๑

พทธสาวก พทธสาวกา เอตทคคะ พระพทธด ารส พทธพจน

นางวสาขาตงใจถวายสงฆทานกบพระพทธเจา ตายแลวไปเกดบนสวรรค แลวกลบลงมาเกดเปนลกมหาเศรษฐ โดยหลวงพอฤๅษ วดทาซง องคสมเดจพระจอมไตรบรมศาสดาสมมาสมพทธเจาตรสวา "เรองของความรารวยมาจากทานการให" คนทเคยใหทานมาแลวในกาลกอน โดยเฉพาะอยางยงถาเปน สงฆทาน และใหดวยความเลอมใสแมเพยงครงเดยวในชวต คน

๒

นนจะเกดไปสกกชาตกตามเขาจะมแตความรารวยตลอดกาล จะหาความยากจนเขญใจไมได จนกวาจะเขานพพาน ตวอยางคอ พระนางวสาขามหาอบาสกา ในสมยชาตกอนโนนคอ ในสมยทพระพทธเจาทรงพระนามวา "วปสสทศพล" พระนางวสาขามหาอบาสกาคนนเปนคนจน แตจนไมมาก ไมใชคนรวย พอทามาหากนได สมยนนพระพทธเจามบรวารเปนแสน เวลานนมเพอนหญงของทานคนหนงเปนคนรา-รวยมาก สรางวหารเลยงพระพทธเจา เลยงพระสงฆ จดของถวายตามทเธอประสงค ถาพระสงฆมาในเขตนน ความบกพรองทกอยางไมยอมใหม พระนางวสาขาในสมยนนกมความตงใจอยากจะรวยแบบนนบาง อยากจะเลยงพระในพระพทธศาสนาบาง อยากจะมทรพยสนทนบไมไดหมายถงใชเทาไรกไมหมดบาง วนหนงทานจงเขาไปหาพระพทธเจา เขาไปกราบทลอาราธนาพระองคพรอมดวยพระสงฆอก ๔ รป ใหไปรบสงฆทานทบาน จะถวายมากกไมไดเพราะเปนคนจน ทรพยสนไมมมาก พระพทธเจากทรงรบ ทานกกลบบานมาจดภตตาหารตามทจะหาได องคสมเดจพระจอมไตรกเสดจพรอมดวยพระอก ๔ รป ทานถวายสงฆทานเสรจ เมอพระพทธเจาทรงโมทนาแลว ทานกเขาไปกราบแทบพระบาทของพระพทธเจากลาวคา ตงมโนปณธานปรารถนาวา "ดวยอานาจบญบารมทหมอมฉนไดถวายสงฆทานครงน ขอปจจยททาแลวในคราวน จงเปนผลใหหมอมฉนไดมโอกาสเปนคนบารงพระพทธศาสนา มพระพทธเจาและพระสงฆทกรป อยางชนดทไมมสงใดมโอกาสทจะบกพรองไดเลย" องคสมเดจพระประทปแกวทรงตรวจดดวยอานาจพระพทธญาณกทรงทราบชดวา อกประมาณแสนกปขางหนาจะมองคสมเดจพระบรมศาสดาสมมาสมพทธเจาทรงพระนามวา "พระสมณโคดม" ทรงอบตขนในโลก หญงผน

๓

เมอตายจากชาตนไปแลวจะทองเทยวอยบนสวรรค เมอองคสมเดจพระทรงธรรมองคนนเสดจมาอบตขนในโลก เธอกจะมาเกดพรอม ๆ กนในสมยนน และจะมโอกาสเลยงดพระภกษสงฆในพระพทธศาสนา มทรพยนบไมได มบดามนามวา "ธนญชยเศรษฐ" มปมนามวา "เมณฑกเศรษฐ" พระองคไดทรงพยากรณตามนนใหทานฟง มาในชาตนเมอองคสมเดจพระชนสหทรงตรสร และประกาศพระศาสนาไปถงกรงราชคฤหมหานคร และกเมองเวสาล พระนางวสาขาคนนอายได ๗ ขวบ เมอฟงเทศนจากพระพทธเจาครงเดยวกบรรลพระโสดาปตตผล ตอมาทานกบารงพระพทธศาสนาอยางทคนอนบารงไดยาก เพราะวาตระกลนมทรพยมากนบไมถวน เวลาททานวสาขาแตงงาน ทานพอทานแมใหของไปใชชวคราวไมพอขอใหมได เชน ใหเงน ๕๐๐ เลมเกวยน ทองคา ๕๐๐ เลมเกวยน ภาชนะทองคาสาหรบใช ๕๐๐ เลมเกวยน ภาชนะเงน ๕๐๐ เลมเกวยน ภาชนะทองแดง ๕๐๐ เลมเกวยน เปนตน แลวบอกวาถาไมพอใชพอจาย กมาเอาใหมไดนะลก บรรดาทานพทธบรษท ทเราเหนคนเขารารวยอยเวลาน นงรถยนตคนสวย ๆ มบานสวย ๆ มทรพยสนมาก ๆ กเพราะอานาจการถวายทานเปนสาคญ แตการถวายทานนจาเปนจะตองถวายดวยจตบรสทธ ไมจาเปนตองทมเทนก การถวายสงฆทานเปนการทางาย ถาเรามทรพยนอยกแกงถวยหนง กบถวยหนง ขนมถวยหนง ขาวถวยหนงไมตองมาก นาไปถวายบอกพระวาถวายเปนสงฆทาน เมอถวายไปแลวกอนจะหลบนกถงทานการให ตนขนใหม ๆ นกถงทานกองนนไว อนนแหละจะเปนปจจยใหไปเกดภายหนามทรพยสนมากเหมอนอยางคนรารวยทเราเหนอยทกวนน

๔

ตามทพระพทธเจาตรสวา "กมมง สตเต วภชต" แปลวา "กรรมยอมเปนเครองจาแนกสตว" คนทเขารวยมากเพราะวาเขาใหทานดวยเจตนาสงมาก ไมไดหมายถงวตถมาก แตถาวตถมากดวยเจตนาเปนกศลมากดวยกรวยใหญ ถาวตถมากแตเจตนาเปนโลกเกนไป ทาเพออวดชาวบานวา บญเลกฉนไมทาจะทาแตบญใหญใหสมกบฐานะของฉน ใหสมกบศกดศรทม การทาบญแบบนมอานสงสนอยเรยกวาทาบญแลวมผลไมคมคา ถาหากวาทานทงหลายจะมทรพยมากกตาม มทรพยนอยกตาม ทาดวยกศลเจตนาจรง ๆ ไมปรารภโลกเปนสาคญ อยางนทกทานไปเกดใหมกชาตกตามท จะหาความยากจนไมได.. ทมา: facebook ศนยพทธศรทธา สานกปฏบตพระกรรมฐาน สาขาวดทาซง ๑. พระอสสชสอนอปตสะ (สารบตร) “ธรรมเหลาใดเกดแตเหต พระศาสดาตรสเหตแหงธรรม และเหตแหงความดบธรรมนน พระศาสดามปกต ตรสอยางน” อปตสะกมดวงตาเหนธรรม ไดบรรลโสดาบน จงยกใหพระอสสชเปนอาจารยของตน 6 พระอสสช อปชฌายของพระสารบตร https://www.youtube.com/watch?v=5qazRBuECC4 ๒. สงกจจะสามเณร ๗ ขวบ อรหนต ในวนบวชนน พระสารบตรใหสงกจจะ ทาสมาธ โดยพจารณารางกายทกสวน วารางกายน ประกอบไปดวย ผม ขน เลบ ฟน และหนง เปนตน ลวนเปนสงทไมยงยน เปนของไมเทยงแท เดกนอยสงกจจะ ไดพจารณาไปเรอย ๆ จนใจสงบนงเปนสมาธ และในทนททปลงผมเสรจ สงกจจะกไดบรรลธรรมเปนพระอรหนตในทนท

๕

13 สงกจจะสามเณร https://www.youtube.com/watch?v=91FL5IA0vq0 ๓. พระองคลมาล อสตสาวกองคสดทาย เราหยดแลว องคลมาล ทานละจงหยดเถด “ดกอน องคลมาล เราหยดแลวในการเบยดเบยนสรรพสตวทงหลาย จงชอวา หยดแลว ในกาลทกเมอ สวนทานยงเบยดเบยนสตวทงหลาย ทานจงไดเปนผทยงไมหยด” 12 พระองคลมาล อสตสาวกองคสดทาย https://www.youtube.com/watch?v=Qf21zWX10Z0 ๔. พระกสาโคตมเถร ผเปนเลศทรงจวรเศราหมอง ขาพระองคไมมความจาเปนทตองใชเมลดพนธผกกาดอกแลว เพราะความตายเปนธรรมดาของสตวโลก ฟงธรรมจากพระพทธเจา จนบรรลโสดาบน จากนนจงบรรพชา อปสมบท พระกสาโคตมเถร ไดตามประทปเหนเปลวประทปลกโพรงขนและหรลง ทานจงสอนตนเองวา สรรพสตวทงหลายกเปนเชนนนเหมอนกน ยอมเกดขนและดบไปดงเปลวประทป แตสาหรบผถงฝงนพพานแลวยอมไมเปนเชนนน ทานจงตงจตบาเพญภาวนาโดยอาศยเปลวประทปนน พระพทธองค ตรสวา “ผไมเหนอมตะบท แมมชวตอยตงรอยป แตชวตของผเหนอมตะบทเพยงวนเดยว ยงประเสรฐกวา” บรรลอรหนต 5 พระกสาโคตมเถร เอตทคคะในทางทรงจวร เศราหมอง 12 58 นาท https://www.youtube.com/watch?v=xZwTD6ADx1M ๕. นางสรมา หญงโสเภณผบรรลโสดาบน “คนมกโกรธ พงชนะดวยความไมโกรธ คนมกดาและตเตยน พงชนะดวยการไมดาตอบ คอทาเฉย ๆ ปลอยใหบาไปคนเดยว เดยวพอเคาหมดแรงก

๖

เลกได คาดามจากด ไมมอะไรใหม ยงดา ยงหมดแรง เดยวกเลก คนตระหน ๆ จด พงชนะดวยการใหของ ๆ ตน คอ หนามยอกเอาหนามบง ถาตระหนหวงแหนเสยดายทรพย จงรบใหทนท ตระหนตอนไหน รบให ใหสงเกตดตวเรา คนมกพดเทจ พงชนะดวยการพดคาจรง คอ ถาเราจะเอาชนะอปนสยของชอบพดคาเทจ ใหเปลยนโดยการหนามยอกเอาหนามบง พดคาจรงไปเลย พดบอย ๆ ซา ๆ ๆ ๆ หนกเขา ไอคาเทจมนหลกหายไปเลย ลมสลาย” เปนแคหวขอ ไมใชฟงแคนแลวบรรล อธบายไปเรอยเลย พระองคแสดงธรรม ฟงธรรม และนางปฏบตตาม คอปลอยใจตามกระแสธรรมนน ในทสด นางสรมาและบรวาร ๕๐๐ กบรรลโสดาบน นางสรมาบรรลโสดาบน ep 2 3 https://www.youtube.com/watch?v=ZJ6EUp7S5SY ๖. นางสรมาบาเพญบญจนสนชวต ภกษทงหลาย เธอจงดอตภาพอนเปอยเนา เกดขน ตงอยแลวเสอมสลายไป การเปลยนแปลงตอเนองจงทาใหเราสงเกตไมออก กาลเวลาผานไป ฟนหก ผมหงอก ผวหนงเหยวยน มกระ อะไรตาง ๆ เปลยนแปลงแลวถงจะเหน สงขารเปลยนอยางนเลย ฟงแลวใจสลด เบอหนาย ไมมความรกในรางกายของตนและของผอน พอนพพทา กวราคะคอใจทยนดนคอหลดแลวกวมตต หลด คอ คลาย พอเบอหนาย กคลายความกาหนดยนด ถาไมเบอ มนไมคลาย พอเบอกคลาย พอคลายกหลด วมตต พอวมตต หลดแลวก วสทธ บรสทธ ใจกเกลยง และกสนต คอ หยดนง พอหยดนง กดงเขาไปภายในนพพาน ไปนพพานได เรยงใหนะ นพพทา วราคะ วมตต วสทธ สนต นพพาน เบอหนาย คลายความกาหนดยนดในรางกายของตนและผอน แลวกหลดจากความผกพน จตกบรสทธ เกลยง ๆ วาง ๆ พอบรสทธกหยดนง พอหยด ดงเขา

๗

ไปสภายใน ถงพระธรรมกายภายในตว จงบรรลธรรมเปนแถวเลย ภกษรปนนบรรลเปนพระโสดาบน นางสรมาบาเพญบญจนสนชวต ep 3 3 https://www.youtube.com/watch?v=oNSsaffCjXE ๗. พระสวลเถระ ผเปนเลศในทางผมลาภมาก พระสารบตร ผเปนพระอปชฌาย ไดสอนพระกรรมฐานเบองตนทง ๕ ไดแก เกสา ผม โลมา ขน นขา เลบ ทนตา ฟน ตะโจ หนง ใหพจารณาของทง ๕ เหลาน วาเปนของไมงาม เปนของสกปรก ไมควรเขาไปยดตดหลงใหลในสงเหลาน สวลกมาร ไดสดบพระกรรมฐานนนแลวนาไปพจารณา ในขณะททานกาลงโกนผมนน โกนผมครงแรก ทานไดบรรลเปนพระโสดาบน โกนครงทสอง ทานไดบรรลเปนพระสกทาคาม โกนครงทสาม ทานไดบรรลเปนพระอนาคาม และเมอโกนผมเสรจ ทานไดบรรลเปนพระอรหนต พระสวลเถระ https://www.youtube.com/watch?v=acmdRqjPDkM ๘. พระราหลเถระ ผเลศในทางผใครในการศกษา พระบรมศาสดา แสดงพระธรรมเทศนา ราหโลวาทสตร ใหทานฟง หลงจากนน ทรงสอนในทางวปสสนา ทรงยกอายตนะภายในและภายนอกขนแสดง พระราหลสงจตไปตามกระแสพระธรรมเทศนา กไดบรรลพระอรหตผล ทกวนททานตนขนมาเวลาเชา ทานจะกาทรายใหเตมฝาพระหตถแลว ตงความปรารถนาวา วนน ขาพเจาพงไดรบคาสงสอนจากสานกพระบรมศาสดา สานกพระอปชฌาย และสานกพระอาจารยทงหลาย ใหไดประมาณเทาเมดทรายในกามอของขาพเจาน ดวยเหตน ทานจงไดรบการยกยองจากพระบรมศาสดา ให

๘

ดารงตาแหนงเอตทคคะในทางผใครในการศกษา ครอปชฌาย คอ พระสาร-บตร พระราหลเถระ https://www.youtube.com/watch?v=MQ-mfOYEvSE ๙. พระโมคคลลานะ ผเปนเลศในทางผมฤทธ (อครสาวกเบองซาย) พระบรมศาสดา กลาวอบายแกงวงแกพระโมคคลลานะ ดงน ๑) เมอกาลงทาอะไร หรอนกอะไรอย กใหพยายามนกถงสงนนใหมาก แลวความงวงกจะหายไป ๒) ถายงไมหายงวง ใหตรกตรอง พจารณาถงธรรมตามทตนไดฟง ไดเรยนมา ๓) ถายงไมหายงวง ใหทองสาธยายธรรมตามทตนไดฟงไดเรยนมาแลวอยางละเอยด ๔) ถายงไมหายงวง ใหยอนชองหทงสอง เอามอลบตามลาตว ๕) ถายงไมหายงวง ใหลกขนยน เอานาลางตา มองดสงตาง ๆ รอบตว แลวแหงนดดวงดาว ๖) ถายงไมหายงวง ใหนกถงความสวางในเวลากลางวน ๗) ถายงไมหายงวง ใหเดนจงกรม สารวมกาย วาจา ใจ มสตอยกบตว ความงวงกจะหายไป ๘) ถายงไมหายงวง ใหสาเรจสหไสยาสน คอ การนอนตะแคงเบองขวา ชอนเทา เหลอมเทา มสต สมปชญญะ พอตนแลว กรบลกขนทนท พระพทธองค ตรสสอนตอไปวา ดกอน โมคคลลานะ เธอพงศกษาวา เราจะไมชงวง คอ ไมถอตวเขาไปสตระกล เปนผมความออนนอมถอมตน เธอพงศกษาอยางนวา เราจะไมพดถอยคา ซงจะเปนเหตใหทะเลาะกน อยาคกคล

