หนัง ือที่คนไทยต องอ าน เพื่อหยั...

อครวฒน โอสถานเคราะห : สมภาษณและรวบรวม

หนง�อทคนไทยต�องอ�าน เพอหย�งดวงใจลงในธรรมแล�วเดนก�าวตามรอยพระบาท

2ส อ ง ธ ร ร ม ร า ช า

พมพและจดจำ�หน�ยโดย

สำ�นกพมพกรน ปญญ�ญ�ณในเครอสำ�นกข�วทนวส

๕๐/๓๓ ม.๕ ถ.ประชาราษฎรสาย ๑ ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร ๑๑๐๐๐โทร. ๐๒-๕๒๕-๔๒๔๒ # ๒๐๙-๒๑๐ แฟกซ : ๐๒-๕๒๕-๔๗๖๔

www.gppbook.com, E-mail : [email protected]

บรรณาธการอำานวยการ สนธญาณ ชนฤทยในธรรม รองบรรณาธการอำานวยการ โกศล โพธสวรรณ ผชวยบรรณาธการอำานวยการ เอกชย ชยเชดชกจ ทปรกษา ภรมยศกด สาสนย เวทน ชาตกล ฉตรชย ภโคกหวาย ธชพงศ ธรรมพฒพงศ บรรณาธการบรหาร ศกดศร บญรงศร บรรณาธการ ณฐวฒ แจดสงเนน กองบรรณาธการ ไญยกา เมองจำานงค / สวมล อตอามาตย ผอำานวยการฝายผลต อนรทธ สวคนธกล ผอำานวยการฝายการตลาด เจนจรา เจรญชพ รปเลม พนม ลอส พมพท บรษท เอ.พ.กราฟคดไซนและการพมพ จำากด โทร. ๐-๒๔๙๗-๖๘๔๐ ราคา ๑๔๐ บาท

สองธรรมราชาโดยอครวฒนโอสถานเคราะห:สมภาษณและรวบรวม

ISBN : 978-616-526-422-8

พมพครงท ๑๓ : มนาคม ๒๕๕๔

พมพครงท ๑๔ : พฤศจกายน ๒๕๕๖

ค�ำน�ำผเขยน

หนงสอ ‘สองธรรมราชา’

อมตธรรมคโลกตลอดกาลนาน

ตงแตป พ.ศ. ๒๕๑๕ - ๒๕๕๕ รวม ๔๐ ป ผมโชคดทไดมโอกาสสมภาษณบคคลสำาคญระดบประเทศจำานวนหลายรอยทาน ดงทจะไดเหนในหนงสอเลมน

คณสนธญาณ ชนฤทยในธรรม เปนอกทานหนงทใหเกยรตผมสมภาษณในรายการ “ธรรมะกบนกบรหาร” ทาง D Channel เคเบลทว ทำาใหทราบวา ทานมความรทงทางโลกทางธรรมอยางแตกฉาน โดยเฉพาะคตธรรมททานเคยไดรำาเรยนมาจากครบาอาจารย ๓ ทาน คอ พระครเมตตากตตคณ อาจารยชยนต ผดงไทย และ พล.ต. สญชย บณฑรกสวสด

นบวาเปนประโยชนอยางมากหลายกบทานผชม นอกจากคณสนธญาณมความรแตกฉานในธรรมแลว ยงไดปฏบตธรรม เผยแผธรรม และไดสรางธรรมสถานทจงหวดนครศรธรรมราชนบ ๑๐ ลานบาท ซงผมขออนโมทนาบญดวย

การไดเกดเปนมนษย ไดพบพระพทธศาสนา และไดทำาหนาทพทธศาสนกชน คอ ไดเผยแผพระธรรมของพระพทธเจา นบเปนมงคลอยางหนงของชวต ซงคณสนธญาณไดทำาหนาทพทธศาสนกชนทดโดย


สมบรณแบบแลว นอกจากนผมยงทราบอกวา คณสนธญาณไดบำาเพญประโยชนในสาธารณกศลตอสงคมไทยอยเปนเนองนตย ทงยงไดมความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย อยางแนนแฟนมนคง ตลอดมา

