สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

1 TSA 265

มาตรฐานการสอบบญช รหส 265

การสอสารขอบกพรองของการควบคมภายในไปยงผมหนาทในการกากบดแล

และผบรหารของกจการ

มาตรฐานการสอบบญชฉบบน

จดทาขนโดย คณะกรรมการวชาชพบญชดานการสอบบญช

ซงไดผานขนตอนการพจารณาทกขนตอนแลว

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

2 TSA 265

มาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศ รหส 265 - การสอสารขอบกพรองของการควบคมภายใน

ไปยงผมหนาทในการกากบดแลและผบรหารของกจการ ทเผยแพรเปนภาษาองกฤษในเดอนเมษายน

พ.ศ. 2553 โดย International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB) ของ

International Federation of Accountants (IFAC) ไดแปลเปนภาษาไทยโดย สภาวชาชพบญช

ในพระบรมราชปถมภ ในเดอนมถนายน พ.ศ. 2555 และทาซาโดยไดรบอนญาตจาก IFAC ทงน

ขนตอนในการแปลมาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศไดรบการพจารณาจาก IFAC และ

การแปลนไดดาเนนการตาม “แถลงการณนโยบาย - นโยบายในการแปลและทาซามาตรฐานทออก

โดย IFAC” ขอความของมาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศทงหมดทไดรบการอนมตคอ

ขอความทเผยแพรเปนภาษาองกฤษโดย IFAC

ขอความภาษาองกฤษของ มาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศ รหส 265 – การสอสารขอบกพรอง

ของการควบคมภายในไปยงผมหนาทในการกากบดแลและผบรหารของกจการ © 2010 สงวนลขสทธ

โดย the International Federation of Accountants (IFAC)

ขอความภาษาไทยของ มาตรฐานการสอบบญช รหส 265 – การสอสารขอบกพรองของการควบคม

ภายในไปยงผมหนาทในการกากบดแลและผบรหารของกจการ © 2012 สงวนลขสทธโดย the

International Federation of Accountants (IFAC)

ตนฉบบ : Handbook of International Quality Control, Auditing, Review, Other Assurance,

and Related Services Pronouncements ISBN: 978-1-60815-052-6

 

 

 

 

 

 

 

 

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

3 TSA 265

มาตรฐานการสอบบญช รหส 265

การสอสารขอบกพรองของการควบคมภายในไปยงผมหนาทในการกากบดแล

และผบรหารของกจการ 

สารบญ

ยอหนาท

คานา

ขอบเขตของมาตรฐานการสอบบญชฉบบน 1-3

วนถอปฏบต 4

วตถประสงค 5

คาจากดความ 6

ขอกาหนด 7-11

การนาไปปฏบตและคาอธบายอน

การพจารณาวาขอบกพรองของการควบคมภายในไดถกระบขนแลวหรอไม ก1-ก4

ขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยสาคญ ก5-ก11

การสอสารขอบกพรองของการควบคมภายใน ก12-ก30

มาตรฐานการสอบบญช รหส 265 “การสอสารขอบกพรองของการควบคมภายในไปยงผมหนาท

ในการกากบดแลและผบรหารของกจการ” ควรอานรวมกบ มาตรฐานการสอบบญช รหส 200

“วตถประสงคโดยรวมของผสอบบญชรบอนญาตและการปฏบตงานตรวจสอบตามมาตรฐาน

การสอบบญช”

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

4 TSA 265

คานา

ขอบเขตของมาตรฐานการสอบบญชฉบบน

1. มาตรฐานการสอบบญชฉบบนเกยวของกบความรบผดชอบของผสอบบญชในการสอสาร

ขอบกพรองของการควบคมภายใน1 ทผสอบบญชพบจากการตรวจสอบงบการเงนไปยงผม

หนาทในการกากบดแลและผบรหารของกจการอยางเหมาะสม มาตรฐานการสอบบญชฉบบน

ไมไดกาหนดความรบผดชอบอนของผสอบบญชในการทาความเขาใจการควบคมภายใน และ

การออกแบบและทดสอบการควบคมภายในนอกเหนอจากขอกาหนดในมาตรฐานการสอบบญช

รหส 315 และมาตรฐานการสอบบญช รหส 3302 โดยมาตรฐานการสอบบญช รหส 260

3

กาหนดขอกาหนดและใหแนวทางปฏบตเพมเตมในเรองความรบผดชอบของผสอบบญชใน

การสอสารไปยงผมหนาทในการกากบดแลของกจการทเกยวของกบการสอบบญช

2. ผสอบบญชตองไดมาซงความเขาใจในการควบคมภายในทเกยวของกบการสอบบญชเมอม

การระบและการประเมนความเสยงจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระสาคญ4

