เอกสารประกอบการเรียนการสอนกิจกรรมยุวกาชาดมิติใหม...

เอกสารประกอบการเรียนการสอนกิจกรรมยุวกาชาดมิติใหม

ท่ีเนนผูเรียนเปนสําคัญเพ่ือเสริมสรางสุขภาวะและจริยธรรม

ยุวกาชาดระดับ 3 ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3

กลุมกิจกรรมสุขภาพ ภาคเรียนท่ี 1

โดย

เรวัติ เพ็ชรเอม

โรงเรียนจานกรอง อําเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก

สํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาพิษณุโลก เขต 1

สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

เอกสารประกอบการเรียนการสอนกิจกรรมยุวกาชาดมิติใหม

ท่ีเนนผูเรียนเปนสําคัญเพ่ือเสริมสรางสุขภาวะและจริยธรรม

ยุวกาชาดระดับ 3 ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3

กลุมกิจกรรมสุขภาพ ภาคเรียนที่ 1

โดย

เรวัติ เพ็ชรเอม

โรงเรียนจานกรอง อําเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก

สํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาพิษณุโลก เขต 1

สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

คํานํา

เอกสารประกอบการเรียนการสอนกิจกรรมยุวกาชาดมิติใหม ท่ีเนนผูเรียนเปนสําคัญเพ่ือ

เสริมสรางสุขภาวะและจริยธรรม ยุวกาชาดระดับ 3 ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 กลุมกิจกรรมสุขภาพ

ภาคเรียนท่ี 1 จดัทําขึน้จากประสบการณการสอน การศึกษาคนควาจากหนงัสือ เอกสารและขอความรู

ทางอินเทอรเนต แลวรวบรวมนํามาปรับปรุงใหสอดคลองกับแผนการจัดกิจกรรม ยุวกาชาด เพ่ือใชควบคู

กับแผนการจัดกิจกรรมโดยมุงแกปญหายุวกาชาดท่ีเรียนชา ขาดเรียน หรือยายโรงเรียนระหวางป เปน

แนวทางใหยุวกาชาดไดศึกษา คนควา ท้ังกอนเรียน ระหวางเรียนและหลังเรียนใหเกิดการเรียนรู สราง

องคความรูดวยตนเอง สงเสริมใหเกิดความคิดสรางสรรค คิดวิจารณญาณ คิดวิเคราะหวิจารณ คดิแก

ปญหาและบูรณาการ รวมท้ังมุงเนนใหเขารวมกิจกรรมอยางสนุกสนานใหเกิดสุขภาวะ โดยการรวม

เรียนรูจากเพลงท่ีผูจัดทําไดแตงเพ่ิมเติมขึ้น ใหมีคุณธรรมจริยธรรมท่ีดีงาม โดยสอดแทรกคติธรรมหรือ

เรื่องส้ันท่ีเปนคติไวในทุก ๆ เรื่องท่ีเรียน ปรับปรุงเนื้อหาใหเหมาะสม มีประโยชน ทันเหตุการณ

สามารถนําไปประยุกตใชในชีวิตประจําวันไดจริง จัดประสบการณท่ีมีคุณคาเพ่ือใหสมาชิกยุวกาชาดได

พัฒนาตนเองไดเต็มศักยภาพ เปนคนไทยท่ีสมบูรณ สงางามในยุคสมัยของสังคมและเศรษฐกิจ

ฐานความรู มีคุณลักษณะอันพึงประสงคตามท่ีคาดหวังโดยยึดหลักสูตรของกิจกรรมยุวกาชาดท่ีไดกําหนด

ไวในปจจุบันเปนบรรทัดฐาน


เสริมสรางสุขภาวะและจริยธรรม ยุวกาชาดระดับ 3 ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 กลุมกจิกรรมสุขภาพ

ภาคเรียนท่ี 1 แบงออกเปน 5 เรื่อง ประกอบดวย

เรื่องท่ี 1 ปฐมพยาบาลยวุกาชาดบรกิารอาสาสมัคร

เรื่องท่ี 2 ยวุกาชาดขอบอกไขเลือดออกปองกนัได

เรื่องท่ี 3 สืบสานสมุนไพรไทยยวุกาชาดทําไดอยางพอเพียง

เรื่องท่ี 4 อาศรมฤษีนําเสนอวิธีนวดตัวดัดตน

เรื่องท่ี 5 ปฏิบัติตามนาฬิกาชีวิตเพ่ือพิชิตโรคภัย

ผูจัดทําขอขอบพระคุณ ผูทรงคุณวุฒิทุกทานท่ีกรุณาตรวจสอบความถูกตอง ชวยแกไขและ

แนะนําในส่ิงท่ีมีคุณคายิ่ง ซ่ึงประกอบดวย ดร.กาญจนา วฒัาย ุ ครเูช่ียวชาญ สถาบันพัฒนาคร ู คณาจารย

และบุคลากรทางการศึกษา สํานกังานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ นายเกยีรตคิณุ กงัวาลวงศไพศาล และ

นางนันทวรรณ ภมรกูล ครูเช่ียวชาญโรงเรียนจานกรอง สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาพิษณุโลก เขต 1

และขอขอบคุณทุกทานท่ีใหการสนับสนุนเปนกําลังใจในการทํางาน จนสําเร็จลุลวงดวยดีทุกประการ

เรวัต ิ เพ็ชรเอม

สารบัญ

เร่ือง หนา

คาํนาํ

สารบัญ

จดุประสงคเอกสารประกอบการเรยีนการสอน 1

คําแนะนําการใชเอกสารประกอบการเรียนการสอนสําหรับครูผูสอน 2

คาํแนะนาํการใชเอกสารประกอบการเรยีนการสอนสําหรบัยวุกาชาด 3

ขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรมท่ี 1 4

แบบทดสอบกอนเรยีน 5

ปฐมพยาบาลยวุกาชาดบรกิารอาสาสมัคร 7

แบบปฏิบตักิจิกรรมท่ี 1 19

คตธิรรม ททํ มิตตฺาน ิ คนถฺต ิ 20


ยวุกาชาดขอบอกไขเลือดออกปองกนัได 22


คตธิรรม สุขา สงฺฆสฺส สามัคค ี 26


สืบสานสมุนไพรไทยยวุกาชาดทําไดอยางพอเพียง 28


คตธิรรม อตตฺนา โจทยตตฺาน ํ 34


อาศรมฤษีนําเสนอวิธีนวดตัวดัดตน 36


คติธรรม วิริเยน ทุกฺขมจฺเจติ 40


ปฏิบัติตามนาฬิกาชีวิตเพ่ือพิชิตโรคภัย 42


คตธิรรม นตถิฺ ปฺญาสมา อาภา 47

แบบทดสอบหลังเรยีน 48

สารบัญ ( ตอ )

เร่ือง หนา

บรรณานกุรม 50

ภาคผนวก 52

กระดาษคาํตอบแบบทดสอบกอนเรยีน 53

กระดาษคาํตอบแบบทดสอบหลังเรยีน 54

เฉลยคาํตอบแบบทดสอบกอนเรยีน 55

เฉลยคาํตอบแบบทดสอบหลังเรยีน 56

แบบประเมินผลการปฏิบตักิจิกรรมท่ี 1 57





แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคท่ี 1 62





แบบสรปุผลการปฏิบตักิจิกรรม 67

แบบสรุปผลการสอบกอนเรียนและหลังเรียน 68

1

กลุมกิจกรรมสุขภาพ ภาคเรียนท่ี 1

เรื่องท่ี 1 ใหการชวยเหลือผูประสบอุบัติเหตุได

เรื่องท่ี 2 เสนอแนะวิธีปองกันโรคไขเลือดออกได

เรื่องท่ี 3 บอกสรรพคณุทางยาของสมุนไพรใกลตวัได

เรื่องท่ี 4 ดัดตนตามทาฤษีดัดตนขั้นพื้นฐานได

เรื่องท่ี 5 ปฏิบัติตนตามหลักนาฬิกาชีวิตไดถูกตอง

เรื่องท่ี 1 ขอ 1 สามารถประเมินการบาดเจบ็ได

ขอ 2 หามเลือดและใชผาพันแผลไดอยางถูกวิธี

เรื่องท่ี 2 ขอ 1 อธิบายเกี่ยวกับสาเหตุและอาการของผูปวยโรคไขเลือดออกได

ขอ 2 บอกวิธีการกําจัดลูกน้ํายุงลายได

เรื่องท่ี 3 ขอ 1 ระบุช่ือสมุนไพรใกลตัวได

ขอ 2 แยกประเภทชนิดของสารเคมีในสมุนไพรใกลตัวได

เรื่องท่ี 4 ขอ 1 อธิบายวิธีดัดตนในทาฤษีดัดตนขั้นพ้ืนฐานได

ขอ 2 บอกประโยชนของการดัดตนในทาฤษีดัดตนขั้นพื้นฐานได

เรื่องท่ี 5 ขอ 1 อธิบายการทํางานของระบบภายในรางกายท่ีเกี่ยวของกับหลักนาฬิกาชีวิตได

ขอ 2 บรรยายถึงพฤติกรรมท่ีสอดคลองกับหลักนาฬิกาชีวิตได

จดุประสงคเอกสารประกอบการเรียนการสอน

จุดประสงคปลายทาง

จุดประสงคนาํทาง

กอนจะเริ่มศึกษาขอใหอานคําแนะนําการใช

เอกสารประกอบการเรียนการสอนใหเขาใจแลว

อานหนาตอไปไดเลยคะ

2



ใชประกอบการจัดกิจกรรมยุวกาชาด ในแผนการจัดกิจกรรมยุวกาชาดท่ี 6 – 10 ของภาคเรียนท่ี 1

เพ่ือใหครูผูสอนไดเตรียมความพรอมกอนท่ีจะดําเนินกิจกรรม ครูผูสอนควรปฏิบัติดังนี้

1. พิจารณาจุดประสงคการจัดกิจกรรมเพ่ือใหทราบวา เม่ือผูเรียนไดศึกษาเนื้อหาและเขารวม

กิจกรรมแลวไดความรูอะไรบาง ตองปฏิบัติกิจกรรมอยางไรและไดเรียนรูคุณธรรมจริยธรรมในเรื่องใด

2. ดําเนินการสอนและปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนในแตละคาบเรียนตามท่ีไดระบุไว

3. วัดผลและประเมินผลโดยใชแบบประเมินผลสวนของครูผูสอนในภาคผนวก

4. สรุปผลการปฏิบัติกิจกรรมและผลการสอบกอนเรียนและหลังเรียนลงในแบบสรุปผล

การปฏิบัติกิจกรรม และแบบสรุปผลการสอบกอนเรียนและหลังเรียนในภาคผนวก

5. ในทุก ๆ คาบท่ีปฏิบัติกิจกรรมใหประสานกับหัวหนาหนวยหรือรองหัวหนาหนวยสําหรับ

หนวยท่ีมีสมาชิกยุวกาชาดท่ียังไมไดปฏิบัติกิจกรรม และมอบเอกสารประกอบการเรียนการสอนให

สมาชิกยุวกาชาดท่ียังไมไดปฏิบัติกิจกรรม ไดศึกษาและปฏิบัติกิจกรรมพรอมท้ังวัดผลและประเมินผลให

ในโอกาสท่ีเหมาะสมตามสภาพจรงิ

คําแนะนาํการใชเอกสารประกอบการเรียนการสอนสาํหรับครูผูสอน

3



ใชประกอบการจัดกิจกรรมยุวกาชาด ในแผนการจัดกิจกรรมยุวกาชาดท่ี 6 – 10 ของภาคเรียนท่ี 1

เพ่ือใหสมาชิกยุวกาชาดไดศึกษาคนควาหาความรูท้ังกอนเรียน ระหวางเรียนและหลังเรียนดวย

ตนเอง สามารถนาํเอกสารประกอบการเรยีนการสอนไปใชใหเหมาะสมกบักจิกรรมการเรยีนการสอน

สมาชิกยุวกาชาดควรปฏิบัติดังนี้

1. ศึกษาจุดประสงคการจัดกิจกรรมเพ่ือใหทราบวา เม่ือศึกษาเนื้อหาและเขารวมกิจกรรมแลวได

ความรูอะไรบาง ตองปฏิบัติกิจกรรมอยางไรและไดเรียนรูคุณธรรมจริยธรรมในเรื่องใด

2. อานคําแนะนําการใชเอกสารประกอบการเรียนการสอนใหเขาใจตามขั้นตอน

3. ศึกษาขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรมในแตละคาบเรียนใหเขาใจอยางชัดเจน

