ศนยเตรยมบคลากรภาครฐผสงวยเขาสงานJob Placement for seniors

การประชม ก.พ. ครงท ๑๑/๒๕๖๑

การบรหารและการพฒนาทรพยากรบคคลภาครฐในบรบทสงคมสงอาย

2

การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของสงคมไทย

ทศทาง นโยบาย ยทธศาสตรชาตและแผนการปฏรปประเทศ

สถานการณผสงวยในราชการ

สถานการณและแนวโนมบ าเหนจบ านาญ

• การขยายอายการท างาน โดยการขยายอายเกษยณและสงเสรมการท างานหลงเกษยณ

• มาตรการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลภาครฐเพอรองรบสงคมสงอาย

• แผนพฒนาก าลงคนภาครฐใหพรอมเขาสสงคมสงอาย

3

ประชากร 1 ใน 3 จะเปนผสงอาย

สงคมสงอาย

2548

สงคมสงอายระดบ

สมบรณ

2564

สงคมสงอายระดบ

สดยอด

2574

10%

20%

28%

คนอายยนแตรายไดหลงเกษยณไมเพยงพอ

ทมา : สถานการณผสงอายไทย พ.ศ. 2558, มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย

สดสวนผสงอาย 18%

66%

16% 13%

52%

35%

ผสงอายเพมขน เดกและคนวยท างานลดลง

ทมา: United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2015). World Population Prospects: The 2015 Revision, custom data acquired via website.

ป 2558 ป 2588

ทมา: United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2015). อางแลว.

66 ป

74 ป

ป 2528

ป 2558

ป 2578 78 ป

อตราการเพมของประชากรลดลง มแนวโนมขาดแคลนแรงงาน

อายคาดเฉลยเมอแรกเกด

การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของสงคมไทย

-1.0

0.0

1.0

2.0

2558

-63

2563

-68

2568

-73

2573

-78

2578

-83

2583

-88

2588

-93

2593

-98

2598

-03

2603

-08

2608

-13

อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนสสงคโปร ไทย เวยดนาม

อตราการเพมของประชากรในประเทศกลมอาเซยน

สถานการณผสงวยในราชการ• จ านวนบคลากรทมอายมากกวา 50 ป มแนวโนมเพมสงขน อตราการเกษยณอายจะเพมขนอยางมาก

ในชวง 10 ปขางหนา

4ทมา : ขอมลจากศนยเทคโนโลยสารสนเทศ กรมบญชกลาง วนท 28 พ.ค. 61

5

• ก าลงคนรน-เการนใหมไมสมดล

ทมา : ขอมลขาราชการพลเรอนสามญ ป 2561 ศนยสารสนเทศ ส านกงาน ก.พ.

5%6%7%4%7%7%9%7%8%7%11%16%9%12%7%8%16%11%9%17%

52%53%

56%59%57%57%56%59%58%59%

57%54%

62%59%

65%65%

57%63%67%

60%

43%41%37%36%36%36%35%34%34%33%32%30%29%29%28%27%27%27%24%23%

ทรพยากรฯคมนาคม

ศกษาธการแรงงาน

เกษตรและสหกรณมหาดไทย

อตสาหกรรมวฒนธรรม

การพฒนาสงคมฯการคลง

ส านกนายกรฐมนตรการตางประเทศ

พลงงานภาพรวมยตธรรม

การทองเทยวและกฬาดจทลฯพาณชย

วทยาศาสตรฯสาธารณสข

รอยละของจ านวนขาราชการพลเรอนสามญในชวงวยตาง ๆ จ าแนกตามกระทรวงอายไมเกน 30 ป อาย 31-50 ป อายมากกวา 50 ป

สถานการณและแนวโนมบ าเหนจบ านาญขาราชการ

อายคาดเฉลยเมออาย 60 ป

เวลาออมเทาเดม

เวลาใชเงนหลงเกษยณนานขน

+ อตราเงนเฟอ

23 ป

2528อาย 60 ป ป 2528ป 2558

ป 2578

18 ป

21 ป

ระยะเวลารบบ านาญยาวนานเกนกวาทรฐไดออกแบบไวในระบบบ านาญแบบก าหนดประโยชนทดแทน

รายไดหลงเกษยณไมเพยงพอตอการด ารงชพ อตราสวนจ านวนขาราชการทยงรบราชการตอจ านวนผรบบ าเหนจบ านาญลดลงอยางตอเนอง

ป พ.ศ. ขาราชการทยงรบราชการ ขาราชการบ านาญ

2551

2556

2561

คาใชจายดานบ านาญเพมสงขนในระยะยาว

*รายจายสวสดการภาคสาธารณะ รวมคาใชจาย ๓ ประเภท คอ การรกษาพยาบาล การดแลผสงอาย และการศกษา

