เป็น อยู่ คือ...
TRANSCRIPT
ไพศ�ล ลมสถตย
โครงก�ร ก�รจดก�รคว�มรเพอขบเคลอนสงคมปลอดพนน
มลนธสดศร-สฤษดวงศ
สำ�นกง�นกองทนสนบสนนก�รสร�งเสรมสขภ�พ (สสส.)
เปดปมเปน อย คอ
“พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
พมพท บรษท เอม เอนเตอรไพรส จำ�กด214 ซ. พระรามท 2 ซอย 38 ถ.พระราม 2 แขวงบางมด เขตจอมทอง กทม. 10150 โทรศพท : 0-2415-2621 ตอ 204 โทรสาร : 0-2416-7744 อเมล : [email protected]
ISBN 978-616-90410-9-2
พมพครงท 1 : จำานวน 1,000 เลม
บรรณาธการ : สธาสน ทองลม
ศลปกรรม : ณฐพงษ ภาคแพทย
จดพมพโดย : โครงการจดการความรเพอขบเคลอนสงคมปลอดพนน มลนธสดศร-สฤษดวงศ 1168 ซอยพหลโยธน 22 ถ. พหลโยธน แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท : 0-2511-5855-7 โทรสาร : 0-2939-2122 Email : [email protected]สนบสนนโดย : สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)
ไพศ�ล ลมสถตย
เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”
สงคมไทยยคไรพรมแดน
คำ�นำ�
ในบรรดาการพนนทงหมด การพนนออนไลนนาจะเปนการพนน
ทมขนาดใหญทสด มความรนแรงมากทสด และแกไขไดยากทสด
ทนาสนใจมากกวาคอทจรงแลวเรากไมรขนาดและความรนแรงของ
ปญหาเทาไรนก
ลำาพงการเขาถงเวบพนนออนไลนจากเครองคอมพวเตอรสวน
บคคลกจดการยากแลว เมอโลกมแทบเลตและสมารทโฟนเชอวาเรา
จะจดการไดยากยงขน ยงมการคาดการณวาจำานวนของสมารทโฟน
ทวโลกจะเพมขนเปนทวคณในเวลาสนเกนกวาทใครจะคาดคด ขนาด
ของปญหาการพนนออนไลนกนาจะขยายใหญโตเหนอจนตนาการ
หากเวรลดไวดเวบเปนพนทหากนของสตวราย เวบพนน
ออนไลนเปนสตวราย เราจะจดการสตวรายนไดอยางไร จากการ
ประชมและทบทวนงานวชาการของโครงการจดการความรเพอสงคม
ปลอดพนน มลนธสดศร-สฤษดวงศ (มสส.) โดยการสนบสนนของ
สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ดวยความ
รวมมอของนกวชาการและภาคทกภาคสวน พบวามอยางนอย 3 เรอง
ทเรานาจะทำาได
ขอแรกคอ ถงแมวาจะเปนทพดกนเสมอวาเซรฟเวอรของเวบ
พนนออนไลนเหลานอยตางประเทศทำาใหเราไมสามารถสงปดหรอ
จดการได แตเมอเขาไปดรายละเอยดจะพบวาธรกจนจำาเปนตองม
เอเยนตในประเทศไทย นนแปลวาเราควรจดการเอเยนตได
ขอสองคอถงแมเจาของเวบพนนออนไลนจะหายตวไปมาได
เหยอคอผเลนกหายตวไปมาไดพอกน แตธรกจนจำาเปนตองมตวกลาง
ทหายตวไปมาไมได นนคอสถาบนการเงน ซงกนความตงแตธนาคาร
เวบจายเงน บตรเตมเงน รวมทงธรกรรมการเงนแบบอนๆ นนแปลวา
เราควรจดการตวกลางได
ขอสามคอจดการทเหยอหรอผเลนโดยตรง ถาเหยอเปนเดกและ
เยาวชน วธหนงคอสรางภมคมกนใหแกเดกและเยาวชน พดงายๆ วา
ตอใหมคนมาชวนเลนกไมเลน มโอกาสรวยกไมสนใจ เรองนนาจะ
ยากแตกไมพนวสยวาทำาได แตวาอาจจะตองปฏรปการศกษาไป
พรอมกน
เวลาพดถงการจดการปญหาพนนออนไลน เรามกคดถงการใช
กฎหมายเปนเครองมอ เอกสารฉบบนจะพดถงประเดนทางกฎหมาย
ไวมาก แตมาตรการนอกเหนอจากมาตรการทางกฎหมายกมสวน
สำาคญ เชน การสอสารสาธารณะเพอใหสงคมรทนและมสวนรวมใน
การเฝาระวง ทสำาคญทสดยงคงเปนเรองความเขมแขงของภาค
ประชาชน
นายแพทยประเสรฐ ผลตผลการพมพ
ส�รบญ
บทท 1 สถ�นก�รณก�รพนนออนไลน
ในไทยและต�งประเทศ
บทท 2 ประสบก�รณก�รจดก�ร
พนนออนไลนในต�งประเทศ
บทท 3 ถ�ม – ตอบ ก�รจดก�รปญห�
พนนออนไลนของสงคมไทย
3.1 คว�มรเบองตนเกยวกบกฎหม�ยก�รพนน
3.2 ประเดนกฎหม�ยเกยวกบก�รพนนออนไลน
บทท 4 ขอเสนอแนะในก�รแกปญห�
พนนออนไลน
7
23
45
73
บทท 1
สถ�นก�รณ
ก�รพนนออนไลนในไทย
และต�งประเทศ
สถ�นก�รณก�รพนนออนไลน
ในต�งประเทศ
ขอมลสถตเกยวกบมลค�ก�รพนนออนไลน
ความเปนมาของธรกจพนนทางอนเทอรเนต (internet
gambling) หรอพนนออนไลนทเรมดำาเนนการเปนครงแรกใน
ชวงทศวรรษท 1990 หลงจากทเรมมการใชอนเทอรเนตอยาง
แพรหลาย โดยในชวงแรกมการใชซอฟแวรสำาหรบเลนการพนน
เปนการเฉพาะ ดำาเนนการโดย Microgaming ในชวงเดอนตลาคม
ค.ศ. 1995 ซงไดรบใบอนญาตจากรฐบาลยบรอลตา (the govern-
ment of Gibraltar) รปแบบการพนนทเลนในระยะแรกๆ เปนการ
เลนเกมพนนในกาสโน (casino) โดยในชวงนนยงเปนการพฒนา
ซอฟแวรการเลนเกมพนนในคาสโน เกมโปกเกอรขนมากอน แตยง
ไมมการเปดรบเลนพนนจรง จนกระทงในป ค.ศ.1996 จงเรมมเวบรบ
พนนจำานวนมากเกดขน เจาของเวบไซตพนนบางแหงกลาวอางวา
เวบพนนทางอนเทอรเนตหรอพนนออนไลนทใหบรการรายแรก
ชวงป ค.ศ.1995 เรมมการจดทำาเวบไซตพนนในอนเทอรเนต
ทวโลกประมาณ 50 เวบไซต โดยเรมมคาสโนออนไลนเปนครง
แรกในชวงนน ในชวง 10 ปถดมาคอ ป ค.ศ. 2005 ประมาณการณ
วามจำานวนนกพนนทางอนเทอรเนตทวโลกราว 30 ลานคนคาด
วามมลคาเงนพนนในชวงป ค.ศ. 2006 ราว 10.9 พนลานเหรยญ
สหรฐ1 มการประมาณการณวาคนอเมรกนเปนจำานวนมากท
นยมเลนพนนออนไลนทมเวบไซตในตางประเทศ ซงประเทศ
นนมกฎหมายอนญาตใหเลนพนนออนไลนอยางถกกฎหมายได
ขอมลการสำารวจเวบพนนในป ค.ศ. 2002 ของหนวยงานแหง
หนงในสหรฐชอ General Accounting Offi ce (GAO) สำารวจ
พบเวบพนนจำานวน 202 เวบ โดยมเวบพนนทสามารถดำาเนน
การรบเลนพนนไดมจำานวน 162 เวบ โดยสามารถจำาแนกตาม
ประเทศทมทอยตดตอในเวบไซตหรอเวบทไดรบอนญาตใน
ประเทศนนๆ พบวา เวบพนนสวนใหญจะอยในกลมประเทศ
ขนาดเลก แตกพบวามเวบพนนในประเทศสหราชอาณาจกร
1 Robert T. Wood and Robert J. Williams, Internet Gambling: Prevalence,
Patterns, Problems, and Policy Options, ( Final Report prepared for the
Ontario Problem Gambling Research Centre; Guelph, Ontario January
5, 2009), p. 14.
8 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
มากกวาประเทศอนๆ เวบพนนออนไลนจำานวน 162 เวบน เปดให
บรการรบพนนหลายประเภท บางเวบไซตเปดใหเลนพนนมากกวา
1 ประเภท ซงสามารถจำาแนกออกได 4 กลมคอ การพนนประเภท
คาสโน (รอยละ 79.6), เวบขอมลพนนทายผลแขงขนกฬา (รอยละ
49.4), ลอตเตอร (รอยละ 6.8) และการพนนทายผลแขงขนอนๆ
เชน การแขงมา การแขงมา (รอยละ 22.8)
ขอมลลาสดเกยวกบสถานการณของการพนนออนไลนของ
กลมประเทศทเปนสมาชกสหภาพยโรป (European Union หรอ EU)
จำานวน 27 ประเทศพบวา การพนนออนไลนเปนธรกจทเตบโต
เรวทสดในยโรป (ขอมลป ค.ศ. 2008) กลาวคอ มเวบพนนมากถง
15,000 เวบไซต สามารถทำาเงนรายไดมากกวา 6 พนลานยโรตอ
ป หรอคดเปนเงนไทยราว 252,000 ลานบาท1 หรอคดเปนสดสวน
รอยละ 7.5 ของมลคาธรกจการพนนในยโรป (หมายถง มลคาธรกจ
การพนนทกประเภทในปจจบน) และคาดวาจะมมลคาเพมขนเปน
2 เทาภายในป ค.ศ. 2013
ประเทศในกลม EU ทมรายไดจากการพนนออนไลนเมอป
ค.ศ. 2008 มากทสดคอ ประเทศสหราชอาณาจกร โดยมรายได
1 INTERNET GAMBLING: An Overview of the Issues (U.S. General
Accounting Office, December 2002), pp.51-52.
ไพศาล ลมสถตย 9
แบบ Gross Gaming Revenues (GGR) สงถง 1,903 ลานยโร
หรอคดเปนเงนไทยราว 80,000 ลานบาท รองลงมาคอประเทศ
เยอรมน อตาล ฝรงเศส และสวเดนตามลำาดบ (กรณาด กราฟ
ดานลางประกอบ) ทงน การประมาณการณขอมลสถตเกยวกบ
การพนนออนไลนในสหภาพยโรปมาจาก 3 ชองทางหลกคอ
อนเทอรเนต, โทรศพทมอถอ และ Internet Protocol Television
(IPTV) โดยอนเทอรเนตเปนชองทางทนยมใชเลนพนนมากทสด
รองลงมาคอการใชแอพลเคชนของโทรศพทมอถอ
กราฟแสดงรายไดจากการพนนออนไลนของประเทศสมาชก EU 5
อนดบแรก (ค.ศ. 2008)
10 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ประเภทหรอรปแบบของก�รพนนออนไลน
รปแบบเกมพนนออนไลนทพบในปจจบนในประเทศตางๆ
ทงทเปนการพนนถกกฎหมายและผดกฎหมาย จำาแนกไดเปน
4 รปแบบคอ
1) การเลมเกมพนนแบบคาสโน เชน บาคาราออนไลน,
รเลตออนไลน, แบลกแจก หรอเกมไพประเภทตางๆ
2) การทายผลการแขงขนกฬา เชน การแขงมา การแขงสนข
การแขงขนฟตบอล
3) การออกลอตเตอร ผทตองการซอลอตเตอรสามารถสงซอ
และเลนผานเวบไซตขององคกรหรอบรษทเอกชนทไดรบอนญาต
จากรฐใหดำาเนนการธรกจน
4) การพนนอนๆ เชน การพนนหรอการทายผลทเปนการ
เสยงโชคทนยมเลนในประเทศนนๆ
ชองทางการเลนพนนออนไลนของกลมผเลนมความหลาก
หลายมากกวาการพนนแบบเดมกลาวคอ ผเลนสามารถเขาถงชอง
ทางการเลนพนนไดงายขน เชน เลนผานเวบไซต โทรศพทมอถอ
ดวยการสงขอความ (SMS) หรอผานอปกรณอเลกทรอนกสตางๆ
ผเลนจะเลนไดไมจำากดสถานทและเวลา กลาวคอผเลนไมจำาเปน
ตองเดนทางไปในสถานทหรอบอน แตเลนพนนไดในสถานทใด
ไพศาล ลมสถตย 11
กได และไมจำากดชวงเวลา ผเลนพนนออนไลนสามารถสมคร
สมาชกผานเวบไซต แลวจะไดรบ username และ password
เพอใชในการเลนพนน
กฎหม�ยและนโยบ�ย
แมวาการพนนออนไลนจะถอเปนสงถกกฎหมายในหลาย
ประเทศ แตในประเทศสหรฐอเมรกามกฎหมายทหามการ
ประกอบธรกจพนนออนไลนทกประเภทและการทำาธรกรรม
ทางการเงนทเกยวของ สำาหรบประเทศในยโรปทอนญาตใหม
การพนนออนไลน เชน ประเทศสหราชอาณาจกร, อตาล, สเปน,
สวเดน มกฎหมายและมาตรการตรวจสอบ เฝาระวงธรกจทได
รบอนญาตอยางเขมงวด และมโทษสำาหรบผไดรบใบอนญาตท
ไมปฏบตตามกฎหมายหรอเงอนไขตางๆ สวนประเทศในยโรป
ทมนโยบายใหการพนนออนไลนเปนสงผดกฎหมายคอ ประเทศ
เยอรมน แตมหลายประเทศทยงไมมความชดเจนในเรองน
ทำาใหประเทศสมาชกสหภาพยโรปอยระหวางการรบฟงความ
เหน เพอกำาหนดทศทางในการควบคมหรอกำากบดแลธรกจพนน
ออนไลน หรอจดทำาหลกเกณฑกลางในเรองน
12 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ตามกฎหมายไทยคอ พระราชบญญตการพนน พ.ศ. 2478
ถอวาการพนนออนไลนทกประเภทเปนสงทขดตอกฎหมายทงสน
เชน การพนนบอลผานเวบไซต การพนนแบบคาสโน
สถ�นก�รณก�รพนนออนไลนของไทย
จากการสำารวจขอมลเวบไซตทเกยวกบการพนนออนไลน
ทโฆษณา เชญชวน และดำาเนนการรบพนนผานเวบไซตตางๆ
สามารถจดแบงประเภทการพนนออนไลนเปน 3 ประเภทหลกคอ
1) ก�รเลมเกมพนนแบบค�สโน เชน บาคาราออนไลน,
รเลตออนไลน หรอเกมไพประเภทตางๆ ผเลนสามารถเลนผาน
การถายทอดสดของบอนพนนทางอนเทอรเนต โดยเชอวาเวบ
พนนบางแหงทำาการถายทอดสดจากบอนพนนในปอยเปต ประเทศ
กมพชา เมอพจารณาจากขอมลในเวบพนนทมการกลาวอางวา
เปนการพนนถกกฎหมายในประเทศกมพชา เพอสรางความนาเชอ
ถอใหแกผเลนคนไทยวา จะไมถกดำาเนนคดจากเจาหนาทของไทย
เวบคาสโนออนไลนจะมกลมเปาหมายคอ กลมนกพนนหรอผทเคย
เขาเลนในบอนพนนทวไปในประเทศหรอบอนตางประเทศมาแลว
ไพศาล ลมสถตย 13
ภาพแสดงการเลนบาคาราออนไลนจากบอนปอยเปต ประเทศกมพชา
แหลงขอมล http://casinogood.wordpress.com/category/
2) ก�รเลนพนนบอล การพนนออนไลนทไดรบความนยม
มากทสดในกลมผเลนพนนออนไลนคนไทยคอ การพนนบอล
เนองจากเวบพนนออนไลนสวนใหญจะเปนเวบทเปดใหเลน
พนนบอล กลมผเลนพนนจงมกเปนคนกลมเดยวกนกบผเลน
14 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
พนนบอลคอ กลมเยาวชนและผใหญทอยในวยทำางาน สงทนาวตก
กงวลคอ นกเรยน นกศกษานยมเลนพนนบอลในสถานศกษาผาน
โทรศพทมอถอทสามารถใชอนเทอรเนตได ผเลนสามารถตดตอกบ
เจามอเวบพนนผานการสงขอความสน (SMS)
แผนผงขนตอนการสมครเปนสมาชกในการเลนพนนบอล
ไพศาล ลมสถตย 15
3) ก�รพนนประเภทอนๆ เชน การเลนกำาถว การเลนไฮโล
การพนนออนไลนจำาพวกนจะมชองทางหรอวธเลนเหมอนกบ
การเลนเกมพนนออนไลนอนๆ
สงทควรมการศกษาวจยเพมเตมคอ ผลกระทบหรอ
ผลเสยของธรกจพนนออนไลนผดกฎหมายเหลานในดานตางๆ
ไดแก ปญหาหนสน การเงน หนาทการเงน ความสมพนธกบ
คนในครอบครวหรอคนใกลชด ปญหาสขภาพจตของผเลนพนน
หรอนกพนนทเขาขายเปนผตดพนน ความเชอมโยงกบปญหา
อาชญากรรม การฟอกเงนขององคกรอาชญากรรม
ตวอยางเชน ขาวแมคาขายอาหารตามสงยานหนองแขม
พยายามจชงเงนจากพนกงานธนาคารกสกรไทย สาขา เอส ซ
ปารค แตถกตำารวจและพนกงานรกษาความปลอดภยจบกมตว
ไดเมอวนท 10 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 เวลาประมาณ 19.00 น.
