ชชวาลย จตตเรองเกยรต

สานกเทคโนโลยความปลอดภย

กรมโรงงานอตสาหกรรม

พรบ. โรงงาน พ.ศ. 2535- กฎกระทรวงฉบบท 2 (พ.ศ. 2535 )ฎ

- ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท 2 (พ.ศ. 2513)

- ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท 4 (พ.ศ. 2514)

- ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท 24 (พ.ศ. 2530)

- ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท 3 (พ.ศ. 2542)

พรบ.วตถอนตราย พ.ศ. 2535 ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการปองกนและระงบอคคภยในสถาน

ประกอบการเพอความปลอดภยในการทางาน

พรบ.ปองกนและระงบอคคภย พ.ศ. 2542

พรบ. ควบคมนามนเชอเพลง พ.ศ. 2542

ประกาศคณะปฏวตฉบบท 28 วาดวยการบรรจกาซปโตรเลยมเหลว

พรบ. ควบคมอาคาร พ.ศ. 2522

กฎกระทรวงฉบบท 33 (พ.ศ. 2535)

กฎกระทรวงฉบบท 39 (พ.ศ. 2537)

กฎกระทรวงฉบบท 47 (พ.ศ. 2540)

กฎกระทรวงฉบบท 48 (พ.ศ. 2540)

50 ( ศ 2540)กฎกระทรวงฉบบท 50 (พ.ศ. 2540)

กฎกระทรวงฉบบท 55 (พ.ศ. 2543)

กฎกระทรวงฉบบท 2 พ ศ 2535 กฎกระทรวงฉบบท 2 พ.ศ. 2535

− หมวดท 1 ขอ 4 ลกษณะอาคารโรงงาน

* มประตหรอทางออกใหพอกบจานวนคนงานทจะหลบหนภย มประตหรอทางออกใหพอกบจานวนคนงานทจะหลบหนภย

ออกไปไดเมอเกดเหตฉกเฉน อยางนอย 2 แหง กวางไมนอยกวา

110 ซ ส ไ 200 ซ 110 ซม. และสงไมนอยกวา 200 ซม. แตถามคนงานทตองออก

ตามทางนมากกวา 50 คน ตองมขนาดกวางเพมขนในอตราสวน

ไมนอยกวา 2 ซม. ตอ 1 คน

* มพนทปฏบตงานไมนอยกวา 3 ตร.ม./คน

* จดใหมทเกบรกษาวตถหรอสงของทอาจกอใหเกดอนตรายหรอ

อคคภยไดงายไวในทปลอดภย

หมวด 2 เครองจกร อปกรณหรอสงทนามาใชในโรงงานหมวด 2 เครองจกร อปกรณหรอสงทนามาใชในโรงงาน

- ภาชนะบรรจวตถอนตราย เชน วตถระเบด วตถไวไฟทมขนาด ตงแต 25000 ลตร

ขนไป ตองสรางเขอนหรอกาแพงคอนกรต ลอมรอบทจะกกเกบปรมาณของวตถขนไป ตองสรางเขอนหรอกาแพงคอนกรต ลอมรอบทจะกกเกบปรมาณของวตถ

ดงกลาวไดทงหมด ถามภาชนะบรรจมากกวาหนงถง ใหสรางเขอนทสามารถกกเกบ

วตถอนตรายเทากบปรมาตรของถงเกบขนาดใหญทสด วตถอนตรายเทากบปรมาตรของถงเกบขนาดใหญทสด

- ระบบไฟฟา การเดนสายไฟฟา การตดตงเครองยนต อปกรณไฟฟาตองเปนไปตาม

หลกวชาการทยอมรบ โดยมคารบรองของวศวกรหลกวชาการทยอมรบ โดยมคารบรองของวศวกร

โ − หมวด 1 การรกษาโรงงานและเครองจกร

ตองดแลรกษาทางออกและบนไดฉกเฉนใหอยในสภาพพรอมทจะหลบภยได

− หมวด 2 ทางออกฉกเฉนในโรงงาน ทางออกฉกเฉนตองกวางไมนอยกวา 110 ซม. ตองดแลรกษาใหประตทางออกฉกเฉนอยในสภาพทคนงานจะเปดออก ตองดแลรกษาใหประตทางออกฉกเฉนอยในสภาพทคนงานจะเปดออก

