a - muka dalamsalinasmjkkh.wikispaces.com/file/view/modul+prinsip+perakaunan+20… · contoh-contoh...

BUKU SUMBER PENGAJARAN & PEMBELAJARAN

PRINSIP PERAKAUNAN

UNIT PERDAGANGAN BIDANG PENDIDIKAN TEKNIK, VOKASIONAL DAN KEMAHIRAN

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

~ Cg Narzuki Online <> http://cgnarzuki.com

PRAKATA

Buku Sumber Pengajaran dan Pembelajaran Prinsip Perakaunan Sekolah Menengah adalah

bahan sumber rujukan yang dihasilkan oleh Unit Perdagangan, Bidang Pendidikan Teknik,

Vokasional dan Kemahiran (BPTVK), Bahagian Pembangunan Kurikulum (BPK),

Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) dengan bantuan guru-guru Prinsip Perakaunan

yang berpengalaman luas dalam mata pelajaran ini.

Buku ini dihasilkan dengan objektif utamanya memberikan maklumat untuk tajuk baru dan

tajuk-tajuk yang dikemaskini atas perubahan sukatan yang berlaku. Buku ini adalah

sebagai bahan sumber tambahan yang perlu digunakan bersama-sama buku teks Prinsip

Perakaunan sedia ada sebelum buku teks yang baharu, diedarkan pada tahun 2011.

Buku ini mengandungi nota-nota berkaitan tajuk baru yang dimasukkan dan tajuk-tajuk yang

mengalami perubahan daripada segi susunan sahaja. Selain itu, setiap tajuk mengandungi

contoh-contoh soalan dan diikuti dengan latihan bersama jawapan akhir. Buku ini bukan

sahaja dapat memudahkan guru mengajar malah memberi idea baru untuk mempelbagaikan

kaedah pengajaran dalam kelas.

Maklumat yang ada dalam buku ini merupakan cadangan sumber isi pelajaran yang boleh

di olah mengikut kesesuaian dan kreativiti guru berdasarkan tahap pelajar. Guru boleh

menggunakan sumber ini dengan merujuk kepada hasil pembelajaran dalam Huraian

Sukatan Pelajaran (HSP) yang baharu.

Besarlah harapan kami agar buku ini dapat digunakan untuk membantu para guru dan

pelajar meningkatkan pengetahuan dan kefahaman dalam mata pelajaran ini. Di samping

itu, buku ini boleh dijadikan panduan demi meningkatkan Pengajaran & Pembelajaran (P&P)

yang lebih berkesan dan seterusnya meningkatkan pencapaian dalam peperiksaan.

Semoga usaha murni ini diberkati olehNya dan mencapai objektif.

Unit Perdagangan Bidang Pendidikan Teknik, Vokasional dan Kemahiran Bahagian Pembangunan Kurikulum Kementerian Pelajaran Malaysia


Prinsip Perakaunan KBSM

TAJUK Muka surat

TAJUK 1 : PENGENALAN KEPADA PERAKAUNAN

1.1 Pendedahan Kepada Penyata Kewangan (e) Pihak yang bertanggungjawab ke atas penyediaan Penyata Kewangan

1

1.2 Sejarah Perakaunan (c) Perkembangan Sistem Perakaunan:

(i) Falsafah Perakaunan Islam Dan Konvensional Konsep Pendedahan vs Konsep Penemuan

(Disclosure vs Discovery) (ii) Falsafah Pelaporan Kos Sejarah dan Nilai Saksama

(Historical dan Fair Value Reporting)

(d) Perakaunan Sebagai Profesion: (i) Maksud Profesional (ii) Akauntan Sebagai Pemimpin

(iii) Keperluan Kod Etika Profesion Perakaunan

1.3 Bentuk Organisasi (a) Pengenalan kepada:

(iv) Koperasi (b) Perbezaan di antara:

(i) Milikan Tunggal (ii) Perkongsian (iii) Syarikat Berhad (iv) Koperasi

1.4 Perakaunan dan Simpan Kira (d) Sub Bidang Perakaunan

(i) Perakaunan Kewangan (ii) Perakaunan Pengurusan (iii) Audit (iv) Percukaian (v) Sistem Maklumat Perakaunan

KANDUNGAN

TAJUK-TAJUK KEMAS KINI DAN TAJUK BARU SUKATAN SEMAK SEMULA PRINSIP PERAKAUNAN



1.6 Konsep, Prinsip dan Andaian Perakaunan serta Ciri Kualitatif Penyata Kewangan

(a) Konsep, Prinsip Dan Andaian Perakaunan: (vi) Konservatisme

(vii) Asas Perakaunan Akruan (x) Pelaporan Berasaskan Nilai Saksama

(b) Ciri Kualitatif Penyata Kewangan: (i) Kebolehfahaman

(ii) Relevan (iii) Kebolehpercayaan (iv) Kebolehbandingan (v) Tepat Masa (Timeliness)

TAJUK 2 : KLASIFIKASI AKAUN : ASET, LIABILITI, EKUITI PEMILIK, HASIL, BELANJA DAN AKAUN KONTRA

2.6 Akaun Kontra (a) Definisi Akaun Kontra

(b) Akaun Kontra mengikut pengelasan akaun

19

2.7 Carta Akaun (a) Definisi Carta Akaun (b) Fungsi Carta Akaun (c) Penyediaan Carta Akaun (d) Inventori :

(i) Sistem Inventori Berkala (ii) Sistem Inventori Berterusan

TAJUK 3 : DOKUMEN PERNIAGAAN SEBAGAI SUMBER MAKLUMAT

3.1 Fungsi Dan Jenis Dokumen Dalam Perniagaan (b) Jenis dokumen perniagaan

(vi) Baucer Bayaran termasuk Penyata Gaji (xiv) Folio Pelanggan (Guest Folio) (xviii) Slip Pindahan Wang

25



TAJUK 4 : JURNAL SEBAGAI BUKU CATATAN PERTAMA

4.1 Fungsi Dan Jenis Jurnal (d) Perekodan urus niaga dalam jurnal daripada:

(i) Dokumen perniagaan • Secara berkomputer

(ii) Pernyataan urus niaga • Secara berkomputer

34

TAJUK 5 : LEJAR 5.1 Fungsi Dan Jenis Lejar

(c) Perekodan urus niaga dalam lejar (termasuk Buku Tunai) berdasarkan: (ii) Pernyataan urus niaga

• Secara berkomputer

(f) Buku Tunai Runcit (Petty Cash Book) (ii) Perekodan Buku Tunai Runcit menggunakan maklumat:

b. Pernyataan urus niaga • Secara berkomputer

36

5.2 Akaun Kawalan (a) Penyediaan akaun kawalan secara manual dan berkomputer:

(ii) Bentuk Lajur

TAJUK 6 : IMBANGAN DUGA

6.1 Fungsi Imbangan Duga (b) Penyediaan Imbangan Duga bentuk T dan berlajur (ii) Secara berkomputer

44

6.2 Hubungan Antara Imbangan Duga Dan Penyata Kewangan (a) Penyata Pendapatan

(iii) Kaedah penyediaan Penyata Pendapatan • Secara berkomputer

(iv) Kesan perekodan sistem inventori ke atas Penyata Pendapatan

(b) Kunci Kira-kira

(iii) Kaedah Penyediaan Kunci Kira-Kira • Secara berkomputer



TAJUK 8 : PERAKAUNAN UNTUK TUNAI 8.3 Belanjawan Tunai Dan Varian

(c) Perbandingan di antara belanjawan dengan urus niaga sebenar

54

TAJUK 9 : PERAKAUNAN UNTUK PENGGAJIAN 9.1 Dokumen Penggajian

(a) Slip Gaji (b) Kaedah Pembayaran:

