รายงานอตสาหกรรมนวตกรรม :โอกาสใหมของอตสาหกรรมกลม 2nd Wave S-Curve ดวยนวตกรรมวสด

ประกอบไปดวย 5 อตสาหกรรมกลม First S-Curve ไดแก อตสาหกรรมยานยนตสมยใหม อตสาหกรรมอเลกทรอนกสอจฉรยะ อตสาหกรรมการทองเทยวเชงสขภาพ อตสาหกรรมการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพ และอตสาหกรรมการแปรรปอาหาร และ 5 อตสาหกรรมกลม New S-Curve ไดแก หนยนตเพออตสาหกรรม อตสาหกรรมการบนและโลจสตกส อตสาหกรรมเชอเพลงชวภาพและเคมชวภาพ อตสาหกรรมดจทล และอตสาหกรรมการแพทยครบวงจร นอกจากนยงมกลมอตสาหกรรมกลม 2nd Wave S-Curve ซงถอเปนกลมอตสาหกรรมทตองไดรบการปฏรปดวยการน�านวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหมเขาไปชวยในการพฒนาและสงเสรมการเตบโตทางเศรษฐกจ เนองจากอตสาหกรรมในกลมนยงคงพงพาเทคโนโลยเดมในการผลตและสรางรายไดปานกลางใหกบประเทศ โดยอตสาหกรรมในกลมนประกอบดวย 9 อตสาหกรรม ไดแก สงทอและเครองนงหม เครองหนงและรองเทา อญมณและเครองประดบ เหลกและเหลกกลา แกวและ

กระจก ซเมนต ไมและเฟอรนเจอร เซรามก ปโตรเคมและพลาสตก หากมองในแงรายได อตสาหกรรมกลมนอาจสรางรายไดใหกบประเทศไมมากเทากบอตสาหกรรมหลกของประเทศอยางอตสาหกรรมในกลม First S-Curve และ New S-Curve แตหากมองในอกแงมม อตสาหกรรมในกลมนถอเปนอตสาหกรรมวสด (Materials) ซงถอวาเปนองคประกอบหลกและเปนรากฐานทส�าคญในการขบเคลอนอตสาหกรรมหลกของประเทศไทย ดงเชน เหลกกลาเปนวสดในการผลตยานยนต สงทอส�าหรบใชในอตสาหกรรมการแพทย และซเมนตเปนวสดทใชในการพฒนาโครงสรางพนฐาน (Infrastructure) ของประเทศ ดงนนการพฒนานวตกรรมและเทคโนโลยในกลม 2nd Wave S-Curve จงเปนการยกระดบอตสาหกรรมเหลาน อกทงยงชวยยกระดบอตสาหกรรมตอเนองใหแขงแกรงขนอกดวย ทงในดานการเพมก�าลงการผลต การพฒนาคณภาพของสนคา การสรางคณสมบตทมเอกลกษณ การพฒนาคณภาพชวต การประหยดคาใชจาย และการเสรมสรางศกยภาพใหเหนอกวาคแขงทางการคาในภมภาคตาง ๆ ทวโลก

ปฏรปอตสาหกรรมกลม 2nd Wave S-Curve ดวยนวตกรรม

บทท

1.1 ความทาทายภาคอตสาหกรรมกลม 2nd Wave S-Curve ภาคอตสาหกรรมถอเปนกลไกหลกท ขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย โดยสามารถสรางรายไดและการจางงานใหประเทศเปนอยางมาก รฐบาลไทยจงมนโยบาย Industry 4.0 และโครงการพฒนาระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor: EEC) ซงถอเปนแนวทางในการปฏวตอตสาหกรรมรอบใหม โดยมเปาหมายหลกทส�าคญในการพฒนาและการปรบใชเทคโนโลยและนวตกรรมทล�าสมย เพอใหประเทศไทยหลดพนจาก “กบดกรายไดปานกลาง (middle-income trap)” ทางรฐบาลไดคาดหวงวาการพฒนาโครงการดงกลาวจะชวยดงดดเมดเงนการลงทนจากตางประเทศใหมาลงทนใน 10 กลมอตสาหกรรมเปาหมายของไทย หรอทเรยกวาอตสาหกรรม S-Curve ซงถอเปนอตสาหกรรมดาวเดนของประเทศไทยทมขดความสามารถในการแขงขนและมกลไกขบเคลอนเศรษฐกจเพออนาคต โดยอตสาหกรรม S-Curve

1.2 การพฒนาวสดกบความตองของตลาดโลกกระแสความตองการของผบรโภคทเปลยนแปลงไป ท�าใหทวโลกมการพฒนานวตกรรมในวสดใหตอบโจทยการใชงานในยคปจจบนมากขน นวตกรรมวสดเหลานถอเปนนวตกรรมทตอบกระแสความตองการของตลาดโลกในอนาคต

1. บรรจภณฑจากพลาสตกชวภาพ จากกระแสอนรกษสงแวดลอม ท�าใหผบรโภค รฐบาล และหนวยงานตาง ๆ ทวโลก มความตระหนกถงขยะจากพลาสตกทกอใหเกดมลพษ ซงกอใหเกดแรงผลกดนทส�าคญตอการพฒนานวตกรรมพลาสตกชวภาพ ในปจจบนขยะพลาสตกในโลกมปรมาณถง 8.3 พนลานตนโดยประมาณ โดยตงแตชวงป พ.ศ. 2493 เปนตนมา หรอ นบตงแตพลาสตกไดถกคดคนขน ขยะพลาสตก (โดยเฉพาะพลาสตกทใชครงเดยวทง เชน หลอดพลาสตก ถงพลาสตก และขวดพลาสตก) ไดมปรมาณเพมมาก

ขนเรอย ๆ เนองจากตองใชเวลาเปนมากถงรอยปในการยอยสลาย ท�าใหปรมาณขยะพลาสตกมมากขน และไดกลายเปนความกงวลในหมผบรโภคทวโลก เปนเหตใหสหภาพยโรปวางแผนทจะออกกฎงดใชพลาสตกแบบใชครงเดยว และไดสงเสรมการวจยและการพฒนาวสดใหมเพอทดแทนทสามารถน�ากลบมาใชใหมไดโดยผานกระบวนการรไซเคล (Recycle) หรอพลาสตกชวภาพทมคณสมบตพเศษสามารถยอยสลายเองได ซงเปนอกทางเลอกหนงทก�าลงไดรบความนยม การผลตผลตภณฑจากพลาสตกชวภาพถอเปนโอกาสส�าคญของภาคอตสาหกรรมพลาสตกไทย โดยเฉพาะการผลตบรรจภณฑทท�ามาจากพลาสตกชวภาพซงเปนสวนชวยสนบสนนอตสาหกรรมตอเนองในกลมธรกจสนคาอปโภคบรโภค (FMCG) ในกลมพลาสตกชวภาพทใชในการผลตบรรจภณฑนน พอลแลคตคแอซด หรอ PLA ถอเปนพลาสตกชวภาพทเปนทนยมและมการใชกนมากทสด พลาสตก PLA นสามารถ

รายงานอตสาหกรรมนวตกรรม บทท 1

ผลตไดจากพช เชน น�ามนขาวโพด มนส�าปะหลง และออย โดยประโยชนหลกของ พลาสตก PLA นนแนนอนคอการยอยสลายไดเองตามธรรมชาตและมกรรมวธการผลตทยงยน สงผลเสยตอสงแวดลอมนอยกวา พลาสตกแบบดงเดมใชเวลาหลายรอยปในการยอยสลาย ขณะท PLA ใชเวลาเพยงไมถงเดอนกสามารถยอยสลายตามกระบวนการตามธรรมชาต ดวยคณสมบตพเศษของ PLA นเองจงเหมาะส�าหรบบรรจภณฑทมอายการใชงานทต�า เชน ขวดน�าดมและบรรจภณฑใสอาหาร เนองจากผบรโภคมความกงวลเกยวกบ ขยะพลาสตกทเพมขน ท�าใหความตองการพลาสตกทสามารถยอยสลายไดตามธรรมชาตในตลาดโลกพงสงขนเปนอยางมาก โดยเฉพาะอยางยงในยโรปตะวนตก อตราการบรโภคพลาสตกยอยสลายไดนนเพมขนมากกวารอยละ 600 ในชวงสบปทผานมา และ ในไมชานพลาสตกชวภาพอาจมสวนแบงในตลาดถงรอยละ 40 ของตลาดพลาสตกโลก ในป พ.ศ. 2561 ตลาดพลาสตกชวภาพและไบโอโพลเมอรของโลกนนมมลคาประมาณ 5.95 พนลานเหรยญสหรฐ และมการคาดการวาจะมมลคาสงถง 14.92 พนลานเหรยญสหรฐป พ.ศ. 2566 โดยมอตราการเตบโตเฉลยตอปคดเปนรอยละ 16.5 และคาดวาตลาดจะเตบโตมากกวาเดมในอนาคต