๙

ดวยหมชน เพอมใหมจตฟงซาน ควรอยในทสงด ปราศจากการสญจรของหมชน หลกออกเรน ประกอบสมณธรรม ไมยดมนในธรรมทงปวง ครนพระโมค-คลลานะปฏบตตามคาสอนของพระพทธองค ทานกบรรลอรหตผลในวนนนเอง 1 พระโมคคลลานะ เอตทคคะในทางผมฤทธ https://www.youtube.com/watch?v=E6gP4adfGxY ๑๐. พระสารบตร ผเปนเลศในทางผมปญญา (อครสาวกเบองขวา) พระอสสชสอนอปตสะ (สารบตร) “ธรรมเหลาใดเกดแตเหต พระศาสดาตรสเหตแหงธรรม และเหตแหงความดบธรรมนน พระศาสดามปกต ตรสอยางน” อปตสะกมดวงตาเหนธรรม ไดบรรลโสดาบน จงยกใหพระอสสชเปนอาจารยของตน พระผมพระภาคเจาทรงแสดงธรรมชอวา เวทนาปรคหสตร มเนอความวา เวทนาม ๓ อยางคอ สขเวทนา คอ อารมณสข ทกขเวทนา คอ อารมณทกข อทกขมสขเวทนา คอ อารมณไมสข ไมทกข เวทนาทง ๓ อยางน ไมเทยง มเสอมไปเปนธรรมดา ผใดเหนอยอยางนแลว ยอมหนายเวทนาทงสาม เกดการคลายความกาหนด และยอมหลดพนในทสด เมอจบพระธรรมเทศนา พระสารบตรไดบรรลธรรมเปนพระอรหนต สวนทฆนะขะ (หลานชายของพระสารบตร) ไดบรรลธรรมเปนโสดาบน 2 พระสารบตร เอตทคคะในทางผมปญญา https://www.youtube.com/watch?v=Yu1I3Eb2cPo ๑๑. พระวกกลเถระ ผเปนเลศในทางศรทธาวมตต ถาเราบวชกจะไดตามดพระวรกายของพระพทธองคไดอยางใกลชดและตลอดเวลา เมอเขาคดดงนแลว จงเขาไปกราบทลขอบรรพชาอปสมบทในพระพทธศาสนา และพระบรมศาสดากประทานใหสมประสงค เมอทานบวช

๑๐

แลว กไมไดใสใจในการศกษาพระธรรมวนย ไมมการสาธยายทองมนต ไมบาเพญเพยรพระกรรมฐาน ทกวนเวลา มวแตมาเฝาดพระรปโฉมของพระ-พทธองคมไดละเวน พระองคตรสเตอนใหพระวกกลเลก ละ การเทยวตดตามด รางกายอนเนาเปอยนนเสย และทรงชทางใหทานกลบมาใสใจบาเพญสมณธรรมดวยพระดารสวา “ดกอน วกกล ผใดเหนธรรม ผนนชอวาเหนเรา ผใดเหนเรา ผนนชอวาเหนธรรม” พระวกกล แมวาพระพทธองคตรสเตอนเชนนนแลว กยงปฏบตเชนเดม พระผมพระภาคจงมพระดารวา ภกษน ถาไมไดรบความสลดใจเสยบาง กจะไมไดบรรลมรรคผลอะไรเลย ครนมพระดารอยางนแลว เมอใกลจะถงวนเขาพรรษา พระองคไดเสดจไปสพระนครราชคฤห โดยมพระวกกล ยงคงตดตามดพระองคอยตลอดเวลา จงตรสเรยกให พระวกกลเขามาเฝา แลวตรสประณามขบไลเธอออกไปเสย จากสานกของพระองค ดวยพระดารสวา อปเปห วกกล ดกอน วกกล เธอจงออกไป ไปจากสานกของเรา พระวกกลเมอไดฟงพระดารสดงนนแลว ไมทนจะตงสตได คดอะไรไมออก จงเกดความนอยใจ และเสยใจเปนอยางมาก คดวาพระบรมศาสดาคงจะไมเมตตาทกทายปราศรยกบเราอกแลว เรากคงจะไมไดเหนพระวรกายรปโฉมของพระพทธองคอกแลว เราจะมชวตอยตอไปอกทาไม จงออกจากพระเวฬวนมหาวหาร หมายใจวา จะไปกระโดดภเขาคชฌกฏ เพอฆาตวตาย พระบรมศาสดา เมอตรสขบไลเธอออกไปแลว กทรงตดตามดวาระจต และการกระทาของเธอตลอดเวลา เมอไดทอดพระเนตรเหนเธอกระทาเชนนน ถาไมไปหามไว เธอกจะตายเปนแน จงแสดงพระองคปรากฏใหเธอเหน พรอมทงตรสเรยกชอวา วกกล แลวตรสปลอบใจดวยธรรมกถา พระวกกลกเกดปตปราโมทย รนเรงบนเทงใจ จงรบมาเขาเฝาพระบรมศาสดาโดยทางอากาศ พจารณาพระโอวาททตรสสอน ขมปต

๑๑

ลงไดแลว กไดบรรลเปนพระอรหตผลพรอมทงปฏสมภทา บนอากาศนนแลว ลงมากราบถวายบงคมพระบรมศาสดา ดวยความททานเปนผมศรทธาอยางแรงกลา อาศยศรทธาเปนสอนาจนสามารถไดบรรลเปนพระอรหนตได (เปนผหลดพนจากกเลสดวยศรทธา) พระวกกลเถระ https://www.youtube.com/watch?v=HYR17lzU9o8&index=10&list=PL9DC7400D58101650 ๑๒. พระเขมาเถร อครสาวกาเบองขวา เลศดานปญญา พระพทธองคจงทรงเนรมต รปนางฟาขนนางหนง นงถอกานใบตาล ถวายงานพดพระพทธองคอย เมอพระนางเขมาเทว เหนเทพอกษรนนแลว ทรงพระดารวา สตรทานนสวยงามประดจเทพอกษรกยงอตสาหมาเฝาพระทศ-พล ถาเราเทยบกบนางแลว กเหมอนกบนางกากบนางหงสทเดยว คดดงนแลว พระนางกยนดนางฟานนดวยใจทเคลบเคลมหลงใหล ในทนใดนนเอง พระพทธองคกใชฤทธานภาพ เนรมตใหรปนางฟานนคอย ๆ แปรเปลยนไปตามวย จากวยสาวกมอายมากขนจนกระทงกลายเปนหญงแกมหนงเหยวยน ผมหงอก ฟนหก หลงโกง แลวรปเนรมตนน กลมลงกลงเกลอกพรอมกบพดใบตาล รองโอดครวญอยางทกขทรมานและเสยชวตไปตอหนาตอตาของพระนาง พระนางเขมาเทวไดพจารณาเหนความไมเทยงของสงขาร และเนองจากพระนางเปนผมบญบารมทสงสมไวดแลว จงสอนตนเองวา สรระทงดงามถงเพยงน ยงถงความวบต แมสรระของเรากจะมคตอยางนเหมอนกน ขณะทกาลงมดารอยนน พระบรมศาสดาจงตรสแสดงพระธรรมเทศนาใหพระนางเกดความสลดใจ เมอสนพทธดารส พระนางเขมากไดบรรลอรหตผลกลายเปนพระอรหนต ในขณะททรงอยในอรยาบถยนนนเอง โดยปกตแลว ผทไดบรรลธรรมเปนพระอรหนต

๑๒

แลวจะตองออกบวชเทานน หากไมออกบวชกจะตองปรนพพานหรอตายไป เพราะเพศภาวะของคฤหสถไมสามารถจะรองรบคณธรรมของผเปนพระอรหนตได ฝายพระเจาพมพสารเมอทรงทราบวาพระนางไดบรรลมรรคผลนพพานเปนพระอรหนต กทรงอนญาตใหพระนางออกบวชเปนภกษณตามความประสงค เมอบวชแลว ทานกมนามวา พระเขมาเถร ทานเปนภกษณทฉลาดและมปญญามาก สามารถแสดงธรรมไดงดงามแจมแจง 2 พระเขมาเถร อครสาวกาเบองขวา เลศดานปญญา 13 07 นาท https://www.youtube.com/watch?v=kbZnriGZhjA ๑๓. มฏฐกลฑล ผทาจตเลอมใสในพระพทธเจา พระสมมาสมพทธเจาทรงตรวจดสตวโลกในเวลาใกลรง ทรงทอด- พระเนตรเหนมฏฐกลฑลปรากฏในขายพระญาณ ในสภาพทปวยหนก นอนรอความตายอยทระเบยงหนาบาน จงทรงดารวา เมอเราไปยงทนนจะเกดประโยชนอะไรบาง กทรงเหนเหตการณโดยตลอด จนถงมฏฐกลฑลไดเกดในสวรรค ไดฟงธรรมพรอมกนกบพราหมณผเปนพอแลวไดบรรลธรรมเปนพระโสดาบน ในวนรงขน จงเสดจเขาไปบณฑบาตในกรงสาวตถโดยมพระสงฆหมใหญแวดลอมทรงพระดาเนนไปตามลาดบ ถงประตเรอนของพราหมณนน ในขณะนนมฏฐกลฑลนอนหนหนาเขาไปภายในเรอน พระบรมศาสดาทรงทราบวาเคาไมเหนพระองคจงเปลงพระรศมใหสวางจาขน มฏฐกลฑลคดวา แสงสวางอะไรนะจงพลกตวกลบมา เหนพระบรมศาสดาจงคดวา เรามพอเปนคนพาล จงไมไดเขาเฝาพระสมมาสมพทธเจา ไมไดทาการตอนรบ ไมไดถวายทานหรอฟงธรรมสกอยางเดยว บดน แมแตมอทงสองกยงยกไมไหว บญอยางอนเราทาไมไดแลว เมอคดอยางน จงทาใจใหเลอมใสแตเพยงอยางเดยว พระ

๑๓

บรมศาสดาทรงทราบวา มฏฐกลฑลทาจตใหเลอมใสในพระองคแลว กเสดจจากไป เมอพระตถาคตเจา เสดจไปพอลบตาเทานน มฎฐกลฑลกสนใจเปนเหมอนหลบแลวตนขนในวมานทองสงประมาณ ๓๐ โยชน บนสวรรคชนดาวดงส มนางเทพอกษรเปนบรวาร ๑,๐๐๐ 5 มฏฐกณฑล https://www.youtube.com/watch?v=UNJ0gBMkBxE ๑๔. พระอานนท พทธอปฐาก พระอานนท พทธอนชา ผเลศ ๕ อยาง ไดแก ๑) เปนพหสต เพราะเลาเรยนพระพทธวจนเปนอนมาก ดจผรกษาเรอนคลง คอคาสอนในศาสนาของพระทศพล ๒) มสตทรงจา คอทรงจาพทธพจนตาง ๆ ไดมากกวาพระเถระรป อน ๆ ๓) มคต เพราะเพยงฟงหวขอธรรมบทเดยว กสามารถแทงตลอดเนอความไดถงหกหมนบท ทรงจาไดทกบททพระศาสดาตรสไว ๔) มทฐ คอมความเพยรเลาเรยน เพยรทองมนต เพยรทรงจาและเพยรอปฐากพระศาสดา ๕) พทธอปฐาก เพราะนบแตวนทไดตาแหนงพระอปฐากกเปนผมความเพยรอปฐากดแลพระสมมาสมพทธเจาเปนอยางดมไดขาด พระอานนทตามพระพทธองคเสดจไปในทกสถานท ดงเงาตามตว บางครงทมภยมาถงพระองค พระอานนทกไดเอาชวตตนเองปองกนพระพทธองคไว อยางเชน เมอครงพระเทวทตปลอยชางนาฬาครทดรายออกมา เพอมาทารายพระพทธองค พระอานนทกยอมตายไดมายนขวางหนาปองกนภยใหกบพระสมมาสมพทธเจา

๑๔

พระอานนทยงไดรบคายกยองจากพระสารบตรถงคณธรรมของตวทานเองอก ๖ อยาง คอ ๑) พระอานนทยอมแสดงธรรมตามทไดฟงมาไดเรยนมาแกผอนโดยพสดาร ๒) พระอานนท ยอมบอกสอนธรรมตามทไดฟงมา ไดเรยนมา แกผอนโดยพสดาร ๓) พระอานนท ยอมทาการสาธยายธรรมตามทไดฟงมา ไดเรยนมา โดยพสดาร ๔) พระอานนท ยอมตรกตรอง เพงดวยใจ ในธรรมตามทไดฟงมาไดเรยนมา ๕) พระอานนท ยอมจาพรรษาอยในอาวาสทมภกษผเถระ ผเปนพหสต ชานาญคมภร ทรงธรรม ทรงวนย ทรงมาตกาอยดวย ๖) พระอานนท ยอมเขาไปหาภกษผเถระเหลานนโดยการอนควร แลวไตถามถงภาษตตาง ๆ ภกษเหลานนยอมเปดเผยภาษตทยงไมแจมแจง ทาภาษตทเขาใจยากใหเขาใจงายและคลายความสงสยในธรรมทงหลายใหแกพระอานนท นอกจากน พระอานนทยงมคณธรรมขออนอกคอ มความสนโดษ มธยสถ รจกใชของทเหมาะสมกบงานดงเชนครงทมเหสของพระเจาอเทนคอ นางสามาวด ไดถวายผาหม ๕๐๐ ผนแกทานดวยศรทธา เมอพระเจาอเทน ทราบเขา ทรงเพงโทษ ตเตยนโพนทะนาวา ไฉน พระอานนท จงรบจวรมากถงเพยงน ทานจะตงรานขายผาเหรอแลวรบเสดจเขาไปหาพระอานนท ทรงซกถามวา ทานจะนาผาจวรทงหมดไปทาอะไร ทานตอบวา อาตมาภาพจะแจกใหแกภกษทงหลายทมจวรคลาคลาตอไป แลวจวรเกาทานจะจดการตอไป

๑๕

อยางไร พระราชาตรสถาม พระอานนทตอบวา จะเอาไปทาเปนผาดาดเพดาน แลวผาดาดเกาเลา พระราชาทรงซกตอ ทานทรงตอบวา จะนาผาเหลานน ใหเปนผาปฟก พระราชากทรงซกถามตอเรอย ๆ ไป พระอานนทจงตอบเปนลาดบดงนวา จะนาผาปฟกทเกาเหลานน ไปทาเปนผาปพน แลวเอาผาปพนทเกาไปทาเปนผาเชดเทา แลวนาผาเชดเทาทเกาไปทาเปนผาเชดฝนแลวนาผาเชดฝนทเกาไปทาเปนผาไปขยากบโคลนแลวฉาบทาฝาทพกมหาบพตร ครนพระเจาอเทนไดสดบแลว ทรงดารวา พระภกษสงฆผเปนพทธบตรของพระพทธเจาน ใชผาอยางคมคาจรง ไมเกบผาเขาเรอนคลง เมอทรงดารเชนนแลว จงทรงถวายผาอกจานวน ๕๐๐ ผนแกพระอานนท ทาใหจวรเกดแกทานในวนเดยวเทานนถง ๑,๐๐๐ ผน การทพระอานนทไดผาเปนจานวนมาก เพราะในอดตทานไดถวายผาขนาดเทาฝามอและเขมเลมหนงแดพระปจเจกพทธเจาองคหนงเพอใชในการเยบผา แลวดวยผลของการถวายเขมนน ทาใหในชาตนทานจงเปนผมปญญามาก พระอานนทกเปนหนงในพระภกษ ทตองเขารวมสงคายนาพระธรรมวนยดวย แตเนองจากทานยงไมบรรลอรหตผล ทานจงทาความเพยรอยางหนกเพอใหบรรลธรรม จนถงวนทเรมประชมสงคายนา ทานไดทาความเพยรมาตลอดทงราตรกยงไมบรรล ในเวลาใกลรง ทานจงเอนกายดวยตงใจวาจะนอนพกผอน แตศรษะยงไมทนถงหมอนและเทายงไมทนพนจากพน ในระหวางนนทานไดคลายตงเครยดจากการปฏบตธรรมจตใจกผอนคลาย ขณะนนจตทานไดหลดพนจากอาสวะกลายเปนพระอรหนตในทานนเอง เมอทานบรรลอรหตผลแลว ทานไดดาดนไป ไปสทประชมสงฆทนท ในการสงคายนา ทานมหนาทในการวสชนาพระสตรและพระอภธรรม เพราะทานเปนผตดตามพระพทธองคจง

๑๖

ไดฟงธรรมจากพระศาสดามากทสดและทานยงเปนเลศในทางพหสตดวย ทานยงเปนผออนนอมยอมทาตามคาบอกของพระผใหญ 3-พระอานนท พทธอปฐาก ตอนท 2.mkv https://www.youtube.com/watch?v=-3bMZ1WHKRs

ภรยาสตร (ภรรยา ๗ จ าพวก) พระสตตนตปฎก องคตรนกาย สตตก-อฏฐก-นวกนบาต เลม ๔ - หนาท ๑๙๗ ๑๐. ภรยาสตร (ภรรยา ๗ จ าพวก) [๖๐] ครงนน เมอเวลาเชา พระผมพระภาคเจาทรงนงแลว ทรงถอบาตรและจวร เสดจเขาไปยงนเวศนของทานอนาถบณฑกเศรษฐ ประทบนงบนอาสนะทปลาดแลว กสมยนนมนษยทงหลายในนเวศนของทานอนาถบณฑกเศรษฐสง