4. กอนการปฏิบัติกิจกรรมในครั้งแรก ใหสมาชิกยุวกาชาดทุกคนทําแบบทดสอบกอนเรียนใน

เอกสารประกอบการเรยีนการสอน จาํนวน 10 ขอ โดยตอบลงในกระดาษคําตอบท่ีครูผูสอนแจกให

5. ศึกษาเนื้อหาทีละเรื่องใหเขาใจและปฏิบัติกิจกรรมของแตละเรื่องตามท่ีกําหนด

6. ในกิจกรรมบางเรื่องท่ีมีคําตอบตองเฉลย ใหตรวจจากเฉลยแบบปฏิบัติกิจกรรมในภาคผนวก

7. อานคติธรรมหรือเรื่องส้ันท่ีเปนคติดวยความตั้งใจจริง และพิจารณาขอคิดหรือสาระสําคัญท่ี

เปนประโยชนเพ่ือยึดถือใหเปนอุดมคติในศานติสุขแหงชีวิต

8. หัวหนาหนวยประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคภายในหนวยของตน

9. เม่ือปฏิบัติกิจกรรมเรื่องท่ี 5 เสร็จเรียบรอยแลว ใหสมาชิกยุวกาชาดทุกคนทําแบบทดสอบ

หลังเรยีนในเอกสารประกอบการเรยีนการสอน จาํนวน 10 ขอ โดยตอบลงในกระดาษคําตอบท่ีครูผูสอน

แจกใหและตรวจคําตอบจากเฉลยแบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียนในภาคผนวก

คําแนะนาํการใชเอกสารประกอบการเรียนการสอนสาํหรับยวุกาชาด

4

1. พิธีเปดกิจกรรมยุวกาชาด

2. ครูผูสอนเรียกแถวหนากระดานหนวยปดระยะ

3. สมาชิกยวุกาชาดทุกคนทําแบบทดสอบกอนเรยีน จาํนวน 10 ขอ

4. ครูผูสอนสอนและรวมรองเพลง “ อาสาสมัครปฐมพยาบาล ” กบัสมาชิกยวุกาชาด

5. สมาชิกยวุกาชาดศึกษาขอความรูเรือ่ง ปฐมพยาบาลยวุกาชาดบรกิารอาสาสมัคร จาก

เอกสารประกอบการเรียนการสอน

6. สมาชิกยุวกาชาดทุกคนปฏิบัติกิจกรรมท่ี 1 คิดสังเคราะหลําดับขั้นตอนในการชวยเหลือผู

ประสบอุบัติเหตุหมดสติ

7. ครูผูสอนสรุปเนื้อหาและสอนคติธรรม “ ททํ มิตตฺาน ิ คนถฺต ิ”


9. พิธีปดกิจกรรมยุวกาชาด

10. ครูผูสอนประเมินผลการปฏิบัติกิจกรรมท่ี 1

ข้ันตอนการปฏิบัติกิจกรรมที่ 1 ปฐมพยาบาลยวุกาชาดบริการอาสาสมคัร

เตรียมตัวทํา

แบบทดสอบกอนเรียนนะคะ

5

แบบทดสอบกอนเรียน

กลุมกิจกรรมสุขภาพ ภาคเรียนที ่ 1

คําชี้แจง ใหสมาชิกยวุกาชาดทําเครือ่งหมาย ทับคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว

1. ขอใดคือการประเมินการบาดเจ็บ ขั้นท่ี 1

ก. ตรวจการหายใจ

ข. สัมภาษณผูบาดเจ็บ

ค. ตรวจสีผิวและอุณหภูมิ

ง. ตรวจรางกายตั้งแตศีรษะจรดเทา

2. ในการใชผามวนยืดพันแผล เพราะเหตุใดจึงพันสวนปลายไปหาสวนโคนเสมอ

ก. เพ่ือเปนการไลเลือดดํากลับสูหัวใจ

ข. เพ่ือความสะดวกในการจับผาโดยหงายมวนผา

ค. เพ่ือใหผูบาดเจ็บมีความรูสึกวาไดรับการรักษาแลว

ง. ถูกทุกขอ

3. อาการของผูปวยโรคไขเลือดออกในขอใดเปนอาการท่ีอันตรายท่ีสุด

ก. มีไขสูง

ข. มีภาวะช็อก

ค. กระสับกระสาย

ง. มีจดุแดง ๆ ตามลําตวั

4. ขอใดเปนการปองกันโรคไขเลือดออกท่ีไดผลดีท่ีสุด

ก. ระวังอยาใหยุงกัด

ข. ลดแหลงเพาะพันธุยุง

ค. ปดฝาภาชนะเก็บน้ําใหมิดชิด

ง. ใสน้ําสมสายชูลงในจานรองตู

5. ถามีอาการประจําเดือน ไม

ก. บอระเพ็ด

ปกต ิ ควรใชยาสมุนไพรในขอใด

ข. เพชรสังฆาต

ค. เถาวัลยเปรียง

ง. เสลดพังพอนตวัเมีย

6

6. สมุนไพรในขอใดมีสรรพคณุแกไข เจบ็คอ แกแผลบวมอักเสบ ลดความดนัโลหิต

ก. มะระขี้นก

ข. ชุมเห็ดเทศ

ค. ฟาทะลายโจร


7. ภาพนี้เปนทาฤษีดัดตนท่ีแกอาการเจ็บปวดสวนใดของรางกาย

ก. แกขดัแขน

ข. แกลมขอมือ

ค. แกกรอนกษัย

ง. แกลมเจ็บศีรษะและตามัว


ก. แกกรอนกษัย

ข. แกตะโพกสลักเพชร

ค. แกเสนมหาสนุกระงับ


9. คนท่ีปวดศีรษะบอย มักพบความผิดปกติของอวัยวะในขอใด

ก. ไต

ข. ตับ

ค. มาม

ง. ปอด

10. ชวงเวลา 17.00 – 19.00 น. ควรทําใจใหสดช่ืน ไมงวงเหงาหาวนอน เพราะเปนชวงเวลาของอวยัวะ

ในขอใด

ก. ไต

ข. ตับ

ค. มาม

ง. ปอด

7

เพลง อาสาสมัครปฐมพยาบาล

คํารอง เรวัติ เพ็ชรเอม ทํานอง เพลงรําวง

ปฐมพยาบาล ยวุ ฯ สืบสานอาสาสมัคร

พวกเราทุกคนนารกั ... ( ซํ้า ) ทําใหประจักษเพ่ือพ่ีนองไทย

เห็นคนหมดสติ ยุว ฯ เร็วซิรีบเขาใกล ๆ

จดัการพยาบาลทันใด ... ( ซํ้า ) ชวยใหปลอดภัยอยางถูกวิธี ... ( ซํ้า )

1. หลักการปฐมพยาบาล

การปฐมพยาบาล หมายถึง การชวยเหลือผูบาดเจบ็ ณ ท่ีเกิดเหตุโดยใชเครื่องมือเทาท่ีจะหาไดใน

ขณะนั้นกอนสงตอแพทย

วัตถุประสงค

1. เพ่ือชวยชีวิตผูบาดเจ็บ

2. ปองกนัความพิการ

3. บรรเทาความเจ็บปวดและปองกันอันตรายท่ีจะเกิดขึ้น

คุณสมบัติของนักปฐมพยาบาล

• มีความรูและทักษะในการปฐมพยาบาล

• สามารถควบคุมสติตนเองเเละมีจิตวิทยาในการใหกําลังใจ

• มีความละเอียดรอบคอบในการสังเกตลักษณะอาการตาง ๆ

• สามารถประยุกตอุปกรณท่ีมีอยูในขณะนั้นได

หลักการปฏิบัติการปฐมพยาบาล

1. สํารวจสถานการณ และแนะนําตัว

2. การประเมินการบาดเจ็บขั้นท่ี 1

3. การขอความชวยเหลือ

4. การประเมินการบาดเจ็บขั้นท่ี 2

1. ปฐมพยาบาลยวุกาชาดบริการอาสาสมคัร

8

สํารวจสถานการณและแนะนําตัว

ใชเวลาเพียงส้ัน ๆ โดยประเมินสถานการณ ดงันี ้

1. ความปลอดภยั

2. จํานวนผูบาดเจ็บ

3. ความรนุเเรง

• กลุมอาการชวยเหลือดวน ไดแก หยุดหายใจ หัวใจหยุดเตน หมดสต ิ เสียเลือด

• กลุมอาการชวยเหลือรอง ไดแก ความเจบ็ปวด การบาดเจ็บของกระดูกและขอ อัมพาต

2. การประเมินการบาดเจ็บ

การประเมินการบาดเจ็บขั้นที่ 1

โดยใหการชวยเหลือผูบาดเจ็บท่ีมีอาการสาหัสกอน ไดแก

1. การหมดความรูสึก ประเมินโดย การป ลุกเขยาตัว ถาผูบาดเจ็บไมรูสึกตัวตองระวังในเรื่อง

ทางเดินหายใจอุดตัน ใหสํารวจส่ิงแปลกปลอมภายในชองปากและจมูก แลวลวงออก เพ่ือเปนการเปด

ทางเดนิหายใจใหโลง

2. การหายใจ ตรวจการหายใจโดยใชตาดูการเคล่ือนไหวของทรวงอกหรือหนาทอง หูฟงเสียง

ลมหายใจท่ีเปาออกมา แกมสัมผัสลมหายใจท่ีมากระทบอยางนอย 10 วนิาที ผูใหญหายใจปร ะมาณ

12 – 20 ครั้ง / นาที เดก็ประมาณ 20 – 30 ครั้ง / นาที

9

3. การเตนของหัวใจ โดยการจับชีพจรของผูบาดเจ็บบริเวณซอกคออยางนอย 10 วนิาที ผูใหญชีพจร

เตนประมาณ 60 – 90 ครั้ง / นาที เดก็ประมาณ 100 – 120 ครั้ง / นาที

4. การเสียเลือด จากปรมิาณเลือดท่ีออกจากบาดแผลและจากอาการแสดง

การขอความชวยเหลือ

เม่ือมีผูบาดเจ็บท่ีจําเปนตองสงโรงพยาบาล การขอความชวย เหลือควรใหขอมูลท่ีจํา เปนเพ่ือให

การชวยเหลือมีประสิทธิภาพมากขึน้ ไดแก

• เหตุการณท่ีเกิดขึ้นและเวลาท่ีเกิดเหตุถาสามารถทราบได

• สถานท่ีเกิดเหตุโดยละเอียด

• จํานวนผูบาดเจ็บและอาการของผูบาดเจบ็ท่ีประเมินได

• การปฐมพยาบาลท่ีไดชวยเหลือไปเเลวเเละท่ีกําลังชวยอยู

• จํานวนผูชวยเหลือ

• ช่ีอ – นามสกลุ ของผูเเจงเเละเบอรโทรศัพทติดตอกลับ

การประเมินการบาดเจ็บขั้นที่ 2

เปนการประเมินการบาดเจ็บอ่ืน ๆ ท่ีไมรุนเเรง มีขั้นตอนดังนี้

1. สัม ภาษณผูบาดเจ็บ โดยใชคาํถามงาย ๆ ไมใชเวลานาน

2. ตรวจการหายใจ ชีพจร สีผิวและอุณหภูมิ การหายใจผิดปกตไิด แก หายใจมีเสียงผิดปกติ หายใจ

เร็วหรือชากวาปกติ หายใจเเลวรูสึก เจ็บ เปนตน ชีพจรท่ีผิดปกติ ไดแก เตนเร็วหรือชา จงัหวะเเละ

ความเเรงไมสมํ่าเสมอ เปนตน สีผิวและอุณหภมูิ เชน ผิวหนังซีดขาวเเละเย็น แสดงวามีการเสียเลือด

ผิวหนังแดงเเละรอนเเสดงวามีเลือดมาคัง่มาก เปนตน

10

3. การตรวจรางกายตั้งแตศีรษะจรดเทา

• ควรตรวจตั้งแตศีรษะ ใบหนา คอ ไหล แขน 2 ขาง มือ ทรวงอก

หลัง ทอง สะโพก ขา 2 ขาง และเทา ตามลําดบั

• ตรวจจมูก หู ปาก สังเกตเลือดหรือน้ําท่ีไหลออกมา

• ตรวจคอ ใหผูบาดเจ็บหันคอ สังเกตความ เจ็บปวดการเคล่ือนไหว

ท่ีผิดปกติ

• ตรวจไหล ใหผูบาดเจบ็ยกไหล สังเกตความเจบ็ปวดการเคล่ือนไหว

ท่ีผิดปกติ

• ตรวจทรวงอกและทอง ใหผูบาดเจ็บหายใจเขาออกลึก ๆ สังเกตความ

เจบ็ปวด การเคล่ือนไหวท่ีผิดปกติ

11

• ตรวจเเขนทีละขาง ใหผูบาดเจ็บขยับแขนทีละขาง หมุนแขน งอแขน

สังเกตความเจบ็ปวด การเคล่ือนไหวท่ีผิดปกติ

• ตรวจขาทีละขาง ใหผูบาดเจ็บขยับนิ้วเทา ขอเทา ยกเทาเเละงอ เขา

สังเกตความเจบ็ปวด การเคล่ือนไหวท่ีผิดปกติ

สัญญาณชีพ ( ในผูใหญ )