(i) Tunai (ii) Cek (iii) Bayaran Automatik (Automated Payment)

64

9.2 Kawalan Dalam Penggajian (a) Pemberian Kuasa (Authorisation)

(b) Kawalan dan Keselamatan (Security and Control)

9.3 Pengiraan Gaji (a) Pengiraan gaji kasar

(i) Gaji pokok (ii) Elaun (iii) Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) –

Caruman Majikan (iv) Pertubuhan Keselamatan Sosial Pekerja (PERKESO) –

Caruman Majikan

(b) Jenis-jenis potongan dalam penggajian (i) Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) –

Caruman Majikan dan Pekerja (ii) Pertubuhan Keselamatan Sosial Pekerja (PERKESO) -

Caruman Majikan dan Pekerja (iii) Cukai Berjadual (PCB) (iv) Pinjaman Perumahan (v) Pinjaman Kenderaan (vi) Lain-lain

• Yuran Koperasi • Pinjaman Koperasi

9.4 Kesan Penggajian Ke Atas Pendapatan Membincangkan hasil pembelajaran iaitu

1. Menyatakan maksud gaji dan upah 2. Menyatakan kesan perbandingan antara gaji dan upah terhadap

pendapatan individu.



TAJUK 10 : PERKONGSIAN 10.1 Penubuhan Perkongsian Membincangkan hasil pelajaran iaitu

6. Menyatakan perubahan bentuk pemilikan perniagaan daripada milikan tunggal kepada perkongsian.

7. Menjelaskan kesan kemasukan rakan kongsi baharu.

78

TAJUK 14 : PENGENALAN KEPADA PERAKAUNAN PENGURUSAN

14.3 Akaun Pengeluaran (a) Penyediaan Akaun Pengeluaran.

Membincangkan hasil pembelajaran nombor 2 iaitu merekodkan pemindahan kos pengeluaran ke Penyata Pendapatan.

82

TAJUK 15 : MAKLUMAT UNTUK MEMBUAT KEPUTUSAN

15.1 Maklumat Pengurusan (a) Pengenalan kepada maklumat pengurusan

(i) Jenis maklumat • Perakaunan Kewangan • Perakaunan Pengurusan

(ii) Tujuan maklumat pengurusan

• Perancangan • Kawalan

(b) Penyampaian maklumat pengurusan

(i) Analisis maklumat (ii) Laporan (Surat, Memo dan Email) (iii) Komunikasi

90

15.2 Analisis Penyata Kewangan dan Analisis Nisbah (a) Fungsi dan pengiraan

(ii) Nisbah Kecairan • Nisbah Semasa termasuk Nisbah Ujian Mampu. • Nisbah Ujian Asid

(iii) Nisbah kecekapan

• Tempoh kutipan dan pembayaran hutang



Buku Sumber Pengajaran dan Pembelajaran Prinsip Perakaunan KBSM 1

TAJUK 1 : PENGENALAN KEPADA PERAKAUNAN

(e) Pihak yang bertanggungjawab ke atas penyediaan Penyata Kewangan. Dari segi undang-undang perniagaan, pemilik merupakan pihak yang

bertanggung-jawab memastikan penyata disediakan. Terdapat beberapa

pihak yang terlibat dalam penyediaan Penyata Kewangan.

Tugas-tugas yang dipertanggungjawab kepada pihak-pihak di bawah adalah

tertakluk kepada saiz sesuatu perniagaan.

i) Akauntan

• Memberi nasihat, merancang dan melaksanakan dasar dan sistem

belanjawan, kawalan akaun dan perakaunan lain;

• Menyediakan dan mengesahkan penyata kewangan untuk

dibentangkan kepada pihak pengurusan, pemegang saham, badan

berkanun dan badan-badan lain.

ii) Pengurus Kewangan

• Mengurus pelaporan kewangan supaya berjalan lancar.

• Menyediakan akaun bulanan dan penyediaan laporan kepada pihak

atasan.

• Menyediakan akaun tahunan.

iii) Pengurus Akaun

• Menyelenggara rekod lengkap kesemua transaksi kewangan

sesebuah perusahaan mengikut prinsip perakaunan yang biasa

dengan bimbingan akauntan.

• Mengesahkan ketepatan dokumen dan rekod yang berkaitan

pembayaran, penerimaan dan transaksi kewangan yang lain.

Hasil Pembelajaran Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan dapat:

• menyatakan pihak yang bertanggungjawab atas

penyediaan Penyata Kewangan

1.1 Pendedahan Kepada Penyata Kewangan




• Menyediakan penyata dan laporan kewangan bagi tempoh tertentu.

• Menjalankan pengiraan perakaunan dengan menggunakan pakej

perisian komputer yang standard.




(c) Perkembangan Sistem Perakaunan

(i) Falsafah Perakaunan Islam dan Konvensional

Falsafah Perakaunan Islam Sistem kewangan berasaskan Syariah Islam telah berkembang dan menjadi

bahagian yang penting dalam sistem kewangan antarabangsa. Namun, ianya masih

dalam proses perkembangan dan memerlukan usaha supaya dapat berdaya saing

dalam persekitaran kewangan global. Dalam banyak aspek, kewangan Islam masa

kini masih lagi bergantung kepada standard pengawalseliaan dan perakaunan

konvensional.

Sumber perakaunan Islam adalah berlandaskan Al Quran dan Sunnah.

Semua aspek perakaunan melibatkan kaedah dan aktiviti yang dibenarkan oleh

syarak. Contohnya, larangan melibatkan riba dalam amalan perakaunan Islam.


• Menerangkan perkembangan sistem dan falsafah perakaunan

berasaskan kebertanggungjawaban (accountability), amanah dan

integriti.

• Membezakan falsafah perakaunan Islam dan konvensional

berasaskan konsep pendedahan dan konsep penemuan

(disclosure vs discovery).

• Menerangkan falsafah kos sejarah dan pelaporan nilai saksama

(historical and fair value reporting) dalam sistem perakaunan.

• Menerangkan perkembangan proses perakaunan secara

berkomputer.

• Menjelaskan maksud profesional.

• Mengenal pasti ciri-ciri akauntan sebagai pemimpin.

• Menyenaraikan tanggungjawab akauntan sebagai pemimpin.

• Mengenal pasti kewujudan kod etika profesion perakaunan.

M l i k l k d ik f i k

1.2 Sejarah Perakaunan




Dalam sistem perakaunan Islam, peraturan perakaunan memberi penekanan kepada

aspek akhlak dan etika berpandukan konsep hisbah. Oleh itu, seseorang akauntan

atau Muhtasib perlu memiliki sifat-sifat amanah, benar, bertanggungjawab, adil dan

berakhlak mulia dalam menjalankan tugas-tugasnya sesuai sebagai pemegang

amanah. Perakaunan Islam juga mengambil kira faktor halal haram, kesan moral

dan sosial.