ผตองหาใหการรบสารภาพวา เปนหนเงนกนอกระบบจำานวน
200,000 เมอไมมเงนจายดอกเบย และถกเจาหนขมขจนเกด
ความเครยด สวนสาเหตทกเงนนอกระบบทละมากๆ เพราะ
นำาไปเลนพนนฟตบอลออนไลน จงตดสนใจบกเดยวจชงทรพย
ธนาคาร หรอขาวเมอวนท 18 มกราคม พ.ศ. 2555 กรณอดต
นกฟตบอลเยาวชนทมชาตคายาเสพตด เพอนำาเงนจากการคายา
16 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ไปใชหนพนนบอลกวา 1 ลานบาท เหตการณนแสดงใหเหนวาการ
พนนออนไลน เปนสาเหตประการหนงของอาชญากรรมและปญหา
สงคมตางๆ ในสงคมไทยทนบวนจะมความรนแรงมากขน
จากผลการศกษาพบวา การพนนออนไลน และพนนทาย
ผลฟตบอลทางเวบไซตมกจะมการทำาธรกรรมดวยการโอนเงนเขา
บญชผรบแทงบอลและบญชของผเลนพนนบอลทเปดบญชกบ
ธนาคารพาณชยทวไป จงควรมการจดทำามาตรการเฝาระวงหรอ
ตรวจสอบบญชธนาคารทใชในการกระทำาความผดดงกลาว ซงจะ
ไดกลาวถงในขอเสนอแนะในบทสดทายตอไป
ก�รพนนออลไลนต�มกฎหม�ยไทย
ปจจบนการเลนพนนทกระทรวงมหาดไทยอนญาตใหเลนได
คอ การเลนอนระบไวในบญช ข. หรอการเลนซงมลกษณะคลาย
กน หรอการเลนอนใดซงรฐมนตรเจาหนาทไดออกกฎกระทรวง
ระบเพมเตมไดตามพระราชบญญตการพนน พ.ศ.2478 สำาหรบการ
เลนหรอการพนนทงหลายทยงมไดรบอนญาตจากเจาพนกงานหรอ
รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย หรอมไดอนญาตใหมการจดขน
โดยไมตองมใบอนญาตแลว ยอมถอเปนการพนนทผดกฎหมายทง
ไพศาล ลมสถตย 17
สนตาม พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2478 มาตรา 4 ทว แมวาจะไมม
การระบไวในบญช ก.และบญช ข. กตาม
ตวอยางเชน การทายผลการแขงขนฟตบอลหรอการแขงขน
กฬาใดๆ ผานเวบไซตหรอสอออนไลนตางๆ ยอมถอเปนการ
พนนตามมาตรา 4 ทวอยางชดเจน โดยเคยมคำาพพากษาศาล
ฎกาตดสนคดในลกษณะนไวแลว เชน คำาพพากษาศาลฎกาท
98/2545 ศาลวนจฉยวา แมวาการพนนทายผลฟตบอลไมม
ลกษณะคลายกบการเลนการพนนดงกลาว จงไมเปนความผด
ตามพระราชบญญตการพนนฯ มาตรา 4 แตเปนการเลนอนใด
นอกจากทกลาวในมาตรา 4 คอ เปนกรณทเขาพระราชบญญต
การพนนฯ มาตรา 4 ทว เนองจากเปนมาตรา 4 ทว วรรคสอง
กำาหนดให “การเลน” หมายความรวมตลอดถงการทายและการ
ทำานายดวย ศาลยงวนจฉยเพมเตมวา เมอจำาเลยทงสองเลน
การพนนทายผลฟตบอลโดยไมไดรบอนญาตจากเจาพนกงาน
จงมความผดตามมาตรา 4 ทว ซงในประเดนน ศาลจงตดสนให
จำาเลยมความผดตามพระราชบญญตการพนนฯ มาตรา 4 ทว
ประกอบ มาตรา 12 และสงใหรบทรพยสนทจบกมไดวงการเลน
การพนนตาม มาตรา 10
18 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ในทางปฏบตเจาหนาทตำารวจเคยจบกม ดำาเนนคดแกผ
กระทำาผดฐานเปนเจามอพนนคอ การโฆษณา ชกชวนใหบคคลอน
เขาเลนพนนออนไลน แตโทษทกฎหมายกบญญตไวกคอนขางตำา
เปนผลทำาใหในหลายคด ศาลมกจะตดสนลงโทษจำาคกไมกเดอน
และใหรอการลงอาญาแทน ทำาใหยงพบการกระทำาความผดอย
เนองๆ เพราะผกระทำาผดไมเกรงกลวกฎหมาย
เชน เมอวนท 24 มนาคม 2554 วลา 15.30 น.พล.ต.ต.สรพล
หอมชนชม ผบก.ปอท. พรอมกำาลงเจาหนาทตำารวจ บก.ปอท.จำานวน
15 นาย เขาตรวจคนภายในคอนโดมเนยมหรยานถนนกลปพฤกษ
หลงสบทราบวามการเปดหองไวเพอดแลเวบพนนตางๆ จำานวนมาก
เจาหนาทไดเขาตรวจคนภายในหองดงกลาวอยางละเอยดพบของ
กลางในการเลนการพนนทางเวบไซต ทงหมด 5 รายการ ประกอบ
ดวย คอมพวเตอรตงโตะ จำานวน 4 เครอง เครองคอมพวเตอร
โนตบค จำานวน 2 เครอง โทรศพทมอถอ 20 เครอง บญชรายรบ
ลกคา 145 เลม สมดบญชธนาคารตางๆ จำานวน 4 เลม ในบญชม
เงนหมนเวยนเลมละหลายลานบาท บตรเอทเอมอก 5 ใบ จงยดไว
เปนของกลาง เจาหนาทแจงขอหารวมกนจดใหมการเลนการพนน
โฆษณาชกชวนใหผอนเลนการพนน กอนควบคมตวทงหมดพรอม
ของกลางสงพนกงานสอบสวน บก.ปอท.ดำาเนนคด
ไพศาล ลมสถตย 19
หรอเหตการณเมอวนท 18 กมภาพนธ พ.ศ. 2554 เวลา
ประมาณ 22.30 น. เจาหนาทตำารวจกลมงานสนบสนนคดฯ
บก.ปอท.ไดนำากำาลงเขาทำาการตรวจคนรานอนเตอรเนต ยาน
จงหวดขอนแกน ผลการตรวจคนพบผตองหากำาลงเลนพนน
(บาคาราออนไลน) ผตองหาใหการรบสารภาพวามเงนหมนเวยน
ไมตำากวาหาหมนบาทตอวน ตำารวจไดตรวจยดคอมพวเตอร
พรอมรายการของกลาง เงนสด สมดบญช บตร user โดยตำารวจ
แจงขอกลาวหา รวมกนลกลอบเลนการพนนออนไลน (บาคารา)
พนนเอาทรพยสนกนโดยไมไดรบอนญาต นำาสงพนกงานสอบสวน
เพอดำาเนนคดตามกำาหมายตอไป
อยางไรกด ยงมนกวชาการบางทานและผทเปนเจาหนาท
ของรฐทมหนาทตาม พ.ร.บ.การพนนบางทาน ยงมความเขาใจ
คลาดเคลอนวา การพนนออนไลนไมถอเปนความผดตาม
กฎหมาย หรออางวาผดแลเวบไซตพนนเหลานนไมมความผด
ตามกฎหมาย รวมถงการการกลาวอางวา การดำาเนนคดจะ
ตองเปนการกระทำาผดซงหนาเทานนหรอตองมวงเงนในบญช
คอนขางมาก
การพนนออนไลนในลกษณะของการเลนเกมพนนใน
คาสโน การพนนบอลหรอวธการพนนอนๆ ยอมถอเปนการพนน
20 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ทงสน เพราะกฎหมายไทยไมเปดชองใหมการพนนออนไลนถก
กฎหมาย สงทเปนปญหาในปจจบนคอ เวบพนนทจดทำาเปนภาษา
ไทย มกลมเปาหมายเปนคนไทย กลบพบเปนจำานวนมาก มการ
โฆษณา เชญชวนของผประกอบกจการพนนออนไลนประเภท
ตางๆ และพนนบอลผานสออนเทอรเนต หนงสอพมพกฬาบาง
ฉบบ รวมถงนตยสารตางๆ แมวาจะเปนการกระทำาทผดกฎหมาย
ตาม พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2478 กตาม
ไพศาล ลมสถตย 21
บทท 2
ประสบก�รณก�ร
จดก�รพนนออนไลน
ในต�งประเทศ
ประเทศตางๆ มนโยบายและกฎหมายเกยวกบการพนนท
แตกตางกนไป ขนอยกบประวตศาสตร วฒนธรรม ประเพณ บรบท
ทางสงคม วถชวตความเปนอยของประชากร นโยบายของรฐ และ
การยอมรบจากประชาชน คนในชมชน ทองถน บางประเทศจง
อนญาตใหมธรกจพนนถกกฎหมายหลายประเภท โดยตองพงพา
เงนรายไดทจดเกบจากธรกจพนนหรออตสาหกรรมการพนน ธรกจ
พนนออนไลนกมลกษณะเชนเดยวกนคอ บางประเทศจะถอเปน
ธรกจถกกฎหมาย เพราะเหนวาเปนธรกจบรการทสรางรายได
มหาศาลใหแกรฐบาล แตบางประเทศกยงถอวาเปนสงผดกฎหมาย
ไมมความจำาเปนทจะตองพงรายไดจากธรกจทขดตอหลกศาสนา
หรอหลกศลธรรม
การศกษาประเดนปญหา และแนวทางการจดการหรอแกไข
ปญหาการพนนออนไลนในตางประเทศ จะมประโยชนในการ
กำาหนดนโยบาย และมาตรการทางกฎหมายทเกดจากผลกระทบ
ดานลบของการพนนออนไลน โดยเฉพาะผลกระทบตอกลมเดก
และเยาวชน ผเขยนจงไดเลอกประเทศทศกษา 3 ประเทศ ซงมทง
ประเทศทหามการทำาธรกจพนนออนไลนคอ ประเทศสหรฐอเมรกา
และประเทศทอนญาตใหมการพนนออนไลน คอ ประเทศสหราช-
อาณาจกร และเขตปกครองพเศษฮองกง สาธารณรฐประชาชนจน
ประเทศสหรฐอเมรก�
ประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศทมคาสโน และการเลนพนนถกกฎหมายเปนจำานวนมากในมลรฐตางๆ ซงแตละมลรฐจะมกฎหมายและนโยบายทแตกตางกนไป มลรฐทไมมบอนพนนในปจจบนคอ มลรฐฮาวาย (Hawaii) และมลรฐยธาห (Utah) โดยไมอนญาตใหมการประกอบธรกจพนนทกชนดในมลรฐ รวมถงลอตเตอร คาสโน เนองจากรฐบาลมลรฐมรายไดหลกจากธรกจทองเทยว และประชากรในมลรฐเหลานนไมเหนดวยทจะใหมธรกจพนนถกกฎหมาย
ขอมลการประเมนจำานวนคนอเมรกนทเลนพนนออนไลนในป ค.ศ.2007 มอยราว 15 ถง 20 ลานคน และหากมการอนญาตใหมการพนนออนไลนถกกฎหมายในสหรฐ จะทำาใหรฐบาลมลรฐตางๆ จดเกบรายไดมากถง 11.9 พนลานเหรยญในป ค.ศ.2005 และนาจะเพมขนเปน 2 เทาในป ค.ศ.2010 ในปจจบนคาดวาคนอเมรกนเปนจำานวนมากทนยมเลนพนนออนไลนทมเวบไซตในตางประเทศทมกฎหมายอนญาตใหเลนพนนออนไลนได
อยางไรกตาม รฐบาลกลางของสหรฐมนโยบายหามการ
ประกอบธรกจพนนออนไลนทกประเภทในมลรฐตางๆ โดยถอ
24 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
เปนเรองผดกฎหมาย การประกอบธรกจพนนออนไลนจะมความ
ผดตามกฎหมายสหพนธรฐชอวา Interstate Wire Act of 1961
หรอทมกเรยกวา Wire Act โดยหนวยงานทรบผดชอบคอ กระทรวง
ยตธรรมสหรฐเคยใชกฎหมาย Wire Act เปนฐานในการฟองรอง
เจาของหรอผทควบคมดแลเวบพนนออนไลนหลายราย เชน สมย
อดตประธานาธบดคลนตน (Clinton) และบช (George W. Bush)
รวมถงสมยประธานาธบดโอบามา กระทรวงยตธรรมในขณะนน
ไดเคยสงใหดำาเนนคดกบผประกอบธรกจพนนทางอนเทอรเนตท
มเครอธรกจในตางประเทศ หากผกระทำาความผดเดนทางเขามา
ในสหรฐ
รฐบาลสหรฐยงกดดนใหหามการโฆษณาการพนนออนไลน
ทางเวบไซตตางๆ ทคนอเมรกนนยมใชงาน เชน กรณเวบ the
Sporting News ทำาผดกฎหมาย ตองจายเงนคาปรบเปนเงน
4.2 ลานเหรยญ และยงมการใชเงนอก 3 ลานเหรยญ ในการ
ประชาสมพนธใหคนทวไปทราบวา การพนนออนไลนเปนสงผด
กฎหมายสหรฐ
สงทนาสนใจอกประการคอ ตามกฎหมายสหรฐ มแนวปฏบต
ทเปนธรรมเนยมทยดถอกนมากวา 100 ป คอ เมอพบวามการ
กระทำาความผดตามกฎหมายการพนน กระทรวงยตธรรมสหรฐ
ไพศาล ลมสถตย 25
(Department of Justice) จะมแนวปฏบตใหเจาหนาทดำาเนนคด
กบผประกอบการหรอเจามอพนนผดกฎหมาย แตจะไมดำาเนน
การฟองรองดำาเนนคดกบผเลนพนน (individual gamblers)
ยทธศาสตรหรอแนวทางแกไขปญหาการพนนผดกฎหมายน
ใชกบกรณพนนออนไลนดวยเชนกน คอ คนอเมรกนทเลนพนน
ออนไลนจะไมถกดำาเนนคดตามกฎหมายสหรฐ
กฎหมายสำาคญของรฐบาลกลางทควบคมธรกรรมทางการ
เงนทเกยวกบการพนนทางอนเทอรเนตหรอพนนออนไลนคอ
กฎหมายชอ UNLAWFUL INTERNET GAMBLING ENFORCE-
MENT ACT of 2006 (UIGEA) เปนกฎหมายทบญญตขนในป ค.ศ.
