การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

ณฐนร ไชยภกด

การศกษาเฉพาะบคคลเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นเทศศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยกรงเทพ พ.ศ. 2552

© 2553 ณฐนร ไชยภกด สงวนลขสทธ

บทคดยอ ณฐนร ไชยภกด. ปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต, มกราคม 2553, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยกรงเทพ. การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร (92 หนา) อาจารยทปรกษา : ผชวยศาสตราจารย ดร.พชราภรณ เกษะประกร

การศกษาเรอง การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร มวตถประสงคในการวจย เพอศกษาคณลกษณะทางประชากร ทมตอความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เพอศกษาการเปดรบขาวสาร ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เพอศกษาความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เพอศกษาความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขต กรงเทพมหานคร ทมตอพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เพอศกษาความสมพนธระหวางทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครและพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

การศกษาในครงนเปนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) กบกลมตวอยางประชาชนทอาศยในเขตกรงเทพมหานคร ทมอายระหวาง 18-60 ป จ านวน 200 คน ท าการวเคราะหผลการศกษาโดยใชวธทางสถต ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมตฐานดวยการใช การวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-Way ANOVA) และการทดสอบ T-Test โดยม คานยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ประมวลผลโดยโปรแกรมส าเรจรป SPSS for Windows สามารถสรปผลได ดงน ประชาชนสวนใหญเปนเพศหญง มอายระหวาง 26-35 ป มระดบการศกษาในระดบ ปรญญาตร มอาชพเปนพนกงานบรษทเอกชน และรายไดเฉลยตอเดอน ตงแต 30,001 บาท ขนไป

จากผลการศกษาพบวา ระดบรายได ทแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกนอยางมนยส าคญ สวนเพศ อาย การศกษา อาชพ จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน การเลอกเปดรบรปแบบขาวสารทแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกนอยางมนยส าคญ สวนความถในการเปดรบขาวสาร จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกนจะมทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน จะมพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกนอยางมนยส าคญ ตลอดจนทศนคตของประชาชนใน

เขตกรงเทพมหานคร ทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกมความสมพนธในทางบวก กบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกอยางมนยส าคญ

ฉ

กตตกรรมประกาศ

การศกษาเฉพาะบคคลฉบบน ส าเรจไดดวยดดวยความอนเคราะหทส าคญอยางยงจาก ผศ.ดร.พชราภรณ เกษะประกร อาจารยทปรกษา ทไดกรณาชแนะแนวทางทางดานวชาการในการด าเนนงานศกษาคนควา ตลอดจนใหค าปรกษา ค าแนะน า และเสยสละเวลาอนมคาในการตรวจสอบแกไขขอบกพรองและใหขอเสนอแนะตางๆ กระทงการศกษาเฉพาะบคคลฉบบนเสรจสมบรณ ผวจยขอขอบพระคณอยางสงมา ณ ทน และขอระลกถงดวยความเคารพตลอดไป ขอบพระคณครอาจารยทกทานทประสทธประสาทวชาความรในดานตางๆ แกผวจยทสามารถน าความรทไดมาประยกตใชกบการวจยได ขอบคณพๆ เพอนๆ ชอง 7 ส ทใหขอมลเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก รวมถงกลมตวอยางทท าการตอบแบบสอบถามทกทานทกรณาตอบแบบสอบถามไดอยางครบถวนสมบรณ ทท าใหการศกษาเฉพาะบคคลครงนด าเนนมาไดจนเสรจสมบรณ

ขอบคณอยางยงส าหรบความชวยเหลอจากเพอนๆ นเทศศาสตร MACA NIGHT โบช เกดออม และทกคนๆ ทคอยใหก าลงใจ ชวยเหลอ เคยวเขญ ตกเตอน และคอยหวงใยอยเคยงขางกนมาตลอด ไมวาจะยามสขหรอยามทกข ท าใหผวจยไดเจอมตรแทและไดรบประสบการณดๆ ตลอดการเรยนทมหาวทยาลย

สดทายนเหนอสงอนใดขอกราบขอบพระคณ คณพอคณแม และทกคนในครอบครว ทใหความรกความอบอนและใหการศกษาแกผวจย เปนก าลงใจส าคญ และคอยเฝาดดวยความหวงใยมาโดยตลอด ผวจยระลกถงพระคณของทานเปนอยางยงทสนบสนนทงก าลงใจ ก าลงกาย ก าลงทรพย ซงเปนพลงผลกดนทท าใหผวจยศกษาจบหลกสตรสมดงททานคาดหวง

ณฐนร ไชยภกด

มหาวทยาลยกรงเทพ 2553

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ง กตตกรรมประกาศ ฉ สารบญตาราง ฌ สารบญภาพ ฎ บทท 1 บทน า ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 ปญหาการวจย 6 วตถประสงคการวจย 6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 6

สมมตฐานการวจย 7 ขอบเขตการวจย 8 กรอบแนวคดในการวจย 8

นยามศพท 9

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ แนวความคดเกยวกบสงแวดลอม 10

แนวคดเกยวกบภาวะโลกรอน 13 แนวคดเกยวกบลกษณะทางประชากร 19 แนวคดเกยวกบการรณรงค 21 แนวคดเกยวกบการเปดรบขาวสาร 25 แนวคดความร ทศนคต และพฤตกรรม (KAP) 29 แนวความคดเกยวกบการมสวนรวม 42 งานวจยทเกยวของ 49

บทท 3 ระเบยบวธวจย ประชากรและกลมตวอยาง 52 วธการสมตวอยาง 51 เครองมอทใชในการวจย 53

ซ

สารบญ (ตอ) หนา บทท 3 ระเบยบวธวจย เกณฑการใหน าหนกคะแนนและการแปลความหมาย 54 น าหนกคะแนน การทดสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย 56 การวเคราะหขอมล 57

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล ตอนท 1 การวเคราะหลกษณะทางประชากรศาสตร 59 ตอนท 2 การวเคราะหพฤตกรรมการเปดรบขาวสารใน 61 โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ตอนท 3 การวเคราะหความรใน 64

โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ตอนท 4 การวเคราะหทศนคตใน 66

โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ตอนท 5 การวเคราะหการมสวนรวมใน 68

โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ตอนท 6 ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย 70

บทท 5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ สรปผลการวจย 83 สรปผลการทดสอบสมมตฐาน 84 อภปรายผลการศกษา 85 ขอจ ากดของงานวจย 90 ขอเสนอแนะทไดจากงานวจย 90 ขอเสนอแนะส าหรบงานวจยในคร งตอไป 91 บรรณานกรม

ภาคผนวก

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.1 ตางรางแสดงผลกระทบทคาดวาจะเกดข นจากการเปลยนแปลง 2 สภาพภมอากาศโลก 3.1 ตารางแสดงเขตการปกครองในกรงเทพมหานครจ านวน 50 เขต 52 4.1 ตารางแสดงจ านวน และคารอยละ ของลกษณะทางประชากรของประชาชน 59 4.2 ตารางแสดงคาเฉลย ( ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของระดบความร 61 ขอมลขาวสารเกยวกบการรณรงคปญหาภาวะโลกรอนผานสถานโทรทศน 4.3 ตารางแสดงจ านวน และรอยละ การไดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส 61 ปนรกใหโลก 4.4 ตารางแสดงจ านวนและรอยละ ของการเลอกเปดรบขาวสารจาก 62 โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.5 ตารางแสดงจ านวน และรอยละ ของความถในการเปดรบขาวสารเกยวกบ 63 โครงการ7 ส ปนรกใหโลก 4.6 ตารางแสดงจ านวนและรอยละ ของระดบความสนใจของประชาชน 63 เกยวกบการประชาสมพนธโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.7 ตารางแสดงจ านวนและรอยละ ของการความรเกยวกบ 64 โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก จ าแนกตามจ านวนทตอบถก และผด 4.8 ตารางแสดงจ านวนและ รอยละ ของระดบความร 66 เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.9 ตารางแสดงคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) ของทศนคตตอ 66 โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร 4.10 ตารางแสดงคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) 68 ของระดบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร 4.11 ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวาง เพศ กบ ความร 70 เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.12 ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางอาย กบ ความร 71 เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ญ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.13 ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางระดบการศกษา 72 กบ ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.14 ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางอาชพ กบ 73 ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.15 ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางรายได กบ 74 ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.16 ตารางแสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของระดบรายไดกบความรเกยวกบ 75 โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.17 ตารางแสดงผลวเคราะหการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการเลอกเปดรบ 76 ขาวสาร กบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.18 ตารางแสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการเลอกเปดรบขาวสาร 77 กบความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.19 ตารางแสดงผลวเคราะหการเปรยบเทยบความแตกตางระหวาง 78 ความถในการเปดรบขาวสาร กบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.20 ตารางแสดงผลวเคราะหการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางความร 79 กบทศนคตทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.21 ตารางแสดงผลวเคราะหการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางความร 80 กบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.22 ตารางแสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของพฤตกรรมการมสวนรวม 81 ในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก กบความรทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4.23 ตารางแสดงผลการวเคราะหความสมพนธระหวางทศนคตของประชาชนในเขต 81 กรงเทพมหานคร ทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก กบพฤตกรรมการมสวนรวม ในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ฎ

สารบญภาพ ภาพท หนา

ภาพท 1 ปจจยทมผลตอการมสวนรวม 48

1

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ในปจจบนกลาวไดวา ภาวะโลกรอน เปนสภาวะทางสงคมทมผลตอการอยรอดของสงมชวต จากอณหภมโลกทสงขน ท าใหฤดกาลตางๆ เปลยนแปลงไป สงมชวตทไมสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทเปลยนไปได กจะคอยๆ ตายลง และอาจสญพนธไปในทสด ส าหรบผลกระทบตอมนษยนน อณหภมทเพมสงขนอาจท าใหพนดนกลายเปนทะเลทราย ประชาชนขาดแคลนอาหารและเครองดม บางพนทประสบปญหาน าทวมหนก เนองจากฝนตกรนแรงขน น าแขงขวโลกและบนยอดเขาสงละลาย ท าใหปรมาณน าทะเลเพมสงขน พนทชายฝงทะเลไดรบผลกระทบโดยตรง อาจท าใหพนทจมหายไปอยางถาวร ภายใตภาวะโลกรอนทก าลงทวความรนแรงขน จนสงผลกระทบตอทกชวตบนโลก และเรมเขามาใกลตวเรามาขนทกขณะ

ภาวะโลกรอน (Global Warming) หรอ ภาวะภมอากาศเปลยนแปลง (Climate Change) เปนปญหาใหญของโลกในปจจบน สงเกตไดจากอณหภมของโลกทสงขนเรอยๆ สาเหตหลกของปญหา เกดจาก กาซเรอนกระจก (Greenhouse gases) เพราะกาซจ าพวก คารบอนไดออกไซด หรอ มเทน จะกกเกบความรอนบางสวนไวในโลก ไมใหสะทอนกลบสบรรยากาศทงหมด แตการเพมขนอยางตอเนองของ คารบอนไดออกไซด ทออกมาจาก โรงงานอตสาหกรรม รถยนต หรอการกระท าใดๆ ทมากจากการเผาเชอเพลงฟอสซล เชน ถานหน น ามน กาซธรรมชาต สารประกอบไฮโดรคารบอน สงผลใหระดบปรมาณ คารบอนไดออกไซด ในปจจบนสงเกน 300 ppm (300 สวนใน ลานสวน) เปนครงแรกในรอบกวา 6 แสนป ซงคารบอนไดออกไซดทมากขนน ไดเพมการกกเกบความรอนไวในโลกของเรามากขนเรอยๆ จนเกดเปน ภาวะโลกรอน ดงเชนปจจบน

ดงนน ปญหาดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจงเปนปญหาส าคญทมวลมนษยชาตจะตองรวมมอกนปองกน และเสรมสรางความสามารถในการรองรบการเปลยนแปลงทจะเกดขนจากการคาดการณดงกลาวสามารถสรปผลกระทบทคาดวาจะเกดขนจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ดงตารางท 1.1

2

ตารางท 1.1 : ตารางแสดงผลกระทบทคาดวาจะเกดขนจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลก ความเปลยนแปลงชวงศตวรรษท 21 ตวอยางของผลกระทบ อากาศรอนเพมมากขน กระแสคลนความรอนรนแรง

- ปญหาสขภาพทรนแรงขน - สตวปาและสตวเลยงเกดความเครยดจาก อากาศรอน - พชผลเสยหาย

เกดเหตการณรนแรงดานภมอากาศมากขน - น าทวม ดนถลม - การกดเซาะหนาดน - พชผลเสยหาย

พายเขตรอนทวความรนแรงขน - เพมความเสยงตอคณภาพชวต - เกดโรคระบาด - พชผลเสยหาย

ภยแลงและน าทวมรนแรงขน - ผลตผลทางการเกษตรลดลง - ศกยภาพดานการผลตไฟฟาและพลงงานลดลง

ภมอากาศในฤดมรสมหนารอนเขตเอเชยแปรปรวนมากขน

-เกดอทกภยและภยแลงทรนแรงขนในเขตเอเชย และเขตอบอน

ทมา : Intergovernmental Panel on Climate Change: IPCC, 2001

โดยในรอบหลายปทผานมา ทกคนคงไดรบขาวสารภยพบตทางธรรมชาตทเกดขนบนโลกใบน จากสอตางๆ โดยเฉพาะทางโทรทศนและสอสงพมพ ไมวาจะเปนแผนดนไหว คลนยกษสนาม พายถลม น าทวม และไฟปา ท าใหผคนทไมเคยสนใจธรรมชาตมากอนกอดไมไดทจะคดถงสงทเกดขนในอนาคตเพราะภยพบตทเกดขนนน มความรนแรงมากกวาเดมทกป อกทงในหลายภมภาคยงตองเผชญกบความเลวรายของภยธรรมชาตอยางทไมเคยคาดคดมากอน เรมจากเหตการณเมอเกอบ 3 ปกอน ในวนท 26 ธนวาคม 2547 ไดเกดเหตแผนดนไหวขนาด 9.2 รกเตอร ทางตอนเหนอของเกาะสมาตราและในทองทะเลอนดามน ท าใหเกดคลนยกษ สนามท าใหมผคนเสยชวตหลายแสนคน จากนนกมเหตแผนดนไหวตามมาอกหลายครงจนกลาย เปนเหตหายนะรายวนทงในประเทศไทย อนโดนเซย อหราน ญปน อเมรกา ชล เปร และโบลเวย

3

ในขณะเดยวกนกเกดการเปลยนแปลงทางสภาพอากาศอยางหนกในอนเดย ปากสถาน อฟกานสถาน ญปน อเมรกา ชล และบรเวณตอนเหนอของยโรป ทงพายหมะ ฝนตกหนก และอากาศหนาวเยนสด ๆ จนอณหภมตดลบ ท าใหประชาชนลมตายหลายพนคน

ภาวะโลกรอนภายในชวง 10 ป นบตงแตป พ.ศ. 2533 มา ไดมการบนทกถงปทมอากาศรอนทสดถง 3 ป คอ ป พ.ศ. 2533 , พ.ศ. 2538 และป พ.ศ. 2540 แมวาพยากรณการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ยงมความไมแนนอนหลายประการ แตการถกเถยงวพากษวจารณเปลยนหวขอจากค าถามทวา "โลกก าลงรอนขนจรงหรอ" เปน "ผลกระทบจากการทโลกรอนขนจะสงผลรายแรงและตอเนองตอสงทมชวตในโลกอยางไร" ดงนน ยงมนษยละเลยไมสนใจในการแกไขปญหา ผลกระทบทเกดขนกจะยงรายแรงมากขน และบคคลทจะไดรบผลกระทบมากทสดกคอ ลกหลานของพวกมนษยเอง

สงทนาเปนหวงมากทสดในขณะน คอ คงไมอาจหยดยงภาวะโลกรอนทก าลงเกดขนในตอนน และอาจทวความรนแรงมากขนในอนาคต แตประชาชนทกคนสามารถบรรเทาผลอนรายแรงทอาจจะเกดขนในอนาคต เพอใหความรนแรงลดลงอยในระดบทพอจะรบมอได และอาจจะชะลอปรากฏการณโลกรอนใหชาลง ดงนน จงจะเหนไดวาขณะน ทกประเทศ ทกองคกร ทวโลก รวมทงประเทศไทยไดตระหนกถงผลกระทบทจะเกดขน และหาแนวทางปองกนการเพมขนของอณหภมโลก ซงกมอยหลากหลายวธการในการทจะชวยกนชะลอใหโลกรอนชาลง ไมวาจะเปนการรณรงคใหคนเปลยนพฤตกรรมการบรโภคใหนอยลงมาสการอนรกษใหมากขน เชน ลดการซอของใหมและน าของเกากลบมาใชอกครง ทปจจบนกลายเปนกระแสทก าลงมาแรงในอเมรกาและทวโลก การลดใชกระดาษ การลดปรมาณการใชถงพลาสตก การหาทางลดการเกดกาซคารบอนไดออกไซด โดยการหาพลงงานทดแทน เชน การใชพลงงานจากดวงอาทตย ลม น า การหยดยงท าลายปาและสนบสนนใหมการปลกปาทดแทน และการหนมาใชจกรยานแทนการใชยานพาหนะทใชน ามนเชอเพลง เพอลดปรมาณการเผาไหมของเชอเพลง ทเปนสาเหตใหเกดควนพษ เปนตน

ส าหรบประเทศไทยนน นบตงแตป 2545 เปนตนมารฐบาลไทยไดใหความส าคญกบการแกไขปญหาภาวะโลกรอนมากขน โดยมอบหมายใหกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมท าหนาทเปนหนวยงานกลาง เพอประสานงานกบองคกรตางๆ ทงภาครฐ และเอกชน ท าหนาทในการก าหนดบทบาท ทศทาง และมาตรการตางๆ รวมกน อนจะเปนแนวทางในการแกไขปญหาภาวะโลกรอน (หนงสอพมพประชาชาตธรกจ, 2550)

จากปญหาดงกลาวจะเหนไดวาในปจจบนหลายๆ องคกรตางตระหนกใหความส าคญ จดกจกรรม สนบสนน และรณรงคในปญหาภาวะโลกรอนอยางจรงจงทงภาครฐและเอกชน ซงสอถอ

4

เปนอกหนงหนวยงานทมบทบาทส าคญในการใหขอมลขาวสารและมอทธพลตอทศนคตของประชาชน จงท าใหหนวยงานตางๆ หนมาใหความสนใจ รวมรณรงคใหประชาชนตะหนกถงปญหาภาวะโลกรอน โดยใชกจกรรม โครงการตางๆ เกยวกบการรกษาสงแวดลอม ดงเชน

บรษท ทวธนเดอร รเรมโครงการ "กรน เอนเตอรเทนเมนท" ในป 2548 ดวยการจดกจกรรมตางๆ เพอลดภาวะโลกรอนและปญหาสงแวดลอม โดยน าแนวคด 3R Reuse Reduce และ Recycle มาเปนธมหลกในการรณรงคผานสอและกจกรรมตางๆ

สถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 ครบรอบ 39 ป ในป 2552 ถอฤกษดเปดตวโครงการ “39 ป ทวรกษโลก” เพอรณรงคในเรองการอนรกษสงแวดลอม เพอใหประชาชนหนมาสนใจและรวมมอกนในการรกษาสงแวดลอมกนใหมากขน

สถานโทรทศนกองทพบกชอง 5 จดท าโครงการ “พลกผนปาดวยพระบารม” เปนการปลกปาเฉลมพระเกยรตเนองในโอกาสเฉลมพระชนมพรรษา 80 พรรษา และขอความรวมมอไปยงบรษทผผลตรายการของชอง 5 ทกบรษทใหชวยสอดแทรกเรองสงแวดลอม เรองการลดโลกรอนไวเสมอ เพอเปนการชวยกระตนเตอนใหเปนทรบรของทกคนในวงกวาง

สถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ในฐานะทเปนองคกรดานสอสารมวลชน มความมงมนพฒนาคณภาพผลงาน และรวมสรางสรรคกจกรรมเพอสงคมมาตลอดระยะเวลา 41 ป ไดรเรมโครงการ “7 ส ปนรกใหโลก” ขนเมอวนท 5 มถนายน 2551 ประกาศเจตนารมณ รวมรณรงคลดโลกรอน เพอเปนสวนหนงในการรณรงคใหทกคนตระหนกถงสภาพปญหาทก าลงเกดขน กระตนใหทกคนชวยกนดแลรกษา ภายใตแนวทาง “4 รกษ” ไดแก รกษน า รกษตนไม รกษอากาศ และ รกษพลงงาน ผสานกบการด ารงชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และเชอวาหากรวมมอกนคนละไมละมอจะสามารถรกษาโลก รกษาชวต รกษาครอบครวของเรา รวมถงทกๆ ชวตบนโลกไวได ซงเปนทมาของแนวคดโครงการ "รกษโลก รกษชวต" หรอ "SAVE WORLD SAVE LIFE” โดยมวถตประสงค เพอกระตนใหคนไทยหนมาใสใจกบปญหาภาวะโลกรอน เพอใหความรถงแนวทางการลดภาวะโลกรอน ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง อนจะน าไปสการปฏบตอยางแทจรงของคนในสงคม และเพอสรางภาพลกษณทดใหกบสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ในการชวยรงณงคลดภาวะโลกรอน

โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เรมด าเนนการมาตงแตป 2551 โดยมนกแสดงของชอง 7 ส จ านวน 7 คน ซงท าหนาทเปนพรเซนเตอรประชาสมพนธโครงการตลอดป 2551 โดยพจารณาจากนกแสดงในสงกดของสถานฯ ทมชอเสยงเปนทรจกในกลมนกเรยน นกศกษาและประชาชนทวไป ซงมภาพลกษณทดในการดแลรกษาสงแวดลอม ซงไดแก ณฐวฒ สะกดใจ ศวฒน โชตชยชรนทร ธาวน เยาวพลกล ชนะพล สตยา ฑฆมพร ฤทธธาอภนนท สาวกา ไชยเดช และพลอยปภส

5

ธนนตชยกานต และรณรงคตอเนองมาถงปน โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ป 2 ยงคงเนนทเปาหมายเดม คอ การเปนสอกลางสรางความรความเขาใจ และมงเนนเชญชวนใหคนไทย เรมลงมอปฏบต ปรบเปลยนพฤตกรรมของตนเอง โดยมทมพรเซนเตอร ป 2 เปนตวแทนในการรณรงคประชาสมพนธโครงการ ประกอบดวยนกแสดงชอง 7 จ านวน 5 คน ไดแก เขมนจ จามกรณ ณชานนท ฝนแกว วงศกร ปรมตถากร รพภทร เอกพนธกล จรพฒน สตตปญญา และนกศกษาทชนะเลศการประกวดพรเซนเตอรในโครงการฯ ไดแก ณฐพล เรละมน และ กวสรา ยนประยงค ซงทง 2 จะไดรวมเปนหนงในพรเซนเตอรเพอเปนตวแทนคนรนใหมทมใจรกษสงแวดลอม นอกจากน โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ป 2 ยงมกจกรรมเพอสงแวดลอมมากมาย เชน คนหาโรงเรยนตนแบบ 7 ส ปนรกใหโลก การประกวดพรเซนเตอร 7 ส ปนรกใหโลก ป 2 กจกรรมอนรกษแมน าคคลอง กจกรรมชวนคนไทยลดใชพลงงาน กจกรรม 7 สชวนคนไทยรกตนไม เปนตน ซงจะจดรณรงคตอเนองตลอดทงป การแกไขปญหาสงแวดลอมนนเปนปญหาทไมใชหนาทของใครคนใดคนหนง หรอหนวยงานใดหนวยงานหนง แตเปนหนาทของเราทกคน โดยเรมตนทตวเรา เพอทกชวตบนโลก และลกหลานของเราทกคน

จากการประเมนผลโครงการในปทผานมา สถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ท าการประเมนผลโครงการจากการสงเกต (Observation) จ านวนคนทมารวมกจกรรม และการตดขาว (Clipping) จากหนงสอพมพ นตยสารเทานน เชน เดอน กรกฎาคม 51 ไดรบการตพมพจากหนงสอพมพ และนตยสารจ านวน 6 ฉบบ คดเปนจ านวนเงน 642,560 บาท เดอน สงหาคม 51 ไดรบการตพมพจากหนงสอพมพ 1 ฉบบ คดเปนจ านวนเงน 30,728 บาท เดอน กนยายน 51 ไดรบการตพมพจากหนงสอพมพ และนตยสารจ านวน 6 ฉบบ คดเปนจ านวนเงน 1,310,700 บาท เปนตน ซงการประเมนผลโครงการทถกตองนนควรมการเกบรวบรวมขอมล โดยการท าแบบสอบถาม ท าวจย เพอน าขอมลทไดจากการท าวจยมาประเมนผลโครงการดงกลาววาประสบความส าเรจตามทมงหวงไวหรอวาประสบความลมเหลว รวมทงการด าเนนการจดกจกรรมตางๆ สามารถแกไขปญหาหรอสนองความตองการของกลมเปาหมายไดมากนอยเพยงใด คมคากบการลงทนหรอไม จากเหตผลดงกลาว ผวจยจงตองการส ารวจ “การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร” เพอใหทราบวาประชาชนในเขตกรงเทพมหานครมการเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต พฤตกรรมการมสวนรวมอยางไรตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ซงผลทไดจากการศกษาวจยในครงน จะน ามาประเมนผลโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 เพอน าขอมลไปเปนแนวทางในการพฒนาและปรบปรงโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ในปตอไป

6

ปญหาน าการวจย 1. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมคณลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะม

ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกนหรอไม 2. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรก

ใหโลก แตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกนหรอไม 3. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

แตกตางกน จะมทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกนหรอไม 4. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

แตกตางกน จะมพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกนหรอไม 5. ทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

จะมความสมพนธกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกหรอไม วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาคณลกษณะทางประชากร ทมตอความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 2. เพอศกษาการเปดรบขาวสาร ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอความร

เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 3. เพอศกษาความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขต

กรงเทพมหานคร ทมตอทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4. เพอศกษาความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขต

กรงเทพมหานคร ทมตอพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 5. เพอศกษาความสมพนธระหวางทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชน

ในเขตกรงเทพมหานครกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. เพอน าผลการวจยไปวางแผนปรบปรง เพอสงเสรมใหเกดความร ทศนคต และ พฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ใหกบสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 อนจะกอใหเกดประโยชนในการแกไขปญหาภาวะโลกรอนตอไป

2. เพอน าผลการวจยทไดรบมาเปนขอมลส าคญในการประเมนผลโครงการ 7 ส ปนรกให โลก อนจะกอใหเกดประโยชนในการวางแผนการรณรงคประชาสมพนธโครงการใหมประสทธภาพมากยงขนในปตอไป

7

3. เพอน าผลการวจยทไดรบเปนขอมลทเปนประโยชนตอผสนใจ หรอตองการศกษา เพมเตมเกยวกบการรณรงคโครงการลดโลกรอนในลกษณะทสอดคลองกบเรองทสนใจศกษาตอไป สมมตฐานการวจย

1. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

1.1 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมเพศแตกตางกน จะมความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

1.2 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอายแตกตางกน จะมความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

1.3 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบการศกษาแตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

1.4 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอาชพแตกตางกน จะมความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

1.5 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบรายได แตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

2. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมการเปดรบขาวสารแตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

2.1 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมการเลอกเปดรบรปแบบขาวสารแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

2.2 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมความถในการเปดรบขาวสารแตกตาง กน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

3. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน จะมทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

4. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน จะมพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

5. ทศนคตของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก มความสมพนธกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

8

ขอบเขตการวจย 1. ประชากร คอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอายระหวาง 18-60 ป 2. ตวแปรทจะศกษา

2.1 ตวแปรอสระ คอ - คณลกษณะประชากร ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได - การเปดรบขาวสาร ไดแก การเลอกเปดรบขาวสาร ความถในการเปดรบขาวสาร

2.2. ตวแปรตาม คอ - ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ไดแก สาระส าคญ สโลแกน

พรเซนเตอรประจ าโครงการ สญลกษณ แนวทางของโครงการ และความรทวไปเกยวกบโครงการ - ทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

- พฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก กรอบแนวคดในการวจย

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

คณลกษณะทางประชากร

- เพศ - อาย - ระดบการศกษา - อาชพ - รายได

-

การเปดรบขาวสาร - การเลอกเปดรบ รปแบบขาวสาร - ความถในการเปดรบขาวสาร

ทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

พฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

สมมตฐาน 1

สมมตฐาน 2 สมมตฐาน 3

สมมตฐาน 5

สมมตฐาน 4

9

นยามศพท โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก หมายถง โครงการของทางสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7

กอตงขนเพอกระตนเตอนใหคนไทย หนมาใสใจกบปญหาภาวะโลกรอน โดยมงหวงใหความรถงแนวทางการลดภาวะโลกรอน 4 แนวทาง รกษน า รกษตนไม รกษอากาศ รกษพลงงาน

ลกษณะทางประชากร หมายถง ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกเปน เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดตอเดอน

การเปดรบขาวสาร หมายถง กระบวนการเลอกสรรขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครในลกษณะตางๆ ไดแก การเลอกเปดรบขาวสาร และความถในการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ซงการศกษาครงนมรายละเอยดของการเปดรบขาวสารทมความหมายเฉพาะ ดงน

- การเลอกเปดรบขาวสาร หมายถง การทประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร เปดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ผานรายการตางๆ

- ความถในการเปดรบขาวสาร หมายถง ความถทประชาชนในเขต กรงเทพมหานคร เปดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ตอสปดาห

ความรตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก หมายถง ความเขาใจในขอมลขาวสารเบองตนเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ในดานสาระส าคญ สโลแกน พรเซนเตอรประจ าโครงการ สญลกษณ แนวทางของโครงการ และความรทวไปเกยวกบโครงการ

ทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก หมายถง ความรสก และความคดเหนของประชาชนทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ในทางยอมรบหรอปฏเสธ ซงมผลท าใหประชาชนพรอมทจะแสดงปฏกรยาตอบสนองดวยพฤตกรรมการมสวนรวม

พฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก หมายถง การแสดงออกของประชาชนในการมสวนรวมโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก โดยมพนฐานมาจากการเปดรบขาวสาร ความร และทศนคต

10

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง “การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมของ

ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก” ผวจยไดท าการศกษาแนวคด ทฤษฎจากเอกสารตางๆ และผลงานทเกยวของ เพอเปนพนฐานในการวจย ประกอบดวยสาระส าคญ ดงน

ตอนท 1 แนวคดเกยวกบสงแวดลอม ตอนท 2 แนวคดเกยวกบภาวะโลกรอน ตอนท 3 แนวคดเกยวกบลกษณะทางประชากร ตอนท 4 แนวคดเกยวกบการรณรงค ตอนท 5 แนวคดเกยวกบการเปดรบขาวสาร ตอนท 6 แนวคดเกยวกบความร ทศนคต และพฤตกรรม (KAP) ตอนท 7 แนวคดเกยวกบการมสวนรวม ตอนท 8 งานวจยทเกยวของ

