กาลานกรมสยามประเทศไทย 2485-2554 Thailand Timeline 1942-2011

ถาม ประวตศาสตร คอ อะไรตอบ ประวตศาสตร คอ เหตการณทไดเกดขนแลวในอดตถาม เหตการณในอดตมไวทำา อะไรตอบ เหตการณในอดตมไวให “จำา” และมไวให “ลม” (อกดวย) ถาม ปวศ. มไวเพอ อะไรตอบ ปวศ. มไวเพอเปน “บทเรยน”ถาม ไมเรยน ไมร ปวศ. ไมไดหรอตอบ ได… แต… แตถาไมเรยน ไมร ปวศ. กตาบอด ไปแลว ขางหนง แตถาเรยน ถาร แลวเชอ ปวศ. สดๆ กตาบอด สองขาง… หนงสอเลมน คอ การคดสรรและรวบรวมเรองราวทเกดขนกบสยามประเทศไทย ในอดตยอนหลงไปรวม 70 ป โดยใชวธการแบบพาดหวขาวหนงสอพมพ มเนอหาขาวมากกวา 1,000 ขาว พรอมภาพประกอบจากศนยขอมลหนงสอพมพบางกอกโพสต และบทตามวาดวย “บนทกสยามประเทศไทย” ทงน แนวคดในการจดทำาหนงสอเลมนมาจากหนงสอ Chronicle of Thailand ฉบบภาษาองกฤษ ซงบรษท โพสต พบลชชง จำากด (มหาชน) ไดรวมกบ สำานกพมพ อดเอม จดทำาขนเมอป พ.ศ. 2552 และไดรบการตอบรบเปนอยางดจากผทสนใจทงชาวไทยและชาวตางประเทศ แตดวยขอจำากดทางภาษาททำาใหชาวไทยทสนใจบางสวนไมสามารถเขาใจได จงเหนสมควรจดทำาฉบบภาษาไทย เพอใหเขาถงผอานชาวไทยไดมากขน ดวยการคดสรรและเรยบเรยงเนอหาขนใหมใหเหมาะสมและทนสมย การคดสรรเรองราวในอดตน เรามจดเนนอยท ประวตศาสตรสงคม และการเมอง นคอความหนกแนนทหนงสอเลมนของเรา ใชอธบายอดตของเมองไทยในรอบ 7 ทศวรรษทผานมา เราเปดฉากดวย พ.ศ. 2485 (= ค.ศ.1942) ดวยเรองสงครามโลกครงท 2 เมอรฐบาลจอมพล ป. พบลสงคราม ประกาศสงครามกบสหราชอาณาจกร และสหรฐอเมรกา นำาประเทศเขาเปนฝายพนธมตรกบกลมอกษะ ของญปน เยอรมน และอตาล นคอชวงของกาลเวลา ทถอเปนหวเลยวหวตอหนงของประวตศาสตรสงคม และการเมองสมยใหม เรอยมาจนถงปจจบน ทเตมไปดวยความหลากหลาย และกลนอายสำาคญๆ ทางสงคมและการเมอง ของหวขอประเดนขาว

คำานำา

81979_001-011_Pc5.indd 8 12/3/2555 21:50:36

เราใชรปแบบการจดวางพเศษ คอ จบความสำาคญของแตละชวงออกมาไลเรยงตามลำาดบเวลา กระชบยนยอเรองราวทซบซอนมากมายจากอดตสปจจบน เราพยายามลดทอน ยอ สรป ใหเปนเรองทเขาใจงาย ใหประเดนเนอหาเหลาน สามารถนำาไปศกษาพฒนาตอยอดได ใหหนงสอเลมน เปนมากกวาหนงสอทรวมเรองอดตทไวเพยงเพอ “จำา” แตเพอมให “ลม” อกดวย พรอมทงเพมความร ความเขาใจ กบการกลาวถงสง “เหตการณ” กบ “อดต” ทถกละเลย ลม และตก (สงเกต) เขาไวดวย จดเดน อกประการของหนงสอเลมนคอ ระบบการบนทก และเปรยบเทยบ ควบคเหตการณตางๆ ดวยภาพประกอบ เชน แสตมป ทออกในแตละป กบปฏทนสงกรานต และเรองเดนๆ ของโลก ทงนเพอทำาใหเรองราวของสยามประเทศไทย ทวความชดเจนขน และใหอยในบรบทของสากล ของโลกกวาง ไมปดลอมตนเองไวเพยง “แผนท” อนคบแคบ ของ “ขวานทอง” และจำากดอยกบ “ความเปนไทยๆ” ทไมเหมอนใคร และไมมใครเหมอน เราเชอวาความทรงจำาแหงอดต ทถกนำามารอยเรยงผานหนากระดาษน จะชวยเกบประเดน “ประสบการณ” ของสยามประเทศไทยของเรา ทไดเดนทางผานกาลเวลามาตลอด 70 ป ทมมากกวาความถก หรอผดแตเพยงดานเดยว ใหกลายเปน “เหรยญทงสองดาน” ใหกลายเปนแหลงขอมลทมประโยชน ใหเปนขอขบคด ทจะนำาไปสความเขาใจในดานทลกซงขน เกยวกบประวตศาสตรสงคม และการเมองของ “เมองไทย” และ “คนไทย” ใหเปนมากไปกวาการระลกความหลง และทสำาคญ คอ ใหสนกไปกบการตดตามพฒนาการความเปนไป ทเกดขนในสยามประเทศไทย ตามเงอนไขของกาลเวลา และปจจยตางๆ ทแมเราจะชอบ หรอ ไมชอบ กเลอก และหรอ หลกเลยงไมได ทงน ทงนน เพอทเราๆ ทานๆ จะไดเรยนร และสรางสมปญญารวมกน สมดงพทธภาษต ทวา “นตถ ปญญาสมา อาภา” หรอ “แสงสวาง เสมอดวยปญญา ไมม”

ชาญวทย เกษตรศร(ณ สามเหลยมทองคำา อษาคเนย 2 มนาคม 2555/2012)

คำานำา

หมายเหต ขอขอบคณ กาญจน ละอองศร, ธำารงศกด เพชรเลศอนนต, สตานน รวฤทธ, สรกาญจน รตนเกต, ชนสรา โสกนต, ปรชา โพธ, สเจน กรรพฤทธ, ไอยยเออ รวฤทธ, รตนา กาญจนรตน, วลลภ วงษจรต, กตตยา ใจใหญ, ชาล สขเจรญ, ธนภทร คชธรรม, ปารช ทพศร, กนกแข เนตรเจรญ, ขวญฤทย ชนมาลย, ทมงานและนก ปวศ. สงคมและการเมอง ตวเลกตวนอย ทรวมกนทำางานชนนดวย “กาย” และ “ใจ”