ไดงายตลอดเวลาทมการปฏบตงาน มแสงสวางเพยงพอและไมใหมสงกดขวาง

มระบบแสงสวางทดแทนในกรณทระบบไฟฟาเสย

มปายหรอเครองหมายทเหนไดชดเจน

− หมวด 3 สญญาณแจงเหตอนตราย*ในโรงงานทมกาซอนตรายหรอวสดไวไฟทมคนงานตงแต 50 คนขนไป ในโรงงานทมกาซอนตรายหรอวสดไวไฟทมคนงานตงแต 50 คนขนไป

หรอโรงงานทมวสดตดไฟงาย ทมคนงาน 100 คนขนไปตองจดใหมเครองใหสญญาณแจงเหตอนตรายอยางนอย 2 แหงอยในตาแหนงทคนใชไดสะดวก

รวดเรว*เปนชนดทใหสญญาณโดยไมตองอาศยพลงงานจากระบบสองสวางและ

ทใชกบเครองจกรทใชกบเครองจกร− หมวด 4 เครองดบเพลง

*ตองไมนอยกวา 1 เครองตอพนท 100 ตร.ม.

*มบนทกการตดตง การเตมเคมภณฑ และการตรวจสอบซงตองกระทาไม

นอยกวา 6 เดอนตอหนงครง

หมวด 12 การปองกนอบตเหตอนตรายจากเครองจกรหมวด 12 การปองกนอบตเหตอนตรายจากเครองจกร

- ในหองปฏบตงานหรอหองเกบสงของทอาจมกาซ ควน ฝน ไอหรอหมอกทตดไฟได

งาย ตองเดนสายไฟฟาในทอ เครองยนตไฟฟา สวตชไฟฟา และอปกรณไฟฟาอนๆงาย ตองเดนสายไฟฟาในทอ เครองยนตไฟฟา สวตชไฟฟา และอปกรณไฟฟาอนๆ

ตองเปนแบบปดชนดปองกนการระเบด และหามใชหลอดไฟฟาฟลออเรสเซนท แบบ

มสตารทเตอรสวตชตดตอนแบบใบมด เตาเสยบและอปกรณทอาจทาใหเกดประกายมสตารทเตอรสวตชตดตอนแบบใบมด เตาเสยบและอปกรณทอาจทาใหเกดประกาย

ไฟได

- เครองยนตไฟฟาทมขนาดตงแต 1/4 แรงมาขนไป ตองมเครองปองกนกระแสเกน

ขนาดและการใชเกนกาลง

- ตองดแลรกษาสายไฟฟา สายดน เครองยนตไฟฟา สวตช เตาเสยบ และอปกรณ

ไฟฟาอนๆ ใหอยในสภาพเรยบรอย ไมหลด หลวม แตกราว หรอผกรอน

- สายไฟฟา เครองไฟฟาและอปกรณตองไดรบการตรวจรบรอง เหนชอบจากผ

ไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม หรอนายชางของการไฟฟาฯ

ทกๆ 1 ป โดยมเอกสารรบรองเปนหลกฐานทกป

− ตองแยกอาคารทมการผลตหรอเกบวตถไวไฟใหเปนเอกเทศ− ตองไมใหวตถไวไฟ วตถระเบดอยใกลเตาไฟ หมอนา ทอไอนา