ตอนท 1 แนวคดเกยวกบสงแวดลอม ความหมายของสงแวดลอม ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Environment ซงหมายถงปจจยภายนอกทกสงทมอทธพล หรอผลกระทบ โอกาสทสงมชวตรอดและสบพนธ นอกจากค าวาสงแวดลอมแลว ยงมศพทอกค าคอ ค าวา สงแวดลอมเปนพษ หรอ Pollution อนไดแก ขบวนการตางๆ ทคนปลอยของเสยอนไมพงปรารถนาเขาไปหมกหมม อยในบรรยากาศพนดนและพนน าปละจ านวนมหาศาล จนท าใหสภาพแวดลอมทางธรรมชาตเกดการเนาเสยทรดโทรม พชต สกลพราหมณ (2528) ใหความหมายวา สงแวดลอม หมายถง บรรดาสรรพสงทอยรอบๆ ตว ซงบางสงอาจจะมองเหนไดดวยตา สมผสได และรบรดวยประสาทสมผส แตกมสงแวดลอมบางอยางทไมอาจจะมองเหนไดดวยตาเปลาหรอสมผสไดดวยประสาทสมผส เชน เชอไวรส เชอแบคทเรย สงแวดลอมเหลานจะมความสมพนธ หรอสงผลกระทบตอชวตความเปนอย และสขภาพของประชาชนในชมชน ซงสงตางๆ เหลาน ไดแก น า อาหาร สงปฏกล คน สตว พช เชอจลนทรย ฯลฯ Joseph Salvato (2530) ใหความหมายของสงแวดลอมวา คอ ผลรวมของอทธพลและสภาพการณภายนอกทมผลกระทบตอชวต และพฒนาการของสงมชวตทกชนด

11

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม (2531) กลาววา สงแวดลอมหมายถง ทกสงทกอยางอยรอบตวมนษย ทงทมชวต และไมมชวต ทงทเปนรปธรรม และนามธรรม มอทธพลเกยวโยงถงกน เปนปจจยในการเกอหนนซงกนและกน ผลกระทบจากปจจยหนงจะมสวนเสรมสรางหรอท าลายอกสวนหนงอยางหลกเลยงมได สงแวดลอมเปนวงจรและวฎจกรทเกยวของกนไปทงระบบ สรพล สดารา (2532) ใหค านยามวา สงแวดลอม คอ ทกสงทกอยางทอยรอบตวมนษย ทงทมชวตและไมมชวต ทงทเกดขนเองตามธรรมชาตและทมนษยสรางขน ทงทมองเหนและไมสามารถมองเหนได เชน ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม ความเชอ ศภวทย เปยมพงศสานต (2533) ไดใหความหมายของสงแวดลอมไววา สงแวดลอมหมายถง ทกสงทกอยางทแวดลอมตวมนษยอย ทงทมชวตและไมมชวต ซงมไดมแตสงแวดลอมตามธรรมชาตเทานน แตยงรวมไปถงสงแวดลอมทมนษยสรางขน ซงมทงสงแวดลอมทางดานชวภาพ (Biophysical Environment) และสงแวดลอมทางวฒนธรรม (Sociocultural Environment) เกษม จนทรแกว (2536) ใหความหมายของสงแวดลอม (environment) วามรากศพทมาจากฝรงเศส eviron แปลวา “around” ฉะนน environment จงหมายถง Totality of man’s surroundings ในภาษาไทยหมายถง ทกสงทกอยางทอยรอบตวมนษย ทงทเกดขนโดยธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน ทงทมชวตและไมมชวต ทงทเปนรปธรรมและนามธรรม จากความหมายนสามารถกลาวอกนยหนงไดวา สงแวดลอมหมายถง “สงตางๆ ทอยรอบตวเรา” เปนค านยามสนๆ งายตอการเขาใจและชใหเหนวาสงแวดลอมในโลกนเปนทกสงทกอยาง ไมวาจะเปนสงของหรอบานเรอน ถนน ดน ปาไม วฒนธรรม ประเพณ ฯลฯ ความหมายของสงแวดลอม ค าหลงนจะสะทอนความหมายของความหมายแรกอยางชดเจนและถกใชในทกวงการ สงแวดลอมหรอสรรพสงทอยรอบตวเรานน ไมวาจะเปนอะไรกตาม ตางกมสมบตเฉพาะตว 7 ประการ ดงน

1. สงแวดลอมทกชนด มเอกลกษณทเดนชดเฉพาะตว จะอยทใดกตาม เอกลกษณดงกลาว จะบงบอกอยางชดเจน เชน ตนไม มนษย นา บาน ถนน ฯลฯ

2. สงแวดลอมไมอยโดดเดยวในธรรมชาต แตจะมสงแวดลอมอนอยเสมอ เชน ตนไมอย กบดน ปลากบน า มนษยกบสงคม ฯลฯ

3. สงแวดลอมประเภทหนงตองการสงแวดลอมอนอยเสมอ เชน ปาตองการดนและ ปลาตองการน ามนษยตองการทอยอาศย ฯลฯ

4. สงแวดลอมจะอยรวมกนเปนกลมหรอเปนระบบทเรยกวา “ระบบนเวศ” เชน ระบบ นเวศปาไม ระบบนเวศน า ฯลฯ

5. สงแวดลอมทงหลาย มกมความเกยวของและสมพนธตอกนและกนเปนลกโซ ดงนน

12

เมอท าลายสงแวดลอมหนงแลวจะสงผลกระทบตอสงแวดลอมอนๆ เปนลกโซเสมอ และเกดขนหลายๆ ขนตอน เชน การท าลายปาจนเสอมโทรมจะสงผลใหเกดการพงทลายของดน ดนขาดความอดมสมบรณ อางน า ล าธารตนเขน สตวปาไมมทอยอาศย ฯลฯ

6. สงแวดลอมแตละประเภทจะมความเปราะบาง แขงแกรง และทนทานแตกตางกน บางชนด บางประเภทจะมความคงทนไดด บางชนดเปราะงาย เชน ดนมกถกชกลางไดงาย

7. สงแวดลอมมการเปลยนแปลงตามเวลาทเปลยนไป การเปลยนแปลงนนอาจเปนการ เปลยนแปลงชวคราวหรอถาวรกได เชน เมองทกเมองจะคอยๆ เตบโต การท าลายปาแลวเผาจะคอยๆ มพชขนมาทดแทน ฯลฯ ประเภทของสงแวดลอม เกษม จนทรแกว (2536) ไดแบงประเภทของสงแวดลอมไวดงน

1. สงแวดลอมทเกดขนโดยธรรมชาต เชน ปาไม อากาศ น า และทรพยากรธรรมชาต 2. สงแวดลอมทมนษยสรางขน (man-made environment) เชน บาน ถนน สะพาน

โต๏ะ เกาอ วตถมพษ เสยง อารมณ วฒนธรรม ประเพณ ศาสนา การศกษา ฯลฯ ซง สงแวดลอมทมนษยสรางขน อาจแยกเปน 2 ประเภท คอ

1.1 สงแวดลอมทางกายภาพ (physical environment) เปนสงทมนษยสรางขน ท สามารถมองเหนได เชน ถนน บานเรอน เมอง สะพาน รถ เครองบน เรอ เจดย วด สงกอสราง หรอ สถาปตยกรรม เปนตน

1.2 สงแวดลอมทางสงคม (social environment) อาจสรางขนโดยตงใจและไม ตงใจ หรอสรางเพอความเปนระเบยบเรยบรอยของการอยรวมกน เชน วฒนธรรม ประเพณ ศาสนา กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ กฎเกณฑ รวมไปถงการทะเลาะววาท การสงเสยงดาทอ พฤตกรรม ลกษณะทาทาง เปนตน การจ าแนกสงแวดลอม ในการจ าแนกสงแวดลอม สามารถแบงไดหลายจ าพวก ขนอยกบวตถประสงคของการแบงดงน จ าแนกตามองคประกอบของสงแวดลอม ไดเปน 4 ลกษณะ 1. สงแวดลอมทางดานกายภาพ (Physical Environment) หมายถง คณลกษณะของ สงแวดลอม ทมองคประกอบซงสามารถสมผสไดดวยกาย อนไดแก รป รส กลน เสยง เชน อากาศ ดน น า ลม ไฟ เปนตน 2. สงแวดลอมทางดานเคม (Chemical Environment) หมายถง คณลกษณะของสงแวดลอม ทมสารเคมเปนองคประกอบ เชน แรธาต โลหะ อโลหะ สารประกอบเคมตางๆ เปนตน

13

3. สงแวดลอมทางดานชวภาพ (Biological Environment) หมายถง คณลกษณะสงแวดลอมทมองคประกอบของสงมชวต เชน จลนทรย พช และสตว รวมถงมนษยดวย ซงมนษยมบทบาททส าคญ ทงในการชวยค าจน และในการท าลายสงแวดลอมดวยกนเอง 4. สงแวดลอมทางดานสงคม (Social Environment) หมายถง สงแวดลอมทมความ เกยวของกบความเปนอยของมนษย ในดานการด ารงชพในสงคม รวมถงพฤตกรรม จารตประเพณ และวฒนธรรมทถอปฏบตกนมาชานาน เชน ประเพณทางศาสนา เปนตน สงแวดลอมแบงตามลกษณะการเกดได 2 ลกษณะ 1. สงแวดลอมทเกดตามธรรมชาต (Natural Environment) หมายถง สงแวดลอมทเกดขน เองโดยธรรมชาต เชน ดน น า อากาศ จลนทรย พช และสตว เปนตน

2 สงแวดลอมทมนษยสรางขน (Man-made Environment) หมายถง สงแวดลอมทมนษย สรางขน เชน อาหาร ทอยอาศย ยารกษาโรค อปกรณอ านวยความสะดวกตางๆ เครองจกร เครองยนต เครองใชไฟฟา เปนตน ตอนท 2 แนวคดเกยวกบภาวะโลกรอน ในชวงศตวรรษทผานมา อณหภมเฉลยของโลกไดเพมขนมากถง 0.6 องศาเซลเซยส นบตงแต พ.ศ.2443 ปทอณหภมโลกขนสงทสด ไดแกป พ.ศ.2533 , พ.ศ.2538 และป พ.ศ.2540 คณะกรรมการระหวางรฐบาลวาดวยเรองการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Intergovernmental Panel on Climate Change-IPCC) ซงกอตงโดยโครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations Environmental Programme-UNEP) และองคการอตนยมวทยาโลก (World Meteorological Organization-WMO) รายงานวา ภายในอกหนงรอยปขางหนามแนวโนมวาอณภมโลกจะเพมสงขนอก ถง 1.4-5.8 องศาเซลเซยส กลาวอกนยหนงกคอ โลกเราก าลงรอนขนทกวน กณฑรย บญประกอบ (2549) ไดสรปความหมายของสภาวะโลกรอน (Global Warming) การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) และปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse Effect) หมายถง ปญหาสงแวดลอมเรองเดยวกน ซงจะสงผลกระทบอยางมากตอทกประเทศในโลก ในชวง 2 – 3 ทศวรรษทผานมา ประเทศตางๆ ไดประสบกบภยพบตดานภมอากาศ เชน ภยแลง น าทวม พาย คลนความรอน และไฟปาเพมขน เหตการณเหลานโดยมากเปนผลมาจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และอาจน าไปสการเปลยนแปลงระบบนเวศของโลกอยางไมอาจกลบคนได จอหนสน, รเบกกา แอล (2541) ไดกลาวไววา ภาวะโลกรอน คอ กระบวนการเกบกกความรอนของชนบรรยากาศ ท าใหโลกและอากาศเหนอพนโลกอนขน

14

นอกจากทผวจยไดกลาวมาแลวแตขางตนเกยวกบแนวคดภาวะโลกรอนนน ยงมผใหแนวคดเกยวกบเรองดงกลาวไว ดงน

อล กอร (2006) นกสงแวดลอมผเขยนหนงสอเรอง “An Inconvenient Truth” ไดกลาวถงภาวะโลกรอนในหนงสอของเขาวา “นบตงแตเกดการปฏวตอตสาหกรรม มนษยไดปลดปลอยก๏าซตางๆ โดยเฉพาะก๏าซคารบอนไดออกไซดขนสชนบรรยากาศ จากการเผาไหมเชอเพลงจากน ามน ถานหน ก๏าซธรรมชาต เพอใชในการคมนาคมโรงงานอตสาหกรรม ตลอดจนถงการเผาปา ฯลฯ จนท าใหชนบรรยากาศหนาขน รงสอนฟราเรดไมสามารถสะทอนออกนอกโลกไดเหมอนเดม เกดเปนภาวะเรอนกระจกอณหภมของโลกสงขนเรอยๆนบแตนนมา” ซงความรอนทเพมสงขนทกขณะนสงผลอยางมากตอทกชวตทอยบนผนโลก อาท ธารน าแขงบนเทอกเขาหมาลยซงเปนแหลงน าดมของประชากรราวรอยละ 40 ของโลก ผานทางระบบแมน าทงเจดในเอเชยทถอก าเนดขนบนทราบสงแหงเดยวกน ประชากรเหลานตองเผชญหนากบการขาดแคลนน าดมอยางรนแรง ภาวะโลกรอนยงท าใหอณหภมในมหาสมทรสงขน เกดพายรนแรง และถขน นอกจากนนภาวะโลกรอนยงสงผลใหน าแขงในทวปแอนตารกตกา ขวโลกเหนอ และเกาะกรนแลนด ละลายลงอยางรวดเรว สงผลใหพนดนทอยในบรเวนดงกลาวซงจะแขงเปนน าแขงตลอดทงป ดนบางสวนเปนน าแขงอยตลอดเวลา เกดการละลายถกกดกรอนเปนวงกวางจนท าใหพนดนทรดตว อาคาร บานเรอนถลม และหากน าแขงละลายหมดไป จะสงผลใหระดบน าทะเลเพมสงขนกวา 6 เมตร ถงตอนนนกรงเทพมหานคร คงจมน าไปเรยบรอยแลว ขณะทนวยอรก ปกกง เซยงไฮ จมน าไปกวาครง บงกลาเทศอาจหายไปจากแผนทโลก และประชากรนบพนลานคนจะไมมทอยอาศย

กลาวโดยสรป ภาวะโลกรอน (Global Warming) เปนปรากฏการณอนเนองจากการทโลกไมสามารถระบายความรอนออกไปได จงท าใหอณหภมสงขน ปจจบนโลกของเราก าลงถกปกคลมดวยก๏าซเรอนกระจก (Greenhouse Gases) ทมากเกนสมดลของธรรมชาต ซงก๏าซเรอนกระจกจะท าการเกบกบความรอนไมใหสะทอนออกนอกผวโลก ท าใหอณหภมพนผวโลกเพมสงขน ปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse Effect) ถอสาเหตหนงของการเกดโลกรอน ซงปรากฏการณเรอนกระจก เปนปรากฏการณทางธรรมชาต เกดจากชนบรรยากาศทหอหมโลกถกปกคลมดวยก๏าซบางชนดมากเกนสมดลของธรรมชาต ท าใหความรอนจากดวงอาทตยทตกกระทบสพนผวโลกถกกนไมใหออกไปยงนอกโลก ซงก๏าซดงกลาวมคณสมบตคลายกระจกทแสงสามารถสองทะลผานไดแตความรอนทเกดขนไมสามารถระบายออกไดเรยกวา “ก๏าซเรอนกระจก” ไดแก คารบอนไดออกไซด (CO2) มเทน (CH4) ไนตรสออกไซด (N2O) ซลเฟอรเฮกซะฟลออกไรด (SF6) ไฮโดรฟลออโรคารบอน (HFCs) และ เพอฟลออโรคารบอน (PCFs) เปนตน ผลจากการทก๏าซเรอนกระจกท าการดดซบ และเกบกก

15

ความรอนใหแกบรรยากาศโลกน กอใหเกดสภาวะทเรยกวา สภาวะเรอนกระจกขน (กรงเทพมหานคร, ส านกสงแวดลอม, กองนโยบายและแผน, 2550ก, หนา 10-11) จอหนสน รเบกกา แอล (2541) ไดกลาวไววา ปฏกรยาเรอนกระจกเปนปรากฏการณทเกดขนจากการทความรอนถกกกเกบไวใกลผวโลก มผลท าใหโลกอนขน เพราะมลกษณะคลายคลงกบการท างานของเรอนกระจกปลกตนไมทวไป อ านาจ เจรญศลป (2543) ไดกลาวไววา การทเรยกวาปรากฏการณเรอนกระจก กเพราะปรากฏการณของโลกทมบรรยากาศหอหมนนมปรากฏการณเหมอนกบปรากฏการณเรอนกระจกทใชในการปลกพชบางชนดในประเทศทมอากาศหนาวเยน กลาวคอ พชบางชนดทปลกในประเทศทมอากาศหนาวเยนมากจะไมเจรญเตบโต เพราะพชบางชนดนนชอบอากาศอบอนหรอชอบอากาศคอนขางรอน คนในประเทศนนจงสรางเรอนกระจกขน หรอใชวสดอนแทนเรอนกระจก ซงใหผลในการเกบกกความรอนคลายๆ กน เชน พลาสตก เปนตน เพอใหอากาศในเรอนกระจกรอนและชนกวาอากาศภายนอก ท าใหสามารถปลกพชไดหลายชนด โดยเฉพาะพชจ าพวกผกซงปลกไดตลอดป คณสมบตพเศษของกระจกทมคณภาพด คอ ยอมใหความรอนจากดวง อาทพยผานเขามา รอยละ 90 แตเมอความรอนภายในเรอนกระจกจะผานออก กระจกกสามารถกนความรอนไวถงรอยละ 90 เชนกน กจะท าใหอากาศภายในเรอนกระจกมอณหภมสงขน จนกระทงถงระดบของความรอนทผานเขาและออกเทากน อณหภมในเรอนกระจกจะคงทอยทจดนน พชทจะน ามาปลกในเรอนกระจกกเปรยบไดกบโลก สวนเรอนกระจกนนเปรยบไดกบบรรยากาศทหอหมโลก ก๏าซทจะท าใหบรรยากาศรอนขน ไดแก คารบอนไดออกไซด (CO2) มเทน (CH4) คลอโรฟลโอโรคารบอนส (CFCs) โอโซนระดบพนผวโลก (O3) และไนตรสออกไซต (N2O) ซงจะดดซบความรอนจากดวงอาทตย ยงก๏าซเหลานมมากขนเทาไร กยงท าใหโลกรอนขนเทานน กลาวโดยสรป ปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse Effect) คอ กระบวนการทท าใหโลกรอนขน พฤตกรรมหลายอยางของมนษยมสวนส าคญยงทท าใหเพมปรมาณก๏าซทดดซบความรอนจากดวงอาทพยในบรเวณบรรยากาศชนลาง ซงท าใหอณหภมของโลกสงขน

นอกจากน ผวจยยงไดน าขอมลเกยวกบผลกระทบเมอภมอากาศเปลยนแปลงในดานตางๆ เพอประเมนผลกระทบทอาจเกดขนในแตละประเทศและแตละสงคม โดยไดมการวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนในดานตางๆ ดงตอไปน ผลกระทบตอระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพ

อณหภมเฉลยของโลกทเพมสงขน จะท าใหการระเหยของน าทะเล มหาสมทร แมน า ล าธาร และทะเลสาบเพมมากขน ยงจะท าใหฝนตกมากขน และกระจกตวอยในบางบรเวณ ท าใหเกดอทกภย สวนบรเวณอนๆ กจะเกดปญหาแหงแลง เนองจากฝนตกนอยลง กลาวคอ พนทภาคใต

16

จะมฝนตกชก และเกดอทกภยบอยครงขน ในขณะทภาคเหนอและตะวนออกเฉยงเหนอ ตองเผชญกบภยแลงมากขน รปแบบของฝนและอณหภมทเปลยนแปลงไปท าใหวฎจกรของน าเปลยนแปลง ลกษณะการไหลของระบบน าผวดน และระดบน าใตดนกจะไดรบผลกระทบดวย ทงพชและสตวจงตองปรบปรงตวเองเขาสระบบนเวศทเปลยนไป ลกษณะความหลากหลายทางชวภาพกจะเปลยนแปลงตามไปดวย ระบบนเวศทาทะเล กเปนอกระบบนเวศหนงทจะไดรบผลกระทบจากภาวะโลกรอน เนองจากระดบน าทะเลทสงขน และอณหภมผวน าทเพมขนสงผลใหพชและสตวทะเลบางชนด สญพนธ รวมถงการเกดปรากฏการณปะการงฟอกสทงในอาวไทยและฝงทะเลอนดามน ผลกระทบตอการเกษตรและแหลงน า

ในประเทศไทยมแนวโนมวาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจะท าใหปรมาณน าลดลง (ประมาณ 5 -10 เปอรเซนต) ซงจะมผลผลตดานการเกษตร โดยเฉพาะขาว ซงเปนพชเศรษฐกจทส าคญ และตองอาศยปรมาณน าฝนและแสงแดดทแนนอน รวมถงความชนของดนและ อณหภมเฉลยทพอเหมาะดวย

ส าหรบประเทศไทย ผลกระทบทมตอภาคการเกษตรจะไมรนแรงมากเพราะพนทชลประทานจะไดรบการปองกนแตผลกระทบทางเศรษฐกจและสงคมอาจจะรนแรงใน บรเวณทขาดน าอยแลว

นอกจากนผลกระทบยงอาจเกดขนกบการท าประมง เนองจากแหลงน าทเคยอดมสมบรณตลอดทงป อาจแหงขอดลงในบางฤดกาล ซงจะสงผลกระทบตอการขยายพนธและกาเจรญเตบโตของสตวน า จะท าใหจ านวนและความหลากหลายของชนดของสตวน าลดจ านวนอยางมาก ผลกระทบดานสขภาพ

อณหภมเฉลยของโลกทเพมสงขนและเหตการณตามธรรมชาตทอนามยของโลก โรคระบาดทสมพนธกบการบรโภคตรงตอสขภาพและอนามยของคนไทย โรคระบาดทสมพนธกบการบรโภคอาหารและน าดม มแนวโนมวาจะเพมสงมากขน

โรคตดตอในเขตรอนกมแนวโนมวาจะเพมขน และจะคราชวตผคนเปนจ านวนมากเชนเดยวกน โดยเฉพาะไขมาลาเรย ซงมยงลายเปนพาหะ เนองจากการขยายพนธของยงจะมากขนในสภาวะแวดลอมทมอณหภมสงขน อกโรคหนงทมจ านวนผปวยสงขน คอ ไขสา ปจจบนการระบาดของไขสาในประเทศไทยมความรนแรง และมจ านวนผปวยเพมมากขนกวา 8-10 เทา ซงอาจเปนผลมาจากสภาพอากาศทรอนขนและฤดกาลทไมแนนอน

17

แนวโนมของผลผลตทางการเกษตรทลดลงจากภยธรรมชาต อาจน าไปสภาวะขาดแคลนอาหาร และความอดอยาก ท าใหเกดภาวะขาดสารอาหารและภมตานทานรางกายต าโดยเฉพาะในเดกและคนชรา ผลกระทบทางสงคมและเศรษฐกจ

ภาวะโลกรอนทเกดจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ไมเพยงแตสงผลกระทบทรนแรงตอประเทศไทยในทางกายภาพเทานน หากแตยงสงผลกระทบทรนแรงตอประเทศไทยในทางกายภาพเทานน หากแตยงสงผลกระทบทางออมตอความมนคงทางสงคมและเศรษฐกจ ของประเทศเชนเดยวกน กลาวคอ การยบตวของพนทชายฝงภมอากาศแปรปรวน โรคระบาดรนแรงและผลกระทบอน ๆ สงผลใหมประชากรบาดเจบลมตาย ทงทท ากน และไรทอยอาศยเปนจ านวนมาก นอกจากนประชาชนยงจะไดรบความเดอดรอนจากการขาดแคลนอาหารและน าดมทถกสขลกษณะระหวางภาวะน าทวม ซงโดยมาก ผทจะไดรบผลกระทบรนแรงทสดจะเปนประชาชนทมความยากจน และไมมทนทรพยพอทจะปองกนผลกระทบ ยกตวอยางเชน การปองกนการรกล าของน าเคมในพนทท ากนอาจท าไดโดยการสรางเขอนและประตน าปองกนน าเคม แตวธการนตองลงทนสง ดงนนเมอราคาของการปองกนสงเกนกวาทชาวนาจะสามารถรบได การทงพนทท ากนในบรเวณทใหผลผลตต าจงเปนทางออกทคาดวาจะเกดขน การก าหนดนโยบายและแนวทางแกไข

มการก าหนดยทธศาสตรระดบชาต ระดบภมภาค และระดบนานาชาตในการจ ากดการปลอยก๏าซเรอนกระจก ดงน

1. การปรบปรงประสทธภาพของพลงงาน ซงจะชวยลดความตองการของ พลงงาน ลง และจะลดปรมาณก๏าซคารบอนไดออกไซดทเกดขนระหวางการผลตพลงงานไปดวย นโยบายเชนนจะชวยปรบปรงงานดานเศรษฐกจ ลดการปลอยสารมลพษอนๆ และเพมความมนคงดานพลงงาน

2. ใชพลงงานและเทคโนโลยทสะอาดกวาเดม วธนจะลดการปลอยก๏าซ คารบอนไดออกไซด และการปลอยสารมลพษซงท าใหเกดฝนกรด และปญหาสงแวดลอมอน ๆ

3. ปรบปรงการจดการปาและขยายพนทปาไมออกไปเปนการขยายแหลงธาต คารบอนทส าคญของโลก และชวยลดก๏าซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ

4. ปรบปรงวธการเกษตรเสยใหม ซงสามารถลดการปลอยก๏าซเรอนกระจกได โดยเฉพาะอยางยงก๏าซมเทนและไนตรสออกไซด โดยอาจท าในขนตอนตาง ๆ คอ ปรบปรงการจดการเรองมลสตวเลยง ลดสดสวนของไนโตรเจนในปย และปรบปรงเทคนคการปลกขาว

18

นอกจากจะจดการเรองการปลอยก๏าซเรอนกระจกแลว รฐบาลยงสามารถก าหนดนโยบายทจะชวยลดผลกระทบของการเปลยนแปลงของภมอากาศตอสงคมและตอระบบนเวศได โดยมนโยบายดงน

1. ก าหนดนโยบายและโครงการเพอเตรยมพรอมรบเหตฉกเฉนและความหายนะ ในเรองน

2. การประเมนพนทเสยงอนตรายเมอระดบทะเลสงขน และจดท าแผนพอลดความ เสยงของประชากรแถบชายฝงทะเลการพฒนาและระบบนเวศแถบชายฝงทะเลทจะเกดขนจากการเปลยนแปลงของภมอากาศในอนาคต

3. การปรบปรงประสทธภาพในการใชทรพยากรธรรมชาตเพอลดผลกระทบจากการ เปลยนแปลงภมอากาศทมตอความมงคงดานอาหาร แหลงน า และความหลากหลายของชวภาพ

4. การสนบสนนนโยบายตางๆ ทจ ากดความเสยหายเหลาน รฐสามารถสนบสนนการ ปฏบตทจะชวยสงคมปรบตวใหเขากบสภาพอากาศใหมไดในระยะยาว

5. การวจยเพอลดความไมแนนอนทางดานวทยาศาสตรและสงคมเศรษฐกจทเกยวกบการเปลยนแปลงภมอากาศ

6. การขยายขอบขายการสงเกตการณในเรองของทะเลมหาสมทร และการเตอนภยในเรองน

7. การพฒนาเทคโนโลยใหม ๆ ในดานพลงงาน อตสาหกรรม และเกษตรกรรม 8. ทบทวนการวางแผนในเรองพลงงาน อตสาหกรรม การขนสง ชมชนเมองเขตชายฝง

รวมถงการใชและการจดการทรพยากร 9. โครงการประชาสมพนธขอมลใหแกสาธารณชน เพอใหเกดการเปลยนแปลง

พฤตกรรม เชน ลดการใชพาหนะสวนตว จากแนวทางนโยบายและแนวทางแกไขทกลาวมาขางตน เปนหนทางหนงทจะใชเปน

มาตรการในการลดการปลอยก๏าซเรอนกระจกและการปรบตวของกจกรรมตางๆ เมอสภาพภมอากาศเปลยนแปลงไป ซงจะท าใหเกดความเขาใจถงการเปลยนแปลงภมอากาศ อนน าไปสการเตรยมความพรอมในการลดการปลดปลอยก๏าซเรอนกระจกตอไปได

จากทผวจยไดกลาวมาเกยวกบภาวะโลกรอนนน จะเหนไดวาภาวะโลกรอนเปนปญหาใหญทส าคญ ททกคนจ าเปนตองรวมมอกนเพอปองกนและแกไขปญหาดงกลาว ซงจะเหนไดจากปทผานมาวาหนวยงาน และองคกรตางๆ ทงภาครฐและเอกชน ไดออกมารวมกนรณรงคเพอลดปญหาภาวะโลกรอน โดยสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ไดมสวนชวยในรณรงคประชาสมพนธ ใหประชาชนตระหนกถงปญหาภาวะโลกรอน ผานโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

19

เพอกระตนเตอนใหคนไทย หนมาใสใจกบปญหาภาวะโลกรอน โดยมงหวงใหความรถงแนวทางการลดภาวะโลกรอน ตอนท 3 แนวคดเกยวกบลกษณะทางประชากร แนวคดดานประชากรศาสตรเชอในความคดทวา คนทมคณสมบตทางประชากรแตกตางกน จะมพฤตกรรมทแตกตางกนไปดวย การสอสารกจดเปนพฤตกรรมทส าคญอยางหนงของมนษย เมอบคคลทมคณสมบตทางประชากรแตกตางกนมพฤตกรรมทวๆ ไปแตกตางกน ดงนน นกวชาการสอสารบางกลมจงเชอวา พฤตกรรมเกยวกบการสอสารของบคคลนนๆ จงนาจะแตกตางกนไปดวย ซงผรบสารตามลกษณะทางประชากรนน หมายถง ลกษณะดานเพศ อาย สถานะทางสงคมและเศรษฐกจ การศกษา ศาสนาและภมล าเนา (ปรมะ สตะเวทน, 2539, หนา 105-109) ส าหรบการศกษาครงน ผศกษาไดเลอกลกษณะดานเพศ อาย การศกษา อาชพ และระดบรายได มาเปนกรอบในการศกษา โดยมรายละเอยดดงน