๑๗

เสยงอออง ทานอนาถบณฑกเศรษฐเขาไปเฝาพระผมพระภาคเจาถงทประทบ ถวายบงคมแลว นง ณ ทควรสวนขางหนง ครนแลว พระผมพระภาคเจาไดตรสถามวา ดกอนคฤหบด เหตไรหนอ มนษยทงหลายในนเวศนของทานจงสงเสยงอออง เหมอนชาวประมงแยงปลากน อนาถบณฑกเศรษฐกราบทลวา ขาแตพระองคผเจรญ นางสชาดาคนนขาพระองคนามาจากตระกลมงคงมาเปนสะใภในเรอน นางไมเชอถอ แมผว พอผว สาม แมแตพระผมพระภาคเจานางกไมสกการะเคารพนบถอบชา ลาดบนน พระผมพระภาคเจาตรสเรยก นางสชาดาหญงสะใภในเรอนวา มานแนะนางสชาดา นางสชาดาหญงสะใภในเรอนทลรบพระผมพระภาคเจาแลว เขาไปเฝาพระผมพระภาคเจาถงทประทบ ถวายบงคมแลวนง ณ ทควรสวนขางหนง ครนแลว พระผมพระภาคเจาตรสถามวา ดกอน นางสชาดา ภรยาของบรษ ๗ จาพวกน ๗ จาพวกเปนไฉน คอ ภรยาเสมอดวยเพชฌฆาต ๑ เสมอดวยโจร ๑ เสมอดวยนาย ๑ เสมอดวยแม ๑ เสมอดวยพสาวนองสาว ๑ เสมอดวยเพอน ๑ เสมอดวยทาส ๑ กอนนางสชาดา ภรยาของบรษ ๗ จาพวกแล เธอเปนจาพวกไหนใน ๗ จาพวกนน นางสชาดากราบทลวา ขาแตพระองคผเจรญ หมอมฉนยงไมรทวถงความแหงพระดารสทพระผมพระภาคเจาตรสแลวโดยยอนไดโดยพสดาร ขาแตพระองคผเจรญ ขอประทานพระวโรกาส พระผมพระภาคเจาโปรดทรงแสดงธรรมแกหมอมฉนโดยทหมอนฉนจะพงรทวถงเนอความแหงพระดารสทพระผมพระ-ภาคเจาตรสโดยยอน โดยพสดารเถด. พ. ดกอนนางสชาดา ถาอยางนน เธอจงฟง จงใสใจใหด เราจกกลาว นางสชาดาหญงสะใภในเรอนทลรบพระผมพระภาคเจาแลว พระผมพระภาคเจาตรสพระพทธพจนนวา

๑๘

ภรยาผมจตประทษราย ไมอนเคราะหดวยประโยชนเกอกลยนดในชายอน ดหมนสามเปนผอนเขาซอมาดวยทรพย พยายามจะฆาผวภรยาของบรษเหนปานนเรยกวา วธกาภรยา ภรยาเสมอดวยเพชฌฆาต สามของหญงประกอบดวยศลปธรรม พาณชยกรรม และกสกรรม ไดทรพยใดมา ภรยาปรารถนาจะยกยอกทรพย แมมอยนอยนนเสย ภรยาของบรษเหนปานนเรยกวา โจรภรยา ภรยาเสมอดวยโจร ภรยาทไมสนใจการงาน เกยจคราน กนมาก ปากราย ปากกลาราย-กาจ กลาวคาหยาบ ขมขผวผขยนขนแขง ภรยาของบรษเหนปานนเรยกวา อยยาภรยา ภรยาเสมอดวยนาย ภรยาใดอนเคราะหดวยประโยชนเกอกลทกเมอ ตามรกษาสามเหมอนมารดารกษาบตร รกษาทรพยทสามเหมอน ภรยาของบรษเหนปานนเรยกวา มาตาภรยา ภรยาเสมอดวยมารดา ภรยาทเปนเหมอนพสาว นองสาว มความเคารพในสามของตน เปนคนละอายบาป เปนไปตามอานาจสาม ภรยาของบรษเหนปานนเรยกวา ภคนภรยา ภรยาเสมอดวยพสาวนองสาว ภรยาใดในโลกนเหนสามแลวชนชมยนด เหมอนเพอนผจากไปนานแลวกลบมาเปนหญงมตระกล มศล มวตรปฏบตสาม ภรรยาชนดนน ทานเรยกวา สขภรยา ภรรยาเสมอดงเพอน ภรยาใดสามเฆยนต ขตะคอกกไมโกรธ ไมคดพโรธโกรธตอบสาม อดทนได เปนไปตามอานาจสาม ภรยาของบรษเหนปานนเรยกวา ทาสภรยา ภรยาเสนอดวยทาส ภรยาทเรยกวา วธกาภรยา ๑ โจรภรยา ๑ อยยาภรยา ๑ ภรยาทง ๓ จาพวกนนลวนแตเปนคนทศลหยาบชา ไมเออเฟอ เมอตายไป ยอมเขาถงนรก

๑๙

สวนภรยาทเรยกวา มาตาภรยา ๑ ภคนภรยา ๑ สขภรยา ๑ ทาสภรยา ๑ ภรยาทง ๔ จาพวกนน เพราะตงอยในศล ถนอมรกไวยงยน เมอตายไป ยอมเขาถงสคต ดกอนนางสชาดา ภรยาของบรษ ๗ จาพวกนแล เธอเปนภรยาจาพวกไหน ใน ๗ จาพวกนน. ส. ขาแตพระองคผเจรญ ตงแตวนนเปนตนไป ขอพระผมพระภาคเจา โปรดทรงจาหมอมฉนวา เปนภรยาของสามผเสมอดวยทาส. จบ ภรยาสตรท ๑๐ พระสตตนตปฎก องคตรนกาย สตตก-อฏฐก-นวกนบาต เลม ๔ - หนาท ๒๐๐ ทมา: facebook ธรรมะทแทจรงจากพระไตรปฏก

สชาตาชาดก ถอยค าไพเราะท าใหคนรก (ภรรยา ๗ จ าพวก)

๒๐

พระสตตนตปฎก ขททกนกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๔ - หนาท ๑๔๗ ๙. สชาตาชาดก ถอยค าไพเราะท าใหคนรก [๔๐๖] สตวเหลานสมบรณดวยสสรรวรรณะ มสาเนยงออนหวาน นารกนาชม แตเปนสตวมวาจากระดาง ยอมไมเปนทรกของใคร ทงในโลกนและโลกหนาเลย. [๔๐๗] พระองคกไดเหนมใชหรอวา นกดเหวานดา สไมสวยตวลายพรอย แตเปนทรกของสตวทงหลายเปนอนมาก เพราะวาจาออนหวาน. [๔๐๘] เพราะฉะนน ผทตองการจะใหตนเปนทรกของประชาชน พงกลาวแตถอยคาสละสลวย พดดวยความคด ไมฟงซาน ถอยคาของผแสดงอรรถและธรรม เปนถอยคาไพเราะ. จบ สชาตาชาดกท ๙ อรรถกถาสชาตาชาดกท ๙ พระศาสดาเมอประทบอย ณ พระวหารเชตวน ทรงปรารภนางสชาดานองหญงของนางวสาขา ธดาของธนญชยเศรษฐ สะใภของทานอนาถบณฑกเศรษฐ จงตรสเรองน มคาเรมตนวา น ห วณเณน สมปนนา ดงน. ไดยนวา นางสชาดานนเขาไปยงเรอนของทานอนาถบณฑกเศรษฐ เตมไปดวยยศอยางใหญหลวง. นางสชาดานนคดวา เราเปนธดาของตระกลใหญ จงเปนผถอตวจด มกโกรธ ดราย หยาบชา ไมกระทาวตรปฏบตแกพอผว แมผว และสาม เทยวคกคามเฆยนตคนในเรอน. ครนวนหนง พระศาสดาแวดลอมดวยภกษ ๕๐๐ เสดจเขาไปยงเรอนของทานอนาถบณฑกเศรษฐ ประทบนงอย. ฝายมหาเศรษฐกเขาไปนงใกลพระศาสดา ฟงธรรมอย. ขณะนน นางสชาดาทาการทะเลาะกบพวกทาสและกรรมกร. พระศาสดาทรงหยด

๒๑

ธรรมกถาตรสวา นเสยงอะไร. ทานเศรษฐกราบทลวา ขาแตพระองคผเจรญ มหญงสะใภในตระกลคนหนง ไมมความเคารพ. นางไมมวตรปฏบตตอพอผว แมผว และสาม ไมใหทาน ไมรกษาศล ไมมศรทธา ไมมความเลอมใส เทยวกอแตการทะเลาะทกวนทกคน. พระศาสดาตรสวา ถาอยางนน ทานจงเรยกนางมา. นางสชาดามาถวายบงคมแลว ไดยนอย ณ สวนสดขางหนง. ลาดบนน พระศาสดาตรสถามนางวา ดกอนสชาดา ภรรยาของบรษม ๗ จาพวก เธอเปนภรรยาพวกไหน ในบรรดาภรรยา ๗ จาพวกนน. นางสชาดา กราบทลวา ขาแตพระองคผเจรญ หมอมฉนไมทราบความแหงพระดารสทพระองคตรสโดยยอ ขอพระองคจงตรสบอกแกหมอมฉนโดยพสดารเถด. พระศาสดาตรสวา ถาอยางนน เธอจงเงยโสตสดบ แลวไดตรสพระคาถาเหลานวา :- ภรรยาคนใดของชายมอาการอยางน คอมจตคดประทษรายสาม มไดประพฤตสงทเปนประโยชนเกอกลแกสาม ยนดรกใครในบรษอน ดหมนลวง-เกนสาม ขวนขวายเพอจะฆาสามผถายมาดวยทรพย ภรรยาชนดนน ทานเรยกวา วธกาภรยา ภรรยาเสมอเพชฌฆาต. ภรรยาใดของชายมอาการอยางน คอ สามไดทรพยสงใดมา โดยทางศลปวทยากด โดยทางคาขายกด ทางกสกรรมกด แมจะนอยมากเพยงใด กมอบใหภรรยาเกบรกษาไว แตภรรยานนไมรจกเกบงา ปรารถนาแตจะใชทรพยนนใหหมดเปลองไป ภรรยาชนดนน ทานเรยกวา โจรภรยา ภรรยาเสมอดงโจร. ภรรยาใดของชายมอาการอยางน คอ ไมปรารถนาทาการงาน เกยจคราน กนจ หยาบชา ดราย ปากคอเราะราน ประพฤตขมขพวกคนผคอยรบใชภรรยาชนดนน ทานเรยกวา อยยาภรยา ภรรยาเสมอดงเจา.

๒๒

ภรรยาใดของชายมอาการอยางน คอ โอบออมอาร ประพฤตสงทเปน ประโยชนเกอกลทกเมอ ตามรกษาสามคลายมารดาตามรกษาบตร รกษาทรพยทสามหามาไดไว ภรรยาชนดนน ทานเรยกวา มาตาภรยา ภรรยาเสมอดงมารดา. ภรรยาใดของชายมอาการอยางน คอ มความเคารพสามของตน มความละอายใจ ประพฤตตามอานาจ ความพอใจของสาม คลายกบนองหญงมความเคารพพชายฉะนน ภรรยาชนดนน ทานเรยกวา ภคนภรยา ภรรยาเสมอดงนองหญง. ภรรยาใดของชายมอาการอยางน คอ เหนสามยอมราเรงยนด คลาย กบหญงสหาย เหนมตรสหายมาเรอนของตนฉะนน เปนผรกษาวงศตระกล มศลมวตรปฏบตตอสาม ภรรยาชนดนน ทานเรยกวา สขภรยา ภรรยาเสมอดงเพอน. ภรรยาใดของชายมอาการอยางน คอ เปนคนไมมความขโกรธ ถงจะถกคกคามดวยการฆาและลงอาญา กไมมจตคดประทษราย อดกลนตอสาม ไมโกรธ ยอมประพฤตตามอานาจสาม ภรรยาชนดนน ทานเรยกวา ทาสภรยา ภรรยาเสมอดงทาส.๑ ดกอนสชาดา ภรรยาของบรษม ๗ จาพวกนแล บรรดาภรรยา ๗ จาพวกนน ภรรยา ๓ จาพวกเหลาน คอ ภรรยาเสมอดงเพชฌฆาต ๑ ภรรยาเสมอดงโจร ๑ ภรรยาเสมอดงเจา ๑ ยอมบงเกดในนรก สวนภรรยา ๔ จาพวกนอกน ยอมบงเกดในเทวโลกชนนมมานรด ครนพระศาสดาตรสจาแนกภรรยา ๗ จาพวก ดวยพระคาถาแลว จงตรสนคมพจนดงนวา :-

๒๓

กภรรยาใดในโลกน ทเรยกวาวธกาภรยา โจรภรยา และอยยาภรยา เปนคนทศล หยาบชา มไดเออเฟอ ภรรยานน ครนแตกกายทาลายขนธ ยอมไปสนรก. สวนภรรยาใดในโลกน ทเรยกวา มาตาภรยา ภคนภรยา สขภรยา และทาสภรยา เปนคนดารงอยในศล สารวมระวงดตลอดเวลานาน ภรรยา นน ครนแตกกายทาลายขนธ ยอมไปสสคต. (๑. อง. สตตก. ๒๓/๖๐.) เมอพระศาสดาทรงแสดงภรรยา ๗ จาพวก ดวยประการอยางนแลว นางสชาดาไดดารงอยในพระโสดาปตตผล. เมอพระศาสดาตรสวา ดกอนสชาดา บรรดาภรรยา ๗ จาพวกน เธอเปนภรรยาพวกไหน? นางสชาดาจงกราบทลวา กระหมอมฉน ขอเปนภรรยาเสมอดวยทาส พระเจาขา แลวถวายบงคมขอขมาพระศาสดา. พระศาสดาทรงทรมานนางสชาดาหญงสะใภ ดวยพระโอวาทครงเดยว เทานน ดวยประการดงน ทรงทาภตตกจเสรจแลวเสดจไปพระวหารเชตวน เมอภกษสงฆแสดงวตรแลว จงเสดจเขาพระคนธกฎ. ภกษทงหลายนงสนทนากนถงพระคณของพระศาสดาในโรงธรรมสภาวา อาวโสทงหลาย พระศาสดาทรงทรมานนางสชาดาหญงสะใภดวยพระโอวาทครงเดยวเทานน ใหดารงอยในพระโสดาปตตผล. พระศาสดาเสดจมาแลวตรสถามวา ภกษทงหลาย บดน พวกเธอนงสนทนากนดวยเรองอะไร? เมอภกษทงหลายกราบทลใหทรงทราบแลว จงตรสวา ภกษทงหลาย มใชบดนเทานน แมในกาลกอน เรากไดทรมาน นางสชาดาดวยโอวาทครงเดยวเหมอนกน แลวทรงนาเอาเรองในอดต มาสาธก ดงตอไปน :-

๒๔

ในอดตกาล เมอพระเจาพรหมทตครองราชสมบตในพระนครพาราณส พระโพธสตวบงเกดในพระครรภของพระอครมเหสของพระเจาพรหมทตนน พอเจรญวย ไดศกษาเลาเรยนศลปะทงปวงในเมองตกกศลา เมอพระราชบดาสวรรคต กไดดารงอยในราชสมบต ทรงครองราชยโดยธรรม โดยสมาเสมอ. พระมารดาของพระโพธสตวนน เปนผมกโกรธ ดราย หยาบชา ชอบดา ชอบบรภาษ. พระโพธสตวนนประสงคจะถวายโอวาทแกพระมารดา ทรงพระดารวา. การกราบทลถอยคาทไมมเรองอางองอยางน ไมสมควร จงเสดจเทยวมองหาขอเปรยบเทยบ เพอทรงแนะนาพระมารดา. ครนวนหนง ไดเสดจไปยงพระราชอทยาน. แมพระมารดากไดเสดจไปพรอมกบพระโอรสเหมอนกน. ครงนน นกกระตอยตวดกาลงสงเสยงรองอยในระหวางทาง. บรษทของพระโพธสตวไดยนเสยงนน จงพากนปดหแลวกลาววา ดกอน เจานกผมเสยงกระดางหยาบชา เจาอยาไดสงเสยงรอง. กเมอพระโพธสตวแวดลอมดวยนกฟอนเสดจเทยวพระราชอทยานกบพระมารดา มนกดเหวาตวหนงแอบอยทตนสาละตนหนง มดอกบานสะพรง สงเสยงรองดวยสาเนยงอนไพเราะ. มหาชนพากนหลงใหลเสยงนน ประคองอญชลกลาววา ดกอนนกผมเสยงออนหวานสละสลวยนมนวล เจาจงรองตอไป ๆ แลวตางแหงนคอเงยโสตยนแลดอย. ลาดบนน พระโพธสตวไดทรงทราบชดเหตการณทงสองนนแลว ทรงพระดารวา เราจกสามารถทาพระมารดาใหยนยอมไดในบดน จงกราบทลวา ขาแตพระมารดา มหาชนไดยนเสยงนกตอยตวดในระหวางทาง ตางพดวา เจาอยาสงเสยงรอง แลวปดหเสย ชอวาวาจาหยาบไมเปนทรกของใคร ๆ แลวไดตรสพระคาถาเหลานวา :- สตวเหลานสมบรณดวยสสนวรรณะ มสาเนยงออนหวานนารกนาชม แตเปนสตวมวาจากระดาง ยอมไมเปนทรกของใคร ๆ ทงในโลกนและโลกหนา. พระองคกไดเหนมใชหรอวา นกดเหวาตวน ดา สไมสวย ตวลายพรอย แตเปน

