หนง-สอ เรยน สา-ระ-การ เรยน ร พน-ฐาน

ภา-ษา-ไทยกลม สา-ระ การ เรยน

ร ภา-ษา ไทยชน มธ-ยม ศก-ษา ป

ท ๒

ตาม หลก สตร การ ศก-ษา ขน พน-ฐาน

พท-ธ-ศก-ราช ๒๕๔๔

บท ท ๑ทก-ษะ และ ว-ธ การ สอ-สารความ-นำา

ม-นษย ใช ภา-ษา เปน เครอง-มอ ใน การ ทำา กจ-กรรม ตางๆ กอ ให เกด ความ เขา-ใจ ตอ กน นำา ไป ส การ สราง-สรรค และ พฒ-นา ช-วต และ สง-คม ให เจรญ กาว-หนา หาก ม-นษย ไม ม ภา-ษาใช ใน การ ตด-ตอ สอ-สาร โลก ม-นษย จะ ยง คง ลา-หลง และ ม ว-ถ ช-วต เยยง สตว จง กลาว ได วา ภา-ษา ม ความ สำา-คญ และ ม บท-บาท ตอ ม-นษย จำา-เปน ท นก-เรยน จะ ตอง ขวน-ขวาย ฝก-ฝนทก-ษะ การ ใช ภา-ษา ทง การ ฟง การ ด การ พด การ อาน และ การ เขยน ให เกด ประ-สทธ-ผล เพอการ อย รวม กน อยาง ม ความ สขการ ฟง และ การ ด

ใน ช-วต ประ-จำา วน ม-นษย ใช เว-ลา ฟง และ ด มาก กวา ทก-ษะ อนๆ โดย เฉพาะ อยาง ยงใน ปจ-จ-บน ม สอ ตางๆ มาก มาย ท ม

รป-ลกษณ ส-สน ดง-ดด ความ สน ใจ ให ฟง และ ด เพม ขนอา-ท ราย-การ วท-ย โท-ร-ทศน ท ออก อา-กาศ ๒๔ ชว-โมง แถบ บน-ทก เสยง ว-ด-ทศน ซ-ด-รอม ท ผ-ลต ออก มา จำา-หนาย หลาก-หลาย และ ม จำา-นวน มาก

ความ สำา-คญ ของ การ ฟง และ การ ดการ ฟง และ การ ด ม ความ สำา-คญ ตอ ม-นษย ม-นษย เรยน

ร สง ตางๆ และ พฒ-นา มา โดย ลำา-ดบ จน ถง ปจ-จ-บน ม-นษย ยง คง ใช ทก-ษะ การ ฟง การ ด เปน ปจ-จย ใน การ เรยน รอยาง กาว ขวาง เพม ขน โดย ฟง จาก คำา พด จาก วส-ด ตางๆ จน ถง การ ฟง และ การ ด สาร ผานเครอ ขาย โท-ร-ค-ม-นา-คม อา-ท อน-เตอร-เนต เกม-คอม-พว-เตอร ซง ถอด-ทอด ทง เสยง และ ภาพ เคลอน ไหว ม ส สน ดง ดด ความ สน ใจ หาก ม-นษย ไม ร จก ฟง และ ด โท-ร-ค-ม-นา-คม ดง กลาว ให เหมาะ สม ก อาจ ม พฤ-ต-กรรม แยก ตว เอง จาก สง-คม ไป หมก-มน กบ การ ฟง และ การด สอ โท-ร-ค-ม-นา-คม จน ไม ได ตด-ตอ สอ-สาร ผาน ชอง-ทาง อนๆ กบ บค-คล อนๆ

จด-ประ-สงค ของ การ ฟง และ การ ดใน แต ละ วน เรา ใช เว-ลา เพอ การ ฟง และ การ ด มาก กวา

การ พด การ อาน และ การเขยน จง ควร ฝก-ฝน การ ฟง และ การ ด เพอ ใช เว-ลา ให คม ประ-โยชน โดย กำา-หนด จด ประ-สงค ใน การ ฟง และ การ ด อยาง ชด-เจน จด-ประ-สงค ของ การ ฟง และ การ ด โดย ทว ไป ม ดง-น

๑.ฟง และ ด เพอ ความ รอบ ร ทำา ให รบ ร ขอ มล ความ ร และ ทรร-ศ-นะ ตางๆ เพอ เพม- พน ส-ต-ปญ-ญา จน-ต-นา-การ และ ความ คด สราง-สรรค

๒.ฟง และ ด เพอ ความ เพลด เพลน ได รบ ความ บน-เทง ท ทำา ให อา-รมณ และ จต ใจ ผอน คลาย จาก ความ เหนด-เหนอย แม วา ร สก ทอ-แท ใจ เหงา หงอย เซอง-ซม การ ฟง สง บน-เทงและ ด สง ท สวย-งาม ก ทำา ให ส-นก ส-นาน สด ชน และ ม กำา-ลง ใจ ใน การ ดำา-เนน ช-วต ตอ ไป

๓.ฟง และ ด เพอ เหน แบบ อยาง และ ปลก ฟง คณ-ธรรม-จ-ร-ย-ธรรม ได รบ ความ ร หรอขอ คด จาก คำา สอน ตว อยาง ท ด แง

คด จาก คำา แนะ-นำา ท ช แนะ ให นำา ไป ป-ฏ-บต อน เปนประ-โยชน ตอ ตว เอง โดย ตรง และ ตอ สง-คม โดย รวม

๔.ฟง และ ด เพอ สง-เกต และ ฝก ว-จา-ร-ณ-ญาณ ได เหน แบบ อยาง และ รบ ทราบ ขอ คดซง จะ ชวย ใน การ กลน กรอง เลอก สรร-สา-ระ-สำาค-ญ ท เปน ประ-โยชน และ ม คณ-คา ตอ ช-วต ได ตาม ตอง การ

การ พฒ-นา ทก-ษะ การ ฟง และ การ ดทก-ษะ ขน พน-ฐาน ของ การ ฟง และ การ ด คอ การ ฟง และ

ด อยาง เขา ใจ ทก-ษะ ขน สง คอ การ ฟง และ ด อยาง ว-เคราะห ใช ว-จา-ร-ณ-ญาณ และ ประ-เมน คา นก-เรยน ควร พฒ-นาทก-ษะ การ ฟง และ การ ด ตาม ลำา-ดบ ความ ยาก งาย ดง-น

๑.ฝก ฟง ถอย คำา สำา-นวน โว-หาร ตางๆ ให ร และ เขา ใจ ความ หมาย นย-ตรง และ นย-ประ-หวด หาก ไม เขา ใจ ควร จะ คน-หา ความ หมาย จาก พจ-นา-น-กรม หรอ ต ความ หมาย โดย อา-ศย บ-ร-บท เชน ปาก หมาย-ถง อ-วย-วะ เมอ นำา ไป ใช จะ ม ความ หมาย แตก ตาง ไป กลาว คอสำา-นวน ปาก หอย ปาก ป หมาย“ ” -ถง คน ท ชอบ พด เพอ เจอ ไร สา-ระ อยา ไป เชอ ลม ปาก ของ เขา ลม ปาก“ ” เปน โว-หาร ท หมาย ถง คำา พด คน ปาก ต“ -ลาด หา เพอน ได ยาก ” ปาก ต-ลาด คอ คน ปาก จด พด จา ไม นา ฟง

๒.ฝก ฟง สาร ประ-เภท ตางๆ ใน แต ละ วน ม เรอง ราว เหต-การณ และ ขอ-มล ขาว-สารตางๆ ถาย ทอด ผาน สอ จำา-นวน มาก มาย จง ควร ร จก เลอก ฟง และ ฝก ฟง สาร หลาย แบบ หลาย ว-ธ ไม ควร ละ-เลย สา-ระ-สำา-คญ จน เกด ส-ภาพ เขา ห ซาย ทะ ล ห ขวา ” ” แต ควร ใช ความ คด อยาง ม ว-จา-ร-ณ-ญาณ ใน ข-ณะ ฟง พ-จา-ร-ณา ใคร-ครวญ ประ-เมน คณ-คา ประ-มวล สาร ประ-โยชน และ นำา ไป ใช ใน ช-วต ตอ ไป เชน ฟง ขาว สาร ฟง คำา บรร-ยาย ฟง การ เส-ว-นา แสดง ความ คด เหน

แนว การ ฝก ฟง สาร ประ-เภท ตางๆ ใน ช-วต ประ จำา วน ม ว-ธ การ ดง-น

การ ฟง ทาง ว-ชา-การ ร จก เลอก ฟง เพอ เสรม ความ ร ความ เขา ใจ ใน ว ชา ท เรยน และ เพม-พน ความ ร เกยว กบ เหต-การณ ตางๆ ท เกด ขน หรอ เปน ปญ-หา ของ สง-คม ซง นก ว-ชา-

การ ได พด แสดง ทรร-ศ-นะ และ ช ประ-เดน เปน ความ ร นำา ไป เปน แนว ทาง การ แก ปญ-หา หรอ พฒ-นา สง-คม ตอ ไป เชน ฟง ขาว สาร ฟง คำา บรร-ยาย ฟง การ อ-ภ-ปราย แสดง ความ คด เหน

การ ฟง สา-ร-ค-ด ร จก เลอก ฟง สา-ร-ค-ด ท ให ทง ความ ร และ ความ บน-เทง เชน ราย-การ สา-ร-ค-ด ทอง-เทยว สา-ร-ค-ด ช-ว-ประ-วต สา-ร-ค-ด เกรด ความ ร ตางๆ เปน-ตน ตาม ความ สน ใจ และ จด-มง-หมาย ใน การ ฟง

การ ฟง บน-เทง ค-ด ร จก เลอก ฟง บน-เทง ค-ด ดวย ความ เพลด-เพลน พรอม ทง ร จกว-เคราะห ขอ คด ค-ต ช-วต ท แฝง อย ใน เนอ หา พฤ-ต-กรรม ของ ตว-ละ-คร ใน ละ-คร บท ก-ว-น-พนธ บท เพลง ตางๆ เปน-ตน นอก จาก จะ ได รบ ความ ส-นก ส-นาน เพลด เพลน แลว ยง จะ ได สาร ประ-โยชน คม-คา อก ดวย

๓.ฝก การ ด รวม กบ การ ฟง ร จก ด และ ฟง อยาง พ-นจ-พ-เคราะห ประ-สาน การ สง-เกต ดวย สาย ตา กบ การ ฟง เสยง ดวย ห เพอ รบ สาร ใน แง มม ตางๆ ได สม-บรณ ยง ขน การ รบ สาร จาก อา-กป-ก-ร-ยา ทา-ทาง ส หนา ระ-ดบ เสยง และ คณ-สม-บต ของ เสยง ลวน เปน ภา” -ษาท สอ ความ หมาย แทน คำา พด (ท เรยก กน วา อ-วจ-น-ภา-ษา)ใน ลก-ษ-ณะ ซำา กน แทน กน เสรม กน เนน กน และ ขด แยง กน อยาง ใด อยาง หนง นก-เรยน จง ตอง เอา ใจ ใส ฝก-ฝน การ ด รวม กบ การ ฟง อยาง ส-มำา เสมอ

๔.ฝก การ ด สอ ประ-เภท อนๆ ม สาร จำา-นวน มาก ท สอ ผาน ลาย เสน ภาพ วส-ด ของ จรง สง ประ-ดษฐ ตางๆ ควร ร จก สง-เกต และ พ-จา-ร-ณา คน หา ความ หมาย ท แสดง ออก โดย ไม ม คำา พด ประ-กอบ ถา ไม เขา ใจ เพราะ ไม ม ความ ร พน ฐาน มา กอน ก ควร สอบ ถาม ผ ร ให อ-ธ-บาย เพม เตม และ ฝก ด ดวย ตน เอง ใน โอ-กาศ ตอๆ ไป เชน ฝก ด การ-ตน การ-เมอง ภาพศลปะ หรอ แม แต การ ด (สง-เกต) ราย-ละ-เอยด บาง อยาง ใน ภาพ-ยนตร เชน ฉาก บรร-ยา-กาศ เครอง แตง กาย เปน ตน

มา-ร-ยาท การ ฟง การ ดนอก จาก การ ฝก ทก-ษะ การ ฟง การ ด แลว นก-เรยน ควร

เสรม-สราง น-สย การ ฟง และ การ ด ให เหมาะ-สม ตาม คา น-ยม และ วฒ-น-ธรรม ไทย ดวย จง จะ ได รบ การ ยก-ยอง วา เปน ผได

รบ การ อบ-รม สง-สอน มา ด มา-ร-ยาท การ ฟง และ การ ด ท ควร แสดง ออก ใน ข-ณะ สอ-สาร กบ ผ อน ม ดง-น

๑.แสดง ก-ร-ยา-อา-การ และ ทา-ท ท ให เกยรต ผ พด อยาง จรง ใจ ก-ร-ยา เชน น จะ ทำา ใหการ สอ-สาร ราบ-รน ม บรร-ยา-กาศ ท ด ม ความ จรง-ใจ ตอ กน ทง น ควร จะ แสดง ก-ร-ยา อา-การให เหมาะ-สม กบ บค-คล โอ-กาส และ ส-ถาน-ท

๒.ร กา-ล-เท-ศะ ใน การ โต ตอบ ร จง-หวะ ท ควร จะ นง ฟง ส-นบ ส-นน หรอ โต แยง โดย คำา-นง ถง ความ สม-พนธ ระ-หวาง บค-คล เพศ วย และ ฐา-นะ ทาง สง-คม เพอ ให ม สวน รวมใน การ สอ สาร ได ต-ลอด เว-ลา

ส-รป ได วา การ รบ สาร ดวย การ ฟง และ การ ด ม ความ สำา-คญ ใน ช-วต ม-นษย เปน การ รบ สาร เพอ เพม-พน ความ ร เสรม สราง คณ-ธรรม และ เพอ การ พก-ผอน หยอน-ใจ จง จำา-เปนท นก-เรยน จะ ตอง ฝก ทก-ษะ และ สราง-เสรม มา-ร-ยาท ใน การ ฟง และ การ ด ให เหมาะ-สม ดวยการ พด

การ พด เปน ทง ศาสตร และ ศลป ทก คน สา-มารถ ศก-ษา-ศาสตร หรอ หลก การ พด ได เทา-เทยม กน แต ม บาง คน เทา นน ท ม ศล-ปะ ใน การ พด ได เปน นก พด และ ประ” ” -สบความ สำา-เรจ ใน ช-วต และ การ ทำา งาน อยาง ไร ก ตาม แต ละ คน ก ควร ฝก-ฝน การ พด เพอ การ สอ-สารกบ คน อน อยาง ม ประ-สทธ-ภาพ และ บรร-ล-ผล คอ ม ความ เขา ใจ ตรง กน” ”

ความ สำา-คญ ของ การ พดม-นษย ม ความ เขา ใจ หรอ ความ สม-พนธ ท ด เพราะ ได

พด จา ปรา“ -ศรย กน นอก จากจะ สอ” -สาร ดวย ถอย คำา ภา“ -ษา หรอ” วจ“ -น-ภา-ษา แลว ยง สอ สาร ดวย อ” “ -วจ-น-ภา-ษา ท แสดง ออก ”

ดวย ทา ทาง ส หนา นำา เสยง ฯลฯ ม ความ หมาย เสรม เพม เตม คำา พด และ ม สวน ทำา ให สง สาร ได ชด-เจน และ สม-บรณ กวา การ เขยน เชน ความ ร สก กลว เมอ เขยน จะ สอ ไม ได วา กลว อยาง ไร มากนอย เพยง ” ”ใด แต ถา พด จะ เสรม และ เนน ให ร ดวย อ-วจ-น-ภา-ษา เชน ผ-งะ ศร-ษะ ไป ดาน หลง เบก ตา กวาง อา ปาก พด เสยง สน ฯลฯ การ พด จง สอ สาร ได เขา ใจ ตรง กน มาก ยง ขน โดย เฉพาะ อยาง ยง ในส-ถา-น-การณ ท ตอง

ประ-สาน ประ-โยชน หรอ กร-ณ ท เกด ความ ขด แยง จำา เปน ตอง ใช ทก-ษะ การ พด ขน สง ท เรยก วา การ เจ-ร-จา ตอ รอง จง จะ ชวย ให การ สอ สาร สม-ฤทธ ผล ตาม ตอง การ

จด ประ-สงค ของ การ พดการ พด เพอ การ สอ สาร ท สม-ฤทธ ผล และ ม ประ-สท-ธ-ภาพ ผ พด

จะ ตอง กำา-หนด จด-ประ-สงคไว อยาง ชด-เจน จด-ประ-สงค ของ การ พด ม จด-ประ-สงค ทว ไป และ จด-ประ-สงค เฉพาะ เจาะ-จง ใน การสอ สาร แต ละ ครง

จด-ประ-สงค ทว ไป ของ การ พด ม ดง-น๑.เพอ แจง ให ทราบ ผ พด มง ให ผ ฟง รบ ทราบ เรอง ราว ราย ละ-

เอยด ตางๆ เปน การ เพม-พนความ ร ความ เขา ใจ แก ผ ฟง๒.เพอ โนม นาว ใจ ผ พด ตอง การ จง ใจ ผ ฟง ให เชอ ถอ คลอย ตาม

เกด การ เปลยน-แปลง ทศ-น-ค-ต หรอ ให กระ ทำา การ อยาง หนง อยาง ใด๓.เพอ จรร-โลง ใจ ผ พด ตอง การ ให ผ ฟง เกด ความ ร สก ท ด งาม

ได คต ขอ คด ท เปน แนว ทาง ใน การ ดำา-เนน ช-วต และ เกด กำา ลง ใจ ท จะ นำา ขอ คด ไป ป-ฏ-บต หรอ ทำา ความ ด ตอ ไป

๔.เพอ คน หา คำา ตอบ ผ พด ม จด-มง-หมาย ท จะ ให ผ ฟง ม สวน รวม ใน การ สอ สาร ดวย การชวย กน คน หา คำา ตอบ ใน ประ-เดน ท ผ พด ตง เปน คำา-ถาม

สวน จด-ประ-สงค เฉพาะ ท ยอย จาก จด ประ-สงค ทว ไป เชน พด เลา เรอง การ เดน ทาง ไป ทศ-น-ศก-ษา ผ พด อาจ จะ ตง จด-ประ-สงค เฉพาะ วา เพอ ให ผ ฟง ร จก ส-ถาน ท ท ไป ทศ-น-ศก-ษา และ ได ขอ คด ท เปน สา-ระ-ประ-โยชน นำา ไป ปรบ-ปรง การ ทำา งาน ของ ตน เปน-ตน

การ พฒ-นา ทก-ษะ การ พดแนว การ ฝก ทก-ษะ การ-พด เรม ท ตว เอง เรอง ท พด การ ใช ภา-

ษา และ การ ประ-เมน-ผล ตาม ลำา-ดบ ดง-น๑.การ ฝก บค-ลก-ภาพ ตง-แต การ ปรา-กฎ ตว การ ทก ทาย (ป-ฏ-

สน-ถาร)การ แสดง อา-กป-ก-ร-ยาทา ทาง การ เคลอน ไหว นำา เสยง และ ล-ลา การ พด

๒.การ ฝก เตรยม การ พด ได แก การ กำา หนด เรอง จด-ประ-สงค-การ นำา เสนอ เนอ หา สา-ระ ตามจด-ประ-สงค โดย คำา-นง ถง กาล-เท-ศะ โอ-กาส บค-คล และ วฒ-น-ธรรม ทาง ภา-ษา

๓.การ ฝก ใช ถอย คำา ภา-ษา สอ-สาร เลอก ใช ถอย คำา ท ม ความ หมาย การ เรยบ เรยง ประ-โยค ขอ ความ ตาม ลำา-ดบ ความ คด ม ความ หมาย ชด-เจน เขา ใจ งาย ถก ตอง ตาม หลก ภา-ษา และ วฒ-น-ธรรม ภา-ษา

๔.การ ฝก ประ-เมน ผล การ พด และ การ ว-จารณ การ พด เพอ ปรบ-ปรง แก-ไข ขอ บก-พรอง และเพม-พน ความ สา-มารถ ใน การ สอ-สาร ดวย การ พด ตอ ไป

นอก จาก น นก-เรยน ควร ฝก พด ประ-เภท ตางๆ ตาม จด-ประ-สงค ใน การ พด ดง-น

๑.การ พด บรร-ยาย เปน การ พด เพอ แจง ให ทราบ ตว-อยาง เชน การ พด บรร-ยาย เรอง ราวเหต-การณ ท พบ เหน อาจ จะ พด ตาม ลำา-ดบ เว-ลา ตาม ทศ ทาง จาก ภาพ รวม ไป หา ภาพ ยอย หรอ ตาม เหต-ผลตว-อยาง การ ฝก พด บรร-ยาย เชน การ พด ราย งาน ขาว เหต-การณ การ เลา น-ทาน การ พด แนะ นำา การ พดอ-ธ-บาย ประ-กอบ การ สา-ธต เปน ตน

๒.การ พด โนม นาว ใจ เปน การ พด เพอ ชก จง ใจ ให ผ ฟง เชอ ถอ และ คลอย ตาม โดย นำา เสนอขอ มล ตางๆ ท ตอบ ส-นอง ความ ตอง การ ของ ผ ฟง ม ความ เหน คลอย ตาม และ ป-ฏ-บต ตาม คำา พด ตว อยาง เชน การ เจ-ร-จา ตอ รอง การ ขอ รอง วง วอน การ โฆ-ษ-ณา และ การ ว-จารณ เปน ตน

๓.การ พด ให ค-ต และ ขอ-คด เปน การ พด เพอ ให ผ ฟง ได รบ ขอ คด ทเ ปน ประ-โยชน นำา ไปปรบ-ปรง แก ไข ปญ-หา หรอ ทำา ให เกด ความ ร สก ส-บาย ใจ ภม-ใจ ฯลฯ ตว อยาง เชน การ ให โอ-วาทการ พด แสดง ความ ยน-ด แสดง ความ เสย ใจ แสดง ความ อา-ลย การ พด อวย พร เปน ตน

๔.การ พด ซก ถาม เปน การ พด ตง คำา ถาม เพอ คน หา คำา ตอบ แสดง ถง ความ สน ใจ ตอง การ รขอ มล ความ คด เหน และ แนว ป-ฏ-บต ตางๆ ตว อยาง เชน การ ซก ถาม เมอ ไม เขา ใจ คำา พด คำา บรร-ยาย ความคด เหน ของ ผ พด นอก จาก น การ ตง คำา ถาม ยง นำา มา ใช เพอ ระ-ดม ความ คด เหน หรอ แนว ทาง ในการ แก ปญ-หา ตางๆ อก ดวย

นอก จาก น อาจ ฝก พด เพอ วต-ถ-ประ-สงค ท เฉพาะ เจาะ-จง ก ได เชน พด เชญ ชวน พด ราย งาน พด อ-ภ-ปราย พด ส-นบ ส-นน พด โต แยง หรอ คด คาน พด อวย พร พด แสดง ความ เสย ใจ และ พด ปลกปลอบ ใจ เปน ตน

มา-ร-ยาท การ พด

การ พด ให ทง คณ ประ-โยชน ท สราง-สรรค เชน คำา พด แนะ นำา คำา พด ให กำา-ลง ใจ และ การ ท ใหโทษ เปน การ ทำา ราย ผ อน ทาง ออม ดง เชน การ พด ตำา-หน ดา-ทอ นน-ทา ใส ราย ดง-นน จง ควร ตระ-หนกถง ผล ดาน ด และ ดาน ราย ดง กลาว และ ควร จะ เสรม สราง ตน เอง ให ม มา-ร-ยาท การ พด ตาม คา น-ยม ของ สง-คม ดวย

มา-ร-ยาท ใน การ พด ท ควร ป-ฏ-บต ม ดง น๑.ใช คำา พด และ แสดง ก-ร-ยา-อา-การ ท สอ ถง ความ จรง ใจ และ

มง ให เกด ประ-โยชน ตอ ผ ฟง เมอ ม ความ จรง ใจ และ ปรา-รถนา-ด ตอ ผ อน แลว จะ ทำา ให ใช คำา พด ท ส-ภาพ และ ให เกยรต เหมาะ สมกบ กา-ล-เท-ศะ โอ-กาส และ บค-คล

๒.ร จก จง-หวะ และ โอ-กาส ท ควร พด หรอ หยด พด โดย ว-เคราะห ผ ฟง ใน ดาน ตางๆ แลวเลอก สรร เรอง ราว และ ถอย คำา ภา-ษา ท สอ ความ หมาย รวม กบ อ-วจ-น-ภา-ษา และ สอ อนๆ ตาม จด-ปร-ะสงคของ การ พด และ ตอบ สนอง ความ ตอง การ ของ ผ ฟง

ส-รป ได วา การ พด ม ความ สำา-คญ ตอ ตว ผ พด ผ ฟง และ สง-คม เปน ชอง ทาง ท นำา มา ใช ใน การ อย รวม กน ใน การ ทำา งาน และ การ สราง-สรรค ความ เจรญ แก สง-คม สวน รวม การ พด เปน ศาสตร และ ศล-ปะ ท นก-เรยน ตอง ร หลก ของ การ พด และ ฝก-ฝน ไป ใช ให เหมาะ-สม โดย ฝก การ พด แบบ ตางๆรวม ทง คำา-นง ถง ผล กระ ทบ ของ คำา พด และ ม มา-ร-ยาท การ พดการอาน

ปจ-จ-บน ม สอ ท ใช ทก-ษะ การ อาน จำา-นวน มาก และ ม รป แบบ แตก ตาง กน ใน ส-มย กอนประ-วต-ศาสตร ม สอ ท เปน ภาพ เขยน บน หนา ผา ผ-นง ถำา จน ถง ส-มย ปจ-จ-บน ม สอ ท เปน ผล จาก วท-ยา-การท เจรญ กาว หนา เชน คอม-พว-เตอร ซง ใช การ รบ สาร ดวย การ อาน เครอง หมาย ร-หส ตว อก-ษร บน เครอ ขาย อน-เตอร-เนต นก-เรยน จง ควร ฝก-ฝน ทก-ษะ การ อาน จาก สอ หลาย รป แบบ และ พฒ-นา ตน เอง ใหเปน คน ใฝ ร ท ม ความ สา-มารถ ใน การ อาน ขน สง ตอ ไป

ความ สำา-คญ ของ การ อานการ รบ สาร ดวย การ อาน ม ความ สำา-คญ ซง แตก ตาง จาก การ รบ

สาร ดวย การ ฟง ดวย เหต ท เ รา รบ สาร จาก การ อาน ได ทก เวลา ทก ท และ สา-มารถ จะ อาน ซำา อาน ทบ-ทวน ได ไม จำา-กด นอก จาก น วส-ด การ

อาน เชน หนง-สอ ก เปน สาร ท พก พา ไป ได สะ-ดวก และ เออ ประ-โยชน แก ผ ท อย หาง ไกล ในส-ถาน ท ท ขาด แคลน ผ ร ท จะ สง สอน ถาย ทอด ความ ร หนง-สอ จง เปน ขม ปญ“ -ญา ท ทด” -แทน ได ด ผ มทก-ษะ การ อาน และ ใฝ ร ใฝ เรยน ยอม จะ ได รบ ความ ร ประ-สบ-การณ และ ขอ คด จาก การ อาน หนง-สอและ แหลง เรยน ร ตางๆ นำา มา ใช ใน การ คด การ ตด สน ใจ การ แก ปญ-หา และ การ สราง ว-สย-ทศน ใน การดำา-เนน ช-วต ท ด ตอ ไป ภาย หนา

จด-ประ-สงค ของ การ อานการ อาน ม จด-ประ-สงค ท กำา-หนด ขน ตาม ความ ตอง การ ของ ผ

อาน ซง อาจ จะ ตอง การ ศก-ษาคน-ควา ขอ-มล เพอ ประ-โยชน เชง ถา-วร หรอ การ อาน เพอ การ พก-ผอน หยอน-ใจ จด ประ-สงค ของ การอาน โดย สง-เขป ม ดง น

๑.เพอ เพม พน ความ ร เปน ความ ร เกยว กบ ว-ชา-การ ตางๆ ท กำา-ลง ศก-ษา เลา เรยน รวม ไป ถงความ ร เพอ การ ประ-กอบ อา-ชพ และ การ พฒ-นา ตว เอง ให เปน ส-มา-ชก ท ด ของ ครอบ-ครว ชม-ชน และ สง-คม

๒.เพอ ให เกด ความ คด เปน การ อาน เพอ เขา ใจ แนว คด ของ ผ เขยน ทำา ให ผ อาน เกด ทรร-ศ-นะ ท กวาง ไกล เพราะ ได ว-เคราะห เหต-ผล และ เจ-ต-นา ของ ผ เขยน ท สะ-ทอน ผาน เรอง ราว ท อาน

๓.เพอ ความ บน-เทง เปน ความ ส-นก ส-นาน ท ได จาก การ อาน หนง-สอ ประ-เภท บน-เทง ค-ดเชน น-ว-น-ยาย เรอง สน บท ขำา ขน ฯลฯ นอก จาก จะ เพลด-เพลน ไป กบ ภา-ษา และ เรอง ราว ท ส-นก ส-นาน แลวยง ได ความ ร และ ค-ต ขอ คด ควบ ค ไป ดวย

จด-ประ-สงค ของ การ อาน ของ แต ละ คน จะ แตก ตาง กน ไป ตาม ความ ตอง การ เชน บาง คนตอง การ ประ-สบ ความ สำา-เรจ ใน ช-วต ก จะ อาน หนง สอ ประ-เภท แนะ-นำา ว ธ การ พฒ-นา บค-ลก-ภาพ และ การ ทำา งาน ผ อาน จะ กำา-หนด จด-ประ-สงค-ของ การ อาน เพอ ตอบ ส-นอง ความ ตอง การ โดย เฉพาะ ของตน เอง

การ พฒ-นา ทก-ษะ การ อานเทค-โน-โล-ย การ พมพ ได เจรญ กาว หนา สา-มารถ ผ-ลต สง พมพ

ใน รป แบบ หลาก หลาย และ บน วส-ด ตางๆ ถง แม วา เทค-โน-โล-ย-โท-ร-ค-ม-นา-คม จะ เจรญ ไป มาก ก ตาม แต เรา ก ยง คง ตอง ใช ทก-ษะการ อาน รบ สาร เชน เดม เพยง แต เปลยน มา อาน บน วส-ด อนๆ เชน แกว

พลา-ส-ตก จอ-คอม-พว-เตอร ฯลฯ ทก-ษะ การ อาน ท จำา เปน ตอง ฝก ฝน และ พฒ-นา ม ลำา ดบ ขน ตอน ดง น

๑.การ กำา-หนด จด-ประ-สงค ใน การ อาน กอน ลง มอ อาน นก-เรยน ควร กำา-หนด ร วา อาน เพอ อะ ไร อาน แลว จะ นำา ขอ-มล ไป ทำา อะ ไร ฯลฯ ซง เปน การ กำา-หนด จด-ประ-สงค ใน การ อาน และ เปน ปจ-จย ใน การ เลอก หนง-สอ ว-ธ-การ อาน ตลอด ถง การ นำา สา-ระ ท อาน ไป ใช ประ-โยชน ตอ ไป

โดย ทว ไป จด-ประ-สงค ใน การ อาน กำา-หนด ขน ตาม ความ ตอง การ ของ แต ละ คน ประ-กอบ กบ การ ฝก ฝน และ ความ สา-มารถ ใน การ อาน ของ แต ละ คน เชน นก-เรยน จะ ตอง อาน เพอ แสวง หา ความ รเชง ว-ชา-การ ตาม หลก สตร การ เรยน นก ว-จย อาน เพอ คน-หา ขอ-มล หรอ แนว คด ท จะ นำา มา ใช ส-นบ ส-นน ความ จำา-เปน ใน การ ว-จย หรอ นำา มา อ-ภ-ปราย ใน การ ส-รป ผล ของ การ ว-จย เปน ตน

๒.การ เลอก สง ท อาน โดย ใช จด-ประ-สงค ของ การ อาน มา เปน เกณฑ หรอ กรอบ ความ คด เพอสำา-รวจ และ เลอก หนง-สอ ให ตรง ตาม ความ ตอง การ เรม ดวย การ สำา-รวจ หนง-สอ ตง-แต หนา ปก หนา คำา-นำา หนา สา-ร-บญ หนา ดช-น ฯลฯ และ ตด สน ใจ วา ควร จะ อาน อะ ไร บาง อาน อยาง ไร ท จะ ตอบ ส- นอง จด-ประ-สงค-ของ การ อาน ได

๓.การ อาน ใช ว-ธ การ อาน ให เหมาะ-สม ตาม จด-ประ-สงค-และ ลก-ษ-ณะ ของ หนง-สอ เชน ตอง การ ร ขอ-มล ขาว สาร ใน หนง สอ พมพ ใช ว-ธ-การ อาน ใน ใจ แลว อาน จบ ใจ ความ ยอ หนา แรก ของ ขาวซง เปน ลก-ษ-ณะ เฉพาะ กลาว คอ เปน ยอ หนา ส-รป สา-ระ-สำา-คญ ของ ขาว อยาง กะ-ทด-รด-แลว ใช ว-ธ-การ อาน คราวๆ ใน ยอ หนา ถด มา ซง เปน ราย-ละ-เอยด ของ ขาว ท ไม จำา เปน ตอง อาน อยาง จด จอ ก ได หรอ อาน น-ว-น-ยาย เพอ การ ว-จารณ ก ควร อาน อยาง ว-เคราะห พ-จา-ร-ณา วา ม สวน ประ-กอบ อะ-ไร บางอยาง ไร เปน ตน

๔.การ ใช สอ และ แหลง เรยน ร อน ประ-กอบ การ อาน เพอ ข-ยาย ความ เขา ใจ สาร เพม ขน และ ชวย ให บรร-ล-จด-ประ-สงค ใน การ อาน มาก ขน เชน ใช พจ-นา-น-กรม สา- รา-น-กรม เครอ ขาย อน-เทอรเนต ฯลฯ เพอ คน ควา ขอ มล เพม เตม ก เปน ว-ธ เสรม สราง น-สย ใฝ ร ท ทำา ให ร “ ” “รอบ และ ร สก เปนการ ศก” “ ” -ษา คน ควา จาก การ อาน ท เปด โลก กวาง โดย ไร ขด จำา กด นน เอง

๕.การ ฝก อาน แบบ ตางๆ โดย ฝก รวม กบ ทก-ษะ อนๆ อยาง ส-มำา เสมอ ดวย ความ เอา ใจ ใส จน เกด เปน น-สย รก การ อาน และ การ จด บน-ทก เชน เมอ อาน หนง สอ แนะ นำา การ ด แล รก ษา สข ภาพ และนำา ไป ใช ประ-โยชน ควร ใช ว-ธ การ อาน อยาง เขา ใจ อาน เรอง สน อาน น-ว-น-ยาย ก อาน อยาง ว-เคราะห ว-นจ-สาร และ ประ เมน คา อาน บท ความ แสดง ความ คด เหน ก อาน โดย ใช ว-จา-ร-ณ-ญาณ พ-จา-ร-ณา ความ คด เหน นนๆ เปน ตน นอก จาก น ผ ใฝ ร ควร อาน หนง สอ หลาย เลม โดย ผ เขยน ตาง คน กน รวม ทง ควร ขวน-ขวาย ฟง การ อ-ภ-ปราย การ บรร-ยาย ใน หว ขอ เรอง ทอาน เพอ เปน พน ฐาน ความ ร ใน การ อานตอ ไป และ ท สำา-คญ อก ประ การ หนง คอ ร จก ฝก-ฝน การ จด บน ทก สาร สำา-คญ จาก การ อาน เพอ นำา ไปใช ประ-โยชน เปน ตน

ใน กร-ณ ท นก-เรยน อาน เรอง ท ยาก ขน ม เนอ หา ซบ-ซอน หรอ ม คำา-ศพท ยาก ไม เคย ร มา กอน ก ควร ฝก อาน ต ความ หรอ อาน ว-นจ-สาร ทำา ความ เขา ใจ คำา ประ โยค หรอ ขอ ความ ท แวด ลอม ใช อป กรณ ชวย –ความ เขา ใจ เชน พ-จ-นา-น-กรม แลว ประ-มวล ความ เขา ใจ ต ความ หมาย ของ คำา นน และ ส-รป สา-ระ-ของ ประ-โยค หรอ ยอ หนา นน ตอ ไป

กล ว-ธ การ อาน เรวการ อาน เรว เปน กล ว-ธ การ อาน ท คำา-นง ถง ความ หมาย มาก กวา

ตว หนง สอ เปน ทก-ษะ ท ควร จะ ฝก ฝน อยาง ส-มำา เสมอ เพราะ นำา ไป ใช เปน เครอง มอ แสวง หา ความ ร สาร ประ-โยชน ตางๆ ได ใน เว-ลา รวด เรว และ อาน ขอ มล ตางๆ ได เปน จำา-นวน มาก จง นบ วา การ อาน เรว เปน ประ-โยชน มาก โดย เฉพาะ ใน การ ศก-ษา ขน สง

การ ฝก การ อาน เรว ม หลาย ว-ธ ใน ท น จะ แนะ นำา ว-ธ ท เหมาะ สม กน นก-เรยน ใน ชนมธ-ยม-ศก-ษา ป ท ๒ ดง น

๑.ฝก อาน คราว ละ กลม คำา หรอ กลม ความ หมาย โดย กวาด สาย ตา และ หยด ท กลม คำา หรอประ- โยค หรอ หยด ท ชอง ไฟ หรอ หยด ท สวน ข-ยาย และ พก สาย ตา ๑-๒ ว-นา-ท เพอ ประ-สาน ความ คด ทำาความ เขา ใจ วา ประ โยค นน กลาว ถง อะ ไร

๒.ฝก อาน คน หา ความ สำา-คญ หรอ คำา กญ-แจ(key words)โดย กวาด สาย ตา ประ สาน กบ ความ คด หยด สาย ตา ท คำา หรอ ว-ล ท สำา คญ ท สด ใน ประ-โยค หรอ ขอ-ความ ท อาน คำา สำา-คญ นน อาจ จะ เขยนหรอ

พมพ ตาง จาก คำา-อน หรอ ม เครอง หมาย ประ-กอบ คำา สำา-คญ น จะ ม ความ หมาย ท บอก ได วา เรอง ทอาน เกยว กบ อะ ไร

๓.ฝก อาน แบบ แถว หรอ คอ-ลมน ซง มก ใช กบ การ อาน เรอง ท ไม ยาก นก ใน วา-ร-สาร หรอหนง-สอ-พมพ ขอ-ความ เปน คอ-ลมน ฝก อาน โดย ขด เสน ตรง กลาง คอ-ลมน และ จบ สาย ตา ท เสน กลาง นน แลว เคลอน สาย ตา อยาง ตอ เนอง ตาม แนว เสน กลาง เกบ ใจ ความ จาก คำา สำา คญ ท อาน สะ ดด ตา จน จบ ขอ ความ เกบ รวบ รวม ความ หมาย และ ประ-มวล เปน ความ เขา ใจ เรอง ท อาน เมอ อาน คลอง แลว ไมจำา เปน ตอง ขด เสน ให กำา-หนด สาย ตา ท กลาง คอ-ลมน ไว ใน ใจ เอง

การ สราง น-สย รก การ อานคน ท อาน หนง-สอ อยาง ส-มำา เสมอ ม ความ สน-ใจ ใคร ร และ แสวง

หา ขอ-มล ขาว-สาร จาก การอาน โดย ไม จำา-กด วา จะ เลอก อาน เฉพาะ เรอง ท แตง โดย นก-เขยน ท ม ชอ เสยง หรอ ท ตว-เอง ชอบ เทา-นน พฤ-ต-กรรม การ อาน เชน น เปน ลก-ษ-ณะ ของ ผ ฟง ท ม น-สย รก การ อาน นน เอง นก-เรยน จง ควร ฝกการ อาน และ สราง น-สย รก การ อาน ซง ม ว ธ การ ดง น

๑. สำา-รวจ ความ สน-ใจ ของ ตว-เอง และ เรม ดวย การ อาน หนง-สอ ท ตน เอง ชอบ กอน แลว จง ข- ยาย ไป อาน หนง-สอ อานๆ เพม เตม ใน ระ-ดบ ตอ ไป

๒. สำา-รวจ เว-ลา วาง ใน แต ละ วน ใช เว-ลา ให เปน ประ-โยชน โดย ตรวจ สอบ วา ใช เว-ลา ทำา ก-จ -วตร ประ-จำา-วน การ ทำา งาน การ เรยน ฯลฯ มาก นอย เทา ใด ม เว-ลา วาง ใน การ อาน เพยง ใด กำา-หนด เปน ตา-ราง การ ทำา กจ-วตร ประ-จำา-วน และ การ อาน ใน แต ละ วน ให ได เปน ปก-ต เสมอ ไป

๓.ลง มอ อาน และ จด บน-ทก ใช กล ว-ธ การ อาน เรว แบบ ตางๆ เกบ สา-ระ สำา-คญ ท อาน ส-รป ประ-เดน เปน หมวด หม และ จด บน ทก ส-รป ใจ ความ สำา-คญ เพอ ใช เปน ประ-โยชน ตาม วต-ถ ประ-สงค ตอ ไป

มา-ร-ยาท การ อานนก อาน ท ด ยอม แสดง ออก ถง ก-ร-ยา-มา-ร-ยาท และ น-สย ท ด

ใน การ อาน จง จะ ได รบ การ ยก- ยอง จาก คน ทว ไป นก เรยน ควร พฒ-นา ตน เอง โดย ฝก-ฝน

๑. ป-ฏ-บต ตน ให ถก ตอง ตาม ระ-เบยบ หรอ กฎ-เกณฑ ของ ส-ถาน ท ท ไป อาน คน ควา อา-ท หอง ส-มด มม หนง สอ มม หนง สอ ควร แสดง ก-ร-ยา อา-การ สำา-รวม ส-ภาพ ไม สง-เสยง กอ ความ รำา-คาญ แก ผ อน

๒. ด แล รก ษา หนง-สอ หรอ สง ท อาน เพอ ให หนง-สอ ม ส-ภาพ สม-บรณ ไม ฉก ขาด หลด ลย ไปกอน เว-ลา อน สม-ควร ทง น เพอ รก-ษา หนง-สอ ไว อาน ใน โอ-กาส ตอ ไป หรอ ให ผ อน ได อาน ตอ ไป

ส-รป ได วา ทก-ษะ การ อาน เปน เครอง มอ คน ควา หา ความ ร และ ประ-สบ-การณ ตางๆ แม วา สาย ตา จะ บก พรอง ก ยง สา-มารถ ใช อป-กรณ ชวย อาน ได หรอ ถา ตา พ-การ ก ยง อาน ผาน อก-ษร เบรลลได อก ดวย เพราะ การ อาน เปน ทก-ษะ สำา-คญ ใน การ รบ สาร ท ม คณ คา ใน ดาน ความ ร ประ สบ การณ ความ ร สก นก คด รวม ถง คณ ธรรม อน ได บน ทก ไว เปน มร“ -ดก ทาง วฒ-น-ธรรม ใน สอ ประ เภท ตางๆ ” การ เขยน

การ เขยน เปน ชอง ทาง การ ถาย ทอด ความ คด อา-รมณ ความ ร สก นก คด ตางๆ เปน ลาย-ลกษณอก-ษร เปน เครอง หมาย รหส หรอ สญ-ลกษณ ตางๆ โดย ไม ม ส-ถา-น-การณ ท จะ ชวย ให เขา ใจ อยาง ชด เจน เหมอน การ สอ ดวย คำา พด เชน ไม ม นำา เสยง เสรม ความ หมาย ของ ถอย คำา เปน ตน

ความ สำา-คญ ของ การ เขยนการ เขยน เปน เครอง มอ ใช บน ทก ความ ร ประ-สบ-การณ ความ-คด

จน-ต-นา-การ ฯลฯ ท ม ความ คง ทน และ ใช ถาย ทอด ความ ร ใน ศาสตร ตางๆ และ ดาน คณ-ธรรม ให แก คน รน หลง ตอ เนอง กน มานบ ตง แต ยค ประ-วต-ศาสตร ถง ยค-ด-จ-ตล ชวย ใน การ สราง สรรค อา-ร-ย-ธรรม ของ ม-นษย มา โดย ลำา ดบ

การ พฒ นา ทก ษะ การ เขยนการ เขยน ท ม ประ-สท-ธ-ภาพ ซง สอ ความ หมาย ท เขา ใจ ตรง กน

ได นน ควร พฒ-นา ทก-ษะ การ เขยน ตาม ลำา-ดบ คอ การ เตรยม ตว เขยน การ ลง มอ เขยน และ การ ปรบ ปรง งาน เขยน

๑. การ เตรยม ตว เขยน ม ขน ตอน เรม ดวย การ เลอก เรอง การ เลอก รป แบบ ของ งาน เขยน การกำา หนด เนอ เรอง และ สำา-นวน โว-หาร ให เหมาะ กบ เนอ หา และ ผ อาน

๑.๑ การ เลอก เรอง ท เขยน นอก จาก เลอก เรอง ท ผ เขยน ม ความ ร หรอ ประ-สบ การณ ทง ดวย ตว เองหรอ จาก การ ศก-ษา คน-ควา แลว ควร ร จก เลอก เรอง ท ม ขอบ เขต เนอ เรอง ไม กวาง หรอ แคบ เกน ไป เปน เรอง ท นา สน ใจ ม ความ แปลก ใหม ซง ม ขอ-มล นำา มา ประ กอบ การ เขยน ได เพยง พอ

๑.๒ การ เลอก รป แบบ งาน และ สำา-นวน โว-หาร การ เขยน เมอ เลอก เรอง และ กำา หนด เนอ เรอง ได แลว ให ผ เขยน พ-จา-ร-ณา วา จะ นำา เสนอ ใน รป แบบ ใด จง จะ เหมาะ กบ เนอ เรอง ท จะ เขยน และ เหมาะ กบ ผ อาน ซง สน ใจ แต ม พน ฐาน ความ ร ความ เขา ใจ ตาง กน เชน บท ความ เปน รป แบบ งาน เขยนท เหมาะ กบ เนอ เรอง ท นำา เสนอ ความ คด เหน สวน สา-ร-ค-ด เหมาะ กบ เนอ เรอง ท เปน ความ ร ขอ เทจจรง หรอ เปน เรอง จรง นำา เสนอ ดวย ล ลา การ เขยน ท ให ความ เพลด เพลน แก ผ อาน

นอก จาก น ผ เขยน ยง ตอง ร จก เลอก ใช โว-หาร ให เหมาะ กบ รป แบบ งาน เขยน ดวย เชน บท ความ ใช บรร-ยาย โว-หาร และ อ-ธ-บาย สา-ร-ค-ด-น-ยม ใช บรร-ยาย โว-หาร พรรณ-นา-โว-หาร และ สา- ธก-โว-หาร

๑.๓ การ เขยน โครง เรอง กอน ลง มอ เขยน จะ ตอง วาง แผน การ เขยน หรอ วาง โครง เรอง เปน เคา โครง คราวๆ ของ การ นำา เสนอ แนว คด หรอ เนอ หา สา-ระ-สม-บรณ ลำา ดบ ความ ได เหมาะ สม และ เกยว เนอง กบ หว ขอ ท จะ เขยน

อ-นง ลก-ษ-ณะ ของ การ วาง แผน การ เขยน ดง กลาว อาจ จะ คด เปน ภาพ และ เขยน แสดง ความ คด ซง เรยก วา แผน ท ความ คด (concept map) หรอ แผน ภาพ ความ คด (mind map) ลวน เปน การ คด ท เปน ระ-บบ ทำา ให งาน เขยน ม ประ เดน เนอ หา สำา คญ ตรง กบ เรอง สา ระ สำา คญ และ กระ ข-ยาย ความ ราย-ละ-เอยด เดน ชด และ ม สด-สวน พอ เหมาะ พอ ด

๒. การ ลง มอ เขยน นำา โครง เรอง หรอ แผน ภาพ ความ คด แค ละ ประ เดน มา เขยน เรยบ เรยง เปน ยอ หนา หลาย ยอ หนา แต ละ ยอ หนา ไม กำา-หนด วา จะ สน ยาว เทา ใด โดย ทว ไป มก ม ความ ยาว ประ- มาณ ๓-๑๐ บรร-ทด สง สำา-คญ คอ เขยน แต ละ ยอ หนา ให ม ใจ ความ สำา-คญ เพยง อยาง เดยว และ ม ใจ ความ ข-ยาย หรอ เสรม ใจ ความ สำา-คญ ให ชด เจน ใน ยอ หนา นน กลาว คอ เปน ยอ หนา ท ม เอก-ภาพ สม-พนธ-ภาพ และ สา-รต-ถ-ภาพ

การ เขยน เรอง ตางๆ เรม ดวย ยอ หนา ความ นำา เปน การ เปด เรอง ให นา-สน-ใจ และ เขยน ยอ หนา ถด มา ให ม เนอ หา การ แสดง ความ คด ท เกยว กบ หว ขอ เรอง ให แต ละ-ยอ-หนา เชอม โยง กน และ จบ ความ คด ของ เรอง ดวย ยอ หนา ส-รป

๓.การ ปรบ-ปรง งาน เขยน อาจ ใช คำา-ศพท วา การ บรร-ณา-ธ-กร เปน ขน ตอน ของ การ ประ-เมน คณ-ภาพ ของ งาน เขยน ใน ดาน ถอย คำา ภา-ษา สำา-นวน โว-หาร การ เขยน ยอ หนา ตางๆ การ เชอม โยง ยอ หนา ต-ลอด ทง เรอง และ การ นำา เสนอ เรอง ราว ความ คด เหต-ผล การ อาง-อง ขอ-มล จาก แหลง คน-ควา ตางๆ ฯลฯ โดย ใช หลก พ-จา-ร-ณา ใน ดาน ความ ถก ตอง ความ ชด-เจน และ ความ สม-บรณ ปรบ-ปรง แก-ไข งาน เขยน และ นำา ไป เผย แพร ตอ

กร-ณ ตว อยาง การ เขยน คำา ขวญ โดย ใช กระ-บวน การ คด เรม ดวย การ กำา-หนด จด-ประ-สงค ของ การ นำา คำา-ขวญ ไป ใช วาง แผน การ เขยน โดย กำา-หนด กรอบ ความ คด สำา-รวจ ถอย-คำา ท ม ความ หมาย ตรง กบ จด-ประ-สงค คด เลอก มา ใช เปน คำา สำา-คญ ม คำา จำา-นวน นอย แต ม ความ หมาย ตรง ตาม ตอง การ แลว ลง มอ เขยน เปน กลม คำา หรอ เปน ว-ล ซง ม สม-ผส คลอง จอง กน ขน ตอน สด ทาย คอ การ ตรวจ สอบ ขอ ความ ท เขยน วา ม ความ หมาย ท สอ-สาร ได ตรง จด-ประ-สงค หรอ ไม ปรบ-ปรง การ ใช ถอย คำา ให สม-ผส กน ม เสยง และ ความ หมาย ท จด จำา งาย และ พด ได ตด ปาก ตว-อยาง เชน คำา-ขวญ วน เดก ป ๒๕๔๖ วา เรยน ร ได ต-ลอด ช-วต คด อยาง สราง สรรค กาว ทน เทค-โน-โล-ย

การ พฒ-นา ทก-ษะ การ เขยน ตาม ลำา-ดบ ขน ตอน เปน ระ-บบ ดง กลาว จะ ชวย ให นก-เรยน เขยน ผล งาน สราง-สรรค ได ตาม ตอง การ และ นำา เสนอ เนอ หา สา-ระ อยาง หลาก-หลาย ใน รป แบบ ตางๆ ท เปน ประ-โยชน ตอ ผ อาน อยาง กวาง ขวาง

การ สราง น-สย รก การ เขยนการ พฒ-นา การ เขยน ไม จำา-กด ขอบ เขต เฉพาะ การ ฝก

เขยน เพอ ประ-โยชน ดาน การ สอ-สาร เทา นน จง ควร พฒ-นา ทก-ษะ การ เขยน ไป ส การ เขยน เชง สราง-สรรค ดวย เปน การเสรม สราง น-สย รก การ เขยน ซง จะ ชวย ฝก-ฝน ตน เอง ให แสดง ความ คด ท อส-ระ และ แปลกใหม ไม ซำา ใคร นำา เสนอ งาน เขยน ท

ให ประ-โยชน แก วง การ และ สง-คม เปน ปจ-จย สง-เสรม ให ตน เอง ประ สบ ความ สำา-เรจ ใน การ ดำา-รง ช-วต และ ประ-กอบ กจ-การ-งาน ตางๆ แนว ทางป-ฏ-บต ใน การ สราง น-สย รก การ เขยน ม ดง น

๑.สน ใจ ฝก-ฝน การ เขยน ตระ-หนก อย เสมอ วา การ เขยน ม ความ สำา-คญ ม คณ คา และ ประ-โยชน ตอ ตน เอง และ ผ อน เชน ฝก เขยน บน-ทก ประ-จำา-วน ทก วน

๒.ใช หลก การ เขยน สราง-สรรค ผล งาน โดย ตง จด-ประ-สงค ชด-เจน ประ-มวล ความ คดสำา-คญ ความ คด ยอย ใช ภา-ษา สอ ความ คด เรยบ เรยง เนอ เรอง ให ม ระ-เบยบ สอ ความ หมาย ท แจม-แจง

๓.จด บน-ทก สง ตางๆ ท ได พบ เหน หรอ ได รบ ร ได สม-ผส ได อยาง เปน ระ-บบ นำา มา ใช เปน ขอ-มล เรยบ-เรยง เขยน เชง สราง สรรค ท นา สน ใจ ตว อยาง การ บน-ทก และ เรยบ-เรยง เรอง คอ บน-ทก ประ-จำา-วน ซง นก-เรยน ควร บน ทก เรอง ตางๆ เอง จด บน-ทก สง ท พบ เหนความ คด จน-ต-นา การ ความ ร สก และ อา-รมณ ของ นก เรยน ท ม ตอ สง ตางๆ ท ประ-สบ มา

นอก จาก การ พฒ-นา การ เขยน สราง-สรรค ท เปน รอย แกว แลว ควร จะ พฒ-นา น-สย รกการ เขยน รอย กรอง ดวย โดย สน ใจ ว-ธ การ แตง ลก-ษ-ณะ วรร-ณ-ศลป และ เสรม สราง ความ คดจน-ต-นา การ เพอ เปน แรง บน ดาล ใจ ใน การ แตง คำา ประ-พนธ ใน โอ กาส ตางๆ ตอ ไป

มา-ร-ยาท การ เขยนมา-ร-ยาท การ เขยน เปน สวน หนง ของ ทก-ษะ การ เขยน ท

แสดง ถง คณ สม-บต ท ด ของ ผ เขยน ซง ยอม ได รบ ความ น-ยม ยก ยอง จาก ผ อาน มา-ร-ยาท การ เขยน แสดง ออก ใน ดาน ตางๆ ดง น

๑.การ ใช ถอย คำา ภา-ษา สำา-นวน โว-หาร เหมาะ กบ เนอ หา สอ และ ผ อาน แสดง ออก ดวย ความ จรง ใจ และ การ ให เกยรต ผ อาน ตาม วฒ-น-ธรรม-ไทย

๒.การ นำา เสนอ เนอ หา ไม บด-เบอน ให เปน เทจ หรอ ให เขา ใจ คลาด-เคลอน จาก ความ จรง อก ทง ประ-กอบ ดวย เหต ผล การ อาง-อง ขอ มล สา-ร-สน-เทศ ท เชอ ถอ ได โดย มง ให เกด ประ

โยชน ตอ ผ อาน และ สง-คม เปน สำา-คญ ทง น หลก เลยง การ นำา เสนอ สา-ระ เรอง ราว ทกอ ให เกด ความ ขด แยง ระ-หวาง บค-คล หรอ บน-ทอน ความ-มน-คง ของ ประ-เทศ-ชาต

ส-รป ได วา การ พฒ-นา ทก-ษะ การ เขยน เปน แนว ทาง ใน การ สราง สรรค ผล งาน เขยนท ม คณ-คา เปน การ บน-ทก ขอ-มล สา-ร-สน-เทศ ท เปน ประ-โยชน ตอ สง-คม และ ชวย จรร-โลง วฒ-น-ธรรม ของ ชาต ให สบ ตอ ไป ใน อ-นา-คต ดวย ดการ ศก ษา คน ควา

นอก จาก การ ศก-ษา คน ควา ขอ มล ความ ร ตางๆ จาก หนง-สอ ท สอ เปน รป เลม อาจ หา ความ ร ได จาก บค-คล ผ ทรง คณ-วฒ และ ใน ปจ-จ-บน น นก เรยน ควร ร จก คน ควา ขอ มลสา-ร-สน-เทศ จาก สอ อ-เลก-ทรอ-นกส หรอ ท เรยก วา สา“ -ร-สน-เทศ ออน-ไลน ผาน เครอ ขาย อน” -เทอร-เนต เปน แหลง ศก ษา คน ควา ท ม เครอ ขาย ทว โลก และ ใหญ ท สด ใน โลก เปรยบ เสมอน หอง ส-มด ข-นาด ใหญ ท เรยก วา เครอ ขาย หอง ส-มด ด-จ-ตล นำา มา ใช สบ คน เนอ หา สา-ร-บญ บท คด ยอ และ ตน ฉ-บบ เอก-สาร ได สะ-ดวก รวด เรว ไม จำา-กด เว-ลา และ ส-ถาน ท ท เขา ไป ศก-ษา คน ควา

ความ ร ท นำา ไป ใช ใน การ สบ คน ขอ มล สา-ร-สน-เทศ ใน เครอ ขาย หอง ส-มด ด-จ-ตล ควร ศก ษา เรอง ตางๆ ดง น

๑.ร จก คำา ศพท ตางๆ เชนเวบ-ไซต(Wedsite) หมาย ถง แหลง รวบ รวม โฮม-เพจ และ

เวบ-เพจ ท ม จำา นวน หลาย หนา ใน เรอง เดยว กน ของ องค-กร หรอ บ-ร-ษท เดยว กน มา รวม อย ดวย กน

โฮม-เพจ(Homepage) หมาย ถง หนา แรก ของ เวบ-ไซต ท เปรยบ เสมอน สา-ร-บญ และ คำา-นำา เพอ บอก ให ร วา ใน เวบ-ไซต ม อะ ไร บาง

เวบ-เพจ(Webpage) หมาย ถง หนา-ตาง ของ เวบ-ไซต ซง ใน เวบ-ไซต หนงๆ นน อาจ ม เพยง หนง เวบ-เพจ หรอ มาก กวา ก ได

โด-เมน-เนม(Domain name) หมาย ถง เรอง ของ เวบ-ไซต ท จด ทะ-เบยน โดย ไม ให ม ชอ ซำา กน ซง จะ เลอก เขา ไป ใช โด-เมน-เนม ของ เวบ-ไซต ได ตาม ตอง การ เชน www.twp.co.th

เวบ-ไซต=โฮม-เพจ+เวบ-เพจโม-เดม(Modem) หมาย ถง อป-กรณ ท ชวย เชอม ตอ คอม-

พว-เตอร กบ ค สาย โท-ร-ศพทเพอ เชอม ตอ เขา ส อน-เตอร-เนต โดย อาจ ตด ตง โม-เดม ภาย ใน หรอ ภาย-นอก เครอง คอม-พว—เตอร ก ได

การ เชอม ตอ อน-เตอร-เนต(Online)๒.การ ใช บ-ร-การ เวบ-ไซต ร จก ใชเบรา-เซอร (Browser)ซง

เปน โปร-แกรม ท ใช สำา หรบ แสดง เวบ-เพจ โดย โปร-แกรม เบราว-เซอร ท ม ผ ใช มาก ท สด ใน ขณะ น คอ Netscape Navigator/Communicator และ Microsoft Internet Explorer

๓.การ คด เลอก ขอ มล สา-ร-สน-เทศ บน ทก หรอ พมพ เปน เอก-สาร เพอ ใช อาง อง ตามตอง การ หรอ ใช ประ-โยชน เพอ เพม พน ความ ร และ ใช ใน การ เรยน ตอ ไป การ เขา ถง เวบ-ไซต ดาน เกม หรอ บน-เทง อาจ จะ ใช ได ตาม สม-ควร แต ไม ควร หมก มน จน ละ-เลย แหลง คน ควา อนๆการ คด

ทก-ษะ การ คด สม-พนธ กบ การ ใช ภา-ษา เพอ การ สอ สาร จง ควร ฝก ทก-ษะ การ คด อยาง เปน ระ-บบ และ คด ใน ทาง ท ด เพอ ถาย ทอด ความ คด ให เปน ประ-โยชน ตอ ตน เอง ผ อน และ สง-คม

การ พฒ-นา ทก-ษะ การ คด ท ควร ฝก อยาง ตอ เนอง ม ดง น

๑. คด ลำา-ดบ เรอง ราว และ กำา-หนด ขอบ เขต ใน การ คด กลาว คอ คด เปน ระ-บบ ม จด เรม ตน และ ตอ เนอง จน สน สด ความ คด ไม คด สบ สน วก-วน จบ ตน ชน ปลาย ไม ได การ ลำา ดบ ความ คด เพอ การ สอ-สาร ม หลาย แบบ ได แก ลำา ดบ ตาม เหต-ผล ลำา ดบ ตาม เหต-การณ หรอ ตาม เว-ลา กอน-หลง ลำา ดบ ตาม ความ สำา คญ ลำา ดบ ตาม ทศ ทาง หรอ ส-ถาน ท ลำา ดบจาก สวน รวม ไป หา สวน ยอย หรอ สวน ยอย ไป หา สวน รวม

๒.ม ทศ-ทาง ใน การ คด คน เรา ยอม คด อยาง ม เปา หมาย หรอ คด จะ กระ ทำา ให สำา เรจ ผล ดง ท คด ไว เปน กระ-บวน การ คด ใน ทศ-ทาง แต ละ คน จะ คด ใน ทศ-ทาง ตางๆ มาก-มาย หลาย เรอง สง สำา-คญ คอ พง คด ใน ทาง ท ด เชน คด ชวย เหลอ ผ อน และ สวน รวม คด ยน ด กบ ผ ทำา ความ ด คด รวม มอ กบ สวน รวม ฯลฯ การ คด ใน ทาง ท ด ได นน จะ ตอง พฒ-นาคณ-ธรรม ควบ ค กน แม กระ ทำา ตาม ความ คด ไม สม-บรณ ก ยง ม ความ สข ใจ กบ ความ คด ท ด งาม ซง จะ ได รบ การ ยอม รบ และ ชน ชม จาก คน อน เสมอ

การ พฒ-นา การ คด แบบ ตางๆการ คด เปน พน-ฐาน สำา-คญ ของ การ ใช ภา-ษา จำา เปน ตอง

พฒ-นา การ คด ท เปน ระ-บบ เปน ประ-โยชน ตอ การ พฒ-นา ทก-ษะ การ ใช ภา-ษา ตอ ไป โดย ฝก การ คด แบบ ตางๆ ตอ ไป น

๑.การ คด ฝน เปน กระ-บวน การ คด คาด-คะ-เน คาด-การณ ตาม ความ ร สก นก คด ซง ตรง กน ขาม กน ความ คด ฟง-ซาน การ คด ฝน บาง เรอง เปน พน-ฐาน ของ การ คด แบบ อน นอก จาก น สง ท คด ฝน ไว จะ กลาย เปน จรง และ เปน ประ-โยชน ก ได ใน เว-ลา ตอ มา เชน คด ฝน วา บน ได (นำา ไป ส การ คด ประ-ดษฐ เครอง รอน เครอง บน )เปน ตน

๒.การ คด ใคร-ครวญ เปน กระ-บวน การ คด ทบ ทวน ตรวจ สอบ เรอง ตางๆ โดย ใช ขอ-มลมา ประ-ยกต ให เขา กบ ส-ถา-น-การณ ท กำา ลง คด ใคร ครวญ หาก ไม ม ความ ร พอ ก อาจ ขอความ ชวย เหลอ แนะ นำา จาก คน อน ดวย ก จะ ชวย ให การ คด ใคร ครวญ ได รอบ คอบ ยง ขนคน เรา ใช ความ คด ใคร ครวญ เสมอ ใน การ ว-เคราะห ปญ หา และ การ ตด สน ใจ หรอ ประ-เมน ผล

๓.การ คด แก ปญ-หา เปน การ คด ท ม จด-มง-หมาย เฉพาะ เจาะ-จง ม กระ-บวน การ คด ท เรม จาก กำา-หนด ปญ-หา ว-เคราะห หา สา เหต ของ ปญ-หา กำา หนด จด-ประ-สงค หรอ เกณฑ ใน การ แก ปญ-หา พ-จา-ร-ณา ทาง เลอก ตางๆ ท นำา ไป ส การ แก ปญ-หา การ คด แก ปญ-หา ชวย ลดความ ขด แยง ตางๆ เพราะ ทำา ให ทก คน ได รวม มอ กน และ ยอม รบ ปญ-หา เปน การ คด ท ม ประ-

โยชน และ จำา เปน ตอ การ ดำา-เนน ช-วต และ การ ทำา งาน ชวย ลด ทง ปญ-หา สวน ตว ปญ-หาเฉพาะ กลม และ ปญ-หา สง-คม

๔.การ คด สราง สรรค เปน กระ-บวน การ คด ใหม หลก-เลยง ไม ให ซำา แบบ เดม คด แปลก ใหม ไม เหมอน ใคร นำา ความ คด มา สราง-สรรค-ผล งาน รวม ทง สง ประ ดษฐ ตางๆ ซง เปน ประ-โยชน ตอ มวล ม-นษย ชาต เชน การ คด สราง สรรค งาน ศล-ป-กรรม วรร-ณ-กรรม ก-ว น พนธ และ การ สราง เครอง มอ เครอง ใช สอย เปน ตน

แผน ภาพ ความ คดกระ-บวน การ คด เปน กจ-กรรม ของ ส-มอง เมอ จะ สอ-สาร

ความ คดควร จะ เตรยม นำา เสนอ ความ คด โดย ทำา แผน ภาพ ความ คด ไว ใน ใจ หรอ เขยน เปน แผน ผง เปน การ วาง แผน สำา หรบ ใช สอ สาร ดวย การ พด และ การ เขยน ม กระ-บวน การ คด และ นำา เสนอ เปน แผน ภาพ ความ คด ดง น

๑.กำา-หนด ความ คด หลก สา-ระ หลก สา-ระ สำา-คญ หรอ คด เปน หว ขอ เรอง และ เขยน ลงกระ-ดาษ

๒.ว-เคราะห ความ คด หลก แยก-แยะ เปน ความ คด ยอยๆ หรอ หว ขอ ยอย เชอม โยง กบความ คด หลก โดย แยก ประ-เดน ให ครอบ-คลม สา-ระ ของ ความ คด หลก

๓.ออก แบบ การ เขยน สา-ระ หลก และ การ แตก ประ-เดน ท เชอม โยง กน นำา เสนอ ใน รป แบบ ท เหมาะ สม และ สวย งาม สอ ความ หมาย เขา ใจ งาย ทำา ให เหน ประ เดน ตางๆ ของ เรอง อยาง ชด เจน

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ฝก ทก-ษะ การ ฟง

กจ-กรรม ราย บค-คล๑.ฝก ฟง ขาว สาร เหต-การณ ท เกด ขน ใน ชวง เว-ลา ๓ วน ส-รป ประ-เดน ขาว บนทก ใน ลก-ษ-ณะ ของ บน ทก ประ-จำา-วน เขยน แสดง ความ ร สก นก คด และ ความ คด เหน อาจ จะ แทรก ความ คด ท คาด คะ เน ถง สา เหต หรอ ผล ของ การ เกด ขาว หรอ เหต การณ ท ฟง เพม เตม ก ได๒.ฝก ฟง เพลง ท ชอบ หรอ อย ใน สมย น-ยม ส-รป เนอ เพลง สนๆ ประ-เมน คณ-คา โดย แสดง เหต-ผล ประ-กอบกจ-กรรม เสนอ แนะ๑.ฝก ฟง สาร ประ-เภท ตางๆ ท นา สน ใจ หรอ เปน ประ-โยชน ตอ นก-เรยน ให ชวย กน ส-รป เลา เรอง คน ละ ๑-๒ ประ-โยค ตอๆ กน จน จบ ขอ ความ อ-ภ-ปราย และ ประ-เมน ผล ของ การ ส-รป ใจ ความ จาก การ ฟง และ ความ สา-มารถ ใน การ ฟง และ เลา เรอง ตอ เนอง กน๒.ฝก ฟง สาร ประ เภท ให แง คด ดาน คณ-ธรรม ฟง จบ ประ เดน และ บน ทก ความ คด เหน เปน ราย บค-คล แลว รวม เปน กลม ยอย ชวย กน ส-รป รวบ รวม ประ เดน ของ แต ละคน และ อ-ภ-ปราย แนะ นำา การ ปรบ-ปรง ทก-ษะ การ ฟง ให เปน ผล ส-รป ของ กลม ยอย

กจ-กรรมฝก ทก-ษะ การ ดกจ-กรรม ราย บค-คล๑.ฝก ด และ สง-เกต อา-กป-ก-ร-ยา ทา-ทาง (อ-วจ-น-ภา-ษา) ของ บค-คล ท นก-เรยน ชน ชอบ แลวอ-ธ-บาย เหต-ผล ท ชน-ชอบ๒.ฝก ด และ สง-เกต สง ของ ตางๆ วา ม ลก-ษ-ณะ รป-ราง ข-นาด ส พน ผว ฯลฯ ม ความ หมาย หรอ ไม อยาง ไร๓.ฝก ด การ-ตน การ-เมอง และ สง-เกต วา ตว การ-ตน ใด ม เอก-ลกษณ หรอ ม จด เดน อยาง ไร และ สอ ความ หมาย อยาง ไรกจ-กรรม เสนอ แนะฝก ด ภาพ จาก สอ ตางๆ เชน แผน ภาพ ประ-ชา สม-พนธ แผน ภาพ โฆ-ษ-ณา สน คา เปน ตน ว-เคราะห เสน สาย ลาย เสน ส สน

องค-ประ-กอบ ของ ภาพ ฯลฯ และ คน หา ความ หมาย ท แฝง อย ใน ภาพ นน นำา มา ราย งาน หนา ชน และ อ-ภ-ปราย ใน แง ของ การ สอ สาร

กจ-กรรม ฝก ทก-ษะ การ พดกจ-กรรม ราย บค-คล๑.ศก-ษา ว ธ การ พด ของ ผ ทำา งาน ดาน สอ-สาร มวล ชน เชน นก จด ราย การ วท-ย ผ ดำา-เนน ราย การ พ-ธ กร ผ ประ-การ ขาว ฯลฯ ๑-๒ ราย บน-ทก ตาม ท พบ เหน เชน บค-ลก ภาพ การ ปรา-กฎ ตว วจ-น-ภา-ษา อ-วจ-น-ภา-ษา นำา มา ราย งาน หรอ อ-ภ-ปราย ใน ชน เรยน เพอ ส-รป หลก การ พด ท ด๒.นก-เรยน แสดง บท บาท สม-มต ใน ฐา-นะ เปน นก สอ สาร มวล ชน ดาน ใด ดาน หนง โดย ใชหลก การ พด ตาม ขอ ส-รป จาก กจ-กรรม ขอ ท ๑

กจกรรมฝกทกษะการอานกจกรรมรายบคคล๑.ฝก การ อาน หนง-สอ ประ-เภท ตางๆ ใน หอง ส-มด หรอ สบ คน จาก สอ อ-เลก-ทรอ-นกส ส-รป ยอ เรอง และ บน-ทก ความ คด เหน สนๆ วา ชอบ หรอ ไม ชอบ โดย แสดง เหต-ผล ประ-กอบ ดวย ๒.ฝก อาน เพอ พฒ-นา น-สย รก การ อาน โดย เขยน ส-รป ยอ เรอง ว-เคราะห แลว เขยน เปน จด หมาย เลา ให เพอน ร จก หนง-สอ ท อานกจกรรมเสนอแนะ๑.ฝก อาน ว-เคราะห และ ประ-เมน คณ-คา งาน เขยน ประ-เภท ตางๆ ตาม ความ สน-ใจ๒.ฝก อาน ขอ-ความ โดย ใช บ-ร-บท เพอ ชวย ให เขา ใจ เรอง-ราว๓.อาน บท ความ ใน วา-ร-สาร ตางๆ ใน หอง ส-มด ฝก การ ป-ฏ-บต ตน ให ตรง ตาม ระ-เบยบ ของการ ใช หอง ส-มด จด บน-ทก การ อาน และ แหลง คน-ควา ตาม รป แบบ การ เขยน บรร-ณา-น-กรม นำา มา ราย งาน สา-ระ สำา-คญ ท ได จาก การ อาน หนา ชน เรยน๔.จด กจ-กรรม ยอด นก อาน โดย ให ฝก อาน ส-รป เรอง ยอ การ ว-เคราะห รป แบบ และ เนอ หา และ นำา ผล งาน มา ประ กวด หา ผ รก การ อาน ด เดน ประ จำา สป-ดาห

กจ-กรรม ฝก ทก-ษะ การ เขยนกจ-กรรม ราย บค-คล๑.ฝก คด ลาย มอ ให ถก ตอง เปน ระ-เบยบ สวย งาม๒.ฝก เขยน บท ความ สนๆ ตาม ความ ถ-นด และ ความ สน ใจ หรอ ฝก เขยน ขอ ความ จากประ สบการณ เชน บท เรยน ท ได จาก “เพอน หา นา” “ -ท กบ ความ ใน ใจ ของ ฉน”๓.ฝก เขยน แผน ภาพ ความ คด จาก เรอง ใน ขอ ๒๔.ฝก เขยน อาง อง แหลง ขอ มล ท คน ควา ตาม รป แบบ การ เขยน อาง อง ประ-เภท บรร-ณา-น-กรมกจ-กรรม เสนอ แนะ๑.ฝก เขยน คำา ขวญ ค-ต-พจน ตางๆ และ งาน เขยน สราง สรรค ตาม ความ สน ใจ๒.ฝก เขยน ประ-จำา-วน โดย ใช สำา-นวน โว-หาร ประ-เภท ตางๆ ให เหมาะ กบ ขอ มล ท บน-ทก๓.ฝก เขยน ราย-งาน และ ทำา โครง-งาน ตาม ความ สน-ใจ๔.จด กจ-กรรม ฝก เขยน บท-ความ และ คด เลอก นำา มา จด น-ทรร-ศ-การ

กจ-กรรม ฝก ทก-ษะ การ คดกจ-กรรม ราย-บค-คล๑.ฝก การ คด ฝน ใน ทาง ท ด เขยน บน-ทก ไว และ รวบ รวม จด ทำา เปน รป เลม๒.ฝก การ คด อยาง ม ว-จา-ร-ณ-ญาณ โดย ใช กระ-บวน การ คด ใคร ครวญ และ การ คด แก ปญ-หากจ-กรรม เสนอ แนะ๑.อาน หรอ ฟง เรอง ท ม ประ-โยชน ตอ การ เรยน ใช ความ คด ใคร ครวญ วา เปน ประ-โยชน จรงหรอ ไม อยาง ไร บน-ทก ความ-คด ไว และ นำา มา ส-รป รวม กน๒.อาน หรอ ฟง เรอง ท สน-ใจ ส-รป ยอ ความ ใช ความ คด ใคร-ครวญ ว-เคราะห ปญ-หา และ หา เหต-ผล มา ใช แก ปญ-หา นน

บท ท ๒หลก ภา-ษา และ การ ใช ภา-ษาความ สำา-คญ ของ ภา-ษา ไทย

ชาต ไทย ม ประ-วต ความ เปน มา ท ยาว นาน คน ไทย ใช ภา-ษา ไทย เปน เครอง มอ ใน การ ตด-ตอ สอ สาร ระ-หวาง คน ใน ชาต ทง ภา-ษา พด และ ภา-ษา เขยน แสดง ถง ความ เจรญ ของ ชาต ไทย ท สา-มารถ สราง ภา-ษา ท ใช ใน การ สอ สาร อยาง ม วฒ-น-ธรรม ทาง ภา-ษา ท คน ไทย ควร ภาค-ภม-ใจ และ เหน วา ภา-ษา ไทย ม ความ สำา-คญ ตอ ชาต-ไทย และ คน ใน ชาต ดง น

๑.ภา-ษา ไทย เปน ภา-ษา ประ-จำา-ชาต คน ไทย ใช ภา-ษา ใน การ ตด ตอ สอ สาร กน มา ตง แต อ-ดต จน ถง ปจ-จ-บน เปน เว-ลา ยาว นาน ภา-ษา-ไทย จง เปน เครอง มอ แสดง ถง ความ เจรญ ของ ชน-ชาต-ไทย

๒.ภา-ษา ไทย ชวย ให คน ไทย ม ความ รก ส-มคร ส-มาน สา-มค-ค กน ภา-ษา ชวย ให คน ใน ชาต เกด ความ ร สก ผก พน เปน นำา หนง ใจ เดยว กน ทำา ให เกด ความ ส-มาน-ฉนท กลม-เกลยว กน เพราะ ใช ภา-ษา เดยว กน

๓.ภา-ษา-ไทย ใช สอ-สาร สราง ความ เขา ใจ กน ใน การ ดำา-เนน-ช-วต การ สอ-สาร ประ กอบดวย การ สง-สาร ทง การ พด และ การ เขยน และ ม การ รบ สาร ดวย การ ฟง และ การ อาน การ สอ-สาร ทง การ พด และ การ เขยน การ ฟง และ การ อาน จะ ได ผล สม-บรณ ตรง ตาม เปา หมาย และ วต-ถ-ประ-สงค ของ การ สอ-สาร เมอ ผ สง-สาร และ ผ-รบ สาร ตอง เรยน ร และ ใช ภา-ษา-ไทย ได ถก ตอง ตาม ระ-เบยบ และ กฎ เกณฑ ของ ภา– -ษา เพอ ให การ สอ ความ หมาย เขา ใจ ตรง กน ทง การ ใช ถอย คำา และ ประ โยค ใน การ สอ-สาร ความ คด ภา-ษา-ไทย ถอ วา การ เรยง คำา เปน สง สำา-คญ ถา เรยง คำา-ผด ท ความ หมาย ก จะ เปลยน ไป การ สอ-สาร จะ ผด ไป ดวย ผ ใช ภา-ษา ตอง เรยน ร กฎ-เกณฑ และ ระ-เบยบ การ ใช ภา-ษา อยาง ถก ตอง

๔.ภา-ษา-ไทย เปน ภา-ษา ท ม เอก-ลกษณ คอ ประ-กอบ ดวย เสยง พ-ยญ-ช-นะ เสยง-ส-ระ และ เสยง-วรร-ณ-ยกต ใน การ พด และ การ อาน พ-ยญ-ช-นะ ส-ระ และ วรร-ณ-ยกต มา ประ-สม เปน คำา แทน เสยง พด ใน การ เขยน เรอง ราว ตางๆ นำา มา เรยบ เรยง เพอ พด และ เขยน ภา ษา ไทย มเสยง วรร-ณ-ยกต เปน เสยง สง และ เสยง ตำา ทำา ให เกด เสยง ไพ-เราะ และ ท สำา-คญ คอ เสยง วรร-ณ-

ยกต สง ตำา ตาง กน ทำา ให เกด ความ หมาย ของ คำา หลาก หลาย ตาง กน เปน การ เพม คำา ไทย ให มาก ขน นบ เปน สง ท แสดง ถง ความ เปน อจ-ฉ-ร-ยะ ของ คน ไทย เชน ผา ผา ผา ไร ไร ไร เสอ เสอ เสอ ราย ราย ราย

๕.ภา-ษา-ไทย ชวย ให คน ไทย ได จด-บน-ทก เรอง ราว ใน อ-ดต มา ส คน รน ปจ-จ-บน เชน ความ ร ดาน ประ-วต-ศาสตร วฒ-น-ธรรม บท-ก-ว-น-พนธ ทำา ให คน ไทย ใช ภา-ษา อาน ศก-ษา หา ความ ร ถาย ทอด อ-ดต ส ปจ-จ-บน ได ใช ภา-ษา สราง-สรรค วรร-ณ-ค-ด และ วรร-ณ-กรรม ได ดง นน ภา-ษา จง เปน เครอง มอ ของ การ เรยน ร ทำา ให เกด การ ศก-ษา คน ควา สราง เสรม ส-ต ปญ-ญา ของ คน ใน ชาต สบ-ทอด วฒ-น-ธรรม ใน รป วรร-ณ-ค-ด และ วรร-ณ-กรรม และ ว-ชา การ ดาน ตางๆ

นก-เรยน เปน คน ไทย จง ตอง ใช ภา-ษา-ไทย ให ถก ตอง ทง การ พด และ การ เขยน สอ ขอ ความ ได อยาง แจม แจง ชด-เจน นอก จาก น ผ ใช ภา-ษา อยาง ม คณ-ธรรม ไม ทำา ให ผ-อน ได รบ ความ เสย หาย และ ใช ภา-ษา ไทย ให ถก ตอง ตาม วฒ-น-ธรรม-ไทย คอ ใช ตาม กา-ล-เท-ศะและ บค-คลพ-ยญ-ช-นะ ส-ระ และ วรร-ณ-ยกต ใน ภา-ษา ไทย

ชาต-ไทย ม ตว อก-ษร ไทย ใช เปน ของ ตน เอง ทง พ-ยญ-ช-นะ ส-ระ และ วรร-ณ-ยกต การ จะ ใช ภา-ษา ไทย ได ด ทง การ อาน และ การ เขยน จะ ตอง ร จก พ-ยญ-ช-นะ ส-ระ วรร-ณ-ยกต ทง รป และ เสยง จะ ทำา ให ใช ภา-ษา-ไทย ได ผล ตาม วต-ถ-ประ-สงค

เสยง และ รป พ-ยญ-ช-นะเสยง พ-ยญ-ช-นะ (บาง ท เรยก เสยง แปร )คอ เสยง ท เปลง

ออก จาก ลำา-คอ มา กระ-ทบ อ-วย-วะ สวน ใด สวน หนง หรอ หลาย สวน ใน ปาก ได แก คอ เพ-ดาน ไร-ฟน ปม-เหงอก รม-ฝ-ปาก ทำา ให เกด เสยง ตางๆ เชน กอ ขอ คอ งอ เปน ตน

พ-ยญ-ช-นะ ท เรา ใช กน อย เปน รป ตว อก-ษร ใช แทน เสยง ใน การ เขยน และ อาจ แยกได เปน

๑.พ-ยญ-ช-นะ เดยว ม ๒๑ เสยง ๔๔ รป(๑) ก (๑๒) บ(๒) ข ฃ ค ฅ ฆ (๑๓) ป

(๓) ง (๑๔) ผ พ ภ(๔) จ (๑๕) ฝ ฟ(๕) ฉ ช (๑๖) ม(๖) ซ ศ ษ ส (๑๗) ร(๗) ญ ย (๑๘) ล ฬ(๘) ฎ ด (๑๙) ว(๙) ฏ ต (๒๐) ห ฮ(๑๐) ฐ ฑ ฒ ถ ท ธ (๒๑) อ(๑๑) ณ น๒.พยญชนะควบกลำ<า(บางทเรยกอกษรควบ)เปนพยญชนะรลวและ

ออกเสยงกลำาพรอมกนแบงเปน๒ชนดคอ๒.๑ พ-ยญ-ช-นะ ควบ แท เปน พ-ยญ-ช-นะ ควบ กลำา ท ออก

เสยง พ-ยญ-ช-นะ ทง ๒ ตว พรอม กน จน เกอบ เปน เสยง เดยว กน ได แก

กร เชน กราบ กราน กรด กรง โกรก-กรากกล เชน กลวย กลอง กลอง กลอน กลา กลาย กลาด-เกลอนกว เชน กวา กวาง กวาด กวาน เกวยน แกวง-ไกวขร เชน ขรม ขรขระ เขรอะขล เชน ขลง ขลาด ขลก-ขลก ขลย ขล เขลา โขลก โขลงขว เชน ขวก-ไขว ขวา ขวาง ขวาง ขวาน แขวง แขวน ไขวคร เชน ครอก ครอง ครอง-แครง ครอบ-ครอง ครคล เชนคลอง คลอง คลอง คลอด คลง คลบ-คลาย-คลบ-คลาคว เชน ควน ควาน ความ ควำา เควง-ควางตร เชน ตรง ตรม-ตรอม ตรวจ ตรก-ตรอง ตรอก ตราปร เชน ปรน-เปรอ ปรบ ปรวน-แปร ปรบ-ปรง แปรงปล เชน ปลง ปลด-ปลอย ปลวก ปลอง ปลน ปลอม-แปลงพร เชน พระ พรน-พรง พรา พราว-แพรว พรก แพรพล เชน พลอง พลบ-พลา พลก-พลาน พลก-แพลง โพล-เพลผล เชน ผละ ผลก ผลด ผล ผลบ เผลอ แผล แผลงเนอง จาก ม คำา ภา-ษา อง-กฤษ เขา มา ใช ใน ภา-ษา-ไทย จง

ม คำา-ควบ-กลำา ท มา จาก คำาภา-ษา-อง-กฤษ ได แกดร เชน ดราฟต

บล เชน บลอกฟล เชน แฟลต ฟล-ออ-รน ฟลอร-โชวฟร เชน ฟร ฟรก-โทสและ ยง ม คำา-ควบ-กลำา ท ม จาก ภา-ษา-สน-ส-กฤต คอ เสยง

ทร เชน น-ทรา อน-ทรา จน-ทรา๒.๒พ-ยญ-ช-นะ ควบ ไม แท เปน พ-ยญ-ช-นะ ท ควบ กน พ-

ยญ-ช-นะ ร แต ออก เสยง เหมอน พ-ยญ-ช-นะ เดยว กลาว คอ ไม ออก เสยง เปน พ-ยญ-ช-นะ ควบ-กลำา แต รป เปน พ-ยญ-ช-นะ ควบ-กลำา จะ ออก เสยง เปน ๒ ลก-ษ-ณะ คอ

(๑) ออก เสยง เฉพาะ พ-ยญ-ช-นะ ตว หนา เชน จรง ไซร ศร สราง สรอย สระ(แองนำา) สรวล-เส สรง(อาบนำา)

(๒) ออก เสยง เปน พ-ยญ-ช-นะ อน ได-แก ทร ออก เสยง ซ เชน ทรง ทรพย ทราบ ทราม ทราย ทรวง มทร อน-ทรย นน-ทร ทรด-โทรม ฉะ-เชง-เทรา พทรา

หนา ท ของ พ-ยญ-ช-นะ ม ๒ ประ-การคอ ๑.ทำา หนา-ท เปน พ-ยญ-ช-นะ ตน ซง อาจ จะ เปน ได ทง พ-

ยญ-ช-นะ เดยว และ พ-ยญ-ช-นะ ควบ กลำา เปน เสยง ตน ของ พ-ยางค อย ทาย ส-ระ คำา ใด ม เสยง พ-ยญ-ช-นะ ตน ประ-สม กบ สระ โดย ไม-ม รป ตว สะ-กด คำา นน เปน มา-ตรา แม ก กา เชน ถา ทำา ม พล

๒.ทำา หนา ท เปน เสยง ทาย พ-ยางค เรยก วา เสยง ตว สะ-กด ม ๘ เสยง เรยก วา มา-ตราตว สะ-กด ได แก มา-ตรา ตว สะ-กด แม-กก แม-กด แม-กบ แม-กง แม-กน แม-กม แม-เกย และ แม-เกอว

ขอ สง-เกต วา เปน คำา ไทย แท มก จะ เปน คำา โดด สะ-กด ตรง ตาม มา-ตรา ตว สะ-กด และไม ม ตว กา-รนต ได แก มา-ตรา แม กด ใช ด สะ-กด เชน กด คด ฯลฯ มา-ตรา แม-กบ ใช บ สะ-กด เชน กบ ขบ ฯลฯ ถา เปน คำา ไทย ท มา จาก ภา-ษา อน เชน ภา-ษา-บา-ล สน-ส-กฤต เขมร อง-กฤษ เขยน ตว สะ-กด ตาม รป คำา ของ ภา-ษา เดม แต ออก เสยง อยาง ภา-ษา-ไทย ตว สะ-กด ไม ตรง ตาม มา-ตรา ตว สะ-กด เชน สข กจ เมฆ ครฑ ฯลฯ พ-ยญ-ช-นะ ตว สะ-กด ท ใช อย ใน ภา-ษา ไทย ม ดง-น

๑.มา-ตรา แม-กก เสยง ก สะ-กด ใช ก ข ค ฆ เปน ตว สะ-กด เชน ปาก สข โรค เมฆ

๒.มา-ตรา แม-กด เสยง ด สะ-กด ใช จ ชซ ฌ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ด ต ถ ท ธ ศ ษ ส เปน ตว สะ-กด เชน กจ ธ-วช กาซ กฎ-หมาย ปรา-กฏ อฐ ครฑ วฒน จด จต รถ บาท อา-วธ อา-กาศ กระ-ดาษ โอ-กาส

๓.มา-ตรา แม-กบ เสยง บ สะ-กด ใช บ ป พ ฟ ภ เปน ตว สะ-กด เชน อาบ บาป ภาพ กราฟ ลาภ

๔.มา-ตรา แม-กง เสยง ง สะ-กด ใช ง เปน ตว สะ-กด เชน เกยง ยง พง แหง

๕.มา-ตรา แม-กน เสยง น สะ-กด ใช ญ ณ น ร ล ฬ เปน ตว สะ-กด เชน หาญ คณ นอน การ อ-บล ปลา-วาฬ

๖.มา-ตรา แม-กม เสยง ม สะ-กด ใช ม เปน ตว สะ-กด เชน สาม ยม พรอม เยยม แยม สม

๗.มา-ตรา แม-เกย เสยง ย สะกด ใช ย เปน ตว สะ-กด เชน กาย สาย ราย เป อย ปย ยอย หอย นอย อย-อาย ยย เลย

๘.มา-ตรา แม-เกอว เสยง ว สะ-กด ใช ว สะ-กด เชน ดาว ขาว เดยว เกยว เขยว คว ปลว สาว บาว

เสยง และ รป ส-ระเสยง ส-ระ(บาง ท เรยก วา เสยง แท)เปน เสยง ท เปลง ออก

จาก ลำา-คอ โดย ตรง ไม ม อ-วย-วะ ปด กน ทาง ลม รม-ฝ-ปาก และ ลน จะ ชวย ทำา ให เสยง ส-ระ ตาง กน ลก-ษ-ณะ รม-ฝ-ปาก ท แยก จาก กน หรอ หอ เขา หา กน หรอ ตำา-แหนง ของ ลน ท ใช ข-ณะ ออก เสยง ส-ระ (ลน สวน หนา ลน สวน กลาง ลน สวน หลง) และ ระ-ดบ ของ ลน(สง กลาง ตำา) ท ยก ขน ใน ข-ณะ ออก เสยง จะ รวม กน ทำา ให เปลง เสยง ส-ระ ได ตางๆ กน

