งานหองคลอด โรงพยาบาลขขนธ

นางวลภา วเศษศกล

หวหนากลมภารกจการพยาบาล

นายประวทย เสรขจรจาร

ผอานวยการโรงพยาบาลขขนธ

นางอาภา ทวพนธ

พยาบาลวชาชพ

นส.นราธร ไชยงาม

พยาบาลวชาชพ

นางสาคร จาปาโคกกรวด

พนกงานผชวยเลหอคนไข

นางนภาพร อนทรวน

พนกงานผชวยเหลอคนไข

นางอบลศร เพชรลวน

พนกงานผชวยเหลอคนไข

นส.วนย ลาคา

พนกงานผชวยเหลอคนไข

นางศรปทม เสนาะ

พยาบาลวชาชพ

นส.สชาดา มารยาท

พยาบาลวชาชพ

นส.พชรนทร พวงพม

พยาบาลวชาชพ

นางวธน อนยาพงษ

หวหนางานหองคลอด

ทรพยากร

เจาหนาท

พยาบาลวชาชพ 6 คน

พนกงานผชวยเหลอคนไข 4 คนพนกงานผชวยเหลอคนไข คน

พนกงานประจาตกผปวยจานวน 1 คน

ใสรปเจาหนาท)

จานวนเตยง

เตยงรอคลอด 3 เตยง

เตยง Attend 1 เตยงเตยง Attend 1 เตยง

เตยง คลอด 3 เตยง

ใสรปเตยง

CQI. งานหองคลอด

เร)อง การสงเสรมการคลอดดวยตนเอง

ปญหา

ในสภาพปจจบนประเทศไทยยงมการใหบรการเตรยมตวคลอดเพ!อการคลอดไมแพรหลาย สวนใหญมกจดช 'นเรยนใหความร หรอขอมลในระยะต 'งครรภ หรอระยะไมแพรหลาย สวนใหญมกจดช 'นเรยนใหความร หรอขอมลในระยะต 'งครรภ หรอระยะหลงคลอด (MOTHER CLASS) เทาน 'น และกลมเปาหมายมไดครอบคลมถงสาม สมาชกในครอบครว หรอผใกลชด ซ!งสงผลใหสตรระยะคลอด มความกลวทาใหเกดความเครยด และความเครยดทาใหเกดความเจบปวด สตรในระยะคลอดไมสามารถเผชญกบสภาวะการเจบครรภคลอดไดอยางเหมาะสม สดทายทาใหลงเอยดวยการคลอดผดปกต ซ!งการคลอดผดปกตทาใหเกดผลเสยตาง ๆ มากมาย ท 'งในเร!องความปลอดภย ท 'งมารดาและทารก การใชทรพยากรบคคลมากเกนไป การส 'นเปลองงบประมาณ ฯลฯ

หองคลอดโรงพยาบาลขขนธ จงมการจดทา CQI. “มารดามความสขกบการคลอด ลกปลอดภย ความพงพอใจเกนรอย” ข 'น ท 'งน 'เพ!อเตรยมความพรอมของมารดาท 'งดานรางกายและจตใจ เพ!อใหสตรระยะคลอด มความรเก!ยวกบการบรหารรางกายท!เก!ยวกบการหายใจ และการผอนคลาย รวมท 'งการใหขอมลเก!ยวกบสถานการณการคลอดตามปกตและการชวยเหลอตนเองในระยะรอคลอดไดเก!ยวกบสถานการณการคลอดตามปกตและการชวยเหลอตนเองในระยะรอคลอดไดอยางเหมาะสม สามารถเผชญกบสภาวะการเจบครรภคลอดไดอยางเหมาะสม ลดอตราการคลอดผดปกตได

สถตการคลอด หองคลอด โรงพยาบาลขขนธ ยอนหลง 5 ป มดงน7

ป 2543 2544 2545 2546 2547

คลอดปกต 1543 1421 1161 1030 1159

ขอมล

คลอดปกต 1543 1421 1161 1030 1159

คลอดผดปกต 97 137 66 206 254

คลอดผดปกต(รอยละ)

5.91 8.79 5.38 16.67 14.01

คลอดปกต(รอยละ)

94.09 91.21 94.62 83.33 85.99

แผนภมแสดงจานวน ผคลอดปกตและคลอดผดปกต ยอนหลง �

ป โรงพยาบาลขขนธ

1000

2000จาน

วนคลอดปกต

คลอดผดปกต

0

1000

2543 2544 2545 2546 2547พ.ศ.

แผนภมแสดงรอยละ ของผคลอดปกต กบผคลอดผด

ปกต ยอนหลง � ป

50

100

0

50

2543 2544 2545 2546 2547พ.ศ.

