1

รายงานสถานการณเศรษฐกจการคาระหวางประเทศ สถานการณ ตลาดผลไมน าเขา ในจน

โดยส านกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ ณ เมองเซยเหมน

1.สถานการณทวไป

1.1 ประเทศจน เปนแหลงผลตผลไมรายใหญของโลก ในขณะเดยวกนกเปนประเทศ ทน าเขา

ผลไมรายใหญเชนกน เนองจากมประชากรจ านวนมาก และมก าลงซอสงขน

ชาวจนชนชอบการบรโภคผลไมสด ประกอบกบวฒนธรรมจนใหความส าคญกบผลไม

อยางมากไมเพยงแตบรโภคผลไมเพอรกษาสมดลรางกายแลว ยงนยมใชผลไมส าหรบพธทาง

ศาสนา ไหวบรรพบรษ รวมทงการใหผลไมเปนของขวญในชวงเทศกาล (รอยละ 90 ของผบรโภค

ชาวจนในเมองนยมใหผลไมเปนของขวญในเทศกาลตางๆ)

ส าหรบผบรโภคชาวจน การซอผลไมน าเขาจากตางประเทศสะดวกมาก โดยเลอกซอจาก

หางโมเดรนเทรด เชน AEON, Walmart, Tesco, LOTUS, VANGUARD, RT- Mart, Carrefour,

Metro เปนตน นอกจากน ยงสามารถหาซอไดทรานขายผลไมขนาดเลก และซอผานชองทาง

ออนไลนไดเชนกน

เครดพภาพ www.stuff.co.nz

2

1.2 ชวงเทศกาลตรษจน ผลไมสดโดยเฉพาะอยางยงผลไมสแดง รปทรงกลม จะไดรบความ

นยมอยางมาก เนองจากมความเชอวา สแดง เปนสทน าโชค ทรงกลมเปนสญลกษณของความเปน

หนงเดยวและความสข ดวยเหตน เชอร จงเปนผลไมทนยมมากทสดในชวงเวลาดงกลาว ตามดวย

แอปเปล มะเขอเทศเชอร แกวมงกร องนแดง ผลไมตระกลเบอร สม เปนตน

1.3 การน าเขาผลไมไปยงจน ประเทศตางๆ จะตองท าพธสารขอตกลงในการตรวจสอบและ

กกกนโรคกบประเทศจนกอนจงจะสามารถน าเขาได โดยกระทรวงควบคมคณภาพและตรวจสอบ

กกกนโรคของจน(General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine :

AQSIQ) จะประกาศรายชอผลไมทอนญาตใหน าเขา ทงน สามารถน าเขาผลไม ณ ดานตรวจและ

กกกนตามทจนก าหนดเทานน

1.4 ขอมลจาก World Trade Atlas (ประมวลจากศลกากรจน) ระบวา ป 2557 – 2559

จนน าเขาผลไมรวมทงสนมลคา 5,132 6.009 และ 5.851 ลานเหรยญสหรฐ ตามล าดบ (คดเปน

สดสวนรอยละ 0.26 , 038 และ 0.38 ของมลคาการน าเขาทงหมดของจน ตามล าดบ)

ประเทศทจนน าเขาผลไมมลคาสงทสด 10 อนดบแรก ไดแก ประเทศไทย

(รอยละ 20 –21 ของมลคาการน าเขาผลไมทงหมด) ชล (รอยละ 18-20 ของมลคาการ

น าเขาทงหมด) เวยดนาม (รอยละ 12- 15 ของมลคาการน าเขาทงหมดของจน )

สหรฐอเมรกา (รอยละ 8-9 ของมลคาการน าเขาทงหมด) ฟลปปนส นวซแลนด

ออสเตรเลย เปร แอฟรกาใต และเอกวาดอร ตามล าดบ

หากพจารณาปรมาณการน าเขา พบวา จนน าเขาผลไมจากเวยดนามมากทสด เนองจาก

มชายแดนตดกบจน การขนสงสนคาทางบกสามารถขนสงผลไมไปจนไดอยางรวดเรว

1.5 ส าหรบเขตศลกากรในจนทมการน าเขาผลไมมลคามากทสด 10 เขตแรก ไดแก เขต

ศลกากรเมองเซนเจน (รอยละ 35-39 ของมลคาการน าเขาผลไมทงหมด) เซยงไฮ (รอยละ 20- 23

ของมลคาการน าเขาผลไมทงหมด) หนานหนง (รอยละ 6- 9 ของมลคาการน าเขาผลไมทงหมด)