ขอบพระคณคณสนธญาณ กลยาณมตรทางธรรมของผมทไดกรณาชวยตงชอหนงสอ “สองธรรมราชา” พรอมทงกรณาใหเกยรตเขยนคำานยมในหนงสอเลมน รวมทงไดเปนผนำาในการเผยแผพระธรรมของสมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก และพระบาทสมเดจพระเจาอย หว อนเปนอมตธรรมคโลกตลอด กาลนาน

ดวยธรรมะ พร เมตตาอครวฒนโอสถานเคราะห

5

ค�ำนยม

หลงจาก “สองธรรมราชา” ไดออกพมพครงแรกแลวกเปนทยนยนวา งานชนนของ “คณอครวฒน โอสถานเคราะห” เปนงานททรงคณคา เพราะทานผอานไดตอบรบและยนยนจนตองตพมพซำาถงครงนกเปนครงท ๑๔ แลว

หนงสอในแผงหนงสอททะลกออกมาจนละลานตา มเพยงไมกเลมทจะมโอกาสไดพมพซำาถง ๑๔ ครง ถางานนนไมเขมขลงดวยคณภาพอยางแทจรง

ผมไมแปลกใจในผลทเกดขน เพราะตงแตไดตดสนใจรวมงานกบคณอครวฒนทจะจดพมพ “สองธรรมราชา” กเชอมนตลอดเวลาวางานชนนจะตองประสบผลสำาเรจทงดงาม

ดวยความตงใจด ดวยฝมอในการทำางาน ดวยเนอหา และดวยบารมแหงธรรมอนเปนเครองนำาพาชวตเราทานทงหลายใหเดนตาม “รอยพระบาท” ของ “ราชา” ทง ๒ พระองค จะตองสงผลแหงกรรมดใหตอบสนองอยางแนนอน

ขอขอบพระคณอกครงสำาหรบงานอนทรงคณคาทไดผลตออกมาใหคนไทยไดอานกน

สนธญาณชนฤทยในธรรม


ค�ำน�ำส�ำนกพมพ

ความเกยวพนระหว าง “พระมหากษตรย ” และ “พระพทธศาสนา” มประวตความเปนมาอยางยาวนานตงแตสมยโบราณกาล โดยพระมหากษตรยไทยแทบทกพระองคตางกทรงเปน “พทธมามกะ” และ “องคเอกอครศาสนปถมภก” ซงเปนพระราชจรยาวตรทดำาเนนไปตามวฒนธรรมและจารตประเพณดวยดเสมอมา ในขณะทพระพทธศาสนากทำาหนาทถายทอดหลกธรรมคำาสอนขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาสพทธศาสนกชน โดยมสมเดจพระสงฆราชเปนศนยกลางในการปกครองคณะสงฆใหเปนระเบยบเรยบรอย ไมขดกบพระธรรมวนยอนดงาม จงกลาวไดวา ทงสองสถาบนเปรยบประดจทยดเหนยวจตใจและสงคำาจนความมนคงของประเทศชาตและประชาชน

หนงสอ “สองธรรมราชา” เลมน ตางจากหนงสอพระราชประวตทวไปกเพราะเปนหนงสอทเจาะลกไปถง “พระราชประวตในทางธรรม” ขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในฐานะททรงเปน “ธรรมราชา” แหงราชอาณาจกร ขนานไปกบฐานะทพระองคทรงเปน “ศษย” แหงสมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก ผเปนองคสงฆราชาองคท ๑๙ แหงกรงรตนโกสนทร

7

เวลาน สมเดจพระญาณสงวรฯ ทานไมไดอยกบเราแลว พระองคกลายเปน “บคคลในประวตศาสตร” ซงสมควรทเราชาวพทธจะตองประดษฐานไวในชวต พระองคไมเคยเรยกรองปรมาณการนบถอจากใคร แตปรมาณนนกลบเพมขนเองตามธรรมชาต นนเปนเพราะความรกและมงมนตอพนธกจทพระองคปฏบตตางหาก คอสงทนำามาซงความศรทธาจากมหาชน

