พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · web...

28
รรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรร รรร รรรรรร รรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรร 5/1 รรรรรร 11 รรร รรรรรรร รรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรร 5/1 รรรรรร 15 รรรรรร รรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรร 5/1 รรรรรร 19 รรรรรร รรรร รรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรร 5/1 รรร รรร 23 รรรร รรรรรรร รรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรร 2 รรรรรรรรรร 2559 รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรร

Upload: others

Post on 02-Dec-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

รายงานเชงวชาการ การอานและพจารณาวรรณคดเรอง สามคคเภทคำาฉนท

โดย

นางสาว ปภาพนท ปรญญาปรวฒน ชนมธยมศกษาปท 5/1 เลขท 11นาย ขบรภค สกฤษยรรยงค ชนมธยมศกษาปท 5/1 เลขท 15

นางสาว กลยวลลภ ศรโรจนภญโญ ชนมธยมศกษาปท 5/1 เลขท 19นางสาว นภสร เทพชะนะกล ชนมธยมศกษาปท 5/1 เลขท 23

เสนอ

อาจารย พนมศกด มนญปรชญาภรณ

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559

โรงเรยนสาธตนานาชาต มหาวทยาลยมหดล รายงานนเปนสวนหนงของกจกรรมการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน

(Project Based Learning) รายวชาภาษาไทยและวฒนธรรม ระดบชนมธยมศกษาปท 5

Page 2: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

คำานำา

รายงานเลมนจดตงขนเพอเปนสวนหนงของ วชา ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ เพอนำาเสนอแกอาจารย พนมศกด มนญปรชญาภรณ เพอใหไดศกษาหาความรในเรองสามคคเภทคำาฉนท เพอเปนประโยชนแกการเรยนในอนาคตของตวนกเรยนเอง ผจดทำาหวงเปนอยางยงวา รายงานเลมนจะเปนประโยชนกบผอาน นกเรยน หรอนกศกษาทตองการจะศกษาในเรองสามคคคำาฉนท หากมขอแนะนำาหรอขอผดพลาดประการใด ผจดทำาขอนอมรบไว และ ขออภยมา ณ ทน

คณะผจดทำา26/04/2560

Page 3: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

สารบญ

1.การอานและพจารณาเนอหาและกลวธในวรรณคดและวรรณกรรม 1

1.1 เนอเรอง 1

1.2 โครงเรอง 1

1.3 ตวละคร 1

1.4 ฉากทองเรอง 4

1.5 บทเจรจาหรอรำาพงรำาพน 5

1.6 แกนเรอง 52.การอานและพจารณาการใชภาษาในวรรณคดและวรรณกรรม 6

2.1 การสรรคำา 6

2.2 การเรยบเรยงคำา 7

2.3 การใชโวหาร 93.การอานและพจารณาประโยชนหรอคณคาในวรรณคดและวรรณกรรม 11

3.1 คณคาดานอารมณ 11

Page 4: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

3.2 คณคาดานวรรณศลป 12

3.3 คณคาดานสงคม 12

การอานและพจารณาเนอหาและกลวธในวรรณคดและวรรณกรรม

เนอเรองยอ

เมอกษตรยลจฉวไววางพระทย วสสการพราหมณกดำาเนนอบายขนตอไป คอสรางความคลางแคลงใจในหมพระกมารโดยออกอบายใหพระกมารเขาใจผดวาพระกมารพระองคอนนำาปมดอยหรอขอบกพรองของตนไปเลาใหผอนทราบ ทำาใหเสยชอ เหลากมารจงนำาความไปกราบทลพระบดา ซงตางกเชอถอพระโอรสของพระองค ทำาใหเกดความขนเคองกนทวไปในหมกษตรยลจฉว เมอเวลาผานไป ๓ ป เหลากษตรยลจฉวกแตกความสามคคกนหมด แมวสสการพราหมณตกลองนดประชม กไมมพระองคใดมารวมประชม วสสการพราหมณเหนวาแผนการเปน