ในการประเมนความเสยงดงกลาว ผสอบบญชตองพจารณาการควบคมภายในเพอทจะออกแบบ

วธการตรวจสอบใหเหมาะสมกบสถานการณ แตไมใชเพอวตถประสงคในการแสดงความเหน

ตอความมประสทธผลของการควบคมภายใน ผสอบบญชอาจไมเพยงระบขอบกพรองของ

การควบคมภายในระหวางกระบวนการประเมนความเสยงแตสามารถระบไดในทกชวงของ

การตรวจสอบ มาตรฐานการสอบบญชฉบบนระบถงขอบกพรองทพบทผสอบบญชจะตอง

สอสารไปยงผมหนาทในการกากบดแลและผบรหารของกจการ

3. มาตรฐานการสอบบญชฉบบนไมไดหามผสอบบญชสอสารประเดนการควบคมภายในอน

ซงผสอบบญชพบในระหวางการตรวจสอบไปยงผมหนาทในการกากบดแลและผบรหารของ

กจการ

วนถอปฏบต

4. มาตรฐานการสอบบญชฉบบน ใหถอปฏบตกบการตรวจสอบงบการเงนสาหรบรอบบญชทเรม

ในหรอหลงวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2555

1 มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 “การระบและประเมนความเสยงจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรง

อนเปนสาระสาคญโดยการทาความเขาใจกจการและสภาพแวดลอมของกจการ” ยอหนาท 4 และ 12

2 มาตรฐานการสอบบญช รหส 330 “วธปฏบตของผสอบบญชในการตอบสนองตอความเสยงทไดประเมนไว” 

3 มาตรฐานการสอบบญช รหส 260 “การสอสารกบผมหนาทในการกากบดแล”

4   มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 ยอหนาท 12 และยอหนาท ก60-ก65 ใหแนวทางปฏบตสาหรบ

การควบคมทเกยวของกบการสอบบญช

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

5 TSA 265

วตถประสงค

5. วตถประสงคของผสอบบญช คอ เพอสอสารขอบกพรองของการควบคมภายในทผสอบบญช

พบในระหวางการตรวจสอบไปยงผมหนาทในการกากบดแลและผบรหารของกจการอยาง

เหมาะสม ซงในดลยพนจเยยงผประกอบวชาชพของผสอบบญชเหนวาขอบกพรองดงกลาวม

ความสาคญเพยงพอทสมควรไดรบความสนใจ

คาจากดความ

6. เพอวตถประสงคของมาตรฐานการสอบบญช คาศพทตอไปนมความหมายดงน

(ก) ขอบกพรองของการควบคมภายในมอยเมอ

(1) การควบคมทออกแบบ นาไปปฏบตหรอดาเนนการในลกษณะทไมสามารถปองกน

หรอคนพบและแกไขการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงในงบการเงนไดอยาง

ทนทวงท หรอ

(2) ไมมการควบคมทจาเปนในการปองกนหรอคนพบและแกไขการแสดงขอมล

ทขดตอขอเทจจรงในงบการเงนไดอยางทนทวงท

(ข) ขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยสาคญ หมายถง ขอบกพรองใดขอบกพรอง

หนงหรอขอบกพรองหลายขอของการควบคมภายในรวมกน ซงตามดลยพนจเยยง

ผประกอบวชาชพของผสอบบญชเหนวามความสาคญเพยงพอทสมควรไดรบความสนใจ

จากผมหนาทในการกากบดแลของกจการ (อางถงยอหนาท ก5)

ขอกาหนด

7. ผสอบบญชตองพจารณาวา ผสอบบญชพบขอบกพรองใดขอบกพรองหนงหรอขอบกพรอง

หลายขอของการควบคมภายในจากการปฏบตงานตรวจสอบหรอไม (อางถงยอหนาท ก1-

ก4)

8. หากผสอบบญชพบขอบกพรองใดขอบกพรองหนงหรอขอบกพรองหลายขอของการควบคม

ภายในจากการปฏบตงานตรวจสอบ ผสอบบญชตองพจารณาวาขอบกพรองแตละขอหรอ

ขอบกพรองหลายขอรวมกน กอใหเกดขอบกพรองทมนยสาคญหรอไม (อางถงยอหนาท ก

5-ก11)

9. ผสอบบญชตองสอสารเปนลายลกษณอกษรเกยวกบขอบกพรองของการควบคมภายในท

มนยสาคญทพบในระหวางการตรวจสอบไปยงผมหนาทในการกากบดแลของกจการใหทนเวลา

(อางถงยอหนาท ก12-ก18 และ ก27)

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

6 TSA 265

10. ผสอบบญชตองสอสารเรองตอไปนไปยงผบรหารในระดบทมหนาทรบผดชอบทเหมาะสม

อยางทนทวงท (อางถงยอหนาท ก19 และ ก27)

(ก) สอสารอยางเปนลายลกษณอกษรถงขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยสาคญ

ทผสอบบญชไดสอสารหรอมความตงใจทจะสอสารไปยงผมหนาทในการกากบดแล

ของกจการ เวนแตผสอบบญชอยในสถานการณทไมเหมาะสมทจะสอสารไปยงผบรหาร

โดยตรง และ (อางถงยอหนาท ก14 และ ก20-ก21)

(ข) ขอบกพรองของการควบคมภายในอนท ผสอบบญชพบในระหวางการตรวจสอบ

ซงยงไมมหนวยงานอนสอสารไปยงผบรหารของกจการและตามดลยพนจเยยงผประกอบ

วชาชพของผสอบบญชเหนวามความสาคญเพยงพอทสมควรไดรบความสนใจจาก

ผบรหารของกจการ (อางถงยอหนาท ก22-ก26)

11. ผสอบบญชตองสอสารเปนลายลกษณอกษรเกยวกบขอบกพรองของการควบคมภายในทม

นยสาคญโดยรวมเรองดงตอไปน

(ก) คาอธบายของขอบกพรองและผลกระทบทอาจเกดขน และ (อางถงยอหนาท ก28)

(ข) ขอมลทเพยงพอทจะทาใหผมหนาทในการกากบดแลและผบรหารของกจการเขาใจ

เนอหาของการสอสาร โดยเฉพาะอยางยง ผสอบบญชตองอธบายวา (อางถงยอหนาท

ก29-ก30)

(1) วตถประสงคของการตรวจสอบ คอ เพอใหผสอบบญชแสดงความเหนตอ

งบการเงน

(2) ผสอบบญชไดพจารณาถงการควบคมภายในทเกยวของกบการจดทางบการเงน

เพอทจะกาหนดวธการตรวจสอบใหเหมาะสมกบสถานการณ แตไมใช

เพอวตถประสงคในการแสดงความเหนตอความมประสทธผลของการควบคม

ภายใน และ

(3) ประเดนในการรายงานถกจากดเฉพาะขอบกพรองทผสอบบญชพบในระหวาง

การตรวจสอบและผสอบบญชเหนวามความสาคญเพยงพอทสมควรไดรบ

ความสนใจจากผมหนาทในการกากบดแลของกจการ

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

7 TSA 265

การนาไปปฏบตและคาอธบายอน

การพจารณาวาขอบกพรองของการควบคมภายในไดถกระบขนแลวหรอไม (อางถงยอหนาท 7)

ก1. ในการกาหนดวาผสอบบญชไดระบขอบกพรองใดขอบกพรองหนงหรอขอบกพรองหลายขอ

ของการควบคมภายในหรอไมนน ผสอบบญชอาจปรกษาหารอรวมกบผบรหารในระดบ

ทเหมาะสมถงขอเทจจรงและสถานการณทเก ยวของของส งทผสอบบญชตรวจพบ

การปรกษา หารอดงกลาวเปนการเปดโอกาสใหผสอบบญชแจงใหผบรหารทราบไดอยาง

ทนทวงท ถงขอ บกพรองทมอยซงผบรหารอาจไมไดตระหนกมากอนหนาน ระดบของ

ผบรหารทเหมาะสมทจะปรกษาหารอสงทตรวจพบคอผทคนเคยกบการควบคมภายในท

เกยวของ และระดบของผบรหารทมอานาจในการดาเนนการแกไขขอบกพรองของการควบคม

ภายในนน การปรกษา หารอโดยตรงกบผบรหารอาจไมเหมาะสมในบางสถานการณ ตวอยางเชน

หากสงทตรวจพบ ทาใหเกดขอสงสยในความซอสตยและความรความสามารถของผบรหาร

(อางถงยอหนาท ก20)

ก2. ในการหารอรวมกบผบรหารเกยวกบขอเทจจรงและสถานการณซงผสอบบญชตรวจพบนน

ผสอบบญชอาจไดรบขอมลอนทเกยวของสาหรบการพจารณาตอไป เชน

• ความเขาใจของผบรหารเกยวกบสาเหตของขอบกพรองทเกดข นจรงหรอสาเหตของ

ขอบกพรองทสงสย

• ขอยกเวนทเกดจากขอบกพรองทผบรหารทราบแลว ยกตวอยางเชน การแสดงขอมลท

ขดตอขอเทจจรงทไมสามารถปองกนไดโดยการควบคมทางเทคโนโลยสารสนเทศท

เกยวของ

• ทาทในเบองตนของผบรหารเกยวกบการตอบสนองตอสงทผสอบบญชตรวจพบ

ขอพจารณาเฉพาะสาหรบกจการขนาดเลก

ก3. แนวคดพนฐานเกยวกบกจกรรมการควบคมของกจการขนาดเลกคอนขางจะคลายคลงกบ

กจกรรมการควบคมของกจการขนาดใหญแตระเบยบการปฏบตจะมความแตกตางกน

นอกจากนน กจกรรมการควบคมบางประเภทอาจไมจาเปนสาหรบกจการขนาดเลกเนองจาก

การควบคมทกระทาโดยผบรหาร ตวอยางเชน การทผบรหารมอานาจในการอนมตการให

วงเงนเชอแกลกคาและการอนมตการสงซอทมนยสาคญแตเพยงผเดยว ทาใหเกดประสทธผล

ในการควบคมยอดคงเหลอและรายการทางบญชทสาคญและทาใหความตองการกจกรรมการ

ควบคมในรายละเอยดทมากขนมนอยลงหรอไมม

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

8 TSA 265

ก4. นอกจากนกจการขนาดเลกมกมจานวนพนกงานนอย ซงอาจทาใหเกดขอจากดในการแบงแยก

หนาทในทางปฏบต อยางไรกตาม ในกจการขนาดเลกทเจาของกจการเปนผบรหารเอง

ผบรหารทเปนเจาของอาจสามารถสอดสองดแลอยางมประสทธผลมากกวาในกจการขนาด

ใหญ โดยควรจะรกษาสมดลระหวางระดบการสอดสองดแลของผบรหารทมากขนกบโอกาส

ทมากขนในการทผบรหารจะเขาแทรกแซงการควบคมดวย

ขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยสาคญ (อางถงยอหนาท 6 (ข) และ 8)

ก5. ความมนยสาคญของขอบกพรองใดขอบกพรองหนงหรอขอบกพรองหลายขอของ

การควบคมภายในรวมกนมไดขนอยเพยงวาการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงไดเกดขน

แลวหรอไมเทานน แตยงขนอยกบความเปนไปไดทการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอาจ

เกดข นและขนาดของผลกระทบจากการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรง ขอบกพรองท

มนยสาคญอาจมอยแมวาผสอบบญชไมไดพบการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงในระหวาง

การตรวจสอบ

ก6. ตวอยางประเดนทผสอบบญชอาจพจารณาในการกาหนดวาขอบกพรองใดขอบกพรองหนง

หรอขอบกพรองหลายขอของการควบคมภายในรวมกนเปนขอบกพรองทมนยสาคญหรอไม

ประกอบดวย

• ความเปนไปไดท ขอบกพรองนนจะนาไปสการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรง

อนเปนสาระสาคญตองบการเงนในอนาคต

• โอกาสทสนทรพยหรอหนสนทเกยวของจะสญหายหรอเกดการทจรตไดโดยงาย

• การใชดลยพนจและมความซบซอนในการการประมาณการจานวนเงน เชน การประมาณ

ทางบญชเกยวกบมลคายตธรรม

• จานวนเงนทปรากฏในงบการเงนทเปนผลกระทบจากขอบกพรอง

• จานวนเหตการณทเกดข นหรออาจเกดขนกบยอดคงเหลอทางบญชหรอประเภทของ

รายการทมผลกระทบจากขอบกพรองใดขอบกพรองหนงหรอขอบกพรองหลายขอ

• ความสาคญของการควบคมนนตอกระบวนการจดทารายงานทางการเงน ตวอยางเชน

o การควบคมดแลทวไป (เชน การสอดสองดแลของผบรหาร)

o การควบคมเรองการปองกนและคนพบทจรต

o การควบคมเรองการเลอกและการใชนโยบายการบญชทสาคญ

o การควบคมเกยวกบรายการทมนยสาคญกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน

o การควบคมในเรองรายการทมนยสาคญทไมเปนปกตธรกจของกจการ

o การควบคมในเรองกระบวนการจดทารายงานทางการเงน ณ วนสนงวด

(เชน การควบคมรายการในสมดรายวนทใชบนทกรายการทไมไดเกดขนเปนประจา)

• สาเหตและความถของขอยกเวนทคนพบซงเปนผลมาจากขอบกพรองของการควบคม

• ผลกระทบเกยวเนองของขอบกพรองนนกบขอบกพรองอนของการควบคมภายใน

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

9 TSA 265

ก7. ตวอยางขอบงชของขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยสาคญ

• หลกฐานทแสดงใหเหนวาสภาพแวดลอมการควบคมไมมประสทธผล ยกตวอยางเชน

o รายการทมนยสาคญทมผลประโยชนทางการเงนตอผบรหารแตไมไดรบการตรวจสอบ

อยางละเอยดจากผมหนาทในการกากบดแลอยางเหมาะสม

o การพบการทจรตของผบรหารทไมไดถกปองกนโดยการควบคมภายในของกจการ

ไมวาการทจรตนนจะมสาระสาคญหรอไมกตาม

o ความลมเหลวของผบรหารในการแกไขขอบกพรองทมนยสาคญทเคยไดรบทราบ

อยางเหมาะสม

• การขาดกระบวนการประเมนความเสยงภายในกจการทโดยปกตแลวควรจะม

• หลกฐานทแสดงใหเหนวากระบวนการประเมนความเสยงของกจการไมมประสทธผล

ตวอยางเชน ความลมเหลวของผบรหารในการระบความเสยงจากการแสดงขอมลท

ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระสาคญ ซงผสอบบญชคาดหวงวากระบวนการในการระบ

ความเสยงของกจการจะระบได

• หลกฐานทแสดงใหเหนวาการตอบสนองตอความเส ยงท ม นยสาคญทพบไมม

ประสทธผล (เชน ไมมการควบคมสาหรบความเสยงนน)

• การแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงทคนพบโดยวธการของผสอบบญชซงไมไดรบ

การปองกนหรอคนพบและแกไขโดยการควบคมภายในของกจการ

• การปรบงบการเงนทเคยออกไปแลวยอนหลงเพอสะทอนการแกไขการแสดงขอมล

ทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระสาคญซงมผลมาจากขอผดพลาดหรอการทจรต

• หลกฐานทแสดงใหเหนถงการไมมความสามารถของผบรหารในการสอดสองดแล

การจดทางบการเงน

ก8. การควบคมอาจถกออกแบบใหสามารถนาไปปฏบตไดโดยลาพงหรออาจตองนาไปปฏบต

รวมกนเพอปองกนหรอคนพบและแกไขการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงไดอยางม

ประสทธผล5 ยกตวอยางเชน การควบคมเรองลกหนอาจประกอบดวยการควบคมโดยอตโนมต

และการควบคมดวยมอทถกออกแบบมาใหนาไปปฏบตรวมกนเพอปองกนหรอคนพบและ

แกไขการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงทเกยวของกบยอดคงเหลอทางบญช ขอบกพรองของ