อายคาดเฉลยเมอแรกเกดสงขน

ทมา : ประมาณการรายจายสวสดการภาคสาธารณะโดยส านกงานเศรษฐกจการคลง ป 2555 และประมาณการบ าเหนจบ านาญขาราชการโดยกรมบญชกลาง ป 2556

ป พ.ศ. 2494

44 ป

ป พ.ศ. 2561

76 ป

6

ทศทาง นโยบาย ยทธศาสตรชาต และแผนการปฏรปประเทศ

แผนการปฏรปประเทศดานสงคม

มตคณะรฐมนตรและขอสงการ

ของนายกรฐมนตร

แผนการปฏรปประเทศดานการบรหารราชการแผนดน

ยทธศาสตรชาตดานการปรบสมดล

และพฒนาระบบการบรหาร

นโยบายประเทศไทย 4.0

• ภาครฐมขนาดทเลกลง พรอมปรบตว• ปรบภารกจและพนธกจของหนวยงานภาครฐ

ใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาต• น านวตกรรม เทคโนโลย ขอมลขนาดใหญ

ระบบการท างานทเปนดจทลมาใช

• ปฏรปภาครฐสระบบราชการ 4.0• ปรบตวใหเขากบยคดจทล • บรณาการ เชอมโยงขอมล

ด าเนนงานรวมกนระหวางหนวยงาน

• น าเทคโนโลยมาสนบสนนการปฏบตงาน

• การทดแทนอตราวางจากผลการเกษยณอายของขาราชการดวยการจางงานรปแบบอน

• การดงดดและจงใจพนกงานราชการศกยภาพสง

• ขยายอายเกษยณราชการเปน 63 ป

• แกไข พ.ร.บ. บ าเหนจบ านาญขาราชการ

• โครงสรางภาครฐกะทดรด ปรบตวไดเรว

• ระบบงานมผลสมฤทธสง• ก าลงคนภาครฐมขนาด

ทเหมาะสม มสมรรถนะสง• เตรยมก าลงคนเพอรองรบ

สงคมสงอาย• มแผนและแนวทาง

การใชประโยชนก าลงคนสงอายทมศกยภาพ

7

ศกยภาพในการท างานของผสงอาย

8

• ปจจบนประชากรไทยมอายคาดเฉลย (life expectancy) เมอแรกเกดประมาณ 76 ป*• มอายคาดเฉลยของการมสขภาพด (healthy life expectancy) จนถงอายประมาณ 67 ป**• ผสงอายไทยท างานมากขน*** ผมอาย 65 – 69 ป จ านวนเกอบครงหนงของประเทศยงคงท างาน

*ขอมลประชากรคาดประมาณ ณ กลางป ๒๕๖๑ สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล ** ขอมลองคการอนามยโลก อายคาดเฉลยของการมสขภาพดของประชากรไทยป พ.ศ. ๒๕๕๙*** ทมา : การส ารวจภาวการณท างานของประชากร พ.ศ. 2556- 2560 ส านกงานสถตแหงชาต

ผปฏบตงานทมฝมอดานการประมง

56%

พนกงานบรการและผจ าหนายสนคา

20%

ชางฝมอและผปฏบตงานทเกยวของ

9%

ผประกอบอาชพงานพนฐาน

7%

อาชพอน ๆ8% อาชพของผสงอาย พ.ศ. 2560

ขาราชการบางสวนขยายอายการท างานแลว

9

พ.ร.บ. บ าเหนจบ านาญขาราชการ

60 ป

ขาราชการตลาการ

อายคาดเฉลยเมอแรกเกด 44 ปอายทมสทธเรมรบบ านาญ 55 ป

ขาราชการอยการ

ขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา

65 ปขาราชการพลเรอนสามญ*

ไมเกน 70 ปขาราชการรฐสภาสามญ*

ไมเกน 70 ป

พ.ศ. 2494 2542 2543

65 ป หรอ 70 ป

2550 2553 2554 2561

อายคาดเฉลยเมอแรกเกด 76 ปอายทมสทธเรมรบบ านาญ 50 ป

ขาราชการ ป.ป.ช.**ไมเกน 70 ป

1. ต าแหนงรองศาสตราจารยหรอศาสตราจารย2. ต าแหนงประเภทวชาการ ระดบเชยวชาญและระดบทรงคณวฒ และต าแหนงประเภททวไป ระดบอาวโสและระดบทกษะพเศษ3. ป 2553 ต าแหนงประเภทวชาการ ระดบเชยวชาญและระดบทรงคณวฒ และป 2558 ต าแหนงประเภทวชาการยตธรรมในสาขากระบวนการยตธรรม