รอยล

ะ

คลอดผดปกต (รอยละ)คลอดปกต (รอยละ)

แผนภมแสดง รอยละของการคลอดผดปกต

ยอนหลง � ป

0

10

20รอย

ละ

0

2543

2545

2547พ.ศ.

คลอดผดปกต(รอยละ)

ภาวะแทรกซอนของการคลอดผดปกตภาวะแทรกซอนของการคลอดผดปกต

1. การผาตดคลอด

อตราตายและภาวะแทรกซอน ซ) งเกดแกหญงต7งครรภและทารกท)คลอด โดยผาตดคลอดทางหนาทองพบประมาณรอยละ 25-50 ท)สาคญไดแก

1. Anesthetic accidents พบภาวะแทรกซอนท)ทาใหเปนสาเหตการตายของมารดามากท)สดโดยเฉพาะเก)ยวกบการเกด aspiration pneumonitisท)สดโดยเฉพาะเก)ยวกบการเกด aspiration pneumonitis

2. Infection มการตดเช7อของแผลบรเวณท)ทาผาตด หรอมการตดเช7อในโพรงมดลก

3. Hemorrhage การทาผาตดคลอดทางหนาทอง จะมการเสบเลอดมากกวาการคลอดทางชองคลอด มการคะเนวา จะเสยเลอดอยางนอยประมาณ 1000 มล. ซ) งมากกวาการเสยเลอดเม)อคลอดปกตทางชองคลอด 2-3 เทา

4. การตดเช7อของทางเดนปสสาวะ การมไขหลงผาตดโดยไมทราบสาเหต Thromboflebitis และ pulmonary embolism

5. ภาวะแทรกซอนของทารกไดแก Birth trauma และเกด Transient tachypnea of the newborn ไดมากกวาทารกท)คลอดทางชองคลอด ถง 4.5 เทา

6. สญเสยงบประมาณมากในการทาคลอดแตละราย โดยเฉล)ย 10,000 บาท/ 6. สญเสยงบประมาณมากในการทาคลอดแตละราย โดยเฉล)ย 10,000 บาท/ ราย

7. มารดาหลงคลอดระยะเวลาพกฟ7 นยาวนานกวาการคลอดปกต

2. การคลอดโดยการใชเคร)องดดสญญากาศ

มภาวะแทรกซอนดงน7

1. อาจเกดรอยถลอกบรเวณหนงศรษะของเดก ซ) งจะเกดจาการท)ถวยสญญากาศหลดขณะดง รอยถลอกน7จะเกดบรเวณขอบถวย

2. Scalp necrosis and alopecia เกดจากการใชเวลาดงอยนาน ทาใหหนงศรษะทารกเนาและผมรวง สวนใหญมกดงนานกวา 30 นาททารกเนาและผมรวง สวนใหญมกดงนานกวา 30 นาท

3. เกด Cephalhematoma ได

4. Neonatal jaundice เน)องจากพบวามการใชเคร)องสญญากาศทาใหมอบตการณของ Scalp hematoma optalhematoma เพ)มข7นทาใหทารกตวเหลองเพราะมการดดซมของ Blood pigment

5. Subconjunctival and retinal hemorrhage แตมกไมมอนตรายมาก สวนใหญจะหายไปภายใน 7 วน

6. Fracture of the skull and disruption of suture

7. Intracranial damage ซ) งเปนภาวะแทรกซอนท)รนแรง เพราะทาใหทารกเสยชวตไดในรายท)รอดอาจม Neurological distrubance ท7งน7ทารกเสยชวตไดในรายท)รอดอาจม Neurological distrubance ท7งน7เน)องจากการใชเวลาในการดงนานเกนไป

8. ในมารดาอาจจะพบการฉกขาดของผนงชองคลอดและปากมดลก ซ) งมกเกดเม)อเน7อเย)อของแมถกดดเขาไปในถวยรวมกบหนงศรษะ

3. การใชคม มภาวะแทรกซอนดงน7

1. ทาใหมารดามการฉกขาดของหนทางคลอดออน ซ) งไดแก ชองคลอด ฝเยบ คอมดลก ซ) งอาจขาดไปถงตวมดลกดานลาง หรอฉกขาดท)มดลกได

2. มอนตรายตอกระดกเชงกราน โดยเฉพาะขอตอ ไดแก Sacroiliac joint และ Symphisis pubis

3. กระทบกระเทอนตอกระเพาะปสสาวะเปนสาเหตใหถายปสสาวะไมออก หรอกล7นปสสาวะไมได หรอกระเพาะปสสาวะหยอนปสสาวะไมได หรอกระเพาะปสสาวะหยอน

4. การตกเลอดหลงคลอด ซ) งอาจเน)องจากมดลกหดรดตวไมด หรอมการฉกขาดของชองทางคลอด

5. การตดเช7อจากการใสคมเขาไปในมดลก หรอเกดตดเช7อท)แผลฉกขาด

6. อนตรายตอกลามเน7อของพ7นเชงกราน การดงคมอยางรนแรง จะทาใหกลามเน7อหยอน อาจจะทาใหเกดมดลกหนอนภายหลงได