1

Page 5: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

ผลสำาเรจ จงลอบสงขาวไปกราบทลยงพระเจาอชาตศตร ใหทรงยกทพมาตแควนวชชไดอยางงายดาย

โครงเรอง เรมจากกษตรยองคหนงตองการแผอำานาจเขาปกครองแควนใกลเคยง แตกษตรยองคผครองแควนนนมความสามคคปรองดอง กษตรยผตองการจะเขาปกครองจงคดอบาย สงคนของฝายตนเขาไปเปนไสศก จงหาวธทำาลายความสามคคของกษตรยแควนนนเสยกอน แลวคอยนำาทพเขาต ไสศกทสงไปใชเวลาหลายป จงจะทำาลายความสามคคใหแควนสำาเรจ กษตรยแควนนนจงเขายดอำานาจไดสำาเรจ

ตวละคร พระเจาอชาตศตร : พระองคมความเมตตาตอประชาชนของทาน ทรงทำานบำารงบานเมองใหรงเรองและมมหรสพเพอความบนเทง ทรงมพระราชดำารเพอแผพระบรมเดชานภาพ มความรอบคอบ รทน

ความเมตตา

แวนแควนมคธนครรา- ชคฤหฐานบรสบราชวตวธทว ทศธรรมจรรยา

เลองหลามหาอตตมลาภ คณภาพพระเมตตาแผเพยงชนกกรณอา ทรบตรธดาตน

2

Page 6: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

พฒนาและทำานบำารงบานเมอง

หอรบจะรบรปผรอ รณทอหทยหมายมงยทธยอมชวมลาย และประลาตมอาจทนพรอมพรงสะพรบพหลรณ พยหพลทหารชาญ

อำามาตยและราชบรวาร วฒเสวกากรเนองแนนขนดอศวพา หนชาตกญชรชาญศกสมรรถสรสมร ชยเพกรปภนท

กลางวนอนนตคณนา นรคลาคละไลเนองกลางคนมหสสวะประเทอง ดรยศพทดดส

บรรสานผสมสรนนาท พณพาทยและเภรแซโสตสดบเสนาะฤด อระลำาระเรงใจ

ตองการจะแผพระบรมเดชานภาพ

สมยหนงจงผภมบาล ทรงจนตนาการจะแผอำานาจอาณา

ใหราบปราบเพอเกอปรากฎ ไผทไพศาลรฐจงหวดวชช

มความรอบคอบ

ศกใหญใครจะพยายาม รบเราเอาตามกำาลงกหนกนกหนาจำาจกหกดวยปญญา รอกอนผอนหาอบายทำาลายมลความ

3

Page 7: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

และทรงปรกษาหารอกบวสสการพราหมณ ซงวสสการพราหมณกราบทลถงวธการและดำาเนนการจนสำาเรจ

วสสการพราหมณ : เปนผฉลาดรอบรในดานศลปศาสตร เปนผรกชาตและยอมเสยสละเพอบานเมอง ยอมไปอยแควนวชชเพอใหพระเจาอชาตศตรไดแผพระบรมเดชานภาพ จงรกภกดตอกษตรย เปนคนมความเฉลยวฉลาดและรอบคอบ รระยะในการกระทำาการ ใจเยน และมสต

