การทําพืชหม...

18
21/01/56 1 การทําพชหมักสําหรับสัตว์เค้ยวเอ้อง ภาควชาสัตวศาสตร์และสัตว์น้ํา คณะเกษตรศาสตร์ มหาวทยาลัยเชยงใหม่ . ดร. เสาวลักษณ์ แย้มหม่นอาจ (ต้น + ใบพช) ธรรมชาต ปลก เศษเหล ไร่นา อาหารสัตว์เค ้ยวเอ้อง อาหารข้น อาหารหยาบ . ดร. เสาวลักษณ์ แย้มหม่นอาจ ภาควชาสัตวศาสตร์และสัตว์น้ํา ธรรมชาต ปลเศษเหลอ โรงงาน สด แห้ง หมัก ถนอม หญ้าแห้ง หน้าฝน หน้าแล้ง . ดร. เสาวลักษณ์ แย้มหม่นอาจ ภาควชาสัตวศาสตร์และสัตว์น้ํา หญ้าอุดมสมบูรณ์ด แต่ไม่มแดด ฝนชอบตก พชท่ตากไว้เน่าเสย มแดด แต่ไม่ม หญ้า ถนอมไว้ในสภาพฉ่ําน้ํา ในสภาวะไร้อากาศ พชหมัก . ดร. เสาวลักษณ์ แย้มหม่นอาจ ภาควชาสัตวศาสตร์และสัตว์น้ํา เพอหจุลนทรยเลยนแงและนาตาลนพกรดแลคตก กรดจะช่วยถนอมพชไว้ไม่ให้เน่าเสย เก็บไว้ได้นาน

Upload: others

Post on 09-Mar-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

1

การทาพชหมกสาหรบสตวเคยวเออง

ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ

(ตน + ใบพช)

ธรรมชาต ปลก เศษเหลอไรนา

อาหารสตวเคยวเออง

อาหารขนอาหารขน อาหารหยาบอาหารหยาบ

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ธรรมชาต ปลก เศษเหลอโรงงาน

สด

แหง หมก

ถนอม

หญาแหง

หนาฝน หนาแลง

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

หญาอดมสมบรณด แตไมมแดดฝนชอบตก พชทตากไวเนาเสย มแดด แตไมมหญา

ถนอมไวในสภาพฉานา ในสภาวะไรอากาศ

ใ ป ป ใ ช

พชหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

เพอใหจลนทรยเปลยนแปงและนาตาลในพช → กรดแลคตก

กรดจะชวยถนอมพชไวไมใหเนาเสย เกบไวไดนาน

Page 2: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

2

แปง + นาตาล กรด

แลคโตบาซลส

หลกการของการทาพชหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

แลคตก อะซตก บวทรก

ดมาก ปานกลาง ไมด

กลนหอม เหมน

หลมหมกและการปดหลมด

ไรออกซเจน

บรรจอยางรวดเรวอดไดแนน

อณหภมเหมาะสมตดทอายเหมาะสม

ปจจยทมผลตอคณภาพของพชหมก

หนขนาดพอเหมาะ

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

นาตาลเพยงพอ

ชนดของพชทเหมาะสม

ปรมาณกรดเพยงพอ

อณหภมเหมาะสม

ความชนเหมาะสมพชหมกมคณภาพด

ปจจยทมผลตอคณภาพของพชหมก

1. อายการตดทเหมาะสม : - ขาวโพด : เสนนานมอยระหวาง 1/4 - 2/3 ของเมลด (ความชน 65%) : 110 วน

- หญา : 40 วน

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ปจจยทมผลตอคณภาพของพชหมก

2. ความชนเหมาะสม : 60-70%3. ขนาดทเหมาะสม :1-2.5 ซม.4. การบรรจทด : ปดสนท, รวดเรว, ไรออกซเจน5 อณหภมเหมาะสม : 27 38 องศาเซลเซยส

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

5. อณหภมเหมาะสม : 27-38 องศาเซลเซยส- ตา : เขยว คลา ฉน- สง : นาตาลแก กลนคลายนาตาลไหม