2. สงทอเทคนคทางการแพทย คลนลกใหมชบชวตอตสาหกรรมสงทอไทย นวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหมถอเปนปจจยหลกในการพลกโฉมอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมไทย จากเดมทมงเนนไปทการผลตเสอผาและเฟอรนเจอร ใหกลายเปนสงทอทางเทคนค ซงสามารถน�าไปพฒนาและประยกตใชไดในหลากหลายอตสาหกรรม ผประกอบการทวโลกตางกไดหนมาพฒนาสงทอใหกลายเปนสงทอเทคนคทสามารถตอบสนองความตองการทหลากหลาย อยางเชน ในภาคเกษตรกรรม สถาปตยกรรม และวศวกรรม นอกจากนในปจจบนไดมการผสานเทคโนโลยสงทอและวทยาศาสตรการแพทยเขาดวยกนกลายเปนสงทอสาขาใหมทเรยกกนวาสงทอเทคนคการแพทย หรอ Medtech ซงถอวา

25 เทา วสดชนดนมความยดหยนสงท�าใหสามารถปรบใชไดกบแผลทกพนผวพรอมดวยคณสมบตในการตานแบคทเรย ท�าใหเหมาะกบการรกษาแผลทมปญหาเรอรงหรอตดเชอไดรบการรกษาทไดผลมากกวาการรกษาดวยผาปดแผลแบบดงเดม อกทงยงชวยลดระยะเวลาในการรกษาและลดคาใชจาย อนจะสงผลดตอคณภาพชวตของคนไขในทกดาน •ชดคนไขอจฉรยะเพอประโยชนทางการแพทย เสอผาอจฉรยะเปนนวตกรรมทผสมผสานสงทอและอเลกทรอนกสเขาดวยกน ซงท�าใหบคลากรทางการแพทยสามารถเฝาตดตามสภาพรางกายของคนไข เชน อณหภมของรางกาย อตราการเตนของหวใจ และความดนโลหตไดเปนตน ผาอจฉรยะนมเทคโนโลยพเศษทสามารถรบรถงสภาพรางกายของคนไขได โดยตวประมวลผลไฟฟาจะถกฝงลงไปในผาอจฉรยะ มการรบสงสญญาณผานอปกรณควบคมกลาง ซงจะวเคราะหและประเมนคาจากสญญาณดงกลาว จากการรายงานโดย Research and Market ซงเปนบรษทวจยตลาดระดบโลกไดกลาววา ภายในป พ.ศ. 2568 ความตองการของสงทออจฉรยะในตลาดโลกนนคาดวาจะเพมขนถงรอยละ 30.4 และอาจมมลคาสงถง 5.55 พนลานเหรยญสหรฐฯ และสงทออจฉรยะนจะไดรบการพฒนาและน�าไปปรบใชในวงการกฬาและวงการการแพทยในอนาคต

เปนโอกาสใหมส�าหรบอตสาหกรรมสงทอ การบรโภคและการพฒนาสงทอเทคนคการแพทย (MedTech) นก�าลงขยายตวอยางรวดเรวและถอไดวาเปนภาคสวนทมการเตบโตมากเปนอนดบแรกๆ ในวงการสงทอเทคนค ในปจจบนสงทอเทคนคการแพทยมการพฒนาเปนผลตภณฑทหลากหลาย ตงแตผาพนแผลไปจนถงสงทอทมรปแบบซบซอนมากขนอยางเชนเสนเลอดเทยม โดยขอมลจาก Grand View Research ไดคาดการณวา ในตลาดโลกนนสงทอทางการแพทยจะมการเตบโตขนถงรอยละ 4.9 ซงจะมมลคามากถง 23.3 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในป พ.ศ. 2568 โดยความตองการสงทอทางการแพทยนนมแนวโนมวาจะสงขนอยางตอเนอง เนองจากการเพมขนของจ�านวนประชากรผสงวย รวมทงสงอ�านวยความสะดวกทางการแพทยมความกาวหนามากขน ผคนหนมาใสใจดแลสขภาพกนมากขน ท�าใหสงทอเทคนคการแพทยมการพฒนาอยตลอดเวลาใหสงทอมคณสมบตพเศษสอดคลองตอความตองการของผบรโภค เชน น�าหนกเบา มการดดซมทดเยยม รวมถงใหผใชสวมใสสบาย •วสดปดแผลแบบHydroActive:ความกาวหนาของการดแลรกษาแผลการน�าเอาผลตภณฑทขนรปโดยไมผานการทอหรอทเรยกกนวานอนวฟเวน (Nonwoven) มาใชในทางการแพทยนนก�าลงเพมมากขน โดยมการพฒนานอนวฟเวน (Nonwoven) ใหเปนแผนปดแผลแบบ Hydro Active ทมคณสมบตพเศษชวยใหแผลหายเรวขนอยางมประสทธภาพ ทมนกวจยจากบรษทฟรอยเดนเบรก (Freudenberg) ไดรงสรรคนวตกรรมนอนวฟเวน (Nonwoven) ผสานกบ ไฮโดรเจลไฟเบอร และเคลอบผวดวยซลโคน ชนดพเศษ ผลตภณฑดงกลาวสามารถใชไดกบแผลหลากหลายรปแบบโดยเฉพาะแผลเรอรงซงมความซบซอนและยากตอการรกษา เชน แผลเบาหวาน หรอแผลกดทบ ผลตภณฑนมคณสมบตพเศษโดยเฉพาะสามารถดดซมสารคดหลงหรอหนองไดถง

3. เหลกกลาความแขงแรงสง (Advanced High Strength Steel: AHSS) ในปจจบนผบรโภครวมถงภาครฐใหความสนใจในการผลกดนการผลตและบรโภครถยนตพลงงานไฟฟา (EV) ท�าให ผผลตรถยนตไดเรมหนเหสายการผลตจากรถยนตทใชน�ามนเชอเพลงเปนรถยนตทใชพลงงานไฟฟา (EV) แตเนองจากแบตเตอรรถยนตพลงงานไฟฟานนมน�าหนกมาก ท�าใหวสดทมน�าหนกเบาเปนทตองการในการผลตโครงสรางรถยนตพลงงานไฟฟาน เพอใหรถยนตมน�าหนกเบาลง และมประสทธภาพมากขน ในอดตเหลกกลาถอเปนวสดหลกทใชในการผลตโครงสรางรถยนต แตในปจจบนเหลกกลานนอาจมน�าหนกมากเกนไป ไมเหมาะส�าหรบน�าไปใชกบยานพาหนะชนดน จงท�าใหผผลตรถยนตตองกลบมาคดทบทวนถงวสดทจะสามารถน�ามาท�าโครงสรางรถทน�าหนกเบากวาเดมและยงเปนมตรตอสงแวดลอม ควบคไปกบประหยดพลงงานอกดวย ไมนานมานบรษทผผลตรถไดหนมาใช

