โครงสราง และกระบวนการบ าบดความคดและพฤตกรรม

โดย นภสสรณ รงสเวโรจน

รองผอ านวยการดานการพยาบาล โรงพยาบาลธญญารกษเชยงใหม

1

2

• 1) ก าหนดเนอหา (Setting the agenda)

• 2) ตรวจสอบอารมณ (Mood check)

• 3) เชอมโยงกบชวโมงการบ าบดครงทผานมา (Bridge from previous session)

• 4) พจารณาประเดนทจะพดคย (Discussion of current agenda items)

โครงสรางการบ าบดความคดและพฤตกรรม

3

• 5) ชวยใหผปวยมองเหนความเชอมโยงของความคด (Guided discovery) เปนเทคนคในการประเมนและคนหาความสมพนธระหวางรปแบบความคด (Schema) ความเชอ ความคดอตโนมต อารมณและพฤตกรรม

• 6) สรปสงทเรยนร (Capsule summaries) สรปสงทพดในชวโมงการบ าบด

• 7) ใหการบานกลบไปท า (Home work)

• 8) สรปและใหความเหนโดยผปวย (Feedback in therapy session)

โครงสรางการบ าบดความคดและพฤตกรรม

4

ขนตอนการด าเนนกจกรรมกลม ขนเรมตน เปนการเตรยมความพรอมเพอน าเขาสกจกรรมมการเชอมโยงสงทไดจากกจกรรมครงทผานมาสชวโมงการบ าบด

ขนด าเนนการ ผปวยรวมกนคดวเคราะห สะทอน อภปราย แสดงความคดเหน แลกเปลยนซงกนและกน การลงมอปฏบตในกจกรรมตางๆรวมทงมการพฒนาทกษะทจ าเปนในการปองกนการกลบไปใชสารเสพตดซ า

ขนสรป สรปหลกการเพอน าไปใช และใหผปวยไดทบทวนสงทไดเรยนรจากกจกรรม มอบหมายกจกรรมใหผปวยน ากลบไปปฏบตตอ 5

ระยะเตรยมการกอนการรกษา

ครงท 1 เพยงครงเดยวกเลกได

ระยะบ าบดยา

ครงท 1 จดหมาย

ครงท 2 เหรยญสองดาน

ครงท 3 ความสมพนธระหวางความคดและอารมณทสงผลตอพฤตกรรม

ครงท 4 การจดการกบความคดทเกยวกบการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน

ครงท 5 การแกไขปญหาอยางชาญฉลาด

ครงท 6 การจดการกบความรสกอยากยา และสงกระตนทท าใหอยากยา

ครงท 7 Always say no

โปรแกรมการบ าบดความคดและพฤตกรรม ในผปวยเมทแอมเฟตามน

6

โปรแกรมการบ าบดความคดและพฤตกรรม ในผปวยเมทแอมเฟตามน

ระยะตดตามผล

ครงท 1 ตนทนชวต

ครงท 2 จดเปลยน ปรบความคด ชวตเปลยน

ครงท 3 สชวตทสมดล

ครงท 4 ค ามนสญญา7

1. เหรยญสองดาน

2. ความสมพนธระหวางความคดและอารมณทสงผลตอพฤตกรรม

3. การจดการกบความคดทเกยวกบการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน

4. การจดการกบความอยากยา และสงกระตนทท าใหอยากยา

5. การเผชญและแกไขปญหา

กจกรรมในการฝกปฏบต

8

ประเดนส าคญในกจกรรม

เหรยญสองดาน ความสมพนธระหวางความคดและอารมณทสงผลตอพฤตกรรม

- สมองตดยา - Cognitive model

- Pros and Cons- Advantage and disadvantage

- Interaction model

- ประเมนแรงจงใจ (ปรอทวดแรงจงใจ)

- ความคด และอารมณทน าไปสการใชสารเสพตด (ตวกระตนภายใน)

9

ประเดนส าคญในกจกรรม

การจดการกบความคดทเกยวกบการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน

การจดการกบความอยากยา และสงกระตนทท าใหอยากยา

- การตรวจสอบความคด (หลกฐานมาสนบสนนหรอคดคาน)

- ปรากฏการณความรสกอยากยา

- การโตแยงความคด - ตวกระตน (ภายใน และภายนอก)

