บทท 2

การทบทวนเอกสาร/วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาเรอง การจดรายการทองเทยวประเทศญปน สาหรบนกทองเทยวชาวไทยกรณศกษา :

บรษท เฟรสท เวลด ทวร จากด คณะผวจยไดรวบรวมจากเอกสาร ตารา แนวคดทฤษฎ และงานวจยท

เกยวของในการวจยซงจะนาเสนอตามลาดบหวขอตอไปน

2.1 แนวคดเรองการจดรายการนาเทยว

2.2 ประเภทของการจดรวบรวมผลตภณฑ

2.3 แนวคดเรองการแบงสวนตลาดการทองเทยว

2.4 แนวคดเรองอปสงคการทองเทยว

2.5 การบรหารจดการการจดนาเทยว

2.6 ผลงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดเรองการจดรายการนาเทยว

การจดรายการนาเทยว หรอการจดรวมผลตภณฑ หมายถง การจดรวมสนคาและบรการ

การทองเทยวหลายๆ อยางทเหมาะสมเขาดวยกนเพอตอบสนองกลมตลาดเปาหมายของธรกจ การ

จดรวมผลตภณฑการทองเทยวจะกระทาได 3 ลกษณะ ดงน (ฉลองศร พมลสมพงศ, 2542)

1.ผประกอบธรกจ (Supplier) รายเดยวกนเปนผจดแลวหาตลาดลกคาและจาหนายเอง เชน

hotel weekend package โรงแรมจดรวมทพก อาหารและกจกรรมพกผอนอนๆ ไวสาหรบลกคา

ครอบครวในราคาเหมาจาย

2.ผประกอบธรกจหลายรายรวมกนจดรวมผลตภณฑ แลวรวมขายเปนผลตภณฑเดยว

(Single Product) ในราคาเหมาจาย ทาใหลกคามโอกาสในการเลอกซอในราคายตธรรมและทาให

ผลตภณฑขายงายกวาการขายเดยว

3.ผประกอบธรกจการจดนาเทยว (Tour Operator) บรษทตวแทนจาหนายการทองเทยว

(Travel Agent) เปนผจดรวมผลตภณฑแลวจาหนายเอง โดยจายคานายหนา (Commission) ใหแกผ

ประกอบธรกจนนๆ การจดแบบนชวยใหผลตภณฑการทองเทยวหลากหลาย เปนชองทางการจด

จาหนายทสาคญของผประกอบธรกจและทาใหธรกจการทองเทยวเจรญเตบโต

5

อยางไรกตามการจดรายการนาเทยวของธรกจนาเทยวแตละแหงจะตองม 3 ขนตอน คอ

(บญเลศ จตตงพฒนา, 2543)

1.การวางแผนการจดรายการนาเทยว

1.1 การวางแผนกาหนดกลมเปาหมาย ในการวางแผนการจดรายการนาเทยวจาเปนตอง

กาหนดลกคากลมเปาหมายใหแนนอนวาเปนใคร ในการกาหนดกลมเปาหมายอาจกาหนดจาก

อาชพ อาย การศกษา รายได ฯลฯ

1.2 การวางแผนกาหนดสถานทนาชม เปนการวางแผนกาหนดประเภททรพยากรการ

ทองเทยวทตองการจะเขาชมใหเหมาะสมกบกลมลกคาเปาหมาย โดยตองทาการศกษาวาทรพยากร

ทองเทยวประเภทใดทกาลงอยในความนยมซงอาจจะเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ในการวางแผน