81979_001-011_Pc5.indd 9 12/3/2555 21:50:36

12

1

มกราคม

22มกราคม

25

มกราคม

กำาเนด “United Nations” หรอสหประชาชาตสหรฐอเมรกา – ระหวางสงครามโลกครงท 2 มความพยายามของผนำาฝายสมพนธมตร ทจะจดตงองคกรรกษาสนตสขของโลก จงไดประชมรวมกนหลายครง

คำาวา “สหประชาชาต” เรมใชเปนครงแรกในเอกสารทเรยกวา “คำาประกาศแหงสหประชาชาต หรอ ปฏญญาแหงสหประชาชาต” ซงกระทรวงการตางประเทศสหรฐอเมรกาเปนผรางคำาประกาศดงกลาว สมหาอำานาจ คอ สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร สหภาพโซเวยต และจน ไดรวมกนลงนามในคำาประกาศดงกลาว เมอ 1 มกราคม 2485 ตอมาอก 24 ประเทศจงไดลงนามรบรองดวย

ตามคำาประกาศฉบบน ประเทศทรวมลงนามตางใหคำามนวา จะปฏบตตามความมงหมายและหลกการแหงกฎบตรแอตแลนตก จะดำาเนนการสงครามตอไปอยางเตมกำาลงจนกวาจะไดชยชนะ และจะไมแยกกนทำาสนธสญญาสนตภาพ

สวนกฎบตรแอตแลนตกนน เปนการเจรจากนระหวางประธานาธบดแฟรงคลน ด. รสเวลต แหงสหรฐอเมรกา และนายวนสตน เชอรชล นายกรฐมนตรองกฤษ เกยวกบสนตสขของโลกในอนาคตบนเรอออกสตา (Augusta) ซงจอดอยนอกฝงหมเกาะนวฟนแลนด ในมหาสมทรแอตแลนตก เมอวนท 14 สงหาคม ค.ศ.1941 (พ.ศ. 2484) ซงมสาระสรปไดวา ทงสองประเทศจะสงเสรมใหมวลมนษยทกชาตทกภาษาไดรบความมนคงปลอดภยจากการรกราน ใหมเสรภาพทจะเลอกรปแบบการปกครองของตน มสทธเทาเทยมกนทางการคา การใชทะเลหลวงและมหาสมทร มความรวมมอกนทางเศรษฐกจ และเลกใชกำาลงประหตประหาร ตอมา 10 ประเทศไดรบรองกฎบตร เพอใหบรรลเปาหมายของกฎบตรดงกลาว

19422485กอตงบรษทประกนชวตแหงแรกของคนไทย กรงเทพฯ – หลงสงครามโลกครงท 2 บรษทประกนชวตของชาวตางชาตปดกจการลง ยงความเสยหายใหแกผเอาประกนในประเทศไทย ดวยเหตน คนไทยและขาราชการชนผใหญของไทยในสมยนน โดยการนำาของเจาพระยาศรธรรมาธเบศ (จตร ณ สงขลา) จงไดรวมตวกอตงบรษทประกนชวตของไทยขน เมอวนท 22 มกราคม 2485 ภายใตชอวา บรษท ไทยประกนชวต จำากด นบเปนบรษทประกนชวตแหงแรกของคนไทย หลงจากนนบรษทฯ ไดรบหนงสออนญาตจากกระทรวงคลงใหประกอบธรกจประกนภย เมอวนท 23 มนาคม 2485 และเรมดำาเนนกจการประกนชวตครงแรกดวยทนจดทะเบยน 1,000,000 บาท

สงครามมหาเอเชยบรพาไทยประกาศสงครามตอบรเตนใหญและสหรฐฯประเทศไทย – ประเทศไทยประกาศสงครามกบประเทศองกฤษและประเทศสหรฐอเมรกา ตงแตเวลาเทยงวนของวนอาทตยท 25 มกราคม 2485 เปนตนไป ประกาศดงกลาวอางวาเพราะประเทศทงสองไดรกรานไทย ทงทางพนดนและทางอากาศ โดยเรมทงระเบดในพระนคร (กรงเทพฯ) ครงแรกเมอ 04.00 น. วนท 8 มกราคม จนถงคนวนท 24 มกราคม กมการทงระเบดอยางหนกในกรงเทพฯ จนถกมขดานเหนอของพระทนงอนนตสมาคมพงลงมา ทำาใหไทยทน ไมไหวตองประกาศสงคราม

เจาพระยาศรธรรมาธเบศผกอตงบรษท ไทยประกนชวต จำากด

สานกงานแหงแรก บรษท ไทยประกนชวต จำากด ถนนเจรญกรง กรงเทพฯ

แสตมปชดอากาศไปรษณย (ชด 3)

คม จองอล ผนำ�สงสดของประเทศเก�หลเหนอเกด กรกฎ�คม 2485ต�ย ธนว�คม 2554

81979_012-025_Pc5.indd 12 10/3/2555 23:45:00

13

16

มนาคม

24มถน

ายน

8

มนาคม

กอนหนานหลงจากกองทพญปนยกพลขนบกในไทยเมอวนท 8 ธนวาคม 2484 รฐบาลญปนไดยนทางเลอกใหไทยคอ 1) ขอใหญปนเดนทพผานไทย 2) ญปนกบไทยทำาสญญาพนธมตรทางทหารเพอปองกนประเทศไทย 3) ไทยเขารวมเปนพนธมตรกบญปนในการทำาสงครามรวมรกรวมรบกบองกฤษและสหรฐฯ 4) ไทยจะเขารวมในกตกาสญญาพนธไมตรกบญปน เยอรมน และอตาล ในชนแรก ไทยเลอกปฏบตตามขอท 1 คอยอมใหกองทพญปนเดนทพผาน แตหลงจากการประชมหลายครงระหวางผแทนของกองทพญปนกบรฐบาลของนายกรฐมนตรจอมพล ป. พบลสงคราม ตอมากมการรวมลงนามใน “กตกาสญญาพนธไมตรระหวางประเทศญปนกบประเทศไทย” ในวนท 21 ธนวาคม 2484 กตกาสญญาดงกลาวมผลใหไทยเขารวมกบญปนอยางเตมตว และตามดวยประกาศสงครามกบองกฤษและสหรฐฯ ในวนท 25 มกราคม 2485