3

ตาเหลยน กวางโจว คนหมง ชงตาว เซยเหมน และไหโขว ทงน มลคาการน าเขา ณ เขตศลการเมอง

เซนเจน เซยงไฮ กวางโจว และเซยเหมน เพมขนอยางตอเนอง

สวนตลาดกลางซอ-ขายสงผลไมทใหญทสดของจนอยท ตลาดขายสงผกและผลไม

เจยงหนาน เมองกวางโจว มณฑลกวางตง กอนกระจายไปยงมณฑลตาง ๆ

1.6 ป 2559 จนน าเขาผลไม 4.036 ลานตน โดยผลไมทจนน าเขาปรมาณมากทสด 10 ล าดบ

แรก ไดแก กลวย แกวมงกร ล าไย มะพราว สม ทเรยน องน แตงโมและเมลอน กว เชอร ตามล าดบ

กราฟแสดงสดสวนปรมาณการน าเขาผลไมของจน ป 2559 (4.036 ลานตน)

ทมา : World Trade Atlas (ประมวลจากศลกากรจน), เมษายน 2560

1.7 ปจจยส าคญทมผลตอการน าเขาผลไมของจน เชน สภาพอากาศแปรปรวนทสงผลตอ

ปรมาณการผลตผลไมในประเทศจน กฎระเบยบการน าเขา ตนทนการขนสง พฤตกรรมผบรโภค

ประเดนเกยวกบกฎระเบยบการน าเขาของจนถอวาเปน NTB ทส าคญตอการคาระหวาง

ประเทศ กรณของสมจากแคลฟอรเนย จนหามน าเขาชวคราวในป 2555 -2558 ท าใหเปนโอกาส

ของสมจากประเทศอนไดเขาสตลาดจนจ านวนมาก

กลวย

แกวมงกร

ล าไย

มะพราว (สด/แหง) สม (สด/แหง)

ทเรยน องน (สด/แหง)

แตงโมและเมลอน

กว เชอร

สปปะรด (สด/แหง)

ถวและมะมวง หมพานต(สด/แหง)

แอปเปลและลกแพร

ฝรงและมะมวง ลนจ ผลไมและถวแชแขง พชและพลม ล าไย (แหง) อโวกาโด (สด/แหง) ผลไมอน (สด/แหง/

หมกดอง)

22%

13%

9% 8% 7% 7%

7%

4

ส าหรบกรณทเกดกบประเทศไทยเมอเดอนพฤษภาคม 2555 จนไดระงบการน าเขาชมพ

ทบทมจนทร จากประเทศไทยเปนการชวคราว เนองจากตรวจพบ

แมลงวนผลไม ตอมากระทรวงเกษตรและสหกรณและหนวยงานท

เกยวของของไทยไดหาทางออกรวมกบเกษตรกร และในทสด เดอน

กรฎาคม 2558 จนไดอนมตใหน าเขาชมพทบทมจนทเชนเดม อยางไร

กตาม ในชวงทชมพทบทมจนทรถกระงบการน าเขา ผน าเขาผลไม

ในจนหลายรายจงน าเขาชมพจากประเทศอนแทน ซงสรางความเสยหายตอประเทศไทยอยาง

มหาศาล ทงในแงภาพลกษณ และสญเสยรายได

ส าหรบประเดนเรองการพฤตกรรมการบรโภคผลไมทเปลยนแปลงไป มทศนคตทดตอ

ผลไมน าเขามากขน สาเหตหนงเกดจากชาวจนจ านวนมากมโอกาสเดนทางไปทองเทยว

ยงตางประเทศ และไดชมผลไมตางประเทศ เมอตดใจในรสชาตท าใหซอหารบประทานเมอเดนทาง

กลบประเทศ เชน กรณของ เชอร ในอดตราคาสงมากชาวจนไมนยมบรโภค แตเมอไมนานมาน

เชอรกลายเปนผลไมทเปนทนยมอยางมาก จงมการน าเขาเชอรในปรมาณจาก ชล สหรฐอเมรกา

2.ผลไมไทยในตลาดจน

2.1 ผลไมไทยไดรบการยอมรบจากผบรโภคทวโลก โดยชวงป 2557 – 2559 มลคาการสงออก

ผลไมและลกนท (HS 08: Edible Fruit and Nut) เพมขนอยางตอเนอง มมลคา 40,725 44,635 และ