วสดทดแทนอยางพลาสตก อะลมเนยม และคารบอนไฟเบอร เนองจากเหตผลในเรองของน�าหนกทเบากวาและความทนความรอนและทนสารเคมทพอ ๆ กนกบเหลกกลา แตกระนนผบรโภคจ�านวนไมนอยกไดมความกงวลเกยวกบวสดทน�ามาใชประกอบรถยนต เนองจากความเชอทวาเหลกกลานนแขงแรงกวาวสดอยางพลาสตกและอะลมเนยม ท�าใหผประกอบการกจการรถยนตตางหนกลบไปใชเหลกกลาตามเดมเนองจากมราคาทถกกวาและความแขงแรงทมากกวา จงมการพฒนาเหลกกลาความแขงแรงสง หรอ AHSS ซงมคณสมบตเบาและแขงแรงตางจากเหลกทวไป และยงสามารถน�าไปประกอบรถยนตไฟฟาในอนาคตอนใกลนไดอกดวย การใชเหลกกลาความแขงแรงสง หรอ AHSS ในการผลตโครงรถยนตเปนหนทางใหมทจะเพมทงความปลอดภยและความคงทนแขงแรงของรถแหงโลกอนาคต เหลกกลาชนดนมโครงสรางวสดทซบซอน

อนประกอบไปดวยสารประกอบทางเคมหลายอยาง ท�าหนาทเปนตวควบคมความรอนและความเยน ประโยชนของการใชเหลกกลาชนดนคอมความแขงแรงทสงซงเพมความปลอดภยใหผขบขและผโดยสาร น�าหนกเบา อกทงยงท�าใหผประกอบการสามารถออกแบบรถไดอยางเปนอสระและสามารถในการขนรปได ซงเปนสงส�าคญในกระบวนการสรางโครงสรางของสวนประกอบรถ ยงไปกวานนเหลกกลาชนดนยงสามารถน�าไปใชผลตโครงสรางรถยนตทใชพลงงานเชอเพลงไดเชนเดยวกน ท�ารถทมน�าหนกเบาขน ชวยประหยดน�ามนซงจะสามารถชวยลดกาซคารบอนมอนอกไซด (CO) ซงเปนสาเหตของสภาวะโลกรอนไดอกดวย การใชเหลกกลาชนดนคาดวาจะมอตราการเตบโตเฉลยตอปเพมขนประมาณรอยละ 12.2 เรมจากป พ.ศ. 2561 จนถงป พ.ศ. 2566 และในปเดยวกนนนเองตลาดของเหลกชนดนอาจมมลคาสงถง 29 พนลานเหรยญสหรฐฯ

รายงานอตสาหกรรมนวตกรรม บทท 1

บทบาทของรฐบาลทมตอการพฒนาดานนวตกรรมของอตสาหกรรม

ในกลม 2nd Wave S-Curve

เนองจากภาคอตสาหกรรมเปนกลไกส�าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศไทย รฐบาลไทยเลงเหนถงความส�าคญนจงไดออกนโยบายและมาตรการตาง ๆ ทชวยสนบสนนและผลกดนนวตกรรมเพอเพมศกยภาพและความยงยนใหกบอตสาหกกรมในกลม 2nd Wave S-Curve โดยมาตรการและนโยบายของรฐบาลมงเนนไปทการลงทนรวมถงการพฒนาคดคนนวตกรรมและเทคโนโลยทใชในการพฒนาอตสาหกรรม มาตรการของรฐบาลในการพฒนานวตกรรมในวสดดงกลาวแบงออกเปน 2 ประเภทหลกไดแก การสนบสนนทางการเงน และการสนบสนนดานการวจยและพฒนา โดยมมาตรการหลก ๆ ดงตอไปน

2.1 การสนบสนนทาง การเงน จากรายงานของส�านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ไดระบวารฐบาลไทยไดออกมาตรการและกลยทธหลายประการเพอสนบสนนการวจยและ

พฒนานวตกรรมทางอตสาหกรรม เพอใหบรรลตามนโยบายอตสาหกรรม 4.0 ของประเทศไทย โดยมสองมาตรการหลกทดงดดใหผประกอบการอตสาหกรรมในแตละประเภทพฒนาสนคาและบรการในแงนวตกรรมซงสามารถสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการของตนได ไดแกสทธประโยชนทางภาษและการสนบสนนทางการเงนอน ๆ ทชวยในเรองของงานวจยและพฒนา • สทธประโยชนทางภาษขนพนฐานโดยส�านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI)รฐบาลไดใหการสนบสนนการวจยและพฒนานวตกรรมเพอเพมประสทธภาพ ยกระดบอตสาหกรรม และดงดดนกลงทน โดยใหการสนบสนนในดานสทธประโยชนทางภาษ เชน การยกเวนอากรขาเขาส�าหรบวตถดบและเครองจกร และภาษเงนไดนตบคคล ตามรายงานของ BOI ในป พ.ศ. 2561 ผลงทนจะไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคลตามประเภทของกจการ กจการจ�าพวกการ

ผลตวสดประเภทสงทอนอนวฟเวน (Nonwoven) รวมถงการผลตพลาสตกชวภาพจากปรโตเคมหรอโพลเมอรทเปนมตรกบสงแวดลอม อตสาหกรรม ในกลมนถอเปนอตสาหกรรมทเปนสวนส�าคญในการพฒนาของประเทศและเปนกจการทใชเทคโนโลยขนสงในกระบวนการผลตเพอสรางมลคาเพม แตการลงทนในภาคสวนนยงมไมมากในประเทศไทย กจการหมวดหมนไดรบการยกเวนภาษเงนไดนตบคคล

บทท

เปนระยะเวลา 8 ป นอกจากการยกเวนภาษเงนไดนตบคคลทนกลงทนจะไดรบแลว นกลงทนยงไดรบไดรบสทธประโยชนทางภาษขนพนฐานหลายประการจากรฐบาลไทย นนกคอการยกเวนอากรขาเขาส�าหรบเครองจกรและวตถดบทใชในการผลต เนองจากประเทศไทยเปนหนงในผผลตรายใหญในหลายอตสาหกรรม บางรายอาจยงคงตองพงพาการน�าเขาวตถดบจากตางประเทศเนองจากมวตถดบไมเพยงพอตอการผลตเปนจ�านวนมาก และการพฒนา

นวตกรรมในอตสาหกรรมเหลานมความจ�าเปนตองใชเครองจกรทมความล�าสมยซงจ�าเปนตองน�าเขามาจากตางประเทศ ดงนนการยกเวนอากรขาเขาส�าหรบวตถดบ เครองจกร และภาษเงนไดนตบคคลจะมบทบาทส�าคญในการสนบสนนอตสาหกรรมตงแตการผลตในครวเรอนขนาดเลกไปจนถงโรงงานขนาดใหญในแงของตนทนการผลตทต�ากวาท�าใหสามารถดงดดการลงทนจากตางประเทศและเปนการเพมผลตผลในธรกจนน ๆ อกดวย

• คปองนวตกรรมรฐบาลไทยไดเปดตวโครงการ“ คปองนวตกรรม” ซงเปนโครงการทใหเงนอดหนนเพอการพฒนาในดานนวตกรรมและเทคโนโลยในกลมกจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) โดยโครงการนไดรบการสนบสนนหลกจากความรวมมอของส�านกงานนวตกรรมแหงชาต (สนช.) สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (FTI) และสภาหอการคาไทย (TCC) โดยสนช. จะใหความชวยเหลอดานการวจยและพฒนา

รายงานอตสาหกรรมนวตกรรม บทท 2

ภายใตการสนบสนนของส�านกงานพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ใหบรการสนเชอดอกเบยต�าและใหจ�านวน เงนกยมสงถงรอยละ 75 ของมลคาโครงการ พรอมดวยอตราดอกเบยต�า เพอสนบสนนผประกอบการในภาคอตสาหกรรม ในดานการวจยและพฒนาโดยมวตถประสงคเพอปรบปรงผลตภณฑและกระบวนการผลตใหม การสรางหองปฏบตการ และการวจยเพอการคา โครงการนสามารถกระตนใหผประกอบการสนใจหนมาลงทนดานการวจย

และพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงจะชวยเรงความสามารถในการแขงขนของประเทศ

