a study of the ethical behaviors in the performance of ... ·...

16
148 http://e-jodil.stou.ac.th ปีท7 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม ธันวาคม 2560 การศึกษาพฤติกรรมเชิงจริยธรรมในการปฏิบัติงานของนักทรัพยากรบุคคลในสังกัด กรุงเทพมหานคร A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of Human Resource Officials in The Bangkok Metropolitan Administration จารินี รุทระกาญจน์ 1 [email protected] บทคัดย่อ การวิจัยนี ้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) ศึกษาสภาพการณ์ด้านจริยธรรมของนักทรัพยากรบุคคล กรุงเทพมหานคร 2) ศึกษาพฤติกรรมเชิงจริยธรรมในการปฏิบัติงานของนักทรัพยากรบุคคล และ 3) ศึกษาความ คิดเห็นเกี่ยวกับหลักจริยธรรมที่ใช้ตัดสินใจในการปฏิบัติงานของนักทรัพยากรบุคคลกรุงเทพมหานคร ผลการวิจัยพบว่า 1) นักทรัพยากรบุคคลกรุงเทพมหานครใช้วินัยข้าราชการ และประมวลจริยธรรมของ กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2552 เป็นกรอบการประพฤติปฏิบัติตนและปฏิบัติงานเช่นเดียวกับข้าราชการตาแหน่งอื่น 2) นักทรัพยากรบุคคลกรุงเทพมหานครมีพฤติกรรมเชิงจริยธรรมในการปฏิบัติงานโดยรวมอยู ่ในระดับสูงมาก และ ในทุกหลักจริยธรรม (ได้แก่ หลักความยุติธรรม หลักการไม่ทาอันตราย หลักการทาในสิ่งที่ดีและเป็นประโยชน์ และหลักการเคารพในบุคคล) อยู ่ในระดับสูงมากเช่นกัน และ 3) นักทรัพยากรบุคคลกรุงเทพมหานครใช้หลัก จริยธรรมตัดสินใจในการปฏิบัติงานโดยรวมอยู ่ในระดับสูง โดยหลักความยุติธรรมและหลักการเคารพในบุคคลเป็น หลักจริยธรรมที่ใช้ตัดสินใจในการปฏิบัติงาน อยู ่ในระดับสูง และหลักการไม่ทาอันตรายและการทาในสิ่งที่ดีและ เป็นประโยชน์อยู ่ในระดับปานกลาง คาสาคัญ: หลักจริยธรรม พฤติกรรมเชิงจริยธรรม นักทรัพยากรบุคคลกรุงเทพมหานคร 1 นักศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล

Upload: others

Post on 06-Feb-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

148 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

การศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลในสงกดกรงเทพมหานคร

A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of Human Resource Officials in The Bangkok Metropolitan Administration

จารน รทระกาญจน1

[email protected]

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงค 3 ประการ คอ 1) ศกษาสภาพการณดานจรยธรรมของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร 2) ศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคล และ 3) ศกษาความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมทใชตดสนใจในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา 1) นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครใชวนยขาราชการ และประมวลจรยธรรมของกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2552 เปนกรอบการประพฤตปฏบตตนและปฏบตงานเชนเดยวกบขาราชการต าแหนงอน 2) นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครมพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบสงมาก และในทกหลกจรยธรรม (ไดแก หลกความยตธรรม หลกการไมท าอนตราย หลกการท าในสงทดและเปนประโยชน และหลกการเคารพในบคคล) อยในระดบสงมากเชนกน และ 3) นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครใชหลกจรยธรรมตดสนใจในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบสง โดยหลกความยตธรรมและหลกการเคารพในบคคลเปนหลกจรยธรรมทใชตดสนใจในการปฏบตงาน อยในระดบสง และหลกการไมท าอนตรายและการท าในสงทดและเปนประโยชนอยในระดบปานกลาง ค าส าคญ: หลกจรยธรรม พฤตกรรมเชงจรยธรรม นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร

1 นกศกษา มหาวทยาลยมหดล

Page 2: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

149

ABSTRACT

The objectives of this research were to study: (1) the ethics of human resource officers in Bangkok Metropolitan Administration (BMA), (2) the ethical behaviors of human resource officers when performing their tasks and duties, and (3) human resource officers’ views on ethics used for making decision when performing difficult tasks. The results were as follows: (1) the ethics that the BMA used as a practical framework for organizational officers are the discipline and the Code of Ethics of the BMA Officers and Employees (2007), (2) the ethical behaviors of human resource officers were very high. The results revealed that the officers in the BMA strictly followed the four elements of principlism. The most practical level of ethics among human resource officers ranged from justice, non-maleficence, beneficence, and autonomy respectively, and (3) overall, they gave the highest score on the items evaluating their views on ethics used for the task performance. They gave the highest score on the items relevant to the principle of justice and autonomy. In addition, the lower score was given to the items relevant to the principle of non-maleficence and beneficence respectively. Keywords: Ethical, Ethical Behaviors, Human Resource Officers in The BMA. ความเปนมาและความส าคญของปญหา การบรหารทรพยากรบคคลมความส าคญของตอความส าเรจในการด าเนนงานขององคการ ถอเปนสงส าคญและจ าเปนตอการบรหารงานของทกองคการ เพราะหากบรหารจดการทรพยากรบคคลอยางถกตองเหมาะสมกจะมแนวโนมน าความส าเรจมาสองคการ ในทางตรงกนขามหากการบรหารจดการลมเหลวอาจท าใหเกดสภาวะขาดก าลงคน ขาดคนทมความรความสามารถ องคการไมสามารถใชประโยชนจากบคคลใหเหมาะสมได หรอหากพฒนาคนไมตรงตามความตองการขององคการ ความลมเหลวขององคการกอาจจะเกดขนไดเชนกน ส าหรบการบรหารองคการภาครฐทมจดมงหมายหลก ในการจดบรการสาธารณะใหแกประชาชนอยางมประสทธภาพ กระบวนการบรหารทรพยากรบคคล ถอเปนสวนส าคญทท าใหเกดผลสมฤทธและประสทธภาพนนๆ ดวยการจดการใหไดมาซงก าลงคนทเหมาะสมทงปรมาณและคณภาพ และใหองคการสามารถใชทรพยากรบคคลทมอยไดอยางเตมศกยภาพ การบรหารทรพยากรบคคลในภาครฐมขอบเขตลกษณะงาน 4 กระบวนการใหญๆ ซงเปนเปาหมายการบรหารทรพยากรบคคล คอ การสรรหา การพฒนา การรกษาไว และการใชประโยชน (สมา สมานนท, 2551, น. 6 อางถงในส านกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร, 2551, น. 8) การปฏบตงานดานการบรหารทรพยากรบคคลตองปฏบตตามกฎ ระเบยบ และกฎเกณฑทก าหนด แตมไดหมายความวาเปนการปฏบตทถกตองและเปนธรรมเสมอไป เพราะในการปฏบตงานดานการบรหารทรพยากรบคคลบางครงไมสามารถหลกเลยงการใชดลพนจซงอาจใหคณหรอใหโทษแกสมาชกในองคการได หรอในบางครง นกทรพยากรบคคลอาจเผชญกบสถานการณทท าใหเกดความยงยากใจ (Dilemma) ทตองตดสนใจเลอกปฏบตระหวางสองสง เชน เลอกปฏบตใหเปนไปตามกฎ ระเบยบ หรอเลอกปฏบตใหเกดประสทธภาพ จะเลอกปฏบตตามแบบแผนวฒนธรรมเดมหรอจะ