มกลมทตอตานการทรฐบาลเขารวมกบญปนทงเปนกลม และเปนขบวนการอยางชดเจน เชน “ขบวนการไทยถบ” ทดกปลนขาวของกองทพญปนและนำาไปซอนในปา “กลมไทยลกหลบ” ทแอบขโมยดาบซามไร ลวดทองแดงและอนๆยามทหารญปนหลบ และ “ขบวนการเสรไทย” ซงเคลอนไหวตอตานญปนอยางเปนระบบอยทงในและตางประเทศ

หลงไทยประกาศสงครามกบฝายสมพนธมตรแลว สหรฐฯ สงเครองบน B-24 และ B-29 มาทงระเบดในกรงเทพฯหนกขน กองทพไทยเปดหวอสงสญญานเตอนใหประชาชนหลบในหลมพราง หรอพรางไฟในบานเรอน ผคนบางสวนหนระเบดยาย ไปอยชานเมอง ทไปกนเปนกองคาราวานคอแถบสขมวทซงเวลานนเรยกวา บางกะป

ในวนท 16 สงหาคม 2488 ฯพณฯ ปรด พนมยงค ในฐานะผสำาเรจราชการแทนพระองคในหลวงรชกาลท 8 ไดมประกาศสนตภาพโดยใหถอวาการประกาศสงครามเมอ 25 มกราคม 2485 นนเปนโมฆะ ถอไดวาการดำาเนนงานของขบวนการเสรไทย ซงไดรวมมอกบฝายสมพนธมตรเพอตอตานญปนในระหวางสงคราม กเปนเหตผลทใหฝายสมพนธมตรยอมรบวา การประกาศสงครามดงกลาวไมใชเจตนาทแทจรงของประชาชนไทย

กองทพญปนยดเมองยางกง โตเกยว – กองบญชาการทหารสงสดแหงสมเดจพระจกรพรรดญปนไดออกแถลงการณเมอตอนใกลคำ�วนท 8 มนาคม ความวา กองทพญปนสามารถบกยดเมองยางกงไดสำาเรจ

หนงสอพมพเสนอขาวในวนท 21 กมภาพนธ วาสถานการณรนแรงในพมาถงขนแตกหก เมอกองทพญปนสามารถขามแมนำ�บลนและกำาลงรกคบไปยงยางกง ทหารองกฤษสงปดทาเรอยางกงไมใหเรอพาณชยใดๆ เขาไปไดและโรยทนระเบดไวโดยรอบ

วนรงขนองกฤษสงเตรยมอพยพประชาชน เหลอไวแคกองทหารทคอยจะทำาลายเมองยางกงเมอกองทพญปนบกเขามา สามวนตอมามการประกาศใชกฎอยการศกในเมองยางกงและผบงคบการทหารขององกฤษหนออกจากเมองไปแลว

2 มนาคม ตามเมองทาและเมองดานสำาคญของพมาถกเผา 6 มนาคม เมองยางกงถกตดขาด ทหารพมาทยอยเขารวมกบกองทพญปนเพมขนเรอยๆ ในทสด กองทพญปนเขายดเมองยางกงไดสำาเรจในวนท 8 มนาคม

หลงญปนเขายดยางกงสำาเรจ ทางราชการไดชกชวนประชาชนใหชกธง 3 วน คอธงชาตพมาคกบธงอาทตยอทย ประกาศเลกพรางแสงไฟ ปลอยตวชาวญปนและกงสลใหญญปนประจำาเมองยางกงทถกคมขงไว จนกระทงวนเสารท 21 มนาคม ตงแตยางกงถงชวาอยในปกครองของญปนหมดแลว

นวซแลนดประกาศสงครามกบไทย นวซแลนด – เมอองกฤษไดทราบการประกาศสงครามอยางเปนทางการของไทย จากรฐบาลสวตฯ องกฤษจงไดประกาศสงครามกบไทยเมอวนท 6 กมภาพนธ 2485 โดยใหถอวามสงครามกบไทย ตงแตวนท 25 มกราคม 2485 และไดโทรเลขถงขาหลวงใหญองกฤษประจำาประเทศแคนาดา ออสเตรเลย นวซแลนด และแอฟรกาใต โดยแสดงความหวงวา ประเทศในเครอจกรภพจะไดดำาเนนการอยางเดยวกน

ตอมาวนท 2 มนาคม 2485 รฐบาลออสเตรเลยในเครอจกรภพกไดประกาศสงครามกบไทย โดยถอวามสถานะสงครามกบไทยตงแตวนท 25 มกราคม 2485 เพราะไทยไดทำากตกาสญญาพนธไมตรกบประเทศญปนซงเปนคสงคราม ถอวาเขาเปนฝายเดยวกบศตรของฝายสมพนธมตร

จากนนวนท 16 มนาคม รฐบาลนวซแลนดในเครอจกรภพ กไดประกาศสงครามกบไทย โดยถอวามสถานะสงครามกบไทยตงแตวนท 25 มกราคม 2485 เชนเดยวกน แตรฐบาลไทยกลบประกาศไมรบรเรองการประกาศสงครามของออสเตรเลยและนวซแลนด จนกลางป 2485 ญปนกประสบชยชนะในแปซฟก และเอเชยตะวนออกเฉยงใตทงหมด

เปดอนสาวรยชยสมรภมกรงเทพฯ – เนองในโอกาสวนชาต 24 มถนายน รฐบาลไดประกาศใหมงานฉลองวนชาต 3 วน และมพธเปดอนสาวรยชยสมรภมและมการเดนสวนสนาม เพอเปนอนสรณของผทกลาหาญของชาตทไดเสยชวตไปในการรบในสงครามอนโดจนระหวางไทย - ฝรงเศส ป 2483 โดยชอของวรชนไทยดงกลาวจำานวน 160 นายไดจารกไว ณ อนสาวรยแหงน อนสาวรยชยสมรภมสรางขนเพอระลกถงวรกรรมของทหาร ตำารวจ และพลเรอนทเสยชวตในสงครามขอพพาทเรองดนแดนระหวางไทยและฝรงเศส ตอมาภายหลงไดรวมทงทหารทเสยชวตในสงครามโลกครงท 2 สงครามเกาหล และสงครามตางๆ ตงแต 2483-2407 ทไดจารกชอผเสยชวตในสงครามรวมทงสน 801 นายลงในกรอบจารกใตฐานอนสาวรยดวย อนง อนสาวรยแหงนกอสรางขนบน “สแยกสนามเปา” บรเวณจดตดของ ถ. พญาไท ถ. ราชวถ และ ถ. พหลโยธน โดยพล.อ. พระยาพหลพลพยหเสนา เปนผวางศลาฤกษเมอวนท 24 มถนายน 2484 และจอมพล ป. พบลสงคราม เปนผกระทำาพธเปดเมอวนท 24 มถนายน สถาปนกผออกแบบคอ ม.ล. ปม มาลากล

