บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ -...
TRANSCRIPT
![Page 1: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/1.jpg)
20/08/55
1
บทท 6 ทรพยากรสารสนเทศ
วตถประสงคของการศกษา
เมอศกษาจบบทเรยนนนกศกษาจะมความร/ความเขาใจในหวขอตอไปน1. ความหมายของทรพยากรสารสนเทศ
2. คณลกษณะและประเภทของทรพยากรสารสนเทศตอไปน2.1 วสดตพมพ2.2 วสดไมตพมพ2.3 สอคอมพวเตอร2.4 ฐานขอมล ฐ
![Page 2: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/2.jpg)
20/08/55
2
หมายถง
ทรพยากรสารสนเทศ (INFORMATION RESOURCES)
ว ส ด ท บ น ท ก ส า ร ส น เ ท ศ ซ ง ห อ ง ส ม ด ศ น ย ข อ ม ล ศนยสารสนเทศ หนวยงานตางๆ ไดจดหา รวบรวม จดเกบเพอใหบรการแกผใช ไดแกสมาชกในหนวยงาน หรออาจใหบรการบรการบคคลทวไปทสนใจ
ประเภทของทรพยากรสารสนเทศ1. วสดตพมพ/สอสงพมพ (Printed materials)
หมายถง
วสดทใชอกษร ขอความ หรอรปรอยเปนสอในการบนทกหรอถายทอดสารสนเทศ ดวยเทคนคการพมพ หรอการเขยนลงบนวสดชนดตางๆ แตสวนใหญจะเปนกระดาษ2. วสดไมตพมพ (Non-printed materials)
หมายถง
วสดอปกรณตางๆ ทบนทกถายทอดสารสนเทศโดยอาศยภาพและเสยง อาจมหรอไมมตวอกษรประกอบ และในบางประเภทอาจไมสามารถอานขอมลจากวสดนนโดยตรง
![Page 3: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/3.jpg)
20/08/55
3
วสดตพมพ/สอสงพมพ (Printed materials)( )
ตวอยาง วสดตพมพ/สอสงพมพ (Printed materials)หนงสอ หนงสอ
เปนสงพมพทบนทกความร ความคดหรอปร สบการณของ เปนสงพมพทบนทกความร ความคดหรอประสบการณของมนษยโดยเสนอเนอหาอยางเปนลาดบ จดทาเปนรปเลมในเลมหนง ๆ จะมเรองเดยวหรอหลายเรองกได
หนงสอสารคดnon-fiction
หนงสอบนเทงคดfiction
![Page 4: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/4.jpg)
20/08/55
4
หนงสอสารคด (non-fiction)หนงสอทใหสาระความรในสาขาวชาตางๆ
• หนงสอความรทวไป
• ตาราวชาการ
• หนงสออานประกอบ
• หนงสออางอง
หนงสอบนเทงคด (Non-fiction) หนงสอทเขยนขนจากจนตนาการ และประสบการณของผเขยน มงใหความเพลดเพลนแกผอานเปนสาคญ โดยมขอคด คตชวต สาระ ความรสอดแทรกดวย
- นวนยาย - หนงสอรวมเรองสน
- หนงสอเดก / เยาวชน - ฯลฯ
![Page 5: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/5.jpg)
20/08/55
5
สงพมพตอเนอง (Serials publications)เปนสงพมพทออกตอเนองกนตามระยะเวลา
ทไดกาหนดไว
วารสาร (periodicals)
- วารสารวชาการ (journal)- วารสารวเคราะหขาวหรอเสนอขาวเชงวจารณ
นตยสาร (Magazines)
หนงสอพมพ (newspapers)
หนงสอรายป (yearbooks)
จดหมายขาว (newsletters)
(1) วารสาร (periodicals)• เปนส งพมพท ตพมพออกเปน
ระยะอยางตอเนอง และมกาหนดออกทแนนอน ภายในเลมประกอบดวยหลายเรอง วารสารเปนทมาของขอมลและเรองราวททนสมยกวาหนงสอ สามารถแบงตามเนอหาออกเปน2 ประเภท
- วารสารวชาการ (journal)
-วารสารวเคราะหขาวหรอเสนอขาวเชงวจารณ
![Page 6: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/6.jpg)
20/08/55
6
คอวารสารทมงสงเสรมความรทางวชาการเฉพาะสาขาวชาหรอห ล า ย ส า ข า ว ช า เ น อ ห า