การควบคมภายในขอใดขอหนงอาจไมสาคญเพยงพอททาใหเกดขอบกพรองทมนยสาคญ

อยางไรกตาม ขอบกพรองหลายขอรวมกนทมผลกระทบตอยอดคงเหลอทางบญชเดยวกน

หรอการเปดเผยขอมลประเภทเดยวกน สงทผบรหารไดใหการรบรองไวทเกยวของกน หรอ

องคประกอบของการควบคมภายในประเภทเดยวกน อาจเพมความเสยงจากการแสดงขอมล

ทขดตอขอเทจจรงทกอใหเกดขอบกพรองทมนยสาคญได

5 มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 ยอหนาท ก66 

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

10 TSA 265

ก9. กฎหมายหรอขอบงคบบางประเทศอาจกาหนดใหผสอบบญช (โดยเฉพาะอยางยงการตรวจสอบ

กจการทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย) ตองสอสารขอบกพรองของการควบคมภายใน

เฉพาะเรอง ซงผสอบบญชพบในระหวางการตรวจสอบไปยงผมหนาทในการกากบดแลหรอ

หนวยงานอนทเกยวของ (เชน หนวยงานทมอานาจในการกากบดแล) หากกฎหมายหรอ

ขอบงคบกาหนดคาศพททมความหมายและคานยามเปนการเฉพาะสาหรบประเภทของ

ขอบกพรองเหลาน และกาหนดใหผสอบบญชนาคาศพททมความหมายและคานยามเหลาน

ไปใชสาหรบวตถประสงคในการสอสาร ใหผสอบบญชนาคาศพททมความหมายและคานยาม

ดงกลาวมาใชในการสอสารตามขอกาหนดของกฎหมายหรอขอบงคบ

ก10. ในกรณทบางประเทศไดมการกาหนดคาศพทท มความหมายเฉพาะสาหรบประเภท

ขอบกพรองของการควบคมภายในทจะสอสารแตหากไมไดมการกาหนดคานยาม ผสอบบญช

อาจจาเปนตองใชดลยพนจในการกาหนดเนอหาทจะสอสารตามขอกาหนดหรอขอบงคบทาง

กฎหมาย โดยผสอบบญชอาจพจารณาความเหมาะสมในการปฏบตตามขอกาหนดและ

แนวทางปฏบตของมาตรฐานการสอบบญชฉบบน ตวอยางเชน หากวตถประสงคของขอกาหนด

หรอขอบงคบทางกฎหมาย คอ การสอสารใหผมหนาทในการกากบดแลทราบถงประเดน

การควบคมภายในบางประการ อาจเปนการเหมาะสมทผสอบบญชจะถอวาประเดนดงกลาว

เปนประเดนขอบกพรองทมนยสาคญซงถกกาหนดใหตองสอสารกบผทมหนาทในการกากบ

ดแลตามทกาหนดในมาตรฐานการสอบบญชฉบบน

ก11. ขอกาหนดของมาตรฐานการสอบบญชฉบบนยงคงเหมอนเดมแมวากฎหมายหรอขอบงคบ

อาจกาหนดใหผสอบบญชนาคาศพททมความหมายและคานยามเปนการเฉพาะมาใช

การสอสารขอบกพรองของการควบคมภายใน

การสอสารขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยสาคญไปยงผมหนาทในการกากบดแล (อางถง

ยอหนาท 9)