ชีพจร 60 – 90 ครั้ง / นาที

การหายใจ 12 – 20 ครั้ง / นาที

อุณหภูมิ 37 องศาเซลเซียส

ความดันโลหิต 90/60 – 140/90 มิลลิเมตรปรอท

3. การหามเลือดและการใชผาพันแผล

การเสียเลือด

หมายถึง การท่ีเลือดออกจากหลอดเลือด เนื่องจากหลอดเลือดถูกทําลายหรือถูกตัดขาด โดย

สาเหตตุาง ๆ ฉะนั้นเม่ือเกิดอุบัติเหตุผูบาดเจ็บอาจมีการเสียเลือด

การบาดเจ็บของหลอดเลือด

หลอดเลือดในรางกายมี 3 ชนดิ สามารถสังเกตเพ่ือจําแนกชนิดของหลอ ดเลือดท่ีไดรับบาดเจ็บ

ได ดังนี้

1. หลอดเลือดเเดง : เ ลือดท่ีออกจะพุงตามจังหวะการเตนของหัวใจ มีสีแดงสด

2. หลอดเลือดดํา : เลือดท่ีออกมีสีแดงคลํ้า ไหลรนิไมแรง และไมพุงตามจังหวะการเตนของ

หัวใจ

3. หลอดเลือดฝอย : เลือดท่ีออกจะมีลักษณะซึมตามบาดแผล

12

ประเภทของการเสียเลือด มี 2 ชนดิ คือ

1. การเสียเลือดภายใน ( lnternal Hemorrhage ) คือ เลือดออกภายในรางกาย ไมไหลออกภายนอก

เชน แผลท่ีปอด หัวใจ แผลในกระเพาะอาหาร ลําไส ตับ มาม ไต เปนตน

2. การเสียเลือดภายนอก ( External Hemorrhage ) คือ เลือดออกจากบาดแผลท่ีอยูภายนอกรางกาย

เชน บาดแผลท่ีแขนขา ลําตัว ศีรษะ เปนตน และ / หรืออวัยวะภายในอาจไดรับบาดเจ็บ

อาการของการเสียเลือด

ซีด ตัวเย็น ชีพจรเบา เรว็ หายใจเรว็ หอบถ่ี กระสับกระสายไมอยูนิ่ง กระหายน้ํามาก

ความดันโลหิตต่ํา

การหามเลือด

เลือดท่ีออกจากรางกาย โดยปกติเเลวประมาณ 3 – 10 นาที จะเเข็งตัวไดเอง ( clot ) เปน

ล่ิมเลือดอุดรูของเสนเลือดท่ีฉีกขาด ในกรณีท่ีมีบาดแผลรุนแรงอาจทําใหผูบาดเจ็บมีการเสียเลือด ส่ิงแรก

ท่ีควรกระทําคือ การหามเลือด ซ่ึงการหามเลือดมี 3 วธีิ ไดแก การใชมอืกดบนบาดแผล การใชผากด

บนบาดเเผล การกดบนหลอดเลือดแดงใหญ

การใชมือกดบนบาดแผล

ในกรณีผูบาดเจ็บรูสึกตัวดีอาจใชนิ้วมือหรือมือของผูบาดเจ็บกดบนบาดเเผลโดยตรง

การใชผากดบนบาดแผล

ใชผาสะอาดขยุมกดบนบาด แเผลโ ดยตรง นาน

ประมาณ 5 – 10 นาที ถาผาปด แผลชุมเลือดไมควรเอาออก

ใหใชผา สะอาดอีกช้ินปด ทับผาช้ิน แรก เพราะถาเอาผาช้ิน

เเรกออก อาจทําใหล่ิมเลือดหลุดออกไปดวย ถามีบาดแผล

บริเวณสวนแขน ขา ตองยกสวนนั้นให สูงกวาระดับหัว ใจ

( ตองไมมีกระดูกหัก ) จะชวยลดแรงดันเลือดในหลอดเลือด

ทําใหเลือดหยดไดงาย

13

ขอสังเกต

ใชผาพันยึดใหแนนพอสมควร สังเกตสีผิวหนัง หรอื

คลําชีพจรสวนปลายได

การกดบนหลอดเลือดแดงใหญ

โดย ใชนิ้วมือกดบนหลอดเลือดแดงเหนือบาด แผล

จะทําใหเลือดออกจากบาดเเผลนอยลง

การใชผาพันแผล

ผาสามเหลี่ยม

ควรใชผาซึมซับน้ําไดดี เชน ผาลินิน ผาดิบ ผาฝาย

ขนาดผาส่ีเหล่ียมจัตรัสยาวดานละ 36 – 40 นิ้ว แบงทแยงมุม

จะไดผาสามเหล่ียม 2 ช้ิน

การใชผาสามเหลี่ยมหามเลือด

14

การใชผาสามเหลี่ยมกรณีบาดแผลบริเวณมือ แผลฉีกขาดเลือดออกไมมาก

การใชผาสามเหลี่ยมหามเลือดปากแผลบริเวณศรีษะ

15

การใชผาสามเหลี่ยมคลองแขนกรณีบาดเจ็บที่แขน

ผามวนยืด

หลักการใชผามวน

• มวนผาใหแนน

• ผาตองเเหงและสะอาด

• หงายมวนผาเสมอ

• พันจากสวนปลายไปหาสวนโคน ( เพ่ือเปนการไลเลือดดํากลับสูหัวใจ )

การใชผามวนยืดหามเลือด

16

การใชผามวนยืดพันขอมือ

การใชผามวนยืดพันกรณีมือขาด

17

การใชผามวนยืดพันขอเทา

การทําแผล

วัตถุประสงค

1. เพ่ือปองกันบาดแผลจากการติดเช้ือ

2. ชวยทําใหแผลหายไดเรว็

อุปกรณการทําแผล

1. เค รื่องมือทําแผลท่ีสะอาดปราศจากเช้ือโรค ประกอบดวย

• ถวยสําหรับใสน้ํายา 2 ใบ

• ปากคบี 2 อัน

• กรรไกร

2. สําลี หรือไมพันสําลี

3. ผาปดแผล ( ผากอส )

4. น้ําเกลือ 0.9 % ลางแผล หรือน้ําตมสุก

5. แอลกอฮอล 70 %

6. น้ํายาฆาเช้ือใสแผล

7. พลาสเตอรหรือผาพันเเผล

8. ถุ งหรอืภาชนะสําหรบัใสของสกปรก

18

วิธีการทําแผล

1. ควรลางมือใหสะอาดกอนทําแผลทุกครั้ง

2. ใชสําลีชุบแอลกอฮอล 70 % เช็ดรอบแผล โดยวนจากขอบแผลออกนอกแผล

3. ใชสําลีชุบน้ําเกลือหรือน้ําตมสุก เช็ดแผลใหสะอาด ( หามถูไปมาแรง )

4. ใชสําลีชุบแอลกอฮอล 70 % เช็ดรอบเเผลอีกครั้ง (หามใชแอลกอฮอลใสแผล )

5. ใสยาฆาเช้ือโรค หรอืไมใสก็ได ถาแนใจวาแผลสะอาดดีก็ไมตองใส

6. ใชผากอสปดแผล

7. ตดิพลาสเตอรหรือใชผาพันแผลยดึไวเเลวเเตความเหมาะสม

19

แบบปฏิบัติกิจกรรมที่ 1

เร่ือง ปฐมพยาบาลยวุกาชาดบริการอาสาสมคัร เวลา 20 นาที

กิจกรรมยุวกาชาด ช้ันมัธยมศึกษาปที่ 3 ภาคเรียนที่ 1

คําชี้แจง ใหสมาชิกยุวกาชาดลําดับขั้นตอนในการชวยเหลือผูประสบอุบัติเหตุมีอาการหมดสติ และมี

บาดแผลท่ีศรีษะ มือ และเทา ตามขอความรูท่ียุวกาชาดไดศึกษา

ลําดับขั้นตอนการชวยเหลือ

ขั้นตอนท่ี 1 .................................................................................................................................

ขั้นตอนท่ี 2 .................................................................................................................................

ขั้นตอนท่ี 3 .................................................................................................................................

ขั้นตอนท่ี 4 .................................................................................................................................

ขั้นตอนท่ี 5 .................................................................................................................................

ขั้นตอนท่ี 6 .................................................................................................................................

ขั้นตอนท่ี 7 .................................................................................................................................

ขั้นตอนท่ี 8 .................................................................................................................................

ขั้นตอนท่ี 9 .................................................................................................................................

ขั้นตอนท่ี 10 ...............................................................................................................................

สรุปประเด็นท่ีสําคัญในการชวยเหลือ ตามความคิดเห็นของยุวกาชาด คือ .................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

ลงช่ือ ......................................................... ผูปฏิบัติกิจกรรม

( ..................................................... )

กลุมท่ี ......... หนวยสี .......................

20

ททํ มิตฺตานิ คนถติ ผูใหยอมผูกไมตรีไวได

ให หมายถึงสละใหปนส่ิงของของตนท่ีควรใหแกคนท่ีควรให เปนการเฉล่ียความสุข

เเกผูอ่ืน แสดงใหเห็นน้ําใจอันดีงาม คือ ความเอ้ือเฟอเผ่ือแผโอบออมอารี

ให มี สามอยาง คือ

หนึ่ง อนุเคราะห

สอง สงเคราะห

สาม บูชาคณุ

อนเุครา ะห ไดแกการใหท่ี คิดชวยเ หลือ คือใหแกคนท่ีมีฐานะ ดอยกวา ใหเพ่ือ

ชวยเหลือเขาใหมีความสุขสบายขึ้น เปนเหตุใหผูรับนึกถึงบุญคุณตลอดไป

สงเคราะห ไดแกการใหดวยความโอบออมอารี คอืใหแกผูท่ีมีฐานะเสมอกับเรา ให

เพ่ือแสดงน้ําใจเผ่ือแผอารีและนับถือในเขา เปนเหตุใหผูรับนึกชอบใจในไมตรีจิตของเรา

บูชาคุณ ไดแกการใหดวยระลึกบุญคุณของทานคอื ใหแกทานผูใหญท่ีมีอายุ ฐานะ

คุณความดีสูงกวาเชน บิดามารดา ครอูาจารย เปนตน

ยังมีการใหอีกชนิดหนึ่ง เรียกวาใหอภัย คือใหความไมมเีวร ไมมีภัย ไดแก ยกโทษ

ให ผูท่ีจะใหอภยัไดตองเปนผูมีจิตใจสูง

การใหท้ังหมด นี้ แตละอยางลวนผูกใจคนไวไ ด เพราะทําใหคนเคารพ รักใครและ

นับถือ จงึเปนการผูกไมตรไีดอยางดี ฉะนั้นพระพุทธเจาจึงตรัสวา ผูใหยอมผูกไมตรีไวได

“ ยวุกาชาดพึงประพฤติตนเปนผูให ”

คติธรรม

21



3. ครูผูสอนสอนและรวมรองเพลง “ ยุงลายรายยิ่งกวาเสือ ” กบัสมาชิกยวุกาชาด

4. สมาชิกยวุกาชาดศึกษาขอความรูเรือ่ง ยวุกาชาดขอบอกไขเลือดออกปองกนัได จาก

เอกสารประกอบการเรียนการสอน

5. สมาชิกยุวกาชาดปฏิบัติกิจกรรมท่ี 2 คิดสังเคราะหเพ่ือหลอมรวมวิธีปองกันโรค

ไขเลือดออก

6. ครูผูสอนสรุปเนื้อหาและสอนคติธรรม “ สุขา สงฺฆสฺส สามัคค ี”