วารสารวชาการ (journal)
ป ร ะ ก อบด ว ย เ ร อ ง ร า ว แ ล ะว ทยาการ ใหม ๆ ท เ ข ยน โดยนกวชาการในสาขานน ๆ ชวยใหผอานมความรทนตอความกาวหนา ของวชาการ
คอ วารสารทออกเปนรายสปดาห
วารสารวเคราะหขาวหรอเสนอขาวเชงวจารณ
เพอรวบรวมขาวตางๆ ทงการเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม เทคโนโลย ทเกดขนในรอบสปดาหมานาเสนอในเชงวเคราะหหรอวพากยวจารณดวยมมมองของนกเขยน และมกมสารคดมมมองของนกเขยน และมกมสารคดประกอบในฉบบ
![Page 7: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/7.jpg)
20/08/55
7
(2)นตยสาร (Magazines)
• เป นวารสารท เ น นความบ น เ ท ง ม า ก ก ว า ว ช า ก า ร
ม เน อหาหลากหลาย เ ร อ ง เชน นวนยาย เรองสน ความรเบดเตลด สรปขาว เปนตน
(3) หนงสอพมพ (newspapers) สงพมพทเสนอขาวสดทนาสนใจ
ทงในและตางประเทศ บทความหรอสารคดทแสดงความคดเหน ภาพและเร อ ง ร าวต า ง ๆ ท เ ป น เ ร อ งของเหตการณปจจบนซงกาลงอยในความสนใจของประชาชน อาจมนวนยายหรอบทโทรทศน เพอใหผอานไดรบความบนเทง
- มก าหนดออกเปนรายวน ราย 3 วน ราย 7 วน และราย 15 วน (วนทมการออกสลากฯ) T bl id มกเสนอขาวเฉพาะ ความบนเทง - Tabloid มกเสนอขาวเฉพาะเรอง ขาวซบซบ เชน สยามกฬา- การใชขอมลจากหนงสอพมพต อ ง ร ะ ว ง ใ น เ ร อ ง ค ว า มนาเชอถอของขอมลทได
![Page 8: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/8.jpg)
20/08/55
8
รายวน 3 วน 7 วน 15 รายวน
(4)หนงสอรายป (yearbooks)• คอ สงพมพทออกตอเนองกน
ทกป เชน รายงานประจ าปของหนวยงานตางๆ
• เนอหาสาระของสงพมพประเภทนไดแก การรวบรวมสรปเหตการณทเกดขนในรอบปทผานมา หรอเปนการรายงาน ผลการประกอบการขององคกรองคกร
![Page 9: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/9.jpg)
20/08/55
9
(5) จลสาร (Phamphets) - เปนสงพมพขนาดเลก มความหนาไมมากนก อาจเปนกระดาษแผนเดยวพบไปมาหรอเปนเลมบาง ๆ
- เนอหาจะเปนความรเกยวกบเรองใดเรองหนงเพยงเรองเดยวและมขอความจบสมบรณในตวเอง
- อาจเปนการโฆษณาชวนเชอหรอทรรศนะแปลก ๆ ใหม ๆ หลายเรอง
- อยในความสนใจเพยงชวงระยะเวลาอนสน
- มกจดทาโดยหนวยราชการ องคการ สถาบนตาง ๆ เพอเผยแพรเรองราวทเกยวของกบงานแขนงนน ๆ
- มประโยชนใหขอมลททนสมยทยงไมจดพมพเปนหนงสอเลม
ตวอยาง จลสาร
![Page 10: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/10.jpg)
20/08/55
10
(6) กฤตภาค (Clippings)
• ขาว บทความ ขอความ ทตดจากหนงสอพมพวารสาร และเอกสารอน ๆ มาผนกบนกระดาษ กาหนดหวเรองและแหลงทมา จดเกบเขาแฟมไวเปนเรอง ๆ ตามลาดบอกษรของหวเรอง เพอสะดวกในการคนควา
• เปนเครองมอประเมนผลการสอสารทไดกระทาไปโดยเฉพาะในการทางานของนกประชาสมพนธเพอประเมน ตรวจสอบ “ขาวแจก” (Press Release)นกประชาสมพนธเพอประเมน ตรวจสอบ “ขาวแจก” (Press Release)
• กฤตภาค หรอ “แฟมขาว” (Clipping Report) เปนประโยชนตอนกขาวในการประมวลเรองราวเชงลกได
• กฤตภาคระบบออนไลน เชน NewsCenter , Clippings Online
ตวอยาง กฤตภาค