2485

1942

81979_012-025_Pc5.indd 13 10/3/2555 23:45:00

14

28

มถนายน

16

กนยายน

โครงการกอสรางรถไฟสายยทธศาสตรเชอมวงไพบลย มหาเอเชยบรพาของญปนประเทศไทย – ตงแตป 2484 นอกจากญปนไดมนโยบายทสำาคญในการบกทำาลายกองทพขององกฤษทมลาย สงคโปร เกาะตางๆ เชน สมาตรา บอรเนยว และเซลเบส (อนโดนเซย ปจจบน) เปนเบองตนแลว ยงมยทธศาสตรทสำาคญคอ การบกยดประเทศไทยเพอเปนเสนทางไปยงมะละแหมงของพมาเพอยดฐานทพอากาศขององกฤษ โดยนโยบายในการสรางเสนทางรถไฟไทย-พมาน มาพรอมกบการเขามาดำารงตำาแหนงนายกรฐมนตรคอ นายพล โตโจ ฮเดค เสนทางรถไฟถอวาเปนเครองมอและยทธวธในการยดและขยายอำานาจ พรอมกบใชเปนเสนทางยทธศาสตรในการลำาเลยงยทธปจจยทางสงครามไดเปนอยางด นอกจากน ญปนยงคาดหวงวาจะใชเปนเสนทางเศรษฐกจ เชอมวงไพบลยมหาเอเชยบรพาของญปนเขาดวยกน ญปนไดพจารณาเสนทางทจะใชสรางเสนทางรถไฟดงกลาวคอ จากสถานบางกอกนอย ธนบร ไปยงบานโปง กาญจนบร ดานเจดยสามองค และทนบวซายต เมองมะละแหมง ประเทศพมา โดยการกอสรางทางรถไฟจากหนองปลาดกจะเลาะแนวแมนำ�แควนอยไปถงทนบวซายต กำาหนดระยะเวลาในการกอสรางแลวเสรจภายในหนงป คอ สนป 2486 โดยใชกองบญชาการรถไฟ 1 หนวย กรมรถไฟ 2 กรม และแผนกเกบวสด 1 หนวย เปนกำาลงหลกในการวางแผนงาน สวนกำาลงแรงงานกอสรางเปนชาวบาน กรรมกรชาวจน ญวน ชวา มลาย พมา อนเดย และทหารเชลยศกฝายสมพนธมตร ทกองทพญปนเกณฑมา

วนท 20 มถนายน กองบญชาการใหญทหารบกญปนสงใหวาง “ประเดนหลกในการสรางทางรถไฟเชอมไทยกบพมา” สองวนตอมาเชลยศกผวขาวรนแรกเดนทางถงบานโปงเพอเปนแรงงานสรางทางรถไฟ และวนท 28 มถนายน หนวยทหารคามยาปกปายหลกกโลเมตร 0 ทสถานทนบวซายต ในพมา วนท 5 กรกฎาคม หนวยทหารซากาโมโตปกปายกโลเมตร 0 ทสถานหนองปลาดก ในไทย จากนน ผบญชาการทหารสงสดของไทยกบผแทนกองทพญปนประจำาประเทศไทยลงนามในขอตกลงสรางทางรถไฟสายไทย-พมา เมอวนท 16 กนยายน

เสนทางรถไฟสายมรณะ ประเทศไทย – คณะกรรมการฝายไทย และฝายกองทพญปน ไดเปดประชมครงแรก ในวนท 8 สงหาคม 2485 โดยญปนไดยนขอเสนอขอทำาทางรถไฟจาก สถานรถไฟชมทางหนองปลาดก อ.บานโปง-กาญจนบร -แควนอย - จนถงเมองมะละแหมง ระยะทางประมาณ 430 กม. และขอใหไทยอำานวยความสะดวกใหตามสมควร แตฝายไทยแยง ขอเปนฝายสรางเอง โดยใหญปนสงวสดทจะใชในการ

สรางใหไทย โดยมขอแมวา ภายหลงการวางรางเสรจแลว ขอมใหกองทพญปนเรยกคนไป

จากนนไดมการประชมกนอกหลายครง ในทสดผลการเจรจาทงสองฝายจงตกลงวางานทฝายไทยทำา คอ พนดนแนวทางทจะวางรางรถไฟจากชมทางหนองปลาดกถงแมนำ�แควใหญ สวนการวางรางเหลกนนเปนของญปน จากนนจงมการสำารวจเสนทางรวมกน ระหวางวศวกรฝายไทยและฝายญปน เมอการสำารวจเปนทเรยบรอย ทางรถไฟสายไทย -พมา

จงเรมขนในเดอนตลาคม 2485 จนถง 16 ตลาคม 2486 จงแลวเสรจ ทางรถไฟสายไทย-พมา นบจากสะพานขามแมนำ�แคว ญปนสรางตอไปทเขา

ปน 2 กม. ตอไปยงบานเกา ระยะทาง 31 กม. ไปทากเลน 8 กม. ไปวงสงห 12 กม. ไปลมสม 2 กม. ไปวงโพ 4 กม. ไปชองแคบ 7 กม. ไปทาเสา (ซงเปนแคมปเชลยศก เรยกแคมปทาเสา ตอมาเรยกสถานนำ�ตก) 9 กม. ไปไทรโยคใหญ 38 กม. ไปลนถน 13 กม. ไปบอนำ�รอน หนดาด 17 กม. ไปทาขนน (ทองผาภม) 20 กม. ไปเกรงไกร 32 กม. ไปกงกย 12 กม. ไปแกงกลวย 32 กม. แลวไปเชอมตอกบทางรถไฟจากมะละแหมงทบรเวณดานเจดยสามองค รวมเสนทางทญปน เปนฝายสราง 239 กม. ถารวมทงหมดของทางรถไฟทสรางขนใหม ตงแต หนองปลาดกถงสดปลายทาง มความยาว 294 กม.