ไ ไ สายไฟฟาแรงสง บรเวณทอาจมประกายไฟ หรอในทมอณหภมสง

− ตองจดทาปายทมสญลกษณ เครองหมายและขอความเตอนตามรายละเอยดแนบ

ทาย

− ตองดแลรกษาทอสงใหอยในสภาพด ทอสงวตถทมอณหภมสงกวา 80 องศา

ไ เซลเซยสตองมฉนวนกนความรอนหม และไมตงอยใกลหรอบรเวณทมความรอนสง

− ตองดแลรกษาทอ สวนประกอบของทอ ทอสงตางชนดกนตองทาสหรอทา

เครองหมายแสดงความแตกตางใหชดเจน

− วาลวตางๆไมใหมการรวซม และตองมเครองหมายแสดงทศทางการปดเปดของ

วาลว

− ภาชนะบรรจอยในทโลงแจงตองมสายลอฟา

− ภาชนะบรรจทอาจเกดไฟฟาสถตตองตอสายดน− ภาชนะบรรจทอาจเกดไฟฟาสถตตองตอสายดน

− ภาชนะบรรจวตถไวไฟทมขนาดตงแต 25,000 ลตร ตองสรางเขอนหรอกาแพง

คอนกรตลอมรอบ มสายลอฟาและสายดนคอนกรตลอมรอบ มสายลอฟาและสายดน

จดทาปายสญลกษณตามมาตรฐานสากลแสดงใหทราบถงระดบความไวไฟ อนตราย− จดทาปายสญลกษณตามมาตรฐานสากลแสดงใหทราบถงระดบความไวไฟ อนตราย

ตอสขภาพ ความรนแรงของปฏกรยา หรอ รายละเอยดอนๆ ใหแผนปายมขนาด

ใหญพอสมควร ตดหรอแขวนไวดานหนาบรเวณทมการเกบหรอใชวตถอนตรายใหญพอสมควร ตดหรอแขวนไวดานหนาบรเวณทมการเกบหรอใชวตถอนตราย

ดงกลาว

DIAMOND SIGN

กาหนดใหโรงงานทมความเสยงตอการเกดอบตภยรายแรงตองจดทา “ รายงานการ− กาหนดใหโรงงานทมความเสยงตอการเกดอบตภยรายแรงตองจดทา รายงานการ

วเคราะหความเสยงจากอนตรายทอาจเกดจากการประกอบกจการโรงงาน”

เพอชบงอนตรายทอาจเกดขนทงในภาวะปกต ผดปกต และฉกเฉน− เพอชบงอนตรายทอาจเกดขนทงในภาวะปกต ผดปกต และฉกเฉน

− นามาประเมนโอกาสและความรนแรงวามมากนอยเพยงใด

ป − นามากาหนดมาตรการปองกน รวมทงมาตรการควบคม ลด หรอ บรรเทาอบตภย

รายแรงทอาจเกดขน

โรงงาน 12 ประเภทตามบญชทายประกาศกระทรวงฯ

ใ หลกเกณฑในการยนรายงาน

- โรงงนทขออนญาตตงใหมหรอขอขยายโรงงาน ใหจดทารายงานและยนตอกรมโรงงาน

อตสาหกรรม หรอสานกงานอตสาหกรรมจงหวดพรอมกบการยนขออนญาตตงหรอขยายอตสาหกรรม หรอสานกงานอตสาหกรรมจงหวดพรอมกบการยนขออนญาตตงหรอขยาย

โรงงาน

- โรงงานทไดรบอนญาตกอนวนทประกาศนมผลบงคบใช ใหจดทารายงานและยนตอกรมโรงงาน

อตสาหกรรม หรอสานกอตสาหกรรมจงหวดภายใน 360 วนนบแตวนทประกาศนมผลบงคบใช

และตองมการทบทวนและจดทารายงานพรอมกบการยนขอตออายใบอนญาตทกครง

-โรงงานทตงอยในนคมอตสาหกรรม ใหจดทารายงาน 2 ฉบบ ยนตอการนคมโรงงานทตงอยในนคมอตสาหกรรม ใหจดทารายงาน 2 ฉบบ ยนตอการนคม

อตสาหกรรมฯ 1 ฉบบ และกรมโรงงานอตสาหกรรม 1 ฉบบ

โรงงานทตงอยในเขตประกอบการอตสาหกรรมทงโรงงานทขออนญาตใหม -โรงงานทตงอยในเขตประกอบการอตสาหกรรมทงโรงงานทขออนญาตใหม

และโรงงานทไดรบอนญาตแลว ไดจดทารายงาน 2 ฉบบ ยนตอกรมโรงงาน

อตสาหกรรม 1 ฉบบและสานกอตสาหกรรมจงหวดทองททโรงงานตงอย 1 อตสาหกรรม 1 ฉบบและสานกอตสาหกรรมจงหวดทองททโรงงานตงอย 1