Page 3: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

3

• พชหมกทดตองมสเขยวอมนาตาล

• มกลนหอม และรสเปรยวคลายผกดอง

• มพเอช (ความเปนกรด-ดาง) ประมาณ 4

ลกษณะพชหมกทด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

มพเอช (ความเปนกรด ดาง) ประมาณ 4

• มเนอแนน

• ไมเปนเมอก ไมมรา

• ไมมกลนเหมนของกรดบวทรก

ความชนทเหมาะสมคอ 65 – 75%

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ความชนทเหมาะสมคอ 65 – 75%

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Tower silo : ไซโลแบบหอคอย

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 4: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

4

Trench silo : เทรนซไซโล

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Trench silo : เทรนซไซโล

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Trench silo : เทรนซไซโล

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Bunker silo : บงเกอรไซโล

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 5: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

5

Bunker silo : บงเกอรไซโล

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Bunker silo : บงเกอรไซโล

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Sausage silo : ไซโลแบบไสกรอก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Sausage silo : ไซโลแบบไสกรอก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 6: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

6

Sausage silo : ไซโลแบบไสกรอก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ซพ – ปกธงชย (2544)

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ขนตอนการทาพชหมก

ตดพชหมกเปนระยะเวลา 21 วน

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

หนพช

อดใสภาชะบรรจใสสารเสรม ?

ปดใหแนน

วตถดบทสามารถนามาทาพชหมก

พชสด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 7: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

7

เศษเหลอจากไรนา & โรงงาน

วตถดบทสามารถนามาทาพชหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

อะไรใชทาพชหมกไดบาง?

เศษเหลอจากไรนา & โรงงาน

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ขาวโพดเปนพชทเหมาะจะนามาหมก เพราะ

1. ใหผลผลตสง ประมาณ 4 – 5 ตน/ไร มเนออาหารมาก โปรตนประมาณ 7% มพลงงานคอนขางสง

2 ป ใ ป ใ ป

ขาวโพดหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

2. มแปงและนาตาลอยสง จลนทรยใชเปลยนใหเปนกรดแลคตกไดด

3. มแบคทเรยพวกแลคโตบาซลส ทชวยในการหมกตดมากบตนพชมาก ทาใหการหมกไดผลด มกรดแลคตกเกดขนมาก

1. มอาหารหยาบคณภาพดไวเลยงโคตลอดทงป ทาใหโคไดรบอาหารสมาเสมอ มสขภาพด ใหผลผลตสง และมการสบพนธด

2 สามารถลดอาหารขนลงไดบางสวน

ขอดของการใชขาวโพดหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

2. สามารถลดอาหารขนลงไดบางสวน

3. ลดภาระในการออกไปหาอาหารหยาบ ทาใหมเวลาดแลโค และอยกบครอบครวมากขน

Page 8: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

8

• มสารอาหารมาก (เพราะมทงเมลด ใบ และลาตน)

โคทใหนมสง โคทใหนมปานกลาง, นอย

อวนเกนไป

ขอควรระวงของขาวโพดหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

• มเยอใยตา กระเพาะรเมนบบตวนอย

เคยวเอองนอย

กระเพาะเปนกรด ขบนาลายนอย

* ควรเสรมหญาแหงอยางนอย 3 กก./ตว/วน

ขาวโพดหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ระยะการตดตนขาวโพดทเหมาะสมในการทาพชหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ระยะการตดทเหมาะสม

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 9: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

9

การทาขาวโพดหมก : รายใหญ

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ตดตนขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

หนตนขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

หนตนขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 10: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

10

หนตนขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ตดขาวโพดดวยรถตดในแปลง

(ฟารมโชคชย)

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ซพ – ปกธงชย (2544)

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

หนตนขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 11: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

11

หนตนขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

นารถแทรกเตอรขนเหยยบ

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

กองขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

คลมดวยพลาสตกและมวนขอบรอบกองขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 12: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

12

ใชยางรถยนตกดทบกองขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ขาวโพดหมกหลงจากปดกอง 21 วน

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

การทาขาวโพดหมกสาหรบเกษตรกรรายยอย

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

หนตนขาวโพด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 13: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

13

บรรจใสถงพลาสตก 2 ชน

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

บรรจใสถงพลาสตก 2 ชน

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

อดใหแนน

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ดดอากาศออกใหหมด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 14: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

14

ดดอากาศออกใหหมด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ขาวโพดหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ขาวโพดหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