๒๕

ทรกของสตวทงหลายเปนอนมาก เพราะวาจาออนหวาน. เพราะฉะนน ผทตองการจะใหตนเปนทรกของมหาชน พงเปนผมวาจาสละสลวย พดดวยความคด ไมฟงซาน ถอยคาของผทแสดงอรรถและธรรม เปนถอยคาไพเราะ. คาถาเหลานนมเนอความดงตอไปน ขาแตพระมารดา สตวเหลานประกอบดวยสกายมสเหมอนดอกประยงคเปนตน ชอวามเสยงไพเราะ เพราะเสยงเปลงไพเราะ ชอวานารกนาชม เพราะมรปรางงดงาม แตชอวาเปนสตวมวาจาหยาบ เพราะประกอบดวยวาจาแขงกระดางอนเปนไปดวยการดาและการบรภาษเปนตน จนชนทสดบดามารดา จงชอวาไมเปนทรกของใคร ๆ ในโลกนและในโลกหนา เหมอนนกตอยตวดทมวาจากระดางในระหวางทางฉะนน สวนนกดเหวามปกตกลาวออนหวาน ประกอบดวยวาจากลมเกลยง ไพเราะถงจะมรปไมงามกเปนทรกใครได. ดวยเหตนน กระหมอมฉน จงขอกลาวกะพระองควา พระองคเหนมใชหรอ นกดเหวาตวนมสไมสวย ลายพรอยดวยเมลดงาดา อนดายงกวาแมสกาย แตถงนกดเหวานน แมจะเปนสตวมสกายไมสวยงามอยางน กยงเปนทรกของสตวทงหลายเปนอนมาก เพราะมวาจาออนหวาน. ดงนน เพราะเหตทสตวทงหลายมวาจาแขงกระดาง ยอมไมเปนทรกแมของบดามารดาในโลก ฉะนน บคคลผปรารถนาจะใหเปนทรกของชนเปนอนมาก พงเปนผมวาจาสละสลวย ออนหวาน กลมกลอม ไพเราะนมนวล. และชอวากลาวดวยความคด เพราะกลาวกาหนดดวยความคด กลาวคอปญญา ชอวาไมฟงซานเพอเจอ เพราะกลาวถอยคาพอประมาณ เวนความฟงซานเพอเจอ. กบคคลใดผเหนปานนแสดงอรรถและธรรม ถอยคาของบคคลนน ชอวาไพเราะอาศยเหตกลาวไมทาคนอนใหโกรธเคอง. พระโพธสตวแสดงธรรมแกพระมารดา ดวยคาถา ๓ คาถาเหลาน ดวยประการอยางน ทาใหพระมารดารสกพระองคได. จาเดมแตนน พระมารดาไดเปนผเพยบพรอมดวยพระมารยาท. กพระโพธ-

๒๖

สตวทรงการทาพระมารดาใหหมดพยศ ดวยพระโอวาท เพยงโอวาทเดยวเทานน แลวเสดจไปตามยถากรรม. พระศาสดาครนทรงนาพระธรรมเทศนานมาแลว ทรงประชมชาดกวา พระมารดาของพระเจาพาราณส ในครงนน ไดเปนนางสชาดาในบดน สวนพระราชาในครงนน ไดเปนเราตถาคต ฉะนนแล. จบ อรรถกถาสชาตาชาดกท ๙ พระสตตนตปฎก ขททกนกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๔ - หนาท ๑๕๕ ทมา: facebook ธรรมะทแทจรงจากพระไตรปฏก พระผมพระภาคตรสพระคาถานแกพระเจาปเสนทโกศล ดงน...

๒๗

พระผมพระภาคตรสพระคาถานแกพระรปนนทาเถรผสาคญตนวางาม ดงน...

๒๘

พระผมพระภาคตรสพระคาถานแกพระอตตราเถรผมอาย ๑๒๐ ป ดงน...

๒๙

พระผมพระภาคตรสพระคาถานแกพระตสสเถระผมรางกายเนาเปอย ดงน...

๓๐

พระผมพระภาคตรสพระคาถาน ดงน... ................................. เปนธรรมเกา หมายถงเปนทางปฏบตเพอสงบระงบเวรทประพฤตสบ ๆ กนมาของพระพทธเจา พระปจเจกพทธเจา และพระขณาสพ

๓๑

พระผมพระภาคตรสพระคาถานแกภกษรปหนง ดงน...

๓๒

พระผมพระภาคตรสพระคาถานแกภกษทงหลาย ดงน...

๓๓

พระผมพระภาคตรสพระคาถานแกพระตสสเถระชาวเมองโกสมพ ดงน...

๓๔

พระผมพระภาคตรสพระคาถานแกภกษทงหลาย ดงน...

๓๕

พระผมพระภาคตรสพระคาถาน ดงน...

๓๖

พระผมพระภาคตรสพระคาถานแกสามของสาวนอยในตระกลหนง ดงน...

" ๖๐ พระพทธดารส นาทางชวต "

๓๗

๑. ชวตของสตวทงหลายในโลกน สนนดเดยว ลาบากยากเขญ มทกขมาก แตกไมม เครองหมายใหรวา จะตายเมอใด ๒. สตวทงหลายเกดมาแลว พยายามหาวธทจะไมตองตาย กไมสาเรจ ถงจะมชวตอยตอไป จนชราภาพกตองตาย อยด เพราะธรรมดาของสตวโลกเปนอยางน ๓. สตวทงหลายเกดมาแลว กมภยจากการทตองตายเปนนตย เปรยบเหมอน ผลไมสกงอม แลว กมภย จากการทตองรวงหลนไปในเวลาเชา ๔. ชวตของสตวทงหลาย ตองแตกดบไปเปนธรรมดาเปรยบเหมอนภาชนะดนทกชนด ทชางหมอปนแลวในทสดกตองแตกไป ๕. ทงเดก ทงผใหญ ทงคนโง ทงคนฉลาด ลวนตกอยในอานาจของมฤตย บายหนา ไปสความตายทงนน ๖. เมอเหลาสตวจะตาย ตองไปปรโลกแนนอนแลว บดามารดากไมสามารถชวย บตรธดาของตนไวได หรอหมญาตกไมสามารถจะชวยพวกญาตของตนไวได ๗. จงดเถด ทง ๆ ทมหมญาตมาเฝาราพงราพนอย โดยประการตาง ๆ แตผจะตาย กลบถกมฤตยคราตวเอาไปแตเพยงผเดยว เหมอนโคทเขาจะฆา ถกนาไปแตเพยงตวเดยว ๘. สตวโลกตกอยในอานาจของความแกและความตายอยางน เพราะเหตนน นกปราชญทงหลายทราบชดถงสภาพของสตวโลกแลว จงไมเศราโศกกน ๙. ทานหาไดรทางของผมา (เกด) หรอผไป (สปรโลก) ไม เมอไมเหนปลายสดทงสองดาน ถงจะคราครวญไปกไรประโยชน ๑๐. ถาผททาตนใหเดอดรอนดวยการหลงใหลคราครวญ จะทาประโยชนอะไร ใหเกดขนไดบาง นกปราชญผรแจงกคงจะทาอยางนนตามไปแลว

๓๘

๑๑. การรองไห เศราโศก ไมสามารถทาใจของผคนใหสงบได มแตจะเกดทกขมากยงขน ทงรางกายกจะพลอยทรดโทรม ๑๒. จะเบยดเบยนตนเอง มรางกายซบผอม ผวพรรณหมองคลา การราไหคราครวญ ไมไดชวยอะไรแกคนทตายไปแลว จงไมมประโยชนอะไรเลย ๑๓. คนทสลดความโศกไมได มวทอดถอนใจถงคนทตายไปแลว ตกอยในอานาจของ ความเศราโศก มแตจะทกขมากยงขน ๑๔. จงดเถด ถงแมคนอนกกาลงจะตายไปตามยถากรรม สตวทงหลายในโลกน ตางตกอยในอานาจมฤตย กาลงพากนดนรนดวยกนทงนน ๑๕. สตวทงหลายตงความหวงอยากจะใหเปนอยางอน (คอไมตาย) แตกไมสมหวง ความพลดพรากจากกนมอยเปนประจา ทานจงพจารณาดความจรงแทของสตวโลกเถด ๑๖. แมจะมคนอยไดถงรอยป หรอเกนกวานนไปบาง กตองพลดพรากจากหมญาต ทงชวตไวในโลกน อยด ๑๗. เพราะเหตนน เมอไดสดบธรรมเทศนาของพระทานแลว กพงระงบ ความคราครวญ ราไหเสย ยามเมอเหนคนลวงลบดบชวตไป กใหกาหนดรวา เขาตายไปแลว เราจะให เขาฟนคนมาอกไมได ๑๘. ธรชนผมปญญาเฉลยวฉลาด พงกาจดความเศราโศกทเกดขนเสยโดยฉบพลน เหมอนเอานาดบไฟ ทกาลงไหมลกลาม และเหมอนลมพดปยนน ๑๙. ผแสวงสขแกตน ควรระงบความเศราโศกคราครวญราไห ความโหยหา และ ความโทมนส ควรถอนลกศรคอความเศราโศกเสยใหได ๒๐. ผถอนลกศรนไดแลว กจะมอสระ ไดความสงบใจ ผานพนความเศราโศกทงปวง ไมมความเศราโศกมแตเยอกเยนใจ ๒๑. ชวตนนอยนก มนษยยอมตายภายในรอยป ถงใครจะอยเกนกวานนไปบาง

๓๙

กตองตายเพราะชราเปนแนแท ๒๒. ชนทงหลายเศราโศก เพราะสงทยดถอวาเปนของเรา ทง ๆ ทสงทยดถอนน ไมมอะไรเทยงแทเลย ผทมองเหนวา ความพลดพรากจากกนจะตองมแนนอนเชนนแลว กไมควรอยครองเรอน ๒๓. คนทสาคญหมายสงใดวา "นของเรา" กจะตองจากสงนนไปเพราะความตาย พทธมามกะผเปนบณฑต ทราบความขอนแลว กไมควรเอนเอยงไปในทาง ทจะยดถอวา เปนของเรา ๒๔. คนทรกใครกน ตายจากไปแลว กจะไมไดพบเหนกนอก เหมอนคนตนขน ไมเหนสงทพบในฝน ๒๕. (ขณะมชวตอย) คนทมชอเรยกขาน กยงพอไดพบเหนกนบาง ไดยนเสยงกนบาง คนทตายไปแลวกเหลอแตชอเทานน ทจะพดถงกนอย ๒๖. ผทพงพอใจในสงทยดถอวาเปนของเรา ยอมสละความเศราโศก ความคราครวญ และความหวงแหนไปไมได เพราะฉะนน ผเขาถงธรรม (มน) ทงหลายเหน ความปลอดโปรง จงสละสงทเคยแหนหวงเทยวไปได ๒๗. บณฑตทงหลาย กลาวถงผไมแสดงตนในภพ (ผบรรลแลว) วาเปนบคคลทสอดคลอง เหมาะสมกบภกษผบาเพญความหลกเรนถอนจต (ผทยงไมบรรล) ซงอยในเสนาสนะ ทสงด ๒๘. ผเขาถงธรรม (มน) ไมตดอยในสงทงปวง ไมทาอะไร ๆ ใหเปนทรก ใหเปนทชง ความราพงราพนและความหวงแหน จงมไดแปดเปอน เหมอนนาไมแปดเปอนใบบว ๒๙. หยาดนาไมตดบนใบบว วารไมตดบนดอกบวฉนใด ผเขาถงธรรม (มน) กไมตดในรปทเหน เสยงทไดยน และอารมณททราบมาถงใจ ฉนนน ๓๐. ผหางไกลจากกเลส ผมปญญา ไมใสใจในรปทเหน เสยงทไดยน และ

๔๐

อารมณทรบทราบ ไมปรารถนาความบรสทธดวยวธการอน ทงไมยนดยนราย ๓๑. บคคลใด ประพฤตชวราย ไมมความคด ถงจะมชวตตงรอยป ชวตของเขา กหาประเสรฐไม สวนบคคลใด มศล มความคด แมมชวตอยเพยงวนเดยว กเปนชวต ทประเสรฐกวา ๓๒. บคคลใด เกยจคราน มความเพยรทราม ถงจะมชวตอยตงรอยป ชวตของเขา กหาประเสรฐไม สวนบคคลใด มงหนาทาความเพยรอยางมนคง แมมชวตอย เพยงวนเดยว กเปนชวตทประเสรฐกวา ๓๓. บคคลพงสละทรพยเมอจะรกษาอวยวะ พงยอมสละอวยวะเมอจะรกษาชวต และยอมสละทกอยางทงอวยวะ ทรพย และแมชวต เมอคานงถงธรรม ๓๔. อายสงขารจะพลอยประมาทไปกบมนษยทงหลาย ทยน เดน นงนอนอย กหาไม ๓๕. เพราะฉะนน ในชวตทยงเหลออยน คนเราควรทากจหนาทของตน และไมพง ประมาท ๓๖. ดอกไมทสมกนอยเปนกอง นายชางทฉลาด สามารถนามารอย เปนพวงมาลย มคณคามากไดฉนใด ชวตคนเราทเกดมาน กควรจะใช ประกอบกศลกรรม ความดใหมาก ฉนนน ๓๗. บญเปนทพงของสตวทงหลาย ในปรโลก ๓๘. ความตายเรากมไดชนชอบ ชวตเรากมไดตดใจ เราจกทอดทงกายน อยางมสต สมปชญญะ มสตมน ๓๙. ความตายเรากมไดชนชอบ ชวตเรากมไดตดใจ เรารอคอยเวลา เหมอนคนรบจาง ทางานเสรจแลวรอรบคาจาง ๔๐. วยสนไปตามคนและวน

๔๑

๔๑. วนคนลวงไป ชวตของคนกพรองลงไป จากโอกาสทจะไดสรางประโยชน ๔๒. วนคนไมผานไปเปลา ๆ ๔๓. กาลเวลาลวงไป วนคนผานพนไป วยกหมดไปทละตอน ๆ ตามลาดบ ๔๔. รปกายของสตวยอมรวงโรยไป แตชอและโคตรไมเสอมสลาย ๔๕. เมอจะตาย ทรพยแมแตนอยกตดตามไปไมได ๔๖. กาลเวลายอมกลนกนสตวทงหลาย พรอมกบตวมนเอง ๔๗. ถาบคคลจะเศราโศกถงคนทไมมอยแกตนคอ คนทตายไปแลว กควรจะเศราโศก ถงตนเอง ซงตกอยในอานาจของพญามจจราชตลอดเวลา ๔๘. วยยอมเสอมลงไปเรอย ทกหลบตา ทกลมตา ๔๙. เมอวยเสอมสนไปอยางน ความพลดพรากจากกนกตองมโดยไมตองสงสย หมสตวทยงเหลออยควรเมตตาเออเอนดกน ไมควรจะมวเศราโศกถงผทตายไปแลว ๕๐. ผทเศราโศกถงคนตาย กเหมอนเดกรองไหขอพระจนทรทโคจรอยในอวกาศ คนตายถกเผาอย ยอมไมรวาญาตคราครวญถง เพราะฉะนน ขาพเจาจงไมเศราโศก เขาไปแลวตามวถทางของเขา ๕๑. ตอนเชา ยงเหนกนอยมากคน พอตกเยน บางคนกไมเหนกน เมอเยน ยงเหนกนอย มากคน ตกถงเชา บางคนกไมเหนกน ๕๒. จะตายกไปคนเดยว จะเกดกมาคนเดยว ความสมพนธของสตวทงหลาย กเพยงแค มาพบปะเกยวของกนเทานนเอง ๕๓. วนคนผานไป อายกเหลอนอยเขาทกท ๕๔. แมนาเตมฝง ไมไหลทวนขนสทสงฉนใด อายของมนษยทงหลาย ยอมไมเวยนกลบมาสวยเดกไดอก ฉนนน ๕๕. ผเขาถงธรรม ไมเศราโศกถงสงทลวงแลว ไมฝนเพอถงสงทยงมาไมถง

๔๒

ดารงอยกบปจจบน ฉะนนผวพรรณจงผองใส ๕๖. คนวนผานไป ไมมอะไรใหเราเดอดรอน ไมเหนมอะไรทเราสญเสยในโลก ฉะนน เราจงนอนสบายใจคดแตจะชวยปวงสตว ๕๗. เวลาแตละวน อยาใหผานไปเปลา ๆ จะนอย หรอมาก กใหทาอะไรไวบาง ๕๘. เรงทาความเพยรเสยแตวนน ใครจะรวาพรงนจะตายหรอจะอย ๕๙. คนขยนทงคนวน ไมซมเซา เรยกวา มแตละวนนาโชค ๖๐. จะมชวตอยกไมเดอดรอน ถงจะตายกไมเศราโศก ถาเปนปราชญ มองเหนทหมายแลว ถงอยทามกลางความเศราโศก กไมเศราโศก http://www.dhammathai.org/webboard/dbview.php?No=1284