ก12. การสอสารขอบกพรองทมนยสาคญไปยงผมหนาทในการกากบดแลเปนลายลกษณอกษร

สะทอนใหเหนถงความสาคญของประเดนทนาเสนอ และชวยใหผมหนาทในการกากบดแล

บรรลความรบผดชอบเกยวกบการสอดสองดแล มาตรฐานการสอบบญช รหส 260 กาหนด

ขอพจารณาทเกยวของในการสอสารไปยงผมหนาทในการกากบดแลเมอผมหนาทในการกากบ

ดแลทงหมดมสวนเกยวของกบการบรหารกจการ6

6 มาตรฐานการสอบบญช รหส 260 ยอหนาท 13

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

11 TSA 265

ก13. ในการกาหนดวาควรสอสารเปนลายลกษณอกษรเมอใด ผสอบบญชอาจพจารณาวาการไดรบ

จากการสอสารดงกลาวจะเปนปจจยสาคญทจะทาใหผมหนาทในการกากบดแลสามารถ

ปฏบตหนาทในการสอดสองดแลหรอไม นอกจากนน สาหรบกจการทจดทะเบยนในตลาด

หลกทรพยในบางประเทศ ผมหนาทในการกากบดแลอาจจาเปนตองไดรบการสอสารอยาง

เปนลายลกษณอกษรจากผสอบบญชกอนวนทงบการเงนจะไดรบการอนมตเพอทจะปฏบต

หนาทตามความรบผดชอบเฉพาะทเกยวกบการควบคมภายในตามขอกาหนดทางกฎหมาย

หรอวตถประสงคอน สาหรบกจการอน ผสอบบญชอาจสอสารอยางเปนลายลกษณอกษรไป

ยงผมหนาทในการกากบดแลภายหลงจากนนได อยางไรกตาม ในกรณหลงนนเนองจาก

การสอสารทเปนลายลกษณอกษรของผสอบบญชในเรองขอบกพรองทมนยสาคญเปนสวนหนง

ของแฟมขอมลการสอบบญช ดงนนการสอสารทเปนลายลกษณอกษรในภายหลงนนอาจทาให

ผสอบบญชไมสามารถทาตามขอกาหนด7 ของการสอบบญชทกาหนดใหผสอบบญชจดทา

แฟมขอมลการสอบบญชใหสมบรณไดทนเวลามาตรฐานการสอบบญช รหส 230 กาหนดเวลา

ทเหมาะสมในการจดทาแฟมขอมลการสอบบญชใหสมบรณโดยทวไปภายในไมเกน 60 วน

นบจากวนทในรายงานของผสอบบญช8

ก14. โดยไมคานงวาจะสอสารขอบกพรองทมนยสาคญเปนลายลกษณอกษรเมอใด ผสอบบญช

อาจสอสารขอบกพรองทมนยสาคญเบ องตนดวยวาจาไปยงผบรหาร และในกรณทเหมาะสม

สอสารไปยงผมหนาทในการกากบดแลดวยกอน ทงนเพอชวยใหผบรหารและผมหนาทกากบ

ดแลสามารถแกไขขอบกพรองไดทนเวลาเพอลดความเสยงจากการแสดงขอมลทขดตอ

ขอเทจจรงอนเปนสาระสาคญใหเหลอนอยทสด อยางไรกตาม การดาเนนการดงกลาวไมได

ปลดเปลองความรบผดชอบของผสอบบญชในการส อสารขอบกพรองท มนยสาคญ

เปนลายลกษณอกษร ตามทกาหนดไวในมาตรฐานการสอบบญชฉบบน

ก15. ระดบของรายละเอยดในการสอสารขอบกพรองทมนยสาคญเปนดลยพนจเยยงผประกอบ

วชาชพของผสอบบญชในแตละสถานการณ ตวอยางปจจยทผสอบบญชอาจคานงถง

ในการกาหนดระดบของรายละเอยดทเหมาะสมสาหรบการสอสารมดงตอไปน

• ลกษณะของกจการ ตวอยางเชน ขอกาหนดในการสอสารของกจการทมสวนไดเสย

สาธารณะอาจแตกตางจากกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะ

• ขนาดและความซบซอนของกจการ ตวอยางเชน ขอกาหนดในการสอสารของกจการท

การดาเนนงานมความซบซอนมากอาจแตกตางจากกจการทการดาเนนงานไมมความ

ซบซอน

• ลกษณะของขอบกพรองทมนยสาคญทผสอบบญชพบ

7 มาตรฐานการสอบบญช รหส 230 “เอกสารหลกฐานของงานตรวจสอบ” ยอหนาท 14

8 มาตรฐานการสอบบญช รหส 230 ยอหนาท ก21

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

12 TSA 265

• องคประกอบของการกากบดแลของกจการ ตวอยางเชน หากผมหนาทในการกากบดแล

ประกอบดวยบคคลทไมมประสบการณอยางมากในประเภทธรกจทกจการดาเนนการ

หรอในเรองทจะสอสาร กจการจาเปนตองสอสารในระดบของรายละเอยดทมากขน

• ขอกาหนดหรอขอบงคบทางกฎหมายท เกยวของกบการสอสารขอบกพรองของ

การควบคมภายในเฉพาะเรอง

ก16. ผบรหารและผมหนาทในการกากบดแลอาจตระหนกถงขอบกพรองทมนยสาคญทผสอบบญช

พบในระหวางการตรวจสอบอยแลว และอาจเลอกทจะไมแกไขขอบกพรองดงกลาวเมอพจารณา

ถงตนทนและขอพจารณาอน ๆ แลว ผบรหารและผมหนาทในการกากบดแลมความรบผดชอบ

ในการประเมนตนทนและประโยชนของการดาเนนการแกไขขอบกพรอง ดงนน ขอกาหนดใน

ยอหนาท 9 จงไมตองคานงถงเรองตนทนหรอขอพจารณาอน ๆ ซงผบรหารและผมหนาทใน

การกากบดแลอาจใชในการพจารณาเพอกาหนดวาจะแกไขขอบกพรองหรอไม

ก17. ขอเทจจรงทวาผสอบบญชไดสอสารขอบกพรองทมนยสาคญไปยงผมหนาทในการกากบดแล

และผบรหารของกจการในการตรวจสอบครงกอนแลวไมไดทาใหผสอบบญชไมจาเปนตอง

สอสารขอบกพรองดงกลาวซาในกรณท ขอบกพรองดงกลาวยงคงไมไดรบการแกไข

หากผสอบบญชเคยสอสารขอบกพรองทมนยสาคญทยงคงมอยไปยงผบรหารกอนหนานแลว

การสอสารในปปจจบนอาจอธบายซาถงขอบกพรองในรายละเอยดเชนเดยวกบทไดเคยสอสาร

ไวกอนหนาน หรออาจเพยงอางองถงการสอสารครงกอน ผสอบบญชอาจสอบถามผบรหาร

หรอในกรณทเหมาะสมสอบถามผมหนาทในการกากบดแลถงเหตผลทขอบกพรองทมนยสาคญ

ดงกลาวยงไมไดรบการแกไข การไมไดดาเนนการแกไขโดยปราศจากคาอธบายทสมเหตสมผล

อาจถอไดวาเปนขอบกพรองทมนยสาคญ

ขอพจารณาเฉพาะสาหรบกจการขนาดเลก

ก18. ในกรณการตรวจสอบกจการขนาดเลก ผสอบบญชอาจสอสารไปยงผมหนาทในการกากบดแล

ในรปแบบทมโครงสรางนอยกวาในกรณการตรวจสอบกจการขนาดใหญ

การสอสารขอบกพรองของการควบคมภายในไปยงผบรหารของกจการ (อางถงยอหนาท 10)