2.2 มาตราการสนบสนนงานวจยและพฒนานวตกรรม• หองปฏบตการสาธารณะ สวทช. และกรมบรการวทยาศาสตรเสนอบรการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดจดตงหองปฏบตการสาธารณะ ทใหบรการวเคราะห ค�าปรกษา บรการทดสอบทเกยวของกบการวจยและพฒนานวตกรรมวสด เชน การทดสอบ การวเคราะห การวจยและพฒนา การถายทอดเทคโนโลยหองปฏบตการและบรการใหค�าปรกษาแกภาคธรกจเอกชน อกทงเมอไมนานมานเอง สวทช. ยงไดมการเปดตวกลยทธขบเคลอนงานวจย ป พ.ศ. 2562 ซงเปนการพฒนาเพอมงสรางความเขมแขงและความเชยวชาญดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม (วทน.) ขนสง และเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ในสวนของหนวยงานทเกยวของกบการผลกดน และพฒนาอตสาหกรรมในกลม 2nd Wave S-Curve นน ประกอบไปดวย ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (MTEC) ซงประสานงานวจยเกยวกบ โลหะ พลาสตก เซรามก ศนยนาโนเทคโนโลยแหงชาต (NANOTEC) ซงมงเนนไปทนาโนเทคโนโลยในสงทอ และศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (BIOTECH) ซงเปนกลมวจยเกยวกบเทคโนโลยชวภาพ• บญชนวตกรรมและสงประดษฐ ไทย สวทช. ไดจดท�าโครงการบญชนวตกรรมและสงประดษฐไทย มงหวงใหผประกอบการ ไทยพฒนาผลตภณฑและบรการทเปนนวตกรรม โดยนตบคคลทมผลงานนวตกรรม สามารถขอขนทะเบยนนวตกรรมได นวตกรรมเหลานจะตองผานการตรวจสอบคณภาพและรบรองมาตรฐานจากคณะกรรมการของ สวทช. นวตกรรมทผานการรบรองจะไดรบการขนบญชนวตกรรมไทยเปนเวลาสงสด 8 ป ซงหนวยงานของรฐบาลสามารถซอสนคาและบรการทอยในบญชนวตกรรมไทยดวยวธกรณพเศษ เปนการลดระยะเวลาของภาครฐในการจดท�างานวจยเอง และเปนการสนบสนน และเพมรายไดของผประกอบการทมแนวคดพฒนางานวจยและนวตกรรมอกดวย

นวตกรรมเปนสดสวนรอยละ 75 ของโครงการ โดยมอบเงนสนบสนนใหมากสงสดถง 1.5 ลานบาทตอโครงการ คปองนวตกรรมนจะเปนประโยชนตอผประกอบการโดยตรงในแงของการลดตนทน สรางมลคาเพม และความไดเปรยบในการแขงขนในตลาดโลก • โครงการสนบสนนการวจย พฒนาและวศวกรรมภาคเอกชน (CDP) โครงการสนบสนนการวจย พฒนาและวศวกรรมภาคเอกชน (CDP) เปนโครงการ

บรรจภณฑในกลมอตสาหกรรม FMCG มตหามใชพลาสตกแบบใชครงเดยวทงในสหภาพยโรปถอเปนโอกาสทส�าคญส�าหรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของไทย หลงจากรฐสภาสหภาพยโรป หรอ EU มมตใหแบนการใชพลาสตกแบบใชครงเดยวทง เพอสงเสรมใหผคนหนมาลดการใชบรรจภณฑพลาสตกแบบใชแลวทง เปลยนไปเปนการใชบรรจภณฑทางเลอกทสามารถน�าไปรไซเคลหรอยอยสลายไดแทน พลาสตกชวภาพจงถอเปนนวตกรรมทหลายบรษทและองคกรตางมงเนนทจะพฒนาและน�ามาใช โดยเฉพาะอยางยงพลาสตกชวภาพทท�าจากมนส�าปะหลงซงก�าลงเปนทางเลอกทนยมในสหภาพยโรป เนองจากพลาสตกชวภาพชนดนปราศจากกลเตน จงเหมาะส�าหรบผบรโภคทแพ กลเตน แนวโนมนจงเปนโอกาสทองส�าหรบผผลตพลาสตกชวภาพของไทยทมการใชมนส�าปะหลงเปนวตถดบหลกในการผลต ไมเพยงแตในยโรปเทานนทไดมการบญญตกฎหมายหามใชพลาสตกแบบ

3.1 พลาสตกชวภาพ: บรรจภณฑแนวใหมตอบโจทยเทรนรกษโลก ดวยกระแสรกษโลกก�าลงมาแรง ผบรโภคทวโลกตางหนไปนยมบรโภคผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอมมากขน ท�าใหอตสาหกรรมทเกยวของ โดยเฉพาะอตสาหกรรมในธรกจสนคาอปโภคบรโภค (FMCG) ไดใหความส�าคญตอการพฒนาและผลตสนคาใหตรงตามความตองการของตลาด โดยผน�าธรกจ FMCG ทวโลก มการวางแผนทจะเปลยนจากบรรจภณฑพลาสตกธรรมดาไปเปนบรรจภณฑพลาสตกชวภาพ หรอพลาสตกทสามารถน�ามาใชใหมไดผานกระบวนการ Recycle ปกตแลวอตสาหกรรมกลม FMCG ถอเปนอตสาหกรรมทตองใชพลาสตกเปนสวนประกอบส�าคญในการท�าบรรจภณฑอยางเลยงไมได ซงการใชพลาสตกจ�านวนมากนกอใหเกดปญหาขยะพลาสตกและกลายเปนประเดนทนากงวลในหมผบรโภคทวโลก ท�าใหผน�าในกลม FMCG ทวโลก มความ

บททการพฒนานวตกรรมถอเปนโอกาสทองของอตสาหกรรม

กลม 2nd Wave S-Curve

มงมนทจะรวมกนแกปญหาขยะพลาสตกและมลพษทเกดจากพลาสตก โดยการประกาศเจตนารมณการรเรมนพรอมดวยกลยทธในการแกไขปญหาดงกลาว ตวอยางเชน ยนลเวอร บรษทผผลตสนคาอปโภคบรโภคขนาดใหญซงมโรงงานหลายแหงในประเทศไทย มแผนระยะยาวในการเพมการใชบรรจภณฑพลาสตกรไซเคลหรอพลาสตกชวภาพใหไดอยางนอยรอยละ 25 ภายในป พ.ศ. 2568 โดยจะใชพลาสตกชวภาพเปนวสดหลก นอกจากนบรษทยกษใหญอน ๆ เชน คอลเกต-ปาลมโอลฟ (Colgate Palmolive) เนสทเล (Nestle) โคคา-โคลา (Coca-Cola) เปปซโค (PepsiCo) และไฮนซ (Heinz) ตางกมความมงมนทจะเปลยนบรรจภณฑของตนใหเปนพลาสตกทยอยสลายไดทางชวภาพ เนองจากในอตสาหกรรม FMCG อาจไมสามารถหลกเลยงการใชพลาสตกไดอยางเตมท ดงนนการคดคนและพฒนาพลาสตกทางเลอก เชน พลาสตกชวภาพจากพช จงเปนอกทางเลอกทส�าคญส�าหรบผผลตสนคาและ