คณ สม-บต ของ ส-ระ ชวย ทำา ให พ-ยญ-ช-นะ ออก เสยง ได ตาม ปก-ต พ-ยญ-ช-นะ จะ ไม สา-มารถ ออก เสยง เปน คำา เปน ประ-โยค ได พ-ยญ-ช-นะ จะ ออก เสยง ได ตอ เมอ ม เสยง ส-ระ ประ-สม อย

การ เขยน รป ส-ระ ตาม เสยง๑.รป ส-ระ เปน เครอง หมาย ท เขยน โดดๆ ก ม หรอ ใช เขยน

ประ-สม กน รป ส-ระ อน ทำาให เกด เสยง ส-ระ รป ส-ระ ม ๒๑ รป ดง-น

ะ เรยก วา ว-สรร-ช-นย ออก เสยง อะ

า เรยก วา ลาก-ขาง ออก เสยง อา เรยก วา พน-ท-อ ออก เสยง อ ำ เรยก วา หยาด-นำา-คาง หรอ นค-หต หรอ นฤ-ค-หต ใช ประ-

สม กบ ลาก-ขางเปน อำา ออก เสยง อำา ใช เขยน บน พน-ท-อ เปน อ ออก เสยง เปน อ

เรยก วา ตน เหยยดออก เสยง อ เรยก วา ตน ค ออก เสยง อเ เรยก วา ไม หนา ออก เสยง เอโ เรยก วา ไม โอ ออก เสยง โอไ เรยก วา ไม ม-ลาย ออก เสยง ไอใ เรยก วา ไม มวน ออก เสยง ใอ

เรยก วา ฝน ทอง ใช เขยน บน พน-ท-อ เปน ออก เสยง อ

" เรยก วา ฟน หน ใช เขยน บน พน-ท-อ เปน ออก เสยง ออ

เรยก วา ไม ไต ค ใช เขยน บน พ-ยญ-ช-นะ แทน ส-ระ - ะ เพอ ออก เสยง เ-ะ ท ม ตว สะ-กด เปน เสยง สน เชน เปน เปด และ ใช กบ อก-ษร

เรยก วา ไม หน อา-กาศ หรอ ไม-ผด ใช เขยน บน พ-ยญ-ช-นะ แทน ส-ระ - ะ ทท ตว สะ-กด เชน ฉ+ะ+น เปน ฉน

ฤ เรยก วา ร ออก เสยง ร เชน ฤ-ด ฤ-ด ฤ-ทย ค-ฤ-หาสน น-ฤ-ค-หต น-ฤ-บ-ด พฤก-ษา ม-ฤ-ต-ย ห-ฤ-หรรษร ออก เสยง ร เชน ฤทธ กฤ-ษ-ฏ-กา ตฤ-ณ-ชาต ทฤ-ษ-ฏ ศฤง-คารร ออก เสยง เรอ เชน ฤกษ

ฤา เรยก วา รอ ออก เสยง รอ เชน ฤา-ษฦ เรยก วา ล ออก เสยง ล ฦา เรยก วา ลอ ออก เสยง ลอ เชน ฦา-ชา ฦา-สาย เปน คำา

โบ-ราณ ปจ-จ-บน ไม ใช เขยน ดวย ฦา แลว

อ เรยก วา ออ ออก เสยง ออ ใช ประ-สม กน พ-ยญ-ช-นะ อนๆ เชน ขอ คอ รอย หรอ ใช ประ-สม กบ รป สระ-อน ได แก เ - อ เ-อ เชน เรอ เกลอ

ย เรยก วา ยอ ใช ประ-สม กน รป ส-ระ อน ได แก เ- ย เ - ยะ เชน เพลย เผยะ

ว เรยก วา วอ ใช ประ-สม กบ ไม หน อา-กาศ เปน -ว เชน คำา วา ตว ถว รว ใช ประ-สม กบ รป ส-ระ อน ได แก สระ -วะ เชน ผวะ ยวะ

๒.เสยง ส-ระ แบง เปน ๒ ประ-เภทคอ๒.๑ส-ระ เดยว บาง ท เรยก ส-ระ แท เปน เสยง ส-ระ ท เกด

จาก การ เปลง เสยง ออก จากลำา-คอ ถก ลก-ษ-ณะ ของ ลน และ รม-ฝ-ปาก กลอม เกลา เสยง ม ๑๘ เสยง เปน เสยง สน และ เสยง ยาวจด เปน ค ได ดง น

เสยง ส<น เสยง ยาวอะ - จก อา - จากอ - จบ อ - จบอ - อด อ - อดอ - ขด อ - ขดเอะ - เกะ เอ - เกแอะ - แกะ แอ - แกโอะ - โปะ โอ - โปเอาะ - เกาะ ออ - กอเออะ - เจอะ เออ - เจอ๒.๒ส-ระ ประ-สม เปน เสยง ส-ระ ท เกด จาก เสยง ส-ระ เดยว

๒ เสยง ประ-สม กน ม ๖ เสยง เปน เสยง สน และ เสยง ยาว จด เปน ค ได ดง น

เสยง ส<น เสยง ยาวเอยะ(อ+อะ) เอย(อ+อา)เออะ(อ+อะ) เออ(ออ+อา)อวะ(อ+อะ) อว(อ+อา)นอก จาก น ยง ม ส-ระ เกน ๘ ส-ระ คอ อำา ไอ ใอ เอา ฤ ฤา ฦ

ฦา เปน เสยง ส-ระ เดยว มเสยง พ-ยญ-ช-นะ เปน ตว สะ-กด ไม นบ

เปน เสยง ส-ระ เพราะ ม เสยง ส-ระ ซำา กบ เสยง ส-ระ ท ม อย แลว คอ อำา คอ ส-ระ อะ ม เสยง ม สะ-กด ใอ ไอ คอ สระ-อะ ม เสยง ย สะ-กด เอา คอ สระ-อะ ม เสยง ว สะ-กด ฤ ฤา ม เสยง ร เปน เสยง พ-ยญ-ช-นะ ตน ฦ ฦา ม เสยง ล เปน เสยง พ-ยญ-ช-นะ ตน ดง นน จง ไม นบ เปน เสยง ส-ระ การ ผน วรร-ณ-ยกต ใน ภา-ษา-ไทย

เสยง วรร-ณ-ยกต คอ ระ-ดบ เสยง สง ตำา ใน ภา-ษา-ไทย นก-ปราชญ ได ตง รป อก-ษร ขน แทน เสยง วรร-ณ-ยกต ม ๔รป คอ ใช วาง เหนอ พ-ยญ-ช-นะ ตน คำา ใด ม ส-ระ อย เหนอ พ-ยญ-ช-นะ ให วาง เหนอ ส-ระ คำา ท ม เสยง วรร-ณ-ยกต ตาง กน ใช รป วรร-ณ-ยกต กำา กบ ตาง กน ความ หมาย จะ ตาง กน เชน คาง คาง คาง รอน รอน รอน ไข ไข ไข คำา ใน ภา-ษา-ไทย ม เสยง วรร-ณ-ยกต อย เสมอ แม จะ ไม ม รป วรร-ณ-ยกต กำา-กบ ก ตาม จง กลาว ได วา เสยง วรร-ณ-ยกต ในภา-ษา-ไทย ม ๕ เสยง คอ เสยง สา-มญ เสยง-เอก เสยง-โท เสยง-ตร เสยง-จต-วา

เสยง วรร-ณ-ยกต แบง เปน ๓ ระ-ดบ คอ เสยง วรร-ณ-ยกต ระ-ดบ ตำา ระ-ดบ กลาง และ ระ-ดบ สง

เสยง วรร-ณ-ยกต-เอก เปน เสยง ระ-ดบ ตำา เชน ปา ขา จด ตมเสยง วรร-ณ-ยกต สา-มญ เปน ระ-ดบ เสยง กลาง เชน ลม ไป

เคย เรอ พาย ชาว (ไม ม รป วรร-ณ-ยกต กำา-กบ)เสยง วรร-ณ-ยกต ตร เปน เสยง ระ-ดบ สง เชน ร เคยว ชน เชต

โนตสวน เสยง วรร-ณ-ยกต โท และ วรร-ณ-ยกต จต-วา เปน วรร-ณ-

ยกต เปลยน ระ-ดบ เสยง คอ เสยง วรร-ณ-ยกต โท เปน เสยง วรร-ณ-ยกต ระ-ดบ เสยง สง แลว เลอน ลง มา เปน ระ-ดบ เสยง ตำา เชน ปา คา ยาก ลาก หน คาด คะ ยะ ละ

สวน เสยง วรร-ณ-ยกต จต-วา เปน เสยง วรร-ณ-ยกต ระ-ดบ เสยง ตำา แลว เลอน ขน ไป เปนระ-ดบ เสยง สง เชน ขา จา สวย หรอ หนาม ถาม สอง

การ ผน วรร-ณ-ยกต จะ จด พ-ยญ-ช-นะหรอ อก-ษร เปน ๓ หม ซง เรยก วา ไตร-ยางค ดง น

อก-ษร สง ม ๑๑ ตว คอ ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห

อก-ษร กลาง ม ๙ ตว คอ ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ อก-ษร ตำา ม ๒๔ ตว คอ ค ต ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ น พ ฟ ภ ม

ย ร ล ว ฬ ฮอก-ษร ตำา ยง แบง เปน อก-ษร ค และ อก-ษร เดยวอก-ษร ค ได แก อก-ษร สง ท ม เสยง เหมอน อก-ษร ตำา ดง นอก-ษร สง อก-ษร ตำาข ฃ ค ฅ ฆฉ ช ฌฐ ถ ฑ ฒ ท ธผ พ ภ ฝ ฟศ ษ ส ซห ฮอก-ษร สง และ อก-ษร ตำา ค เมอ จะ ผน-วรร-ณ-ยกต ให ครบ ๕

เสยง จะ ตอง ใช อก-ษร ๒ หม ค กน เชนลก-ษ-ณะ-คำา

ไตร-ยางศ

เสยง-สา-มญ

เสยง-เอก

เสยง-โท เสยง-ตร

เสยง-จต-วา

คำา เปน อก-ษร สง

- ขา - - ขา

อก-ษร ตำา ค

คา - คา คา -

อก-ษร เดยว ได แก อก-ษร ตำา ซง ไม เขา ค กบ อก-ษร สง ม ๑๐ ตว คอ ง ญ ณ น ม ย ร ล ว ฬ

อก-ษร เดยว ผน วรร-ณ-ยกต ได ไม ครบ ๕ เสยง ถา ม อก-ษร สง หรอ อก-ษร กลาง นำา เชน ใน คำา วา ข-ยาย ขย เปน อก-ษร สง นำา อก-ษร เดยว ใน คำา วา ต-ลาด ตล เปน อก-ษร กลาง นำา อก-ษร ตำาเดยว ทง ขย ตล เรยก วา อก-ษร นำา เมอ นำา ไป ผน วรร-ณ-ยกต จง จะ ผน ได ครบ ๕ เสยง เชน

อก-ษร นำา บาง ท เรยก อก-ษร นำา อก-ษร ตาม เปน การ อาน พ-ยญ-ช-นะ สอง ตว เรยง กนประ-สม ดวย ส-ระ เดยว กน ตว แรก เปน อก-ษร สง หรอ อก-ษร กลาง ตว หลง หรอ อก-ษร ตาม เปน อก-ษร

เดยว จะ ออก เสยง วรร-ณ-ยกต ตาม พ-ยญ-ช-นะ ตว แรก หรอ อก-ษร ตว แรก เชน ไถง ข-ยาย แขยง ส-นอง ส-นาน ต-ลาด ต-ลอด ต-ลง

ถา ห นำา เชน หญา หญง หรอ อ นำา เชน อยา อย อยาง อยาก จะ ไม ออก เสยง ห หรอ อลก-ษ-ณะ-คำา

ไตร-ยางศ

เสยง-สา-มญ

เสยง-เอก

เสยง-โท เสยง-ตร

เสยง-จต-วา

คำา เปน อก-ษร เดยว

มา - มา มา -

อก-ษร นำา

- หมา - -

การ ผน วรร-ณ-ยกต ยง เกยว ของ กบ คำา-เปน และ คำา-ตาย ดวย

คำา เปน หมาย ถง คำา ท ประ-สม ส-ระ เสยง ยาว ใน แม ก กา เชน อ-กา มา-หา และ คำา ท ประ-สม สระ-เสยง สน หรอ ส-ระ เสยง ยาว ท ม ตว สะ-กด ใน แม กง กน กม เกย และ เกอว เชน มง มาน และ คำา ท ประ-สม สระ-อำา ไอ ใอ เอา เชน ร ำา ไร ใน เขา

คำา ตาย หมาย ถง คำา ท ประ-สม ส-ระ เสยง สน ใน แม ก กา เชน ช ซ ล เละ-เทะ หรอ คำา ท ประ-สม ส-ระ เสยง สน และ ส-ระ เสยง ยาว ท ม ตว สะ-กด ใน แม กก กด และกบ เชน ชด กด กบ ตะ-ขาบ

(คำา-เปน คำา-ตาย นอก จาก จะ เกยว ของ กบ การ ผน อก-ษร แลว ยง เกยว ของ กบ คำา ประ-พนธ เชน การ ใช คำา-ตาย แทน เสยง-เอก )

การผนวรรณยกตการผนวรรณยกตมขอสงเกตตามตารางการผนวรรณยกต ดงน

ลก-ษ-ณะ คำา

ไตร-ยางศ เสยง วรร-ณ-ยกต ขอ สง-เกต การ ผน-วรร-ณ-ยกตสา-

มญเอก

โท ตร

จต-วา

คำา เปน อก-ษร สง ปา* ปา ปา ปา ปา ผน ได ๕ เสยง และ เสยง กบ รปวรร-ณ-

ยกต ตรง กนอก-ษร กลาง

- ขา ขา - ขา* ผน ได ๓ เสยง พน เสยง จต-วา (ไมม รป วรร-ณ-

ยกต)ผน ดวย ไม-เอกเปน เสยง เอก ผน ดวย

ไม โท เปนเสยง โทอก-ษร ตำา คา* - คา คา - ผน ได ๓ เสยง พน เสยง

สา-มญ ผน ดวย ไม เอก เปน เสยง โท ผนดวย ไม โท เปน เสยง ตร

คำา ตาย

อก-ษร กลาง

- กะ*

กะ* กะ กะ(ไมม

ใช)

ผน ได ๔ เสยง พน เสยง เปน เสยงเอก เสยง วรร-ณ-ยกต กน รป

ตรง กนอก-ษ

รสง

สระเสยงสน

- ขะ ขะ - - ผน ได ๒ เสยง พน เสยง เปน เสยงเอก

เสยง วรร-ณ-ยกต กบ รป ตรง กน

อก-ษรตำา

- - คะ คะ คะ(ไมม

ใช)

ผน ได ๓ เสยง พน เสยง เปน เสยงตร ผน ดวย ไม เอก เปน เสยง โท

ผน ดวย ไม จต-วา เปน เสยง จต-วา

อก-ษ

รสง

สระเสยง

ยาว

- ขาก*

ขาก - - อก-ษร สง คำา-ตาย ส-ระ เสยง ยาว ผน ได ๒

เสยง พน เสยง เอก ผนดวย ไม โท เปน เสยง-

โทอก-ษรตำา

- - คาก*

คาก

คาก(ไมม

ใช)

อก-ษร ตำา คำา-ตาย ส-ระ เสยง ยาว ผน ได ๓ เสยง พน เสยง เปน

เสยงโท ผน ดวย ไม-โท เปน เสยง-ตร ผน ดวย

ไม จต-วา เปน เสยง จต-วา

การ ผน วรร-ณ-ยกต ยอม เกยว ของ กบ อก-ษร ๓ หม หรอ ไตร-ยางศ คำา-เปน คำา-ตาย นก เรยน จะ ตอง เรยน ร ดวย จง จะ ผน วรร-ณ-ยกต ได ถก ตอง และ ว-เคราะห เสยง วรร-ณ-ยกต ได การ ศก-ษา เรอง ระ-บบ เสยง ใน ภา-ษา-ไทย ถา พ-จา-ร-ณา โดย การ ใช ตว-อยาง ประ-กอบ จะ เขา ใจ ได ด ยง ขน

*เปน คำา พน เสยง หมาย-ถง คำา ท ไม ม รป วรร-ณ-ยกตลก-ษ-ณะ ภา-ษา-ไทย

นก-เรยน ควร ทราบ ลก-ษ-ณะ ภา-ษา-ไทย เพอ จะ ได ร ลก-ษ-ณะ ภา-ษา ของ ตน-เอง และ จะ ได ใช ภา-ษา-ไทย ให ถก ตอง ดง น

๑.ภา-ษา-ไทย เปน ภา-ษา-คำา โดด คอ เปน พ-ยางค เดยว และ เปน คำา สำา-เรจ สม-บรณ ใน ตว ไม ม การ เปลยน แปลง รป คำา เพอ แสดง เพศ พจน กาล เมอ นำา ไป เขา ประ-โยค หาก ตอง การ บอก พจน หรอ กาล ก ใช คำา ข-ยาย ชวย นอก จาก น ยง ตอง เรยง คำา ใน ประ-โยค ให ถก ตอง หาก เรยง คำา ผด ท ความ หมาย จะ เปลยน ไป เชน แมว จบ หน แมว เปน ประ-ธาน จบ เปน ก-ร-ยา หน เปน กรรม ถา นำา กรรม มา เปน ประ-ธาน ความ หมาย ของ ประ-โยค ก เปลยน ไป การ เรยง คำา จง ม ความ สำา-คญ มาก

๒.ภา-ษา-ไทย เปน ภา-ษา-โดด จง ม ว-ธ-การ สราง คำา ใหม โดย การ ประ-สม คำา เชน แม+นำา เปน แม-นำา กา+นำา เปน กา-นำา การ ประ-สม คำา หรอ การ นำา คำา ท ม ความ หมาย ไม เหมอน กน ๒ คำา ขน ไป มา รวม กน เปน คำา ใหม ม ความ หมาย ใหม แต ยง คง ความ หมาย เดม เชน พอ-ตา แม-ยาย นำา-ปลา แกง-ไก รถ-ไฟ คน-ใช ปา-ไม เดน-ทาง เปน ตน

๓.ภา-ษา-ไทย ม การ ยม คำา ภา-ษา อน มา ใช เพอ ให ม คำา พอ ใช ใน การ สอ-สาร เชน คอม-พว-เตอร กะ-ลา-ส เกา-อ เสดจ เกษม เปน ตน

๔.ภา-ษา-ไทย ม ว-ธ การ เรยง คำา ใน ประ-โยค ดง น๔.๑ประ-โยค แบบ ประ-ธาน ก-รยา และ กรรม เชน พอ กน ขาว๔.๒ ประ-โยค แบบ ประ-ธาน ก-รยา (ก-รยาไม ตอง ม กรรม มา รบ)

เชน นก-เรยน เดน แถว เขา หอง-เรยน(เขา หอง เรยน เปน คำา ข-ยาย ก-รยา ไม ใช กรรม)

๔.๓ประ-โยค แบบ กรรม อย หนา ประ-โยค (กรรม ประ-ธาน ก-รยา) เชน ขาว - กลอง ฉน ไม ชอบกน เขา ได รบ เลอก ให เปน หว-หนา ทม บาน พอ เพง ซอ เสอ ชด น ใคร ตด

๔.๔ประ-โยค แบบ ก-รยา อย หนา ประ-โยค เชน เกด แผน ดน ไหว ท ประ-เทศ อน-โด-น-เซย ม งาน เฉลม ฉ-ลอง ป ใหม ท ทอง ส-นาม หลวง ปรา - กฎ ดาว หาง ใน ทอง-ฟา เปน นก-เรยน ตอง อาน หนง-สอ

๕.คำา ข-ยาย ใน ภา-ษา-ไทย จะ เรยง หลง คำา ท ถก ข-ยาย เวน แต คำา ท แสดง จำา-นวน หรอ ป-ร-มาณ จะ วาง ไว ขาง หนา หรอ หลง คำา ท ข-ยาย ก ได เชน พอ กน ขาว ได นอย แม ฉน ใจ ดจรงๆ อา-กาศ หนาว มาก มาก คน ก มาก เรอง

๖.คำา ไทย ม ลก-ษ-ณ-นาม บอก จำา-นวน เพอ บอก ลก-ษ-ณะ ของ นาม ขาง หนา ผ ใช ภา-ษา-ไทย จะ ตอง ใช ลก-ษ-ณ-นาม ให ถก เชน ยาย เลยง แมว หลาย ตว คน หลาย คน อย ใน บาน นก-เรยน ๕ คน เดน เลน ปน ๓ กระ - บอก บน โตะ หาย รถ คน ท ๓ เปน ของ ฉน ฉน ซอ บาน หลงท ส แต บาง กร-ณ อาจ ใช จำา-นวน นบ ขน กอน เชน หา นก - รอง ผลด กน ขน เว-ท สบ คน แรก ยน ขน สอง เพลง สด ทาย น รอง ให พอ และ แม

ภา-ษา- ไทย ม วรรค-ตอน ใน การ เขยน และ ม จง-หวะ ใน การ พด ถา เขยน วรรค-ตอน ผด และ พด เวน จง-หวะ ผด ความ หมาย ก จะ เปลยน ไป เชน ประ-โยค ท วา

(๑)เขา นง อย ไม ลก ออก ไป (๒)เขา นง อย ไม ได ลก ออก ไป

(๓)กระ-ดก หมา ผม ชอบ (๔)กระ-ดก หมา ผม ชอบจะ เหน ได วา ประ-โยค เดยว กน คอ (๑) กบ (๒) และ (๓) กบ

(๔) เมอ เขยน วรรค ตอน ตาง กน ความ หมาย ก จะ เขยน แตก ตาง กน ดวย

๘.ภา-ษา-ไทย สวน มาก จะ ใช ตว สะ-กด ตรง ตาม มา-ตรา ตว สะ-กด เชน แม-กด ใช ด สะ-กด แม-กบ ใช บ สะ-กด แม-กก ใช ก สะ-กด ถา เปน คำา ท มา จาก ภา-ษา อน อาจ ใช พ-ยญ-ช-นะ อน เปน ตว สะ-กด เพอ คง รป-ศพท เดม เชน สข จต ภาพ

๙.ภา-ษา-ไทย ม เสยง วรร-ณ-ยกต ระ-บบ เสยง วรร-ณ-ยกต ทำา ให ภา-ษา-ไทย ม คำา ใช มาก ขน เสยง วรร-ณ-ยกต ทำา ให คำา ม ความ หมาย ตาง กน ผ พด จะ ตอง ระ-มด-ระ-วง ใน การ ออก เสยง วรร-ณ-ยกต ให ถก ตอง

๑๐.ภา-ษา-ไทย ม คำา ส-ภาพ ใช ใน การ พด ภา-ษา-พด จะ ม คำา ท แสดง ความ ส-ภาพ เชน

๑๐.๑ไม ใช คำา สรรพ-นาม ท ไม ส-ภาพ เชน มง ก แก กน อว ลอ แต ใช สรรพ-นาม ท ส-ภาพ เชน คณ ผม

๑๐.๒ไม ใช คำา ท แสดง คำา รบ หรอ คำา เสรม ท ไม ส-ภาพ เชน โวย เฮย แต ใช คำา-ตอบ รบแสดง ความ ส-ภาพ ได แก ครบ ขา คะ จะ จะ

๑๐.๓ใช คำา ชก ชวน เชญ ชวน ได-แก เถอะ เถด นะ นะ นา เชน ไป ดวย กน นา ไป นะ มา เถอะ มา เถด

๑๑.คำา ไทย ท ม คำา รา-ชา-ศพท ใช แสดง ระ-ดบ การ ใช ภา-ษา ให เหมาะ กบ ระ-ดบ ของ บค-คล ท ม ฐา-นะ ตาง-กน ใน สง-คม เชน คำา-วา กน ม-คำา ใช ตาง กน ดง น

พระ-ม-หา-ก-ษตรย หรอ เจา นาย ใช คำา วา เสวยพระ-สงฆ หรอ สาม-เณร ใช คำา วา ฉนบค-คล ทว ไป ใช คำา วา รบ ประ-ธาน หรอ กนการ ร ลก-ษ-ณะ ภา-ษา-ไทย และ ระ-มด-ระ-วง การ ใช ภา-ษา

ไทย ให มาก ขน ยอม ทำา ให ผ ใช ภา-ษา-ไทย ใช ภา-ษา ถก ตองการ ใช ประ-โยค ใน ภา-ษา-ไทย

ประ-โยค คอ การ นำา คำา มา เรยง เขา ดวย กน ให ได ใจ ความ เพอ ใช ใน การ สอ ความ หมาย เมอ นำา คำา มา เขา ประ-โยค คำา จง แสดง หนา-ท แสดง ความ หมาย ชด-เจน และ แสดง นำา-หนก ของ คำา ได มาก ขน การ เรยง คำา เขา ประ-โยค จง สำา-คญ มาก ถา เรยง คำา ใน ประ-โยค ผด ท การ สอ-สาร ความ หมาย จะ ผด ไป ดวยการ ใช ประ-โยค ใน การ สอ-ความ หมาย เกยว ของ กบ เรอง ตอ ไป น

๑.ความ หมาย ของ คำา๒.หนา-ท ของ คำา ใน ประ โยค๓.การ เรยง คำา ใน ประ โยค๔.ความ สม-พนธ ของ ประ-โยค ใน การ สอ ความ

๑.ความ-หมาย ของ คำาความ หมาย ของ คำา ม ทง ความ หมาย โดย ตรง และ ความ

หมาย โดย นย คอ ๑.๑ความ หมาย โดย ตรง เปน ความ หมาย โดย ตรง ตว หรอ

ความ หมาย ประ-จำา คำา นนๆ เชน คำา วา บาน หมาย ถง ท อย อา-ศย เชน ฉน อย บาน หลง น มา ตง-แต เกด

๑.๒ความ หมาย โดย-นย เปน ความ หมาย ท ผ ฟงหรอ ผ อาน ท นก ถง หรอ เปน ความ หมาย แฝงเชน ถา พด ถง บาน บาง คน นก ถง ความ สข ใน บาน ท คน ใน บาน อย กน อยาง เปน สข เชน ท ใด ไม มความ สข เหมอน บาน เชน พด ถง จต ใจ ของ คน เปน ส ขาว คำา วา ส ขาว หมาย ถง จต ใจ สะ-อาด บ-ร-สทธ คำา วา สขาว เปน ความ หมาย โดย นย ความ หมาย โดย นย ยอม ขน กบ บ-ร-บท และ เจต-นา ของ ผ เขยน ท แนะ ความเขา ใจ ของ ผ อาน

๒.หนา ท ของ ประ-โยคคำา ตางๆ ยอม ม ความ หมาย และ ความ หมาย ของ คำา ก บอก หนา ท

ของ คำา ใน ประ-โยค ดวย คำา ท ทำา หนา ท ทาง ไว-ยา-กรณ แบง ออก เปน ๗ ช-นด ดง น

๒.๑ คำา-นาม เปน คำา บอก ชอ คน สตว สง ของ หรอ ธรรม-ชาต หรอ คำา ท เปน นาม-ธรรม คำา นาม จะ ทำา หนา-ท เปน ประ-ธาน หรอ บท-กรรม ของ ประ-โยค บาง ครง อาจ ทำา หนา-ท เปน บท-ข-ยาย ได เชน

พอ คา ขาย ของ อย ท ต-ลาด (พอ คา ทำา หนา ท ประ-ธาน)เดก เตะ ลก บอล อย ท ส-นาม (ลก บอล ทำา หนา ท กรรม)ส-ชาต นอง ชาย ของ ผม เปน นก รอง (นอง ชาย เปน คำา ข-ยาย นาม

สชาต“ ”)๒.๒คำา สรร-พ-นาม เปน คำา แทน คำา นาม ทำา หนา ท เปน บท ประ-ธาน

และ บท-กรรม ของ ประ-โยค เชน เดยว กบ คำา นาม เชน เขา มา หา ผม (เขา เปน ประ-ธาน ผม เปน กรรม)ตำา-รวจ จบ เขา (เขา เปน กรรม)๒.๓คำา ก-ร-ยา เปน คำา ท แสดง ความ หมาย ของ การ กระ-ทำา อา-การ

หรอ ส-ภาพ ใด ส-ภาพ หนง และ ทำา หนา-ท เปน ก-ร-ยา ของ ประ โยค เชน เมอ วาน น ฉน ไป เยยม คณ แม

๒.๔คำา ว-เศษณ เปน คำา ข-ยาย ใจ ความ ของ ประ-โยค ให ชด-เจน ยง ขน ทำา หนา ท เปน บท ข-ยายประ-ธาน บท ข-ยาย กรรม บท ข-ยาย ก-ร-ยา และ ข-ยาย คำา ว-เศษณ เชน ฝน ตก หนก มาก ทำา ให นำา ทวม ทกหม-บาน

๒.๕คำา บ-พ-บท เปน คำา ท ใช ประ-กอบ ขาง หนา คำา-นาม เพอ บอก ความ เกยว ของ ระ-หวาง คำา นามกบ คำา ก-ร-ยา เชน ฉน ไป เทยว เชยง-ใหม กบ คณ แม จง หวด พษ-ณ-โลก ตง อย บน แม นำา นาน

๒.๖คำา สน-ธาน เปน คำา-เชอม ทำา หนา-ท เชอม ประ โยค ทำา ให ประ-โยค ม ความ ชด-เจน และ สอ ได ตรง ตาม จด-ประ-สงค เชน

เนอง จาก อา-กาศ รอน มาก ผ คน จง ใช นำา กน มาก ขนนก-เรยน ไม ยอม ไป โรง-เรยน เพราะ ทำา การ-บาน ไม เสรจถา คณ ไป เทยว ได ฉน ก ไป เทยว ได เหมอน กน๒.๗คำา อ-ทาน เปน คำา บอก อา-รมณ หรอ ความ ร-สก ของ ผ-พด คำา

อ-ทาน ไม ได เปน สวน ประ-กอบ ของ ประ-โยค แต เปน คำา พ-เศษ ท ชวย บอก อา-รมณ หรอ ความ ร สก ของ ผ พด เทา-นน เชน

เอะ!ใคร เรยก ท หนา ประ-ต บาน (บอก ความ สง-สย)โอโฮ! เธอ ซอ อะ-ไร มา มาก มาย(บอก ความ แปลก ใจ)พทโธ!ฉน พบ เธอ เมอ วาน น วน น เธอ จาก ไป แลว(บอก ความ สง-

สาร)๓.การ เรยง คำา ใน ประ-โยคการ เรยง คำา ใน ประ-โยค จะ ตอง เลอก ใช คำา ให ถก ตอง ตรง ตาม

ความ หมาย และ หนา ท ของ คำาการ เรยง คำา ใน ประ-โยค ม ๓ รป-แบบ คอ๓.๑ ประ-โยค ข<น ตน ดวย ประ-ธาน จะ เรยง ลำา-ดบ ประ-ธาน ก-ร-ยา

ไม ตอง การ กรรม มา รบ กบ ประ-ธาน ก-ร-ยา และ กรรม ก-ร-ยา ท ตอง การ กรรม มา รบ กบ ม บท ข-ยาย ประ-ธาน บท ข-ยาย ก-ร-ยา และบท ข-ยาย กรรม ก ได เชน

หมา วง(ก-ร-ยา ไม ตอง การ กรรม)หมา แทะ กระ-ดก(ก-ร-ยา ท ตอง การ กรรม)หมา ตว เลก วง(บท ข-ยาย ประ-ธาน)หมา ตว เลก วง เรว(บท ข-ยาย ก-ร-ยา)หมา ตว เลก แทะ กระ-ดก ไก(บท ข-ยาย กรรม)หมา ตว เลก แทะ กระ-ดก ไก อ-รอย มาก(บท ข-ยาย ประ-ธาน บท ข-

ยาย กรรม)

(๑) (๒ (๓)

๓.๒ประ-โยค ข<น ตน ดวย ก-ร-ยา เปน ประ-โยค ตอง การ เนน ก-ร-ยา เชน ม คำา ก-ร-ยา ม เกด ปรา-กฎ ขน ตน ประ-โยค เชน ม นำา-ทวม หลาย หม บาน เกด แผน ดน-ไหว ท เชยง-ใหม ปรา-กฎ พระ-จนทร ทรงกลด ใน วน ว-สา-ข-บ-ชา นอก จาก น อาจ เปน ประ-โยค ท ละ ประ-ธาน เพอ ตอง การ เนน ก-ร-ยา เชน เขา เปน คน รก ครอบ-ครว ทำา งาน เสรจ ก รบ กลบ บาน มา ชวย ภรร-ยา ทำา งาน บาน ขอ ความ น ประ-โยค ๒ และ ๓ ละ ประ-ธาน เขา ไว“ ”

๓.๓ประ-โยค ข<น ตน ดวย กรรม เปน ประ-โยค ตอง การ เนน บท กรรม มก ใช คำา-วา ถก เชน เดก นก-เรยน ถก ส-นข กด ยาย ถก รถ ชน เสย ช-วต บาง ประ-โยค อาจ ละ ประ-ธาน เชน นำา-อด-ลม น-ยม ดม กน มาก หรอ นำา บท ประ-ธาน ไว กลาง ประ-โยค ก ได เชน ยา-ลม ไทยๆ คน-แก น-ยม กน กน เรอย มา

๔.ความ-สม-พนธ ของ ประ-โยค ใน การ-สอ-ความประ-โยค ใน การ สอ-สาร แบง ได-เปน ๓ ลก-ษ-ณะ คอ๔.๑ ประ-โยค ความ-เดยว เปน ประ-โยค ท ม เนอ ความ เดยว ม ประ-

ธาน ก-ร-ยา อาจ ม กรรม หรอ ไมม ก ได ม ใจ ความ สม-บรณ เชน นาย ถม-ยา นง ด ท-ว อย ใน หอง ลก สาว ของ เขา เรยน เกง

๔.๒ประ-โยค ความ-รวม เปน ประ-โยค ความ เดยว หลาย ประ-โยค ตอ เปน ประ-โยค เดยว โดย ม สน-ธาน เปน ตว-เชอม ประ-โยค ประ-โยค ความ เดยว ๒ ประ-โยค อาจ ม เนอ ความ คลอย ตาม กน ขด แยง กน ให เลอก อยาง ใด อยาง หนง หรอ ท เปน เหต เปน ผล กน เชน

แม และ ฉน นง ด โท-ร-ทศน (ประ-โยค ท ม เนอ ความ คลอย ตาม กน)

นอง วง แต ฉน เดน (ประ-โยค ท ม เนอ ความ ขด แยง กน)เธอ จะ ไป หรอ ไม ไป (ประ-โยค ท ม เนอ ความ ให เลอก เพยง

อยาง ใด อยาง หนง)เขา อาน หนง สอ เขา จง สอบ ตก (ประ-โยค ท ม เนอ ความ เปน เหต

เปน ผล)๔.๓ประ-โยค ความ ซอน เปน ประ-โยค ท ประ-กอบ ดวย ประ-โยค

หลก และ ประ-โยค ยอย ประ-โยค ยอย อาจ เปน ประ-ธาน หรอ กรรม ของ ก-ร-ยา ก ได หรอ ทำา หนา ท เปน สวน ข-ยาย คำา ใน ตำา-แหนง ของประ-โยค หลก ก ได เชน

ไก ได พลอย เปน สำา-นวน ไทย (ไก ได พลอย เปน สำา-นวน ไทย เปน ประ-โยค หลก ไก ไดพลอย เปน ประ-โยค ยอย ทำา หนา ท ประ-ธาน)

คร เลา วา นก เคา แมว หา กน เวลา กลาง คน (คร เลา เปน ประ-โยค หลก นก เคา แมว หา กน เว-ลากลาง คน เปน ประ-โยค ยอย ทำา หนา-ท กรรม)

ขาว คณ พอ มา จาก ตาง ประ-เทศ ทำา ให ลกๆ ด ใจ (ขาว ทำา ให ลกๆ ด ใจ เปน ประ-โยค หลก คณ-พอ มา จาก ตาง ประ-เทศ เปน ประ-โยค ยอย ทำา หนา ท ข-ยาย ประ-ธาน)

เขา อย ใน หอง ซง ไม เปน ระ-เบยบ-เรยบ-รอย (เขา อย ใน หอง เปน ประ-โยค หลก หอง-ไม เปนระ-เบยบ-เรยบ-รอย เปน ประ-โยค ยอย ทำา หนา ท ข-ยาย กรรม)

เขา วง เรว จน ฉน ตาม ไม ทน (เขา วง เรว เปน ประ-โยค หลก ฉน ตาม ไม ทน เปน ประ-โยค ยอย ทำา หนา ท ข-ยาย ก-ร-ยา)

การ สราง คำา ใน ภา-ษา-ไทยภา-ษา-ไทย ม ว-ธ การ สราง คำา หลาย ว-ธ เพอ เพม ให ม คำา ใช มาก

ขน โดย ม ว-ธ การ ดง น๑.การ สราง คำา ดวย ว-ธ-การ ประ-สม คำา คำา ไทย เปน คำา พ-ยางค

เดยว หรอ เปน คำา โดด การ สราง คำา จง นำา คำา มา เรยง ตอ กน ม ความ สำา-คญ ท วา ทำา ให เกด ความ หมาย ใหม การ ประ-สม คำา อาจ จะ นำา คำา ตง-แต ๒ คำา ขน ไป มา รวม เปน คำา คำา เดยว กน ให ม ความ หมาย ใหม เกด ขน เชน รถ-ไฟ นำา-มน ยา-แก-ปวด ครก-ตำา-ขาว พระ-เจา-แผน-ดน รถ-ไฟ-ใต-ดน อ-โมงค-ใต-นำา

การ ประ-สม คำา ม ว-ธ การ ดง น<๑.๑การ สราง คำา-นาม จะ นำา คำา-นาม ประ-สบ กบ คำา-นาม เชน รถ-

ไฟ แม-นำา หรอ นำา คำา-นาม ประ-สม กบ คำา ก-ร-ยา เชน คน-ใช นำา-พ หรอ นำา คำา-นาม ประ-สม กบ คำา ก-ร-ยา และ คำา-นาม เชน เครอง-ซก-ผา ครก-ตำา-ขาว

๑.๒การ สราง คำา ก-ร-ยา หรอ คำา ว-เศษณ จะ นำา คำา ก-ร-ยา ประ-สม กบ คำา-นาม เชน ตน-ตา ตง-ใจ คำา ก-ร-ยา ประ-สม กบ คำา ก-ร-ยา เชน ตก-ตวง พก-ผอน คำา ว-เศษณ กบ คำา ว-เศษณ เชน สวย-งาม หาญ-กลา แนน-หนา คำา-นาม กบ คำา ว-เศษณ เชน ใจ-กวาง หว-แขง

๒.การ สราง คำา โดย ว-ธ การ ซอน คำา จะ นำา คำา ท ม ความ หมาย หรอ เสยง ใกล เคยง กน มา ซอน กนหรอ นำา คำา ท ม ความ หมาย ค กน มา ซอน กน ทำา ให ความ หมาย ชด เจน ขน หรอ ทำา ให เกด ความ หมาย ใหม คำา ท เกด จาก การ ซอน คำา เรยก วา คำา-ซอน แบง ออก เปน ๒ ประ-เภท คอ

๒.๑ คำา ซอน เพอ ความ หมาย เปน การ นำา ท ม ความ หมาย สม-บรณ มา ซอน กน และ คำา ท นำา มา ซอน นน ม ความ หมาย คลาย กน ใกล เคยง กน หรอ เปน ไป ใน ทำา-นอง เดยว กน คำา ท นำา มา ซอน กน จะ ม ลก ษ ณะ ดง น

(๑)คำา ไทย ซอน คำา ไทย เชน เรอ-แพ อวน-พ ใหญ-โต ขด-ขวาง จด-เจน ฯลฯ

(๒)คำา ไทย ซอน คำา ตาง ประ-เทศ โดย นำา คำา บา-ล สน-ส-กฤต เขมร จน อง-กฤษ มา ซอน กบ คำา ไทย เชน ซาก-ศพ รป-ราง เขยว-ข-จ นง-จอ แบบ-แปลน ฯลฯ

(๓)คำา ตาง ประ-เทศ ซอน กบ คำา ตาง ประ-เทศ โดย นำา คำา บา-ล ซอน คำา สน-ส-กฤต คำา เขมร ซอน คำาบา-ล หรอ สน-ส-กฤต คำา เขมร ซอน คำา เขมร เชน อท-ธ-ฤทธ มตร-ส-หาย สข-ส-งบ เสบยง-อา-หาร เฉลม-ฉ-ลอง ส-นก-ส-นาน ฯลฯ

๒.๒คำา ซอน เพอ เสยง เปน การ นำา คำา ท ม ความ หมาย คลาย คลง กน มา ซอน กน เพอ ให ออก เสยง งาย ขน บาง ท เรยก วา คำา ค หรอ คำา ควบ ค ซง ม ว-ธ-ซอน คำา ตางๆ ดง-น

(๑)นำา คำา ท ม พ-ยญ-ช-นะ ตน ตว เดยว กน แต เสยง ส-ระ ตาง กน มา ซอน กน เชน เกะ-กะ โครม-คราม เงอะ-งะ จรง-จง โดง-ดง ฯลฯ

(๒)นำา คำา ท ม ความ หมาย มา ซอน กบ คำา ท ไม ม ความ หมาย เพอ ให คลอง จอง และ ออก เสยง ได สะ-ดวก โดย มาก ใช ใน ภา-ษา-พด เชน พด-เพอ ห-เหอ กง-การ มอง-เมน กระ-ดก-กระ-เดยวฯลฯ

(๓)นำา คำา ท ม พ-ยญ-ช-นะ ตน ตาง กน แต เสยง ส-ระ เดยว กน มา ซอน กน เชน แรน แคน ออม-ชอม เบอ-เรอ จม-ลม อาง-วาง ฯลฯ

(๔)นำา คำา ท ม พ-ยญ-ช-นะ ตน เหมอน กน ส-ระ เสยง เดยว กน แต ตว สะ-กด ตาง กน มา ซอน กน เชน ลก-ลน อด-อน จด-รด หยอก-หยอย ฯลฯ

(๕)นำา คำา ท ม ความ หมาย ใกล เคยง กน มา ซอน กน และ เพม พ-ยางค เพอ ให ออก เสยง สม-ดล กน เชน สะ-กด-เกา สะ-กด-สะ-เกา ข-โมย-โจร ข-โมย-ข-โจร

(๖)คำา ซอน ท เปน คำา ค ม๔ คำา สม-ผส ค กลาง คอ คำา ท ๒ กบ คำา ท ๓ เชน เกะ-กะระ-ราน กระ-โดด-โลด-เตน บาน-ชอง-หอง-หอ ขา-เกา-เตา-เลยง ก-ตญ-ญ-ร-คณ ฯลฯ

ขอ สง-เกต คำา ประ-สม กบ คำา-ซอนคำา ประ-สม กบ คำา-ซอน ม ขอ เหมอน กน และ แตก-ตาง กน ท สำา-คญ

กลาว คอ (๑)คำา ประ-สม และ คำา-ซอน ตาง นำา คำา โดด มา รวม กน เพอ สราง คำา

ใหม ขน โดย คำา ประ-สม ม ความ หมาย ตาง จาก คำา เดม สวน คำา ซอน ม ความ หมาย หนก แนน กวา คำา เดม เชน คำา ประ-สม ลก กบ นอง =ลก-นอง เกด ความ หมาย ใหม คำา-ซอน เชน เยอะ-แยะ รป-โฉม ความ หมาย คง เดม แต หนก เบา ตาง กน ไป

(๒)คำา ประ-สม ม คำา โดด ผ-สม กน ๒ คำา หรอ มาก กวา เชน โรง-เรยน-ฝก-หด-คร รอง-เทา-สน-สง ขาว-ผด-กระ-เพรา ความ-หมาย สำา-คญ อย ท คำา ตน สวน คำา อน ม ความ หมาย รอง ลง ไป

(๓)คำา ซอน ม เพยง ๒ คำา ถา ม มาก กวา นน มก เปน ๔ หรอ ๖ คำา เชน ลก-เจา-ลก-ขน ผด-ชอบ-ชว-ด ปลำา-ผ-ลก-ปลก-ผ-นง

(๔)การ ซอน คำา ทำา ให ความ หมาย ชด เจน แต ความ หมาย ไม เปลยน สวน การ ประ-สม คำา หาก ส-ลบ คำา กน ความ หมาย จะ เปลยน-ไป เชน ปลา-เสอ เปน สตว-นำา แต ถา คำา วา เสอ-ปลา จะ กลาย เปน สตว อก ช-นด หนง เปน สตว บก คำา ซอน นน สา-มารถ ส-ลบ หนา หลง ได โดย ความ หมาย คง เดม

ท กลาว มา น เปน ขอ ท ควร สง-เกต เกยว กบ ความ เหมอน และ ความ ตาง ของ คำา ประ-สม กบ คำา ซอน เฉพาะ ท เปน ขอ สำา-คญ

๓.การ สราง คำา โดย ว-ธ-การ ซำ<า คำา การ ซำา คำา เปน ลก-ษ-ณะ พ-เศษ คอ การ นำา คำา คำา เดยว กน มากลาว ซำา เพอ สะ-ดวก ใน การ ออก เสยง บอก ความ เปน พ-ห-พจน หรอ ตอง การ เนน นำา-หนก ความ หมาย ของ คำา

ให หนก แนน ขน หรอ คำา ม นำา หนก เบา ลง การ ซำา คำา จะ ใช ไม ย-มก เขยน เพอ การ ซำา คำา

การ ซำา คำา จะ นำา คำา นาม คำา สรรพ นาม คำา ก-ร-ยา คำา ว-เศษณ มา กลาว ซำา เชน เดกๆ เราๆ กน เรวๆ เนองๆ

การ ซำา คำา ทำา ได โดย นำา คำา มา เขา ค กน และ ซำา คำา คำา ท นำา มา เขา ค ตอง ม ความ หมาย ใกล เคยงกน เชน สวย-งาม เปน สวยๆงามๆเรา ทาน เปน เราๆทานๆหลบ ตน เปน หลบๆตนๆนง นอน เปนนงๆนอนๆ

ส-รป วา ใน ภา-ษา-ไทย เรา สา-มา-รถ สราง คำา ใหม ได โดย การ ประ-สม คำา การ ซอน คำา และ การซำา คำาคำา ภา-ษา ตาง ประ-เทศ ใน ภา-ษา-ไทย

คำา ภา-ษา จาก ตาง ประ-เทศ เปน คำา-ยน ม เขา มา ใช ใน ภา-ษา-ไทย ทำา ให ภา-ษา ม ความ เจรญ งอก งาม ม คำา ใช มาก ขน ม คำา เพยง พอ ใช ใน การ สอ-สาร ใน การ ใช ช-วต-ประ-จำา-วน ภา-ษา ตาง ประ-เทศ เขามา ใน ภา-ษา-ไทย เกด จาก การ ถาย ทอด ทาง วฒ-น-ธรรม การ คา ขาย ศา-ส-นา และ ว-ชา-การ-ตางๆ

ภา-ษา-บา-ล เชน โอ-รส ก-ฬา ทกขภา-ษา-สน-ส-กฤต เชน เก-ศา ครฑ บรร-พตภา-ษา-เขมร เชน เสวย สม-คบ บำา-เพญ ประ-จวบ เสดจ กำา-แหง ผ-

กา ผ-จงภา-ษา-จน เชน กวย-เตยว หวย ตง-ฉน เซยน ตว-โผภา-ษา-เปอร-เซย เชน กา-ก(ส) ก-หลาบ คา-รา-วาน บด-กร ลก-เกดภา-ษา-อา-หรบ เชน กะ-ลา-ส กะ-ไหล หญา-ฝรนภา-ษา-อง-กฤษ เชน เชต โคช เตนท ฟต-บอลภา-ษา-ฝรง-เศส เชน กง-สล ข-นม-ปงภา-ษา-โปร-ต-เกส เชน ส-บ เล-หลงคำา ใช ใน ภา-ษา-ไทย คน-ไทย ใช พด และ เขยน จน กลาย เปน สวน

หนง ของ ภา-ษา-ไทยภา-ษา กบ วฒ-น-ธรรม

ภา-ษา-ไทย เปน สวน หนง ของ วฒ-น-ธรรม ไทย ซง เปน สง ท บรร-พ-ชน-คน-ไทย ได สราง หรอกำา-หนด ขน เพอ ใช เปน สญ-ลกษณ แทน การ เรยก วต-ถ แทน ความ-คด และ แทน ความ ร-สก-ภา-ษา-ไทย ไดม การ พฒ-นา เปลยน แปลง มา โดย ต-ลอด ม การ กำา-หนด คำา ใหม ขน ใช ให เหมาะ กบ

ยค ส-มย เชน คำา วา โล-กา-ภ-วตน บ-ร-ณา-การ น-วต-กรรม พล-วต ฯลฯ ม การ หลาย คำา อน แสดง ให เหน ความ รม-รวย ทาง ภา-ษา เชน กลป-ยา กญ-ญา กาน-ดา ซง หมาย ถง ผ-หญง ภา-ษา-ไทย ได บน-ทก วฒ-น-ธรรม-ไทย ไว อยางหลาก หลาย ทง ใน รป วรร-ณ-ค-ด ประ-วต-ศาสตร ศา-ส-นา จง นบ วา ม บท-บาท สำา-คญ ท ชวย ถาย ทอด และ ธำา-รง ไว ซง วฒ-น-ธรรม ไทย เนอง จาก ภา-ษา-ไทย เปน สวน หนง ของ วฒ-น-ธรรม ดง นน ใน การ ใช ภา-ษา-ไทย จง ตอง คำา นง-ถง ความ ถก ตอง ตาม วฒ-น-ธรรม ทาง ภา-ษา-ไทย ซง-สง น ยอย เปน ปจ-จยสำา-คญ ประ-การ หนง ท จะ ชวย ธำา-รง รก-ษา วฒ-น-ธรรม-ไทย

วฒ-น-ธรรม ทาง ภา-ษา-ใน บท น จะ กลาว ถง หว ขอ ตอ ไป น๑.ระ-ดบ ของ ภา-ษา๒.การ ใช รา-ชา-ศพท และ คำา ส-ภาพ๓.การ ใช ภา-ษา กบ กลม บค-คล ระ-ดบ ตางๆ๔.การ เขยน คำา ได ถก ตอง ตาม ระ-เบยบ-แบบ-แผน๑.ระ-ดบ ของ ภา-ษา เปน สญ-ลกษณ ท ใช แทน ความ คด ของ ม-

นษย ม-นษย จะ สอ-สาร กน ได ตอง ม เรอง ราว ท จะ สอ-สาร กน และ นำา สญ-ลกษณ ท เปน ถอย คำา มา ใช ถอย คำา ท นำา มา ใช สอ-สาร ม ระ-ดบ ของ ถอย คำา เพอ ความ เหมาะ-สม กบ บค-คล และ โอ-กาส ตางๆ ระ-ดบ ของ ภา-ษา แบง ออก ได ดง น

๑.๑ภา-ษา-ระ-ดบ-ทาง-การ เปน ภา-ษา ท ใช ใน โอ-กาส สำา-คญ เชน งาน พระ-ราช-พ-ธ คำา ช-แจง ของ ทาง ราช-การ หรอ คำา ประ-กาศ ตางๆ หนง-สอ ตางๆ ท-ม-ไป ถง-ทาง ราช-การ ภา-ษา-ระ-ดบ ทาง การ ยงรวม ไป ถง ภา-ษา ท ใช ใน การ ประ-ชม อยาง เปน ทาง การ อก ดวย

๑.๒ภา-ษา-ระ-ดบ-กง-ทาง-การ เปน ภา-ษา ท ใช ใน การ สอ-สาร กง ทาง-การ ไม เปน ภา-ษา ราช-การโดย ตรง เชน ภา-ษา ท ใช ใน การ ประ-ชม ปรก-ษา หา-รอ การ พด ใน ท สา-ธา-ร-ณะเชน การ กลาว อวย พรการ พด ทาง วท-ย กระ-จาย เสยง และ โท-ร-ทศน การ พด ทาง โท-ร-ศพท การ เขยน ขาว

๑.๓ภา-ษา-ระ-ดบ-กน เองหรอภา-ษา-ปาก เปน ภา-ษา ท ใช ใน การ สน-ท-นา ใช ถอย คำา แสดง ความ คน-เคย ระ-หวาง บค-คล ใน ครอบ-ครว หรอ ระ-หวาง เพอน-ฝง เชน การ กลาว แนะ-นำา เพอน-ฝง ให ร จก กน

นอก จาก น การ แบง ระ-ดบ ภา-ษา เปน ภา-ษา ทาง การ ภา-ษา กง ทาง-การ และ ภา-ษา ระ-ดบ กน เอง หรอ ภา-ษา ปาก แลว ใน การ ใช ภา-ษา ยง แบง ออก เปน ๒ ประ-เภทคอ

(๑)ภา-ษา-พด เปน ภา-ษา ท ใช พด จา กน ใน ช-วต-ประ-จำา-วน เปน ภา-ษา ท ไม เปน ทาง การ และเปน ภา-ษา ท ไม เปน หลก มา-ตรา-ฐาน ไม เครง-ครด ใน ดาน การ ใช ถอย คำา และ ระ-เบยน แบบ แผน การ ใชภา-ษา มง การ สอ-สาร กน ให เขา ใจ ร เร อง จง เปน ภา-ษา ท ไม พ-ถ-พ-ถน การ ใช คำา เปน การ ใช ภา-ษา ในการ พด การ สน-ท-นา การ เขยน จด-หมาย อยาง ไม เปน ทาง การ แต ภา-ษา พด จะ ตอง ระ-มด-ระ-วง ใน การออก เสยง ให ชด แบง วรรค ตอน การ พด ให ถก ตอง ใช ภา-ษา ให ถก-ตอง กบ กา-ล-เท-ศะ และบค-คล

(๒)ภา-ษา เขยน เปน ภา-ษา ท ใช ใน การ เขยน ซง ตอง พ-ถ-พ-ถน ใน การ เลอก ใช ถอย คำา และพ-ถ-พ-ถน ใน การ เขยน ให ถก ตอง ตาม กฎ-เกณฑ และ แบบ แผน ของ ภา-ษา เปน ภา-ษา ท ม มา-ตรา-ฐาน ตอง เขยน ถก ตอง เวน วรรค ตอน ถก ตอง ตว สะ-กด กา-รนต การ วาง พ-ยญ-ช-นะ ส-ระ และ วรร-ณ-ยกต ถก ตองตาม หลก การ เขยน คำา ไทย ลาย มอ ตอง อาน ได งาย ม การ ยอ หนา ถก ตอง และ ตอง เขยน ตาม รป แบบ การเขยน เชน การ เขยน บท-ความ สา-ร-ค-ด บน-ทก น-ทาน เรอง-สน น-ว-น-ยาย กาพย กลอน โคลง ฉนท การเขยน ตอง ชด เจน ตรง ประ-เดน ตาม หว ขอ ท จะ เขยน ม ความ ชด เจน แจม-แจง และ เลอก-สรร-ถอย คำา ท มความ ไพ-เราะ และ ม ความ หมาย

๒.การ ใช คำา-รา-ชา-ศพท และ คำา ส-ภาพคำา-รา-ชา-ศพท ตาม รป-ศพท แปล-วา ศพท สำา-หรบ พระ-รา-ชา แต

ท จรง แลว หมาย ถง ตง แตพระ-รา-ชา ถง บค-คล ท ควร เคา-รพ คำา รา-ชา-ศพท ม ไว ใช เปน ระ-เบยบ การ ใช ถอย คำา ให ถก ตอง ตาม มา-ตรา-ฐาน ของ บค-คล คำา รา-ชา-ศพท จะ ม ลก-ษ-ณะ ดง น

๒.๑เปน คำา-ไทย ท ม คำา วา พระ-ราช หรอ พระ นำา หนา เชน พระ-ราช-บ-ดา พระ-ราช-ดำา-ร พระ-แทน พระ-เกา-อ

๒.๒เปน คำา ประ-สม จะ ใช คำา ไทย ประ-สม กบ คำา ไทย เชน รบ-สง เปน คำา ไทย ประ-สม คำา ตาง ประ-เทศ เชน รอง-พระ-บาท

๒.๓เปน คำา ยม จาก ภา-ษา-บา-ล และ สน-ส-กฤต โดย เตม คำา วา พระ หรอ พระ-ราช ขาง หนา คำา เชน พระ-ราช-ห-ฤ-ทย พระ-ราช-ปจ-ฉา พระ-ช-นก พระ-ชน-น

๒.๔เปน คำา ยม จาก ภา-ษา-เขมร ถา เปน คำา-นาม เตม คำา วา พระ เชน พระ-ศอ พระ-เศยร พระ-เขนย ถา เปน คำา ก-ร-ยา รา-ชา-ศพท ไม เตม คำา วา พระ เชน เสดจ เสวย

๒.๕เปน คำา ยม จาก ภา-ษา-ม-ลา-ย เชน พระ-ศร ยม มา จาก คำา วา Sireh แปล วาใบ-พล

ก. คำา รา-ชา-ศพท ท เปน คำา-นามคำา รา-ชา-ศพท ท ใช สำา-หรบ พระ-ม-หา ก-ษตรย(๑)คำา นาม ท เปน ชอ ของ สง สำา-คญ อน ควร ยก-ยอง ใช คำา พระ-

บรม-อค-ร-ราช พระ-บรม-ม-หา-ราช พระ-บรม-ม-หา พระ-บรม-ราช พระ-บรม พระ-อค-ร-ราช พระ-อคร พระ-ม-หา เชน พระ-บรม-อค-ร-ราช-บรร-พ-บ-รษ พระ-บรม-ม-หา-ราช-วง พระ-บรม-ม-หา-ช-นก พระ-บรม-ราช-ชน-น พระ-บรม-ม-หย-กา พระ-อคร-ราช-เท-ว พระ-อค-ร-ม-เห-ส พระ-ม-หา-มน-เทยร

(๒)คำา-นาม ท เปน ชอ ของ สง สำา-คญ รอง ลง มา หรอ ท ประ-สงค จะ ไม ให ปน กบ เจา-นาย อนๆหรอ ไม ประ-สงค จะ ให ร สก วา สำา-คญ ดง ขอ (๑) ให ใช คำา พระ-ราช ประ-กอบ ขาง หนา เชน พระ-ราช-วง พระ-ราช-น-เวศน พระ-ราช-วงศ

(๓)คำา-นาม ท เปน ชอ ของ สง-สา-มญ ทว ไป ท ไม ประ-สงค จะ แยก ให เหน วา เปน นาม ท ใช เฉพาะ กบ พระ ม-หา-ก-ษตรย ให ใช คำา พระ เชน พระ-องค พระ-กร พระ-กระ-ยา-หาร

(๔)คำา-นาม ท ใช เปน ชอ สง ท ไม สำา-คญ ท เปน ของ พระ-ม-หา-ก-ษตรย ใช คำา-หลวง หรอ-ตน ประ-กอบ เขา ขาง หลง ให เปน รา-ชา-ศพท ได เชน ของ-หลวง รถ-หลวง มา-ตน เครอง-ตน

คำา ท ใช สำา-หรบ เจา-นาย ใช คำา ประ-กอบ แตก ตาง กน หลาย อยาง เนอง จาก เจา นาย ม หลาย ชน ดง-น

(๑)ใช คำา พระ-ราช นำา หนา นาม ท ใช สำา-หรบ สม-เดจ-พระ-บรม-รา-ช-น สม-เดจ-พระ-ยพ-ราช พระ-ม-หา-อป-ราช พระ-บรม-ราช-โอ-รส-และ-ธ-ดา เชน พระ-ราช-เสา-ว-นย พระ-ราช-บญ-ชา พระ-ราช-ประ-วต

(๒)ใช คำา พระ นำา หนา สำา-หรบ เจา-นาย ตาม ขอ (๑) ใน นาม ท ไม สำา-คญ และ สำา-หรบ เจา-นายทว-ไป ทง ใน นาม สำา-คญ และ ไม สำา-คญ เชน พระ-เศยร พระ-องค พระ-หตถ

ข.คำา รา-ชา-ศพท-ท-เปน คำา ลก-ษ-ณ-นามพระ-องค ใช กบ พระ-ม-หา-ก-ษตรย และ เจา นาย ชน สง เชน พระ-

ราช-โอ-รส ๔ พระ-องคองค ใช กบ เจา นาย รอง ลง มา เชน หมอม-เจา ๒ องคองค ใช กบ สวน ของ ราง กาย เครอง ใช เครอง เสวย ท เปนของ สำา-

คญ ของ พระ-ม-หา-ก-ษตรย และของ เจา นาย เชน พระ-ทนต ๒ องค (ซ) พระ-แสง-ปน ๒ องค (กระบอก) ปรา-สาท ๓ องค

ค.คำารา-ชา-ศพท ท เปน สรร-พ-นาม (คำา แทน ชอ) ม แบบ แผน การ ใช ดง น<

สรร-พ-นาม บ-รษ-ท ๑

สรร-พ-นาม ผ-พด ผ-ฟง หมาย-เหตขา พระ-พท-ธ-เจา

ผ นอย ทว ไป พระ-ม-หา-ก-ษตรย เจา นาย ชน สง

เกลา-กระ-หมอม-ฉน

ผ-นอย (หญง) พระ-ม-หา-ก-ษตรย เจา นาย ชน สง

เกลา-กระ-หมอม

ผ-นอย-ทว-ไป (ชาย)

เจา-นาย-ชน รอง ลง มา

กระ-หมอม-ฉน ผ-ใหญ เจา-นาย ผ เสมอ กน

กระ-หมอม ผ-เสมอ-กน เจา นาย ผ เสมอ กน หรอ เจา นาย ชน ผ นอย

หมอม-ฉน ขน นาง ผ ใหญเจา นายส-ตร

เจา นาย ผ เสมอ กนหรอ ผ นอย กวาเจา นาย ชน รอง

เกลา-กระ-ผม ผ นอย ทว ไป ขน-นาง ชน สงเกลา-ผม, กระ- ผ นอย ทว ไป สม-เดจ-พระ-รา-ชา-

ผม ค-ณะ, ขน นาง ชน รอง ลง มาพระ-รา-ชา-ค-ณะ

เกลา-กระ-ผม พระ-สงฆ สม-เดจ-พระ-รา-ชา-ค-ณะ

กระ-ผม พระ-สงฆ พระ-รา-ชา-ค-ณะ, พระ-เถ-ระ

ผม ขน-นาง-ผ-ใหญขน--นาง คน ส-ภาพ

พระ-สงฆขน-นาง-เสมอ กน หรอ ผ นอยกวา, คน ส-ภาพ

ผม พระ-สงฆ พระ-สงฆ ดวย กน

ด-ฉน เจา-นายขน-นาง-ผ-ใหญ(ชาย)

ผ-นอย ท ยก ยอง, พระ-สงฆ ผ นอย

คำา น ส-ตร มกนำา ไป ใช

อ-ฉน, อ-ฉน ผ-นอย(หญง)ผ เสมอ กน(หญง)

ผ ใหญ ท ไม ใช เจา นายผ เสมอ กน

คำา น ปจ-จ-บน ส-ตร ไม น-ยม ใช

ฉน ผ ใหญผ เสมอ กน

ผ นอยผ เสมอ กน

อาต-ม-ภาพ พระ-สงฆ ใช อยาง ส-ภาพ กบ บค-คล ทก ชน

ขา ผ-นอย ผ-ใหญผ-นอยใช เปน กลาง ทว ไป

ใช ใน สมยโบ-ราณ ปจ-จ-บน ไม น-ยม ใช

ขา,เรา พระ-ม-หา-ก-ษตรยผ ใหญ

ผ นอย

ขา-พ-เจา,ขาฯ ทก ชน ใช เปน กลาง ทว ไป

สรร-พ-นาม-บ-รษ-ท ๒

สรร-พ-นาม ผ พด ผ ฟง หมาย เหตใต-ฝา-ละ-ออง-ท-ล-พระ-บาท

ผ นอย พระ-ม-หา-ก-ษตรย-และ สม-เดจ-พระ-บรม-รา-ช-น-นาถ

ใต-ฝา-ละ-ออง-พระ-บาท

ผ นอย สม-เดจ-พระ-บรม-รา-ช-น, สม-เดจ-พระ-บรม-ราช-ชน-น, สม-เดจ-พระ-ย-พ-ราช, สม-เดจ-พระ-บรม-โอ-ร-สา-ธ-ราชฯ ส-ยาม-ม-กฎ-ราช-ก-มาร, สม-เดจ-พระ-บรม-ราช-ก-มา-ร

ใต-ฝา-พระ-บาท ผ นอย เจา นาย ชน สงฝา-พระ-บาท เจา นาย ท เสมอ

กนหรอ ผ นอย กวา

เจา นาย ชน รอง ลง มา

ฝา-บาท ผ เสมอ กน ผ นอย

หมอม-เจา

ทาน ผ ใหญ หมอม-เจาสม-เดจ-บรม-บ-พตร-พระ-ราช-สม-ภาร-เจา

พระ-สงฆ พระ-ม-หา-ก-ษตรย

บรม-บ-พตร-พระ-ราช-สม-

พระ-สงฆ พระ-รา-ชา ทว ไป

ภาร-เจาม-หา-บ-พตร พระ-สงฆ สม-เดจ-พระ-

บรม-รา-ช-น, สม-เดจ-พระ-บรม-ราช-ชน-น, สม-เดจ-พระ-ยพ-ราช, สม-เดจ-พระ-บรม-โอ-ร-สา-ธ-ราชฯ ส-ยาม-ม-กฎ-รา-ช-ก-มาร, สม-เดจ-พระ-บรม-ราช-ก-มา-ร

บ-พตร พระ-สงฆ เจา นาย ขน-นาง ชน สง

พระ-เดช-พระ-คณ

พระ-สงฆผ นอย

พระ-รา-ชา-ค-ณะ-ชน สง, เจา นาย ชน สงพระ-รา-ชา-ค-ณะ-ชน-สง

ใต-เทา-ก-ร-ณา-เจา

ผ นอย สม-เดจ-เจา-พระ-ยา

ใต-เทา-ก-ร-ณา ผ นอย สม-เดจ-พระ-รา-ชา-ค-ณะ, ขน-นาง-ชน-สง, ส-ตร-บรร-ดา-ศกด-ชน-สง

ใต-เทา ผ นอย พระ-รา-ชา-ค-ณะ, ขน-นาง-ผ-ใหญ-กวา, ส-ตร-บรร-ดา-ศกด

เธอ ผ ใหญ ผ นอย ท ยก

ยองเจา ผ ใหญ ผ นอยแก ผ ใหญ ผ นอยทาน คน ส-ภาพ คน ส-ภาพ ปจ-จ-บน ใช คณหลอน ชาย-ท-รก หญง-ท-รก ปจ-จ-บน ไม น-

ยม ใช

สรร-พ-นาม-บ-รษ-ท ๓

สรร-พ-นาม แทน บค-คลพระ-องค พระ-ม-หา-ก-ษตรย, เจา นาย ชน สงพระ, ธ (ใน คำา ประ-พนธ) พระ-ม-หา-ก-ษตรย, เจา นาย ชน สงทาน เจา นาย, ขน-นาง ผ ใหญ กวา, พระ-

สงฆ, ผ นบ ถอ, คน ส-ภาพเธอ ผ ท ยก ยองหลอน หญง สาวเขา ผ เสมอ กน, ผ ไม ส-นท ส-นม กนแก คน แก ท ไม ใช ผ นบ ถอมน สตว, สง ของ

ง.คำา รา-ชา-ศพท ท เปน คำา ก-ร-ยาก-ร-ยา ท เปน คำา เฉพาะ ตาง หาก จาก คำา ก-ร-ยา สา-มญ เชน ผ-ทม ประ-ทม บรร-ทม = นอนทอด พระ-เนตร = ด แล มองเสวย = กนประ-ทบ = อย อย กบ ทสรง = อาบ นำา ลางตรส = ดำา-รส พดกรว =โกรธโปรด =รก ชอบประ-ชวร = ปวย เจบ

ทรง = แปล ได มาก แลว แต นาม ขาง ทาย จะ บง บอก ความ เชน ทรง-รถ ทรง-เบด ทรง-ศล

การ ใช ก-ร-ยา ทรง“ ”(๑)ใช ทรง นำา หนา ก-ร-ยา ธรรม ดา เชน ทรง-ฟง ทรง-ยน-ด ทรง-รบ(๒)ใช ทรง นำา หนา นาม รา-ชา-ศพท เชน ทรง พระ-ก-ร-ณา ทรง พระ-

ประ-ชวร ทรง-พระ-ดำา-ร(๓)ไม ใช ทรง นำา หนา ก-ร-ยา ม เปน และ ทราบ ท ม นาม รา-ชา-ศพท

ตอ ทาย เชนไม ใช ทรง ม พระ ม-หา-ก-ร-ณา ให ใช วา ทรง พระ ม-หา-ก-ร-

ณา หรอ ม พระ-ม-หา-ก-ร-ณาไม ใช ทรง ม พระ-ราช-ดำา-น ให ใช วา ทรง พระ-ราช-ดำา-ร หรอ

ม พระ-ราช-ดำา-รไมใช ทรง-เปน พระ ราช-โอ-รส ให ใช วา เปน พระ-ราช-โอ-รสไมใช ทรง-ทราบ ฝา ละ-ออง ธ-ล-พระ-บาท ให ใช วา ทราบ-ฝา-

ละ-ออง-ธ-ล-พระ-บาทเมอ ม คำา เสดจ “ ” นำา หนา ก-ร-ยา บาง คำา ไม ใช คำา ทรง นำา โดย ม

ความ หมาย-สำา-คญ จะ อย ท ก-ร-ยา ท อย ขาง หลง เชน เสดจ-ไป เสดจ-ประ-พาส เสดจ-พระ-ราช-ดำา-เนน เสดจ-ผาน-พ-ภพ เสดจ-เถลง-ถวล-ย-ราช-สม-บต เสดจ-ส-วรร-คต

การ-ใช คำา ส-ภาพคำา ส-ภาพ เปน คำา ท แสดง วฒ-น-ธรรม การ ใช ภา-ษา ของ คน ไทย

แสดง ถง ความ เปน คน ท ม จต ใจ ออน โยน ม ความ ส-ภาพ ออน นอม เคา-รพ-บค-คล ตาม ส-ถาน ภาพ ใช ภา ษา ด ไม ทำา ให ผ ฟง เกด ความ ไม ส-บาย ใจ ระ-คาย ห การ ใช ภา ษา ไทย อยาง ส-ภาพ จะ ทำา ให ผ พด ม บค-ลก ด ร จก สรร-หา ถอย คำา ได เหมาะ กน โอ-กาส ส-ถาน-การณ และ บค-คล แสดง ความ เปน คน ม สม-มา-คา-ร-วะ และ-ม มา-ร-ยาท การ ใชถอย คำา กอ ให เกด ผล ด ใน ดาน การ สราง ความ สม-พนธ ระ-หวาง บค-คล และ ยง ทำา ให เกด ความ สำา-เรจ ใน หนา ท การ งาน การ ใช คำา ส-ภาพ ทำา ให เขา สง-คม ได ด และ ยง ได ชอ วา เปน ผ สบ-ทอด วฒ-น-ธรรม ทาง ภา-ษา อก ดวย

ลก-ษ-ณะ ของ คำา ส-ภาพ ม ดง ตอ ไป น

๑.ไม ใช ภา-ษา ท เปน คำา-หยาบ หรอ คำา-ตำา เชนไม พด คำา วา อาย อ ข เยยว ตน ยก-เวน คำา นน เปน คำาเฉพาะ เชน ไข-เยยว-มา หรอ อาจ จะ ใช คำา วา เทา-แทน ตน ใช คำา วา อ-จา-ระ ปส-สา-วะ แทน คำา ข เยยว ถา ตอง การ ใช คำา แทน สง ของ ให ใช คำา วา สง-นน สง-น

๒.ไม ใช คำา หวน หรอ คำา กระ-ดาง เชน การ ขาน รบ ไม ใช คำา วา หา เออ ให ใช คำา วา ครบ คะ ขา แทน ไม ใช คำา พด แทน ตว วา ก ขา ให ใช คำา วา ผม เธอ ด-ฉน หน แทน ตว ผ พด และ ไม ใช แทน ผ ท พด ดวย วา เอง มง ให ใช คำา วา คณ เธอ ถา พด ถง ผ ใหญ ให ใช วา ทาน ไม ใช คำา วา เขา หรอ แก การ กลาว ป-ฏ-เสธ ไม พด วา เปลา ไม-ม ไม-ร ให ใช คำา วา ม-ได ม-ใช ไม-ทราบ

๓.ไม ใช คำา-ผวน ท ทำา ให เกด ความ หยาบ-คายการ ใช คำา พด หรอ เขยน ท ตอง เลอก ใช ถอย คำา ท ส-ภาพ ประ-การ

หนง การ ใช นำา เสยง ใน การ พด ม ความ สำา-คญ ควร ใช นำา เสยง ท นม-นวล ไม พด หวนๆ หรอ พด กระ-โชก โฮก-ฮาก ซง เปน การ พด ทขาด สม-มา-คา-ร-วะ ทง ตอง ไม ใช คำา-หยาบ คำา-กระ-ดาง พง ระ-วง วา คำา-ส-ภาพ เปน คำา ท ใช กน ใน หมส-ภาพ-ชน หรอ ใช อยาง เปน ทาง การ

๓.การ ใช ภา-ษา กบ กลม บค-คล ระ-ดบ ตางๆคำา ท ใช ใน หม คน กลม ตางๆ คน ใน สง-คม ม การ คบ หา ส-มา-คม

กน ตาม ลก-ษ-ณะ อา-ชพ ลก-ษ-ณะ ของ สง-คม และ ความ สน-ใจ ทำา ให เกด ปญ-หา ท ใช ใน กลม ตางๆ ใน การ สอ-สาร จง เกด ภา-ษา ใน กลม บค-คล ตางๆ ดง-น

๓.๑ภา-ษา ท ใช ใน วง-การ ก-ฬา เชน นก-เตะ แชมป-ฟต-บอล ผาน เขา รอบ ทม ฟต-บอล ฟต-บอลนา-นา-ชาต อน เครอง นก-เตะ-เยา-ว-ชน ผ-จด-การ ทม ชง-แชมป รน ไลท-ฟลาย-เวท ฟลาย-เวท แบน-ตม-เวท เฟ-เธอร-เวท เหรยญ-ทอง เขา-รอบ ตก-รอบ

๓.๒ภา-ษา-ท-ใช-ใน-วง-การ สอ สาร มวล ชน เชน คลน วท-ย ผ-ชม ทม งาน เวบ-ไซต ยอย ขาว ขาว สาร ทน กระ-แส ป-ฏ-ทน ขาว ราย งาน ขาว ว-เคราะห-ขาว เสนอ ขาว ขาว โลก ธ-ร-กจ แหลง ขาว ผ สอขาว พาดหวขาว

๓.๓ภา-ษา ท ใช ใน วง-การ ธ-ร-กจ เชน ต-ลาด หน ดช-น-เศรษ-ฐ-กจ ต-ลาด ทน ประ-นอม-หน บรร-ษท-เงน-ทน โครง การ หน โบรก-เกอร ต-ลาด หลก ทรพย พก หน

๓.๔ ภา-ษา ท ใช ใน การ-เมอง เชน เปด-ส-ภา ว-ฒ-ส-ภา แถลง ผล งาน แถลง ขาว ฝาย คาน ฝาย-รฐ-บาล เขา ชอ ถอด ถอน อ-ภ-ปราย ไม ไว วาง ใจ

๓.๕ภา-ษา ท ใช ใน วง ว-ชา-การ ภา ษา ท ใช ใน วง ว ชา การ โดย เฉพาะ คำา เรยก ว-ชา ท เปด สอนใน ส-ถาน ท ศก-ษา-จะ-ม-ว-ชา-สา-ขา ตางๆ ท นก-เรยน ควร ทราบ เพอ ใช ภา-ษา ได ถก ตอง และ ทำา ความ เขา ใจ ว-ชา ท ตน ศก-ษา เชน ว-ชา-สง-คม-ศก-ษา ม คำา วา เศรษ-ฐ-กจ-พอ-เพยง การ บ-ร-โภค การ ผ-ลต ระ-บบเศรษ-ฐ-กจ หนา-ท-พล เมอง สง-คม ไทย สง-คม-โลก ระ-บบ การ เมอง การ ปก-ครอง ศาส-น-พ-ธ หลก ธรรม ของ พท-ธ-ศา-ส-นา ลก-ษ-ณะ-โลก-ทาง กาย-ภาพ เครอง-มอ ทาง ภ-ม-ศาสตร ส-ภาพ-แวด ลอม ทาง กาย-ภาพ การ สราง-สรรค วฒ-น-ธรรม สง-แวด-ลอม ท พฒ-นา ท ยง-ยน ว-ชา วท-ยา-ศา-สตร ม คำา วา สง ม ช-วต กระ-บวน การ ดำา-รง-ช-วต ลก-ษ-ณะ-ทาง-พน-ธ-กรรม ว-วฒ-นา-การ-ของ สง-ม-ช-วต ความ หลาก หลาย ทาง ช-ว-ภาพ เทค-โน-โล-ย-ทาง-ช-ว-ภาพ จต-วท-ยา-ระ-บบ-น-เวศ ทรพ-ยา-กร-ธรรม-ชาต สม-บต-ของ สาร แรง ยด เหนยว ระ-หวาง อ-น-ภาค สาร ละ-ลาย ป-ฏ-ก-ร-ยา-เค-ม พ-ลง-งาน ลก-ษ-ณะ-การ เคลอน ท ของ วต-ถ ใน ธรรม ชาต เปน ตน

สวน ว-ชา-การ ดาน อนๆ ก ม ภา-ษา ท ใช มาก ใน ว-ชา การ นนๆ ตาม ความ จำา เปน เชน ภา-ษา วรร-ณ-ค-ด ภา-ษา-กฎ หมาย ภา-ษา-เศรษ-ฐ-ศาสตร

๔.การ เขยน คำา ได ถก ตอง ตาม ระ-เบยบ แบบ แผน ใน ท น จะ กลาว ถง การ เขยน ตว สะ-กด กา-รนต การ เขยน ตว สะ-กด กา-รนต เปน เรอง ของ การ ใช ภา-ษา และ ยง เปน สวน หนง ของ วฒ-น-ธรรม ท ทำา ให การ เขยน ถก ตอง ตาม ความ หมาย และ ยง เปน การ บง บอก ถง ความ ร และ บค-ลก-ภาพ ของ ผ เขยน และ วฒ-น-ธรรม อน ด ใน การ ใช ภา-ษา ผ เขยน หนง-สอ ผด ใช ตว กา-รนต ไม ถก ตอง ยอม เปน ผ ใช ภา-ษา ได ไม ด และ ยง แสดง ออก ถง ความ ไม ละ-เอยด รอบ คอบ ใน การ ใช ภา-ษา อก ดวย

การ เขยน ตว สะ-กด กา-รนต ไม ถก ตอง มก มา จาก การ ไม ร ความ-หมาย ของ คำา การ ฝก ฝน ใน การ อาน และ การ เขยน นอย การ ไม ใส ใจ ใน การ ใช ภา-ษา การ ขาด การ สง-เกต รป คำา สง ท จะ ชวย ให การ เขยน ถก

ตอง คอ การ ใช พจ-นา-น-กรม และ ประ-กาศ ของ ราช-บณ-ฑต-ย-ส-ถาน ใน การ ตรวจ สอบ กา-รนต และ ความ หมาย ของ คำา

อยาง ไร ก ตาม ความ-ร-ใน ดาน การ เขยน ตว สะ-กด กา-รนต ก จะ ชวย ให ผ เขยน หนง-สอ ถก ตอง ได แก

๔.๑หลก การ ใช ใอ ไอ ไอย และ อย ม หลก การ ดง นใอ ม ใช ๒๐ คำา ดง น

ผ ใหญ หา ผา ใหม ให สะ-ใภ ใช คลอง คอใฝ ใจ เอา ใส หอ ม หลง ใหล ใคร ขอ ดจะ ใคร ลง เรอ ใบ ด นำา ใส และ ปลา ปสง ใด อย ใน ต ม ใช อย ใต ตง เตยงบา ใบ คอ ใย บว ห ตา มว มา ใกล เคยงเลา ทอง อยา ละ-เลยง ย สบ มวน จำา จง ดไอ ใช กบ คำา ไทย เชน

ไจ (ขด ไหม) ไส (ไส กบ) ไต (จด ไต)ไบ (ตะ-ไบ) ได (บน-ได) ไหล (นำา ไหล)ไห (โอง ไห) ไฝ (ไฝ ฝา) ไม (ไม ได)

คำา ใด ท เปน คำา บา-ล สน-ส-กฤต เดม ออก เสยง อ อ และ เอ แผลง เปน ไอ ได เชน พ หาร-ไพ หาร พ จตร-ไพ จตร

คำา บา-ล และ สน-ส-กฤต รป เดม เปน เอยย เปน คำา ไทย จะ ใช ไอย เชน อ-สง-ไขย เว-ไนย อา-ชา-ไนย

คำา บา-ล และ สน-ส-กฤต รป เดม เปน อยย ให ตด ตว ตาม ออก เชน อย-การ อย-ก แต ถา ม ส-ระ กำา กบ ให คง ย ท เปน ตว ตาม ไว เชน อย-ย-กา

๔.๒หลก การ ใช ไม ไต คไม-ไต ค ทำา ให เสยง สน ดง นน คำา ไทย ท ออก เสยง สน ให ใช ไม ไต

ค เชน เลก เคม เชด เจด เปน ถา คำา ท แผลง มา จาก คำา สน-ส-กฤต ไม ตอง ใช ไม ไต ค เชน วช ร-เพชร ปญ จ-เบญ

๔.๓หลก การ ประ และ ไม ประ-ว-สรร-ช-นย(๑) คำา ท ตอง ประ-ว-สรร-ช-นย

คำา ไทย ท เปน คำา ประ-สม ตอ มา ออก เสยง อะ โดย กรอน เสยง ให ประ-ว-สรร-ช-นย เชน ชะ-เอม (เฌอ เอม) มะ-พราว(หมาก พราว) ตะ-แบก (ตน แบก)

คำา ไทย ท เพม พ-ยางค เนอง จาก การ ซอน คำา ให ประ-ว-สรร-ช-นย เชน คะ-ครน(ครน ครน) ยะ-แยม(แยม แยม) ระ-รก (รก รก)

คำา บา-ล และ สน-ส-กฤต ท ขน ตน ดวย กระ ตระ ประ ตอง ประ-ว-สรร-ช-นย เชน กระ-ษย ตระ-กล ประ-โยชน

คำา บา-ล และ สน-ส-กฤต ท ออก เสยง อะ ท พ-ยางค ทาย ตอง ประ-ว-สรร-ช-นย เชน ศล-ปะ ลก-ษ-ณะ ธรรมะ

คำา ท ขน ตน ดวย สะ แผลง เปน ตะ หรอ กระ ได ให ประ-ว-สรร-ช-นย เชน สะ พาน- ตะ พาน สะ เทอน- กระ เทอน

คำา ภา-ษา-ช-วา จน ญ-ปน พ-มา ท ออก เสยง อะ ตอง ประ-ว-สรร-ช-นย เชน มะ-เด-หว บะ-หม ซา-ก-ระ อง-วะ

(๒) คำา ท ไม ตอง ประ-ว-สรร-ช-นยคำา บา-ล และ สน-ส-กฤต ท อาน ออก เสยง อะ แบบ เรยง พ-

ยางค ไม ประ-ว-สรร-ช-นย เชน จ-รา-จร ว-น-ดา อ-ว-ตาร ค-ห-บ-ด ก-ร-ณ

คำา ท ออก เสยง อะ ไม เตม มา-ตรา หรอ ออก เสยง เปน อก-ษร นำา ไม ประ-ว-สรร-ช-นย เชน ก-นก ข-นาด ฉ-ลาด พ-นน ช-วา ส-ราญ

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย บค-คล

๑.ตอบ คำา-ถามโดย เขยน อ-ภ-ปราย แสดง ความ ร(๑) ภา-ษา-ไทย ม ความ สำา-คญ อยาง ไร ใน การ พด และ การ

เขยน(๒)เสยง พ-ยญ-ช-นะ และ ส-ระ ตาง กน อยาง ไร

(๓)เสยง วรร-ณ-ยกต กบ การ เขยน คำา ให ถก ตอง(๔)ภา-ษา-ไทย ม ลก-ษ-ณะ เดน อยาง ไร บาง ยก ตว-อยาง

ประ-กอบ การ แสดง ความ คด เหน๒.ฝก ออก เสยง ร และ สง-เกต ความ แตก ตาง ร ล

ระ-รน รา-เรง รอย-หรอ ราบ-รนราบ-เรยบ ราว-ราน

รวง-หลน เรอ-หลวง รป-หลอ ราย-เหลอ รน-หลงเรอ-เลก

ระ-รก-ระ-ร ระ-มด-ร-ะวง ระ-อด-ระ-อา ระ-หอง-ระ-แหง๓.ฝก ออก เสยง คำา ควบ-กลำากรอบ-แกรบ เกรยว-กราว กรว-โกรธ กรว-กรมกลม-กลอม เรอ-หลวง เกลอน-กลน กลง-

เกลอกกวด-แกวง แกวง-ไกว ก-วด-ไกว กวาง-

ขวางขรว-ยาย ข-ร-ขระ ของ-ขลง

ขลก-ขลกขวน-ขวาย ขวญ-แขวน ขวาก-หนาม ขวาง-

ขวานใคร-ครวญ ครง-คราว ครน-เครง โครม-

ครามคลาย-คลง โคลง-เคลง เคลา-เคลย เคลบ-

เคลมตระ-เตรยม ตราก-ตรำา พลบ-พลา ควาย-

ขวด๔.พ-จา-ร-ณา และ ช แจง วา คำา ตอ ไป น คำา ใด เปน คำา ประ-สม คำา ใด

เปน คำา ซอน คำา ใด เปน คำา-ซำา แยก เปน พวกๆ ให ชด เจนหอย-ยอย คน เราๆ รถ เรว ลบ คม

ผด พลาดหมอ ด ผม เผา เศรษ-ฐ-รวยๆ ฟน ปลอมเหยว แหง

กจ-กรรม เสนอ แนะ

๑.รวบ รวม คำา ควบ กลำา ปร ปล ผล ตร พร พล แลว จด ทำา แผน ภม-ฝก อาน๒.รวบ รวม คำา ท เปน รา-ชา-ศพท ท ใช กบ พระ-ม-หา-ก-ษตรย ท เปน คำา-นาม๓.รวบ รวม คำา ท ใช ใน กลม อา-ชพ ตางๆเชน กลม นก-ก-ฬา กลม นก-การ-เมอง กลม นก-ธ-ร-กจ แลว จด ทำา เปน ส-มด คำา๔.รวบ รวม คำา ท ใช ใน กลม สา-ระ การ เรยน ร ตางๆ ท เปน ภา-ษา-ไทย ได แก กลม สา-ระ การ เรยน ร ศล-ปะ การ งาน อา ชพ และ เทค-โน-โล-ย คณต-ศาสตร วท-ยา-ศาสตร สข-ศก-ษา และ พล-ศก-ษา สง-คม-ศก-ษา ศา-ส-นา และ วฒ-น-ธรรม

บท ท ๓ภม-ปญ-ญา ทาง ภา-ษา

คน ไทย ได สง สม ภม-ปญ-ญา มา ตง แต อ-ดต-กาล ม การ บอก เลา สบ ตอ กน ปาก ตอ ปาก มา ตาม ลำา-ดบ เปน ความ ร ความ สา-มารถ ของ คน ไทย ท สราง สรรค ถาย ทอด กน มา เพอ ยง ประ-โยชน ใน การ ดำา-เนน ช-วต ภม-ปญ-ญา ทาง ภา-ษา ท สำา-คญ ประ-การ หนง คอ เพลง พ<น บาน ซง แสดง ให เหน ถง ศล-ปะ การ ใช ภา-ษา ท งด-งาม และ ความ สา-มารถ ใน การ เลอก สรร ถอย คำา เรยง รอย เปน บท เพลง ท ม ทง ความ หมาย และ ม ล-ลา จง-หวะ ทวง ทำา-นอง ท ไพ-เราะ อก ดวย ดง เชน เพลง กลอม เดก ท คน ไทย ร จก และ คน เคย มา ตง แต วย เดก ครน เตบ โต เปน ผ-ใหญ ก รอง รำา ทำา เพลง ผก ถอย คำา เปน เพลงป-ฏ-พากย รอง โต ตอบ ดวย ป-ฏ ภาณ ไหว พรบ และ นำา มา ขบ รอง เปน เพลง ประ-กอบ พ-ธ-กรรม บท เพลง พน บาน เหลา น แสดง ถง ความ สา-มารถ ใน การ เลอก สรร ถอย คำา ภา-ษา มา ใช เพอ ความ บน-เทง การ ดำา-รง ช-วต รวม ทง กจ-กรรม ท เกยว เนอง กบ ความ เชอ และ ศา-สนา ดวยลก-ษ-ณะ เพลง พ<น บาน เพลง พน บาน เปน บท เพลง ท ใช ถอย คำา ภา-ษา สอ อา-รมณ ความ ร สก และ ความ คด ของ ชาว บาน สอ ออก มา ดวย การ ขบ รอง และ การ เลน ดน-ตร ประ-กอบ ผล งาน ของ ชาว บาน เหลา น ได สบ ทอด จาก

ปาก ตอ ปาก ใน ชน ตน ไม ม การ จด บน-ทก เปน ลาย ลกษณ อก-ษร แต อา-ศย การ ฟง และ จด จำา สบ ตอ กน มา การ บน-ทก ม เพอ การ เรยน ร เพลง พน บาน ไม ม กำา-เนด แน นอน ไม ปรา-กฎ วา ใคร แตง และ ม มา ตง แต เมอ ใด จง กลาว ได วา ชาว บาน ทก คน เปน เจา ของ บท เพลง ชาว บาน แต ละ คน ม สวน รวม ขบ รอง โดย ผลด กน ทำา หนา ท เปน ผ รอง และ ลก ค เปน บท เพลง สนๆ รอง งาย ม เนอ หา และ ทำา-นอง ไม ตาย ตว ปรบ เปลยน ไป ตาม ป-ฏ-ภาณ ไหว พรบ และ โอ-กาส ท เลน เพลง

นอก จาก น เพลง พน บาน ยง ใช ถอย คำา สำา-นวน โว-หาร ท เรยบ งาย คา-รม คม-คาย กน ใจ ไม ใช ศพท สง หรอ คำา ศพท ของ ชาว เมอง หลวง รอง และ แสดง ออก ได ตรง ตาม อา-รมณ ความ คด นก ของ ผ ขบ รอง ซง เรยก วา พอ เพลง แม เพลงการ เลน เพลง พ<น บาน