54,627 ลานบาท ตามล าดบ ทงน ประเทศไทยสงออกผลไมยง ประเทศจน เวยดนาม และ ฮองกง

มากทสด 3 ล าดบแรก ทงในแงมลคาและปรมาณ

ชมพทบทมจนทร

5

กราฟแสดง มลคาการสงออกผลไมไทย(สด/แชเยน/แชแขง) ป 2557–2559

ทมา : ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร, เมษายน 2560

เปนทนาสงเกตวา ประเทศไทยสงออกผลไมไปเวยดนามเพมขนอยางมาก ทงๆท ผลไมท

ปลกไดในประเทศไทยสวนใหญสามารถปลกได

ในเวยดนามเชนกน ในประเดนน ผน าเขาผลไมไทย

ในเมองเซยเหมน สนนษฐานวา เวยดนามอาจจะ

น าเขาเพอจ าหนายตอไปยงจน โดยใชสทธประโยชน

จากนโยบายจดผอนปรนการคาขายแดนทจนตกลงกบ

ประเทศทมพรมแดนตดกน

2.2 สวนแบงการตลาดผลไมไทยในจน คดเปนรอยละ 20 ของมลคาผลไมน าเขาทงหมดของ

จน ทงน ผลไมไทยทเปนทนยมในตลาดจน เชน ทเรยน ล าไย มงคด มะพราว มะมวง โดยมลคา

การน าเขาป 2559 เทากบ 693.50 132.43 126.34 47.98 และ 3.13 ลานเหรยญสหรฐ ตามล าดบ

2.3 ป 2559 เปนปแรก ทจนน าเขาผลไมจากประเทศชลมมลคามากทสด แซงหนาประเทศไทย

ทเคยเปนอนดบหนงมาตลอด โดยน าเขาจากประเทศไทยอนดบท 2

- 2,000 4,000 6,000 8,000

10,000 12,000 14,000 16,000 18,000 20,000

ป 2557 ป 2558 ป 2559 มลคา : ลานบาท

6

สาเหตส าคญทผลไมชล แซงหนาผลไมไทย เนองจาก ความแตกตางของฤดกาล นนคอ

เมอจนเปนฤดหนาว ชลเปนฤดรอน ท าใหผลไมชลสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภค

ชาวจนไดตลอดทงป รวมทงผลไมชลไมตองเผชญการแขงกบกบผลไม

จนอกดวย เชนกรณของ เนคทารนจากชล (ป 2559 จนอนญาตใหมการ

น าเขาเนคทารนจากชล) สงออกไปจนเดอนพฤศจกายน – มนาคม

ในขณะท เนคทารนทปลกในจน เรมเขาสตลาดจนเดอนเมษายน ดงนน

ผบรโภคจนสามารถบรโภค เนคทารนไดตลอดทงป อยางไรกตาม ระยะทางขนสงผลไมจากชลไป

จนคอนขางไกล ท าใหตนทนการขนสงสง ราคาเนคทารนทน าขาจากชล จงสงมาก ประมาณ 35

หยวน ตอกโลกรม ซงแพงกวา เนคทารน ทปลกในจนเกอบ 7 เทา ท าใหมผบรโภคจนเพยงบางกลม

เทานนทเลอกซอเนคทารนชล

ส าหรบปจจยอนทสนบสนนการน าเขาผลไมชลในจน คอ ผลไมชล ไดรบการพฒนาและ

ควบคมคณภาพการผลตมากขน อนง ชล มความตกลง China-Chile FTA เมอป 2548 ตอมาป 2559

ขยายความสมพนธเปน Strategic Partnership สงเสรมใหมการคาระหวางกนเพมมากขน

2.4 ราคาผลไมไทยในตลาดจนขนอยกบฤดกาล

โดยผลไมไทยนอกฤดกาล ราคาจ าหนายในจนจะสงกวา

ปกต เชนกรณของทเรยนไทย ผลผลตออกสตลาดมาก

ในชวงเดอน พฤษภาคม-กนยายน ราคาขายสงทตลาด

เจยงหนาน นครกวางโจวในชวงเวลาดงกลาวเมอ ป 2559

อยในชวง 15 – 21 หยวนตอกโลกรม ในขณะท ราคาขาย

สงทเรยนไทยเดอนพฤศจกายน – ธนวาคม 2559 อยในชวง 25-31 หยวนตอกโลกรม ถอวาราคา

เพมสงขนกวาราคาทเรยนไทยตามฤดกาลมาก ถงรอยละ 40 – 60

g เนคทารน (Nectarine)

