การจดการสงปฏกล

นายสมรฐ นยรมยนกวชาการสาธารณสขช านาญการ

การจดการสงปฏกลตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 และ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550

ตามบทบญญตใน พ.ร.บ.การสาธารณสขพ.ศ.2535 และ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 ไดก าหนดใหการ จดการสงปฏกลในทกขนตอนใหเปนอ านาจของราชการสวนหองถน

สงปฏกล หมายถง อจจาระหรอปสสาวะ และหมายรวมถงสงอนใดซงเปนสงโสโครกหรอมกลนเหมน

การจดการสงปฏกล หมายถง กระบวนการด าเนนการตงแต การเกบรวบรวม ซง ไดแก การเกบกก การขนสง และการน าสงปฏกลมาท าการปรบปรงหรอแปรสภาพให ปราศจากพษภยจากการกอใหเกดโรคและสภาพอนนารงเกยจ

สงปฏกล (ไดแก อจจาระ และปสสาวะ)

1. เปนสงขบถายทออกจากรางกายมนษยทส าคญ ท าใหเกดกลนเหมนเปนทนารงเกยจ2. ท าใหดนและแหลงน าสกปรก

( คาความสกปรกในรป BOD 1,000-2,000 มก./ล. )3. เปนแหลงเพาะพนธแมลงพาหะน าโรค แหลงแพรเชอโรคตางๆ เชน อหวาตกโรค บด ไทฟอยด พยาธส าไสและโรคอนๆ อกหลายชนด ผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชน ทงทางตรงและ ทางออม จ าเปนอยางยงทตองจดการเพอการควบคมโรคตดตอและ โรคระบาดตาง ๆ

การก าจดสงปฏกล

ปญหาการจดการสงปฏกล

ทงสงปฏกลโดยไมผานการบ าบด

รถสบสงปฏกลไมถกหลกระบบสงปฏกลไมไดใชงาน/ขาดการดแล

ระบบการบ าบดสงปฏกลในเขตนครชยบรนทร

4.81.6 0 6.5

72.6

14.5

หมกไรอากาศในระบบปด ลานทรายกรอง

ระบบบ าบดน าเสยชมชน ทงทก าจดมลฝอยทวไป

ทงในสวน ไร นา ปา เขา ทสาธารณะ อนๆ

การจดการสงปฏกลอยางถกหลกสขาภบาล

หมายถง การเกบกก การสบ การขนถาย และการบ าบดหรอก าจดสงปฏกล โดยมการ ควบคม ปองกนมใหเกดการการแพรระบาดของโรคระบบทางเดนอาหาร และไข พยาธได รวมทงไมท าใหเกดมลพษตอสงแวดลอมดวย

5

กระบวนการจดการสงปฏกล

พนทรกรางระบบบ าบดน าเสย

การจดการสงปฏกลระดบครวเรอน

ระบบเกบกกสงปฏกลของสวมจะตองประกอบดวย

1. บอเกรอะ ทมลกษณะมดชด น าซมผานไมได เพอใชเปนทยอยกากและแยกกากท ปนอยกบน าเสยใหตกตะกอน มทอระบายกาซขนาดเสนผาศนยกลางไมนอยกวา 2.50 เซนตเมตร และมชองเปดส าหรบรถสบสงปฏกลเมอบอเกรอะเตม โดยมขนาด เสนผาศนยกลางไมนอยกวา 10 ซม.

2. บอซม ทมลกษณะสามารถใชเปนทรองรบน าเสยทผานบอเกรอะแลว ใหน าเสยนนซมผานเขาในชนของดน

การขนถายสงปฏกล

1. ตองไดรบอนญาต จากกรมการขนสงทางบก2. ตองมขอความวา รถสบสงปฏกล เลขทะเบยนใบอนญาต ชอ

บรษทหรอเจาของกจการ หมายเลขโทรศพทไวดานขาง ของรถ สงมากกวา 10 ซม.

