กจกรรมทมอยอยางหลากหลายในการสรางความตระหนกรแกเยาวชนและประชาชน

การพฒนาและเสรมสรางศกยภาพดานทกษะทจ�าเปนในศตวรรษท 21 การ

แลกเปลยนเรยนรและเสรมสรางเครอขายความรวมมอกบประเทศสมาชกอาเซยน

การพฒนากระบวนการเรยนการสอน สอ และหลกสตรอาเซยน การจดการเรยน

การสอนภาษาตางประเทศ และภาษาอาเซยน การจดกจกรรมสนบสนนการศกษา

และการจดท�าสอเผยแพร รวมทงการก�าหนดคณลกษณะเดกไทยในอาเซยน และ

บณฑตไทยในยคประชาคมอาเซยนแลวพฒนาใหเปนจรงใหได

ผเขยน เหนความส�าคญ เหนความจ�าเปนและเหนประโยชนทผอานจะพงไดรบ

จากบทความน จงขอถอโอกาสมสวนรวมในการรวบรวมขอมล เพอย�าเตอนถงความ

ทาทายทคนไทย และบณฑตไทยตองรวมกนตระหนกและตองเตรยมรบมอกบ

สถานการณเมอประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยน ในวนท 31 ธนวาคม 2558

พรอมๆ กบประเทศสมาชกอาเซยนประเทศอนๆ


31

บทท 2

ในการเขยนครงน ผเขยนขอกลาวเปน 3 หวขอ ตามล�าดบดงน

หวขอท 1 กลาวถง ความเปนมาของอาเซยนและแนวคด แผนปฏบตการและ

ปฏญญาของประชาคมอาเซยน เพอทราบความเปนมาของ

ประชาคมอาเซยน

หวขอท 2 กลาวถงประชาคมอาเซยนเพอเปนการใหขอมลความรเกยวกบ

ประชาคมอาเซยน ความรวมมอของประเทศสมาชกอาเซยนทง 3

เสาหลกของประชาคมอาเซยน

หวขอท 3 กลาวถงความทาทายของคนไทย และการอดมศกษาไทย ในการ

สรางความพรอมเพอเขาสประชาคมอาเซยน ในป พ.ศ.2558

1. ควำมเปนมำของอำเซยนและแนวคด แผนปฏบตกำร และปฏญญำ

ของประ คมอำเซยน

อาเซยน หรอสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of

Southeast Asian Nations – ASEAN) กอตงขนเมอวนท 8 สงหาคม พ.ศ.2510

ตามปฏญญาอาเซยนหรอปฎญญากรงเทพฯ ในยคแหงการเผชญหนาทางการเมอง

ในเอเชยตะวนออกเฉยงใตระหวางฝายเสรนยมกบฝายคอมมวนสต โดยรฐมนตร

วาการกระทรวงการตางประเทศของไทยผมบทบาทส�าคญในสมยนน คอ พนเอก

ดร.ถนด คอมนตร วตถประสงคของการรวมตวกนเพอสงเสรมเสถยรภาพในภมภาค

เรงรดความเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมในภมภาค โดยอาศย

ความรวมมอกน และยกระดบมาตรฐานการครองชพของประชาชน รวมทงหา

แนวทางรวมมออยางใกลชดระหวางกนมากขน โดยเปนการลงนามในปฏญญาของ

ประเทศสมาชกทมทตงอยในเอเชยตะวนออกเฉยงใต 5 ประเทศคอ อนโดนเซย

มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส และไทย

พฒนำกำรของอำเซยนสควำมเปนประ คมอำเซยน

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of Southeast

Asian Nations: ASEAN) หรออาเซยนซงจดตงขนโดยปฏญญากรงเทพฯ (Bangkok

Declaration) ซงลงนามโดยรฐมนตรของ 5 ประเทศ ไดแก สาธารณรฐอนโดนเซย


บทท

2


มาเลเซย สาธารณรฐฟลปปนส สาธารณรฐสงคโปรและราชอาณาจกรไทย เมอวนท

8 สงหาคม พ.ศ.2510

ตอมาบรไน ดารสซาลาม ไดเขาเปนสมาชกอนดบท 6 เมอวนท 7 มกราคม พ.ศ.

2527 สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามเขาเปนสมาชกอนดบท 7 เมอวนท 28

กรกฎาคม พ.ศ.2538 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวและสหภาพพมาเขา

มาเปนสมาชกประเทศท 8 และ 9 ตามล�าดบ เมอวนท 23 กรกฎาคม พ.ศ.2540

และราชอาณาจกรกมพชาเขาเปนสมาชกประเทศท 10 เมอวนท 30 เมษายน พ.ศ.

2542 รวมสมาชกทงสนจ�านวน 10 ประเทศ

ประเทศสมำ ก วนทเขำเปนสมำ ก

1. สาธารณรฐอนโดนเซย วนท 8 สงหาคม พ.ศ.2510 (ค.ศ.1967)

2. มาเลเซย วนท 8 สงหาคม พ.ศ.2510 (ค.ศ.1967)

3. สาธารณรฐฟลปปนส วนท 8 สงหาคม พ.ศ.2510 (ค.ศ.1967)

4. สาธารณรฐสงคโปร วนท 8 สงหาคม พ.ศ.2510 (ค.ศ.1967)

5. ราชอาณาจกรไทย วนท 8 สงหาคม พ.ศ.2510 (ค.ศ.1968)

6. บรไน ดารสซาลาม วนท 8 สงหาคม พ.ศ.2527 (ค.ศ.1984)

7. สาธารณรฐสงคมเวยดนาม วนท 28 กรกฏาคม พ.ศ.2538 (ค.ศ.1995)

8. สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว วนท 23 กรกฎาคม พ.ศ.2540 (ค.ศ.1997)

9. สาธารณรฐแหงสหภาพพมา วนท 23 กรกฎาคม พ.ศ.2540 (ค.ศ.1997)

10. ราชอาณาจกรกมพชา วนท 30 เมษายน พ.ศ.2542 (ค.ศ.1999)

เพอใหความรวมมอของอาเซยนกาวไปสทศทางและเปาหมายการพฒนาท

ชดเจนรวมกน ในโอกาสครบรอบ 30 ป การกอตงอาเซยน เมอป พ.ศ.2540 (ค.ศ.

1997) ผน�าประเทศสมาชกอาเซยนไดรวมประกาศ “วสยทศนอาเซยน 2020.

(ASEAN Vision 2020) ในการประชมสดยอดอาเซยนอยางไมเปนทางการครงท

2 เมอวนท 14–16 ธนวาคม พ.ศ.2540 ณ กรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย

ในการประชมสดยอดอาเซยนครงท 9 เมอวนท 7–8 เดอนตลาคม พ.ศ.2546

ณ นครบาหล ประเทศอนโดนเซย ผน�าอาเซยนไดประกาศแถลงการณบาหลฉบบท


33

บทท 2

2 (Bali Concord II) แสดงเจตนารมณทจะยกระดบการรวมกลมภายในภมภาค

เปนประชาคมอาเซยนภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ.2020) โดยภายใตประชาคมอาเซยน

ประกอบดวย 3 เสาหลกคอ ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

ประชาคมอาเซยน (ASEAN Community)

ประชาคมการเมองและความ

มนคงอาเซยน (ASEAN

Political – Security

Community: APSC)

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

(ASEAN Economic

Community: AEC)

ประชาคมสงคมและ

วฒนธรรมอาเซยน

(ASEAN Socio-Cultural

Community: ASCC)

ในการประชมสดยอดอาเซยนครงท 11 เมอเดอนธนวาคม พ.ศ.2548 (ค.ศ.

2005) ณ เกาะบาหล ประเทศอนโดนเซย ผน�าอาเซยนไดเหนชอบรวมกนใหเรงรด

การจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ใหเรวกวาเดมอก 5 ป คอ จาก

ป พ.ศ.2563 (ค.ศ.2020) เปนป พ.ศ.2558 (ค.ศ.2015) และแถลงการณบาหล

ฉบบท 2 โดยลงนามในปฏญญาเซบ เพอจดตงประชาคมอาเซยน ภายในป ค.ศ.

2015

ในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 14 ทชะอ�า–หวหน เมอวนท 1 เดอน

มนาคม พ.ศ.2552 ผน�าอาเซยนไดลงนามในแผนงานการจดตงประชาคมการเมอง

และความมนคงอาเซยน และแผนงานการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรม

อาเซยน พรอมทงไดประกาศปฏญญาชะอ�า หวหนวาดวยแผนงานส�าหรบประชาคม

อาเซยน พ.ศ.2552 – 2558 ทประกอบดวยสามเสาหลก

แผนงำนกำรจดตงประ คมกำรเมองและควำมมนคงอำเซยน (APSC

Blueprint) เนนกระบวนการเสรมสรางอาเซยนใหเปน 1) ประชาคมทมกฎเกณฑ

คานยมและบรรทดฐานรวมกน 2) ภมภาคทเปนปกแผน สงบสขและรบผดชอบรวม

กนในการรกษาความมนคงรอบดาน และ 3) การมพลวตและปฏสมพนธกบโลก

ภายนอก มความพงพาซงกนและกนและมการบรณาการรวมกนมากขน

แผนงำนกำรจดตงประ คมเศรษฐกจอำเซยน (AEC Blueprint) เนน

การบรณาการดานเศรษฐกจ 4 ดาน คอ 1) การเปนตลาดและฐานการผลตรวมทม


บทท

2


การเคลอนยายสนคา การบรการ การลงทน เงนทนและแรงงานฝมออยางเสร 2) การ

เสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของอาเซยน 3) การพฒนา

เศรษฐกจอยางเสมอภาคดวยการพฒนากลมธรกจขนาดกลางและขนาดยอม

(SMEs) 4) การบรณาการเขากบเศรษฐกจโลกเพอความแขงแกรงและแขงขนได

กบภมภาคอน

แผนงำนกำรจดตงประ คมสงคมและวฒนธรรมอำเซยน (ASCC

Blueprint) เนนใหประชาชนอาเซยนมสภาพความเปนอยและคณภาพชวตทด ไดรบ

โอกาสและเขาถงการพฒนาในทกดาน และมความมนคงทางสงคม ประกอบดวย

ความรวมมอ 6 ดานคอ 1) การพฒนาทรพยากรมนษย 2) การคมครองและสวสดการ

สงคมดวยการลดความยากจน สงเสรมการคมครองและสวสดการสงคม สภาพ

แวดลอมทปลอดภย และ 3) สทธและความยตธรรมทางสงคม 4) ความยงยนดาน

สงแวดลอม 5) การสรางอตลกษณอาเซยน และ 6) การลดชองวางทางการพฒนา

2. ประ คมอำเซยน (ASEAN Community : AC)

ประชาคมอาเซยน ประกอบดวย 3 เสาหลก ไดแก

1. ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political-Security

Community : APSC)

2. ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community : AEC)

3. ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural

Community : ASCC)

1) ประ คมกำรเมองและควำมมนคงอำเซยน (ASEAN Political–

Security Community : APSC)

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน มวตถประสงคหลก คอ การสงเสรม

รกษาสนตภาพ เสถยรภาพและความมนคงในภมภาคเพอเปนพนฐานความรวมมอ

ในดานตางๆ ทจะเปนประโยชนกบประชาชน

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนตองการใหประเทศสมาชกมการ

พฒนาคานยม และบรรทดฐานรวมกนบนหลกการส�าคญทยดมนควบคกนไปคอ

การไมแทรกแซงกจการภายในและการสงเสรมคานยมของประชาคม เชน การเคารพ


35

บทท 2

หลกการสทธมนษยชน ความโปรงใส การมประชาธปไตย ธรรมาภบาล และหลกการ

นตธรรมในอาเซยน โดยมงเนนประโยชนของประชาชนเปนทตง ประชาคมการเมอง

และความมนคงอาเซยนยงตองการใหภมภาคมความเปนเอกภาพ สงบสข และ

แขงแกรง พรอมทงมความรบผดชอบรวมกนในการแกไขปญหาความมนคงท

ครอบคลมมตตางๆ เพอประโยชนและความผาสกของประชาชน โดยเฉพาะการ

รบมอกบความมนคงรปแบบใหม ไมวาจะเปนเรองการบรหารจดการภยพบต

โรคระบาด การกอการราย ปญหาโจรสลด อาชญากรรมขามชาต เชน การคามนษย

ยาเสพตด อาชญากรรมคอมพวเตอร และการฟอกเงน ฯลฯ

ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ซงมเปาหมายเพอใหอาเซยนเปน

สงคมทมความไวเนอเชอใจซงกนและกน มเสถยรภาพ สนตภาพ และความปลอดภย

ในชวตและทรพยสน

2) ประ คมเศรษฐกจอำเซยน (ASEAN Economic Community : AEC)

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มจดเรมตนจากการลงนามรวมกนของผน�าอาเซยน

ในปฏญญาวาดวยความรวมมอในอาเซยน ฉบบท 2 เมอครงประชมสดยอดอาเซยน

ครงท 9 ในเดอนตลาคม พ.ศ.2546 (ค.ศ.2003) ณ ประเทศอนโดนเซย

เปำหมำยของประ คมเศรษฐกจอำเซยน

การรวมตว เปน “ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน” ภายในป พ.ศ.2558 นน

กลมประเทศอาเซยนไดตงเปาหมายไวเพอใหอาเซยนเปนภมภาคทมนคง มงคง

มขดความสามารถแขงขนกบภมภาคอนๆ ได โดยสรางความรวมมอทครอบคลมถง

การพฒนาและเสรมสรางสมรรถนะทรพยากรมนษย ความตกลงดานคณสมบต

วชาชพ การหารอนโยบายทางการเงนและเศรษฐกจมหภาคกนอยางใกลชด มาตรการ

ทางการเงนดานการคา ความเชอมโยงดานการสอสารและโครงสรางพนฐาน การ

พฒนาการท�าธรกรรมทางอเลกทรอนกส และการสงเสรมบทบาทของภาคเอกชนใน

การกอตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เปนตน

และในการด�าเนนการสเปาหมายดงกลาว อาเซยนไดจดท�าแผนงานการจดตง

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) ซงถอเปนขอผกพนทางกฎหมายท

ประเทศสมาชกตองปฏบตตาม มองคประกอบส�าคญ 4 เรอง ไดแก


บทท

2


1) กำรเปนตลำดและฐำนกำรผลตเดยวกน (Single Market and Single

Production Base) ประกอบดวย 5 สวนประกอบส�าคญ คอ มการเคลอนยายสนคา

บรการ การลงทน เงนทน และแรงงานฝมอไดโดยเสร ในการเคลอนยายสนคาได

โดยเสรนน อาเซยนไดลงนามความตกลงวาดวยการคาสนคาของอาเซยน โดย

ครอบคลมเรอง ขอตกลงเรองภาษ กฎวาดวยถนก�าเนดสนคา การลด/เลก มาตรการ

ทางการคาทมใชภาษ มาตรฐานสนคาและการจดตงคลงขอมลอาเซยน เปนตน

ดานการเคลอนยายแรงงานฝมอ อาเซยนไดมการจดท�าขอตกลงยอมรบรวม

ดานคณสมบตในสาขาวชาชพหลกทจะมการเคลอนยายในอาเซยนจ�านวน 7 วชาชพ

ไดแก แพทย ทนตแพทย พยาบาล วศวกร สถาปนก ชางส�ารวจ และนกบญช และใน

อนาคตอนใกลจะมการยอมรบรวมกนในคณสมบตใน 32 ต�าแหนง งานดานการ

ทองเทยวและโรงแรม ซงขอตกลงยอมรบวารวมก�าหนดใหประเทศสมาชกพจารณา

สมรรถนะของบคลากรในต�าแหนงตางๆ โดยใชคณสมบต การศกษา การฝกอบรม

และ/หรอประสบการณในการท�างาน เปนเกณฑพนฐานในการรบรองมาตรฐานของ

วชาชพรวมกน

2) กำรสรำงอำเซยนใหเปนภมภำคทมขดควำมสำมำรถในกำรแขงขนสง

(Highly Competitive Economic Region) ซงจะท�าใหผบรโภคของอาเซยนมทาง

เลอกในการบรโภคสนคาและบรการมากขน

3) กำรสรำงอำเซยนใหเปนภมภำคทมกำรพฒนำกำรทำงเศรษฐกจอยำง

เทำเทยมกน (Equitable Economic Development)

Region ofEquitableEconomic

Development

Region Integrated

into the Global

Economy

Single market

and

production base

Highly

Competitive

Economic Region

แผนภำพ: เปาหมายของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน


37

บทท 2

4) กำร อมโยงอำเซยนเขำกบเศรษฐกจโลกไดอยำงสมบรณ (Fully

Integrated into Global Economic) เพอท�าใหอาเซยนมความเขมแขงมากขนใน

การเปนหวงโซอปทานของโลก และท�าใหอาเซยนดงดดการลงทนจากตางประเทศ

อาเซยนจงจ�าเปนตองมองออกไปนอกกลมทมากกวา AEC

3) ประ คมสงคมและวฒนธรรมอำเซยน (ASEAN Soc io–

Cultural Community: ASCC)

ประ คมสงคมและวฒนธรรมอำเซยน มแนวคดหลกในดานการท�านบ�ารง

มนษย ทรพยากรธรรมชาต และวฒนธรรมเพอการพฒนาทยงยนของอาเซยนโดยม

เปาหมายใหอาเซยนเปนประชาคมทม ประชาชนเปนศนยกลาง ไดก�าหนด

ยทธศาสตรส�าคญ 4 ดาน ดงน

1) การสรางสงคมทมความเอออาทร และแบงปนกนโดยเนนพฒนาสงคมใน

ทกๆ ดาน เชน การยกระดบคณภาพชวตของประชาชน การจดการศกษาอยางทวถง

การขจดปญหาความยากจน ปญหาเดก สตร ผสงอายและคนพการ เปนตน

2) การจดการผลกระทบทางสงคมทเกดจากการรวมตวทางเศรษฐกจ โดย

สงเสรมการพฒนาทรพยากรมนษย การเสรมสรางขดความสามารถของรฐบาลใน

การตดตามตรวจสอบตลาดแรงงานและดชนดานทรพยากรมนษย สทธและความ

ยตธรรมทางสงคม การคมครองทางสงคมและระบบการจดการความเสยงในสงคม

เปนตน

3) การสงเสรมสงแวดลอมใหมความยงยน โดยการจดการสงแวดลอมทงการ

พยายามขจดปญหาและการปองกน การจดการทรพยากรธรรมชาต และสงเสรมการ

ใชทรพยากรธรรมชาตทยงยน

4) การสงเสรมอตลกษณอาเซยน โดยสรางจตส�านกความเปนอาเซยนผาน

กจกรรมดานตางๆ เชน การศกษา ศลปะ การทองเทยวและการกฬา เปนตน

ผลประโย นทคนไทยและประเทศไทยจะไดรบจำกกำรเขำสประชำคมอำเซยน

คนไทยและประเทศไทย จะไดรบผลประโยชนในการเขาสประชาคมอาเซยน

ดงน

1) ดานประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน ดงน


บทท

2


• สนบสนนใหไทยมความมนคงทางดานการเมอง โดยไทยเปนสวนหนง

ของภมภาคทมสนตภาพและเสถยรภาพ และมการแกไขขอพพาทตางๆ ดวยสนต

• สรางความไวเนอเชอใจกนในการสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศ

สมาชก

• รวมกบประเทศสมาชกอาเซยนอนๆ ในการแกไขปญหาอาชญากรรม

ขามชาต หรอปญหาทสงผลกระทบตอความมนคงของภมภาค

• สนบสนนการมทาทรวมกนในเวทระหวางประเทศ และเพมอ�านาจตอรอง

ในการเจรจากบประเทศและกลมประเทศตางๆ โดยเสยงของประเทศสมาชกอาเซยน

10 ประเทศยอมมพลงมากกวาเสยงของเพยงประเทศเดยว

2) ดานประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ดงน :-

• AEC จะท�าใหเกดการเพมพนการคาสนคา เมอลดภาษสนคา ผบรโภคจะ

ไดประโยชนจากการทราคาสนคาน�าเขาถกลง เพมก�าลงซอของประชาชน

• AEC ท�าใหเกดตลาดขนาดใหญขนโดยรวม 10 ประเทศ มประชากรกวา

600 ลานคน สนคาไทยและธรกจไทยทมความช�านาญ เชน ทองเทยว โรงแรม

รานอาหาร สขภาพ สนคาเกษตร สนคารถยนต และอเลกทรอนกส จะมโอกาสมากขน

• ไดรบประโยชนจากความรวมมอในดานการปรบระเบยบ กฎเกณฑและ

มาตรฐานตางๆ ของอาเซยนทจะเปนไปในทศทางเดยวกน

• สงเสรมการเคลอนยายแรงงานมฝมอหรอวชาชพมากขน ในอนาคตไทย

จะไดรบประโยชนจากสาขาวชาชพทอาเซยนไดตกลงรวมกนในสาขาวชาชพทไทยม

ความเขมแขงและมศกยภาพ และจะชวยแกไขปญหาการขาดแคลนแรงงานมฝมอ

ตอไป

• AEC จะเปนแรงกระต นใหผ ประกอบการไทยปรบตวและเตรยม

ความพรอมกบสภาพการแขงขนทจะเพมมากขน โดยตองเรงปรบคณภาพและ

มาตรฐานของสนคา ซงผบรโภคจะไดรบประโยชนโดยตรง

3) ดานประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ดงน

• ผลกดนใหไทยเรงพฒนาทรพยากรมนษยซงเปนปจจยส�าคญในการสราง

ประชาคมอาเซยนอยางยงยน โดยประชาชนเปนหวใจของการสรางประชาคมอาเซยน


39

บทท 2

• ไดรบประโยชนจากความรวมมอกบประเทศสมาชกอาเซยนอน โดยเฉพาะ

การแกไขปญหาทมผลกระทบตอสงคม เชน โรคระบาดตางๆ และยาเสพตด การ

สงเสรมการคมครองและสวสดการสงคม รวมถงความรวมมอเพอลดผลกระทบท

เกดจากสงแวดลอม เชน ภยพบต เปนตน

ควำมทำทำยของอดมศกษำไทยในกำรเขำสประ ำคมอำเซยน

ผเขยนไดใหขอมลรายละเอยดเกยวกบอาเซยนและประชาคมอาเซยนไวอยาง

ชดเจนแลว ล�าดบตอไปผเขยนขอกลาวถงควำมทำทำยของอดมศกษำไทยในกำร

เขำสประ คมอำเซยนโดยล�าดบดงน

1. ประโยชนของความรวมมอของอาเซยนดานการศกษาระดบอดมศกษา

2. ความทาทายของคนไทยและอดมศกษาไทยในการสรางความพรอมเขาส

ประชาคมอาเซยน

ประโย นของควำมรวมมออำเซยนดำนกำรศกษำระดบอดมศกษำ

ความรวมมอของอาเซยนดานการศกษา ระดบอดมศกษา มประโยชนหลาย

ประการ

• สนบสนนใหเกดความเขาใจเกยวกบระบบการศกษาของประเทศสมาชก

อาเซยน ทง 10 ประเทศ 26 มหาวทยาลย ดวยระบบการโอนหนวยกตในระดบ

อดมศกษาของอาเซยน

• สรางความรวมมอดานการศกษา การสงเสรมการจดท�าคมอ แนวทางในการ

จดท�าหลกสตรอาเซยน (ASEAN Curriculum Sourcebook) เพอใชเปนแนวทางใน

การจดท�าหลกสตรอาเซยนของประเทศสมาชกใหเปนไปในทศทางเดยวกน

• สนบสนนใหมการแลกเปลยน และการใหทนการศกษา เพอใหนกศกษาได

มโอกาสและไดรบประสบการณในการศกษา ดงานในประเทศสมาชกอาเซยน

สามารถเขาใจเกยวกบวฒนธรรม และประเพณของประเทศสมาชกอาเซยน ไดฝกฝน

การใชทกษะดานภาษา ทงภาษาองกฤษ และภาษาประเทศเพอนบาน ทงนโดยผาน

“เครอขายมหาวทยาลยอาเซยน” (ASEAN University Network : AUN)

• สงเสรมใหเกดแนวคดเรอง “ทกษะในศตวรรษท 21” (21st Century Skills)

ซงไดแก ทกษะการเรยนรและนวตกรรม (Learning and Innovation Skills) และ


บทท

2


ทกษะการด�ารงชวตและการท�างาน (Life Literacy Skills) ซงชใหเหนวาการม

ความรอยางเดยวไมพอ นกศกษาตองมความรและทกษะในหลายๆ ดาน พรอมๆ

กนไปดวย

• สนบสนนใหมแนวความคดส�าหรบการเรยนรยคใหมไวปรบตว เพอด�ารง

ชวตอยในยคแหงขอมลขาวสารหรอยคโลกาภวตนไดวา คนเราตองเรยน เพอร

(Learning to Know) เรยนเพอปฏบต (Learning to Do) เรยนเพอมอาชพส�าหรบ

ด�ารงชวต (Learning to Be) และเรยนเพออยรวมกบผอน (Learning to Live

Together) เนองจากสงคมยคใหมเปนสงคมทมความหลากหลายทางภาษาและ

วฒนธรรม

• เพมโอกาสใหกบนสต นกศกษา อาจารยในการเขารวมโครงการแลกเปลยน

กบสถาบนอดมศกษาตางประเทศ จากการทมประชมอธการบดแหงประเทศไทย ได

มมตใหปรบเปลยนการเปด-ปด ภาคเรยน ใหสอดคลองกบปฏทนการศกษาของ

อาเซยน และของสากล ตงแตป พ.ศ.2557 โดยก�าหนดใหภาคเรยนท 1 เปดเรยน

กลางเดอนสงหาคม ภาคเรยนท 2 เปดเรยน กลางเดอนมกราคม

• สงเสรมใหส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไดจดท�ากรอบมาตรฐาน

คณวฒระดบอดมศกษาของประเทศไทย (Thai Qualification for Higher Education:

TQF: HEd) ใน 5 ดาน คอ คณธรรม จรยธรรม ความร ทกษะทางปญญา ทกษะความ

สมพนธระหวางบคคล และความรบผดชอบ และทกษะการวเคราะหเชงตวเลข

การสอสาร การใชเทคโนโลย และไดน�าสการปฏบตแลว

• สงเสรมใหกระทรวงศกษาธการผลกดนใหมการด�าเนนการอยางเรงดวน

เพอรองรบผลกระทบจากประชาคมอาเซยน ไดแก การจดท�าแผนยทธศาสตรการ

พฒนาความสามารถดานภาษาองกฤษ การสงเสรมการถายโอนหนวยการเรยนของ

เครอขายมหาวทยาลยอาเซยน การศกษา กฎระเบยบและเงอนไขการลงทนในสาขา

การศกษา การลงทนในการพฒนาทรพยากรมนษย การอ�านวยความสะดวกในการ

เขาถงวทยาศาสตร และเทคโนโลยเชงประยกต เปนตน


41

บทท 2

ควำมทำทำยของอดมศกษำไทยในกำรสรำงควำมพรอมเพอเขำส

ประ ำคมอำเซยน

จากการวจยระหวางส�านกงาน UNESCO กรงเทพฯ และศนยภมภาคของซมโอ

วาดวยการอดมศกษาและการพฒนา (SEAMEO RIHED) เรอง “A Situational

Analysis of Higher Education Reforms in South-East Asia Countries” เมอป พ.ศ.

2548 พบวาแมวาอดมศกษาในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะมความแตกตาง

และความหลากหลาย ซงหลอหลอมมาจากภมหลงทางประวตศาสตร ความพยายาม

ในการสรางชาตทแตกตางกน รวมถงแนวโนมความเปลยนแปลงของโลก แตประเทศ

สวนใหญในภมภาคกเผชญกบควำมทำทำยทไมตางกน ประการแรกคอ กำรเพม

โอกำสในกำรเขำรบกำรศกษำระดบอดมศกษำของเยำว นทมจ�ำนวนและควำม

ตองกำรเพมขนในการเขาศกษาในสถาบนอดมศกษา ซงสถาบนอดมศกษาจะตอง

ค�านงถงคณภาพของการจดการศกษาควบคไปดวย ความทาทายประการทสอง ไดแก

ควำมหลำกหลำยของประเภทและหลกสตรของสถำบนอดมศกษำททวจ�ำนวน

เพมมำกขน เพอสนองตอบความตองการทหลากหลายของผเรยนกลมตางๆ กำร

ศกษำแบบเปดและกำรศกษำทำงไกลเปนรปแบบการศกษาทจะไดรบความนยม

มากขน เพราะสามารถเพมโอกาสในการเขาถงการศกษาแกประชาชนโดยเฉพาะ

ผทอยในวยท�างาน และผทอาศยอยในพนทหางไกล นอกจากนกำรศกษำขำม ต

(transnational education) กมแนวโนมจะเตบโตเพมขน โดยประเทศมาเลเซยไดรบ

การกลาวขานวาเปนประเทศทมประสบการณและการพฒนาดานการจดการศกษา

ทางไกลมากทสดในภมภาค

ความทาทายประการตอมาคอ กำรพฒนำควำมเปนสำกลของอดมศกษำ ใน

ชวงทศวรรษทผานมาการแลกเปลยนนกศกษาและนกวชาการระหวางประเทศตางๆ

ทวโลก ไดทวจ�านวนเพมขนโดยล�าดบและจะเพมขนตอไปในอนาคต เนองจาก

ประสบการณการศกษาในสภาพแวดลอมนานาชาตและทกษะในการตดตอสอสาร

ขามวฒนธรรมเปนคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตในตลาดแรงงานในประเทศ

และระหวางประเทศ การเตบโตของการศกษาขามชาตทวโลกและการจดตงวทยาเขต

ของมหาวทยาลยในตางประเทศไดแสดงใหเหนแนวโนมของความสมพนธทางการ

ศกษากบอดมศกษาในประเทศทพฒนาแลว อาท สหรฐอเมรกา องกฤษ ออสเตรเลย เปนตน


บทท

2


กำรผลกดนใหมหำวทยำลยของรฐออกนอกระบบรำ กำร เพอเปดโอกาส

ใหสถาบนอดมศกษาบรหารกจการของตนไดอยางคลองตว ยดหยนและสามารถ

สนองตอบความตองการของตลาดไดอยางรวดเรว รวมทงมอสระในการแสวงหางบ

ประมาณเพมเตมผานการใหบรการการศกษาในเชงพาณชย การปรบรปแบบการ

บรหารงานมหาวทยาลยของรฐใหเปนไปในรปแบบการบรหารงานของภาคเอกชน

(corporatization) และการสรางความรวมมอกบภาคเอกชนในการจดการศกษา

กำรเพมอสระในกำรบรหำรจดกำรแกสถำบนอดมศกษำเพอแลกกบกำร

เพมควำมสำมำรถในกำรตรวจสอบได (accountability) ประเทศไทยเปนประเทศ

สมาชกหนงของอาเซยน จ�าเปนตองเตรยมการเพอรองรบการเปลยนแปลงทส�าคญ

ของอาเซยน ซงผลกระทบทส�าคญตออดมศกษาไทย คอกำรเปดเสรกำรคำดำน

กำรศกษำ ซงเปนปจจยทสงผลโดยตรงตอการจดการอดมศกษา ท�ำใหกำรเคลอน

ยำยก�ำลงคนนกศกษำ และบคลำกรทำงกำรศกษำสะดวกขน เกดการเคลอนยาย

องคความร ภาษา และวฒนธรรมระหวางกน การจดการศกษาขามพรมแดนระหวาง

ประเทศสมาชกอาเซยนขยายตวกวางขวางมากขน แตกำรศกษำของคนไทยอย

อนดบทำยๆ ของอำเซยน ภำษำองกฤษของคนไทยมปญหำ กำร เทคโนโลย

สำรสนเทศตองเรงพฒนำ แรงงำนไทยยงจ�ำเปนตองไดรบกำรศกษำและฝก

อบรม เพอยกระดบทกษะสแรงงำนทมควำมร (Knowledge Workers) จงจะ

อยรอดไดในประชาคมอาเซยน

การเขารบการศกษาระดบอดมศกษาของเยาวชนไทย มจ�านวนและความ

ตองการทเพมขน ซงสถาบนอดมศกษาตองค�านงถงคณภำพของกำรจดกำรศกษำ

ควบคไปดวย

จำกประเดนควำมทำทำยของกำรอดมศกษำไทยในกำรเขำสประ คม

อำเซยน ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาตระหนกถงผลกระทบของการ

รวมตวเปนประชาคมอาเซยนตออดมศกษาไทย ซงเปนประเดนทกรอบแผน

อดมศกษาระยะยาว 15 ป ฉบบท 2 (พ.ศ.2551-2565) ใหความส�าคญในฐานะท

เปนปจจยทสงผลโดยตรงตอการจดการอดมศกษา ทงนการรวมตวเปนประชาคม


43

บทท 2

อาเซยนจะท�าใหการเคลอนยายก�าลงคน นกศกษาและบคลากรทางการศกษา

เปนไปโดยสะดวกขน และการเปดเสรการคาบรการดานการศกษาจะสงผลใหเกด

การเคลอนยายองคความร ภาษาและวฒนธรรมระหวางกน อดมศกษาจงจ�าเปนตอง

ปรบตวเพอผลตบณฑตทมความพรอมส�าหรบสถานการณทเปลยนแปลงไปเมอม

การรวมตวเปนประชาคมอาเซยน

ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาในฐานะหนวยงานทรบผดชอบการ

ศกษาระดบอดมศกษาของประเทศไทย จงไดระดมความคดเหนจากกลมเปาหมาย

ตางๆ ไดแก ผ ทรงคณวฒ ผ บรหารระดบสงของส�านกงานคณะกรรมการการ

อดมศกษา ผบรหารสถาบนอดมศกษาสงกดส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

และหนวยงานทเกยวของ โดยยดกรอบการพฒนาของอาเซยนโดยเฉพาะการเปน

ประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 เปนหลก และไดวเคราะหบทบาทของการ

อดมศกษากบเงอนไขการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน ศกยภาพของการอดมศกษา

ไทยในการแขงขนกบประเทศสมาชกอาเซยน ถงแนวพนทเชอมตอทางเศรษฐกจ

และเสนทางเศรษฐกจทส�าคญในอนภมภาคลมแมน�าโขงทมผลตอการอดมศกษา

ไทย ตลอดจนวเคราะหสภาพแวดลอม (SWOT Analysis) เพอประเมนศกยภาพ

อดมศกษาไทย รวมทงสงเคราะหขอมลในมตตางๆ ทเกยวของเพอน�ามาจดท�า

ยทธศาสตรอดมศกษาไทยในการเตรยมความพรอมสการเปนประชาคมอาเซยน

ในป พ.ศ.2558

1) กำรวเครำะหสภำพแวดลอม (SWOT Analysis)

เพอใหการจดท�ายทธศาสตร มความครบถวน และมความเปนไปไดในทาง

ปฏบต ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ไดประเมนศกยภาพอดมศกษาไทย

ในมตทประเทศไทยเปนหนงในประเทศสมาชกอาเซยน ดวยการวเคราะหสภาพ

แวดลอม (SWOT Analysis) โดยดจากจดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

โอกาส (Opportunities) และภยคกคาม / อปสรรค (Threats) ซงปรากฏผลวเคราะห

ดงน


บทท

2


จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

1. สถาบนอดมศกษาไทยเปนสมาชกเครอขาย

ความรวมมอ/สมาคม รวมถงเครอขาย

สารสนเทศในระดบนานาชาตหลายแหง เชน

AUN, ASAIHL, ASEN-UNINET, AUAP,

UMAP, Internet II เปนตน

1. การเรยนการสอนภาษาองกฤษของไทยตงแต

ระดบการศกษาขนพนฐานไมสามารถพฒนา

นกเรยนใหมพนความรความสามารถในการ

ใช ภาษาได ในระดบสากล และระดบ

อาชวศกษาและอดมศกษาทมระดบความเขม

ขนของการเรยนการสอนภาษาองกฤษนอย

เกนไป

2. สถาบนอดมศกษาไทยมหลกสตรนานาชาต

จ�านวน 844 หลกสตร ทพร อมรองรบ

นกศกษาตางชาตและความร วมมอทาง

วชาการกบตางประเทศ

2. สถาบนอดมศกษา บคลากร และนกศกษาขาด

ความรความเขาใจเกยวกบอาเซยนและการ

รวมตวเปนประชาคมอาเซยน นอกจากนการ

เรยนการสอนดานอาเซยนศกษาในสถาบน

อดมศกษาไทยยงมอยในวงจ�ากด

3. สถาบนอดมศกษาไทยมหลกสตรระดบ

บณฑตศกษาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ทมคณภาพ

3. สถาบนอดมศกษาไทยไมสามารถผลตบณฑต

ทตอบสนองความตองการของภาคการผลต

และบรการ

4. สถาบนอดมศกษาไทยหลายแหงเป นท

ยอมรบในตางประเทศดานการเรยนการสอน

และการแขงขนในระดบนานาชาต

4. สถาบนอดมศกษาไทยสวนใหญขาดความร

ความสนใจในเรองการเปดเสรการคาบรการ

ท�าใหขาดการเตรยมความพรอมในการ

รองรบการเปดเสรการคาบรการดานการ

ศกษา

5. สถาบนอดมศกษาไทยมความเขมแขงทาง

วชาการในสาขาทเปน niche ของประเทศ

ไดแก วทยาศาสตรสขภาพ เวชศาสตรเขตรอน

เกษตรเขตรอน การทองเทยว อตสาหกรรม

เกษตร เปนตน

5. สถาบนอดมศกษาไทยยงใชประโยชนนอย

จากหนวยงานระหวางประเทศดานการศกษา

ในระดบภมภาคทมทตงอยในประเทศไทย

และขาดความสนใจทจะเคลอนยายภายใน

อาเซยน

ผลกำรวเครำะหสภำพแวดลอม (SWOT Analysis)


45

บทท 2

จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

6. สถาบนอดมศกษามศนยความเปนเลศทาง

วชาการ/ศนยวจยตางๆ ทมศกยภาพในการ

สรางความรวมมอทางวชาการ และการวจยกบ

ตางประเทศ ซงชวยยกระดบความสามารถใน

การแขงขนของประเทศ

6. สถาบนอดมศกษาไทยสวนใหญยงเนนการ

เรยนการสอนมากกวาการวจยและพฒนา

7. ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาม

เกณฑมาตรฐานการอดมศกษาเพอก�ากบ

ดแลการจดการศกษาของสถาบนอดมศกษา

ใหมคณภาพ

7. สดสวนของอาจารยทมคณวฒระดบปรญญา

เอกต�ากว าแผนทก�าหนดไว และสดสวน

ต�าแหนงทางวชาการต�า

8. สถาบนอดมศกษาทอยในแนวพนทเศรษฐกจ

มศกยภาพทางวชาการพรอมทจะใหบรการ

การศกษาแกประเทศเพอนบานทอยตามแนว

พนทเศรษฐกจ

8. สถาบนอดมศกษาไทยขาดการท�างานรวมกน

โดยเฉพาะอยางยงการสรางเครอขายระหวาง

สถาบนภายในประเทศเนองจากขาดเปาหมาย

การพฒนารวมทชดเจน

9. การจดการศกษาของสถาบนอดมศกษาม

คณภาพไมเทาเทยมกน

10. ความสามารถในการแขงขนดานการศกษา

ของไทยเปนรองสงคโปร และมาเลเซยน

11. ประเทศไทยขาดความรความเขาใจเชงลก

เกยวกบระบบการศกษา และกฎระเบยบท

เกยวของกบการใหบรการการศกษาของ

ประเทศสมาชกอาเซยน

12. สถาบนอดมศกษาไทยขาดการผนกก�าลงรวม

กบหนวยงานท ให ทนการศกษาแก ต าง

ประเทศ ท�าให ขาดพลงร วมและความ

สอดคลองในการด�าเนนการ

ผลกำรวเครำะหสภำพแวดลอม (SWOT Analysis) (ตอ)


บทท

2


ผลกำรวเครำะหสภำพแวดลอม (SWOT Analysis)

โอกาส (Opportunities) ภยคกคาม / อปสรรค (Threats)

1. ประเทศไทยเปนทตงของหนวยงานระหวาง

ประเทศดานการศกษาในระดบภมภาคหลาย

องคการ เชน SEAMES, SEAMEO RIHED,

SEAMEO TROPMED, UMAP IS,

UNESCO และ AUNS

1. ปจจบนมมหาวทยาลยตางชาตมาตงวทยาเขต

ในประเทศสมาชกอาเซยน เชน สงคโปร

มาเลเซย และเวยดนาม เปนตน ท�าใหสถาบน

อดมศกษาไทยเสยเปรยบในเชงแขงขน

2. ประเทศไทยมความไดเปรยบทางภมศาสตร

โดยเปนจดเชอมโยงระหวางประเทศสมาชก

อาเซยนและประเทศนอกกลมอาเซยน และ

อย ในแนวพนท เชอมต อทางเศรษฐกจ

(Economic Corridor) และเสนทางเศรษฐกจ

ทส�าคญในอาเซยน เชน GMS และ IMT-GT

เปนตน

2. การเปดเสรการคาบรการดานการศกษาระดบ

อดมศกษาท�าใหมการแขงขนในการจดการ

ศกษาเพมขน

3. ประเทศไทยมนโยบายทชดเจนในการเปน

ศนยการศกษาในกลมประเทศเพอนบาน

3. ประเทศสมาชกอาเซยนยงไมมระบบการถาย

โอนหนวยกต และการรบรองคณวฒระหวางกน

4. การเปดเสรการคาบรการและการลงทนจะ

ท�าใหมการเคลอนยายทนและก�าลงคนทม

ความสามารถทางวชาชพและดานภาษา

เพมขน

4. ประเทศสมาชกอาเซยนบางประเทศม

มาตรการจงใจใหผมความสามารถโดดเดน

ไปศกษาและท�างานในประเทศได เช น

สงคโปร

5. อาเซยนมกฎบตรและวสยทศน 2020 เปนก

รอบในการด�าเนนงานรวมกนของประเทศ

สมาชกอาเซยน

5. การเคลอนยายคนโดยเสรอาจท�าใหเกดการ

แพรกระจายของเชอโรค การเขาเมองโดยผด

กฎหมาย ยาเสพตดและอาชญากรขามชาต

เขาสประเทศไทย

6. การศกษามบทบาทส�าคญในการเชอมโยง

ระหวาง 3 เสาหลกของประชาคมอาเซยน ซง

จะสามารถน�าไปสความส�าเรจในการสราง

ประชาคมสงคมตามเปาหมายในป พ.ศ.

2558

6. ประเทศไทยยงไมมการเตรยมการเพอรองรบ

ปญหาจากการเคลอนยายคนตามแนวพนท

เศรษฐกจทดพอ


47

บทท 2

2) ยทธศำสตรอดมศกษำไทยในกำรเตรยมควำมพรอมสกำรเปน

ประ คมอำเซยนในป พ.ศ. 2558 ประกอบดวย

ยทธศำสตรท 1 กำรเพมขดควำมสำมำรถของบณฑตใหมคณภำพ

มำตรฐำนในระดบสำกล

กลยทธ

1. พฒนาสมรรถนะดานการใชภาษาองกฤษของนกศกษาไทยในระดบทใชใน

การท�างานได

2. พฒนาสมรรถนะดานการประกอบวชาชพและการท�างานขามวฒนธรรมของ

บณฑตไทย

โดยมยทธวธ อาท

• สงเสรมการเรยนการสอนภาษาองกฤษและระบบวดผลการเรยนการสอน

ภาษาองกฤษทมประสทธภาพ ตงแตการศกษาระดบพนฐานไปจนถงระดบ

อดมศกษา

• สงเสรมการผลตและพฒนาอาจารยดานการสอนภาษาองกฤษ รวมทง

ภาษาของประเทศสมาชกอาเซยนทงในระดบการศกษาขนพนฐาน อาชวศกษาและ


• สงเสรมการแลกเปลยนนกศกษา โดยสนบสนนการถายโอนหนวยกต

ระหวางสถาบนอดมศกษาของไทยกบประเทศสมาชกอาเซยนอยางตอเนองและเปน

ระบบ

• สงเสรมการจดกจกรรมเพอเปดโลกทศนและเปดโอกาสใหนกศกษาไทย

ไดแสดงความสามารถในเวทระดบนานาชาต

ยทธศำสตรท 2 กำรพฒนำควำมเขมแขงของสถำบนอดมศกษำเพอกำร

พฒนำประ คมอำเซยน

กลยทธ

1. พฒนาอาจารยใหมสมรรถนะสากล

2. สงเสรมการสรางองคความรและนวตกรรมเกยวกบอาเซยนในสถาบน



บทท

2


3. พฒนาหลกสตรและการเรยนการสอนใหมคณภาพระดบสากล

4. พฒนาโครงสรางพนฐานใหมคณภาพระดบสากล

5. พฒนาวชาการและการวจยสความเปนเลศ

6. พฒนาระบบอดมศกษาแหงอาเซยน


• สงเสรมใหมการเผยแพรงานวจยของนกวชาการไทยและอาเซยน

• สงเสรมการพฒนาหลกสตรนานาชาตในสาขาทประเทศไทยมความ

เชยวชาญและเปนทตองการของตลาดงานในอาเซยน

• สงเสรมใหสถาบนอดมศกษาจดหลกสตรการเรยนการสอนเปนสองภาษา

เชน ภาษาไทยและภาษาองกฤษ เปนตน

• สงเสรมกจกรรมความรวมมอทางวชาการระหวางสถาบนอดมศกษาของ

ไทยและสถาบนอดมศกษาในอาเซยนเพอยกระดบคณภาพและมาตรฐานการศกษา

ของสถาบน

ยทธศำสตรท 3 การสงเสรมบทบาทของอดมศกษาไทยในประชาคมอาเซยน

กลยทธ

1. สงเสรมบทบาทความเปนผน�าของสถาบนอดมศกษาไทยทเกยวของกบ

สามเสาหลกในการสรางประชาคมอาเซยน โดยเฉพาะอยางยงในเสาดานประชาคม

สงคมและวฒนธรรมอาเซยน

2. สรางความตระหนกในการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนและบทบาทของ

อดมศกษาไทยในการพฒนาประชาคมอาเซยนทงในดานบวกและดานลบ

3. สงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางการศกษาในกลมประเทศเพอนบาน

4. พฒนาศนยขอมลเกยวกบสถาบนอดมศกษาในอาเซยน


• สงเสรมการสรางความตระหนกในเรองเอกลกษณของไทยและประเทศ

สมาชกอาเซยน รวมทงสงเสรมกจกรรมสมพนธในหมประชาชน ประชาคมอดมศกษา

และเยาวชนอาเซยน

• สงเสรมความรวมมอระหวางสถาบนการศกษากบหนวยงานทเกยวของ


49

บทท 2

ในการเตรยมการเพอใชประโยชนและปองกนผลกระทบทเกดจากการเคลอนยาย

ก�าลงคนขามชาต เชน การระบาดของโรค ยาเสพตด และอาชญากรขามชาต เปนตน

• สงเสรมใหอาจารยในสถาบนอดมศกษาไทยไปสอน/วจย/ใหบรการ

วชาการ/ท�านบ�ารงศลปวฒนธรรมแกสถาบนอดมศกษาในอาเซยน

จากประเดนความทาทายของการอดมศกษาไทยในการเขาสประชาคมอาเซยน

จากผลการวเคราะหสภาพแวดลอมเพอประเมนศกยภาพการอดมศกษาไทย และ

จากการจดท�ายทธศาสตรอดมศกษาไทยในการเตรยมความพรอมส การเปน

ประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 ซงส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

ใหความส�าคญ ผเขยนมนใจวา ผอานเกดความเชอมนในการอดมศกษาไทยไป

ระดบหนงแลวนน ผเขยนจงขอเพมเตมขอมลเพอเพมความเชอมนใหทานผอาน

สามารถเหนภาพประโยชนของความรวมมออาเซยนดานการศกษาระดบอดมศกษา

ของไทยไดอยางชดเจน ขอมลดงกลาว ประกอบดวย ศกยภาพของการอดมศกษา

ไทยในการแขงขนกบประเทศสมาชกอาเซยน กรอบความรวมมอระดบเครอขาย

ระดบอดมศกษาทเกยวของกบอาเซยนและไดรบการสนบสนนจากส�านกงานคณะ

กรรมการการอดมศกษา ความทาทายในกลยทธในการจดการศกษาของอดมศกษา

ไทย เพอเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 และประการสดทายคอ การใหความ

ส�าคญกบการพฒนาทรพยากรมนษยทงกบบคลากรในระบบและนอกระบบ ดงราย

ละเอยดทจะกลาวตอไปและผเขยนมนใจดวยวา ทานผอานจะเหนดวยกบผเขยนถง

ประโยชนทการอดมศกษาไทยจะพงไดรบจากการเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.

