การรบอทธพลทางวฒนธรรมจากภายนอกกบการปรบเปลยนวฒนธรรมทองถน

บทท 6

การรบอทธพลทางวฒนธรรมจากโลกตะวนออก

1. อนเดย2. จน

การเผยแพรทางวฒนธรรมของอนเดยกอใหเกดการรบและการปรบตวของรฐไทยภายใตเงอนไขดงน

1. อารยธรรมอนเดยมอทธพลทางการปกครองในสมยอยธยา คอการยกยองฐานะของกษตรยเปนสมมตเทพหรอเทวราชา

2. อทธพลของอารยธรรมอนเดยจดเปนรากฐานของวฒนธรรมภาษาของไทยในดานการใชภาษาบาลและภาษาสนสกฤตซงน ามาใชในภาษาและวรรณกรรมของไทย

3. การรบพทธศาสนานกายหนยานมาเปนศาสนาของชนชาตไทย

การรบอารยธรรมอนเดยในมตใหม กลาวโดยสรปคอ

1. อทธพลของอารยธรรมอนเดยไดถายทอดในรฐไทยโดยมแรงจงใจจากความอดมสมบรณของแผนดนสวรรณภม

2. อารยธรรมอนเดยทงทางดานการปกครอง ปรชญาและศาสนา ภาษาและวรรณกรรมไดเขาสสงคมไทยในลกษณะการซมซบ แบบคอยเปนคอยไปจากเบองบนสเบองลาง

3. อารยธรรมอนเดยเขาสดนแดนเอเชยอาคเนยตามทนกวชาการใชค าวา “กระบวนการท าให เ ปนอนเ ดย ”(Indianization)

การเผยแพรทางวฒนธรรมของจนกอใหเกดการรบและการปรบตวของรฐไทยภายใตเงอนไขดงน

1. การรบอารยธรรมจนในยคแรก ปรากฏความโดดเดนในสมยสโขทยทางดานการคาและความสมพนธภายใตระบบรฐบรรณาการของจน เรยกวาเจงกง (จมกอง)

2. จนโพนทะเล ชาวจนไดเขามาท าการคาขายและการตงถนฐานพรอมการใชพนทอยธยาเปนศนยกลางในการเชอมโยงทางการคาไปยงอาณาจกรลานนา ลานชาง พมา

3. ความกลมกลนทางดานสงคมและวฒนธรรม

4. การเผยแพรดานวฒนธรรมของชาวจนไปสคนไทยในสมยรตนโกสนทรตอนตนเปนตนมา การผสมกลมกลนทางวฒนธรรมระหวางไทย-จน ไดแปรเปลยนเปนความสมพนธอยางแนนแฟน

5. การขยายตวดานวฒนธรรมจนในแผนดนไทยสมยรตนโกสนทรตอนตนเปนตนมา มลกษณะเปนความผกพนภายใตการเจรจาตอรองและการท าการคาของชาวจนไดเ ชอมโยงกบทกชนช นในสงคมไทย จงสงผลใหเ กดความสมพนธทางเ ชอชาตอย า งแนบแนนและไ ม เ ก ดการแปลกแยกในการอย ร วมกนร ะ ห ว า ง ค น ไ ท ย ก บ ค น จ น ใ น ป ร ะ ว ต ศ า ส ต ร ส ง ค ม ไ ท ย

การรบวฒนธรรมตางถนกบปรากฏการณทางสงคมทเกดขนในแตละภมภาคของไทย

อทธพลของอารยธรรมอนเดย ไดเผยแพรความเปนศาสตรในทกสาขาวชาหรอกลาวไดวาอารยธรรมอนเดยเปนพนฐานทางวฒนธรรมไทยในดานศาสนา (Religion) ศลปะ (Arts) ศาสตร (Sciences) และอกษร (Writing) แตการเผยแพรและการรบวฒนธรรมในเบองตนจะปรากฏความชดเจนเฉพาะในกลมชนชนสงและชนชนปกครองของสงคมไทยหรอกลาวไดวาความรทไดรบจากอารยธรรมอนเดยเปนความรของชนชนสงและสอดคลองกบวถชวตของคนกลมน