Info:

Sejarah Perkembangan Perakaunan Islam Sejarah perakaunan Islam melalui 3 peringkat iaitu:

1. Zaman Keagungan / Zaman Awal

(a) Zaman Rasulullah

Urusan keluar masuk wang direkodkan.

Melaksanakan kewajipan membayar zakat.

Nilai mata wang mengikut harga semasa.

(b) Zaman Umar Al Khatab

Kementerian khusus ditubuhkan untuk menguruskan hal-hal perakaunan.

Prinsip keseimbangan atau catatan bergu dipraktikkan dengan meluas dalam

pengurusan Baitulmal dengan menggunakan istilah Al-Hisab.

Penggunaan wang dinar dan dirham bertujuan mengelakkan daripada amalan

riba dan penindasan.

Peringkat awal mereka menggunakan dinar emas dan dirham perak.

(c) Zaman Umaiyyah dan Abasiah

Islam berada di puncak ketamadunan

Islam menjadi pusat rujukan ilmu pengetahuan, perluasan kuasa, kaedah

percukaian, perdagangan antarabangsa, pengurusan. Baitulmal yang menjadi

faktor kepada perkembangan perakaunan.

2. Zaman Kemerosotan

(a) Pertengahan abad ke-5 Hijrah, perpecahan empayar dan umat Islam.

Ulamak dan pemimpin berebut kuasa untuk memerintah dan saling menjatuhkan

antara satu sama lain.

Masing-masing hanya mementingkan harta sedangkan ajaran Islam sudah tidak

diambil perhatian, menyebabkan terputusnya prinsip-prinsip Islam termasuklah

perakaunan dan perekonomian.

(b) Lewat abad 18 -19M, pengaruh barat terhadap dunia Islam

Empayar Osmaniah di bawah pemerintahan Kamal Atartuk dipengaruhi Barat.

Barat melakukan perluasan kuasa khususnya ke negara-negara Islam

Barat mahu mengaut keuntungan ekonomi di negara yang dijajah.




Falsafah Perakaunan Konvensional Konsep perakaunan konvensional menekankan ciri-ciri tertentu kepada amalan

perakaunan iaitu mengambil kira perkara yang hanya boleh diukur dengan nilai

kewangan. Sehubungan itu, dalam membuat keputusan perniagaan, pengurus

biasanya akan membuat keputusan perniagaan berdasarkan keuntungan semata-

mata. Prestasi syarikat lazimnya dikaitkan dengan keuntungan yang dicapai tanpa

menekan kepada cara dan punca keuntungan. Lebih tinggi keuntungan akan

menggambarkan prestasi kerja pengurus yang lebih baik.

Maka adalah tidak mustahil bagi seseorang pengurus untuk membuat

tindakan perniagaan tanpa mengambil kira kesannya terhadap masyarakat dan alam

sekitar. Kes pembukaan pusat hiburan tanpa kawalan, pembalakan di lereng bukit,

mengaut keuntungan yang berlipat ganda melalui penipuan terhadap pengguna

adalah hasil daripada nilai dan pandangan manusia terhadap faktor keuntungan itu.

Konsep Pendedahan vs Konsep Penemuan (Disclosure vs Discovery)

Bagi tatacara pelaporan maklumat perakaunan, konsep pendedahan menyatakan

bahawa semua maklumat penting perlu didedahkan iaitu tidak ditinggal atau

disembunyikan. Ianya berkait dengan kerelevanan dan kematerialan.

Di samping itu, ia memerlukan kejujuran dalam pembentangan laporan

perakaunan. Kesemua nilai yang dilaporkan dalam penyata kewangan sepatutnya

merupakan nilai yang sememangnya sepatutnya dilaporkan. Pendedahan maklumat

tambahan yang tidak dapat didedahkan pada permukaan penyata tetapi relevan

(c) Kejatuhan Islam di tangan Barat

Zaman kebangkitan Eropah menyebabkan Islam jatuh.

Musnahnya Pusat Sumber Baitul Hikmah di Sepanyol

Harun Al-Rasyid menggalakkan kedatangan orang luar ke Baghdad.

Barat menguasai keseluruhan umat Islam dan akhirnya segala ilmu Islam telah

berpindah kepada Barat atau dimusnahkan.

3. Zaman Kebangkitan Semula

(a) Abad 20

Kebangkitan semula Islam

Pengkajian perakaunan diperhebatkan apabila masyarakat sedar akan masalah

riba yang membelenggu.

Seminar dan persidangan mula diadakan untuk memberi pendedahan tentang

pelbagai ajaran Islam khususnya dalam ekonomi.




kepada nilai perniagaan secara keseluruhan biasanya dibuat dalam nota kepada

Penyata Kewangan (notes to the account). Antara perkara yang didedahkan dalam

nota kepada Penyata Kewangan ialah kaedah-kaedah perakaunan yang digunakan

bagi menilai inventori, mengira susut nilai dan mengiktiraf hasil.

Perkara-perkara lain yang perlu didedahkan adalah perubahan dalam

anggaran perakaunan, instrumen kewangan dan liabiliti luar jangka. Konsep ini

bukan sahaja mengutamakan pendedahan segala maklumat penting, tetapi

memerlukan juga maklumat atau data berkenaan disusun dengan teratur supaya

senang dibaca dan difahami. Sehubungan dengan itu, pendedahan semua

maklumat tentang syarikat akan membolehkan pengguna maklumat kewangan

melihat semua perkara yang perlu dalam membuat keputusan dan perancangan

berkaitan dengan firma itu.

Konsep penemuan pula menyatakan maklumat hanya didedahkan sekiranya

perkara itu dibangkitkan atau dipersoalkan oleh pihak lain atau pihak luar.

Contohnya, dari segi hasil jualan, penjual sepatutnya mendedahkan keadaan

sebenar barangan jualan dengan jujur supaya sebarang kekurangan didedahkan

kepada pembeli. Tanggungjawab untuk “menemui” kekurangan tersebut tidak

sepatutnya dipindahkan kepada pembeli. Namun mengikut peruntukan undang-

undang berasaskan “Caveat Emptor" (Buyers Beware), pihak penjual tidak

bertanggung jawab sehinggalah kekurangan ditemui oleh pembeli. Oleh itu, konsep

pendedahan seharusnya bermula dengan tatacara aktiviti perniagaan dilakukan dan

bukan hanya mengenai tatacara maklumat didedahkan dalam penyata kewangan.

(ii) Falsafah Pelaporan Kos Sejarah dan Nilai Saksama

(Historical and Fair Value Reporting)

Kos sejarah Kos sejarah ialah kos sebenar, iaitu kos yang telah benar-benar berlaku. Sebarang

kos selain kos sejarah adalah subjektif dan maklumat perakaunan menjadi butir

anggaran semata-mata. Bagi tujuan membuat keputusan tentang rancangan dan

tindakan pada masa hadapan, pihak pengurusan perlu terlebih dahulu mengetahui

prestasi masa lalu yang sebenar. Untuk mengukur prestasi masa lalu, angka

pengukurnya tidak lain dan tidak bukan ialah kos sejarah.




Nilai Saksama Nilai Saksama merupakan anggaran nilai terhadap harga pasaran yang realistik dan

munasabah. Dalam perakaunan, nilai saksama digunakan sebagai anggaran

kepada harga pasaran bagi aset (atau liabiliti) sekiranya (apabila) nilai pasaran

sebenar tidak dapat ditentukan. Sungguhpun begitu, persetujuan di antara kedua-

dua belah pihak yang berurusniaga hendaklah dicapai.