2558 โดยมตองค�านงถงความทาทายใดๆ

1. ศกยภำพของกำรอดมศกษำไทยในกำรแขงขนกบประเทศสมำ กอำเซยน

การจดการศกษาระดบอดมศกษาในปจจบนอยในภาวะทมการแขงขนสงทงใน

ระดบประเทศและระหวางประเทศ คณภาพและมาตรฐานในการจดการศกษาเปน

ปจจยส�าคญทบงชศกยภาพในการแขงขนโดยเฉพาะในระดบนานาชาต ปจจยทแสดงถง

คณภาพและมาตรฐานในการจดการศกษาของสถาบนอดมศกษาไทย ประกอบดวย

1.1 กำรประกนคณภำพภำยใน สถาบนอดมศกษาของรฐและเอกชนใน

สงกดและในก�ากบส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไดพฒนาระบบและกลไก


บทท

2


การประเมนคณภาพภายใน เพอใชเปนเครองมอประกนคณภาพการศกษาตาม

องคประกอบคณภาพทส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาก�าหนด

1.2 กำรประกนคณภำพภำยนอก โดยส�านกงานรบรองมาตรฐานและ

ประเมนคณภาพการศกษา

1.3 มำตรฐำนกำรอดมศกษำ โดยส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

ไดจดท�ามาตรฐานการอดมศกษาและเกณฑมาตรฐานทเกยวของเพอสงเสรมให

สถาบนอดมศกษาไดพฒนาดานวชาการและวชาชพ รวมทงการพฒนาคณภาพและ

ยกระดบมาตรฐานในการจดการศกษาระดบอดมศกษาใหมความทดเทยมกนและ

พฒนาสสากล

1.4 กรอบมำตรฐำนคณวฒระดบอดมศกษำแห ง ต (Thai

Qualifications Framework on Higher Education: TQF: HEd)

กระทรวงศกษาธการไดประกาศใชกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา

แหงชาตในป พ.ศ.2552 เพอเปนเครองมอในการน�านโยบายตามมาตรฐานการ

ศกษาของชาตไปปฏบต รวมทงเปนเครองมอในการพฒนาบณฑตดวยการพฒนา

มาตรฐานการเรยนร

2. กรอบควำมรวมมอระดบเครอขำย ระดบอดมศกษำทเกยวของ

กบอำเซยนและไดรบภำยใตกำรสนบสนนจำกส�ำนกงำนคณะ

กรรมกำรกำรอดมศกษำ

• เครอขายมหาวทยาลยอาเซยน (ASEAN University Network: AUN)

• ศนยภมภาคของซมโอดานการอดมศกษาและการพฒนา (SEAMEO

Regional Centre for Higher Education and Development: SEAMEO RIHED)

• สมาคมสถาบนการศกษาขนอดมศกษาแหงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยง

ใต (Association of Southeast Asia Institutions of Higher Learning: ASAIHL)

• ส�านกงานเลขาธการโครงการแลกเปลยนนกศกษาและบคลากรระหวาง

สถาบนอดมศกษาในภมภาคเอเชยและแปซฟก (University Mobility in Asia and

the Pacific: UMAP International Secretariat)


51

บทท 2

ควำมทำทำยในกลยทธกำรจดกำรศกษำของอดมศกษำไทย เพอ

เขำสประ คมอำเซยน ในป พ.ศ.2558

การเขาสความเปนประชาคมอาเซยนในป 2558 จะสงผลกระทบดานการเมอง

เศรษฐกจ และสงคมทงเชงบวกและลบ ซงจะท�าใหเกดความรวมมอในเชงสรางสรรค

และการแขงขนกนเองในระหวางประเทศสมาชกอยางหลกเลยงไมได ดงนนสงท

ประเทศไทยจะตองเรงด�าเนนการกคอ การเตรยมพรอมของพลเมองไทยทจะกาว

เขาไปยนอยในประชาคมอาเซยนและประชาคมโลกไดอยางสงางาม ซงจ�าเปนตอง

อาศยความรวมมอจากทกภาคสวน รวมทงระดบรฐ ระดบสถาบน นกศกษา บณฑต

และพลเมองไทยโดยรวม

ระดบรฐ สามารถกระท�าโดย :

1) สงเสรมการใชภาษาไทยอยางถกตอง ควบคกบการเรยนรภาษาตางประเทศ

อนทเหมาะสม

2) เสรมสรางทกษะภาษาตางประเทศโดยเฉพาะภาษาองกฤษ และภาษาของ

ประเทศเพอนบาน แกบคลากร โดยเฉพาะทเกยวของกบการบรการดานการศกษา

3) การเสรมสรางความเขาใจอนด ทางประวตศาสตรและวฒนธรรมของ

ประเทศเพอนบาน เพอพฒนาทศนคตเชงบวก และการกระชบความสมพนธกบ

ประเทศสมาชกอาเซยนอน

4) พฒนากฎหมาย ระเบยบ ภายใตความรบผดชอบของกระทรวงศกษาธการ

ทอาจเปนอปสรรคตอการปฏบตงานภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

5) เสรมสรางความเขมแขงใหสถาบนการศกษา ทงของรฐ และเอกชนใหม

มาตรฐานเปนทยอมรบในระดบสากล ตลอดจนยกระดบทกษะฝมอแรงงานไทย

ทกษะดานภาษาและความรอบรดานภาษา ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม

เพอเตรยมความพรอมของแรงงานไทย ในการเขาสตลาดแรงงานในภมภาคอาเซยน

ไดอยางมศกยภาพ

1. สงเสรมบทบาทของอดมศกษาไทย โดยใหส�านกงานคณะกรรมการ

การอดมศกษา จดตงหนวยงานเกยวกบอาเซยนโดยตรง เพอเปนหนวยงานประสาน

และกระตนใหเกดการรเรมสรางสรรค และท�างานรวมกบองคกรทมอยแลวใน


บทท

2


อาเซยนใหเกดความเขมแขง พฒนาความเขมแขงดานภาษาไทย สงเสรมใหสถาบน

อดมศกษาไทย เปนเจาภาพจดการประชมวชาการในประเดนทเกยวของกบ

การพฒนาประชาคมอาเซยน จดงบประมาณใหอาจารยชาวตางประเทศทมความร

ความสามารถและความช�านาญสง เชน ผทไดรบรางวลโนเบล มาบรรยายและ

ถายทอดองคความรใหแกอดมศกษาไทย

ระดบสถำบน

1) พฒนำควำมเขมแขงในสถำบนอดมศกษำ และพฒนำควำมเปนสำกล

ของอดมศกษำและเพมขดควำมสำมำรถของบณฑตใหมคณภำพมำตรฐำนใน

ระดบสำกล

1. พฒนาศกยภาพอาจารย และบคลากรในสถาบนอดมศกษา

2. พฒนาหลกสตรการเรยน การสอน และการวจยเกยวกบอาเซยน รวม

ถงพฒนาสอการเรยนการสอนและเทคโนโลยสารสนเทศ

3. พฒนาหลกสตรนานาชาต ในสาขาทประเทศไทยมความเชยวชาญ

และเปนทตองการของตลาดงานในอาเซยน

4. จดหลกสตรการเรยนการสอนเปนสองภาษา เชน ภาษาไทย และภาษา

องกฤษ

5. พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

6. พฒนาโครงสรางพนฐาน สงอ�านวยความสะดวก และสภาพแวดลอม

ใหมความเปนนานาชาต ทงกจกรรมการเรยนการสอนและกจกรรมนอกหลกสตร

7. ปรบเปลยนเชงนโยบาย ระเบยบและแนวปฏบตทเกยวของทอาจเปน

อปสรรคตอการปฏบตงาน แลวสรางสภาพแวดลอมทเปดรบมากกวาปดกน เพอ

ชวยเพมขดความสามารถในการแขงขน

8. พฒนาภาพลกษณสถาบน ดวยการพฒนาเวบไซตสถาบนและพฒนา

ระบบการตดตอสอสารดวยระบบอเลกทรอนกส

2) กำรจดกำรศกษำของอดมศกษำไทยเพอควำมพรอมสประ คมอำเซยน

ในป พ.ศ.2558

ดงนน เพอความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558 น

อดมศกษาไทยควรจดการศกษา ทประกอบดวย


53

บทท 2

1. ASEAN Literacy ความรเกยวกบประเทศสมาชกในประชาคมอาเซยน

ทกมต (ภม-ประวต เศรษฐกจ สงคม การเมอง วฒนธรรม ฯลฯ)

2. Language Literacy ความรและทกษะการใชภาษาตางประเทศเพอการ

สอสาร ไดแก ภาษาองกฤษ ภาษาจน และภาษาของประเทศเพอนบาน เชน ภาษา

มาเลเซย ภาษาเวยดนาม

3. Career Literacy อาชพทสรางรายได และสอดคลองกบ market needs

4. Sufficiency Economy Literacy การรจกด�ารงชวตอยางพอเพยงและสมดล

สามารถพงตนเองได

5. Multicultural Literacy การรจกอยรวมกบผอนในสงคมทมพหภาษา ศาสนา

และวฒนธรรม

6. IT Literacy การรจกใชเทคโนโลย ในชวตและการท�างาน

7. Thinking and Learning Literacy การรจกกระบวนการคด และวธแสวงหา

ความรดวยตนเองตลอดชวต

8. Democracy Literacy ความร ความเขาใจเรองการปกครองระบอบ

ประชาธปไตย และสทธมนษยชน เพอสรางสงคมทยตธรรมและมความโปรงใส

นอกจากความรและทกษะดงกลาวแลว อดมศกษาไทย ยงจ�าเปนตองปลกฝง

จตส�านก และคณลกษณะนสยทพงประสงคของคนไทย เชน วถชวตแบบเศรษฐกจ

พอเพยง การมจตใหบรการ เปนตน เพอเปนพลเมองอาเซยนทมคณภาพ มอตลกษณ

รวมกน แตมรากฐานความเปนคนไทยทดดวย

3) ใหควำมส�ำคญกบกำรพฒนำทรพยำกรมนษย ทงกบบคลำกรในระบบ

และนอกระบบ ทงกบผประกอบกำรและพลเมองไทยโดยทวไป เพอเตรยมพรอม

กบกำรเปดเสรประ คมเศรษฐกจอำเซยน

บทสรป

จากรายละเอยดทผเขยนไดกลาวเปนล�าดบ สรปไดวาการเขาสประชาคม

อาเซยนของประเทศไทย และการศกษาระดบอดมศกษาของไทยนน ประเทศไทย

หรอรฐบาลไทย สถาบนอดมศกษาไทย บคลากรไทยทเกยวของกบการศกษาระดบ

อดมศกษา และพลเมองไทยโดยทวไปทขาดความร ความเขาใจเกยวกบอาเซยน และ


บทท

2


ประชาคมอาเซยน รวมทงสถาบนอดมศกษาไทย ทขาดความร ความสนใจ

ความตระหนก ในเรอง การเปดเสรการคานบรการดานการศกษา ท�าใหขาด

การเตรยมความพรอมในการรองรบ การเปดเสรการคาบรการดานการศกษา จะได

รบทราบ เขาใจ และพรอมทจะสนบสนน สงเสรมพฒนา และบรหารจดการ การศกษา

ระดบอดมศกษา “ใหความรวมมอ พรอมแขงขน” ทามกลาง “ควำมทำทำย” เพอ

มงใหอดมศกษาไทยเขาสประชาคมอาเซยนดวย กำรจดกำรศกษำทมคณภำพและ

มำตรฐำนสำกล โดยจะจดไดอยางเหมาะสม ตรงตามประเภทและหลกสตรทผเรยน

ตองการ บณฑตมคณภาพระดบสากล “มวสยทศนทกาวไกล และกาวหนา มทกษะ

ดานการใชภาษา เพอการสอสารขามวฒนธรรม” มความเปนสากลของอดมศกษา

ดวยการจดบรรยากาศการเรยนการสอนแบบสากล และมสภาพแวดลอมนานาชาต

มการน�าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการเรยนการสอน สงเสรมการเรยนการสอน

ภาษาองกฤษและภาษาอน น�าเครองมอทางการจดการสมยใหมมาใชในการบรหาร

จดการ เพราะในการใหขอมลผเขยนไดเรยบเรยงรายละเอยดเปนล�าดบ เพองายใน

การท�าความเขาใจ ตงแตความเปนมาของอาเซยน การทอาเซยนจะเขาสประชาคม

อาเซยนในป พ.ศ.2558 น พรอมรายละเอยดเกยวกบประชาคมอาเซยนซงประกอบ

ดวย 3 เสาหลก คอ เสาประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน เสาประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน และเสาประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ซงเกยวของ

โดยตรงกบการศกษา โดยไดใหขอมลเกยวกบวตถประสงค และแผนงานของทง 3

เสาหลก พรอมประโยชนทคนไทยและประเทศไทยจะไดรบ จากการเขาสประชาคม

อาเซยนไวอยางชดเจนและในล�าดบสดทาย ซงเปนหวขอเรองของบทความนคอ

ควำมทำทำยของอดมศกษำไทยในกำรเขำสประ คมอำเซยนในป พ.ศ. 2558

ทผเขยนใหความส�าคญทสด เพราะจะเปนโอกาสอนดทจะไดกลาวในรายละเอยด

เกยวกบความทาทายทเมอเขาสประชาคมอาเซยนแลว ประเทศไทยและพลเมองไทย

จะตองเผชญกบปญหา ขอจ�ากดทเปนความทาทายประการใดบาง โดยเฉพาะในดาน

การศกษาและการศกษาระดบอดมศกษา และทามกลางความทาทายเหลานน

ประเทศไทยหรอรฐบาลไทย สถาบนอดมศกษาไทย และนกศกษาไทยไดเหนปญหา

และขอจ�ากดแลว จะมกลยทธในการเตรยมความพรอมทจะจดการศกษาระดบ


55

บทท 2

อดมศกษา ทามกลางความทาทายเหลาน จนสามารถน�าภาพลกษณและบทบาทของ

อดมศกษาไทยสสายตาโลกไดอยางสงางาม และเปนทตองการของตลาด และ

บคลากรทางการศกษาระดบภมภาคและระดบโลกตอไป


58 ค�ำตอบ สประ ำคมอำเซยน 2558. 2556. กรงเทพมหานคร : กรมอาเซยน

กระทรวงการตางประเทศ.

พรพมล เมธรานนท. 2555. รำยงำนกำรศกษำกำรพฒนำกรอบคณวฒแหง ำตของ

ประเทศไทย: เ อมโยงกบกรอบคณวฒอำเซยน. กรงเทพมหานคร : ส�านกงาน

เลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ.

ยทธศำสตรอดมศกษำไทยในกำรเตรยมควำมพรอมสกำรเปนประ ำคมอำเซยนในป

พ.ศ.2558. 2553. กรงเทพมหานคร : ส�านกยทธศาสตรอดมศกษาตางประเทศ

ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.

รง แกวแดง ศรสวาง เลยววารณ และ วรยพร แสงนภาบวร. 2556. กำรศกษำวเครำะห

ศกยภำพและแนวทำงในกำรสงเสรมกำรศกษำตลอด วต ส�ำหรบประ ำชน

ของส�ำนกงำน กศน. เพอสนบสนนกำรเขำสประ ำคมอำเซยนของประเทศไทย

ในป พ.ศ. 2558. กรงเทพมหานคร : ส�านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบ

และการศกษาตามอธยาศย กระทรวงศกษาธการ.

สประ ำคมเศรษฐกจอำเซยน 2558. 2555. กรงเทพมหานคร : สาขาวชาเศรษฐศาสตร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

Chickering, Arthur W. Gamson, Zeld F. “Seven Prinsiples for Good Practice in

Ungergraduate Education.” Washington Center News (Mar, 1987) : 3-7.

การพฒนาและการปรบตวของการทองเทยวไทย

ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนThe Orientation of Thailand Tourism in Pacing up ASEAN

3บทท

วไลลกษณ รตนเพยรธมมะ

Wilailak Rattanpeanthamma


บทท

3


การพฒนาและการปรบตวของการทองเทยวไทยในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

The Orientation of Thailand Tourism in Pacing up ASEAN3บทท

วไลลกษณ รตนเพยรธมมะ1

Wilailak Rattanpeanthamma

1 รองศาสตราจารย ผอ�านวยการหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกรก

บทคดยอ

อตสาหกรรมทองเทยวถอเปนสาขาหนงของการคาบรการ ซงถอวามความ

ส�าคญเปนอยางมากตอเศรษฐกจของหลายๆ ประเทศ เนองจากเปนแหลงทมาของ

เงนตราตางประเทศ และยงน�ามาซงการจางงานทส�าคญจ�านวนมาก ในปนประชาคม

อาเซยนจะเปดอยางเปนทางการ ประเทศไทยถอไดวาเปนประเทศหนงทมการเตรยม

ความพรอมเขาสการเปดประชาคมอาเซยนโดยเฉพาะอยางยงในดานการทองเทยว

เพราะการทองเทยวเปนแหลงรายไดส�าคญ หนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน

จงตองเรงปรบตวตอการแขงขนทมแนวโนมสงขน โดยภาครฐไดก�าหนดทศทาง

ด�าเนนการสงเสรมตลาดการทองเทยวไทยในป 2558 โดยรฐบาลอนมตใหเปนป

ทองเทยววถไทยและเปนวาระแหงชาต เรงฟนฟความเชอมนตอตลาด สรางภาพ

ลกษณประเทศไทยในมมมองใหม เนนคณคาทนกทองเทยวจะไดรบจากการมาเทยว

เมองไทยผานวถไทย ด�าเนนงานดานการตลาดทงในประเทศและตางประเทศ ม

การเตรยมความพรอมดานสงอ�านวยความสะดวกรวมทงพฒนาบคลากรทเกยวของ

กบการทองเทยว ในสวนของภาคเอกชนไดเรงพฒนาศกยภาพและขดความสามารถ

ดานการบรหาร ทกษะการใหบรการ ทกษะดานภาษา วเคราะหจดแขง จดออน โอกาส

อปสรรค มการรวมกลมสรางพนธมตรทางธรกจและสงเสรมการตลาดผาน Social

Media Marketing โดยมการก�าหนดทงกลยทธเชงรบและกลยทธเชงรกเพอขยาย

สวนแบงในตลาดบรการทองเทยวของอาเซยนไดอยางตอเนองและยงยน

การพฒนาและการปรบตวของการทองเทยวไทยในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนThe Orientation of Thailand Tourism in Pacing up ASEAN

59

บทท 3

ค�ำส�ำคญ : การทองเทยว การปรบตว ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

AbstractOne channel of service trade providing massive benefit to the economy of

several countries is Tourism. Peregrine currencies and substantive employment

are catalyzed by the officially announcement of ASEAN opening in 2015. In the

midst, Thailand is captivated as one of the predominant countries where tourism

is considered an important source of income. This radical competition has become

a prime focus for Thai government agencies and private sectors which propelled

the announcement of the Thai way itinerary campaign as a national agenda. The

highlights on the remodeling of Thai images focusing on immemorial of the

ancient Thailand, the preparation of facilities and staff development related to

tourism both domestic and international are also substantially accelerated the

confidence of tourists. The combination of the improvement of the private sectors

in management, communications skills interweaving with the SWOT analysis,

the partnerships integration, and Social Media Marketing can as well be defined

as reactive and proactive strategy to expand the market share of ASEAN tourism

services. Those components are principal energizer towards the realization of

tourists on the value of Thailand way itinerary.

Key words : Tourism, Orientation, ASEAN Economic Community

บทน�ำ

อตสาหกรรมการทองเทยวเปนสาขาหนงของการคาบรการทมความเขมแขง

และสรางรายไดมหาศาลใหประเทศถอเปนหวใจหลกในการพฒนาดานเศรษฐกจ

ในแตละปมนกทองเทยวตางชาตเดนทางเขามาทองเทยวเปนจ�านวนมาก จากขอมล

ขององคการการทองเทยวโลก (UNWTO World Tourism Barometer) เดอน

มกราคม 2557 สรปวาในป 2556 มนกทองเทยวเดนทางทองเทยวทวโลกถง 1,087

ลานคน เพมจากปกอนถง 52 ลานคน ในสวนของภมภาคอาเซยน มจ�านวน


บทท

3


นกทองเทยวทเดนทางมาเยอนในป 2556 ถง 92 ลานคน (ทองเทยวอาเซยน

กบการเปดเสรภาคบรการอาเซยน http://www. thailandaec2015.com/

aecarticle-44/วนทสบคน19พฤศจกายน 2557) ทงนเพราะภมภาคนเปนดนแดน

พหสงคม พหวฒนธรรม (Plural society, Plural culture) ประกอบดวยประชากร

หลายเชอชาต ศาสนา ภาษา เปนเอกลกษณทโดดเดน มประโยชนเชงวชาการเพอ

การศกษาความเปนมาทางประวตศาสตร ชาตพนธ สงคมวทยา มานษยวทยา

ประชากรศาสตรหรอถาพจารณาในเชงธรกจ ภมภาคนยงเปนจดสนใจดานการ

ทองเทยวเชงอนรกษ เชงวฒนธรรม หรอเชงประวตศาสตรไดเปนอยางด (สวชย

โกศยยะวฒน, 2557)

ในชวงทผานมาแมประเทศไทยจะประสบกบปญหามากมาย ทงภยธรรมชาต

สถานการณทางดานการเมอง และผลกระทบจากการชะลอตวของเศรษฐกจโลกแต

การทองเทยวยงคงขยายตวไดอยางตอเนอง ทงนดวยความโดดเดนของคณภาพการ

ใหบรการซงเปนทยอมรบและนาประทบใจ รวมทงความอดมสมบรณและความ

หลากหลายของทรพยากรดานการทองเทยว ตลอดจนคาครองชพทอยในระดบต�า

กวาคแขงหลายประเทศ ท�าใหนกทองเทยวทวโลกตดสนใจเดนทางเขามาทองเทยว

พกผอน หรอใชชวตในชวงวนหยดและหลงวยเกษยณทประเทศไทย นบเปนความ

ไดเปรยบดานการแขงขนในธรกจนของผประกอบการไทย เหนไดชดจากยอดนก

ทองเทยวตางชาตในครงปแรกของป 2557 ตงแตเดอนมกราคมถงเดอนมถนายน

2557 มนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยวในประเทศไทย 11,776,494 คน กอ

ใหเกดรายได 547,196 ลานบาท โดยมนกทองเทยวจากจน มาเลเซย และลาว เปน

ตลาดทเดนทางมาไทยมากทสด 3 ล�าดบแรก สงผลให 5 เดอนแรกของปมรายได

เขาประเทศ 75,993.99 ลานบาท (http://www.thairath.co.th/content/427541.

วนทสบคน 9 พฤศจกายน 2557) หลงจากเหตการณดานการเมองสงบเรยบรอย

บานเมองเรมเขาสภาวะปกตจากนโยบายคนความสขใหกบประชาชนของคณะรกษา

ความสงบแหงชาต หรอ คสช. การประกาศมาตรการลดหยอนภาษส�าหรบการทอง


61

บทท 3

เทยวและการจดสมมนาอบรมในประเทศ การทองเทยวเรมมการฟนตว จากขอมล

สถตนกทองเทยวตางชาตทเพมขนในเดอนมถนายนทเพมขนจากวนละ 49,052 คน

ในสปดาหแรก เปนวนละ 54,469 คน ในสปดาหท 4 หรอเพมขนประมาณ

รอยละ 11.04 (http://www.manager.co.th/Home/ ViewNews. aspx?

NewsID=9570000076440. วนทสบคน 1 พฤศจกายน 2557) ซงสะทอนใหเหน

ถงความเชอมนของนกทองเทยวทมแนวโนมดขน สถานการณการทองเทยวก�าลง

เรมกลบเขาสภาวะปกต และในชวงทประเทศไทยเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

(ASEAN Economic Community: AEC) ซงมผลอยางสมบรณในปน ประเทศไทย

ในฐานะผน�าดานการทองเทยวจากจดเดน จดแขงในดานภมศาสตรและยงเปน

ประเทศสมาชกอาเซยนทมพรมแดนตดประเทศสมาชกอนๆ มากทสด ท�าใหการ

เดนทางเขาออกสะดวก ในดานวฒนธรรม การตอนรบอยางมมตรภาพ ความม

อธยาศย และการมวถชวตทคอนขางสงบ มแบบแผนของการบรโภคการด�าเนนชวต

ทหลากหลาย ท�าใหนกทองเทยวหรอผเดนทางมาจากประเทศอนๆ สามารถปรบตว

ในการด�าเนนชวตทเหมาะสมไดงาย สงเหลานลวนเสรมคณลกษณะของ Cosmo Culture

(วฒนธรรมทใหเกยรตทกๆ ชาตพนธทกๆ ชาต ภาษา) (กตพฒน นนทปทมะดลย,

2555 )

นอกจากนนการมสนคาทหลากหลาย มทรพยากรธรรมชาตทสวยงาม ความม

อธยาศยของคนไทย กจกรรมการทองเทยวทหลากหลาย ความคมคาเงนเหลานจะ

ท�าใหไทยไดเปรยบเชงการแขงขนกบหลายประเทศในอาเซยน ดงนนการเปด AEC

อตสาหกรรมทองเทยวไทยจงควรจะไดรบประโยชน ภาครฐโดยกระทรวงการ

ทองเทยวและกฬา การทองเทยวแหงประเทศไทยและหนวยงานทเกยวของรวมทง

ภาคธรกจเอกชนจงมการตนตวเพอรองรบสถานการณดงกลาว โดยในบทความนจะ

กลาวถงจดแขงและการสรางจดเดนของการทองเทยวไทย สการเปนศนยกลางการ

ทองเทยวของ AEC การเตรยมความพรอมของภาครฐ การปรบตวของภาคธรกจ

เอกชนและการพฒนากลยทธการตลาดของผประกอบการธรกจดานการทองเทยว


บทท

3


เสรมจดแขง สรำงจดเดนทองเทยวไทยสกำรเปนศนยกลำงกำร

ทองเทยวของ AEC

ในปนนบเปนจดเปลยนส�าคญทประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN

Economic Community : AEC) ไดเปดอยางเปนทางการอยางเตมรปแบบทม

เปาหมายเพอใหอาเซยนรวมเปนตลาดเดยวกนและมฐานการผลตรวมกน เปดเสร

การคา ภาคบรการ การลงทนและการเคลอนยายแรงงานทมทกษะระหวางกน รวมถง

มการเคลอนยายเงนทนอยางเสร มการรวมกลมสนคาและบรการ 12 สาขา สงเสรม

การแบงงานกนผลตสนคาและบรการภายในอาเซยนดวยกนตามความเชยวชาญ

ความร ความสามารถโดยจะเนนใชวตถดบภายในอาเซยนและในประเทศเปนหลก

ทงนเพราะแตละประเทศมวตถดบมทรพยากรทแตกตางกน ผลจากการประชมสดยอด

ไดก�าหนดประเทศทรบผดชอบในสาขาตางๆ โดยประเทศไทยมสวนรบผดชอบใน

สาขาการทองเทยวและสาขาการบน เนองจากประเทศไทยเปน Gateway ของอาเซยน

หรอประตสอนโดจน มต�าแหนงทตงทดในการเชอมโยงกบประเทศสมาชกอนๆ รวม

ทงมแหลงทองเทยวทมชอเสยง สวยงาม และหลากหลายไดรบการยอมรบไปทวโลก

ไดรบรางวลดานการทองเทยว Grand Travel Award Stockholm ประจ�าป พ.ศ.2554

สาขาประเทศทองเทยวทไดรบความนยมสงสด (Best Tourist Country) และเปน

ปท 9 ทไทยไดรบรางวลดงกลาวตดตอกน นอกจากนนกรงเทพมหานครยงไดรบ

รางวล “กรงเทพมหานครเมองทองเทยวทดทสดในโลก ประจ�าป 2555” (World’s

Best City Award 2012) รวมทงรางวล “เมองทองเทยวทดทสดในโลก” (The

World’s Best Award 2012) และทสดในเอเชย เปนครงท 4 ดวยคะแนนสงสดจาก

ภำพท 1 การทองเทยวในกลมอาเซยน

ทมา : การทองเทยว : ประเทศในกลมอาเซยน

(http://library.stou.ac.th/content/% วนทสบคน 11 ตลาคม 2557)


63

บทท 3

นกทองเทยวและผอาน “เทรเวล แอนด เลชเชอร” (Travel + Leisure) นตยสารทอง

เทยวยอดนยมของสหรฐอเมรกา นอกจากนนยงไดรบรางวลนมาแลวเมอป 2551

ตอมาในป 2553 2554 และ 2555 ถง 3 ปซอน รวมทงยงไดรบรางวลเมองทอง

เทยวอนดบ 1 ของเอเชยทกปดวย (การเปด AEC และแนวโนมการขยายตวของ

อตสาหกรรมการบนในอาเซยน http://www.dtn.go.th.วนทสบคน 5 พฤศจกายน 2557)

ภำพท 2 สดยอด 10 สถานทยอดฮตในอาเซยน

ทมา : http://www.uasean.com/kerobow01/635. วนทสบคน 1 ธนวาคม 2557

ดงนน อตสาหกรรมการทองเทยวจงเปนธรกจทนาสนใจและมความส�าคญตอ

เศรษฐกจของประเทศไทยอยางมาก อานภาพ เกษรสวรรณ อธบดกรมการทองเทยว

กลาววา “รายไดจากอตสาหกรรมทองเทยวมสดสวนทรอยละ 10 ของผลตภณฑมวล

รวมของประเทศ นบเปนหนงเสนเลอดใหญในการน�ารายไดเขาสระบบเศรษฐกจ

ของประเทศ” (กรมการทองเทยวเดนหนาพฒนามาตรฐานรถบรการนกทองเทยว

เตรยมประกาศใชกอนสนปรบกระแสบมเออซ http://th.aectourismthai.com/

content2/2693 : 19 พฤศจกายน 2557) ในชวงป 2551-2554 มนกทองเทยว

ตางชาตเดนทางเขามาในประเทศไทยเพมขนเฉลยรอยละ 7.5 จากจ�านวน 14.46

ลานคนในป 2550 เพมขนเปน 24.78 ลานคน ในป 2557 โดยมรายไดจากการ


บทท

3


ทองเทยวเทากบ 1,147,653.49 ลานบาท ซงนอกจากจะเตบโตอยางรวดเรวแลว

ตลาดนกทองเทยวอาเซยนยงสามารถสรางรายไดเขาประเทศเพมขน โดย

นกทองเทยวตางชาตทเดนทางเขามาทองเทยวในประเทศไทยสง 2 อนดบแรกคอ

นกทองเทยวจากภมภาคเอเชยตะวนออกและยโรปโดยมสดสวนรอยละ 57.77 และ

27.26 ตามล�าดบ (กระทรวงการทองเทยวและกฬา กรมการทองเทยว, 2558 )

เมอมองในกลม ASEAN แลวโอกาสของประเทศไทยจะมฐานนกทองเทยวท

ขยายใหญขน มตลาดทใหญมาก ในเชงการตลาดนนควรบรหารจดการใหเปนนก

ทองเทยวคณภาพและมศกยภาพสง ซงนกทองเทยวทเดนทางเขามาในไทยทไดรบ

ความนยม ม 2 ลกษณะ คอ เดนทางเพอมาทองเทยวในเชงสขภาพ โดยไทยเปน

ประเทศอนดบ 2 ของเอเชย ทชาวตางชาตเลอกทจะเดนทางมาทองเทยวในเชง

สขภาพ รองจากประเทศสงคโปร และประเทศอนเดย อยในอนดบ 3 ทงนจดแขง

ของประเทศไทยคอเอกลกษณของคนไทยทมความสะอาด มจตใจในการใหบรการ

อธยาศยด ยมแยมแจมใสและทส�าคญคอ มความเปนมตรไมตร (Thainess) ทไม

สามารถหาทใดได ความคมคาเงน (value for money) ในการรกษาและดแลสขภาพ

มสถานทพกผอนทองเทยวหลายแหง เชน ภเกต กระบ เชยงใหม มสถานททองเทยวทม

ศลปวฒนธรรม มสนคาความสนใจพเศษทสอดคลองกบ life style ของนกทองเทยว

มกจกรรมการทองเทยวหลายอยาง นกทองเทยวสวนใหญนยมเดนทางกนมาเปน

ครอบครว มการจบจายใชสอย สรางรายไดใหกบชมชน สงคมและประเทศชาต

นอกจากนนยงมนกทองเทยวในกลมตะวนออกกลางทนยมมาทองเทยวเชงสขภาพ

เชนกน เพราะเหนวาคมคากบการใชจาย สงผลใหมลคาตลาดการทองเทยวในเชง

สขภาพแตละปสง ซงหลายประเทศไดใหความส�าคญโดยเฉพาะประเทศมาเลเซยท

ก�าลงสนใจเขามาสงเสรมธรกจในกลมนเชนกน

กำรเตรยมควำมพรอมดำนกำรทองเทยวของภำครฐ

จากการทอตสาหกรรมการทองเทยวเปนอตสาหกรรมทมความเขมแขง และ

สรางรายไดมหาศาลใหประเทศ จนกลายเปนหนงในฟนเฟองส�าคญในการขบเคลอน

เศรษฐกจ และเปนธรกจทขายสนคา บรการ วตถดบ ทรพยากรธรรมชาตรวมทงการ

ใหบรการของคนในประเทศ ท�าใหหลายประเทศใหความสนใจ โดยเฉพาะเพอนรวม

อาเซยนอก 9 ประเทศซงอาจจะกลายเปนคแขงส�าคญของไทย ดงนน ในป 2558


65

บทท 3

การเปดเสรบรการดานการทองเทยวท�าใหมความเปนไปไดสงวาแนวโนมการแขงขน

ในอนาคตจะยงทวความเขมขนเพมมากขนอยางแนนอน โดยเฉพาะจากการ

คาดการณขององคการการทองเทยวโลก (UNWTO) ทระบวา ในป พ.ศ.2563

ภมภาคเอเชยและแปซฟกจะกลายเปนจดหมายยอดนยมในหมนกทองเทยวทวโลก

(มสดสวนตลาดเปน 1 ใน 4 ของตลาดทองเทยวทวโลก) เปนเหตใหภาคธรกจบรการ

จากประเทศตางๆ มงขยายการลงทนเขามาในภมภาคอาเซยน เพอเตรยมรองรบ

นกทองเทยวทคาดวาจะเดนทางเขามาจ�านวนมากนน อกทงประเทศภายในภมภาค

อาเซยนเอง ตางเรงพฒนาผลตภณฑทองเทยวแหงใหม รวมถงปรบปรงภาคบรการ

ทเกยวเนองใหมความพรอมมากทสด เพอดงดดนกทองเทยวจากทวโลก ส�าหรบ

ประเทศไทยการไดรบมอบหมายใหเปนประเทศทรบผดชอบดานการทองเทยวจงม

การเตรยมความพรอมเพอรองรบการขยายตวในหลายรปแบบทงภายในและ

ภายนอกประเทศ รฐบาลไดอนมตใหป 2558 เปนปทองเทยววถไทยและเปนวาระ

แหงชาต และเหนชอบถอยค�าสงเสรมการทองเทยวในตางประเทศโดยใช “Amazing

Thailand : 2015 discover Thainess” และใช “การทองเทยววถไทย” ส�าหรบสงเสรม

การทองเทยวภายในประเทศ ทงนการทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) ไดก�าหนด

ทศทางด�าเนนการสงเสรมตลาดการทองเทยวไทยในป2558 คงเปาหมายรายไดท

2.2 ลานลานบาท เพอฟนฟเศรษฐกจของประเทศ ถอเปนการเตบโตแบบกาว

กระโดดซงตองใชความสามารถ ความพยายามและบรณาการอยางมออาชพ ภายใต

การด�าเนนการตลาดเชงรกทงในกลมตลาดฟนฟ และกลมตลาดกาวไปขางหนา เนน

ขยายฐานตลาดกลม quality leisure ทยงไมเคยมาทองเทยวทประเทศไทย กลมทม

ก�าลงซอสง (luxury) และกลมนกทองเทยวเดนทางซ�า (revisit) สรางกจกรรม เมน

และสนคาทองเทยวใหมๆ

ดงนนแนวทางการสงเสรมการทองเทยวจงเนนการน�าเสนอปทองเทยววถไทย

ทมแนวคดเพอพลกมตการน�าเสนอประเทศไทย จากการน�าเสนอสนคาและบรการ

(product approach) เปนการน�าเสนอคณคา (value) ทนกทองเทยวจะไดรบจากการ

ทองเทยวในประเทศไทย โดยก�าหนดคณคาทตองการน�าเสนอ คอ Amazing

Happiness หรอ ความสขในวถแบบไทย เปนความสขอนเกดจากการผสมผสานของ

ความตางทลงตวและก�าหนดสนคาทสอดคลองกบคณคาและเพอใหมการบรณาการ

การท�างานรวมกนระหวางหนวยงานในการเผยแพรพฒนา และปรบปรงสนคาและ


บทท

3


บรการทางการทองเทยวใหสอดคลองกบคณคาทน�าเสนอตอนกทองเทยว ทงนการ

ทองเทยวแหงประเทศไทยและหนวยงานทเกยวของมแนวทางในการด�าเนนการดงน

ประเดนแรก เรงฟนฟความเชอมนตอตลาด สรางภาพลกษณประเทศไทย น�าสง

ความสข สนกแบบไทยๆ ทแตกตางจากชาตอนๆ ภายใตแคมเปญ “Amazing

Thailand ; Happiness Within” ดวยความรวมมอกบภาคเอกชนในการจดกจกรรม

พเศษระดบนานาชาตเปนปฏทนทองเทยวตลอดทง 12 เดอน เพอกอใหเกดการ

ใชจายและพกนานวน ควบคกบการสรางสรรคสนคาทองเทยวเชงคณคา ขยายฐาน

ตลาดนกทองเทยวและสรางการเชอมโยงการเดนทางในประชาคมอาเซยน โดย

ด�าเนนการสงเสรมตลาดทงในและตางประเทศ

ประเดนทสอง ด�าเนนงานดานการตลาดทงตางประเทศและในประเทศ โดย

เฉพาะตลาดในประเทศใชแนวทางการสอสารการตลาดไปสนกทองเทยว ภายใต

แคมเปญ “หลงรกประเทศไทย” เพอชกจงใหคนไทยเทยวไทยไดรจกเมองไทยและ

รกประเทศมากขน เนองจากบรรยากาศการเทยวเมองไทยของคนไทยยงมความ

เคลอนไหวทด การสรางแรงกระตนความตองการในการทองเทยวของคนไทยในทก

กลม (กลมครอบครว วยท�างาน ผสงอาย และเยาวชน) จงใจการทองเทยวในประเทศ

รวมทงสรางความสมดลเชงพนทเพอลดการกระจกตวของนกทองเทยวในเมองหลก

เชน สงเสรมการเดนทางสจงหวดทองเทยวทางเลอกทมเอกลกษณ “10 เมองตอง

หาม...พลาด” ไดแก ล�าปาง เพชรบรณ บรรมย เลย สมทรสงคราม ราชบร จนทบร

ตราด ชมพรและ ตรง สานตอโครงการวนธรรมดานาเทยว เพอกระตนการเดนทาง

ทองเทยวในวนธรรมดาดวยแนวคด “เทยวงาย สบายกระเปา” โครงการวนเดยว

เทยวสองนคร โครงการวนเดยวเทยวอยธยา โครงการไหวพระ 9 วดกบ ขสมก.

