JANUARY 2020

ฮาวททง (ขยะ) สรางโอกาสจากขยะ.....ดวยรไซเคลแพลตฟอรม

2

Disclosures : This report is not intended to provide the basis for any evaluation of the financial instruments discussed herein. The information was obtained from various sources; we do not guarantee its accuracy or completeness. In particular, information provided herein should be regarded as indicative, preliminary and for illustrative purposes only. There is no representation that any transaction can execute at such terms or price.

Information provided in this report is not intended to constitute legal, tax or accounting advice in relation to entering into any transaction and does not have regard to the particular needs of any specific person who may receive this report. Clients should consult their own financial advisors regarding the appropriateness of investing in any investment strategies discussed or recommended in this report and should understand that statements regarding future prospects may not be realized. While all information this presentation has been produced or compiled from sources believed to be reliable, the Bank makes no representation as to its accuracy or completeness.

Foreword >>

เผยแพร: มกราคม 2020

พชรพจน นนทรามาศ

ทามกลางกระแสการใชทรพยากรใหเกดความคมคามากทสดตามแนวคด

เศรษฐกจหมนเวยน (Circular Economy) เพอรบมอกบความไมเพยงพอของ

ทรพยากรธรรมชาตในอนาคต รวมถงปญหาขยะทมปรมาณเพมขนและสงผล

กระทบตอสงแวดลอมในปจจบน การ “รไซเคลขยะ” จงเปนแนวทางส าคญทจะ

ท าใหขยะหรอสงของเหลอทงตางๆ ถกน ากลบมาใชประโยชนใหมอยางคมคาเปน

วงจรหมนวนไป

อนทจรงการรไซเคลขยะไมไดเปนเร องใหมในสงคมไทยแตเปนธรกจทอยคกบ

สงคมไทยมาชานาน แตการไมคดแยกขยะทแหลงก าเนดขยะอยางมประสทธภาพ

กลายเปนอปสรรคส าคญตอการน าขยะรไซเคลกลบมาใชประโยชนใหไดมากขน จง

เกดเปนค าถามทวา เราจะเพมประสทธภาพของการจดการขยะรไซเคลไดอยางไร?

ในบทความน Krungthai COMPASS ประเมนวาการใชดจทลแพลตฟอรมเปน

ทางเลอกทจะชวยเพมประสทธภาพของการจดการขยะรไซเคล โดยจะท าหนาท

เสมอนตลาดซอขายแลกเปลยนขยะออนไลน ทงนในตางประเทศ ผใหบรการ

จดการขยะทงทเปนรายเกาและรายใหมทเปน Tech Startup อาท Rubicon

Global และ Remondis ไดพฒนาแพลตฟอรม รวมกบการปรบใชเทคโนโลย

ดจทลอนๆ เพอตอยอดบรการและสรางคณคามากมายใหกบหลายภาคสวนตงแต

ภาคครวเรอน ภาคธรกจ ไปจนถงหนวยงานรฐ

ส าหรบในประเทศไทยเอง เรมม Startup น าดจทลแพลตฟอรมมาใชจดการกบ

Pain Point ตางๆ ไมวาจะเปน การใชงานทงายและสะดวก การประหยดคาใชจาย

และคณภาพของขยะรไซเคล อนง การใหบรการของแพลตฟอรมรไซเคลขยะใน

ไทยยงอยในชวงเร มตนของการพฒนาและยงจ าเปนตองขยายฐานผใชบรการเพอ

ท าใหเกดฐานขอมลขยะ อยางไรกด การตอยอดพฒนาจากโมเดลตางประเทศท

ประสบความส าเรจใหสอดรบกบบรบทของสงคมไทย ยอมจะท าใหธรกจรไซเคล

ขยะผานดจทลแพลตฟอรมมโอกาสเตบโตไดอกมาก

Krungthai COMPASS จงอยากแนะน าใหภาคสวนตางๆ ทมขยะรไซเคล ทงทเปน

ภาคธรกจ ภาคครวเรอน และหนวยงานรฐทเกยวของ เขาไปเปนสวนหนงของหวง

โซคณคาของดจทลแพลตฟอรมรไซเคลขยะ ซงนอกจากจะชวยตอบโจทยไลฟ

สไตลทเปลยนไปในยคดจทลและแกปญหาความยงยากของการรไซเคลขยะทตน

ทางแลว ฐานขอมลขยะยงเปนประโยชนกบผประกอบการและหนวยงานตางๆ ให

สามารถรบมอกบโจทยทาทายของการด าเนนธรกจทค านงถงความรบผดชอบดาน

สงแวดลอม สงคม และธรรมาภบาล (ESG) ไดดยงขน รวมไปถงเปนขอมลทางเลอก

ส าหรบใชประกอบการตดสนใจเชงกลยทธได

ชยสทธ อนชตวรวงศ

3

Content >>

Section

2

17ท าความรจกกบ

Digital Platformส าหรบการรไซเคลขยะในตางประเทศ

ตวอยางการใช Digital Platform ในไทย

Section

3

05

Section

1

ทศทางธรกจรไซเคลไทย

25

ฮาวททง (ขยะ)สรางโอกาสจากขยะ.........ดวยรไซเคลแพลตฟอรม

รไซเคลแพลตฟอรม เปนบรการออนไลนทสรางเครอขายระหวางผขายและผรบซอขยะรไซเคล และท าใหเกด Big Data โดยชวยเพม

ประสทธภาพการจดการขยะและใชประโยชนจากขยะรไซเคลไดอยางคมคาตามแนวคด Circular Economy ภายใตโมเดลเศรษฐกจใหม BCG*

Recycle Platform

ผขายขยะรไซเคล ผรบซอขยะรไซเคล โรงงานรไซเคล

Big Data

2) ท าไมถงควรใชคาใชจายในการเกบขนขยะลดลง มรายไดเพมขน

สะดวกงายตอการใชงานมรายไดเสรม

บรษททปฏบตตามกรอบ ESG /

ผผลตสนคาอปโภคบรโภค / อปท.**

ฯลฯ

ขอมลสนบสนนดานความยงยนของธรกจ (ESG***)

การออกแบบบรรจภณฑ/ฉลากรไซเคลเพอเพมประสทธภาพการคดแยกขยะ

เขาถงขยะรไซเคลทมคณภาพจากตนทางโดยตรง

ESG

Big Data

มขอมลขยะรไซเคล ส าหรบการจดการขยะอยางมประสทธภาพและใชตอยอดทางธรกจ

กลยทธการจดการขยะและกลยทธการตลาดแบบเจาะจงกลมเปาหมาย

1) ดจทลแพลตฟอรมรไซเคลขยะ (รไซเคลแพลตฟอรม) คออะไร

รปแบบธรกจแนวใหม ในรปของ Product as a service เชน การเชาใชผลตภณฑหรอบรรจภณฑ

* BCG - Bio-Circular-Green Economy

** อปท. - องคกรปกครองสวนทองถน*** ESG - Environmental, Social and Governance

5

Section1

ทศทางธรกจรไซเคลไทย

6

ธรกจรไซเคลเปนธรกจทเกยวของกบการเกบ-รวบรวม-ขายสง-แปรรปขยะ

รไซเคลเพอน ากลบมาใชใหมในกระบวนการผลตหรอเพอผลตเปนผลตภณฑใหม

ในอตสาหกรรมตอเนอง โดยทขยะรไซเคลหมายถงเศษวสดและชนสวนตางๆ ท

ใชแลวและไมเปนอนตราย เชน ขยะมลฝอย กระดาษ พลาสตก ขวดแกว ชนสวน

อปกรณ เศษเหลก อลมเนยม และสงของอนๆ ทน ากลบมาใชใหมได

>> ธรกจรไซเคลไทยในปจจบนเปนอยางไรบาง?

7

การใหบรการของผประกอบธรกจรไซเคลมทงแบบครบวงจรและแบบเดยว

ซงมความตองการใชเทคโนโลยและเงนลงทนในระดบทแตกตางกน โดย

ผประกอบการธรกจรไซเคลแบบครบวงจรตงแตการรบซอขยะ คดแยกขยะ

ขายสง ไปจนถงแปรรปขยะรไซเคลเพอน ากลบมาใชใหม เชน ธรกจรไซเคล

ของบรษท คดแยกขยะเพอรไซเคล วงษพาณชย จ ากด (“วงษพาณชย”)