เลอกแหลงทองเทยวเพอนาชมนนควรเปนแหลงทองเทยวทมลกษณะสาคญ ดงตอไปน คอ

1) ตองกาลงอยในความนยม

2) มสงอานวยความสะดวกพรอมพอสมควร

3) มสงดงดดอยางกวางขวางแกคนทกกลม

4) มระยะทางไกลพอสมควร เนองจากระยะทางไกลจะดงดดนกทองเทยวมากกวาและ

ใหรายไดแกธรกจนาเทยวไดดกวาดวย

5) มฤดกาลทองเทยวในชวงทเหมาะสม

6) มตวแทนหรอลกคาแนะนาใหกาหนดไวในรายการทองเทยว

1.3 การวางแผนกาหนดวนเดนทาง เปนการวางแผนกาหนดจานวนวนเดนทางทองเทยวแต

ไมควรนานเกนไป และควรกาหนดวนเดนทางในวนหยดหรอเทศกาล จะทาใหนกทองเทยว

สามารถไปไดสะดวก แตจะมปญหาเรองทพกในชวงวนหยด

1.4 การวางแผนกาหนดคาใชจายในการเดนทาง เปนการวางแผนกาหนดคาใชจายการ

ทองเทยวตอคนแบบเหมาจาย ซงจะตองกาหนดวาจะรวมคาใชจายอะไรไวบาง และคาใชจายอะไร

ไมรวมไวบาง เชน คาอาหารจะใหมกมอ แตละมอจะกนดขนาดไหน เปนตน

1.5 การวางแผนการสงเสรมการตลาด เปนการวางแผนสงเสรมการตลาดเพอกระตนหรอ

เรงเราใหนกทองเทยวตดสนใจเลอกซอรายการนาเทยวของเรา แมวาเราจะมการจดรายการนาเทยว

ทดแตถาไมเปนทรจกยอมไรประโยชน จงตองใชการสงเสรมการตลาดเปนเครองมอชวย

นอกจากนนยงเปนทยอมรบกนวาแมรายการนาเทยวทมคณภาพเทาเทยมกน นกทองเทยวจะเลอก

ซอรายการนาเทยวทมระบบสงเสรมการตลาดทมประสทธภาพมากกวา

6

2.การดาเนนการจดรายการนาเทยว

2.1 การเขยนขอมลเกยวกบการเดนทาง เปนการศกษาขอมลทเกยวของกบเสนทางการจด

รายการนาเทยวทไดวางแผนไวแลว โดยขอมลทใชประกอบการเขยนรายละเอยดการจดรายการนา

เทยว ประกอบดวย

1) แผนทแสดงทตงและระยะทางจากสถานททองเทยวหนงไปยงอกทหนง ทาให

สามารถคานวณระยะเวลาในการเดนทางไดอยางคราวๆ

2) เอกสารทเกยวของกบสถานททองเทยวทจะไป เชน แผนพมพ วารสาร หรอ สง

ตพมพอนๆ ทมประวตและขอมลอนๆ ของสถานททองเทยวนนๆ

3) รายละเอยดของผประกอบอตสาหกรรมทเกยวของ เชน ผประกอบธรกจขนสง ผ

ประกอบธรกจทพกแรม ผประกอบธรกจอาหาร ผประกอบธรกจสนคาทระลก เปนตน

4) รายละเอยดเกยวกบการเดนทาง เชน ประเภทของการขนสงทจะเดนทาง ตารางการ

เดนทางของการขนสง คาโดยสาร ทตงโรงพยาบาล ทตงสถานตารวจ เปนตน

2.2 การสารวจเสนทางรายการนาเทยว เปนการเดนทางไปสารวจของรายการนาเทยวทได

วางแผนไว โดยจะกาหนดเสนทางสารวจไวหยาบๆ ดงน

1) ยานพาหนะทจะใชในการเดนทาง

2) ระยะเวลาในการเดนทางจากจดตางๆ

3) ความยากงายในการเดนทาง

4) จดทองเทยว จดหยดพก จดพกรบประทานอาหาร จดพกแรม จดซอสนคาทระลก

5) มาตรฐาน ศกยภาพและคณภาพของบรการ ณ จดตางๆ ในขอ 4

6) กจกรรมการทองเทยว

2.3 การตดตอกบธรกจทเกยวของ เปนการเดนทางไปตดตอเจรจาเอง ทาใหสามารถสมผส

กบสถานทจรง บรรยากาศของสถานท รวมทงสามารถเจรจาตอรองและไดรายละเอยดดยงขน

ธรกจทตองตดตอเจรจา ไดแก

1) ทพกแรม เมอสารวจแลววาจะมจดพกแรมทใดตองตดตอกบธรกจทพกแรมในจด

นนอาจเปนโรงแรม บงกะโล รสอรท ฯลฯ พรอมทงเจรจาเรองราคาคาหองและจองหองพก

ดวย

2) อาหารเครองดม เมอสารวจแลววาจะตองมจดพกรบประทานอาหารกแหง กตอง

ตดตอกบรานอาหารทมชอของจดพกนนๆ ไมควรจดรายการอาหารซากนระหวางเดนทาง

7

3) จดแวะชมระหวางทาง เมอสารวจแลววาจะแวะชมจดไหนและชมอะไร ถาหาก

จาเปนตองขออนญาตเจาของสถานทกอน หรอจะตองเสยคาเขาชม หรอตองมการจองลวงหนา

กตองตดตอดาเนนการใหเรยบรอย

4) ยานพาหนะเดนทาง เมอสารวจแลววาจะตองใชยานพาหนะใดเดนทาง ซงอาจจะ

ตองใชยานพาหนะมากกวาหนงชนดกได นอกจากนนยงตองคานงถงจานวนวนในการเดนทาง

เพอจะไดตดตอสารองทนง หรอเชายานพาหนะตามตองการใหเรยบรอย

2.4 การเขยนรายละเอยดรายการนาเทยว เปนการเขยนรายละเอยดของรายการนาเทยวท

กาหนดไว โดยผสมผสานกบขอมลทไดไปสารวจมา ซงการเขยนรายละเอยดรายการนาเทยว

สามารถเขยนไดเปน 2 ชนดใหญ คอ

1) การเขยนรายละเอยดรายการนาเทยวสาหรบนกทองเทยว เปนการเขยนรายละเอยด

รายการนาเทยวแบบคราวๆ เพอใหนกทองเทยวทราบวารายการนาเทยวนมการเดนทาง

ทองเทยวกวน เรมออกเดนทางเมอไร สนสดการเดนทางวนไหน เดนทางโดยยานพาหนะใด

ออกเดนทางเมอไร สนสดทไหน พกทใด มการเลยงอาหารมอใดบางไมเลยงมอใดบาง จดแวะ

พกหรอจดแวะชมอยทไหน แตละแหงใชเวลาเทาไร ซงอาจเขยนรายการนาเทยวได 2 แบบ คอ

1.1) การเขยนรายการนาเทยวแบบบอกเฉพาะเสนทางและจดทองเทยวพรอมวน

เดนทางไปและกลบหรอบอกจานวนวนเดนทางทองเทยว

1.2) การเขยนรายการนาเทยวแบบกาหนดเปนตารางทบอกการทองเทยวอยางละเอยด

ซงแบงออกเปน 2 รปแบบยอยๆ คอ (1) แบบ Outline Itinerary เปนการเขยนรายการ

นาเทยวทบอกกาหนดการทองเทยวแตละวนอยางไมมรายละเอยดและ (2) แบบ

Descriptive Itinerary เปนการเขยนรายการนาเทยวบอกกาหนดการทองเทยวแตละวน

อยางละเอยดตามเวลาทกาหนดอยางคราวๆ

2) การเขยนรายละเอยดรายการนาเทยวสาหรบหวหนาทวร เปนการเขยนรายการนา

เทยวอยางละเอยดสาหรบหวหนาทวร โดยการนารายละเอยดรายการนาเทยวทเขยนเพอ

นกทองเทยวมาเพมเตมรายละเอยดเกยวกบการนดหมายทตองตดตอ หมายเลขโทรศพท

สถานทฉกเฉนพรอมหมายเลขโทรศพท เชน โรงพยาบาล โรงพก บรษทรถเชา (ในกรณเกดรถ

เสย) นอกจากนนยงมระยะเวลาทชดเจนวาแตละจดตองใชเวลาเทาไร สถานทนาชม จดพก

กจกรรมทจะทา หมายเลขโทรศพทของบคคลทจะตองตดตอในกรณฉกเฉนดวย

8

2.5 การเขยนระบเงอนไขไวในรายการนาเทยว หากมการเปลยนแปลงใดๆ เกดขน

นกทองเทยวไมสามารถเอาผดได โดยระบเงอนไขไว ดงน “หมายเหต: ราคาและรายการอาจ

เปลยนแปลงไดตามความเหมาะสมโดยมตองแจงลวงหนา”