ตลอดพระชนมชพในรมกาสาวพสตรและตลอดระยะเวลา ๒๔ ป ทสมเดจพระญาณสงวรฯ ทรงดำารงตำาแหนง “สมเดจพระสงฆราช” พระองคทรงเปนพระภกษทปฏบตดปฏบตชอบ อกทงยงทรงปฏบตพระกรณยกจตอพระพทธศาสนา ประชาชน และชาตบานเมอง อนเปนอเนกประการ

ในดานพระพทธศาสนา พระองคทรงสงสอนพทธบรษททงบรรพชตและคฤหสถดวยความใสพระทยเสมอมา ทรงดำารรเรมกจการอบรมพระธรรมทตเพอใหพระพทธศาสนาแผไพศาลไปยงนานาประเทศ

สวนในดานการศกษา พระองคกทรงเปนผรวมดำารและผลกดนใหเกด “มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย” อนเปนมหาวทยาลยพทธศาสนาแหงแรกของประเทศไทย ไมนบรวมพระปรชาสามารถทางดานงานพระนพนธ งานวชาการทางพระพทธศาสนา ทงทเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษจำานวนกวา ๑๐๐ เรอง


แมวนน พระองคจะเสดจสสวรรคาลยแลว แตสงทชาวพทธพงระลกอยเสมอกคอ การนอมนำาคำาสอนขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจามาใชใหเกดประโยชนในชวตประจำาวน ซงนนกเทากบการไดสนองพระเดชพระคณของสมเดจพระญาณสงวรฯ อยางดทสดแลว

สำานกพมพกรนปญญาญาณ


สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายกประทานลายพระหตถพระคตธรรม ‘พอ’ ให นายอครวฒน โอสถานเคราะห พ.ศ. ๒๕๔๑

พระคตธรรมสมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช

สกลมหาสงฆปรณายก

คดใหรจก

ความคดอยางหนง

ทสมควรฝกใหเกดขนเปนประจ�า

คอความคดวา “พอ” คดใหรจก “พอ”

ผรจกพอจะเปนผทมความสบายใจ

สวนผ ไมรจกพอจะเปนผรอนเรา

แสวงหาไมรจกหยดยง

คนรวยทไมรจกพอกเปนคนจนอยตลอดเวลา

คนจนทรจกพอกเปนคนมงมตลอดเวลา


คำานำาผเขยน ๓คำานยม ๕คำานำาสำานกพมพ ๖ พระประวตสมเดจพระญาณสงวรสมเดจพระสงฆราชสกลมหาสงฆปรณายก ๓๑สมเดจพระสงฆราชตรสถงพระธรรมจรยาวตรของในหลวง: ๓๙ ประทานสมภาษณโดย สมเดจพระญาณสงวร l ในหลวงทรงพอพระราชหฤทยในการฟงเทศน มาตงแตพระชนมพรรษายงนอย ๔๔ l แรงดลพระราชหฤทยใหในหลวงทรงพระผนวช ๔๗ l เหตใดการทรงพระผนวชของในหลวงจงมความแตกตาง ๔๙ จากพระมหากษตรยแหงราชวงศจกรในอดตโดยมาก l ใครคอพระราชอปชฌายและพระพเลยงของพระภกษสมเดจพระเจาอยหว ๕๑ l สมยทรงพระผนวช ในหลวงเสดจฯ ดวยพระบาทเปลาไปทกหนแหง และทรงรกษาเวลาลงโบสถอยางเครงครด ๕๕ l ม.ร.ว.คกฤทธ บอกวา พระเจาอยหวทรงมความเขาพระราชหฤทย ในธรรมะอยางถกตองลกซง ๕๗ l การทรงพระผนวชของในหลวงทำาใหคนไทยและตางชาต ทไมสนใจพทธศาสนากลบมาสนใจกนมากขน ๕๙ l พระเจาอยหวทรงหวงใยความประพฤตศลธรรมระดบประชาชนทวไป ๖๑ l พระพทธรป ภ.ป.ร. พระพทธรปพระราชทาน ๖๓