1. เพศ (Sex) การวจยทางจตวทยาหลายชนไดแสดงใหเหนวาผหญงและผชายมความ แตกตางกนอยางมากในเรองความคด คานยมและทศนคต ทงนเพราะสงคมและวฒนธรรมก าหนดบทบาทและกจกรรมของคนสองเพศไวแตกตางกน ผหญงมกเปนคนทมจตใจออนไหวหรอเจาอารมณ (Emotional) โอนออนผอนตาม (Submissive) และเปนแมบานแมเรอน นอกจากนนการวจยตางๆ ยงพบวาผหญงถกชกจงไดงายกวาผชาย ลกษณะดานอนๆ ไดแก ผชายใชเหตผลมากกวาผหญง และผชายจดจ าขาวไดมากกวาผหญง แตผหญงเปนเพศทหยงจตใจของคนไดดกวาผชาย การวจยชนหนงพบวาผชายมความสามารถในการคาดคะเนความสมพนธระหวางบคคลไดแมนย านอยกวาผหญง ความแตกตางอกอนหนงระหวางผหญงและผชายคอผหญงมกจะโทษตวเองเมอความผดพลาดเกดขนในขณะทผชายมกโทษคนอนหรออปสรรคอนๆ แตจะไมโทษตวเอง นอกจากนน ความแตกตางระหวางเพศท าใหบคลมพฤตกรรมของการตดตอสอสารทแตกตางกน กลาวคอ เพศหญงมแนวโนมและความตองทจะสงและรบขาวสารมากกวาเพศชาย ในขณะทเพศชายไมไดมความตองการทจะสงสารเพยงอยางเดยวเทานน แตมความตองการทจะสรางความสมพนธอนดใหเกดขนจากการรบขาวสารนนดวย ผหญงกบผชายมความแตกตางกนอยางมากในเรองความคด คานยม และทศนคต ทงนเพราะวฒนธรรมและสงคมก าหนดบทบาทและกจกรรมของคนทงสองเพศไวแตกตางกน ผหญงมจตใจออนไหว หรอเจาอารมณ ถกชกจงไดงาย และหยงถงจตใจของคนไดดกวาผชาย ในขณะทผชายใชเหตผลและจดจ าขาวสารไดมากกวาผหญง (ปรมะ สตะเวทน, 2533, หนา 114)

2. อาย (Age) อายเปนปจจยหนงทท าใหคนมความเหมอนหรอแตกตางกนในเรอง

20

ความคดพฤตกรรม โดยทวไปแลวคนทมอายนอยมกจะมความคดเสรนยมมากกวาคนทมอายมาก ในขณะทคนทมอายมากมกจะมความคดอนรกษมากกวาคนทมอายนอย คนทมอายนอยมกเปนคนทยดถออดมการณกวา ใจรอนกวา และมองโลกในแงดกวาคนทมอายคนทมอายมาก ในขณะทคนทมอายมากมกจะเปนคนทยดถอการปฏบตการมากกวา มความระมดระวง และมองโลกในแงราย สาเหตทเปนเชนนเนองจากทมอายประสบการณในชวตซงเคยผานยดตางๆ ตลอดจนมความผกพนทยาวนานและผลประโยชนในสงคมมากกวาคนทมอายนอย นอกจากความแตกตางในเรองความคดแลวยงเปนสงก าหนดความแตกตางในเรองความงายในการชกจงดวย การวจยทางจตวทยา พบวา เมอคนมอายมากขนโอกาสทคนจะเปลยนใจหรอถกชกจงจะนอยลง นอกจากนนโดยปกตแลวคนทมวยตางกนมกจะมความตองการในสงตางๆ แตกตางกนไปดวย เชน คนวยกลางคนและคนสงอายมกจะคดถงเรองความปลอดภยในชวตและทรพยสน ในขณะทคนหนมสาวจะสนใจเรองการศกษา ความเสมอภาคในสงคม ลกษณะของการใชสอมวลชนกแตกตางกน คนทมอายมากมกจะใชสอสารมวลชนเพอแสวงหาขาวสารหนกๆ มากกวาเพอความบนเทง คนทมอายมากมกจะอานจดหมายถงบรรณาธการขาวการเมองมากกวาอานเรองตลก ในขณะทคนทมอายต ากวา 20 ป ไมคอยจะอานบทบรรณาธการ ในการฟงวทยกเชนกน คนทมอายมากจะฟงรายการทหนกๆ เชน ขาวอภปรายปญหาสงคม ดนตรคลาสสค รายการศาสนา คนทมอายนอยมกจะดรายการโทรทศนทเกยวกบการศกษาขาวสารตางๆ ดวย

3. การศกษา (Education) การศกษาหรอความรเปนลกษณะอกดานหนงทมอทธพลตอ ผรบสาร ดงนน คนทไดรบการศกษาในระดบทแตกตางกน ในยคตางกน ในระบบการศกษาทตางกนจงยอมมความรสกนกคด อดมการณ รสนยม และความตองการทแตกตางกนไป คนทมการศกษาสงหรอมความรสกดจะไดเปรยบอยางมากในการทจะเปนผรบสารทด ทงน เพราะคนเหลานมความรกวางขวางในหลายเรอง มความเขาใจศพทมากและมความเขาใจสารไดด แตคนเหลานมกจะเปนคนทไมคอยเชออะไรงายๆ สารทไมมหลกฐานหรอเหตผลสนบสนนเพยงพอมกจะถกโตแยงจากคนทมการศกษาสง (ประมะ สตะเวทน, 2533, หนา 116) ซงผสงสารควรตระหนกและระมดระวงวาการใหขาวสารนน ผรบสารมการศกษาอยในระดบใด เพอจะไดเสนอขาวสาร ค าแนะน าและการบรการใหเหมาะสมกบผรบ

โดยทวไปแลวคนทมการศกษาสงมกจะใชสอมวลชนมากกวาคนทมการศกษาต าและคนท มการศกษาสงมกจะใชสอประเภทสงพมพ ในขณะทคนทมการศกษาต ามกจะใชสอประเภทวทย โทรทศนและภาพยนตร กลาวอกนยหนงกคอ หากผมการศกษาสงมเวลาวางพอ คนเหลานจะใชทง

21

สอประเภทสงพมพ สอวทย สอโทรทศนและภาพยนตร แตหากมเวลาจ ากดผทมการศกษาสงมกจะแสวงหาขาวสารจากสอสงพมพมากกวาจากสอประเภทอนๆ

4. อาชพ (Occupation) อาชพเปนสวนหนงของสถานะทางสงคมและเศรษฐกจ (Socio- economic Status) การวจยดานนเทศศาสตร ไดชใหเหนวาสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของผรบมอทธพลอยางส าคญตอปฏกรยาของผรบสารทมตอผสงสารและสาร สถานะทางสงคมและเศรษฐกจท าใหคนมวฒนธรรมตางกน มประสบการณตางกน มทศนคตคานยมและเปาหมายทตางกน เชนเดยวกบคนทมอาชพตางกนยอมมองโลก มแนวคด มอดมการณ มคานยมตอสงตางๆ แตกตางกนไป คนทรบราชการมกค านงถงเรองยศถาบรรดาศกด สวสดการ ศกดศร และเกยรตภมของความเปนขาราชการ ในขณะทคนท างานธรกจเอกชนอาจค านงถงรายไดและสถานภาพทางสงคมของตน

5. รายได (Income) รายไดกเปนอกสวนหนงของสถานะทางสงคมและเศรษฐกจ รายได ยอมเปนเครองก าหนดความตองการตลอดจนความคดเหนของคนเกยวกบสงตางๆ และพฤตกรรมของคน การแนะน าใหชาวนายากจนบรโภคเนอสตวในปรมาณทถกตองตามหลกโภชนาการ หรอการแนะน าใหชาวนาทยากจนใชเครองจกรแทนววควายในการท านานน คงจะยากกวาแนะน าใหคนทมรายไดมากๆ ซอเครองซกผา โทรศพทเคลอนท หรอเครองมอใหมๆ นอกจากนน คนทมฐานะดหรอรายไดสงยงใชสอมวลชนมากดวย การใชสอมวลชนของคนทมฐานะดมกจะเปนการใชเพยงแสวงหาขาวสารหนกๆ ส าหรบน าไปใชประโยชนในโอกาสตอไปได

จากแนวคดดงกลาว ผวจยจงไดน ามาเปนแนวทางในการตงสมมตฐานการวจย โดยประชาชนในเขตกรงเทพมหานครมลกษณะทางประชากรทแตกตางกนนนอาจสงผลใหความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกนได

ตอนท 4 แนวคกเกยวกบการรณรงค การรณรงคทพฒนาขนในประเทศโลกทสามนนมงทจะใหเกดผลเพยงอยางเดยว คอ การใหประชาชนไดมความร เกดการเปลยนแปลงทศนคต และการตดสนใจรบเอาความคดใหมๆ (Rogers, 1976 อางในชาญชย เจรญลาภดลก, 2539, หนา 14) หลกการใหญๆ เกยวกบผลลพธทตองการใหเกดขน คอ เพอใหขอมลขาวสารความร โนมนาวใจใหคลอยตาม อนจะน าไปสการระดมใหเขามามสวนรวมในกจกรรม และทายทสดกจะเกดการเปลยนแปลงทางการกระท าปรากฏใหเหน กลาวโดยสรป จดมงหมายของการณรงคเพอใหมอทธพลตอความเชอ หรอพฤตกรรมของประชาชนกลมเปาหมาย

22

การรณรงคไดรบการนยามไวหลายอยางโดยนกทฤษฎและนกปฏบต ซงจะแตกตางกนไปตามวตถประสงค ระยะเวลาทใช ผลทตงใจใหเกดขน และหนวยของการวเคราะหประเมนผลประโยชนหลกทจะเกด และชองทางการสอสารทจะใช ไพรสลย (Paisley, 1984) ไดใหนยามในแงนยามขององคประกอบการณรงคซงประกอบดวยจดประสงค และกระบวนการของการณรงค ซงหมายถง แนวทางทจะใชกจกรรมทจะจดอยางตอเนอง เพอกอใหเกดการปรบเปลยนแนวความคด วจตร อาวะกล (2534) ไดใหความหมายของการณรงควา เปนการด าเนนการเพอกระตนมวลชนใหชวยแกปญหาเฉพาะหนา เพอแกไขภาวการณของสงคมใหดขน ปลอดภยขน ดงนน การรณรงคมลกษณะการด าเนนการอยางทนททนใดในชวงระยะเวลาหนง เนนความเอกเกรก เกรยวกราว ครกโครม เพอใหประชาชนเกดความตนตว หวาดกลว ราเรงใจ มก าลงใจ เพอใหเปนความรวมมอด าเนนการ ณรงค สมพงษ (2535) กลาววา การรณรงคเปนวธทจะสรางความรวมมอในการท ากจกรรมอยางใดอยางหนง เพอน าไปสการยอมรบวธปฏบตใหแพรกระจายออกไปอยางกวางขวาง และตอเนองในชวงเวลาใดเวลาหนง ส าหรบแนวคดของโรเจอรส และคณะ (Rogers, 1978) กเนนทการจดเตรยมของกลมของกจกรรมการสอสารไวลวงหนากอน โดยเลอกชนดของสารเฉพาะอยางใดอยางหนง (Fear or Rational Appeals) ซงปกตแลวมกจะใชแนววธการเขาถงกลมเปาหมายดวยสอหลายๆ ชนด (Multi-Media Approach) โดยการออกแบบ และด าเนนการทงโดยองคกรและหนวยงานทตงขนมาเพอท างานในเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ หรอสถาบนทมอยแลว (Hall, 1978 อางในชาญชย เจรญลาภดลก, 2539, หนา 15-16) ดงนน การใหค านยามของค าวา การรณรงค จงตองกลาวถงลกษณะโดนรวมเดนๆ ดงตอไปน

1. การรณรงคเปนการกระท าทมเปาหมาย (A campaign is purposive) ในการกระท าการ รณรงคใดๆ ผท าการรณรงคจะตองคาดหวงผลตอบกลบทจะเกดจากการสอสารของตนไปยงกลมเปาหมาย ซงผลการตอบรบดงกลาวนนตองครอบคลมตงแตระดบบคคลขนไปจนถงระดบสงคมสวนรวม ผลการตอบรบดงกลาวนนจะกอใหเกดประโยชนตอผรบหรอผสงกได

2. การรณรงคเจาะกลมเปาหมายไปยงชนกลมใหญ (A campaign is aimed at a large Audience) การทใชค าวา “ชนกลมใหญ” กเพอแยกค าวา การรณรงคออกจากการสอสารระหวางกลมยอยอนๆ ส าหรบกลมเปาหมายของการรณรงคจะถกก าหนดโดยจดประสงคหรอเปาหมายของการรณรงคนนๆ อยางไรกตาม กลมเปาหมายของการรณรงค กอาจเปนไดตงแตกลมพนกงานเพยง

23

ไมกรอยคนของบรษทใดบรษทหนง ไปจนถงกลมประชากรทงหมดของประเทศใดประเทศหนงไดเชนกน

3. การรณรงคจะตองก าหนดเวลาหรอชวงเวลาการรณรงค ทก าหนดอยางแนนอนลงไป ซงชวงเวลาดงกลาว ซงชวงเวลาดงกลาวจะเรมตงแตการรณรงคจนกระทงถงการประเมนผลการสมฤทธของการรณรงคนนๆ อยางไรกตาม การรณรงคบางโครงการมเปาหมายทตอเนอง เชน การ โฆษณาขาเครองส าอาง ซงขอความทใชในการสอสารอาจเปลยนแปลงไปเปนระยะๆ แตเปาหมายของการขายกยงคงเดม ดงนน การเปลยนแปลงไปใชขอความใหมจะถอวาเปนการเรมการรณรงคใหม อยางไรกตาม ในชวงเวลาการรณรงค อาจจะยากทจะก าหนดลงไปไดชดเจนตายตวในกรณทการรณรงค นนมเปาหมายทเปนแบบระยะยาว

4. การรณรงคประกอบดวยชดของการสอสารทมการเตรยมการและวางแผนไวลวงหนา ซงชดของการสอสารดงกลาว มกถกจดเตรยมขนเพอเจาะกลมเปาหมายทสอสารกนอยกอนแลวไมเหมาะสม หรอไมเพยงพอตอการเจาะกลมเปาหมายทตองการได สอหรอกจกรรมทใชมกใชกนอยางเหนไดชดเจน คอ การใชสอขอความและการกระจายขอความนนไปสกลมผฟง ซงความสมฤทธผลของการรณรงค จะขนอยกบวาวธการสอสารทใชจะมการประสานกนดมากนอยเพยงใด (ชาญชย เจรญลาภดลก, 2539, หนา 15-16)

หลกการพนฐานของการรณรงค ทางการสอสารโดยทวไปประกอบดวยกระบวนการและ ขนตอนตางๆ 5 ประการ คอ

1. การประเมนความตองการ (Needs) เปาประสงค (Goals) และความสามารถในการ ตอบสนองของผรบสารเปาหมาย คอ ในขนตอนแรกของการรณรงค โดยทวไปมกจะเรมตนดวยการประเมนความตองการ เปาหมาย และความสามารถในการตอบสนองของผรบสารเปาหมายเปนอนดบแรก

2. การวางแผนงานการรณรงค และการผลตสออยางมระบบ คอ ในสวนของการวางแผน งานการรณรงค มกประกอบดวยสวนส าคญ 3 สวน ดงน

2.1 การวางเปาประสงคทางการสอสาร (Communication Goals) เพอจะไดเขาถง มวลชนจ าเปนตองมการวางจดประสงคหลกเกยวกบระดบผลกระทบของเนอหาสารทตองการใหเกดขนกบองคประกอบทางองคประกอบทางดานจตวทยาบคคล

2.2 กลยทธ “สาร” (Message Strategy) ขอมลขาวสารบนเปนแกนสาระส าคญใน กระบวนการโนมนาวใจ การท าใหบคคลกลมเปาหมายเปดรบขาวสารการรณรงคเรองใดเรองหนงกดวยความหวงทวา บคคลเหลานนจะไดรบอทธพลจากเนอหาสาระของสารทสอไปให ซงประสทธภาพสวนใหญขนอยกบลกษณะการเราอารมณทใช รปแบบการน าเสนอ ชนดของสารท

24

ตองการสรางใหเกดความเปลยนแปลงทพงปรารถนา รวมไปถงปจจยทางดานผสงสาร ซงมอทธพลในการก าหนดเนอหาเพอน าไปสการเปลยนแปลงทางดานทศนคต

หลกเกณฑทจะวเคราะหสาร (Message) ทถกน าเสนอไปจะท าใหเกดความส าคญในเรองตอไปน

- ความถ (Frequency) ความถในการน าเสนอ จะมผลอยางมากตอการเรยนรและการ โนมนาวตางๆ แมวาบางครงเนอหาอาจจะไมนาสนใจนก ทงน ความถในการน าเสนอจะตองมความเหมาะสมพอสมควร มฉะนนแลวอาจจะเกดผลในทางตรงกนขามได ขณะเดยวกนเนอหาทมการเสนอซ ากนบอยๆ โดยไมเปลยนแปลงอาจจะไมสงผลดนก ดงนน เนอหาทน าเสนอควรจะมความหลากหลายและควบคกบความถ คณภาพและปรมาณควรจะผสมผสานกนไปกบชวงเวลาทน าเสนอดวย ดงนน ควรพจารณาถงชวงระยะเวลาทน าเสนอดวยวาเปนเวลาทผชมใหความสนใจหรอไม มากนอยเพยงใด

- รปแบบ (Style) รปแบบทน าเสนอแบบพนๆ ทวไปอาจจะไมชกจงใจนก ดงนน การ น าเสนอดวยรปแบบของละคร (Dramatic) แบบอารมณขน (Humorous) หรอรปแบบทเขาใจงายจะท าใหนาสนใจกวา สงส าคญของรปแบบเนอหาของการรณรงค คอ การท าใหเรองราวนนๆ สามารถเกยวของกบชวตของผรบสารหรอเกดประโยชนตอผรบสาร เขาใจงายและนาสนใจ

- ลกษณะเนอหาทใชการกระตนความสนใจ (Content Appeal) ลกษณะของการ น าเสนอเพอการชกจงใจหรอโนมนาวใจ ดวยวธการน าเสนอดานเดยว (One-Sided Argument) เหมาะส าหรบเนอหาทมขอสรปตายตวอยแลว และ การน าเสนอเนอหาสองดาน (Two-Sided Argument) เปนการน าเสนอเนอหาทมการโตแยงทางความคดเกดขน วธการเหมาะส าหรบผชมทคอนขางจะมการศกษาและมทาททจะโตแยงตอขอมลไดงาย (Lumsdaine and Janis, 1953, Sawyer, 1973 อางองในชาญชย เจรญลาภดลก, 2539, หนา 15-16) หรอผรบสารทคอนขางจะเปนคนขสงสย และเกรงวาขอมลทน าเสนอจะเปนการโฆษณาชวนเชอ

2.3 ชองทางการแพรกระจายสาร (Message Distribution) รปแบบหนงของการ แพรกระจายสารทนยมใชในการรณรงค คอ การสอสารเพองานเฉพาะกจ เพราะเปนการสอสารทอาศยสอตางๆ มากมายหลายชนดน ามาใชในคราวเดยวกน เพอใหบรรลวตถประสงคตามกจนนๆ เชน ตองการใหความรแกผรบสารเปาหมายเรองใดเรองหนง หรอการชกจงใจใหยอมรบในสงใหม หรอกระตนใหเกดความคดเหนในเรองใดเรองหนง หรอตองการใหปรบเปลยนพฤตกรรม การใชสอหลากหลายรปแบบรวมกน อาจมขอดขอเสยแตกตางกนไป แตเมอเอาสวนดของสอแตละชนดมาใชรวมกนแลวกอาจจะท าใหเกดผลสมฤทธทางการสอสารทสงสดได

25

3. การประเมนผลอยางตอเนอง คอ ในการรณรงคอะไรกแลวแตจ าเปนตองมการประเมนผลอยางตอเนอง นบตงแตการประเมนผลกอนการเรมท าการรณรงค ในระหวางการรณรงค และหลงจากด าเนนกจกรรมการรณรงคเสรจสนไปแลวเพอประเมนความส าเรจ หรอขอผดพลาดในการรณรงค ในชวงเวลาตางๆ ได เพอน าผลจากการประเมนเหลานนมาหาแนวทางแกไขปรบปรงเพอใหมประสทธภาพไดมากทสด

4. บทบาทเสรมของสอมวลชน และการสอสารระหวางบคคล ถอเปนเรองอกเรองหนงส าหรบการรณรงค ซงตองอาศยบทบาทเสรมของสอมวลชนในการเปนสอกลางทส าคญในการสอสารกจกรรมตางๆ ในการรณรงคไปสกลมเปาหมายไดอยางทวถง

5. การเลอกสรรสอทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย นบเปนเรองจ าเปนอกขนตอนหนงของการรณรงค เพอใหการสอสารไปยงกลมเปาหมายมประสทธภาพสงทสด เพราะการเลอกสอทเหมาะสมกบกลมเปาหมายจะชวยใหกลมเปาหมายไดรบสารไดเตมทมากขน หากผรบสารตดสนใจเลอกสอทไมเหมาะสมกอาจท าใหการรณรงคครงนนลมเหลวได (ชาญชย เจรญลาภดลก, 2539, หนา 15-20)

ดงนนในการณรงคโครงการตางๆนนจะตองมการวางแผนอยางละเอยดรอบคอบ และเปนขน ตอนอยางมระบบ เพอใหสอดคลองกบวตถประสงค และกลมเปาหมายของโครงการ เพอใหเกดประโยชนสงสด อยางไรกตามการรณรงคนนตองอาศยสอเปนเครองมอ เพอใหกลมเปาหมายเกดความร ความเขาใจทถกตอง ตลอดจนมจตส านกทด และเกดความรวมมอ โดยการเขามามสวนรวมกบโครงการ นอกจากนนในการรณรงค จะตองมการประเมนผลการด าเนนงาน เพอจะไดทราบถงความส าเรจของโครงการ เพอน าไปใชในการปรบปรงแกไข เพอใชในการณรงคในครงตอๆไป จากแนวคดเกยวกบการรณรงคการสอสารในดานเนอหาของสาร รปแบบ ความถ ลกษณะเนอหาทใชกระตนความสนใจ การออกแบบ มผลตอประสทธผลในความส าเรจของโครงการ ดงนน ผวจยจงน าแนวคดเกยวกบการรณรงคมาเปนขอมลพนฐานในการวจยครงน ตอนท 5 แนวคดเกยวกบการเปดรบขาวสาร

การสอสารนนจดไดวาเปนปจจยทส าคญปจจยหนงในชวตของมนษย นอกเหนอจากปจจยสทมความจ าเปนตอความอยรอดของมนษย ซงไดแก อาหาร ทอยอาศย เครองนงหมและยารกษาโรค แมวาการสอสารจะไมไดมความเกยวของโดยตรงกบความเปนความตายของมนษยเหมอนกบปจจย 4 แตการทจะใหไดมาซงปจจย 4 เหลานน ยอมตองอาศยการสอสารเปนเครองมออยางแนนอน มนษยตองอาศยการสอสารเปนเครองมอเพอใหบรรลวตถประสงคในการด าเนนกจกรรมใดๆ ของตน และเพออยรวมกบคนอนๆ ในสงคม การสอสารเปนพนฐานของการตดตอของ

26

กระบวนการสงคม ยงสงคมมความสลบซบซอนมาก และประกอบดวยคนจ านวนมากขนเทาใดการสอสารกยงมความส าคญมากขนเทานน ทงนเพราะการเปลยน แปลงเศรษฐกจ อตสาหกรรม และสงคมจะน ามาซงความสลบซบซอน หรอความสบสนตางๆ จนอาจกอใหเกดความไมเขาใจและไมแนใจแกสมาชกของสงคม ดงนน จงตองอาศยการสอสารเปนเครองมอเพอแกไขปญหาดงกลาว (ยพด ฐตกลเจรญ, 2537, หนา 3) ขาวสารจงเปนปจจยส าคญทใชประกอบการตดสนใจในกจกรรมตางๆ ของมนษย ความตองการขาวสารจะเพมมากขนเมอบคคลนนตองการขอมลในการตดสนใจหรอไมแนใจในเรองใดเรองหนง นอกจากนนขาวสารยงเปนสงทท าใหผเปดรบมความทนสมย สามารถปรบตวใหเขากบสถานการณของโลกปจจบนไดดยงขน ดงทชารลส เค อทคน (Charles k. Atkin, 1973, p. 208) ไดกลาววา บคคลทเปดรบขาวสารมาก ยอมมหตากวางไกล มความรความเขาใจในสภาพแวดลอมและเปนคนทนสมยทนเหตการณกวาบคคลทเปดรบขาวสารนอย อยางไรกตาม บคคลจะไมรบขาวสารทกอยางทผานมาสตนทงหมด แตจะเลอกรบรเพยงบางสวนทคดวามประโยชนตอตน ดงนน ขาวสารทหลงไหลผานเขามาไปยงบคคลจาชองทางตางๆ นน มกจะถกคดเลอกตลอดเวลา ขาวสารทนาสนใจ มประโยชนและเหมาะสมตามความนกคดของผรบสาร จะเปนขาวสารทกอใหเกดความส าเรจในการสอสาร (กตมา สรสนธ, 2533, หนา 46-47) การเลอกสรรขาวสารของบคคลเปนสงทอธบายถงพฤตกรรมการสอสารของแตละบคคลวาความแตกตางกนทางสภาพสวนบคคลหรอสภาพจตวทยามผลตอการเปดรบขาวสาร โดยมกระบวนการเลอกสรร (Selective Process) ทแตกตางกน โจเซฟ ท แคลปเปอร (Klapper, J.T., 1960, pp. 19-25) ไดกลาวไววา กระบวนการเลอกรบขาวสารหรอเปดรบขาวสารเปรยบเสมอนเครองกรองขาวสารในการรบรของมนษย ซงประกอบดวยการกลนกรอง 4 ขนตามล าดบดงตอไปน

1. การเลอกเปดรบ (Selective Exposure) เปนขนแรกในการเลอกชองทางการสอสารบคคลจะเลอกเปดรบสอและขาวสารจากแหลงสารทมอยดวยกนหลายแหลง เชน การเลอกซอหนงสอพมพฉบบใดฉบบหนง เลอกเปดวทยกระจายเสยงสถานใดสถานหนงตามความสนใจและความตองการของตน อกทงทกษะและความช านาญในการรบรขาวสารของคนเรานนกตางกน บางคนถนดทจะฟงมากกวาอาน กจะชอบฟงวทย ดโทรทศนมากกวาอานหนงสอ เปนตน

2 การเลอกใหความสนใจ (Selective Attention) ผเปดรบขาวสารมแนวโนมทจะเลอกสนใจขาวจากแหลงใดแหลงหนง โดยมกเลอกตามความคดเหน ความสนใจของตน เพอสนบสนนทศนคตเดมทมอยและหลกเลยงสงทไมสอดคลองกบความรความ เขาใจหรอ ทศนคตเดมทมอย

27

แลว เพอไมใหเกดภาวะทางจตใจทไมสมดลหรอมความไมสบายใจ ทเรยกวา ความไมสอดคลองทางดานความเขาใจ (Cognitive Dissonance)

3. การเลอกรบรและตความหมาย (Selective Perception and Interpretation) เมอบคคลเปดรบขอมลขาวสารแลว กใชวาจะรบรขาวสารทงหมดตามเจตนารมณของ ผสงสารเสมอไปเพราะคนเรามกเลอกรบรและตความหมายสารแตกตางกนไปตามความสนใจ ทศนคต ประสบการณ ความเชอ ความตองการ ความคาดหวง แรงจงใจ สภาวะทางรางกาย หรอสภาวะทางอารมณและจตใจ ฉะนนแตละคนอาจตความเฉพาะขาวสารทสอดคลองกบลกษณะสวนบคคลดงกลาว นอกจากจะท าใหขาวสารบางสวนถกตดทงไปยงมการบดเบอนขาวสารใหมทศทางเปนทนาพอใจของแตละบคคลดวย 4. การเลอกจดจ า (Selective Retention) บคคลจะเลอกจดจ าขาวสารในสวนทตรงกบความสนใจ ความตองการ ทศนคต ฯลฯ ของตนเอง และมกจะลมหรอไมน าไปถายทอดตอในสวนทตนเองไมสนใจ ไมเหนดวย หรอเรองทขดแยงคานกบความคดของตนเอง ขาวสารทคนเราเลอกจดจ าไวนน มกมเนอหาทจะชวยสงเสรมหรอสนบสนนความรสกนกคด ทศนคต คานยม หรอความเชอของแตละคนทมอยเดมใหมความมนคงชดเจนยงขนและเปลยนแปลงยากขน เพอน าไปใชเปนประโยชนในโอกาสตอไป สวนหนงอาจน าไปใชเมอเกดความรสกขดแยงและมสงทท าใหไมสบายใจขน

Mcleod and O’ Keefee (1972 อางใน ประภาพรรณ ลมสขศร, 2543, หนา 18) กลาวถง การวดพฤตกรรมการเปดรบสอในการวจยนน ตวช (Index) ทใชวดพฤตกรรมการเปดรบสอ (Media exposure) สวนใหญใชกน 2 อยางคอ 1. วดจากเวลาทใชสอ (Time spent with a media) 2. วดจากความถของการใชสอแยกตามประเภทของเนอหารายการทแตกตางกน(Frequency of use of various media content categories) นอกจากน Mcleod and O’ Keefee ยงกลาวดวยการวดในเรองเวลาทใชกบสอมขอเสยทวาค าตอบขนอยกบปจจยหลายอยาง เชน ความสนใจของผฟง เวลาวางทคนมอยและการสอใกลตว(Availability of medium) ดวยเหตน ค าตอบทเกยวกบเวลาทใชกบสอจงมกไมสามารถแปลความหมายไดในทางจตวทยาและมกไมไดผลทชดเจนเมอน าไปเชอมโยงความสมพนธกบตวแปรอน และเพอแกปญหาความไมชดเจนในเรองน จงไดมการวดตวแปรการเปดรบสอมวลชนโดยใชความถของการใชสอเฉพาะอยางเจาะจงในเนอหา เชน การวดความถของการอานขาวทมเนอหาหนกในหนงสอพมพความถของการชมรายการโทรทศนและความถในการรบฟงรายการวทย เปนตน ดงนน อาจสรปได

28

วาการเปดรบสอมวลชน หมายถง ความบอยครงในการเปดรบ ระยะเวลา ชวงเวลารวมไปถงจ านวนสอมวลชนทใชในการเปดรบขาวสารดวย สวน ขวญเรอน กตวฒน (2531) มความเหนวา ปจจยทท าใหบคคลมการ เปดรบขาวสารทแตกตางกน คอ 1. ปจจยดานบคลกภาพและจตวทยาสวนบคคล มแนวคดวาคนเราแตละคนมความ แตกตางเฉพาะตวบคคลอยางมากในดานโครงสรางทางจตวทยาสวนบคคล ซงเปนผลสบเนองมาจากลกษณะการอบรมเลยงดทแตกตางกน การด ารงชวตในสภาพแวดลอมทแตกตางไมเหมอนกน ซงสงผลกระทบถงระดบ สตปญญา ความคด ทศนคต ตลอดจนกระบวนการของการรบร การจงใจ 2. ปจจยดานสภาพความสมพนธทางสงคม เนองจากคนเรามกจะยดตดกบกลมสงคมทตนสงกดอยเปนกลมอางอง (Reference Group) ในการตดสนใจทจะแสดงออกซงพฤตกรรมใดๆ กตาม นนคอ มกจะคลอยตามกลมในแงความคด ทศนคต และพฤตกรรมเพอใหเปนทยอมรบของกลม 3. ปจจยดานสภาพแวดลอมนอกระบบการสอสารเชอวาลกษณะตางๆ ไดแก เพศ อาชพ ระดบการศกษา รายได ท าใหเกดความคลายคลงของการเปดรบเนอหาของการสอสาร รวมถงการตอบสนองตอเนอหาดงกลาวไมแตกตางกนดวย