ใชครงเดยวทง ประเทศไทยเองกมแผนการทจะจดการกบขยะพลาสตกเชนกน โดยประเทศไทยไดเปดตวมาตราการการก�าจดการขยะพลาสตกป พ.ศ. 2561 - 2573 ซงเปนแผนทจะลดขยะพลาสตกและแปรรปเปนรปแบบตาง ๆ นอกจากนภายในสนป พ.ศ. 2562 ประเทศไทยมเปาหมายทจะหามการใชพลาสตกทงหมดสามประเภทดวยกน ไดแก ไมโครบดจากพลาสตก (Microbead) ฝาปดแกวพลาสตก และหลอดพลาสตก เปนตน ขนตอนของแผนยทธศาสตร 30 ปนจะมงเนนไปทการก�าจดการผลต และลดปรมาณขยะพลาสตก รวมถงแนวทาง“Eco-Design” ซงมงเนนการใชพลาสตกทางเลอก เชนพลาสตกชวภาพจากพช เนองจากกระแสนยมอนรกษสงแวดลอมไดกลายเปนประเดนทผบรโภคใหความสนใจเปนอยางมากในปจจบน ท�าใหอตสาหกรรมหลายภาคสวนโดยเฉพาะอตสาหกรรม FMCG และองคกรตาง ๆ ตระหนกและตนตวกบปญหาขยะพลาสตก จงเปนโอกาสทส�าคญส�าหรบอตสาหกรรมพลาสตกในการปรบตวเขากบกระแสความนยมในโลกน เพอตอบสนองความตองการทมาจากความตระหนกในดานสงแวดลอมทเพมมากขนในตลาดทงในประเทศไทยและตางประเทศ • ประเทศไทยกบโอกาสในการเปนศนยกลางการผลตพลาสตกชวภาพในภมภาคเอเชย (Bioplastics Hub) ประเทศไทยเปนถอดนแดนแหงเกษตรกรรมอนเปยมลนไปดวยความอดมสมบรณของวสดชวภาพ รวมถงภาครฐตางใหการสนบสนนการวจยและพฒนา ท�าใหประเทศไทยมความไดเปรยบและมศกยภาพในการผลตและพฒนาพลาสตกชวภาพ และกาวไปสการเปนเปนศนยกลางการผลตพลาสตกชวภาพในภมภาคเอเชย ประเทศไทยมหวงโซอปทานทส�าคญอยางเตมรปแบบ ตงแตวตถดบทางการเกษตรตาง ๆ ทส�าคญตอการผลตพลาสตกชวภาพ รวมถงสายการผลต โมโนเมอรชวภาพ โพลเมอรชวภาพ ไปจนถงการแปลงสภาพพลาสตกชวภาพ ท�าใหไทยไดมความไดเปรยบในการแขงขนในตลาดพลาสตกชวภาพ นอกจากนการผลตพลาสตกชวภาพยงสนบสนนอตสาหกรรมการเกษตร โดยเฉพาะการท�าไรมนส�าปะหลงและออยซงเปนวตถดบหลกในการผลตพลาสตกชวภาพของไทย อกทงประเทศไทยยงถอเปนผสงออกมนส�าปะหลงอนดบหนงของโลกและสงออกออยเปนอนดบสองของโลก ความหลากหลายของหวงโซอปทานนเออประโยชนใหอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของไทยเปนอยางมาก ในแงของการลดตนทนในการผลตและการแปรรป ซงประเทศไทยมศกยภาพในการแปรรป

และการปรบกระบวนการผลตเพอผลตบรรจภณฑจากพลาสตกชวภาพ เชน ถงพลาสตกยอยสลายได หรอภาชนะบรรจภณฑชนดอน ๆ

3.2 บทบาทส�าคญของอตสาหกรรมสงทอตอการพฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลางทางการแพทย (Medical Hub) การทองเทยวเชงสขภาพถอเปนกระแสนยมทเตบโตอยางรวดเรว อกทงรฐบาลยงใหการสนบสนนอยางตอเนอง โดยมเปาหมายทจะใหประเทศไทยเปนศนยกลางทางการแพทย (Medical Hub) และเปนผน�าดานเวชภณฑและเครองมอทางการแพทย จากขอมลของ Global Health Care Outlook ในระหวางป พ.ศ. 2561 ถงป 2562 อตสาหกรรมการแพทยคาดวาจะมอตราการเตบโตเฉลยตอปเพมขนรอยละ 4.1 ประเทศไทยนนถอเปนหนงในประเทศฝงเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทนกทองเทยวเชงสขภาพทวโลกใหความสนใจ เนองจากโรงพยาบาลเอกชนหลายแหงในประเทศไทยไดรบการจดอนดบวาเปนโรงพยาบาลทมความกาวหนาดานเทคโนโลยมากเปนอนดบตน ๆ ของโลก มการดแลรกษาจากผเชยวชาญ การใหบรการและการใชเทคโนโลยทางการแพทยทมคณภาพสงในราคาทยอมเยา มการคาดการณวาตลาดการทองเทยวเชงสขภาพของไทยจะมการขยายตวอยางตอเนอง เนองจากหลาย ๆ ประเทศทวโลก ก�าลงเขาสสงคมผสงอาย (Aging Society) โดยเฉพาะในประเทศทพฒนาแลว เชน ญปน เยอรมน และอตาล รวมถงประเทศไทย เองกก�าลงเผชญกบสถานการณนเชนเดยวกน BOI ไดคาดการณวาประเทศไทยจะมประชากรสงอายเพมขน โดยในอก 20 ปขางหนา รอยละ 25 ของจ�านวนประชากรไทยจะเปนผทมอายมากกวา 65 ป เชนเดยวกบจ�านวนผปวยทเปนโรคไมตดตอ (Non-communicable diseases: NCDs) เชน โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมอง และโรคมะเรง มแนวโนมเพมขนอกดวย จากแนวโนมดงกลาวท�าใหบรษท โรงพยาบาล มหาวทยาลย และหนวยงานภาครฐทเกยวของไดใหการสนบสนนนวตกรรมและการพฒนาเทคโนโลยเพอปรบเปลยนและ

รายงานอตสาหกรรมนวตกรรม บทท 3

พฒนาการรกษา ซงจะสงผลกระทบในเชงบวกตอภาคการแพทยของประเทศไทยในอนาคต • โอกาสและศกยภาพของอตสาหกรรมสงทอทางการแพทย สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (Thailand Development Research Insti-tute: TDRI) ไดท�าการศกษาวจยและพบวาอตสาหกรรมสงทอของประเทศไทยยงไมสามารถแขงขนไดดเทาทควรเมอเทยบกบประเทศเพอนบาน เชน เวยดนามและกมพชา เนองจากคาแรงทสงและการขาดแคลนแรงงาน ดงนนเพอแกไขปญหาดงกลาวภาคอตสาหกรรมจ�าเปนตองเปลยนจากฐานตลาดลางทมการแขงขนทรนแรง สการพฒนาตลาดระดบบนทมการใชเทคโนโลยขนสง เพอสรางมลคาทสงขนตามล�าดบ โดยการพฒนาเขาสตลาดระดบบนนจงเปนโอกาสใหมในการยกระดบและปรบอตสาหกรรมสงทอของประเทศไทยใหดขน เชนเดยวกบการผลตสงทอเพอการแพทยหรอ Medtech ทเปนการเปดโอกาสใหอตสาหกรรมสงทอของประเทศไทยเขาสตลาดใหมทมคแขงนอยลงและสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑสงทอ

ประเทศไทยจะไมสามารถบรรลเปาหมายในการเปนศนยกลางการแพทยและเปนจดหมายปลายทางของการรกษาพยาบาลในเอเชยตะวนออกเฉยงใต หากไมไดรบการสนบสนนจากอตสาหกรรมทเกยวของอน ๆ เชนอตสาหกรรมสงทอ เนองจากสงทอเปนหนงในองคประกอบทส�าคญของการแพทยในปจจบน โดยถกใชในอตสาหกรรมการแพทยในรปแบบตาง ๆ เชน ชดผปวยและชดเจาหนาททางการแพทย ผลตภณฑปดแผล ผลตภณฑหลอดเลอดแดงเทยมและการปลกถายผวหนงเทยม ในปจจบนเทคโนโลยสงทอไดรบการพฒนาใหดขนทงในแงของการใชงาน ความยดหยน ความสะดวกสบาย และยงเหมาะสมกบวตถประสงคทางการแพทยทมากขน ดงนนการเปลยนจากการผลตสงทอแบบดงเดมไปสสงทอทางการแพทยจะชวยแกปญหาความตองการส�าหรบผลตภณฑทางการแพทยและสขอนามยในประเทศทเพมขน โดยจะเปนการลดการน�าเขาซงจะชวยลดคาใชจายส�าหรบผใหบรการทางการแพทยไดอกดวย อตสาหกรรมสงทอของประเทศไทยมศกยภาพทแขงแกรงในการพฒนาสงทอ