รวมพทธพจนเตอนใจ อตตวรรค – หมวดตน

อตตา หเว ชต เสยโย ชนะตนนนแหละ เปนด อตตา สทนโต ปรสสส โชต ตนทฝกดแลวเปนแสงสวางของบรษ

อตตนา ว กต ปาป อตตนา สงกลสสต ตนทาบาปเองยอมเศราหมองเอง อตตตถปญญา อสจ มนสสา มนษยผเหนแกประโยชนตน เปนคนไมสะอาด

อตตานญเจ ปย ชญญา รกเขยย น สรกขต อตตานญเจ ตถา กยรา ยถญญมนสาสต

ถารวาตนเปนทรก กควรรกษาตนนนใหด ถาพราสอนผอนฉนใด กควรทาตนฉนนน

สทนโต วต ทเมถ อตตา ห กร ทททโม ผฝกตนด ควรฝกผอน ไดยนวาตนแลฝกยาก

๔๓

อตตาน ทมยนต สพพตา ผประพฤตด ยอมฝกตน ทคคา อทธรถตตาน ปงเก สนโนว กญชโร

จงถอนตนขนจากหลม เหมอนชางตกหลมถอนตนขนฉะนน อตตานเมว ปฐม ปฏรเป นเวสเย อถญญมนสาเสยย น กลส

เสยย ปณฑโต บณฑตพงตงตนไวในคณอนสมควรกอน สอนผอนภายหลง จงไมมวหมอง

อปปมาทวรรค – หมวดไมประมาท อปปมาทญจ เมธาว ธน เสฏฐว รกขต

ปราชญยอมรกษาความไมประมาทไว เหมอนทรพยอนประเสรฐ อปปมตตา น มยนต ผไมประมาท ยอมไมตาย อปปมตโต ห ฌายนโต ปปโปต วปล สข ผไมประมาทพนจอย ยอมถงสขอนไพบลย

อปปมาโท อมต ปท ความไมประมาท เปนทางไมตาย อปปมตโต ปมตเตส สตเตส พหชาคโร อพลสสว สฆสโส หตวา

ยาต สเมธโส คนมปญญาดไมประมาทในเมอผอนประมาท มกตนในเมอผอนหลบ

ยอมละทงคนนน เหมอนมาฝเทาเรว ทงมาไมมกาลงไป ฉะนน อฏฐานวโต สตมโต สจกมมสส นสมมาการโน

สญญตสส จ ธมมชวโน อปปมตตสส ยโสภวฑฒต ยศยอมเจรญแกผมความหมน มสต

มการงานสะอาด ใครครวญแลวทา ระวงดแลว เปนอยโดยธรรม และไมประมาท

กมมวรรค – หมวดกรรม

๔๔

สาน กมมาน นยนต ทคคต กรรมชวของตนเอง ยอมนาไปสทคคต

สกร สาธนา สาธ ความด อนคนดทางาย สาธ ปาเปน ทกกร ความด อนคนชวทายาก ตญจ กมม กต สาธ ย กตวา นานตปปต

ทากรรมใดแลวไมรอนใจภายหลง กรรมททานนแลเปนด น ต กมม กต สาธ ย กตวา อนตปปต

ทากรรมใดแลวรอนใจภายหลง กรรมททาแลวนนไมด ยาทส วปเต พช ตาทส ลภเต ผล

กลยาณการ กลยาณ ปาปการ จ ปาปก บคคลหวานพชเชนใด ยอมไดผลเชนนน

ผทากรรมด ยอมไดผลด ผทากรรมชว ยอมไดผลชว นสมม กรณ เสยโย ใครครวญกอนแลวจงทาดกวา

รกเขยย อตตโน สาธ ลวณ โลณต ยถา พงรกษาความดของตนไว ดงเกลอรกษาความเคม

นานตถกามสส กเรยย อตถ ไมพงทาประโยชนแกผมงความพนาศ อตสต อตอณห อตสายมท อห

อต วสฏฐกมมนเต อตถา อจเจนต มาณเว ประโยชนทงหลายยอมลวงเลยคน ผทอดทงการงาน

ดวยอางวา หนาวนก รอนนก เยนเสยแลว อถ ปาปาน กมมาน กร พาโล น พชฌต เสห กมเมห ทมเมโธ อคคทฑโฒว ตปปต

๔๕

เมอคนโงมปญญาทราม ทากรรมชวอยกไมรสก เขาเดอดรอนเพราะกรรมของตน เหมอนถกไฟไหม

โย ปพเพ กรณยาน ปจฉา โส กาตมจฉต วรณกฏฐ ภญโชว ส ปจฉา อนตปปต

ผใดปรารถนาทากจทควรทากอนในภายหลง ผนนยอมเดอดรอนในภายหลง ดจมาณพ (ผประมาทแลวรบ) หกไมกม ฉะนน

สเจ ปพเพกตเหต สขทกข นคจฉต โปราณก กต ปาป ตเมโส มญจเต อณ

ถาประสบสขทกข เพราะบญบาปททาไวกอนเปนเหต ชอวาเปลองบาปเกาททาไว ดจเปลองหน ฉะนน

สขกามาน ภตาน โย ทณเฑน น หสต อตตโน สขเมสาโน เปจจ โส ลภเต สข

สตวทงหลายยอมตองการความสข ผใดแสวงหาสขเพอตน ไมเบยดเบยนเขาดวยอาชญา ผนนละไปแลว ยอมไดสข

กเลสวรรค – หมวดกเลส เยน สลเลน โอตณโณ ทสา สพพา วธาวต ตเมว สลล อพ

พยห น ธาวต น สทต บคคลถกลกศรใดแทงแลว ยอมแลนไปทวทศ ถอนลกศรนนแลว ยอมไมแลน

และไมจม ยา กาจมา ทคคตโย อสม โลเก ปรมห จ อวชชา มลกา สพ

พา อจฉาโลภสมสสยา ทคตในโลกนและโลกหนา ลวนมอวชชาเปนราก มอจฉาและโลภเปนลาตน

๔๖

ปรวชชานปสสสส นจจ อชฌานสญญโน อาสวา ตสส วฑฒนต อารา โส อาสวกขยา

คนทเหนแตโทษผอน คอยแตเพงโทษนน อาสวะกเพมพน เขายงไกลจากความสนอาสวะ

นทท น พหลกเรยย ชาครย ภเชยย อาดาป ตนท มาย หสส ขฑฑ เมถน วปปชเห สวภส

ผมความเพยรไมพงนอนมาก พงเสพธรรมเครองตน พงละความเกยจคราน มายา

ความราเรง การเลน และเมถนพรอมทงเครองประดบเสย กหา ถทธา ลปา สงค อนนฬา จาสมาหตา น เต ธมเม วรหนต สมมาสมพทธเทสเต

ผคนหลอกลวง เยอหยง เพอเจอ ขโอ อวดด และไมตงมน ยอมไมงอกงามในธรรมทพระสมมาสมพทธเจาทรงแสดงแลว

โกธสส วสมลสส มธรคคสส พราหมณ วธ อรยา ปสสนต ตญห เฉตวา น โสจต

พราหมณ พระอรยเจายอมสรรเสรญผฆาความโกรธ ซงมโคนเปนพษ ปลายหวาน เพราะคนตดความโกรธนนไดแลว ยอมไมเศราโศก

โลโภ โทโส จ โมโห จ ปรส ปาปเจตส หสนต อตตสมภตา ตจสารว สมผล

โลภะ โทสะ โมหะ เกดจากตวเอง ยอมเบยดเบยนผมใจชว ดจขยไผฆาตนไผ ฉะนน

โกธ ชเห วปปชเหยย มาน สญโยชน สพพมตกกเมยย ตนนามรปสม อสชชมาน อกญจน นานปตนต ทกขา

๔๗

บคคลพงละความโกรธ พงเลกถอตว พงกาวลวงสงโยชนทงปวง (เพราะ) ทกขทงหลาย

ยอมไมตดตามผไมของอยในนามรป ไมมกงวลนน ตญหา ชเนต ปรส จตตมสส วธาวต สตโต สสารมาปาท ทกขา

น ปรมจจต ตณหายงคนใหเกด จตของเขายอมวงพลาน สตวยงทองเทยวไป จงไมพนจาก

ทกข ตณหา ชเนต ปรส จตตมสส วธาวต สตโต สสารมาปาท กมม

ตสส ปรายน ตณหายงคนใหเกด จตของเขายอมวงพลาน สตวยงทองเทยวไป จงยงมกรรม

นาหนา อจฉาย พชฌต โลโก อจฉาวนยาย มจจต อจฉาย วปปหาเนน สพพ ฉนทต พนธน

โลกถกความอยากผกพนไว จะหลดไดเพราะกาจดความอยาก เพราะละความอยากเสยได จงชอวาตดเครองผกทงปวงได

อจฉา นร ปรกสสต อจฉา โลกสม ทชชหา อจฉาพทธา ปถ สตตา ปาเสน สกณ ยถา

ความอยากยอมชกลากนรชนไป ความอยากละไดยากในโลก สตวเปนอนมากถกความอยากผกมดไว ดจนางนกถกบวงรดไว ฉะนน

อเปกขโก สทา สโต น โลเก มญญต สม น วเสส น นเจยโย ตสส โน สนต อสสทา

ผวางเฉยมสตทกเมอ ไมสาคญตนวาเสมอเขา ดกวาเขา หรอตากวาเขาในโลก ผนนชอวา ไมมกเลสเฟองฟขน

๔๘

วสทธ สพพเกลเสห โหต ทกเขห นพพต ความหมดจดจากกเลสทงปวง เปนทางดบทกขทงหลาย

ตณหาย อฑทโต โลโก ชราย ปรวารโต มจจนา ปหโต โลโก ทกเข โลโก ปตฏฐโต

โลกถกตณหากอขน ถกชราลอมไว ถกมฤตยปดไว จงตงอยในความทกข นราสตต อนาคเต อตต นานโสจต

วเวกทสส ผสเสส ทฏฐส จ น นยยต ผไมคานงถงสงทยงมาไมถง ยอมไมเศราโศกถงสงทลวงไปแลว

ผเหนความสงดในผสสะทงหลาย ยอมไมถกชกนาไปในทฏฐทงหลาย มฬโห อตถ น ชานาต มฬโห ธมม ปสสต

อนธตม ตทา โหต ย โมโห สหเต นร ผหลงยอมไมรอรรถ ผหลงยอมไมเหนธรรม

ความหลงครอบงาคนใดเมอใด ความมดมดยอมมเมอนน ยสส นตถ อท เมต ปเรส วาป กญจน มมตต โส อสวนท นตถ เมต น โสจต

ผใดไมกงวลวา นของเรา นของผอน ผนน เมอไมถอวาเปนของเรา จงไมเศราโศกวาของเราไมม ดงน

ลทโธ อตถ น ชานาต ลทโธ ธมม น ปสสต อนธตม ตทา โหต ย โลโภ สหเต นร

ผโลภยอมไมรอรรถ ผโลภยอมไมเหนธรรม ความโลภเขาครอบงาคนเมอใด ความมดมดยอมมเมอนน

โกธวรรค – หมวดโกรธ โกโธ สตถมล โลเก ความโกรธเปนดงสนมในโลก

๔๙

อนตถชนโน โกโธ ความโกรธกอความพนาศ อนธตม ตทา โหต ย โกโธ สหเต นร

ความโกรธครอบงานรชนเมอใด ความมดมนยอมมขนเมอนน โกโธ จตตปปโกปโน ความโกรธทาจตใหกาเรบ โกธ ฆตวา สข เสต ฆาความโกรธได อยเปนสข

โกธาภภโต กสล ชหาต ผถกความโกรธครอบงา ยอมละกศลเสย ทกข สยต โกธโน คนมกโกรธ ยอมอยเปนทกข

ญาตมตตา สหชชา จ ปรวชเชนต โกธน ญาตมตรและสหาย ยอมหลกเลยงคนมกโกรธ กทโธ ธมม น ปสสต ผโกรธ ยอมไมเหนธรรม ปจฉา โส วคเต โกเธ อคคทฑโฒว ตปปต

ภายหลงเมอความโกรธหายแลว เขายอมเดอดรอนเหมอนถกไฟไหม โกธ ทเมน อจฉนเท พงตดความโกรธดวยความขมใจ

ขนตวรรค – หมวดอดทน อตตโนป ปเรสญจ อตถาวโห ว ขนตโก

สคคโมกขคม มคค อารฬโห โหต ขนตโก ผมขนต ชอวานาประโยชนมาให ทงแกตนทงแกผอน ผมขนต ชอวาเปนผขนสทางไปสวรรคและนพพาน

เกวลานป ปาปาน ขนต มล นกนตต ครหกลหาทน มล ขนต ขนตโก ขนต ยอมตดรากแหงบาปทงสน

ผมขนตชอวายอมขดรากแหงความตเตยนและการทะเลาะกนได

๕๐

ขนตโก เมตตวา ลาภ ยสสส สขสลวา ปโย เทวมนสสาน มนาโป โหต ขนตโก

ผมขนตนบวามเมตตา มลาภ มยศ และมสขเสมอ ผมขนตเปนทรกทชอบใจของเทวดา และมนษยทงหลาย

สตถโน วจโนวาท กโรตเยว ขนตโก ปรมาย จ ปชาย ชน ปเชต ขนตโก

ผมขนต ชอวาทาตามคาสอนของพระศาสดา และผมขนต ชอวาบชาพระชนเจาดวยบชาอนยง

สลสมาธคณาน ขนต ปธานการณ สพเพป กสลา ธมมา ขนตยาเยว วฑฒนต เต

ขนตเปนประธาน เปนเหต แหงคณคอศลและสมาธ กศลธรรมทงปวงยอมเจรญเพราะขนตเทานน ขนต ธรสส ลงกาโร ขนต ตโป ตปสสโน

ขนต พล ว ยตน ขนต หตสขาวหา ขนตเปนเครองประดบของนกปราชญ ขนตเปนตบะของผพากเพยร

ขนตเปนกาลงของนกพรต ขนตนาประโยชนสขมาให น สทธ เสจเนน อตถ นป เกวล พราหมโณ

น เจว ขนต โสรจจ นป โส ปรนพพโต ความบรสทธกด ผทจะประเสรฐลวนกด ขนตและโสรจจะกด จะเปนผเยนสนทกด ยอมไมมเพราะการชาระลาง (ดวยนา) นเหตมตถ มหตป เสนา สราชกา ยชฌมานา ลเภถ ย ขนตมา สปปรโส ลเภถ ขนตพลสสปสมนต เวรา

เสนาแมหมใหญ พรอมดวยพระราชารบอย ไมพงไดประโยชนทสตบรษผมขนต

๕๑

พงได (เพราะ) เวรทงหลายของผมขนตเปนกาลงนน ยอมสงบระงบ

จตตวรรค – หมวดจต จตต ทนต สขาวห จตทฝกแลวนาสขมาให

จตต คตต สขาวห จตทคมครองแลวนาสขมาให วหญญต จตตวสานวตต ผประพฤตตามอานาจจตยอมลาบาก

เตลปตต ยถา ปรหเรยย เอว สจตตมนรกเข พงรกษาจตของตน เหมอนคนประคองบาตรทเตมดวยนามน

ยโต ยโต จ ปาปก ตโต ตโต มโน นวารเย กบาปเกดจากอารมณใด ๆ พงหามใจจากอารมณนน ๆ

อนวฏจต จตตสส สทธมม อวชานโต ปรปวลปสาทสส ปญญา น ปรปรต

เมอจตไมมนคง ไมรพระสทธรรม มความเลอมใสเลอนลอย ปญญายอมไมบรบรณ

ทโส ทส ยนต กยรา เวร วา ปน เวรน มจ ฉา ปณหต จตต ปาปโย น ตโต กเร

โจรกบโจรหรอไพรกบไพร พงทาความพนาศใหแกกน สวนจตตงไวผด พงทาใหเขาเสยหายยงกวานน อานาปานสสต ยสส อปรปณณา อภาวตา กาโยป อญชโต โหต จตตมป โหต อญชต

สตกาหนดลมหายใจเขาออก อนผใดไมอบรมใหบรบรณ ทงกายทงจตของผนนกหวนไหว

๕๒

น ต มาตา ปตา กยรา อญเญ วาปจ ญาตกา สมมาปณหต จตต เสยยโส น ตโต กเร

มารดาบดาหรอญาตเหลาอน ไมพงทาเหตนนใหได สวนจตทตงไวดแลว พงทาเขาใหดกวานน ยถา อคาร ทจฉนน วฏฐ สมตวชฌต เอว อภาวต จตต ราโค สมตวชฌต

