ภาพและชีวิตครอบครัว ... · 5....

ภาพและชวตครอบครว

ในสงคมไทย

รจกสถาบนวจยประชากรและสงคม

มหาวทยาลยมหดล

สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล มฐานะเทยบเทา

คณะหนงในมหาวทยาลยมหดล ตงขนเมอวนท 14 พฤศจกายน 2514

โดยมพนธกจหลก 3 ประการคอ

หนง งานวจย เพอพฒนาองคความรสสงคมไทยทงในระดบทองถน

และระดบชาต โดยดำาเนนการวจยทงการวจยพนฐานและการวจยประยกต

ทครอบคลมประเดนทางประชากรและสงคม 6 ดาน คอ (1) สงคมไทยกบ

การเปลยนแปลงประชากรและครอบครว (2) ผสงอาย (3) เพศวถ เพศภาวะ

อนามยเจรญพนธ และ เอชไอว/เอดส (4) ประชากร สงแวดลอม และสขภาพ

(5) การยายถน ความเปนเมอง และแรงงาน และ (6) ประเดนเรงดวน

สอง งานสอนและงานฝกอบรม เพอสรางคนใหมความรและความเขาใจ การวเคราะหและการประเมนผล และการนำาผลงานวจยไปใชใหเปนประโยชน

ตอหนวยงานและสาธารณะ ปจจบนสถาบนฯ เปดหลกสตรระดบบณฑตศกษา

4 หลกสตร คอ (1) ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวจยประชากรและสงคม

(2) ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวจยประชากรและอนามยเจรญพนธ

(หลกสตรนานาชาต) (3) ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฤฒวทยา

เชงประชากรและสงคม (หลกสตรนานาชาต) และ (4) ปรชญาดษฎบณฑต

สาขาวชาประชากรศาสตร (หลกสตรนานาชาต)

สาม งานบรการวชาการ เพอนำาความรและนำาความคดเชงบรณาการ

ขยายผลออกไป มงสการสรางสงคมทมคณภาพ ผานรปแบบตางๆ ไดแก

การเผยแพรงานวชาการสหองสมดทวประเทศ และประชาชนผสนใจทวไป

การจดงานประชมวชาการระดบชาตประจำาป ‘ประชากรและสงคม’ การจด

สมมนาเผยแพรผลงานวจย การใหคำาปรกษาตอองคกรภาครฐ องคกรเอกชน

และองคกรชมชน รวมถงการทบคลากรสถาบนฯไดรบเชญ และหรอสรรหา

เขาเปนกรรมการระดบชาตทสงผลตอการมสวนเสนอนโยบายหรอยทธศาสตร

ทสำาคญของประเทศ

รจกชดโครงการวจยเรอง

‘การศกษาการเปลยนแปลงทางประชากรและครอบครว:

ผลกระทบตอสงคมไทยและทางเลอกเชงนโยบาย’

ชดโครงการนไดรบทนสนบสนนจากงบประมาณรฐผานมหาวทยาลย

มหดล มระยะเวลาดำาเนนการ 3 ป (พ.ศ. 2552-2554) และประกอบดวย

2 โครงการวจยสำาคญ คอ

(1) โครงการศกษาตวกำาหนดและผลของการเปลยนแปลงประชากรตอสงคมไทย เพอศกษาตดตามการเปลยนแปลงหรอพลวตทางประชากร

(Population Dynamic) อยางตอเนองในมตตอไปนคอ ขนาดประชากร

โครงสรางอายและเพศของประชากร การกระจายตวของประชากร และการ

เปลยนแปลงทางประชากร อนเนองจากการเกด การตาย และการยายถน

(2) โครงการสำารวจเรองครอบครวและครวเรอน เพอผลตและ

วเคราะหขอมลเกยวกบครอบครวและครวเรอน ทครอบคลมมตหลกๆ อยางนอย

ใน 3 ดาน คอ รปแบบและโครงสรางทหลากหลาย การทำาหนาท และผลกระทบ

ของการปรบตวทมตอสมาชกของครอบครวและครวเรอน

โครงการทงสองน หวงผลตผลงานงานทางวชาการเพอสรางองคความร

ใหม ทงดานงานวจย ฐานขอมล และตวชวดทางประชากร สงคม ครอบครว

และครวเรอนทเปนมาตรฐาน อาท การเปลยนแปลงดานครอบครวเนองมาจาก

การลดลงของวยเจรญพนธ การเพมขนของประชากรสงอาย และการขยายตว

ของเมอง เปนตน โดยสถาบนฯมงหวงวา ผลงานเหลานสามารถนำาไปใช

ปรบเปลยนนโยบายทางดานประชากรและสงคมของประเทศไทยอยางเหมาะสม

กบสภาพสงคม เศรษฐกจทเปลยนแปลงไป

ดานใน

ภาพและชวตครอบครว

ในสงคมไทยกลภา วจนสาระ

รายงานวจยในชดโครงการ ‘การศกษาการเปลยนแปลงทางประชากรและครอบครว:

ผลกระทบตอสงคมไทยและทางเลอกเชงนโยบาย’สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล

ภาพและชวตครอบครวในสงคมไทย

กลภา วจนสาระ

รายงานสงเคราะหจากฐานขอมล

ขอมลทางบรรณานกรม


ภาพและชวตครอบครวในสงคมไทย : รายงานสงเคราะหจากฐานขอมล พมพครงท 1. นครปฐม : สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล, 2554. (เอกสารทางวชาการ / สถาบนวจยประชากรและสงคม ; หมายเลข 381) 144 หนา. 1. ครอบครวไทย. 2. ความสมพนธในครอบครว. 3. สภาวะสขภาพ. 4. ครอบครว – ไทย -- แงเศรษฐกจ. I. มหาวทยาลยมหดล. สถาบนวจยประชากรและสงคม. II. ชอเรอง. III. ชอชด.

ISBN 978-974-11-1474-0

HQ743 ก728ภ 2554

พมพครงท 1 : มถนายน 2554 จ�านวน 500 เลม © สงวนลขสทธตามกฎหมาย

จดพมพโดย : สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล

999 ถ.พทธมณฑลสาย 4 ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม

โทรศพท 0-2441-0201-4 โทรสาร 0-2441-9333

บรรณาธการเลม: กลภา วจนสาระ

ออกแบบปกโดย : http://khunnaipui.multiply.com

จดรปเลมโดย : สกญญา พรหมทรพย

พมพท : โรงพมพเดอนตลา

โทรศพท 02-996 9471-3 โทรสาร 02-996 9474

ค�าน�า

พนธกจหลกทางวชาการของสถาบนวจยประชากรและสงคม

มหาวทยาลยมหดลดานหนง คอ การเฝาระวงการเปลยนแปลงของ

ขนาดและโครงสรางของประชากรไทย ทไดเปลยนแปลงไปอยางมากใน

ชวระยะเวลาครงศตวรรษทผานมา ผลงานวจยของสถาบนฯ เองไดชชด

วา ปจจบนสงคมไทยก�าลงเผชญกบความทาทายจากสถานการณ

ประชากรทส�าคญยง 3 ดานพรอมๆ กนคอ (ก) การเปลยนแปลง

โครงสรางทางประชากรเขาสการเปนสงคมผสงอาย (ข) การเปลยนแปลง

การกระจายตวของประชากรทประชากรประมาณครงหนงอาศยอยใน

เขตเมอง และ (ค) การเปลยนแปลงในมตตางๆ ของครอบครวและ

ครวเรอนในประเทศไทย ซงเปนหนวยทางสงคมขนพนฐานทส�าคญทสด

ในเชงทฤษฎทางสงคมศาสตรและประชากรศาสตร

สถาบนฯมความมงมนทจะท�าความเขาใจการเปลยนแปลงทาง

ประชากรและครอบครวดงกลาว ผานการด�าเนนงานชดโครงการวจย

เรอง ‘การศกษาการเปลยนแปลงทางประชากรและครอบครว: ผลกระทบ

ตอสงคมไทยและทางเลอกเชงนโยบาย’ ซงเปนชดโครงการระยะเวลา

3 ป (พ.ศ. 2552-2554) ไดรบทนสนบสนนจากงบประมาณรฐ

ผานมหาวทยาลยมหดล และประกอบดวย 2 โครงการวจยส�าคญ คอ

โครงการ 1 : การศกษาตวก�าหนดและผลของการเปลยนแปลงประชากร

ตอสงคมไทย และโครงการ 2 : การศกษาการเปลยนแปลงครอบครว

และครวเรอนในประเทศไทย

หนงสอเลมนเปนสวนพนฐานของงานในโครงการท 2 เพอท�า

ความเขาใจภาพการเปลยนแปลงของครอบครวไทย ผานขาวและบทความ

ออนไลนในรอบ 13 ปจ�านวน 26,095 รายการ และหนงสอวชาการ

ทมการตพมพในประเทศไทยยอนหลงนานทสดเทาทจะรวบรวมได

รวมจ�านวน 3,523 เลม เนอหาในหนงสอไดวเคราะหใหเหนการ

เปลยนแปลงของสถาบนครอบครวในสงคมไทย ทงในดานโครงสราง

สถานะ บทบาทและการท�าหนาท และการปะทะกนของกระบวนทศน

ตางๆ ดานครอบครว ทงน สถาบนฯมแผนทจะน�าฐานขอมลทงสองสวน

ใสไวในเวบไซตของสถาบนฯ เพอใหผสนใจสามารถน�าไปใชไดตอไป

สถาบนฯ เชอวางานชนนคงเปนประโยชนทางวชาการตอสงคม

ไทย และผสนใจทจะศกษาชวตครอบครวไทยในอนาคตตอไป

รองศาสตราจารย ดร.สรยพร พนพง

ผอ�านวยการ

สถาบนวจยประชากรและสงคม

มหาวทยาลยมหดล

สารบญ

ค�ำน�ำ

เกรนน�ำ

ภำพสถำบนครอบครวไทยในสงคมวชำกำร 11

1. โครงสรางและบทบาทหนาทของครอบครว 17

2. สถานะของสถาบนครอบครว/การแตงงานในสงคมไทย 25

3. กฎหมายและสวสดการครอบครว 35

4. บรบทของครอบครว และภาพครอบครวในสอ 38

บทสงทาย 39

ชวตครอบครวไทยในขำวและบทควำม 43

1. สถาบนครอบครวลมเหลว หรอคาดหวงสงเกนไป 48

ฆาตวตาย 49

ปญหาครอบครว 59

การทอดทงไมเลยงด และภาวะเรรอนไรบาน 65

2. ความรนแรงในครอบครว 72

ความรนแรงในครอบครวทถงแกชวต 73

ความรนแรงทางเพศ 85

การท�ารายรางกายในครอบครว 91

ความรนแรงลกษณะอนๆ 95

3. อนามยเจรญพนธและสขภาวะครอบครว 97

สขภาวะทางเพศในครอบครว 98

ภาวะเจรญพนธ 101

การเลยงด/ดแลสมาชกในครอบครว 107

4. ความสมพนธในครอบครว 112

ความสมพนธอนด สายใยครอบครว ครอบครวอบอน 113

ความสมพนธขดแยงในครอบครว 116

ความสมพนธนอกสมรสตางๆ 118

5. กฎหมายครอบครว 121

6. ภาพรวมครอบครวไทย 128

7. ชวตฮตๆ ในสถาบนครอบครวไทย 132

8. สถานะทางเศรษฐกจและการกนดอยดในครอบครวไทย 138

บทสงทาย 143

เกรนน�า

หนงสอภาพและชวตครอบครวในสงคมไทยเลมน เปนผลผลต

จากการสงเคราะหฐานขอมลเรองครอบครวในสงคมไทย เปนงาน

สวนหนงของโครงการ การศกษาการเปลยนแปลงทางประชากรและ

ครอบครว: ผลกระทบตอสงคมไทยและทางเลอกเชงนโยบาย โดย

สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล ซงไดด�าเนนการ

ส�ารวจและรวบรวมฐานขอมลในชวงเดอนมนาคม 2552 ถงมนาคม

2553 โดยตวฐานขอมลนนมการจดเกบเปน 2 ลกษณะ คอ (1) ฐาน

ขอมลในสวนทเปนรายชอหนงสอ เอกสารวชาการ และวทยานพนธเรอง

ครอบครว ซงรวบรวมจากฐานขอมลหองสมดมหาวทยาลย 5 แหง

ตงแตอดตจนถงป 2552 และ (2) ฐานขอมลในสวนทเปนขาวและ

บทความทมการรวบรวมและเผยแพรในรปของสออเลคโทรนคส ระหวาง

พ.ศ.2540-2552 รวม 13 ป การรวบรวมฐานขอมลทง 2 สวน

มกระบวนการท�างานทแตกตางกนอยบางในรายละเอยด และไดสะทอน

ออกมาเปนภาพครอบครวในแงมมทแตกตางกน ทส�าคญคอการปะทะ

กนระหวางบทบาทหนาทของสถาบนครอบครวทสงคมเรยกรองคาดหวง

กบภาคปฏบตการของสถาบนครอบครวเองทเผชญความไมแนนอน

เปลยนแปลงในโลกปจจบน ทงยงตองแบกภาระคาดหวงจากสงคม

งานสงเคราะหในสวนแรกเรยกวา ภาพของสถาบนครอบครวไทย

ในสงคมวชาการ เนองจากตวฐานขอมลไดรวบรวมปะตดปะตอภาพ

ทเคลอนไหวเปลยนแปลงขององคความรดานครอบครวของสงคมไทย

รวมทงการปรบเปลยนกระบวนทศนของสงคมในมตครอบครวไวอยาง

หลากหลาย ผานค�าอธบายเพอท�าความเขาใจปรากฏการณทางสงคม

นานาทเกดขนกบสถาบนครอบครวไทยมากวาครงศตวรรษ ขณะเดยวกน

การสงเคราะหงานในสวนหลง ซงเปนขาวและบทความในรอบกวา

ทศวรรษนน กไดสะทอนใหเหนถงชวตของครอบครวไทยทเลอนไหล

เปลยนแปลงในมตและประเดนตางๆ อยางมชวตชวาและเปนปจจบนสมย

ความแตกตางทเหนไดชดเจนระหวางงานสองสวนนกคอการปะทะ

กนทางความคดและการปรบเปลยนกระบวนทศนทเกยวของกบสถาบน

ครอบครวบางประการ โดยเฉพาะในมตทวาดวยบทบาทการท�าหนาท

ของครอบครว สถานะของสถาบนครอบครว การปรบตวและการ

เปลยนแปลงเชงโครงสรางของครอบครวไทย ทอาจลดความศกดสทธ

แขงตวของความเปนสถาบนครอบครวลงในบางดาน แตกเปนการเพม

พนททางสงคม ครอบคลมลกษณะหลากหลายในชวตครอบครวมากขน

ในบางดานเชนกน การด�ารงสถานะความเปนสถาบนครอบครวทามกลาง

กระแสการเปลยนแปลงของสงคมไทยและโลก จงยงคงเปนประเดน

ทตองการการศกษาและตอยอดองคความรใหเทาทนกบพลวตของสงคม

อยางยง


22 พฤษภาคม 2554

12 ภาพและชวตครอบครวในสงคมไทย

2) ประเดนเกยวกบองคประกอบของสถาบนครอบครว ค�าทใช

คนไดแก แตงงาน, สมรส, ววาห, หยาราง, มาย, แยกกนอย,

โสด, ขนคาน, คานทอง, คครอง, เนอค, ลกเขย, ลกสะใภ,

คสรางคสม, ครกคแคน, บพเพสนนวาส, พรหมลขต,

สายเลอด, ระบบเครอญาต

3) ประเดนเกยวกบลกษณะของสถาบนครอบครว ค�าทใชคน

ไดแก ขนาดครอบครว, ครอบครวเดยว, ครอบครวขยาย,

ครอบครวยายถน/พลดถน, ครอบครวเลยงเดยว (Single

parent), ครอบครวลกดก, ลกโทน, การเลยงลก, การสบ

วงศตระกล, ปยา/ตายาย, บรรพบรษ, ทายาท, ญาต ดอง,

จบ หาค นดบอด จบค แมสอแมชก, การหาเลยงครอบครว,

ครอบครวบ�าบด

4) ประเดนทเกยวกบความสมพนธในครอบครว ค�าทใชคน

ไดแก ครอบครวอบอน, สายใยรก, บานแตก, เตยงหก, บาน

เลก, เมยนอย, เมยหลวง, กก

5) ประเดนปญหา/ประเดนรวมสมยของสถาบนครอบครว

ค�าทใชคนไดแก คลมถงชน, อยกอนแตง, อมบญ, ลกเลยง,

ลกบญธรรม, ลกนอกไส, ลกนอกสมรส, ลกก�าพรา,

ลกทรพ, เงนชวยเหลอบตร, ฟองเรยกคาเลยงด, คาน�านม,

อายแรกสมรส, คครองเพศเดยวกน, มรดก, ขามรน,

ขามชาต ไรพรมแดน

การสบคนดงกลาวนด�าเนนการในระหวางเดอนมนาคม 2552

ถงเดอนมนาคม 2553 ทงน ผลจากการส�ารวจและรวบรวมงานในสวน

ทหนงประกอบดวยรายชอหนงสอ วทยานพนธ เอกสารวชาการ

งานวจยจากฐานขอมลของหองสมดจาก 5 มหาวทยาลย รวมทงสน

ภาพและชวตครอบครวในสงคมไทย 13

3,523 รายการดวยกน ในจ�านวนนเปนขอมลจากมหาวทยาลย

ธรรมศาสตร ทงสน 1,366 รายการ มหาวทยาลยมหดล 877 รายการ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย 473 รายการ มหาวทยาลยเชยงใหม 524

รายการ และมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทงสน 283 รายการ1 โดย

ทงหมดนรวบรวมรายละเอยดตามขอมลทางบรรณานกรม คอ ชอผแตง

ปทพมพ ชอเรอง สถานทพมพ รวมทงเลขเรยกหนงสอ และแหลงทมา

ของการสบคน พรอมดวยรายละเอยดของสาขาวชาหากเปนวทยานพนธ

เพอประโยชนในการคนควาและเขาถงเอกสารส�าหรบผสนใจ ทงหมดน

รวบรวมอยในรปแบบไฟล MS-Excel โดยจดกลมแยกแยะไวตาม

มหาวทยาลยและกลมค�าส�าคญ

จากฐานขอมลฯ สามารถแบงกลมไดเปนหวขอตางๆ ดงน

1. โครงสรางและบทบาทหนาทของครอบครว (Structure &

function) เปนประเดนทสะทอนใหเหนลกษณะ รปแบบ องคประกอบ

ขนาดของครอบครว บทบาทและการท�าหนาทของครอบครวในสงคม

ไทย แบงยอยอกไดเปน

(1) บทบาทของครอบครว ทมผลกระทบตอเรองตางๆ ไดแก

การอบรมเลยงดเดก การดแลผสงอาย คนพการ ผปวย

โรคเรอรงตางๆ การมสวนรวมของครอบครวในมตตางๆ เชน

ครอบครวบ�าบด การฟนฟเดกทกระท�าผด การจดการศกษา

ทบาน (home school) การสอสารเรองเพศในครอบครว

หลกสตรชวตครอบครวและเพศศกษาแนวใหม พฒนกจและ

พนธกจของครอบครว รวมทงเรองเดกและเยาวชน

1 จ�านวนฐานขอมลทไดมากนอยแตกตางกนนน เนองจากเปนการสบคนจากแตละแหงตามล�าดบกอนหลง และไดตดรายการทซ�าซอนออกแลว


(2) อนามยเจรญพนธ และสขภาวะของครอบครว ส�าหรบ

หวขอนทจรงแลวถอไดวาเปนบทบาทหนาทหลกอยางหนง

ของสถาบนครอบครว แตเนองจากไดผลการสบคนเปน

จ�านวนมากจงไดแบงหวขอออกตางหาก นนคอ แบงยอย

ไดเปน (ก) เรองอนามยแมและเดก ภาวะเจรญพนธ คอ

การตงครรภ คลอดลก การเลยงลกดวยนมแม การคมก�าเนด

วางแผนครอบครว เอดส และสขภาพทางเพศ รวมถงประเดน

รวมสมยทเกยวของ เชน แมวยรน เทคโนโลยทชวยเจรญพนธ

การอมบญ ฯลฯ (ข) สขภาวะครอบครว เวชศาสตรครอบครว

การพยาบาลครอบครว และประเดนสถานะทางสขภาพใน

ครอบครว อนรวมถงชวตความเปนอย คณภาพชวต สขภาพ

ในชวตสมรส โภชนาการ อาหารในครวเรอน และปจจยท

สงผลตอการอยดกนด

(3) เศรษฐกจและการบรโภคของครอบครว รวมถงการจดการ

ทรพยากรในครอบครวหรอครวเรอน การศกษาบรบททาง

เศรษฐกจในครอบครว

(4) โครงสรางครอบครว และลกษณะทางประชากร รวมถง

การยายถน ขนาดและลกษณะของครอบครว

2. สถานะของสถาบนครอบครว/การแตงงานในสงคมไทย ไดแก

งานทมเนอหาเกยวของกบหวเรองยอยตอไปน

(1) ปจจยตางๆ ทเกยวของกบการพฒนาความสมพนธเพอสราง

และยตครอบครว เชน การแตงงาน การไมแตงงาน การอย

เปนโสด การอยดวยกนกอนแตงงาน รวมถงการหยาราง

อายแรกสมรส และภาวะนอกสมรส ทสงผลตอสถาบน

ครอบครว ไมวาจะทางตรงและทางออม


(2) ปจจยตางๆ ทสมพนธหรอสงผลตอความมนคงหรอการ

คกคามสถาบนครอบครว เชน ครอบครวแตกแยก ปญหา

และความรนแรงในครอบครว ครอบครวศกษา การพฒนา

ครอบครวในมตตางๆ

(3) สถานการณ ทศนคตทสงคมมหรอคาดหวงตอสถาบน

ครอบครวไทย เชน ประเดนครอบครวอบอน ครอบครว

เขมแขง ฯลฯ

(4) ความสมพนธในครอบครว เปนเรองของพอแมลก คสมรส

ปยาตายาย การสอสารในครอบครว สมพนธภาพ ชวตสมรส

การ “ครอง” เรอน อนแสดงถงการธ�ารงความเปนสถาบน

ครอบครว รวมไปถงททางของคนในครอบครว แบบแผน

ความสมพนธ การสนบสนนของคสมรส การก�าหนดบทบาท

และอ�านาจในการตดสนใจ การพฒนาบทบาทความเปนพอ

แมหรอการรบเอาสถานภาพ/บทบาททคาดหวงของพอแม

ลก อนเปนองคประกอบของสถาบนครอบครว รวมทงเรอง

เพศสมพนธระหวางคสมรส

(5) ประเดนรวมสมยทเกยวของกบสถานะของสถาบนครอบครว

เชน อยกอนแตง พอ-แมเลยงเดยว ครอบครวเพศเดยวกน

แตงงานขามชาต ฯลฯ

3. กฎหมายและสวสดการครอบครว ในทนรวมเอาประเดนความ

เคลอนไหวดานครอบครวทงทางกฎหมายและทางสงคมเขาดวยกน

คอ เรองของสทธและการคมครองสถาบนครอบครวในทางกฎหมาย

(ทงในและนอกสถาบน) สวสดการและความชวยเหลอสงเคราะห

ทางสงคม รวมถงเรองของครอบครวอปถมภ ครอบครวบญธรรม

การสงเคราะหบตร การสนบสนนทางสงคม ครอบครวสมพนธ


4. บรบทของครอบครว และภาพครอบครวในสอ ไดแก ประเดนรวม

สมยและประเดนอนๆ ทเกยวของกบครอบครว เชน ครอบครวกบ

สงแวดลอม ตวอยางครอบครวตางๆ ฯลฯ

จ�านวนหนงสอทรวบรวมจากฐานขอมลหองสมด 5 แหง

จ�าแนกตามกลมค�าส�าคญ

กลมค�าส�าคญม.ธรร

มศา

สตร

ม.ม

หดล

จฬาฯ

ม.เชย

งใหม

มศว

.

รวม

1. โครงสรางและหนาทของครอบครว 656 597 230 331 162 1,976

โครงสรางครอบครว 16 14 16 19 3 68

บทบาทครอบครว 246 208 120 122 115 811

อนามยเจรญพนธ 128 276 75 113 20 612

เศรษฐกจและการบรโภค 201 17 11 54 14 297

สขภาวะครอบครว 65 82 8 23 10 188

2. สถานะของสถาบนครอบครว 405 248 204 167 112 1,136

ความสมพนธในครอบครว 172 120 70 93 76 531

สถานะของสถาบนครอบครว 185 95 106 56 30 472

ปญหาและความรนแรงครอบครว 48 33 28 18 6 133

3. กฎหมายและสวสดการครอบครว 257 25 28 26 4 340

4. บรบทภาพรวมครอบครวไทย 48 7 11 0 5 71

รวม 1,366 877 473 524 283 3,523

ทมา: กลภา วจนสาระ. 2554. ภาพและชวตครอบครวในสงคมไทย: รายงานสงเคราะหจากฐานขอมล.


1. โครงสรางและบทบาทหนาทของครอบครว

จากการรวบรวมฐานขอมลจากหองสมดมหาวทยาลยทง 5 แหง

พบวาประเดนทเปนทสนใจศกษาคนควาในสงคมวชาการมากทสด คอ

การศกษาโครงสรางและบทบาทการท�าหนาทของครอบครวในแงมม

ทหลากหลาย โดยเปนประเดนทสะทอนใหเหนลกษณะ รปแบบ

องคประกอบ ขนาดของครอบครว บทบาทและการท�าหนาทของ

ครอบครวในสงคมไทย รายชอหนงสอทจดอยในกลมนมจ�านวนมากทสด

ในฐานขอมล คอ 1,976 รายการ หรอคดเปน 56% ของฐานขอมล

ทงหมด ทงนในจ�านวนทงหมดมงานทถอวาอยในประเดนโครงสราง

ครอบครวเพยง 4% หรอ 70 รายการเทานน โดยลกษณะของงานใน

ดานโครงสรางครอบครวมเนอหาหลากหลาย ไดแก ลกษณะทางประชากร

ขนาดครอบครว การอยอาศยหลงแตงงาน โครงสรางครวเรอน ระบบ

เครอญาต การเคลอนยายประชากร เปนตน

ตวอยางไดแก ระบบครอบครวของเยา (2514) ลกษณะโครงสราง

ของครวเรอนในชนบทของไทยทมผลตอการพฒนาเกษตร (2521) ขนาด

ครอบครวทตองการในกลมประชากรของกรงเทพมหานคร (2526)

เครอญาตและโครงสรางสงคม : เครอญาตและการแตงงาน (2534)

ภาพรวมฐานขอมลดานครอบครว

กฎหมายและสวสดการ 10%

สถานะของสถาบนครอบครว

32%

บรบท/ภาพรวม 2%

โครงสรางและบทบาทหนาท

56%

N=3,523


การเปลยนแปลงโครงสรางครอบครวกบการเลยงด และดแลผสงอาย

(2537) รปแบบครอบครวไทยของสงคมสมยใหม : แนวโนมในอนาคต

(2539) การเมองของการปฏวตขนาดครอบครวในประเทศไทย (2541)

ผลกระทบของการยายถนตออายแรกสมรสของประชากรไทย (2542)

ผลของโครงสรางครอบครวตอตวชวดคณภาพชวตวยรนในพนทเฝาระวง

ทางประชากรกาญจนบร (2008) ปจจยก�าหนดการอยอาศยหลงแตงงาน

ในพนทโครงการเฝาระวงทางประชากรกาญจนบร : แบบแผนทาง

วฒนธรรม และการเขาถงทรพยากร (2008) เปนตน

โครงสรางและหนาทของครอบครว

เศรษฐกจการบรโภค 15%

สขภาวะครอบครว 9%

อนามยเจรญพนธ 31%

โครงสรางครอบครว 4%

บทบาทครอบครว

41%

N=1,976

ส�าหรบงานในกล มบทบาทและการหนาทของครอบครวนน

สามารถแบงออกไดดงน

(1) บทบาทของครอบครวทสงผลกระทบตอเรองตางๆ

การศกษาบทบาทของครอบครวนคดเปน 41% ของจ�านวนหนงสอ

ในกลมโครงสรางและบทบาทหนาท กลาวคอมจ�านวนทงสน 809

รายการ รายละเอยดของหนงสอในสวนนไดแกประเดนทเกยวของกบ

การอบรมเลยงดเดก การดแลผสงอาย คนพการ ผปวยโรคเรอรงตางๆ

ทตองการการสนบสนนของครอบครว การมสวนรวมของครอบครว


ในมตตางๆ เชน ครอบครวบ�าบด การฟนฟดแลเดกทกระท�าผด

การจดการศกษาทบาน (home school) การสอสารเรองเพศในครอบครว

ซงรวมถงหลกสตรชวตครอบครวและเพศศกษาแนวใหม พฒนกจและ

พนธกจของครอบครวในดานตางๆ รวมทงเรองเดกและเยาวชน และ

การธ�ารงความผาสกในครอบครว

ตวอยางของรายชองานในสวนนไดแก ความสมพนธระหวาง

การอบรมเลยงดของครอบครวกบการตดเกม (2008) การปฏบตหนาท

ครอบครวของครอบครวขาราชการทหารบกทยงไมมบตรจงหวด

กรงเทพมหานคร (2004) ปญหาในการเลยงดบตรของสตรทท�างาน

นอกบานในเขตอ�าเภอเมองเชยงใหม (2530) บทบาทของสถาบน

ครอบครวในการถายทอดความร อนเนองมาจากอทธพลของนคม

อตสาหกรรม (2539) การอบรมเลยงดเดกปฐมวยของครอบครวทม

ผปกครองทไมใชบดามารดา (2542) คยเปดใจ รกปลอดภย : ค�าแนะน�า

เพอการสอสารเรองเพศอยางสรางสรรคระหวางพอแมและบตรหลาน

ในครอบครว (2548) การศกษาทศนคตเกยวกบจรยธรรม คานยม

ประเพณและวฒนธรรม ของครอบครวไทยทมผลตอการอบรมเลยงด

บตร (2531) การท�าหนาทของครอบครวตามการรบรของผพยายาม

ฆาตวตาย (2545) บทบาทของสมาชกในครอบครวในการดแลผปวย

ทไดรบการปลกถายไต (2540) บทบาทของครอบครวในการปองกนยา

เสพตด (2530) การศกษาความพรอมของพอแมในการสอนเพศศกษา

แกลก (2544) เปนตน

(2) อนามยเจรญพนธ

อาจกลาวไดวาประเดนทเกยวของกบอนามยเจรญพนธ นน

ถอไดเปนบทบาทหนาทส�าคญประการหนงของครอบครว นนคอการ

มลกสบทอดเชอสาย ภาวะเจรญพนธในทนจงรวมเอาการตงครรภมลก


การอนามยแมและเดก การเลยงลกดวยนมแม การคมก�าเนด วางแผน

ครอบครว เอดส และสขภาพทางเพศ รวมถงประเดนรวมสมย เชน

แมวยรน โคลนนง การอมบญ ฯลฯ ไวอยในหวขออนามยเจรญพนธ

ซงจากการรวบรวมพบวามจ�านวนทงสน 612 รายการ หรอ 31% ของ

ฐานขอมลในสวนโครงสรางและการหนาทของครอบครว งานสวนใหญ

ในหวขออนามยเจรญพนธเปนเรองการวางแผนครอบครว และคมก�าเนด

โดยงานทผลตในชวงป 2500-2520 มทงสน 69 รายการ แทบทงหมด

เปนเรองของการวางแผนครอบครวและคมก�าเนด โดยเฉพาะในแงของ

การใหบรการ ชวงปพ.ศ. 2521-2530 ม 186 รายการ สวนใหญเปน

เรองการวางแผนครอบครวเชนเดยวกน แตมประเดนอนๆ นอกเหนอ

จากการใหบรการวางแผนครอบครวดวย เชน การศกษาผลกระทบ

การใชมาตรการทางกฎหมาย การใชสอประชาสมพนธ การประเมนผล

บรบทและปจจยแวดลอมทสมพนธกบภาวะเจรญพนธในคนกลมตางๆ

เปนตน

ตวอยางของงานในชวงหลง 2500-2530 ไดแก วธกอและกน

ก�าเนดแบบสมบรณ ตามแนวทางของสหพนธสมาคมจดระบบครอบครว

(2509) ภาวะการเจรญพนธและการวางแผนครอบครวของสตรใน

กรงเทพมหานคร (2520) การใชมาตรการทางกฎหมายในการควบคม

และแกไขปญหาอตราการเพมของจ�านวนประชากร (2523) การวเคราะห

การกระจายและการเขาถงบรการการวางแผนครอบครวในประเทศไทย

(2525) ความสมพนธระหวางคณคาของบตรกบการตดสนใจมบตร

(2526) ความสมพนธระหวางอายแรกสมรสกบภาวะเจรญพนธ (2526)

ปจจยทางสงคมจตวทยาทก�าหนดพฤตกรรมการคมก�าเนดของสตรท

ไมตองการมบตรเพม (2527) ประชากรชาวไทยภเขาและการวางแผน

ครอบครว (2529) การศกษาความเชอทางศาสนาอสลามกบพฤตกรรม

การวางแผนครอบครวของชาวไทยมสลม (2530) เปนตน


ส�าหรบงานในชวงปพ.ศ. 2531-2540 มทงสน 221 รายการ

แมวางานสวนใหญจะยงคงเปนเรองการวางแผนครอบครว แตพบวา

มลกษณะศกษาเฉพาะเจาะจงไปในรายละเอยดลกซงมากขน โดยเฉพาะ

ในแงของโครงสรางประชากร ปจจยทสมพนธกบการวางแผนครอบครว

ในกลมคนชายขอบตางๆ เรองของเอดสในอนามยเจรญพนธ และม

หวขออนๆ นอกเหนอจากการวางแผนครอบครวมากขนดวยเชนกน

ไดแก แมและเดก การเลยงลกดวยนมแม การยตการตงครรภ แมวยรน

เปนตน และชวงป 2541-2552 มทงสน 127 รายการ โดยแมจะม

ประเดนการวางแผนครอบครวเปนสวนใหญ แตกมจ�านวนงานวาดวย

ประเดนรวมสมยในดานอนามยเจรญพนธมากขนดวยเชนกน ไมวาจะ

เปนเรองการมบตรยาก อนามยเจรญพนธในวยรน ประเดนทองไมพรอม

เรองสทธของผหญงในเรองอนามยเจรญพนธ เปนตน

ตวอยางงานในชวงหลงนไดแก ผลกระทบจากการคมก�าเนด

ตอโครงสรางประชากรในเชยงใหม (2532) ความร ความเชอ และการ

ปฏบตวางแผนครอบครวของชาวไทยภเขา (2532) การศกษาความ

ตองการดานการวางแผนครอบครวของชาวญวนอพยพในเขตอ�าเภอเมอง

จงหวดอบลราชธาน (2533) การศกษาความเชอของชาวเขาเผาเยาท

เปนอปสรรคในการวางแผนครอบครว (2534) ปจจยทมอทธพลตอ

พฤตกรรมการปองกนการตดเชอเอดสของหญงวยเจรญพนธทแตงงาน

แลว ในพนททพบอตราการตดเชอเอดสสงของจงหวดเชยงใหม (2536)

ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการเลยงลกดวยนมแม (2538)

การยอมรบของนกสงคมสงเคราะหทมตอหญงท�าแทง (2539)

ประสบการณการด�าเนนชวตของคสมรสทภรรยาตดเชอเอชไอว (2540)

พฤตกรรมการดแลตนเองในระยะหลงคลอดของมารดาวยรน (2540)

เครอขายแกนน�าเยาวชนเพอสขอนามยทางเพศและอนามยการเจรญพนธ

(2545) ทางเลอกของผหญงทตงทองเมอไมพรอม (2547) สทธอนามย

เจรญพนธ หวใจส�าคญของสขภาพผหญง (2550) เปนตน


(3) เศรษฐกจและการบรโภคของครอบครว

ประเดนดานเศรษฐกจและการบรโภคของครอบครวในทนรวมถง

การจดการทรพยากรในครอบครวหรอครวเรอน การศกษาบรบททาง

เศรษฐกจในครอบครว รวมทงผลกระทบดานเศรษฐกจทมตอครอบครว

หวขอนมจ�านวนทงสน 297 รายการหรอคดเปน 15% ของงานในกลม

โครงสรางและการหนาท งานในชวงแรก (หลงพ.ศ. 2500-2520)

เปนการส�ารวจรายการใชจายในครอบครว ปญหาในการครองชพ บทบาท

ของผหญงในดานเศรษฐกจครอบครว เชน การท�างานของหญงไทยใน

เขตเทศบาลจงหวดพระนคร-ธนบร (2508) รายงานผลการส�ารวจ

ทศนคตของครวเรอนทมรายไดนอย (2515) บทบาทสตรไทยภาคใต

ทมตอรายไดของครอบครว (2519) การกระจายรายไดของครอบครวไทย

ป 2515 (2520) เปนตน

งานในชวงทสอง (พ.ศ. 2521-2540) หรออาจเรยกวา

ชวงกอนเกดวกฤตเศรษฐกจพบวามประเดนหลากหลาย นอกจากประเดน

ทางเศรษฐกจในครวเรอน ในแงของรายได คาใชจาย การออม และ

การกระจายรายได ซงมการศกษาเปนระยะอยางตอเนองแลว ยงม

ประเดนเรองการบรโภคภายในครวเรอนอกดวย ทงการใชทรพยากรและ

พลงงาน ภาวะโภชนาการ ฯลฯ นอกจากนกมประเดนอนๆ เชน เทคโนโลย

และอตสาหกรรมในครวเรอน การจดสรรแรงงานในครวเรอน โดยเฉพาะ

บทบาทของผหญงในภาคเศรษฐกจของครวเรอน ซงไดรบการยอมรบ

และถอเปนสวนส�าคญของเศรษฐกจครอบครว

ตวอยางงานในชวงน ไดแก การเปลยนแปลงของราคาตอการ

กระจายรายไดของครวเรอนไทยในภมภาคตางๆ (2522) ความสมพนธ

ทางเศรษฐกจระหวางการเจรญพนธ รายได และคาใชจายเกยวกบบตร

(2524) ผลของการกระจายอาหารภายในครอบครวทมตอภาวะ


โภชนาการของเดกกอนวยเรยน (2525) วเคราะหความสามารถการ

ใชคนเงนกของครวเรอนชนบทในประเทศไทย (2525) ภาวะเศรษฐกจ

ในครอบครวกบจ�านวนบตรของกรรมกรในอตสาหกรรมสงทอ (2526)

โครงสรางการจดสรรคาใชจายของครวเรอนภายใตสภาวะความเปลยนแปลง

ในราคาน�ามน (2528) ปรมาณการใชน�ากนน�าใชในครวเรอนชนบท

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (2531) ครวเรอนไรทดนในชนบทไทย : กรณ

ศกษาสองหมบานในเขตภาคกลาง (2536) การมสวนรวมเชงเศรษฐกจ

ของผหญงในครอบครวไทย : นยยะทมตอการพฒนาประเทศและ

สวสดการสงคม (2538) บทบาททคาดหวงของแมบานเกษตรกรในการ

เพมรายไดใหกบครอบครว (2539) ชวตแมคา : บทบาททางเศรษฐกจ

และครอบครวในบรบทการคา (2540) เปนตน

งานในชวงทสาม หรอตงแตวกฤตเศรษฐกจจนถงปจจบน (พ.ศ.