2006 โดยเปนกฎหมายทหามการทำาธรกรรมทางการเงนท
เกยวกบการพนนออนไลน โดยมเหตผลความจำาเปนคอ
การพนนทางอนเทอรเนตสวนใหญ (ในชวงป ค.ศ.2006) จะม
การทำาธรกรรมทางการเงนผานบตรเครดต การโอนเงนเปนหลก
ซงมการจดทำารายงานศกษาผลกระทบดานลบจากการเลนพนน
ของ the National Gambling Impact Study Commission เมอป
ค.ศ.1999 ทเสนอใหมการออกกฎหมายควบคมการทำาธรกรรม
ทางการเงนทเกยวของกบการเลนพนนทางอนเทอรเนต โดย
เฉพาะปญหาการตดหนพนนทบรษทบตรเครดตไมสามารถ
26 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ตดตามหนจากลกคาผบตรเครดตได จงมความจำาเปนทจะตองออก
กฎหมายควบคมในเรองเปนการเฉพาะ เพราะกฎหมายการพนน
ทใชบงคบอยไมสามารถหามการเลนพนนลกษณะนอยางม
ประสทธภาพ
กอนทจะมกฎหมาย UIGEA เมอป ค.ศ.2006 มกระแสตอตาน
การพนนออนไลนในสหรฐเรมจากมลรฐวอชงตนและบางมลรฐ
โดยใหเหตผลวา การพนนทางอนเทอรเนตจะมสวนทำาใหเปน
ขอกงวลในประเดนศลธรรม โดยไดรบการสนบสนนจากผประกอบ
ธรกจในอตสาหกรรมการพนนของสหรฐ เปนผลทำาใหหลายมลรฐ
ออกกฎหมายเฉพาะเพอหามการพนนออนไลนทกประเภท แตม
บางมลรฐทมไดเสนอกฎหมายใหม เนองจากอยการและศาลม
ความเหนวา กฎหมายทมอยในปจจบนคอ Wire Act สามารถใช
กบการพนนออนไลนไดอยแลว นกวชาการชอ Anthony Cabot
และ Kevin Doty ใหความเหนวา สาเหตทรฐบาลกลางสหรฐออก
นโยบายและกฎหมายหามการพนนออนไลน เพราะรฐบาลมลรฐ
ตางๆ ไมมศกยภาพเพยงพอทจะจดการการพนนออนไลนได และ
อาจมประเดนปญหาทางกฎหมายบางประการ
กฎหมาย UIGEA มเนอหาควบคมธรกจทเกยวของกบการรบชำาระเงนทเชอมโยงกบธรกจพนนออนไลนผดกฎหมาย กฎหมาย
ไพศาล ลมสถตย 27
นใหอำานาจแกธนาคารกลาง (Federal Reserve Board) และ
กระทรวงการคลง (Department of Treasury) สหรฐ ในการ
ออกกฎหมายลำาดบรองทเกยวของดวย เพอควบคมธรกจท
เกยวของกบการรบชำาระเงนทเชอมโยงกบธรกจพนนออนไลน
ผดกฎหมาย เชน สถาบนการเงน ธรกจบตรเครดต ผใหบรการ
ชำาระเงนทางอเลกทรอนกส (electronic payment หรอ e-money)
ทำาใหปจจบนน เวบพนนออนไลนตางประเทศ และสถาบน
การเงน ผใหบรการชำาระเงนเหลาน ไมยอมรบการทำาธรกรรม
ทางการเงนของคนอเมรกน แตยงมธรกจดานธรกรรมทางการ
เงนในดานการพนนออนไลนทยงมไดปฏบตตามกฎหมายสหรฐ
เชน EcoCard, Firepay, Instacash และ Moneybookers
โดยอนญาตใหเปดบญชเพอเลนพนนออนไลนได คนอเมรกน
จงยงคงเลนพนนออนไลนผานบรษทตวกลางเหลาน
ประธานาธบดโอบามาของสหรฐมนโยบายไมสนบสนน
ใหมการพนนออนไลน โดยไดดำาเนนการปดเวบไซตพนนออนไลน
จำานวนมากทมกลมเปาหมายเปนคนทอยในสหรฐตงแตชวง
เดอนเมษายน ค.ศ.2011 แตกมสมาชกสภาผแทนราษฎรสหรฐ
นาย Joe Barton สงกดพรรครพบลกน มลรฐเทกซส ไดผลกดน
ใหมการเสนอรางกฎหมายอนญาตใหมการพนนโปกเกอร
28 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ออนไลนถกกฎหมาย โดยใหเหตผลวาเกมโปกเกอรเปนเกมพนนทตองใชทกษะในการเลน แตกตางจากการพนนบางประเภท โดยจะอนญาตใหเฉพาะผประกอบธรกจพนนในสหรฐทไดรบใบอนญาตนเทานน จนมการจดประชมรบฟงความเหนของคณะทำางาน Energy and Commerce Manufacturing ของสภาผแทนราษฎรในเดอนตลาคม ค.ศ.2011
มลรฐเนวาดาทเปนทตงของคาสโนชอดงทรจกกนดทวโลกคอ ลาสเวกส คณะกรรมการเกมมลรฐเนวาดาซงเปนองคกรกำากบดแลธรกจพนนในมลรฐ ไดออกประกาศเรองการไมอนญาตใหประกอบกจการเกมพนนทางอนเทอรเนต1 มเนอหาคอ การประกอบกจการคาสโนออนไลน, การทายผลกฬาออนไลน หรอการพนนทเกยวของกบอนเทอรเนต เปนกจการทไมไดรบอนญาตใหดำาเนนการ และไมมการออกใบอนญาตในการควบคม ดงนน การดำาเนนการใดๆ ทขดตอประกาศของคณะกรรมการฯ ยอมเปนสงตองหามตามกฎหมายและถอวามไดรบอนญาตในทกกรณ
ผประกอบการคาสโนรายใหญแหงหนงในลาสเวกส เนวาดา ชอ บรษท MGM Mirage ไดดำาเนนการสวนทางกบกฎหมายของ
รฐบาลกลาง ดวยการจดทำาธรกจพนนทางอนเทอรเนตชอ
1 “Gambling in Utah” at http://www.math.byu.edu/~jarvis/gambling/utah-
gambling.html
ไพศาล ลมสถตย 29
playmgmmirage.com ในป ค.ศ.2002 โดยจดทะเบยนขออนญาต
ท Isle of Man ซงเปนเกาะเลกๆ นอกชายฝงองกฤษ (ไมมสถานะ
เปนประเทศ แตอยภายใตการคมครองดแลขององกฤษ) โดย
จายเงนคาธรรมเนยมการขออนญาตเปดธรกจพนนออนไลน
ราวปละ 125,000 เหรยญสหรฐ ทำาให MGM Mirage สามารถ
รบพนนจากนกพนนทมถนทอยในประเทศอนๆ ทมกฎหมาย
อนญาตใหเลนพนนออนไลนได เชน ประเทศสหราชอาณาจกร
ไอรแลนด แอฟรกาใต อยางไรกด หลงจากทเปดเวบไซตเพยง
2-3 ป บรษทคาสโนแหงนถกแรงกดดนจากกระทรวงยตธรรม
สหรฐ สงผลใหมการปดเวบไซตดงกลาว แมวาการเปดเวบไซต
พยายามจะเลยงกฎหมายสหรฐกตาม
สำาหรบการพนนทายผลการแขงขนฟตบอลทไดรบความนยม
ในหลายประเทศ รวมถงการพนนทายผลกฬาสวนใหญในสหรฐ
นนถอเปนสงผดกฎหมาย ทงน เปนไปตามกฎหมายชอ Profes-
sional and Amateur Sports Protection Act (PASPA) (1992)
เนองจากรฐบาลสหรฐและองคกรทางกฬาในสหรฐเหนวา การ
พนนทายผลกฬาจะสงผลเสยตอนกเรยนทวไปทจะมปญหาท
เกดจากการพนน รวมถงเยาวชนทเปนนกกฬาเปนอยางมาก
จงไดบญญตกฎหมายดงกลาวขน
30 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ประเทศสหร�ชอ�ณ�จกร
เดมนน รฐบาลองกฤษมนโยบายไมสนบสนนธรกจพนน
ออนไลน อกทงกฎหมายการพนนเดมของสหราชอาณาจกรกำาหนด
ใหการพนนออนไลนเปนการพนนผดกฎหมาย เพราะกฎหมายไม
เปดชองอนญาตใหดำาเนนการได แตปจจบนมการจดทำากฎหมาย
การพนนฉบบใหมชอวา กฎหมายวาดวยการพนน ค.ศ.2005
(Gambling Act 2005) ซงมผลใชบงคบเมอเดอนกนยายน ค.ศ.
2007 ทำาใหการพนนออนไลนหรอการพนนทางอนเทอรเนต กลาย
เปนการพนนถกกฎหมายตงแตนนเปนตนมา โดยกฎหมายถอวา
การพนนออนไลนเปนการพนนทอยหางโดยระยะทาง หรอทเรยก
วา “remote gambling” ทตองไดขออนญาต ทงน รฐมนตรวาการ
กระทรวงวฒนธรรม สอ และกฬา มอำานาจในการออกกฎหมาย
ลำาดบรองหรอกฎเกณฑตางๆ (regulations) เกยวกบการพนน
ออนไลน
ขอมลอตสาหกรรมการพนนของสหราชอาณาจกรในระหวาง
ป ค.ศ.2009 – 2010 พบวา มมลคาหรอรายไดสทธประเภท
generated a gross gambling yield (GGY) ราว 5.7 พนลานปอนด
การพนนทายผลการแขงขน (betting) เชน การแขงมา รองลงมาคอ
การแขงสนข, การแขงขนฟตบอล และการทายผลตวเลข มสดสวน
ไพศาล ลมสถตย 31
รายไดมากทสดถงรอยละ 53 รองลงมาคอ ธรกจคาสโน
(รอยละ 14) บงโก (รอยละ 12) และธรกจพนนออนไลน
(รอยละ 11) ตามลำาดบ สวนลอตเตอรเปนการพนนทมสดสวน
รายไดนอยทสดคอรอยละ 3 เทานน
แผนภาพแสดงสวนแบงรายไดในอตสาหกรรมการพนนขององกฤษ
32 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ก�รพนนออนไลนหรอพนนท�งอนเทอรเนต
ตามกฎหมายวาดวยการพนนขององกฤษ (the Gambling
Act 2005) ไดกำาหนดใหการพนนทอยหางโดยระยะทาง หรอท
เรยกวา “remote gambling” ซงไดกำาหนดคำานยามไวในมาตรา 4
วา เปนการพนนทบคคลทจะเลนพนนจะตองใชการตดตอสอสาร
ทอยหางกนโดยระยะทาง (remote communication) คอไมใชการ
เลนพนนทผเลนเจอหนากนแบบ face-to-face
ชองทางการตดตอสอสารทอยหางกนโดยระยะทาง หมาย
ถง วธการตดตอสอสารทใชอนเทอรเนต, โทรศพท, โทรทศน,
วทย หรอการใชเทคโนโลยหรออปกรณอเลกทรอนกสใดๆ ใน
การอำานวยความสะดวกในการตดตอสอสาร (กฎหมายการพนน
มาตรา 4) ทงน รฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรม สอ และกฬา ม
อำานาจในการออกกฎหมายลำาดบรองหรอกฎเกณฑตางๆ (regula-
tions) เกยวกบระบบการสอสารในกรณ remote communication
ตามมาตรา 4 (2)
ผทประกอบกจการหรอผชวยเหลออำานวยความสะดวกให
มการพนนออนไลน โดยมไดรบใบอนญาตตามกฎหมาย ถอวาม
ความผดทางอาญา หากอปกรณสวนหนงสวนใดทเกยวของกบ
ธรกจการพนนดงกลาวทเรยกวา remote gambling equipment ตาม
ไพศาล ลมสถตย 33
มาตรา 36 (4) ทตงอยในดนแดนของประเทศสหราชอาณาจกร
โดยไมคำานงวาการดำาเนนธรกจพนนออนไลนดงกลาว จะถกนำา
มาใชในสหราชอาณาจกรทงหมดหรอเพยงบางสวน
ตวอยางการพนนออนไลนประเภทนทจะตองไดรบอนญาต
และแนวทางการพจารณาของคณะกรรมการการพนนของ
องกฤษ เชน ซอฟแวรหรอโปรแกรมคอมพวเตอรทใชการพนน
(gambling software), การเปดคาสโนทางอนเทอรเนต (remote
casinos), การพนนทายผลการแขงขนทางไกลหรอแบบหางโดย
ระยะทาง (remote betting), ธรกจเกมบงโกออนไลน(remote
bingo) และลอตเตอรออนไลน (remote lotteries)
หลกเกณฑการขอใบอนญาตประเภท remote operat-
ing licence มบญญตไวในกฎหมายฯ โดยเฉพาะมาตรา 89 ท
กำาหนดเงอนไขสำาคญ เชน การใชอปกรณทเกยวของคอ remote
gambling equipment ของผรบอนญาต จะตองสอดคลองกบ
กจกรรมการการพนนทขออนญาตไวเทานน กลาวคอ ผประกอบ
ธรกจพนนออนไลนทไดรบอนญาต ไมสามารถนำาอปกรณไปใช
ในกจกรรมการพนนอนๆ ทมไดขออนญาตไว หากฝาฝนกจะม
โทษตามกฎหมาย โดยเฉพาะโทษปรบทางแพง (fi nancial pen-
alty) หรอระงบใบอนญาตชวคราว หรอถกเพกถอนใบอนญาตได
34 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
จดเดนของกฎหมายวาดวยการพนนขององกฤษคอ มบทบญญตคมครองเดกและเยาวชนหลายมาตราเปนการเฉพาะ ซงไมพบวามการบญญตกฎหมายลกษณะนใน พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2478 ของไทย เชน ความผดฐานชกชวน เชญชวนใหเดกหรอเยาวชนเลนพนน ความผดฐานชกชวน เชญชวนใหเดกหรอเยาวชนเขาไปในสถานทเลนพนน ทงน หากเยาวชนเลนพนนผดกฎหมายหรอเขาไปในสถานทเลนพนน จะถอวามความผดทางอาญาไมรายแรง มเฉพาะโทษปรบ และตามกฎหมายองกฤษจะไมบญญตความผดแกเยาวชนทเขาไปเกยวของกบการพนนในบางกรณ เชน การเลนลอตเตอร, การพนน football pools, การพนนหรอการทายผลการแขงขนทไมใชการพนนเชงธรกจ (non-commercial gaming/ betting)
เขตปกครองพเศษฮองกง ส�ธ�รณรฐประช�ชนจน
การเลนพนนในฮองกงมความเปนมาทยาวนาน การเลนไพนกกระจอก (mahjong) หรอการเลนไพกลายเปนกจกรรมทางสงคมอยางหนงของเพอนหรอสมาชกในครอบครวในตอนเยนหรอชวงเทศกาล ตอมาภาครฐมนโยบายทจะควบคมการเลนพนนทถกกฎหมายขนรฐบาลฮองกงไดตรากฎหมายชอ the Gambling
Ordinance ในป ค.ศ.1977 เพอควบคมใหมการขออนญาต
ไพศาล ลมสถตย 35
จดกจการการพนนทถกกฎหมาย และกำาหนดบทลงโทษ
ทางอาญาในกรณการพนนผดกฎหมาย
ปจจบนรปแบบการเลนพนนทเปนทนยมของคนฮองกง
ตามลำาดบจากมากไปนอยมดงนคอ สลากกนแบงหรอลอตเตอร
ทชอวา Mark 6 lottery, social gambling (การเลนพนนเพอการ
สงสรรคทางสงคม), การแขงมา (horse racing), การเลนกาสโน
ในมาเกา (Macau), การพนนฟตบอลฯลฯ (กรณาดตารางขาง
ลางประกอบ) จะเหนวาการซอลอตเตอรเปนการเลนพนนทได
รบความนยมมากทสดจากชาวฮองกงถงรอยละ 61.8
รฐบาลฮองกงไดออกกฎหมายทคอนขางเครงครดในการ
ขอใบอนญาตประกอบกจการบนเทงทเกยวกบการพนน ปจจบน
“สโมสรแขงมาฮองกง” (Hong Kong Jockey Club) (หรอทเรยก
วา the Jockey Club) เปนสโมสรแขงมาในฮองกงเพยงแหงเดยว
ทไดรบอนญาตใหดำาเนนการการแขงมาและพนนแขงมา รวมถง
การพนนทายผลฟตบอลทถกกฎหมาย โดยใชแนวทางการ
ดำาเนนกจการทไมแสวงหาผลกำาไร (not-for-profi t) และสนบสนน
การพนนทมความรบผดชอบ (responsible gambling practices)
จากขอมลรายงานทางการเงนของสโมสรแขงมาฮองกง
36 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