คน ไทย เลน เพลง พน บาน ใน โอ-กาส ตางๆ กน สน-นษ-ฐาน วา แต เดม เพลง พน บาน บาง ประ-เภท เปน สวน หนง ของ พ-ธ-กรรม แลว คล-คลาย มา เปน การ ละ เลน เพอ ความ บน-เทง รอง ใน เทศ-กาล ตางๆ ข-ณะ ทำา งาน ใน งาน บญ ตางๆ และ ตอ มา ได พฒภนา มาเปน ม-หร-สพ หรอ การ แสดง ม การ วา จาง ให ไป แสดง โดย แบง เปน กลม ผ เลน และ ผ ด การ เลน เพลง ม จด ประ-สงค ตางๆ เชน กลอม ทา-รก ให นอน หลบ ผอน คลาย ความ เหนด- เหนอย ใน ข-ณะ ทำา งาน เปน การ บน-เทง หรอ เลน เพอ ปลก จต วญ-ญาณ ให เกด ความ เลอม ใส ตอ ศา-ส-นา หรอ ลท-ธ ความ-เชอ เปน-ตน นำา มาเลน เปน กลม หรอ เปน วง ม ได ทง ชาย และ หญง ไม จำา-กด และ จำา-นวน ผ เลน การ ขบ-รอง เพลง ท ผ เลน ผก ถอย-คำา มา ขบ-รอง โต ตอบ กน ใช การ ปรบ-มอ เปนจง-หวะ หรอ ใช เครอง ดน-ตร ท หา ได งายๆ เลน ประ-กอบ เชน ฉง กรบ ฆอง เพลง พน บาน ท สบ-ทอด มา ถง ปจ-จ-บน และ ควร ศก-ษา เพอเ รยน-ร สง-คมไทย ใน อ-ดต ม ด งน

1.เพลง กลอม เดกเปน เพลง ท ผ-ใหญ ใช ขบ กลอม เว-ลา ให เดก นอน เปล ทำา-นอง ชา ออน- หวาน ถอย คำา ไพ-เราะ แ ส-ดง ความ รก ปลอบ ข ให หลบตว อยาง เพลง กลอม เดก อาย ตก-แก เอย ตว มน ลาย พรอย

ง เขยว ตว นอย หอย หว ลง มาเดก นอน ยงไม หลบ กน ตบ เสย เถด วา อาย ตก-แก เอย

2.เพลง รอง เลน สำา-หรบ เดกโดย เฉพาะ ใน เวลา เลน ชง-ชา เพอ เพม ค-วาม ส-นก ดวย การ แกวง ไกว และ การ รอง เพ-ลง

ตว- อยาง เพลง รอง เลน สำา-หรบ เดก จง-โจ เอย มา โล สำา-เภาหมา ไล เหา จง-โจ ตก นำาหมา ไล ซำา จง-โจ ดำา หนได กลวย สอง หว ทำา ขวญ จง-โจโห ฮว โห ฮว 3.เพลง ประ-กอบ การ ละ-เลน ของ ผ-ใหญ

คน ไทย ม บท เพลง ประ กอบ การ ทำา งาน การ เลน ใน เทศ-กาล งาน บญตางๆ และ เกยว กบ พ-ธ-กรรม การ เขา ทรง เปน การ ละ-เลน เอา สนกไม เนนการ เอา แพ-ชนะ กน น-ยม เลน ใน ตอน บาย ซง เปน ชวง เวลา พก-ผอน หยอน-ใจ ของ ชาว-บาน ตว-อยาง เชน เพลง เกยว-ขาว ประ-กอบ การ ทำา-งาน เพลง ระ-บำา เพลง พวง-มา-ลย เพลง-รอง ใช-ปรบ ฝาย แพ ให รำา ใน การ-เลน ต-จบ สะ-บา ชก-เยอ มอญ-ซอน-ผา ใน เทศ-กาล สง-กรานต เพลง เรอ ใชรอง กน ใน ฤ-ด นำา-หลาก

4. เพลง ประ-กอบ พ-ธ-กรรม พ-ธ-กรรม บาง อยาง ใช เพลง รอง ประ-กอบ ทำาให ผ เขา รวม พ-ธ ม อา-รมณ คลอย ตาม นอก จากน หลก การ หรอ จด ประภสงค ของ การ ทำา พ-ธ-กรรม ท กลาว ไว ใน เพลง อก ดวย ตว อยาง เชน บวช นาค บท สวด ขวญ ใน พ-ธ ทำา ขวญ ตางๆ พ-ธ แตง งาน สวน งาน ศพ ก ใช เพลง สวด ค-ฤ-หสถ เพลง กน ตรม ( ส- รนทร ) สวด มา-ลย (น-คร-ศร-ธรรม-ราช) หรอ ขบ รอง เพลง เพอ ขอ ฝน เชน บง ไฟ ใน งาน บญ บง ไฟ (ภาค อ-สาน) เพลง แหง นาง แมว (ภาค กลาง) หรอ เพลง ประ-กอบ เชน เพลง สวด ส-ร-ภญ-ญะ ใน ชวง เขา พรร-ษา (ภาค อ-สาน) เพลง ลำา ผ ฟา ใน พ-ธ รก-ษา โรคตว อยาง บท ส ขวญ เดก อ-ธ-บาย ศพท

บาก = ตน กระ-บากขวง = บร-เวณหล-พ = ชอ แกง ใน แม นำา

มา เยอ ขวญ เอยขวญ เจา ไป อย กก บาก หลวง ขวง บาง ฮองขวญ เจา ไป เทยว ทอง หล - พ ขวญ เจา ไปเลน นำา แม น-ท ก ให มา สา มอ น วน นเพลง ป-ฏ-พากยเพลง ป-ฏ-พากย เปน เพลง รอง โต ตอบ ของ ชาย หญง ใน เชง โต ตอบ เกยว พา-รา-ส หรอ เกยว กบ จด เดน ท ป-ฏ-ภาณ ใน การ ผก บท เพลง ขน โดย ใช โว-หาร ชง ไหว ชง พรบ เพลง ลก-ษ-ณะ เชน น ม ปรา-กฎ ทก ภ-ม-ภาค ภาค เหนอ ม เพลง ซอ ภาค อ สาน ม เพลง หมอ ลำา ค หมอ ลำา ชง ช สำา-หรบ ชาว ไท-เขมร ม เพลง เจรยง ตรว เจรยง จรวง ภาค ใต ม เพลง เรอ เพลง นา สวน ใน ภาค กลาง ม การ เลน เพลง กน อยาง มาก มาย ม ทง เพลง ขนาด สน ซง รอง โต ตอบ วรรค ตอ วรรค บท ตอ บท (เพลง รอง ใน ข-ณะ ท เกยว ขาว นวด ขาว ฯลฯ) และ เพลง ท ม กระ-บวน รอง ตางๆ จด เปน การ แสดง ตว อยาง เชน เพลง ฉอย เพลง อ แซว เพลง ลำา-ตด เพลง ซอ เพลง ลำา-เซง ฯลฯตว-อยาง เพลง ลำา-ตด ค-ณะ หวง-เตะ รอง โต-ตอบ เปน กลอน- สดโดย ชาย 2 คน รองดน ชาย 1 เพลง ชาย 2 สรอย(ลกค)

ชน ไหน ชน กน เอง-เอย ไม ได หวน เกรง กลวชน ไหน ชน วา เอง-เอย วน น ได วา กน นว

ชาย 1 เธอ ก ลำา-ตด ฉน ก ลำา-ตด เคย จด ประ-วต กน เอา ไวชาย 2 ดวย ร เสน เหน ไส ใน ครอบ-ครวชาย 1 ครอบ-ครว ของ เธอ แหม เออ ฉน พอ จะ ร ชาย 2 วา เดยว ฉน จะ บอก คณ หนๆ ให เคา ร กน ไป ทวชาย 1 วน ไหน ไม ม งาน ง อย บาน ไม ไป ไหนชาย 2 ชอบ จบ กลม เลน-ไพ ไม ม ตวชาย 1 ถา วน ไหน ไม ม ลำา-ตด อ-นด แนะ กน เปน นจชาย 2 ชอบ เลน-ไพ ญา-ต มตร ไอ อยาง สะ-กด กน จวชาย 1 วน นน ผม ไป หา งาน เขา หลง บาน ลม ให เสยงชาย 2 ฉน เดน หลบ ไป ขาง ระ-เบยง เดน เลาะ เรยง ไป ขาง รวชาย 1 เดน ยอง เบาๆ แลว แอบ เขา ไป ขาง บานชาย 2 แม ประ-ยร พด เสยง ดง วา เขา ยง ไม ได ควชาย 1 ผม เลย เอา มอ เคาะ ฝา ทำา ทา เปน เจา-หนา ท

ชาย 2 พอ เหน กาง-เกง ส กา-ก อ โดด หน จน ลม ตว (ลก ค รบ สรอย)บท-บาท ของ เพลง พน-บานเพลง พน บาน เปน สวน หนง ของ ช-วต ของ คน ไทย สมย กอน ซง สวน ใหญ ประ-กอบ ดวย อา-ชพ เกษ-ตร -กรรม และ ดำา-รง ช-วต อย ทาม กลาง ส-ภาพ แวด-ลอม ตามธรร-ม-ชาต เพลง พน-บาน จง ม บท-บาท เหมาะ-สม กบ ส-ภา ช-วต ความ เปน อย ของ คน ไทย ใน อดต ใน ดาน ให ความ บน-เทง ให การ ศก-ษา เครอง มอ ควบ-คม สง-คม และ ทำา หนา ท เปน สอ-สาร มวล-ชน1.ให ความ บน-เทง เพลง พน บาน เปน เพลง ท ม เนอ-หา ส-นก ใช ถอย คำา ภา-ษา ท ม เสยง จง-หวะ และ ถอย คำา เรา อา-รมณ บาง เพลง ม เนอ-หา ท แตง ดวย โว-หารป-ฏภาณ-และ โว-หาร สง-คต (เปน การ เกยว-พา รา ส หรอ ผก-รก) ผ เลน ผ ฟง จะ ร สก ส-นก คก-คก เรา ใจ ดง จะ เหน ได จาก บรร-ยา-กาศ ใน ข-ณะ ท รอง และ รำา ม การประ-ดษฐ คด เปน ทา-รำา ท ไม ม แบบ แผน แน นอน แต จะ เคลอน ไหว ไป ตาม ความ ร-สก และ อา-รมณ จง อาจ กลาว ได วา เพลง พน บาน ม บท-บาท เพอ ความ บน-เทงของ ชาว บาน ทง ผ ด และ ผ ฟง ผ ด เปน สำา-คญ2.ให การ ศก-ษา เนอ เพลง พน บาน ม สา-ระ ท สอด แทรก ดวย คำา สอน ทง ทาง ตรงและ ทาง ออม บาง เพลง ม เนอ เพลง ให ความ ร ความเ ข าใจ เกยว กบ ธรร-ม-ชาต สง แวด-ลอม ตลอด จน ว-ธ การ ดำา-เนน ช-วต หรอ ความ ร ทว ไป เชน การ เลอก ค ครอง ระ-เบยบ ประ-เพณ ใน สง-คม คำา-สอน หรอ หลก ธรรม ตางๆ คา น-ยม ของชาว บาน เปน ตน3.เปน เครอง ควบ คม สง-คม เนอ-หา ใน เพลง บาง เพลง จะ กลอม เกลา ตก-เตอน และ ช-แนะ การ ป-ฏ-บต ตว ตาม ระ-เบยบ แบบ แผน ของ สง-คม และ การ กำา-หนด พฤ-ต-กรรม ท เหมาะ-สม ทง น เพราะ แม เพลง พอ เพลง สวน ใหญ เปน ผ ม ประ-สบการณ ชวต จะ สอด แทรก ความ ร ใน คำา รอง ประ-กอบ กบ การ ใช คำา โว-หาร และนำา เสยง ท ไพ-เราะ จะ โนม-นาว จต ใจ ผ ฟง ให คลอย ตาม ได แม วา เพลง พน บานหลาย เพลง จะ ม เนอ หา ให หนม สาว ลก หา พา กน หน หรอ ใช ถอย คำา เกยว กบเพศ ก ตาม แต ก จะม “ ”พอ เพลง หรอ แม เพลง อก คน หนง เขา มา รอง ขด จงหวะ โดย สอด แทรก คำา สอน ทาง ศา-ส-นา เพอ ช ให เหน วา การ ฝก ใฝ เรอง เพศ เปน สงไม ด4.เปน สอ มวล-ชน ของ ชาว บาน นอก จาก เพลง พน-บาน จะ เปน ม-ห-ร-สพ ของชาว บาน แลว ยง ม บท-บาท ท เปน สอ มวล-ชน หรอ สอ ชาว บาน

ท กระ-จายขาว สาร ใน ชม-ชน ตางๆ อก ดวย เชน บท เพลง ท ขบ รอง ใน เท-ศ กาล งาน บญ อา ท เพลง รำา ภา ขาว สาร ของ ชาว ป“ ” -ทม-ธา-น ท ลอย เรอ ออก ไป ขบ รอง เพลง ท ขอ รบ สง ของ ตางๆ ท จำา เปน และ นำา ไป ถ-วาย พระ-สงค ใน ชวง อย จำา พรร-ษา เพลงบอก ของ ชาว น“ ” -คร-ศร-ธรร-ม-ราช ใช ขบ รอง เพอ บอก กลาว ให ชาว บาน ทราบเรอง วน สง-กรานต เชน ป น ฝน ตก ก หา ม นาค ให นำา ก ตว ฝน ฟา จะ เปน อยาง ไร เพลง“ แห นาง แมว เปน สอ ท บอก กลาว ถง ปญ” -หา ของ ชม-ชน ท ทก คน ควรจะ เขา มา รวม รบ ร ปญ-หา และ ม ความ สา-มค-ค กน ใน การ แก ไข ปญ-หา ของสวน รวมภม-ปญ-ญา-ทาง-ภา-ษา ท แส-ดง ออก เปน เพลง พน-บาน ม คณ-คา ใน ฐา-น ะเปนม-ร-ดก ทาง วฒ-น-ธรรม สะ-ทอน ภาพ ช-วต ของ คน ไทย ใน การ ทำา งาน การ พก ผอนหยอน ใจ คา น-ยม และ กจ-กรรม ท เกยว เนอง กบ ความ เชอ และ ศา-ส-นา แส-ดง ให เหน บ-ค-ลก ลก-ษ-ณะ ของ คน ไทย อน เปน เอก-ลกษณ ท สบ ตอ มา ถง ปจ-จ-บน

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม-ราย บค-คล๑.บน-ทก รวบ รวม ชอ เพลง พน-บาน และ พอ เพลง แม เพลง ใน ทอง ถน โดย การ สม-ภาษณ หรอ คน ควา จาก หอง ส-มด ทำา หมวด หม แยก ประ-เภท ซง อาจ นำา ออก เผย แพร ใน โอ-กาส ตางๆ ตาม ความ เหมาะ สมหรอ จด แสดง เปน น-ทรร-ศ-การ๒.บน ทก เพลง พน บาน ประ-จำา ถน หรอ ภ-ม-ภาค ๑-๒ เพลง หรอ ตาม ความ สน-ใจ-ฝก-หด-รอง เพลง พน บาน แบบ ตางๆ เชนเพลง กลอม เดก

กจ-กรรม เสนอ แนะ๑.จด งาน เชด ช ศล-ปน พน บาน เชญ พอ เพลง แม เพลง ใน ทอง ถน มา เปน วท-ยา-กร สน-ท-นา ว ธ การ รอง เลน เพลง พน บาน ใน อ-ดต จด แสดง น-ทรร-ศ-การ ผล งาน การ คน ควา เพลง พน บาน การ เลน เพลง พน บาน โดย นก-เรยน๒.ฝก รอง เพลง พน บาน โดย ใช ทำา นอง เดม ใช เปน แบบ สราง-สรรค การ แตง เพลง เอง โดย ม เนอ เพลง ทน ส-มย ตาม ว-ถ-ช-วต ใน ส-มย ปจ-จ-บน และ นำา มา สา-ธต ใน งาน ตางๆ๓.คด เลอก บท เพลง พน บาน ท เลน ใน โอ-กาส ตางๆ ใน ทอง ถน หรอ ใน ภ-ม-ภาค ประ-เภท ละ ๑-๒ เพลงแบง กลม ว-เคราะห การ ใช ภา-ษา คณ-คา ของ เนอ หา สา-ระ บท-บาทของ เพลง ใน ฐา-นะ เปน วฒ-น-ธรรม-ไทย ฯลฯ

บท-ท ๔

วรร-ณ-ค-ด แนว-การ-อาน และ พ-จา-ร-ณา วรร-ณ-ค-ด “วรร-ณ-ค-ด เปน” -คำา-บญ-ญต-ขน-ใน แทน คำา วา “literature”

ใน ส-มย รช-กาล ท ๖ แหง กรง รต-น-โก-สนทร คำา น ปรา-กฎ เปน ครง แรก ใน พระ-ราช-กฤ-ษ-ฎ-กา การ ตง วรร-ณ-ค-ด ส-โม-สร เมอ พ.ศ. ๒๔๕๗ โดย ได กำา-หนด ประ-เภท หนง-สอ วรร-ณ-ค-ด ไว-วา ม ๕ ประ-เภท ก-ว-น-พนธ ละ-คร-ไทย น-ทาน ละ-คร-พด และ อ-ธ-บาย (บท-ความ สา-ร-ค-ด) หนง-สอ ทง ๕ ประ-เภท ดง กลาว จะ-เปน วรร-ณ-ค-ดได ตอง มคณ-สม-บต ดง น คอ เปน หนง-สอ ด ม เนอ เรอง ท เปน ประ-โยชน ไม ชก จง ผ อาน ไป ใน ทาง ท ไม ถก ไม ควร และ เปน หนง-สอ ท แตง ด คอใช ภา-ษา-ไทย ท ด และ ถก ตอง ตาม แบบ แผน

นอก จาก น คณ-สม-บต ขาง ตน แลว หนง สอ ท จะ เรยก วา เปน วรร-ณ-ค-ด นน ยง ตอง ได รบ การ ยก-ยอง วา ม คณ-คา มา ตง แต อ-ดต จน กระ-ทง ถง ปจ-จ-บน นน คอ จะ ตอง ม คณ-คา อน ถา-วร

วรร-ณ-ค-ด อาจ แบง ออก ได ตาม ลก-ษ-ณะ ท ตาง กน คอ ถา แบง ตาม เนอ หา ก จะ แบง เปน บน-เทง ค-ด และ สา-ร-ค-ด

วรร-ณ-ค-ด ประ-เภท บน-เทง-ค-ด หมาย ถง เรอง ท แตง ขน เพอ ให ความ บน-เทง แก ผ ฟง หรอ ผ อาน เปน หลก สวน ความ ร หรอ ขอ-คด ของ เนอ หา สา-ระ สำา-คญ รอง ลง มา ได-แก เรอง ประ-เภท น-ทาน น-ยาย เชน ล-ลต-พระ-ลอ ราม-เกยรต ขน-ชาง-ขน-แผน เปน-ตน

วรร-ณ-ค-ด ประ-เภท สา-ร-ค-ด หมาย ถง เรอง ท แตง ขน เพอ ให ความ ร และ สา-ระ แก ผ ฟง หรอ ผ อาน เปน หลก สวน ความ บน-เทง เปน เรอง สำา-คญ รอง ลง มา เชน ศ-ลา-จา-รก-พอ-ขน-ราม-คำา-แหง โคลง-โลก-น-ต พระ-ราช-พ-ธ-สบ-สอง-เดอน เปน ตน

ถา แบง วรร-ณ-ค-ด ตาม รป แบบ ก แบง ได เปน รอย-กรอง รอย-แกว และ บท ละ-คร

วรร-ณ-ค-ด ประ-เภท รอย กรอง หมาย ถง เรอง ท แต โดย นำา ถอย คำา มา เรยง รอย เขา ดวย กน อยาง มกฎ-เกณฑ หรอ ขอ บง-คบ ท แน นอน คอ กำา-หนด จำา-นวน คำา สม-ผส ระ-ดบ เสยง สง-ตำา ความ หนก-เบา ของ คำา เรยก-ตาม ฉน-ท-ลกษณ ได วา โคลง ฉนท กาพย กลอน ราย เชน กำา-สรวล โคลง ดน สน-ทร โฆ-ษ-คำา-ฉนท กาพย-พระ-ไช-ย-ส-ร-ยา เพลง ยาว พ-ยา-กรณ กรง-ศร-อ-ย-ธ-ยา ราย ยาว ม-หา-เวส-สน-ดร-ชา-ดก เปน ตน

วรร-ณ-ค-ด ประ-เภท รอย-แกว หมาย ถง เรอง ท แตง เรยบ เรยง ดวย ภา-ษา ธรร-ม-ดา เปน ความ เรยง ท ม ถอย คำา ส-ละ ส-ลวย ไม ตอง แตง ตาม กฎ-เกณฑ หรอ ขอ-บง-คบ เหมอน รอย-กรอง เชน ไตร-ภม-พระ-รวง รา-ชา-ธ-ราช ไกล-บาน เปนตน

วรร-ณ-ค-ด ประ-เภท บท ละ-คร บาง ครง กลาว รวมๆ กน ไป กบ บน-เทง ค-ด บท ละ-คร-ใช เปน บท สำา-หรบ อาน ก ได จง ม รป แบบ แตก ตาง กน ออก ไป บาง เชน บท-ละ-คร เรอง ราม เกยรต บท-ละ-คร พระ-ราช-น-พนธ รช-กาล ท ๖ หลาย เรอง

ใน การ อาน วรร-ณ-ค-ด ให เขา ถง อยาง ลก ซง ซง เรยก วา การ ว“ -จกษณ วรร-ณ-ค-ด นน จะ ตอง อาน อยาง พ” -นจ-พ-เคราะห ทำา ความ เขา ใจ ให แจม แจง ทง ใน ดาน เนอ หา และ รป แบบ ทง ยง สา-มารถ ว จารณ –หรอ แสดง ความ คด เหน และ ประ-เมน คา วรร-ณ-ค-ด เรอง นนๆ ได ดวย

เนอ หา คอ ใจ ความ สำา-คญ หรอ สา-ระ สำา-คญ ของ เรอง เรา มก ใช เปน คำา-ซอน วา เนอ หา สา-ระ การ พ-จา-ร-ณา ดาน เนอ เรอง แกน เรอง สาร คา น-ยม ความ เชอ ฯลฯ ท ปรา-กฎ อย ใน เรอง ถา เปน วรร-ณ-ค-ด ท เปน เรอง เลา ก ตอง พ-จา-ร-ณา โครง เรอง ตว-ละ-คร ฉาก บท สน-ท-นา เพม ขน ดวย อยาง ไร ก ตาม เนอ หา ของ วรร-ณ-ค-ด ท ด ม คณ คา จะ ตอง ม ลก-ษ-ณะ สราง สรรค จรร-โลง ช-วต และ สง-คม ประ-เทอง ปญ-ญา ของ ผ ฟง ผ อาน ทง ยง ชวย ยก ระ-ดบ จต-ใจ กระ-ตน จต-สำา-นก ท ด งาม และ ให ความ ร ขอ-คด อน เปนประ-โยชน ท สา-มารถ จะ นำา ไป ประ-ยกต ใช ได จรง ใน ช-วต

รป แบบ คอ ลก-ษ-ณะ การ ประ-พนธ ศล-ปะ กล ว-ธ-ใน การ ประ-พนธ เมอ ผ แตง ม เนอ หา ท จะ เสนอ ตอ ผ ฟง ผ อาน แลว ก ตอง เลอก ว-ธ-การ นำา เสนอ รป แบบ ให เหมาะ กบ เนอ หา ดวย รป แบบ ของ วรร-ณ-ค-ด ม หลาย ประ-เภท เชน ล-ลต น-ราศ บท ละ-คร กลอน-น-ทาน น-ทาน รอย แกว เปนตน รป แบบ ยงรวม ไป ถง ว-ธ การ ดำา เนน เรอง การ เลอก ใช ถอย คำา และ สำา-นวน-โว-หาร

วรร-ณ-ค-ด ท ด ม คณ-คา จะ ตอง ม เนอ หา และ รป แบบ ท เหมาะ-สม หรอ สอด คลอง กน ม ความงาม ทาง วรร-ณ-ศลป ท กอ ให เกด ความ ประ-ทบ ใจ หรอ สะ-เทอน ใจ ได ความ สะ-เทอน ใจ ใน ท น ม ไดหมาย ความ แต เฉพาะ ความ ร สก เศรา เทา นน แต หมาย ถง อา-รมณ หรอ ความ ร-สก

สมง

แขกมอญบางชาง

ใดๆท เกด ขน เมอ ได ฟง ได อาน เชน หวาด-กลว คก-คะ-นอง ขบ-ขน ตน-เตน อศ-จรรย ใจ สข ใจ เปนตน

ใน ชน มธ-ยม-ศก-ษา ป ท ๒ น นก-เรยน จะ ม โอ-กาส ได อาน วรร-ณ-ค-ด ท หลาก หลาย ทง ใน ดาน เนอ หา และ รป-แบบ ได-แก สา-ร-ค-ด รอย-กรอง เรอง ราม-เกยรต ตอน-นา-รายณ-ปราบ-นน-ทก และ กาพย-หอ-โคลง-ประ-พาส ธาร ทอง แดง บน เทง-ค-ด รอย แกว เรอง รา-ชา-ธ-ราช ตอน ส-มง พระ-ราม อา-สา แต กอน ท นก-เรยน จะ ได อาน วรร-ณ-ค-ด ท เอย ชอ มา ขาง ตน น ให นก-เรยน อาน คำา ประ-พนธ ตอ ไป น แลว ศก-ษา แนว การ อาน และ พ-จา-ร-ณา ท จะ แสดง ให เหน เปน ตว อยาง

ตว อยาง

๏ ยาม เชา อ-ระ-เรา ชน แชม แจม ใสส บก ปา มา ดม ชม ดอก ไม ขา ขอบ ใจ มา-ล ท เบก บานลวน อา ร ม ให เรา มา เกอ เผย เผยอ กลบ ประ-ทน กลน หอม

หวานสาย หยด ดก ยอย หอย พวง ยาน กลน ซาบ ซาน นา-สา ดอก นา

เชยมะ-ล-วลย พน กอ พฤก ษา ดาด เหมอน ผา ลาด ขาว ล-ออ หนอ นอง

เอยรส-ส-คนธ ขน เปน ดง อยา หลง เลย กำา-ลง เผย กลบ เก-สร ส-

ลอน ช โนน แน อย สา-ร-ภ ไม ม ใบ เหมอน ตน ไม ทอง ตง อย ทง

คแมลง ลอม ตอม วอน เสยง หว ว ไม ม ผ ชวย สอย นอย ใจ เอย

ฯ ๘ คำา ฯ๏มา-ล ดอก ดง ส บาน เยน เหน หรอ ไม

ผ-เสอ รอน วอน อย ด ว-ไล งาม กระ ดง หนอ ผ เสอ ชาง เหลอ งาม

กน อะ-ไร เกด ท ไหน ผ เสอ เอย อยา ปด เลย ตอบ ตอ ท ขอ ถามนอง จะ ได ไป เกด ไป กน ตาม ให อ-ราม เหมอน ผ เสอ เหลอ สวย

เอยฯ ๔ คำา ฯ

(วรรค(วรรครบ)

(วรรค

คำา ประ-พนธ ขาง ตน น คด มา จาก บท ละ-คร เรอง เงาะ ปา พระ-ราช-น-พนธ ใน พระ-บาท-สม-เดจ-พระ-จล-จอม-เกลา-เจา-อย-หว เปน ตอน ท นาง ลำา หบ ซง เปน ตว ละ-คร เอก ของ เรอง ชม ธรรม-ชาต ใน ปา ท งด-งาม บ-ร-สทธ และ อบ-อวน ไป ดวย กลน หอม ของ มวล ดอก-ไม และ ความ เคลอน-ไหว ม ช-วต ช-วา ของหม-แมลง

จะ เหน วา เนอ หา ตอน น เนน ให เหน คณ-คา ของ ธรรม-ชาต ท จรร โลง ใจ ให แก ผ พบ เหน มความ สข ใจ คอ เบก บาน ร-สก ใกล-ชด กบ ธรรม-ชาต เสมอน เปน ญาต-ส-นท ดง นาง ลำา-หบ ถง กบ เผลอ ขบเพลง ขน อยาง ไพ-เราะ ออน หวาน ซง สะ-ทอน ถง ภา-วะ-จต-ใจ ใน ข-ณะ นน ได เปน อยาง-ด ผ อาน จะ ร สกได ถง ความ ผ-สาน เปน หนง เดยว ของ ธรรม-ชาต ตางๆ คอ คน สตว ตน-ไม ทำา ให กลอน น งด งาม เปน เอกใน ดาน เนอ-หา

สวน ใน ดาน รป แบบ กลาว ได วา บท ประ-พนธ ตอน น แตง ดวย คำา ประ-พนธ ประ-เภท กลอน บท ละ-คร ซง ม ฉน-ท-ลกษณ ดง-น

๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๑ บาท หรอ ๑ กลอน

๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๑ บาท ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐๑. บท หนง ม ๒ คำา กลอน ๑ คำา กลอน ม ๒ วรรค(๑บาทม ๒ วรรค)๒.วรรค หนงๆ ม ประ-มาณ ๗ คำา ยก เวน วรรค ขน ตน อาจ ม ๒ คำา

หรอ ๔ คำา ก ได และ อาจ ขน ตน ชน ดวย เมอ-นน บด-นน หรอ มา จะ กลาว บท ไป เมอ จะ-กลาว ถง ตว ละ-คร ตว ใด ตว หนง

๓.คำา สด ทาย ของ วรรค แรก สง สม-ผส ไป ยง คำา ๑ หรอ ๒ หรอ ๓ หรอ ๔ หรอ ๕ ของ วรรค ท ๒

๔.คำา สด ทาย ของ วรรค ท ๒ สง สม-ผส ไป ยง คำา สด-ทาย ของ วรรค ท ๓ และ คำา ท ๑ หรอ ๒ หรอ ๓ หรอ ๔ หรอ ๕ ของ วรรค ท ๔

๕.คำา สด ทาย ของ วรรค ท ๔ สง สม-ผส ไป ยง คำา สด ทาย ของ วรรค ท ๒ ของ บท ตอ ไป เชน-น โดย ต-ลอด

๖.กลอน บท ละ-คร สวน ใหญ จะ ม การ กำา-หนด ทำา นอง เพลง ไว ดวย เชน เรอง-เงาะ-ปา เปน ตน

กลอน บท ละ-คร ไม ส จะ-เครง ครด จำา-นวน คำา และ สม-ผส นก เพราะ มง ให รอง ได ไพ-เราะ และ สม-พนธ กบ ทา รำา อน งด-งาม เปน สำา-

คญ กลอน บท ละ-คร ขาง ตน น เปน บท ชม ธรรม-ชาต ดง นน ก-ว จง พ-ถ-พ-ถน และ ประ-ณต ใน การ สรร-คำา มา ใช สอ ความ หมาย ให ม เสยง ไพ-เราะ คำา สวน ใหญ เปน คำา งายๆแต งด-งาม สอด คลอง กบ เรอง ท เกยว กบ ธรรม-ชาต อน สะ-อาด-บ-ร-สทธ ให ภาพ ส เสยง และ-กลน เชน สา-ร-ภ ไม ม ใบ ขาว ลออ เสยง หว-ว กลน หอม หวาน เปน ตน เพอ ให กลอน ม เสยง ไพ-เราะ ก-ว จำา ใช คำาสม-ผส ใน ทง พ-ยญ-ช-นะ และ ส-ระ บาง วรรค ม สม-ผส ถง ๓ แหง เชน เผย เผยอ กลบ ประ“ -ทน กลน หอมหวาน ม สม” -ผส พ-ยญ-ช-นะ คอ เผย-เผยอ กลบ-กลน และสม-ผส ส-ระคอ ทน-กลน เปน-ตน

นอก จาก น ก-ว ยง ใช ภาพ พจน ซง กอ ให เกด ม-โน-ภาพ หรอ ภาพ ใน ใจ ของ ผ อาน ไว ถง ๔ ช-นดได แก

๑.อป-มา (simile) คอ การ เปรยบ เทยบ สง หนง วา เหมอน กบ อก สง หนง มก จะ ม คำา เพยง เหมอน ดจ ฯลฯ เชน มะ“ -ล-วลย พน กอ พฤก-ษา-ดาด เหมอน ผา ลาด ขาว ล-ออ นอง เอย ผ อาน จะ เหน ภาพ ดอก มะ” -ล-วลย ส ขาว จำา-นวน มาก ท บาน สะ-พรง แล ด เปน ผน เหมอน ผา ขาว ป ลาด

๒.บค-คล-วต (personification)หรอ บค-ลา-ธษ-ฐาน คอ การ สม-มต สง ท ไม ใช ม-นษย ให มอา-กป-ก-ร-ยา และ ความ คด อยาง ม-นษย สา-มารถ กระ-ทำา พฤ-ต-กรรม ม-ความ-ร-สก อา-รมณ เหมอน ม-นษย เชน ขา“ ขอบ ใจ มา-ล ท เบก บาน หรอ ลวน อา” “ -ร ม ให เรา มา เกอ ใน ท น กลาว วา” ดอก ไม ม นำา ใจ เผอ แผ(โดย บาน เตม ตน สง กลน หอม หวาน ให นาง ลำา-หบ ได ชม อยาง ม ความ สข)

๓.สม-พจน(onomatopoeia)คอ การ เลยน เสยง ธรร-ม-ชาต เชน แมลง ลอม ตอม วอน เสยงหว“ -ว เสยง หว” -ว เปน เสยง ของ แมลง ภ ผง ท

บน ตอม เก-สร ดอก ไม๔.คำา ถาม เชง วา-ท-ศลป (rhetorical question)คอ คำา ถาม ทไม

ตอง การ คำา-ตอบ เพราะ รคำา ตอบ ชด-เจน อย แลว เชน ดอก ดง ส บาน “เยน หรอ ไม ใน ท น นาง ลำา หบ ถาม มา” “ -ล คอ ดอก ไม เพยงเพอ แสดง ”ความ พศ-วง-งง-งวย ถง ความ งาม ของ ดอก ไม เทา นน

ดวย ความ ประ-ณต พ-ถ-พ-ถน ใน การ เลอก สรร-คำา มา ใช และ การ ใช ภาพ-พจน เปน กล ว-ธ-กนหลาก หลาย ดง กลาว มา ขาง ตน น ทำา ให นอก จาก ผ อาน จะ ประ-ทบ ใจ ความ-งาม ของ ธรรม-ชาต ท ปราศ จาก การ ปรง แตง โดย ฝ มอ ม-นษย และ ประ-ทบ ใจ ความ ละ-เอยด ของ อา-รมณ และ ความ-ร-สก ของ ตวละ-คร ซง สอด คลอง กบ ธรร-ม-ชาต ท แวด-ลอม แลว

กลอน ตอน น ยง ชวย ยก ระ-ดบ จต ใจ ของ ผ อาน ให เหนคณ คา ของ ธรร-ม-ชาต และ ใคร จะ อ-น-รกษ ให ธรรม-ชาต งด งาม เชน น ต-ลอด ไปตวอยาง๏ เมอ นน ทาว สง-หล นง นง ฟง วา ขานคอย คลาย หาย เหอด เดอด ดาล ม ได ม พจ-มาน ประ-การ ใดผน พกตร ไป ตรส กบ นด-ดา อน โทษ พอ นน ตา จะ ยก ใหแต ตด ขาด กน มน จน บรร-ลย จะ กรวด นำา เสย ไม ขอ พบ เลยถง แผ ทอง หม ตว มา ยบ ยบ ก ไม ปราร-ถ-นา นบ วา ลก เขยอยา ไป มา หา กน ฉน คน เคย ใคร เกน เลย เถด นะ ไม ละ กนนด ดา จะ รก อย ขาง ไหน จง วา แต จรง ใจ อยา เดยด ฉนจะ อย ดวย ชน-น ของ เจา นน หรอ จะ ไป เห-มนต กบ บ-ดา

ฯ ๘ คำา ฯ๏ เมอ นน พระ-นา-รายณ-ธ-เบศร ได ฟง วากม เกลา ทล ส-นอง พระ-บญ ชา ซง โปรด มา ขา ยง ไม ชอบ ใจท จรง จต รก ตา นน เหลอ แหล รก พอ รก แม เทา พอม ใหญจะ ไป กบ บ-ดา ก อา-ลย ดวย รก ใคร อย-กา กบ มาร-ดรแต ท จรง ใน จต ขา คด นน จะ-ใคร ให ด กน เหมอน แต กอนแมน สม ดง ปราร-ถ-นา วา วอน จะ สน ทกข สน รอน สำา-ราญ ใจ

ฯ ๖ คำา ฯ๏ เมอ นน ทาว สง-หล ส-รวล-สนต ไม กลน ไดแกลง ตรส วา นา ด น กระ-ไร ชาง แก ไข พด เลยบ เปรยบ เปรยเจา จะ ให ขา น ด ดวย พอ เชน นน พอ ร เทา เจา ดอก เหวยอน ความ แคน ของ ตา อยา วา เลย ไม เลยง เปน ลก เขย คง บรร-ลยแต ขาง นาง แม ของ เจา น จะ ด ดวย พอ เขา หอ ใหมหรอ จะ-ม ด ก ตาม ใจ กำา-นล ใน ไป หา มา บด น

ฯ ๖ คำา ฯคำา ประ-พนธ ขาง ตน น คด มา จาก บท ละ-คร เรอง ไช-ย-เชษฐ พระ-

ราช น-พนธ ใน พระ-บาท-สม-เดจ-พระ-พทธ-เลศ-หลา-น-ภา-ลย ตอน พระ-ไช-ย-เชษฐ เขา มา ขอ ข-มา โทษ จาก เทา สง-หล ซง เปน พระ-บ-ดา ของ นาง ส-วญ-ชา (พระ-ชา-ยา ท พระ-ไช-ย-เชษฐ ขบ ไล ออก จาก เมอง จน ตอง พา

พระ-โอ-รส กลบ มา อย กบ พระ-บ-ดา)โดย ม พระ-นา-รายณ-ธ-เบศร ผ เปน พระ-โอ-รส คอย ชวย พด ให พระ-อย-กา ยก โทษ ให

เนอ หา ตอน น กลาว วา ทาว สง-หล ยอม ยก โทษ ให ไม ฆา พระ-ไช-ย-เชษฐ แต ตด ขาด จาก การ เปน พอ ตา ลก เขย แลว ให พระ-นด-ดา เลอก วา จะ อย กบ พระ-มาร-ดา และ พระ-อย-กา ท เมอง สง-หล หรอ จะ ไป อย กบ พระ-บ-ดา ท เมอง เห-มนต พระ-นา-รายณ-ธ-เบศร กลบ ขอ ให ทก คน คน ด กน เพราะ ตน จะ ได ม ความ สข ทาว-สง-หล จง ให นาง กำา-นล ไป ตาม นาง ส-วญ-ชา มา ให ตด สน ใจ เลอก เอา ขาง ใด ขาง หนง

จะ เหน วา เรอง ราว ตอน น สอ แนว คด สำา-คญ ผาน ตว ละ-คร เอก วา เดก ยอม ปราร-ถ-นา ครอบ ครว ท อบ อน ใน ท น พระ-นา-รายณ-ธ-เบศร ซง เปน เดก อา-ย เพยง ๗ ขวบ ไม ม ความ สข-เพราะ-พอ แม ม ปญ-หา แยก กน อย ความ ปราร-ถ-นา อน สง-สด คอ ตอง การ ให พอ แม และ ตา อย ดวย กน พรอม หนา นอก จาก น ยง ให ขอ คด อก วา เดก ซง เปน ลก หลาน คอ โซ ทอง ท จะ รอย ความ สม-พนธ ของ ผ-ใหญ ให เขา ดวย กน ได

นอก จาก เนอ หา ท สอ ความ หมาย อยาง ลก ซง แลว กลอน บท ละ-คร ตอน น ม ความ เดน ท ว-ธ การ นำา เสนอ โดย เฉพาะ การ สราง ตว ละ-คร จะ เหน วา ไม วา ทาว-สง-หล หรอ พระ-นา-รายณ-ธ-เบศร ตาง กม บค-ลก-ภาพ ท ชด เจน ทาว-สง-หล เปน ยกษ-ด นา เกรง ขาม เดด ขาด สำา-หรบ ผ อน แต กลบ หลาน กลบ เปน ตา ท ใจ ด ใจ กวาง เอน ด ลก หลาน เสมอ สวน พระ-นา-รายณ-ธ-เบศร เปน เดก ฉ-ลาด นา-รก ม จต-วท-ยาตง-แต เดก ร จก ให ผ-ใหญ เอน ด นา สง-สาร เพอ จะ ได ยอม ทำา ตาม ท ตน ตอง การ การ ท ตว ละ-คร ด ม ช-วต-ช-วา ก เพราะ ภา-ษา และ สำา-นวน โว-หาร ท ก-ว ใช โดย เฉพาะ บท สน-ท-นา เหมาะ แก ตว ละ-คร ท ม วย และ ส-ถาน ภาพ ตาง กน คอ ทาว-สง-หล ผ เปน ยกษ ท เปน ตา และ เปน ก-ษตรย และ พระ-นา-รายณ-ธ-เบศร ผเปน เดก และ เปน หลาน ท รก อยาง ยง สำา-นวน-โว-หาร ม ลก-ษ-ณะ เปน สำา-นวน พด เชน เจา จะ ให ขา น ด ดวย พอ เชน นน พอ ร “เทา เจา ดอก เหวย หรอ ท จรง จต รก ตา นน เหลอ แหล รก พอ รก แม เทา” “ พอม ใหญ เปน ตน และ เนอง จาก กลอน สวน ใหญ เปน บท สน” -ท-นา ดง นน คำา ท ใช จง เปน คำา งายๆ ไม ม ศพท ท ตอง แปล ความ มาก นก และ แม เปน ศพท ก เปน คำา ท คน ไทย ร จก และ เขา ใจ เชน พจ-มาน (คำา พด) พกตร(หนา) นด-ดา(หลาน) เปน ตน

เปน ท นา สง-เกต วา เนอง จาก กลอน บท ละ-คร นอก เนน ท ความ ส-นก-ส-นาน ของ เนอ เรองโดย เฉพาะ ตอน ท กลาว ถง พฤ-ต-กรรม ของ ตว ละ-คร จะ ม ส สน และ ม ช-วต-ช-วา คณ คา ของ บท ประ-พนธ จง ม ได อย ท ความ ไพ-เราะ ของ ถอย คำา ใน แง ของ รป คำา-ถาม ประ-ณต หรอ เสยง กลอน ไพ-เราะ เทา นนกลอน บท ละ-คร ตอน ท ยก มา เปน ตว-อยาง น ไม ม สม-ผส ใน แพรว พราว บาง วรรค ไม ม สม-ผส ใน เลย เชน ตอน ท ทาว-สง-หล กลาว วา อน โทษ พอ ตา นน ตา จะ ยก ให จะ“ ” -เหน วา เปน ภา-ษา พด ท สม-จรง งาย เขา ใจ ได ชด-เจน แจม-แจง ทน ท

กลอน ตอน น ก-ว ใช ภาพ-พจน เพอ ชวย ให ผ อาน เกด ม-โน-ภาพ ๒ ช-นด ๒ แหง ดวย กน คอ

๑.อ-ต-พจน (hyperbole)ได แก ถง แผ ทอง หม ตว มา ยบ “ยบ ใน ท น ทาว” -สง-หล พดเปรยบ เทยบ อยาง เกน ความ จรง เพอ ให เขา ใจ วา แม พระ-ไช-ย-เชษฐ-จะ ทำา ตว ให ด ด ม คา ดวย การ เอา ทอง ต แผ เปน แผน หอ หม กาย สอง แสง แวว วาว มา ก ไม สน ใจ เปน การ ยำา ความ วา แม จะ ยก โทษ ให แลว ทาว-สง-หล ก ยง ไม พอ ใจ พระ ไช-ย-เชษฐ อย นน เอง

๒.อป มา (simile) การ เปรยบ เทยบ สง หนง วา เทา เทยม กบ อก สง หนง เชน รก พอ รก แม เทา พอม ใหญ หมาย ถง รก พอ รก แม มาก “ ”เทาๆ กบ ข-นาด ของ พอม ซง เปน ภา-ช-นะ สาน ข-นาด ใหญ ท ใช บรร-จ ขาว เปลอก ใน ความ คด ของ เดก อา-ย ๗ ขวบ คง คด วา เปน ความ รก ท ยง ใหญ หรอ มาก ท สด การ พด เปรยบ เทยบ เชน น ทำา ให เหน ความ ไร เดยง สา ของ พระ-นา-รายณ-ธ-เบศร

กลาว ได วา กลอน บท ละ-คร ท ยก มา เปน ตว อยาง น ม ความ ด เดน ทง ใน ดาน เนอ หา และ รป แบบ สา-มารถ สอ ความ คด และ ความ งาม ทาง วรร-ณ-ศลป ได เหมาะ แก รป แบบ ของ กลอน บท ละ-คร นอก

ตว อยาง วรร-ณ-ค-ด ทง สอง ท ยก มา พ-จา-ร-ณา เปน กลอน บท ละ-คร แต แนว ใน การ อาน และ พ-จา-ร-ณา ก สา-มารถ นำา ไป ใช เปน แนว เทยบ ได กบ การ อาน และ พ-จา-ร-ณา วรร-ณ-ค-ด ประ-เภท อน ทง รอย แกว และ รอย กรอง

ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง(ศ-ลา-จา-รก หลก ท ๑ )

ความ นำา “ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง เปน ศ” -ลา-จา-รก หลง แรก ของ

ไทย พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา ราช ได ทรง ก-ร-ณา โปรด เกลา โปรด กระ-หมอม ให จา รก ขน ใน พ.ศ. ๑๘๓๕ ศ-ลา-จา-รก หลก น ม ลก-ษ-ณะ เปน แทง หน รป ส เหลยม ดาน เทา ทรง กระ-โจม สง ๑ เมตร ๑๑ เซน-ต-เมตร กวาง ดาน ละ ๓๕ เซน-ต-เมตร ม ขอ ความ จา รก อย ทง ๔ ดาน และ ดาน ท ๒ ม ขอ ความ จา-รก อย ดาน ละ ๓๕ บรร-ทด ดาน ท ๓ และดานท ๔ จา รก ไว ดาน ละ ๒๗ บรร-ทด

ตว อก-ษร ท จา รก ไว เปน ตว อก-ษร ไทย ซง พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา ราช ได ทรง ประ-ดษฐ ขน ใน พ.ศ. ๑๘๒๖ โดย ทรง ปรบ ปรง มา จาก อก-ษร มอญ และ อก-ษร ขอม หวด ให ม ลก-ษ-ณะ ดง น

๑.พ-ยญ-ช-นะ และ ส-ระ อย บน บรร-ทด เดยว กน สวน วรร-ณ-ยกต อย ขาง บน

๒.ส-ระ อย หนา พ-ยญ-ช-นะ เชน ส-ระ อ อ อ อ เปน ตน สวน ส-ระ อา นน อย หลง พ-ยญ-ช-นะ

๓.วรร-ณ-ยกต ม เฉพาะ วรร-ณ-ยกต เอก และ วรร-ณ-ยกต โท เทา นน โดย รป วรร-ณ-ยกต เอก ใชเหมอน ปจ-จ-บน คอ แต รป วรร-ณ-ยกต โท ใช เชน ได เขยน เปน ได เปน ตน

๔. ลก-ษ-ณะ การ จา รก จะ ไม ม เวน วรรค เนอง จาก หลก ศ ลา ม เนอ ท จำา กด บาง คำา จง แยก จาก กนเชน คำา หวาน เขยน หวา บรร ทด หนง และเขยน น อก บรร ทด หนง“ ”หรอ คำา นาง เขยน นา บรร ทด หนง และเขยน ง อก บรร ทด หนง“ ”

พระ-บาท-สม-เดจ-พระ-จอม-เกลา-เจา-อย-หว ได ทรง พบ ศ-ลา-จา-รก หลก ท ๑ เมอ พ.ศ. ๒๓๗๖ ข-ณะ ท ทรง ผ-นวช และ ดำา รง พระ-อ-ส-ร-ย-ยศ เปน สม-เดจ พระ-เจา นอง ยา เธอ ใน รช-กาล ท ๓ ใน ครง นน ได เสดจ-ธ-ดงค ไป ทาง เหนอ ของ ประ-เทศ ได ทรง พบ ศ-ลา-จา-รก น ท เนน ประ-สารท เมอง เกา ส-โข-ทย อำา-เภอ-เมอง จง หวด ส-โข-ทย จง โปรด ให นำา ลง มา ไว ท พระ-น-คร นบ แต นน มา จน ถง ปจ-จ-บน เน<อ เรอง

ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง ม เนอ หา ท แบง ได เปน ๓ ตอน ใหญๆ คอ

ตอน ท ๑ ตง แต บรร-ทด ท ๑ ถง บรร-ทด ท ๑๘ ของ ดาน ท ๑ เปน พระ-ราช-ประ-วต พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช เกยว กบ พระ-ราช-จ-รย-วตร ตง แต ยง ทรง พระ-เยาว จน กระ-ทง เสดจ ขน เสวย ราช-สม-บต ณ กรง ส-โข-ทย ซง ทรง เลา ไว ดวย พระ-องค เอง โดย ทรง ใช สรร-พ-นาม แทน พระ-องค วา ก“ ”

ตอน ท ๒ ตง แต บรร-ทด ท ๑๘ ของ ดาน ท ๑ ถง บรร-ทด ท ๑๑ ของ ดาน ท ๔ ม ผ อน เปน ผ เลาเกยว กบ ส-ภาพ บาน เมอง ของ กรง ส-โข-ทย ส-ภาพ สง คม การ เมอง การ ปก-ครอง ศ-ล-ป-วฒ-น-ธรรมข-นบ ธรรม เนยม ประ-เพ-ณ และ-ช-วต ความ เปน อย ของ ประ-ชา-ชน ใน รช-ส-มย พอ

ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช กลาว ถง ความ เจรญ รง เรอง ทาง พท-ธ-ศา-ส-นา การ สราง พระ-แทน-ม-นง-ค-ศ-ลา-บาตร การ สราง พระ-ธาต ใน เมอง ศร-สช-นา-ลย การ ประ-ดษฐ ตว อก-ษร ไทย

ตอน ท ๓ ตง แต บรร-ทด ท ๑๑ ของ ดาน ท ๔ ไป จน จบ ม เนอ หา ส-ด-ด พระ เกยรต พอ ขนราม คำา แหง ม-หา-ราช และ กลาว ถง อา ณา เขต อน กวาง ขวาง ของ กรง ส-โข-ทย ใน รช ส-มย ของ พระ-องค

ศลาจารกพอขนรามคำาแหง(ศลาจารกหลกท ๑)

ดานท ๑คำาจารก คำาอาน

๑. พ ก ช สร นทรา ทตย แม ก ช พอ ก ชอ ศร-อน-ท-รา-ทตย แม ก ชอ

นาง เสอง พ ก ชบาน เมอง นาง เสอง พ ก ชอ บาน เมอง

๒. ต พนองทองดยวหาคน ผชายสาม ต พ นอง ทอง เดยว หา คน ผ ชาย สาม

ผ ญงโสง พ เผอ ผ ญงโสง พ เผ-

๓.อ ผอายตายจาก เผออตยมแฏญงงเลก อ ผ อาย ตาย จาก เผอ เตยม แต ยง เลก

เมออ ก ฃนใหญได เมอ ก ขน ใหญ ได

๔. สบเกาเขา ฃนสามชนเจา เมองฉอด สบ เกา เขา ขน สาม ชน เจา เมอง ฉอด

มาท เมองตากพ ก ไป รบ มา ท เมอง ตาก พอ ก ไป รบ

๕. ฃนสามชนหววซาย ฃนสามชนขบบ ขน สาม ชน หว ซาย ขน สาม ชน ขบ

มาหววฃวา ฃนสาม มา หว ขวา ขน สาม-๖.ชน เกลอนเซาไพรฝาหนาใสพ ก หน ชน เกลอน เขา

ไพร ฟา หนา ใส พอ ก หน

๑ ญญายพายจแจ ญ ญาย พาย จ แจ-๗.(น )กบ หน ก ขชางเบกพล กขบบ น ก บ หน ก ข

ชาง เบก พล ก ขบ เฃากอนพ ก กฏ เขา กอน พอ ก ก ตอ๘.(ชา)งดวย ฃนสามชนตน ก พงชาง ชาง ดวย ขน

สาม ชน ตน ก พง ชาง ฃนสามชน ตวว ช ขน สาม ชน ตว

ชอ๙.มาส เมองแพ ฃนสามชนพาย หนพ มาส เมอง แพ

ขน สาม ชน พาย หน พอ ก จง ฃน ช ก ก จง ขน ชอ ก

๑๐. ชพระรามคำาแหง เพออ ก พงชาง ฃน ชอ พระ-ราม-คำา-แหง เพอ ก พง ชาง ขน

สามชน เมอ สาม ชน เม-๑๑.อชววพ ก กบำเรอแกพ ก กบำเรอแก แม อ ชว พอ ก ก บำา เรอ แก พอ ก ก บำา เรอแกแม ก ไดตวว ก ก ได ตว๑๒. เนออตววปลา กเอามาแกพ ก กได เนอ ตว ปลา ก

เอา มา แก พอ ก ก ได หมากสำหมากหวา หมาก สม หมาก หวา-๑๓.นอนนใด กนอรอย กน ด กเอามาแก น อน ใด กน อ-

รอย กน ด ก เอา มา แก พ ก กไปต พอ ก ก ไป ต-๑๔.หนงงวงงชางได กเอามาแกพ ก กไป หนง วง ชาง ได

ก เอา มา แก พอ ก ก ไปทบานท เม ท บาน ท เม-๑๕.องไดชางไดงวงไดปววไดนางได อง ได ชาง ได

งวง ได ป ว ได นาง ได เงอนไดทอง กเอา เงอน ได ทอง

ก เอา๑๖.มาเวนแกพ กพ กตายญงง พ ก ก มา เวน แก พอ ก

พอ ก ตาย ยง พ ก ก

พรำาบำเรอแก พ พรำา บำา เรอ แก พ ๑๗. กฎงงบำเรอแกพ ก พ กตาย จงได ก ดง บำา เรอ แก

พอ ก พ ก ตาย จง ได เมองแก กทงง เมอง แก ก ทง๑๘.(ก)ลำ เมออชววพ ฃนรามคำาแหง เมอง กลม เมอ

ชว พอ ขน ราม คำา แหง เมอง ษกโขไท น ดในนำา ส-โข-ทย น ด ใน

นำา๑๙.( ม)ปลาในนา มเขาเจา เมองบเอา ม ปลา ใน

นา ม ขาว เจา เมอง บ เอา จกอบในไพร ลทาง เพ จ-กอบ ใน ไพร ล

ทาง เพ-๒๐.(อ)น จองวววไปคา ขมาไปขายใคร อน จง วว ไป คา

ข มา ไป ขาย ใคร จกกใครคาชางคาใคร จก ใคร คา ชาง คา

ใคร๒๑.จกกใครคามาใครจกกใครคา เงอน จก ใคร คา มา คา ใคร

จก ใคร คา เงอน คาทองคาไพรฟาหนาใส คา ทอง คา ไพร

ฟา หนา ใส22.ลกเจา ลก ฃน ผใดแลลำตายหายกวา ลก เจา ลก ขน ผ

ใด แล ลม ตาย หาย กวาอยาว เรอนพ เชออ เหยา เรอน พอ เชอ

๒๓. เสออฅำามนนชางข ลก มยย ยยเขา เสอ คำา มน ชาง ขอ ลก เมย เยย ขาว ไพรฝาขาไทปา ไพร ฟา ขา ไท ปา๒๔.หมากปา พลพ เชออมนนไวแก ลก หมาก ปา พล พอ เชอ มน ไว แก ลก มนน สนไพรฝา มน สน ไพร ฟา๒๕. ลกเจา ลก ฃน ผแล ผดแผกแสก ลก เจา ลก ขน ผ แล ผด แผก แสก

วางกนนสวน ด วาง กน สวน ด๒๖.แทแล จงแลงฅวาม(แ)กขาดวย ซบ แท แล จง แลง ความ แก ขา ดวย ซอ บ เฃา ผ ลกกมกก เขา ผ ลก มก๒๗. ผซอนเหนเขาทานบใคร พนเหน สน ผ ซอน เหนขาว

ทาน บ ใคร พน เหน สน ทานบใคร เดอ ทาน บ ใคร เดอ๒๘.ดคนใด ขชางมาหาพา เมองมา ศชอย ด คน ใด ข ชาง

มา หา พา เมอง มา ส ชอย เหนออ เฟอ เหนอ เฟ -๒๙.อ กมนนบ มชางบ มมาบ มปววบ อ ก มน บ ม

ชาง บ ม มา บ ม ปว บ มนางบ ม เง(อ) ม นาง บ ม เงอ-๓๐.นบ มทองใหแกมนนชอยมนนตวง น บ ม ทอง ให แก มน

ชอย มน ตวง เปนบานเปน เมอ เปน บาน เปน เมอ-๓๑.งไดขา เสอกขา เสออหวว พงหววรบ ง ได ขา เสอก

ขา เสอ หว พง หว รบ ก ด บฃาบ ตใน ก ด บ ฆา บ ต ใน๓๒.ปาก ปต มก ดงอนน ณงแขวนไว ปาก ประ-ต ม

กระ-ดง อน ณง แขวน ไว หนนไพรฝาหนา หน ไพร ฟา หนา๓๓.ปกกลางบานกลาง เมอง มถอย ม ปก กลาง

บาน กลาง เมอง ม ถอย ม ฅวามเจบทอง ความ เจบ ทอง๓๔.(ข)องใจมนนจกกกลาว เถงเจา เถง ของ ใจ มน จก

กลาว เถง เจา เถง ฃนบไรไปลนนก ขน บ ไร ไป ลน กะ-๓๕. ดงอนนทานแฃวนไวพ ฃนรามคำแหง ดง อน ทาน

แขวน ไว พอ ขน ราม คำา แหง เจา เมองได เจา เมอง ได

ดานท ๒

๑. ญนรย (ก เ) มออถามสวนคาวามแก ยน เรยก เมอ ถาม สวน ความ แก

มนนดวย ซ ไพรใน มน ดวย ซอแนว การ อาน และ พ-จา-ร-ณา ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง

ศ-ลา-จา-รก เปน วรร-ณ-ค-ด ประ-เภท สา-ร-ค-ด ดง นน แนว การ อาน จง ควร พ-จา-ร-ณา เนอ หา สา-ระ และ รป แบบ การ นำา เสนอ ซง รวม ไป ถง ถอย สำา-นวน โว-หาร ท ใช ดวย

ดาน เน<อ หาใน ชน มธ-ยม-ศก-ษา ป ท ๒ น นก-เรยน จะ ได อาน ศ-ลา-จา-รก พอ

ขน ราม คำา แหง ดาน ท ๑ จำา-นวน ๓๕ บรร-ทด ท ๒ ของ ดาน ท ๒ สน สด ความ ตรง คำา วา ดวยซอ ซง เมอ อาน และ พ“ ” -จา-ร-ณา ตง แตตน จน จบ ก จะ เหน วา ม เนอ หา สำา คญ ๒ สวน คอ สวน ท เปน พระ-ราช ประ-วต และ พระ-ราช-จ-รย วตร พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช ตง แต ยง ทรง พระ-เยาว กระ-ทง เสดจ ขน ครอง ราชย และ อก สวน หนง ทกลาว ถง ส-ภาพ สง คม ของ ส-โข-ทย รวม ทง พระ-ราช กร-ณ-ย-กจ

นก-เรยน จะ สง-เกต เหน วา เมอ พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช ทรง ดำา รง อย ใน ส-ถาน-ภาพ ใด คอ ลก นอง และ ผ นำา ประ-เทศ ก ทรง ประ-พฤต ป-ฏ-บต พระ-องค-ได สอด คลอง เหมาะ สม กบ ส-ถาน-ภาพ นนๆ และ จาก ประ-วต นก-เรยน จะ เขา ใจ วา เหต ใด พระ-ราช-บ ดา จง ทรง ตง พระ-นาม วา พระ“ -ราม-คำา-แหง”

เนอ หา ใน ตอน ท ทรง เลา ถง พระ-ราช-ประ-วต ของ พระ-องค เอง นน สะ-ทอน ให เหน ลก-ษ-ณะ ครอบ ครว ไทย ใน ส-มย โบ ราณ ท ส-มา-ชก ครอบ ครว ม ความ รก ความ สา-มค-ค กน ม คา น-ยม ท ควร แกการ ยก ยอง ซง เปน คา น-ยม ดาน คณ ธรรม คอ ลก ม ความ ก-ตญ-ญ-ก-ต-เว-ท ตอ ผ ท เปน พอ แม และ เคา-รพ ผ เปน พ เปน ตน

สวน เนอ หา ตอน ท ตอ มา ท ม ผ เลา ถง ส-ภาพ สง คม และ ความ เปน อย ของ ไพร ฟา ขา แผน ดน ไม วา จะ เปน ดาน อา-ชพ กฎ หมาย การ ศาล การ ทำา สง คราม การ ปก ครอง ก ตาม ได สะ-ทอน ให เหน ถง พระ-ปร-ชา-สา-มารถ และ บค-ลก ภาพ ของ ทาน พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช ใน ฐา-นะ พระ-ม-หา ก-ษตรย ผ เปน ธรรม รา ชา คอ ทรง ยด ธรร“ ” -มะ เปน แนว ทาง ใน การ ปก ครอง ประ-เทศ

ดง นน ใน ดาน เนอ หา นก เรยน ควร พ-นจ-พ-จา-ร-ณา วา ศ-ลา-จา-รก ตอน ท กำา-หนด ให อาน น นก-เรยน ได รบ ความ ร หรอ ขอ คด ใน ดาน ใด อยาง ไร บาง ถา พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช ม ได ทรง ก-ร-ณา โปรด เกลาฯ ให จา รก ไว แต ครง กระ-นน นก เรยน คด วา นา เสย ดาย เพยง ไร

ดาน รป แบบศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง จา รก เปน ภา ษา รอย แกว แม เปน

ภา ษา รอย แกว ใน ส-มย โบ-ราณ ท เปน ภา ษา พด เลา เรอง แต ม วรร-ณ-ศลป ศล-ปะ-การ ใช ถอย คำา และ สำา-นวน โว-หาร กอ ให เกดอา-รมณ และ ความ ร สก ได ตาม คำา บรร-ยาย และ พรร-ณ-นา

จะ สง-เกต ได วา คำา สวน ใหญ เปน คำา ไทย โดด ๆ ม ใคร ม บา-ล สน-ส-กฤต และ เขมร เชน ก พ นอง เลก ใหญ ตว เปน ตน แต คำา อก สวน หนง เปน คำา ไทย โบ-ราณ ท ยาก คน ปจ-จ-บน จะ ไม เขา ใจ เพราะ ม ระ-ยะ-เว-ลา หาง กน หลาย รอย ป เชน เตยม แต พอ เชอ เสอ คำา มน แสกวาง เปนตน

ประ-โยค ใน ศ-ลา-จา-รก หลก น สวน ใหญ เปน ประ-โยค ความ สนๆ ม ความ หมาย ชด เจนตรง ไปตรง มา เชน แมกชอนางเสอง กบำาเรอแกพอก เพอนจงววไปคา ฯลฯ

จะ สง เกต เหน วา ล-ลา สำา-นวน ภา-ษา ใน ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง จะ ม เอก-ลกษณ คอ กลาว สนๆ ตรงๆ ซำาๆ ดง นน จง ไม เพยง แต จะ สอ สาร ได เขา ใจ เทา นน แต ยง ม ความ ไพ-เราะ ทาง ดาน เสยง และ ม ความ หนก แนน ใน ดาน ความ หมาย เชน ไดชางไดงวง ไดป วไดนาง ไดเงอน“ไดทอง กเอามาเวนแกพอก”

จะ เหน วา เพยง ใช คำา ได ซำาๆ กน ทำา ให เกด จง“ ” -หวะ เสยง ไพ-เราะ และ เนน ความ หมาย วา ไม วา จะ ได สง ใดๆ มา ก นำา มา ให พอ ทง สน “ ”เปน การ แสดง ให เหน ถง ความ รก และ ความ ก-ตญ-ญ ของ ลก ท ม ตอ พอ อยาง ยง

บาง ครง จะ ซำา คำา เปน คๆ เชน หมาก สม หมาก หวาน กน อ-รอย กน ด เปนตน บาง ครง ก ซำา ว-ล หรอ ขอ-ความ หรอ ซำา สวน ของ ว-ล หรอ สวน ของ ขอ ความ ม สม-ผส คลอง จอง ทำา ให เกด จง-หวะ และ มเสยง ไพ-เราะ ความ หมาย หนก แนน เชน กน อาท เหน ขาว ทาน บ ใคร พน เหน สน ทาน “บ ใคร เดอด จะ เหน วา เนน ความ หมาย ท คำา วา เหน ซง เปน คำา ท สม” -ผส ดวย ตา แลว สง ตอ ไป ให ถง ใจ คอ ไม ยน ด ไม เดอด รอน ยำา ความ วา อยา เอา แต ไม เหน เลย ถง เหน ก ไม อยาก ได

ลก-ษ-ณะ การ ใช ภา-ษา ท ม วรร-ณ-ศลป ดง กลาว มา ขาง ตน น มก จะ ปรา-กฎ ให เหน อยาง ส-มำา เสมอ ใน ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง ซง ถา นก-เรยน อาน แลว ควร สง-เกต ล ลา ดง กลาว จะ ทำา ให ร สก เพลด เพลน เพราะ ได สม-ผส รส-สน-ทร-ยะ-ทาง ภา-ษา

การ ท พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช ได ทรง พระ-ก-ร-ณา โปรด เกลาฯ ให จา รก อก-ษร ไทย ซง เปน ตว อก-ษร ท สราง ขน สำา-หรบ ให คน ไทย ใช ไม ตอง เปน ทาส ทาง วฒ-น-ธรรม ของ ตาง ชาต อก ตอ ไป จง นบ วา ใน รช-ส-มย น ประ-เทศ ไทย ม เอก ราช โดย แท จรง เรอง ราว ท จา-รก เปน หลก-ฐาน อน สำา-คญ ยง ใน ดาน ประ-วต-ศาสตร โบ-ราณ-ค-ด และ สง-คม นอก เหนอ จาก การ ไป เปน วรร-ณ-ค-ด ลาย ลกษณ อก-ษรไทย เรอง แรก

อ-ธ-บาย คำา-ศพท และ ขอ ความ(ใน ศ-ลา-จา-รก หลกท ๑ ดาน ท ๑-๒)

ก - เปน สรร-พ-นาม-บ-รษท ๑ เอก-พจน หมาย ความ วา ฉน หรอ ขาพ-เจา

เกลอน - ดา หนา กน เขา ไปขา เสอก ขา เสอ - ขา สกขน ชอ - ตง ชอขน ใหญ - เตบ โต ขน

เขา - ป สบ เกา เขา เทา กบ อา-ย ๑๙ ปจ-กอบ - ภา-ษ ผาน ดานจง แลง ความ แก ขา ดวย ซอ - จง ตด สน ความ แก เขา ทง สอง

โดย ย-ต-ธรรมเจบ ทอง ของ ใจ - เจบ ไข ได ปวย หรอ ม ปญ-หาชอย เหนอ เฟ อ ก - ชวย เหลอ เออ เฟ อ กอบ กได เงอน - ได เงนได ป ว ได นาง - ได ผ ชาย ได ผ หญง หมาย ถง ได

เชลย ชาย หญง (ท อย ใน วย หนมสาว)ตวง เปน บาน เปน เมอง - ตง ตว ได เพอ ให เปน บาน เมอง ท มน

คงตอ ชาง - ตอ ส ดวย ชาง คอ ชน ชางตาย กวา - ตาย ไป ( กวา หมาย ถง ไป )ต หนง วง ชาง - คลอง ชาง จบ ชางต - เปน สรร-พ-นาม-บ-รษ ท ๑ พ-ห-พจน หมาย

ความวา เราเตยม แต - ตง แตเถง - ถงท - ตอ ต รบ พงทง กลม - ทง หมด ทง สนบ เขา ผ ลก มก ผ ซอน - ไม เขา กบ ผ อน ท ลก ข-โมย ไม เหน

แก ผ รบ ของ โจร (มก แปล วา ชอบ เหน แก)

บ ใคร เดอด - ไม เดอด รอน ใจ อยาก ไดบ ใคร พน - ไม ยน ดบ ไร - ไม ยาก ทำา ไดบำา เรอ - ปรน-น-บต รบ ใชเบก พล - เบก พล บก พล ( เบก ใน ภา-ษา-เขมร แปล

วา ขบ ตอน)ผด แผก แส กวาง กน - ผด ใจ กน แตก แยก กน เปน ความ

กนเผอ - เปน สรร-พ-นาม-บ-รษ ท ๑ ท-ว-พจน หมาย

ความ วา ขาพ-เจา ขา (เอกพจน) เรา(พ-ห-พจน)

พอ เชอ เสอ คำา มน - พอ ท ลวง ลบ ไป แลว (เสอ คำา เปน สรอย คำา ท ใช ค กบ พอ เชอ เชอ กบ เสอ เปน คำา เดยว “ ” “ ”กน ไทย โบ-ราณ หมาย ถง ผ บรร-พ-บ-รษ สวน “มน เปน คำา ตอ ทาย แสดง ความ ยก ยอง พอ เชอ” มน หมาย ถง พอ เชอ ของ ทาน ปจ-จ-บน พอ เชอ ใน ภา ษา หมาย ถง พอ ท ลวง ลบ ไป แลว

พาย - แพเพอ ก - เพราะ กแพ - ช-นะ (ภา ษา ถน พา-ยพ อ-สาน และ ไทย ใหญ

คำา วา แพ หมาย ถง ช-นะ)ไพร ฟา ขา ไท - ประ-ชา-ชน บ-ร-วารไพร ฟา หนา ปก - ประ-ชา-ชน ท ม ทกข รอนไพร ฟา หนา ใส พอ ก - ประ-ชา-ชน ท-หาร ของ พอ ขน ศร-อน-

ทรา-ทตย แต ใน ตว เรอง ละบพ-บท ของ ไว“ ”มาส เมอง - ชอ ชางมา ส - มา อย ดวยม ถอย ม ความ - ม ค-ด ความเมอง ฉอด - ชอ เมอง โบ-ราณ ตง อย รม แม นำา เมย แถบ

อำา-เภอ เมอง แม สอด จง หวด ตากเมอ ชว - เมอ ครงเยย ขาว - ฉาง ขาวล ทาง - สะ-ดวก ส-บาย คำา ล ทาง น ใน ปจ-จ-บน-พา-

ยพ และ อ-สาน ยง ใช อย ม ความ หมาย วา สะ-ดวก (สน-นษ-ฐาน วา อาจ เปน ล ทาง หมาย ถง คน เดน ทาง)

เวน - ให ถ-วายสวน ด - สอบ สวน ไต สวนโสง - สองหน-ญ-ญาย-พาย-จ-แจน - หน กระ-จด กระ-จาย หน อยาง ชล-มน

วน วายหมาก-สม - ผล-ไม ท ม รส-เปรยวหมาก-หวาน - ผล-ไม-ท-ม-รส หวาน

หน - นนหว ขวา - ดาน ขวาหว ซาย - ดาน ซายหว พง หว รบ - หว หนา กอง ทพ แม ทพ จอม ทพอน ณง - อน หนงอาย - พ ชาย คน แรก

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย บค-คล๑.ให นก-เรยน ยก ตว อยาง ขอ ความ ตอน ท ส-นบ ส-นน วา ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง เปน หลก ฐาน อน สำา-คญ ยง ใน ประ-วต-ศาสตร โบ-ราณ-ค-ด และ สง-คม มา ๑ ตอน แลว เขยน สง ผ สอน๒.ให นก เรยน แต ละ คน ยก ตว อยาง ขอ ความ ตอน ท นก-เรยน ชอบ ท สด ใน ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง ตอน ท เรยน แลว อ-ธ-บาย ให เพอน ฟง วา เหต ใด จง ชอบ ตอน นน๓.นก เรยน คด วา นำา เสยง ของ ขอ-ความ ตอ ไป น เปน นำา เสยง แสดง อา-รมณ หรอ ความ ร สก อยาง ไร เหต ใด จง คด เชน นน จง อ-ธ-บาย ให เพอน ฟง

ขนสามชนเกลอนเขา ไพรฟาหนาใสพอก หนญญายพายจแจน

กบหน กขชางเบกพล กขบเขากอนพอก กตอชางดวยขนสามชน

ตนกพงชาง ขนสามชนตวชอมาสเมอง แพ ขนสามชนพายหนพอกจงขนชอก ชอรามคำาแหง

๔.ให นก เรยน แสดง ความ เหน วา ถา ไม ม ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง คน ไทย จะ เสย ประ-โยชน ใน ดาน ใด บาง ตอบ มา คน ละ-ดาน โดย ยก ตว อยาง ประ-กอบ คำา ตอบ๕.ให นก เรยน ยก ตว อยาง คา น-ยม ทาง สง คม ท ปรา-กฎ ใน ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง ตอน ท อาน มา คน ละ-ตอน แลว อ-ธ-บาย ให เพอน ฟง

๖.ม ตอน ใด บาง ท แสดง ให เหน ถง คณ ธรรม ของ พอ ขน ราม คำา แหง ใน ฐา-นะ ก-ษตรย หรอ ผ นำา อยาง ชด เจนกจ-กรรม กลม๑.ให นก เรยน แบง กลม ชวย กน รวบ รวม คำา กลม คำา หรอ ประ-โยค ท ซำาๆกน เชน

ก.โครง สราง ประ-โยค ซำา กน ข.กลม คำา ซำา กน

แลว ส-รป ลก-ษ-ณะ-เดน ของ แต ละ กลม ใน ดาน วรร-ณ-ศลป๒.ให นก เรยน ชวย กน หา ตอน ท แสดง นำา เสยง ของ ผ เลา เรอง ท แตก ตาง กน เชน

เมอชวพอก กบำาเรอแกพอก กบำาเรอแกแมกเมอชวพอขนรามคำาแหง เมองสโขทยนด ในนำามปลา ในนามขาว

เปนตน๓.เขยน ขอ ความ สนๆ ไม เกน ๕ บรร-ทด เรม ตน ขอ ความ วา อก“ -ษร ไทย ท พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช ทรง ประ-ดษฐ ไว เปน ประ-โยชน ยง ตอ คน ไทย......”๔.ให นก เรยน ชวย กน จด อ-ภ-ปราย เกยว กบ การ ใช ภา-ษา-ไทย ใน ปจ-จ-บน ใน ดาน ใด ดาน หนง เชน หว ขอ ภา“ -ษา-ไทย วน-น : ว-บต หรอ พฒ-นา”กจ-กรรม เสนอ แนะ๑.นก เรยน ควร หา โอ-กาส ไป ชม หลก ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง ท เปน ของ จรง ท พ-พธ-ภณ-ฑ ส-ถาน แหง ชาต๒.ให นก เรยน ชวย กน จด น-ทรร-ศ-การ เนอง ใน วน ภา-ษา ไทย แหง ชาต เกยว กบ ว-วฒ-นา การ ของ ตวอก-ษรไทย ตง แต ส-มย พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช มา จน ถง ตว อก-ษร ปจ-จ-บน๓.ถา นก เรยน เรยน อย ใน จง หวด ส-โข-ทย หรอ จง หวด ใกล เคยง ควร จด ทศ-น-ศก-ษา ไป ชม โบ-ราณ-ส-ถาน ใน จง หวด ส-โข-ทย เพอ จะ ได บรร-ยา-กาศ และ เกด จน-ต-นา การ เกยว กบ กรง ส-โข-ทย ใน อ-ดต

พอกชอศรอนทราทตยแมกชอนางเสอง

บมชางบมมาบมป วบม

ส-ภา-ษต พระ-รวงความ นำา

ส-ภา-ษต พระ-รวง ม อย หลาย สำา-นวน ฉ-บบ ท นำา มา ให นก เรยน อาน น คอ ราย ส-ภา-ษต พระ-รวง ฉ-บบ จา รก วด พระ-เช-ต-พน-ว-มล มง-คลา ราม (วด โพธ) ม แผน ศ-ลา-จา-รก เรอง ส-ภา-ษต-พระ-รวง ประ-ดบ ไว

ท ผ-นง ดาน ใน ซม กำา แพง ทศ ตะ-วน ออก ของ พระ-ม-หา เจ-ดย เหต ท เลอก สำา-นวน น เนอง จาก เปน สำา-นวน เกา ท แพร หลาย ท สด

แต เดม มา คน สวน มาก เขา ใจ กน วา ส-ภา-ษต พระ-รวง หรอ เรยก กน อก ชอ หนง วา บณ-ฑต พระ-รวง เปน พระ-ราช-น-พนธ พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช เหต ท ทำา ให เขา ใจ เชน นน อาจ เปน เพราะ วา วรร-ณ-ค-ด เรอง น ขน ตน ดวย วา ปาง สม เดจ พระ“ -รวง เผา แผน ภพ ส-โข-ทย ม-ลก เหน ใน อ-นา-คต จง ผาย-พจน-ประ-ภาษ-เปน-อ-น-สาส-กถา สอน ค-ณา น-ร-ชน และ ใน ตอน ทาย เรอง สม เดจ พระ” -ม-หา ส-ม-ณ เจา กรม พระ-ป-ร-มา-น-ชต-ช-โน-รส ทรง น-พนธ โคลง กระ-ท ไว ทาย เรอง วา

บณ เจด จำา แนก แจง พส-ดาร ความ เอยฑต ย-บล บรร-หาร เหต ไวพระ ปน น-ครา-ส-ถาน อ-ดร-สข ไทย นารวง ราช นาม น ได กลาว ถอย คำา สอนดวย เหต ดง กลาว ตำา-รา วรร-ณ-ค-ด บาง เลม จง จด ส-ภา-ษต พระ-

รวง ไว เปน วรร-ณ-ค-ด ส-มย ส-โข-ทย ปจ-จ-บน ได ม การ ศก-ษา ส-ภา-ษต พระ-รวง อยาง ละ-เอยด ทง ลก-ษ-ณะ คำา ประ-พนธ เนอ หา สา-ระ รวม ทง ม การ เปรยบ เทยบ สำา-นวน ตางๆ ดวย ผ ศก-ษา วรร-ณ-ค-ด ส-ภา-ษต พระ-รวง จง ม ความ เหน วา ส-ภา-ษต-พระ-รวง เปน วรร-ณ-ค-ด ท แตง ขน ส-มย รตน-โก-สนทร ดวย เหต ผล ดง น

๑.การ ประ-พนธ ราย ส-มย ส-โข-ทย และ อ-ยธ-ยา ไม จำา กด จำา-นวน คำา เครง-ครด อาจ ม ได ตง แต ๓ คำา ถง ๑๐ คำา แต ราย ส-ภา-ษต พระ-รวง ฉ-บบ จา รก วด พระ-เช-ต-พนฯจำา-นวน คำา ใน วรรค ม ๕ หรอ ๖ คำาเทา นน และ ม สม-ผส ส-มำา เสมอ ตรง ตาม เกณฑ การ ประ-พนธ ราย ใน ส-มย รตน โก-สนทร

๒.คำา วา พระ“ -รวง ใน ส” -ภา-ษต พระ-รวง แสดง วา เปน เรอง เกด หลง พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา ราช ส-วรร-คต แลว ดง ท ศาส-ตรา-จารย ดร. ประ-เสรฐ ณ น-คร ผ เชยว ชาญ การ อาน ศ-ลา-จา-รก กลาว-วา เดม ม ผ เรยก พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา ราช วา รามราช ไม เรยก วา พระ-รวง ค“น ทง หลาย มา ข-นาน พระ นาม วา พระ-รวง วา จา สทธ เมอ หลง พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราช ส-วรร-คต แลว เปน รอยๆ ป”

๓.ทาง ดาน เนอ หา สา-ระ สม-เดจ พระ-เจา-บรม-วงศ เธอ กรม พระ-ยา-ดำา-รง รา ชา น ภาพ ทรง แสดง ความ เหน ไว ใน สาสน สม เดจ ฉ-บบ วน

ท ๒๒ เมษายน ๒๔๘๓ วา “...แต พ-จา-ร-ณา ถอย คำา สำา-นวน ท แตง ด เปน หนง สอ ใหม แทบ จะ วา แตง ใน ส-มย รตน-โก-สนทร ทง นน ก วา ได แต พบ ขอ สำา-คญ อยาง หนง ท บรร-ดา หนง-สอ ชอ วา ส-ภา-ษต พระ-รวง ไม เลอก วา สำา-นวน ใด เกบ คำา ส-ภา-ษต เกา ท คน ชอบ พด กน ดน ใน พน เมอง เชน วา ปา พง เสอ เรอ พง พาย นาย พง บาว เจา พง ขา มอ ดวน ได แหวน หว ลาน ได หว เหลา น เปน ตน รวม เอา มา เปน ตว เรอง เหมอน กน ทง นน ตาง กน แต ลำา-ดบ คำา ส-ภา-ษต พ-จา-ร-ณา ด คำา ส-ภา-ษต ตางๆท เอา มา รวม ไว ใน หนง-สอ ส-ภา-ษต พระ-รวง นน เหน วา ท จรง เปน ท รวบ รวม ไว ซง ส-ภา-ษต ไทย แท ไม ม อท-ธ-พล ของ ส-ภา-ษต ตาง ประ-เทศ หรอ แม อท-ธ-พล ของ พระ-พทธ-ศา-ส-นา แสดง วา เปน ส-ภา-ษต ควบ คม ความ ประ-พฤต ของ คน ไทย และ ตด ปาก คน ไทย มา ชา นาน แลว และ ท เรยก วา ส-ภา-ษต พระ-รวง ถา หมาย ความ วา ส-ภา-ษต คร<ง พระ-รวง ก พอ จะ เขา เคา แต ท วา เปน คำา ของ พระ-รวง นน เขา ใจ ผด..”

