โครงงานคุณธรรม (moral project) · web view” หร อว ธ...
TRANSCRIPT
คมอโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต
โครงการพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต
ปการศกษา ๒๕๕๑
กคพ.
www.moralproject.net
กระบวนทศนพระราชทาน เรยนความร ทำาการงาน และทำาความด“ ”
“เดก ๆ นอกจากจะตองเรยนความรแลวยงตองหดทำาการงานและทำาความดดวย
เพราะการทำางานจะชวยใหมความสามารถ มความขยนอดทนพงตนเองได
และการทำาดนนจะชวยใหมความสขความเจรญ ทงปองกนตนไวไมใหตกตำา”
พระบรมราโชวาท พระราชทานเพอเชญลงพมพในหนงสอวนเดก ประจำาป ๒๕๓๐
คำาพอสอน
พระมหาพงศนรนทร ฐตวำโสประธานโครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรตประธานกลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธคมอโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต เยาวชนไทย ทำาด ถวาย“ในหลวง ” /กรงเทพฯ : กคพ., ๒๕๕๑๒๔ หนาISBN xxx-xxx-xxxx-xx-x๑. โครงงาน ๒.คณธรรมจรยธรรม ๓.เฉลมพระเกยรต
คมอโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต เยาวชนไทย ทำาด ถวาย“ในหลวง”พมพครงท ๑ เมษายน ๒๕๕๑ (E-Book Version)สงพมพอนดบท ๑/๒๕๕๑จำานวน x,xxx เลม (ยงขาดงบประมาณในการจดพมพ)ผจดพมพเผยแพร กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.)
มลนธโรงเรยนรงอรณ๙/๙ หม๕ ซอย๓๓ ถ.พระราม๒ แขวงทาขาม เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ ๑๐๑๕๐ โทร. ๐๒-๘๔๐-๒๕๐๑-๔ โทรสาร. ๐๒-๘๗๐-๗๕๑๔
เวบไซต www.moralproject.netอเมล [email protected]
(ปกหนาดานใน)
สารบญ
หนาโครงงานคณธรรม ๒
โครงงานคณธรรมคออะไร? ๒การเรยนรทไมจำากด EDUCATION FOR ALL ๒องครวมแหงความด ทไรขดจำากด ๒การทำาดเชงรกพรอมกบการเรยนรชวตอยางเปนวทยาศาสตร ๓แกนการเรยนรคอ รวมกน ทำาด อยางมปญญา“ ” ๔
แบบจำาลองระบบการศกษา ๑-๒-๓-๔ ๕๖ ขนตอนในการทำาโครงงานคณธรรม ๘
ขนตอนท ๑ การตระหนกรและพจารณาเลอกหวเรองหรอประเดนปญหา ๘ขนตอนท ๒ การรวบรวมประมวลขอมลและองคความรทเกยวของ
๘ขนตอนท ๓ การจดทำารางโครงงาน ๑๐ขนตอนท ๔ การดำาเนนการโครงงาน ๑๑ขนตอนท ๕ การสรปประเมนผลและเขยนรายงาน ๑๒ขนตอนท ๖ การนำาเสนอโครงงาน ๑๒
หลกเกณฑการพจารณา ๑๓การประเมนรางโครงงาน ๑๕การประเมนโครงงาน ๑๖
ภาคผนวก ก. โครงการพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ปการศกษา ๒๕๕๑ ๑๗ภาคผนวก ข. รายงานโครงงานและสอนำาเสนอโครงงาน ๒๐
ตวอยาง สรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ ๒๒ภาคผนวก ค. ปฏทนงานโครงการฯ ปการศกษา ๒๕๕๑ ๒๓
ทปรกษาและคณะกรรมการกลาง โครงการ ๒๔
2
โครงงานคณธรรม (Moral Project)
โครงงานคณธรรมคออะไร? โครงงานคณธรรม หรอโครงงานความด เปนนวตกรรมการเรยนร ทสงเสรมการทำาความดมคณธรรมแบบเชงรก โดยใหผเรยนทเปนเดกและเยาวชนเกดความรสกเปนเจาของกจกรรมการเรยนรน เอง ผานเทคนควธการเรยนร แบบโครงงาน (Project Approach) โดยประเดนทเลอกทำาโครงงานนนเกดขนมาจากความสนใจและความคดรเรมของผเรยนเอง เน นการเรยนร ผ านการปฏบต งานจรง ด วยความพากเพยรพยายามอยางจดจอตอเนองในชวงระยะเวลาทยาวนานพอสมควร (ตองทำางานจรงไมนอยกวา ๒ เดอน) ในลกษณะวจยปฏบตการ (action research) นำาไปสการแกไขปญหาดานความเสอมทรามทางศลธรรม และสงเสรมการบมเพาะความดมคณธรรมอยางเปนรปธรรมและเปนระบบ รวมทงการขยายความมสวนรวมไปสบคคลตางๆ ในสถานศกษาและชมชนของตนเองหรอชมชนอนๆ ทเกยวของ
การเรยนรทไมจำากด EDUCATION FOR ALLในเมอโครงงานคณธรรมเปนกระบวนการพฒนาคณธรรมและ
ความด โครงงานคณธรรมน จงมลกษณะทเปดกวางสำาหรบทกคน โดยไมมขอจำากดวาเรยนสายวทยหรอสายศลป มอปกรณเคร องมอทางวทยาศาสตรหรอเปลา? เปนนกเรยนประถมหรอมธยม เพราะคณธรรมและความดงามนน เปนเรองทมคณคาทควรเขาถงของคนทกคนนนเอง ไมจำากดจำานวนคน เพศ วย สถานะ ระดบชวงชนหรอสายวชาทเรยน แตสนบสนนใหทกคนมสวนรวมใหไดมากทสด แมวาจะมผรบผดชอบโครงงานเปนกลมเร มตน ๘-๑๐ คนกตาม แตโครงงานกกำาหนดเงอนไขใหผรบผดชอบน ตองคดวางแผนและดำาเนนงานเพอขยายหาแนวรวมตอไปในรปของเครอขายแกนนำา สมาชก หรอกลมเปาหมาย และตองสรางความมส วนรวมในทกภาคสวนใหมากท ส ด ท งครอบครว(บาน) ศาสนา(วด) และสถานศกษา(โรงเรยน) โครงงานคณธรรมไมมกตกาควบคมจำานวนคนทมาชวยทำาโครงงาน หากใครอยากมาชวย อยากเขามา
3
รวมทำางาน กเขามาชวยเลย โครงงานใดยงมคนมาชวยรวมมอดวยมากเทาไร โครงงานนนยงประสบความสำาเรจ เพราะเทากบวามคนมารวมทำาความดเพมมากขนเทานน
องครวมแหงความด ทไรขดจำากดไมแยกเรอง ไมแยกสวน แตทกเรองสาระสามารถบรณาการเขามา
เปนสวนหนงของโครงงานนไดทงหมด ไมวาจะเปนวชาการดานใดหรอปญหาของใคร นำาองคความรทกดาน ทกวชา ทกสาระการเรยนร และทกทกษะทเกยวของไมวาจะเปนศลปะ-ดนตร-กฬา สามารถนำามาปรบบรณาการใชในการทำาความด ทำาการงาน และการสอสารประชาสมพนธโครงงานไดทงสน
ไมตดขดทงบประมาณ เพราะการทำาโครงงานดานความดหรอคณธรรมนไมตองลงทนดวยเมดเงนมาก บางโครงงานลงทนเพยงแรงงานจากสองมอทคอยเกบขยะ และเมอแยกขยะขายกไดทนมาเพมอก บางโครงงานใชสองมอนอยๆ บบนวดใหพอแมปยาตายายในชมชน บางโครงงานมาจากพฤตกรรมชวยกนประหยดนำาประหยดไฟ บางโครงงานมาจากการยมไหวทกทาย ตวอยางของโครงงานในลกษณะเชนนมอยมากมายทลงทนนอยแตไดผลและมคณคามาก แตอยางไรกตาม กตองมการลงทนเมดเงนในเรองคณธรรมบาง ไมใชปากบอกวาเรองคณธรรมความดสำาคญแตพฤตกรรมไมแสดงออกวาใหความสำาคญเลย โครงการนจงออกแบบเปนพเศษใหโครงงานทไดรบคดเลอกไดรบทนการสนบสนนเบองตนจาก สพฐ. และศนยคณธรรม ตงแตตนทางของการทำางาน และเชอวาการลงทนทางดานคณธรรมความดนจะเหนยวนำาและดงดดใหทกภาคสวนในโรงเรยนชมชนมารวมกนลงทนในเร องความดนเพมขนอกหลายเทาตว ซงกพบวาเปนจรง เพราะหากวาเงนทนทไดรบไมพอกลมทำางานกลบมวธการหาทางออก ขอความชวยเหลอในรปแบบอนๆ ดวยตวเองไดอกอยางนาอศจรรย เพราะความดยอมเหนยวนำาความดมาหากน เชนไดรบการบรจาคและความชวยเหลอจากผทศรทธาและนยมชมชนในการทำาความดของกลมเยาวชน เรยกวาบญตอบญนนเอง
4
ดงนนโครงงานคณธรรม จงเปน WIN-WIN SITUATION กลาวคอ ทกฝายมสวนรวมและทกฝายกไดรบประโยชนสขรวมกนทงหมด กลาวคอ ปญหาตางๆ ในโรงเรยนและชมชนไดรบการพจารณาและแกไข เดกและเยาวชนไดรบการปลกฝงบมเพาะซมชบและเรยนรคณธรรมความดงามตางๆ ดวยความรสกเปนเจาของ เดกและเยาวชนไดฝกฝนและพฒนาทกษะการคดวเคราะห คดสงเคราะห คดแกปญหา คดเชงระบบ คดประเมนคา ฯลฯ ผานการทำาโครงงานอยางเปนวทยาศาสตร เดกและเยาวชนไดรบการฝกทกษะการทำางานจรง การทำางานเปนระบบ ความรบผดชอบตองาน และไดรบการฝกทกษะทางสงคม ผานกระบวนการทำางานเปนกลมใหญในระยะเวลายาวนานพอสมควร และเมอโครงงานนนๆ ไดมการขยายผลไปถงการแกปญหาในครอบครว วด ชมชน พอแมผปกครอง พระสงฆ และคนในชมชนกจะไดรบอานสงสแหงประโยชนสขนนดวย ผบรหารและคณะครอาจารยกจะเบาใจสบายใจไมตองกงวลเครยดกบปญหาทสงสมไวมากมายโดยไมมการแกไข แตปญหาเหลานนกลบแปรเปลยนเปนผลงานทมความโดดเดนและนาชนชมแทน นอกจากน ผบรหาร ครอาจารย และศกษานเทศก ยงสามารถนำาขอมลและผลจากการทำาโครงงานคณธรรมมาทำาการวจยใหเปนผลงานทมคณคา ไดอยางมคณภาพและเกดประโยชนแทจรงไดอกดวย
โครงงานคณธรรมการทำาดเชงรกพรอมกบการเรยนรชวตอยางเปนวทยาศาสตร
โครงงานคณธรรมนถกออกแบบมาเพอใหตอบโจทย คำาทาทายทวาเดกไทยไมใฝด ใฝตำาทำาชวมวเพศเสพยา ละอายการทำาด ทำางานเปนทมไมเปน คดวเคราะหไมได โดยการสรางเงอนไขใหเขาใชปญหาจรงทตองเผชญอยทกวน ไมวาในโรงเรยนหรอในครอบครวในชมชน นำามาตรวจสอบ วเคราะห วางแผน แสวงหาแนวทางแกไขรวมกน ซงไมเพยงเขาใจปญหานอกตวเทานน นยงเปนโอกาสใหเดกๆ ไดเชอมโยงสตนเอง เพราะคณสมบตของโครงงานคณธรรมนน พเศษตรงทเปนเรองในชวตจรง เปนประเดนปญหาจรงๆ ในชวต ซงทกคนมสวนรวม เกยวของ สมพนธอยดวยกนนนเอง แตอาจไมรตวกได ดงนน ดวยกระบวนการคดอยาง