(financial review) ในชวงระหวางป ค.ศ.2010/2011 (ครบปงบประมาณในวนท 30 มถนายน 2011) พบวา สโมสรฯ ไดรบเงนรายไดจากการพนนประเภทตางๆ รวมเปนเงนสงถง 128,553 ลานเหรยญฮองกง โดยรายไดสวนใหญมาจากการพนนแขงมา (รอยละ 56.7), การพนนบอล (รอยละ 30) และลอตเตอร (รอยละ 13.3) ตามลำาดบ เงนรายไดสวนใหญจะถกจดสรรเปนเงนรางวลคดเปนรอยละ 81.5 สโมสรฯ จะมรายไดรวมเปนเงน 23,727 ลานเหรยญฮองกง (ยงไมหกภาษ คาธรรมเนยมตางๆ) อยางไรกตาม จะตองมการหกเงนรายไดสวนนเปนภาษอากรการพนนและภาษเงนไดแกรฐบาล
เงนรายไดทเหลอทงหมดของสโมสรแขงมาฮองกง หลงจากหกจากเงนรางวล ภาษ คาใชจายในการดำาเนนการ สโมสรแขงมาฮองกงจะบรจาคเงนใหแกกจการการกศลอยเสมอ ดวยการจดตงกองทนชอ “the Hong Kong Jockey Club Charities Trust” จากขอมลในป ค.ศ.2010/2011 พบวามโอนเงนเขากองทนนเปนจำานวนเงน 1,622 ลานเหรยญฮองกง (หรอคดเปนรอยละ 14.8 ของเงนรายไดรวมทงหมด) เพอบรจาคใหแกองคกรสาธารณกศล องคกรพฒนาเอกชน และโครงการตางๆ ของชมชนในฮองกง
ในทนขออธบายถงสาระสำาคญโดยยอของกฎหมายการพนน
ฮองกงคอ ถอวาการพนนทกประเภทเปนสงผดกฎหมายทงสน
ไพศาล ลมสถตย 37
การพนนทชอบดวยกฎหมายกคอ การพนนทเขาลกษณะและเงอนไขทบญญตไวในกฎหมายดงทกลาวมาแลวในตอนตน ซงกลาวโดยสรปไดวา การพนนทชอบดวยกฎหมายจะตองเปนการเลนในสถานทสวนบคคลเพอการสงสรรคทางสงคมในสถานทสวนบคคล หรอเปนการเลนพนนในสถานททไดรบอนญาตตามกฎหมายเทานน ซงเปนหลกการทเรยกวา “land-based gambling” ดงนน การพนนออนไลนทกรปแบบเปนการพนนทผดกฎหมายทงสน เพราะกฎหมายฮองกงมไดบญญตอนญาตแตอยางใด เชน การเลนพนนกาสโนออนไลน การเลน slot machines ออนไลน
เดมนน การพนนทายผลฟตบอลถอเปนการพนนทผดกฎหมาย เพราะตามกฎหมายการพนน (the Gambling Ordi-nance ค.ศ.1977) มไดบญญตหรอเปดชองใหมการพนนทายผลฟตบอลแตอยางใด ตอมาเมอป ค.ศ.2001 รฐบาลฮองกงไดจดทำารายงานขอเสนอเรองการพนนทายผลฟตบอล เพอรบฟงความเหนของประชาชนในเรองน มการถกเถยง อภปรายเรองนอยางกวางขวางถงประโยชนและผลเสยของการอนญาตใหการพนนบอลเปนสงทถกกฎหมาย ผลปรากฏวาคนฮองกงสวนใหญใหการสนบสนนใหมการพนนบอลทถกกฎหมาย แต
จะตองถกรฐบาลควบคมอยางเขมงวด
38 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ในชวงตงแตป ค.ศ.2003 เปนตนมา รฐบาลฮองกงอนญาต
ให “สโมสรแขงมาฮองกง” (Hong Kong Jockey Club) เปนผผกขาด
ดำาเนนกจการพนนทายผลฟตบอลแหงเดยวในฮองกง กลาวคอการ
ประกอบการธรกจพนนทถกตองตามกฎหมายมเพยงกรณเดยวคอ
การพนนทบรหารงานโดยสโมสรแขงมาฮองกง (Hong Kong
Jockey Club) ใน 3 กจกรรม คอ การแขงมา, การทายผลฟตบอล
และการออกสลากกนแบง Mark Six โดยไดรบอนญาตตาม
กฎหมายชอ กฎหมายวาดวยการจดเกบภาษอากรการพนน
ค.ศ. 1950 หรอ Betting Duty Ordinance (Chapter 108)
(แกไขลาสดป ค.ศ. 2006) กฎหมายฉบบนอนญาตใหมการรบพนน
บอลออนไลนผานเวบไซต โดยผเลนพนนจะอย ณ ทใดของโลก
กได แตจะตองเลนพนนบอลผานเวบเวบไซตของสโมสรแขงมา
ฮองกงเทานน
อยางไรกด กฎหมายการพนนฮองกง รวมถงนโยบายของ
รฐบาลฮองกง จะไมอนญาตใหเปดคาสโน และไมอนญาตใหมเวบ
พนนเกมในคาสโนโดยเดดขาด เชน การเลนพนนกาสโนออนไลน
การเลน slot machines ออนไลน เพราะเหนวาจะเปนผลเสย
มากกวาผลด อกทงไมมความจำาเปนทจะตองแขงขนกบเกาะมาเกา
ทมประกอบธรกจคาสโน
ไพศาล ลมสถตย 39
หนวยงานของรฐทควบคมดแลทางนโยบายและกฎหมาย
การพนนคอ Home Aff airs Bureau ไดสนบสนนใหมการศกษา
ประเมนผลกระทบดานตางๆ ของการพนนทมผลตอคนฮองกง
เชน ปญหาครอบครว ปญหาทรพยสน หนสน เสยการงาน เกด
อารมณซมเศรา ทอแท ควบคมตนเองไมได การเพกเฉย
ตอผลของการพนน ความคดอยากตายหรอพยายามฆาตวตาย
การทำารายผอน ปญหาทางพฤตกรรมตางๆ เหลานเปนผลจาก
การตดพนนหรอโรคตดพนน (pathological gambling) รฐบาล
ฮองกงตระหนกถงปญหาดงกลาว จงไดมอบหมายให the Hong
Kong Polytechnic University และ the University of Hong Kong
ทำาการศกษาประเมนพฤตกรรมการเลนพนนของคนฮองกงใน
เรองพฤตกรรมการตดพนนในชวงป ค.ศ. 2001 และ 2005 ตาม
ลำาดบ และเสนอแนะแนวทางปองกนปญหาทเกดจากการพนน
รายงานผลการศกษาทดำาเนนการโดย the Hong Kong
Polytechnic University เกยวกบผลกระทบของการเลนพนน
ของคนฮองกง เมอป ค.ศ. 2008 พบขอมลทนาสนใจซงเปน
ขอกงวลดานลบของการพนน คอ ผลสำารวจผใหสมภาษณทเลน
การพนนรวม 1,204 คน กลมผเลนพนนรอยละ 34.2 ใหขอมลวา
เรมเลนพนนเปนครงแรก เมอชวงทมอายตำากวา 18 ป, รอยละ
40 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
23.4 เรมเลนพนนครงแรกเมอมอาย 18-19 ป และในจำานวน
ดงกลาวน ครงหนงตอบวาไดรบอทธพลจากเพอน เพอนรวมชน
เรยน และสมาชกในครอบครว ผลสำารวจขอมลนทำาใหทราบวา
นกเลนพนนทเปนคนฮองกง เรมเลนพนนครงแรกเมอยงเปนเดก
หรอเยาวชน ดงนน ปญหาการตดพนนของเดกและเยาวชน
ในฮองกง จงเปนปญหาทรฐบาลฮองกงใหความสำาคญมาก
รฐบาลฮองกงไดจดตงกองทนชอ “Ping Wo Fund” ในป ค.ศ.
2003 เพอสนบสนนดานการปองกนและแกไขปญหาทเกยวกบการ
พนน และผลกระทบทเกดจากการพนน วตถประสงคหลก
ของกองทนนม 3 ประการคอ (1) การศกษาและวจยปญหาการพนน
และประเดนทเกยวกบการพนน (2) เผยแพรขอมล ความรแก
ประชาชนในเรองมาตรการปองกนหรอบรรเทาปญหาทเกดจาก
การพนน (3) ใหคำาปรกษา บำาบดรกษารวมถงการเยยวยา หรอ
จดบรการสนบสนนใหแกนกพนนทเปนโรคตดพนนหรอผทมใช
นกพนน แตไดรบผลกระทบจากผเลนพนน
ในชวง 2 ปแรกทมการจดตงกองทนน Hong Kong Jockey
Club ไดดำาเนนการจดสรรเงนรายไดสวนหนงใหแกกองทนนคดเปน
เงน 24 ลานเหรยญฮองกง และจดสรรเงนรายป ปละหลายสบลาน
เหรยญฮองกง กองทนนยงรบเงนบรจาคจากประชาชนทวไปดวย
ไพศาล ลมสถตย 41
กองทนนไดใหงบประมาณจดตงศนยใหคำาปรกษาแนะนำาแกผท
เปนโรคตดพนนและครอบครว 4 แหง และการใหทนสนบสนน
การจดทำาสอเผยแพรผลเสยของการเลนพนน
กฎหมายการพนนฮองกงไดบญญตกรณทถอเปนความผด
ทนาสนใจหลายกรณ จงขอยกมาเปนตวอยาง เพอประโยชน
ในการแกไขปรบปรงกฎหมายไทย รวมถงการคมครองเดกและ
เยาวชนจากการพนนคอ หามผเยาวหรอเยาวชนทมอายตำากวา
18 ป เลนการพนน ไมวาจะเปนการเลนเกม การพนนทเปน
ลกษณะการทายผลกฬาฟตบอล การแขงมา การซอสลากกนแบง
รฐบาลฮองกงมนโยบายทนาสนใจคอ การคมครองเดก
เยาวชนจากการใชอนเทอรเนต โดยเหนวาอนเทอรเนตเปนชอง
ทางตดตอสอสารทมทงประโยชนและโทษตอเดกและเยาวชน
การเขาถงเนอหาบางอยางทไมเหมาะสม อาจทำาใหเดกและ
เยาวชนตกเปนเหยอหรอถกละเมดสทธไดเชนกน เชน การเขาถง
เนอหาทสอไปในทางลามกอนาจาร ความรนแรง การใชภาษา
ทหยาบคาย รวมถงการพนนทางอนเทอรเนต การใชมาตรการ
ทางกฎหมายเพยงอยางเดยวนน ไมสามารถทจะปองกนปญหา
เหลานได จงตองใชวธการแกปญหาอนๆ และอาศยความรวมมอ
จากภาคทเกยวของทกฝายรวมดวย รฐบาลมกจะใหงบประมาณ
42 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
แกองคกรพฒนาเอกชน องคกรทางสงคมในการจดทำาโครงการตางๆ
เพอปองกนหรอลดผลกระทบจากการพนนทกประเภท ไมวาจะ
เปนการพนนถกกฎหมายหรอผดกฎหมาย
ไพศาล ลมสถตย 43
บทท 3
ถ�ม – ตอบ
ก�รจดก�รปญห�พนน
ออนไลนของสงคมไทย
3.1 คว�มรเบองตน
เกยวกบกฎหม�ยก�รพนน
1. กฎหม�ยเกยวกบก�รพนนของไทยทใชบงคบใน
ปจจบน มกฎหม�ยใดบ�ง
กฎหมายเกยวกบการพนนของไทยทใชบงคบในปจจบน ไดแก
1) พระร�ชบญญตก�รพนน พ.ศ.2478
พระราชบญญตการพนนเปนกฎหมายการพนนหลกทบญญต
เกยวกบประเภทหรอรปแบบการพนน ความผดและบทลงโทษใน
กรณการพนนผดกฎหมาย กระบวนการขออนญาตจดใหมการเลน
พนนบางประเภททกฎหมายกำาหนดไว ซงจะกลาวถงรายละเอยด
ตอไป
2) พระร�ชบญญตสำ�นกง�นสล�กกนแบงรฐบ�ล พ.ศ.
2517
พระราชบญญตสำานกงานสลากกนแบงรฐบาลเปน
กฎหมายทใหอำานาจสำานกงานสลากกนแบงรฐบาล มอำานาจ
ออกสลากกนแบงรฐบาลและดำาเนนการอน ๆ ทเกยวของแตผ
เดยว
อนง ในหลายประเทศยงถอวา สลากกนแบงรฐบาลหรอ
ลอตเตอร (lottery) เปนการพนนอยางหนง เพราะมลกษณะ
เปนการเสยงโชค ประเทศทพฒนาแลวหลายประเทศจะม
กฎหมายกำาหนดใหรฐจดสรรเงนรายไดจากการจำาหนายลอตเต
อรมาพฒนาชมชน ทองถนใหมความเขมแขง การพฒนา
คณภาพชวตของกลมคนดอยโอกาส คนพการ หรอสนบสนน
การดำาเนนงานขององคกรสาธารณกศล องคกรพฒนาเอกชน
กลมอาสาสมคร
46 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
3) ประมวลกฎหม�ยแพงและพ�ณชย
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ 3 ลกษณะ 18 วา
ดวยการพนนและขนตอ (มาตรา 853 ถง มาตรา 855) ซงบญญต
ในเรองหนทเกดจากการพนนนน ไมสามารถบงคบหรอฟองรอง
ทางแพงไดตามกฎหมาย กฎหมายฉบบเดยวทใหการรบรองในเรอง
หนพนนคอ พระราชบญญตสำานกงานสลากกนแบงรฐบาล พ.ศ.
2517 ตวอยางเชน ผเลนพนนรายหนงลงเงนเดมพนนจำานวนหนง
ในการพนนชนโคหรอชนววในจงหวดหนงในภาคใต ซงเปนการ
พนนทอยในบญช ข. ทไดรบอนมตจากผวาราชการจงหวดแลว
ผเลนรายนชนะพนนไดเงนจำานวน 1 ลานบาท แตผเลนพนนรายอน
ทแพพนนไมยนยอมชำาระเงนตามทเดมพนไว ในกรณนผชนะพนน
จะไมสามารถฟองรองตอศาลเปนคดแพง เพอขอใหผแพพนนจาย
เงนจำานวน 1 ลานบาทได เพราะกฎหมายไมถอวา หนพนนดงกลาว
ทแมจะเปนการพนนถกกฎหมายนน ไมสามารถบงคบกนไดตาม
กฎหมาย จากการศกษากฎหมายตางประเทศพบวา ประเทศสวน
ใหญยงไมยอมรบใหหนพนนเปนหนทบงคบกบไดตามกฎหมาย
เชน ประมวลกฎหมายแพงของสาธารณรฐฝรงเศส กยงไมยอมรบ
ในเรองน มเพยงไมกประเทศทถอวาหนพนนสามารถบงคบกนได
ไพศาล ลมสถตย 47
2. พระร�ชบญญตก�รพนน พ.ศ.2478 มคว�มเปน
ม�อย�งไร
กฎหมายการพนนของไทยมการเปลยนแปลงครงใหญ
ในชวงภายหลงจากการประกาศใชประมวลกฎหมายแพงและ
พาณชย และประมวลกฎหมายอาญา ซงตรงกบสมยรชกาล
ท 7 โดยมการประกาศใชกฎหมายการพนนชอวา “พระร�ช
บญญตก�รพนน พ.ศ. 2473” ซงเปนกฎหมายทสบเนองจาก
การยกเลกโรงบอนทจดใหมการเลนถวโปในสมยรชกาลท 5
เนองจากพระองคทานเหนวา คนไทยเกดนสยหมกมนหลงเขา
บอนพนนเปนจำานวนมาก ทำาใหเสยทรพย เสยเวลา การทำามา
คาขาย
พระราชบญญตการพนน พ.ศ.2473 เปนกฎหมายททน
สมยมากในยคนน เพราะมการยกรางจากการศกษากฎหมาย
พนนตางประเทศมาปรบใชกบบรบทของสงคมไทยในขณะนน
มนกกฎหมายชาวตางชาตเปนผยกรางและทปรกษากฎหมาย
การพนนตาม พ.ร.บ.การพนน 2473 แบงออกเปน 2 ประเภท คอ
การเลนตามบญชหมาย 1 เปนการพนน ทหามมใหจดใหม หรอ
เขาเลน หรอเขาพนนในการเลน รวมถงการเลนอนซงมลกษณะ
48 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
คลายกน อกประเภทหนงคอ การเลนตามบญชหมาย 2 เปนการ
เลนพะนนหรอการเลนอนซงมลกษณะคลายกน ซงผจดใหมการ
เลนประเภทน จะตองขออนญาตตอเสนาบดกระทรวงมหาดไทย
หรอเจาพนกงานผซงเสนาบดตงใหเปนผออกใบอนญาต
บทลงโทษทางอาญาในสมยนน (กฎหมายป พ.ศ.2473) กคอนขาง
สงมาก เชน กรณผทเปนเจามอพนนผดกฎหมายคอ ผทจดใหมการ
เลน หรอประกาศโฆษณา หรอชกชวนใหผอนเขาเลนหรอเขาพนน
หรอกรณผเลนพนนผดกฎหมาย ทงสองกรณนจะมโทษจำาคก
ไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 5 พนบาท หรอทงจำาทงปรบ
พระร�ชบญญตก�รพนน พ.ศ. 2478 เปนกฎหมายทตราขน
ในสมยรชกาลท 8 ในสมยรฐบาลพนเอกพระยาพหลพลหยหเสนา
ภายหลงจากเปลยนแปลงระบอบการปกครองของไทยเมอป พ.ศ.