ในการสรางทางรถไฟสายน ผบญชาการทหารสงสดของไทยกบผแทนกองทพญปนประจำาประเทศไทย ลงนามในขอตกลงสรางทางรถไฟ โดยรฐบาลญปนขอยมเงนจากรฐบาลไทยจำานวน 4 ลานบาท สวนแรงงานในการสรางทางรถไฟสายน กองทพญปนไดเกณฑเชลยศกฝายสมพนธมตร ไดแก ทหารองกฤษ อเมรกน ออสเตรเลย ฮอลนดา และนวซแลนด ประมาณ 61,700 คน และกรรมกรชาวจน ญวน ชวา มลาย ไทย พมา อนเดย อกจำานวนมาก ในระหวางการกอสรางคนงานตองเผชญกบสภาพแวดลอมท เลวรายทงฝนตก พนทดนโคลน ไขปา และยงตองทำางานอยางหนกหามรงหามคำ� จนเจบปวยลมตายไปจำานวนมาก เสนทางรถไฟสายนจงถกเรยกอยางกลาวขานในยคหลงวา “เสนทางรถไฟสายมรณะ”

รางแผนผงของญปนทเสนอตอรฐบาลไทยทจะสรางทางรถไฟสายไทย - พมาเรมตนจากหนองปลาดก อ. บานโปง จ. ราขบร

สะพานขามแมนำ�แคว แตเดมม 2 สะพาน สะพานไมสรางเสรจกมภาพนธ 2486 และสะพานเหลก สรางเสรจในอก 3 เดอนตอมา

81979_012-025_Pc5.indd 14 10/3/2555 23:45:01

15

กนยายน

-พฤศจกายน

อทกภยใหญในกรงเทพฯกรงเทพฯ – กรมชลประทานประกาศเตอนวามนำ�เหนอไหลหลากใหเตรยมพรอมรบมอ มฝนตกหนกทำาใหระดบนำ�ในแมนำ�เจาพระยาสงมาก วดระดบนำ�ทสะพานพระพทธยอดฟาจฬาโลกได 2.27 เมตร กระทรวงมหาดไทยใหทกจงหวดรายงานนำ�ทวมและความเสยหายทเกดขน พรอมกบใหความชวยเหลอในการปองกนและบรรเทาทกขผประสบภย

9 ตลาคม นำ�ทวมกรงเทพฯ ทกตรอกซอกซอยกลายเปนคลอง ถนนใชการไดเพยง 3 สาย ตองใชเรอเปนพาหนะ ผคนไดรบความยากลำาบากดานอาหารการกน เพราะมการกกตนอาหารและของใชในยามสงครามอยแลว เมอเผชญนำ�ทวมอกผคนยงเปนปญหาซำ�เตม และยงมภยจากโจรขโมยทรพยสนอก ในเวลานนเกดตลาดมดลกลอบขายสนคาราคาแพงเกนกวาทรฐบาลกำาหนด ราคาขาวสารสงถงถงละ 6 บาท จอมพล ป. ไดตงททำาการรฐบาลทพระทนงอนนตสมาคม แจกขาวสารแกประชาชนครอบครวละ 1 ถงตอสปดาห โดยมนกเรยนโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลาแตงเครองแบบชวยปฏบตหนาทนอยางเขมแขง จนไดรบคำาชมจากผคนถวนหนา

อทกภยคราวน “สามคคชย” พดเมอวนท 1 เดอนน ไนเรอง “ฉนไมกลวอทกภยแลว” มความสำาคญตอนหนงวา “เดชะบญ แควปาสกปนนำ�ขนนอยกวา พ.ส. 2460 เกอบ 5 เมตร และเวลานกเรมลดลงมากแลว แสดงไหเหนวา ลดลงมาตามลำาดบจากเหนอ บดนมาถงเราชาวกรงเทพฯ ธนบร แลวกไปสทะเล ฉนจงคดวาปนนำ�อาดไมมาก เทาป 2460 กได และผลเสยหายกคงมไมมากนก คงไมถงป พ.ส. 2460 ทฉน พดนชกกลวๆ เหมอนกน เพราะเลนกบธมชาตเอาแนไมไครได ขอสำาคนทพนองทงหลายหยาไปดมทาน หยาไปอาบเลนบนถนน หยาพายเรอเลนไหมากนก ประเดยวทาน นกวา เราชอบทานมาก ทานอาดหยกบเรา ไมไหลไปทเล เราจะลำาบากไมนอยเลย”.

เราขอขอบไจ “สามคคชย” ทไหขาวดแกประชาชน และยงไหคำาแนะนำาตกเตอนทดแกประชาชนอกดวย

บดน ชายพระนครและธนบร ไดประสบพบเหนกบอทกภยหยางเตมหนาแลว ถนนสายตางๆ ไดกลายเปนลำาคลองไปบางแลวกม แตกเปนสวนนอย สวนไหยยงคงเปนปรกต ถนนสายจเรนกรงยงเงยบหย อทกภยทมาถงพระนครและธนบรคราวน กำาลงผานไปสทเลไหยจงหยางท “สามคคชย” วา แมจะเอาแนกบธมชาตไมได กขอไหเราชวยกนเลงในแงดกนไว เมอภยยงไมถงตวกควนกลว เมอภยมาหยฉเพาะหนาแลว ถงจะกลวสกเทาไรกหาประโยชนมได รงแตจะตองเสยหายมากขนโดยไชเหต เราผอนหนกไหเปนเบากนไหมากทสดดกวา วธผอนหนกไหเปนเบาไนเวลาน ไมมอะไรประเสดเทากบทำาทำานบ เจาะรางนำ� ขนยายขาวของและทรพยสมบตไห พนอทกภยไหมากทสดทจะมากได อะไรไมควนเสยกหยาไหเสย แนนอน เมอภยมาถงแลว จะไมไหเสยหายอะไรบางเลยนน เปนไปไมได แตตองชวยกนประคบประคองไหเสยหายนอยทสด ไมใชแตกตนกนเปนโกลาหล หรอคดแตจะไหคนอนชวยตวรำาไป.

อกหยางหนง กคอ หยาถอโอกาส แหงภยมาถงตวนเปนการแสวงหา ความสขสวนตว โดยไรประโยชน เชน พายเรอเลน ตามแมนำ�ลำาคลอง ดงท “สามคคชย” เตอนไวนน เวลาน ทวทองนำ�เตมไปดวยภยนตรายรอยแปด กระแสนำ�ไหล เชยวหยางยงแลว สตวรายตางๆ ยงระบาดไปทว เราเหนพวกหนมๆ สาวๆ ถอ โอกาสนไปลอยลำา เกยวพาราสกนตามทองนำ� แลวแกลงทำาเรอลม รสกปลงสงเวชหยไมรหาย พวกน กเชนเดยวกบพวกนกขจกรยาน ลอยชายตามถนนหนทาง ไนยามทบานเมองกำาลงขาดแคลนยาง แมทานผนำาจะกลาวคำาเตอนไวแลว กยงคงเอาหทวนลมหยนนเอง ควนทพอแมผปกครองทงหลายจะตกเตอน และกวดขนไหชวยกนไชเวลาวางไหเกดประโยชน ไนยามทบานเมองไดรบความทขรอนน .............. โดยใชเหต และเอาตวเขาเสยงกบอนตรายโดยไมมความจำาเปนอะไรแมแตนอย.