ข้ันตอนการปฏิบัติกิจกรรมที่ 2 ยุวกาชาดขอบอกไขเลือดออกปองกันได

22

เพลง ยุงลายรายยิ่งกวาเสือ


ยุงลายรายยิ่งกวาเสือ จะกินเลือดเนื้อกันอีกเทาไร

รายท่ีสุดก็คือยุงลาย รายท่ีสุดก็คือยุงลาย

ไขเลือดออกนั้นอันตราย ไขเลือดออกนั้นอันตราย

ลูกน้ํามากมายอยาใหกลายเปนยุง ลูกน้ํามากมายอยาใหกลายเปนยุง

ไขเลือดออกอันตรายใกลตัว

ปจจุบันโรคไขเลือดออก กลายเปนปญหาสําคัญ

ทางดานสาธารณสุขและการแพทยของบานเรา โรคไขเลือดออก

เกดิขึน้ไดตลอดท้ังป แตจะระบาดมากในชวงหนาฝนเพราะ

ชวงหนาฝนนั้น ยุงซ่ึงเปนพาหะนําโรคนี้จะเพาะพันธุไดงาย

ยุงลายตัวรายนําโรค

ยงุลายในบานเราท่ีเปนพาหะนาํโรคไขเลือดออกไดแก

ยงุลายบานและยงุลายสวน ซ่ึงชอบวางไขในน้าํนิง่ ชอบหากนิ

ในชวงกลางวัน ยุงลายท่ีเปนพาหะและมีเช้ือไวรัสไขเลือดออก

คือ ยุงลายตัวเมีย ชอบอยูในท่ีมืดและท่ีอับช้ืน

2. ยุวกาชาดขอบอกไขเลือดออกปองกันได

23

การแพรกระจายของโรค

โรคไขเลือ ดออก ติดตอกันไดโ ดยมียุงลายตัวเมีย

เปนตัวนําเช้ือ ท่ีสําคัญ ยงุลายจะวางไขไ ดจะตองดูดเลือดคน

เปนอาหาร เม่ือไปกัดคนปวยท่ีมีเช้ือไวรัสไขเลือ ดออกอยูใน

กระแสเลือ ด เช้ือไวรัสจะเขาสูกระเพาะยุงไปอยูในเซลลท่ี

ผนงักระเพาะ เพ่ิมจํานวนมากขึ้นแลวแพรกระจายไปยัง

ตอมน้ําลายพรอมจะเขาสูคนท่ีถูกกัดตอไป ซ่ึงระยะฟกตัวในยุง

กป็ระมาณ 8 – 10 วัน เม่ือเช้ือเขาสูรางกายคนผานระยะฟกตัว

ประมาณ 5 – 8 วัน ก็จะทําใหเกิ ดอาการของโรคได เพราะ

เช้ือ ไวรัสไขเลือ ดออกจะอยูในตัวยุงลายไดตลอ ดชีวิตของยุง

คือ ประมาณ 1 เดอืน ในชวงนี้จึงมีโอกาสท่ีจะไปกัดและปลอย

เช้ือสูคนไดมาก

อาการแสดง

โรคไขเลือดออกมีอาการแสดงสําคัญท่ีเปนรูปแบบ

คอนขางเฉพาะอยู 4 อยาง เรียงลําดับดังนี้

• ไขสูงประมาณ 2 – 7 วัน

• มีอาการเลือดออกสวนใหญจะพบบริเวณผิวหนัง

• มีตับโต กดเจ็บ

• การไหลเวียนของเลือดลมเหลว เกิดภาวะช็อก

ผูปวยโรคไขเลือดออกสวนใหญจะมีไขสูงเกนิ

38.5 องศาเซลเซียส ผูปวยจะปวดเม่ือยตามตวั มีหนาแดง

มีจดุแดง ๆ ตามตวั อาเจยีนและเบ่ืออาหาร อาการโดยท่ัวไป

คลายเปนไขหวัดแตจะไมไอ ไมมีน้ํามูก ประมาณ 1 ใน 3 ของ

ผูปวยจะมีภาวะไหลเวียนเลือดลมเหลว เนื่องจากมีอาการรั่วของ

พลาสมา ( สวนน้ําของโลหิต ) ไปยังชองปอดและชองทองซ่ึง

เรียกวา “ ช็อก ” ถาไมไดรับการรักษาจะเสียชีวิต

24

ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น

1. เม็ดเลือดขาวต่ํากวาปกติ

2. เกล็ดเลือดลดลงอยางรวดเร็ว

3. ระดับความเขมขนของเลือดจะเพ่ิมขึ้น

4. จะพบน้ําในเยื่อหุมปอดไดเสมอ

การควบคุมแหลงเพาะพันธุยุงลาย

1. ปดปากภาชนะเก็บน้ําอยางมิดชิด

2. หม่ันเปล่ียนน้ําในภาชนะเล็ก ๆ เชน แจกัน ทุก ๆ 7 วัน

3. เก็บทําลายเศษวัสดุ

4. เล้ียงปลากินลูกน้ํา

5. ใชทรายกําจัดลูกน้ํา ( ทรายเคลือบสารออรแกโนฟอสเฟต )

6. ใชเกลือแกง น้าํสมสายชู ผงซักฟอก ใสในจานรองขา

ตูกับขาว

การปองกันตนเองจากยุงลาย

1. กรุหนาตาง ประตู และชองลมดวยมุงลวด

2. เวลาเขา – ออก ควรใชผาปดประตูมุงลวดกอน

3. เก็บของในบานใหเปนระเบียบเรียบรอยอยูเสมอ

4. ขณะอยูในบานควรอยูในบริเวณท่ีมีลมพัดผาน

5. ใชยากันยุงท่ีปลอดสาร deet เชน ตะไครหอม ยคูาลิปตสั

กระเทียม น้ํามันถ่ัวหลือง เปนตน

25


เรื่อง ยุวกาชาดขอบอกไขเลือดออกปองกันได เวลา 20 นาที


คําชี้แจง ใหสมาชิกยุวกาชาดระดมสมองภายในหนวยของตนคิดสังเคราะหเพ่ือหลอมรวมวิธีปองกัน

โรคไขเลือดออก

วิธีปองกันโรคไขเลือดออก ควรปฏิบัติดังนี ้

1. .................................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................................

3. .................................................................................................................................................

4. .................................................................................................................................................

5. .................................................................................................................................................

6. .................................................................................................................................................

7. .................................................................................................................................................

8. .................................................................................................................................................

9. .................................................................................................................................................

10. ...............................................................................................................................................


( ..................................................... )

กลุมท่ี ......... หนวยสี .......................

26

สุขา สงฺฆสฺส สามคฺคี ความสามัคคีของหมูทําใหเกิดสุข

คําวา สามัคคี แปลวา ความพรอมเพรยีง ไดแกความพรอมเพรยีงกนัทางกา ย

วาจา ใจ พรอมเพรียงชวยกันทํางาน โดยไมมคีวามบาดหมางกัน เเละไมเกี่ยงกนั มีแต

ความกลมเกลียวเ ปนน้ําหนึ่งใ จเดียวกัน พรอมเพรียงชวยกัน ทํากิจท่ีบั งเกิดผลเ ปน

คุณประโยชนแกสวนรวม พรอมเพรยีงกันทํางานในหนาท่ีของตน

หลักธรรมส่ีประการของความสามัคคี

หนึง่ ความเอ้ือเฟอเผ่ือแผ ไมคับแคบเห็นแกตัว

สอง พูดไพเราะออนหวาน ไมหยาบคาย

สาม ทําตนใหเปนประโยชนเเกผูอ่ืน ไมใจดํา หรือนิ่งดูดาย

ส่ี วางตนเสมอตนเสมอปลาย ไมเปนคนถือตัว

เ ม่ือประพฤติไดตามนี้ความสามัคคียอมจะเกิดมีขึ้น เม่ือเกิดสามัคคีขึ้นแลวการ

งานทุกอยางแม จะมากสักเ ทาไรจะหนักสักเทาไร จะยากสักเท าไร ก็กลายเปนไมมาก

ไมหนกัและไมยาก เพราะสามัคคสีามารถทํางานมากใหเปนงานนอย ทํางานหนกัให

เปนงานเบา ทํางานยากใหเปนงานงาย เม่ือเปนเชนนี ้ การงานทุกอยางยอมเปนไปโดย

สะดวกสบาย ผลิตผลเปนความสุขความเจริญ ชีวิตจะมีแตความราบรื่นรมเย็น

“ ยุวกาชาดพึงประพฤติตนเปนผูมีสามัคคีธรรม ”


27



3. ครูผูสอนสอนและรวมรองเพลง “ ยาสมุนไพร ” กบัสมาชิกยวุกาชาด

4. สมาชิกยวุกาชาดศึกษาขอความรูเรือ่ง สืบสานสมุนไพรไทยยวุกาชาดทําไดอยางพอเพียง

จากเอกสารประกอบการเรียนการสอน

5. สมาชิกยุวกาชาดปฏิบัติกิจกรรมท่ี 3 ออกแบบปายโฆษณายาสมุนไพร

6. ครูผูสอนสรุปเนื้อหาและสอนคติธรรม “ อตตฺนา จทยตตฺาน ํ”




ข้ันตอนการปฏิบัติกิจกรรมที่ 3 สืบสานสมุนไพรไทยยุวกาชาดทําไดอยางพอเพียง

28

เพลง ยาสมุนไพร


ลําเอย ลําไส โรคหัวใจและกระเพาะอาหาร

ขางลางรดิสีดวงทวาร ... ( ซํ้า ) อีกท้ังเบาหวานเปนกันอยูมากมาย

ลําเอย ลําไส โรคหัวใจและกระเพาะอาหาร

ขางลางรดิสีดวงทวาร ... ( ซํ้า ) เรามาสมานดวยยาสมุนไพร ... ( ซํ้า )

การใชสมุนไพรใหถูกตอง ควรใชใหถูกตน ใชใหถูกสวน ใชใหถูกขนาด ใชใหถูกวิธี ใชให

ถูกโรค และตองระมัดระวังเรื่องความสะอาดตลอดจนเครื่องมือท่ีใชเตรียมยาสมุนไพรตองใหสะอาดดวย