3. ก าหนดสใหตางกนระหวางรถเอกชนและรถของทองถน

รถสบสงปฏกล

การขนถายสงปฏกล

4. สวนของรถทใชบรรจสงปฏกลตองปกปดมดชดไมรวซม และมอปกรณในการเปด-ปด ฝาถงควรอยดานบน ในสภาพทใชงานไดด5. ทอหรอสายทใชสบสงปฏกล ตองอยในสภาพด ไมรวซม6. มปมสบสงปฏกลชนดเฮพว ดวต (Heavy Duty) และตดตงมาตรวดปรมาณของสงปฏกล และอยในสภาพใชงานไดด7. มอปกรณท าความสะอาด เชนถงน า ไมกวาด น ายาดบกลน น ายาฆาเชอ8. มชดปฏบตงาน 9. ควรมการตรวจสอบตดตาม

การปฏบตตวในการขนถายสงปฏกล

1. ขณะท าการสบสงปฏกล ผปฏบตงานตองสวมเสอคลม ถงมอยางและรองเทายางหมแขง2. ท าความสะอาดทอส าหรบใชสบสงปฏกล โดยหลงจากสบสงปฏกลเสรจเรยบรอยแลวใหท าการสบน าสะอาดจากถง เพอลางภายในทอหรอสายดด และท าความสะอาดทอหรอสายดดดานนอกทสมผสสงปฏกล ดวยน ายาฆาเชอโรค3. ตองลางมอดวยสบทกครงหลงสบสงปฏกล และท าความสะอาดรางกายในสวนทเปรอะเปอน4. ท าความสะอาดรถ อยางนอยวนละ 1 ครง หลงจากทออกปฏบตงานขนถายสงปฏกลแลว และน าเสยทเกดจากการลางตองไดรบการบ าบดหรอก าจดทถกหลกสขาภบาล (หมายถง น าจะตองผานการบ าบดน าเสย หรอปลอยลงสลานทรายซมชนดรองซม โดยตองหางจากแหลงน าดม-น าใช ไมนอยกวา 30 เมตร)

การปฏบตตวในการขนถายสงปฏกล

5. กรณทมสงปฏกลหกเรยราดใหท าการฆาเชอโรคดวยน ายาฆาเชอโรคแลวท าความสะอาดดวยน า6. ท าความสะอาดเสอคลม ถงมอยาง และรองเทายางหมแขง ทกวนหลงการปฏบตงาน7. มการตรวจสขภาพของผปฏบตงาน อยางนอยปละ 2 ครง 8. ผขออนญาตและผปฏบตงานตองไดรบการอบรมเกยวกบงานทปฏบตจากราชการสวนทองถนทก าหนด9. ตองดแลมใหขอความบนตวถงรถลบเลอน10. หามน ารถไปใชกจการอน11. ตองมใบอนญาต และใบผานการอบรมตดประจ ารถ

การควบคมการขนสงสงปฏกล

1. เพอใหไดรบความมนใจวา สงปฏกลทงหมดทสบไปจากบานเรอนหรอสถานทตางๆ จะไดรบการบ าบดทถกตอง จงควรมใบน าสงสงปฏกล

2. สวนทองถนควรเขมงวดไมใหรถสบสงปฏกลของเอกชน ทมไดรบอนญาต เขามาด าเนนการสบสงปฏกลในพนท และควรม มาตรการทางดานกฎหมายโดยออกขอบงคบหรอเทศบญญต มาบงคบใชในพนท

ระบบบ าบดสงปฏกล

1. ระบบหมกชนดไรอากาศ (Anaerobic Digestion)- บอหมกสงปฏกลตามพระราชด าร

2. ระบบตะกอนเรง (Activated Sludge)3. ระบบบงประดษฐแบบไหลเวยนแนวดง (Vertical Flow

Constructed Wetland)4. ระบบบอผงหรอบอปรบเสถยร (Stabilization Pond)

ประสทธภาพการยอยสลายแบบ Anaerobic Digestionตอเชอจสนทรยทเปนเชอโรค (Pathogenic Bacteria))

Pathogenic Bacteria Detention

Time (day)

Not

Found

Vibrio cholerae 2 /

Vibrio parahaemolvticus 4 /

Samonella paratyphi type B 12 /

Shiqella flexneri type 2 15 /

Non-Agglutinable Vibrio (Group 1) 28 /

จากการศกษาของอดม เชอนอย และคณะ (พ.ศ. 2525)

ประสทธภาพการยอยสลายแบบ Anaerobic Digestion ตอไขพยาธ (Ascaris Egg )

ระยะเวลาในการหมกสงปฏกล (Detention Time)

การตรวจพบไขพยาธ (Ascaris Egg )

1 Week 74.08 %

2 Week 40.16 %

3 Week 10.44 %

4 Week 0.58 %

5 Week 0.00 %จากการศกษาของ โชต บรณกาล และคณะ (พ.ศ. 2523)

ระบบบ าบดสงปฏกลแบบหมกเปนปยตามแนวพระราชด าร

เปนการบ าบดสงปฏกลโดยวธการหมกยอยสลายในถงปด โดยอาศยจสนทรยชวยยอยสลายสงปฏกลหรออจาระ

หลกการหมกทส าคญ คอ ตองหมกสงปฏกลในถงหมกปดนานอยางนอย 28 วน แลวปลอยสงปฏกลลงบนลายทรายกรอง ตากตะกอนใหแหงสนท ตะกอนทไดจะเปนปยอนทรยทปลอดจากเชอโรคและระบบทางเดนอาหารและไขพยาธ