นอกจากน วลเบอร ชแรมม (Wilbur Schramm, 1973, pp. 121-122) ยงไดชใหเหนถงองคประกอบอนๆ ทมอทธพลตอการเลอกรบขาวสารของบคคลดงน

1. ประสบการณ ซงเปนปจจยทท าใหผรบสงสารแสวงหาขาวสารทแตกตางกน 2. การประเมนสาระประโยชนของขาวสารทผรบสารแสวงหาเพอตอบสนอง จดประสงค

ของตนอยางหนงอยางใด 3. ภมหลงทแตกตางกนท าใหบคคลมความสนใจแตกตางกน 4. การศกษาและสภาพแวดลอมท าใหมความแตกตางในพฤตกรรมการเลอกรบสาร 5. ความสามารถในการรบสาร ซงเกยวกบสภาพรางกายและจตใจทท าใหพฤตกรรมการ

เปดรบสารแตกตางกน 6. บคลกภาพ ท าใหมผลตอการเปลยนแปลงทศนคต การโนมนาวใจ และพฤตกรรมของ

ผรบสาร 7. อารมณ สภาพทางอารมณของผรบสาร จะท าใหเขาใจความหมายของขาวสาร หรออาจ

เปนอปสรรคตอความเขาใจความหมายของขาวสารได 8. ทศนคต จะเปนตวก าหนดทาทของการรบและตอบสนองตอสงเรา หรอขาวสารทไดพบ

เกยวกบการเปดรบขาวสารนน

29

จากแนวความคดดงกลาวจะเหนไดวา ปจจยส าคญในการประกอบการตดสนใจของบคคล คอ ขอมลขาวสารทมาจากสอ ยงบคคลเกดความไมแนใจเกยวกบเรองใดเรองหนงมากเทาใด บคคลยอมตองการขอมลขาวสารจากสอมากขนเทานน แตทงนบคคลจะท าการเปดรบขอมลขาวสารจากสอเฉพาะเรองทตนใหความสนใจเทานน เนองจากปจจบนมขอมลขาวสารจากสอมากเกนกวาทผรบสารจะรบไวทงหมดได จงท าใหเกดกระบวนการเลอกรบขาวสารขน อยางไรกตามบคคล แตละคนกจะมเกณฑในการเลอกรบทแตกตางกน ตามลกษณะสวนบคคล สภาพแวดลอมในสงคมนนๆ และวตถประสงคหรอความตองการทจะเปดรบของแตละบคคลทแตกตางกน ยอมท าใหมพฤตกรรมการเปดรบทแตกตางกนดวย จากแนวคดเกยวกบการเปดรบขาวสารน ผวจยไดน ามาเปนกรอบความคดในการศกษาวจย เพอชใหเหนถงพฤตกรรมการเลอกเปดรบสารจากโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก วาประชาชนสวนใหญมการเลอกเปดรบรปแบบขาวสารจากโครงการผานสอใด รวมถงความถทไดรบขาวสารจากโครงการเปนอยางไร ตอนท 6 แนวคดเกยวกบความร ทศนคต และพฤตกรรม (KAP)

แนวคดนใหความส าคญกบความร ทศนคต และพฤตกรรม บางครงเรยกวาแบบจ าลอง KAP เปนการใหความร เพอเปลยนแปลงทศนคตอนจะน าไปสพฤตกรรม ของผรบสารอนอาจมผลกระทบตอสงคมตอไป จากการรบสารนนๆ การเปลยนแปลงทงสามประเภทน จะเกดขนในลกษณะตอเนอง กลาวคอ เมอผรบสารไดรบสารกจะท าใหเกดความร เมอเกดความรขนกจะไปมผลท าใหเกดทศนคต และขนสดทาย คอ การกอใหเกดการกระท า ทฤษฎนอธบายการสอสาร หรอ สอมวลชนวาเปนตวแปรตนทสามารถเปนตวน าการพฒนาเขาไปสชมชนได ดวยการอาศย KAP เปนตวแปรตามในการวดความส าเรจของการสอสารเพอการพฒนา (สรพงษ โสธนะเสถยร, 2533, หนา 118) แนวคดเกยวกบความร ความร (Knowledge) ในทนเปนการรบรเบองตน ซงบคคลสวนมากจะไดรบผานทางประสบการณ โดยการเรยนรจากการตอบสนองตอสงเรา (S-R) แลวจดระบบเปนโครงสรางของความรทผสมผสานระหวางความจ า (ขอมล) กบสภาพจตวทยา ดวยเหตนความรสกจงเปนความจ าทเลอกสรรทซงสอดคลองกบสภาพจตใจของตนเอง ความรจงเปนกระบวนการภายใน อยางไรกตาม ความรกอาจสงผลตอพฤตกรรมทแสดงออกของมนษยได โดยนยาม ความร หมายถง การไดรบขอมลเกยวกบขอเทจจรง รปแบบ วธการ กฎเกณฑ แนวปฏบต สงของ เหตการณ หรอบคคล

30

ทไดจากการสงเกตการณ ประสบการณหรอจากสอตางๆ ประกอบกน (สพงษ โสธนะเสถยร, 2523, หนา 120) แพททรก เมยรดธ (Patrick Meredith) กลาววา ความร (knowledge) จ าเปนตองมองคประกอบ 2 อยาง คอ ความเขาใจ (Understanding) และการคงอย (Retaining) เนองจากความรเปนการทเราสามารถจ าไดในบางสงบางอยางทเราเขาใจแลว ความรในความหมายตางๆ ทนกวชาการไดใหค าจ ากดความไวหลายประการ เบคฮารด เอช มารค (Beckhard H. Mark) กลาววา ความร หมายถง ความสามารถของผเรยนทจะรเกยวกบสงนนๆ โดยแบงเปนความรตอสถานการณ หรอความรระดบกวาง ความรจงเปนความสามารถในการใหวธเทจจรง (Facts) หรอ ความคด (Idea) ความหยงรหยงเหน (Insight) หรอสามารถเชอมโยงความคดเขากบเหตการณ

คารเตอร ว ก๏ด (Carter V.Good. 1973, p. 325 อางใน โสภตสดา มงคลเกษม, 2539, หนา 42 ) กลาววา ความรเปนขอเทจจรง (facts) ความจรง (truth) เปนขอมลทมนษยไดรบและเกบรวบรวมจากประสบการณตางๆ การทบคคลยอมรบหรอปฏเสธสงใดสงหนงไดอยางมเหตผล บคคลควรจะตองรเรองเกยวกบสงนน เพอประกอบการตดสนใจ นนกคอ บคคลจะตองมขอเทจจรง หรอขอมลตางๆ ทสนบสนนและใหค าตอบขอสงสยทบคคลมอยชแจงใหบคคลเกดความเขาใจและทศนคตทดตอเรองใดเรองหนง รวมทงเกดความตระหนก ความเชอ และคานยมตางๆ ดวย

ประภาเพญ สวรรณ (2520) กลาววา ความร เปนพฤตกรรมขนตน ซงผเรยนเพยงแตจ าได อาจจะโดยการนกไดหรอโดยการมองเหนหรอไดยน จ าได ความรขนน ไดแก ความร เกยวกบค าจ ากดความ ความหมาย ขอเทจจรง ทฤษฎ กฎ โครงสราง และวธการแกปญหาเหลาน

เบนจามน เอส บลม (Benjamin S.Bloom, 1967, p. 271) ไดใหความหมายของความรวา ความรเปนสงทเกยวของกบการระลกถงเฉพาะเรองหรอเรองทวๆ ไป ระลกถงวธ กระบวนการ หรอสถานการณตางๆโดยเนนความจ า ความรท าใหทราบถงความสามารถในการจ าและการระลกถงเหตการณหรอ ประสบการณทเคยพบมาแลว แบงออกเปน 1.1 ความรเกยวกบเนอหาวชาโดยเฉพาะ 1.2 ความรเกยวกบวธและการด าเนนการทเกยวกบสงใดสงหนง

31

1.3 ความรเกยวกบการรวบรวมแนวความคดและโครงสราง ความเขาใจท าใหทราบถงความสามารถในการใชสตปญญาและทกษะเบองตนแบง ออกเปน การแปลความคอการแปลจากแบบหนงไปสอกแบบหนง โดยรกษาความหมายไดถกตอง การน าไปใช การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคา เบอรกน (Burgoon, 1974, p. 64) และ รเวอร, ปเตอรสน และ เจนเซน (River, Peterson and Jensen 1971: 283 อางถงใน ปรมะ สตะเวทน, 2540, หนา 116-117) ไดกลาวถง การศกษาหรอความร (Knowledge) วาเปนลกษณะ อกประการหนงทมอทธพลตอผรบสาร ดงนน คนทไดรบการศกษาในระดบทตางกน ในยคสมยทตางกนในระบบการศกษาทตางกนในสาขาวชาทตางกน จงยอมมความรสกนกคด อดมการณ และความตองการ ทแตกตางกนไป คนทมการศกษาสงหรอมความรด จะไดเปรยบอยางมากในการทจะเปนผรบสารทด เพราะคนเหลานมความรกวางขวาง ในหลาย เรองมความเขาใจศพทมาก และมความเขาใจสารไดด แตคนเหลาน มกจะเปนคนทไมคอยเชอ อะไรงายๆ

การเกดความรไมวาระดบใดกตาม ยอมมความสมพนธกบความรสกนกคด ซงเชอมโยงกบ การเปดรบขาวสารของบคคลนนเอง รวมไปถงประสบการณและลกษณะทางประชากร (การศกษา เพศ อาย ฯลฯ) ของแตละคนทเปนผรบขาวสาร ถาประกอบกบการทบคคล มความพรอมในดานตางๆ เชน มการศกษา มการเปดรบขาวสาร เกยวกบกฎจราจรกมโอกาสทจะมความรในเรองน และสามารถเชอมโยงความรนนเขากบสภาพแวดลอมได สามารถระลกได รวบรวมสาระส าคญ เกยวกบ กฎจราจร รวมทงสามารถวเคราะห สงเคราะห รวมทงประเมนผลได ตอไป และเมอประชาชน เกดความรเกยวกบ กฎจราจร ไมวาจะในระดบใดกตาม สงทเกดตามมาก คอ ทศนคต ความคดเหนในลกษณะตางๆ (ดาราวรรณ ศรสกใส, 2542, หนา 41) การประเมนผลดานความร หมายถง การประเมนการเปลยนแปลงความรเดมในเนอหา และทกษะในการใชเนอหาความร เบนจามน บ บลม (Benjamin B. Bloom, 1971) และคณะ ไดจ าแนกระดบความรไว 6 ระดบ ดงน

1. ระดบทระลกได (Recall) หมายถง การเรยนรในลกษณะทจ าเฉพาะเรองวธปฏบต กระบวนการ และแบบแผนได ความส าเรจในระดบน คอ ความสามารถในการดงขอมลจากความจ าออกมาได

2. ระดบทรวบรวมสาระส าคญได (Comprehensive) หมายถง บคคลสามารถท าบางสง บางอยางไดมากกวาการจ าเนอหาทไดรบ สามารถเขยนขอความเหลานนไดดวยถอยค าของตนเองสามารถแสดงใหเหนไดดวยภาพ ใหความหมาย แปลความ และเปรยบเทยบความคดอนๆ หรอคาดคะเนผลทเกดขนตอไปได

32

3. ระดบการน าไปใช (Application) สามารถน าเอาขอเทจจรง และความคดทเปน นามธรรม (Abstract) ปฏบตจรงอยางเปนรปธรรม

4. ระดบของการวเคราะห (Analysis) สามารถใชความคดในรปของการน าความคดมา แยกสวนเปนประเภท หรอการน าขอมลมาประกอบกนเพอการปฏบตของตนเอง

5. ระดบของการสงเคราะห (Synthesis) คอการน าเอาขอมล แนวความคด มาประกอบกน แลวน าไปสการสรางสรรค (Creative) ซงเปนสงใหมแตกตางจากเดม

6. ระดบของการประเมนผล (Evaluate) คอ ความสามารถในการใชขอมลเพอตงเกณฑ (Criteria) การรวบรวมผล และวดขอมลตามมาตรฐาน เพอใหตงขอตดสนถงระดบของประสทธผลของกจกรรมแตละอยาง ดงนน เมอประชาชนไดรบชม รบฟงขอมลขาวสาร เพอจงใจใหเหนถงประโยชน หลกการขอมลตางเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก กจะเกดความเขาใจ และจดจ าในเนอหาเหลานน ดวยเหตน การเผยแพรขอมลขาวสารทเปนความรใหเขาถงประชาชน อาจจ าเปนตองใชทงสอมวลชนเขามาเปนเครองมอในการเผยแพรความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ซงการขาดความรความเขาใจเกยวกบโครงการนน อาจสงผลใหเกดทศนคตทไมด และไมเหนดวยทจะเกดพฤตกรรมการมสวนรวมในแนวทางทโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไดวางแนวทางไว แนวความคดเกยวกบทศนคต

ศรวรรณ เสรรตน (2542) ไดใหความหมายวา ทศนคต คอ ความรสกนกคด ของบคคลทมตอสงใดสงหนง หรอความโนมเอยงทเกดจากการเรยนรในการตอบสนองตอสง กระตนไปในทศทางทสม าเสมอโดยมองคประกอบในการเกดทศนคต 3 สวน คอ (1) สวนของความเขาใจ(Cognitive component) (2) สวนของความรสก (Affective component) (3) สวนของพฤตกรรม (Behavioral component) เสร วงษมณฑา (2542) กลาววา ค าวา Attitude ภาษาไทยมค าหลายค า เชน ทศนคต เจตคต ทาท ความรสก แตในความหมายของศพท คอ ความพรอมทจะปฏบต (Readiness to act) ถาเรามความรสกหรอทศนคตในเชงบวก เรากจะปฏบตออกมาในเชงบวก แต ถาเรามความรสกในเชงลบเรากปฏบตออกมาในเชงลบ ทศนคตจงมลกษณะ

1. ทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) การปฏบตออกมาในเชงบวก (Act Positive) 2. ทศนคตเชงลบ (Negative Attitude) การปฏบตออกมาในเชงลบ (Act Negative)

33

แมคโดแนล (McDonald, 1959, หนา 564) ไดใหความหมายไววา ทศนคต คอ แนวโนม เอยงทจะแสดงพฤตกรรมในทางใดทางหนง หรอความพรอมทจะแสดงพฤตกรรมในทางใดทาง หนง

เคนตเตอร (Kendler, 1963, หนา 572) ไดใหความหมายไววา ทศนคต คอ ภาวะความ พรอมของแตละบคคลทจะแสดงพฤตกรรมในทางสนบสนน หรอตอตานสภาพการณบางอยาง ตอบคคลหรอสถาบนหรอแนวคดบางอยาง ธงชย สนตวงษ (2537, หนา 161-162) กลาววา ทศนคตเปนเรองราวทเกดขนภายในตวบคคล เปนการจดระเบยบของแนวความคด ความเชอ อปนสย และสงจงใจทเกยวของกบสงใดสงหนงเสมอ การจดระเบยบดงกลาวจะมลกษณะทรวมตวขนหลงจากทไดมการประเมนเปนแนวโนมไปในทางใดทางหนงเสมอ ถาเราสงเกตดจะเหนวามนษยทกคนทใชชวตผานไปวนตอวนนนทกคน จะเกยวของกบสงตางๆ และเกยวของกบบคคลอนๆ เสมอ และเขาจะมกลไกอนหนงทจะท าการ ประเมนทกสงทกอยางตลอดเวลา ทกคนจะมระเบยบและแนวความคดและความเชอตอทกสง เปนไปไดในทางหนงทางใดในสองทางเสมอ คอดและไมด ชอบและไมชอบ รกและเกลยด กลาว อกนยหนงกคอ คนทกคนในโลกนจะไมมใครทมใจเปนกลางเปนพระอฐพระปนและเหนทกอยาง

สรพงษ โสธนะเสถยร (2533, หนา 122) (อางองจาก Roger, 1978, pp. 208-209) ไดกลาวถง ทศนคตวาเปนดชนชวา บคคลนนคดและรสกอยางไรกบคนรอบขาง วตถหรอสงแวดลอม ตลอดจนสถานการณตางๆ โดยทศนคตนนมรากฐานมาจากความเชอทอาจสงผลถงพฤตกรรม ในอนาคตได ทศนคตจงเปนเพยงความพรอมทจะตอบสนองตอสงเราและเปนมตของการประเมน เพอแสดงวา ชอบหรอไมชอบตอประเดนหนงๆ ซงถอเปนการสอสารภายในบคคล (Interpersonal Communication) ทเปนผลกระทบมาจากการรบสารอนจะมผลตอพฤตกรรมตอไป

โรเสนเบรก และฮอฟแลนด (Rosenberg & Hovland, 1960, p. 1) ไดใหความหมายของ ทศนคตไววา ทศนคตโดยปกตสามารถ นยามวา เปนการจงใจตอแนวโนมในการตอบสนองอยาง เฉพาะเจาะจงกบสงทเกดขน เคลเลอร (Howard H. Kendler, 1963, p. 572) กลาววาทศนคต หมายถง สภาวะความ พรอมของบคคลทจะแสดงพฤตกรรมออกมาในทางสนบสนนหรอตอตานบคคล สถาบน สถานการณหรอแนวความคด คารเตอร ว. กด (Carter V. Good, 1959, p. 48) ใหค าจ ากดไววา ทศนคต คอความพรอม ท จะแสดงออกในลกษณะใดลกษณะหนงทเปนการสนบสนนหรอตอตานสถานการณบางอยาง บคคล หรอสงใด ๆ นวคอมบ (Newcomb. 1854, p. 128) ใหค าจ ากดความไววา ทศนคต ซงมอยในเฉพาะคนนน ขนกบสงแวดลอมอาจแสดงออกในพฤตกรรม ซงเปนไปไดใน 2 ลกษณะ คอ ลกษณะชอบ

34

หรอพงพอใจซงท าใหผอนเกดความรกใคร อยากใกลชดสงนนๆ หรออกลกษณะหนงแสดงออก ในรปความไมพอใจ เกลยดชงไมอยากใกลสงนน นอรแมน แอล มน (Norman L. Munn, 1971, p. 71) กลาววาทศนคต คอ ความรสก และ ความคดเหนทบคคลมตอสงของบคคล สถานการณ สถาบน และขอเสนอใดๆ ในทางทจะยอมรบ หรอปฏเสธ ซงมผลท าใหบคคลพรอมทจะแสดงปฏกรยาตอบสนองดวยพฤตกรรมอยางเดยวกน จ เมอรฟ , แอล เมอรฟ และ ท นวคอมบ (G. Murphy, L. Murphy; & T. Newcomb, 1973, p. 887) ใหความหมายของค าวา ทศนคต หมายถง ความชอบ หรอไมชอบ พงใจ หรอไมพงใจ ทบคคลแสดงออกมาตอสงตาง ๆ เดโช สวนานนท (2512) กลาวถง ทศนคต วาเปนบคลกภาพทสรางขนได เปลยนแปลงไดและเปนแรงจงใจทก าหนดพฤตกรรมของบคคลทมตอสงแวดลอมตางๆ

ศกด สนทรเสณ (2531) กลาวถง ทศนคตจะเชอมโยงไปถงพฤตกรรมของบคคลวา ทศนคต หมายถง 1. ความสลบซบซอนของความรสกหรอการมอคตของบคคลในการทจะสรางความพรอม ทจะกระท าสงใดสงหนง ตามประสบการณของบคคลนนทไดรบมา 2. ความโนมเอยงทจะมปฏกรยาตอสงใดสงหนงในทางทดหรอตอตานสงแวดลอมทจะมาถงทางหนงทางใด 3. ในดานพฤตกรรม หมายถง การเตรยมตวหรอความพรอมทจะตอบสนอง จากค าจ ากดความตางๆ เหลาน จะเหนไดวามประเดนรวมทส าคญดงนคอ

3.1 ความรสกภายใน 3.2 ความพรอม หรอแนวโนมทจะมพฤตกรรมในทางใดทางหนง

ดงนนจงสรปไดวา ทศนคต เปนความสมพนธทคาบเกยวกนระหวางความรสก และความ เชอ หรอการรของบคคลกบแนวโนมทจะมพฤตกรรมโตตอบในทางใดทางหนงตอเปาหมายของ ทศนคตนน โดยสรปทศนคตเปนเรองของจตใจ ทาท ความรสกนกคด และความโนมเอยงของบคคลทมตอขอมลขาวสาร และการเปดรบรายการกรองสถานการณทไดรบมา ซงเปนไปไดทงเชงบวก และเชงลบ ทศนคตมผลใหมการแสดงพฤตกรรมออกมาจะเหนไดวา ทศนคตประกอบดวย ความคดทมผลตออารมณ และความรสกนนออกมาโดยทางพฤตกรรม นอกจากนน ซมบาโด และ เอบบเซน (Zimbardo; & Ebbesen , 1970 อางองจาก พรทพย บญนพทธ, 2531, หนา 49) สามารถแยกองคประกอบของ ทศนคต ได 3 ประการคอ

35

1. องคประกอบดานความร (The Cognitive Component) คอ สวนทเปนความเชอของ บคคลทเกยวกบสงตางๆ ทวไปทงทชอบและไมชอบ หากบคคลมความร หรอคดวาสงใดด มกจะมทศนคตทดตอสงนน แตหากมความรมากอนวา สงใดไมดกจะมทศนคตทไมดตอสงนน 2. องคประกอบดานความรสก (The Affective Component) คอ สวนทเกยวของกบอารมณทเกยวเนองกบสงตางๆ ซงมผลแตกตางกนไปตามบคลกภาพของคนนน เปนลกษณะทเปนคานยมของแตละบคคล 3. องคประกอบดานพฤตกรรม (The Behavioral Component) คอ การแสดงออกของ บคคลตอสงหนง หรอบคคลหนง ซงเปนผลมาจากองคประกอบดานความร ความคด และ ความรสก จะเหนไดวา การทบคคลมทศนคตตอสงหนงสงใดตางกนกเนองมาจากบคคลมความ เขาใจ มความรสก หรอมแนวความคดแตกตางกนนนเอง ดงนน สวนประกอบทาง ดานความคด หรอ ความร ความเขาใจ จงนบไดวาเปนสวนประกอบขนพนฐานของทศนคต และสวนประกอบน จะเกยวของสมพนธกบความรสกของบคคล อาจออกมาในรปแบบแตกตางกน ทงในทางบวกและทางลบ ซงขนอยกบประสบการณและการเรยนร การเกดทศนคต (Attitude Formation)

กอรดอน อลพอรท (Gordon Allport, p. 1975) ไดใหความเหนเรอง ทศนคต วาอาจเกดขน จากสงตางๆ ดงน 1. เกดจากการเรยนร เดกเกดใหมจะไดรบการอบรมสงสอนเกยวกบ วฒนธรรม และ ประเพณจากบดามารดา ทงโดยทางตรงและทางออม ตลอดจนไดเหนแนวการปฏบตของพอแม แลวรบมาปฏบตตามตอไป 2. เกดจากความสามารถในการแยกแยะความแตกตาง คอ แยกสงใดด ไมด เชน ผใหญ กบเดกจะมการกระท าทแตกตางกน 3. เกดจากประสบการณของแตละบคคล ซงแตกตางกนออกไป เชน บางคนมทศนคตไมดตอคร เพราะเคยต าหนตนแตบางคนมทศนคตทดตอครคนเดยวกนนน เพราะเคยเชยชมตนเสมอ 4. เกดจากการเลยนแบบหรอรบเอาทศนคตของผอนมาเปนของตน เชน เดกอาจรบ ทศนคตของบดามารดา หรอ ครทตนนยมชมชอบมาเปนทศนคตของตนได เครช และ ครทชฟลด (Krech; & Crutchfield, 1948) ไดใหความเหนวา ทศนคต อาจ เกดขนจาก

36

1. การตอบสนองความตองของบคคล นนคอ สงใดตอบสนองความตองการของตนได บคคลนนกมทศนคตทดตอสงนน หากสงใดตอบสนองความตองการของตนไมไดบคคลนนกจะม ทศนคตไมดตอสงนน 2. การไดเรยนรความจรงตางๆ อาจโดยการอาน หรอจากค าบอกเลาของผอนกได ฉะนน บางคนจงอาจเกดทศนคตไมดตอผอน จากการฟงค าตฉนทใครๆ มาบอกไวกอนกได 3. การเขาไปเปนสมาชก หรอสงกดกลมใดกลมหนง คนสวนมากมกยอมรบเอาทศนคต ของกลมมาเปนของตน หากทศนคตนนไมขดแยงกบทศนคตของตนเกนไป 4. ทศนคต สวนส าคญกบบคลกภาพของบคคลนนดวย คอ ผทมบคลกภาพสมบรณมก มองผอนในแงด สวนผปรบตวยากจะมทศนคตในทางตรงขาม คอ มกมองวามคนคอยอจฉารษยา หรอคดรายตางๆ ตอตน

ประภาเพญ สวรรณ (2520) กลาวถงการเกด ทศนคต วาทศนคตเปนสงทเกด จากการเรยนร (Learning) จากแหลงทศนคต (Source of Attitude) ตางๆ ทอยมากมาย และแหลงท ท าใหคนเกดทศนคตทส าคญคอ 1. ประสบการณเฉพาะอยาง (Specific Experience) เมอบคคลมประสบการณเฉพาะอยาง ตอสงหนงสงใดในทางทดหรอไมด จะท าใหเขาเกดทศนคตตอสงนนไปในทางทดหรอไมด จะท าใหเกดทศนคตตอสงนนไปในทศทางทเขาเคยมประสบการณมากอน 2. การตดตอสอสารจากบคคลอน (Communication from others) จะท าใหเกดทศนคตจากการรบรขาวสารตางๆ จากผอนได เชน เดกทไดรบการสงสอนจากผใหญจะเกดทศนคตตอการกระท าตางๆ ตามทเคยรบรมา 3. สงทเปนแบบอยาง (Models) การเลยนแบบผอน ท าใหเกดทศนคตขนได เชน เดกท เคารพเชอฟงพอแม จะเลยนแบบการแสดงทาชอบ หรอไมชอบตอสงหนงตามไปดวย 4. ความเกยวของกบสถาบน (Institutional Factors) ทศนคตหลายอยางของบคคลเกดขน เนองจากความเกยวของกบสถาบน เชน ครอบครว โรงเรยน หรอหนวยงาน เปนตน การกอตวของทศนคต (The Formation of Attitude) ธงชย สนตวงษ (2539) กลาววา ทศนคตกอตวเกดขนมา และเปลยนแปลงไป เนองจากปจจยหลายประการดวยกน คอ 1. การจงใจทางรางกาย (Biological Motivation) ทศนคตจะเกดขนเมอบคคลใดบคคล หนง ก าลงด าเนนการตอบสนองตามความตองการ หรอแรงผลกดนทางรางกาย ตวบคคลจะสราง ทศนคต ทดตอบคคลหรอสงของ ทสามารถชวยใหเขามโอกาสตอบสนองความตองการของตนได

37

2. ขาวสารขอมล (Information) ทศนคต จะมพนฐานมาจากชนดและขนาดของขาวสาร ทไดรบรวมทงลกษณะของแหลงทมาของขาวสาร ดวย กลไกของการเลอกเฟนในการมองเหน และเขาใจปญหาตางๆ (Selective Perception) ขาวสารขอมลบางสวนทเขามาสบคคลนน จะท าให บคคลนนเกบไปคด และสรางเปน ทศนคต ขนมาได 3. การเขาเกยวของกบกลม (Group Affiliation) ทศนคตบางอยางอาจมาจากกลมตางๆ ทบคคลเกยวของอยทงโดยทางตรงและทางออม เชน ครอบครว วด กลมเพอนรวมงาน กลมกฬา กลมสงคมตางๆ โดยกลมเหลานไมเพยงแตเปนแหลงรวมของคานยมตางๆ แตยงมการถายทอด ขอมลใหแกบคคลในกลม ซงท าใหสามารถสรางทศนคตขนได โดยเฉพาะครอบครวและกลม เพอนรวมงานเปนกลมทส าคญทสด (Primary Group) ทจะเปนแหลงสรางทศนคตใหแกบคคลได 4. ประสบการณ (Experience) ประสบการณของคนทมตอวตถสงของ ยอมเปนสวนส าคญทจะท าใหบคคลตางๆ ตคาสงทเขาไดมประสบการณมาจนกลายเปนทศนคตได 5. ลกษณะทาทาง (Personality) ลกษณะทาทางหลายประการตางกมสวนทางออมทส าคญในการสรางทศนคตใหกบตวบคคลปจจยตางๆ ของการกอตวของทศนคต เทาทกลาวมาขางตนนน ในความเปนจรงจะมไดมการเรยงล าดบตามความส าคญแตอยางใดเลย ทงนเพราะปจจยแตละทางเหลานตวไหนจะมความส าคญตอการกอตวของทศนคตมากหรอนอยยอมสดแลวแตวาการพจารณาสรางทศนคตตอสงดงกลาวจะเกยวของกบปจจยใดมากทสด ประเภทของทศนคต 1. ทศนคตทางเชงบวก เปนทศนคตทชกน าใหบคคลแสดงออกมความรสก หรออารมณจากสภาพจตใจโตตอบในดานดตอบคคลอนหรอเรองราวใดเรองราวหนงรวมทงหนวยงานองคกร สถาบน และการด าเนนกจการขององคการอนๆ 2. ทศนคตทางลบหรอไมด คอ ทศนคตทสรางความรสกเปนไปในทางเสอมเสยไมไดรบความเชอถอ หรอไววางใจ อาจมความเคลอบแคลงระแวงสงสย รวมทงเกลยดชงตอบคคลใด บคคลหนงเรองราว หรอปญหาใดปญหาหนง หรอหนวยงานองคการ สถาบน และการด าเนน กจการขององคการ และอนๆ เชน พนกงาน เจาหนาทบางคน อาจมทศนคตเชงลบตอบรษท กอใหเกดอคตขน ในจตใจของเขาจนพยายามประพฤต และปฏบตตอตานกฎระเบยบของบรษทอยเสมอ 3. ทศนคต ทบคคลไมแสดงความคดเหนในเรองราวหรอปญหาใดปญหาหนง หรอตอบคคล หนวยงาน สถาบน องคการ และอนๆ โดยสนเชง เชน นกศกษาบางคนอาจมทศนคตนงเฉยอยาง ไมมความคดเหนตอปญหาโตเถยงเรองกฎระเบยบวาดวยเครองแบบของนกศกษา