สำรบญ

27

ทศพธราชธรรมทสถตอยในพระราชหฤทยในหลวง: ๖๕ จากปาฐกถา ศาสตราจารยสญญา ธรรมศกด l ในหลวงทรงเปนกนเองกบพสกนกร กระทงมชายชราผหนงกลาววา “วนหลงนมนตมาเยยมผมอกนะ” ๗๕ l สญลกษณ ๓ ประการ ทรวมอยในพระองคทาน คอ ชาต ศาสนา และพระมหากษตรย ๗๗ l ในหลวงทรงประทบอยในพระราชวงเปนเวลานอยกวาการเสดจฯ ไปปดเปาทกขรอนใหพสกนกรในถนทรกนดาร ๘๑ l ในหลวงทรงมบญทพระบรมวงศานวงศและผแวดลอม มจตใจเดยวกบพระองคทาน ในการเสดจฯ ไปในถนทรกนดาร เพอสงเคราะหประชาชนผยากเขญ ๘๕ l ทรงปดทองหลงพระปฏมา ในการสงเสรมการศกษาชนสงของชาต ๘๗ l ในหลวงทรงนงพบเพยบเมอฟงพระสวดมนต และคกพระชงฆเมอเขาไปทกสมณะผใหญ ๙๑ l พระชราอาย ๙๐ เศษ ทในหลวงทรงอาราธนามา ทานกทรงคอยๆ ประคองแขนไปสงถงรถดวยพระองคเอง ๙๓ l ทศพธราชธรรมทสถตอยในพระราชหฤทยของในหลวง ๙๗

การปฏบตธรรมในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว: ๑๐๑ จากการสมภาษณ พล.ต.อ. วสษฐ เดชกญชร l พล.ต.อ. วสษฐ เดชกญชร หนมาศกษาธรรมะเหตเพราะไดเหนแบบอยาง จากในหลวงททรงปฏบตธรรมอยางตอเนอง ๑๐๔ l ธรรมะทไดรบพระราชทานจากพระโอษฐของในหลวง ๑๐๕ l ในหลวงทรงมรบสงถามขาราชบรพารอยเสมอวา “การปฏบตธรรมกาวหนาไปถงไหนแลว” ๑๐๘ l ตามทชาวบานมกพดกนวา “ในหลวงทรงบรรลธรรมชนสง” นน มความเปนไปไดมากนอยเพยงใด ๑๐๙


l พระเจาอยหวทรงพระราชทานคำาแนะนำา เรอง “การเกดนมต” ในสมาธ ๑๑๐ l ใครคอครธรรมชนยอดสดของเมองไทย ทไดมโอกาสถวายการสอนแดพระภกษพระเจาอยหว ๑๑๒ l แมทรงพระประชวรอยท รพ. ศรราช ในหลวงกยงคงทรงงานมไดเวนวาง ๑๑๕ l เพราะในหลวงทรงมธรรมะ เหตการณ ๑๔ ตลา จงไดคลคลายเรวเกนคาด ๑๑๗ l ความเปนนกอานของในหลวง ๑๑๙ l ในหลวงทรงตรวจปรฟตนฉบบหนงสอธรรมะ ทสมเดจยาพมพแจกพสกนกรดวยพระองคเองทงหมด ๑๒๑ l การแสดงพระอรยาบถของในหลวงเมอมผปฏบตงานไมถกพระทย ๑๒๒

พระสมาธในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว: ๑๒๕ โดย พล.ต.อ. วสษฐ เดชกญชร l ในหลวงพระราชทานคำาแนะนำาเรองการปฏบตสมาธ แกขาราชบรพารผตดตามพระองคอยเสมอ ๑๒๖ l ในหลวงทรงใชการ “นบ” เปนวธบรกรรม ในการปฏบตกมมฏฐานของพระองคเอง ๑๒๘ l ในหลวงทรงนมนตหลวงพอฤๅษลงดำา และพระอาจารยวน อตตโม เพอถวายการสอนกมมฏฐานในพระราชวง ๑๒๙ l ในหลวงทรงบนทกเทปคำาสอนกมมฏฐานของพระอาจารยทงหลายไว และมกพระราชทานแกขาราชบรพารเสมอ ๑๓๐