เปนตน นอกจากนนกระตนใหแตละจงหวดคนหาเอกลกษณ จดเดนเพอเปนจดขาย

ดานการทองเทยว จงใจใหคนเดนทางไปทองเทยวในพนทใหมากขนเพอเปนการ

กระจายรายไดสชมชน ในสวนของตลาดตางประเทศควรท�าการประชาสมพนธการ

ทองเทยวเชงนานาอารยธรรม โดยใหไทยเปนศนยกลางในภมภาค สรางแบรนด

สนคาไทยในธรกจการทองเทยว เชน การบรการประทบใจดวยเอกลกษณความเปน

คนไทย อาหารไทย การนวดแผนไทย (การบรการทองเทยวไทยภายใตกรอบ AEC


67

บทท 3

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน, http://www.thai-aec.com/115#more-115)

จดท�าของทระลก เปนสญลกษณทแสดงออกถงเอกลกษณความเปนไทยและแหลง

ทองเทยวทนกทองเทยวมาเยอน

ในสวนของการตลาดในตางประเทศ การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะ

ท�าใหตลาดอาเซยนเดนทางระหวางกนไดกวางขวางขน การทองเทยวแหงประเทศไทย

จงไดวางต�าแหนงทางการตลาดใหประเทศไทยเปน ASEAN Connectivity ใชโอกาส

ของไทยเปน Entry/Exit Point เพอดงตลาดประเทศทสามทงในกลมตลาดระยะ

ใกล เชน สงคโปร จนและกลมประเทศ CLMV (กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม)

รวมถงตลาดระยะไกลเขามาทองเทยว สงส�าคญคอ การมงสรางรายไดใหตอเนอง

และยงยน โดยการเจาะกลมนกทองเทยวตลาดระดบบนหรอตลาดความสนใจพเศษ

(Niche Market) ไดแก กลมทชนชอบสนคา ความหรหรา กลมคแตงงาน-ฮนนมน

กลมกอลฟ กลมทองเทยวเชงสขภาพ โดยเนนการจดกจกรรมทกระตนการขายได

จรง เชน Honeymoon Agent Fam Trip & Romance Symposium กจกรรม Thailand

Golf Travel Mart งาน Thailand Health Tourism Mart ฯลฯ และเพมชองทางการ

ขายเขาสนกทองเทยวโดยตรงผานสอ Online รวมถงการท�าตลาดรวมกบพนธมตร

ซงตองอาศยความรวมมอกนเพอพฒนาทอง เทยวและเศรษฐกจไทยในการสราง

รายไดการทองเทยวจากตลาดตางประเทศ (ขาวสารการทองเทยวแหงประเทศไทย

http://www.tatnewsthai.org/newsdetail.php?newsID =3587&NEWS=1)

ประเดนทสาม มการเตรยมความพรอมดานสงอ�านวยความสะดวก โครงสราง

พนฐานและสาธารณปโภค รวมทงพฒนาบคลากรทเกยวของกบการทองเทยวใหม

ความพรอมในทกๆดาน ทงในเรอง ทกษะในการใหบรการ บคลกภาพ การใชภาษา

ทงของแรงงานและผประกอบการ (ณฐพล จนทรเขยว, 2555) เพอรองรบการ

ทองเทยวทมความหลากหลาย เชน การจดท�าแผนการฝกอบรม (Studies Plan) และ

สอประสมประกอบการฝกอบรม การพฒนาหลกสตร ภาษาตางประเทศ เชน ภาษา

องกฤษ เวยดนาม มาเลย การพฒนาหลกสตรในสายวชาชพในธรกจการทองเทยว

เพอสรางบคลากรระดบปฏบตการใหมมาตรฐานและประสทธภาพ สามารถท�างาน


บทท

3


ไดทนทเมอจบการศกษา เปนตน (ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลย

หอการคาไทย,http://www.thai-aec.com/115#ixzz3KuugoXrv) การจดท�า

ระบบอเลรนนงและระบบฐานขอมลออนไลน และการจดตงเครอขาย Tourism

Professionals Certification Network : TPCN (ผาแผนปมทวรสตรายตลาดป 58

ททท. ชธม ‘ปทองเทยววถไทย’ จากหนงสอพมพฐานเศรษฐกจ ปท 34 ฉบบท 2,962

วนท 3 - 5 กรกฎาคม พ.ศ.2557, http://www.thairath.co.th/content/462963)

เชน ขอมล ดานความตองการทองเทยวของชาวตางประเทศและคนไทยทม

ประสทธผล ขอมลการใชจายของนกทองเทยวในแตละระดบ และแตละกลมของนก

ทองเทยว อยางไรกตามควรด�าเนนการประชาสมพนธและใหความรแกผทเกยวของ

ในทกภาคสวนและบรณาการความรวมมอกบกระทรวงทเกยวของ เชน กระทรวง

แรงงาน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงพาณชย กระทรวงการตางประเทศและควร

มการส�ารวจและวเคราะหความตองการดานแรงงานของบคลากรวชาชพการ

ทองเทยว ศกษาสงเสรม สนบสนนความตองการสนคาอาเซยนดานการทองเทยว

และพฒนาบคลากรดานธรกจน�าเทยว ผน�าเทยว และมคคเทศกดวย

ประเดนทส การประชาสมพนธน�าเสนอภาพลกษณประเทศไทยในมมมองใหม

เนนคณคาทนกทองเทยวจะไดรบจากการมาเทยวเมองไทยผานวถไทย เพอใหเกด

ความเขาใจ ยอมรบความเปนคนไทย ตลอดจนใหเกดการแบงปนประสบการณอยาง

ตอเนองและใหการทองเทยวเปนเครองมอทางเศรษฐกจในการน�ารายไดเขาประเทศ

กอใหเกดเงนตราหมนเวยนและสามารถแขงขนหลงเปดประชาคมอาเซยนอยาง

สมบรณ โดยท�าการสงเสรมการตลาดเพอใหเกดการขายสนคาและบรการทไดรบ

คดเลอกมาเปนสนคาภายใตปทองเทยววถไทยและกระตนใหนกทองเทยวตาง

ประเทศเดนทางมายงประเทศไทยมากขน ท�าการเผยแพรประชาสมพนธ สรางการ

รบรปทองเทยววถไทยและกจกรรมตางๆ ทเกดขน เพอใหมนกทองเทยวชาวไทย

และตางประเทศทพ�านกในประเทศไทยเดนทางทอง เทยวในประเทศเพมขน

ประเดนทหา สรางรวมมอเพมศกยภาพในอตสาหกรรมเพอสขภาพ (Wellness)

ในกลมสมาชก AEC โดยเรมจากกลมประเทศทมความใกลชดกน คอ ไทย เมยนมาร

กมพชา ลาว เวยดนาม เพอสรางเครอขายในการท�าธรกจรวมกน เชน การทองเทยว


69

บทท 3

ระหวาง 3–4 ประเทศรวมกนในคราวเดยว โดยประเทศไทยจะเปนจดศนยกลางใน

ภาคตางๆ ทมสนามบนบนไปยงประเทศเพอนบานได เชน กรงเทพฯ เชยงใหม ภเกต

และอดรธาน ทงนกลมเปาหมายในอตสาหกรรมเพอสขภาพ (Wellness) จะเปน

อตสาหกรรมในภาพรวมทงการทองเทยวและการดแลสขภาพ เชน กลมโรงพยาบาล

คลนกเฉพาะทาง สถานพกฟน สถานฟนฟสขภาพ แพทยแผนไทย แพทยทางเลอก

ศนยสขภาพ สปา ความงาม อาหารเสรม ธรกจไอท โรงแรม รวมถงโฮมสเตย การ

ทองเทยว ลาม บรษททวร มคคเทศก รานอาหาร รานคาสนคาพนเมองเชงศลป

วฒนธรรม ของทระลก หตถกรรม และโอทอป สถานททองเทยว การขนสงโดยสาร

และโลจสตกส สายการบน รถทวร รถเชา ธนาคาร การประกนเดนทาง ซงในอนาคต

จะมการสรางทางเชอมตอไปส จน หรออนเดย โดยการท�าถนนหรอทางรถไฟเชอม

ไปจน การเปดเสรการบน การควบคมศลกากร นอกจากนนการรวมพฒนาธรกจ

Hospitality (ธรกจทเกยวเนองกบภาคการทองเทยว เชน โรงแรม/ทพก รานอาหาร

บรการสขภาพ/การแพทย MICE ธรกจน�าเทยว สปา แพทยแผนไทย ผลตภณฑ

สมนไพร บรการรบ-สงนกทองเทยว ธรกจจ�าหนายของทระลก ธรกจทองเทยวเชง

สขภาพ-เชงนเวศน-เชงวฒนธรรม เปนตน) ซงเปนอกหนงกลมธรกจทมแนวโนม

ขยายตวสอดคลองกบการขยายตวของภาคการทองเทยว เนองจากการเปลยนแปลง

ของสภาพเศรษฐกจและสงคมในปจจบน ทสงผลกระทบตอพฤตกรรมและความ

ตองการของผบรโภค ท�าใหการทองเทยวไดกลายเปนสวนหนงของการด�ารงชวต ทง

เพอการพกผอน คลายเครยด เรยนร และเขาสงคม สงผลใหธรกจทเกยวเนองกบ

ภาคการทองเทยว หรอกลมธรกจ Hospitality เปนธรกจทมความส�าคญ และม

แนวโนมเตบโตสง

ประเดนสดทาย เรงพฒนาดานทกษะและการบรการในดานตางๆ โดยเฉพาะ

การใชภาษาองกฤษ และภาษาอาเซยนเพอการสอสาร การศกษาความรความเขาใจ

ในวฒนธรรมของกลมประเทศอาเซยน การผลตสนคาและบรการตางๆ ทมมาตรฐาน

การมเวบไซตเปนภาษาองกฤษ ชองทางการตดตอการซอขาย และขอมลขาวสาร

การขยายและจดท�า “QR code” หรอ บารโคดยคใหมใหครบถวนตามแหลง

ทองเทยวตางๆ เพอใหขอมลทกดานเปนการสงเสรมการทองเทยวและอ�านวย


บทท

3


ความสะดวกตอการเขาถงขอมล เออตอการศกษาเรยนร ตลอดจนจงใจนกทองเทยว

รนใหมๆ ทนยมการใชเทคโนโลยการสอสารผานสงคมออนไลนหรอ Social network

ใหเดนทางทองเทยวในเชงของการศกษาเรยนรเรองราวประวตศาสตร ตลอดจน

ชมชนทองถน รวมทงยงจะสรางสรรครปแบบการทองเทยวใหมๆ ทเปดโอกาสให

นกทองเทยวไดมสวนรวมสรางสรรคกจกรรมรวมกบชมชน ทองถน ตามแนวคดการ

ทองเทยวเชงความคดสรางสรรค “Creative Tourism”

กำรปรบตวของผประกอบกำรธรกจเอก นดำนกำรทองเทยว

ในสวนของภาคเอกชนเหนวา การเปดเสรการบรการดานทองเทยวเมอเปด

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนนนยอมสงผลกระทบทงในดานบวกและดานลบตอ

อตสาหกรรมการทองเทยวของไทยอยางแนนอน ในมมมองของผประกอบการธรกจ

เอกชนสวนใหญเหนวา ปจจบนธรกจดานการทองเทยวมการเตรยมความพรอมมาก

ทสดในดานการมงเนนการตลาดไปยงกลมประเทศสมาชกอาเซยน รองลงมาคอการ

ลงทนเพมและหาแหลงเงนทนส�ารองเพอการขยายความรวมมอกบผประกอบการ

ธรกจเอกชนของประเทศสมาชกอาเซยนดวยกน (ณฐพล จนทรเขยว, 2555) ดงนน

ผประกอบการธรกจฯ ดานการทองเทยวจงมการเตรยมวางแผนทางธรกจเพอรองรบ

การเปลยนแปลงทเกดขนเพราะการเปดเสรบรการดานการทองเทยว เปนการเปด

ในลกษณะของการเคลอนยายการลงทนตามขอตกลงใน AEC Blueprint คอ

ลดอปสรรคในการเขาสตลาดในดานตางๆ ลง และเพมสดสวนการถอหนใหกบ

บคคลหรอนตบคคลสญชาตอาเซยน โดยสามารถถอหนไดสงถงรอยละ 70 ซงภาย

ใตกรอบ AEC ธรกจทองเทยวและบรการทเกยวเนองถกจดใหอยในสาขาเรงรดการ

รวมกลม (Priority Integration Sectors : PIS) ซงก�าหนดใหยกเลกเงอนไขตางๆ ท

เปนขอจ�ากดทงหมดและทยอยเพมสดสวนการถอหนของนกลงทนอาเซยนใหสงขน

เปนรอยละ 70 ซงนบเปนการเปดโอกาสใหชาวตางชาตเขามาลงทนดวยการถอครอง

สดสวนการถอหนทเพมมากขน จากคแขงทงรายเดมและรายใหมทตองการเขาส

ตลาดเพอชวงชงสวนแบง ในตลาดการใหบรการดานการทองเทยวทคาดวาจะมขนาด

ใหญขนตามแนวโนมมลคาเศรษฐกจของภมภาคอาเซยน


71

บทท 3

อยางไรกตามการเปดเสรในสวนของธรกจโรงแรมระหวางประเทศสมาชก

อาเซยน ยงไมเปนไปตามเปาหมายทก�าหนด โดยปจจบนประเทศสมาชกไดก�าหนด

ในเรองสดสวนการถอหนของนกลงทนตางชาต ทแตกตางกน เชน มาเลเซยอนญาต

ใหชาวตางชาตรวมทนกบนกธรกจมาเลเซยและถอหนไดไมเกนรอยละ 51 (เฉพาะ

โรงแรม ระดบ 4-5 ดาว) สวนสงคโปรไมมขอจ�ากดใดๆ ส�าหรบการลงทนของชาว

ตางชาตในธรกจโรงแรม ขณะทประเทศไทยเองกก�าหนดสดสวนการถอหนของชาว

ตางชาตใหถอไดไมเกนรอยละ 49 (กรณทเปนบรษทจ�ากด) แมวาตามแผนงาน AEC

Blueprint ประเทศไทยควรจะอนญาตใหนกลงทนชาตอาเซยนสามารถถอหนได

รอยละ 70 ตงแตป 2553 แตปจจบนในป 2555 ประเทศไทยยงคงอนญาตใหถอหน

ไดเพยงรอยละ 49 เนองมาจากกฎหมายภายในประเทศอยระหวางการพฒนาและ

การพจารณาของรฐสภา (กรมเจรจาธรกจการคา กระทรวงพาณชย ประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC ป 2558 : ผลดานบวกและดานลบตอธรกจทองเทยว

http://ttmemedia.wordpress.com/2012/06/18) สวนเวยดนามสามารถเปน

เจาของ 100 เปอรเซนต หรอเปนพนธมตรทางธรกจได แตม เงอนไขวานกลงทน

ตองด�าเนนการสราง ปรบปรง ฟนฟ แลวจงจะไดกรรมสทธหลงจากนน

ดงนนการแขงขนดานการตลาดของธรกจโรงแรมนาจะมความรนแรงขน

โดยเฉพาะกลมโรงแรมชนน�าจากตางประเทศ (ทมความพรอมทงดานเงนทนและ

บคลากร รวมทงความไดเปรยบดานการตลาด) มแนวโนมจะขยายการลงทนและ

แผนภำพท 1 สดสวนการถอหนของนกลงทนสญชาตอาเซยนสาขาธรกจทองเทยว

ตามแผนงานใน AEC Blueprint

ทมา : กรมเจรจาธรกจการคา กระทรวงพาณชย ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ

AEC ป 2558 : ผลดานบวกและดานลบตอธรกจทองเทยว

http://ttmemedia.wordpress.com/2012/06/18 : 16 พฤศจกายน 2557


บทท

3


ขยายเครอขายการบรหารโรงแรม เขามาในตลาดระดบกลางเพมขน ท�าใหผประกอบ

การโรงแรมระดบกลางลงมาของไทยอาจจะเสยเปรยบดานการตลาด และขอจ�ากด

ดานเงนทน สงผลใหประสบปญหาอตราการเขาพกลดลง ซงจะน�าไปสการแขงขน

ดานราคาหองพกมากขน กอใหเกดปญหาการขาดสภาพคลองไดในทสด เปดโอกาส

ใหคแขงซงเปนบรษทขามชาตสามารถด�าเนนการซอหรอควบรวมกจการไดงายขน

ดงนนผประกอบการธรกจโรงแรมทบรหารกจการเองหรอผประกอบการธรกจการ

ทองเทยวอนๆ ทเกยวของจงไดเรงพฒนาและปรบตวเพอใหไดรบประโยชนสงสด

ดงน

ประการแรก ผประกอบการธรกจมการวเคราะหศกยภาพของกจการเพอสราง

ความไดเปรยบหรอจดแขงของกจการ สรางจดขายทแตกตางและโดดเดน เชน

เนนการใหบรการของคนไทยทโดดเดนในดานการมจตใจในการใหบรการ (service

mind) ความไดเปรยบดานราคาทมความคมคา ความไดเปรยบดานท�าเลทตง ซง

สวนใหญอยตามแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทมใหเลอกหลากหลายแตกตางกน

ไปในแตละภมภาค

ประการทสอง วางต�าแหนงของกจการใหเหมาะสม และก�าหนดตลาดเปาหมาย

ใหชดเจนวา จะเนนใหบรการลกคาในตลาดนกทองเทยวทวไปซงเปนตลาดทมขนาด

ใหญ และเปนนกทองเทยวทเพงเดนทางมาเทยวประเทศไทยเปนครงแรก หรอเปน

นกทองเทยวเฉพาะกลม (อาท กลมนกธรกจ กลมประชมสมมนา กลมทองเทยวเพอ

เปนรางวล กลมค ฮนนมน กลมจดงานแตงงาน กลมทองเทยวเชงสขภาพ กลมพ�านก

ทองเทยวระยะยาว กลมทวรกอลฟ กลมทวรด�าน�า เปนตน) ซงเปนตลาดทมขนาด

เลกแตมก�าลงซอสงสวนใหญจะเปนนกทองเทยว กลมเทยวซ�า (เคยเดนทางมาเทยว

เมองไทยแลว) และปรบแผนการบรการและแผนการตลาดใหสอดคลองกบตลาด

เปาหมายทก�าหนด สงเสรมการน�าเทยวเฉพาะ เชน การทองเทยวเชงสขภาพ การ

ทองเทยวเชงวฒนธรรม การทองเทยวทางทะเล การทองเทยวแบบผจญภย การ

ทองเทยวสเขยว การทองเทยวเชงอนรกษ การทองเทยวเชงเกษตร กจกรรมไมซ

(MICE) และกจกรรมดานกฬา (Sport Event) ทงนภาครฐควรใหการสนบสนนใน

การท�าวจยถงความเปนไปไดของการทองเทยวเทยวแตละรปแบบหรอสงเสรมดาน


73

บทท 3

การตลาดเพอกระตนการทองเทยวโดยรวมอยางตอเนอง (กระทรวงการทองเทยว

และกฬา http://ttmemedia.wordpress.com /2012/06/18/% 99-2/)

ประการทสาม พฒนาทกษะการใชภาษาสากลและภาษาในกลมอาเซยนเพอ

รองรบนกทองเทยวจากภมภาคตางๆ เพราะบคลากรในภาคการทองเทยวของ

ไทยนน สวนใหญยงใชภาษาองกฤษในการสอสารไดไมคลอง นบเปนจดออนทตอง

เรงแกไขเพอไมท�าใหภาคการทองเทยวไทยเสยเปรยบประเทศเพอนบาน

ประการทส สรางพนธมตรทางธรกจกบผประกอบการทงในและนอกประเทศ

ทงภายในกลมธรกจเดยวกนและกลมธรกจอนทเกยวของ ปจจบนภาครฐไดสงเสรม

และสนบสนนใหผประกอบการธรกจทองเทยวและธรกจทเกยวเนอง ใหมการ

รวมกลมเปนพนธมตรทางการคารวมกน เพอลดการตดราคาแขงขนกนเอง รวมทง

เปนการสรางความแขงแกรงใหกบธรกจของผประกอบการไทย ทสวนใหญเปน

ผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม เชน หากมงเนนกจกรรมทองเทยวเชง

สขภาพ กควรจะเปนพนธมตรกบโรงพยาบาลตางๆ หรอธรกจบรการรถเชา เพอ

บรการรบ-สงลกคาจากสนามบนไปโรงพยาบาล หรอไปยงสถานททองเทยวตางๆ

เปนตน ชวยใหผประกอบการมศกยภาพในการแขงขนและเพมทางเลอกใหกบลกคา

ไดมากขน

ประการทหา สงเสรมการตลาดผาน Social Media Marketing ทเหมาะกบ

ผประกอบการขนาดกลางและเลก เพราะสามารถลดตนทนการท�าประชาสมพนธ

และเขาถงลกคาทกกลมไดเปนอยางด

ในสวนของธรกจทเกยวของ เชน ธรกจน�าเทยวซงเปนธรกจทใหการบรการ

อ�านวยความสะดวกแกนกทองเทยว อาท การใหขอมลดานการทองเทยวเพอ

ประกอบการตดสนใจเดนทางทองเทยว การวางแผนการเดนทาง การบรการดาน

ทพก และจดแพกเกจทองเทยวนนในประเทศไทยมจ�านวนคอนขางมาก โดยขอมล

เดอนเมษายน พ.ศ.2555 จากส�านกงานทะเบยนและธรกจน�าเทยว พบวาม

ผประกอบการธรกจทองเทยวในประเทศไทยมากถง 10,507 ราย ซงสวนใหญเปน

ผประกอบขนาดเลก สวนจ�านวนมคคเทศกชาวไทยมกวา 58,324 ราย ซงรอยละ

65 สามารถพดภาษาองกฤษได แตปจจบนอาชพมคคเทศกชาวไทยยงมไมเพยงพอ


บทท

3


ตอความตองการ เพราะสวนใหญจะประกอบอาชพนเปนอาชพอสระ จงคอนขางเปน

อปสรรคในการพฒนาธรกจน�าเทยวของไทยใหมความพรอมตอการเปดเสรได

ซงเมอเปดเสรประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะท�าใหผประกอบการธรกจน�าเทยวราย

ใหญจากตางประเทศสามารถเขามาลงทนเปดสาขาบรษทน�าเทยวในประเทศไทยได

มากขน แมจะมขอก�าหนดเกยวกบผบรหารและอาชพมคคเทศกเปนอาชพทสงวน

ไมอนญาตใหคนตางดาวกตาม ซงผประกอบการจากตางประเทศเหลานอาจจะกลาย

มาเปนคแขงทส�าคญของบรษทน�าเทยวในไทย เนองจากบรษทน�าเทยวตางชาตจะม

จดเดน คอ มฐานลกคาในประเทศของตน และจากการทเปนผประกอบการรายใหญ

ท�าใหอ�านาจตอรองในเรองของราคามคอนขางสง ซงอาจมผลกระทบตอบรษทน�า

เทยวของคนไทยไดเชนกน

กำรพฒนำกลยทธกำรตลำดของผประกอบกำรธรกจดำนกำร

ทองเทยว

สงส�าคญทนอกจากการปรบตวในดานตางๆ แลวผประกอบการธรกจดานการ

ทองเทยวควรมการปรบกลยทธใหสอดคลองกบพฤตกรรมและความตองการของ

นกทองเทยวโดยอาศยจดแขงของไทยดวยสภาพแวดลอม สถานททองเทยว

ทสวยงามและหลากหลาย รวมไปถงแหลงทองเทยวทตอบสนองวถชวตคนเมอง

เชน แหลงชอปปง สถานบนเทง สปา ประกอบกบการบรการทเปนมตร เอกลกษณ

ของคนไทยทมความออนโยน โรงแรม รสอรตหลายๆ แหงกมชอเสยงระดบโลก ทง

คาครองชพทหากเทยบกบประเทศอนแลวถอวาไมสงมากนก และยงมระบบการ

สอสารและสาธารณปโภคทคอนขางมความพรอม และรสชาตอาหารทมเอกลกษณ

โดดเดนชวยสรางความแตกตาง ใหกบภาคการทองเทยวของไทย ควบคกบการ

พฒนาคณภาพการใหบรการ เพอใหการทองเทยวสามารถเตบโตไดอยางตอเนอง

และมสวนแบงตลาดเพมขนในระยะยาว ทงนผประกอบการธรกจดานการทองเทยว

ควรท�าการศกษาประเทศคแขงในกลม AEC ทแสวงหาลทางธรกจในไทย ลดตนทน

การด�าเนนงานเพอแขงขนดานราคา เสรมจดแขง และปดจดออนในการบรหาร

จดการ ท�าการศกษาสนคาใหมทมศกยภาพ ศกษาพฤตกรรมนกทองเทยวอาเซยน

มอง AEC ดวยวสยทศนใหม ทงในดานการลงทน การเปนพนธมตรแรงงานฝมอ


75

บทท 3

และเจาะตลาดคคาอาเซยน

ส�าหรบกลยทธเชงรบ เชน การรกษาคณภาพและระดบมาตรฐานในการให

บรการของธรกจใหสม�าเสมอ เพอสรางความประทบใจใหกบลกคาและกลบมาใช

บรการซ�าอกในอนาคต รวมทงเกดการบอกตอ การรกษาตลาดลกคาเดม เนองจาก

โอกาสทลกคาเกาจะเพมยอดซอในสนคา/บรการ ยอมดกวาการทจะเสยตนทนใน

การคนหาลกคารายใหม ทงน ผประกอบการควรพฒนาบรการใหสอดคลองกบความ

ตองการ เพอจงใจใหยงคงเขามาทองเทยวอยางตอเนอง การเรยนรคแขง ผลจาก

การเปดเสร AEC กอใหเกดคแขงใหมๆ ในอาเซยน เชน เวยดนาม มาเลเซย สงคโปร

ซงหนมาใหความส�าคญกบการพฒนาภาคการทองเทยวและอตสาหกรรมทเกยว

เนอง โดยตางเปดตวสถานททองเทยวใหมๆ ซงเรมเปนทนยมของนกทองเทยวมาก

ขน ดงนน ผประกอบการไทยจะตองศกษาความเคลอนไหวของประเทศคแขงใน

กลม AEC ทแสวงหาลทางธรกจในไทย ลดตนทนการด�าเนนงานเพอแขงขนดาน

ราคา เสรม จดแขง และปดจดออนขององคกรในการบรหารจดการ ส�าหรบการ

พฒนาสนคาและบรการควรสราง Value Creation สราง Brand เสรมสรางบรการให

ไดคณภาพและมาตรฐาน และพฒนาสนคา โดยมงเนนการรกษาสงแวดลอม(การ

ปรบตวเพอรองรบAEC : พฤตกรรมนกทองเทยว http://www.etatjournal.com/

web/menu-read-web-etatjournal/menu-2014/menu-2014-jan-mar/563-

12557-aec)

ในสวนของกลยทธเชงรก เชน การพฒนากลยทธส�าหรบการแยงชงลกคาจาก

คแขง คอ การขยายฐานลกคาใหกวางขวาง และหลากหลายมากขนเพอกระจายความ

เสยง โดยอาจน�าเสนอบรการทแตกตางไปจากคแขง และสามารถดงดดความสนใจ

ใหลกคาหนมาลองใชสนคาและบรการ การเรงท�าการตลาดเชงรกอยางตอเนอง

ผประกอบการตองพยายามจงใจใหลกคาตดสนใจเลอกใชสนคาและบรการใหได

โดยน�าเสนอความคมคาแกลกคา การมงประชาสมพนธเจาะกลมตลาดลกคาใหม

เขารวมกจกรรมกบภาครฐ ทใหการสนบสนนในการประชาสมพนธ เผยแพรสนคา

และบรการตางๆ ของไทยในตลาดตางประเทศ อาท การจดงานแสดงสนคาและ

บรการทเกยวของกบธรกจ Hospitality เชน สปา แพทยแผนไทย และผลตภณฑทอง

เทยวในรปแบบตางๆ ฯลฯ การน�าเสนอบรการในเชงอนรกษสงแวดลอม (Green


บทท

3


Service) เพอใหสอดรบกบแนวทางการพฒนาการทองเทยวอยางยงยน และใช

ทรพยากรธรรมชาตอยางคมคา (การพฒนาธรกจ Hospitality ในภาคบรการ

ทองเทยว ....เพอกาวส ตลาดอาเซยน http://ksmecare.com/Article/64/

26219/99-AEC.) ยวด นรตนตระกล ผอ�านวยการกองวจยการตลาด การทองเทยว

แหงประเทศไทยไดกลาวในการสมมนา ทจดโดยการทองเทยวแหงประเทศไทย

รวมกบสภาอตสาหกรรมทองเทยวแหงประเทศไทย เรอง ‘เตรยมพรอมทองเทยวไทย

กาวไกลส AEC’ ขน เมอวนท 24-25 กนยายน 2556 ณ โรงแรมโนโวเทล แพลตตนม

กรงเทพฯ ถง แนวทางเชงรก ไดแก ศกษาสนคาใหมทมศกยภาพ ศกษาพฤตกรรม

นกทองเทยวอาเซยน มอง AEC ดวยวสยทศนใหม ทงในดานการลงทน การเปน

พนธมตรแรงงานฝมอ และเจาะตลาดคคาอาเซยน (http://www.etatjournal.com/web/

menu-read-web-etatjournal/menu-2014/menu-2014-jan-mar/563-12557-aec.)

ผประกอบการการทองเทยวของไทยควรเรงพฒนาคณภาพการใหบรการโดย

หาจดยนทแตกตาง จากการศกษาพฤตกรรมของนกทองเทยวทเปลยนแปลงอย

ตลอดเวลา เพอหาชองวางการใหบรการทรายอนยงไมสามารถตอบสนองได รวมถง

รกษาระดบมาตรฐานการใหบรการอยางดทสด เนองจากพฤตกรรมนกทองเทยวใน

ปจจบนนยมคนหาขอมลสถานททองเทยว และวางแผนการทองเทยวดวยตนเองโดย

ไมยดตดกบตราสนคา (brand) ทมชอเสยง หากแตจะเลอกสรรบรการทมเอกลกษณ

สรางความประทบใจ ดวยระดบราคาทเหมาะสม รวมถงชอบทจะทดลองในสงใหมๆ

จงเปนโอกาสอนดส�าหรบผประกอบการการทองเทยวในการทจะขยายสวนแบงใน

ตลาดบรการทองเทยวของไทย เพอกาวเขาสตลาดอาเซยนไดอยางตอเนองและยงยน

บทสรป

ปจจบนการทองเทยวเปนแหลงรายไดส�าคญของประเทศไทย ทงนดวยจดแขง

และความโดดเดนของคณภาพการใหบรการซงเปนทยอมรบและประทบใจ รวมทง

ความอดมสมบรณและความหลากหลายของทรพยากรทางธรรมชาตทงดงาม ความ

มอธยาศยไมตรทดของคนไทย การมประวตศาสตรและวฒนธรรมทเปนเอกลกษณ

และรสชาตอาหารทไดรบการยอมรบในระดบโลก ตลอดจนคาครองชพทอยในระดบ

ต�ากวาคแขงหลายประเทศ นบเปนความไดเปรยบดานการแขงขนในธรกจนของ


77

บทท 3

ผประกอบการไทย ในการกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน นโยบายของรฐบาล

ปจจบนจงตองการจะผลกดนใหประเทศไทยเปนศนยกลางของการทองเทยวใน

ภมภาค จงไดมการเรงปรบประสานกฎระเบยบในการออกวซา (VISA) ใหกบนก

ทองเทยวตางชาต สนบสนนการเผยแพรขอมลดานการลงทน สงเสรมการบ�ารงรกษา

แหลงทองเทยวทเปนมรดกทางวฒนธรรมและจดตงเครอขายความรวมมอของ

สถาบนทางวชาการและหนวยงานทเกยวของ เพอสนบสนนการวจยเชงลกดานทอง

เทยว ในสวนของภาคเอกชน ผประกอบการธรกจดานการทองเทยวควรเรงปรบตว

โดยใชประโยชนจากการเปนอาเซยนเพอเพมสวนแบงตลาด รวมทงการปรบกลยทธ

ทางธรกจโดยใชเครองมอทางการตลาด อาศยจดแขงของภาคการทองเทยวของไทย

พฒนาสงอ�านวยความสะดวกอนๆ เชนการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ใหขอมล

สนบสนนการทองเทยวมาก เรงขยายธรกจไปยงประเทศสมาชกอนๆ และเรงพฒนา

ศกยภาพดานการบรหาร การใหบรการ การใชภาษา เพอเพมขดความสามารถใน

การแขงขนไดอยางมประสทธภาพ


กรมการทองเทยว กระทรวงการทองเทยวและกฬา. http://ttmemedia.wordpress.

com/2012/06/18/% 99-2/7 ตลาคม 2557.

กรมการทองเทยว กระทรวงการทองเทยวและกฬา. 2558. สรปสถำนกำรณนกทองเทยว 2557.

กรมการทองเทยวเดนหนาพฒนามาตรฐานรถบรการนกทองเทยวเตรยมประกาศใชกอน

สนปรบกระแสบมเออซ. http://th.aectourismthai.com/content2/2693.

19 พฤศจกายน 2557.

กตพฒน นนทปทมะดลย. “การเปดเสรอาเซยน 2558 ในมตของการพฒนาสงคมและ

ความมนคงของมนษย.” วำรสำรรมพฤกษ 30,3 (มถนายน-กนยายน 2555)

การทองเทยว : ประเทศในกลมอาเซยน. http://library.stou.ac.th/content/%.

11 ตลาคม 2557.

การบรการทองเทยวไทยภายใตกรอบ AEC ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. http://www.

thai- aec.com/115#more-115. 16 พฤศจกายน 2557.

การเปด AEC และแนวโนมการขยายตวของอตสาหกรรมการบนในอาเซยน. http://www.

dtn.go.th : http://www.uasean.com/kerobow01/635. 5 พฤศจกายน 2557.


บทท

3


การปรบตวเพอรองรบ AEC : พฤตกรรมนกทองเทยว http://www.etatjournal.com/

web/menu-read-web-etatjournal/menu-2014/menu-2014-jan-

mar/563-12557-aec. 16 ตลาคม 2557.

การพฒนาธรกจ Hospitality ในภาคบรการทองเทยว ....เพอกาวสตลาดอาเซยน .

http://ksmecare.com/Article/64/26219. 9 พฤศจกายน 2557.

ขาวสารการทองเทยวแหงประเทศไทย. http://www.tatnewsthai.org/newsdetail.

php?newsID =3587&NEWS=1. 16 ตลาคม 2557.

ทองเทยวอาเซยนกบการเปดเสรภาคบรการอาเซยน. http://www.thailandaec2015.

com/aecarticle-44/ 19 พฤศจกายน 2557.

ณฐพล จนทรเขยว. 2555. “กำรเตรยมควำมพรอมของธรกจกำรทองเทยวในจงหวด

เ ยงใหมเพอรองรบกำรเขำเปนประ ำคมเศรษฐกจอำเซยนในป พ.ศ.2559.”

การคนควาอสระ หลกสตรเศรษฐศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

เชยงใหม.

“ผาแผนปมทวรสตรายตลาดป 58 ททท.ชธม’ปทองเทยววถไทย’.” ฐำนเศรษฐกจ

34,2962 (3 - 5 กรกฎาคม 2557)

ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย. http://www.thai-aec.

com /115# xzz3 KuugoXrv. 16 ตลาคม 2557.

สรชย จนทรจรส. 2554. ควำมรวมมอทำงเศรษฐกจระหวำงประเทศ. ขอนแกน :

โรงพมพมหาวทยาลยขอนแกน.

สวชย โกศยยะวฒน. “ปญหาและอปสรรคบางประการของประชาคมอาเซยน : ขอสงเกต

จากมมมองทางการศกษา.” วำรสำรรมพฤกษ 32,3 ( มถนายน-กนยายน 2557)

Carla Cardoso and Luis Ferreira. 2000. “The effects of European economic integration

on Tourism : challenge and opportunity for Portuguese tourism development.”

International Journal of Contemporary Hospitality Management 12 : 401-409

http://www.etatjournal.com/web/menu-read-web-etatjournal/menu-2014/ 563-

12557-aec. 9 พฤศจกายน 2557.

http://www.manager.co.th/Home/ ViewNews. aspx? NewsID=9570000076440.

1 พฤศจกายน 2557.

http://www.uasean.com/kerobow01/635. 1 ธนวาคม 2557.

ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอน

วชาคณตศาสตรวศวกรรม 2

ของนกศกษาชนปท 2 คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทรStudents’ Satisfaction towards the Teaching and Learning of Engineering Mathematics II for

the Second Year Students, Faculty of Engineering, Princess of Naradhiwas University

4บทท

มหามด เตะยอ และ มารเยาะ มาแต



บทท

4


4บทท

มหามด เตะยอ2 และ มารเยาะ มาแต3


ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนวชาคณตศาสตรวศวกรรม2 ของนกศกษาชนปท 2 คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร1

Students’ Satisfaction towards the Teaching and Learning ofEngineering Mathematics II for the Second Year Students,Faculty of Engineering, Princess of Naradhiwas University

บทคดยอ

วตถประสงคของงานวจยเรองนเพอส�ารวจความพงพอใจของนกศกษาตอ

การเรยนการสอนวชาคณตศาสตรวศวกรรม 2 ของนกศกษาชนปท 2 คณะ

วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร จ�านวน 45 คน โดย

กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง จ�านวน 23 คน คดเปนรอยละ 51.11 และ

เพศชาย จ�านวน 22 คน คดเปนรอยละ 48.89 ใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการ

ส�ารวจ 4 ดาน ประกอบดวย ดานผสอน ดานกระบวนการเรยนการสอน ดานการวด

และประเมนผล และดานสถานทและโสตทศนปกรณ จากการส�ารวจพบวา ความพง

พอใจโดยรวมจะอยในระดบด (คาเฉลย=4.07) สวนความพงพอใจในแตละดานท

ประกอบดวย ดานผสอนมความพงพอใจสงสดอยในระดบด (คาเฉลย=4.11)

รองลงมาคอ ดานสถานทและโสตทศนปกรณอยในระดบด (คาเฉลย=4.10)

ดานกระบวนการเรยนการสอนอยในระดบด (คาเฉลย=4.06) และความพงพอใจ

นอยทสดคอ ดานการวดและประเมนผล อยในระดบด (คาเฉลย=3.96) ตามล�าดบ

1 งานวจยเรองนไดรบทนอดหนนโครงการวจย คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร ประจ�าปงบประมาณ 25582 อาจารย (วศ.ม.), ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร จ.นราธวาส ประเทศไทย Lecturer (M.Eng), Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, Princess of Naradhiwas University, Narathiwat, Thailand.3 นกศกษา, ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร จ.นราธวาส ประเทศไทย Student, Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, Princess of Naradhiwas University, Narathiwat, Thailand. *Corresponding author, E-mail: [email protected]

81

บทท 4ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนวชาคณตศาสตรวศวกรรม

ของนกศกษาชนปท 2 คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทรStudents’ Satisfaction towards the Teaching and Learning ofEngineering Mathematics II for the Second Year

Students, Faculty of Engineering, Princess of Naradhiwas University

ค�ำส�ำคญ: ความพงพอใจ นกศกษา คณตศาสตรวศวกรรม 2

AbstractThis research aimed to explore 45 second year students’ satisfaction of

teaching and learning of Engineering Mathematics II subject, Faculty of

Engineering, Princess of Naradhiwas University. The samples were 23 female

students (51.11%) and 22 male students (48.89%). The instrument used in

this study was questionnaires which consisted of 4 aspects; lecturer, teaching and

learning process, assessment, and classroom and audiovisual. The study found

that the overall satisfaction of the students was at a good level (mean = 4.07).

When considering each aspect, the highest students’ satisfaction was the lecturer

aspect, which was at a good level (mean = 4.11), followed by the classroom

and audiovisual aspect, which was at a good level (mean = 4.10). In the same

fashion, the teaching and learning aspect was at a good level (mean = 4.06).

The lowest students’ satisfaction was the assessment aspect, however it was also

at a good level (mean = 3.96), respectively.Key words: Satisfaction, Students, Engineering Mathematics II

บทน�ำ (Introduction)

การศกษาวจยในชนเรยนนน มความส�าคญตอวงการวชาชพครอาจารยเปน

อยางยง เนองจากครอาจารยมความจ�าเปนตองพฒนาวธการเรยนการสอน การจงใจ

ใหผเรยนเกดความสนใจ อยากรอยากเรยน การพฒนาพฤตกรรมผเรยน การเพม

สมฤทธผลการเรยน และการสรางบรรยากาศการเรยนรเพอใหเกดการเรยนไดอยาง

มประสทธภาพ (วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา, 2555)

รายวชาคณตศาสตรวศวกรรม 2 เปนวชาในหมวดวชาเฉพาะ (กลมวชาเฉพาะ

พนฐานทางวทยาศาสตร) ในหลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต ทกสาขาวชาของคณะ

วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร โดยเนอหาวชาจะเนนดานการ

เพมทกษะทเปนเครองมอในการเรยนรทเปนพนฐานในงานดานวศวกรรม ทจะน�า


บทท

4


ไปสการเรยนรและประยกตใชในกลมประสบการณอนๆ และการเรยนในระดบสง

เปนวชาทชวยพฒนาผเรยนใหรจกคดและคดเปน คอ คดอยางมเหตผล มระเบยบ

ขนตอนในการคด สามารถแกปญหาไดโดยเฉพาะอยางยงในชวตประจ�าวน จงตอง

ใชความรและทกษะทางคณตศาสตรเกอบตลอดเวลา เชน การประมาณคา การซอขาย

การดเวลา และอนๆ อกมากทเกยวกบจ�านวนและตวเลข อาจกลาวไดวา คณตศาสตร

เปนวชาทกษะทส�าคญและสมพนธกบชวตประจ�าวนอยางแยกกนไมได

ดวยความส�าคญดงกลาว การสอนคณตศาสตรนนเพยงเพอใหผเรยนเกด

ความรความเขาใจเนอหาหลกของคณตศาสตรเทานนยงไมเพยงพอ แตผสอนจ�าเปน

ตองสอนใหผเรยนไดเหนคณคาและเกดทกษะในการคดค�านวณ จนสามารถน�าไป

ใชในชวตประจ�าวนซงเปนสวนทเกยวของกบการแกปญหา ดงนนการเรยนการสอน

คณตศาสตรจ�าเปนตองเนนการพฒนาความสามารถของผเรยน ในการแกปญหา

(สถาบนคณตศาสตร Sense Math, 2010) จงท�าใหการท�าวจยในชนเรยนมความ

ส�าคญตอคณภาพของผเรยน และสามารถท�าไดทกระดบการศกษา ตงแตการศกษา

ขนพนฐานไปจนถงระดบอดมศกษา แตในบทความนมงน�าเสนอวธการวจยใน

ชนเรยนระดบอดมศกษา ในชนปท 2 ของนกศกษาคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลย

นราธวาสราชนครนทร เพอเปนแนวทางส�าหรบอาจารยผสอนทจะน�าผลงานวจยใน

ชนเรยนนไปพฒนากระบวนการเรยนการสอนของตนเองในอนาคตตอไป

วตถประสงคของกำรวจย (Objectives)

รายวชาคณตศาสตรวศวกรรม 2 เปนวชาหนงทมความส�าคญตอนกศกษาคณะ

วศวกรรมศาสตร เนองจากเปนวชาพนฐานในการน�าไปประยกตใชในวชาอนๆ ของ

หลกสตรทมความสมพนธกน เพอใหผเรยนเกดความคดและน�าความคดรวบยอด

ไปสรางความรในการแกปญหาทเกดขน โดยงานวจยนมวตถประสงคหลกเพอ

1. ศกษาระดบความพงพอใจของนกศกษาในดานตางๆ ทมตอการเรยนการ

สอนในรายวชาคณตศาสตรวศวกรรม 2

2. ศกษาเปรยบเทยบระดบความพงพอใจของนกศกษาทมตอการเรยนการ

สอนในรายวชาคณตศาสตรวศวกรรม 2 จ�าแนกตามลกษณะสวนบคคล

3. น�าผลการวจยทไดไปประยกตใชในการปรบปรงการเรยนการสอนตอไป

83




แนวคด ทฤษฎ กรอบแนวคด (Concept theory framework)

เพอใหการด�าเนนงานวจยบรรลตามวตถประสงคทไดวางไว ผวจยไดก�าหนด

เนอหาของทฤษฎและหลกการตางๆ ทมความส�าคญตลอดจนความร ทวไปท

เกยวของกบงานวจยในครงน ดงน

ควำมหมำยของคณตศำสตร

พระพล ศรวงศ (2542 : 7-8) นกการศกษาใหความหมายของคณตศาสตร

ไวหลากหลายดงน คนโดยทวไปอาจจะเขาใจคณตศาสตรไปไดหลายแบบแตกตาง

กนไป เชน อาจเขาใจวาคณตศาสตรเปนวชาทเกยวกบการบวก การลบ การคณและ

การหารของจ�านวน คณตศาสตรเปนวชาทวาดวยการค�านวณเชงปรมาณ เปนภาษา

อยางหนงและเปนเครองมอของวทยาการแขนงตางๆ และไดเรยบเรยงการใหความ

หมายของคณตศาสตร โดยนกวทยาศาสตรหลายทานทหลากหลายและแตกตางกน

โรงเรยนพะเยาพทยาคม (2550 : 31) ไดศกษาความหมายของคณตศาสตร

และสรปไววา ค�าวา “คณตศาสตร” (ค�าอาน: คะ-นด-ตะ-สาด) มาจากค�าวา คณต

(การนบ หรอ ค�านวณ) และศาสตร (ความร หรอการศกษา) ซงรวมกนมความหมาย

โดยทวไปวา การศกษาเกยวกบการค�านวณ หรอ วชาทเกยวกบการค�านวณ ค�าน

ตรงกบค�าภาษาองกฤษวา mathematics มาจากค�าภาษากรก (má thema)

แปลวา “วทยาศาสตร ความร และการเรยน” และค�าวา (mathematicó s)

แปลวา “รกทจะเรยนร” ในอเมรกาเหนอนยมยอ mathematics วา math สวนประเทศ

อนๆ ทใชภาษาองกฤษนยมยอวา maths.