3.การคดราคารายการนาเทยว

3.1 ปจจยกาหนดราคารายการนาเทยว เปนปจจยทมผลตอการกาหนดราคารายการนาเทยว

แบบเหมาจาย ซงมปจจยสาคญอย 5 ปจจย คอ

1) คณภาพของรายการนาเทยว เปนปจจยทมผลตอการกาหนดราคารายการนาเทยว ถา

หากกาหนดรายการนาเทยวมคณภาพสง ราคากมกจะตองสงดวย เชน การจดรายการนาเทยวท

เลอกสถานทด มทพกด ยานพาหนะขนสงด รบประทานอาหารหร เปนตน

2) ลกษณะเฉพาะของรายการนาเทยว เปนการจดรายการนาเทยวทมลกษณะแปลก

เดนเปนเอกลกษณเฉพาะตวทแตกตางจากคแขง ยอมทาใหสามารถกาหนดราคาสงกวาราคา

ทวไปได เชน จดรายการนาเทยวทใหนกทองเทยวขชาง ลองแพ นงรถมาชมเมอง เปนตน

3) สภาพการแขงขน เปนปจจยทสาคญหนงทมผลตอการกาหนดราคา ถาหากตลาดใด

มสภาพการแขงขนสง การกาหนดราคากไมสามารถกาหนดสงได ทงนตองคานงถงราคาคแขง

ขน

4) ฤดกาล ถาจดรายการนาเทยวในชวงฤดการทองเทยว สนคาหรอบรการทองเทยว

มกจะไมลดราคาใหผซอมากนกเพราะถอวาเปนเวลาทองของการดาเนนธรกจ ทาใหตนทนการ

จดรายการนาเทยวสงจงตองคดราคารายการนาเทยวสงตามดวย

5) กาไรทตองการ โดยทวไปราคารายการนาเทยวมกประกอบดวยตนทนการผลต+

ตนทนการจดการ+กาไร ถาหากธรกจนาเทยวใดตองการกาไรมากกจะทาใหราคาสงกวาค

แขงขน อาจขายรายการนาเทยวไมไดจงมกกาหนดอตรากาไรอยระหวาง 10-20%

3.2 โครงสรางราคารายการนาเทยว เปนสวนประกอบในการกาหนดราคารายการนาเทยว

แบบเหมาจาย ซงประกอบดวยรายการทสาคญ 5 รายการ คอ

1) คาขนสง เปนคายานพาหนะจากจดเรมตนของการทองเทยวไปยงจดหมายปลายทาง

และกลบ ซงอาจรวมถงคารบสงนกทองเทยวจากสถานขนสงหรอทาอากาศยาน คาพาหนะ

ขนสงภายในแหลงทองเทยว คาภาษสนามบน ภาษการเดนทางดวย

2) คาทพก เปนคาพกแรมของนกทองเทยวทรวมในราคาเหมาจายดวย อาจเปนทพกใน

โรงแรม เกสทเฮาส บงกะโล หรอทพกแรมอนๆ ขนอยกบประเภทลกคาเปาหมาย

9

3) คาอาหาร เปนคาจดเลยงอาหารแกนกทองเทยว ซงอาจเลยงทกมอหรอบางมอกได

โดยอาจเลยงแบบธรรมดาหรอหรหรากได ทงนขนอยกบประเภทของลกคาเปาหมายแตตอง

แจงไวในรายการนาเทยววาจะบรการอาหารประเภทใด กมอ มอใดบาง

4) คาบรการอนๆ เปนคาใชจายอนๆ ทตองจายในการบรการนกทองเทยว เชน คาเทยว

ชมเมอง คาเขาชมสถานท คาเขาชมการแสดง คาทป คาขนกระเปา คามคคเทศก คาประกนภย

เดนทาง คาเบดเตลด เปนตน

5) คาประกอบการและกาไร เปนคาใชจายในการดาเนนงานจดรายการนาเทยวแบบ

เหมาจายพรอมกาไรทตองการ โดยปกตคาใชจายในการดาเนนงานจดรายการนาเทยวจะ

ประกอบดวยคาใชจายดานการตลาดและคาใชจายดานการจดการ สวนกาไรกคอผลตอบแทน

ของผประกอบธรกจนาเทยวทตองเขามาเสยงในการดาเนนงานจดนาเทยวโดยปกตมกคดใน

อตรา 10-20% ของคาใชจายทงหมด ขนอยกบสภาพการแขงขนเปนสาคญ

2.2 ประเภทของการจดรวบรวมผลตภณฑ

ฉลองศร พมลสมพงศ (2542) จาแนกประเภทของการจดรวมผลตภณฑออกเปน

1.การผสมผลตภณฑ

1.1 การจดรวมผลตภณฑจากองคประกอบการทองเทยวทสาคญ ไดแก ทพก อาหาร การ

เดนทางและการขนสง กจกรรมการทองเทยว การนาชมสงบนเทงและจาหนายในราคาเหมาจายท

เรยกวา All Inclusive Package

1.2 การจดรวมผลตภณฑการทองเทยวบางอยางเขาดวยกนตามความตองการของ

นกทองเทยว ไดแก

1) Escorted tour เปนการจดนาเทยวแบบเหมาจายไปตามเสนทางทกาหนด แตมบาง

รายการทองเทยวใหเลอกเดนทางไปเอง หรอรบประทานอาหารบางมอเอง และใชรถโคชใน

การเดนทางเปนสวนใหญ

2) Fly-drive package หมายถง การเดนทางไปกลบโดยรวมคาโดยสารเครองบนและ

รถยนตเชาทจดหมายปลายทาง เชน สายการบน Lufthansa จดรวมผลตภณฑรวมกบบรษทรถ

เชา Avis เรยกวา Fly drive classics ขายใหแกนกทองเทยวทตองการเดนทางจากประเทศ

สหรฐอเมรกาไปประเทศเยอรมนหรอออสเตรย พรอมทงรถเชาอก 5 วนหรอมากกวา การจด

รวมผลตภณฑแบบนเหมาะสาหรบคนทชอบจดการเดนทางดวยตนเองในแหลงทองเทยว

10

3) Fly-cruise package หมายถง การเดนทางไปกลบโดยรวมคาโดยสารเครองบนไปยง

ทาเรอทเปนจดเรมของการเดนทางโดยเรอสาราญ (Cruise)

4) Accommodation and meal package หมายถง การจดรวมทพกประเภทใดกไดและ

อาหารบางมอในราคาเหมาจาย เชน

- American Plan (AP) หรอ Full pension รวมคาอาหาร 3 มอในคาทพกแตละวน

- Modified American Plan (MAP) รวมคาอาหาร 2 มอในคาทพกแตละวน ลกคาจดหา

มอกลางวนเอง

- Bed and Breakfast (B&B) รวมคาอาหารเชาแบบ Continental breakfast ในคาทพก

แตละวน บางทเรยกวา Continental plan

5) Event package การจดรวมผลตภณฑเมอมเหตการณ หรอโอกาสพเศษ เชน การ

แขงขนกฬาโอลมปก นยมจดรวมคาขนสง คาทพก คาอาหารและคาเขาชม

6) การจดรวมผลตภณฑตามโปรแกรมความสนใจพเศษ เชน การทองเทยวเชงอนรกษ

การเดนทางไปเลนสก เรอใบ ตกอลฟ ทาอาหารและความสนใจพเศษอนๆ

7) Entertainment package จดรวมผลตภณฑเพอการพกผอนใหแกลกคาในทองถน ไม

รวมทพก เชน จดรวมคาอาหาร คาชมละคร คาเขาชมสวนสนกและนาเทยวอนๆ

2.ตลาดเปาหมาย ไดแก

2.1 กลมลกคาทไดรบรางวลในการทางานใหไปทองเทยว (Incentive package or tours) จะม

บรษทตวกลางในการรบจดทวรรางวล โดยการตดตอกบผประกอบธรกจการทองเทยวตางๆ บรษท

เหลานมชอเรยกตางๆ กนไป เชน Full-service intensive companies, Specialized incentive travel

planning firms, Corporate travel managers, Convention/Meeting planners และ Travel Agents จดรวม

ผลตภณฑแลวเสนอขายผานชองทางการจดจาหนายตางๆ

2.2 กลมลกคาผมาประชม (Convention/Meeting packages) นยมจดรวมคาทพก คาอาหาร

คานาชมสถานท หรอสงดงดดใจทางการทองเทยวเนองจากเปนตลาดทมอานาจในการซอสง และ

เดนทางมาในระยะเวลาทกาหนดได

2.3 กลมญาตหรอกลมบคคลทมาจากเชอชาต ภาษา ศาสนาเดยวกน (Affinity group

package) เชน การจดทวรใหแกสมาคมศษยเกามหาวทยาลย ชมรม สโมสรตางๆ คนพการและอนๆ

2.4 กลมครอบครว (Family vacation package) จดกจกรรมสาหรบเดกในโปรแกรม Family

weekend package

2.5 กลมลกคาทสนใจกจกรรมบางอยางเปนพเศษ (Special interest group)

11

3.ชวงระยะเวลา ไดแก

3.1 ชวงสดสปดาห (Weekend and minivacation package)

3.2 วนหยดพกผอน (Holiday package)

3.3 ชวงฤดกาล (Seasonal package)

3.4 ชวงกอนและหลงการประชม (Pre and Post convention package)

3.5 ระยะเวลาเฉพาะตามทตองการ เชน 1-2 สปดาห

3.6 ชวงนอกฤดกาลทองเทยว (Off-peak specials)

4.การจดการการเดนทาง ไดแก

4.1 การเดนทางมาตางประเทศสวนตว (Foreign Independent Tour: FIT) สาหรบนกทองเทยว

ทเดนทางมาสวนตว (Free Individual Traveler: FIT)

4.2 การเดนทางมาเปนกลม จานวนคนนอยสดเทาทจะจดได (Group Inclusive Tour: GIT)

เดนทางตามรายการเปนปกต

4.3 การเดนทางแบบเชาเหมาลา (Charter Tour)