5
เปนระบบ จงพบทางออกของปญหาดวยปญญา โครงงานคณธรรมจงเปนกระบวนการทนำาพาใหเดกไทยสามารถทำาโครงงานจรงในชวตดวยวธคดอยางเปนวทยาศาสตรนนเอง
โครงงานคณธรรมนน เนนการนำาปญหาในชวตจรงมาเรยนรผานการทำาโครงงาน อนจะเปนการเรยนรและพฒนาทกษะชวตดวยวธคดอยางเปนวทยาศาสตร หรอ ดวยกระบวนการทางปญญา อนพอจะสรปไดเปนลำาดบขนดงน
๑) สงเกตปญหา ระดมความคด เลอก ระบ วเคราะห เชอมโยง “ปญหา-สาเหต” ไดชดเจน เหนความเชอมโยงเปนเหตเปนปจจยเกยวเนองกนไดตลอดสาย (จาก “ภายนอก ” ส “ภายใน ” ชวตจตใจของตนเอง) ๒) คาดการณและระบ “เปาหมาย ของ” การแกปญหาใหชด ทงเปาหมายในตวคน (พฤตกรรม จตใจ ปญญา ทคาดหวง) เปาหมายนอกตวคน (สงแวดลอม-กายภาพ) เปาหมายเชงปรมาณ เปาหมายเชงคณภาพ เปาหมายระยะสน ระยะกลาง ระยะยาว
และเมอรจดหมายปลายทางชด การกำาหนดทศทางและการเดนทางกจะชดไปดวย
๓) วางแผนและออกแบบ “ทางแก หรอ” วธการทดลองอยางมหลกเกณฑ ทแกปญหาไดตรงจด (คอแกทสาเหต) และถงพรอมทจะบรรลเปาหมายทวางไวได
๔) ลงมอทำา พรอมกบเรยนร แสวงหา ฝกฝน “คณธรรมจากภายในตน ” ไปส “การแกปญหาภายนอก” ทงการเรยนรสวนบคคลจำาเพาะตน และเรยนรรวมกนผานกระบวนการกลม
๕) ลงมอปฏบตการอยางเปนระบบ มการตดตามและเกบบนทกขอมล ทำาตามแผนงานอยางยดหยน มงมนทมเทแตไมยดตดมากเกนไป เรยนรอยางตนตวเทาทนพรอมปรบเปลยนใหเหมาะสมกบสถานการณทเปลยนไป เพอใหเกดประโยชนสขสงสดแมมขอจำากดมากมาย
6
๖) ประมวลผล-สรปผล ประเมนผลการบรรลเปาหมายและวตถประสงคทไดตงไว การประเมนตนเอง การยอนพจารณาเพอปรบปรงแกไขขอบกพรอง และการตอยอดขยายผล
๗) นำาเสนอ สอสาร ขอมลเรองราวการทำาโครงงานผลของการทำางาน สสาธารณะ อยางมประสทธภาพเพอเปนการแพรขยายความด-สอสารความด บอกตอองคความรในการแกปญหาตางๆ เผยแพรวธการในการทำาความด อนจะเปนการเสรมสรางคานยมการทำาความด สรางแรงบนดาลใจในการทำาความดใหกบผอนตอๆ ไป และเปนการสบตอความดตอไปไดไมสนสด
แกนการเรยนรคอ รวมกน ทำาด อยางมปญญา“ ” กระบวนการเรยนรทดและสมบรณของโครงงานคณธรรมนน จะ
ตองเร มตนจากการสรางความเปนกลยาณมตรตอกนกอน อนเปนปจจยตนเรมทสำาคญทสด จงตองออกแบบและจดวางเงอนไขใหเกดการรวมกลมกนของผรบผดชอบโครงงานจำานวน ๘-๑๐ คน และทปรกษาอก ๓ คน โดยมองคประกอบโครงสรางและความสมพนธในกลม ใหสามารถดงดานบวกของแตละคนออกมาหากนใหไดมากทสด ซงกจะทำาใหเกดการใฝดคดดและทำาดรวมกนออกมาไดอยางเตมทเตมตามศกยภาพของแตละคน เก ดการซมซบความด พรอมๆ ก บมการเรยนร หรอม กระบวนการทางปญญาเกดขนตลอดสาย ตงแตเร มตนระดมความคด การสงเกตสำารวจสภาพปญหา ปญญาตระหนกรในสถานการณหรอสภาพปญหาและสบสาวถงสาเหต ปญญาคนควาหาความรจากแหลงเรยนรตางๆ เพมเตม การรวบรวมประมวลขอมล ปญญาคดวเคราะหคดสงเคราะห ปญญาคดรเรมสรางสรรค การทำาความคดใหชดและเปนระบบ การคดวางแผนงาน การรางโครงงาน ปญญาการปรบประยกตจากนามธรรมใหเปนรปธรรม ปญญาการตดตามดำาเนนงานปรบปรงงาน ปญญาการแกปญหาเฉพาะหนา ปญญาการประเมนผลสรปผล และปญญาการนำาเสนอ ตลอดจนสตปญญาทจะเทาทนและสามารถวางใจตอโลกธรรมทง ๘ ทมาถกตองสมผสใจไดอยางฉลาดและเปนกศลไดในทสด
7
กระบวนการเรยนรทเกดขนภายใตโครงงานคณธรรมฯน เปนกระบวนการทพฒนาและปรบประยกตมาจากกระบวนการเรยนรวถพทธ ซงใชแบบจำาลองของวงรอบ ๑-๒-๓-๔ ทหมนเวยนสงสมทบซอนขนอยางตอเนอง อนประกอบดวยกระบวนการกลยาณมตร, กระบวนการเปดการเรยนรภายใน (ปรโตโฆสะ ส สทธาและโยนโสมนสการ), กระบวนการเรยนรอยางเปนองครวม (ตามหลกไตรสกขา-ภาวนา๔) และกระบวนการพฒนาแบบเวยนรอบตอเนอง จงทำาใหกระบวนการเรยนรและการพฒนาคณธรรมของผเรยนเกดขนควบคกนไป ดงแผนผงของแบบจำาลอง ดานลางน
แบบจำาลองการศกษา ๑-๒-๓-๔ นอาจเรยกชอเปนธรรมอกหมวดหนงไดวา “กระบวนการ ๓ ป ตอเนอง” ลกศร A : ปรยต, ลกศร B : ปฏบต, ลกศร C : ปฏเวธ, ลกศร D : ตอเนอง
ทมา: Phramaha Pongnarin Thitavamso, “An Analytical Study of Process of Learning in Theravada Buddhism,” Bangkok:
Mahachulalongkornrajavidyalaya University, 2005 (๑) กระบวนการกลยาณมตร
ขนตอนนเปนขนตอนตนเรมทสำาคญทสด โดยจดวางเงอนไขใหเกดการนำาพาใหบคคลตางๆ ซงมตงแตกลมเพอนใกลตว คร ผบรหาร พระสงฆ พอแม จนถงองคกรทใหการสนบสนนมารวมกลมกนโดยดงดาน
8
บวกของแตละคนแตละฝายออกมาหากนใหไดมากทสด ใหแตละคนมาสวมบทบาทเปนกลยาณมตรตอกน กลยาณมตรนนมความสำาคญอยางมากทจะชวยกระตนเตอน ชวยสรางแรงบนดาลใจ ชวยสรางศรทธาในการทำาความด ชวยสนบสนนใหโครงงานดำาเนนไปไดดวยด ขนตอนนจงสำาคญมากทสดทจะทำาใหเร มตนการเรยนรได และดำาเนนตอไปจนถงปลายทางแหงความสำาเรจ โดยกลยาณมตรจะทำาหนาทเปนผชกจงปจจยภายนอกมากระตนตวเปดการเรยนรภายใน(๒) กระบวนการเปดการเรยนรภายใน (ปรโตโฆสะ ส สทธาและโยนโสมนสการ) (ลกศร A) การเปดการเรยนรภายใน เปนขนตอนทสำาคญมากอกขนตอนหนง ทเสมอนเปนการออกสตารทหรอจดตดเครองยนตแหงการเรยนรภายในตวมนษย ซงมองคธรรมเร มตนแหงการเรยนรสำาคญสองประการดวยกนคอ “สทธา” (ความสนใจใฝร, ความเชอใจ เชอถอ และความเชอมน) และ “โยนโสมนสการ” (การคดพจารณาอยางแยบคาย – คดเปน)
การเปดการเรยนรภายในจะเกดขนไดตองอาศยกลยาณมตรเตรยมการและเลอกใชปจจยภายนอกมากระตนปจจยภายในอยางพอเหมาะพอดแกผเรยนและสถานการณแวดลอมปจจยภายนอกดงกลาวนน เรยกวา “ปรโตโฆสะ” ซ งมหลายลกษณะ ตงแตคำาสอน คำาบอกกลาว หนงสอ ตำารา สอตางๆ และทดทสด คอ “เสยงของคร” เพราะเปนเสยงทจะสรางศรทธาใหเกดขนในใจ เปนเสยงทจะชวยเตอนจตสะกดใจให ฉกคดหรอตระหนกสำานก เปนเสยงทเปนกำาลงใจใหเกดการเรยนรภายในตนขน มนใจขน จนเขาใจถงคณคา ถงประโยชนของการทำาความดการสรางคณธรรมจรยธรรมขนในตน เมอเขาใจถงประโยชน จงเกดฉนทะความพอใจใครทจะลงมอกระทำาดวยตนเองโดยไมลงเล ดงตวอยางของ เสยงของคร ในโครงการนทสำาคญทสด คอ พระราชดำารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทชาวไทยทกคนลวนมศรทธาอยางเตมเป ยม เมอโครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรตเลอกมาใชเปนเสยงบอกกลาว (ปรโตโฆสะ) ทย ำาชดเจนวา “เยาวชนไทย ทำาด ถวายในหลวง” จงเทากบเปนเสยงบอกทใหแนวทางวา ศรทธาทเกดขนนนควร
9
นำาไปสการตอบแทนคณพระองคทาน ในโอกาสคร งนมใชสงใดอน แตเปนการทำาดถวายพระองคทานนนเอง
เมอสทธาคอความสนใจใฝรเกดขนกจะชวยไปกระตนตวเปดการเรยนรภายในอกอยางหนง กคอกระบวนการคดพจารณาอยางแยบคาย หรอทเรยกวา โยนโสมนสการ ใหเรมตนและทำางานไปดวยกน เร มตงแตเยาวชนสนใจใฝรและคดพจารณาวาจะทำาดอะไรถวายในหลวง ซงตามเงอนไขกคอ การกระทำานนควรตอบโจทยหรอแกปญหาจรงททกคนหรอสวนใหญกำาลงเผชญอย โดยชวยกนระบปญหาใหชดเจน คนหาสาเหตทมาของปญหานนๆ สบสาว ปจจยแวดลอมทเก ยวของ ทงบคคล สถานการณ สถานท ฯลฯ เร มวเคราะหและกำาหนดเปาหมายของการแกปญหา พจารณาหาหนทางปฏบต เพอนำาไปสการแกปญหาอยางเปนจรง ท งหมดนเป นวธค ดพจารณาแบบอรยสจ ๔ (หนงในวธค ด โยนโสมนสการ) นนเอง(๓) ขนกระบวนการไตรสกขา (ลกศร B และ C)
กระบวนการไตรสกขา เปนกระบวนการเรยนรอยางเปนองครวม ค อ ก า ร เ ร ย น ร ด า น พ ฤ ต ก ร ร ม (ศ ล ) ด า น จ ต ใ จ (ส ม า ธ ) ด า นปญญา(ปญญา) ซงจะเกดขนไดตองจดเตรยมเหตปจจยใหเออตอการกระทำาหรอปฏบตงานจรง โครงการนจงเนนใหมชวงระยะเวลาดำาเนนงานนาน เพอใหเพยงพอตอการคอยๆ สะสมการเรยนร สงสมและบมเพาะคณความดในจตใจ และการปรบเปลยนพฤตกรรม จากประสบการณทพบจากการทำาโครงงานคณธรรมมา ๒ ปนน ทำาใหพบวา อยางนอยตองมเวลาประมาณ ๒ เดอนสำาหรบการปฏบตงานจรงๆ (เฉพาะชวงเวลาทำางานจรง ไมรวมชวงทำางานเอกสาร)