ก19. โดยปกตแลว ระดบของผบรหารทเหมาะสม คอ ผบรหารทมอานาจและรบผดชอบในการประเมน

ขอบกพรองของการควบคมภายในและดาเนนการแกไขทจาเปน สาหรบขอบกพรองทมนยสาคญ

ระดบของผบรหารทเหมาะสมนาจะเปนผบรหารสงสดหรอผบรหารสงสดทางดานการเงน

(หรอเทยบเทา) และเรองดงกลาวยงตองถกสอสารไปยงผทมหนาทในการกากบดแลดวย

สาหรบขอบกพรองของการควบคมภายในอน ผบรหารระดบทเหมาะสมทจะทาการสอสาร

อาจเปนผบรหารทมอานาจในการดาเนนงานทเกยวของโดยตรงกบสวนทการควบคมสงผล

กระทบและมอานาจในการดาเนนการแกไข

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

13 TSA 265

การส อสารขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยสาคญไปยงผบรหารของกจการ (อางถง

ยอหนาท 10 (ก)) 

ก20. ขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยสาคญทพบอาจกอใหเกดขอสงสยในความซอสตย

และความร ความสามารถของผบรหาร ตวอยางเชน อาจมหลกฐานเกยวกบการทจรตหรอ

การจงใจไมปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบของผบรหาร หรอผบรหารอาจแสดงใหเหนถง

การไมสามารถควบคมดแลการจดทางบการเงนอยางเพยงพอซงอาจทาใหเกดขอสงสยใน

ความรความสามารถของผบรหาร ถาเปนเชนนน จงอาจไมเหมาะสมทจะสอสารขอบกพรอง

ดงกลาวโดยตรงไปยงผบรหาร

ก21. มาตรฐานการสอบบญช รหส 250 กาหนดและใหแนวทางในการรายงานการไมปฏบตตาม

กฎหมายและขอบงคบทพบหรอทสงสย รวมถงเมอผมหนาทในการกากบดแลมสวนเกยวของ

ในการไมปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบดงกลาว9 มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 กาหนด

และใหแนวทางในการสอสารไปยงผมหนาทในการกากบดแลเมอผสอบบญชพบการทจรต

หรอสงสยวามการทจรตทเกยวของกบผบรหาร10

การสอสารขอบกพรองอนของการควบคมภายในไปยงผบรหารของกจการ (อางถงยอหนาท 10 (ข))

ก22. ในระหวางการตรวจสอบ ผสอบบญชอาจพบขอบกพรองอนของการควบคมภายในทไมม

นยสาคญแตอาจมความสาคญเพยงพอทสมควรไดรบความสนใจจากผบรหาร ในการกาหนด

วาขอบกพรองอนของการควบคมภายในขอใดควรไดรบความสนใจจากผบรหารนน เปนเรอง

ของการใชดลยพนจเยยงผประกอบวชาชพในแตละสถานการณ โดยใหพจารณาความเปนไป

ไดและขนาดของผลกระทบของการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงทอาจเกดขนในงบการเงน

ซงเปนผลของขอบกพรองนน

ก23. การสอสารขอบกพรองอนของการควบคมภายในทสมควรไดรบความสนใจจากผบรหาร

ไมจาเปนตองสอสารเปนลายลกษณอกษรแตอาจสอสารดวยวาจาได เมอผสอบบญชปรกษาหารอ

เกยวกบขอเทจจรงและสถานการณของสงท ผสอบบญชพบกบผบรหารผสอบบญชอาจ

พจารณาทจะแจงใหผบรหารทราบเกยวกบขอบกพรองอน ๆ นนดวย ดงนนผสอบบญชจงไม

จาเปนตองสอสารขอบกพรองดงกลาวอยางเปนทางการหลงจากนน

9 มาตรฐานการสอบบญช รหส 250 “การพจารณากฎหมายและขอบงคบในการตรวจสอบงบการเงน”

ยอหนาท 22-28

10 มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 “ความรบผดชอบของผสอบบญชเกยวกบการพจารณาการทจรตในการ