จงหวดเชยงใหม

ผลผลตขาวโพดประมาณ 180,000 ตน

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

วสดเศษเหลอประมาณ 90,000 ตน

พนทเพาะปลก 154,700 ไร

Page 15: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

15

การใชประโยชนจากเปลอกขาวโพด

อาหารสตว

โคพนเมอง : ใชประโยชนจากอาหารหยาบคณภาพตาไดด ใหผลผลตถงแมวาจะไดรบอาหารหยาบคณภาพตา

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ขอจากด

คณคาทางโภชนะตา

ปรมาณลกนนสง

สตวสามารถใชประโยชนไดนอย

ปรมาณเปลอกขาวโพดทสงในชวงเกบเกยว

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ไมสามารถนามาใชเลยงสตวไดทน

พชหมก

สวนประกอบ ซงขาวโพด เปลอกขาวโพดวสดแหง (DM) 27.50 28.00 โปรตน (CP) 8.01 6.53 ไขมน (EE) 2.24 1.01 เยอใย (CF) 23.57 36.25 NDF 69.26 68.19 Hemicellulose 20.06 22.64

สารเสรมในการทาพชหมก

กากนาตาล

นาตาลประมาณ 50–60%

กระตนหรอเรงกระบวนการหมก

ใ ใ

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

แหลงของนาตาลทจลนทรยกรดแลคตคใชในการผลตกรดแลคตค

เพมเปอรเซนตกรดแลคตคในหญาหมก

กากนาตาลอตรา 80 กโลกรมตอตนของพช : ชวยลด pH ใหตาลง (สมสข และคณะ, 2546)

การเสรมกากนาตาล (5%) และยเรย 2.0%): เยอใย (NDF และADF) ลดลง

การหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ผสมกากนาตาลกบนานาไปราดเปลอกขาวโพด

Page 16: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

16

การหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ปมดดอากาศออก บรรจในถงขนาด 50x87 cm

การหมก

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

มดปดปากถงใหแนน ใชเวลาในการหมก 34 วน

การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)

โคทใหนมสงตองการโภชนะปรมาณมากทงจากอาหารขนและอาหารหยาบ การใหอาหารทง 2 ประเภทนแยกกนโดยใหอาหารขนวนละ 2 ครง โคตองกนอาหารขนครงละมากๆ เปนผลให pH ในกระเพาะรเมนลดตาลง ระดบทไมเหมาะสมกบการเจรญเตบโตและการทางานของจลนทรย การยอยอาหารผดปกต โคเบออาหาร กบเจบ ผลผลตลดลงและผสมไมตด

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

การยอยอาหารผดปกต โคเบออาหาร กบเจบ ผลผลตลดลงและผสมไมตด วธปองกนอาจทาโดยการใหอาหารขนและอาหารหยาบผสมกนในรปของ

อาหารผสมครบสวน (total mixed ration, TMR)

การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)สวนผสมของอาหารผสมครบสวน

เปลอกขาวโพด 72 กโลกรม ขาวโพดบด 20 กโลกรม ยเรย 2 กโลกรม กากนาตาล 5 กโลกรม

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

กากนาตาล 5 กโลกรม เกลอ 8 ขด ซลเฟอร 1 ขด ไดแคลเซยม 1 ขด

Page 17: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

17

การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ละลายกากนาตาลและยเรยกบนาสะอาดโรยกากนาตาลและยเรยใหทวกองขาวโพด

การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

ผสมวตถดบทงหมดใหเขากน

การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

นามาโรยในกองขาวโพดแลวผสมใหเขากนบรรจใสถงพลาสตก มดปากถงใหแนน

การใชเปลอกและซงขาวโพดในรปอาหารผสมครบสวน (TMR)

บรรจใสถงพลาสตก มดปากถงใหแนน

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา

Page 18: การทําพืชหม ักสําหรับสัตว์เคี้ยวเอื้อง21/01/56 5 Bunker silo : บังเกอร ์ไซโล อ.ดร.เสาวลักษณ์แย้มหมื่นอาจ

21/01/56

18

อ. ดร. เสาวลกษณ แยมหมนอาจ ภาควชาสตวศาสตรและสตวนา