กระบวนการหมกแบบไมใชออกซเจน

สวนประกอบทส าคญของระบบบ าบดสงปฏกล

ถงหมกปฏกล ลานทรายกรอง

บอบ าบดน าเสย อาคารเกบปย

องคประกอบหลกของระบบบ าบดแบบ AS

1. บอสบน าเสย 2. ถงเตมอากาศ-ตกตะกอน3. ลานตากตะกอน 4. ถงฆาเชอโรค

องคประกอบหลกของระบบบ าบดแบบบงประดษฐประเภทไหลตามแนวดง

Vertical Flow Constructed Wetland

พชในบงประดษฐ

บอผง (Stabilization Pond)

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสขประเมนมาตรฐาน

คณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอมองคกรปกครองสวนทองถน

(Environmental Health Accreditation : EHA)

กระบวนงานท 3 : การจดการสงปฏกล

• ประเดนงานท 3.1 การจดการสวมสาธารณะ รหส EHA 3001

• ประเดนงานท 3.2 การจดการสงปฏกล รหส EHA 3002

การจดการสวมสาธารณะรหสการรบรอง EHA : 3001

• วตถประสงคเพอใหองคกรปกครองสวนทองถน น ากระบวนการจดการ

สวมสาธารณะตามมาตรฐาน HAS ไปปฏบต เพอประชาชนไดใช

สวมทสะอาด เพยงพอ และปลอดภย และน าสงปฏกลไปก าจดอยางถกหลกสขาภบาล

• สถานทเปาหมาย1) แหลงทองเทยว 2) ตลาดสด 3) สถานขนสงทางบก

4) สถานศกษา 5) สถานทราชการ 6) สวนสาธารณะ

7) สวมสาธารณะรมทาง

ขอบเขต

การจดการสวมสาธารณะขององคกรปกครองสวน

ทองถนใหไดมาตรฐาน เพอไมใหเปนแหลงแพรโรคตดตอ โดย

เนนพฒนาสวมสาธารณะใหบรรล 3 เรอง คอ สะอาด เพยงพอ

ปลอดภย ใหไดมาตรฐาน หรอ Health, Accessibility & Safety

(HAS)

กระบวนงานท 12.1 : การจดการสวมสาธารณะ

การจดการสวมสาธารณะรหสการรบรอง EHA : 3001

หวขอประเมนรอยละ

คะแนนทได

องคประกอบท 1- 5 ใชผลการประเมนมาตรฐานการปฏบตราชการขององคกรปกครองสวนทองถน (Core Team) (คะแนนรวม 4 ดาน)

(A)

หวขอประเมนคะแนน

เตมคะแนนทได

คะแนน รอยละองคประกอบท 6 การจดการ

กระบวนการ100 (B)

องคประกอบท 7 การวดผลลพธ 100 (C)คะแนนรวม 200 (D) (E)

ผานระดบพนฐาน ผานระดบเกยรตบตรรบรอง

ไมผาน

แบบประเมนมาตรฐานคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอมองคกรปกครองสวนทองถน

(Environmental Health Accreditation : EHA)

ประเดนงานท 3.1 การจดการสวมสาธารณะ

รหสการรบรอง EHA : 3001

ผาน มการด าเนนงานตามแผนภมการท างาน ตงแตขนตอนท 1 ถงขนตอนท 7 ไดคะแนนรวม 7 ขนตอน คดเปน 60 คะแนน ขนไป

ไมผาน ไมสามารถด าเนนการไดตามเงอนไขทก าหนด

องคประกอบท 6 การจดการกระบวนการ คะแนนเตม 100 คะแนน

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

1 ส ารวจสถานการณการจดการสวมสาธารณะ

ในพนทรบผดชอบ (สถานทเปาหมาย)*

มการด าเนนการ ไมมการด าเนนการ

151. จ านวนหองสวม โถปสสาวะ อางลางมอ และจ านวนผใชบรการเปนรายแหงและภาพรวม (5 คะแนน)2. ขอมลการบรหารจดการสวมสาธารณะในพนท (5 คะแนน)3. ขอมลความพงพอใจของผใชบรการ(5 คะแนน)

ใหครอบคลมประเดน ดงน

1. ขอมลทวไป ประกอบดวย

- ชอหนวยงาน/สถานท ทตง ประเภทของสวมสาธารณะ

- จ านวนหองสวม โถปสสาวะ อางลางมอ

- การจดการสงปฏกลจากสวม

- การบรหารจดการสวมสาธารณะ

- จ านวนผใชบรการตอวน หรอตอป

กระบวนงานท 12.1 : การจดการสวมสาธารณะ

ใหครอบคลมประเดน ดงน

2. การส ารวจสถานการณสวมสาธารณะตามมาตรฐานสวม

สาธารณะระดบประเทศ (HAS) ตามแบบประเมนเกณฑมาตรฐาน

สวมสาธารณะระดบประเทศ เพอทราบสถานการณสวมสาธารณะ

กอนด าเนนการ

3. การส ารวจความพงพอใจการใชบรการสวมสาธารณะ

กระบวนงานท 12.1 : การจดการสวมสาธารณะ

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

2 วเคราะหประสทธภาพการจดการสวมสาธารณะ

มการด าเนนการ ไมมการด าเนนการ

101. รายงาน/เอกสารสรปผลการวเคราะหขอมล ทแสดงใหเหนปญหาการจดการสวมสาธารณะ ในพนท (5 คะแนน)2. มแนวทาง/มาตรการการจดการสวมสาธารณะ (5 คะแนน)

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

3 เลอกเกณฑมาตรฐานและวธด าเนนการจดการสวมสาธารณะตาม

เกณฑ HAS

มการด าเนนการ ไมมการ ด าเนนการ

151. ใชเกณฑ HAS ในการพฒนา สวมสาธารณะในพนท (5 คะแนน)2. เอกสาร/หลกฐานแสดงใหเหนถงการน าเสนอผบรหารตดสนใจพจารณาใชเกณฑ HAS (บนทกการน าเสนอ/รายงานการประชม) (5 คะแนน)3. ผบรหารมนโยบายในการด าเนนการจดการสวมสาธารณะตามมาตรฐาน HAS (5 คะแนน)

เกณฑมาตรฐานผลการประเมน

ผาน ไมผาน

ความสะอาด ( Health : H )1. พน ผนง เพดาน โถสวม ทกดโถสวม โถปสสาวะ ทกดโถปสสาวะ สะอาด ไมมคราบสกปรก อยในสภาพดใชงานได

2. น าใชสะอาด เพยงพอ และและไมเปนแหลงเพาะพนธยง ภาชนะเกบกกน า ขนตกน า สะอาด อยในสภาพดใชงานได3. กระดาษช าระเพยงพอตอการใชงานตลอดเวลาทเปดใหบรการ (อาจจ าหนายหรอบรการฟร) หรอ สายฉดน าช าระทสะอาด อยในสภาพด ใชงานได4. อางลางมอ กอกน า กระจก สะอาด ไมมคราบสกปรก อยในสภาพดและใชงานได

5. สบลางมอ พรอมใหใช ตลอดเวลาทเปดใหบรการ

6. ถงรองรบมลฝอย สะอาด มฝาปด อยในสภาพด ไมรวซม ตงอยในบรเวณอางลางมอ หรอ บรเวณใกลเคยง7. มการระบายอากาศด และ ไมมกลนเหมน

8. สภาพทอระบายสงปฏกลและถงเกบกกไมรวแตกหรอช ารด

9. จดใหมการท าความสะอาด และระบบการควบคมตรวจตรา เปนประจ า

ความเพยงพอ (Accessibility : A)10. จดใหมสวมนงราบอยางนอยหนงท

11.สวมสาธารณะพรอมใชงานตลอดเวลาทเปดใหบรการ

ความปลอดภย ( Safety : S)12.บรเวณทตงสวมตองไมอยทลบตา/เปลยว

13. กรณทมหองสวมตงแต 2 หองขนไป ใหแยกเปนหองสวมส าหรบชาย – หญง โดยมปายหรอสญลกษณทชดเจน14. ประต ทจบเปด – ปด และทลอคดานใน สะอาด อยในสภาพ ด ใชงานได

15. พนหองสวมแหง

16. แสงสวางเพยงพอ สามารถมองเหนไดทวบรเวณ

หมายถง ตองมจ านวนสวมใหเพยงพอแกความตองการของผใช รวมถง ผพการ ผสงวย หญงมครรภ และสวมตองพรอมใชงานตลอดเวลาทเปดใหบรการ

ความเพยงพอ (Accessibility: A)