ซงมขนาดใหญและตองใชเงนลงทนสงในเคร องมอ เคร องจกร และ

เทคโนโลยคดแยกขยะ สวนผประกอบการทด าเนนธรกจแบบเดยวหรอ

อยในกระบวนการใดกระบวนการหนง เชน การรบซอขยะหรอของเกา

การรบบดอดขยะกอนน าสงใหโรงงานแปรรปวสดรไซเคล สวนใหญจะ

เปนธรกจขนาดกลางและเลก และไมตองใชเงนลงทนมากนกเทยบกบ

การใหบรการแบบครบวงจร อยางไรกด ในปจจบน การด าเนนธรกจใน

รปของแฟรนไชส (Franchise) เร มมจ านวนแพรหลายมากขน โดยผให

สทธการประกอบธรกจ (Franchiser) จะอบรมและถายทอดวธการ

ปฏบตงานใหกบผซอสทธ (Franchisee) เพอใหเปนไปตามมาตรฐาน

เดยวกน เชน ระบบแฟรนไชสธรกจรไซเคลของวงษพาณชย

จากขอมลของกรมพฒนาธรกจการคา1 พบวา ในป 2019 กจการทเขาขายเปน

ธรกจรไซเคลมจ านวน 3,484 ราย โดยสวนใหญเปนธรกจขายสงของเสยฯ

ถงกวา 74% รองลงมาคอ ธรกจน าวสดทใชแลวกลบมาใชใหม 17%

ขณะทกจการสวนใหญเปนธรกจขนาดเลกทมสนทรพยถาวรไมเกน 50

ลานบาท (รปท 1) และสวนใหญยงเปนการขายสงขยะรไซเคลเปนหลก โดย

จากขอมลลาสดป 2018 ธรกจรไซเคลมรายไดรวมกวา 1.62 แสนลานบาท

เพมขนจาก 1.35 แสนลานบาทในป 2013 หรอเตบโตท 3.8% ตอป ขณะท

ธรกจรไซเคลกลบมยอดสนเชอคงคางเพยง 2.5 หมนลานบาทในไตรมาส

ท 3/2019 หรอหดตวลง 8%YoY ซ งอาจเปนเพราะกจการรไซเคล

สวนใหญท าธรกจขายสงขยะรไซเคลแบบซอมาขายไป ซงตองการเพยง

เงนทนหมนเวยนเพอเสรมสภาพคลอง และไมไดมความจ าเปนตอง

ลงทนในสนทรพยถาวรมากนก

1 จากขอมลการจดทะเบยนธรกจของกรมพฒนาธรกจการคา ธรกจรไซเคลครอบคลมกจกรรม 3 ประเภทธรกจ ไดแก• การเกบรวบรวมของเสยทไมเปนอนตราย (TSIC 38110) เชน ขยะจากบานเรอน ขยะจากถงขยะหรอถงพกขยะของสถานประกอบการ• การน าวสดทใชแลวกลบมาใชใหม (TSIC 38300) แตไมรวมการผลตผลตภณฑใหม เชน การบดอดขยะ การถอดชนสวนเพอน าวสดมาแปรสภาพ การบดขยะพลาสตกหรอแกวเปนชนเลก

• การขายสงของเสยและเศษวสดและผลตภณฑอนๆ (TSIC 46695) ซงรวมถงการเกบ การคดแยกชนด และการแยกชนสวนทยงใชการไดเพอน าไปจ าหนาย โดยไมมการเปลยนรป

8

รปท 1 ธรกจรไซเคล จ าแนกตามประเภทธรกจและขนาด

ทมา: ฐานขอมลกรมพฒนาธรกจการคา และ ธปท. วเคราะหโดย Krungthai COMPASS

ในวงจรการจดการขยะรไซเคลของไทย คนคยขยะ คนเกบของเหลอทงจากถง

ขยะ และผรบซ อของเการายยอย (“ซาเลง”) เปนตวเช อมส าคญระหวาง

แหลงก าเนดขยะกบรานรบซอของเกาและโรงคดแยกขยะ2 โดยท าหนาทคนหา

ขยะ และรบซอขยะ/เศษวสดรไซเคลจากแหลงก าเนดขยะตนทางไปสงใหรานรบ

ซอของเกาหรอโรงคดแยกขยะ เพอปรบปรงคณภาพกอนสงใหโรงงานรไซเคล

ตอไป (รปท 2) ทงน จากขอมลการส ารวจภาวะการท างานของประชากรใน

ไตรมาสท 3/2019 คาดวา ผทมอาชพเปนซาเลง คนคนหาขยะ หรอคนเกบขยะม

จ านวนรวมกนมากกวา 1.14 แสนคน

อยางไรกด การจะน าขยะทสามารถรไซเคลไดกลบมาใชประโยชนเพมมากขนใน

ไทยยงมขอจ ากดส าคญ คอ การไมคดแยกขยะอยางมประสทธภาพจาก

แหลงก าเนดขยะตนทาง เชน ครวเรอน รานอาหาร โรงแรมทพก ฯลฯ ซงเกดจาก

หลายเหตผล เชน ไมรวาขยะประเภทใดน ามารไซเคลได ไมมแรงจงใจทจะคด

แยกขยะ ฯลฯ เมอเปนเชนนแลว ขยะทสามารถน ากลบมารไซเคลไดมกจะถก

น าไปทงรวมกบขยะประเภทอน ซงอาจเปนแหลงสะสมสงสกปรกหรอสารเคมท

ไมพงประสงค จงท าใหขยะปนเป อนเหลานไมเปนทตองการของโรงงานรไซเคล

2 องคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทหลกในการน าขยะจากแหลงตางๆ ไปจดการ แตในระหวางการขนขยะไปยงสถานขนถายหรอสถานทก าจดขยะนน พนกงานเกบขยะจะคดแยกขยะบางสวนทรไซเคลไดเพอขายใหกบรานรบซอของเกา

จ านวน รายไดรวม สนเชอ

8.7%17.0%

74.3%

3,380 ราย

4.4%

45.6%

50.0%

68ราย

11.1%2.8%

86.1%

36ราย

2.2%11.2%

81.6%

1.00แสนลานบาท

0.7%16.4%

82.9%

0.23แสนลานบาท

1.2%0.1%

98.7%

0.39แสนลานบาท

0.5% 12.5%

87.0%

1.8หมนลานบาท

7.4%

92.6%

5.0พนลานบาท

2.6%

97.4%

1.7พนลานบาท

การเกบรวบรวมของเสยทไมเปนอนตราย

การน าวสดทใชแลวกลบมาใชใหม

การขายสงของเสยและเศษวสด

ธรกจรไซเคลสวนใหญมขนาดเลก (S) และกระจกอยในกจการขายสงของเสยและเศษวสด

9

รปท 2 วงจรการจดการขยะรไซเคล (Flow of Recyclables) ในไทย

กลมคนคนขยะและซาเลงผรบซอรายยอยเปนจดตอเชอมส าคญของระบบการจดการขยะรไซเคลในการคดแยก รวบรวมขยะรไซเคล และน าไปสการใชประโยชนในระบบอกครงหนง

ทมา: รวบรวมและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

จดการระหวางทาง

จดการทปลายทาง

(21.6 ลานครวเรอน)

(>1.5 หมนแหง)

(>1.0 หมนแหง)

(>9 พนแหง)

ขยะทวไป/ขยะทไมถกคดแยก

ขยะเปยก/เศษอาหาร

ขยะรไซเคล

ศนยการคาและรานคาปลก

อาคารส านกงาน/สถานประกอบการ/โรงงานอตสาหกรรม

โรงแรมและทพก

ครวเรอน

ภตตาคาร/รานอาหาร

องคกรปกครองสวนทองถน

ซาเลง

คนคยขยะ/เกบของเหลอจากถงขยะ

สถานทก าจดขยะ/สถานขนถาย

รานรบซอของเกา (ขนาดเลก กลาง ใหญ)/โรงคดแยก

(>3,000 แหง)4

(2,789 แหง)

(4,921 แหง)5

(>114,000 คน)3

ขาย

เกบรวบรวม

ขาย

ขาย

ขยะทไมไดคดแยก

ขยะรไซเคล

โรงหมกปย

สถานทฝงกลบ

เตาเผาขยะ

โรงงานรไซเคล

โรงงานทใชวตถดบรไซเคลผลตสนคาหรอบรรจภณฑ

จดการทแหลงก าเนด

ท าปยไวใชเอง

3 ประมวลจากฐานขอมลการส ารวจภาวะการท างานของประชากรในไตรมาส 3/20194 ประมวลจากคลงขอมลธรกจของกรมพฒนาธรกจการคา ครอบคลมกจการทเกบรวมรวมขยะ รานรบซอของเกา รานขายสงวสดรไซเคล และโรงคดแยกขยะ5 ประกอบดวย กทม. เมองพทยา และเทศบาลต าบล ซงอาจด าเนนการเองหรอวาจางผประกอบการเอกชนใหด าเนนการเกบรวบรวมขยะแทน แตม 2,857 แหงทประชาชนในพนทตองด าเนนการเอง

ผลตวตถดบรไซเคล

10

ไทยมขยะทสามารถน ากลบมาใชประโยชนอกจ านวนมาก โดยในแตละปคนไทยทง

ขยะพลาสตกมากถง 2 ลานตน แตกลบมเพยง 25% หรอราว 5 แสนตนทถกน า

กลบมาในกระบวนการรไซเคลได สอดคลองกบตวเลขอตราการน าขยะกลบมาใช

ประโยชนหรออตราการรไซเคลขยะ (Recycling Rate)6 ของไทยอยในระดบตา

เมอเทยบกบอกหลายประเทศ (รปท 3) แตในอกดานหนง ไทยกลบน าเขาเศษ

ขยะพลาสตกจากตางประเทศเฉลยสงถง 1.8 แสนตนตอปในระยะ 5 ปทผานมา

(2014-2018) ซงสะทอนได 2 แงมม คอ (ก) ขยะพลาสตกของไทยยงไมได

คณภาพหรอมตนทนการปรบสภาพคอนขางสง และ (ข) ขยะพลาสตกในไทย

ถกจดการดวยวธอนทไมเหมาะสม เชน การทงในทโลง ฝงกลบ หรอการเผา

เปนตน ท าให Circular Supplies หรอวสดจากการรไซเคลเพอใชเปนวตถดบ

ทดแทนวตถดบใหม (Virgin Material) กลบเขาสภาคอตสาหกรรมยงมนอย

>> เพราะอะไร ธรกจรไซเคลถงนาสนใจ?