ศาสตร-จารย ดร. ประ-เสรฐ ณ น-คร กลาว ถง ผ ประ-พนธ ราย ส-ภา-ษต พระ-รวง ฉ-บบ จา รก วด พระ-เช-ต-พนฯไว ดง น ขาพ“ -เจา เหน-วา สม เดจ พระ-ม-หา-ส-ม-ณ-เจา กรม พระ ป-ร-มา-น-ชต-ช-โน-รส ทรง ชำา-ระ ราย ส-ภา-ษต พระ-รวง ฉ-บบ จา รก วด พระ-เช-ต-พนฯ เพราะ ใช ระ-เบยบ ของ ราย เครง ครด สวน มาก เปน วรรค ละ ๕ คำา ถา หาก ของ เดม ม จรง เปน ราย ก คง ไม เปน ระ-เบยบ เรยบ รอย อยาง น พระ-องค คง จะ ทรง ชำา-ระ เรอง น จาก ตน ฉ-บบ หลายๆ ฉ-บบ”ลก-ษ-ณะ คำา ประ-พนธ

ส-ภา-ษต พระ-รวง ฉ-บบ จา รก วด พระ-เช-ต-พน ว-มล-มง-ค-ลา-ราม ใน หนง สอ จา รก วด พระ-เช-ต-พล เรยก วา ราย-ส-ภา-ษต- พระ-รวง ใช คำา ประ-พนธ แบบ ราย ส-ภาพ

ราย ส-ภาพ ม วรรค ละ ๕ คำา ใน บท หนง ม ตง แต ๕ วรรค ขน ไป จะ ยาว ก วรรค ก ได ไม กำา-หนดแต เมอ จะ จบ นน ตอง จบ ดวย โคลง ๒ ส-ภาพ

ราย ส-ภาพ ม บง คบ สม-ผส สง ใน ทาย วรรค และ สม-ผส เชอม ใน วรรค ตอ ไป เปน สม-ผส รบ ใน คำา ท ๑ หรอ ๒ หรอ ๓ คำา ใด คำา หนง ดง น เสมอ ไป จน ถง วรรค สด ทาย ก ให สง สม-ผส ไป ยง บาท แรก ของ โคลง ๒ ส ภาพ ซง เปน สม-ผส รบ ใน คำา ท ๑ หรอ ๒ หรอ ๓ อยาง ขาง ตน

โคลง ๒ สภาพ ม ๓ วรรค วรรคท ๑ และ๒ มวรรคละ ๕ คำา วรรคท ๓ ม ๔ คำา และ จะ ม คำา สรอย อก ๒ คำา หรอ ไม ม ก ได โคลง ๒ ส-ภาพ ม บง คบ คำา เอก โท คอ วรรค แรก คำา ท ๔ และคำาท ๕ ม บง คบ เอก และ โท ตาม ลำา ดบ วรรคท ๒ บง คบ เอก คำา ท ๒ บง คบ โท คำา ท ๕ วรรค ท ๓ บง คบ เอก และ โท ท คำา ท ๑ และคำา ท ๒ ตาม ลำา ดบ การ สม-ผส ใน โคลง ๒ คำา โท ใน วรรค ท ๑ ตอง รบ สม-ผส กบ คำา โท ใน วรรค ท ๒ ดงแผน ผง ตอ ไป น

แผน ผง ราย ส-ภาพ

ราย ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ฯลฯ โคลง ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ( ๐ ๐ )

โดย ปก-ต ราย ส-ภาพ จะ เขยน เรยง วรรค ตอ กน ไป เรอยๆ แต ฉ-บบ ท อาน น นำา มา เรยง แบบ ๒ วรรค เพอ ให อาน งาย ส-บาย ตา ถา เรยง แบบ ๒ วรรค จะ ม ลก-ษ-ณะ ดง น

๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ อยารกเดอนกวาตะวนสบสงสรรพโอวาท๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ผเปนปราชญพงสดบ ตรบตรตรองปฏบต

๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ โดยอรรถอนถองถวน แถลงเลศเหตเลอกลวน

๐ ๐ ๐ ๐ (๐ ๐ ) เลศอางทางธรรม แลนาตาม ตว อยาง จาก ส-ภา-ษต พระ-รวง จะ เหน วา ใน วรรค ท ๒ ของ

โคลง ๒ ใช คำา เลศ ซง เปน คำา ตาย แทน เสยง เอก และ วรรค ท ๓ ใช เลศ ซง เปน คำา ตาย แทน เสยง เอก

ราย ส-ภา-ษต พระ-รวงน เมอ จบ ราย ส-ภาพ ดวย โคลง ๒ ตาม ลก-ษ-ณะ ของ ราย ส-ภาพ แลว ยง ม โคลง กระ-ท ส ส-ภาพ ตอ ทาย ไว ดวย

รายสภาษตพระรวงปาง สม เดจ พระ รวง เจา เผา แผน ภพ ส-โข-ทย

ม-ลก เหน ใน อ-นา-คต จง ผาย พจน ประ-ภาษเปน อ-น-สาสน-กถา สอน ค-ณา น-ร-ชนทว ธ-รา ดล พง เพยร เรยน อำา รง ผ-ดง อาตมอยา เคลอน คลาด คลา ถอย เมอ นอย ให เรยน ว ชา

ให หา สน เมอ ใหญ อยา ใฝ เอา ทรพย ทานอยา ร ราน แก ความ ประ-พฤต ตาม บ-ร-พระ-บอบเอา แต ชอบ เสย ผด อยา ประ-กอบ กจ เปน พาลอยา อวด หาญ แก เพอน เขา เถอน อยา ลม พราหนา ศก อยา นอน ใจ ไป เรอน ทาน อยา นง นานการ เรอน ตน เรง คด อยา นง ชด ผ ใหญอยา ใฝ สง ให พน ศกด ท รก อยา ด ถกปลก ไม ตร อยา ร ราง สราง ก-ศล อยา ร โรยอยา โดย คำา คน พลอด เขน เรอ ทอด ทาง ถ-นนเปน คน อยา ทำา ใหญ ขา คน ไพร อยา ไฟ ฟนคบ ขน นาง อยา โหด โทษ ตน ผด รำา พงอยา คะ-นง ถง โทษ ทาน หวาน พช จก เอา ผลเลยง คน จก กน แรง อยา ขด แขง ผ ใหญอยา ใฝ ตน ให เกน เดน ทาง อยา เดน เปลยวนำา เชยว อยา ขวาง เรอ ท สม เสอ จง ประ-หยดจง เรง ระ-มด ฟน ไฟ ตน เปน ไทย อยา คบ ทาสอยา ประ-มาท ทาน ผ ด ม สน อยา อวด มงผ เฒา สง จง จำา ความ ท ขาก หนาม อยา เสย เกอกทำา รว รอก ไว กน ตน คน รก อยา วาง ใจท ม ภย พง หลก ปลก ตน ไป โดย ดวนได สวน อยา มก มาก อยา ม ปาก วา คนรก ตน กวา รก ทรพย อยา ได รบ ของ เขญเหน งาม ตา อยา ปอง ของ ฝาก ทาน อยา รบท ทบ จง ม ไฟ ท ไป จง ม เพอนทาง แถว เถอน ไคล คลา คร บา สอน อยา โกรธโทษ ตน ผด พง ร ส เสย สน อยา เสย ศกดภก ด อยา ดวน เคยด อยา เบยด เสยด แก มตรท ผด ชวย เตอน ตอบ ท ชอบ ชวย ยก ยออยา ขอ ของ รก มตร ชอบ ชด มก จาง จากพบ ศตร ปาก ปรา-ศรย ความ ใน อยา ไข เขาอยา มว เมา เนอง นตย คด ตรอง ตรก ทก เมอพง ผน เผอ ตอ ญาต ร ท ขลาด ท หาญ

คน พาล อยา พาล ผด อยา ผก มตร ไม ตรเมอ พา ท พง ตอบ จง นบ นอบ ผ ใหญชาง ไล แลน เลยง หลบ ส วาน ขบ อยา ขบ ตอบอยา กอ ปร จต รษ ยา เจ-ร-จา ตาม ค-ดอยา ปลก ผ กลาง คลอง อยา ปอง เรยน อา-ถรรพพลบ ฉบ หาย วาย มวย อยา ยล เยยง ถวย แตก ม

ตดจง ยล เยยง สม-ฤทธ แตก ม เสย ลก เมย อยา วาง ใจภาย ใน อยา นำา ออก ภาย นอก อยา นำา เขาอา สา เจา จน ตว ตาย อา สา นาย จน พอ แรงของ แพง อยา มก กน อยา ยน คำา คน โลภโอบ ออม เอา ใจ คน อยา ยล เหต แต ใกลทาน ไท อยา หมาย โทษ คน โหด ให เอน ดยอ คร ยอ ตอ หนา ขอ ขา เมอ แลว กจยอ มตร เมอ ลบ หลง ลก เมย ยง อยา สรร เสรญเยยว สะ-เทน จะ อด ส อยา ชง คร ชง มตรผด อยา เอา เอา แต ชอบ นอบ ตน ตอ ผ เฒาเขา ออก อยา วาง ใจ ระ-วง ระ-ไว หนา หลงเยยว ผ ชง จะ คอย โทษ อยา กรว โกรธ เนอง-นตยผว ผด ปลด ไป ราง ขาง ตน ไว อา วธเครอง สรร-พ-ยทธ อยา วาง จต คด ทกข ใน สง-สารอยา ทำา การ ท ผด คด ขวน ขวาย ท ชอบโต ตอบ อยา เสย คำา คน ขำา อยา รวม รกพรรค พวก พง ทำา นก ปลก เอา แรง ทว ตนยล เยยง ไก นก กระ-ทา พา ลก หลาน มา กนระ-บอ ระ-บล อยา ฟง คำา การ จะ ทำา อยา ดวน ไดอยา ใช คน บง บด ทด แทน คณ ทาน เมอ ยากฝาก ของ รก จง พอ ใจ เฝา ทาว ไท อยา ทะ-นงภก ด จง อยา เกยจ เจา เคยด อยา เคยด ตอบนอบ นบ ใจ ใส สทธ อยา ขด คน ดวย ปากอยา ถาก คน ดวย ตา อยา พา ผด ดวย หอยา เลยน คร เตอน ดา อยา ร กลาว คำา คด

คน ทร-ยศ อยา เชอ อยา แผ เผอ ความ ผดอยา ผก มตร คน จร ทาน สอน อยา สอน ตอบความ ชอบ จำา ใส ใจ ระ-วง ระ-ไว ท ไป มาเมต ตา ตอบ ตอ มตร คด แลว จง เจ-ร-จาอยา นน-ทา ผ อน อยา ตน ยก ยอ ตนคน จน อยา ด ถก ปลก ไม ตร ทว ชนตระ-กล ตน จง คำา นบ อยา จบ ลน แก คนทาน รก ตน จง รก ตอบ ทาน นอบ ตน จง นอบ แทนความ แหน ให ประ-หยด เผา กระ-ษตรย เพลง งอยา ด ถก วา นอย หง หอย อยา แขง ไฟอยา ปอง ภย ตอ ทาว อยา มก หาว พลน แตกอยา เขา แบก งา ชาง อยา ออก กาง ขน นางปาง ม ชอบ ทาน ชวย ปาง ปวย ทาน ชง ชงผ จะ บง บง จง ลบ ผ จะ จบ จบ จง มนผ จะ คน คน จง ตาย ผ จะ หมาย หมาย จง แทผ จะ แก แก จง กระ จาง อยา รก หาง กวา ชดคด ขาง หนา อยา เบา อยา ถอ เอา ตน กวา ลกเมอ เขา ศก ระ-วง ตน เปน คน เรยน ความ รจง ยง ผ ผ ม ศกด อยา มก งาย ม ดอยา ต ง ให แก กา อยา ต ปลา หนา ไซอยา ใจ เบา จง หนก อยา ต ส-นข หาม เหาขา เกา ราย อด เอา อยา รก เหา กวา ผมอยา รก ลม กวา นำา อยา รก ถำา กวา เรอนอยา รก เดอน กวา ตะ-วน สบ สง สรรพ โอ-วาทผ เปน ปราชญ พง ส-ดบ ตรบ ตรต รอง ป-ฏ-บต

โดย อรรถ อน ถอง ถวน แถลง เลศ เหต เลอก ลวน

เลศ อาง ทาง ธรรม แล นา๏บณ เจด จำา แนก แจง พส-ดาร ความ เอย

ฑต ย-บล บรร-หาร เหต ไวพระ ปน น-ครา-ส-ถาน อ-ดร-สข ไทย นารวง ราช นาม น ได กลาว ถอย คำา สอน

แนว การ อาน ส-ภา-ษต พระ-รวงส-ภา-ษต พระ รวง เปน วรร-ณ-กรรม คำา สอน ถา ได ทด ลอง อาน

ออก เสยง อาน ให ได จง-หวะ ของราย ส-ภาพ จะ ได รบ รส ไพ-เราะ ทาง เสยง ท ม ล-ลา พอ เหมาะ ไม ชา ไม เรว ม สม-ผส การ กระ-ทบ กระ-ทงของ เสยง ท สำา-คญ จะ ได รบ รส ความ ท ใน แต ละ วรรค ของ ราย ส“ ” -ภาพ ใช คำา เพยง ๕ คำา ก ได ความชด เจน เปน คำา สอน สนๆ แต กระ-ชบ ได ความ ครบ สม-บรณ ใน แต ละ วรรค

การ อาน วรร-ณ-กรรม ให ได รส ผ อาน ควร อาน อยาง พ-นจ สง-เกต ว ธ การ นำา เสนอ ของ ก-ว เชน ควร สง เกต วา ลก-ษ-ณะ การ สอน ใน ส-ภา-ษต พระ-รวง จะ สอน การ ประ-พฤต ป-ฏ-บต ไป ต-ลอด ช-วต ตง แต เดก จน เปน ผ ใหญ ให ประ-พฤต สง ท ควร ประ-พฤต เวน สง ท ควร เวน เชน

เมอ นอย ให เรยน ว ชา ให หา สน เมอ ใหญ อยา ใฝ เอา ทรพย ทาน อยา ร ราน แก ความ ประ-พฤต ตาม บ-ร-พระ-บอบ

เอา แต ชอบ เสย ผด อยา ประ-กอบ กจ เปน พาลจาก ตว อยาง ขาง ตน จะ เหน วา คำา สอน จะ แบง เปน ๒ พวก คอ

พวก ท ให ป-ฏ-บต จะ ใช คำา ให พวก ท ให ละ เวน จะ ใช คำา อยา นำา ขอ ความขอ ควร พ-นจ อก ประ-การ หนง คอ ผ อาน พง ระ-ลก วา ส-ภา-ษต

พระ-รวง นน รวบ รวม ส-ภา-ษต คำา สอน ท ม มา นาน ถอย คำา สำา นวน บาง สวน บาง คำา อาจ ม ความ หมาย ตาง ไป จาก ส-มย ของ เรา ใน ปจ-จ-บน ฉะ-นน เมอ พบ ขอ ความ ใด ท ใช คำา ท เรา ไม เขา ใจ หรอ เขา ใจ ตาง ไป เปน เหต ให ต ความ ผดๆ ไดใน ตอน ทาย เรอง ได ให คำา-ศพท ไว แลว ควร อาน และ ต ความ ให เขา ใจ ดง เชน ขอ ความ ขาง ตน ท วา

อยา ร ราน แก ความ หมาย ถง อยา ใคร ดวน หา เรองราน หมาย ถง ใคร อยาก

เอา แต ชอบ เสย ผด หมาย ถง ให ทำา แต สง ท ด งามละ-ทง สง ท ผดตว อยาง ศพท ท ความ หมาย ตาง จาก ปจ-จ-บน เชน คน โหด ให “

เอน ด คำา โหด ใน ส” -ภา-ษต พระ-รวง ม ได แปล วา ราย เชน ใน ปจ-จ-บน แต โหด ม ความ หมาย วา ไร คอ ไม ม หรอ ปราศ จาก ดง นน คน โหด คอ คน ยาก ไร ขอ ความ คน โหด ให เอน ด จง ม ความ หมาย วา เมอ พบ คน ยาก “ ”ไร ให สง สาร เขา หรอ ชวย เหลอ เขา เมอ ใด ท พบ ศพท หรอ ขอ ความ ท แปล แลว ร สก ขด แยง หรอ แปลก ไป จาก ท ใช อย ใน ปจ-จ-บน เพยง อยาง เดยว

คำา สอน ใน ส-ภา-ษต พระ-รวง ม ทง ท สอน ตรงๆเชน “คน พาล อยา พาล ผด อยา ผก มตร ไม ตร”

คำา สอน ประ-เภท ท อาน ได ทง ความ หมาย ตรง และ ความ หมาย โดย นย เชน

“ชาง ไล แลน เลยง หลบ ส วาน ขบ อยา ขบ ตอบ”ขอ ความ น อาน ความ หมาย ตรงๆ ก ได คอ ถา ถก ชาง ไล ควร วง

เลยง คอ หลบ ไป หลบ มา อยา วง ตรงๆ เพราะ อน-ตราย มาก ถา ส-นข กด อยา กด ตอบ ความ หมาย โดย นย ของ ชาง ไล แลน เลยง หลบ อาจ หมาย“ ” ถง ถา ตอง พบ กบ ผ ใช อำา-นาจ เถอน ก ให หลบ หลก ไป ส วาน ขบ อยา “ขบ ตอบ คอ ไม ให ตอบ โต กบ คน พาล ท ไม ควร ตอบ โต ดวย”

บาง ตอน ใน ส-ภา-ษต พระ-รวง จะ สอน ดวย โว หาร เชน “อยา รก เหา กวา ผม อยา รก ลม กวา นำา อยา รก ถำา กวา เรอน

อยา รก เดอน กวา ตะ วน”คำา สอน ทง ๔ วรรค ม ความ หมาย เชน เดยว กน คอ อยา หลง ผด ใน

สง ท ไม ถก ตอง ตอง พ-นจ วา อะ ไร ผด อะ ไร ถก ชง ใจ ให มน คง ไตร ตรอง ให ร ชด วา อะ ไร ด กวา อะ ไร อะ ไร ควร ทำา อะ ไร มาก กวา อะ ไร อะ ไร ควร เลอก เปน ตน

คำา สอน ตอน หนง ม ความ ท นา สง เกต วา ม ความ หมาย และ ความ เปน ไป ได ทว ไป ใน ช-วต ม-นษย อน ควร ตอง ระ-มด ระ-วง อยา ให เปน ไป เชน นน คอ ความ ท วา “ท รก อยา ด ถก ปลก ไม ตร อยา ร ราง สราง ก-ศล อยา ร โรย”

“ท รก อยา ด ถก เปน การ สอน ให ประ” -พฤต ตน ตอ ผ อน อยาง ถก ตอง โดย เฉพาะ กบ บค-คล ท รก ใคร ใกล ชด ซง เมอ คน เคย ส-นท ส-

นม กน มาก แลว มก ละ-เลย ไม ระ-วง ตว ทำา การ ใดๆ โดย ขาด ความเกรง ใจ โดย นก ประ-มาท วา ไม เปน ไร เปน คน กน เอง ซง บาง ครง อาจ กอ ความ เสย ใจ นอย ใจ ให แก บค-คล ท เรา รก นน ได จง เปน คำา สอน ท เตอน ใจ สำา-คญ ท หนง ขอ ท ม ประ-พฤ-ต-กรรม อย ใน ช-วต ประ-จำาวน ของ คน ทว ไป

ขอ ควร พ-นจ ตอ ไป คอ คำา สอน ใน ส-ภา-ษต พระ-รวง ไม ได จด หมวด หม ไว ใช ว ธ สอน ไป เรอยๆ เรอง ทำา นอง เดยว กน อาจ อย ตาง ท กน ถา ผ อาน จด หมวด หม คำา สอน เขา ดวย กน จะ ทำา ให การ อาน ออก รส ขน ดง เชน

การ คบ มตร ความ ไม ประ-มาท การ ระ-วง คำา พด

ความ ประ-พฤต ตอ ผ ใหญ

อยา อวด หาญ แก เพอน

เขา เถอน อยา ลม พรา

อยา ม ปาก วา คน

อยา ขด แขง ผ ใหญ

เปน คน อยา ทำา ใหญ

ท ขวาก หนาม อยา เสย เกอก

เมอ พา ท พง ตอบ

คร บา สอน อยา โกรธ

อยา เบยด เสยด แก มตร

ทำา รว เรอก ไว กน ตว

เจ-ร-จา ตาม ค-ด

จง นบ นอบ ผ ใหญ

อยา ขอ ของ รก มตร

ท ม ภย พง หลก โต ตอบ อยา เสย คำา

ผ เฒา สง จง จำา ความ

ท รก อยา ด ถก

ความ มน คง ทาง อา-รมณ

การ ร จก เกรง ใจ ผ อน

ความ ไม หลง ผด

ความ รบ ผด ชอบ

ขา คน ไพร อยา ไฟ ฟน

ไป เรอน ทาน อยา นง นาน

อยา โดย คำา คน พลอด

โทษ ตน ผด พง ร

ภก ด อยา ดวน เคยด

ท รก อยา ด ถก เหน งาม ตา อยา ปอง

การ เรอน ตน เรง คด

อยา กรว โกรธ เนอง นตย

อยา ตน ยก ยอ ตน

การ จด หมวด หม ท กลาว มา น เปน ตว อยาง ยง ม ขอ เตอน ใจ อก มาก ใน ส-ภา-ษต พระ-รวง นก เรยน อาจ เพม หมวด หม หรอ เพม ขอ ความ ใน แต ละ-หมวด ได อก การ หมวด หม คำา สอน จะ ชวย ใน การ ว-เคราะห เนอ

หา ของ เรอง ชวย เสรม สราง ความ เขา ใจ ได มาก ขน ทำา ให เรา ได เหน ความ คด ความ เชอ และ คา น-ยม ใน ปจ-จ-บน ได การ พ-นจ อยาง ละ-เอยด จะ-ชวย ให เหน แนว ความ คด เชน ดาน ม-นษย สม-พนธ ใน เรอง น ดวย เนอง จาก ใน ส-ภา-ษต พระ-รวง จะ กลาว ถง ความ สม-พนธ ระ-หวาง คน ตาง ส-ถาน ภาพ กน อก ทง อาจ ม บาง สง บาง เรอง ตาง จาก ส-มย ของ เรา ควร พ-นจ ให ละ-เอยด

อ-ธ-บาย คำา ศพท และ สำา-นวนของ เขญ -ของ ท ไม ส-จ-รตเขน เรอ ทอด ทาง ถ-นน -เขน เรอ จอด ขวาง ทาง อนคน ขำา -คน ม ลบ ลม คน ใน คน เจา เลหคน จร -คน ไม ม ถน ฐาน หลก แหลงคน พาล อยา พาล ผด -อยา ทำา ตว เชน คน พาลคน โหด ให เอน ด -คน ยาก ไร ให สง สารคบ ขน นาง -คบ หา กบ ขน นาง คบ หา ผ เปน ใหญ ม ตำา-

แหนงความ แหน ให ประ-หยด -สง ใด ท ควร หวง แหน ให ระ-มด ระ-วง

รก ษา ให ด หรอ สง ใด เปนความ ลบ ให รก-ษา ไว ให ด

เคยด -โกรธจง ยล เยยง สม ฤทธ แตก ม เสย-ให ด อยาง ภา-ช-นะ โล-หะ สำา รด

แตก แลว ยง หลอม ใหม ใช ได กลาว คอ เมอ ขด แยง แตก กน แลว ก สา-มารถ คน ด กน ได

เจ-ร-จา ตาม ค-ด -พด สง ใด ให พด ตาม ความ จรง หรอ พด ตาม ทาง ท ควร จะ พด

ชาง ไล แลน เลยง หลบ -ความ หมาย ตรง ถา ถก ชาง ไล ให วง แบบ เลยง ไป เลยง มา ไม วง ตรงๆ หรอ ความ หมาย โดย นย การ ถก ชาง ไล อาจ หมาย ถง การ พบหรอ ถก คก คาม จาก ผ ม อำา-นาจ เหนอ หรอ ผ ม อำา-นาจ เถอน ก ให หา ว ธ หลบ เลยง อยา ตอ ส

ได สวน อยา มก มาก -เปน คำา สอน คน ไม ให โลภ ให พอ ใจ ใน สง ท ตน ได รบ เทยบ ได กบ สำา-นวน ได คบ อยา เอา ศอก(มก มาก หมาย ถง โลภ มาก)

ตระ-กล ตน จง คำา นบ -จง ให ความ เคา-รพ และ ไม อบ อาย ใน ชาต กำา-เนด ตระ-กล ของ ตน

โต ตอบ อยา เสย คำา -พด สง ใด ออก ไป แลว อยา ผด คำา พด นน อยา เพลยง พลำา ใน การ เจ-ร-จา

ทำา นก -ทะ-น-บำา-รง อด หนนท ชอบ -สง ท ถก ตอง ถก ทำา นอง คลอง ธรรมท ทบ -ท พก อา-ศยท สม เสอ จง ประ-หยด -ท ท เสอ แอบ ซอน อย จง ม ความ ระ-มด

ระ-วง เปน การ เตอน ให สง เกต หาก ท ใด ผด สง-เกต ให ระ-วง ตว ไว กอน (สม คอ ซม)

บ-ร-พระ-บอบ -แบบ แผน แต ครง โบ-ราณปลก เอา แรง -บำา รง เลยง ให เขา ม แรงผด อยา เอา เอา แต ชอบ -อยา ทำา ใน สง ผด ให ทำา ใน สง ท ถก ตองผว ผด ปลด ไป ราง -ถา ทำา ความ ชว ความ ผด ความ ผด ก จะ ตด

ตาม ไป ไม หาย ไป ไหน ปลด คอ ทำา ให หลด จาก ท ราง คอ ไป จาก วาง เปลา

เผา แผน ภพ -พระ-เจา แผน ดนไฟ ฟน -ฟน คอ ฟน แต กอน มก ใช วา ฟน ฟน ปจ-จ-

บน ฟน ไฟ หมาย ถง โม โห เกยว กราดภก-ด จง อยา เกยจ -ม ความ ภก ด ตอ นาย ต-ลอด เว-ลามก -ชอบ ใจ พอ ใจเมอ ยาก -เมอ ลำา บากยอ คร ยอ ตอ หนา -เหต ท ควร ทำา ๓ ประ-การ น เนอง จาก คร เปน ผ ร ยอม ไม เหลง คำา ยอยอ ขา เมอ แลว กจ สวน ขา ทาส จะ ได ชอบ ใจ หาย เหนอย และ มตร นน การ ชม เมอ ลบ ยอ มตร เมอ ลบ หลง หลง เปน การ ชม อยาง จรง ใจ ไม เส แสรงเยยว ผ ชง จะ คอย โทษ -คน ท ไม ชอบ เรา จะ-คอย ให โทษ ทำา ราย

เรา(เยยว หมาย ถง ผ วา แม วา หาก วา)

เยยว สะ-เทน จะ อด ส -ทำา สง ใด ขาดๆ เกนๆ กำา กง จะ เปน ท อบ อาย

ระ-บอ ระ-บล -ถอย คำา เลา ลอ ระ-บอ คอ ลอ เลอง ลอ ระ-บล คอ คำา เรอง ความ

ลก เมย ยง -ลก เมย ยง ม ช-วต หรอ ลก เมย ยง อย ตอ หนาหนา ศก -ชวง เว-ลา ท ม ศก สง-ครามหมาย -กำา-หนด มงอยา เกยจ -อยา คด โกงอยา ขด คน ดวย ปาก -อยา พด จา ทม แทง ให เขา เสย หายอยา เขา แบก งา ชาง -อยา ทำา การ ใด อน เสยง อน-ตราย และ ไม

เกด ประ-โยชน แก ตนอยา จบ ลน แก คน -อยา จบ ผด คำา พด คน อนอยา ใช คน บง บด -อยา ใช คน ท ทำา อะ-ไร ปดๆบงๆ คน ท ม เงอน

งำา หรอ เมอ ใช ใคร ทำา สง ใด แลว อยา ปด บง ความ ด ของ เขา

อยา ดวน เคยด -อยา ดวน โกรธอยา เดน เปลยว -อยา เดน คน เดยวอยา โดย คำา คน พลอด -อยา เชอ ตาม คำา พด หวาน ห อยา ห เบาอยา ต ง ให แก กา -อยา ทำา สง อน ไร ประ-โยชน และ อาจ เกด โทษ

แก ตนอยา ต ปลา หนา ไซ -อยา ขด ขวาง ประ-โยชน ท กำา-ลง จะ เกด ขนอยา ต ส-นข หาม เหา -อยา ทำา สง ท สวน ทาง กบ ธรรม-ชาต

หรอ อยา ขด ขวาง ผ ท ป-ฏ-บตหนา ท ของ ตนอยา ปลก ผ กลาง คลอง -อยา ทำา สง ไม ถก ไม ควร อยา ทำา สง อน

ไม เหมาะ-สม กบ ส-ถาน ทอยา เผอ แผ ความ ผด -อยา โยน ความ ผด ความ ไม ด แก คน อนอยา พา ผด ดวย ห -อยา ดวน เชอ สง ท ได ยนอยา มก หาว พลน แตก -อยา แขง เกน ไป จะ เปน อน-ตราย แก ตนอยา มว เมา -อยา ลม หลงอยา ยล เยยง ถวย แตก ม ตด -อยา ทำา เหมอน ถวย แตก แลว ไม

อาจ ตอ ให ตด ดง เดม ได คอ เมอเกด ทะ-เลาะ กน ก ส-ลาย ไม ตร เปน ศ-ตร กน ต-ลอด ไป

อยา ร-ราน แก ความ -อยา ใคร ดวน หา เรอง ราว อยา อยาก หา เหต กอ ว-วาท คำา วา ราน หมาย ถง อยาก ใคร

อยา เลยน คร -อยา ลอ เลยน ครอยา เสย เกอก -อยา ลม สวม รอง เทาอยา โหด -อยา ชว ราย อยา ไรเอา แต ชอบ เสย ผด -ทำา แต สง ด งาม ละ ทง สง ผด

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย-บค-คล๑.ให นก-เรยน เลอก สอน ท ชอบ เพยง ๑ วรรค นำา มา วรรค ข-ยาย ความ เปน ขอ-ความ สนๆ ประ-มาณ ๑ ยอ หนา (๕-๑๐)๒.จง พ-จา-ร-ณา คำา สอน ตอ ไป น แลว ต ความ ให ชด เจน วา ม ความ หมาย เชน ใด“อยา ขด คน ดวย ปลา อยา ถาก คน ดวย ตา”พรอม ทง ส-รป วา ผล ของ การ ประ-พฤต ดง กลาว จะ ทำา ให เกด สง ใด และ การ ป-ฏ-บต ตาม คำา สอน ดง กลาว คอ การ ละ-เวน การ ป-ฏ-บต ตาม คำา สอน ดง กลาว คอ ละ-เวน การ ป-ฏ-บต เชน นน จะ เกด ผล อยาง ใด ๓.รวบ รวม คำา ศพท ท ม ความ หมาย ตาง จาก ปจ-จ-บน และ เขยน ส-รป วา การ ร ความ หมาย คำา เหลา นน ชวย ใน การ ศก ษา วรร-ณ-ค-ด รน เกา อยาง ไร๔.ให นก-เรยน เปด พจ-นา-น-กรม หา ความ หมาย ของ คำา-ศพท ท นก-เรยน ไม ทราบ ความ หมาย นำา มา จดกจ-กรรม กลม๑.ส-มา-ชก กลม ชวย กน จด คำา สอน ประ-เภท ให ป-ฏ-บต และ ประ-เภท อยา ป-ฏ-บต๒.จด หมวด หม คำา สอน ตาม หว ขอ เชน การ คบ มตร การ ระ-วง ตว การ ระ-วง อน-ตราย การ ใช คำา พด ฯลฯ ส-มา-ชก ชวย กน เสนอ หว ขอ และ จด คำา สอน ตาม หว ขอ๓.เลอก ขอ ความ บาง ตอน มา แสดง บท-บาท สม-มต ใน กลม๔.ส-มา-ชก ใน กลม ชวย กน พ-จา-ร-ณา วา คำา สอน ใด ยง ใช ได ใน ปจ-จ-บน คำา สอน ใด ลา ส-มย เพราะ เหต ใด จง คด เชน นน๕.ส-มา-ชก ใน กลม ชวย กน เขยน การ-ตน สำา หรบ คำา สอน ใน แต ละ วรรค เลอก ตาม ท เหมาะ-สม แก การ เขยน ภาพ ได

กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง

กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง ท นำา มา ให เรยน ม ๒๒ บท จาก ทง หมด ๑๐๙ บท ได คด เลอก เฉพาะ บท ท กลาว ถง สตว ปา พนธ ไม นก ปลา ท คน ชอ หรอ ท ยง พอ หา ได ใน ปจ-จ-บน เพอ ท จะ ได เขา ใจ งาย ขนเนอ เรอง

กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง น ตน ฉ-บบ เทา ท คน พบ จบ ความ ได ตง แต การ ชม ข-บวน ทาง สถลมารค (ทาง บก) เทยว ชม ปา ชม สตว ปา ทง เลก ใหญ สตว เลก สตว เลอย คลาน ลง คาง บาง ชะ-น หน ชม นก ชม ไม ตางๆ ต-ลอด จน ชม ปลา นา นา ช-นด ใน ธาร นำา เนน การ พรร-ณ-นา ชม ธรร-ม-ชาต ท เลอก เรอง น เพอ นก-เรยน จะ ได ชน ชม และ สน ใจ ท จะ อ-น-รกษ ธรร-ม-ชาต และ สง แวด ลอมสบไป ใน บท สง ทาย ให สง-เกต วา ผ ทรง น-พนธ เปน ก-ว คน แรก ของ ไทย ท ประ-กาศ ตน วา เปน ผ ทรงพระ-น-พนธ ซง กอน หนา น ไม ม วรร-ค-ค-ด เรอง ใด ประ-กาศ ชอ ผ น-พนธ ไว ชด เจน ทาย เรอง นน ซง เปน เหต ให นก วรร-ณ-ค-ด ตอง สน-นษ-ฐาน กน อย เนองๆลก-ษ-ณะ กาพย-หอ โคลง

กาพย หอ โคลง เปน คำา ประ-พนธ ช-นด หนง ประ-กอบ ดวย กาพย-ยา-น ๑ บท และ โคลง ส ส-ภาพ ๑ บท ทง กาพย และ โคลง ม ใจ ความ สำา-คญ อยาง เดยว กน ส-ลบ กน ไป บท ตอ บท คอ โคลง แต ละ บท จะ ข-ยาย ความ กาพย แต ละ บท ได เทยบ เทา พอ ด น-ยม ใช ใน การ พรร-ณ-นา ความ รก หรอ ความ งาม ของ ธรร-ม-ชาต โดย ใช ถอย คำา กระ-ทบ อา-รมณ สราง ความ สะ-เทอน ใจ ใช โว หาร เปรยบ เทยบ กน ใจ ทำา ให ผ อาน เกด อา-รมณ รวม ไป กบ ก-ว ดวย กาพย หอ โคลง ม แผน ผง ดง น

กาพย ยา น ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐

โคลง ส ส ภาพ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐๐ ๐ (๐ ๐) ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐(๐ ๐) ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐

ตว อยางกาพย ยา น ยง ทอง ยอง เยอง ยาง รำา ราง ชาง ชาง

ฟาย หางปาก หงอน ออน สำา อาง ชาง รำา เลน เตน

ตาม กน ฯโคลง ส ส-ภาพ ยง ทอง ยอง ยาง เยอน รำา ฉวาง

ราย ราย ฟาย เฟ อง หาง เฉด หนาปาก หงอน ออน สำา อาง ลาย เลศ

รำา เลน เตน งาม หงา ปก ปอง เปน เพลง ฯ

ให สง เกต วา คำา แรก ใน กาพย แต ละ วรรค จะ มา เปน ความ ใน บท แรก ของ โคลง แต ละ บท ซง เปน ลก-ษ-ณะ เดน ของ กาพย หอ โคลง

จาก ตว อยาง ท นำา มา จาก พระ-ราช น พนธ จะ ทำา ให เขา ใจ ตระ-หนก ชด ถง ล ลา การ ประ-พนธ ของ ก-ว วา ด เดน อยาง ไร แลว พ-จา-ร-ณา เนอ หา ขอ ความ ท แสดง ถง ความ เขา ใจ ธรร-ม-ชาต และ อา-รมณ ก-ว เปน อยาง ด สา-มารถ พ-นจ-วรร-ณ-ค-ด นน ได ว-จารณ ได วา วรร-ณ-ค-ด เรอง น ม เนอ หา ประ-โยชน คณ คา หรอ ขอ คด อยาง ไร ผ อาน ชอบ หรอ ไม ชอบ ดวย เหต ผล ใด โดย ตอง พ-ยา-ยาม อาน ต-ลอด เรอง ให เขา ใจ จด มง หมาย ของ การ แตง ประ-เภท ของ วรร-ณ-ค-ด และ หลก การ พ-นจ วรร-ณ-ค-ด ตาม สม ควร เพอ การ ว-นจ-ฉย สา-ระ และ ต ความ ต-ลอด ทง ประ-จกษ ใน คณ คา ของ วรร-ณ-ค-ด เรอง น ได

กาพยหอโคลงประพาสธารทองแดง(๑) ๏เกลอน กร หม จ-ต-รงค เปน กน กง เรยบ เรยง ไปทรง ชาง ระ-วาง ใน เทพ ล ลา หลง คา ทอง ฯ

๏เกลอน กร หม แห หอม เรยง ไสวเสดจ พด ตาน ทอง ไคล หวาง เขรองทรง ชาง ระ-วาง ใน ม ชอเทพ ล ลา เยอง ยาง แหน หลง ด ฯ

(๓) ๏นก ส-นม กรม ชะ แม ม ข ชาง กบ รป โลม ใจพก ตรา อา ผอน ใส นง หม โอ โส ภา จรงฯ

๏นก ส-นม กรม ชะ แม เจา ทง หลายข ชาง กบ ดาว ราย แจม หนาพก ตรา ผอง ใส สาย สด ส-วาทนง หม โอ โถง ผา อ-ราม รว ทอง พราย ฯ(๕) ๏เทยว เลน เปน เกษม สข แสน สง ส-นก ปลก ใจ หวงเร ราย ผาย ผาด ผง หว รก รน ชน ชม ไพร

ฯ๏สข เกษม เปรม หนา เหลอบ ลม หลง

แสน ส-นก ปลก ใจ หวง วง หรเดน ราย ผาย ผน ยง ชาย ปาหว รอ รน ชน ช สอง นว ชวน แล ฯ(๖) ๏พง พลาย หม หลาย ซรอง ใน เถอน ทอง รอง ระ-

งม ดงธาร นำา ครำา กน ลง เลน นำา แนน แตรน ชม กน ฯ

๏ฝง ชาง สลาง ใหญ นอย พง พลายทอก โทน พ นาย หลาย สำา ถวนทอง แดง เผอก เนยม ราย ใน เหลาลง ทา นำา ดำา ปวน เลน รอง ฮม แปรน ฯ(๘) ๏กวาง ทราย ราย กน หญา ส-กร ปา พา พวก จรส-นข ใน ไล เหา หอน ตาม เปน หม พร เพรยก

เสยงฯ๏กวาง ทราย ราย เสพ หญา ดง ดอน

หม ปา พา เพอน จร ลก ลอมส-นข จง จอก หอน หลาย เหลาเปน หม พร เพรยก หอม เหา ออ อง เสยงฯ(๒๑) ๏ง เหลอม เออม พน ไม หาง กระ-หวด ไว ใฝ อา-หารเนอ กวาง ยาง เดน พาน หยอน ตว กระ-หวด รด กลม

กนฯ๏ง เหลอม เกยว ไม ใฝ อา-หาร

หาง กระ-หวด โยน ยาน แยง ไว

เนอ กวาง ส-กร พาน เดน ดวนหยอน ตว กระ-หวด รด ไว ปาก อา อม กนฯ(๔๕) ๏ยง ทอง ยอง เยอง ยาง รำา ราง ชาง ชาง ฟาย หางปาก หงอน ออน สำา อาง ชาง รำา เลน เตน ตาม กน ฯ

๏ยง ทอง ยอง ยาง เยอน รำา ฉวางราย ราย ฟาย เฟ อง หาง เฉด หนาปาก หงอน ออน สำา อาง ลาย เลศรำา เลน เตน งาม หงา ปก ปอง เปน เพลง ฯ(๕๒) ๏ด หน ส ร ง ง สด ส หน ส งหน ง ส ด อย รป ง ท หน ม ท ฯ(กาพยชอเลอนคำา)

๏ด ง ข ฝด ฝ พร พรหน ส ร ง ง สด สง ส หน หน ส ง อยหน ร ง ง ร รป ท ม ท ฯ (โคลงชอบาทเลอนคำา)(๖๐) ๏นก เงอก อย โพรง ไม ผว ฟก ไข เมย ผน นายเลน ช อย เสบย ส-บาย ผว หมาย ไว ให รวง รงฯ

๏นก เงอก อย ซอก ไม เรยง รายผว ฟก เมย ผน ผาย ดวน ไดเลน ช อย เสบย ส-บาย ลม คผว อด อา-หาร ให อย เฝา รวง รงฯ(๖๖) ๏ชง โค ตะ-โก ตะ-ขบ หวา ตน ตม กา กา ฝาก ลงชอบ กล ตน ม-หา หงส มะ-เดอ ดก ลก นม แมวฯ

๏ชง-โค ตะ-โก ขบ หวา ดาด ดงตม กา กา ฝาก ลง ตด ไมนม แมว ม-หา หงส เหน อยมะ-เดอ ดก ลก งอก ได แส ทง สอย กนฯ(๖๘) แค ฝอย ขอย เขม ขา ตน กา ลา หนา ดอก บานงว งบ พลบ พลง ปาน นว มอ เรยบ เทยบ เทยน

กลงฯ๏แค ฝอย ขอย เขม ขา ขน ข-นด ข-นาน

เขม กา ลา ดอก บาน ท แจงงว งบ พลบ พลง ปาน มอ เรยบ

นว แนง งาม ดง แกลง ฟ น ดวย เทยน กลงฯ(๗๒) ๏กลวย ไม หอย ตำา เตย นม ตำา เรย เรย ทาง ไปหอม หวง วง เวง ใจ วา กลน แกว แลว เรยม เหลยวฯ

๏กลวย ไม หอย ยอย คล ดวง ไสวนม ตำา เรย ราย ไป กลน กลาหอม หวง วง เวง ใจ รส ราควา กลน แกว แลว ขา หยด ยง แล เหลยวฯ(๘๕) ๏ชม รม ไม ไทร ไตร เร ไร ไพร แวว แจว เสยงเรอย เฉอย สำา เนยง เพยง ป ร เสนาะ เพราะ เพลง

เครงฯ(กาพย ชอ ทณ-ฑ บท)๏เดน เพลน ชม รม ไม ไทร ไตร

ส-ดบ ศพท เร ไร ไพร แวว แจวระ-กำา ลำา ไย ไฟ เลอน เถอนมง คด ละ-มด แตว แกว กม ก-ถม มวง มะ-งวงฯ(๘๖) ๏หว ลง หมาก ลาง ลง ตน ลาง ลง แล ห ลง(โคลง

ชอ ทณ-ฑ บท)ลง ไต กะ ได ลง ลง โลด ควา ประ-สา

ลงฯ(กาพย ชอ อรรถ-อก-ษร)๏หว ลง หมาก เรยก ไม ลาง ลง

ลาง ลง ห ลง ลง หลอก ขลง ไต กะ ได ลง ลง หมลง โลด ฉวย ชม ผ ฉก ควา ประ-สา ลงฯ(โคลง

อรรถ อก-ษร)(๘๘) ๏เพ-กา ตน ตม กา โย-ทะ-กา-กรร-ณ-กาชม กา แล สาบ กา ตน มะ-กา กา จบ นอนฯ

๏เพ-กา ตม กา ตน กา-ลาโย-ทะ-กา-กรร-ณ-กา ถ ถองชม แก แล สาบ กา กา สตน มะ-กา กา รอง จบ ไม กา-หลงฯ(๘๙) ๏ธาร ไหล ใส สะ-อาด มจ-ฉา ชาต ดาษ นา-นาหวน หวาย กน ไคล คลา ตาม กน มา ให เหน ตวฯ

๏ธาร ไหล ใส สะ-อาด นำา รน มา

มจ-ฉา-ชาต นา นา หวน หวายจอก สราย กน ไคล คลา เชย หมตาม ค มา คลาย คลาย ผด ให เหน ตวฯ(๙๑) ๏ปลา แปบ แล ปลา เปา ปลา เขา เมา ปลา คาง เบอนปลา มา หนา คน เหมอน ปลา กด กราย ส-วาย หาง

แดงฯ๏ปลา ดก ปลา แปบ เปา แล เลอน

เขา เมา เหลา คาง เบอน มง หมายปลา มา หนา คน เหมอน คน อยปลา กด กราย ส-วาย หวาย โบก นำา หาง แดงฯ(๑๐๔)๏เถา วลย พน พฤก-ษา ถบ ชง ชา ชา แกวง ไกวทำา เพลง วง เวง ไพร สง เสยง เรอย เฉอย ละ-คร

เครงฯ๏เถา วลย พน ไม หยอน ลง มา

สาว นง ถบ ชง ชา หวง หอยทำา เพลง วง เวง อา รมณ ชนเสยง สง เพราะ ดอก สรอย ฉำา รอง ละ-คร เครงฯ(๑๐๕)๏ลม พด มา เรอย เรอย เยน ชวย เฉอย สำา-ราญ ใจป ผา นอน หลบ ใน ใต รม ไม ไทร สา ขาฯ

๏ลม พด มา เฉอย ชอ เยน ใจป ผา นอน หลบ ใหล กลาด กลมฟก หมอน เรยบ กน ไป หลาย เหลานอน อย ใต ไทร ผม รม ไม ไพ ศาลฯ(๑๐๖) ๏ลาง นาง อาบ นำา ทา ทา ข-มน เหลอง พง ชมทา แปง แกลง หว ผม ผด หนา นวล ยวน ใจ ชายฯ

๏ลาง นาง ตก นำา ทา อาบ องคขด ข-มน เหลอง บรร จง ลบ นำาหว เกลา เอา เทรด ทรง ผม ปกผด หนา นวล งาม ลำา ยว เยา ใจ ชายฯ(๑๐๗) จบ เสรจ ชม นก ไม ใน แหลง ไหล พ-นส ส-ถานหญง ชาย ฟง สำา-ราญ ท ผด อาน วาน แตม เขยนฯ

จบ เสรจ ชม นก ไม โคลง การ

ชม แหลง ไพร พ-นศ ส-ถาน เถอน กวางหญง ชาย ชน ชม บาน ใจ โลกยใคร อาน วาน เตม บาง ชวย แตม เขยน ลงฯ(๑๐๘) เจา ฟา ธรรม-ธ-เบศร ไชย-เชษฐ-ส-รย-วงศ-เพยรแตง ให ส-ถต เสถยร จำา เนยร กาล นาน สบ ไปฯ

เจา ฟา ธรรม-ธ-เบศร-เจา ทรง เขยนไชย-เชษฐ-ส-รย-วงศ-เพยร เลศ หลาแตง ไว ให ส-ถต เสถยร ใน โลกยจำา เนยร กาล นาน ชา อาน อาง สรร-เสรญฯ

การ อาน วรร-ณ-ค-ด เรอง กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดงกาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง ม เนอ หา ใน การ บรร-ยาย

ถง ช-วต สตว ตางๆ ตาม ธรร-ม-ชาต ข-บวน พ-ย-ห-ยา-ตรา ทาง ส-ถล-มารค ผาน ไป ใน ปา พบ พรรณ ไม และ สตว ปา มาก มาย หลาย ช-นด ได เหน นก ตางๆ ตาม สม-ทม พมไม พน จาก ปา ใหญ ก เปน ไม ใบ ไม ดอก และ ไม นำา ม การ ชม สตว นำา ใน ข-บวน การ ธรร-ม-ชาต และ สง แวด ลอม ทว ไป ข-ณะ เดยว กน ก ม การ เปรยบ ธรร-ม-ชาต แวด ลอม นนๆ กบ อา-รมณ ก-ว ผ ทรง พระ-น-พนธ อยาง กลม กลน

การ อาน กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง ควร อาน เปน ๒ ขน ตอน คอ

๑.อาน เพอ เขา ใจ เนอ เรอง คอ ธรร-ม-ชาต พรรณ ไม และ สตว นา นา ช-นด วา ม อะ ไร บาง และ ม ลก-ษ-ณะ ช-วต ความ เปน อย อยาง ไร

๒.อาน เพอ พ-นจ วรร-ณ-ค-ด อยาง ม หลก การ ผ อาน ควร ศก ษา หลก การ พ-นจ-วรร-ณ-ค-ด และ นำา หลก การ นน มา ใช ใน การ พ-นจ-ว-เคราะห วรร-ณ-ค-ด เรอง น การ พ-นจ-กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง ควร พ-จา-ร-ณา ตาม หว ขอ ตอ ไป น<

๑.การ ดำา เนน เรอง ม การ บรร-ยาย เรอง ตาม ข-บวน พ-ย-หยา-ตรา ทาง ส-ถล-มารค จาก กรง ศร อ-ยธ-ยา ไป พระ-พท-ธ-บาท ผาน ปา เขา ลำา เนา ไพร ส ธาร ทอง แดง โดย ชม ธรร-ม-ชาต ตาม เสน ทาง นบ แต ปา ใหญ สตว ปา ใหญ นอย และ พรรณ ไม ใบไม ดอก รวม ทง สตว นำา ใน ลำา-ธาร พรร-ณ-นา ถง ความ เปน อย ของ สง เหลา นน ตาม ธรร-ม-ชาต เชน

๏ง เหลอม เออม พน ไม หาง กระ-หวด ไว ใฝ อา-หาร

เนอ กวาง ยาง เดน พาน หยอน ตว กระ-หวด รด กลม กนฯ

๏ง เหลอม เกยว ไม ใฝ อา-หารหาง กระ-หวด โยน ยาน แยง ไวเนอ กวาง ส-กร พาน เดน ดวนหยอน ตว กระ-หวด รด ไว ปาก อา อม กนฯ๒.ลก-ษ-ณะ คำา ประ-พนธ กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง

แตง เปน กาพย ยา น กบ โคลง ส ส-ภาพ อยาง ละ บท สำา หรบ กาพย ยา น นน ไม คอย ม ปญ หา ใน เรอง ฉน-ท-ลกษณ เพราะ ม บง คบ แต จำา นวน คำา และ สม-ผส ระ-หวาง วรรค เทา นน ไม ม บง คบ คำา เปน และ คำา ตาย คร ลห หรอ เอก โท สวน คำา ประ-พนธ ท เปน โคลง ส ส-ภาพ นน อาจ ม บก พรอง ทาง บง-คบ คำา เอก อย บาง ดวย ก-ว ตอง การ ให ความ กลม กลน กบ กาพย จำา ไม เครง ครด ตำา แหนง เอก ใน บาง บท แต ไม ถง กบ ผด ลก-ษ-ณะ ของ คำา ประ-พนธ ไป เสย ท เดยว เชน

๏เทยว เลน เปน เกษม สข แสน สง ส-นก ปลก ใจ หวงเร ราย ผาย ผาด ผง หว รก รน ชน ชม ไพร

ฯ๏สข เกษม เปรม หนา เหลอบ ลม หลง

แสน ส-นก ปลก ใจ หวง วง หรเดน ราย ผาย ผน ยง ชาย ปาหว รอ รน ชน ช สอง นว ชวน แล ฯ(ผาย อย ตำา แหนง คำา เอก ใช คำา เปน แทน ซง ม อย อยาง น ไม มาก

นก)๓.การ ใช ถอย คำา กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง ใช ถอย

คำา สำา-นวน ด ยง กลาว คอ ๓.๑ การ เลอก ใช ถอย คำา ท ม ช-วต ม วญ-ญาณ และ ให อา-รมณ

ทก คำา ม ความ หมาย ชด เจน และ ม อรร-ถ-รส เชน๏ยง ทอง ยอง เยอง ยาง รำา ราง ชาง ชาง ฟาย หาง

ปาก หงอน ออน สำา อาง ชาง รำา เลน เตน ตาม กน ฯ๏ยง ทอง ยอง ยาง เยอน รำา ฉวาง

ราย ราย ฟาย เฟ อง หาง เฉด หนาปาก หงอน ออน สำา อาง ลาย เลศ

รำา เลน เตน งาม หงา ปก ปอง เปน เพลง ฯ๓.๒การ ให ภาพ เดน ชด โดย ใช คำา สน กระ-ชบ ม เสยง เสนาะ ทำา ให

เหน ภาพ รวม กบ ก-ว เชน กลาว ถง ผ หญง ฝาย ใน ท ไป ใน ข-บวน เสดจ โดย ข ชาง ไป ก-ว บรร-ยาย รป โฉม และ การ แตง กาย วา ๏นก ส-นม กรม ชะ แม ม ข ชาง กบ รป โลม ใจ

พก ตรา อา ผอน ใส นง หม โอ โส ภา จรงฯ๏นก ส-นม กรม ชะ แม เจา ทง หลาย

ข ชาง กบ ดาว ราย แจม หนาพก ตรา ผอง ใส สาย สด ส-วาทนง หม โอ โถง ผา อ-ราม รว ทอง พราย ฯ๓.๓การ เลน คำา ท อา-ศย คำา พอง เสยง เพอ พรร-ณ-นา พช และ สตว

ท ม ชอ ใกล เคยง กน ตว อยาง เชน คำา ลง ประ“ ” -กอบ คำา อน และ ม ความ หมาย เปลยน ไป เปน พช บาง เปน สตว บาง ก-ว ได แตง ไว เปน กล บท ชอ “อรรถ อก-ษร คอ การ ใช คำา ท ม เสยง เดยว กน มา แตง ลอ กน ดง น”

๏หว ลง หมาก ลาง ลง ตน ลาง ลง แล ห ลง(โคลง ชอ ทณ-ฑ บท)ลง ไต กะ ได ลง ลง โลด ควา ประ-สา

ลงฯ(กาพย ชอ อรรถ-อก-ษร)๏หว ลง หมาก เรยก ไม ลาง ลง

ลาง ลง ห ลง ลง หลอก ขลง ไต กะ ได ลง ลง หมลง โลด ฉวย ชม ผ ฉก ควา ประ-สา ลงฯ(โคลง

อรรถ อก-ษร)หรอ เลน คำา วา กา ดวย การ นำา ชอ ตน ไม ท ลง ทาย ดวย เสยง ก“ ” “

า แต เปน สง ตาง ช” -นด กน มาแตง ไว วา๏เพ-กา ตน ตม กา โย-ทะ-กา-กรร-ณ-กา

ชม กา แล สาบ กา ตน มะ-กา กา จบ นอนฯ๏เพ-กา ตม กา ตน กา-ลา

โย-ทะ-กา-กรร-ณ-กา ถ ถองชม แก แล สาบ กา กา สตน มะ-กา กา รอง จบ ไม กา-หลงฯ

๓.๔การ เลน คำา สม-ผส กำา-หนด เสยง ส-ระ เดยว กน และ ยง คง ให เหน ภาพ ชด-เจน ดวย ล ลา ท เปน กล บท เชน กล บท กาพย เลอย ลา และ โคลง บาท เลอน ลา ซงนำา คำา ท ม รป ส-ระ เดยว กน ทง หมด มา ใช ดง น

๏ด หน ส ร ง ง สด ส หน ส งหน ง ส ด อย รป ง ท หน ม ท ฯ(กาพยชอเลอนคำา)

๏ด ง ข ฝด ฝ พร พรหน ส ร ง ง สด สง ส หน หน ส ง อยหน ร ง ง ร รป ท ม ท ฯ (โคลงชอบาทเลอนคำา)หรอ อก บท หนง ซง แสดง ถง ความ สา-มารถ ของ ก-ว แตง เปน กล

บท กาพย ทณ-ฑ-บท และ โคลง ทณ-ฑ-บท คอ การ ใช คำา ท ประ-สม ดวย ส-ระ เดยว กน มา เรยง ชด กน เปน คๆ ดง น

๏ชม รม ไม ไทร ไตร เร ไร ไพร แวว แจว เสยงเรอย เฉอย สำา เนยง เพยง ป ร เสนาะ เพราะ เพลง

เครงฯ(กาพย ชอ ทณ-ฑ บท)๏เดน เพลน ชม รม ไม ไทร ไตร

ส-ดบ ศพท เร ไร ไพร แวว แจวระ-กำา ลำา ไย ไฟ เลอน เถอนมง คด ละ-มด แตว แกว กม ก-ถม มวง มะ-งวงฯ๔.การ ใช ก-ว โว หาร และ การ ใช ภาพ พจน๔.๑การ ใช ถอย คำา ท ผ อาน สา-มารถ จน-ต-นา-การ ไป ตาม ตว อก-

ษร และ ถอย คำา ท ได อ-ธ-บาย เชน ภาพ ของ การ ดำา-รง ช-วต ตาม ธรร-ม-ชาต สตว ปา ดง น

๏กวาง ทราย ราย กน หญา ส-กร ปา พา พวก จรส-นข ใน ไล เหา หอน ตาม เปน หม พร เพรยก

เสยงฯ๏กวาง ทราย ราย เสพ หญา ดง ดอน

หม ปา พา เพอน จร ลก ลอมส-นข จง จอก หอน หลาย เหลาเปน หม พร เพรยก หอม เหา ออ อง เสยงฯ

๔.๒การ นำา ลก-ษ-ณะ ของ ตน ไม ดอก ไม ตางๆ ใน ปา เชน กลวย ไม นม ตำา เรย มา พรร-ณ-นา ให เกด ความ งด งาม ใน แง วรร-ณ-ศลป ใน ดาน ภาพ-พจน ดง น

๏กลวย ไม หอย ตำา เตย นม ตำา เรย เรย ทาง ไปหอม หวง วง เวง ใจ วา กลน แกว แลว เรยม เหลยวฯ

๏กลวย ไม หอย ยอย คล ดวง ไสวนม ตำา เรย ราย ไป กลน กลาหอม หวง วง เวง ใจ รส ราควา กลน แกว แลว ขา หยด ยง แล เหลยวฯ๕.ดาน ความ สะ-เทอน ใจ คอ สราง ความ ร สก ท ตน เตน และ อา-

รมณ ท แรง ขน กวา ปก-ต ธรรม-ดา กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง ให ความ สะ-เทอน ใจ แก ผ อาน หลาย เรอง โดย เฉพาะ เรอง ความ งาม และ อา-รมณ รก เชน ความ รก ความ ผก พน ของ นก เงอก ใน กาพย หอ โคลง ตอ ไป น

๏นก เงอก อย โพรง ไม ผว ฟก ไข เมย ผน นายเลน ช อย เสบย ส-บาย ผว หมาย ไว ให รวง รงฯ

๏นก เงอก อย ซอก ไม เรยง รายผว ฟก เมย ผน ผาย ดวน ไดเลน ช อย เสบย ส-บาย ลม คผว อด อา-หาร ให อย เฝา รวง รงฯใน ดาน อา-รมณ ความ รก อน เกด จาก การ เหน ความ งาม ตาม ธรร-

ม-ชาต ของ ส-ตร ท อาบ นำา หวผม ทา แปง ผด หนา ทา ข-มน ตาม รส น-ยม ของ ไทย ส-มยนน

๏ลาง นาง อาบ นำา ทา ทา ข-มน เหลอง พง ชมทา แปง แกลง หว ผม ผด หนา นวล ยวน ใจ ชายฯ

๏ลาง นาง ตก นำา ทา อาบ องคขด ข-มน เหลอง บรร จง ลบ นำาหว เกลา เอา เทรด ทรง ผม ปกผด หนา นวล งาม ลำา ยว เยา ใจ ชายฯ๖.คณ คา ของ กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง๖.๑คณ คา ใน ทาง ประ เทอง ปญ-ญา กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร

ทอง แดง ให ความ ร สก วา ก-ว ม ได มอง ธรร-ม-ชาต อยาง ธรร-ม-ดาๆ แต

สม-ผส ลก ซง ดวย ความ ร ความ คด และ ดวย ความ เขา ใจ ธรร-ม-ชาต ปา ดง พง ไพร ช-นด และ ธรร-ม-ชาต ของ สตว ปา พรรณ ไม นก เชน บท ท กลาว ถง ชาง ประ-เภท ตางๆ ท ม อย ใน ปา อยาง ละ-เอยด พรร-ณ-นา ถง ความ เปน อย และ ลก-ษ-ณะ ของ ชาง ใน บท ท วา

๏พง พลาย หม หลาย ซรอง ใน เถอน ทอง รอง ระ-งม ดง

ธาร นำา ครำา กน ลง เลน นำา แนน แตรน ชม กน ฯ๏ฝง ชาง สลาง ใหญ นอย พง พลาย

ทอก โทน พ นาย หลาย สำา ถวนทอง แดง เผอก เนยม ราย ใน เหลาลง ทา นำา ดำา ปวน เลน รอง ฮม แปรน ฯการ พรร-ณ-นา นก ม การ แยก ประ-เภท เปน กลม นก ท ม ลก-ษ-ณะ

และ ความ เปน อย ใกล เคยง กน เชน กลม นก ท พด ได ม นก แกว นก สา-ล-กา นก กระ-ตว และ นก แขก เตา ไว ใน บท เดยว กน ดง น

๏นก แกว แจว เสยง ใส คลอ ไคล ค หม สา-ล-กานก ตว ผว เมย คลา ฝา แขก เตา เหลา โน รฯ

๏นก แกว แจว ร รอง เร หาใกล ค หม สา-ล-กา แวด เคลานก ตว ผว เมย มา สม สสต-วา ฝา แขก เตา พวก พอง โน รฯการ พรร-ณ-นา พรรณ ไม ก จะ ใช คำา คลอง จอง ทำา ให ร ตาม วา ใน

ปา นน ม พรรณ ไม นา นา ช-นด ขน อย อยาง เบยด เสยด เชน๏ชง โค ตะ-โก ตะ-ขบ หวา ตน ตม กา กา ฝาก ลง

ชอบ กล ตน ม-หา หงส มะ-เดอ ดก ลก นม แมวฯ๏ชง-โค ตะ-โก ขบ หวา ดาด ดง

ตม กา กา ฝาก ลง ตด ไมนม แมว ม-หา หงส เหน อยมะ-เดอ ดก ลก งอก ได แส ทง สอย กนฯเมอ ชม ปลา ก เชน เดยว กน กบ ชม ปา ชม ไม คอ นำา ชอ ปลา ท ม

ลก-ษ-ณะ คลาย กน หลายๆ ช-นด มา พรร-ณ-นา ไว ใน บท เดยว กน ม คณ-คา ทง ทาง แนะ นำา ธรร-ม-ชาต และ เสรม ให ความ งาม ดวย ศล-ปะการ ลำา ดบ ความ เชน

๏ปลา แปบ แล ปลา เปา ปลา เขา เมา ปลา คาง เบอนปลา มา หนา คน เหมอน ปลา กด กราย ส-วาย หาง

แดงฯ๏ปลา ดก ปลา แปบ เปา แล เลอน

เขา เมา เหลา คาง เบอน มง หมายปลา มา หนา คน เหมอน คน อยปลา กด กราย ส-วาย หวาย โบก นำา หาง แดงฯ๖.๒คณ คา ทาง ประ-เทอง อา-รมณ กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร

ทอง แดง ให อา-รมณ แก ผ อาน ทง ดาน ความ งาม ของ ธรร-ม-ชาต แวด ลอม ท แทรก ดวย บท แสดง ความ รก

ดาน ความ งาม ก-ว ได พรร-ณ-นา ความ งาม ของ ธาร นำา ท ใส สะ-อาด สา-มารถ มอง เหน ฝง ปลานา นา ช-นด เวยน วาย กน ไคล นำา อยาง สวย งาม ตาม ธรร-ม-ชาต

๏ธาร ไหล ใส สะ-อาด มจ-ฉา ชาต ดาษ นา-นาหวน หวาย กน ไคล คลา ตาม กน มา ให เหน ตวฯ

๏ธาร ไหล ใส สะ-อาด นำา รน มามจ-ฉา-ชาต นา นา หวน หวายจอก สราย กน ไคล คลา เชย หมตาม ค มา คลาย คลาย ผด ให เหน ตวฯดาน อา-รมณ รก และ ความ รน รมย ก เชน เดยว กน ใน พง ไพร ท

รม รน สาย ลม พด เออยๆ ชวน เยน ชน สำา-ราญ ใจ ใน บรร-ยา-กาศ เชน น เพยง ป ผา ใต รม ไทร ใหญ แยก แตก สา ขา ก อาจ นอน หลบ ไดอยาง ส-บาย เชน กาพย หอ โคลง บท น

๏ลม พด มา เรอย เรอย เยน ชวย เฉอย สำา-ราญ ใจป ผา นอน หลบ ใน ใต รม ไม ไทร สา ขาฯ

๏ลม พด มา เฉอย ชอ เยน ใจป ผา นอน หลบ ใหล กลาด กลมฟก หมอน เรยบ กน ไป หลาย เหลานอน อย ใต ไทร ผม รม ไม ไพ ศาลฯหรอ หาก ใคร นอน ไม หลบ อาจ จะ นง ไกว ชง ชา ท เกด ขน จาก เถา-

วลย ตาม ธรร-ม-ชาต ขบ รอง เพลง กลอม อา-รมณ อยาง บน เทง ใจ ดง กาพย หอ โคลง ตอ ไป น

๏เถา วลย พน พฤก-ษา ถบ ชง ชา ชา แกวง ไกวทำา เพลง วง เวง ไพร สง เสยง เรอย เฉอย ละ-คร

เครงฯ๏เถา วลย พน ไม หยอน ลง มา

สาว นง ถบ ชง ชา หวง หอยทำา เพลง วง เวง อา รมณ ชนเสยง สง เพราะ ดอก สรอย ฉำา รอง ละ-คร เครงฯกาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง เปน วรร-ณ-ค-ด เกา แก ท ม

ความ ไพ-เราะ และ ทน ส-มย อย เสมอ แม ล ลา ของ โคลง ใน ตำา-แหนง คำา โท บาง บท บาง ตอน จะ ไม ตรง กน ฉน-ท-ลกษณ บาง แต เมอ พ-จา-ร-ณา ตาม เนอ หา และ เชง ก-ว แลว จะ เหน วา เปน วรร-ณ-ค-ด ท ทรง คณ คา ทง ทาง ปญ-ญา และ ทาง อา-รมณ มาก ท เดยว

อ-ธ-บาย คำา-ศพท และ สำา-นวนกถม -เปน โท โทษ ของ คำา วา กะ-ทม ตาม บง คบ ของ คำา ประ-พนธกรม ชะ แม -เจา นาย ผ หญง ฝาย ในกน กง -ลอม วงกบ -ประ-ทน หลง ชางเกลอน กร -ไป พรอม กน มาก มายเขรอง -เครอง ใน ท น ตอง การ คำา โทครำา -นา จะ เปน คำา วา คลำา คอ คลา คลำา หมาย ถง เตม ไป หมดจ-ต-รงค -องค ๔ หรอ ท-หาร ๔ เหลา คอ เหลา ชาง เหลา มา

เหลา รถ และเหลา ราบชม ผ -คำา โท โทษ ของ คำา วา ชม พชาง ระ-วาง ใน -ชาง ท ขน ทำา เนยบ เปน ของ หลวงแตรน -เสยง ชาง รองทอก -ชาง ตว ใหญๆ ท เปน จา ฝงเทพ ล ลา -ชอ ชาง ระ-วาง ในเทรด -เครอง ประ-ดบ ศร-ษะ อยาง เตย ม กรอบ หนา

โทน -ม เพยง หนง เทา นนนม ตำา เรย(นม ตำา เลย) -ไม เถา ช-นด หนง ใบ หนา อวบ นำา ท ม ลำา-ตน

ยาง ยาว คลาย นำา นม มชอ ตาม ซอก ใบ ดอก แขง คลาย ข ผง

นก ส-นม -หญง คน ใช ใน พระ-ราช วงผม -คำา โท โทษ ของ คำา วา พมพลาย -ชาง เพศ ผพก ตรา -ใบ หนาพง -ชาง เพศ เมยพ-นาย,ทอง แดง,เผอก,เนยม -ชอ ชาง ประ-เภท ตางๆ แยก ตาม ส ชางพด-ตาล -ชอ ราช รถ ทรงมจ-ฉา-ชาต -ปลาม -อก-ทก เซง-แซม-ท -ม-ท ปาน ไม แหลมรส-ราค -ความ กำา-หนด รญ-จวน ใจราง-ชาง -สวย งามส-ถต เสถยร -คง อย ยน นานสราย -สา-หรายสำา -หม พวก เหลาหงา -คำา โท โทษ ของ คำา วา งา ใน ท น ตอง การ คำา

โทหร -คำา โท โทษ ของ คำา วา ร ใน ท น ตอง การ คำา โทหวาย - คำา โท โทษ ของ คำา วา วาย ใน ท น ตอง การ คำา

โทแหน - คำา โท โทษ ของ คำา วา แน ใน ท น ตอง การ คำา

โท

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย บค-คล๑.รวบ รวม ราย ชอ ตน ไม สตว ปา นก และปลา ท ได จาก การ อาน กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดงเลอก เขยน อ-ธ-บาย ลก-ษ-ณะ ของ ชอ เหลา นน มา ประ-เภท ละ ๒-๓ ชอ๒.เลอก กาพย หอ โคลง ท นก-เรยน ชอบ มา ๓-๕ บท ถอด ความ แลว เขยน ความ ร สก ประ-ทบ ใจ กาพย หอ โคลง ท เลอก มา แลก เปลยน ความ ร กบ เพอน ใน ชน เรยน

๓.หา ภาพ พจน หรอ ก-ว โว หาร ท ปรา-กฎ ใน เรอง บอก ดวย วา เปน โว หาร หรอ ภาพ-พจน ช-นด ใด๔.อ-ธ-บาย ความ ลก-ษ-ณะ ของ กาพย ยา น และ โคลง ส ส-ภาพ๕.อ-ธ-บาย ความ แตก ตาง ของ กาพย หอ โคลง กบ กาพย เห เรอ๖.เขยน หรอ พด แสดง ว-ธ จบ เหยอ ของ ง เหลอม จาก บท ประ-พนธ๗.ให กลาว ถง ธาร ทอง แดง จาก จน“ ” -ต-นา-การ ของ นก-เรยน เมอ อาน กาพย หอ โคลง เรอง นกจ-กรรม กลม๑.ให นก เรยน แบง กลม คน หา ชอ พช สตว นำา สตว บก ท ปรา-กฎ ใน เรอง แลว จด ทำา คำา อ-ธ-บาย ลก-ษ-ณะ และ ว-ถ-ช-วต ของ สง เหลา นน๒.แบง กลม คน ควา ประ-วต ของ เจา ฟา ธรร-ม-ธ-เบศร และ พระ-น-พนธ ของ ก-ว พระ-องค นกจ-กรรม เสนอ แนะจด อ-ภ-ปราย เรอง สง แวด ลอม ตาม ธรร-ม-ชาต ใน อ-ดต การ เปลยน แปลง และ การ อ-น-รกษ เพอ ให คง อย ต-ลอด ไป

รา ชา ธ-ราช

ตอน ส-มง พระ-ราม อา สาท มา ของ เรอง

ใน ป พท-ธ-ศก-ราช ๒๓๓๘ พระ-บาท สม-เดจ-พระ-พท-ธ-ยอด ฟา จ-ฬา โลก ม-หา ราช ม พระ-บรม ราช โอง การ วา ม ผ แปล พระ-ราช พง ศา-ว-ดาร-รา-มญ-ถ-วาย สม-เดจ พระ-อ-น-ชา-ธ-ราช กรม พระ-ราช-วง บ-วร ม-หา ส-ร-ส-หนาท เปน เรอง พระ-เจา รา-ชา-ธ-ราช ทรง ทำา ศก กบ พระ-ฝรง มง ฆอง การ ศก นน นบ เปน ม-หา-ยทธ สง-คราม ท เปน ประ-โยชน แก การ ศก-ษา แต เรอง ดง กลาว ยง แปล ไว ไม สม-บรณ จง ทรง พระ-ก-ร-ณา โปรด เกลาฯ ให เจา พระ-ยา พระ-คลง (หน) และ ค-ณะ รวม กน เรยบ เรยง ขน ใหม โดย ม พระ-ราช-ประ-สงค จะ ให คน ไทย ได อาน ดง ความ วา ขอ “ความ ใน เรอง รา-ชา-ธ-ราช ท ยง ขาด เหลอ คาง เกน อย นน ให เรยบ เรยง ขน ใหม ไว เปน ภา-ษา ส-ยาม ดวย พระ-ราช-ห-ฤ-ทย ประ-สงค จะ ให เปนห-ตา-น-หต-ประ-โยชน แก พระ-บรม-วง-ศา-น-วงศ ขา-ทล-ละ-ออง-ธ-ล-พระ-บาท ผ นอย ผ ใหญ ฝาย ท-หาร ฝาย พล เรอน จะ ได จำา ไว เปน ค-ต บำา-รง ส-ต ปญ-ญา ไป ภาย หนา”

การ ท กลาว วา เรอง รา-ชา-ธ-ราช นน เปน ห“ -ตา-น-หต ประ-โยชน ”หมาย ถง เรอง นน ม คณ-คา นา นป-การ เนอง จาก เนอ เรอง หลก จะ บรร-ยาย ถง การ สง-คราม ระ-หวาง มอญ และ พ-มา ซง ใน การ รบ แต ละ ครง นอก จาก จะ ประ-กอบ ดวย กล-ยทธ ท นา ศก-ษา พ-จา-ร-ณา แลว เรอง ความ ประ-พฤต ลก-ษ-ณะ-น-สย ของ ตว ละ-คร ใน เรอง น ยง ม ราย ละ-เอยด เปน แบบ อยาง ท นา ศก-ษา เปน ตน วา การ ประ-พฤต ป-ฏ-บต ตน เยยง พระ-รา ชา ท ด การ ทำา หนา ท ของ ขา ท-หาร ขน นาง ขา ราช-การ แผน ดน ความ ซอ ตรง ความ เกง กาจ ใน กระ-บวน ยทธ การ ใช ส-ต ปญ-ญา แก ไข เหต-การณ เฉพาะ หนา รวม ทง การ วาง แผน ระ-ยะ-ยาว ความ สำา-เรจ และ ความ ลม เหลว อน เปน ลก-ษ-ณะ ธรร-ม-ดา ธรร-ม-ชาต ของ ม-นษย ตาม ท ปรา-กฎ ใน การดำา เนน เรอง รา-ชา-ธ-ราช ยง ม เนอ เรอง ท ส-นก เหต-การณ พลก ผน ชวน อาน และ ชวน คด ตด ตาม

“รา-ชา-ธ-ราช เปน วรร” -ณ-ค-ด ท ม คณ-คา ทง เนอ หา สา-ระ และ การ ใช ภา-ษา รอย-แกว ท ไพ-เราะ เหมาะ-สม แก เหต-การณ ใน เรอง เรอง น จง ได รบ การ ตด ตอน มา เปน หนง-สอ วรร-ณ-ค-ด สำา-หรบ อาน และ พ-จา-ร-ณา ใน ชน เรยน หลาย ตอน ดวย กน เชน ตอน ศก พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ตอน พลาย ประ-กาย มาศ เปน ตน ใน ท น จะ ได ยก ตอน ส“ -มง พระ-

ราม อา สา มา ให อาน เพราะ เปน ตอน ท ม ขอ คด นา สน ใจ และ ม เนอ ”เรอง ท อาน เพอ ความ บน-เทง อก ดวย อ-นง ตอน ส-มง พระ-ราม อา สา น เปน ตอน หนง ท น-ยม นำา มา แสดง เปน ละ-คร พน ทาง เปน ละ-คร ท งด งาม บ-ร-บรณ ดวย อรร-ถ-รส ของ เนอ เรอง การ ราย รำาท สวย งาม เพลง และ ดน-ตร ท ผ-สาน และ สอด คลอง กบ เรอง อยาง กลม กลน เรอง ยอ กอน ถง ตอน ส-มง พระ-ราม-อา-สา

พระ-เจา รา-ชา-ธ-ราช ผ เปน ใหญ ใน เมอง มอญ นน ม บรร-พ-บ-รษ เปน บค-คล ธรร-ม-ดา ชอ วา มะ-กะ-โท เปน บตร พอ คา อย แขวง เมอง เมาะ-ตะ-มะ เมอ อา-ย ได ประ-มาณ ๑๕ ป บ-ดา ตาย มะ-กะ-โท คม คบ หาบ ของ มา คา ขาย ท เมอง ส-โข-ทย จำา-นวน๓๐คน หาบ ระ-หวาง ทาง ลก หาบ คน หนง ปวย มะ-กะ-โท จง หาบ ของ แทน ถก ฟา ฝา จน คาน หก ไป ๓ ครง แต มะ-กะ-โท ไม เปน อน-ตราย มอง ไป ทาง ทศ ตะ-วนออก เหน แสง อา-ทตย ส-วาง เหลยว มอง กลบ มา ทาง ทศ ตะ-วน ตก เกด ฟา แลบ ขน เหน ว-มาณ และ ปรา-สาท ราช-มน-เทยร มะ-กะ-โท จง เขา ใจ วา ตน จะ ม วา-ส-นา ตอ ไป ใน ภาย หนา จง ไป หา ผ ทำา นาย เหต-การณ ก ได รบ คำา แนะ นำา วา จะ ม ก-ษตรย ทาง ทศ ตะ-วน ออก ทรง อ-น-เคราะห ไป กอน แลว จะ ได เปน ใหญ ใน ทศ ตะ-วน ตก มะ-กะ-โท เชอ คำา ทำา นาย จง พ-ยา-ยาม ไป หา ท อา-ศย ใน กรง ส-โข-ทย โดย ได ไป ขอ อย กบ นาย ชาง ชวย ทำา งาน อยาง ข-ยน นาย ชาง รก ใคร แบง ปน เงน ราย ได ให ดวย วน หนง สม-เดจ พระ-รวง เสดจ โรง ชาง ได ทรง พบ มะ-กะ-โท และ ได ทรง ทราบ วา เปน คน-มอญ ท ม ความ ข-ยน ขน แขง สม-เดจ พระ-รวง ทอด พระ-เนตร เหน เบย หนง เบย ตก อย จง ตรส ให มะ-กะ-โท เกบ เอา ไป มะ-กะ-โท นำา เบย ไป ซอ เมลด พนธ ผก กาด เจา ของ ราน บอก วา เบย เดยว ขาย ไม ได มะ-กะ-โท ขอ เฉพาะ ท ตด นว แลว จง เอา นว ใส ปาก แลว จม นว ลง ใน ถง เมลด ผก กาด นำา เมลด ผก กาด ท ตด ปลาย นว มา ปลก มะ-กะ-โท บำา-รง เลยง ตน ผก กาด เปน อยาง ด ได ตน ผก กาด โต งาม สม ใจ เมอ สม-เดจ พระ-รวง เสดจ โรง ชาง อก ครง มะ-กะ-โท ก นำา ผก กาด ไป ถ-วาย พรอม ทง เลา เรอง การ ปลก ผก กาด ดวย เงน หนง เบย นน สม-เดจ พระ-รวง พอ พระ-ทย ท มะ-กะ-โท เปน คน ฉ-ลาด และ ม ความ เพยร จง ทรง ขอ ไป เลยง เรม ตน ให ทำา-งาน อย กบ พอ ครว มะ-กะ-โท ทำา งาน ดวย ความ ข-ยน หมน เพยร ม ความ ชอบ ตอ มา สม-เดจ พระ-รวง เจา จง ทรงแตง ตง ให เปน ขน วง ม หนา ท กำา กบ ด แล พระ-ราช-ฐาน มะ-กะ-โท ทำา หนา ท อยาง ด ยง เปน ท

โปรดปราน ของ พระ-ม-หา ก-ษตรย และ เปน ท รก ของ ขน นาง ราช-การ ทว ไป

การ เขา ไป อย ใน พระ-ราช-วง เปน เหต ให มะ-กะ-โท ขน วง ได ม โอ-กาส พบ พระ นาง เทพ ส-ดาสรอย ดาว พระ-ราช-ธ-ดา ของ สม เดจ พระ-รวง ทง สอง ได ลอบ รก กน และ เมอ สม-เดจ พระ รวง ม ราช-การ ทพ ไป ปราบ ขา ศก ท ช-วา ทง สอง คน ก ขน ทรพย สม-บต และ คน ตด ตาม จำา-นวน หนง หน ไป แลว เขยน หนง สอ กราบ ถ-วาย บง คม ทล เลา เหต อศ-จรรย ท ตน จะ ได เปน ใหญ ให ทรง ทราบ และ ขอ พระ-ราช ทาน อ-ภย โทษ สม เดจ พระ-รวง ก ม ได ทรง ถอ โทษ ตอ มา มะ-กะ-โท ก สา-มารถ ตง ตน เปน ใหญ ได สำา-เรจ จง สง พระ-ราช-สาสน และ เครอง ราช-บรร-ณา การ มา ถ-วาย สม เดจ พระ-รวง ขอ พระ-ราช ทาน นาม สม เดจ พระ-รวง พระ-ราช ทาน นาม ภา-ษา-ไทย ให วา พระ“ -เจา ฟา รว”

มะ-กะ-โท จง เปน พระ-เจา-ฟา-รว ป-ฐม ก-ษตรย ของ เมอง เมาะ-ตะ-มะ สบ ตระ-กล วงศ ตอ มาๆ จน ถง ก-ษตรย องค ท ๘ คอ พระ-เจา อ พระ-เจา อ ม พระ-โอ-รส หลาย องค องค หนง ชอ มง-ส-ระ-ม-ณ-จกร พระ-บ-ดา ทรง เรยก วา พระ-ยา-นอย ตอ มา พระ-ยา-นอย ได เปน ก-ษตรย ทรง พระ-นาม วา พระ“ -เจา รา-ชา-ธ-ราช ทาง ฝาย เมอง พ” -มา ม ก-ษตรย ทรง พระ-นาม วา พระ-เจา ฝรง มง ฆอง หรอ พระ-เจา มณ-เฑยร ทอง พ-มา และ มอญ ม เขต ดน แดน ตด ตอ เนอง กน ม เหต-การณ ศก สง-คราม อย เสมอ เปน สง-คราม ใหญ บาง เลก บาง ผลด กน แพ ผลด กน ช-นะ เรอย มา บาง คราว มอญ ได เปรยบ บาง ครง พ-มา ได เปรยบ

เรอง รา ชา ธ ราช ใน ตอน ส-มง พระ-ราม อา สา น เปน ชวง ท ฝาย พ-มา อย ขาง ได เปรยบ เนอง จาก ฝาย มอญ สญ เสย นาย ทพ สำา-คญ ไป หลาย คน ส-มง พระ-ราม ซง เปน ท-หาร เอก ฝ มอ ด คน หนง ก ถก ฝาย พ-มา จบ ได ตก เปน เชลย ของ ฝาย พ-มา การ ท ส-มง พระ-ราม ถก จบ นน เนอง จาก ท ส รบ กน มง-ราย-กะ-ยอ-ฉะ-วา โอ-รส พระ-เจา ฝรง มง ฆอง อย นน ส-มง พระ-ราม ข ชาง พลาย ประ-กาย มาศ พลาย ประ-กาย มาศ พลด ตก หลม ขน ไม ได ฝาย พ-มา จง รม ลอม เขา จบ ตว ส-มง พระ-ราม ไป ได ส-มง พระ-ราม จง ตก เปน เชลย ของ ฝาย พ-มา ตอง จอง จำา อย ใน คก พ-มา เหมอน นก โทษ ทว ไปเรอง ยอ ตอน ส-มง พระ-ราม อา สา

ชวง เว-ลา ท ส-มง พระ-ราม ตก เปน เฉลย ของ ฝาย พ-มา นน เปน ชวง วาง ศก มอญ และ พ-มา พระ-เจา กรง ตา ฉง ก-ษตรย จน ม ท-หาร เอก ท ชำา-นาญ เพลง ทวน ชอ กา-มะ-น ท เกง กาจ จน ได รบ คำาสรร-เสรญ วา กา“ -มะ-น ม ใช ม-นษย ดจ-เทพ-ย-ดา ก วา ได พระ” -เจา กรง จน อยาก จะ ทอด พระ-เนตร ท-หาร ฝ มอ รำา-ทวน ตอ ส ตว ตอ ตว กบ กา-มะ-น จง ทรง ยก ทพ ใหญ จำา-นวน ไพร พล มาก ข-นาด จะ นบ ประ-มาณ ม ได มา ประ-ชด เมอง อง-วะ และ สง พระ-ราช-สาสน ทา ทาย ให พระ-เจา กรง อง-วะ หรอ พระ-เจา ฝรง มงฆอง สง นก รบ มา ส กบ กา-มะ-น ตว ตอ ตว หาก ฝาย พ-มา แพ ก ตอง ตก เปน เมอง ขน ของ จน ฝาย พ-มา ขด สน นก รบ เพลง ทวน หา นก รบ ไป ตอ ส ม ได พระ-เจา มง ฆอง โปรด ให ประ-กาศ ต ฆอง รอง ปาว ไป ทว เมอง หา ผ ขน อา-สา-ส-มง พระ-ราม ได ยน ก อยาก ออก รบ ครง แรก ไม อา-สา เพราะ เหน วา เปน เรอง ของ พ-มา ไม ใช เรอง ของ ตน ตอ มา คด วา หาก จน ได พ-มา แลว ก คง จะ รก ตอ ไป ถง เมอง มอญ เจา นาย ของ ตน คอ พระ-รา-ชา-ธ-ราช ก จะ ตอง เดอด รอน เปน แน เพราะ ข-ณะ นน ฝาย มอญ สญ เสย นก รบ ไป จำา-นวน มาก ส-มง พระ-ราม จง ตด สน ใจ รบ อา-สา และ ส กบ กา-มะ-น จน ช-นะ พระ-เจา ฝรง มง ฆอง จง พระ-ราช ทาน ตำา-แหนง อป-ราช ให ตาม ท ได ประ-กาศ ไว และ พระ-ราช ทาน-ธ-ดา ให ดวย ส-มง พระ-ราม ขอ สญ-ญา วา ม ให ใคร เรยก ตน วา เชลย “ ”หาก ใคร เรยก เชลย วน ใด จะ กลบ กรง หง-สา-ว-ด พระ เจา ฝรง มง ฆอง ทรง รบ สญ-ญา และ ให ประ-กาศ วา ผ ใด เรยก ส-มง พระ-ราม วา เชลย จะ ถก ประ-หาร ช-วต ส-มง พระ-ราม อย กบ พระ-ราช ธ-ดา ดวย ความ สข จน ม ลก-ชาย คน หนง พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ทรง โปรด ปราน พระ-ราช-นด-ดา มาก ทรง อม ออก ราช การ เสมอ วน หนง ใน ท ประ-ชม ขน นาง ซง ส-มง พระ-ราม เฝา อย ดวย พระ-ราช นด ดา ลก ขน เกาะ พระ-อง-สา และ เออม พระ-หตถ สง ขน ไป อก พระ-เจา ฝรง มง ฆอง เผลอ พระ-โอษฐ ตรส วา ลก “อาย เชลย น กลา หาญ นก ครน ร สก พระ” -องค ก เลย เสดจ ขน ส-มง พระ-ราม ร สก อบ อาย มาก จง เขยน จด-หมาย ลา พระ-ธ-ดา แลว กลบ กรง หง-สา-ว-ด ใน คน วน นน พระ-เจา รา-ชา-ธ-ราช ทรง ตอน รบ การ กลบ มา ของ ส-มง พระ-ราม ดวย ความ ด พระ-ทย โปรดฯ ให ไป เปน เจา เมอง หวาน

รา-ชา-ธ-ราช ตอน ส-มง พระ-ราม อา สาฝาย พระ-เจา กรง ตา ฉง ซง เสวย ราช สม-บต อย ใน กรง จน นน ม

ท-หาร เอก คน หนง ชอ กา-มะ-น ม ฝ มอ แทง ทวน สน ทด ด หา ผ เสมอ ม

ได จน ทง ปวง ก สรร เสรญ วา กา-มะ-น ม ใช ม-นษย ดจ เทพ-ย-ดา ก วาได อย มา วน หนง พระ-เจา กรง จน เสดจ ออก ตรส ปรก-ษา ดวย เส-นา-บ-ด มน-ตร มข ทง ปวง วา ทำา ไฉน เรา จะ ได เหน ท-หาร ข มา ส กน กบ กา-มะ-น ได แต พอ ชม เลน เปน เจรญ ตอ ได บาง เส-นา บ-ด ทง ปวง จง กราบ ทล วา ก-ษตรย ท จะ ม ทแกลว ท-หาร ข มา สน ทด นน ม อย แต กรง รต-น-บ-ระ อง-วะ กบ กรง หง-สา-ว-ด ก-ษตรย ทง สอง พระ-องค น ยอม ทำา สง-คราม แก กน อย ม ได ขาด

พระ-เจา กรง จน ได ทรง ฟง ก ม พระ-ทย ยน ด นก จง สง ให จด พล พ-ย-ห-เส-นา ทง ปวง เปน อน มาก จะ นบ ประ-มาณ ม ได ครน ได ศภ-ฤกษ แลว พระ องค ก เสดจ ทรง มา พระ-ท นง ยก ทพ บก มา กรง รต-น-บ-ระ-อง-วะ พระ-เจา กรง จน ยก มา ครง นน อ-ป-ระ มา ดง ฝน ตก หา ใหญ ตก ลง นำา นอง ทวม ปา ไหล เชยว มา เมอ ว-สน-ต-ฤ-ด นน หา สง ใด จะ ตาน ม ได ครน เสดจ ดำา-เนน กอง ทพ มา ถง กรง รต-น-บ-ระ-อง-วะ ทอด พระ-เนตร เหน กำา แพง เมอง ถ-นด ก ให ตง มน ลง

ฝาย พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ได แจง วา ทพ จน ยก มา มาก เหลอ กำา ลง ออก รบ ส ตาน ทาน ให แต รก-ษา พระ-น-คร มน ไว เปน สา-มารถ ฝาย พระ-เจา กรง จน จง ให ม พระ-ราช กำา-หนด ประ-กาศ แก ท-หาร ทง ปวง วา ถา ผ ใด ไม ม อา-วธ รบ ส อยา ให ทำา อน-ตราย เดด ขาด ถา ผ ใด ม ฟง จะ ให ตด ศร-ษะ เสยบ เสย ครน พระ-เจา กรง จน ให ตง คาย มน ลง แลว ก ให แตง พระ-ราช-สาสน ฉ-บบ หนง แลว ให จด แพร ลาย มง-กร รอย มวน แพร ลาย ทอง รอย มวน กบ เครอง ยศ ประ-ดบ หยก อยาง ก-ษตรย สำา รบ หนง ให ขน-นาง ใน ตำา-แหนง ฝาย พล เรอน ชอ โจ-เปยว พด ภา-ษา พ-มา ได กบ ไพร พอ สม ควร เชญ พระ-ราช-สาสน กบ เครอง ราช บรร-ณา-การ เขา มา ถ-วาย พระ-เจา ฝรง มง ฆอง โจ-เปยว ก ถ-วาย บง-คม ลา ถอ พระ-ราช-สาสน คม เครอง ราช บรร-ณา-การ มา กบ ดวย ไพร จง เรยก ท-หาร ผ รก-ษา หนา ท ให เปด ประ-ต รบ เมอง นาย ทพ นาย กอง ได ดง นน ก เขา กราบ บง คม ทล พระ-เจา ฝรง มง ฆอง จง โปรด ให ผ ถอ พระ-ราช-สาสน เขา มา โจ-เปยว เขา มา กราบ ถ-วาย บง-คม หนา พระ-ท นง ถ-วาย พระ-ราช-สาสน กบ เครอง ราช บรร-ณา-การ พระ-เจา ฝรง มง ฆอง พระ-เจา ฝรง มง ฆอง จง รบ สง ให ลาม เจา พ-นก-งาน เขา มา แปล พระ-ราช-สาสน ลาม แปล แลว จง ตรส ให อา-ลกษณ อาน ใน พระ-ราช-สาสน นน วา

เรา ยก พ-ย-ห-เส-นา มา ครง น ดวย ม ความ ปราร-ถ-นา สอง ประ-การ ประ-การ หนง จะ ให พระ-เจา อง-วะ อย ใน อำา-นาจ ออก มา ถ-วาย บง-คม เรา ประ-การ หนง จะ ใคร ด ท-หาร ข มา รำา-ทวน ส กน ตว ตอ ตว ชม เลน เปน ขวญ ตา แมน ท-หาร กรง รต-น-บ-ระ-อง-วะ แพ ก ให ยอม ถ-วาย เมอง แก เรา โดย ด อยา ให ส-ม-ณ ช พราหมณ อา-ณา-ประ-ชา ราษฎร ได รบ ความ เดอด รอน เลย ถา ท-หาร ฝาย เรา แพ ก จะ เลก ทพ กลบ ไป ยง พระ-น-คร และ ราษ-ฎร ใน กรง รต-น-บ-ระ อง-วะ นน โดย ตำา ลง ไป แต กระ-ทอม นอย หลง หนง ก ม ให เปน อน-ตราย พระ เจา อง-วะ จะ คด เรง ประ-การ ใด ก เรง บอก ออก มา

พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ได แจง ใน พระ-ราช-สาสน นน แลว ก ด พระ-ทย นก ดวย ทรง พระ-ดำา ร วา การ สง-คราม ครง น เปน ธรร-ม-ยทธ ใหญ ยง ส-ม-ณ-ช-พราหมณ อา ณา ประ-ชา-ราษฎร จะ ม ได ความ เดอด รอน สม ควร แก พระ-เจา แผน ดน ผ ตง อย ใน ย-ต-ธรรม ทรง พระ-ดำา-ร แลว จง ให พระ-ราช ทาน เงน ทอง เสอ ผา แก ผ ถอ หนง สอ เปน อน มาก แลว ให แตง พระ-ราช-สาสน ตอบ ฉ-บบ หนง ให จด เครอง ราช บรร-ณา-การ ผา สก-หลาด ย สบ พบ นอ-ระ-มาด หา สบ ยอด นำา ดอก ไม เทศ สาม สบ เตา ชาง พลาย ผก เครอง ทอง ชาง หนง มอบ ให โจ-เปยว ผ จำา ทล พระ-ราช สาสน นำา กลบ ไป ถ-วาย พระ เจา กรง จน พระ เจา กรง จน จง รบ สง ให ลาม พ-มา เขา มา แปล ให เจา พ-นก-งาน อาน ถ-วาย ใน พระ-ราช-สาสน ตอบ นน วา

ซง พระ-เจา กรง จน ม พระ-ทย ปราร-ถ-นา จะ ใคร ชม ฝ มอ ท-หาร ฝาย พ-มา ข มา ร ำา-ทวน ส กน เปน สง-คราม ธรร-ม-ยทธ นน เรา เหน ชอบ ดวย ม ความ ยน-ด ยง นก เพราะ เหน สม-ควร แก พระ-องค เปน ก-ษตรย ผ ใหญ อน ประ-เสรฐ แต การ สง-คราม ครง น เปน ม-หา-ยท-ธ-นา-การ ใหญ จะ ดวน กระ-ทำา โดย เรว นน ม ได ขอ งด ไว ภาย ใน เจด วน อ-นง พระ-องค ก เสดจ มา แต ประ-เทศ ไกล ไพล พล ทง ปวง ยง-เหนด เหนอย เมอย ลา อย ขอ เชญ พระ-องค พก พล ท-หาร ระ-งบ พระ-กาย ให สำา-ราญ พระ-ทย กอน เกด แลว เรา จง จะ ให ม กำา-หนด นด หมาย ออก ไป แจง ตาม ม พระ-ราช-สาสน มา นน

พระ-เจา กรง จน ได แจง ใน พระ-ราช-สาสน ตอบ แลว ก ด พระ-ทย จง สง ให นาย ทพ นาย กอง ทง ปวง ส-งบ ไว

ฝาย พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ครง สง พระ-ราช-สาสน และ เครอง ราช บรร-ณา-การ ไป แลว จง ตรส ปรก-ษา เส-นา พฤ-ฒา-มาตย-ราช-ป-โร-หต ขา ราช-การ ผ ใหญ ผ นอย ทแกลว ท-หาร ทง ปวง วา ผ ใด รบ อา สา ข มา แทง ทวน ส กา-มะ-น ท-หาร พระ-เจา กรง จน ตว ตอ ตว ได บาง เส-นา พฤ-ฒา-มาตย ผ ใหญ ผ นอยทแกลว ท-หาร ทง ปวง ก ม อาจ รบ อา สา ได พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ทรง ว ตก เปน ทกข พระ-ทย นก จง ให หา โหร มา คำา-นวณ พระ-ชน ษา และ ชะ-ตา เมอง ด โหร ก คำา-นวณ ฎ-กา ด ทล ถ-วาย วา พระ ชน ษา และ ชะ-ตา ดวง เมอง ยง ด อย หา เสย ไม นาน ไป จะ ได ลาภ อน ประ-เสรฐ อก

พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ได ทรง ฟง ก ด พระ-ทย จง ให ต ฆอง รอง ปาว ทว พระ-น-คร วา ถา ผ ใด รบ อา สา ส กบ กา-มะ-น ท-หาร พระ-เจา กรง จน ได พระ-เจา แผน ดน จะ-โปรด ให เปน ม-หา-อป-ราช เส-นา-บ-ด รบ สง แลว ก ให ปาว รอง ไป ทว พระ น-คร ไม ม ผ ใด ท จะ อาจ ออก รบ อา สา ได

ฝาย ผ คม ซง คม ส-มง พระ-ราม นน จง เจ-ร-จา กบ เพอน กน ตาม เรอง ราว แลว วา ครง น พระ เจา อย หว จะ แบง สม-บต ให กง หนง ก ยง ไม ม ผ ใด รบ อา-สา เหน เมอง จะ ตก ตำา เสย กระ-มง ส-มง พระ ราม ได ยน ดง นน ก คด วา แต เรา ตอง พน-ธ-นา การ ตราก ตรำา อย นาน แลว ม ได ข ชาง ข มา เหยยด มอ เหยยด เทา เยอง แขน ซาย ยาย แขน ขวา เลน บาง เลย ร ำา คาญ ใจ นก เรา กลว อะ ไร กบ กา-มะ-น ท-หาร จน อน จะ เอา ชย ช-นะ นน ไม ส ยาก ใจ นก ครน จะ รบ อา-สา บด น เลา ก เหมอน หาบ สอง บา อา สา สอง เจา หา ควร ไม คด แลว ก นง เสย ครน รง ขน ผ คม ได ยน ขา หลวง มา ปาว รอง อก จง พด กบ เพอน กน วา ทพ จน ยก มา ครง น ใหญ หลวง นก หาก ท-หาร ผ ใด ท จะ รบ อา-สา ปอง กน พระ-น-คร ไว นน เปน อน ยาก แลว อยา วา แต เมอง พ-มา เทา น เลย ถง เมอง ใหญๆ กวา เมอง พ-มา สก สบ เมอง ก เหน จะ ส ไม ได หนา ท เหน จะ เสย เมอง ให แก จน เปน มน คง