ฉบบ และตองทบทวน จดทาและยนรายงานครงตอไปทกๆ 5 ป ภายในวนท

30 ธนวาคมของปทหา30 ธนวาคมของปทหา

1 ขอมลรายละเอยดการประกอบกจการ1. ขอมลรายละเอยดการประกอบกจการ

1.1 แผนทโรงงานและสถานทโดยรอบ

1 2 โ1.2 แผนผงโรงงาน

1.3 ขนตอนกระบวนการผลต

1.4 จานวนผปฏบตงานและการจดชวงเวลาทางาน

1.5 ขอมลอนๆ เชน สถตอบตเหต รายงานการสอบสวนอบตเหตรายงานการตรวจ

ประเมนความปลอดภยฯลฯ

ป 2. ขอมลการชบงอนตรายและการประเมนความเสยง

2.1 การชบงอนตราย (Hazard Identification) ป การแจกแจงอนตรายจากการประกอบกจการทกขนตอน รวมทงกจกรรม

หรอสภาพการณตางๆภายในโรงงานโดยวธ ChecklistWhat-If AnalysisHazard and Operability Study(HAZOP)Fault-Tree Analysis (FTA)Failure Modes and Effects Analysis (FMEA)Event Tree AnalysisEvent-Tree Analysis

วธอนทกรมโรงงานอตสาหกรรมเหนชอบ

2.2 การประเมนความเสยง ( Risk Assessment )การวเคราะหถงปจจยหรอสภาพการณตางๆทเปนสาเหตทาใหเกดๆ

อนตราย อบตเหต และเหตการณทไมพงประสงค เชน การเกดเพลงไหม การ

ระเบด การรวไหลของสารเคม เปนตน โดยพจารณาถงโอกาสและความรนแรง

ของเหตอนตรายนนวามมากนอยเพยงใด ทจะสงผลใหเกดอนตรายหรอความ

เสยหายตอ

- ชวต

- ทรพยสน

- สงแวดลอม

3. แผนงานบรหารจดการความเสยง ( Risk Management Program )3.1 มาตรการปองกนและสาเหตของการเกดอนตราย ( Control Measure )- การออกแบบ การสราง และการตดตงเครองจกร อปกรณ เครองมอ ตลอดจนการใช

วสดทไดมาตรฐาน

- การปฏบตงานตามขนตอนทถกตอง

ป - การซอมบารงเครองจกร อปกรณและเครองมอ

- การทดสอบ ตรวจสอบเครองจกร อปกรณ และเครองมอ

- การฝกอบรมการฝกอบรม

การตรวจประเมนความปลอดภย ( Safety Audit ) - การตรวจประเมนความปลอดภย ( Safety Audit ) - การปฏบตตามขอกาหนด (Code of Practice)

3 2 ฟ ฟ ( Recovery Measure )3.2 มาตรการระงบและฟนฟเหตการณ ( Recovery Measure )การวางแผนและการซอมแผนฉกเฉน

การสอบสวนอบตเหต

3.3 แผนงานปรบปรงแกไข ( Corrective Action Plan )ป ป ไ ป - การปรบปรงแกไขหรอเพมเตมมาตรการปองกนและควบคม

อนตราย

กฎกระทรวง พ.ศ. 2537

- อาคารผลตวตถอนตรายทมมากกวา 2 ชนขนไป ตองมบนไดหนไฟนอกอาคารอยางนอย

ป ชนละ 1 แหง และตองเปนการตดตงถาวร มนคงแขงแรง

- อาคารเกบรกษาวตถอนตรายทมความกวางและความยาวดานละ 30 เมตรขนไป ตองม

ผนงททาจากวตถทนไฟกนตดตอนโดยมระยะหางกนอยางนอย 1 ผนงทกๆ 30 เมตร เพอผนงททาจากวตถทนไฟกนตดตอนโดยมระยะหางกนอยางนอย 1 ผนงทกๆ 30 เมตร เพอ

ปองกนการลกลามของอคคภย