![Page 11: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/11.jpg)
20/08/55
11
(7) รายงานการวจย (Research report)• เปนรายงานผลการศกษาคนควา
ในเรองใดเรองหนง ทมการรวบรวมขอมลตาง ๆ อยางมระเบยบแบบแผน
• มจดมงหมายชดเจนและนาขอมลตาง ๆ มาวเคราะห โดยใชวธทางวทยาศาสตรและสถ ต เพ อคนหาความรใหม ตลอดจนหาเหตผลความความรใหม ตลอดจนหาเหตผลความเปนมาของขอมลและสรปผลอยางมระบบ
(8) วทยานพนธ (Thesis/Dissertation)• - เปนส งพมพทมลกษณะเชนเดยวกบ
รายงานการวจย
• แตมขอแตกตางตรงทวทยานพนธเปน • - แตมขอแตกตางตรงทวทยานพนธเปน รายงานผลการศกษาคนควาวจยอยางละเอยดในเรองใดเรองหนงซงผทาเปนนกศกษาทมความรความสนใจพเศษในหวขอนน
• - เ ร ย บ เ ร ย ง ข น เ พ อ เ ส น อ ต อสถาบนการศกษาและเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรในระดบปรญญาโทหรอปรญญาเอก
• - อาจเรยกวา ปรญญานพนธ สารนพนธ
![Page 12: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/12.jpg)
20/08/55
12
(9) สงพมพรฐบาล (Government Publications)
- เปนสงพมพรปแบบตางๆ ทผลตโดยหนวยงานราชการและ
รฐวสาหกจ อาจจะจดทาเปน หนงสอ วารสาร จลสาร ฯลฯ กได
ป - จดเปนสงพมพทมเนอหาทมความนาเชอถอมาก เพราะถอวา
เปนสงพมพทจดทาโดยหนวยงานซงถอวาเชยวชาญในเรองนน ๆ
(10) เอกสารการประชมทางวชาการ (Proceedings)
- รายงานการประชมรายงานการสมมนา รายงานการอภปราย และ
รายงานการฝกอบรม
- พมพเปนรปเลม เอกสารอดสาเนา สวนหนงของวารสาร
- เวลาประชมถอเปนเรองใหม แตเมอเวลาผานไปจะลาสมยไดเรว
- ขอมลจากบทความรบเชญ ใหภมหลงพอสมควร และใหรายชอ
เอกสารอางองทสาคญ ๆ
![Page 13: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/13.jpg)
20/08/55
13
ตวอยาง เอกสารการประชมทางวชาการ (Proceedings)
(11) เอกสารสทธบตร (Patents)
- จดทะเบยนสงประดษฐใหมเพอแสดงกรรมสทธและความคมครอง
- เนอหาแสดงนวตกรรม ความสาเรจในการประดษฐคดคน
- จดประกายความคดสรางสรรคใหนกประดษฐ
- ชวยบนทกความรไวใหไมสญหาย
- สทธบตรฉบบแรกออกใหกาลเลโอ ชอ สทธบตร Old Venetian Republic เรองระบบไฮดรอลกทใชในการสบและสงนา
![Page 14: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/14.jpg)
20/08/55
14
ตวอยาง เอกสารสทธบตร
สทธบตรในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช
กงหนนาชยพฒนา
![Page 15: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/15.jpg)
20/08/55
15
(12) เอกสารมาตรฐาน (Standard Specification)
- เปนสงทกาหนดสาหรบใชเปนเครองวดปรมาณหรอคณภาพ สงทเลอกเอามาเปน
- ผพมพ ไดแก หนวยงานของรฐบาล สถาบนมาตรฐาน
แบบอยางเพอเปรยบเทยบ เพอใชเปนเกณฑตดสนหรอเกณฑรบรอง เพอบอกวาสงนนด แท เหมาะสมหรอไมเพยงใด
ฐ ฐแหงชาต สถาบนหรอสมาคมเฉพาะวชา และองคการมาตรฐานระหวางประเทศ เชน
• ISO (International Organization for Standardization)
• British Standards (องกฤษ)
• US. National Burean of Standards (สหรฐอเมรกา)
• สานกมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.)
• วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย
![Page 16: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/16.jpg)
20/08/55
16
สงพมพอนๆ
• เอกสารตนฉบบตวเขยน
• หนงสอโบราณ
• วรรณกรรมทางการคา
ประเภทของเนอหาในสงพมพสงพมพปฐมภม •ส ง พมพ ท ม ข อม ลท ต พ มพ ค ร ง แ รก เ ช น วารสารว จ ย
รายงานการวจย วทยานพนธ เอกสารสทธบตร เอกสารมาตรฐาน รายงานการประชมทางวชาการ
สงพมพทตยภม •เปนสงพมพทนาขอมลมาสรปใหม/ นาไปสแหลงปฐมภม ไมใชสงทคนพบใหม เชน หนงสอทวไป หนงสอวชาการ หนงสออางอ งประเภทใหสารสนเทศ ดรรชนวารสาร วารสารสาระสงเขป สงพมพปรทศน ฯลฯ
สงพมพตตยภม •สงพมพท เปนเครองมอชวยคนวรรณกรรมปฐมภมและทตยภม ไดแก เอกสารแนะนาสงพมพ (Guide to the literature) บรรณานกรม ชวประวต นามานกรมหรอทาเนยบนาม
![Page 17: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/17.jpg)
20/08/55
17
วสดไมตพมพ (Non-printed materials)
หมายถง วสดอปกรณตางๆ ทบนทกและถายทอดสารสนเทศโดยอาศยภาพและเสยง อาจมหรอไมมตวอกษรประกอบกได และในบางประเภทอาจจะไมสามารถอานขอมลจากวสดนนไดโดยตรงแตจะตองใชอปกรณแสงและเสยงจากวสดนนไดโดยตรงแตจะตองใชอปกรณแสงและเสยงชวยในการอาน
โสตวสด (Audio materials) ทศนวสด (Visual materials)
โสตทศนวสด (Audio Visual Materials) สอวสดอเลกทรอนกส
![Page 18: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/18.jpg)
20/08/55
18
(1) โสตวสด (Audio materials)
• ทรพยากรสารสน เทศท ใ ช เ ส ย ง เป นส อ ในการถ า ยทอดสารสนเทศ ไดแก แผนเสยง แถบบนทกเสยง หรอเทปบนทกเสยง แผนดสก เปนตน
(2) ทศนวสด (Visual materials)
• A. วสดกราฟฟก
• B. วสด 3 มต (3 D Materials)
• C. วสดโปรงใสวสดทบแสง
• D. วสดยอสวน (Microforms)
![Page 19: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/19.jpg)
20/08/55
19
A. วสดกราฟฟก
• คอ ทรพยากรสารสนเทศทผรบตองใชสายตารบร อาจดดวยตา• คอ ทรพยากรสารสนเทศทผรบตองใชสายตารบร อาจดดวยตาเปลา หรอใช เครองฉายชวยขยายภาพ เชน รปภาพแผนท แผนภม วสดกราฟก หรอวสดลายเสน ภาพเลอน หรอฟลมสตรป ภาพนง หรอ แผนชดการสอน ลกโลก หนจาลอง เกม และของจรง เปนตน
• แผนภาพ
• รปภาพ
• แผนภาพ
• แผนท
• แผนผง• แผนภม
2.1 รปภาพ (Pictures)- อาจเปนภาพถาย ภาพวาด ภาพเขยน ภาพพมพทแสดงเนอหาใหเขาใจเรองราวเรองใดเรองหนง
- เปนสารสนเทศทพบมากในการทางานดาน เปนสารสนเทศทพบมากในการทางานดาน สอสารมวลชน งานขาว งานประชาสมพนธ ฯลฯ
![Page 20: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/20.jpg)
20/08/55
20
2.2 แผนภาพ (Diagrams)- ทศนวสดท เขยนขนเปนรปง ายๆ เพอใหเหนโครงสรางทสาคญทตองการอธบาย
- แสดงความสมพนธของกระบวนการหรอเรองราวตางๆ โดยใชภาพโครงรางและคาหรอสญลกษณตาง ๆ
การทางานของ DNA
2.3 แผนผง (Charts/Flowcharts)- แสดงความสมพนธของขอเทจจรงตาง ๆ ดวยภาพและคาอธบายอาจจะมสญลกษณ ตวเลข และตวอกษร ประกอบกน
ป - มหลายแแบบ เชน แบบตาราง แบบเปรยบเทยบ แบบองคกร แบบตนไม
![Page 21: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/21.jpg)
20/08/55
21
2.4 แผนภม (Graphs) เปนทศนวสดทใชแสดงแทนขอมลท เปนตวเลขเพอแสดงความสมพนธของปรมาณทเปลยนแปลงตามลาดบเวลาและการเสนอ
B. วสด 3 มต (3 D Materials) เปนวสดทแสดงเนอหาโดยรปรางและสญลกษณทใชในวสด
นนในลกษณะของความกวาง ความยาว และความลก ไดแก...