Page 3: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

150 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

เลอกปฏบตใหเกดประสทธผล จะเลอกปฏบตใหแกกลมคนบางกลมหรอพวกพองหรอจะเลอกปฏบตใหแกทกคนทกกลม จะเลอกปฏบตตามจรรยาบรรณหรอจะเลอกปฏบตตามความจ าเปน (พงศสณห ศรสมทรพย, 2549, ออนไลน อางถงในส านกงานคณะ กรรมการขาราชการพลเรอน, 2554, น. 158-159) เรองเหลานถอเปนเรองทาทายทางจรยธรรมส าหรบผปฏบตงานดานการบรหารทรพยากรบคคล จากผลการส ารวจความคดเหนผเขารวมโครงการทกรงเทพมหานครจดขน (กองวนยและเสรมสรางจรยธรรม, 2553) พบปญหาทางจรยธรรมทเกดขนจากการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร เชน 1. การสอบสมภาษณ โดยมกจะไดรบการฝากผสมครบางรายจากเพอนรวมงาน ผบงคบบญชา หรอคนรจก เพอใหไดคะแนนสอบสมภาษณสงกวารายอน หรอขณะสมภาษณพบวาผสมครจบการศกษาจากสถาบนเดยวกน หรอขอใหชวยใหคะแนนสงเนองจากฐานะทางบานยากจน เปนตน 2. การด าเนนการทางวนย โดยเมอพบวาผกระท าผดเคยเปนผบงคบบญชาหรอเคยรจกหรอปฏบตงานรวมกน หรอไดรบฝากฝงใหชวยพจารณาเรองใหเรวขน ใหพจารณาโทษเบาลง หรอพบวาผกระท าผดเปนคนทมประวตการท างานดมาโดยตลอด เปนการท าผดครงแรกและครงเดยว เราจะเลอกปฏบตอยางไรในกรณทเกดขนเหลาน 3. การบรรจและแตงตงหรอการขอยาย เมอต าแหนงวางมนอย แตมผขอยายมาด ารงต าแหนงจ านวนหลายราย ซงมทงคนทรจกและชอบพอ คนทรจกแตไมชอบ คนทไมรจกแตฝากฝงมา และคนทไมรจกและไมไดรบฝากฝง ผปฏบตงานจะเลอกตดสนใจอยางไร เราจะเลอกใชเกณฑใด ความชอบพอ ความถกตองตามหลกเกณฑทก าหนด หรอเพอประโยชนสงสดของผขอยาย 4. การเปดเผยขอมล กรณทปฏบตงานเกยวกบขอมลประวตบคคล พบวา เมอคนรจกขอดขอมลประวตบคคลรายหนง เจาหนาทจะคนแฟมประวตให โดยไมมค าถามวา “ขอมลทขอน าไปใชอะไร เกยวกบการปฏบตงานหรอไม” เราสามารถใหผอนดขอมลไดหรอไม แคไหน อยางไร การน าขอมลประวตของผอนมาพดคยกน วพากษวจารณ หรอใหขอมลประวตบคคลแกคนทมาขอและเปนผทเรารจกสามารถท าไดหรอไม และจ าเปนแคไหนทตองเกบรกษาความลบนน 5. การปฏบตงานหรอการใหค าปรกษา ทมกไดรบการขอใหพจารณาเรองเรวขนหรอใหได รบผลตามทรองขอ การใหขอมลดานทรพยากรบคคลทมผลตอการตดสนใจของผบรหารเกยวกบการแตงตงบคคลใหด ารงต าแหนงทสงขนไปหรอเรองอนๆ ผปฏบตงานไดเสนอขอมลอยางครบถวนและเปนธรรมตอทกฝายแลวหรอไม หรอการใหค าปรกษาแนะน าแกผรบบรการ เราไดใหขอมลครบทกดานแลวหรอไมอยางไร ผปฏบตงานเลอกปฏบตอยางไรตอผทเรารจกหรอไมรจก ผทเราชอบหรอไมชอบ และเราไดปฏบตอยางมออาชพแลวหรอไม อยางไร แมวานกทรพยากรบคคลไดปฏบตงานโดยยดกฎ ระเบยบ และหลกเกณฑ แตหลายคนกอาจประสบกบปญหาทางจรยธรรมททาทายในลกษณะเหลานน เพราะเมอใดทผปฏบตงานตงค าถามวา เรองนท าถกตองหรอไม ควรเลอกท าอยางไร หรอมค าถามจากผอนทสงสยวาการปฏบตเชนนของเจาหนาทไดปฏบตอยางถกตองแลวหรอไม กถอเปนปญหาจรยธรรมในการปฏบตงาน ผวจยในฐานะเปนขาราชการกรงเทพมหานครและปฏบตงาน

Page 4: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

151

ในต าแหนงนกทรพยากรบคคลจงสนใจศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงาน และความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร เพอใหทราบวานกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครปฏบตงานอยางมจรยธรรมในระดบใด และมความคดเหนตอการน าหลกจรยธรรมมาใชในการปฏบตงานเปนอยางไร และเพอใหกรงเทพมหานครมกรอบแนวคดหรอมาตรฐานความประพฤตส าหรบผปฏบตงานดานทรพยากรบคคล ทตองค านงเสมอในการปฏบตงาน เพอใหงานมมาตรฐาน เกดความเชอมนศรทธา และเปนการธ ารงไวซงเกยรต ศกดศร และความเจรญกาวหนาของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร วตถประสงค 1. เพอศกษาสภาพการณดานจรยธรรมของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคล 3. เพอศกษาความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมทใชตดสนใจในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร นยามศพท 1. หลกจรยธรรม (Principlism) หมายถง หลกทวไปทใชในการตดสนตามหลกการหรอเหตผลพนฐานในการสงการหรอประเมนคาทางจรยธรรมตอการกระท าของมนษยทถอปฏบตกนโดยทวไป ประกอบดวยหลกจรยธรรม 4 ประการ คอ หลกความเคารพในบคคล หลกการไมท าอนตราย หลกการท าในสงทดและเปนประโยชน และหลกความยตธรรม 2. หลกการเคารพในบคคล (Autonomy) หมายถง การเคารพในการตดสนใจหรอความประสงคของผอน การใหขอมลทถกตองครบถวนเพอประกอบการตดสนใจ การเกบรกษาความลบ ไมเปดเผยหรอปกปดขอมลสวนบคคล การยอมรบฟงความคดเหนของผอน 3. หลกการไมท าอนตราย (Non-Maleficence) หมายถง การปฏบตตามหนาท การไมละเมดสทธของผอน การไมกระท าการใดๆ ใหเปนอนตรายตอผอนดวย 4. หลกการท าในสงทดและเปนประโยชน (Beneficence) หมายถง การสงเสรม สนบสนนในสงทด ความหวงด เออเฟอ และมงใหเกดประโยชนตอผอน 5. หลกความยตธรรม (Justice) หมายถง การไมเลอกปฏบต ความเสมอภาค หรอการปฏบตอยางเทาเทยมกน 6. นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร หมายถง ขาราชการกรงเทพมหานครทด ารงต าแหนงนกทรพยากรบคคลในสงกดหนวยงานของกรงเทพมหานคร (17 ส านก และ 50 ส านกงานเขต) 7 . สภาพการณดานจรยธรรม หมายถง การส ารวจหรอทบทวนเ กยวกบหลกจรยธรรมทกรงเทพมหานครใชเปนกรอบหรอแนวทางในการประพฤตปฏบตใหแกสมาชกในองคการ และโดยเฉพาะขาราชการในต าแหนงนกทรพยากรบคคล