7

กราฟแสดง ราคาขายสงผลไมสดไทย(ราคาเฉลย) ทตลาดเจยงหนาน นครกวางโจว ป 2559

ทมา : ฝายเกษตร ประจ ากงสลใหญ ณ นครกวางโจว, เมษายน 2560

3.โอกาสของผลไมไทยในตลาดจน 3.1 โอกาสของผลไมไทยในตลาดจนยงมอกมาก เนองดวยผบรโภคชาวจนเชอมนในคณภาพของผลไมไทย ประกอบกบชาวจนจ านวนมากไดมโอกาสเดนทางไปทองเทยวประเทศไดชมผลไมทประเทศไทย และตดใจในรสชาตท าใหมการซอหารบประทานเมอกลบจน

จากขอมลสถตนกทองเทยวจ าแนกตามสญชาต ของกรมการทองเทยว ระบวา ป 2559 นกทองเทยวสญชาตจนเดนทางมาเทยวประเทศไทยมากทสด (8.757 ลานคน) เพมขนจากปกอน รอยละ 10.34 ประกอบกบวฒนธรรมของชาวจนนยมซอสนคาจากตางประเทศ ไปฝากญาตมตร ซงสวนใหญซอของกนและของใช จงนบวาเปนโอกาสทส าคญของประเทศไทยในการแนะน าใหนกทองเทยวชาวจนไดรจกผลไมไทย

ทงน สวนใหญนกทองเทยวจนมาเทยวเมองไทยชวงวนหยดยาว เชน วนตรษจน (เดอนมกราคม/กมภาพนธ) และวนชาตจน (เดอนตลาคม) หากในชวงเวลาดงกลาวมการประชาสมพนธเกยวกบผลไมใหกบนกทองเทยวชาวจน ณ แหลงทองเทยวในประเทศไทย รวมทงการจดงานประชาสมพนธผลไมไทยในเมองตาง ๆในจน เพอใหผบรโภคชาวจนมโอกาสชมและซอผลไมไทย

5

10

15

20

25

30

35

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

ทเรยน ล าไย เกรดพเศษ ล าไย เกรด 3 มงคด เกรดพเศษ มงคด เกรด 3

ฤดกาลผลไมไทย ทเรยน พ.ค. - ก.ย มงคด ม.ย. - ก.ย. ล าไย ก.ค. - ก.ย.

ราคา : หยวนตอกโลกรม

8

ตลอดจนการสนบสนนใหผประกอบการจ าหนายผลไมน าเขาในจนทมรานสาขาทวจนน าเขาผลไมชนดตาง ๆ ของไทยเพมมากขน จะเปนการสรางโอกาสทางการตลาดใหแกผลไมไทย ในตลาดจนอยางมาก

3.2 ส าหรบเมองเซยเหมน มณฑลฝเจยน (ตงอยทางทศตะวนออกของจน ใกลกบไตหวน) ผบรโภคมแนวโนมบรโภคผลไมน าเขาจากตางประเทศเพมขน โดยป 2559 มการน าเขาผลไม ณ เขตศลกากรเมองเซยเหมน มลคา 109 ลานเหรยญสหรฐ เพมขนจากป 2557 คดเปนรอยละ 34 โดยผ บ ร โ ภ ค ส า ม า ร ถ เ ล อ ก ซ อ ผ ล ไ มน า เ ข า จ า กหางสรรพสนคา เชน Walmart, Tesco, RT- Mart, Carrefour, Metro, Sea Shine Import and Export, Sungiven, Merry Season เปนตน นอกจากน ยงสามารถหาซอไดทรานขายผลไมขนาดเลกทจ าหนายเฉพาะผลไมทพบเหนไดทวไปในเมองเซยเหมน รวมทงซอผานชองทางออนไลนไดเชนกน

จากการสนทนากบสมาคมผลไมเมองเซยเหมน ไดรบทราบขอมลวา ผลไมน าเขา ทจ าหนายในเมองเซยเหมน สวนใหญเปนผลไมน าเขาทซอมาจากตลาดขายสงผลไมเจยงหนาน เมองกวางโจว เนองจากกวางโจวเปนตลาดขายสงผลไมขนาดใหญ (ยกเวนผลไมจากไตหวนจะจากขนสงจากไตหวนมายงเมองเซยเหมนโดยตรงไมผานไปกวางโจวเพราะความไดเปรยบเรองการระยะเวลาขนสงทสน) สวนการน าเขาทเรยน สวนใหญขนสงทางถนนทางชายแดนดานใตของจนซงการคมนาคมสะดวกและรวดเรวมากขนกวาในอดตมาก อยางไรกตาม ยงคงมผจ าหนายผลไมบางราย ทน าเขามะมวงจากไทยโดยตรงทางเครองบน เนองจากมะมวงเปนผลไมทบอบบางตองการระยะเวลาการขนสงทรวดเรว