คณตศาสตร ความหมายตามพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน (2493 :

222) ดงน คณต (คะนด) (น) การนบ การค�านวณ วชาค�านวณ มกจะใชเปนค�าหลง

ของวชาบางประเภท เชน พชคณต เรขาคณต คณตศาสตร

สรปความหมายของคณตศาสตรไดวา คณตศาสตร คอ วชาทวาดวยการค�านวณ

เกยวกบการบวก การลบ การคณและการหารของจ�านวน เปนวชาทเกยวกบการ

คด เปนภาษา เปนวทยาศาสตร มลกษณะเปนตรรกวทยาและเปนศลปะอยางหนง


บทท

4


ธรรม ำตของคณตศำสตร

ผศกษาคณตศาสตรควรเรยนรและเขาใจในระบบคณตศาสตร ซงจะเปนพน

ฐานใหผศกษาน�าไปประยกตในการเรยนรไดงายยงขน ธรรมชาตของคณตศาสตร

เปนวชาทสรางสรรคจตใจของมนษย ซงเกยวกบความคดกระบวนการและเหตผล

คณตศาสตรเปนความรพนฐานในการด�ารงชวตและมงใหผเรยนน�าความรไปใชใน

ชวตประจ�าวน ธรรมชาตของคณตศาสตรม 2 ลกษณะ คอ ลกษณะเปนนามธรรม

เนอหาบางเรองกยากทจะอธบายใหเขาใจได แตปจจบนเราสามารถใชเทคโนโลยเขา

ชวย และเนอหามลกษณะเหมอนบนไดเวยน จะตอเนองกน การเรยนรและเขาใจ

เรองใดผเรยนจะตองมพนฐานทเพยงพอส�าหรบการเรยนร คณตศาสตรเปนวชา

หนงทส�าคญตอมนษยมาก ในแงทจะน�าไปใชประโยชนในชวตประจ�าวน นบตงแต

ตนนอนตอนเชาไปกระทงเขานอนในตอนกลางคน บคคลตองเกยวของกบ

คณตศาสตรตลอดเวลา

กระบวนกำรคดทำงคณตศำสตร

การแกปญหาใดๆ ไมวาจะเปนปญหาทเกยวของในชวตประจ�าวน ปญหา

การเมอง ปญหาสงคม และปญหาเศรษฐกจ ลวนตองใชความคดทงนน และตอง

คดใหเปน คดใหได คดเปนกระบวนการและมยทธวธในการคดอยางหลากหลาย

โดยเฉพาะการคดแกปญหาทางคณตศาสตร จ�าเปนตองมยทธวธในการแกปญหา

โดยเรมศกษาลกษณะของปญหาวา ปญหานเคยพบเหนมากอน เหมอนหรอคลาย

กบวธแกปญหาทเคยไดแกมาแลวหรอไมอยางไร รปแบบและหลกการสามารถใช

วธคดแบบยอนกลบใชยทธวธในการเดาและตรวจสอบค�าตอบไดหรอไม นอกจาก

นยงมยทธวธอนๆ ทน�ามาใชในการแกปญหา เพอชวยใหผเรยนสามารถแกปญหา

นนไดงายขน เชน การอานปญหาซ�า การบอกโจทยปญหานนดวยค�าพดของตนเอง

การมองหาค�าหรอขอความทจะชวยในการแกปญหา การเขยนขอมลตางๆ ทส�าคญ

ลงบนกระดาษทด การขดเสนใตประโยคทคดวาจะใชเปนประโยชนในการแกปญหาได

การเขยนตารางหรอแผนภม การเขยนกราฟ การวาดภาพลายเสน การวาดรป และ

การใชจ�านวนทมคานอยๆ แทนจ�านวนทมคามาก ซงยทธวธและวธการตางๆ เหลาน

จะชวยสงเสรมใหนกเรยนเปนคนคดเปน คดไดและคดอยางมกระบวนการ

85




นอกจากทฤษฎทกลาวมาแลวขางตน ยงมนกวจยดานการศกษาทท�าการศกษา

วจยและมการตพมพเผยแพร รายการผลการวจยทเกยวของ เชน อนรกษ โพธทอง

(2555) ไดท�าการศกษาเกยวกบการใหนกศกษาฝกการวเคราะหแกโจทยสมการ

ฝกการคดอยางเปนเหตเปนผลมล�าดบขนตอน โดยนกศกษาไมนอยกวารอยละ 80

ของผเรยน มคะแนนการพฒนาเพมขนและเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

คณตศาสตร 2 เรอง การแกโจทยปญหาสมการ หลงการเรยนโดยใชการสอนแบบ

วางแผนการแกโจทยปญหา โดยกลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกศกษาระดบ

ปวส.1 สาขางานเทคนคยานยนต วทยาลยเทคโนโลยยานยนต จ�านวน 37 คน ใน

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 ซงมเครองมอทใชในการวจย คอ หลกสตรรายวชา

คณตศาสตร 2 แผนการเรยนรแบบปกตและแบบวางแผนการแกโจทยปญหา

แบบทดสอบการแกโจทยปญหาสมการเปนแบบอตนย แบบฟอรมการวเคราะหโจทย

ปญหาสมการ และแบบประเมนผลการท�าโจทยปญหาสมการ การวเคราะหขอมลใช

วธการแจงแจกความถ คารอยละ ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยน

คณตศาสตร 2 เรอง สมการของนกศกษาระดบ ปวส.1 หลงการเรยนโดยใชวธการ

สอนแบบวางแผนการแกโจทยปญหา มคะแนนพฒนาเพมขนทกคนและเกดทกษะ

ในการแกโจทยปญหามากขนหลงจากไดรบความรและฝกทกษะการวางแผนการแก

ปญหาโจทย ใชเวลาในการแกปญหาโจทยสนลงและถกตองมากขน สวนผลสมฤทธ

ทางการเรยนกอนการพฒนานนนกศกษาไดคะแนนสงสด 16 คะแนน และคะแนน

ต�าสด 0 คะแนน โดยมคะแนนสงกวาครงของคะแนนเตม จ�านวน 13 คน คดเปน

รอยละ 35.1 และคะแนนต�ากวาครงของคะแนนเตม จ�านวน 24 คน คดเปนรอยละ

64.9 ซงหลงจากไดรบการพฒนาฝกแกโจทยปญหาแลว นกศกษามคะแนนสงกวา

ครงของคะแนนเตม จ�านวน 27 คน คดเปนรอยละ 72.9 และคะแนนต�ากวาครงของ

คะแนนเตม จ�านวน 10 คน คดเปนรอยละ 27.1 และมขอคนพบทส�าคญจากการ

วจย คอ การสอนแบบวางแผนการแกโจทยปญหา เปนการสอนทพยายามดงเอา

ความรทมอยในตวผเรยนออกมา เพอน�าผเรยนไปสการคดรวบยอดแตละขนตอน

เปนการจดการเรยนรทเนนใหรบประสบการณตรง เนนใหผเรยนไดรบความรตาม

ล�าดบความยากงาย การสอนทเนนกระบวนการคด ชวยพฒนาประสทธภาพการเรยน


บทท

4


การสอนวชาคณตศาสตร 2 ใหมประสทธภาพมากยงขน และสเนตร สบคา (2552)

ไดศกษาระดบความพงพอในของนกศกษาทมตอการจดการเรยนการสอนแบบ

บรณาการโดยใชผสอนสองคน ส�าหรบกรณศกษาวชา วก 341 หลกกระบวนการทาง

วศวกรรมเกษตรกบ วก 363 หนวยปฏบตการวศวกรรมอาหาร 1 และเปรยบเทยบ

ระดบความพงพอใจของนกศกษาจ�าแนกตามลกษณะสวนบคคล และประเภทของ

กจกรรมบรณาการ โดยวธการวจยเชงส�ารวจ จากนกศกษาทลงทะเบยนเรยนทงสอง

วชาในภาคการศกษา 2/2551 จ�านวน 52 คน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล

คอ แบบสอบถามทผวจยสรางขน สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ คารอยละ

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบ t-test จากผลการวจยพบวา นกศกษา

ทลงทะเบยนวชา วก 341 หลกกระบวนการทางวศวกรรมเกษตรกบ วก 363 หนวย

ปฏบตการวศวกรรมอาหาร 1 ทเปนกลมตวอยางสวนใหญเปนเพศชาย จ�านวน 27 คน

คดเปนรอยละ 51.9 มอายระหวาง 21-22 ป จ�านวน 44 คน คดเปนรอยละ 94.6

เปนนกศกษาสาขาวศวกรรมเกษตร จ�านวน 20 คน คดเปนรอยละ 38.5 และสาขา

วศวกรรมอาหาร จ�านวน 32 คน คดเปนรอยละ 61.5 มระดบความพงพอใจของ

นกศกษาตอการจดการเรยนการสอนแบบผสอนสองคนในภาพรวมอยในระดบสง

โดยมความพงพอใจดานผสอนสงสด และดานการวดและประเมนผลต�าสด จากการ

เปรยบเทยบลกษณะสวนบคคลกบความพงพอใจของนกศกษาพบวา นกศกษาท

ศกษาในชนปทแตกตางกนมความพงพอใจตอการเรยนการสอนแบบบรณาการแตก

ตางกนอยางมนยส�าคญทระดบ 0.05 และนกศกษาทศกษาในสาขาวชาแตกตางกน

มความพงพอใจตอการเรยนการสอนแบบบรณาการแตกตางกนอยางมนยส�าคญ

ทางสถตทระดบ 0.01 สวนนกศกษาทมปจจยดานเพศ การม/ไมมคอมพวเตอรเปน

สวนตว ความสะดวก/ไมสะดวกในการทองเวบจากมหาวทยาลย และความสะดวก/

ไมสะดวกในการทองเวบจากทพก มความพงพอใจตอการเรยนการสอนแบบบรณา

การไมแตกตางกนทางสถต และนอกจากน สนธะวา คามดษฐ (2556) ทไดท�างาน

วจยในชนเรยน (Classroom Action Research) โดยไดกลาววางานวจยในชนเรยน

มความส�าคญตอคณภาพการจดการเรยนการสอนทกระดบการศกษา ซงผสอน

จ�าเปนตองด�าเนนการเพอพฒนาใหเกดประสทธภาพในการจดการเรยนการสอน

87




โดยผานกระบวนการวจยดงกลาว บทความของเขามงน�าเสนอวธการวจยในชนเรยน

ระดบอดมศกษา (Classroom Action Research in Higher Education) ตามแนวคด

ของ Kemmis and McTagart (1990) ทเสนอกระบวนการ PAOR ซงประกอบดวย

การวางแผน (plan: P) การปฏบตตามแผน (act: A) การสงเกตตรวจสอบผลจาก

การปฏบต (observe: O) และการสะทอนผล (reflect: R) เพอเปนแนวทางส�าหรบ

อาจารยทสนใจจะท�าการวจยในชนเรยนและพฒนาการเรยนการสอนของตนเอง

สอดคลองกบการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษา ทก�าหนดใหมการ

จดการเรยนรทพฒนามาจากงานวจยทผสอนพฒนาขนและน�าไปใชในการพฒนาวธ

สอน

จากเนอหาของทฤษฎ หลกการตางๆ และงานวจยทเกยวของดงทกลาวมาแลว

ขางตน ผวจยสามารถน�ามาเปนแนวทางในการด�าเนนงานวจยเรองนไดเปนอยางด

ประ ำกรและกลมตวอยำง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 2 ของ

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร ทลงทะเบยนรายวชา

คณตศาสตรวศวกรรม 2 ในภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2557 จ�านวน 45 คน

เครองมอกำรวจย

เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทมทงหมด 3 ตอน

ไดแก ตอนท 1 จะเปนขอมลพนฐานทวไป เชน อาย เพศ สาขาวชา ตอนท 2 จะเปน

ขอมลระดบความพงพอใจของปจจยในแตละดาน ประกอบดวย 1.ดานผสอน 2.ดาน

กระบวนการเรยนการสอน 3.ดานการวดและประเมนผล และ 4.ดานสถานทและ

โสตทศนปกรณ และตอนท 3 จะเปนขอคดเหน/ขอเสนอแนะอนๆ ทเปนประโยชน

ในการปรบปรงการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตรวศวกรรม 2 ซงเปนแบบ

มาตราสวนประเมนคา (Rating scale) ทม 5 ระดบความพงพอใจ ไดแก 5 =

พงพอใจมากสด 4 = พงพอใจมาก 3 = พงพอใจปานกลาง 2 = พงพอใจนอย และ

1 = พงพอใจนอยสด ตามล�าดบ


บทท

4


กำรเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดด�าเนนการตามล�าดบขนตอนตอไปน

- การเกบรวบรวมขอมล ผ วจยไดขออนญาตและขอความรวมมอจาก

นกศกษาทกคนทลงทะเบยนเรยนในการชวยตอบแบบสอบถาม (ใชเวลาในชวงทาย

คาบเรยน 1 คาบเรยน)

- ผวจยน�าแบบสอบถามแจกใหนกศกษา และเกบแบบสอบถามกลบคนดวย

ตนเอง

- ท�าการตรวจสอบความถกตอง ครบถวน และสมบรณของแบบสอบถาม

ทงหมด แลวด�าเนนการตามขนตอนของการวจยตอไป

กำรวเครำะหขอมล

1. วเคราะหขอมลของระดบความพงพอใจของนกศกษาโดยการแจกแจง

ความถ (Frequency Distributions) รอยละ (Percentage/percent) คาเฉลย (Mean)

และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation, S.D.) โดยแบงระดบความพงพอใจ

เฉลยเพอการแปรผลออกเปน 5 ระดบ ดงน คอ

- คาระดบคะแนนเฉลยชวง 4.51-5.00 หมายถง พงพอใจมากสด หรอดมาก

- คาระดบคะแนนเฉลยชวง 3.51-4.50 หมายถง พงพอใจมาก หรอด

- คาระดบคะแนนเฉลยชวง 2.51-3.50 หมายถง พงพอใจปานกลาง หรอ

พอใช

- คาระดบคะแนนเฉลยชวง 1.51-2.50 หมายถง พงพอใจนอย หรอปรบปรง

- คาระดบคะแนนเฉลยชวง 0.00-1.50 หมายถง พงพอใจนอยสด หรอไมด

2. ขอเสนอแนะแนวทางในการปรบปรงกระบวนการเรยนการสอน ดวยการ

สรปตความจากขอเสนอแนะ

ผลกำรวจยและกำรอภปรำยผล (Results and Discussion)

จากผลการเกบขอมลในแตละดาน สามารถรายงานผลได ดงน

ตอนท 1 ขอมลพนฐานทวไป

89




ขอมลดานอายของผตอบแบบสอบถามทงมด 45 คน จะมอายอยในชวง

19-22 ป โดยมอายเฉลยอยท 20.18 ป อาย 19 ป คดเปนรอยละ 13.33 อาย 20

ป คดเปนรอยละ 57.78 อาย 21 ป คดเปนรอยละ 26.67 และอาย 22 ป คดเปน

รอยละ 2.22 ตามล�าดบ

ขอมลดานเพศของผตอบแบบสอบถามทงหมด 45 คน แบงเปนเพศชาย

จ�านวน 22 คน คดเปนรอยละ 48.89 และเปนเพศหญงจ�านวน 23 คน คดเปนรอยละ

51.11 ตามล�าดบ

ขอมลดานสาขาวชาของผตอบแบบสอบถามทงมด 45 คน แบงเปนสาขา

วชาวศวกรรมโยธา จ�านวน 19 คน คดเปนรอยละ 42.22 สาขาวชาเทคโนโลย

วศวกรรมยานยนต จ�านวน 5 คน คดเปนรอยละ 11.11 สาขาวชาเทคโนโลยวศวกรรม

อตสาหการ จ�านวน 7 คน คดเปนรอยละ 15.56 สาขาวชาเทคโนโลยวศวกรรม

อเลกทรอนกสก�าลง จ�านวน 9 คน คดเปนรอยละ 20.00 และสาขาวชาเทคโนโลย

วศวกรรมอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร จ�านวน 5 คน คดเปนรอยละ 11.11 ตามล�าดบ

ตอนท 2 ขอมลระดบความพงพอใจของปจจยในแตละดาน ประกอบดวย

1.ดานผสอน 2.ดานกระบวนการเรยนการสอน 3.ดานการวดและประเมนผล และ

4.ดานสถานทและโสตทศนปกรณ

ผลการวเคราะหระดบความพงพอใจเฉลยของนกศกษาตอการเรยน

การสอนวชาคณตศาสตรวศวกรรม 2 ของนกศกษาชนปท 2 คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร ในภาพรวมนน ไมวาจะเปนดานผสอน ดาน

กระบวนการเรยนการสอน ดานการวดและประเมนผล และดานสถานทและโสต

ทศนปกรณ ดงแสดงในตารางท 1 โดยไดเปรยบเทยบคาเฉลยความพงพอใจในแต

ละดานกบเกณฑในหวขอ วธวเคราะหและสถตทใช ซงชใหเหนวานกศกษามความ

พงพอใจโดยรวมอยในระดบด (คาเฉลย = 4.07, S.D. = 0.84) และมความพงพอใจ

ดานผสอนสงทสดอยในระดบด (คาเฉลย = 4.11, S.D. = 0.81) รองลงมาคอ ดาน

สถานทและโสตทศนปกรณอยในระดบด (คาเฉลย = 4.10, S.D. = 0.85) ดาน

กระบวนการเรยนการสอนอยในระดบด (คาเฉลย = 4.06, S.D. = 0.76) และดาน

การวดและประเมนผลต�าทสดแตยงอยในระดบด (คาเฉลย = 3.96, S.D. = 0.89)

ตามล�าดบ


บทท

4


ตำรำงท 1 คาเฉลยของระดบความพงพอใจตอการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร

วศวกรรม 2 โดยรวมและรายดาน

ระดบควำมพงพอใจ คำเฉลย S.D. ระดบ

ดานผสอน 4.11 0.81 ด

ดานกระบวนการเรยนการสอน 4.06 0.76 ด

ดานการวดและประเมนผล 3.96 0.89 ด

ดานสถานทและโสตทศนปกรณ 4.10 0.85 ด

โดยรวม 4.07 0.84 ด

ตำรำงท 2 คาเฉลยของระดบความพงพอใจดานผสอน

ระดบควำมพงพอใจ (ดำนผสอน) คำเฉลย S.D. ระดบ

1. ผสอนมบคลกภาพทนาเชอถอ 4.21 0.57 ด

2. ผสอนมความตรงตอเวลา 4.61 0.53 ดมาก

3. ผสอนมความตงใจเขาสอนอยางสม�าเสมอ 4.22 0.65 ด

4. ผสอนพดเสยงดงฟงชด 4.38 0.69 ด

5. ผสอนแจกแผนการสอนและชแจงรายละเอยดใน

แผนการสอนอยางชดเจน

4.04 0.80 ด

6. ผสอนอธบายเนอหาสาระเขาใจงาย 3.93 0.86 ด

7. ผสอนเลอกกจกรรมในหองเรยนทมความเหมาะสม

และสอดคลองกบบทเรยน

3.96 0.72 ด

8. ผสอนสามารถสรางบรรยากาศในหองเรยนใหนา

สนใจ

3.71 0.83 ด

9. ผสอนกระตนใหนกศกษามสวนรวมในกระบวนการ

เรยนการสอน

4.16 0.70 ด

10. ผสอนอธบายวธการท�ากจกรรมในชนเรยนใหเขาใจ

ไดชดเจน

3.89 0.91 ด

91




ผลการวเคราะหระดบความพงพอใจเฉลยของนกศกษาดานผสอน จากตารางท

2 พบวา ความพงพอใจตอการทผสอนมความตรงตอเวลามคามากทสด (คาเฉลย

= 4.61, S.D. = 0.53) รองลงมาคอ ผสอนพดเสยงดงฟงชด (คาเฉลย = 4.38,

S.D. = 0.69) ผสอนมความตงใจเขาสอนอยางสม�าเสมอ (คาเฉลย = 4.22, S.D.

= 0.65) ผสอนมบคลกภาพทนาเชอถอ (คาเฉลย = 4.21, S.D. = 0.57) ผสอน

กระตนใหนกศกษามสวนรวมในกระบวนการเรยนการสอน (คาเฉลย = 4.16, S.D.

= 0.70) ผสอนแจกแผนการสอนและชแจงรายละเอยดในแผนการสอนอยางชดเจน

(คาเฉลย = 4.04, S.D. = 0.80) ผสอนเลอกกจกรรมในหองเรยนทมความเหมาะสม

และสอดคลองกบบทเรยน (คาเฉลย = 3.96, S.D. = 0.72) ผสอนอธบายเนอหา

สาระเขาใจงาย (คาเฉลย = 3.93, S.D. = 0.86) ผสอนอธบายวธการท�ากจกรรม

ในชนเรยนใหเขาใจไดชดเจน (คาเฉลย = 3.89, S.D. = 0.91) และผสอนสามารถ

สรางบรรยากาศในหองเรยนใหนาสนใจมระดบความพงพอใจต�าทสด (คาเฉลย =

3.71, S.D. = 0.83) ตามล�าดบ

ผลการวเคราะหระดบความพงพอใจเฉลยของนกศกษาดานกระบวนการเรยน

การสอน ดงแสดงในตารางท 3 พบวา ความพงพอใจตอจ�านวนบทเรยนมความเหมาะสม

กบเวลาเรยนตลอดภาคการศกษามคามากทสด (คาเฉลย = 4.18, S.D. = 0.65)

รองลงมาคอ การแบงเวลาในสวนของการบรรยายและการท�ากจกรรมมความเหมาะสม

(คาเฉลย = 4.09, S.D. = 0.48) มการแลกเปลยนความคดเหนในชนเรยน (คาเฉลย

= 4.07, S.D. = 0.78) บทเรยนทน�ามาใชเชอมโยงเนอหากบกจกรรมมความเหมาะสม

(คาเฉลย = 4.02, S.D. = 0.70) และในกระบวนการเรยนการสอน ผสอนสนบสนน

ใหมการคนควาจากแหลงเรยนรตางๆ มระดบความพงพอใจต�าทสด (คาเฉลย =

3.96, S.D. = 0.75) ตามล�าดบ


บทท

4


ตำรำงท 3 คาเฉลยของระดบความพงพอใจดานกระบวนการเรยนการสอน

ระดบควำมพงพอใจ (ดำนกระบวนกำรเรยนกำรสอน) คำเฉลย S.D. ระดบ

1. การแบงเวลาในสวนของการบรรยายและการท�า

กจกรรมมความเหมาะสม

4.09 0.48 ด

2. จ�านวนบทเรยนมความเหมาะสมกบเวลาเรยนตลอด

ภาคการศกษา

4.18 0.65 ด

3. บทเรยนทน�ามาใชเชอมโยงเนอหากบกจกรรมมความ

เหมาะสม

4.02 0.70 ด

4. ในกระบวนการเรยนการสอน ผสอนสนบสนนใหมการ

คนควาจากแหลงเรยนรตางๆ

3.96 0.75 ด

5. มการแลกเปลยนความคดเหนในชนเรยน 4.07 0.78 ด

ผลการวเคราะหระดบความพงพอใจเฉลยของนกศกษาดานการวดและ

การประเมนผล ดงแสดงในตารางท 4 พบวา ความพงพอใจตอคะแนนกจกรรมใน

ชนเรยน (20 %) มความเหมาะสมมคามากทสด (คาเฉลย = 4.04, S.D. = 0.74)

รองลงมาคอ การใหนกศกษามสวนรวมในการประเมนผลการท�างานของกลมมความ

เหมาะสม (คาเฉลย = 4.02, S.D. = 0.76) การแบงสดสวนของคะแนนจากงานและ

กจกรรม : คะแนนสอบกลางภาค : คะแนนสอบปลายภาค เปน 40 : 25 : 35 มความ

เหมาะสม (คาเฉลย = 3.98, S.D. = 0.83) และการตดเกรดแบบองเกณฑมความ

เหมาะสม มระดบความพงพอใจต�าทสด (คาเฉลย = 3.78, S.D. = 1.08) ตามล�าดบ

ตำรำงท 4 คาเฉลยของระดบความพงพอใจดานการวดและประเมนผล

ระดบควำมพงพอใจ (ดำนกำรวดและประเมนผล) คำเฉลย S.D. ระดบ

1. การแบงสดสวนของคะแนนจากงานและกจกรรม :

คะแนนสอบกลางภาค : คะแนนสอบปลายภาค เปน

40 : 25 : 35 มความเหมาะสม

3.98 0.82 ด

2. คะแนนกจกรรมในชนเรยน (20%) มความ


4.04 0.74 ด

93




ระดบควำมพงพอใจ (ดำนกำรวดและประเมนผล) คำเฉลย S.D. ระดบ

3. การใหนกศกษามสวนรวมในการประเมนผลการ

ท�างานของกลมมความเหมาะสม

4.02 0.76 ด

4. การตดเกรดแบบองเกณฑมความเหมาะสม 3.78 1.08 ด

ผลการวเคราะหระดบความพงพอใจเฉลยของนกศกษาดานสถานทและโสต

ทศนปกรณ ดงแสดงในตารางท 5 พบวา ความพงพอใจตอขนาดของหองเรยน

เหมาะสมกบจ�านวนนกศกษา มคามากทสด (คาเฉลย = 4.18, S.D. = 0.73)

รองลงมาคอ โตะและเกาอเลกเชอรมจ�านวนเพยงพอ (คาเฉลย = 4.13, S.D. =

0.81) สภาพของหองเรยนมความเหมาะสม (คาเฉลย = 4.09, S.D. = 0.82)

เพอความสะดวกในการท�ากจกรรมกลม โตะเรยนควรมการเคลอนยายไปมาได (คา

เฉลย = 4.07, S.D. = 0.75) และสอและอปกรณทใชในการน�าเสนองานมความ

เหมาะสม มระดบความพงพอใจต�าทสด (คาเฉลย = 4.02, S.D. = 0.96) ตามล�าดบ

ตำรำงท 5 คาเฉลยของระดบความพงพอใจดานสถานทและโสตทศนปกรณ

ระดบควำมพงพอใจ

(ดำนสถำนทและโสตทศนปกรณ)

คำเฉลย S.D. ระดบ

1. สภาพของหองเรยนมความเหมาะสม 4.09 0.82 ด

2. ขนาดของหองเรยนเหมาะสมกบจ�านวน

นกศกษา

4.18 0.73 ด

3. โตะและเกาอเลกเชอรมจ�านวนเพยงพอ 4.13 0.81 ด

4. เพอความสะดวกในการท�ากจกรรมกลม โตะ

เรยนควรมการเคลอนยายไปมาได

4.07 0.75 ด

5. สอและอปกรณทใชในการน�าเสนองานมความ


4.02 0.96 ด

ตอนท 3 ขอคดเหนและขอเสนอแนะอนๆ ทกลมนกศกษาอยากใหผสอนได

ท�าการปรบปรงเพมเตมเพอเปนประโยชนทดในปการศกษาถดไป เชน ตองการ

เอกสารอานประกอบเพมเตม อธบายใหละเอยดขน หาเวลาสอนเพมเตม และอยาก


บทท

4


ใหมการเรยนรนอกหองเรยน เปนตน จากขอเสนอแนะทกลาวมาแลวขางตน ผด�าเนน

การวจยสามารถน�าขอมลดงกลาวมาปรบปรงแกไขและวางแผนการสอนใหม

ประสทธภาพมากขนตอไป

สรป (Conclusions)

จากการส�ารวจความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร

วศวกรรม 2 จากจ�านวนนกศกษาทงหมดทตอบแบบสอบถาม 45 คน ซงเปนกลม

นกศกษาชนปท 2 ของคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทรนน

สามารถสรปผลเปนขอๆ ไดดงน

1. จ�านวนนกศกษาทตอบแบบสอบถามทงหมดมสดสวนทเปนเพศหญง

มากกวาเพศชาย คอ เพศหญงจ�านวน 23 คน และเพศชายจ�านวน 22 คน

2. จ�านวนนกศกษาสาขาวชาวศวกรรมโยธา ตอบแบบสอบถามมากทสด คอ

จ�านวน 19 คน รองลงมา คอ สาขาวชาเทคโนโลยวศวกรรมอเลกทรอนกสก�าลง

จ�านวน 9 คน สาขาวชาเทคโนโลยวศวกรรมอตสาหการ จ�านวน 7 คน และสาขาวชา

เทคโนโลยวศวกรรมยานยนต และสาขาวชาเทคโนโลยวศวกรรมอเลกทรอนกสและ

คอมพวเตอร มจ�านวนผตอบแบบสอบถามนอยทสด คอ สาขาละ 5 คน ตามล�าดบ

3. นกศกษามความพงพอใจโดยรวมอยในระดบทด และมความพงพอใจดาน

ผสอนสงทสด และดานการวดและประเมนผลต�าทสด

4. ระดบความพงพอใจดานผสอน หวขอของผสอนมความตรงตอเวลา มระดบ

ความพงพอใจมากทสด คอ 4.61 (ระดบดมาก) ดานกระบวนการเรยนการสอน

หวขอของจ�านวนบทเรยนมความเหมาะสมกบเวลาเรยนตลอดภาคการศกษา มระดบ

ความพงพอใจมากทสด คอ 4.18 (ระดบด) ดานการวดและประเมนผล หวขอของ

คะแนนกจกรรมในชนเรยน (20 %) มความเหมาะสม มระดบความพงพอใจมาก

ทสด คอ 4.04 (ระดบด) และดานสถานทและโสตทศนปกรณ หวขอขนาดของ

หองเรยนเหมาะสมกบจ�านวนนกศกษา มระดบความพงพอใจมากทสด คอ 4.18

(ระดบด)

95




ขอเสนอแนะ (Suggestion)

เพอใหการเรยนการสอนเกดประโยชนและมประสทธภาพอยางแทจรง ผสอน

ควรใหความส�าคญกบการฟงขอเสนอแนะจากนกศกษาเปนหลก จากงานวจยเรอง

นสามารถสรปขอเสนอแนะทส�าคญจากนกศกษาไดดงน คอ นกศกษาตองการ

เอกสารเพออานประกอบเพมเตม ใหผสอนอธบายเนอหาใหมความละเอยดมากขน

เปนตน จากขอเสนอแนะทกลาวมาแลวขางตน ผด�าเนนการวจยสามารถน�าขอมลดง

กลาวมาปรบปรงแกไขและวางแผนการสอนในปการศกษาถดไปใหมประสทธภาพ

มากยงขน

เอกสำรอำงอง (References)

วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา. 2555. กำรวจยใน นเรยน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

สถาบนคณตศาสตร Sense Math. โจทยปญหา. http://www.sensemath.com/index.

php?lay=show&ac= 23 ธนวาคม 2557.

สนธะวา คามดษฐ. 2556. กำรวจยใน นเรยนระดบอดมศกษำ. กรงเทพมหานคร :

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

สเนตร สบคา. 2552. ควำมพงพอใจของนกศกษำตอกำรเรยนกำรสอนแบบบรณำกำร:

กรณศกษำว ำ วก 341 หลกกระบวนกำรทำงวศวกรรมเกษตรกบ วก 363

หนวยปฏบตกำรวศวกรรมอำหำร 1. เชยงใหม : มหาวทยาลยแมโจ.

อนรกษ โพธทอง. 2555. กำรพฒนำควำมสำมำรถกำรแกโจทยปญหำสมกำร ในว ำ

คณตศำสตร 2 ของนกศกษำระดบ ปวส.1 สำขำงำนเทคนคยำนยนต วทยำลย

เทคโนโลยยำนยนต. กรงเทพมหานคร : วทยาลยเทคโนโลยยานยนต.

Kemmis, S and McTagart. 1990. The Action Research Planner. Geelong : Deakin

University Press.

การพฒนาหลกสตรการสอสารการกฬาในประเทศไทยA Curriculum Development for Sports Communications

in Thailand

5บทท

สรยา ประดษฐสถาพร

Suriya Praditsathaporn

ประชน วลลโก

Prashun Vulligo


บทท

5


การพฒนาหลกสตรการสอสารการกฬาในประเทศไทย1

A Curriculum Development for Sports Communicationsin Thailand5บทท

สรยา ประดษฐสถาพร2

Suriya Praditsathaporn

ประชน วลลโก3

Prashun Vulligo

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาวเคราะหและประเมนหลกสตรระดบ

ปรญญาตรทางดานการสอสารการกฬาในประเทศไทย 2) เพอพฒนาตนแบบ

(Prototype) ของหลกสตรการสอสารการกฬาทตอบสนองความตองการของสงคม

และเศรษฐกจของประเทศ โดยใชวธวจยโดยการใชเทคนคเดลฟาย (Delphi) กบ

กลมตวอยางซงประกอบดวยผเชยวชาญซงความรความสามารถและมประสบการณ

ทางดานวชาการสอสารมวลชนผบรหารระดบสงในหนวยงานภาครฐและเอกชนท

เกยวของกบการสอสารการกฬาผบรหารสอมวลชนทางดานกฬาของเอกชน และ

นกขาวสายกฬา เพอประเมนความคดเหนตอหลกสตรสอสารการกฬาของ

ประเทศไทย และน�ามาสรางตวอยางตนแบบหลกสตรสอสารการกฬารวมทงทดลอง

สอนรายวชาในตนแบบหลกสตร จ�านวน 3 วชา ไดแก วชาการสอขาวและการเขยน

ขาวกฬา วชาการถายภาพกฬา และวชาสอใหมกบการสอสารการกฬากบกลมตวอยาง

ซงนกขาวกฬาทองถน จ�านวน 10 คนรวมทงจดใหมการวพากษรางหลกสตรตนแบบ

หลกสตรสอสารการกฬา

ผลจากการศกษาพบวาตนแบบหลกสตรการสอสารการกฬาในประเทศไทย

(Prototype) ควรมองคประกอบของหลกสตรจ�านวน 120 หนวยกต 5 หมวดวชา

1 บทความนสรปจาก ดษฎนพนธเรองการพฒนาหลกสตรการสอสารการกฬาในประเทศไทย2 นกศกษาระดบปรญญาเอก หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขานเทศศาสตรนวตกรรม คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยเกรก 3 อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

99

บทท 5

การพฒนาหลกสตรการสอสารการกฬาในประเทศไทยA Curriculum Development for Sports Communications in Thailand

โดยมสดสวนดงน ไดแก 1) หมวดวชาศกษาทวไป 25% (30 หนวยกต) 2) หมวด

วชาสอสาร 20% (24 หนวยกต) 3) หมวดวชากฬา 15% (18 หนวยกต) 4) หมวด

วชาสอสารการกฬาและฝกประสบการณวชาชพ 30% (42 หนวยกต) 5) หมวดวชา

เลอกเสร 5% (6 หนวยกต) และผเขารวมการวพากษในฐานะผใชบณฑต มความเหน

ควรใชรปแบบสหกจศกษาในการฝกประสบการณวชาชพ แตใหคงรปแบบ การฝก

ประสบการณวชาชพเดมไวดวยเพอเปนการยดหยนในการจดการการศกษา

ค�ำส�ำคญ : การสอสารการกฬา การพฒนาหลกสตร ตนแบบหลกสตรสอสาร

การกฬา นวตกรรมการสอสาร

AbstractThe purposes of this research were 1) to analyze and evaluate the proposed

curriculum for Bachelor’s degree program of Sport Communications in Thailand

2) to develop the Prototype of Sport Communications Curriculum which

responded to the need of society and economy of the country. The methodology

of this research was Delphi technique. The samples were composed of the skilled

and experienced experts in mass communications, high executives of governmental

and private organizations concerning sport communications, sport media

executives and sport reporters in private organizations. These samples gave their

opinions and criticized the proposed curriculum of Sport Communications which

led to establish the proposed curriculum of the Prototype of Sport Communications.

Also, the researcher had taught the three subjects in the proposed curriculum of

Sport Communications to the samples of ten local reporters. The three subjects

were: Sport News Reporting and Sport Writing, Sport photographing, and New

Media and Sport Communications. Moreover, the critical conference was

organized to discuss the proposed curriculum of the prototype of Sport

Communications by the 20 stakeholders in Sport Communication circles.

The results showed that the proposed curriculum of the prototype of sports

communications in Thailand consisted of 120 credits hour of 5 fields of study


บทท

5


with a ratio as follows: 1) General education, 25% (30 credits) 2) Courses in

Communications 20% (24 credits) 3) Courses in Sports 15% (18 credits) 4)

Courses in Sports Communications and Sports Communications professional

experiences, 30% (42 credits) 5) 5% for Electives (6 credits). The suggestions

and recommendations received from the participants in the critical conference

were: the form of cooperative education should be used for the professional

experiences. However, the former course for practicum of professional experiences

should be maintained for the flexibility in management.Keywords: Sports Communications, Curriculum Development,

Prototype Curriculum of Sports Communications, Innovative Communications

1. ควำมส�ำคญและควำมเปนมำของปญหำ

การผลตบคลากรดานสอสารการกฬาในปจจบนไดจดการสอนหลกสตรสอสาร

การกฬาแยกจากหลกสตรการสอสารมวลชนหรอหลกสตรนเทศศาสตรโดยมงเนน

ผลตบณฑตสาขาสอสารการกฬาใหมความร ความสามารถ และทกษะทางดานสอสาร

การกฬา เปนผมคณธรรม จรยธรรม รบผดชอบตอวชาชพและสงคม (รสรนทร

อรอมรรตน, 2545 : 3) ทงน ในปจจบนสถาบนการศกษาทจดการเรยนการสอน

หลกสตรการสอสารการกฬาในระดบปรญญาตรมหลายแหง ไดแก มหาวทยาลย

ราชภฏหม บานจอมบง มหาวทยาลยราชภฏพระนคร สถาบนการพลศกษา

มหาวทยาลยบรพา เปนตน

อยางไรกตาม มหาวทยาลยหรอสถาบนการศกษาหลายแหงไดปรบปรง

หลกสตรการสอสารการกฬาใหสอดคลองกบธรกจการกฬาในประเทศไทยมากขน

รวมทงตอบสนองตอการพฒนาดานนวตกรรมทางดานเทคโนโลยการสอสารทไดรบ

การพฒนาอยางรวดเรว ดงจะเหนไดจากสอประเภทกฬาไดพฒนาสอสงพมพเพอ

เปดชองทางธรกจกฬาทงทางดานวทยโทรทศน เคเบลทวและอนเทอรเนต เปนตน

(Raymond Boyle, 2006 : 3-6) จากพฒนาการดงกลาวจงจ�าเปนทธรกจเหลาน

ตองการบคลากรทมความสามารถทางดานสอสารการกฬา ไดแก ความรทางดาน

นเทศศาสตร ความรทางดานกฬา ความรเกยวกบธรกจกฬาตลอดจนความรเกยวกบ

101

บทท 5


เทคโนโลยทเกยวของทางดานกฬา ดวยเหตน หลกสตรการสอสารการกฬาจงมความ

ส�าคญเปนหวใจส�าหรบการจดการศกษา และเปนแนวทางหลกและองคประกอบ

ส�าคญในการจดการเรยนรและประสบการณใหแกนกศกษาทจะออกไปมบทบาท

ส�าคญในสงคมดานการสอสารการกฬาและธรกจกฬา (Kathryn T. Stofer, 2010 :

2-5)

ผวจยในฐานะเปนผรบผดชอบในการสอนหลกสตรสอสารการกฬาไดพจารณา

เหนวาหลกสตรการสอสารการกฬามบรบท (context) ทยงขาดความสอดคลองกบ

ธรกจกฬาทก�าลงพฒนาและเจรญเตบโตในประเทศไทย และไดน�าเสนอขาวสารทาง

ดานกฬาทหลากหลายอยางผานสอ Social Media ทไมเคยมมากอนเพอตอบสนอง

ตอผชมกฬาหรอแฟนกฬา ไดแก Blog Facebook Tweeter ขาวสารผาน Smartphone

เปนตน และไดสงผลตอการเสนอขาวสารทางดานกฬา ซงมใชเปนเพยงแคการ

รายงานเฉพาะขอความอกตอไป แตเปนการเสนอภาพขาวความเคลอนไหวของผเลน

โคช สโมสรกฬา รวมไปถงชวตสวนตวของตวนกกฬา รวมทงการวเคราะหเกมการ

แขงขนทงกอน ขณะแขงขนและภายหลงการแขงขนดวย ทงนหากพจารณาหลกสตร

สอสารการกฬาจะเหนไดวายงขาดการศกษาวจย คณลกษณะทพงประสงคของ

บณฑตทางดานสอสารการกฬา รวมทงแนวโนนความตองการของธรกจกฬาของ

ประเทศไทย ทก�าลงพฒนาเปนอตสาหกรรมกฬาทมเครอขายโยงไปทวโลก

ในอนาคตจงท�าใหทศทางการพฒนาหลกสตรสอสารการกฬาอาจจะยงขาดความ

เหมาะสมทงๆ ทสถาบนการศกษาบางแหงไดมการพฒนาหลกสตรดานนไปบางแลว

ตงแตป 2552

ดวยเหตน งานวจยนจงมวตถประสงคทจะศกษาการพฒนาหลกสตรการสอสาร

การกฬาในประเทศไทยใหสอดคลองและตอบสนองความตองการของธรกจกฬา

และโลกาภวตนของธรกจกฬารวมทงแผนพฒนาการกฬาแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ.

2550-2554)

2. วตถประสงคของกำรวจย

1. เพอศกษาวเคราะหและประเมนหลกสตรระดบปรญญาตรทางดานการ

สอสารการกฬาในประเทศไทยในปจจบนและอนาคต


บทท

5


2. เพอพฒนาตนแบบ (Prototype) ของหลกสตรการสอสารการกฬาทตอบ

สนองความตองการของสงคมและเศรษฐกจของประเทศ

3. ขอบเขตกำรวจย

1. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประกอบดวยผม

ความรความสามารถมประสบการณและเชยวชาญทางดานสอสารมวลชนหรอ

นเทศศาสตรโดยเฉพาะการสอสารทางดานกฬา โดยมคณวฒระดบปรญญาโทขนไป

ผทมต�าแหนงเปนผบรหารระดบสงในหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของกบ

การสอสารการกฬาไดแกคณบดในคณะทเปดสอนหลกสตรการกฬาทงภาครฐและ

เอกชน ผบรหารหนวยงานของรฐทเกยวของกบการสอสารการกฬา ไดแก การกฬา

แหงประเทศไทยสมาคมกฬาแหงประเทศไทย และกรมพลศกษาผทมต�าแหนง

เปนผบรหารสอมวลชนทางดานกฬาของเอกชน และนกขาวสายกฬาทเรยนจบ

ปรญญาตร สอสารการกฬา และทไมไดเรยนปรญญาตร สอสารการกฬา

2. ขอบเขตของเนอหาประกอบดวยแนวความคดการสอสารการกฬา การ

พฒนาหลกสตร เทคนคเดลฟายและงานวจยทเกยวของในประเทศและตางประเทศ

3. ขอบเขตดานพนท ทใชในการวจยคอประเทศไทย

4. ขอบเขตดานระยะเวลาในการศกษา คอระหวางเดอนมนาคม พ.ศ. 2555

ถงเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2556 รวมเปนเวลา 15 เดอน

4. กรอบแนวคดในกำรวจย

จากการศกษาแนวความคดเกยวกบการสอสารการกฬาของนกวชาการดาน

สอสารการกฬาไดแก Madden & Zickuhr (2011), Kietzmann, Hermkens,

McCarthy และ Silvestre (2011) และPedersen, Miloch และ Laucella (2011)

รวมแนวความคดเกยวกบการพฒนาหลกสตร หลกสตรการสอสารการกฬาใน

ประเทศไทยและตางประเทศ แนวความคดเกยวกบเทคนคเดลฟายและปจจยทสง

ผลกระทบตอการจดการเรยนการสอนการสอสารการกฬาและงานวจยของ Jose´

Viseu (2000), Kirsten M. Lange (2002), Huan Yu Xiao และ Andrea N.

Eagleman (2008) และ Mary Nicole Nazzaro (2005) เปนตน ผวจยไดน�ามา

สงเคราะหและวเคราะหในการพฒนาเปนกรอบวจยดงน

103

บทท 5


5. วธด�ำเนนกำรวจย

การวจยเรองการพฒนาหลกสตรการสอสารการกฬาในประเทศไทยผวจย

ไดด�าเนนการวจย โดยใชเทคนคเดลฟายวเคราะหหลกสตรทเกยวของกบการสอสาร

การกฬาในประเทศไทย วเคราะหองคประกอบของหลกสตรการสอสารการกฬาสราง

หลกสตรจ�าลอง น�ารายวชาในหลกสตรจ�าลองไปด�าเนนการทดลองสอนกบกลม

ตวอยางและน�าหลกสตรทผานการปรบปรงแกไขไปวพากษโดยผมสวนไดสวนเสย

จ�านวน 20 คน ซงสามารถก�าหนดเปน 5 ขนตอน ดงตอไปน

ขนตอนท 1 วเคราะหหลกสตรทเกยวของกบการสอสารการกฬาในประเทศไทย

ผวจยโดยการสงเคราะหเอกสาร งานวจยทเกยวของ และการสมภาษณผเชยวชาญ

ขนตอนท 2 วเคราะหองคประกอบของหลกสตรการสอสารการกฬาโดยการใช

เทคนคเดลฟายแลวน�าขอมลทงหมดมาสงเคราะหเปนขอมลพนฐานส�าหรบสราง

หลกสตร

Input ProcessOutput

- หลกสตรการสอสารการ

กฬาในประเทศไทย

- หลกสตรการสอสารการ

กฬาในตางประเทศ

- สถานการณและแนวโนม

ทางการสอสารการกฬาใน

ประเทศไทย

- สถานการณและแนวโนม

ทางการสอสารการกฬาใน

ตางประเทศ

- ความเหนของผเชยวชาญ

- กระบวนการจดการร าง

หลกสตรการสอสารการ

กฬา

- การว เคราะห หลกสตร

ก า รส อ ส า รก า ร ก ฬ าใ น

ประเทศไทยและตางประเทศ

- การวเคราะหความเหนของ

ผเชยวชาญ

- การประเมนผลและการ

วเคราะหผลการทดลอง

สอนบางรายวชา

- การวเคราะหบรณาการและ

การสงเคราะหข อมลใน

การสอน

ตนแบบ (Prototype)

หลกสตร

กำรสอสำรกำรกฬำ

ภาพทแสดงกรอบวจยทใชศกษา


บทท

5


ขนตอนท 3 พฒนาหลกสตรเปนการสรางหลกสตรจ�าลองใหสอดคลองกบ

ขอมลพนฐานทไดจากการศกษาในขนตอนท 1 และ 2 โดยแบงการด�าเนนงานออก

เปน 6 ขนตอน คอศกษาขอมลพนฐาน (สภาพปญหาและปรชญา) ก�าหนดหลกการ

และจดมงหมายคดเลอกเนอหาและประสบการณการเรยนรจดกจกรรมการเรยนร

และสอการเรยนรทเหมาะสมวางแผนการวดและประเมนผลโดยผเชยวชาญและ

ปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะกอนน�าไปทดลองใช

ขนตอนท 4 ด�าเนนการทดลองสอนรายวชาในตนแบบหลกสตรจ�านวน 3 วชา

ไดแก วชาการสอขาวและการเขยนขาวกฬา วชาการถายภาพกฬา และวชาสอใหม

กบการสอสารการกฬากบกลมตวอยางซงเปนนกขาวกฬาทองถนจ�านวน 10 คน

ขนตอนท 5 น�าหลกสตรทผานการปรบปรงแกไขเรยบรอยแลวในขนตอนท 3

ไปสการวพากษโดยผมสวนไดสวนเสย จ�านวน 20 คน โดยแบงเปน 5 กลม ดงน คอ

1) อาจารยผสอนในสาขาสอสารการกฬาทเรยนจบปรญญาโทดานสอสารมวลชน

หรอนเทศศาสตร จ�านวน 4 คน 2) นกศกษาทก�าลงศกษาอยในสาขาสอสารการกฬา

จ�านวน 4 คน 3) บณฑตทจบจากสาขาสอสารการกฬาจ�านวน 4 คน 4) ผใชบณฑต

จ�านวน 3 คน 5) ผสอขาวกฬา จ�านวน 5 คน เพอน�าผลทไดไปใชพฒนาตนแบบ

หลกสตรการสอสารการกฬา

6. ประโย นทคำดวำจะไดรบ

1. ท�าใหไดทราบและเขาใจองคความรเกยวกบเนอหาและปรชญาหลกสตรท

เกยวของกบการสอสารการกฬาในประเทศไทย

2. ท�าใหไดตนแบบ (Prototype) ของหลกสตรการสอสารการกฬาทตอบสนอง

ความตองการของธรกจกฬาโดยตรงและความตองการของสงคมและเศรษฐกจของ

ประเทศโดยรวม

7. นยำมศพท

การสอสารการกฬา หมายถงศาสตรทวาดวยการสอสาร ขาว สาระและความร

ทเกยวกบการกฬา ซงประกอบดวย ผสงสาร สาร สอ ผรบสาร การทจะท�าใหการ

สอสารเปนไปอยางมประสทธภาพไดนนจ�าเปนตองอาศยกระบวนการสอสารทม

105

บทท 5


ประสทธภาพทกขนตอนเพอสงผลใหบรรลเปาหมายของการสอสารได ดงนน

การสอสารการกฬาจงเปนศาสตรทสรางใหเกดความร ความเขาใจในขาวและสาระ

ทเกยวกบการกฬาใหกบผรบสารและผสงสารได

ตนแบบหมายถงกระบวนการหรอแนวทางหรอวธการด�าเนนงานทเปนแบบอยาง

หลกสตร หมายถงขอก�าหนดวาดวยจดหมายแนวทางวธการและเนอหาสาระในการ

วดผลการเรยนการสอนในสถาบนการศกษาเพอใหผเรยนมความรความสามารถ

เจตคตและพฤตกรรมตามทก�าหนดในจดมงหมายของการศกษา

หลกสตรตนแบบ หมายถง หลกสตรทจดท�าขนโดยมความมงหมายทแสดงถง

กระบวนการหรอแนวทางหรอวธการด�าเนนงานทเปนแบบอยาง

หลกสตรสอสารการกฬา หมายถง หลกสตรทมวตถประสงคในการผลตบณฑต

ทมความรความสามารถในการสอสารการกฬา โดยมการจดการเรยนการสอนท

มงเนนให ผเรยนจะไดเรยนรการเปนนกสอสารทางดานการกฬา เรยนรทงดานงาน

เขยนเชงวารสารศาสตร งานเขยนเชงวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน รวมทงงาน

ดานการผลตสอตางๆตามนวตกรรมเทคโนโลยทางการสอสารอนเปนจดมงหมาย

ดานทหนงสวนในดานทสอง มความรดานการเปนนกบรหารจดการองคกรกฬา หรอ

เปนนกสอสารใหกบองคกรกฬา เชน สโมสรทมฟตบอล วอลเลยบอล ตะกรอ ฯลฯ

ซงกฬาเหลานไดเขาสความเปนอาชพมากขน และยงออกมาในรปแบบอนๆ เชน

องคกรภาครฐและเอกชนไดน�ากฬามาใชเปนตวเชอมสมพนธหรอใชกฬาเขามา

สอสารกบประชาชน และการแขงขนกฬาในระดบต�าบล ระดบจงหวด ระดบชาต หรอ

นานาชาต รวมไปถงการจดอเวนตในพธเปด-ปดกฬา สวนในดานทสาม เรยนรดาน

การบรหารธรกจ การเปนผประกอบการดานธรกจกฬา เชน ศนยออกก�าลงกาย ศนย

จ�าหนายอปกรณกฬา และการจดการรปแบบทางการตลาด

8. แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

8.1 แนวควำมคดเกยวกบกำรสอสำรกำรกฬำ

นกวชาการดานสอสารการกฬาไดใหความหมายแตกตางกนดงน

Madden & Zickuhr (2011) ไดใหความหมายของการสอสารการกฬา

หมายถงกระบวนการเพอสอสารขอมลเกยวกบการกฬาไมวาจะเปนขอมลเกยวกบ


บทท

5


การแขงขน ขอมลนกกฬา สโมสรกฬา ทศนะหรอความคดเหนเกยวกบการแขงขน

ฯลฯ ไปสกลมผรบขาวสารอยางมประสทธภาพ ทงนในการสอสารการกฬาใหม

ประสทธภาพจะตองศกษาเครองมอสอสารตางๆซงประกอบไปดวยการใหขอมล

การประชาสมพนธ การโฆษณา การเลอกใชเครองมอสอสารใหเกดประโยชนสงสด

Kietzmann, Hermkens, McCarthy และ Silvestre (2011) ไดใหความหมาย

ของการสอสารการกฬาหมายถงกจกรรมในการตดตอสอสารกบกลมเปาหมายเพอ

สรางความเขาใจโดยมงหวงใหเกดพฤตกรรมตอบสนองตามวตถประสงคของการ

สอสารอยางใดอยางหนงในการสอสารทางนน อาจจะสอสารผานภาพ (Imagery)

ถอยค�า (Word) หรอสญลกษณ (Symbol) กได

Pedersen, Miloch และ Laucella (2011) ไดใหความหมายของการสอสาร

การกฬา หมายถงรปแบบของการสอสารทมผสงขาวสารคอสโมสรกฬา นกกฬา

แฟนคลบ ฯลฯ ผานชองทางการสอสารประเภทตางๆหรอสงตรงไปยงผรบสารซง

เปนกลมเปาหมายของผสงสารโดยมวตถประสงคใหผรบขาวสารตอบสนองไปใน

ทศทางทตองการ

ดงนนความหมายของการสอสารการกฬาจงสามารถสรปไดวาคอกระบวนการ

สอสารหรอกจกรรมตางๆ ทสโมสรกฬา นกกฬา แฟนคลบ สอกฬา ฯลฯ เพอสอ

ความหมายทางความคดผานเครองมอการสอสารประเภทตางๆ ไปยงกลมเปาหมาย

ทไดก�าหนดไวโดยมวตถประสงคทจะกอใหเกดการชกจงใจ โนมนาวใจเปลยนแปลง

พฤตกรรมและมผลกระทบมากทสดกบกลมเปาหมายซงเปนผรบขาวสาร

8.2 แนวควำมคดเกยวกบหลกสตรและกำรพฒนำหลกสตร

จากการศกษาความหมายของหลกสตรของนกวชาการ ไดแก สมตร คณานกร.