ทางการแพทยและสามารถยกระดบอตสาหกรรมได เนองจากประเทศไทยมหวงโซคณคาทสมบรณตงแตการผลตตนน�าจนถงปลายน�า ตวอยางเชนการผลตสวนประกอบหลกส�าหรบสงทอทางการแพทย เชน ผาไมทอ (non-woven) มการขยายตวอยางตอเนองและคาดวาจะเตบโตมากขนในอนาคต สถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอรายงานวาในปจจบนมผจ�าหนายเสนใยไมทอประมาณ 20 - 30 รายในประเทศไทย นอกจากนนกลงทนญปนยงสนใจทจะลงทนในประเทศไทย เพอผลต สงทอทใชทางการแพทย ปจจยเหลานจะชวยผลกดนใหประเทศไทยเปนศนยกลางของภมภาคส�าหรบนวตกรรมสงทอทางเทคนคเพอการแพทยโดยเฉพาะ จากการ รายงานของส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (OIE) ในป พ.ศ. 2561 การสงออกสงทอทางการแพทยของประเทศไทยมการเตบโตอยางตอเนองรอยละ 7 เมอเทยบกบปทผานมา หรอคดเปนมลคาการสงออก 59.86 ลานดอลลารสหรฐ โดยสนคาสงออกหลก ไดแก วสดและแผนตาขายตกแตงบาดแผล ทงนตลาดในประเทศก�าลงขยายตวเชนกน โดยส�านกคณะกรรมการสงเสรมการลงทนหรอ BOI คาดการณวานอกจากชดในการสวมใสส�าหรบผาตดและชดคนไขแลว ประเทศไทยจะมความตองการชดเครองแบบทางการแพทยอกมากกวา 700,000 ชดทวประเทศ การพฒนานวตกรรมสงทอเพอวตถประสงคทางการแพทยจงเปนหนงในแรงขบเคลอนทสนบสนนใหเปาหมายในการเปนศนยกลางการแพทยในเอเชยตะวนออกเฉยงใตของประเทศไทยบรรล

รถยนตไฟฟา EV และ PHEVs มเพมขนในตลาด ซงสามารถใชวสดทดแทนจ�าพวกพลาสตกและอลมเนยมได อยางไรกตามเมอเทยบกบเหลก วสดเหลานมความแขงแรงนอยกวาและมราคาสงกวา ท�าใหเกดการพฒนาวสดเหลกขนสง เชน วสดเหลก AHSS ซงถอเปนทางเลอกใหมส�าหรบผผลตรถยนตไดในอนาคต • Advanced High Strength Steel (AHSS): นวตกรรมใหมส�าหรบเหลกกลาในอตสาหกรรมยานยนต เนองจากความตองการทเพมขนในเรองของความปลอดภย ความทนทาน และความแขงแกรงของยานยนต ท�าใหผผลตรถยนตหลายรายไดพฒนาวสดและมการน�าเหลก AHSS ไปใชเปนสวนประกอบของยานพาหนะ จากรายงานของสถาบนพฒนาตลาดเหลก (SMDI) ไดคนพบวารถยนตประมาณ 65 รนในป พ.ศ. 2562 จะใชเหลก AHSS เปนสวนประกอบ นอกจากนนเหลก AHSS ยงถกน�าไปใชเปนสวนประกอบในยานพาหนะประเภทอน ๆ

ได เนองจากอตสาหกรรมสงทอแบบดงเดมของประเทศไทยไมสามารถแขงขนกบประเทศอน ๆ เชน เวยดนาม จนหรออนโดนเซย ในดานตนทนและราคาได ดงนนการพฒนาและคดคนสงทอทางการแพทยจงเปนโอกาสใหมส�าหรบอตสาหกรรมสงทอของประเทศไทยทจะกาวไปสอกระดบทสามารถสรางมลคาเพมและตอบสนองตอแนวโนมในอนาคตของโลก อกทงยงสนบสนนเปาหมายในการเปนศนยกลางการแพทยของประเทศไทยอกดวย

3.3 การพฒนาวสดเหลกเพอตอบโจทยยานยนตแหงอนาคต ประเทศไทยเปนหนงในผน�าดานการผลตยานยนตในเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยพจารณาจากอตสาหกรรมหลกของประเทศทมโครงสรางพนฐานทมนคง ตงแตการผลตขนาดเลกไปจนถงการผลตขนาดใหญและดานการลงทนทงในประเทศและตางประเทศ โดยในป พ.ศ. 2561 อตสาหกรรมยานยนตสามารถสรางมลคาการสงออกไดถง 950 พนลานบาท คดเปนรอยละ 10 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ผผลตรถยนตหลายรายไดตงศนยกลางการผลตในประเทศไทยซงสวนใหญลวนเปนบรษทรถยนตจากประเทศญปน ท�าใหประเทศไทยกลายเปนผผลตรถยนตรายใหญทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต และไดรบการจดอนดบใหเปนอนดบท 13 ส�าหรบผสงออกชนสวนยานยนตและอนดบท 6 ส�าหรบผผลตรถยนตเพอการพาณชยของโลก เหลกถอเปนวสดทส�าคญในอตสาหกรรมการผลต โดยผผลตรถยนตทวโลกหลายทศวรรษ ไดมการน�าไปพฒนาเพอปรบใชในการผลตยานยนต อกทงยงชวยใหผผลตรถยนต สามารถผลตไดตรงตามมาตรฐานและการออกแบบในดานความแขงแรงและความปลอดภยดวยตนทนทคอนขางต�าได การผลตรถยนตถอเปนหนงในอตสาหกรรมปลายน�าของการผลตทใชวสดเหลก โดยเหลกคดเปนสดสวนไดประมาณรอยละ 18 ของการผลตยานยนต ทงนในป พ.ศ. 2561 ความตองการเหลกในการผลตยานยนตเกดการชะลอตวลงรอยละ 0.6 เนองจากความตองการของยานยนตในอนาคต เชน

ในทองตลาด ไมวาจะเปนยานพาหนะทใช เชอเพลงธรรมดาและยานพาหนะไฟฟา ส�าหรบรถยนตทใชเชอเพลงเปนหลก บรษทโตโยตา ไดผลตรถยนต Toyota Corolla รน 2020 ซงใช เหลก AHSS เปนสวนประกอบ คดเปนประมาณรอยละ 60 ขององคประกอบทงหมด เพอใชในการเพมความแขงแรงและเพมประสทธภาพในการขบเคลอนเครองยนต ทงนบรษทรถยนต ฮนไดจากประเทศเกาหลใตไดเปดตวรถยนตรนใหม Santa Fe ส�าหรบป พ.ศ. 2562 ซงมการใชเหลก AHSS ในการผลตรถยนตใหมน�าหนกทเบาลงอกทงยงเพมความแขงแกรงดวยเชนกน และบรษทรถยนตทมฐานการผลตในประเทศไทยอยางนสสนมอเตอร ไดมการน�าเหลก AHSS ไปใชในการผลตรถยนตดวยเชนกน จะเหนไดวานวตกรรมใหมในเหลก AHSS ไดเปดโอกาสใหกบผผลตวสดเหลกในการพฒนาเหลกใหมคณสมบตทตรงตามความตองการของตลาดรถยนตในอนาคตได

รายงานอตสาหกรรมนวตกรรม บทท 3

มมมองของผเชยวชาญตอนวตกรรมวสดและขอเสนอแนะส�าหรบการพฒนา

อตสาหกรรม MICE ในอนาคต

ในการพฒนาสงทอทางการแพทยนน จะท�าใหอตสาหกรรมสงทอสามารถเตบโตไดอยางยงยน เนองจากสงทอประเภทนมความตองการในตลาดสง และมแนวโนมทจะเพมขนในอนาคต ดร.ชาญชยสรเกษมเลศ ผอ�านวยการสถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ

ความตองการสงทอทางการแพทยก�าลงเพมสงขนทงในตลาดภายในประเทศและตางประเทศ เนองจากปจจบนผคนไดใหความส�าคญกบสขภาพและความเปนอยทดขน รวมถงการเพมขนของประชากรสงอายทวโลก ไดน�าไปสการพฒนา เทคโนโลยขนสงทางการแพทยท�าใหเกดการความตองการวสดและเทคโนโลยใหม ๆ ซงวสดสงทอเองกมบทบาทส�าคญ ความตองการสงทอเทคนคการแพทยในตลาดภายในประเทศนนเพมสงขน เนองจากรฐบาลไทยมนโยบายผลกดนใหประเทศไทยเปนศนยกลางทางการแพทย ในปจจบนประเทศไทยยงคงตองพงพาการน�าเขาสงทอเทคนคการแพทย ซงหากวาอตสาหกรรมสงทอในประเทศไทยสามารถผลตสงทอทางการแพทยไดเอง กจะเปนการลดการน�าเขาและยงสามารถสงออกไปยงตลาดโลกโดยเฉพาะในกลมประเทศอาเซยนไดอกดวย

สงทอทางการแพทยถอเปนเทรนดใหมทนาจบตามองส�าหรบแวดวงอตสาหกรรม

สงทอ ในอดตอตสาหกรรมสงทอของไทยถอเปนผผลตแบบ OEM ซงเปนการรบจางผลตสนคาใหกบแบรนดตาง ๆ ตามแบบทลกคาก�าหนด ปจจบนผลตภณฑ OEM มการแขงขนสงและยากทจะเอาชนะคแขงในตางประเทศ เนองจากในตางประเทศ เชน จน อนเดย หรอ เวยดนามนน มการผลตและการจ�าหนายผลตภณฑในราคาทต�ากวามาก แตอยางไรกตามดวยการพฒนาสงทอทางการแพทย ผผลตจ�าเปนตองเพม คณคาใหกบผลตภณฑเพราะไมสามารถขาย สงทอธรรมดาใหกบโรงพยาบาลได ผผลตจงมความจ�าเปนตองลงทนเพมเตมในการวจยและพฒนาในสวนของนวตกรรมเพอใหไดสงทอมคณสมบตพเศษหรอมคณลกษณะพเศษเพอการใชงานเฉพาะดาน ซงจะสรางมลคาเพมและท�าใหสนคามราคาสงกวาสงทอแบบดงเดม ดงนนการพฒนาสงทอทางการแพทยจงถอเปน โอกาสส�าคญทจะยกระดบอตสาหกรรมสงทอ

บทท

4.1 แนวโนมนวตกรรม โอกาส และศกยภาพ• อตสาหกรรมสงทอ

ผมเชอวาอตสาหกรรมสงทอของไทยเรามศกยภาพมากพอทจะเปนผน�าในการผลตและพฒนาสงทอเทคนคการแพทยในอาเซยน

ปจจบนจะเหนวามการใชเหลกเพอรองรบอตสาหกรรมในหลากหลายประเภท จงท�าใหเกดการพฒนาเหลกประเภทตาง ๆ เพอตอบสนองความตองการของแนวโนมในอนาคต เชนเหลกชนดพเศษทจะใชในอตสาหกรรมยานยนต และในอนาคตจะมการพฒนาเหลกเพอใชส�าหรบวตถประสงคทางการแพทยอกดวย

ในปจจบนเหลก AHSS ยงไมไดผลตในประเทศไทย แตมการน�ามาปมและขนรปในไทยซงเราท�าไดดมาก สวนสาเหตทไมมการผลตในประเทศไมใชเพราะเราท�าไมไดหรอความสามารถไมถง เพยงแตวา ความตองการในตลาดไทยนนยงมนอยอย แตกเชอวาหากมความตองการของเหลก AHSS มมากขน ทางเรากจะสามารถผลตไดดและมคณภาพสง เนองจากเรามความร ความพรอม และศกยภาพทเพยงพอ

ดร.ชาญชยสรเกษมเลศ ผอ�านวยการสถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ

นายวโรจนโรจนวฒนชยผอ�านวยการสถาบนเหลกและเหลกกลาแหงประเทศไทย

นายวโรจนโรจนวฒนชยผอ�านวยการสถาบนเหลกและเหลกกลาแหงประเทศไทย

คนสวนใหญอาจมองวาอตสาหกรรมสงทอเปนอตสาหกรรมจ�าพวกอตสาหกรรมกลมสรางสรรคหรอแฟชน แตจรง ๆแลวสงทอนนเปนไดทงศาสตรและศลป ถาผประกอบการสงทอทกคนมงไปทการผลตเชงศลปอยางเดยว เชน การผลตเสอผาแฟชน หรอสนคาแฟชน ซงมคแขงมากมาย และเราไมสามารถแขงขนกบผอนในเรองของราคาได แตหากวาเราเนนไปทางอนบาง อยางเชนการน�าเทคโนโลยผนวกรวมเขากบสงทอจะสามารถเพมมลคาและสามารถแขงขนได ปจจบนสถาบนสงทอแหงประเทศไทยก�าลงด�าเนนการรวบรวมผมสวนไดเสย นกลงทนทสนใจใน

อตสาหกรรมสงทอ โดยการจดสนทนากลมและจดประชมเพอแลกเปลยนความร รวมถงการกระตนใหผประกอบการหนมาผลตสงทอเทคนคการแพทยเพอรองรบความตองการในอนาคต

• อตสาหกรรมเหลก

ในปจจบนมการใชเหลกและเหลกกลาในอตสาหกรรมตาง ๆ ซงกระตนความตองการในการพฒนาเหลกใหดขน รวมไปถงการพฒนารถยนตไฟฟาในปจจบนซงไดมงเนนไปทเรองของน�าหนก โดยมการน�าวสดทมน�าหนกเบาอยางเหลก AHSS ซงเปนหนงในหลาย ๆ วสดทผผลตรถยนตเลอกใช เพราะความพเศษของเหลกชนดนคอมน�าหนกเบาเหมาะส�าหรบน�ามาใชผลตรถยนตไฟฟา ผผลตรถยนตญปนหลายรายในประเทศไทยใชเหลก AHSS ในการผลตชนสวนรถยนต แตอยางไรกดเหลก AHSS นนไมไดผลตในประเทศไทย ถาหากความตองการใช AHSS มปรมาณเพมมากขนในอนาคต กอาจเรยกไดวาเปนโอกาสครงส�าคญส�าหรบวงการอตสาหกรรมเหลกของไทย เนองจากผประกอบการมความรและความสามารถในการผลตอยแลวเพยงแคตองปรบเปลยนตวเครองจกรทใชในการผลตเหลกเลกนอยเทานน

รายงานอตสาหกรรมนวตกรรม บทท 4

อตสาหกรรมพลาสตกถอไดวาเปนอตสาหกรรมทสงเสรมอตสาหกรรมหลกของประเทศ ซงถอเปนอตสาหกรรมทส�าคญของประเทศไทย

ดร.เกรยงศกดวงศพรอมรตนผอ�านวยการสถาบนพลาสตก

• อตสาหกรรมพลาสตก

พลาสตกเปนวสดทสามารถพฒนาไดในหลายดาน รวมถงการผลตวสดขนสงส�าหรบงานวศวกรรมและพลาสตกชวภาพทเปนมตรกบสงแวดลอม ในปจจบนเทรนดรกษโลกก�าลงเปนกระแสทผคนใหความส�าคญซงอตสาหกรรมพลาสตกเองก�าลงพฒนาและผลตผลตภณฑพลาสตกเปนมตรตอสงแวดลอมทก�าลงเปนกระแสในขณะน การพฒนาพลาสตกชวภาพถอเปน