2541-2552) พบวา งานสวนหนงศกษาผลกระทบของภาวะเศรษฐกจ

ทมตอครวเรอน การแกปญหาความยากจนดวยกลยทธระดบครวเรอน

แบบตางๆ ซงแสดงใหเหนถงการปรบเปลยนแนวคดดานเศรษฐกจและ

การบรโภค จากการมงเนนการเพมรายไดสะสมก�าไรหนไปสการใชปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง หรอการใหความส�าคญกบเศรษฐกจในระดบครอบครว

มากขน ทนาสนใจคอการเนนเศรษฐกจพอเพยงในครอบครวเกษตรกร

ตวอยางไดแก หนงครวเรอนสองวถการผลต : ทางออกวกฤต

เศรษฐกจไทย (2541) การศกษาดลยภาพทางเศรษฐกจของครอบครว

ชาวนาไทย : กรณศกษาเฉพาะบานหนองประด ต�าบลหนองชมพล

อ�าเภอเขายอย จงหวดเพชรบร (2543) ผลกระทบจากวกฤตเศรษฐกจ

กบการเปลยนแปลงความสมพนธในครอบครว (2543) ปรยบเทยบ

พฤตกรรมการออมของครวเรอนกอนและระหวางเกดวกฤตเศรษฐกจ

ในประเทศไทย (2544) ครวเรอน กข.คจ. ดเดน : กรณศกษาและ

ประสบการณจรง (2545) ผกสวนครว : กาวส�าคญแหงการพงตนเอง


และเปนกาวอนยงใหญแหงการสรางความมนคงในครอบครว (2548)

คมอปฏบตการเศรษฐกจพอเพยงในชมชนเพอยกระดบรายไดครวเรอน

(2549) รายไดและความโนมเอยงในการใชจายของครวเรอนเกษตรกร

กบความพอเพยงทางเศรษฐกจ (2551) เปนตน

(4) สขภาวะของครอบครว

สขภาวะครอบครวในทนไดแกงานทเกยวของกบเวชศาสตรครอบครว

การพยาบาลครอบครว และประเดนสถานะทางสขภาพในครอบครว

อนรวมถงชวตความเปนอย คณภาพชวต สขภาพในชวตสมรส โภชนาการ

อาหารในครวเรอน และปจจยทสงผลตอการอยดกนด จ�านวนงานท

จดอยในหมวดนม 188 รายการ คดเปน 9% ของงานในกลมโครงสราง

และการหนาทของครอบครว งานชนแรกในหวขอนคอ การศขาภบาล

ส�าหรบบคคลและครอบครว ซงตพมพในป 2461 จ�านวนงานในชวง

กอนพ.ศ. 2540 มประมาณ 30% เทานน สวนใหญเปนเรองสขวทยา

ครอบครว สขภาพครอบครว การพยาบาลครอบครว และสขภาพจต

ครอบครว ขณะทงานในชวงหลงวกฤตเศรษฐกจ หรอตงแตพ.ศ. 2541-

2552 นน มจ�านวนถง 70% มการเนนถงประเดนอนๆ ทสงผลตอ

สขภาวะครอบครวในแงมมทกวางมากขนกวาทางกายภาพ เชน การ

ใหความส�าคญกบภาวะทางจตและอารมณของครอบครว คณภาพชวต

การเปนครอบครวทมสขภาพด เปนตน ตวอยางของงานในชวงหลงน

ไดแก สขภาพครอบครวยคสบแตกฟอง : ธรรมชาตบ�าบดวถสขภาพ

แนวใหม (2541) ครอบครวสขภาพจตด (2544) การพฒนาคณภาพ

ชวตโดยใชหลกเวชศาสตรครอบครว (2546) การสรางเสรมสขภาพ

ครอบครวไทย (2549) ดชนชวดความสขในครวเรอนและชมชนของ

ประเทศไทย (2552) เปนตน


2. สถานะของสถาบนครอบครว/การแตงงานในสงคมไทย

จ�านวนงานในฐานขอมลทไดรบความส�าคญรองลงมาจากเรอง

ของโครงสรางครอบครวและการท�าหนาทของสถาบนครอบครว ไดแก

ประเดนการศกษาวาดวยสถานะของสถาบนครอบครว โดยในทนรวม

เอาหวเรองยอยทเปนการบงชหรอสมพนธกบทงสถานการณ ทศนคต

ตอสถาบนครอบครวไทย เชน ประเดนครอบครวอบอน ครอบครว

เขมแขง ฯลฯ ปจจยตางๆ ทเกยวของกบการพฒนาความสมพนธเพอ

สรางและยตความเปนครอบครว เชน การแตงงาน การไมแตงงาน การ

อยเปนโสด การอยดวยกนกอนแตงงาน รวมถงการหยาราง อายแรก

สมรส และภาวะนอกสมรส ทสงอทธพลตอสถาบนครอบครว ไมวาจะ

ทางตรงและทางออม รวมเอาปจจยตางๆ ทสมพนธหรอสงผลตอความ

มนคงหรอการคกคามสถาบนครอบครว เชน ครอบครวแตกแยก ปญหา

และความรนแรงในครอบครว ครอบครวศกษา การพฒนาครอบครวใน

มตตางๆ

นอกจากนยงรวมถงประเดนความสมพนธในครอบครว อนเปน

เรองของพอแมลก คสมรส การสอสารในครอบครว สมพนธภาพ

ชวตสมรส การ “ครอง” เรอน อนแสดงถงการธ�ารงความเปนสถาบน

ครอบครว รวมไปถงททางของคนในครอบครว แบบแผนความสมพนธ

การสนบสนนของคสมรส การก�าหนดบทบาทและอ�านาจในการตดสนใจ

ในครอบครว การพฒนาบทบาทความเปนพอแมหรอการรบเอาสถานภาพ/

บทบาททคาดหวงของพอแมลก อนเปนองคประกอบของสถาบนครอบครว

รวมทงเรองเพศสมพนธระหวางคสมรส และประเดนรวมสมยทเกยวของ

กบสถานะของสถาบนครอบครว เชน อยกอนแตง พอ-แมเลยงเดยว

ครอบครวเพศเดยวกน แตงงานขามชาต ฯลฯ เขาไวในกลมหวขอนดวย


งานในสวนนรวมแลวมสดสวนเกอบหนงในสาม คอมทงสน 1,136

รายการหรอคดเปน 32% ของฐานขอมลทงหมด ภาพของสถานะของ

สถาบนครอบครวในสงคมไทยนน ไดรบความสนใจศกษามากทสดใน

ประเดนความสมพนธในครอบครว (47%) รองลงมาคอลกษณะของ

สถานะของสถาบนครอบครว (41%) และปญหาครอบครว 12%

โดยมรายละเอยดในแตละประเดนดงน

(1) ความสมพนธ ในครอบครว

งานทศกษาในดานความสมพนธในครอบครวมทงสน 531

รายการ เปนงานทผลตในชวงกอนพ.ศ. 2500 จ�านวน 4 เลม ทงหมด

เปนหนงสอวาดวยการครองเรอน ชวตสมรส เลมทถอวาเกาทสดในราย

ชอของหองสมดคอ ประตทองของชวตววาห (2485) งานในชวงพ.ศ.

2501-2520 นนมจ�านวน 26 รายการ เนอหาสวนใหญเปนเรองของ

การครองรกครองเรอนเชนเดยวกน นอกจากนกมเรองการธ�ารงความ

สขในชวตสมรส การปฏบตตวเพอความสขและความสมพนธทดใน

ครอบครว เชน คมอแมบานของกลสตร (2511) ความผกพนรกใคร

ในครอบครว (2512) เคลดลบแหงความสขในชวตสมรส (2513)

ความสมพนธในครอบครว (2519) เปนตน


ปญหาและความรนแรง

12%


41%

ความสมพนธในครอบครว

47%

N=1,136


งานในชวงสองทศวรรษตอมา หรอพ.ศ. 2521-2540 มจ�านวน

186 รายการ นอกจากจะมเนอหาดานสมพนธภาพในชวตสมรสและ

การครองรกครองเรอนแลว ยงเรมมการเปดประเดนถงความสมพนธ

และบทบาทของคนในครอบครว ทงระหวางพอ-แม-ลก ระหวางสาม-

ภรรยา และระหวางรนวย อนจะสงผลกระทบตอประเดนเกยวของอนๆ

การสอสารในครอบครว รวมทงการยตความสมพนธ

ตวอยางงานในชวงนไดแก บทบาทในการหาเลยงครอบครวกบ

การใชอ�านาจระหวางคสมรสในกรงเทพมหานคร (2526) การศกษา

พฤตกรรมทางเพศและความสมพนธระหวางสมพนธภาพของคสมรสกบ

พฤตกรรมทางเพศในหญงตงครรภ (2530) เสนหนาง : เทคนคผกใจ

คชวต (2530) การแบงรบงานบานของสาม (2531) ชวตคอยกนให

มสข (2533) พฤตกรรมและตวชวดความสมพนธระหวางคสมรสใน

เขตกรงเทพมหานครทน�าไปสความตองการหยาราง (2535) ท�าอยางไร

เขาใจพอแม (2536) สถานภาพและบทบาทของสตรไทย : การ

เปลยนแปลงทมผลกระทบตอความสมพนธภายในครอบครว (2536)

บทบาททคาดหวงและบทบาททปฏบตจรงของพอในมมมองของวยรน

: ศกษากรณนกเรยนโรงเรยนมธยมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร (2537)

หนาทและมารยาทของสมาชกในครอบครวทพงปฏบตตอกน (2537)

บทบาทของการสอสารในครอบครวกบการตดสนใจแปลงเพศ (2539)

ครวเรอนไทย : การศกษาแบบแผนความสมพนธเชงบทบาทของสมาชก

ในครวเรอน (2540) เปนตน

งานในชวง 12 ปหลง หรอพ.ศ. 2541-2552 มจ�านวน 279

รายการ มเนอหาแสดงใหเหนการขยายตวของประเดนเรองความสมพนธ

ในชวตครอบครว โดยถอเปนปจจยทส�าคญและสงผลกระทบตอประเดน

ทางสงคมอนๆ หลายประการ โดยเฉพาะพฤตกรรมเสยงในวยรน เชน

การเสพยาเสพตด-แอลกอฮอล เพศสมพนธกอนวยอนควร อาชญากรรม


การฆาตวตาย ความมนคงทางอารมณ ฯลฯ นอกจากนกเปนเรองของ

ปฏสมพนธและสมพนธภาพในครอบครว บทบาททคาดหวงจากกนและ

กนในครอบครว การสอสารในครอบครวเพอลดปญหาความขดแยงใน

ครอบครว และสรางเสรมความส�าเรจในชวตครอบครว ทงหมดนดเหมอน

จะอยบนพนฐานของความคดวา สมพนธภาพอนดของครอบครวเปนตน

ทนทางสงคมทส�าคญส�าหรบสมาชกในครอบครวทจะเผชญประเดนปญหา

ตางๆ ในแตละชวงของการด�าเนนชวต ทนาสนใจกคองานในชวงหลง

มการผลตงานทเปนขอคด ขอควรปฏบต หรอคมอในการสรางและ

ธ�ารงความสมพนธอนดในครอบครวมากขน อยางไรกด อาจกลาว

ไดเชนเดยวกนวางานในระยะหลงนใหความส�าคญกบความสขใน

ความสมพนธหรอชวตครอบครวมากกวาการครองรกครองเรอนเพอ

ความมนคงในครอบครว

ตวอยางงานในชวงหลงนไดแก สมพนธภาพในครอบครวกบปญหา

ยาเสพตด และพฤตกรรมทางเพศของนกศกษาระดบอาชวศกษาใน

ภาคตะวนออก (2541) การศกษาเปรยบเทยบสมพนธภาพในครอบครว

เดกออทสตก เดกปญญาออน และเดกปกต (2541) ผลกระทบของ

สถานภาพการสมรสและสมพนธภาพระหวางบดามารดาตอการตดยาบา

ของนกเรยนชาย (2542) ความสมพนธระหวางความพงพอใจในชวต

สมรสกบความไววางใจคสมรส (2542) ความคาดหวงของผชายตอ

การเปลยนแปลงบทบาทของผหญงในครอบครวในสงคมสมยใหม (2543)

การศกษาพฤตกรรมการสอสารเพอลดความขดแยงของคสมรส (2544)

ครอบครวคยกน : พอ แม และลก (2544) ความสมพนธในครอบครว

ของวยรนทมพฤตกรรมท�ารายรางกายและฆาผอน (2546) ปจจยดาน

สมพนธภาพในครอบครวตอการกระท�าผดของเดกและเยาวชน (2548)

108 วธสรางครอบครวในฝน (2547) 103 วธสรางความสมพนธ

อบอนเตมเตมซงกนและกน (2548) 7 อปนสยส�าหรบครอบครวททรง


ประสทธผลยง (2549) รปแบบการใชชวตคทมอทธพลตอความสข

ในชวตสมรสของคนไทยในมหานคร (2549) ความสมพนธระหวาง

การเขาถงใจ การยอมรบ และความสอดคลองในตนเองของคสมรสกบ

ความสข (2550) คสราง-คสม (The happy couple) (2551) เปนตน

(2) การเรมตนและสนสดของครอบครว: ภาพทเปลยนแปลงไป

งานในสวนนม 472 รายการ คดเปน 41% ของงานในกลมค�า

ทวาดวยสถานะของสถาบนครอบครวและการแตงงานในสงคมไทย

ดงทกลาวไวขางตนแลววาหวขอสถานะของสถาบนครอบครวนน ประกอบ

ดวยงานทมเนอหาเกยวของกบการพฒนาความสมพนธระหวางค ทงใน

แงของการสรางและยตความเปนครอบครว เชน การแตงงาน การ

ไมแตงงาน การอยเปนโสด การอยดวยกนกอนแตงงาน รวมถงการ

หยาราง และภาวะนอกสมรส ทสงผลกระทบตอสถาบนครอบครว

นอกจากนยงรวมถงประเดนรวมสมยอนๆ เชน อายแรกสมรส การอย

กอนแตง พอ-แมเลยงเดยว ครอบครวเพศเดยวกน การแตงงาน

ขามชาต ขามวฒนธรรม ฯลฯ

งาน 6 เลมทเกดขนกอนพ.ศ. 2500 เปนเรองของการสราง

ครอบครว การแตงงาน พรหมลขต ฯลฯ งานยคตอมาในชวงพ.ศ. 2501-

2520 ซงมเพยง 17 รายการกยงคงเปนเรองของการสรางครอบครว

เชนเดยวกน ทงการแตงงานตามประเพณ การเลอกค และการตง

ครวเรอน เชน การแตงงานและการครองความเปนโสด (2514) การ

เปรยบเทยบความมเหตผลเกยวกบการสมรสและชวตครอบครว ระหวาง

ผมการศกษาสงและผมการศกษาต�า (2516) พฤตกรรมและทศนคต

ของนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเกยวกบการมนดกบเพอนตางเพศ

และการเลอกคครอง (2519) เปนตน


งานในชวงพ.ศ. 2521-2540 เพมขนเปน 164 รายการ โดย

เรมมการพดถงปจจยและบรบททางวฒนธรรมอนๆ ทสงผลกระทบตอ

การคงสถานะความเปนสถาบนครอบครวในรปแบบตางๆ เชน อทธพล

ของศาสนา การหยาราง ซงมกจะถอวาเปนปจจยทคกคามสถานะของ

สถาบนครอบครว ในชวงนมประเดนทางสงคมทเกดการถกเถยงทาง

ความคด ในแงมมทอาจจะท�าใหสถานะของสถาบนครอบครวและการ

แตงงานคลอนแคลน เชน การพดถงเพศสมพนธกอนสมรส การอยกน

โดยไมแตงงาน รวมทงการศกษาทศนคต คานยมในเรองสถาบนครอบครว

และการแตงงาน ประเดนเรองเพศสมพนธและความสมพนธนอกสมรส

ซงเกดขนนอกสถาบนครอบครว และสงผลสะเทอนตอสถานะทมนคง

ของครอบครว นอกจากนยงมประเดนรวมสมย เชน ครอบครวคนรก

เพศเดยวกน ซงลวนสะทอนภาพของสถาบนครอบครวและการแตงงาน

ในสงคมไทยทเปลยนแปลงไป

ตวอยางไดแก การมภรรยาหลายคนในอสลาม (2521) สาเหต

ของการหยารางในกรงเทพมหานคร (2522) ปรชญาชวตครอบครว

และการแตงงานในอสลาม (2524) ความคดเหนเกยวกบการคบเพอน

ตางเพศ การเลอกคครอง การสมรส และการหยารางของนกศกษา

วทยาลยครภาคตะวนตก (2525) ทางน�าแหงอลลอฮ วาดวย การสขอ

การหมน การแตงงาน การหยาราง (2526) ความคดเกยวกบตนเอง

ของสตรโสด : ศกษากรณสตรทไมเคยแตงงานและมอาย 30 ปขนไป

(2528) การยนยอมใหมเพศสมพนธกอนสมรสของนกศกษามหาวทยาลย

(2528) ทศนคตตอการเลอกคครองของหนมสาว (2531) การอยกน

ฉนสามภรยาโดยไมมการจดทะเบยนสมรส (2531) รายงานเชงวเคราะห

เกยวกบครวเรอนทมหวหนาครวเรอนเปนหญง (2534) เกณฑการ

เลอกคครองทมผลตอความมนคงของสถาบนครอบครว (2534) ทศนคต

ของนกศกษามหาวทยาลยรามค�าแหงทมตอการปลอยตวทางเพศกอน


สมรส (2536) ความสขของการมชวตโสด (2538) การศกษาสาเหต

กระบวนการและผลกระทบของการเปนมารดาวยรน : กรณศกษามารดา

นอกสมรสในสถานสงเคราะหเอกชน (2538) ปจจยทมอทธพลตอความ

เปนปกแผนของครอบครวไทย (2538) เพอน ภรรยา และเพศสมพนธ

นอกสมรสในประเทศไทย : การวจยเชงคณภาพเรองอทธพลของกลม

เพอนและภรรยา ทมตอทศนคตและพฤตกรรมทางเพศนอกสมรสของ

ชายไทย (2538) คานยมเรองการรกษาพรหมจารของสตรโสดทศกษา

อยในศนยการศกษานอกโรงเรยนในเขตชมชนหนงของภาคกลาง (2539)

วถชวตและชวตครอบครวของหญงรกหญง (2539) ความคดเหนของ

คนรนใหมตอสถาบนครอบครวทปรากฏในภาพยนตรโฆษณาทางโทรทศน

(2540) เปนตน

จ�านวน 60% ของงานวาดวยการพฒนาสถาบนครอบครวเปน

งานทเกดขนในชวงสดทาย หรอระหวางพ.ศ. 2541-2552 มทงหมด

284 รายการ อาจกลาวไดวาเปนการศกษาเพออธบายปรากฏการณ

การเปลยนแปลงของสถาบนครอบครวเปนส�าคญ เชน การเลอกคของ

คนหนมสาว การเลอกทจะแตงงานหรอไมแตงงานของคชวต การเลอก

ทจะจดทะเบยนหรอไมของคสมรส เพศสมพนธนอกการแตงงาน ฯลฯ

นอกเหนอจากการพดถงความเขมแขง ความมนคง และการลมสลาย

ของสถาบนครอบครวแลว การพดถงประเดนตางๆ เหลานสะทอนให

เหนถงการยอมรบสถานะใหมของสถาบนครอบครวในสงคมไทยทเลอน

ไหล เปนปจเจกนยมมากขนมหลายนยาม คลายความศกดสทธแขง

ตวลงเพอใหครอบคลมความแตกตางหลากหลายของคนในสงคมได

มากขน ขณะเดยวกนกพยายามเขาใจประสบการณและบรบทของการ

กอรปเปนสถาบนของครอบครวในมตตางๆ มากขนเชนเดยวกน ดงเชน

ความสนใจตอสถาบนครอบครวในความหมายใหม ในรปแบบใหมๆ หรอ

ในกลมคนทมวถชวตแตกตาง อยางกรณครอบครวพอหรอแมคนเดยว


ครอบครวคนโสด/ไมแตงงาน แรงงานยายถน คนพการ การศกษาทศนคต

เรองเพศสมพนธกอนการแตงงาน วาทกรรมวาดวยสถาบนครอบครวท

สมบรณตองประกอบดวยพอแมลก ซงน�าไปสการสรางตราบาปใหกบ

ครอบครวทไมมลก โดยเฉพาะตอผหญง การแตงงานขามชาต และ

การเลอกคผานสออเลคโทรนคส เปนตน

ตวอยางของงานในชวงสดทายนไดแก ปจจยทมความสมพนธกบ

ทศนคตของวยรนระดบมธยมศกษาตอนตนตอสถาบนครอบครวไทย

(2541) ความคดเหนเกยวกบการมเพศสมพนธนอกสมรสของคนไทย

(2542) ปจจยทสนบสนนความเขมแขงของสถาบนครอบครว (2543)

อยกอนแตง : การอยรวมกนโดยไมแตงงานของนกศกษามหาวทยาลย

(2544) การศกษาปจจยกอนการสมรส ปจจยการเลอกคครองและ

ทศนคตตอการสมรส ระหวางแรงงานทจดทะเบยนสมรสและไมจด

ทะเบยนสมรส : ศกษากรณแรงงานในนคมอตสาหกรรมแหลมฉบง

จงหวดชลบร (2544) คานยมเกยวกบการสมรสของดาราวยรนไทย

(2544) การศกษาชวตสมรสของคนหหนวกในกรงเทพมหานคร (2545)

กระบวนการเขาสการเปนครอบครวแมคนเดยว (2545) คานยมของ

วยรนไทยเกยวกบความรก คครอง และการแตงงาน (2546) การสราง

ความหมายทางสงคมและวฒนธรรมเกยวกบความรสกเปนตราบาปใน

กลมผหญงทมบตรยาก (2547) ปจจยทมความสมพนธกบคณภาพ

ชวตคของนกศกษาทอยดวยกนกอนสมรส (2547) ผลกระทบจากการ

ยายถนของคนงานกอสรางตอความมนคงในครอบครว (2547) การ

แตงงานขามวฒนธรรมของผหญงในชนบทอสาน (2548) มมมองของ

เดกก�าพราทมตอค�าวา “ครอบครว” (2549) รปแบบครอบครวทาง

เลอกในสงคมสมยใหม : กรณศกษา “การอยเปนโสด” (2549) การให

ความหมายและการตอรองในชวตคของหญงรกหญง (2549) เรองเพศ

นอกการแตงงาน: การตอรองดานเพศวถของผหญงไทยชนชนกลาง


(2550) โลกาภวตนและปรากฏการณธรกจเมยสงทางอนเตอรเนต :

ภาพสะทอนของความไมเทาเทยมในความสมพนธหญงชาย (2551)

การตดสนใจอยเปนโสดของผหญงในยคโลกาภวตน (2552) เปนตน

(3) ปญหาครอบครวและความรนแรง

ส�าหรบหวขอปญหาครอบครวและความรนแรงในครอบครวน

ไดแยกออกไวตางหาก เพอแสดงใหเหนถงปจจยตางๆ ทสมพนธหรอ

สงผลตอความมนคง หรอกลาวไดวาเปนการคกคามสถาบนครอบครว

เชน ครอบครวแตกแยก ปญหาและความรนแรงในครอบครว ครอบครว

ศกษา การพฒนาครอบครวในมตตางๆ ไวอยดวยกน มทงสน 133

รายการหรอคดเปน 12% ของงานในกลมสถานะของสถาบนครอบครวน

โดยงานในชวงแรกหรอกอนพ.ศ. 2530 นนมจ�านวนเพยง 11 เลม

เทานน สวนใหญเปนเรองการทอดทงคนในครอบครว โดยเฉพาะเดก

งานในชวงทศวรรษถดมาแมจะยงคงมจ�านวนไมมากนก แตพบวา

มการศกษาปญหาครอบครวและความรนแรงมากขนในมมมองทแตกตาง

หลากหลายหลงปพ.ศ. 2540 เปนตนมา ทงน ลกษณะปญหาครอบครว

สวนใหญคอ ความรนแรงในครอบครว ทงการทบตท�ารายคสมรส

การสกลบของภรรยา การทอดทงและทารณกรรมคนในครอบครว ทง

เดก คนพการ และคนชรา การละเมดทางเพศคนในครอบครว การขมขน

ภรรยา ซงเปนการตงค�าถามกบเพศสมพนธในสถาบนการแตงงาน

รวมทงการศกษาถงปจจยและบรบทแวดลอมตางๆ ทสงผลตอการใช

ความรนแรงหรอเรยกวาเปนการสรางปญหาใหกบสถาบนครอบครว

อยางไรกด ในชวงปลายทศวรรษมงานศกษาแนวทางเชงปฏบต

ของหนวยงานทเกยวของในการรบมอกบปญหาความรนแรงในครอบครว

มากขน ซงสะทอนใหเหนวาปญหาตางๆ ทเกดขนในสถาบนครอบครวนน

ไมใชเปนเพยงเรองเฉพาะ “ภายใน” ครอบครว ตามคตไฟในอยา


น�าออกไฟนอกอยาน�าเขา แตเปนสงคนในครอบครวสามารถเปดใจ “น�า

ออก” มาพดได และภาคสวนอนๆ ไมวาจะภาครฐและภาคประชาสงคม

สามารถเขามาเกยวของใหความชวยเหลอได รวมทงเปนงานในเชง

นโยบายดานความรนแรงตอเดกและสตรมากขน มการพดถงทางออก

ตอการแกปญหาหลากหลายมากขน ซงสะทอนใหเหนสถานะเสยงของ

สถาบนครอบครวไทยไปดวยในขณะเดยวกน

ตวอยางของงานในชวงหลงไดแก ความรนแรงในครอบครว : การ

ศกษาการท�ารายรางกายภรรยา (2540) การใชความรนแรงตอคสมรส

(2541) ปจจยทเปนแรงผลกดนใหภรรยาฆาสาม (2542) การขมขน

กระท�าช�าเราจากบคคลภายในครอบครว (2543) ชวตความเจบปวด

ของลกสาวชาวเขาผถกขาย : กรณศกษา ลกสาวลาหทถกครอบครว

ขายเปนสนคา (2544) การท�านายพฤตกรรมรนแรงของสามในครอบครว

ไทย (2545) ความรนแรงในชวตคกบสขภาพผหญง (2546) ผลกระทบ

ของสราในฐานะปจจยรวมการเกดปญหาความรนแรงในครอบครว

(2546) เยาวชนกบความลมสลายของสถาบนครอบครว : กรณเดก

เชดกระจกและขายพวงมาลยในเขตเทศบาลนครศรธรรมราช (2546)

การคมครองคนชราจากการใชความรนแรงและการปฏบตอนไมเปนธรรม

โดยบคคลในครอบครว (2547) ขมขนกบชวตค (2548) เกมออนไลน

กบความรนแรงในครอบครว : กรณศกษาในชมชนแออดแหงหนง

ในกรงเทพมหานคร (2548) ทางเลอกของภรรยาหลวงในการจดการ

ปญหาความรนแรงของครอบครว : กรณสามนอกใจภรรยา (2549)

ผหญง ความรนแรงในครอบครว การหยารางในฐานะทางเลอก (2550)

เรองเลาจากประสบการณ การกาวพนจากความรนแรงในครอบครว



3. กฎหมายและสวสดการครอบครว

ในกลมหวขอวาดวยกฎหมายและสวสดการครอบครวน รวมเอา

ความเคลอนไหวทางกฎหมายทเกยวของกบครอบครว ความเคลอนไหว

ทางสงคมในเรองทเกยวของกบครอบครว เชน สทธและการคมครอง

สถาบนครอบครว สวสดการและความชวยเหลอสงเคราะหทางสงคม

แกคนในครอบครว ทงทชอบธรรมและไดรบการคมครองทางกฎหมาย

และทงทอยนอกสถาบนการแตงงาน นอกจากนยงรวมเอาเรองอนๆ

ทเกยวของกบกฎหมายและการใหความชวยเหลอสถาบนครอบครว เชน

ครอบครวอปถมภ ครอบครวบญธรรม การสงเคราะหบตร การสนบสนน

ทางสงคม ครอบครวสมพนธ เปนตน งานสวนนมทงสน 340 รายการ

คดเปน 10% ของฐานขอมล

งานจ�านวน 19 เลมตพมพกอนพ.ศ. 2500 สวนใหญเปนเอกสาร

ประกอบการเรยนวชากฎหมายทเกยวของกบครอบครว คอประมวล

กฎหมายแพงและพาณชย บรรพ 5 วาดวยครอบครวและค�าอธบาย

ประกอบ หลกการจดทะเบยนครอบครว หลกกฎหมายแพงและพาณชย

วาดวยครอบครวและมฤดก งานในชวง 20 ปถดมา (พ.ศ. 2501-2520)

นนมจ�านวน 55 รายการ สวนใหญยงคงเปนเอกสารทเกยวของกบ

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ 5 วาดวยครอบครว หลกการ

จดทะเบยนครอบครว ค�าอธบายและค�าพพากษา ส�าหรบนกศกษาวชา

กฎหมาย แตกมเนอหาอนๆ ทเกยวของประกอบบาง เชน การสงเสรม

ความรดานครอบครวใหกบบคคลทวไป สวสดการครอบครว ฯลฯ

ดงตวอยาง การเพกถอนการสมรสและการขาดจากการสมรส (2513)

สวสดการครอบครว 2512-2514 (2514) สงเสรมความรทางดาน

กฎหมายเกยวแกสมรสและหยาราง (2515) สญญากอนสมรส (2515)

เปนตน


ในชวงพ.ศ. 2521-2540 มทงความเคลอนไหวของกฎหมาย

ครอบครวและกฎหมายอนทเกยวของ เชน การรบบตรบญธรรม

ครอบครวอปการะ การคมครองเดกและเยาวชน มรดก พนยกรรม

เงนอปการะ คาเลยงด ฯลฯ นอกจากนยงมการหยบยกถงสถานการณ

นอกการแตงงานกบการคมครองทางกฎหมาย เชน เรองสทธของ

เมยนอย ลกนอกสมรส ทนาสนใจคอ ประเดนการใชวธการไกลเกลย

เพอแกปญหาขดแยงในครอบครว ซงเปนแนวทางการรกษาสถาบน

ครอบครวทฝายกฎหมายมกจะเลอกใชเปนแนวทางมาตรฐาน ขณะท

ขอมลจากการศกษาในหวขอปญหาครอบครวและความรนแรงนน

แสดงใหเหนทางเลอกอน คอการคมครองสทธของปจเจกบคคลดวยการ

ยตความสมพนธ

ตวอยางของงานในชวงนไดแก อ�านาจของสามและบดาตาม

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยกบการปฎบตของครอบครวในเขต

เทศบาลนครเชยงใหม (2521) ผลของการหยาโดยค�าพพากษาของศาล

(2524) หลกกฎหมายอสลาม วาดวยครอบครวและมรดก (2526)

ทศนคตของบคลากรและผทเกยวของกบกระบวนการยตธรรม ตอการ

จดตงศาลครอบครวในประเทศไทย (2529) เมยนอย เมยหลวง (2533)

สทธของเมยนอย (2534) ครอบครว มรดก พนยกรรม (2534)

การคมครองสทธเดกในประเทศไทย : ศกษาเฉพาะกรณเดกถกทารณ

ในครอบครว (2537) คดบานแตก (2537) การจดบรการสวสดการ

ครอบครวของกรมประชาสงเคราะห (2537) การไกลเกลยเพอให

เกดการประนประนอมยอมความคดครอบครว (2539) เปนตน

ในชวงทศวรรษสดทาย หรอพ.ศ. 2541-2552 เปนชวง 12 ป

ทมจ�านวน 134 รายการหรอคดเปน 40% ของงานในหวขอกฎหมาย

และสวสดการครอบครว แมสวนใหญจะยงคงเปนเรองของกฎหมาย

ครอบครว กฎหมายคมครองเดกและเยาวชน และกฎหมายประกอบอนๆ


ทเกยวของกบครอบครว เชน การจดทะเบยนครอบครว พนยกรรม

มรดก การหยา ฯลฯ แตพบวางานในชวงหลงนมประเดนรวมสมย

มากขน ในบางประเดนกใหความส�าคญกบสทธสวนบคคลมากขนกวา

การเนนความเปนสถาบน เชน การตงครรภแทน ครอบครวบญธรรม

การปฏรปกระบวนการยตธรรม สทธสตรในกฎหมายครอบครว ครอบครว

คนไรสญชาต การขมขนภรรยา บตรนอกสมรส การแตงงานขามชาต

ฯลฯ ขณะเดยวกนกมความเคลอนไหวในแงการใหความชวยเหลอ

สนบสนนครอบครว สวสดการครอบครว และกระบวนการยตธรรม

ส�าหรบคนในครอบครวมากขน

ตวอยางงานทนาสนใจในชวงนไดแก นโยบายการคมครองสทธ

เดก เยาวชนและสตรทถกทารณกรรมในครอบครว (2542) มาตรการ

คมครองสถาบนครอบครวตามกฎหมายครอบครวไทย : ศกษากรณการ

แยกสนสมรส (2543) การตงครรภแทน : ปญหาทางกฎหมายครอบครว

และมรดก (2543) การสอบสวนคดในอ�านาจศาลเยาวชนและครอบครว

(2544) กฎหมายคมครองเดกถกกระท�าทารณกรรมจากผปกครอง

(2545) สทธในการกอตงครอบครวของคนไรสญชาตในประเทศไทย

(2546) สทธของบคคลเกยวกบกฎหมายหมน สมรส มรดก พนยกรรม

(2546) มาตรการทางกฎหมายวาดวยการน�าวธการประชมกลม

ครอบครวมาใชในกระบวนการยตธรรมส�าหรบเดก (2546) การแยก

กนอยเปนการชวคราวของสามภรยาตามกฎหมายครอบครวไทย : ศกษา

กรณใชเปนมาตรการชะลอการหยาราง (2546) บคลากรในกระบวนการ

ยตธรรมมองอยางไร? เมอสามขมขนภรรยา (2547) สทธของบตรนอก

สมรส (2548) มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสวสดภาพคสมรส

จากความรนแรงในครอบครว (2548) สทธของชายหญงทอยรวมกน

โดยมไดสมรส (2548) การท�าการเปนปฏปกษตอการทเปนสามหรอ

ภรยากนอยางรายแรง (2549) ความรบผดส�าหรบการอยกนฉนสาม

ภรยากบผอนขณะมคสมรส : ศกษาเปรยบเทยบกบกฎหมายตางประเทศ


(2550) กฎหมายนารส�าหรบคนไทยทสมรสกบคนตางชาต (2550)

ขอตกลงระหวางสมรส (2551) การสรางความปรองดองในครอบครว

โดยกระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนท : ศกษากรณความรนแรงใน

ครอบครว (2552) เปนตน

4. บรบทของครอบครว และภาพครอบครวในสอ

การศกษาสถานการณและประเดนตางๆ ของครอบครวในสงคม

ไทยนน นอกจากการศกษาปรากฏการณเหลานนโดยตรงแลว ยงศกษา

ผานภาพตวแทน ผานสอทสะทอนแงมมทหลากหลายของสถาบน

ครอบครวไดอก ซงมกเปนวธการทนยมศกษาในระยะหลง งานชนน

จงไดแยกเรองภาพตวแทนของครอบครว และประเดนครอบครวในบรบท

แวดลอมอนๆ ไวตางหาก ซงมจ�านวนเพยง 71 รายการ หรอเพยง 2%

ของฐานขอมลทงหมดเทานน และงานกวา 60% เกดขนในชวงทศวรรษ

สดทายนเอง

งานศกษาในชวงแรก คอหลงพ.ศ. 2500-2540 นน สวนใหญ

เปนการศกษาอทธพลของสอสารมวลชนตอสถาบนครอบครว เชน หนาท

ของโทรศพทตอชวตครอบครวทอยในเมอง (2528) ความชอบใชสอ

วทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนของพอแม ดานการพฒนาครอบครว

และเดกในภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใตของประเทศไทย

(2533) การน�าเสนอลกษณะชวตจรงในงานสอมวลชน : ศกษาเฉพาะ

กรณ “คสรางคสม” (2535) การสรางสรรครายการโทรทศนส�าหรบ

ครอบครว : กรณศกษา การท�างานของรายการโลกใบเลก (2538) การ

วเคราะหแนวคดเกยวกบชวตครอบครวในนวนยายขนาดสนของหลวง

วจตรวาทการ (2539) การรบรภาพของครอบครวผานละครโทรทศน



ขณะทในชวงหลง หรอพ.ศ. 2541-2552 เปนการศกษา

ปฏสมพนธระหวางสถาบนครอบครวกบสอสารมวลชนหลากหลาย

รปแบบ ทงวทย โทรทศน นตยสาร ละคร เพลง เกมโชว สารคด

หนงสอพมพ อนเตอรเนต ฯลฯ มทงการใชสอเพอสงเสรมสถาบน

ครอบครว เพอรณรงคประเดนทางสงคมตางๆ ในครอบครว การศกษา

ภาพตวแทนสถาบนครอบครวผานสอตางๆ และการใชสถาบนครอบครว

เปนสวนหนงของแผนการตลาดของฝายสอสารมวลชนเอง

งานในชวง 12 ปหลงนไดแก ประสทธผลของรายการโทรทศน

เพอสงเสรมสถาบนครอบครว (2541) การศกษาพฤตกรรมการ

ปรบตวของตวละครทมสภาพครอบครวแตกแยกในนทานค�ากลอนของ

สนทรภ (2541) บทบาทของนตยสารผหญงแนวครอบครวในการพฒนา

ครอบครว (2541) การวเคราะหเนอหาเพลงไทยสากลทเกยวของกบ

สถาบนครอบครว (2545) บทบาทของรายการโทรทศนกบสถาบน

ครอบครวไทย : ศกษาเฉพาะกรณรายการหลงคาเดยวกน (2546)

บทบาทของละครโทรทศนแนวเบาสมองเพอการสงเสรมความสมพนธ

อนดในครอบครว (2549) เปนตน

บทสงทาย

ดวยฐานคดทวาครอบครวเปนหนวยพนฐานส�าคญทสดของสงคม

ครอบครวเปนศนยกลางของชวตทงในเชงปจเจกและสงคม และเมอ

ค�านงถงบรบททางวชาการทสวนใหญครอบง�าโดยการศกษาวจยดวย

แนวคดแบบปฏฐานนยม (Positivism) ในมตตางๆ ทงทางวทยาศาสตร

และสงคมศาสตร ซงมงคนหาความจรง พฒนาและสรางองคความร

ใหมๆ โดยการตรวจสอบยนยนจากขอมลเชงประจกษตางๆ ดวยหลก

เหตและผลตามวธการทางวทยาศาสตร งานวชาการสวนใหญจงมง


รอคนศกษาสาเหตและปจจยตางๆ ทเกยวของสมพนธกบครอบครวอยาง

ขนานใหญ ไมวาจะเปนงานทตงโจทยมงคนหา ปจจยคดสรร ปจจยทม

ความสมพนธกบครอบครวในทกมต ไมวาจะเปนความรนแรงในครอบครว

อาชญากรรม ยาเสพตด การวางแผนครอบครว การควบคมปองกนโรค

ตางๆ ในพนทตางๆ ทวประเทศ การศกษาผลกระทบของปจจยตางๆ

ทงตอครอบครว และทครอบครวอาจเปนสาเหตสวนหนงของประเดน

ปญหาเหลานน รวมทงการศกษาความเหมอนและความแตกตางระหวาง

ครอบครวประเภทตางๆ การสนบสนนคสมรสและการสนบสนนจาก

ครอบครวถอเปนเรองส�าคญในชวตครอบครวและการแกปญหาภายใน

ครอบครว โดยเฉพาะการท�าหนาทดแลรองรบปญหาสขภาพของคนใน

ครอบครว เชน โรคเรอรงทตองการการมสวนรวมจากครอบครว

คอนขางมาก การเลยงดลก และสถานะทางสขภาพของครอบครว

อยางไรกด ความพยายามส�าคญของงานวชาการดานครอบครว

ซงสะทอนไดชดเจนจากฐานขอมลทรวบรวมไวขางตนคอ การผลต

ค�าอธบายหลากหลายมตใหกบปรากฏการณทเกดขนกบสถาบน

ครอบครวไทยในทามกลางกระแสการเปลยนแปลงของสงคมไทยและ

สงคมโลก การศกษาเพออธบายหรอรองรบการปรบเปลยนทศนคต

บางประการทจ�าเปนตอการคงความส�าคญของสถาบนครอบครวใน

สงคม ทแมจะมสถาบนทางสงคมอนๆ เขามามบทบาท โดยเฉพาะการ

ยกหนาทถายทอดความร กลอมเกลาสมาชกรนใหมใหแกสถาบนการ

ศกษาผานระบบโรงเรยน แตสถาบนครอบครวยงคงสถานะส�าคญในฐานะ

ทเปนรากฐานของสงคม เปนความจรงทไมสามารถเปลยนแปลงและ

หลกเลยงได


งานศกษาในมตตางๆ เหลานสะทอนใหเหนวาการผลตชดค�า

อธบายใหมๆ เปนสงจ�าเปนตอการปรบตวของครอบครวอยางยง เชน

การศกษาเรองการปรบตวของคสมรส การศกษาเรองสมพนธภาพใน

ชวตแตงงาน ลวนแสดงใหเหนถงความกงวลใจ ความตองการค�าตอบ

เพอลดความตงเครยดของคสมรสในชวตการแตงงานซงเปนหนงขนตอน

ของการเปลยนผานสถานะทางสงคม หรอการศกษาประเดนความสมพนธ

นอกสมรส ซงแสดงใหเหนถงการปะทะกนระหวางสองชดความคด คอ

การทสงคมมเสนแบงทางสงคมชดเจนระหวางในและนอกสมรส น�าไปส

การก�าหนดแบบแผนพฤตกรรมใหกบปจเจกแตละคน บางอยางท�าได

บางอยางท�าไมไดหรอไมควรท�า

อยางไรกด เสนแบงทางสงคมทวานถกสนคลอนดวยปรากฏการณ

ทพยายามแทรกตวหาพนทใหกบการเปลยนแปลงใหมๆ ในชวตครอบครว

ไทย ประเดนทเกยวของเชน เพศสมพนธนอกสมรส แมวยรน ครอบครว

พอหรอแมเลยงเดยว ครอบครวเพศเดยวกน การใชเทคโนโลยเพอการ

เจรญพนธ ฯลฯ จงเปนประเดนทไดรบความสนใจศกษาในชวตครอบครว

ไทยเพอหาค�าอธบายใหกบสงคม และสงเหลานเองทเปนภาพปะตด

ปะตอของการเปลยนแปลงและการปรบเปลยนกระบวนทศนของสงคม

ในมตครอบครว


แหลงทมาของสอทศนยบรการออนไลนเลอกเกบนน แบงไดเปน

5 ลกษณะ ดงน

(1) หนงสอพมพรายวนและรายสปดาหฉบบตางๆ เชน ผจดการ

เดลนวส แนวหนา ขาวสด คมชดลก มตชน ไทยโพสต โพสตทเดย

สยามรฐ บานเมอง ไทยรฐ ฐานเศรษฐกจ ประชาชาตธรกจ กรงเทพ

ธรกจ บางกอกโพสต เดอะเนชน โลกวนน เทเลคอมเจอรนล บางกอก

ทเดย พมพไทย ฯลฯ

(2) ส�านกขาวตางๆ เชน ไอเอนเอน ศนยขาวแปซฟค

กรมประชาสมพนธ อนโฟเควสท ฯลฯ

(3) ขาวจากหนวยราชการตางๆ เชน สภาพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต มตคณะรฐมนตร ประมวลกฎหมายและขอบงคบตางๆ