29

l ผลของการฝกสมาธทำาใหในหลวงสามารถทรงงานหนกตอเนอง โดยมทรงเกดพระอาการงวง เหนดเหนอย หรอเบอหนาย ๑๓๑ l ทรงขบรถพระทนงเองทงขาไปและขากลบ แมระยะทางไกลเพยงไหนหรอเวลานานเทาใด ๑๓๓ l เสดจพระราชดำาเนนเยยมชาวไทยภเขาดวยวธเดนขน-ลงเขา เปนระยะทางไกล ๑๓๕ l ในหลวงทรงสามารถประทบเกาอตดตอกน ๒ - ๓ ชวโมง และพระราชทานปรญญาบตรแกบณฑตถง ๒,๐๐๐ - ๓,๐๐๐ คน ๑๓๙ l เรองอศจรรยในวนครบรอบพระราชพธอภเษกสมรส ๑๔๑ l เวลาทรงเรอใบหรอวง ในหลวงทรงสามารถทำาไดเปนเวลานาน โดยทพระอสสาสะและพระปสสาสะยงคงมความสมำาเสมอ ๑๔๕ l พระราชวงคลายเปนสำานกวปสสนากลายๆ เมอในหลวงทรงฝกสมาธและปฏบตธรรม ๑๔๖ l อปสรรคใหญนอยในพระราชกรณยกจ ไมสามารถทำาใหในหลวงทรงหวนไหวหรอสะดงสะเทอนพระทยได ๑๔๘

สามสมเดจฯตรสถงในหลวง: ๑๔๙ ขอพระราชทานสมภาษณโดย อครวฒน โอสถานเคราะห l สมเดจพระราชชนนตรสถง “ของเลนโปรด” เมอครงในหลวงทรงพระเยาว ๑๕๑ l สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ ทรงรบสงถงในหลวงเรองความรก ในฐานะ “บดามตอบตร” ๑๕๓ l สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ ทรงรบสงถงเวลาทในหลวง ทรงพระสำาราญ ๑๕๗

ชวตและผลงานเขยนทหลากหลายของ‘อครวฒน’ ๑๖๑

31

เจาพระคณสมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหา- สงฆปรณายก (สวฑฒนมหาเถระ) มพระนามเดมวา “เจรญ” นามสกล “คชวตร” ทรงมพระชาตภม ณ จงหวดกาญจนบร เมอวนท ๓ ตลาคม พทธศกราช ๒๔๕๖

ทรงบรรพชาเปนสามเณรเมอพระชนมาย ๑๔ พรรษา ณ วด เทวสงฆาราม กาญจนบร แลวเขามาอยศกษาพระปรยตธรรม ณ วด บวรนเวศวหาร จนพระชนมายครบอปสมบท และทรงอปสมบท ณ วดบวรนเวศวหาร เมอวนท ๑๕ กมภาพนธ พทธศกราช ๒๔๗๖ โดย “สมเดจพระสงฆราชเจา กรมหลวงวชรญาณวงศ” (หมอมราชวงศชน นพวงศ ป.ธ.๗) ทรงเปนพระอปชฌาย หลงอปสมบทไดประทบอยศกษา ณ วดบวรนเวศวหาร ตลอดมา จนกระทงสอบไดเปนเปรยญธรรม ๙ ประโยค เมอพทธศกราช ๒๔๘๔

เจาพระคณสมเดจพระญาณสงวรทรงดำารงสมณศกดมาโดยลำาดบ ดงน

ทรงเปนพระราชาคณะชนสามญ (พ.ศ. ๒๔๙๐) พระราชาคณะชนราช (พ.ศ. ๒๔๙๕) และพระราชาคณะชนเทพในราชทนนามท “พระโศภณคณาภรณ” (พ.ศ. ๒๔๙๘)

พระประวต สมเดจพระญำณสงวร

สมเดจพระสงฆรำช สกลมหำสงฆปรณำยก


ทรงเปนพระราชาคณะชนธรรมท “พระธรรมวราภรณ” (พ.ศ. ๒๔๙๙)

ทรงเปนพระราชาคณะชนเจาคณะรองท “พระศาสนโสภณ” (พ.ศ. ๒๕๐๔)