ภาวะแทรกซอนตอบตร ไดแก

1. มกอนโนเกดจากเลอดค)งในช7นเย)อบสมอง

2. มเลอดออกท)ใตเย)อบตา (Subconjunctival hemorrhage)

3. มเลอดออกในสมอง (Intracranial hemorrhage) อาจออกจากการแตกของ sinus ท)ฐานของสมอง

4. กะโหลกศรษะแตกรวมกบเน7อสมองถกกด และไดรบความกระทบกระเทอนเกดกะโหลกศรษะแตกรวมกบเน7อสมองถกกด และไดรบความกระทบกระเทอนเกดอนตรายตอประสาทและกลามเน7อเกดตาเหล หรอหนงตาตก

5. ม Pressure necrosis ของหนงศรษะ

6. หหนวกเน)องจากกระทบประเทอนท) Auditory organs

7. คมกด หรอ ดง Cervical plexus ทาใหเกด Erb’ s paralysis

8. เกด Asphyxia

วเคราะหและแปรผล

1. ผคลอดท)มอายนอย หรอ ผคลอดท)มภาวะความอดทนตอภาวะการเจบปวดคอนขางนอย ทาใหผคลอดท)อยในระยะรอคลอดมความเจบปวดมาก รองครวญคราง เกดมภาวะ Stress ทาใหเกดภาวะ Arrest of dilatation สดทายผคลอดจะลงเอยดวยการคลอดสตศาสตรหตถการ

2. การใหยาเรงคลอดในผคลอด Near post term หรอ Post term มโอกาสเส)ยงทาให2. การใหยาเรงคลอดในผคลอด Near post term หรอ Post term มโอกาสเส)ยงทาใหเกดภาวะ Fetal distress

3. การประเมนอายครรภผดพลาด ทาใหผคลอดตองมการ Induction

4. มารดามภาวะแทรกซอน เชน PIH

5. มารดาขาดความพรอมในการเตรยมคลอด ทาใหเกด ความกลว ความเครยด และทาใหเกดการเจบปวดมากข7น ทาใหการเผชญกบภาวะการเจบครรภคลอดไมเหมาะสม

วเคราะหและแปรผล

6. มารดาไดรบสารอาหารและการพกผอนไมเพยงพอ

7. ผคลอดขาดความม)นใจ และมเจตคตท)ไมดตอการคลอด ตองการญาตมตรท)ใกลชดมาดแลในขณะรอคลอด

8. ส)งแวดลอมไมเอ7อตอการคลอด การขาดความเปนสวนตว

เหตดงกลาวทาใหเกดการคลอดผดปกต

วเคราะหและแปรผล

ในรอบป 5 ท)ผานมา มอตราการคลอดผดปกตท)เพ)มข7น เกดผลกระทบดงน7

1. ทาใหสญเสยงบประมาณเพ)มข7น เชน คาเวชภณฑ วสดการแพทย คาตรวจทางหองปฏบตการ ฯลฯ

2. ใชบคลากรทางการแพทยมากข7น2. ใชบคลากรทางการแพทยมากข7น

3. มารดาและทารกมภาวะเส)ยงจากการทาสตศาสตรหตถการ

4. อตราการครองเตยงนานกวาปกต

5. ระยะพกฟ7 นยาวนานกวาการคลอดปกต

1. อตราการคลอดผดปกต ทกประเภท นอยกวา 10 %

ต7งเปา

ข7นตอน(Plan)

1. ประชมช7แจงเจาหนาท)หองคลอด เม)อวนท) 2 พฤษภาคม 2548

2. วเคราะหปญหาจดลาดบความสาคญของปญหา2. วเคราะหปญหาจดลาดบความสาคญของปญหา

3. นาปญหาท)ไดมา จดทา CQI.

ปฏบต (Do)การดแลสขภาพท)วไป

1. ระยะ Latent phase

- อาหาร รบประทานอาหารไดทกอยาง

- การพกผอน พกผอนไดตามตองการ- การพกผอน พกผอนไดตามตองการ

- การออกกาลงกาย สามารถลกเดนไปมา ได พบญาตได

- การปสสาวะ ลกเดนปสสาวะเอง

- การดแลภาวะการเจบปวด สอนวธผอนคลายความเจบปวด ใชอปกรณชวยในการผอนคลายความเจบปวด ฯลฯ

ระยะ Latent phase (ตอ)

- การปองกนอบตเหต แนะนาใหระมดระวงเม)อเขาหองน7า ดแลใหใสรองเทาเขาหองน7าเพ)อปองกนการล)นลม มไฟสองสวางเพยงพอ