อทกภยคราวน จะรายแรงเพยงใด ขอเราหยาเปนทขเปนรอนกนเกนควน มนเปนเรองของธมชาต ใครๆ กหามไมไดนอกจากอำานาดคณพระสรรตนตรยเทานน เวลานทางฝายบานเมองทำางานกนตวเปนเกลยว เพอผอนหนกเปนเบา พนองรวมชาตควนฟงเสยงทางราชการเทานน หาควนเชอฟงคำารำ�ลอตางๆ นานาทปราสจากเหตผล พวกฉวยโอกาสทำานาบนหลงคน มกจะถอเอาความเปลยนแปลงตางๆ ของชมชนเปนเครองมอหากนของเขาเสมอ เชนเวลาน พากนยวา ขาวสารจะขนราคาเปนตน ซงหาเปนความจงไม บรสทขาวไทยไดไหคำาชแจงแลววา เราจะไมขาดแคลนขาวสาร ขาวสารจะไมขนราคา บรสทขาวไทยไดเตรยมการชวยเหลอเพอนรวมชาตไวพรอมสรรพแลว ไครจะซอขาวสารสกเทาไรกได ไมจำากดจำานวน ดงนเปนตน.

หมายเหต : องการมาตรสะกดในยคนน

2485

1942

81979_012-025_Pc5.indd 15 10/3/2555 23:45:02

16

ปรบปรงอกษรไทย กรงเทพฯ – ในยคการสรางชาต เมอจดระเบยบการดำาเนนชวตของคนไทยใหเปนแบบอารยประเทศ ในสมยรฐบาลนายกรฐมนตรจอมพล ป. พบลสงคราม ไดมรฐนยม “ประกาสสำานกนายกรถมนตร เรองการปรบปรงตวอกสรไทย” (องตามการสะกดสมยนน) หรอ “หนงสอจอมพล” โดยใหตดพยญชนะ ตวสระ ทมเสยงซำ�กนโดยไมจำาเปนออกไป และยกเลกตวเลขไทย ใหนำาเลขอารบกมาใชแทน โดยพยญชนะทถกตดไป 13 ตว คอ ฃ ฅ ฆ ฌ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ศ ษ และฬ สระกตด ใ ฤ ฤา ฦ ฦา ออก ดงนน ตวหนงสอไทยยงคงเหลอตวอกษรเพยง

31 ตวคอ ก ข ค ง จ ฉ ช ซ ญ ด ต ถ ท ธ น บ ป ผ ฝ พ ฟ ภ บ ย ร ล ว ส ห อ ฮ ตวทตดออกไปนนใหใชคำาทเสยงพองกนทเหลอแทน เชน ส แทน ศ ษ น แทน ณ ด แทน ฎ เปนตน

ตว ญ นนโดยทวไปใหเขยนโดยใชตว ย แทน แตในกรณตองเขยนคำาบาลหรอสนสกฤต ใหใชตว ญ ได แตไดตดเชงตว ญ ออก คงมรปเพยง ญ เชน ผหญง เปน ผหยง ใหญ เปน ไหย เปนตน

ตวกลำ� ทร ทออกเสยงเปน ซ ใหใชตว ซ เขยนแทน เชน ทราบ เปน ซาบ ทรดโทรม เปน ซดโซม ทราย เปน ซาย ทรพย เปน ซบ ทรวง เปน ซวง

ตว ย ท อ นำาใหเปลยนเปน ห นำา เชน อย อยาง อยา อยาก เขยนเปน หย หยาง หยา หยาก

ร หน ในแม กก กบ กด กม ยกเลกใชไมหนอากาศแทน เชน อปสค วธนา บพ กมการ แต ร หน ในแมกน ยงคงมใชได เชน สรรค (อปสรรค), บรรพบรส (บรรพบรษ),

วรรนคด (วรรณคด) เปนตนคำาทมาจากบาล ถาตวสะกดมอกษรซำ� หรออกษรซอน ในกรณตวหลงไมม

สระกำากบ ใหตดตวสะกดตวหนาเสย เชน หถกม (หตถกรรม) ทข (ทกข) อคราชทต (อครราชทต) รถบาล (รฐบาล) เสถกจ (เศรษฐกจ) แตถาตวหลงมสระกำากบไมตองตดตวสะกด เชน อคค สทธา (ศรทธา)

ไมไตค ใชเฉพาะในกรณตองการใหออกเสยงสน เชน เมด เลก เยบ เหน ถาไมใชอาจมความหมายเปนอยางอน แตถาไมมไมไตค จะเขยน “เปน” สวนคำาทไมไดออกเสยงสนจรง เชน กะหรอมกะแหรม ตะเบง ไมมไมไตค คำาทมาจากบาลสนสกฤต กไมมไมไตค เชน เบญจ เพชร เวจ คำาตางประเทศทจำาเปนใหคงใชได เชน เชค

คำา “กระ” ใหเขยนเปน “กะ” เชน กระจาง กระท เปน กะจาง กะท คำาทถอดมาจากคำาตางประเทศใหเขยนตามเสยงเปนหลก เชน ตำารวจ เปน