ราชกจจานเบกษา ฯลฯ

(4) สถาบนสนบสนนการท�าวจย เชน ส�านกงานกองทนสนบสนน

การวจย ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ เปนตน

(5) ขาวเผยแพรจากหนวยงานทท�าส�ารวจความคดเหน เชน

กรงเทพโพล สวนดสตโพล เอแบคโพล เปนตน นอกจากนยงมบทความ

ทเผยแพรตามนตยสารและเวบไซตตางๆ อกจ�านวนหนง

การเกบรวมรวมขอมลในสวนของขาวและบทความน แยกเกบ

เปน 2 สวน คอสวนทเปนไฟลขาว และรายชอตามรายละเอยดทาง

บรรณานกรมเทาทปรากฏ คอ ชอผแตง (ถาม) ชอเรอง แหลงทมา

และวนท ตามค�าส�าคญหลก (keyword) เชนเดยวกบสวนของหนงสอ

เอกสารวชาการ รายงานวจย และวทยานพนธ รายชอขาวและบทความ

ทงหมดจะรวบรวมอย ในรปแบบไฟล MS-Excel และจะก�าหนด

hyperlink จากชอไฟลเชอมไปยงตวไฟลเอกสาร (.txt หรอ .doc หรอ

.pdf) ใหสามารถเรยกดไดทนท เพอความสะดวกในการอานและสบคน


การรวบรวมฐานขอมลในสวนของขาวและบทความออนไลนน

ใชค�าคนเชนเดยวกบฐานขอมลสวนของหนงสอและเอกสารในหองสมด

ดงนคอ

1) ประเดนเกยวกบครอบครวในภาพทวไป ใชค�าคน สถาบน

ครอบครว, หนครวเรอน

2) ประเดนเกยวกบองคประกอบของสถาบนครอบครว ใชค�า

คน หยาราง ระบบเครอญาต

3) ประเดนเกยวกบลกษณะของสถาบนครอบครว ใชค�าคน

ครอบครวเลยงเดยว พอแมเลยงเดยว Single parent

ครอบครวเดยว ครอบครวขยาย

4) ประเดนทเกยวกบความสมพนธในครอบครว ใชค�าคน

ครอบครวแตกแยก บานแตก เตยงหก ทรพ ผวฆาเมย

เมยฆาผว

5) ประเดนปญหา/ประเดนรวมสมยของสถาบนครอบครว

ใชค�าคน อยกอนแตง แตงงานไรพรมแดน ววาหขามชาต

แตงงานขามชาต เขยฝรง แตงงานขามวฒนธรรม คลม

ถงชน ลกนอกไส ลกนอกสมรส

จากค�าคนทก�าหนดเปนกลมค�าส�าคญไวขางตน พบวา ค�าส�าคญ

ทใชในการคนเรองครอบครวนนมลกษณะกวางเกนไป ท�าใหตองระบและ

ใชค�าคนแตกตางจากทก�าหนดไว นอกจากน เนอหาของขาวและบทความ

ยงมลกษณะเชอมโยงไปยงเรองอนๆ เชน ประเดนปญหาสงคม รวมถง

บทบาทและภารกจของหนวยงานทท�างานดานเยาวชนและครอบครว

อกดวย ท�าใหตองก�าหนดกลมค�าส�าคญแตกตางจากฐานขอมลในสวน

ของหนงสอและเอกสารในหองสมด โดยจ�านวนขาวและบทความในสอ

ออนไลนทงหมด 26,095 รายการ แยกยอยออกเปน 8 หวขอ ดงนคอ


(1) ความลมเหลวของสถาบนครอบครว (1) ปญหาครอบครว

(2) การทอดทงไมเลยงด (3) ฆาตวตาย มการน�าเสนอมากทสดคอ

8,145 รายการ

(2) ความรนแรงในครอบครว : (1) ทางเพศ (2) ทางกาย

(ท�ารายรางกาย ฆา) (3) ทางใจ พดจาหยาบคาย ท�าใหอบอาย ฯลฯ

มทงสน 6,550 รายการ

(3) อนามยเจรญพนธและสขภาวะครอบครว : วางแผน

ครอบครว ทอง แทง โรคตดตอทางเพศสมพนธในครอบครว สขภาวะ

ครอบครว ฯลฯ มจ�านวน 5,211 รายการ

(4) ความสมพนธในครอบครว : (1) สายใยครอบครว ครอบครว

อบอน (2) ครอบครวแตกแยก หยาราง (รวมเรองลกดวย) (3) เรอง

นอกสมรส เชน ลกนอกสมรส เมยนอย ช มจ�านวน 3,184 รายการ

(5) กฎหมายทเกยวของกบครอบครว : สทธ การเคลอนไหว

ทางสงคม ความกาวหนาทางกฎหมาย ขอพพาทหรอคดครอบครว,

มรดก ค�าน�าหนาชอ คาเลยงด ฯลฯ ทงสน 1,282 รายการ

(6) ภาพรวมครอบครวไทย เชน เรองทวๆ ไป ภาพรวม ระบบ

เครอญาต สถาบนครอบครว มจ�านวน 773 รายการ

(7) ประเดนรวมสมยของสถาบนครอบครว การอยกอนแตง

แตงงานขามชาต ครอบครวยายถน ครอบครวเลยงเดยว อมบญ

ครอบครวเพศเดยวกน ฯลฯ มทงสน 627 รายการ

(8) ครอบครวในเชงเศรษฐกจ : รายไดครวเรอน หนสนครว

เรอน หาเลยงครอบครว ฯลฯ มทงสน 323 รายการ


สรปจ�านวนขาวและบทความออนไลน ทสบคนในป 2540-2552

หวขอ จ�านวน

ความลมเหลวของสถาบนครอบครว 8,145

ความรนแรงในครอบครว 6,550

อนามยเจรญพนธและสขภาวะครอบครว 5,211

ความสมพนธในครอบครว 3,184

กฎหมายทเกยวของกบครอบครว 1,282

ภาพรวมครอบครวไทย 773

ประเดนรวมสมย 627

ครอบครวเชงเศรษฐกจ 323

รวม 26,095

ขาวและบทความเรองครอบครวในสอออนไลน

ภาพรวม 3%

อนามยเจรญพนธและสขภาวะ 20%

ความลมเหลวของสถาบน

ครอบครว 31%

ความรนแรงในครอบครว 25%

ความสมพนธในครอบครว 12%

กฎหมายครอบครว 5%

ประเดนรวมสมย 3% เศรษฐกจ 1%

N=26,095

ภาพชวตครอบครวในสงคมไทยทปรากฏในสอขางตนดเหมอนจะ

ถกน�าเสนอไปในทางลบเปนสวนใหญ นนคอ ความลมเหลวของสถาบน

ครอบครวและความรนแรงในครอบครว รวมกนมสดสวนถง 56%

ซงสะทอนใหเหนถงปญหาการท�าหนาทและบทบาทของครอบครวไทย

ทอาจไมสอดคลองกบความคาดหวงของสงคม รายละเอยดของแตละ

หวขอจะน�าเสนอตามล�าดบ ดงน


1. สถาบนครอบครวลมเหลว หรอคาดหวงสงเกนไป

จากขอมลขาวและบทความทรวบรวมไวทงหมด 26,095 รายการ

พบวาเปนขาวทเกยวของกบเรองความลมเหลวของสถาบนครอบครว

สงทสดคอ 8,145 รายการ หรอคดเปนเกอบหนงในสาม (31%) ของ

ขาวทงหมด ทจรงแลวขาวในหวขอนแมไมไดระบถงความลมเหลวของ

สถาบนครอบครวโดยตรง แตเปนการพดถงปรากฏการณปญหาสงคม

จ�านวนหนง ซงดเหมอนถกคาดหวงวาเปนบทบาทหนาทของสถาบน

ครอบครวในการดแลสมาชกรนใหมใหกบสงคม การปรากฏขนของปญหา

ดงกลาวตามหนาหนงสอพมพจงแสดงนยวาสถาบนครอบครวท�าหนาท

บกพรอง โดยเฉพาะการอบรมเลยงด การถายทอดทศนคตคานยมท

เหมาะสม การสรางภมคมกนตางๆ ใหกบสมาชก เพอประสทธภาพ

ในการเผชญปญหาและสงผลตอคณภาพของสงคมโดยรวม

ประเดนปญหาสงคมตามหนาหนงสอพมพทมกน�าไปส การ

ตงค�าถามกบการท�าหนาทของสถาบนครอบครว หรอแสดงนยถง

ความลมเหลวของสถาบนครอบครวในฐานขอมลชดน อาจแบงออก

ไดเปน 3 หวขอใหญ ดงน

ความลมเหลวของสถาบนครอบครว

ทอดทง-ไรบาน24%

ปญหาครอบครว29%

ฆาตวตาย47%

N=8,145


1.1 ฆาตวตาย

สงคมไทยเปนอกประเทศหนงในโลกทมประชากรเสยชวตเนองจาก

การฆาตวตายเปนล�าดบตนๆ ของสาเหตการเสยชวต ในป 2552

ทผานมา สถตการฆาตวตายส�าเรจของประเทศไทยอยท 3,634 คน

หรอคดเปนอตรา 5.72 ตอประชากรแสนคน ในชวงระยะเวลาทเกบ

ขอมล พบวาตวเลขสถตการฆาตวตายในป 2542 นนมอตราสงทสด

คอ 8.6 ตอแสนประชากร ดวยตวเลขกวา 5,200 คนตอป ทงนสาเหต

ส�าคญนาจะเปนผลกระทบจากปญหาวกฤตเศรษฐกจ ในป 2540

สาเหตการฆาตวตาย

ไมทราบ 8%

ความรก/อารมณ 51%

สภาพจตใจ 4%สขภาพ 6%

อนๆ 8%

ภารกจ 9%

เศรษฐกจ 12%

หนความผด 2%

N=3,857

อยางไรกด เมอพจารณาขอมลทงหมดประกอบกนแลว พบวา

ขาวและบทความทเกบรวบรวมนน ประมาณครงหนง (51% หรอ 3,857

รายการ) เปนขาวทน�าเสนอสาเหตการฆาตวตายวาเกดจาก ประการท

หนง ปญหาความรก สภาพจตใจและอารมณทเผชญกบความผดหวง

ความนอยเนอต�าใจคนในครอบครว ความผดหวงหรอไมสมหวงในความ

รก มปญหาทะเลาะเบาะแวง ไมเขาใจกนในครอบครว ฯลฯ และขาว

กมกจะสรปวาปญหาส�าคญของการฆาตวตายเหลานเกดขนเนองจาก

ครอบครวลมเหลว ขาดความรกความอบอน มปญหาความสมพนธ

ขดแยง ไมเขาใจกน ท�าใหสมาชกในครอบครวอยในสภาวะเปราะบาง


และสนคลอนสถานะของสถาบนครอบครว นอกจากน ยงพบวาผฆาตว

ตายใชวธการหลากหลายรปแบบในการฆาตวตาย เชน ใชเชอกแขวนคอ

กระโดดจากทสง จมน�า ใชอาวธท�าราย กนยาพษ ขบรถพงชน จดไฟ

เผาตว ใชกาวอดจมก เปนตน และอายนอยทสดของผทฆาตวตายจาก

ขาวทรวบรวมไวคอ 8 ขวบ ขณะทอายมากทสดคอ 91 ป

(1) ขาวการฆาตวตายเนองจากผดหวงหรอไมสมหวงใน

ความรก

แมจะเกดขนไดกบคนทกวย ทกเพศสภาพ ทกชนชนอาชพ

แตสวนใหญในขาวการฆาตวตายเนองจากผดหวงในความรกพบวาเปน

วยหนมสาว ซงมทงกรณทฝายใดฝายหนงฆาตวตายประชดความรก

หรอผดหวงจากการยตความสมพนธ และกรณฆาตวตายรวมกนของ

ทงสองฝาย เนองจากไมสมหวงในความรก หรอความรกมอปสรรค/

ถกกดกน หรอถกบงคบใหแตงงานกบคนทไมตองการ เปนตน

ตวอยางขาวประเภทนไดแก ครพละช�ารกพยาบาลผกคอตาย

ประชด (2540) สลดเดกชาย 14 ป รกขม-ผกคอตาย (2540) สาว

โดดสะพานจมดงลงแมน�าสงเวยรก (2541) ร.ต.ท.บชารกดงแฟลต

ชน 4 ญาตแฟนสาวกดกนหามคบหา (2541) หนมไวกงโดด 9 ชน

นอยใจรกเกยคขา (2541) รปภ.หนมพายรกโดดตก 8 ชนลาโลก

(2542) เผาบานฆาตวตาย สงเวยรกตางวย (2542) เลฟสตอร

ทอม-ด ซดยาพษสงเวยรก (2542) พยาบาลหนรกขมฉดยาพษเขา

เสนเลอดฆาตวตาย (2543) ไปงอสาวไมสมหวงยงตวตาย (2545)

เผาบานฆาตวประชดรกขม พอแมหามคบแฟนสาว (2545) หนมไฟฟา

ยงตวโดนบงคบคลมถงชน (2545) มดขอมอตดกนกระโดดสะพาน

สารสน 2 สาวใบรกเศรา (2545) สาวผกคอตายหนงานววาห (2545)

สลดครกผกมอดงเจาพระยา (2546) อกหกรกแมชแขวนคอตาย

(2547) สกพระกะแตงมายสาวไมสนกนพษตาย (2547) หลงรก


เพอนสาว ถกปฏเสธเยอใยจอยงขมบดบอนาถ (2548) นสตบญชจฬาฯ

พายรก สาวป 1 ขอเลกโดดตกดบ (2548) 2 โจประชดรกขม-ซดยา

พษบนโรงพก (2549) หนมสาวจงมอตาย ผกคอคกน เขยน จม.หาม

แยกศพ (2550) เฒา 65-กกวย 55 ผกคอคกน 2 ศพเซนรกคด

(2550) เจาสาวนอยใจแฟน ซดพษหนงานแตง (2550) เฒาวย 60-

สาว 33 ผกเอวโดดน�าดบหนปญหารกซอน (2550) หนม 41 ฆา ดญ.

14 เซนรกตางวยระเบดหวตายตามวาทแมยายกดกน (2552) เฒา

62 พายรก หลงสาววย 16 ผกคอดบหนผด (2552) เปนตน

(2) ปญหาความขดแยงในครอบครว

สวนใหญเปนการฆาตวตายทเกดจากการประชดประชนพฤตกรรม

ของคนในครอบครว หรอระหวางคความสมพนธ ดวยสาเหตแตกตาง

หลากหลาย โดยเฉพาะการกระทบกระทงในการใชชวตประจ�าวน เชน

ปญหาเพศสมพนธ หงหวง ทะเลาะเบาะแวงมปากเสยง ความรนแรง

ในครอบครว ฯลฯ

ตวอยางขาวในประเดนนไดแก จาเครยดเมยดาควาปนยงหว

ตวเอง (2541) มงกรหลบไมตนเมยหนฆาตวตาย (2541) ลกชายได

เมยชาวเขากนยาตายประชด (2541) ผกคอประชดเมยเมนท�าการบาน

(2542) แคนผวเหลลกคา แมคาปาทองโกผกคอตายประชด (2542)

สาวโสมเซงผวขเมา ดงคอนโดเละสยอง (2542) ประชดแมจนบาคลง

ฮาราครตวเอง (2542) สลดเดกชายวย 12 ยงตวตายประชดพอแม

ดา (2542) ลกใจแตก จาททบ.5 ฆาตวตาย (2544) สลดนสตสตว

แพทยตองผาหมาเลยลาออก โดนพอดาดงหางดบ (2545) นอยใจผว

ปนใจหญงอน โดดบอจระเขขย�าเละ (2545) ม. 5 ผกคอตาย นอยใจ

พอแมทะเลาะกนหามไมหยด (2546) ถกลกหามไมใหท�างาน แมเฒา

เครยดซดยาพษ (2546) เมยบอกใหอาบน�า ซ 5 เกษตรยงตวตาย

(2546) ไมท�ากบขาวไวให ผวกนยาพษแทน (2547) อาซมคดถงสาม


กระโดดสะพานฆาตวตาย (2547) เมยไมใหอบ หน.สวนสมโอซดยา

ตาย (2548) เลยงลก 5 คนไมไดด พอระทมตดชองนอย-แขวนคอ

(2549) โดนบงคบดบอลภรรยาขอลาตาย (2551) เกยหนมผกคอตาย

ประชดคขาหนเทยว (2551) พอดาตดเกม-ฆาตว ป.6 ดงตก หนาแถว

เคารพธง (2552) โมโหผวไดเมยนอย ราดน�ามนเผาตวเอง (2552)

เดก 14 ผกคอตายนอยใจถกแมดา (2552) เปนตน

(3) ความนอยเนอต�าใจ

การฆาตวตายดวยความนอยเนอต�าใจในทนบอยครงเปนเรอง

เลกนอยในชวตประจ�าวน แตเปนประเดนทออนไหวตอความสมพนธใน

ครอบครวอยางยง ตวอยางขาวประเภทนไดแก ขใจนอยขอเงนซอจยย.

ไมได กนยาตาย (2541) นอยใจเมยไมใหลนบอล เฒาวย 73 ซดยา

ฆาแมลง (2541) พอคาเรนอยใจเมยผกคอตายประทวง (2542)

นร.ฆาตวตายเศรา เดกม.2 ยงตวตาย นอยใจพอแมไลไปเลยงควาย

(2542) นอยใจเมยไมพดดวย ระเบดยดปาก (2543) นอยใจลกไม

ดแล แมเชอดคอตวเอง (2544) แมเฒานอยใจลกโดดตกดบสยอง

(2545) บมตวประชดแฟน นอยใจไมไปเทยวดวย มดทเอนท-ขาดสอง

ทอน (2546) นอยใจผวจะยายเลาเปด สาวใหญคดสนผกคอตาย

(2546) สลด 11 ขวบผกคอตวตาย นอยใจแมไมใหเงน 10 บาท

(2547) หนมผบขนอยใจทะเลาะแฟนสาว แคขบรถผดทางโดดทางดวน

ดบ (2547) หนมนอยใจแมไมขอเมยใหกนยาตาย (2548) พลทหาร

เครยดมอถอหายยงตวตาย (2548) ม.1 ผกคอตาย เขยนจม.ตดพอ

พอแมไมมเวลา (2548) ป.5 ยงตวนอยใจแม ถกดกลบบานดกฉกปน

พอจอขมบ (2548) เจาสาวเขนคนววาหสวรรคลม เชาเจาบาวผกคอ

ตาย (2548) นอยใจผวไมมาหา แตงสวยผกคอดบ (2548) แมไมให

เลยงสนข กนยาฆาตวตาย (2549) ม.4 ปนจอขมบดบประชดพอ

นอยใจไมซอคอมฯให (2549) สลดแมไมใหเงนเลนเกม นศ. รามฯ


นอยใจฆาตวตาย (2549) นอยใจลกชอบหนเทยว สาวใหญใชปนจอ

ยงตวเองดบ (2550) แมนอยใจลกชายไมไปหาหมอดโดดตกชน 6 ดบ

(2550) บณฑตสาวโดดตกดบ นอยใจโดนแมดดา (2550) ตชด.ชมพร

ยงตวเองดบ นอยใจนายสงใหไปตาย (2551) นอยใจแมผกคอตายกบ

ตนไม (2551) เมยนอยใจผวไมพาไปกนขาวนอกบานโดดอพารตเมนต

ดบ (2551) นศ.นอยใจพอดเรยนตดเอฟผกคอตาย (2551) นอยใจ

แฟนไมใหนอนคาง โหมงคอนโดฯฆาตวตาย (2551) สลด ม.5 ผกคอ

ดบนอยใจบานยากจนไมมเงนซอมอถอ (2551) นอยใจสาวไมรบสาย-

นงใหรถไฟทบดบ (2551) ดช.วย 13 ยงตวตาย นอยใจพอใหยาย

โรงเรยน (2552) นศ.สาวราชภฏผกคอ นอยใจแมหามเรยน (2552)

ดญ.13 นอยใจไมจดวนเกด หนขนหองผกคอตายอนาถ (2552) เปนตน

(4) ปญหาชวต

เปนการฆาตวตายทเกดขนเนองจากประสบปญหาหรออปสรรค

ในการด�าเนนชวต เชน การไดรบความอบอายจากการถกกลนแกลง

ปมดอย การถกบงคบขนใจใหท�าสงทไมตองการ เกดความรสกไมม

ทางออกตอปญหาหรอสถานการณชวตขณะนน

ตวอยางขาวไดแก นศ.สาวซดยาพษฆาตว อายถกเสยลวงขนใจ

(2543) นกเรยนอายโดนครตบหนาฆาตวตาย (2544) นร.กนยา

ประชดคร ถกเรยกพอแมมาพบ (2544) วยรนไทยคลงอยากผอม ขน

โรคจตคดฆาตวตาย (2545) 3 นร.หญงถกครดามวผชาย กรอกยา

นอนหลบ (2545) สาวขเรงใหแตง วศวะป 3 ซดยา-แขวนคอ (2545)

นศ.ตายหนเฝามรดก โกรธแมบบคนใจใหคมธรกจตระกลท�าลายฝนคน

วยรน (2545) เพอนชปมนร.ผกคอหองน�าครถกทบานดาวาเปนตด

(2545) เผาตวเองตาย ตดพนนเมยทง นอยใจลกไมรก (2545) ถก

ครตดไมเรยวหก ป.6 ซดพษ (2546) นศ.สาวถกเจาะไขแดง หนอาย

แขวนคอตาย (2546) สามเณรฆาตวตายเสยใจถกประจาน (2547)


นศ.ระเบดหวดบหนปมดอยทใบหนา (2547) เครยดรบนองป 1 ยง

ตวตาย บงคบเตนลามก แถมทะเลาะแฟน (2548) ม. 2 เครยดนอยใจ

ครผกคอตาย (2548) เครยดครยดมอถอ นร.ฆาตว ม.2 ผกคอคาบาน

(2550) พระหนมหนอายกรดแขนฆาตวตายคากฏ ถกขาวลอผดศล

หนกทนไมไหว (2550) เครยดถกทกอวนสาวไดเนอรคลบโดดตก

ฆาตวตาย (2551) ท�าทองแลวไมรบสาวปวช.ลาโลก (2552) ม.3

ผกคอสลด เครยดถกจบไดขโมยของเลน (2552) เปนตน

ประการทสอง การฆาตวตายเนองจากปญหาเศรษฐกจ จาก

ฐานขอมลทรวบรวมมสดสวน 12% เปนการฆาตวตายเนองจากเรอง

เงนๆ ทองๆ ปญหาเศรษฐกจตกต�า ภาวะวางงาน กจการขาดทน เปน

หนสน เลนพนน การฟองรอง ฯลฯ ซงน�าไปสการฆาตวตายเพอหน

ปญหาดงกลาว เกดขนไดกบทงผทเปนเจาของกจการ นายจาง ลกจาง

ชาวบานยากจน รวมทงคนอนๆ ในครอบครว

(1) ภาวะกจการขาดทน ลมละลาย และหนสน เนองจากวกฤต

เศรษฐกจ

ตวอยางขาวไดแก 2 ผวเมยยงตวตายหนปญหาเศรษฐกจ (2540)

เศรษฐกจพงไมมใครเขาอระเบดสมองดบดวยปน.38 (2540) ผลพวง

เศรษฐกจแยสาวหางผกคอตาย (2540) เศรษฐนเลนหนหมดตวผกคอ

ตาย (2540) ขายมสทนเปนหน นร.แขวนคอตาย (2541) เผยชาวนา

ยงตวดบหนบานเบอะ 2 แสน (2541) ขายลกชนขาดทนซดยาพษ

(2544) เสยเบนซหนสนทวม บรษทเจงฆาตวตาย (2544) พอขอตาย

ไมมคาเทอมลก (2545) เสยยงตวตายหนหน 20 ล. (2548) อดต

ผจก.เงนทนกระโดดหางเจอพษศก.ท�าเจง (2548) ป.6 นอยใจวาสนา

ผกคอตายหนจน (2548) พษบาทแขง เสยพนลานฆาตวตาย (2550)

ชาวนาเครยดท�านา-สวนผลไมเงนไมเหลอยงตวตาย (2551) สลด

ม. 4 ใจนอยซดยาพษฆาตวประชดความจน (2551) ปธ.ก�านนเครยด


โตะจนเจงผกคอตาย (2551) แมคาเสอผาเครยดขาดทนดงคอนโดดบ

(2552) เสยเครยดจดธรกจเจงยบกนยาตาย (2552) เปนตน

(2) ปญหาหนสน

โดยมากไดแก ปญหาหนสนจากการพนน ฉอโกง รวมทงผลกระทบ

จากการกอหนสนอนๆ เชน หนบตรเครดต หนนอกระบบ หนธกส. ฯลฯ

ตวอยางขาวในหวขอนไดแก ตดหนพนนบอลคดสนผกคอตกมาตาย

(2540) ลกรองไมเชอพอฆาตวหนคดหนเลอด 12 ล. (2540) ผจก.

แบงกตดหน 5 แสน ปนจอหวดบตวเอง (2541) พยาบาลสาวฆาตว

ตายหนหนสนรงรง (2542) ระเบดหวหนผดโกงเงน 32 ล. (2542)

นร.ม.6 ผพนนบอลยงตวตายหนหน (2544) เสยฮองกงรมควนฆาตว

ตาย เครยดเสยพนนบอนปอยเปต 10 ล. (2545) ผวเมยซดยาพษ

ดบหนเจงหวยหนทวม (2546) พยาบาลดบแคน ผกคอดบหนหนนอก

ระบบ (2547) สลดพอเฒาวย 60 เครยดไมมเงนใชหนธกส. จดไฟเผา

ตวตายคาบาน (2547) แมคาขาวแกงเครยดผกคอตายหนหน (2548)

พษพนนบอล พอคาขายหมจอยงตวตาย (2548) ถกเพอนทวงเงนแค

พนบาท เดกเลยงววผกคอตายหนหน (2549) เครยดหนบตรเครดต

ยงหวตวเองดบ (2550) พระฆาตวตายหนหนสน (2550) เครยดค�า

เงนกผกคอลาโลก (2550) พนกงานเครยดยกยอกแบงก 8 ล.เปดรร.

ยงตวตาย (2551) แมคาผลไมผกคอตายหนหนรายวน (2551) หาเงน

ใชหนวนละ 500 บาทไมไดกนยาตาย (2551) ฆาตวตายหนคด

โกงแชร (2552) กเงนรกษาเมยหมดปญญาใชหนครซ 7 ผกคอตาย


ประการทสาม การฆาตวตายเนองจากมปญหาในการเผชญกบ

ภารกจทรบผดชอบ โดยเฉพาะเมอผลปรากฏไมตรงกบทตวเองหรอ

ครอบครวคาดหวงไว เชน การเผชญปญหาการเรยนของนสตนกศกษา

นกเรยน ทงกลวสอบตก กลวเกรดตก กลวไดเกรดไมดพอกบทคาดหวง


สอบเขามหาวทยาลยไมได ฯลฯ นอกจากนกเปนปญหาทเกยวของกบ

การท�างานในกลมคนอาชพอนๆ เชน ต�ารวจ ทหาร ขาราชการ นกการเมอง

นกธรกจ ทเครยดไมมทางออกและเลอกฆาตวตายหนปญหา

ตวอยางขาวการฆาตวตายเนองจากความผดหวงในการเรยน การ

ท�างานไดแก โดดตกจฬาฯ-นศ.สาวธรรมศาสตรเสยใจสอบตกคอมพ

(2541) ภยมดคกคาม ตชด.ยงตวตาย (2541) หนมแบงกเครยดนาย

บบ ผกคอตายประชด (2542) ม.3 เครยดเรองเรยนโดดชน 5 ดบ

สยอง (2544) ครร.ร.ทายหาดผดหวงเลอนขนกรดขอมอ-ผกคอดบ

(2545) น.ศ.สาวเกรด 3.8 เครยดโดดตกเรยนดบ (2545) แฉเกรด

ตกนศ.แพทยศนยรงสตดงตกสยอง (2545) ม.6 เครยดสอบเอนฯ

ดงตก 3 ชนฆาตวตาย (2546) นศ.พายโชคชะตาสมครงานไมผาน

ฆาตวตาย (2547) พยาบาลใหมถกนายต�าหนโดดบอน�าดบ (2547)

ด.ต.ยงหวดบคาโตะเครยดงานจราจร (2547) ทหารเครยดฆาตวตาย

หนไฟใต (2547) แขวนคอตายคากฏ อ.มหาจฬาฯเครยดวทยานพนธ

(2548) เครยดเกรดไมถง 3 ม.6 ยงตว พอไมมคอมฯ เรยน (2548)

นศ.แพทยจฬาฯป 5 เครยดโดดตกรพ.ภมพลฯดบ (2548) นอยใจสอบ

ไมผาน-สาวม.4 ผกคอตาย (2548) สดสลดวงการแมพมพ อจ.ซ 7

ฆาตวไมผานปรบวทยฐานะ (2549) ขรก.ซ 8 ไปรษณยถกยายไรอนาคต

กระโดดสะพานดบ (2549) ลกจางชวคราวท�างานรพ.มา 17 ปไมได

บรรจ ผกคอตายประทวงรฐ (2550) เทควนโดสาวผกคอคาทง พอเชอ

ลกเครยดกลวไมตดทมชาต (2550) ผบ.พนเครยดจอหวดบ ทงจ.ม.หาม

ลกเปนทหาร (2550) จนท.สาธารณสขเครยดคนโทรปวน ตะโกนทน

ไมไหวยงตวตาย (2551) 10 ขวบไมอยากไปโรงเรยนผกคอตาย (2552)

เปนตน

ประการทส การฆาตวตายเนองจากปญหาอนๆ ซงมสดสวน

ใกลเคยงกน ไดแก ปญหาสขภาพ เจบปวยเปนโรคเรอรง รกษาไมหาย


ตองทนทกขทรมาน และอาจเปนภาระรบผดชอบกบคนอน สภาวะทาง

จตใจทออนแอเปราะบาง ออนไหวตอปญหาตางๆ ในชวต เปนโรคซม

เศรา เครยด อยในสภาพกดดน มปญหาทางจต และภาวะจตผดปกต

เนองจากเสพยาเสพตด เมาเหลา ฯลฯ

นอกเหนอจากนกเปนขาวทน�าเสนอสถานการณปญหาของการ

ฆาตวตายในสงคมไทย ไดแก การสรปสถตประจ�าปของหนวยงานท

เกยวของ การส�ารวจทศนคตความคดเหน ซงแสดงใหเหนปจจยเสยง

ตอการฆาตวตายในกลมคนตางๆ โดยเฉพาะวยรนหนมสาว ทอาจจะยง

ไมมวฒภาวะทางอารมณมากพอในการรบมอกบอปสรรคบางประการใน

ชวตได รวมทงทางออก หรอวธจดการรบมอกบภาวะเครยด หรอกดดน

ในชวต เพอหลกเลยงการฆาตวตาย ทส�าคญคอ ในขาวมกจะตอกย�าวา

ปญหานจะบรรเทาลงไปไดหากสถาบนครอบครวมความเขมแขง มนคง

ท�าหนาทดแลสมาชกตามทสงคมคาดหวงได ในจ�านวนขาวทอยในหวขอ

นมอย 2% ทเปนการฆาตวตายเพอหนความผดทตวเองกระท�าไว หรอ

อาจจะคดส�านกผดวาเปนการชดใชชวตเพอชดเชยความผด โดยเฉพาะ

ในคดความผดอาญาตองโทษรายแรง ซงมกจะเกดเหตการณในสถานท

คมขง ศาล เปนตน

ตวอยางขาวการฆาตวตายเนองจากปญหาสขภาพ เจบปวยเรอรง

ไดแก ผเฒาวย 80 ยงกรอกปากหนโรคราย (2540) ดงนรกสงเวย

เอดส (2541) รองเจาอาวาสโรครมโดดน�าฆาตว (2544) ชายชราวย

91 โดดตกรพ.หนโรคราย (2545) สาวเครยดหนโรคพมพวง โดดตก

รพ.ดบ (2547) ทนายเครยดมะเรงรมเราโดดสะพานดบ (2547) หลวง

ตาโรครมเราดงตกรพ.ปางตาย (2549) อดตนกบอลนร.ฆาตวตาย หลง

พการเพราะอบตเหตกวา 10 ป (2549) พายมะเรงพตอ.ยงตว (2550)

ขรก.บ�านาญเปนอมพาตเครยดควา.38 ยงตวตาย (2551) ปวยไวรส

ซ-เครยดฆาตว (2552) เปนตน


ขาวการฆาตวตายเนองจากสภาวะทางจตใจเปราะบาง ไดแก

หนมเพยนประดษฐกโยตนฆาตวพลก-ตดคอตวเองเชอเกดใหมเปน

เทพเจา (2545) เครยดกนไบกอน สาวทองจตหลอนผวาแมลงอยใน

ห (2547) อากาศรอนหนมโรคประสาทยงตวตาย (2547) พระจต

หลอนกนยาฆาแมลงมรณภาพ (2547) อนาถพระตดสราใชจวรผกคอ

ตาย (2548) คนไทยจตปวยพง 1.3 ลานราย โรคจตกวา 4 แสน เสยง

ฆาตว 30 เทา (2549) พระคลงฆาตวตายหวงไปสนพพาน (2550)

หนมนกออกแบบผกคอตายโชวชาวบานแถวราม (2552) เปนตน

ขาวการฆาตวตายเพอหนความผดรายแรง ไดแก จ�าเลยคด

ฉกรรจพพากษาตวเองดงตกศาลอาญา (2545) ผตองหาขมขนลกเลยง

ผกคอตายในหองขง (2547) เครยดถกจบยาผกคอตายในหองขง

(2549) ลงเขยแขวนคอตายคาหองขง เครยดคดขมขนหลาน 11 ขวบ

(2550) ผตองหาเครยดมดกรดคอ-ขอมอบนศาล (2551) ครผกคอ

ในหองขง-หนคดขมขน (2552) เปนตน

นอกเหนอจากขาวทน�าเสนอสาเหตของการฆาตวตายทกลาวถง

ขางตนแลว ยงมขาวอกสวนหนงทพดถงประเดนทเกยวของอนๆ ของ

การฆาตวตาย เปนตนวา สถตการฆาตวตายในแตละป สถานการณ

ของการฆาตวตาย เชน พฤตกรรมเลยนแบบ มาตรการปองกนการ

ฆาตวตาย ทเรยกรองใหสถาบนการศกษาท�าหนาทดแลปองกนปญหาน

มากขน ควบคไปกบการรณรงคใหคนทมความสมพนธใกลชดหรอคน

ในครอบครวเอาใจใสผทมภาวะทางอารมณออนไหว จตใจเปราะบาง

การสรางทางเลอกตางๆ ใหเขาถงผทประสบปญหาและมความเสยงจะ

ฆาตวตาย เชน ศนยบ�าบดสขภาพจต สาย hotline คลนกคลายเครยด

ฯลฯ

ตวอยางขาวไดแก อบรมวธเกลยกลอมคนคดฆาตวตาย (2541)

คนไทยเครยดฆาตวตาย 62 รายตอเดอน (2542) แฉคนไทยขอลาโลก


ชวโมงละคน สงคมตวใครตวมนกดดน (2545) สวนดสตโพล เครยด

เรองใดถงกบท�าใหฆาตวตาย (2545) ปญหาการฆาตวตายปองกนได

จากคนใกลชด (2545) ตะลงคนฆาตวตาย 1 คน-ทก 40 วนาท

(2545) เผยคนไทยคดฆาตวตายสญเสย 4.3 พนลาน (2546) อาทตย

โพลเพลอนตรายฆาตวตาย ชวงอาย 25-39 ปท�ารายตวเองสง (2548)

ความรกจากครอบครวปองกนโรคฆาตวตาย (2548) ปองกนการฆา

ตวตายในทกชวงวยของชวต (2550) อยาโยนบาปครอบครว (2552)

ผงะผลส�ารวจสขภาวะ วยรนคดฆาตวตาย 8.5% (2552) เปนตน

1.2 ปญหาครอบครว

เปนอกประเดนหนงทมกไดรบการกลาวถงในหวขอความลมเหลว

ของสถาบนครอบครวอยเสมอ นนคอ การเชอมโยงวาทสงคมมปญหา

ปรากฏรายวนตามหนาหนงสอพมพนน สวนหนงเปนเพราะสถาบน

ครอบครวลมเหลวในการท�าหนาทรบผดชอบพนฐาน เชน การทะนถนอม

ความสมพนธ การสรางความเขาอกเขาใจ เอาใจใสครอบครว การอบรม

เลยงด ฯลฯ และแสดงใหเหนวามปญหาครอบครว ประเดนดงกลาวน

มสดสวนเปน 29% ของขาววาดวยสถาบนครอบครวลมเหลวทงหมด

และสามารถแยกยอยออกไดเปน 5 เรอง คอ ปญหาครอบครวในดาน

ปญหาครอบครว

เพศพาณชย 8%

อนๆ 8%

อบายมข/อาชญากรรม

15%

เดกตดเกม 25%

ความสมพนธ/บทบาท 44%

N=2,337


ความสมพนธ หรอบทบาทการท�าหนาทของครอบครว ซงเปนประเดน

ทถกพดถงมากทสด รองลงมาคอปญหาเรองเดกตดเกม ปญหาเรอง

อบายมขและอาชญากรรม ปญหาทเกยวของกบเพศพาณชย และปญหา

อนๆ เชน ความยากจน สวสดการ การสงเคราะหครอบครว เปนตน

ดงรายละเอยดตอไปน

(1) ปญหาในความสมพนธและบทบาทการท�าหนาทของ

ครอบครว

เปนการพดถงปญหาสงคมตางๆ ทเกดขนรายวนโดยตงค�าถาม

และเชอมโยงไปถงปญหาความสมพนธในครอบครว โดยเฉพาะประเดน

ครอบครวแตกแยก ขาดความอบอน ใชความรนแรง ฯลฯ บทบาทของ

ผดแลรบผดชอบครอบครว การท�าหนาทพนฐานของครอบครว เขน การ

ใหเวลาเอาใจใสสมาชกในครอบครว การอบรมเลยงด และการเปนตน

แบบของพฤตกรรมทด หลอหลอมศลธรรม และสรางทศนคตท

เหมาะสมใหแกคนในครอบครว และการสรางบรรยากาศทอบอนสงเสรม

ความเขาใจในครอบครว ซงเชอวาเปนปจจยส�าคญในการลดปญหาสงคม

หลายประการ

นอกจากน กเปนขาวทมเนอหาเกยวกบความสมพนธระหวาง

คสมรสเอง เชน ปญหาความรกความเขาใจ ความเขากนไดทางเพศ

ระหวางค วธและมาตรการตางๆ ในการเสรมสรางความสมพนธใน

ครอบครว และการเพมการมสวนรวมของครอบครวในการแกปญหา

สงคมตางๆ โดยเฉพาะปญหาความรนแรง อาชญากรรมในเยาวชน

เพศสมพนธไมพรอม-ไมปลอดภย เปนตน

ตวอยางขาวในประเดนนไดแก สขภาพจตในครอบครวเปนเหต

แยกพอแมลกใหหางเหน (2540) เหตเซกซเสอม กอปญหาครอบครว

(2540) พนฐานครอบครวสงผลละเมดสทธเดก (2541) ชางกลยอมรบ

กอเหตเพราะขาดอบอน (2541) ชวตนกฆาอาย 14 พอแมแยกทาง


ทงจนเปนขยะสงคม (2541) เดกถกละเมดและหาประโยชนทางเพศ

ความเชอมโยงทพอแมมสวนส�าคญทสด (2542) เผยสาเหตบานแตก

เดกเปนอาชญากร (2543) นกฆา-ขมขนรายเดยงสา ชอกสงคมไทย

เลยงลกยงไงไมสายเกนแก (2544) บานไรสขกบลกขาดรก (2545)

เดก 12 ฆา 4 ขวบ แคนฟองยายขโมยเงน 500 (2546) ปญหาใหญ

เรองเพศ อปสรรคอนดบ 3 ของครอบครว (2546) วกฤตเดกไทยนยม

รนแรง จดออนครอบครว-สงคมเสอม (2546) เดกกาวราวรนแรงเพราะ

3 สถาบนพง (2546) ศาลเปดแนวรบใหมแกปญหาเดกท�าผด ขจด

ตนตอยบยงพอ-แมหยาราง (2546) ตะครบนศ.สาวคายาบา บานแตก

หาเงนชวยแม (2546) พอแมรงแกฉนท�าเดกไอควต�า ตนตอสชวตค

พง (2547) วยโจไทยเดนลงเหว เหตเพราะครอบครว (2547)

ครอบครวเครยด ตวการหลกสปญหาวยรน (2547) เปดปญหาทว

ปท.-วยรนเสยงสด บานแตก-มวสม-ตงครรภ (2548) เขาใจ อภย

ยดเหนยวธรรมะ กลเมดสรางครอบครวรมเยน (2548) ปญหาครอบครว

จดเรมตนฝนรายของเดก (2548) อบรมการเปนพอแมมอใหม แกไข

ปญหาครอบครว (2548) วธ.หวงผลวจยชพอแม 43% รสกหางเหน

ลก (2548) ออมกอดครอบครวไทยภมคมกนปญหาสงคม (2549)

แฟชนฮตคลปวดโอตบประจาน ครอบครว-สอตนแบบความโหด (2549)