38

ทศนคต ทง 3 ประเภทน บคคลอาจจะมเพยงประการเดยวหรอหลายประการกได ขนอย กบความมนคงในความรสกนกคด ความเชอ หรอคานยมอนๆ ทมตอบคคล สงของ การกระท า หรอสถานการณ การเปลยนแปลงทศนคต (Attitude Change)

เฮอรเบรท ซ. เคลแมน (Herbert C. Kelman, Compliance, 1967, p. 469) ไดอธบายถง การ เปลยนแปลงทศนคต โดยมความเชอวาทศนคตอยางเดยวกนอาจเกดในตวบคคลดวยวธทตางกน จากความคดน เฮอรเบรท ไดแบงกระบวนการเปลยนแปลงทศนคตออกเปน 3 ประการ คอ 1. การยนยอม (Compliance) จะเกดไดเมอบคคลยอมรบสงทมอทธพลตอตวเขาและมงหวงจะไดรบ ความพอใจจากบคคลหรอกลมบคคลทมอทธพลนน การทบคคลยอมกระท าตามสงทอยากใหเขากระท านน ไมใชเพราะบคคลเหนดวยกบสงนนแตเปนเพราะเขาคาดหวงวาจะไดรบรางวล หรอการยอมรบจากผอนในการเหนดวยและกระท าตาม ดงนน ความพอใจทไดรบจาก การยอมกระท าตามนนเปนผลมาจากอทธพลทางสงคมหรออทธพลของสงทกอใหเกดการยอมรบนน กลาวไดวาการยอมกระท าตามนเปนกระบวนการเปลยนแปลงทศนคต ซงจะมพลงผลกดนใหบคคลยอม กระท าตามมากหรอนอย ขนอยกบจ านวนหรอ ความรนแรงของรางวลและการลงโทษ 2. การเลยนแบบ (Identification) เกดขนเมอบคคลยอมรบสงเราหรอสงกระตน ซงการยอมรบนเปนผลมาจากการทบคคลตองการจะสรางความสมพนธทดหรอทพอใจระหวางตนเองกบผอน หรอกลมบคคลอนจากการเลยนแบบนทศนคตของบคคลจะเปลยนไปมากหรอนอย ขนอยกบสงเราทท าใหเกดการเลยนแบบ ซงอาจกลาวไดวาการเลยนแบบเปนกระบวนการเปลยนแปลงทศนคตได 3. ความตองการทอยากจะเปลยน (Internalization) เปนกระบวนการทเกดขนเมอบคคลยอมรบสงทมอทธพลเหนอกวาซงตรงกบ ความตองการภายในคานยมของเขาพฤตกรรมทเปลยนไปในลกษณะนจะสอดคลองกบคานยมทบคคลมอยเดม ความพงพอใจทไดจะขนอยกบเนอหารายละเอยดของพฤตกรรมนนๆ การเปลยนแปลงดงกลาว ถาความคดความรสกและพฤตกรรมถกกระทบไมวาจะในระดบใดกตามจะมผลตอการเปลยนทศนคตทงสน นอกจากน องคประกอบตางๆ ในกระบวนการสอสาร เชน คณสมบตของผสงสารและผรบสาร ลกษณะของขาวสาร ตลอดจน ชองทางในการสอสาร ลวนแลวแตมผลกระทบตอการเปลยนแปลงทศนคตไดทงสน นอกจากนทศนคตของบคคลเมอเกดขนแลวแมจะคงทน แตกจะสามารถเปลยนไดโดยตวบคคล สถานการณ ขาวสาร การชวนเชอและสงตางๆ ทท าใหเกดการยอมรบในสงใหมแตจะตองมความสมพนธกบคานยมของบคคลนน นอกจากนอาจเกดจากการยอมรบโดยการบงคบ เชน กฎหมาย ขอบงคบ

39

การเปลยนทศนคต การเปลยน ทศนคต ม 2 ชนด คอ

1. การเปลยนแปลงไปในทางเดยวกน หมายถง ทศนคตของบคคลทเปนไปในทางบวกกจะเพมมากขนในทางบวกดวย และทศนคตทเปนไปในทางลบกจะเพมมากขนในทางลบดวย 2. การเปลยนแปลงไปคนละทาง หมายถง การเปลยนทศนคต เดมของบคคลทเปนไปในทางบวกกจะลดลงไปในทางลบ และถาเปนไปในทางลบ กจะกลบเปนไปในทางบวก เมอพจารณาแหลงทมาของทศนคตแลว จะเหนวาองคประกอบส าคญทเชอมโยงใหบคคลเกดทศนคตตอสงตางๆ กคอการสอสาร ทงนเพราะไมวาทศนคตจะเกดจากประสบการณเฉพาะอยางการสอสารกบผอนสงทเปนแบบอยาง หรอความเกยวของกบสถาบนกมกจะมการทศนคตเกยวของกบการสอสาร ทงนเพราะ โรเจอรส ( Rogers, 1973) กลาววา การ สอสารกอใหเกดผล 3 ประการ คอ 1. การสอสาร กอใหเกดการเปลยนแปลงความรของผรบสาร 2. การสอสาร กอใหเกดการเปลยนแปลงทศนคตของผรบสาร 3. การสอสาร กอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผรบสาร

การแสดงพฤตกรรมการเปลยนแปลงทง 3 ประการนจะเกดในลกษณะตอเนองกน กลาวคอ เมอผรบสารไดรบขาวสารเกยวกบเรองใดเรองหนงจะกอใหเกดความรความเขาใจ เกยวกบเรองนน และการเกดความรความเขาใจน มผลท าใหเกดทศนคตตอเรองนนและสดทาย กจะกอใหเกดพฤตกรรมทกระท าตอเรองนนๆ ตามมา ความสมพนธระหวางทศนคตกบพฤตกรรม (Attitude and Behavior) ทศนคตกบพฤตกรรมมความสมพนธ มผลซงกนและกน กลาวคอ ทศนคตมผลตอการ แสดงพฤตกรรมของบคคล ในขณะเดยวกนการแสดงพฤตกรรมของบคคลกมผลตอทศนคตของ บคคลดวยอยางไรกตาม ทศนคตเปนเพยงองคประกอบหนงทท าใหเกดพฤตกรรม ทงนเพราะ เทรยนดส (Triandis, 1971) กลาววา พฤตกรรมของบคคล เปนผลมาจาก ทศนคต บรรทดฐาน ของสงคม นสย และผลทคาด การเปลยนแปลงทศนคตโดยการสอสาร (Attitude Change: Communication)

ประภาเพญ สวรรณ (2526) กลาววาทศนคตของบคคลสามารถถกท าให เปลยนแปลงไดหลายวธอาจโดยการไดรบขอมลขาวสารจากผอนหรอจากสอตางๆ ขอมลขาวสาร ทไดรบจะท าใหเกดการเปลยนแปลง องคประกอบของทศนคตในสวนของการรบรเชงแนวคด (Cognitive Component) และเมอองคประกอบสวนใดสวนหนงเปลยนแปลง องคประกอบสวนอน จะมแนวโนมทจะเปลยนแปลงดวย กลาวคอ เมอองคประกอบของทศนคตในสวนของการรบรเชง

40

แนวคดเปลยนแปลงจะท าใหองคประกอบในสวนของอารมณ (Affective Component) และ องคประกอบในสวนของพฤตกรรม (Behavioral Component) เปลยนแปลงดวย การเปลยนแปลงทศนคตโดยใชอทธพลทางสงคม (Attitude Change: Social Influence) อทธพลทางสงคมมผลอยางมากตอการเปลยนแปลงทศนคตและการตดสนใจ เพราะในขณะตดสนใจยอมมกลมบคคลทมความส าคญตอผปวยเขามาเกยวของ ไดแกบคคลในครอบครวญาตพ นองและเพอนฝง เปนตน จากแนวคดทไดกลาวมาแลวทงหมด ท าใหทราบถงการเกดและการเปลยนแปลงทศนคต ทราบวาทศนคตสามารถสงผลใหเกดพฤตกรรมในดานตางๆ ได ส าหรบในงานวจยครงน จะท าใหทราบวากลมเปาหมายมทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก อยางไร และความรทไดรบเกยวกบโครงการจะมความแตกตางกบทศนคตตอโครงการหรอไม รวมถงทศนคตของกลมเปาหมายมผลตอพฤตกรรมการมสวนรวมในการด าเนนโครงการ 7 ส ปนรก ใหโลก หรอไม อยางไร แนวความคดเกยวกบพฤตกรรม (Practice) พฤตกรรมเปนการแสดงออกของบคคล โดยมพนฐานมาจากความรและทศนคตแตกตางกน ความแตกตางกนของความรและทศนคตเกดขนเพราะความแตกตางในการเปดรบสอ และความแตกตางในการแปลความสารทตนไดรบ จงกอใหเกดประสบการณสงสมทแตกตางกนอนมผลตอพฤตกรรมของบคคล โดยทวไปการสอสารเพอการโนมนาวพฤตกรรมนนสามารถเกดขนไดทกวน (สรพงษ โสธนะเสถยร, 2533 อางถงใน อญชสา สรรพาวตร, 2544, หนา 46) โดยปกตการแสดงออกของแตละบคคลจะมความแตกตางกน ขนอยกบพนฐานความร ทศนคต และประสบการณทแตกตางกน ซงการแสดงออกเหลาน เรยกวา “พฤตกรรม (Behavior)” เปนสงทสามารถเปลยนแปลงได โดยใชวธทางการสอสารโนมนาวพฤตกรรมของบคคลใหเปนไปตามมงหวงในทางใดทางหนง เนองจากทงความร ความเขาใจ ทศนคต และพฤตกรรมเปนสงทเชอมโยงตอกน จงสามารถเปลยนแปลงพนฐานของสงหนงโยงไปสอกสงหนงได โดยผลของการโนมนาวจะกอใหเกดพฤตกรรมพนฐาน 2 แบบ คอ

1. กระตนใหเกดพฤตกรรมใหมๆ หรอใหมพฤตกรรมทตอเนอง (Activation) 2. หยดยงพฤตกรรมเกา (Deactivation) ในการเปลยนแปลงความร ทศนคต และพฤตกรรม เปนสงทสามารถท าใหเกดขนไดในทก

ระดบของสงคม หากเราใชกระบวนการโนมนาว หรอผลกดนอยางถกวธ โดยใหเกดความสอดคลอง ตอเนอง และเกดความขดแยงนอยทสด โดยรปแบบของการสอสารมวลชน หรอสอบคคลทสามารถเขาถงไดมากทสดในกลมเปาหมายทตองการใหเกดการเปลยนแปลง

41

โรเซนเบอรก และ โฮฟแลนด (Rosenberg and Hovland, 1960 อางใน อญชสา สรรพา วตร, 2544, หนา 47) กลาววา การเปลยนแปลงดานพฤตกรรม (Behavior) เปนการเปลยนแปลงการกระท าทสามารถสงเกตได การเปลยนแปลงดานพฤตกรรมนเปนไปไดคอนขางยาก แตหากผสงสารสามารถท าใหผรบสารเปลยนแปลงความร หรอการรบรได การเปลยนแปลงนจะเปนพนฐานใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในภายหนาได เมอรบสารทโนมนาวใจตอๆ ไป ยงมทฤษฎทเกยวของในเรองความร ทศนคต และพฤตกรรมทนาสนใจ คอ ทฤษฏเกยวกบการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรม (Theories of Attitude and Behavior Change) ซงกลาววาการเปลยนแปลงทศนคตขนอยกบความร ความเขาใจด ทศนคต กจะเปลยนแปลง และเมอทศนคตเปลยนแปลงแลว กจะมการเปลยนแปลงพฤตกรรมทงสามอยางนใหเชอโยงตอกน ฉะนนในการทจะใหมการยอมรบปฏบตในสงใดตองพยายามเปลยนแปลงทศนคตเสยกอนโดยใหความร แตโรเจอร (Rogers, 1971, pp. 288-289 อางใน อทยวรรณ โกศลวฒน, 2539 หนา 24) ไดอธบายวา ทศนคตกบพฤตกรรมของบคคลนนไมไดสมพนธกนอยางตอเนองเสมอไป กลาวคอ เมอการสอสารกอใหเกดความร และทศนคตในทางบวกตอสงทเผยแพรนนแลว แตในขนการยอมรบปฏบตอาจมผลในทางตรงกนขามกได ถงแมวาโดยสวนใหญเมอบคคลมทศนคตเกดขนแลว และมแนวโนมทจะปฏบตตามทศนคตนนๆ กตาม แตพฤตกรรมอาจจะไมเกดขนเสมอไป ทงนเพราะบางกรณอาจเกด KAP – gap (ชองวางของความร ทศนคต และการปฏบต) ขนได กลาวคอ โดยทวไปเมอบคคลมความร ทศนคตเชนไร จะแสดงพฤตกรรมไปตามความรและทศนคตทมอยนนคอ K (Knowledge) A (Attitude) P (Practice) จะเกดขนอยางสอดคลองกน แตจะไมเกดขนในทกกรณไป ซงในการปดชองวางของความร ทศนคต และการปฏบต โรเจอร (Roger, 1983) ไดเสนอวธแกไว 4 ประการ คอ

1. การใหความรเกยวกบวธการหรอโครงการใหมากขน เพอใหกลมเปาหมายเขาใจอยาง แทจรงถงวธการปฏบตตอสงทเผยแพรอยนน

2. ใหค าแนะน าในการปฏบต โดยการใชสอบคคล เชน เจาหนาทสงเสรม หรอผท เกยวของกบองคกรทรบผดชอบในการเผยแพรนวกรรมนนๆ ใหค าแนะน าอยางใกลชด

3. โดยการใหรางวลแกผทยอมรบนวกรรม หรอยอมรบการปฏบตในรปแบบตางๆ เพอ เปนการจงใจแกบคคลอนๆ ทยงไมยอมรบ ซงอาจจะรวมทงการใชสอมวลชนเขามาชวยท าหนาทในการเผยแพรขาวสารนออกไปยงกลมเปาหมายทตองการ

4. การใชกลยทธในการโนมนาวใจ โดยใชสอบคคล หรอผน าทางความคดเขาไปเผยแพร ขาวสารขอมลทจะเปนประโยชนตอกลมเปาหมาย และเพอนฝงเพอโนมนาวใจใหเกดการยอมรบปฏบตอกตอหนง

42

กลาวโดยสรป พฤตกรรม (Practice) เปนการกระท าหรอพฤตกรรมใดๆ ของบคคลโดยมพนฐานมาจากความรและทศนคตของบคคล การทบคคลมพฤตกรรมตางกนกเนองจากมความรและทศนคตทแตกตางกน

การน าแนวคดความร ทศนคต และพฤตกรรมมาใชในการวจย เนอจากโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกนน เปนโครงการทกระตนเตอนใหคนไทย หนมาใสใจกบปญหาภาวะโลกรอน โดยมงหวงใหความรถงแนวทางการลดภาวะโลกรอนผาน 4 แนวทาง ไดแก รกษน า รกษตนไม รกษอากาศ และรกษพลงงาน ซงผวจยไดน าแนวคดดงกลาวมาเปนแนวทางในการศกษาวจย วดความแตกตางระหวางความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกวาประชาชนในเขตกรงเทพมหานครนนมพฤตกรรมอยางไร

ตอนท 8 แนวความคดเกยวกบการมสวนรวม การมสวนรวมของประชาชน คอ การทประชาชนหรอชมชนหนงๆ ไดพฒนา

ความสามารถในการจดการ และควบคมการใชทรพยากรของตน และปจจยการผลตทมอยในสงคม เพอใหเกดประโยชนทงทางเศรษฐกจและสงคมอยางเตมท และเหมาะสม ไมกอใหเกดปญหาตอตนเองและสงคม ซงในการมสวนรวมนไดพฒนาการรบร และขอมลขาวสารทไดรบ ซงแสดงออกมาใชเชงของการตดสนใจ ในการแสดงพฤตกรรมและก าหนดรปแบบและวถชวตของตนเอง องคการสหประชาชาต (2542) ไดใหความหมายของการมสวนรวมของประชาชนในฐานะทเปนสวนหนงของกระบวนการในการพฒนาไววา คอ การเขารวมกจกรรมอยางกระตอรอรนและมพลงของประชาชนในระดบตางๆ คอ

1. ในกระบวนการตดสนใจเพอก าหนดเปาหมายของสงคมและการจดสรรทรพยากร ตางๆ เพอใหบรรลตามเปาหมายทตงไว

2. ในการเขารวมปฏบตตามแผนการหรอโครงการในรปแบบตางๆ ดวยความสมครใจ ในทางสงคมวทยา (สญญา สญญาววฒน, 2523) กลาวถง “การมสวนรวม” หมายถง

พฤตกรรม หรอการกระท าอนประกอบไปดวย การรวมและการสมยอมในการประพฤตปฏบตตามพฤตกรรมทเปนทคาดหวงของกลม ทงทเปนทางการและไมเปนทางการ ดงนน การมสวนรวมในความหมายน คอ การทประชาชนกอใหเกดสงตางๆ รวมกนนนเอง นรนดร จงวฒเวศย (อางในทวทอง หงสววฒน, 2527, หนา 183) ไดใหความหมายของการมสวนรวมวา หมายถง ความเกยวของทางดานอารมณ และจตใจของบคคล ในสถานการณ

43

กลม ซงผลในการเกยวของดงกลาวนเองทเปนเหตเราใจใหกระท าการบรรลจดมงหมายของกลม ทงท าใหเกดความรสกรวมรบผดชอบกบกลมดวย Philipe Encyclopedia of Social Work (1996) ไดสรปความหมายของการมสวนรวมของประชาชน คอ การแบงสรรอ านาจในการทจะก าหนดรปแบบนโยบายและการตดสนใจ ในการทจะก าหนดหรอจดสรรทรพยากรซงจะไมสามารถกระท าไดโดยเดดขาด ความเขาใจรวมกนในจตส านก และการประสานงานกนโดยการรวมมอกนของบคคลทสวนใหญแสดงออกมา โดยผานกลมทเปนตวแทน ในการก าหนด และหาแนวทางในการแกไขปญหารวมกน ซงในขณะนจะท าใหบคคลและกลมสามารถทจะท าการตดสนใจในสงทกระทบตอชวตของเขาได จากความหมายของค าวา “การมสวนรวม” ทกลาวมานน ท าใหสามารถทจะมองการมสวนรวม วาประกอบไปดวยปจจยทส าคญ 3 ประการ คอ

1. การกระท าการให เมอผทมสวนรวมมความเกยวของทงทางดานการกระท าและจตใจ แลว กเปรยบเสมอนเปนการเปดโอกาสใหเขาไดแสดงความคดรเรม เพอทจะกระท าการเพอใหบรรลวตถประสงคของกลม (Group goal) ดงนน การมสวนรวมจงเปนมากกวาการทกระท าตามค าสงเพยงอยางเดยว ซงเปนการกระท าโดยปราศจากการยนยอมพรอมใจและสรางสรรคความคดใหมๆ การมสวนรวมจงเปนความสมพนธทางอารมณและจตใจแบบ “ยคลวถ” คอ มการตดตอสอสารแบบสองทาง มทงไปและกลบระหวางกลมและบคคล 2. การมสวนรวมรบผดชอบ เมอเกดการเกยวของทางดานจตใจ อารมณ และมสวนใน การกระท าการใหแกสถานการณใดๆ ของกลมนนแลว ผมสวนรวมจะเกดความรสกรบผดชอบรวมกบกลมนนดวย เพราะการมสวนรวมนนเปนกระบวนการรปแบบหนงของสงคมในการทบคคลไดเขาไปเกยวของกบกลม และตองการทจะเหนผลส าเรจของการกระท านนๆ ดวย 3. การเกยวของทางดานจตใจและอารมณ ซงเปนการเกยวของทงทางรางกายและจตใจ มใชเฉพาะแตดานออกก าลงกาย หรอทกษะแตเพยงอยางเดยว กลาวคอ ผมสวนรวมและมสวนเกยวของทางดานอารมณและจตใจ ไมใชเฉพาะเพยงการกระท าเทานน ดงนน อาจกลาวไดวา “การมสวนรวม” หมายถง การกระท ากจกรรมใดๆ รวมกนกบกลม เพอใหบรรลถงวตถประสงคทตงเอาไว ซงจะตองกระท าในชวงเวลาทเหมาะสม และในการกระท ากจกรรมดงกลาวนนจะตองเกดความรสกผกพนของบคคลนนๆ ตอสงหนงสงใด แนวความคดเกยวกบการทประชาชนมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของชมชนนน สามารถมองไดวาการมสวนรวมนนเกดจากแนวคดทส าคญ 3 ประการ คอ

1. ความสนใจและความหวงกงวลรวมกน ซงเกดขนจากความสนใจ และความกงวลของ

44

บคคล ซงมความบงเอญพองตองกน จงกลายเปนความสนใจและความหวงกงวลรวมกนของสวนรวม 2. ความเดอดรอนและความพงพอใจรวมกน ทมตอสถานการณหนงๆ ซงผลผลกดนไปสการรวมกลม จดการวางแผนลงมอปฏบตรวมกน 3. การตกลงใจรวมกนในการทจะเปลยนแปลงกลมหรอชมชนของตนไปในทศทางท ปรารถนา การตดสนใจรวมกนนตองมพลงมากพอทจะกอใหเกดความคดรเรมทจะกระท าการใดๆ ทสนองตอบความเหนชอบของคนสวนใหญทเกยวของกบกจกรรมนนๆ

รปแบบของการมสวนรวม รปแบบของการมสวนรวมนนสามารถจ าแนกได 3 ลกษณะ ตามลกษณะของการมสวนรวมดงน คอ

1. การทประชาชนมสวนรวมโดยตรง โดยผานองคกรจดตงของประชาชน เชน การ รวมตวของกลมชาวบานในการเรยกรอง หรอคดคานการกระท าของกลมคนทมผลกระทบตอสงแวดลอม

2. การทประชาชนมสวนรวมทางออม โดยผานองคกรผแทนของประชาชน เชน หวหนาคนงาน กรรมการกลม ตวแทนจากหนวยงาน 3. การทประชาชนมสวนรวมโดยการเปดโอกาสให โดยผานองคกรทไมใชผแทนของ ประชาชน เชน หนวยงานหรอสถาบนทเชญชวน หรอเปดโอกาสใหประชาชนทวไปเขามามสวนรวม เมอใดกได ม.ร.ว.อคน รพพฒน (2537) ไดตงขอสงเกตเกยวกบปญหาพนฐานของการมสวนรวม คอ ลกษณะการครอบง าโดยบคคลหรอกลมคนซงไมสงเสรมหรอไมใหความสนใจการมสวนรวมของบคคลสวนใหญ ดงเชน ปญหาวกฤตการณในปจจบนทท าใหเกดความยากจนทบทวขนน มใชเปนปรากฏการณทเลยงไมได แตเปนผลมาจากความตงใจตงแตครงอดตทจะแยกชาวชนบทออกจากการวางแผนและกระบวนการพฒนา ความตงใจทจะหลกเลยงการปฏรปสถาบนและโครงสรางโดยรวมทงการปฏรปทางการเกษตร และการเนนหนกแตเพยงการเพมผลผลตเทานน อปสรรคของการมสวนรวมนนมมากมาย เชน ปญหาความไมรอนเกดจากการไรการศกษา ระดบการศกษา ศกยภาพในการเขาถงแหลงขอมลขาวสาร ทงสอมวลชนและสอบคคล ความแตกตางทางดานสถานะทางเศรษฐกจ สงคม ซงครอบง าดวยคนสวนนอยในสงคม ขาดกลไกทมประสทธภาพในการควบคมระบบเศรษฐกจและสงคม เชน กฎหมายหรอบทบญญต ขอปฏบตตางๆ นอกจากนการแบงแยกและความแตกตางในสงคม เชน เพศ อาย หรอศาสนา อาจมผลกระทบตอการมสวนรวมดวย

45

ขนตอนของการมสวนรวม อนงครตน เพชรสมฤทธ (2540) ไดรวบรวมขนตอนของการมสวนรวมไว 4 ขนตอน คอ 1. การมสวนรวมในการศกษาปญหาและวางแผนปองกนหมายถงการตดสนใจ วาอะไร

คอ ปญหาของตน อะไรคอสาเหตและจะแกไขปญหาอยางไร โดยก าหนดแนวทางแกไขพรอมกนไปดวย 2. การมสวนรวมการปฏบตตามแผนปองกนรกษาหมายถง การมสวนรวมในการตดสนใจกนตามวธทางและแนวทางใหเปนไปตามโครงการและแผนทก าหนดขน 3. การมสวนรวมในการบ ารงรกษาซงเกดจากกจกรรม หรอการด าเนนการของชมชน 4. การมสวนรวมในการตดตามประเมนผล เปนการด าเนนการท างานของตน และสภาพการณภายนอก

ลกษณะการมสวนรวมเกดจาก 1. การมสวนรวมเกดจากเบองตนหรอเบองลาง 2. การจงใจใหเกดการมสวนรวมเปนไปโดยสมครใจ หรอบงคบ 3. ชองทางการมสวนรวมเปนทางการหรอไมเปนทางการ ปจจยทท าใหเกดการมสวนรวม 1. ปจจยทางชวภาพ-กายภาพ 2. ปจจยทางเศรษฐกจ 3. ปจจยทางสงคมวฒนธรรม 4. ปจจยทางการเมอง 5. ปจจยทางประวตศาสตร ไพรตน เดชะรนทร (2527) ไดกลาวถง ขนตอนของการมสวนรวมในการด าเนนงานให

บรรลวตถประสงค และนโยบายการพฒนาทก าหนดไว คอ การมสวนรวมของประชาชนอาจจะตกรอบไดแตกตางกน แตเดมรฐมกจะมองในแงการรวมสมทบแรงงาน วสด เงน รวมคด รวมวางแผน และรวมกนท างานหรออาจจะมองใหแงหนงของการเนนการมสวนรวมในการคดรวมวางแผน รวมท างาน และรวมบ ารงรกษามากกวารวมสมทบ ดานวตถและเงน แมวาจะยงจ าเปนอย โดยภาพรวมกยงเนนวาการมสวนรวมของประชาชน ในการพฒนานน จะตองเกยวกบเรองตอไปน

1. รวมท าการศกษา คนควาปญหา สาเหตของปญหาทเกดขนภายในชมชน ตลอดจน ความตองการของชมชน 2. รวมคนหา สรางรปแบบ และวธการพฒนาเพอแกไข และลดปญหาของชมชน หรอเพอสรางสรรคสงใหมทเปนประโยชนตอชมชน หรอสนองความตองการของชมชน

46

3. รวมวางแผนนโยบายหรอแผนงาน หรอโครงการ หรอกจกรรม เพอขจดแกไข และสนองความตองการของชมชน 4. รวมหรอปรบปรงระบบการบรหารงานพฒนาใหมประสทธภาพและ ประสทธผล 5. รวมหรอปรบปรงการบรหารงานพฒนาใหมประสทธภาพและประสทธผล 6. รวมการลงทนในกจกรรมโครงการของชมชน ตามขดความสามารถของ ตนเอง และหนวยงาน 7. รวมปฏบตนโยบาย แผนงานโครงการ และกจกรรม ใหบรรลตามเปาหมายทวางไว

8. รวมควบคม ตดตาม ประเมนผลและรวมบ ารงรกษาโครงการกจกรรมทไดท า ไวทงภาครฐบาล และเอกชน ใหใชประโยชนตอไป

ส าหรบขนตอนทประชาชนควรเขาไปมสวนรวม เจมศกด ปนทอง (2526) กลาววาขนตอน ทประชาชนควรเขาไปมสวนรวม คอ การมสวนรวมในขนตอนการรวมคดถงสภาพทเปนอยวา ม อะไรเดอดรอนบาง และมสาเหตมาจากอะไร การมสวนรวมในขนตอนการวางแผน นบตงแตวเคราะหหาสาเหต การจดล าดบความส าคญของปญหา พจารณาทางเลอกและแนวทางแกไขปญหา การมสวนรวมในขนตอนการด าเนนงานตามแผนงานหรอโครงการทวางไว การมสวนรวมในขนตอนการตดตามและประเมนผล ความส าเรจหรอความลมเหลวเปนระยะๆ แลวด าเนนการแกไข

นอกจากน นรนดร จงวฒเวศย (2527) ไดแบงรปแบบการมสวนรวมของประชาชน คอ 1. การทประชาชนมสวนรวมโดยตรง โดยผานองคกรจดตงของประชาชน เชน

การรวมกลมเยาวชนกลมตาง ๆ 2. การทประชาชนมสวนรวมทางออม โดยผานองคกรผแทนของประชาชน เชน กรรมการของกลมหรอชมชน กรรมการหมบาน 3. การทประชาชนมสวนรวมโดยการเปดโอกาสให โดยผานองคกรทไมใชผแทนของประชาชน เชน สถาบนหรอหนวยงานทเชญชวน หรอเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมเมอไหรกไดทกเวลา บางกรณกไดก าหนดลกษณะของการมสวนรวมในลกษณะตาง ๆ เชน การมสวนรวมเกดจากเบองบนหรอเบองลาง การจงใจใหมการสวนรวมเกดขนโดยสมครใจ การมสวนรวมในองคกร 4. ชองทางทการมสวนรวมเกดขน เชน การมสวนรวมโดยปจเจกบคคลหรอผาน กลมการมสวนรวมโดยตรงหรอโดยออม การมสวนรวมอยางเปนทางการและไมเปนทางการ 5. ระยะเวลาความตอเนองของกจกรรม 6. ขอบขายกจกรรมครอบคลมขนาดไหน ผลตอการมสวนรวม

47

ลกษณะการมสวนรวมของประชาชนควรพจารณาการมสวนรวมออกเปน 2 นย คอ (John M. Cohen and Norman T. Uphoff, 1977)

1. มตการมสวนรวมและบรบทหรอสภาพเงอนไขสถานการณสงแวดลอม การมสวนรวม ส าหรบในแงบรบท ไดแก การมสวนรวมในการตดสนใจ การมสวนรวมด าเนนการ การมสวนรวมในผลประโยชน และการมสวนรวมในการประเมนผล 2. การมสวนในกจกรรมของการมสวนรวม อาจเปนบคคลภายในหรอภายนอกหมบานกได และประเดนทนาสนใจกคอ ลกษณะฐานะทางเศรษฐกจและสงคมของผมสวนรวมวธการเขารวมพจารณาจากสาเหตของแรงจงใจ ลกษณะการรวม ขอบเขตระยะเวลา หรอลกษณะกจกรรมทเขารวม ตลอดจนผลของการเขารวมสวน