หรอประเภทวชาการในสาขาต าแหนงทวไปและด ารงต าแหนงระดบเชยวชาญ หรอระดบทรงคณวฒ

25582551

• สวนใหญก าหนดอายเกษยณท 65 ป • บางประเทศมแนวโนมขยายถง 68-70 ป • บางประเทศไมก าหนดอายเกษยณ เชน สหรฐอเมรกา

10

ผสงอายทวโลกยงคงท างาน

0

20

40

60

80

Luxe

mbo

urg

Slov

enia

Turk

eyGr

eece

Fran

ceAu

stria

Belgi

umCa

nada

Chile

Czec

h Re

publ

icEs

toni

aGe

rman

yHu

ngar

yJa

pan

Kore

aLa

tvia

Mex

icoNe

w Ze

alan

dPo

land

Spain

Swed

enSw

itzer

land

Aust

ralia

Icela

ndIsr

ael

Norw

ayUn

ited

Stat

esFin

land

Irela

ndPo

rtuga

lSl

ovak

Rep

ublic

Unite

d Ki

ngdo

mIta

lyNe

ther

land

sDe

nmar

k

Future Currentอายเกษยณของประชากร กลมประเทศ OECD

ทมา : ฐานขอมล OECD ณ เดอนมถนายน 2561

(ราง) แผนพฒนาศกยภาพก าลงคนภาครฐใหพรอมเขาสสงคมสงอาย

(การประชม ก.พ. ครงท 10/2561 วนท 8 ต.ค. 61)

อยระหวางด าเนนการ

การก าหนดโครงสรางต าแหนงงานและ

อตราก าลง

การน าระบบบรหารอาย (Age Management) มา

ใชในสวนราชการ

การขยายอายการท างาน

การจดท าแผนพฒนาก าลงคนภาครฐใหพรอม

เขาสการสงวย

การปรบปรงบ าเหนจบ านาญและสทธ

ประโยชน

(การประชม ก.พ. ครงท 11/2559 วนท 21 พ.ย. 59)กรอบแนวทางการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลภาครฐเพอรองรบสงคมสงอาย และขอเสนอท ก.พ. มมตเหนชอบ

11

ขอเสนอแนวทางการปรบปรงการเกษยณอายของขาราชการ

ขอเสนอแนวทางการจดตงศนยเตรยมบคลากรภาครฐผสงวยเขาสงาน (Job Placement for Seniors)

• เหนชอบแนวทางการปรบปรงการเกษยณอายของขาราชการในเบองตนตามผลการศกษา และใหน าไปหารอเพอรบฟงความคดเหนจากองคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการประเภทตาง ๆ ขาราชการ หนวยงาน และคณะกรรมการจดท ายทธศาสตรชาต และคณะกรรมการปฏรปประเทศทเกยวของ

(การประชม ก.พ. ครงท 12/2561 วนท 17 ธ.ค. 61)

(การประชม ก.พ. ครงท 1/2560 วนท 16 ม.ค. 60 และครงท 3/2561 เมอวนท 13 ม.ค. 61)

• เหนชอบใหมการจดตงศนยเตรยมบคลากรภาครฐผสงวยเขาสงาน (Job Placement for Seniors) โดยพฒนาเปนหนวยใหบรการรปแบบพเศษ

(ราง) มาตรการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลภาครฐเพอรองรบสงคมสงอาย

(การประชม ก.พ. ครงท 11/2561 วนท 5 พ.ย. 61)

(ราง) มาตรการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลภาครฐเพอรองรบสงคมสงอาย

1. การปรบปรงการเกษยณอายของขาราชการ ตองสอดคลองและชวยใหการใชอตราก าลงเหมาะสมกบภารกจ มความคมคา

2. การบรหารทรพยากรบคคลภาครฐเพอรองรบสงคมสงอาย ตองน าไปสการธ ารงรกษาและเพมขดความสามารถของภาครฐในการจดท าและใหบรการสาธารณะอยางมประสทธภาพ

1. ก าลงคนภาครฐมขนาดและขดความสามารถทเหมาะสมกบบทบาทภารกจของสวนราชการ พรอมรองรบสงคมสงอาย และบรบทการบรหารราชการทเปลยนแปลงไป

2. ภาครฐสามารถใชก าลงคนทกชวงอายทมอยอยางเตมศกยภาพ เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

เปาหมายหลกการ

มาตรการ

ปรบโครงสรางอตราก าลงใหมขนาดทเหมาะสม (Right-Sizing)