แม-ลกยคใหมใกลชดกนนอยลง สะทอนปญหาครอบครวเมองใหญ

(2549) ชครอบครวไมสมบรณผลกใหเดกเสพสอราย (2549) พอแม

เลยงลกไมเปน ตนตอแหงปญหาเดก (2550) อทธพลของครอบครว

ลมสลาย ตนตอปญหาเยาวชน-ฆาตวตาย (2550) ชพอแมโจตยเดก

ผดดวย ฐานปลอยลกท�ารายผอน (2551) หวนแฟชนเดกแหหนออก

จากบานพง เหตพอแมไมใสใจเศรษฐกจฝดเคอง (2552) ผปกครอง

ชอบใหทาย ตนเหตเดกแวนไทยฮกเหม (2552) สงคมไทยวกฤต

ครอบครวแตกแยกสง เกดปญหาแมซมเศรา-พอตดเหลา-ลกกาวราว



(2) ปญหาเรองเดกตดเกม

ปญหานมสดสวนเปนหนงในสของปญหาครอบครวทงหมด เรยก

ไดวาเรมปรากฏเปนขาวทางหนาหนงสอพมพประมาณ 10 ปทผานมา

นเอง และกลายเปนประเดนปญหามากขนในชวงพ.ศ. 2548 เปนตนมา

ในชวงแรกเปนประเดนการเลนเกมคอมพวเตอรกบผลเสยทางสขภาพ

และการใชเวลาของตวเยาวชน ตอมาเปนปรากฏการณเกมออนไลน

ซงน�าไปสประเดนปญหาอนๆ ตามมาตอเนอง และเพมความรนแรง

มากขน เชน อาชญากรรมในเยาวชน พฤตกรรมกาวราว เสพตดเกมซง

นยมความรนแรง ฯลฯ จนหนวยงานภาครฐตองออกมาตรการมาควบคม

ปองกน เชน การจ�ากดเวลาในการเลนเกม จดระเบยบรานอนเตอรเนต

เปดศนยแกเดกตดเกมฯ เมอปญหาเดกตดเกมแพรหลาย เปนอนตราย

และมอทธพลในทางลบตอเยาวชนในอายทนอยลงมากขน โดยเฉพาะ

พฤตกรรมเลยนแบบความรนแรงในเกมทเลน ในชวงหลงๆ จงมการเนน

บทบาทของพอแมผปกครองและสถาบนครอบครวใหมสวนรวมในการ

ดแลมากขน

ตวอยางขาวปญหาครอบครวเนองจากเดกตดเกมไดแก วตกเดก

ตดเกม สงผลถงสขภาพรนแรงถงจตใจ (2545) แมรองลกหาย 3 เดอน

เหตหามเลนเกมคอมพ หลงตดงอม-เรมขโมโห (2547) เดก 12

เปดใจทงบานขอทาน หาเงนเลนเกม (2547) ไอซทจนปญญาคมราน

เนต เดกตดเกมโยนพอแมดแลเอง (2547) โจคลงตอกสคลบ แนะคม

หวนกาวราว (2547) วยโจคลงเกม 3 ชม. 4 เดอน สมองหลงสาร

พษขนเสพตด (2547) เกมออนไลนวตถาร แขงขมขนโจฮต-ลาครสาว

(2547) วยรนคลงเกมเรยกวญญาณ พบนศ.เลนจนเพอ แมหวสง

จตแพทย (2548) เดกตดเกมออนไลน ปมความรนแรงในครอบครว

(2548) กะเทาะชวตเดกตดเกม หนออกจากบาน-ขอทาน แลกเงนคา

ชวโมงเกม (2548) เผยผลวจยเดกไทย 16% ตดเกม หมอชเลนมาก


เกดโรคจตเภท (2548) ดช.ยงเพอนดบเลยนเกมคอมพ (2549) บ�าบด

เดกตดเกม ดวยยาชดครอบครว (2550) 10 วธแกเดกตดเกม

พอแมกญแจส�าคญ (2550) เลยงลกใหดไมมตดเกม (2550) ลกตด

เกม ปญหาอยทพอแม (2550) เดกตดเกมแมสงไปอยสวนผกคอตาย

(2551) ม.6 เลยนเกมคอมพ ฆาแทกซลวงชงทรพย-แทงยบ (2551)

กะเทาะชวตเดกตดเกม กาวราว-เรยนโง-เลยนแบบความรนแรง (2551)

หามเลนเกม 12 ขวบฆาตวสงขอความถงเพอนวนสดทาย (2552)

ไวรสรายเดกไทยในโลกออนไลน ตนตอจ-ปลน ลกขโมย-ขายตว-

เสพยา (2552) เปนตน

(3) ปญหาครอบครวกบอบายมขและอาชญากรรม

เปนการพดถงปญหาครอบครวโดยเชอมโยงกบปญหาอาชญากรรม

และความรนแรงในสงคม รวมทงสงเราอนๆ เชน ยาเสพตด แอลกอฮอล

สอลามก การพนน ฯลฯ ซงเปนทมาและสาเหตส�าคญทท�าใหสถาบน

ครอบครวลมสลาย โดยเฉพาะเหลานนมการรณรงคอยางกวางขวาง

ในชวงป 2548-2549 ตอเนองจนปจจบน วาเปนภยคกคามความ

อบอนมนคงของสถาบนครอบครว และน�าไปสปญหาเลวรายอยางอน

ตวอยางขาวในประเดนนไดแก พบเดกบานแตกเสยงสงตดยาน

รก (2542) เปดผลวจยอาชญากรเดก หนงโป-การตน ตนเหตบาป

บรสทธ (2543) ชครอบครวปญหาใหญฉดเยาวชนตดยา (2545) พบ

ขเมา-การพนน ตนเหตครอบครวคนเมองราวหนก (2545) โพลชพอ-

แมเปนเหตใหลกดมเหลา (2547) เหลา ตวการครอบครวลมสลาย

(2548) รวบเดกเปดมานรดเสพยาบา-มวเซกซอางมปญหาครอบครว

(2548) ชเหลาตนเหตท�าครอบครวราว (2549) เผย 10 ลกษณะเดก

เสยงตดยา ตนตอหลกปญหาครอบครว (2549) สมพนธ 18 ลาน

ครอบครวนาหวง พอแมดมเหลา-เลนพนน-รนแรง (2550) เหลา-

บหร-ผพนนท�าครอบครวไทยใกลวกฤต (2551) แฉพอขเหลาตนตอ


ปญหาครอบครว (2551) ตะลงเดก ป.2-ป.6 เกน 40 % ยอมรบ

เคยซดเหลาแลว (2552) เปนตน

(3) ปญหาครอบครวทเกยวของกบเพศพาณชย

ในทนหมายถงการพดถงบทบาทของสถาบนครอบครวทกลาย

เปนสวนหนงของปญหาเพศพาณชย หรอการขายบรการทางเพศ

แมสวนหนงจะเปนการใหบรการทางเพศโดยสมครใจ แตสวนใหญของ

ปญหาครอบครวทรวบรวมไวในฐานขอมลชดนเปนการแสวงประโยชน

ทางเพศจากคนในครอบครวและคนใกลชดเอง ดวยการใชอ�านาจลอลวง

บงคบ และท�าใหเชองเชอดวยคานยมกตญญ ตองทดแทนพระคณพอ

แม เปนหนทางหาเลยงครอบครว และการอางสทธเหนอชวตลกของพอ

แมผปกครอง ขอสงเกตประการหนงกคอ อายของลกทถกพอแมบงคบ

ใหขายบรการทางเพศนลดลง นอยทสดทปรากฏในขาวคอ 8 ขวบ

ตวอยางขาวในประเดนนไดแก พอทาสยาบาบงคบลกสาววย

13 ขายตว (2541) ตแผแกงคากามขามชาตปนออเดอรหมนคน พอ-

แมจงลกขายซอง (2541) แมเลยงใจยกษ บงคบลกขายตว (2542)

กระตนพอแมรทนลกปองกนขายตว (2544) น.ศ.แนะครอบครวเขม

แขงแกขายบรการ (2545) จบพอ-แมแสบพาลกเลยงเรขายตว (2546)

พอแมจงลกสาวขายตว อางเดกกตญญบพการ (2547) สดสลดสาว

16 ขายตวชวยแม (2548) แมอมลก 8 ขวบขายสงเวยกามฝรงเฒา

(2548) สลดแมบงคบดญ. 13 เปนเมยนอยพอเลยง (2549) ผวจ.

จจบแมจงลก! ขายตว 20 บ. (2549) แมบงคบลกขายตว-จนบา


นอกจากน ยงมขาวอกจ�านวนหนงเปนประเดนปญหาครอบครว

ดวยเรองอนๆ เชน ความยากจน การใหความชวยเหลอครอบครวท

ประสบเหตตางๆ สวสดการครอบครว สขภาพครอบครว การศกษา ฯลฯ

มการน�าเสนอประสบการณชวตครอบครวทประสบปญหาในลกษณะ


หลากหลาย ตวอยางขาวไดแก อนาถชวตด.ช.ยอดกตญญเลยงพพการ

(2540) พเลยงตราคาขายแคพนเดกวย 8 เดอน (2541) พบ 8 ขวบ

สดกตญญเลยงตา-แมพการ (2542) ตาบอดเลยงหลาน-ลกเปนมะเรง

วอนชวย (2545) สลดแมใหลกขอทานหาเลยงครอบครว (2546) ยาย

ตามพอแมตนเหตออกจากโรงเรยนกลางคน (2546) อนาถชวตสอง

เฒาวยเฉยดรอยตอสความจนและโรคราย เลยงลกไมสมประกอบอก 2

วอนภาครฐ-ผใจบญชวยเหลอ (2547) ละครชวต เสนทางทเลอกไมได

หลาน 4 แม-ผว ปวยหนกครอบครวระส�า (2548) อนาถโคตรจนแม

เฒาวย 78 หาเลยงครอบครว (2549) สถานการณเดกยากจน-

ดอยโอกาส เดกชนบทหางพอ-แม (2549) วอนชวยครอบครวอนาถา-

หลานปวยสะเกดเงน (2552) เปนตน

1.3 การทอดทงไมเลยงด และภาวะเรรอนไรบาน

อกหนงประเดนทมกมการน�าเสนอในสอรายวนในลกษณะทสะทอน

ใหเหนถงความลมเหลวของสถาบนครอบครว คอ ขาวการทอดทง

ไมเลยงด ไมรบผดชอบดแลสมาชกในครอบครวอยางทสงคมคาดหวงวา

สมควรเปนหนาทหลกหรอหนาทพนฐานของครอบครว โดยเฉพาะการ

ทอดทงเดกซงเปนลกหลานของตวเอง การทอดทงไมเลยงดผสงอาย

การทอดทง-ไรบาน

ทงคนชรา 14% ไมดแลคนปวย 3%

ทอดทงเดก 29%

เดกเรรอน 32%

คนไรบาน 22%N=1,951


หรอพอแมตวเองเมอยามแกเฒา และการทอดทงไมดแลผปวยเรอรง

ผพการอยางใดอยางหนงใหด�ารงชวตตามยถากรรม ความเกยวเนองจาก

เรองนทส�าคญกคอ การเกดภาวะเรรอนของเดก และภาวะไรบานของ

ผคน ความลมเหลวของสถาบนครอบครวทแสดงผานการทอดทงไมเลยง

ดและภาวะเรรอนไรบานน มจ�านวนเกอบหนงในส และสามารถแยก

พจารณาไดเปน 5 หวขอยอยๆ ดวยกน ดงรายละเอยดขางลางน

(1) เรองของเดกเรรอน

เดกเรรอนเปนประเดนทไดรบความสนใจจากสอสงทสด มสดสวน

ประมาณเกอบหนงในสามของการทอดทงและภาวะเรรอนไรบานทงหมด

เนอหาของขาวในชวงแรกๆ เปนการน�าเสนอเรองเดกเรรอนอยางสมพนธ

กบปญหาทางสงคมอนๆ เชน การเสพยาเสพตด ขอทาน การดอยโอกาส

ทางการศกษาของเดกเหลาน การขายบรการทางเพศ ฯลฯ เนอหาใน

ขาวมการน�าเสนอสาเหตของการท�าใหเดกออกจากครอบครวมาเปนเดก

เรรอน ด�ารงชวตอยขางถนนและทสาธารณะตามยถากรรมดวยตวเอง

หลายประการ เชน ภาวะทครอบครวชนบทลมสลาย เนองจากการยาย

ถนของพอแมเขามาท�างานในเมอง สภาพครอบครวทมปญหาไมอบอน

ขาดความรก หรอแมแตสภาพความเปนอยทเลวราย การใชความรนแรง

ในครอบครว นอกจากน ยงมเดกเรรอนอกจ�านวนหนงถกลอลวงใหออก

จากบาน และตกเปนเหยอลกพาตวและคามนษย

ในสวนของมาตรการทเกดขนกบการรบมอกบปญหาเดกเรรอน

ทส�าคญทสดไดแก การสรางโอกาสทางการศกษาใหกบเดกเรรอน

การพฒนาคณภาพชวต การสรางภมคมกนทางสงคมใหกบเดกเรรอน

เพอไมใหน�าไปสปญหาอนๆ โดยเฉพาะปญหาอาชญากรรม ยาเสพตด

เอดส ตกเปนเหยอของการคามนษย ฯลฯ สงเหลานเปนกจกรรมท

เกดขนจากหลายฝาย ทงภาครฐและองคกรพฒนาเอกชน


ตวอยางของขาวในประเดนเดกเรรอนไดแก ไทยมเดกเรรอน

1.5 ลาน เสยงตดเชอเอดสสงสด (2541) ปญหาเดกเรรอนเพยบเพราะ

ครอบครวออนแอ (2541) ชโอกาสการศกษาของเดกเรรอนอยทคร

(2543) เดกเรรอนพง 4 ลาน รอครขางถนนชบชวตอนาคตของชาต

(2543) เนรมตศนยรบเดกเรรอนอก 5 แหง พรอมจดอ�านวยความ

สะดวกส�าหรบพลกฟนชวตใหมใหครบครน (2543) ชบวชฤดรอนชวย

พฒนาจตใจเดกเรรอน (2544) ครอบครวตวปญหา แหลงทมาของเดก

เรรอน (2544) ขาตดตอมออดขาวกวา 2 วน เดกเรรอน 11 ป รอง

หาคนชวยไมมใครไดยน (2545) กทม.เปดศนยชวยเหลอเดกเรรอน

เนนบรรยากาศบานอบอน (2546) ขาดอสระ – เหตผลหลกเดกเรรอน

ไมรบความชวยเหลอ (2546) มข.วจยพบเดกอสานถกพอแมท�าราย

มากถง 73% ชเหตเดกเรรอนสวนใหญถกพอแมท�ารายทบตและลวง

ละเมดทางเพศ (2547) คายทกษะชวตกศน. ฝกวธเขาสงคมใหเดก

เรรอน (2547) เอนจโอแฉเดกชาวเขาถกซอมาเปนขอทานเมองกรง

(2548) ด.ญ.รนทดหนเสอปะจระเขพอเลยงมดมงเตลดจากบาน 2

แถวขมขนซ�า (2548) แฉขบวนการจบเดกเรรอน หลอกท�างานประมง

น�าลก (2549) ระวงภยเดกหาย ฝนรายชวงปดเทอม (2550) เปนตน

(2) การทอดทงเดก

ในทนหมายถงขาวทวาดวยการทอดทงไมเลยงดเดก การน�าเดก

ไปทงไวตามทตางๆ รวมถงเดกก�าพราทไมมครอบครวเลยงด ในชวงแรก

เปนขาวเดกก�าพราและการชวยเหลอเดกเหลานเพอสงคนครอบครว

เนองจากการทอดทงเดกและทารกดวยสาเหตตางๆ เชน ก�าพราไมมคน

เลยงดเพราะพอแมเสยชวตดวยโรคเอดส หรอตองโทษเนองจากประกอบ

อาชญากรรม หรอประสบภยธรรมชาต การน�าเดกทารกมาทงเพราะ

ทองไมพรอม (ซงมกจะประณามเพยงผหญงทเปนแม) ครอบครวยากจน

ไมสามารถเลยงดได การยายถนไปเปนแรงงานในเมองของพอแม


การพลดหลง เปนตน นอกจากนกเปนขาวการตามหาพอแมและลก

หลงจากพลดพรากกนไปนานหลายป หรอไปอยกบครอบครวอปการะ

ทงในประเทศและตางประเทศ

ตวอยางขาวการทอดทงเดกไดแก วอนชวย 4 หนนอยอนาถา

พอแมทงไรคนเหลยวแล (2540) ผลรายเอดสเหนเดนชดเดกก�าพรา

ไทยพงพรวด (2541) สงคมเสอมแมทงลกนอยบนรถไฟ (2541) ผจญ

ภยปาคอนกรต 3 หนนอยแมทงหนชวตล�าเคญ (2542) ลกไทยโต

ในสวเดน 24 ปตามหาแม (2543) เผยเดกไทยถกทงกวาปละกวา

600 คน (2545) ตดคกคดยาบาทงบาน ทง 2 หนนอยเผชญชวต

(2545) เดกไทยในอปการะตางชาตกบอดตทตองตอบแทน (2545)

ทง 2 ลกนอยในวด หลอกพาไปไหวพระ ชาวบานสดทนแจงต�ารวจ

(2545) เดกตดเอดสถกทงยอดพง (2546) พอ-แมทงอกแลว ทารก

7 วน มดแดงกดทงตว (2546) หนมม.พายพถกทงตงแตเดก ตามหา

พอแม (2546) ก�าพราเพราะฆาตดตอน (2547) 1 เดอนสนามพบ

เดกก�าพรา 566 คน (2548) 4,000 เดกก�าพรา 3 จงหวดชายแดน

ใต เยาวชนทตองเยยวยา (2548) คณตาใจบญอาชพเกบขยะ เลยง

เดกก�าพรากวา 40 ชวต (2548) เผยสถตเดกไทยถกทงลดลง 20 ป

เปนลกบญธรรม 7.9 หมน (2549) เผยเอดสท�าเดกไทยก�าพรา

380,000 คน (2550) สดรนทดด.ญ. 4 ขวบก�าพราพอแม ยายวย

72 ปพาขอทาน (2551) ลกตามหาแมปดฉากพลดพราก 30 ป (2551)

จากเคอโงะถงโกโบร ในวนทลกครงญปนตามหาพอกนทงเมอง (2552)

สลดสามพนองโดนแมทงประชดพอ (2552) ทงลก 2 ดญ.อยกนล�าพง-

พอแมหาย (2552) เปนตน

(3) คนไรบาน

ปรากฏการณเรองคนเรรอนไรบานทจรงเปนสงทเกดขนในสงคม

ไทยมานานแลว เพยงแตไมอย ในความสนใจในระยะเวลานานนก


ในความรบรของคนสวนใหญคงเปนประเดนเรองคนจนไรทอยอาศยใน

เมองใหญ ทอาจมสาเหตมาจากการยายถนจากชนบทเขามาเสยงโชค

ในเมองหลวง แลวอาศยทสาธารณะตางๆ เปนทพกพง อาจเรรอนอาศย

หลบนอนไปเรอยๆ หรอจบจองบางแหงเสมอนเปนทอยถาวร

แตเรองคนไรบานนมกกลายเปนประเดนส�าคญในหนาหนงสอพมพ

เมอมเหตการณประชมส�าคญๆ ระดบนานาชาตทไทยเปนเจาภาพ

คนเรรอนไรบานซงถกมองวาสกปรก ไรระเบยบ เปนอนตราย เปนภาพ

ทรบกวนบรรยากาศสวยงามของบานเมอง จงสมควรถก “จดการ”

อยางใดอยางหนง เชน การปดสนามหลวงตอนกลางคน เพอความเปน

ระเบยบเรยบรอย สะอาด ปลอดภย การเปนเจาภาพการประชมเอเปค

ในป 2546 น�าไปสการน�าเอาประเดนเรองคนไรบานผลกดนเปนประเดน

สาธารณะ คนเหลานจงคอยขยบมพนทในสงคม และมการเปดเผยเรอง

ราวชวตครอบครวในแงมมหลากหลาย ทงในแงของครอบครวชนบทท

ลมสลาย การตอสชวตและพยายามด�ารงความเปนครอบครว ไปจนถง

ประเดนทวาคนไรบานอาจตองถกยอมรบในฐานะทเปนรปแบบครอบครว

อกลกษณะหนงในเมองหลวง นอกจากนขาวในชวงหลงกเปนการถกเถยง

ตอสกนระหวางคนไรบานกบภาครฐในเรองมาตรการตางๆ ทเกยวของ

กบคนไรบาน ทงเรองอาชพ และพนทอยอาศย ซงมสนามหลวงเปน

กรณพพาทหลก

ตวอยางขาวในประเดนคนเรรอนไรบานไดแก มนษยกระดาษกลาง

กรง ชวตนแผนเดยวกเกนพอ (2542) ปดสนามหลวงชวงกลางคนเรม

1 ส.ค.ไลผขนน-คนเรรอน (2544) คนเรรอน-จรจดเกลอนกรง ยอด

กระฉดเฉยด 2,000 คน (2545) คนเรรอนยดสะพานหลบนอน เขต

ชแหลงพนน-ยาเสพตด (2545) กทม.หาทอยรองรบผบกรก คนเรรอน

หลงถกไลรอหมดทางไป (2545) ผบช.น.สงเขมกวาดจบแรงงานเถอน

รบเอเปค สรางความประทบใจในบรรยากาศ ขอทาน-คนเรรอนโดนหมด


(2546) สมครพฆาตคนเรรอน ยดคอกกกกนแบบหมา (2546) คน

เรรอน-จรจด ตนหญาในปาคอนกรต (2546) แกคนไรบาน-สรางบาน

กลางรบ (2547) คนไรบานทะลกเมองหลวง (2548) สนามหลวง

โรงแรมแบกะดน ทพงพงสดทายของคนรากหญา (2548) กทม.ไลผ

ขนน คนเรรอน จดเทศกจตรงก�าลงปดสนามหลวง (2548) พบคน

เรรอนเกลอนกรง 675 ราย พระนครยอมรบครองแชมป ระบขาดทอย

อาศยเพยบ (2549) พระนครจดท�าแผนขบไลคนเรรอนพนบรเวณสนาม

หลวง (2549) กทม.ลยแกคนเรรอน-สงกลบภมล�าเนา (2550)

พษศก.ท�าคนเรรอนพงแยงเกบขวด-กระปอง (2551) วกฤตศก.ท�า

คนไรบานพง กทม.เลงขนทะเบยนซาเลง (2551) คนเรรอน-ไรบาน

ขยะเมองมชวต ผลผลตสงคมยคทาสเงน (2552) พม.รวมกทม.ฟน

สนามหลวง งดกฎหมายเลนงานคนจรจด-ตามดวยฝกอาชพ (2552)

ผใชชวตในทสาธารณะ ชอใหมคนเรรอนสนามหลวง-กทม. ถกเอนจโอ

รวมแก (2552) เปนตน

(4) การทอดทงไมดแลผสงอาย

ขาวทน�าเสนอสวนใหญเปนการทอดทงพอแมทสงอายใหอยโดด

เดยวในบานทเสอมโทรมในชนบทหางไกล หรอน�าคนชราไปทงไวตาม

ทตางๆ โดยเฉพาะวด บานพกคนชรา ใหมชวตอยอยางล�าบาก เจบปวย

เรอรง ถกกระท�ารนแรง ไมมลกหลานดแล ไรญาตขาดมตร เนองจาก

ยายถนไปท�างานหรอมครอบครวใหม ไมสามารถท�างานหาเลยงชพได

และเขาไมถงสวสดการตางๆ คนชราทถกทอดทงอายมากทสดคอ 93 ป

และทนอยทสดคอ 61 ป นอกจากนกเปนการน�าเสนอเนอหาทเกยวของ

กบผสงอาย เชน การปรบเปลยนทศนคตตอผสงอาย บทบาทของ

ผสงอายในครอบครว การรณรงคคณธรรมหรอการสรางจตส�านกในเรอง

ความกตญญ เพอใหเหนความส�าคญของผสงอาย ไมทอดทง และ

ไมเปน “คนอน” ในครอบครว ขณะเดยวกน ภาครฐกมนโยบายมาตรการ


ใหความชวยเหลอเปนรปธรรมมากขนในชวงปลายทศวรรษ ทงบาน

พกพง สวสดการรกษาพยาบาล และเงนสงเคราะหเพอการยงชพ

ตวอยางขาวการทอดทงผสงอาย ไดแก ผสงอายวนนยงอยใน

ความเหงา (2540) อนาถสงคมไทย คนแกถกทอดทงสงถง 20,000

คน (2541) พษเศรษฐกจลามสงคม คนชรา 3 แสนถกทอดทง (2541)

พบแมเฒาวย 72 ชวตรนทด ทงลก-เขยไลสง (2541) กระตนคนไทย

ใสใจผสงอาย ไมถกมองไรคา (2543) ยกผสงอายเปนเสาหลกครอบครว

(2545) ชวตคนแกกบความเปนอนในครอบครว (2545) สศช.

แฉเศรษฐกจดแตสงคมไทยเสอมคนแกถกทง-หยาเพยบ (2546) แฉ

ลกเนรคณ-สงแมเขาบานคนชรา (2547) ผสงอายไทยมแนวโนมถกทง

สง เหตลกหลานท�างานไกลบานไมดแล (2548) ตาบอดทงวด 20 ป

พระรบภาระดแล เผยญาตไมสนใจ (2548) ลกหลานพาทงวด แมเฒา

วย 81 มาไหวพระแลวเผน หวโซขอขาวชาวบาน (2548) เรงรณรงค

คนไทยเลกทงพอแม (2548) ชสงคมไทยควรมองผสงอายเปนมรดก

ทางวฒนธรรม (2549) ตายอยในบาน 2 ปไมมใครร ลกไปพบ-

เปนกระดก (2550) เผยคนชราถกโดดเดยวพงถง 4 แสน (2551)

พอเฒาวย 80 นอยใจเขยนปายประจานตดหนาบานลกเนรคณ (2551)

ผสงอายกบการตกเปนเหยอความรนแรง (2552) เปนตน

(5) การทอดทงผปวยเรอรงหรอพการ

แมจะมสดสวนเพยง 3% แตการทอดทงผปวยกมกเปนสวนหนง

ของขาวทสะทอนใหเหนถงความลมเหลวของสถาบนครอบครว ในฐานะ

ทควรจะมบทบาทส�าคญหรอมหนาทหลกในการดแลสมาชกในครอบครว

ทเจบปวยเรอรงหรอพการ ซงตองการการดแลอยางใกลชดและตอเนอง

ยาวนาน แตจากขาวทเกดขนพบวา มการทอดทงคนปวยดวยโรคเรอรง

ตางๆ ผพการ ทงทางกาย สตปญญา และทางจตอยางตอเนอง นอกจากน


กเปนขาวการเขาไมถงสวสดการตางๆ รวมทงการไมไดรบการดแลรกษา

ตามสมควร

ตวอยางขาวการทอดทงผปวยหรอพการไดแก พบหนมงอย

พอแมทงทกขทรมานกวา 18 ป (2541) คนไทยแหปลอยเกาะญาต

โรคจต (2548) ลก 2 คนเกยงเลยงพออมพฤกษ พาขนแทกซทงไว

คอนโด (2548) ลกทรพอมพออมพฤกษทงวด (2550) แฟชนลกทรพ

โผลอก ลกจบพอไปปลอยวด (2550) เฒา 75 อมพฤกษ เมย-ลกทง

อยวด (2550) พบหนนอยวยขวบเศษพการทางสมองโดนพอแม

ทอดทง (2550) สลดด.ญ.ดกแดถกพอแมทง (2551) เฒาโรคประสาท

ถกลามโซนานเกอบ 20 ป (2552) เปนตน

2. ความรนแรงในครอบครว

ปญหาเรองความรนแรงในครอบครวเปนประเดนทสอใหความ

สนใจน�าเสนอขาวอยางสม�าเสมอ และเปนปรากฏการณทเกดขนรายวน

ทวประเทศ ในการรวบรวมครงนมทงสน 6,550 รายการ คดเปน 25%

ของฐานขอมลทงหมด ในหวขอความรนแรงในครอบครวน ไดแก ประเดน

ความรนแรงในครอบครว

มรดก 2%

อนๆ 3% ทางรางกาย 13%

ชวต 64%

ทางเพศ 18%

N=6,550


ขาวความรนแรงหลายรปแบบทเกดขนภายในครวเรอน โดยบคคลใน

ครอบครวหรอบคคลทมความสมพนธใกลชดกน ทงทางสายเลอดและ

การแตงงาน แบงไดเปนประเดนความรนแรงทางกาย ความรนแรงทาง

เพศ และความรนแรงทางจตใจ (ซงไมไดเปนขาวโดยตรง แตเปนปจจย

ทน�าไปสความรนแรงในรปแบบอนๆ ) ดงรายละเอยดตอไปน

2.1 ความรนแรงในครอบครวทถงแกชวต

ความรนแรงทเกดขนในครอบครวและมกจบลงดวยการสญเสย

ชวต ไดแก การท�ารายรางกายจนเสยชวตทเกดขนภายในครอบครว

โดยบคคลในครอบครวหรอผทมความสมพนธใกลชด คกรณอาจเปนทง

พอ/แมกบลก สามกบภรรยา หรอคความสมพนธในครอบครวแบบอนๆ

ทงทมความสมพนธทางสายเลอด การแตงงาน และนอกสมรส เชน

พอตา-ลกเขย พสะใภ-นองเขย อา-หลาน ตา-ลกเลยง แมเลยง-เมยนอย

ฯลฯ จากฐานขอมลทรวบรวมพบวา การท�ารายทถงแกชวตโดยบคคล

ในครอบครวมทงสน 4,164 รายการ หรอคดเปน 64% ของขาวใน

หวขอความรนแรงในครอบครว โดยสามารถแยกลกษณะของความรนแรง

ในครอบครวทเกดขนและน�าไปสการเสยชวตไดดงน

ความรนแรงในครอบครวทถงแกชวต

ครอบครว 16%

อนๆ 1%

หงหวง นอกใจ ชสาว 57%

พอ/แม-ลก 26%

N=4,164


(1) สาเหตสวนใหญของการท�ารายคนในครอบครวจนถงแก

ชวตคอ การหงหวง นอกใจ ชสาว

นอกจากนยงรวมถงความขดแยงระหวางเมยหลวง-เมยนอย

กรณไมสามารถยอมรบการยตความสมพนธ การไปมความสมพนธกบ

บคคลอน มความสมพนธนอกสมรส ความรสกระแวง หงหวงอกฝาย

วาจะไปมความสมพนธชสาวกบคนอน ประเดนทางอารมณความรสก

ทรกมากเกนไปและหมดรกเหลาน เปนสาเหตส�าคญทน�าไปสการท�าราย

และจบลงดวยการฆา มสดสวนสงทสดคอ 57% สวนใหญเปนกรณท

เกดขนระหวางผว-เมย เมยหลวง-เมยนอย และผวหรอเมยกบบคคล

ทสาม คอ ชหรอกก ลกษณะการท�ารายจนเสยชวตกมตงแตใชปนยง

แทงหรอฟนดวยมดดาบ สาดน�ากรด ตดเฉอนอวยวะเพศ ทบต วาง

เพลง ขบรถชน กระโดดตก ฯลฯ นอกจากน ลกและบคคลใกลชดกม

ความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากปญหาความขดแยงเหลานดวย

โดยเฉพาะผทอยในเหตการณ รวมทงการฆาตวตายตาม

ขอสงเกตประการหนงคอ ภาษาของสอทใชสะทอนใหเหนถงอคต

ทางเพศ มนยยะประนามผหญง เชน การใชภาษา “กาก” หมายถง

ผหญงทไปมความสมพนธกบผชายอน หรอใชค�าวา “โมรา” หมายถง

หญงทกระท�ารนแรงตอสาม ขณะทหากเปนกรณผชายเปนผกระท�ารนแรง

สอมกจะใชค�าวา “บานเลก” ทแสดงถงความสมพนธชสาวกบบคคลอน

“แคน” เพอระบถงอารมณโกรธทเกดขน เนองจากปญหาความรกความ

สมพนธทเรยกวา “พษรกแรงหง” เมอครกไปมความสมพนธกบบคคล

ทสาม โดยเฉพาะกบผชายทถอวาเปนการหยามเกยรต หรอตองจบ

ความสมพนธฉนทครก ซงในบางครงผกระท�าฆาตวตายตาม ขณะทหาก

เปนกรณผหญงเปนผกอความรนแรงนน สอมกจะใชค�าวา โหด เหยม

เชน เมยเหยมจาง 6 แสนฆาผวสดโหด (2542) นอกจากนยงมขาวท

แสดงใหเหนอคตทางเพศอยางเหนไดชด เชนขาว ตลบมงยงชดบแตเมย

ปนใจแคเจบ (2542)


ตวอยางขาวกรณหงหวงระหวางผว-เมย หรอรกสามเสา หรอ

มความสมพนธซอน โดยสอมกจะใชค�าวาตทายครว สวมเขา เลนช

ไดแก เมยสวมเขาแคนตามลาซลโวชดบ (2540) ทบเมยกากเลนช

เพอนบานตายคามอ (2540) แคนเมยสวมเขาฆาทง-ยงตวตายตาม

(2540) ผวจอมโหดหงเมยจนหนามดตตายคามอ (2541) กากเรง

สวาทช ผวแคนแทงพรน (2541) ตดสนรกสามเสายงหวเมยกอดศพ

ฆาตวตาม (2541) เหนภาพเมยระเรงรกกบช ผวชกปนยงไมยงคาเตยง

(2542) สดแคนผวมากรก เมยฆาโหด น�ากรดสาดเจาโลก (2543)

มดท�าครวแทงมดดาม เกยหนมฆาโหดสาวใหญแยงผว (2543) แคน

โดนตทายครว ลกผชายยอมไมได กลวยแขกฆาสมต�า (2543) แคน

ถกหยามเกยรตยงชายชดบสยอง (2544) เมยหงฆาผวแลวกรอกยา

ตายตาม (2544) เมยผศ.แคนผวดร.มสมพนธสวาทหญงอน ควงปน

จอยงดบสยอง (2545) สาวหงโหด เตารดทบแฟนดบดน (2545) สด

ทนเมยกกชเรงรกเพอนครยง-ฟนกระจย (2545) หนมรปภ.แคนเมย

ระรนชควาปนยงทะลอก (2545) จกผมจวงแทงคอดบชคาลานสวาท

(2546) พอเฒา 74 หงสยองฆาเมยวย 81 (2546) ปนกฏหาหลวง

พ ผวจบไดบบคอดบ (2546) ผวสดทนฆาโหดเมยกากหาสชายชไมได

(2547) เฒา 66 ยงพ 67 ดบ หงจจเมยวย 60 ป (2547) หนม

ไฟฟาคลงตชดบ ขณะพลอดรกกบภรรยา (2547) จอยงชายชคาเตยง

คาวกามเซนสวาท สตท.หงโหดยงหวเมยดบแคน (2547) หนมหงโหด

รดคอฆาสาวใหญ ฉนนอนกกชายชลบหลเกยรต (2547) ลกเอาแมท�า

เมยหงพอเลยงรวยงดนดบคาอก (2547) ผวหงโหดคอนทบเมยขวาน

จามสยอง (2548) ผวหนมฉนเมยแกขหงจนนาร�าคาญฟนดบ-ฆาตว

ตาม (2549) เมยสาดน�ากรดใสผวจอมเจาชเสยชวตอนาถ (2549)

นร.หนมหงนกเรยนสาวมกกใหมยงดบคาหองเรยน (2549) เจอ

ลอนจอนอยกบช-ผวตบเมยตายคาตน (2550) แคนทอมกกเมยจอหว

2 นดดบ (2550) พษรกแรงหง ‘หนเจาโลก’ บทเรยนจ�าฝงใจ ‘ผชาย


เจาช’ (2550) สามไมเลกกกสาว-เมยฆายกครว 4 ศพ (2550) เมย

ปนใจทอมดาผวไมมน�ายา หนมโรงงานแคนมดปาดคอดบ (2551) เมย

นอยโหดไฟเผาพรอมสาม หงไมกลบบานไปหาเมยหลวงน�ามนราดรอแร

(2551) สดแคนถกสวมเขา ดต.ยงชดบเมยเจบ (2551) สาวแคน

ผจก.ไฟแนนซหนงานแตงพาญาตสกรมดบอนาถ หลอกใหจดงานหรรอ

เกอจบไดมครอบครวอยแลว (2552) รวบเจาอาวาสดง ฆาผวคกก

กะซวกยบ 7 แผล (2552) จบพระหงโหดแคนเมยมกก (2552)

พระใจเหยมรวมสกาโหดลวงฆาทงผว (2552) เปนตน

ตวอยางขาวกรณระแวงวาจะนอกใจหรอไปมความสมพนธชสาว

กบบคคลอน ไดแก ระแวงสวมเขา ยามคลงฟนยบ 19 แผลฆาเมย

(2540) เมยบกฆาผหมวดคาสน. แคนปนใจยงตวตายตาม (2540)

ระแวงเมยนอกใจจอยงดบ-ฆาตวตาม (2541) ระแวงเมยมชใชมดฟน

คอดบ (2541) ระแวงพอเลยงชอบเมยยงดบสนท 2 ศพ (2542) ม.

4 ระอาแฟนม.2 ขหงจอยงสยอง (2544) ผวฆาเมย ทงยงแทงระแวง

มช (2544) ภรรยาสดทนสามกลาวหามช ทบตควาเหลกแปบฟาดดบ

(2545) ผเฒา 72 หงสดโหด ระแวงเมยแกคบช ชก.22 ซดดบอนาถ

(2545) เกยรกโหดจอยงหนมแลวฆาตว (2545) ผวโหดระแวงเมย

มชกระหน�าแทงดบ (2545) จดไฟเผาลกกบเมย ระแวงปนใจชายอน

(2546) เมยระแวงผว-ฆาโหด ตดจ-ตมจนสกคาหมอไฟฟา (2546)

เมยแกระแวงผวเดกมกก ตดทงเจาโลกทง (2548) ระแวงเมยควก

ระเบดข สลกหลดบมฝายหญงดบ (2548) ผวโหดเตะกานคอเมยดบ

อกราย เมยเสยควาปนซลโวผวขณะนงจจกก (2549) ผวหงโหดซอม

เมยดบคาเตยง ระแวงแตงตวสวยผดปกตหวนแอบไปมกก (2549)

รปภ.ระแวงเมยปนใจใหชายอนแทงดบ-ลกเจบ (2552) ผวฝรงหงโหด

ระแวงเมยชาวไทยนอกใจซอมจนตาย (2552) เมยสาวระแวงผวตร.แอบ

มกก สองดบฆาตวตายตาม (2552) ระแวงเมยแอบกกญาตหลวงพหง

สกบกยงดบ (2552) เปนตน


กรณทพายรก หรอไมสามารถยอมรบการยตความสมพนธฉนท

ครกได ซงนอกจากจะเกดขนระหวางคความสมพนธแลว หลายกรณยง

เกดขนกบญาตหรอบคคลใกลชดคกรณอกดวย ไดแก แคนเมยสาวตจาก

ฆาโหดราดน�ากรด (2540) แคนถกนกรองสลดรก ผวเกาจกหวจอยงดบ

(2540) เขยแคนหฤโหดเผาทงเปนพอตาขวางรก (2541) เมยไมคนด

ลากลกซองยงฟบคาวงขาว (2541) ผวแคนเมยตจาก กอดคอจดระเบด

(2541) รกคดผวโหดฆาเมยตามตองอไมสมหวง (2541) เมยไมยอม

คนดผวยวะยงทง (2542) รกสลายตองตายดวยกน เมยรกไมยอมคนด

จาตดสนดวยลกปน (2544) แคนสาวเบยวแตง เสยมอถอลนไกโหด

ยงตวตาม (2546) แคนแมมายจบลกพาหนตอรองคนด (2547) คลง

เมยฟองหยาฆาบาระห�าลางครวตาย 4 ศพ (2548) สาวแทงผวผอ.