4.4 การจดการเดนทางในแตละจดหมายปลายทาง

1. ควรมการวางแผนลวงหนาหลายๆ เดอน (อยางนอย 6 เดอน) หรอตลอดทงป เพอจะ

ไดมเวลาเพยงพอทจะไมมองขามสงจาเปนไปหรอมเวลาแกปญหาทอาจเกดขนไดทกระยะของ

การวางแผน

2. ควรเหมาะสมกบความตองการของตลาดเปาหมายทเลอกไวแลว เชน กลมผสงอาย

กลมครอบครว กลมนกธรกจ กจกรรมพกผอน อาจแตกตางกน

3. ทกสวนประกอบของ Package ควรมคณภาพททดเทยมกน ในระดบราคาทตรงกบ

ความคาดหวงของลกคา

4. ควรมจดดงดดใจ สรางความนาประทบใจใหลกคาทมแนวโนมทดใหมาซอ เชน

การแจกของขวญ หรอการให Free cocktail แกลกคาวนแรกทเรมมาพกทโรงแรม

5. ควรใหลกคามโอกาสเลอกสวนผสม คดรวมภาษทกอยางไวในราคาเหมาจาย ราคา

ใกลเคยงกบคแขงขน และสามารถใหขอมลทกอยางแกลกคาได เชน คาใชจายพเศษทอาจ

เพมขนตลอดจนการมนโยบายคนเงนในกรณยกเลกบางรายการในกรณจาเปน แตเรองนนาจะ

เปนทางเลอกสดทายเพราะลกคาตองการความพอใจมากกวาเงนคน ควรจดผลตภณฑหร

ใหบรการอยางอนทดแทน

12

6. ไมควรรวมอาหารทกมอ ควรจด 2 มอตอวนในบางรายการ เพอใหลกคาไดมโอกาส

เลอกเองบางและไมควรรวมเครองดมแอลกอฮอลไวในรายการอาหารเพราะผทไมดมอาจไม

พอใจ แตอาจรวมไวนฟรไวในรายการอาหารได เชน Club Mediterranean package

7. ไมคดรวมคาทปในราคาของ Package ลกคาจะเปนผพจารณาเอง

8. ควรจดเอกสารเพอใหขอมลตางๆ แกลกคา

9. การลดราคา Package นยมกระทาในชวงฤดกาลทองเทยว

2.3 แนวคดเรองการแบงสวนตลาดการทองเทยว

ทกษณา คณารกษ (2546 : 12) ใหความหมายของตลาดการทองเทยววา คอ “การใหบรการแก

นกทองเทยว โดยมงเนนผลตสนคาทางการทองเทยวทตรงกบความตองการและคานงถงประโยชน

สงสดทนกทองเทยวพงไดรบเมอเปรยบเทยบกบคาใชจายและขอเสนอทางธรกจของคแขงขน”

ตลาดการทองเทยวเปนตลาดบรการทลกคามอสระในการเลอกบรโภคสนคาและบรการมาก

ทสด องคประกอบของการตลาดมลกษณะเฉพาะดงน

1. ผซอ ไดแก นกทองเทยว นกทศนาจร ทงภายในและระหวางประเทศ ความตองการเดนทาง

ทองเทยว และบรโภคสนคาการทองเทยวมความยดหยนและเปลยนแปลงสงมาก เนองมาจากปจจยทาง

เศรษฐกจ สงคม ราคาการทองเทยว ฤดกาล สมยนยม รสนยม ทศนคต ประสบการณสวนตวของ

นกทองเทยว และเหตการณสาคญอนๆ ทเกดขนอยางกะทนหน ซงเปนปจจยทควบคมไมได แตอาจ

สามารถคาดการณไดลางหนาวาจะมผลกระทบอะไรบาง ตอตลาดการทองเทยวและทาใหการวางแผน

การตลาดมการลาบากมาขน ผวางแผนงานจาเปนตองศกษาความตองการของตลาด (Market Demand)

และเตรยมกจกรรมทางการตลาด เพอแกไขสถานการณทางการตลาดทอาจะเปลยนแปลงไป

ความตองการการทองเทยว แบงออกเปน 3 ประเภท คอ

1) ความตองการปจจบน (Actual Demand) หมายถง ความตองการเดนทางทองเทยวมความ

พรอมและเตมใจทจะจายคาสนคา และบรการทกาหนดไวในขณะนน นกทองเทยวทมความตองการ

ประเภทนพรอมทจะซอสนคาและบรการ และเดนทางทนท

2) ความตองการทมแนวโนม (Potential Demand) หมายถง นกทองเทยวมแนวโนมทจะ

เดนทางเพราะมความตองการอยแลว แตขาดองคประกอบอน เชน เงน เวลา และการจดการเพอเดนทาง

13

ซงความตองการแบบนสามารถโนมนาวใหเปนความตองการปจจบนไดโดยอาศยการพฒนาใหบรการ

และระบบการตลาดของธรกจนาเทยว

3) ความตองการทเกดขนได (Deferred Demand) ความตองการเดนทางทองเทยวอยในสวนลก

ของจตใจทกคน แตไมมความร หรอไมมขอมลของแหลงทองเทยวตางๆ ทนาสนใจ ความตองการแบบ

นอาจชกจงใหเกนขนได โดยอาศยการโฆษณา ประชาสมพนธ เทคนคการขาย การอานวยความสะดวก

ในการตดตอตางๆ ตลอดจนพฒนาระบบขอมล กอาจะกระตนใหเกดความตองการทองเทยวไดโดยไม

ยากนก

นกทองเทยวมแนวโนมการเดนทางทเปนสวนตวมากขน ตองการทพกทสะดวกสบายเรยบงาย

และสะอาด สนใจกจกรรมการทองเทยวทเปนลกษณะเฉพาะตวมากขน เชน การลองแพ การไตเขา

ความตองการการทองเทยวและพกผอนมมากมายหลายรปแบบและมความตองการใชจายเงนเพอการ

ทองเทยวมากขน

2. ผขาย ไดแก ผประกอบธรกจจดหาสนคาและบรการการทองเทยว (Travel Suppliers) ผลต

วตถดบในลกษณะการแปรรปสนคาและบรการ เชน ทพกในโรงแรม การเดนทางโดยเครองบน การ

บรการอาหารและเครองดม การเขาชมการแสดงในสถานทและแหลงทองเทยวตางๆ และสนคาและ

บรการอนๆ ในสายของสนคาเดยวกน และขายสนคาใหแกกลมผซอดงน

- ขายตรงใหแกนกทองเทยว (Direct Sales)

- ขายใหแกผผลตรายการนาเทยวแบบเหมาจาย (Tour Operator)

- ขายใหบรษทตวแทนจาหนาย (Travel Agent)

ผผลตรายการนาเทยวแบบเหมาจาย และบรษทตวแทนจาหนาย จะเปนทงผซอและผขายใน

เวลาเดยวกน จงจาเปนตองศกษาและวจยเพอทาความรจก เขาใจความตองการนกทองเทยวและลกคา

กลมเปาหมายเปนอยางด ในเชงเศรษฐกจ สงคม การเมอง และจตวทยาในการบรโภค มความรถง

ลกษณะและรปแบบทแตกตางกนของการเดนทางทองเทยว และสงสาคญทสด คอ ความรวมมอกน

ระหวางธรกจ เนองจากธรกจการทองเทยวเปนธรกจทผสมสนคาและบรการสายเดยวกนและตาง

ประเภทเขาดวยกน

3. สนคาและบรการ สนคาในตลาดการทองเทยว แบงเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

14

3.1 สนคาทเกดขนเองตามธรรมชาต ไดแก ทรพยากรทองเทยวทางธรรมชาตตางๆ

เชน น าตก ภเขา ทะเล เขตรกษาพนธพช และสตวปา ภมประเทศ ภมอากาศ ฯลฯ

3.2 สนคาทมนษยสรางขน แบงออกเปนหลายชนด ไดแก

3.2.1 สงกอสรางทสาคญ เชน อนสาวรยทางประวตศาสตร วด โบสถ สถานท

สาคญทางศาสนา ศลปะ สถาปตยกรรม พพธภณฑ สวนสาธารณะ สวนสนก ทาเรอ

โครงสรางพนฐาน สงอานวยความสะดวกทางดานการคมนาคมขนสง ฯลฯ

3.2.2 สงดงดดในทางดานวฒนธรรมและสงคม ทงรปธรรมและนามธรรม

เชน ศาสนา ภาษา เทศกาล ประเพณ ศลปหตถกรรม สงบนเทงตางๆ วถชวตความ

เปนอยของคนในสงคม อาหาร การแตงกาย ทศคต ความเชอ ฯลฯ

3.2.3 สนคาและบรการทอานวยความสะดวกใหแกนกทองเทยว ไดแก สาย

การบนและการขนสง ทพกแรม อาหารและเครองดม การจดนาเทยว สนคาของท

ระลก กจกรรมการทองเทยว บนเทง พกผอน ฯลฯ

การแบงสวนตลาดในอตสาหกรรมการทองเทยว

การแบงสวนตลาดในอตสาหกรรมการทองเทยว หมายถง การแบงกลมนกทองเทยวออกเปน

หลายๆ กลมตามลกษณะความตองการ ความสนใจ และตามลกษณะทคลายคลงกนของนกทองเทยว

ออกเปนตลาดยอยเพอกาหนดเปนตลาดเปาหมาย แลววางแผนพฒนาผลตภณฑ และใชวธการหรอ

กจกรรมทางการตลาดทเหมาะสมทตอบสนองความตองการนนๆ ใหนกทองเทยวไดรบความพอใจ

และเพอใหธรกจประสบความสาเรจ (ฉลองศร พมลสมพงศ 2542 : 48)