6 รวมการหมกท าปย (Composting)

รปท 3 ปรมาณขยะมลฝอยและอตราการน าขยะกลบมาใชประโยชนของแตละประเทศในป 2016

Belgium

Denmark

Germany

Greece France

Croatia

Italy

Cyprus

Lithuania

Luxembourg

Hungary

Malta

NetherlandsAustria

Poland

Portugal Slovenia

Slovakia

Finland

United Kingdom

Iceland

Norway

Switzerland

Thailand

100

200

300

400

500

600

700

800

900

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

อตราการรไซเคล (%)

ปรมาณขยะมลฝอย

(กโลกรม/คน/ป)

ปรมาณขยะเฉลยทวโลก

อตราการน าขยะกลบมาใชประโยชนเฉลยทวโลก

ทมา: World Bank, Eurostat และ กรมควบคมมลพษ วเคราะหโดย Krungthai COMPASS

แมไทยจะมอตราการน าขยะมาใชประโยชนสงกวาคาเฉลย แตถอวายงตาเมอเทยบกบประเทศพฒนาแลวอนๆ

11

“การจดการขยะและการใชประโยชนทรพยากรอยางคมคา” เปนนโยบายทภาครฐ

สนบสนนอยางจรงจง ผานการขบเคลอนเศรษฐกจหมนเวยนในมตของการ

จดการขยะภายใตโมเดลเศรษฐกจใหมหรอ Bio-Circular-Green Economy

(BCG) โดยภาครฐสงเสรมและสนบสนนการปรบปรงประสทธภาพการจดการ

ขยะทแหลงก าเนดขยะตนทาง เพอไมใหขยะหรอของเหลอทงหลดรอดไปสราง

ผลกระทบตอสงแวดลอม พรอมตงเปาหมายลดขยะพลาสตกใหเปนศนย

ภายในป 20277 รวมถงออกมาตรการสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมตางๆ

เพอกระตนเตอนใหมการน าเอาเศษวสดตางๆ กลบมาสรางคณคาใหม เชน

การผลตเสนใยรไซเคลจากเศษวสดของเสย การผลตผลตภณฑพลาสตก

รไซเคล การผลตเชอเพลงจากเศษวสดหรอขยะ เปนตน

“การบรหารจดการขยะอยางมประสทธภาพ” เปนหนงในกรอบการประเมน ESG

ซงมสวนท าใหธรกจรไซเคลมความนาสนใจมากยงขน ตลาดหลกทรพยฯ

สนบสนนใหบรษทจดทะเบยนเปดเผยขอมลดานความยงยนของธรกจ (ESG

Disclosure) โดยค านงถงปจจยดานสงแวดลอม (Environment) ดานสงคม

(Social) และดานบรรษทภบาล (Governance) ทงน ประเดนดานการบรหาร

จดการขยะและของเสย รวมถงการปลอยกาซเรอนกระจกเปนสวนหนงในการ

พจารณาความยงยนของธรกจในดานสงแวดลอม สอดคลองกบดชนชวดชนน า

ในตางประเทศ อาท DJSI และ MSCI ESG Index กใชเกณฑดานการใชทรพยากร

อยางมประสทธภาพ และผลกระทบเชงลบตอสงแวดลอมเปนสวนหนงในกรอบ

การประเมนความยงยนของธรกจอกดวย ทงน จากขอมลของ Global Sustainable

Investment Alliance ชใหเหนวา การลงทนทค านงถง ESG มจ านวนเพมขน

มากกวา 34.6% จาก 22.8 ลานลานดอลลารฯ ในป 2016 เปน 30.7 ลานลาน

ดอลลารฯ ในป 2018 และคาดวามแนวโนมเตบโตอยางตอเนอง (รปท 4)

7 อางองจากแผนแมบทการจดการขยะพลาสตกป พ.ศ. 2561-2573 ของกระทรวงอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม

12

รปท 4 มลคาการลงทนของนกลงทนสถาบนทค านงถงหลก ESG

ทมา: ขอมลจาก 2018 Global Sustainable Investment Alliance ประมวลผลโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: T - Trillion

$8.7T$12.0T

$1.1T$1.7T

$12.0T$14.1T

$0.5T$0.7T

$0.5T$2.2T

Total $22.8T$30.7T

2016

2018

มลคาการลงทนในแตละภมภาคเตบโตอยางชดเจนในชวง 2 ปทผานมา

(US)

(Canada)

(Europe)

(Japan)

(Australia, New Zealand)

“กระแสรกษโลก”หนนความตองการใชวสดรไซเคลทงในและตางประเทศเตบโต

ตอเนอง กระแสความตองการบรรจภณฑหรอสนคาทมสวนประกอบของวสด

รไซเคลในตลาดโลกเปนอกหนงปจจยส าคญทจะชวยเรงการเตบโตของตลาด

รไซเคล ซงจะเหนไดจาก หลายประเทศในยโรป รวมถงออสเตรเลย ไดก าหนด

เปาหมายสดสวนการใชวสดรไซเคลขนตา (Minimum Recycled Content)

ในการผลตบรรจภณฑและผลตภณฑตางๆ เชนเดยวกบผผลตสนคาอปโภค

บรโภคระดบโลก (รปท 5) ดงนน จงเปนโอกาสทส าคญของผประกอบการไทย

ตองพฒนากระบวนการผลต และการแปรรปขยะใหเปนวสดรไซเคล เพอตอบ

โจทยดมานดทงในและตางประเทศ (BOX 1)

13

รปท 5 เปาหมายการใช Recycled Contents ของประเทศและบรษทขามชาตตางๆ

ทมา: Ellen MacArthur Foundation และอนๆ รวบรวมโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: 1) Nestlé มเปาหมายทจะใชวสดรไซเคลอยางนอย 15% ในทกประเภทบรรจภณฑและ 35% ในบรรจภณฑขวดนา ภายในป 2025

2) Pepsico และ Unilever มเปาหมายทจะใชวสดรไซเคลอยางนอย 25% ในบรรจภณฑพลาสตก ภายในป 20253) L’Oréal มเปาหมายทจะใชพลาสตกจากการรไซเคลหรอจากแหลงชวภาพอยางนอย 50% ในผลตภณฑ ภายในป 20254) Coca-Cola มเปาหมายทจะใชวสดรไซเคลอยางนอย 50% ในบรรจภณฑเครองดม ภายในป 2030

Supporting the UK Plastics

Pact target of 30% average

recycled content across all

plastic packaging

(Scotland)

Tax on plastic packaging

that contains less than 30%

recycled content, which will

be introduced in 2022

(UK)

(Portugal)

A reduced levy/zero levy for

the plastic bags over 50 microns

that incorporate at least 70%

of recycled plastic content

(Australia)

National target of 30% average

recycled content across all

packaging by 2025

15% 25% 25% 50% 50%

เปาหมายสดสวนการใชวสดรไซเคลขนตาของบรษทขามชาตรายใหญ

14

รหรอไมวา ในชวงทผานมา ผประกอบการไทยรายใหญหลายรายไดลงทนในกจการแปรรปขยะรไซเคล อาท

BOX 1(ก) บรษท พทท โกลบอลเคมคอล จ ากด (มหาชน) (PTTGC) และบรษท

ALPLA จากยโรปรวมลงทนจดตงโรงงานผลตเมดพลาสตกรไซเคล

คณภาพสงทสามารถผลตเปนบรรจภณฑอาหารได ดวยมลคาการลงทนสง

ถง 3 พนลานบาท โดยจะมก าลงการผลต 4.5 หมนตนตอป และคาดวาจะใช

ขยะพลาสตกประมาณ 6 หมนตนตอป

(ข) บรษท อนโดรามา เวนเจอรส จ ากด (มหาชน) (IVL) ผผลตเคมภณฑ

ชนน าระดบโลก ตงโรงงานรไซเคลโพลเอสเตอรและพลาสตก PET ครบวงจร

ท จ.นครปฐม ซงมก าลงการผลตเสนใยโพลเอสเตอร 1.2 แสนตนตอปและ

เมดพลาสตกรไซเคล 2.9 หมนตนตอป โดยในป 2018 สามารถรไซเคลขวด

PET กวา 1.65 พนลานขวดตอป ชวยลดการใชนามนดบกวา 5.3 แสนบารเรล

และลดกาซคารบอนไดออกไซดมากถง 118 ลานกโลกรม นอกจากนน IVL

ตงเปาหมายการรไซเคลขวดพลาสตก PET เพมขนเปน 7.5 แสนตน

ภายในป 2025

(ค) SCG รวมมอกบ DOW ในการพฒนาโซลชนใหมๆ เพอรไซเคลพลาสตก

และน าขยะพลาสตกกลบมาใชประโยชน เชน การท าถนนพลาสตกรไซเคล

15

ตลาดการพฒนาเทคโนโลยดานการจดการขยะเตบโตอยางรวดเรว ซงเขามาชวย

ท าใหลดตนทนการจดการขยะและเพมประสทธภาพการจดเกบขยะ โดย

ทผานมา หลายคนเร มหนมาพฒนานวตกรรมและเทคโนโลยอจฉรยะส าหรบ

การจดการขยะเพมมากขน สอดคลองกบขอมลจาก Tracxn.com ทประเมนวา

บรษท Startup ทเกยวของกบธรกจจดการขยะมกระจายอยทวโลกถง 4,500

ราย และยงมบรษท Startup เกดใหมอก 153 รายทไดรบความสนใจจนมยอด

ระดมทนแลวกวา 968.1 ลานดอลลารฯ8 นอกจากน ขอมลของ Navigant

Research คาดวา มลคาตลาดจดเกบขยะอจฉรยะทวโลกจะเพมขนเปน 223

ลานดอลลารฯ ภายในป 20259 หรอเตบโตถงเกอบ 4 เทา จากในป 2016 ทอยท

57.6 ลานดอลลารฯ ซงถอวาเปนการเตบโตอยางกาวกระโดดเมอเทยบกบมลคา

ตลาดการจดการขยะทวโลกทคาดวาเตบโตเฉลยปละ 6% (รปท 6)