ฝนยอมรวรดเรอนทมงไมดฉนใด ราคะยอมรวรดจตทไมไดอบรมฉนนน เสโล ยถา เอกฆโน วาเตน น สมรต

เอว นนทาปสสาส น สมญชนต ปณฑตา ภเขาหนแทงทบ ไมสนสะเทอนเพราะลมฉนใด

บณฑตยอมไมหวนไหวในนนทาและสรรเสรญฉนนน จตเตน นยต โลโก จตเตน ปรกสสต

จตตสส เอกธมมสส สพเพว วสมนวค โลกถกจตนาไป ถกจตชกไป

สตวทงปวงไปสอานาจแหงจตอยางเดยว ปทฏฐจตตสส น ผาต โหต น จาป น เทวตา ปชยนต โย ภาตร เปตตก สาปเตยย อวญจย ทกกฏกมมการ

ผใดทากรรมชว ลอลวงเอาทรพยสมบตพนองพอแม ผนนมจตชวราย ยอมไมมความเจรญ แมเทวดากไมบชาเขา

ชยวรรค – หมวดชนะ ชย เวร ปสวต ผชนะยอมกอเวร

สพพทาน ธมมทาน ชนาต การใหธรรมยอมชนะการใหทงปวง

๕๓

สพพรส ธมมรโส ชนาต รสแหงธรรมยอมชนะรสทงปวง สพพรต ธมมรต ชนาต ความยนดในธรรมยอมชนะความยนดทงปวง ตณหกขโย สพพทกข ชนาต ความสนตณหายอมชนะทกขทงปวง

น ต ชต สาธ ชต ย ชต อวชยยต ความชนะใดทชนะแลวกลบแพได ความชนะนนไมด

อกโกเธน ชเน โกธ พงชนะความโกรธดวยความไมโกรธ อสาธ สาธนา ชเน พงชนะคนไมดดวยความด

ชเน กทรย ทาเนน พงชนะคนตระหนดวยการให สจเจนาลกวาทน พงชนะคนพดปดดวยคาจรง

ทานวรรค – หมวดทาน นตถ จตเต ปสนนมห อปปกา นาม ทกขณา

เมอจตเลอมใสแลว ทกขณาทานชอวานอยยอมไมม วเจยย ทาน สคตปปสตถ การเลอกให อนพระสคตทรงสรรเสรญ พาลา หเว นปปสสนต ทาน คนพาลเทานน ยอมไมสรรเสรญทาน

ทท มตตาน คนถต ผให ยอมผกไมตรไวได ททมาโน ปโย โหต ผใหยอมเปนทรก

สขสส ทาตา เมธาว สข โส อธคจฉต ปราชญผใหความสข ยอมไดรบความสข

เสฏฐนทโท เสฏฐมเปต ฐาน ผใหสงประเสรฐ ยอมถงฐานะทประเสรฐ อคคสม ทาน ททต อคค ปญญ ปวทฒต อคค อาย จ วณโณ จ ยโส กตต สข พล

เมอใหทานในวตถอนเลศ บญอนเลศ อาย วรรณะ ยศ เกยรต สข และ กาลงอนเลศ กเจรญ

๕๔

อคคทาย วรทาย เสฏฐทาย จ โย นโร ทฆาย ยสวา โหต ยตถ ยตถปปชชต ผใหสงทเลศ ใหสงทด ใหสงทประเสรฐ ยอมเปนผมอายยน มยศ ในภพทตนเกด

ปพเพ ทานาทก ทตวา อทาน ลภต สข มเลว สญจต โหต อคเค จ ผลทายก

ใหทานเปนตนกอน จงไดสขบดน เหมอนรดนาทโคนใหผลทปลาย

ยถา วารวหา ปรา ปรปเรนต สาคร เอวเมว อโต ทนน เปตาน อปกปปต หวงนาทเตม ยอมยงสาครใหเตมไดฉนใด

ทานทใหแตโลกน ยอมสาเรจแกผละไปแลวฉนนน โส จ สพพทโท โหต โย ททาต อปสสย อมตนทโท จ โส โหต ธมมมนสาสต

ผใดใหทพกอาศย ผนนชอวาใหสงทงปวง ผใดสอนธรรม ผนนชอวาใหอมตะ

อนนโท พลโท โหต วตถโท โหต วณณโท ยานโท สขโท โหต ทปโท โหต จกขโท

ผใหขาวชอวาใหกาลง ผใหผาชอวาใหผวพรรณ ผใหยานพาหนะชอวาใหความสข ผใหประทปโคมไฟชอวาใหจกษ

อเทยเยส อทท ทาน เทยเยส โย ปเวจฉต อาปาส พยสน ปตโต สหาย อธคจฉต

๕๕

ผใดไมใหทานในคนทไมควรให แตใหทานในคนทควรให เมอประสบปญหา ยอมไดพบผชวยเหลอ

ทกขวรรค – หมวดทกข สงขารา ปรมา ทกขา สงขาร เปนทกขอยางยง ทฬททย ทกข โลเก ความจน เปนทกขในโลก

อณาทาน ทกข โลเก การเปนหน เปนทกขในโลก ทกข อนาโถ วหรต คนไมมทพง อยเปนทกข ทกข เสต ปราชโต ผแพ ยอมอยเปนทกข

อกญจน นานปตนต ทกขา ทกข ยอมไมตกถงผหมดกงวล ปยาน อทสสน ทกข การพลดพรากจากสงทรก เปนทกข

อปปยานญจ ทสสน ทกข การพบเหนสงทไมเปนทรก เปนทกข ธมมวรรค – หมวดธรรม

ธมโม รหโท อกททโม ธรรมเหมอนหวงนาไมมตม ธมโม สจณโณ สขมาวหาต ธรรมทประพฤตดแลว นาสขมาให ธมโม หเว รกขต ธมมจาร ธรรมยอมรกษาผประพฤตธรรม

น ทคคต คจฉต ธมมจาร ผประพฤตธรรม ไมไปสทคต ธมเม ฐต น วชหาต กตต เกยรต ยอมไมละผตงอยในธรรม

ธมเม ฐตา เย น กโรนต ปาปก ผตงอยในธรรม ยอมไมทาบาป ธมม จเร สจรต พงประพฤตธรรมใหสจรต

นภญจ ทเร ปฐว จ ทเร ปาร สมททสส ตทาห ทเร ตโต หเว ทรตร วทนต สตญจ ธมโม อสตญจ ราช เขากลาววา ฟากบดนไกลกน และฝงทะเลกไกลกน แตธรรมของสตบรษกบ อสตบรษไกลกนยงกวานน

๕๖

ยทา จ พทธา โลกสม อปปชชนต ปภงกรา เต อม ธมม ปกาเสนต ทกขปสมคามน

เมอพระพทธเจาผทาความสวางเกดขนในโลก พระองคยอมประกาศธรรมสาหรบดบทกขน

เย จ โข สมมทกขาเต ธมเม ธมมานวตตโน เต ชนา ปารเมสสนต มจจเธยย สทตตร

ชนใดประพฤตธรรม ในธรรมทพระพทธเจากลาวดแลว ชนเหลานนจกขามแดนมฤตยทขามไดยาก โย อจเฉ ทพพโภคญจ ทพพมาย ยส สข ปาปาน ปรวช เชตวา ตวธ ธมมมาจเร

ผใดปรารถนาโภคทรพย อาย ยศ สข อนเปนทพย ผนนพงงดเวนบาปทงหลาย แลวประพฤตสจรตธรรม ๓ อยาง

อจฉนท สเนหมตตโน กมท สารทกว ปาณนา สนตมคคเมว พรหย นพพาน สคเตน เทสต

จงเดดเยอใยของตนเสย เหมอนเอาฝามอเดดบวในฤดแลง จงเพมพนทางสงบ (ใหถง) พระนพพานทพระสคตแสดงแลว

จเช ธน องควรสส เหต องค จเช ชวต รกขมาโน องค ธน ชวตญจาป สพพ จเช นโร ธมมมนสสรนโต

พงสละทรพยเพอรกษาอวยวะ เมอรกษาชวตพงสละอวยวะ เมอคานงถงธรรม พงสละอวยวะ ทรพย และแมชวต ทกอยาง

ชรนต เว ราชรถา สจตตา อโถ สรรมป ชร อเปต สตญจ ธมโม น ชร อเปต สนโต หเว สพภ ปเวทยนต

๕๗

ราชรถอนงดงามยอมคราครา แมรางกายกเขาถงชรา สวนธรรมสตบรษยอมไมเขาถงชรา สตบรษกบสตบรษเทานนยอมรกนได

เต ฌายโน สาตตกา นจจ ทฬหปรกกมา ผสนต ธรา นพพาน โยคกเขม อนตตร

ผฉลาดนนเปนผเพงพนจ มความเพยรตดตอ บากบนมนคงเปนนตย ยอมถกตองพระนพพาน อนปลอดจากโยคะ หาธรรมอนยงกวามได

นาญญตร โพชฌาตปสา นาญญตร อนทรยสวรา นาญญตร สพพนสสคคา โสตถ ปสสาม ปาณน เรา (ตถาคต) ไมเหนความสวสดของสตวทงหลาย

นอกจากปญญา ความเพยร ความระวงตว และการสละสงทงปวง สนต จตตา นปกา สตมนโน จ ฌายโน

สมมา ธมม วปสสนต กาเมส อนเปกขโน ผมจตสงบ มปญญาเครองรกษาตว มสตเปนผเพงพนจ

ไมเยอใยในกาม ยอมเหนธรรมโดยชอบ ปญญาวรรค – หมวดปญญา

ปญญา โลกสม ปชโชโต ปญญาเปนแสงสวางในโลก ปญญา นราน รตน ปญญาเปนรตนะของนรชน

ปญญาว ธเนน เสยโย ปญญาเทยวประเสรฐกวาทรพย ปญญาชวชวตมาห เสฏฐ

ปราชญกลาวชวตของผเปนอยดวยปญญาวาประเสรฐสด ปญญายตถ วปสสต คนยอมเหนเนอความดวยปญญา

ปญญา ห เสฏฐา กสลา วทนต นกขตตราชารว ตารกาน สล สร จาป สตญจ ธมโม อนวายกา ปญญวโด ภวนต

๕๘

คนฉลาดกลาววาปญญาประเสรฐ เหมอนพระจนทรประเสรฐ กวาดาวทงหลาย แมศลสรและธรรมของสตบรษ ยอมไปตามผมปญญา

ยส ลทธาน ทมเมโธ อนตถ จรต อตตโน อตตโน จ ปเรสญจ หสาย ปฏปชชต

คนมปญญาทราม ไดยศแลวยอมประพฤตสงทไมเปนประโยชนแกตน ยอมปฏบตเพอเบยดเบยน ทงตนและผอน มตตาสขปรจจาคา ปสเส เจ วปล สข จเช มตตาสข ธโร สมปสส วปล สข

ถาพงเหนสขอนไพบลย เพราะยอมเสยสละสขสวนนอย ผมปญญาเลงเหนสขอนไพบลย กควรสละสขสวนนอยเสย

ปญญวนต ตถาวาท สเลส สสมาหต เจโตสมถมนยตต ต เว วญญ ปสสเร

ผรยอมสรรเสรญคนมปญญา พดจรง ตงมนในศล ประกอบความสงบใจนนแล ปาปวรรค – หมวดบาป

อธ โสจต เปจจ โสจต ปาปการ อภยตถ โสจต โส โสจต โส วหญญต ทสวา กมมกลฏฐมตตโน

ผทาบาป ยอมเศราโศกในโลกน ละไปแลวกเศราโศก ชอวาเศราโศกในโลกทงสอง

เขาเหนกรรมอนเศราหมองของตน จงเศราโศกและเดอดรอน อทพนทนปาเตน อทกมโภป ปรต

อาปรต พาโล ปาปสส โถก โถกป อาจน

๕๙

แมหมอนายงเตมดวยหยาดนาฉนใด คนเขลาสงสมบาปแมทละนอย ๆ กเตมดวยบาปฉนนน

ปาณมห เจ วโณ นาสส หเรยย ปาณนา วส นาพพณ วสมนเวต นตถ ปาป อกพพโต

ถาฝามอไมมแผล กพงนายาพษไปดวยฝามอได ยาพษซมเขาฝามอไมมแผลไมไดฉนใด บาปยอมไมมแกผไมทาฉนนน

วาณโชว ภย มคค อปปสตโถ มหทธโน วส ชวตกาโมว ปาปาน ปรวชชเย

ควรงดเวนบาปเสย เหมอนพอคามพวกนอยมทรพยมาก เวนหนทางทมภย และเหมอนผรกชวตเวนยาพษเสยฉะนน

ปญญวรรค – หมวดบญ ปญญ โจเรห ทหร บญอนโจรนาไปไมได

ปญญ สข ชวตสงขยมห บญนาสขมาใหในเวลาสนชวต สโข ปญญสส อจจโย ความสงสมบญ นาสขมาให

ปญญาน ปรโลกสม ปตฏฐา โหนต ปาณน บญเปนทพงของสตวในโลกหนา

อธ นนทต เปจจ นนทต กตปญโญ อภยตถ นนทต ปญญ เม กตนต นนทต ภยโย นนทต สคต คโต

ผทาบญแลวยอมยนดในโลกน ตายแลวยอมยนดชอวายนดในโลกทงสอง

เขายอมยนดวาเราทาบญไวแลว ไปสสคตยอมยนดยงขน ปญญญ ปรโส กยรา กยราถน ปนปปน

ตมห ฉนท กยราถ สโข ปญญสส อจจโย

๖๐

ถาบรษจะพงทาบญ ควรทาบญนนบอย ๆ ควรทาความพอใจในบญนน การสงสมบญนาความสขมาให

มาวมญเญถ ปญญสส น มตต อาคมสสต อทพนทนปาเตน อทกมโภป ปรต

อาปรต ธโร บญญสส โถก โถกป อาจน ไมควรดหมนตอบญวามประมาณนอยจกไมมมาถง แมหมอนายอมเตมไดดวยหยาดนาทตกลงมาฉนใด

ผมปญญาสงสมบญแมทละนอย ๆ ยอมเตมไดดวยบญ ฉนนน สหาโย อตถชาตสส โหต มตต ปนปปน สย กตาน ปญญาน ต มตต สมปรายก

สหายเปนมตรของคนผมความตองการเกดขนบอย ๆ บญทงหลายทตนทาเองนน จะเปนมตรในสมปรายภพ

ปคคลวรรค – หมวดบคคล สาธ โข ปณฑโต นาม ชอวาบณฑตยอมทาประโยชนใหสาเรจไดแล

ปฌฑโต สลสมปนโน ชล อคคว ภาสต บณฑตผสมบรณดวยศล ยอมรงเรองเหมอนไฟสวาง

อนตถ ปรวชเชต อตถ คณหาต ปณฑโต บณฑตยอมเวนสงทไมเปนประโยชน ถงเอาแตสงทเปนประโยชน

ทนโต เสฎโฐ มนสเสส ในหมมนษย ผฝกตนแลวเปนผประเสรฐสด มหากรณโก นาโถ ทานผเปนทพง ประกอบดวยกรณายงใหญ

กสโล จ ชหาต ปาปก คนฉลาดยอมละบาป นย นยต เมธาว คนมปญญา ยอมแนะนาทางทควรแนะนา

สนโต น เต เย น วทนต ธมม ผใดไมพดเปนธรรม ผนนไมใชสตบรษ

๖๑

สนโต สตตหเต รตา สตบรษยนดในการเกอกลสตว สนโต สคคปรายนา สตบรษมสวรรคเปนทไปในเบองหนา

สตญจ คนโธ ปฏวาตเมต กลนของสตบรษยอมหอมทวนลมได โย พาโล มญญต พาลย ปณฑโต วาป เตน โส

คนซงรสกตนวาโง จะเปนผฉลาดเพราะเหตนนไดบาง อสนโต นรย ยนต อสตบรษยอมไปนรก

สวชาโน ภว โหต ผรดเปนผเจรญ คร โหต สคารโว ผเคารพยอมมผเคารพตอบ วนทโก ปฎวนทน ผไหวยอมไดรบไหวตอบ

เนกาส ลภเต สข ผกนคนเดยวไมไดความสข นตถ โลเก อนนทโต คนไมถกนนทาไมมในโลก

อตตกโข จ เวรวา คนแขงกระดางกมเวร น อชภตา วตถ ภณนต คนตรงไมพดคลาดความจรง

อาหเนยยา จ ปตตาน มารดาบดาเปนทนบถอของบตร ปพพาจรยาต วจจเร มารดาบดาทานวาเปนบรพาจารย (ของบตร)

ภตตา ปญญาณมตถยา สามเปนเครองปรากฏของสตร สสสสา เสฏฐา ภรยาน บรรดาภรยาทงหลาย ภรยาผเชอฟง เปนผประเสรฐ

โย จ ปตตา นมสสโว บรรดาบตรทงหลาย บตรผเชอฟงเปนผประเสรฐ คณวา จาตตโน คณ ผมความด จงรกษาความดของตนไว