ตรวจสอบงบการเงน” ยอหนาท 41 

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

14 TSA 265

ก24. หากผสอบบญชสอสารขอบกพรองอนของการควบคมภายในนอกเหนอจากขอบกพรองท

มนยสาคญไปยงผบรหารในการตรวจสอบครงกอนแลวและผบรหารเลอกทจะไมแกไข

ขอบกพรองนนเนองจากเหตผลดานตนทนหรอเหตผลอน ๆ ผสอบบญชไมจาเปนตองสอสาร

ขอบกพรองดงกลาวซาในงวดปจจบนอก นอกจากนผสอบบญชไมจาเปนตองสอสาร

ขอบกพรองทผบรหารไดรบทราบแลวจากบคคลอน เชน ผตรวจสอบภายใน หรอหนวยงานท

มอานาจในการกากบดแล อยางไรกตาม ผสอบบญชอาจสอสารขอบกพรองดงกลาวอกครง

หากมการเปลยนแปลงผบรหาร หรอหากผสอบบญชไดรบขอมลใหมททาใหความเขาใจของ

ผสอบบญชและผบรหารเกยวกบขอบกพรองดงกลาวตางไปจากเดม ทงนความลมเหลวของ

ผบรหารในการจดการแกไขขอบกพรองอนของการควบคมภายในทไดสอสารไปแลวในครงกอน

อาจถอเปนขอบกพรองทมนยสาคญทจาเปนตองสอสารไปยงผทมหนาทในการกากบดแล

ทงนขนอยกบดลยพนจของผสอบบญชในสถานการณนน ๆ

ก25. ในบางสถานการณ ผทมหนาทในการกากบดแลอาจตองการทราบรายละเอยดเกยวกบ

ขอบกพรองอนของการควบคมภายในทผสอบบญชสอสารไปยงผบรหาร หรออาจตองการให

ผสอบบญชสรปลกษณะของขอบกพรองอนใหทราบ อกกรณหนง คอ ผสอบบญชอาจพจารณา

วามความเหมาะสมทจะแจงใหผทมหนาทในการกากบดแลทราบถงการสอสารขอบกพรองอน

ระหวางผสอบบญชและผบรหาร ในแตละกรณขางตนผสอบบญชอาจแจงใหผทมหนาทใน

การกากบดแลทราบโดยวาจาหรอลายลกษณอกษรกไดแลวแตความเหมาะสม

ก26. มาตรฐานการสอบบญช รหส 260 กาหนดขอพจารณาทเกยวของกบการสอสารไปยงผทม

หนาทในการกากบดแล ในกรณทผทมหนาทในการกากบดแลทงหมดมสวนเกยวของกบ

การบรหารกจการ11

ขอพจารณาเฉพาะสาหรบหนวยงานภาครฐ (อางถงยอหนาท 9-10)

ก27. ผสอบบญชภาครฐอาจมความรบผดชอบเพมมากข นในการสอสารขอบกพรองของ

การควบคมภายในซงผสอบบญชพบในระหวางการตรวจสอบในระดบของรายละเอยด

และสอสารกบผรบรายงานซงไมไดอยในการพจารณาโดยมาตรฐานการสอบบญชฉบบน

ตวอยางเชน ขอบกพรองทมนยสาคญอาจตองมการสอสารไปยงหนวยงานของรฐหรอ

คณะกรรมการกากบดแลอน ๆ กฎหมาย ขอบงคบ หรอหนวยงานทมอานาจในการกากบดแล

อนอาจกาหนดใหผสอบบญชภาครฐรายงานขอบกพรอง ของการควบคมภายในโดยไมคานงถง

ความมนยสาคญของผลกระทบทอาจเกดขนจากขอบกพรองนน นอกจากน กฎหมายอาจ

กาหนดใหผสอบบญชภาครฐตองรายงานเรองเกยวกบการควบคมภายในทเกยวของใน

ขอบเขตทกวางกวาการสอสารขอบกพรองของการควบคมภายในทกาหนดโดยมาตรฐาน

การสอบบญชฉบบน ตวอยางเชน การควบคมเกยวกบการปฏบตตามกฎหมาย ขอบงคบ หรอ

ขอกาหนดตามสญญาหรอขอตกลงเงนชวยเหลอ

11

มาตรฐานการสอบบญช รหส 260 ยอหนาท 13

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

15 TSA 265

เนอหาของการสอสารทเปนลายลกษณอกษรของขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยสาคญ

(อางถงยอหนาท 11)

ก28. ในการอธบายผลกระทบของขอบกพรองทมนยสาคญทอาจเกดขน ผสอบบญชไมจาเปนตอง

หาผลกระทบดงกลาวเปนตวเลข ขอบกพรองทมนยสาคญอาจถกจดกลมรวมกนเพอ

วตถประสงคในการรายงานหากมความเหมาะสม ในการสอสารขอบกพรองทเกดขนเปนลาย

ลกษณอกษรผสอบบญชอาจใหขอเสนอแนะในการแกไขขอบกพรอง การตอบรบหรอขอเสนอ

การตอบรบของผบรหาร และขอความทระบวาผสอบบญชไดดาเนนการเพอตรวจสอบวากจการ

ไดมการดาเนนการตามทผบรหารตอบรบแลวหรอไม

ก29. ผสอบบญชอาจพจารณาถงความเหมาะสมในการรวมขอมลดงตอไปนเปนเนอหาเพมเตมใน

การสอสาร

• การระบวา หากผสอบบญชไดขยายวธการตรวจสอบเพมเตมสาหรบการควบคมภายใน

ผสอบบญชอาจพบขอบกพรองเพมเตมทตองรายงาน หรอสรปไดวาขอบกพรองทได

รายงานบางประเดนไมมความจาเปนทจะตองรายงาน

• การระบวา การสอสารนมข นเพอวตถประสงคเพอผมหนาทในการกากบดแลและไม

เหมาะสาหรบวตถประสงคอน

ก30. กฎหมายหรอขอบงคบอาจกาหนดใหผสอบบญชหรอผบรหารตองนาสงสาเนาของการสอสาร

ของผสอบบญชเกยวกบขอบกพรองทมนยสาคญทเปนลายลกษณอกษรไปยงหนวยงานทม

อานาจในการกากบดแลทเหมาะสม ในกรณนการสอสารทเปนลายลกษณอกษรของผสอบบญช

อาจระบถงหนวยงานทมอานาจในการกากบดแลทผสอบบญชสอสารไปถง