นอกจากน การแบงสวนตลาดยงชวยใหผขายสามารถตงเปาหมายทางการตลาดไดโดยการวาง

แผนการดาเนนงานใหถกตองตามความตองการของลกคาแตละกลม แทนทจะเปนเหวยงแห แลวจบ

ไมไดวาใครอยกลมไหนและตองการอะไร ซงจะชวยใหผขายเลอกใชทรพยากรทางการตลาดไดถกตอง

ไมวาจะเปนลกษณะของตวสนคาหรอบรการ การโฆษณา ชองทางจดจาหนายหรอการตงราคา และยง

ชวยใหการวดผลการดาเนนงานทาไดงายขนดวย เพราะในแตละสวนของตลาดกจะมแผนการ

ดาเนนงานแยกโดยอสระ และมเปาหมายแนชดทพรอมจะตรวจสอบไดเสมอ ทสาคญกคอผขาย

สามารถเขาถงสวนตลาดในแตละสวนได ทาใหการสงเสรมการตลาดเปนไปอยางมประสทธภาพ

(ทกษณา คณารกษ, 2546 : 56)

15

วธการแบงสวนตลาดในอตสาหกรรมการทองเทยว

วธการแบงสวนตลาดในอตสาหกรรมการทองเทยว สามารถพจารณาไดจากเกณฑตอไปน

1. การแบงสวนตลาดตามลกษณะภมศาสตร (Geographic Segmentation)

2. การแบงสวนตลาดตามลกษณะประชากรศาสตร (Demographic Segmentation)

3. การแบงสวนตลาดตามลกษณะจตวทยา (Psychographic Segmentation)

4. การแบงสวนตลาดตามลกษณะวฒนธรรม (Sociocultural Segmentation)

5. การแบงสวนตลาดตามพฤตกรรมการเดนทางและประโยชนทคาดวาจะไดรบ (Traveling

behavior and Benefit-sought Segmentation)

การศกษาครงน ผวจยใชการแบงตลาดตามลกษณะทางประชากรศาสตร (Demographic

Segmentation) คอ การแบงกลมนกทองเทยวตามลกษณะรวมหนวย (Profile) ของนกทองเทยว ไดแก

อาย เพศ สถานภาพสมรส รายได อาชพและการศกษา ซงการแบงสวนตลาดโดยวธนเปนทนยมอยาง

แพรหลาย เพราะเปนสงซงทมสถตประกอบ และสามารถเปรยบเทยบกนดวยตวเลขอยางชดเจน

(ทกษณา คณารกษ, 2546 : 56) นอกจากนไดพจารณาการแบงสวนตลาดตามพฤตกรรมการเดนทางและ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบประกอบดวย เนองจากพฤตกรรมการบรโภคของนกทองเทยวแตกตางจาก

ลกคาโดยทวไป เพราะการซอสนคาการทองเทยวเปนการซอดวยความรสก ความตองการ ความสนใจ

เปนตน (ฉลองศร พมลสมพงศ, 2542 : 50)

พฤตกรรมการบรโภคของนกทองเทยว มลกษณะดงน

1) โอกาสในการซอ (Purchase Occasion) นกทองเทยวจะมโอกาสการซอผลตภณฑการ

ทองเทยวแตกตางกนเนองจากวตถประสงคของการเดนทาง (Purpose of Travel) ตางกน เชน โอกาสใน

การซอการเดนทางโดยเครองบนจะซอเมอมการเดนทางเพอทองเทยว เพอธรกจ ประชม สมมนา เพอ

ศกษาตอ การสารวจวตถประสงคของการเดนทางจะชวยใหผประกอบธรกจทราบถงโอกาสในการซอ

มากขน เชน การจดบรการดานเลขานการ (Secretarial Service) สาหรบนกทองเทยวธรกจ การ

จดบรการเพอการพกผอนและเลนกฬาสาหรบนกทองเทยวทมาพกผอน เปนตน

2) การแสวงหาผลประโยชน (Benefits Sought) ทควรไดรบมากทสดจากการบรโภคสนคาการ

ทองเทยว เชน นกธรกจตองการบรการระดบสง บรการสวนตวทหรหรา รวดเรว สะดวกสบาย ถกตอง

และตรงเวลา ถงแมวาจะพกในโรงแรมธรรมดาแตการใหบรการสวนตวไดมากเทากบเปนการให

16

ความสาคญ สวนลกคาครอบครว จะแสวงหาผลประโยชนทไดรบรวมกน และจะขนอยกบเดกมากกวา

ผใหญ ในการเลอกสถานทและการบรการการทองเทยวอยางอนๆ ผใหญจะเปนผตดสนใจ (Decider)

และผซอ(User)