อทธพลของวฒนธรรมจน เผยแพรในลกษณะของศลปะในการด ารงชวตทไมตดยดในกรอบของชนชน จงสงผลในการสบสานระหวางบคคลไดโดยมไดมขอบเขตหรอถกก าหนดกรอบพรอมระเบยบแบบแผน วฒนธรรมของจนมลกษณะการปฏสมพนธระหวางบคคล จงสงผลใหวฒนธรรมจนเขาสสงคมไทยและคนไทยในทกระดบโดยเฉพาะในระดบลางซงไดเ ปดโอกาสการสรางฐานะและเลอนฐานะจากความส าเรจทางการคามาเปนชนชนกลางพรอมการเปลยนผาน (Tranferation) ทางวฒนธรรมเชอมโยงความเปนไทย-จนไดอยางกลมกลนรวมกบการถายทอดความรดานปรชญา ศาสนาและพ ธกรรม ดวยเหตนว ฒนธรรมจนในกลมเ ชอสายไทย -จน จงปรากฏโดดเ ดนในสงคมไทยในทกภ มภาค

โลกตะวนตกกบมตความสมพนธทมตออาณาจกรสยาม

ผลทปรากฏในการรบวฒนธรรมตะวนตกในประวตศาสตรไทย กอนยคโลกาภวตนในทนสามารถสรปได ดงน

1. การรบอทธพลของชาตตะวนตกในสมยอยธยาเปนการรบความหลากหลายทางวฒนธรรมของประเทศตาง ๆ ในยโรป

โปร ต เ กส เ ปนชนชา ต ทนบ ถ อศาสนาค รสต นก ายโรมนคาทอลก เปนชาตแรกทไดน าวทยาการทส าคญเผยแพรใหประเทศสยามสมยอยธยาหลายอยาง อาทเชน ปนไฟ แบบแผนเมองปอมปราการตอสปนไฟ การฝกหดคนไทยใหรจกใชอาวธปนไฟในการท าสงครามกบพมา การท าของกนประเภทขนมหวาน

ฮอลนดาและองกฤษ ทงสองชาตเปนชาตทนบถอศาสนาครสตนกายโปรเตสแตนท ฮอลนดาน าเอาวชาตอเรอก าปน สวนองกฤษไดน า เอาวชาการเดนเรอทะเลใหแกชาวสยาม

ฝรงเศส ไดน าวทยาการใชในการกอสรางเมองลพบร อยธยา การสรางปอมทปากน า และฝงบางกอก วชากอสราง วชาการทหารอยางยโรป วชาดาราศาสตร

2. การรบอทธพลจากชาตตะวนตกในสมยรตนโกสนทร ชวงแรก (1) แนวคดใหมในการเผยแพรอทธพลตะวนตกในสมยรตนโกสนทร (2) การเผยแพรความเจรญของชาวอเมรกนในสมยรตนโกสนทรตอนตนชวงทสอง(1) การเผยแพรอทธพลของชาตตะวนตกในสมยรชกาลท 4(2) การรบอทธพลของชาตตะวนตกในสมยรชกาลท 5ชวงทสาม (1) การประกาศเขารวมสงครามโลกครงท 1(2) การรบอารยธรรมตะวนตกในสมยรชกาลท 7(3) การรบวฒนธรรมตะวนตกภายหลงสงครามโลกครงท 2

ขอสรปจากการรบอารยธรรมตะวนตกชวงเวลาทง 3 ยคทผานมานไดสงผลกบความเปลยนแปลงในดานสงคมและวฒนธรรม โดยรวมของไทยดงน

1. ความแตกตางในรปลกษณระหวางสงคมเมองและสงคม ชนบท2. การเปลยนแปลงทางวฒนธรรมและวถชวตของคนไทย 3. ความเปลยนแปลงดานลกษณะนสยและการเลยนแบบการใชชวตของชาวตะวนตก

4. การใชภาษาตางประเทศ 5. การยกยองวทยาการตางประเทศและการศกษาของชาตตะวนตก 6. การยกยองวฒนธรรมตะวนตกเปนวฒนธรรมทสงสงกวาชาตอน