2475 แมวา พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2478 ทใชบงคบอยในปจจบน
จะไดแบบอยางมาจาก พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2473 แตกมสาระสำาคญ
ทแตกตางกนหลายประการ โดยเฉพาะการจดแบงประเภทการพนน
ทผดเพยนไปจากกฎหมายการพนนป พ.ศ.2473 กลาวคอ กฎหมาย
การพนนป พ.ศ.2473 จะกำาหนดบญชทหามเลนพนนโดยเดดขาดไว
แตกฎหมายการพนนฉบบปจจบนไดยกเลกบญชหามเลนพนนเมอ
ป พ.ศ.2473 ไปแลว โดยเปลยนเปนการเลนตามบญช ก. ทสามารถ
ไพศาล ลมสถตย 49
ออกเปนพระราชกฤษฎกาอนญาตใหมการเลนพนนในบญช ก.ได
กฎหมายการพนน พ.ศ.2478 ของไทยจงมแนวคด ความเปนมาจากนโยบายของรฐทเหนถงผลเสยของการพนน จงตองมกฎหมายควบคมหรอจำากดการประกอบธรกจพนนและการเลนพนนผดกฎหมาย ซงสอดคลองกบวฒนธรรม ความเชอทางศาสนาของคนไทยสวนใหญทถอวาการพนนเปนอบายมขอยางหนง
3. ก�รพนนต�ม พ.ร.บ.ก�รพนน พ.ศ.2478 มกประเภท
พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2478 กำาหนดใหมการพนนรวม 2 ประเภทคอ
1) การเลนพนนทไมอนญาตใหจดใหม หรอเขาเลน ไดแก ก�รเลนต�มบญช ก.ท�ยพระร�ชบญญตฉบบน รวมถงการเลนอนซงมลกษณะคลายกน หรอการเลนอนรายแรงอนใด ซงรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยออกกฎกระทรวงกำาหนดไว (มาตรา 4 วรรคแรก)
การเลนพนนทหามในประเภทน มใชการหามเลนโดยเดด
ขาดตามทมกเขาใจกน ทงน อาจเปนเพราะยงไมเคยมการ
50 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
อนญาตใหมการเลนพนนประเภทนมากอน แตหากพจารณาเนอ
ความในมาตรา 4 วรรคแรกแลวจะพบวา รฐบาลอาจพจารณา
อนญาตใหมการเลนได ณ สถานทใด หรอภายใตบงคบเงอนไขใดๆ
ใหมการเลนชนดใดกอนญาตได โดยออกเปนพระราชกฤษฎกา
ตาม พ.ร.บ. การพนน ฉบบปจจบน มการออก “พระราช
กฤษฎกา วาดวยเงอนไขการพะนนตาม มาตรา 4 แหงพระราช
บญญตการพนน พ.ศ. 2478 (ฉบบท 2)” ซงมผลใชบงคบตงแตวน
ประกาศในราชกจจานเบกษา เนอหาของพระราชกฤษฎกาฉบบท
2 นคอ การใหรฐบาลมอำานาจพจารณาอนญาตจดตง “สถ�น
ค�สโนของรฐบ�ล” (casino) ได โดยใหถอเปนอำานาจของรฐมนตร
วาการกระทรวงการคลง ในฐานะผรกษาการใหเปนไปตามพระราช
กฤษฎกาน ซงปจจบนนพระราชกฤษฎกาฉบบนยงมผลใชบงคบ
ตามกฎหมาย แตกระทรวงมหาดไทยมใชผมอำานาจรกษาการ
ตามพระราชกฤษฎกาฉบบน จงไมมอำานาจอนญาตในเรองการตง
คาสโน หากเปนอำานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง
จงขนอยกบนโยบายของรฐบาลวา จะนำาเรองนขนมาพจารณาใหม
บอนคาสโนในไทยหรอไม
2) การเลนพนนทสามารถอนญาตใหเลนได ไดแก ก�รเลน
อนระบไวในบญช ข. ท�ยพระร�ชบญญตน หรอการเลนซงม
ไพศาล ลมสถตย 51
ลกษณะคลายกน หรอการเลนอนใดซงรฐมนตรเจาหนาทไดออก
กฎกระทรวงระบเพมเตมไว ผทจะจดใหมการเลนพนนประเภท
น จะตองไดรบอนญาตจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย
หรอเจาพนกงานทมอำานาจออกใบอนญาตให หรอมกฎ
กระทรวงอนญาตใหจดขนโดยไมตองมใบอนญาต (มาตรา 4
วรรคสอง)
ทงน การเลนพนนตามประเภทท 2 น จะตองมใบอนญาตให
จดมขนหรอปฏบตหลกเกณฑทกำาหนดไวในกฎกระทรวงอนญาต
ใหจดขนไดโดยไมตองมใบอนญาตกรณใดกรณหนงเทานน
ปจจบน มการออก กฎกระทรวง ฉบบท 17 (พ.ศ.2503)
ออกตามความในพระราชบญญตการพนน พทธศกราช 2478
ทกำาหนดวธการเลนตามบญช ก. และบญช ข. ทายพระราช
บญญตน
สำาหรบการพนนประเภทอน ๆ ทมไดระบไวในบญช ก. และ
บญช ข. จะถอเปนการพนนผดกฎหมายทงสน เพราะไมสามารถ
อนญาตใหดำาเนนการจดใหมการเลนพนนได
52 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
4. คว�มผดต�ม พ.ร.บ.ก�รพนน พ.ศ.2478 แบงออกเปน
กลกษณะ
พ.ร.บ.การพนนไดกำาหนดประเภทความผดในกรณการพนน
ผดกฎหมายไว 2 ลกษณะ โดยบญญตไวใน มาตรา 12 คอ
1) ความผดฐานผเปนเจามอพนน (หรอเรยกวา เจามอรบกน
รบใช) คอ ความผดฐานจดใหมการเลน หรอทำาอบายลอ ชวย
ประกาศโฆษณาหรอชกชวนโดยทางตรงหรอทางออมใหผอนเขา
เลนหรอเขาพนนในการเลนซงมไดรบอนญาตจากเจาพนกงานหรอ
รบอนญาตแลวแตเลนพลกแพลง
2) ความผดฐานผเลนพนน คอ ความผดฐานเขาเลนหรอเขา
พนนในการเลนอนขดตอบทแหงพระราชบญญตน
ผกระทำาความผดตามมาตรา 12 มโทษกำาหนดไว โดยแบงออกตามประเภทของการพนนทระบในบญช ก. และบญช ข.ทายพระราชบญญต เชน ผทเปนเจามอหวยใตดนจะมโทษจำาคกตงแต 3 เดอนขนไปจนถง 3 ป และปรบตงแต 500 บาท ถง 5,000 บาท แตถาเปนลกคาทซอหวยใตดนจะมโทษจำาคกไมเกน 3 ป หรอปรบไมเกน 5,000 บาท หรอทงจำาทงปรบ
สำาหรบความผดอน ๆ ตาม พ.ร.บ.การพนน จะมอตราโทษท
ไพศาล ลมสถตย 53
ตางไปเลกนอยคอ โทษจำาคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 2,000 บาท หรอทงจำาทงปรบ อกกรณหนงคอความผดตามมาตรา 4 ทว คอ กรณทเปนการพนนทไมเขาบญช ก.และบญช ข. ผกระทำาผดจะไดรบโทษจำาคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 1,000 บาท หรอทงจำาทงปรบ
ขอนาสงเกตคอ อตราโทษของผเปนเจามอกบผเลนพนนมความใกลเคยงกนมาก ซงไมสอดคลองกบหลกการบญญตโทษอาญาตามกฎหมายการพนนในตางประเทศ ซงสวนใหญจะเนนการลงโทษเจามอพนนมากกวาการลงโทษผเลนพนน ขอสงเกตอกประการคอ โทษปรบมอตราสงสดคอ 5,000 บาท เปนโทษทใชมาตงแตป พ.ศ. 2473 ในสมยรชกาลท 7 ซงแสดงถงความลาหลงของกฎหมายพนนฉบบน
5. พ.ร.บ.ก�รพนน พ.ศ.2478 มบทบญญตทคมครอง
เดกและเย�วชนจ�กก�รถกชกจงหรอเชญชวนใหเลน
พนนหรอไม
จากการศกษาวเคราะหของผเขยนพบวา พ.ร.บ.การพนน
ฉบบปจจบน ยงขาดบทบญญตทคมครองเดกและเยาวชนจาก
54 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
การเลนพนน แมวาใน มาตรา 7 (3) จะบญญตใหผเลนพนนทได
รบอนญาตตามกฎหมาย จะตองบรรลนตภาวะแลวหรอมอาย
ไมตำากวา 20 ปบรบรณ ไมวาจะเปนกรณการพนนถกกฎหมายหรอ
การพนนผดกฎหมายกตาม โดย พ.ร.บ.การพนนไดยกเวนการเลน
ตามบญช ข. หมายเลข 16 คอ เดกและเยาวชนสามารถซอหรอ
เลนสลากกนแบงรฐบาลหรอลอตเตอรไดตามพระราชบญญต
สำานกงานสลากกนแบงรฐบาล พ.ศ.2517 ในขณะทตางประเทศ
จะใหความสำาคญในเรองน เชน กำาหนดเงอนไขในการจำาหนายลอต
เตอรของผคาวา หามเยาวชนหรอผทยงไมบรรลนตภาวะซอ
สลากกนแบง (lottery) มฉะนน จะถกตดสทธการจำาหนาย หรอม
โทษตามกฎหมาย
นอกจากน จากการศกษาเปรยบเทยบกฎหมายและนโยบาย
การพนนในตางประเทศ จะมการตราบทบญญตกฎหมายเพอ
คมครองเดกและเยาวชนไวเปนการเฉพาะ เชน กฎหมายการพนน
ของประเทศสหราชอาณาจกรชอวา Gambling Act (2005) จะม
บทบญญตหามการโฆษณา เชญชวนเดก (ผทมอายตำากวา 16 ป)
หรอเยาวชน (ผทมอายตำากวา 18 ป) คอเปนผทยงไมบรรลนตภาวะ
ใหเลนพนน มฉะนนจะตองไดรบโทษตามกฎหมาย แมวา
จะเปนการพนนทไดรบอนญาตตามกฎหมายแลวกตาม เพราะ
กฎหมายจะใหความคมครองมใหเยาวชนหรอผเยาว มใหเขาไป
ไพศาล ลมสถตย 55
เกยวของหรอเลนพนนเมอยงอยในวยเรยนหรอยงไมบรรล
นตภาวะ
6. หนวยง�นใดทมอำ�น�จหน�ทต�ม พ.ร.บ.ก�รพนน
พ.ศ.2478 และเจ�หน�ททบงคบใชกฎหม�ยมหนวย
ง�นใดบ�ง
กระทรวงมหาดไทยเปนหนวยงานทมอำานาจหนาทตาม
พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2478 โดยมกรมการปกครอง กระทรวง
มหาดไทยหนวยงานรบผดชอบหลก รฐมนตรวาการกระทรวง
มหาดไทยในฐานะเปนเจาหนาทรกษาการตาม พ.ร.บ.การพนน
มอำานาจออกกฎกระทรวงแตงตงเจาพนกงานตามพระราช
บญญตน มรายละเอยดตามกฎกระทรวงทเกยวของ (มาตรา 17)
เชน การขออนญาตใหมการพนนชนไกในกรงเทพมหานคร
ผยนคำาขอจะตองขออนญาตจากอธบดกรมการปกครอง
แตถาเปนการพนนชนไกในจงหวดอน จะตองขออนญาตจาก
ผวาราชการจงหวด ซงเปนดลพนจของเจาพนกงานผออกใบ
อนญาตทจะพจารณาอนญาตหรอไมกได เรองนหากพบขอเทจจรง
56 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
วาการพนนชนไกทมลกษณะเปนการทรมานสตว เจาพนกงาน
จะไมสามารถอนญาตได เพราะจะถอเปนการพนนตามบญช
ก.หมายเลข 17 อนง ประเทศทพฒนาแลวจะถอวาการพนนชนไก
เปนการทรมานสตวอยางหนง มประเทศกำาลงพฒนาหรอประเทศ
ดอยพฒนาไมกประเทศทยงคงอนญาตใหมการพนนชนไกตาม
กฎหมายการพนนได
กรณทปรากฏวา ผรบใบอนญาตไมดำาเนนการตาม พ.ร.บ.
การพนน หรอกฎกระทรวง หรอใบอนญาตทกำาหนดเงอนไขไว
เจาพนกงานกมอำานาจเรยกใบอนญาตคนไดเมอเหตสมควร
(มาตรา 11)
7. เหตใดจงมกพบบอนพนนผดกฎหม�ย แมว�
กฎหม�ยมบทลงโทษอ�ญ�กำ�หนดไวกต�ม
เรามกจะพบขาวทางสอมวลชนเรองบอนพนนผดกฎหมาย
หรอหวยใตดน ทงๆ ทเปนการพนนผดกฎหมาย และผทเปนเจา
มอพนน ผเลนพนน อาจตองรบโทษทางอาญาคอ โทษจำาคกและ/
หรอโทษปรบ สาเหตททำาใหมการพนนผดกฎหมายอยเนอง ๆ นา
จะเกดจากปจจยหลายประการ เชน กฎหมายการพนนทมความลา
ไพศาล ลมสถตย 57
สมย ไมวาจะเปนการกำาหนดฐานความผด บทลงโทษ การไมม
นโยบายหรอหนวยงานเจาภาพหลกทจะรบผดชอบดแลในเรอง
การปองกนปราบปรามการพนนผดกฎหมายอยางชดเจน รวม
ถงปญหาการบงคบใชกฎหมายของเจาหนาทตำารวจบางสวน
ปญหากลไกการเฝาระวง ตรวจสอบการพนนทผดกฎหมายขาด
ประสทธภาพ ซงอาจเกดจากตำารวจมภาระงานประจำาทมากอย
แลว หรอทำางานในเชงรบมากเกนไป ปญหาการทจรต คอรรปชน
ปญหาผมอทธพล ธรกจผดกฎหมาย หรอประชาชนทวไปไมให
ความรวมมอ เนองจากผแจงเบาะแสเกรงกลววา ตนเองหรอ
ครอบครวอาจไดรบอนตราย ถกขมข กลนแกลง เมอแจงขอมล
เบาะแสไปยงตำารวจทองท
58 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
3.2 ประเดนกฎหม�ยเกยวกบ
ก�รพนนออนไลน
1. ก�รพนนออนไลนถอเปนก�รพนนทไดรบอนญ�ตให
เลนต�ม พ.ร.บ.ก�รพนนหรอไม
การพนนออนไลนในลกษณะของการเลนเกมพนนทนยมเลน
ในคาสโน การพนนบอล และการพนนประเภทอน ๆ ผานสอ
อนเทอรเนต ถอเปนการพนนทผดกฎหมายทงสน เนองจาก
พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2478 ยงคงกำาหนดใหการพนนออนไลนดงกลาว
ไมสามารถขออนญาตได อกทงเคยมตวอยางคดทเจาหนาทตำารวจ
เคยดำาเนนการจบกมการพนนออนไลนหลายราย ดงทกลาวมาแลว
ในบทท 1
ไพศาล ลมสถตย 59
2. ก�รดำ�เนนคดกบเวบพนนออนไลน จะตองเปน
คว�มผดซงหน�จรงหรอไม
การกระทำาความผดตาม พ.ร.บ.การพนน มาตรา 12 ม
หลายลกษณะคอ
ตวอยางแรกคอ การโฆษณา เชญชวนใหบคคลอนเขาเลน
พนน กถอเปนความผดสำาเรจแลวตามกฎหมาย เจาหนาทตำารวจ
สามารถดำาเนนการจบกมไดในทนท
อกกรณหนงคอ การผดฐานจดใหมการเลนพนนหรอเปน
เจามอพนนนน เชน การจดทำาเวบไซตทเปดใหคนทวไปทสมคร
เปนสมาชกสามารถเขาเลนพนนบอล เลนบาคารา ไฮโล หรอ
พนนรปแบบตาง ๆ ผานระบบอนเทอรเนต ผเขยนเหนวา