จดใหมสวมนงราบส าหรบคนพการ คนสงวยหญงตงครรภและประชาชนทวไปอยางนอยหนงท

ค าชแจงสวมนงราบ จะเปนแบบชกโครกหรอราดน ากได1. กรณทสถานทไมมคนพการหรอผสงอาย หรอไมมผทมความจ าเปนตองใชสวมแบบ

นงราบ ถอวาควรผานการประเมน2. กรณทสถานทนนมโอกาสทจะมผสงอาย หรอหญงมครรภ มาใชบรการ สวมนง

ราบควรจะมราวจบ

เกณฑมาตรฐานขอท 10

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

4 การพฒนา/ปรบปรงสวมสาธารณะ

มการด าเนนการ ไมมการด าเนนการ

201. แผนงาน/โครงการ (5 คะแนน)2. ผลกจกรรมเชงประจกษ เชน ภาพถายการพฒนาปรบปรง (10 คะแนน)3. สรปรายงานโครงการ/ขอเสนอแนะ (5 คะแนน)

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

5 การประเมน การรบรองมาตรฐานสวมสาธารณะ

(HAS) และการมอบปายสญลกษณ

มการด าเนนการ ไมมการด าเนนการ

201. มแผนการประเมนรบรอง (5 คะแนน)2. หลกฐานแสดงการด าเนนการตรวจประเมน (5 คะแนน)3. สรปผลการประเมนรบรอง (5 คะแนน)4. เอกสาร/หลกฐานรบรองการผานประเมนสวมฯ (5 คะแนน)

การพฒนา/ปรบปรงสวมสาธารณะเพอรบการประเมน การรบรองมาตรฐานสวม

สาธารณะระดบประเทศ (HAS) และการมอบปายสญลกษณ

1. การประเมน

- องคกรปกครองสวนทองถนตดตอทส านกงานสาธารณสขจงหวด เพอ

ขอรบการประเมนสวม

- เจาหนาทจากส านกงานสาธารณสขจงหวด ท าการส ารวจตรวจประเมน

ตามเกณฑมาตรฐานสวมสาธารณะระดบประเทศ (HAS)

2. การรบรองมาตรฐานและการมอบปายสญลกษณ

เจาหนาทจากส านกงานสาธารณสขจงหวด ประสานศนยอนามยทจงหวด

สงกดเพอขอรบใบประกาศหรอปายสญลกษณมาตรฐานสวมสาธารณะสะอาด

เพยงพอ ปลอดภย (HAS) เพอมอบใหกบเจาของสถานทตงสวมทผานการประเมน

กระบวนงานท 12.1 : การจดการสวมสาธารณะ

ขนตอนท

ผงกระบวนการผลการประเมน

(A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

6 การเฝาระวงดานความสะอาดและการปองกนโรคระบบทางเดนอาหาร

จากการใชบรการสวมสาธารณะบรเวณ

จดเสยง*

มการ ด าเนนการ ไมมการ ด าเนนการ

10มรายงานผลตรวจหาเชอ Escherichia coli ในหองสวมสาธารณะเปาหมาย อยางนอย 1 แหงตอป และระบวธแกไข ปรบปรงเมอพบเชอEscherichia coli (10 คะแนน) (*จดเสยง คอ พนหองสวม ทจบสายฉดน าช าระ กอกน าอางลางมอ ทกดน าชกโครก/โถปสสาวะ ทรองนง ชกโครก กลอนประต ราวจบ)

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

7 การวเคราะหและทบทวนการด าเนนงาน ตลอดจนการ

แกไขปญหาทเกดขน

มการด าเนนการ ไมมการด าเนนการ

10มรายงานสรปผลการด าเนนงานรายป (จดเกบและรวบรวมขอมลสวมสาธารณะผานมาตรฐาน HAS /การด าเนนงาน/ปญหาอปสรรคในการด าเนนงาน)(10 คะแนน)

คะแนนรวม 100

การผานระดบพนฐานผลลพธการด าเนนงานพฒนาสวมสาธารณะในพนทรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถนผานมาตรฐาน HAS ไมนอยกวารอยละ 70

การผานระดบเกยรตบตรรบรอง

ผลลพธการด าเนนงานพฒนาสวมสาธารณะในพนทรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถนผานมาตรฐาน HAS ไมนอยกวารอยละ 80 และมการเฝาระวง

องคประกอบท 7 การวดผลลพธ คะแนนเตม 100 คะแนน

ผลลพธ : รอยละของผลการด าเนนงานพฒนาสวมสาธารณะในพนทรบผดชอบขององคกรปกครอง สวนทองถนผานมาตรฐาน HAS เงอนไข : คะแนนทได (C) ใหเปนไปตามรอยละผลการด าเนนงานทท าไดจรง