Page 5: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

152 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

8. พฤตกรรมเชงจรยธรรม หมายถง การกระท าหรอการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลทเปนไปตามหลกจรยธรรมทง 4 ประการ คอ หลกความเคารพในบคคล หลกการไมท าอนตราย หลกการท าในสงทดและเปนประโยชน และหลกความยตธรรม 9. ความคดเหนเกยวกบจรยธรรม หมายถง การแสดงออกทางความคดเกยวกบการตดสนใจใชหลกจรยธรรม 3 ประการ คอ หลกความเคารพในบคคล หลกการไมท าอนตราย และการท าในสงทดและเปนประโยชน และหลกความยตธรรม ในการปฏบตงาน ประโยชนทจะไดรบจากการวจย 1. ท าใหไดขอมลเกยวกบพฤตกรรมทางจรยธรรมของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร เพอน ามาใชประโยชนในการปรบเปลยนใหเปนพฤตกรรมทพงประสงค 2. ท าใหทราบถงแนวทางการปฏบตงานตามหลกจรยธรรมทง 4 ประการ ไดแก การปฏบตงานตามหลกความเคารพในบคคล การปฏบตงานตามหลกการไมท าอนตราย การปฏบตงานตามหลกการท าในสงทดและเปนประโยชน และการปฏบตงานตามหลกความยตธรรม 3. ท าใหไดหลกการหรอกรอบแนวทางในการตดสนใจเมอเกดความขดแยงเชงจรยธรรมในการปฏบตงานดานทรพยากรบคคล 4. ผลการวจยสามารถน าขอมลมาใชเปนแนวทางการสงเสรมใหนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครปฏบตงานโดยยดหลกจรยธรรม วธการวจย การวจยนเปนการวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพใชวธการวจยเอกสารและวจยเชงส ารวจ โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลตามระเบยบวธวจยรวมกบการสมภาษณ ผวจยก าหนดขอบเขตเนอหาโดยศกษาจากพฤตกรรมเชงจรยธรรมและความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมทใชตดสนใจในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคล ซงเลอกใชหลกจรยธรรมตามแนวทางสากล (Principlism) 4 ประการ ทน าเสนอโดยบอชอมและชสเดรส (Tom L. Beauchamp and James F. Childress) (สนทร ท.ชยสมฤทธโชค, 2549, น. 40-44) กลมประชากรทศกษา ไดแก ขาราชการกรงเทพมหานครสามญต าแหนงนกทรพยากรบคคล ใน 3 ระดบ คอ ระดบปฏบตการ ระดบช านาญการ และระดบช านาญการพเศษ จ านวนทงสน 575 คน โดยกลมตวอยางทใชในการวจยไดสมตวอยางตามแนวคดของทาโร ยามาเน ระดบความเชอมน 95% เทากบจ านวน 236 คน ซงเกบขอมลจากกลมตวอยาง 249 คน ส าหรบขอมลเชงส ารวจ และกลมตวอยางซงเปนขาราชการกรงเทพมหานครสามญ ต าแหนงนกทรพยากรบคคล ระดบช านาญการพเศษ จ านวน 9 คน ส าหรบขอมลการสมภาษณ รวมทงสน 258 คน เครองมอทใชในการวจยม 2 ประเภท ส าหรบประเภทท 1 เปนแบบสอบถาม (Questionnaires) ทผวจยสรางขนซงไดตรวจสอบความเทยงตรง (Validity) จากผเชยวชาญดานวชาการและดานจรยศาสตร และตรวจสอบคาความเชอมน (Reliability) ดวยคาสมประสทธอลฟาของครอนบาช มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.675 ผาน

Page 6: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

153

เกณฑของคาสมประสทธความเชอมนทอยางนอยทสดมคาไมต ากวา 0.5 (ศรชย กาญจนวาส, 2552, น. 97) โดยแบงเปนตอนท 1 ขอมลทวไป ตอนท 2 พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงาน ตอนท 3 ความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมทใชตดสนใจในการปฏบตงาน และตอนท 4 ขอคดเหนและขอเสนอแนะเกยวกบปญหาทางจรยธรรมในการปฏบตงาน ส าหรบการวเคราะหขอมลเกยวกบลกษณะสวนบคคล และขอมลวดระดบพฤตกรรมและระดบความคดเหนไดใชสถต การแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน สวนเครองมอประเภทท 2 คอ แบบสมภาษณ เปนการใหผทมประสบการณในการปฏบตงานดานทรพยากรบคคลใหขอมลเชงลกแกงานวจยน โดยมแนวค าถามเพอตอบวตถประสงค 3 ค าถาม ไดแก 1) ปญหาทางจรยธรรมในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลมเรองใดบางและมาจากสาเหตใด 2) หลกจรยธรรมในการปฏบตงานใดทนกทรพยากรบคคลทควรมหรอใชถอปฏบต และ 3) แนวทางการสงเสรมใหนกทรพยากรบคคลปฏบตงานโดยยดหลกจรยธรรม มอะไรบาง ส าหรบการวเคราะหขอมลจะเปนการวเคราะหรวบรวม สรปผล แยกแยะเปนประเดนไป ผลการวจยและอภปรายผล ผลการวจย 1. สภาพการณดานจรยธรรมของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร งานบรหารทรพยากรบคคลของกรงเทพมหานครมทงสน 19 ลกษณะงาน ไดแก การสรรหาและคดเลอก การวางแผนก าลงคน การพฒนาทรพยากรบคคล การบรรจและแตงตง การบรหารผลการปฏบตงาน การทะเบยนประวต วนยและการรกษาวนย โดยหนวยงานทรบผดชอบงานดานทรพยากรบคคล มจ านวน 6 หนวย ไดแก 1) ส านกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร 2) ส านกปลดกรงเทพมหานคร (สถาบนพฒนาขาราชการกรงเทพมหานคร และกองการเจาหนาท) 3) ส านกการศกษา (กองการเจาหนาท และกองพฒนาขาราชการครกรงเทพมหานคร) 4) กลมงานการเจาหนาทหรอฝายการเจาหนาทของหนวยงานระดบส านก 15 ส านก 5) งานการเจาหนาท ฝายปกครอง ส านกงานเขต 50 ส านกงานเขต และ 6) งานการเจาหนาท ฝายการศกษา ส านกงานเขต 50 ส านกงานเขต โดยหนวยงานทมหนาทในการก ากบ ดแล และก าหนดกรอบความประพฤต เพอใหสมาชกในองคการมพฤตกรรมพงประสงคหรอมจรยธรรม คอ ส านกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร ในความรบผดชอบของกองวนยและเสรมสรางจรยธรรม ส าหรบผปฏบตงานดานน คอ ขาราชการต าแหนงนกทรพยากรบคคล ซงมจ านวน 575 คน แบงเปนประเภทวชาการ ระดบปฏบตการและระดบช านาญการ จ านวน 512 คน และระดบช านาญการพเศษ จ านวน 63 คน หลกจรยธรรมทกรงเทพมหานครใชเปนกรอบหรอแนวทางในการประพฤตปฏบตใหแกสมาชกองคการ คอ ระเบยบกรงเทพมหานครวาดวยประมวลจรยธรรมของขาราชการและลกจางกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2552 โดยบงคบใชแกสมาชกของกรงเทพมหานครทกคนเพอเปนขาราชการทด สวนขอปฏบตทางจรยธรรมทก าหนดใหเฉพาะต าแหนงนกทรพยากรบคคลใชยดถอเปนแนวทางในการประพฤตปฏบตงานนน กรงเทพมหานครยงมไดก าหนดไวซงรวมถงต าแหนงอนดวย และไมไดน า “จรรยาบรรณวชาชพการบรหารทรพยากรบคคล” ของส านกงาน ก.พ. มาใชกบกรงเทพมหานคร 2. พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร

Page 7: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

154 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

ลกษณะทวไปของกลมตวอยางการวจยเชงปรมาณ จ านวน 249 คน สวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 75.1 อายระหวาง 31-40 ป รอยละ 41.4 อายราชการต ากวา 10 ป รอยละ 47.4 ประสบการณในการปฏบตงานดานทรพยากรบคคล 2-5 ป รอยละ 37.8 และอยในระดบปฏบตการ รอยละ 51.0 สวนกลมตวอยางเชงคณภาพ จ านวน 9 คน เปนผด ารงต าแหนงหวหนากลมงาน/หวหนาฝายการเจาหนาท พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครโดยรวมอยในระดบสงมาก มคาเฉลยเทากบ 4.56 และในแตละหลกจรยธรรมพบวา มพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานอยในระดบสงมาก ดงน 1) พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานตามหลกจรยธรรมความยตธรรม ( Justice) อยในระดบสงมาก มคาเฉลยเทากบ 4.68 2) พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานตามหลกจรยธรรมการไมท าอนตราย (Non-Maleficence) อยในระดบสงมาก มคาเฉลยเทากบ 4.65 3) พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานตามหลกจรยธรรมการท าในสงทดและเปนประโยชน (Beneficence) อยในระดบสงมาก มคาเฉลยเทากบ 4.53 4) พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานตามหลกจรยธรรมการเคารพในบคคล (Autonomy) อยในระดบสงมาก มคาเฉลยเทากบ 4.36 ส าหรบผลการวจยเชงคณภาพ มดงน 1) พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานตามหลกจรยธรรมการไมท าอนตราย (Non-Maleficence) พบวา นกทรพยากรบคคลปฏบตงานใหเปนไปตามกฎหมายทก าหนดเปนประการส าคญ และไมละเมดสทธของผรบบรการ 2) พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานตามหลกจรยธรรมการท าในสงทดและเปนประโยชน (Beneficence) พบวา นกทรพยากรบคคลปฏบตงานโดยค านงถงสทธประโยชนอนทผรบบรการควรจะไดรบ 3) พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานตามหลกจรยธรรมความยตธรรม ( Justice) พบวา นกทรพยากรบคคลยงมการใชเสนสายหรอการฝากฝงของผบงคบบญชาหรอผบรหารองคการ เพอใหเรองเสรจเรวขนหรอใหไดรบสทธพเศษตางจากผอน โดยหากการปฏบตงานนนเปนเรองทมกฎ ระเบยบ หลกเกณฑใหถอปฏบตแลว นกทรพยากรบคคลจะด าเนนการใหเปนไปตามทก าหนดไวเสมอ จะไมใชชองวางของกฎหมายท าเรองทไมถกตองใหถกตอง แตหากไมมขอกฎหมายก าหนดใหปฏบตหรอเปนการใชดลพนจในการปฏบตงาน นกทรพยากรบคคลจะเลอกใชวธการตางๆ เพอไมใหเกดปญหาทางจรยธรรมในการเลอกปฏบต นอกจากนแลวเรองการปฏบตตนและการปฏบตงานตามมาตรฐานงาน นกทรพยากรบคคลไดปฏบตอยางเทาเทยมกนทกคนอกดวย 4) พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานตามหลกจรยธรรมการเคารพในบคคล (Autonomy) พบวา นกทรพยากรบคคลปฏบตงานโดยรกษาความลบ ไมเปดเผยขอมลสวนบคคลหรอค าปรกษาใดๆ และไมใชขอมลตางๆ เพอประโยชนแกตนเองหรอผอน

Page 8: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

155

3. ความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมทใชตดสนใจในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร จากการวจยเชงปรมาณโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.62 โดยพบวา หลกจรยธรรมทใชตดสนใจในการปฏบตงานทอยในระดบสง คอ หลกความยตธรรม (Justice) ซงมคาเฉลยเทากบ 3.89 และหลกการเคารพในบคคล (Autonomy) ซงมคาเฉลยเทากบ 3.77 สวนหลกจรยธรรมทอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.21 คอ หลกการไมท าอนตรายและการท าในสงทดและเปนประโยชน (Non-Maleficence and Beneficence)

อภปรายผล 1. สภาพการณดานจรยธรรมของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร จากขอมลสถตดานการบรหารทรพยากรบคคลของกรงเทพมหานครตงแตป พ.ศ. 2554-2557 พบวา มนกทรพยากรบคคลกระท าผดวนย จ านวน 5 ราย เปนความผดเกยวกบการปฏบตหนาทเพยง 1 ราย นอกนนเปนการกระท าผดวนยทเกยวกบการประพฤตสวนตน แสดงใหเหนวา นกทรพยากรบคคลปฏบตงานโดยยดถอกฎ ระเบยบ หลกเกณฑ อยางเครงครด เชนเดยวกบขอปฏบตและขอหามทก าหนดไวในประมวลจรยธรรมของขาราชการและลกจางกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2552 กไมปรากฏวามนกทรพยากรบคคลประพฤตผดหลกจรยธรรมดงกลาวแตอยางใด แสดงถงการมจรยธรรมของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร นอกจากนแลว การทขาราชการกรงเทพมหานครทกคนประพฤตปฏบตตนใหเปนไปตามสมรรถนะหลก (Core Competency) ในสมรรถนะท 1 "คณธรรม จรยธรรม" ซงเปนสวนหนงของการพจารณาประเมนผลการปฏบตราชการประจ าป กอาจเปนสวนหนงทท าใหนกทรพยากรบคคลมพฤตกรรมทางจรยธรรม นอกเหนอจากเรองวนยขาราชการและประมวลจรยธรรมกรงเทพมหานคร วนยขาราชการ ประมวลจรยธรรมของกรงเทพมหานคร และสมรรถนะหลกประการท 1 จงเปนหลกจรยธรรมทนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครใชเปนกรอบแหงความประพฤตในปจจบน 2. พฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคล ภาพรวมอยในระดบสงมาก แสดงวา การปฏบตงานดานทรพยากรบคคลต งแตการสรรหา บรรจ แตงต ง ฝกอบรม จนถงการออกจากราชการ นกทรพยากรบคคลปฏบตงานดวยความยตธรรม ปฏบตตามหนาท ไมละเมดสทธ ค านงถงประโยชน และเคารพในตวผรบบรการ สอดคลองกบขอมลการวจยเชงคณภาพทยนยนวา นกทรพยากรบคคลของกรงเทพมหานครสวนใหญด าเนนการเรองตางๆ อยางมจรยธรรม โดยสรปไดดงน 1) กรงเทพมหานครในฐานะองคกรปกครองสวนทองถนมภารกจหลกในการใหบรการประชาชนจงปลกฝงใหขาราชการและลกจางกรงเทพมหานครเกดความตระหนกในเรองการใหบรการทดเนนการใหบรการทเสมอภาค ไมเลอกปฏบต รวดเรว และบรการดวยอธยาศยอนด โดยไดบรรจเรองดงกลาวไวในหลายๆ สวน เปนผลท าใหนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครปฏบตหนาท โดยใหความส าคญกบหลกจรยธรรมความยตธรรม (Justice) เปนล าดบแรก พฤตกรรมทแสดงออกตามหลกการนมากทสด คอ การปฏบตงานใหเปนไปตามมาตรฐานงานไมวาผขอรบบรการจะเปนบคคลใด ล าดบถดมาคอ การใหค าปรกษาในลกษณะเดยวกนเสมอ การปฏบตตนตอผ ขอรบบรการเหมอนกนทกคน การไมปฏบตงานตามความชอบใจสวนบคคลหรอล าเอยง และการไมลดควในการใหบรการ พฤตกรรมเหลานแสดงวา นกทรพยากรบคคลค านงถงความเสมอภาคและไมเลอกปฏบตเปนส าคญไมวาผรบบรการจะเปนผทรจกหรอไม ไดรบการฝากฝงมาหรอไม จะอยในสถานะเปนขาราชการหรอลกจาง หรอม