Konsep pelaporan berasaskan nilai saksama. Nilai berasaskan kos sebenar masih digunakan sebagai nilai untuk direkodkan ke

dalam jurnal sama seperti mengikut konsep kos sejarah. Namun pada tarikh

penyata kewangan disediakan, kesemua nilai atau angka di dalam buku perlu

disemak untuk memastikan nilai di dalam buku perakaunan adalah nilai saksama.

Keperluan ini dibuat supaya nilai yang akan dilaporkan dalam penyata

kewangan dapat memberi gambaran terkini mengenai nilai perniagaan. Kesemua

item yang dilaporkan berdasarkan kos sejarah perlu diselaraskan jika tidak lagi

merupakan nilai saksama. Contohnya jika terdapat item aset atau liabiliti yang tidak

menunjukkan nilai saksama, pelarasan perlu dibuat kepada nilai sejarah item

tersebut walaupun aset atau liabiliti ini tidak dicadangkan untuk dijual. Konsep ini

sama dengan konsep penilaian semula tetapi sekarang menjadi kelaziman yang

perlu dilaksanakan pada setiap tarikh penyediaan penyata kewangan.

(iii) Proses perakaunan (Manual dan Berkomputer) Dalam proses perakaunan secara manual, media penyimpanan maklumat adalah

buku-buku perakaunan seperti Jurnal, Buku Tunai dan Lejar secara fisikal. Kesemua

catatan dan rekod dibuat secara bertulis. Penyediaan akaun dalam sistem manual

agak rumit kerana banyak kerja tulis menulis, pindah memindah daripada dokumen

ke jurnal, lejar, Imbangan Duga dan seterusnya penyediaan Penyata Kewangan.

Pelbagai kesilapan juga boleh berlaku.

Dalam proses perakaunan berkomputer pula, media penyimpanan maklumat

adalah media elektronik seperti disket, cakera optik dan katrij digunakan.

Penyediaan akaun adalah mudah dan cepat kerana program telah diaturcarakan.

Pengiraan, pemindahan dan penyemakan ketepatan data boleh dilakukan secara

automatik (berkomputer). Dokumen-dokumen perniagaan seperti resit, invois dan

sebagainya juga boleh dihasilkan. Pengeposan dan penyediaan Imbangan Duga

serta Penyata Kewangan disediakan secara automatik.




(d) Perakaunan Sebagai Profesion

(i) Maksud Profesional

Profesional merujuk kepada sesuatu profesion atau pekerjaan ikhtisas yang

dilakukan oleh seseorang yang mempunyai kemahiran tertentu dan terlatih

dalam bidang-bidang yang diceburi.

(ii) Akauntan Sebagai Pemimpin

Akauntan adalah seseorang yang mengkhusus dalam bidang perakaunan.

Tugas seorang akauntan sekarang merangkumi sebagi penasihat

perniagaan. Justeru itu, akauntan bukan lagi hanya sebagai seorang

pelaksana proses tetapi perlu membuat keputusan. Dalam urusan

pembuatan keputusan, akauntan harus memikirkan kesan setiap keputusan

yang dibuat bukan hanya kepada prestasi perniagaan atau organisasi, tetapi

juga kepada pekerja, masyarakat dan persekitaran. Akauntan perlu bertindak

sebagai seorang pemimpin yang berakauntabiliti kepada pihak dalaman

perniagaan dan pihak awam. Seorang akauntan mempunyai tanggungjawab

yang besar. Oleh itu mereka perlu mempunyai ciri-ciri sebagai seorang

pemimpin seperti akauntabiliti, jujur, amanah, komited dan berintegriti.

Tanggungjawab seorang akauntan secara umumnya adalah seperti berikut:

• menyediakan Penyata Kewangan.

• membuat keputusan.

• merancang belanjawan.

• merancang pelan strategik dan taktikal.

• berurusan dengan pasaran kewangan.

• juruaudit dalaman.

• penasihat dan perancang percukaian.

(iii) Keperluan Kod Etika Profesion Perakaunan

Seorang akauntan yang baik perlu mematuhi beberapa kod etika yang

berkaitan dengan profesionnya ketika menjalankan tugas. Etika profesional

bagi seorang akauntan adalah berdasarkan Kod Etika untuk Akauntan

Profesional (Code of Ethics for Professional Accountants) yang dikeluarkan

oleh International Federation of Accountants (IFAC) menyatakan bahawa

etika adalah mengenai prinsip, nilai dan kepercayaan yang memberi kesan




pada pengaruh, pertimbangan dan tingkah laku. Ianya melangkaui

pematuhan undang-undang, syarat-syarat dan peraturan. Dengan kata lain

etika adalah melakukan perkara yang betul dalam apa jua keadaan.

Tanggungjawab Akauntan Awam (Akauntan Berdaftar): 1. Melakukan kerja-kerja pengauditan rekod-rekod kewangan bagi

memastikan rekod perakaunan itu mematuhi piawaian perakaunan yang

ditetapkan dan memenuhi keperluan Akta Syarikat 1965.

2. Melakukan kerja dalam bidang percukaian iaitu sebagai penasihat dan

perancang percukaian.

3. Melakukan kerja-kerja kesetiausahaan bagi sesebuah perniagaan seperti

mengurus pendaftaran perniagaan dan syarikat baharu serta mengurus

pembaharuan lesen perniagaan.

Tanggungjawab Akauntan Pengurusan Bertindak sebagai perancang, pengawal dan pengurus kewangan organisasi

tempat bertugas. Oleh itu, mereka bertanggung jawab menyediakan

belanjawan dan perancangan kos.

Tanggungjawab Akauntan Biasa Berkhidmat dalam organisasi kerajaan atau industri:

1. Merekod urus niaga dan menyediakan penyata kewangan.

2. Menyelia atau mengurus kakitangan bawahan.

3. Menjalankan kerja-kerja dalam bidang sistem maklumat perakaunan

organisasi.

4. Melakukan kerja-kerja sebagai juru audit dalaman.




(a) Pengenalan kepada :

(iv) Koperasi Koperasi merupakan badan atau pertubuhan yang dibentuk bersama oleh

sekumpulan individu untuk menggalakkan kepentingan sosial dan ekonomi ahli-

ahlinya mengikut prinsip-prinsip koperasi. Ciri-ciri koperasi ialah seperti berikut:

1. Tujuan

Sebuah organisasi yang menjalankan perniagaan untuk memperoleh

keuntungan tetapi matlamat utamanya adalah untuk memberi kebajikan

kepada anggota. Koperasi menjaga kepentingan anggota-anggota dan

memberi perkhidmatan ekonomi kepada mereka untuk meningkatkan taraf

hidup dan kebajikan anggota-anggotanya.

Contoh : Koperasi Sekolah – menyediakan perkhidmatan jualan alat tulis dan

jualan pakaian unit beruniform.

2. Penubuhan

Koperasi didaftarkan dengan Ketua Pendaftar Koperasi di bawah Ordinan

Koperasi Malaysia 1984 (Pindaan 1995). Yuran pendaftaran penubuhan

tidak dikenakan. Perkataan ”Koperasi” dan ”Berhad” mesti menjadi

sebahagian daripada namanya.