1 ปรบปรงอายเกษยณและขยายระยะเวลาการท างานของขาราชการใหสอดคลองกบความจ าเปนและลกษณะงานภาครฐ

2

ปรบปรงโครงสรางต าแหนงงาน และการบรหารอตราก าลงภาครฐใหเหมาะสมกบภารกจและบรบททเปลยนแปลงไป

3พฒนาระบบบรหารอาย (Age Management) ส าหรบสวนราชการ

4

ศนยเตรยมบคลากรภาครฐผสงวยเขาสงาน (Job Placement for Seniors)

13

วตถประสงค• เพอสนบสนนใหขาราชการทพนจากราชการไปแลว

สมครใจด ารงบทบาททมคณคาตอสงคม มสขภาพกายสขภาพจตทด มความมนคงในชวตตามดชนความสขของสงคม

• เพอรองรบการลดอตราก าลงและโครงสรางต าแหนงงานใหม ซงอาจจ าเปนตองมการถายโอนก าลงคนตามความสมครใจไปสงานทเหมาะสม

กลมเปาหมาย1. ผทพนจากราชการไปแลว

2. ผทก าลงจะพนจากราชการภายในระยะเวลา 1-2 ป

3. ผทมอาย 56 ปขนไปทมความประสงคจะออกจากราชการ

4. ผทประสงคจะเปลยนเสนทางชวตหรอตองการสนบสนนโอกาสการท างานทเหมาะสม

การใหบรการ

ใหค าปรกษาแนะน า ประสานจดหางาน จากหนวยงานตาง ๆ

ประเมนสมรรถนะ จดคนใหเหมาะกบงาน

ฝกอบรมปรบเปลยนทกษะ

บรการเชงรก สนบสนนการเขาสงาน

การด าเนนงานศนยเตรยมบคลากรภาครฐผสงวยเขาสงาน

14

การจดท าฐานขอมลขาราชการผเกษยณอาย

การส ารวจความสนใจในการท างานหลงเกษยณ (ป 61-63)

การขอจดตงศนยฯ เปนหนวยใหบรการรปแบบพเศษ

การพฒนาหลกสตรการเตรยมความพรอมเขาสงานหลงเกษยณ

การศกษาโอกาสในการจางงานในหนวยงานตาง ๆ

การน ารองด าเนนโครงการ อาท โครงการทปรกษาศนยด ารงธรรม

15

หลกการ วตถประสงค เปาหมาย แผนพฒนาศกยภาพ

ก าลงคนภาครฐทกประเภท ทกระดบ

และทกชวงวยไดรบการพฒนาใหมความพรอมเขาสสงคมสงวยเพอเปนประชากร

ทมศกยภาพ (Active Aging)

1.เพอพฒนาก าลงคนภาครฐทกประเภทใหมความพรอมเขาสสงคมสงวย (Active Aging)

1. ก าลงคนภาครฐทเกษยณอายไปแลว เปนผสงวยทมศกยภาพ (Active Aging) สามารถเปนพลงขบเคลอนพฒนาประเทศ

1. ยทธศาสตรท 1การสงเสรมและพฒนาก าลงคนภาครฐใหเปนประชาชนสงวยทมศกยภาพ

2.เพอเตรยมความพรอมใหผทเกษยณอาย ใชชวตหลงเกษยณอยางมศกยภาพและเปนพลงขบเคลอนประเทศ

2. ผทเกยวของกบการบรหารก าลงคนภาครฐมขดความสามารถในการบรหารเพอใหก าลงคนสงอายใชศกยภาพไดเตมทและท างานรวมกบคนตางวยไดอยางราบรน

2. ยทธศาสตรท 2การพฒนาและสงเสรมก าลงคนภาครฐทจะเกษยณอายและมศกยภาพในการท างานตอ

3.เพอสงเสรมใหมการใชประโยชนจากความหลากหลายของชวงอายใหเกดประโยชนสงสด

2. ภาครฐสามารถบรหารจดการเพอเตรยมความพรอมสสงคมสงวยอยางเปนระบบ มเครองมอและสอประเภทตาง ๆ เพอสอสารส าหรบการใชสรางความร ความเขาใจ ความตระหนก และพฒนาบคลากรภาครฐใหพรอมเขาสสงคมสงวย

3. ยทธศาสตรท 3การพฒนาและสงเสรมสวนราชการใหมความพรอมทจะบรหารก าลงคนภาครฐในบรบทสงคมสงวย