รปท 6 ประมาณการมลคาตลาดจดการขยะอจฉรยะทวโลก (หนวย: ลานดอลลารฯ)

ทมา: Mordor Intelligence และ Navigant Research วเคราะหโดย Krungthai COMPASS

8 อางองจาก Crushbase.com9 การจดเกบขยะอจฉรยะครอบคลมเทคโนโลยดจทลตางๆ เชน GPS เซนเซอร ฯลฯ ซงชวยเพมประสทธภาพการบรหารเสนทางการเดนรถขนขยะ การตรวจสอบและวดประเมนปรมาณขยะในแตละพนท รวมถงการวเคราะหประสทธภาพการด าเนนงาน

มลคาตลาดจดการขยะอจฉรยะมแนวโนมขยายตวเฉลยสง ขณะทมลคาทงตลาดเตบโตราว 6% ตอป

(2) มลคาตลาดจดเกบขยะอจฉรยะ(Smart Waste Collection)

(1) มลคาตลาดระบบคดแยกขยะดวยหนยนต (Robotics Waste Sorting System)

ส าหรบประเทศไทยเอง เร มม Startup หลายรายเขามาพฒนารปแบบการ

ใหบรการรไซเคลขยะโดยใชออนไลนแอปพลเคชนในการท าหนาทเสมอนตลาด

ซอขายแลกเปลยนขยะออนไลน (Online Marketplace) อาท GEPP GooGreen

Recycle Day และ Unii เปนตน แมวาการใหบรการของแพลตฟอรมรไซเคลขยะ

ในไทยจะยงอยในชวงเร มตน (Early Stage) ของการพฒนาและขยายฐาน

ลกคา แตการตอยอดพฒนาแอปพลเคชนจากโมเดลตางประเทศทประสบ

ความส าเรจใหสอดคลองกบจรตของคนไทย ยอมจะท าใหธรกจจดการขยะ

รไซเคลดวยดจทลแพลตฟอรมมโอกาสเตบโตไดอกมาก

49.6(2018)

57.6(2016)

139.7(2024f) 223.0

(2025f)

CAGR 16.2%

CAGR 18.8%

16

Krungthai COMPASS ประเมนวา ความเขมขนของการด าเนนนโยบาย BCG

ของภาครฐ การตนตวของกระแสรกษโลกของทกภาคสวน ตลอดจนการน า

เทคโนโลยมาใชในระบบการจดการและกระบวนการผลตในธรกจรไซเคล จะเปน

ปจจยผลกดนส าคญทท าใหธรกจรไซเคลไทยเตบโตเฉลยปละ 5.7% ในชวง 5 ป

ขางหนา จาก 1.7 แสนลานบาทในป 2019 เปน 2.24 แสนลานบาทในป 202410

หรอมขนาดประมาณ 1.2% ของจดพรวม (รปท 7)

>> แนวโนมการเตบโตของธรกจรไซเคลไทยใน 5 ปขางหนา เปนอยางไร?

10 ประเมนจากรายไดรวมของธรกจรไซเคลในไทย ดวยสมมตฐานอตรา Recycling rate ทเพมขนจาก 35% ในป 2018 เปน 51% ในป 2024

1.351.39

1.08

1.19

1.38

1.631.70

1.791.89

2.00

2.11

2.24

19% 18% 18%21%

31%

35% 35%38%

40%44%

47%

51%

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 (f) 2020 (f) 2021 (f) 2022 (f) 2023 (f) 2024 (f)

รายไดรวม (แสนลานบาท)

อตราการน าขยะกลบมาใชประโยชน (%)

รปท 7 ประมาณการรายไดรวมของธรกจรไซเคลและอตราการน าขยะกลบมาใชประโยชน

ทมา: ขอมลจากกรมควบคมมลพษและกรมพฒนาธรกจการคา วเคราะหโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: f-ประมาณการ

คาดวา ธรกจรไซเคลไทยจะมรายไดเตบโตเฉลย 5.7% ตอปในชวง 2019-2024 จากเดมทเคยเตบโตเฉลย 3.8% ในชวง 2013-2018

17

Section2

ท าความรจกกบDigital Platform

ส าหรบการรไซเคลขยะในตางประเทศ

18

อตสาหกรรมการจดการขยะทวโลก (Global Waste Management) ในป 2017

มมลคารวมกนประมาณ 3.3 แสนลานดอลลารฯ โดยยโรปครองสวนแบงตลาดการ

จดการขยะถง 1.3 แสนลานดอลลารฯ หรอราว 39.1% ของมลคาตลาดทวโลก

รองลงมาคอ อเมรกาเหนอ 28.9% และเอเชยแปซฟก 23.7% ตามล าดบ ทงน

จากรายงานของ Allied Market Research ประเมนวา อตสาหกรรมการจดการ

ขยะทวโลกมโอกาสเตบโตอยางตอเนอง โดยคาดวามลคาอตสาหกรรมอาจแตะ

ถงระดบ 5.3 แสนลานดอลลารฯ ภายในป 2025 หรอเตบโตเฉลยปละ 6% (รปท 8)

ซงยโรปจะยงสามารถครองสวนแบงตลาดสงสดในธรกจการจดการขยะตอไป

สวนเอเชยและแปซฟกกลบมแนวโนมเตบโตเรวกวาภมภาคอน โดยมโอกาส

ขยายตวสงถง 6.8% ตอปในชวง 5 ปขางหนา

>> กอนอนลองดวา ตลาดการจดการขยะในตางประเทศมขนาดใหญแคไหน?

19

รปท 8 ภาพรวมขนาดตลาดการจดการขยะทวโลก ป 2017

ทมา: World Bank และ Allied Market Research วเคราะหโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: ขนาดวงกลม หมายถง มลคาตลาดการจดการขยะในป 2017 (หนวย: พนลานดอลลารฯ)

ทงน Recycling Rate ของยโรปสงกวาคาเฉลยของโลกคอนขางมาก แมยโรป

จะเปนภมภาคทกอขยะมลฝอยในแตละปสงถงคนละ 509 กโลกรม ซงมากกวา

คาเฉลยทวโลกถง 2 เทา แตอตราการน าขยะกลบมาใชประโยชนกอยในระดบสง

เชนกนถงกวา 46.1% สงกวาคาเฉลยทวโลกท 31.0% จงกลาวไดวา ยโรปมการ

จดการขยะทมประสทธภาพสงแหงหนงของโลก (รปท 9)

อเมรกาเหนอ, 90.6

ยโรป, 129.4

เอเชยแปซฟก, 78.5

ละตนอเมรกา, 32.1

4.5%

5.0%

5.5%

6.0%

6.5%

7.0%

7.5%

0.4% 0.6% 0.8% 1.0% 1.2% 1.4% 1.6%

อตราการเตบโตเฉลย

ของมลคาตลาดการจดการขยะ

อตราการเตบโตเฉลยของ

การกอขยะตอคนตอป

รปท 9 ประสทธภาพการจดการขยะในยโรปตงแตป 2010-2017

ทมา: European Commission และ World Bank วเคราะหโดย Krungthai COMPASS

ยโรปม Recycling rate เพมขนตอเนอง ขณะทปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดกมแนวโนมลดลง

90

100

110

120

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Recycling rate

ปรมาณการปลอยกาซ CO2

ประชากรเฉลย

ปรมาณขยะทงหมด

จดพ

ดชน (Base year =100)

Base year

ตลาดการจดการขยะของยโรปมมลคาสงสด ขณะทเอเชยแปซฟกมแนวโนมเตบโตมากทสด

20

หากพจารณาความเปลยนแปลงของอตสาหกรรมการจดการขยะในประเทศตางๆ

พบวา ดจทลแพลตฟอรมถกน ามาใชเปนเครองมอสนบสนนการรไซเคลขยะใน

หลายประเทศ โดยแพลตฟอรมเปรยบเสมอนเปนจดนดพบ (Meeting Point)