รอบรในดานศลปศาสตร

อนอครปโรหตาจารย พราหมณนามวสสการฉลาดเฉลยวเชยวชน

กลเวทโกวทจตจนต สำาแดงแจงศลปศาสตรกจบสบสรรพ

เปนผรกชาตและเสยสละเพอบานเมอง

ไปเหนกะเจบแสบ ชวแทบจะทำาลายมอบสตยสมรรถหมาย มนมนมหวนไหวหวงแผนเพอแผนดน ผถวลสะดวกใด

เกอกจสฤษฎไป บมเลยงละเบยงเบอน

มความจงรกภกด

โดยเตมกตญญ กตเวทตาครน ใหญยงและยากอน นรอนจะอาจทน

4

Page 8: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

หยงชอบนยมเชอ สละเนอและเลอดตนยอมรบทเรศผล ขรการณพะพานกาย

ไปเหนกะเจบแสบ ชวแทบจะทำาลายมอบสตยสมรรถหมาย มนมนมหวนไหว

เฉลยวฉลาด

เปรยบปานมหรรณพนท ทะนทประทงความรอนกายกระหายอทกยาม นรหากประสบเหนเอบอมกระหยมหทยคราว ระอผาวกผอนเยนยงอณหมญจนะและเปน สขปตดใจวชชบวรนครสรร พจะขนจะเขมแขงรพลสกลพรยแรง รณการกลาหาญมาคธไผทรฐนกร พลออนบชำานาญทงสนจะสสมรราญ รปนนไฉนไหวดงอนทโคปกะผวา มหฝาณกองไฟหงหอยสแขงสรยะไหน จะมนาชวาลาญ

รอบคอบ

วชชภมผอง สดบกลองกระหมขานทกไทไปเอาภาร ณกจเพอเสดจไปตางทรงรบสงวา จะเรยกหาประชมไยเราใชคนใหญใจ กขลาดกลวบกลาหาญ

5

Page 9: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

กษตรยลจฉว : ตงมนในธรรม แตขาดวจารณญาณและสต มทฐเกนเหต

ความตงมนในธรรม 7 ประการ

หนง เมอมราชกจใด ปรกษากนไปบวายบหนายชมนม

สอง ยอมพรอมเลกพรอมประชมพรอมพรกพรรคคมประกอบณกจควรทำา สาม นนถอมนในสม มาจารตจำาประพฤตมตดดดแปลง

ส ใครเปนใหญไดแจง โอวาทศาสนแสดงกยอมและนอมบชา

หา นนอนบตรภรยา แหงใครไปปรารภประทษขมเหง

หก ทเจดยคนเกรง มยำายำาเยงกเซนกสรวงบวงพล

เจด พระอรหนตอนม ในรฐวชชกคมกครองปองกน

ฉากทองเรอง

สามคคเภทคำาฉนทเปนเรองทเราไดรบมาจากอนเดย กวจงพยายามอธบายฉากเปนประเทศอนเดยโดยการพรรณนา กวไดพดเกยวกบอนเดยในสมยของพระเขาอชาตศตร อยางไรกตามกวเปนคนไทย ในเรองจงมกลมอายความเปนไทยผสมอยเชน การพรรณนาชมบานเมองเกยวกบบานเมองทไพเราะทง จงหวะ และ ลลา

6

Page 10: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

อำาพนพระมนทรพระราช สนวาสวโรฬาร

อพภนตรไพจตรและพา หรภาคกพงชม

เลหเลอนชะลอดสตฐา นมหาพมานรมย

มารงสฤษฎพศนยม ผดจะเทยบกเทยมทน

สามยอดตลอดระยะระยบ วะวะวบสลบพรรณ

ชอฟาตระการกลจะหยน จะเยาะยวทฆมพร

บราลพลาศศภจรญ นภศลประภสสร

หางหงสผจงพจตรงอน ดจกวกนภาลย

บทเจรจาหรอรำาพงรำาพน

“พราหมณครรสงเกต ตระหนกเหตถนดครน ราชาวชชสรร พจกสพนาศสม ยนดบดนกจ จะสมฤทธมนารมณ เรมมาดวยปรากรม และอตสาหแหงตน ใหลองตกลองนด ประชมขตตยมณฑล เชญซงสำาสากล กษตรยสสภาคาร”

จากบทประพนธขางตน ผเขยนไดบรรยายใหผอานเหนถงลกษณะนสยของวสสการพราหมณ โดยบรรยายใหเหนถงความชางสงเกต ความมไหวพรบ และสตปญญาดของวสสการพราหมณ ความชางสงเกตของ

7

Page 11: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

วสสการพราหมณถกถายทอดผานเหตการณในบทแรกโดยตววสสการพราหมณสามารถตระหนกไดอยางรวดเรวถงความแตกแยกทตนทำาใหเกดขนไดสำาเรจ ตอมาในเวลาไลเลยกน วสสการพราหมณไดทดสอบความสามคคของเหลากษตรยลจฉวดวยการตกลอง ในบทนแสดงใหเหนถงความมไหวพรบและสตปญญาอนเฉลยวฉลาดของวสสการพราหมณอนเปนผลใหพระเจาอชาตศตรสามารถยกทพมาตแควนวชชไดสำาเรจ