(2543) สรปไดวา หลกสตร หมายถงขอก�าหนดตาง ๆ ในการใหการศกษาแกผ

เรยนอนจะน�าไปสจดมงหมายตามแผนการศกษาของชาต ตามศกยภาพของแตละ

คน หลกสตรประกอบดวย จดหมาย หลกการ จดประสงค โครงสรางและเนอหา

สาระแตละรายวชา ประสบการณ การจดกจกรรมการเรยนการสอนทงในและนอก

หองเรยนโครงการ สอตาง ๆ รวมทงการวดและประเมนผล

ในสวนทฤษฎการพฒนาหลกสตรทฤษฎการพฒนาหลกสตรทนาสนใจ

ประกอบไปดวยทฤษฎเชงพฤตกรรมของไทเลอร ทฤษฎเชงพฤตกรรมของไทเลอร

107

บทท 5


(Tyler’s Behavior Model) ซงไทเลอรไดรบการยกยองวาเปนผเชอมโยงสาขา

หลกสตรในครงแรกกบครงหลงของศตวรรษ โดยหลอมรวมแนวคดทดทสด

เกยวกบหลกสตรในครงแรกของศตวรรษและสรางเวทส�าหรบการสรางหลกสตร

สมยใหม ไทเลอร ไดเสนอขนตอนในการวางแผนหลกสตร ตอไปน

ขนท 1 การตงเปาหมายของสถานศกษา ขนตอนเรมตนคอการตงเปาหมายของ

สถานศกษา เปาหมายเหลานคงตองมการเลอกมาอาศยพนฐานของแหลงสารสนเทศ

เกยวกบดานส�าคญของชวตในสงคมปจจบน เนอหาวชา และความตองการ และ

ความสนใจของผเรยน

ขนท 2 การตงคณะกรรมการหลกสตร ตองมการแตงตงคณะกรรมการหลกสตร

ขนมากลนกรองและเสนอแนะเปาหมายตามปรชญา คอ วตถประสงคของการสอน

ซงเฉพาะเจาะจงกวาเปาหมาย ของสถานศกษาและมการออกแบบขนส�าหรบการใช

ในหองเรยน

ขนท 3 การเลอกประสบการณการเรยนร เชน อาย และความสามารถ พจารณา

พนความร เดมของผเรยน หรอระดบความร ในปจจบน สงแวดลอมภายนอก

(หองเรยนและโรงเรยน) และสงทผเรยนไดกระท�า (พฤตกรรม) ในระหวางเรยน

ขนท 4 การจดประสบการณการเรยนร ขนนไทเลอร พดถงการจดประสบการณ

การเรยนรใหเปนระบบ เพอใหเกดผลลพธในทางบวกมากทสด

ขนท 5 การประเมนผล ในการประเมนผลเพอก�าหนดวามบรรลวตถประสงค

หรอไม หรอประสบการณการเรยนรท�าใหเกดผลลพธตามทตงใจไวหรอไม หรอ

ประสบการณการเรยนรท�าใหเกดผลลพธตามทตงใจไวหรอไม นอกจากนยงตอง

ก�าหนดวาหลกสตรมประสทธผลหรอไมมประสทธผล และควรมการเปลยนแปลง

หลกสตรหรอไม หรอตองใชหลกสตรใหมหรอไม

8.3 ปจจยทสงผลระทบตอกำรจดกำรเรยนกำรสอนกำรสอสำรกำรกฬำ

หากพจารณาถงปจจยทสงผลตอการกฬาจะเหนไดวามดงน

ปจจยแรก คอ เทคโนโลยในการสอสารทมประสทธภาพมากขน ท�าใหประชาชน

หนมาชมกฬามากกวาเมอกอน และมเคเบลทว เปนทางเลอกทดกวาโทรทศนทวไป

เนองจากไมมโฆษณาคนรายการใหเสยบรรยากาศการชมแลว ยงมทงรายการ

ทถายทอดสดและบนทกเทปทเวยนกลบมาฉาย ท�าใหคนมชองทางมากขนในการชม


บทท

5


รายการกฬา นคอเหตผลส�าคญทท�าใหคนเปนอนมากยอมจายเงนเปนสมาชกเคเบล

ทว

ปจจยทสอง การโฆษณาผานสอมวลชน ความตองการของแฟนบอลทงหลาย

นนไมมากพอทจะท�าใหฟตบอลโลกกลายเปนฟเวอรทวทงโลกได แรงโฆษณาตลอด

จนการระดมใส “ขอมล” ตางๆ ใหแกผชมทงทางโทรทศน วทยและหนงสอพมพ

ตางหากทท�าใหฟตบอลโลกกลายเปนเรองไมธรรมดาขนมา

ปจจยทสาม สโมสรกฬาซงมนกฟตบอลดงอยในสงกดกไดประโยชนจากคาบตร

ผานประตในการแขงขนประเภทสโมสรหลงจากเสรจฟตบอลโลกไมรวมถงรายได

จากการ “ขาย” นกกฬาดงใหสโมสรอนสวนนกฟตบอลเองกมคาตวเพมขนหากม

ผลงานประทบใจคนดในการแขงขนฟตบอลโลกเปนเพราะทกฝายทเกยวของลวน

ไดผลประโยชนมากมายจากฟตบอลโลก จงชวยกนปลกเรากระแสฟตบอลโลก

ใหเพมสงขน นกฟตบอลหลายคน และทมชาตหลายทมถกโหมประโคมใหเปน

“จดขาย” ส�าหรบฟตบอลโลก ความสามารถของหลายคนถกเตมแตงใหดนาทง

บคลกของหลายคนถกเนนใหเดนและมสสนไปคนละแบบ เนองจากกฬาฟตบอล

นนกไมตางจากกฬาทงหลาย จะดงดดคนดไดดกตอเมอมพระเอกหรอฮโร สวนคน

ดกซมซบเอาแบรนดเนมของสนคาหลายตวไปไวในจตใจอยางไมรตว

ปจจยทส การตลาดทเกยวของกบการกฬาหรอสปอรตมารเกตตง (Sport

Marketing) ซงมกฬาหลากหลายประเภททสนคาสามารถเลอกน�ามาจดกจกรรมได

ซงการจดกจกรรมในชวงเวลาดงกลาวจะท�าใหสนคาเปนทรจกของตลาดมากขน

โดยรปแบบของการจดกจกรรมมตงแตการจดกจกรรมทายผลการแขงขน การเปน

ผสนบสนนรายการแขงขน การสนบสนนนกกฬา การซอลขสทธตวสนคาหรอ

ตราสญลกษณ ของทระลกเพอการสะสมทจ�าหนายหรอแจกใหกบลกคาการซอปาย

โฆษณาในสนามแขง การโฆษณาสนคาผานสอตางๆ ในชวงการแขงขน การจดฝก

อบรมและสงเสรมทกษะดานการเลนกฬาใหกบเยาวชนทผานมา มผผลตสนคาและ

ธรกจเปนจ�านวนมากทใชกลยทธดงกลาวแลวสงผลดตอยอดขาย รวมทงสรางภาพ

ลกษณสนคาใหเปนทจดจ�าแกผบรโภค เชน ธรกจอปกรณกฬา เครองดมประเภท

น�าอดลม ชก�าลง เกลอแร เครองดมแอลกอฮอล แตกมธรกจหรอสนคาจ�านวนมใช

นอยททมงบประมาณลงไปแลวไมประสบผลส�าเรจทางดานยอดขายหรอเกดความ

109

บทท 5


นยมในตวสนคา ทส�าคญยงกอใหเกดการสญเสยงบประมาณและทรพยากรทลงทน

ไปอยางไมคมคา

8.4 แนวควำมคดเกยวกบหลกสตรกำรสอสำรกำรกฬำ

หลกสตรการสอสารการกฬา เปนหลกสตรทมการศกษาอยางสหวชาการท

ประกอบดวยนเทศศาสตร วชาการดานการกฬาและเทคโนโลยทางการสอสารโดย

มสาระส�าคญดงน

1. หลกการและเหตผล

ปจจบนประเทศไทยไดมการพฒนาและมความกาวหนาทางดานสอสาร

มวลชนมากขนอกทงยงมแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาตทมงพฒนาคณภาพบคคลท

มความพรอมสมบรณทงรางกายและจตใจ ซงกฬาเปนสวนหนงทชวยพฒนาบคคล

ในชาต ประกอบกบปจจบนน วงการกฬาเปนทนยมและมการพฒนาอยางกวางขวาง

ท�าใหบคลากรทางดานสอสารมวลชนทางดานกฬาเปนทตองการมากขนจงมความ

จ�าเปนทจะผลตบณฑตทมความรดานสอสารมวลชนทางการกฬาเพอน�าไปใช

ประกอบอาชพและพฒนาวงการวชาการ วชาชพสอสารการกฬาตอไป

2. ปรชญาของหลกสตร

หลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาสอสารการกฬา เปนหลกสตรท

มงผลตบณฑตใหมความร ความสามารถ และทกษะทางดานสอสารการกฬา เปน

ผมคณธรรม จรยธรรม รบผดชอบตอวชาชพและสงคม

3. วตถประสงคของหลกสตร

3.1 เพอผลตบณฑตทมความร ความสามารถดานการสอสารการกฬา

มทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยในการประกอบอาชพอยางมคณธรรม

จรยธรรมและมความรบผดชอบทดตอสงคม

3.2 เพอผลตบณฑตผปฏบตงานทมทกษะวชาชพการสอสารการกฬา

มมนษยสมพนธ และสามารถท�างานรวมกบผอนได รบทบาทของการเปนผน�าและ

ผตามไดอยางเหมาะสม

3.4 หลกสตร

3. 4.1 โครงสรางหลกสตร เปนไปตามประกาศกระทรวงศกษาธการ

เรองเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบปรญญาตร พ.ศ.2548 ซงก�าหนดจ�านวน


บทท

5


หนวยกต รวมไมนอยกวา120 หนวยกตจาก 3 หมวดวชาดงน

1) หมวดวชาศกษาทวไป ไมนอยกวา 30 หนวยกต

2) หมวดวชาเฉพาะ ไมนอยกวา 84 หนวยกต ซงเปนวชาทางดาน

นเทศศาสตร และนเทศสตรทางดานการกฬาและวชาดานพลศกษา

3) หมวดวชาเลอกเสร ไมนอยกวา 6 หนวยกต

9. ผลกำรวจย

ผลการวเคราะหหลกสตรทเกยวของกบการสอสารการกฬา

1. ดานองคประกอบของหลกสตร 1.1) วตถประสงคของหลกสตร พบวา

ผเชยวชาญสวนใหญเหนวามความเหมาะสมอยในระดบมากเกอบทกประเดน ยกเวน

วตถประสงคทวามความสอดคลองกบความตองการของสงคม ทผเชยวชาญมความ

เหนวามความเหมาะสมอยในระดบมากทสด แสดงใหเหนวาวตถประสงคของ

หลกสตรมความชดเจน สามารถยดหยนไดตามสภาพการเปลยนแปลงในสงคม

สอดคลองกบปรชญาการจดการศกษาและนโยบายการจดการศกษาของชาต

ตรงตามความมงหมายทางการศกษาของชาต และสอดคลองกบความตองการของ

สงคม มความเหมาะสมตอการน�าไปใช ทงยงมงเนนทจะพฒนาผเรยนทงในดาน

ความร ทกษะและเจตคต 1.2) โครงสรางของหลกสตร พบวา ผเชยวชาญ สวนใหญ

เหนวามความเหมาะสมอยในระดบมาก เปนหลกสตรทไดรบการปรบปรงใหมความ

กระชบและนาสนใจ ตรงตามความตองการของหนวยงานตางๆ ซงบณฑตสามารถ

น�าความรทไดรบจากการศกษาตามโครงสรางทก�าหนดใหไปใชประโยชนในการ

ปฏบตงานไดเปนอยางด ซงมเพยงในประเดนความเหมาะสมของรายวชาทก�าหนด

ในแตละภาคการศกษา/แผนการศกษา แมวาจะมระดบความถสงสดอยในระดบ

มาก แตเมอเทยบกบเกณฑทก�าหนดแลว พบวา ควรปรบปรงโครงสรางของหลกสตร

ดงนปรบปรงโครงสรางหลกสตรใหมความแตกตางกบหลกสตรนเทศศาสตรทวไป

และควรมการแบงสดสวนวชาดานกฬา วชาทางดานการสอสาร และวชาทบรณาการ

ระหวางการสอสารกบกฬาใหเหมาะสมทนสมยตอสภาพสงคมทเปลยนแปลง 1.3)

เนอหาวชาของหลกสตร พบวา ผเชยวชาญสวนใหญเหนวามความเหมาะสมอยใน

ระดบมากเกอบทกประเดน เพราะการจดเนอหาวชาของหลกสตรเปนไปตามล�าดบ

111

บทท 5


และไมเกดความซ�าซอน เนอหาวชาในหลกสตรเปนเนอหาวชาทครอบคลมทงดาน

การวจยและดานสถตทใชในการวจย จงท�าใหผเรยนไดความรทหลากหลายไมเฉพาะ

เจาะจงเพยงเรองใดเรองหนงและท�าใหเปนทยอมรบของหนวยงานหรอสถานศกษา

ตางๆ ยกเวนในประเดนเรองของเนอหาวชาของหลกสตรสอดคลองกบความตองการ

และความสนใจของผเรยน แมวาจะมระดบความถสงสดอยในระดบมาก แตเมอ

เทยบกบเกณฑทก�าหนดแลว พบวาควรปรบปรงขอเสนอแนะในการปรบปรงเนอหา

วชาของหลกสตร มดงน ควรเพมรายวชาทมเนอหาดานกฬาและ ดานวชาท

บรณาการระหวางนเทศศาสตรกบกฬาใหมากขนและเพมรายวชา เกยวกบธรกจกฬา

หรอการตลาดกฬาเพอรองรบการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมทางการกฬาและ

ภาษาองกฤษทเนนการปฏบต 1.4) ค�าอธบายรายวชาในแตละรายวชา ตามความคด

เหนของผเชยวชาญ สวนใหญมความเหมาะสมอยในระดบมากถงมากทสด แมวาจะ

มระดบความถสงสดอยในระดบมากทสด และประเดนควรปรบปรงใหมความเหมาะ

สมมากยงขน คอควรมการพจารณาปรบปรงค�าอธบายรายวชาในแตละรายวชาให

ทนสมยอยเสมอ

2. ดานกระบวนการ 2.1) การจดการเรยนการสอน พบวาผเชยวชาญสวนใหญ

เหนวามความเหมาะสมอยในระดบมากถงมากทสด เพราะการจดการเรยนการสอน

มการจดกจกรรมการเรยนรใหปฏบตอยางตอเนองและไมท�าใหเกดความซ�าซอน

มการก�าหนดวตถประสงคกจกรรมการเรยนการสอนไวอยางเหมาะสมในแตละ

รายวชา และมประเดนทควรปรบปรงใหมความเหมาะสมมากยงขน คอ การจดการ

เรยนการสอนสนองความตองการและความสนใจของผเรยน การจดการเรยนการ

สอนสามารถพฒนาและสงเสรมดานคณธรรมจรยธรรมของผเรยน การจดการเรยน

การสอนเปดโอกาสใหนกศกษาไดเผยแพรองคความรดานการสอสารการกฬา การ

สอนมงเนนการใชเทคโนโลยและนวตกรรมดานการสอสารการกฬา ขอเสนอแนะใน

การปรบปรงการจดการเรยนการสอน มดงน ควรสงเสรมใหนกศกษาไดท�าการวจย

และน�าผลการวจยเกยวธรกจกฬาและการสอสารการกฬามาพฒนาผเรยน และ

ปรบปรงรายวชา ควรจดกจกรรมการเรยนการสอนทจะเนนการฝกประสบการณการ

สอสารการกฬาจากผทมความเชยวชาญ ควรจดกจกรรมทเปดโอกาสใหนกศกษาได

มโอกาสน�าเสนอผลงานวจยทางดานสอสารการกฬาตอทประชม หรอมการจด


บทท

5


สมมนาดงานเกยวกบการศกษานอกสถานศกษา 2.2) การด�าเนนงานของสาขาวชา

และภาควชาการศกษา พบวาผเชยวชาญเหนวามความเหมาะสมอยในระดบมาก

ทสด คอ การจดการเรยนการสอนมการจดกจกรรมการเรยนรใหปฏบตอยางตอเนอง

และไมเกดความซ�าซอนอาจารยผ สอนเปนบคลากรทมความเชยวชาญและ

มประสบการณทางดานวชาการจงท�าใหสามารถถายทอดความรทเขาใจงายและ

ชดเจนโดยทผเรยนสามารถน�าไปประยกตใชในการท�างานไดเปนอยางดนอกจากน

เหนวามความเหมาะสมอยในระดบมาก เมอพจารณาความเหมาะสมเปนรายขอ

พบวา มประเดนทมความเหมาะสม ไดแก การจดกระบวนการเรยนการสอนมการ

ก�าหนดวตถประสงคกจกรรมการเรยนการสอนไวอยางเหมาะสมในแตละรายวชา

และประเดนควรปรบปรงใหมความเหมาะสมมากยงขน ไดแกอาจารยทมความรตรง

กบสาขามนอยเกนไปจงควรมการเพมจ�านวนอาจารยใหมากขนเพอใหเพยงพอกบ

นกศกษา การจดสอการเรยนและวสดอปกรณการเรยนใหมความเพยงพอตอ

การจดการเรยนการสอน และการจดหองเรยนและหองปฏบตการทเหมาะสม

2.3) การวดและประเมนผลของหลกสตรสอสารการกฬา พบวาผเชยวชาญสวนใหญ

เหนวามความเหมาะสมอย ในระดบมากทสดไดแกประเมนผลจากการฝก

ประสบการณวชาชพ ประเมนผลการเรยนรจากการเรยนรายวชา การจดกจกรรมการ

เรยนร และประเมนผลจากผลงานของกลมและผลงานของผเรยน และมความ

เหมาะสมอยในระดบมาก ไดแกประเมนผลการเรยนรจากการเรยน ประเมน

พฤตกรรมโดยอาจารยผสอน และ ประเมนผลงานจากการท�าการศกษาคนควาดวย

ตนเอง หรอการท�าโครงงาน หรอการท�าวจย เมอพจารณาความเหมาะสมเปนรายขอ

พบวา ยงมประเดนทควรมการปรบปรง คอ การเปดโอกาสใหนกศกษามสวนรวม

ในการประเมนผล ขอเสนอแนะในการปรบปรงการวดและประเมนผลของหลกสตร

สอสารการกฬา ดงน ควรเปดโอกาสใหนกศกษาไดรวมแสดงความคดเหนในการ

ก�าหนดวธการ หรอเกณฑในการวดผลและประเมนผลกบอาจารยผสอน อาจารย

บางทานยงมการก�าหนดเกณฑทไมชดเจนหรอไมเปนไปในทศทางเดยวกน ซงควร

มการก�าหนดเกณฑรวมกนของอาจารยทสอนในรายวชาเดยวกนหรอทเคยสอนมา

กอนแลว

113

บทท 5


3. ดานผลผลตของหลกสตร 3.1) คณลกษณะทวไป พบวาผ เชยวชาญ

สวนใหญเหนวาบณฑตมคณลกษณะทวไปอยในระดบมากเกอบทกประเดน ยกเวน

ในประเดน มความรบผดชอบ มความซอสตย และแตงกายสภาพเรยบรอย รจก

ปรบปรงและเสรมสรางบคลกภาพของตนเองอยเสมอ เหนวาอยในระดบมากทสด

และเมอพจารณาความเหมาะสมเปนรายขอพบวา ในประเดนทวามความใฝร

เพมเตมและรจกฝกฝนตนเองใหทนตอวทยาการใหมๆ เสมอ และมความสามารถ

และทกษะในการสอสาร ถงแมวาจะมความถสงสดอยในระดบมาก แตเมอน�ามา

เทยบกบเกณฑแลวพบวาบณฑตควรทจะปรบปรงคณลกษณะทวไปในประเดน

ดงกลาว 3.2) คณลกษณะเฉพาะดานความรความสามารถ พบวาผเชยวชาญ

สวนใหญเหนวาบณฑตมคณลกษณะเฉพาะดานความรความสามารถอยในระดบมาก

ทกประเดน และเมอพจารณาความเหมาะสมเปนรายขอพบวาคณลกษณะเฉพาะ

ดานความรความสามารถของบณฑต ในประเดนทวาสามารถสรางสรรคผลงานทาง

วชาการเกยวกบการสอสารการกฬาสามารถใชการวจยคนควาเพอพฒนางานและ

แกปญหาในงานทท�าอยได มทกษะการสอสารการกฬา และมการน�าการสอสารการ

กฬา ไปใชประโยชนในการท�างานถงแมวาจะมความถสงสดอยในระดบมาก แตเมอ

น�ามาเทยบกบเกณฑแลวพบวา บณฑตยงมคณลกษณะเฉพาะดานความรความ

สามารถในประเดนตางๆ ดงกลาวควรปรบปรง คอ บณฑตของสาขาสอสารการกฬา

ควรมความรในการถายภาพ การแขงขนกฬา เขยนขาวกฬาไดด เขาใจในกฎและ

กตกาของกฬาสากลไมนอยกวา 6 ชนดกฬา บณฑตของสาขาสอสารการกฬาตองม

ทกษะในการใชเทคโนโลยและอปกรณเพอการสอสารไดด เชน คอมพวเตอร การใช

อนเทอรเนต กลองถายภาพวดโอกลองถายภาพ ตกแตงภาพถาย ตดตอภาพ

เคลอนไหว 3.3) คณคาของหลกสตร พบวาบณฑตสามารถน�าความรทไดรบจากการ

ศกษาในหลกสตรการสอสารการกฬา ไปใชจรงเพอใหเกดประโยชนในการปฏบต

งานของบณฑตและไดรบการยอมรบและความเชอถอจากเพอนรวมงานผบงคบ

บญชาและหนวยงานตางๆ บณฑตทส�าเรจการศกษาหลกสตรสอสารการกฬาเปน

ผทมความรความสามารถทางดานการสอสารการกฬาซงเปนทตองการของสงคม


บทท

5


10. สรปและอภปรำยผล

ผลการศกษาองคประกอบหลกสตรสอสารการกฬาโดยการสอบถามความ

คดเหนของผเชยวชาญดวยเทคนคเดลฟายจ�านวน 18 คน พบวาไดขอสรปเกยวกบ

องคประกอบของหลกสตร ทเกยวของกบการสอสารการกฬา 5 หมวดวชาไดแก (1)

หมวดวชาศกษาทวไป (2) หมวดวชาสอสาร (3) หมวดวชากฬา (4) หมวดวชา

สอสารการกฬาและฝกประสบการณวชาชพ (5) หมวดวชาเลอกเสร องคประกอบ

แตละดาน มคามธยฐาน (Mdn) ตงแต 4.00-5.00 ซงอยในระดบความจ�าเปนมาก

ถงมากทสด และคาพสย ระหวางควอไทล (IR) มคาตงแต 0.00-1.00 (ไมเกน

1.5) แสดงวาผเชยวชาญมความคดเหนสอดคลองกน และใหขอเสนอแนะเพมเตม

ในเรองรายวชาทจ�าเปนเพมเตม ไดแก วชาการจดหนาหนงสอพมพและนตยสาร

ในหมวดวชาการสอสาร วชาการเขยนขาวกฬาภาษาองกฤษในหมวดวชาการสอสาร

การกฬาและฝกประสบการวชาชพซงสอดคลองกบ Sayler, et al. (1981) ทไดให

ความส�าคญกบการจดประสบการณการเรยนรใหกบผเรยน ใชความยดหยนในการ

จดเนอหาสาระการคดเลอกประสบการณการเรยนรทเหมาะสม สอดคลอง การ

ออกแบบการเรยนการสอนและวธการประเมนทเปนไปได สามารถเชอมโยงหลกสตร

ลงสการสอนไดอยางมประสทธภาพในการจดเนอหาก�าหนดใหสอดคลองกบ

จดมงหมายของหลกสตร และสอดคลองกบสอดคลองกบ หนงหทย ของผลกลาง

(2545) กลาววา โครงสรางหลกสตรนเทศศาสตรในปจจบน มความเหมาะสม

รปแบบการสอนทนกศกษาตองการมากทสด คอ การศกษาโดยใชกรณศกษาจาก

เหตการณจรงหรอสถานประกอบการดานสอมวลชน รายวชาทควรเพมควรเปนวชา

เกยวกบการฝกทกษะและวชาชพทตองน�าไปใชในสงคมปจจบน และสอดคลองกบ

รสรนทร อรอมรรตน (2545) กลาววา บณฑตมความร ความสามารถตรงตามจด

ประสงคของหลกสตร แตยงขาดความเขมขนในการฝกปฏบตดานกฬา ภาษาองกฤษ

คอมพวเตอร และควรจดฝกประสบการณวชาชพใหมากขน

ผลการพฒนาหลกสตรการประเมนโครงรางหลกสตร โดยผเชยวชาญดาน

หลกสตรทวไป ดานหลกสตรทางการกฬา และการสอสารพบวา ผลการประเมนความ

เหมาะสมของแตละองคประกอบโครงรางหลกสตร ตามความคดเหนของผเชยวชาญ

115

บทท 5


มคาเฉลยตงแต 3.80-4.60 และคาเบยงเบนมาตรฐาน มคาตงแต 0.45-1.10

แสดงวา ผเชยวชาญเหนวาทกองคประกอบของโครงรางหลกสตรมความเหมาะสม

อยในระดบมากถงมากทสด ผลการประเมนความสอดคลองของโครงรางหลกสตร

ตามความคดเหนของผเชยวชาญ มคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 แสดงวา

ผเชยวชาญ เหนวาทกองคประกอบของโครงรางหลกสตรมความสอดคลองกน

ทกประเดนและน�ามาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะเพอใหไดโครงรางหลกสตรท

สมบรณกอนน�าไปทดลองใชตอไป ซงเปนไปตามกระบวนการพฒนาหลกสตร

ของSayler, et al. (1981) และ Blanchard and Thacker (2007) ทมจดเดนในเรอง

ของความเปนระบบ มความยดหยน เปนพลวตร สามารถสะทอนกลบไดทกขนตอน

ผลการประเมนความพงพอใจของผเรยนในรายวชาของตนแบบหลกสตร

จ�านวน 3 วชา ไดแก วชาการสอขาวและการเขยนขาวกฬา วชาการถายภาพกฬา

และวชาสอใหมกบการสอสารการกฬากบกลมตวอยางซงนกขาวกฬาทองถน จ�านวน

10 คน รวมทงจดใหมการวพากษรางหลกสตรตนแบบหลกสตรสอสารการกฬา

พบวาอยในระดบมากทสด

ผลการวพากษหลกสตรขนตอนนคอน�าหลกสตรทผานการปรบปรงแกไข

เรยบรอยแลวในขนตอนท 3 ไปวพากษโดยผมสวนไดสวนเสย (Stakeholder) จ�านวน

20 คน ผ เขารวมการวพากษสวนมากมความเหนวา ชอหลกสตร/ปรญญา

ปรชญา/วตถประสงค ของหลกสตร โครงสรางหลกสตร การก�าหนดหนวยกต มความ

เหมาะสม แตมขอเสนอแนะในการแกไขเพอปรบปรงหลกสตร คอ

ผเขารวมการวพากษในฐานะผใชบณฑต ไดตงความคาดหวงส�าหรบบณฑตท

จบจากหลกสตรสอสารการกฬาไววา เมอเรยนจบหลกสตรแลวตองมความสามารถ

ปฏบตงานในวชาชพไดเลย ไมตองใหสถานประกอบการมาสอนงานอก ในการ

วพากษผ เข าร วมวพากษ มความเหนควรใชรปแบบสหกจศกษาในการฝก

ประสบการณวชาชพ แตกใหคงรปแบบการฝกประสบการณวชาชพเดมไวดวย เพอ

ความยดหยนในการจดการศกษาซงสอดคลองกบ หนงฤทย ขอผลกลาง และคณะ

(2545) กลาววาความพงพอใจและความคาดหวงของผประกอบการสอ มความ

พงพอใจตอความกลาแสดงออกและมความคดรเรมสรางสรรคของนกศกษา อยางไร

กตามหลกสตรนเทศศาสตรยงคงใหความรภาคทฤษฎมากกวาภาคปฏบต นกศกษา


บทท

5


ไมไดรบการเตรยมใหน�าความรไปใชในภาคปฏบต นกศกษามขอจ�ากดในดานการ

ใชภาษาองกฤษเพอการสอสารและความรดานสถานการณปจจบน นกศกษาควรได

รบการเตรยมและพฒนาความรในดานธรกจหรอการตลาดดวยและสอดคลองกบ

รสรนทร อรอมรรตน (2545) กลาววา บณฑตมความร ความสามารถตรงตามจด

ประสงคของหลกสตร แตยงขาดความเขมขนในการฝกปฏบตดานกฬา ภาษาองกฤษ

คอมพวเตอร และควรจดฝกประสบการณวชาชพใหมากขน

11. ขอเสนอแนะ

จากการทผวจยไดศกษาในทกขนตอนดงทกลาวมาแลวสามารถน�ามาพฒนา

แมแบบ (Prototype) หลกสตรการสอสารการกฬาในประเทศไทยดงน

1. ปรชญาหลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาสอสารการกฬา เปนหลกสตร

ทมงผลตบณฑตใหมความร ความสามารถ และทกษะทางดานการสอสารการกฬา

เปนผมคณธรรม จรยธรรม รบผดชอบตอวชาชพและสงคม

2. หลกการของหลกสตร โดยก�าหนดเนอหาสาระการเรยนรครอบคลมให

สมรรถนะทจ�าเปนจากการศกษาคนควา และการส�ารวจความคดเหนของผเชยวชาญ

โดยใชเทคนคเดลฟาย ทงนการพฒนา และออกแบบหลกสตรใชเกณฑความสามารถ

(competency based) และน�าหลกแนวคดการเรยนรแบบผใหญ (andragogy) ทให

ความส�าคญกบการเรยนร บนพนฐานของประสบการณการท�างาน การพฒนาความ

ร และทกษะอยางตอเนองเปนตวกระตนใหเกดการแลกเปลยนประสบการณการ

เรยนร เพอสามารถน�าไปใชประโยชนในการท�างานและพฒนาองคกรตอไปปรชญา

ของหลกสตร เปนหลกสตรทใชพฒนานกศกษาระดบปรญญาตรทใหความส�าคญ

กบการเปลยนแปลงของโลก และเทคโนโลย เนนผเรยนเปนศนยกลางทส�าคญของ

กระบวนการเรยนร การเรยนรบนพนฐาน ของประสบการณ และการจดการศกษา

มงพฒนาใหสงสดตามศกยภาพของแตละบคคล เนนเนอหาความรทสอดคลอง และ

ตอบสนองความเปลยนแปลงในชวตจรงของผเรยนแตละคน และสงคม

3. จดมงหมายของหลกสตร เพอใหผเรยนมคณลกษณะดงน

3.1 เพอมงผลตบณฑตใหมความร ความสามารถและทกษะทางดาน

สอสารการกฬา

117

บทท 5


3.2 เพอผลตบณฑตผปฏบตงานทมทกษะและความคดสรางสรรคใน

วชาชพการสอสารการกฬา มมนษยสมพนธ และสามารถท�างานรวมกบผอนได

4.แมแบบหลกสตร (Prototype) ของหลกสตรการสอสารการกฬาใน

ประเทศไทยจ�านวน 120 หนวยกต สอดคลองกบมาตรฐานขนต�าของส�านกงานคณะ

กรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ทงน สถาบนการศกษาทน�าไปใชสามารถน�าไปเพม

จ�านวนหนวยกตไดตามความเหมาะสม เพยงแตให ค�านงถงสดสวนของจากแมแบบ

(Prototype) หลกสตรการสอสารการกฬาในประเทศไทยเปนหลก โดยมรายละเอยด

ตามแผนภาพตอไปน

แผนภาพแสดงตนแบบ (Prototype) หลกสตรการสอสารการกฬา


กระทรวงทองเทยวและกฬา. 2550. แผนพฒนำกำรกฬำแหง ำต ฉบบท 4 (พ.ศ.

2550-2554). กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการคาของ สกสค.

คณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2550. แผนพฒนำเศรษฐกจและ

สงคมแหง ำตฉบบท 10 พ.ศ.2550-2554. กรงเทพมหานคร : ยไนเตดโปรดกชน.


บทท

5


รสรนทร อรอมรรตน. 2545. “กำรประเมนผลหลกสตรว ำสอสำรกำรกฬำ.”

วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรแลการนเทศ บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. The Knowledge Center.

สมตร คณานกร. 2543. หลกสตรและกำรสอน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพชวนพมพ.

สถาบนการพลศกษา. 2553. หลกสตรสำขำว ำสอสำรกำรกฬำ. ฉบบปรบปรงป พ.ศ.

2553. คณะศลปศาสตร สถาบนการพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา.

หนงฤทย ขอผลกลาง และคณะ. 2545. รายงานวจยเรอง “แนวโนมของกำรพฒนำ

หลกสตรนเทศศำสตรในประเทศไทย มหำวทยำลยเทคโนโลยสรนำร.”

Bernard Mullin , Stephen Hardy , William Sutton. 2007. Sport Marketing. 3rd n.p. :

Human Kinetics.

Huan Yu Xiao & Andrea N. Eagleman. “Sport Communication Education in China :

An Analysis of the Growth and Status of Academic Study Related to Sport

Media.” International Journal of Sport Communication. (2008) : 424-433.

JOSÉ VISEU. “The Sport Consumption in Portugal” 1st International Conference

about Sport Economics, November 2-3, 2000 RESEARCH CENTRE ON

THE PORTUGUESE ECONOMY Faculty of Economics and Management,

Technical University of Lisbon, Portugal.

Kietzmann, J. H., and others. “Social media? Get serious! Understanding the Functional

Building Blocks of Social Media.” Business Horizons 54,3 (May–June 2011)

: 241–251.

Kirsten M. Lange. 2002. “Sport and New Media:A Profile of Internet Sport

Journalists in Australia.” Thesis, Faculty of Human Development, School of

Human Movement, Recreation and Performance, Victoria University.

Mary Nicole Nazzaro. Training China’s Sports Journalists for the Future : The Shantou

University Experiment. www.news/detailed/training-chinas-sports-

journalists-for-the-future-1097.html 30 November 2005.

Paul Pedersen, Kimberly S. Miloch, and Pamela Laucella. 2011. Strategic Sport

Communication. n.p. : Human Kinetics,

การออกแบบและพฒนาบทเรยน M-learnรปแบบเกมมลตมเดยสำาหรบ iOS และ Android

Design and Development of M-learning Content Based onGame Multimedia for iOS and Android

6บทท

ธงชย แกวกรยา

Thongchai Kaewkiriya


บทท

6


การออกแบบและพฒนาบทเรยน M-learn รปแบบเกมมลตมเดยสำาหรบ iOS และ Android

Design and Development of M-learning Content Based onGame Multimedia for iOS and Android6บทท

ธงชย แกวกรยา1

Thongchai Kaewkiriya

บทคดยอ

งานวจยนมเปาหมายเพอออกแบบและพฒนาบทเรยน M-learning แบบเกม

มลตมเดยบนอปกรณมอถอแบบ iOS และ Android งานวจยนผวจยไดน�าเสนอกรอบ

แนวคดในการท�าวจยและขนตอนการออกแบบซงขนตอนการออกแบบประกอบไป

ดวย 8 ขนตอนคอ 1) ขนตอนการเตรยมเนอหาบทเรยน 2) ขนตอนการวเคราะห

เนอหาบทเรยนในรปแบบเกมมลตมเดย 3) ขนตอนการออกแบบบทด�าเนนเรอง

(Storyboard) 4) ขนตอนน�าเสนอผเชยวชาญประเมนบทด�าเนนเรอง 5) ขนตอน

การพฒนาบทเรยน M-learning แบบเกมมลตมเดยบนอปกรณมอถอแบบ iOS และ

Android 6) ขนตอนการใชเครองมอ PhoneGap เขามาชวยในการพฒนาเพอท�าให

บทเรยนอยในรปแบบของ iOS และ Android 7) ผลลพธทไดจากการพฒนาคอ บท

เรยน (M-Content) แบบเกมมลตมเดยบนอปกรณมอถอแบบ iOS และ Android

8) ขนตอนการประเมนผลการใชงานบทเรยน M-learning แบบเกมมลตมเดยบน

อปกรณมอถอแบบ iOS และ Android จากผเรยนหรอผใชงาน ผลการประเมนการ

ใชงานมคาเฉลยท 4.15 จากคะแนนเตม 5 หมายความวาอยในระดบดมาก

ค�ำส�ำคญ : บทเรยน อเลรนนง เอม-เลรนนง ไอโอเอส แอนดรอยด อปกรณ

มอถอ เกม

1 อาจารยประจ�าคณะเทคโนโลยสารสนเทศ สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน [[email protected]] (Ph.D.)

121

บทท 6

การออกแบบและพฒนาบทเรยน M-learn รปแบบเกมมลตมเดยสำาหรบ iOS และ AndroidDesign and Development of M-learning Content Based on Game Multimedia for iOS and Android

AbstractThis research aims to design and develop the learning content of M-learning

in games and multimedia on mobile devices of iOS and Android. This research

presents the conceptual framework for the research. Moreover, this research

presents the process of the design which consists of 8 processes: 1) the process

of preparing lesson 2) the analysis of lessons in the form of games and multimedia,

3) the process to design storyboard 4) the process to present the expert for

evaluation the process 5) the process of development of M-learning in games

and multimedia on mobile devices of iOS and Android. 6) the process of using

PhoneGap that will help in the development the lesson in the form of iOS and

Android 7) the results from the development from the lesson (M-Content) in

games and multimedia on mobile devices of iOS and Android. 8) the evaluation

of the lesson of M-learning in games and multimedia on mobile devices of iOS

and Android from learners or users. The average of the evaluation is 4.15 out of

5, which is the highest level.Keywords: e-Learning, M-Learning, iOS, Android, Mobile phone,

Games

1. บทน�ำและควำมส�ำคญของปญหำ

ปจจบนเทคโนโลยไดเขามามอทธพลตอในหลาย ๆ ดานเชน ดานธรกจ และ

ดานการศกษา หรอ ดานอนๆ กลวนแลวแตมความส�าคญท�าใหปจจบนเทคโนโลย

ตาง ๆ ของระบบคอมพวเตอรและระบบเครอขายมการเปลยนแปลงและพฒนาไป

สรปแบบใหม ๆ อยางรวดเรว โดยเฉพาะเทคโนโลยสอสารไดมการน�าเทคโนโลย

สารสนเทศเขามาประยกตใชรวมกนมากขน รวมไปถงดานการศกษาดวย เชน การ

พฒนาระบบเกยวกบการเรยนการสอน เชน CAI (Computer Assisted Instruction)

หรอการน�าคอมพวเตอรเขามาชวยสอน (คอมพวเตอรชวยสอน, 2557) หรอ CBT

(Computer Base Training) หรอคอมพวเตอรชวยฝกอบรม (คอมพวเตอรชวยฝก

อบรม, 2557) รวมไปถง CAD (Computer Assisted Design) หรอคอมพวเตอร


บทท

6


ชวยในการออกแบบ) (คอมพวเตอรชวยออกแบบ, 2557) กเปนการน�าเทคโนโลย

สารสนเทศเขามาประยกตใชงาน นอกจากนยงมการพฒนาระบบการเรยนการสอน

ทางไกลหรอใชงานบนเครอขายอนเทอรเนตคอ e-Learning (e-Learning, 2557)

การเรยนการสอนแบบ e-Learning ปจจบนยงไมเปนทแพรหลายเทาทควรเนองมา

จากเหตผลหลายประการเชน ผเรยนยงคนเคยกบระบบการเรยนการสอนแบบใน

หองเรยนมากกวา เทคโนโลยหรอ อปกรณยงไมสามารถชชดเกยวกบตวผเรยนได

อยางถกตอง เชนในการสอบยงไมสามารถระบไดชดเจนวาผทเรยนและท�าการสอบ

เปนคนเดยวกบทลงทะเบยนเรยนจรง และในปจจบนไดมการพฒนาและแกปญหา

ตรงจดนคอในชวงเวลาเรยนสามารถเรยนรปแบบ e- Learning แตการ

ทดสอบ ยงตองมการจดสอบในหองเรยนเพอสรางความนาเชอถอมากยงขนโดย

ทวไปในระบบ e-Learning นนประกอบไปดวย 3 สวนหลกคอ ระบบจดการ LMS

(Learning Management System) และสวนทสองคอบทเรยน (Learning Content)

และสวนสดทายคอ การน�าเทคโนโลยเขามาชวยในการสอสารระหวางผเรยน บท

เรยน และตวระบบบรหารจดการเรยนการสอน (LMS) ซงในปจจบนในการผลตบท

เรยนใหดนนยงคงประสบปญหาอยหลายอยางเชน ปญหาบทเรยนไมนาสนใจ

ตอผเรยน ซงปญหาใหญตรงจดนเองท�าใหผวจยพยายามทจะหาวธการในการพฒนา

บทเรยนใหมความดงดดและนาสนใจตอผเรยนมากทสด จงเกดแนวคดในการน�า

เอามลตมเดยและเกมเขามาชวยในการพฒนาบทเรยนใหนาสนใจมากขน โดยการ

ออกแบบและเขยนบทด�าเนนเรองไดมการสรางบทด�าเนนเรองจาก เกมโดยใหมตว

ละคร เปนตวด�าเนนเรอง ผสมผสานกบเนอหาบทเรยนโดยมการพฒนารปแบบท

สามารถท�างานไดบนอปกรณมอถอรปแบบ iOS และ Android

ทผานมา ธงชย แกวกรยา (2548) ไดน�าเสนอการพฒนาบทเรยน e-Learning

ผสมผสานแบบเกมมลตมเดยในรายวชามลตมเดยแตท�าในรปแบบ Desktop

platform ท�าใหมขอจ�ากดทตองเรยนรผาน PC (Personal computer) ท�าใหไมสะดวก

ผเรยนในการเขาถงบทเรยนเทาทควร เพราะปจจบนการพฤตกรรมผเรยนมการ

เปลยนแปลงไปโดยผเรยนสวนใหญจะใชอปกรณมอถอและสมารทโฟนในชวต

ประจ�าวนมากขนเรอย ๆ นอกจากนงานวจยทกลาวมานน เมอพฒนาบทเรยนทเปน

เกมแลวยงไมไดมการน�าไปประเมนผลจากผเชยวชาญเพอปรบปรงบทเรยน

123

บทท 6


จากปญหาดงทไดกลาวมาแลวตอนตนจงไดท�าการคดหาวธในการแกปญหา

เกยวกบบทเรยน e-Learning ใหนาสนใจมากขนโดยน�าเสนอรปแบบของเกม

มลตมเดยมาผสมผสานในบทเรยนและสามารถท�างานบนอปกรณมอถอได กลาว

คอในการสรางบทเรยนจะเปนการสรางและด�าเนนเรองโดยใชเกมเปนตวก�าหนด

เรองราวทงหมดเมอผเรยนท�าการเลนเกมจนจบ ผเรยนจะสามารถไดเรยนรไปพรอม

กบการเลนเกมบนอปกรณมอถอ

2. วรรณกรรมทเกยวของ

2.1 M-learning (Mobile learning)

โมบายเลรนนง (Mobile learning) ธงชย แกวกรยา, (2553) กลาววา คอรป

แบบการเรยนรผานอปกรณมอถอแบบพกพา ซงปจจบนมการน�ามาใชงานกนอยาง

กวางขวางและมจ�านวนเพมมากขนทกปเนองจากพฤตกรรมการใชงานของผเรยนม

การเขาถงเครอขายอนเทอรเนตกนไดงายและสะดวกโดยเฉพาะอยางยงการเขาถง

โดยใชอปกรณมอถอและ สมารทโฟน

รปท 1 องคประกอบของ M-learning (ธงชย แกวกรยา, 2553)


บทท

6


โครงสรางและสวนประกอบทส�าคญของ M-learning ประกอบไปดวย 5 สวน

ประกอบดงตอไปน

1. M-LMS (Mobile Learning Management System) คอระบบจดการการ

เรยนการสอนทใชส�าหรบ Mobile มหนาทในการจดการการเรยนการสอน โดยแบง

ออกเปนสวนยอยดงน

1.1 สวนของผสอน ใชเนอหาบทเรยนทโปรแกรมเมอรพฒนาแลวขน

ระบบใหผเรยนไดเขามาเรยนและจดการเรองตารางการนดหมายระหวาง ผสอนกบ

ผเรยน การแจงเตอนผเรยนใน Class และการ Interactive กบผเรยน เชน การสง

ขอความเพอสอบถามผสอน หรอสงการบาน เปนตน

1.2 สวนของผเรยน คอ ใชส�าหรบใหผเรยนสามารถ Log in เพอเขามา

ศกษาบทเรยนทผสอนไดท�าการจดท�าเอาไวแลว ในสวนของผเรยนอาจจะมราย

ละเอยดในการตดตอกบผสอนได เชน Webboard, กระดานสนทนา (Chat room)