- ไดรบคาแนะนาการปฏบตตวเม)ออยโรงพยาบาล เชน การเย)ยมของญาต ระยะเวลาตาง ๆ ท)อยในหองคลอด การปฏบตตวในระยะเบงคลอดและระยะ 2 ช)วโมงหลงคลอดระยะ 2 ช)วโมงหลงคลอด

- เม)อพบอาการผดปกตตาง เหลาน7 ตองรายงานแพทย

- ปากมดลกเปด 3 ซม. นานเกน 8 ช)วโมง , FHS ผดปกต, มน7าเดน หรอ มไข , การหดรดตวของมดลกไมกาวหนา

2. ระยะ Active phase

- อาหาร รบประทานอาหารเหลว ให NPO ในราย - - --- Previous c/s

- R/O CPD

- Fetal distress

- ตกเสน Alert – Action - ตกเสน Alert – Action

- Prolong latent phase

- A.P.H

- M.L.> 12 ช)วโมง

- ทาผดปกต, Prolapse cord,Severe pre-eclampsia

-การพกผอน พกผอนไดในชวงมดลกคลายตว

-การออกกาลงกาย พกผอนบนเตยง เสรมหมอนนอน

-การปสสาวะ ถาปสสาวะไมออกใหสวนออก

-การปองกนอบตเหต ใชไมก7นเตยงเม)อเขาหองคลอด-การปองกนอบตเหต ใชไมก7นเตยงเม)อเขาหองคลอด

-เม)อพบอาการผดปกต ตองรายงานแพทย

การดแลภาวะความเจบปวด

2. การดแลเฉพาะท)

ระยะ Latent phase

1. Record FHS. ทก 1 ช)วโมง

2. Obs.UT.Contractionm ทก 2 ช)วโมง

3. PV. ทก 4 ช)วโมง3. PV. ทก 4 ช)วโมง

4. Record V/S ทก 4 ช)วโมง

ระยะ Active Phase1. Record FHS. ทก 15-30 นาท2. Obs.UT.Contractionm ทก 1 ช)วโมง3.PV. ทก ช)วโมง หรอตามความจาเปน4. Record V/S ทก 4 ช)วโมง

การดแลภาวะความเจบปวด

ในระยะรอคลอด จะดแลภาวะความเจบปวดในระยะคลอดโดยการไมใชยา

1. การใหความรเก)ยวกบการคลอด (Child birth education) เชน กลไกการคลอด ระยะเวลาการคลอด ความกาวหนาเก)ยวกบการคลอด ภาวะแทรกซอนตาง ๆ

2. การผอนคลาย (Relaxation) ภาวะเครยดจะลดลง และเกดความสขสบายเพ)มข7นถาผคลอดรจกนาวธการผอนคลายท)เหมาะสมสาหรบผคลอดมหลายวธ ไดแก......

2.1 การจดทา อยในทาน)ง หรอนอน โดยใช หมอนนม รองบรเวณขาพบ และหนนบรเวณแนวโคงของรางกาย โดยใหญาต หรอ สาม หรอ พยาบาลมบทบาทสาคญในการชวยเหลอ หรอ ประคบประคอง เพ)อสนบสนนการจดเปล)ยนตามความตองการของผคลอด

ใสรปจะใสรปจะ

2.2 การจดส)งแวดลอม หองคลอด จดส)งแวดลอมใหคลายบาน มความเปนสวนตว เงยบสงบ ปราศจากส)งรบกวน สามารถปรบแสง และอณหภมไดตามตองการ รวมท7งมอปกรณอานวยความสะดวกไดอยางครบครน และไดรบการดแลอยางเพยงพอจากบคคลท)คนเคย จะชวยใหผ คลอดคลายเครยดและผอนคลายข7น

ใสรปสภาพแวดลอมในหองคลอด

2.3 ดนตรบาบด ผคลอดบางรายช)นชอบในการนาเสยงดนตรเพ)อใหเกดความผอนคลาย ประเภทของเคร)องดนตรและทวงทานองท)เลอกอาจแตกตางกน อยางไรกตามมผคลอดบางราย ปฏเสธการใชเสยงดนตรเพ)อคลายความเครยด

ใสรปตลบเทป ถามเสยงประกอบดวยจะดเย)ยมใสรปตลบเทป ถามเสยงประกอบดวยจะดเย)ยม

การเกบขอมล (Check )

เกบจากโปรแกรมขอมลคลอด ทก เดอน หรอ

เกบขอมลจากสมดจดคลอด หองคลอดโรงพยาบาลขขนธ

สรป (Action)

นาขอมลท)ไดมาประเมนผลการปฏบตงาน ทก 3 เดอน ถาพบวาอตราการคลอดผดปกต ลดลงใหปฏบตตาม CQI. ตอไป