รบท�าใจไมไดถกตจาก (2548) ครหนมแคนขอคนดไมเปนผล บกยง

อดตภรรยาดบคาร.ร. (2548) นอนกอดศพ 2 วน แฟนป 4 ขอเลก

รปภ.บบคอดบ (2548) เฒา 63 ปนโหดรวฆา 3 ศพ แคนเมยไมคนด

(2549) ผวโหด-เมยขอหยาเตะคอหกตาย (2549) รวบผวโหดกระทบ

เมยนอยดบ หลงฝายหญงตตวออกหางพยายามขอเลก (2549) ฆา

ตดพวงสวรรคจอมเจาช เมยเกาแคนถกทง บกทบหวกอนเฉอน (2550)

ฆาเมยพรอมลก 3 คนปวยเครยดกลวนอกใจ (2550) กกขอเลก-รบ

ไมได เมยตร.พาลฆาทง ยงกกผวดบอกราย (2550) เฒา 72 หงโหด

บกยงเมยเกา 50 คบหนม 32 (2550) ทอมรกคดความดปกหวใจด

ดบกอนดงชน 7 ตายตาม (2551) สามโหดงอเมยไมส�าเรจยงทง

2 ศพ (2551) ดต.คลงรกแคนฆาพอตาแมยาย หยากบเมย 2 ครง

ขอคนดไมได-ยง (2552) อดตสามหงโหดบกถลมงานแตง (2552)

เครยดเมยขอเลกมดฟนปางตาย-ปาดคอตวเองซ�า (2552) เปนตน

ตวอยางขาวกรณความรนแรงเนองจากปญหาขดแยงระหวาง

เมยนอย-เมยหลวง ไดแก ลเกหนมรวยรกจอยงเมยหลวง ฐานหอ


เมยนอย (2540) มเมยนอยตองตาย (2541) เมยหลวงโหดรวยง

เมยนอยดบกลางตลาด (2541) หลวง-นอยเปดศกดวลมดสน (2542)

หลงรกผวชาวบาน มายอ�ามหตราวกรดหนาเมย (2542) เมยนอย

ด.ต.ฆาบานใหญเหตแยงทดน (2542) เมยนอยบกบานแมผว เมย

หลวงใชมดแทงดบ (2543) รวบเมยนอยพยาบาลจางยงเมยหลวง

(2546) เมยหลวงด.ต.มอบตวยงเมยนอย (2546) บานเลกกะซวก

บานใหญดบสยอง (2547) เมยนอยหงโหดบกแทงเมยหลวงดบ (2547)

เผาทงเปนเมยนอย บกยางสดเมยหลวงหงโหด (2547) เมยนอยยง

เมยหลวงแคนหยามลกผหญง (2547) เมยหลวงเปดศกบกยงเมยนอย

ดบ แคนผวหนมานอนกก-ยงตวตายแตรอดหวดหวด (2548) เมย

หลวงจอบฟาดเมยนอยดบคาบาน 3 ผวเมย (2549) เมยนอยแทง

บานใหญดบกลางหาง (2549) ผวนอยสองผวหลวงดบ (2550) เมย

หลวงหงโหดจวงแทงเมยนอย (2550) เมยหลวงลยเมยนอยมดฟนหว

ราดน�ามนเสอ-ผา เผาพรอมเมยเดก (2551) เมยนอยฆาเมยหลวง

อางแคนถกดา-กดข จางมอปนซลโวคาท (2551) จบผว-เมยหลวง

จางฆาเมยนอย (2552) หลวงสดกลนผวอบต. ควงมาเยย กรดสาด

หนาบานเลก ยงเปากางเกงเลงพวงสวรรคมงดบไฟแคนพลาดถกทอง

(2552) หงโหดเมยหลวงควาลกซองยงเมยนอยดบ (2552) เปนตน

นอกจากนยงมกรณความรนแรงในครอบครวทมสาเหตจากการ

ไมไดรบการตอบสนองทางเพศ ไมยนยอมใหมเพศสมพนธ ท�าใหอกฝาย

โกรธและลงมอท�ารายจนถงแกชวต เชนขาว กกสาวแทงผจก.บกซดบ

ไมใหอบโมโหเขาตบตมดจมสวนตดเสนเลอด (2549) ฆาเมย-ลกเลยง

เผาบาน-ยงตวฉนเมยไมใหนอน (2550) รวบผวฆาเมยหมกมานรด

อางหยามเซกซสฝรงไมได (2550) รปภ.หนมขออบเมยกอนแยกทาง

ไมยอมควาทอนเหลกตผวดบคาท (2550) พระเอกลเกโหดถลมยงกก

พรนฉนปมบนเตยงหญงเมาทหนกชายเปนซาดสต (2552) เปนตน


(2) ความรนแรงในครอบครวระหวางพอ/แมและลก

ในทนเปนกรณพอ/แมท�ารายลกจนถงแกชวต และลกท�ารายพอ/

แมจนถงแกชวต และกรณท�ารายจนถงแกชวตทงครอบครว มสดสวน

คดเปน 26% ของขาววาดวยความรนแรงในครอบครว สาเหตทแยก

เปนหวขอไวตางหากกเพอแสดงภาพความรนแรงตอชวตทสามารถ

เกดขนไดงายทสด เนองจากเกดขนจากบคคลทใกลชดทสด ไวใจไดมาก

ทสด คอ พอ-แม-ลก สาเหตของความรนแรงในครอบครวหวขอน

มหลายประการดวยกน เชน ฆาครอบครวเพอหนปญหาบางอยาง

โดยเฉพาะปญหาเศรษฐกจ ความเครยด ความผดหวง ความเจบปวย

รายแรง หรอเปนผลจากเมาเหลา ตดยาเสพตด ทนาสนใจคอ การฆา

ลกดวยเหตยตความสมพนธกบสามหรอภรรยา หรอเพอประชดพฤตกรรม

ของอกฝาย และกรณลกท�ารายพอเนองจากท�ารายแม ทงน ขาวในหวขอ

นทงหมดรวมถงพอ/แมเลยง หรอพอ/แมบญธรรมไวดวย

ตวอยางขาวทพอหรอแมท�ารายลกจนเสยชวต มสาเหตหลาก

หลาย เชน ทนตอบางพฤตกรรมไมไหว ประชดคสมรส เปนผลจากเหลา

หรอยาเสพตด ฯลฯ ไดแก พอโหดกระทบลกตดแม 2 ขวบไสแตก

(2540) ลกรองดงพอร�าคาญจบปาดคอ (2540) ผวตดเหลา เมยโหด

เฉอนคอลก 2 ขวบดบ (2541) พอสดทนจ�าใจฆาลกทรพทาสยาบา

(2541) ประชดเมยทงพอฆาลก 2 ขวบกรอกยาพษ (2541) พอคลง

ยาบาจบลกโยนน�า (2541) ตดเอดสจากผว ซ 5 ฆาลก กรอกยาเชอด

คอ (2541) ลกโยเยพอเลยงเตะโครมดบอนาถ (2541) สองแมลก

นอยใจชวตซดยาฆาแมลงดบ (2541) พอจ�าใจฆาลกทรพท�ารายแม

(2541) พอแคนลก เหนเปนกระสอบทรายกะซวกดบ (2542) ปมแม

คลงฆาลกนอยเออมระอาผว (2542) แคนผวกลบดกฆาลกในไส (2542)

3 พอแมลกสลดซดยาหนความอดอยาก (2542) ประชดเมยหน ผว

ระเบดหวดบ ยงทงลกชายหญง (2542) แคนผวรกทรยศ แมอ�ามหต


จบลกกรอกยาพษ (2542) กระทบลกตายคาท พอเลยงโหดระบาย

แคนแทนเมย ขอเงนกนเหลาไมได (2542) เอองเหนอประชดผว เชอก

มดรางลกนอยโดดอางเกบน�าฆาตว (2543) หกคอฆาสลดลกชาย 4

ขวบ แมเอดสขนสดทายหวงลกรบชะตาโหด (2543) นอยใจผวกนยา

ฆาตวตายพรอมลกนอย (2543) พอเลยงอ�ามหตจบโยนบกสลบฆาลก

วยขวบครง (2544) สลดพอฆาลกแคนดาเมยนอยชกปนยงหว (2544)

พอสดทนซลโวลกทรพดบคาบาน (2544) เมยระแวงผวมช จบลก 2

คนกรอกยาพษ-ฆาตวตาย (2544) จบพอเลยง-แมแททบตลกนอย

ตายอนาถ (2544) อางโมโหเมย ตบลกพการตาย (2545) พอเลยง

โหดไมฟาดลก 3 ขวบคามอ ไมหน�าใจชกช�าททอง เหตปอนขาวแลว

งอแง (2546) แม 18 ฆาลก 4 เดอน หกคอดบ-ซดยาพษประชดผว

ทง (2546) พอสลดจวรฆาลกตดยา เพยนช�าเราสตวไมพอตามราวแม

(2547) นอยใจเมยมผวใหมซดยาพษดบพรอมลก 2 ขวบ (2547)

แมรบโมโหลกอราด จบหวโขกหองน�าดบ (2548) ยาพษใสนมกรอก

ลกดบ ผกคอตายตาม ระแวงผวปนใจ (2548) ซอมเมยนวม พอ 74

เขาหาม เจอพราเขาข ลกซองยงดบ (2548) เฒา 74 แทงลกเลยงข

เมา ตดขวหวใจดบอนาถ สดทนถกซอมประจ�า (2548) แมรมแกสฆา

ลก 8 เดอนตายอนาถแคผวไมกลบบาน (2549) แมมอบตวรบฆา

ลกสาววย 9 เดอน เพราะผวใหมไมชอบทมกรองไหโยเย (2549) พอ

โมโหลกรอง บบคอดบคามอ (2551) พอเหลออดฆาลกทรพ เผยเหต

โดนซอมประจ�า (2551) จน-เครยด-คลง พอตบลกสาวดบแคท�าไอตม

เลอะบาน (2552) ฉนเปดวทยดง-พอยงลกเลยงดบ (2552) เปนตน

ตวอยางขาวทลกเปนผท�ารายพอหรอแมจนเสยชวต ไดแก

ไอทรพคลงยาบา ปากฉลามฆาพอดบ (2540) ลกฆาแมทบกบาลตาย

คาท (2540) ลกทรพคลงควาปงตอไลฟนพอแมนอง (2540) ลกทรพ

เสยนยาบาฆาพอท�ารายแม (2541) ลกทรพคลงยาบาแทงแมรางพรน

(2541) ลกฆาพอ ถกกดดนทนไมไหว (2542) ฆาพอเลยงมอบตว


แคนปล�านอง (2542) ลกกอเหตปตฆาตแคนพอทรมานแม (2543)

เหนพอเมาทบตแม ลกวย 14 ปปตมาต (2543) ทรพตดยา-ประสาท

ฆาพอบงเกดเกลา (2543) ลกทรพฆาแมแลวเผา อางอยไปเปลอง

ขาวสก (2543) ลกทรพกอคดปตฆาต ปนแกปจอยงขมบพอ โมโห

ถกสงใหท�างาน (2544) ลกทรพฆาพอ-ยา ฉนต�าหนตกงานพาคเกย

เขาบาน (2545) ลกสดทนพอขเมา ซอมแมประจ�า จวงมดแทงดบ

(2545) ตะลงแม-ลกมวเซกส อางถกหยามมาตฆาต (2545) ลกทรพ

ฆาพอแคนทงแมมเมยใหม (2546) ทรพโหดโมโหหวสากทบหวฆาพอ

บงเกดเกลา (2546) ซลโวดบคาชามขาวลกฆาแมอางไมยอมใหเทยว

(2546) ลกทรพแมไลไปนอนฉนใชไมตสมองกระจาย (2547) ลาลก

ทรพโมโหหวมดฟนหวพอบงเกดเกลา (2547) ลกทรพตพอตายคามอ

ขอเงนเทยวใหรอยเดยว (2547) ชะแลงตหวพอดบ ยวะถกดาขเมา-

หลงยาว (2547) ลกเลยงโหดฆาพอ ฉนท�ารายแม-เมย ใชมดแทงไส

ทะลก (2547) ลกทรพฟนคอแมดบ อางแคนพอ-แมหงขาวไปถวายพระ

(2548) ทะเลาะกนเรองแมว ลกฟนคอฆาพอเลยง (2549) ลกทรพ

ฆาแม ท�าแตไขเจยว (2549) ลกเลยงแคนถกดาขคก ความดแทงพอ

เลยงดบ (2549) สลดลกสาวปกปองแม ความดแทงพอเลยงดบแคน

ท�ารายบพการ (2549) ลกทรพกระทบพอดบ แมเผยท�ารายประจ�า

เพราะฤทธสรา-ยาบา (2549) ทรพชกมดแทงพอดบ แคนถกตบเรอง

ขเหลา (2550) สยองลกฆาพอกอนควานทองกนเครองใน-หวใจ

(2550) สดสลด-ลกทรพ ฆาพอแมตายคามอ แคนรกนองมากกวา

(2550) ทรพน�ารอนราดไมตแมพการดบ (2550) ลกทรพฆาพอ

ทนไมไหวเมาแลวซอมแม (2551) ลกเลยงทบแมเลยงกดน�าดบ ฉน

ท�ากบขาวชาพอดไลหน (2551) ทรพฆาพระพอ ยงดบอ�ามหต (2551)

แคนซอมแม-แทงพอเลยง (2551) ความดแทงพอ 11 แผลดบหลง

ถกดดาใหชวยท�างาน (2552) ลกชายทรพบกฆาแม โมโหไมประกนตว



ตวอยางขาวท�ารายจนถงแกชวตทงครอบครว หรอฆายกครว

ไดแก นาแลงสวนลมหนจนฆาลางครว (2540) หนมใหญพายชวตยง

ลกฆาตวตายหนกลม (2540) มายสาวเครยดจดฆาเผาลกครอบครว

แตกยบ (2545) พอยงลกสาววย 15 หนสภาพชวตรนทด (2545)

พอ-แมวยโจกรอกยาพษ หนโรครายตายตามลก 4 ขวบ (2546) สลด

ฝาแฝดวย 1 เดอน ตาย 3 ศพพรอมแม ผกคอยกครวประชดชวต

(2546) นอยใจเมยกรอกยานอนหลบลกแลวแขวนคอตวเอง (2547)

กรอกยาพษฆา 3 ลกสาว พอ-แมโดดตกตายตาม (2548) เมายาบา-

วปรต ฆายกครวพอ-พ-นอง 3 ศพ (2548) หนมฆายกครวอางแคน

พอแมปลอยนองถกขมขน (2548) สลดซ 5 ปนคลง โรคซมเศรามรณะ

ยงยกครว 5 ศพ (2548) พอพายสงคมจบลก 3 ขวบโยนดงตกตาย

ตาม (2548) พอคาเครยดยงลก-เมยกอนฆาตวตาย (2548) เครยด

ฆาเมย-ลก ยงตวตายตาม 3 ศพ ปมบอกงเจงหนทวม (2549)

ซดยาพษผสมเหลายกครว 4 ศพ - จบลกนอย 4 ขวบกรอกจบชวต

รนทด (2549) นอยใจผวไมกลบบาน เมยโดดทะเลลาตายหอบลกจม

ดง-3 ศพ (2550) ตร.เครยดปญหาครอบครวยงลก-เมยเจบจอขมบ

ตวเองดบ (2550) อดตสจ.ปวยมะเรง ยงลกปวยประสาท แลวระเบด

ตวตาม (2550) สงเวยความจน กรอกพษตายยกครว 5 ศพ (2551)

ลกชายตดยาจนถอนตวไมขน พอแมเลยวางยาพษตายกนทงบาน

(2551) เครยดหนทวม 10 ลาน แมฆาลก ยง 5 ขวบ-แลวยงตว

(2551) มาตฆาต-ยงตวตายตาม สงสารแมปวยหนก ตร.ทองเทยว

ลนไก (2552) เปนตน

(3) ความสมพนธขดแยงในครอบครว

ในทนหมายถง กรณการท�ารายถงชวตคนในครอบครว ทงกรณ

พอ/แมท�ารายลก สามท�ารายภรรยา พอตาท�ารายลกเขย หรอญาต

ท�ารายและฆากน สาเหตขดแยงทน�าไปสการฆาในครอบครวนมหลาย


ลกษณะ ไดแก การไมสามารถทนกบพฤตกรรมของอกฝายได เชน

ชอบทบต ใชก�าลง บงคบใหมเพศสมพนธ ไมรบผดชอบครอบครว

เลนการพนน กนเหลา ตดยาเสพตด ไปจนถงปญหากระทบกระทงเลกๆ

นอยๆ ในครอบครวทน�าไปสการลแกโทสะ การโทษคนในครอบครว

ในกรณทท�าใหครอบครวตวเองลมสลาย ไมสามารถขอคนดกบคได

และลงเอยดวยการใชความรนแรงในทสด

ตวอยางขาวความรนแรงในครอบครว เนองจากปญหากระทบ

กระทงเลกนอยในชวตประจ�าวน ทงระหวางคสมรส ญาตทางสายเลอด

และญาตจากการแตงงาน ไดแก เมยไมใหเงนผวถกหมกทองรอง (2540)

เขยโหดกลวแมยายพรากเมยกะซวกดบ (2540) ขอยมเงนแมยาย

ไมไดยงเมยฆาตว (2540) ตดหวนองสะใภเซนหวขาว (2541) เหมน

ขหนาผวใหมลกสาว จบหลานกรอกยาฆาแมลง (2542) พเขยกระหน�า

ยงนองสะใภปากจด (2542) ผวเมยขบนดาไฟแลบ ผวเดอดยงทง

(2542) ป-ยามหากาฬราดน�ากรดฆาหลาน 6 ชวต (2544) ฆาเจา

สาวแคนอมเงนชวยงานแตง (2544) หวงรถคนโปรดนองขยวะระเบด

หวพ (2545) แคนเมยแอบขายทกะซวกดบ (2545) สนเสนหปลาย

จวก ผวฆาเมยฉนซบหนอไมจด (2546) จาตร.สดทนปากเมยปน

จอขมบกดโปง (2546) ยวะแคเปดประตชา ยงเมยดบผญบ.โหดฆา

ตวตาม (2546) ยวะลกเขยปากไมด ฆาเผาโหดพอตาวย 71-จนมม

(2548) ขอเงนดนไมให เมยฉนยงผวดบ (2548) สาวใหญฆาปดปาก

หลานสาว ทบหวจบโยนทงน�ากลวปดขาวชรกคนใหม (2549) 3 ขวบ

โยเย-เชอดคอ นาสาวโหดโยนศพทงอางหองน�า (2549) เขยโหดฉน

พอตากระหน�าลกซองใสฐานดดาไมเวนวน (2551) แมยายปนด

ยงลกเขยดบ เถยงส-ไมได (2551) ร�าคาญหลานรองโยนบอดบ (2551)

เปนตน


ตวอยางขาวฆากนในครอบครวเนองจากพฤตกรรมใชความรนแรง

ของคหรอคนในครอบครว มทงทเกดขนระหวางคสมรสโดยตรง และท

เกดขนกบญาตพนองในครอบครว เนองจากผกระท�ามพฤตกรรมใชความ

รนแรง และญาตใกลชดทนพฤตกรรมนนไมไหว ไดแก พอตาปนโหด

ลนไกสงหารลกเขยตวด (2541) สดทนผวซาดสตควาขวานจามดบ

(2541) จ�าใจฆาผวขเมาชอบตบแมเตะลก (2541) เหนลกเมยเปน

กระสอบทราย เมย-ลกสาว-ลกเขยรวมมอช�าระแคนจบมดแลวฆา (2541)

แคนซอมรายวนยองทบหวผวตายคาเตยง (2542) ลกเขยฟนแมยาย

ดบแคนมาดาซอมเมย (2545) แยงมด-แทงอกทะล เมยดบแคน ฆา

ผว-ซอมทกวน (2546) ฆาจดฉากแพทยหนม เมยรบสดทนถกซอม-

เจาช (2546) ฆาแมยาย-ลงปาคลงแคนขวางคนดกบเมย ผวเกาโหด

ใจทมฬรวอากาใสบาระห�า (2547) สาวใหญแคนผวแขงโหดควาอโต

สบยบ (2547) สดทนผวขเมากลบจากเทยวแลวชวนเตะตอยความด

แทงสวนดบ (2548) เมยสดทนผวเมาแลวซอม-แทงดบ (2549) มาย

สาวแคนแฟนหนมขเหลาตบเตะโชวความดแทงดบ (2551) พฉนยง

นองดบเหนชอบเตะพอบอกแลวไมเชอ (2552) สดทนผวซาดสตเมา

ซอมขอมเซกสมดแทงอก-ตดจดบ (2552) เปนตน

ตวอยางขาวทมสาเหตจากปญหาเพศสมพนธ การไมยนยอมให

มเพศสมพนธของค หรอเพศสมพนธทเขากนไมไดของค ไดแก เหตผว

ฆาเมยไมพาขนสวรรค (2540) ฉนเมยไมใหอบ ควาปงตอสบคอวน

(2541) มงกรหลบไมตนเมยหนฆาตวตาย (2541) หนมรปภ.ทาส

กาวแคนไมใหอบ บบคอเมยดบคามอ (2542) เมยไมใหนอนดวยผว

โฉดกรดจมยบ (2543) เมยไมยอมใหอบ ผวฆาขยพแฟนดบ (2544)

เมยแคนผวบนรสสวาทจดชดแทงดบ (2546) ผวฆาเมยมอบตวตร.

อางพลกโดนบงคบรวมเพศ (2547) เครยดนกเขาไมขน-ฆาเปลอยเมย

(2548) บบคอฆาผวเซกซจด-บงคบคนละ 6 ครง (2551) เฒาขเมา

ฆาเมยดบหลงไมยอมใหอบ (2552) เปนตน


ตวอยางขาวความรนแรงในครอบครว เนองจากพฤตกรรมไมด

ทงเมาเหลา เสพยาบา ตดการพนน ลวงละเมดทางเพศบคคลอน ฯลฯ

ไดแก ผวแคนตายซะนงเมยขเหลา (2540) เมาแลวใชฆอนปอนดทบ

หวเมย (2541) สดทนผวขเหลาอมลกหน งอไมส�าเรจยงพอตาดบ

(2541) แคนเมยผพนนสง ผวควาเสยมฟาดกะโหลกแบะ (2542)

ลกสาวเสเพลพอแมซดยาดบสนท (2542) อโตสบลงเขยสยอง แคน

ย�ายยาย (2542) ผพนนสงพอคลงฆาหมลกเมย สายไฟรดคอตาย

เกลยง 4 ศพ (2545) หลานทรพเมาคลง-ทบลงจนขาดใจ (2546)

เสพยาบาเพยนควาจอบฆาเมย (2546) เมยควงขวานจามหวผวขเมา

(2547) เขยขเมาฟนหนาพอตา ยวะไมเจรจาคนดเมย (2548) ผว

แทงดบเมยขเมากลบเชา (2549) รวบผวเมาสตแตกกระทบเมยดบคา

ตน (2550) หลานคลงความดดาบไลกระหน�าฟนปายบหลายสบแผล

ดบ (2550) สดทนเมยตดพนนหนออ-แทงดบ (2551) พษพนนบอล-

หลานทรพฆาโหดป 87 (2552) เปนตน

ขาวความรนแรงในครอบครวในชวงทรวบรวมขอมลทสอใหความ

สนใจเปนขาวดงและตดตามคดตอเนองระยะหนง คอ ขาวหมอวสทธ

ฆาช�าแหละภรรยาคอพญ.ผสพร เนองจากปญหาหยารางและทรพยสน

ในป 2544 ขาวกรณฆาตกรรมภรรยาอดตอาจารยนดา ในป 2544

ทตอมาภายหลงศาลตดสนใหแครอลงอาญา และกลายเปนประเดนท

สงคมวพากษวจารณอยางกวางขวาง

2.2 ความรนแรงทางเพศ

ความรนแรงทางเพศในทนไดแก ความรนแรงลกษณะตางๆ ทเกด

ขนในครอบครวทเปนประเดนทางเพศ ไดแก การละเมด การคกคาม

ทางเพศ การทารณท�ารายทางเพศ การขมขนทเกดขนในครอบครว และ

กรณความรนแรงทางเพศทสงผลกระทบชวต มทงสน 1,149 รายการ


ทมากทสดเปนกรณขมขนโดยคนในครอบครวดวยกนเอง ทงทเปนพอ

รวมสายเลอด พอเลยง และญาต สวนใหญพบวาผถกกระท�ารนแรงเปน

เดกอายไมถง 15 ป อายนอยทสดของเหยอผถกกระท�ารนแรงทางเพศ

คอ 1 ขวบ 11 เดอน นอกจากนกมผพการ ชวยเหลอตวเองไมได

ตกเปนเหยอความรนแรงในครอบครวอกดวย

ประเดนส�าคญทมกน�าเสนอในขาวเหลานคอ สาเหตของ

การกระท�ารนแรงทางเพศนนเกดจากสาเหตหลายประการดวยกน เชน

เมาเหลา เสพยาบา มพฤตกรรมชอบใชความรนแรง แตทส�าคญคอ

ทศนคตแบบชายเปนใหญ ทคดวาผชายเปนหวหนาครอบครว ลก/เมย

ตางเปนสมบตของพอ ท�าใหผชายในครอบครวหลงคดไปวามสทธชอบ

ธรรมทจะท�าอะไรกไดกบลกหลานในบานในฐานะเจาของชวตและรางกาย

เปนการใชอ�านาจของผเปนพอและความเปนชายทเหนอกวากระท�ารนแรง

ตอผหญงในครอบครว ซงอยในภาวะทไมสามารถตอสได และความกลว

จากการขมขท�าราย นอกจากนกยงแสดงใหเหนวฒภาวะของหวหนา

ครอบครวเหลานทไมสามารถยบยงชงใจหรอจดการกบตวเองเมอม

อารมณทางเพศได

กรณขมขนโดยพอแทๆ หรอพอเลยง

เปนขาวทถกน�าเสนอบอยครงและทเลวรายไปกวานนคอการท

ผเปนแมรเหนเปนใจ หรอสนบสนนใหผเปนพอกระท�ารนแรงทางเพศ

กบลก เพอไมใหสามไปมความสมพนธอนนอกบาน ไดแก สลดครอบครว

นรก จบพอ-ปขย 2 ด.ญ.ลกหลาน (2540) 3 พอลกหนกามสามคค

ขมขน 2 สาวลกเลยง (2540) สลดจบพอบงเกดเกลาขมขนลกชายวย

4 ขวบ (2541) พอนรกโผลอกขมขนลกสาวรวดเดยว 2 คน (2541)

โผลมาอกพอสดชวขยลกสาววย 5 ขวบ (2541) พอชวขมขนลกในไส

เรยงคว 4 รายรวด (2541) สลดแมเปนใจพอ คลงกามขยสวาทลกสาว


ในไส 6 คน (2541) พอรวมมอแมเลยงขมขนลกแฝด 4 ขวบ (2541)

พอเลยงชวขมขนลกตดเมยวยแค 7 ขวบ (2544) จบพอหนขยลกสาว

ทอง7เดอน (2545) พอบงเกดเกลาขมขนลกสาว 2 คนนาน 3 ป

(2545) แจงตร.จบพอเลยงหนขนใจลกด.ญ.วย 14 (2546) จบพอ

แมยกลกด.ญ.11 ใหเฒา 52 (2546) พอเลยงแสบขมขน 12 ขวบ

แมเจอดาซ�า (2546) พอเลยงหนขยสวาทลกโชวหนาแม (2546) สลด

ด.ญ. 14 บานแตกถกขมขนพอซ�าเตมซอมนวม (2547) แมยดตราบาป

ลก สงตวบ�าเรอผวใหม (2547) จบพอชวขมขนลกแฉเมยรยงท�าอกข

ปากโปงโดนฆา (2547) รวบพอชวขมขนลกตวเองตงแตอนบาล (2549)

แมใจยกษจบลกใหพอเลยงขมขน ตงแต 9 ขวบนานกวา 2 ปจนลกสาว

ตงทอง (2549) พอชวขนใจลกพการทางสมอง (2549) พอหนเมา

ขมขนลกสาวขวบกวา (2550) จงลกใหผวขมขน อนาถแมแทๆ นงด

ตา-ยายโรแจงจบ (2550) จบพอชวขมขนลกในไสอางสอนวชาเพศ

ศกษาให (2550) รวบพอเดนนรกหนกามขมขนลกสาว 3 คนรวดอาง

เหนแกผามอารมณ (2551) แจงจบพอตยลกชายวย 5 ขวบระบมไข

ขน (2551) พอเลยงสดชวขมขนลกพการโปลโอ-เปนใบ (2551) รวบ

พอหนตยลกชายในไสวย 4 ขวบ (2551) นกเรยนม.2 ถกพอเลยง

ขมขน 5 ปบอกแมกแคดดาแตไมชวย (2551) แมเปนใจพอเลยงขมขน

2 ลกในไสวย 4-8 ขวบ (2552) เปนตน

กรณขมขนโดยญาตผชาย

ในขาวทน�าเสนอมทงทเปนลง นา อา ป ตา นาเขย พชาย ฯลฯ

ไดแกขาว รวบ 2 อายอดชวรมขมขนหลาน (2540) ปวย 84 ปตณหา

กลบขมขนหลานอาย 9 ขวบ (2540) ลงขมขนหลาน 13 ทองโย

(2541) นาวปรตตยหลาน 5 ขวบ (2541) อา-ลง-ตา รมขยหลาน

(2541) บกจบลงทวด 76 ปขยหลาน (2541) ลานาชายยอดโฉดตย

หลาน 3 คนรวด (2541) เฒา 63 ไมสนตณหาปล�าหลานทอง 6 ด.


(2542) ตา-นาชายสดชวขมขนหลาน (2544) เมย 28 คนยงไมพอ

ลงหนขยหลาน 2 คน (2544) ปหนกามขยหลานวย 12 ขวบโย

6 เดอน (2544) ลงอปรยขยหลานสาว 3 คนรวด (2546) สลดเฒา

65 หนกามขยหลานวย 12 (2546) ปตณหากลบขมขนหลานวยแค

9 ขวบ (2547) นาเขยฉดหลาน 7 ขวบขยกาม (2548) ป+ตา 138

ป เลวขย 6 ขวบแมจงมอแจงรวบ (2548) 2 ลง-1 นาหนขมขนหลาน

วย 12 ขวบ (2549) ตร.รวบพเขยขมขนนองเมยปญญาออนจนตง

ทอง 5 เดอน (2549) แจงจบเฒา 60 ขมขนหลานปญญาออน (2549)

แจงจบลกเขยหนขมขนหลานสมองพการ (2549) ขนใจ 11 ขวบมลก

จบลงเขย ยอมรบวาลมตว (2550) สดสลดพชายวย 14 ป อนาจาร

นองสาว 2 ขวบ จนอวยวะเพศเลอดไหล (2550) จบเฒา 70 ตณหา

กลบ ขมขนหลานวย 5 ขวบ (2551) พชายแสบเมาสราเสพยาบา

ขมขนนองสาว (2552) เปนตน

กรณขมขนตอเนองเปนเวลานาน

ส�าหรบกรณการขมขนตอเนองนนจากขาวทรวบรวมพบวานาน

ทสดคอ 11 ป ตวอยางขาวกรณเหลานไดแกขาว จบไอชวขมขนลกเลยง

สดหนย�ายสวาท 2 ปเตม (2540) พอใจสตวขมขนลกในไสมาราธอน

(2540) ตาระย�าขมขนหลานมาราธอนนาน 4 ป (2541) ลาลงเฒา

บากามขยหลานมาราธอนกวา 3 ป (2541) ลกประดขมขนลกนาน 4

ป (2541) สาวพการพนภยพอบดซบขมขนทารณ 11 ป (2541) พอ

ใจสตวขมขนลกในไสมานานถง 6 ป (2542) ตาชวขมขนหลานมาราธอน

ป.1 ยนป.5 (2543) พอขมขนลกในไสมาราธอนนาน 7 ป (2543)

จบเดกทรท.ขยกามลกเลยงตงแตป.5 จนอาย 16 (2544) ด.ญ.แฉ

โฉดพอ-พ-เพอนรมขย 10 ป (2546) จบพอหนกามขมขนลกสาว

มาราธอน 9 ป (2546) ตร.ลาตวพอขมขนลกสาววย 11 ขวบนาน 5

ป (2546) พอลามโซลกขงลม 6 ปเจาตวโฮแฉโดนขมขน (2547) พอ


โฉดโคตรทารณ ลามโซ-ทารณ 10 ป (2547) อนาถ 8 ขวบโดนขนใจ

2 ป 6 ขวบถกพอเลยงขย หนเจอเพอนพออก 2 (2548) จบพอขนใจ

ลกสาวในไสนาน 5 ป (2550) บงคบขมขนลก 4 ป ตร.จบพอเลยง

หน (2550) แจงจบตาชวขนใจหลานวย 11 นานเกอบ 3 ป (2550)

จบลงเขยขมขนหลานมาราธอน 4 ป (2551) อาสดชวขมขน 4 ป

หลานสาวอาย 11 ขวบ (2551) พอขมขนลก 7 ป นาสดทนพาแจง

ความต�ารวจ (2552) เปนตน

นอกจากนยงมกรณลกขมขนแม และญาตสงวยกวา ไดแกขาว

สงคมชวลกตดยา ซอมแมแถมขมขน (2540) สงคมสดทรามขมขนแม

ปวยเปนอมพาตวย 60 (2540) หลานชวขยกามยายวย 75 (2542)

สวมวญญาณเดรจฉานขมขนแมอนาถปวยอมพฤกษ (2543) เหลน

ขมขนทวดวย 102 ปโหดบบคอคามอ (2544) เขยแคนฉดแมยายไป

ขยกาม (2544) เดกหน ป.6 ยอมเปดปาก รมโทรมดญ.เลยนพอแม

(2544) เดกป.5 ลวง 5 ขวบขมขน หลงดหนงโปจนเกดอารมณ (2546)

จบเขยเทครวแสบขยแมยาย-นองเมย (2548) จบหลานชายขมขนยาย

66 หมกทรงไทย (2549) จบลกเขยหนขมขนแมยายตวเอง (2552)

เปนตน

กรณความรนแรงทางเพศน มขาวจ�านวนหนงเปนเรองของความ

รนแรงทางเพศทน�าไปสการเสยชวต เกดขนไดทงในระหวางคสมรส และ

ญาตสนท สาเหตของการขมขนแลวฆาทน�าเสนอในขาวสวนใหญเปน

เพราะกลวความผดทไปขมขนเหยอ ผกระท�ามพฤตกรรมใชความรนแรง

ควบคมอารมณไมได เนองจากเมาเหลา เสพยา หงหวง โมโห ฯลฯ

ตวอยางขาวเหลานไดแก เฒา 68 ฟตจด ทบเมย 79 ดบ แคนขดขน

อบ (2540) หมายขมขนญาตตวเองไมส�าเรจฆาทง (2545) พอฆาลก

ขวางทางขมขนนอง (2545) เมยสบคอ-ผวชวขนใจลกโรคเออ (2546)

ผวเหยมขมขนโหดฆาเมยสยอง (2546) ผาเหลองรอนพอฆาลกกอคด


ขมขน (2547) รวบตาหนสดโหดขยกามหลานกดน�า-ฆาพรางคด

(2549) หนมกอสรางเมาหงโหดซอมเมยจนตายนกวาสลบขมขนศพซ�า

(2550) DNA มดลกขมขนฆาแมวย 75 (2551) ปล�าลกเลยง-ขดขน

พอเลยงหน ฆาตายทงแม-ลก (2551) พอโหดฆาเมย-ลก โกรธ-ขวาง

ขนใจ (2552) ผวเมาขอหลบนอนกบภรรยาแตปฎเสธเลยใชก�าลง

ฝายผวโดนกดลนขาด (2552) เปนตน

การลวงละเมดทางเพศในครอบครว

มสดสวนของขาวหวขอนประมาณ 10% ของขาววาดวยความ

รนแรงทางเพศในครอบครว สวนใหญเปนขาวและบทความทพดถงปญหา

การละเมดและคกคามทางเพศในสงคม การส�ารวจสถานการณ การสรป

สถตส�าคญในเรองการละเมดทางเพศ นอกจากนกเปนขาวรายงาน

เหตการณการละเมดทางเพศ การกระท�าอนาจารตอคนในครอบครว

ตวอยางขาวการละเมดทางเพศในครอบครว ไดแก พอเลยงบงคบ

ลกส�าเรจความใครให (2540) สถตภยทางเพศรอบ 6 เดอนเหต

มกเกดในบานจากคนรจก (2542) พบตวเลขเดกถกลวงเกนทางเพศ

เพมเทาตว ระบเพราะสงคมเปดโอกาสใหผชายเสพตดทางเพศ (2543)

แจงจบผวซาดสตท�าอนาจารลกสาว (2544) เผยคดความผดทางเพศ

เดก-เยาวชนยอดพง ชอทธพลสอลามกอนาจารตนตอ-แนะสราง

ภมคมกนเดก (2546) พอหนกามบงคบลกสาวอมนกเขา (2547)

ชเดกถกทารณทางเพศชวโมงละคน (2548) จบ 2 พอ ลงโทษลกดวย

การละเมดทางเพศ (2548) แจงจบผวญาตอนาจารลกสาววย 2 ขวบ

(2549) แฉครอบครวตนเหตเดกถกลวงละเมด (2550) สลดหญง

พการเกนครงเหยอคกคามทางเพศ (2552) ป 51 พบเดกถกลวงละเมด

ทางเพศกวาพนราย (2552) เปนตน


2.3 การท�ารายรางกายในครอบครว

ในสวนของการท�ารายรางกายในครอบครวนนมจ�านวน 848

รายการ คดเปน 13% ของขาวในหวขอความรนแรงในครอบครว

สวนใหญเปนการทบตท�ารายลก ดวยมอ ไม เขมขด หยก เอาบหร

จ หรอขวางปาสงของใส เนองจากดอ ซน รองไหงอแง ขณะทพอ/

แมเหนดเหนอยจากการท�างาน ท�าใหอารมณหงดหงดและลงทายดวย

การเฆยนต ความรนแรงระหวางคสมรสไดแก การทบตท�ารายรางกาย

ทอาจเกดจากพฤตกรรมใชก�าลง เมาเหลา เสพยาบา ทมกจะเปนขาว

คอกรณจบลก/เมยเปนตวประกน นอกจากนกมกรณท�ารายรางกาย

ทบตท�าทารณค

(1) พอ/แมหรอผปกครองท�ารายทารณลก

เกดขนไดดวยสาเหตตางๆ กน ไมวาจะเปนรองไหงอแง ดอ วง

เลนซกซน ไมเชอฟง ท�าโทษทไมชวยท�างาน หรอเทยวเตรนอกบาน ใน

บางกรณเปนเพราะลกมพฤตกรรมผดปกต เชน ซมเศรา พดจาไมรเรอง

และอาจท�ารายคนในครอบครว นอกจากนกเปนกรณท�ารายลกเนองจาก

โมโหคททอดทง ไมเอาใจใส ประชดพฤตกรรมของค ทเปนขาวสวนใหญ

ลกมกมอายนอย ทนอยทสดคอ 3 เดอน ลกษณะการท�ารายทารณไดแก

เฆยนตดวยมอและสงของตางๆ เชน สายไฟ ไม ไมแขวนเสอ ฯลฯ เตะ

ถบ กระทบ ตบ หรอขวางสงของใส จดวยบหร แทงดวยเขมเยบผา

ราดน�ารอน ใชเทยนหยดตามรางกาย จบลามโซ มดไวกบตวบาน

ใหอดอาหาร ไมไดรบการรกษาบาดแผล ฯลฯ นอกจากนกมกรณทพอ/

แมหรอผปกครองเลยงดลกผดวธ ทอดทงไมเอาใจใสเปนเวลานาน

จนท�าใหลกผดปกต ดอยพฒนาการทงทางรางกาย จตใจ และการรบร


ไดแกขาว พอแมทารณลก 3 ขวบ จบลามโซยงกบหมา (2540)

ประชาสงเคราะหลยชวยหนนอยจากแมเหยมพอโหด (2540) ผปกครอง

ทารณเดกจนอยากตาย (2540) พอแมลามโซลกสาวนาน 13 ป

(2540) จบผวเมยทารณลก 3 ขวบ พอเลยงรบตดวยสายไฟ (2541)

พอใจทรามสารภาพทมดมเบลใสหวลก (2541) จบพอโหดกระทบลก

2 ขวบ (2541) นาทมฬทารณหลาน 9 ขวบ โหดผดมนษยกรดดวย

มด (2541) จกหวกดน�า เทยนหยด กระทบซ�า พอแมสดโหดท�าราย

ลก (2541) แมเลยงใจยกษความดฟนมอลก (2541) ตะครบพอใจ

ยกษมอทารณนองอน (2541) หนนอยพนขมนรกถกจบมดเยยงสตว

(2541) พอเลยงจบลกสาวลามโซขาขงในบาน (2542) 2 หนนอย

ชวตรนทดแมตดคกคดยาบา พอเลยงโฉดทารณซ�าเตะเชา-เยนปางตาย

(2543) พอเลยงสดโหดเตะทอง-โขกหว 2 หนนอยหวดดบ (2544)

รวบแมเลยงขงลกในกรงหมา ปากแขงโวยลนซดเดกโกหก (2545)

แมใจรายใชเทปปดปากลกเลยง โซลามไพลหลง-ขงอดขาวอดน�า (2546)

สายยางฟาด น�ารอนราดลก แคนพอทงเดก (2546) แคนเมยหอบผา

หนคตเตอรกรดสาหส (2546) แมเลยงใจยกษขโมโหใชน�ารอนลวกปาก

ลก (2546) พอใจยกษทารณลกเลยง 2 ขวบ ไฟลนอณฑะ-บบคอ-ต

จนขาเสย (2547) พอเลยงเมาจบลกเลยงทมสมองบวม (2548) พอ

เลยงโหดกระทบเดกชายวย 5 ขวบสมองช�าเปนเจาชายนทรา (2548)

พอทารณลกในไสมดฟน-มอพการ (2549) อมลกปนเสาไฟฟาแรงสง

วอนเมยคนด (2549) ผวหงเมยเลนแชททงวน มดจลกวย 4 ขวบ

ประทวง (2549) แฉออทสตกโดนทารณทบตกระดกหก (2550) แม

เลยงสดโหดน�ารอนราด เตารดนาบดญ.12 (2551) สาวเออวย 35

โดนลามโซขงนานกวา 20 ป (2551) พอโหดตบลกชาย 3 ขวบครง

ศรษะโขกอางลางหนาโคมา (2552) สลดแมลามโซลก 4 ขวบ จบขง

ไวใตถนบานอยกบยายตาบอด (2552) เปนตน


(2) การท�ารายรางกายระหวางค

ความรนแรงระหวางคนมทงทสามท�ารายทารณภรรยา คอ ทบต

และภรรยาท�ารายรางกายสาม สวนใหญมกจะเรมตนจากการทะเลาะ

มปากเสยง ดวยเหตหงหวง มความสมพนธซอน ปญหาเศรษฐกจ หรอ

เรองเลกนอยในชวตประจ�าวน เมอโมโหระงบอารมณไมไดจงลงมอท�าราย

ทบต หรอบงคบขเขญใหอกฝายกระท�าเรองนาอาย เชน เดนถอดเสอผา

บงคบใหคลาน ใหมเพศสมพนธกบชายอน ถายรปไวขมข หรอขวา

จะฆาเอาชวต นอกจากนกเปนขาวท�ารายรางกายเนองจากเมาเหลา

ขาวจบคเปนตวประกน เนองจากเมายาบา และขาวภรรยาท�ารายสาม

ดวยการตดเฉอนอวยวะเพศ เนองจากมพฤตกรรมเจาช เปนตน

ตวอยางขาวท�ารายทารณระหวางคไดแก สาวทอง 2 เดอนเฉอน

เจาโลกผวใสครกต�า (2540) ขดใจดแขงเรอ ซอมเมยนวม (2541)

เฒาบากามวปรตจเมยตวประกน (2542) เมยหงผวสายตรวจแทงมด

ปางตาย (2543) ผวซาดสตจอมโหด ซอมเมยจนตาบอด (2544) จบ

เมยลามโซ-ซอม แคนขอใหหยา ไมเอาความผวกลวลกล�าบาก (2545)