3. Liabiliti Koperasi dan para ahlinya menanggung liabiliti terhad. Koperasi mempunyai

taraf perundangan sendiri dan terpisah daripada anggotanya. Koperasi boleh

membeli aset, mengikat perjanjian, mendakwa dan didakwa atas namanya.

4. Modal Koperasi mendapat modal melalui sumbangan saham oleh setiap anggota.

Harga saham adalah tetap seperti yang telah dinyatakan dalam Undang-

Undang Kecil Koperasi.

1.3 Bentuk Organisasi


• Menyenaraikan ciri-ciri koperasi.

• Membanding dan membezakan ciri-ciri setiap organisasi

perniagaan dari segi milikan, sumber modal dan liabiliti.




5. Kuasa dan Keahlian Semua anggota mempunyai satu undi dan hak atau suara yang sama tidak

kira jumlah saham yang dimilikinya. Setiap anggota tidak boleh memiliki lebih

daripada 20% daripada jumlah modal sesebuah koperasi.

6. Pentadbiran dan Kawalan

Koperasi ditadbir oleh satu Anggota Lembaga Koperasi (ALK). ALK ini dilantik

dalam mesyuarat agung tahunan koperasi menerusi pengundian. Mesyuarat

agung tahunan ini mesti diadakan setiap tahun. ALK bertanggungjawab

menggubal dasar, membuat perancangan dan menetapkan matlamat

koperasi itu.

7. Dividen kepada anggota

Dividen akan dibayar berdasarkan kepada jumlah modal saham yang

disumbangkan oleh anggota sekiranya koperasi memperoleh keuntungan.

Kadar dividen yang boleh dibayar tidak boleh melebihi 10% mengikut Ordinan

Koperasi Malaysia. Namun begitu, ALK boleh memohon daripada Ketua

Pendaftar Koperasi untuk membayar dividen yang melebihi 10%.

(b) Perbezaan diantara (i) Milikan Tunggal, (ii) Perkongsian, (iii) Syarikat Berhad dan (iv) Koperasi. Jadual berikut menunjukkan perbandingan ciri-ciri organisasi perniagaan dari segi

milikan, sumber modal dan liabiliti.

Milikan

Tunggal

Perkongsian Syarikat Berhad Koperasi

1. Milikan Dimiliki oleh

seorang

peniaga sahaja

Dimiliki oleh 2

hingga 20 orang

pekongsi

Bilangan

minimum

pemegang saham

2 orang

Bilangan minimum

anggota 50 orang

2. Sumber modal

Modal

disumbangkan

oleh pemilik

Modal

disumbangkan

oleh setiap

pekongsi

Modal

disumbangkan

oleh pemegang

saham

Sumbangan

saham oleh

anggota

3. Liabiliti Liabiliti tidak

terhad

Liabiliti tidak

terhad

Liabiliti terhad

kepada jumlah

saham yang

dilaburkan.

Liabiliti terhad

kepada

sumbangan

saham anggota




(d) Sub Bidang Perakaunan

Secara umumnya, sub bidang perakaunan terdiri daripada :

(i) Perakaunan Kewangan Perakaunan kewangan ialah salah satu cabang perakaunan yang asas

kerana melibatkan proses maklumat kewangan perniagaan direkod, dikelas,

dirumus, ditafsir dan dihubungkan.

Perakaunan kewangan adalah berkaitan dengan pelaporan prestasi

perniagaan (untung atau rugi) dalam sesuatu tempoh perakaunan, pelaporan

kedudukan kewangan, aliran masuk dan aliran keluar tunai yang berkaitan

dengan operasi perniagaan itu. Objektif utama dalam perakaunan kewangan

adalah untuk menyediakan maklumat-maklumat perakaunan kepada

pengguna yang berkepentingan.

(ii) Perakaunan Pengurusan Perakaunan pengurusan mengkhusus kepada penyediaan maklumat-

maklumat untuk kegunaan dalaman perniagaan seperti pihak pengurusan

dan kakitangan. Maklumat ini digunakan untuk perancangan, kawalan,

pembuatan keputusan dan pengurusan syarikat. Contoh laporan perakaunan

pengurusan adalah belanjawan dan laporan prestasi.

1.4 Perakaunan dan Simpan Kira


• Membezakan perakaunan kewangan dan perakaunan

pengurusan dengan tepat.

• Membezakan perakaunan dengan pengauditan serta percukaian

dengan tepat.

• Menghubungkaitkan perakaunan dengan pengauditan serta

percukaian dengan betul.

• Menyenaraikan kepentingan sistem maklumat perakaunan

dengan tepat dan betul.




(iii) Audit Audit ialah satu proses sistematik untuk memperoleh dan menilai bukti secara

objektif mengenai pernyataan tentang kegiatan kewangan. Tujuannya adalah

untuk menentukan kesesuaian antara pernyataan tersebut dengan kriteria

yang ditetapkan (pematuhan) serta menyampaikan kepada pengguna yang

berkepentingan.

Pengauditan melibatkan aktiviti pemeriksaan dokumen-dokumen

perniagaan bagi mengesahkan urus niaga yang direkod itu sebenarnya telah

berlaku. Di samping itu, pengauditan juga bertujuan untuk mengesahkan

rekod perakaunan yang telah disediakan itu mengikut piawaian dan peraturan

perakaunan yang diterima umum. Biasanya, pengauditan ini dilakukan oleh

juruaudit bertauliah. Pada akhir kerja-kerja pengauditan, juruaudit perlu

mengeluarkan laporan dan memberi pendapat ke atas akaun-akaun yang

telah diperiksa dengan menyatakan laporan kewangan yang diterbitkan

kepada umum itu adalah memberi gambaran yang benar dan saksama (true

and fair view).

(iv) Percukaian Bidang perakaunan yang melibatkan perundingan percukaian, perancangan

percukaian dan penyediaan penyata cukai (retan cukai). Mereka yang terlibat

dalam bidang ini mestilah mahir dalam bidang perakaunan.

(v) Sistem Maklumat Perakaunan Sistem maklumat perakaunan merupakan sistem untuk menjanakan

maklumat perakaunan sebagai sebahagian daripada sistem maklumat

keseluruhan.

Sistem maklumat perakaunan juga merupakan satu rangkaian

prosedur yang berhubungan antara satu maklumat perakaunan dengan satu

maklumat perakaunan yang lain. Contohnya maklumat perakaunan

kewangan dihubungkan dengan maklumat perakaunan pengurusan atau

percukaian. Sistem ini berperanan untuk memproses data-data perakaunan,

seterusnya menghubungkan data-data ini dengan sistem maklumat

pengurusan agar dapat digunakan oleh organisasi dalam proses pembuatan

keputusan.




Jadual di bawah menunjukkan perbezaan di antara Perakaunan Kewangan dengan

Perakaunan Pengurusan:

Aspek PERAKAUNAN KEWANGAN PERAKAUNAN PENGURUSAN

Pengguna Melaporkan kepada pihak luaran

organisasi seperti pelabur, pemegang

saham, Jabatan Hasil dan pihak

perundangan.

Melaporkan kepada pihak dalaman

organisasi bagi melaksanakan

fungsi pengurusan seperti

perancangan, pengawalan,

penilaian prestasi dan pembuatan

keputusan.

Masa Merupakan ringkasan kepada aktiviti

yang telah lepas.