กลวยน้ําวา ผลดบิรสฝาด ฤทธ์ิฝาดสมานรกัษาแผลในกระเพาะอาหาร

แกอาการทองเสียท่ีไมรุนแรง โดยรับประทานท้ังเปลือกหรือตากแหง

แลวบดเปนผงชงน้ําดื่ม ผลดิบมีสาร Tannin Scrotonin Dopaminc

Norepinephrine

มะระขีน้ก เนือ้ผลมีรสขม สรรพคณุเจรญิอาหาร บํารงุน้าํด ี แกโรคของ

ตบัและมาม รกัษาเบาหวาน ขบัพยาธิ น้าํคัน้จากผลมะระเปนยาระบาย

ออน ๆ อมแกปากเปอยเปนขุย มีสารสําคัญคือ Charantin แสดงฤทธ์ิ

ลดน้ําตาลในเลือด ในผลออนมีวิตามินซีสูงมาก

3. สืบสานสมุนไพรไทยยุวกาชาดทําไดอยางพอเพียง

29

ฟาทะลายโจร รสขมเยน็ แกไข เจบ็คอ แกแผลบวมอักเสบ ลดความดนั

โลหิต รับประทานสดหรือผ่ึงลมใหแหงหรือเปนแคปซูล ประกอบดวย

สารเคมีหลายกลุม แตท่ีเปนสารสําคัญในการออกฤทธ์ิคือ กลุม Lacton

ยับยั้งการเจริญเติบโตของเช้ือแบคทีเรียท่ีทําใหเกิดหนองและแบคทีเรียใน

ลําไสท่ีทําใหทองเสีย

ขงิ รสหวานเผ็ดรอน แกลมจุกเสียด แกเสมหะ บํารุงธาตุ แกคล่ืนไส

อาเจียน แกหวัด ใชเหงาสดเทาหัวแมมือทุบใหแตก ตมเอาน้ําดื่ม ควรดื่ม

วันละ 3 – 4 ครัง้ หลังอาหาร ในเหงาขงิแกมีน้าํมันหอมระเหย

( Volatile oil ) ซ่ึงมีฤทธ์ิขับลม ขับน้ําดี

ชุมเห็ดเทศ รสเบ่ือเอียน ใชตําทาแกกลากเกล้ือน โรคผิวหนัง ดอกและ

ใบตมดื่มแกทองผูก ใบมีสารสําคัญกลุม Anthraquinone qlycoside ซ่ึงมี

ฤทธ์ิกระตุนการเคล่ือนไหวของลําไส และมีฤทธ์ิในการฆาเช้ือราท่ีเปน

สาเหตขุองโรคกลากเกล้ือน

เพชรสังฆาต รสรอนขมคนั แกรดิสีดวงทวาร ขบัลมในลําไส แกโรค

ลักปดลักเปด แกประจําเดือนไมปกติ ใชสวนเถาลางใหสะอาด ห่ันตาก

แหง บดใหเปนผง บรรจแุคปซูล รบัประทาน 1 – 2 แคปซูล กอน

อาหารเชาและเยน็

30

เสลดพังพอนตัวเมีย รสจืดแกแมลงสัตวกัดตอย แกโรคผิวหนัง รักษา

แผลเปอย แผลสด แกฝแกคางทูม แกงูสวัด เริมและอีสุกอีใส นําใบสด

ตําใหละเอียดเติมเหลาขาวพอชุม ปดฝาใหมิดชิด ประกอบดวยสารเคมี

สําคัญคือ Lupenol Stigmasterol

เถาวัลยเปรียง รสเ ฝอนเอียน แกปวดเม่ือย ขบัปสสาวะ ลดไข

ขบัเสมหะ บํารุงโลหิต นาํเถามาลางทําความสะอาด ฝานเปนช้ินตากแหง

แลวนํามาตมน้ําดื่มเปนประจํา สารเคมีท่ีพบในเถาวัลยเปรียง เชน

Eturunagarone , robustic acid , sandinone , warangalone เปนตน

บอระเพ็ด รสขมจดั เย็น มีสรรพคุณระงับความรอน แกรอนใน

แกไขทุก ชนิด ชวย เจรญิอาหาร เปนยาอายุวัฒนะ ใชเถาบอระเพ็ด

ตําคั้นเอาน้ําดื่มกอนอาหาร วนัละ 2 ครั้ง เชา – เย็น เม่ือมีอาการ

สาร N – trans – feruloyltyramine ในบอระเพ็ดมีฤทธ์ิตานอนุมูลอิสระ

ตะไคร รสปรา กล่ินหอม บํารงุไฟธาต ุ แกโรคทางเดนิปสสาวะ ขบัลม

ในลําไส เจรญิอาหาร แกคาว ใชตนแกสดห่ันบางๆ ตมน้ําดื่มวันละ

3 ครั้ง ๆ ละ 1 ถวยชา กอนอาหาร สารสําคัญคือ citral , Myrcene ,

citronellal

31

หญาหนวดแมว ขบัปสสาวะ ลดความดันโลหิต ขับนิ่วกอนเล็ก ๆ

ชวยการทํางานของไต นาํใบหญาหนวดแมวมาตากแหง และชงกับ

น้ํารอนดื่มวันละ 3 ครัง้หลังอาหาร หญาหนวดแมวมี โปรแตสเ ซ่ียมสูง

มี alkaloid , organic acid และ fatty oil

หญาดอกขาว รกัษาแผลสด แผลเรื้อรัง หามเลือด ขบัปสสาวะ

ลดความดันโลหิต รกัษาผิวหนงัพุพอง ใชท้ังตนและรากตากแหง

บดเปนผง พอกท่ีแผล หรือใชใบสดตําพอกปดแผล

รางจืด รสจืดเย็น ลดไข ถอนพิษเบ่ือเมา แกรอนในกระหายน้ํา

แกปวดบวม ตําคั้น หรือเอารากฝนกับน้ํา หรือตมเอาน้ําดื่ม แกปวดบวม

ตําพอกบริเวณท่ีเปน สามารถขบัสา ร พิษไดโดยเพ่ิม ป รมิาณ

เอมไซมโคลีนเอสเตอเรส ( cholinesterases )

ขี้เหล็ก ใชดอกตมูและ ใบออน รสขม ชวยระบายทอง ดอกตมูทําให

นอนหลับ เจรญิอาหาร ใชใบออนและแก หรอืแกน ตมกับน้ําใหเดือด

สักครึ่ง ช่ัวโมง ดื่มกอนอาหาร เชาครั้งเดียว ใบออนและดอกมีสาร

Anthraquinones มีฤทธ์ิระบายและสงบประสาท ชวยใหนอนหลับ

32

รายการยาสมุนไพร ศูนยสงเสริมสุขภาพแผนไทย สํานักงานสาธารณสุข จังหวัดพิษณุโลก

ลําดับ ชื่อยาสมุนไพร สรรพคุณ ขนาดบรรจุ หนวย ราคา

ยาในบัญชียาหลักแหงชาต ิ

1 ฟาทะลายโจรแคปซูล แกเจ็บคอ แกทองเสีย 60 แคปซูล กระปอง 60

2 ขม้ินชันแคปซูล แกทองอืดเฟอ โรคกระเพาะอาหาร 60 แคปซูล กระปอง 60

3 ยาหารากแคปซูล ถอนพิษ ดบัพิษตาง ๆ แกไขพษิ ไขกาฬ 60 แคปซูล กระปอง 65

4 ประสะไพลแคปซูล แกปวดประจาํเดอืน ตกขาว 60 แคปซูล กระปอง 60

5 ชุมเห็ดเทศชาชง แกทองผูก 5 ซอง หอ 30

6 เสลดพังพอนทิงเจอร แกเริม งูสวัด 30 มิลลิลติร ขวด 35

7 เสลดพังพอนคาลาไมน แกผดผ่ืนคัน ตุมคันอีสุกอีใส 60 มิลลิลติร ขวด 35

8 ไพลจซีาลเจล คลายกลามเนื้อ 30 กรัม หลอด 65

ยานอกบัญชียาหลักแหงชาต ิ

9 เจลวานหางจรเข แผลไฟไหม น้าํรอนลวก 30 กรัม หลอด 45

10 กลวนน้ําวาลูกกลอน แกโรคกระเพาะอาหาร 150 เม็ด กระปอง 60

11 เถาวัลยเปรียงแคปซูล คลายกลามเนื้อ เพ่ิมภูมิตานทาน 60 แคปซูล กระปอง 60

12 ขี้เหล็กแคปซูล เจริญอาหาร ชวยใหนอนหลับ 60 แคปซูล กระปอง 65

13 มะระขี้นกแคปซูล ลดน้าํตาลในเลือด 60 แคปซูล กระปอง 90

14 บอระเพ็ดแคปซูล ลดไข เจรญิอาหาร 60 แคปซูล กระปอง 60

15 เพชรสังฆาตแคปซูล แกริดสีดวงทวาร 60 แคปซูล กระปอง 80

16 สหัสธาราแคปซูล แกปวดเม่ือย อัมพฤกษ อัมพาต 60 แคปซูล กระปอง 80

17 ชาชงขงิ แกทองอืดเฟอ แนนจุกเสียด 10 ซอง หอ 35

18 รางจดืแคปซูล ถอนพิษเบ่ือเมา ลดสารพิษในรางกาย 60 แคปซูล กระปอง 60

19 เถาวัลยเปรียงชาชง คลายกลามเนื้อ เพ่ิมภูมิตานทาน 10 ซอง หอ 35

20 หญาหนวดแมวชาชง ขับปสสาวะ ขับนิ่วกอนเล็ก ๆ 10 ซอง หอ 35

21 หญาดอกขาวชาชง ขับปสสาวะ ชวยลดการสูบบุหรี ่ 10 ซอง หอ 35

22 รางจดืชาชง ถอนพิษเบ่ือเมา ลดสารพิษในรางกาย 10 ซอง หอ 35

23 ตะไครชาชง บํารงุไฟธาต ุ ขบัลมในลําไส เจรญิอาหาร 10 ซอง หอ 35

24 ยาอมมะแวง แกไอ แกเจบ็คอ 20 เม็ด 20 เม็ด ซอง 10

25 กระเทียมแคปซูล ลดไขมันในเสนเลือด 350 มิลลิกรัม แคปซูล 4

33


เร่ือง สืบสานสมุนไพรไทยยุวกาชาดทําไดอยางพอเพียง เวลา 30 นาที


คําชี้แจง ใหสมาชิกยุวกาชาดปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนตอไปนี้

1. หัวหนาหนวยรับอุปกรณและสีจากครูผูสอนหนวยละ 1 ชุด

2. ยุวกาชาดทุกคนออกแบบปายโฆษณายาสมุนไพรไทย โดยใชอุปกรณและสีรวมกันกับ

สมาชิกภายในในหนวยของตน


( ..................................................... )

กลุมท่ี ......... หนวยสี .......................

34

อตฺตนา โจทยตฺตานํ จงเตือนตนดวยตน

คาํวา ตน แปลวา สภาพท่ีเสวยความสุข ความทุกข หมายถึง รางกายพรอมท้ัง

จิตใจหรือรางกายท้ังส้ินซ่ึงมีวิญญาณครองท่ียึดถือกันวาเปนเรา เปนเขา เปนสัตว เปน

บุคคล กลาวใหเขาใจงาย ตนคือตัวเรานี่เอง ตัวเราไดแกกายกับใจ กายกับใจนี้แหละเปนตัว

เรา ฉะนัน้คาํวา ตน จงึหมายถึงกายและใจ

แตถาจะกลาวรวม ตน กค็อืใจ นัน้เอง เพราะกายอยูในอํานาจของใจ มีใจเปนใหญ

กายจะทําอยางไร พูดอยางไร ยอมแลวแตใจส่ัง ฉะนั้น จึงสําคัญอยูท่ีใจและท่ีวา เตือนตนก็

คือ เตือนใจนี้เอง

ท่ีตองเตอืนตน กเ็พราะ “ ตนเปนท่ีรักอยางยิ่ง ” จึงตองเตือนใหเวนช่ัว ใหประพฤติ

ชอบ ใหประกอบแตความดี เพ่ือใหตนมีความสุขความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป เม่ือเตือนตนได

เชนนี้ก็ ช่ือวาทําตนใหเปนท่ีพ่ึงของตนได

ถาไมเตอืนตน ปลอยตนไปตามยถากรรม กจ็ะถูกส่ิงแวดลอมตาง ๆ ชักจงูไป

ในทางไมดไีมงาม ทําใหมัวเมาลุมหลงหรอืเพลิดเพลินไปในทางช่ัว ตวัเองกจ็ะเดอืดรอน

และจะเดือดรอนไปถึงผูอ่ืนดวย ฉะนั้นพระพุทธเจาจึงตรัสวา จงเตือนตนดวยตน ดังนี้

“ ยุวกาชาดพึงเตือนตนดวยตน ”


35



3. ครูผูสอนสอนและรวมรองเพลง “ ฤษีดัดตน ” กบัสมาชิกยวุกาชาด

4. สมาชิกยุวกาชาดศึกษาขอความรูเรื่อง อาศรมฤษีบอกวิธีนวดตัวดัดตน จากเอกสาร

ประกอบการเรียนการสอน

5. ครูผูสอนสรุปเนื้อหาและสอนคติธรรม “ วิริเยน ทุกฺขมจฺเจติ ”




ข้ันตอนการปฏิบัติกิจกรรมที่ 4 อาศรมฤษีบอกวิธีนวดตัวดัดตน

ทาท่ี 1

ทาท่ี 3

ทาท่ี 2

36

เพลง ฤษดีดัตน


อาศรม อาศรมฤษ ีจะบอกวธีินวดตวัดดัตน

ยุวกาชาดทุกคน ... ( ซํ้า ) พอเริ่มดัดตนจิตใจก็ผอนคลาย

นวดหนา นวดเอว นวดไหล ยดืเสน ยดืสาย หายใจโลงอก

ตะโพกนั้นตองรีบยก ... ( ซํ้า ) ทํานิ้วกระดกหายใจสบาย ... ( ซํ้า )

ทาฤษีดัดตนขั้นพ้ืนฐาน

ประโยชน คือ แกลมปวด ศีรษะ ปวดทอง และขอ เทา เม่ือฝกทานี้

ตอเนื่องกันเปน การบรหิารขอไหล เม่ือทําทานี้ครบชุด นาจะมีผลใน

การแกปญหาท่ีไหล คอ ทอง และสงผลตอระบบไหลเวียนเลือดไปท่ี

ศีรษะและแขน

ประโยชน คือ แกลมขอมือและแกลมในลําลึงค เปนการเริ่มตน

เตรียมความพรอมของรางกายและฝกลมหายใจ ไดผลท้ัง 2 ทาง คือ

เปนการบริหารขอมือและยังเพ่ิมการขมิบกน เปนการบริหารบริเวณ

ฝเย็บอีกดวย

ประโยชน แกลมเจ็บศีรษะและตามัว เปนทางาย ๆ ท่ีใชกันบอย คือ

บิดขี้เกียจ โดยประยุกตใหเคล่ือนไหวขอไหลครบทุกทิศ ท้ังซาย ขวา

หนา และยกชูขึ้นเหนือศีรษะ เปนการยืดบริหารแขน

4. อาศรมฤษีบอกวิธีนวดตัวดัดตน

ทาท่ี 4

ทาท่ี 5

ทาท่ี 6

ทาท่ี 7

37

ประโยชน คือ แกขัดแขน แขนขัด เปนการบริหารหัวไหลและตน

แขน ชวยลดอาการแขนขัดซ่ึงมักพบไดบอย

ประโยชน คือ แกกรอนกษัย แกขัดเขา เปนการบรหิารบรเิวณเขา

หลังเอว ( คาํวา “ กรอน ” คือ ความเส่ือม “ กรอน กษัย ” คือ

โรคเรื้อรัง มีความเส่ือมของอวัยวะ นั่นเอง )

ประโยชน คอื แกก รอนปตคาต และแกเสนมหาสนุกระงับ เปน

ทาตอเนื่องจากทาท่ี 5 มีผลท่ีอก และขา ถาหากยืนก็ทําทาแก

กรอนปตคาตทาเดียว หากนั่งทําทาตอเนื่องไดเลย ( “ กรอนปตคาต ”

โบราณหมายถึง ภาวะอาการขดัเจบ็ของกลามเนือ้บรเิวณตาง ๆ อัน

เนือ่งมากจากความเส่ือมจากการใชงานผิดปกตขิองกลามเนือ้และ

เสนเลือดภายใน )

ประโยชน คือ แกลมในแขน เปนการบรหิารสวนแขน ขอมือ และ

นิ้วมือ

ทาท่ี 8

ทาท่ี 9

38

ประโยชน คือ แกตะโพกสลักเพชร แกไหล ตะโพกขัด เปนทายืนท่ี

ทําตอเนื่องจนมือจรดพ้ืน โดยเนนทําเทาท่ีทําไดตามสภาพ หลังของแต

ละคน ทําโดยไมตองฝน เปนการบรหิารไหล สะโพกและหลัง

ขอควรระวัง

ผูทีม่อีาการปวดหลัง ปวดราว ชาลงไปตามขา เสียวแปรบท่ี

หลัง ควรหลีกเล่ียงทานี้และขณะกมลงถามือไมสามารถแตะพ้ืนไดก็ไม

ตองฝน

ประโยชน คือ แกไหล ขา ขาขัด เปนการบรหิารเอว อก ขา ไหล

( เปนการบรหิารแบบเกลียวบิด )

39


เร่ือง อาศรมฤษีบอกวิธีนวดตัวดัดตน เวลา 30 นาที


คําชี้แจง ใหสมาชิกยุวกาชาดฝกดัดตนตามทาฤษีดัดตนขั้นพ้ืนฐานและเม่ือฝกปฏิบัติเสร็จเรียบรอยแลว

ใหระบุทาฤษีดัดตนท่ีชอบพรอมท้ังบอกเหตุผลท่ีชอบ

ทาฤษีดัดตนที่ชอบ คือ ..........................