ระหวางผขายและผรบซอขยะรไซเคลผานชองทางออนไลนทสะดวกและงาย

กอเกดเปนเครอขายสงคมจดการขยะรไซเคลขนาดใหญ ทงยงมสวนชวยลด

ตนทนการจดการขยะไดอยางมประสทธภาพ จากเดมทผตองการก าจดขยะจะม

ตนทนในการคนหา คดแยก และขนสงไปยงแหลงรบซอ ขณะเดยวกนกบทผรบ

ซอกมตนทนการบรหารจดการขยะสงเชนกน

ขอยกตวอยางแอปพลเคชนจดการขยะของ Rubicon Global (สหรฐฯ) และ

Remondis (เยอรมน) ทมรปแบบธรกจทแตกตางและนาสนใจ เพอเปนไอเดย

ตอยอดธรกจรไซเคลในไทย

Rubicon Global

Rubicon Global เปน Tech Startup ทประสบความส าเรจในการใหบรการ

แพลตฟอรมออนไลนส าหรบการเรยกเกบขยะรไซเคลแบบ On-demand ใน

สหรฐฯ (BOX 2) ซงปรบใชเครอขายขอมลแบบระบบ Cloud มาชวย “จบค” ระหวาง

ผ ท กอก า เนดขยะ (Waste Generator) กบผใ หบรการรบขนขยะอสระ

(Independent Waste Hauler) ซงถอเปนการพลกโฉมอตสาหกรรมการจดการ

ขยะและรไซเคลในสหรฐฯ ทมมลคาสงกวา 7.4 หมนลานดอลลารฯ โดยปจจบน

Rubicon Global ใหบรการจดการขยะใน 20 ประเทศทวโลก และมเครอขาย

ผใหบรการรบขนขยะและโรงงานรไซเคลกวา 5,000 ราย

Rubicon Global ไดรบการขนานนามวา “Uber for Trash” เนองจากมแนวคด

การด าเนนธรกจทคลายคลงกบแอปพลเคชนเรยกรถแทกซสาธารณะของ Uber

โดยใชแพลตฟอรมของตนเปนศนยกลางของการใชประโยชนรวมกน (Sharing

Economy) ระหวางผตองการก าจดขยะ ผรบขนขยะ และโรงงานรไซเคล

ตลอดจนยงใชแนวคดระบบแบงเวลา (Time-sharing) ซงผรบขนขยะสามารถ

เลอกรบงานดวยการประมลงานผานระบบของบรษทฯ เฉพาะเวลาทตองการรบงาน

>> แลวแอปพลเคชนจดการขยะประสบความส าเรจมากนอยเพยงใด?

21

รหรอไม Rubicon Global ประสบความส าเรจในการเปน Unicorn

รายแรกในธรกจการจดการขยะ โดยมมลคาธรกจกาวขาม 1 พนลานดอลลารฯ ไปแลวในป 2017 และยงไดรบอกหลายรางวล เชน

BOX 2 Ecolab Award for Circular Economy Digital Disruptor in 2017

from World Economic Forum

2017 Pacesetter Awards: ATLANTA’S 100 FASTEST-GROWING

Private Companies

2018 Best Tech Startups in Atlanta จาก The Tech Tribune

2019 Smart City Innovation Award จาก IoT Evolution World

2019 Technology Elite Award จาก US Business News เปนตน

Rubicon Global มลกคากลมเปาหมายหลากหลายกลมตงแตตนนา กลางนา

จนถงปลายน า ( รปท 10) โดยใช เทคโนโลย ดจ ทลเปนเคร องมอเ พม

ประสทธภาพการด าเนนงาน อาท

RUBICONConnect: แอปพลเคชนทใหบรการจดการขยะแกผ ท

กอก าเนดขยะและตองการก าจดขยะ กบผ ใหบรการรบขนขยะ

โดยลกคาทตองการก าจดขยะสามารถจองคว (Pickup Scheduling)

ท าการยนยนก าหนดนดหมาย ช าระคาบรการออนไลน คนหาประวต

การใชบรการ และตดตอรองเรยนศนยบรการลกคาผานชองทาง

ออนไลน รวมถงจบคธรกจดวยระบบประมลขยะออนไลน (Online

Bidding Process) ทผใหบรการรบขนขยะในเครอขายแขงขนกน

ประมลงานขนขยะ และยนขอเสนอราคาคาบรการขนขยะซงจะท าให

ลกคาทตองการก าจดขยะมคาใชจายในการก าจดขยะลดลง อกทง

ผใชบรการสามารถช าระคาบรการผานแอปพลเคชนได

RUBICONPro: แอปพลเคชนเสรมส าหรบเครอขายผใหบรการรบขน

ขยะ เพอบรหารเสนทางการเดนรถขนขยะ (Route Management) และ

บรหารกลมรถรบขนขยะ (Fleet Management) ดวยระบบ GPS ซงจะ

เปนประโยชนกบผใหบรการรบขนขยะในการวางแผนเสนทางเดนรถแบบ

เรยลไทมอยางมประสทธภาพ โดยผใชแอปพลเคชนสามารถวเคราะห

ประสทธภาพของพนกงานขบรถขนขยะ ตดตาม และตรวจสอบสถานะ

การเดนรถ ตลอดจนปรมาณการใชนามนเชอเพลงจากขอมลในหนา

Dashboard

22

ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: ภาพจาก rubiconglobal.com

นอกจากนน บรษทฯ ใหบรการขอมลขยะแบบเรยลไทมแกลกคาและขอมลเชงลก

ในร ปของ Waste Audit ส า หรบก า รจ ดท า ร ายง าน ด านคว ามย ง ย น

(Sustainability Reporting) ได เชน ปรมาณกาซเรอนกระจกทลดลงจาก

การรไซเคลขยะ ปรมาณขยะทน ากลบมารไซเคล ฯลฯ ทงน ขอมลการประเมนวด

จากแพลตฟอรมการวเคราะหขอมล (Data Analytics Platform) ของบรษทฯ

ไดผานการยนยนโดย Trucost ซงเปนสวนหนงของ S&P Global ทท าหนาท

ประเมนคณภาพของขอมลดานสงแวดลอม

รปท 10 รปแบบธรกจของ Rubicon Global

ตนนา ปลายนา

เทศบาลเมอง ภาคเอกชนทตองการก าจดขยะ เชน รานคาปลก บรษทกอสราง โรงพยาบาล สถานศกษา ฯลฯ

เครอขายผใหบรการขนขยะ (>5,000 ราย)

โรงงานรไซเคล

กลางนา

รบและขนขยะรไซเคล

รบและขนขยะรไซเคล

ระบบ Online Bidding

ระบบ Tracking System

โดยใช GPS

แอปพลเคชนแอปพลเคชน

RUBICONPROส าหรบบรหารเสนทางและจดการขนสง

น าขยะรไซเคลมาเขาสกระบวนการรไซเคลเพอผลตสนคา

สนคาส าเรจรปทผลตจากวสดรไซเคล สามารถน ามาขายออนไลนผาน Recyclables Auctions ใน App

รายงานวเคราะหแบบเรยลไทมจากฐานขอมล Big Data

คดแยกขยะรไซเคล

รายงานความยงยน (Sustainability Reporting)

แจงนดหมาย

จองคว แจงความประสงค

เขารวมประมลงาน และยนขอเสนอราคา

แจงผลประมล

Rubicon Global เนนใหบรการจดการขยะแบบ B2B ระหวางผทตองการก าจดขยะในระดบเทศบาลและผประกอบธรกจเอกชนในสาขาตางๆ กบเครอขายผใหบรการรบขนขยะ และระหวางเครอขายผใหบรการรบขนขยะกบโรงงานรไซเคล

23

Remondis

Remondis เปนบรษทจดการขยะทใหญทสดแหงหนงของโลกทเนนใหบรการ

แบบครบวงจร (End-to-end Management) แกธรกจขนาดใหญเปนหลก

เชน ความรวมมอรวมระหวางรฐและเอกชน (PPP) และโครงการอตสาหกรรม

ขนาดใหญ โดยรปแบบการใหบรการจะครอบคลมตงแตการวางแผนให

ค าปรกษาดานระบบงานและเทคโนโลย สนบสนนดานแรงงาน ตลอดจน

สามารถเขาถงขอมลการใชนวตกรรมและเทคโนโลยจดการขยะ ซงปจจบน

Remondis ไดใหบรการจดการขยะทงระบบครอบคลม 35 ประเทศทวโลก

โดยในแตละป Remondis สามารถเกบรวบรวมขยะไดถง 30 ลานตน และยง

ชวยลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดไดเกอบ 4.9 แสนตน

นอกจากน Remondis ยงออกแอปพลเคชนจดการขยะ “Redooo” เพอเปน

ตลาดซอขายขยะคดแยกส าหรบธรกจขนาดเลกหรอครวเรอนดวยเชนกน ซงเปน

แอปพลเคชนซอขายขยะทเชอมโยงระหวางผขายรายยอยใหพบกบผซอหรอ

บรษทแม Remondis11 ซงแพลตฟอรม Redooo จะใหผขายระบขอมลและ

ประเภทขยะทไดรบการคดแยกแลวลงในแอปพลเคชน กอนทระบบจะประเมน

ราคาขายขยะโดยอตโนมต สดทายแลว การตกลงซอขายจะเสรจสมบรณไดก

ตอเมอผขายตกลงขายตามราคาเสนอซ อดงกลาว และเมอถงวนนดหมาย

ทงสองฝายจะตองไปยงจดนดพบ กอนทตวแทนจาก Remondis จะมารบขน

ขยะกลบไปยงโรงงานรไซเคลของตนตอไป (รปท 11) โดยในปจจบน Redooo ม

ผใชบรการมากกวา 1,600 ราย และมจ านวนการใหบรการถงปละ 6 แสนรายการ

11 ปจจบน แอปพลเคชน Redooo เปดใหบรการเฉพาะรปแบบ B2C ในประเทศออสเตรเลยเทานน (แตอยระหวางพฒนาใหสามารถใชงานไดในประเทศอน และครอบคลมไปถงรปแบบ B2B ไดในอนาคต)