แกนเรอง

แกนเรองหลก คอโทษของการแตกสามคคนำาไปสความหายนะ

แกนเรองรอง คอ การใชสตปญญาเอาชนะฝายตรงขามโดยไมตองเสยเลอดเนอ การรจกเลอกใชบคคลทเหมาะกบงานททำา และการถอทฐกสามารถนำาไปสความเสยหายตอสวนรวม

การอานและพจารณาการใชภาษาในวรรณคดและวรรณกรรม

การสรรคำา

เปนการทเลอกใชคำาทสอความคดและอารมณไดอยางงดงามและชดเจน ดงน

1. การเลอกใชคำาไดอยางถกตองตามความหมายทตองการ

8

Page 12: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

มการใชคำาทมความประณตเมอกลาวถงสงศกดสทธ ซงจะใชคำาศพททมาจากภาษาบาลและสนสกฤต เชน

ขาขอเทดทศนขประนามคณพระศร สรรเพชญพระภมพระภาค

อกธรรมาภสมยพระไตรปฎกวากย ทรงคณคะนงมากประมาณ

นบสงฆสาวกพทธพสทธอรยญาณ นาบญญบญบาน บ โรย

อกองคอาทกวพรยตมโดย ดำารงดำารบโปรยประพนธ

ผเรมรงพจมานตระการกมลกรรณ กมกราบพระคณขนธคเณศ

สรวมชพอญชลนาถพระบาทนฤเบศ มงกฏกษตรยเกษตรสยาม

ทหกรชสมยกไกรกตพระนาม ทรงคณคามภรภาพ

2. การเลอกใชคำาโดยคำานงถงเสยง2.1 การใชคำาทเลนเสยงหนกเบา ในบทรอยกรองประเภทคำาฉนทกำาหนด

เสยงหนกเบาไวเพอทำาใหรสกถงรสไพเราะของเนอความได เชนดงนน ณ หมใด ผ บ ไรสมครม

พรอมเพรยงนพนธน รววาทระแวงกน2.2 การเลนเสยงสมผส

มทงสมผสนอกสมผสในโดยเฉพาะสมผสสระและพยญชนะ เชนควรยกประโยชนยน นรอนกแลเหลยว

ดบางและกลมเกลยว มตรภาพผดงครอง2.3 การใชคำาทมเสยงเสนาะ เชน

9

Page 13: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

แพรวแพรวพรายพรายขายกรอง กองสกาวดาวทอง ทงพสพรรณสรรถกลกอใหเกดความรสกในดานความโออางดงาม

ยาบยอยหอยพดด ขลมสวมกรวมสสะคาดกนกแนมเกลา

เสยงของคำาวายาบยอยทำาใหผอานเหนความงาม 3.การเลอกใชคำาทกอใหเกดความรสก เชน

แรงหตถกวดแกวงซงสรรพ ศสตราวธอนวะวาบวะวาวขาวคม

คำาวา วะวาบวะวาว กอความรสกใหผอานนกเกรงขาม 4.การเลอกใชคำาใหหลากหลาย เชน

ขนคอคชคมกมอง กสกรายทายยงขนควาญประจำาดำาร

ขนคชขนคชชนชาญ คมพลคชสารละตวกำาแหงแขงขน

คำาวา คช ดำารและคชสาร ลวนหมายถงชางทงสน

การเรยบเรยงคำา

1. สารสำาคญไวทายสด

“ทชงคชาตฉลาดยล คะเนกลคะนงการ

10

Page 14: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

กษตรยลจฉววาร ระวงเหอดระแวงหาย”