อจจย เทสยนตน โย เจ น ปฎคณหต โกปนตโร โทสคร ส เวร ปฎมจจต เมอเขาขอโทษ ถาผใดมความขนเคอง

โกรธจด ไมยอมรบ ผนนชอวา หมกเวรไว

๖๒

เอว กจฉาภโต โปโส ปต อปรจารโก ปตรมจฉาจรตวาน นรย โส อปปชชต ผทมมารดาบดาเลยงมาไดโดยยากอยางน

ไมบารงมารดาบดา ประพฤตผดในมารดาบดา ยอมเขาถงนรก เตชวาป ห นโร วจกขโณ สกกโต พหชนสส ปชโต

นารน วสงคโต น ภาสต ราหนา อปหโตว จนทมา ถงเปนคนมเดช มปญหาเฉยบแหลม อนคนเปนอนมากสกการบชา

อยในอานาจสตรเสยแลวยอมไมรงเรอง เหมอนพระจนทรถกพระราหบงฉะนน ทเร สนโต ปกาเสนต หมวนโตว ปพพโต

อสนเตตถ น ทสสนต รตตขตตา ยถา สรา สตบรษทงหลายยอมปรากฏไดในทใกล เหมอนภเขาหมวนต

อสตบรษทงหลายถงในทนกไมปรากฏ เหมอนลกศรทยงไปกลางคน ฉะนน ธโร โภเค อธคมม สงคณหาต จ ญาตเก

เตน โส กตต ปปโปต เปจจ สคเค ปโมทต ผมปรชาไดโภคะแลว ยอมสงเคราะหหมญาต

เพราะการสงเคราะหนน เขายอมไดเกยรต ละไปแลวยอมบนเทงในสวรรค มธวา มญญต พาโล ยาว ปาป น ปจจต ยทา จ ปจจต ปาป อถ ทกข นคจฉต

ตราบเทาทบาปยงไมใหผล คนเขลายงเขาใจวามรสหวาน แตบาปใหผลเมอใด คนเขลายอมประสบทกขเมอนน

ยสส ปาป กต กมม กสเลน ปถยต โสม โลก ปภาเสต อพภา มตโตว จนทมา

๖๓

ผใดทากรรมชวแลว ละเสยไดดวยกรรมด ผนนยอมยงโลกใหสวาง เหมอนพระจนทรพนจากเมฆ

ยสส รกขสส ฉายาย นสเทยย สเยยย วา น ตสส สาข ภญเชยย มตตทพโพ ห ปาปโก

บคคลนงหรอนอน (อาศย) ทรมเงาตนไมใด ไมควรรานกงตนไมนน เพราะผประทษรายมตร เปนคนเลวทราม

โย มาตร ปตร วา มจโจ ธมเมน โปสต อเธว น ปสสนต เปจจ สคเค ปโมทต

ผใดยอมเลยงมารดาบดาโดยธรรม บณฑตยอมสรรเสรญผนนในโลกน เขาละไปแลว ยอมบนเทงในสวรรค

มจจวรรค – หมวดมฤตย สพพ เภทปรยนต เอว มจจาน ชวต

ชวตของสตวเหมอนภาชนะดน ซงลวนมความสลายเปนทสด น มยยมาน ธนมนเวต กญจ ทรพยสกนดกตดตามคนตายไปไมได

อฑฒา เจว ทฬททา จ สพเพ มจจ ปรายนา ทงคนมคนจน ลวนมแตความตายเปนเบองหนา ทหรา จ มหนตา จ เย พาลา เย จ ปณฑตา สพเพ มจจวส ยนต สพเพ มจจปรายนา

ทงเดก ทงผใหญ ทงเขลา ทงฉลาด ลวนไปสอานาจแหงความตาย ลวนมความตายเปนเบองหนา

ยถา ทณเฑน โคปาลา คาโว ปาเชต โคจร เอว ชรา จ มจจ จ อาย ปาเชนต ปาณน

๖๔

ผเลยงโคยอมตอนฝงโค ไปสทหากนดวยพลองฉนใด ความแกและความตาย ยอมตอนอายของสตวมชวตไปฉนนน

ยถา วารวโห ปโร วเห รกเข ป***ลเช เอว ชราย มรเณน วย หนเต สพพปาณโน

หวงนาทเตมฝง พงพดตนไมซงเกดทตลงไปฉนใด สตวมชวตทงปวง ยอมถกความแกและความตายพดไปฉนนน อจเจนต กาลา ตรยนต รตตโย วโยคณา อนปพพ ชหนต เอต ภย มรเณ เปกขมาโน ปญญาน กยราถ สขาวหาน

กาลยอมลวงไป ราตรยอมผานไป ชนแหงวยยอมละลาดบไป ผเลงเหนภยในมรณะนน พงทาบญอนนาความสขมาให

มตตวรรค – หมวดมตร มาตา มตต สเก ฆเร มารดาเปนมตรในเรอนของตน

สหาโย อตถชาตสส โหต มตต ปนปปน สหายเปนมตรของผมความตองการเกดขนเนอง ๆ

สพพตถ ปชโต โหต โย มตตาน น ทพภต ผไมประทษรายมตร ยอมมผบชาในททงปวง

มตตทพโภ ห ปาปโก ผประทษรายมตรเปนคนเลวแท ภรยา ปรมา สขา ภรรยาเปนเพอนสนท

นตถ พาเล สหายตา ความเปนสหายไมมในคนพาล สเจ ลเภถ นปก สหาย จเรยย เตนตตมโน สตมา ถาไดสหายผรอบคอบ พงพอใจมสตเทยวไปกบเขา

วาจาวรรค – หมวดวาจา โมกโข กลยาณยา สาธ เปลงวาจางามยงประโยชนใหสาเรจ

๖๕

หทยสส สทส วาจา วาจาเชนเดยวกบใจ มตวา ตปปต ปาปก คนเปลงวาจาชวยอมเดอดรอน

ทฏฐสส ผรสา วาจา คนโกรธมวาจาหยาบ สโวหาเรน โสเจยย เวทตพพ ความสะอาดพงรไดดวยถอยคา

ตเมว วาจ ภาเสยย ยายตตาน น ตาปเย ควรกลาวแตวาจาทไมยงตนใหเดอดรอน

นาตเวล ปภาเสยย นตณ*** สพพทา สยา อวกณ มต วาจ ปตเตกาเล อทรเย ไมควรพดจนเกนกาล ไมควรนงเสมอไป เมอถงเวลากควรพดพอประมาณ ไม

ฟนเฝอ โย นนทย ปสสต ต วา นนทต โย ปสสโย

วจนาต มเขน โส กล กลนา เตน สข น วนทต ผใดสรรเสรญคนควรต หรอตคนทควรสรรเสรญ

ผนนยอมเกบโทษดวยปาก เขาไมไดสขเพราะโทษนน สจ จ เว อมตา วาจา คาสตยแลเปนวาจาไมตาย

วรยวรรค – หมวดความเพยร กาลาคตญจ น หาเปต อตถ คนขยนยอมไมพราประโยชนชวตามกาล

วรเยน ทกขมจเจต คนลวงทกขไดเพราะความเพยร ปฏรปการ ธรวา อฏฐาตา วนทเต ธน

คนมธระหมนทาการงานใหเหมาะเจาะ ยอมหาทรพยได น นพพนทยการสส สมมทตโถ วปจจต

ประโยชนยอมไมสาเรจโดยชอบแกผทาโดยเบอหนาย หยโยต หยยต โปโส ปเรต ปรหายต

คนทผลดวนประกนพรงยอมเสอม ยงวามะรนนยงเสอม

๖๖

อปปเกนป เมธาว ปาภเฏน วจกขโณ สมฏฐาเปต อตตาน อณ อคคว สนธม

ผมปญญาเฉลยวฉลาดยอมตงตนไดดวยตนทนแมนอย เหมอนคนกอไฟนอยขนฉะนน

อฏฐาตา กมมเธยเยส อบปมตโต วธานวา สม กปเปต ชวต สมภต อนรกขต ผขยนในหนาทการงาน ไมประมาท

เขาใจเลยงชพพอสมควร จงรกษาทรพยทหามาได โย จ วสสสต ชเว กสโต ***นวรโย

เอกาห ชวต เสยโย วรย อารภโต ทฬห ผเกยจคราน มความเพยรเลว พงเปนอยตงรอยป

สวนผปรารภความเพยรมนคง มชวตอยเพยงวนเดยวกประเสรฐกวา โกสชช ภยโต ทสวา วรยารมภญจ เขมโต อารทธวรยา โหถ เอสา พทธานสาสน

ทานทงหลายจงเหนความเกยจครานเปนภย และเหนการปรารภความเพยรเปนความปลอดภย

แลวปรารภความเพยรเถด นเปนพทธานศาสน สพพทา สลสมปนโน ปญญวา สสมาหโต อารทธวรโย ปหตตโต โอฆ ตรต ทตตร ผถงพรอมดวยศล มปญญา มใจมนคงดแลว

ปรารภความเพยรตงตนไวในกาลทกเมอ ยอมขามโอฆะทขามไดยาก สลวรรค – หมวดศล

สข ยาว ชรา สล ศลนาสขมาใหตราบเทาชรา

๖๗

สล กเรว กลยาณ ทานวาศลนนเทยวเปนความด สวาเสน สล เวทตพพ ศลพงรไดเพราะอยรวมกน สาธ สพพตถ สวโร ความสารวมในททงปวงเปนด

สล รกเขยย เมธาว ปราชญพงรกษาศล อาท สล ปตฏฐา จ กลยาณานญจ มาตก ปมข สพพธมมาน ตสมา สล วโสธเย

ศลเปนทพงเบองตน เปนมารดาของกลยาณธรรมทงหลาย เปนประมขของธรรมทงปวง เพราะฉะนนควรชาระศลใหบรสทธ

อวณณญจ อกตตญจ ทสสโล ลภเต นโร วณณ กตต ปสสญจ สทา ลภต สลวา

คนผทศลยอมไดรบความตเตยน และความเสยชอเสยง สวนผมศลยอมไดรบชอเสยงและความยกยองสรรเสรญทกเมอ

อเธว กตต ลภต เปจจ สคเค จ สมโน สพพตถ สมโน ธโร สเลส สสมาหโต

ผมปรชามนคงดแลวในศล ยอมไดรบชอเสยงในโลกน จะไปแลวยอมดใจในสวรรค ชอวายอมดใจในททงปวง

สล รกเขยย เมธาว ปตถยาโน ตโย สเข ปสส วตตลาภญจ เปจจ สคเค ปโมทน

ผมปญญาเมอปรารถนาสขสามอยาง คอความสรรเสรญ ความไดทรพย และความละไปบนเทงในสวรรค กพงรกษาศล

สลวา ห พห มตเต สญญเมนาธคจฉต ทสสโล ปน มตเตห ธสเต ปาปมาจร

๖๘

ผมศลยอมไดมตรยากดวยความสารวม สวนผไมมศล ประพฤตชว ยอมแตกจากมตร

สล พล อปปฏม สล อาวธมตตม สล อาภรณ เสฏฐ สล กวจมพภต

ศลเปนกาลงไมมทเปรยบ ศลเปนอาวธสงสด ศลเปนเครองประดบอยางประเสรฐสด ศลเปนเกราะอยางอศจรรย

สล เสต มเหสกโข สล คนโธ อนตตโร สล วเลปน เสฏฐ เยน วาต ทโส ทส

ศลเปนสะพานอนสาคญ ศลเปนกลนทไมมกลนอนยงกวา ศลเปนเครองลบไลอนประเสรฐสด เพราะศล (มกลน) ขจรไปทวทกทศ

สขวรรค – หมวดสข สพพตถ ทกขสส สข ปหาน ละเหตทกขไดเปนสขในททงปวง

อพยา ปชฌ สข โลเก ความไมเบยดเบยนเปนสขในโลก นตถ สนตปร สข ความสข (อน) ยงกวาความสงบไมม

นพพาน ปรม สข นพพานเปนสขอยางยง อทสสเนน พาลาน นจจเมว สข สยา จะพงมความสขเปนนตย กเพราะไมพบ

เหนคนพาล สข สปต พทโธ จ เยน เมตตา สภาวตา ผเจรญเมตตาดแลวยอมหลบและตน

เปนสข สโข พทธาน อปปาโท ความเกดขนของพระพทธเจาทงหลายนาสขมาให

เสวนาวรรค – หมวดคบหา วสสาสา ภยมนเวต เพราะความไวใจภยจงตามมา

๖๙

อตจร นวาเสน ปโย ภวต อปปโย เพราะอยดวยกนนานเกนไป คนทรกกนกมกหนาย

ย เว เสวต ตาทโส คบคนใดกเปนเชนคนนน ทกโข พาเลห สวาโส อมเตเนว สพพทา

อยรวมกบคนพาลนาทกขมาใหเสมอไป เหมอนอยรวมกบศตร ธโร จ สขสวาโส ญาตนว สมาคโม

อยรวมกบปราชญนาสขมาให เหมอนสมาคมกบญาต น***ยต ปรโส น***นเสว ผคบคนเลวยอมเลวลง

ทกโข พาเลห สงคโม สมาคมกบคนพาลนาทกขมาให สโข หเว สปปรเสน สงคโม สมาคมกบสตบรษนาสขมาให

น ปาปชนสเสว อจจนตสขเมธต ผไมคบคนชว ยอมไดรบสขสวนเดยว สงเกเถว อมตตสม ควรระแวงในศตร

มตตสมมป น วสสเส แมในมตรกไมควรไวใจ นาสมเส กตปาปมห ไมควรไวใจคนทาบาป

นาสมเส อตตตถปญญมห ไมควรไวใจคนเหนแกประโยชนสวนตว ตคร ว ปลาเสน โย นโร อปนยหต

ปตตาป สรภ วายนต เอว ธรปเสวนา คนหอกฤษณาดวยใบไม

แมใบไมกหอมไปดวยฉนใด การคบกบนกปราชญกฉนนน ปตมจฉ กสคเคน โย นโร อปนยหต กสาป ปต วายนต เอว พาลปเสวนา

คนหอปลาเนาดวยใบหญาคา แมหญาคากพลอยเหมนเนาไปดวยฉนใด การคบคนพาลกฉนนน

๗๐

สทเธน จ เปสเลน จ ปญญวตา พหสสเตน จ สขต ห กเรยย ปณฑโต ภทโท สปปรเสห สงคโม

บณฑตพงทาความเปนเพอนกบคนมศรทธา มศลเปนทรก มปญญาและเปนพหสต เพราะการสมาคมกบคนด เปนความเจรญ

ปสนนเมว เสเวยย อปปสนน ววชชเย ปสนน ปยรปา เสยย รหทวทกตถโก

บคคลควรคบผเลอมใสเทานน ควรเวนผไมเลอมใส ควรเขาไปนงใกลผเลอมใส เหมอนผตองการนาเขาไปหาหวงนาฉะนน

ปกณณกวรรค – หมวดเบดเตลด หรโอตตปปญเญว โลก ปาเลต สาธก

หรและโอตตปปะ ยอมรกษาโลกไวเปนอนด โลโกปตถมภกา เมตตา เมตตาเปนเครองคาจนโลก

อรต โลกนาสกา ความรษยาเปนเหตทาโลกใหฉบหาย อโรคยปรมา ลาภา ความไมมโรค เปนลาภอยางยง

กาโล ฆสต ภตาน สพพาเนว สหตตนา กาลเวลา ยอมกนสรรพสตวพรอมทงตวมนเอง สพพญจ ปฐว ทชชา นากตญญมภราธเย

ถงใหแผนดนทงหมด กยงคนอกตญญใหจงรกไมได หนนต โภคา ทมเมธ โภคทรพย ยอมฆาคนมปญญาทราม

สกกาโร กาปรส หนต สกการะ ยอมฆาคนชวเสย นตถ โลเก รโห นาม ปาปกมม ปกพพโต ชอวาทลบของผทาบาปกรรม ไมมในโลก

๗๑

โภคา สนนจย ยนต วมมโกวปจยต โภคทรพยของผครองเรอนด

ยอมถงความพอกพน เหมอนจอมปลวกกาลงกอขน รป ชรต มจจาน นามโคตต น ชรต

รางกายของสตยยอยยบได แตชอและสกลไมยอยยบ อตต นานราคเมยย ไมควรคานงถงสงทลวงมาแลว นปปฏกงเข อนาคต ไมควรหวงในสงทยงมาไมถง

อตถธตโต สราธตโต อกขธตโต จ โย นโร ลทธ ลทธ วนาเสต ต ปราภวโต มข

คนใดเปนนกเลงหญง นกเลงสรา และนกเลงการพนน ยอมลางผลาญทรพยทตนไดแลว ขอนนเปนเหตแหงผฉบหาย

อนวฏฐตจตตสส ลหจตตสส ทพภโน นจจ อทธวสลสส สขภาโว น วชชต

เมอมจตไมหนกแนน เปนคนใจเบา มกประทษรายมตร มความประพฤตกลบกลอกเปนนตย ยอมไมมความสข

ยถาป มเล อนปททเว ทฬเห ฉนโนป รกโข ปนเรว รหต เอวมป ตณหานสเย อนหเต นพพตตต ทกขมท ปนปปน