ผวโหดทรมานเมยกอนใหลกนองอบ (2545) กรดเทใสเจาโลกแคนผว

มเมยนอย (2546) กดเจาโลก-พลาด พวงขาด! เมยหง-ลงโทษผว

(2546) จบเสยโลงศพดงแขงโหดซอมเมยซาดสม (2547) ตดเจาโลก

กระจย เมยแคนผวแอบมกก (2547) หงอดตเมยสาดกรดหนาเละ

(2547) ตดจซาสเมยแคนตณหาจด ผวพลงมามกมากพาเมยนอย

เขาบาน (2548) ผวสงนอนคนอน เครยดโดดสะพาน (2548) เมย

สดโหดทะเลาะกบผว น�ากรดสาดหนาดนพราด (2548) ลอกกญแจมอ

เมยเกา แกผาถายรปโชวเพอน (2548) ตาวย 73 หงวางมวยยาย

โมโหไมใหอบ-ตร.กาวใจใหสาบานเลกตเมย (2550) คดสลดสาวพการ

เหยอผวเมาวปรต ซาดสตดวยมะเขอ (2551) โรแจงจบผวใชคตเตอร


กรดหนาเยบเกอบ 50 เขม (2551) เมยกดลนผวขาด-แคนซอมบงคบ

หลบนอน (2552) เปนตน

(3) ลกท�ารายทารณพอหรอแม

กรณทลกท�ารายทารณบพการนนพบวาสวนใหญเปนขาวลกเสพ

ยาบาแลวควบคมสตไมได คลมคลง และจบคนใกลชดเปนตวประกน

ลกมกอยในชวงวยรนจนถงวยท�างาน อายนอยทสดทพบในขาวคอ 17 ป

ขณะทพอหรอแมทถกท�ารายทารณนนทอายมากทสดคอ 97 ป สาเหต

ของการกระท�าทารณพอแมหรอผปกครอง นอกจากเมายาบา เมาเหลา

แลวกเปนเพราะพอหรอแมเจบปวยเรอรง พการ ชวยเหลอตวเองไมได

ตองการการดแลใกลชด รวมทงการทนตอพฤตกรรมใชก�าลงของอกฝาย

ไมไหว เปนตน

ตวอยางขาวไดแก ลกทรพคลงยาบาควาอโตจบแม-หลาน

(2540) ลกคลงยาบาแตะเเมท�าลายขาวของ (2541) สดสลดลกทรพ

ตแมพการ (2541) จบลกตบหนาแมดวยเปลอกทกเรยน (2542) คณ

ยายโดนลกบงเกดเกลาซอมอมพาต (2546) โมโหหวฆาพอยวะหงขาว

ชา ควาอโตไลฟน (2547) ลกทรพทบแมไมพอใจใหเลกเหลา (2548)

ชกแมสลบเหมอด ฉนทวงเงนคาจยย. (2548) ลกขเมาซอมแมตบแตก

ปางตาย (2548) ลกสดทนพอเลยง เมาซอมแมจนนวม ความดฟน

ดบสยอง (2549) ลกทรพขอเงนไมไดคลง จบแมขง-ซอมนวมทงตว

(2549) ทรพเมาทบ-แทงพอบาดเจบสาหส (2549) ลกทรพสมคบ

สะใภทบตแมจนนวม (2550) ลกทรพไมยอมชวยเหลอแมทโดนน�ารอน

ลวก (2550) ลกทรพขเมาตอยเตะแมวย 66 บาดเจบ (2551) ทรพ

มาเกด-แมอยากกนขนนตม ฉนเปลองแกสควาไมตแขนหก (2551)

สลดสาวโหดท�ารายแมชราวย 97 (2552) พสาวลามโซนองวย 70

ปวยเปนโรคไขสนนบาต (2552) ลกเมาตบแมกระทะตบหว (2552)

เปนตน


2.4 ความรนแรงลกษณะอนๆ

ความรนแรงลกษณะอนๆ นอกเหนอจากทกลาวไวขางตน ไดแก

ความรนแรงทางจตใจ ความขดแยงเนองจากปญหามรดก ทรพยสนใน

ครอบครวทแบงสรรไมลงตว เปนคดความฟองรองระหวางคนในครอบครว

ซงมกจะเปนขาวคดฟองรองมรดกในตระกลใหญ หรอมชอเสยง มทรพยสน

ฟองรองจ�านวนหลายสบหลายรอยลานบาท และขาวทพดถงภาพรวม

ของความรนแรงในครอบครว สถานการณปญหา การส�ารวจปญหา

ความรนแรงในครอบครว ทงหมดม 389 รายการ เฉพาะประเดนความ

ขดแยงเรองมรดกมทงสน 158 รายการ ในจ�านวนนเปนกรณขดแยง

ทน�าไปสการท�ารายรางกายและฆา 40 กรณ

อยางไรกด ควบคไปกบรายงานขาวความรนแรงในครอบครว

รายวนทกลาวถงขางตน กยงมขาวและบทความอกลกษณะหนง ซง

พยายามน�าเสนอในมตของปญหาความรนแรงในครอบครว การอธบาย

สาเหต การรณรงคปองกนปญหาหรอหาทางออก ฯลฯ โดยมากแลว

มกจะน�าเสนอควบคไปกบสถตความรนแรงในครอบครวทมการส�ารวจ

เปนระยะ เนอหาทน�าเสนอคอการวพากษวจารณทศนคตทอาจเปนทมา

ของการใชก�าลงรนแรงตอคนในครอบครว อาทเชน ทศนคตทเชอวา

ความรนแรงในครอบครวถอเปนเรองสวนตวคนนอกไมควรเขาไป

ยงเกยว การกระทบกระทงกนระหวางคเปนเรองปกต อคตทางเพศ

2 มาตรฐานทใหอ�านาจ สงเสรมผชายมากกวาผหญง สงผลใหผชาย

ใชอ�านาจขมเหง วางตนเปนใหญเหนอผหญงและเดกทอยภายใตการ

พงพง ทงทางสงคม และเศรษฐกจ ซงมกจะเรมตนทครอบครว และ

ถายทอดการใชความรนแรงนนตอไปยงรนลกหลาน เหลานเปนเหตผล

ส�าคญทท�าใหผหญงและเดกไมมชองทางขอความชวยเหลออน นอกจาก

ทนรบชะตากรรม และไกลเกลยยอมความในทายทสด


ภาพจากฐานขอมลอาจแสดงใหเหนไดวา การเปลยนแปลงส�าคญ

ของการท�างานดานความรนแรงในครอบครวประการหนง คอการ

ปรบเปลยนกระบวนทศนทวาความขดแยงระหวางผว-เมย หรอพอ/

แม-ลกเปนเรองภายในครอบครว อยในปรมณฑลสวนตว สงคมหรอ

ภาคสาธารณะไมสมควรเขาไปของเกยวแทรกแซง แตเมอพจารณาจาก

เนอหาขาวทน�าเสนอในชวงป 2545-2547 พบวา ทามกลางสถตส�ารวจ

การใชความรนแรงในครอบครวทเพงสงขนทกป วธคดดงกลาวกถก

ตงค�าถามและเสนอสสงคมในเวลาตอมาวาเสนแบงระหวางปรมณฑล

สวนตวและสาธารณะนน ไมไดชดเจนเดดขาดอกตอไป โดยเฉพาะใน

กรณของความรนแรงในครอบครว สงคมและสาธารณะถกเรยกรองให

เขาไปแทรกแซงภายในครอบครวไดหากมปญหาความรนแรงเกดขน

หลายหนวยงานมนโยบาย แผนงาน โครงการรณรงคหลากหลายรปแบบ

ออกมาเพอรวมเปนทางเลอกในการแกปญหาความรนแรงในครอบครว

และอาจกลาวในทายทสดไดวาการออกกฎหมายความรนแรงในครอบครว

แสดงใหเหนการเปลยนกระบวนทศนขางตนอยางเปนทางการ แมวาจะ

ยงตองใชเวลาอกระยะหนงใหการปรบเปลยนทศนคตดงกลาวครอบคลม

กวางขวางในทางปฏบตกตาม ดงจะเหนไดจากขาวขางลางน

พงชมชนยตความรนแรง ปองเดก-ผหญงพนเหยอ (2545) แก

ปญหาเดกสตร อยาคดเพยงแคธระไมใช (2546) น�ารอง...ศนยชวย

เหลอเดกและสตรพนวกฤตความรนแรง (2546) เปดศนยพงไดดแล

เหยอความรนแรง (2547) ท�าอยางไร เมอพบผประสบปญหาความ

รนแรงในครอบครว (2547) กระบวนการซอมสมพนธ โรงซอมสาม

แตเปนเรองของทกๆ คน (2547) พ.ร.บ.คมครองฯ ปดฉากเรองสวน

ตว พบเหตแหงความรนแรงแจงความได (2550) ผว-เมยตกน หนาท

คนนอกเขาระงบเหต (2552) การนงเฉยเทากบเพมความรนแรงใน


ครอบครว (2552) พม.ชการกระท�าความรนแรงตอเดกและสตร ปญหา

ทคนในสงคมตองรวมกนแกไข เปนตน

3. อนามยเจรญพนธและสขภาวะครอบครว

ขาวและบทความในหวเรองดานอนามยเจรญพนธและสขภาวะ

ครอบครวมสดสวนหนงในสของฐานขอมลดานครอบครวทรวบรวมไว

ทงหมด ในจ�านวน 5,211 รายการของหวเรองนทจรงแลวแยกแบง

ไดเปนประเดนอนามยเจรญพนธ และประเดนดานสขภาวะครอบครว

มหวขอยอยทเกยวของในทงสองหวขอหลายประเดน คอ เรองของภาวะ

เจรญพนธ การทอง การท�าแทง การคมก�าเนด วางแผนครอบครว

เรองของเทคโนโลยใหมๆ ทใชในการมลก ในสวนของประเดนสขภาวะ

ครอบครว กเกยวของกบทงทางรางกาย การเลยงดลก สมาชกใน

ครอบครว เพศสมพนธระหวางค โรคตดตอทางเพศสมพนธ โรคทาง

กรรมพนธ สขภาวะทางจต/อารมณ เพอชวตครอบครวทมความสข

โดยจะพจารณารายละเอยดทนาสนใจตามล�าดบดงน

อนามยเจรญพนธและสขภาวะครอบครว

เทคโนโลย 4%อนๆ 1%

จต/อารมณ 2%

ทอง/แทง 23%

การเลยงด 20%

กาย 12%

วางแผนครอบครว 7%

เพศ 31%

N=5,211


3.1 สขภาวะทางเพศในครอบครว

ในทนรวมเอาเรองทเกยวของกบเพศในอนามยเจรญพนธมารวม

ไวดวยกน ไดแก เพศสมพนธและปญหาเรองเพศระหวางคสมรส

โรคตดตอทางเพศสมพนธ โดยเฉพาะเอดสและผลกระทบเนองจากเอดส

และเอชไอว เพศศกษาหรอการใหความรเรองเพศ/เพศสมพนธ ทงใน

ระบบการศกษาและผานทางคอลมนใหค�าปรกษาเรองเพศ ซงแสดงให

เหนถงสขภาวะทางเพศในครอบครวและน�าไปสประเดนเรองสถานะของ

ความสมพนธในครอบครว เรองสขภาวะทางเพศเปนประเดนทถกพดถง

มากทสดในหวขออนามยเจรญพนธ มสดสวนเกอบหนงในสาม ประเดน

ทนาสนใจในหวขอสขภาวะทางเพศมดงนคอ

(1) เพศสมพนธในชวตค

เรองเพศสมพนธในชวตคเปนอกหนงประเดนส�าคญส�าหรบการ

ครองคหรอใชชวตครอบครว เนอหาในขาวทน�าเสนอไดแก ความเขากน

ไดทางเพศสมพนธระหวางคสมรส ปญหาเรองเพศ/สมรรถภาพทางเพศ

ในชวตค ความเทาเทยมระหวางหญงชายในการไดรบความสขทางเพศ

ซงเปนประเดนออนไหวในความสมพนธ อาจน�าไปสการมชวตครอบครว

ทไมมความสขหรอหยารางยตความสมพนธได คอลมนตอบค�าถาม

เรองเพศในหนาหนงสอพมพเปนชองทางส�าคญส�าหรบคนทวไปในการ

แลกเปลยนประสบการณ สรางความรความเขาใจ หาค�าตอบและทางออก

ใหกบขอสงสยและปญหาเรองเพศสมพนธในชวตค

ตวอยางขาวเรองเพศสมพนธในชวตคไดแก เหตเซกซเสอม กอ

ปญหาครอบครว (2540) รวมเพศและกลวการตงครรภ (2540) เสอม

สมรรถภาพทางเพศ จดแตกหกของสถาบนครอบครวจรงหรอ (2540)

เซกซเสอมในชาย-หญงเยยวยาไดหลายทาง (2541) ชาวเขาอาย

บทรก (2541) พบปญหาหยารางเหตเพราะฮอรโมนเพศลด (2541)


เซกสสาเหตใหญท�าใหชวตคพง (2542) ความรเรองเพศในชวตสมรส

(2542) 3 เหตคณนายขดใจ ไหงนกเขาไมขน เครยด-บหรสรา-ยาท�า

หลอ (2542) เสยวพสดารอนตราย อปกรณเสรมเซกส (2545) ปญหา

ทางเพศระหวางตงครรภและหลงคลอด (2545) เซกซใชแคเรองตอง

พด กดขสตรทมาปญหาทางเพศ (2545) เรองอยางวา..ประสารกตอง

รจกเตมรส-ปรงเอาใจ (2545) แพทยแนะวธถนอมชวตควยทอง ใช

ศลปะรวมรกแบบละเมยดละไม (2546) คณผชายทงหลายฟงทางน

เซกซมแตไดมใชชายชาตร (2547) เปบมนๆ ‘ขน’ ไมขน ‘เซกซเสอม’

หกเตยง-เขยาสงคม (2547) ชทางสขอยามวแตเออ เออ สามเซกซเสอม

ผหญงตองกลาบอก (2548) สามไมยอมมเพศสมพนธดวย (2548)

ไมอยากมเซกสกบภรรยา (คนแรก)! (2548) ฮอรโมนแปรปรวน ปญหา

(ไม) ใหมของชวตค (2549) เตมรสเตมรก สขเพศเพอสขภาพ (2550)

สขภาพทางเพศ เรองงายๆ ทพดยากของคนไทย (2550) พบไวอะกรา

กระตนสายใยรก (2550) ชายไทย-รกไมชรส เมยไปไมถงสวรรค (2551)

สขทกสภาวะ - ชาย-หญง สขภาวะ (ทางเพศ) ด เรมทตวเอง (2552)

ผหญงกบ sex กจวตร (ไม) ประจ�าวนแตส�าคญตอชวตค (2552) ครก

ไทยไมชรส-รอยละ 52 เซกซไรสข (2552) เปนตน

(2) เอดสและโรคตดตอทางเพศสมพนธ

สวนใหญเปนการน�าเสนอความรนแรงเลวรายของสถานการณ

เอดส และการตดเชอเอชไอวในแตป ซงสงผลตอเนองไปยงคนใน

ครอบครวหลายประการ ทงการตดเชอระหวางคสมรสและลก แนวทาง

การปฏบตตวทเหมาะสมในการดแลคนในครอบครวทตดเชอ การไดรบ

ยาตาน ไปจนถงความเปนอยของครอบครวทตดเชอ โดยเฉพาะเมอม

ผเสยชวตเนองจากเอดส

ตวอยางขาวเรองเอดสไดแก คนไทยเสยงตดเชอเอดสจากคน

กนเอง (2541) เตอนบาว-สาวยคใหมตรวจเอดสกอนทจะเขาประต


ววาห (2541) เอดสระบาดลกถงครรภมารดา ทารกเกดมาไมตาย

กก�าพรา (2541) คนไทยเสยงเอดส 150 แมบานเหยอใหม (2543)

ชคสมรสยคใหมจงมอปรกษาคลนกรก ชวยลดปญหาโรคตดตอทางเพศ

ไดผล (2543) เลนรกในหองเรยน บทเรยนใหมแมอาย 14 (2544)

แมตดเอดสตงครรภ-หากผาตดคลอด ลกจะตดเชอเอดสจากแมนอย

มาก (2544) เตอนหญงตงครรภตดเชอเอดสฝากทอง (2545) โรค

ตดตอทางเพศสมพนธ ตองรกษาเปนค (2546) สงเดกเอดสเรยน

ศกษาสงเคราะห สลดถามแมท�าไมเพอนไมเลนดวย (2546) คนไทย

รอยละ 80 ปดบงความจรงกบคของตนกรณเปนโรคตดตอทางเพศ

สมพนธ (2546) แตงงานตนเหตส�าคญท�าผหญงตดเชอเอดส (2547)

หวงสามภรยาตดเอดส (2547) ครกเอดสมลกได กาชาดไทยเปดคลนก

ฟอกอสจ (2548) แฟนผมตดเชอเรมจากรมฝปากผม (2548) สาว

ไทยเปนเอดส 3 หมนคน 70% รบเชอจากสาม (2549) ชอบเลนรก

ออรลเซกซ เสยงตดเอดส-เรม-ซฟลสสง (2549) ไทยตดเชอเอดสเฉลย

2 คนตอนาท (2549) สธ.ชคานยมใหม ผวใชถงยางกบเมย (2550)

พบคสามภรรยา 50% ตดเชอเอดส เหตเมนใชถงยาง (2550) เปนตน

(3) เพศศกษาหรอการเรยนรเรองเพศ

ขาวเรองเพศศกษาและการเรยนรเรองเพศมกจะถกน�าเสนออยาง

เชอมโยงกบปญหาทเกดขนในเยาวชน ซงสงคมถอวายงไมใชวยอนควร

ทจะเรยนรและมปฏบตการทางเพศ ดวยถอวาอาจไมสามารถรบผดชอบ

กบผลทตามมาของการมเพศสมพนธกอนสมรสได ไมวาจะเปนการทอง

ไมพรอม ท�าแทง ตดโรคทางเพศสมพนธ เปนพอ/แมวยรน ฯลฯ

สงทตามมากคอการสอนใหเดกเรยนรเรองเพศ ทงจากระบบโรงเรยน

โดยเฉพาะครอบครว ซงเชอวาพอแมผปกครองควรมบทบาทส�าคญใน

การสอนใหลกเรยนรเรองเพศและเพศสมพนธ


ตวอยางขาวเรองเพศสมพนธศกษาหรอการเรยนรเรองเพศไดแก

วยรนทวโลกตองการรบรเพศศกษา (2540) เซกสในวยเรยน ใครตอง

แกปญหาน (2540) จฬาฯจดเพศศกษาฤดรอน ชวยรนตงทองท�าแทง

สง (2542) วยรนไมรจรงเรองเพศสรางปญหา (2542) ชลดปญหา

เพศศกษาไดผล เนนใหความรผปกครอง (2543) สอนลกใหรจกรก

เรมตนเรองเพศทบาน (2546) รจกเซกซไมเสยร (2547) รไดยงไงวา

ลกชวยตวเอง (2547) ผลศกษาเดกรเรองเซกซตงแตป.6 (2547)

แนะสอนเพศศกษาอนบาล เนนปลกฝงใหเกยรตผหญง (2547) แนะ

เปดสอนเดกชวยตวเองแกมเซกสเรว (2547) เคลดลบเลยงลกใหเปน

คนด มเซกสปลอดภย-หางไกลเอดส (2548) พอแมยคใหมเรมเปดใจ

คยกบลกเรองเพศ (2549) สอนเรองเพศใหลกกอนวยทน (2549) คย

เปดใจ รกปลอดภยกระแสตอบรบด 3 เดอนพอแมแหปรกษาเรองเพศ

เพยบ (2549) ผดหลกสตรอนามยเจรญพนธแกเพศวยรน (2549)

เพศวยโจไมวน เมอพอแม-ลกรวมเรยนร (2549) เพศศกษา เรองตอง

หามตองร (2550) ถงเวลาทเพศศกษาตองเขาถงทกครอบครว (2551)

เสนอโละหลกสตรเพศศกษา ผดหลกสตรครอบครวศกษาปลกฝงคณธรรม

(2551) เพศศกษาเพมความมนใจชวตค (2552) เปนตน

3.2 ภาวะเจรญพนธ

ในทนหมายถงประเดนทเกยวของกบเรองภาวะเจรญพนธ ไดแก

การตงครรภ ทงโดยตงใจ และเรองทองไมพรอม การท�าแทงและประเดน

ทเกยวของ การคมก�าเนดและวางแผนครอบครว รวมถงเรองของวธการ

และเทคโนโลยใหมๆ ในการชวยเหลอครอบครวทมลกยาก เกอบครง

หนง (48%) เปนขาวเรองการท�าแทง รองลงมาคอการคมก�าเนด เรอง

ทอง และเทคโนโลยเจรญพนธ ดงรายละเอยดขางลางน


(1) การท�าแทง

ขาวเรองการท�าแทงมกถกน�าเสนอในแงลบมาตลอด โดยเฉพาะ

การประณามผหญงทตงทองไมตงใจ หรอทองไมพรอม การทงทารกหรอ

ตวออน รวมทงกรณของแมวยรนทไมพรอมเลยงดลก สรปเปนภาพ

เหมารวมวาเปนหญงใจคอโหดราย ใจแตก ใจโหด ฯลฯ นอกจากนกเปน

ขาวการตรวจจบคลนกท�าแทงทใหบรการผดกฎหมาย วธการท�าแทง

ทเปนอนตราย และการหยบยกเอาเรองการท�าแทงขนมาเปนประเดน

ทางสงคม ซงน�าไปสการถกเถยงอยางกวางขวางในมตตางๆ ทงในเชง

ศลธรรม สทธในรางกายของผหญง และมกจะน�าไปเชอมโยงกบปญหา

การอบรมเลยงดและความสมพนธในครอบครว

ตวอยางขาวเรองแทงไดแก ใสถงโยนทงทารก 7 เดอน สาวหาง

กอเหตสลด สงสยแอบท�าแทง (2540) สาวรกสนกรดลกทงในหางดง

(2540) ถกขมขนทองขอท�าแทงจะเรยนตอ (2541) ทลายคลนคเถอน

เดกนร.รดลก (2541) ท�าแทงผดหรอถก ใครเปนผตดสน (2542) แม

วยรนรกสนกรดมารหวขน โยนทงกลางเมองเชยงใหม (2543) พลก

แผนดนลาสาวใจอ�ามหตฆาเผาลกในไส (2544) สงคม-ผวกดดนหญง

ไทย พบแหท�าแทงปละ 8 แสนราย (2544) เมอไรจะเลกตตราหญง

ทองไมพรอมวาเปนแมใจยกษ (2545) ผว-เมยกศน. วงราวท�าแทง

(2546) แมใจยกษ สญลกษณแหงอคตตอผหญง (2546) ลดท�าแทง-

ทงลก กนษฐนารอมแมวยรน (2546) ตะครบผวเมยท�าแทงลกน�าซาก

ฝงกลบ (2547) ไมใชแคสาวใจแตก แมสชวตกคดท�าแทง (2548) ช

เดกตงครรภเพราะถกขมขนมสทธขอท�าแทงถกก.ม. (2548) วกฤตไทย

ทอง-แทง-ทง สงคมหรอรฐทออนแอ! (2549) การแทงเปนอาจณ ความ

ทกขของคน (อยาก) เปนพอแม (2549) หญงตงครรภเรอนแสน เซน

ท�าแทงไมปลอดภย (2549) หญงท�าแทงเถอนเสยงโรคแทรกถงตาย

40% (2550) เดกสาวอาย 13 ไมรเรองเพศทอง 10 เดอนจงไปหา


หมอ (2550) ใหสอนเพศศกษาตงแตเดก 4 ขวบ สกดกนเดกวยรน

ท�าแทงเถอน (2550) เปนตน

(2) การคมก�าเนดและวางแผนครอบครว

ขาวในหวขอการคมก�าเนดและวางแผนครอบครวสวนใหญเปน

เรองของถงยางอนามย ซงสะทอนใหเหนการเปลยนทศนคตทมตอ

ถงยางและการใชถงยางอนามยไดพอสมควร กลาวคอ ชวงแรกๆ เปน

การรณรงคใหใชถงยางในกลมนกเทยวสถานบรการเปนหลก ควบคไป

กบขาวการส�ารวจและการตลาดของบรษททผลตถงยาง เปนขาวทให

ขอมลในสวนขอบงใชถงยางอนามยใหมประสทธภาพ ตอมากมการ

รณรงคใหปรบเปลยนทศนคตจากการใชถงยางอนามยคอการไมไววางใจ

ปองกนโรคจากคนอน มาเปนการใชถงยางอนามยเพราะความรกและ

รวมรบผดชอบ ไมตองใหฝายหญงรบผดชอบในการคมก�าเนดเพยงฝาย

เดยว ทงยงเสยงตอโรคตดตอทางเพศสมพนธ นอกจากนยงมการขยาย

กลมเปาหมายมาเปนคนในครอบครวและวยรนทเปนกลมเสยงมากขน

ซงมการถกเถยงกนในประเดนถงยางอนามยกบวยรนอยางกวางขวาง

โดยเฉพาะกรณการเสนอตงตขายถงยางในสถานศกษาเมอปลายป 2546

หลงจากนนมา ประเดนถงยางอนามยกเนนใหเขาถงกลมวยรนมากขน

ตวอยางขาวในประเดนถงยางอนามยไดแก ถงยางอนามยเพอ

ชวตทดกวา (2540) ปรบแผนรณรงคใชถงยางเพอรก (2545) ดเรกซ

รกโฆษณา ปรบคานยมหญง ถงยางปองกนตว (2546) กระตนวยรน

ใชถงยาง ดโอใจป�าแจก 1 แสนชน (2546) คานตงตขายถงยางในร.ร.

ชเรองเพศศกษายงไมดพอ (2546) อาจารยแมกรดขายถงยางในร.ร.

หวนท�าโจมวเซกซ (2546) แฉยอดขายถงยางอนามยคนไทยพง สธ.

ขยายตดตงหมนตยงหมดเกลยง (2548) ศธ.-สธ.จบมอตงเครองขาย

ถงยางในร.ร. ครสบแหลกหลงทาง-ไมจ�าเปน (2549) ไมเชอตงตขาย

ถงยางยวยมเซกซมากขน (2549) รณรงคปองกนเอดสเนนเจาะกลม


วยรน สนอ.ตอกย�าสวมถงยางกบคนอนทกครง (2549) สธ.วอนอยา

ตอตานถงยางหยอดเหรยญ (2550) เนนนโยบายใชถงยาง 100%

(2550) สธ.ย�าโฆษณายดอกพกถงเขาถงวยรน (2550) ถงยาง ความ

ปลอดภย ใหเกยรต รบผดชอบ (2550) ถงอนามยผหญง คอทางเลอก

ทเปนจรงของหญงไทย (2551) เปนตน

นอกจากนกเปนขาวเกยวกบสถานการณการคมก�าเนดซงสะทอน

ใหเหนอคตระหวางเพศ ทสงคมสวนใหญมองเพยงวาเปนหนาทของ

ผหญง ทงการคมก�าเนดและการท�าหมน มการเผยแพรขอมลขาวสาร

ทเกยวของ ทงในแงของสงควรร ขอบงใช อาการขางเคยง ขอควรระวง

ในการใชยาคมประเภทตางๆ รวมทงการศกษาคนควาและผลตสารสกด

ตางๆ เพอใชเปนสวนผสมในยาคมก�าเนด เชน ดปล พรกไทย มะนาว

ซงในบางกรณน�าไปสการถกเถยงเนองจากยงไมมผลการวจยยนยน

รวมทงเปนขาวเกยวกบการคมก�าเนดและวางแผนครอบครวทวๆ ไป

ตวอยางขาวในเรองการคมก�าเนดในผหญงไดแก นแหละชายไทย

ขนานแท ใหเพศแมคมก�าเนดเอง (2540) คนไทยยงเขาใจผดใชยาคม

ฉกเฉนพร�าเพรอ (2542) สธ.เตอนภยหญง ไรผลวจยชชดมะนาวฆา

อสจ (2545) ยาคมก�าเนดเทคโนโลยใหม 1 นาท คมไดนานถง 3 ป

(2546) ผชายเกยงหญงใหแบกภาระคนเดยวในการปองกนขดขวาง

กมารก�าเนด (2547) คมก�าเนดแบบไหน เซกซไมฝอ (2547) ผลวจย

ชชดยาคมฉกเฉนอนตราย คมก�าเนดไมได-มสทธตงทองสง (2548)

การคมก�าเนดโดยวธนบวนปลอดภย (2549) ยาคม เสรภาพหรอการ

ควบคมทางเพศ (2549) คดคนยาคมก�าเนดชาย ออกฤทธสกดสเปรม

เตบโต! (2549) หยดใชยาคมกลางแผง เสยงเกดผลขางเคยง-ตงทอง

(2550) หญงไทยฮตกนยาคมฉกเฉน (2550) หมอเตอนชวยรนใชยา

คมฉกเฉน อนตรายเสยงทองนอกมดลก (2551) สามเขาชวยภรยา

แบกภาระบางไดแลว ยาคมผชายไดผลชะงด (2552) เปนตน


(3) การตงครรภ

ขาวทน�าเสนอประเดนการตงครรภสวนใหญเปนเรองทเกยวกบ

ขอควรปฏบตทงกอนการตงครรภ ในชวง 9 เดอนของการตงครรภ และ

หลงคลอด เพอสขภาพของทงตวแมและลก ภาวะเสยงของหญงตงครรภ

การเตรยมตวขณะตงครรภ การฝากครรภ โรคแทรกซอน การตงครรภ

นอกมดลก รปแบบการท�าคลอด ฯลฯ นอกจากนกเปนขาวเรองการทอง

นอกสมรส แมวยรน การทองไมพรอมหรอทองไมตงใจ ในมตตางๆ

โดยเฉพาะการใหความชวยเหลอเบองตน กรณฉกเฉน และทพกพง

หลงคลอด เพอลดปญหาทตามมาอนๆ เชน การทงลก การกลบเขาไป

เรยนตอ การถกปฏเสธจากครอบครว ทกษะการเลยงลก และการเปน

แมเลยงเดยว ฯลฯ

ตวอยางขาวเรองการตงครรภ ไดแก แนะหญงมครรภรบกรด

โฟลค (2540) พอคะ แมคะ หนทอง (2541) ระวงการใชยารกษาสว

ในสตรมครรภ (2542) ชเบาหวานคณแมสงผลถงลกพการ-แทง (2542)

เสนอสอนเพศศกษาตงแตประถม ปองกนปญหาตงทองทงทไมพรอม

(2543) เตอนโรคแทรกซอนในหญงตงครรภระบาดหนก (2544)

สวสดการเรงดวนชวยแมวยรน (2544) ปฏบตตวถกตองระหวางตงครรภ

ลดการเสยงสญเสยลกนอย (2544) พบนร.ตงครรภออกกลางคนปละ

นบพน (2544) พบทองนอกสมรสเสยงโรคซมเศรา (2545) สราง

จตส�านกทดใหกบแมทก�าลงจะทงลก (2546) โยคะส�าหรบคณแมตงครรภ

ชวยใหลกมสขภาพกาย-จตด (2546) ทองไมพรอม ปญหาทยงม

ทางออก (2546) สตแพทยหวงแมไทยแหผาคลอดเกนมาตรฐานโลก

(2547) โรงเรยนระวง ต-ไลออก-ไมรบกลบหลงคลอด หมนเหมผด

พ.ร.บ.คมครองเดก (2547) ตะลงยาย 81 อมทอง 58 ป ปวดทอง

หาหมอเพงรพบเดกฝงนอกมดลก (2548) คนหาทางออกทองไมพรอม

(2548) ตงทองตองอาเจยน ขบสารพษปกปองลก (2549) มารดา


นอกสมรส ตราบาปสงคมชายขอบ (2549) จใหเดกทองเรยนตอ

ศธ.ออกตวไมปดกน (2549) ผหญงพการกบสทธความเปนแม ปญหา

เศราทสงคมไทยมองขาม (2550) เผยหญงไทยปละ 3 แสนไมตงใจ

ทอง (2550) ถงทองกเรยนได รร.ใหอนาคต (2551) ทองไรเดยงสา

1 ปใหลมหายใจกวา 7 หมนชวต (2552) ผดโครงการแมวยใสปองกน

ตงครรภไมพรอม (2552) วฒฯถกวยรนตงครรภพบตวเลข 10 ขวบ

ทอง 60 ราย (2552) เปนตน

(4) เทคโนโลยทชวยเจรญพนธ

เปนขาวเกยวกบการพฒนาเทคนควธการใหมๆ ทใชในการท�าให

คสมรสทมลกยากสามารถปฏสนธและตงครรภไดหลากหลายรปแบบ

ดวยกน เชน การท�าเดกหลอดแกวหรอการท�ากฟต การท�าอกซ

การอมบญ การบรจาคไขและสเปรม การเลอกเพศของลก ฯลฯ ซงหลาย

ประเดนยงมการถกเถยงเชอมโยงถงประเดนอนๆ โดยเฉพาะประเดนทาง

จรยธรรม และชองวางทางกฎหมายในสงคมไทย

ตวอยางขาวในเรองนไดแก ครบ 10 ปเดกหลอดแกวไทยคนแรก

(2540) แพทยธรรมศาสตรท�าส�าเรจ เดกหลอดแกวจากพอทเปนหมน

(2543) พบเทคนค Blastocyst ท�าเดกหลอดไดผลส�าเรจ (2543)

เดกไทยยอดฮต ตางชาตแหอมบญ (2543) ทารก 2 แม แกปญหา

มลกยาก หรอดถกพระเจา (2544) โคลนนงถงสเตมเซลล บทพสจน

ทยงตองรอ (2544) สเปรม-ไข (บรจาค) = ปญหาสารพด (2544)

ฝงเขมชวยหญงมบตรยากใหตดลกได (2545) กฟทปลอมขายความ

หวง รบปมลก-ทองละแสน! (2546) เทคโนโลยชวยการเจรญพนธ

ปญหาสทธครอบครองบตร กฎหมายไทยตามไมทน (2547) เทคนค

ใหมสรางครรภบรสทธ ผลตสเตมเซลล-ไมผดศลธรรม (2547) ปฏสนธ

แนวใหมไมงอเพศชาย ใชไขเพศหญงผสมเปนตวออน (2547) นก

วชาการแนะรฐพจารณาอมบญกบปญหาจรยธรรม (2548) สรางอกซ


ท�าไดส�าเรจ ทารกแฝด 4 หญง 3 ชาย 1 (2549) คลนคใหบรการ

เลอกเพศ (2549) อมบญ ปญหาทยงหนกอก แมผใหก�าเนดกบแม

ผถอก�าเนด (2549) คดเลอกพนธ-เพศลก เทคโนโลยทสวนทาง (2550)

เทคโนโลยสรางลก ทางออกหรอความไมเทาเทยมหญง-ชาย (2550)

กฟท ซฟท และเดกหลอดแกว (2550) ใหเชามดลกธรกจมาแรง บน

ขอกงขาส�านกความเปนแม (2550) ชพอ-แมในสตบตรเดกอมบญคอ

ผตงครรภ-คลอดบตร (2550) เดกหลอดแกวสดฮต แนวโนมไทยท�า

เพม 20 ปมแลวกวา 600 คนเหตแตงงานชา-เครยด (2550) ชซอไข

ท�าเดกหลอดแกว ผดจรยธรรม-บรจาคได (2551) เทคโนโลยใหม IVM

แกปญหาครกมบตรยาก (2551) การซอ-ขายไข และการจดการ

ตวออน (2552) เปนตน

3.3 การเลยงด/ดแลสมาชกในครอบครว

การเลยงดคนในครอบครว ไดแก การเลยงดลกตงแตคลอด

เรองของนมแม รวมถงการดแลคนในครอบครวทมความตองการพเศษ

เชน ปวยหรอพการ รวมไปถงสขภาวะทางกาย ทางจตและอารมณของ

สมาชกในครอบครว ทงหมดเปนประเดนทเกยวของกบการกลอมเกลา

เลยงด รบผดชอบดแลสมาชกในครอบครวในฐานะทเปนหนาทหลกอก

ประการหนงของสถาบนครอบครวทจะชทศทางแนวโนมคณภาพชวต

ของสมาชกรนใหมของสงคมได ทงยงสะทอนประเดนอนๆ ทเกยวของ

รวมดวย เชน บทบาทหญงชาย ความเปนพอเปนแม ฯลฯ รวมกน

มจ�านวนกวาหนงในสามของหวขออนามยเจรญพนธและสขภาวะครอบครว

ประเดนทนาสนใจมดงน

(1) การเลยงด/ดแลครอบครว

รวมเอาวธการเลยงดลกตงแตคลอดจนโต เรองของสถานรบเลยง

เดก การรณรงคเรองนมแม การอบรมลกใหสอดคลองกบคานยมท


เปนทตองการของสงคม ไมสรางปญหา การสรางครอบครวใหอบอน

การเตรยมพรอมพอแมใหมทกษะในการเลยงดลก เนองจากประเดน

การเลยงดลกนมกถกตอกย�าถงความส�าคญ และตงค�าถามผานสอ

อยเสมอในฐานะทเปนปจจยพนฐานของการกอใหเกดและการปองกน

ปญหาสงคมตางๆ และการพฒนาคณภาพของสมาชกรนใหมในสงคม

โดยเฉพาะในเรองของคณสมบตดานคณธรรมจรยธรรม และความ

รบผดชอบตอสงคม

ตวอยางขาวเรองการเลยงดลก ไดแก หมอหยองชสาเหตสงคม

หายนะ พอแมไมมจตวญญาณการเลยงลก (2540) ฝกลกใหใกลธรรมชาต

(2540) เลยงลกใหรกงาน (2541) ผลของการเลยงดลกตอการพฒนา

บคลกภาพ (2541) สรรพคณนมแมแกสารพดโรค (2542) เผยเลยง

ลกดมชยไปกวาครง สรางภมคมกนโรคกาย-ใจ (2544) เดกดอมพอ

แมเปนตนเหตปญหา (2544) ต�าหนลกพร�าเพรอมสทธกาวราว (2545)

ชวตคกบการเลยงลก (2545) นมแมสแนกวานมใด ตานมะเรงแม เสรม

อควลก (2546) แนะวธเลยงลกยคดจตอลใหเกง ด และมสข (2546)

พอแมรงแกฉนท�าเดกไอควต�า ตนตอสชวตคพง (2547) ลงโทษลก

อยางไรไมใหเขากาวราว (2547) เลยงลกตองเปนทม บทบาทพอทชวย

เลยงลกดวยนมแมใหส�าเรจ (2547) วตกขนมเดกสรางปญหา แนะ

พอแมฝกลกมวนยการกน (2547) แนะวธเลอกโรงเรยนอนบาลใหลก

สะอาด ปลอดภย เดกมความสข (2548) ความพรอมเพอเปนพอแม

มออาชพ (2548) เตรยมเดกปฐมวย สมาตรฐานคนไทยคณภาพ

(2548) พบเดกไทยพฒนาการชา เหตเกดจากเลยงไมถกวธ (2549)

สธ.เผยเดกกวา 5 แสนถกเลยงตามยถากรรม (2550) เลนกลางแจง

ดกวาเลนของเลน จตแพทยแนะแมเลยงลก (2551) พอแมยคใหมเชอ

มนยงเปนตนแบบ ปลกฝงพฤตกรรมทดใหลก (2551) หลกการเลยง

ลกของครอบครวตวอยาง เนนความรกเออเฟอปลกฝงคณธรรม (2551)


บทบาทแมในสงคมไทย (2551) สสส.ดงพอ-แมเขาโรงเรยนฟนฟสถาบน

ครอบครวเขมแขง (2551) บทบาทพอหายไปสงผลเดกเกดเพศท 3

(2551) เลยงลกใหไดดทามกลางวถทเปลยนไป (2552) Daddy’s Girl

ลกสาวของพอ เลยงอยางไรไมใหเหนหาง (2552) เปนตน

นอกจากน ยงมขาวการเลยงดหรอดแลลกทมความตองการพเศษ

ในครอบครว คอมความพการ ทงทางจต สายตา การไดยน สตปญญา

และการเรยนร รวมทงกลมอาการทมการแสดงพฤตกรรมทแตกตางจาก

คนทวไป ซงเชอวาการดแลโดยคนใกลชดในครอบครวหรอครอบครว

บ�าบด เปนสงส�าคญทสดตอพฒนาการของคนปวยและพการเหลาน

มการใหขอมลความรในเรองการปฏบตตวเพอปองกนหรอลดความเสยง

วธดแลผทมความตองการพเศษเหลานอยางเหมาะสม รวมทงโอกาสใน

การพฒนาชวตและเตบโตเหมอนคนอนๆ โดยเฉพาะในเดกทมอาการ

ดาวนซนโดรม ปญญาออน สมาธสน และออทสตก ซงสงคมไทยมการ

ปรบเปลยนทศนคตตอลกพการ จากทมองวาเปนปญหา เปนปมดอย

เปลยนไปสการมองเปนเดกพเศษ และตองเอาใจใสพฒนาทกษะในการ

มชวตอยรวมสงคมมากขน

ตวอยางขาวสวนนไดแก ความรกในครอบครว ยาขนานเอกดาวน

ซนโดรม (2541) แกลกปญญาออน ตองเชคสขภาพกอนคดใชชวตค

(2541) กลมเดกทมความตองการพเศษใชพอแมเปนยารกษาทดทสด

(2542) แพทยระบคนพการแตงงานไดแคเขาใจและปฏบตถกวธ (2543)

แพทยชลกเปนออทสตกไมนากลวอยางทคด (2543) เดกพการ-

เทคโลโลยใหมสามารถตรวจรไดขณะยงเปนตวออน (2544) สมผส

ยมแรกของแมนช จมอยกบความเศรานาน 10 ป กวาลกจะออกจาก

โลกของออทสตก (2545) เดกแอสเพอรเกอร คณควรเขาใจเขา (2545)

รณรงคตรวจสขภาพเดกคนหาภาวะเสยงออทสตก (2546) เดกพเศษ

4 เวอรชน แกไดถารวมใจกน (2546) สาเหตความพการทางสตปญญา


เกดไดในระหวางตงครรภ (2547) พอแมท�าอยางไร ถาลกเปนดาวน

ซนโดรม (2547) ภารกจบรบทของบดามารดาเดกพเศษออทสตก (2548)

คดสเลกเซย แคบกพรองทางเรยนร หนไมใชเดกสมองทบ (2549)

สธ.ชหญงตงครรภเสยงลกเออ 4 แสนคน (2550) พอแมก�าลงส�าคญ

ชวยลกออทสตกมพฒนาการ (2550) พาออกสงคม-อยาขงไวในบาน

ค�าแนะน�าจากแมของลกออทสตก (2550) หมอชโรคออทสซม

ไมหายขาด ตองใชพฤตกรรมบ�าบดใสใจพเศษ (2551) เมอลกปญญาออน

พอแมจะสอนเขาอยางไร (2552) ไทยอคตตตราหญงพการไรเพศ (2552)

