การวางไข่และการเจริญเติบโต...

การวางไข่และการเจริญเติบโตของตัวอ่อนมดแดง Laying eggs and development of weaver ant immature

นางสาวทิพากร ภูสาคร สาขาวิทยาศาสตร์ชีวภาพป่าไม ้

ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

http://www.isan.clubs.chula.ac.th

หัวข้อการน าเสนอ

บทน า วัตถุประสงค์ พื้นทีท่ าการศึกษา อุปกรณ์และวิธีการ ผลและวิจารณ์ สรุปผล ข้อเสนอแนะ

บทน า

แมลงที่นิยมบริโภค

www.pantip.com http://thongthailand.igetweb.com

www.bloggang.com

www.fao.org

อาหารทางเลือก

บทน า (ต่อ)

คุณค่าทางโภชนาการ ไข่มดแดง

http://www.fotosearch.com

โปรตีน 8.2


มดแดงในธรรมชาติ

http://unitynature.com

ปริมาณยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด

https://www.gotoknow.org http://www2.manager.co.th http://www2.manager.co.th

http://www.jokergameth.com


เกิดการเพาะเลี้ยง

ผลผลิตไม่เพียงพอ

+ https://twitter.com/t_treeinheart


การเพาะเลี้ยงมดราชินีใหม่ การศึกษา

https://twitter.com/t_treeinheart http://horoscope.sanook.com http://happynetwork.org

วัตถุประสงค์

1.เพื่อศึกษาช่วงเวลาการวางไข่ จ านวนไข่ และระยะการเจริญเติบโต ของตัวอ่อนมดแดงเพ่ือน าไปสู่การพัฒนาการสร้างครอบครัวใหม่ของมดแดง

2.เพื่อศึกษาพฤติกรรมของมดราชินีในการวางไข่และการดูแลตัวอ่อนมดแดง

พื้นที่ท าการศึกษา

ห้องปฏิบัติการกีฏวิทยาป่าไม้ ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้ คณะวนศาสตร์

ระยะเวลาที่ศึกษา

ระยะเวลาในเก็บข้อมูลตั้งแต่เดือน กรกฎาคม 2556 ถึงเดือนธันวาคม 2556

อุปกรณ์

กล้อง Stereo Microscope

หลอดทดลอง ยาว 18 ซม. เส้นผ่าศูนย์กลาง 2 ซม.

ปากคีบ

อุปกรณ์ (ต่อ)

ถาดพลาสติก กว้าง 21 ซม. ยาว 29.5 ซม. สูง 5.5 ซม. แป้งเด็กหรือแป้งมัน

ถ้วยน้ าและอาหาร

เทปกาวกว้าง 3.5 ซม.

วิธีการ

http://www.myrmecofourmis.com

http://www.solarnavigator.net

1.คัดเลือกมดราชินีจากธรรมชาติมาเลี้ยง

+ http://termitesandants.blogspot.com

วิธีการ (ต่อ)

มดราชินีจากธรรมชาติ

http://www.bloggang.com


2.การดูแลมดราชินีใหม่


3.การบันทึกข้อมูล

1) บันทึกทุก 3 ชั่วโมง เริ่มวันที่ 1-3 (3 วัน)



4) บันทึกทุก 5 วัน เริ่มวันที่ 80-105 (25 วัน)


4. การวิเคราะห์ข้อมูล

= จ านวนตัวระยะ B ทั้งหมดจ านวนตัวระยะ A ทั้งหมด

x 100ไปเป็นระยะ Bเปอร์เซ็นตอ์ตัราการรอดตายจากระยะ A

ค่าเฉล่ียของไข่มดแดง = จ านวนไข่ทั้งหมด

จ านวนอาณาจกัรทั้งหมด


4. การวิเคราะหข์้อมูล (ต่อ)

ปริมาณของไข่เฉล่ียในสัปดาห์ = จ านวนไข่ทั้งหมด ( 7 วัน)

จ านวนวนั ( 7 วนั)

จ านวนประชากรเฉล่ีย = จ านวนประชากรทั้งหมด

จ านวนอาณาจกัรทั้งหมด

ผลและวิจารณ์

1. ระยะต่างๆของมดแดงในการเริ่มอาณาจักรใหม่

1.1 ระยะไข่ ขนาด 1 มิลลิเมตร อายุ 8-9 วัน

ผลและวิจารณ์ (ต่อ)