Page 9: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

156 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

ต าแหนงสงหรอไม จะปฏบตไมแตกตางกนทงมาตรฐานงานและการประพฤตปฏบตตน สอดคลองกบงานวจยของอรอษา ตะเพยนทอง (2555) และส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ (2553) ทไดศกษาไว รวมทงขอมลจากการสมภาษณทพบวา โดยรวมนกทรพยากรบคคลไมมพฤตกรรมการเลอกปฏบตแตอยางใด จากพฤตกรรมการปฏบตตนตอผรบบรการทเหมอนกน แมจะพบวานกทรพยากรบคคลไดปฏบตตนไมแตกตางกนระหวางขาราชการกบลกจาง แตบางครงกจะเลอกใชภาษาและกรยาแตกตางกนไปขนอยกบตวผรบบรการเพอใหเขาใจในเรองนนๆ ซงประเดนนมขอคดเหนจากการส ารวจวา ปญหาหนงของการเลอกปฏบตคอ ความแตกตางของสถานะผรบบรการโดยหากเปนขาราชการจะไดรบบรการทดกวาลกจาง เรองนจงเปนทศนะทตางกนระหวางผใหบรการกบผเหนการใหบรการ และปญหาการเลอกปฏบตของนกทรพยากรบคคลอกประการหนงคอ การลดควทมาจากการสงการของผบงคบบญชาหรอการฝากฝงใหชวยเหลอจากผบรหารองคการ ในประเดนนนกทรพยากรบคคลพยายามไมลดควหรอชวยเหลอตามทรองขอ แตจะด าเนนการใหรายอนทยนเรองไวกอนเสรจเรวขน เพอจะไดด าเนนการใหแกรายทถกฝากฝงตอไป พฤตกรรมการลดควจงมคาเฉลยต ากวาพฤตกรรมอน 2) นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครปฏบตหนาทโดยค านงหรอใหความส าคญกบหลกจรยธรรมการไมท าอนตราย (Non-Maleficence) เปนล าดบท 2 รองจากหลกความยตธรรม โดยพฤตกรรมทแสดงออกตามหลกการนมากทสด คอ การไมปฏบตงานใหเกดความลาชาจนท าใหผรบบรการเสยสทธ ล าดบถดมา คอ การไมละเลยงานในหนาท การพจารณาในประเดนรองขออยางถถวน การปฏบตงานถกตองตามระเบยบ ขนตอน และระยะเวลาทก าหนด และการใชวาจาสภาพ ไมเสยดส และไมแสดงอารมณแมไมพงพอใจผรบบรการ พฤตกรรมเหลานสะทอนวา นกทรพยากรบคคลปฏบตงานโดยค านงถงสทธของผรบบรการเปนส าคญ ไมปฏบตงานใหเกดความเสยหายแกผรบบรการ สอดคลองกบงานวจยของส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ (2553) และงานวจยของอรอษา ตะเพยนทอง (2555) รวมท งขอมลการสมภาษณทพบวา นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครไมปฏบตงานทฝาฝนกฎ ระเบยบทก าหนดไวแตอยางใด แตจากขอมลเชงส ารวจพบวา นกทรพยากรบคคลไมสามารถหลกเลยงการใหบรการแกผใดได ซงบางครงผรบบรการมความเขาใจไมถกตองแตดงดนความตองการในเรองทขอ ท าใหนกทรพยากรบคคลไมสามารถเกบอารมณในระหวางการใหบรการได จงอาจเปนเหตใหพฤตกรรมการใชวาจาสภาพ ไมแสดงอารมณมคาเฉลยต ากวาพฤตกรรมอนได 3) นอกจากการปฏบตงานตามหนาท กฎ ระเบยบ หลกเกณฑทก าหนดเพอใหผรบบรการไดรบตามสทธตามหลกจรยธรรมการไมท าอนตรายแลว นกทรพยากรบคคลยงปฏบตงานโดยค านงถงหลกจรยธรรมการท าในสงทดและเปนประโยชน (Beneficence) แกผรบบรการดวย โดยพฤตกรรมทแสดงออกตามหลกการนมากทสด คอ การค านงถงสทธและประโยชนของผทยนค ารองขอ ล าดบถดมา คอ การค านงถงผลกระทบของการปฏบตงานทตองเกยวของกบเรองอนๆ การใหค าปรกษาหรอขอแนะน าเพมเตมทเปนประโยชนตอผรบบรการ การชวยเหลอสนบสนนใหผรบบรการทมสทธในเรองนนๆ ไดรบประโยชนตามสทธดงกลาว และการปฏบตงานโดยไมค านงถงผลกระทบใดๆ ทอาจเกดขน สอดคลองกบงานวจยของส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ (2553) และงานวจยของอรอษา ตะเพยนทอง (2555) รวมทงจากขอมลการสมภาษณทยนยนวา โดยรวมนกทรพยากรบคคลจะ