รายละเอยดปฏทนการศกษา การสงการบานใหกบผสอน การแจงนดหมายระหวาง

ผสอนกบผเรยน อนๆ ตามทไดออกแบบ MLMS ทไดพฒนาขนมา

1.3 สวนของผดแลระบบ (Admin) ในสวนผดแลระบบสามารถทจะ

บรหารจดการไดทกสวน ทงในสวนของผสอน และสวนของผเรยน สามารถบรหาร

จดการไดทก Function ของระบบ เพอชวยอ�านวยความสะดวกใหกบผใช (ผสอน

และผเรยน) เมอเกดปญหาในการใชงานไมวาสวนใดสวนหนงแต MLMS ยงคงม

ขอจ�ากดอยบางเมอเทยบกบ LMS ปกตเนองจาก LMS ปกตท�างานบน Server ขนาด

ใหญมขดความสามารถสงกวา

2. M-content คอเนอหาบทเรยนส�าหรบใชงานกบ Mobile ซงตองมความ

แตกตางจาก Content แนนอน เนองจากขอจ�ากดของ Mobile ในเรองโครงสรางพน

ฐานของการพฒนา Mobile หนวยความจ�า หรอแมกระทงการประมวลผลของ Mobile

ยงคงมขอจ�ากดอย เมอเทยบกบอปกรณทางดานคอมพวเตอรทใชงานปกต

แตปจจบนเทคโนโลยไดมการพฒนาไปอยางรวดเรวท�าใหอปกรณมอถอและสมา

รทโฟนมประสทธภาพสงมากขนรองรบการท�างานในรปแบบ Multitask ไดและ

สามารถประมวลผลไดดขนท�าใหการพฒนารปแบบ M-Content มความสะดวกและ

สามารถท�างานบนอปกรณมอถอไดเปนอยางดโดยเฉพาะอยางยงบนระบบ

125

บทท 6


ปฏบตการ iOS ของคาย Apple (Apple, 2557) และระบบปฏบตการ Android

(Google, 2557)

3. MCMS (Mobile Content Management System) มหนาทในการจดการ

เนอหารวมทงเปนเครองมอในการสรางเนอหาบทเรยนส�าหรบ M-learning โดย

ระบบจดการเนอหาของ Mobile มหนาทเหมอนกบ CMS ทใชกบระบบ e-learning

ปกตทวไปแต MCMS จะแตกตางในสวนของเมอท�าการสรางเนอหาโดยใชสอ

มลตมเดยรปแบบตางๆ เชน ภาพ ขอความ เสยง ภาพเคลอนไหว MCMS จะมระบบ

การบบอดขอมลใหมขนาดเลกลงพอทจะสามารถน�าไปใชงานระบบ M-learning ได

อยางเหมาะสม

4. M-testing เปนสวนของแบบทดสอบของบทเรยนเพอประเมนผลในการ

เรยนซงแบบทดสอบจะ แบงเปนแบบทดสอบกอนเรยน (Pre-test) และแบบทดสอบ

หลงเรยน (Post-test) โดย แบบทดสอบกอนเรยนจะท�าการประเมนผลผเรยนกอน

ศกษาบทเรยนซงผลทไดจะเกบไวเพอหาประสทธภาพของบทเรยน M-learning

สวนแบบทดสอบหลงเรยนจะท�าการทดสอบเมอผเรยนไดศกษาบทเรยนจบแลวและ

ดเปรยบเทยบผลคะแนนของแบบทดสอบกอนและหลงเรยนมความแตกตางกนมาก

นอยแคไหนและเปนผลตางเพอน�าไปหาประสทธภาพของบทเรยนตอไป

5. สวนของผเรยน (M-learner) คอผเรยนทไดท�าการศกษาบทเรยนทเปน

M-learning ผเรยนจะหมายรวมถงทกกลมผใชงานทเขามาศกษาบทเรยนทอยใน

ระบบ

2.2 ระบบปฏบตกำร iOS

ระบบปฏบตการไอโอเอส (iOS) (บรษท Apple, 2557), (Wikipedia-Apple,

2557) มชอเดมวา iPhone OS เรมตนดวยการเปดตวของ iPhone เมอวนท 29

มถนายน 2550 ระบบปฏบตการไอโอเอส (iOS) เปนระบบปฏบตการส�าหรบ

สมารทโฟน (Smartphone) ของแอปเปล โดยเรมตนพฒนาส�าหรบใชในโทรศพท

iPhone และไดพฒนาตอใชส�าหรบ iPot Touch และ iPad โดยระบบปฏบตการน

สามารถเชอมตอไปยงแอปสตอรส�าหรบการเขาถงถงแอพพลเคชน (Application)

มากกวา 300,000 ตว ซงมการดาวนโหลดไปมากกวา 5000 ลานครง แอปเปลได


บทท

6


มการพฒนาปรบปรงส�าหรบ iPhone, iPad และ iPod Touch ผานทางระบบ iTunes

คอโปรแกรมฟร ส�าหรบ MAC และ PC ใชดหนงฟงเพลงบนคอมพวเตอร รวมทง

จดระเบยบและ sync ทกๆ อยาง และเปนรานขายความบนเทงบนคอมพวเตอร บน

iPod touch iPhone และ iPad ทมอยางสมบรณในทกทและทกเวลา

จากทกลาวมาจะเหนไดวาระบบปฏบตการ iOS สรางขนมาเพอรองรบการ

ท�างานของอปกรณมอถอแบบพกพาและอปกรณอนๆ ของคาย Apple และจากขอมล

ทางสถตจะเหนไดวาระบบระบบปฏบตการ iOS ยงเปนทนยมใชของผใชงานไปทว

โลกอกดวย ดงนนการพฒนาบทเรยนทสามารถรองรบ iOS ซงเปนเปาหมายของ

งานวจยนทไดน�ามาทดสอบการใชงานและประเมนผล

2.3 ระบบปฏบตกำร Android

แอนดรอยด (Android) (Google Android, 2557), (Wikipedia, 2557) หรอ

ระบบปฏบตการแอนดรอยด (Android Operating System) เปนชอเรยกชด

ซอฟทแวร หรอแพลตฟอรม (Platform) ส�าหรบอปกรณอเลกทรอนกส ทมหนวย

ประมวลผลเปนสวนประกอบ อาทเชน คอมพวเตอร โทรศพท (Telephone) โทรศพท

เคลอนท (Cell phone) อปกรณเลนอนเตอรเนตขนาดพกพา (MID) เปนตน

แอนดรอยดนน ถอก�าเนดอยางเปนทางการในวนท 5 พฤศจกายน 2550 โดยบรษท

กเกล จดประสงคของแอนดรอยด มจดเรมตนมาจากบรษท Android Inc. ทไดน�า

เอาระบบปฏบตการลนกซ (Linux) ซงนยมน�าไปใชงานกบเครองแมขาย (Server)

เปนหลก น�ามาลดทอนขนาดตว (แตไมลดทอนความสามารถ) เพอใหเหมาะสมตอ

การน�าไปตดตงบนอปกรณพกพา ทมขนาดพนทจดเกบขอมลทจ�ากด โดยหวงวา

แอนดรอยด นนจะเปนหนยนตตวนอย ๆ ทคอยชวยเหลออ�านวยความสะดวกแก

ผทพกพาไปในทกท ทกเวลา

กเกลแอนดรอยด เปนชอเรยกอยางเปนทางการของแอนดรอยด เนองจาก

ปจจบนน บรษทกเกล เปนผทถอสทธบตรในตราสญลกษณ ชอ และ รหสตนฉบบ

(Source Code) ของแอนดรอยด ปจจบนมผรวมพฒนากวา 52 องคกร ประกอบ

ดวยบรษทซอฟทแวร บรษทผผลตอปกรณ บรษทผผลตชนสวนอเลกทรอนกส บรษท

ผใหบรการเครอขาย และบรษททเกยวของกบการสอสาร แอนดรอยดออกไดเปน 3

ประเภท ดงน

127

บทท 6


1. Android Open Source Project (AOSP) เปนแอนดรอยดประเภท

แรกทกเกลเปดใหสามารถน�า “ตนฉบบแบบเปด” ไปตดตงและใชงานในอปกรณ

ตาง ๆ ไดโดยไมตองเสยคาใชจาใด ๆ

2. Open Handset Mobile (OHM) เปนแอนดรอยดทไดรบการพฒนา

รวมกบกลมบรษทผผลตอปกรณพกพา ทเขารวมกบกเกลในนาม Open Handset

Alliances (OHA) ซงบรษทเหลานจะพฒนาแอนดรอยดในแบบฉบบของตนออก

มา โดยรปรางหนาตาการแสดงผล และฟงคชนการใชงาน จะมความเปนเอกลกษณ

และมลขสทธเปนของตน พรอมไดรบสทธในการมบรการเสรมตาง ๆ จากกเกล ท

เรยกวา Google Mobile Service (GMS) ซงเปนบรการเสรมทท�าใหแอนดรอยดม

ประสทธภาพ เปนไปตามจดประสงคของแอนดรอยด แตการจะไดมาซง GMS นน

ผผลตจะตองท�าการทดสอบระบบ และขออนญาตกบทางกเกลกอน จงจะน�าเครอง

ออกสตลาดได

3. Cooking หรอ Customize เปนแอนดรอยดทนกพฒนาน�าเอารหส

ตนฉบบจากแหลงตาง ๆ มาปรบแตง ในแบบฉบบของตนเอง โดยจะตองท�าการ

ปลดลอคสทธการใชงานอปกรณ หรอ Unlock เครองกอน จงจะสามารถตดตงได

โดยแอนดรอยดประเภทนถอเปนประเภททมความสามารถมากทสด เทาทอปกรณ

เครองนน ๆ จะรองรบได เนองจากไดรบการปรบแตงใหเขากบอปกรณนน ๆ จาก

ผใชงานจรง

2.4 โปรแกรมประยกตส�ำหรบอปกรณมอถอ (Mobile application)

Mobile Application (Wikipedia, 2557), (Siamphone, 2557) ประกอบขน

ดวย Mobile กบ Application มความหมายดงน Mobile คออปกรณสอสารทใชใน

การพกพา ซงนอกจากจะใชงานไดตามพนฐานของโทรศพทแลว ยงท�างานไดเหมอน

กบเครองคอมพวเตอร เนองจากเปนอปกรณทพกพาไดจงมคณสมบตเดน คอ ขนาด

เลกน�าหนกเบาใชพลงงานคอนขางนอย ปจจบนมกใชท�าหนาทไดหลายอยางในการ

ตดตอแลกเปลยนขาวสารกบคอมพวเตอร ส�าหรบ Application หมายถงซอฟตแวร

ทใชเพอชวยการท�างานของผใช (User) โดย Application จะตองมสงทเรยกวา สวน

ตดตอกบผใช (User Interface หรอ UI) เพอเปนตวกลางการใชงานตาง ๆ Mobile


บทท

6


Application เปนการพฒนาโปรแกรมประยกตส�าหรบอปกรณเคลอนท เชน โทรศพท

มอถอ แทบเลต โดยโปรแกรมจะชวยตอบสนองความตองการของผบรโภค อกทง

ยงสนบสนนใหผใชโทรศพทใชงายยงขน ในปจจบนโทรศพทมอถอ หรอ สมารทโฟน

มหลายระบบปฏบตการทพฒนาออกมาใหผบรโภคใช สวนทมคนใชและเปนทนยม

มากกคอ iOS และ Android จงท�าใหเกดการเขยนหรอพฒนา Application ลงบน

สมารทโฟนเปนอยางมาก โดยเฉพาะการน�ามาประยกตใชกบเรองการศกษาบทเรยน

e-Learning, M-learning เปนตน

Mobile Application (Siamphone, 2557) แบงออกเปน 3 ประเภท คอ Native

Application, Hybrid Application และ Web Application

1. Native Application คอ Application ทถกพฒนามาดวย Library (ชดค�าสง)

หรอ SDK (เครองมอทใชส�าหรบพฒนาโปรแกรมหรอแอพพเคชน) ของ OS Mobile

นนๆโดยเฉพาะ อาท Android ใช Android SDK, iOS ใช Objective c, Windows

Phone ใช C# เปนตน

2. Hybrid Application คอ Application ทถกพฒนาขนมาดวยจดประสงค ท

ตองการใหสามารถ รนบนระบบปฏบตการไดทก OS โดยใช Framework เขาชวย

เพอใหสามารถท�างานไดทกระบบปฏบตการ

3. Web Application คอ Application ทถกเขยนขนมาเพอเปน Browser ส�าหรบ

การใชงานเวบเพจตางๆ ซงถกปรบแตงใหแสดงผลแตสวนทจ�าเปน เพอเปนการลด

ทรพยากรในการประมวลผล ของตวเครองสมารทโฟน หรอ แทบเลต ท�าใหโหลด

หนาเวบไซตไดเรวขน อกทงผ ใชงานยงสามารถใชงานผาน อนเทอรเนตและ

อนทราเนต ในความเรวต�าได

2.5 PhoneGap

PhoneGap คอ Mobile Application Development Framework (PhoneGap,

2557) ทชวยใหเราสามารถพฒนา Mobile Application ไดงายๆ โดยใช HTML5/

Javascript/CSS หรอ ถาเราท�าเวบไซตเปนอยแลว กสามารถท�า Mobile Apps และ

ยงสามารถท�างานขาม Platform อาทเชน iOS, Android, Windows Phone,

BlackBerry, Symbian, webOS, และ bada นนหมายความวาใช PhoneGap สราง

Mobile Apps ครงเดยวใชไดทก Platform ทกลาวมา

129

บทท 6


2.6 วตถประสงคของกำรวจย

1. เพอออกแบบและพฒนาบทเรยน M-learning แบบเกมมลตมเดยบน

อปกรณมอถอ

2. เพอประเมนผลบทเรยน M-learning แบบเกมมลตมเดยบนอปกรณมอถอ

3. กำรออกแบบกรอบแนวคด

รปท 2 ตวอยางขนตอนการสราง Mobile application ดวย PhoneGap

(PhoneGap, 2557)

รปท 3 กรอบแนวคดของงานวจย


บทท

6


จากรปท 3 แสดงกรอบแนวคดในการท�างานวจยประกอบไปดวยขนตอนการ

ท�างาน 8 ขนตอนดงตอไปน

1. จดเตรยมเนอหารายวชา โดยใชเนอหาวชาเทคโนโลยมลตมเดย ซงอยใน

รปแบบของเอกสาร MS word, MS Power point

2. วเคราะหเนอหาบทเรยน โดยการน�าเนอหาจากขนตอนแรกมาท�าการจ�าแนก

แยกขอมลวาเนอสวนไหนทสามารถน�ามาเขยนเปนบทเรยน M-learning ในรปแบบ

ของเกมมลตมเดยแลวท�าใหผเรยนเกดความสนใจ และนาสนใจเรยนมากทสด

3. ออกแบบบทด�าเนนเรอง (Storyboard) ในขนตอนนจะเปนการออกแบบ

บทด�าเนนเรองของ M-learning ในรปแบบของเกมมลตมเดย การออกแบบบท

ด�าเนนเรองแบบเกมมลตมเดยเพอท�าใหบทเรยนมความนาสนใจมากขน

4. ผเชยวชาญประเมนขอบเขตบทเรยนและการออกแบบบทด�าเนนเรอง โดย

เมอผเชยวชาญประเมนผลแลวจะน�าผลทไดจากการประเมนมาปรบแกไขตามค�า

แนะน�าของผเชยวชาญจากนนจงน�าไปพฒนาเปนบทเรยนตอไป

5. พฒนาบทเรยนในรปแบบของเกมมลตมเดย โดยใชเครองมอ Adobe flash,

Javascript, CSS และ HTML5

6. ในกระบวนการพฒนานอกจากเราจะใชภาษาและเครองมอทกลาวไปแลว

ในขนตอนท 5 งานวจยนไดใช PhoneGap เพอเปนเครองมอในการแปลงจากบท

เรยนในรปแบบ Web Applicationไปเปนรปแบบทสามารถท�างานบนอปกรณมอถ

อได คอ iOS และ Android

7. ผลลพธทไดจะไดบทเรยนเกมมลตมเดยในรปแบบทสามารถท�างานบน

iOS และ Android

8. เมอไดบทเรยน (M-content) แลวน�าไปใหผเชยวชาญประเมนอกครงเพอ

น�าผลจากการประเมนมาท�าการปรบปรงแกไขและน�าไปทดลองใชกบกลมผเรยน

131

บทท 6


4. ตวอยำงหนำจอ

รปท 4 หนาจอแสดงตวอยางบทเรยนเกม

รปแบบ Android

รปท 5 หนาจอแสดงตวอยางบทเรยนเกม

รปแบบ ios

5. ด�ำเนนกำรทดลองวจย

ขอบเขตของกำรวจย

1. ความสามารถของเกม

1.1 สามารถ Login เขาสระบบเกมได

1.2 มเสยงดนตรประกอบการเลมเกม

1.3 มปมเดนหนาถอยหลงส�าหรบใหผเรยนเลอกเลนเกมในดานตางๆได

1.4 สามารถเลอกตวละครเกมได

1.5 มระบบขอสอบวดผลกอนเรยนและหลงเรยน

2. ประชากรและกลมตวอยางใชกลมตวอยางจาก สถาบนเทคโนโลยไทย-

ญปนจ�านวน 20 ตวอยาง และท�าการสมตวอยางแบบเจาะจง

3. ระยะเวลาการท�าวจยในชวงเดอน ตลาคม 2557-ธนวาคม 2557

4. เนอหาวชาทน�ามาออกแบบเปนบทเรยนเกมใชเนอหา วชาเทคโนโลย

มลตมเดย หลกสตรปรญญาตร 2549 หวขอเทคโนโลยสอประสม

6. วธกำรศกษำ/กำรด�ำเนนกำรวจย

เนองจากเปนการวจยเชงทดลองและพฒนาไดท�าการแบงวธการวจยออกเปน

2 ขนตอน


บทท

6


ขนตอนกำรพฒนำระบบ

6.1 รวบรวมและศกษาขอมลเกยวกบเนอหาบทเรยนวชาเทคโนโลย

มลตมเดย

6.2 ออกแบบโครงสรางของบทเรยนในรปแบบทเปนเกมมลตมเดย

ส�าหรบท�างานบนอปกรณมอถอแบบ iOS และ Android

6.3 สรางบทด�าเนนเรองการท�างานบทเรยนแบบเกมมลตมเดย (Storyboard)

6.4 ด�าเนนการพฒนาโดยใชเครองมอ Javascript, CSS, HTML5,

Adobe flash

6.5 น�าเสนอผเชยวชาญเพอประเมนผล

6.6 น�าเสนอไปใหผเรยนไดท�าการทดสอบ

7.กำรทดสอบ

น�าบทเรยนแบบเกมไปใหผเรยนประเมนผล จากแบบสอบถามโดยใหมผ

ทดสอบใชงาน 20 คนโดยในแตละหวขอการประเมนจะแบงออกเปน 5 ระดบคอ

5 = ดเยยม,

4 = ดมาก

3 = ด

2 = ปานกลาง

1 = ออน

ตำรำงท 1 แสดงผลการประเมนการใชงานบทเรยน M-learning แบบเกม

รำยกำร ระดบ

1.รปแบบการเขามาใชงานเกมเขาใจงาย 4.3 ดมาก2.การออกแบบหนาจอของเกมมความเหมาะสมกบหนาจออปกรณมอถอ

iOS และ Android

3.9 ด

3.ความสะดวกในการใชงานของเกม 4.4 ดมาก4.การจดวางองคประกอบเมนการใชงานเกม 4.2 ดมาก5.บทเรยนเกมมความนาสนใจ 4 ดมาก6.ความพงพอใจโดยภาพรวมทงหมด 4.1 ดมาก

รวม 4.15 ดมาก

133

บทท 6


จากตารางท 1 พบวา กลมตวอยางมความพงพอใจในการใชงานบทเรยน

M-learning แบบเกม โดยรวมอยในระดบดมาก มคาเฉลย 4.15 ซงเมอพจารณา

เปนรายขอพบวา สวนใหญอยในระดบดมาก มเพยงหวขอของ การออกแบบหนาจอ

ของเกมมความเหมาะสมกบหนาจออปกรณมอถอ iOS และ Android ไดคะแนน

ประเมนท 3.90 อยในระดบดเนองจากหนาจอของอปกรณมอถอทงในระบบ iOS

และ Android มความหลากหลายและมขนาดทแตกตางกนมากท�าใหบางครงผเรยน

ทใชงานหนาจอทมขนาดเลกจงท�าใหไมสะดวกในการใชงาน

จากผลการประเมนจากผเรยนโดยมการเรยนผานอปกรณมอถอ Smart phone

มการประเมนทงหมด 6 หวขอคอ 1) รปแบบการเขามาใชงานเขาใจงายไดคะแนน

ประเมนเฉลย 4.3 ซงแสดงใหเหนวาการออกแบบสวนเชอมตอกบผใชงานมความ

เหมาะสมมากไมยงยากซบซอน ผเรยนสามารถเรยนรไดงายและเรว 2) การออกแบบ

หนาจอของเกมมความเหมาะสมกบหนาจออปกรณมอถอ iOS และ Android ได

คะแนนประเมน 3.9 ซงอยในระดบด และมคาเฉลยนอยทสดในการประเมน แสดง

ใหเหนวาการออกแบบหนาจอของเกมยงไมสอดคลองกบหนาจออปกรณมอถอได

ทกรน เนองจากปจจบนมอถอมหลากหลายรนและมหนาจอทแตกตางกนมากท�าให

การออกแบบหนาจอยงไมเหมาะสมเทาทควร 3) ดานความสะดวกในการใชงานของ

เกมไดคะแนนประเมนเฉลย 4.3 ซงผ เรยนหมายถงการใชงานมความสะดวก

เนองจากใชงานผานอปกรณมอถอไมตองไปเชอมตอกบคอมพวเตอรกสามารถใช

งานได 4) การจดวางองคประกอบเมนการใชงานเกมไดคะแนนประเมนเฉลย 4.2

จะเหนไดวาผเรยนมความพอใจในการออกแบบ layout ของเกมท�าใหผเรยนมความ

สนใจมากขน 5) บทเรยนเกมมความนาสนใจไดคะแนนประเมนเฉลย 4.0 หมาย

ถงการพฒนาเกมใหมความดงดดตอผเรยนอยในระดบดมาก แตงอยางไรกตามการ

ออกแบบพฒนาบทเรยนทเปนแบบเกมยงตองอาศยปจจยและตวอนเขามารวมดวย

เชน ความนยมของกลมผเรยนในชวงทพฒนา เปนตน 6) ความพงพอใจโดยภาพ

รวมทงหมดไดคะแนนประเมนเฉลย 4.1 แสดงใหเหนวาบทเรยนแบบเกมทพฒนา

ขนผเรยนมความพอใจโดยรวมอยในระดบดมาก และคาเฉลยของการประเมนทง

6 หวขอคะแนนเฉลยทได 4.15 ซงอยในระดบดมาก


บทท

6


8. บทสรป

บทความวจยนมวตถประสงคเพอออกแบบและพฒนาบทเรยน M-learning

แบบเกมมลตมเดยบนอปกรณมอถอรปแบบ iOS และ Android โดยผวจยไดน�า

เสนอกรอบแนวคดในการท�าวจยและกระบวนการออกแบบบทเรยน M-learning

อยางไรใหผเรยนมความสนใจอยากเรยนมากขน นอกจากนผวจยยงไดท�าการพฒนา

ตวแบบเพอท�าการประเมนทดสอบจากผเชยวชาญเพอประเมนรปแบบบทด�าเนน

เรองและน�าขอมลผลลพธกลบมาแกไข

นอกจากนเมอท�าการพฒนาบทเรยนบทเรยน M-learning แบบเกมมลตมเดย

บนอปกรณมอถอแลวยงไดท�าการทดสอบและประเมนผลโดยผลการประเมนบทเรยน

M-learning แบบเกมมลตมเดยบนอปกรณมอถอมคาเฉลยท 4.15 หมายความวา

ดมาก หวขอทมผลการประเมนสงสดคอความสะดวกในการใชงานมคา 4.4 ดมาก

เนองจากผเรยนสามารถเขามาใชงานไดดวยอปกรณมอถอตลอดระยะเวลาทผเรยน

สะดวก ส�าหรบผลการประเมนทมคาเฉลยต�าสดคอหวขอการออกแบบหนาจอของ

เกมมความเหมาะสมกบหนาจออปกรณมอถอ iOS และ Android ไดคะแนนเฉลย

3.9 เนองจากหนาจออปกรณมอถอมขนาดแตกตางกนทงในระบบ iOS และ Android

ท�าใหผใชเรยนทใชหนาจอขนาดเลกมองวาการออกแบบหนาจอยงไมดเทาทควร

ส�าหรบงานวจยในอนาคตผวจยมเปาหมายจะท�าการประเมนเปรยบเทยบผล

สมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยน M-learning แบบเกมมลตมเดย

บนอปกรณมอถอ กบ ผเรยนทเรยนดวยบทเรยน e-Learning แบบปกตทวไป

ส�าหรบงานวจยนท�าการทดสอบกบกลมตวอยางจ�านวนกลมตวอยางยงนอยจง

อาจท�าใหผลลพธทไดอาจมความคลาดเคลอน งานวจยนจงควรน�าไปทดสอบกบ

กลมตวอยางใหมขนาดมากขนกวาเดมและควรมการเลอกกลมตวอยางทมความ

แตกตางกน เชน อายของผเรยน เปนตน เพอศกษาเปรยบเทยบความแตกตางของ

กลมผเรยนและน�ามาปรบปรงแกไขในการท�าวจยในครงตอไป

135

บทท 6



CAI (คอมพวเตอรชวยสอน). http://th.wikipedia.org/wiki/คอมพวเตอรชวยสอน

CBT (คอมพวเตอรชวยสอน). http://th.wikipedia.org/wiki/CBT

CAD (คอมพวเตอรชวยออกแบบ). http://th.wikipedia.org/wiki/CAD

e-Learning. http://wikipedia.org/wiki/e-Learning

ธงชย แกวกรยา และคณะ. 2548. “กำรพฒนำบทเรยน e-Learningผสมผสำนแบบเก

มมลตมเดย.” National Conference on e-Learning 1-2 กรกฎาคม 2548

มหาวทยาลยบรพา.

ธงชย แกวกรยา. “e-Learning กาวไปส M-Learning ในยคสงคมของการสอสารไรพรหม

แดน”, วำรสำรรมพฤกษ 28, (1 ตลาคม 2552-มกราคม 2553)

iOS (ระบบปฏบตการ iOS). http://th.wikipedia.org/wiki/IOS

บรษท Apple 2557. https://www.apple.com/th/iOS/what-is/

Android (ระบบปฏบตการแอนดรอยด). http://th.wikipedia.org/wiki/แอนดรอยด

Mobile Application. https:// th.wikipedia.org/wiki/Mobile application/

Mobile application. https://www.siamphone.com/

PhoneGap. http://www.softmelt.com/article.php?id=60/

การพฒนารปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรคเพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว

ของกลมทวารวด 4 จงหวดThe Model Development of Creative Tourism in order to Enhance the

Network of Tourism Activities of DVARAVATI Four Provinces

7บทท

ทนกฤต รงเมอง

Tinnakrit Rungmuang


บทท

7


การพฒนารปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรคเพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด1

The Model Development of Creative Tourism in order toEnhance the Network of Tourism Activities of

DVARAVATI Four Provinces7บทท

ทนกฤต รงเมอง2

Tinnakrit Rungmuang

1งานวจยนไดรบทนสนบสนนจากส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ประเภทบณฑตศกษา ประจ�าปงบประมาณ 2557 และทนสนบสนนการท�าวจยประเภทนกศกษาระดบบณฑตศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ประจ�าปการศกษา 25572นกศกษาปรญญาปรชญาดษฏบณฑต สาขาวชาพฒนศกษา มหาวทยาลยศลปากร (สถานทท�างานวทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล) โดย รองศาสตราจารย ดร.นรทร สงขรกษา อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

บทคดยอ

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาสภาพของ

การด�าเนนการและความตองการการทองเทยวเชงสรางสรรคของกลมทวารวด 4

จงหวด 2) เพอสรางรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขาย

กจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด 3) เพอทดลองรปแบบการ

ทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลม

ทวารวด 4 จงหวด 4) เพอประเมนและปรบปรงรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค

ของกลมทวารวด 4 จงหวด เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว กลมตวอยาง

ไดแกนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาตในกลมทวารวด 4 จงหวด จ�านวน 384

คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยไดแก แบบสงเคราะหเอกสาร

แนวทางการสนทนากลม แบบสอบถาม เกบรวบรวมขอมลดวยวธการเชงปรมาณ

และเชงคณภาพ ตรวจสอบความถกตอง และความครบถวนของขอมล และวเคราะห

ขอมลเชงปรมาณดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส�าเรจรป สถตทใชในการวเคราะห

ขอมล ไดแก การแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และ

การวเคราะหเนอหา

139

บทท 7การพฒนารปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรคเพอสงเสรมเครอขายกจกรรม

การทองเทยวของกลมทวารวด 4 จงหวดThe Model Development of Creative Tourism in order to Enhance the Network of Tourism Activities of DVARAVATI Four Provinces

ผลการวจยพบวา 1) สภาพของการด�าเนนการการทองเทยวเชงสรางสรรคของ

กลมทวารวด 4 จงหวด นกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาตเหนวาการมสวนรวม

ของชมชน ศกยภาพของแหลงทองเทยว การเรยนรและกจกรรม อยในระดบมาก

และความตองการการทองเทยวเชงสรางสรรค นกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต

ตองการทองเทยวทางธรรมชาต มากทสด คดเปนรอยละ 57.59 แหลงทองเทยวทาง

วฒนธรรม ประเพณ คดเปนรอยละ 18.85 และแหลงทองเทยวดานวถชวตทองถน

คดเปนรอยละ 13.09 ตามล�าดบ 2) การพฒนารปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค

ไดรปแบบมชอเรยกวา “KRNS-NONGKHAO Model” 3) ผลการทดลองรปแบบ

การทองเทยวเชงสรางสรรค ดานการบรหารจดการการทองเทยวเชงสรางสรรคตาม

โครงสรางเพอความสมดลตามหลกธรรมาภบาล ท�าใหสมาชกทราบถงแนวทางการ

กระจายรายได การจดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคอยางตอเนอง มการจด

กจกรรมทสะทอนถง ประวตศาสตร วฒนธรรม ประเพณ ของความพงพอใจของ

นกทองเทยว อยในระดบมาก 4 ) การประเมนและปรบปรงรปแบบการทองเทยว

เชงสรางสรรค และมความคดเหนของผทเกยวของ อยในระดบมาก และถอดบทเรยน

พบวา ความส�าเรจของการด�าเนนกจกรรม มการด�าเนนการกจกรรมการทองเทยว

และพฒนาอยางตอเนอง น�าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพอการประชาสมพนธ

ชมชน ผบรหารในชมชน และหนวยงานทเกยวของใหการสนบสนนเชอมโยงเครอขาย

การทองเทยวภายใน และภายนอกชมชน เนนกระบวนการมสวนรวม ระดบชมชน

และหนวยงานภาครฐ

ค�ำส�ำคญ : การทองเทยวเชงสรางสรรค เครอขายกจกรรม สงเสรมเครอขาย

AbstractThis research aimed to 1) study the operation and demand for creative

tourism of 4-province DVARAVATI, 2) create model of creative tourism in

order to promote the network of tourism activities of 4-province DVARAVATI,

3) test model of creative tourism in order to promote the network of tourism

activities of 4-province DVARAVATI, 4) evaluate and improve model of creative

tourist of 4-province DVARAVATI in order to encourage the network of tourism


บทท

7


activities of 4-province DVARAVATI. The samples for the research were 384

tourists both Thai and foreigners of 4-province DVARAVATI. The tools used in

data collection were synthetic model of document, SWOT Analysis, focus group

discussion, and questionnaire. The statistics used in data analysis were frequency,

percentage, mean, standard deviation and content analysis.

The results of the research were: 1) in respect of the creative tourism

operation of DVARAVATI, Thai and foreign respondents were of the opinion

that participation of the community, potentiality of tourism, learning, and activities

were of a high level, and in respect of the demand for the creative tourism, Thai

and foreign respondents needed natural tourism of the highest level, representing

57.59%; cultural and traditional tourism, representing 18.85%; and local

attractions tourism, representing 13.09%, respectively; 2) the development for

creative tourism model was the “KRNS-NONGKHAO Model” 3) the success

factors for the model of creative tourism were the model of creative tourism

management in accordance with the structure of a balance of good governance,

participative networks in the levels of province and community; 4) the evaluation

and improvement of creative tourism model of the respondents was at high

level. In addition, the overall opinion of those involved with the model of creative

tourism so as to promote the tourism activity network of 4-province DVARAVATI

was at high level. It was also found that the success of the network of tourism

activities relied on the use of information technology for public relations in the

communities, the supports of the community administrators and concerning

public offices for the tourism networks of inside and outside communities, and

the participatory process at the community and the public sector levels.

Keywords : Creative Tourism, Network of Activities, Enhancing the Network

141



บทน�ำ

แนวโนมการทองเทยวโลก องคการการทองเทยวโลก (World Tourism

Organization : UNWTO) ไดพยากรณวาเมอถงป พ.ศ.2563 จะมนกทองเทยว

ระหวางประเทศจ�านวน 1,600 ลานคน ภมภาคทมแนวโนมเปนแหลงทองเทยวยอด

นยม คอ ภมภาคเอเชยตะวนออก แปซฟก และกลมประเทศในเอเชยตะวนออก

เฉยงใต การเปลยนแปลงโครงสรางการตลาด กลมประเทศ บราซล รสเซย อนเดย

และจน (BRIC) มรายไดเพมขน และมศกยภาพในการสงออกนกทองเทยวใน

อนาคต พรอมทงการแขงขนดานการทองเทยวสงขน และการเปลยนแปลงโครงสราง

ประชากรโลกนกทองเทยวกลมผสงอายมแนวโนมเพมสงขน ประเทศไทยตองเผชญ

กบความเสยงและวกฤตในหลายดาน ซงศกยภาพดานการทองเทยวของประเทศไทย

จากการจดอนดบของ The Travel & Tourism Competitiveness ในป พ.ศ.2550

ประเทศไทยอยในอนดบท 43 ของโลก ป พ.ศ.2551 ขยบขนมาอยในอนดบท 42

ของโลก ป พ.ศ.2552 ขยบขนมาอยในอนดบท 39 ของโลกและป พ.ศ.2553 - 2555

อยในล�าดบท 41 ของโลก ประเทศไทยมความไดเปรยบดานการทองเทยว ซงม

ทรพยากรพนฐานดานการทองเทยวหลากหลายกระจายอยในทกจงหวด และ มความ

พรอมในการรองรบนกทองเทยวแหลงทองเทยวหลายแหงมความสวยงามตดระดบ

โลกมเอกลกษณตางจากภมภาคอน กระทรวงการทองเทยวและกฬาจดท�า

ยทธศาสตรแผนงานฟนฟวกฤตการทองเทยวระยะสนและระยะยาว และจดท�าแผน

พฒนาการทองเทยวแหงชาต พ.ศ.2555 – 2559 โดยมวตถประสงคเพอฟนฟและ

กระตนภาคการทองเทยวใหขยายตวและเกดความยงยน และเพอเรงรดและสราง

ศกยภาพในการหารายไดจากการทองเทยว เพอพฒนาการทองเทยวของประเทศไทย

ใหมความพรอมทงดานคณภาพการแขงขน เกดการสรางรายได และการกระจาย

รายได ควบค ไปกบการพฒนาทย งยน (สมาคมการตลาดทองเทยวไทย,

2555,ศนยสารสนเทศยทธศาสตรภาครฐ ส�านกสถตแหงชาต, 2555)

ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเปนผก�าหนด

พฒนาอตสาหกรรมเชงวฒนธรรมใหเปนหวใจส�าคญของการพฒนาประเทศ อนน�า

ไปสการทองเทยวรปแบบใหม เรยกวา “การทองเทยวเชงสรางสรรค (Creative


บทท

7


Tourism)” ซงเปนการทองเทยวทางเลอกใหมทมไดทดแทนการทองเทยวในรปแบบ

อนๆ สงทาทายส�าหรบผด�าเนนการทองเทยวเชงสรางสรรค คอ การสรางมลคาและ

คณคาศลปะ วฒนธรรมและวตถดบทมในทองถน และสามารถท�าใหผมาเยอน

ตระหนกถงมลคาและคณคานนๆ วามความแตกตางจากสนคา และบรการทวไป

อยางไร การทองเทยวเชงสรางสรรคจงมกถกโยงใยเขากบการเลาเรองทเกยวของกบ

ทองถนนนๆ เพอใหผมาเยอนมความเขาใจในอตลกษณของสถานททองเทยวนน

มากขน การทองเทยวเชงสรางสรรคมไดเกดขนเพอตอบสนองความตองการของ

นกทองเทยวเพยงอยางเดยว ท�าใหการทองเทยวมสวนชวยสนบสนนอตลกษณ

(Identity) ของสถานททองเทยวนนๆ ตลอดจนกระตนการบรโภควฒนธรรม และ

ความสรางสรรคของผคนทองถนดวยเหตนการจดหมวดหมการทองเทยวจงจ�าเปน

ตองมองทงในภาคผผลตและผบรโภคไปพรอมกน (ภทรพงศ อนทรก�าเนด และ

คณะ,2553 : 27-33) จงสามารถอธบายไดวาการทองเทยวเชงสรางสรรคนมความ

สมพนธกบระบบเศรษฐกจและสงผลใหระบบเศรษฐกจดขน

กลมทวารวด ประกอบดวยจงหวดกาญจนบร จงหวดนครปฐม จงหวดราชบร

และ จงหวดสพรรณบร ตามกรอบส�านกงานบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคกลาง

ตอนลาง 1 เปนเมองทางประวตศาสตร และเปนกลมจงหวดทเปนประตสภาคใต

อนอดมสมบรณดวยทรพยากรธรรมชาต ภมปญญาทองถน เปนศนยกลางการคา

ของภาคตะวนตกและเปนชมชนการขนสง การขนถายสนคามายาวนาน โดยทางรถไฟ

รถยนต การขนสงสนคาการเกษตรทางน�าเพอเขาสตลาดในกรงเทพมหานคร และม

ความไดเปรยบทางดานท�าเลทตง ประกอบกบโครงสรางพนฐานของจงหวด และ

มชอเสยงในเรองของการทองเทยวทงการทองเทยวเชงนเวศ เชงสภาพ เชงเกษตรกรรม

เชงวฒนธรรม เชงศาสนา และเชงโบราณคด ฯลฯ จากการวเคราะหปจจยภายใน

ป พ.ศ.2554 และ ป พ.ศ.2555 จดแขง (Strength) ของกลมทวารวด พบวา

มภมปญญาทองถน และปราชญชาวบานทหลากหลาย เกษตรกรมความประสบการณ

องคความร ความสามารถ และการทองเทยวมแหลงศลปวฒนธรรม ประวตศาสตร

ธรรมชาตทโดดเดน มการคมนาคมทสะดวกไมไกลจากกรงเทพฯ โดยเฉลย 100

กโลเมตร (ส�านกบรหารยทธศาสตร กลมจงหวดภาคกลางตอนลาง 1, 2554) เปน

143



ประตส ชายแดนภาคตะวนตกและภาคใต มอทยานแหงชาตทมความสมบรณ

เชอมตอกบพนทปาใหญทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต และมกจกรรมการทองเทยว

เปนงานประจ�าปทมชอเสยงซงเหมาะแกการบรหาร และพฒนาการทองเทยวให

สอดคลองกบนโยบายระดบชาต ดงทกลาวมาไดแสดงใหเหนวา กลมทวารวดม

ศกยภาพทจะรองรบการพฒนาดานการทองเทยวเปนอยางมาก จงเหนไดวาการ

จดการทองเทยวชมชนเชงสรางสรรคยงขาดการจดการทด และขาดการน�าเสนอ

เอกลกษณของทองถนตนเองใหโดดเดนขาดการน�าภมปญญาของทองถนมาใช

มงหวงการใชเงนตราในอตสาหกรรมการทองเทยวประการหลก มงทนทางเศรษฐกจ

มากกวาการใชทนทางสงคม ทนทางทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม ท�าใหขาด

ความสมดล ไมสามารถจดการทองเทยวแบบมสวนรวมและพงตนเองได

ปญหาและอปสรรคของกลมทองเทยวทวารวดนน คอ การทองเทยวขาดการ

จดการ และเชอมโยงแหลงทองเทยวอยางบรณาการ และองคกรทเกยวของดานการ

ทองเทยวในกลมทวารวดยงขาดการสรางเครอขายรวมกน (ส�านกบรหารยทธศาสตร

กลมจงหวดภาคกลางตอนลาง 1, 2554) จากทกลาวมาขางตนนน การน�าแนวคด

การจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว

ของกลมทวารวด 4 จงหวด โดยใชประวตศาสตร กลมชาตพนธเปนฐานการเรยนร

และทองเทยว เพอใหเกดการพฒนาอยางยงยน ชมชน และผประกอบการทองเทยว

และนกทองเทยว รวมถงประชาชน นกเรยน นสต นกศกษา หนกลบเขามาศกษาจาก

แหลงเรยนร ประวตศาสตร กลมชาตพนธ และการทองเทยวในแหลงทองเทยวรป

แบบใหม ผสมผสานความเขาใจถงการด�าเนนชวต วถชวต สามารถน�ามาประยกต

ใชในการจดการทองเทยวชมชนเชงสรางสรรค ประกอบกบการน�าเอกลกษณเฉพาะ

และภมปญญาในแตละชมชน ในดานชวตความเปนอย ประเพณ การแตงกาย และ

อาหารพนเมอง ซงเปนทนทมอยแลวในชมชนเปนจดขายดานการทองเทยว

ดงนนผวจยในฐานะนกศกษาสาขาวชาพฒนศกษาทใชการศกษาเปนเครองมอ

ในการพฒนาประเทศประกอบกบผวจยสนใจทจะศกษาการทองเทยวเชงสรางสรรค

เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด เพอการขบ

เคลอนเชงนโยบายการทองเทยวบนฐานความร ซงผลการวจยสามารถน�าไปสการ

ก�าหนดนโยบายดานการทองเทยว ทจะสงผลตอการพฒนาชมชนตอไป


บทท

7


วตถประสงคของกำรวจย

1. เพอศกษาสภาพของการด�าเนนการและความตองการการทองเทยวเชง

สรางสรรคของกลมทวารวด 4 จงหวด

2. เพอสรางรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขายกจกรรม

การทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด

3. เพอทดลองรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขาย


4. เพอประเมนและปรบปรงรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค ของกลม

ทวารวด 4 จงหวด เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว

ขอบเขตของกำรวจย

การวจยเรองการพฒนารปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรม

เครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด ในครงนมขอบเขตการ

วจยดงตอไปน

1. ขอบเขตดำนเนอหำ

งานวจยนเปนการพฒนารปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรม

เครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด ดงนนขอบเขตดาน

เนอหาในการวจย ในครงน ไดแก สภาพของการด�าเนนการทางการทองเทยวเชง

สรางสรรค ในกลมทวารวด 4 จงหวด

2. ขอบเขตดำนประ กร กลมตวอยำงและผใหขอมลหลก

ประ กร กลมตวอยำงและผใหขอมลหลก

- ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกทองเทยวชาวไทย

และชาวตางชาต จ�านวนทงหมด 11,595,688 คน ขอมลจากฐานขอมลการทอง

เทยวเชงการตลาดป พ.ศ.2555 จ�าแนกรายจงหวด (การทองเทยวแหงประเทศไทย,

2556)

- กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงนไดมาโดยการสมโดย

ใชตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie &Morgan) ได 384 คน

145



- ผใหขอมลหลก ชมชนหมบานหนองขาว ต�าบลหนองขาว อ�าเภอ

ทามวง จงหวดกาญจนบร ชาตพนธไทย จน ประกอบดวย ผน�าชมชนในพนท

เปาหมาย องคกรชมชนทเกยวของในพนทเปาหมาย คนในชมชนพนทเปาหมาย

ทเปนผรวมวจย วด และพพธภณฑในพนทเปาหมาย นกทองเทยวชาวไทย ทมา

ทองเทยวหมบานหนองขาวในป พ.ศ.2556 – 2557

3. ขอบเขตดำนพนท

ผวจยศกษาการพฒนารปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรม

เครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด ในกลมทวารวด ประกอบ

ดวยจงหวดกาญจนบร จงหวดนครปฐม จงหวดราชบร และจงหวดสพรรณบร ตาม

กรอบส�านกงานบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคกลางตอนลาง 1 (ส�านกบรหาร

ยทธศาสตร กลมจงหวดภาคกลางตอนลาง 1, 2554)

วรรณกรรมทเกยวของ


เครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกล มทวารวด 4 จงหวด ผ วจยไดศกษา

วรรณกรรมทเกยวของเพอเปนกรอบแนวคดเกยวกบอตสาหกรรมการทองเทยว และ

แนวคดเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรค เศรษฐกจสรางสรรค มลกษณะของความ

เปนนามธรรมมากกวาความเปนรปธรรม ในความเขาใจของคนทวไปโดยเฉพาะใน

ระยะเรมแรกทมกจะพดถงเศรษฐกจสรางสรรคทใชทนทางวฒนธรรมเปนหลก ท�าให

เกดความสบสนระหวางค�าวา “เศรษฐกจวฒนธรรม (Cultural Economy)” และ

“เศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy)” อยไมนอย ซงความสบสนและ

ความไมเขาใจดงกลาวท�าใหการแบงประเภทและขอบเขตของอตสาหกรรม

สรางสรรคในปจจบนยงมความไมชดเจนและเปนสากล ซงส�านกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และศนยสรางสรรคงานออกแบบ ไดศกษา

แนวคดเกยวกบเศรษฐกจสรางสรรค โดยสรปไวดงน (ส�านกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และศนยสรางสรรคงานออกแบบ, 2542 :

18-22) โดยภาพรวมความหมายของ “เศรษฐกจสรางสรรค” ยงอยในขนตอนของ

การพฒนาแนวคดอยางตอเนอง ดงนน ความหมายของเศรษฐกจสรางสรรคจงม


บทท

7


ความหลากหลาย และยงไมมค�าจ�ากดความทสรางความเขาใจและการยอมรบ

อยางเปนหนงเดยวกน อยางไรกตามมความหมายอยางงายของ “เศรษฐกจ

สรางสรรค” คอ “การสรางมลคาทเกดจากความคดของมนษย” โดย John Howkins

นรนทร สงขรกษา (2555 : 273 - 292) กลาววา การทองเทยวของประเทศไทย

และประเทศตาง ๆ ลวนมรปแบบและกจกรรมการทองเทยวทแตกตางกนไปตาม

บรบทของทรพยากรการทองเทยว ทเกดจากธรรมชาต และสงทมนษยสรางขน

การทองเทยวเชงสรางสรรค (Creative Tourism) สอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต พ.ศ.2555-2559 ไดมงเนนเศรษฐกจสรางสรรค (Value