1.2 ระยะตัวหนอน ระยะ 1 ขนาด 1 มิลลิเมตร อายุ 3-4 วัน

ระยะ 2 ขนาด 2 มิลลิเมตร อายุ 3-4 วัน

ระยะ 1 ระยะ 2


ระยะ 3 ขนาด 3 มิลลิเมตร อายุ 3-4 วัน

ระยะ 4 ขนาด 4-5 มิลลิเมตร อายุ 3-4 วัน

1.2 ระยะตัวหนอน

ระยะ 3 ระยะ 4

ระยะตัวหนอนมีอายุ 11-16 วัน


1.3 ระยะดักแด้ ขนาด 4-5 มิลลิเมตร อายุ 10-11 วัน

(เดชา, 2552) ดักแด้ในธรรมชาติ อายุ 8-9 วัน


1.4 ตัวเต็มวัย ขนาด 4-5 มิลลิเมตร อายุ 65-80 วัน

ช่วงชีวิตของมดแดงอายุ 96-110 วัน


อัตราการรอดตายต่ าสุด : ระยะ 1 อัตราการรอดตายสูง : ระยะ 2-6

2.อัตราการรอดตาย

0

20

40

60

80

100

120

1 2 3 4 5 6

90.77% 87.09%

98.2%

91.77%

เปอร์เซ็นต์

ระยะ 1 ระยะ 2 ระยะ 3 ระยะ 4 ระยะ 5 ระยะ 6

99.37%

76.29%

เวลา


3. การวางไข่มดแดง 3.1 ปริมาณไข่มดแดง

0

5

10

15

20

25

30

35

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

จ ำนวนไข่

สปัดำห์

24

33

25

42 วัน


3.2 ช่วงเวลาการวางไข่

22.40

22.60

22.80

23.00

23.20

23.40

23.60

23.80

24.00

24.20

24.40

1 2 3 4 5 6 7 8 00.00 น . 03.00 น. 06.00 น. 09.00 น. 12.00 น. 15.00 น. 18.00 น. 21.00 น.

24.31 24.26 24.21

23.22

23.45

23.68

23.92

23.13

คำ่เฉลีย่

เวลำ

เวลาทุก 3 ชั่วโมง

0.39 -0.05


3.2 ช่วงเวลาการวางไข ่ เวลาทุก 6 ชั่วโมง

25.00

25.50

26.00

26.50

27.00

27.50

1 2 3 4 00.00 น. 06.00 น. 12.00 น. 18.00 น.

ค่าเฉลีย่จ านวนไข่

26.46

27.27 27.68

เวลา

26

0.81 0.41

5


3.2 ช่วงเวลาการวางไข ่ เปรียบเทียบ

0

5

10

15

20

25

30

35

40

3 ชัว่โมง 6 ชัว่โมง 24 ชัว่โมง

22.05

35.13 35.48

28.78 27.04

25.27 24.67 24.6

37.53

เวลา

ค่าเฉลี่ยจ านวนไข ่

วนัท่ี 1 วนัท่ี 2 วนัท่ี 3

2.55


4.การเพิ่มจ านวนมดงานช่วงเริ่มต้นสร้างอาณาจักร

0

20

40

60

80

100

120

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

จ ำนวนประชำกร

กำรวำงไข่

จ ำนวน

สัปดำห์

86

41


5.พฤติกรรมมดแดง

5.1 การวางไข ่ 5.2 การดูแลไข่และตัวอ่อน


5.3 การป้องกัน

ก.มดราชิน ี

ข. ใยปิดปากหลอด

มดราชินีใช้เส้นใยจากตัวหนอน ระยะที่สามและระยะทีส่ี่

(Hölldobler, 1980) ใช้เส้นใยจากหนอนระยะที่สี่

สรุปผล

ระยะต่างๆของมดแดงในการเริ่มอาณาจักรใหม่ใช้เวลา 29-31 วัน

อัตราการรอดตายต่ าสุด ระยะ 1

ลูกรุ่นแรก มดราชินีวางไข่เฉลี่ยสูงสุดคือ 24 ฟอง ลูกรุ่นทีส่อง มดราชินีวางไข่เฉลี่ยสูงสุด 25 ฟอง

มดราชินีวางไข่ได้ตลอด 24 ชั่วโมง วางไข่ช่วงกลางวัน มากกว่าช่วงกลางคืน

สรุปผล (ต่อ)

การเริ่มสร้างอาณาจักรใหม่ ลูกรุ่นแรกมดราชินีใช้เวลาวางไข่ 4 สัปดาห์ ลูกรุ่นที่สองใช้เวลาวางไข่ 6 สัปดาห์

ประชากรรุ่นแรกมีค่าเฉลี่ย 41 ตัวต่ออาณาจักร ประชากรรุ่นสองเพิ่มเป็น 86 ตัวต่ออาณาจักร

มดราชินีจะดูแลตัวอ่อนในอาณาจักรในช่วง 1-30 วันแรก หลังจากนั้นมดงานรุ่นแรกจะดูแลตัวอ่อน

ข้อเสนอแนะ

1. ควรใช้ระยะเวลายาวนานขึ้นในการสังเกตการวางไข่และพฤติกรรมของราชินี

2. ควรคัดเลือกราชินีที่มาจากคนละพื้นที่เพื่อศึกษาถึงความแตกต่างและความแข็งแรงของราชินีในแต่ละพื้นที ่

ขอขอบคุณ

รองศาสตราจารย์ ดร. เดชา วิวัฒน์วิทยา อาจารย์ที่ปรึกษาโครงงานผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วัฒนชัย ตาเสน อาจารย์ที่ปรึกษา พี่กุศล ตั้งใจพิทักษ ์พี่ๆ เพื่อนๆ น้องๆ ห้องกีฏวิทยาป่าไม้ทุกคน ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้ คณะวนศาสตร์ อาจารย์ประจ าวิชาสัมมนาทุกท่าน ผู้เข้าร่วมสัมมนาทุกท่าน

การวางไข่และการเจริญเติบโต...

Documents