หนจาลอง (Models) เปนวสดทคลายของจรงแตอาจใหญหรอเลกกวากได เชน หนจาลองรถยนต หนจาลองบาน
ของลอแบบ (Mock Up) เปนหนจาลองประเภทหนงแตจาลองเฉพาะสวนใดสวนหนงเทานน และสามารถปฏบตงานไดเหมอนของจรง
ของจรง (Specimens) เปนตวแทนของวสดหรอส งของกลมหน งหรอประเภทหนง หรออาจเปนสวนใดสวนหนงของของจรง เชน ตวอยางหน ตวอยางแรธาตชนด
![Page 22: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/22.jpg)
20/08/55
22
ตวอยาง หนจาลอง
ตวอยาง ของลอแบบ
![Page 23: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/23.jpg)
20/08/55
23
ตวอยาง ของจรง
C. วสดโปรงใสวสดทบแสง• เปนวสดทตองใชอปกรณประเภทเครองฉาย เพอใหเกดภาพ
บนจอหรอในชองสาหรบด มดงน...
• - ภาพโปรงแสง (Transparencies)
• - สไลด (Slides)
• - ฟลมสตรป (Filmstrips)
![Page 24: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/24.jpg)
20/08/55
24
D.วสดยอสวน (Microforms)
• วสดทเกดจากการถายภาพยอสวนของสงพมพตนฉบบลงบนฟลม วสดทเกดจากการถายภาพยอสวนของสงพมพตนฉบบลงบนฟลมหรอกระดาษทบแสง โปรงแสง ดวยเทคโนโลยหรอเทคนคทเรยกวาไมโครกราฟค (Micrographics) ดงนนจงตองอานดวยเครองอานวสดยอสวนประเภทนน ดงน
• ไมโครฟลม
• ไมโครฟซ
• อลตราฟซ
4.1 ไมโครฟลม
- เปนวสดยอสวนทมลกษณะเปนฟลมมวนขนาด 16 มม. 35 มม. 70 มม. และ 105 มม. ทมภาพถายตวอกษรหรอภาพจาลองจาก โ ป ตนฉบบเดมโดยยอสวนลงประมาณ 15 : 1 ถง 40 : 1 บรรจขอความทม
ขนาดเลก อานดวยตาเปลาไมเหน มความยาวมาตรฐาน 100 ฟต
- ไมโครฟลมมทงชนดเนกาตฟ (Negative) คอ อกษรตวขาวบนพนดา และโพสตฟ (Positive) คอ อกษรตวดาบนพนขาว
- ไมโครฟลมสวนมากจะเปนภาพจากวารสาร หนงสอพมพ หนงสอหายาก จดหมายเหต
- มทงแบบมวน และแบบตลบ
![Page 25: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/25.jpg)
20/08/55
25
ตวอยาง การทาไมโครฟลม
4.2 ไมโครฟซ
- เปนแผนฟลมโปรงใสถายภาพหรอขอความยอสวนจากเดมโดยยอตงแต 15 : 1 ถง 40 : 1 มขนาด ตงแต 3 x 5 นว ถง 6 x 9 นว
ไ แตขนาดมาตรฐาน คอ 4 x 6 นว บรรจได 60 ถง 98 กรอบภาพตอแผน
- ขอความจากตนฉบบจะถกยอสวน และเรยงเปนคอลมนบนแผนฟล ม ท ส วนบนของแผน ไมโครฟชม ร ายละ เอ ยดทางบรรณานกรมของขอมลทบรรจ และรายละเอยดอน ๆ เพมเตม ซงบรรณานกรมของขอมลทบรรจ และรายละเอยดอน ๆ เพมเตม ซงสามารถอานได โดยไมตองใชเครองอาน เพอชวยใหผใชไดทราบถงลกษณะของขอมลในไมโครพชแผนนน
![Page 26: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/26.jpg)
20/08/55
26
ตวอยาง ไมโครฟซ
4.3 อลตราฟซ• การถายยอสวนเอกสารในอตราตงแต 90 : 1 ถง 500 : 1
• มลกษณะเหมอนกบไมโครฟช เปนแผนฟลมขนาด 4 x 6 นว
