การทําพืชหม...
TRANSCRIPT
21/01/56
1
การทาพชหมกสาหรบสตวเคยวเออง
ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ
(ตน + ใบพช)
ธรรมชาต ปลก เศษเหลอไรนา
อาหารสตวเคยวเออง
อาหารขนอาหารขน อาหารหยาบอาหารหยาบ
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ธรรมชาต ปลก เศษเหลอโรงงาน
สด
แหง หมก
ถนอม
หญาแหง
หนาฝน หนาแลง
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
หญาอดมสมบรณด แตไมมแดดฝนชอบตก พชทตากไวเนาเสย มแดด แตไมมหญา
ถนอมไวในสภาพฉานา ในสภาวะไรอากาศ
ใ ป ป ใ ช
พชหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
เพอใหจลนทรยเปลยนแปงและนาตาลในพช → กรดแลคตก
กรดจะชวยถนอมพชไวไมใหเนาเสย เกบไวไดนาน
21/01/56
2
แปง + นาตาล กรด
ซ
แลคโตบาซลส
หลกการของการทาพชหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
แลคตก อะซตก บวทรก
ดมาก ปานกลาง ไมด
กลนหอม เหมน
หลมหมกและการปดหลมด
ไรออกซเจน
บรรจอยางรวดเรวอดไดแนน
อณหภมเหมาะสมตดทอายเหมาะสม
ปจจยทมผลตอคณภาพของพชหมก
หนขนาดพอเหมาะ
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
นาตาลเพยงพอ
ชนดของพชทเหมาะสม
ปรมาณกรดเพยงพอ
อณหภมเหมาะสม
ความชนเหมาะสมพชหมกมคณภาพด
ปจจยทมผลตอคณภาพของพชหมก
1. อายการตดทเหมาะสม : - ขาวโพด : เสนนานมอยระหวาง 1/4 - 2/3 ของเมลด (ความชน 65%) : 110 วน
- หญา : 40 วน
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ปจจยทมผลตอคณภาพของพชหมก
2. ความชนเหมาะสม : 60-70%3. ขนาดทเหมาะสม :1-2.5 ซม.4. การบรรจทด : ปดสนท, รวดเรว, ไรออกซเจน5 อณหภมเหมาะสม : 27 38 องศาเซลเซยส
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
5. อณหภมเหมาะสม : 27-38 องศาเซลเซยส- ตา : เขยว คลา ฉน- สง : นาตาลแก กลนคลายนาตาลไหม
21/01/56
3
• พชหมกทดตองมสเขยวอมนาตาล
• มกลนหอม และรสเปรยวคลายผกดอง
• มพเอช (ความเปนกรด-ดาง) ประมาณ 4
ลกษณะพชหมกทด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
มพเอช (ความเปนกรด ดาง) ประมาณ 4
• มเนอแนน
• ไมเปนเมอก ไมมรา
• ไมมกลนเหมนของกรดบวทรก
ความชนทเหมาะสมคอ 65 – 75%
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ความชนทเหมาะสมคอ 65 – 75%
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
Tower silo : ไซโลแบบหอคอย
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
4
Trench silo : เทรนซไซโล
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
Trench silo : เทรนซไซโล
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
Trench silo : เทรนซไซโล
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
Bunker silo : บงเกอรไซโล
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
5
Bunker silo : บงเกอรไซโล
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
Bunker silo : บงเกอรไซโล
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
Sausage silo : ไซโลแบบไสกรอก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
Sausage silo : ไซโลแบบไสกรอก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
6
Sausage silo : ไซโลแบบไสกรอก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ซพ – ปกธงชย (2544)
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ขนตอนการทาพชหมก
ตดพชหมกเปนระยะเวลา 21 วน
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
หนพช
อดใสภาชะบรรจใสสารเสรม ?
ปดใหแนน
วตถดบทสามารถนามาทาพชหมก
พชสด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
7
เศษเหลอจากไรนา & โรงงาน
วตถดบทสามารถนามาทาพชหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
อะไรใชทาพชหมกไดบาง?