สาเหตทุีช่อบเพราะ

1. ........................................................................................................................................

2. ........................................................................................................................................

3. ........................................................................................................................................

4. ........................................................................................................................................

5. ........................................................................................................................................

ขอเสนอแนะเกี่ยวกับการดัดตนในทาฤษีดัดตนขั้นพ้ืนฐานตามความคิดเห็นของยุวกาชาด

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


( ..................................................... )

กลุมท่ี ......... หนวยสี .......................

40

วิริเยน ทุกฺขมจฺเจติ คนลวงทุกขไดเพราะความเพียร

คาํวา ทุกข แปลวา ธรรมชาตอัินบุคคลพึงทนไดยาก เรือ่งหรอืส่ิงท่ีทนไดยาก

หมายถึง ความยาก ความลําบาก ความพิบัต ิ ความช่ัวราย ความเดอืดรอน รวมความไดแก

ความไมสบายกาย ความไมสบายใจ นัน่เอง

คาํวา ความเพียร แปลวา ความเปนผูกลา ไดแกกลาแขง็ในการทํางาน ไมกลัวตอ

รอนหนาว ลมแดดหรอืความยากลําบากตาง ๆ มีความบากบ่ันกาวหนา ไมหยดุนิง่หรอื

ถอยหลัง มีน้าํใจเขมแขง็ในการทํางาน ไมยอทอตอการกระทํา ไมทอแทตอความลําบาก

ไมทอถอยตอความยากท่ีติดขัด มีใจเด็ดเดี่ยวกลาหาญในการทํา ไมทํา ๆ หยุด ๆ ไมจับจด

รวนเรทําติดตอกันไป มุงทํา ไมเห็นแกเหนื่อยยากเพ่ือใหงานสําเร็จ

ความเพียรเปนเหตุใหพนทุกข เปนเครื่องชวยคนเราใหพนจากความทุกขยากในดาน

ตาง ๆ เชน อานหนงัสือไมออก เปนทุกข กเ็พียรศึกษาเลาเรยีนจนอานออกเขยีนได ก ็

หมดทุกข ไมมีทรัพยจะจับจายใชสอย เปนทุกข ก็เพียรประกอบอาชีพการงานจนไดทรัพย

มาใชสอย กห็มดทุกข ทํางานไมสําเรจ็ เปนทุกข กเ็พียรทําจนสําเรจ็ เม่ือมีความเพียร ก็

ตองไดพบความสําเร็จ เพราะความเพียรมีท่ีไหน ความสําเร็จก็มีท่ีนั่น เม่ืองานสําเร็จก็หมด

ทุกข ความเพียรเปนเครื่องชวยคนเราใหพนทุกขได อยางนี้แหละพระพุทธเจาเม่ือจะตรัส

ตอบปญหาของอาฬวกยักษท่ีทูลถามวา คนจะลวงทุกขไดเพราะอะไร พระองคจึงตรัสวาคน

ลวงทุกขไดเพราะความเพียร

“ ยุวกาชาดพึงถึงพรอมดวยความเพียร ”


41



3. ครูผูสอนสอนและรวมรองเพลง “ นาฬิกาชีวติ ” กบัสมาชิกยวุกาชาด

4. สมาชิกยวุกาชาดศึกษาขอความรูเรือ่ง นาฬิกาชีวติ จากเอกสารประกอบการเรยีนการสอน

5. สมาชิกยุวกาชาดปฏิบัติกิจกรรมท่ี 5 แตงกลอนเรือ่ง “ นาฬิกาชีวติ ”

6. ครูผูสอนสรุปเนื้อหาและสอนคติธรรม “ นตถิฺ ปฺญา สมา อาภา ”


8. สมาชิกยวุกาชาดทุกคนทําแบบทดสอบหลังเรยีน จาํนวน 10 ขอ และตรวจคาํตอบจาก

เฉลยแบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียนในภาคผนวก



ข้ันตอนการปฏิบัติกิจกรรมที่ 5 ปฏิบัติตามนาฬิกาชีวิตเพ่ือพิชิตโรคภัย

42

เพลง นาฬิกาชีวิต

คํารอง เรวัติ เพ็ชรเอม ทํานอง เพลงสาวงามพิจิตร

นาฬิกาชีวิตนาคิดชวนมอง ทําใหสอดคลองถูกตองหลักธรรมชาติ

กลางคนื กลางวนั ชวยกนัอยาใหขาด เพ่ือแสดงมิใหพลาด

จิตใจ รางกายใหสะอาด หลักธรรมชาติชวยใหแข็งแรง

นาฬิกาชีวิต ( Biological clock )

ชวงเวลา ระบบท่ีเก่ียวของ ขอควรปฏิบัติ

01.00 – 03.00 น. ตับ นอนหลับพักผอนใหหลับสนิท

03.00 – 05.00 น. ปอด ต่ืนนอน สูดอากาศบริสุทธิ ์

05.00 – 07.00 น. ลําไสใหญ ขับถายอุจจาระ

07.00 – 09.00 น. กระเพาะอาหาร กินอาหารเชา

09.00 – 11.00 น. มาม พูดนอย กินนอย ไมนอนหลับ

11.00 – 13.00 น. หัวใจ หลีกเลี่ยงความเครียดท้ังปวง

13.00 – 15.00 น. ลําไสเล็ก งดกินอาหารทุกประเภท

15.00 – 17.00 น. กระเพาะปสสาวะ ทําใหเหงื่อออก ( ออกกําลังกายหรืออบตัว )

17.00 – 19.00 น. ไต ทําใหสดชื่น ไมงวงเหงาหาวนอน

19.00 – 21.00 น. เยื่อหุมหัวใจ ทําสมาธิ หรือสวดมนต

21.00 – 23.00 น. ระบบความรอนของรางกาย หามอาบน้ําเย็น หามตากลม ทํารางกายใหอบอุน

23.00 – 01.00 น. ถุงน้ําดี ด่ืมน้ํากอนเขานอน

5. ปฏิบัติตามนาฬิกาชีวิตเพ่ือพิชิตโรคภัย

43

การแพทยตะวันออกถือวา กลางวนัและกลางคนืมีความสัมพันธกบัสุขภาพของมนุ ษยอยางแยก

ไมออก โดยมองลึกลงไปอีกวา ชวงเวลา 24 ช่ัวโมงในหนึ่งวันนั้น ภายในรางกายของม นุษยยังมีการ

ไหลเวยีนของพลังชีวิตท่ีผานอวัยวะภายในของรางกายซ่ึงประกอบดวย อวัยวะตันและอวัยวะกลวง

อวัยวะตัน หมายถึง หัวใจ เยื่อหุมหัวใจ ปอด มาม ตับ ไต

อวัยวะกลวง หมายถึง กระเพาะอาหาร ถุงน้ําดี ลําไสใหญ ลําไสเล็ก กระเพาะปสสาวะ

ระบบความรอนของรางกาย ( ชานเจียว )

การไหลเวยีนของพลังชีวติ ( ลมปราณ ) ท่ีผานแตละอวัยวะนั้นจะใ ชเวลาสอง ช่ัวโมง ท้ังหมดมี

12 อวัยวะ รวม 24 ช่ัวโมง คือ หนึ่งวัน เรียกวา “ นาฬิกาชีวิต ”

ตัวอยาง เชนการไหลเวยีนของเสนลมปราณปอด จะมีพลังไหลเวียนเริ่มตนท่ีเวลา 03.00 น.

และสูงสุดในชวงประมาณ 04.00 น. จากนั้นจะคอย ๆ ลดลง และออกจากเสนลมปราณปอดไปยังเสน

ลมปราณลําไลใหญ เวลา 05.00 น. การรักษาโรคของเสนลมปราณปอดท่ีใหประสิทธิภาพสูงสุดจึงควร

อยูระหวางเวลา 0.00 – 05.00 น. ไดมีการศึก ษาวิจัยพบวา ผลของการใ ชยาตะวันตกคือ ยาดิติตาลิสใน

การรักษาโรคหัวใจลมเหลว ( มีการคั่งของน้ําในปอด ) ควรใหยาในชวงเวลา 04.00 น. จะใหผลออก

ฤทธ์ิประมาณส่ีสิบเทาของการใหเวลาอ่ืน เปนตน การเคล่ือนไหวของพลังชีวิตของอวัยวะภายในมี

กฎเกณฑท่ีแนนอนและสัมพันธเกี่ยวของกับเวลา ( นาฬิกาชีวิต ) รางกายเราจงึมีกลไก การปรบัตวัมีการ

สรางสารคัดหล่ังฮอรโมน การทํางานของระบบตาง ๆ ฯลฯ เปนไปตามสภาพธรรมชาติท่ีเปล่ียนแปลงไป

การดาํเนนิชีวิตและปรับเปล่ียนพฤติกรรมในชีวิตประจําวันใหสอดคลองกับการเ ปล่ียนแปลงของ

ธรรมชาต ิ จึงเปนหลักฐานของการมีสุขภาพท่ีดีและมีอายุยืน ปราศจากโรค โดยแบงเปนชวงเวลาดังนี้

01.00 – 03.00 น. เปนชวงเวลาของตับ ควรนอนหลับพักผอน ถาใครนอนหลับได ดีเปนประจํา

ในชวงเวลานี้ ตับจะหล่ังสารมีราโทนิน ( meratonine ) เพ่ือฆาเช้ือโรค ทําใหหนาออนกวาวัย นอกจาก

รางกายจะหล่ังมีราโทนินประจําแลว ยังหล่ังสารเอน โดรฟน ( endrophin ) ออกมาดวยจึงไมควร

กนิอาหาร เพราะจะทําใหตับทํางานหนักและเ ส่ือมเรว็ หนาท่ีหลักของตับคือ ขจัดสารพิษในรางกาย

สวนหนาท่ีรอง คือ

1. ชวยไตในการดูแลผม ขน เล็บ ถาตับมีปญหา ผม ขน เล็บจะไมสวย

2. ชวยกระเพาะยอยอาหาร ถากินบอย ๆ จะทําใหตับทํางานหนักตับจะหล่ังน้ํายอยออก มามาก

จึงไมไดทําหนาท่ีหลัก เปนเหตใุหสารพิษตกคางในตบั

03.00 – 05.00 น. เปนชวงเวลาของปอด จึงควรตื่นนอนลุกขึ้นเพ่ือสูดอากาศท่ีบริสุทธ์ิ และรับ

แสงแดดในยามเชา ผูท่ีตื่นนอนชวงนี้เปนประจําปอดจะดี ผิวดีขึ้น และจะเปนคนท่ีมีอํานาจในตัว

44

05.00 – 07.00 น. เปนชวงเวลาของลําไสใหญ ควรขับถายอุจจาระทําใหเปนนิสัยทุกเชา ถาไม

ถายใหใชวิธีกดจุดท่ีตําแหนงสองขางของจมูก ถายังไมถายใหดื่ม น้ําอุน 2 แกว ถายังไมถายใหดื่มน้ําผ้ึง

ผสมมะนาว โดยใชน้ํา 1 แกว + น้ําผ้ึง 1 ชอนโตะ + น้ํามะนาว 4 – 5 ลูก ทําดื่มจนกวาจะถายหรือ