- การปรบเปลยนความคด - การจดการกบความรสกอยากยา

10

การแกไขปญหา 6 ขนตอน

1. ระบปญหา

2. เลอกปญหาทแกได

3. พจารณาทางเลอก

4. การตดสนใจวางแผน

5. การลงมอปฏบต

7. การประเมนผลการแกปญหา

ประเดนส าคญในกจกรรม

การเผชญและแกไขปญหา

11

เหรยญสองดาน

วตถประสงค

1. ตระหนกถงผลกระทบของการใชเมทแอมเฟตามน

2. เกดแรงจงใจในการบ าบดรกษา

12

เหรยญสองดาน

วธการด าเนนการ ขนเรมตน

1. ทบทวนกจกรรม เกยวกบสงทพดไปในครงทแลว และการบานตามใบงานท 1.2 “ความคาดหวงในการบ าบดรกษา”

2. ประเมนความคดและอารมณของผปวยในชวงวนทผานมาเพอเปนการเตรยมความพรอมกอนเขาสกจกรรม

ขนด าเนนการ

1. ผบ าบดใหผปวยผอนคลายกลามเนอ

2. พดคยถงผลของเมทแอมเฟตามนทมตอรางกายโดยเฉพาะอยางยงผลตอสมอง จากนนผบ าบดจงอธบายตามใบความรท 2.1 “สมองตดยา” 13

เหรยญสองดาน (ตอ)

3. ผบ าบดหยบเหรยญ 10 บาท ขนมาใหผปวยด และสอบถามผปวยทนงในต าแหนงทตางๆกนวามองเหนอะไรบางในเหรยญ หลงจากนนจงสอบถามวา ท าไมแตละคนจงเหนภาพทอยในเหรยญแตกตางกน

4. ใหผปวยท าใบงานท 2.1 “เหรยญสองดาน”5. ใหผปวยแตละคนพดถงใบงานทเขยน และการตดสนใจ

ของตนเอง โดยผบ าบดไมชน าและเปดโอกาสใหผปวยแตละคนพดถงการตดสนใจของตนเอง

14

เหรยญสองดาน (ตอ)

ขนสรป 1. ผปวยสรปสงทพดคยในกจกรรม และผบ าบดชวยสรปเพมเตม หากผปวยสรปไดไมครอบคลม

2. ผบ าบดซกถามความคด และความรสกทไดรบจากการท ากจกรรม

และใหการบานตามใบงานท 2.2 “ปรอทวดแรงจงใจในการอยบ าบดรกษา”

15

ความสมพนธระหวางความคดและอารมณทสงผลตอพฤตกรรม

วตถประสงค

1. เรยนรความสมพนธระหวางความคด และความรสกทสงผลตอพฤตกรรม

2. สามารถวเคราะหความคด อารมณ และพฤตกรรมของตนเองทสมพนธกบการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน3. รจกความคดและอารมณ ความรสกของตนเองทเปนตวกระตนใหใชยาบา/เมทแอมเฟตามน 16

ความสมพนธระหวางความคดและอารมณทสงผลตอพฤตกรรม (ตอ)

วธด าเนนการ ขนเรมตน

1. ผบ าบดทกทาย พดคยเกยวกบความคดและอารมณของผปวยเพอการเตรยมความพรอมกอนน าเขาสขนการด าเนนการ

2. น าเสนอการบาน “ปรอทวดแรงจงใจในการอยบ าบดรกษา” ขนด าเนนการ1. ใหผปวยนงในทาทสบาย ฝกการหายใจเพอผอนคลาย โดยการหายใจ

17

ความสมพนธระหวางความคดและอารมณทสงผลตอพฤตกรรม (ตอ)

2. ผบ าบดยกตวอยางเหตการณใกลๆ ตวทเกดขนแตละเหตการณ และถามผปวยวาคดอยางไร มอารมณ ความรสกเปนอยางไร และเราท าอยางไร

- “กลางคนของคนวนหนงขณะนอนหลบอย ตองสะดงตนเมอไดยนเสยงดง กอกแกรก อยหนาบาน”

- “ขณะขบรถอยบนถนน อยๆกมรถขบแซงปาดหนาอยางรวดเรว”

3. ผบ าบดอธบาย Cognitive model18

ความสมพนธระหวางความคดและอารมณทสงผลตอพฤตกรรม (ตอ)

4. ผบ าบดตงค าถามใหผปวยชวยกนคดวา ความคด และความรสกอะไรทน าไปสการใชยาเสพตด แลวเขยนใน Flip Chart หลงจากนนจงถามผปวยวามความคด และความรสก อยางไร

ขนสรป5. ผบ าบดและผปวยชวยกนสรปสงทไดจากกจกรรม และใหสอบถาม

เพมเตมในประเดนทสงสย 6. ผบ าบดและผปวยชวยกนสรปสงทไดจากกจกรรม และใหสอบถามเพมเตมในประเดนทสงสย 19

การจดการกบความคดทเกยวกบการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน

วตถประสงค

1. สามารถแยกแยะความคดทน าสการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน

2. สามารถปรบเปลยนความคดทน าสการใชยาบา/เมทแอมเฟตามนวธการด าเนนการ ขนเรมตน1. น าเสนอการบาน “ความคด อารมณ/ความรสก และพฤตกรรม”2. พดคยซกถามเกยวกบการบาน

20

การจดการกบความคดทเกยวกบการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน (ตอ)

ขนด าเนนการ1. ทบทวนความสมพนธความคด อารมณ และพฤตกรรมในตวอยาง

“เหตการณท 1 ขณะนงอยในรานคา เหนต ารวจเดนมา”“เหตการณท 2 วนสนเดอน เงนเดอนออก มเพอนมาหาทบาน” 2. ซกถามประสบการณ ใหตรวจสอบความคดวาเปนจรงหรอไม หา

เหตผลสนบสนนหรอคดคานความคด

3. อธบายใบความรท 4.1 “ความคดทน าสการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน”

21

การจดการกบความคดทเกยวกบการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน (ตอ)

4. ท าใบงานท 4.1 “การโตแยงความคดอตโนมตทางลบทน าไปสการใชยาบา/เมทแอมเฟตามน” 5. ท าใบงานท 4.2 “ผลของการปรบเปลยนความคด”ขนสรป 1. รวมสรปสงทเรยนร 2. มอบหมายท าใบงานท 4.3 “แบบส ารวจตนเอง”

22

การจดการกบความอยากยา และสงกระตนทท าใหอยากยา

วตถประสงค

1. มความรและเขาใจปรากฏการณของความรสกอยากกลบไปเสพยา

2. วเคราะห และแยกแยะตวกระตนทท าใหเกดความรสกอยากยา

3. สามารถเผชญกบความอยากยา และจดการกบความรสกอยากยาไดอยางมประสทธภาพ

23

การจดการกบความอยากยา และสงกระตนทท าใหอยากยา

วธด าเนนการ ขนเรมตน

1. ประเมนอารมณและน าเสนอการบาน

ขนด าเนนการ

1. สมถามประสบการณความรสกอยากกลบไปเสพยา เกดความรสกนไดอยางไร มอะไรน ามากอน

24

การจดการกบความอยากยา และสงกระตนทท าใหอยากยา

2. ทบทวนความรตามใบงานท 5.1 “ความรสกอยากยาและตวกระตน”

3. ท าใบงานท 5.1 “ตวกระตนใหรสกอยากยา” เพอฝกวเคราะหและแยกแยะวาอะไรเปนตวกระตน และใหคะแนนความรนแรงของตวกระตน

4. ใหผปวยนงหลบตาผอนคลาย ก าหนดจตใหนงและยอนระลกถงความรสกอยากยา วามลกษณะอยางไร

25

การจดการกบความอยากยา และสงกระตนทท าใหอยากยา

5. ใหความรตามใบความรท 5.1 “ปรากฏการณความรสกอยากยา และการจดการ”

6. ผปวยแลกเปลยนประสบการณ และชวยเสนอเทคนคการเผชญกบความรสกอยากยา

ขนสรป 1. สรปสงทไดเรยนร และเสรมก าลงใจ 2. มอบการบาน ใบงานท 5.3 “แบบบนทกความรสกอยากยา”

26

การเผชญและแกไขปญหา

วตถประสงค

1. สามารถระบปญหาของตนเองไดถกตอง

2. สามารถบอกถงสาเหตการเกดปญหาทเกดขนกบตนเองได

3. สามารถวางแผนในการแกไขปญหาทเกดขนกบตนเองได

27

การเผชญและแกไขปญหา (ตอ)

วธด าเนนการ ขนเรมตน

1. ประเมนอารมณและ น าเสนอการบาน

ขนด าเนนการ

1. สมถามปญหาทเกดขนในชวตประจ าวน พรอมทงวธการแกปญหา และผลลพธทได

28

การเผชญและแกไขปญหา (ตอ)

2. ใหความรในใบความรท 9.1 “การแกไขปญหา”

3. ท าใบงานท 9.1 “ปญหามไวแก”

ขนสรป

1. สรปสงทไดเรยนร 2. มอบหมายการบานใบงานท 9.2 “แบบบนทกปญหาและแนวทางการแกไขปญหา”

29

สวสด...

30