• สามารถบรรจขอความยอสวนจากหนงสอไดประมาณ
2,000 – 4,000 หนา
![Page 27: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/27.jpg)
20/08/55
27
Microcard
ป ส 3 5 ซ สเปนบตรทบแสงขนาด 3 x 5 ซ.ม. บรรจขอความยอสวนจากเอกสาร หนาคลายไมโครฟซ แตเปนภาพ Positive และใชกบเครองอานโดยตรงเทานนไมสามารถพมพอดสาเนาได
(3) โสตทศนวสด (Audio Visual Materials)
- ภาพยนตรภาพยนตร
- เทปโทรทศน/วดทศน
- อเนกนทศน (Slide multi-vision)
![Page 28: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/28.jpg)
20/08/55
28
(4) วสดอเลกทรอนกส
เปนทรพยากรสารสนเทศทบนทกและอานสารสนเทศทม เปนทรพยากรสารสนเทศทบนทกและอานสารสนเทศทมการแปลงเปนสญญาณอเลกทรอนกสในระบบดจตอล เวลาใชตองมเครองมอทจะแปลงสญญาณอเลกทรอนกสกลบคนเปนภาพและหรอเสยง จดเปนสอคอมพวเตอร
- CD ROM- Diskette- Digital Video Disk- Videodisk (VCD)- Minidisk
- CD ROM- Diskette- Digital Video Disk- Videodisk (VCD)- Minidisk- จานบลเรย (Blu-ray Disc)
![Page 29: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/29.jpg)
20/08/55
29
ฐานขอมล (Database)
•ทะเบยนผใชบรการ
สงพมพ
โสตทศนวสด
•ตบตรรายการ/บตรดรรชนวารสาร
•ดรรชน/สาระสงเขป
สอคอมพวเตอร พฒนาการสบคน/เขาถงขอมล
ใหงายขนดวยเทคโนโลยเพอให
ครอบคลมกบสารสนเทศทเพมขนDB
การแบงประเภทของฐานขอมลมเกณฑในการจดประเภทหลายชนด เชน....
![Page 30: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/30.jpg)
20/08/55
30
1.ฐานขอมลอางอง (Reference Database)
ฐานขอมลวทยานพนธไทย
OPAC
• เปนฐานขอมลบรรณานกรม (Bibliographic Database) • บนทกแหลงทมาหรอรายการทางบรรณานกรมของทรพยากรสารสนเทศประเภทตางๆ • ขอมลทมใหในฐานขอมลประเภทนมกจะมเพยงบทคดยอ
ป ป ใ หรอสาระสงเขปของสารสนเทศประกอบคาอธบายให จะตองไปสบคนหาตวเลมเพอจะดรายละเอยดขอมลทสมบรณอกไดจากสถาบนบรการ สารสนเทศประเภทตางๆ ตวอยางฐานขอมลประเภทน เชน
2. ฐานขอมลตนแหลง/ฐานขอมลขอเทจจรง
(Factual Database)
ฐานขอมลตวเลข
ฐานขอมลเนอหาผสมตวเลข
ฐานขอมลคณสมบต
![Page 31: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/31.jpg)
20/08/55
31
1) ฐานขอมลตวเลข เปนฐานขอมลทรวบรวมขอมลทไดจากการสารวจจากแหลงตางๆ เชน ขอมลประชากร ปรมาณการผลตสนคา ร าค าผลผล ต ค า จ า ง แ ร ง ง าน ร าย ได ป ร ะช าช าต เ ช น - ENERGY คอ พลงงาน- MEDIA GENERAL DATABANK
- East Asian Databank เปนแหลงรวมขอมลดานเศรษฐกจ ธนาคาร
2) ฐานขอมลเนอหาผสมตวเลข จะใหขอมลทเปนตวอกษรและตวเลข ซงเปนสถตประกอบการบรรยาย/วเคราะห เชน ขอมลดานเศรษฐกจ การเงน การธนาคาร ตวอยางเชน