บริหารโดยยืนตรง หายใจเขาแลวกมลงพรอมท้ังหายใจออก เอามือทาวเขาแขมวทองจนเหมือนวาหนา

ทองไปติดสันหลัง

07.00 – 09.00 น. เปนชวงเวลาของกระเพาะอาหาร กระเพาะอาหารจะทํางาน ถากนิอาหารเชาใน

ชวงเวลานี้ทุกวัน กระเพาะอาหารจะแขง็แรง ถาปลอยใหกระเพาะอาหารออนแอ จะสงผลใหเปนคน

ตัดสินใจชา ขี้กังวล ขาไมคอยมีแรง ปวดเขา หนาแกเร็วกวาวัย

09.00 – 11.00 น. เปนชวงเวลาของมาม มามจะอยูชายโครงดาน ซาย มีหนาท่ีควบคุมเม็ดเลือด

สรางน้ําเหลือง ควบคมุไขมัน คนท่ีปวดศีรษะบอยมักมาจากความผิดปกตขิองมาม อาการเจบ็ชายโครง

สาเหตมุาจากมามกบัตบั

- มามโต มามจะไปเบียดปอดทําใหเหนื่อยงาย ผอมเหลือง ตาเหลือง สรางเม็ดเลือดขาวไดนอย

- มามช้ืน อาหารและน้ําท่ีกินเขาไปจะแปรสภาพเปนไขมันจึงทําใหอวนงาย

ผูท่ีมักนอนหลับในชวงเวลา 09.00 – 11.00 น. มามจะออนแอ นอกจากนี้มามยังโยงถึงริมฝปาก

ผูท่ีพูดบอย ๆ หรือพูดเกง ๆ มามจะช้ืน จึงควรพูดนอยกินนอย มามจงึแขง็แรง

11.00 – 13.00 น. เปนชวงเวลาของหวัใจ หัวใจทํางานหนกัใน ชวงเวลานี้ จึงควรหลีกเล่ียง

ความเครียด เหตุท่ีทําใหตองใชความคิดหนัก และหาทางระงับอารมณตื่นเตนหรืออาการตกใจใหได

13.00 – 15.00 น. เปนชวงเวลาของลําไสเล็ก จึงควรงดการกินอาหารทุกประเภทเพ่ือเปด โอกาส

ใหลําไสทํางาน ลําไสเล็กมีหนาท่ีดูดซึมสารอาหารท่ีเปนน้ําทุก ชนิด เชน วิตามินซี บี โปรตีนเพ่ือสราง

กรดอะมิโนสรางเซลลสมอง ซอมแซมสวนท่ีสึกหรอ สรางไขสําหรับผูหญิง ถากรดอะมิโนนอย ไขจะ

มาไมครบทุกเดอืน ผูหญิงมีลําไสยาวกวาผู ชาย 11 ฟุต เพ่ือใหการดูดซึมไดนานกวา เนือ่งจากตองใ ช

กรดอะมิโนมากกวาผูชาย เม่ือมีลําไสยาวกวาจึงมีกระดูกซ่ีโครงมากกวาผูชายขางละ 1 ซ่ี

15.00 – 17.00 น. เปนชวงเวลาของกระเพาะปสสาวะ แนวพลังของกระเพาะปสสาวะเริม่จาก

หัวตา ผานหนาผาก ศีรษะ ทายทอย แผนหลังท้ังแผน สะโพก ดานหลังข า หัวเขา

นอง สนเทา นิ้วกอย กระเพาะปสสาวะจะเกี่ยวของกับระบบความจํา ไทรอยดและระบบเพศท้ังหมด

ชวงเวลานี้จึงควรทําใหเหง่ือออก อาจจะออกกําลังกายหรืออบตัว กระเพาะปสสาวะจะไดแข็งแรง

ขอควรระวัง ถาเหง่ือมีโซเดยีมปนออกมามากไตจะวาย แตถามีโปตัสเซียมปนออกมามาก หัวใจ

จะวาย แกไขเรื่องหัวใจวายดวยการใหดื่มน้ําสมหรือน้ํามะนาวเพ่ือเติมโปตัสเซียม ( ผูท่ีมีโปตัสเซียมนอย

ตองระวังเรื่องการฉีดยาชา เพราะยาชา จะทําใหโปตสัเซียมลดลงอยางรวดเร็ว หัวใจอาจวายไดงาย )

45

การอ้ันปสสาวะบอย ๆ ปสสาวะจะถูกดูดซึมเขาสูกระแสเลือด ทําใหเหง่ือท่ีออกมามีกล่ินเหม็น

เหมือนปสสาวะ

17.00 – 19.00 น. เปนชวงเวลาของไต จึงควรทําใจใหสดช่ืน ไมงวงเหงาหาวนอนในชวงเวลานี้

ผูใดมีอาการงวงนอนชวงเวลานี้ แสดงวามีป ญหาเรื่องไตเส่ือม ถานอนหลับแลวเพอแสดงวาอาการ

หนกัมาก

- ไตซายจะคุมสมองดานขวา ซ่ึงควบคุมดานความคิดสรางสรรค อารมณสุนทรีย รักสวยรักงาม

ชอบแตงตัว ถาไตซายมีปญหา อารมณรักสวยรักงามจะหมดไป กลายเปนคนปลอยเนื้อปลอยตัว และ

เปนคนขี้รอน

- ไตขวาจะคมุสมองดานซาย ซ่ึงควบคุมดานความจํา ถาไตขวามีปญหา ความจําจะเส่ือม และ

เปนคนขี้หนาว ( ผูท่ีไตแข็งแรงจะเปนคนมีอายุยืน เปนคนกลา )

ถาลําไสเล็กมีไขมันเกาะมาก อาหารท่ีอยูในรูปของสารละลายจะผานลําไสเล็กไมได จึงตกเปน

ภาระของไต เปนผลใหไตทํางานหนกั จงึกลายเปนโรคไต ผูท่ีเปนโรคไต สมองจะเส่ือม ปวดหลัง เปน

หวดังาย มีเสลดในคอ

การดูแลคอื ตอนเชาอาบน้ําเย็น ตอนเย็นใหอาบน้ําอุน กรณีท่ีอาบน้ําไมได ใหใชวิธีแ ชเทา แต

น้ําควรใสสมุนไพรท่ีถูกกับโฉลกของผูปวย เชน ขิง ขา กระชาย อยางใดอยางหนึ่ง

19.00 – 21.00 น. เปนชวงเวลาของเยื่อหุมหัวใจ ชวงเวลานี้ควรจะสวดมนต ทําสมาธิ ปญหา

เกี่ยวกับเยื่อหุมหัวใจ คือหัวใจโต หัวใจรั่ว เสนโลหิตหัวใจตีบ ดังนั้นผูปวยตองระวังเรื่องตื่นเตน ดีใจ

การหัวเราะ กรณีเสนเลือดขอด ตองดูแลเยื่อหุมหัวใจใหแข็งแรง ควรใสเส้ือผาชุดสีดํา เทา เอาเทาแช

ในน้ําอุน

21.00 – 23.00 น. เปนชวงเวลาที่ตองทําใหรางกายอบอุน จึงหามอาบน้ําเย็นในชวงเวลานี้ เพราะ

จะทําใหเจ็บปวยไดงาย อยาไปตากลม เพราะเปนชวงท่ีลมเปนพิษ

23.00 – 01.00 น. เปนชวงเวลาของถุงน้ําดี ( ถุงน้ําดีเปนถุงสํารองเก็บน้ํายอยท่ีออกมาจากตับ )

อวัยวะใดในรางกายเม่ือขาดน้ํา จะมาดึงน้ําจากถุงน้ําดี ทําใหถุงน้ําดีขน เปนผลใหอารมณฉุนเฉียว

สายตาเส่ือม เหงือกจะบวม ปวดฟน นอนไมหลับ ตื่นกลางดึก หรือตอนเชาจะจาม ( ถุงน้ําดีจะโยงไป

ถึงปอด ) จะปวดศีรษะขางเดียวหรือสองขางโดยไมทราบสาเหตุ ( ผูท่ีตัดถุงน้ําดีออก เม่ือตรวจดวยลูกดิ่ง

จะพบวา ถุงน้ําดีขน มักมีอาการปวดขา ปวดสะโพก )

ทางแกคอื อยาใสชุดนอนท่ีเปนผาใยสังเคราะห ไนลอน ชุดนอนที่ทําจากใย สังเคราะหจะไปดูด

น้าํในรางกาย ควรสวมชุดผาฝายดีท่ีสุดไมควรนอนบนท่ีนอนสูง ๆ เพราะจะทําใหเ สียน้าํในรางกาย

ดังนั้นควรดื่มน้ํากอนเขานอน หรอืกอนเวลา 23.00 น.

46


เร่ือง ปฏิบัติตามนาฬิกาชีวิตเพ่ือพิชิตโรคภัย เวลา 30 นาที


คําชี้แจง ใหสมาชิกยุวกาชาดแตงกลอนเกี่ยวกับ “ นาฬิกาชีวติ ”

บทกลอนนาฬิกาชีวิต

......................................................... .........................................................

......................................................... .........................................................

......................................................... .........................................................

......................................................... .........................................................

......................................................... .........................................................

......................................................... .........................................................

......................................................... .........................................................

......................................................... .........................................................


( ..................................................... )

กลุมท่ี ......... หนวยสี .......................

47

นตฺถิ ปฺญาสมา อาภา แสงสวางเสมอดวยปญญา ไมมี

ปญญา แปลวา ธรรมชาติรูชัด หรือธรรมชาติเ ปนเครื่องรูชั ด ไดแกความเฉลียว

ฉลาดสามารถรูทางเส่ือมทางเจรญิ คือรอบรูส่ิงท่ีเ ปนประโยชน รูท้ังคดีโลกค ดีธรรม รูชัด

ไมมีความสงสัย ปญญามีสองประเภทคือ

โลกิยปญญา คือความ สามาร ถปกครอง ตนใหมีความ สุข คว ามเจรญิในทางโลก

แมเม่ือมีภัยอันตรายเกิดขึ้น กส็ามารถทําใหพนภัยและใหถึงความสวัสดีได

โลกตุตรปญญา คอืความสามารถทําใหรูสภาวะธรรมตามเปนจริง รูจริง รูถูก รูตรง

รูไมคลาดเคล่ือนใน ทุกส่ิงทุกอยาง คือรูอริยสัจ สามารถกําจัดกิเลสทุกชนิด ท่ีมีอยู ใน

สันดานใหหมดส้ินไปไดบรรลุ วิมุตติ ถึงวิสุทธิ ประสบสันติไดก็ดวย โลกตุตรปญญานี้

ทางใหเกดิปญญามี สามทาง คือ

หนึ่ง สุตะ การสดับตรับฟง การศึกษาเลาเรียน

สอง จินตา คิดอาน ตริตรอง ใครครวญ พิจารณาเหตุผลดวยตนเอง

สาม ภาวนา ฝกฝน อบรม ทดลองปฏิบัติจนเกิดความฉลาดเขาใจชัด

ปญญาเปนแสงสวางยอดเยี่ยมในโลก เพราะสามารถสองใหเห็นทางแหงสมบัตแิละ

วิบัติ แสงสวางแหงดวงอาทิตย ดวงจันทรและดวงประทีปทุกอยาง สามารถสองใหจักษุเห็น

ภาพไดเฉพาะในท่ีท่ีไมมีอะไรบัง แตถามีอะไรมากั้นมาบังเสียแลว ก็สองใหเห็นไมได สวน

แสงสวาง คือ ปญญา สามารถสองใหใจรูเห็นทุกส่ิงทุกอยางไดแ จมชัด แมจะมีเครื่องกั้น

เครื่องบังก็ยังเห็นได ไมมีแเสงสวางอยางอ่ื นเสมอเหมือน ฉะนั้น พระพุทธเจาจึงตรัสวา

แสงสวางเสมอดวยปญญา ไมมี ดังนี้

“ ยุวกาชาดมีปญญาเปนอาวุธ ”


48

แบบทดสอบหลงัเรียน

กลุมกิจกรรมสุขภาพ ภาคเรียนที ่ 1

คําชี้แจง ใหสมาชิกยวุกาชาดทําเครือ่งหมาย ทับคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว

1. ในการใชผามวนยืดพันแผล เพราะเหตุใดจึงพันสวนปลายไปหาสวนโคนเสมอ

ก. เพ่ือเปนการไลเลือดดํากลับสูหัวใจ

ข. เพ่ือเปนความสะดวกในการจับผาโดยหงายมวนผา

ค. เพ่ือใหผูบาดเจ็บมีความรูสึกวาไดรับการรักษาแลว

ง. ถูกทุกขอ

2. ขอใดคือการประเมินการบาดเจ็บ ขั้นท่ี 1

ก. ตรวจการหายใจ

ข. สัมภาษณผูบาดเจ็บ

ค. ตรวจสีผิวและอุณหภูมิ

ง. ตรวจรางกายตั้งแตศีรษะจรดเทา

3. ขอใดเปนการปองกันโรคไขเลือดออกท่ีไดผลดีท่ีสุด

ก. ระวังอยาใหยุงกัด

ข. ลดแหลงเพาะพันธุยุง

ค. ปดฝาภาชนะเก็บน้ําใหมิดชิด

ง. ใสน้ําสมสายชูลงในจานรองตู

4. อาการของผูปวยโรคไขเลือดออกในขอใดเปนอาการท่ีอันตรายท่ีสุด

ก. มีไขสูง

ข. มีภาวะช็อก

ค. กระสับกระสาย

ง. มีจดุแดง ๆ ตามลําตวั

5. สมุนไพรในขอใดมีสรรพคณุแกไข เจบ็คอ แกแผลบวมอักเสบ ลดความดนัโลหิต

ก. มะระขี้นก

ข. ชุมเห็ดเทศ

ค. ฟาทะลายโจร


49

6. ถามีอาการประจําเดือน ไม

ก. บอระเพ็ด

ปกต ิ ควรใชยาสมุนไพรในขอใด

ข. เพชรสังฆาต

ค. เถาวัลยเปรียง



ก. แกกรอนกษัย

ข. แกตะโพกสลักเพชร

ค. แกเสนมหาสนุกระงับ



ก. แกขดัแขน

ข. แกลมขอมือ

ค. แกกรอนกษัย


9. ชวงเวลา 17.00 – 19.00 น. ควรทําใจใหสดช่ืน ไมงวงเหงาหาวนอน เพราะเปนชวงเวลาของอวยัวะ

ในขอใด

ก. ไต

ข. ตับ

ค. มาม

ง. ปอด

10. คนท่ีปวดศีรษะบอย มักพบความผิดปกติของอวัยวะในขอใด

ก. ไต

ข. ตับ

ค. มาม

ง. ปอด

บรรณานุกรม

51

บรรณานกุรม

กระทรวงสาธารณสุข. (ม.ป.ป.). คูมือปองกันโรคไขเลือดออก. กรงุเทพฯ : โรงพิมพกองสุขศึกษา.