ตำาหรวด กำาธร เปน กำาทอนอยางไรกตาม อกษรไทยแบบ “หนงสอจอมพล” นเลกใชเมอป 2488 หลง

จากนนคนไทยกเขยนภาษาไทยอยางดงเดมดวยพยญชนะ 44 ตว สระ 21 รป 32 เสยง

ตงสภาวฒนธรรมแหงชาตกรงเทพฯ – รฐบาลจอมพล ป. พบลสงครามเสนอรางพระราชบญญตวฒนธรรมแหงชาต พ.ศ. 2485 และตงสภาวฒนธรรมแหงชาต เพอควบคมการประพฤต ปฏบตตนของบคคล ตามแนววฒนธรรมใหมแบบรฐนยม สรางชาตไทยใหเปนแบบอารยประเทศ สภาผแทนราษฏรมมตเหนชอบรางพระราชบญญตวฒนธรรมแหงชาต ขนทลเกลาฯ สมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดล ผานคณะผสำาเรจราชการแทนพระองค พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาอาทตยทพอาภา และ ฯพณฯ ปรด พนมยงค ลงพระปรมาภไธย และประกาศบงคบใชเมอวนท 28 กนยายน 2485 โดยกำาหนดใหสภาวฒนธรรมแหงชาตมหนาทหลก 5 ประการคอ 1. คนควา ดดแปลง รกษา และสงเสรมวฒนธรรมแหงชาตทมอย 2. คนควา ดดแปลง และกำาหนดวฒนธรรมทควรรบไวหรอปรบปรงตอไป 3. เผยแพรวฒนธรรมแหงชาตใหเหมาะสมกบกาลสมย 4. ควบคมและหาวธปลกฝงวฒนธรรมแหงชาตในจตใจของประชาชนจนเปนนสย 5. ใหความเหน รบปรกษา และปฏบตการตามความมงหมายของรฐบาลในกจการอนเกยวกบวฒนธรรมแหงชาต และแบงงานของสภาวฒนธรรมฯ ออกเปน 5 สำานกคอ 1. สำานกวฒนธรรมทางจตใจ 2. สำานกวฒนธรรมทางระเบยบประเพณ 3. สำานกวฒนธรรมทางศลปกรรม 4. สำานกวฒนธรรมทางวรรณกรรม 5. สำานกวฒนธรรมฝายหญง นอกจากนพระราชบญญตฉบบน ยงไดใหความหมายคำา “วฒนธรรม” คอลกษณะทแสดงถงความเจรญงอกงาม ความเปนระเบยบเรยบรอย ความกลมเกลยวกาวหนาของชาต และศลธรรมอนดของประชาชน พรอมกำาหนดใหบคคลทกคนมหนาทปฏบตตามวฒนธรรมแหงชาต และตองผดงสงเสรมความเจรญกาวหนาของชาต โดยรกษาไวซงวฒนธรรมตามประเพณอนดงาม และชวยกนปรบปรงทำานบำารงใหดยงขนตามกาลสมย

กอตงพรรคคอมมวนสตแหงประเทศไทยนครพนม – แมพรรคคอมมวนสตแหงประเทศไทย จะไมมสถานะเปนพรรคการเมองอยางเปนทางการ เพราะไมเคยมการจดทะเบยนจดตง แตกไดมการดำาเนนการ และมแนวทางนโยบายขบเคลอนองคกรทชดเจนจากการกอตงเมอวนท 1 ธนวาคม 2485 จนกระทง “วนเสยงปนแตก” 7 สงหาคม 2508 ซงถอเปนจดหกเหของพรรคคอมมวนสตแหงประเทศไทยสการตอสตานอำานาจรฐอยางเปนทางการดวยอาวธ

การปะทะระหวางพรรคคอมมวนสตฯ และเจาหนาทตำารวจในวน “เสยงปนแตก” เมอวนท 7 สงหาคม 2508 นน เกดขนทบานนาบว ต. โคกหนแฮ อ. เรณนคร จ.นครพนม ซงถอกนวาไดเปนสญลกษณทางเวลาแหงการตอสของฝายประชาชน คอเปนขอพสจนทวาประชาชนมความกลาหาญทจะลกขนสตอตานอำานาจเผดจการดวยความตองการทจะใหประเทศมเอกราช และประชาชนมสทธประชาธปไตย เพอสรางสงคมใหมทมความสขสมบรณ และยงกลายเปนมาตรการตอบโตตอการปราบปรามเขนฆาประชาชนของฝายอำานาจเผดจการของจอมพล ถนอม กตตขจร ดวยอาวธของประชาชนซงไดขยายตวไปในหลายเขตทวประเทศตอมา

28

กนยายน

1

ธนวาคม

29

พฤศจกายน

81979_012-025_Pc5.indd 16 10/3/2555 23:45:03

17

ธนาคารแหงประเทศไทยเปดดำาเนนการกรงเทพฯ – เมอวนท 28 เมษายน 2485 ไดมการตราพระราชบญญตธนาคารแหง ประเทศไทย พ.ศ. 2485 เพอเปลยนฐานะสำานกงานธนาคารชาตไทยใหเปนธนาคารกลาง โดยกำาหนดใหธนาคาร แหงประเทศไทย (ธปท.) เปนนตบคคลและเปดดำาเนนการ ในวนท 11 ธนวาคม 2485 โดยมพระวรวงศเธอพระองคเจาววฒนไชย เปนผวาการธนาคารพระองคแรก (พ.ศ. 2485 - 2489)

ธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.) หรอ แบงกชาต (The Bank of Thailand: BOT) เปนธนาคารกลางของประเทศไทย มหนาทหลกในการดแลกำากบเรองการเงนของชาต ทงออกกฎเกณฑและควบคมสถาบนการเงน นำาธนบตรไทยออกมาหมนเวยนรวมถงการควบคมการถายโอนเงนตราระหวางประเทศและเฝาระวงอตราแลกเปลยนเงนบาทเทยบกบสกลเงนตราอน

“วกฤตการณบานโปง”ทหารญปนตบหนาพระไทยราชบร – หนงสอพมพมหาชน และ เจนฮวาเปาฉบบใตดน ไดรายงานเหตการณวา ทหารญปนทควบคมการสรางทางรถไฟ อยทวดดอนตม อ.บานโปง จ.ราชบร ไดใชฝามอตบหนาพระรปหนงอยางปาเถอน คนไทยกำาลงสรางทางอย ณ บรเวณนนไดเขาหามปรามตอวาทหารญปน ตอมาทหารญปนยกพวกมาใชดาบปลายปนไลทมแทงและไลยงจนเกดปะทะกนไดรบบาดเจบลมตายทงสองฝายหลายคน

“วกฤตการณบานโปง” เกดขนทวดดอนตม อ.บานโปง เมอเวลาประมาณ 17.00 น. ของวนท 18 ธนวาคม 2485 เหตการณเกดขนเมอพระเพม สรพบล อาย 37 ป ซงกำาลงเดนทางไปนมสการเจาอาวาสวดดอนตมไดพบกบเชลยศกผวขาวระหวางทาง เชลยศกไดขอบหร พระเพมกสงบหรใหดวยความสงสาร ทหารญปน เหนเขาเกดความโกรธและไดเขาไปตบหนาพระเพมไป 3 ท จนพระเพมลมลงกบพน