ในแงบรบทหรอเงอนไขสภาพแวดลอม John M. Cohen and Norman T. Uphoff ไดพจารณาจากสภาพแวดลอมแงตวโครงการ ไดแก สวนทน าเขา ลกษณะประโยชนทไดรบรปแบบของโครงการ และจากสภาพแวดลอมอนๆ ซงกระทบกจกรรม ไดแก สภาพแวดลอมในอดต ตลอดจนประสบการณของผทเกยวของกบสภาพแวดลอมทางกายภาพและธรรมชาตสภาพแวดลอมทางสงคม วฒนธรรม สงคม การเมอง เศรษฐกจ ฯลฯ ซงมสวนท าใหคนในชมชนเขารวมหรอไม ในการพจารณาภายในชมชนของตนเอง

กรอบส าหรบการบรรยายและวเคราะหภาวะแวดลอมและปจจยทมผลกระทบตอ การมสวนรวมของประชาชน John M. Cohen and Norman T. Uphoff (1977) ไดเสนอการมสวนรวม ZA Basic Frame for Describing and Analyzing Participation ดงภาพท 1

48

ภาพท 1 : ปจจยทมผลตอการมสวนรวม ทมา : John M. Cohen and Norman T. Uphoff, 1970, หนา 241

จากรป จะเหนวาการทประชาชนจะมสวนในกจกรรมตาง ๆ มากขนเพยงใดนน ขนอยกบองคประกอบตาง ๆ ในหลาย ๆ ดาน มใชเพยงดานใดดานหนงเทานน จากรปขางตน ยงจะเหนไดวา องคประกอบทางประวตศาสตร ภมศาสตร ทรพยากรธรรมชาต และสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม และการเมองกเปนสงส าคญในการพจารณาการมสวนรวมของประชาชน ส าหรบการสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ในการวจยครงน หมายถง การปฏบตตน ใหความรวมมอในการไมมองขามสงเลกๆ นอยๆ ในชวตประจ าวน เชน การปดเครองใชไฟฟาเมอไมใชงาน การสงขอมลขาวสารผานระบบ

49

คอมพวเตอรแทนการใชเอกสาร เปนตน และจากแนวคดดงกลาวขางตน จะท าใหทราบถงความหมายและรปแบบของการมสวนรวม ซงจะเปนประโยชนอยางยงในการท าวจยครงน ตอนท 8 งานวจยทเกยวของ

สทธชย เทวธระรตน (2543) ศกษาเรอง “การเปดรบสารและทศนคตของกลมคนวยท างานจากโฆษณาเพอสงแวดลอมทางโทรทศน” ผลการวจยพบวา การเปดรบสารโฆษณาเพอสงแวดลอมของกลมคนวยท างานในกรงเทพมหานคร พบวา เพศหญงมการเปดรบมากกวาเพศชาย มความเตกตางในการเปดรบสารระหวางชมชนเขตตางๆ กลมคนวยท างานมระดบการเปดรบสารในระดบกลาง ไมมความแตกตางในการเปดรบสารระหวางกลมอายตางๆ กลมสถานะภาพทางครอบครวและกลมระดบการศกษา โดย เพศหญง มทศนคตทดตอภาพยนตรโฆษณา เพอสงแวดลอมทางโทรทศนมากกวาเพศชาย มความแตกตางของทศนคตตอโฆษณา เพอสงแวดลอมระหวางชมชนเขตตางๆ กลมคนวยท างานมทศนคตตอการโฆษณาเพอสงแวดลอมในสวนของ ความรสกมากกวาดานความรและการปฏบต และในการโฆษณาเพอสงแวดลอม กลมคนวยท างานนยมวธการน าเสนอแนวบวกมากกวาวธน าเสนอแนวลบ ทงในดานของการเปดรบสาร ดานอารมณ และดานพฤตกรรม

สภาพร รตนะรต (2542) ศกษาเรอง “การส ารวจพฤตกรรมการเปดรบขาวสารทางสอโทรทศน และการมสวนรวม ในการอนรกษสงแวดลอม กบความความรเรองสงแวดลอมของนกเรยน ระดบมธยมศกษาตอนปลาย เขตกรงเทพมหานคร” จากผลการวจยพบวา ระดบการชมรายการโทรทศนของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายมเนอหาเกยวกบสงแวดลอมอยในระดบนานๆ ครง การมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมอยในระดบปานกลางและความความรเรองสงแวดลอมอยในระดบมาก พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศนมความสมพนธทางบวกกบการเปดรบขาวสารสงแวดลอม พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศนแตกตางกน มความความรไมแตกตางกน พฤตกรรมการมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมแตกตางกน มความความรเรองสงแวดลอมแตกตางกน

ศรพร อวนค า (2544) ศกษาเรอง “การเปดรบขาวสาร ความร การมสวนรวมในกจกรรมเพอสงแวดลอมของนกเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสรางสรรคสงแวดลอมดเดนเฉลมพระเกยรต” จากผลการวจยพบวา นกเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสรางสรรคสงแวดลอมดเดนเฉลมพระเกยรต ทมอาย และระดบการศกษาตางกน มการเปดรบขาวสารเรองสงแวดลอมแตกตางกน นกเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสรางสรรคสงแวดลอม

50

ดเดนเฉลมพระเกยรต ทมอาย และระดบการศกษาตางกนมความรเรองสงแวดลอมแตกตางกน นกเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสรางสรรคสงแวดลอมดเดนเฉลมพระเกยรต ทมอาย และระดบการศกษาตางกน มสวนรวมในกจกรรมเพอสงแวดลอมแตกตางกน การเปดรบขาวสารเรองสงแวดลอมของนกเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสรางสรรคสงแวดลอมดเดนเฉลมพระเกยรต ไมมความแตกตางกบความรเรองสงแวดลอมของนกเรยน การเปดรบขาวสารเรองสงแวดลอมของนกเรยนในโรงเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสรางสรรคสงแวดลอมดเดนเฉลมพระเกยรต มความสมพนธเชงบวกกบการมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมเพอสงแวดลอมของนกเรยน และความรเรองสงแวดลอมของนกเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสรางสรรคสงแวดลอมดเดนเฉลมพระเกยรต ไมมความแตกตางกบการมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมเพอสงแวดลอมของนกเรยน

นารกานต พราหมนก (2544) ศกษาเรอง “การเปดรบขาวสาร ความร ความตระหนกของผบรหาร และการมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมของโรงแรมในเขตกรงเทพมหานคร” ผลการวจยมดงตอไปน ผบรหารโรงแรมสวนใหญมการเปดรบขาวสารดานการอนรกษสงแวดลอมในระดบต า มความรเรองการอนรกษสงแวดลอมในระดบปานกลาง มความตระหนกในการอนรกษสงแวดลอมในระดบสงและมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมในระดบสง การเปดรบขาวสารดานการอนรกษสงแวดลอมทงจากสอมวลชนและสอบคคลกบความรเรองการอนรกษสงแวดลอมของผบรหารไมแตกตางกน การเปดรบขาวสารดานการอนรกษสงแวดลอมทงจากสอมวลชนและสอบคคลกบความตระหนกในการอนรกษสงแวดลอมของผบรหารไมแตกตางกน การเปดรบขาวสารดานการอนรกษสงแวดลอมทงจากสอมวลชนและสอบคคลของผบรหารกบการมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมของโรงแรมแตกตางกน ความรเรองการอนรกษสงแวดลอมกบความตระหนกในการอนรกษสงแวดลอมของผบรหารแตกตางกน ความรเรองการอนรกษสงแวดลอมของผบรหารกบการมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมของโรงแรมไมแตกตางกน ความตระหนกในการอนรกษสงแวดลอมของผบรหารกบการมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมของโรงแรมแตกตางกน โรงแรมทมขนาดและระดบมาตรฐานการบรการแตกตางกนมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมแตกตางกน ระดบมาตรฐานการบรการของโรงแรมเปนตวแปรทมประสทธภาพในการอธบายการมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมของโรงแรมไดมากทสด

ดารนทร กจนซ (2540) ศกษาเรอง การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และการอนรกษพลงงานในโครงการรวมพลงหารสองของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ซงผลการวจยพบวา กลมตวอยางทมเพศตางกน มการเปดรบขาวสารเกยวกบการอนรกษพลงงานไมแตกตางกน กลม

51

ตวอยางทมการศกษา อาชพ รายไดแตกตางกน ตามความร ทศนคต และพฤตกรรมการอนรกษพลงงานแตกตางกน

ชอแกว ประสงคสม (2542) ศกษาเรอง การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และการมสวนรวมในโครงการโรงเรยนสขาวของคร และอาจารยมธยมศกษาในเขต กทม. พบวา อายแตกตางกน มความรเกยวกบโรงเรยนสขาวไมแตกตางกน

52

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การวจยเรอง “การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมใน

โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร” โดยใชวธการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) และเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณดวยแบบสอบถาม ซงมระเบยบวธการวจย ดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรกลมเปาหมายทท าการศกษาในครงน คอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร อาย18 – 60 ป ทงเพศชายและเพศหญง จ านวน 3,658,359 คน (กรมการปกครอง, 2551) ขนาดของกลมตวอยางทใชเปนตวแทนของประชากรในงานวจยครงน ผวจยก าหนดตามเกณฑมาตรฐานของ ทาโร ยามาเน (Taro Yamane) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 ทระดบความคลาดเคลอนรอยละ 5 จะไดกลมตวอยางจ านวน 400 คน แตเนองจากงานวจยชนนมขอจ ากดในเรองของระยะเวลา จงเกบขอมลจากกลมตวอยางเพอศกษาวจยจ านวน 200 คน วธการสมตวอยาง

การวจยในครงน ใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random Sampling)เพอใหกลมตวอยางไดกระจายอยางทวถง โดยเรยงล าดบขนตอนดงตอไปน

ขนตอนท 1 ใชวธการสมตวอยางแบบอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธจบฉลากโดยสม 4 เขต จากเขตในกรงเทพมหานครทงหมด 50 เขต ดงน

ตารางท 3.1 : แสดงเขตในกรงเทพมหานคร จ านวน 50 เขต

พระนคร บางกอกใหญ จตจกร ดสต หวยขวาง บางคอแหลม หนองจอก คลองสาน ประเวศ บางรก

ตลงชน คลองเตย บางเขน บางกอกนอย สวนหลวง บางกะป บางขนเทยน จอมทอง ปทมวน ภาษเจรญ ดอนเมอง ปอมปราบศตรพาย หนองแขม ราชเทว พระโขนง ราษฎรบรณะ ลาดพราว มนบร บางพลด วฒนา

(ตารางมตอ)

53

ตารางท 3.1 (ตอ) : แสดงเขตในกรงเทพมหานคร จ านวน 50 เขต ลาดกระบง ดนแดง บางแค ยานนาวา บงกม หลกส พญาไท บางซอ คนนายาว ธนบร ทววฒนา สะพานสง คลองสามวา ทงคร วงทองหลาง บางนา บางบอน สมพนธวงศ สาทร สายไหม

ซงจบฉลากเลอกได 4 เขต ไดแก เขตพญาไท เขตปทมวน เขตสาทร และเขตดนแดง

- เขตพญาไท เกบแบบสอบถามท ลาวลลา อารย/ซ.อารย วนท 12 กนยายน 2551 - เขตปทมวน เกบแบบสอบถามท มาบญครอง/สยาม สแควร วนท 13 กนยายน 2551 - เขตสาทร เกบแบบสอบถามท มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ วนท 19 กนยายน 2551 - เขตดนแดง เกบแบบสอบถามท มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก วทยาเขตจกรพงษภวนารถ วนท 20 กนยายน 2551

ขนตอนท 2 เมอไดเขตทจบฉลากเลอกไดแลว จะใชวธการสมตวอยางโดยความบงเอญ (Accidental sampling) ในการเกบขอมลจากกลมตวอยาง จ านวน 200 คน เครองมอทใชในการวจย ผวจยเกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบขอมลจากประชากรในเขตกรงเทพมหานคร อาย 18 – 60 ป จ านวน 200 คน โดยเนอหาของแบบสอบถามในการวจยครงนแบงออกเปน 5 ตอน ประกอบดวย ตอนท 1 เปนค าถามเกยวกบขอมลลกษณะทางประชากรของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และระดบรายไดตอเดอน ประกอบดวยค าถาม 5 ขอ(ขอ 1-5)

ตอนท 2 เปนค าถามเกยวกบการเปดรบขาวสารในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก เคยไดรบขาวสารหรอไม เปดรบจากสอใด ความถในการเปดรบ ความสนใจในการเปดรบ จ านวน 5 ขอ (ขอ 6-10)

ตอนท 3 เปนค าถามเกยวกบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชน ในเขตกรงเทพมหานครไดแก สาระส าคญ , สโลแกน , สญลกษณ แนวทางของโครงการ และความรทวไปเกยวกบโครงการ จ านวน 10 ขอ (ขอ 11-20)

54

ตอนท 4 เปนค าถามเกยวกบทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนใน เขตกรงเทพมหานคร จ านวน 10 ขอ (ขอ 21-30)

ตอนท 5 เปนค าถามเกยวกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร จ านวน 10 ขอ (ขอ 31-40) เกณฑการใหน าหนกคะแนนและการแปลความหมายน าหนกคะแนน

1. การเปดรบขาวสาร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกให โลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ใชแบบสอบถามแบบมาตรวดแบบลเคอรท (Likert Scales) โดยมการแปรคาความคดเหนเปน 5 ระดบ คอ

สวนท 2 เกณฑการใหคะแนนแบบสอบถามเกยวกบการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

มากทสด หมายถง 5 คะแนน มาก หมายถง 4 คะแนน ปานกลาง หมายถง 3 คะแนน นอย หมายถง 2 คะแนน นอยทสด หมายถง 1 คะแนน

สวนท 4 เกณฑการใหคะแนนแบบสอบถามเกยวกบทศนคตเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

เหนดวยอยางยง หมายถง 5 คะแนน เหนดวย หมายถง 4 คะแนน เหนดวยปานกลาง หมายถง 3 คะแนน เหนดวย นอย หมายถง 2 คะแนน เหนดวย นอยทสด หมายถง 1 คะแนน

สวนท 5 เกณฑการใหคะแนนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการมสวนรวม โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

มากทสด หมายถง 5 คะแนน มาก หมายถง 4 คะแนน ปานกลาง หมายถง 3 คะแนน นอย หมายถง 2 คะแนน

55

นอยทสด หมายถง 1 คะแนน

2. เกณฑการใหคะแนนในสวนท 3 ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ซงม 10 ขอ ค าถามโดยแตละขอค าถามจะมเฉลยทถก หากตอบผด กจะได 0 คะแนน และหากตอบถกกจะได 1 คะแนน

เกณฑการประเมนคาคะแนน ผวจยไดใชสตรค านวณหาความกวางของอนตรภาคชน ดงน (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2548 หนา 159)

คะแนนสงสด – คะแนนต าสด = 5 – 1 = 0.80 จ านวนชน 5

ทงน การน าชวงคะแนนดงกลาวไปอธบายเพอจ าแนกระดบของการเปดรบขาวสาร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกให โลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครโดยไดก าหนดเกณฑการแปลความหมายของคาคะแนนเฉลยในการวดประโยชนและความพงพอใจ แบงออกเปน 5 ระดบคาเฉลย ดงน

สวนท 2 คาเฉลยคะแนนแบบสอบถามเกยวกบการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

คาเฉลย 5.00 – 4.21 หมายถง ประชาชนมการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการฯ อยในระดบมากทสด

คาเฉลย 4.20 – 3.41 หมายถง ประชาชนมการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการฯ อยในระดบมาก

คาเฉลย 3.40 – 2.61 หมายถง ประชาชนมการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการฯ อยในระดบปานกลาง

คาเฉลย 2.60 – 1.81 หมายถง ประชาชนมการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการฯ อยในระดบนอย

คาเฉลย 1.80 – 1.00 หมายถง ประชาชนมการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการฯ อยในระดบนอยทสด

สวนท 4 คาเฉลยคะแนนแบบสอบถามเกยวกบทศนคตเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

คาเฉลย 5.00 – 4.21 หมายถง ทศนคตในโครงการฯ อยในระดบมากทสด

56

คาเฉลย 4.20 – 3.41 หมายถง ทศนคตในโครงการฯ อยในระดบมาก คาเฉลย 3.40 – 2.61 หมายถง ทศนคตในโครงการฯ อยในระดบปาน

กลาง คาเฉลย 2.60 – 1.81 หมายถง ทศนคตในโครงการฯ อยในระดบนอย คาเฉลย 1.80 – 1.00 หมายถง ทศนคตในโครงการฯ อยในระดบนอย

ทสด สวนท 5 คาเฉลยคะแนนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการมสวนรวม

โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก คาเฉลย 5.00 – 4.21 หมายถง พฤตกรรมการการมสวนรวมใน

โครงการฯ อยในระดบมากทสด คาเฉลย 4.20 – 3.41 หมายถง พฤตกรรมการการมสวนรวมใน

โครงการฯ อยในระดบมาก คาเฉลย 3.40 – 2.61 หมายถง พฤตกรรมการการมสวนรวมใน

โครงการฯ อยในระดบปานกลาง คาเฉลย 2.60 – 1.81 หมายถง พฤตกรรมการการมสวนรวมใน

โครงการฯ อยในระดบนอย คาเฉลย 1.80 – 1.00 หมายถง พฤตกรรมการการมสวนรวมใน

โครงการฯ อยในระดบนอยทสด

จากแบบสอบถามสวนท 3 เรองความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก จ านวน 10 ขอ น าคะแนนมาจดล าดบความรเปน 3 ระดบ ดงน

คะแนน 6.67-10.0 หมายถง ความรเกยวกบโครงการฯ ในระดบมาก คะแนน 3.34-6.66 หมายถง ความรเกยวกบโครงการฯ ในระดบปานกลาง คะแนน 0.00-3.33 หมายถง ความรเกยวกบโครงการฯ ในระดบนอย การทดสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย

การวจยครงนท าการทดสอบคณภาพของเครองมอโดยแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก การตรวจสอบความตรง (Validity) และ การตรวจสอบความเทยง (Reliability) ดงน

1. การตรวจสอบความตรง (Validity) ผวจยไดน าแบบสอบถามเสนอตออาจารยทปรกษา เพอพจารณาตรวจสอบในดานความตรงของเนอหา (Content Validity) ตลอดจนความเหมาะสมของภาษาทใช (Wording) เพอขอค าแนะน าและน ามาปรบปรงแกไขตอไป

57

2. ความเทยง (Reliability) ผวจยท าการเกบขอมลเบองตน (Pre-Test) กบกลมเปาหมาย ทเปนประชาชนทวไป ทไมใชกลมตวอยางจรง จ านวน 30 ชด หลงจากนนน าแบบสอบถามมาหาความเทยง โดยการใชสตรสมประสทธแอลฟา (Alpha – Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach) ซงได คาความเทยงของแบบสอบถามในสวนทศนคตตอ เทากบ 0.8343 และคาความเทยงของแบบสอบถามในสวนพฤตกรรมการมสวนรวม เทากบ 0.8342 ซงมคาความเทยงอยในระดบสง ดงนนจงใชแบบสอบถามนในการเกบขอมลเพอการวจยตอไปได การวเคราะหขอมล

หลงจากเกบขอมลตางๆ ครบถวนแลว ผวจยไดท าการทดสอบความสมบรณและความถกตองของแบบสอบถาม จากนนจงน าแบบสอบถามมาลงรหสตามวธการวจยทางสถต และด าเนนการประมวลผลโดยคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมสถตส าเรจรป และไดใชสถตในการวเคราะหขอมล คอ

1. สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เพออธบายขอมลเกยวกบคณลกษณะทางประชากร การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

2. สถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ในการวเคราะหการทดสอบสมมตฐาน ไดแก การทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของตวแปร 2 กลม หรอ T-Test การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One Way ANOVA) เพอทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของตวแปรมากกวา 2 กลม กรณทมนยส าคญทางสถต กจะท าการทดสอบรายคดวยวธการของ Least Significant Difference (LSD) สวนการหาความสมพนธใชการวเคราะหสถตแบบไคสแควร (Chi - Square Test)

58

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง “การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร” โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอการวจย น ามาประมวลผลดวยโปรแกรม SPSS โดยผวจยไดไดน าเสนอผลตามความมงหมายของการวจย โดยแบงการน าเสนออกเปน 6 ตอน ตามล าดบ ดงน ตอนท 1 การวเคราะหขอมลเกยวกบลกษณะทางประชากรของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร โดยใชการวเคราะหรอยละ (Percentage)

ตอนท 2 การวเคราะหการเปดรบขาวสารในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนใน เขตกรงเทพมหานคร ใชการวเคราะหคาเฉลย (Mean) รอยละ (Percentage) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

ตอนท 3 การวเคราะหความรในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขต กรงเทพมหานคร ใชการวเคราะหคารอยละ (Percentage)

ตอนท 4 การวเคราะหทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขต กรงเทพมหานคร ใชการวเคราะหคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

ตอนท 5 การวเคราะหพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ใชการวเคราะหคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(Standard Deviation)

ตอนท 6 การทดสอบสมมตฐานการวจย

59

ตอนท 1 การวเคราะหลกษณะทางประชากรของประชาชน โดยใชคารอยละ ตารางท 4.1 : ตารางแสดงจ านวน และคารอยละ ของลกษณะทางประชากรของประชาชน

(ตารางมตอ)

ลกษณะทางประชากร จ านวน (คน) รอยละ 1.เพศ ชาย 77 38.5 หญง 123 61.5 รวม 200 100.0 2.อาย 18-25 ป 38 19.0 26-35 ป 72 36.0 36-40 ป 37 18.5 41-60 ป 53 26.5 รวม 200 100.0 3.ระดบการศกษา มธยมศกษาตอนปลาย 19 9.5 ปวช./ปวส. 49 24.5 ปรญญาตร 95 47.5 ปรญญาโท 29 14.5 ปรญญาเอก 8 4.0 รวม 200 100.0 4.อาชพ นกเรยน/นกศกษา 22 11.0 รบราชการ/รฐวสาหกจ 40 20.0 ธรกจสวนตว/คาขาย 44 22.0 พนกงานบรษทเอกชน 78 39.0 แมบาน 8 4.0 อนๆ 8 4.0 รวม 200 100.0

60

ตารางท 4.1 (ตอ) : ตารางแสดงจ านวน และคารอยละ ของลกษณะทางประชากรของประชาชน

จากตารางท 4.1 พบวา ประชาชนสวนใหญเปนเพศหญงมจ านวน 123 คน คดเปนรอยละ

61.5 และ เพศชายมจ านวน 77 คน คดเปนรอยละ 38.5 อาย พบวา ประชาชนสวนใหญมอาย 26-35 ป มจ านวน 72 คน คดเปนรอยละ 36.0

รองลงมา คอ อาย 41-60 ป มจ านวน 53 คน คดเปนรอยละ 26.5 รองลงมาอก คอ อาย 18-25 ป มจ านวน 38 คน คดเปนรอยละ 19.0 และ อาย 36-40 ป มจ านวน 37 คน คดเปนรอยละ 18.5 ตามล าดบ

ระดบการศกษา พบวา ประชาชนสวนใหญมระดบการศกษาในระดบปรญญาตร มจ านวน 95 คน คดเปนรอยละ 47.5 รองลงมา คอ ปวช./ปวส. มจ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 24.5 รองลงมาอก คอ ปรญญาโท มจ านวน 29 คน คดเปนรอยละ 14.5 และ มธยมศกษาตอนปลาย มจ านวน 19 คน คดเปนรอยละ 9.5 ตามล าดบ

อาชพ พบวา ประชาชนสวนใหญเปนพนกงานบรษทเอกชน มจ านวน 78 คน คดเปนรอยละ 39.0 รองลงมา คอ ธรกจสวนตว/คาขาย มจ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 22.0 รองลงมาอก คอ รบราชการ/รฐวสาหกจ มจ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 20.0 และ นกเรยน/นกศกษา มจ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 11.0 ตามล าดบ

รายได พบวา ประชาชนสวนใหญมระดบรายไดตอเดอน 30,001 บาทขนไป มจ านวน 73 คน คดเปนรอยละ 36.5 รองลงมาคอ รายได 10,001-20,000 บาท มจ านวน 70 คน คดเปนรอยละ 35.0 รองลงมาอก คอ รายได 20,001-30,000 บาท มจ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 15.0 และ รายไดไมเกน 10,000 บาท จ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 13.5 ตามล าดบ

ลกษณะทางประชากร จ านวน (คน) รอยละ 5.ระดบรายไดตอเดอน ไมเกน 10,000 บาท 27 13.5 10,001-20,000 บาท 70 35.0 20,001-30,000 บาท 30 15.0 30,001 บาทขนไป 73 36.5 รวม 200 100.0

61

ตอนท 2 การวเคราะหการเปดรบขาวสารโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก โดยใชคาเฉลย ( ) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) ตารางท 4.2 : ตารางแสดงคาเฉลย ( ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของระดบความร ขอมลขาวสารเกยวกบการรณรงคปญหาภาวะโลกรอนผานสถานโทรทศน สถานโทรทศน S.D ระดบการเปดรบขาวสาร

สถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 3.77 0.796 มาก สถานวทยโทรทศนกองทพบกชอง 5 3.07 0.744 ปานกลาง สถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 4.05 0.765 มาก สถานโทรทศนโมเดรนไนททว (ชอง 9) 2.90 0.802 ปานกลาง สถานวทยโทรทศนแหงประเทศไทย (สทท.) 2.24 0.810 นอย สถานโทรทศนทวไทย (ThaiPBS) 2.25 0.836 นอย

จากตารางท 4.2 พบวา สถานโทรทศนทประชาชนมการเปดรบขาวสารเกยวกบการรณรงคปญหาภาวะโลกรอน มากทสด คอ สถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ในระดบมาก ( = 4.05) รองลงมา คอ สถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 ในระดบมาก ( = 3.77) สถานวทยโทรทศนกองทพบกชอง 5 ในระดบปานกลาง ( = 3.07) สถานโทรทศนโมเดรนไนททว (ชอง 9) ในระดบปานกลาง ( = 2.90) สถานโทรทศนทวไทย (ThaiPBS) ในระดบนอย ( = 2.25) และ สถานโทรทศนทประชาชนมการรบรขอมลขาวสารเกยวกบการรณรงคปญหาภาวะโลกรอน นอยทสด คอ สถานวทยโทรทศนแหงประเทศไทย (สทท.) ในระดบนอย ( = 2.24) ตามล าดบ ตารางท 4.3 : ตารางแสดงจ านวน และรอยละ การไดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกให โลก การเคยไดรบขาวสาร จ านวน (คน) รอยละ เคย 182 91.0 ไมเคย 18 9.0 รวม 200 100.0

62

จากตารางท 4.3 พบวา ประชาชนสวนใหญ เคย ไดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก มจ านวน 182 คน คดเปนรอยละ 91.0 และ ไมเคย ไดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก มจ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 9.0

ตารางท 4.4 : ตารางแสดงจ านวนและรอยละ ของการเลอกรปแบบการเปดรบขาวสารจากโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก การเลอกเปดรบขาวสาร จ านวน (คน) รอยละ รายการ เสนทางบนเทง 30 15.0 รายการ คนปาก 26 13.0 สปอตประชาสมพนธโครงการ 25 12.5 พรเซนเตอรประจ าโครงการ 19 9.5 เวบไซต http://saveworld.ch7.com 16 8.0 รายการสารคด ปนรกใหโลก 15 7.5 ตววง 13 6.5 Back Drop ผประกาศคนรายการ 13 6.5 Music VDO 9 4.5 รายการ เทยงบนเทง 5 2.5 รายการขาว 5 2.5 เพอน/ผปกครอง 5 2.5 หนงสอพมพ 1 0.5 รวม 182 100.0

จากตารางท 4.4 พบวา ประชาชนเลอกเปดรบขาวสารโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ผาน

รายการเสนทางบนเทง มากทสด มจ านวน 30 คน คดเปนรอยละ15.0 รองลงมา คอ รายการคนปาก มจ านวน 26 คน คดเปนรอยละ 13.0 สปอตประชาสมพนธโครงการ มจ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 12.0 พรเซนเตอรประจ าโครงการ มจ านวน 19 คน คดเปนรอยละ 9.5 เวบไซต http://saveworld.ch7.com มจ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 8.0 รายการสารคด ปนรกใหโลก มจ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 7.5 Back Drop ผประกาศคนรายการ และ ตววง มสดสวนเทากน อยางละ 13 คน คดเปนรอยละ 6.5 Music VDO มจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 4.5 เพอน/

63

ผปกครอง รายการเทยงบนเทง และ รายการขาว มสดสวนเทากนอยางละ 5 คน คดเปนรอยละ 2.5และนอยทสดคอหนงสอพมพ มจ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 0.5 ตามล าดบ ตารางท 4.5 : ตารางแสดงจ านวน และรอยละ ของความถในการเปดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ความถในการเปดรบขาวสาร จ านวน(คน) รอยละ เหนทกวน/สปดาห 29 14.5 1 - 2 วน/สปดาห 89 44.5 2 - 3 วน/สปดาห 35 17.5 3 - 4 วน/สปดาห 29 14.5 รวม 182 100.0

จากตารางท 4.5 พบวา ประชาชนสวนใหญมความถในการเปดรบขาวสารเกยวกบ

โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 1 - 2 วน/สปดาห มจ านวน 89 คน คดเปนรอยละ 44.5 รองลงมา คอ 2 - 3 วน/สปดาห มจ านวน 35 คน คดเปนรอยละ 17.5 เหนทกวน/สปดาห และ 3 - 4 วน/สปดาห มสดสวนเทากนอยางละ 29 คน คดเปนรอยละ 17.5 ตามล าดบ ตารางท 4.6 : ตารางแสดงจ านวนและรอยละ ของระดบความสนใจของประชาชน เกยวกบการ ประชาสมพนธโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ระดบความสนใจ จ านวน (คน) รอยละ สนใจมากอยางยง 21 10.5 สนใจมาก 74 37.0 สนใจพอสมควร 74 37.0 ไมคอยสนใจ 31 15.5 ไมสนใจอยางยง 0 0 รวม 200 100.0

64

จากตารางท 4.6 พบวา ระดบความสนใจของประชาชน เกยวกบการประชาสมพนธโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก สวนใหญประชาชนมความสนใจมาก และ สนใจพอสมควร มสดสวนเทากนอยางละ 74 คน คดเปนรอยละ 37.0 รองลงมา ไมคอยสนใจ มจ านวน 31 คน คดเปนรอยละ 15.5 และ สนใจอยางยง มจ านวน 21 คน คดเปนรอยละ 10.5 ตามล าดบ

ตอนท 3 การวเคราะหเกยวกบการความรในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชน โดยใชคารอยละ ตารางท 4.7 : ตารางแสดงจ านวนและรอยละ ของการความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก จ าแนกตามจ านวนทตอบถก และผด ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ตอบถก