ค าชแจง :จ านวนสวมสาธารณะทงหมดในพนทรบผดชอบ (C1) แหง

จ านวนสวมสาธารณะทผานมาตรฐาน HAS (C2) แหง

คะแนนทได คดเปนรอยละ (C)

(C2) จ านวนสวมฯ ทผาน HAS x 100(C1) จ านวนสวมฯ ทงหมด

การสมเกบตวอยางเพอตรวจหาเชอ Escherichia coli

หมายเหต : จดเสยง คอ พนหองสวม ทจบสายฉดน าช าระ กอกน าอางลางมอ ทกดน าชกโครก/โถปสสาวะ ทรองนงชกโครก กลอนประต ราวจบ)

- สมเกบตวอยางดวยการ swab ในจดเสยง 8 จดทก าหนดในหองสวมสาธารณะเปาหมาย ใสหลอดเกบตวอยางเชอสงตรวจตามทหองปฏบตการใหมา แลวสงใหหองปฏบตการ - สมเกบตวอยางในหองสวมสาธารณะเปาหมายอยางนอย 1 แหงตอป

แบบประเมนมาตรฐานคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอมองคกรปกครองสวนทองถน

(Environmental Health Accreditation : EHA)

ประเดนงานท 3.2 การจดการสงปฏกล

รหสการรบรอง EHA : 3002

การจดการสงปฏกลรหสการรบรอง EHA : 3002

• วตถประสงค

เพอใหองคกรปกครองสวนทองถน น ากระบวนการ

จดการสงปฏกลไปปฏบตใหเปนแนวทางเดยวกนในการจดการสงปฏกลใหถกตองดวยสขลกษณะและเปนไปตามมาตรฐานวชาการ ตงแตกระบวนการเกบ รวบรวม การขนและการก าจด และการใชประโยชนจากสงปฏกล

องคประกอบท 6 การจดการกระบวนการ คะแนนเตม 100 คะแนน

ผานมการด าเนนงานตามแผนภมการท างานตงแตขนตอนท 1 ถง ขนตอนท 9 ไดคะแนนรวม 9 ขนตอน คดเปน 60 คะแนน ขนไป

ไมผาน ไมสามารถด าเนนการไดตามเงอนไขทก าหนด

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

1

101. ขอมลครวเรอน ปรมาณสงปฏกลทเกดขน และ ขอมลการสบ ขน บ าบด /ก าจดสงปฏกล รวม ทงความครอบคลม การใหบรการ (5 คะแนน)2. ขอมลรถสบ สงปฏกลของ อปท. และเอกชน (ทด าเนน การในปจจบน) 5 คะแนน)

ส ารวจสถานการณการจดการสงปฏกลในพนทรบผดชอบ

มการด าเนนการ ไมมการด าเนนการ

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

2 มการด าเนนการ ไมมการด าเนนการ

101. รายงาน/เอกสารสรปผลการวเคราะหขอมลทแสดงใหเหนถงความพรอมและสภาพปญหาในการใหบรการสบ ขนสง และบ าบดสงปฏกล (5 คะแนน)2. มแนวทาง/มาตรการการจดการสงปฏกล(5 คะแนน)

วเคราะหและประเมนความพรอมในการใหบรการสบ ขนสง และบ าบดสงปฏกล

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

3 ก าหนดรปแบบการใหบรการ (ด าเนนการเอง มอบ หรออนญาตเอกชนด าเนนการ) และเทคโนโลย การบ าบด/ ก าจดสงปฏกล รวมทงการน าไปใชประโยชน

มการ ด าเนนการไมมการ ด าเนนการ

101. เอกสาร/ หลกฐาน การวเคราะหรปแบบ เทคโนโลยทถกหลกวชาการและเหมาะสมกบทองถน (5 คะแนน)2. เอกสาร/หลกฐาน การวเคราะหรปแบบการด าเนนงานทเหมาะสม (ด าเนนการเอง มอบ หรออนญาตเอกชนด าเนนการ)(5 คะแนน)

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

4 มการด าเนนการ ไมมการด าเนนการ

5เอกสาร/หลกฐานแสดงใหเหนถงการน าเสนอผบรหารเลอกรปแบบการด าเนนงาน (บนทกการน าเสนอ /รายงานการประชม) (5 คะแนน)