Page 10: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

157

ค านงถงประโยชนของผรบบรการเสมอ และจากขอมลการสมภาษณพบวา ยงมกรณทนกทรพยากรบคคลไมไดปฏบตงานทมไดค านงถงสทธประโยชนอนๆ ของผรบบรการ เชน ไมไดด าเนนการปรบอตราเงนเดอนใหหลงจากมการยนขอเพมคณวฒการศกษา เปนตน จงท าใหพฤตกรรมการปฏบตงานโดยไมค านงถงผลกระทบใดๆ ทอาจเกดขนมคาเฉลยต าทสด 4) นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครมพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตตามหนาทโดยค านงหรอใหความส าคญกบหลกจรยธรรมการเคารพในบคคล (Autonomy) เปนล าดบสดทาย อาจเปนเพราะหลกจรยธรรมนยงมไดสรางความรความเขาใจหรอท าใหเหนถงความส าคญ หรออาจเหนวาเรองในลกษณะนไมถอเปนความผดหรอเกดผลเสยหายแตอยางใด จงท าใหนกทรพยากรบคคลไมไดตระหนกในเรองดงกลาวมากนก อยางไรกตามพฤตกรรมการเคารพในบคคลทแสดงออกมากทสด คอ การใหขอมลทถกตองและเพยงพอเพอประกอบการตดสนใจ ล าดบถดมา คอ การไมน าเรองของผรบบรการไปบอกเลา วพากษวจารณกบผอน การไมใชขอมลประวตบคคลหรอขอมลอนๆ ทสามารถเขาถงไดเพอประโยชนตวเอง การยอมรบความคดเหนและการตดสนใจของผขอรบบรการ สอดคลอง กบงานวจยของส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ (2553) งานวจยของอรอษา ตะเพยนทอง (2555) รวมทงขอมลการสมภาษณทพบวานกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครจะใหขอมลทถกตอง ครบถวน แกผ ขอค าปรกษาเพอประกอบการตดสนใจ การไมใชขอมลสวนบคคลเพอประโยชนของตนเอง และ การรกษาความลบ โดยพฤตกรรมการยอมรบความคดเหนและการตดสนใจของผขอรบบรการ จากขอมลการสมภาษณพบวา ผรบบรการไมมความรในดานทรพยากรบคคลท าใหเกดความไมเขาใจหรอมความเขาใจทคลาดเคลอน นกทรพยากรบคคลจงไมคอยยอมรบความคดเหนและการตดสนใจของผรบบรการเทาใดนก อาจท าใหมพฤตกรรมการแสดงออกนเปนล าดบทายๆ การศกษาวจยพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร โดยพจารณาพฤตกรรมการปฏบตงานทเกดขนพบวา มพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตเปนไปตามหลกจรยธรรม (Principlism) ท ง 4 ประการ สอดคลองกบผลส ารวจการกระท าผดวนยหรอการกระท าผดทางจรยธรรมตามประมวลจรยธรรมทไมปรากฏวานกทรพยากรบคคลไดกระท าผด แตอยางใด และขอมลการสมภาษณทพบวา นกทรพยากรบคคลปฏบตหนาทตามกฎ ระเบยบทก าหนดไว ค านงถงประโยชนของผรบบรการ ใหความเสมอภาคแกผรบบรการอยางเทาเทยม รวมทงใหขอมลทถกตอง ครบถวน และรกษาความลบดวย แมจะปรากฏวาบางครงนกทรพยากรบคคลยงมพฤตกรรมการปฏบตงานทไมพงประสงคอยบาง แตกถอเปนพฤตกรรมสวนนอยทอาจเกดขนไดในการปฏบตงาน หรอแมแตปญหาการเลอกปฏบตจากการฝากฝงของผใหญทยงคงมอยเสมอ นกทรพยากรบคคลกจะปฏบตงานโดยยดการปฏบตตามกฎ ระเบยบทก าหนดไว และเลอกจดการปญหาการฝากฝงใหเหมาะสมเพอไมใหเกดปญหาการเลอกปฏบตได จงกลาวไดวานกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครมพฤตกรรมเชงจรยธรรมในการปฏบตงาน 3. ความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมทใชตดสนใจในการปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครเหนดวยทจะปฏบตงานโดยยดถอหรอค านงถงหลกจรยธรรม โดยหลกจรยธรรมทค านงถงเรยงล าดบไดดงน คอ หลกความยตธรรม (Justice) หลกการเคารพในบคคล (Autonomy) และหลกการไมท าอนตรายและท าในสงทดและเปนประโยชน (Non-Maleficence & Beneficence) ซง

Page 11: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

158 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

ทงสองหลกจรยธรรมนมความคดเหนอยในระดบสง สวนหลกการไมท าอนตรายและท าในสงทดและเปนประโยชนมความคดเหนอยในระดบปานกลาง โดยสรปไดดงน 1) นกทรพยากรบคคลมความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมการเคารพในบคคล (Autonomy) ทใชตดสนใจในการปฏบตงานอยในระดบสง เชนเดยวกบขาราชการทหารกรมสรรพาวธทหารบก เขตดสตทอรอษา ตะเพยนทอง (2555) ไดศกษาไว โดยสถานการณทเลอกใชหลกการเคารพในบคคลในการปฏบตงานมากทสดคอ สถานการณทนกทรพยากรบคคลใหขอมลทครบถวนเพอประกอบการตดสนใจของผรบบรการ ล าดบถดมาคอ สถานการณทนกทรพยากรบคคลด าเนนการใหตามประสงคเมอผรบบรการยนยนความตองการ เพราะไดรบทราบขอมลทเปนประโยชนหรอค าแนะน าทดแลว สถานการณทนกทรพยากรบคคลใหค าแนะน าทเปนประโยชนโดยทเจาตวมไดรองขอ แตถกปฏเสธขอเสนอหรอค าแนะน านน สวนสถานการณทมระดบความคดเหนอยในระดบปานกลางซงมคาเฉลยนอยทสดคอ สถานการณทนกทรพยากรบคคลด าเนนการใหตามความประสงคของผรบบรการแตอาจขดกบขอเทจจรงหรอกฎ ระเบยบทก าหนดไว เพราะท าใหนกทรพยากรบคคลไมแนใจวาการปฏบตงานในสถานการณดงกลาวเปนเรองทถกตองหรอไมอยางไร จงมความคดเหนตอการใชหลกจรยธรรมนกบสถานการณดงกลาวอยในระดบต ากวาสถานการณอน 2) นกทรพยากรบคคลมความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมการไมท าอนตรายและท าในสงทดและเปนประโยชน (Non-Maleficence & Beneficence) ทใชตดสนใจในการปฏบตงานอยในระดบปานกลาง ตางจากทอรอษา ตะเพยนทอง (2555) ไดศกษาไว ทงนอาจเปนเพราะขอค าถามของงานวจยนเปนลกษณะของการส ารวจความคดเหนทมตอหลกจรยธรรมในสถานการณหนงซงมประเดนขดแยงกบหลกจรยธรรมอน โดยสถานการณทนกทรพยากรบคคลจะเลอกใชหลกการไมท าอนตรายและท าในสงทดและเปนประโยชนในการปฏบตงานมากทสดคอ สถานการณทนกทรพยากรบคคลด าเนนการใหโดยงานนนไมมกฎระเบยบก าหนดไว เปนงานทใชดลพนจไดโดยไมมผลกระทบกบผขอรบบรการรายอน แมวาจะขดตอหลกจรยธรรมอนกตาม สวนสถานการณทนกทรพยากรบคคลเลอกหลกจรยธรรมนในการปฏบตงานล าดบถดมา คอ การปฏบตงานทตองการใหเกดผลดแกผรบบรการโดยใชชองวางของกฎหมาย และการปฏบตงานทไมถกตองตามกฎระเบยบทก าหนดแตเกดผลดแกผรบบรการ ดงนน การปฏบตงานของนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครจะเปนไปตามหลกจรยธรรมนกตอเมอเปนกรณทถกตองตามกฎระเบยบทก าหนดไว ไมกระทบสทธของผอน และเกดผลดแกผขอรบบรการ 3) นกทรพยากรบคคลมความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมความยตธรรม (Justice) ทใชตดสนใจในการปฏบตงานอยในระดบสง เชนเดยวกบขาราชการทหารกรมสรรพาวธทหารบก เขตดสต ทอรอษา ตะเพยนทอง (2555) ไดศกษาไว โดยสถานการณทเลอกใชหลกความยตธรรมในการปฏบตงานจะเปนสถานการณทเกยวของกบการปฏบตงานตามกฎ ระเบยบ หรอแนวทางทก าหนดไวอยางชดเจน ซงนกทรพยากรบคคลจะปฏบตอยางเครงครดและปฏบตเสมอเทาเทยมกนทกคน ไมมขอยกเวนใดๆ ไมวาจะเกดประโยชนหรอโทษแกผรบบรการกตาม แตถาหากเปนสถานการณทไมมกฎ ระเบยบ หรอแนวทางก าหนดไว และเปดโอกาสใหสามารถใชดลพนจพจารณาด าเนนการไดซงเปนผลดตอผรบบรการ และสถานการณทสามารถใชชองวางของกฎ ระเบยบได ระดบความคดเหนตอการใหความส าคญในการปฏบตงานตามหลกความยตธรรมจะลดลงเปนล าดบ