เมอรากยงมนคงไมมอนตราย ตนไมแมถกตด แลวยอมงอกไดอกฉนใด เมอตณหานสยยงไมถกกาจดแลว ทกขนยอมเกดราไปฉนนน

โย เว ต สหต ชมม ตณห โลเก ทรจจย โสกา ตมหา ปปตนต อทพนทว โปกขรา

ผใดครอบงาตณหาลามก อนลวงไดยากในโลก ความโศกทงหลายยอมตกไปจากผนน เหมอนหยาดนาตกไปจากใบบวฉะนน

๗๒

สพพปาปสส อกรณ กสลสสปสมปทา สจตตปรโยทปน เอต พทธาน สาสน

การไมทาบาปทงปวง การยงกศลใหถงพรอม การทาจตของตนใหผองแผว นเปนคาสอนของพระพทธเจาทงหลาย

https://sites.google.com/site/dhammatharn/phuthth-phcn/rwm-phuthth-phcn

"สมาธ คอ ความตงใจมนของจต อยในสงทกาหนดในเรองทตองการ ใหใจตงไวเพยงเรองนน ๆ เรองเดยว ไมใหใจคดฟงซานออกไปจากเรองทตองการใหใจตงมน หรอ ภาวะมอารมณหนงเดยวของกศลจต การดารงจตและเจตสกไวในอารมณหนงเดยว อยางเรยบสมาเสมอและดวยด (เรยกวา เอกคคตาจต)"

๗๓

................................................ จากหนงสอ หลกปฏบต สมถะ วปสสนา กรรมฐานภาวนา

เจรญอานาปานสต มอานสงสเปนอเนกประการ ภกษ ท. ! อานาปานสตสมาธ อนบคคลเจรญ กระทาใหมากแลว ยอมมผลใหญ มอานสงสใหญ กอานาปานสตสมาธ อนบคคลเจรญแลว กระทาใหมากแลวอยางไร จงมผลใหญ มอานสงสใหญ? ภกษ ท. ! ในกรณน ภกษไปแลวสปา หรอโคนไมหรอเรอนวางกตาม นงคขาเขามาโดยรอบ ตงกายตรง ดารงสตเฉพาะหนา เธอนน มสตหายใจเขา มสตหายใจออก : เมอหายใจเขายาว กรชดวาเราหายใจเขายาว , เมอหายใจออกยาว กรชดวาเราหายใจออกยาว; เมอหายใจเขาสน กรชดวาเราหายใจเขาสน , เมอหายใจออกสน กรชดวาเราหายใจออกสน ; ฯลฯ ภกษ ท. ! อานาปานสตสมาธ อนบคคลเจรญแลว กระทาใหมากแลว อยางนแล ยอมมผลใหญ มอานสงสใหญ. จตหลดพนจากอาสวะ ภกษ ท. ! แมเราเอง เมอยงไมตรสร กอนการตรสร ยงเปนโพธสตวอย ยอมอยดวยวหารธรรมนเปนอนมาก. ภกษ ท. ! เมอเราอยดวยวหารธรรมนเปน อนมาก กายกไมล าบาก ตากไมล าบาก และจตของเรากหลดพนจากอาสวะทงหลาย เพราะไมถอมนดวยอปาทาน.

๗๔

ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “กายของเราไมพงล าบาก ตาของเราไมพงล าบาก และจตของเราพงหลดพนจากอาสวะทงหลายเพราะไมถอมนดวยอปาทาน” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. ละความด ารอนอาศยเรอน ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “ความระลกและด ารอนอาศยเรอนเหลาใดของเรามอยความระลกและความด ารเหลานนพงสนไป” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. ควบคมความรสกเกยวความไมปฏกล ภกษ ท.! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงเปนผมสญญาวา ปฏกลในสงทไมเปนปฏกลอยเถด” ดงนแลวไซร; อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงเปนผมสญญาวา ไมปฏกลในสงทปฏกลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปน อยางด. ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงเปนผมสญญาวา ปฏกลทงในสงทไมปฏกล และทงในสงทปฏกลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงเปนผมสญญาวา ไมปฏกลทงในสงทปฏกลและในสงไมปฏกล

๗๕

อยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงเปนผเวนขาดจากความรสกวาปฏกล และความรสกวาไมเปนปฏกลทง ๒ อยาง เสยโดยเดดขาดแลวเปนผอยอเบกขามสตสมปชญญะอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. เปนเหตใหไดสมาธในระดบรปสญญาทงส ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงเปนผสงดจากกามทงหลาย สงดมปตและสข อนเกดจากวเวกแลวแลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจ ใหเปนอยางด.จากอกศลธรรมทงหลาย เขาถงปฐมฌานอนมวตกวจาร ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เพราะวตกวจารระงบไป เราพงเขาถงทตยฌาน อนเปนเครองผองใสแหงจตในภายใน เพราะธรรมอนเอกคอ สมาธ ผดมขน ไมมวตก ไมมวจาร มปตและสข อนเกดจากสมาธแลวแลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เพราะความจางคลายไปแหงปต เราพงเปนผอยอเบกขา มสต-สมปชญญะ เสวยสขดวยนามกาย ชนดทพระอรยเจากลาววา ผนนเปนผอยอเบกขา มสต มการอยเปนสข, เขาถง ตตยฌาน แลวแลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด.

๗๖

ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เพราะละสขและทกขเสยได เพราะความดบไปแหงโสมนสและโทมนสในกาลกอน เราพงเขาถงจตตถฌาน อนไมมทกขไมมสข มแตความบรสทธแหงสต เพราะอเบกขาแลวแลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. เปนเหตใหไดสมาธในระดบอรปสญญาทงส ภกษ ท.! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เพราะกาวลวงรปสญญาเสยโดยประการทงปวง เพราะความดบไปแหงปฏฆสญญาทงหลาย เพราะการไมกระท าในใจ ซงนานตตสญญามประการตาง ๆ เราพงเขาถงอากาสานญจายตนะอนมการท าในใจวา อากาศไมมทสด ดงนแลวแลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงกาวลวงอากาสานญจายตนะโดยประการทงปวงเสยแลว พงเขาถงวญญาณญจายตนะ อนมการท าในใจวา วญญาณไมมทสด ดงนแลวแลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงกาวลวงวญญาณญจายตนะเสยโดยประการทงปวง เขาถงอา-กญจญญายตนะ อนมการท าในใจวาไมมอะไร แลวแลอยเถด” ดงนแลวไซร; อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงกาวลวงอากญจญญายตนะเสยโดยประการทงปวง เขาถงเนว-

๗๗

สญญานาสญญายตนะแลวแลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. เปนเหตใหไดสญญาเวทยตนโรธ ภกษ ท. ! เพราะเหตนนในเรองน ถาภกษปรารถนาวา “เราพงกาวลวงซงเนวสญญานาสญญายตนะเสยไดโดยประการทงปวง เขาถงสญญาเวทยตนโรธแลวแลอยเถด” ดงนแลวไซร;อานาปานสตสมาธนแหละ อนภกษนนพงท าไวในใจใหเปนอยางด. รตอเวทนาทกประการ ภกษ ท. ! เมออานาปานสตสมาธ อนภกษเจรญแลว ทาใหมากแลวอยอยางน ; ถาภกษนนเสวย เวทนาอนเปนสข เธอยอมรตววา เวทนานนไมเทยง เธอยอมรตววาเวทนานน อนเราไมสยบมวเมาแลว ยอมรตววาเวทนานน อนเราไมเพลดเพลนเฉพาะแลว ดงน. ถาภกษนนเสวย เวทนาอนเปนทกข เธอยอมรตววา เวทนานนไมเทยง เธอยอมรตววาเวทนานน อนเราไมสยบมวเมาแลว ยอมรตววาเวทนานน อนเรา ไมเพลดเพลนเฉพาะแลว ดงน. ถาภกษนนเสวย เวทนาอนไมใชสข ไมใชทกข เธอยอมรตววา เวทนานนไมเทยง เธอยอมรตววาเวทนานน อนเราไมสยบมวเมาแลว ยอมรตววาเวทนานน อนเราไมเพลดเพลนเฉพาะแลว ดงน. ภกษนน ถาเสวย เวทนาอนเปนสข กเปนผไมตดใจพวพนเสวยเวทนานน; ถาเสวยเวทนาอนเปนทกข กเปนผไมตดใจพวพนเสวยเวทนานน; ถาเสวยเวทนาอนเปนอทกขมสข กเปนผไมตดใจพวพนเสวยเวทนานน. ภกษนน เมอเสวย เวทนาอนมกายเปนทสดรอบยอมรชดวาเราเสวยเวทนาอนมกายเปนทสดรอบ; เมอเสวย เวทนาอนมชวตเปนทสดรอบ ยอมรชดวาเรา

๗๘

เสวยเวทนาอนมชวตเปนทสดรอบ. เธอยอม รชดวา เวทนาทงปวงอนเราไมเพลดเพลนแลว จกเปนของเยนในอตตภาพนนนเทยว จนกระทงถงทสดรอบแหงชวต เพราะการแตกทาลายแหงกาย ดงน. ภกษ ท. ! เปรยบเหมอนประทปนามน ไดอาศยนามนและไสแลวกลกโพลงอยได, เมอขาดปจจยเครองหลอเลยง เพราะขาดนามนและไสนนแลว ยอมดบลง , นฉนใด; ภกษ ท. ! ขอนกฉนนน คอภกษ เมอเสวยเวทนาอนมกายเปนทสดรอบ, กรชดวาเราเสวยเวทนาอนมกายเปนทสดรอบ ดงน. เมอเสวยเวทนาอนมชวตเปนทสดรอบ กรชดวาเราเสวยเวทนาอนมชวตทสดรอบ ดงน. (เปนอนวา) ภกษนนยอมรชดวา เวทนาทงปวงอนเราไมเพลดเพลนแลว จกเปนของเยนในอตตภาพนนนเทยว จนกระทงถงทสดรอบแหงชวต เพราะการแตกทาลายแหงกาย ดงน. ทปสตร มหาวาร. ส. ๑๙/๔๐๐ - ๔๐๔/๑๓๒๗ - ๑๓๔๗. http://dhampaidai.blogspot.com/2013/01/blog-post_6384.html

๗๙

"นพพานชาตน" ศษยหลวงพอฤาษลงดา ๑. อธษฐานตนนอนเชาวา วนนลกจะทาความดใหมากทสด ตายเมอไร ขอไปนพพานชาตน ๒. ทาบญวนละบาท ขอถวายเปนสงฆทาน ขอนพพานชาตน และขอใหลกคลองตวทก ๆ อยาง ๓. รกษาศล ๕ หรอ ศล ๘ ใหครบทกขอ จงขอบารมพระพทธเจามาเปนกาลงใจในการรกษาศล ๔. ภาวนามใหเลอกดงน แบบฝกมโนมยทธ หายใจเขา นะมะ หายใจออก

๘๐

พะธะ หรอหายใจเขา พธ หายใจออก โธ หรอ หายใจเขา นพพาน หายใจออก นพพาน ๕. นมต ฝกจาพระพทธรปทตนชอบ ๑ องค หลบตาและลมตา ตองจาภาพพระพทธรปใหได ๖. ขยายนมตใหออกไปกลางแจง ขอใหพระพทธเจาขยายใหเตมทองฟา แลวคลมตวเรา รานและกจการของเรา ๗. เรยกบารม ผลบญใดททาไวแลวทงหมด จงมาสนองตวขาพเจา ณ กาลบดนเถด ๘. ขอขมาพระรตนตรยทกวน ขาพระพทธเจา ขอขมาโทษตอพระรตนตรย ขอไดโปรดยกโทษใหแกขาพระพทธเจา เพอใหเขาถงซงพระนพพานในชาตปจจบน ณ กาลบดนเถด ๙. พจารณาใหดรางกายของตนวา สกปรก โสโครก เหมนเนา อดพอง นาเหลองเละเหมอนถงหอหมของเนาเหมน มรางกายจงเปนทกขเพราะตองแก-เจบ แลวกตายสลายหมด อนจจา ทกขง อนตตา ขอใหทกทานทปรารถนาในนพพานไดถงซงพระนพพานในชาตน ***อธฐานมอาจพานพพานมาได ปฏบตเชนกลาวมาน สมาเสมอจรง ๆ นพพานไดชาตนทกคน*** ไมงาย แตกไปไมยาก

๘๑

"คนเราเวลาตายไป ผม ขน เลบ ฟน หนงกเอาไปไมได ถกไฟไหมหมด" สวนจตใจชถงแมจะถกไฟราคะ ไฟโทสะ ไฟโมหะ เผาไหมอยเสมอกไมไดตายลงไปตามรางกายไม แตกลบกลายไปเทยวกอภพกอชาต เพราะสงโยชนยงตดไมขาดอยนนเอง. ธรรมโอวาท หลวงปสงวาลย เขมโก "สงโยชน" คอ กเลสทผกมดใจสตว , ธรรมทมดสตวไวกบทกข ม ๑๐ อยาง คอ ก. โอรมภาคยสงโยชน สงโยชนเบองตา ๕ ไดแก ๑. สกกายทฏฐ ความเหนวาเปนตวของตน

๘๒

๒. วจกจฉา ความลงเลสงสย ๓. สลพพตปรามาส ความถอมนศลพรต ๔. กามราคะ ความตดใจในกามคณ ๕. ปฏฆะ ความกระทบกระทงในใจ ข. อทธมภาคยสงโยชน สงโยชนเบองสง ๕ ไดแก ๖. รปราคะ ความตดใจในรปธรรมอนประณต ๗. อรปราคะ ความตดใจในอรปธรรม ๘. มานะ ความถอวาตนเปนนนเปนน ๙. อทธจจะ ความฟงซาน ๑๐. อวชชา ความไมรจรง; พระโสดาบน ละสงโยชน ๓ ขอตนได, พระสกทาคาม ทาสงโยชนขอ ๔ และ ๕ ใหเบาบางลงดวย , พระอนาคาม ละสงโยชน ๕ ขอตนไดหมด, พระอรหนต ละสงโยชนทง ๑๐ ขอ; จาก พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลศพท โดย พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) - - - ๑. สกกายทฏฐ คอ ความคดเหนวากายนเปนของตนนน เปนสงทตองละกอน ดงนนเขาจงเอามาไวเปนขอแรก ขอทหนงของสงโยชน หรออนสยทบคคลจะตองละจากความเปนปถชนไปสความเปนพระอรยเจา นแหละคดดเถดวา ทานเอาเรองตวกของกนมาใหละกนเสยกอน สวนเรองกามราคะ ปฏฆะ เปนตนนน ยงอยทหลงยงจะตองละเมอเปนพระอนาคามนน

๘๓

เพยงแตจะเปนพระโสดาบนหรอพระสกทาคามยงไมตองพดถงกามราคะหรอปฏฆะ พดแตเรองละตวกของกทยกหชหางอยนแหละกอน ๑. สกกายทฏฐ กโมหะ ๒. วจกจฉา กโมหะ ๓. สลพพตปรามาส กโมหะ ละได ๓ อยางนเปนพระโสดาบน มองดใหดวายงไมเคยพดถงกามราคะและปฏฆะ แตพดถงกเลสประเภทโมหะทงนนเลย หมายความวาตองตงตนดวยการละกเลสประเภทโมหะกนกอน เพอรกษาโรคบาในขนตนหรอในขนแรกใหหายไปเสยกอนแลวจงจะรกษาในขนตอไปทสง ขนไป พทธทาสภกข

ภกษทงหลาย ตราบใดทเธอทงหลายยงพรอมเพยงประชมกนอยอยางเนองนจเคารพในสกขาบทบญญต ยาเกรงภกษผอาวโส ผปฏบตด ปฏบตชอบ ไมทาตนใหตกอยใตอานาจแหงตณหา พอใจในการอยอาศยเสนาสนะปา ปรารถนาใหเพอนพรหมจารมาสสานกและอยเปนโสด ตราบใดทเธอทงหลายไมหมกมนกบการงานมากเกนไป ไมพอใจดวยการคยฟงซาน ไมชอบใจในการนอนมากเกนควร ไมยนดในการคลกคลดวยหมคณะ ไมเปนผปรารถนาลามก ไมตกอยใตอานาจแหงความปรารถนาชว ไมคบมตรเลว ไมหยดความเพยรพยายามเพอบรรลคณธรรมขนสงขนไปแลว ตราบนนเธอทงหลายจะไมมความเสอมเลย มแตความเจรญอยางเดยว ภกษทงหลาย เราขอเตอนเธอทงหลายวา สงขารทงหลายยอมมความเสอมไปเปนธรรมดา เธอทงหลายจงยงประโยชนตนและประโยชนผอนใหบรบรณดวยความไมประมาทเถด โอวาทกอนปรนพพาน https://www.youtube.com/watch?v=BKlUJ37Dk6o รวบรวมและจดท าโดย พงศกด จรสวราวฒน โทร. ๐๘๒ ๓๖๒๔๔๙๕