จากฉนทบทนผแตงไดประพนธฉนทบทนใหมความหนกแนน และกระชบของเนอหา นายชต บรทตลำาดบเรองใหจบดวยใจความสำาคญนนกคอ ความหวาดระแวงเปนเครองมอสำาคญทจะทำาใหเหลากษตรยลจฉวแตกความสามคค และภาพรวมของทงบทคอเหตการณทวสสการพรามหณไตรตรองกลอบายทจะใชกบเหลากษตรยลจฉว

2. เรยงคำา วล หรอประโยคทมความสำาคญเทา ๆ กน เคยงขนานกนไป

“ตางทรงสำาแดง ความแขงอำานาจ สามคคขาด แกงแยงโดยมาน ภมศลจฉว วชชรฐบาล บ ชมนมสมาน แมแตสกองค” ผประพนธแตงฉนทบทขางตนโดยบาทแรกและบาททสองมความวา เหลา

กษตรยลจฉวแตละพระองคตางคดวาตนมความเปนใหญในอำานาจ และเพราะความทระนงตนของแตละพระองคจงทำาใหขาดความสามคค นายชต บรทตเรยบเรยงคำาทมความหนกแนนเชน สำาแดง และ ความแขงอำานาจ สามคคขาด และ แกงแยงโดยมาน “ ” “ ” “ ” “ ”เคยงกนไปตามลำาดบ ทกคำาทกลาวมามความหมายไปในเชงลบและมความสำาคญเทาๆกน

3.เรยบเรยงประโยคใหเนอหาเขมขนขนไปตามลำาดบดจขนบนไดจนถงขนสดทายทสำาคญทสด

“เหยมนนเพราะผนแผก คณะแตกและตางมา

11

Page 15: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

ถอทฐมานสา หสโทษพโรธจอง แยกพรรคสมรรคภน ทนสน บ

ปรองดอง ขาดญาณพจารณตรอง ตรมหลก

ประจกษเจอ เชออรรถยบลเอา รสเลากงายเหลอ เหตหาก ธ มากเมอ คตโมหเปนมล จงดาลประการหา ยนภาวอาดร เสยแดนไผทสญ ยศศกดเสอมนาม”

นายชต บรทตแตงบทประพนธขางตนเพอลำาดบเหตการณทสำาคญ โดยกลาววา ความสามคคใน เหลากษตรยลจฉวไดขาดลง เพราะกษตรยแตละพระองคยงคงมทฐ และถอตว ไมมการพจารณา แตเชอในคำาท พระกมารวา กทำาใหฝายศตรสามารถออกอบายใหแตกสามคคงายขน จงนำาไปสการสญเสยแควนทตนครอง และความเสอมในอำานาจและฐานนดร ลำาดบเนอหาทผประพนธเรยงลำาดบโดยกลาวถงผลลพธปจจบน ตามมาดวยสาเหต และตอดวยเหตการณในอนาคตทมความรายแรงทสดนนกคอการเสยบานเมองใหกบเมองอน

4.เรยบเรยงประโยคใหเนอหาเขมขนขนไปตามลำาดบแตคลายความเขมขน

ลงในชวงหรอประโยค สดทายอยางฉบพลน ในสามคคเภทคำาฉนท นายชต บรทตประพนธโดยใชการเรยบเรยง

ประโยคไปตามลำาดบเพอใหผอาน ตดตามลำาดบของเหตการณ หรอการเลาเรองไดเขาใจยงขน แตทวาผเขยนไดมการตดบทหรอคลายความเขมขน ของเรองในตอนทายอยางฉบพลน ดงทปรากฏในบทประพนธน

“ควรชมนยมจด ครวสสการพราหมณ เปนเอกอบายงาม กลงำากระทำามา

12

Page 16: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

พทธาทบณฑต พเคราะหคดพนจปรา

รภสรรเสรญสา ธสมครภาพผล วาอาจจะอวยผา สกภาวมาดล ดสห ณ หมตน บ นราศนรนดร หมใดผสามค คยพรรคสโมสร ไปปราศนราศรอน คณไรไฉนดล” 5. เรยบเรยงถอยคำาใหเปนประโยคคำาถามเชงวาทศลปนายชต บรทตประพนธเรองสามคคเภทคำาฉนท ตอนวสสการพราหมณเรม