ศล เปนการเรยนรดานพฤตกรรมหรอการเรยนรทกษะทางสงคมทจะทำางานรวมกนเปนกลมรวมกบผอนอยางเอออาทร พรอมทจะใหกำาลงใจและใหอภยแกกน การระมดระวงคำาพด-การกระทำาทจะไมเบยดเบยนใคร หากมการกระทบกระทงกนบางกมศลกำากบทจะไมใหเกนเลยไปจนกระทบกระแทกใหแตกทำาลายความสมพนธระหวางกน การสำารวมระวงทงทางคำาพดและการกระทำา การยอมรบสำานกผด การใหอภยกน กอใหเกด
10
พฒนาการทางดานพฤตกรรมไมใหเปนมลภาวะเบยดเบยนตนเองและผอน กจะทำาใหการทำางานกลมเกดขนไปไดตลอดรอดฝง
สมาธเปนการเรยนรทางดานจตใจ ทตองเผชญสถานการณจรงจากการทำางาน ทำาใหตองมความมงมนตงใจ ความขยนหมนเพยรกระทำาอยางตอเนองไมทอถอย มความอดทน ทงตอภาระงาน และทงตอคนและสถานการณทเขามา นอกจากนยงหมายถงการเจรญงอกงามของคณความดหรอคณธรรมในจตใจ อนนำาไปสภาวะความสขสดชน แจมใสผองใสในจตใจ
ปญญา เปนการเรยนรทมาจากกระบวนการสงเกต สำารวจ การคดการพจารณาไตรตรองการตดสนใจอยางเปนเหตเปนผลเปนระบบ นำาไปสภาวะทออกจากปญหา นำาออกจากทกข นำาไปสภาวะทดงามเปนบญกศล การเรยนรทางปญญาเร มจากการเรยนความรจากหลกธรรม คำาสอน ขอมล ขอเทจจรง การจดจำา การจบประเดน การแยกแยะ การจดหมวดหม อนเปนปญญาขนรจำา และพฒนาขนไปสปญญาขนรคด อนเกดจากการฝกทกษะการคดวเคราะหคดสงเคราะหการคดเชอมโยงเหตปจจย การคดพจารณาคณคาแทคณคาเทยมเปนตน และพฒนาไปสปญญาขนรแจงททำาใหแสวงหาทางออกจากปญหาได ตลอดจนปญญาทกอเกดจากการลงมอปฏบตเพอบรรลผลของการแกไขปญหา (เผดจศกกบปญหา) และปญญาตดตามประเมนผลอยางเปนระบบเพอปรบปรงใหดขน นำาสการสงสมเปนประสบการณและปรชาญาณรแจงในเรองนนๆ(๔) ขนการพฒนาแบบเวยนรอบตอเนอง (ภาวนา๔ ส กลยาณมตร) (ลกศร D)
เมอผเรยนผานกระบวนการเรยนรใน ๓ ขนตอนแรกมาซำาแลวซำาอก เปนเวลาตอเนองกนในชวงเวลาทเหมาะสม (กรณทำาโครงงานคณธรรม ตองทำางานจรงไมนอยกวา ๒ เดอน) ผเรยนจะเกดพฒนาการในตนเองอยางเปนองครวมทกดาน ทง พฒนาการทางพฤตกรรมทเกยวของกบรางกายและกายภาพแวดลอม (กายภาวนา) พฒนาการทางสงคม (ศลภาวนา) พฒนาการทางจตใจ (จตภาวนา) และพฒนาการทางปญญา (ปญญาภาวนา)
11
การประกวดโครงงาน จงเปนกศโลบายหรอบทเรยนครงสำาคญทพวกเขาจะไดเรยนรและฝกการวางใจไดอยางเหมาะสม ไมใหหวนไหวไปกบโลกธรรม ๘ ไดอยางไร รจกรกษาใจใหอยในพรหมวหาร ๔ ไดหรอไม และไมหลงยดตดอยกบการแขงขนหรอรางวล แตกลบเหนคณคาของความรกใครปรองดองสามคค ชวยเหลอเกอกลกน สามารถอนโมทนา ยนดในความสำาเรจของโครงงานของเพอนๆ กลมอนได นบเปนการปรบเขาสทศนคตและคานยมทด ใฝด ใฝสรางสรรค มพฒนาการทางพฤตกรรม จตใจตงมนในความดงาม เขมแขง อดทน ขยน กลาหาญ ไมยอทอตออปสรรคตางๆ และมพฒนาการทางปญญาทด มทกษะกระบวนการคดทด มความแยบคายในการชกชวนคนอนๆ เขามาชวยกนแกปญหา เขาใจความเปนจรงของชวต ของโลกและธรรม เรยกไดวา หากมพฒนาการทง ๔ ดานพรอม (กายภาวนา ศลภาวนา จตตภาวนา และปญญาภาวนา) กจะเปนผทพรอมทจะมบทบาทเปนกลยาณมตรใหกบผอนไดตอไป ซงกจะเทากบวาเปนผเรมตนขบเคลอนวงจรแหงการเรยนรวถพทธนสบไป
ดงเชน ขอเทจจรงทพบวาแทบทกโครงงานมกจะสรปบทเรยนสำาคญวา การจะไปเปลยนแปลงผอน ตองเร มจากการเปลยนแปลงพฤตกรรมของตนเองกอน (กายภาวนา และ ศลภาวนา) และระหวางทเขาไดเรยนรเพอเปลยนแปลงตนเอง กทำาใหเขาไดเกดการเรยนรคณความดหรอคณธรรมจากภายใน(จตภาวนา) ทคอยๆ ซมซบ และสงสมเปนประสบการณเปนปญญาญาณหยงรเชยวชาญในเร องทตนเองทำานน(ปญญาภาวนา) เขากจะพฒนามาสความเปนกลยาณมตรท สมบรณขน อนจะกอเกดเปนวงจรขบเคลอนททรงพลงใหเกดการสบเนองไปสขนตอๆ ไป นำาพาใหเพอนคนอนๆ ไดเกดการเรยนรและพฒนาตอเนองขยายวงออกไปไดไมสนสด
๖ ขนตอนในการทำาโครงงานคณธรรม
ขนตอนท ๑ การตระหนกรและพจารณาเลอกหวเรองหรอประเดนปญหาขนตอนนเปนขนตอนทสำาคญทสด ทตองอาศยภาวะการตระหนกรใน
สถานการณหรอสภาพปญหาดวยสตปญญา หรอภาวะทมแรงบนดาลใจท
12
จะทำาสงดงามอะไรบางอยางทเปนความฝนหรออดมคต ซงอาจจะเกดจากผเรยนเองโดยตรง หรออาจจะเกดจากการแนะนำาหรอชชวนจากครทปรกษาหรอผอนทเปนเงอนไขภายนอก มากระตนใหผเรยนเกดความตระหนกรหรอแรงบนดาลใจขนกได
การสรางความตระหนกรน นเปนขนตอนทยาก เพราะโดยทวไปสภาพการณทเปนปญหาตางๆ นนมกจะเกดขนอยแลว แตมกจะถกละเลยมองขาม หรอชาชนเคยชนจนมองไมเหนปญหา หรอไมรสกวาตนเองมสวนเกยวของกบปญหานนอยางไรในทำานอง เสนผมบงภเขา“ ” หรอ ปลาอยในนำามองไมเหนนำา จงตองอาศยเหตปจจยภายนอก จาก“ ”กลยาณมตรทกระตนปจจยภายในใจของผเรยนไดถกตรงกบจรตนสย ในเงอนไขสถานการณแวดลอม และจงหวะเวลาทพอเหมาะพอด จนเกดฉนทะรวมกนทจะรวมกนเปนกลมเพอดำาเนนการโครงงานกจกรรมแนะนำาสำาหรบครทปรกษา
ครทปรกษาอาจวางเงอนไขเบองตนจากการใหผเรยนสำารวจและสงเกตสภาพปญหาตางๆ จากเพอนนกเรยน ปญหาทพบเหนในหองเรยน โรงเรยน วด และชมชน แลวชวยกนระดมความคดถงปญหาทเกดขนใหไดมากทสด แลวมาอภปรายกนในกลมใหญหรอกลมยอยกได (อาจทำาใหสนกในลกษณะโตวาทหรอยอวาทกได) เพอเลอกประเดนปญหาทมความสนใจ หรออยากจะแกปญหานนมากทสด เพอนำามาตงเปนประเดนสำาหรบทำาโครงงานคำาแนะนำาเพมเตม (Tip)
ความด หรอ ประเดนทเลอกมาทำาโครงงานนนมทมา ๒ ลกษณะดวยกน คอ ผเรยนเรมคดจาก (๑) ปญหาทอยากแก หรอจาก (๒) สงดทอยากทำา จากประสบการณพบวาผเรยนทเรมคดจากความดทอยากทำากอนนนมกยงมองแบบผวเผน ความคดความเขาใจยงไมหยงรากลก ความจรงแลวแมเปนความดทอยากทำากตาม หากยอนคดพจารณาใหดกจะพบวาสงดทอยากทำานนตองชวยแกไขหรอปรบปรงอะไรใหดขนสกอยางหนงแน ครทปรกษากตองชวยกระตนชชวนใหผเรยนไดยอนคดพจารณากลบไปทประเดนปญหาใหได เชน หากเดกเรมตนดวยความคดอยากปลกตนไมขนมาลอยๆ ครทปรกษาอาจตองถามใหยอนคดไปวา
13
ทำาไมหรอถงตองปลกตนไม? ปลกทไหน? เพราะอะไรจงตองปลกทน? ปลกตนไมมนชวยแกปญหาอะไรหรอ? หรอมนชวยทำาใหอะไรดขนบาง? ถาผเรยนชวยกนคดและตอบปญหาเหลานได กจะไดประเดนปญหาทชดเจนสำาหรบการนำามาตงเปนประเดนทำาโครงงาน
ขนตอนท ๒ การรวบรวมประมวลขอมลและองคความรทเกยวของเมอสมาชกทกคนในกลมเหนพองกนและตดสนใจเลอกประเดน
ปญหาหรอหวเรองไดแลว และไดรบความเหนชอบจากทปรกษาแลว กจะเปนขนตอนของการระดมความคดวางแผนงานในเบองตน โดยเรมจากการรวมกนพจารณาวเคราะหสภาพปญหาแลวสบสาวไปหาสาเหตและปจจยรวมตางๆ การวางเปาหมายและวธการแกปญหา แลวประมวลสงทวเคราะหไดทำาเปนผงมโนทศน ในขนตอนนจะพบวายงมขอมลของสภาพปญหาและปจจยตางๆ ทเกยวของไมเพยงพอหรอยงมรายละเอยดทไมชดเจน ตวแปรสนบสนนและองคความรตางๆ ทจะนำามาใชในการวางแผนแกปญหากยงมไมครบถวนหรอยงไมชดเจนเปนตน จงตองมการรวบรวมขอมลและองคความรเพมเตม (ซงอาจจะไดมาจากการสำารวจโดยละเอยดหรอประมาณการโดยคราวๆ กได) จากการพบปะสนทนาขอความรวมมอจากบคคลตางๆ และจากการคนควาหาความรจากหนงสอตำาราและแหลงเรยนรตางๆ แลวนำาขอมลทรวบรวมไดทงหมดมาประมวลเพอจดเตรยมสำาหรบคดวางแผนทำารางโครงงานตอไปกจกรรมแนะนำาสำาหรบครทปรกษา- สำาหรบนกเรยนระดบมธยมศกษา จากการระดมความคดในขน
ตอนท ๑ แลวเลอกมา ๑ อยางนน ครทปรกษาควรใหผเรยนชวยกนระดมความคดกนตอเพอตอบคำาถาม ๕ ขอตอไปน
๑. “ปญหา ทเลอกเปนประเดนเรมตนทำาโครงงาน คออะไร” ? ระบสภาพปญหาใหชดเจน(ปญหา มกเปนสภาพการณทผดปกต ไมด ไมนาพอใจ หรอเปนพฤตกรรมทไมพงประสงค พฤตกรรมทผดศลธรรม/กฎระเบยบ หรอผดจากมารยาททถกตอง เปนตน)
14
๒. ปญหานนม “สาเหต มาจากอะไร” ? วเคราะหรวมกนตอวาอะไรเปนสาเหตตนตอทแทจรง อะไรเปนปจจยรวม? อะไรเปนปจจยแวดลอมภายนอก อะไรเปนปจจยภายใน
๓. “เปาหมาย ” ของการแกปญหาคออะไร? ควรใหชวยกนเรมคดจากการวางเปาหมายระยะสน-ระยะกลางกอน โดยเรมจากการชวยกนระบเปาหมายเชงปรมาณวาเกยวของกบบคคลหรอสงของแวดลอมใดบาง? จำานวนหรอปรมาณเทาใด? มขอบเขตระยะเวลา –พนทการทำางานเทาใด? แลวชวยกนตง เปาหมายเชงคณภาพ วาตองการใหกลมเปาหมายเกดพฤตกรรมทพงประสงคอยางไรบาง? ใหเกดการพฒนาจตใจ หรอพฒนาปญญาอยางไรบาง? หรอใหเกดสงของ / สภาพแวดลอม ทพงประสงคอยางไรบาง?