Lebih menumpukan kepada aktiviti

yang mempengaruhi keputusan

masa depan.

Tumpuan

laporan

Hanya data-data yang telah

diringkaskan yang dilaporkan dalam

laporan tahunan dan mewakili

keseluruhan organisasi.

Laporan adalah terperinci dan

melaporkan mengikut bahagian,

produk, pelanggan atau segmen.

Perundangan

Laporan perlu disediakan mengikut

Prinsip Perakaunan Yang Diterima

Umum. (Generally Accepted

Accounting Principles –GAAP)

Tidak perlu mengikut Prinsip

Perakaunan Yang Diterima Umum.

(Generally Accepted Accounting

Principles –GAAP)

Pematuhan Mempunyai mandatori iaitu mesti

dibuat secara terperinci.

(Akta Syarikat 1965 dan Piawaian

Pelaporan Kewangan (Financial

Reporting Standard))

Tiada mandatori iaitu mempunyai

pilihan untuk disediakan laporan

atau tidak.




(a) Konsep, Prinsip dan Andaian Perakaunan serta Ciri Kualitatif Penyata Kewangan:

(vi) Konservatisme Prinsip ini adalah berkait rapat dengan polisi berhati-hati yang diamalkan

untuk melindungi perniagaan daripada segala kerugian yang mungkin

berlaku. Sehubungan dengan prinsip ini, segala kerugian yang dijangkakan

hendaklah diambil kira sebagai belanja dalam Penyata Pendapatan tetapi

segala keuntungan yang dijangkakan tidak boleh diiktiraf sebagai pendapatan

sehingga keuntungan ini telah diperoleh. Penggunaan konsep ini bagi

memastikan:

• aset dan hasil tidak terlebih nyata,

• liabiliti dan belanja tidak terkurang nyata,

• kerugian mesti direkod walaupun belum berlaku,

• keuntungan hanya direkod bila telah berlaku.

Contohnya, pihak pengurusan biasanya terlalu optimis mengenai

masa hadapan perniagaannya. Keadaan ini mungkin akan

memberikan keyakinan kepada mereka bahawa kedudukan kredit

pelanggan mereka yang tertentu adalah sentiasa baik. Keadaan ini

akan menyebabkan untung terlebih nyata kerana peruntukan hutang

ragu yang rendah disediakan. Oleh itu, dalam keadaan ini konsep

konservatisme perlu digunakan. Peruntukan hutang ragu perlu

diwujudkan untuk meminimakan daripada berlakunya untung yang

terlebih nyata.

1.6 Konsep, Prinsip dan Andaian Perakaunan serta

Ciri Kualitatif Penyata Kewangan


Menerangkan konsep dan prinsip perakaunan.

Menjelaskan dengan contoh konsep dan prinsip perakaunan.

• Menyenaraikan ciri-ciri kualitatif Penyata Kewangan.




(vii) Asas Perakaunan Akruan Asas Perakaunan Akruan ialah istilah baru bagi konsep pemadanan.

(x) Pelaporan Berasaskan Nilai Saksama Penyata Kewangan perlu memberikan maklumat yang tepat, tidak

mempunyai apa-apa kesilapan yang material serta dapat memberikan

gambaran benar dan saksama. (Rujuk muka surat 5)

(b) Ciri Kualitatif Penyata Kewangan: (i) Kebolehfahaman

Pengguna-pengguna maklumat harus dapat memahami kandungan

maklumat yang disampaikan kepada mereka. Melalui cara ini, maklumat

tersebut dapat digunakan dengan sebaik-baiknya mengikut keperluan

masing-masing.

(ii) Relevan Maklumat perakaunan mesti relevan dengan tujuan maklumat tersebut diberi

atau disediakan. Pemerolehan maklumat yang tidak relevan akan

menyebabkan keputusan yang tidak tepat diambil semasa membuat

perancangan. Oleh itu, maklumat-maklumat dalam penyata kewangan yang

berkaitan dengan peristiwa lalu selalunya tidak begitu relevan kerana

akauntan pengurusan lebih mementingkan aktiviti-aktiviti pada masa kini dan

masa hadapan.

(iii) Kebolehpercayaan Kebolehpercayaan merujuk kepada maklumat yang bebas daripada ralat dan

kesilapan. Oleh itu, semua fakta perlu didedahkan berserta bukti yang kukuh.

Selain itu, sesuatu maklumat mesti bebas daripada sebarang

pengaruh dan tidak boleh disediakan bagi tujuan memenuhi kepentingan

pihak tertentu sahaja. Maklumat yang diperoleh mesti neutral, iaitu tidak

memihak kepada sesiapa pun dan disahkan oleh pihak lain, terutama pihak

luar seperti juruaudit.




(iv) Kebolehbandingan Ciri ini penting kerana maklumat perakaunan akan digunakan sebagai asas

sesuatu perbandingan, misalnya maklumat dan data dalam laporan prestasi

jabatan-jabatan akan dibandingkan antara dua tempoh yang berlainan.

(v) Tepat Masa (Timeliness) Maklumat harus diperoleh pada masa maklumat tersebut diperlukan kerana

maklumat yang diperoleh lewat daripada tempoh yang ditetapkan tidak dapat

digunakan sebagai asas untuk bertindak.

Dalam perakaunan, maklumat perlu diperoleh dengan lebih kerap bagi

membolehkan aktiviti perancangan, pengawalan,pengukuran prestasi dan

pembuatan keputusan dijalankan pada masa yang ditetapkan.

LATIHAN

1. Dalam sesebuah perniagaan, siapakah yang terlibat dalam penyediaan penyata

kewangan?

2. Terangkan perkembangan sistem perakaunan Islam berasaskan

kebertanggungjawaban (accountability), amanah dan integriti.

3. Berikan perbezaan antara sistem perakaunan Islam dengan sistem perakaunan

konvensional.

4. Berikan perbezaan antara konsep kos sejarah dengan konsep nilai saksama.

5. Nyatakan bidang tugas seorang akauntan dalam sebuah oraganisasi perniagaan.

6. Nyatakan kepentingan kod etika profesion perakaunan dalam amalan harian seorang

akauntan.

7. Nyatakan perbezaan perniagaan perkongsian, syarikat berhad dan koperasi.

8. Bidang tugas seorang akauntan kewangan berbeza dengan bidang tugas seorang

akauntan pengurusan. Sejauh manakah anda bersetuju dengan kenyataan

tersebut?




9. Perakaunan, pengauditan dan percukaian adalah tiga bidang yang berbeza, tetapi

ketiga-tiga bidang ini masih ada persamaan. Bincangkan.

10. Penyata kewangan sepatutnya mudah difahami, relevan, boleh dipercayai dan boleh

dibandingkan. Senaraikan kepentingan ciri-ciri ini dalam penyediaan penyata

kewangan.




TAJUK 2 : KLASIFIKASI AKAUN : ASET, LIABILITI, EKUITI PEMILIK, HASIL, BELANJA DAN AKAUN KONTRA

(a) Definisi Akaun Kontra Akaun kontra ialah akaun yang akan mengurangkan nilai dalam akaun induk.

Contoh akaun induk ialah Akaun-akaun Aset Bukan Semasa, Akaun

Penghutang, Akaun Pemiutang, Akaun Belian, Akaun Jualan dan Akaun

Modal. Akaun kontra bertujuan untuk memberi nilai bersih bagi akaun-akaun

tersebut.