Standard and Poor’s news เปนขาวดานการเงนLEDA เปนฐานขอมลสาหรบการศกษาดานธรณวทยาPOS เปนฐานขอมลปโตรเลยม
![Page 32: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/32.jpg)
20/08/55
32
3) ฐานขอมลคณสมบต เกบบนทกขอมลเกยวกบคณสมบต สวนประกอบของสาร วตถ แรธาต และชนสวนอปกรณตางๆ สวนใหญจะเปนดานเคม ฟสกส และวศวกรรม เชน CNMR (คารบอน)
- ELECOMPA (เปน Software) เปนฐานขอมลดานทวๆ ไปELECCOMPA ( ส)- ELECCOMPA (ดานอเลกทรอนกส)
- CHEMDEX และ- CLAIMS COMPOUND REGISTRY
3. ฐานขอมลเตมรป (Full-text Database)
ป เปนฐานขอมลทบนทกเนอหาขอมลจากสงพมพตนฉบบโดยไมตดตอหรอยอ ผใชไมตองไปสบคนหาตวเลมตอสามารถใชอางอง
หรออานเพอหารายละเอยดไดเลย ฐานขอมลแบบนมคณคามาก แตการจดทา
จะยากลาบาก เชน....
![Page 33: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/33.jpg)
20/08/55
33
UPI News = ชวยใหตดตามขาวสารจากเครอขายในสหรฐอเมรกาไดCMMC เปนฐานขอมลเตมรปทางนเทศศาสตรทสมบรณมากNEXIS เปนโปรแกรมทรวบรวมจากวารสาร หนงสออางองทางกฎหมายABI/Inform เปนฐานขอมลทใหรายละเอยดของสารสนเทศในสาขาวชาABI/Inform เปนฐานขอมลทใหรายละเอยดของสารสนเทศในสาขาวชาทเนนดานการบรหารธรกจ เศรษฐศาสตร การคา เปนฐานขอมลทใหรายละเอยดของบทความเตมรปแบบโดยทผใชไมตองไปคนหาจากตวเลม มบรการทงในแบบออนไลนและซด รอม
ลกษณะของการเขาถง/การใชบรการฐานขอมล
สบคนไดทนทจากระบบ
ฐานขอมลออฟไลนคอมพวเตอรจากทใดกได
ถายขอมลจากซดรอมลงไวในหนวยความจาหลกของระบบคอมพวเตอรแมขายแลวใหบรการ
ฐานขอมลออนไลน บนทกสารสนเทศไวในแผนซดรอม เวลาใชตองนามาเปดอานบนคอมพวเตอร
ผานระบบเครอขายจากทใดกได
![Page 34: บทที่ 6 ทรัพยากรสารสนเทศ - KMUTTwebstaff.kmutt.ac.th/~werapon.chi/CA301/CA301_1_2012/ca...20/08/55 3 ว สด ต พ มพ /ส อส](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041623/5e4068e5f571ac0cdd6d0184/html5/thumbnails/34.jpg)
20/08/55
34
แบบฝกหดศกษาตวอยางทรพยากรสารสนเทศประเภทตางๆ ทางดานนเทศศาสตรทมในหองสมด ตามประเภทของทรพยากรสารสนเทศ ดงน
หนงสออางอง ประเภทใดกได ดานนเทศศาสตร ภาษาไทย 2 เลม - หนงสออางอง ประเภทใดกได ดานนเทศศาสตร ภาษาไทย 2 เลม ภาษาองกฤษ 1 เลม ใหอานรายละเอยดเนอหาของเลมนนๆ แลวบนทกรายละเอยดสาคญของหนงสอนน(รวมบรรณานกรม)- วารสารทางน เทศศาสตร ภาษาไทย 1 ช อ ภาษาอ งกฤษ 1 ช อ ใหรายละเอยดขอบเขตของวารสารเลมนนๆ + บรรณานกรม
สารสนเทศทกเลมทเลอกมา ใหถายสาเนาหนาปกของหนงสอ หรอ ปกวารสารประกอบรายงานดวย งานกลม 3 คน สงวนพธท 22 สงหาคม 2555 ทกลองสงงาน หนาลฟต อาคาร 9 ชน 4