ส-มง พระ-ราม ได ฟง ดง นน ก คด วา กรง อง-วะ น เปน ตน ทาง อ-ประ-มา ดง หนา ดาน กรง หง-สา-ว-ด พระ-เจา กรง จน ยก ทพ มา ครง น ก ม ความ ปราร-ถ-นา จะ ใคร ด ทแกลว ท-หาร อน ม ฝ มอ ข มา ร ำา เพลง ทวน ส กน ตว ตอ ตว ถา ไม ม ผ ใด ส รบ ถง จะ ได เมอง อง-วะ แลว ก ไม สน ความ ปราร-ถ-นา แต เพยง น เหน ศก จน จะ กำา-เรบ ยก ลวง เลย ไป ตด กรง หง-สา-ว-ด ดวย เปน มน คง ตว เรา เลา ก ตอง จอง จำา ตราก ตรำา อย ถา เสย กรง อง-วะ แลว จะ หมาย ใจ วา จะ-รอด คน ไป เมอง หง-สา-ว-ด ได ก

ใช ท จำา เรา ตอง รบ อา สา ตด ศก เสย จง จะ ชอบ อยา ให ศก จน ยก ลง ไป ตด กรง หง-สา-ว-ด ได คด แลว จง พด กบ ผ คม วา จะ กลว อะ-ไร กบ กา-มะ-น ท-หาร เจา กรง จน นน จะ ฝ มอ ด สก เพยง ไหน เรา กลว แต ท-หาร เท-พ-ย-ดา ท เหาะ ได ซง กา-มะ-น กบ เรา ก เปน ม-นษย เดน ดน เหมอน กบ เรา หา กลว ไม พอ จะ ส รบ เอา ชย ช-นะ ได นาย ผ คม ได ฟง ก ด ใจ จง ตอบ วา ถา ทาน รบ อา สา ได แลว ด ยง นก เหน ทาน จะ พน โทษ ได ท ม-หา อป ราช ม ยศ-ถา ศกด ใหญ เปน มน คง ไป เบอง หนา เรา จะ ขอ พง บญ ทาน ส-มง พระ ราม ตอบ วา ซง เรา จะ รบ อา สา น จะ หวง ยศ-ถา ศกด หา ม ได ประ-สงค จะ ก พระ-น-คร ให เปน เกยร-ต-ยศ ไว และ จะ ให ราษฎร ส-ม-ณ-ช-พราหมณ อย เยน เปน สข เทา นน ผ คม ได ฟง ก ชอบ ใจ นก จง นำา ถอย คำา ส-มง-พระ-ราม รบ เขา ไป แจง แก เส-นา-บ-ด เส-นา-บ-ด ได ฟง ก ม ความ ชน ชม จง นำา ความ เขา กราบ ทล พระ-เจา มณ-เฑยร ทอง ตาม คำา ส-มงพระ ราม วา นน ทก ปร-ะการ

พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ได ทรง ฟง ก เฉลยว พระ-ทย ทรง พระ-ดำา-ร ระ-ลก ขน มา ได วา ส-มง พระ-ราม ข ชาง ข มา สน ทด ด ฝ มอ เขม แขง กลา ใน การ สง-คราม หา ผ เสมอ ตว ยาก เหน จะ ส ท-หาร พระ เจา กรง จน ได เปน แท ทรง พระ-ดำา-ร แลว ก ม พระ-ทย ยน ด นก จง ตรส แก เส-นา-บ-ด ทง ปวง วา ส-มง พระ-ราม น ฝ มอ เปน ท-หาร เอก เมอง หง-สา-ว-ด เรา ลม คด ไป พง ระ-ลก ขน ได จง ตรส สง ขน นาง กรม น-คร-บาล ให ไป ถอด ส-มง พระ ราม มา กระ ทำา สตย เสย จง นำา เขา เฝา ส-มง พระ-ราม ก เขา มา กราบ ถวาย บง คม หนา พระ ท นง พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ทอด พระ-เนตร เหน ส-มง พระ-ราม ก ม พระ-ทย ยน ด นก จง ตรส ถาม วา ศก มา ตด กรง อง-วะ ครง น หา ผ ใด อา สา ออก ส กบ ท-หาร จน ม ได ทาน จะ รบ อา สา เรา ประ-การ ใด ส-มง พระ-ราม จง กราบ ทล วา อน การ สง-คราม เพยง น ม พอ เปน ไร นก ขา-พ-เจา จะ ขอ รบ อา-สา พระ-องค ออก ไป ตอ ส ดวย กา-มะ-น ส-นอง พระ-เดช-พระ-คณ ม ให อป-ยศ แก พระ-เจา กรง จน นน พอ จะ อย ได แต ขาพ เจา จะ ขอ รบ พระ ราช ทาน มา ท ด ม ฝ เทา ตว หนง ถา ได สม คะ-เน แลว อยา วา แต กา-มะ-น ผ เดยว เลย เวน ไว แต เท-พ-ย-ดา นอก กวา นน ขา-พ-เจา จะ ส ได สน

ฝาย พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ได ทรง ฟง ส-มง พระ-ราม ทล ดง นน ก ม ความ โส-ม-นส ยน ด ยง นก จง ตรส วา มา ของ เรา ม อย เปน อน มาก นก ได หลาย หมน แสน ทาน จะ ปรา-รมภ ไป ไย ดวย มา ตว เดยว ท จะ ให ชอบ

ใจ นน พอ จะ-หา ได ถา ชอบ ใจ ตว ใด แลว เลอก เอา เถด ส-มง พระ-ราม จง ทล วา ลก-ษ-ณะ ชาง ดตอ เมอ ข จง จะ ร วา ด มา ด ได เอา มอ ตอง หลง ด กอน จง จะ ร วา ด ทแกลว ท-หาร ท ด ถา อา สา ออก สง-คราม ทำา ศก จง จะ ร วา ด ทอง นพ-คณ เลา ขด ลง หนา ศ-ลา กอน จง จะ ร วา ด ส-ตร รป งาม ถา พรอม ดวย ลก-ษ-ณะ ก-ร-ยา มา-ร-ยาท ตอง อยาง จง ควร คำา นบ วา งาม ถา จะ ให ร รส อรอย ได สม-ผส ถก ตอง จง นบ ถอ วา ม โอ-ชา อรอย ถา ใจ ด ตอง ทด ลอง ให สน เชง ปญ-ญา กอน จง จะ นบ วา ด ความ อ-ประ-มา ส ขอ ขา-พ-เจา ทล ถ-วาย ดง น เปน ของ หา ยาก ซง พระ-องค ตรส วา มา ม มาก นน ก มาก จรง แต ขาพ เจา เกรง วา จะ ไม ใคร ม ด ท ด จะ หา ยาก พระ เจา ฝรง มง ฆอง ได ทรง ฟง ส-มง พระ-ราม ทล เปรยบ เทยบ หลก แหลม ดง นน ก แยม พระ-สรวล ชอบ พระ-ทย จง สง กรม มา ให จด มา ตน มา ทรง ระ-วาง นอก ระ-วาง ใน และ มา ทง ปวง มา ให ส-มง พระ-ราม ด ท หนา พระ-ลาน หลวง พระ-องค ก เสดจ ทอด พระ-เนตร พรอม ดวย เส-นา-บ-ด ขน นาง ผ ใหญ ทง ปวง กรม มา ผ รบ สง ก ให จด มา สง เขา มา มาก กวา หมน แสน ส-มง พระ-ราม กราบ ถ-วาย บง คม แลว ก ออก ไป ยก มอ ขน ตอง หลง ด มา บรร-ดา ท สง เขา มา เปน อน มาก นน เลอก เสย สน ไม ชอบ ใจ สก ตว หนง ขน นาง ทง ปวง เหน ดง นน ก พา กน หว-เราะ-เยาะ เลน วา มอญ พด มาก อวด แต ปาก ครน จะ เอา จรง แสรง เลอก มา เสย นบ หมน นบ แสน มา ทง ปวง น ก สา-มารถ เคย ผ-จญ ทำา สง-คราม ได รบ อบ จน มา เปน อน มาก แต ลวน ดๆ ทง นน เลอก ม ได แกลง ทำา บด เบอน แก ไข แต พอ ให เนน ชา ไป กวา จะ ได ชอง ก จะ หน กลบ เอา ตว รอด กลบ ไป เมอง แต พระ-เจา ฝรง มง ฆอง นน พระ-องค ม ได สง สย เพราะ ทรง ทราบ อย วา ส-มง พระ-ราม เปน คน ด ม ฝ มอ จรง ส-มง พระ-ราม ก เขา มา กราบ ทล วา ขาพ เจา เลอก มา ม ได ชอบ ใจ สก ตว หนง พระ-เจา ฝรง มง ฆอง จง ตรส วา เรา จะ ให หา มา เลอก อก ชอบ ใจ ทาน จง ได จง ตรส สง เส-นา-บ-ด ให จด มา เชลย-ศกด ใน พระ-น-คร นอก พระ-น-คร มา ให สน เชง

ขณะ เมอ พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ให ม พระ-ราช กำา-หนด ออก ไป แก พระ-เจา กรง จน ครง นน ไพร พล ทง สอง ฝาย และ ชาว บาน ชาว เมอง ก เทยว ไป มา เดน ซอ ของ แก กน เปน ปรก-ต อย หา ทำา อน-ตราย แก กน ไม พวก เส-นา ขา หลวง จง เทยว จด หา มา เชลย-ศกด ไป ใกล กอง ทพ นอก เมอง พบ มา สอง ตว แม ลก หญง หมาย ผ หนง เปน เจา ของ เลยง ไว มา สอง ตว นน กน หญา อย รม มาบ นำา แหง หนง ลก เพยง ขา มา กวาง ประ-

มาณ หา วา ลก มา นน โจน ขาม ฟาก ขาง หนง ได ทก วน หญง หมาย เจา ของ ตำา ขาว ฝด รำา ไว แลว ก รอง เรยก ลก มา นน ลก มา นน ก กระ โจน ขาม มาบ นำา มา กน แต แม มา นน กำา ลง นอย โจน ขาม ลำา มาบ ม ได ลง ลย ขาม นำา มา แต ดง นน ทก วน ม ได ขาด เส-นา-บ-ด เหน ลก มา ตว นน ม กำา ลง มาก และ ประ-กอบ ดวย ลก-ษ-ณะ ตอง อยาง ก ชอบ ใจ จง ให พวก ขา หลวง ชวย กน ลอม เขา จะ จบ เอา ลก มา ลก มา เปรยว อย ก ดด ขบ กด ดวย กำา ลง จบ ม ได เส-นา-บ-ด จง ให เรยก หญง เจา ของ มา แลว บอก วา บด น พระ-เจา แผน ดน ม พระ-ราช ประ-สงค มา เรา เหน มา ของ ทาน งาม ด ตอง ลก-ษ-ณะ ใน ตำา รา ทาน จง ยอม ให เรา นำา ไป ถ-วาย เถด จะ ได รบ พระ-ราช ทาน ราง วล แต ทาน เปน เจา ของ คน เคย ชวย จบ ให เรา ดวย หญง เจา ของ จง คำา นบ วา ถา ทาน จะ ให ขา-พ-เจา จบ ให แลว เชญ ทาน กบ ขา หลวง พา กน หลก ไป เสย กอน เถด อยา ทำา วน วาย เลย หญง เจา ของ วา ดง นน แลว เส-นา-บ-ด กบ ขา หลวง ทง ปวง ชวน กน ถอย ออก ไป ให หาง ไกล หญง เจา ของ จง เอา ขาว เปลอก มา ตำา ได รำา แลว ก รอง เรยก ลก มา ดจ ดง ทก วน แม มา นน ก ทอง นำา ขาม คลอง มา ลก มา นน โจน ขาม คลอง มา กน รำา หญง เจา ของ จง ยก มา ขน รป หนา ลบ หลง ลก มา แลว ก ปลอบ โยน ให กน รำา จง คอย เอา เชอก สอด ผก คอ เขา ไว กบ ตน ไม ให มน คง แลว ให คำา นบ เชญ เส-นา-บ-ด กบ ขา หลวง ทง ปวง ให ผก เอา ลก มา นน ไป เส-นา-บ-ด แจง แลว ก ด ใจ จง ชวน กน มา ด ให ผก มา นน จง เขา ไป ถ-วาย พระ-เจา ฝรง มง ฆอง เสดจ ออก เส-นา-บ-ด นำา มา เขา ไป ถ-วาย กราบ ทล โดย ความ ท ได หญง หมาย นน ทกประ-การ

พระ เจา ฝรง มง ฆอง ทอด พระ-เนตร เหน ลก มา รป ราง อวน งาม ด ก ชอบ พระ-ทย จง ตรส สง ให ส-มง พระ-ราม มา ด มา หนา พระ ท นง ส-มง พระ-ราม กราบ ถ-วาย บง คม แลว ก ออก ไป พ-จา-ร-ณา ด เหน ลก มา นน รป งาม ประ-กอบ ดวย ลก-ษ-ณะ ด ตอง อยาง สม เปน มา สำา-หรบ รบ ศก จง เอา มอ ตอง หลง ด มา นน ม ได ออน หลง ทรด ลง ดจ มา ทง ปวง ท เลอก มา แต หลง ก ร วา มา ตว น ด ได ลก-ษ-ณะ ตาม ตำา-รบ ท เคย เชอ ถอ ชอบ ใจ ขา-พ-เจา นก ขา-พ-เจา จะ ขอ ทด-ลอง ฝก หด เสย ให เชอง กอน กราบ ถ-วาย บง-คม แลว ก จง มา ออก มา พน หนา พระ-ท-นง จง ถอ ทวน สะ-พาย แส เผน ขน หลง มา พา ควบ ออก ไป นอก เมอง ผง-คล กลม ตลบ มด ไป แล ม ได เหน ตว มา และ คน

ฝาย เส-นา-บ-ด ก รอง ออ อง ขน วา อาย มอญ โก-หก มน ลวง พระ-องค หน กลบ ไป เมอง หง-สา-ว-ด และ พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ได ทรง ฟง เส-นา-บ-ด วา ดง นน ก ตก พระ-ทย จง ให หา ผ คม เขา มา ตรส ถาม ดวย พระ-องค อยา ส-มง พระ-ราม จะ ลอ ลวง เรา หน ไป จรง หรอ ประ-การ ใด ผ คม กราบ ทล วา อน ส-มง พระ-ราม ผ น ม ความ ซอ-สตย มน คง นก ซง จะ หน พระ-องค ไป นน ขา-พ-เจา เหน หา เปน ไม เพราะ มา ตว น เปน ลก มา หนม ยง ม ได เคย พาด อาน ม กำา-ลง นก ส-มง พระ-ราม จง ควบ ไป ไกล หวง ท-ร-มาน ให เหนอย ออน ลง จง จะ ฝก สอน โดย งาย ขา-พ-เจา เหน คง จะ กลบ มา ขอ พระ-องค เสดจ คอย ทา อย กอน เถด พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ได ทรง ฟง ผ คม ทล ดง นน ก ยง ไม คลาย พระ-ว-ตก ม ได เสดจ เขา ตรส บญ-ชา ราช-การ ดวย เส-นา-บ-ด ทง ปวง ตง พระ-ทย คอย ทา ส-มง พระ-ราม อย

ส-มง พระ-ราม ขน มา ควบ ไป แต เว-ลา เชา จน บาย สาม โมง ฝก หด มา นน ให ร จก ทำา-นอง รบ รบ ได แคลว คลอง สน ทด แลว ก ชก มา สะ-บด ยาง นอย เปน เพลง ทวน กลบ เขา มา เส-นา-บ-ด ทง ปวง แล เหน ส-มง พระ-ราม ข มา มา แต ไกล ก รอง ออ อง ขน วา ส-มง พระ-ราม กลบ มา แลว เหมอน คำา ผ คม ทล จรง ทก ประ-การ

พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ทอด พระ-เนตร เหน ก ด พระ-ทย นก จง ตรส-สรร-เสรญ วา ส-มง พระ-ราม น นบ วา เปน ชาย ผ หนง ม ความ สตย ซอ ยง นก และ กลา หาญ เขม แขง ร ศลป-ศาสตร สน ทด หา ตว เปรยบ เสมอ ม ได ฝาย ส-มง พระ-ราม ก ชก มา ร ำา เปน เพลง ทวน เขา มา จน ถง หนา พระ ท นง ก ลง จาก หลง มา เขา เฝา กราบ ถ-วาย บง คม พระ-เจา มณ เฑยร ทอง แลว ทล วา ขา-พ-เจา ได มา สม คะ-เน ชอบ ใจ แลว อน ศร-ษะ กา-มะ-น นน ก อย ใน เงอม มอ ขา-พ-เจา จะ เอา มา ถ-วาย พระ-องค ให จง ได ขา-พ-เจา จะ ของ รบ พระ-ราช ทาน ขอ เหลก กบ ตะ-กรวย ใบ หนง สำา-หรบ ผก ขาง มา เมอ ขา-พ-เจา ตด ศร-ษะ กา-มะ-น ขาด แลว จะ รบ เอา ศร-ษะ ม ให ทน ตก ลง ถง ดน ใส ใน ตะ-กรวย ซง แขวน ไป กบ ขาง มา เขา มา ถ-วาย พระ-องค

ฝาย เส-นา บรร-ดา เฝา อย พรอม กน ได ยน ส-มง พระ-ราม ทล ดง นน ก กระ-ซบ เจ-ร-จา กน วา มอญ พด มาก เหน พระ-เจา อย หว ทรง โปรด สรร เสรญ วา ด แลว กำา-เรบ ใจ อวด ตว เหลอ ไป นก พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ก พระ-ราช ทาน เครอง มา ทอง คำา ประ-ดบ พลอย สำา-หรบ มา กบ ผา โผก ศร-ษะ เสอ ชม-พ ขลบ ทอง จบ เอว ทอง ตน แขน ปลาย แขน แหวน สอด

กอย แต ลวน ประ-ดบ เนา-ว-รตน สน จง สง ให มง-นน-ท-มตร จด เครอง ยท-ธ-นา-การ ทง ปวง ให ส-มง พระ ราม ตาม ปราร-ถ-นา แลว ให ม พระ-ราชสาสน กำา-หนด นด หมายออก ไป ถง พระ เจา กรง จน อก ฉ-บบ หนง ให จด ฉ-ลอง พระ-องค อยาง ด ทำา ดวย ขน ส-มน ค หนง ให มง-ม-หา-รา-ชา เปน ผ จำา ทล คม สง ของ ออก ไป ถ-วาย พระ เจา กรง จน

มง-ม-หา-รา-ชา ก ถ-วาย บง-คม ลา ถอ พระ-ราช-สาสน กำา-หนด คม เครอง ราช-บรร-ณา-การ ออก ไป ยง กอง ทพ นอก เมอง ท-หาร ทง ปวง เหน ก ไป แจง แก เส-นา-บ-ด เส-นา-บ-ด จง เขา กราบ ทล พระ-เจา กรง จน จง โปรด ให รบ เขา ไป ณ พลบ-พลา ใน คาย มง-ม-หา-รา-ชา ก เขา ไป กราบ ถ-วาย บง คม หนา ท พระ-ท-นง ถ-วาย พระ-ราช-สาสน กำา-หนด กบ เครอง ราช บรร-ณา-การ แก พระ-เจา กรง จน

พระ-เจา กรง จน จง รบ สง ให ลาม แปล ให เจา พ-นก-งาน อาน ถ-วาย ใน พระ-ราช-สาสน กำา-หนด นน วา

ซง พระ-องค ม พระ-ทย ปราร-ถ-นา ใคร ทอด พระ-เนตร ด ท-หาร ข มา รำา-ทวน ส กน ตว ตอ ตว นน ของ พระ-องค ให ตก แตง การ ซง จะ ทอด พระ-เนตร ไว จง พรอม เถด ถง ณ วน พ-ฤ-หส-บ-ด เปน คำา รบ เจด วน แลว เมอ ใด จง แตง ท-หาร ให ออก มา ส กน ตาม สญ-ญา จะ ได ทรง ชม สำา-ราญ พระ-ทย

พระ-เจา กรง จน ได แจง ใน พระ-ราช-สาสน กำา-หนด นน แลว ก ด พระ-ทย นก จง สง ให จด ฉ-ลอง พระ-องค มง กร หา เลบ อยาง ด กบ เครอง มา ทอง ประ-ดบ พลอย ลาย หยก สำา-รบ หนง เปน ราช บรร-ณา-การ ตอบ แทน มอบ ให มง-ม-หา-รา-ชา คม เขา มา ถ-วาย พระ เจา ฝรง มง ฆอง มง-ม-หา-รา-ชา ก ถ-วาย บง คม ลา คม สง ของ ตอบ แทน กลบ มา ถ-วาย พระ เจา ฝรง มง ฆอง พระ เจา ฝรง มง ฆอง ก ม พระ-ทย ยน ด ครน กำา-หนด สญ-ญา กน เสดจ แลว ก-ษตรย ทง สอง พระ-องค ก สง ให เส-นา-บ-ด แตง ท ปลก พลบ-พลา หนา เมอง เส-นา-บ-ด ฝาย พ-มา และ นาย ทพ นาย กอง ฝาย จน รบ รบ สง สอง ก-ษตรย แลว ก ให เกณฑ พล มา จด การ ปลก พลบ พลา ทง สอง ขาง ให ตรง กน ประ-กอบ ดวย ท ขาง หนา ขาง ใน และ โรง ใหญ สำา-หรบ เส-นา ขา ราช-การ ใหญ นอย อน จะ ได เฝา อย ตาม ตำา-แหนง ม ระ ยะ หาง กน ย สบ เสน ไว หวาง กลาง เปน ส-นาม ทวน ซง จะ ส กน ใน ข-บวน นน เจา พ-นก-งาน ก ผก พระ-ว-สตร แตง พระ ท รบ เสดจ เตรยม ไว พรอม ทง สอง ขาง

ครน ถง วน นด กำา-หนด แลว ก-ษตรย สอง ฝาย ก พรง พรอม ไป ดวย พ-ย-ห-เส-นา แห แหน หนา หลง เปน อน มาก ตาม ข-บวน พ-ชย สง-คราม เสดจ ไป ส ทอง ส-นาม ขน ยง ท พลบ-พลา ประ-ทบ พรอม กน

ฝาย กา-มะ-น ก แตง ตว ใส เสอ หม เกราะ แลว ดวย ทอง เปน อน งาม คาด สาย รด เอว ประ-ดบ หยก เหนบ กระ-บ ขน ข มา ร ำา-ทวน ออก มา ณ ทอง ส-นาม หลวง ฝาย ส-มง พระ-ราม ก แตง ตว ใส เสอ ส-ชม-พ ขลบ ทอง จบ เอว โผก ผา ชม-พ ขลบ แลว ไป ดวย ทอง ใส กำา ไล ตน แขน ปลาย แขน แหวน สอด กอย แลว ไป ดวย เนา-ว-รตน แต ลวน ทอง อน งด งาม แลว สอด ดาบ สะ-พาย แลง ขน มา ฟอน รำา เปน เพลง ทวน ออก มา ยง ทอง ส-นาม และ เหน กา-มะ-น แตง ตว หม เกราะ อย ไม เหน สำา-คญ ท จะ หมาย แทง ได จง คด วา กา-มะ-น คน น ชำา-นาญ ใน เพลง ทวน วอง ไว นก แลว ก หม-เกราะ ใส เสอ บง อย ยง ไม เหน ชอง ท สอด ทวน แทง แหง ใด ได จำา จะ ชวน ให รำา ด สำา-คญ กอน อ-นง เลา กำา-ลง มา ก ยง กำา-กง กน อย กบ กำา-ลง มา เรา จำา จะขบ เคยว กน ไป กอน จง จะ หยอน กำา ลง ลง เหน จะ เสย ท ทำา-นอง จง เอา ชย-ช-นะ ได โดย งาย คด แลว ก ให ลาม รอง แปล ไป วา เรา ทง สอง เปน ท-หาร เอก อน ประ-เสรฐ จะ ส กน ครง น เปน ท สด จะ ไว เกยร-ต-ยศ การ งาน จน ต-ลอด กลป-ปา-ว-สาน ครน จะ ส กน เอา แพ ช-นะ ท เดยว ก หา สน ฝ มอ ไม เรา ทง สอง พระ-องค ทอด ทศ-นา เจรญ พระ-เนตร และ ทแกลว ท-หาร ทง สอง ฝาย ด เลน เปน ขวญ-ตา ถา เรา รำา สน เพลง หยด หาย เหนอย แลว เมอ จะ ส กน เอา แพ และ ช-นะ นน จง จะ บอก กน ให ร ตว ทง สอง ฝาย

กา-มะ-น ได ฟง ลาม รอง มา ดง นน ก ม ความ ยน ด นก จง รอง ตอบ มา วา ชอบ แลว แต เรา เปน แขก มา ทาน เปน เจา ของ บาน เรา จะ ร ำา กอน ให ทาน รำา ตาม เรา ไป เถด วา แลว กา-มะ-น ก ขบ มา สะ-บด ยาง เปน เพลง ทวน ฟอน รำา ออก มา ส-มง พระ-ราม ก ขบ มา ฟอน รำา ตาม กา-มะ-น ได ทก เพลง

ข-ณะ เมอ ส-มง พระ-ราม รำา ตาม กน นน พระ-เจา กรง ตา ฉง และ พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ทอด พระ-เนตร เหน ท-หาร เอก ทง สอง รำา เยอง กราย ตาม ข-บวน เพลง ทวน ด ทวง ท รบ รอง วอง ไว นก งาม เปนอศ-จรรย ดวย กน ทง สอง ฝาย เปรยบ ประ-ดจ ได เหน เทพ-ย-ดา และ พท-ยา-ธร อน รำา-ณ-รงค ประ ลอง กน ในกลาง ส-นาม นาย ทพ นาย กอง ทแกลว ท-หาร ทง สอง ฝาย ก สรร-เสรญ กา-มะ-น และ ส-มง พระ-ราม วา เหมอน เท-

พ-ย-ดา ลง ฟอน รำา กลาง ส-นาม งาม ยง นก ม ตา สอง ตา ด ม ทน เลย ด กา-มะ-น แลว กลบ มา ด ส-มง พระ ราม เลา ด ส-มง พระ-ราม แลว กลบ มา ด กา-มะ-น เปน ขวญ ตา ยง นก ครน กา-มะ-น รำา สน เพลง แลว ส-มง พระ-ราม ก รำา ให กา-มะ-น รำา ตาม บาง

ข-ณะ เมอ ส-มง พระ-ราม รำา สน เพลง ทวน แลว แกลง ทำา กล อ-บาย หวง จะ ด ชอง เกราะ หมาย สำา-คญ ท จะ สอด ทวน แทง นน ก แสรง ทำา แขน ซาย เหยยด ตรง เหยยด แขน ขวา เบอง บน แลว ทำา ยน ควบ มา ไป มา แลว กลบ หอย ศร-ษะ ลง บาง แลว ทำา กลบ เอา หลง นอน ลง ควบ วก เวยน ไป ตางๆ กา-มะ-น หา ร กล ไม สำา-คญ วา เพลง ทวน ฝาย พ-มา ดง นน จรง ก ม ได สง-สย รำา ตาม ไป สน ทก ประ-การ ส-มง พระ-ราม ทอด ตา แล ด เหน เปน ชอง ใต รก-แร ทง สอง เปน หวาง อย พอ จะ สวด ทวน แทง ได แลว เมอ กลบ ศร-ษะ ลง มา นน เหน เกราะ ซอน ทาย หมวก เปด ออก พอ จะ ยอน ฟน ได แหง หนง หมาย สำา-คญ ได ถ-นด มน คง แลว ก ชก มา หยด พก พอ หาย เหนอย จง ให ลาม รอง บอก วา เรา ทง สอง รำา ถ-วาย ก สน เพลง ดวย กน แลว ท น เรา ทง สอง จะ ส กน เอา แพ และ ช-นะ แก กน

กา-มะ-น ได ยน ดง นน ก ขบ มา รำา เขา มา ส-มง พระ-ราม ก ขบ มา ออก ไป ส กน เปน หลาย สบ เพลง ตาง คน ตาง ยอม รบ รอง วอง ไว ยง หา เพลยง พลำา แก กน ไม ส-มง พระ ราม จง คด วา ถา จะ ส กน อย ฉะ น เหน จะ เอา ชย ช-นะ ยาก ดวย มา กา-มะ-น ก ยง ม ถอย กำา-ลง จำา จะ-ลวง ให มา กา-มะ-น หยอน กำา-ลง ลง จง ได จง จะ ทำา ถ-นด คด แลว แกลง ทำา เปน เสย ท ควบ มา หน ออก ไป กา-มะ-น เหน ท ก ควบ มา ทะ-ลวง ไล ตาม มา ส-มง พระ-ราม ไป

ครน ส-มง พระ-ราม แล เหน กา-มะ-น ควบ มา เตม กำา-ลง แลว ม ทน ก แสรง รอ มา ไว หวง จะ ด ทวง ท เหน กา-มะ-น ยง ไกล เชง นก อย สำา คญ ได วา เหงอ มา กา-มะ-น ตก จน ถง ถบ ก ร วา มา หยอน กำา-ลง ลง แลว จง ชก มา วน เปน เพลง โคม เวยน เขา รบ กา-มะ-น กา-มะ-น ชก มา เปน เพลง ผา หมาก แลก เปลยน กน ตางๆ ฝาย มา กา-มะ-น หอบ รวน หยอน กำา-ลง ลง กลบ ตว ตาม เพลง ไม ทน ส-มง พระ-ราม ได ท ก สอด ทวน แทง ถก ซอก รก-แร กา-มะ-น กา-มะ-น เอน ตว ลง ส-มง พระ-ราม จง ชก ดาบ กระ-ทบ มา เขา ฟน ยอน ตาม กลบ เกราะ ขน ไป ตอง ศร-ษะ กา-มะ-น ขาด ออก ตก ลง ยง ม ทน ถง ดน ก เอา ขอ เหลก สบ เอา ศร-ษะ กา-มะ-น ได ใส ตะ-

กรวย แลว ก ชก มา ฟอน รำา เปน เพลง ทวน เขา มา ตรง หนา พลบ พลา พระ-เจา ฝรง มง ฆอง

พระ เจา กรง จน และ นาย ทพ นาย กอง ทแกลว ท-หาร ทง ปวง เหน ดง นน ก อศ-จรรย ยง นก จง ให ท-หาร ไป เอา ศพ กา-มะ-น มา ทำา ศร-ษะ ตอ เขา ใส หบ ไป ฝง เสย ใน ท สม-ควร พระ-เจา กรง จน ก เสดจ กลบ เขา คาย ส-มง พระ-รามก เอา ศร-ษะ เขา มา ถ-วาย พระ-เจา มณ เฑยร ทอง พระ เจา มณ เฑยร ทอง ทอด พระ-เนตร เหน ดง นน ก ม พระ-ทย ยน ด ยง นก แลว เสดจ กลบ คน เขา ส พระ-น-คร ฝาย พ-มา เส-นา-บ-ด ขน-นาง นอย ใหญ ไพร พล ทง ปวง ก สรร เสรญ ส-มง พระ-ราม วา ม ใช ม-นษย เลย เสมอ เทพ-ย-ดา แต ศร-ษะ กา-มะ-น นน ก ม ให ตก ถง ดน เอา ขอ เหลก สบ เอา ได ดง ทล ทก ประ-การ

ฝาย เส-นา-บ-ด นาย ทพ นาย กอง จน ทง ปวง ครน เหน เสย กา-มะ-น ดง นน แลว ก โกรธ จง กราบ ทล พระ เจา กรง จน วา พระ องค เสดจ ยา-ตรา-ทพ มา ครง น ตง พระ-ทย จะ ทำา สง-คราม ให พระ-เจา-กรง อง-วะ อย ใน เงอม พระ-หตถ ถง มาตร วา เสย กา-มะ-น ท-หาร เอก แลว ใช ขาพ เจา ทง ปวง น จะ ต กรง อง-วะ ถ-วาย ไม ได นน หา ม ได เสย แรง ดำา เนน กอง ทพ เขา มา เหยยบ ถง ชาน กำา-แพง เมอง แลว จะ กลบ ไป เปลา นน ได ความ อป-ยศ แก พ-มา นก ทำา ไม กบ เมอง อง-วะ สก หยบ มอ หนง เทา นน จะ เอา แต มล ดน ทง เขา ไป ใน กำา-แพง เมอง คน ละ กอนๆ เทา นน ถม เสย ให เตม กำา-แพง เมอง ใน เว-ลา เดยว ก จะ ได

พระ-เจา กรง จน ได ฟง ก ตรส หาม นาย ทพ นาย กอง ทแกลว ท-หาร ทง ปวง วา เรา เปน ก-ษตรย ผ ใหญ อน ประ-เสรฐ ได ให คำา มน สญ-ญา ไว แก เขา แลว จะ กลบ คำา ไป ดง นน หา ควร ไม พ-มา ทง ปวง จะ ชวน กน ด หมน ได วา จน พด ม จรง เรา รก สตย ยง กวา ทรพย อยา วา แต สม-บต ม-นษย น เลย ถง ทาน จะ เอา ทพ-ย-สม-บต ของ สม เดจ อม รนทร มา ยก ให เรา เรา ก ม ได ปราร-ถ-นา ตรส ดง นน แลว ก สง ให เลก ทพ เสดจ กลบ ไป ยง กรง จน

พระ-เจา มณ เฑยร ทอง เสดจ ออก ทรง บญ-ชา ราช-การ พรอม ดวย เส-นา พฤ-ฒา-มาตย-ราช-ป-โร-หต ทง ปวง จง ตรส วา โหร ซง ด ชะ-ตา เมอง วา ไม ขาด พระ-ชน-ษา เลา ก ด อย นาน ไป จะ ได ลาภ อน ประ-เสรฐ อก นน ก ตอง ดวย คำา ทำา-นาย จง ให พระ-ราช ทาน บำา-เหนจ และ-เครอง อป-โภค บ-ร-โภค เปน อน มากแลว พระ-ราช ทาน บาน สวย แหง หนง ให เปน คา

ผล หมาก ดวย และ หญง หมาย เจา ของ มา นน ก พระ-ราช-ทาน เครอง อป-โภค บ-ร-โภค ให ตาม สม-ควร และ อำา-เภอ แขวง บาน ซง อย นน ก ขน ให แก หญง หมาย นน แลว ตรส วา พระ-เจา กรง จน ยก พล ทแกลว ท-หาร มา เหยยบ เมอง เรา ครง น ประ-ดจ ดง แผน ดน จะ-ถ-ลม ลง หา ม ผ ใด ท จะ รบ ส ตาน ทาน ไม ครง น ส-มง พระ-ราม รบ อา-สา ก เมอง เรา ไว ได ชย ช-นะ แลว ศก จน ยก ทพ เลก กลบ ไป ส-มง พระ-ราม ม ความ ชอบ มาก บด น เรา ควร จะ ให ส-มง พระ-ราม เปน ม-หา อป ราช และ ราช-ธ-ดา เรา จะ พระ-ราช ทาน ให เปน บาท บ-ร-จา-ร-กา ดวย ตาม สญ-ญา จง จะ ชอบ ทาน ทง ปวง จะ เหน ประ-การ ใด เส-นา-พฤ-ฒา-มาตย ราช กระ-ว มน-ตร มข ทง ปวง ยง ม ทน จะ-กราบ ทล

ข-ณะ นน ส-มง พระ-ราม เฝา อย ดวย ครน ได ฟง พระ-ราช โอง การ ก กราบ ทล วา ขาพ เจา รบ อา-สา พระ-องค ครง น ม ความ ปราร-ถ-นา ส ประ-การ คอ ขา-พ-เจา ตอง พน-ธ-นา-การ ตราก ตรำา ลำา-บาก อย นาน แลว หวง จะ ให พน จาก เครอง จอง จำา หนง จะ ไว ฝ มอ ให เกยร-ต-ยศ ไป ชว กลป-ปา-ว-สาน หนง จะ ให พระ-องค ฆา ขาพ เจา เสย หนง ถา พระ-องค ม ฆา ขาพ เจา แลว ขาพ-เจา จะ ขอ กราบ ถ-วาย บง คม ลา กลบ ไป เมอง หง-สา-ว-ด หนง เปน ความ ปราร-ถ-นา ส ประ-การ ซง พระ-องค จะ พระ-ราช ทาน ให ขา-พ-เจา เปน ม-หา-อป-ราช และ พระ-ราช ทาน พระ-ราช-ธ-ดา นน พระ-คณ หา ท สด ม ได ขาพ เจา ม ได รบ พระ-ราช ทาน แลว จะ ขอ คน ถ-วาย ไว ดง เกา พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ได ทรง ฟง และ ทรง พระ-ดำา-ร วา ส-มง พระ-ราม คน น ม เสย ท ท เกด มา เปน เชอ ชาต ท-หาร นบ วา ชาย-ชา-ตร แท ม ได เกรง กลว แก ความ ตาย ทง ราช-สม-บต ก ม ได รก ใคร แลว อง-อาจ แกลว กลา หา ผ ใด เปรยบ เสมอ ม ได ครน จะ ฆา เสย ตาม คำา-บด น เลา ก ม ควร เขา ม คณ แก เรา ชวย ก พระ-น-คร ไว เปน ความ ชอบ ใหญ หลวง ยง เสย ดาย นก ครน จะ ปลอย ให กลบ ไปเมอง หง-สา-ว-ด เลา การ สง-คราม พระ-เจา รา ชา ธ ราช กน เรา ยง ตด พน กน อย หา ขาด กน ไม ทรง พระ-ดำา-ร ดง นน แลว ก ทรง นง อย ม ตรส ประ-การ ใด แลว ก เสดจ เขา ขาง ใน

ฝาย เส-นา ท เฝา ผ ใหญ ผ นอย ทง ปวง และ ส-มง พระ-ราม ก กลบ ไป ท อย สน พระ-เจา มณ เฑยร ทอง เสดจ เขา ขาง ใน แลว ก ทรง พระ ว-ตก นก จง ตรส บอก แก พระ-ม-เห-ส-วา ส-มง พระ-ราม น ม ความ ซอ-สตย มน คง นก เรา จะ ให ธ-ดา เปน บำา-เหนจ ราง วล และ ท ม-หา อป-ราช ก ม รบ จะ

ขอ ให ฆา เสย ถา แมน ม ฆา ก จะ ลา กลบ เมอง หง-สา-ว-ด เรา เสย ดาย นก ดวย เขา ร ศลป-ศาสตร สน ทดและ ฝ มอ เลา ก เขม แขง กลา หาญ ยง นก หา ผ เสมอ ม ได ทำา ไฉน จง จะ ให ส-มง พระ-ราม รบ ราช สม-บต อย ดวย เรา ได

พระ-อ-ค-ร-ม-เห-ส ได ฟง ดง นน จง ทล วา พระ-องค จะ ทรง ว ตก ไป ไย ซง จะ เกลย กลอม ผก พน ส-มง พระ-ราม ไว ให ตง ใจ ส-วา-ม-ภกด อย ดวย พระ-องค นน ตก พ-นก-งาน ขา-พ-เจา จะ รบ อา-สา ผก จต ส-มง พระ-ราม ไว ให อย จง ได อ-ป-ระ-มา ดง แพทย ผ ว-เศษ ผก กณ-ห-สบ-ปะ-ชาต คอ ง เหา ใหญ ดวย มน-ตรา คม อน กลา ขลง ม ให พน พษ และ เลอย หน ไป ได พระ-เจา มณ เฑยร ทอง จง ตรส ถาม วา นอง จะ คด อาน ประ-การ ใด หรอ ม มน-ตรา ว-เศษ จง จะ ผก จต ส-มง พระ-ราม ไว ได พระ-อค-ร-ม-เห-ส ทล วา ขาพ-เจา จะ ม เวท-มนตร ผก นน หา ม ได ซง ขา-พ-เจา จะ คด ผก ส-มง พระ-ราม ให อย ก หวง จะ ผก ดวย ยาง รก เพราะ ธรร-ม-ดา ชน อน เวยน วน ของ อย ใน สง-สาร ภพ น แต แลว ม ความ กำา-หนด ยน ด ใน กาม สง-วาส-รส สน ทง นน เพราะ มล ตณ-หา เครอง เกยว พน อด-หนน เปน ปจ-จย แต พระ-ดา-บส-ทรง-ฌาน-ส-มา-บต เหาะ เหน ไป ใน อา-กาศ ได แลว พอ ได ยน เสยง ส-ตร ขบ รอง เพราะ จบ จต เขา ก ยง พลาด ตก-ลง มา ส ภ-ม-ภาค ปถ-พ ดวย ความ กำา-หนด ใน รช-น-ยา-รมณ จะ นบ อะ-ไร กบ เจา ส-มง พระ-ราม น ซง วา ม รบ ม-หา-อป-ราช และ ราช-ธ-ดา นน เพราะ ยง ม ได เหน ราช-ธ-ดา ของ เรา อน สม-บรณ ดวย ลก-ษ-ณะ และ ส-ร-มา-ร-ยาท งาม ยง นก ถา บ-รษ ผ ใดได เหน และ ได นง ใกล แลว เมอ ใด ก ม อาจ จะ ดำา-รง จตร อย ได ดวง กระ-มล ก จะ หวน ไหว ไป ดวย ความ ป-ฏ-พทธ อ-ป-ระ-มา ดง ชาย ธง อน ตอง ลม ขา-พ-เจา จะ ให แตง ส-ปะ-เพยญ-ช-นา หาร เครอง เลยง อน ประ-ณต เว-ลา พรง น ขอ พระ-องค ให หา เจา ส-มง พระ-ราม เขา มา กน เลยง ใน พระ ราช มน เฑยร แลว จง ให พระ-ธ-ดา เรา ออก ไป ให เจา ส-มง พระ-ราม เหน ตว ถ-นด แค ครง เดยว เจา ส-มง พระ ราม ได เหน รป โฉม ธ-ดา เรา เทา นน ยง ม ทน จะ เขา ใกล ได กลน ก จะ ม ความ ปลาบ ปลม จน สด จต ไหน จะ คด กลบ เมอง หง-สา-ว-ด ได เพราะ พ-ร-ดา ของ เรา งาม เปน เสนห อย ทว กาย ซง ขา-พ-เจา วา จะ ผก จต ส-มง พระ-ราม ให อย ดวย ยาง รก นน ก คอ จะ ให ใจ ส-มง พระ-ราม มา ผก รก อย ดวย สง น อน จะ ผก ดวย มน-ตรา คม และ โซ-ตรวน เชอก พวน สรร-พ-เครอง จอง จำา ทง สน นน ก พลน ท จะ หลด ถอน เคลอน คลาย ไม แนน

เหนยว เหมอน ยาง รก ถา ผ ใด ผก ตด อย ดวย ยาง รก แลว ถง จะ เอา เชอก พวน เขา มา ฉด ชก ก ม อาจ จะ หลด เคลอน คลาย ได เหน ส-มง พระ-ราม จะ ส-วา-ม-ภกด อย ดวย พระ-องค เพราะ สง น เปน มน คง

พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ได ทรง ฟง พระ-อ-ค-ร-ม-เห-ส ทล ดง นน ก เหน ดวย จง ตรส วา การ ขาง ใน พระ-นอง เขา ใจ จง ชวย คด อาน เถด แลว บอก กลาว ธ-ดา ของ เรา ให ร ตว สง สอน เสย ดวย พระ-อ-ค-ร-ม-เห-ส รบ สง แลว เว-ลา คำา ก เสดจ ไป ส หอง ตำา-หนก พระ-ราช-ธ-ดา จง ตรส บอก วา บด น สม-เดจ พระ-ราช บ-ดา จะ โปรด ให เจา ส-มง พระ-ราม ผ ม ความ ชอบ เปน ม-หา-อป-ราช แลว พระ-ราช ทาน พระ-ลก ให เปน ม-เห-ส-พระ-ลก อยา ม ความ โท-ม-นส เกยง งอน ขด พระ-ราช โอง การ เลย

พระ-ราช-ธ-ดา ได ฟง ก ทรง พระ กน แสง ซบ พระ-พกตร ลง ทล วา ลก น คด จะ ไม ม ส-วา ม แลว หวง จะ บวช เปน ช บำา-เพญ ก-ศล หมาย ส-วรรค-นพ-พาน ฝาย เดยว เมอ สม-เดจ พระ-ราช-บ-ดา ตรส หาม ม ให เดน ทาง ตรง จะ ให เดน ทาง ออม แลว ก จน ใจ แท วา กรรม ลก ทำา มา แต หลง อ-นง ถา ได ส-วา-ม เปน ลก ก-ษตรย ม ชาต ตระ-กล เสมอ กน เลา ก ตาม น จะ ได ผว มอญ ตาง ภา-ษา เปน เพยง นาย ท-หาร อ-ป-ระ-มา ดง หงส ตก ลง ใน ฝง กา รา-ช-สห เขา ปน กบ หม เสอ ลก ม ความ โท-ม-นส นก พระ-อ-ค-ร-ม-เห-ส จง ตรสปลอบ วา ซง ลก ม ศรท-ธา จะ บวช เปน ช หน สง-สาร นน ก ชอบ อย แต จะ ดวน บวช เมอ เจรญ รน สาว ฉะ-น แม เกรง จะ ถอ เครง บวช ไป ม ต-ลอด ดวย โรค สาว เปน ขา ศก คอย เบยด เบยน นน ม อย มก กระ-ทำา ศล ให เศรา หมอง คอย บวช เมอ แก เถด แม จะ บวช ดวย ซง ลก จะ ถอ ชาต ตระ-กล วา ม อส-ร-ย-ยศ อย นน หา ควร ไม ดวย สม-เดจ พระ-ราช-บ-ดา เหน ชอบ แลว จง จะ ทรง ปลก ฝง อน ส-มง พระ-ราม น เขา ม ความ ชอบ ใน แผน ดน เปน อน มาก ชวย ก พระ-น-คร ไว ให ส-ม-ณ-พราหมณ รา-ษ-ฎร อย เปน สข เหมอน รก-ษา ชาต ตระ-กล ของ ลก ไว ถา ม ได ส-มง พระ-ราม แลว เมอง เรา ก เสย แก กรง จน ซง ลก เปรยบ ชาต เขา เหมอน กา นน ก ชอบ อย แต เขา ประ-กอบ ศล-ป-ศาสตร ว-ชา-การ เปน ท-หาร ม ฝ มอ หา ผ เสมอ ม ได ก เปรยบ เสมอ กา ขาว ม ใช กา ดำา สม-เดจ พระ-ราช-บ-ดา จะ ทรง ชบ ขน แลว ก คง เปน หงส ซง เปรยบ เหมอน เสอ นน ถา พระ-ราช บ-ดา ชบ ยอม แลว ก คง จะ กลบ เปน ราช-สห อน บ-รษ เปรยบ ดจ พช ธญ-ญา-หาร ถา โปรย ปลก เพาะ หวาน แลว ก ม แตง งอก งาม สง ใหญ ขน ไป

ลก น ถง เปน ราช-บ-ตร เกด ใน วงศ ก-ษตรย ม ชาต-ตระ-กล สง ก เปรยบ เหมอน ตณ-ฑ-ลา จะ โปรย หวาน เพาะ ปลก ม อาจ

เจรญ ขน ได ลก อยา ถอ ท-ฐ-มา-นะ เลย สม-เดจ พระ ราช บ-ดา ได ทราบ จะ ทรง พระ-พ-โรธ นก ถง บ-รษ-จะ ม ชาต สง ตำา เปน ประ-การ ใด เขา ได ส-วา-ม แลว จง ป-ฏ-บต เคา-รพ นอบ นอม นบ ถอ ดจ เจา ของ ตน จง จะ-เจรญ ส-ร รา-ศ เปน ส-วส-ด มง คล อน ยง พระ-อ-ค-ร-ม-เห-ส ตรส สอน พระ-ราช-ธ-ดา ดวย ความ อ-ป-ระ มา อ-ป-ระ-ไมย ตางๆ ให พระ-ราช-ธ-ดา คลาย ท-ฐ-มา-นะ ลง แลว พระ-นาง ก เสดจ กลบ มา ยง หอง พระ-ตำา-หนก ม พระ-เสา-ว-นย ตรส สง พวก ว-เสท ชาว เครอง ให แตง โภ-ช-นา หาร ของ เลยง อน เอม โอ-ช ทง ปวง เตรยม ไว

ครน เว-ลา เชา พระ-เจา มณ เฑยร ทอง จง ม รบ สง ให หา เจา ส-มง-พระ-ราม เขา มา กน เลยง บน พระ ราช มณ เฑยร ส-มง พระ-ราม รบ พระ-ราช-ทาน เครอง เลยง พอ ควร แลว ก เขา มา กราบ ถ-วาย บง คม เฝา อย โดย ลำา-ดบ พระ-เจา มณ เฑยร ทอง จง ตรส วา เรา เปน ก-ษตรย อน ประ-เสรฐ ได ออก วา จา แลว ถง จะ-ตาย ก หา เสย ดาย ช-วต ไม เพราะ รก สตย ยง กวา รก ช-วต ได รอย เทา ซง ท ม-หา อป-ราช กบ ราช-ธ-ดา เรา นน เรา ได ออก ปาก แลว วา จะ ให เปน บำา-เหนด ความ ชอบ แก ทาน ถง มาตร วา จะ ม รบ ดวย ทาน คำา-นง ถง พระ-เจา รา-ชา-ธ-ราช อย ก จง รบ เสย แต พอ เปน เหต ตาม สญ-ญา เถด อยา ให เรา เสย สตย เลย อ-นง เรา เกรง คน ทง ปวง จะ ค-ร-หา นน ทา ได ทาน รบ อา-สา ก พระ-น-คร ไว ม ความ ชอบ เปน อน มาก ม ได รบ บำา เหนจ ราง-วล สง ใด นาน ไป เบอง หนา ถา บาน เมอง เกด จ-ลา-จล หรอ ขา ศก มา ยำา ย เหลอ กำา-ลง ก จะ ไม ม ผ ใด รบ อา-สา อก แลว เหน เรา จะ ได ความ ขด-ขวาง เปน มน คง ตรส แลว จง สง ให พระ-ราช-ธ-ดา ยก พาน พระ-ศร มา ตง ให เจา ส-มง พระ-ราม กน ตอ หนา พระ ท นง พระ-ราช ธ-ดา ก อาย พระ-ทย ยง นก ดวย เปน ราช-บ-ตร ก-ษตรย แต ทรง พระ-เยาว มา จน เจรญ พระ-ชนม ยง ไม เคย ยก พาน พระ-ศร ให ท-หาร และ ขน นาง ผ ใด กน แต ข-ยบ ข-ยน ยง พระ องค อย ม ใคร จะ แหวก พระ-ว-สตร ออก มา ได พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ก ตรส เตอน วา มา เรวๆ พระ-ราช-ธ-ดา เกรง พระ-ราช อา ญา ขด รบ สง สม เดจ พระ-ราช-บ-ดา ม ได ก ยก-พาน พระ-ศร มา ตง ลง เฉพาะ หนา ส-มง พระ-ราม แต หางๆ ชอย ชำา-เลอง ด ส-มง พระ-ราม ไม ทน จะ เตม พระ-เนตร ดวย ความ อาย ก เสดจ กลบ เขา ไป เจา ส-มง พระ-ราม เหน พระ-ราช-บ-ตร ยก พาน พระ-ศร ออก มา นน ประ-

กอบ ดวย เยา-ว-รป-ส-ร-ว-ลาส-ลกษณ เปน อน งาม ก และ ตะ-ลง ลม ตว เปน สม ประ-ด จน พระ-ราช-บ-ตร เสดจ กลบ เขา ไป พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ทอด พระ-เนตร เหน แลว ก ด พระ-ทย ทรง พระ-ดำา-ร วา เจา ส-มง พระ-ราม เหน จะ ม ความ รก ธ-ดา เรา วา รป งาม สม คำา พระ-อ-ค-ร-ม-เห-ส ทล ไว ทรง พระ-รำา พง นง อย แต ใน พระ-ทย แลว เสดจ ขน

ครน เว-ลา วน หนง เสดจ ออก พรอม ดวย เส-นา-บ-ด ขา ราช การ ทง ปวง พระ-องค จง ตรส แก ส-มง พระ-ราม วา ทาน อา สา ก พระ-น-คร เรา ไว ได ครง น ม พระ-เกยร-ต-ยศ ปรา-กฎ ไป แก ประ-เทศ ราช-ธา-น ทง ปวง จน ต-ลอด กลป-ปาว-สาน ซง ทาน จะ ไม รบ ราง-วล นน ม ชอบ ดจ ทำา ลาย เกยร-ต-ยศ เรา ให เสอม เสย เพราะ จะ เปน ท ต เตยน แก ก-ษตรย ทง ปวง ทาน ดำา-ร ด จง ควร เถด

ส-มง พระ-ราม ได ฟง นน ก คด วา เรา รบ อา สา ทำา ความ ชอบ ครง น คด จะ แก ตว กลบ ไป เมอง เมอ พระ เจา มณ เฑยร ทอง ม ทรง พระ-อ-น-ญาต จะ หนวง เหนยว ไว ฉะ น ครน เรา จะ หน ไป ก จะ เสย สตย หา ควร ไม ทง น ก ตาม แต วา-ส-นา เมอ พระ เจา อง-วะ จะ โปรด พระ ราช ทาน พระ-ราช-ธ-ดา แลว เรา ก จะ อย ชม รส นาง พ-มา เสย กอน เผอ จะ ม โอ ชา หวาน ด กวา รส มอญ กระ มง ถา แมน บญ ยง จะ กลบ ไป เมอง หง-สา-ว-ด ได โดย สตย คด แลว จง ทล วา ซง พระ-องค ทรง พระ-ราช ทาน ท ม-หา-อป-ราช แก ขา-พ-เจา ขา-พ-เจา ม รบ นน เหต ดวย พระ-ราช-บตร ของ พระ-องค ยง จะ ม อย อ-นง ขา-พ-เจา เลา ก ตาง ประ-เทศ ภา-ษา อ-ป-ระ-มา นก เคา ถง ม กำา-ลง อย ก จรง แต ตก เขา อย ใน ทาม กลาง ฝง กา เมอ กลาง วน ขา-พ-เจา จะ บญ-ชา ราช-กจ ฉน ใด ครน ขา-พ-เจา ม รบ บำา-เหนด ราง วล เลา ก จะ เสย ราช ประ-เพ-ณ ของ พระ-องค ไป ขา-พ-เจา จะ ยอม เปน ท-หาร อย กบ พระ-องค แลว แต จะ ขอ รบ พระ-ราช ทาน ความ อ-น-ญาต อย สอง ประ-การ ประ-การ หนง หาม ม ให คน ทง ปวง เรยก วา เชลย ถา ผ ใด ม ฟง ถอ เรยก ขา-พ-เจา ได ยน แลว ก จะ ถ-วาย บง คม ลา กลบ เมอง หง-สา-ว-ด ประ-การ หนง ถา ม สง-คราม สม-เดจ พระ-เจา รา ชา ธ ราช เมอ ใด ขา-พ-เจา ม ขอ เขา ทำา สง-คราม ดวย ทง สอง ฝาย แมน ม สง-คราม ก-ษตรย อน มา ขา-พ-เจา จะ ขอ รบ อา สา ส รบ กวา จะ สน ช-วต ถา พระ องค โปรด อ-น-ญาต ความ สอง ประ-การ น แลว ขา-พ-เจา ก จะ ยอม รบ พระ-ราช ทาน ราง-วล อย ดวย พระ-องค สบ ไป

พระ เจา มณ เฑยร ทอง ได ทรง ฟง ก ด พระ-ทย นก จง ตรส วา เหต เทา น เรา จะ อ-น-ญาต ให ได อยา วา แต เจา จะ ขอ อ-น-ญาต เทา น เลย ถง จะ ให มาก กวา น สก รอย ประ-การ ถา ควร แลว เรา อ-น-ญาต ให ทาน สน จง สง ให เส-นา-บ-ด ขา ราช-การ ผ ใหญ ผ นอย ทง ปวง ให ต ฆอง รอง ปาว ทว พระ-น-คร วา ตง แต วน น ไป ให คน ทง ปวง เรยก วา เจา ส-มง พระ-ราม ก เมอง ถา ผ ใด เรยก เชลย แลว จะ-ฆา เสย ให สน โคตร ถา เรา แตง การ อ-ภ-เษก ส-มง พระ ราม ขน เปน อป-ราช แลว ก ถ-วาย บง คม ลา ออก จาก เฝา จง แตง คน ให เทยว ต ฆอง รอง ปาว ไป ทว กรง รต-น-บ-ระ-อง-วะ ชาว เมอง ทง ปวง ร แลว ก เกรง พระ ราช อา ญา ตาง คน ชวน กน สรร-เสรญ พระ เจา ฝรง มง ฆอง วา พระ-เจา อย หว ของ เรา ทรง โปรด ทแกลว ท-หาร รก ยง กวา พระ ราช-ธ-ดา อน เกด แต พระ-อ-ระ หวง จะ บำา-รง พระ-น-คร ให คน ทง ปวง อย เปน สข และ จะ ให ขา ศก ยำา เกรง พระ เด-ชา-น-ภาพ จง ทรง ปลก เลยง ส-มง พระ-ราม ไว ตง ให เปน ม-หา-อป-ราช แลว ชม ฝ มอ และ บญ-ญา-ธ-การ ส-มง พระ-ราม เปน อน มาก

พระ เจา ฝรง มง ฆอง จง ตรส สง ให ปลก ตำา-หนก ใหญ อยาง ท ม-หา-อป-ราช และ แตง การ เฉลม พระ-ตำา หนก เครอง ภ-เษก ทง ปวง เสดจ แลว พระ-โหร จง ถ-วาย ฤกษ อน เปน ศภ มง-คล เขา พ-ธ เฉลม พระ-ตำา-หนก พรอม ดวย พระ-ญาต วง ศา พราหมณ พฤ-ฒา-มาตย-ป-โร-หต ทง ปวง อ-ภ-เษก พระ ราช-ธ-ดา กบ เจา ส-มง พระ-ราม เปน ม-หา-อป-ราช ตาม พระ-ราช-ประ-เพ-ณ มา แต กอน แลว พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ก พระ-ราช ทาน เครอง ยศ สำา-หรบ ท ลก หลวง เอก ให ส-มง พระ-ราม เปน ม-หา อป-ราช ครง นน กรง รต-น-บ-ระ-อง-วะ ก เงยบ ส-งบ ศก ลง ส-ม-ณ-พราหมณ อา-รา-ประ-ชา-ราษฎร อย เยน เปน สข

ครน อย มา ประ-มาณ สาม เดอน พระ-ราช-ธ-ดา พระ เจา มณ เฑยร ทอง ก ทรง พระ-ครรภ ถวน ทศ-มาส แลว ก ประ-สต พระ-ราช โอ-รส พระ เจา มณ เฑยร ทอง ได ทราบ ก ม พระ-ทย เสน-หา ยง นก เสดจ ไป รบ พระ-ราช นด-ดา ดวย พระ-หตถ ของ พระ-องค แลว พระ-ราช ทาน เครอง ประ-ดบ ทง ปวง สำา-หรบ พระ-ราช ก-มาร โดย ข-บวน ลก หลวง เอก

ครน พระ-ราช-ก-มาร-ม ชน-ษา ได ขวบ เศษ พอ ยาง บาท ดำา-เนน ได พระ-เจา มณ-เฑยร ทอง เสดจ ออก วา ราช-การ ครง ใด ก ทรง อม พระ-ราช นด-ดา ขน นง เหนอ พระ-เพ-ลา ทก ครง อย มา วน หนง ทรง อม พระ-ราช

นด-ดา เสดจ ออก ณ พระ ท นง พรอม ดวย เส-นา-บ-ด ทง ปวง ส-มง พระ-ราม ม-หา-อป-ราช ก เฝา อย ท นน ดวย

ฝาย พระ-ราช ก มาร เปน ทา-รก ยง ทรง พระ-เยาว ไม แจง ความ กำา ดด คะ-นอง ลก จาก พระ-เพลา ยน ขน ยด พระ-อง-ษา พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ไว แลว เออม พระ-หตถ ขน ไป เลน บน ท สง พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ผน พระ-พกตร มา ทอด พระ-เนตร เหน ดง นน ก ตรส พลง พระ-โอษฐ ออก ไป วา ลก อาย เชลย น กลา หาญ นก นาน ไป เหน อง อาจ แทน มง-ราย-กะ-ยอ-ฉะ-วา ได ส-มง พระ-ราม ได ยน พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ดง นน ก นอย ใจ จง คด วา ครง น สน วา-ส-นา กน แลว เปน ผล ท เรา จะ ได กลบ ไป เมอง หง-สา-ว-ด ดวย ความ สตย ครน พระ-เจา มณ เฑยร ทอง เสดจ ขน แลว

ฝาย ส-มง พระ-ราม ก กลบ มา ท อย จง เขยน หนง สอ สอง ฉ-บบ ฉ-บบ หนง ซอน ไว ใต หมอน ฉ-บบ หนง เหนบ พก ไว แลว คด เปน หวง อา-ลย บตร และ พระ-ราช-ธ-ดา แลว หก จต ขม ลง ไว ม ได บอก ผ ใด พระ-ราช-ธ-ดา อน เปน ท รก นน ก ม แจง ให ร ความ กลว จะ หาม ปราม ขด ขวาง ความ จะ ทราบ ถง พระ-เจา ฝรง มง ฆอง จง เอา เบาะ บง-เหยน มา ผก มา ซง ข ส กบ กา-มะ-น แลว จด แจง แตง กาย นง หม เสรจ ถอ ทวน สะ-พาย ดาบ เผน ขน หลง มา ควบ ออก จาก เมอง อง-วะ

ฝาย พ-มา ชาว เมอง เหน ก รอง ออ อง ขน วา ม-หา อป-ราช-ผ-ดง พระ-น-คร หน ไป ความ ทราบ ถง เส-นา-บ-ด เส-นา-บ-ด ก รบ เขา ไป กราบ ทล พระ-เจา มณ-เฑยร ทอง พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ได ทราบ แลว ก สะ-ดง พระ-ทย จง สง ให จด ทพ มา พน หนง ไป ตาม เจา ส-มง พระ-ราม เจา ส-มง พระ-ราม ก ควบ มา หน มา เตม พก มา แลว ก หยด พก มา นง คอย ทา อย กลาง ทอง นา ใต ตน ไม แหง หนง ม ตน ตาล เรยง อย ท นน สาม ตน สง ประ-มาณ สบ หา วา สบ หก วา ม ผล สก ตน ละ ส ทะ-ลาย บาง หา ทะ-ลาย บาง ครน แล เหน ทพ พ-มา ยก ตาม มา แต ไกล จง ขน บน หลง มา ชก มา ฟอน รำา เปน เพลง ทวน แลว พง ผล ตาล สก ทง สาม ตน หลน ท ละ ผล มอ ขวา รบ ทวน มอ ซาย รบ ผล ตาล หลน มา หา ทน จะ ตก ถง ดน ไม แลว ก โยน ไป ให นาย กอง นาย ทพ พ-มา นาย ทพ นาย กอง พ-มา เหน ดง นน ก ตก ใจ หยด ยน อย สน กลว ข-ยาด ฝ มอ นก ไม ม ผ ใด จะ สา-มารถ เขา หก หาญ จบ กม ได ก คอย รอ ตาม มา จน สด แดน ส-มง พระ-ราม จง เอา หนง-สอ นน ใส ไม คบ ปก ไว แลว ก รบ ควบ มา กลบ มา กรง หง-สา-ว-ด

ฝาย นาย ทพ นาย กอง พ-มา ทง ปวง ท ตด ตาม มา นน ครน ได หนง-สอ แลว ก พา ยก กลบ ไป ยง กรง รต-นะ-บ-ระ-อง-วะ จง นำา หนง-สอ เขา ถ-วาย พระ เจา มณ เฑยร ทอง พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ทรง รบ หนง-สอ นน มา ทอด พระ-เนตร ดวย พระ-องค เอง เปน ใจ ความ วา

ขา-พ-เจา ส-มง พระ-ราม ขอ กราบ ถ-วาย บง คม ทล ไว ให ทราบ ใต ฝา พระ-บาท ย-คล ดวย พระ-องค ออก พระ-โอษฐ ทรง พระ-อ-น-ญาต ให ความ สตย ไว แก ขา-พ-เจา วา จะ ม ให ผ ใด เรยก วา เปน เชลย ถา ผ อน เรยก แลว จะ ให ลง พระ-ทณฑ ตด ศร-ษะ เสย สน ทง โคตร บด น พระ-องค กลบ มา เรยก อาย เชลย อก เลา ซง ขา-พ-เจา จะ อย ดวย พระ-องค สบ ไป นน ก เหน วา ผด ประ-เพ-ณ แผน ดน เมอง อง-วะ แปร ปรวน ม ยง ยน แลว ขา-พ-เจา ขอ ถ-วาย บง-คม ลา กลบ ไป เมอง หง-สา-ว-ด ท เคย อย ขา-พ-เจา แลว เชญ พระ-องค จง เสวย ส-ร-ราช-สม-บต เปน สข พระ-ทย เถด ซง พระ-ราช-ธ-ดา และ พระ-ราช-นด-ดา ของ พระ-องค นน ขา-พ-เจา ขอ ฝาก ไว ใต ฝา-ละ-ออง-ธ-ล พระ-บาท ดวย ถา พระ-ชนม ยด ยน แลว จะ ได ทำา ราช-การ ส-นอง พระ-เดช พระ-คณ แทน ตว ขา-พ-เจา สบ ไป

พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ได แจง ดง นน ก ทรง ทราบ วา เจา ส-มง พระ-ราม หน ไป ครง น ดวย ม ความ นอย ใจ ใน ถอย คำา ท เรา พด พลง ไป นน ก ม พระ-ทย อา ลย เสย ดาย นก ม ได ตรส ประ-การ ใด แก เส-นา-บ-ด ทง ปวง เกรง ขา ราช-การ ผ ใหญ ผ นอย จะ ต-เตยน ได วา พระ-องค ไม รก-ษา พระ-วา จา ตรส ผด ไป เอง ส-มง พระ-ราม จง ได หน ไป อ-ป-ระ-มา ดง คน ปลก พฤก-ษา ชาต ให ใหญ สง แลว ตด ยอด หก กง เสย จง เสดจ เขา ขาง ใน พระ-ราช ทาน หนง สอ ให แก พระ-อ-ค-ร-ม-เห-ส

พระ อ-ค-ร-ม-เห-ส รบ มา อาน แจง ความ แลว ก เสย ดาย ส-มง พระ-ราม ยง นก และ เกรง วา พระ-ราช-ธ-ดา จะ เปน หมาย จง ทล วา เปน ธรร-ม-ดา สบ มา พลง ปาก ก ยอม เสย การ พลง มด พลง ขวาน มก จะ บาด เจบ ซง พระ-องค เสย ทแกลว ท-หาร ท ด ไป ทง น เพราะ พลง พระ-โอษฐ ม ทน ทรง ดำา ร ถง กระ-นน ก อยา เพอ ทรง พระ-ว ตก เลย ดวย พระ-ราช-นด-ดา ของ พระ-องค ยง ม อย ถา เจรญ พระ-ชนม เตบ ใหญ ไป เบอง หนา แลว เรา จะ ให ไป ตด ตาม มา ถง ส-มง พระ-ราม จะ ไม ส รก ใคร อา ลย แม ก คง อา ลย ลก ขา-พ-เจา เหน ท จะ เสย ลก ม ได คง จะ กลบ มา

ฝาย พระ-ราช-ธ-ดา เมอ ส-มง พระ-ราม หน ไป นน เปน เว-ลา ตะ-วน บาย พระ-ราช ธ-ดา บรร-ทม หลบ อย ครน ฟ น ประ-ทม ขน นาง-สาว ใช ก เขา

มา ทล วา พระ ม-หา-อ-ป-ราช หน ไป แลว พระ-ราช-ธ-ดา ได แจง ก ตก พระ-ทย ทรง กน แสง รำา รก แลว เขา ไป ด ดาบ ใน ท นอน ส-มง พระ-ราม ก หาย ไป ด ผา โผก และ แหวน เครอง ประ-ดบ ม คา ทง ปวง ก หา เหน ไม จง เหลอบ พระ-เนตร เหน หนง สอ ท ใต หมอน พระ-นาง ก หยบ มา คล-อาน ใจ ความ ใน หนง-สอ นน วา

สม-เดจ พระ-ราช-บ-ดา ปลก เลยง ให เรา ทง สอง อย ครอง กน เปน สข ส-ถา-พร แลว บด น พระ-องค เสย สตย ทำา ให เรา ได ความ อป-ยศ เรา อย ดวย ม ได จง หน ไป ขอ ฝาก แต หลาน หลวง ไว ดวย เถด ชาต น เรา ม กรรม จง จาก กน ทง รก ไป ใน ชาต เบอง หนา ขอ ให เรา ได เปน ค ครอง กน อยา ร แรม น-ราศ จน บรร-ล น-ฤ-พาน

พระ-ราช-บ-ดา ได แจง ใน หนง-สอ นน แลว ก ยง ทรง พระ-โศก ดวย ความ อา-ลย แคน สม-เดจ พระ-ราช-บ-ดา-นก

ฝาย ส-มง พระ-ราม เขา มา ถง กรง หง-สา-ว-ด แลว เส-นา-บ-ด ทง ปวง ร ตาง คน ก ออก มา พด ไต ถาม กน แลว จง พา กน เขา ไป เฝา สม-เดจ พระ-เจา รา-ชา-ธ-ราช เจา ส-มง พระ-ราม จง กราบ ทล ตาม กจ-การทง ปวง ซง ได กระ-ทำา มา แต หน หลง นน สน ทก ประ-การ

สม-เดจ พระ-เจา รา-ชา-ธ-ราช ได ฟง ดง นน ก ม พระ-ทย โส-ม-นส ยง นก จง สง ให เลน การ ม-ห-ร-สพ สม-โภช เจา ส-มง พระ-ราม เจด วน เจด คน แลว พระ-ราช-ทาน เครอง-ยศ และ เครอง อป-โภค บ-ร-โภค เปน อน มาก แลว โปรด ให กน เมอง วาน ข-ณะ เมอ เจา ส-มง พระ-ราม กลบ มา ได แต กรง อง-วะ ครง นน จล ศก-ราช ได ๗๘๗ ปแนว การ ว-เคราะห เรอง รา-ชา-ธ-ราช ตอน ส-มง พระ-ราม อา สา

แนว การ ว-เคราะห เรอง รา-ชา-ธ-ราช ตอน ส-มง พระ-ราม อา-สา น จะ ว-เคราะห ใน สา-ระ หลก ๔ ประ-การ ดวย กน คอ

๑.การ ว-เคราะห ดาน แนว คด๒.การ ว-เคราะห ดาน เนอ หา๓.การ ว-เคราะห ตว ละ-คร๔.การ ว-เคราะห ดาน วรร-ณ-ศลป๑.การ ว-เคราะห ดาน แนว คดรา-ชา-ธ-ราช เปน เรอง ยาว แนว คด หลก ของ เรอง น คอ การ แสดง

ให เหน ถง ความ ยง ใหญ ของ พระ-ม-หา ก-ษตรย ผ ทรง ทศ-พธ-ราช-ธรรม ตอน ท ตด ตอน มา ให นก-เรยน ศก-ษา น เรยก กน วา ตอน ส-มง พระ-ราม

อา สา แนว คด ใน ตอน น เปน แนว คด ยอย ของ เรอง รา-ชา-ธ-ราช แสดง ให เหน ลก-ษ-ณะ เดน ของ นาย ท-หาร ท ม ความ สา-มารถ อยาง ยง ใน การ รบ และ ม อป-น-สย ซอ ตรง จง รก ภก-ด ตอ เจา นาย ของ ตน รก-ษา วา-จา สตย เมอ ทำา หนา ท อา สา พระ เจา ฝรง มง ฆอง ก ทำา อยาง เตม ท และ ยอม รบ การ ตอบ แทน ของ ฝาย พ-มา โดย รก-ษา ศกด-ศร ของ ตน นน คอ คำา สญ-ญา วา ผ ใด จะ เรยก วา เชลย ม ได เมอ พระ“ ” -เจา ฝรง มง ฆอง เปน ผ พลง พระ-โอษฐ เสย เอง ส-มง พระ-ราม ก จาก ไป ทน ท ทงๆ ท ยง รก และ อา ลย ใน บตร ภรร-ยา ของ ตน แต นก รบ อยาง ส-มง พระ-ราม ก ม ได ยอม ให ความ รก ความ อา-ลย สวน ตว มา ทำา ให ละ-เลย ความ ทะ-นง ใน ศกด-ศร ของ ตน

๒.การ ว-เคราะห ดาน เนอ หาเรอง รา-ชา-ธ-ราช เปน เรอง ของ การ ศก สง-คราม ท ค ตอ ส แต ละ

ฝาย จะ ส กน อยาง ม เกยรต ม ศกด-ศร เชด ช การ รก-ษา สจ-จะ อยาง ยง โดย เฉพาะ ตอน ส-มง พระ-ราม อา-สา ดง เชน เมอ กา-มะ-น เปน ฝาย แพ แก ส-มง พระ-ราม พระ-เจา กรง จน ก ยอม ยก ทพ กลบ ไป โดย ด ทงๆ ท ท-หาร ชก ชวน ให รบ และ แสน ยา น ภาพ ของ พระ-เจา กรง จน ก ได เปรยบ พ-มา แต พระ เจา กรง จน เลอก ท จะ รก-ษา สจ-จะ ของ พระ-องค

อ-นง การ ส รบ ส-มย กอน เปน การ ตอ ส ดวย ฝ มอ นก รบ ท เกง กลา จะ ม ฝ มอ จรงๆ การ ตอ ส กน จะ ม กระ-บวน การ เปน ระ-เบยบ ว-ธ ละ ขน ตอน ของ การ ตอ ส ดง นน การ ตอ ส กน ตว ตอ ตว ของ นก รบ ผ สา-มารถ จง เปน ภาพ ท ส-งา งด-งาม ยง เปน ยท-ธ-ก-ฬา ท ผ ม อำา-นาจ พง ใจ ใคร เหน ดง จะ-สง-เกต ได จาก ความ พอ ใจ ของ ก-ษตรย ทง ๒ ฝาย ท ได ทอด พระ-เนตร ส-มง พระ-ราม ส กบ กา-มะ-น แม ท-หาร อนๆ ท ได ประ-ชม ด การ ตอ ส ครง น ตาง ก ชน ชม เหน วา เปน บญ-ตา ดวย กน ทง สน

เนอ หา ตอน ส-มง พระ-ราม อา สา กลาว ถง นาย ท-หาร ผ เกง กลา ของ ฝาย มอญ ตก เปน เชลย ของ พ-มา รบ อา สา ก-ษตรย พ-มา ตอ ส กบ ท-หาร ของ ฝาย พระ-เจา กรง จน กอน จะ รบ อา สา ส-มง พระ-ราม ได ไตร ตรอง อยาง รอบ คอบ ดวย ความ คด ท กวาง ไกล กลาว คอ ส-มง พระ-ราม ร วา เมอง พ-มา ขาด นก รบ ฝ มอ ด ดาน เพลง ทวน ถา ไม อา สา หาก ฝาย พระ-เจา กรง จน ช-นะ ได เมอง อง-วะ แลว ก อาจ จะ ยก ทพ ตอ ไป ถง เมอง หง-สา-ว-ด พระ เจา รา-ชา-ธ-ราช ซง เปน เจา เหนอ หว ของ ส-มง พระ-ราม

ก ตอง เดอด รอน ส-มง พระ-ราม ร ด วา ตน เอง ม ฝ มอ เปน เลศ ใน การ รบ ดวย ทวน ถา รบ อา สา ใน ตอน น ส-มง พระ-ราม จง รก ภก ด เปน ท สด

แม ส-มง พระ-ราม จะ อย ใน ฐา-นะ เชลย ศก ส-มง พระ-ราม ก รก-ษา ศกด-ศร ของ ตน เอง ไว เปน อยาง ด ดง ได กลาว ไว ใน หว ขอ การ ว-เคราะห ดาน แนว คด เนอ หา ท สำา-คญ คอ เมอ พระ-เจา มณ เฑยร ทอง ทรง ผด คำา พด ส-มง พระ ราม ก กลบ หง-สา-ว-ด เพอ รก-ษา สจ-จะ และ ศกด ศร ของ ตน ทง ยง แสดง ให เหน วา ภา-ระ หนา ท สำา-คญ กวา เรอง สวน ตว แม ภ-ร-ยา และ บตร อน เปน ท รก ก ส-ละ ได

เนอ หา ของ เรอง ยง ช ให ได ขอ คด วา ความ พลง พลาด ประ-มาท หมน เปน เรอง ปก-ต ตาม ว-สย ม-นษย ท เปน ฝาย ได เปรยบ เหน ได จาก กร-ณ ของ พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ท พลง พระ-โอษฐ ปรา-มาส ส-มง พระ-ราม วา เชลย นน เอง แม จะ ตระ“ ” -หนก วา ใน ข-ณะ นน ส-มง พระ-ราม เปน ผ กอบ ก บาน เมอง ให แก ตน เปน ม-หา-อป-ราช และ เปน ราช-บตร เขย แต ลกๆ แลว พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ก ทรง กระ-หยม พระ ทย วา ถง อยาง ไร ส-มง พระ ราม ก เปน เชลย ของ พระ-องค เมอ ทรง ระ-ลก อย ลก ซง ภาย ใน พระ-ทย ต-ลอด เว-ลา เชน นน จง ได พลง พระ-โอษฐ ไป แม จะ เคย ทรง ประ-กาศ วา ใคร พด จะ ประ-หาร แต เมอ รบ สง เสย เอง ก เปน อน สด ปญ-ญา จะ ทำา ได ตาม ท ตรส ไว

เมอ อาน เรอง ให ละ-เอยด จะ เหน วา เนอ หา ใน ตอน น ให ขอ คด ท นา สน ใจ นา ไตร ตรอง หลาย ประ-การ

๓.การ ว-เคราะห ตว ละ-ครควร ว-เคราะห ให ละ-เอยด อาน คำา บรร-ยาย ทว ไป รวม ถง พฤ-ต-

กรรม ตางๆ ของ ตว ละ-คร และ การ พด ใน อา-รมณ และ เหต-การณ ตางๆ ทง ท เจา ตว พด เอง และ ท ผ อน กลาว ดง เชน กอน จะ ถง ตอน ท เรยน น พระ-เจา ฝรง มง ฆอง เคย ขอ ด ตว ส-มง พระ-ราม มา แลว ครง หนง สง พระ-ราช-สาสน มา ถง พระ-เจา รา-ชา-ธ-ราช ความ วา

“เรา ได ยน คน เลา ลอ สรร เสรญ วา ส-มง พระ ราม อง อาจ เขม แขง ข ชาง และ มา สน ทด ม ฝ มอ นก ตว ผ เดยว อาจ จะ ส คน ได ละ รอย ละ พน ม ลก-ษ-ณะ อน งาม สม เปน ท-หาร เอก เรา จะ ขอ ด ตว สก ครง หนง เชญ สม-เดจ พระ-รา-ชา-ธ-ราช จง ให ส-มง พระ-ราม มา โดย ด เถด”

ขอ ความ ขาง ตน เปน ขอ ความ ท คน อน กลาว ถง ส-มง พระ-ราม แต เมอ พ-นจ วา ใคร เปน ผ พด แลว จะ เหน ความ เกง กลา ของ ส-มง พระ-ราม มาก ท เดยว

ใน การ ว-เคราะห ตว ละ-คร ควร อาน ให ละ-เอยด พ-จา-ร-ณา รป ลกษณ ลก-ษ-ณะ น-สย ทง จาก การ พด และ การ กระ-ทำา รวม ทง ความ สม-พนธ กบ ตว ละ-คร อนๆ

การ ว-เคราะห ตว ละ-คร อก ประ-การ หนง ควร พ-จา-ร-ณา วา ตว ละ-คร ม ลก-ษ-ณะ น-สย พ-เศษ คอ ความ ชาง สง-เกต หรอ ไม เชน ใน เรอง น จะ เหน ได ชด วา ส-มง พระ-ราม และ กา-มะ-น นน ม ฝ มอ เพลง ทวน ทด เทยม กน แต ส-มง พระ-ราม ชาง สง เกต เหน ได แยบ ยล กวา จง ร ว-ธ ท จะ หา จด ออน ของ ฝาย ตรง กน ขาม ได มาก กวา จง เปน ฝาย ช-นะ

การ ว-เคราะห ตว ละ-คร ควร ใช ขอ มล จาก เรอง ท อาน ให มาก ทง การ อาน เฉพาะ ท และ การ ประ-มวล ความ ทง หมด

๔.การ ว-เคราะห ดาน วรร-ณ-ศลปรา-ชา-ธ-ราช ได ชอ วา เปน วรร-ณ-ค-ด ท ใช ภา ษา ได ด เยยม ผ อาน

ควร พ-เคราะห ดวย ตน เอง วา เปน จรง เพยง ใด ดวย การ ศก-ษา ลก-ษ-ณะ การ ใช ภา ษา ดง น

๔.๑พ-จา-ร-ณา ว-ธ การ สราง บรร-ยาย ของ ผ ประ-พนธ เชน การ บรร-ยาย ส-ถาน ท การ บรร-ยาย ลก-ษ-ณะ ตว ละ-คร การ บรร-ยาย ภาพ เคลอน ไหว ท ตอ เนอง ดง เชน การ บรร-ยาย การ ตอ ส ระ-หวาง ส-มงพระ ราม กบ กา-มะ-น เปน ตน

๔.๒พ-จา-ร-ณา การ ใช ภาพ-พจน ของ ผ ประ-พนธ ใน ตอน น จะ ม ลก-ษ-ณะ ของ การ ใช อป-มา โว หาร อย มาก เชน ความ คด คำา นง ของ ส-มง พระ-ราม เมอ ไม ได รบ อา สา ใน ครง แรก วา ครน จะ รบ อา สา บด น “เลา ก เหมอน หาบ สอง บา อา สา สอง เจา หา ควร ไม”

และ กลาว ถง กอง ทพ จน วา พระ เจา กรง จน ยก มา ครน นน อป“ -ระ-มา ดง ฝน ตก หา ใหญ ตก ลง นำา นอง ทวม ปา ไหล เชยว มา เมอ ว-สน-ต-ฤ-ด นน หา สง ใด จะ ตาน ทาน ม ได”

ตว อยาง ภาพ-พจน อป-มา ทง สอง ตว อยาง นน ชวย ทำา ให ผ อาน เขา ใจ ขอ ความ ได ลก ซง ยง ขน กลาว คอ ความ เปรยบ ก เหมอน หาบ “สอง บา อา สา สอง เจา หา ควร ไม การ หาบ ๒ บา ยอม หาบ ไม สะ” -ดวก และ อน ท จรง แลว ทำา ไม ได ส-มง พระ-ราม เปน ขา ของ ก-ษตรย มอญ จะ มา

รบ อา สา ก-ษตรย พ-มา ไม สม ควร เพราะ ทง สอง ฝาย เปน ศ-ตร กน จะ อา สา เจา ทง สอง พระ-องค เหมอย หาบ สอง บา ใน ข-ณะ เดยว กน นน ยอม ทำา ไม ได จง ไม ควร ทำา สวน การ เปรยบ กอง ทพ พระ-เจา กรง จน เหมอน ฝน ตก หา ใหญ ตก ลง นำา นอง ทวม บา ไหล เชยว มา เมอ ว“ -สน-ต-ฤ-ด นน หา สง ใด ตาน ทาน ม ได ภาพ” -พจน อ-ป-มา น ให ภาพ ของ กอง ทพ พระ-เจา กรง จน วา เปน กอง ทพ ใหญ ยก พล มา มาก อยาง เหลอ ค-ณา นบ และ มา อยาง รวด เรว รน แรง ยาก แก การ ตาน รบ ได ผาน ไป การ ใด ก ไม ม ผ ใด ตอ ตาน ได ทำา ให ผ อาน นก ถง แสน ยา น ภาพ อน ยง ใหญ เกรยง ไกร ของ พระ-เจา กรง จน การ ใช ภาพ-พจน ดง กลาว จง ให ประ-โยชน แก ผ อาน ใน การ ท จะ เขา ถง ความ หมาย และ เหน ภาพ ได แจม ชด ลก ซง กวา การ ใช ภา-ษา ตรง ไป ตรง มา

ภาพ-พจน เชง อป-มา ซง ใน รา-ชา-ธ-ราช เรยก วา อป-ระ-มา นน สา-มารถ หา ได จาก คำา เปรยบ เชน อป-มา เหมอน ดจ ดง เสมอ ฯลฯ ควร ศก-ษา ให มาก เนอง จาก ม การ ใช อป-มา มาก ดวย กน

๔.๓การ ใช รา-ชา-ศพท ใน เรอง น ม การ ใช รา-ชา-ศพท มาก แหง ควร จะ ศก-ษา ให ร ดวย

๔.๔การ ศก ษา คำา พด ของ ตว-ละ-คร ใน เรอง เชน พระ-เจา กรง จน กลาว วา เรา รก สตย ยง กวา ทรพย“ ”

คำา กลาว ของ พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ส“ -มง พระ-ราม คน น ม เสย ท ท เกด มา เปน เชอ ชาต ท-หาร นบ วา ชาย ชา-ตร แท ม ได เกรง กลว แต ความ ตาย ทง ราช-สม-บต ก ม ได รก ใคร แลว อง-อาจ แกลว กลา หา ผ ใด เปรยบ เสมอ ม ได”

ควร ศก-ษา แลว ต ความ ข-ยาย ความ ให เขา ใจ ไม เฉพาะ แต ขอ ความ ท ยก มา เปน ตว อยาง น แต ควร พ-เคราะห ขอ ความ ตอน อนๆ ให ละ-เอยด ดวย เพราะ สง น จะ ชวย ให เขา ใจ ลก-ษ-ณะ น-สย ตว ละ-คร คา น-ยม ต-ลอด แนว ความ คด ท ตว ละ-คร ยด ถอ เปน หลก ใน การ ประ-พฤต ป-ฏ-บต ตน

อ-ธ-บาย คำา ศพท และ สำา-นวนกระ-ทำา สตย -ให ป-ฏ-ญาณ วา จะ ซอ ตรงกบ -เลบ เทา สตว จำา พวก กน หญา เชน มา วว

ใน ท น หมาย ถง กบ มาคอย ทา -รอ คอย เปน คำา ซอน ทา ก แปล วา

คอยชก มา สะ-บด ยาง นอย เปน เพลง ทวน-อา การ ท ผ ข มา บง-คบ มา

ให วง เหยาะ ยาง ตาม กระ-บวนทา ใน การ ตอ ส ดวย ทวน (ใน ท น หมาย ถง กระ-บวน ทา ในการ ตอ ส)

เชลย -ผ ท ถก ขา ศก จบ ตว ได เชลย ศก ก เรยก

เชลย-ศกด -อย นอก ทำา-เนยบ หรอ นอก ทะ-เบยน ใน ท น ใช มา เชลยศกด เพราะ เปน มา ของ “ ”ชาว บาน

ตะ-กรวย -กรวย

ตณ-ฑ-ลา -ขาว สาร ใน เรอง เปรยบ พระ-ราช-ธ-ดา เปน ตณ-ฑ-ลา หมาย ถง ส-ตร เปรยบ เหมอน ขาว สาร เพาะ-ปลก ไม ขน เหมอน ขาว เปลอก ดง ความ ท เปรยบ วา ชาย “ขาว เปลอก หญง ขาว สาร โบ-ราณ วา”

ทวน -อา-วธ ช-นด หนง คลาย หอก แต เรยว เลก และ เบา กวา ดานยาว มาก

ทอด ทศ-นา เจรญ พระ-เนตร -เปน รา-ชา-ศพท หมาย ถง ด ด ให เหน เปน ขวญ ตา ให เจรญ ตา เพราะ สง ท จะ ได ด นน งด งาม ยง

นอ-ระ-มาด หา สบ ยอด -หมาย ถง นอ แรด จำา-นวน หา สบ ยอด คำา ยอด เปน ลก“ ” -ษ-ณ-นาม ของ นอ แรด ระ-

มาด คอ แรดปรา-รมภ -ว-ตก รำา-พง ครน คด ม คำา กลาว วา จะ“ -

ปรา-รมภ ไป ไย หมาย ถง จะ ว” -ตก ไป ทำา ไม

พระ-ชน ษา -อา-ย (รา ชา ศพท)พลง ปาก ก ยอม เสย การ -เผลอ พด ไป อาจ ทำา ให เสย งาน

คอ ผ ฟง ไม อาจ พอ ใจพลง มด พลง ขวาน มก บาด เจบ -ผ ท ถอ มด ขวาน หรอ อา-วธ ม

คม อาจ ปลอย หลด มอ ทำาให เกด การ บาด เจบ แก ตน เอง หรอ ผ อน ได ขอ ความ พลง ปาก และ พลง มด ใช ค กน“ ” “ ” เพอ เปรยบ เทยบ

พท-ยา-ธร -อ-ม-นษย พวก หนง ม ฐา-นะ ตำา กวา เท-ว-ดา เชอ วา ม ว-ชา กาย สทธ เหาะ ได ม หนา ท ป-ฏ-บต พระ-ศ-วะ บาง แหง ใชวท-ยา-ธร

เพลง โคม เวยน ,เพลง ผา หมาก -ชอ กระ-บวน ทา ใน การ รำา เพอ การ ตอ ส

มาบ -บ-ร-เวณ ท ลม กวาง ใหญ ท ม นำา ขง หรอ ม ธาร นำา ไหล สาย เลกๆ

มา หนม ยง ไม ได เคย พาด อาน -มา อา-ย นอย ยง ไม เคย ถก ผก อาน เพอ นำา ไป ใช ขบ ข

ระ-งบ พระ-กาย ให สำา-ราญ พระ-ทย -หมาย ถง ผก ผอน ให ส-บาย ใจ ระ-งบ พระ-กาย คอ อยา เพงทำา อะ ไร ให หยด กอน ใน ท น หมาย ถง พก ผอน

ลก เพยง ขา มา -ไม ลก มาก มา ยน ไดหวาง -ม ชอง วาง

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย บค-คล๑.นก เรยน อาน แลว ประ-ทบ ใจ เนอ เรอง ตอน ใด มาก ท สด จง พด

หรอ เขยน ช แจง แลว ให เหต ผล ประ-กอบ๒.ยก คำา กลาว ท ปรา-กฎ ใน เนอ เรอง ตอน ท เหน วา นา น-ยม มาก

ท สด มา ตอน หนง๓.จง แสดง ทศ-นะ ของ ตน เกยว กบ สง“ -คราม ทง ใน อ” -ดต และ

ปจ-จ-บน๔.จาก การ อาน เรอง น นก-เรยน ได ประ-โยชน อะ-ไร บาง ขอ ให แจก

แจง ให ชด๕.ส-รป ลก-ษ-ณะ อป-น-สย ของ ตว ละ-คร สำา คญ ดง น ส-มง พระ-

ราม พระ-เจา ฝรง มง ฆอง พระ-อ-ค-ร-ม-เห-ส พระ-ราช-ธ-ดา พระ-เจา กรง จน กา-มะ-น

๖.จง ว-จารณ ความ ปราร-ถ-นา ๔ ประ-การ ของ ส-มง พระ-ราม๗.เหต ใด ส-มง พระ-ราม จง อา-สา ส รบ กบ จน ทงๆ ท จน ทา ส กบ