๔. “ทางแก หรอ” วธการดำาเนนงาน เพอไปสเปาหมายนน มแผนงาน อยางไรบาง? ใหชวยกนวางแผนการทำางานทจะสามารถทำาไดทง ๒ ระยะ ทงเฉพาะหนาในระยะเวลา ๓ เดอนในชวงเทอม ๑ และระยะท ๒ ในชวงเทอม๒ อกประมาณ ๓ – ๔ เดอน
๕. การดำาเนนงานโครงงานดงกลาวนน มการใช “หลกธรรมและแนวพระราชดำาร”อะไรบาง?* (หากผเรยนยงจำาหวขอธรรมะทแนนอนไมได หรอจำาพระราชดำารสทถกตองไมได กใหใชถอยคำางายๆ ทอธบายใหเขาใจไดแทนไปกอน แลวไปคนควาเพมเตมตอในภายหลงกได)
- เมอตอบคำาถาม ๕ ขอนไดแลว กใหประมวลสรปนำาเสนอในรปแบบของผงมโนทศน ทมหวขอดงน
๐ ชอโครงงาน, ชอกลม, ชอโรงเรยน๐ วาดภาพประกอบโครงงาน ทแสดงออกถงความคดสรางสรรค๐ ปญหาทเลอกทำาโครงงาน๐ สาเหตของปญหา๐ เปาหมาย (เชงปรมาณ และเชงคณภาพ) ๐ ทางแก (วธการหรอกจกรรมทเปนขนตอนเรยงขอ) ๐ หลกธรรม/พระราชดำาร/พระราชดำารส ทนำามาใช
15
- สำาหรบนกเรยนระดบประถมศกษานน เนนแคใหเดกสามารถคดใหญ (Think Big) คดเปนขนตอนได กเพยงพอแลว สวนการคดวเคราะหอยางนกเรยนมธยมนนถอวาเปนการตอยอด เวลาตงคำาถามสามารถอนโลมใหใชค ำาถาม ๕ คำาถามเหมอนของระดบมธยมกได แตเดกนกเรยนจะวเคราะหไดไมลกซงนก และจะดเครงเครยดเกนไป ครทปรกษา จำาตองกระตนความคดดวยคำาถามทหลากหลาย และยอยประเดนลงไปใหมากขน และหากเดกสนใจในประเดน สงดทจะทำา“ ” มากกวา ปญหาทจะแก กไมเปนไร กใหขยายสงดทจะทำาใหเปน“ ”โครงการใหญตงกลมเปาหมายใหชดและคดขนตอนของการทำางานออกมาได กเพยงพอแลวตวอยางประเดนคำาถามกระตนความคดนกเรยนระดบประถมศกษา- ถาจะชวนกนใหทำาความดนนหลายๆ คน จะทำาไดหรอไม? - จะวางกลมเปาหมายเปนใคร? จำานวนกคน?- จะชกชวนหรอประชาสมพนธ ดวยวธการอยางไรบาง?- จะมวธการหรอกจกรรม ดำาเนนการโครงงานนอยางไรบาง?- จะมวธใดทจะรวาแตละคนนนทำาความดนนจรงหรอไม?- ถาเขาทำาจรง จะรไดอยางไรวาเขาทำามาก หรอทำานอย?- ถามคนททำาความดมากๆ จะใหอะไรเขาตอบแทน?- ตองการใหเกดผลดจากการทำาโครงงานนอยางไรบาง?- จะตงชอโครงงาน, ชอกลม วาอะไร? - อน ๆ เชน คณธรรมใดทจะนำามาใชในการทำาความดน
จากนนจงใหประมวลขอมลเปนผงมโนทศนทมหวขอดงตอไปน ๐ ชอโครงงาน, ชอกลม, ชอโรงเรยน๐ วาดภาพประกอบโครงงาน ทแสดงออกถงความคดสรางสรรค๐ ประเดนสงดทอยากทำา / ประเดนปญหา(และสาเหตของปญหา) ทเลอกทำาโครงงาน๐ เปาหมาย (เชงปรมาณ และเชงคณภาพ) ๐ วธการ (วธการหรอกจกรรมทเปนขนตอนเรยงขอ) ๐ หลกธรรม/พระราชดำาร ทนำามาใช
16
ขนตอนท ๓ การจดทำารางโครงงานขนตอนนเปนการคดพจารณาวางแผนงานในรายละเอยดและภาพรวม
ทงหมด โดยนำาขอมลทรวบรวมและประมวลไดทงหมดนนมาเรยบเรยงและจดทำาเปนเอกสารรางโครงงาน ทมหวขอตางๆ ตามทกำาหนดไว อยางนอย ๑๓ หวขอ (จำานวนหนา ๑๐ – ๒๐ หนากระดาษขนาด A4) ดงน(๑)ชอโครงงาน (ชอโครงงานเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ)(๒) กลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน และสถานศกษา
แสดงชอกลม รายชอสมาชกในกลม ตำาแหนง ชนเรยน, ชอสถานศกษา ทตง โทรศพท โทรสาร E-mail และเวบไซตสถานศกษา(ถาม)
(๓) ทปรกษาโครงงาน ชอ-นามสกล ตำาแหนง โทรศพทและ E-mail (กรณเปนพระภกษใหระบฉายาและชอวดดวย)
(๔)วตถประสงค (ไมควรเกน ๕ ขอ)(๕) สถานทและกำาหนดระยะเวลาดำาเนนการ
พนททเลอกดำาเนนการจะเปนภายในหรอภายนอกสถานศกษากได สวนกำาหนดระยะเวลาดำาเนนการนน แบงเปน ๒ ระยะ ระยะท ๑ ควรอยในชวงเดอน พฤษภาคม สงหาคม– ๒๕๕๐ และระยะท ๒ ในชวงเดอน ตลาคม ๒๕๕๐ – มกราคม ๒๕๕๑
(๖)ผงมโนทศน สรปภาพรวมของรางโครงงานทงหมดเปนผงมโนทศน ใน ๑ หนากระดาษ
(๗) สาระสำาคญของโครงงาน (คำาอธบายสาระสำาคญของโครงงานโดยยอ ๕ - ๑๐ บรรทด)
(๘) การศกษาวเคราะห (๘.๑) ปญหาและสาเหต (ประมวลขอมลสภาพปญหา แลววเคราะห
สบสาวหาสาเหตและปจจยตางๆ ทเกยวของกบปญหา เพอใหเหนทมาและความสำาคญของโครงงาน)
(๘.๒) เปาหมาย (วางเปาหมายของการแกปญหาทงเชงปรมาณและคณภาพ)
17
(๘.๓) หลกการและหลกธรรมทนำามาใช (แสดงหลกธรรมและแนวพระราชดำาร หรอหลกวชาการตางๆ ทนำามาใช พรอมอธบายความหมายโดยยอ แลวอธบายเชอมโยงกบการดำาเนนการโครงงาน อยางสอดคลองเปนเหตเปนผล)
(๙)วธการดำาเนนงาน (แสดงวธการดำาเนนงานเปนขอๆ หรอเปนแผนผงทมคำาอธบายทชดเจน)
(๑๐) งบประมาณและแหลงทมาของงบประมาณ (แสดงงบประมาณโครงงานและแหลงทมา หากมการระดมทนเพม ใหบอกแผนงานหรอวธการระดมทนดวย)
(๑๑) ผลทคาดวาจะไดรบ (ผลโดยตรงและผลกระทบทตอเนองออกไป)(๑๒) ความคดเหนและขอเสนอแนะของทปรกษา (๑๓) ความคดเหนและความรสกของประธานกลมเยาวชนผรบผด
ชอบโครงงาน คำาแนะนำาเพมเตม (Tip)
ในการจดทำารางโครงงานทดนน ในหวขอการศกษาวเคราะหเปนหวใจสำาคญ โดยเฉพาะการวเคราะหถงปญหาและสาเหต ควรมขอมลสถต หรอสภาพการณทไดมาจากการสำารวจสงเกตจรง มาประกอบอางอง จะทำาใหมนำาหนกนาเชอถอ ยงถาเปนขอมลสถตจากพนทเปาหมายจรงๆ กจะทำาใหคะแนนการประเมนความเปนไปไดของรางโครงงานดขน
ขนตอนท ๔ การดำาเนนการโครงงานการดำาเนนการโครงงานแบงออกเปน ๒ ระยะ ดงน- ระยะท ๑ บกเบก-ทดลอง ชวงเดอน พฤษภาคม – สงหาคม
๒๕๕๐- ระยะท ๒ ตอกยำา-ขยายผล ชวงเดอน ตลาคม ๒๕๕๐ – มกราคม
๒๕๕๑ขนตอนนเปนการนำารางโครงงานมาปฏบตจรงไปตามลำาดบขนตอน
และวธการดำาเนนงาน ซงจะมทงในสวนทแบงงานและดำาเนนงานกนในระหวางสมาชกในกลมผรบผดชอบโครงงาน และงานในสวนทสรางการมสวนรวมใหกบเพอนนกเรยนอนหรอบคคลตางๆ ทเขามาชวยทำางานใน
18
ดานตางๆ ตลอดจนการจดกจกรรมรณรงคขยายการมสวนรวมออกไปสชมชน การดำาเนนงานในชวงนอาจมขอมลยอนกลบมาทเปนเรองใหมทเพงทราบ หรอคลาดเคลอนไปจากทคาดการณไว หรอเกดสถานการณทยงยากเปนอปสรรคขอขดของหรอขอขดแยงใหตองเผชญหนาและแกปญหาอยเสมอๆ อนอาจจะนำามาซงความออนลา ความเหนอยหนายทอแท ไดบอยๆ ซงทงหมดนลวนเปนแบบฝกหดสำาคญของการเรยนร และพฒนาคณธรรม ของผรบผดชอบโครงงานและผมาชวยงานทงสน และจำาเปนอยางยงทจะตองมการตดตาม สนบสนน ดแล ใหความชวยเหลอทงทางทรพยากรภายนอกและทางจตใจ จากคณะทปรกษาอยางใกลชด ตลอดระยะเวลาดำาเนนการโครงงานทง ๒ ชวง
ผรบผดชอบโครงงานพงระลกไววา การทำางานจรงอาจมหลายสงทไมเปนไปตามทคาดการณและระบไวในรางโครงงาน และหลายคร งอาจตองมการปรบเปลยนแผนงานไปจากเดม กไมเปนไร แตตองเขาใจวาเพราะอะไร สามารถอธบายไดถงเหตผลของการทผดพลาดไปจากแผนงานทวางไวได อยาทำางานเพยงเพอใหไดผลตามรางโครงงานทวางแผนไวเทานน แตทำางานเพอกอใหเกดการเรยนรและพฒนาคณธรรมของตนเองและทกคนทเกยวของเปนหลก ทำาแลวคณธรรมความดตองเพมขนและควรมความสขจากการทำาความดนน ทำาโครงงานและความด เพอนอมเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มใชการแขงขนเพอลารางวลคำาแนะนำาเพมเตม (Tip)
ระยะเวลาการทำางานจรง ทลงแรงทำางานดวยความมงมนทมเทอยางตอเนองนน ไมควรนอยกวา ๒ เดอน จงจะทำาใหกระบวนการเรยนรแบบโครงงานคณธรรมไดผลเตมท
ขนตอนท ๕ การสรปประเมนผลและเขยนรายงานจากการดำาเนนงาน ในขนตอนท ๔ นนใหกลมเยาวชนไดทำาการ
ประเมนผลและสรปผลการดำาเนนงานทง ๒ ระยะ ตงแตเดอนพฤษภาคม – มกราคม เพอนำามาใชจดทำาเปน เอกสารและสอการนำาเสนอโครงงาน ๕ หรอ ๖ รายการ ดงน
19
(๑) รายงานโครงงาน (๒๐–๕๐ หนากระดาษขนาด A4 ไมรวมปก) (๒) สรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ (๑ หนากระดาษขนาด
A4) (๓) แผนพบนำาเสนอโครงงาน (๑ แผนกระดาษขนาด A4 หนา-
หลง) (๔)สอ Presentation เชน Powerpoint หรอ VCD (เวลา
ไมเกน ๗ นาท)(๕)แผนปายนทรรศการโครงงาน(๖) เวบเพจ นำาเสนอโครงงานผานทางอนเตอรเนต (ลงทะเบยนท
www.moralproject.net)รายการท (๑) (๒) (๓) และ (๔) ใหบนทกไฟลขอมลรวมลงในแผน