เสนอผบรหารเลอกรปแบบการด าเนนการ

และเทคโนโลยทจะน ามาใช

ด าเนนการเอง มอบผอน/อนญาตเอกชนด าเนนการ

เลอก

ไมเลอก

กลบไปขนตอนท 1

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

5 มการด าเนนการ ไมมการด าเนนการ

101. มการออกขอก าหนดทองถน (5 คะแนน)2. มการก าหนด มาตรฐานหลกเกณฑ และคา ธรรมเนยม ในการเกบขน บ าบดและก าจดสงปฏกล (5 คะแนน )

ออกขอก าหนดทองถน ก าหนดมาตรฐาน หลกเกณฑ และคาธรรมเนยมในการเกบขน บ าบดและก าจดสงปฏกล

SOP การออกขอก าหนดทองถน

ขนตอนท

ผงกระบวนการผลการประเมน

(A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

6 มการ ด าเนนการไมมการ ด าเนนการ

201. รถสบอยในสภาพพรอมใชงานและถกตองตามขอก าหนด รถสบสงปฏกล (10 คะแนน)2. เจาหนาทผปฏบตงานไดรบการอบรม /การตรวจสขภาพประจ าป/ ใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล(5 คะแนน)3. มมาตรฐานและขนตอนการปฏบตงานในการสบและขนสง สงปฏกล รวมถงระบบรายงานควบคมก ากบการขนสง (ระบบรายงาน) (5 คะแนน)

ด าเนนการสบ ขน สงปฏกล และควบคมก ากบใหเปนไปตามหลกเกณฑและมาตรฐานวชาการ

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

7 มการด าเนนการไมมการ ด าเนนการ

151. มระบบบ าบดทถก สขลกษณะ (5 คะแนน)2. มการควบคมการบ าบดทมประสทธภาพและมเอกสาร/ รายงานการควบคมก ากบระบบบ าบดสงปฏกล(5 คะแนน)3. เจาหนาทผปฏบต งานไดรบการอบรม / การตรวจสขภาพประจ าป/ใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล (5 คะแนน)

ด าเนนการบ าบด/ก าจดสงปฏกล และควบคมก ากบให

เปนไปตามหลกเกณฑ และมาตรฐานวชาการ

ขนตอนท

ผงกระบวนการ ผลการประเมน (A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

8 มการด าเนนการไมมการ ด าเนนการ

10มรายงานผลการตรวจไขหนอนพยาธ และแบคทเรยอโคไลในน าทงทตองไดมาตรฐานตามกฎหมายก าหนด (10 คะแนน)

มการตรวจหาไขหนอนพยาธ และแบคทเรยอโคไลในกากตะกอนและน าทงกอนปลอยออกสสงแวดลอม

ขนตอนท

ผงกระบวนการผลการประเมน

(A)คะแนนเตม

คะแนนทได (B)

หลกฐาน

9 มการ ด าเนนการไมมการ ด าเนนการ

10มรายงานสรปผลการด าเนนงานรายป โดยจดเกบและรวบรวม- ขอมลการใหบรการสบ ขนสง ก าจด- ปญหาอปสรรคในการด าเนนงาน- ความพงพอใจในการใหบรการ- คาใชจายในการด าเนนการสบขน บ าบด/ก าจด สงปฏกล- ขอเสนอแนะแนวทางการพฒนาปรบปรงการด าเนนงาน(10 คะแนน)

คะแนนรวม 100

วเคราะห ทบทวนกระบวนการจดการสงปฏกล เพอพฒนาการด าเนนการใหมประสทธภาพยงขน

องคประกอบท 7 การวดผลลพธ คะแนนเตม 100 คะแนน

การผานระดบพนฐานผลลพธการด าเนนงานการจดการสงปฏกลในพนทรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถน ตองไดคะแนนไมนอยกวา 60 คะแนน

การผานระดบเกยรตบตรรบรอง

ผลลพธการด าเนนงานการจดการสงปฏกลในพนทรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถน ตองไดคะแนนไมนอยกวา 80 คะแนน และมการเฝาระวง

ประเดนการวด หลกฐานคะแนนเตม

คะแนนทได (C)

หมายเหต

1.การเกบขน : มบรการรถสบสงปฏกลครอบคลม รอยละ 80 ของครวเรอนในพนทขององคกรปกครองสวนทองถน

อปท. ด าเนนการเอง อปท. มอบผอนด าเนนการอปท.อนญาตใหเอกชนด าเนนการ

เอกสารแสดงผลการใหบรการสงปฏกลในพนทรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถน

15 (กรณด าเนนการไดนอยกวารอยละ 80 ได 0 คะแนน)

ประเดนการวด หลกฐานคะแนนเตม

คะแนนทได (C)