นอกจากนยงมลกคาอกหลายกลมทมความตองการแสวงหาผลประโยชนตางๆ กนไป เชน

ลกคาเรอสาราญ (Cruise Market) ตองการพกผอนอยางเตมท ไดรบความสะดวกสบายทกอยาง ลกคา

การทองเทยวแบบมรางวล (Incentive Travel Market) ตองการการทองเทยวทเพลดเพลนตอบแทนการ

ทางานหนก และไดรบความพอใจ ลกคาในรานอาหารจานดวน(Fast Food Customer) ตองการความ

สะดวกรวดเรวในการรบประทานอาหารในราคาประหยด ลกคาโรงแรมแบบมาตรฐานและประหยด

(Budget Hotel Market) ตองการไดรบการบรการระดบปานกลาง ราคาประหยด ลกคาโรงแรมหรหรา

(All-Suite Hotel Market) ตองการการบรการแบบหรหรา เอาใจใสมาก

ความแตกตางของการบรโภคและผลประโยชนทนกทองเทยวตองการไดรบจากการเดนทาง

ทองเทยว

1. นกทองเทยวทกกลมตองการ

- คณคาคมกบเงนทจายไป

- ความหลากหลายของกจกรรมการทองเทยว

- ความเปนมตรไมตรจากคนในทองถน

- ไดรบการบรการทด

- กจกรรมทางวฒนธรรมความเปนอยททนสมย เชน การรบประทานอาหารเลศรสในภตตาคาร

- บรรยากาศของการเปนพลเมองของโลกเทาเทยมกน

- ขนาดของเมองทเลกกวา

- การมลกษณะเปนเมองใหม มความพรอมทางดานโครงสรางพนฐาน

- การซอของ

- ภตตาคารทมคณภาพสง

- โรงแรมชนหนง

- สถานท สงกอสรางสาคญทางประวตศาสตร

- กจกรรมทางวฒนธรรม

17

- สงบนเทงและชวตกลางคน

2. นกทองเทยวทชอบไปในแหลงทองเทยวทางธรรมชาตตองการ

- สภาพชนบท

- ชายทะเล ทะเลสาบ ลาธารทสวยงาม

- ภเขา ปาไม อทยานแหงชาต

- ชวตสตว สถานทรกรางวางเปลา

3) สถานะของผใช (User Status) อตราการใช (Usage Rate) และสภาพความซอสตย (Loyalty

Status) หมายถง สถานะภาพในการซอสนคาและบรการของนกทองเทยว เชน เคยเดนทางมาแลว หรอ

มาเปนครงแรก มอานาจในการซอสนคาและบรการของนกทองเทยว เชน เคยเดนทางมาแลวหรอมา

เปนครงแรก มอานาจการซออยในระดบใด อาจแบงเปนกลมลกคาออกเปนกลมทมอานาจการซอและ

กลมลกคาทใชบรการเปนประจา ซงจะมวธการสงเสรมการตลาดตางกน

สาหรบการแบงสวนตลาดนกทองเทยวโดยอาศยหลกการแบงตามพฤตกรรมการเดนทางปละ

เปนประโยชนทคาดวาจะไดรบ ทกษณา คณารกษ(2546) ไดแบงเปน 2 ตลาดใหญๆ คอ

1. ตลาดการทองเทยวสาหรบนกธรกจ (The Business Travel Market) ซงไดแก

1.1 นกธรกจ และผเขารวมประชม สมมนา

1.2 ผทเดนทางแบบอนเซนทฟ

2. ตลาดการทองเทยวเพอความเพลนเพลน (The Pleasure Travel Market) ซงไดแก

2.1 การทองเทยวเพอการพกผอน

2.2 การทองเทยวในกลมผสงอาย

2.3 การทองเทยวเพอการพนนตามสถานคาสโน

2.4 การทองเทยวแบบผสม

18

2.4 แนวคดเรองอปสงคการทองเทยว

ฉลองศร พมลสมพงศ (2542) ใหความหมายของอปสงคการทองเทยว (Tourism Demand) ไว

วา อปสงคการทองเทยว หมายถง ความตองการของนกทองเทยวทจะเดนทางไปซอสนคาและบรการ

หรอบรโภคผลตภณฑการทองเทยวในสถานททองเทยว หรอจดหมายปลายทางการทองเทยวของตน

โดยนกทองเทยวจะตองมความตองการ มอานาจซอ และมความเตมใจทจะจายสนคาและบรการท

กาหนดในเวลานนๆ ปรมาณสนคาและบรการทางการทองเทยวทเพมขนหรอลดลงยอมหมายถงการ

เพมขนหรอลดลงของอปสงคการทองเทยวดวย ซงการศกษาอปสงคของนกทองเทยวจะเปนประโยชน

ตอนกการตลาดในการแบงสวนตลาด และการศกษาเหตผลในการตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการ

ทางการทองเทยวของนกทองเทยว

การศกษาอปสงคของการทองเทยว นยมศกษาขอมลดงน

1. จานวนนกทองเทยว (Tourist Arrivals) ทงภายในทองถน ภายในประเทศและระหวาง

ประเทศการสารวจการเพมขน หรอลดลงของลกคา จงเปนงานสาคญของธรกจนอกเหนอไปจากการ

สารวจเพอทราบความตองการเฉพาะ

2. รายไดจากการทองเทยว (Tourist Expenditure) หมายถง คาใชจายทนกทองเทยวใชในการ

เดนทางทองเทยวเปนคาทพก คาอาหาร คาพาหนะ คาเขาชม คาสนคาของทระลก และคาใชจายอนๆ

แยกตามตลาดนกทองเทยว

3. วนพกเฉลย (Average length of stay) ของตลาดนกทองเทยวทสาคญ รปแบบกจกรรมทาง

การตลาดทเหมาะสมจะทาใหเพมจานวนวนพก ซงเปนผลใหมรายไดจากการทองเทยวเพมขน

4. การเพมขนของอปทานการทองเทยว (Tourism Supply) เชนสถานททองเทยวทนกทองเทยว

นยมไปมาก หองพก บรษทนาเทยว เทยวบน มจานวนเพมมากขนทงในชวงนอกฤดกาลทองเทยว และ

เปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน

ปจจยททาใหเกดอปสงคการทองเทยวแบงใหเปน 2 ปจจยไดแก

1) ปจจยผลกดน ไดแก ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย การสรางบานแปลงเมอง การม

รายไดและระดบวถชวตความเปนอยดขน อาชพและการมเวลาวางเพมมากขน การพฒนาการทางดาน

การคมนาคมขนสง และการสอสาร ตลอดจนการแลกเปลยนดานตางๆ ในยคโลกาภวตน

19

2) ปจจยดงดด ไดแก ความพรอมของอปทานของการทองเทยว ทรพยากรการทองเทยว ราคา

กฎหมาย และระเบยบทเกยวของกบการทองเทยว ความปลอดภย และสอมวลชน

ปจจยทสนบสนนใหลกคาเกดความพงพอใจและตดสนใจเลอกซอบรการมดงน (ระพพรรณ

ทองหอและคณะ, 2546 : 14)

1) แหลงทองเทยวหรอทรพยากรการทองเทยว หมายถง สถานททองเทยว กจกรรม และ

วฒนธรรมประเพณทสามารถดงดดความสนใจใหนกทองเทยวใหเดนทางมาเยอน

2) การคมนาคม เมอผซอเดนทางมาซอบรการถงทผลต การคมนาคมขนสงทงจากตางประเทศ

และภายในประเทศจะตองสะดวก รวดเรวและปลอดภย

3) พธการเขาเมองและบรการขาวสาร มการผอนคลายระเบยบพธการเขาเมองใหสะดวก

รวดเรว มบรการใหขาวสาร บรการจองทพก บรการขนสงสทพก เปนตน

4) ทพก มโรงแรมระดบตางๆ ใหเลอก มอตราคาทพกทเหมาะสมกบคณภาพ สะอาดและม

บรการตามมาตรฐานสากล

5) รานอาหาร นอกจากจะมอาหารใหเลอกหลายชนดแลว จะตองถกสขลกษณะ มบรการท

สภาพ และมกาหนดราคาอาหารใหแนนอน

6) บรษทนาเทยว มบรการจดนาเทยวไปยงแหลงทองเทยวตางๆ โดยมมคคเทศกทมความร

ความเขาใจทถกตอง มอธยาศยไมตรและมความรบผดชอบตอหนาท

7) สนคาของทระลก จะตองมการควบคมคณภาพ กาหนดราคา รวมทงการสงเสรมการใชวสด

พนบาน การออกแบบสนคาใหมเอกลกษณ รวมทงการบรรจหบหอทสวยงาม

8) ความปลอดภย ในการตดสนใจเลอกจดหมายการเดนทางทองเทยว นกทองเทยวจะคานงถง

ความปลอดภยตอชวตและทรพยสนเปนประการสาคญ มาตรการรกษาความปลอดภยจงตองม

ประสทธภาพและทวถงทกแหลงทองเทยว

การโฆษณาเผยแพร เปนปจจยตอการขยายตวของอตสาหกรรมการทองเทยวเปน

กรรมวธทจะทาใหแหลงทองเทยวของเปนทรจกและสนใจของนกทองเทยวทงจากตางประเทศและ

ภายในประเทศ

20

2.5 การบรหารจดการการจดนาเทยว

การจดการการจดนาเทยวมองคประกอบทสาคญ คอ (อานาจ งามบญรตน, ม.ป.ป.)