CD แผนเดยว (ถารายการท (๔) เปน VCD ใหแยกเปนอกหนงแผน) ทหนาแผน CD ใหเขยนระบชอโครงงาน สถานศกษา และสพท . และแสดง รายการไฟลรายงาน , ไฟลสรปยอ , ไฟลแผนพบ และไฟลนำาเสนอ ใหครบถวนถกตอง (ดรายละเอยดเพมเตมจากภาคผนวก ข)
ขนตอนท ๖ การนำาเสนอโครงงานการนำาเสนอโครงงาน เปนทกษะทสำาคญของผรบผดชอบโครงงาน
ทกคนทจะตองทำาหนาทเปนกลยาณมตร ทำาการสอสารและถายทอดความดงามจากโครงงานของตนเองออกสการรบรของบคคลอนและสาธารณะ สมาชกทกคนในกลมควรทำาความเขาใจในรายละเอยดและภาพรวมของโครงงานทงหมด แลวซกซอมการนำาเสนอในประเดนสำาคญๆ ไวเพอเตรยมตวสำาหรบการนำาเสนอบนเวท การสมภาษณซกถาม และการนำาเสนอหนาแผนปายนทรรศการโครงงาน ใหคณะกรรมการและผมาชมนทรรรศการโครงงานสามารถเขาใจไดในระยะเวลาอนจำากดกจกรรมแนะนำาสำาหรบครทปรกษา
ครทปรกษาควรฝกหดใหนกเรยนนำาเสนอโครงงานในหลากหลายเงอนไขเวลาและสถานการณ เชน การนำาเสนอในเวลา ๗ นาทบนเวท การนำาเสนอในเวลา ๓ นาททหนาบอรด การนำาเสนอใน ๓ ประโยคทหนาบอรดแตทำาใหผฟงเขาใจไดไว เปนตน
20
หลกเกณฑการพจารณา๑) โครงงานคณธรรมทสงเขาประกวดนน ตองเปนโครงงานทคด
รเรมสรางสรรคโดยตวของเยาวชนเอง ไมวาจะเปนการคดงานใหมหรอคดปรบปรงแกปญหางานเดมกได โดยพจารณาในสองสวนสำาคญคอการทเยาวชนคดเองทำาเอง อยางแทจรง กบแนวคดสรางสรรคใหมๆ ในการแกไขปญหาทม ความเปนนวตกรรม
๒) มการใชหลกธรรม ในทางพระพทธศาสนาหรอศาสนาอนทเกยวของ และอญเชญพระราชดำารส/แนวพระราชดำารสำาคญ เชน เศรษฐกจพอเพยง, ปทะเลยมหาวชชาลย และ/หรอ บวร (บาน-วด-โรงเรยน/ราชการ) มาใชเปนหลกการหรอแนวทางในการดำาเนนการโครงงานไดอยางสอดคลองเหมาะสม กลาวคอมการยกหวขอหลกธรรมไดสอดคลองกบประเดนปญหาและวธการดำาเนนงาน มการ อธบายความ หมาย หวขอหลกธรรม นนไดถกตองกระชบ ไมสนหรอเยนเยอจนเกนไป มการอธบายเชอมโยงหลกธรรมหรอพระราชดำารนนๆ มาสแนวคด ในการทำาโครงงานหรอเชอมโยงมาสการปฏบตงานหรอกจกรรม ตางๆในโครงงาน ไดเปนทเขาใจ
๓) ความเปนโครงงาน ทมงเนนกระบวนการทางปญญาในการสงเกตสำารวจคนควาคดวเคราะหคดสงเคราะหจนเขาใจในประเดนทเลอกมาทำาโครงงานไดตลอดสายระหวาง ปญหา-สาเหต-เปาหมาย-ทางแก
ทงนการวเคราะหความเปนเหตปจจยทเกยวเนองกน ควรเรมจากการพจารณาวาปญหา ทเลอกมาทำาโครงงานนนระบไดเปนประเดนทชดเจน หรอไม โดยทวไปปญหาจะระบถงพฤตกรรมทไมพงประสงค สถานการณหรอสภาพแวดลอมทเปนปญหา วาคออะไรเปนอยางไร แลวจงวเคราะหเชอมโยงตอไปไดวา ปญหานนม สาเหต มาจากอะไร ทงสาเหตหลกและ ปจจยแวดลอมอนๆ โดยพจารณาดวามความเปนเหตเปนผล ทนาเชอถอ และสอดคลองกบขอเทจจรงหรอไม? (ควรมสถตขอมลจากการสงเกตสำารวจหรอจากแหลงอางองจากหนวยงานในพนทจรงเชนขอมลจากฝายปกครองมาประกอบการวเคราะหปญหาสาเหตดวยจะทำาใหมความเปนโครงงานสง)
21
เมอเหนปญหาและสาเหตไดชดแลว กตองพจารณาวามการวางเปาหมาย ไดชดเจน และรบกนกบปญหาทตงไวหรอไม โดยปกตทวไปเปาหมายตองมสภาวะตรงขามกบปญหา อยางเชน ตงปญหาไววา โรงเรยนสกปรก“ นกเรยนมพฤตกรรมไมรกษาความสะอาดทงขยะไมลงถง” เปาหมายกตองวางในลกษณะตรงขามกนคอ โรงเรยนสะอาดไมมขยะทงตกคางใน“บรเวณตางๆ นกเรยนมพฤตกรรมชวยกนรกษาความสะอาด ทงขยะไดลงถง” โดยระบรายละเอยดเพมเตมใหชดวา ขอบเขต และเปาหมายเชง ปรมาณ - เชงคณภาพ เปนอยางไร
และเมอเหนปญหาสาเหตและวางเปาหมายไดชดแลว กตองพจารณาตอวา จะมวธการ/กจกรรม/การสอสารประชาสมพนธรณรงค อะไรอยางไรบางเพอไปสเปาหมายใหได และวธการหรอกจกรรมเหลานแกปญหาทสาเหตหลกและแกทปจจยแวดลอมททำาใหเกดปญหาหรอไม เพราะการแกปญหาทดทถกตองและมประสทธผลคอการแกปญหาทสาเหตนนเอง
ในขนตอนททำาโครงงานแลวและจดทำาเปนรายงาน การมขอมลสถตและนำาเสนอขอมลสถตทไดจากการทำางานมานนใหเหมาะสมเขาใจงาย ทำาให ผอานเหนทมาทไปไดชด เหนการเปลยนแปลงและความสำาเรจของโครง งานไดชด กจะแสดงออก ความเปนโครงงาน สง ทงน ตองระวงวาไมไดไปเนนการทำาขอมลสถตทยงยากทางวชาการมากเกนไป มากเกนกวาระดบการศกษาของเดกและเยาวชน (ไมถงขนาดทำาแบบวทยานพนธ) แคพจารณาวามวธคดของการแสวงหาขอมล เกบขอมลสถตมาใชประโยชนในการวางแผนงานตดตามงานประเมนและปรบปรงงานในเบองตน กเพยงพอแลว ในขนตอนของขอมลสถตนอนญาตใหครทปรกษาสามารถชวยแนะนำาวางแผนใหกบเดกและเยาวชนได
๔) ประเดนทเลอกทำาโครงงานมคณประโยชนในการแกปญหาดานความเสอมทรามทางศลธรรม โดยเฉพาะเปนการแกปญหาของโรงเรยนหรอชมชนของตนเอง (ตอบโจทยตนเองได แกปญหาของตนเองไดเดนชด)
โดยโครงงานทเลอกและระบประเดนปญหาไดเดนชด และมความสำาคญจำาเปนเรงดวน เชน การแกปญหาการเสยตวกอนวยอนควร (ไมรกนวลสงวนตว), การตดบหรสรายาเสพตด, การทะเลาะกนโดยใชความ
22
รนแรงเชนยกพวกชกตอย-ตกน, การตดการพนนอบายมข-ตดเกมสคอมพวเตอร, การลกโขมย, การเสพสอหรอผลตสอลามกอนาจาร, การหนเรยน, การทำาลาย-ไมดแลสาธารณสมบต, ครอบครวไมอบอน เปนตน จะไดรบคะแนนจากการพจารณาเปนพเศษ
อกอยางหนง โครงงานเชงรกทมประเดนเดนชด เชน การบมเพาะจตอาสา เปนอาสาสมครในโรงเรยน วด ชมชน โรงพยาบาล ชวยแกปญหาไมมคนดแลผสงอาย ผปวย ผพการในชมชน อนรกษดแลแกปญหาดานสงแวดลอมและทรพยากรตางๆ เปนตน (ไมไดเปนโครงงานแบบเหมารวมกจกรรมตางๆ ของร.ร.เตมไปหมด) กจะไดรบคะแนนจากการพจารณาเปนพเศษเชนกน
๕) ความเปนไปไดของรางโครงงาน หรอผลสมฤทธของโครงงาน ทบรรลผลไดตามเปาหมายและวตถประสงคของโครงงานทตงไว รวมทงการทำาใหเกดการเรยนรและพฒนาการแกผเรยนไดจรง ทงทางดานพฤตกรรม จตใจ และปญญา แมจะมขอจำากดดานทรพยากรและปจจยตางๆ
การพจาณาหากเปนรางโครงงานกพจาณาจากความเปนไปไดถงแผนงานวธการและกจกรรมตางๆ ภายใตระยะเวลา งบประมาณ และขอจำากดจากสถานการณในพนทจรง วามความเปนไปได ทจะนำาไปสความสำาเรจตามเปาหมายทวางไวไดหรอไม? อยางไร? ทงนไมควรรบสบประมาทแนวคดของเดกวาทำาไมได แตควรเปนการพจารณาเชงแนะนำาและใหกำาลงใจแกเดกและเยาวชนในการทำาโครงงานตอไป
หากเปนการพจารณาโครงงานทไดดำาเนนการไปแลว กตองพจาณาทความสำาเรจของงานสวนหนง และการเรยนร-พฒนาคณธรรมความดของคนอกสวนหนง โดยพจารณาผลสำาเรจของงานวาไดตามเปาหมายและวตถประสงคทตงไว ทงนไมใชแคดวาไดตามเปาหรอเกนเปาหรอไม เพราะผทำาอาจใชเทคนคการตงเปาหมายไวตำาเพอใหไดผลงานเกนเปา ตองดประกอบกบความยากงายของงาน-สถานการณของปญหาดวย
๖) การสรางความมสวนรวมแกบคคลหลายฝายโดยเฉพาะชมชน (บ-ว-ร: บาน-วด-โรงเรยน) ไดมากทสด โดยพจารณาจากการวางขอบเขตการทำางาน การระบกลมเปาหมาย การสรางเครอขายแกนนำาหรอ
23
กลมสมาชกหรอการตงเปนชมรม/ชมนม เปนตน ทงนมไดพจารณาแตเพยงจำานวนตวเลขของคนเทานน ตองดบรบทแวดลอมของโรงเรยนประกอบดวย
๗)การพงตนเองได ดวยความขยนหมนเพยรทำางานจรง การแสดงออกถงความมงมนทมเทเพยรพยายามของกลมเยาวชนเองจนเปนทประจกษ โดยมชวงเวลาทำางานจรงไมนอยกวา ๒ เดอน ตอ ๑ ภาคการศกษา (ไมรวมเวลาททำางานดานเอกสาร), ลกษณะของกจกรรมและวธการปฏบตงานพสจนใหเหนถงการเกาะตดมงมนทมเททำาจรง, การทำางานลงสกลมเปาหมายและประชากรอยางตอเนองจนสามารถนำาลงสวถชวตปกตของคนในโรงเรยนหรอชมชนได จนเกดการยอมรบและปรบเปลยนเปนพฤตกรรมทพงประสงคไดจรง
๘) การสบตอไปไดอยางยงยน ไดแก การมแผนงานในอนาคตทชดเจนและเปนไปไดสง, มการสบตอของกลมแกนนำาไปยงรนนองรนตอไปได, และมวธการระดมทนหรอการแสวงหาแหลงทมาของงบประมาณเพมเตมไดเอง เปนตน
๙) นำาเสนอไดอยางสรางสรรค ทงเทคนควธการและกรยามารยาททด ทงน กลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน สามารถใชทกษะวธการทางศลปะ ดนตร กฬา การแสดง สอเทคโนโลย ฯลฯ มาบรณาการและประยกตใชรวมได เพอสรางความนาสนใจในการสอสาร-ประชาสมพนธ และสงเสรมการเรยนรใหมประสทธภาพสงขน รวมทงการแสดงออกทด มกรยามารยาทและบคลกภาพทเหมาะสมกบกาลเทศะ ททำาใหเกดความนาเชอถอ