รอยละ ตอบผด รอยละ

1.โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เปนโครงการ เกยวกบอะไร (การรณรงคใหชวยกนดแลรกษา โลก)

191

95.5 9

4.5

2. โครงการ 7 สปนรกใหโลก เกดขนเพอรณรงค กบคนกลมใด (ประชาชนทกคน)

191

95.5 9

4.5

3. ขอใดจดเปนวธการของโครงการ 7 สปนรก ใหโลก (เปดหนาตางรบลมแทนการเปด เครองปรบอากาศ)

191

95.5 9

4.5

4. ขอใดคอ สโลแกนของโครงการ 7 ส ปนรก ใหโลก (รกษโลก รกษชวต SAVE WORLD SAVE LIFE)

177

88.5 23

11.5

5. สงใดทจะชวยผลกดนใหโครงการ 7 สปนรก ใหโลก ประสบความส าเรจ (ความรวมมอรวมใจ ของประชาชนทกคน)

171

85.5 29

14.5

6. ขอใดเปนสญลกษณ (Logo) ของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก (รปโลกและโลโกชอง 7)

171

85.5 29

14.5

(ตารางมตอ)

65

ตารางท 4.7 (ตอ) : ตารางแสดงจ านวนและรอยละ ของการความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกให โลก จ าแนกตามจ านวนทตอบถก และผด ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ตอบถก

รอยละ ตอบผด รอยละ

7. ใคร ไมใช พรเซนเตอรประจ าโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก (อม-พชราภา ไชยเชอ)

170

85.0 30

15.0

8. ขอใดตอไปน คอสาระส าคญของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก (การเปนสอกลางสรางความร ความเขาใจ กระตนเตอนใหคนไทยหนมาใสใจ กบปญหาภาวะโลกรอน)

166

83.0 34

7.0

9. ขอใดตอไปน ไมใช แนวทางในการลดปญหา ภาวะโลกรอนในโครงการ 7 สปนรกใหโลก (รกษสงแวดลอม Save Environment to Save World)

141

70.5 59

29.5

10. ขอความใดตอไปน ไม อยในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก (พฒนาคณภาพชวต ดวยแนวคด คนรนใหม)

135

67.5 65

32.5

จากตารางท 4.7 พบวา ค าถามทประชาชนตอบถกตองมากทสด ไดแก โครงการ 7 ส ปนรก

ใหโลก เปนโครงการเกยวกบอะไร เกดขนเพอรณรงคกบคนกลมใด และ ขอใดจดเปนวธการของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก มสดสวนเทากนอยางละ 191 คน คดเปนรอยละ 95.5 รองลงมา คอ สโลแกนของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก มจ านวน 177 คน คดเปนรอยละ 88.5 สวนค าถามทประชาชนตอบไดถกตองนอยทสด คอ ขอความใดไมอยในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก มจ านวน 135 คน คดเปนรอยละ 67.5

66

เมอน าคะแนนรวมจากค าตอบเกยวกบความรโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก จ านวน 10 ขอ มาจดแบงเปน 3 ระดบ คอ มาก ปานกลาง นอย จะแสดงผลดงตารางท 4.8 ตารางท 4.8 : ตารางแสดงจ านวนและ รอยละ ของระดบความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ระดบความร จ านวน (คน) รอยละ ระดบมาก ( 6.67 – 10.0 คะแนน) 177 88.5 ระดบปานกลาง (3.44 – 6.66 คะแนน) 23 11.5 ระดบนอย (0.00 – 3.33 คะแนน) 0 0 รวม 200 100.0

จากตารางท 4.8 เมอแบงระดบการความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เปน 3

ระดบ พบวา ประชาชนสวนใหญ มระดบการความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ในระดบมาก มจ านวน 177 คน คดเปนรอยละ 88.5 รองลงมา คอ ระดบปานกลาง จ านวน 23 คน คดเปน รอยละ 11.5 ตอนท 4 การวเคราะหทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร โดยใชคารอยละ (Percentage) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Division) ตารางท 4.9 : ตารางแสดงคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) ของทศนคตตอ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทศนคตในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก S.D ทศนคต

1. การน าพรเซนเตอรมาเชญชวน กระตนเตอน ใหคนไทย ตระหนกถงภาวะโลกรอน จะท าใหงายตอการเขาใจถง ปญหา

3.88 0.57 เหนดวย

2. โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ท าใหเกดความสนใจใน ปญหาภาวะโลกรอนทจะเกดขนในอนาคตมากขน

3.78 0.72 เหนดวย

(ตารางมตอ)

67

ตารางท 4.9 (ตอ) : ตารางแสดงคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) ของทศนคตตอ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทศนคตในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก S.D ทศนคต

3. การรณรงคปญหาภาวะโลกรอนผานโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก โดยใชนกแสดงสามารถสรางการรบรไดด

3.72 0.70 เหนดวย

4. เนอหาในการน าเสนอเรองภาวะโลกรอนผาน โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก สามารถกระตนใหบคคลมพฤตกรรมใน การลดปญหาภาวะโลกรอน

3.69 0.57 เหนดวย

5. อยากมสวนรวมกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 3.67 0.82 เหนดวย 6. คดเหนวาโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก จะสามารถสราง จตส านกใหประชาชนหนมาใสใจในเรองของปญหาภาวะ โลกรอน

3.64 0.79 เหนดวย

7. จากโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ท าใหทราบถงวธการรกน า รกตนไม รกอากาศ และรกพลงงาน

3.64 0.79 เหนดวย

8. เชอวาโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก จะสามารถชวยลด ปญหาภาวะโลกรอนในขณะนได

3.63 0.80 เหนดวย

9. คดเหนวาการปลกจตส านกเกยวกบการรณรงคลดภาวะโลกรอน ในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ประสบความส าเรจ

3.55 0.83 เหนดวย

10. เมอไดพบเหนการรณรงคโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ทานมความเขาในในสารดงกลาว

3.51 0.69 เหนดวย

รวม 3.66 .46 เหนดวย

จากตารางท 4.9 พบวา ประชาชนสวนใหญมทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ในระดบเหนดวย ( = 3.66) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทประชาชนมทศนคตเหนดวยมากทสด คอ การน าพรเซนเตอรมาเชญชวน กระตนเตอน ใหคนไทย ตระหนกถงภาวะโลกรอน จะท าใหงายตอการเขาใจถงปญหา ในระดบเหนดวย ( = 3.88) รองลงมา คอ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ท าใหเกดความสนใจในปญหาภาวะโลกรอนทจะเกดขนในอนาคตมากขน ในระดบเหนดวย

68

( = 3.78) สวนขอทประชาชนทศนคตเหนดวยนอยทสด คอ เมอไดพบเหนการรณรงคโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ทานมความเขาใจในสารดงกลาวในระดบเหนดวย ( = 3.51) ตามล าดบ

ตอนท 5 การวเคราะหพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร โดยใชคาเฉลย (Percentage) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Division) ตารางท 4.10 : ตารางแสดงคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) ของระดบพฤตกรรม การมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร การมสวนรวมโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก S.D ระดบการ

มสวนรวม 1. จะปดเครองใชไฟฟาทงบานและสถานทตางๆ ทกครง เมอไมใชงาน

3.95 0.76 มาก

2. สงขอมลขาวสารผานระบบคอมพวเตอร แทนการใช เอกสาร

3.83 0.86 มาก

3. หมนตรวจตราและซอมแซมอปกรณไฟฟาอยาง สม าเสมอเพอประหยดไฟฟา

3.74 0.74 มาก

4. รกษโลก รกษชวต ดวยการใชชวตอยางประหยดและ พอเพยง

3.72 0.86 มาก

5. ใชถงผาแทนการใชถงพลาสตกเปนประจ า 3.70 0.86 มาก 6. เลอกใชกระดาษทผานการรไซเคลแทนการใชกระดาษ ใหม

3.69 0.89 มาก

7. ทานหรอผปกครองหยดการใชรถสวนตวลง และใช บรการรถประจ าทาง หรอรถไฟฟา

3.65 0.89 มาก

8. ปฏบตตามสอรณรงคของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เมอรวาการท าเชนนจะชวยลดปญหาภาวะโลกรอนได

3.61 0.82 มาก

9. ทานหรอผปกครอง ขบรถดวยความเรวไมเกน 90 กโลเมตรตอชวโมง เพอชวยลดปรมาณกาซ คารบอนไดออกไซด

3.50 0.91 มาก

(ตารางมตอ)

69

ตารางท 4.10 (ตอ) : ตารางแสดงคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) ของระดบ พฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขต กรงเทพมหานคร การมสวนรวมโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก S.D ระดบการ

มสวนรวม 10. ทานใชบวรดน าแทนการใชสายยาง หรอใชน าทเหลอ จากกจกรรมอนๆ มารดน าตนไม

3.42 0.91 มาก

รวม 3.68 0.50 มาก

จากตารางท 4.10 พบวา ประชาชนสวนใหญมพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ในระดบมาก ( = 3.68) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทประชาชนมสวนรวมมากทสด คอ การปดเครองใชไฟฟาทงบานและสถานทตางๆ ทกครง เมอไมใชงาน ในระดบมาก ( = 3.95) รองลงมา คอ การสงขอมลขาวสารผานระบบคอมพวเตอร แทนการใชเอกสาร ในระดบมาก ( = 3.83) สวนขอทประชาชนมพฤตกรรมการมสวนรวมนอยทสด คอ ทานใชบวรดน าแทนการใชสายยาง หรอใชน าทเหลอจากกจกรรมอนๆ มารดน าตนไม ( = 3.42)

70

ตอนท 6 ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย สมมตฐานท 1 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน สมมตฐานท 1.1 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมเพศแตกตางกน จะมความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ตารางท 4.11 : ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวาง เพศ กบ ความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ความร n S.D df Sig. t-test Sig.(2-tailed) เพศ ชาย 77 8.2208 1.50108 198 0.777 -2.181 0.30 หญง 123 8.7073 1.55622

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.11 การทดสอบสมมตฐานโดยใชคา t-test พบวา ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมเพศแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ไมแตกตางกน ซงผลการวเคราะหไมพบความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (t(198) = -2.181 ; p > .05) จงไมยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมเพศแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ไมแตกตางกน

71

สมมตฐานท 1.2 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอายแตกตางกน จะมความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ตารางท 4.12 : ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางอาย กบ ความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ความร n S.D F-test Sig. อาย 18-15 ป 38 8.5526 1.53689 0.918 0.433 26-35 ป 72 8.7361 1.40415 36-40 ป 37 8.2973 1.63069 41-60 ป 53 8.3585 1.68813 รวม 200 8.5200 1.54971 * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.12 การทดสอบสมมตฐานโดยใชคา F-test พบวา ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอายแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ซงผลการวเคราะหไมพบความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (F(3,196) = 0.918; p > .05) จงไมยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอายแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ไมแตกตางกน

72

สมมตฐานท 1.3 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบการศกษาแตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ตารางท 4.13 : ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางระดบการศกษา กบ ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ความร n S.D F-test Sig. ระดบการศกษา ม.ปลาย 19 7.6842 2.00146 1.740 0.143 ปวช./ปวส. 49 8.6735 1.61229 ปรญญาตร 95 8.5474 1.47870 ปรญญาโท 29 8.5862 1.40197 ปรญญาเอก 8 9.0000 .75593

รวม 200 8.5200 1.54971 * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.13 การทดสอบสมมตฐานโดยใชคา F-test พบวาประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบการศกษาแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ซงผลการวเคราะหไมพบความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (F(4,195) = 1.740 ; p > .05) จงไมยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบการศกษาแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ไมแตกตางกน

73

สมมตฐานท 1.4 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอาชพแตกตางกน จะมความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ตารางท 4.14 : ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางอาชพ กบ ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ความร n S.D F-test Sig. อาชพ นกเรยน/นกศกษา

22

8.2273

1.60154

0.470

0.798

รบราชการ/รฐวสาหกจ 40 8.6750 1.34712 ธรกจสวนตว/คาขาย 44 8.6364 1.67180 พนกงานบรษทเอกชน 78 8.5000 1.58524 แมบาน 8 8.6250 1.76777 อนๆ 8 8.0000 1.30931 รวม 200 8.5200 1.54971 * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.14 การทดสอบสมมตฐานโดยใชคา F-test พบวา ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอาชพแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ซงผลการวเคราะหไมพบความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (F(5,194) = 0.470 ; p > .05) จงไมยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอาชพแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ไมแตกตางกน

74

สมมตฐานท 1.5 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบรายได แตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ตารางท 4.15 : ตารางแสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางรายได กบ ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ความร n S.D F-test Sig. ระดบรายได ไมเกน 10,000 บาท

27

7.9259

1.81714

3.659

.013*

10,001-20,000 บาท 70 8.3000 1.50699 20,001-30,000 บาท 30 8.5667 1.67504 30,001 บาท ขนไป 73 8.9315 1.33675 รวม 200 8.5200 1.54971 * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.15 การทดสอบสมมตฐานโดยใชคา F-test พบวา ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบรายได แตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ซงผลการวเคราะหพบความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (F (3,196) = 3.659 ; p < .05) จงยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบรายได แตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน อยางมนยส าคญ

75

ตารางท 4.16 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของระดบรายไดกบความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ระดบรายได ไมเกน 10,000 บาท

10,001 - 20,000 บาท

20,001 - 30,000 บาท

30,001 บาท ขนไป

ระดบรายได ไมเกน 10,000 บาท

-

0.758

0.472

0.037*

10,001-20,000 บาท - 0.886 0.107 20,001-30,000 บาท - 0.747 30,001 บาท ขนไป - * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ผลจากการวเคราะหตาราง 4.16 การวเคราะหน าไปเปรยบเทยบเชงซอน (Multiple Comparison) โดยใชวธทดสอบแบบ Least Significant Difference (LSD) เพอหาคระดบรายได ทแตกตางกน ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 พบวา ระดบรายไดทแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน คอ กลมระดบรายได ไมเกน 10,000 บาท กบกลมระดบรายได 30,001 บาท ขนไป

76

สมมตฐานท 2 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมการเปดรบขาวสารแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน สมมตฐานท 2.1 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมการเลอกเปดรบรปแบบขาวสารแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ตารางท 4.17 : ตารางแสดงผลวเคราะหการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการเลอกเปดรบ

ขาวสาร กบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ความร n S.D F-test Sig. การเลอกเปดรบขาวสาร สปอต

25

8.2800

1.45831

3.645

0.000*

ตววง 13 9.5385 0.77625 เวบไซต 16 9.0000 1.41421 ผประกาศคนรายการ 13 8.3077 1.54837 รายการคนปาก 26 9.2308 1.21021 รายการเสนทางบนเทง 30 7.6667 1.76817 รายการสารคด 15 9.0000 1.06904 Music VDO 9 8.6667 1.00000 พรเซนเตอร 19 8.8947 1.10024 อนๆ 16 9.0625 1.34009 รวม 182 8.6813 1.44420 * มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

จากตารางท 4.17 การทดสอบสมมตฐานโดยใชคา F-test พบวา ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมการเลอกเปดรบรปแบบขาวสารแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ซงผลการวเคราะหพบความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (F(9,172) = 3.645 ; p < .05) จงยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมการเลอกเปดรบรปแบบขาวสารแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกนอยางมนยส าคญ

77

ตารางท 4.18 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของการเลอกเปดรบขาวสารกบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ความร สปอต ตววง เวบไซต ผประกาศ

คน คนปาก เสนทาง

บนเทง สารคด Music

VDO พรเซนเตอร

อนๆ

การเลอกเปดรบขาวสาร สปอต

-

0.602

0.972

1.000

0.713

0.971

0.976

1.000

0.987

0.952 ตววง - 0.999 0.801 1.000 0.053 0.999 0.987 0.995 1.000 เวบไซต - 0.993 1.000 0.352 1.000 1.000 1.000 1.000 ผประกาศคน - 0.909 0.991 0.994 1.000 0.997 0.987 คนปาก - 0.036* 1.000 0.999 1.000 1.000 เสนทางบนเทง - 0.386 0.925 0.397 0.282 สารคด - 1.000 1.000 1.000 Music VDO - 1.000 1.000 พรเซนเตอร - 1.000 อนๆ - *มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

78

ผลจากการวเคราะหตาราง 4.18 การวเคราะหน าไปเปรยบเทยบเชงซอน (Multiple Comparison) โดยใชวธทดสอบแบบ Least Significant Difference (LSD) เพอหาคของการเลอกเปดรบขาวสาร กบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ทแตกตางกน ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 พบวา การเลอกเปดรบขาวสารทแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน คอ การเลอกเปดรบขาวสารจากรายการเสนทางบนเทง กบ รายการคนปาก สมมตฐานท 2.2 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความถในการเปดรบขาวสารแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ตารางท 4.19 : ตารางแสดงผลวเคราะหการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางความถในการเปดรบ

ขาวสาร กบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ความร n S.D F-test Sig. ความถในการเลอก เปดรบขาวสาร

เหนทกวน/สปดาห 29 8.3130 1.56076 1.413 0.241 1-2 วน/สปดาห 89 8.6404 1.45577 2-3 วน/สปดาห 35 8.7714 1.43662 3-4 วน/สปดาห 29 9.0690 1.25160 รวม 182 8.6813 1.44420 *มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.19 การทดสอบสมมตฐานโดยใชคา F-test พบวา ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความถในการเปดรบขาวสารแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ซงผลการวเคราะหไมพบความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (F(3,178) = 1.413 ; p > .05) จงไมยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความถในการเปดรบขาวสารแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ไมแตกตางกน

79

สมมตฐานท 3 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน จะมทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ตารางท 4.20 : ตารางแสดงผลวเคราะหการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางความร กบทศนคต ตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ความร n S.D F-test Sig. ทศนคต ระดบปานกลาง 66 8.2879 1.61498 2.611 0.076 ระดบมาก 117 8.5470 1.56743 ระดบมากทสด 17 9.2353 0.83137 รวม 200 8.5200 1.54971 *มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.20 การทดสอบสมมตฐานโดยใชคา F-test พบวา ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน จะมทศนคตทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ซงผลการวเคราะหไมพบความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (F (2,197) = 2.611 ; p > .05) จงไมยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน จะมทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ไมแตกตางกน

80

สมมตฐานท 4 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน จะมพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ตารางท 4.21 : ตารางแสดงผลวเคราะหการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางความร กบพฤตกรรม การมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ความร n S.D F-test Sig. พฤตกรรม ระดบนอย 7 7.1429 0.89974 6.398 0.000* ระดบปานกลาง 48 8.0000 1.66312 ระดบมาก 125 8.6640 1.52371 ระดบมากทสด 20 9.3500 0.81273 รวม 200 8.5200 1.54971 * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 4.21 การทดสอบสมมตฐานโดยใชคา F-test พบวา ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน จะมพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน ซงผลการวเคราะหพบความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (F (3,196) = 6.398 ; p < .05) จงยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน จะมพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกให โลกแตกตางกน อยางมนยส าคญ

81

ตารางท 4.22 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคของพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก กบความรทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ความร ระดบนอย ระดบปานกลาง ระดบมาก ระดบมากทสด พฤตกรรม ระดบนอย - 0.569 0.078 0.011* ระดบปานกลาง - - 0.079 0.010* ระดบมาก - - - 0.304 ระดบมากทสด - - - - * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากผลจากการวเคราะหตาราง 4.22 การวเคราะหน าไปเปรยบเทยบเชงซอน (Multiple

Comparison) โดยใชวธทดสอบแบบ Least Significant Difference (LSD) เพอหาคของพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ทแตกตางกน ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 พบวา พฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกทแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน 2 ค คอ พฤตกรรมระดบนอยกบระดบมากทสด และ พฤตกรรมระดบปานกลางกบระดบมากทสด สมมตฐานท 5 ทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร จะมความสมพนธกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกหรอไม ตารางท 4.23 : ตารางแสดงผลการวเคราะหความสมพนธระหวางทศนคตของประชาชนในเขต กรงเทพมหานคร ทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก กบพฤตกรรมการมสวนรวมใน โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

Value df Asymp. Sig. (2-sided)

Pearson Chi-Square 728.390 598 .000

หมายเหต : p < .05

ส าหรบสถตทใชในการวเคราะห ใชสถตไคสแควร (Chi - Square Test) เพอวเคราะหหาความสมพนธระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตาม ซงผลการวเคราะหพบความสมพนธกนอยางม

82

นยส าคญ ( 2 = 728.390 ; p < .05) ซงมความสมพนธในเชงบวก จงยอมรบสมมตฐานทตงไว กลาวคอ ทศนคตของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก มความสมพนธกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก อยางมนยส าคญ

83

บทท 5 สรปผลการศกษา และอภปรายผล

การศกษาเรอง การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมใน

โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร มวตถประสงคในการวจย คอ 1) เพอศกษาคณลกษณะทางประชากร ทมตอความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 2) เพอ ศกษาการเปดรบขาวสารของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมตอความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 3) เพอศกษาความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขต กรงเทพมหานครทมตอทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 4) เพอศกษาความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทมตอพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 5) เพอศกษาความสมพนธระหวางทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

การศกษาในครงนเปนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) กบกลมตวอยางประชาชนทอาศยในเขตกรงเทพมหานคร ทมอายระหวาง 18-60 ป จ านวน 200 คน ท าการวเคราะหผลการ ศกษา โดยใชวธทางสถต ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมตฐานดวยการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-Way ANOVA) และ การทดสอบ T-Test สามารถสรปผลได ดงน

สรปผลการวจย ผลการศกษาสรปไดดงตอไปน

1. สรปผลการวเคราะหลกษณะทางประชากรของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ประชาชนสวนใหญเปนเพศหญง มอายระหวาง 26-35 ป มการศกษาใน

ระดบปรญญาตร มอาชพพนกงานบรษทเอกชน และมระดบรายได ตงแต 30,001 บาท ขนไป 2. ผลการวเคราะหการเปดรบขาวสารโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ผลการวจยพบวา ประชาชนสวนใหญรบรขอมลขาวสารเกยวกบการรณรงคปญหาภาวะ

โลกรอนผานสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 สงทสด โดยประชาชนสวนใหญเลอกเปดรบรปแบบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ผานรายการเสนทางบนเทง โดยมความถในการรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 1-2 วน/สปดาห และประชาชนสวนใหญมความ

84

สนใจในการรณรงคประชาสมพนธโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ในระดบสนใจพอสมควร และ สนใจมาก (สดสวนเทากน)

3. ผลการวเคราะหความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ผลการวจยพบวา ประชาชนตอบค าถามเกยวกบการความรโครงการ 7 ส ไดถกตองมาก

ทสด ม 3 หวขอ ไดแก โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เปนโครงการเกยวกบอะไร เกดขนเพอรณรงคกบคนกลมใด และ ขอใดจดเปนวธการของโครงการ 7 สปนรกใหโลก รองลงมา คอ สโลแกนของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก สวนขอค าถามทประชาชนตอบค าถามไดถกตองนอยทสด คอ ขอความใดทไมอยในโครงการ 7 สปนรกใหโลก เมอแบงระดบการรบรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เปน 3 ระดบ พบวา ประชาชนสวนใหญ มระดบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ในระดบมาก

4. ผลการวเคราะหทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ผลการวจยพบวา ประชาชนสวนใหญมระดบทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ใน

ระดบเหนดวย เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทประชาชนมระดบทศนคตเหนดวยมากทสด คอ การน าพรเซนเตอรมาเชญชวนกระตนเตอนใหคนไทยตระหนกถงภาวะโลกรอน รองลงมา คอ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ท าใหเกดความสนใจในปญหาภาวะโลกรอนทจะเกดขนในอนาคต สวนขอทประชาชนทศนคตเหนดวยนอยทสด คอ เมอไดพบเหนการรณรงคโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ประชาชนจะมความเขาใจในสารดงกลาว

5. ผลการวเคราะหพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ผลการวจยพบวา ประชาชนสวนใหญมระดบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส

ปนรกใหโลก ในระดบมาก โดยเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทประชาชนมสวนรวมมากทสด คอ การปดเครองใชไฟฟาทกครง เมอไมใชงาน รองลงมา คอ การสงขอมลขาวสารผานระบบคอมพวเตอร แทนการใชเอกสาร สวนขอทประชาชนมพฤตกรรมการมสวนรวมนอยทสด คอ ทานใชบวรดน าแทนการใชสายยาง หรอใชน าทเหลอจากกจกรรมอนๆ มารดน าตนไม สรปผลการทดสอบสมมตฐาน จากผลการศกษาการวจยเรอง “การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร” สามารถสรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจย ไดดงน

85

สมมตฐานท 1 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

1.1 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมเพศแตกตางกน จะมความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน (ปฏเสธสมมตฐานการวจย)

1.2 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอายแตกตางกน จะมความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน (ปฏเสธสมมตฐานการวจย)

1.3 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบการศกษาแตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน (ปฏเสธสมมตฐานการวจย)

1.4 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอาชพแตกตางกน จะมความรเกยวกบ โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน (ปฏเสธสมมตฐานการวจย)

1.5 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมระดบรายได แตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกน (ยอมรบสมมตฐานการวจย)

สมมตฐานท 2 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมการเปดรบขาวสารแตกตางกน จะม ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน

2.1 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมการเลอกเปดรบรปแบขาวสารแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน (ยอมรบสมมตฐานการวจย)

2.2 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมความถในการเปดรบขาวสารแตกตาง กน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน (ปฏเสธสมมตฐานการวจย)

สมมตฐานท 3 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรก ใหโลกแตกตางกน จะมทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน (ปฏเสธสมมตฐานการวจย)

สมมตฐานท 4 ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน จะมพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน (ยอมรบสมมตฐานการวจย)

สมมตฐานท 5 ทศนคตของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกมความสมพนธกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก (ยอมรบสมมตฐานการวจย) อภปรายผลการศกษา จากผลการศกษา สามารถน ามาอภปรายผลตามความสมพนธของตวแปร ไดตามล าดบดงน

86

1. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน พบวา ระดบรายได ทแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน สวน เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน ซงสามารถอภปรายผลได ดงน

ระดบรายได กบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก พบวา ระดบรายได ทแตกตางกนจะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยพบวา ระดบรายไดถอเปนอกสวนหนงของสถานะทางสงคม และเศรษฐกจ ซงระดบรายไดยอมเปนเครองก าหนดความตองการ ตลอดจนความคดเหนของคนเกยวกบสงตางๆ และพฤตกรรมของคน โดยคนทมฐานะดหรอรายไดสง จะมโอกาสในการแสวงหาสงทเปนประโยชนตอตนเอง มากกวาคนทมรายไดนอยกวา (ปรมะ สตเวทน, 2539) ซงสอดคลองกบงานวจยของ ดานนท กจนช (2540) ศกษาเรองการเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และการอนรกษพลงงาน ในโครงการรวมพลงหารสองของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทพบวา รายไดแตกตางกน มความเกยวกบการอนรกษพลงงานแตกตางกน ดงนน การทประชาชนมระดบรายไดทแตกตางกน จงสงผลใหมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกนได โดยเมอเปรยบเทยบคาเฉลยรายคระหวางระดบรายได กบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก พบวา โดยสวนใหญประชาชนทมระดบรายได 30,001 บาทขนไป มความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางจากกลมทมระดบรายไดในชวงอนๆ

ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครทงเพศชายและหญง จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน ทงน อาจเปนเพราะวา โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เปนโครงการทเขาใจงาย สามารถเขาถงไดงาย เพราะเปนเรองใกลตวททกคนสามารถปฏบตได ซงสอดคลองกบงานวจยของ ชอแกว ประสงคสม (2542) ศกษาเรองการเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และการมสวนรวมในโครงการโรงเรยนสขาวของคร และอาจารยระดบมธยมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร ทพบวา อายแตกตางกน มความรเกยวกบโรงเรยนสขาวไมแตกตางกน ดงนน ไมวาจะเปนเพศชายหรอเพศหญงกสามารถเกดความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกได

ในสวนของอาย ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน เนองจากปญหาสงแวดลอมเปนสวนหนงของชวตคนในทกชวงอายทตองรวมมอกน หากทกคนรวมมออยางแทจรงและจรงจง กสามารถปองกน รกษา รวมถงฟนฟคณภาพสงแวดลอมของประเทศใหดยงขน โดยสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ไดมสวนรวมในการ ประกาศเจตนารมณ เปนสอกลางในการสรางความร ความเขาใจใหทกคนตระหนกถงสภาพปญหา

87

สงแวดลอมทก าลงเกดขน ผานโครงการ “7 ส ปนรกใหโลก” ภายใตแนวทาง “4 รกษ” ไดแก รกษน า รกษตนไม รกษอากาศ และ รกษพลงงาน

ในสวนของอาชพ ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน ทงน ไมวาจะอยในสาขาอาชพใดกสามารถเกดความรในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกใหได เนองจากโครงการดงกลาวเปนโครงการของสถานโทรทศนสอกองทพบกชอง 7 ซงถอวาเปนโครงการทมการรณรงค ประชาสมพนธผานสอโทรทศน ซงเปนสอทเขาถงประชาชนไดงายทสด โดยสอโทรทศนถอเปนสอทกวางและเขาถงประชาชนไดในทกระดบ

ทกเพศ ทกวยจงสงผลใหอาชพกบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน นอกจากนนผลการวจยยงพบวา ระดบการศกษาของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครจะ

มความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน กลาวคอกลมทมระดบการศกษาปรญญาเอก มระดบคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ ระดบการศกษา ปวช./ปวส. ทงน อาจเปนเพราะความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกนน เปนการไดรบขอมลเกยวกบขอเทจจรง สามารถจดจ าไดงาย โดยไมมระดบการศกษาเขามาเกยวของ ซงสอดคลองกบ ดาราวรรณ ศรสกใส (2542, หนา 41) กลาววา การเกดความร ไมวาระดบใดกตาม ยอมมความสมพนธกบความรสกนกคด ซงเชอมโยงกบการเปดรบขาวสารของบคคลนนเอง รวมไปถงประสบการณและลกษณะทางประชากรของแตละคน ทเปนผรบขาวสาร ถาประกอบกบการทบคคลมความพรอมในดานตางๆ เชน มการศกษา มการเปดรบขาวสาร กจะมโอกาสทจะมในเรองนนๆ และสามารถเชอมโยงความรนนเขากบสภาพแวดลอมได สามารถระลกได รวบรวมสาระส าคญเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ไมวาจะระดบใดกตาม สงทเกดตามมากคอ ทศนคต ความคดเหนในลกษณะตางๆ

2. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมการเปดรบขาวสารแตกตางกน จะมความร เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน โดยพบวา การเลอกเปดรบรปแบบขาวสารทแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน สวนความถในการเปดรบขาวสารจะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน ซงสามารถอภปรายผลได ดงน