การประชม ก.พ. ครงท 10/2561 วนท 8 ตลาคม 2561

(ราง) แผนพฒนาศกยภาพก าลงคนภาครฐใหพรอมเขาสสงคมสงวย

ผลการส ารวจขอมลความสนใจในการท างานของขาราชการพลเรอนสามญ

ทเกษยณอายในปงบประมาณ พ.ศ. 2561-2563

ภาพรวมความสนใจในการท างานหลงเกษยณ

ความสนใจท างานหลงเกษยณจ านวน

(คน)

๑. สนใจ ๓,๑๗๓

๒. ไมสนใจ ๓,๐๙๘

รวม ๖,๒๗๑

สนใจรอยละ ๕๐.๖

ไมสนใจรอยละ ๔๙.๔

การประชม อ.ก.พ. วสามญเกยวกบการพฒนาระบบบรหารเพอรองรบการเขาสสงคมสงอาย ครงท ๔/๒๕๖๑ วนท ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๖๑17

ความสนใจในการท างานหลงเกษยณและระดบต าแหนง

1370

1474

230

24

920

1836

354

63

0 500 1000 1500 2000

ประเภททวไป

ประเภทวชาการ

ประเภทอ านวยการ

ประเภทบรหาร

สนใจ

ไมสนใจ

การประชม อ.ก.พ. วสามญเกยวกบการพฒนาระบบบรหารเพอรองรบการเขาสสงคมสงอาย ครงท ๔/๒๕๖๑ วนท ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๖๑18

ความเชยวชาญของผทมความสนใจทจะท างานหลงเกษยณ

๑. ดานเกษตร ๖๗๗ คน

๒. ดานสงคม ๕๕๗ คน

๓. ดานการแพทยและสาธารณสข ๕๓๒ คน

๔. ดานการเงน การคลง งบประมาณ ๔๑๗ คน

๕. ดานการวางแผนพฒนา ๓๙๘ คน19

หมวดงานทขาราชการสนใจท าหลงเกษยณ

๑. ทปรกษา/กรรมการ ๗๒๗ คน

๒. วทยากร/บรรยายใหความร ๗๙๙ คน

๓. งานบรการสงคม ๗๙๑ คน

๔. ธรกจสวนตว/การลงทน ๖๐๙ คน

๕. เกษตรกรรม/ปศสตว/การประมง/ชลประทาน ๕๐๘ คน20

ลกษณะงานทขาราชการสนใจท าหลงเกษยณ

งานชวคราว/งานโครงการ ๑,๓๖๔ คน

งานประจ า ๑,๑๒๒ คน

งานพารทไทม ๙๗๙ คน

งานรบไปท าทบาน ๘๕๐ คน

๒๑

๔๓

การประชม อ.ก.พ. วสามญเกยวกบการพฒนาระบบบรหารเพอรองรบการเขาสสงคมสงอาย ครงท ๔/๒๕๖๑ วนท ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๖๑21

ประเภทงานทขาราชการสนใจท าหลงเกษยณ

ลกษณะงานจ านวน

(คน)

๑. แบบมคาตอบแทน ๑,๘๗๔

๒. แบบไมมคาตอบแทน ๓๘

๓. แบบมหรอไมมคาตอบแทนกได ๑,๒๖๑

ม/ไมมคาตอบแทนกไดรอยละ ๓๙.๗

มคาตอบแทนรอยละ ๕๙.๑

ไมมคาตอบแทนรอยละ ๔.๒ 22

จงหวดทขาราชการสนใจท าหลงเกษยณ

กรงเทพมหานคร ๘๓๓ คน

นนทบร ๑๖๒ คน

ขอนแกน ๑๑๙ คน

นครราชสมา ๙๙ คน

เชยงใหม ๑๓๑ คน

๑๒๓๔๕

การประชม อ.ก.พ. วสามญเกยวกบการพฒนาระบบบรหารเพอรองรบการเขาสสงคมสงอาย ครงท ๔/๒๕๖๑ วนท ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๖๑23

สาเหตทขาราชการไมสนใจท างานหลงเกษยณ

233

281

968

2452

0 500 1000 1500 2000 2500 3000

ครอบครวไมสนบสนน

ไมสะดวกหางาน

ปญหาเกยวกบสขภาพ

ตองการพกผอน

การประชม อ.ก.พ. วสามญเกยวกบการพฒนาระบบบรหารเพอรองรบการเขาสสงคมสงอาย ครงท ๔/๒๕๖๑ วนท ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๖๑24

25

สมครลงทะเบยนศนยเตรยมบคลากรภาครฐผสงวยเขาสงาน

• http://survey.ocsc.go.th/ocscsurvey/index.php/195235?newtest=Y

ส านกวจยและพฒนาระบบงานบคคลส านกงาน ก.พ.

โทร. 0 2547 1000 ตอ 8843