ทรงเปนสมเดจพระราชาคณะท “สมเดจพระญาณส งวร” (พ .ศ . ๒๕๑๕)

และทรงได รบพระราชทานสถาปนาเปนสมเดจพระสงฆราชในราชทนนามท “สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆ- ปรณายก” เมอวนท ๒๑ เมษายน พทธศกราช ๒๕๓๒ นบเปนสมเดจพระสงฆราชพระองคท ๑๙ แหงกรงรตนโกสนทร

เจาพระคณสมเดจพระญาณ- สงวรทรงเปนผใครในการศกษา ทรงมพระอธยาศยใฝรใฝเรยนมาตงแตทรงเปนพระเปรยญ โดยเฉพาะในดานภาษา ทรงศกษาภาษาตางๆ เชน องกฤษ ฝรงเศส เยอรมน จน และ

33

สนสกฤต จนสามารถใชประโยชนไดเปนอยางด กระทงเจาพระคณสมเดจพระสงฆราชเจา กรมหลวงวชรญาณวงศ พระอปชฌายของพระองค ทรงเหนวาจะเพลนในการศกษามากไป วนหนงทรงเตอนวาควรทำากรรมฐานเสยบาง เปนเหตใหพระองคทรงเรมทำากรรมฐานมาแตบดนน และทำาตลอดมาอยางตอเนอง จงทรงเปนพระมหาเถระททรงภมธรรมทงดานปรยตและดานปฏบต

เนองจากทรงรอบรภาษาตางประเทศโดยเฉพาะภาษาองกฤษเปนอยางด จงทรงศกษาหาความรสมยใหมดวยการอานหนงสอภาษาองกฤษทงทางคดโลกและคดธรรม เปนเหตใหทรงมทศนะกวางขวางทนตอเหตการณบานเมอง ซงเปนประโยชนตอการสงสอนและเผยแผพระพทธศาสนาเปนอยางมาก เปนเหตใหทรงนพนธหนงสอทางพระพทธศาสนาไดอยางสมสมย เหมาะแกบคคลและสถานการณในยคปจจบน และทรงสงสอนพระพทธศาสนาทงแกชาวไทยและชาวตางประเทศ

ในดานการศกษา ไดทรงมพระดำารทางการศกษาทกวางไกล ทรงมสวนรวมในการกอตงมหาวทยาลยพระพทธศาสนาแหงแรกของไทย คอ มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย มาแตตน

ทรงรเรมใหมสำานกฝกอบรมพระธรรมทตไปตางประเทศขนเปนครงแรก เพอฝกอบรมพระธรรมทตไทยทจะไปปฏบตศาสนกจในตางประเทศ

ทรงเปนพระมหาเถระไทยรปแรกทไดดำาเนนงานพระธรรมทตในตางประเทศอยางเปนรปธรรม โดยเรมจากทรงเปนประธานกรรมการอำานวยการสำานกฝกอบรมพระธรรมทตไปตางประเทศเปนรปแรก


เสดจไปเปนประธานสงฆในพธเปดวดไทยแหงแรกในทวปยโรป คอ วดพทธปทป ณ กรงลอนดอน สหราชอาณาจกร ทรงนำาพระพทธศาสนาเถรวาทไปสทวปออสเตรเลยเปนครงแรก โดยการสรางวดพทธรงษขน ณ นครซดนย ทรงใหกำาเนดคณะสงฆเถรวาทขนในประเทศอนโดนเซย ทรงชวยฟนฟพระพทธศาสนาเถรวาทในประเทศเนปาล โดยเสดจไปใหการบรรพชาแกศากยกลบตรในประเทศเนปาลเปนครงแรก ทำาใหประเพณการบวชฟนตวขนอกครงหนงในเนปาลยคปจจบน ทรงเจรญศาสนไมตรกบองคทะไลลามะ กระทงเปนททรงคนเคยและไดวสาสะกนหลายครง และทรงเปนพระประมขแหงศาสนจกรพระองคแรกทไดรบทลเชญใหเสดจเยอนสาธารณรฐประชาชนจนอยางเปนทางการในประวตศาสตรจน