เปนการกระทำาทครบองคประกอบความผดแลวเชนกน คอ
เปนการดำาเนนการถงขนลงมอกระทำาแลวตามทบญญตไวใน
ประมวลกฎหมายอาญา อาจเปรยบเทยบไดกบการเปดบอน
พนนทมการจดเตรยมอปกรณการเลนไวครบถวน เพยงแตรอ
ผเลนเขามาเทานน เจาหนาทตำารวจสามารถเขาจบกมไดเชนกน
ตวอยางกรณสดทายคอ ความผดฐานเลนการพนนผด
กฎหมายในกรณพนนทางเวบไซต ในกรณนจำาเปนทตำารวจจะ
60 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ตองสบสวนพยานหลกฐานมานำาสบตอศาลใหไดวา บคคลนนเลน
พนนออนไลนผานเวบนนจรงหรอไม โดยสามารถหาหลกฐานได
จากขอมลคอมพวเตอร การทำาธรรมการเงนระหวางผเลนพนนกบ
เจามอเวบพนน
3. ห�กพบก�รโฆษณ� เชญชวนใหเลนพนนออนไลน
พนกง�นเจ�หน�ทต�มพระร�ชบญญตว�ดวยก�รกระทำ�
คว�มผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550 จะขอใหศ�ล
สงปดเวบพนนไดหรอไม
พระราชบญญตว าดวยการกระทำาความผดเกยวกบ
คอมพวเตอร พ.ศ.2550 (พ.ร.บ.คอมพวเตอร) มาตรา 20 ให
พนกงานเจาหนาททไดรบแตงตงตามพระราชบญญตน ยนคำารอง
ใหศาลมคำาสงปดเวบพนนผดกฎหมายได ดงจะเหนไดจากกระทรวง
เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร หรอกระทรวง ICT เคยดำาเนน
การเสนอตอรฐมนตร ฯ ICT เพอปดเวบไซตพนน 2 ครง ในชวง
ป พ.ศ.2552 เพอขอใหศาลออกมหมายปดเวบไซตครงท 1 จำานวน 72
เวบไซต และครงท 2 จำานวน 174 เวบไซต รวม 246 เวบไซต ผล
ปรากฏวา ศาลอนมตตามคำารองทง 2 กรณ
ไพศาล ลมสถตย 61
การดำาเนนการขางตนเปนผลสบเนองจาก นโยบายของ
อดตรฐมนตรวาการกระทรวง ICT รอยตรหญง ระนองรกษ
สวรรณฉว (ดำารงแหนงระหวางวนท 20 ธนวาคม พ.ศ.2551 ถง
6 มถนายน พ.ศ.2553) ซงใหความสำาคญกบปราบปรามเวบพนน
ผดกฎหมาย ไดเคยแตงตงคณะอนกรรมการชดหนง เพอทำาหนาท
ดแลเรองเวบพนนผดกฎหมาย โดยคณะอนกรรมการชดน
มอยการและนกกฎหมายหลายทาน เคยใหความเหนวา
กระทรวง ICT มอำานาจตามตาม พ.ร.บ.คอมพวเตอร มาตรา
20 ทจะขอใหศาลสงปดหรอบลอกเวบไซตพนนผดกฎหมายได
ทำาใหตอมาอดตรฐมนตรกระทรวง ICT คณระนองรกษ สวรรณฉว
ไดเหนชอบใหกระทรวงยนคำารองตอศาลใหปดเวบไซตพนน
ผดกฎหมาย จนกระทงศาลมคำาสงตามคำารอง
การกระทำาความผดตามมาตรา 20 ตาม พ.ร.บ.วาดวย
การกระทำาความผดเกยวกบคอมพวเตอร แบงไดเปน 3 กลม คอ
กลมท 1 การกระทำาความผดตามพระราชบญญตน
เปนการทำาใหแพรหลายซงขอมลคอมพวเตอรทอาจกระทบ
กระเทอนตอความมนคงแหงราชอาณาจกรตามทกำาหนดไวใน
ภาคสอง ลกษณะ 1 ความผดเกยวกบความมนคงแหงราช
อาณาจกร แหงประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 107 – มาตรา
62 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
135 เชน ความผดฐานหมน ดหมน อาฆาตมาดรายสถาบน
พระมหากษตรย (มาตรา 112), ความผดฐานคบคดกบบคคล
เพอประโยชนของรฐตางประเทศ (มาตรา 120), ความผดฐาน
เผยแพรขอความ เอกสารทเปนความลบสำาหรบความปลอดภย
ของประเทศ (มาตรา 124)
กลมท 2 หรอลกษณะ 1/1 ความผดเกยวกบการกอการราย
แหงประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 135/1 – มาตรา 135/4 หรอ
กลมท 3 การกระทำาความผดทมลกษณะขดตอความสงบ
เรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน
ดงนน การกระทำาความผดตาม พ.ร.บ.การพนน จดอยในกลม
ท 3 กลาวคอ เนองจากถอยคำาทวา การกระทำาความผดทมลกษณะ
ขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน
ตวอยางกรณอน ๆ ทศาลเคยมคำาสงตามมาตรา 20
พ.ร.บ.คอมพวเตอร โดยไม ตองอาศยฐานความผดตาม
พ.ร.บ.คอมพวเตอร คอ กรณการสงใหปดเวบไซตขายยาทำาแทง ซง
ถอเปนความผดเรองโฆษณาและจำาหนายยาโดยไมไดรบอนญาต
หรอจำาหนายยาปลอม ยาทไมมมาตรฐาน ตามพระราชบญญตยา
พ.ศ. 2510 และหญงทใชยามความผดตามประมวลกฎหมายอาญา
ไพศาล ลมสถตย 63
มาตรา 301 (ความผดฐานทำาใหตนเองแทงลก หรอยอมใหผอน
ทำาใหตนแทงลก มโทษจำาคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกพน
บาท หรอทงจำาทงปรบ) โดยมขอมลสถตทศาลเคยมคำาสงปดเวบ
ขายยาทำาแทงใหแกวยรน เยาวชน คอ ป พ.ศ.2551 ศาลมคำาสง
1 คด โดยปด URL จำานวน 37 URL และป พ.ศ.2552 ศาลมคำาสง
3 คด โดยปด URL จำานวน 320 URL
4. เจ�หน�ทผบงคบใชกฎหม�ยบ�งท�นเหนว� ไม
ส�ม�รถสงปดเวบพนนไดนน เปนเพร�ะเหตใด
ในปจจบนเจาหนาทกระทรวง ICT บางราย และเจาพนกงาน
บางทานทไดรบแตงตงตาม พ.ร.บ.คอมพวเตอร กลบไมดำาเนน
การปดเวบพนนทไดรบการแจงเบาะแสขอมล โดยอางวาตนเอง
ไมมอำานาจสงปดเวบพนน ซงนาจะเปนเรองทไมถกตอง หรอไมม
ความเขาใจในเนอหาและเจตนารมณของกฎหมาย
ผเขยนไดศกษางานวจยทเกยวของ และสมภาษณขอมลจาก
ทานผพพากษาทรบผดชอบดานน รวมถงอยการทมประสบการณ
ในการทำางานดานกฎหมายหลายสบปในประเดนน ซงทานเหลา
นนใหขอมลวา ศาลไมเคยปฏเสธคำารองของตำารวจหรอเจาหนาท
64 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
กระทรวง ICT ถามการรองขอใหศาลสงปดเวบพนน และกรณน
เวบพนนผดกฎหมายถอวาเขาขายการกระทำาความผดทมลกษณะ
ขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน
5. ก�รโฆษณ�ก�รพนนออนไลนท�งหนงสอพมพกฬ�
บ�งฉบบ ถอเปนคว�มผดต�มพระร�ชบญญตก�รพนน
พ.ศ. 2478 หรอไม
หนงสอพมพกฬาบางฉบบลงโฆษณาการพนนออนไลนถอ
เปนการกระทำาความผดตาม พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2478 มาตรา 12
อยางชดเจน คอเปนความผดฐานประกาศโฆษณาหรอชกชวนโดย
ทางตรงหรอทางออมใหผอนเขาเลนหรอเขาพนนในการเลนซงมได
รบอนญาตจากเจาพนกงาน ซงหากเปนกรณการโฆษณาเวบพนน
บอล กจะมระวางโทษจำาคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 1,000 บาท
หรอทงจำาทงปรบ แตหากเปนการพนนประเภทอน กจะมโทษทตาง
ออกไปตามทกำาหนดไวในมาตรา 12 เชน ผโฆษณาพนนบาการา
หรอบาคารา (baccarat) ทางเวบไซตหรอสออน ๆ จะตองระวาง
โทษจำาคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 2,000 บาท หรอทงจำาทงปรบ
การโฆษณา เชญชวนใหประชาชนเลนพนนออนไลน จงถอ
ไพศาล ลมสถตย 65
เปนเรองหมนเหมอยางยงทหนงสอพมพกฬา นตยสารหรอสง
พมพบางฉบบทโฆษณาเวบพนนอยางชดเจน หรอมคอลมนท
ใหขอมลอตราตอรองการแขงฟตบอลคตางๆ ซงเขาขายการ
เชญชวนใหบคคลเขาเลนพนนผดกฎหมายเชนกน
6. ปจจบนหนวยง�นใดเปนเจ�ภ�พหลกในก�ร
ปองกนและแกไขปญห�ก�รพนนออนไลน
รฐบาลในอดตทผานมายอนหลงไปในยคทเรมมการใช
อนเทอรเนตเมอราว 10 ปกอน และรฐบาลปจจบน ตางกมได
ใหความสำาคญกบการจดการกบปญหาการพนนผดกฎหมาย
กลาวคอ ฝายบรหารและหนวยงานทเกยวของไมมนโยบายและ
มาตรการจดการกบการพนนผดกฎหมายประเภทตางๆ ทมอย
อยางเปนรปธรรม ทำาใหเปนปญหาเรอรงเปนเวลานานของ
สงคมไทย รวมถงกรณปญหาพนนออนไลนซงยงไมมหนวยงาน
ใดเขามารบผดชอบหรอดแลในเรองนอยางจรงจง
โครงสรางในการทำางานของหนวยงานทเกยวของในดาน
การปองกนและปราบปรามการพนนในไทยตาม พ.ร.บ.การพนน
66 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
นน พบวาหนวยงานหลกทมหนาทบงคบใชกฎหมายคอ ตำารวจ
ยงมไดทำางานประสานงานกบหนวยงานอนอยางมประสทธภาพ
กระทรวงมหาดไทยมหนาทในการออกใบอนญาตผทตองการขอ
อนญาตจดใหมการเลนพนนตามทกฎหมายกำาหนดเทานน แตไม
เคยมความรเรมในการปองกนหรอแกไขปญหาการพนนออนไลน
ผดกฎหมายอยางจรงจง
7. อะไรทเปนปญห�สำ�คญในก�รปฏบตหน�ทของเจ�
หน�ทต�มกฎหม�ยในกรณก�รพนนออนไลน
สงทเปนอปสรรคสำาคญในการปฏบตงานของเจาหนาทตาม
พ.ร.บ.การพนน และกฎหมายทเกยวของคอ พ.ร.บ.วาดวย
การกระทำาความผดเกยวกบคอมพวเตอร นาจะไดแกปญหาตอไปน
1) กลไกการเฝาระวง ตรวจสอบการพนนทผดกฎหมายขาด
ประสทธภาพ ซงอาจเกดจากตำารวจมภาระงานประจำาทมากอยแลว
หรอทำางานในเชงรบมากเกนไป ขาดการทำางานในเชงรก เชน
การหาขาวสาร ตรวจสอบวามเวบพนนผดกฎหมายมากนอย
เพยงใด
ไพศาล ลมสถตย 67
2) ปญหาความเขาใจในพ.ร.บ.การพนนของเจาหนาทท
เกยวของคอ ตำารวจบางสวนยงไมมความร ความเขาใจเนอหา
สาระของบทบญญตตาง ๆ ใน พ.ร.บ.การพนน ทำาใหไมสามารถ
ปรบใชกฎหมายกบการกระทำาความผดทเกดขนไดอยางเตม
ท เชน กรณการพนนออนไลนทตำารวจบางนาย ยงเขาใจวา
ไมถอเปนความผดตาม พ.ร.บ.การพนน ซงเปนความเขาใจทผด
โดยสนเชง
3) ปญหาเจาหนาทผรกษากฎหมายคอ ตำารวจบางสวน
อาจไดรบสนบนหรอผลประโยชนบางอยางจากเจามอหรอผท
จดใหมการพนนออนไลนผดกฎหมาย หรออาจเกรงกลวตอผม
อทธพล อำานาจมด นกการเมอง ทำาใหตำารวจชนผนอยไมกลา
ทจะดำาเนนการตามหนาท
4) การปฏบตงานของเจาหนาทของรฐขาดการประสานงาน
กบหนวยงาน องคกรอน โดยเฉพาะการทำางานกบภาคประชาชน
ซงนาจะมสวนชวยแบงเบาภาระงานไดเปนอยางมาก เชน
เมอพบวามเวบพนนผดกฎหมาย กสามารถแจงเบาะแสให
เจาหนาททเกยวของดำาเนนการ
68 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
5) ประชาชนทวไปมกจะไมคอยใหความรวมมอ เนองจาก
ประชาชนทแจงเบาะแส มกจะเกรงกลววาตนเองหรอครอบครว
อาจไดรบอนตราย ถกขมข กลนแกลงจากผมอทธพล อำานาจ
มด หรอเจาหนาททไดรบผลประโยชนอนมชอบ เชน เคยมกรณ
พลเมองดแจงตำารวจเรองการเปดตมาใกลบาน ปรากฏวาไมกวน
ตอมา มโจรขโมยขนบานพลเมองทแจงเบาะแสเรองการพนนผด
กฎหมาย สงเหลานแสดงใหเหนถงความเชอมโยงของกลมธรกจ
พนนผดกฎหมายกบเจาหนาทของรฐบางสวน
8. ห�กเจ�หน�ททรบผดชอบต�ม พ.ร.บ.ก�รพนน พ.ศ.2478
ไมดำ�เนนก�รต�มหน�ท จะมผลท�งกฎหม�ยอย�งไร
หากปรากฏขอเทจจรงวา เจาหนาททรบผดชอบตาม พ.ร.บ.
การพนน 2478 หรอกฎหมายทเกยวของ เชน พ.ร.บ.คอมพวเตอร
ไมดำาเนนการตามหนาท แมวาจะพบขอมลหลกฐานทแนชดวาม
การกระทำาความผดเกดขน เจาหนาทผนนกอาจมความผดตาม
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157 ความผดฐานเจาพนกงาน
ปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ หรอโดยทจรต ซง
มโทษจำาคกตงแต 1 ป ถง 10 ป หรอปรบตงแต 2,000 บาท ถง
ไพศาล ลมสถตย 69
20,000 บาท หรอทงจำาทงปรบ นอกจากนน เจาหนาทผนนยง
อาจถกดำาเนนคดตามกฎหมายอนคอ พระราชบญญตมาตรการ
ของฝายบรหารในการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ.
2551 ซงเปนกฎหมายทอยในความดแลของสำานกงานคณะ
กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (สำานกงาน
ป.ป.ท.) และอาจมความผดทางวนยอกดวย
9. ก�รปรบปรงแกไขกฎหม�ยทเกยวของ เชน พระ
ร�ชบญญตก�รพนน พ.ศ.2478 จะมสวนชวยแก
ปญห�ก�รพนนออนไลนไดหรอไม
กระทรวงมหาดไทยมความพยายามในการยกราง พ.ร.บ.