การเลอกเปดรบรปแบบขาวสารทแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 กลาวคอ การน าเสนอเนอหาขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก มการน าเสนอผานสอโทรทศน ผานสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ซงถอไดวาเปนสถานฯ ทมประชาชนเปดรบมาก จงท าใหประชาชนเกดความรเกยวกบโครงการผานสอดงกลาว โดยขาวสารถอเปนปจจยส าคญทใชประกอบการตดสนใจในกจกรรมตางๆ ของมนษย และขาวสารยงเปนสงทท าใหผเปดรบสามารถปรบตวใหเขากบสถานการณของโลกปจจบน

88

ไดด ดงท โจเซฟ ท แคลปเปอร (Klapper, J.T., 1960, pp. 19-25) ไดกลาวไววา การเลอกรบขาวสารหรอเปดรบขาวสารเปรยบเสมอนเครองกรองขาวสารในการรบรของมนษย ซงสอดคลองกบโรเจอร (Roger, 1978, pp. 208–209 อางถงใน สรพงษ โสธนะเสถยร, 2533, หนา 122) ทกลาววา ผลของการสอสารจะกอใหเกดการเปลยนแปลงความรของผรบสาร

ในสวนของความถในการเปดรบขาวสารทแตกตางกน จะมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะวา ความถในการน าเสนอเนอหาขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ยงมความถทไมสามารถเขาถงประชาชน ซง ความถ (Frequency) นน จะมผลอยางมากตอการเรยนรและการโนมนาวตางๆ ทงน ความถในการน าเสนอขอมลขาวสารตางๆ จะตองมความเหมาะสมกบเนอหา คณภาพและปรมาณ รวมถงชวงระยะเวลาทน าเสนอดวยวาเปนเวลาทผชมใหความสนใจหรอไม มากนอยเพยงใด มฉะนนแลวอาจจะเกดผลในทางตรงกนขามได (ชาญชย เจรญลาภดลก, 2539, หนา 15-20) ดวยเหตนจงสงผลใหความถในการเปดรบขาวสารกบความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน

3. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก แตกตางกนจะมทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไมแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะวา ความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เปนความรทหลายๆ คนอาจมองขาม และแมวาจะมการใหความรแตกคงเปนเพยงรปแบบหรอวธปฏบตทเปนเพยงรปธรรมเทานน ซงการเผยแพรขอมลขาวสารของโครงการอาจยงไมเขาถงประชาชน ผรบสารจงยงไมเกดความรและความเขาใจในโครงการอยางแทจรง จงท าใหไมเกดผลตอการเปลยนแปลงทศนคต รวมทงแบบสอบถามทใชในการวจยครงน ผวจยไดถามถงความรทไดจากการเผยแพรโครงการ จงท าใหผลการวจยออกมาในลกษณะทความรไมแตกตางกบทศนคต ซงตรงกบแนวความคดในเรองของชองวางของความร ทศนคต และการยอมรบปฏบต หรอ KAP-gap ซงโรเจอร (Roger, 1971 อางใน อทยวรรณ โกศลวฒน, 2539 หนา 24) ไดกลาววา แมโดยสวนใหญเมอบคคลมความร ทศนคต อยางไรแลวกจะมความโนมเอยงทจะปฏบตตามทศนคตของตนโดยจะเกดขนอยางสอดคลองกนกนกตาม แตจะไมเกดขนกบทกกรณไป ทงนอาจเพราะในบางกรณดงเชนในการวจยครงนอาจเกด KAP-gap ขนไดซง โรเจอร (Roger, 1983) ไดเสนอวธแกไว คอ การใหความร ใหค าแนะน าในการปฏบตเกยวกบโครงการใหมากขน การใชสอมวลชนมาชวยท าหนาทในการเผยแพรขาวสาร รวมถงการใชกลยทธในการโนมนาวใจใหเกดการยอมรบปฏบต

4. ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

89

แตกตางกน จะมพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 กลาวคอ ความรทประชาชนไดรบจากโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก สามารถสงผลใหเกดพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกได โดย สพงษ โสธนะเสถยร (2523, หนา 120) กลาววา ความร (Knowledge) เปนการรบรเบองตน ซงบคคลสวนมากจะไดรบผานทางประสบการณ โดยการเรยนรจากการตอบสนองตอสงเรา (S-R) แลวจดระบบเปนโครงสรางของความร ซงความรถอเปนกระบวนการภายใน ทสงผลตอพฤตกรรมทแสดงออกของมนษย (สพงษ โสธนะเสถยร, 2523, หนา 120) นอกจากนนยงสอดคลองกบ โรเซนเบอรก และ โฮฟแลนด (Rosenberg and Hovland, 1960 อางใน อญชสา สรรพาวตร, 2544, หนา 47) ทกลาววา การเปลยนแปลงดานพฤตกรรม (Behavior) เปนการการเปลยนแปลงทเปนไปไดคอนขางยาก แตหากผสงสารสามารถท าใหผรบสารเปลยนแปลงความรได การเปลยนแปลงนจะเปนพนฐานใหมการเปลยนแปลงดานพฤตกรรม

5. ทศนคตของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก มความสมพนธกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ซง แมคโดแนล (McDonald, 1959 p.564) ไดใหความหมายไววา ทศนคต คอ ความแนวโนมเอยงทจะแสดงพฤตกรรมในทางใดทางหนง หรอความพรอมทจะแสดงพฤตกรรมในทางใดทางหนง โดยทศนคตมผลท าใหบคคลพรอมทจะแสดงปฏกรยาตอบสนองดวยพฤตกรรม ทงนเพราะเทรยนดส (Triandis, 1971) กลาววา พฤตกรรมของบคคลเปนผลมาจากทศนคตดวยเหตนจงสงผลใหทศนคตมความสมพนธกบพฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก กลาวโดยสรป จากผลการวจยในครงน สถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 สามารถน าไปเปนแนวทางในการวางแผนการรณรงคโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกในปตอไปได ซงจากผลการวจยในครงน สถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ควรเผยแพรขอมลขาวสารทเปนความรเกยวกบตวโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ใหเขาถงประชาชน ซงอาจจ าเปนตองใชสอมวลชนทนอกเหนอจากสอโทรทศน เขามาเปนเครองมอในการเผยแพรความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ซงการขาดความรความเขาใจเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกนน อาจสงผลตอทศนคตของโครงการฯ ได นอกจากนน ในการวางแผนการรณรงคนน ควรน าหลกการพนฐานของการรณรงค ชาญชย เจรญลาภดลก (2539, หนา 15-20) มาเปนสวนในการวางแผนการรณรงคโครงการฯ ดงกลาวดวย โดยขนตอนตางๆ จะประกอบไปดวย การประเมนความตองการ (Needs) เปาประสงค (Goals) และความสามารถในการตอบสนองของผรบสาร การวางแผนงานการรณรงคและการผลตสออยางมระบบ การนบตงแตการประเมนผลกอนการเรมท าการรณรงค ในระหวางการรณรงค และหลงจากด าเนนกจกรรมการรณรงคเสรจสนไปแลวเพอประเมนความส าเรจ หรอขอผดพลาดในการ

90

รณรงค การอาศยสอมวลชน และการสอสารระหวางบคคล เปนสอกลางในการสอสารกจกรรมตางๆ ในการรณรงคไปสกลมเปาหมายไดอยางทวถง และการเลอกสอทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย เพอใหการสอสารไปยงกลมเปาหมายใหเกดประสทธภาพสงทสด ดงนน สถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 จงสามารถน าผลการวจยในครงนไปใชประโยชนในการประเมนผลโครงการฯ ในปทผานมา ตลอดจนน าไปแนวทางในการวางแผนโครงการตอไป ขอจ ำกดของงำนวจย

1. การศกษาเรอง การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมใน โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เปนการวจยเชงส ารวจ ซงผวจยไดก าหนดกลมตวอยางจ านวน 200 คนซงมจ านวนนอย เมอเทยบกบประชาชนทเปดรบขาวสารจากสถานโทรทศนสกองทพชอง 7 ท าใหขาดความเทยงตรงในการขยายผลตอไป

2. การศกษาในครงนเปนการศกษาแบบดวยวธการสมตวอยางแบบบงเอญ เพอใหไดกลม ตวอยางทหลากหลาย อยางไรกตาม ท าใหเกดขอจ ากดบางประการ เชน กลมตวอยางอาจตดธระท าใหตอบแบบสอบถามแบบเรงรบ ไมเตมใจ หรอไมตงใจกรอกแบบสอบถาม อาจท าใหขอมลทไดรบคนมาเกดความคลาดเคลอนได

3. การศกษาวจยในครงน ยงไมสามารถวดทศนคตไดครบทกปจจยทกอใหเกดทศนคต ซงสงผลหการวดผลในดานทศนคตยงไมครอบคลม ขอเสนอแนะทไดจากงานวจย 1. จากผลการศกษาพบวา ระดบความรตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกในหลายๆ ขอค าถาม ประชาชนสวนใหญยงไมเกดความรเกยวกบโครงการฯ ซงสะทอนใหเหนวาประชาชนยงไมเขาใจในรายละเอยดของโครงการเทาทควร ดงนน เพอใหประชาชนเกดความรมากยงขน หนวยงานดานประชาสมพนธโครงการฯ ควรมการประชาสมพนธ เพอใหประชาชนเขาใจและรบรในรายละเอยดของโครงการฯ ผานสอตางๆ มากยงขน

2. ในดานทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก พบวา ในภาพรวมสวนใหญ ประชาชนเหนดวย แตคาเฉลยมคาไมสงมาก โดยเฉพาะในดานเมอไดพบเหนการรณรงคโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ทานมความเขาในในสารดงกลาว มคาเฉลยนอยทสด ดงนน หนวยงานทเกยวของของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ดานการประชาสมพนธหรอการเผยแพร ควรมการพจารณาถงเนอความสารกอนทมการประชาสมพนธ รวมทง ควรมการทดสอบความเขาใจ เบองตนกอนวา เนอหาสาระทจะประชาสมพนธนน ผทรบมความเขาใจ หรอรบรไปในทศทางเดยวกน

91

หรอไม หรอมความเขาใจมากนอยเพยงใด เพอใหสารทประชาสมพนธใหกบประชาชนนน มความนาเชอถอ และสรางความเขาใจและรบรถงประโยชนของโครงการไดมากยงขน สงผลตอทศนคตทดของประชาชนดวยเชนกน

3. ดานพฤตกรรมการมสวนรวมของประชาชนตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก พบวา ใน ดานของการใชบวรดน าแทนการใชสายยาง หรอใชน าทเหลอจากกจกรรมอนๆ มารดน าตนไมมคาเฉลยระดบการมสวนรวมนอยทสด ดงนน ผทเกยวของของโครงการ ควรรณรงคหรอใหความรกบประชาชนในดานดงกลาว ควรมการประชาสมพนธใหความรในเรองการใชซ า หรอ การใหความรเกยวกบประโยชนของการน าทเหลอจากกจกรรมอนๆ มารดน าตนไมวาสงผลโดยตรงตอตนไมอยางไร เพอทจะสรางการรบรตอประชาชนมากยงขน รวมทงแจงถงประโยชนของการรถน าตนไมดวยบวรดน าวามประโยชนอยางไร ซงผลทไดจะสงผลใหระดบการมสวนรวมในดานนมคาสงขน 4. โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เรมตนตงแตป 2551 จนถงบดนไดเขาสปท 3 แลว ดงนน ทางโครงการฯ ควรเพมความนาสนใจในการณงณรงค เผยแพรโครงการฯ ผานสอตางๆ ของชอง 7 ส ใหมากยงขนกวาเดม เชน การผลตรายการทางโทรทศนเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก การแทรกขอมลของโครงการฯ ผานรายการขาว รายการเกมโชว เพอเปนการเพมชองทางในดานความร ทศนคต และพฤตกรรมการมสวนรวมของประชาชนตอไป 5. โครงการ7 ส ปนรกใหโลก ควรจดกจกรรมกบกลมเปาหมายใหมากขน เพอเปนการ สอดแทรกความรเกยวปญหาภาวะโลกรอนผานกจกรรมตางๆ ซงจะท าใหใหประชาชน เกดทศนคตและพฤตกรรมได นอกจากนนยงเปนการใหประชาชนไดมสวนรวมในการท ากจกรรมกบพรเซนเตอรโครงการอกดวย 6. ในปจจบนเปนโลกยคสงคมออนไลน ซงถอเปนอกหนงชองทางในการสรางความร ใหกบประชาชน โดยทางโครงการฯ ควรน าเอาเครอขายสงคมออนไลน มาจดกจกรรมโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ผานเวบ www.ch7.com หรอ http://saveworld.ch7.com มากทสด โดยการเขารวมกจกรรม ผเขารวมกจกรรมจะตองมประวตตนเอง ในเวบไซต Facebook หรอ TWITTER ของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เพอโครงการฯ จะไดเกบไวเปนฐานขอมล (Database) น ามาวเคราะหก าหนดแผนกลยทธการจดกจกรรมใหนาสนใจ และเขาถงกลมเปาหมายไดมากขน ขอเสนอแนะส าหรบงานวจยในครงตอไป 1. การวจยครงนเปนการศกษาเฉพาะประชาชนในเขตกรงเทพมหานครเทานน ดงนน ควรท าการศกษาในลกษณะเดยวกนกบจงหวดอนๆ เพอจะไดขอมลทเปรยบเทยบกบกลมตวอยางใน

92

เขตกรงเทพมหานครวามความเหมอน หรอแตกตางกนอยางไร โดยจะเปนประโยชนตอการวางแผนการรณรงคโครงการตอไป

2. ควรศกษาถงประสทธภาพของสอทใชในการเผยแพรความรเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก วาเขาถงประชาชนมากนอยเพยงใด และเนอหาของสอทใชในการเผยแพรนนมประสทธภาพในการเผยแพรความร และทศนคตทดใหเกดขนเพยงใด รวมทงการส ารวจความเขาใจและความพงพอใจตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกไดเชนกน

3. ควรมการวจยเชงคณภาพ เพอใหไดขอมลทเปนประโยชนตอการวจยในการวเคราะหขอมลตางๆ ไดอยางถกตอง และครอบคลมมากยงขน

บรรณานกรม หนงสอ หรอ บทความ เกษม จนทรแกว. (2540). วทยาศาสตรสงแวดลอม. (พมพครงท 4). กรงเทพมหานคร : ส านกพมพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ดารา ทปะปาล. (2542). พฤตกรรมผบรโภค. (พมพครงท 1). กรงเทพมหานคร : รงเรองสาสนการพมพ. ปรมะ สตะเวทน. (2539). การสอสารมวลชน: กระบวนการและทฤษฏ (พมพครงท 3).

กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจ ากดการพมพ. พชราภรณ เกษะประกร. (2549). การสอสารเพอการโนมนาวใจ. (พมพครงท 5). กรงเทพมหานคร : แผนกต าราและค าสอน มหาวทยาลยกรงเทพ. วรช ลภรตนกล. (2526). การประชาสมพนธ ฉบบสมบรณ. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. วรช ลภรตนกล. (2540). การประชาสมพนธ ฉบบสมบรณ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. ศรวรรณ เสรรตน. (2548). การวจยธรกจ (ฉบบปรบปรงใหม). กรงเทพมหานคร: ธรรมสาร. สวร ศวะแพทย. (2549). จตวทยาทวไป. (พมพครงท 1). กรงเทพมหานคร : ส านกพมพโอเดยนสโตร. สพตรา แซลม. (2550). มหนตภยโลกรอน Global Warming…เรองจรงทคณตองร. (พมพครงท 1).

กรงเทพมหานคร : ส านกพมพพรมายด. สโขทยธรรมาธราช. (2539). เอกสารการสอนชดวชา จตวทยาการบรการ หนวยท 1-7. นนทบร:

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สโขทยธรรมาธราช. (2539). เอกสารการสอนชดวชา จตวทยาการบรการ หนวยท 8-16. นนทบร:

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. เสร วงษมณฑา. (2542). การประชาสมพนธ: ทฤษฎและปฏบต. กรงเทพมหานคร : บรษท ธระฟลม

และไซเทกซ จ ากด. อรวรรณ ปลนธนโอวาท. (2552). การสอสารเพอการโนมนาวใจ. (พมพครงท 5). กรงเทพมหานคร :

โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. อ านาจ เจรญศลป. (2543). การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. กรงเทพมหานคร :

ส านกพมพโอเอสพรนตง เฮาส.

วารสาร เพญศร วจฉละญาณ. (2550, กรกฎาคม-กนยายน). ภาวะโลกรอน Global Warming. วารสารความ

ปลอดภยและสขภาพ. 1(2), 61-65. สรนทร เหลาสขสถต. (2550, มถนายน-พฤศจกายน). ภาวะโลกรอน Global Warming. วารสาร

วทยาศาสตรประยกต. 6(1-2), 90-100. วทยานพนธ เกศราภรณ สบสรยกล. (2544). การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และการมสวนรวมในโครงการ

รณรงค ลดมลพษทางอากาศของผใชรถยนตในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยกรงเทพ.

ชนนทร ตวนชะเอม. (2541). การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และการมสวนรวมในโครงการ รกไทยใหถกทาง ของนสต นกศกษา มหวทยาลยรฐบาลและเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชานเทศศาสตรพฒนาการ จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

ชอแกว ประสงคสม. (2542). การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และการมสวนรวมในโครงการ โรงเรยนสขาวของคร และอาจารยมธยมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการประชาสมพนธ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ดารนทร กจนซ. (2540). การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และการอนรกษพลงงานในโครงการรวม พลงหารสองของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการประชาสมพนธ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นารกานต พราหมนก. (2544). การเปดรบขาวสาร ความร ความตระหนกของผบรหารและการมสวน

รวมในการอนรกษสงแวดลอมของโรงแรมในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ นเทศศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชานเทศศาสตรพฒนาการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรพร อวนค า. (2544). การเปดรบขาวสาร ความร การมสวนรวมในกจกรรมเพอสงแวดลอมของ นกเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสรางสรรคสงแวดลอมดเดนเฉลมพระเกยรต. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชานเทศศาสตรพฒนาการ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สทธชย เทวธระรตน. (2543). การเปดรบสารและทศนคตของกลมคนวยท างานจากโฆษณาเพอ

สงแวดลอมทางโทรทศน. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการโฆษณา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สภาพร รตนะรต. (2542). การส ารวจพฤตกรรมการเปดรบขาวสารทางสอโทรทศน และการมสวนรวม

ในการอนรกษสงแวดลอม กบความตระหนกรเรองสงแวดลอมของนกเรยน ระดบมธยมศกษา ตอนปลาย เขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต, สาขานเทศศาสตร ธรกจมหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

สวลกษณ หวงเยน. (2542). การศกษากลยทธการใชสอกบ ความร ทศนคต และพฤตกรรมการ ประหยด ไฟฟาของนกเรยนผรวมโครงการหองเรยนสเขยว การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต, สาขานเทศศาสตรธรกจ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

เอกสารจาก Internet กรมการปกครอง (Copyright 2009). ขอมลสถตเกยวกบจ านวนประชากร ป 2551. สบคนวนท

23 สงหาคม 2552 จาก http://www.dopa.go.th/stat/y_stat.html. ประชาชาตธรกจ (Copyright 2009). คน…ตนเหตของโลกรอน. สบคนวนท 1 กมภาพนธ 2553 จาก

http://www.kriengsak.com/index.php?components=content&id_content_category_main=21&id_content_topic_main=36&id_content_management_main=306

บานเมอง (Copyright 2009). ปญหาสงแวดลอม ใครรบผดชอบ. สบคนวนท 1 กมภาพนธ 2553 จาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=80190

ภาคผนวก

สตรทใชในการหาค านวณหาขนาดของกลมตวอยาง

การค านวณหาขนาดของกลมตวอยาง n = N

1+Ne2 โดยท n = ขนาดของกลมตวอยาง N = จ านวนของประชากรในเขตกรงเทพมหานคร

อาย 18-60 ป e = ความคลาดเคลอนของการสมตวอยาง n = 3,658,359 1+3,658,359 (0.05)2 = 400

การใชหาคาความเทยง โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา ของครอนบาค (Cronbach’s Alpha)

=

k2i

i=12p

Sk

1-k- 1 S

คอ คาความเชอมนของแบบสอบถาม k คอ จ านวนขอค าถามในแตละสวนของแบบสอบถาม Si

2 คอ ผลรวมของคะแนนความแปรปรวนของแบบสอบถามแตละขอ Sp

2 คอ คะแนนความแปรปรวนของแบบสอบถามทงฉบบ

แบบสอบถามงานวจย

เรอง “การเปดรบขาวสาร ความร ทศนคต และการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร”

ค าชแจง กรณาตอบค าถามใหครบทกขอโดยท าเครองหมาย ลงในชอง ตามความเปนจรงเกยวกบตวทาน ซงขอมลทไดรบจากทานจะน าไปประกอบการท าวจยในหลกสตรปรญญาโท คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพ ตอนท 1 ขอมลเกยวกบลกษณะทางประชากร ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง ตามความเปนจรงเกยวกบตวทาน

1. เพศ 1. ชาย 2. หญง a 1 …….

2. อาย 1. 18 – 25 ป 2. 26 – 35 ป a 2 ……. 3. 36 – 40 ป 4. 41 – 60 ป

3. ระดบการศกษา 1. มธยมศกษาตอนปลาย 2. ปวช. / ปวส. a 3 …….

3. ปรญญาตร 4. ปรญญาโท 5. ปรญญาเอก

4. อาชพ 1. นกเรยน/นกศกษา 2. รบราชการ/รฐวสาหกจ a 4 …….

3. ธรกจสวนตว/คาขาย 4. พนกงานบรษทเอกชน 5. แมบาน 6. อนๆ โปรดระบ.........................

5. ระดบรายได (ตอเดอน) 1. ไมเกน 10,000 บาท 2. 10,001-20,000 บาท a 5 …….

3. 20,001-30,000 บาท 4. 30,001 บาท ขนไป ตอนท 2 การเปดรบขาวสารโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง และตอบค าถามลงในชองวางตามความเปนจรงมากทสด

6. ในรอบ 1 ป ทผานมา ทานรบรขอมลขาวสารเกยวกบการรงณรงคปญหาภาวะโลกรอนผานสอโทรทศน ในสถานชองตางๆ ดงตอไปนอยางไร

สถานโทรทศน มากทสด (5) มาก (4) ปานกลาง (3) นอย (2) นอยทสด (1) สถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 สถานโทรทศนกองทพบกชอง 5 สถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 สถานโทรทศนโมเดรนไนททว (ชอง9) สถานวทยโทรทศนแหงประเทศไทย (สทท.)

สถานโทรทศนทวไทย (ThaiPBS)

ชดท ___ ___ ___

7. ทานเคยไดยนขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลกหรอไม b 7 ……. 1. เคย 2. ไมเคย

8. ทานเลอกเปดรบรปแบบขาวสารโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก จากสอใด มาก ทสด b 8 ……. 1. สปอตประชาสมพนธโครงการ 2. ตววง 3. เวบไซต http://saveworld.ch7.com 4. Back Drop ผประกาศคนรายการ 5. รายการ คนปาก 6. รายการ เทยงบนเทง 7. รายการ เสนทางบนเทง 8. รายการขาว 9. รายการสารคด ปนรกใหโลก 10. Music VDO 11. พรเซนเตอรประจ าโครงการ 12. หนงสอพมพ

13. เพอน/ผปกครอง

9. ความถททานไดรบขาวสารเกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก b 9 ……. 1. เหนทกวน/สปดาห 2. 1 - 2 วน/สปดาห 3. 2 - 3 วน/สปดาห 4. 3 - 4 วน/สปดาห 5. ไมไดเหนเลย

10. ทานสนใจการรณรงค ประชาสมพนธ เกยวกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก อยางไร b 10 ……. 1. สนใจมากอยางยง 2. สนใจมาก 3. สนใจพอสมควร 4. ไมคอยสนใจ 5. ไมสนใจอยางยง

ตอนท 3 ความรในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

11. โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เปนโครงการเกยวกบอะไร c 1 ……. 1. การประหยด อดออม 2. การรณรงคตอตานยาเสพตด 3. การเชญชวนใหบรจาคเงน 4. การรณรงคใหชวยกนดแลรกษาโลก

12. ขอใดตอไปน คอ สาระส าคญของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก c 2 …….

1. การเปนสอกลางสรางความรความเขาใจ กระตนเตอนใหคนไทย หนมาใสใจกบปญหาภาวะโลกรอน 2. สรางจตส านกใหประชาชนเหนถงปญหาทแทจรงของชาต บานเมอง 3. รณรงคใหคนไทยชวยกนปลกตนไม 4. เผยแพรความรเกยวกบสงแวดลอม

13. ขอใดคอ สโลแกนของโครงการ 7 สปนรกใหโลก c 3 ……. 1. กรน เอนเตอรเทนเมนท 2. 39 ป ทวรกษโลก (KEEP SAVE GROW) 3. รกษโลก รกษชวต (SAVE WORLD SAVE LIFE) 4. รกเรา รกษโลก

14. โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เกดขนเพอรณรงคกบคนกลมใด c 4 ……. 1. กลมไฮโซ 2. นกเรยน/นกศกษา 3. ขาราชการ/รฐวสาหกจ 4. ประชาชนทกคน

15. ขอใดตอไปน ไมใช แนวทางในการลดปญหาภาวะโลกรอนในโครงการ 7 สปนรกใหโลก c 5 ……. 1. รกษน า (Save Water to Save World) 2. รกษสงแวดลอม (Save Environment to Save World) 3. รกษอากาศ (Save Climate to Save World) 4. รกษพลงงาน (Save Energy to Save World)

16. ขอใดจดเปนวธการของโครงการ 7 สปนรกใหโลก c 6 ……. 1. ขบรถยนตดวยความเรว 2. เปดน าทงไวขณะแปรงฟน 3. ใชกระดาษหนาเดยว 4. เปดหนาตางรบลมแทนการเปดเครองปรบอากาศ

17. ใคร ไมใช พรเซนเตอรประจ าโครงการ 7 สปนรกใหโลก c 7 ……. 1. แพนเคก-เขมนจ จามกรณ 2. น า-รพภทร เอกพนธกล 3. นว-วงศกร ปรมตถากร 4. อม-พชราภา ไชยเชอ

18. สงใดทจะชวยผลกดนใหโครงการ 7 สปนรกใหโลก ประสบความส าเรจ c 8 ……. 1. การไดรบความสนบสนนจากรฐบาล 2. ความรวมมอรวมใจของประชาชนทกคน 3. การปฏบตตามคมอ 80 วธหยดโลกรอน 4. เผยแพรวธการประหยด พลงงาน

19. ขอใดเปนสญลกษณ (Logo) ของโครงการ 7 สปนรกใหโลก c 9 …… 1. มอสองขางจบกน 2. รปโลกและโลโกชอง 7 3. รปหวใจสแดงบนธงชาต 4. เดกไทยผมจกก าลงพนมมอไหว

20. ขอความใดตอไปน ไม อยในโครงการ 7 สปนรกใหโลก c 10 ……. 1. มาแบงปนความรกใหโลกของเรา 2. ปนรกใหโลกไดงายๆ ดวยการใชชวตทกวนอยางประหยดและพอเพยง 3. เราเรมแลวนะคะ แลวคณละเรมรยง! 4. พฒนาคณภาพชวต ดวยแนวคดคนรนใหม

ตอนท 4 ทศนคตตอโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ในชองทตรงกบตวทานมากทสด

ขอ ทศนคตของทานในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

ระดบทศนคตในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เหนดวยอยางยง (5)

เหนดวย (4)

เหนดวยปานกลาง

(3)

เหนดวยนอย (2)

เหนดวยนอยทสด

(1) 21. ทานคดวาการน าพรเซนเตอรมาเชญชวน กระตนเตอน

ใหคนไทย ตระหนกถงภาวะโลกรอน จะท าใหงายตอการเขาใจถงปญหา

22. เนอหาในการน าเสนอเรองภาวะโลกรอนผาน โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก สามารถกระตนใหบคคลมพฤตกรรมในการลดปญหาภาวะโลกรอน

23. โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ท าใหทานเกดความสนใจในปญหาภาวะโลกรอนทจะเกดขนในอนาคตมากขน

24. ทานอยากมสวนรวมกบโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก 25. การรณรงคปญหาภาวะโลกรอนผานโครงการ 7 ส ปน

รกใหโลก โดยใชนกแสดงสามารถสรางการรบรไดด

26. ทานเชอวาโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก จะสามารถชวยลดปญหาภาวะโลกรอนในขณะนได

27. เมอทานไดพบเหนการรณรงคโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ทานมความเขาในในสารดงกลาว

28. ทานวาคดโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก จะสามารถสรางจตส านกใหประชาชนหนมาใสใจในเรองของปญหาภาวะโลกรอน

29. จากโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ท าใหทานทราบถงวธการรกษน า รกษตนไม รกษอากาศ และรกษพลงงาน

30. ทานคดวาการปลกจตส านกเกยวกบการรณรงคลดภาวะโลกรอน ในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ประสบความส าเรจ

ตอนท 5 พฤตกรรมการมสวนรวมในโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ในชองทตรงกบตวทานมากทสด

ขอ พฤตกรรมททานมสวนรวมใน โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

พฤตกรรมการมสวนรวม โครงการ 7 ส ปนรกใหโลก

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

31. ทานจะปดเครองใชไฟฟาทงบานและสถานทตางๆ ทกครง เมอไมใชงาน

32. ทานหมนตรวจตราและซอมแซมอปกรณไฟฟาของทานอยางสม าเสมอ เพอประหยดไฟฟา

33. ทานหรอผปกครองหยดการใชรถสวนตวลง และใชบรการรถประจ าทาง หรอรถไฟฟา

34. ทานหรอผปกครอง ขบรถดวยความเรวไมเกน 90 กโลเมตรตอชวโมง เพอชวยลดปรมาณกาซคารบอนไดออกไซด

35. ทานใชถงผาแทนการใชถงพลาสตกเปนประจ า 36. ทานสงขอมลขาวสารผานระบบคอมพวเตอร แทนการ

ใชเอกสาร

37. ทานเลอกใชกระดาษทผานการรไซเคลแทนการใชกระดาษใหม

38. ทานใชบวรดน าแทนการใชสายยาง หรอใชน าทเหลอจากกจกรรมอนๆ มารดน าตนไม

39. ทานรกษโลก รกษชวต ดวยการใชชวตอยางประหยดและพอเพยง

40. ทานปฏบตตามสอรณรงคของโครงการ 7 ส ปนรกใหโลก เมอรวาการท าเชนนจะชวยลดปญหาภาวะโลกรอนได

ขอขอบคณส ำหรบควำมรวมมอในกำรตอบแบบสอบถำม