Contoh Akaun-akaun Kontra

• Akaun Susut Nilai Terkumpul

• Akaun Peruntukan Hutang Ragu

• Akaun Pulangan Belian

• Akaun Pulangan Jualan

• Akaun Diskaun Diterima

• Akaun Diskaun Diberi

• Akaun Ambilan

(b) Akaun Kontra mengikut pengelasan akaun Padanan Akaun Kontra dengan Aset, Liabiliti, Modal, Hasil dan Belanja ialah:

• Susut nilai terkumpul mengurangkan Aset Bukan Semasa

• Peruntukan hutang ragu mengurangkan penghutang

• Pulangan belian mengurangkan belian

• Pulangan jualan mengurangkan jualan

• Diskaun diterima mengurangkan belian

• Diskaun diberi mengurangkan jualan

• Akaun Ambilan mengurangkan modal


• Mendefinisikan Akaun Kontra.

• Menyenaraikan akaun-akaun kontra.

• Memadankan akaun kontra mengikut jenis akaun.

2.6 Akaun Kontra




Contoh :

Perniagaan Intan Baiduri

Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Julai 2009 (Petikan)

Jualan 15 000

(-) Pulangan Jualan 200

14 800

(-) Diskaun diberi 300

Jualan Bersih 14 500

Tolak : Kos Jualan

Stok awal 4 500

Belian 12 000

(-) Pulangan Belian 400

11 600

(-) Diskaun diterima 200

Belian bersih 11 400

Perniagaan Intan Baiduri

Kunci Kira-Kira pada 31 Julai 2009 (Petikan)

Aset Bukan Semasa

Kenderaan 50 000

(-) Susut Nilai Terkumpul 5 000

45 000

Aset Semasa

Penghutang 4 500

(-) Peruntukan Hutang Ragu 100

4 400




(a) Definisi Carta Akaun Carta akaun adalah penyenaraian tajuk dan nombor akaun secara sistematik

yang digunakan dalam sistem perakaunan berkomputer sesebuah

perniagaan. Carta akaun juga digunakan untuk tujuan perekodan dalam lejar

am. Sehubungan dengan itu, dalam carta akaun, pengelasan akaun disusun

mengikut jenis akaun seperti aset, liabiliti, ekuiti pemilik, hasil dan belanja.

Carta akaun akan berubah mengikut jenis perniagaan yang dipilih.

Carta akaun boleh dibina sama ada dengan menggunakan sistem

penomboran atau abjad sahaja ataupun kedua-dua angka dan abjad (alpha-

numeric), bergantung kepada spesifikasi sistem.

Contohnya, sistem kod mungkin menetapkan nombor 9000 – 9999

untuk item belanja, nombor 1000 – 1999 untuk item aset dan nombor 2000 –

2999 untuk item liabiliti seperti di bawah:

Belanja

KOD ITEM

9000 Perbelanjaan

9001 Sewa

9002 Kadar bayaran

Aset

KOD ITEM

1000 Aset

1001 Tunai

1002 Penghutang

1003 Kenderaan

2.7 Carta Akaun


• Mendefinisikan carta akaun.

• Menjelaskan kegunaan carta akaun.

• Menyediakan jadual carta akaun.




Liabiliti

KOD ITEM

2000 Liabiliti

2001 Pemiutang

2002 Overdraf bank

2003 Gaji terakru

(b) Fungsi Carta Akaun Carta Akaun berfungsi sebagai tapak (base) untuk menukar nama,

menambah akaun dan memberikan maklumat tambahan kepada akaun yang

ditambah. Bagi sistem perakaunan berkomputer penyediaan carta akaun

adalah perlu untuk membolehkan komputer mengenalpasti akaun.

(c) Penyediaan Carta Akaun Langkah-langkah penyediaan Carta Akaun:

i) Kenal pasti semua akaun berdasarkan urus niaga yang perlu direkod

mengikut pengelasan akaun iaitu aset, liabiliti, ekuiti pemilik, hasil,

belanja dan akaun kontra.

ii) Bandingkan senarai akaun tersebut dengan senarai akaun yang

terdapat dalam perisian perakaunan.

iii) Beri perhatian pada nama akaun, klasifikasi akaun serta maklumat

tambahan lain seperti jenis akaun dan subklasifikasi akaun.

iv) Masukkan maklumat Carta Akaun yang telah dirangka dalam perisian

perakaunan.

(d) Inventori Inventori merujuk kepada semua item yang menjadi barang niaga sesebuah

perniagaan. Bagi perniagaan perkilangan, inventori terdiri daripada inventori

bahan mentah, inventori kerja dalam proses dan inventori barang siap.

Dua sistem yang digunakan untuk menilai inventori adalah:

(i) Sistem Inventori Berkala

(ii) Sistem Inventori Berterusan

Sistem Inventori Berkala tidak menyimpan rekod yang terperinci untuk

mengesan semua inventori yang diterima dan dikeluarkan. Kuantiti dan nilai

inventori pada akhir suatu tempoh ditentukan dengan membuat pengiraan




fizikal. Sistem ini biasanya digunakan oleh perniagaan barangan runcit

yang barang niaganya berharga rendah.

Sistem Inventori Berterusan menyimpan rekod yang terperinci untuk

mengesan semua inventori yang diterima dan yang dikeluarkan. Setiap

pergerakan inventori direkod dengan menggunakan Buku Rekod Inventori atau Kad Lejar Stok. Dengan sistem ini, kuantiti dan nilai stok dalam

perniagaan boleh dipastikan pada bila-bila masa sahaja dengan merujuk

kepada rekod inventori yang disimpan.

LATIHAN

1. Nyatakan maksud akaun kontra dan senaraikan beberapa contoh akaun ini?

2. Nyatakan maksud carta akaun yang diguna dalam perakaunan berkomputer?

3. Sediakan carta akaun menggunakan maklumat berikut:

Modal

Belian dan jualan

Hutang lapuk

Kenderaan (kos)

Gaji

Iklan

Penghutang

Pemiutang

Bank

Tunai

Stok 1 Januari 2009

Pulangan

Angkutan masuk

Peruntukan hutang ragu

Susut nilai Terkumpul Van

Insurans

4. Nyatakan perbezaan antara sistem inventori berkala dengan sistem inventori

berterusan.




TAJUK 3 : DOKUMEN PERNIAGAAN SEBAGAI SUMBER MAKLUMAT

(b) Jenis dokumen perniagaan (vi) Baucer Pembayaran termasuk Penyata Gaji

Penyata gaji merupakan dokumen yang dikeluarkan oleh peniaga kepada

pekerja sekali atau dua kali sebulan. Ia mengandungi maklumat jumlah

pendapatan pekerja dan potongan gaji dalam tempoh tersebut. Perbezaan

antara pendapatan yang diterima dan potongan gaji adalah jumlah gaji bersih

yang diterima oleh pekerja. Contohnya, gaji Encik Hassan bin Said yang

dibayar oleh Aksesori Komputer ABZ untuk bulan Januari 2009 sebanyak

RM2 150.00 akan dimasukkan ke akaun bank Encik Hassan seperti yang

ditunjukkan dalam Rajah 1.

Pembayaran gaji yang dibankkan terus ke akaun pekerja tidak

memerlukan peniaga menyediakan baucar pembayaran.