การพนน พ.ศ. .... คณะรฐมนตรใหความเหนชอบในหลกการ
เมอวนท 25 ตลาคม พ.ศ.2554 โดยเพมโทษกรณเจามอพนน
ออนไลนเปน 2 เทาของความผดทวไปตามกฎหมาย แตไมนา
จะเปนวธการแกปญหาทตรงจดมากนก เพราะปญหาสำาคญคอ
การบงคบใชกฎหมายและกลไกการตรวจสอบ เฝาระวงเวบพนน
ของหนวยงานของรฐทขาดประสทธภาพ ไมมหนวยงานเจาภาพ
ททำาหนาทดแลในเรองน จงควรมการปรบปรงสาระสำาคญ
70 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
ของราง พ.ร.บ.การพนน พ.ศ. .... ดงกลาวใหสมบรณยงขน
การแกไข พ.ร.บ.การพนนเพยงอยางเดยว คงไมสามารถแก
ปองกนหรอแกไขปญหาการพนนออนไลนได เนองจากสาเหตของ
ปญหามความซบซอนหลายดาน ไมใชเปนเรองปญหากฎหมาย
หรอการบงคบใชกฎหมายเทานน แตยงมประเดนการรณรงค เผย
แพรขอมล ความรทชใหเหนถงพษภยของการพนน โดยเฉพาะ
การเลนพนนในกลมเยาวชนทอยในวยศกษาเลาเรยน การจดให
ชองทางใหคำาปรกษาแนะนำาแกผเลนพนนหรอนกพนนทมปญหา
ทเกดจากการพนน เชน ปญหาสงคม ความสมพนธในครอบครว
ปญหาหนสน ปญหาสขภาพจต
สงเหลานมความสำาคญทจะชวยปองกนและแกไขการพนน
อยางเปนระบบ ไมจำากดเฉพาะการพนนออนไลนเพยงอยางเดยว
เรองเหลานจะประสบความสำาเรจได จะตองอาศยความรวมมอ
จากหนวยงานหรอสวนราชการทเกยวของ เขามาทำางานรวมกบ
กบองคกรภาคประชาชน หรอนกวชาการในสถาบนการศกษา
อยางจรงจง
ไพศาล ลมสถตย 71
บทท 4
ขอเสนอแนะในก�รแกปญห�
พนนออนไลน
การพนนออนไลนมลกษณะปญหาบางอยางทคลายคลงกบ
การพนนผดกฎหมายทวไป และกมกรณปญหาทมความแตกตาง
กนไปเชนกน โดยเฉพาะประเดนการบงคบใชกฎหมายทเกยวของ
ของเจาหนาทในหนวยงานตางๆ แนวทางแกไขปญหาในเรองน
ไมสามารถทำาไดโดยใชมาตรการทางกฎหมายเพยงอยางเดยว
หากจำาเปนจะตองอาศยมาตรการอนๆ ในการแกปญหาดวย
และตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวน
ขอเสนอแนะในการแกปญหาการพนนออนไลน มดงน
1. แกไขปรบปรงกฎหม�ยและก�รบงคบใชกฎหม�ย
1.1 พระร�ชบญญตก�รพนน พ.ศ.2478
พระราชบญญตการพนน พ.ศ.2478 สามารถปรบใชกบกรณ
การพนนออนไลน การทายผลฟตบอลได ซงถอเปนการพนนผด
กฎหมายได แต พ.ร.บ.การพนน กมขอบกพรองหลายประการท
ทำาใหการบงคบใชกฎหมายดอยประสทธภาพ มการโฆษณา เชญ
ชวนผานสอตางๆ อยางชดแจง หรอเปดเวบพนนผดกฎหมาย
ผานอนเทอรเนตเปนจำานวนมาก แตเจาหนาททมอำานาจหนาท
ตามกฎหมาย กมไดสามารถปราบปรามการพนนเหลานอยางได
ผลและจรงจง สาเหตของปญหาทสำาคญประการหนง เกดจาก
เนอหาของ พ.ร.บ.การพนนเอง ขอเสนอในการแกไขปญหา
ในระยะยาวคอ ควรมแกไขปรบปรงบทบญญตหลายเรอง ซงจะ
ชวยเพมประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมายของเจาหนาทของ
รฐทรบผดชอบได ไดแก
ปรบปรงฐานความผดเกยวกบการพนนใหชดเจน กรณ
ผกระทำาความผดทเปนเจามอกบผเลนพนน
พ.ร.บ.การพนนฉบบปจจบน มไดแยกแยะฐานความผด
และความรายแรงของโทษอยางชดเจน ระหวางความผดฐาน
เจามอรบกนรบใช กบ ความผดฐานเลนพนน ทงๆ ทเมอ
พจารณาจากเจตนารมณในการบญญตกฎหมายทจะตองเนน
การลงโทษเจามอเปนหลก มากกวาการลงโทษผเลนพนนทเปน
ประชาชนทวไป กฎหมายควบคมการพนนในตางประเทศตาง
กมบทบญญตทลงโทษผเปนเจามอทหนกกวาผเลนพนนอยาง
ชดเจน ดงนน จงควรแกไขปรบปรงบทบญญต มาตรา 12 แหง
พ.ร.บ.การพนน พ.ศ.2478
เพมเตมฐานความผดฐานโฆษณาหรอเชญชวนใหบคคล
เลนพนนถกกฎหมาย
74 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
กฎหมายการพนนฮองกงมบทบญญตทกำาหนดหามการ
โฆษณา หรอเผยแพรขอมลการทำานายผลพนนผานสอตางๆ จง
ควรมการเพมเตมความผดในเรองน ทำานองเดยวกนกบการโฆษณา
สนคาทำาลายสขภาพทมกฎหมายหามหรอกำาหนดขอจำากดไว เชน
การโฆษณาบหรหรอยาสบ การโฆษณาเครองดมแอลกฮอล
ปรบปรงบทบญญตเดมและเพมเตมฐานความผดทกระทำาตอ
เดกและเยาวชน
ควรเพมเตมบทบญญตทคมครองเดกและเยาวชนเปนการ
เฉพาะ โดยกำาหนดความผดและโทษสำาหรบผจดใหมการเลนพนน
ทไดรบอนญาตตามกฎหมาย ยนยอม ชกชวน โฆษณา หรอปลอย
ปละละเลยใหผมอายตำากวา 20 ปบรบรณ เขาเลนหรอเขาไปอยใน
สถานทเลนการพนน โดยไมมขอยกเวน
กำาหนดใหมพนกงานเจาหนาท ทำาหนาทรบแจง สบสวน
สอบสวน และหนาทอนๆ ตาม พ.ร.บ.การพนนเปนการเฉพาะ
พ.ร.บ.การพนน 2478 มไดมการกำาหนดพนกงานเจาหนาท
ไว ทำาใหประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมายดอยลงไปมาก
ประกอบกบเจาหนาทตำารวจมภาระงานในหนาทตามกฎหมายตางๆ
ทมโทษอาญาคอนขางมาก จงควรเสนอใหมพนกงานเจาหนาท
ไพศาล ลมสถตย 75
ตามพ.ร.บ.การพนน เพอทำาหนาทชวยสนบสนนการปฏบตงาน
ของเจาหนาทตำารวจ
มบทบญญตคมครองขอมลสวนบคคลของผทใหขอมลหรอ
เบาะแสการกระทำาผด
เนองจากธรกจพนนผดกฎหมาย โดยเฉพาะการพนนบอล
การพนนทางเวบไซตเกยวโยงกบกลมผมอทธพล มาเฟย องคกร
อาชญกรรม และอาจมเจาหนาทของรฐบางสวนมผลประโยชน
เกยวของดวย ในทางปฏบตพบวาผแจงเบาะแสทเปนพลเมอง
อาจถกทำาราย ขมข คกคามจากผกระทำาความผดได จงมความ
จำาเปนทจะตองมบทบญญตทคมครองผทใหขอมลหรอเบาะแส
การกระทำาผดเหมอนในกฎหมายบางประเทศ เชน กฎหมาย
มาเลเซย กลาวคอ ควรมบทบญญตทกำาหนดใหมการรกษาความ
ลบหรอปกปดขอมลสวนบคคลหรอตวตนของผแจงเบาะแส
โดยใหเจาหนาททมเกยวของเทานนทสามารถเขาถงขอมล
สวนบคคลของผแจงเบาะแส
ปรบปรงบทลงโทษใหเหมาะสมกบลกษณะความผด
สถานการณของปญหาในปจจบน โดยเพมโทษปรบและโทษจำา
คกใหเหมาะสมลกษณะการกระทำาผด แบงไดเปน 3 กลมคอ
76 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
กลมท 1 บทลงโทษสำาหรบผเปนเจามอหรอเจาของบอนพนน
(เวบพนน)
ควรเพมโทษสำาหรบผกระทำาผดทเปนเจามอและผทชวยเหลอ
หรอสนบสนนในการดำาเนนการจดใหมการเลนพนนผดกฎหมายให
รนแรงยงขน โดยกำาหนดระวางโทษอาญาขนตำาทงในสวนโทษจำา
คกและโทษปรบ รวมทงควรเพมโทษปรบทางปกครองซงเปน
มาตรการทางแพง (คอไมถอเปนโทษทางอาญา) สำาหรบบคคลท
ไดรบอนญาตใหจดใหจดใหมการพนน ซงเปนโทษทมกจะบญญต
ในกฎหมายสมยใหมของไทยและตางประเทศคอ กำาหนดโทษปรบ
ทางปกครองเปนมลคาทสง หากผทไดรบอนญาตทำาผดเงอนไข
ตามใบอนญาต เชน โทษปรบทางปกครองตงแต 100,000 บาท
ถง 1,000,000 บาท
กลมท 2 บทลงโทษสำาหรบผเลนพนน
ผเลนพนนผดกฎหมาย ควรกำาหนดโทษจำาคกไมเกน 6 เดอน
หรอปรบไมเกน 1,000 บาท หรอทงจำาทงปรบ และควรกำาหนด
ใหมมาตรรอการกำาหนดโทษ และเงอนไขเพอคมความประพฤต
ของผกระทำาความผด เชน การทำางานบรการสงคมหรอทำางาน
สาธารณประโยชน เพอรณรงคการหามเลนพนนผดกฎหมาย
แทนการรบโทษจำาคกและโทษปรบกได โดยใหถอเปนเงอนไขเพอ
ไพศาล ลมสถตย 77
คมความประพฤตอยางหนง และมกำาหนดระยะเวลาตามทศาล
เหนสมควรตามหลกเกณฑทกำาหนดในประมวลกฎหมายอาญา
เหตผลอกประการคอ ผกระทำาผดบางรายอาจเปนโรคตดพนน
(pathological gambling) ทมปญหาภาวะทางจตทตองไดรบ
การบำาบดรกษา ซงไมควรใชโทษจำาคก อกทงประมวลกฎหมาย
อาญา มาตรา 56 เปดชองใหเฉพาะความผดลหโทษหรอความ
ผดทไดกระทำาโดยประมาทเทานน แตความผดตาม พ.ร.บ.การ
พนนเกอบทงหมดเปนความผดทกระทำาโดยเจตนาและมโทษ
สงกวาความผดลหโทษ
ในกรณทผเลนพนนเปนเยาวชน กฎหมายการพนนของ
องกฤษจะไมควรลงโทษจำาคก จงควรลงโทษปรบหรอรอการ
ลงโทษเทานน เนองจากผรางกฎหมายเหนวา เดกเลนพนน
เพราะเปนเหยอจากการถกชกจงหรอชกชวนใหเลนพนน จง
กำาหนดโทษของผกระทำาผดทเปนเดกและเยาวชนใหตำากวาผใหญ
กลมท 3 บทลงโทษสำาหรบเจาหนาทผมอำานาจตาม
พ.ร.บ.การพนน และเจาหนาทตำารวจซงเปนผบงคบใชกฎหมาย
ควรกำาหนดบทลงโทษในกรณทเจาหนาทผมอำานาจตาม
พ.ร.บ.การพนน และเจาหนาทตำารวจซงเปนผบงคบใชกฎหมาย
78 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
กระทำาความผดตอตำาแหนงหนาทราชการ หรอกระทำาความผดตอ
ตำาแหนงหนาทในการยตธรรมตามทบญญตไวในประมวลกฎหมาย
อาญา อนเกยวเนองกบความผดตาม พ.ร.บ.การพนน ใหกำาหนด
โทษ 2 หรอ 3 เทาของโทษทกำาหนดไวสำาหรบความผดนน โดย
อางองจากการบญญตโทษตาม “พระราชบญญตมาตรการใน
การปราบปรามผกระทำาความผดเกยวกบยาเสพตด พ.ศ.2534”
(มาตรา 11) เพราะปญหาสำาคญในการบงคบใชกฎหมายการ
พนนของไทยคอ เจาหนาทผรกษากฎหมายบางราย อาจไดรบผล
ประโยชนหรอไดรบสนบนจากเจามอหรอเจาของบอนพนน
1.2 พระร�ชบญญตว�ดวยก�รกระทำ�คว�มผดเกยวกบ
คอมพวเตอร พ.ศ.2550
ควรมการแกไขปรบปรง มาตรา 20 แหง พระราชบญญตวา
ดวยการกระทำาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550 เพอให
เกดความชดเจนมากขน ปองกนปญหาความเขาใจผดของเจาหนาท
ทมอำานาจหนาทบงคบใชกฎหมาย โดยเสนอใหแกไขมาตรา 20
ดงน
“มาตรา 20 ในกรณทการกระทำาความผดตามทระบไว
ดงตอไปน
ไพศาล ลมสถตย 79
(1) การกระทำาความผดตามพระราชบญญตน อนเปนการ
ทำาใหแพรหลายซงขอมลคอมพวเตอรทอาจกระทบกระเทอน
ตอความมนคงแหงราชอาณาจกรตามทกำาหนดไวในภาคสอง
ลกษณะ 1 แหงประมวลกฎหมายอาญา
(2) การกระทำาความผดตามพระราชบญญตน อนเปนการ
ทำาใหแพรหลายซงขอมลคอมพวเตอรอนเปนความผดเกยวกบ
การกอการรายตามทกำาหนดไวในภาคสอง ลกษณะ 1/1 แหง
ประมวลกฎหมายอาญา
(3) การกระทำาความผดตามกฎหมายอนทมลกษณะขดตอ
ความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน
พนกงานเจาหนาทมอำานาจยนคำารองพรอมแสดงพยาน
หลกฐานตอศาลทมเขตอำานาจขอใหมคำาสงระงบการทำาใหแพร
หลายซงขอมลคอมพวเตอรนนได และใหพนกงานเจาหนาท
ดำาเนนการยนคำารองตอศาลโดยไมชกชาเมอตรวจพบการ
กระทำาความผดตามวรรคหนง
ในกรณทศาลมคำาสงใหระงบการทำาใหแพรหลายซงขอมล
คอมพวเตอรตามวรรคสอง ใหพนกงานเจาหนาททำาการระงบ
การทำาใหแพรหลายนนเอง หรอสงใหผใหบรการระงบการทำาให
80 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
แพรหลายซงขอมลคอมพวเตอรนนกได ทงน จะตองไมกระทบตอ
การใหบรการอนๆ ของผใหบรการอนเทอรเนต”
1.3 ก�รประส�นคว�มรวมมอระหว�งหนวยง�นของรฐ
การประสานงานระหวางหนวยงานทเกยวของ ถอวาเปน
หวใจสำาคญในการปราบปรามการพนนออนไลน หนวยงาน
ตางๆ ควรแลกเปลยนขอมลระหวางกนในเรองน โดยเฉพาะ
กระทรวง ICT ควรรวบรวมรายชอเวบพนนผดกฎหมาย และตดตอ
ประสานกบกองบงคบการปราบปรามการกระทำาความผดเกยวกบ
อาชญากรรมทางเทคโนโลย (ปอท.) สำานกงานตำารวจแหงชาต เพอ
เรงรดการดำาเนนการตาม พ.ร.บ.การพนน และควรแจงขอมลดง
กลาวใหสำานกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (สำานกงาน
ปปง.) รวมถงกระทรวงมหาดไทยทราบและดำาเนนการตามอำานาจ
หนาททกฎหมายบญญตดวย
2. สร�งเครอข�ยเฝ�ระวงเวบพนนผดกฎหม�ย
มาตรการปดเวบไซตพนนผดกฎหมาย เปนการแกปญหา
ทางหนงทคอนขางไดผลในระดบหนง ซงเจาหนาทของหนวยงาน
ของรฐทรบผดชอบตาม พ.ร.บ.การพนนคอ ตำารวจ และพนกงาน
ไพศาล ลมสถตย 81
เจาหนาทตาม พ.ร.บ.วาดวยการกระทำาความผดเกยวกบ
คอมพวเตอร ควรนำาปฏบตหนาทอยางจรงจง อยางไรกด การ
ทำางานในเรองนจำาเปนจะตองใชทรพยากร ทงบคลากร กำาลง
คน และเครองมอพอสมควร ซงอาจเปนภาระคอนขางมาก
แกเจาหนาททเกยวของ ภาครฐจงควรทำางานเชงรกรวมกบภาค
ประชาชน ดวยการสรางเครอขายเฝาระวงเวบพนนผดกฎหมาย
และเปดชองตางๆ ใหประชาชนสามารถแจงขอมลเบาะแสเวบ
พนนผดกฎหมายไปยงหนวยงานโดยตรง และตองมมาตรการ
รกษาขอมลสวนบคคลของผแจงเบาะแส หรอมวธการแจงขอมล
เบาะแสโดยไมตองเปดเผยตวตนของผแจงเบาะแส
ในปจจบนกระทรวง ICT ไดเคยจดสงขอมลเวบพนนผด
กฎหมายไปยงหนวยงานทรบผดชอบของสำานกงานตำารวจแหง
ชาตแลวคอ กองบงคบการปราบปรามการกระทำาความผด
เกยวกบอาชญากรรมทางเทคโนโลย (ปอท.) ทาง ปอท.กควร
มการตดตามหรอสบสวนขอเทจจรงอยางตอเนอง และแจงให
กระทรวง ICT ชวยเหลอ เชน การปดเวบพนนหรอตดตามสบหา
ตนตอของเวบพนนเหลานน ซงจะชวยใหการบงคบใชกฎหมาย
มประสทธภาพมากขน อยางไรกด การปดเวบไซตเพยงอยาง
เดยวคงไมสามารถแกปญหานได เพราะผกระทำาผดสามารถเปด
82 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
เวบไซตหรอจดทะเบยน URL ใหมได หรอมเชาพนท web hosting
ในตางประเทศแทน แตกเปนแนวทางทนาจะไดผลในระดบหนง
ขอเสนอแนะทนาสนใจของเจาหนาทตำารวจในสงกด ปอท.