พ-มา ไม เกยว กบ ส-มง พระ ราม เลย การ ส รบ ครง นน สง ผล อยาง ไร ตอ ช-วต ของ ส-มง พระ-ราม

๘.เหต-การณ ตอน ใด บาง ท แสดง ให เหน วา ส-มง พระ-ราม เปน ผ ม ส-ต ปญ-ญา สง รวบ รวม มา เลา ให เหน จรง

๙.การ ท ส-มง พระ-ราม ถอ สญ-ญา มน คง เมอ พระ-เจา ฝรง มง ฆอง ผด สญ-ญา ส-มง พระ-ราม ก กลบ หง-สา-ว-ด ทน ท นก เรยน คด วา ส-มง พระ-ราม ตด สน ใจ ถก ผด อยาง ไร ถอ ได วา ส-มง พระ-ราม ไม หวง บตร ภรร-ยา ของ ตน ใช หรอ ไม อ-ธ-บาย พรอม แสดง เหต ผล ประ-กอบ

กจ-กรรม กลม๑.เขยน แผน-ภม เนอ เรอง ตอน ส-มง พระ-ราม อา สา อยาง ละ-เอยด๒.เขยน ภาพ ส-นาม การ ประ-ลอง ฝ มอ ระ-หวาง กา-มะ-น และ ส-มง

พระ-ราม ให ชด เจน ให เหน ภาพ พลบ พลา ของ ก-ษตรย ทง สอง ฝาย และ กอง ท-หาร

๓.อ-ภ-ปราย แสดง ความ คด เหน เกยว กบ พฤ-ต-กรรม ของ ตว ละ-คร เอก คอ ส-มง พระ-ราม ประ-มวล พฤ-ต-กรรม ตางๆ มา อ-ภ-ปราย แลว พ-จา-ร-ณา วา ส-มง พระ-ราม ขาด ความ รบ ผด ชอบ ตอ บตร และ ภรร-ยา หรอ ไม

๔.แบง กลม ประ-มาณ ๕ คน ให ศก-ษา เรอง รา-ชา-ธ-ราช ตาม จำา นวน หนา เทาๆ-กน รวบ รวม โว หาร เชง อป-มา อป ลกษณ ให ครบ ถวน

๕.แบง กลม ทำา ราย งาน ปาก เปลา๕.๑ส-รป เหต ผล ท ส-มง พระ-ราม อา สา ส รบ กบ กา-มะ-น๕.๒ส-รป ประ-เพ-ณ การ ทต ท ได จาก เรอง ท อาน ใน ตอน น๕.๓ส-รป เรอง ราว ท แสดง ให เหน วา ส-มง พระ-ราม เปน นก รบ ท

นา ยก ยอง๕.๔ส-รป ว ธ จบ มา ของ หญง ชาว บานกจ-กรรม เสนอ แนะ๑.ให นก-เรยน ม โอ กาส ชม ละ-คร พน ทาง เรอง รา-ชา-ธ-ราช ตอน

ส-มง พระ-ราม อา สา๒.รวม มอ กบ ฝาย ชม รม นาฏ-ศลป จด การ แสดง ละ-คร พน ทาง

เรอง รา-ชา-ธ-ราช ตอน ส-มง พระ ราม อา สา

ราม-เกยรตตอน นา-รายณ ปราบ นน-ทก

บท นำาราม เกยรต เปน บท ละ-คร ท ม มา ตง แต ครง กรง ศร อ-ย-ธ-ยา

โดย ม เคา เรอง มา จาก ม-หา-กาพย รา-มา-ย-ณะ ของ อน เดย แต ตน ฉ-บบ ส-มย อ-ย-ธ-ยา ขาด สญ ไม สม-บรณ ใน รช-ส-มย พระ-บาท สม-เดจ พระ-พท-ธ-ยอด ฟา จ-ฬา โลก ม-หา-ราช รช-กาล ท ๑ แหง กรง รตน โก-สนทร พระ-องค ได ทรง ฟ น ฟ ศล-ป-วฒ-น-ธรรม ขน หลาย อยาง เพอ สราง บาน เมอง ให เจรญ ขน อก ครง หนง หลง จาก ท กรง ศร อ-ย-ธ-ยา ถก ขา ศก ทำา-ลาย ทรง พระ-ราช-น-พนธ บาง ตอน และ ทรง พระ-ก-ร-ณา โปรด เกลาฯ ให ก-ว-ราช บณ-ฑต รวม กน ประ-พนธ บท ละ-คร เรอง ราม-เกยรต เทา ท ทราบ กน อย เขา ไว ดวย กน ทง หมด บท ละ-คร ราม เกยรต ชด น ได รบ ถ-วาย พระ-เกยรต วา เปน ราม เกยรต ฉ-บบ พระ-ราช-น-พนธ รช-กาล ท ๑ และ เปน ฉ-บบ ท ม เนอ เรอง สม-บรณ ท สด

บท ละ-คร เรอง ราม เกยรต เปน ศล-ปะ ท เกยว เนอง กน ทง วรร-ณ-ศลป นาฏ-ศลป และ ค-ต-ศลป ดง ท นก ว-ชา การ ทาน หนง กลาว วา ศล-ปะ ยอม สอง ทาง ให แก กน กลาว คอ บท ละ-คร ราม เกยรต เปน วรร-ณ-ค-ด ท ม ลก-ษ-ณะ ทาง วรร-ณ-ศลป และ เมอ จะ นำา บท ละ-คร ไป แสดง ตอง นำา บท รอง ตอง อา-ศย ค-ต-ศลป ทง การ ขบ รอง และ ดน-ตร ประ-กอบ ใน การ แสดง ตอง ใช นาฏ-ศลป อน เปน เรอง ของ การ ราย ร ำา อก ดวย

บท ละ-คร เรอง ราม เกยรต นน เปน วรร-ณ-ค-ด ท ไพ เราะ ดวย รส ทาง วรร-ณ-ศลป และ ม เนอ หา สา-ระ ท เปน ขอ คด ท นา สน ใจ อก ดวย โดย เฉพาะ เนอ เรอง ใน ตอน นา-รายณ ปราบ นน-ทก อน เปน ตอน เรม ตน เรอง ราม เกยรต

เรอง ยอนน-ทก ม หนา ท ลาง เทา เท-ว-ดา อย ท เชง เขา ไกร ลาศ เมอ เท-ว-

ดา พา กน ไป เฝา พระ-อ-ศวร พวก เท-ว-ดา ชอบ ขม เหง นน-ทก อย เปน ประ-จำา ดวย การ ลบ หว บาง ตบ หว บาง จน กระ-ทง ผม รวง หมด นน-ทก แคน ใจ เปน อน มาก จะ ไป เฝา พระ-อ-ศวร กราบ ตน วา ตน ได รบ ใช มา นาน ยง ไม เคย ได รบ สง ตอบ แทน เลย จง ทล ขอ ให นว เปน เพชร ม ฤทธ ช ผ ใด ก ให ผ นน ถง ตาย ได พระ อ-ศวร ก ประ-ทาน ให ตาม ขอ เมอ เท-ว-ดา มา ลบ ศร-ษะ เลน เชน เคย นน-ทก ก ช ให ตาย ลง เปน จำา-นวน มาก พระ-อ-ศวร ทรง ทราบ ก กรว โกรธ ให พระ-นายณ ไป ปราบ พระ-นา-รายณ แปลง เปน นาง ฟา สวย งาม มา ยว ยวน นน-ทก นก รก จง เกยว นาง นาง แปลง จง ชวน ให นน-ทก รำา ตาม นาง กอน จง จะ รบ รก นน-ทก ตก ลง รำา ตาม ไป จน ถง ทา รำา ท ใช นว เพชร ช เขา ตน เอง นน-ทก ก ลม ลง กอน ตาย นน-ทก เหน นาง แปลง ปรา-กฎ ราง เปน พระ-นา-รายณ จง ตอ วา พระ-นา-รายณ ม อำา-นาจ ม ถง ๔ กร เหต ใด จง ตอง ทำา อ-บาย มา หลอก ลวง ตน พระ-นา-รายณ จง ให นน-ทก ไป เกด ใหม ให ม ถง ๒๐ มอ แลว พระ-องค จะ ตาม ไป เกด เปน ม-นษย ม เพยง ๒ มอ ลง ไป ส ดวย

นน-ทก มา เกด เปน ทศ-กณฐ(แปล วา สบ คอ)โอ-รส ทาว ลส-เตยน แหง กรง ลง-กา สวน พระ-นา-รายณ มา เกด เปน พระ-ราม โอ-รส ทาว ทศ-รถ แหง กรง ศร อ-ย-ธ-ยา อย มา ทศ-กณฐ ได ครอง เมอง ลง กา และ ม ธ-ดา องค หนง เมอ เกด มา โหร ทำา นาย วา นาง จะ นำา อน-ตราย มา ส บ-ดา และ บาน เมอง ทศ-กณฐ จง ให ใส ผ-อบ ลอย นำา ไป พระ-ฤา-ษ เกบ นาง มา

เลยง ไว ให ชอ วา ส-ดา ตอ มา พระ ฤา-ษ ลา พรต กลบ ไป ครอง เมอง ม-ถ-ลา ประ-กาศ ส-ยม-พร นาง ส-ดา พระ-ราม ยก ศร ได จง ได นาง ส ดา เปน ชา ยา ทาว ทศ-รถ เตรยม จะ ให พระ-ราม ครอง เมอง พระ-ราม ม อ-น-ชา ตาง มาร-ดา อก ๓ คน คอ พระ-ลกษณ พระ-สต-รต และ พระ-พรต นาง ไก-ย-เก-ษ มาร-ดา เลยง ของ พระ-ราม ตอง การ ให โอ-รส ของ นาง คอ พระ-พรต ขน เปน ก-ษตรย จง ทวง สญ-ญา จาก ทาว ทศ-รถ ซง เคย กลาว วา นาง จะ ขอ อะ-ไร ก จะ ให นาง ไก-ย-เก-ษ ขอ ให พระ-ราม ไป เดน ปา เปน เว-ลา ๑๔ ป และ ระ-หวาง นน ให พระ-พรต โอ-รส ของ นาง ขน ครอง กรง-ศร อ-ย-ธ-ยา ทาว ทศ-รถ เสย พระ-ทย จน สน พระ-ชนม พระ-ราม ไป อย ปา เพอ รก-ษา สจ-วา-จา ของ พระ-บ-ดา นาง ส-ดา และ พระ-ลกษณ ของ ตาม เสดจ ดวย ทง ๓ องค จง บวช เปน โย-ค ไป อย ใน ปา

ทศ-กณฐ ได ทราบ ขาว ความ งาม ของ ส-ดา จง ทำา อ-บาย สง มา-รจ เปน กวาง ทอง มา ลอ นาง ส-ดา อยาก ได กวาง มาก จง ขอ ให พระ-ราม จบ ให เมอ พระ-ราม ตาม กวาง ไป มา-รจ ทำา อ-บาย รอง เปน เสยง พระ-ราม ของ ให พระ-ลกษณ ชวย นาง ส-ดา บง คบ ให พระ-ลกษณ ตาม ไป ชวย ทศ-กณฐ จง ได โอ-กาส ลก พา นาง ไป ส กรง ลง-กา

พระ-ราม และ พระ-ลกษณ ตด ตาม นาง ส ดา ไป จน ได พน-ธ-มตร คอ เหลา พ-ญา วา-นร อก เปน จำา-นวน มาก เชน ส-ครพ ห-น-มาน อง-คต ชม-พ-พาน รวม ทง ได ไพร พล อก มาก พระ-ราม ให ไพร พล วา-นร ดำา เนน การ สราง ถ-นน ขาม ไป ถง เมอง ลง-กา เมอ สง-คราม เรม ตน พ-เภก นอง ทศ-กณฐ ซง เปน โหร ได พ-ยา-ยาม ทด ทาน ให พ ชาย เลก ลม การ ทำา สง-คราม ดวย การ สง นาง ส-ดา คน ทศ-กณฐ โกรธ มาก ถง กบ ขบ ไล พ-เภก ออก จาก เมอง พ-เภก จง มา ส-วา ม-ภกด อย กบ พระ-ราม สง-คราม ระ-หวาง พระ ราม และ ทศ-กณฐ เปน สง-คราม ท ยด เยอ ยาว นาน นบ สบ ป ทศ-กณฐ ทง รบ เอง และ สง ลก หลาน พ นอง รวม ทง เพอน พน-ธ-มตร อนๆ มา รบ จน บรร-ดา ยกษ ทง หลาย ลม ตาย ไป เปน อน มาก ทาย ท สด ทศ-กณฐ ก ตาย ดวย ศร พระ-ราม กอน ท จะ ตาย ทศ-กณฐ ก ร ผด ร ชอบ สอน นอง พ-เภก ให เปน ก-ษตรย ท ด

ตอน ทาย เรอง เมอ สง-คราม สน สด ลง พระ-ราม กลบ ไป ครอง เมอง กรง ศร อ-ย-ธ-ยา ตอ มา ม เหต ให พระ-ราม เขา ใจ ผด วา ส-ดา รก ใคร ทศ-กณฐ จง สง ให พระ-ลกษณ นำา นาง ไป ฆา พระ-ลกษณ ปลอย นาง ไป นาง จง ไป อา-ศย อย กบ พระ-ฤา-ษ ประ-สต พระ-โอ-รส องค หนง ชอ

พระ มง-กฎ พระ-มง-กฎ เตบ โต ขน ใน ปา และ ตอง ส รบ กบ บ-ดา เนอง จาก ไม ร จก กน เมอ ร เรอง กน แลว พระ-ราม พ-ยา-ยาม ขอ คน ด กบ นาง ส-ดา แต นาง ไม ยน ยอม กลบ ไป พระ-ราม ตอง ทำา อ-บาย วา ส-วรร-คต ส-ดา จง เขา ไป เฝา หนา โกศ พระ-ราม จง ออก มา ส-ดา อ-ธษ-ฐาน ให แผน-ดน แยก และ หนา ไป สด ทาย พระ-อ-ศวร ตอง มา จด การ อ-ภ-เษก สม-รส ให ใหม จบ เรอง ราม เกยรต ฉ-บบ พระ-ราช-น-พนธ รช-กาล ท ๑ เพยง เทา น

ราม-เกยรต ตอน นา-รายณ ปราบ นน-ทก๏มา จะ กลาว บท ไป ถง นน-ทก นำา ใจ กลา หาญ

ตง แต พระ-ส-ยม-ภ-ว-ญาณ ประ-ทาน ให ลาง เทา เท-วาอย บน ได ไกร-ลาส เปน นจ ส-รา-ฤทธ ตบ หว แลว ลบ หนาบาง ก ให ตก นำา ลาง บา-ทา บาง ถอน เสน เก-ศา วน ไปจน ผม โกรน โลน เกลยง ถง เพยง ห ด เงา ใน นำา แลว รอง ไหฮด ฮด ขด แคน แนน ใจ ตา แดง ดง แสง ไฟ ฟาเปน ชาย ด-ด มา หมน ชาย ม ตาย จะ ได มา เหน หนาคด แลว ก รบ เดน มา เฝา พระ-อ-ศรา-ธ-บ-ดฯ

ฯ ๘ คำา ฯ เสมอ

๏ครน ถง จง ประ-ณต บท-บงส ทล องค พระ-อ-ศวร เรอง ศรวา พระ องค เปน หลก ธา-ตร ยอม เมต-ตา ปรา-ณ ทว พระ-พกตรผ ใด ทำา ชอบ ตอ เบอง บาท ก ประ-สารท ทง พร แล ยศ ศกดตว ขา ก ม ชอบ นก ลาง เทา ส-รา-รกษ ถง โก-ฏ-ปพระ องค ผ ทรง ศก-ดา เดช ไม โปรด เกศ แก ขา บท ศรกรรม เวร สง ใด ดง น ทล พลาง โศ-ก รำา พนฯ

ฯ ๖ คำา ฯ โอด๏เมอ นน พระ-อ-ศวร บรม รง สรรค

เหน นน-ทก โศ กา จา บลย พระ-ทรง ธรรม ให คด เมต-ตาจง ม เท-ว-ราช บรร-หาร เอง ตอง การ สง ไร จง เรง วาตว ก จะ ให ดง จน-ดา อยา แสน โศ-กา อา-ลยฯ

ฯ ๔ คำา ฯ๏บด นน นน ทก ผ ม อช-ฌา-สย

นอม เศยร บง คม แลว ทล ไป จะ ขอ พร เจา ไตร โล กาให นว ขา เปน เพชร-ฤท-ธ จะ ช ใคร จง มวย สง-ขารจะ ได รอง เบอง บา ทา ไป กวา จะ สน ช วฯ

ฯ ๔ คำา ฯ๏เมอ นน พระ ส-ยม-ภว-ญาณ เรอง ศร

ได ฟง นน-ทก พา ท ภ-ม-นง นก ตรก ไปไอ น ม ชอบ มา ชา นาน จำา จะ ประ-ทาน พร ใหคด แลว ก ประ-สทธ พร ชย จง ได สำา-เรจ ม-โน-รถฯ

ฯ ๔ คำา ฯ๏บด นน นน-ทก ผ ใจ สา-หส

รบ พร พระ ศ-ล-ม ยศ บง คม ลา แลว บท จร ไปฯฯ ๒ คำา ฯ เสมอ

๏ครน ถง บน-ได ไกร-ลาส ขด ส-มา ธ ยม รม อาง ใหญคอย หม เท-วา ส-รา-ลย ดวย ใจ กำา-เรบ อ-หง-การฯ

ฯ ๒ คำา ฯ๏เมอ นน เท-วา ส-รา-ฤทธ ทก ท-ศา

ส-บรรณ คน ธรรพ วท-ยา ตาง มา เฝา องค พระ-ศ-ลฯฯ ๒ คำา ฯ เหาะ

๏ครน ถง ซง เชง ไกร-ลาส คน ธรรพ เท-ว-ราช ฤา-ษก ชวน กน ยาง เยอง จร-ล เขา ไป ยง ท อฒ-จนทรฯ

ฯ ๒ คำา ฯ๏นน-ทก ก ลาง เทา ให เมอ จะ ไป จบ หว ก สน

สพ-ยอก หยอก เลน เหมอน ทก วน สรวล สนต เยาะ เยย เฮ-ฮาฯ

ฯ ๒ คำา ฯ เจ-ร-จา๏บด นน นน ทก นำา ใจ แกลว กลา

กรว โกรธ รอง ประ-กาศ ตวาด มา อ-นจ-จา ขม เหง เลน ทก วนจน หว ไม ม ผม ตด สด คด ท เรา จะ อด กลนวน น จะ ได เหน กน ขบ ฟน แลว ช นว ไป ฯ

ฯ ๔ คำา ฯ๏ตอง ส-บรรณ เท วา นา ค ดง พษ อ-ส-น ไม ทน

ไดลม ฟาด กลาด เกลอน ลง ทน ใด บรร-ลย ไม ทน พรบ ตาฯ

ฯ ๒ คำา ฯ โอด๏เมอ นน หส-นยน เจา ตรย ตรง สา

เหน นน-ทก นน ทำา ฤท-ธา ช หม เท-วา วาย ปราณตก ใจ ตะ-ลง รำา พง คด ใคร ประ-สทธ ให มน มา สง หารคด แลว ขน เฝา พง คด คร ประ-สทธ ให มน มา สง หารคด แลว ขน เฝา พระ ทรง ญาณ ยง พ-มาน ทพ-รตน ร จฯ

ฯ ๔ คำา ฯ เสมอ๏ครน ถง จง ประ-ณต บท-บงส ทล องค พระ อ-ศวร เรอง ศร

วา นน-ทก มน ทำา ฤท-ธ ช หม เท-วา นน บรร-ลยอน ซง นว เพชร ของ มน พระ-ทรง ธรรม ประ-สทธ หรอ

รา

รา

ชาตร

ไฉนจง ทำา อาจ อง ทะ-นง ใจ ไม เกรง ใต เบอง บา-ทาฯ

ฯ ๔ คำา ฯ๏เมอ นน พระ-อ-ศวร บรม นา-ถา

ได ฟง องค อม-รน-ทรา จง ม บญ-ชา ตอบ ไปไอ น มน ทำา ชอบ มา ชา นาน เรา จง ประ-ทาน พร ใหมน กลบ ทร-ยศ ก-บฏ ใจ ทำา การ หยาบ ใหญ ถง เพยง นฯ

ฯ ๔ คำา ฯ๏ตรส แลว จง ม บญ-ชา ด รา พระ-นา-รายณ เรอง ศร

ตว เจา ผ ม ฤท-ธ เปน ท พง แก หม เท-วญจง ชวย ระ-งบ ดบ เขญ ให เยน ทว พ-ภพ สรวง ส-วรรคเชญ ไป สง-หาร ไอ อา-ธรรม ให มน สน ชพ ช-วาฯ

ฯ ๔ คำา ฯ๏เมอ นน องค พระ-นา-รายณ นา ถา

รบ สง ถวาย บง-คม ลา ออก มา แปลง กาย ดวย ฤท-ธฯ

ฯ ๒ คำา ฯ ตระ๏เปน โฉม นาง เทพ อป-สร ออน แอน อร-ชร เฉลม

ศรกราย กร ยาง เยอง จร-ล ไป ส นน-ทก จะ เดน มาฯ

ฯ ๒ คำา ฯ เชด เพลง๏บด นน นน-ทก ผ ใจ แกลว กลา

สน เว-ลา เฝา เจา โล-กา สำา-ราญ กา ยา แลว เทยว ไปฯฯ ๒ คำา ฯ เชด

๏เหลอบ เหน ส-ตร ว-ไล-ลกษณ พศ-พกตร ผอน เพยง แข ไขงาม โอษฐ งาม แกม งาม จ ไร งาม นยน เนตร งาม กรงาม ถน งาม กรรณ งาม ข-นง งาม องค ยง เทพ อป-สรงาม จ-รต ก-ร-ยา งาม งอน งาม เอว งาม ออน ทง กา-ยาถง โฉม องค อ-ค-ร-ลก-ษ-ม พระ-ส-ร-ส-ว-ด เสน-

ชม

รา

รา

หาสน ทง ไตร ภพ จบ โล-กา จะ เอา มา เปรยบ ไม เทยบ ทนด ไหน ก เพลน จำา-เรญ รก ใน องค เยา-ว-ลกษณ สาว ส-วรรคยง พศ ยง คด ผก พน ก เดน กระ-ชน เขา ไปฯ

ฯ ๘ คำา ฯ เขา มาน๏โฉม เอย โฉม เฉลา เสา-ว-ภาคย แนง นอย พส-

มยเจา มา แต ส-วรรค ชน ใด นาม กร ชอ ไร นะ เท-วประ-สงค สง อน ใด จะ ใคร ร ทำา ไม มา อย ท นขา เหน เปน นา ปรา-น มาร ศร จง แจง กจ-จาฯ

ฯ ๔ คำา ฯ๏เมอ นน นาง นา-รายณ เยา-ว-ลกษณ เสน-หา

ได ฟง ยง ทำา มาร-ยา ชำา เลอง นย-นา แลว ตอบ ไปทำา ไม มา ลวง ไถ ถาม ลวน ลาม บก รก เขา มา ใกลทาน น ไม ม ความ เกรง ใจ เรา เปน ขา ใช เจา โล กาพ-นก-งาน ฟอน รำา ระ-บำา บน ชอ ส-วรรณ อป-สร เสน-หาม ทกข จง เทยว ลง มา หวง จะ ให คลาย รอนฯ

ฯ ๖ คำา ฯ๏สด เอย สด ส-วาท โฉม ประ-หลาด ลำา เทพ อป-สร

ทง วา จา จ-รต ก งาม งอน ควร เปน นาง ฟอน ว-ไล-ลกษณอน ซง ธ-ระ ของ เจา หนก เบา จง แจง ให ประ-จกษถา วา-ส-นา เรา เคย บำา-รง รก ก จะ เปน ภกด ผล สบ ไปตว พ ม ได ลวน ลาม จะ ถอ ความ สง น น ไม ไดสาว ส-วรรค ขวญ ฟา ยา ใจ พ ไร ค จะ พง แต ไม ตรฯ

ฯ ๖ คำา ฯ๏เมอ นน นาง เทพ น มต โฉม ศร

คอน แลว จง ตอบ วา ท วา น ไพ-เราะ เปน พน ไปอน ซง จะ-ฝาก ไม-ตร ขา ขอ นน อยา วา หา ร ไมเรา เปน นาง รำา ระ-บำา ใน จะ ม มตร ท ใจ ผก พน

พระทอ

ใน การ นก เลง เพลง ฟอน จง จะ ผอน ดวย ความ เกษม-สนต

ฯ ๖ คำา ฯ๏บด นน นน-ทก ผ ใจ แกลว กลา

ไม ร วา นา-รายณ แปลง มา ก โสม-นส-สา พน ท-วยม แลว จง กลาว สน-ทร ด กอน นาง ฟา เฉลม-ศรเจา จก ปรา-รมภ ไป ไย ม พ เปน คน เกา พอ เขา ใจเชญ เจา รำา เถด นะ นาง ฟา ให สน ทา ท นาง จำา ได ตว พ จะ รำา ตาม ไป ม ให ผด เพลง นาง เท-วฯ

ฯ ๖ คำา ฯ๏เมอ นน พระ นา-รายณ ทรง ส-วสด รศ-ม

เหน นน-ทก หลง กล ก ยน ด ทำา ท เยอง กราย ให ยวน ยนฯ

ฯ ๒ คำา ฯ เจ-ร-จา๏เทพ-นม ป-ฐม พรหม ส หนา สอด สรอย มา-ลา เฉด ฉน

ทง กวาง เดน ดง หงส บน กน รน เลยบ ถำา อำา ไพอก ชา นาง นอน ภ-มร เคลา ทง แขก เตา ผา-ลา เพยง ไหลเม-ขลา โยน แกว แวว ไว ม-ย-เรศ ฟอน ใน อม-พรลม พด ยอด ตอง พรหม-น-มต ทง พ-สมย เรยง หมอนยาย ทา มจ-ฉา ชม สา-คร พระ-ส กร ขวาง จกร ฤท-ธ-รงคฝาย วา นน-ทก ก รำา ตาม ช ตรง ถก เพลา ทนใดฯ

ฯ ๘ คำา ฯ เพลง๏ดวย เดช นว เพชร สท-ธ-ศกด ขา หก ลม ลง ไม ทน ได

นาง กลาย เปน องค นา-รายณ ไป เหยยบ ไว จะ สง-หาร ราญ รอนฯ

ฯ ๒ คำา ฯ เชด๏บด นน นน-ทก แกลว หาญ ชาญ ส-

มรเหน พระ-องค ทรง สงข ค-ทา-ธร เปน ส กร ก ร ประ-จกษ ใจ

วา พระ-หร-วงศ ทรง ฤทธ ลวง ลาง ช-วต ก เปน ไดจง ม วา จา ถาม ไป โทษ ขา เปน ไฉน ให วา มาฯ

ฯ ๔ คำา ฯ๏เมอ นน พระ-นา-รายณ บรม นา-ถา

ได ฟง จง ม บญ-ชา โท-ษา มง ใหญ หลวง นกดวย ทำา โอ-หง บง เหต ไม เกรง เดช พระ-อ-ศวร ทรง จกรเอง ฆา เท-วา ส-รา-รกษ โทษ หนก ถง ท บรร-ลยตว ก ก คด เมต-ตา แต จะ ไว ช วา มง ไม ไดตรส แลว แกวง ตร เกรยง ไกร แสง กระ-จาย พราย ไป ดง เพลง กาฬฯ

ฯ ๖ คำา ฯ๏บด นน นน-ทก ผ ใจ แกลว หาญ

ได ฟง จง ตอบ พจ-มาน ซง พระ-องค จะ-ผลาญ ช วเหต ใด ม ทำา ซง หนา มาร-ยา เปน หญง ไม บด ส หรอ วา กลว นว เพชร น จะ ช พระ องค ให บรร-ลยตว ขา ม มอ แต สอง มอ หรอ จะ ส ทง ส กร ไดแมน ส มอ เหมอน พระ-องค ทรง ชย ท ไหน จะ ทำา ได ดง นฯ

ฯ ๖ คำา ฯ๏เมอ นน พระ นา-รายณ ทรง ส-วสด รศ-ม

ได ฟง จง ตอบ วา-ท ก น แปลง เปน ส-ตร มาเพราะ มง จะ ถง แก ความ ตาย ฉบ หาย ดวย หลง เสน-หาใช วา จะ กลว ฤท-ธา ศก ดา นว เพชร นน เมอ ไรชาต น มง ม แต สอง-หตถ จง ไป อ-บต เอา ชาต ใหมให สบ เศยร สบ พกตร เกรยง ไกร เหาะ เหน เดน ได ใน อม พรม มอ ย สบ ซาว ขวา ถอ ค-ฑา อา วธ ธ-น ศรก จะ เปน ม-นษย แต สอง กร ตาม ไป ราญ รอน ช-วให สน วงศ พงศ มง อน ศก-ดา ประ-จกษ แก เท-วา ทก รา-ศวา แลว ก-วด แกวง พระ แสง ตร ภ-ม-ตด เศยร กระ-เดน ไปฯ

ฯ ๑๐ คำา ฯ เชด โอด

สดบ รบ

๏ครน ลาง นน-ทก ม-ร-ณา พระ-จกรา ผ ม อช-ฉา-สยเหาะ-ระ-เหจ เตรจ ฟา ดวย วอง ไว ไป ยง เกษยร วา รฯ

ฯ ๒ คำา ฯ เชด

แนว การ อาน และ พ-จา-ร-ณา บท ก-ว-น-พนธ เรอง ราม-เกยรต๑.เรม ตน อาน ให ต-ลอด เรอง กอน หนง ครง เพอ ให เหน

ภาพ รวม ของ งาน ประ-พนธ นน บท ละ-คร เรอง ราม-เกยรต ตอน นา-รายณ ปราย นน-ทก น องค การ สง เสรม การ ทอง เทยว แหง ประ-เทศ ไทย ได เคย นำา มา ทำา เปน ภาพ-ยนตร นน ม ชอ วา นว-เพชร โดย ตง ชอ ตาม อท-ธ-ฤทธ ของ นน-ทก การ แสดง เรอง ราม-เกยรต ตอน น เปน ตอน ท นำา มา เปน บท แสดง ได งด งาม มาก ตอน หนง เนอง จาก เปน การ ราย ร ำา ท รวบ รวม ทา ตน แบบ ของ กระ-บวน รำา ไทย ทง หมด ไว ในตอน ท นน-ทก รำา ตาม นา-รายณ แปลง การ รำา น จง เรยก กน ทว ไป วา ร ำา แม บท“ ”

๒.เรอง ราม-เกยรต น ใช รป แบบ การ ประ-พนธ ประ-เภท กลอน บท ละ-คร เพอ ให เขา ใจ เรอง ท อาน ถอง แท ยง ขน จง ควร ทำา ความ เขา ใจ กบ รป แบบ ของ การ ประ-พนธ ท เรยก วา กลอน บท ละ-คร ดง น

กลอน บท ละ-คร เปน กลอน ท ใช สำา-หรบ ขบ รอง ปก-ต น-ยม แตง กน วรรค ละ ๖-๗ คำา แต อาจ ข-ยาย ไป ถง ๙ คำา ก ได ลก-ษ-ณะ บง คบ ก เปน เชน เดยว กบ กลอน ทวๆ ไป ม ขอ สง-เกต เกยว กบ กลอน บท ละ-คร ดง น

๒.๑กลอน บท ละ-คร นน จด เปน บท ใน บท หนง อยาง นอย ตอง ม ๒ บาท เรยก วา บาท เอก และ บาท โท แต ละ บาท เรยก ๑ คำา กลอน หรอ ๑ คำา ใน บาท เอก ม วรรค ส-ดบ และ วรรค รบ สวน บาท โท ม วรรค รอง และ วรรค สง เชน

รอ สง

๏ครน ลาง นน-ทก ม-ร-ณา พระ-จกรา ผ ม อช-ฉา-สย บาทเอก = ๑ คำากลอน

เหาะ-ระ-เหจ เตรจ ฟา ดวย วอง ไว ไป ยง เกษยร วา รฯ บาทโท = ๑ คำากลอน

ฯ ๒ คำา ฯ เชดกลอน บท ละ-คร บท หนง จะ ม บาท เอก บาท โท ก ค ก ได แต

คำา กลอน จะ ตอง จบ ลง ท บาท โท ทก ครง และ ทก บท จะ ม ตว เลข บอก จำา-นวน คำา กลอน ไว ทาย บท นนๆ ดง ตว อยาง ขาง ตน วา ฯ ๒ คำา

๒.๒สม-ผส ลก-ษ-ณะ สม-ผส ของ กลอน บท ละ-คร คลาย กลอน ทวๆ ไป ดง แผน ผง

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 บาทเอก

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 บาทโท

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 บาทเอก

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 บาทโท

จาก แผน ผง น จะ เหน ได วา สม-ผส ระ-หวาง วรรค นน ไม บง-คบ ตาย ตว วา จะ สม-ผส ท คำา ใด อาจ เปน คำา ท ๑ หรอ ๒ หรอ ๓ หรอ ๔ ก ได ท ใช มาก คอ สม-ผส คำา ท ๒ หรอ คำา ท ๔ แต คำา สด ทาย ของ บาท โท จะ ตอง สง สม-ผส ไป ยง คำา ทาย ของ วรรค-รบ ใน บาท เอก บท ตอ มา เสมอ สวน สม-ผส ใน ท จะ ทำา ให ไพ-เราะ นน ก เชน เดยว กบ กลอน แบบ อนๆ คอ ม ทง สม-ผส สระ และ สม-ผส อก-ษร

๒.๓คำา ขน ตน กลอน บท ละ-คร ม คำา ขน ตน หลาย แบบ และ คำา ขน ตน บท นน ไม จำา เปน ตอง ม จำา-นวน คำา เทา วรรค รบ อาจ ม เพยง ๒ คำา ก ได คำา ขน ตน บท น ใช แทน วรรค ส-ดบ ได ทง วรรค

เพราะ แม จะ ม นอย คำา ผ รอง ก สา-มารถ เออน ทำา นอง ให ยาว เขา กบ วรรค ตอ ไป ได ดง ตว อยาง ตอ ไป น

๒.๓.๑คำา ขน ตน บท ช-นด ท ไม ตอง ม สม-ผส เชอม กบ วรรค ตอ ไป

ก.มา จะ กลาว บท ไป ถง นน-ทก นำา ใจ กลา หาญ คำา ขน ตน มา จะ กลาว บท ไป มก ใช สำา“ ” -หรบ การ

ขน ตน เรอง หรอ กลาว ถง เรอง แทรก เขา มาข.เมอ นน พระ อ-ศวร บรม รง-สรรค คำา ขน ตน เมอ นน ใช สำา“ ” -หรบ ผ ม ยศ สง หรอ ผ

เปน ใหญ ใน ท นนค.บด นน นน-ทก ผ ใจ แกลว กลา คำา ขน ตน บด นน ใช ขน ตน สำา“ ” -หรบ ผ นอย และ

ตว ละ-คร ไม สำา-คญ๒.๓.๒คำา ขน ตน บท ช-นด ท ตอง ม สม-ผส เชอม กบ วรรค

ตอ ไป มก น-ยม ใช คำา ขน ตน อยาง กลอน ดอก สรอย คอ ใช คำา เอ“ย หรอ เอย ประ” “ ” -กอบ เชน รถ เอย รถ ทรง นำา เอย นำา คำา อาจ ใช เพยง ๒ คำา หลง ก ใช เชน นำาคำา

ก.โฉม เอย โฉม เฉลา เสา-ว-ภาคย แนง นอย พ ส-มย

ข.สด เอย สด ส-วาท โฉม ประ-หลาด ลำา เทพ อป-สร

โดย ปก-ต แลว กลอน บท ละ-คร จะ ไม ยาว มาก เพราะ เนอ ความ จะ ตอง สม-พนธ กน กบ บท รอง ดน-ตร และ ทวง ทา ราย รำา ใน ตอน ทาย บท แต ละ ชวง จง มก ระ-บ ชอ เพลง ท ใช รอง ใช บรร-เลง ใน ตอน นนๆ ไว ดวย เพอ ประ-โยชน ใน การ ใช เปน บท แสดง

๓.เนอ เรอง ใน ตอน นา-รายณ ปราบ นน-ทก น เปน เรอง สนๆ ดง กลาว ไว ขาง ตน ของ เรอง ยอ แลว ใน ตอน น ม สา-ระ ท นา คด พ-จา-ร-ณา อย หลาย ประ-การ เชน

๓.๑ความ สม-พนธ ระ-หวาง คน ตาง ฐา-นะ ตาม ทอง เรอง นน-ทก ม หนา ท ให บ-ร-การ ทำา งาน ท มอง เผนๆ อาจ เปน งาน ขน ตำา คอ ม หนา ท ลาง เทา เท-ว-ดา แม จะ เปน หนา ท ตำา แต เท-ว-ดา รวม

ทง ชาว ไกร-ลาส อนๆ เชน ครฑ นาค คน-ธรรพ ก ควร แสดง นำา ใจ ตอบ แทน แต เท-ว-ดา และ ชาว ไกร-ลาส เหลา นน ถอ วา ตน ม ฐา-นะ เหนอ กวา จง ขม เหง นำา ใจ นน-ทก ดวย การ ลบ หว ซง เปน ของ สง เลน เรอย มา ชา นาน บท ละ-คร ระ-บ ไว วา นน-ทก ทำา หนา ท ลาง “เทา ส-รา-รกษ ถง โก-ฏ-ป ซง นาน มาก และ ถก กด ข ขม เหง มา ต” -ลอด นน-ทก จง สะ-สม ความ แคน ไว มาก

๓.๒ความ โกรธ และ ความ อา-ฆาต รน แรง ของ นน-ทก ทำา ให นน-ทก ขอ นว เพชร แลว นำา มา ใช สง-หาร ผ ท กลน แกลง ตน เปน เหต ให เท-ว-ดา และ ชาว ไกร-ลาส ลม ตาย ลง เปน อน มาก สราง ความ ป น ปวน ให เท-ว-สง-คม ทว ไป หมด เทพ ผ ใหญ จง ตอง จด การ เรอง ราว ให คน ส สน-ต โดย เรว และ นน-ทก ตอง ถก สง-หาร เพราะ ความ อา-ฆาต แคน ของ ตน

๓.๓พฤ-ต-กรรม ของ การ จอง เวร กอ ให เกด การ ลาง แคน ไม สน สด เมอ นน-ทก ตอ วา พระ-นา-รายณ วา

ตว ขา ม มอ แต สอง มอ หรอ จะ ส ทง ส กร ไดแมน ส มอ เหมอน พระ-องค ทรง ชย ท ไหน จะ ทำา ได ดง นฯ

คำา พด ของ นน-ทก ทำา ให พระ-นา-รายณ ทรง ทา วาชาต น มง ม แต สอง-หตถ จง ไป อ-บต เอา

ชาต ใหมให สบ เศยร สบ พกตร เกรยง ไกร เหาะ เหน เดน ได ใน อม พรม มอ ย สบ ซาว ขวา ถอ ค-ฑา อา วธ ธ-น ศรก จะ เปน ม-นษย แต สอง กร ตาม ไป ราญ รอน ช-วอยาง ไร ก ตาม เนอ เรอง ตอน น เปน ตอน ตน เรอง ราม-เกยรต จะ ม ผ มา เกด เปน ตว ละ-คร ตางๆ ตาม เนอ เรอง และ พฤ-ต-กรรม การ จอง เวร ขาง ตน ก ช ชด วา การ จอง เวร กน น เนน นาน ถง ขาม ภพ ขาม ชาต เปน การ เรม ตน การ ตอ ส อยาง แท จรง ตาม เนอ เรอง ตอ ไป

๔.ความ งาม ดาน วรร-ณ-ศลป ใน บท สนๆ ตอน น จะ เหน วา กลอน บท ละ-คร เรอง ราม เกยรต น เดน เรอง ได รวด-เรว อยาง กระ-ชบ เชน เปด เรอง กลาว ถง นน-ทก เพยง ๓ คำา กลอน แต สา-มารถ ทำา ให เรา ร จก วา นน-ทก ทำา อะ-ไร อย ท ไหน และ เหต ใด จง ม รป ลก-ษ-ณะ นา เกลยด ดง บท กลอน ตอน หนง วา ผม โกรน โลน “เกลยง ถง เพยง ห ซง เหน ภาพ ท ชด เจน”

ใน บท ชม ความ งาม ของ นาง แปลง ก-ว ใช คำา วา งาม ซำาๆ “ ”กน เพอ ยำา ให เหน ความ งาม อยาง ยง และ ลง ทาย ดวย ความ งาม วา “....งาม ออน ทง กา-ยา บง บอก วา เปน ความ งาม ของ ส” -ตร เพศ ท สม-บรณ ปราศ จาก ท ต โดย เฉพาะ นาง แปลง จะ ราย ร ำา ให นน-ทก ลม ตว และ รำา ตาม ไป

คำา บอก รก นาง ฟา ของ นน-ทก ก ออน หวาน เชน สาว ส“ -วรรค ขวญ ฟา ยา ใจ พ ไร ค จะ พง แต ไม-ตร”

๕.วรร-ณ-ค-ด เรอง น เปน บท ละ-คร รำา จง ยอม ให ภาพ ความ งาม ของ นาฏ-ศลป และ ความ เสนาะ ของ ค-ต-ศลป การ จะ ชน ชม วรร-ณ-ศลป ของ บท ละ-คร หาก ผ-สม ผ-สาน กน นาฏ-ศลป และ ค-ต-ศลป แลว ยอม เปน ความ สม-บรณ แบบ ผ อาน บท ละ-คร ตอน น ควร หา โอ-กาส ชม โขน หรอ ละ-คร ตอน น จาก ว-ด-ทศน หรอ การ แสดง บน เว-ท ก จะ ทำา ให การ อาน บท ละ-คร ตอน น เกด ความ ซาบ ซง ใน ศล-ปะ ตางๆ ท ผ-สาน กน อยาง ลง ตว เพราะ ผ ท จะ แสดง เปน นน-ทก และ นา-รายณ แปลง นน จะ ตอง เปน ผ ท เชยว ชาญ การ รำา อยาง ยง ดวย ทา รำา ท สำา-คญ นน เปน ทา แม บท ดง ได “ ”กลาว แลว

ทา รำา ของ พระ-นา-รายณ แปลง และ นน-ทก ท เรยก วา รำา แม บท นน หมาย ถง ทา ท เปน หลก ของ การ รำา หรอ แม ทา เปน ตำา-รา ทา รำา ไทย บท ละ-คร เรอง ราม เกยรต พระ-ราช-น-พนธ ใน พระ-บาท สม-เดจ พระ-พท-ธ-ยอด ฟา จ-ฬา โลก ม-หา-ราช ตอน นา-รายณ ปราบ นน-ทก ได คด แต เฉพาะ ทา ท จะ ร ำา ใน บท ละ-คร ดง ขอ ความ ท ปรา-กฎ ใน เรอง ตอน ท ขน ตน วา เทพ“ -นม ป-ฐม พรหม ส หนา...ถง ทา นา คา มวน หาง วง ช ตรง ถก เพลา ทน ใด ดง จะ ได ให” ตว อยาง ภาพ ประ-กอบ บาง ทา ดง น

อธบายคำาศพทและสำานวนกร -แขนเกษยร วา ร -ทะ-เล นำา นม ท ประ-ทบ ของ พระ-นา-รายณ บาง

ครง เรยก วา เกษยร-สมทร เกษยร มา จาก คำา วา ก-ษร ซง แปล วา นำา นม

เจา ตรย ตรง ศา -เจา เเหง ส-วรรค ชน ดาว ดงสหส-นยน -ยอ มา จาก ส-หส-นยน แปล วา พน ตาอม-รนทร -พระ-นาม ของ พระ-อนทรเจา โล-กาพระ-ทรง ญาณ -ทง หมด น เปน พระ-นาม ตางๆ ของ พระ ศ-วะ หรอ พระ อ-ศวร พระ พระ-ศ-ล เปน เจา ซง ยง ใหญ ท สด ประ-ทบ อย ณ เขา ไกร ลาสพระ-ส-ยม-ภ-ว-ญาณพระ-อ-ศรา-ธ-บ-ดพระ-อ-ศวรโฉม องค อ-ค-ร-ลก-ษ-ม -พระ-ลก-ษ-ม ม-เห-ส ของ พระ-นา-รายณเทพ น-มต -เท-ว-ดา เน-ร-มต ขน มา ใน ท น หมาย ถง นาง

ซง พระ นา-รายณ ทรง แปลง องค มา ปราบ นน-ทก

นาง ฟอน, พ-นก-งาน ฟอน ระ-บำา-นาง ผ ม หนา ท ฟอน รำา ถ-วาย พระ อ-ศวร

ปรา-รมภ -รำา พง ว-ตกพระ-จกราพระ-นา-รายณ -พระ-นาม ของ พระ-นา-รายณพระ-ส-กรพระ-ห-ร-วงศพระ-ส-รส-ว-ด -ม-เห-ส ของ พระ-พรหมม-โน-รส -ปจ-จ-บน ใช ม-โน-รถ หมาย ถง ความ หวง ความ

ประ-สงคส-บรรณ -ครฑหตถ -มอ

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย บค-คล๑.นก-เรยน แต ละ คน อาน จบ ใจ ความ แลว เขยน ส-รป ยอ ความ ทง เรอง ท อาน พรอม ทง เขยน แผน ผง โครง เรอง๒.ฝก อาน ทำา-นอง เสนาะ ให เพอน ฟง ผ สอน และ เพอน ฟง ผ สอน และ เพอน แสดง ความ คด เหน เกยว กบ การ อาน ทำา นอง เสนาะกจ-กรรม กลม๑.แบง กลม อ-ภ-ปราย หว ขอ ตอ ไป น

๑.๑ว-เคราะห ตว ละ-คร ไดแก นน-ทก พระ-นา-รายณ พระ-อนทร พระ-อ-ศวร

๑.๒อ-ภ-ปราย ขอ คด สำา คญ ท ได จาก การ อาน เรอง น๒.แสดง บท บาท สม-มต ให พด โต ตอบ กน ดวย บท กลอน ใน เรอง๓.แบง กลม ไป ศก-ษา คน ควา ดวย ตน เอง เขยน สง ราย-งาน หนา ชน

๓.๑ศก-ษา เพม เตม เรอง เทพ เจา สำา-คญ พระ-อ-ศวร พระ-นา-รายณ พระ-อนทร

๓.๒ศก-ษา เพม เตม เรอง ชาว ไกร-ลาส ผ ท อา-ศย อย บ-ร-เวณ ไกร-ลาส เชน คน-ธรรมพ วท-ยา-ธร นาค ครฑ กน-นร ฯลฯ

๓.๓สม-มต วา นก-เรยน ได พร ๓ ประ-การ จาก เทพ-เจา จง ใช จน-ต-นา-การ เขยน ขอ ความ สนๆ ประ-มาณ ๑ ยอ หนา วา นก-เรยน ตอง การ อะ-ไร บาง และ ทำา ไม จง ตอง การ เชน นน

๓.๔ศก-ษา คำา-ศพท ใน เรอง จาก พจ-นา-น-กรม๓.๕จด ทำา คำา ท ม ความ หมาย ทำา นอง เดยว กน รวบ รวม เปน ชด

เชน คำา ท ม ความ หมาย ถง ผ-หญง : มา-ร-ศร เท-ว เยา-ว-ลกษณ

๓.๖ศก-ษา คำา ซอน คำา ประ-สม จาก เรองกจ-กรรม เสนอ แนะ๑.ด ว-ด-ทศน เรอง ราม-เกยรต ตอน นว เพชร แลว เขยน แสดง ความ คด เหน๒.ด ภาพ จต-ร-กรรม-ฝา ผ-นง เรอง ราม เกยรต ด จาก ภาพ จรง ท วด พระ-ศร-ร-ต-น-ศา-ส-ดา-ราม หรอ ด จากหนง สอ ก ได๓.ฝก นาฏ-ศลป และ รอง เพลง ไทย จาก เรอง ดวย การ ขอ ความ อ-น-เคราะห จาก อา-จารย ดาน วรร-ณ-ศลป นาฏ-ศลป และ ขบ รอง เพลง ไทย๔.จด ปาย น-เทศ แสดง ผล งาน ของ นก เรยน

บทท ๕วรรณกรรม

แนวการอานและพจารณาวรรณกรรมคำา วรร“ -ณ-กรรม บญ” -ญต มา จาก คำา-ศพท ภา ษา อง-กฤษ วา

literary work ปรา-กฎ ใช เปน ครง แรก ใน พระ-ราช บญ-ญต คม ครอง วรร-ณ-กรรม และ ศล-ป-กรรม พ.ศ.๒๔๗๔

วรร-ณ-กรรม หมาย-ถง งาน เขยน ทก ช-นด หรอ งาน เขยน ทว ไป ไม ได จำา กด เนอ หา และ รป แบบ วา จะ เปน ประ-เภท ใด ช-นด ใด คำา วรร-ณ-กรรม จง ม ความ หมาย กวาง กวา คำา วรร“ -ณ-ค-ด วรร” -ณ-กรรม ใด ม คณ-คา ทาง วรร-ณ-ศลป หรอ ศล-ปะ ใน การ เขยน จง เรยก วา วรร-ณ-ค-ด

โดย ทว ไป เมอ กลาว วา หนง-สอ เรอง ใด เปน วรร-ณ-ค-ด หรอ วรร-ณ-กรรม นน มก ม เรอง ของ เว-ลา เขา มา เกยว ของ ดวย กลาว คอ หนง-สอ ท เขยน กน มา ตง แต ครง โบ-ราณ ถา ยง เปน ท น-ยม ยก ยอง สบ ตอ มา จน ถง ปจ-จ-บน แสดง วา ตอง ม คณ-คา จง เรยก งาน เขยน นน วา วรร-ณ-ค-ด เชน ศ-ลา-จา-รก พอ ขน ราม คำา แหง ล-ลต พระ-ลอ กำา สรวล โคลง ดน พระ อ-ภย ม-ณ เปน ตน แต ถา เปน หนง-สอ ท เขยน ขน ใน ชวง หลง การ เปลยน แปลง การ ปก ครอง พ.ศ.๒๔๗๕ เปน ตน มา จน ถง ปจ-จ-

บน เชน น-ว-น-ยาย เรอง ผ ช-นะ สบ ทศ ของ ยา ขอบ เรอง สน เรอง มอม ของ หมอม ราช-วงศ คก-ฤทธ ปรา-โมช บท ความ เรอง จาก ครรภ มาร-ดา ส เชง ตะ-กอน ของ ปวย อง-ภา-กรณ สา-ร-ค-ด เรอง ภา-ษา กฎ-หมาย ไทย ของ ธา-นนทร กรย-ว-เชยร ฯลฯ ก เรยก วา วรร“ -ณ-กรรม ซง ยง คง ตอง ”อา-ศย กาล-เว-ลา เปน เครอง พ-สจน วา ม คณ-คา เปน ท ยอม รบ สบ ตอ ไป ใน อ-นา-คต หรอ ไม ถา ยง เปน ท ยอม รบ วา ทรง คณ-คา หนง สอ เหลา นน ก จะ เปน วรร-ณ-ค-ด

วรร-ณ-กรรม อาจ แบงได หลาย ลก-ษ-ณะ เหมอน กบ วรร-ณ-ค-ด ซง กลาว ไว แลว ใน บท ท วา ดวย การ อาน และ พ-จา-ร-ณา วรร-ณ-ค-ด คอ อาจ แบง ได ตาม ลก-ษ-ณะ เนอ หา เปน วรร-ณ-กรรม ประ-เภท สา-ร-ค-ด และ ประ-เภท บน-เทง ค-ด

ถา เปน วรร-ณ-กรรม ประ-เภท สา-ร-ค-ด หมาย ถง งาน เขยน ท เนน สา-ระ เปน หลก ความ บน-เทง เปน รอง เชน สา-ร-ค-ด เรอง โลก ส คราม ของ หมอม เจา ชา-ตร เฉลม ย-คล เปน ตน ถา เปน วรร-ณ-กรรม ประ-เภท บน-เทง ค-ด หมาย ถง งาน เขยน ท เนน ความ บน-เทง เปน หลก สา-ระ เปน รอง เชน น-ว-น-ยาย เรอง คำา พ-พาก-ษา ของ ชาต กอบ-จต-ต เรอง สน เรอง เขยด ขา คำา ของ ลาว คำา หอม

วรร-ณ-กรรม อาจ แบง ได ตาม ลก-ษ-ณะ ของ รป แบบ คอ เปน วรร-ณ-กรรม รอย แกว เชน สาร-ค-ดเรอง ความ สำา-เรจ และ ความ ลม เหลว ของ บญ เหลอ เทพ-ย-ส-วรรณ เปน ตน และ เปน วรร-ณ-กรรม รอย กรอง เชน บท รอย กรอง เรอง ชก มา ชม เมอง ของ เนา-ว-รตน พงษ ไพ บลย เปนตน

การ อาน และ พ-จา-ร-ณา วรร-ณ-กรรม ก ใช หลก เดยว กบ การ อาน และ พ-จา-ร-ณา วรร-ณ-ค-ด ซง ได กลาว มา แลว เชน กน คอ ถา เปน วรร-ณ-กรรม ประ-เภท บน-เทง-ค-ด ก พ-จา-ร-ณา วา เปน บน-เทง ค-ด ประ-เภท ใด เปน น-ว-น-ยาย เรอง สน หรอ บท รอย กรอง แลว พ-จา-ร-ณา ท องค-ประ-กอบ ของ วรร-ณ-กรรม แต ละ ประ-เภท ถา เปน เรอง เลา (story) ประ-เภท น-ว-น-ยาย เรอง สน หรอ รอย กรอง ก พ-จา-ร-ณา แกน เรอง โครง เรอง เนอ เรอง ตว ละ-คร ฉาก บท สน-ท-นา ฯลฯ ถา เปน บท รอย กรอง ท ไม ใช เรอง เลา พ-จา-ร-ณา ท เนอ หา และ รป-แบบ คอ ว ธ การ นำา เสนอ ได แก ฉน-ท-ลกษณ และ ภา-ษา สำา-นวน โว หาร ท ใช วา สอด คลอง กลม-กลน กบ เนอ หา มาก นอย เพยง ใด

ถา เปน วรร-ณ-กรรม ประ-เภท สา-ร-ค-ด ก พ-จา-ร-ณา วา เปน บท ความ หรอ สา-ร-ค-ด ประ-เภท ใด ม เนอ หา และ ว-ธ การ นำา เสนอ คอ การ ดำา-เนน เรอง การ ใช ภา-ษา และ สำา-นวน โว-หาร ท สอด คลอง และ เหมาะ-สม กน หรอ ไม อยาง ไร

ขอ ท นก-เรยน ควร คำา นง คอ อยา นำา หลก ใน การ อาน และ พ-จา-ร-ณา วรร-ณ-กรรม ประ-เภท หนงไป ใช กบ วรร-ณ-กรรม อก ประ-เภท หนง เพราะ ธรร-ม-ชาต ของ วรร-ณ-กรรม แต ละ ประ-เภท จะ แตก ตาง กน คอ นก-เรยน ตอง ไม นำา หลก การ อาน และ พ-จา-ร-ณา บท ความ หรอ สา-ร-ค-ด ซง เปน เรอง จรง ไป ใชกบ น-ว-น-ยาย หรอ เรอง สน ท เปน เรอง สม-มต ม ฉะ นน จะ เกด ปญ-หา โต แยง หรอ ว-จารณ หรอ ประ-เมน คา วา น-ว-น-ยาย และ เรอง สน นนๆ ม เนอ เรอง ไม ถก ตอง ตาม ความ เปน จรง ทงๆ ท นก แตง น-ว-น-ยาย และ เรอง สน ขน จาก จน-ต-นา-การ ให ม ลก-ษ-ณะ ท สม จรง เทา นน ซง ตาง กบ การ เขยน บท ความ และ สา-ร-ค-ด ท ตอง ยด ขอ เทจ จรง เปน หลก ใน การ เขยน ใน ทำา-นอง เดยว กน นก-เรยน ไม ควร ประ-เมน คา บท ความ หรอ สา-ร-ค-ด วา ไม ด เพราะ อาน ไม ส-นก เทา น-ว-น-ยาย และ เรอง สน เนอง จาก จด-ประ-สงค ของ การ อาน สา-ร-ค-ด คอ ความ ร ใน สา-ระ ตางๆ สวน บน เทง ค-ด นน อาน เพอ ประ-เทอง อา-รมณ และ ได ขอ คด เรยน ร ช-วต และ ธรร-ม-ชาต การ อาน และ พ-จา-ร-ณา วรร-ณ-กรรม อยาง ม ความ ร และ ความ เขา ใจ จะ ชวย ให อาน ได ส-นก และ สา-มารถ ว-เคราะห ประ-เมน คา ได อยาง เหมาะ ควร

ราย ละ-เอยด ใน การ อาน และ พ-จา-ร-ณา วรร-ณ-กรรม แต ละ ประ-เภท แต ละ เรอง นน นก เรยน จะ ได ศก-ษา จาก เรอง ท กำา-หนด ให เรยน ใน ชน มธ-ยม ป ท ๒ คอ เรอง สน เรอง ฉน คอ ตน ไม น-ว-น-ยาย เรอง ลน-ลา นา รก บท ก-ว น-พนธ รอย กรอง เรอง ใน สระ นำา ใส และ ขาว และ ป-กณ-ก-สา-ร-ค-ด นก เรยน ควร อาน เทยว แรก เพอ ร เรอง และ อาน เทยว ตอๆ ไป เพอ ว-เคราะห และ ประ-เมน คา

เรอง ส<น“ฉน คอ ตน ไม”

ความ นำานก เรยน ได ศก-ษา เกยว กบ เรอง สน มา แลว ใน ชน มธ-ยม ศก ษา

ป ท ๑ ใน ท น จะ ได ทบ ทวน ลก-ษ-ณะ ของ เรอง สน และ องค ประกอบ ของ เรอง สน พอ เปน สง-เขป กอน ท จะ ได อาน เรอง สน ตอ ไป ทง น เพอ ชวย ให นก เรยน ม แนว ทาง ใน การ อาน อยาง ว-เคราะห ทำา ให เกด ความ เขา ใจ และ หา ความ บน-เทง กบ เรอง สน ได มาก ขน

โดย ทว ไป เรอง สน เปน บน-เทง ค-ด ท ม สวน ประ-กอบ เหมอน น-ว-น-ยาย คอ ม โครง เรอง แกน เรอง ตว ละ-คร ฉาก บท สน-ท-นา นำา เสยง ของ ผ ประ พนธ แต สวน ประ-กอบ ดง กลาว บาง สวน อาจ ไม ม ก ได เชน อาจ ไม ม บท สน-ท-นา ถา เรอง นน เลา ตาม ความ คด คำา-นง ของ ตว ละ-คร เพยง ตว เดยว ไม ได พด กบ ใคร ดง เรอง ฉน คอ ตน ไม แต เรอง สน “ ”จะ ตอง ม แกน เรอง ท ผ แตง นำา เสนอ และ ม ตว ละ-คร เสมอ

เรอง สน ท นำา มา เปน ตว อยาง น ชอ วา ฉน คอ ตน ไม เปน งาน “ ”ประ-พนธ ของ ไม-ตร ลม-ป-ชาต เรอง ฉน คอ ตน ไม ม แนว แปลก ไป “ ”กวา เรอง ท เคย ได ศก-ษา มา กลาว คอ เปน เรอง ท ตาง จาก เรอง สน ทวๆ ไป ไม ม บท สน-ท-นา ม แต ความ คด คำา นง ของ ตว ละ-คร ตว หนง ซง ใน เรอง น ตว ละ-คร ตว นน คอ ตน ไม

ฉนคอตนไมฉน ยน ตน อย ใน ปา ลก ลำา ตน ของ ฉน สง ใหญ เดน อย ทาม กลาง

หม พฤก-ษา ทง หลาย นอก จาก ภ-เขา เทา นน ท ฉน ดอย กวา กง กาน ใบ ของ ฉน แนน หนา และ แผ กวาง แสง อา-ทตย ไม อาจ สอง ลอด ได เบอง

ลาง จง รม ลน ลำา-ธาร นอยๆ ไหล ผาน ใกล ลำา ตน ฉน ไป นำา ใน ลำา-ธาร ใส จน เหน กรวด ทราย ทอง ธาร และ ปลา วาย เวยน ทก วน จะ ม สตว ปา นา-นา-ช-นด มา กน นำา ท ลำา-ธาร สาย น บาง ตว กน เสรจ จะ อา-ศย ใต รม ใบ ของ ฉน อยาง นอน หลบ เปน สข

ฤ-ด นำา หลาก นำา จะ เตม ลำา-ธาร ลน ต-ลง มา ถง ฉน นำา ไหล แรง แต ฉน ก ม ราก หยง ลก ลง ไป ใน ดน นำา ไม อาจ พา ฉน เคลอน ยาย ไป ไหน ได

ฉน ไม ร วา ฉน ยน ตน อย นาน เทา ใด แต เมอ จำา ความ ได ฉน ได ยน อย ณ ท แหง น แลว รอบ ดาน เปน ปา โปรง ไกล ออก ไป เปน เทอก เขา ส-ลบ ซบ ซอน

ยาม เชา อา-กาศ หนาว เทยง แดด รอน ลม พด ต-ลอด เว-ลา บาง ข-ณะ ลม แรง ใบ และ กง ของ ฉน แกวง ไกว ไม หยด หยอน ฝน ตก บอย ฉบ ชอบ สาย ฝน เพราะ ฝน ทำา ให ฉน สด ชน และ ได ชำา-ระ กง ใบ ของ ฉน ให สะ-อาด อย เสมอ

ฉน ออก ลก ใน หนา ฝน ลก ของ ฉน เปน เมด เลกๆ ส เหลอง เขม ดก เตม ตน อ-กา นก-เอยง นก-ขน-ทอง และ อก หลาย นก จะ มา กน ลก ของ ฉน เตม ไป หมด พวก มน จก กน กน อยาง เอรด อ-รอย สง เสยง รอง ออ อง ตว น อม บน จาก ไป ตว ใหม มา แทน กน ก กน ไป เถด ฉน ไม วา หรอก ฉน ม ลก เหลอ เฟอ ให เหลา นก กน ไป นาน เปน เดอน ท เดยว หรอ ถา ไม กน พอ ถง เว-ลา เมอ ลก แก จด มน ก จะ หลด จาก ขว ตก หลน ลง ไป ใน ลำา-ธาร ไหล ไป ตาม นำา เปน อา-หาร ของ ปลา เชน กน

นา-นา นก เหลา น ทำา ให ฉน เพลด เพลน เหมอน เปน เพอน ส-นท ฉน จง อยาก ออก ลก ทง ป เพอ ฉน จะ ได อย ใกล พวก มน ถา ฉน จะ ไม ชอบ พวก มน อย บาง ก ตรง ท นก บาง ตว กน แลว ชอบ ถาย รด กง ใบ ของ ฉน

ฉน ยน ตน อย อยาง ส-งบ ฉน ม ตน ไม สตว ปา สาย ลม และ แสง แดด เปน เพอน มอง ไป ทาง ไหน ก งาม สด ชน ฉน ชอบ ท น ฉน คง จะ ตอง อย ท น ไป อก นาน แสน นาน ท เดยว

วน หนง พราน ปา มา ยน อย ใกล ฉน นาย พราน มอง ไป ท รม-ธาร ซง เปน พน ทราย และ กรวด หน เหน รอย เทา สตว มาก มาย ตง แต คน นน นาย พราน จง ปน ขน ทำา หาง บน ตน ของ ฉน เพอ สอง ยง สตว

คน ไหน เดอน หงาย ดวง จนทร ขน เตม ดวง เหนอ ภ-เขา ปา ส-วาง คน ไหน เดอน มด จะ ม ดาว เตม ฟา

บาง คน ฉน ได ยน เสยง ปน ดง แผด กอง พรอม กบ เสยง สตว ปา ท ถก กระ-สน ปน รอง ลน กอง ไป ทง ปา ฉน ไม ชอบ เสยง ปา และ การ กระ-ทำา ของ พวก พราน ปา เลย ฉน ไม เขา ใจ ดวย วา ม-นษย ทำา เชน นน เพอ อะ-ไร กน ทำา ไม ตอง ฆา กน ดวย ฉน สง-สาร สตว ปา ท นา รก เหลา นน มาก แต ฉน ไม ร วา จะ ชวย เหลอ อะ-ไร พวก มน ได นอก จาก ยน ด ดวย ความ อด-ทน

นาย พราน มา ท น บอย ครง บาง ครง ก มา คน เดยว บาง ครง ก มา กน หลาย คน ด เขา ส-นก กบ การ กระ-ทำา ของ เขา ตอ มา ได เปลยน หนา กน ไป เรอยๆ เปน สญ-ญาณ แจง เหต วา ท ตรง น กำา-ลง เรม จะ ไม ส-งบ เสย แลว

นาน จน กระ-ทง ไม ม สตว จะ ยง เหลา นก ลา สตว จง หาย ไป ความ ส-บาย ใจ กลบ มา หา ฉน อก ครง หนง ระ ยะ ตอ มา ม คน แปลก หนา ผาน มา บอย ทก ครง ท ผาน มา พวก เขา จะ แวะ อาบ นำา ใน ลำา-ธาร และ นอน พก ผอน ท ใต ตน ของ ฉน ครง ละ นานๆ บาง ค-ณะ ถง กบ กาง เตนท คาง คน เลย ก ม

ม อย ค-ณะ หนง คาง อย หลาย คน คน หนง ใน ค-ณะ เอา ธป เทยน และ ดอก ไม ปา ส ขาว มา กราบ ไหว ฉน แลว ปก ธป ไว ท โคน ตน เขา ทำา เชน น ทก วน จน กาน ธป ปก อย กำา โต แลว ก จาก ไป

ตง แต นน มา ใคร ผาน มา ท น จะ ทำา ตาม อยาง บาง บาง คน ไม ได เตรยม ธป มา ก ยก มอ ไหว ฉน ฉน กลาย เปน สง ท ตอง กราบ ไหว ไป แลว หรอ ฉน ร ตว ด วา ฉน เปน เพยง ตน ไม ธรร-ม-ดา ท รอ วน ตาย เหมอน สง-ม-ช-วต ทง หลาย

เปน อย เชน น นาน มาก จน เปน ประ-เพ-ณ วา ใคร ผาน ปา แหง น จะ ตอง มา บ-ชา ฉน กอน

หลาย ป ตอ มา ลำา-ตน ของ ฉน แขง แรง และ บก-บน ยง ขน พรอม กน นน ปา เรม ไม เปน ปา ม ชาว บาน มา สราง บาน และ หก ราง ถาง พง ทำา ไร บาง เกบ ของ ปา ขาย บาง จน ครอบ ครว เดยว ท-ยอย เพม ขน เรอยๆ จน กลาย เปน หม บาน เลก ทก ครอบ ครว นบ ถอ ฉน สง-เกต ได จาก ใคร ผาน ก ตอง ยก มอ ไหว ฉน หรอ บาง คน จะ เอา อา-หาร ใส กระ-ทง เลกๆ มา วาง ไว ท โคน ตน ของ ฉน เหมอน ตง ใจ ให ฉน กน อยาง นน แหละ โธ...ฉน จะ กน ได อยาง ไร ปาก ของ ฉน ก คอ ราก ท หยง ลก ลง ไป ใน ดน ฉน กน

ได แต นำา อยาง เดยว เทา นน ทง อา-หาร ไว ก เทา กบ ให เปน อา-หาร อน โอ-ชะ ของ สตว อน ไป

กอน เขา พรร-ษา ใน ป หนง ชาว บาน ถง กบ แห เปน ข-บวน เอา ผา เหลอง มา หม ให ใกล โคน ตน พวก เขา ชวย กน ตด หญา ทำา ความ สะ-อาด ขด ดน ยก พน สง ไว เปน ท ปก ธป เทยน และ วาง ของ สก-กา-ร-บ-ชา

ตง แต นน มา ได เกด เปน ธรรม-เนยม ทก ป วา จะ ตอง เอา ผา เหลอง มา เปลยน ให ฉน พวก ชาว บาน จก ทำา เปน พ-ธ ใหญ โต เรม ตน ดวย การ แห เปน ข-บวน กลอง ยาว ตาม ดวย ผา เหลอง ผน ยาว ซง พวก เขา ชวย กน จบ รม ผา ๒ ขาง แห มา กอน เอา ผา ผน เกา ออก เอา ผน ใหม หม แทน ข-บวน แห ตอง เดน รอบ ฉน ๓ รอบ และ ผ เปน หว หนา จด ธป บอก กลาว ให ฉน ทราบ กอน

ฉน กลาย เปน ตน ไม ศกด-สทธ ของ ชาว บาน อยาง เตม ภาค-ภม ไป เสย แลว หรอ น ฉน ก ไม ร วา ฉน ศกด-สทธ อยาง ไร หรอ ฉน ได ชวย ให ใคร ถก หวย เบอร บาง ผ คน จง นบ ถอ ฉน นก ม-นษย บาง ครง ทำา อะ-ไร ฉน ไม เขา ใจ เลย ฉน เคย เหน เครอง บน บน ผาน ไป บน ฟา ฉน ยก ยอง ปญ-ญา ของ ม-นษย ท สา-มารถ เหาะ เหน เดน อา-กาศ ได แต ข-ณะ เดยว กน ฉน ก งง ไป หมด ท มา กราบ ไหว ตน ไม อยาง ฉน

โลก ชาง เจรญ เรว เหลอ เกน ชว ไม นาน ม-นษย เรม มา อย ใน ปา มาก ขน ถ-นน ใหญ เรม ตด ผาน มา

ฉน เหน การ สราง ถ-นน ของ ม-นษย ทก วน เรม ตง แต การ สำา-รวจ ถาง ปา และ รถ แทรก เตอร ข-นาด ใหญ กรย ทาง และ ด เหมอน วา แนว ถ-นน จะ ตด ผาน มา ยง ท ฉน ยน เสย ดวย ถา เปน เชน นน จรง ฉน ก คง ตอง ถก ตด ทง เหมอน ตน ไม นอย ใหญ ท ถก ตด ทง มา แลว ฉน เรม ว ตก

หลง จาก นน ม ม-นษย ๒ คน แบก ขวาน คม กรบ และ เลอย มา พง ไว ท โคน ตน เพอ เตรยม จะ ตด ฉน ทง ตน ไม อยาง ฉน ยน ทน แดด ทน ฝน มา นาน ป เว-ลา ถง คราว ตาย ก ตาย เอา งายๆ เหลอ เกน นก ตด ตน ไม ทง สอง เรม จด เทยน ไหว ฉน ปาก ของ เขา ข-มบ ข-มบ ด ซ จะ ฆา ฟน ฉน แลว ยง มา ไหว ฉน อก จะ ม ประ-โยชน อน ใด เลา ฉน นน เตรยม ตว ลม ทง ยน ตง แต ว-นา-ท แรก ท เหน ขวาน ใน มอ ของ คน ทง สอง ท จรง ม-นษย นา จะ ทำา กบ ฉน มา นาน แลว เพอ ตด เปน ซง ขาย โรง เลอย แทน ท จะ มา กราบ ไหว ฉน ให เมอย มอ

ไม ทน ท ขวาน อน คม กรบ จะ ถาก ผว เนอ ชน ทน ใด นน ฉน ได ยน เสยง ของ ชาว บาน จำา-นวน มาก เดน แห เปน ข-บวน เขา มา หลาย คน ใน ข-บวน ตะ-โกน เสยง ดง ฉน ฟง ไม ร หรอก วา ตะ-โกน วา อะ-ไร บาง แต ทำา ให ชาย ท กำา-ลง จบ ขวาน หยด ชะ-งก ได เสยง ม-นษย คย กน จอ แจ แลว ก ชวน กน เลก ใช ขวาน ท จะ ฟาด ฟน ฉน อก ตอ ไป ฉน รอด ตาย ได อยาง หวด หวด ถา ชาว บาน มา ชา ไป สก นด ฉน คง ตอง ลม ทง ยน อย ตรง นน แต ถง อยาง ไร ฉน ก ไม แน ใจ วา ม-นษย จะ ไม หวน กลบ มา ทำา ราย ฉน อก

พระ-อา-ทตย โผล ทว ไม ฝง กระ-โนน แลว ก ตก ชาย เขา ฝง กระ-น จาก วน เปน เดอน ทก อยาง หาย เงยบ ไป พก หนง ฉน รอ ชะ-ตา กรรม อย นาน ไม ร วา ม-นษย จะ ทำา อะ-ไร กบ ฉน แน ชาว บาน ก ยง มา กราบ ไหว ฉบ ไม ขาด

ชาย แตง กาย ชด ส กา ก ม ขด เหลอง บน บา มา ด ถ-นน บอย ครง ให คน งาน กาง แผน ท ออก สอง กลอง ดง เทป วด ทก คน ท มา ยน จะ ยน ใต ตน ของ ฉน บาง คน จะ ด ฉน อยาง หมนๆ และ ไม ยอม ยก มอ ไหว ฉน เหมอน คน อนๆ ฉน วา เขา คด ถก แลว ท ทำา เชน นน

ฉน คง เปน ตน ไม ท ศกด-สทธ จรงๆ เพราะ ปรา-กฎ วา ได ทำา ถ-นน เบยง หลบ ฉน ออก ไป เลก นอย เพอ ให ลำา-ตน ของ ฉน พน แนว เดน ถ-นน เทา นน ฉน จง ม สทธ ยน อย ท เดม อยาง ส-งา ได ตอ ไป

จาก ส-ภาพ ปา กลาย เปน ถ-นน ลก รง คน งาน ทำา งาน กน ฝน คลง เสยง เครอง ยนต ดง ถ-นน ลาด ยาง ราบ เรยบ และ ทำา สะ-พาน คอน-กรต ขาม ลำา-ธาร อยาง ด ฉน เหน การ กระ-ทำา ของ ม-นษย ทก วน

จน กระ-ทง เปด ถ-นน ให เดน รถ ได เสยง รบ กวน กลบ ยง รน แรง ขน อก บน ถ-นน ม รถ แลน ไม ขาด ระ-ยะ บาง คน แลน เรว มาก ผาน ฉน ไป เหมอน ตอง การ ให ถง จด หมาย ใน ว-นา-ท นน บาง คน แลน ชา เพราะ หนก ดวย สง ท บรร-ทก มา เตม แทบ ทก วน เว-ลา ผาน ฉน ไป ถา ไม กด แตร ดง ก จะ จอด รถ เอา พวง มา-ลย ดอก มะ-ล บาง ดอก พลา-ส-ตก บาง มา บ-ชา ฉน

จาก เรม ตน จน บด น ฉน ยง ไม เขา ใจ การ กระ ทำา ของ ม-นษย เลย ฉน เบอ ฉน รำา-คาญ ตอ สง แวด ลอม ท เกด ขน ใหม มอง ลง ไป ใน ลำา-ธาร นำา ก ไม สะ-อาด เหมอน กอน ฝน ก มาก ใบ และ กง กาน ของ ฉน สก-ปรก ไป ดวย ฝน ละ-ออง ทง วน ฉน นก ถง อ-ดต ครง ฉน ยน ตน อย ใน ปา ลก นก

ถง ความ ส-งบ เงยบ ใน ปา เสยง นำา ไหล นก รอง ตอ ไป น< ฉน คง ไม ม วน ได พบ มน อก แลว นอก จาก ความ วน วาย ตางๆ ท ม-นษย ให แก ฉน ถง เว-ลา น< ฉน อยาก ม ตน เหลอ เกน เพอ ท ฉน จะ ได หน ไป จาก ตรง น<

แนว การ อาน และ พ-จา-ร-ณา เรอง ส<น ฉน คอ ตน ไม“ ”แกน เรองเรอง ฉน คอ ตน ไม ม จด มง หมาย ช ให เหน ความ สำา“ ” -คญ ของ

ธรร-ม-ชาต อน เปน สง แวด ลอม สำา-คญ ของ ม-นษย ซง ก คอ ปา ไม ตน ไม แหลง นำา สตว ปา แกน เรอง ช ให เหน วา ม-นษย เปน ตว การ สำา-คญ ใน การ ทำา-ลาย สง แวด ลอม ทงๆ ท ร วา การ ทำา-ลาย ธรรม-ชาต แวด ลอม จะ กอ ให เกด ปญ-หา แต ม-นษย ก ยง ทำา ใน ความ คด นก ของ ตน ไม ผ เขยน กำา-หนด ให ตน ไม นก บอย ครง วา ฉน ไม เขา ใจ การ กระ“ -ทำา ของ ม-นษย เลย ถา อาน เผนๆ ก ด ประ” -หนง วา ตน ไม ก อย สวน ตน ไม จะ เขา ใจ ม-นษย ได อยาง ไร แท ท จรง ผ เขยน ตอง การ บอก วา ไม เขา ใจ วา ทงๆ ท ร วา การ ทำา-ลาย ธรรม-ชาต แวด ลอม จะ เปน อน-ตราย ตอ ความ เปน อย ของ ช-วต แต เหต ใด ม-นษย จง ยง ทำา

โครง เรองเรอง ฉน คอ ตน ไม ม โครง เรอง งายๆ ไม ซบ ซอน กลาว คอ ตน ไม“ ”

ใหญ ตน หนง อย ใน ปา ตาม ธรรม-ชาต เลา เรอง ของ ตน-เอง เมอ อย ใน สง แวด ลอม ตน ไม ใหญ นอย และ สตว นา-นา ช-นด ตอ มา ม-นษย เรม เขา มา แสวง หา ผล ประ-โยชน จาก ปา เรม ดวย พราน มา ยง สตว เกด ความ ขด แยง ใน การ ทำา-ลาย ปา เพอ การ เพาะ ปลก แต ก ยง คง รก-ษา ตน ไม ใหญ ไว ใน รป ของ การ นบ ถอ สง ศกด-สทธ ตน ไม เกด ความ ขด แยง ใน ใจ เพราะ ร วา ตน ไม ใช สง ศกด-สทธ ความ เจรญ ม มาก ขน ปา กลาย เปน เมอง ม การ ตด ถ-นน ซง จะ ตอง ตด ตน ไม เกด ความ ขด แยง ระ-หวาง ชาว บาน ท นบ-ถอ ตน ไม ใหญ วา เปน สง-ศกด-สทธ กบ เจา หนา ท ซง จะ ตอง ตด ถ-นน ความ ขด แยง จบ ลง ดวย การ ประ-ณ-ประ-นอม ตด ถ-นน เบยง ทาง เลยง ตน ไม ไป แม ตน ไม จะ ยง คง อย แต ก ไร ความ สข เพราะ ไม ชอบ สง แวด ลอม ท พลก พลาน วน วาย และ สก-ปรก

เรอง ยอเปน เรอง ช-วต และ ประ-สบ การณ ของ ตน ไม ใหญ ตน หนง ตน ไม

เลา เรอง ของ ตน เอง ตาม ชวง ช-วต เลา ไป เรอยๆ ตาม ลำา-ดบ เหต-การณ สำา-คญ โดย เลา ยอน หลง อาจ แบง ได เปน ๖ ชวง ดวย กน คอ

ใน ชวง แรก ตน ไม ใหญ ใน ปา ใกล ลำา-ธาร เตบ โต ให รม เงา และ ให ผล เปน อา-หาร แก ฝง สตย ใน ปา ซง เปน ตอน เปด เรอง ให เหน ส-ภาพ ปา อน เปน อ-ดต วา ม มา อยาง ไร

ชวง ท สอง ส-ภาพ ช-วต ของ ไม ใหญ เรม เปลยน ไป เมอ ม-นษย เรม เขา มา เกยว ของ ม-นษย กลม แรก คอ พราน และ นก ลา สตว ทง หลาย พา กน มา ใช ไม ตน น สราง หาง ไว สำา-หรบ สอง สตว และ ยง สตว จน กระ-ทง ไม ม สตว ปา จะ ให ยง อก ตอ ไป

ชวง ท สาม กลม นก เทยว ปา เขา มา ทอง เทยว และ อา-ศย บ-ร-เวณ ตน ไม ใหญ และ รม ลำา-ธาร เปน ท พก แรม เรม ม คน มา เซน ไหว ตน ไม ใหญ ตน น คน อน พา กน ทำา ตาม

ชวง ท ส ตน ไม ยง เตบ โต ขน เรอยๆ ปา ไม เรม ไม เปน ปา อก ตอ ไป ม ผ คน มา บก รก ปา สราง บาน ทำา ไร บ-ร-เวณ ปา เดม เรม กลาย เปน ชม-ชน แต ชาว-บาน ยง นบ ถอ ตน ไม ใหญ น อยาง มน คง นอก จาก การ เคา-รพ เซน ไหว แลว ยง เกด ธรรม-เนยม นำา ผา เหลอง มา หม โคน ตน อก ดวย ตน ไม ใหญ น กลาย เปน ตน ไม ศกด-สทธ ของ ชาว บาน

ชวง ท หา ความ เจรญ เขา ส ส-ถาน ท นน มาก ขน ม การ สราง ถ-นน ใหญ ผาน บ-ร-เวณ น อน ท จรง ทาง ถ-นน จะ ตอง โคน ตน ไม น แต ดวย ความ นบ ถอ ของ ชาว บาน ทำา ให ตอง ม การ ตด ถ-นน ท เบยง ไป จาก ตน ไม น

ชวง ท หก เปน ชวง สด ทาย ของ เรอง ซง ตน ไม เอง เปน ผ เลา มา โดย ลำา-ดบ ส-ภาพ ของ พน ท น เปลยน ไป จาก เดม อยาง สน เชง เกด เสยง รบ กวน ม ฝน เกด ขน มาก นำา สก-ปรก ไม ม ธรรม-ชาต ท รม เยน ส-งบ สข อก ตอ ไป ตน ไม เอง ก ปราร-ถ-นา ไป ให พน จาก ท ท ไร ความ ส-งบ สข น

ตว ละ-ครผ เขยน กำา หนด ให ตน ไม ใหญ ตน หนง ซง เปน ตว ละ-คร สำา คญ

เลา เรอง ช-วต และ ส-ภาพ แวด ลอม ของ ตน เอง โดย เลา ไป เรอยๆ ตาม ลำา-ดบ ความ เปลยน แปลง ของ ส-ภาพ ธรรม-ชาต จาก ปา ส เมอง

ตว ละค-ร ใน เรอง น จง ไม ใช ม-นษย แต คอ ตน ไม ใหญ ท ผ เขยน สราง มา ให ม ช-วต จต ใจ อยาง ม-นษย ม สข ใจ เศรา ใจ เปน สข เปน ทกข เดม เปน สข และ พอ ใจ กบ ส-ภาพ ของ ตน แต ทาย ท สด ก เกด ความ ทกข จน อยาก จะ หลก หน ไป ให พน จาก ส-ภาพ ปจ-จ-บน ดง ความ คด คำา-นง ของ ตน ไม ใน ตอน ทาย เรอง วา

“ฉน นก ถง อ-ดต ครง ฉน ยน ตน อย ใน ปา ลก นก ถง ความ ส-งบ เงยบ ใน ปา เสยง นำา ไหล นก รอง ตอ ไป น ฉน คง ไม ม วน ได พบ มน อก แลว นอก จาก ความ วน วาย ตางๆ ท ม-นษย ให แก ฉน ถง เว-ลา น< ฉน อยาก ม ตน เหลอ เกน เพอ ท ฉน จะ ได หน ไป จาก ตรง น”

ขอ ท นา สง-เกต คอ แม ผ เขยน จะ สราง ตว ละ-คร โดย สม-มต ให ตน ไม เปน ตว ละ-คร ท ม ความ นก คด ตางๆ แต ผ เขยน ก ยง คง ลก-ษ-ณะ ของ ตน ไม นน คอ การ ตอง อย กบ ท ไป ไหน ไม ได

ฉากฉาก ของ เรอง น ก คอ ส-ภาพ แวด ลอม ตางๆ ท ตน ไม ใหญ เลา

ฉาก จะ เปลยน ไป เรอยๆ จาก ส-ภาพ ปา เปน ชม-ชน เปน ถ-นน ให เหน ธรรม-ชาต ท เสอม โทรม ลง

บท สน-ท-นาเรอง น ไม ม บท สน-ท-นา เพราะ ม ตว ละ-คร เพยง ตว เดยว ตว ละ-

คร ใช ความ คด นก ต-ลอด เรองนำ<า เสยง ผ เขยนผ เขยน ไม เชอ ถอ เรอง การ เคา-รพ กราบ ไหว ตน ไม แต คด วา ควร

ใช ประ-โยชน จาก ตน ไม ให ถก ตอง อน จะ เปน การ อ-น-รกษ ธรรม-ชาต แวด ลอม ไป ดวย ไม ใช การ พฒ-นา ความ เปน อย ตาม ความ ตอง การ ของ ความ เจรญ ส-มย ใหม อยาง เดยว นำา เสยง ท กลาว ถง การ กระ-ทำา ของ ม“ -นษย จง เจอ ความ สม” -เพช ใน ความ เขลา ท ม“ -นษย ไม ม แนว ”ความ คด ท ถก ตอง ใน การ จด การ ส-ภาพ แวด ลอม เพอ ให ตน สา-มารถ อย ได อยาง เปน สข

ขอ คด จาก เรองขอ คด จาก เรอง ม อย หลาย ประ-เดน ดวย กน เชน๑.สรรพ สง ยอม ม การ เปลยน แปลง ไม ม อะ-ไร จะ อย คง ท แน

นอน ต-ลอด ไป๒.ม-นษย ม อ-บาย ใน การ รก-ษา ธรรม-ชาต เชน ความ คด ใน การ ใช

ผา เหลอง คลม โคน ตน ไม เขา ทำา นอง บวช ตน ไม“ ”๓.สะ-ทอน ความ เชอ ของ คน โบ-ราณ ท วา ตน ไม มก ม เทพ เจา สง-

ส-ถต อย จง บ-ชา กราบ ไหว ไว กอน ทำา-นอง เดยว กบ ท คน ปจ-จ-บน ชอบ พด วา ไม เชอ อยา ลบ หล แต ทง น อาจ เปน ภม“ ” -ปญ-ญา ของ ชาว บาน ใน การ พ-ยา-ยาม รก ษา ตน ไม ใหญ ก เปน ได

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย บค-คล๑.เขยน เลา ประ-สบ-การณ ของ นก-เรยน เกยว กบ ธรรม-ชาต แวด ลอม ท นก-เรยน เคย ร จก๒.นก-เรยน คด วา ควร ทำา อยาง ไร ถา ตอง รก-ษา ธรรม-ชาต แวด ลอม ไว พรอมๆ กบ การ สราง ความ เจรญ ให แก ชม ชน เสนอ ขอ คด มา สก ๒ ประ-การ๓.สม-มต วา นก-เรยน เลอก เปน ตน อะ-ไร ได สก อยาง หนง นก เรยน จะ เลอก เปน ตน อะ-ไร แสดง ความ คด ท ตอง เลอก เชน นน๔.ผ เขยน ม ว-ธ เลา เรอง อยาง ไร ว-ธ การ เลา นน สม จรง เพยง ใด๕.ตน ไม เปน เพยง ตน ไม แต ผ เขยน ใช ว-ธ บรร ยาย อยาง ไร ให ด ม ช-วต ช-วา เปน ตว ละ-คร เอกกจ-กรรม กลม๑.จด โต วา-ท เรอง ม ถ“ -นน ด กวา ม ปา”๒.จด กลม อ-ภ-ปราย เรอง ปญ“ -หา ของ สง แวด ลอม ใน ส-มย โล-กา-ภ-วตน”๓.แบง กลม จำา-นวน เทา กน ประ-มาณ กลม ละ ๔-๕ คน ชวย กน เขยน เรอง ตน ไม ตน หนง ทำา-นอง เรอง ฉน คอ ตน ไม โดย ไม ให ซำา กบ เรอง ฉน “ ” “คอ ตน ไม และ เขยน ให ด ม ช” -วต-ช-วา กลม ละ ๑ เรองกจ-กรรม เสนอ แนะ๑.เลอก เรอง สน เรอง อนๆ ท นก-เรยน สน ใจ แลว ทำา บรรณ-น-ทศน มา เสนอ พรอม ทง ส-รป ขอ คด ท ได จาก การ อาน เรอง นน๒.ทำา กจ-กรรม ปรบ ปรง ธรรม-ชาต แวด ลอม ใน โรง เรยน เชน หา ตน ไม มา ปลก หรอ ชวย กน ตก-แตง ตน ไม ใน โรง-เรยน ให สวย งาม๓.จด น-ทรรศ-การ ผล งาน การ เขยน เรอง สน ของ นก-เรยน

น-ว-น-ยาย“ลน ลา นา รก”ประ-วต ความ เปน มา ของ น-ว-น-ยาย ไทย

ใน ชน มธ-ยม-ศก-ษา-ป-ท ๑ นก-เรยน ได ทราบ ประ-วต ความ เปน มา ของ น-ว-น-ยาย ไทย โดย สง-เขป แลว วา น-ว-น-ยาย ใน รป แบบ การ ประ-พนธ แบบ ใหม ท เกด ขน ภาย หลง จาก ท ไทย ได รบ อท-ธ-พล การ แตง วรร-ณ-กรรม ตะ-วน-ตก มา แปล เปน ภา-ษา ไทย โดย ตรง กอน คอ เรอง “Vendetta” ของ นก-เขยน ชาว อง-กฤษชอ Marie Corelli โดย แม วน (พระ-ยา ส รน-ทร-รา-ชา) เปน ผ แปล แลว ตง ชอ เรอง เปน ภา-ษา ไทย วา “ความ พ-ยา-บาท ลง พมพ ใน หนง” -สอ ลก-วท-ยา

หลง จาก เรอง ความ พ-ยา-บาท จบ ไป ได ไม นาน คร เหลยม (หลวง ว-ลาส-ป-ร-วตร) ก ได แตง น-ว-น-ยาย ไทย ขน เอง ม ชอ เรอง และ เนอ เรอง ลอ กน กบ เรอง ความ พ“ -ยา-บาท กำา” -หนด เนอ เรอง ตว ละ-คร ฉาก ฯลฯ ให เปน ไทย หมด ตง ชอ วา ความ ไม พ“ -ยา-บาท ผ แตง ตง ใจ นำา คำา ”สอน ใน พระ-พท-ธ-ศา-ส-นา คอ การ ให อ“ -ภย มา เปน แนว คด สำา” -คญ ของ เรอง ตอ มา ได ม การ แปล น-ยาย ตะ-วน-ตก มา ขน และ บาง ก นำา แต เพยง เคา โครง มา แตง เปน น-ว-น-ยาย ไทย บาง ก แตง ขน เอง ลวนๆ นบ แต ส-มย รช-การ ท ๕ แหง กรง รต-น-โก-สนทร เปน ตน มา จน ถง ปจ-จ-บน น-ว-น-ยาย ได รบ ความ น-ยม แตง น-ยม อาน กน ทก ชน ชน เพราะ น-ว-น-ยาย ม เนอ หา และ รป แบบ ท แตก ตาง กบ น-ยาย ใน อ-ดต เปน น-ยาย แบบ ใหม กลาว คอ ม เนอ เรอง ใกล ตว เพราะ กลาว ถง พฤ-ต-กรรม ของ บค-คล ท สา-มารถ พบ เหน ได ใน ช-วต ประ-จำา วน และ ม กล-ว-ธ การ แตง ท สม-จรง

ความ สม จรง (realistic) ใน น-ว-น-ยาย นน ม ได หมาย ถง ความ จรง (fact) ใน การ แตง น-ว-น-ยาย ผ แตง จะ จน-ต-นา การ เรอง ขน มา เอง ม ใช เอา เรอง จรง มา เลา เพยง แต อาจ ม เคา โครง ของ เรอง จรง อย บาง แลว แตง ให ด เสมอน วา เปน เรอง จรง ม ความ สม-จรง ใน ทก สวน ประ-กอบ หรอ องค-ประ-กอบ ของ เรอง ไม วา จะ เปน โครง เรอง เนอ เรอง ตว ละ-คร ฉาก ฯลฯ ม-ฉะ-นน ก ไม ชวน อาน น-ว-น-ยาย บาง เรอง ผ แตง ม ความ สา-มารถ สง มาก แตง ได สม-จรง จน กระ-ทง ผ อาน คด วา เปน เรอง จรง เชน เรอง ส แผน ดน ของ หมอม ราช-วงศ คก ฤทธ ปรา-โมช เปน ตน ดง นน ใน การ อาน น-ว-น-ยาย ผ อาน จง ไม ควร นำา ความ จรง ไป จบ ให ระ-ลก อย เสมอ วา น-ว-น-ยาย เปน บน-เทง-ค-ด ท เนน ความ สม-จรง เทา นน ไม ใช สา-ร-ค-ด ท เนน ความ แท จรง แทๆ ม-ฉะ-นน อาจ ทำา ให การ ประ-เมน คา น-ว-น-ยาย ผด พลาด ไป ไดสวน ประ-กอบ ของ น-ว-น-ยาย

น-ว-น-ยาย โดย มาก จะ ม สวน ประ-กอบ ตอ ไป น คอ แกน เรอง หรอ แนว คด สำา-คญ ของ เรอง โครง เรอง เนอ เรอง ตว ละ-คร บท สน-ท-นา ฉาก และ สาร

การ อาน น-ว-น-ยาย เพอ การ ศก-ษา จง ไม ควร อาน เพยง เพอ ให เขา ใจ เนอ เรอง เทา นน เมอ อาน แลว นก-เรยน ควร จะ สา-มารถ ว-เคราะห หรอ แยก แยะ สวน ประ-กอบ ของ เรอง ได แลว พ-จา-ร-ณา ใน ภาพ รวม ว าผ แตง สา-มารถ นำา สวน ประ-กอบ เหลา นน มา แตง ได ประ-สาน กลม กลน กน ด เพยง ใด ดวย

ตอ ไป น เปน แนว การ อาน และ พ-จา-ร-ณา น-ว-น-ยาย เรอง ลน ลา“ นา รก เพอ นก” -เรยน จะ ได เขา ถง เรอง แจม แจง ยง ขนแนว การ อาน และ พ-จา-ร-ณา น-ว-น-ยาย เรอง ลน ลา นา รก“ ”

แม น-ว-น-ยาย เรอง ลน ลา นา รก ซง เปน ผล งาน การ ประ“ ” -พนธ ของ รอง ศาส-ตรา-จารย ดร. คณ-หญง ว-น-ตา ด-ถ-ยนต หรอนาม ปาก กา วา ว.ว-นจ-ฉย-กล จะ ได รบ ราง วล ด เดน ประ-เภท หนง สอ น-ว-น-ยาย สำา-หรบ เดก กอน วย รน จาก ค-ณะ กรรม-การ พฒ-นา การ หนง-สอ แหง ชาต กระ-ทรวง ศก-ษา-ธ-การ ประ-จำา พท-ธ-ศก-ราช ๒๕๓๕ ก ตาม แต ม ได หมาย ความ วา น-ว-น-ยาย เรอง น จะ เหมาะ แก เดก เทา นน หาก เหมาะ แก ผ ใหญ ดวย เพราะ จะ ชวย ให ผ ใหญ เขา ใจ เดก และ เขา ใจ ตน เอง และ จะ สา-มารถ ดำา-เนน ช-วต อย ใน สง-คม ได อยาง ม ความ-สข จง กลาว ได วา

เปน น-ว-น-ยาย ท เดก อาน ได ผ ใหญ อาน ด เพราะ ให ทง ความ บน-เทง และ สา-ระ ขอ คด แก เดก และ ผ ใหญ ใน เว-ลา เดยว กน ลน ลา นา รก จง เปน น-ว-น-ยาย สราง สรรค ท นา สน ใจ

เมอ นก-เรยน อาน เรอง ลน ลา นา รก จบ แลว ให นก“ ” -เรยน หยด คด ใคร ครวญ เกยว กบ เรอง กอน ท จะ อาน อก ครง หนง เพอ ศก-ษา ว-เคราะห สวน ประ-กอบ ของ เรอง อยาง พ-จา-ร-ณา การ อาน ครง ท สอง หรอ ครง หลงๆ จะ ชวย ให นก-เรยน เขา ถง เรอง และ สา-มารถ ประ-เมน คา ได แมน ยำา

แกน เรองกอน ท จะ ลง มอ แตง น-ว-น-ยาย ผ แตง ยอม ม จด ประ-สงค ท จะ

เสนอ แกน เรอง หรอ ท อ-ธ-บาย ได วา แนว คด สำา คญ แก ผ อาน น-ว-น-ยาย บาง เรอง ผ อาน จะ ตอง อาน อยาง พ-นจ-พ-เคราะห ตง แต ตน จน จบ จง จะ จบ แกน เรอง ได เพราะ แกน เรอง จะ แฝง อย ใน เรอง ไม ได บอก ไว ตรงๆ อาจ ม บาง เรอง ท ผ แตง นำา แกน เรอง มา ตง เปน ชอ เรอง เชน ความ ไม พ-ยา-บาท เปน ตน การ จบ แกน เรอง มา ชวย ให ผ อาน เขา ถง เรอง ได อยาง แจม แจง ไม หลง ทาง ถา อาน น-ทาน อ-สป จะ เหน วา ผ แตง จะ ส-รป ไว เปน แกน เรอง ทาย เรอง วา น“ -ทาน เรอง น สอน ให ร วา...”