Creation) เมอธรกจทองเทยวทวโลกเกดการเตบโตอยางตอเนอง ในชวงเวลาไมกป

ทผานมาน อตสาหกรรมสรางสรรคทเสนอขายสนคาทสรางสรรคและบรการ

เชงวฒนธรรมกขายตวในตลาดการทองเทยวดวยเชนกน รายประจ�าป 2004 ระบวา

มจ�านวนนกทองเทยวชาวตางชาตเขามาในยโรปถง 416 ลานคน ขณะทภมภาคเอเชย

และแปซฟกมนกทองเทยวเดนทางประมาณ 153 ลานคน สวนทวปแอฟรกาทงหมด

มนกทองเทยวเดนทางประมาณ 33 ลานคนตอป ภาควฒนธรรมโดยเฉพาะการ

ทองเทยวมความตองการของนกทองเทยวทจะไดสมผสมรดกทางวฒนธรรม

เยยมชมพพธภณฑและหองแสดงศลปะ (Galleries) งานเทศกาล งานอนๆ ท

นกทองเทยวใหความสนใจในการเขาชมเชน ดนตร ชมการแสดงโอเปราใน

เมองตางๆ อตลกษณทางวฒนธรรมและประเพณทแตกตางในแตละทองถนเปนสง

ดงดดความสนใจของนกทองเทยวไดเปนอยางดโดยเฉพาะกลมนกทองเทยวทาง

วฒนธรรม (Cultural Tourists) ทมองเหนความแตกตางและตระหนกถงความเปน

วฒนธรรมมากกวานกทองเทยวทวไป

สามารถสรปไดวา อตสาหกรรมทองเทยวทมบทบาทการพฒนาประเทศ

ดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ซงกอใหเกดรายไดเปนเงนตราตางประเทศ

รายไดจากอตสาหกรรมทองเทยวทไดมาในรปของเงนตราตางประเทศมสวนชวย

สรางเสถยรภาพประเทศ และเสนอขายความสวยงามของทรพยากรธรรมชาต

ขนบธรรมเนยมประเพณ วถชวตความเปนอยของประชาชน เพอดงดดความสนใจ

ของนกทองเทยวชาวไทยและตางประเทศ และมงหวงวาจะเปนการกระจายรายไดส

ชมชนอยางเสมอภาค นอกจากปจจยทางดานเศรษฐกจแลว อตสาหกรรมการ

147



ทองเทยวยงมสวนชวยในการฟนฟอนรกษศลปวฒนธรรม ประเพณของแตละ

ทองถน เปนการทองเทยวทเนนกจกรรมทสรางสรรครปแบบการทองเทยวผาน

วถชวต ชมชน ภมปญญาทองถน ศลปวฒนธรรมและประวตศาสตร ในพนทของการ

จดกจกรรมการทองเทยว ผประกอบการหรอชมชนนนๆ จงตองมความรบผดชอบ

ซงกลาวไดวาเปนแนวคดในการจดการทองเทยวรปแบบใหมทผเกยวของกบการ

ทองเทยว ผประกอบการและนกทองเทยวลวนมสวนเกยวของในการมความรบผดชอบ

รวมกน ใน 3 ดาน คอ ความรบผดชอบ ตอสภาวะแวดลอม ความรบผดชอบตอ

วฒนธรรมชมชน และความรบผดชอบตอเศรษฐกจทองถน

วธกำรวจย


เครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกล มทวารวด 4 จงหวด ครงนผ วจยใช

กระบวนการวจยและพฒนา (Research and Development) และด�าเนนการปฏบต

การแบบมสวนรวม (Participatory Action Research : PAR) โดยผวจยมวธการ

ด�าเนนการวจย 4 ขนตอน คอ

ขนตอนท 1 การศกษาสภาพของการด�าเนนการทางการทองเทยวเชงสรางสรรค

ในกลมทวารวด 4 จงหวด (Research : R1) โดยมกระบวนด�าเนนการ ดงน การศกษา

แนวคด ทฤษฎ และสงเคราะหเอกสาร (Document synthesis) เกยวกบอตสาหกรรม

การทองเทยว เศรษฐกจสรางสรรค การทองเทยวเชงสรางสรรคทงในประเทศ

และตางประเทศ การเตรยมชมชน และศกษาพนททวจย ผมสวนไดสวนเสย

(Stakeholders) ไดแก ศกษาความตองการของผเกยวของกบการทองเทยวเชง

สรางสรรค ดวยแบบสอบถาม การเตรยมความพรอมส�าหรบพนทเปาหมาย ดวยการ

สนทนากลม (Focus Group Discussion)

ขนตอนท 2 การสรางรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขาย

กจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด (Development : D1) โดยม

กระบวนด�าเนนการ ดงน รางรปแบบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอ

สงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด ดวยการม

สวนรวมของชมชนโดยรวมปฏบตการกบกลมเปาหมายทเปนผมสวนไดสวนเสย


บทท

7


(Stakeholders) การจดอบรมความรแนวคดการเชอมโยงภาคเครอขายและการ

พฒนากจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค และการสนทนากลม (Focus Group

Discussion) ผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ด�าเนนการสรางรปแบบการ

พฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของ

กลมทวารวด 4 จงหวด ของชมชนโดยด�าเนนการใชเทคนคกระบวนการวางแผนแบบ

มสวนรวม (Appreciation-Influence-Control : A-I-C) การตรวจสอบ และรบรอง

รปแบบ โดยแบบประเมนจากผทรงคณวฒ จ�านวน 5 ทาน

ขนตอนท 3 ทดลองใชรปแบบทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขาย

กจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด (Research : R2) โดยมกระบวน

ด�าเนนการ ดงน จดเวทเครอขายการเชอมโยงกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค

ในระดบชมชน ขบเคลอนการทองเทยวเชงสรางสรรค ดวยกจกรรมชมชน จดเวท

แลกเปลยนเรยนรของชมชนนกปฏบต (Community of Practices : COPs) เพอใช

ในการเกบขอมลเพอไปปรบปรงและพฒนารปแบบการพฒนาการทองเทยวเชง

สรางสรรค เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด

ขนตอนท 4 การประเมนและปรบปรงรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค

ของกล มทวารวด 4 จงหวด เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว

(Development : D2) โดยมกระบวนด�าเนนการ ดงน เปนขนตอนการประเมนผล

การใชรปแบบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขายกจกรรม

การทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด ด�าเนนการประเมนความคดเหนของผท

เกยวของทมตอรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรคเพอสงเสรมเครอขายกจกรรม

การทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด และการสรปบทเรยนจากการด�าเนนงาน

(Lesson Learned)

สรปผลกำรวจย

การวจยเรองการพฒนารปแบบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอ

สงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด สามารถสรปผล

การวจยไดดงตอไปน

1. การศกษาสภาพของการด�าเนนการทางการทองเทยวเชงสรางสรรค ในกลม

ทวารวด 4 จงหวด

149



นกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต มความคดเหนตอศกยภาพของการ

ด�าเนนการทองเทยวเชงสรางสรรคทวารวด 4 จงหวด สถานภาพของผ ตอบ

แบบสอบถามเกยวกบสภาพของการด�าเนนการทางการทองเทยวเชงสรางสรรค ใน

กลมทวารวด 4 จ�านวน 382 คน เปนชาวไทย 322 คน คดเปนรอยละ 84.30 และ

ชาวตางชาต 60 คน คดเปนรอยละ 15.70 พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว

ชาวไทยและชาวตางชาต มวตถประสงคของการทองเทยว ไดแก การทองเทยว /

พกผอนมากทสด การจดเสนทางทองเทยวแหลงทองเทยวทนกทองเทยวตองการไป

ทองเทยวมากทสด ไดแกแหลงทองเทยวทางธรรมชาต แหลงทองเทยวทางวฒนธรรม

ประเพณ และแหลงทองเทยวดานวถชวตทองถน ดานศกยภาพของการด�าเนนการ

ทองเทยวเชงสรางสรรคทวารวด 4 จงหวด โดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอ

พจารณาเปนรายดานพบวา ดานทมคาเฉลยสงสดคอดานการมสวนรวมของชมชน

และดานศกยภาพแหลงทองเทยว รองลงมาคอดานการเรยนรและกจกรรม

2. การสรางรปแบบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรม

เครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด จากการวเคราะห

ยทธศาสตรทเกยวของกบการทองเทยว ตามระดบยทธศาสตรประกอบดวย

ยทธศาสตรการพฒนาการทองเทยวไทย พ.ศ.2555 – 2559 ยทธศาสตรกระทรวง

การทองเทยวและกฬา พ.ศ.2555-2559 ยทธศาสตรกลมจงหวดภาคกลางตอนลาง

1 และยทธศาสตรเทศบาลต�าบลหนองขาว จงหวดกาญจนบร ซงมความสอดคลอง

กนและมความสมพนธกนตามล�าดบ และมจดมงหมายของการพฒนาการทองเทยว

รวมกนสามารถแบงออกเปนดานบรหารจดการ ดานการเรยนรและกจกรรม ดาน

การมสวนรวมของชมชน และดานศกยภาพแหลงทองเทยวไดแกการพฒนา

โครงสรางพนฐานและสงอ�านวยความสะดวกเพอการทองเทยว การพฒนาและฟนฟ

แหลงทองเทยวใหเกดความยงยน การพฒนาสนคา บรการและปจจยสนบสนนการ

ทองเทยวการสรางความเชอมนและสงเสรมการทองเทยว

กจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคบานหนองขาวเพอใหผทมาเยยมชม

เขารวมกจกรรมกบชมชน สามารถใกลชดกบชาวบานไดเรยนรวถชวต ความเปนอย

ของบานหนองขาว โดยจะเนนใหเหนถงภมปญญาทสบทอดกนมาจนถงปจจบน


บทท

7


อาทเชน 1) การทอผา 2) การท�าขาวซอมมอแบบโบราณ 3) การท�าขาวเกรยบวาว

4) การท�าขนมตาล 5) ความเชอเรองหมอยาย 6) ศาลพอ แม 7) การเจยระไนนล

8) การท�าขวญขาว 9) ทงนา การท�าตาลโตนด โดยกจกรรมเหลาน จะพาน�าชมโดย

รถอแตน การจดกจกรรมเหลานท�าใหชาวบานมรายได และยงเปนการแลกเปลยน

ความรระหวางผทมาเยยมชมกบชาวบาน

3. ทดลองใชรปแบบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรม

เครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด

3.1 ผลการตดตามและขบเคลอนการทองเทยวเชงสรางสรรค ระยะท 3

(เม.ย.57– ม.ย.57) ความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอรปแบบการทองเทยว

เชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4

จงหวด “KRNS-NONGKHAO Model” ตอการจดการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอ

สงเสรมกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด โดยภาพรวมอยใน ระดบ

มาก และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานทมคาเฉลยสงสดคอดานโอกาสการ

พฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค รองลงมาคอดานเรองเลาชมชนแหงความ

สรางสรรค และ ดานธรรมาภบาลในการจดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค ซง

มคาเฉลยเทากน ตอมาคอ ดานความรจากการทองเทยวเชงสรางสรรค และ ดาน

ทพกสมผสวฒนธรรมชมชน ซงมคาเฉลยเทากน ดานเครอขายการทองเทยวเชง

สรางสรรค ดานองคกรชมชนการทองเทยวเชงสรางสรรค และดานทมคาเฉลยต�า

ทสด คอ ดานความจรงทผานประสบการณ

3.2 ผลการสรางเครอขายการทองเทยว และความรวมมอของกลมทวารวด

4 จงหวด จากกระบวนวจยและพฒนาเพอการสรางรปแบบการทองเทยวเชง

สรางสรรคเพอเปนขอมลพนฐานและความตองการ ของการสรางเครอขายการ

ทองเทยวและความรวมมอของกลมทวารวด 4 จงหวด จากการประชมสมมนาได

แนวทางการสรางเครอขาย เพอเปนแนวทางการในการก�าหนดนโยบายการ

พฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคอยางยงยน และน�าเสนอเชงนโยบายการสราง

เครอขายและความรวมมอดงตอไปน 1) ระดบกลมจงหวด ควรจดตงองคกร

เครอขายเพอขบเคลอนทชดเจน โดยยดหลกการมสวนรวมตามระดบความพรอม

และการพฒนารวมกนอยางตอเนองดวยความสมครใจมากกวาการจดตงแบบบงคบ

151



โดยส�านกบรหารจดการยทธศาสตรกลมจงหวดภาคกลางตอนลาง 1 (กลมทวารวด)

โดยเปนภาคขบเคลอน และแลกเปลยนขอมลขาวสารกนอยางตอเนอง 2) ระดบ

ชมชน ควรจดตงกลมวสาหกจชมชน ซงชมชนบานหนองขาว เขาขายทสามารถจด

ตงกลมวสาหกจชมชนไดในดานการมฐานความรประวตศาสตร ประเพณ ภมปญญา

ทองถนผสมผสานกบแนวคดการจดการทองเทยวเชงสรางสรรค และการ

ประชาสมพนธผานสงคมเครอขายออนไลน ไดแก Facebook Twitter ใหนก

ทองเทยวไดเขาถงขอมล ขาวสารทสะดวด รวดเรว และเปนขอมลทเชอถอได ซงการ

ทองเทยวแหงประเทศไทย ส�านกงานกาญจนบร เพชรบร สมทรสงคราม สพรรณบร

ไดจดท�าเสนทางการทองเทยวในกลมหลายชองทาง เชน หนงสอ วารสาร เวบไซต

และมแนวโนมทจะพฒนาโดยการน�าเทคโนโลยสมยใหมมาใชมากยงขน เปนการ

สรางเครอขายดานการประชาสมพนธ การสรางเครอขายตนแบบทผลการปฏบตงาน

อยางยงยนผานเครอขายการทองเทยวแหงประเทศไทย ดวยการศกษาดงาน

การเทยบเคยง ของกลมวสาหกจชมชนดานการทองเทยวในลกษณะเดยวกน

4. การประเมนและปรบปรงรปแบบการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค

ของกลมทวารวด 4 จงหวด เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว

4.1 จากการจดกจกรรมการสรปบทเรยนจากการด�าเนนงาน (Lesson

Learned) หลงปฏบตการ (After Action Review : AAR) เพอการสรปผลการ

ด�าเนนงานตามรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค “KRNS-NONGKHAO

Model” ผลของการถอดบทเรยนรปแบบการจดการทองเทยวเชงสรางสรรค

ประกอบดวยขนตอนการปฏบตงานและขอคนพบทไดจากปจจยตางๆ ประกอบดวย

1) การทบทวนกระบวนการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค เปนการบรณาการ

รปแบบการจดการการทองเทยว ทมลกษณะทหลากหลาย เชน การทองเทยวเชง

อนรกษ วตถประสงค เพอศกษาสภาพทางภมศาสตร และธรรมชาต การทองเทยว

เชงวฒนธรรม วตถประสงค เพอศกษาอตลกษณ ประวตศาสตร กลมชาตพนธ ภาษา

วรรณกรรม การละเลนพนบาน ศาสนา พธกรรม และความเชอโบราณสถาน โบราณ

วตถ ขนบธรรมเนยม ประเพณ ภมปญญาทองถน สภาพทางภมศาสตร และธรรมชาต

และรกษาอตลกษณของชมชนแหลงทองเทยว 2) ปจจยแหงความส�าเรจ มการ

ด�าเนนการกจกรรมการทองเทยวอยางตอเนองทกป และรวมกนพฒนารปแบบการ


บทท

7


จดการการทองเทยวเชงสรางสรรคอยางเปนระบบ การน�าระบบเทคโนโลย

สารสนเทศมาใชเพอการประชาสมพนธชมชน เชอมโยงเครอขายการทองเทยว

ภายในและภายนอกชมชน 3) สาเหตทท�าใหประสบผลส�าเรจ ผบรหารในชมชน

ใหการสนบสนน เหนความส�าคญของการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคและ

สงเสรมใหมการสรางแกนน�าทางการทองเทยวเชงสรางสรรคเพอยกระดบการ

การทองเทยวเชงสรางสรรคใหมศกยภาพยงขน โดยชวยกนรณรงคใหมการใช

ทรพยากรอยางคมคา 4) เงอนไขความส�าเรจ ชมชนเหนความส�าคญของการ

ทองเทยว ความรวมมอทกระดบ ชมชนตองรกและหวงแหนวฒนธรรมและ

สงแวดลอมในทองถน ไดรบผลประโยชนรวมกนอยางเปนธรรม รกษาเอกลกษณ

และอตลกษณของตนเองเอาไว

4.2 ผลการประเมนความคดเหนของผทเกยวของทมตอรปแบบการ

ทองเทยวเชงสรางสรรคเพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยวของกลมทวารวด

4 พบวา ความคดเหนของผเกยวของทมตอรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค

เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยวของกลมทวารวด 4 จงหวด โดยภาพรวม

อยในระดบมาก สามารถอธบายเปนรายดานไดดงน ดานทมคาเฉลยสงสดคอ

ดานการน�าไปใชประโยชนอยในระดบมาก รองลงมาคอ ดานความรอยในระดบมาก

ดานเครอขายการทองเทยวอยในระดบมาก และดานทมคาเฉลยต�าทสด ดานกจกรรม

การทองเทยวอยในระดบมาก

อภปรำยผล

จากผลการวจยเรองการพฒนารปแบบการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค

เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด สรปไดวา

ผลการวจยมความสอดคลองระหวางขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพ ซง

สามารถอภปรายผลการวจยไดดงน

1. จากการศกษาสภาพของการด�าเนนการทางการทองเทยวเชงสรางสรรค

ในกลมทวารวด 4 จงหวด ตามความคดเหนของนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต

มความคดเหนตอศกยภาพของการด�าเนนการทองเทยว ซงมพฤตกรรมการ

ทองเทยว มวตถประสงคของการทองเทยว ไดแกการทองเทยวพกผอน การจด

153



เสนทางทองเทยว แหลงทองเทยวทนกทองเทยวทตองการไปทองเทยวมากทสด

ไดแก แหลงทองเทยวทางธรรมชาต แหลงทองเทยวทางวฒนธรรม ประเพณ และ

แหลงทองเทยวดานวถชวตทองถน และความคาดหวงจะไดรบจากการทองเทยว

ไดพกผอนในบรรยากาศทด อากาศสดชน การบรการดวยความเปนมตร มความเปน

กนเองของคนในชมชน ความสะดวก สะอาด ปลอดภยของสถานท ความสวยงาม

ของธรรมชาตในชมชนทองถน และการเขารวมกจกรรมการทองเทยวทชมชนจดขน

วฒนธรรมทองถน ซงสอดคลองกบ นรนทร สงขรกษา (2554) ไดศกษาสภาพการณ

ของการทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมในจงหวดนครปฐม โดยมวตถประสงคการวจย

เพอศกษาสภาพการณในดานพฤตกรรมและความพงพอใจของนกทองเทยวตอการ

ทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมในจงหวดนครปฐม เพอเปรยบเทยบระดบความ

พงพอใจของนกทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมของจงหวดนครปฐมตามลกษณะ

สวนบคคล และเพอศกษาปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะตอการทองเทยวเชงศลป

วฒนธรรมของจงหวดนครปฐม พบวา สภาพการณของการทองเทยวเชงศลป

วฒนธรรมของจงหวดนครปฐมนกทองเทยวมวตถประสงคเพอการพกผอน และ

ทองเทยว ระยะเวลาในการทองเทยว สวนใหญใชเวลา 1 วน ไดรบขาวสารจาก

โทรทศน จ�านวนครงทมาทองเทยวมากทสดมากกวา 5 ครง ลกษณะการทองเทยว

แบบไป – เชาเยนกลบ มพฤตกรรมทองเทยว วด โบสถ อทยานประวตศาสตร

มากทสด นยมทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมมากทสด แหลงทองเทยวทนยม คอ

องคพระปฐมเจดยมากทสด มความพงพอใจในการจดการทองเทยวเชงศลป

วฒนธรรมในภาพรวมอยในระดบมาก

2. จากการสรางรปแบบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรม

เครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด ทไดจากการวจยในครงน

เรยกวา “KRNS-NONGKHAO Model” ซงเปนรปแบบทใหความส�าคญกบการ

ด�าเนนการอยางบรณาการ มองคประกอบหลกทส�าคญคอ “KRNS-NONGKHAO

Model” จะตองมองคประกอบทส�าคญดงตอไปน เรองความรดานการทองเทยวเชง

สรางสรรค (Knowledge) เสนทางทองเทยว (Route) ความเปนธรรมชาต วถไทย

(Natural) ความพงพอใจ ของนกทองเทยว (Satisfaction) เรองเลาชมชนแหงความ

สรางสรรค (Narration) เรองเลาทนกทองเทยวใหความสนใจในการเยยมชม


บทท

7


สงกอสรางมรดกวฒนธรรม พพธภณฑ และนกทองเทยวใหความส�าคญกบคณคา

ของวฒนธรรม วถชวตสามญและการสบทอดวฒนธรรม ประเพณ วถชวต และ

ภมปญญาทองถน โอกาสการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค (Opportunity) ม

องคกร สถาบนใหดานความรและสนบสนนสงเสรมการด�าเนนงานทองเทยวเชง

สรางสรรคของชมชน ในเชงนโยบายและระดบปฏบตการ เครอขายการทองเทยวเชง

สรางสรรค (Networking) การรวมกลมของบคคล กลมบคคลในชมชนทจดกจกรรม

การทองเทยว เชน ของทระลก กลมผาทอ กลมทพกในชมชน โดยมเปาหมายรวมกน

ในการด�าเนนการจดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคใหบรรลตามเปาหมายท

ตงไวรวมกน ธรรมาภบาลในการจดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค (Good

Governance) ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการม

สวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา การด�าเนนงานการจดกจกรรม

การทองเทยวตามกฎขอบงคบของกลมและเปนทยอมรบของสงคม ดวยการ

ยดมนในความถกตองดงาม มความซอสตย จรงใจ ตอนกทองเทยว และกลมสมาชก

การจดตงกลมการทองเทยวเชงสรางสรรคอยางสมดล สามารถคดคานกนไดและ

เปดโอกาสใหสมาชกประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหนในการตดสนใจ

ความรจากการทองเทยวเชงสรางสรรค (Knowledge) นกทองเทยวไดเรยนร

เหนคณคาของแหลงทองเทยวเชงสรางสรรค และกระตนใหคนในชมชนเกดความ

ภาคภมใจในมรดกของทองถนและการอนรกษ ทพกสมผสวฒนธรรมชมชน (Home

stay) ทพกทอยในชมชนชนบท นกทองเทยวเขาพกรวมกบเจาของบาน และม

กจกรรมเพอการถายทอดประเพณ วฒนธรรมอนดงามของทองถนแกนกทองเทยว

ประสบการณทเปนของแท (Authentic Experience) นกทองเทยวไดรวมปฏบต

กจกรรมตาง ๆ ตามวถชวต วฒนธรรม ทเปนจรงสงผลใหนกทองเทยวเกด

ประสบการณในการเขารวมกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค องคกรชมชนการ

ทองเทยวเชงสรางสรรค (Organizing) มการจดตงคณะกรรมการการทองเทยวเชง

สรางสรรค ซงสอดคลองกบ วนสาด ศรสวรรณ (2553) ไดศกษารปแบบการจดการ

ทองเทยวเชงวฒนธรรม โดยการมสวนรวมของชมชนลมน�าตาป โดยมวตถประสงค

การวจยดงน เพอศกษาวฒนธรรมเพอการทองเทยวของชมชนลมน�าตาป เพอศกษา

155



แนวทางการจดการทองเทยวเชงวฒนธรรมโดยการมสวนรวมของชมชน ลมน�าตาป

และเพอศกษารปแบบการจดการการทองเทยวเชงวฒนธรรม โดยการมสวนรวมของ

ชมชนลมน�าตาป พบวาวฒนธรรมเพอการทองเทยวของชมชนลมน�าตาปมอตลกษณ

ทโดดเดนทเออตอการทองเทยวทงในแงประวตศาสตร กล มชาตพนธ ภาษา

วรรณกรรม การละเลนพนบานศาสนา พธกรรมและความเชอ โบราณสถาน โบราณ

วตถ ขนบธรรมเนยม ประเพณ ภมปญญาทองถน และสภาพภมประเทศทาง

ธรรมชาตแนวทางการจดการทองเทยวทางวฒนธรรม

3. จากการทดลองใชรปแบบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอ

สงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว ของกลมทวารวด 4 จงหวด พบวาการสงเสรม

เครอขายกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค (Networking) คอการรวมกลมของ

บคคล กลมบคคลในชมชนทงทจดกจกรรมการทองเทยว และกจกรรมอน ๆ เชน

ของทระลก กลมผาทอ กลมทพกในชมชน โดยมเปาหมายรวมกนในการด�าเนนการ

จดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคใหบรรลตามเปาหมายทตงไวรวมกน ซง

สอดคลองกบ ระพพรรณ ทองหอ และคณะ (2551) ไดศกษาการสรางเครอขายการ

ทองเทยวโดยชมชนดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมในกลม

จงหวดภาคกลาง โดยมวตถประสงคการวจยดงน สรางเครอขายความรวมมอดาน

การทองเทยวกบทกภาคสวน ฝกอบรมและพฒนาบคลากรทเกยวของกบการ

ทองเทยวดานการสรางเครอขายการทองเทยวอยางยงยน สงเสรมใหชมชนในกลม

จงหวดภาคกลางตระหนก และเหนความส�าคญเกยวกบการจดท�าแผนปฏบตการ

สรางเครอขายการทองเทยวโดยชมชน และเสนอแนะแนวทางการสรางเครอขาย

ความรวมมอโดยชมชนในกลมจงหวดภาคกลางอยางเปนรปธรรม พบวาการจดการ

ทองเทยวโดยชมชนของกลมจงหวดภาคกลาง ประกอบดวยกจกรรมตางๆ หลาย

รปแบบไดแก การใหบรการบานพกโฮมสเตย การผลตและจ�าหนายผลตภณฑ

ทองถน ทงทเปนผลตภณฑแปรรปจากพชผลการเกษตร ผลตภณฑทเปนงานศลป

หตถกรรม และการใหบรการการทองเทยวในรปแบบตางๆ เชน การทองเทยวเชง

อนรกษ การทองเทยวเชงวฒนธรรม และการทองเทยวเชงเกษตร เปนตน จดเดน

ของการทองเทยวโดยชมชนในกลมจงหวดภาคกลางไดแก สภาพแวดลอมทยงคง


บทท

7


ความเปนธรรมชาต เอกลกษณของชมชน สนคา OTOP ทมชอเสยง การคมนาคมท

สะดวก และความโดดเดนในดานประวตศาสตร วฒนธรรมและวถชวตรมน�า

จากผลการวจยการสรางเครอขายกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค ยงพบ

การรวมกลมของบคคลในชมชนทจดกจกรรมการทองเทยวดานการมผน�าเขมแขง

ทมความสามารถ ในการบรหารการจดการอยางมสวนรวม ซงสอดคลองกบ นรนทร

สงขรกษา (2555) ไดท�าการวจยเพอพฒนาและยกระดบการทองเทยวเชงวฒนธรรม

สเศรษฐกจสรางสรรคผานกระบวนการมสวนรวมของภาคเครอขายอยางยงยนใน

จงหวดราชบร โดยมวตถประสงคเพอ ศกษาการเทยบเคยงชมชนทจดการการ

ทองเทยวเชงวฒนธรรมทประสบความส�าเรจและลมเหลว ศกษาแนวทางการจดการ

การทองเทยวเชงวฒนธรรม 3 หวง 2 เงอนไข ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ผลการเทยบเคยงปจจยแหงความส�าเรจ ไดแก “บวร”บาน วด โรงเรยนในการม

สวนรวม มผน�าเขมแขง สมาชกรวมมอ โครงสรางองคกร เทคโนโลย ความร ทกษะ/

ความสามารถ การจดการ วฒนธรรมองคกร จตอทศ และทนชมชน สวนปจจยความ

ลมเหลว ไดแก ความอจฉา ความขดแยงกนของสมาชกและชมชน การขาดความ

รวมมอ และผลประโยชน แนวทางการจดการการทองเทยวเชงวฒนธรรมตาม

แนวทางเศรษฐกจพอเพยง ดวยการตงอยบนพนฐานเดมของชมชน ยดหลกภมสงคม

ผลประโยชนของชมชน และความคมคามากกวาความคมทน

4. จากการการประเมนและปรบปรงรปแบบการจดการการทองเทยวเชง

สรางสรรค ของกลมทวารวด 4 จงหวด เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว

พบวาการสรปบทเรยนจากการด�าเนนงาน (Lesson Learned) และสรางเครอขาย

การทองเทยวของรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรคมปจจยตางๆ การทบทวน

กระบวนการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค เปนการบรณาการรปแบบการจดการ

การทองเทยวทมลกษณะทหลากหลาย การทองเทยวเชงอนรกษ วตถประสงคเพอ

ศกษาสภาพทางภมศาสตรและธรรมชาต การทองเทยวเชงวฒนธรรม วตถประสงค

เพอศกษาอตลกษณ ประวตศาสตร กลมชาตพนธ ภาษา วรรณกรรม การละเลน

พนบาน ศาสนา พธกรรม และความเชอโบราณสถาน โบราณวตถ ขนบธรรมเนยม

ประเพณ ภมปญญาทองถน สภาพทางภมศาสตร และธรรมชาต พพธภณฑ การ

157



ทองเทยวเชงเกษตร วตถประสงค เพอศกษาสภาพทางภมศาสตร และธรรมชาต

เนนกจกรรมทเกดการเรยนร ประสบการณตรงตอนกทองเทยว รกษาอตลกษณของ

ชมชน แหลงทองเทยวปจจยแหงความส�าเรจ ควรมการด�าเนนการกจกรรมการ

ทองเทยวอยางตอเนองทกป และรวมกนพฒนารปแบบการจดการการทองเทยวเชง

สรางสรรคอยางเปนระบบ การน�าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพอการ

ประชาสมพนธชมชน เชอมโยงเครอขายการทองเทยวภายในและภายนอกชมชน

สอดคลองกบ คณเขมชาต เหลารตนเรองชย ผแทน ททท.สมทรสงคราม กลาววา

“การจดตงองคกรเครอขายชมชน อาจไมตองมองถงผลตอบแทนทเปนจ�านวน

เงน ในชวงแรกมาในลกษณะอาสาสมคร พอแหลงทองเทยวเรมเขมแขงรายไดจะ

กระจายกลบคนสชมชน”

ซงสอดคลองกบ ภทรพงศ อนทรก�าเนด และคณะ (2553) ไดศกษาระบบ

นวตกรรมรายสาขาเพอพฒนาระบบเศรษฐกจฐานความรและเชงสรางสรรค กรณ

ศกษาอตสาหกรรมทองเทยวเชงสรางสรรค โดยมวตถประสงคการวจยดงน เพอสราง

แนวทางและแบบแผนการศกษา พฒนาและด�าเนนการอตสาหกรรมทองเทยวเชง

สรางสรรคอยางเปนระบบ เพอพฒนาขอเสนอแนะเชงนโยบายในการพฒนา

ทรพยากรมนษยทตรงกบความตองการปจจบนและอนาคตของอตสาหกรรมทองเทยว

เชงสรางสรรค เพอพฒนาขอเสนอแนะเชงนโยบายในการสรางความสามารถในการ

แขงขนอยางยงยนในดานเทคโนโลยและนวตกรรมของอตสาหกรรมทองเทยวเชง

สรางสรรค เพอสนบสนนการพฒนาผประกอบการไทย โดยเฉพาะผประกอบการ

ขนาดเลกในอตสาหกรรมทองเทยวอยางสรางสรรค และเพอพฒนาอตสาหกรรม

ทองเทยวเชงสรางสรรคในฐานะทเปนแหลงเรยนรทางการศกษาทส�าคญโดยเฉพาะ

การเรยนร

ดงนนแหลงทองเทยวทจะพฒนาสการทองเทยวเชงสรางสรรค ทสามารถ

สงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยวทมสวนรวมและยงยนนน ควรจะตองมการ

ด�าเนนการตามรปแบบ (Model) ดงกลาวขางตน พรอมทงบรณาการตามอตลกษณ

ของชมชน


บทท

7


ขอเสนอแนะ

จากการวจยเรองการพฒนารปแบบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอ

สงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยวของกลมทวารวด 4 จงหวด ผวจยมขอเสนอ

แนะโดยแบงออกเปนขอเสนอแนะเพอน�าผลการวจยไปใช และขอเสนอแนะในการ

วจยครงตอไป ซงมรายละเอยดดงตอไปน

1. ขอเสนอแนะการน�าผลการวจยไปใช

1.1 ควรเรมจากการรวมกลมของผประกอบการในชมชนและจดตงกลม

อยางถกตองระเบยบของสหกรณจงหวดกาญจนบร และการสรางกจกรรมทดงดด

ความนาสนใจแกนกทองเทยวตามวถของชมชน องคกรเครอขายควรสงเสรม

สนบสนนชมชนและผประกอบการ พฒนาทกษะการเปนผน�า และการบรณาการ

เทคโนโลยสมยใหม ใหทนตอกลไกการตลาดและตามความตองการของกลม

นกทองเทยว

1.2 ชมชนควรมรปแบบการสบทอดต�าแหนงผน�า การจดการองคความร

จากผทด�ารงต�าแหนงทเกยวของกบการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค

2. ขอเสนอแนะในการท�าวจยตอไป

2.1 ควรมการวจยเชงนโยบายเกยวกบการสรางเครอขายการทองเทยวเชง

สรางสรรค ภายนอกชมชนหรอในรปแบบอน เชน การทองเทยวเชงวฒนธรรม หรอ

การทองเทยวเชงอนรกษ

2.2 ควรวจยรปแบบการตลาดและการประชาสมพนธ การทองเทยว

ทวารวด 4 จงหวด สการเปดประชาคมอาเซยน

2.3 ควรวจยรปแบบการทองเทยววถไทย ของกลมทวารวด 4 จงหวด

159



รปแบบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค เพอสงเสรมเครอขาย


ภาคเครอขายการทองเทยว

เชงสรางสรรค

อยางมสวนรวม

กจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค

โดยกระบวนการเรยนรผาน

ประสบการณการทองเทยวโดย

นกทองเทยวมสวนรวม ใน

ประสบการณจรงตามวถชมชน

การพฒนาใหนกทองเทยว

- เกดกระบวนการเรยนร

- มความพงพอใจ

การพฒนาใหชมชน

- เหนความสาคญของการทองเทยว และ

รกษาเอกลกษณของตนเองไว

- นาไปสการพฒนาการทองเทยวทยงยน

วตถประสงค : เพอสงเสรมเครอขายกจกรรมการทองเทยว

ของกลมทวารวด 4 จงหวด

ปจจยสนบสนน

-ผนา

-สมาชก

-องคกรชมชน

การบรหารจดการ

การทองเทยว

หลกการ : เพอพฒนาการทองเทยวบนฐานความรแบบมสวนรวม

องคประกอบของรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค

KRNS-NONGKHAO Model

K = การจดการความรการทองเทยวเชงสรางสรรค (Knowledge Management) R = เสนทางทองเทยว (Route) N = ความเปนธรรมชาต วถไทย (Natural) S = ความพงพอใจ ของนกทองเทยว (Satisfaction) N = เรองเลาชมชนแหงความสรางสรรค (Narration) O = โอกาสการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค (Opportunity) N = เครอขายการทองเทยวเชงสรางสรรค (Networking) G = ธรรมาภบาลในการจดกจกรรมการทองเทยว เชงสรางสรรค (Good Governance) K = ความรจากการทองเทยวเชงสรางสรรค (Knowledge) H = ทพกสมผสวฒนธรรมชมชน (Home Stay) A = ความจรงทผานประสบการณ (Authentic Experience) O = องคกรชมชนการทองเทยวเชงสรางสรรค (Organizing)

17


บทท

7



นรนทร สงขรกษา. 2554. “Green Code กบกำรทองเทยว งสรำงสรรค : รำกฐำน

กำรทองเทยวทยงยน.” เอกสารประกอบการประชม ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสการขบเคลอนเศรษฐกจเชงสรางสรรค รวมกนพฒนาเพอปวงประชาเปนสขเทดไทองคราชน วนท 13-14 กรกฎาคม 2554 ณ หองประชมหลวงพอวดไรขง คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร.

. 2554. กำรศกษำสภำพกำรณของกำรทองเทยว งศลปวฒนธรรมในจงหวด

นครปฐม. นครปฐม : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร.นรนทร สงขรกษา และ สมชาย ลกขณานรกษ. 2555. รายงานการวจย “เพอพฒนำและ

ยกระดบกำรทองเทยว งวฒนธรรมสเศรษฐกจสรำงสรรคผำนกระบวนกำร

มสวนรวมของภำคเครอขำยอยำงยงยนในจงหวดรำ บร.” ส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

ภทรพงศ อนทรก�าเนด และคณะ. 2553. รายงานการวจย “ระบบนวตกรรมรำยสำขำ

เพอพฒนำระบบเศรษฐกจฐำนควำมร และ งสรำงสรรค : กรณศกษำ

อตสำหกรรมทองเทยว งสรำงสรรค.” ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ.

ระพพรรณ ทองหอ และคณะ. 2551. กำรสรำงเครอขำยกำรทองเทยวโดย ดวย

กระบวนกำรวจย งปฏบตกำรแบบมสวนรวม ในกลมจงหวดภำคกลำง. กรงเทพมหาคร : มหาวทยาลยรามค�าแหง.

วนสาด ศรสวรรณ. 2553. “รปแบบกำรจดกำรทองเทยว งวฒนธรรมโดยกำรมสวนรวม

ของ นลมน�ำตำป.” ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาวฒนธรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ศนยสารสนเทศยทธศาสตรภาครฐ ส�านกสถตแหงชาต. การจดอนดบโลกดานการทองเทยว. http://www.nic.go.th/gsic/index.php. 20 ธนวาคม 2554.

สมาคมการตลาดการทองเทยวแหงประเทศไทย. แนวโนมการทองเทยวในอนาคต. http://www.attm.biz/. 21 ธนวาคม 2554.

ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. ม.ป.ป. ยทธศำสตรของ

แผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหง ต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 - 2559). กรงเทพมหานคร : สหมตรพรนตง แอนดพบลสซง.

ส�านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคกลางตอนลาง 1. ยทธศาสตรของกลมจงหวด

ภาคกลางตอนลาง 1. http://www.techcare.co.th/osm/ 17 มกราคม 2555.

การปฏวตการเรยนรThe Learning Revolution

8บทท

สมนฎฐา ภาควหก

Somnattha Pakwihok


บทท

8


การปฏวตการเรยนรThe Learning Revolution8บทท

สมนฎฐา ภาควหก1

Somnattha Pakwihok

อำรมบท

การปฏวตการเรยนร เปนประเดนส�าคญ

ทไดรบการกลาวถงเปนอยางมาก นบแตอดต

จนถงปจจบนและจะยงคงถกกลาวขวญถง

อยางตอเนองในอนาคต วาเปนสงทมบทบาท

ส�าคญตอการสนบสนนการพฒนาตนเองของ

มนษยชาตและการพฒนาองคการ สความสข

1 อาจารยประจ�า คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกรก

ความมอสรภาพ ความเปนเลศในทกระดบนบแตระดบเลกสดจนถงระดบท

ไมสามารถประมาณได ทงในระดบปจเจกบคคล ระดบชมชน ระดบองคการ ระดบ

ประเทศ และระดบโลก

ผวจารณจงหยบยกหนงสอ The Learning Revolution (การปฏวตการเรยนร

ผวจารณแปล) ทเปนหนงสอขายด (a best - seller book) อนถกแตงโดยสอง

ปรมาจารยชนน�าดานการปฏวตการเรยนรระดบสากลเลมนมาน�าเสนอใหกบผอาน

ทสนใจใฝเรยนรทกทาน ไดพจารณาและลองหามาอานกน แลวทานจะพบวา การ

เรยนรและนวตกรรมการเรยนรเพอการเรยนรตลอดชวต เปนสงทนาทาทายและนา

สนกสนานไปพรอมๆกน รวมทงยงสามารถสรางอสรภาพและความสขใหเกดขนกบ

ทงผสอน ผเรยนรและสงคมของผเรยนรไดอยางแทจรง จะจรงเทจประการใด ขอให

163

บทท 8


ผอานทกทานรวมพสจนไปพรอมกนกบผวจารณ และลองหาหนงสอเลมนมาอาน

กนโดยเรว เพอจะไดไมเปนการหลงยคและคลายความสงสยวา เหตใดหนงสอเลม

นจงไดรบความนยม ขายด และสามารถท�าใหคนอานเปลยนชวตสความมอสรภาพ

และความสขไดหากไดลองท�าตาม

บทน�ำ (Introduction)

การปฏวตการเรยนร (The Learning Revolution) ถกเขยนโดย 2 นกเขยน

ชนน�าของโลก คอ 1) Gordon Dryden (กอรดอน ไดรเดน) และ Jeannette Vos

(เจนเนท วส) มจ�านวน 538 หนา พมพใน ค.ศ. 1999 (พ.ศ. 2542) เปนหนงสอ

ทขายดมาก มยอดขายประมาณ 9 ลานเลมในป 1999 ไดถกแปลเปนหลายภาษา

และถกขายในหลายประเทศทวโลก ไมวาจะเปนประเทศจนทขายได 251,000 เลม

เพยงวนเดยว และ 7 ลานเลมภายใน23สปดาห ฉบบทแปลเปนภาษาจนสามารถ

ขายไดถง 10 ลานเลมภายใน 1 ป นอกจากน ในประเทศสวเดนสามารถขายไดถง

30,000 เลม และชาวสวเดนมากกวา 25,000 คนเขาฟงสมมนาและการประชมเชง

ปฏบตการทเจนเนท วส บรรยาย ขณะทในประเทศนวซแลนด ตพมพครงท 3 ภายใน

5 เดอนแรกหลงจากหนงสอออกจ�าหนาย ในสหรฐอเมรกาจ�าหนายได 2.3 ลานเลม

หลายบรษททวโลกตอบสนองกบขอความของหนงสอเลมนโดยสงซอใหพนกงาน

ของบรษท ท�าไมปรากฏการณเชนนจงเกดขน หนงสอเลมนบอกอะไรกบผอาน

ผสนใจสามารถดาวโหลดฉบบค.ศ. 1999 ฉบบเตมมาอานไดฟรทางเวปไซต http://

www.thelearningweb.net/page011.html หนงสอเลมนเปนมากกวาหนงสอทขายด

ทสด ดวยเปนหนงสอทจะเปนตวเรงปฏกรยาทจะเปลยนวธทคณคด ด�าเนนชวต

เรยนร ท�างาน สอน และการกระท�า นอกจากนผแตงทงสองคนไดท�าการปรบปรง

หนงสอปฏวตการเรยนรลาสด ในป ค.ศ. 2008 ชอวา “Unlimited The new learning

revolution and the seven keys to unlock it” (ปฏวตการเรยนรใหม อยางไมจ�ากด

และหลกส�าคญเจดประการเพอการปลดลอคการเรยนรอยางไมจ�ากด) ผสนใจ

สามารถเขาชมตวอยาง 34หนาแรกของหนงสอฉบบลาสดไดทางเวปไซต http://

www.thelearningweb.net/unlimited-country.html เชนเดยวกน แตหากประสงค

จะอานฉบบเตมสามารถสงซอไดจากทางเวปไซต http://www.learning-revolution.

com/#!copy-of-resources/c1buv


บทท

8


ผแตงการปฎวตการเรยนรเลมน ทง 2 ทาน เปนปรมาจารยทางดานการปฎวตการเรยนรชนน�า และขายดชนยอดระดบโลก ดวยมมหาชนสนใจเขาฟงการสมมนาและการประชมเชงปฏบตการทจดโดยวทยากรทงสองทานนอยางลนหลาม จดกครงกลน จดกครงกเตม กอรดอน ไดรเดน นกวจยนานาชาตจากนวซแลนด และ ดร.เจนเนท วส จากแครฟอรเนย ทงสอง กลาวไววา “โลกตองการการปฏวตการเรยนรเพอใหตรงกบการปฏวตในการสอสารและเทคโนโลย” “องคประกอบหลกของการปฏวตมสองอยาง คอ การเชอมโยงอยางนามหศจรรยและทนสมยของ 1) การวจยสมองกบอ�านาจของสารสนเทศทสามารถใชไดทนท และ 2) ความร” พวกเขาเนนนวตกรรมทส�าคญในการแสดงใหเหนการปฏวตในการกระท�า คอ 1) นกเรยนเรยนรเพอพดภาษาตางประเทศอยางเปนธรรมชาตไดอยางคลองแคลวในแปดสปดาห 2)เดกอายสามและสปเรยนรทจะพดสามภาษาและอาน เขยน สะกด และนบ ไดดกอนทจะเรมเขาโรงเรยน 3)เดกอายแปดถงสบขวบออกแบบโรงเรยนในศตวรรษท 21 ของตวเอง – และวาดภาพลงบนซดรอมและวดโอเทปทพวกเขาสรางสรรคขน 4)เดกอายเจดขวบไดรบเกยรตนยมในวชาคณตศาสตรระดบมธยม 5) โรงเรยนมธยม อลาสกาทซงนกเรยน เรยนและท�างานในบรษทตนแบบไมพรอมกนขณะเรยน ท�าใหไดเรยนรการสงออก ภาษาตางประเทศ สถต เทคโนโลยอาหารและอนๆอกมากมายทสมพนธกน 6)ครใชเพลง เพอปรบปรงมาตรฐานการศกษาอยางรวดเรว 7) โรงเรยนทระบและใหความส�าคญกบความหลากหลายของ “พหปญญา” 8) การวจยลาสดในรปแบบการเรยนร รปแบบการคด และรปแบบการท�างาน 9) ประเทศทมการใชจาย 2.5 ลาน ดอลลาร ในแตละโรงเรยนเพอแนะน�าเทคโนโลยสารสนเทศทดทสดของโลก และ 10) การวจยสมองลาสดและวธการทแสดงใหเหนวาเราแตละคนใชเพยงสวนเลกๆของศกยภาพสมองเรา

หนงสอ การปฎวตการเรยนร ฉบบป ค.ศ. 1999 ถกเขยนบนพนฐานความเชอ 8 ประการ คอ 1 โลกก�าลงพงผานจดเปลยนพนฐานในประวตศาสตร 2 พวกเราก�าลงมชวตอยผานการปฏวตทมการเปลยนแปลงวธทพวกเราด�าเนนชวต สอสาร คดและ ประสบความส�าเรจ 3 การปฏวตนจะก�าหนดวธทจะท�าใหพวกเราและลกหลานของพวกเราท�างาน หาเลยงชพ และสนกกบชวตใหเตมทไดอยางไร 4 เปนครงแรกในประวตศาสตรเกอบทกอยางในขณะนเปนไปได 5 อาจจะไมไดมากกวาหนงในหาคนทรวธทจะไดรบประโยชนอยางเตมทจากมรสมของการเปลยนแปลง – แมในประเทศ

ทพฒนาแลว 6 เวนแตเราจะพบค�าตอบ จากโครงสรางทงหมด พบวา ระดบหวกะท

ทมเพยงรอยละ 20 จะเปนผสรางรายไดรอยละ 60 ของรายไดทงหมดของแตละ

ประเทศ ขณะระดบยากจนทสด 5 อนดบมเพยงรอยละ 2 เทานน นนคอ สตรส�าหรบ

165

บทท 8


รบประกนความยากจน ความลมเหลวของโรงเรยน อาชญากรรม ยาเสพตด ความ

สนหวงความรนแรงและการปะทสงคม 7 พวกเราตองการปฏวตแบบคขนานในการ

เรยนรตลอดชวตเพอใหตรงกบการปฏวตสารสนเทศและใหทกคนไดแบงปนผลจาก

ยคของความอดมสมบรณทมศกยภาพ และ 8 โชคดทการปฏวต – การปฏวตท

สามารถชวยใหเราแตละคนเรยนรอะไรไดเรวขน มากขน และดขน – นอกจากนยง

รวบรวมไดอยางรวดเรว โดยหนงสอเลมนจะบอกเลาเรองราวดงกลาวและท�าหนาท

เปนคมอการปฏบตเพอชวยใหคณใชการควบคมอนาคตของคณดวยตนเอง ผเขยน

ทงสองทานไดพยายามบอกเลาความเชอของพวกเขาใหผอานไดรบรและรบทราบ

วาการเขยนหนงสอของพวกเขานน วางรากฐานจากหลกความเชอทงแปดน ซงผอาน

จะไดพบสอดแทรกอยในสวนตางๆของเลม

บทสรปเนอหำของหนงสอ

หนงสอเลมน เนอหาถกแบงออกเปน 15 บท (ไมนบรวมค�าน�า และบทน�า)

ม 3 สวนส�าคญ สวนท 1 จะเปน บทท 1 – 4 สวนท 2 จะเปนบทท 5 – 9 และสวนท 3

จะเปนบทท 10 -15 โดยทางผเขยนไมไดมการตงชอแตละสวนเปนการเฉพาะ

เจาะจงแตอยางใด

โครง

สรำง

หนงส

อ

สวนท 1 บทท 1 ในอนาคต บทท 2 ท�าไมไมดทสด บทท 3 พบกบสมองทนาตนตาตนใจของคณ บทท 4 แนะน�าลงมอท�าดวยตวเอง

สวนท 2 บทท 5 วธการคดเพอความคดทด บทท 6 ถกตองนบตงแตเรมตน บทท 7 ปทส�าคญ บทท 8 หวใจความลบของการเรยนร บทท 9 การเรยนรจรง: วธการทสนกและรวดเรว

สวนท 3 บทท 10 การพฒนารปแบบการเรยนรทเหมาะสมกบตนเอง บทท 11 ทนทอยางรวดเรวทโรงเรยน บทท 12 การแกภาวะยอมจ�านนของออกกลางคน บทท 13 การวางแผนโรงเรยนของวนพรงน บทท 14 โลกธรกจของวนพรงน บทท 15 เพยงแคลงมอท�า!