หมายเหต

2. การบ าบด : มระบบบ าบดสงปฏกลถกหลกสขาภบาล และมการบรหารจดการทมประสทธภาพ และมการตรวจหาไขหนอนพยาธ และแบคทเรยอโคไล ในกากตะกอนและน าทงกอนปลอยออกสสงแวดลอม อปท. ด าเนนการเอง อปท. มอบผอนด าเนนการ อปท. อนญาตใหเอกชนด าเนนการ

2.1 มและใชงานระบบบ าบดสงปฏกลอยางมประสทธภาพตามชนดของระบบ คอ1. ระบบถงหมกไรอากาศ2. ระบบตะกอนเรง3. ระบบพนทชมน าเทยมแบบไหลในแนวดง4. ระบบบอปรบเสถยร5. อนๆ ทออกแบบตามหลกวชาการ2.2 มหลกฐานการสงตรวจหาไขหนอนพยาธ และแบคทเรยอโคไลในกากตะกอนและน าทงกอนปลอยออกสสงแวดลอม2.3 มผลการตรวจหาไขหนอนพยาธ และแบคทเรยอโคไลในกากตะกอนและน าทงกอนปลอยออกสสงแวดลอมผานเกณฑมาตรฐาน

20

20

25

การตรวจหาไขพยาธและแบคทเรยอโคไลในกากตะกอนและน าทงกอนปลอยออกสสงแวดลอม มดงน

1.การตรวจหาในกากตะกอน -ไขหนอนพยาธ<1หนวย/กรม -แบคทเรยอโคไล <103 เอม.พเอน/100 มลลลตร2.การตรวจหาในน าทง - ไขหนอนพยาธ <1 หนวย/ลตร - แบคทเรยอโคไล <103 เอม.พ .เอน/100 มล.

ประเดนการวด หลกฐาน คะแนนเตมคะแนนทได (C)

หมายเหต

3. ไมมเหตรองเรยนในการจดการสงปฏกล

ไมมเหตรองเรยน - รถสบสงปฏกลเถอน- การลกลอบทง

10 -ไมมเหตรองเรยน ได 10 คะแนน-มเหตรองเรยน 1 เรอง ได 5 คะแนน-มเหตรองเรยน 2 เรอง ได 0 คะแนน

4. มการใชประโยชนจากสงปฏกลอยางถกหลกสขาภบาล

การน าสงปฏกลทผานการบ าบดมาใชประโยชน ในทางการเกษตร เชน ท าปยอยางถกหลกสขาภบาลและปลอดภย

10

รวมคะแนน 100

การตรวจหาไขหนอนพยาธ และแบคทเรยอโคไลในกากตะกอนและน าทงกอนปลอยออกสสงแวดลอม

สมเกบตวอยางจากกากตะกอนและน าทงทผานระบบบ าบดสงปฏกล

สมเกบตวอยางเพอตรวจหาไขหนอนพยาธ - สมเกบตวอยางกากตะกอน

- สมเกบตวอยางน าทง

สงตรวจในหองปฏบตการของหนวยงานตางๆ เชน กรมวชาการเกษตร โรงพยาบาล สถาบนการศกษาหองปฏบตการของเอกชน เปนตน

การตรวจหาไขหนอนพยาธ และแบคทเรยอโคไลในกากตะกอนและน าทงกอนปลอยออกสสงแวดลอม

สมเกบตวอยางจากกากตะกอนและน าทงทผานระบบบ าบดสงปฏกล

สมเกบตวอยางเพอตรวจหาแบคทเรยอโคไล - สมเกบตวอยางกากตะกอน

- สมเกบตวอยางน าทง

สงตรวจในหองปฏบตการของหนวยงานตางๆ เชน กรมวชาการเกษตร โรงพยาบาล สถาบนการศกษาหองปฏบตการของเอกชน เปนตน

โดยปกตโรงพยาบาลสามารถตรวจหาเชอแบคทเรยอโคไลได

การจดการสงปฏกลรหสการรบรอง EHA : 3002

หวขอประเมนรอยละ

คะแนนทได

องคประกอบท 1- 5 ใชผลการประเมนมาตรฐานการปฏบตราชการขององคกรปกครองสวนทองถน (Core Team) (คะแนนรวม 4 ดาน)

(A)

หวขอประเมนคะแนน

เตมคะแนนทได

คะแนน รอยละองคประกอบท 6 การจดการ

กระบวนการ100 (B)

องคประกอบท 7 การวดผลลพธ 100 (C)คะแนนรวม 200 (D) (E)

ผานระดบพนฐาน ผานระดบเกยรตบตรรบรอง

ไมผาน

สวสด