ใน น-ยาย หรอ น-ว-น-ยาย นอก จาก จะ ม แกน เรอง แลว ยง ม แนว คด ยอย หรอ แนว คด รอง อก ซง ผ อาน จะ เหน ได ไม ยาก เชน เรอง ชน ชาง ขน แผน แนว คด สำา-คญ คอ ความ ซอ สตย จง รก ภก-ด ของ ท-หาร และ ประ-ชา-ชน ท ม ตอ ก-ษตรย สวน แนว คด รอง เชน ความ รก สาม เศรา(ของ หนม สาว)เปน ตน

แกน เรอง ของ น-ว-น-ยาย เรอง ลน ลา นา รก คอ การ ร จก ดำา“ ” “ -เนน ช-วต อยาง ม คณ-คา และ การ มอง โลก ใน แง ด จะ ทำา ให ช-วต ม ความ สข ซง ผ แตง ได เสนอ ผาน พฤ” -ต-กรรม ของ ตว ละ-คร เอก คอ ลน-ลา และ ส-มา-ลน นก-เรยน จะ เหน วา ลน-ลา เปน เดก ผ หญง อา-ย เพยง ๑๑ ขวบ สา-มารถ ซบ ซบ และ เขา ใจ ความ คด ดง กลาว ได อยาง ถอง แท และ นำา มา ใช ได อยาง เหน ผล ใน ข-ณะ ท ส-มา-ลน นน กวา จะ เขา ถง แนว คด น กลบ ตอง ใช เว-ลา ไม นอย โดย ม ลน-ลา เปน ผ จด ประ-กาย ความ คด น ให แก เธอนก-เรยน จะ เหน วา ลน-ลา สา-มารถ เปลยน พฤ-ต-กรรม ของ ผ ใหญ อยาง ส-มา-ลน และ นาง เก-สร ได อยาง แทบ ไม นา เชอ ใน กร-ณ น นก เรยน คด วา ม ความ เปน ไป ได หรอ ไม เพราะ เหต ใด

โครง เรอง และ เนอ เรองโครง เรอง หมาย ถง เคา โครง ของ เหต-การณ ยอ ท เกด ขน ชด

หนง ต-ลอด ระ-ยะ เว-ลา ใน เรอง โดย แต ละ เหต-การณ จะ ม ความ สม-พนธ เชอม โยง กน เปน เหต ผล ตอ กน คอ เมอ เกด เหต-การณ หนง แลว ก จะ ม เหต-การณ หนง เกด ขน ตาม มา โครง เรอง ของ น-ว-น-ยาย เรอง ใด ก ตาม ม เหต-การณ ท เรม ตน เรอง ม เหต-การณ ตางๆ สบ ตอ มา และ ม เหต-การณ จบ เรอง นน ก คอ ตอง ประ-กอบ ไป ดวย การ เปด เรอง การ ดำา-เนน เรอง และ การ ปด เรอง ชวง ท ดำา-เนน ไป นน จะ ตอง ม ขอ ขด-แยง (conflict) ตางๆ เกด ขน ซง จะ ทำา ให เกด ความ ยง ยาก และ จะ ม การ คล-คลาย ขอ ขด แยง นนๆ ถา ตว ละ-คร แก ขอ ขด แยง ได ก จะ พบ กบ ความ สข แต ถา แก ขอ ขด แยง ไม ได ก จะ ม ความ ทกข ถา โครง เรอง ของ น-ว-น-ยาย เรอง ใด ไม ม ขอ ขด แยง เรอง ก จะ เรยบๆ ขาด ความ นา สน ใจ สวน กล ว-ธ ดำา-เนน เรอง อาจ ทำา ได เชน การ เลา ยอน ตน การ เลา เรอง เปด เผย แต เพยง ครง เดยว หรอ จบ โดย ทง ขอ สง-สย ให ผ อาน ใช จน-ต เอา เอง เปน ตน

ใน น-ยาย หรอ น-ว-น-ยาย เรอง ยาวๆ บาง เรอง อาจ ม ทง โครง เรอง ใหญ และ โครง เรอง รอง ท ซอน อย เชน เรอง น-ทาน เว-ตาล โครง เรอง หลก หรอ โครง เรอง ใหญ จะ เปน เรอง ราว ของ พระ-ว-กร-มา-ทตย สวน โครง เรอง รอง จะ เปน น-ทาน ยอยๆ แต ละ เรอง ท เว-ตาล เลา ถ-วาย พระ ว-กร-มา-ทตย

ใน ท น การ ท กลาว ถง โครง เรอง และ เนอ เรอง ควบ ค กน ไป เพราะ สวน ประ-กอบ ทง สอง น แยก ออก จาก กน ไม ได เนอ เรอง เปน ราย ละ-เอยด ของ โครง เรอง เคย ม ผ เปรยบ โครง เรอง เหมอน โครง วาว เนอ เรอง เหมอน วส-ด ท นำา ไป ประ-กอบ หรอ บรร-จ ไว ใน โครง เมอ สราง เสรจ แลว ก จะ เปน วาว ท สม-บรณ ใช เลน ได บาง คน เปรยบ โครง เรอง เหมอน แบบ แปลน บาน ท ส-ถา-ป-นก เขยน ขน เพอ ให ชาง ใช เปน แบบ สำา-หรบ บาน

น-ว-น-ยาย เรอง ลน ลา นา รก ม โครง เรอง งายๆ ไม ลก ลบ ซบ“ ” -ซอน ซอน เงอน ปม อะ-ไร ไว มาก นก ม เพยง ปม ปญ-หา ท เกด จาก ส-มา-ลน ไม ยน ด กบ การ ท ลน ลา จะ มา อย ดวย ทงๆ ท ควร ยน ด เพราะ เปน หลาน กำา-พรา ท ม ส-มา-ลน เปน ญาต เพยง คน เดยว ซง ใน เว-ลา ตอๆ มา ปญ-หา น ก คอยๆ คล คลาย ลง จน ไป ถง จด สด ยอด (climax) ท ลน-

ดา ได ทำา ความ ด เปน ท ประ-ทบ ใจ ทก คน จน ตน เอง ท ได รบ บาด เจบ นก-เรยน ควร สง-เกต การณ เปด เรอง การ ดำา-เนน เรอง และ การ ปด เรอง วา ผ แตง ทำา ได ด เพยง ใด ด วา ใน เรอง ม ขอ ขด แยง อะ-ไร บาง เปน ขอ ขด แยง ภาย ใน ใจ ของ ตว ละ-คร เอง ขอ ขด แยง ภาย นอก ระ-หวาง ตว ละ-คร กบ ตว ละ-คร หรอ เปน ขอ ขอ ขด แยง ระ-หวาง ตว ละ-คร กบ สง-คม

การ ท เรอง ลน ลา นา รก เปน น“ ” -ว-น-ยาย ท อาน ได ส-นก เพลด เพลน นน เปน เพราะ ม เนอ หา ท ไม หนก หรอ เบา จน เกน ได ทง ยง สา-มารถ กอ ให เกด อา-รมณ ความ ร สก สะ-เทอน ใจ แก ผ อาน ได หลาก หลาย ไม วา จะ เปน อา-รมณ หรอ ความ ร-สก สข ทกข เครยด อบ อน หวง ใย ฯลฯ แม จะ เปน เรอง ราว ท เกด ขน ใน วง สง-คม แคบๆ ท ม ตว ละ-คร สำา-คญ เพยง ไม ก ตว แต น-ว-น-ยาย แกน เรอง น ก เสนอ แกน เรอง อน เปน แนว คด สำา-คญ ท ป-ฏ-เสธ ม ได วา ม ความ หมาย ตอ ความ คด ความ ร-สก ของ ผ อาน ท เขา ถง เรอง โดย เฉพาะ ผ ท ม ประ-สบ การณ ช-วต ท คลาย คลง กบ ตว ละ-คร ใน เรอง

โครง เรอง ของ น-ว-น-ยาย เรอง ลน ลา นา รก“ ”๑.ส-มา-ลน ได รบ จด-หมาย จาก อา-จารย ใหญ ของ โรง-เรยน ทาง

ภาค เหนอ วา จะ พา หลาน สาว ของ เธอ ชอ ลน-ลา มา ให เธอ อป-กา-ระ เพราะ พอ แม ของ ลน-ลา สน ช-วต หมด

๒.ลน-ลา ได เขา มา อย ใน บาน ของ คณ นา ส-มา-ลน ผ ซง ปด กน ตว เอง ออก จาก สง-คม และ ดำา-รง-ช-วต ประ-จำา วน อยาง เขม งวด และ เครง เครยด

๓.ลน-ลา ได เขา เรยน ใน โรง-เรยน สน-ทพย อป-ถมภ ซง อย ใกล บาน และ ม โอ-กาส ได ร จก กบ คณ-เชาว เจา ของ สวน สน-ทพย ผ อป-ถมภ โรง เรยน

๔.ใน ฐา-นะ ผ ปก ครอง ของ ลน-ลา ทำา ให ส-มา-ลน ได พบ กบ คณ-เชาว ซง เคย ส-นท ส-นม กน อยาง ลก ซง ใน อ-ดต อก ครง

๕.ความ เขม งวด ของ ส-มา-ลน ผอน คลาย ลง เพราะ ความ นา รก ความ เฉลยว ฉ-ลาด ความ ชาง คด ชาง พด ชาง คย และ มอง โลก ใน แง ด ของ ลน-ลา เธอ จง เรม เปด ตว ออก ส สง-คม

๖.ความ สม-พนธ ระ-หวาง ส-มา-ลน และ คณ-เชาว ได ฟ น ฟ และ งอก งาม ขน เปน ลำา-ดบ โดย ม ลน-ลา เปน ตว เชอม

๗.ลน-ลา ประ-สบ อ-บ-ต-เหต จาก การ เขา ไป ชวย เพอน ทำา ให กระ-ดก สน หลง หก กบ ชวง ลาง หมด ความ ร สก

๘.ทก คน หวง ดวย ความ ระ-ทก ใจ วา ลน-ลา อาจ ม โอ-กาส หาย เปน ปก-ต ดง เดม หลง การ ผา ตด ของ แพทย ผ ชำา-นาญ

เรอง ยอถา เปรยบ โครง เรอง เหมอน แปลน บาน และ เนอ เรอง เหมอน บาน

แลว เรอง ยอ ก เหมอน บาน จำา ลอง (model) ท สราง ขน เปน หลง เลกๆ ม สวน ประ-กอบ คอ พน ผ-นง หลง คา หอง ตางๆ ระ-เบยง บน-ได ฯลฯ เหมอน บาน จรงๆ ท ยอ สวน ดง นน เรอง ยอ ของ น-ว-น-ยาย จง เปน สวน ยอ ของ เรอง เตม เพยง แต ขาด ราย ละ-เอยด ไป เทา นน ซง อาน แลว ก จะ ร และ เขา ใจ เรอง ได สม ควร

เรอง ยอ ของ เรอง ลน“ -ลา นา รก”ส-มา-ลน เปน สาว ใหญ ท ยง โสด และ ไม ได ทำา งาน นอก บาน หลง

จาก ท พอ แม เสย ช-วต และ ญาตๆ ตาง แยก ยาย กน ไป อย ท อน แลว เธอ ก อย คน เดยว โดย ม เดก สาว ท ชอ เยา เปน ผ ชวย ทำา-งาน บาน ส-มา-ลน กลาย เปน คน ท เงยบ เหงา เกบ ตว อย ใน บาน ไม ออก สง-คม ดำา-เนน ช-วต ประ-จำา วน อยาง เขม งวด และ เครง เครยด กบ ทก เรอง

วน หนง ส-มา-ลน ได รบ จด-หมาย จาก อา-จารย ใหญ ประ-จำา โรง เรยน ทาง ภาค เหนอ แจง มา วา เขา จะ พา ลน-ลา ซง เปน หลาน สาว ท เกด จาก ว-มา-ลา พ สาว กบ พล พ เขย ของ เธอ เสย ช-วต แลว ทง สอง คน มา ให ส-มา-ลน อป-กา-ระ เพอ ให ได เรยน ตอ ชน มธ-ยม แม จะ ไม ยน ด แต ส-มา-ลน ก ยาก ท จะ ป-ฏ-เสธ หรอ ขด ของ เพราะ เธอ เปน ญาต ผ ใหญ คน เดยว ของ ลน-ลา

เมอ ลน-ลา เขา มา อย ใน บาน ของ คณ นา ส-มา-ลน เธอ ก ถก จด ให นอน ใน หอง ท มด ทบ ไม เหมาะ กบ วย เดก ท สด ใส แม เธอ จะ ร-สก ได ถง บรร-ยา-กาศ ท เขม งวด และ เครง เครยด ภาย ใน บาน ใหม แต เธอ ก ทำา ใจ ให ยน-ด กบ ส-ภาพ ท เผชญ อย ได โดย ม เยา ลง ชอบ คน ด แล สวน และ ชย หลาน ของ ลง ชอบ เปน เพอน ส-มา-ลน เอง ก ไม คน กบ การ ท ม หลาน สาว มา อย ดวย เชน กน ความ สม-พนธ ของ นา หลาน จง ยง คง หาง เหน ลน-ลา ได นำา ความ สด ใส ความ ม ช-วต ช-วา มา ให ผ ท เธอ ร จก เสมอ ไม วา จะ เปน เยา ส-มา-ลน หรอ นาง เก-ษร ชาง ทำา ผม ซง นอน ปวย อย เปน ป

แต กลบ ลก ขน ทำา งาน อยาง กระ-ฉบ กระ-เฉง ได อก ครง หนง เมอ ได คย กบ ลน-ลา

ใน ฐา-นะ ผ ปก-ครอง ส-มา-ลน ตอง เปน ธ-ระ จด หา โรง-เรยน ให หลาน สาว ใน ท สด ลน-ลา ก ได เขา เรยน ใน โรง-เรยน สน-ทพย อ-ป-ถมภ ซง อย ใกล บาน ลน-ลา ม โอ-กาส ได พบ และ ร จก กบ คณ-เชาว ซง เปน เจา ของ สวน สน-ทพย และ เปน ผ อ-ป-ถมภ โรง-เรยน ท เธอ เขา เรยน คณ-เชาวน เอง ก ม ช-วต ท ไม สด ชน เพราะ เคย ผด หวง จาก การ ท ว-มา-ลา พ สาว คน เดยว ของ ส-มา-ลน ตอ มา คอ แม ของ ลน-ดา ป-ฏ-เสธ รบ หมน เขา แลว ไป แตง งาน กบ พล พอ ของ ลน-ลา ทำา ให ตอ มา ความ สม-พนธ คน เคย ระ-หวาง เขา กบ ส-มา-ลน ขาด ตอน ไป ดวย พรอมๆ กบ ความ เขา ใจ ผด ของ ส-มา-ลน วา คณ-เชาวน รง เกยจ เธอ

ใน วน ป-ฐม-น-เทศ นก เรยน ใหม ส-มา-ลน ได พบ กบ เชาวน อก ครง ใน ฐา-นะ ประ-ธาน มล-น-ธ ของ โรง เรยน จาก จด น ความ สม-พนธ ของ ทง สอง ท ขาด หาย ไป ได กลบ มา เรม ตน ใหม

ส-มา-ลน คอยๆ คน เคย กบ ลน-ลา ไม รง-เกยจ หรอ เบอ หนาย ท จะ ฟง เธอ พด เธอ คย อก ตอ ไป ความ ร-สก ท เปน นา หลาน ม มาก ขน ท สำา-คญ การ พด คย ของ ลน-ลา ใน บาง ครง ทำา ให ส-มา-ลน ได คด ใน แง มม ใหมๆ และ ยง ทำา ให ร จก ว-เคราะห ตน เอง อยาง ส-ขม นม ลก เธอ เรม ร จก กระ-ฉบ กระ-เฉง และ ส-นก กบ การ ทำา งาน ตางๆ อยาง ไม ร สก เบอ หนาย

วน เว-ลา ผาน ไป ความ สม-พนธ ระ-หวาง ลน-ลา และ คณ เชาวน ท-ว ขน ตาม ลำา-ดบ ลน ลา ได รวม คด กบ เพอนๆ เขยน จด-หมาย ไป หา คณ เชาวน ขอ ทน ให เตย ซง เปน เพอน ท ไม ม เงน เรยน ตอ คณ เชาวน ก รบ อป-กา-ระ เตย ทำา ให เดกๆ ได ร-สก ซาบ ซง ใน นำา ใจ ของ เขา ความ ส-นท ส-นม กบ ลน-ลา ได เปน ชอง ทาง ให คณ-เชาวน สาน สม-พนธ กบ ส-มา-ลน มาก ขน ดวย สวน ส-มา-ลน เอง ก เรม เปด ตว ออก ส สง-คม เธอ ออก ไป พบ ปะ สง-สรรค กบ เพอน ฝง ทำา กจ-กรรม ท เปน ประ-โยชน ตอ สง-คม ความ เครง เครยด และ เขม งวด ของ เธอ คอยๆ จาง หาย

เมอ ลน-ลา ได รบ เลอก ให เปน ตว แทน ของ โรง เรยน ไป แขง ขน ตอบ ปญ-หา ทาง ว-ชา-การ กบ เพอนๆ ท กรง-เทพฯ คณ เชาวน เสนอ ให เดกๆ มา ฝก ซอม ท สวน สน-ทพย วน หนง คณ-เชาวน จง ไป ขอ อ-น-ญาต ส-มา-ลน ถง ท บาน และ ได ม โอ-กาส รวม รบ ประ-ทาน อา-หาร กบ นา

หลาน ดวย ความ สม-พนธ แนบ แนน ใน อ-ดต ระ-หวาง เขา และ ส-มา-ลน ได กลบ คน มา อก ครง หนง

ใน ชวง เว-ลา ท ลน-ลา มา ฝก ซอม กบ เพอนๆ ใน สวน สน-ทพย นน ลน-ลา และ เพอนๆ ได ม โอ-กาส ด การ ฝก ชาง แสดง ความ สา-มารถ ให นก ทอง เทยว ชม และ ใน วน หนง เหต ราย ก เกด ขน เมอ ลก ชาง รอง และ วง หน เพราะ ถก ผ ฝก ทา-รณ แม ชาง ได ยน เสยง ชาง รอง ของ ลก ก วง เตลด ทำา ให เพอนๆ ของ ลน-ลา ท นง อย บน หลง ชาง ตก ใจ เพอน คน หนง พลด ตก ลง มา ลน-ลา เหน ดง นน ก วง ไป จะ ชวย รบ ตว เพอน ทง ค ลม กลง ไป ยง พน ลน-ลา ถก ขา หลง ของ ชาง กระ-แทก ทำา ให หลง หก ทอน ลาง ของ ราง กาย หมด ความ ร สก

ใน ชวง ท ลน-ลา ปวย คณ-เชาวน และ ส-มา-ลน ได ใกล ชด กน ยง ขน ทง สอง รวม เดอด รอน ใจ เกยว กบ อา-การ ปวย ของ ลน-ลา คณ-เชาวน ได พ-ยา-ยาม ตด ตอ นาย แพทย ผ ชำา-นาญ ดาน น ใน กรง-เทพฯ ซง ให ความ หวง วา การ ผา ตด อาจ จะ ชวย ให ลน-ลา ม โอ-กาส หาย ได ดง เดม ๕๐ ตอ ๕๐

คณ เชาวน ได ม โอ-กาส อ-ธ-บาย ให ส-มา-ลน เขา ใจ ถง เหต-การณ ใน อ-ดต ซง ทำา ให ส-มา-ลน หมาง ใจ ส-มา-ลน เขา ใจ ทง สอง จง ม ความ ร สก ดๆ ดง เดม สวน ลน-ลา นน รอ วน ท จะ ไป กรง-เทพฯ เพอ รบ การ ผา ตด ทก คน ตาง ให กำา-ลง ใจ ลน-ลา โดย เฉพาะ อยาง ยง ส-มา-ลน ซง หวง วา ลน-ลา จะ หาย กลบ มา เปน ลน-ลา ผ นา-รก คน เดม

ฉากฉาก ใน น-ว-น-ยาย ถง ระ-ยะ-เว-ลา และ ส-ถาน ท ท เรอง นนๆ เกด

ขน ใน สวน ของ เว-ลา คอ เรอง นน เกด ขน ใน ส-มย ใด เชน เกด ขน ใน ส-มย รช-กาล ท ๕ แหง กรง-ร-ต-น-โก-สนทร หรอ เกด ขน ใน ตอน เยน วน หนง เปน ตน ส-ถาน ท คอ เรอง นนๆ เกด ขน ใน ท ใด ใน ปา ใน เมอง ใน ชน-บท ใน โรง-เรยน ใน วด ใน วง เปน ตน อยาง ไร ก ตาม ฉาก ม ใช จำา-กด เฉพาะ ท กลาว มา เทา นน ฉาก ยง รวม ไป ถง สวน ประ-กอบ ท เปน ม-นษย สตว สง ของ เครอง ใช การ แตง กาย พา-ห-นะ ฯลฯ ท ปรา-กฎ ใน ฉาก อก ดวย

ฉาก ใน เรอง ลน“ -ลา นา รก ให บรร” -ยา-กาศ ท แตก ตาง กน ตาม เนอ เรอง เชน ฉาก ส-ถาน รถ-ไฟ หว-ลำา-โพง ฉาก ใน หอง นอน ส-มา-ลน และ ลน-ลา ฉาก ราน ทำา ผม ของ นาง เก-สร ฉาก ทง นา หลง บาน ของ ส-

มา-ลน เปน ตน นก-เรยน ควร สง-เกต ภา-ษา ท ผ แตง ใช ใน การ บรร-ยาย หรอ พรร-ณ-นา ฉาก

ตว อยาง ฉาก ใน เรอง ลน“ -ลา-นา-รก คอ ตอน ท ส” -มา-ลน จด หอง เกบ ของ ดาน ใน ไว ให เปน ท พก ของ ลน-ลา หลาน สาว ของ ส-มา-ลน ไม เคย ม ความ ผก-พน กน มา กอน ผ แตง ได สราง ฉาก ตอน น ไว ดง น

ส-มา-ลน กาว ขาม ธ-ร-ณ ประ-ต ผาน หอง เกบ ของ ดาน หนา ไป ถง ประ-ต อก บาน หนง ตรง ดาน สด ของ หอง เปด อก คร<ง ก ถง หอง เกบ ของ ดาน ใน ท จด ไว ให ลน ลา

หอง นอย มอง ด มด ทบ ม กลน อบๆ แม วา เยา กวาด ถ ทำา ความ สะ-อาด เอา ไว อยาง ด ท สด แลว ก ตาม เตยง เหลก เกาๆ รา คา ถก วาง ชด ฝา หอง ป ดวย ท นอน ฟอง นำา แผน บาง จน แหง แทบ ตด พน เตยง หง วาง ของ เลก ท ตด อย ขาง ฝา ตอ จาก นน ก คอ ต ส เหลยม ใบ เตยๆ ซง เคย ใช ใส ของ เลน ของ ส-มา-ลน ยง เดก

หอง น ไม ม กระ-จก เงา ไม ม มาน หนา ตาง หรอ แม แต มง ลวด กน ยง ไม จำา เปน ตอง พด ถง การ ประ-ดบ ประ-ดา กระ-จม กระ-จม อนๆ เชน รป ภาพ หรอ แจ-กน ดอก ไม หรอ แม แต ลก ไม ถก ป หลง ต ต-ลอด จน โคม ขาง เตยง

“สะ-อาด พอ ใช ได ส” -มา-ลน หน หลง ไป พด กบ เยา ซง เดน ตาม เขา มา ตาม สง หลง จาก เออม มอ ไป ลบ หา ฝน บน หลง ต แลว พาน “หยาก ไย หมด แลว ใช ไหม?”

ยง ไม ทน ท เยา จะ อา ปาก ตอบ สาย ตา คม เปน พ-เศษ ของ คณ หญง ก เหลอบ เหน แมง-มม ตว เลกๆ ทง ตว ลง มา ตาม ใย ใส บาง แกวง โตง-เตง อย ขาง หนา ตาง

“เวน แต แมง มม เธอ พด ตอ ไป เกอบ จะ ใน ทน” -ท เยา นอก จาก “หยาก ไย แลว ใย แมง-มม ก ไม เวน ดวย เขา ใจ ไหม”

เยา หนา เสย ก ตอน เขา มา กวาด ถ หอง แมง มม ตว น มน ยง ไม ได เขา มา อย อา-ศย แนๆ แต หลอนก ไม ได แก ตว คง เ ดน ไป จบ แมง-มง เคราะห ราย ตว นน โยน ออก ไป ทาง หนา ตาง

“ปด หนา ตาง เสย คณ ผ หญง ออก คำา สง แลว เมอ ลน ลา มา อย ” “ท น กลาง คน ควร จะ นอน ปด หนา ตาง ดวย ฉน ไม อยาก ให เปด ลอ ข-โมย หรอ วา ยง”

เยา แทบ จะ อา ปาก คาง

“แลว คณ หน ลน-ลา ไม รอน ตาย หรอ คะ คณ ผ-หญง”คณ ผ หญง เหลอบ มอง เดก สาว อยาง ตำา-หน ทำา ให หลอน หนา

จอย ลง ไป อก“ฉน สง ให เธอ บอก ลน-ลา ไม ได ถาม ความ เหน เธอ”เธอ เหลยว มอง รอบๆ หอง อก ครง เมอ ไม เหน ขอ ตำา-หน ก เดน

กลบ ออก มา ขาง นอก ใส กญ แจ หอง เกบ ของ ไว อยาง รอบ คอบ แลว เหนบ กญ-แจ ไว ท เอว

จะ เหน วา หอง เกบ ของ ท มด ทบ และ ม กลน อบ ซง ถก กำา-หนด ให ใช เปน ท นอน ของ ลน-ลา นน แม จะ ทำา ความ สะ-อาด แลว แต ก ไม นา จะ-เหมาะ แก ผ ท เปน เดก หญง และ เปน หลาน สาว แท ของ เจา ของ บาน เปน การ สอ ให ร วา ส-มา-ลน ไม ได รก หรอ เมต-ตา หลาน เทา ท ควร จะ เปน ตว ละ-คร ท ปรา-กฎ ใน ฉาก น ได แก ส-มา-ลน และ เยา น-สย เขม งวด และ อา-รมณ เครยด ของ ส-มา-ลน ปรา-กฎ ให เหน ชด จาก การ บรร-ยาย ของ ผ แตง จาก คำา-พด และ จาก สาย-ตา ของ เธอ บรร-ยา-กาศ ของ ฉาก น จง สราง ความ ร สก อด-อด ให แก เยา และ แม แต ผ อาน อยาง หลก เลยง ม ได

ตว ละ-ครตว ละ-คร เปน สวน ประ-กอบ ท สำา-คญ ของ น-ว-น-ยาย ตว ละ-คร จะ

แสดง พฤ-ต-กรรม ตาม ท ผ แตง กำา-หนด ขน ใน น-ว-น-ยาย สวน ใหญ ตว ละ-คร จะ เปน ม-นษย แต ก อาจ จะ เปน สตว หรอ สง ของ ก ได ขอ สำา-คญ จะ ตอง ม พฤ-ต-กรรม เยยง ม-นษย บาง ครง ผ แตง ก ตง ใจ ให เปน สญ-ลกษณ แทน ม-นษย อยาง ไร ก ตาม ไม วา ตว ละ-คร จะ เปน ใคร ผ แตง ตอง พ-ยา-ยาม สราง ตว ละ-คร ให นา สน ใจ ม ช-วต-ช-วา เพอ ให ผ อาน ร จก และ เหน ตว ละ-คร นนๆ ได ดวย จน-ต-นา-การ ว-ธ การ สราง ตว ละ-คร อาจ กระ-ทำา ได หลาย ว-ธ เชน พรร-ณ-นา บอก เลา โดย ตรง ซง มก จะ ไม ใคร ม ผ น-ยม นก เพราะ ผ อาน ไม-ม โอ-กาส ได ใช จน-ต-นา-การ และ ความ คด ใน ข-ณะ อาน การ สราง ตว ละ-คร แบบ บรร-ยาย โดย ออม จง ทา ทาย และ นา สน-ใจ กวา เชน ให เหน และ ร จก ตว ละ-คร จาก เหต-การณ ท เกด ขน แลว ให ผ อาน คด เอง บาง ครง ก ใช บท สน-ท-นา หรอ พฤ-ต-กรรม ของ ตว ละ-คร นนๆ ให เปน เครอง แสดง อป-น-สย ใจ คอ หรอ บาง ครง ก ให ตว ละ-คร อนๆ กลาว ถง ตว ละ-คร นน เปน ตน ว-ธ การ เหลา น จะ ทำา ให

คน อาน ได ใช ว-จา-ร-ณ-ญาณ คด ว-เคราะห ตว ละ-คร แต ละ ตว ได ดวย ตน เอง

ตว ละ-คร เรอง ลน ลา นา รก นอก จาก ตว ละ“ ” -คร เอก เรอง ลน ลา และ ส-มา-ลน แลว ตว ละ-คร ท สำา-คญ อก ตว หนง ได แก คณ-เชาว ให นก-เรยน ว-เคราะห วา คณ เชาวน ม บท บาท สำา-คญ แก เรอง มาก นอย เพยง ใด สวน ตว ละ-คร อนๆ เชน อา-จารย ใหญ เยา ชย เตย ฯลฯ ม ความ จำา เปน ตอง ม ใน เรอง หรอ ไม เพราะ เหต ใด ด วา การ สราง บค-ลก ภาพ ของ ตว ละ-คร แต ละ ตว นน ผ แตง ทำา ได อยาง นา สน-ใจ เพยง ใด บท สน-ท-นา ม สวน สำา-คญ หรอ ไม ใน การ ชวย ให บค-ลก-ภาพ ของ ตว ละ-คร ปรา-กฎ ได แจม ชด ใน ม-โน-ภาพ ของ ผ อาน นก-เรยน ควร พ-จา-ร-ณา บท สน-ท-นา วา ม ความ เหมาะ สม แก ฐา-นะ ของ ตว ละ-คร แต ละ ตว เพยง ใด ด วา การ ท ตว ละ-คร พด เชน นน ม ความ สม-จรง หรอ ไม ใน ส-ถาน-การณ นนๆ ตว อยาง ฉาก เชน ตอน ท เยา และ ชย ไป รบ ลน-ลา ท หว ลำา-โพง ได พบ กบ อา-จารย ใหญ และ ลน-ลา เยา นำา หลก ฐาน ให อา-จารย-ใหญ ด

อา จารย ใหญ รบ รป ถาย และ จด หมาย ไป เปด อาน เขา ข-มวด คว อย ชว อด ใจ กอน พบ จด-หมาย ใส กระ-เปา กม ลง บอก ลน-ลา วา

“หน ไป กบ คน ของ คณ นา นะ จะ ลน-ลา คร จะ ไป พก บาน ญาต ของ คร แลว พรง น ตอน เยน คร จะ ไป หา คณ นา ท บาน เธอ เขยน แผน ท มา ให แลว”

“คะ ลน” -ลา รบ คำา อยาง วา งาย“ฝาก ลน-ลา ดวย นะ หน อา” -จารย ใหญ พด กบ เยา แลว บอก เดก-

หญง วา ทำา ตว ให เรยบ รอย นา“ -รก อยาง ท ทำา มา ต-ลอด เว-ลา คร จะ ภม-ใจ ใน ตว หน มาก คร ไป กอน ละ”

อา-จารย ใหญ แยก ขน รถ รบ จาง ตรง หนา ส-ถา-น หว ลำา-โพง เยา หว กระ-เปา เสอ ผา ใบ เลก ของ เดก หญง ตาม มา ตดๆ แลว บอก ชย วา

“เรยก รถ แทก ซ มา เถอะ ได พา คณ หน ลน ลา กลบ บาน”ต-ลอด เว-ลา ลน-ลา เงยบ ไป ชว ข-ณะ เยา เหน รม ฝ ปาก ออน นม ส

ชม-พ สน นดๆ เมอ อา-จารย ใหญ ขน รถ รบ จาง จาก ไป แต เมอ เยา บบ มอ เดก หญง มอ เลกๆ นน ก บบ ตอบ อยาง อบ อน

เดก หญง ไม ม ทา ท วา เกอ กระ-ดาก หรอ ตระ-หน ตว ดวง หนา สด ใส เงย ขน ยม กบ เยา และ เผอ แผ ไป ถง ชย ดวย

“พ สอง คน อย บาน คณ นา หรอ คะ”

“เรยก เยา วา เยา เฉยๆ ก พอ คะ คณ หน เยา รบ ตอบ แลว คน น ” “ชอ ชย คะ เยา จะ ด แล คณ หน เอง สวย ชย เขา อย บาน ใกลๆ กน”

“ถา คณ หน ใช ผม ทำา อะ ไร บอก นะ ครบ ชย ส” -นบ-ส-นน อยาง แขง ขน

“ขอบ คณ คะ แต หน ยง นก ไมออก...” ลน-ลา ตอบ อยาง ส-ภาพ นง อย ไม ก อด ใจ ก พด ตอ วา หน ด ใจ ท คณ นา ไม ได มา รบ หน“ ”

“เอะ!” เยา รอง อยาง แปลก ใจ สวน ชย เดน หาง ออก ไป เรยก รถ รบ จาง จง ไม ได ยน ทำา ไม ละ คะ“ ?”

“เพราะ วา ตอน น หน ม คณ นา อย คน เดยว...” เสยง เลกๆ ตอบ อยาง เอา จรง เอา จง คอ“ ...หน นก วา หน ม คณ นา อย คน เดยว เพราะ ไม ม คณ พอ คณ แม แลว แต เมอ เยา และ ชย มา รบ หน กลบ ม เพม มา ตง สอง คน แลว ยง ม คณ นา รอ อย ท บาน เปน สาม คน คด ด ซ คะ วา นา ด ใจ ไหม.. หน ม คณ นา ม เยา แลว ก ม ชย ดวย คะ”

คำา ตอบ ของ เดก หญง ทำา ให เยา อา ปาก คาง ดวย ความ พศ-วง-งง-งวย อย ชวย ข-ณะ พอ ทำา ความ เขา ใจ กบ คำา ตอบ ได หลอน ก คราง ออก มา วา

“ โถ! คณ หน”พรอม กน นน เยา ร สก วา คอ ตบ ตน และ นำา ตา ออก มา คลอ คลอง

จน หลอน ตอง กะ-พรบ ตา ถๆ ไล ความ ออน แอจาก เหต-การณ ท เกด ขน ใน ชวง ระ-ยะ-เว-ลา สนๆ น ผ อาน จะ ร

จก อา-จารย-ใหญ เยา ชย และ ลน-ลา ได จาก บท บรร-ยาย ของ ผ แตง และ บท สน-ท-นา ของ ตว ละ-คร ควบ ค กน ไป วา อา-จารย-ใหญ เปน คน ท ม ความ เมต-ตา สง เปน หวง ลน-ลา ท ยง เดก แต ตอง ไป อย ใน ท ใหม ความ อา-ทร ของ อา-จารย-ใหญทำา ให ลน ลา ใจ หาย แต ดวย ความ เปน เดก ฉ-ลาด ลน-ลา ก สา-มารถ ปรบ ความ ร สก ได เรว เธอ พ-ยา-ยาม ผก ไม ตร กบ เยา และ ชย อยาง นา รก นา สง สาร ความ ชาง พด ชาง คด ของ ลน-ลา ทำา ให เยา สะ-เทอน ใจ ถง กบ ลำา คอ ตบ ตน นำา ตา คลอ ดวย ความ เปน คน ใจ ออน ของ เธอ และ เยา กบ ชย ก แสดง วา เปน ตว ละ-คร ท ม จต ใจ ด งาม ม เมต-ตา ก-ร-ณา อก ทง เยา ยง เปน คน ฉ-ลาด ม ไหว พรบ เขา ใจ คำา พด อน นา ฟง ของ ลน ลา ซง แสดง วา แม หน เปน เดก เฉลยว ฉ-ลาด อก ดวย

บท สน-ท-นา

บท สน-ท-นา เปน สวน ประ-กอบ ท สำา-คญ ของ น-ว-น-ยาย เพราะ จะ ชวย ให ผ อาน ร จก หรอ เหน บค-ล-ก-ภาพ ของ ตว ละ-คร แต ละ-ตว ได อยาง แจม แจง นอก จาก บท สน-ท-นา ยง ชวย ใน การ ดำา-เนน เรอง แทน คำา บรร-ยาย ได ดวย

บท สน-ท-นา ท ด จะ ตอง ม ความ สม จรง คอ พด เหมอน กบ ท ควร จะ พด ใน ช-วต จรง ตอง เหมาะ แก ฐา-นะ และ ลก-ษ-ณะ น-สย เพศ วย ชน ชน ของ ตว ละ-คร ท เปน เดก ผ-ใหญ ผ-หญง ผ-ชาย นาย บาว คร นก-เรยน ฯลฯ ถา ผ แตง น-ว-น-ยาย สราง บท สน-ท-นา ได เหมาะ-สม ก จะ ทำา ให เรอง นา อาน ไม ร สก สะ-ดด หรอ ไม ร สก ผด ธรร-ม-ชาต เชน ถา เปน บท สน-ท-นา ของ เดก ก ไม ควร ให ฉ-ลาด เกน เดก จน เกน ไป ม ฉะ นน ผ อาน จะ รบ ม ได

ตอ ไป น ตว อยาง บท สน-ท-นา ของ ตว ละ-คร ใน เรอง ลน“ -ลา นา รก ตอน เยา หญง สาว ทำา งาน บาน ของ ส” -มา-ลน พด คย กบ ลง ชอบ คน สวน ประ-จำา บาน

เยา ขน ของ จน เหงอ โชก หลอน เกอบ สะ-ดง เมอ ประ-ต หอง เกบ ของ ดาน หนา ตด กบ นอก ชาน เปด ออก แลว ถอน ใจ อยาง โลง อก เมอ เหน วา เปน แค ลง ชอบ เทา นน เอง

“ แหม ลง ชอบ หลอน เรยก แก ตาม คณ ผ หญง ทง ท อา” -ย แก นา จะ เปน ป หรอ ตา ของ หลอน มาก กวา ลง เขา มา เงยบๆ ตก“ -กะ ใจ”

“ทำา อะ-ไร อย วะ เสยง กก กก กง กง ลง ชอบ เพง มอง ความ มด ส” -ลว ใน หอง อยาง สง สย

“ยาย ของ ออก จาก หอง โนน มา หอง น จะ คณ ผ หญง จะ จด หอง น ให หลาน สาว...ลง ร หรอ ยง คณ ผ หญง จะ เอา หลาน สาว มา อย ดวย”

ลง ชอบ ดง ผา ขาว มา ท เคยน เอว มา ซบ เหงอ ถอด หมวก สาน เกาๆ ออก โบก กระ-พอ ไล ความ รอน

“ออ เรอง น กระ-มง ถง ให ขา สง โท-ร-เลข”“หลาน ทาง ไหน นะ ลง เยา จด ลง กระ” -ดาษ วาง เรยง ซอน กน ถาม

ไป พลาง ไม เหน คณ ผ หญง ม พ นอง“ ”“ม ซ คง เปน ลก คณ ว-มา-ลา ลง ชอบ ตอบ เสยง เนอย ลง แก พด”

คลาย รำา พง วา ไม ได เหน มา เสย หลาย ป แม คณ” ”“ลง เคย เหน หลาน คน น ดวย หรอ ชอ อะ-ไร นะ..จำา ยาก..ออ ลน ลา”

ไม เคย เหน คณ-หน ลน ลา เหน แต คณ ว-มา-ลา เหน มา ตง แต เดก เมอ กอน น คณ ผ หญง ไม ให ใคร เรยก คณ ผ หญง อยาง เดยว น หรอก นะ ชาว บาน เขา เรยก แม หน เลก สวน พ สาว ก แม หน ใหญ เหน มา ตง แต ตว เลกๆ”

เยา หน ไป จด ตะ-กรา หวาย เกาๆ วาง ซอน ลง บน ลง อก ท หนง“ฉน ยง ไม เคย เหน คณ ว-มา-ลา สก ท คณ ผ หญง บอก วา พอ แม

คณ หน ลน-ลา ตาย แลว ตาย ไป นาน แลว หรอ”“อาว พอ ตาย อก คน หรอ ลง ชอบ อ” -ทาน ส หนา แก ส-ลด ลง ร “

แต วา คณ ว-มา-ลา ตาย ไป สอง ป แลว เธอ แตง งาน กบ ผ ชาย ท พอ แม ไม ชอบ ไง ละ วะ นง หน เยา เลย ออก จาก บาน ไป พอ แม ก ทำา เหมอน พอ แม ใน ละ-คร ว-ท-ย เอา แต ใจ แขง อย นน แหละ ปลอย ให ลก เตา ลำา-บาก แลว ตว เอง ก ไม ม ความ สข คณ ผ หญง เอง ก พลอย ไม ม ความ สข ไป ดวย เอง เหน หนา ตา ไหม ละ”

เยา ทำา คอ ยน เหลยว มอง ประ-ต ดวย ความ หวาด เกรง วา คณ ผ-หญง อาจ จะ ยน ข-มวด คว อย ตรง นน

“ลง พด เบาๆ เดยว คณ ผ หญง ได ยน จะ ลำา-บาก”ลง ชอบ เหลยว ด ประ-ต บาง หว เราะ แหะๆ“ลม ไป เดยว หา นำา กน กอน นะ นง หน มน รอน เดยว มา ชวย เอง

ยก ของ”“เปด ต เยน เอง นะ จะ ลง เยา รอง ไล หลง หรอ ไม ชอบ นำา แขง ม ” “

นำา แช ดอก มะ-ล ใน ตม ดน เผามม หอง ฉน ทำา ไว เอง หอม เชยว มะ-ล ตรง หนา เรอน นน ไง ไม ได ฉด ยา ฆา แมลง”

จะ เหน วา บท สน-ท-นา ของ ทง สอง คน แสดง ถง ส-ถา-น-ภาพ ระ-ดบ เดยว กน ม ความ ส-นท กน การ พด คย จง เปน กน เอง ม การ ใช ภา-ษา ท แสดง สม เสยง และ อา-รมณ ความ ร-สก ของ ตว ละ-คร ดวย เชน เขา “มา เงยบๆ ตก-กะ ใจ อาน แลว เหมอน ได ยน กบ ห เอง ท นา สง” -เกต คอ การ ใช สรร-พ-นาม ของ ทง สอง คน เปลยน ไป ตาม ฐา-นะ ของ ตว ละ-คร คอ เยา เรยก ชาย ช-รา วา ลง ใช คำา วา คณ ผ“ ” “ -หญง แทน ส” -มา-ลน คำา วา คณ หน แทน ลน“ ” -ลา ใช คำา แทน ตว เอง วา ฉน สวน ลง ชอบ ใช คำา “ ”แทน ตว เอง วา ขา แทน เยา วา เอง หรอ นง หน ครน เอย ถง ส“ ” “ ” “ ” -มา-ลน และ ว-มา-ลา ใช คำา วา คณ และ เดก หญง ลน“ ” -ลา วา หน บท สน“ ” -ท-นา ของ ลง ชอบ และ เยา นอก จาก จะ ชวย ใน การ ดำา-เนน เรอง บอก สม-

พน-ธ-ภาพ ระ- หวาง ค สน-ท-นา แลว ยง ชวย เลา ยอน กลบ ไป เรอง ราว หรอ เหต-การณ ใน อ-ดต อก ดวย

กลาว ได วา เมอ อาน บท สน-ท-นา ตอน น แลว ไม ร สก ขด กบ ความ เปน จรง การ อาน จง เปน ไป อยาง ลน ไหล ไม สะ-ดด แต อยาง ไร

สารสาร คอ ความ ร และ ขอ คด ท ปรา-กฎ อย ใน น-ยาย หรอ น-ว-น-ยาย

ท บาง ครง ผ เขยน ไม ได บอก ผ อาน ตรงๆ ผ อาน จะ ได รบ ความ ร หรอ ขอ คด อะ ไร หรอ มาก นอย เพยง ไร ก อย ท ศก-ย-ภาพ ใน การ อาน และ ประ-สบ-การณ ของ แต ละ คน บาง ครง ผ แตง ม ได แสดง ขอ คด ไว อยาง โจง แจง แต แฝง อย ใน เหต-การณ หรอ พฤ-ต-กรรม ของ ตว ละ-คร ผ อาน จะ ตอง อาน อยาง ชาง คด พ-นจ-พ-เคราะห จง ได ขอ คด ตางๆ เชน ผ อาน อาจ ได ขอ คด จาก เรอง ราม เกยรต วา ความ งาม ของ ส-ตร อาจ เปน ภย แก ตว เอง(ส-ดา) หรอ ความ มก มาก ใน กาม ก-เลส ทำา ให บค-คล พบ กบ ความ หาย-นะ (ท-ศ-กณฐ) เปน ตน จะ เหน วา ความ ร และ ขอ คด ตางๆ ท ได จาก การ อาน น-ยาย หรอ น-ว-น-ยาย นน สา-มารถ นำา มา เปน แนว ทาง ใน ความ คด เขา ใจ ช-วต และ การ ดำา-เนน ช-วต ของ ผ อาน ได ไม มาก ก นอย ดง นน เมอ อาน เรอง อะ-ไร แลว จง ควร ตอง คด และ พ-ยา-ยาม รบ สาร ของ ผ แตง

เรอง ลน“ -ลา นา รก ผ แตง ได แฝง สาร ไว ให ผ อาน ต ความ อยาง ”ลก ซง หลาย ประ-การ ตว อยาง หนง เชน การ ทำา ความ ด ดวย ความ จรง ใจ โดย ถาย ทอด ผาน พฤ-ต-กรรม ของ ตว ละ-คร อยาง เดก หญง ลน-ลา จน สา-มารถ เอา ช-นะ ใจ นา สาว ให เปลยน จาก ความ ร สก จาก ไม ยน ด ท ลน-ลา มา อย ดวย ใน ตอน แรก กลาย มา เปน ความ รก ใน ตว หลาน สาว ท สด นก-เรยน ลอง คด ด วา นอก จาก สาร หรอ ขอ คด ดง กลาว แลว น-ว-น-ยาย เรอง น ยง ให สาร หรอ ขอ คด อะ-ไร แก นก เรยน ท จะ นำา ไป ใช ใน ช-วต ประ-จำา วน ได อก บาง

กล ว-ธ การ เสนอ เรอง และ ภา-ษา ท ใชการ แตง น-ว-น-ยาย นน นอก จาก จะ ดำา-เนน เรอง ไป ตาม ลำา-ดบ

เว-ลา ป-ฏ-ทน คอ เรม ตง แต ตว ละ-คร เกด เปน เดก เปน หนม สาว แก และ ตาย แลว ยง ม กล ว-ธ การ ดำา-เนน เรอง ใน ลก-ษ-ณะ อน อก เชน เรม กลาว ถง เหต-การณ ใน ปจ-จ-บน ซง เปน ตอน จบ เรอง กอน แลว คอน ยอน กลบ ไป เลา เหต-การณ ใน ปจ-จ-บน และ อ-ดต การ จะ เสนอ เรอง

แบบ ใด ก ขน อย กบ ลก-ษ-ณะ ของ เรอง ถา ทำา ได เขา ท ก จะ ทำา ให เรอง ไม นา เบอ กลบ ทำา ให นา สน-ใจ ชวน ตด ตาม แต หาก ทำา ได ไม ด ก อาจ สบ-สน ได

สวน กล ว-ธ ใน การ เลา เรอง นน ผ แตง น-ว-น-ยาย จะ ตอง กำา-หนด วา จะ ให ใคร เปน ผ เลา เรอง ถา ให ตว ละ-คร ตว ใด ตว หนง เลา เรอง ของ ตน เอง ผ เลา ก ตอง ใช สรร-พ-นาม ผม ฉน หรอ ขา-พ-เจา ใน กร-ณ น ผ เลา จะ เลา ผาน มม มอง ของ ตน เทา นน จะ บรร-ยาย ความ ร สก และ อา-รมณ ได ก เฉพาะ ของ ตน เอง จะ ไม สา-มารถ เลา ถง อา-รมณ ความ ร-สก หรอ ความ นก คด แทน ตว ละ-คร ตว อน ได แต ว-ธ การ เลา แบบ น ม ขอ ด ตรง ท ทำา ให ผ อาน ร สก ใกล ชด กบ ผ เลา และ จะ ม พ-ลง โนม-นาว ให ผ อาน เชอ วา เรอง เลา นน เปน เรอง เกด ขน ได จรง

ว-ธ การ เลา เรอง ท น-ยม ใช กน มก จะ ให ผ แตง เปน ผ เลา ใน ฐา-นะ ท สม-มต วา ร แจง เหน จรง เหมอน พระ-เจา ผ แตง สา-มารถ ลวง ร วา ตว ละ-คร แต ละ-ตว คด อยาง ไร ร สก อยาง ไร และ ทำา อะ-ไร ทง ใน ท ลบ และ ท เปด เผย การ เลา ดวย ว-ธ น ผ แตง จะ สา-มารถ แทรก ความ คด ของ ตน ได เตม ท น-ว-น-ยาย เรอง ลน“ -ลา นา รก นน ผ แตง เลอก ใช ว” -ธ-การ เลา เรอง แบบ ผ แตง ร หมด ทง สน ดง ตว อยาง ตอน ท ส-มา-ลน คย กบ ลน-ลา เกยว กบ เรอง ท เตย เพอน ของ ลน-ลา เลา ให ลน-ลา ฟง ถง งาน ท เขา ไป ทำา เปน เดก ยกอา-หาร ใน สวน-สน-ทพย วา เปน งาน ส-นก

ส-มา-ลน มอง หนา หลาน สาว อยาง ไม พอ ใจ“ไป เปน เดก รบ ใช นะหรอ ส-นก ลน-ลา”เดก หญง มอง หนา นา สาว อยาง ฉ-งน“คะ ส-นก ซ-คะ ใครๆ ก อยาก ม โอ-กาส อยาง เตย เขา เปน คน

เดยว ท เขา สวน สน-ทพย ได ฟร คะ บาง ท เขา ม เว-ลา วาง เขา ก ไป ชวย หา อา-หาร ให มา ใน นน ม มา ดวย นะ คะ มา ลาก รถ ไง คะ ชาง ก ม คะ เตย เขา โชค ด ได ไป อาบ นำา ให ลก ชาง ดวย ด จง นะ คะ”

“ลน-ลา นา วา ไม เหน วา ด หรอ ส-นก ตรง ไหน เลย ท เดก คน นน ตอง ไป ทำา-งาน หนก สาย ตว แทบ ขาด เขา หลอก เพอนๆ นะ ซ วา ส-นก”

นยน ตา ของ ลน-ลา เบก กวาง ขน อก“ทำา ไม เตย ตอง หลอก พวก เรา ดวย ละ คะ”

ส-มา-ลน ตอบ ไม ถก เธอ ไม นก วา จะ ตอง ตอบ คำา-ถาม ซง...ถา ไม ตอบ ก ร สก วา งาย แต ถา ตอบ ก ร สก วา งาย แต ถา ตอบ เขา จรง แลว กลบ ยาก เอา การ เธอ ตอง รวบ รวม คำา ตอบ อย คร หนง จง ตอบ ได วา

“เพราะ การ ทำา-งาน ไม ใช เรอง ส-นก เดก คน นน ยาก จน ถง ตอง ไป ทำา-งาน ถา เขา ส-นก เขา ตอง ได เลน อยาง คน อนๆ เชน เลน ก-ฬา เลน อะ-ไร กบ เพอนๆ”

“แต ถา ทำา-งาน ดวย ความ เตม ใจ เรา ก ส-นก ได น คะ เขา เรยก วา ส-นก กบ งาน แลว ทำา ให เรา ทำา งาน ได นาน ดวย คะ ผล งาน ก ออก มา ด”

ส-มา-ลน เปน ฝาย อง ไป ชว ข-ณะ เธอ ถาม วา“ใคร เปน คน สอน เธอ คร ท โรง-เรยน น ใช ไหม?”ลน-ลา ทำา ทา จะ ตอบ แลว นก อะ-ไร ขน มา ได ก หนา มอย ลง พด

เสยง ออย วา“หน ตอบ ไม ได คะ”“เอะ ทำา ไม ถง ตอบ ไม ได ถาม วา ใคร สอน แค น ทำา-ไม ตอบ ไม-ได ”

ส-มา-ลน ฉน ขน มา ทน ท“ก..คณ นา หาม หน เอย ชอ..” เสยง เดก-หญง ขาด หาย ไป นยน ตา

กะ-พรบ ถ เหมอน พ-ยา-ยาม หก หาม นำา ตาตอน แรก ส-มา-ลน งง ไม เขา ใจ วา เธอ เคย หาม อะ-ไร ทำา-นอง น อด

ใจ ตอ มา จง นก ออก วา ลน-ลา หมาย ถง พอ ของ เดก หญง นน เองลน-ลา ยง จำา ได ข-ณะ ท เธอ ผ หาม ดวย อา-รมณ ขน มว ว วาม ใน

ตอน นน ลม เสย ส-นท แลวเมอ นก ขน มา ได อก ครง ส-มา-ลน เอง ก ร สก ละ-อาย ใจ อยาง ไม

เคย ร-สก มา กอน ม อยาง หรอ เธอ หาม เดก เอย ถง พอ ของ แก ทงๆ ท เดก กำา-พรา พอ แม แก นา จะ ม ความ ทรง จำา เอา ไว เปน เครอง ปลอบ ประ-โลม ใจ มาก-กวา ร สก กด-ดน หนก ขน กวา เกา ท ถก หาม แม แต พด ถง เหมอน กบ วา พอ แก เปน ความ ชว-ราย อะ ไร สก อยาง ท ไม ควร ม ใคร แตะ ตอง

เธอ เรม ร สก ตว เอง เปน คน เจา อา-รมณ ไม นอย เลย ถา ม ฉะ-นน เธอ คง ไม แสดง ความ ว-วาม กบ หลาน สาว อยาง นน หรอก

จะ เหน วา ผ แตง เลา เรอง โดย ร ถง ความ ร สก นก คด ของ ทง ส-มา-ลน และ ลน-ลา ต-ลอด เว-ลา

นอก จาก ผ แตง น-ว-น-ยาย จะ ให ความ สำา-คญ ใน ดาน เนอ เรอง และ ว-ธ การ นำา เสนอ เรอง แลว การ ใช ภา-ษา ใน เรอง ก ม ความ สำา-คญ ควร นำา ถง ดวย ทง น ไม เฉพาะ แต การ ใช ภา-ษา ใน บท สน-ท-นา ท ผ แตง คด ถง ความ สม-จรง และ เหมาะ แก ฐา-นะ ของ ตว ละ-คร ดง เกลา เทา นน การ เลอก ใช คำา อยาง ประ-ณต-พ-ถ-พ-ถน ใน บท บรร-ยาย และ บท พรร-ณ-นา ก แสดง ถง ความ สา-มารถ ทาง วรร-ณ-ศลป ของ ผ แตง ดวย การ บรร-ยาย ให ร เรอง การ พรร-ณ-นา ให เหน ภาพ การ อ-ธ-บาย ให เขา ใจ การ อ-ภ-ปราย แสดง ความ คด เหน เพอ โนม นาว ใจ ของ ผ อาน ลวน แต ชวย ให น-ว-น-ยาย เรอง นนๆ นา อาน อยาง ไร ก ตาม เนอง จาก การ แตง น-ว-น-ยาย เปน ศล-ปะ อยาง หนง การ ใช ภา-ษา ท ตาง ไป จาก ปก-ต สา มญ จง ไม ใช เรอง ท เปน ขอ บก พรอง ถา เปน ไป อยาง สราง-สรรค และ สา-มารถ สอ ภาพ แสง ส เสยง และ อา-รมณ ความ ร-สก ได ด และ สอด คลอง กบ เรอง

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย บค-คล๑.นก เรยน ชอบ น-ว-น-ยาย เรอง ลน ลา นา รก หรอไม เพราะ เหต ใด ให “ ”เขยน ดวย ภา-ษา ท ส-ละ-ส-ลวย ถง เหต-ผล ท ชอบ หรอ ไม ชอบ สง ผ สอน๒.น-สย เดน ท สด ของ ลน-ลา คอ อะ-ไร ให นก-เรยน แสดง ความ คด เหน แลก เปลยน กบ เพอน ใน หอง๓.นก-เรยน คด วา ปา เก-สร ปวย เปน โรค อะ-ไร และ หาย ปวย เพราะ อะ-ไร๔.ตว ละ-คร ตว ใด ท นก-เรยน ประ-ทบ ใจ ท สด เลา ให เพอน ใน หอง ฟง แลก เปลยน ความ คด กน๕.นก-เรยน คด วา สวน ประ-กอบ ใด ใน น-ว-น-ยาย เรอง ลน ลา นา รก “ ”เดน ท สด เพราะ เหต ใด จง คดเชน นน๖. “เกม ด ใจ หมาย ถง อะ” -ไร เปน เกม ท ม ลก-ษ-ณะ สราง สรรค หรอ ไม ให นก เรยน ลอง เลน เกม ด ใจ กบ เรอง ราว หรอ เหต-การณ ท เกด ขน กบ ตน เอง แลว เลา ให เพอนๆ ฟง๗.นก-เรยน คด วา การ ทำา งาน ม ความ สำา-คญ แก ช-วต อยาง ไร ให ยก ตว อยาง เรอง ลน ลา นา รก“ ”๘.นก-เรยน คด วา ใคร คอ แม แบบ ท สำา-คญ และ ม อท-ธ-พล ตอ การ ดำา เนน ช-วต ของ ลน-ลา มาก ท สด เพราะ เหต ใด จง คด เชน นน๙.เหต-การณ ตอน ใด ใน เรอง ลน“ -ลา นา รก สราง ความ สะ” -เทอน ใจ ให นก-เรยน มาก ท สด ให เขยน บรร-ยาย ดวย ภา-ษา ท ส-ละ-ส-ลวย สง ผ สอน หรอ เลา แลก เปลยน กบ เพอนๆ๑๐.นก เรยน คด วา ม เหต-การณ ตอน ใด บาง หรอ ไม ท ไม สม จรง ถา ม ให ยก ตว อยาง เหต-การณ นนๆ มา อ-ภ-ปราย ให เพอน ฟง๑๑.ให นก-เรยน บอก สาร หรอ ขอ คด ซง จะ นำา ไป ใช ได ใน ช-วต จาก การ อาน เรอง ลน“ -ลา นา รก มา คน ละ ๑ ขอ คด”๑๒.ขอ ความ ตอ ไป น ใช ภาพ-พจน หรอ ไม ช แจง ให ชด เจน

“ใน หอง นน ม เตยง นอน คลม ดวย ผา ดอก ส ฟา ออน แก สด ใส ส-ลบ ดวย ส ขาว เหมอน เมฆ ดอก ไม กระ-จาย อย บน ทอง ฟา ฤ-ด-รอน”๑๓.ใน เรอง ลน“ -ลา นา รก คำา ท ขด เสน ใต ใน ขอ ความ ตอ ไป น หมาย ถง” อะ-ไร“เธอ สราง กำา-แพง แขง แกรง ลอม รอบ ตว เธอ ไว เพอ ให หว ใจ ของ เธอ ปลอด ภย หลง จาก มน ม บาด แผล หนก เมอ ครง นน”กจ-กรรม กลม๑.จาก เรอง ลน ลา นา รก ให นก“ ” -เรยน แบง กลม ชวย กน รวบ รวม ลก-ษ-ณะ คา น-ยม ท ตาง กน ใน อ-ดต และ ปจ-จ-บน ท ยง ปรา-กฎ ให เหน ค กน ใน สง-คม ไทย ให ได มาก ท สด เชน

บาน ทรง ไทย บาน จด สรรนำา แช ดอก มะ-ล ใน ตม ดน นำา แขง ใน ต เยน เปน ตน

๒.ให นก-เรยน แบง กลม ชวย กน รวบ รวม สำา-นวน ไทย ท ใช ใน เรอง น ให มาก ท สด เชน พด เปน ตอย หอย เปน ตน แลว อ-ธ-บาย ท มา และ ความ หมาย ของ แต ละ สำา-นวน๓.ให นก-เรยน ชวย กน ว-จารณ การ ใช ภา-ษา ตอ ไป น

“เว-ลา ผาน ไป รวด เรว เหมอน ปก บน”“ขาว คราว ของ เขา ถา เธอ อยาก ร เธอ ก สา-มารถ ร ได ทก กระ-

ดก”๔.ให นก-เรยน แบง กลม ว-จารณ ตว ละ-คร กลม ละ-ตว ให เพอนๆ ฟง และ รวม กน แสดง ความ คด เหน อยาง กวาง ขวาง๕.ให นก-เรยน อ-ภ-ปราย รวม กน เกยว กบ ลก-ษ-ณะ การ จบ เรอง ลน“ -ลา นา รก”กจ-กรรม เสนอ แนะ๑.ให นก-เรยน แบง กลม ชวย กน คด แตง น-ว-น-ยาย เรอง น ตอ ภาย หลง การ ผา ตด ของ ลน ลา แลว นำา มา แลก เปลยน กน อาน หรอ เลา ให เพอน กลม อน ฟง๒.ให นก-เรยน แบง กลม ชวย กน วาด ภาพ ส-ถาน ท ทอง เทยว อยาง สวน “สน-ทพย ตาม จน” -ต-นา-การ แลว นำา มา จด เปน น-ทรร-ศ-การ ภาพ วาด ดง กลาว

บท ก-ว-น-พนธ“ใน สระ-นำ<า ใส”

ใน สระ-นำ<า ใสลก ครอก ออก วาย กาย ส สด แดง จรด หว ทาย วาย เปน กลม

ม แม ปลา ชอน วาย ตอน คม เกลอน กลม หา กน สน ใน นำากว กาว กบ กาบ เปด ทาบ ปก ตน พย ลด หลก ปก รม-รามเหลา ลก เปด นอย แลน ลอย ตาม ไซ แหน แผ งาม ตาม แม มาพลก พลว รว คลบ ใต กลบ กาน แยม ยว บว บาน วาย ผาน หนาฝง เปด ตว นอย แม ลอย พา วาย หา อา-หาร หลก กาน บวปลา แม แผ คม ไล กลม ลก กลบ ถก ลก เปด ท เลด รวกลม กน สน ใจ ไป หลาย ตว แตก หาย วาย มว มด บว พลน

เยน ยอน ใย แดด คลาย แปด เป อน สะ-เทอน วง นำา ทำา เสยง ลนกอน ไล ฝง เปด ไป บาน นน ฝง เดก รวม กน โดด ลน นำา

แนว การ อาน บท ก-ว-น-พนธ หรอ บท รอย กรอง ใน“ สระ-นำา ใส”“ใน สระ-นำา ใส เปน” บท ก-ว-น-พนธ เรอง หนง ใน หนง-สอ รวม บท

ก-ว-น-พนธ เรอง บาน“ เกา ของ โชค” -ชย บณ-ฑต ซง ได รบ ราง วล วรร-ณ-กรรม สราง สรรค ยอด เยยม แหง อา-เซยน (ซ-ไรต) ประ-จำา ป ๒๕๔๔

บท ก-ว-น-พนธ เรอง ใน“ สระ-นำา ใส ม” ความ นา สน-ใจ ทง ใน ดาน เนอ หา และ รป แบบ คอ ม เนอ หา ท แสดง ความ คด ลก ซง เกยว กบ โลก และ ช-วต สวน รป แบบ ม ลก-ษ-ณะ เรยบ งาย ม วรร-ณ-ศลป ท กอ ให เกด อา-รมณ สะ-เทอน ใจ ได ใน เรอง น ผ แตง ม จด มง หมาย จะ เสนอ แกน เรอง เปน แนว คด สำา-คญ เกยว กบ ธรร-ม-ชาต ของ สตว ท เลก จะ ตก เปน เหยอ ของ สตว ใหญ โดย เสนอ ผาน พฤ-ต-กรรม ของ ตว ละ-คร ท เปน สตว โลก ๓ ประ-เภท คอ ปลา เปด ม-นษย

เนอ หา ของ เรอง ใน“ สระ-นำา ใส กลาว” ถง วา ใน สระ-นำา ใส แหง หนง แม ปลา ชอน ได พา ลกๆ ท เรยก วา ลก-ครอก วาย ออก หา อา-หาร โดย แม ปลา ชอน จะ ทำา-หนา ท ชวย ระ-แวด ระ-วง ภย ให แก ลกๆ สวน แม เปด ก พา ลกๆ หา อา-หาร กน เชน กน เมอ ทง สอง กลม มา พบ กน แม ปลา ชอน ม อาจ ปก ปอง คม ครอง ลก ได ทง หมด ลก ครอก จง ถก ลก เปด กน ไป หลาย ตว ท เหลอ ก วาย หน ตาย กน ชล-มน เรอง จบ ลงดวย พฤ-ต-กรรม ของ เดกๆ ท ม หนา ท ตอน เปด มา เลยง ใน สระ-นำา ใส แหง น ได พา กน เลน กระ-โดด นำา ใน สระ อยาง ส-นก ส-นาน กอน ท จะ ตอน เปด กลบ บาน

การ ท ผ แตง ตง ชอ เรอง วา ใน“ สระ-นำา ใส ม” ความ สำา-คญ อยาง ยง ใน การ ชวย ผ อาน ให เขา ถง แกน เรอง หรอ แนว คด สำา-คญ ของ เรอง ได ชอ เรอง แนะ ให คด สม-พนธ กน เรอง ได วา สระ-นำา น ด ภาย นอก อยาง ผว เผน ก จะ เหน วา เปน ส-ถาน ท ตาม ธรรม-ชาต ท สะ-อาด ด บ-ร-สทธ ปราศ จาก สง เลว ราย ใดๆ สตว โลก ท อย ใน สระ น นา จะ ม ความ ส-งบ สข รม เยน เหมอน ส-ภาพ ของ สระ แต เมอ มอง อยาง พ-นจ พ-จา-ร-ณา ลก ลง ไป แลว ความ เปน จรง กลบ ตรง กน ขาม เพราะ ใน“ สระ-นำา ใส ”แหง น กลบ ม การ ไล ลา เขน ฆา เบยด เบยน กน แม จะ เปน เรอง ธรรม-ดา ของ สตว โลก ท ยง ม ช-วต อย ได ดวย ช-วต ของ ผ อน แต ก อาจ ทำา ให ผ มอง เหต-การณ อยาง ลก ซง ร สก ส-ลด หด ห ใจ ตอน จบ ของ เรอง ผ แตง ได ยำา แนว คด สำา-คญ น ให ชด-เจน ยง ขน คอ เจา เปด นอย ท ไล ลา เจา ปลา นอย นน ใน ท สด เมอ โต ขน มน ก ตอง ตก เปน เหยอ ของ ม-นษย อก ทอด หนง เชน กน น คอ ความ ซบ-ซอน ของ ว-ถ-ช-วต ซง ม ทง ความ ส-งบ และ ความ วน วาย ใน ความ สข ก ม ความ ทกข ระ-คน กน อย อยาง ท ผ ใด ม อาจ ป-ฏ-เสธ ได หาก ตอง ดำา-เนน ช-วต ไป ตาม ครร-ลอง ธรรม-ชาต

นก-เรยน ลอง ว-เคราะห ด วา การ ท ผ แตง กำา-หนด ให ตว ละ-คร ใน เรอง เปน ลกๆ ของ สตว โลก คอ ลก-ปลา ลก-เปด และ ลก-ม-นษย ซง บ-ร-สทธ ไร เดยง สา มา ม พฤ-ต-กรรม ใน“ สระ-นำา ใส แหง” เดยว กน น รวม กน ผ แตง ปราร-ถ-นา จะ สอ ความ คด ใด แก ผ อาน ถา ผ แตง กำา-หนด ให เปน สตว ม อา-ย หรอ โต แลว จะ สอ ความ คด ได เหมอน กน หรอ ไม

ใน ดาน รป-แบบ ผ แตง ได เลอก ใช กลอน ส-ภาพ ช-นด กลอน ๗ ซง ม ระ-บบ ฉน-ท-ลกษณ ดง น

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ๑ บาท

๑ บท

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ๑ บาท

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

นก-เรยน จะ เหน วา กลอน ๗ ม ลก-ษ-ณะ ดง ตอ ไป น๑.บท หนง ม ๒ บาท บาท หนง ม ๒ วรรค วรรค หนง ม ๗ คำา๒.คำา สด ทาย ของ วรรค แรก สง สม-ผส ไป ยง คำา ท ๒ หรอ คำา ท ๔

ของ วรรค ท ๒๓.คำา สด ทาย ของ วรรค ท ๒ สม-ผส กบ คำา สด ทาย ของ วรรค ท ๓

และ คำา ท ๒ หรอ คำา ท ๔ ในวรรค ท ๔๔.คำา สด ทาย ของ วรรค ท ๔ สง สม-ผส ระ-หวาง บท ไป ยง คำา สด

ทาย ของ วรรค ท ๒ ใน บท ตอ ไปใน เรอง ใน สระ“ -นำา ใส ผ แตง ได ให ความ สำา” -คญ กบ เรอง สม-ผส

ใน ทง สม-ผส สระ และ สม-ผส พ-ยญ-ช-นะ กลอน ม จง-หวะ ท ส-มำา เสมอ เปน ระ-บบ ม เสยง ไพ-เราะ เชน

พลกพลวรวครบใตกลบกาน แยมยวบวบานวายผานหนา

อ-นง จะ เหน วา ล-ลา ของ กลอน ๗ ม ทวง ทำา-นอง ท กระ-ชบ วอง ไว กวา กลอน ๘ เพราะ ม จำา-นวน คำา นอย กวา

ให นก-เรยน สง-เกต คำา ท ผ แตง ใช ใน เรอง วา เปน คำา ไทย งายๆ เหมาะ แก เรอง ราว ท เกยว กบ ลก สตว โลก แต ใน ความ งาย นน ก สา-มารถ สอ ภาพ ส เสยง และ ความ หมาย ได ชด เจน เชน ลก“ -ครอก ออก วาย กาย ส สด แดง จรด หว ทาย วาย เปน กลม ม การ ใช ภาพ” -พจน ช-นด สท-พจน คอ การ เลยน เสยง ธรรม-ชาต ของ ลก เปด กว“ -กาว-กบ-กาบ นก” -เรยน จะ เหน วา ผ แตง มก ใช คำา ซำาๆ กน เชน วาย ปก เปน ตน นอก จาก น ยง ใช คำา ว-เศษณ ข-ยาย คำา-นาม และ คำา ก-ร-ยา เชน ปก รม ราม วาย มว เปน ตน ชวย ให เหน ภาพ ท ม ช-วต-ช-วา

แม การ ดำา-เนน เรอง ของ บท ก-ว-น-พนธ เรอง ใน สระ“ -นำา ใส จะ ”เรยบ งายๆ แต ก ชวน ให นา ตด ตาม วา จะ เกด เหต-การณ อะ-ไร เกด ขน ผ แตง เรม เรอง ได นา สน ใจ คอ กลาว ถง ลก ปลา วาย เรง รา โดย ม แม ปก-ปอง แต ลก ปลา ก ถก ลก เปด กน เปน อา-หาร แลว จบ ลง ดวย การ กลาว ถง เดก เลยง เปด ทำา ให คด ได วา ใน ท สด เพช-ฌ-ฆาต ตว นอย ใน สระ-นำา ใส เหลา นน ก ไม แคลว จะ ตอง ตก เปน เหยอ ของ ม-นษย ใน ลำา-ดบ ตอ ไป

เมอ นก-เรยน อาน บท ก-ว เรอง ใน สระ“ -นำา ใส แลว ให ทำา กจ” -กรรม ตอ ไป น เพอ จะ ชวย ให เขา ถง เรอง ได อยาง แจม แจง

อธบายคำาศพทกลม -(เปด) กลม รมคลาย แปด เป อน -นา จะ หมาย ถง เหต-การณ ตางๆ ส-งบ ลงทาบ ปก -ซอน เบยด เสยด กนปก รม-ราม -ปก จำา-นวน มาก ของ ฝง เปดลก ครอก -ลก ปลา จำา-พวก ปลา ชอน ท ตาม พอ เปน ฝงๆ(ใน บท

ก-ว ผ แตง แตง ให ลก ครอก ตาม แม)เลด รว -หลด พน จาก การ คม กน

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย บค-คล๑.นก-เรยน ชอบ บท ก-ว-น-พนธ เรอง ใน สระ นำา ใส หรอ ไม เพราะ เหต ใด“ ” ให เขยน บรร-ยาย ความ ร สก ดวย ภา-ษา ท สละ สลวย สง ผ สอน หรอ เลา ความ ร สก ให เพอนๆ ฟง๒.นอก จาก ขอ คด ท ได จาก แกน เรอง ท กลาว ไว ใน แนว ทาง การ อาน บท ก-ว-น-พนธ ขาง ตน แลว นก-เรยน ยง ได สาร หรอ ขอ คด เกยว กบ เรอง อะ-ไร อก บาง ให บอก มา คน ละ ๑ ขอ คด๓.การ ท ผ แตง ใช ตว ละ-คร ท เปน ลก เลกๆ หรอ เปน เดกๆ นน นก-เรยน ม ความ คด อยาง ไร๔.ตอน ใด ใน เรอง ใน สระ“ -นำา ใส ท แสดง ให เหน สญ” -ชาต-ญาณ แหง ความ เปน แม ของ สตว โลก

๕.นก-เรยน เคย เหน พฤ-ต-กรรม ของ สตว โลก ท รบ-กวน หรอ เบยด เบยน กน เหมอน ใน เรอง ใน สระ“ -นำา ใส หรอ ไม และ ม ความ ร สก อยาง ไร เลา ”ให เพอน ฟง เพอ แลก เปลยน ความ คด เหนกจ-กรรม กลม ๑.ให นก-เรยน ชวย กน หา คำา ซอน ใน บท ก-ว-น-พนธ เรอง ใน สระ“ -นำา ใส ”เชน เกลอน กลม เปน ตน๒.ให นก-เรยน ชวย กน พ-จา-ร-ณา การ ใช คำา ซำา ใน บท ก-ว-น-พนธ เรอง ใน สระ“ -นำา ใส เชน คำา วาย ปก ฯลฯ วา ม ผล ตอ เสยง และ ความ หมาย ”

หรอ ไม อยาง ไร๓.ให นก-เรยน ชวย กน รวบ รวม คำา ว-เศษณ ท ข-ยาย นาม ท อย ขาง หนา เชน กาย ส สด แลว อ-ธ-บาย วา ชวย ให เหน ภาพ ชด-เจน ขน หรอ ไม เพยง ไร๔.ให นก-เรยน แบง กลม แลว อ-ธ-บาย ความ หมาย ใน กลอน แต ละ บท แลก เปลยน ความ ร ความ เขา ใจ กน กจ-กรรม เสนอ แนะ๑.ให นก-เรยน ถาย ทอด จน-ต-นา-การ จาก การ อาน บท ก-ว-น-พนธ เรอง ใน สระ“ -นำา ใส ออก มา เปน ภาพ วาด”

๒.ให นก-เรยน แตง กลอน ส-ภาพ โดย สราง เรอง ขน จาก สง รอบ ตว ท ได พบ เหน ใน ช-วต ประ-จำา วน เชน ใน โรง“ -เรยน อ-น-บาล ใน ชม”“ -ชน แอ อด ใน รถ เมล ฯลฯ โดย ให ม การ จบ แบบ หก มม ทำา นอง เดยว กบ เรอง”“ ” ใน สระ“ -นำา ใส”

ขาว และ ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด

ขาวขาว คอ การ ราย งาน เรอง ราว หรอ เหต-การณ ท เพง เกด ขน ใน

ประ-เทศ หรอ ใน โลก การ ราย งาน ขาว อาจ จะ ผาน สอ อยาง ใด อยาง หนง เชน หนง สอ พมพ วท-ย โท-ร-ทศน เปน ตน เรอง ราว ท จะ ตอง เปน ขาว ได ตอง ม ลก-ษ-ณะ ๓ ประ-การ ดง น

๑.ม ขอ เทจ จรง คอ เหต-การณ หรอ เรอง ราว จะ ตางๆ ตอง เกด ขน จรง

๒.ม ความ นา สน ใจ คอ เหต-การณ หรอ เรอง ราว ท คน สวน ใหญ กำา-ลง ตอง การ จะ ร

๓.ม ผ รบ สาร คอ ม ผ ฟง ผ อาน หรอ ผ ดการ เสนอ ขาว ไป ยง ผ รบ ขาว สาร ท ม จำา-นวน มาก ใน เว-ลา เดยว

กน หรอ เว-ลา ใกล เคยง กน เรยก วา สอ สาร มวล ชน การ เสนอ ขาว เปน ลาย-ลกษณ อก-ษร ท เรา รบ ได เสมอ คอ ขาว หนง-สอ-พมพ ใน บท เรยน น นก-เรยน จะ ได ศก-ษา เรอง ขาว หนง-สอ-พมพ เปน หลกหนง สอ พมพ

หนง สอ พมพ คอ แผน กระ-ดาษ ท ม ข-นาด ใหญ กวา หนง สอ ทว ไป และ ต พมพ ขาว บท ความ หรอ คำา โฆ-ษ-ณา เปน ตน แลว พบ ไว เปน ชด หรอ เยบ เปน เลม จด จำา-หนาย เปน ราย วน หรอ ราย สป-ดาหเปน ตน

วต-ถ-ประ-สงค ของ หนง สอ พมพหนง สอ พมพ เปน สอ มวล ชน ท ม วต-ถ-ประ-สงค ดง ตอ ไป น๑.ให ขาว สาร การ ให ขาว สาร เปน วต-ถ-ประ-สงค หลก ของ หนง สอ

พมพ๒.ให ขอ คด เหน บท ความ หรอ บท ว-เคราะห ตางๆ ใน หนง สอ พมพ

ม การ แสดง ทศ-นะ และ แนว คด ตางๆ แก ผ อาน๓.ให ความ บน เทง ขาว บาง ประ-เภท บท ความ หรอ เรอง ราว สา-ระ-

บน-เทง ตางๆ ชวย ให ผ อาน ได รบ ความ เพลด เพลน ความ ส-นก-ส-นาน และ ชวย ให คลาย เครยด ได

๔.ให บ-ร-การ ใน หนง สอ พมพ ม บ-ร-การ ตางๆ เชน ประ-กาศ แจง ความ การ บอก บญ การ เรย ไร หรอ การ เชญ ชวน ให รวม กจ-กรรม บำา-เพญ ประ-โยชน

๕.โฆ-ษ-ณา ประ-ชา สม-พนธ ใน หนง สอ พมพ ม การ โฆ-ษ-ณา ตางๆ เชน การ โฆ-ษ-ณา สน-คา ผล-ผ-ลต หรอ การ โฆ-ษ-ณา ทาง ธ-ร-กจ ตางๆ

นอก จาก น ยง ม การ ประ-ชา สม-พนธ เรอง ราว หรอ กจ-กรรม ตางๆ เชน การ กำา-หนด การ จด การ แขง ขน ก-ฬา กจ-กรรม ของ หนวย งาน หรอ หนวย งาน ราช-การตางๆ

ประ-เภท หนง สอ พมพหนง สอ พมพ อาจ แบง ประ-เภท ได หลาย ว-ธ แต ละ ว-ธ อาจ จะ ม

จำา-นวน ประ-เภท ไม เทา กน ใน ท น จะ แบง โดย พ-จา-ร-ณา จาก เนอ หา ของ หนง สอ พมพ ซง แบง เปน ๒ ประ-เภท ดง น

๑.หนง สอ พมพ ทว ไป หนง สอ พมพ พวก น ม อย ทว ไป และ เสนอ ขาว พรอม ดวย เนอ หา สา-ระ ตางๆ เกอบ ทก ประ-เภท เชน การ เมอง เศรษ-ฐ-กจ สง-คม การ ศก-ษา ก-ฬา และ บน-เทง

๒.หนง สอ พมพ เฉพาะ เรอง หนง สอ พมพ ประ-เภท น เสนอ ขาว หรอ เนน เฉพาะ เรอง ใด เรอง หนง โดย มง เสนอ แก คน อาน เฉพาะ กลม หรอ เฉพาะ อา-ชพ หนง สอ พมพ เฉพาะ เรอง อาจ-จะ แบง เปน ประ-เภท ยอย ดง น

๒.๑หนง สอ พมพ เศรษ-ฐ-กจ และ ธ-ร-กจ เปน หนง สอ พมพ ท เนน เนอ หา เกยว กบ เศรษ-ฐ-กจ ธ-ร-กจ การ เงน การ ธ-นา-คาร อต-สา-ห-กรรม และ การ ผ-ลต เปน หลก ถง แม จะ ม ขาว หรอ สา-ระ ดาน อนๆ อย ดวย แต ก เสนอ ใน ลก-ษ-ณะ ท เกยว ของ กบ สา-ระ เรอง เศรษ-ฐ-กจ และ ธ-ร-กจ ดง กลาว แลว

๒.๒หนง สอ พมพ ดาน ก-ฬา เปน หนง-สอ-พมพ ท เสนอ ขาว หรอ สา-ระ ทาง ดาน ก-ฬา เปน หลกอยาง ไร ก ตาม ก ม หนง สอ พมพ ทว ไป หลาย ฉ-บบ ได จด หนา สำา-หรบ ขาว ก-ฬา ได อยาง ละ-เอยด มาก ราว กบ วา ม หนง สอ พมพ ดาน ก-ฬา แนบ มา ดวย

๒.๓หนง สอ พมพ ดาน บน เทง เปน หนง สอ พมพ ท เสนอ ขาว และ สา-ระ ท เกยว กบ ความ บน-เทง เชน เรอง วง การ ภาพ-ยนตร โท-ร-ทศน ศล-ปน อา-ชพ ตางๆ ม นก แสดง นก รอง

๒.๔หนง สอ พมพ เกยว กบ ผ-หญง เปน หนง-สอ-พมพ ท เสนอ ขาว และ สา-ระ ท เกยว กบ ส-ตร เชน ความ สา-มารถ ความ สำา-เรจ ความ กาว หนา แบบ การ แตง กาย หรอ อา-ชพ

๒.๕หนง สอ พมพ สำา-หรบ เดก เปน หนง สอ พมพ ท มง เสนอ เนอ หา ท เปน ประ-โยชน สำา-หรบ เดก และ เยา-ว-ชน เชน ขาว กจ-กรรม ของ เยา-ว-

ชน ขาว การ ส-มคร สอบ บท ความ เสรม ความ ร ว-ชา-การ หรอ การ แนะ นำา ว-ธ-การ เตรยม ตว สอบ

สวน ประ-กอบ ของ ขาว หนง-สอ-พมพโดย ทว ไป ใน หนง สอ พมพ ประ-กอบ ดวย สวน ตางๆ ๕ สวน ดง น๑.พาด หว ขาวพาด หว ขาว เปน สวน แรก ของ ขาว ม วต-ถ-ประ-สงค เพอ เรยก รอง

ความ สน-ใจ จาก ผ อาน เมอ ผ อาน เหน วา นา สน-ใจ ตด ตาม อาน สวน ประ-กอบ ตอ ไป

๒.วรรค นำา หรอ โปรย ขาวสวน ประ-กอบ สวน น เปน ขอ ความ โดย ยอ ของ ขาว และ เปน ยอ

หนา แรก ของ ขาว วต-ถ-ประ-สงค ของ วรรค นำา หรอ โปรย ขาว ม ดง น๑)เพอ ดง ดด ความ สน ใจ ของ ผ อาน๒)เพอ ให ผ อาน ได รบ ทราบ เนอ หา สำา-คญ ของ ขาว ใน เว-ลา อน

สน๓)เพอ ส-รป สา-ระ หรอ ประ-เดน สำา-คญ ของ ขาววรรค นำา ของ ขาว ม หลาย รป แบบ สวน ใหญ มก เปน วรรค นำา แบบ

ส-รป๓.ความ เชอมความ เชอม เปน ขอ ความ ข-นาด สน ท อย ระ-หวาง วรรค นำา กบ เนอ

ขาว โดย อาจ จะ อย ตอน ทาย ของ ยอ หนา วรรค นำา หรอ อาจ เปน ยอ หนา สนๆ อย ตอ จาก วรรค นำา ก ได สวน เชอม ของ ขาว ม วต-ถ-ประ-สงค ดง น

