สรุปย่อปรัชญาการศึกษา · 1.อภิปรัชญา...
TRANSCRIPT
คำวา “ปรชญา” มาจากคำ ในภาษาสนสฤต คอ “ปร” แปลวา รอบ, ประเสรฐ กบคำวา “ชญา” แปลวา ร,
เขาใจ ความหมายโดยรวมของคำวา ปรชญา จงหมายถง ความรรอบโดยทวไป, ความรอยางแทจรง, ความร
อนประเสรฐ, ความรอบรอนเกดจากการเรยนและการคด หรอวชาทวาดวยหลกความรและความจรง
คำวา “ปรชญา” ตรงกบภาษาองกฤษวา “Philisophy” มรากศพยมาจากภาษากรก 2 คำ คอ คำวา
Philos ซงแปลวา ความรก, ความเลอมใส, ความสนใจ รวมกบคำวา Sophia ซงแปลวา ปญญา, ความร,
วชาการ รวมเนอความทง 2 คำ แลว หมายความวา ความรกในปญญา ความรกในความร หรอ ความรก
ในวชาการปรชญานน มความหมายกวางมาก ยากทจะจำกดความลงไปได เพราะวชาปรชญานนเปน
วชาทศกษาหาความจรงตามหลกเหตและผลอยางกวาง ๆ กบธรรมชาตของจกรวาล
1.อภปรชญา (Metaphysics ontology) คนหาความจรงตางๆ จรงแท 2.คณวทยา (Axiology) เปนทฤษฎความด เปนปรชญาการศกษาทศกษาระหวางความดกบ ความงาม จรยศาสตร สนทรยศาสตร 3.ญาณวทยา (Epistemelogy) ทฤษฎความร คนหาความรคออะไร รไดอยางไร ความรตรงกบความจรงหรอไม ความรความสามารถมจำกดหรอไม
ปรชญาบรสทธ
1.จตนยม : เปนเรองแสดงออกดวยใจ นามธรรมมากกวาวตถธรรม สนใจเกยวกบโลกของจตใจ การแสดงออกทางจต คอ ความคด 2.สจนยม วตถนยม : สนใจเกยวกบวตถ พสจนได สมผสได 3.ปรชญาประสบการณนยม : ความรกอใหเกดประสบการณทเหมาะสม 4.อตถภาวนยม : ความเสร
ปรชญาพนฐาน
1. ปรชญาสาขาปฏรปนยม (Reconstructionism) 2. ปรชญาสาขาพทธปรชญา (Buddihism) 3. ปรชญาสาขาสารตถนยม (Essentialism) 4. ปรชญาสาขาพพฒนนยม (Progressivism) 5. ปรชญาสาขานรนตรนยม (Perennialism) 6. ปรชญาสาขาอตถภาวนยม (Existentialism)
ปรชญาการศกษา
จะเนนในดานการเรยนร การสรางวนยในตนเอง ครผสอนและผเรยน การรนนจะเกดขนได กตอเมอมองคประกอบสำคญ 2 สวน คอ 1. การรบร คอ การไดรบขอมลเกยวกบวตถตาง ๆ มาโดยผสสะ 2. การเขาใจ คอ ความนกคดทเกดขนในจตของเรา ความเขาใจนนตอง อาศยการรบรในการปอนขอมลตาง ๆ จากผสสะ
1. ปรชญาสารตถนยม
มงใหความรทเปนนรนดรแกผเรยน และชวยใหนำความรอนมาเชอมโยงประสานเปนภาพรวม และสามารถนำไปประยกตใชไดในทกสถานการณและเอออำนวยใหผเรยนไดรจกกบผลงาน อนลำคาของนกปรชญา เชน คณตศาสตร ภาษาศาสตร ปรชญา และวรรณคด ซงผเรยนตองใชปญญาระดบสงในการคดและวเคราะหและวชาชพตาง ๆ ไมนำมารวมไวในหลกสตร เพราะเปนวชาทสอนเทคนค การกระทำ เปนการเนนทกษะมากกวาทฤษฎ
2. ปรชญานรนตรนยม
เชอวาการศกษาคอชวตไมใชเปนการเตรยมตวเพอชวต หมายความวา การทจะใหไดมาซงความรกโดยการลงมอกระทำจรง ๆ ทจะกอใหเกดประสบการณกบผเรยน กจกรรมการเรยนการสอนจงมงการพฒนาทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาไปพรอม ๆ กน สามารถปรบตวใหอยในสงคมไดอยางเปนสข และมงใหผเรยนพฒนาทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาไปพรอม ๆ กน
3.ปรชญาพพฒนาการนยม
เชอวา การศกษาคอการจดประสบการณ ทสงเสรมใหนำความร มาชวยแกปญหาสงคมและสรางสรรคสงคมใหม เชอวา การศกษามความสมพนธกบสงคมอยางแยกไมออก และเนนใหผเรยนสำรวจความสนใจ ความตองการของตนเอง สนองความสนใจดวยการคนควา การอภปรายและแสดงความคดเหน โดยเฉพาะ เรองเกยวกบสงคมวธการเรยนการสอนเปนวธการแกปญหาของสงคมโดยตรงอาศยวธแกปญหาดวยวธการทางวทยาศาสตร วธการแบบโครงการ วธการของปรชญา และวธการทางประวตศาสตร
4.ปรชญาปฏรปนยม
อตถภาวนยม มาจากภาษามคธ อต = ความเปนอย + ภาวะ = สภาพความมอย ซง นกปรชญาไทยแปลวา ภาววาท หรออตตนยม ซงหมายถง เรองทกลาว ความมอยของตนเอง ของมนษยทงสน และเมอเลอกกระทำหรอตดสนใจแลวกตองรบผดชอบในการเลอกกระทำหรอตดสนใจนน ๆ ดวย ดงนนจงอาจจะกลาวไดวา ปรชญาการศกษาอตถภาวนยมน “เปนแนวทางทนำไปสการหลดพนจากกรอบแหงวฒนธรรมของสงคม”
5.ปรชญาอตถภาวนยม
ซงไดแนวคดมาจากพระพทธศาสนา และปรชญาการศกษาอนๆ พทธปรชญาการศกษา คอ การพฒนาขนธ 5 เพอใหความโงเขลาของผเรยนลดนอยลงและหมดไปในทสด และใหอยในสงคม อยางเปนคนเกง คนด และคนมความสขในโลกปจจบนและอนาคต และนำหลกเหตและผลไป วเคราะหและอธบายความจรงและความเปนไปของสงทงหลายในโลก ไดชแนะใหทราบวาอะไร คอ ความเปนเลศ หรอความดทพงปรารถนาในชวต และจะศกษาปฏบตใหเปนผลไดอยางไร
6.พทธปรชญา
1.ชวยใหผเรยนรปญหาทยงแกไมตก 2.ชวยใหผเรยนรคำตอบทกคำตอบทเปนไปได 3.เปนรากฐานสำหรบการจดการศกษา 4.เปนศาสตรของศาสตรทงหลาย 5.ชวยใหผเรยนทราบวาควรแสวงหาอะไรใหแกชวต 6.ทำใหผเรยนมหลกการและวธการของการใชเหตผล 7.ทำใหผเรยนแกอดมคต ในการแสวงหาความดความงามสงสด (สนทรยศาสตร) 8.ทำใหผเรยนมอดมคตในการแสวงหาความบรสทธ หลดพนของดวงจต (เทววทยา)
ประโยชนของปรชญา