ภาคกลาง ความเจรญของโลกตะวนตกสงผลกระทบตอภมภาคน1. การเปลยนแปลงระบบการผลตแตกตางไปจากสภาพเดม 2. อทธพลของโลกภายนอกมความส าคญในการก าหนดพฤตกรรมทางเศรษฐกจของคนไทยภาคกลาง

ภาคเหนอ ความเจรญของโลกตะวนตกสงผลกระทบตอภมภาคน1. การเผยแพรระบบเงนตรา 2. การปลกขาวเพอขายเปนสนคาออก

ผลกระทบทปรากฏแกทองถนจ าแนกในภาพรวมของแตละภมภาค

ภ า ค ต ะ ว น อ อ ก เ ฉ ย ง เ ห น อ ก า ร ล ง ท น ข อ ง ค น ไท ย กบช า ว ต า ง ช า ต ใ น บ ร เ ว ณ ภ า ค ก ล า ง ท ง ภ า ค เ ก ษ ต ร ก ร ร ม แ ล ะ ภ า คอตสาหกรรม ผ เปนแรงงานรบจางลวนแลวแตเปนชาวอสาน การอพยพจากถนเดม เขามาท า กนในถนอนจงเปนทมาของความคดพนฐานของช า ว อ ส า น ใ น ก า ร ม ง ห น า เ พ อ ห า ง า น ท า ใ น เ ข ต เ ม อ ง ห ล ว ง

ภาคใต อทธพลของชาตตะวนตกกบผลกระทบในดานเอกลกษณ ของทองถนภาคใต

1. การลงทนรวมกนกบชาตตะวนตก 2. แนวความคดในการเลาเรยนตางประเทศ

โลกาภวฒนกบผลทปรากฏทางสงคมและวฒนธรรมไทย

1. กรณปญหาคนไทยพลดถน 2. กรณปญหาชาวเล (มอแกน มอแกลน อรก ลาโวย) 3. กรณสทธของผถอบตรลาวอพยพ 4. กรณปญหาและขอเสนอของชนเผาและชาตพนธ 5. กรณสทธบตรยา 6. กรณปญหาทดน 7. กรณผลกระทบจากองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางย งยน

8. กรณผลกระทบจากการสมปทานเหมองแรใตดนโพแทช จงหวดอดรธาน และภาคอสาน

9. กรณเหมองทอง จ.พจตร 10. กรณพนธขาวพนเมอง 11. กรณปาชมชน และการจดการทรพยากรธรรมชาตโดย

สทธ ชมชน 12. ความมนคงในทอยอาศย และการตงถนฐาน 13. กรณโรงไฟฟาถานหนลกไนต อ.แมเมาะ จ.ล าปาง14. การจดท าโฉนดน า 15. กรณสอวทยชมชน 16. การปฏรปการศกษา 17. กรณปญหาการทจรตล าไย 18. กรณเหตการณความรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

จากการประมวลขอเทจจรงในพฒนาการทางประวตศาสตรและการเชอมโยงมาสยคปจจบน พบวาการรบอทธพลทางวฒนธรรมจากโลกตะวนออกและโลกตะวนตก ลวนมความสมพนธกบผลทปรากฏทางดานสงคมและวฒนธรรม ทงในภาพรวมของวฒนธรรมไทยทงหมดรวมถงความแตกตางในระดบของอทธพลทไดรบจากวฒนธรรมภายนอกทสงผลในดานการกอรปลกษณ อตลกษณ และภาพลกษณของวฒนธรรมทองถน และวฒนธรรมชมชน แมวาในสภาพจรงของการด ารงชวตมนษยชาตยอมมการแลกเปลยนทางวฒนธรรมกตามส าหรบยคโลกาภวตนการรบและสบสานอทธพลวฒนธรรมตะวนตกไดสงผลกระทบในระบบทนนยมและบรโภคนยม ดงน นการ รกษาความเปนทองถนเพอเชอมโยงกบการใชประโยชนในกระแสโลกเ ป น ย ท ธ ศ าสต ร ท จ ะ ตอ ง น า ไ ป ใ ช ใ น ก า ร พฒน าป ร ะ เ ท ศ เ พ อ น าค ว า ม ย ง ย น ท า ง วฒนธ ร ร ม ให ป ร า ก ฏ ในส ง ค มม น ษ ยช า ต ส บ ไ ป

สรป