Page 12: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

159

จากการวจยความคดเหนเกยวกบการตดสนใจใชหลกจรยธรรมในการปฏบตงานในสถานการณประเดนขดแยงทางจรยธรรม (Moral Dilemma) ไดขอสรปเพมเตมดงน 1) ระหวางหลกจรยธรรมความยตธรรม (Justice) กบหลกจรยธรรมการไมท าอนตรายและการท าสงดและเปนประโยชน (Non-Maleficence & Beneficence) นกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานครจะเลอกใชหลกความยตธรรมมากกวาหลกการไมท าอนตรายและการท าสงดและเปนประโยชน ยกเวนกรณทไมมขอกฎหมายบญญตไว และเปนการเปดโอกาสใหนกทรพยากรบคคลใชดลพนจตามความเหมาะสม ไมกระทบกบผมสทธรายอน และเปนผลดแกผรบบรการ นกทรพยากรบคคลจะเลอกใชหลกการไมท าอนตรายและการท าสงดและเปนประโยชนมากกวาหลกความยตธรรม 2) ระหวางหลกจรยธรรมการเคารพในบคคล (Autonomy) กบหลกจรยธรรมการไมท าอนตรายและการท าสงดและเปนประโยชน (Non-Maleficence & Beneficence) พบวา นกทรพยากรบคคลเลอกใชหลกจรยธรรมการเคารพในบคคลมากกวาหลกการไมท าอนตรายและการท าสงดและเปนประโยชน ส าหรบสถานการณการปฏบตงานทอาจไมตองการด าเนนการใหเปนไปตามกฎ ระเบยบทก าหนด ทงนความคดเหนเกยวกบการตดสนใจใชหลกจรยธรรมในการปฏบตงานทเปนประเดนขดแยงทางจรยธรรมดงกลาว สอดคลองกบผลการวจยความคดเหนเกยวกบหลกจรยธรรมทใชตดสนใจในการปฏบตงานทเหนวา หลกจรยธรรมทควรค านงถง คอ หลกความยตธรรม หลกการเคารพในบคคล และหลกการไมท าอนตรายและการท าสงดและเปนประโยชนตามล าดบ ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1.1 สรางความรความเขาใจเกยวกบจรยธรรม จรรยาบรรณ หลกจรยธรรม และแนวทางการประพฤตตามหลกจรยธรรม ความแตกตางระหวางการใชหลกจรยธรรมในการปฏบตงานกบการประพฤตปฏบตตามจรรยาบรรณ รวมทงประเดนปญหาทางจรยธรรมดานทรพยากรบคคล เพอชวยใหเกดการตดสนใจทดทถกตองในการปฏบตงานและมพฤตกรรมทพงประสงคของนกทรพยากรบคคลทด 1.2 ควรก าหนดหลกจรยธรรมส าหรบนกทรพยากรบคคลเพอใชยดถอเปนหลกในการเลอกตดสนใจปฏบตงานใหเกดผลด และก าหนดแนวทางการประพฤตตามหลกจรยธรรมส าหรบนกทรพยากรบคคล เพอใชเปนกรอบแนวทางการประพฤตทดในการปฏบตงาน อยางนอยควรมดงน

Page 13: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

160 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

หลกจรยธรรม แนวทางการประพฤตปฏบตตามหลกจรยธรรม "จรรยาบรรณส าหรบนกทรพยากรบคคล"

หลกความยตธรรม (Justice) หลกการน คอ "สงทเทากนตองไดรบการปฏบตทเหมอนกน สงทตางกนกตองไดรบการปฏบตทตางกน" “หลกความยตธรรม” จงหมายถง การไมเลอกปฏบต การใหความเสมอภาค หรอ การปฏบตอยางเทาเทยมกน

1. ใหบรการแกผ รบบรการทกคนอยางเทา เทยมกน โดยปราศจากอคตหรอเงอนไขใดๆ 2. ปฏบตงานภายใตมาตรฐานงานเดยวกน 3. ปฏบตตนกบผรบบรการทกคนอยางเสมอภาค และเทาเทยมกนไมวาจะอยในสถานะขาราชการหรอลกจาง หรอด ารงต าแหนงใด 4. ใหค าปรกษา แนะน าแกผรบบรการทกคนอยางเสมอภาคเปนธรรม 5. ไมปฏบตงานตามความชอบใจสวนบคคล เชน ไมน าเรองสวนตวมามผลตอการปฏบตหนาท

ห ล ก ก า ร ไ ม ท า อ น ต ร า ย ( Non-Maleficence) หลกการนมพนฐานแนวคดวา "ทกคน ในสงคมมหนาททจะไมท าอนตรายตอผอนทงดานรางกายและจตใจ" “หลกการไมท าอนตราย” จงหมายถง การปฏบตตามหนาท การไมละเมดสทธ ของผรบบรการหรอผอน รวมถงการไมกระท าการใดๆ ใหเปนอนตรายตอผอนดวย

1. ปฏบตงานอยางถกตองตามกฎ ระเบยบ และหลกเกณฑทก าหนด 2. ใหบรการตรงตามความตองการทแทจรงของผรบบรการ 3. ปฏบตหนาทใหส าเรจดวยด ไมปฏบตงานลาชาจนท าใหเกดความเสยหายแกผรบบรการ 4. ใชวาจาสภาพ ไมเสยดส และไมแสดงอารมณตอผรบบรการ 5. ไมหลกเลยงหรอละทงหนาททควรท าอนเกยวกบงานของตนจนกอใหเกดความเสยหายแกผรบบรการ หนวยงาน หรอองคกร 6. ไมละเมดสทธของผรบบรการ หรอใหบรการเพอใหไดตามสทธนนๆ 7. ไมกระท าการใดๆ อนอาจน ามาซงความเสอมเสยแกเกยรตของนกทรพยากรบคคล

หลกการท าในสงทดและเปนประโยชน (Beneficence) หลกการนอยบนแนวคดวา "บคคลควรปองกนสงเลวรายหรออนตรายแกบคคลอน บคคลควรขจดสงเลวรายออกไป และ

1. ใหบรการทเปนประโยชนแทจรงและยงยนแกผรบบรการ 2. เตมใจชวยเหลอเพอแกปญหาใหแกผรบบรการใหไดรบประโยชนตามสทธมากทสด

Page 14: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

161

หลกจรยธรรม แนวทางการประพฤตปฏบตตามหลกจรยธรรม "จรรยาบรรณส าหรบนกทรพยากรบคคล"

บคคลควรกระท าหรอสงเสรมสงทดและเปนประโยชนแกผอน" “ ห ล ก ก า ร ท า ใ น ส ง ท ด แ ล ะ เ ป นประโยชน” จงหมายถง การสงเสรม สนบสนนในสงทด ความหวงด เออเฟอ และมงใหเกดประโยชนตอผอน

3. ค านงถงสทธของผรบบรการหรอผทเกยวของ แมวาเขาจะไมไดเรยกรองสทธกตาม 4. ใหโอกาสและสนบสนนสมาชกในองคกรอยางเทาเทยมกน เพอประโยชนของบคลากรและองคกร 5. ปฏบตงานโดยค านงถงผลกระทบอนๆ ทอาจเกดขนท งผรบบรการ ผอน หนวยงาน และองคกร 6. ใหขอแนะน าเพมเตมทเปนประโยชนแกผรบบรการ