เมอลกมความบกพรองในการเรยนรจะชวยไดอยางไร (2552) เปนตน

(2) สขภาวะทางกายของคนในครอบครว

สขภาวะทางกายของคนในครอบครวในทนเปนประเดนทเกยวของ

กบสถานะทางสขภาพ ความกนดอยด ภาวะโภชนาการหรออาหาร

สขภาพ ความสบายหรอเจบปวย ความเสยงดานโรคในแตละชวงวย

รวมทงเรองอนามยเจรญพนธโดยรวมของคนในครอบครว ครอบคลม

ทกเพศทกวย มขอมลขาวสารหลากหลาย เชน เรองอวน เบาหวาน

โภชนาการ โรคทางกรรมพนธ เปนตน

ตวอยางขาวทเกยวของกบสขภาวะทางกายไดแก นกวจยชพอ

แมน�าหนกมาก เพมความเสยงใหลกเปนโรคอวน (2540) นสย

โภชนาการไมด ตนเหตปวย-ตาย คนไทย (2541) เตอนคสมรสตรวจ

ธาลสซเมย เผย 40% ของประชากรเปนพาหะน�าโรค (2542) เมอลก

เปนเบาหวานควรกนอาหารอยางไร (2542) หญงวยทองตองเตรยมใจ

รบความเปลยนแปลงของรางกาย (2543) สธ.แนะกนอยอยางไทย

เพอสขภาพแขงแรงไมเปนโรคขาดสารอาหาร (2544) เผย 10 โรคราย

คกคามหญง-ชายวยทอง (2544) กระดกพรนท�าหญงวยทองเสยงบาน

แตก (2545) สทธอนามยเจรญพนธและสขภาพผหญง (2545)

อนตรายเดกไทยตดหวานกอโรค ฟนผ-โรคอวน-โรคเบาหวานพง (2545)


วจยชผหญง 70% เปนมะเรง เพราะไมตรวจภายใน (2546) พอวยป

เสยงมลกพการ 6 เทาเหตจากน�าเชอเสอมกลายพนธ (2546) ส�ารวจ

พบเดกร.ร.ดงในกทม.เปนโรคอวนออ เหตมาจากพอแมมทศนคตทผด-

วถชวตทเลวราย (2547) หมอเตอนจบเดกเขยาระวงอาจตายได

(2547) โรคอวนกอวกฤตครอบครวราวฉาน (2548) ยาบ�ารงโลหต

สตรแผนโบราณมประโยชนอยางไร (2548) พอแม ตนเหตของลกเบอ

อาหาร และเดกอวน (2549) อารมณของพอแมสงผลตอพฤตกรรม

ของลก (2549) พอแมเจาระเบยบท�าลกเปนเดกอวน (2549) ไมเคย

แตงงานเสยงตายเรว (2549) กรน ปญหาบนเตยงเสยงชวตค แนะหา

แพทยปองกนเซกซเสอม (2550) สขภาพผหญงไทยในกระแสแพทย

พาณชย (2550) มะเรงรายท�าลายความสมพนธ พบผปวยโรคน

แนวโนมหยาสง (2550) เผยยนสรดรป-เอวต�าตนเหตจดซอนเรน

เสยงโรค (2550) 3 นว 3 สมผส สกดมะเรงเตานม (2551) วเคราะห

โรคหวใจพการแตก�าเนดแกทารกในครรภมารดา (2551) เปนโสดท�าไม

อยไปเปนอลไซเมอร ชชวตคลดความเสยงสมองเสอม (2551) คนไทย

เสอมสงขารกอนวย ผลวจยชเหตตนทนชวตต�า (2551) ตะลงของเลน

เดกสดอนตรายสารตะกวออ ตนเหตท�าลกโง (2552) เปนตน

(3) สขภาวะทางจตและอารมณ

เปนอกประเดนหนงทมความส�าคญ เปนพนฐานของสถาบน

ครอบครว คอ การแสดงออกถงความรก ความเอาใจใส รบผดชอบ

พฤตกรรมปฏบตระหวางคนในครอบครว ทงระหวางคสมรส และพอแม

กบลก ทสงผลใหครอบครวอบอนหรอหางเหน และน�าไปสสขภาวะของ

สงคมในทายทสด นอกจากนยงเปนขาวเกยวกบสขภาพจตของคนใน

สงคมทไดรบผลกระทบจากปจจยภายนอกอนๆ โดยเฉพาะเงอนไขทาง

เศรษฐกจ สภาพสงคม การงาน ฯลฯ สวนใหญเปนขาวเรองภาวะเครยด

ซมเศรา การดแลผปวยทางจต


ตวอยางขาววาดวยสขภาวะทางจตและอารมณ ไดแก สขภาพจต

ในครอบครวเปนเหตแยกพอแมลกใหหางเหน (2540) เศรษฐกจรม

บบคนคนกรง โรคเครยดรกคกคามหนก (2540) คนกรงเครยดเพราะ

ญาตพนอง (2541) สขภาพจตของชวตค (2543) เดก-ผสงอายสขภาพ

จตย�าแย ปญหาเรอรงในสงคม (2545) สงคมงอนแงนครอบครวปวย

ทางใจ (2548) ชดแลผปวยโรคจตลมเหลว-ญาตขาดความเขาใจ

(2549) เดกไทยนาหวงปวยโรคจตพงแคปเฉยด 9 พน (2550)

จตแพทยชเดกเปนโรคเครยด การบานเยอะ-กงวลครอบครว (2551)

คนไทย 12 ลานมปญหาจต 47% เครยดจากงาน-เงน (2551)

สขภาวะทางใจเดกไทย เรมตนทบานสานตอทคร (2551) สขภาพจต

ในครอบครว เรองทยงตองศกษาหาความร (อกมาก) (2552) ผลส�ารวจ

อณหภมใจคนไทย พบปญหาการเงน-ครอบครว-สขภาพ-สงคมตนเหต

ความเครยด (2552) เปนตน

4. ความสมพนธ ในครอบครว

เปนขาวทเกยวของกบความสมพนธในครอบครว ทงทางบวกและ

ทางลบ อนไดแกประเดนเรองครอบครวอบอน การเสรมสรางสายใยหรอ

ความผกพนอนดในครอบครว การสรางครอบครวหรอแตงงาน ความ

ขดแยงในครอบครว การยตครอบครวหรอหยาราง รวมถงความสมพนธ

นอกสมรสตางๆ ทงหมดม 3,184 ขาว หรอคดเปน 12% ของฐาน

ขอมลครอบครวดานขาวและบทความ ในหวขอนสามารถแบงออกตาม

ประเดนทพบไดเปน 3 เรองใหญ คอ


4.1 ความสมพนธอนด สายใยครอบครว ครอบครวอบอน

ครงหนงของขาวเรองความสมพนธในครอบครวเปนการน�าเสนอ

ชวตครอบครวไทยในเชงบวก มจ�านวน 1,594 รายการ ทมอยอยาง

ตอเนองสม�าเสมอคอการน�าเสนอชวตครอบครวของคนในสงคม ทงท

มชอเสยงและคนทวไป ในมมทแสดงความสมพนธอนดทอบอน ความ

เขาอกเขาใจในครอบครว การฟนฝาอปสรรคทเผชญเมอเรมสรางครอบครว

การประคบประคองชวตคจนประสบความส�าเรจ มชวตครอบครวท

เขมแขง สมาชกในครอบครวด�าเนนชวตอยางมความสขและเจรญกาวหนา

ประหนงเปนตวอยางใหกบผอานถงหลกการครองเรอน วธครองรกให

ครอบครวมนคงอยดวยกนยาวนาน การสรางสายใยอนอบอนในครอบครว

การใชเวลาท�ากจกรรมตางๆ รวมกนของคนในครอบครว หรอการจด

กจกรรมครอบครวสมพนธ รวมทงประเดนเพศสมพนธในคสมรส เปนตน

ทงน ดวยพนฐานความคดทวา ครอบครวเปนสถาบนพนฐานของสงคม

ในการผลตและหลอหลอมพลเมองรนใหม จงจ�าเปนอยางยงทจะตอง

พฒนาสรางความเขมแขงใหกบสถาบนครอบครว โดยมปจจยส�าคญคอ

การใชเวลาอยรวมกน ความรกความเขาใจ การสอสารในครอบครว และ

เพศสมพนธทดในคสมรส

ความสมพนธในครอบครว

นอกสมรส 12%

อนๆ 2%

ความขดแยง 36%

ความสมพนธอนด/อบอน

50%

N=3,184


ตวอยางขาวเชงบวกนไดแก รจกใหเกยรตกนและกน หลกครอง

ชวตคใหยนยาว (2540) ดแลจตใจคนในครอบครวในวนแหงความรก

(2541) รวมใจสานใยรก เพอครอบครวอดมคต (2541) สายใยรก

สรางบานเหมอนฝน (2541) ท�าอยางไรชวตคจงยนยาวและมความสข

(2542) รองเพลง เลนดนตร เทยวทะเล ความสขทพรอมหนา (2543)

ปลกตนไม-ท�าอาหารส�าราญใจ (2543) สรางภมคมภยใหสงคมไทย

ดวยพลงครอบครว (2543) คณภาพเดกสหสวรรษใหมขนอยทการดแล

ของพอ-แม (2544) สรางทกษะครองรกรวมเรอน เนนเคลดลบความ

ส�าเรจชวตค (2544) เหมาะสมเรอง sex ชวตคยนยาว (2545)

แนะเทคนคเตมรกเตมรส สรางหลกใหชวตคยนยาว (2545) บทเรยน

กอนววาห ลดปญหาความลมสลายของชวตค (2546) ไมมชองวาง

ระหวางใจ หมนเตมเตมความหวงใย (2546) เผยเคลดลบการมชวต

คยนยาว พรอม 10 ค�าเดดทควรทองจ�า (2546) แนะวธถนอมรกให

ครกรนใหญ ตองมศลปะในการมเพศสมพนธ (2546) ครองคตามหลก

ศาสนา สรางฐานครอบครวเขมแขง (2546) เรยนรใชเวลารวมกนอยาง

มคณคาสครอบครวเขมแขง (2549) รบประทานอาหารมอเยนพรอมหนา

สรางภมคมกนใหแกสงคม (2549) ความรก ความซอสตย การใหอภย

ขอคดการครองค (2549) ชสงคมขาดอบอน จสรางจตส�านกครอบครว

สามคค (2551) เปนตน

นาสงเกตวา มการเนนกจกรรมทสงเสรมความสมพนธใน

ครอบครว และการแสดงออกถงความรกในครอบครวมากขนในชวงหลง

เชนขาว “กอด” เตมรกสมผสน สรางครอบครว (2545) ปลกกระแส

‘รกลก-กอดลก’ คนความเขมแขงใหครอบครวไทย (2545) เปดออม

กอดกระชบสายใยครอบครว (2546) รณรงคคนในครอบครวกอดกน

เพอสรางความรก-เขาใจในครอบครว (2547) เคลดของการครองชวต

คอยางราบรน กอดกนวนละ 4 หน (2552) เปนตน รวมทงการออก

มาตรการลดภาษเงนไดใหกบลกทเลยงดพอแมในป 2547


ในแตละป ขาววาดวยความสมพนธในครอบครวจะถกใหความ

ส�าคญและน�าเสนอเขมขนใน 3-4 ชวง ไดแก ชวงวนเดกในเดอนมกราคม

วนแหงความรกในเดอนกมภาพนธ เนองจากมกมครกจ�านวนหนงนยม

ถอฤกษไปจดทะเบยนแตงงาน ชวงเดอนเมษายนซงมวนครอบครว

วนหยดส�าคญอยางวนแม 12 สงหาคม และวนพอ 5 ธนวาคม ในชวง

วนส�าคญเหลานนอกจากการน�าเสนอแบบแผนความสมพนธระหวางค

สมรสแลว มกจะมประเดนเชงคณธรรมทเปนพนฐานในครอบครวอยางอน

ดวย โดยเฉพาะความสมพนธระหวางพอ-แม-ลก บทบาททคาดหวง

จากผเปนพอ แม และลก มการใหความส�าคญเปนพเศษกบการเปนลก

กตญญ พอดเดน แมดเดน ทท�าหนาทในครอบครวไดอยางสมบรณแบบ

ซงมการใหรางวลกนทกป นอกจากนยงมการรณรงคในป 2549 ให

วนอาทตยเปนวนทครอบครวควรจะอยพรอมหนาท�ากจกรรมรวมกน

ตวอยางไดแก มอบรางวล “เยาวชนดเดน” หนมพการตาบอด

กตญญ (2540) พอตวอยางแนะวธเลยงลก พชตความสขในครอบครว

(2540) 10 ครอบครวในความทรงจ�าป “ฉล” (2540) วนแหงความ

รกไทยจดสมรสออตแผขาวทวโลก (2541) แมดเดนเผยเคลดลบเลยง

ลกใหเปนคนด (2541) จองแลวกวา 3 พนคจดทะเบยนสมรส 14

ก.พ. วาเลนไทน (2542) วาเลนไทนฉ�า ครกตา-ยาย ตทะเบยนสมรส

อายรวม 200 ป (2542) รบ 50 คแตงงานฟร-ตววธครองค (2544)

เชดช 62 ลกกตญญ มอบวฒบตรยกยอง (2545) ด.ญ.10 ขวบยอด

กตญญ ปรนนบตพอปวยเปนอมพาต (2545) เดนเครองวนอาทตยวน

ครอบครว ดงพอแมลกอยดวยกน-เลกวฒนธรรมแกงถง (2549)

ขาวจ�านวนหนงมลกษณะเปนประเดนทเปนทถกเถยงของสงคม

หรออาจกลาวไดวาเปนการปะทะกนของวาทกรรมเรองบทบาทหญงชาย

เชน กรณใหเมยกราบผวกอนนอน วาจะเปนปจจยลดปญหาความขดแยง

ในครอบครวหากภรรยาใหเกยรตและเคารพสาม ในอกทางหนงกมองวา


เปนความเทาเทยมระหวางเพศหญงและชาย ซงตางมบทบาทเทาๆ กน

ในการดแลครอบครว เชน กราบเทาผวกอนนอน ประเพณแตปางไหน

(2541) นายกฯ ชโบราณ ปดแนวคดวฒนาใหเมยกราบเทาผว (2548)

ฯลฯ

นอกจากน ประเดนอนๆ ทมกเปนทสนใจของสอมวลชนกคอ

ความสมพนธในครอบครวทผดแปลกไปจากบรรทดฐานของสงคม โดย

เฉพาะคสมรสตางวย เชน มายใหญวย 45 เคยวหญาออนแตงเดกรน

ลก (2544) บานโปงฮอฮาพอเฒา 83 แตงมาย 53 (2545) นาง

นพมาศใบววาหหนมชางทองใบ (2545) วาเลนไทนปนคกคก เฒาวย

ใกลฝงหวแมเฒา 80 ไปจดทะเบยน (2546) พอเฒา 72 ววาหเจาสาว

74 (2551) ฮอฮาเจาสาววย 73 เขาววาหหนม 26 (2552) เปนตน

4.2 ความสมพนธขดแยงในครอบครว

ขาวความสมพนธขดแยงในครอบครวเปนการน�าเสนอชวต

ครอบครวไทยในทางลบ ไดแก ปญหาความขดแยงในครอบครว หยาราง

“บานแตก” ซงมความหมายถงความไมสมบรณของชวตครอบครว ไป

จนถงการยตความสมพนธ เปนทงประเดนทเกยวของกบคสมรส พอแม

และลกในครอบครว ทงหมด 1,157 รายการ หรอคดเปน 36% ของ

ขาวเรองความสมพนธในครอบครว ลกษณะของขาวมทงการจดกจกรรม

รณรงคควบคไปกบวนส�าคญทางครอบครว การส�ารวจทศนคตแนวโนม

ของความขดแยงในครอบครว โดยเฉพาะสถตการหยารางในแตละป และ

การเสนอสถานการณประจ�าวน

เนอหาขาวทเกยวของกบปญหาความขดแยงในครอบครวท

ถกระบวาสงผลตอความสมพนธนมดวยกนหลายปจจย เชน ปญหา

เศรษฐกจ ขาดความรกความอบอน ความไมสอดคลองตองกนใน

บางมตชวตของคสมรส อบายมขตางๆ ความรนแรงในครอบครว ฯลฯ


สวนทถกน�าเสนออยางตอเนองคอ ขาวการหยาราง เนองจากสาเหต

ตางๆ โดยเฉพาะการนอกใจหรอมความสมพนธกบบคคลทสาม ซงมก

เปนขาวดงหากคสมรสเปนผมชอเสยง

ตวอยางขาวไดแก คนกรงครองแชมปหยาสงสดทกป สถตเตอน

ใจวนแหงความรก (2541) พบปญหาหยารางเหตเพราะฮอรโมนเพศ

ลด (2541) นองอวนขนศาลฟองหยาผวซาดสต (2541) กะเทาะ

ปญหาชวตคทไมควรมองขาม การเงน-เซกซ-ความแตกตาง (2542)

โรครกรางระบาดท�าสถตหยาสง (2542) ก�าธรหลงน�าตา รบผดเลก

ปยะมาศ สารภาพอยากมลก (2544) เผยครอบครวไทยหยารางสง

เหตมบานนอย-เหนตรงขามกน (2544) แฉเมยนอยอนตราย ท�าบาน

ใหญสตแตก หยารางปละ 7 หมนค ตองพงหมอด-พระ (2545) ขดสน-

บานแตก มาสแยกชวต (2545) หมอเตอนไมขยนท�าการบานระวง

บานแตก (2545) ไมซอสตย-ไมโรแมนตก เมยมองผว-ผวมองเมย ขอ

สรปชวตคยคปจจบน (2545) เผย 5 ย. ถนอมชวตรก โยงสขภาพ

ครอบครวแตกเพราะเมยขบน (2546) สศช.แฉเศรษฐกจดแตสงคมไทย

เสอม คนแกถกทง-หยาเพยบ (2547) เปรยง เปรยง เปรยง ดงเสยง

ฟาฟาด ไฮโซบานแตกสาแหรกกระจาย (2547) เรองเศราของชวตค

กวาครงตองเลกราเพราะช (2548) โรคอวนเปนสาเหตใหบานแตก

ผชายเสยสมรรถภาพทางเพศ (2548) ทวในหองนอน บนทอนชวตค

(2549) เผยสถตคนกรงหยาเกอบ 1 ใน 3 ของสถตจดทะเบยน (2549)

วจยพบคนไทยนยมอยคนเดยวมากขน สถตหยารางป 49 พงกระฉด

นบแสนค (2550) เสพกกเฟอง นกสบอฟ หวง-เจใหญกนเดก ยอด

บานแตกพง (2550) เศราครอบครวไทยหยาราง 10 คตอชวโมง

(2551) ครอบครวไทย 2.5 ลานสมพนธภาพดอย 24 % (2552)

คานยมสงคมไทย แตงนอยลง หยาเพม (2552) เปนตน


ขาวในอกลกษณะหนงคอการน�าเสนอผลกระทบจากปญหา

ความขดแยงในครอบครว นอกเหนอจากการหยาราง ซงมกจะถกน�า

เสนอในลกษณะทเปนปจจยส�าคญทน�าไปสปญหาสงคมอนๆ เชน ปญหา

ยาเสพตด อาชญากรรม สภาพบานแตกสาแหรกขาด ขายบรการ

ทางเพศ ฯลฯ

ตวอยางขาวผลกระทบจากความสมพนธทขดแยงในครอบครว

ไดแก ส�ารวจเดกเรรอนทวกรง สาเหตหลกพอแมหยาราง-ถกทบต

(2545) ชวตเดกบานแตก แวววมล ตดยา-มวเซกซ ประชดแมไมรก

(2545) นสตจฬาฯ ตแผชวต โสเภณระดบลางขายเซกซแลกบหร

(2546) โศกสราษฎรฯ บานแตกสาแหรกขาด ลกทาสยาบาประกาศ

ฆาพอ (2546) ชครอบครวบบท�าเดกไทยเครยด (2547) สงคมเสอม

บานแตก ตนเหตอาชญากรรม ภยใกลตวทไมควรมองขาม จะแกไข

อยางไร (2547) แนะพอแมปรองดองลดเดกมปญหา ตะลงวยรนเกอบ

ครงคดฆาตวตาย (2547) เตยงหก 6 หมนค-รกขม ลงเอยดวยการ

ฆา (2548) หวงเดกบานแตกเสยงตดยาสง สลดปรากฎการณโจไทย

เซกส 13 (2550) สานรกครอบครวอบอน แกปญหาวยรนใจแตก

(2551) พอไมมเวลาคยท�าใหลกกลายเปนเกย! (2551) สงคมไทย

วกฤตครอบครวแตกแยกสง เกดปญหาแมซมเศรา-พอตดเหลา-

ลกกาวราว (2552) เปนตน

4.3 ความสมพนธนอกสมรสตางๆ

ความสมพนธทเรยกวานอกสมรสในทน ไดแก เรองของลกนอก

สมรส เมยนอย ช มจ�านวน 363 รายการ หรอคดเปน 12% สวนใหญ

เปนเรองของการมภรรยาหลายคน เรองของความสมพนธขดแยงระหวาง

เมยนอย-เมยหลวง การนอกใจหรอมความสมพนธฉนทชสาวกบผอน

ซงไมใชภรรยาตวเอง ซงอาจกลาวไดวาประเดนเรองความสมพนธนอก


สมรสน สงคมไทยถอวาเปนปจจยส�าคญในการบนทอนความสมพนธ

และคกคามความมนคงของสถาบนครอบครวเปนอยางยง ขาววาดวย

ความสมพนธนอกสมรสนมกไดรบความสนใจยงขนจากสอ หากเปน

กรณเปดเผยหรอพพาทของผทมสถานะทางสงคมหรอมชอเสยง โดย

เฉพาะขาราชการและสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอเปนกรณขดแยง

รนแรงระหวางภรรยาหลวงและนอย ขณะเดยวกนกมการตงขอสงเกต

ถงสถานการณของความสมพนธนอกสมรส เชน การส�ารวจความนยม

ลกษณะผหญงทผชายตองการเปนเมยนอย การหาทางออกเพอแกปญหา

นอกใจ ไปจนถงการตงศนยเสรมสรางครอบครวใหอบอนและเปนสข

ในป 2547 รบเรองรองเรยนปญหาในครอบครว ซงสวนใหญเปนปญหา

ความสมพนธนอกสมรสและการหยาราง

ตวอยางขาวในสวนน ไดแก 10 อนดบเมยนอย (2540) เจาะ

ลกปญหา “นอกใจ” พบผชาย 99% นยมนอกใจภรรยา เผยทเดดวธ

“ครองคใหอยนาน” (2542) ครวไทย 1 ใน 4 มเมยนอย สาวรนนยม

‘สามมามา’ (2544) เมยหลวงช�าสามนอกใจ โรเขาคอรสอบรม ช 67%

เหนผล ทเหลอหนพงไสยศาสตร (2546) เมยปลดมท.รบตงศนยฮอต

ไลนปราบผวเจาช (2546) พบผชาย 3 ใน 4 นอกใจเมย ตร. รบมอ

หนวาเลนไทน (2547) เปดศนยเสรมสรางครอบครว ผลประเมนต�ารวจ

แชมปมเมยนอย (2547) เจเบยบแฉบานเลกเมยหลวงแหรองทกขซ

10 นายกฯฟาดเลขา ผวาฯแอบมอหนตรม (2547) ศนยปราบผวสด

ฮต ต�ารวจครองแชมป ถกรองนอกใจเมย (2547) เจเบยบรกฆาต ช

ตร.แชมปเจาช ทหารจรดตนคอ (2547) โพลลหญงสมยใหมรบสถานะ

เมยนอย ชเปนสทธสวนบคคล (2548) ‘หนแหวน’ เฉอน ‘เมยนอย’

เหนแกตว-สรางปญหาใหคนอน (2548) ครอบครวกกระบาดในไทยพา

สงคมเสอม (2550) พฤตกรรมการนอกใจครกและการมกกของสงคม

ไทย (2550) มชท�าครอบครวพงอนดบ 1 อง ร.ร.เลกจดงานวนพอ-


วนแม (2551) ทกขอนใดของผหญงไมเทาผวมเมยนอย (2552)

เปนตน

ทนาสนใจกคอ วาทกรรมวาดวยความสมพนธนอกสมรสทมอง

วา การทผหญงยอมมความสมพนธนอกสมรสหรอเปนเมยนอย เนองจาก

ตองการความรก ความอบอน และอยากมทพงพงทางใจ และสาเหต

ของความตองการเชนนกเนองจาก “ในอดตคนเหลานขาดความรก ความ

อบอนจากครอบครว และสวนใหญเปนผทมาจากครอบครวแตกแยก”

ดงนน “พอแม ผปกครองจงควรเลยงดบตรหลานอยางใกลชด ใหความ

รกความอบอนอยางเพยงพอ เพอจะไดไมตองไปแสวงหาความรกทดแทน

ในอนาคต” (เมยนอยไมเกดแน ถาพอแมใหรกลก 2546)

ในชวงพ.ศ. 2547 มประเดนทางสงคมใหมในเรองความสมพนธ

นอกสมรส นนคอ กรณทเรยกวา “กก” ทแมจะเปนศพททนยมใชกนใน

หมวยรนอยกอน แตกถกสอน�ามาใชในความหมายถงความสมพนธนอก

สมรสของคชวตดวยในเวลาตอมา ประเดนนไดแสดงใหเหนถงความ

สมพนธนอกแบบแผน เพศสมพนธนอกสมรส และความทดเทยมระหวาง

เพศ ททาทายคานยมในเรองรกเดยวใจเดยว โครงสรางครอบครวแบบ

ผวเดยวเมยเดยว และความศกดสทธของเพศสมพนธหลงการแตงงาน

ไดแกขาว กก พฤตกรรมสอนวยวน รมชสชวตครอบครวลม (2547)

กก ระดบความนอกใจในมมตางของสาม-ภรรยา (2548) แฉผหญง

แอบมกกพงพรวด (2549) อยกนเกน 7 ปมกกเกนครง ระบคสมรส

แหนอกใจทงค (2549) กก 2006 เมยหลวง-เมยนอย (2549) เท

รนดรายภยกก ค�าเทๆ ของคนมช (2550) วจยชหญงไทยคดใหม กก

ไมใชเรองผด (2550) เพมโทษครแอบมช-กก ขนต�าปลดออก (2550)

กกไทยไปโลดกระฉดถง 98% แฉ 60% มเซกซแนวโนมสงขน (2550)

เปนตน


นอกจากทง 3 ประเดนทกลาวถงขางตนแลว กยงมประเดนอนๆ

ในกลมความสมพนธในครอบครว ไดแก ประเดนเรองความสมพนธ

ระหวางหญง-ชาย การแตงงานขามชาต คลมถงชน การมเพศสมพนธ

กอนวนแตงงาน ครอบครวเลยงเดยว การอยเปนโสด ฯลฯ ไดแกขาว

ตร.บกลมงานววาหชวย ดญ.13 จบแตงเฒา 63 ลางหน (2545) หญง

ไทยเสยพรหมจรรยกอนแตงงานถง 70 % (2548) หญงไทย-ไมแตง


5. กฎหมายครอบครว

จ�านวน 1,282 รายการ หรอ 5% ของฐานขอมลดานขาวเปน

เรองของกฎหมายทเกยวของกบครอบครว สวนทเปนขาวอยางตอเนอง

ไดแก การใหขอมลในเรองสทธและการใหความคมครองทางกฎหมายใน

การจดทะเบยนสมรส การหยาราง การรบรองบตร สทธในการเลยงด

บตร ไปจนถงกรณพพาทฟองรองในเรองสมรสซอน คาเลยงด อปการะ

บตร มรดก พนยกรรม สนสมรส สนสอด ฯลฯ มการเสนอปรบปรง

แกไขกฎหมายฟองหยาใหมความเปนธรรมกบฝายหญงมากขน ในป

2548-2549 การแกไขเพมเตมเหตหยาในประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชยวาดวยครอบครว ในกรณทคสมรสอยดวยกนแลวไมมความสข

ใหทดลองแยกกนอยกอนได 3 ป หากมความสขอกฝายสามารถขอให

ฟองหยาได เปนตน

ตวอยางขาวไดแก คาเลยงดบตร เงนกอนหรอเงนเดอน (2540)

คาเลยงดบตรนอกสมรสกฎหมาย (2540) อ�านาจปกครองบตรหลง

หยา (2540) เปนปฏปกษตอการเปนสามภรยา (2540) แจงกฎกตกา

ขอรบเดกเปนบตรบญธรรม (2541) หนสนสามภรยา (2541) ฟอง

หยาสามเกย (2541) คาทดแทนจากภรยาใหม (2541) สทธของภรยา


ไมจดทะเบยน (2542) สามตาย มรกใหมไดไหม (2542) คสมรสแยก

กนอยชวคราว (2542) หลงบานปฏวต ทวงสทธนามสกล-ฟองหยา

(2543) คสมรสซอนจะขอรบบ�าเหนจสาม (2543) แตงกอน-แบงกอน

วนๆ เงนทองสองเรา (2543) สมรสโดยถกขมข (2543) พนยกรรม

คณสาม บานเลก-ใหญใครเหนอกวา (2544) การขอรบเดกเปนบตร

บญธรรม (2544) ไทยไมเปดชอผบรจาคอสจ หวนปญหาฟองรอง

มรดก-หยาราง (2544) ความส�าคญของทะเบยนสมรส (2544) ยกยอง

หญงอนเปนภรรยา (2546) ฟองสมรสเปนโมฆะ เดกไมใชลก (2548)

ลกตดแมออกจากกองมรดก (2548) หยาศกปญหาครอบครว ดวย

กฎหมายหญงตองร ชายตองไมพลาด (2548) วฒนาขอแกก.ม.ฟอง

หยา-เออผหญง (2548) เปดชองฟองหยาชายมช พม.ยกเปนเหตเมย

เลกผว (2549) อ.มธ.หนนแกก.ม.ฟองหยา เสนอแกไขค�านยามชไหม

(2549) พม.ดนแกก.ม.ฟองรองชได คหมนกหามมกก (2549) การ

สมรสของผเยาว (2549) ครม.ไฟเขยวแกก.ม.ครอบครว แยกกนอย

3 ปขอฟองหยาได (2550) สทธของภรรยา-บตรตามก.ม.อสลาม

(2551) มกกตดคก 6 เดอน ก.ม.ใหมคมผวเมย (2551) ความยนยอม

ของคสมรสในการรบบตรบญธรรม (2552) เปนตน

นอกจากขาวเหลานแลว อกสวนหนงยงเปนเรองของความ

เคลอนไหวในดานกฎหมาย ทงทเปนการแกไขกฎหมายเดม และการ

ออกกฎหมายใหม ซงเกดขนจากหลากหลายองคกร ทงภาครฐและภาค

ประชาสงคม เพอแกไขปรบปรงตวกฎหมายใหยตธรรม ครอบคลม และ

เทาทนสถานการณทเปลยนแปลงไป

หากพจารณาชวตครอบครวไทยจากความเคลอนไหวดานกฎหมาย

แลว จะเหนแงมมทนาสนใจหลายประการ โดยเฉพาะในมตของการ

บงคบใชกฎหมายเหลานน เชน ความเคลอนไหวในเรองความรนแรงใน

ครอบครว ซงเปนปญหามายาวนาน เนองจากทศนคตของสงคมทมอง


วาเปนปญหาภายในครอบครว เปนเรองผวๆ เมยๆ ไมจ�าเปนตองเปน

คดความ เจาหนาทต�ารวจมกไกลเกลยไมรบแจงความ ทงทผหญงถก

กระท�าอยางรนแรงจากผชาย หรอจากความคดทวาเมยและลกเปนสมบต

ในความดแลของสามและพอ กระบวนการในการออกกฎหมายดาน

ครอบครวหลายฉบบจงเสมอนเปนการตอสกบทศนคตทครอบน�าสงคม

ทไมเปนธรรมและเลอกปฏบต

ความเคลอนไหวทางกฎหมายทเกยวของกบครอบครวในชวง

13 ปทเกบขอมลนมหลายประเดนดวยกน ไดแก

(1) ความเคลอนไหวทางกฎหมายทเกยวของกบครอบครว

ไดแก ประเดนค�าน�าหนาชอ จากเดมทบงคบใหหญงตองเปลยนค�าน�า

หนาชอจากนางสาวเปน “นาง” และใชชอสกลสามเพอแสดงสถานภาพ

สมรส มการเคลอนไหวเรยกรองในปพ.ศ. 2540 เสนอใหเปลยนค�าน�า

หนาชอเปน “คณ” แทน นาย-นาง หรอนางสาว โดยไมตองระบเพศ

พรอมทงใหสทธคสมรสเลอกใชนามสกลได ซงศาลรฐธรรมนญไดวนจฉย

ในป 2546 วาใหสามภรรยาและลกตกลงการใชนามสกลกนเองภายใน

ครอบครว มขอเรยกรองในป 2545 ใหแกกฎหมายยอมรบกลมคนผาตด

แปลงเพศใหใชค�าน�าหนาชอจากนายเปนนางสาวได ขอเสนอใหระบตว

อกษรยอหรอรปคสมรสในบตรประชาชนของผชายทแตงงานแลว (2546)

ซงเปนทวพากษวจารณอยางกวางขวาง กอนจะประกาศพ.ร.บ.ค�าน�า

หนานามหญง ในปพ.ศ. 2551

ตวอยางขาวในประเดนน ไดแก เปลยนค�าน�าหนาชอเปน’คณ’

(2540) ดนแกก.ม.หญงทสมรสใชสกลเดมได (2540) รอพรบ.ชอ

บคคล สานฝนสตรไทย สทธในการเลอกใชนามสกล (2541) เปลยน

ค�าหนาชอผผาตดแปลงเพศ (2545) ศาลรธน.คนสทธสตร นามสกล

ไมตองใชตามสาม (2546) ตตราชายมเมย ประทบ ‘ม’ ใสบตร ปองกน

มบานเลก (2546) ผหญงรกแกอกก.ม. เลกใชนาง หาค�าชชายมเมย


(2546) โพลชายยนายค. หญงเฮเลอกสกล (2546) หญง 30% ดดา

ทงสกลผวใชของตวเอง (2546) วฒชงมท.ตดชอ-รปคสมรสบตรปชช.

แกพวกหวงลวงสาวจดทะเบยนซอน (2548) ยกรางก.ม.เปลยนนาย

เปนน.ส. ผชายนะยะเฮ (2550) แมมายคกคกแหเปลยน ‘น.ส.’ทว

ประเทศ 1,099 คน สมใจรอมานาน 15 ป (2551) มายสาวเรงรา

กลบเปนน.ส.ปลดพนธนาการ (2551) เปนตน

(2) ประเดนทางกฎหมายทเกยวของกบความสมพนธนอกสมรส

ไดแก กรณกฎหมายเมยนอย หรอขอเสนอใหแกกฎหมายตรวจสอบ

ทรพยสนของ “เมยนอย” นกการเมองและขาราชการระดบสงในป 2544

เนองจากอาจมการใชความสมพนธนอกสมรสเหลานถายเททรพยสน

ใหถอครองแทน หรอใชเปนผกระท�าการบงหนาในกจกรรมทไมสจรต

ซงเปนทวพากษวจารณกนอยางกวางขวาง ขาวทเกยวของกบประเดน

นอกสมรสไดแก บานใหญสบชองลาเมยนอย หนนสดตวแกก.ม.

คยสมบต เสนาะสะดงโหยงออกโรงคานไมเอาดวย (2544) ฮอฮาพม.

ยกรางก.ม.เมยนอย แกฟองนวหลวง-นอย (2548) ประกนสงคมใจป�า

แจกเงนสงเคราะหลกเมยหลวง-เมยนอย (2548) ลกนอกทะเบยน

กมสทธ (2551) สภามมตรบรางก.ม.คมครองอมบญลกบญธรรมแลว


(3) ความเคลอนไหวดานกฎหมายทเกยวของกบประเดนอนามย

เจรญพนธ ไดแก กรณแกไขมาตรา 305 เกยวกบการท�าแทงในป 2544

และมความเคลอนไหวตลอดป จากเดมทยกเวนใหท�าแทงไดใน 2 กรณ

คอ สขภาพของแม และตงครรภเพราะถกขมขน เพมสขภาพของทารก

ในครรภเปนอกหนงกรณ และเปลยนค�าจากสขภาพของหญง เปนสข

ภาพกายและสขภาพจตของหญง ตอมาหลายหนวยงานทเกยวของกได

เสนอความเหนประกอบ เชน แพทยสภาเสนอใหท�าไดหากสขภาพทารก

ในครรภมความผดปกต หรอแมมปญหาสขภาพจต แกไขเปลยนจากค�า


วาแพทยทเปนผท�าแทงเปนผประกอบวชาชพเวชกรรม ตองจ�ากดเฉพาะ

ในสถานพยาบาลของรฐ ขอเสนอใหผชายรวมรบผดชอบตอกรณผหญง

ทองไมพรอม เปนตน

ตวอยางขาว ไดแก ปดฝนแกกฎหมายท�าแทง ตางมองตางมม

ลด-เพมปญหาสงคม (2544) แกแลวก.ม.ท�าแทง ใหประชาพจารณ

หวนถกตานหนก ยนไมใชเปดเสร (2544) แพทยสภาเพมชองท�าแทง

ไมผดก.ม. (2544) แพทยสภาหวนสธ.ยอ ขอออกกฎท�าแทงเอง

(2544) แกก.ม.ท�าแทงสอวดแน สธ.เชยรยาคมฉกเฉน (2544) เสนอ

เอาผด ‘ผชาย’ ทองไมรบ ‘หมอเลยบ’ ดน ก.ม. (2545) ก.ม.ท�าแทง

ไมแจงเกด เลยงแพทยสภาออกกฎ (2545) สธ.จบมอแพทยสภา

ระดมแกก.ม.ท�าแทง มารดามปญหาสขภาพจต (2547) เปนตน

นอกจากนกมการเสนอใหออกกฎหมายอนามยเจรญพนธในป

2544 ใหครอบคลมเรองอนามยเจรญพนธ ทงเรองท�าแทง ตงครรภ

ไมเหมาะสม ตงครรภเปนอนตราย การมบตรยาก เดกหลอดแกว ฯลฯ

ซงเปนกรณพพาททฝายตลาการจ�าตองเทาทนสถานการณและความ

กาวหนาทางเทคโนโลย กรณแมตองโทษตงครรภ ดงขาว กระตนน�า

มาตรา 246 ทเลาโทษผตองขงหญงมครรภ (2546) พม.หารอกฤษฎกา

ทเลาโทษหญงทอง (2547) ฯลฯ

ในสวนของขาวความเคลอนไหวดานอนามยเจรญพนธอนๆ ไดแก

การเสนอกฎหมายอมบญ หรอพ.ร.บ.คมครองเดกทเกดโดยอาศย

เทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย ในชวงปลายทศวรรษ ไดแก

อมบญบตรนอกกฎหมาย (2543) เตรยมดนกฎหมายอนามยเจรญ

พนธ (2547) ประชยหนนขรก.ชายตนแบบใชสทธลาเลยงลก (2547)

เรงดนกฎหมายหนนใหพอลางานเลยงลก (2547) จแพทยสภาออกกฎ

คมครองเดกผสมเทยม หวนเกดปญหาอางสทธพอแม น�าไปสขอพพาท

ทางกฎหมาย (2547) ถกพรบ.อมบญ กนวน-แยงเดก (2547) จรฐ


รจกอนรกแม ไฟเขยวลาเลยงลก ออกกฎคมนมเดก (2548) วฒนา

เดงรบนศ.ลาคลอด ลอมคอกทงลกใหฝากรฐเลยง (2548) พม.เอาใจ

แมเดนหนาลาคลอด 12 เดอน (2549) เขนรางพรบ.ใหม พอแมให

‘อมบญ’ เปนพอแมตวจรง แกปญหาแยงเดก (2549) ใหขรก.ชายลา

ดแลเมยคลอด 14 วน (2549) หวงใหผชายชวยดแลครอบครว เสมอ

เมยคลอดสามลาครงเดอน (2550) ชงก.ม.เจรญพนธฉบบแรกของไทย

คมครองอนามยดแลการตงครรภ (2550) กฤษฎกาชพอแมตวจรงวด

ใหใชชอคนอมบญเปนแม (2550) รฐท�าคลอดก.ม.อมบญ รบรองสทธ

เดกผสมเทยม (2550) สธ.รางธรรมนญเจรญพนธใหปปช.รสทธ พการ

กทองได (2551) เปนตน

(4) ความเคลอนไหวของกฎหมายดานความรนแรงในครอบครว

มประเดนเกยวของหลายประการดวยกน ไดแก กรณขอเสนอใหแกไข

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 276 หรอทเรยกกนวา กฎหมายขมขน

ในชวงป 2545 มการลารายชอเพอเสนอใหแกกฎหมายลงโทษสาม

ทขมขนภรรยา เรยกรองใหกฎหมายคมครองครอบคลมเพศท 3

เกยวเนองไปถงกรณท�ารายรางกาย ละเมดทางเพศ ความรนแรงใน

ครอบครว และการทอดทงบคคลในครอบครว ทส�าคญคอ การเปลยน

วธคดจากการเปนเรองภายในครอบครวมาเปนความรบผดชอบรวมกน

ของสงคม ในการยตหรอแจงความรนแรงในครอบครวได กฎหมายฉบบ

นสามารถผานกระบวนการนตบญญตก�าหนดเปนพ.ร.บ.คมครองผถก

กระท�าดวยความรนแรงในครอบครว รวมทงพ.ร.บ.แกไขเพมเตมประมวล

กฎหมายอาญา ฉบบท 19 และ 20 พ.ศ. 2550 วาดวยความผด

เกยวกบเพศไดในป 2550 ทงหมดนตองกลาววาส�าเรจไดดวยการท�างาน

ขบเคลอนรวมกนของหลายองคกร ทงภาควชาการ ภาครฐ และ

ภาคประชาสงคม


ตวอยางขาวในประเดนน ไดแก ลา 50,000 รายชอแกก.ม.