เจาพระคณสมเดจพระญาณสงวรทรงปฏบตพระกรณยกจทงภายในประเทศและตางประเทศเปนอเนกประการ ทรงเปนนกวชาการ และนกวเคราะหธรรมตามหลกการของพระพทธศาสนาทเรยกวา “ธมมวจยะ” หรอ “ธมมวจย” เพอแสดงใหเหนวา พทธธรรมนนสามารถนำาไปประยกตใชกบกจกรรมของชวตไดทกระดบ ตงแตระดบพนฐานไปจนถงระดบสงสด

ทรงมผลงานดานพระนพนธทงทเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษจำานวนกวา ๑๐๐ เรอง ประกอบดวยพระนพนธแสดงคำาสอนทางพระพทธศาสนาทงระดบตน ระดบกลาง และระดบสง รวมถงความเรยงเชงศาสนคดอกจำานวนมาก ซงลวนมคณคาควรแกการศกษา

สถาบนการศกษาของชาตหลายแหงตระหนกถงพระปรชาสามารถและคณคาแหงงานพระนพนธ ตลอดถงพระกรณยกจททรงปฏบต จงไดทลถวายปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกดเปนการเทดพระ


เกยรตหลายสาขา อาทเชน

พ.ศ. ๒๕๒๙ มหาวทยาลยรามคำาแหงถวายปรญญาปรชญาดษฎบณฑตกตตมศกด

พ.ศ. ๒๕๓๒ มหาวทยาลยมหดลถวายปรญญาอกษรศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด

พ.ศ. ๒๕๓๓ มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย มหาวทยาลยสงฆแหงคณะสงฆไทย ถวายปรญญาพทธศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด

พ.ศ. ๒๕๓๗ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรถวายปรญญาศลป- ศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด สาขาปรชญาและศาสนา

พ.ศ. ๒๕๓๘ มหาวทยาลยนเรศวรถวายปรญญาการศกษาดษฎบณฑตกตตมศกด สาขาบรหารการศกษา

พ.ศ. ๒๕๓๙ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒถวายปรญญาศลป- ศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด

พ.ศ. ๒๕๔๑ มหาวทยาลยขอนแกนถวายปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกด สาขาภาษาไทย

พ.ศ. ๒๕๔๓ มหาวทยาลยธรรมศาสตรถวายปรญญาศลปศาสตร- ดษฎบณฑตกตตมศกด

พ.ศ. ๒๕๔๕ มหาวทยาลยมหาสารคามถวายปรญญาศลปศาสตร- ดษฎบณฑตกตตมศกด

37

นอกจากพระกรณยกจตามหนาทตำาแหนงแลว เจาพระคณสมเดจพระญาณสงวรยงไดทรงปฏบตหนาทพเศษอนมความสำาคญยงอกหลายวาระ กลาวคอ ทรงเปนพระอภบาลในพระภกษพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลปจจบนเมอครงเสดจออกทรงพระผนวช เมอพทธศกราช ๒๔๙๙ พรอมทงทรงถวายความรในพระธรรมวนยตลอดระยะเวลาแหงการทรงพระผนวช

ทรงเปนพระราชกรรมวาจาจารยในสมเดจพระบรมโอรสาธราช เจาฟามหาวชราลงกรณ สยามมกฎราชกมาร เมอครงเสดจออกทรงพระผนวชเปนพระภกษเมอพทธศกราช ๒๕๒๑

เจาพระคณสมเดจพระญาณสงวรทรงดำารงตำาแหนงหนาทสำาคญทางการคณะสงฆในดานตางๆ มาเปนลำาดบ เปนเหตใหทรงปฏบตพระกรณยกจเปนประโยชนตอพระศาสนา ประเทศชาต และประชาชน เปน อเนกประการ นบไดวาทรงเปนพระมหาเถระททรงเพยบพรอมดวย อตตสมบตและปรหตปฏบต และทรงเปนครฐานยบคคลของชาตทงในดานพทธจกรและอาณาจกร

หนัง ือที่คนไทยต องอ าน เพื่อหยั...

Documents