หลกการเคารพในบคคล (Autonomy) หลกการนคอ การยอมรบความสามารถและความคดเหนของปจเจกบคคลโดยมรากฐานความคดจากหลกการวา "ปจเจกบคคลควรจะมสทธในการตดสนใจเลอกทางเดนชวตของเขาไดเอง" “หลกการเคารพในบคคล” จงหมายถง การเคารพในการตดสนใจหรอความประสงคของผอน การใหขอมลทถกตองครบถวน เพอประกอบการตดสนใจ การเกบรกษาความลบ ไมเปดเผยหรอปกปดขอมลสวนบคคล รวมถงการยอมรบฟงความคดเหน ของผอน

1. ยอมรบความคดเหนหรอการตดสนใจของผรบบรการ 2. ใหค าปรกษาหรอแนะน าในสงทถกตองดวยเหตผลอยางตรงไปตรงมา 3. สรางความเขาใจ/ใหขอมลตรงตามขอเทจจรงอยางครบถวนเพอการพจารณาตดสนใจ 4. เคารพในสทธมนษยชน / ใหเกยรตและใหความเคารพนบถอแกสมาชกในองคกร 5. เคารพและรกษาความลบของผรบบรการโดยไมน าขอมลออกมาเผยแพรหรอวพากษวจารณ 6. ใหขอม ล ในงาน ทท า ต อผ เ ก ย วขอ งอย า งครบถวนตรงไปตรงมา โดยไมปดปงขอมลบางประการทส าคญอนอาจกอใหเกดความเสยหายแกงานและองคกรได 7. ไมเปดเผยขอมลทางราชการ เพอประโยชนแกตนเองและพวกพอง หรอดแลขอมลทางราชการอยางระมดระวงและใชประโยชนในทางทถกตอง

1.3 สงเสรมใหนกทรพยากรบคคลปฏบตงานตามหลกจรยธรรมและจรรยาบรรณ 1.4 น าแนวทางการตดสนใจใชหลกจรยธรรมในการปฏบตงานดานทรพยากรบคคลมาใชในการปฏบตงาน ดงน (1) หลกความยตธรรม (Justice) มหลกปฏบต คอ ก) นกทรพยากรบคคลตองใหความเสมอภาคหรอไมเลอกปฏบต โดยยดถอกฎ ระเบยบ หลกเกณฑทก าหนดไว เปนประการแรก

Page 15: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

162 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

ข) หากไมมกฎ ระเบยบ หลกเกณฑก าหนดไว นกทรพยากรบคคลตองใหความเสมอภาคหรอไมเลอกปฏบตโดยยดเหตผลความจ าเปนเหมาะสมเปนล าดบถดมา (2) หลกการเคารพในบคคล (Autonomy) มหลกปฏบต คอ ก) นกทรพยากรบคคลตองใหขอมลทเปนประโยชนและครบถวนแกผรบบรการ เพอประกอบการตดสนใจของเขาเอง ข) นกทรพยากรบคคลตองเคารพในการตดสนใจของผรบบรการ เมอไดใหขอมลทเปนประโยชนและครบถวนแลว แมวาจะถกปฏเสธกตาม ค) นกทรพยากรบคคลไมควรยดถอใชหลกจรยธรรมน หากความประสงคของผรบบรการขดกบขอเทจจรงหรอกฎ ระเบยบ ทก าหนดไว (3) หลกการไมท าอนตรายและท าในสงดและเปนประโยชน (Non-Maleficence and Beneficence) หมายถง การปฏบตงานตามหนาทในความรบผดชอบ การไมละเมดสทธของผรบบรการ การไมท าใหเกดอนตราย และการไมสรางปญหาใหแกผรบบรการหรอผอน รวมทงการปฏบตงานใหเกดผลดหรอเปนประโยชนแกผรบบรการดวย โดยมหลกปฏบต คอ ก) ผลจากการปฏบตงานนนเปนผลดหรอประโยชนตอผรบบรการ โดยผลดนนตองไมขดกบกฎ ระเบยบ หลกเกณฑทก าหนด ข) ผลจากการปฏบตงานนนเปนผลดหรอประโยชนตอผรบบรการ โดยผลดนนตองเปนผลดอยางแทจรงแกผรบบรการ ค) ผลจากการปฏบตงานนนเปนผลดหรอประโยชนตอผรบบรการ โดยผลดนนตองไมมผลกระทบกบผรบบรการรายอนหรอผอน 2. ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป 1) ควรศกษาวจยประเดนปญหาขดแยงทางจรยธรรม (Moral Dilemma) ในกระบวนการบรหารทรพยากรบคคลใหมากขน เพอใชเปนกรณศกษาใหนกทรพยากรบคคลไดคดวเคราะหและใชเปนกรอบแนวทางในการตดสนใจของนกทรพยากรบคคลรนตอไป 2) การศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมของนกทรพยากรบคคลหรออนๆ ควรศกษาจากประชากรหรอกลมตวอยางทเปนผรบบรการหรอผทมสวนเกยวของดวย 3) ควรศกษาวจยเพอคนหาแนวทางการสงเสรมหรอปลกฝงพฤตกรรมทางจรยธรรมใหแกนกทรพยากรบคคลกรงเทพมหานคร 4) ควรศกษาวจยหลกจรยธรรมของต าแหนงอนๆ ในสงกดกรงเทพมหานครเพมเตม เพอใหการปฏบตงานของกรงเทพมหานครเกดประสทธภาพ ประสทธผล และผลดครอบคลมในทกภารกจของกรงเทพมหานคร

Page 16: A Study of The Ethical Behaviors in The Performance of ... · แม้ว่านักทรัพยากรบุคคลได้ปฏิบัติงานโดยยึดกฎ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2560

163

บรรณานกรม

กองวนยและเสรมสรางจรยธรรม ส านกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร.(2553). เอกสาร

แบบสอบถามโครงการสมมนาการเสรมสรางคณธรรมและจรยธรรมของขาราชการกรงเทพมหานคร และเอกสารแบบสอบถามโครงการสมมนาการมสวนรวมในการปองกนการทจรตเพอใหกรงเทพมหานครใสสะอาด.

ระเบยบกรงเทพมหานครวาดวยประมวลจรยธรรมของขาราชการและลกจางกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2552. (2553, 2 กมภาพนธ). ราชกจจานเบกษา. เลม 127 ตอนพเศษ 17 ง หนา 20.

ศรชย กาญจนวาส. (2552). ทฤษฎการทดสอบแบบดงเดม. (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ส านกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร . (2554-2557). รายงานการบรหารทรพยากรบคคลก ร ง เ ท พ มห า น ค ร ป ร ะ จ า ป ง บ ป ร ะ ม าณ พ . ศ . 2554-2557. ก ร ง เ ท พ ฯ : โ ร ง พ ม พมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

______________. (2551). เอกสารประกอบการจดกจกรรมโครงการบรหารความเปลยนแปลงเพอสรางกระบวนทศนการบรหารระบบจ าแนกต าแหนงและคาตอบแทนใหม. กรงเทพฯ: ส เจรญการพมพ.

ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2554). ก.พ.ค. ผพทกษระบบคณธรรม. กรงเทพฯ: หางหนสวนจ ากด บางกอกบลอก.

ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. (2553). การศกษาพฤตกรรมการปฏบตงานเพอการพฒนาของขาราชการสงกดส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ: ไมปรากฏสถานทพมพ.

สนทร ท.ชยสมฤทธโชค. (2549). หลกการคมครองผบรโภคดานสขภาพแนวพทธ: ศกษาเนนดานยาและผลตภณฑสขภาพ. วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อรอษา ตะเพยนทอง. (2555) . พฤตกรรมจรยธรรมขาราชการทหารกรมสรรพาวธทหารบกเขตดสต กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

Yamane, T. (1973). Statistic: An Introductory analysis. New York: Harper and Row.