ทำาอบายทำาลายสามคค โดย บทเจรจาทวสสการพราหมณมตอเหลากมารของกษตรยลจฉวนนเปนบทเจรจาทไมไดตองการคำาตอบแตอยางใด วสสาการพราหมณใชความสามารถทางวาทศลปของตนเองในการเสนอแนวคดของเรองทวไปใหกบพระกมารซงเปนสวนหนงของอบายดงปรากฎในตวอยางดงน

“ลหองหบรโหฐาน กถามการณ ณ ทนใด มลลบอะไรใน กถาเชน ธ ปจฉา จะถกผดกระไรอย มนษยผกระทำานา และคโคกจงมา ประเทยบไถมใช

หรอ” “อยาตและหล ครจะเฉลย เธอนะเสวย ภตกะอะไร ในทนน ด ฤ ไฉน พอหฤทย ยงละกระมง”

การใชโวหาร

13

Page 17: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

การพลกแพลงภาษาทใชพดและเขยนใหแปลกออกไปจากทใชอยเปนปกต กอใหเกดภาพกระทบใจ ความรสก และอารมณตางกบการใชภาษาอยางตรงไปตรงมา การใชโวหาร ดงกลาวมอยหลายลกษณะ ลกษณะตางๆ เหลาน เรยกวา ภาพพจน หรอ โวหารภาพพจน ตรงกบคา วา “ ” Figure of Speech ในภาษา

องกฤษ ดงน

1. อปมาโวหาร เปนการกลาวเปรยบเทยบเพอใหผอานเขาใจและ เหนภาพชดเจนยงขน เชน

กลกะกากะหวาดขมงธน บหอนจะเหนธวชรปสลาถอย

วสสการพราหมณเปรยบนำาพระราชหฤทยกษตรยลจฉว

2. อปลกษณโวหาร การเปรยบเทยบโดยนย ไมกลาวเปรยบเทยบตรง ๆ อยางอปมา แตผอานกพอจะจบเคาไดจากคำาทผแตงใช เชน

หงหอยสแขงสรยะไหน จะมนาชวาลาญ

ผอานยอมจะเขาใจไดวาหงหอยนนหมายถงกองทพมคธสวนสรยะนนหมายถงกองทพวชช

3. บคคลวต เปนการสมมตสงตางๆ ใหมกรยาอาการ มความรสกเหมอนมนษย เชน

“วชชผมผอง สดบกลองกระหมขาน ทกไทไปเอาภาร ณ กจเพอเสดจไป”

14

Page 18: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

บทประพนธทกลาวมานน ไดนำาคำากรยา ขาน ซงหมายถงการกลาว เรยก“ ” หรอพดตอบของมนษย มาใชกบกลองทเปนสงของ เพอสรางจนตภาพใหเหนวากลองเปนสงมชวต และแสดง ใหเหนวาเสยงของกลองเปนสงทใชเรยกหรอพด ใหผฟงไดยนอยางชดเจน

4. อตพจน เปนการกลาวผดไปจากทเปนจรง เชน

“ตนตาหนาเผอด หมดเลอดสนกาย

หลบลหนตาย วนหวนพรนใจ

ซกครอกซอกครว ซอนตวแตกภย

เขาดงพงไพร ทงยานบานตน”

บทประพนธดงกลาวมาจากตอน พรเจาอชาตศตรยกทพมาตแควนวชช โดยผประพนธไดใชการกลาวเกน ความจรงซงกคออาการตนตระหนกใจ โดยในสองวรรคแรก ตนตาหนาเผอด หมดเลอดสนกาย แสดงใหเหนวา ชาววชชตน“ ”ตกใจกบการรกรานของพระเชาศตรเปนอยางมากจนหนาซดเหมอนเลอดหมดตว ซงการใชโวหารนนอกจากจะทำาใหเหนถงภาพทชดเจนขนแลวยงทำาใหผอานเขาถงอารมณของเนอเรองมากขนดวย