๑)เพอ เพม ราย-ละ-เอยด บาง ประ-การ ท ได นำา เสนอ ไว ใน วรรค นำา๒)เพอ กลาว ถง ความ เดม จาก ขาว ท ได เสนอ เปน ขาว มา กอน แลว๓)เพอ บอก ท มา ของ ขาว หรอ บอก แหลง ขาว๔)เพอ เตม ขอ ความ ท สำา-คญ รอง ลง มา จาก ท เสนอ ใน วรรค นำา๔.เนอ ขาว หรอ ราย-ละ-เอยด ของ ขาวเนอ ขาว หรอ ราย-ละ-เอยด ของ ขาว คอ สวน ท เปน ขอ-มล ขอ เทจ

จรง ทง หมด ของ ขาว ถอ เปน สวน ท ละ-เอยด ท สด ของ ขาว๕.ส-รป ขาวสวน ส-รป ขาว อย ใน ตอน ทาย ของ ขาว การ ส-รป ขาว อาจ จะ เปน

การ นำา ประ-เดน ท สำา-คญ หรอ ประ-เดน ท เดน ของ ขาว มา ส-รป ก ได แต บาง ขาว อาจ จะ ไม ม ส-รป ก ได

ตว อยาง สวน ประ-กอบ ของ ขาว๑.พาด หว ขาว

ใช เงน กอง ทน ก-ฬา ชวย 12 ทม บอล โปร ลก๒.วรรค นำา หรอ โปรย ขาว

นาย ชย-รตน คำา-นวณ ประ-ธาน ค-ณะ กรรม-การ พ-จา-ร-ณา การ ขอ รบ เงน กอง ทน พฒ-นา ก ฬา แหง ชาต เปน ประ-ธาน การ ประ-ชมค-ณะ กรรม-การ ท หอง ประ-ชม การ ก-ฬา แหงประ-เทศ ไทย หว หมาก เมอ วน ท 21 พฤ-ศ-จ-กา-ยน ท ผาน มา

๓.ความ เชอมภาย หลง การ ประ-ชม นาย ชย-รตน แถลง

ตอ สอ-มวล ชน วา ตาม ท การ ก-ฬา แหง ประ-เทศ ไทย กกท. เสนอ ขอ งบ ประ-มาณ เพอ ส-นบ ส-นน การ จด การ แขง ขน ฟต-บอล โปร วน เชยล ลก ครง ท3 ค-ณะ กรรม การ พ-จา-ร-ณา แลว เหน วา เปน การ สง เสรม และ พฒ-นา ก-ฬา อา-ชพ ตาม น-โย-บาย ของ รฐ สอด คลอง กบ แผน พฒ-นา ก-ฬา แหง ชาต ฉ-บบ-ท 3 จง ม ม-ต เหน ควร ให ม การ ส-นบ ส-นน แต เนอง จาก ทม จง-หวด ตางๆ ม ราย-ละ-เอยด ของ ราย รบ ราย จาย ไม เทา กน จง มอบ หมาย ให กกท. แจง ให ทง 12 จง-หวด ท เขา รวม แขง ขน ครง ท 3 มา เสนอ กกท. ภาย ใน 7 วน เพอ ให ค-ณะ กรรม การ ได พ-จา-ร-ณา ให เงน ส-นบ ส-นน ตาม ความ เหมาะ-สม ตอ ไป โดย การ พ-จา-ร-ณา ตอง เปน ไป ตาม หลก-เกณฑ และ ขอ เทจ จรง เพอ ให เกด ความ ย-ต-ธรรม

๔.เน<อขาวท ประ-ชม ยง ได มอบ หมาย ให กกท. ประ

-สาน งาน กบ ส-มา-คม ฟต-บอลฯ เพอ สอบ ถาม ราย-ละ-เอยด ขอ มล ของ ทม 12 ทม ท เขา รวม แขง ขน โปร-วน-เชยล-ลก ได จด ทะ-เบยน ใน รป ของ น-ต-บค-คล และ ม ทน กอ ตง 5 ลาน บาท ขน ไป เรยบ รอย ตาม

ระ-เบยบ การ แขง ขน ฟต-บอล อา-ชพ นำา รอง ราย การ น แลว หรอ ไม

๕.ส-รป ขาวท ประ-ชม ยง ได ม ม-ต ให นาย สน-ต-ภาพ

เต-ชะ-ว-ณช ผ วา การ กกท. ท ตอง รบ ผด ชอบ การ แขง ขน ก-ฬา อา-ชพ หลาย ช-นด ใน อ-นา-คต วาง หลก เกณฑ และ ระ-เบยบ การ แขง ขน แต ละ-ครง ชด-เจน และ รด กม เพอ ไม ให เกด ปญ-หา เชน กร-ณ การ หา คน รบ ผด ชอบ จาย เงน ราง วล การ แขง ขน ฟต-บอล โปร-วน-เชยล ลก ครง ท 2 ขน มา อก ซง กกท. ควร รบ ผด ชอบ เรอง น ทง หมด ข-ณะ ท ส-มา-คม ทำา หนา ท ส-นบ ส-นน การ แขง ขน ให ม ประ-สท-ธ-ภาพ กอ ให เกด การ พฒ-นา ก-ฬา อา-ชพ ใน อ-นา-คต

(ม-ต-ชน สด สป-ดาห ๒๒ พ.ย. ๒๕๔๔ หนา ๒๓)

สงฆ หวง การ เทยบ โอน การ ศก-ษา สงฆ กบ ทาง โลก พาดหว

จาก การ เส-ว-นา ว-ชา-การ เรอง การ ศก-ษา ของ ค-ณะ สงฆ กบ การ ป-ฏ-รป การ ศก-ษา เมอ วน ท 23 เม.ย.ท สำา-นก งาน ค-ณะ กรรม-การ การ ศก-ษา แหง ชาต (สกศ.) สม-เดจ พระ-พฒ-จารย กรม การ ม-หา-เถ-ร-ส-มา-คม (มส.) กลาว วา ตน ชน ชม น-โย-บาย ของ รฐ-บาล และ กระ-ทรวง ศก-ษา-ธ-การ (ศธ.) ท ให วด ม สวน รวม จด การ ศก-ษา และ นำา เรอง ศล-ธรรม ไป บรร-จ ไว ใน หลก สตร แต ท ผาน มา การ จด การ ศก-ษา ม หลาย หนวย งาน จด อย โดย ไม เคย หา รอ รวม กน วา จะ จด ออก มา ทาง ใด อยาง ไร ก ตาม ท ผาน มา ทาง ค-ณะ-สงฆ ก พ-ยา-ยาม ปรบ ปรง การ จด การ ศก-ษา อย ต-ลอด เว-ลา ซง ข-ณะ น วด สา-มารถ จด การ ศก-ษา ได ทก ระ-ดบ ชน ตง แต กอน วย เขา เรยน ถง อ-ดม ศก-ษา

พระ ธรรม-ว-โร-ดม รอง แม กอง บา-ล ส-นาม หลวง กลาว วา ม-ต ของ ค-ณะ สงฆ เสนอ ให รฐ จด การ ศก-ษา ป-ร-ย-ต-ธรรม แผนก บา-ล และ แผนก-ธรรม นอก ระ-บบ และ ให ค-ณะ สงฆ เปน ผ จด การ ศก-ษา ป-ร-ย-ต ธรรม และ จ-ร-ย-ธรรม เหมอน กบ ส-ถา-บน-ราช-ภฏ เพอ พฒ-นา บค-ลา-กร หลก สตร และ การ อบ รม จ-ร-ย-ธรรม มาก รวม ทง ให ม การ จด ทำา แผน การ จด การ ศก-ษา ของ ค-ณะ-สงฆ ทง ใน ระ-ยะ สน และ ระ-ยะ ยาว ตลอด จน จด ให วด เปน ศนย การ เรยน จ-ร-ย-ศก-ษา และ จด สง คร ท ผาน การ อบ-รม หรอ ผาน การ ศก-ษา จาก ส-ถา-บน ผ-ลต คร สอน พระ-ป-ร-ย-ต ธรรม ไป สอน จ-ร-ย-ศก-ษา ใน โรง-เรยน ตางๆ ดวย

ดาน พระ-เทพ โส-ภณ อ-ธ-การ-บ-ด ม-หา-วท-ยา-ลย-ม-หา-จ-ฬา-ลง-กรณ-ราช-วท-ยา-ลย(มจร.) กลาว วา หา กรรม-การ ศก-ษา ของ ค-ณะ สงฆ ทง แผนก-บา-ล แผนก ธรรม และ แผนก สา-

วรรคนำาหรอโปรย

ความเชอมและ

มญ ศก-ษา เขา เปน การ ศก-ษา ขน พน ฐาน 12 ป จะ ตอง พ-จา-ร-ณา เรอง การ เทยบ โอน การ ศก-ษา ของ สงฆ กบ การ ศก-ษา ใน ระ-บบ ให ได เพอ เปน การ จง ใจ ให คน เรยน ดาน พระ-ศา-ส-นา มาก ขน และ ทาง โรง-เรยน ก ควร ให ผ ท จบ ธรรม-ศก-ษา ใน โรง เรยน หรอ ผ ท เรยน พท-ธ-ศา-ส-นา วน อา-ทตย สา-มารถ นำา ผล การ เรยน ไป ทด แทน การ ทำา กจ-กรรม อนๆ ได เชน ว-ปส-ส-นา ได และ อยาก ให ม การ จด สรร คลน ความ ถ สำา-หรบ พท-ธ-ศา-ส-นา เพอ เปน การ สง-เสรม การ ศก-ษา ตาม อธ-ยา-ศย ดวย(เด-ล-นวส ๒๔ เม.ย. ๒๕๔๔ หนา ๑๒)

รป แบบ ของ ขาว หนง สอ พมพโดย ทว ไป รป แบบ ของ ขาว ใน หนง สอ พมพ ม อย ๔ รป แบบ ดง ตอ ไป น๑.รป แบบ ยอ หนา เดยว ได แก ขาว ท ม วรรค นำา และ เนอ ขาว อย ภาย ใน ยอ หนา เดยว สวน มาก มก จะ เปน ขาว ข-นาด สน หรอ ขาว ท ไม สำา-คญ มากตว อยาง ขาว ยอ หนา เดยวปรบ คา โดย สาร เรอ เฟอร-ร

นาย อ-ภ-ชาต ผ บ-ร-หาญ เรอ เฟอร-ร กลาว วา การ ปรบ รา-คา คา โดย สาร เรอ เฟอร-ร จะ ไม สง ผล กระ-ทบ ตอ ประ-ชา ชน ท อา-ศย อย ใน เกาะ ส-มย หรอ พะ-งน อยาง แน นอน และ ยง เปน การ รอง รบ นก ทอง-เทยว ได

ช< ไทย“ เทยว ไทย” ไม บม ไป เมอง นอก ยง ถก กวา

นาย วงศ-ว-วฒน วฒ-น-วงศ-

ว-ศษฐ รอง หว หนา ฝาย ทวร ใน ประ-เทศ บ-ร-ษท วคเอนด ทวร แอนด ทรา-เวล เซอร-วส เปด เผยวา น-โย-บาย ของ การ ทอง เทยว แหง ประ-เทศ-

ไทย (ททท.) ท เรง รณ-รงค ให คน ไทยเทยว ใน ประ-เทศ มาก ขน เพอ นำา ราย ได มา ชด เชย ใน สวน ท หาย ไป จาก กลม นก ทอง เทยว ตาง ชาต นน คง ไม ประ-สบความ สำา-เรจ เพราะ เจอ อป-สรรค มาก มายใน การ ทอง เทยว ใน ประ-เทศ โดย เฉพาะคา ใช จาย ท แพง กวา การ ไป เทยว ตาง ประ-

เทศ อา-ท คา โรง-แรม คา ท-

พก และ คา ตว เครอง บน ของ การ บน ไทย ท ปรบ รา-

คา เพม ขน หาก ททท. ยง ไม แก ปญ-หา คา ท พก คา ตว เครอง-บน ใน ประ-เทศ ยง

เพม ขน เนอง จาก ม จำา-นวน เรอ เพยง พอ และ สา-มารถ ลง เรอ ได ทน เว-ลา ไม ตองเขา คว เปน เว-ลา นาน โดย การ เกบ รา-คา-ใหม นน เปน อตรา ท กรม เจา ทา กำา-หนด ทก อยาง ไม ได ขน โดย พ-ล-การ แต อยาง ใด ข-ณะ เดยว กน ปจ-จ-บน ทาง บ-ร-ษท ม เรอ-เฟอร-ร ให บ-ร-การ ไป เกาะ ส-มย จำา-นวน 7 ลำา ไป เกาะ พะ-งน 2 ลำา นอก จาก นน หาก ม ผ โดย สาร จำา-นวน มาก โดย เฉพาะ ใน ชวง เทศ-การ ทอง เทยว ทาง กลม ผ ประ-กอบ การ ก ได จด เตรยม เรอ ส-ปด-โบท ไว คอย ให บ-ร-การ อก โดย ใช เว-ลา จาก ดอน สก-เกาะ ส-มย เพยง ๔๕ นา ท

(คม-ชด-ลก ๑๖ พ.ย. ๒๕๔๔ หนา ๙)

(ไทยรฐ ๑๙พ.ย. ๒๕๔๔ หนา ๙)

๒.รป แบบ เรยง ความ ได แก ขาว ท ม การ ลำา-ดบ เหต-การณ ท เกด ขน ตาม ลำา-ดบ เว-ลา ซง ประ-กอบ ดวย สวน ประ-กอบ ๓ สวน ดง น

๒.๑ สวน แรก ได แก หว ขาว และ วรรค นำา

๒.๒สวน ราย ละ เอยด ได แก สวน ท เสนอ ราย ละ-เอยด ตาม ลำา-ดบ เหต-การณ คอ เนอ ขาว นน เอง

๒.๓สวน ทาย ได แก ตอน จบ ของ ขาว อาจ จะ เปน สวน ส-รป หรอ สวน สด-ทาย ของ ขาว

ตว อยาง ขาว แบบ เรยง ความ- สวน แรก

ท-ว เกา-หล ใต สง แบน ราย การ ดา-รา และ นก-รอง ตด ยาส-ถา-น โท-ร-ทศน เกา-หล ใต ใช กฎ เหลก ประ-กาศ งด เผย แพร ภาพ ของ ดา-รา-สาว และ นก-รอง หนม ซง ถก ตำา-รวจ จบ ฐาน เสพ-ยา เพราะ เกรง วา พฤ-ต-กรรม ของ พวก เขา จะ เปน ตว อยาง ท ไม ด ของ สง-คม- สวน ราย ละ-เอยดค-ณะ กรร-ม-การ จำา-นวน 11 คน ของ โท-ร-ทศน เอม บ ซ ซง เปน

ส-ถา-น โท-ร-ทศน ซง ม ผ ชม มาก ท สด เปน อน ดบ 2 ของ ประ-เทศ นด ประ-ชม กน เมอ 21 พ.ย. และ ม ม-ต ให หยด เสนอ ราย การ ทง หมด ของ น.ส.ฮวาง ช-จอง ดา รา หญง ทาง โท-ร-ทศน และปารก แจ แชง นก-รอง ทง น ค-ณะ กรรม-การ ประ-กาศ ม ให นำา ราย-การ ท ม บค-คล ทง สอง มา รวม แสดง เผย แพร ทาง ส-ถา-น โทร-ทศน เอม บ ซ โดย เฉพาะอยาง ยง ใน ราย-การ บน เทง ยก เวน แต ราย-การ สา-ร-ค-ด หรอ ราย-การ ขาว สวน มว-สก ว ด โอ ของ ปารก แจ แชง และ เพลง ท นก-รอง ผ น รอง ก ถก หาม เผย แพร ดวย

กอน หนา น น.ส. ฮวาง ช-จอง วย 31 ป ถก จบ พรอม แฟน หนม เมอ ไม นาน มา น ข-ณะ เสพ ยา-เสพ-ตด ซง ร จก กน ใน ชอ ของ ไอซ ท แปล วา นำา-แขง ใน อ-พารต-เมนต ของ เธอ เอง สวน ปารก แจ-แชง วย 24 ป ถก จบ เมอ สป-ดาห ท แลว ฐาน เสพ กญ-ชา ซง เขา เรม เสพ ยา น ตง แต ส-มย ท เรยน อย ท ส-ห-รฐ-อ-เม-ร-กา แถม นาย ปารก ยง แสดง ความ เหน ดวย วา กญ-ชา เปน สง จำา-เปน ของ นก รอง

- สวน ทายสอ มวล ชน แพร ภาพ ขาว ท ดา รา สาว และ นก รอง ทง สอง ถก จบ

ใส กญ-แจ มอ จน กลาย เปน ขาว ใหญ โต ใน เกา-หล ใต จน เปน ท มา ทำา ให ส-ถา-น โท-ร-ทศน ประ-กาศ แบน ราย การ ของ ทง สอง คน น ขาว ยง ให

ราย-ละ-เอยด ดวย วา น.ส.ฮวาง ช-จอง ให การ กบ อย-การ วา เธอ เสพ-ยา เพราะ เชอ วา จะ ชวย ให เธอ ขน ส-วรรค ข-ณะ รวม รก กบ แฟน ได เรว ขน

(ไทย-รฐ ๒๓ พ.ย. ๒๕๔๔ หนา ๒)

๓.รป แบบ พ-ระ-มด หว กลบ เปน รป แบบ ท เนน ประ-เดน สำา-คญ ของ ขาว ไว ตอน ตน ของ ขาว แลว เสนอ ประ-เดน สำา-คญ รอง ตอ ไป ตาม ลำา-ดบ จาก ท สำา-คญ มาก ไป หา ท-สำา-คญ นอย

ตว อยาง และ แบบ จำา-ลอง ขาว แบบ พ-ร-มด หว กลบเตอน อา-หาร เสรม อาง สรร-พ-คณ เกน จรงสธ.เวยง-พงค เตอน ผ บ-ร-โภค

อยา หลง เชอ ผ-ลต-ภณฑ เสรม อา-หาร สา-หราย เกน จรง อาง สรร-พ-คณ รก-ษา โรค ได ยำาโฆ-ษ-ณา ดง กลาว ผด กฎ-หมาย ช เปน เพยง อา-หาร เสรม ไม ใช ยา รก-ษา โรค

น.พ.ว-ฒ-ไกร มง-หมาย สสจ.เชยง-ใหม กลาว วา ข-ณะ น ม ผ-ลต-ภณฑ เสรม อา-หาร ประ-เภท สา-หราย ออก โฆ-ษ-ณา ตอ สอ โดย ม การ ระ-บ วา สา-มารถ รก-ษา โรง มะ-เรง และ โรค อนๆ ได นน ข-ณะ น พบ วา ม การ จำา-หนาย ผ-ลต-ภณฑ สา-หราย แพร หลาย ใน ทอง ตลาด ซง พบ วา บาง ผ-ลต-ภณฑ ม การ โอ อวด สรร-พ-คณ เกน จรง โดย อาง วา สา-มารถ รก-ษา โรค มะ-เรง โรค เบา หวาน โรค โล-หต จาง และ

หวขาว

ประเดน

เน<อ

โรค ตบ ได แต แท จรง แลว ผ-ลต-ภณฑ สา-หราย ท วาง ขาย อย ใน ข-ณะ น เปน เพยง ผ-ลต-ภณฑ เสรม อา-หาร เทา นน ไม ใช ยา รก-ษา โรค

นาย แพทย สา-ธา-ร-ณ-สข กลาว อก วา ขอ ให ผ บ-ร-โภค อยา หลง เชอ โฆ-ษ-ณา เกน จรง ของ ผ-ลต-ภณฑ เสรม อา-หาร สา หราย ช-นด ตางๆ หาก สา-มารถ รก-ษา โรค ได จรง ก ตอง ผาน การ พ-จา-ร-ณา ตาม กระ-บวน การ ใน การ ขอ อ-น-ญาต เปน ผ-ลต-ภณฑ ยา เสย กอน และ แม วา ผ-ลต-ภณฑ ดง กลาว จะ โฆ-ษ-ณา วา ม โปร-ตน และ แร-ธาต เหลก สง แต ผ บ-ร-โภค ตอง คำา-นง-ถง สาร อา หาร ท ราง กาย ตอง การ ตอ วน เทยบ กบ ป-ร-มาณ ของ สาร ท ม อย ใน ผ-ลต-ภณฑ สา-หราย และ ป-ร-มาณ ใน การ รบ ประ-ทาน ตอ ครง ดวย

“หาก ผ บ-ร-โภค ตอง การ ท จะ ซอ ผ-ลต-ภณฑ เสรม อา-หาร มา รบ ประ-ทาน ขอ ให อาน ฉ-ลาก ให ละ-เอยด ทก ครง วา ม ประ-โยชน ตอ ราง-กาย อยาง ไร และ คม-คา กบ เงน ท เสย ไป หรอ ไม โดย ให สง-เกตขอ ความ ท ได รบ อ-น-ญาต บน ฉ-ลาก เทา นน อย. จะ ม การ ควบ คม เรอง การ แสดง ฉ-ลาก ”น.พ.ว-ฒ-ไกรกลาว

(คม-ชด-ลก๑๖ พ.ย. ๒๕๔๔ หนา ๑๐)

๔.รป แบบ พ-ระ-มด หว ตง เปน รป แบบ ท ม ลก-ษ-ณะ ตรง กน ขาม กบ รป แบบ พ-ระ-มด หว กลบ กลาว คอ รป แบบ น จะ เสนอ ขาว จาก ประ-เดน ท สำา-คญ นอย ไป ส ประ-เดน ท สำา-คญ มาก ตาม ลำา-ดบ

ตว อยาง และ แบบ จำา-ลอง ขาว แบบ พ-ระ-มด หว ต<ง

จบ ปลอม ใบ เสรจ - เกบ คา ข - ยะ กทม . เขต จอม ทอง - แจง ตำา - รวจ ซว เขา คก นาย กระ-มล โอ ฬา-ระ-วต ผอ.

เขต จอม ทอง เปด เผย วา ตาม ท เขต จอม ทอง ได รบ การ รอง เรยน วา ม ผ แอบ อาง เปน เจา หนา ท เขต ไป เกบ คา ธรรม-เนยม ข-ยะ และ ได ประ-สาน งาน กบ ตำา-รวจ เพอ ดำา-เนน การ ครง นน ปรา-กฎ วา เมอ เรวๆ น เจา หนา ท ตำา-รวจ สน.บาง มด ได จบ กม ตว นาย เฉลม-เกยรต แซ-เอยว ข-ณะ แอบ อาง เปน เจา หนา ท เรยก เกบ คา ธรรม-เนยม ข-ยะ จาก ประ-ชา-ชน ใน ซอย-สข-ส-วสด 2 ถ-นน สข-ส-วสด และ ได ใช เอก-สาร ปลอม ใบ เสรจ รบ เงน คา ธรรม-เนยม ข-ยะ ของ สำา-นก งาน เขต จอม ทอง ซง เปน ใบ เสรจ จรง ท ใช แลว ไป ลบ ขอ ความ บาง สวน ออก แต ไม ลบ ตรา ยาง ลาย เซน หว หนา ฝาย รก-ษา ความ สะ-อาด ไป ถาย สำา-เนา โดย ม ข-นาด และ ส คลาย ใบ เสรจ ของ จรง มาก ผด แต ตรา ยาง ลาย เซน ของ หว หนา ฝาย รก-ษา ความ สะ-อาด ไม ม การ ประ-ทบ ใหม แต ก ทำา ให ประ-ชา-ชน สวน หนง หลง เชอ และ ชำา-ระ เงน ให

ผอ. เขต จอม ทอง กลาว วา ใน การ น สำา-นก งาน เขต จอม ทอง ได แจง ความ ดำา-เนน ค-ด กบ นาย เฉลม-เกยรต แซ-เอยว ซง ใช เอก-สาร ปลอม ใบ เสรจ รบ เงน ไป แลว จง ขอ ความ

หว

เน<อขา

ประเดน

รวม มอ จาก ประ-ชา-ชน ทจะ ชำา-ระ คา ธรรม-เนยม ข-ยะ ได ระ-วง ผ แอบ อาง และ ขอ ด บตร ประ-จำา ตว ลก จาง สำา-นก งาน เขต จอม ทอง กอน ท จะ ชำา-ระ เงน หาก ม พ-รธ ให แจง ตำา-รวจ ดำา เนน การ ทน ท

(ไทย-รฐ ๑๙ พ.ย. ๒๕๔๔ หนา ๑๒)

ยอด รอง ทกข ผาน เวบ ไซต อ<อ

ดร.จรวย พร ธร-ณนทร รอง ปลด กระ-ทรวง ศก-ษา-ธ-การ (ศธ.) เผย หลง การ ประ-ชม ค-ณะ-กรรม-การ ขอ มล ขาว สาร ของ ราช-การ ใน ศธ.วา ท ประ-ชม ม ม-ต ให อ-ธ-บ-ด และ เล-ขา-ธ-การ ท ม ส-ถาน ศก-ษา ทก แหง จด ขอ-มล ใน การ บ-ร-การ ขอ มล ขาว สาร ของ ส-ถาน ศก-ษา ตาม หลก เกณฑ ขน ตำา และ ให ศธ. นำา คำาว-นจ-ฉย ท ผาน การ ว-นจ-ฉย แลว และ เกยว ของ กบ ศธ. จด สง ให หนวย งาน ใน สง-กด ศธ. เพอ ใช ใน การ เปด เผย ขอ-มล ขาว สาร ตาม ท ม ผ รอง ขอ นอก จาก น ระ-หวาง ประ-ชม ตว แทน กรม ตางๆ แจง ให ท ประ-ชม ทราบ วา เว-ลา น ม ผ สง ขอ-ความ รอง เรยน และ รอง ทกข รวม ทง ขอ ทราบ ขอ-มล ขาว สาร ผาน ทาง เวบ ไซต ของ

หว

เน<อขา

ประเดน

กรม จำา-นวน มาก สวน ใหญ ไม เปด เผย ชอ ผ รอง เรยน ทำา ให เวบ-ไซต กลาย เปน ท ระ-บาย ทกข หลาย เรอง เปน เรอง กลน แกลง ไม ม มล ความ จรง ทง ยง กระ-ทบ ตอ การ บ-ร-หาร ท ประ-ชม จง เหน ชอบ ให ศธ. ทำา หนง-สอ ขอ คำา ปรก-ษา ไป ยง สำา-นก-งาน ขอ มล ขาว สาร ของ ราช-การ วา ใน กร-ณ ท ม การ ทราบ ขอ มล ของ ราช-การ ผาน ทาง เวบ-ไซต จะ ให ทำา อยาง ไร เพอ นำา มา ใช เปน บรร-ทด-ฐาน ตอ ไป

(ไทย-รฐ ๒๔ ม.ค. ๒๕๔๔ หนา ๑๕)

ลก-ษ-ณะ ภา-ษา ท ใช ใน ขาว หนง-สอ-พมพ

ภา ษา ท ใช ปรา-กฎ ใน ขาว หนง-สอ-พมพ ม ลก-ษ-ณะ ท สง-เกต ได ดง น

๑.เขา ใจ งายตว อยาง

ยง หนม คา ยา บา ขาง โรง พกเมอ เว-ลา 23.00 น. วนท 27 ม.ย. พ.ต.ท. พงษ-ธร เออ-ประ-เสรฐ สวส.สภ.ต.ประ-ต-นำา จ-ฬา-ลง-กรณ อ.ธญ-บ-ร จ.ป-ทม-ธา-น รบ แจง ม เหต-ชาย ถก ยง ท บ-ร-เวณ ลาน จอด รถ ต-ลาด หวง หล หม2 ต.ประ-ชา-ธ-ปตย อ.ธญ-บ-ร ซง อย

หาง โรง พก เพยง 100 เมตร(เดลนวส ๒๙ ม.ย. ๒๕๔๔ หนา ๑๕)

จาก ตว-อยาง น นก-เรยน จะ เหน วา ภา-ษา ท ใช ใน การ เสนอ ขาว เปน สำา-นวน ภา-ษา ท ตรง ไป ตรง มา คอ กลาว ถง บค-คล เหต-การณ ส-ถาน-ท และ เว-ลา ต-ลอด จน ระ-ยะ ทาง อยาง ชด เจน เนอ หา ของ ขาว ทำา หนา ท ข-ยาย ความ ของ หว ขาว ให ชด เจน มาก ขน

๒.ม สำา-นวน ภา-ษา ของ วง-การ สอ สาร มวล ชน และ การ ใช อก-ษร ยอ

ตว อยาง

เสน ตาย 7 จ. จด ทะ-เบยน ใช นำ<า บา-ดาลนาย พ-เชษฐ ส-ถร-ช-วาล รฐ มน-ตร วา กระ-ทรวง อต-สา-ห-กรรม

เปด เผย ถง ความ คบ หนา การ ควบ คม โรง งาน ใน เขต พน ท ว-กฤต 7 จง-หวด ท จำา เปน ตอง ใช นำา บา-ดาล เพอ ประ-กอบ กจ-การ ท จะ ตอง ยน จด ทะ-เบยน การ ใช ขอ นำา บา-ดาล กบ กรม ทรพ-ยา-กร-ธ-ร-ณ ภาย ใน วน ท 19 พฤ-ษ-ภา-คม น วา หลง จาก พน กำา-หนด ระ-ยะ-เว-ลา ดง กลาว แลว จะ ดำา-เนน การ ประ-จาน ราย ชอ กจ-การ ท ใช บา-ดาล ประ-กอบ ธ-ร-กจ ท ไม ถก ตอง ตาม กฎ-หมาย และ ดำา-เนน การ ลง โทษ ตาม กฎ-หมาย อยาง เดด ขาด

ทง น ปจ-จ-บน กรม ทรพ-ยา-กร-ธ-ร-ณ ได สม สำา-รวจ พบ วา โรง-งาน ท ใช นำา บา-ดาล ประ-กอบ กจ-การ ประ-มาณ 6,052 ราย และ ยง ไม ม ใบ อ-น-ญาต อยาง ถก ตอง ตาม กฎ-หมาย เกอบ 1,000 ราย ซง สวน ใหญ เปน โรง-งาน ท ม ชอ เสยง อย ใน เขต พน ท จง-หวด น-คร-ป-ฐม และ ส-มทร-ปรา-การ นอก จาก น ยง ม ส-ถาน บ-ร-การ อาบ-อบ-นวด อก หลาย แหง ท ม การ ลก ลอบ ใช นำา บา-ดาล เชน กน ซง จะ เรง ดำา เนน การ ตรวจ สอบ และ ลง โทษ เปน ลำา-ดบ ตอ ไป

“การ ลก-ลอบ ใช นำา บา-ดาล เปน ปญ-หา ทำา ให เกด แผน ดน ทรด คอน ขาง มาก ดง นน กระ-ทรวง อต-สา-ห-กรรม ใน ฐา-นะ ท ด-แล ทรพ-ยา-กร-ธ-ร-ณ จะ เรง รด ให เจา ของ กจ-การ เขา มา เสย คา ใช จาย อยาง ถก ตอง เพราะ ถอ วา เปน ผ ใช นำา จำา-นวน มาก สวน การ แก-ไข ปญ-หา แผน

ดน ทรด นน ก ยง คง ดำา-เนน การ อด นำา ลง ดน ควบ ค กน ไป ดวย นาย ”พ-เชษฐ กลาว

(เด-ล-นวส ๒๖ เม.ย.๒๕๔๔ หนา ๙)ตว-อยาง ขาว ท ยก มา ม สำา-นวน ภา-ษา ของ วง-การ สอ มวล ชน

อย หลาย แหง สำา-นวน ภา-ษา สอ มวล ชน ม ลก-ษ-ณะ เฉพาะ ไม คอย ปรา-กฎ หรอ เปน ท น-ยม ใช ใน วง-การ อน เชน เสน ตาย “ 7 จ.” ซง เปน การ ตด สวน ของ คำา ออก คอ ตด คำา วา ขด หรอ กำา“ ” “ -หนด หมาย ถง กำา หนด” เว-ลา เปน ขน เดด ขาด สวน การ ใช อก-ษร ยอ “7 จ.” นน คำา เตม คอ 7 จง หวด ไม เปน ท น-ยม ใช ใน วง-การ อน ม คำา ก-ร-ยา ท ใช ใน วง การ สอ มวล ชน อก คำา หนง คอ เปด เผย ซง โดย ทว ไป หมาย ถง ไม ปด บง โดย ปก“ ” -ต สง ท ถก เปด เผย มก จะ เปน ความ ลบ นอก จาก น ยง ม คำา ท ใช ใน วง การ สอ มวล ชน อก คำา หนง คอ ความ คบ หนา คำา น ไม ม ใน พจ“ ” -นา-น-กรม และ ไม ม ใช ใน วง การ อน

๓.ม สำา-นวน ภา-ษา พดตว อยาง

มะ กน หวง รบ. หมองสราง เตา ป-ฏ-กรณ นก

เอ-เอฟ-พ ราย งาน เมอ วน พธ วา เจา หนา ท กระ-ทรวงการ ตาง ประ-เทศ ส-ห-รฐฯ ออก โรง เตอน รฐ-บาล ท-หาร พ-มา ตอง เคา-รพ ตอ กฎ-เกณฑ ของ สน-ธ-สญ-ญา ไม แพร กระ-จาย อา-วธ นว-เคลยร ซง พ-มา เคย รวม ลง นาม เมอ ป 2536 หลง จาก รฐ-บาล กรง ยาง กง สง สญ-

ญาณ จะ กอ สราง เตา ป-ฏ-กรณ นว-เคลยร โดย ได รบ ความ ชวย เหลอ จาก รส-เซย อยาง ไร ก ตาม เจา หนา ท ส-ห-รฐฯ ม ความ ว-ตก กง-วล เกยว กบ ประ-สท-ธ-ภาพ ใน การ รก-ษา ความ ปลอด-ภย ส-ถาน ท ปลอด ภย ใน การ กอ สราง หรอ จะ สง เจา หนา ท ส-ห-รฐฯ ไป หา รอ กบ รส เซย ใน เรอง น

ทง น นาย ขน หมอง วน รมช. ตาง ประ-เทศ พ-มา ออก แถลง การณ เมอ วน จนทร วา รฐ-บาล พ-มา ได แจง ไป ยง สำา-นก-งาน พลง-งาน ป-ร-มา-ณ ระ-หวาง ประ-เทศ เกยว กบ ความ ตง ใจ ท จะ กอ สราง เตา ป-ฏ-กรณ นว-เคลยร เพอ ใช ใน จด-ประ-สงค ดาน สน-ต-ภาพ ข-ณะ ท รส-เซย ได เปด เผย ตง แต ปลาย เดอน ก.พ. ปกอน วา ม แผน การ ท จะ เขา ไป เจ-ร-จา กบ พ-มา เกยว กบ การ สราง เตา ป-ฏ-กรณ นว-เคลยร นอก จาก นน นาย หมอง วน ยง ป-ฏ-เสธ ขาว ท พ-มา ได เชญ นก-วท-ยา-ศา-สตร ดาน นว-เคลยร ชาว ปา-ก-ส-ถาน 2 คน มา ให คำา ปรก-ษา เพอ ชวย พ-มา สราง โครง การ น ให เสรจ(ไทย-รฐ ๒๔ ม.ค. ๒๕๔๔ หนา ๒)

จะ เหน วา พาด หว ขาว ท ยก มา น ม ภา-ษา พด อย หลาย คำา คอ มะ“ -กน หมาย ถง ส” -ห-รฐ-อ-เม-ร-กา และ หมอง ซง หมาย ถง พ“ ” -มา นอก จาก น คำา วา นก ยง เปน คำา ท มา จาก ภา“ ” -ษา อง-กฤษ (nuke) ซง เปน คำา ท ไม ใช ภา-ษา แบบ แผน หมาย ถง อา-วธ นว เคลยร ม คำา ท เปน สำา-นวน ภา-ษา พด เชน ออก“ -โรง”

๔.ม คำา แสดง สญ-ลกษณ

ตว-อยาง

“2 โสม ยง แคลง ใจ ตก” -ลง

ไม ได

จด งาน วน พบ ญาต

คร<ง ใหม

เมอ วน ท 14 พฤ-ศ-จ-กา-ยน สำา-นก ขาว ตาง

ประ-เทศ ราย งาน วา การ หา รอ ระ-หวาง รฐ มน-ตร

ของ เกา-หล-เหนอ และ ใต ท เกา หล เหนอ ท ดำา-เนน

ตด ตอ กน เปน วน ท 6 ย-ต ลง โดย ไม สา-มารถ หา

ขอ ตก-ลง ระ-หวาง กน ได เนอง จาก ไม สา-มารถ ตก

ลง เรอง การ จด งาน วน พบ ญาต ครง ใหม ระ-หวาง

ชาว เกา-หล เหนอ และ ใต ท จะ จด ขน ใน เดอน ธน-วา-

คม น และ เรอง ความ รวม มอ ทาง ดาน เศรษ-ฐ-กจ

ระ-หวาง สอง ประ-เทศ โดย ยง ไม ม การ กำา-หนด วน

หา รอ รวม กน ครง ใหม แต อยาง ใด

นาย ฮอง ซน ยง รฐ-มน-ตร กจ-การ รวม ประ-

เทศ หว หนา ค-ณะ ผ แทน เกา-หล ใต เปด เผย วา เกา-

หล-เหนอ ยน-ยน วา การ จด ประ-ชม ครง ตอ ไป ท จะ

ม ขน ท เกา-หล ใต นน ผ แทน เกา-หล-เหนอ ไม-สา-

มารถ เดน ทาง เขา เกา-หล-ใต ได เนอง จาก การ เพม

มาตร-การรก-ษา ความ ปลอด-ภย ของ เกา-หล-ใต

หลง การ กอ ว-นาศ-กรรม ใน ส-ห-รฐ เมอ วน ท ๑๑

กน-ยา-ยน โดย อาง วา เพราะ เกา-หล-เหนอ เปน หนง

ใน ประ-เทศ ท ส-ห-รฐ อ-เม-ร-กา ระ บ วา ส-นบ ส-นน

การ กอ การ ราย แม วา เกา-หล ใต จะ ช แจง วา มาตร-

การ ดง กลาว ไม เกยว ของ กบ เกา-หล เหนอ แต ฝาย

โสม แดง ก ไม รบ ฟง ดง นน คง ตอง รอ ให ส-ถา-น-

ภาพ ของ โลก มน คง กวา น และ ทง สอง ฝาย ไม ม

ความ แคลง ใจ ตอ กน จง จะ สา-มารถ หา ขอ ตก ลง

รวม กน ได

(มตชนรายวน ๑๕ พ.ย. ๒๕๔๔ หนา ๑๙)

ใน ตว-อยาง ท ยก มา นก-เรยน ได อาน คำา วา “2 โสม ใน หว ขาว ”

และ คำา วา โสม“ -แดง ใน ตอน ทาย ของ ขาว เปน ท ร กน ด ใน หม คน ไทย ”

วา ประ-เทศ เกา-หล ม ชอ เสยง ใน การ ผ-ลต พช ท ทำา เปน เครอง ดม บำา-

รง ส-ข-ภาพ คอ โสม ดง-นน เมอ กลาว ถง โสม ดง นน เมอ กลาว ถง โสม

เรา ก ร วา หมาย-ถง ประ-เทศ เกา-หล แต ปจ-จ-บน น บน แผน ท โลก ม

ประ-เทศ เกา-หล อย 2 ประ-เทศ คอ เกา-หล เหนอ (สา-ธา-ร-ณ-รฐ-ประ-ชา-

ธป-ไตย ประ-ชา-ชน เกา-หล) และ เกา-หล ใต(สา-ธา-ร-ณ-รฐ-เกา-หล) สวน

คำา วา โสม“ -แดง หมาย” -ถง เกา-หล เหนอ คน ไทย ใช คำา วา แดง เปน สญ-

ลกษณ หมาย ถง ลท-ธ-คอม-มว-นสต หรอ ระ-บบ คอม-มว-นสต เนอง จาก

ประ-เทศ เกา-หล เหนอ ม รฐ-บาล ประ-กอบ ดวย ระ-บอบ น เรา จง ใช คำา วา

โสม แดง เปน สญ-ลกษณ หมาย ถง ประ-เทศ เกา หล เหนอ

นอก จาก ท พบ ใน ตว อยาง น แลว นก เรยน อาจ พบ คำา ท เปน สญ-

ลกษณ ท สอ มวล ชน น-ยม ใช หมาย ถง ประ-เทศ อนๆ อก เชน อน-ทร อน-

ทร-เหลก ผ-ด นำา-หอม หม-ขาว เสอ-เหลอง และ อ-เหนา

การ อาน และ พ-จา-ร-ณา ขาว

ใน การ พ-จา-ร-ณา ขาว ตางๆ นก เรยน ควร อา-ศย หลก ตอ ไป น

๑.ความ ถก ตอง ตอง พ-จา-ร-ณา วา ขอ-มล ตางๆ เชน บค-คล วน

เดอน ป เว-ลา และ ส-ถาน-ท ท เกยว ของ กบ ขาว นน ถก ตอง หรอ ไม

๒.ความ สม-ดล ของ ขาว คอ ให พ-จา-ร-ณา วา สด-สวน ของ ขาว แต

ละ ขาว นน จะ ตอง ม ขอ เทจ จรง มาก กวา ดาน อนๆ

๓.ความ เปน กลาง ของ ขาว ให พ-จา-ร-ณา วา การ เสนอ ขาว ของ ผ

เสนอ นน ม ความ ลำา-เอยง เขา ขาง ฝาย ใด ฝาย หนง หรอ ไม หรอ ใช ความ

ร สก สวน ตว มา ตด สน วา ชอบ หรอ ไม ชอบ ขาว นน หรอ ไม

๔.ความ ชด เจน ให พ-จา-ร-ณา วา ขอ มล และ ราย-ละ-เอยด ทก สวน

ของ ขาว ม ความ ชด เจน ด หรอ ไม หรอ ยง ม สวน ใด ท ยง คลม เครอ หรอ

ม เงอน งำา อย

๕.การ ใช ภา-ษา ใน การ เสนอ ขาว ให พ-จา-ร-ณา วา ภา-ษา ท ใช ใน

การ เสนอ ขาว ม ความ ถก ตอง ชด เจน หรอ ไม การ ใช คำา ถก ตอง หรอ ไม

ม สำา-นวน พด หรอ สำา-นวน ภา-ษา ตาง ประ-เทศ ปะ ปน อย มาก นอย เพยง

ใด

๖.ความ ทน ส-มย ของ ขาว ให พ-จา-ร-ณา วา ขาว ท เสนอ นน ยง

ใหม และ ยง เปน ท นา สน ใจ อยาก ร ของ สง-คม อย หรอ ไม

ตว-อยาง การ อาน และ พ-จา-ร-ณา ขาว

กรม-ศลป ให อำา-นาจ ทอง ถน ด-แล สม-บต

ชาต

นาย-อา-รกษ สง-ห-ต-กล รอง อ-ธ-บ-ด-

กรม ศล-ปา-กร เปด เผย วา ข-ณะ น กรม ศล-

ปา-กร ได เตรยม การ กระ-จาย อำา-นาจ ใน การ

ด แล ศลปะ-วฒ-น-ธรรม ให แก องค-กร ปก

ครอง สวน ทอง ถน ตาม ท พ.ร.บ. กำา-หนด

แผน และ ขน ตอน การ กระ-จาย อำา-นาจฯ กำา-

หนด ไว ใน มา-ตรา 16 ท ระ-บ ให องค-กร ปก-

ครอง สวน ทอง ถน ม อำา-นาจ หนา ท บำา-รง

รก-ษา ศล-ปะ จา-รต ประ-เพ-ณ ภม-ปญ-ญา

ทอง ถน และ วฒ-น-ธรรม อน-ด ของ ทอง ถน

โดย กรม ศล-ปา-กร ได จด ทำา แผน และ ขน

ตอน การ กระ-จาย อำา-นาจ ใน ชวง ระ-ยะ เว-ลา

๑๐ ป (๒๕๔๔-๒๕๕๓) ไว แลว โดย ใน

ป๒๕๔๔-๒๕๔๕ จะ เรม ตน ให ความ ร ทาง ดาน

ม-ร-ดก ศล-ป-วฒ-น-ธรรม แก องค-กร ปก-

ครอง สวน ทอง ถน

รอง อ-ธ-บ-ด-กรม ศล-ปา-กร กลาว ตอ

ไป วา ใน การ ดำา-เนน การ ดง กลาว กรม ศล-

ปา-กร จะ ม การ สำา-รวจ ความ คด เหน ของ

องค-การ บ-ร-หาร สวน ตำา-บล ใน เขต จง-หวด

เชยง ใหม อ-บล ราช-ธา-น และ สง-ขลา เปน จง-

หวด นำา รอง กอน เพอ เกบ ขอ-มล ทอง ถน มา

ว-เคราะห และ จด ทำา แผน แม บท จาก นน จะ ม

การ สำา-รวจ โบ-ราณ ส-ถาน ใน จง-หวด อนๆ

เพอ จด ลำา-ดบ ความ สำา-คญ ของ โบ-ราณ ส-

ถาน เปน ระ-ดบ ทอง ถน ระ-ดบ ชาต และ ม-ร-

ดก โลก เพอ ว-เคราะห องค-กร ปก-ครอง สวน

ทอง ถน ท ด-แล โบ-ราณ ส-ถาน ใน แต ละ ระ-

ดบ จำา เปน ตอง ม บค-ลา-กร มา ด แล อยาง ไร

บาง เพอ กรม ศล-ปา-กร จะ เขา ไป ให ความ ร

เพม เตม และ จด หา บค-ลา-กร รวม ถง ส-นบ

ส-นน งบ ประ-มาณ ให ดวย

“ทอง ถน ม สวน สำา-คญ อยาง ยง ใน

การ ด-แล รก-ษา โบ-ราณ ส-ถาน ซง เปน การ

ชวย อ-น-รกษ และ ปก-ปอง ม-ร-ดก และ วฒ-

น-ธรรม ของ ชาต ได ใน เบอง ตน แต ถา หาก

เรา ไม ทำา ก แน นอน วา ของ เกา ใน บาน เรา คง

ถก ขด ถก ลก-ข-โมย ไป จน หมด ประ-เทศ ไทย

ใน ท สด นาย อา” -รกษ กลาว

(เด-ล-นวส ๒๐ พ.ย. ๒๕๔๔ หนา ๑๒ )

จาก ขาว ขาง ตน นก-เรยน จะ เหน วา เนอ หา ของ ขาว กลาว ถง บค-

คล หนวย-งาน ส-ถาน-ท และ เว-ลา ต-ลอด จน กจ-กรรม ท เกยว ของ ดง

กลาว ได แก รอง อ-ธ-บ-ด-กรม-ศล-ปา-กร กรม ศล-ปา-กร จง-หวด ตางๆ

นอก จาก น ยง ม ราย-ละ-เอยด และ ขน-ตอน ใน การ บำา-รง รก-ษา-ศล-ปะ

จา-รต ประ-เพ-ณ ภม-ปญ-ญา และ วฒ-น-ธรรม ทอง ถน โดย ม กำา-หนด

ระ-ยะ-เว-ลา ใน การ ดำา-เนน งาน ถอ ได วา เปน การ ราย งาน ขาว ท ละ-เอยด

พอ สม ควร ผ อาน สา-มารถ ร ขอ-มล และ ผล ส-รป ของ ขาว อยาง ชด เจน

ขอ ควร สง-เกต สำา-หรบ นก เรยน ได แก การ ใช ภา-ษา ผ เสนอ ขาว

ใช สำา-นวน ภา-ษา คอน ขาง เปน ทาง การ แต อาจ จะ ม สำา-นวน ภา-ษา พด

ปน อย บาง คอ กรม-ศลป สม บต ชาต นอก จาก น ยง ม สำา-นวน ภา-ษา สอ

มวล ชน ดวย ได แก เปด เผย วา กลาว ตอ ไป วา

จปร.เปด ประ-ต รบ นก ศก-ษา หญง

พล.อ.ส-ร-ยทธ จ-ลา-นนท ผ บญ-ชา

การ ท-หาร บก กลาว ถง การ ประ-ชม สม-ม-นา

ว-ชา-การ ปรบ-ปรง การ พฒ-นา การ ศก-ษา

ของ โรง-เรยน ท-หาร-ตำา-รวจ วา ปญ หา หลก

คอ เรอง-งบ ประ-มาณ เชน ท วท-ยา-ลย

แพทย-พระ-มง-กฎ-เกลา นน จะ เปด รบ นก

ศก-ษา แพทย ตาม จำา-นวน ท เหลา ทพ ตอง

การ คอ ประ-มาณ ๓๐ คน แต ข-ณะ เดยว กน จะ

เปด รบ นก ศก-ษา อก ๖๐ คน ซง นก-ศก-ษา ใน

สวน น ตอง เสย เงน สำา-หรบ คา เลา เรยน

เหมอน กบ ม-หา-ลย เปด ทว ไป ทง ข-ณะ น กำา-

ลง ทำา เรอง เสนอ ไป ยง กระ-ทรวง ก-ลา โหม

เพอ ให รร. นาย รอย พระ-จล-จอม เกลา (จปร.)

เปด รบ นก ศก-ษา เหนอ จาก นก-เรยน ท-หาร

ซง จะ ทำา เปน ลก-ษ-ณะ ทด-ลอง กอน โดย ใน

สวน ของ นก ศก-ษา ท ไม ใช นก-เรยน ของ

รร.นาย รอย จปร. นน จะ ตอง เสย คา เลา เรยน

เหมอน กบ นก ศก-ษา ม-หา-วท-ยา-ลย ทว ไป

จะ สา-มารถ รบ ได ประ-มาณ๑๐๐ กวา คน ทง

จะ เปด รบ นก ศก-ษา ชาย และ หญง และ คาด

วา จะ เรม ดำา-เนน การ ได ใน ป การ ศก-ษา

๒๕๔๕

ผบ.ทบ.กลาว ดวย วา นก ศก-ษา ท ไม ใช

ท-หาร นน เมอ จบ แลว จะ ได รบ ป-รญ-ญา

บตร สา-ขา ท เรยน และ สา-มารถ นำา ไป ประ-

กอบ อา-ชพ ได โดย สา-ขา หลกๆ ท เปด สอน

คอ ดาน วศ-ว-กรรม ซง นก ศก-ษา ท ไม ใช ใน

สวน ของ นก-เรยน ท-หาร สา-มารถ เรยน แบบ

ไป-กลบ ได สวน คน ท อยาก อย หอ พก ก จะ

ตอง เสย คา หอ พก เพม ขน มา เหมอน กบ ม-

หา-วท-ยา-ลย ทว ไป สวน การ แลก เปลยน อา-

จารย และ นก-เรยน ระ-หวาง เหลา ทพ นน ตอ

ไป คง จะ ม โดย อาจ จะ เรยน ใน บาง สา-ขา

รวม กน เชน หาก นก เรยน ของ เหลา ทพ อน

สน ใจ อยาก เรยน ดาน สง-คม และ กฎ-หมาย ก

อาจ สง ไป เรยน ท โรง-เรยน นาย รอย ตำา-รว จ

เนอง จาก ตำา-รวจ เกง ดาน สง-คม และ กฎ-

หมาย ซง จะ ม การ แลก เปลยน เปน ระ-ยะๆ

เมอ จบ แลว ก กลบ มา เรยน ตอ ท โรง-เรยน

ของ ตว เอง

(ไทย-รฐ ๒๗ พ.ย. ๒๕๔๔หนา ๑๕)

จาก ขาว ท ยก มา นก-เรยน จะ เหน วา ม การ ระ-บ บค-คล เว-ลา ส-

ถาน ท และ กจ-กรรม อยาง ชด-เจน ขอ ท นา สง-เกต คอ การ ใช ภา-ษา จะ

เหน วา สำา-นวน ภา-ษา ม ลก-ษ-ณะ เปน ทาง การ คอ กระ-ชบ แต ม การ ใช

อก-ษร ยอ คอ จปร. รร. ผบ.ทบ. นอก จาก น ม การ ใช ภา-ษา ท เปน สญ-

ลกษณ คอ เปด ประ“ -ต รบ”

ป ก-ณ สา-ร-ค-ดคำา วา ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด เปน คำา ส-มาส ประ-กอบ จาก คำา วา ป-ก-

ณ-ก (มา จาก ศพท ภา-ษา บา-ล วา ป-กณ-ณ-ก)แปล วา เรย ราย เบด เตลด กระ-จาย ระ-คน-กน คละ-กน และ คำา วา สา-ร-ค-ด (เปน คำา ส-มาส ท สราง จาก ศพท ภา-ษา-บา-ล หรอ ภา-ษา สน-ส-กฤต วา สาร และ ศพท วา ค-ต) แปล วา เรอง ท เขยน จาก ขอ เทจ จรง ไม ใช จาก จน-ต-นา-การ

ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด จง หมาย-ถง เรอง ตางๆ หลาย ประ-เภท หลาย ช-นด ท ผ เขยน ขน ตาม ความ เปน จรง โดย ทว ไป จะ เขยน เปน รอย แกว

วต-ถ-ประ-สงค ของ ป-ก-ณ-สา-ร-ค-ดป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด ม วต-ถ-ประ-สงค ดง น๑.ให ความ ร และ ขอ เทจ จรง๒.ให ความ เพลด เพลน๓.เชญ ชวน เชน เชญ ชวน ให คด ให ทำา หรอ ให พ-นจ-พ-จา-ร-ณา๔.แนะ นำา ใน การ ป-ฏ-บต ใน เรอง ใด เรอง หนงสวน ประ-กอบ ของ ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ดโดย ทว ไป ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด ประ-กอบ ดวย สวน ประ-กอบ ๔ สวน

ดง น๑.ชอ เรอง เปน สวน แรก ท ดง ดด ความ สน ใจ ของ ผ อาน ม ความ

สม-พนธ กบ เนอ เรอง และ แสดง ให เหน ขอบ เขต ของ เรอง ได๒.ความ นำา เปน ยอ หนา แรก ของ สา-ร-ค-ด ท ให ความ ร เบอง ตน

เกยว กบ เนอ เรอง และ ดง ดด ความ สน-ใจ ของ ผ อาน ตอง การ อาน เนอ เรอง

๓.ตว เรอง หรอ เนอ เรอง เปน สวน ท ยาว ท สด ของ สา-ร-ค-ด ท ให ความ ร และ ให ราย ละ-เอยด ทง หมด ตว เรอง เรม จาก ยอ หนา ท ๒ ซง ตอ จาก ยอ หนา คำา นำา

๔.ตอน ทาย เรอง หรอ ส-รป เปน ตอน ท สน สด ของ สา-ร-ค-ด เรอง นน โดย ทว ไป จะ อย ใน ยอ หนา สด ทาย ของ สา-ร-ค-ด

สา-ร-ค-ด บาง เรอง ม ความ ยาว มาก แต ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด สวน มาก มก ไม ใช สา-ร-ค-ด ข-นาด ยาว อาจ จะ ม เพยง ไม ก ยอ หนา สวน ประ-กอบ บาง สวน อาจ จะ ไม ม ก ได

ตว อยาง

หนา กาก ผ ตา โขนการ ละ-เลน ผ ตา โขน เปน งาน บญ “

หลวง ท เปน ความ ภม” -ใจ ของ ชาว อ. ดาน ซาย จ.เลย ใน ข-ณะ ท นก-ทอง-เทยว ได ไป เยอน ก จะ ตน-ตา ตน ใจ กบ ข-บวน แห ของ ชาว เมอง สำา-หรบ ชาว เมอง เลย แลว หนา กาก ผ ตา โขน เปน ศล-ปะ พน บาน ท หยบ

จบ เอา สง ของ ใน ทอง ถน มา ประ-กอบ กน ได อยาง ชำา-น-ชำา-นาญ พวก เขา เผย ถง ขน ตอน การ ทำา หนา กาก วา สวน หว ทำา จาก “ ”หวด นง ขาว เหนยว นำา มา หก พบ ขน ให ม ลก-ษ-ณะ คลาย หมวก สวน ท เปน หนา กาก ทำา จาก โคน กาน มะ-พราว ถาก เปน รป หนา กาก แลว เจาะ ชอง ตา สำา-หรบ จ“ -มก นน ”ส-มย กอน ข-นาด จ-มก เลก คลาย จ-มก คน ทว ไป แต ปจ-จ-บน มก ทำา ให ยาว แหลม คลาย งวง ชาง ทำา จาก ไม นน ซง เปน ไม เนอ ออน นำา มา แกะ เปน รป ทรง ตางๆ ตรง จด ท เปน เขา ทำา จาก ปล มะ“ ” -พราว แหง ตด เปน ข-นาด และ รป ทรง ตาม ตอง การ

เมอ ประ-กอบ สวน ตางๆ เขา ดวย กน แลว ส-มย กอน ท ยง ไม ม ส นำา-มน จะ ตก แตง ลวด ลาย ดวย ส ธรรม-ชาต เชน ข-มน ปน-ขาว ข-เถา ปน-แดง เขมา ไฟ แต ปจ-จ-บน ม ส วท-ยา-ศาสตร ส ส-เปรย เขา มา แทน ท เมอ ตก แตง เสรจ แลว ดาน หลง จะ ใช เศษ ผา เยบ ตด ตอ จาก หนา กาก และ หวด ให คลม สวน คอ จน ถง ไหล

หนา กาก ผ ตา โขน เปน งาน ศล-ปะ พน บาน ท ถาย ทอด ส ลก หลาน รน แลว รน เลา ม รป แบบ หลาก หลาย ตาม จน-ต-นา-การ ของ ผ ทำา และ ตาม อท-ธ-พล ตางๆ ท ได รบ แต ยง คง รก-ษา เอก-ลกษณ ความ เปน ผ ตา โขน ไว ได เปน อยาง ด ใน ป น ประ-เพ-ณ การ ละ-เลน ผ ตา โขน จะ ม ใน วน ท ๒๓-๒๕ ม-ถ-นา-ยน บ-ร-เวณ รร.ชม-ชน บาน ดาน ซาย และ วด โพน-ชย อ.ดาย-ซาย จ.เลย นก ทอง เทยว สา-มารถ หา ซอ หนา กาก ผา ตา โขน เปน ของ ท ระ-ลก ได ใน งาน

หรอ ถา อยาก ได ผ ตา โขน ทง ชด นาย “ ”อำา-เภอ ดาน-ซาย บอก วา ตอง รอ วน สด-ทาย ของ งาน แลว ตด ตอ กบ เจา ของ ชด โดย ตรง เพราะ บรร-ดา ผ ตา โขน หลาย ราย อาจ ตอง การ จำา-หนาย เพอ ทำา ชด ใหม ใน ป ตอ ไป

(ไทย-รฐ ๒๐ ม.ย. ๒๕๔๔ หนา ๑๔)การ อาน และ พ-จา-ร-ณา-ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ดเนอง จาก งาน เขยน ประ-เภท ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด ม อย เปน จำา-

นวน มาก โดย การ อาน และ พ-จา-ร-ณา เรอง เหลา น นก-เรยน ควร ถอ หลก ดง น

๑.ขอ เทจ จรง คอ ม ขอ เทจ จรง ท เชอ ถอ ได๒.ความ คด เหน ผ เขยน แสดง ความ คด เหน อยาง ม เหต ผล๓.ความ ร อาน แลว ได รบ ความ ร เพม ขน๔.ความ เพลด เพลน ได รบ ความ เพลด เพลน จาก เรอง ท อาน และ

ชวย ให ผ อาน คลาย อา-รมณ๕.การ นำา ความ ร ไป ใช ประ-โยชน หรอ นำา ไป ป-ฏ-บต ได๖.การ ใช ภา-ษา เขยน คอ ผ เขยน ควร ใช ภา-ษา ระ ดบ ภา ษา เขยน

ตวอยาง

หนยนตงหนยนตยคนมบทบาทและรปแบบ

หลากหลายมากขน ตงแตหนยนตมนษยซงเพงเผยแพรไปเมอสปดาหทแลวโดยสามารถเดนลงบนไดไดถง ๒๕ ขนไดอยางมนคงไมผดพลาดไปจนถงหนยนตสตวทงหนยนตหมาหนยนตแมวและลาสดหนยนตง

ทมนกประดษฐหวใสจากมหาวทยาลยปองกนแหงชาตจนไดประดษฐหนยนตทมรปรางและเคลอนไหว

คลายกบงขนมาชนดหนงโดยมขนาดและนำาหนกใกลเคยงของจรงดวยความยาวกวา ๑ เมตร และหนก ๒ กโลกรม และเจางยนตตวนสามารถเลอยตวคดไปคดเคยวมาทงเดนหนาและถอยหลง รวมทงหกเลยวมม และสามารถวายนำาดวยความเรว๒๐ เมตรตอนาท

ทนผผลตมจดประสงคใหหนยนตงรบผดชอบภารกจเขาไปสำารวจพนทเสยงภยแทนมนษย เพราะทหวของมนจะตดกลองขนาดเลกสงภาพกลบมายงหนาจอคอมพวเตอรทำาใหเราไดรวามมมองของงนนเปนอยางไร

อยางไรกตามมคำาถามวาในทางปฏบตนนหนยนตทนกวทยาศาสตรจนประดษฐขนมาน

จะใชประโยชนไดอยางทต<งใจไวหรอไม

“เอ<อง เตา ทอง”งาม ดจ เทยน ป< น

เสนย ความ งาม ของ กลวย ไม ไทย นน ลำา ลก นก เอ<อง เตา ทอง“ ” เปน ช-นด พนธ หนง ท ม ขน เฉพาะ ถน ทาง ภาค ใต โดย พบ มาก ท สด แถบ จง-หวด กระ-บ และ จง-หวด พง-งา ขน อย ตาม ซอก ผา-หน หรอ ลาน หน บน เขา สง ทว ไป จด เปน กลวย ไม ปา หา ยาก ท ม ดอก สวย งาม แปลก ตา สา-มารถ ปลก เลยง เพอ เปน ไม ตด ดอก เฉพาะ ชวง หรอ เฉพาะ ฤ-ด ไป ปก แจ กน ตง ประ-ดบ โตะ อย ได นาน หลาย วน ซง ส-สรร ของ ดอก จะ ชวย สราง บรร-ยา-กาศ เตม ความ สด-ชน ให เจา ของ โตะ ไม

เครยด และ ม ความ สข กบ การ ทำา-งาน ตลอด ทง วน

เอ<อง เตา ทอง เปน กลวย ไม อง อา-ศย สง ๘-๑๐ ซม. ลำา ลก กลวย เปน รป ร แบน เปน สน ม ปลอง เหน ชด เจน ใบ เปน ใบ เดยว ออก เรยง ส-ลบ ใน ชวง ปลาย ลำา ลก กลวย ตน หนง จะ ม ใบ ประ-มาณ ๔-๖ ใบ ใบ เปน รป ร แกม ขอบ ข-นาน ปลาย ใบ แหลม โคน ใบ สอบ เปน กาบ ตด กบ ปลาย ลำา ลก กลวย หรอ ลำา ตน เนอ ใบ หนา และ แขง เปน ส เขยว เขม

ดอก ออก เปน ชอ ตง ตรง ออก จาก โคน กอ หรอ โคน ลำา ลก กลวย กาน ชอ ยาว ตง แต ครง ฟต ถง หนง ฟต

กาน ชอ ดอก เปน ส สม ม ขน ละ-เอยด ทว เนอ ใน กาน ชอ ดอก ฉำา นำา ปลาย กาน ชอ ประ-กอบ ดวย กลบ-ประ-ดบ หรอ กลบ เลยง รป สาม-เหลยม แหลม ส-สม สด เรยง ซอน ส-ลบ กน ขน ไป ปลาย ยอด สวน ยอด เปน ส เหลอง สด บาง กลบ จะ ปด หรอ มวน งอ เนอ กลบ ประ-ดบ หนา แขง ทำา ให ด คลาย พลา-ส-ตก หรอ ถก ป< น ข<น ดวย เทยน ส เปน มน สวย งาม มาก

สวน ตว ดอก แท จะ แลบ ออก มา ตาม ซอก ของ กลบ ประ-ดบ ดง กลาว เปน รป ดอก ถว ส-นำ<า-ตาล เขม ใจ กลาง ดอก เปน เก-สร แกวง ไป มา ได คลาย หว เตา สาย ไป มา เลย ถก ตง ชอ วา เอ<อง เตา “ทอง ” แปลก-ตา และ นา รก ด ดอก จะ ออก ชวง ระ-หวาง เดอน ม-ถ-นา-ยน ตอ เนอง ไป จน ถง สง-หา-คม ของ ทก ป ข-ยาย พนธ ดวย ว-ธ แยก เหงา หรอ แยก ตน ซง ตน

หรอ ลำา ลก กลวย จะ แตก ขน มา จาก ราก ใหญ ท แผ กระ-จาย ไป ตาม สง ท ยด เกาะ สา-มารถ ตด ไป เลยง ลก ได เลย ปจ-จ-บน นาน จะ ม ผ นำา มา วาง ขาย ท ต-ลาด นด ไม ดอก ไม ประ-ดบ สวน จ-ต-จกร ทก วน พธ-พ-ฤ-หสฯ ของ สป-ดาห รา-คา ไม แพง นก

การ ปลก เหมาะ จะ ปลก ลง กระ-ถาง ใช กาบ มะ-พราว แหง หมด ความ ฝาด หรอ แลว กระ-เชา ส ดา แหง ม วาง ขาย ทว ไป หม ราก ใช ลวด ยด ให ตด กระ-ถาง แนน แขวน ใต ตน ไม ใหญ ใน บ-ร-เวณ บาน หรอ รม ระ-เบยง หลง ปลก บำา-รง ปย กลวย ไม ฉด พน เปน ประ-จำา ทก อา-ทตย รด นำา เชา เยน จะ ทำา ให เอ<อง“ -เตา-ทอง” เจรญ เตบ โต เรว เมอ ถง ฤ-ด การ ผล ดอก จะ สวย งาม มาก ถา หาก ม ชอ ดอก เยอะ สา-มารถ นำา ไป ตด แยก นำา ไป ปก แจ กน ประ-ดบ โตะ ทำา-งาน หรอ โตะ อา-หาร ตาม ท กลาว ขาง ตน ได ครบ

“นาย-เกษตร”(ไทย-รฐ ๑๗ ก.ค. ๒๕๔๔ หนา ๗)

กจ-กรรม ทาย บทกจ-กรรม ราย บค-คล๑.หา ขาว ท กำา-ลง เปน ท นา สน-ใจ หรอ ขาว ท ม ประ-โยชน ตอ การ

ดำา-เนน ช-วต ประ-จำา-วน มา คน ละ ๓ ขาว แลว แยก ให เหน สวน ประ-กอบ ของ ขาว

๒.หา ขาว มา คน ละ ๑ ขาว แลว เขยน อ-ภ-ปราย ลก-ษ-ณะ ภา-ษา ท ใช

๓.หา ป-ก-ณ-สา-ร-ค-ด มา ๒ เรอง แลว พ-จา-ร-ณา สวน ประ-กอบ แลว ความ ร ท ได จาก เรอง

๔.คด ชอ เรอง ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด ท ถก ตอง ตาม หลก เกณฑ มา คน ละ ๓ ชอ

๕.เลอก ชอ จาก ขอ ๔ มา ๑ ชอ แลว เขยน ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด เรอง นน

กจ-กรรม เสนอ แนะจด กลม นก-เรยน กลม ละ ๕ คน แลว ทำา กจ-กรรม ตอ ไป น๑.แต ละ กลม หา รป แบบ ของ ขาว นำา มา จด เปน ปาย น-เทศ พรอม

ทง บอก วา ขาว ท นำา มา เปน รป แบบ ใด ให ชด เจน๒.หา ขาว ท นา สน ใจ แลว ว-เคราะห สวน ประ-กอบ รป แบบ และ ลก-

ษ-ณะ ภา-ษา จาก นน อ-ภ-ปราย แลก เปลยน ความ ร ใน ชน เรยน๓.นก เรยน แบง กลม แลว แต ละ กลม ชวย กน หา ป-ก-ณ-ก-สา-ร-

ค-ด ท เหน วา ม ประ-โยชน แลว นำา มา อ-ภ-ปราย รวม กน หนา ชน เรยน๔.หา ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด บท ใด บท หนง มา อ-ภ-ปราย ขอ ด และ

ขอ ดอย๕.นก-เรยน แบง กลม แลว แต ละ กลม ชวย กน ศก-ษา คน ควา ขอ

มล และ ภาพ ประ-กอบ จาก นน รวบ รวม เขยน เปน ป-ก-ณ-ก-สา-ร-ค-ด สง ผ สอน

สงเขปประวตผประพนธวรรณคดและวรรณกรรม

พอ ขน ราม คำา แหง ม-หา-ราชพอ ขน ศร อน-ทรา-ทตย ป-ฐม ก-ษตรย แหง กรง ส-โข-ทย กบ พระ-

นาง เสอง ม พระ-ราช โอ-รส ๓ พระ-องค และ พระ ราช-ธ-ดา ๒ พระ-องค พระ-ราช-โอ-รส องค ใหญ สน พระ-ชนม ตง แต ยง ทรง พระ-เยาว พระ-ราช โอ-รส องค กลาง ม นาม วา บาน เมอง และ พระ ราช โอ-รส องค ท สาม คอ (พระ) ราม คำา แหง เมอ พระ ชน-ษา ได ๑๙ ป ได ชน ชาง ช-นะ ขน สาม ชน เจา

เมอง ฉอด พอ ขน ศร อน-ทรา ทตย จง พระ-ราช ทาน นาม วา พระ ราม คำา แหง

เมอ สน ส-มย พอ ขน ศร อน-ทรา-ทตย และ พอ ขน บาน เมอง แลว พระ องค ได ครอง กรง ส-โข-ทย ตอ มา เปน พระ-มหา-ก-ษตรย รช-กาล ท ๓ แหง ราช-วงศ พระ-รวง นบ เปน รช-ส-มย ท รง เรอง ยง ทกๆ ดาน พระ-องค เปน พระ-ม-หา ก-ษตรย ท ทรง อจ-ฉ-ร-ย-ภาพ ทง ดาน การ ส รบ ขา ศก การ ปก ครอง เศรษ-ฐ-กจ ศา-ส-นา และ ศล-ป-วท-ยา อก ทง ยง ทรง คด ประ-ดษฐ อก-ษร ไทย เปน พระ-ราช-ก-ร-ณ-ย-กจ-ท สำา-คญ อก ประ-การ หนง ดวย

สน-นษ-ฐาน วา พระ-องค สน พระ-ชนม ใน ราว พ.ศ. ๑๘๖๐ รวม เว-ลา ท ทรง ครอง ราชย ประ-มาณ ๔๐ ป นบ ได วา พระ-องค เปน ม-หา-ราช ท ม ความ สำา-คญ ยง พระ-องค หนง ของ ประ-วต-ศาสตร ไทย

พระ-บาท สม เดจ พระ-พท-ธ ยอด ฟา จ-ฬา โลก ม-หา-ราช

พระ-บาท สม-เดจ พระ-พท-ธ-ยอด ฟา จ-ฬา โลก-ม-หา-ราช ประ-สต เมอ วน ท ๒๐ ม-นา-คม พ.ศ.๒๒๗๙ ม พระ-นาม เดม วา ดวง พระ-ช-นก คอ หลวง-พ-นจ-อก-ษร (ทอง ด) กบ พระ-ชน-น คอ ดาว-เรอง เมอ พระ-ชน-มา-ย ได ๑๓ พรร-ษา ถวาย ตว เปน ม-หาด เลก รบ ใช สม-เดจ เจา ฟา อ-ทม-พร และ เมอ พระ ชน มา-ย ได ๒๒ พรร-ษา ทรง ผนวช ท วด ม-หา ทลาย ใน พ.ศ. ๒๓๐๐ ได ลา สก-ขา แลว กลบ ไป เปน ม-หา-เลก ดง เดม จาก นน ได เลอน เปน หลวง ยก บตร เมอง ราช-บ-ร ได สม-รส กบ กล-สตร ชอ นาค ซง ตอ มา คอ สม-เดจ พระ-อ-ม-รน-ทรา-มาตย พระ-อค-ร-ม-เห-ส เมอ เสย กรง ศร อ-ย-ธ-ยา ครง ท ๒ ใน พ.ศ. ๒๓๑๐ ได เขา รบ ราช-การ กบ สม-เดจ พระ-เจา ตาก สน ม-หา-ราช และ ได เปน สม-เดจ เจา พระ-ยา ม-หา-ก-ษตรย ศก ยก ทพ ปราบ หว เมอง นอย ใหญ หลาย ครง

ครน สน ราช-กาล สม เดจ พระ เจา กรง ธน-บ-ร พระ-องค จง ได ปราบ-ดา-ภ-เษก ขน ครอง ราช สม-บต เปน ป-ฐม ก-ษตรย แหง ราช-วงศ จก-ร เมอ วน ท ๑๐ ม-ถ-นา-ยน พ.ศ.๒๓๒๕ ข-ณะ ม พระ-ชน-มา-ย ได ๔๕ พรร-ษา ตลอด รช-กาล ทรง ทำา สง คราม กบ พ-มา ถง ๗ ครง และ ทำา สง-คราม ปราบ หว เมอง ตางๆ และ ยง ทรง สราง ระ-เบยบ การ ปก ครอง การ ฟ น ฟ พระ-พทธ-ศา-ส-นา เชน การ สราง และ บ-ร-ณะ พระ-อา-ราม หลาย

แหง การ สง-คา-ย-นา พระ ไตร-ป-ฎก ซง ตอ มา ใช เปน ตน ฉ-บบ ใน การ พมพ อก-ษร ไทย ส-มย พระ-บาท สม เดจ พระ-จล จอม เกลา เจา อย หว (รช-กาล ท๕)นอก จาก น ยง ได ฟ น ฟ ศลปะ-ศาสตร และ อก-ษร ศาสตร และ การ รวบ รวม ชำา-ระ กฎ-หมาย ตรา สาม ดวง จน สม-บรณ

นอก จาก เปน ก-ษตรย นก ปก ครอง ยง ใหญ แลว พระ-องค ยง ทรง เปน ก-ว โดย ทรง พระ-ราช-น-พนธ วรร-ณ-ค-ด ไว หลาย เรอง ได แก บท ละ-คร เรอง ราม เกยรต ดา-หลง อณ-รทธ และ กลอน น-ราศ เรอง รบ พ-มา ท ทา ดน แดง พระ-องค เสดจ ส-วรร-คต เมอ พ.ศ.๒๓๕๒ รวม พระ-ชน-มา-ย ได ๗๓ พรร-ษา ทรง ครอง ราช สม-บต อย ๒๗ ป

สม-เดจ พระ-ม-หา ส-ม-ณ-เจา กรม พระ-ป-ร-มา-น-ชต-ช-โน-รส

สม เดจ-พระ ม-หา ส-ม-ณ-เจา กรม พระ-ป-ร-มา น-ชต-ช-โน รส เปน พระ โอ-รส ใน พระ-บาท สม-เดจ พระ-พท-ธ-ยอด ฟา จ-ฬา โลก ม-หา-ราช และ เจา จอม มาร-ดา จย ประ-สต เมอ วน ท ๑๑ ธน-วา-คม พ.ศ.๒๓๓๓ ม พระ-นาม เดม วา พระ-องค เจา ชาย วา ส-กร ทรง บรร-พ-ชา เปน สาม-เณร เมอ พ.ศ. ๒๓๔๕ ประ-ทบ ท พระ-เช-ต-พนฯ จน ทรง ผ-นวช เปน พระ ใน รช-กาล ท ๒ ทรง ได รบ ส-ถา-ป-นา เปน พระ-รา-ชา ค-ณะ และ เปน กรม หมน น-ชต-ช-โน-รส ศร-ส-คต-ขต-ต-ย-วงศ ถง รช-กาล ท ๓ โปรด ให เปน เจา ค-ณะ กลาง ถง รช-กาล ท ๔ พ.ศ.๒๓๙๔ ได ทรง รบ ม-หา-ส-ม-ณ-ต-มา-ภ-เษก เปน กรม สม เดจ พระ-ปร-มา-น-ชต-ช-โน-รส สน พระ-ชนม ใน รช-กาล ท ๔ วน ท ๙ ธน-วา-คม พ.ศ.๒๓๙๖ พระ-ชน-มา-ย ๖๔ พรร-ษา ตอ มา พระ-บาท สม-เดจ พระ มง กฎ เกลา เจา อย หว ทรง ส-ถา-ป-นา เปน สม-เดจ พระ-ม-หา-ส-ม-ณ-เจา กรม พระ-ป-ร-มา-น-ชต ช-โน-รส ใน พ.ศ. ๒๔๖๔

สม-เดจ พระ-ม-หา-ส-ม-ณ-เจา กรม พระ-ป-ร-มา-น-ชต-ช-โน-รส เปน ก-ว ท ยอด เยยม ได ทรง พระ น-พนธ วรร-ณ-ค-ด ท สำา-คญ ไว หลาย เรอง เชน ดาน รอย กรอง ได ทรง พระ-น-พนธ เรอง สน-ทร-โฆ-ษ-คำา-ฉนท ตอน ปลาย เรอง จน จบ สน-ทร-โฆ-ษ-คำา-ฉนท เปน วรร-ณ-ค-ด ครง กรง ศร อ-ย-ธ-ยา พระ ม-หา-ราช-คร เรม ประ-พนธ ขน เพอ นำา มา ใช แสดง หนง ใหญ ใน โอ-กาส ท สม-เดจ พระ-นา-รายณ ม-หา-ราช ม พระ-ชน มา-ย ครบ ๒๕ พรร-ษา พระ-ม-หา-ราช-คร-ประ-พนธ ไม จบ สม-เดจ พระ-นา-รายณฯ ทรง

พระ-ราช-น-พนธ ตอ ก ยง ไม จบ สน-ทร โฆ-ษ จบ เรอง ใน ส-มย รต-น-โก-สนทร เมอ สม-เดจ พระ-ม-หา-ส-ม-ณ เจา กรม พระ-ป-ร-มา-ณ-ชต-ช-โน-รส ทรง พระ-น-พนธ ตอ จน จบ คำา-ฉนท เรอง อน ก เชน สรร-พ-สทธ-คำา-ฉนท พระ-น-พนธ ท ได รบ การ ยก-ยอง เปน อน มาก อก เรอง หนง คอ ล-ลต-ตะ-เลง พาย และ กลอน เพลง ยาว เจา พระ-ทาง ดาน รอย แกว ได ทรง พระ-น-พนธ พท-ธ-ประ-วต เรอง พระ-ป-ฐม สม-โพ-ธ-ก-ถา บท พระ-น-พนธ ของ สม-เดจ พระ- ม-หา-ส-ม-ณ เจา กรม พระ-ป-ร-มา-น-ชต-ช-โน-รส เปน วรร-ณ-ค-ด ท ได รบ ยก ยอง วา ประ-กอบ ดวย วรร-ณ-ศลป ท สง ยง

เจา ฟา ธรรม-ธ-เบศรเจา ฟา ธรรม ธ เบศร พระ-นาม เตม วา เจา ฟา ธรรม ธ เบศร ไช-ย-

เชษฐ ส-ร-ย-วงศ หรอ ขาน พระ-นาม กน ทว ไป วา เจา-ฟา กง ประ-สต เมอ พ.ศ. ๒๒๔๘ ใน แผน ดน พระ-เจา อย หว ทาย สระ เปน พระ ราช โอ-รส ของ สม-เดจ พระ เจา อย หว บรม โกศ หรอ สม-เดจ พระ-บรม รา-ชา-ธ-ราช ท ๓ กบ กรม หลวง อ-ภย-น-ชต พระ-ม-เห-ส-ใหญ เจา ฟา ธรรม-ธ-เบศร ม พระ-อ-น-ชา ตาง มาร-ดา ๒ พระ-องค คอ พระ-เจา ลก เธอ เจา ฟา เอก ทศ และ พระ เจา ลก เธอ เจา ฟา อ-ทม-พร ( เรยก กน สา-มญ วา เจา ฟา ดอก เดอ และ ตอ มา เรยก พระ-องค ทาน วา ขน หลวง หา วด)

เจา ฟา ธรรม-ธ-เบศร ได รบ ส-ถา-ป-นา เปน เจา ฟาฯ กรม ขน เส-นา พ-ทกษ ตำา-แหนง พระ-ม-หา อป-ราช เมอ พ.ศ.๒๒๗๔ และ ได เขา พระ-ราช-พ-ธ อป-รา-ชา-ภ-เภก เปน กรม พระ-ราช วง บวร ส-ถาน มง คล เมอ พ.ศ.๒๒๘๔ และ อ-ภ-เษก-สม-รส กบ เจา ฟา หญง อน-ท-ส-ดา-ว-ด พระ-องค ม พระ ปร-ชา สา-มารถ หลาย ดาน โดย เฉพาะ ดาน วรร-ณ-กรรม จด ได วา พระ-องค เปน ก-ว ท ยง ใหญ ใน ส-มย กรง ศร อ-ย-ธ-ยา พระ-องค หนง ผล งาน ดาน วรร-ณ-กรรม ท พระ-องค ทรง พระ-น-พนธ ไว เปน สม-บต ของ ชาต ม หลาย เรอง ดวย กน ดง น กาพย เห เรอ บท เห เรอง กา-ก ๓ ตอน บท เห สง-วาส และ เห ครวญ อยาง ละ-บท กาพย หอ โคลง น-ราศ ธาร โศก กาพย หอ โคลง ประ-พาส ธาร ทอง แดง นน-โท-ป-นน-ท-สตร คำา หลวง พระ-มา-ลย คำา หลวง และ เพลง ยาว บาง บท

เจา พระ-ยา คลง (หน)

เจา พระ-ยา คลง (หน) ม นาม ตาม ตำา แหนง เส-นา-บ-ด ดาน การ คลง และ การ ตาง ประ-เทศ วา เจา พระ-ยา โก-ษา-ธ-บ-ด (หน) เปน ตน ส-กล บญ หลง แต ทว ไป น-ยม เรยก กน วา เจา พระ-ยา-พระ-คลง ทาน ผ น เปน ก-ว เอก สา-มารถ แตง คำา ประ-พนธ ได ไพ เราะ ทง รอย กรอง และ รอย แกว ไม วา จะ เปน โคลง ฉนท กาพย กลอน หรอ ราย ก แตง ได อยาง ชำา-นาญ ทง สน ทาน ม ผล งาน มา ตง แต ส-มย กรง ธน-บ-ร ครง ยง ม ตำา-แหนง เปน หลวง ส-ร-ว-ชต ได ประ-พนธ ล-ลต เพชร มง-กฎ และ อ-เหนา คำา-ฉนท ใน ส-มย รช-กาล ท ๑ ทาน ได ประ-พนธ กา-ก คำา-กลอน ซง เปน กลอน ท ไพ-เราะ อยาง ยง ใช เปน บท ขบ รอง ใน การ บรร-เลง ม-โห-ร สวน คำา ประ-พนธ ประ-เภท ราย ยาว เจา พระ-ยา พระ-คลง ประ-พนธ ม-หา-ชาต-เวส-สน-ดร กณฑ-ก-มาร และ กณฑ-มท-ร ได อยาง ยอด เยยม เปน ท น-ยม ยก ยอง วา ไพ-เราะ อยาง ยง งาน ประ-พนธ รอย แกว ท สำา-คญ คอ เรอง สาม-กก และ รา-ชา-ธ-ราช ทง ๒ เรอง ได รบ การ ยก ยอง วา เปน หนง-สอ ท แตง ด เปน รอย แกว ท ม สำา-นวน โว-หาร ไพ-เราะ ประ-กอบ ดวย ศล-ปะ การ แตง ท ด ยง

สำา-หรบ เรอง รา-ชา-ธ-ราช นน ทาน ได รบ พระ-บรม ราช โอง การ ของ พระ-บาท สม-เดจ พระ-พทธ ยอด ฟา จ-ฬา โลก ม-หา-ราช ให เปน ผ อำา-นวย การ-แปล และ เรยบ เรยง ขน เปน ภา-ษา ไทย ใน พ.ศ. ๒๓๒๘

รอง ศาส-ตรา จารย ดร. คณ-หญง ว น ตา ด ถ ยนต

รอง ศาส-ตรา จารย ดร.คณ-หญง ว น ตา ด ถ ยนต เกด เมอ วน ท ๑๔ ม-นา-คม พ.ศ.๒๔๙๒ ท กรง-เทพ-ม-หา-น-คร สำา-เรจ การ ศก-ษา สง สด ระ-ดบ ป-รญ-ญา เอก สา-ขา ว-ชา-การ-งาน-หลก สตร และ การ สอน วรร-ณ-ค-ด อง-กฤษ เรม งาน เขยน ครง แรก เมอ พ.ศ. ๒๕๐๓ โดย เขยน เรอง สน เจา“ -ปย ลง พมพ ใน นต” -ย-สาร ศร สป-ดาห ใช นาม ปาก-กา วา ว-น-ตา ว-นจ-ฉย-กล และ เขยน น-ว-น-ยาย ข-นาด สน เรอง แรก ไร“ -เสน-หา เมอ ”กลบ มา จง ได สง ให นต-ย-สาร ส-กล ไทย พมพ พ.ศ.๒๕๓๑ น-ว-น-ยาย เรอง รตน“ -โก-สนทร ได รบ ราง” -วล ด เดน จาก ค-ณะ กรรม การ พฒ-นา หนง-สอ แหง ชาต

คณ หญง ว-น-ตา ด-ถ-ยนต ม ผล งาน ทง เรอง สน และ น-ว-น-ยาย มาก มาย หลาย เรอง อา-ท รวม เรอง สน เรอง หว หนา ของ เจา หลอน น-ว-

น-ยาย เรอง ม-ถ-ลา-เว-สา-ล ไร-เสน-หา ทาง รต-ต-กาล ปญ-ญา-ชน กน ครว แม พลอย หง วง-ศา-ค-ณา-ญาต และ เศรษ-ฐ-ตน-เปลา นาม ปาก-กา ท ใช นน ม หลาย นาม ได-แก ว.ว-นจ-ฉย-กล แกว เกา รก-รอย ปา-ร-ม-ตา วส-ส-กา และ อก-ษรา-นย

ไม-ตร ลม-ป-ชาตไม-ตร ลม-ป-ชาต เกด เมอ วน ท ๓ ม-นา-คม พ.ศ.๒๔๘๕ ท จง-หวด

น-คร ศร ธรรม-ราช สำา-เรจ การ ศก-ษา ระ-ดบ ป-รญ-ญา-ตร สา-ขา-ว-ชา ชาง ไฟ-ฟา จาก วท-ยา-ลย เทค-นค-กรง-เทพ เรม งาน เขยน ครง-แรก เมอ พ.ศ.๒๕๑๓ โดย สง เรอง สน หลอน ตำา เพราะ อยาก สง ลง พมพ ใน คอ“ ” -ลมน เขา เรม ตน ท นต-ย-สาร ฟา-เมอง-ไทย พ.ศ.๒๕๑๖ เขยน รวม เรอง สน เปน ครง แรก ชด ทาง ออก ท ถก เปด ใน นาม สำา“ ” -นก-พมพ หนอน พ.ศ. ๒๕๒๐ สา-ร-ค-ด ทอง เทยว เรอง เทยว กบ เมย ได รบ ราง วล ชม เชย ใน “ ”งาน สป-ดาห หนง สอ และ ใน ป ตอ มา หนง-สอ สำา-หรบ เดก เรอง ฉน คอ “ตน ไม ได รบ ราง” -วล ชม เชย ใน งาน สป-ดาห หนง-สอ และ รวม เรอง สน ชด คน“ -อย-วด ได รบ คด เลอก เปน หนง สอ อาน ประ” -กอบ ชน มธ-ยม ศก-ษา

ไม-ตร ลม-ป-ชาต ม ผล งาน วรร-ณ-กรรม ทง ท เปน เรอง สน น-ว-น-ยาย สา-ร-ค-ด และ วรร-ณ-กรรม เยา-ว-ชน หลาย เรอง อา-ท รวม เรอง สน ชด ทาง ออก ท ถก เปด เกา ไม ถก ท คน หยก ก เจบ ฯลฯ น-ว-น-ยาย เรอง ดอก-เตอร ครก ความ รก ของ คณ ฉย ฯลฯ สา-ร-ค-ด ทอง เทยว เรอง เทยว กบ เมย ฯลฯ หนง-สอ สำา-หรบ เดก เรอง ฉน คอ ตน ไม การ ผ-จญ ภย ของ ตอย ฯลฯ นาม ปาก-กา ท ใช ใน งาน เขยน ได แก ปอม-ปก-กา เมฆ เมอง ใต

โชค-ชย บณ-ฑต-ศ-ละ-ศกดโชค-ชย บณ-ฑต-ศ-ละ-ศกด หรอ นาม ปาก-กา โชค-ชย บณ-ฑต’ เกด

เมอ วน ท ๒๑ ม นา คม พ.ศ.๒๕๐๙ ท อำา-เภอ ลาด ยาว จง-หวด น-คร ส-วรรค สำา-เรจ การ ศก-ษา ระ-ดบ ป-รญ-ญา-ตร รฐ-ศาสตร บณ-ฑต จาก ค-ณะ สง-คม ศาสตร ม-หา วท-ยา-ลย เชยง ใหม และ ป-รญ-ญา โท ศล-ป-ศาสตร ม-หา-บณ-ฑต(ไทย-ศก-ษา) จาก ค-ณะ ม-นษย ศาสตร ม-หา-ลย

ราม คำา แหง ปจ-จ-บน รบ ราช-การ ใน ตำา-แหนง วท-ยา-จารย สอน ว-ชา ภา-ษา ไทย ท ศนย ฝก พา-ณชย นา ว กรม เจา ทา กระ-ทรวง คม นา คม

โชค-ชย บณ-ฑต’ เปน ก-ว ปจ-จ-บน ม ผล งาน บท ก-ว หลาย เรอง ท ได รบ การ รวม พมพ เปน เลม แลว ได แก กง-สลาด ดอก-ไม (๒๕๓๔) ลม ออน ตะ-วน อน(๒๕๓๗) เงา นก ใน รม ไม (๒๕๓๘) บาน เกา (๒๕๔๔) และ ราง-วล วรร-ณ-กรรม ท ได รบ คอ พ.ศ.๒๕๓๕ บท ก-ว เว“ -ท-นา ได รบ ”ราง-วล ชม เชย จาก ส-มา-คม ภา-ษา และ หนง-สอ แหง ประ-เทศ ไทยฯ พ.ศ.๒๕๔๑ บท ก-ว ปกไม“ -ลายแทง ได รบ ราง” -วล ชม-เชย จาก ส-มา คม ภา-ษา และ หนง สอ แหง ประ-เทศ ไทยฯ พ.ศ. ๒๕๔๔ รวม บท ก-ว-น-พนธ “บานเกา ได รบ ราง วล วรร” -ณ-กรรม สราง สรรค ยอด เยยม แหง อา-เซยน(ซ-ไรต)