รปท 11 รปแบบการใหบรการผานแอปพลเคชน Redooo

ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

Redooo จบฐานลกคารายยอยเปนหลก เพอปอนขยะรไซเคลเขาสบรษทแม

ตนนาเกบขยะ/คดแยกขยะ

ปลายนาโรงงาน

รไซเคลขยะDigital Platform

1. ระบขอมลขยะใน Redooo

3. ผขายตกลงซอ

2. ระบบค านวณราคารบซอขยะ แลวสงกลบไปยงผขาย

4. Redooo สงขอมลขยะไปยง Remondis

จดนดพบ

5. ออกใบบนทกเครดตและใบยนยนไปยงผขาย

6. สงรถขนขยะไปยงจดนดพบ6. ขนขยะตามวน/เวลาทก าหนด

24

โดยรวมแลว “Big Data” ทเกดจากดจทลแพลตฟอรมการจดการขยะเปนหวใจ

ส าคญของการจดการขยะ ซงจะชวยในการวเคราะหและวางแผนการจดการขยะ

อยางมประสทธภาพ ทงในมตพนทและพฤตกรรมของแหลงก าเนดขยะ

การวางแผนการน าเขาขยะประเภทตางๆ กลบเขาสระบบหมนเวยน พรอมทงยง

เปนขอมลเชงลกทสามารถใชในการก าหนดรปแบบธรกจใหมๆ ไดเชนกน

รปท 12 ประโยชน/โอกาสทางธรกจจากการมแพลตฟอรมการจดการขยะของ Rubicon Global และ Remondis

ประโยชน/โอกาสทางธรกจ: จากกรณศกษาของ Rubicon Global

และ Remondis

Krungthai COMPASS มองวาแอปพลเคชนจดการขยะเปนปจจยเกอหนน

(Enabler) ส าคญทท าใหกลมลกคาเปาหมายตางๆ สามารถเขาถงบรการจดการ

ขยะไดอยางทวถง โดยไมมขอจ ากดเรองสถานทและเวลา และแตละกลมจะได

ประโยชนในมตทแตกตางกน ทงน จากกรณศกษาประสบการณของ Rubicon

Global และ Remondis เราไดเหนถงประโยชน/โอกาสทางธรกจจากการใช

แอปพลเคชนแพลตฟอรมทงสอง อาท ลกคาทตองการก าจดขยะจะเปนกลมท

ไดประโยชนในหลายดาน ไมวาจะเปน คาใชจายในการจดการขยะลดลง 20-30%

ความสะดวกรวดเรวของบรการซ งมาในรปของ On-demand และแบบ

Scheduling ยงกวานน ขอมลขยะทถกน าไปรไซเคลหรอฝงกลบสามารถน าไปใช

ประกอบการจดท ารายงานความยงยน เปนตน สวนผทใหบรการรบขนขยะจะได

ประโยชนในแงตนทนคาใชจายการขนขยะทลดลงเนองจากมการใชระบบบรหาร

จดการเสนทาง และจ านวนครงหรอความถทตองเดนทางไปเกบขนขยะลดลง

(รปท 12)

ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

ผตองการก าจดขยะ ผใหบรการรบขนขยะ โรงงานรไซเคล

เขาถงบรการ/เขาถงกลมลกคามากขน โดยมแพลตฟอรมเปนตวเชอมตอ

ลดคาใชจายจดการขยะลง 20-30%

ระบบขอมลส าหรบ Sustainability Report

สะดวก รวดเรว แบบก าหนดวนได/On-Demand

รายไดเพมจากการใชทรพยากรเตมศกยภาพ

ประหยดคาเชอเพลง/ลดจ านวนครงการขนขยะ

จดการซพพลายขยะไดแมนย าขน

เขาถงบรการไดงาย เจาะกลมลกคารายยอยไดมากขน

ราคายตธรรมตามปรมาณ-ขนาด-ประเภทขยะ

ขอมลรไซเคลในรปของ Dashboard

สะดวก รวดเรว แบบก าหนดวนได/On-Demand

ลดจ านวนครงการขนขยะ ขนกบความจของถง

25

Section3

ตวอยางการใช Digital Platform

ในไทย

26

ในประเทศไทย การน าดจทลแพลตฟอรมมาใชกบกระบวนการจดการขยะตงแต

ตนทางอาจจะอยในชวงเรมตน แตเรมเหนพฒนาการและก าลงขบเคลอนอยางม

นยส าคญ ผานความรวมมอกนระหวางผใหบรการแพลตฟอรมกบภาคเอกชน

และหนวยงานภาครฐ โดยจะขอแนะน าดจทลแพลตฟอรมของ GEPP เปน

ตวอยางบรการจดการขยะเพอน าขยะกลบมาใชประโยชนใหมอยางคมคา

>> GEPP เขามาเตมเตมธรกจรไซเคลในรปแบบใด?

GEPP เปน Startup ทพฒนาดจทลแพลตฟอรมเพอเปน “ตวกลาง” การซอขาย

แลกเปลยนขยะรไซเคลระหวางผทมขยะรไซเคล เชน บานเรอน คอนโดมเนยม

รานอาหาร สถานประกอบการตางๆ และกลมผรบซอขยะรไซเคลทเขารวม

โครงการ ซงกคอ ซาเลงและรานรบซอของเกา โดย GEPP ไมไดเปนผรบซอขยะ

และไมไดมรายไดจากการขายขยะ อยางไรกด บรการของ GEPP ยงจ ากดอย

เพยงในบางพนทของกรงเทพฯ ชนในเทานน เชน สาทร ยานนาวา บางรก

ปทมวน ออนนช เอกมย ทองหลอ เปนตน แตเร มทจะขยายบรการไปยงบางเขต

พนทของเทศบาลนครเชยงใหม และภเกต

27

อนง โมเดลธรกจของบรษทฯ เนนสรางรายไดจากการใหบรการวเคราะหขอมล

ขยะและวสดรไซเคล (Data Analytics) หรอการท าหนาทเปน “ผจดเกบขอมล

ขยะ” (Data House) ใหกบองคกรทสนใจการจดการขยะอยางเปนระบบหรอ

ตองการด าเนนโครงการลดขยะอยางเปนรปธรรมและสามารถวดผลความกาวหนา

(รปท 13) ตวอยางองคกรทใชขอมลจาก GEPP มทงภาครฐและเอกชน เชน

Coca-Cola เทศบาลนครเชยงใหม มลนธไอวแอล กลมเซนทรลฯ เปนตน (BOX 3)

โดยรวมแลว รปแบบธรกจของ GEPP มลกษณะการด าเนนการคลายกบของ

Rubicon Global แตมความแตกตางกนทงในเร องรปแบบเทคโนโลยและ

ระดบความเขมขนทน ามาปรบใชในธรกจ โดยดจทลแพลตฟอรมชวยให

ผตองการขายขยะรไซเคลไมตองมรถขนขยะไปขายเอง และมงหวงยกระดบ

บรการทจะท าใหเครอขายผรบซอขยะทอยในเสนทางสามารถแวะรบซอขยะถงท

ในลกษณะของ Ride-sharing (รปท 13)

รปท 13 รปแบบธรกจของ GEPP

ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

ตนนา ปลายนา

บานพก/ทอยอาศย รานอาหาร/รานคาคอนโดมเนยม/อพารตเมนต

ซาเลง/รานรบซอของเกา

รานรบซอของเกา/โรงงานรไซเคล

กลางนา

รบและขนขยะรไซเคล

ขายขยะรไซเคล

น าขยะรไซเคลมาเขาสกระบวนการรไซเคลเพอผลตสนคา

ของตลาดรไซเคล แยกตามพนท ประเภทขยะ และวเคราะหขอมลแบบเรยลไทม

คดแยกขยะรไซเคล

จองคว แจงปรมาณ ชนดขยะ และรปถาย

บรการขอมล

Web App LINE ID. Phone

ชงนาหนก จายเงน

องคกรทตองการใชขอมล

แจงนดหมายภายใน 24 ชม. และราคาโดยประมาณ

พจารณาและตดตอ ขอมลการรบซอ

28

แกว 53%

กระดาษ 27%

พลาสตก 16%เหลก 3%

ขยะอเลกทรอนกส 2%

ขยะทถกสงไปรไซเคล

20 ตน

นบตงแตเปดใหบรการแอปพลเคชนเมอปลายป 2018 เปนตนมา GEPP เปนสวน

หนงทท าใหขยะถกน ากลบมาใชประโยชนอกครงหนงตามแนวคด Circular

Economy โดยจะเหนไดวา ขยะทถกสงไปรไซเคลผาน GEPP เพมขนกวา 4

เทาตวในชวงปลายป 2019 (รปท 14) แตกยงอยในระดบทตาเมอเทยบกบ

เปาหมายการเกบขยะรไซเคลรวมกนใหไดมากถง 1 ลานตนภายในป 2024

นอกจากนน จากการเปดเผยขอมลของ GEPP พบวา การน าขยะไปรไซเคลผาน

GEPP ชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจกลงได 14,595 kgCO2e โดยสวนใหญ