1.การดาเนนการบรการนาเทยวนน ประชาชนในทองถนตองมสวนรวม (ตกลงรายการ

นาเทยว+ผเสนอขายรายการ+มคคเทศกนาเทยว) การจดการรวมคด/วางแผน/ดาเนนการขายรายการ/

ไดรบผลประโยชนอยางเสมอภาคกน การจดการนควรอยในรปแบบคณะกรรมการ/สหกรณ/บรษท

ชมชน

2.การจดรายการนาเทยว ควรแจงรายการทองเทยวใหกบนกทองเทยวอยางชดเจนเพอ

นกทองเทยวมการเตรยมตวเดนทางไดถกตอง มงเนนการใหความร การสรางประสบการณใหมๆ จาก

การเดนทางและใหขอคดกบนกทองเทยวในการเดนทาง ซงมหลกการปฏบต ดงน

2.1 แจงกาหนดการเดนทางนบแตการเดนทางถงสนสดรายการ

2.2 แจงราคาคาบรการ/คาใชจายอนๆ นอกเหนอจากคาบรการ/การใหบรการเดนทาง

2.3 แจงอปกรณของใชทใหบรการ/สวนไหนนกทองเทยวจะตองจดเตรยมไปเอง

รวมทงบรการอาหารและเครองดม

2.4 มคคเทศกเปนผรอบร (กรณ ภาษาตางประเทศจะตองแจงความสามารถบรการ

ภาษาดวย)

2.5 แนะนาแนวคด/ขอควรพจารณาแกนกทองเทยว เพอใหเกดความรและ

ประสบการณการทองเทยวในพนทนน

3.การจดบรการอานวยความสะดวกทางการทองเทยว มการประสานประโยชนรวมกนกบ

ประชาชนในทองถน อาท การบรการเดนทาง+การขนสง/การบรการลกหาบ/มคคเทศกทองถน/การ

บรการอาหารทองถน (สะอาด) การบรการนนจะตองมการพฒนาใหมมาตรฐานสากล มความปลอดภย

และเปนมตรไมตร

4.มคคเทศกนนจะตองเปนมคคเทศกทมคณสมบต ดงน

4.1 มความรอบรในสถานททองเทยวนนเปนอยางด

4.2 มความสามารถในการสอความหมาย/ การสอสารทด

4.3 มบคลกภาพและความประพฤต สรางความศรทธาและความประทบใจ/ความเปน

มตรไมตรกบบคคลทวไปและนกทองเทยว (การแตงกาย/การวางตว/การเอาใจใส/การตรงตอ

เวลา/รจงหวะการทากจกรรม/มสขภาพแขงแรง)

4.4 เปนผทใฝเรยนใฝร (สงเกต/อาน/จด/รจกถาม/มความคดสรางสรรค)

21

4.5 รกและรคณคาศลปวฒนธรรม และขนบธรรมเนยมพนบานของแหลงทองเทยว

นนๆ

4.6 มศลธรรม มความกลาตดสนใจ และกาหนดจดยนของตนเอง เคารพหลกการและ

เหตผล หมนพจารณาตวเอง และมทศนคตทดตอการพฒนาการทองเทยวอยางย งยนการบรหาร

จดการการทองเทยวอยางย งยน ผจดรายการนาเทยวจะตองแนะนารายการเดนทาง การ

ใหบรการและแจงกบนกทองเทยวถงการเตรยมตวเดนทางใกลชด เพอใหเหมาะสมกบ

สภาพแวดลอมและถกตองกบวฒนธรรมทองถน ตองแจงถงขอควรปฏบตและขอหามตาม

สถานททองเทยวตางๆ เชน

1) การเดนทางเขาชมศาสนสถาน โดยสวนใหญควรแตงกายในชดเรยบรอย

แตบางแหงกาหนดการบงคบการใชสสนของเสอผา แบบของเสอผา และบางแหงตอง

เดนดวยเทาเปลา เปนตน

2) การรวมงานประเพณทองถน บางโอกาสเขารวมงานพธ หรอบางโอกาส

รวมรบประทานอาหาร เชน งานเลยงขนโตก/พาขาวแลง/งานจดบายศรตอนรบ ตอง

แจงใหทราบถงการแตงกายและวธการรวมงาน/วฒนธรรมการรบประทานอาหาร เปน

ตน

3) การเดนทางสแหลงธรรมชาต ควรแตงกายใหเหมาะสมและกลมกลนกบ

ธรรมชาตอาท การเดนปาดนก/แมลง และสตวปา ควรใชเสอผาสเขยว ดา น าตาล ไม

ควรใชสแดง สม เหลองเพราะทาใหสตวปามองเหนแตไกลจะตนหนเตลดไป แมแต

การใชอปกรณ รองเทาเดนในปาทเปยกชน ควรใชรองเทาผาใบทเกาะพนเพอเดนทาง

ไมลนหกลมงาย

4) การจดนาเทยวทกครงควรมการประเมนผลการบรการ เพอผจดจะไดนาผล

ไปปรบปรงแกไขใหการบรการดขน

22

2.6 ผลงานวจยทเกยวของ

จากการศกษางานวจยทเกยวของคณะผวจยไดคดเลอกเฉพาะงานวจยทใกลเคยงกบงานวจย

ของผทาวจยมากทสด

กมลวลย โมราศลป (2548) ศกษาเรอง “การจดรายการนาเทยวจงหวดเชยงใหมสาหรบ

นกทองเทยวชาวเยอรมน” มวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมของนกทองเทยวชาวเยอรมนและ

นาเสนอรายการนาเทยวจงหวดเชยงใหมสาหรบนกทองเทยวชาวเยอรมน เกบรวบรวมขอมลดวย

แบบสอบถาม ผลการศกษาสรปไดวากลมตวอยางสวนใหญทเดนทางมาทองเทยวในจงหวดเชยงใหม

เปนกลมอายมากกวา 54 ป สนใจกจกรรมการทองเทยวประเภทเยยมชมสถานททางประวตศาสตร เยยม

ชมวด ทดลองอาหารทองถนและอทยานแหงชาต เลอกทพกประเภทโรงแรม เลอกใชบรการรานอาหาร

พนเมองและศนยวฒนธรรมมากทสด รองลงมาคอรานอาหารไทย ลกษณะการใชจายเพอซอสนคาและ

ของทระลกจะเปนการเลอกซอสนคาและของทระลกประเภทเสอผาหรอผาทอมากทสด มระยะเวลา

พานก 2-5 คน จดการเดนทางทองเทยวโดยการซอทวรเหมาจายจากบรษทนาเทยว เดนทางทองเทยวกบ

สามหรอภรรยา

สาหรบกลมอาย 25-34 ป เปนกลมตวอยางทเดนทางมาทองเทยวจงหวดเชยงใหมมากเปน

อนดบสอง สนใจกจกรรมการทองเทยวประเภททดลองอาหารทองถน เยยมชมวด เทยวชมเมองและ

หมบาน เยยมชมสถานททางประวตศาสตร ชมการแสดงชางหรอขชาง เลอกทพกประเภทโรงแรม

เลอกใชบรการรานอาหารไทย ลกษณะการใชจายเพอซอสนคาและของทระลกจะเปนการเลอกซอ

สนคาและทระลกประเภทเสอผาและผาทอมากทสด มระยะเวลาพานก 2-5 คน จดการเดนทางทองเทยว

ดวยตนเองจากหนงสอแนะนาแหลงทองเทยว เดนทางทองเทยวกบกลมเพอนสนทหรอเพอนททางาน

เดยวกน

การศกษาครงนพบวา อาย เพศ ระดบการศกษา อาชพ และรายไดเฉลยตอปทแตกตางกนมผล

ใหพฤตกรรมนกทองเทยวแตกตางกนอยางมนยสาคญ

การนาเสนอรายการนาเทยวจงหวดเชยงใหมสาหรบนกทองเทยวชาวเยอรมน ควรนาเสนอ

แหลงทองเทยวทสรางความแตกตางจากรายการนาเทยวทวไป และเปนทางเลอกใหมในกจกรรมการ

ทองเทยวของกลมน คานงถงสงดงดดใจในแหลงทองเทยวแตละแหงทเชอมโยงความสาคญทาง

ประวตศาสตร วฒนธรรม ธรรมชาตและวถชวต รวมถงการมสวนรวมของชมชนในการจดการ

23

ทองเทยวและการกระจายรายไดสชมชน เพอกอใหเกดการแลกเปลยน เรยนรระหวางนกทองเทยวและ

ชมชน นาไปสการพฒนาการทองเทยวทย งยนตอไป

โกวท ตงตรงจตร (2538 : 1) ไดแตงหนงสอ ชอวา “เทยวเมองจน” ซงผแตงไดรวบรวม

เรองราวและประสบการณตางๆ ทไดพบเจอในการเดนทางทองเทยวประเทศจน เหตผลหนงทผเขยน

เดนทางไปประเทศจนซงผเขยนไดกลาวไววา “ผมเคยใฝฝนมานานทจะไดไปเยอนเมองจนคงจะเปน

เพราะ เมองจนเปนแผนดนทบรรพบรษของผมมสวนเปนเจาของแผนดน และรสกประทบใจกบการท

ไดไปเยอนแผนดนของญาตมตรอกครงในชวตน”

เบญญาดา ฉตรไชยาฤกษ (2550) ไดศกษาเรอง “การปรบโปรแกรมการทองเทยวในภาคเหนอ

ของประเทศไทย สาหรบนกทองเทยวชาวไทย” โดยเกบขอมลใชแบบสอบถามรวบรวมขอมลจากกลม

ตวอยางทเปนตวแทนจากบรษทนาเทยวทดาเนนการกจกรรมการทองเทยวตลอดทงปจานวน 26 บรษท

แลวจงนาขอมลทไดมาจดทาเปนโปรแกรมตนแบบโดยแบงเปนโปรแกรมการทองเทยวแบบกลมซง

โปรแกรมการทองเทยวสาหรบนกทองเทยวแบบอสระและโปรแกรมการทองเทยวสาหรบนกทองเทยว

แบบกลมซงโปรแกรมการทองเทยวของนกทองเทยวแตละกลมสามารถแบงออกเปนโปรแกรม

ทองเทยวเชงธรรมชาต โปรแกรมการทองเทยวเชงวฒนธรรม และโปรแกรมการทองเทยวเชงผสมทม

ระยะเวลาเดนทางทองเทยว 1 วน 2 วน และ3 วน ตามลาดบ เมอจาแนกโปรแกรมการทองเทยวใน

ภาคเหนอสาหรบนกทองเทยวทเดนทางแบบอสระและโปรแกรมทองเทยวสาหรบนกทองเทยวท

เดนทางแบบกลมเปน 3 ประเภทคอ โปรแกรมการทองเทยวเชงธรรมชาต โปรแกรมการทองเทยวเชง

วฒนธรรม และโปรแกรมการทองเทยวเชงผสม พบวา โปรแกรมการทองเทยวแตละแบบทบรษทธรกจ

ทองเทยวนาเสนอใหบรการแกนกทองเทยวไมมความแตกตางกนมากนก และเดนทางไปทองเทยวใน

แหลงทองเทยวคลายๆ กน โปรแกรมการทองเทยวสวนใหญกระจกตวอยในกลมจงหวดภาคเหนอ

ตอนบน สามารถแบงไดเปน 2 กลม คอ กลมท 1 ประกอบดวยจงหวดเชยงใหม จงหวดเชยงราย จงหวด

ลาพน และจงหวดลาปาง กลมท 2 ประกอบดวยจงหวดพะเยา และจงหวดนาน สวนในภาคเหนอตอลาง

สามารถจดกลมไดเพยงกลมเดยว ไดแต จงหวดพษณโลก จงหวดสโขทย และจงหวดกาแพงเพชร เมอ

ดาเนนการปรบโปรแกรมการทองเทยวแลว พบวาโปรแกรมการทองเทยวรปแบบใหมทจะไดเปน

เสนทางทองเทยวทมความนาสนใจและมความหลายมากมากยงขนแตยงคงกระจกตวอยในกลมจงหวด

24

ภาคเหนอตอนบน เนองจากจงหวดในภาคเหนอตอนบนมความพรอมดานสงอานวยความสะดวกเพอ

การรองรบนกทองเทยว

เยาวรตน ปญจพรรค(2532 : 1)ไดแตงหนงสอ ชอวา “จากยโรปและอเมรกาดวยความรก”

โดยไดบรรยายถงเรองราวและประสบการณตางๆ ทไดไปพบเจอมาจากการทไดเดนทางทองเทยวโดยม

บทความหนงไดกลาวไววา “มคนสงสยวาทาไมดฉนชอบไปอเมรกามาก ไปทงหลายครงแลวไมเบอ

บางหรอ ดฉนกไดแตตอบวาไมเบอหรอกคะ เหมอนกบเราไดไปตากอากาศชายทะเลปละครง กยง

อยากไปอกทกๆ ป ทางานมาตลอดป ควรจะไปเทยวตางประเทศปละ 2-3 สปดาห ทาใหหายเหนอย ม

กาลงกายและกาลงใจทางานในปตอไปอก”

ระพพรรณ ทองหอและคณะ (2546) ศกษาถง “ลกษณะการใชจายเงนเพอซอผลตภณฑและ

ความตองการใชบรการของนกทองเทยวตางชาตเพอการทองเทยวในประเทศไทย” สาหรบการศกษา

นกทองเทยวชาวเยอรมน พบวา นกทองเทยวชาวเยอรมนสวนใหญเปนชาย อายเฉลย 45 สถานภาพโสด

การศกษาตากวาปรญญาตร ประกอบอาชพเปนพนกงานภาคเอกชน มาเยอนประเทศไทยมากกวา 1 ครง

เพอพกผอนและทองเทยวใชระยะเวลาพานกในประเทศไทย 20-29 วน และจดการเดนทางมาเอง

ลกษณะการใชเงนเพอซอสนคาและของทระลกของนกทองเทยวพบวา สนคาทเลอกซอมาก

ทสดคอ เสอผา ไดแก เสอยดพมพลายบาตก ลวดลายวดไทยและผาโสรง เพราะราคาถก รองลงมาคอ

สนคาหตถกรรม ไทยและเครองประดบ เชน ผลตภณฑจากกระดาษสา/กะลา สบแกะสลก กรอบรปไม

สก โดยซอใชเองมากกวาเปนของฝาก

ประเภทการทองเทยวทสนใจมากทสดคอ การทองเทยวเชงศลปวฒนธรรม การทองเทยวเชง

สขภาพและการทองเทยวเชงกฬา ลกษณะการทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมทนกทองเทยวสนใจ คอ

การแสดงศลปะพนบานและนาฎศลปไทย

วฒนชย ชมาก (2544) ศกษาเรอง “แรงจงใจในการเดนทางทองเทยวตางประเทศของ

นกทองเทยวชาวไทย : กรณศกษา สมาชกสโมสรโรตาร อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม” มวตถประสงค

เพอศกษาถง พฤตกรรมการเดนทางทองเทยวตางประเทศของนกทองเทยวชาวไทย กลมตวอยางครงน

คอ สมาชกสโมสรโรตาร ในเขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม พบวา นกทองเทยวชาวไทยเดนทางไป

ทองเทยวตางประเทศเพอตองการความแปลกใหมเปนเหตผลทสาคญทสด รองลงมาคอ การเดนทางไป

ตางประเทศเพอพกผอน หยอนใจ และเปนการใหรางวลกบชวต นอกจากนพบวา ปจจยทสนบสนนให

25

การเดนทางไปทองเทยวตางประเทศทาไดงายขน คอ การมรายไดมากขน การมวนหยดพกผอนมากขน

และความเจรญในการคมนาคมมมากขน ขอเสนอแนะ ในการศกษาครงนเพอใหนกทองเทยวชาวไทย

เดนทางทองเทยวในประเทศแทนการทองเทยวตางประเทศ คอ จะตองสรางสงทดงดดใจจากสถานท

ทองเทยวภายในประเทศ โดยการพฒนา ประชาสมพนธ ถงจดเดนของแหลงทองเทยวทสามารถ

ตอบสนองความตองการของนกทองเทยวได การกาหนดแผนพฒนาการทองเทยวของแตละจงหวด

ควบคกบการรณรงค ปลกจตสานกใหคนไทยเดนทางทองเทยวภายในประเทศแทนการไปทองเทยว

ตางประเทศ