นวลฉวี ทรรพนันทน. (2548). นาฬิกาชีวิต (Biological Clock). กรงุเทพฯ : บริษัทฟาอภัยจํากัด.

นันทา เล็กสวัสดิ์. (2545). การปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูง : ความทันสมัยในปจจุบัน

(Advance Cardiac life support : An Update). เชียงใหม : ภาควชิาการพยาบาล

ศัลยศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม

โรงพยาบาลบางกระทุม. (ม.ป.ป.). สมุนไพรบางกระทุม. กรงุเทพฯ : กรมวทิยาศาสตรการแพทย

กระทรวงสาธารณสุข

ศูนยฝกอบรมปฐมพยาบาลและสุขภาพอนามัยสภากาชาดไทย. (2552). คูมือปฐมพยาบาล.

(พิมพครั้งท่ี 10). กรงุเทพฯ : บริษัทเซเวนพริ้นติ้งกรุปจํากัด

ศูนยพัฒนาตําราการแพทยแผนไทยสถาบันสงเสริมการแพทยแผนไทย. (2547). คูมือกายบริหาร

แบบไทยทาฤษดีดัตนพ้ืนฐาน 15 ทา (ฉบับปรับปรุงใหม). กรงุเทพฯ : บรษิทัสามเจรญิ

การพิมพ

สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษา. (2548). หลักสูตรกิจกรรมยุวกาชาด (ตามหลักสูตรการศึกษา

ขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2544). กรงุเทพฯ : สํานักการลูกเสือยุวกาชาดและกิจการ

นักเรียน กระทรวงศึกษาธิการ

ภาคผนวก

53

กระดาษคําตอบแบบทดสอบกอนเรียน


ชื่อ ............................................................................. กลุมที่ ...................... หนวยสี .................................

คําส่ัง ใหยวุกาชาดกาเครือ่งหมาย ลงใน ขอ ก. ข. ค. หรอื ง. ท่ีถูกตองเพียงคําตอบเดียว

แบบทดสอบกอนเรียน

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมคะแนน

ช่ือ .......................................................................... ผูตรวจ / กรอกคะแนน

54

กระดาษคําตอบแบบทดสอบหลงัเรียน


ชื่อ ............................................................................. กลุมที่ ...................... หนวยสี .................................

คําส่ัง ใหยวุกาชาดกาเครือ่งหมาย ลงใน ขอ ก. ข. ค. หรอื ง. ท่ีถูกตองเพียงคําตอบเดียว

แบบทดสอบหลังเรียน

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10


ช่ือ .......................................................................... ผูตรวจ / กรอกคะแนน

55

เฉลยคําตอบแบบทดสอบกอนเรียน


ขอ คําตอบ

1 ก

2 ก

3 ข

4 ก

5 ข

6 ค

7 ง

8 ค

9 ค

10 ก

56

เฉลยคําตอบแบบทดสอบหลงัเรียน


ขอ คําตอบ

1 ก

2 ก

3 ก

4 ข

5 ค

6 ข

7 ค

8 ง

9 ก

10 ค

57

แบบประเมนิผลการปฏบิติักจิกรรมที ่ 1

การลําดับข้ันตอนในการชวยเหลือผูประสบอุบัติเหตุ

คําชี้แจง ใสเครื่องหมาย ในชองรายการประเมินและเกณฑท่ีตองการประเมิน

เกณฑการประเมิน

4 หมายถึง ผลการปฏิบัติอยูในระดับ ดีมาก

3 หมายถึง ผลการปฏิบัติอยูในระดับ ดี

2 หมายถึง ผลการปฏิบัติอยูในระดับ ปานกลาง

1 หมายถึง ผลการปฏิบัติอยูในระดับ ตองปรับปรุง

รายการประเมิน

หนวยสี

สรุปการ

ชวยเหลือ

ไดตรงประเด็น

ลําดับข้ันตอน

ไดถูกตอง

ความต้ังใจ

ปฏิบัติกิจกรรม

ปฏิบัติกิจกรรม

ตรงตามเวลา

คะแนนเต็ม

16 คะแนน


4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

เหลือง

ชมพู

เขียว

แสด

ฟา

ลงช่ือ ................................................... ผูประเมิน

( ................................................ )

ผูนาํ / รองผูนํากลุมยุวกาชาด

........... / .................... / .................

สรุปผลการประเมิน

13 – 16 คะแนน หมายถึง ผลการปฏิบัติอยูในระดับ ดีมาก

11 – 12 คะแนน หมายถึง ผลการปฏิบัติอยูในระดับ ดี

9 – 10 คะแนน หมายถึง ผลการปฏิบัตอิยูในระดบั ปานกลาง

4 – 8 คะแนน หมายถึง ผลการปฏิบัติอยูในระดับ ตองปรับปรุง

เกณฑการผาน มีพฤติกรรมอยูในระดับ 11 – 16 คะแนน ใหผาน

58


การคิดสังเคราะหเพ่ือหลอมรวมวิธีปองกันโรคไขเลือดออก








หนวยสี

ความคิด

สรางสรรค

ใชภาษา

สละสลวย

ความถูกตอง

เนื้อหาสาระ คะแนนเต็ม

16 คะแนน


4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

เหลือง

ชมพู

เขียว

แสด

ฟา

ลงช่ือ ................................................... ผูประเมิน

( ................................................ )


........... / .................... / .................







59


การออกแบบปายโฆษณายาสมุนไพรไทย








หนวยสี


ตรงประเด็น

ความต้ังใจ

ในการปฏิบัติ

ความรวดเร็ว

ทันเวลา

เนื้อหาสาระ คะแนนเต็ม

16 คะแนน


4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

เหลือง

ชมพู

เขียว

แสด

ฟา

ลงช่ือ ................................................... ผูประเมิน

( ................................................ )


........... / .................... / .................







60


การฝกดัดตนและระบุทาดัดตนที่ชอบ








หนวยสี

ความต้ังใจ ความ

กระตือรือลน





คะแนนเต็ม

16 คะแนน


4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

เหลือง

ชมพู

เขียว

แสด

ฟา

ลงช่ือ ................................................... ผูประเมิน

( ................................................ )


........... / .................... / .................







61


การแตงกลอนเรื่อง “ นาฬิกาชีวิต ”








หนวยสี

ความคิด

สรางสรรค





สัมผัสถูกตอง คะแนนเต็ม

16 คะแนน


4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

4

3

2

1

เหลือง

ชมพู

เขียว

แสด

ฟา

ลงช่ือ ................................................... ผูประเมิน

( ................................................ )


........... / .................... / .................







62

แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคกิจกรรมที่ 1

ช่ือผูประเมิน............................................................. หัวหนาหนวยสี...................... กลุมที่........... ช้ันมัธยมศึกษาปที่..........

คําช้ีแจง 1. หัวหนาหนวยเปนผูสังเกตและประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคของสมาชิก รวมท้ังประเมินตนเองดวย

2. ใสเครื่องหมาย ลงในชองท่ีตองการประเมินตามเกณฑการประเมินดังนี้

สมาชิกในหนวยมีพฤติกรรมตามรายการประเมินครบทุกคนได 4 คะแนน

สมาชิกในหนวยมีพฤติกรรมตามรายการประเมินครบ 7 คนได 3 คะแนน


สมาชิกในหนวยมีพฤติกรรมตามรายการประเมินนอยกวา 6 คนได 1 คะแนน

3. รวมคะแนนประเมินในแตละรายการจนครบ 5 รายการ ใสในชองคะแนนรวม ลงช่ือรับรองและ

นําแบบประเมินสงผูนํากลุมยุวกาชาด หลังจากเสร็จสิ้นการปฏิบัติกิจกรรม

รายการประเมิน ระดบัการปฏิบตักิจิกรรม

4 3 2 1

( ความมีระเบียบวินัย )

1. แตงกายถูกตองตามระเบียบ

2. เขาเรียนตรงเวลา

( ความรบัผดิชอบ )

3. ปฏิบัติกิจกรรมตรงตามเวลาท่ีกําหนด

( ความสามัคคี )

4. รวมมือปฏิบัติกิจกรรม

( ความอดทน )

5. มีความพยายามในการปฏิบัติกิจกรรม

รวม

รวม

ลงช่ือ ................................................... หัวหนาหนวย

( ................................................ )

ลงช่ือ ................................................... ผูนํา / รองผูนํากลุมยุวกาชาด

( ................................................ )

........... / .................... / ................


16 – 20 คะแนน หมายถึง ผลของการปฏิบัติกิจกรรมอยูในระดับ ดีมาก

14 – 15 คะแนน หมายถึง ผลของการปฏิบัติกิจกรรมอยูในระดับ ดี

12 – 13 คะแนน หมายถึง ผลของการปฏิบัติกิจกรรมอยูในระดับ ปานกลาง

5 – 11 คะแนน หมายถึง ผลของการปฏิบัติกิจกรรมอยูในระดับ ตองปรับปรุง


63












4 3 2 1










รวม

รวม


( ................................................ )


( ................................................ )

........... / .................... / ................







64












4 3 2 1










รวม

รวม


( ................................................ )


( ................................................ )

........... / .................... / ................







65












4 3 2 1










รวม

รวม


( ................................................ )


( ................................................ )

........... / .................... / ................







66












4 3 2 1










รวม

รวม


( ................................................ )


( ................................................ )

........... / .................... / ................







67

สรุปผลการปฏิบตักิจิกรรมยุวกาชาด ยุวกาชาดระดบั 3 ช้ันมัธยมศึกษาปที่ 3 ปการศึกษา .......................

หมูยวุกาชาดโรงเรียนจานกรอง กลุมที ่................ กลุมกิจกรรมสุขภาพ ภาคเรียนที ่ 1

เลขท่ี

คะแนนการปฏิบัติกิจกรรมระหวางเรียน สรปุผล คะแนนคุณลักษณะอันพงึประสงค สรปุผล

ก. 1

16 คะแนน

ก. 2

16 คะแนน

ก. 3

16 คะแนน

ก. 4

16 คะแนน

ก. 5

16 คะแนน

ผาน ไม

ผาน

ก. 1

20 คะแนน

ก. 2

20 คะแนน

ก. 3

20 คะแนน

ก. 4

20 คะแนน

ก. 5

20 คะแนน

ผาน ไม

ผาน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

ลงช่ือ ................................................... ผูนํากลุมยุวกาชาด

( ................................................ )

68

แบบสรุปผลการสอบกอนเรียนและหลังเรียนกิจกรรมยุวกาชาด ยุวกาชาดระดบั 3 ช้ันมัธยมศึกษาปที่ 3

หมูยวุกาชาดโรงเรียนจานกรอง กลุมที ่................ กลุมกิจกรรมสุขภาพ ภาคเรียนที ่ 1 ปการศึกษา ......................

เลขท่ี สอบกอนเรยีน สอบหลังเรยีน การพฒันา

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

ลงช่ือ ................................................... ผูนํากลุมยุวกาชาด

( ................................................ )

เอกสารประกอบการเรียนการสอนกิจกรรมยุวกาชาดมิติใหม...

Documents