เปนผลจากการน าขวดแกวไปรไซเคลเปนหลก (รปท 15)

รปท 14 ปรมาณขยะทถกสงไปรไซเคล ผานบรการของ GEPP

ทมา: ขอมลจาก GEPP และวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

มนาคม 2019 พฤศจกายน 2019

ขยะทถกสงไปรไซเคล (สะสม)

> 80 ตน

รปท 15 ปรมาณกาซเรอนกระจกทลดลงจากการรไซเคลขยะ ผานบรการของ GEPP

ทมา: ขอมลจาก GEPP และวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

แกว 54%

พลาสตก 20%

กระดาษ 19%

เหลก 3%

อลมเนยม 3%

ปรมาณกาซเรอน

กระจกทลดได

14,595kgCO2e

> 4เทาตว

29

ตวอยาง Use Cases ทเกดขนจรง

BOX 3โครงการ “โคกขอคน x Central Group Journey to Zero”

เปนความรวมมอระหวาง GEPP กบทางบรษท โคคา-โคลา (ประเทศไทย) จ ากด

และธรกจเครอเซนทรล (Central Group)ในกลมรานอาหารของบรษท เซนทรล

เรสตอรองส กรป จ ากด (CRG) เชน Ootoya Pepper Lunch Cold Stone ฯลฯ ท

อยในหางสรรพสนคาเซนทรลเฟสตวล อสตวลล และ เซนทรลพลาซา บางนา

โดยวสดรไซเคลทมการจดเกบและถกคดแยกทงหมดนน จะถกสงตอไปยง

พารทเนอรทเชยวชาญในการรไซเคลวสดแตละประเภท เชนบรษท บจ คอนเทน

เนอร กลาส จ ากด (มหาชน) ผรบซอวสดประเภทแกว บรษท ไทยเบเวอรเรจ แคน

จ ากด ผรบซอวสดประเภทกระปองอลมเนยม บรษท เวสททเรยล จ ากด ผรบซอ

กระดาษและกลองเคร องดม บรษท ปนซเมนตไทย จ ากด (มหาชน) ผรบซ อ

พลาสตก HDPE LLDPE LDPE และ PP และ บรษท อนโดรามา เวนเจอรส จ ากด

(มหาชน) ผรบซอพลาสตก PET

GEPP เขามามบทบาทส าคญเพอใหกระบวนการคดแยกและจดเกบมประสทธภาพ

ขนใน 2 เรอง คอ (ก) การฝกอบรมความรในเร องการคดแยกขยะทถกตอง

ใหกบพนกงาน (ข) การใหค าแนะน าในการปรบปรงระบบการแยกขยะ การ

จดเกบขยะ รวมทงการปรบปรงพนทจดเกบขยะใหเออตอการเขามาเกบขนขยะ

การด าเนนการผาน GEPP ระหวางเดอนกรกฎาคมถงเดอนกนยายน 2019 ชวย

ท าให Coca-Cola สามารถน าขยะรไซเคลกวา 5,036 กโลกรมกลบเขาส

กระบวนการรไซเคล ในจ านวนนเปนวสดประเภทพลาสตก ทง PET ฝาขวด

พลาสตก และพลาสตกอนๆ 47.4% กระดาษและกลองเคร องดม 45.2%

กระปองอลมเนยม 5.4% และเปนวสดประเภทแกว 1.9% ตามล าดบ

ทมา: https://centraltham.com/

30

โครงการพฒนาระบบการจดเกบขยะในพนทเขตเทศบาลนครเชยงใหม

GEPP ไดรวมมอกบเทศบาลนครเชยงใหมในการใชระบบการจดเกบขยะของ

GEPP ในพนทเขตเทศบาลนครเชยงใหมเพอแกไขปญหาขยะตกคางตามโรงแรม

และสถานททองเทยวตางๆ ใน 4 แขวงของเทศบาลนครเชยงใหม ไดแก แขวงศร

วชย แขวงกาวละ แขวงนครพงค และแขวงเมงราย

GEPP ไดจดอบรมใหความรเรองการจดการขยะและสงแวดลอมในครวเรอน แก

องคกรทเกยวของ ไดแก เทศบาลนครเชยงใหม สมาคมโรงแรมไทยภาคเหนอ

ชมรมตลาดตลาดสดนาซอจงหวดเชยงใหม และประธานชมชนแขวงทง 4 แขวง

ของเทศบาลนครเชยงใหม กอนทจะเร มตนด าเนนการจดเกบขยะ

GEPP ชวยลดปรมาณขยะลง 10 ตนตอวนหรอประมาณ 3% ของปรมาณการทง

ขยะในแตละวน จากการด าเนนโครงการดงกลาว

ทมา: https://www.innohubkku.com/

31

GEPP เขามาปดชองวางของการจดการขยะรไซเคลทไมมประสทธภาพในปจจบน

ในสวนของ (ก) การไมคดแยกขยะรไซเคลของครวเรอนและสถานประกอบการ

ทเปนแหลงก าเนดขยะ โดยดจทลแพลตฟอรมรไซเคลขยะเขามาชวยครวเรอน

และสถานประกอบการในเร องการคดแยกขยะทเขาใจงาย การซ อขาย

แลกเปลยนขยะทสะดวก มความชดเจนในเร องราคารบซอขยะ อกทงชวยสราง

รายไดจากการขายขยะดวย (ข) ความไมมประสทธภาพในการบรหารตนทนการ

จดเกบขยะของซาเลงและผรบซอขยะรายยอยทเคยรวบรวมและเกบขนขยะอยาง

ไมเปนระบบ โดยการบรหารเสนทางการเดนรถ (Route Planning) ของ GEPP

จะเขามาชวยลดตนทนสวนนได (รปท 16) ทงน จากประสบการณของ

ตางประเทศ พบวา การบรหาร Route and Fleet Management ทดจะชวย

ลดตนทนการเกบขนขยะลง 50% ซงจะท าใหซาเลงและผรบซอขยะรายยอยม

รายไดเพมขน

>> ท าไม GEPP จะเปนตวชวยหนงทนาสนใจในการจดการขยะรไซเคลเพอ

น ากลบสระบบหมนเวยน?

รปท 16 ประโยชนทเกดจากการใชบรการของ GEPP

ทมา: รวบรวมขอมลและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

ผทตองการขายขยะ

ซาเลง/ผรบซอขยะเขาถงบรการ/กลมลกคามากขนโดยมแพลตฟอรมเปนตวเชอมตอ

มรายไดจากการรบซอและน าขยะไปขายตอ

มขอมลขยะในเชงพนท และชนดขยะ รวมถงขอมลส าหรบประเมนความยงยนดานสงแวดลอม

บรษททปฏบตตามกรอบ ESG

/ ผผลตสนคา

มรายไดเสรมจากการขายขยะ

สะดวกมากขนแตยงไมเปนบรการแบบ On-Demand

32

Krungthai COMPASS มองวา การคดแยกขยะอยางถกวธและขายขยะรไซเคล

ผานดจทลแพลตฟอรมจะเปน Quick Win ในการสรางรายไดและลดตนทนก าจด

ขยะใหกบผมขยะรไซเคลกลมตางๆ เชน ครวเรอน ธรกจบรการ รานอาหาร

โรงแรม รานคาปลกและสง รวมถงสถานประกอบการอนๆ และชวยลดตนทน

โลจสตกสใหกบผรบซอวสดรไซเคลจากการเปนสวนหนงของเครอขายและได

ประโยชนจากการวางแผนการขนสงขยะทมประสทธภาพมากขน โดยผใหบรการ

ดจทลแพลตฟอรม สามารถขยายเครอขายผใชทงฝงผขายและผซอขยะรไซเคล

เพมขนอยางตอเนองทงในเชงจ านวนผใชและพนทใหบรการ ซ งจะท าใหม

ปรมาณขยะรไซเคลทมคณภาพจ านวนมากไหลวนกลบสเขาระบบไดอกทางหนง

ฐานขอมลขยะของผใหบรการดจทลแพลตฟอรมทมการจดเกบอยางเปนระบบ

สรางโอกาสเชงกลยทธใหกบผประกอบการในหลายกลมจากการน าขอมลเชงลก

ไปใชตอยอดในทางธรกจ เชน การวางแผนกลยทธการตลาด การปรบเปลยน

รปแบบการด าเนนธรกจเพอรองรบกระแสความรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอมทมแนวโนมเพมขนในอนาคต อาท การท า Waste Auditing เพอ

ตรวจสอบดวาแตละธรกจกอขยะหรอของเสยมากนอยเพยงใด มการจดการกบ

ขยะหรอของเสยอยางไร สามารถลดปญหาสงแวดลอมในมตใดบาง เชน การลด

ปรมาณกาซเรอนกระจก การน าขยะรไซเคลกลบมาใชประโยชนใหม หรอ การน า

ขอมลขยะมาวเคราะหพฤตกรรมการบรโภคของคนในพนทตางๆ เพอก าหนด

เปนกลยทธการตลาดแบบเจาะจงกลมเปาหมายทสอดรบกบพฤตกรรมการ

บรโภค ซงจะชวยสรางรายไดใหกบธรกจไดอกทางหนง (BOX 4)