เศษเหลอจากไรนา & โรงงาน
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ขาวโพดเปนพชทเหมาะจะนามาหมก เพราะ
1. ใหผลผลตสง ประมาณ 4 – 5 ตน/ไร มเนออาหารมาก โปรตนประมาณ 7% มพลงงานคอนขางสง
2 ป ใ ป ใ ป
ขาวโพดหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
2. มแปงและนาตาลอยสง จลนทรยใชเปลยนใหเปนกรดแลคตกไดด
3. มแบคทเรยพวกแลคโตบาซลส ทชวยในการหมกตดมากบตนพชมาก ทาใหการหมกไดผลด มกรดแลคตกเกดขนมาก
1. มอาหารหยาบคณภาพดไวเลยงโคตลอดทงป ทาใหโคไดรบอาหารสมาเสมอ มสขภาพด ใหผลผลตสง และมการสบพนธด
2 สามารถลดอาหารขนลงไดบางสวน
ขอดของการใชขาวโพดหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
2. สามารถลดอาหารขนลงไดบางสวน
3. ลดภาระในการออกไปหาอาหารหยาบ ทาใหมเวลาดแลโค และอยกบครอบครวมากขน
21/01/56
8
• มสารอาหารมาก (เพราะมทงเมลด ใบ และลาตน)
โคทใหนมสง โคทใหนมปานกลาง, นอย
อวนเกนไป
ใ
ขอควรระวงของขาวโพดหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
• มเยอใยตา กระเพาะรเมนบบตวนอย
เคยวเอองนอย
กระเพาะเปนกรด ขบนาลายนอย
* ควรเสรมหญาแหงอยางนอย 3 กก./ตว/วน
ขาวโพดหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ระยะการตดตนขาวโพดทเหมาะสมในการทาพชหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ระยะการตดทเหมาะสม
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
9
การทาขาวโพดหมก : รายใหญ
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ตดตนขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
หนตนขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
หนตนขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
10
หนตนขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ตดขาวโพดดวยรถตดในแปลง
(ฟารมโชคชย)
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ซพ – ปกธงชย (2544)
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
หนตนขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
11
หนตนขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
นารถแทรกเตอรขนเหยยบ
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
กองขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
คลมดวยพลาสตกและมวนขอบรอบกองขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
12
ใชยางรถยนตกดทบกองขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ขาวโพดหมกหลงจากปดกอง 21 วน
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
การทาขาวโพดหมกสาหรบเกษตรกรรายยอย
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
หนตนขาวโพด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
13
บรรจใสถงพลาสตก 2 ชน
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
บรรจใสถงพลาสตก 2 ชน
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
อดใหแนน
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ดดอากาศออกใหหมด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
14
ดดอากาศออกใหหมด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ขาวโพดหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ขาวโพดหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
จงหวดเชยงใหม
ผลผลตขาวโพดประมาณ 180,000 ตน
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
วสดเศษเหลอประมาณ 90,000 ตน
พนทเพาะปลก 154,700 ไร
21/01/56
15
การใชประโยชนจากเปลอกขาวโพด
อาหารสตว
โคพนเมอง : ใชประโยชนจากอาหารหยาบคณภาพตาไดด ใหผลผลตถงแมวาจะไดรบอาหารหยาบคณภาพตา
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ขอจากด
คณคาทางโภชนะตา
ปรมาณลกนนสง
สตวสามารถใชประโยชนไดนอย
ปรมาณเปลอกขาวโพดทสงในชวงเกบเกยว
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ไมสามารถนามาใชเลยงสตวไดทน
พชหมก
สวนประกอบ ซงขาวโพด เปลอกขาวโพดวสดแหง (DM) 27.50 28.00 โปรตน (CP) 8.01 6.53 ไขมน (EE) 2.24 1.01 เยอใย (CF) 23.57 36.25 NDF 69.26 68.19 Hemicellulose 20.06 22.64
สารเสรมในการทาพชหมก
กากนาตาล
นาตาลประมาณ 50–60%
กระตนหรอเรงกระบวนการหมก
ใ ใ
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
แหลงของนาตาลทจลนทรยกรดแลคตคใชในการผลตกรดแลคตค
เพมเปอรเซนตกรดแลคตคในหญาหมก
กากนาตาลอตรา 80 กโลกรมตอตนของพช : ชวยลด pH ใหตาลง (สมสข และคณะ, 2546)
การเสรมกากนาตาล (5%) และยเรย 2.0%): เยอใย (NDF และADF) ลดลง
การหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ผสมกากนาตาลกบนานาไปราดเปลอกขาวโพด
21/01/56
16
การหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ปมดดอากาศออก บรรจในถงขนาด 50x87 cm
การหมก
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
มดปดปากถงใหแนน ใชเวลาในการหมก 34 วน
การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)
โคทใหนมสงตองการโภชนะปรมาณมากทงจากอาหารขนและอาหารหยาบ การใหอาหารทง 2 ประเภทนแยกกนโดยใหอาหารขนวนละ 2 ครง โคตองกนอาหารขนครงละมากๆ เปนผลให pH ในกระเพาะรเมนลดตาลง ระดบทไมเหมาะสมกบการเจรญเตบโตและการทางานของจลนทรย การยอยอาหารผดปกต โคเบออาหาร กบเจบ ผลผลตลดลงและผสมไมตด
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
การยอยอาหารผดปกต โคเบออาหาร กบเจบ ผลผลตลดลงและผสมไมตด วธปองกนอาจทาโดยการใหอาหารขนและอาหารหยาบผสมกนในรปของ
อาหารผสมครบสวน (total mixed ration, TMR)
การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)สวนผสมของอาหารผสมครบสวน
เปลอกขาวโพด 72 กโลกรม ขาวโพดบด 20 กโลกรม ยเรย 2 กโลกรม กากนาตาล 5 กโลกรม
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
กากนาตาล 5 กโลกรม เกลอ 8 ขด ซลเฟอร 1 ขด ไดแคลเซยม 1 ขด
21/01/56
17
การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ละลายกากนาตาลและยเรยกบนาสะอาดโรยกากนาตาลและยเรยใหทวกองขาวโพด
การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
ผสมวตถดบทงหมดใหเขากน
การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
นามาโรยในกองขาวโพดแลวผสมใหเขากนบรรจใสถงพลาสตก มดปากถงใหแนน
การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)
บรรจใสถงพลาสตก มดปากถงใหแนน
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา
21/01/56
18
อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา