ยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพกระทรวงสาธารณสข

(พ.ศ. 2560-2579)

People Excellence Strategy

Ministry of Public Health

(B.E. 2560-2579)

ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

(ราง)

คณะผรวมจดท า

บรรณาธการ ผอ านวยการส านกนโยบายและยทธศาสตร

กองบรรณาธการ กลมภารกจก าลงคนดานสขภาพส านกนโยบายและยทธศาสตรส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ผลต ป พ.ศ. 2560

คณะกรรมการก าลงคนดานสขภาพกระทรวงสาธารณสขผแทนกรมทกกรมในสงกดกระทรวงสาธารณสขCHRO และผแทนเขตสขภาพท 1-12กลมบรหารงานบคคล ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขสถาบนพระบรมราชชนก ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขส านกสารนเทศ ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

“คน” คอทกสง ทกอยางขององคกร เปนทรพยสนทส าคญตอความส าเรจหรอลมเหลวขององคกร ซงกระทรวงสาธารณสข มก าลงคนทงหมด ประมาณ 4 แสนคน ถารวมกนเปนหนงเดยวไดดวยคานยม MOPH จะมพลงสามารถ เปลยนกระทรวงไดทงกระทรวง เปลยนโลกไดทงโลก ดงนน ขอฝากบคลากรของกระทรวงสาธารณสขทกคน ชวยกนปลกฝง MOPH ลงลกในจตวญญาณ แลววนท ประชาชนสขภาพด ระบบสขภาพยงยน จะอยอกไมไกล

ศาสตราจารยคลนก เกยรตคณ นายแพทย ปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข

7 ธนวาคม 2559

สารจากรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข

สารจากปลดกระทรวงสาธารณสข

ย ท ธ ศ า ส ต ร บ ค ล า ก ร เ ป น เ ล ศ ( People Excellence) เปน 1 ใน 4 ยทธศาสตรหลกของแผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ปดานสาธารณสข ทกระทรวงสาธารณสขใหความส าคญเปนอนดบแรก เนองจากบคลากรสาธารณสข เปนปจจ ยท ส าคญท ส ดตอความส าเรจในการด าเนนงาน การพฒนาและการจดการดานก าลงคนกถอเปนงานทยากทสด แตกมความจ าเปนตองด าเนนการ เพราะเปาหมายหลกของกระทรวงสาธารณสขทมงเนนการพฒนาบคลากรเพอน าไปสเปาหมายความส าเรจดานสขภาพ ซงการจะสรางคนทจะมคณภาพไดนน ตองมามองทพนฐานความตองการของบคลากร ทงปจจยพนฐาน ความสขในการท างาน เปนตนกลาวไดวาตองใหอาหารใจกบบคลากรใหอม ใหมความสข ซงจะสงผลตอการท างานเพอสวนรวม ทงน การสรางคานยม แรงบนดาลใจ และกลยทธการบรหารและพฒนาก าลงคนเพอใหบคลากรกระทรวงสาธารณสข “เปนคนด มคณคา มความผาสก” เกดความสามารถทจะยกระดบในดานของคน จะสงตอใหชวยสรางคณคาขององคกรขนมาอยางถกตองและผลประโยชนจะตกไปอยกบสขภาพของประชาชนในทสด

นายแพทยโสภณ เมฆธน ปลดกระทรวงสาธารณสข

6 ธนวาคม 2559

บทน า 1

นโยบายทเกยวของ 2

สถานการณก าลงคนดานสขภาพ 3

กรอบแนวคด 8

แผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ ระยะ 20 ป 9

แผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ ระยะ 5 ป 10

ยทธศาสตร มาตรการและแนวทาง 11

สารบญ

การบรหารจดการ ตดตาม และประเมนผล 15

“การพฒนาคน” ไดรบการใหความส าคญอยางยง ถกก าหนดใหเปนนโยบาย เปาหมาย ยทธศาสตร ทงในระดบโลก และระดบประเทศ ไดแก เปาหมายการพฒนาทยงยน Sustainable Development Goals 2030 (SDGs) และเปาหมาย การพฒนาทรพยากรมนษยดานสขภาพ (Global strategy on Human Resources for Health: Workforce 2030) ซงก าหนดโดยองคการอนามยโลก (WHO) ยทธศาสตรชาต 20 ป แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 แผนพฒนาสขภาพแหงชาตฉบบท 12 และ ก าหนดเปนวาระส าคญในการขบ เคล อนประ เทศไทย 4 . 0 ด วยการยกระดบคณคามนษย (Human Wisdom) พฒนาคนไทยใหเปน “มนษยทสมบรณในศตวรรษท 21” คอ คนไทยทมปญญาทเฉยบแหลม (Head) มทกษะเหนผล (Hand) มส ขภาพท แข งแรง(Health) และมจตใจทงดงาม (Heart) ควบคไปกบการเปน “คนไทย 4.0 ในโลกทหนง” พฒนาใหเปนขาราชการ 4.0 และเปนภาครฐทมขดสมรรถนะสง มความเชยวชาญช านาญ ในหลากหลายสาขาวชา

กระทรวงสาธารณสขใหความส าคญกบทรพยากรมนษยในระบบสขภาพ (Human Resource for Health) ซงถอเปนปจจยแหงความส าเรจหรอความลมเหลวของการด าเนนงานดานสขภาพ เพราะเปนทงผสรางและผน าเทคโนโลยดานสขภาพไปใช อกทงเปนผบรหารจดการระบบสขภาพเพอให เกดสขภาพทดขนในหมประชาชน โดยกระทรวงสาธารณส ขได ก าหนดย ทธศาสตร บคลากรเปนเลศ (People Excellence) ซงไดแก ก าลงคนดานสขภาพทกสาขาทมบทบาทในดาน สงเสรม รกษา ปองกน ฟนฟ และคมครองผบรโภค รวมกลมวชาชพและสายสนบสนน ซงอยในภาครฐ ภาคเอกชนและชมชน ใหเปนหน งในสประเดนยทธศาสตรหลกของกระทรวงสาธารณสข ซ งประกอบดวยการสงเสรมสขภาพ ปองกนโรคเปนเลศ (P&P Excellence) การบรการเปนเลศ (Service Excellence) บคลากรเปนเลศ (People Excellence) และการบรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล (Governance Excellence) ทจะบรรลเปาหมาย “ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน” สวสยทศน “กระทรวงสาธารณสข เปนองคกรหลกดานสขภาพ ทรวมพลงสงคม เพอประชาชนสขภาพด” ขบเคลอนการพฒนาประเทศ ส ความมนคง มงคง และยงยน

บทน า

1

ก าลงคนดานสขภาพ

HRH

ย 2 การสรางความ สามารถในการแขงขน

(1) ผลกดนประเทศไทยเปนศนยกลางการใหบรการสขภาพ(2) สงเสรมธรกจบรการทมศกยภาพ(3) พฒนาและยกระดบผลตภาพแรงงาน

ย3 การพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน

(1) การพฒนาศกยภาพคนตลอดชวงชวต(2) ยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนรใหมคณภาพ

ย 4 การสรางโอกาสความเสมอภาคฯ

(1) การพฒนาระบบบรการแลระบบบรหารจดการสขภาพ

ย 6 การปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ

(1) การปรบปรงบทบาท ภารกจ และโครงสรางของหนวยงาน(2) การพฒนาระบบบรหารจดการก าลงคนและพฒนาบคลากร(3) การตอตานการทจรตและประพฤตมชอบ(4) การปรบปรงแกไขกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบใหมความชดเจน ทนสมย เปนธรรม

ยทธศาสตรชาต 20 ป

ประเทศไทย 4.0

ยกระดบคณคามนษย (Human Wisdom) การพฒนาขาราชการ 4.0 ภาครฐทมขดสมรรถนะสง มความเชยวชาญ/ช านาญในหลากหลายสาขาวชา (สหวทยาการ) และ ขามสาขาวชา ตวชวด : ประสทธภาพการท างานภาครฐเพมขน สดสวนคาใชจายดานบคลากรของรฐตองบประมาณรายจายประจ าปลดลง

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉ 12

ยทธศาสตรท 1 การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษยเปาหมายท 2 คนในสงคมไทยทกชวงวยมทกษะ ความร และความสามารถเพมขนตวชวดท 5 ผผานการทดสอบมาตรฐานอาชพและมาตรฐานฝมอแรงงานเพมขนยทธศาสตรท 2 การสรางความเปนธรรมลดความเหลอมล าในสงคมเปาหมายท 2 เพมโอกาสการเขาถงบรการพนฐานทางสงคมของภาครฐตวชวดท 2.4 ความแตกตางของสดสวนบคลากรทางการแพทยตอประชากรระหวางพนทลดลงยทธศาสตรท 6 การบรหารจดการในภาครฐฯเปาหมายท 1 ลดสดสวนคาใชจายดานบคลากรตวชวด 1.3 คาใชจายดานบคลากรของรฐตองบประมาณรายจายประจ าป

Sustainable Development Goals : SDGs

Goal 3 (Health and Wellbeing)The health workforce is central in translating the vision of universal health coverage into reality. Goal 3c “To substantially increase health financing and the recruitment, development, training and retention of the health workforce…”

แนวโนมและทศทางนโยบาย

Global strategy on Human Resources for Health : Workforce 2030 (WHO)

Goal : To improve health, social and economic development outcomes by ensuring universal availability, accessibility, acceptability, coverage and quality of the health workforce through adequate investments to strengthen health systems, and the implementation of effective policies at national, regional and global levels

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560

ม.258 ปรบระบบหลกประกนสขภาพ ใหประชาชนไดรบสทธและประโยชนจากการบรหารจดการ และการเขาถงบรการทมคณภาพ... มระบบการแพทยปฐมภมทมแพทยเวชศาสตรครอบครวดแลประชาชนในสดสวนทเหมาะสม

ยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข 20 ป

วสยทศน เปนองคกรหลกดานสขภาพ ทรวมพลงสงคม เพอประชาชนสขภาพดเปาหมาย ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยนคานยม MOPH 4 Excellence Strategies (1) P&P Excellence (2) Service excellence

(3) People Excellence (4) Governance excellence

แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12

วสยทศน ระบบสขภาพไทยเขมแขง เปนเอกภาพ เพอคนไทยสขภาพด สรางประเทศใหมนคง มงคงและยงยนเปาประสงค ขอ 4 มบคลากรดานสขภาพทดแลประชาชนใน สดสวนทเหมาะสมยทธศาสตรท 3 พฒนาและสรางกลไกเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการก าลงคนดานสขภาพ (People Excellence)ตวชวด อตราสวนก าลงคนดานสขภาพตอประชากร, สดสวนแพทยตอประชากรระหวาพนท (แตกตางกนไมเกนรอยละ 20, ขดความสามารถบคลากร (อยในระดบ 1ใน5 ของเอเชย, ระดบความสขในการปฏบตงานของบคลากรดานสขภาพไมนอยกวารอยละ 20

2

ก าลงคนดานสขภาพ

HRH

การพฒนาก าลงคน

การบรหารก าลงคน

กลไกการขบเคลอนงานก าลงคน

เครอขายก าลงคน

• ก าลงคน เปนองคประกอบหลกของระบบบรการสขภาพ ทเปนปจจยก าหนดคณภาพของบรการ ปญหาก าลงคน เปนอปสรรคตอการพฒนาระบบบรการ ทจะกอใหเกดผลลพธทางสขภาพทพงประสงค No health without Workforce

• ความขาดแคลนก าลงคนดานสขภาพบางสาขา ยงคงรนแรง ในขณะทบางสาขา อาจเกนความตองการ (Right number and skill, Right time, Right place)

• การสญเสยก าลงคนดานสขภาพ มสาเหตซบซอนขนเรอยๆ Internal brain drain รฐ- เอกชน / ชนบท- เมอง

• การกระจายไมเปนธรรม เมอเทยบกบความตองการดานสขภาพของประชาชนทงในเชงภมศาสตร และ ภาระงาน

• การจางงาน ระบบคาตอบแทน และ แรงจงใจบคลากรในภาครฐยงไมมประสทธผล

• ความยากล าบากในการดงดดและสรรหาก าลงคนคณภาพ

• ก าลงคนดานสขภาพ กระจายอย ทงภาครฐเอกชน หลากหลายสงกด และขาดกลไกก าหนด และขบเคลอนนโยบายก าลงคนดานสขภาพของประเทศ รวมทงขาดกลไกในการพฒนาการอภบาลระบบก าลงคนทยงยน

• ไมมแผนก าลงคนดานสขภาพรองรบสงคมสงอาย และการพฒนาระบบบรการสขภาพทจ าเปนในอนาคต

• ขอมลก าลงคนดานสขภาพมอยกระจดกระจาย

• ขาดการวางแผนและตดตามการใชก าลงคนอยางเปนระบบ

• ก าลงคน informal sector ไมไดรบการสงเสรมศกยภาพในการรวมดแลสขภาพ

• ขาดการจดการความรและนวตกรรมทเชอมโยงอยางเปนระบบ

• ขาดการรวบรวมและดแลเครอขายก าลงคนดานสขภาพอยางเปนระบบ

• Supply side driven สถาบนการผลตเพมขน กระจายอยหลายสงกด แตละแหงม Authority ในการวางแผนการผลตตามศกยภาพการผลต ขาดการบรณาการ

• การพฒนาบคลากรยงไมเชอมโยงกบปญหา จดเนนในการพฒนาประเทศ และการเปลยนแปลงของสถานการณ

คณลกษณะและขดความสามารถ

• การขาดแคลนก าลงคนทมศกยภาพและการสญเสยอตราก าลงจากการเกษยณอายและการลาออก

• ความไมสมดลของก าลงคนรนเกาและก าลงคนรนใหม

• ก าลงคนภาครฐมความหลากหลายในเชงประชากรเพมขน

• ขดสมรรถนะของก าลงคนไมเหมาะสมกบสถานการณและบรบทการบรหาราชการทเปลยนแปลงไป

สถานการณก าลงคนดานสขภาพ

3

สถานการณก าลงคนดานสขภาพ

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

45,000

50,000

<20 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 >=55

Series1

Series3

จ านวนบคลากรสาธารณสขจ าแนกชวงอาย ป 2558

ก าลงคนดานสขภาพของกระทรวงสาธารณสข ณ ป พ.ศ. 2558 ทงสน 370,840 คน มอายเฉลย 40.12 ป สวนใหญอยในกลม Gen x รอยละ 42.37 และ Gen y รอยละ 33.25 ในระดบทใกลเคยงกน บคลากรสวนใหญเปนขาราชการพลเรอน รอยละ 53 รองลงมาเปนพนกงานกระทรวงสาธารณสข รอยละ 28 ลกจางชวคราว รอยละ 11

บคลากรกระทรวงสาธารณสข จ าแนกประเภท ป พ.ศ. 2558

ชาย

หญง

จ านวน (คน)

อาย (ป)

ทมา : ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

4

สถานการณก าลงคนดานสขภาพ

ทมา : รายงานก าลงคนภาครฐ ป 2558 ส านกงาน ก.พ.

ทมา : กลมบรหารงานบคคล ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ข าราชการพลเร อนส วนใหญอย ในระดบต าแหนงช านาญการ ถงรอยละ 56 ในขณะทระดบต าแหนงทสงขนมนอยมาก แสดงถงความกาวหนาของบคลกรมอยอยางจ ากด ในขณะทแนวโนมของการสญเสยบคลากรมมากขนทกป โดยป พ.ศ. 2559 มอตราการการสญเสย (Loss Rate) รอยละ 2.67 อตราการลาออก (Turnover rate) รอยละ 1.41

จ านวนขาราชการพลเรอนสามญ จ าแนกประเภท ป พ.ศ. 2558

ขอมลการสญเสยขาราชการกระทรวงสาธารณสข ป 2550-2559

จ านวน (คน)

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559

ทงหมด

เกษยณ

ลาออก

อนๆ

จ านวน (คน)

ป พ.ศ.

จ านวนขาราชการพลเรอนสามญ จ าแนกต าแหนง ป พ.ศ. 2558

5

สดสวนแพทยตอประชากร จ าแนกตามเขตสขภาพ พ.ศ. 2557-2558

ในดานของความเพยงพอ และกระจายของบคลากรทางการแพทย พบวา จ านวนบคลากรทางการแพทยตอประชากรดขน แตการกระจายยงมความเหลอมล า โดยมการกระจกตวอยในเขตกรงเทพมหานคร ปรมณฑล และภาคกลาง

จ านวนบคลากรทางการแพทยตอประชากร ป พ.ศ. 2556 และ 2558

สดสวนพยาบาลตอประชากร จ าแนกตามเขตสขภาพ พ.ศ. 2557-2558

สดสวนเภสชกรตอประชากร จ าแนกตามเขตสขภาพ พ.ศ. 2557-2558 สดสวนทนตแพทยตอประชากร จ าแนกตามเขตสขภาพ พ.ศ. 2557-2558

ทมา : รายงานทรพยากรสขภาพส านกนโยบายและยทธศาสตร6

เมอเปรยบเทยบอตราสวนบคลากรทางการแพทยตอประชากร 1,000 คน ทงในกลมประเทศ AEC (AseanEconomics Community) และในกลมประเทศ OECD (Organization for Economic Co-operation and Development ) พบ วา ประเทศไทยยงมอตราสวนบคลากรทางการแพทยต ากวาในหลายประเทศ

อตราสวนแพทยตอประชากร 1,000 คน ในกลมประเทศ AEC

อตราสวนพยาบาลตอประชากร 1,000 คน ในกลมประเทศ AEC

0.39

3.27

4.83

2.06

3.48

2.293.29 2.9

4.944.09 3.92

2.81

12.45

0.4

3.3

4.8

2.1

3.5

2.33.1

2.1

4.94 3.9

2.8

9.8

0

2

4

6

8

10

12

14

Thailand Australia Austria Canada Denmark Japan Korea Mexico Spain Switzerland Sweden United kingdom

United states

WHO The world bank

อตราสวนแพทยตอประชากร 1,000 คน ในกลมประเทศ OECD

7

ความเพยงพอAvailability

การเขาถงAccessibility

เปนทยอมรบAcceptability

มคณภาพQuality

For health system

ประชาชนสขภาพดTo improve health outcomes

ระบบสขภาพยงยนTo sustainable Health system

เปาหมาย (Goals)

เปนคนด

มคณคา

มความผาสก Health Personal

HRH Strategy and Governanceพฒนาระบบและกลไกการขบเคลอนงานก าลงคนอยางมเอกภาพและประสทธภาพ

1. HR Governance : พฒนา กลไก การขบเคลอนและ การ บรหารจดการก าลงคน ให เขมแขงและมเอกภาพ2. HRP : วางแผนก าลงคนอยาง สอดคลองกบภารกจและ ตอบสนองความตองการของ ประชาชน3. HRH Information System

พฒนาระบบสารสนเทศ ก าลงคนใหมประสทธภาพ

HRH Development ผลตและพฒนาก าลงคนอยางเพยงพอและมคณภาพ

1. Workforce capability : พฒนาก าลงคนคณภาพ สอดคลองกบภารกจและการ เปลยนแปลงของสงคม2. Talent HRH : พฒนา ศกยภาพก าลงคนสความเปน มออาชพ3. Culture Change &

Innovation : เสรมสราง วฒนธรรมองคกร การ จดการความรและนวตกรรม

HRH Managementบรหารก าลงคนใหเกดประโยชนสงสด ดงดดและธ ารงรกษาคนคณภาพ

1. Recruitment Process : ปรบปรงระบบการสรรหาและ การคดเลอก แตงตง ให โปรงใสและเปนธรรม2. Retention Strategy &.

Happy Work life : พฒนาระบบคาตอบแทน สทธ ประโยชนแรงจงใจในการ ท างาน และความกาวหนาใน สายอาชพอยางเปนธรรม3. Performance

Management System: พฒนาระบบบรหารผลงาน

HRH Networkสรางภาคเครอขายก าลงคนดานสขภาพใหเขมแขงและยงยน

1. Strengthen informal HRH sector : สรางความ

เขมแขง ของก าลงคนดาน สขภาพ ในกลม

Informal sector2. Collaboration on HRH

network : สรางเสรมการม สวนรวมของภาค เครอขาย ก าลงคนดานสขภาพ3. Corporate

Communications: การสอสารองคกรทม ประสทธภาพ

ยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพPeople Excellence Strategy

H1 H2

H3 H4

Core Value :

กรอบแนวคด (Conceptual Framework)

เจาหนาทมความสขHappy Work Life

MASTERY - ORIGINALITY - PEOPLE CENTERED APPROACH - HUMILITY

(ราง) แผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ กระทรวงสาธารณสข

8

แผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ ระยะ 20 ป(Roadmap People Excellence Strategy for 20 years)

สความยงยน(2570-2574) ประชารฐ เครอขายดานสขภาพมความเขมแขง

ปฏรประบบ(2560-2564)

HRH Transformation คนด มคณคา มความสข

เปน 1 ใน 3 ของเอเชยPhase 4 (2575-2579)

Professional Active HRH Network Innovative People

สรางความเขมแขง(2565-2569)

ก าลงคนมคณภาพเพยงพอ กระจายอยางทวถง

ตวชวดแพทย 1 : 1,000 ทนตแพทย 1 : 3,000 เภสชกร 1 : 2,000พยาบาลวชาชพ 1 : 250

อตราสวนบคลากร ดานสขภาพตอประชากร

รอยละขององคกรภาค เครอขายก าลงคนสขภาพม ความเขมแขง

สดสวนบคลากรดานสขภาพ ระหวางเขตสขภาพ

ขดความสามารถของ บคลากรดานสขภาพ

ระดบความสขในการท างาน ของบคลากรดานสขภาพ

อยในระดบ 1 ใน 3 ของเอเชย

แตกตางกนไมเกนรอยละ 5

รอยละ 80

ไมนอยกวารอยละ 70

20 15 10 5

50 56 62 70

50 60 70 80

แพทย 1 : 1,000 ทนตแพทย 1 : 3,000 เภสชกร 1 : 2,000พยาบาลวชาชพ 1 : 250

9

HR Transformation HR-MIS HRP Happy MOPH ปรบคาตอบแทน ขบเคลอนคานยมองคกร(Core value : MOPH)

2560

2561

PMS Learning

Center

Career-path Development

Successor

2562 Innovative

People

2563

Active network Culture change

2564

แผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ ระยะ 5 ป (Roadmap People Excellence Strategy for 5 years)

ประเดนยทธศาสตร บ คลากร เปน เล ศ (People Excellence) ของกระทรวงสาธารณสข มเปาหมายทจะใหก าลงคนดานสขภาพในระดบปจเจกบคคล เปนคนด มคณคา มความสขในการท างาน และมเปาหมายเชงระบบสขภาพตามทองคการอนามยโลกไดก าหนดไว ใน เปาหมายก าลงคนดานสขภาพ ค.ศ. 2030 (Global strategy on Human Resources for Health : Workforce 2030) วา ก าลงคนดานสขภาพตองมความความเพยงพอ (Availability) ประชาชนสามารถเขาถงได (Accessibility) มคณภาพ (Quality) และ เปนทยอมรบ (Acceptability) ซงเปนสงส าคญทจะสงผลใหกระทรวงสาธารณสขบรรลเปาหมาย “ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน ตอไป

Road map แผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ 20 ป แบงเปน 4 ระยะ ไดแก ในระยะท 1 มงปฏรประบบก าลงคนดานสขภาพ ระยะท 2 สรางความเขมแขง ระยะท 3 สความยงยน ระยะท 4 เปน 1 ใน 3 ของเอเชย โดยยทธศาสตรทจะขบเคลอนสบคลากรเปนเลศ (People Excellence) ประกอบดวย 4 ยทธศาสตร ไดแก การพฒนาระบบและกลไกการขบเคลอนงานก าลงคนอยางมเอกภาพและประสทธภาพ (HRH Strategy and Organization) การผล ตและพฒนาก าล งคนอย า งเพยงพอและมคณภาพ (HRH Development) การบรหารก าลงคนใหเกดประโยชนสงสด ดงดดและธ ารงรกษาก าลงคนคณภาพ (HRH Management) การสรางภาคเครอขายก าลงคนดานสขภาพใหเขมแขงและยงยน (HRH Network) โดยมคานยมรวมขององคกร MOPH (Share Value) เปนรากฐานของการขบเคลอนทงหมด

10

มาตรการท 2พฒนาระบบการวางแผนก าลงคนอยางสอดคลองกบภารกจ และตอบสนองความตองการของประชาชน (Human resource for health planning)

2.1 สรางกระบวนการการวางแผนก าลงคนระดบเขต สขภาพใหสอดคลองกบภารกจและบรบทของพนท (Establish robust HRP process on region-

health)2.2 ศกษา วเคราะห โดยใช Evidence base ในการ วางแผนก าลงคนในทระดบ2.3 ตดตาม ประเมนความสอดคลองของแผนก าลงคนกบ ทศทางการพฒนางานดานสขภาพในระดบพนทและ นโยบาย

ยทธศาสตรท 1

พฒนาระบบและกลไกการขบเคลอนงานก าลงคนอยางมเอกภาพและประสทธภาพ (Human resource for Health Strategy and Governance)

มาตรการท 1พฒนากลไกการขบเคลอนและ การบรหารจดการก าลงคน ใหเขมแขงและมเอกภาพ (Human resource for health Governance )

1.1 สรางกลไกการขบเคลอนยทธศาสตรก าลงคนดาน สขภาพอยางเขมแขงในทกระดบ1.2 ทบทวนและปรบปรงกฎหมายใหเหมาะสมกบ สถานการณและบรบททเปลยนแปลง1.3 พฒนาระบบการก ากบ ตดตามและประเมน ประสทธผล และประสทธภาพ

ตวชวด1. มกลไกการขบเคลอนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพทเขมแขงในทกระดบ2. มแผนบรหารก าลงคนสอดคลองกบบรบทของพนท 3 .มระบบฐานขอมลทครบถวน ถกตองเปนปจจบน และใชประโยชนได

มาตรการท 3พฒนาระบบสารสนเทศก าลงคนใหมประสทธภาพ (Human resource for health Information System)

3.1 จดท าระบบฐานขอมลกลางดานก าลงคนสขภาพ ระดบกระทรวง และ Common data set เพอ เปนมาตรฐานเดยวกน3.2 พฒนาระบบเชอมโยงขอมล และเพม ประสทธภาพความปลอดภยในการเขาถง ระบบฐานขอมลสารสนเทศ 3.3 มระบบรายงานขอมลภาพรวมก าลงคนดาน สขภาพทสามารถใชประโยชน ในการบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ ของผบรหาร และผใชบรการในทกระดบ

People Excellence Strategy

11

ยทธศาสตรท 2

ผลตและพฒนาก าลงคนอยางเพยงพอและมคณภาพ (Human resource for Health Development)

มาตรการท 1พฒนาก าลงคนคณภาพสอดคลองกบภารกจและการเปลยนแปลงของสงคม (Workforce capability )

1.1 พฒนาขดความสามารถของผน าทกระดบ (Leadership Development) ในการ 1.1.1 การบรหารทามกลางการเปลยนแปลงและการ บรหารความเสยง 1.1.2 การบรหารกลมคนตางชวงอาย เพอใหเกด ความราบรนและพลงรวม (Intergeneration

Management)1.2 พฒนาขดสมรรถนะของก าลงคนใหเหมาะสมกบ ภารกจ ทศทางการพฒนาในระดบพนท ประเทศ และ นโยบายของรฐบาล (Workforce Renewal)1.3 สงเสรมการจดท าแผนพฒนารายบคคล (IDP) เพอให สอดคลองกบความจ าเปนเฉพาะบคคล โดยเนนการ พฒนาผลงาน สมรรถนะศกยภาพ และคณธรรม จรยธรรม1,4 บรณาการ สรางความรวมมอระหวางหนวยงานท เกยวของกบสถาบนการผลตและพฒนาก าลงคนทงใน ระดบเขตและระดบประเทศเพอการพฒนาขด ความสามารถของบคลากร1.5 พฒนาใหเกดศนยการเรยนร (Learning Center) ทงในระดบสวนกลางและระดบเขต

ตวชวด1. อตราสวนของบคลากรดานสขภาพตอประชากร2. จ านวนผผานการทดสอบมาตรฐานวชาชพ3. จ านวนนวตกรรมทใชประโยชนไดในการด าเนนงาน

มาตรการท 2พฒนาศกยภาพก าลงคนสความเปนมออาชพ (Professional HRH)

2.1 พฒนากระบวนการคนหาและสรางคนเกง High Performance Personnel ในองคกร

2.2 บรณาการการพฒนาและบรหารก าลงคนคณภาพ จากกลมทนตางๆ เชน HiPPS, นกเรยนทนรฐบาล, นกเรยนทน กพ. ฯลฯ)2.3 ปรบปรงระบบหลกเกณฑ และวธการสรรหา พฒนา รกษา และจงใจก าลงคนคณภาพ สรางความชดเจน ในความกาวหนาในสายอาชพ (career path)

มาตรการท 3เสรมสรางวฒนธรรมองคกร การจดการความรและนวตกรรม (Culture Change & Innovation)

3.1 สรางวฒนธรรมและคานยมหลกองคกร (Core Value)3.2 พฒนาระบบ กลไก ทจะสงเสรม สนบสนน การสราง

Innovative People 3.3 พฒนาสองคกรแหงการเรยนร (Learning

organization)

People Excellence Strategy

12

ยทธศาสตรท 3

บรหารก าลงคนใหเกดประโยชนสงสด ดงดดและธ ารงรกษาคนคณภาพ (Human resource for Health Management)

มาตรการท 1ปรบปรงระบบการสรรหาและการคดเลอก แตงตง ใหโปรงใส เปนธรรม และมประสทธภาพ (Recruitment Process)

1.1 ปรบปรงกระบวนการสรรหา/คดเลอกบคลากรเชงรก เชน พฒนารปแบบการจางงานหลงการเกษยณอาย การสรรหาทดแทนหรอเพมเตมในต าแหนง/สายงานท จ าเปนหรอขาดแคลน1.2 วางแผนสรางความตอเนองในการด ารงต าแหนงทม ความส าคญเชงกลยทธ (Succession Plan) 1.2 สรางความสมพนธกบหนวยผลตก าลงคนในการก าหนด คณลกษณะของผสมครทพงประสงค

ตวชวด1 ดชนคณภาพชวต ความสข และความผกพนในองคกรของคนท างานในประเทศไทย (Happinometer) 2 ดชนความผาสกขององคกร (Happy Public Organization Index)3. อตราการลาออกชองบคลากร (Turnover rate)

มาตรการท 2พฒนาคณภาพชวตในการท างาน ระบบคาตอบแทน สทธประโยชน แรงจงใจในการท างาน และ ความกาวหนาในสายอาชพอยางเปนธรรม (Retention Strategy &. Happy Work life)

2.1 พฒนาระบบและวางกลไกเพอสงเสรมความสมพนธ และสรางบรรยากาศทเออตอการทางานอยางม ประสทธภาพ (Productive Climate) และมความสข (Happy Workplace) เพอใหบคลากรมความทมเท และผกพนตอองคกร ( Engagement)2.2 สงเสรมการจดท าเสนทางและวางแผนพฒนา ความกาวหนาทงสมรรถนะและผลงาน (Career

Planning and Development)2.3 ทบทวนคาตอบแทนและสทธประโยชนใหสอดคลอง กบความหลากหลายของก าลงคน

มาตรการท 3พฒนาระบบบรหารผลงาน (Performance Management System)

3,1 พฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตราชการให สอดคลองกบผลงานและสมรรถนะขององคกร3.2 พฒนาระบบแรงจงใจตามผลงาน (Performance

Incentives) ทงในระดบหนวยงานทมและบคคล และเปดโอกาสใหมการเรยนรและปรบปรงผลงาน อยางตอเนอง (Continuous Learning &

Improvement)3.2 ปรบปรงระบบและวธการทางานเพอใหบคลากร

Work Smart เชน การใช IT หรอTelework

People Excellence Strategy

13

ยทธศาสตรท 4

สรางภาคเครอขายก าลงคนดานสขภาพใหเขมแขงและยงยน (Sustainable Human resource for Health Network)

มาตรการท 1สรางความเขมแขง ของก าลงคนดานสขภาพ ในกลม Informal sector (Strengthen informal HRH sector)

1.1 การพฒนามาตรฐานและคณภาพการผลตและ พฒนาก าลงคนกลม informal sector1.2 พฒนาระบบฐานขอมลก าลงคนสขภาพกลม

informal sector และขอมลภาคเครอขาย1,3 สรางเสรม สนบสนน การใชเทคโนโลย สารสนเทศและการสอสารในการสรางคลง ความร การจดการความรและสอการเรยนรดาน สขภาพ เพอใหบคลากรกลม Informal sector สามารถท างานไดอยางสะดวก มนใจและ เปนท เชอถอ (Work Smart)

ตวชวด1 จ านวนก าลงคนดานสขภาพในกลม Informal Sector (เชน อสม. อสค. อาสาสมครกชพ)2. จ านวนภาคเครอขายก าลงคนดานสขภาพทเขมแขง

มาตรการท 2สรางเสรมการมสวนรวมของภาค เครอขายก าลงคนดานสขภาพ (Collaboration on HRH network)

2.1 พฒนาความรวมมอเครอขาย หนวยงานองคกร และ สถาบนตางๆ ในดานการผลต พฒนาก าลงคนดาน สขภาพ2.2 จดใหมเวทระหวางภาค เครอขายเพอพฒนาหรอ แกปญหาในการท างานดานตางๆ อยางสม าเสมอ รวมทงการใหก าลงใจซงกนและกน2.3 จดใหมชองทางการท างานรวมกน การสอสารทงาย ตอการเขาถงททนสมยและเปนปจจบน เชน สราง ระบบการสงตองาน และสรางเวบไซตเพอเชอมโยง เครอขายเขาดวยกน

มาตรการท 3การสอสารองคกรทมประสทธภาพ (Corporate Communications)

3.1 สรางระบบและกลไกการสอสารองคกรแบบบรณาการ อยางมประสทธภาพ3.2 เสรมสรางและปรบภาพลกษณกระทรวงสาธารณสข

People Excellence Strategy

14

การบรหารจดการ ตดตาม และประเมนผล

การน าแผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพไปสการปฏบตเพอใหเกดความส าเรจ ดงเปาหมายทตงไวนน จ าเปนตองพฒนาโครงสรางการบรหาร จดการ และระบบการตดตามประเมนผลเพอใหเปนเครองมอในการบรหารแผนยทธศาสตรและการประเมนผลอยาง มประสทธภาพ ดงน

1. การขบเคลอนการ 1.1 การบรหารจดการแผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพไปสการปฏบตจ าเปนตอง

มกลไกการขบเคลอนการพฒนาอยางม ประสทธภาพ และมความคลองตวในการด าเนนการ ทงนการด าเนนการดงกลาว จะด าเนนการโดยผานกลไก

1) คณะกรรมการก าลงคนดานสขภาพ ท าหนาทเปนคณะ กรรมการบรหารนโยบายก าลงคนดานสขภาพใหมเอกภาพอยางบรณาการ ตลอดจน ก ากบ ตดตาม ประเมนผลอยางตอเนอง

2) ผบรหารก าลงคนดานสขภาพระดบกระทรวง (Chief Integrated Program Officer : CIPO) ท าหนาทบรหารและพฒนางานดานก าลงคนสขภาพระดบกระทรวง

3) ผบรหารก าลงคนดานสขภาพระดบเขต (Chief Human Resource Officer) CIPO) ท าหนาทบรหารและพฒนางานดานก าลงคนสขภาพระดบเขต

1.2 ด าเนนการสอสารประชาสมพนธ1.3 สรางความเชอมโยงระหวางแผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ สแผนบรการ

ราชการแผนดน แผนปฏบตราชการ แผนค าของบประมาณ ตลอดจนผบรหารทกระดบใหความส าคญและใชแผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพเปนกรอบแนวทางการด าเนนงานใหบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ

2. การตดตาม และประเมนผลการ ตดตาม และประเมนผลแผนยทธศาสตรก าลงคนดานสขภาพ ด าเนนการโดย2.1 ทบทวน ศกษา และปรบปรง ดชนชวด ทงในภาพรวม และในแตละประเดน

ยทธศาสตร เพอใหสามารถน าไปปฏบตไดเชงผลสมฤทธ 2.2 ตดตามและประเมนผลการน าแผนยทธศาสตรสการปฏบตในระยะครงทาง และ

เมอสนสด แผนรวมทงรปแบบท เหมาะสมกบรอบระยะเวลาของการตดตามและประเมนผล ตาม มาตรฐานสากล

15