ทใหสมภาษณคอ การจดฝกอบรมใหเจาหนาทตำารวจในภมภาค
ตางๆ ทวประเทศ มความรทางเทคโนโลยในการตดตามเวบไซต
พนนผดกฎหมาย ซงจะชวยลดภาระงานของหนวยงานสวนกลางได
ตวอยางการรเรมทนาสนใจคอ กรณการจำาหนายบหรทาง
อนเทอรเนต หรอบหรออนไลนทมกจะเปนบหรทลกลอบนำาเขา
มาจากตางประเทศ ซงมคนกลมหนงโดยเฉพาะกลมวยรนทนยม
ซอบหรผานเวบไซต ซงถอเปนความผดตามกฎหมายควบคมยาสบ
และกฎหมายภาษทเกยวของ มการจดตงเครอขายเฝาระวงตลาด
บหรออนไลนภาคประชาชน (www.tobaccowatch.in.th) เพอให
ประชาชนทวไปสามารถแจงเบาะแสการขายบหรทางเวบตางๆ
โดยเปนรเรมของ มลนธรณรงคเพอการไมสบบหร ศนยวจยและ
จดการความรเพอการควบคมยาสบ (ศจย.) และ Southeast Asia
Tobacco Control Alliance (SEATCA)
ไพศาล ลมสถตย 83
3. ขอคว�มรวมมอกบผใหบรก�รอนเทอรเนต (ISPs)
แนวทางการแกไขปญหาการกระทำาความผดผานระบบ
คอมพวเตอรในตางประเทศทนาพจารณาคอ การเปดโอกาส
ใหผใหบรการอนเทอรเนต (ISPs) มสวนชวยเหลอเจาหนาท
ผบงคบใชกฎหมายไดหลายวธการ อาทเชน
กำาหนดขอตกลงหรอเงอนไขในการใหบรการเชาพนท
server ทสามารถยตหรอยกเลกขอตกลงททำากบผรบบรการ
ซงเปดเวบไซต หรอเชาพนท หรอใชบรการตางๆ เพอโฆษณา
หรอดำาเนนการเกยวกบการพนนผดกฎหมาย
ผใหบรการอนเทอรเนตควรเปดชองทางใหประชาชน
ทวไปสามารถรองเรยนไปยงผใหบรการอนเทอรเนตในประเทศ
โดยตรง เพอใหตรวจสอบและแจงขอมลไปยงเจาหนาทกระทรวง
ICT หรอตำารวจทเกยวของ
กำาหนดขอตกลงใหมจดเกบเอกสารหลกฐานแสดงขอมลท
ระบตวตนและสถานทตดตอของผใชบรการ (subscriber) เพอ
ปองกนการใชเวบไซตในทางมชอบ เพราะปจจบน ISP ในไทย
จะไมตรวจสอบขอมลตวบคคลของผสมครขอใชบรการทเปน
ตวบคคล
84 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
กระทรวง ICT หรอตำารวจควรขอความรวมมอให ISPs ตรวจ
สอบหรอหามผเชาพนทดำาเนนการใหม multiple log-in หรอตรวจ
สอบกรณทมการใหบรการทำาธรกรรมทางการเงนออนไลน (elec-
tronic payment) แบบตางๆ เพอลดความเปนไปไดทจะเปดรบ
สมาชกเขาเลนพนนออนไลนผานเวบไซต
4. เฝ�ระวงและตรวจสอบก�รทำ�ธรกรรมท�งก�รเงน
ทน�สงสย
การพนนฟตบอลทางเวบไซตมกจะมการทำาธรกรรมดวยการ
โอนเงนเขาบญชผรบแทงบอลและบญชของผเลนพนนบอลทเปด
บญชกบธนาคารพาณชยทวไป ดงนน ธน�ค�รแหงประเทศไทย
ในฐานะทเปนธนาคารกลางของประเทศทมอำานาจหนาทในดำาเนน
นโยบายทางการเงนของประเทศ และกำากบดแลธนาคารพาณชย
ทงหลาย ตาม “พระราชบญญตธนาคารแหงประเทศไทย พ.ศ.
2485” มาตรา 7 และมาตรา 8 แบงกชาตจงควรมบทบาทในการ
ออกนโยบายการกำากบดแลสถาบนการเงน โดย การออกหนงสอ
เวยนไปยงธนาคารพาณชยหรอสถาบนการเงนทกแหงในเรองน
เพอใหธนาคารพาณชยเฝาระวงการทำาธรกรรมทางการเงนทเกยว
ไพศาล ลมสถตย 85
กบการพนนผดกฎหมาย ซงเปนอำานาจหนาททสามารถดำาเนน
การไดตามกฎหมาย ประกอบกบนโยบายของผวาการธนาคาร
แหงประเทศไทย ทใหความสำาคญกบการคมครองผบรโภค
การเลนพนนผดกฎหมายทมกลมลกคาเปนคนไทย จะ
อาศยการทำาธรกรรมทางการเงนผานการโอนเงนทางบญช
ธนาคารพาณชยของไทย บางเวบไซตจะระบชอบญชธนาคารไว
อยางชดเจน แตเวบพนนผดกฎหมายสวนใหญจะแจงชอบญชให
แกลกคาทเลนพนน ดงนน เจาหนาทตำารวจจงขอความรวมมอ
ไปยงธนาคารพาณชย เพอสามารถตรวจสอบการทำาธรกรรม
ผดกฎหมายดงกลาว
สม�คมธน�ค�รไทยควรขอความรวมมอใหธนาคาร
พาณชยทงหลาย ออกระเบยบปฏบตหรอมาตรการปองกน
หรอเฝาระวงการทำาธรกรรมทางการเงนเกยวกบการพนน
ผดกฎหมายผานระบบธนาคาร เชน การโอนเงนผานบญช ซงหาก
มผแจงเบาะแสมายงธนาคารพาณชย ธนาคารกควรแจงเรอง
ใหเจาหนาทตำารวจดำาเนนการกบเจาของบญชเหลานน และให
ความรวมมอในการเกบขอมลธรกรรมทางการเงนตางๆ ผาน
บญชของเจามอพนน
86 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
สำ�นกง�นปองกนและปร�บปร�มก�รฟอกเงน (สำ�นกง�น
ปปง.) ในฐานะทเปนหนวยงานทรบผดชอบตาม “พระราชบญญต
ปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ.2542” ควรทำางาน
เชงรกและประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ โดยเฉพาะกอง
บงคบการปราบปรามการกระทำาความผดเกยวกบอาชญากรรมทาง
เทคโนโลย (ปอท.) และกระทรวง ICT ในการตรวจสอบธรกจพนน
ผดกฎหมายทมเวบรบพนนออนไลน พนนบอลเปนจำานวนมาก
เนองจากการพนนผดกฎหมายถอเปนความผดมลฐานอยางหนง
ตามกฎหมายฟอกเงนคอ หากเปนการเลนพนนทมจำานวนผเลนไม
เกน 100 คน หรอมวงเงนเลนพนนไมเกน 10 ลานบาท สำานกงาน
ปปง.จงควรดำาเนนการตรวจสอบเสนทางการเงนและธรกรรมของ
ธรกจดงกลาวเมอไดรบการแจงเบาะแส หรอเขาดำาเนนการตรวจ
สอบเวบพนนรายใหญเหลานนเอง
ไพศาล ลมสถตย 87
5. รณรงค เผยแพรขอมล คว�มรเกยวกบโทษของ
ก�รพนนใหกบกลมเดก เย�วชน และออกม�ตรก�ร
ปองกนก�รเลนพนนของเดกและเย�วชน
กระทรวงศกษ�ธก�ร
จากขอมลการศกษาพบวา ปจจบนมเดกและเยาวชนในวยเรยนทเลนพนนบอลเปนจำานวนมาก การทเดก เยาวชนเรมเลนพนนในวยน จะมผลกระทบตอพฒนาการทางรางกาย ระดบสตปญญา และยงบมเพาะนสยหรอพฤตกรรมการเสยงโชค การหาเงนเพอเลนพนน ซงจะสงผลกระทบเมอเปนผใหญ กระทรวงศกษาธการควรกำาหนดใหการเลนพนนในกลมนกเรยน เปนประเดนทมความสำาคญ เรงดวน เชน การบรรจเรองพษภยของการเลนพนน เปนสวนหนงหลกสตรในการเรยนการสอนของนกเรยนในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา หรอออกนโยบายใหโรงเรยนในสงกดกระทรวงศกษาธการ และขอความรวมมอไปยงโรงเรยนเอกชน ใหมการรณรงค เผยแพรขอมล ความรเกยวกบโทษของการพนนใหกบกลมเดก เยาวชนทอยในสถานศกษา และควรพจารณาออกมาตรการหามการใชโทรศพทมอถอในขณะชวโมงเรยน เพราะปจจบนนกเรยนสามารถเลน
พนนบอลผานโทรศพทมอถอได
88 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
กระทรวงก�รพฒน�สงคมและคว�มมนคงของมนษย
กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย หรอ
กระทรวง พม. ในฐานะทเปนหนวยงานหลกทมพนธกจประการ
หนงคอ การพฒนาใหประชากรและสงคมมคณภาพ และม
ภมคมกนตอการเปลยนแปลงทางสงคมในปจจบน ซงการพนน
ถอเปนสงทสงผลเสยตอการพฒนามนษยและสงคมโดยรวม อก
ทงกระทรวง พม.ไดจดทำา “แผนยทธศาสตรกระทรวงการพฒนา
สงคมและความมนคงของมนษย พ.ศ.2555 – 2559” และ “แผน
กลยทธสำานกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง
ของมนษย พ.ศ.2555 – 2559” ทมเนอหาสาระในสวนของประเดน
ยทธศาสตรทมความเกยวของกบการจดการปญหาการพนนใน
สงคมไทยคอ การเสรมพลงภาคเครอขายและภาคประชาชนในการ
ปกปองคมครอง และพฒนาสสงคมคณภาพ
ดงนน กระทรวง พม.จงควรมบทบาทสำาคญในการรณรงค
ใหประชาชนกลมตางๆ เหนถงโทษหรอผลเสยของการเลนพนน
ไมวาจะเปนกรณการพนนผดกฎหมายหรอการพนนถกกฎหมาย
ไพศาล ลมสถตย 89
กระทรวงวฒนธรรม
กระทรวงวฒนธรรมเปนหนวยงานหนงทมความสำาคญ
ในการมสวนรวมแกปญหาการพนนในสงคมไทย รวมถงกรณ
การพนนออนไลน การพนนบอล ดงจะเหนไดจากวสยทศนของ
กระทรวงนคอ “เปนองคกรหลกในการสรางความภาคภมใจ
ในความเปนไทย ปลกฝงคานยมอนดงาม บนพนฐานคณธรรม
นำาสงคมอยเยนเปนสข” และมพนธกจสำาคญประการหนงคอ
ปลกฝงคานยมและสงเสรมวถชวตทดงาม หนวยงานของ
กระทรวงวฒนธรรมทนาจะมบทบาทในเรองสรางคานยมให
คนไทยไมของเกยวกบการพนนหรอการเลนพนนคอ สำานกงาน
คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต ซงไดจดทำา แผนปฏบตราชการ
พ.ศ. 2552-2554” ทมเปาหมายใหประชาชนกลมเปาหมาย
มความรความเขาใจ ในการเลอกรบสอและเขารวมเปนเครอขาย
เฝาระวงทางวฒนธรรม (ประเดนยทธศาสตรท 3)
นอกจากนน กระทรวงวฒนธรรมซงเปนหนวยงานทม
อำานาจหนาทตาม “พระราชบญญตภาพยนตรและวดทศน
พ.ศ.2551” ควรสงเจาหนาทเขาไปประชาสมพนธใหผประกอบการ
รานวดทศน (คอ รานเกม รานทใหบรการอนเทอรเนต) ใหความ
รวมมอในการไมใหผเลนอนเทอรเนตเลนพนนในรานของตนเอง
90 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
กระทรวงวฒนธรรมควรแกไขกฎหมายลำาดบรอง (กฎกระทรวงหรอ
ประกาศ) ตาม พ.ร.บ.ภาพยนตรและวดทศน โดยกำาหนดเงอนไข
ของผขอใบอนญาตประกอบกจการรานวดทศน หามใหบรการ
เลนพนนออนไลน มฉะนน จะถกถอนใบอนญาตและไมสามารถ
ขอใบอนญาตใหมไดอกตอไป
6. จดทำ�และเปดเผยร�ยง�นก�รดำ�เนนคดผกระทำ�ผด
กรณพนนออนไลน
หนวยงานของรฐทรบผดชอบตาม พ.ร.บ.การพนนคอ
กระทรวงมหาดไทย ควรรวบรวมขอมล สถตและสรปผลการดำาเนน
คดผกระทำาผดตาม พ.ร.บ.การพนนในรอบปงบประมาณ หรอจด
ทำาเปนรายงานทก 6 เดอน เพอเผยแพรใหประชาชนทวไปรบ
ทราบ อกทงควรเปดเผยเงนรายไดจากการจดเกบคาธรรมเนยม
ใบอนญาตการพนนในแตละปงบประมาณดวย
กระทรวง ICT ควรรวบรวมรายชอเวบพนนผดกฎหมาย
ทไดดำาเนนการปดเวบไปแลว และ ประสานงานกบกระทรวง
มหาดไทย และสำานกงานตำารวจแหงชาต เพอเรงรดการดำาเนน
การตาม พ.ร.บ.การพนน และสรปผลการดำาเนนคดผกระทำาผด
ไพศาล ลมสถตย 91
ตาม พ.ร.บ.วาดวยการกระทำาความผดเกยวกบคอมพวเตอร
โดยเฉพาะการปดเวบไซตพนนโดยอาศยอำานาจตามมาตรา 20
7. จดตงองคกรกำ�หนดนโยบ�ย ควบคมดแลเรองก�ร
พนนระดบช�ต
การพนนเปนเรองทมผลกระทบตอสงคมไทยในหลายดาน
จงมความเกยวของกบหลายหนวยงานทตองทำางานอยางบรณา
การรวมกน กระทรวงมหาดไทยเพยงหนวยงานเดยว คงไม
สามารถรบภาระในเรองนได จงควรมการพจารณาเรองการจด
ตงองคกรกำาหนดนโยบาย ควบคมดแลเรองการพนนระดบชาต
ในรปของ “คณะกรรมการควบคมการพนน” ตาม ทมความเปน
อสระ ไมอยภายใตการสงการหรอแทรกแซงของฝายการเมอง
หรอราชการ ซงมหลายประเทศทมการจดตงคณะกรรมการใน
ลกษณะน เชนประเทศสหราชอาณาจกรทม Gambling Com-
mission หรอในมลรฐตางๆ ของสหรฐกจะมคณะกรรมการใน
ลกษณะน ทงน ควรศกษารปแบบ โครงสราง อำานาจหนาทของ
คณะกรรมการในลกษณะนตอไป เพอใหเหมาะสมกบบรบททาง
วฒนธรรมของสงคมไทย
92 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
8. บทบ�ทขององคกรวช�ชพด�นสอมวลชน
สภาการหนงสอพมพแหงประเทศไทยในฐานะองคกรวชาชพ
ดานสอมวลชนดานหนงสอพมพ ควรออกมาตรการทจำาเปนตาม
“ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ พ.ศ.2541”
เพอใหสมาชกของสภาการหนงสอพมพปฏบตตามขอบงคบและ
แนวปฏบตทเกยวของในเรองการเสนอขาวกฬา ซงกำาหนดมใหม
การรายงานขาวกฬาทชนำา ชกจงใหเกยวของกบการพนน หรอม
มาตรการทางสงคม (social sanction) เชน ไมใหหนงสอพมพททำา
ผดกฎหมายการพนน เขารวมกจกรรมของสภาการหนงสอพมพฯ
หรอไมคบคาสมาคมกบสอทมผลประโยชนกบการพนนออนไลน
นอกจากน สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย
สมาคมผสอขาวกฬาแหงประเทศไทย สม�คมนกข�ววทยและ
โทรทศนไทยกควรมบทบาททจะสนบสนนใหสมาชกสมาคมฯ
หลกเลยงการเสนอขาว การรายงานขาวทเกยวกบการพนนทาย
ผลกฬาตางๆ ทเชอมโยงกบการพนนออนไลน
ไพศาล ลมสถตย 93
9. ก�รจำ�กดชองท�งก�รเผยแพรสอโฆษณ�พนน
ออนไลน
มาตรการหนงทจะใชในการปองกนปญหาการพนน
ออนไลนไดคอ การจำากดชองทางการเผยแพรหรอจดจำาหนาย
สอโฆษณาพนนออนไลน โดยการขอความรวมมอและใหขอมล
แกรานสะดวกซอ เชน ขอความรวมมอจาก บรษท ซพ ออลล
จำากด (มหาชน) ผดำาเนนการราน 7-Eleven ทวประเทศ รวมถง
กรณรานโชหวย หางรานตางๆ ทจดจำาหนายหนงสอพมพกฬา
หรอนตยสารบางฉบบทมโฆษณาหรอการเชญชวนใหผอานเลน
พนนบอลอยางชดเจน ใหงดจำาหนายสอสงพมพทเผยแพรหรอ
โฆษณาการพนนผดกฎหมาย และใหขอมลวาการวางจำาหนาย
ดงกลาวอาจถอเปนความผดตามกฎหมายการพนนดวยเชนกน
นอกจากน “คณะกรรมการกำากบดแลกจการวทย กจการ
โทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต” (กสทช.) ซงมอำานาจ
ตามกฎหมายทเกยวของคอ “พระราชบญญตองคกรจดสรร
คลนความถและกำากบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน
และกจการโทรคมนาคม พ.ศ.2553” “พระราชบญญตการ
ประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ.2551”
94 เปดปม เปน อย คอ “พนนออนไลน”สงคมไทยยคไรพรมแดน
และ “พระราชบญญตการประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ.2544”
ในการจดทำาหลกเกณฑการออกใบอนญาตประกอบกจการสำาหรบ
ผประกอบการเคเบลทว ทวดาวเทยม วทยชมชน และสอตางๆ
ทอยภายใตกฎหมายท กสทช.มอำานาจกำากบดแล โดยระบเรอง
การหามการกระทำาความผดตาม พ.ร.บ.การพนน เปนเงอนไข
สำาคญเกยวกบใบอนญาตประเภทตางๆ
ไพศาล ลมสถตย 95