ทงน การฝกฝนทกษะการนำาเสนอ มใชการฝกซอมเพยงเพอสรางภาพความสำาเรจของงานใหถกใจกรรมการเทานน แตเปนทกษะการ สอสาร ความด การบอกเลาความด ทตนเองไดทำาจรง ไดอยาง นาสนใจ และสราง ความ เขาใจ ไดชดเจนในเวลาอนจำากด ภายใตวธการและสถานการณทหลาก หลาย
การประเมนรางโครงงาน
24
จากหลกเกณฑการพจารณา ๙ ขอดงกลาว สามารถนำามาแยกยอยเปนเกณฑการใหคะแนนรางโครงงาน ตามประเดนการพจารณา ๑๔ ขอ ไดดงน
ท ประเดนพจารณาใหคะแนน คะแนน1 รเรมจากเยาวชนเอง (คดเองทำาเองมาก) 102 คดใหม ไอเดยด มแงมมนาสนใจ 103 ใชหลกธรรม/พระราชดำารไดถกตอง-เหมาะสม 104 ปญหา-สาเหตสอดคลองกนและสมเหตผล 55 ระบเปาหมายเชงคณภาพและปรมาณไดชดเจน
เหมาะสม5
6 วธการแกชดเจน สอดคลองกบเปาหมายและเนนคณธรรม
10
7 มขอมล สถต ประกอบการวเคราะหปญหาสาเหต 58 เร องททำามประโยชนดาน ศล ธรรม เปนสำาคญ
(7)10
คะแนนพเศษสำาหรบประเดนปญหาเดนชด-สำาคญจำาเปนเรงดวน (3)
9 งบประมาณ ประโยชนสงประหยดสด-ระดมทนไดเพมเตม
5
10 สรางการมสวนรวมของทกฝายไดมาก (บวร) 511 ความเปนไปได ของรางโครงงาน 1012 นำาเสนอออกมาจากใจ จรงใจ มใชแคทองจำามา 513 กรยามารยาทในการนำาเสนอดดนาประทบใจ 514 ความถกตองครบถวนของเอกสารและสอนำา
เสนอ5
รวมคะแนนทงหมด 100
การประเมน โครงงาน จากหลกเกณฑการพจารณา ๙ ขอดงกลาว สามารถนำามาแยกยอย
เปนเกณฑการใหคะแนนโครงงาน ตามประเดนการพจารณา ๑๕ ขอ ไดดงน
ท ประเดนพจารณาใหคะแนน คะแนน25
1 รเรมจากเยาวชนเอง (คดเองทำาเองมาก) 102 คดใหม ไอเดยด มแงมมนาสนใจ 53 ใชหลกธรรม/พระราชดำารไดถกตอง-เหมาะสม 54 ปญหา-สาเหต-เปาหมายสอดคลองกนและสม
เหตผล5
5 วธการแก สอดคลองก บเป าหมายและเน นคณธรรม
5
6 เกบขอมลวเคราะหประมวลผลเปนสถตไดด 107 เร องททำามประโยชนดาน ศล ธรรม เปนสำาคญ
(7)10
คะแนนพเศษสำาหรบประเดนปญหาเดนชด-สำาคญจำาเปนเรงดวน (3)
8 ขยนทำางาน มงมนทมเทเพยรพยายามเดนชด 109 งบประมาณ พงตนเองไดมาก - ประโยชนสง
ประหยดสด5
10 สรางการมสวนรวมของทกฝายไดมาก (บวร) 511 ผลสำาเรจ แกไขปญหาได ตนเองมคณธรรมด
ขน10
12 โครงงานมการสานตอไปไดอกนาน 513 นำาเสนอออกมาจากใจ จรงใจ มใชแคทองจำามา 514 กรยามารยาทในการนำาเสนอดดนาประทบใจ 515 ความถกตองครบถวนของเอกสารและสอนำา
เสนอ5
รวมคะแนนทงหมด 100
26
ภาคผนวก ก.โครงการพฒนาโครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรต
“เยาวชนไทย ทำาด ถวายในหลวง”ปการศกษา ๒๕๕๑
นวตกรรมการเรยนรโครงงานคณธรรม ๕ แบบ1. โครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรต2. โครงงานสอคณธรรม เฉลมพระเกยรต3. โครงงานวทย-คณธรรม เฉลมพระเกยรต4. โครงงานธรกจคณธรรม เฉลมพระเกยรต5. โรงเรยนสงเสรมคณธรรม เฉลมพระเกยรต
สวนกลาง มการจดประกวดเฉพาะโครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรต ระดบมธยมศกษาเปนภารกจหลกเหมอนกบการจดประกวดในปการศกษา ๒๕๔๙ – ๕๐ ทผานมา ปฏทนการทำางานของแตละเขตพนทการศกษายงคงคลายกบป ๒๕๕๐ ทผานมาสวนการประกวดโครงงานคณธรรม ระดบประถมศกษา ในสวนกลางจะไปเขาชองทางการประเมน โรงเรยนสงเสรมคณธรรมเฉลมพระเกยรตแทน
สำาหรบนวตกรรมโครงงานแบบอนๆ จะเปนไปในลกษณะโครงการยอย ดงนโครงงานสอคณธรรม เปนไปในลกษณะใหถายทำาสอ-สารคดสนโครงงานคณธรรมแลวสงเขามาประกวด และจะมการจดอบรมคายเยาวชนคนธรรมนำาสอความดตามภมภาคตางๆโครงงานวทย-คณธรรม เปนไปในลกษณะการสรรหาและเสนอชอมาเพอสมตรวจประเมนแลวใหเกยรตบตร แลวเลอกหยบโครงงานทโดดเดนขนมาเปนตวอยางเสนอผใหญของ สพฐ. และเผยแพรผานสอ ไมไดเปนไปในลกษณะการจดประกวดโครงงานธรกจคณธรรม เปนไปในลกษณะผสมผสานทงรปแบบการสรรหา-เสนอชอมาจาก ร.ร./สพท. และรปแบบการทดลองนำารอง แลว
27
สมตรวจประเมนเพอใหเกยรตบตร แลวเลอกหยบโครงงานทโดดเดนขนมาเปนตวอยางเสนอผใหญของ สพฐ. และเผยแพรผานสอ ทงน มแนวโนมทจะมการจดประกวดเปนโครงการแยกยอยไปอกแผนกหนงตางหาก (กำาลงรวมมอกบองคกรธรกจเอกชน)โรงเรยนสงเสรมคณธรรม เปนไปในรปแบบการสรรหา-เสนอชอมาจาก ร.ร./สพท. มาทสวนกลางเพอพจารณาและเพอการสมตรวจประเมนในพนทจรง เพอใหเกยรตบตร/เงนรางวล แลวเลอกหยบโรงเรยนทโดดเดนขนมาเปนตวอยางเสนอผใหญของ สพฐ. และเผยแพรผานสอ
ชดคำาถามการเรยนรตางกน- ระดบประถม มงใหเดก Think Big คดการใหญ ไดขนตอน เปนระบบ- ระดบมธยม + (เพม) คดวเคราะห คดสงเคราะห คดประเมนคา คดแกปญหา ฯลฯ
จดเนน - ลกษณะเดน- โครงงานคณธรรม ระดบประถม
หลายโครงงานยอยใน ๑ โรงเรยน (อยางนอย ๘ โครงงาน) ประเมนโครงงานระดบประถม ---> ประเมนโรงเรยนสงเสรมคณธรรมเฉลมพระเกยรต= ประเมนโรงเรยนวถพทธชนนำา : Buddhist Active Learning School
- โครงงานคณธรรม ระดบมธยม (นร.ชน ม.๓, ม.๔, ม.๕ ดทสด เหมาะสมทสด)เนน การแกปญหาเรงดวนทางศลธรรม อาท ปญหาเสยตว ตกน สรา ยาเสพตด การพนน ตดเกมส-อนเตอรเนต ตดเทยว อบายมข ครอบครวไมอบอน ฯลฯ และเนน โครงงานเชงรกทมประเดนเดนชด เชน การบมเพาะจตอาสา เปนอาสาสมครในโรงเรยน วด ชมชน โรงพยาบาล ชวยแกปญหาไมมคนดแลผสงอาย ผปวย ผพการในชมชน อนรกษดแลแกปญหาดานสงแวดลอมและทรพยากรตางๆ ฯลฯ
- โครงงานสอคณธรรม เฉลมพระเกยรต
28
มใชแคผลตสอ แตมทมาของความคด แผนงาน กระบวนการผลตสอ-นำาไปใช-ตดตามผล-ประเมนผลวาสอทผลตทำาใหเกดผลดอยางไร จงจะมความเปนโครงงาน
- โครงงานวทย-คณธรรม เฉลมพระเกยรตมใชแคทดลองเสรจประกวดจบเลกทำา ไมจำาเปนตองคดคนใหมกได แตเนนการนำาไปใชจรงเพอพฒนา-แกปญหาจรงในโรงเรยนหรอชมชน สรางจตสำานกความมสวนรวมไดด (สามารถตอยอดเปนโครงงานธรกจคณธรรม หรอโครงงานคณธรรมปกตได)
- โครงงานธรกจคณธรรม เฉลมพระเกยรต (ธรกจ 2 ช พอเพยง)(โครงงานธรกจเพอพฒนาชวตและชมชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เฉลมพระเกยรต)ธรกจทไมไดเนนผลกำาไรสงสด เนน ประโยชนสข“ ” สงสด ธรกจทมความเปนโครงงาน สอดคลองกบหลกการเรยนร รวมกน“ ทำาด อยางมปญญา” และปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไมใชธรกจบาป ไมยงเกยวกบอบายมข ไมเปนธรกจทขดกบหลกศลธรรมเปนธรกจทมแนวคดดๆใหมๆ ทชวยแกปญหาจรงในโรงเรยนชมชน ทำาใหคณภาพชวตดขน เนนการใชทรพยากรในทองถนอยางประหยดคมคาสงสด มผลกำาไรท อยางนอย 10% นำาเขากองทนโครงงานคณธรรม ( ก องทนทำาด ) ของโรงเรยน ทเหลอเปนทนหมนเวยนของธรกจและเงนออมของคนทำางาน
- โรงเรยนสงเสรมคณธรรมเฉลมพระเกยรตโรงเรยนทสงเสรมใหเกดการเรยนรผานโครงงานคณธรรมทง ๔ ประเภทอยางกวางขวางในทกชวงชน ทงระบบโรงเรยน มจำานวนโครงงานไมนอยกวา ๑ % ของจำานวนนกเรยนทงหมดมใชมแคไมกโครงงานเพอสงประกวดเปนโครงงานทดำาเนนงานจรงๆอยางตอเนอง ในชวงระยะเวลาอยางนอย ๑ – ๒ เดอน
29
มใชสกแตวามโครงงานเยอะแลวจดเปนงานนทรรศการ/เทศกาลครงเดยวจบเกดผลสมฤทธลงสผเรยนไดจรงเชงประจกษ
ภาพรวมการประกวดโครงงานคณธรรมระดบภมภาค และระดบประเทศ- การประกวดโครงงานคณธรรมระดบภาคสงฆ ๑๘ ภาคสงฆ จะถกปรบเปลยนเปนคายพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยต ๘ ภมภาคแทนตามตารางดานลางน โดยเปนการบรณาการหลอมรวมรปแบบคาย นทรรศการโครงงาน การแลกเปลยนเรยนร และการประกวดคดเลอกโครงงานเขาไวดวยกนในคายเดยว โดยจะจดขนในชวงเดอนตลาคมและพฤศจกายน ๒๕๕๑ - การตรวจเยยมประเมนโครงงานในพนทจรง จะอยในชวงเดอน ธนวาคม ๒๕๕๑ – มกราคม ๒๕๕๒ - การประกวดระดบประเทศ จะอยในชวงเดอนมกราคม – มนาคม ๒๕๕๒
ตารางแสดงการแบงกลมตามการจดคายพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต
และคายอบรม เยาวชนคนธรรม“ นำาสอความด” ๘ ภมภาค
กลมท
ภมภาค จงหวด จน.จว.
จน.สพท.