เหตการณนเกดขนตอหนาชาวบานแถวนน ยงเมอพระเพมเลาเรองราวทเกดขนใหกรรมกรไทยทรบจางสรางทางรถไฟสายน ซงพกอยทศาลาวดฟง กรรมกรไทยจงรวมตวกนไดประมาณ 20 คน พรอมดวยพระเพมพากนไปพบลามญปนชอนายคเรแลวเลาเรองนใหฟง นายคเรกรบปากวาจะตดตอแจงใหผใหญฝายญปนทราบในวนรงขน และขอรองใหคนไทยทง 20 กวาคนนน ใจเยนกลบไปกอน

เวลาประมาณ 20.00 น. มทหารญปนคนหนงถอไมหนาสามขนไปบนศาลาวดดอนตม แตกไมมใครตอบโต ทหารญปนคนนนหายไปพกหนงกกลบมากบเพอนทหารญปนอก 2 คน ถอไมหนาสามและปนยาวแถมมาดวย กรรมกรคนหนงทนไมไหวจงใชทอนไมปาเขาใสทหารญปนแตไมถก ฝายทหารญปนจงลาถอยกลบไป แตอกเพยง 5 นาทตอมากกลบมากน 10 กวาคน พอมาถงศาลาวดกยงปนเขาใส คนไทยตางวงหนเอาชวตรอด ทหารญปนเหนเปนตอจงยงปนใสและวงกวดคนไทยไปรอบๆ บรเวณวด จากนนฝายไทยจงตงหลกแลวพากนควาจอบเสยมทพอหาไดเตรยมตวเขาสตอบ

ตอมา ร.ต. โยชดะ นายทหารญปนพรอมดวยผบงคบกองตำารวจไทยและนายอำาเภอบานโปงเดนทางมาถงและระงบเหตลงได ทามกลางความฮดฮดของทหารญปนและคนไทยทถกรงแก ปรากฏวามทหารญปนและคนไทยตายจำานวนหนง เปนเหตใหทหารญปนโกรธแคนยกพวกบกลอมโรงพกสถานตำารวจบานโปง จนเวลาประมาณใกลสองยาม ฝายญปนกสงทหารมาเพมเตมจากกาญจนบรประมาณ 4-5 คนรถ ตรงไปยงวดดอนตม 2 คน และเลยไปทรมนำ� 1 คน สวน 2 คนสดทายซงเปนรถบรรทกคนหนงกบรถนงอกคนหนงกวงตามกนมาแลวหยดลง

18

ธนวาคม

11

ธนวาคม

ทหนาสถานตำารวจบานโปง ทหารญปนจำานวนหนงถอปนตรงไปยงสถานตำารวจ อกพวกหนงขยายแถวยดคนถนนตรงขามสถานตำารวจ แลวเรมยงปนเขาใสทนท ตำารวจบานโปงกยงส กนเวลาชวงสนๆ แคประมาณ 2-3 นาท ฝายญปนกหยดยงแลวรองบนไซขมขแตกลบพากนลาถอยไป ผลจากการยงตอสกน นายทหารญปนตายไป 1 และพลทหารตายไป 4

จากนน ทหารญปนจงใชวธกวาดตอนจบกมกรรมกรไทยทงชายและหญงรวมทงเดกไป 31 คน และยงจบกมพระไปทงวดเพอสอบสวนจนถงตสามของเชาวนใหมและไดปลอยตวออกมา นอกจากนน รอบๆ วดยงมซากศพคนไทยนอนตายเกลอนอย 7-8 ศพ

กรรมกรไทยทงหมดถกกกขงไวจนถงวนท 24 ธนวาคมจนเสรจสนการสอบสวนแลวจงไดปลอยตวกอน 20 คน แตยงคงกกตวไวอก 11 คน สวนตวพระเพมถกสงตวใหฝายไทยควบคมเองตามคำาขอ

เมอวนท 20 ธนวาคม 2485 มการประชมรวมไทย-ญปน เกยวกบกรณนขน ฝายญปนยนยนวา ฝายไทยเปนฝายเรมยงปนกอน ฝายไทยแมจะรขอเทจจรงอยเตมอกแตกจำาเปนตองอดกลนไมงดหลกฐานพยานมายนกนใหแตกหกไปขางหนง และไดสง พล.ท. หลวงเสรเรงฤทธ (จรญ รตนกล เสรเรงฤทธ) เปนหวหนาคณะไปขอขมาผบญชาการกองพลกอสรางทางรถไฟญปนในวนท 22 ธนวาคม

ในวนท 21 ธนวาคม หลงเกดเหตเพยงไมกวน กรรมกรไทยบานโปงททำางานใหญปนกพากนหลบหนไปประมาณ 500 คน จนไมเหลอกรรมกรไทยเลยแมแตคนเดยว ญปนจงเรมหนกใจเพราะทางโตเกยวกเรงรดใหสรางทางรถไฟสายสำาคญนใหเสรจสนโดยเรว

หลงจากเหตการณครงน ทำาใหคนไทยเกลยดชงญปนมากขนทบเทาทวคณ โดยเฉพาะอยางยงทบานโปงและกาญจนบรซงเปนฐานกอสรางทางรถไฟ ทบานโปงญปนหาคนไทยไปเปนกรรมกรสรางทางรถไฟใหไมไดเลย นอกจากนนนอตบงคบหวรางรถไฟกถกขโมยหายไปแบบจบมอใครดมไมไดประมาณ 800 ดอก ยงความ ภาคภมใจแกกลมวรชนนรนามทจะไดรบขนานนามในภายหลงวา “พยคฆรายไทยถบ”

ทกาญจนบร ตำารวจไทยเอาปนขคนตวทหารญปนทเดนมาตามทางอยางไมเกรงกลว ทหารญปนไมไดรบความสะดวกในการซอหาอาหารทงในตลาดและทวๆ ไปเหมอนอยางเคย เดนสวนคนไทยเมอใดกถกตะโกนใสวา “บากายาโร” ซงแปลเปนไทยวา “ไอบา”

เหตการณจบลงดวย พระเพม สรพบลถกจบสก ถกศาลทหารพพากษา ประหารชวต ลดหยอนเปนจำาคกตลอดชวต กรณของ “เพม สรพบล” น มเกรดประวตศาสตรทนาสนใจวา ทานนนบวชเปนพระ แตในชวงเวลาของการดำาเนนการกลบถกบนทกไววา เปนเพยง “สามเณร” และปรากฏวาเมอสงครามโลกครงท 2 สนสดลง โดยทญปนเปนประเทศแพสงคราม และรฐบาลจอมพล ป. ตอง ลาออกกลางคนนน ทานไดรบการปลอยตว

2485

1942

81979_012-025_Pc5.indd 17 10/3/2555 23:45:04