สามขมขนภรรยาตองรบโทษ (2545) วฒฯ ถกแกผหญงถกฟนแลวทง

(2545) เสนอใหผ ชายท�าผดตอครอบครว รบการบ�าบดแทนการ

ตดคก (2545) องคกรเพอผหญงเรยกรองมก.ม.เฉพาะความรนแรง

ในครอบครว (2545) แฉหญงไทย 44% ถกผวซอม จรฐคลอดก.ม.

ขจดรนแรง (2545) ‘เมย’ ไมใชสมบตของผว ระดมสมองแกไขกฎหมาย

ลาหลงยกเลกสทธสามขมขนภรรยา (2545) แกไขมาตรา 276

ปลดโซตรวนใหผหญง (2545) รางพ.ร.บ.ขจดความรนแรงในครอบครว

ทางออกยตการท�ารายเพศแม (2546) เตรยมออกก.ม.ก�าราบลกทง

พอแม (2548) ก.ม.เลนงานผวชอบโหดผานความเหนชอบครม. (2548)

ดนก.ม.ชวยเดก-สตร ย�ายจากฝมอใกลตว (2549) ชงแก ก.ม.เอาผด

ขมขน ‘ภรรยา-เพศท 3’ (2549) พม.ดนรางพ.ร.บ.ผถกกระท�าดวย

ความรนแรงในครอบครว (2549) จรอก.ม.ใหมใหคมครองทกเพศ

ยธ.เสนอผชายถกขมขนฟองได (2550) ชาย-เกยเฮถกผหญงขมขน-

สวมเขา ฟองแพง-อาญาได (2550) ผานก.ม.ความรนแรง ฟองศาล

ใน 48 ชม. (2550) รฐคลอดกฎหมายเอาผดผวเมยตกน มโทษ

จ�าคก-ปรบ (2550) ก.ม.ผดทางเพศใหมบงคบใชแลว ขมขนชาย-ด.ช.-

คสมรสมโทษ (2550) พ.ร.บ.คมครองฯ ปดฉากเรองสวนตว พบเหต

แหงความรนแรงแจงความได (2550) เปนตน

นอกจากนแลวกยงมประเดนรวมสมยอยางกรณอมบญ กรณการ

แตงงานและการรบรองสทธของเพศท 3 ในขาว ‘คนรกเพศเดยวกน’

ขอกม.คมครอง (2545) ถงเวลา...ไทยมกฎหมายรบรองสทธขนพน

ฐานเพศท 3 (2552) กรณแตงงานขามชาต ในขาว สามฝรง-เมยไทย

หยากนไดอยางไร ใชกฎหมายไทยหรอกฎหมายเทศ (2552) เปนตน


ภาพรวมครอบครวไทย

โครงสราง 3%

อนๆ 4%

บทบาทหนาท 70%

สถานการณ 23%

N=773

6. ภาพรวมครอบครวไทย

ในกลมหวขอภาพรวมครอบครวไทยนน ทงหมดม 773 รายการ

หรอคดเปน 3% ของฐานขอมลดานขาวทงหมด เมอพจารณาเนอหา

ขาวทสอน�าเสนอในกลมหวขอน สามารถแบงยอยไดเปน 4 ประเดน

ประกอบไปดวย ประเดนดานสถานการณของครอบครว บทบาท

การท�าหนาทของสถาบนครอบครว โครงสรางครอบครว และประเดน

อนๆ ดงรายละเอยดตอไปน

(1) บทบาทหนาทของสถาบนครอบครว

เรองของบทบาทหนาทของสถาบนครอบครวเปนประเดนทม

การน�าเสนอมากทสดคอ 70% ทส�าคญคอ การอบรมเลยงด อทธพล

ของการอบรมขดเกลาของครอบครว ทงนเปนเพราะพนฐานความคด

ทวา ครอบครวมบทบาทส�าคญในกระบวนการขดเกลาทางสงคม

(socialization) ทจะก�าหนดลกษณะพฤตกรรม บคลกภาพของคนใน

สงคม ตงแตแรกเกด ดวยการถายทอดวฒนธรรมและคานยมท

เหมาะสม อยางสอดคลองกบบรรทดฐาน และความตองการทางสงคม

และวฒนธรรม ดงนน การตอกย�าถงบทบาทหนาทของสถาบนครอบครว

จงปรากฏควบคไปกบการน�าเสนอปญหาสงคมหลายประการดวยกน


โดยเฉพาะปรากฏการณปญหาในเยาวชนคนรนใหม ไมวาจะเปนปญหา

ยาเสพตด พฤตกรรมกาวราวรนแรงของเยาวชน พฤตกรรม ‘ชงสกกอน

หาม’ ซงเชอกนวามสาเหตจากการขาดความรกความอบอนในครอบครว

หรอความบกพรองในการท�าหนาทของครอบครวนนเอง บทบาทของ

ครอบครวทสอน�าเสนอจงไดแก การอบรมเลยงดลก การศกษา การให

เวลา-ความรกความเขาใจ การปลกฝงเรองคณธรรมจรยธรรม ฯลฯ

นอกจากนแลวกยงเปนเรองของบทบาทของคสมรส ความเปนพอเปน

แม บทบาทของผสงอาย รวมทงความคาดหวงของสงคมตอครอบครว

ดวยพนฐานความคดวาครอบครวทสามารถท�าหนาทไดดตองมลกษณะ

ความสมพนธทอบอน เขมแขง ดงนน จงมการน�าเสนอตอกย�าถงประเดน

เหลานอยางสม�าเสมอ

ตวอยางขาวในสวนนไดแก บทบาทของครอบครวกบการศกษา

ตวแปรส�าคญในความอยรอดของชาต (2541) ตวมเตยมเลยงเตาะแตะ

กระบวนการถายทอดทางสงคมในครอบครวไทย (2543) ชสงคมไทย

วกฤตมาจากสถาบนครอบครวลมสลาย (2543) ครอบครวจดเรมตน

ของการด�ารงชวต (2544) ผสงวยเปนหลกชยของครอบครว (2546)

พนฐานครอบครวทดมความเขมแขงยอมท�าใหสงคมสงบสข (2546)

หมอประเวศชสรางครอบครวและชมชนเขมแขง แกวกฤตสงคมไทย

(2547) ความสมพนธทดในครอบครว ชวยปองกนปญหาฆาตวตาย

(2548) การปลกฝงคณธรรมจรยธรรมในครอบครวของพอแมในปจจบน

(2548) สงคมไทยจะมจรยธรรมคณธรรม ควรเรมตนมาจากครอบครว

(2549) เคารพความเปนมนษยเรมทครอบครว (2550) ครอบครวท

ลมสลาย ตนตอปญหาเดกและเยาวชน (2550) ‘ครอบครว-สงคม-

วฒนธรรม’ เปาหลอมโจไทยใชความรนแรง (2551) สนตภาพโลกเรม

ทครอบครวอบอน (2551) IQ, EQ เดกไทย เกยวของอยางไรกบสถาบน

ครอบครว (2551) พฒนาสงคมฯวอนผปกครองสานสมพนธภาพใน


ครอบครว ลอมคอกเดก-เยาวชนฆาตวตาย (2551) ธรรมะกบการคน

ความอบอนสครอบครวไทย (2551) ครอบครวตนเหตเดกบกพรอง

จรยธรรม (2551) ดงครอบครวศกษาเพาะคณธรรมเดก (2551) สงคม

จะเขมแขงไดอยางไร ถาครอบครวไทยไมแขงแรง (2552) เปนตน

(2) สถานการณดานครอบครว

การน�าเสนอสถานการณดานครอบครว รวมทงบรบททางสงคม

เศรษฐกจ การเมองทสงผลตอครอบครว คดเปน 23% ของขาวในกลม

หวขอภาพรวมครอบครวไทย เนอหาทสอน�าเสนอ ไดแก การส�ารวจ

ทศนคตทเกยวของกบครอบครวในสงคมไทย การจดกจกรรมในวนส�าคญ

ดานครอบครว กจกรรมเพอสรางความเขมแขงของครอบครว สถานการณ

ปญหาครอบครว ทศทางและแนวโนมของสถาบนครอบครวในแงมม

ตางๆ เชน ความขดแยงในครอบครว ความรนแรงในครอบครว รปแบบ

และองคประกอบของครอบครว ฯลฯ บรบททางสงคม เศรษฐกจ และ

การเมองทสงผลสะเทอนตอสถาบนครอบครว เชน การเปลยนแปลงคา

นยมทางสงคม การรบวฒนธรรมตะวนตก โลกาภวตน วกฤตเศรษฐกจ

ความวนวายขดแยงทางการเมอง เปนตน

ตวอยางขาวไดแก โพลลชครอบครวยงมความขดแยง (2543)

ครอบครวไทยปมาตองพงพาตวเอง (2545) รบวฒนธรรมตะวนตกมาก

สงคมวฒนธรรมไทยเบยงเบน (2545) ครอบครวไทยถงจดวกฤต

ไรรก-ลมสลาย (2545) พลกปมครอบครวไทย สดใสหรอออนแอ

(2546) ชอนาคตครอบครวไทยมงหาเงน-บานแตกแยก แนะรฐน�าฟน

สายสมพนธในบาน (2547) โพลสะทอนครอบครวไทย เงน-ไมมเวลา-

ขาดสมพนธ (2548)เสาไฟฟา หมา คนแก เดก บทสรปครอบครวไทย

ในชนบททรอการแกไข (2548) สภาพสงคมเศรษฐกจบบรด ท�าครว

ไทยโดดเดยวเกนครง (2549) การเมองระอท�าสถาบนครอบครวระส�า


(2549) ครอบครวไทยเขาสวกฤต บานแตก-ลกเปดดเวบโป (2549)

ครอบครวไทยเปลยน เหตขาดความสมพนธ (2550) สงคมบรโภคนยม

เนอรายครอบครวไทย (2550) วกฤตสถาบนครอบครวไทย หยา-

รนแรง-หนสน-ไมสอสาร สดยอดปญหา (2550) แบงสเพมดกร ปญหา

ครอบครวไทยนบวนจะยงลมสลาย (2552) ไทยแตงงานชา-รกชวต

โสด-หญงหวหนาครอบครว (2552) เปนตน

นอกจากนยงมขาวความเคลอนไหวดานครอบครว ซงเปนนโยบาย

และการด�าเนนงานของหนวยงานทเกยวของในการพฒนาความสมพนธ

ในครอบครว สรางความเขมแขงและอบอนใหกบครอบครว เชน แนวคด

เรองการตงศนยพฒนาครอบครวในชมชนของกระทรวงพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษย หรอโครงการสาม-ภรรยาเอออาทร ในขาว

ตงศนยพฒนาครอบครวทกชมชน (2547) รฐเอออาทร ผดศนยหาค

ถอดแบบลงหนวด หวงเพมคนรนใหม (2547) เปนตน

(3) การน�าเสนอครอบครวในเชงโครงสราง

ขาวครอบครวในเชงโครงสรางแมจะมสดสวนเพยง 3% แตเนอหา

ทสอน�าเสนอในเรองโครงสรางครอบครวกนาสนใจไมนอย เนองจาก

ไดใหขอมลความรตอสาธารณะในประเดนของรปแบบ ลกษณะของ

ครอบครวประเภทตางๆ เชน ครอบครวเดยว ครอบครวขยาย การ

เปลยนแปลงโครงสรางครอบครว องคประกอบส�าคญในครอบครว

สถานการณเชงโครงสรางของครอบครวไทย ระบบเครอญาต เชนขาว

ครอบครว 3 แบบ (2542) ความสญเสยทางวฒนธรรม (2545)

ครอบครวขยายในยคอดต สครอบครวเดยวในยคปจจบน (2548)

ชนฐานะทางเศรษฐกจของครอบครวไทย (2548) ครอบครวไทยมขนาด

เลกลง (2549) โครงสรางของครอบครวไทยก�าลงกลบตาลปตร (2550)

สถาบนวจยประชากรช สาวครองตวบนคานเพม (2552) เปนตน


7. ชวตฮตๆ ในสถาบนครอบครวไทย

ในหวขอทวาดวยประเดนรวมสมยเปนการรวบรวมเอาขาวและ

บทความทน�าเสนอปรากฏการณใหมๆ ทเกยวของกบครอบครวในสงคม

ไทย มทงหมด 627 รายการหรอคดเปนเพยง 3% ของฐานขอมลดาน

ขาวและบทความ ซงสามารถแบงออกไดเปน 4 ประเดนยอย ไดแก

ประเดนเรองการแตงงานขามชาต ความสมพนธกอนแตงงานของ

หนมสาว ครอบครวเลยงเดยว และครอบครวเพศเดยวกน รายละเอยด

ในแตละหวขอมดงน

ชวตฮตๆ ในครอบครวไทย

ครอบครวเพศเดยวกน 19%

แตงงานขามชาต 31%

กอนแตงงาน 28%

ครอบครวเลยงเดยว 22%

N=627

(1) การแตงงานขามชาต

ขาวเรองการแตงงานขามชาตขามวฒนธรรม เปนขาวทมจ�านวน

มากทสดในหวขอน คดเปน 31% เปนปรากฏการณทางครอบครวทเพม

นยส�าคญมากขนในสงคม แสดงใหเหนถงการเปลยนทศนคตในเรองการ

แตงงานกบคนนอกวฒนธรรม จากการเปนความแปลกแตกตาง เปลยน

เปนความพเศษ และกลายเปนความนยมในระยะตอมา จนกระทงม

ธรกจหาคแตงงานตางชาต ในระยะหลงพบวาการแตงงานกบชาวตาง

ชาตนนเปนปรากฏการณทเปนขาวมากในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เชน

ทจ.อดรธาน หนองบวล�าภ รอยเอด ฯลฯ จนเปนภาพประทบวาเปน


หมบานเขยฝรง นอกจากการน�าเสนอในแงของปรากฏการณแลว สอมก

นยมเสนอเรองราวเยยงละครของคแตงงานตางเชอชาตเหลานอกดวย

โดยเฉพาะภาพของหญงไทยอสานทผานชวตขดสนล�าบาก การศกษา

ไมสงนก กบชายตางชาตทจตใจเปดกวางมนคง รบผดชอบครอบครว

และมฐานะทางเศรษฐกจ แตงงานหรออยกนกนอยางมความสขทามกลาง

ความแตกตางทางภาษาและวฒนธรรม อยางไรกด ในชวงหลงทศวรรษ

กมการน�าเสนอขาวในแงของการเปลยนแปลงทศนคตในเรองการแตงงาน

ขามชาต ในลกษณะทนยมคครองตางชาต เพอฐานะและความมนคง

ทางเศรษฐกจ

ตวอยางขาวเรองนไดแก รกยดหยนของคนสองชาต (2541)

ธรกจลาฝนสาวไทยจบคแตงงานกบฝรง (2541) ใชเลย ‘อลเฟรด-จรา

รตน’ รกแททไมมพรมแดน (2542) เขยอมพอรตกบบญรอดยคใหม

(2547) เงน ‘เขยฝรง’ ทวมอสาน (2547) ราชภฏอดรฯหนกใจนกศกษา

อยากมแฟนตางชาต (2547) ชงผวจ.อสานตงชมรมเขยฝรง (2548)

นาตกใจเมอเดกไทยใจกลา โตขนอยากมผวฝรง ชวตทดนรนหรอคาน

ยมผดๆ (2548) ททท.อดรโชวเขยฝรง จดครสตมาสเงนพง (2548)

เขยฝรงปลกธรกจภาคอสานคก บานปลกเอง-ถงบ�าบดยอดกระฉด (2549)

เชดหนาชตาอสานฮตเขยฝรง (2549) เขยฝรงสดฮต กระตนเศรษฐกจ

อสาน (2549) แตงงานขามวฒนธรรม แนวคดทเปลยนไปในสงคม

ชนบท (2549) แฉเขยฝรงท�าสงคมอสานเปลยน-ภรรยารบประทาน

อาหารตามสามจนลมสมต�า (2549) ตะลงฝนเดกอนบาล โตขนจะเปน

เมยฝรง (2551) มข.วจยเขยฝรงท�าศก.อสานพง เงนสะพด 8,666

ลาน (2551) อ.จฬาแฉโจหญงนยมลาเซกซไมอายใคร ชเมยฝรงระบาด

เพราะชายไทยหวยแตก (2551) I Love Farang โตขนหนอยากเปน

เมยฝรง (2552) ผลส�ารวจเมยฝรงยงรายไดสงแมเศรษฐกจทรด กวา

43.6% มรายไดตอเดอนเฉยด 5 หมนบาท (2552) หญงไทยแตงกบ

ฝรง เหตผลทมากกวาเรองเงน (2552) เปนตน


(2) ความสมพนธกอนแตงงาน

ขาวในเรองความสมพนธกอนแตงงานมสดสวนเปน 28% ไดแก

เรองของความสมพนธระหวางครก การอยกอนแตง การอยดวยกนโดย

ไมแตงงานของครก โดยเฉพาะกรณของนกศกษาซงเปนทถกเถยงวพากษ

วจารณอยางกวางขวางในสงคม ประเดนความสมพนธกอนแตงงานน

กลายเปนปรากฏการณทางสงคมหนงของบรบทครอบครวไทยในปจจบน

ทแสดงใหเหนถงการปะทะกนของกระบวนทศนเดมทสนบสนนใหอยรวม

ชวต (และมเพศสมพนธ) หลงการแตงงาน กบทศนคตทเสนอทางเลอก

ใหครกทดลองใชชวตอยดวยกนกอนแตงงาน เพอศกษาความเขากนได

กอนพฒนาไปสชวตครอบครว ระหวางการผดจารตประเพณกบสทธของ

ปจเจกบคคลในการเลอกเสนทางชวตของตวเอง

ตวอยางขาวเรองนไดแก กรดลนกรงเทพ รบไมไดนศ.แตงกอน

จบ (2542) คนไทยยงหวเกาหามวยเรยนลองอยกน (2542) อยกอน

แตงเสยหายตรงไหน (2543) เจ-แอนขอลองอยกอนแตง เผยชวต

ยงตองการอสระ (2545) จบคผวเมยคานยมใหมนศ. วทยานพนธมธ.

ตแผฟรเซกซอยกอนแตง (2546) อบรบไดอยกอนแตง ศกษาขอด

ขอเสยแฟน (2546) โยแนะอยกอนแตง ชอยาใหพรหมจารตดสน

ทงชวต (2547) อยกอนแตง มมมองดาบสองคม (2550) ลองใชชวต

ครอบครว โอรบอยกอนแตง (2550) เคนรบอยกอนแตงรใจกนมากกวา

(2550) สดทางรกไมใชทะเบยนสมรส (2551) เดกอาชวะ-มหาวทยาลย

36% รบมเซกซ-อยกอนแตง (2551) เรองธรรมดาเมอดารายอมรบ

อยกอนแตง (2551) ผลวจยชอยกนกอนแตงเสยงแยกทาง (2552)

เปนตน


(3) ครอบครวเลยงเดยว

ลกษณะครอบครวทเรยกวาครอบครวเลยงเดยวเปนปรากฏการณ

ทางครอบครวทเพงไดรบความสนใจจากสอประมาณ 6-7 ปทผานมา

ในชวงแรกๆ มกเปนเรองของการเลยงดลกโดยพอหรอแมเพยงคนเดยว

ในชมชนเมอง หลงการหยารางหรอยตความสมพนธ (อนมแนวโนมเพง

สงขน) และเนองดวยลกษณะการตงถนฐานทพอ/แมมกท�างานอยใน

เมองใหญ แยก/หางไกลจากครอบครวเดม ท�าใหเรองของพอ/แม

เลยงเดยวกลายเปนหนงในประเดนรวมสมยดานครอบครวในปจจบน

ดงการส�ารวจในป 2551 พบวาครอบครวเลยงเดยวมสดสวน 7% และ

มแนวโนมเพมขน ครอบครวเลยงเดยวในฐานขอมลชดนมสดสวน 22%

ประเดนส�าคญทถกน�าเสนอคอ การเลยงดลกดวยตวเอง การ

สอสารในครอบครว การใหความรกความอบอน และการถายทอด

แบบแผนพฤตกรรมทสมควร เพอชดเชยองคประกอบครอบครวทไมครบ

พอ-แม-ลก นอกจากนกเปนการส�ารวจสถานการณของครอบครวเลยง

เดยว เชน สาเหตของการหยาราง ความพงพอใจและปญหาของการ

เปนพอ/แมเลยงเดยว ทศนคตและผลกระทบตอลกทเตบโตมาในครอบครว

เลยงเดยว ฯลฯ และในชวงตนทศวรรษ 2550 เนอหาของครอบครว

เลยงเดยวทถกน�าเสนอในสอเปนเรองของการท�าความเขาใจสถานการณ

ครอบครวเลยงเดยว และการพฒนาองคความรเพอรบมอกบสถานการณ

ครอบครวใหมๆ ทเกดขน

ตวอยางขาวในเรองครอบครวเลยงเดยวไดแก พอแม (มาย)

เลยงเดยว (2546) จตแพทยชขนตอนหยารางกระทบจตใจเดก พรอม

แนะเลยงลกอยางไรหากไรค (2546) สอรกจากพอแมเลยงเดยว เตมเตม

ลกนอยไมเดยวดาย (2547) บานแสนสขแบบ Single Parent (2548)

เผย 1.3 ลานบานมผปกครองคนเดยว (2548) ภาพลกษณครอบครว


เลยงเดยวในสงคมไทยปจจบน (2548) ระบบทนนยมผลกดนเกด

ครอบครวเลยงเดยว (2549) สขแบบครอบครวเลยงเดยว คมอความ

สขพอแมยคใหม (2550) พบแนวโนมครอบครวเดยวและอยคนเดยว

มากขนในสงคมไทย (2550) เลยงเดยวไมเดยวดาย รบมอเลยงลกเมอ

พอแมแยกกน (2550) ศกยภาพความเปนหญง แมเลยงเดยวกเลยง

ลกใหดได (2551) รฐหวงแนวโนมครอบครวเปลยน พอ-แมเลยงลก

คนเดยวเพมขน (2551) พอแมเลยงเดยวทะล 2.5 ลาน วยเรยนเฉลย

เลยงลก 1-2 คน (2552) ครอบครวเลยงเดยว นยามใหมทคนไทย

ตองศกษา (2552) สรางเครอขายเลยงเดยวไมเดยวดาย (2552)

ครอบครวเลยงเดยว อนาคตสงคมไทย (2552) เปนตน

(4) ครอบครวเพศเดยวกน

เรองของครอบครวเพศเดยวกนเปนอกหนงประเดนรวมสมยทม

สดสวนนอยกวาทง 3 ประเดนขางตนไมมากนกคอ เรองของครอบครว

เพศทสามหรอคนรกเพศเดยวกน มสดสวน 19% ของขาวในหวขอ

ประเดนรวมสมย เนอหาขาวในชวงแรกของการเกบขอมลเปนประเดน

ในทางกฎหมายทไมยอมรบการแตงงานของบคคลเพศเดยวกน ไมสามารถ

ท�านตกรรมใดๆ ในนามครอบครวได และมประเดนขดแยงในเรองกรรม

สทธทรพยสน

นอกจากน สอกมกจะสนใจน�าเสนอกรณทคนรกเพศเดยวกน

จดงานแตงงานในพนทตางๆ ทวประเทศ ทงระหวางหญง-หญง และชาย-

ชาย ควบคไปกบการตงประเดนวพากษวจารณในเรองความผดปกตหรอ

เบยงเบนทางเพศ เปนปญหาสงคมรปแบบหนง และเปนอนตรายตอสถาบน

ครอบครว ในฐานะททาทายความศกดสทธของการแตงงานทตองเกดขน

ในคตางเพศหรอระหวางชายกบหญงเทานน อยางไรกด ทศนคตดงกลาวน

คอยๆ เปลยนแปลงไปสการเปดกวางยอมรบวถชวตทแตกตาง การตง


ค�าถามกลบกบความสมพนธแบบตางเพศ พรอมๆ กบการเปดพนททาง

สงคมใหกบความหลากหลายทางเพศมากขนในชวงปลายทศวรรษ เรอง

ของครกเพศเดยวกนทตกลงใชชวตอยรวมกนประหนงเปนครอบครวน

จงเปนอกหนงประเดนของการเปลยนแปลงสถาบนครอบครวในสงคมไทย

ทไดรบความสนใจจากสอสาธารณะ

ตวอยางขาวเรองนไดแก สามภรรยาเพศเดยวกน (2540)

ชาวบานฮอฮาทอม-ดววาห (2541) ปงรกหนมประเทอง จงมอววาห

กองโลก (2541) กลมลกเพศกรดไอเดยประชย ใหปาเดยวกนตทะเบยน

สมรส (2544) รกรวมเพศ จตไมปกตหรอเสรรก (2544) นกจตวทยา

ปฏเสธสาวประเภทสองไมใชคนปวยโรคจต (2545) แตงไมปาเดยวกน

ชาวบานแหอวยพร (2545) รกตางเพศ โครงสรางแหงการกดข (2545)

นกวชาการการนตรกเพศเดยวกนไมใชโรค (2545) เสนอกฎหมาย

แตงงานคเกย-เลสเบยน (2546) รกรวมเพศกบการแตงงาน (2547)

บนทกรก ‘หญงสาม’ กบ ‘ชายภรรยา’ (2547) แตงฮอฮามายทอมกบ

มายด (2548) ครอบครว 4 เพศ ความแปลกทแมรบได (2548)

ตลาดเพศทางเลอกแรง ทอม-ด-เกยแหจบคชอปซอบาน (2548) ระวง

เรองเพศ คสมรสชายกบชาย-หญงกบหญง มสทธตดคกได (2550)

เผยความสมพนธของครกรวมเพศ ไมมอะไรผดแปลกกบครกตางเพศ

(2551) ฮอฮาววาหไมปาเดยวกนสนสอดออ! (2551) ผลกระทบของ

อาการโฮโมโฟเบยในสงคมไทย (2551) รกเพอรกจะแปลกท�าไม เมอ

ชายรกชายและหญงรกหญง (2552) สงคมยอมรบผวเมยเพศเดยวกน

เพม พบคนไทยชอบใชชวต ‘โสด’ เพยบ (2552) หลากหลายทางเพศ

คอหลากหลายทางชวภาพ (2552) เสนอแกกฎกระทรวงเลกเหยยด

รกรวมเพศ (2552) กรณาเคารพสทธมนษยชน กลมผมรสนยม

ทางเพศหลากหลาย (2552) เปนตน


8. สถานะทางเศรษฐกจและการกนดอยดในครอบครวไทย

ประเดนเศรษฐกจกบครอบครวมจ�านวนเพยง 323 รายการหรอ

เพยง 1% ของฐานขอมลดานขาวและบทความ ขาวทน�าเสนอสวนใหญ

เปนขาวความเคลอนไหวทางดานเศรษฐกจทเกยวของกบครวเรอน

สถานการณดานเศรษฐกจ ทงรายได คาใชจาย การออม ภาระหนสน

รายละเอยดในหวขอนมดงนคอ

(1) มาตรการทางเศรษฐกจทเกยวของกบครวเรอน

ขาวทวาดวยมาตรการทางเศรษฐกจของครวเรอนนนไดรวมถง

นโยบาย โครงการตางๆ เพอกระตนภาวะเศรษฐกจและการบรรเทาปญหา

ความเดอดรอนของครวเรอนเนองจากปญหาเศรษฐกจ เชน การกยม

เรยน การจดท�าบญชครวเรอน การออมเงน การฝกฝมอแรงงาน

สรางอาชพ การวางแผนและบรหารการเงนในครอบครว การเพมรายได

ครวเรอน การยกระดบครวเรอนยากจน รวมทงมาตรการลดคาใชจาย

ครวเรอนของภาครฐ เชน คาลดหยอนภาษ การกระตนเศรษฐกจ

การด�าเนนชวตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง เปนตน

ตวอยางขาวไดแก ตานภยเศรษฐกจ กอบกชวตสมรส (2542)

รวมมตรโครงการเอออาทร รฐทมสดตวซอใจประชาชน (2547) 1 ทน

1 อ�าเภอยอดพง 4 พนคน ศธ.ยนรายไดครอบครว 1 แสน (2547)

กองทนยามฉกเฉน “มนษยเงนเดอน” ตกงาน ภยอนเกดกบทอยอาศย

เจบปวย-เสยชวต-หยาราง (2547) ฝกฝมอแรงงานสรางอาชพ-เสรม

รายไดครอบครวเปนสข..ปลอดหนนอกระบบ (2547) แนะวางรากฐาน

ครอบครว ปลกฝงลกหลานรจกคาของเงน-หดออม (2548) ‘บญช

ชวต’ สรางครอบครวเขมแขง (2548) ปลกฝงการออม วถทางของ

ครอบครวเขมแขง (2549) ชยนาทฝกอาชพยกระดบครวเรอนยากจน

รวมใชพอเพยงขบเคลอนพนเกณฑจปฐ. (2549) นสยการเงนทแมควร


เปนตนแบบใหลก ใชเงนอยางมเหตมผล-วางรากฐานการออม (2550)

5 ความผดพลาดทางการเงนท�าลายชวตค (2550) เงนทองของครก

เรยนรทศนคตเรองเงนทองของกนและกน (2551) เพมวงเงนก กยศ.

รายไดไมเกน 2 แสนนร.ยมเรยน (2551) ครอบครวยค 2009 คย

เรองเงนอยางไรใหลงตว (2552) วางแผนการเงน เรองเครยดๆ กอน

ววาห (2552) เปนตน

(2) สถานการณของเศรษฐกจครวเรอน

สวนใหญเปนการส�ารวจสถานะทางเศรษฐกจของครวเรอน เพอ

ใหทราบถงรายได พฤตกรรมการใชจาย ภาระหนสน เงนออม และภาวะ

เศรษฐกจระดบครวเรอนของประเทศ ทด�าเนนการโดยหนวยงานตางๆ

เชน การส�ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนทมการส�ารวจทก

2 ป โดยส�านกงานสถตแหงชาต การส�ารวจความคดเหนดานเศรษฐกจ

ของโพลส�านกตางๆ การศกษาของส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการ

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต งานวจยโดยหนวยงานวชาการตางๆ เปนตน

ขอมลตางๆ เหลานแสดงใหเหนสถานการณดานเศรษฐกจในระดบ

ครวเรอน การกนดอยดหรอกนอยอยางยาก รปแบบพฤตกรรมการ

ด�าเนนชวต รวมทงมตอนๆ ทเกยวของ เชน การใชขอมลรายไดของ

ครอบครวและระดบความยากจนของครอบครว มาจดกลมเพอวดความ

แตกตางและชนของฐานะทางเศรษฐกจระหวางครวเรอนในแตละระดบ

แตละภมภาค วเคราะหการกระจายรายได ความเหลอมล�าและชองวาง

ระหวางคนรวย-คนจน เปนตน

ตวอยางขาวดานภาวะเศรษฐกจครวเรอนไดแก พฤตกรรมใชจาย

คนเอเชย ไทยควกเพอบพการถง 56% (2541) รายไดครวเรอนสญญาณ

เตอนภย ศก.ไทยทรดอก (2543) ประจานรฐบาล คนไทย 7.9 ลาน

‘ยากจนดกดาน’ (2543) อสานแชมปรายไดครวเรอนต�าสด วกฤต


เศรษฐกจท�าคนจนลง 12.9% (2543) สรปผลส�ารวจภาวะเศรษฐกจ

และสงคมของครวเรอนป 43 (2544) ผลส�ารวจระบรายไดครวเรอน

เพม 6-5 % (2545) สภาพฒนช 2 ปรากหญา ลดชองวางคนรวย

คนจน (2546) รายไดครวเรอนลด คนไทยวตกวางงานราคาสนคา-

น�ามน (2547) แฉอสานรายไดตอครวต�าสด 9,916 บาทตอเดอน

(2547) สภาพฒนชเหนอจนอนดบ 2 ของไทย (2548) สถานการณ

การกระจายรายได 20% ครองรายไดเกนครงประเทศ (2548) ชนฐานะ

ทางเศรษฐกจของครอบครวชาวไทย (2548) คนไทยเสยคาพลงงาน

เพม 1,368 บ.ตอเดอน (2549) แฉคาครองชพครวเรอนพงจกอก

(2550) ครอบครวไทย 47% ชกหนาไมถงหลง (2550) สศก.ประเมน

ครวเรอนเกษตรกร รายได-เงนออมเพมเทาตวชวง 3 ป (2551) สอง

ภาวะเศรษฐกจครวเรอน 2550 (2551) สภาพฒนชปแรกแผนฯ 10

สงผลจ�านวนคนจนลดลง (2551) ชองวางศก.-สงคมหางขน ชเปนปม

ขดแยงรอวนปะท (2552) สงคมไทยเหลอมล�าสง รวยกระจก-จนกระจาย


(3) ภาระหนสนครวเรอน

ทจรงแลวเรองของภาระหนสนครวเรอนสมควรเปนหวขอหนงใน

สถานการณดานเศรษฐกจครวเรอน แตเนองจากมจ�านวนคอนขางมาก

จงไดแยกไวตางหาก ขาวทน�าเสนอเรองภาระหนสนในระดบครวเรอน

เพงเรมปรากฏอยางจรงจงในชวงป 2546 เปนตนมา ทงนอาจเปนผล

รปธรรมสบเนองจากแกปญหาวกฤตเศรษฐกจของไทยในชวงป 2539-

2541 การกเงนเพอการลงทนในโครงการใหญๆ ของรฐบาล รวมทง

นโยบายทางการเงนของรฐบาลเพอแกปญหาเศรษฐกจในประเทศ ในชวง

ป 2543-2545 เชน นโยบายกองทนหมบาน การใหสนเชอรายยอย

ไปจนถงพฤตกรรมการบรโภคสนคาของครวเรอนเอง ทงสนคาอปโภค


บรโภค อสงหารมทรพย พฤตกรรมการใชบตรเครดต เงนไดและเงนก

นอกระบบ ฯลฯ

นอกจากนกเปนขาวทสะทอนภาระและผลกระทบของหนสน

ครวเรอนในระดบตางๆ เชน การแสดงใหเหนถงภาวะเศรษฐกจโดยรวม

ของประเทศ การวเคราะหความสขของคนไทย พฤตกรรมทางเศรษฐกจ

ของคนตางกลมชนฐานะ เชน เกษตรกร ขาราชการ ผใชแรงงาน พนกงาน

เงนเดอน ชนชนกลางในเมอง ฯลฯ ไปจนถงผลกระทบทมตอการด�าเนน

ชวตของครอบครวไทย โดยสวนใหญเปนขาวการส�ารวจภาวะเศรษฐกจ

ครวเรอนของหนวยงานตางๆ เชน ส�านกงานสถตแหงชาต ส�านกงาน

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และองคกรอนๆ

ตวอยางขาวในประเดนภาระหนสนระดบครวเรอนไดแก ผลศกษา

ยเอนดพรอบ 10 ป ชคนไทยจมปลกกองหนสน (2546) เฉลยคนไทย

แบกหน 8.2 หมนตอครวเรอน หนองบวล�าภจนทสด (2547) ปญหา

หนสนของครวเรอนและปญหาคนจน (2547) หนประชาชนพงกระฉด

ไตรมาสแรก 1.1 แสนบาทตอครวเรอน (2547) คนไทยแบกหนเพม

แลกรถไฟฟา 4 แสนล. (2547) เตอนภยคนไทยกอหนครวเรอนพง

รวมพลง ‘ปลกจตส�านก’ ลกหนทด (2547) คนไทยหนทวม ครอบครว

ราวฉาน (2548) หนครวเรอนไทย ปญหาศก.มหภาค หรอแควกฤต

รายบคคล (2548) โพลคณภาพชวตแรงงาน ตดหนเฉลย 8 หมนบ.

ตอคน ทมไปกบโทร.มอถอ-กก (2549) คนไทยหนเลนหวยบนดน เพม

หนครวเรอนเกนรายได 6.8 เทา (2549) คนไทยไมหายจน-หนทวม

หวบานละแสน เผยชกหนาไมถงหลง-จายคาบาน-ภาษ-เลนหวย (2549)

ขรก.หนทวมหว รายไดไมพอใช ระดบลางแดดน (2549) สศช.

เปดดชน ‘อยเยนเปนสข’ พบหนครวเรอนพงขนตอเนอง 5 ป (2550)

ชาวออฟฟศโอดรายจายเกน 43% มงรดปรดครองบตรเครดต 1-2


ใบ (2550) คนไทย 62.3% หนทวมเฉลย 113,389 บาทตอครวเรอน

(2550) เผยวกฤตกวา 20 ลานคนหนทวม (2551) หนทวม-

ออมเงนลดลง คนกรงเทพฯเครยดเรอรง (2552) เปนตน

(4) ผลกระทบของภาวะเศรษฐกจตอครวเรอน

ผลกระทบของภาวะเศรษฐกจตอครวเรอนทส�าคญคอผลกระทบ

ทเกดขนจากปญหาวกฤตเศรษฐกจในป 2540 หลายกจการประสบ

ปญหาตองปดกจการ หรอลดคนงาน ในระดบครวเรอนแลวอาจม

ผลกระทบหลายลกษณะ ไดแก ความสมพนธขดแยง หยาราง ภาระ

รบผดชอบทเพมขนในครอบครว สภาพจตใจและภาวะทางอารมณของ

คนในครอบครว น�าไปสปญหาสงคมอนๆ เชน ปญหาอาชญากรรม

ยาเสพตด สภาวะจตใจออนแอ เครยด ซมเศรา ฆาตวตาย ไปจนถง

ประเดนสถาบนครอบครวลมสลาย

ตวอยางขาวเรองผลกระทบของภาวะเศรษฐกจในระดบครวเรอน

ไดแก ภาวะเศรษฐกจพาครอบครวลม (2540) พษเศรษฐกจแย

แมบานนงดรงก ท�าครอบครวพง (2540) แพทยเผยเศรษฐกจปจจบน

ท�าใหคนไทยเปนโรคโรคซมเศรามากขน (2540) พษเศรษฐกจท�าคน

กรงใกลบา (2541) นกวชาการช คนไทยเครยดสะสม เศรษฐกจดแค

ภาพลวงตา (2545) เศรษฐกจท�าพษ มนษยเงนเดอนเลอนซอบานและ

มลก (2548) สภาพสงคมเศรษฐกจบบรด ท�าครวไทยโดดเดยวเกนครง

(2549) คนกรงเทพฯผวาความเชอมนลดวบ ชคนวางงานเพม-ลดด

หนงเทยวหาง (2550) บมงานยะ หนสนแยะ ครอบครวแย ฉดรงความ

มนคงของมนษย คนเหนอ (2551) จตแพทยชเศรษฐกจผนผวน

คนไทยเครยดพง 20 % (2551) ชหญงแบกหนกปญหาศก. รองรบ

ความรนแรงสาม (2551) พษเศรษฐกจเปนเหต คนไทยหยารางปละ


แสนค (2552) ชวางงานนาหวงคาดสงถง 1.3 ลาน ยอดคนเครยดพง

(2552) เหยอเงนกโหดบานแตก-ใชหนดวยชวต (2552) เปนตน

บทสงทาย

หากพจารณาภาพรวมของฐานขอมลทรวบรวมสองสวนในรายงาน

ชนน พบวา เนอหาของทงสองฐานขอมลดเหมอนจะสอดคลองกน นน

คอ การใหความส�าคญกบบทบาทการท�าหนาทของสถาบนครอบครว

แตอาจจะกลาวไดวาถายทอดสะทอนคนละแงมม กลาวคอ ในขณะทวง

วชาการมงเนนศกษาประสทธภาพของครอบครวทสงผลตอกจกรรมตางๆ

ของการด�ารงชวต การท�าหนาทพนฐานของครอบครว ทงการพฒนา

ความเปนครอบครว การเลยงดสมาชก การรบผดชอบดแล สราง

บรรยากาศความเปนครอบครวทดและอบอน ฯลฯ สงทสะทอนจากขาว

ทไหลเวยนอยในชวตประจ�าวนกลบเปนเรองของความลมเหลวของ

สถาบนครอบครว การลมสลายหรอการทครอบครวไมสามารถแสดง

บทบาทท�าหนาทไดตามทสงคมคาดหวง ซงเหนไดชดเจนผานประเดน

ปญหาทางสงคมตางๆ ทมกเชอมโยงสาเหตไปยงสถานะของสถาบน

ครอบครว และบทบาทการท�าหนาท สงทมกตอกย�าอยเสมอ คอ ความ

สมพนธในครอบครวไมอบอน แตกแยก ลมสลาย ไมมเวลาเอาใจใส

ความรนแรงในครอบครวและชวตค ฯลฯ ปรากฏการณสองดานนสะทอน

ใหเหนถงการปะทะกนระหวางบทบาทหนาทของสถาบนครอบครว

ทสงคมเรยกรองคาดหวง กบภาคปฏบตการของสถาบนครอบครวเอง

ทเผชญความไมแนนอนเปลยนแปลงในโลกปจจบน ทงยงตองแบกภาระ

คาดหวงจากสงคม


อยางไรกด สงคมไทยไดมการปรบเปลยนกระบวนทศนทเกยวของ

กบสถาบนครอบครวบางประการ ทแมอาจจะมผลลดความศกดสทธ

แขงตวของความเปนสถาบนครอบครวลงบาง แตในทางกลบกน การ

ปรบเปลยนชดความคดหลายประการมผลเพมพนททางสงคม ครอบคลม

ลกษณะหลากหลายในชวตครอบครวมากขน ขณะเดยวกนกมผลลดอคต

ทางสงคมบางประการ เชน การพดถงครอบครวพอหรอแมเลยงเดยว

ในฐานะทเปนอกรปแบบหนงของชวตครอบครวไทย ลดอคตทมตอการ

หยารางซงเคยเปนตวชวดความลมสลายของสถาบนครอบครวลง เปนตน

บทสงเคราะหจากฐานขอมลสองสวนทรวบรวมไวนมฐานะเปนเพยงภาพ

สะทอนชวขณะใหกบการศกษาเรองครอบครวในสงคมไทย ทยงคงเปด

พนทกวางขวางใหกบผสนใจศกษาตอไป

ภาพและชีวิตครอบครัว ... · 5....

Documents