ภำพท 1 โครงสรางของหนงสอการปฎวตการเรยนร

(สรปโดยผวจารณ)


บทท

8


สวนท 1

บทท 1 ในอนำคต อธบายถง 16 แนวโนมส�าคญทจะรปรางโลกของวนพรงน

เนอหาในบทน ผเขยนพยายามทจะถายทอดภาพของโลกในอนาคตแกผอานใน

แงมมตางๆ ทจะสงผลกระทบตอการเรยนรและกอใหเกดการปฏวตการเรยนรท

แตกตางจากโลกในอดตและปจจบนทเปนอยในยคน (1999) โดยเปนการมองบน

รากฐานของการจนตนาการและการประยกตสารสนเทศตางๆทมและเขาถงได เพอ

ใหผอานไดเพลน และจนตนาการตามไปกบผเขยน ไมวาจะเปนในมมของการทเปน

ยคของการสอสารโตตอบแบบทนท โลกไรพรมแดนทางเศรษฐกจ โลกเดยวทาง

เศรษฐกจ การคาทางอนเตอรเนตและการเรยนรสงคมบรการใหม การควบรวมกน

ของบรษทขนาดใหญและเลก การเปลยนแปลงรปรางของการท�างาน สตรในการเปน

ผน�า ชาตนยมทางวฒนธรรม การเตบโตชนชนสามญ ยคความชราของประชากร

องคกรความรวมมอ ชยชนะของแตละบคคล ผลของโลกอนาคตทผเขยนไดมองภาพ

ไวเปนแนวทางส�าคญทผเขยนจะเชอมโยงไปสการปฎวตการเรยนรของโลกอนาคต

ทแตกตางจากโลกในอดตและปจจบนทถกถายทอดในบทตอๆไป ดวยไดมองวา

การปฎวตก�าลงจะเปลยนแปลงชวตของผอานและเปลยนแปลงโลกของผอาน เปน

ยคอนาคตแหงการไรขดจ�ากด ในยคททกสงทกอยางเปนไปได โลกของเดกๆ จะเปน

จรงกอนใครอน อนาคตของพวกเขาขนอยกบความสามารถทจะเขาใจแนวคดใหม

สรางทางเลอกใหมและเรยนรและปรบตวตลอดชวต ประเทศทร�ารวยกจะเปลยน

ผานจากสงคมอตสาหกรรมสยคสารสนเทศ เปนยคทศกยภาพของสมองมนษย ความ

รและการสรางสรรคจะด�าเนนตอไปแทนทเครองจกรและอาคารทเปนทนหลกทาง

สงคม ขณะทประเทศยากจนมโอกาสอยางมากทจะตรวจสอบประวตศาสตร กระโดด

ขามยคอตสาหกรรมและตรงเขาสยคใหมของเครอขายอจฉรยะ จะบรรลนวตกรรม

การศกษาไดตองท�าใหมการลงทนทเพมขนในวธการใหมของการศกษาและการ

เรยนร นวตกรรมและการศกษาสวนมากทผานมาขนอยกบแนวคดพนฐานงายๆ เสมอ

บทท 2 ท�ำไมไมดทสด อธบาย 13 ขนตอนทตองการส�าหรบระบบการศกษา

ศตวรรษท 21 โดยในบทนผเขยนพยายามอธบายขนตอนส�าคญ 13 ขนตอนทจะ

ชวยใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพและบรรลผลสสงคมการเรยนรใหม ผเขยน

167

บทท 8


เรมตนดวยการใหผอานลองจนตนาการสงคมศตวรรษท 21 ทนกเรยนทกคนม

คอมพวเตอร Laptop เปนของตนเอง ทกบานมคอมพวเตอรทเปนทงทวในตวราคา

เพยง 300 ดอลลารหรอต�ากวานน ทกบานและนกเรยนทกคนเชอมตออนเตอรเนต

ทกคนเกอบทกอายเขาถงครทดทสดของโลกในทกวชา สามารถเลอกสมเขาหองสมด

ชนน�าของโลกไดจากทกท พพธภณฑวทยาศาสตรและหอศลปมการโตตอบสองทาง

การเชอมตอกบคนอนรอบโลกถอเปนเรองปกต เกมอเลกทรอนคสถกออกแบบมา

เพอชวยสอนในรายวชาตางๆ เพอความสนกสนาน โรงเรยนเปนงานสงสรรคทดทสด

ในเมองและเปนฐานซงส�ารวจโลกกวางของประสบการณและความร ครมคณคาและ

มความเปนมออาชพสง มความรทใหมของวชาเฉพาะ หองเรยน คอ โลกทงโลก ต�ารา

ทสรางเปนเกมการเรยนรมลตมเดยทมการโตตอบสองทางและด�าเนนการผลตโดย

ทมผเชยวชาญผซงผลตเกมคอมพวเตอรชอดงทผลตโปรแกรมรายการทวมออาชพ

และผลตโฆษณาทางโทรทศน ครทงหมดมทกษะผจดการศนยการเรยนรทซงพวก

เขาแสดงดงพเลยงเชนเดยวกบทมในโคชนกกฬาทด ทกคนสามารถวางแผนการ

เรยนการสอนของเขาและเธอไดเองในทกๆอาย และสามารถเขาถงทรพยากรการ

เรยนรและความรไดตามตองการ เรวและงาย ผทลาออกจากโรงเรยนทกคนพฒนา

สมรรถนะสงยงขนกวากอนหนานในพนฐานการอาน การเขยน คณตศาสตร

วทยาศาสตร ภมศาสตร ประวตศาสตรและความรทวไป ทถกเรยกขานเปนพนฐาน

วาคอ ความรทางวฒนธรรม มสามวชาส�าคญทถกสอนและเรยนรทโรงเรยน คอ วธ

เรยนร การเรยนรวธคด และการเรยนรทจะกลายเปนผจดการอนาคตของตวเองดวย

ตวเอง โรงเรยนถกออกแบบใหมอยางสมบรณ เปนศนยกลางทรพยากรและสงคม

การเรยนร หลกสตรเบองตนนบพนเผยแพรทเดสกทอปพรอมใชงานผานทางเวลด

ไวดเวบเครอขายทเชอมตอกนทวโลก พรอมทงมการโคชอยางตอเนองทศนย

ทรพยากรสงคมทองถน หนงวนถงหกสปดาหเปนพนฐานขนอยกบชมชน แตละ

โรงเรยนมฟารม ปาไม สวน โรงเพาะฟกปลา สถานวทย หนงสอพมพและอตสาหกรรม

น�ารองของตนเอง ทซงนกเรยนสามารถทดสอบทกสงทกอยางทเรยนในภาคปฏบต

ทกคนเปนครเชนเดยวกบเปนนกเรยน ระบบการศกษาแบบเดมลาหลง การจะบรรล

ระบบการศกษาทดทสดของโลก ตองกระท�า 13 สงทเปนอสระตอกนและเชอมโยง

กนไปพรอมกน ผานความเรยบงาย สนกและมประสทธภาพเพยงแครวาสงทควรได


บทท

8


รบการสอนทโรงเรยนคออะไร เปนทนาทงวา ผเขยนสามารถจนตนาการโลกใน

อนาคตไดดงกบพบเจอดวยตนเองหรอเหนภาพดวยตาตนเอง(ผวจารณกลาว)

บทท 3 พบกบสมองทนำตนตำตนใจของคณ อธบายวาคณเปนเจาของ

คอมพวเตอรทมประสทธภาพมากทสดในโลก ดวยการอธบายความนาทงของสมอง

การท�างานของสมอง ความสามารถและศกยภาพของสมอง รวมทงแนวทางการเรยน

รทเหมาะสมเพอเพมศกยภาพของสมอง ผเขยนไดเสนอแนะวา พวกเราทกคน

สามารถเรยนรทดทสดและเรวทสดได เมอพวกเราเชอมโยงความสามารถชนเลศ

ของสมองของพวกเราทหลากหลายเขาดวยกน ซงคณลกษณะทหลากหลายเหลานน

มสามคณลกษณะของสมองทส�าคญอยางมากตอการเรยนร คอ 1 วธการทคณจด

เกบและดงขอมลไดอยางรวดเรว ทวถงและมประสทธภาพ 2 วธการทคณสามารถ

ใชสมองในการแกปญหา และ 3 วธการทคณสามารถใชสมองเพอสราง ความคด

ใหมๆ สองขอแรกเปนการใชความสามารถพเศษของสมองเพอรบรรปแบบและ

ความสมพนธ สวนขอสามเปนการเรยนรวธการแตกรปแบบเหลานน วธการรวม

สารสนเทศอกครงในหนทางใหม ผเขยนกลาววา การเรยนรทจะเกบขอมลในรปแบบ

และมการเชอมโยงอยางชดเจน เปนขนตอนแรกทมตอการพฒนาความสามารถท

ไมไดใชของสมองของคณ ขนตอนทสอง คอ การเรยนรทจะใชจตใตส�านกของคณ

ผานการเตรยมพรอมทผอนคลาย เพอสามารถซมซบสารสนเทศไดมากขนอยาง

รวดเรวและมประสทธภาพ ฟงเพลงผอนคลายเพอการเรงการเรยนร ท�าทละอยาง

สมองตองการพลงงานจากอาหารทบรโภค ผลไมและผกสดเปนสงจ�าเปนส�าหรบ

สมอง อาหารทดและอากาศเปนสงส�าคญตอสมอง อาหารส�าหรบรางกายและอาหาร

ส�าหรบสมองและออกซเจน

บทท 4 แนะน�ำลงมอท�ำดวยตวเอง อธบาย 20 ขนตอนในการเรยนรทกสง

ทกอยางอยางเรวมากยงขน ดยงขนและงายยงขน โดยไดบอกวธการทจะใหเกดการ

เรยนรไดเรว ดและงายผานการท�าสงตางๆเหลานดวยตวของผเรยนรเอง เรมตนดวย

บทเรยนจากการเลนกฬา กลาฝน ตงเปาหมายทเฉพาะเจาะจงและก�าหนดเสนตาย

ไดทปรกษาทกระตอรอรน เรว เรมจากภาพใหญกอน ถามผร คนหาหลกการส�าคญ

คนหาหนงสอสามเลมทดทสดทเขยนโดยผปฎบตทประสบความส�าเรจ ทวนซ�า

169

บทท 8


การเรยนรวธการอานอยางมประสทธภาพ เสรมสรางดวยรปภาพและเสยง เรยนร

ดวยการท�า วาดแผนทความคดแทนทบนทกเชงเสน หาหนทางงายๆทกอบกอะไรท

คณเรยนร เรยนรศลปะของการรบรความผอนคลาย ปฏบต ปฏบต ปฏบต ทบทวน

และสะทอนใหเหน ใชเครองมอการเชอมโยง เชนหมดหนวยความจ�า สนกและเลน

เกม สอนคนอน ลงเรยนหลกสตรเรงการเรยนร เพอใหผอานไดน�าไปปฏบตเพอการ

ปฎวตการเรยนรของตนเองสการเพมศกยภาพอยางไมมทสนสดใหกบตนดวย

ตนเอง สงตางๆเหลานจะชวยใหเกดการเรยนรไดอยางรวดเรว งายและดยงขนใน

มมมองผเขยน หากผเรยนร รแลวลงมอท�าทนท

สวนท 2

บทท 5 วธกำรคดเพอควำมคดทด โปรแกรมใหมเพอสอนตวคณดวยตวเอง

และสอนนกเรยนของคณคดสรางสรรค ความคดทก�าหนด คอ การรวมใหมของ

องคประกอบเดม ผาน 12 ขนตอน ทผเขยนพยายามถายทอด ระบบหนทางการแกไข

ปญหาเพอความคดสรางสรรค เรมตนดวยการก�าหนดปญหาของคณ ก�าหนด

ทางออกทดของคณและเหนภาพมน รวบรวมขอเทจจรงทงหมด แบงรปแบบ

ออกไปขางนอกสนามของคณ ลองชดตางๆ ของการรวมใหมขององคประกอบเดม

ใชความรสกของคณทงหมด ปด ปลอยใหตกผลก ใชเพลงและธรรมชาตเพอความ

ผอนคลาย ใสใจ ปรากฏผล ตรวจสอบอกครง นอกจากนไดเสนออกทางเลอกหนง

คอ วธวสยทศนและพนธกจ ทขนตอนกระบวนการเปนเชนเดยวกบการแกไขปญหา

แตจดเรมตนไมไดเรมดวยปญหา เรมตนดวยวสยทศนแหงอนาคตทซงความฝนท

ส�าคญทกอยางเปนไปไดในขณะน กระบวนการเหลานจะชวยผอานไดความคดทด

ออกมา

บทท 6 ถกตองนบตงแตเรมตน อธบายคมอทเหมาะสมส�าหรบการผลตทารก

ทดกวา ทสดใสกวา ผเขยนไดบอกเลาการพฒนาการเรยนรเพอใหไดทารกคณภาพ

ตองสรางพฒนาการตงแตอยในทองและชวง 5 ปแรกหลงคลอด งดพฤตกรรมเสยง

ของแม เชน การสบบหร เปนตน แลวเพมการบรโภคอาหารทมประโยชนตอ

พฒนาการทงทางรางกายและทางจตใจของทารกแรกเกด เพลงและอารมณท

เบกบาน เมอคลอดมาแลวควรสรางพฒนาการทางรางกายและจตใจตอเนองดวย

โปรแกรมทเหมาะสม


บทท

8


บทท 7 ปทส�ำคญ อธบายวธการประเทองปญญาของเดกของคณตงแตแรก

เกดถงสบขวบ ดวยการใหเดกเรยนรผานการลงมอท�าดวยตนเองอนเปนสงส�าคญ

ทสด เขาเรยนรทจะรวบรวมขอมลโดยการรวบรวมขอมล เขาเรยนรทจะเดนไปดวย

การเดน เขาเรยนรทจะพดคยดวยการพดคย เรยนรดวยการเลนและส�ารวจ จงตอง

ปรบเปลยนหองเรยนใหเหมาะสมกบการเรยนร ของเดก เปลยนการเลนเปน

ประสบการณการเรยนร และท�าใหแนใจวาการเรยนรโดยมากคอความสนก ท�าให

ผเขยนไดอธบายถงวธทจะชวยในการประเทองปญญาของเดก เรมจากความส�าคญ

ของการเคลอนทละขนตอน ใชสามญส�านกของคณ สรางในประสาทสมผสทง 5 ใช

โลกทงโลกเปนหองเรยนของคณ ศลปะทยงใหญของการสอสาร เรยนรทจะอานควร

จะเปนกระบวนการทางธรรมชาตและเตมไปดวยความสนกสนาน พอแมเปนครคน

แรก พอแมในศนยกอนวยเรยน ด�าเนนการตอวธการทสนกสนานเดยวกนทโรงเรยน

บทท 8 หวใจควำมลบของกำรเรยนร อธบายวธโปรแกรมเพอความส�าเรจใน

การศกษาและในธรกจ ผเขยนกลาววา คณเปนอะไรทคณคด เราเปนอะไรทเราคด

ทกการเหนคณคาในตนเองจะตองมพนมนในความส�าเรจในเชงบวกและความส�าเรจ

อยางทแทจรง คอเหตผลในความเหนคณคาในตนเอง ทคณมเพอใหบรรลสงใด

สงหนงทเฉพาะเจาะจง เพอใหบรรลเตมศกยภาพ “การรสกดกบตวเอง” ไมเพยงพอ

คณจะตองมพนความรสกของคณในสงทคณสามารถท�าไดดดวย แมวาบอยครงเรา

กลายเปนสงทคนอนคาดหวง การเชอมนมนใจในคณคาของตนเองและรสกดกบ

ตนเองจะเปนหวใจส�าคญของการส�าเรจทงในการศกษาและในธรกจ ดงเชนท บรษท

ทใหญทสดของโลก General Electric ใชงบประมาณ 800 ลานดอลลารตอปใน

โปรแกรมการศกษาและอบรมทหลากหลายของบรษท เมอถาม CEO Jack Welch

วาในอก 20 ป GE จะเปนอะไร เขาตอบวา “ฉนหวงวามนจะเปนสถาบนการเรยนร

ทยงใหญทสดในโลก” คณเปนดงทคณคดผเขยนกลาวไว ภาพตวเองของเรานาจะ

เปนสงทส�าคญทสดในการพจารณาวาเราเปนผเรยนรทด – หรอตรงไปตรงมา วาเรา

มดทสงอนใด เปนหวใจความลบส�าคญของการเรยนร

บทท 9 กำรเรยนรจรง: วธการทสนกและรวดเรว อธบาย ปายบอกทาง

ศตวรรษใหมส�าหรบครและนกฝกอบรมของวนพรงน ผเขยนกลาววา ครและนกฝก

อบรมผชาญฉลาดรอบๆ โลกในปจจบนก�าลงเตรยมตวส�าหรบความทาทายของ

171

บทท 8


ศตวรรษท 21 และพวกเขาก�าลงท�ามนอยางเรยบงาย โดยรวมบทเรยนจากโรงเรยน

อนบาล การวจยสมอง การแสดงธรกจ การโฆษณา โทรทศน เพลง การเตนร�า

ภาพยนตร การกฬา ศลปะและมลตมเดยอเลกทรอนกส ทท�าผานกระบวนการเรยน

รทสนกสนาน ผเขยนกลาววาผลจากการวจยของพวกเขารอบโลกและการปฏบตใน

โรงเรยน วทยาลยและธรกจ หลกสตรการศกษาและการอบรมทดทงหมดเกยวของ

กบหลกการส�าคญ 6 ประการ ผเรยนรตลอดชวตในทกๆอาย คณจะเรยนรไดเรว

รวดเรว และงาย ถาหากวาทงหมดนถกจดโดยครผซงเปนผมสวนรวม (Involver)

-ไมใชผบรรยาย (Lecturer)- ผซงแสดงดงเปนผอ�านวยความสะดวก ประสานปจจย

ทงหก คอ 1 การเรยนรทดทสด “ของรฐ” 2 หลกสการน�าเสนอทด 3 คดเกยวกบ

สงทประสงคและเกบทรงจ�าลกๆ 4 ลงมอสการเรยนร ดวยกจกรรม 5 การน�าไปใช

จรง และ6 ตรวจสอบ ประเมนและเฉลมฉลอง

สวนท 3

บทท 10 กำรพฒนำรปแบบกำรเรยนรทเหมำะสมกบตนเอง อธบายวธการ

คนหารปแบบการเรยนรของตวคณเองและการใชพหปญญาของคณ บทนผเขยน

บอกวา ทกคนมรปแบบการเรยนรทเหมาะสมเฉพาะส�าหรบแตละคน คนหามนให

พบแลวใชใหเกดประโยชน ความฉลาดมหลายทาง เขาไดเสนอวธการทจะคนหา

รปแบบการเรยนรของตวคณเองใหพบ คอ การเรมตนดวยการก�าหนดรปแบบการ

เรยนรของตวคณ ตอดวยวธการทคณไดรบสารสนเทศ วธการทคณจดการและ

ประมวลสารสนเทศ เงอนไขทกระทบความสามารถในการเรยนรของคณ ความ

ตองการทางกายภาพและชวภาพทกระทบการเรยนร วธการก�าหนดรปแบบการเรยน

รทชนชอบของนกเรยน รปแบบการท�างานทเฉพาะเจาะจงของคณ สชนดของรปแบบ

การคด คอ การเรยงล�าดบแบบไมตอเนอง การเรยงล�าดบแบบสม บทคดยอแบบสม

บทคดยอแบบเรยงล�าดบ และจบดวยการประยกตส�าหรบโรงเรยนและปจเจกบคคล

บทท 11 ทนทอยำงรวดเรวทโรงเรยน อธบายโปรแกรมทนททยงใหญทสด

ของโลกและท�าไมโปรแกรมเหลานจงท�างาน ผเขยนกลาววาทกคนสามารถเรยนรใน

หนทางของเขาและเธอ และหนทางเหลานนกมจ�านวนมากและหลากหลาย โดยได

เสนอสองหลกการส�าคญ คอ การเชอมตอระหวางจตใจกบรางกาย และการเชอมตอ

ระหวางจตใจกบสมอง พรอมยกตวอยางวทยาศาสตรการเคลอนไหวอยางเฉพาะ


บทท

8


เจาะจง (Specialized kinesiology) 2 วาเปนสงส�าคญของรปแบบการเรยนรจ�านวนมาก

ชวยใหเกดประสทธภาพสงสดในการเลนกฬา ตวแบบ Doman-Palmer-Niklasson-

Hartigan ชดกจวตรเพลง เรมตนดวยการกลงทออนโยนและความสมดล แลวขยบ

ขนไปออกก�าลงกาย แกวงมอใน ‘เครองเลนจงเกลยม’ หรอ ‘บารลง 3’ วธลกบอล/

สตก/นก ส�าหรบสอนการอาน ทบรรลผลยงใหญเพมขนทงความสามารถในการเรยนร

ของผเรยนและความภาคภมใจในตนเองของผเรยน ไมเพยงแตผเรยนจะเรยนรการ

อานเรองราวขนสงอยางเขาใจเทานนยงมการเปลยนแปลงพฤตกรรมและอารมณท

ไมคาดคดดวย ขณะทเรยนรการอาน เขาเรยนรการคดและเมอเขาเรยนรการคด

พฤตกรรมเขาและลกษณะเขากเปลยน แมนกเรยนปญญาออนมากทสดกไดรบการ

เรยนรและกาวหนาเรว การเขยนกลบเพอปญหาการเขยนกระจกเงา ส�าหรบเดกวย

เรยนทยงคงมปญหาในตวอกษรทแตกตางเชน b และd p และ q โปรแกรมการอาน

สนาท “สงทคณสามารถท�าไดในสนาท? โปรแกรมเทปชวยการอาน ค�าศพทส�าคญ

สวนบคคล และโปรแกรมอนๆอกมากมายทผเขยนไดยกมาเปนตวอยางไว

บทท 12 กำรแกภำวะยอมจ�ำนนของออกกลำงคน อธบายวธทจะไดรบ

“ระดบสง” ในการศกษาและไมไดตดยาเสพตด แกงคและเปนอาชญากรรม ฝานการ

ใชบทเรยนสามญส�านกจากธรกจทดทสดของโลก วธการทจบใจอารมณเยาวชน

เทคนคการสอนใหมเพอใหแนใจวารปแบบการเรยนรของแตละบคคลทงหมดจะ

ถกจดเตรยม โดยผเขยนไดยกตวอยางในภาคปฏบตจากหลากหลายกรณ คอ การ

บรณาการการศกษาโดยใชโลก คอ หองเรยน หลกสตรหกสปดาหสรางความส�าเรจ

ทละขน SuperCamp น�าทงหมดรวมเขาดวยกน และรวมทงหมดในโปรแกรม 10 วน

จาก 7 a.m. ถง 10:30 p.m ทผเขยนมองวาเปนรปแบบทเหมาะสมเพอแนะน�าทก

โรงเรยนมธยมของป เพอ”การเรยนรจรง” อนรวมทกษะการเขยนเชงสรางสรรค

ทกษะความคดสรางสรรค การอานเรว ทกษะอบรมความทรงจ�าและการทดสอบใน

การเรยนรสบรบทการเรยนร หลกสตรทกษะชวตหรอการเจรญเตบโตสวนบคคล

รวมกจกรรมทพฒนาทกษะทางกายภาพ คานยม และความสามารถในการสอสาร

กบเพอนรวมงานและครอบครว ทงหลกสตรเชงวชาการและหลกสตรทกษะชวตหรอ

การเจรญเตบโตสวนบคคล ถกฝงตวอยในดนตร การเลน และอารมณ

2 แปลโดย คลงศพทไทย โดย สวทช.เขาถงไดจาก http://dict.longdo.com/search/KINESIOLOGY3 คอ อปกรณสนามเดกเลนกลางแจง

173

บทท 8


บทท 13 กำรวำงแผนโรงเรยนของวนพรงน อธบาย 12 ขนตอนทจะปฎรป

ระบบการศกษาของประเทศ คอ การเรมตนทโรงเรยน 1 โรงเรยนเปนตลอดชวต

เปนศนยกลางทรพยากรชมชนตลอดป 2 ถามผบรโภค 3 รบประกนความพงพอใจ

ของผบรโภค 4 ตอบสนองทกเชาวปญญาและรปแบบการเรยนร ในหองเรยนผาน

การแบงเปนศนยการเรยนรตางๆ ชวยเดกพฒนาความสามารถในทกดาน นกเรยน

ทกคนจะกลายเปนคร 5 ใชเทคนคการสอนทดทสดของโลก ผานบคลากรส�าคญคอ

ครผอ�านวยความสะดวก และเนนใหความส�าคญในการฝกอบรมครและการฝกอบรม

ใหมซ�าอยางตอเนอง หากจะเปลยนแปลงโรงเรยน เรมดวยการอบรมครกอน 6 ลงทน

ในทรพยากรหลกของคณ คอ คร ผานการฝกอบรมครของวนพรงน 7 ใหทกคนเปน

ครเชนเดยวกบเปนนกเรยน ทกนกเรยน ทกครอบครว ทกคณคร ถกกระตนให

กลายเปนผเรยนร(learner) ไมใชคร(teacher) อกตอไป 8 วางแผนหลกสตรสสวน

คอ 1 หลกสตรการเจรญเตบโตสวนบคคล เพอสรางความมนใจในตนเอง ทกษะการ

สอสารและจงใจ และทกษะความสมพนธ 2 หลกสตรทกษะชวตรวมการบรหาร

ตนเอง การแกปญหาเชงสรางสรรค การวางแผนชวต และการปรบแผนเศรษฐกจ

การบรหารความขดแยงและเทคโนโลยคอมพวเตอร 3 หลกสตรการเรยนรผานการ

เรยนรและการเรยนรผานการคด เพอการเรยนรตลอดชวตอยางสนกสนาน รวดเรว

และมประสทธภาพ 4 หลกสตรเนอหา ผานการบรณาการดวยรปแบบ แมวาทงหมด

สมพนธกน 9 เปลยนระบบการประเมน 10 ใชเทคโนโลยของพรงน 11 ใชชมชน

ทงหมดเปนทรพยากร และ12 ส�าหรบทกคน: สทธทจะเลอก

บทท 14 โลกธรกจของวนพรงน อธบายโอกาสการเตบโตทยงใหญส�าหรบ

“องคการแหงการเรยนร”โอกาสมลตมเดยอเลกทรอนกส โอกาสธรกจเรยนรอยาง

รวดเรว การขายบรการและการฝกอบรมเปนผลตภณฑของคณ บรษทเปนเชน

องคการแหงการเรยนร โรงเรยนหรอวทยาลยเปนดงธรกจรวมทน

ทท 15 เพยงแคลงมอท�ำ! อธบายวธการทประเทศใดๆ สามารถน�าไปสการ

ปฏวตการเรยนรและเพอใหคณสามารถ เชน ตวแบบศนยกลางภาวะผน�าสงคโปร

ตวแบบการกระจายอ�านาจนวซแลนด ตวแบบสวเดน ตวแบบทไดรบการรบรอง

ตวแบบการเปนผน�าองคการ ตวแบบใหมนออกไป ตวแบบการขายทางอนเตอรเนต


บทท

8


ตวแบบมลตมเดย คร ธรกจ ตวแบบมลนธ ตวแบบการประชมนานาชาต ตวแบบ

องคการแหงการเรยนร ตวแบบ “คลสเตอร” ตวแบบกลบสรากของจน คดคนตว

แบบของคณเอง

บทวเครำะหเนอหำและภำพรวมหนงสอ

ภำษำท

ผแตงใชภาษาทอานแลวเขาใจไดงาย ประโยคไมสลบซบซอน ใชค�าศพทท

ไมไดยากเกนไปส�าหรบผอานและผรกการเรยนรทงหลาย ด�าเนนเรองและรอยเรยง

อยางสนกสนาน มการยกตวอยางใหเหนภาพ และปฏบตตามไดในแตละขนตอน

แนวทำงกำรเขยนของผแตง วธกำรน�ำเสนอ และกำรจดล�ำดบของเรอง

เนอหาทงหมดม 15 บท แบงเปน 3 สวน โดยเนอหาในแตละบทจะมรปแบบ

การจดวางและน�าเสนอทเหมอนกนคอ ผแตงจะเรมตนดวยการกระตนใหอยากร

และอยากเขาไปอานเนอหาภายในบท ดวยยอหนาส�าคญทรกเราผอานและผเรยนร

ทกคนใหอยากเขามาอานรายละเอยด และลงมอท�าตามวธการทผเขยนไดเสนอไว

เพอการเรยนรอยางรวดเรว ดวยไดแสดงใหเหนถงวามผทใชวธดงกลาวจนประสบ

ความส�าเรจแลวมจ�านวนมากและมใครบางทไดลองน�าไปใช

จดเดนของหนงสอเลมน

อานงายชวยปรบทศนคตและมมมองผอานใหมวาการปฎวตการเรยนรไมใช

เรองยาก หากคดเปน ดเปน ฟงเปน อานเปน ยอมท�าเปน ปรบเปลยนเปนไมตอง

ลอกผ อนสรางแบบฉบบเฉพาะตวของตนดวยตนเอง ไมวาจะเปนในระดบ

ปจเจกบคคล องคการ หรอประเทศ ตวแบบของตนเองตองเรมจากตวเองดวย

ตนเองกอน ดวยการวางแผนใหด แลวลงมอท�าพรอมปรบเปลยน ยดหยน ผอนคลาย

สนกสนานกเทานนเอง

บทสรป

การปฎวตการเรยนรตองลงมอท�าจงจะส�าเรจ เรมจากตนเองท�าดวยตนเองกอน

ผานวธการคดส�าหรบความคดทดแลวลงมอท�าอยางเปนสข สนกสนาน เรยนรตลอด

เวลา ตลอดชวต เรยนรไปพรอมกบการเลน ผานรปแบบและแนวทางเฉพาะตน ท

ด�าเนนการอ�านวยความสะดวกโดยครมออาชพและแรงสนบสนนทพรงพรอมจาก

175

บทท 8


ทกฝายทเกยวของตลอดชวต ผเขยนไดมการยนยนวาเทคนคตางๆทน�าเสนอมผน�า

ไปใชแลวประสบผลส�าเรจจรงผานงานวจยตางๆ ดงนนจงเปนหนาทของผอานแลว

วาจะทดลองท�าตามหรอไม ดวยไมลองยอมไมร ไมดยอมไมเหน ไมท�ายอมไมเปน

เพยงแคลงมอท�าอยางชาญฉลาด เรมตนดวยลองหามาอานและลองท�าตามด อาน

ไมยากเลอกอานไดจากทสนใจหรอชอบกอนไดงาย จะอานแบบออนไลนหรอ

ออฟไลนกไดตามสะดวก อานแลวเหนดจะเผยแพรตอกยงมประโยชนเปนวงกวาง

ขน อาจกลายเปนคมอ เครองมอ และ คมภรบอกทางทส�าคญในการชวยชแนะ

แนะแนวทาง และชทางทถกตองเหมาะสมแก ผสนใจใฝเรยนรทกระดบเพอใชใน

การปฎวตการเรยนรของตนเองและผอนทกทานก�าหนดอนาคตตน อนาคตองคการ

อนาคตโลก ดวยตนเอง อนาคตอนสดใสอยในก�ามอของทกคน ส�าหรบ

ขนตอนการสงบทความวชาการ บทความวจย บทวจารณหนงสอบทความปรทศน เพอตพมพในวารสารรมพฤกษ

1. เปนบทความทางดานสงคมศาสตรและมนษยศาสตร

2. บทความซงเสนอเพอขอตพมพตองเปนบทความทไมเคยเสนอขอตพมพหรอ

เผยแพรในเอกสารวารสารฉบบอนๆมากอน

3. ผเขยนจะตองสงตนฉบบเปนไฟลขอมลคอมพวเตอร(MicrosoftWord)โดย

3.1 พมพลงในกระดาษA4ความยาว15(หนาA4)

3.2 อกษรCordiaNew/ขนาดอกษร16point(ทงภาษาไทยและองกฤษ)

3.3 ตงคาหนากระดาษโดยการเวนทวางของกระดาษใหเวนทวางขอบกระดาษ

ไวทงสดานดงน

- ขอบกระดาษดานบน(หวกระดาษ)ไวตามปกต3.75เซนตเมตร

หรอ1.5นว

- ขอบดานซายเวนไว3.75เซนตเมตรหรอ1.5นว

- ขอบดานขวาเวนไว2.5เซนตเมตรหรอ1นว

- ขอบดานลางเวนไว2.5เซนตเมตรหรอ1นว

3.4 สงไฟลขอมลอเลกทรอนกส(MicrosoftWord)ลวงหนา2เดอน

กอนก�าหนดออกวารสารแตละฉบบ

4 รปแบบการเขยนบทความควรเขยนเชงพรรณาความหากเปนบทความทมาจาก

งานวจยตองเปนการเขยนใหมโดยหยบยกประเดนส�าคญมาน�าเสนอและใช

รปแบบการเขยนทไมใชเปนการยอจากงานวจย

5. การเขยนสวนส�าคญของบทความควรมหวขอดงน

5.1 บทความวจย

- ชอบทความภาษาไทยและภาษาองกฤษ

- ชอผเขยนภาษาไทยและภาษาองกฤษ(และขอใหระบต�าแหนง

หนาทของผเขยน)

- บทคดยอภาษาไทยและภาษาองกฤษ

- ค�าส�าคญภาษาไทยและภาษาองกฤษ

- บทน�า

- เนอหา

- บทสรป

- เอกสารอางอง(ดการเขยนเอกสารอางอง(บทความวารสารรมพฤกษ)

http://research.krirk.ac.th/index.php?mod=download)

5.2 บทความวชาการ

- ชอบทความภาษาไทยและภาษาองกฤษ

- ชอผเขยนภาษาไทยและภาษาองกฤษ(และขอใหระบต�าแหนง

หนาทของผเขยน)

- บทคดยอภาษาไทยและภาษาองกฤษ

- ค�าส�าคญภาษาไทยและภาษาองกฤษ

- บทน�า

- เนอหา

- บทสรป

- เอกสารอางอง(ดการเขยนเอกสารอางอง(บทความวารสารรมพฤกษ)

http://research.krirk.ac.th/index.php?mod=download)

6. หวขอในสวนของเนอหาใหใชการสรางหวขอตามความจ�าเปนทตองการน�าเสนอ

7. หากผเขยนใชนามแฝงกรณาแจงชอและนามสกลจรงพรอมทงทอย/หมายเลข

โทรศพททสามารถตดตอได

8. ส�าหรบบทความปรทศน-บทวจารณผเขยนจะตองแจงแหลงทมาโดยละเอยด

9. สงบทความตพมพแบบออนไลนทhttp://ojs.krirk.ac.th/index.php/

romphruekjournal/

สอบถามรายละเอยดการจดสงบทความเพมเตมท

ศนยสงเสรมวจยและผลตต�ารา มหาวทยาลยเกรก

0-2970-5820 ตอ 402

และสามารถอานและดาวนโหลดบทความวารสารรมพฤกษฉบบยอนหลงไดท

http://romphruekj.krirk.ac.th/

- การเขยนการอางองในเนอหาใชระบบนาม-ป (Author-YearFormat)โดยระบชอผแตงเครองหมายจลภาค(comma,)ตามดวยปทพมพเครองหมายมหพภาคค(colons)และหมายเลขหนาไวในวงเลบทายขอความทอางองโดยแทรกปนไปในเนอหาของบทความ/เอกสารดงตวอยางตอไปนตวอยาง(ผแตง1คน) ฉกรรจแสงรกษาวงศ(2553:56-62) (ฉกรรจแสงรกษาวงศ,2553:56-62) MalcolmS.Knowles(2009:36-45) (MalcolmS.Knowles,2009:36-45)ตวอยาง(ผแตง2คน) JosephMurphyandLynnL.Beck(2010:88-115) (JosephMurphyandLynnL.Beck,2010:88-115)ตวอยาง(หากมผแตงมากกวา3คนใหใสชอผแตงคนแรกแลวตามดวยค�าวาและคนอนๆหรอและคณะ(andothersหรอet.al.) MalcolmS.Knowleset.al.(2009:36-45) (MalcolmS.Knowleset.al.,2009:36-45)หรอการสรปเนอหามาทงหมดเลมไมใชเฉพาะสวนใดสวนหนงหรอหนาใดหนาหนงกไมตองระบหมายเลขหนาดงนตวอยาง (สญญาสญญาววฒน,2551)กรณการอางองผแตงเปนชาวตางประเทศใหระบแตนามสกลไมตองใสชอแรกตวอยาง (Chomskey,2001:16–31)กรณทผแตงมฐานนดรศกดใหคงไวเหมอนบรรดาศกด/สมณศกดเดมดงนตวอยาง (พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช,2540:14)หรอกรณผแตงมยศทางทหารต�ารวจต�าแหนงทางวชาการค�าเรยกทางวชาชพไมตองใสไวเชนศาสตราจารยนายแพทยประเวศวะสตวอยาง

(ประเวศวะส,2538:40)

รปแบบและวธการเขยนเอกสารอางอง

การเขยนเชงอรรถ (Footnote) เปนการเขยนขอความทบอกแหลงทมาของอญประภาษหรออญพจนอาจเปนรายละเอยดเพมเตมขอความบางแหงในรายงานต�าแหนงของเชงอรรถใหเขยนไวทายหนากระดาษแตละหนาโดยเวนหางจากขอความในสวนเนอเรองพอสมควรและมเสนขดคนเพอมใหปะปนกบเนอเรอง

เชงอรรถโยง (Gross - Reference) มลกษณะการเขยนดงน ……ในการปฎบตหนาทและการท�างานในหนวยงานตางๆอนจะกอใหเกดประสทธภาพและผลงานทดแลวจะตองมการบรหารองคกรทดนนหมายความวาการด�าเนนการจะตองยดหลกการบรหารงาน1

......................................................... 1ดรายละเอยดเพมเตมเรองหลกการบรหารงานบทท4หนา75.

เชงอรรถอธบาย (Content Footnote) เชงอรรถเสรมความทเปนขอความอธบายขยายความเพมเตมจากเนอหาของรายงานบางตอนทคดวาจะชวยใหผอานเขาใจไดงายขนมลกษณะการเขยนดงน เลขเรยกหนงสอ(BookNumber)หรอเลขผแตง1(AuthorNumber)การจดหนงสอ............................................................................ 1เลขเรยกหนงสอหรอเลขผแตงคอตวเลขทก�าหนดขนแทนตวอกษรของชอหรอนามสกลผแตงจะใสก�ากบตามหลงพยญชนะตวแรกของชอผแตงในเลขเรยกหนงสอ

เชงอรรถอางอง (Citation Footnote) เชงอรรถทบอกแหลงทมาของอญพจนทปรากฏในรายงานซงมลกษณะการเขยนดงน ชอผแตง,ชอหนงสอ,พมพครงท,(สถานทพมพ:ส�านกพมพหรอโรงพมพ,ปทพมพ),หนาทอางถง.……………………….....................1ลมลรตตากร,การใชหองสมด,พมพครงท7,(กรงเทพมหานคร:สวรยาสาสน,

2530),หนา140.

การเขยนเอกสารอางอง

หนงสอ

รปแบบ

ชอผแตง.ปทพมพ.ชอเรอง.พมพครงท.(ถาพมพมากกวา1ครง).สถานทพมพ

:ส�านกพมพ.

ตวอยาง

สนยเศรษฐบญสราง.2550.แนวทางปฎบต 7 ขน สวถเศรษฐกจพอเพยง.

พมพครงท2.กรงเทพมหานคร:ส�านกพมพซเอด.

Neuman,W.Lawrence.2006.Social Research Methods.Sixthedition.U.S.A.

:Pearson.

กรณไมปรากฎชอผแตงในหนงสอและปรากฎชอ1)ผรวบรวม/เรยบเรยง

(Comp.–Compiler)2)บรรณาธการ(ed.–editor)ฯลฯใหลงรายการดวยชอนนๆ

ตามดวยเครองหมายจลภาคและค�าวารวบรวมเรยบเรยงหรอบรรณาธการ

ตวอยาง

ไพโรจนไววานชกจและกมลเขมะรงษ,เรยบเรยง.2539.เปดโลกการสอสาร

ไรสาย.กรงเทพมหานคร:ซเอดยเคชน.

Roistadas,Asbjorn,ed.1995.Performance management : a business process

benchmarking Approach.London:ChapmantHall.

หนงสอแปล

ตวอยาง

เมคโอเวอร,โจแอล.2552.กลยทธสรางองคกรสเขยว.แปลโดยนรนทรองค

อนทร.กรงเทพมหานคร:ส�านกพมพแมคกรอ-ฮล.

AttilaBartis.2008.Tranquilit.TranslationbyImreGoldstein.NewYork:

BATAWinnersPressRelease.

บทความจากหนงสอ

รปแบบ

ชอผเขยน.ปทพมพ.“ชอบทความ.”ในชอเรอง,หนา.ชอบรรณาธการหรอผรวบรวม.

สถานทพมพ:ส�านกพมพ.

ตวอยาง

บณฑรล�าซ�า.2549.“อารยะขดขน:ทนนยมไลลา.”ใน 3 ทศวรรษประเทศไทย

ยคทนนยมไล ล า, หนา53-73.กองบรรณาธการประชาชาตธรกจ.

กรงเทพมหานคร: ส�านกพมพมตชน.

llen,Matthew.2009.“Okinawa,ambivalence,identity,andJapan.”

InJapan’s Minorities the Illusion of Homogeneity,Pp188–205.

EditedbyWeiner,Michael.NewYork:Routledge.

บทความในวารสาร นตยสาร หรอหนงสอพมพ

รปแบบ

ชอผเขยน.“ชอบทความ.”ชอวารสารปท(วน/เดอน/ป):หนา.

ตวอยาง

รญจวนทววฒน.“ปรชญา-แนวคดทางเศรษฐกจในวกฤตสงแวดลอม.”เสนทาง

สเขยว 27(กนยายน–ธนวาคม2552):22-31.

Kouzmin,Alexander.“IntegrityinPublisAffairs.”Public Administration 70

(May–June2010):503–506.

รปแบบบทความในหนงสอพมพ

รปแบบ

ชอผเขยน.“ชอบทความ.”ชอหนงสอพมพ(วน/เดอน/ป):หนา.

ตวอยาง

กฤษตกาคงสมพงษ.“เลอกซอหรอไม:บรรจภณฑส�าคญไฉน.”ประชาชาธรกจ

(19-22สงหาคม2553):22.

KarimRaslan.“PrayingforAChurch.”The Nation(Thursday,August19,2010)

:12A.

รปแบบในสารานกรม

รปแบบ

ชอผเขยน.“ชอบทความ.”ชอสารานกรมเลมท(ปทพมพ):หนา.

ตวอยาง

พรพรรณจนทโรนานนท.“จนในภาคกลาง:ความเชอและประเพณ.”สารานกรม

วฒนธรรมไทย ภาคกลาง 4 (2542):1539–1562.

วทยานพนธ

รปแบบ

ชอผเขยนวทยานพนธ.ปทพมพ.“ชอวทยานพนธ.”ระดบของวทยานพนธชอ

สาขาวชาคณะมหาวทยาลย.

ตวอยาง

อรฉตรจนทรตน.2549.“สทธการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการ

พจารณาโครงการของรฐ : ศกษากรณโครงการทมผลกระทบตอสงแวดลอม.”

วทยานพนธปรญญานตศาสตรมหาบณฑตสาขาวชานตศาสตรหลกสตรนต

ศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

PranavDandekar.2004.“Algebraic-Geometric Methods for Complexity

Lower Bounds.”Thesis,MasterDegreeofScience,GraduateSchool,

UniversityofFlorida.

สมภาษณ

รปแบบ

ชอผใหสมภาษณ.ต�าแหนง(ถาม).สมภาษณ,วนเดอนป.

ตวอยาง

วรศาสนอภยพงษ.รองอธบดกรมควบคมมลพษกระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม.สมภาษณ,11กรกฎาคม2552.

JimGoodnight.ChiefExecutiveOfficer,SASInstituteInc.Interview,August

20,2010.

Website

รปแบบ

ชอผเขยนบทความบนwebsite.ชอบทความบนwebsite.ชอwebsite.วนเดอนป

ทสบคน.

ตวอยาง

ผองพรรณเจยรวรยะพนธ.การสงเสรมธรรมาภบาลภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง.

http://www.thaindc.org.20สงหาคม2553.

วารสารร่มพฤกษ์ : romphruek...

Documents