1 เหนอตอนบน
เชยงใหม(๕),แมฮองสอน(๒),ลำาพน(๒),เชยงราย(๔),พะเยา(๒),ลำาปาง(๓),นาน(๒),แ
พร(๒)
8 22
2 เหนอตอนลาง
สโขทย(๒),พษณโลก(๓),อตรดตถ(๒),ตาก(๒),กำาแพงเพชร(๒),พจตร(๒),เพชรบรณ
(๓),นครสวรรค(๓),อทยธาน,ชยนาท
10 21
3 อสานบน อดรธาน(๔),หนองคาย(๓),เลย(๒),สกลนคร(๓),นครพนม(๒),หนองบวลำาภ(๒),ขอนแ
กน(๕),มกดาหาร(๑)
8 22
4 อสานลาง กาฬสนธ(๓),มหาสารคาม(๒),รอยเอด(๓),อบลราชธาน(๕),ศรสะเกษ(๔), ยโสธร(๒),
8 23
30
สรนทร(๓),อำานาจเจรญ(๑)5 ประต
อสานนครราชสมา(๗),บรรมย(๔),ชยภม(๓),ปราจนบร,นครนายก,สระแกว(๒),สระบร(๒),ล
พบร(๒)
8 22
6 กลาง-ตะวนออก
สงหบร,อางทอง,อยธยา(๒),ปทมธาน(๒),นนทบร(๒),กรงเทพฯ(๓),สมทรปราการ(๒),ฉะเชงเทรา(๒),ชลบร(๓),ระยอง(๒),จนท
บร(๒),ตราด(๑)
12 23
7 ตะวนตก-ใตตอนบน
นครปฐม(๒),สพรรณบร(๓),กาญจนบร(๓),สมทรสาคร,ประจวบครขนธ(๒),สมทรสงคราม,ราชบร(๒),เพชรบร(๒),ชมพร(๒),ระน
อง, สราษฎรธาน(๓)
11 22
8 ใตตอนลาง
พงงา,นครศรธรรมราช(๔),ภเกต,กระบ,ตรง(๒),สงขลา(๓),พทลง,สตล,ปตตาน(๓),ย
ะลา(๓),นราธวาส(๓)
11 23
รวมจำานวน
76 178
ภาคผนวก ข.๑. รายงานโครงงาน จดพมพใหมจำานวนหนา ๒๐–๕๐ หนากระดาษขนาด
A4 ไมรวมปก โดยแสดงเนอหา บทและหวขอตางๆ ตามทก ำาหนด ดงน (ดตวอยางโครงงานระดบประเทศ ท www.moralproject.net)(๑) ปกหนา
(๑.๑) ปกนอก (แสดงชอโครงงานเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ, ชอกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน, ชอสถานศกษา, ชอสงกด สพท./สอศ./สำานกการศกษาฯ โดยระบเขต, และพมพระบวา รายงานนเปนสวนหนงของโครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ประจ ำาปการศกษา ๒๕๕๑ ระดบมธยมศกษา ทจดโดย กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.) )(๑.๒) ปกใน (แสดงชอโครงงานเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ, รายชอสมาชกกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงานโดยระบ ชอ-นามสกล ตำาแหนง ชนเรยน, ชอ-ฉายา-นามสกลพระสงฆทปรกษาโดยระบวดและทตงของวด หมายเลขโทรศพท/E-mail, ชอผบรหารและครทปรกษาโดยระบ ตำาแหนง หมายเลข
31
โทรศพท/E-mail, ช อสถานศกษา ท ต ง หมายเลขโทรศพท/โทรสาร/E-mail/เวบไซต(ถาม))
(๒)กตตกรรมประกาศ (แสดงการขอบคณบคคล คณะ องคกรตางๆ ทสนบสนนการทำาโครงงาน เปนตน)
(๓) บทคดยอ (สรปยอเนอหาและประเดนสำาคญของโครงงานเปนความเรยงใน ๑ หนากระดาษ)
(๔) ผงมโนทศน (สรปภาพรวมของโครงงานทงหมดเปนผงมโนทศน ใน ๑ หนากระดาษ)
(๕) บทท ๑ บทนำา๑.๑ ทมาและความสำาคญ (อธบายความเปนมา แรงบนดาลใจ หรอเหตผล ททำาใหคดทำาโครงงานขน)๑.๒ วตถประสงค (แสดงจดมงหมายของการทำาโครงงาน เปนรายขอ ไมควรเกน ๕ ขอ)๑.๓ ขอบเขตการศกษาเรยนร (ระบ กลมเปาหมาย กำาหนดระยะเวลาและสถานท ในการดำาเนนการโครงงาน)
(๖) บทท ๒ การดำาเนนการโครงงาน๒.๑ วธการดำาเนนงาน (อธบายวธการดำาเนนงาน, แสดงแผนผงขนตอนการดำาเนนงาน ,แสดงปฏทนหรอก ำาหนดการดำาเนนงาน และ/หรอ มร ปภาพประกอบ)๒.๒ งบประมาณ (แสดงรายการคาใชจายโดยแยกเปนรายหมวดและยอดรวม) ๒.๓ แหลงทมาของงบประมาณ (กรณทมการระดมทนหรอหางบประมาณเพมเตมขนเอง ใหอธบายถงวธการระดมทนหรอการเขาถงแหลงงบประมาณนนโดยยอดวย)๒.๔ อปสรรคความผดพลาดและการแกปญหา (อธบายถงอปสรรคปญหาหรอขอขดของตางๆ ทเกดขนในการดำาเนนการโครงงาน และการแกปญหาเฉพาะหนา แลวสรปเปนบทเรยนทไดจากการเผชญปญหานนๆ)
(๗)บทท ๓ ผลการดำาเนนงาน(แสดงผลการดำาเนนงานโดยการอธบายพรอม รปภาพ และ/หรอ มสถต ตาราง หรอแผนภม ประกอบ)
(๘) บทท ๔ การศกษาวเคราะห๔.๑ ปญหาและสาเหต (ประมวลขอมลสภาพปญหา แลววเคราะหสบสาวหา
สาเหตของปญหา)
32
๔.๒ เปาหมายและทางแก (วเคราะหเชอมโยงเปาหมายของโครงงานกบวธการดำาเนนงาน วาเปนหนทางไปสเปาหมายทวางไวอยางไร อยางเปนเหตเปนผล)
๔.๓ หลกการและหลกธรรมทนำามาใช (แสดงหลกธรรมและแนวพระราชดำาร หรอหลกวชาการตางๆ ทนำามาใช พรอมอธบายความหมายโดยยอ แลวอธบายเชอมโยงกบโครงงาน อยางสอดคลองเปนเหตเปนผล)
๔.๔ ประเมนผลการดำาเนนงาน (แสดงหรออธบายเหตผลวา ผลการดำาเนนงานเปนไปตามวตถประสงคและเปาหมายของโครงงานหรอไม เพยงใด เพราะเหตใด และ/หรอแสดงสถตประกอบ(ถาม))
๔.๕ การประเมนตนเอง (สมาชกกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงานทกคน แสดงความคดเหนและความรสกตอการพฒนาตนเอง หรอความประทบใจตอสงทไดเรยนรระหวางการดำาเนนการโครงงาน)
๔.๖ การประเมนและวจารณโดยผอน (แสดงความคดเหนเชงวเคราะห คำาวจารณ และขอเสนอแนะ ของผบรหารสถานศกษา อาจารยและพระสงฆทปรกษาโครงงาน ๓ ทาน และ/หรอ บคคลอนทเกยวของอกไมเกน ๕ คน เชน ผปกครอง, เพอนนกเรยนคนอนทไมไดเปนสมาชกกลม , คนในชมชน)
(๙) บทท ๕ บทสรปและขอเสนอแนะ ๕.๑ สรปผลการดำาเนนการโครงงาน (อธบายสรปภาพรวมของโครงงาน
ท งหมดเช อมโยงส กร ะบวนการเรยนร และพฒนาคณธรรมตามวตถประสงคและเปาหมายของโครงงานคณธรรม)
๕.๒ แผนการดำาเนนงานในอนาคตและขอเสนอแนะ (แผนการดำาเนนงานในปการศกษาตอไป)
(๑๐) เอกสารอางอง (ถาม)(๑๑) ภาคผนวก (ถาม)
๒. สรปยอโครงงาน ใน ๑ หนากระดาษสร ปยอโครงงานท งหมดลงใน ๑ หน ากระดาษขนาด A4 ใชฟอนต Angsana ตามตวอยางในหนาท ๒๒
๓. แผนพบ (Brochure) สรปยอโครงงานสรปยอโครงงานทงหมดลงใน ๑ แผนกระดาษขนาด A4 ทพบ ๓ สวน โดยมเนอทพมพไดทงดานหนาและดานหลง โดยออกแบบและพจารณาเลอกประเดน หวขอ เนอหา/สาระสำาคญของโครงงาน พรอม รปภาพ และ/หรอ ตารางหรอแผนภมประกอบ ตามทเหนวาเหมาะสมไดเอง
33
๔. สอ Presentation ทางคอมพวเตอรหรอ VCD นำาเสนอโครงงานเลาเร องแสดงภาพรวมและเจาะประเดนส ำาคญของโครงงานลงในสอ Presentation ทางคอมพวเตอรในระยะเวลาไมเกน ๗ นาท โดยสามารถจดทำาเปนภาพเคลอนไหววดทศน (VCD) หรอ เปนแผนภาพการนำาเสนอ ดวยโปรแกรมจำาพวก presentation เชน Powerpoint กได
๕. แผนปาย (Board) นทรรศการโครงงานแสดงภาพรวมและสรปยอสาระสำาคญของโครงงานทงหมด ไดแก ชอโครงงาน สถานศกษา รายชอทปรกษาและกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน บทคดยอ ผงมโนทศน วธการดำาเนนงาน ผลการดำาเนนงาน การประเมนผลสรปผล ขอเสนอแนะ เปนตน ประกอบกบการจดแสดงรปภาพ แผนผง แผนภม ตาราง สญลกษณ ร ปวาด ฯลฯ โดยใชความค ดสรางสรรคและเทคนคทางศลปะมาชวยในการนำาเสนอใหเกดการสอความไดงาย ชดเจน และนาสนใจ โดยมรายละเอยดดงตอไปน
34
๖๕ ซม.
๑๒๐ ซม. ๖๐
ซม.๖๐
รอยทพบหกกลางไปดาน
ชอโครงงานคณธรรม
ปกหนาโครงปกหลงโครง
๖๐
๖๕ วสดทแนะนำา: ใชพลาสตกลกฟกหนา ๓หรอ๕ มม. ถาทำาไดถกตองตามทกำาหนดจะสามารถพบแผนปายสลบกนไดเปน ๔ ทบ มลกษณะเปน Big
(ตวอยาง สรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ)
โครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ประจำาป ๒๕๕๑ ระดบมธยมศกษาโครงงาน รณรงครกนวลสงวนตว ทำาความดถวายแดพระเจาอยหวของปวง
ไทยPreventing Premarital Sex
http://school.obec.go.th/prangku/king1.htmโดย เยาวชนกลม สานฝน โรงเรยนปรางคก สพท.ศรสะเกษ เขต ๓
หลกธรรมสำาคญ : หร โอตตปปะ (ความละอายและความเกรงกลวตอบาป)พระราชดำารสำาคญ : คณธรรม ๔ ประการ (ฆราวาสธรรม ๔: สจจะ, ทมะ, ขนต, จาคะ)
ประเดนปญหาหลก : การเสยตวกอนวยอนควรของวยรน อนเนองมาจากการหางเหนจากคณธรรม ไมเขาวด อยากรอยากลอง คานยมทางเพศทไมถกตอง เลยนแบบสอลามกอนาจาร หลงใหลในของฟมเฟอย และปญหาครอบครวกลมเปาหมาย : นกเรยนหญง รร.ปรางคก ม.๒-๔ จำานวน ๔๙๘ คนกจกรรมเดน : ทำาแบบสำารวจสภาพปญหาจรงแลวเลอกเจาะสมภาษณขอมลจากนร.กลมเปาหมายทมปญหา เพอสบสาวหาสาเหตและปจจยรวม จากนนโครงงานไดจดกจกรรมตางๆ เพอลดพฤตกรรมเสยงและเพมพฤตกรรมขดขวาง ไดแกการปฏบตธรรมเฉลมพระเกยรตทใหความรเกยวกบทกษะชวตและเรองเพศ จากนนจงมการรบสมครสมาชกทวไปกอตงเปน "ชมรมเพอนใจวยรน" ใหคำาปรกษาแกวยรนเรองความรกและเรองเพศ จดปาฐกถาโดยนมนตพระวทยากรมาใหความรเยาวชนในเรองภมคมกนทางเพศ เชนการเอาตวรอดจากการมเพศสมพนธกบบคคลทเรยกวาแฟน เชญวทยากรจากโรงพยาบาลมาใหความรเรองโรคตดตอจากการมเพศสมพนธและการหลกเลยงจากสงยวย และจดคายคณธรรมบวชชพราหมณเฉลมพระเกยรตสำาหรบกลมเสยงทมปญหา ผลทเกดขน : สามารถประมวลพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธกอนวยอนควร๗ขอ และพฤตกรรมขดขวางการมเพศสมพนธกอนวยอนควร๔ขอ โดยกจกรรมตางๆ สามารถชวยลดพฤตกรรมเสยงของนกเรยนกลมเปาหมายลงไดในกรณทมาจากตววยรนเองทกรายการ แตทมาจากปจจยเสยงภายนอกนน ไมลดลงแตเพมขน สำาหรบพฤตกรรมขดขวางนนเพมสงขนทกรายการ เยาวชนผรบผดชอบโครงงาน1. นายสาธต จนทรสมด ม.๖ ประธาน2. นางสาวสพรรษา ธรรมสโรช ม.๖ รองประธาน
พระสงฆทปรกษา: พระมหาบญทว คนธสโล เจาอาวาสวดระกาผบรหารทปรกษา: นายวรรณกจ อนทรประพงศ ผอำานวยการสถาน
35
3. นางสาวพชรพร สภาทพย ม.๖ รองประธาน4. นางสาวทพาวรรณ เอยมนม ม.๖ เหรญญก5. นายจรวชร หงสศร ม.๖ ประชาสมพนธ6. นางสาวรสสคนธ ปกกงเวสง ม.๖ สวสดการ7. นางสาวณฐฐาภรณ ศรสงห ม.๖ สวสดการ8. นางสาวทวพร สาสงข ม.๖ เลขานการ
ศกษาครทปรกษา: นายปราโมทย แหวนเงน กลมสาระสงคมศกษาฯขอมลโรงเรยน: จำานวนคร ๗๕ คน นกเรยน ๑,๘๘๘ คนแยกเปนชาย ๘๑๒ คน หญง ๑,๐๗๖ คนตดตอ: นายปราโมทย แหวนเงน โทร. ๐๘๗ ๐๒๘ ๐๗๗๙อเมล: [email protected]
สนบสนนโดย - กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.)
- ศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม (ศนยคณธรรม)- สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) (โครงการโรงเรยนวถพทธ)
36
ภาคผนวก ค.ปฏทนงานโครงการพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ปการ
ศกษา ๒๕๕๑
ตารางสรปการดำาเนนงาน ป ๒๕๕๑ ป ๒๕๕๒
ท ปฏทนงาน ม.
ค.
เม.
ย.
พ.
ค.
ม.
ย.
ก.
ค.
ส.
ค.
ก.
ย.
ต.
ค.
พ.
ย.
ธ.ค.
ม.
คก.
พม.
ค๑ ประชาสมพนธ๒ สพท. รบสมครสถานศกษาเขา
โครงการและรบสมครเยาวชนเขาอบรมเตรยมความพรอม
๓ สพท. จดประชม/คายอบรมการทำาโครงงาน
๔ กลมเยาวชนสง รางโครงงานและใบสมครเขารวมโครงการมาท สพท. (เพอสมครขอรบทน)
๕ สพท.ประกาศรบรองการสมคร (และ/หรอ มอบทนรางวล) และสงขอมลการสมครมาท สนก. สพฐ.
๖ กลมเยาวชนผรบผดชอบ ดำาเนนการโครงงานระยะท ๑
๗ สถานศกษาและ สพท.ชวยสนบสนนตดตามประเมนผล
ชวงเตรยมความ
การประกวด
37
๘ สพท.จดประกวดโครงงานระดบเขตพนทการศกษา เพอคดเลอกตวแทนกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน ๑ โครงงานมาเขาคายพฒนาโครงงานฯ และพธมอบโล/เกยรตบตร/เงนรางวล ระดบ สพท.
๙ กคพ.รวมกบ สพท. ๘ แหง จดคายพฒนาโครงงานฯ นทรรศการแลกเปลยนเรยนร และการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ๘ ภมภาค
๑๐
กลมเยาวชนผรบผดชอบดำาเนนการโครงงานระยะท ๒
๑๑
กคพ.ตรวจเยยม ๔๐ โครงงานในพนทจรง
๑๒
สถานศกษาสนบสนนใหกลมเยาวชนผรบผดชอบฯประมวลสรปผลการดำาเนนงานทง ๒ ระยะ และจดทำา เอกสารและสอนำาเสนอ โครง งาน ฉบบสมบรณ
การประกวดระดบ
การประกวด
38
๑๓
๔๐ โครงงานทเขารอบมตวแทนมาเขา (๑) คายสดยอดผนำายวชนกลยาณมตร (๒) การประกวดโครงงานรอบชงชนะเลศ ระดบประเทศ (๓) พธมอบรางวลเกยรตยศ และ (๔) นทรรศการโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ระดบประเทศ
39
คณะทปรกษา โครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต1. พระธรรมโกศาจารย อธการบด มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราช
วทยาลย2. พระอาจารยชยสาโรภกข อดตเจาอาวาสวดปานานาชาต3. พระศรญาณโสภณ ผชวยเจาอาวาสวดพระราม ๙ กาญจนาภเษก4. พระอาจารยดษฎ เมธงกโร พระวทยากรผทรงคณวฒ สำานกปฏบตธรรมทงไผ
จงหวดชมพร5. พระมหาวฒชย วชรเมธ ผทรงคณวฒดานการสอสารธรรมะ วดเบญจมบพตร
ดสตวนาราม6. นายไพบลย วฒนศรธรรม อดตรองนายกรฐมนตรและ รมว.กระทรวงการพฒนาสงคมฯ7. คณหญงพวงรตน วเวกานนท นายกสมาคมผบรหารโรงเรยนประถมศกษาแหง
ประเทศไทย 8. ศาสตราจารยกตตคณ สมน อมรววฒน ผทรงคณวฒดานการศกษา และทปรกษาธรรม
อาสาสมครฝายวชาการ9. ดร.สเมธ ตนตเวชกล เลขาธการมลนธชยพฒนา10. ดร.มนญ มกขประดษฐ รองเลขาธการมลนธชยพฒนา11. นายปยะบตร ชลวจารณ อดตรฐมนตรชวยวาการกระทรวงอตสาหกรรม12. คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
กระทรวงศกษาธการ13. ดร.ชนภทร ภมรตน รองปลดกระทรวงศกษาธการ
คณะกรรมการกลาง โครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต1. พระมหาพงศนรนทร ฐตวำโส ประธาน กคพ. และประธานโครงการฯ วดสทศนเทพวรา
ราม 2. พระมหาวชาญ สวชาโน หวหนาพระวทยากร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราช
วทยาลย วดยานนาวา 3. พระมหานภนต สนตภทโท พระวทยากรหวหนากลมพฒนาจต เพอชวตดงาม“ ” วด
สระเกศ4. พระเจษฎา สมาหโต พระวทยากรแกนนำาโครงการโรงเรยนวถพทธ จงหวดอางทอง5. พระสรยทธ ชยปญโญ รกษาการเจาอาวาสวดพระบรมธาตดอยผาสม จงหวดเชยงใหม6. รศ.บญนำา ทานสมฤทธ ผทรงคณวฒ และผรวมกอตงโครงการโรงเรยนวถพทธ7. รศ.ประภาภทร นยม ผอำานวยการโรงเรยนรงอรณและสถาบนอาศรมศลป
เหรญญก กคพ.8. ดร.สรกร มณรนทร ผทรงคณวฒ และผรวมกอตงโครงการโรงเรยนวถพทธ9. ดร.อรทย มลคำา ผอำานวยการสำานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา*10. นางสาวนราทพย พมทรพย ผอำานวยการศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชง
คณธรรม11. นายปกรณ ตนสกล รองอธบด กรมการศาสนา
40
12. นายพงษชย ศรพนธ ผชวยผอำานวยการ สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย
13. นางสาววไลวรรณ ถกไทย ผแทนศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม14. นางบบผาสวสด รชชตาตะนนท ผบรหารโรงเรยนทอส และเครอขาย ๓ ประสาน ร.ร.วถ
พทธ15. นางสาวอนนทตา โปษะกฤษณะ ผบรหารโรงเรยนอนบาลหนนอยและเครอขาย ๓
ประสาน ร.ร.วถพทธ16. ดร.ไพรช สแสนสข อาจารยวทยาลยการฝกหดคร มหาวทยาลยราชภฎพระนคร 17. นายพสทธ เกรยงบรพา ศลปนธรรมะบนเทง กลมเรยนเชญผมจตศรทธา18. ดร.บรรเจอดพร สแสนสข สำานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา สพฐ. เลขานการ
กคพ.
กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.)
41
ศนยประสานงานการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต โครงการโรงเรยนวถพทธ (ดร.บรรเจอดพร)สำานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา สพฐ.กระทรวงศกษาธการ กทม. ๑๐๓๐๐โทร. ๐๒-๒๘๐-๕๕๖๐ โทรสาร ๐๒ ๒๘๑ ๕๒๑๖– –อเมล [email protected]ศนยประสานงานดานการเงนและบญช
มลนธโรงเรยนรงอรณ (คณโชตกา)๙/๙ หม๕ ซอย๓๓ ถ.พระราม๒ แขวงทาขาม เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ ๑๐๑๕๐ โทร. ๐๒-๘๔๐-๒๕๐๑-๔ โทรสาร. ๐๒-๘๗๐-๗๕๑๔
42
Website โครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต: http://www.moralproject.net
43
ความดเพอความด
เนอรอง/ทำานอง: เยาวชนผเขาคายสดยอดผนำายวชนกลยาณมตร
Intro : AE/F#m E/2time/D E/C#m F#m/Bm E/A A E F#m E เราทกคนลวนมาจากตางฐานถน A E F#m E ใจถวลมงมนมาทำาความด D E C#m F#m เพอพอหลวงของเรา... เพอชาตไทยของเราน Bm E กำาลงกายทมจะสไป
A E F#m E*แมเธอและฉน ไมเคยเรยนรทมา A E F#m Eแมตางภาษา แตเราเชอมใจถงใจ D E C#m F#mถกทอความฝนรวมกน ดวยพลงจากหวใจ Bm E Aทำาความดกนตอไป เพอความด
E F#m**เยาวชนไทย ทำาดถวายในหลวง D E Aรวมใจทกดวงมาชวยกน D E C#m F#mแกปญหาทม เพอพรงนของเรานน Bm E AใหเปนวนทสขสนตของคนไทยSolo : E/F#m/D E/A/D E/C#m F#m/Bm E/A(*),(**),(**)
Bm E A(ทำาความดกนตอไป เพอความด).....
(ปกหลงดานใน)
เรมดวยชวยกน(ทำาด.. เพอพอของเรา)
ธรรมอาสาและพสทธ เกรยงบรพา คำารองศลปนกลมเรยนเชญทานผมจตศรทธา ทำานอง
บนแผนดนแผนน ทเรามกนใชเตบโตกนมากมาย ผานไป วน เดอน และ ปบนแผนดนแผนน ไดมสงอนมากมาย หลอหลอมใจเราและกาย จงไดมกนวนน ทดกวาเดม
พวกเราเยาวชน ตระหนกกนในสงน จงรวมพลงทมทำาดและคอยแกไข ปญหาหลายสงวนน ยงมอยรายลอมกาย
สงแวดลอมและปาไม .. ถกทำาลายเกอบสญสน! ...?
* หากเรายงมหวง ทจะทำาเพอวนขางหนา มาสพวกเรามา เขามาพรอมกบพลงหากเพยงคนละหนงแรง ทคดจะเรมชวยกน วนหนาทฝนนน.. วนทฝนนน.. กคงไมไกล
แผนดนไทยเราน ตองมผแกไข ปญหาอนยงใหญ ไมเคยรอคอยเวลาปญหาการศกษา ทยงหางกนมากไปชวตสงคมไทย ยงไกลหางออกไปจากศลธรรม! …?
(ซำา *)(รองหม)
หากเรายงมหวง ทจะทำาเพอวนขางหนามาสพวกเรามา กาวไปพรอมกบพลง
หากเพยงคนละหนงแรง ทพรอมเรมดวยชวยกนวนหนาทฝนนน.. วนทเธอและฉน.. เรมทำาดดวยกน
เพอพอของเรานน.. คงเปนจรง
(chorus) เพอพอของเรานน ตองเรมดวยชวยกน..ฯ ( 3 รอบ)
(ปกหลงดานนอก)