อกสวนหนงของเศรษฐกจแบบหมนเวยนซงเปนรปแบบการผลตทยงยนกวา ประเทศไทยถอวามศกยภาพในการพฒนาพลาสตกชวภาพอยางมาก เนองจากเรามวตถดบมากมาย ดงเชน มนส�าปะหลงและออย เปนตน แมวาประเทศไทยอาจจะเปนหนงในผน�าดานการผลตพลาสตกชวภาพแตอตสาหกรรมก�าลงเผชญกบความทาทายเชนไมสามารถหาวตถดบมาใชในการผลตพลาสตกชวภาพไดอยางเพยงพอตอความตองการ ซงตอนนมอกเทรนดทก�าลงมาแรงนนกคอพฒนาการเศรษฐกจหมนเวยนดวยขยะพลาสตก ซงการเปลยนผานกาวไปขางหนาสเศรษฐกจแบบหมนเวยน ถอเปนโอกาสใหมส�าหรบนกลงทนและผมสวนไดเสยในอตสาหกรรมสามารถแปรรปขยะพลาสตกใหกลายเปนผลตภณฑอกครงดวยมลคาทสงขน สถาบนพลาสตกแหงประเทศไทยก�าลงพยายามใหความรแกผมสวนไดสวนเสยเพอรบทราบถงเทรนดดงกลาว

4.2 ขอเสนอแนะส�าหรบการพฒนาอตสาหกรรม MICE ในอนาคต• การเพมหมวดหมสนคาในการจดนทรรศการ กจกรรม MICE นนเรยกไดวาเปนแพลตฟอรมส�าคญในการสงเสรมอตสาหกรรมพลาสตก สงทอ และเหลกใหดมากยงขน การพฒนานวตกรรมน�าไปสการสรางสรรคผลตภณฑใหม ๆ เชน การพฒนาสงทอแบบธรรมดาใหกลายเปนสงทอเทคนคทางการแพทย จากพลาสตกธรรมดาไปสพลาสตกชวภาพ และเหลกธรรมดาสเหลกกลาทมน�าหนกเบาอยาง AHSS การพฒนาผลตภณฑใหม ๆ เหลานตองการสถานทเพอจดแสดงสนคาใหผคนไดเหน ผจดงานแสดงสนคาควรพจารณาเพมหมวดหมสนคาในงานแสดงสนคาทมความเกยวของกน เชน เพมหมวดหมสงทอเทคนคการแพทยในงานแสดงสนคาประเภทสงทอ การใชเหลกในวตถประสงคทแตกตางกน เชน การใชส�าหรบยานยนต และการแพทย และการใชพลาสตกในเศรษฐกจหมนเวยน หากมการเพมหมวดหมสนคา จะมผมสวนไดสวนเสยมากมายจากหลายประเทศใหความสนใจและมความตองการทจะคาขายกบประเทศไทย โดยเฉพาะประเทศในกลมอาเซยน ดงนน MICE จะกลายเปนแพลตฟอรมส�าหรบอตสาหกรรมของประเทศไทยเพอแสดงให

เหนถงศกยภาพของอตสาหกรรมไทย และยงเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยในการแสดงนวตกรรมตาง ๆ• MICE ถอเปนเวทส�าหรบคนหาเครองจกรและวสดการผลตใหม ๆ เมอมการพฒนาวสดหรอผลตภณฑใหม ๆ ยอมตองมการเปลยนแปลงในเรองของเครองจกรและเทคโนโลยทเกยวของกบการผลต ยกตวอยางเชนการผลตสงทอทางการแพทยตองมการเปลยนเครองจกรและวตถดบทใชบางสวน ในชวงสองสามปทผานมาผประกอบการในอตสาหกรรมสงทอมการลงทนเกยวกบเครองจกรยงนอย แตกมความตองการเครองจกรในการผลต Small lot เครองจกรอตโนมต และเครองจกรทเปนมตรตอสงแวดลอม ซงทางสถาบนไดพยายามโนมนาวใหผมสวนไดสวนเสยลงทนกบเครองจกรทเปนมตรกบสงแวดลอม เนองจากเทรนดของผบรโภคใหความส�าคญกบสงแวดลอมมากขนและยงชวยลดตนทนในระยะยาวเนองจากใช

น�านอยกวา ใชสารเคมนอยลง และปลอยมลพษนอยลง นอกจากนกจกรรม MICE ยงเปนพนทส�าหรบผมสวนไดสวนเสยในการคนหาอะไรใหม ๆ รวมกน ตวอยางเชนในการผลตสงทอทางการแพทยนน ผผลตจากอตสาหกรรมสงทอและผซอจากอตสาหกรรมการแพทยจะตองท�างานรวมกนเพอพฒนาผลตภณฑทตรงตามขอก�าหนดและไดมาตรฐาน ดงนนอาจกลาวไดวากจกรรม MICE อาจเปนจดทเชอมโยงทงสองฝายใหเกดการพฒนาตอไปในอนาคต เครองจกรและวสดบางชนดยงคงตองน�าเขาจากตางประเทศ ซงรฐบาลไทยไดใหการสนบสนนแกผมสวนไดเสยทมความประสงคในการปรบปรงหรอเปลยนแปลงเทคโนโลยทใชในการผลตโดยยกเวนอากรในการน�าเขาเครองจกร ซงหากในอนาคตเทรนดตลาดโลกมการเปลยนแปลง ผมสวนไดสวนเสยจากอตสาหกรรมพลาสตก สงทอ และเหลก กจะมความพรอมและ

ศกยภาพทแขงแกรงในการเปลยนการสายผลตเดมไปสการผลตแบบใหม ซงเครองจกรใหม ๆ จะมความตองการสง และกจกรรม MICE กจะมบทบาทในการเปนพนทเพอใหผมสวนไดเสยไดมโอกาสส�ารวจเครองจกรและวสดขนสงใหมเพอใชในการผลตของตนเองตอไป

ขอขอบคณทานผเชยวชาญในแตละสาขาดงตอไปน ทไดสละเวลาอนมคาในการใหขอมลเชงลกอนเปนประโยชนยงในการจดท�ารายงานอตสาหกรรมน• ดร. ชาญชย สรเกษมเลศ ผอ�านวยการสถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ• ดร. เกรยงศกดวงศ พรอมรกษ ผอ�านวยการสถาบนพลาสตก• นายวโรจน โรจนวฒนชย ผอ�านวยการสถาบนเหลกและเหลกกลาแหงประเทศไทย

รายงานอตสาหกรรมนวตกรรม บทท 4

A Guide to The Board of Investment 2018 The Board of Investment, 2018

Thailand’s Bioplastic Industry 2017The Board of Investment, 2017

Innovation CouponNational Innovation Agency

Thailand Industrial Development Strategy 4.0, 2016Ministry of Industry

Thailand: Textile Industry Board of Investment

The Role of the Textile Industry with the Eastern Economic Corridor (EEC)Journal of Economics and Management Strategy

The Benefits of Using Wearable Technology for Health TrackingChris Kresser, 2019

Situations and Trends of World and Thailand Health TourismKomsit Kieanwatana et al., Srinakharinwirot University

BIBLIOGRAPHYDevelopments in Health Care and Medical Textiles - A Mini ReviewAsian Network for Scientific Information, 2014

Bioplastics packaging - combining performance with sustainabilityEuropean Bioplastics, 2018

Plastics and the circular economyScientific and Technical Advisory Panel, 2018

The Evolving Use of Advanced High-Strength Steels for Automotive ApplicationsSteel Market Development Institute

Advanced High Strength Steels (AHSS) for Automotive Applications - Tailored Properties by Smart Microstructural AdjustmentsSteel Research International

Today’s AHSS for AutomotiveWorld Auto Steel

AHSS-Intensive Vehicles Make Major Debuts at the 2019 Detroit Auto ShowPosco Newsroom, 2019

ส�านกงานสงเสรมการจดประชมและนทรรศการ (องคการมหาชน) หรอทเสบสยามทาวเวอรชน 12 บ และ 26 เลขท 989 ถนน พระราม 1 เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330โทรศพท 0-2694-6000 โทรสาร 0-2658-1411อเมล intelligence@tceb.or.thเวบไซต www.businesseventsthailand.com/th