นอกจากนน ความเขาใจในปญหาการจดเกบขยะและการไมคดแยกขยะในระดบ

พนทยงมสวนชวยใหองคกรรฐและเอกชนสามารถวางแผนปฏบตงานทม

ประสทธภาพเพมขน ไมวาจะเปน ในมตของการใหความรเกยวกบการคดแยก

ขยะทถกตอง การออกแบบกลไกหรอเคร องมอทจะชวยเสรมประสทธภาพการ

จดการขยะรไซเคล เชน ภาคเอกชนโดยเฉพาะผผลตสนคาอปโภคบรโภคอาจ

พฒนาฉลากบรรจภณฑอจฉรยะ (Intelligent Label) ทใหค าแนะน าถงวธการ

คดแยกบรรจภณฑขยะและวธปฏบตกอนน าไปขายรไซเคล หรออาจเร มให

ความส าคญกบรปแบบธรกจแนวใหมทไมไดมองสนคาเปน “สนคา” แตมองการ

น าเสนอสนคาในรปแบบของ “การใหบรการ” (Product as a Service) ซงจะ

ชวยลดตนทนธรกจและผลกระทบตอสงแวดลอมจากการน าสนคาหรอ

บรรจภณฑกลบมาใชใหม ดงนน ดจทลแพลตฟอรมจงเปนชองทางในการน า

สนคาและบรรจภณฑทไมใชแลวกลบเขาสระบบหมนเวยนได

>> โอกาสทางธรกจทคาดวาจะเกดขนจากดจทลแพลตฟอรมจดการขยะรไซเคล มอะไรบาง (รปท 17)

33

ทมา: วเคราะหโดย Krungthai COMPASS

ตวอยางโอกาสทางธรกจ ปจจยสนบสนน

ภาคครวเรอนQuick Win: คดแยกและขายวสดรไซเคล เพอสรางรายไดเสรม

และลดตนทนก าจดขยะเครอขายทครอบคลม

ภาคธรกจโดยรวม

(ทงภาคบรการและการผลต)

Quick Win: คดแยกและขายวสดรไซเคล เพอสรางรายไดเสรม

และลดตนทนก าจดขยะเครอขายทครอบคลม

ผประกอบทเนนปฏบตตามกรอบ ESG

ในมตสงแวดลอม

การท า Waste Auditing เพอเปนขอมลประกอบรายงาน

ความยงยน (ESG Report)Big Data Analytics

ผผลตสนคาอปโภคบรโภค

การออกแบบ Intelligent Labeling System ใหกบบรรจภณฑ

ใหสะดวกตอการรไซเคล

การท าตลาดแบบ Target Marketing ระดบพนท

Big Data Analytics

SMEs รไซเคลขยะขอตกลงความรวมมอกบแหลงวสดรไซเคลตนทาง เพอปอนวสด

รไซเคลเขาโรงงาน

เครอขาย และ Big Data

Analytics

ผรบซอวสดรไซเคลรายยอย-ขนาดกลางQuick Win: เขารวมเครอขาย โดยมโอกาสสรางรายไดเพมขน

และลดตนทนโลจสตกสเครอขายทครอบคลม

หนวยงานรฐ เชน อปท.แผนเพมประสทธภาพการจดการขยะในทองถน เชน การใหความร

การคดแยกขยะ การวางแผนการเกบขนขยะBig Data Analytics

รปท 17 โอกาสทางธรกจทเกดจากบรการดจทลแพลตฟอรมในการจดการขยะรไซเคล

34

ค าแนะน าผประกอบการ

BOX 4ใชขอมลขยะ เพอกาวน าเกมการตลาด”

แนนอนวาเปาหมายหนงของธรกจตางๆ คอ การป นยอดขายใหไดมากขนและ

เพมขนเร อยๆ แตการจะท าตลาดใหไดยอดขายเปนไปตามเปาหมายนน

ผประกอบการจ าเปนตองใชขอมลทมคณภาพทงในฝงของตนเองและของคแขง

ในตลาดเพอประกอบการวเคราะห ประเมน และวางกลยทธ ท าให “ขอมล”

เปนทรพยสนทมคณคา และสามารถน ามาใชเพอสรางรายไดมหาศาลแกธรกจ

“ขอมลขยะ” เปนแหลงขอมลทางเลอกหนงทนาสนใจทจะท าใหผประกอบการ

สามารถเรยนรพฤตกรรมการบรโภคในอกมตหนงทนอกเหนอจากการสบคน

ขอมลพฤตกรรมของผบรโภคดวยการสมภาษณหรอการสงเกตพฤตกรรมแตละ

บคคล

ฐานขอมลขยะเชงลกในระดบพนท ประเภทขยะ ปรมาณขยะแตละประเภท รวมไป

ถงขอมลบรรจภณฑขยะตามแบรนดสนคา เปนอกตวชวยหนงทจะท าให

ผประกอบการเขาใจพฤตกรรมการบรโภค “ทเกดขนจรง” ของคนในแตละพนท

โดยในบางพนทผบรโภคอาจมความชอบทจะบรโภคสนคาแบรนดหนงมากกวา

อกแบรนดหนง ขณะทในบางแหงผบรโภคอาจบรโภคสนคาบางประเภทเทานน

Krungthai COMPASS มองวา การสบยอนพฤตกรรมการ

บรโภคจาก “ขยะ” ในแตละแหลงก าเนดขยะ แตละครวเรอน

แตละสถานประกอบการ และในแตละชวงเวลา จะเปนขอมล

ทาง เล อก ทส า คญซ งผ ป ร ะกอบการสามารถน า ไป ใช

ประกอบการตดสนใจในการวางกลยทธทางการตลาดแบบ

เจาะจงกลมเปาหมาย (Target Marketing) และกลยทธทาง

การตลาดแบบเฉพาะบคคล (Personalized Marketing)

ทมความแตกตางเหนอคแขงในตลาดอยางมประสทธภาพ

35

คณะผจดท า >>ดร.พชรพจน นนทรามาศ

ผอ านวยการฝายอาวโส

Global Business Development and Strategy

ดร.พชรพจน เปนทรจกอยางกวางขวางในแวดวงวชาการและสอมวลชนใน

ฐานะเปนนกเศรษฐศาสตรทมความเชยวชาญในเร องเศรษฐกจและการเงน

สามารถวเคราะหไดอยางลกซง ตรงประเดน และเปนประโยชนตอกลมนกธรกจ

ดร.พชรพจน จงไดรบเชญเปนวทยากรในรายการขาวและงานสมมนาอยางตอเนอง

กอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย ดร.พชรพจน มประสบการณท างานกวา 7 ปท

ธนาคารไทยพาณชยและเคยท างานดานวชาการเปน Assistant Professor

of Economics ท San Diego State University ประเทศสหรฐอเมรกา

นอกจากนน ยงเคยฝกงานทธนาคารกลางของสหรฐฯ (Fed) ดร.พชรพจน จบ

การศกษาระดบปรญญาเอก ดานเศรษฐศาสตร จาก University of Michigan

ประเทศสหรฐอเมรกา

ดร.ชยสทธ อนชตวรวงศ

Senior Analyst

ดร. ชยสทธ มประสบการณท างานดานการวจยนโยบายเศรษฐกจและ

อตสาหกรรม การวเคราะหเศรษฐกจมหภาค การวางแผนกลยทธและตดตาม

ประเมนผล รวมทงมผลงานวจยตพมพในวารสารทางวชาการและส านกพมพ

ตางๆ อาท Asia Pacific Financial Markets Journal, International Journal

of Disaster Risk Reduction, TDRI Quarterly Review, Routledge,

Institute of Southeast Asian Studies, University of Chicago Press

กอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย มประสบการณท างานทางวชาการท Center

for Economic Institutions, Hitotsubashi University ตามดวยงานวจย

นโยบายเศรษฐกจทสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) กวา 10 ป

และธนาคารธนชาตทางดานการวางแผนกลยทธฯ

ดร. ชยสทธ จบการศกษาระดบปรญญาเอก ดานเศรษฐศาสตร จาก Osaka

University ประเทศญปน โดยไดรบทนการศกษาระดบปรญญาโทและเอก

จากรฐบาลญปน (Japanese Government Scholarship)

Analyst

พมฉตร มความรความเชยวชาญดานการวเคราะหและการพฒนาตลาดทน

รวมถงเศรษฐกจมหภาคมากกวา 3 ป โดยกอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย

เคยรวมงานกบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย อกทงยงมประสบการณ

ดานงานวจยรายอตสาหกรรม เชน ธรกจพลงงาน อเลกทรอนกส และการ

ลงทนใน EEC ทศนยวจยกสกรไทย

พมฉตร จบการศกษาระดบปรญญาตรและปรญญาโท ดานเศรษฐศาสตร

(หลกสตรสองภาษา) จากมหาวทยาลยเชยงใหม และปรญญาโทดาน

Banking and Finance จาก King’s College London สหราชอาณาจกร

พมฉตร เอกฉนท

VIEW MORE