5. นามนย เปนการใชชอสวนประกอบทเดนของสงหนงแทนสงนนๆทงหมด เชน

“แมมากผกงไม ผวใครจะใครลองมดกำากระนนปอง พลหกกเตมทน

15

Page 19: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

เหลาไหนผไมตร สละล ณ หมตนกจใดจะขวายขวน บ มพรอมมเพรยง

กน”

ในประโยคทวา แมมากผกงไม ผวใครจะใครลอง มดกำากระนนปอง พลหก“กเตมทน โดยธรรมชาตแลว กงไมกงเดยวสามารถหกไดดวยมอเปลา ในทาง”กลบกนกงไมทถกมดเปนกำา ตอใหใชพลกำาลงมหาศาลกไมสามารถ หกมนได แสดงใหเหนวานายชต บรทตใชลกษณะเดนของกำาของกงไมซงกคอ สามารถแตกหกไดยากเพอแทน ความสามคคและเปนหนงเดยวกนในหมคณะ และในภาพรวมนามนยนแปลไดความวา เมอผรวมมอกน จะกอเกดเปนความสามคคทปญหาหรอแรงภายนอกกไมสารถทจะทำาลายความสามคคนลงได

การอานและพจารณาประโยชนหรอคณคาในวรรณคดและวรรณกรรม

1. คณคาดานอารมณ คณคาดานน คอ คอคณคาดานวรรณศลป เชน การใชคำา การใชโวหารภาพพจน เปนตน สามคคเภทคำาฉนทสามารถสรางอารมณผอานใหเกดความรสกคลอยตามเนอเรองไดอยางด เชน

1.1 ทำาใหผอานเกดอารมณโปรงปต คลอยตามบทประณามพจนในตอนตนเรอง เชน

ขอนอมคณพระคเณศวเศษศลปธร

เวทางคบวร กวเปนเจาแหงวทยาวราภรณศร

สนทรสวาท วธาน

16

Page 20: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

1.2 ทำาใหผอานเกดอารมณชนชมยนดอำาพนพระมนทรพระราช สนวาสนวโรฬาร

อพภนตรไพจตรและพา หรภาคกพงชม

เลหเลอนชะลอดสตฐา นมหาพมานรมย มารงสฤษฎพศนยม ผจะเทยบก

ทน

1.3 สรางอารมณผอานใหเกดอารมณหวาดกลว ตนเตน ตกใจ เมออานตอนพระเจาอชาตศตรกรววสสการพราหมณ เชน

ผนพระกายกระทบพระบาทและอง พระศพทสหนาทพง สยองภย เอออเหมณมงชชางกระไร ททาสสถลฉะนไฉน กมาเปน

2. คณคาดานวรรณศลป

- ใชฉนทลกษณไดอยางงดงามเหมาะสม โดยเลอกฉนทชนดตาง ๆ มาใชสลบกนตามความ เหมาะสมกบเนอเรอง จงเกดความไพเราะสละสลวย เชน

17

Page 21: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

“เหนเชงพเคราะหชอง ชนะคลองประสบสม

พราหมณเวทอดม ธ กลอบแถลงการณ”

3. คณคาดานสงคม

- เนนโทษของการแตกความสามคคในหมคณะ - ดานจรยธรรม เนนถงหลกธรรม อปรหานยธรรม ซงเปนธรรมอนไมเปนทตงแหงความเสอม - เนนถงความสำาคญของการใชสตปญญาตรตรอง และแกไขปญหาตาง ๆ โดยไมตองใชกำาลง

- วรรณคดและวรรณกรรมจะสะทอนใหเหนสภาพของสงคมและวรรณคดทดสามารถจรรโลงสงคมไดอกดวย

18

Page 22: พระเจ้าอชาตศัตรู : พระองค์มี ... · Web viewบทประพ นธ ท กล าวมาน น ได นำคำกร ยา

บรรณานกรม

กลยาณ ถนอมแกว. สามคคเภทคำาฉนท [ออนไลน]. สบคนไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/329717

สำานกคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน .หนงสอเรยนรายวชาขนพนฐานภาษาไทย วรรณคดจกษ . พมพครงท5.กรงเทพฯ : สกสค.ลาดพราว, 2557.

19