อนง สมาคมผลไมฯ ย าวา ผลไมไทยมโอกาสทจะขยายตลาดในจนมาก เนองจากรสชาตอรอย ผบรโภคจนมนใจในความปลอดภยผลไมไทย ประกอบกบคาขนสงผลไมจากประเทศไทยไปจนไมสงมากนนท าใหราคาจ าหนายผลไมไทยไมสงจนเกนไป

ส าหรบปญหาทสมาชกสมาคมผลไมฯ จากการน าเขาผลไมจากประเทศไทย เชน มะมวงไทยไมหวานอยางทควรจะเปน บางครงมรสเปรยว (ชาวจนไมนยมบรโภคผลไมรสเปรยว) เนองจากไมสกเตมทเกษตรกรเรงเกบเกยวผลผลตเพอรบสงออก เพอแกปญหาประเดนขางตน มผน าเขารายหนงไดด าเนนการในลกษณะ Contract Faming กบเกษตรกรไทย ท าใหสามารถควบคมคณภาพของผลไมไทยไดครบวารจร ท าใหน าเขาผลไมจากไทยโดยตรงไมผานผน าเขารายอนจงสรางความไดเปรยบในการแขงขน

9

เพอขยายโอกาสในการจ าหนายผลไมไทยในเมองเซยเหมน ส านกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ ณ เมองเซยเหมน จงเชญชวนสมาชกสมาคมผลไมฯ เดนทางไปประเทศไทย เพอพบผสงออกผลไม เยยมชมสวนผลไม และศกษาดงานกระบวนตางๆทเกยวของกบการสงออก เชน การคดและบรรจหบหอ การขนสงผลไม อนจะสรางความมนใจในการซอผลไมไทยและสรางความสมพนธอนดระหวางผน าเขาจนและผสงออกไทย ซงสมาคมผลไมฯ ใหความสนใจเปนอยางยงและการตอบรบการเดนทาง โดยมก าหนดเดนทางไปเยอนประเทศไทยในเดอนมถนายน 2560 น 4.ขอควรค านงกอนสงออกผลไมไทยไปยงจน

4.1 ผลไมตองมาจากประเทศตนก าเนดผลไมเทานน 4.2 กลองบรรจผลไมตองมรายละเอยดผลไม แหลงก าเนด

สถานทบรรจหบหอ เปนตน 4.3 ตองเปนผลไมทจนอนญาตใหน าเขาแลวเทานน โดยในสวนของประเทศไทย จนอนญาต

ใหน าเขา ผลไม 22 ชนด ดงน (1) มะขาม (2) นอยหนา (3) มะละกอ (4) มะเฟอง (5) ฝรง (6) เงาะ (7) ชมพ (8) ขนน (9) ลองกอง (10) สบปะรด (11) ละมด (12) กลวย (13) เสาวรส (14) มะพราว (15) ล าไย (16) ทเรยน (17) มะมวง (18) ลนจ (19) มงคด (20) สมเขยวหวาน (Citrus reticulata ; Mandarin) (21) สม (Citrus sinensis ; Orange) (22) สมโอ โดยผลไม ในรายการดงกลาว ไทยไดรบสทธพเศษภาษน าเขา 0% ตามขอตกลง FTA จน-อาเซยน

4.4 ผลไมตองปราศจากดน กงกาน ใบ และ สงมชวตทเปนอนตราย เชน เชอโรค แมลง วชพชตางๆ ทจนหามน าเขา

4.5 ปรมาณสารอนตราย เชน สารเคมตกคาง โลหะหนก ทเจอปนในผลไมตองอยในมาตรฐานทจนก าหนด

4.6 ตองมหนงสอรบรองสขอนามยพช(Phytosanitary Certificate) จากกรมวชาการเกษตร 4.7 สวนทเพาะปลกจะตองด า เนนการตามระบบการปฏบตทางการเกษตรทด (GAP)

สวนโรงคดบรรจผลไมกจะตองด าเนนการตามหลกเกณฑและวธการทดในการผลต (GMP) นอกจากน สวนผลไมและโรงคดบรรจจะตองลงทะเบยนกบ AQSIQ ดวยเพอทจะสามารถตดตามยอนกลบในกรณทมการตรวจพบปญหาจากสารตกคางหรอศตรพช ผลไม

ส านกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ ณ เมองเซยเหมน เมษายน 2560