Rajah 1

AKSESORI KOMPUTER ABZ

SLIP GAJI Januari 2009 Nama : A001 – Hassan bin Said No Kad Pengenalan : 720520-04-5555 No. KWSP : 13065787 No. PERKESO : 116-03 No. Akaun/ Bank : 0408-0057258-52-2 /CEMB

PENERIMAAN POTONGAN RM Gaji Pokok : 1 500.00 KWSP : 180.00 Kerja lebih masa : 500.00 PERKESO : 45.00 Pendapatan lain : 300.00 Potongan Cukai Tuntutan Perbatuan : 100.00 Berkala : 25.00

Jumlah Penerimaan : 2 400.00 Jumlah Potongan : 250.00 Jumlah Bersih : 2 150.00

3.1 Fungsi dan Jenis Dokumen Dalam Perniagaan


• Menyenaraikan dokumen-dokumen sumber dan ciri-ciri

setiap dokumen perniagaan.

• Mengenalpasti fungsi setiap dokumen perniagaan.




(xiv) Folio Pelanggan (Guest Folio)

Folio Pelanggan merupakan satu penyata yang menunjukkan rekod caj yang

dikeluarkan oleh perniagaan perkhidmatan kepada pelanggan, contohnya

perkhidmatan perhotelan. Folio pelanggan akan diserahkan kepada

pelanggan apabila mendaftar keluar selepas pembayaran dibuat.

Folio Pelanggan merupakan item perbelanjaan organisasi perniagaan

atau individu. Contohnya, Pengurus Aksesori Komputer ABZ menginap di

Hotel Harmoni Melaka atas urusan perniagaan. Rajah 2 menunjukkan

pembayaran dibuat dengan menggunakan cek perniagaan sebanyak

RM294.80.

Hotel Harmoni Melaka Jalan Hang Tuah, 75400 Melaka Tel : 06-2826480 Fax: 06-2826481

Website : www.harmoni.com.my E-mail : [email protected]

Mukasurat 1/1

Nama : Zarina binti Ahmad No Invois : 41222 Aksesori Komputer ABZ No. Bilik : 909 17, Jalan Baiduri 1, Tarikh Masuk : 14/01/2009 47500 Subang Jaya Tarikh Keluar : 15/01/2009 No Staf : SOFIA Tarikh Rujukan Butiran Jumlah RM RM 14/01/2009 907 Caj bilik 210.00 210.0014/01/2009 522 Caj internet 20.00 230.0014/01/2009 416 Rasa Sayang Coffee House 38.00 268.0015/01/2009 128 Cukai 10% 26.80 294.8015/01/2009 009 BTMB 123450 (294.80) 0.00 Tandatangan : ………………………………… “Terima kasih Kerana Memilih Hotel Harmoni Melaka”

Rajah 2

Zarina




(xviii) Slip Pindahan Wang

Slip Pindahan Wang adalah dokumen yang digunakan untuk memindahkan

wang pelanggan kepada pihak ketiga secara elektronik.

Rajah 3 menunjukkan permohonan kiriman wang secara elektronik

Aksesori Komputer ABZ kepada pembekal, Syarikat Komputech Maju Sdn.

Bhd., berjumlah RM3 200.00. Pembayaran tersebut dibuat antara dua bank

yang berbeza. Contoh Slip Pindahan Wang ditunjukkan pada halaman 24.




RAJAH 3

Cetakan mesin untuk

[pen

erim

aan

Permohonan Untuk Kiriman Wang BANK TENAGA (M) BERHAD Tarikh :

Cek Jurubank Arahan Pembayaran Region Link

TEMPATAN Deraf Serah Pemindahan Wang Asing Lain‐lain

LUAR NEGARA Pindahan Telegraf Kiriman Wang Melalui Sistem GIRO antara bank

Pemohon Penerima Bank/Cawangan Penerima (jika ada)Nama Aksesori Komputer ABZ Nama Syarikat Komputech Sdn. Bhd. Nama Central Bank Berhad

Pekerjaan ‐ Pekerjaan No. Akaun(jika ada) 0401-2398-65340-

Alamat Aksesori Komputer ABZ, 17, Jalan Baiduri 1, 47500 Subang Jaya

Alamat No. 12/6, Jalan TMR 1, Melaka Raya, 76230 Melaka

Alamat (jika ada) Taman Melaka Raya

Pekan, Bandar Melaka

Tempat & Tarikh Lahir Negara Malaysia

Tujuan Pembayaran Pembayaran invois No. 111456 Lain‐lain butir

LUAR NEGARA TEMPATAN Amaun yang akan dikirim/hantar kepada penerima

Jumlah kos RM SEN Jumlah kos RM SEN

Mata Wang (rujuk sebelah) Jumlah Kiriman W

Jumlah Kiriman W

3 200 00

Komisen Komisen 2 00

Amaun Bayaran Pos Bayaran Pos

Duti Setem Duti Setem

Kadar Kos Kabel Kos Kabel

Fi Perkhidmatan Fi Perkhidmatan

No. Kontrak Tukaran, kadar khas oleh Jumlah Jumlah 3 202 00

Ruangan ini hendaklah dilengkapi mengikut Akta Kawalan Pertukaran Wang, 1953 (bagi urusan pemastautin kepada bukan permastautin sahaja)

PEMOHON Pemastautin Bukan Pemastautin PENERIMA Pemastautin Bukan

Pemastautin

Saya/Kami telah baca dan faham tentang syarat‐syarat dan peraturan yang tertulis diselah. Dengan hal yang demikian segala risiko dan tanggungjawab terhadap permohonan ini adalah tanggungjawab saya/kami sepenuhnya. Sedari itu, sila keluarkan/kirimkan seperti tersebut. Cara pembayaran adalah seperti berikut :

Wang Tunai

Nombor Cek _________________________ untuk RM ______________________ dan debit akaun saya/kami untuk barn perkhidmatan bank atau bayaran yang telah terkurang (jika jumlah cek tidak mencukupi)

Debit Akaun saya/kami 1100001403

Saya/Kami mengaku butir‐butir tersebut di atas dan permohonan saya/kami adalah benar

Tandatangan disahkan oleh :

Tandatangan & Cap PemohonIZZAIDIN

X

30/01/2009

X

X X

X

mtÄ|Çt

AKSESORI KOMPUTER ABZ 1100001403 30 JAN 2009 1309‐54321‐09A REMIT TO ACCOUNT 0401‐2398‐65340‐02 RM3200.00




LATIHAN

1 Berikut adalah penyata gaji yang diambil daripada buku Perniagaan Maju Makmur.

PERNIAGAAN MAJU MAKMUR

SLIP GAJI September 2009 Nama : A022 – Nur Hidayah binti Abdullah No Kad Pengenalan : 870402-01-6320 No. KWSP : 13467925 No. PERKESO : 117-09 No. Akaun/ Bank : 111-12576438-5/MYBANK

PENERIMAAN POTONGAN RM Gaji Pokok : 1 200.00 KWSP : 144.00

Kerja lebih masa : 700.00 PERKESO : 36.00

Pendapatan lain : 350.00 Potongan Cukai

Tuntutan Perbatuan : 150.00 Berkala : 10.00

Jumlah Penerimaan : 2 400.00 Jumlah Potongan : 190.00

Jumlah Bersih : 2 210.00

Berpandukan penyata gaji di atas, jawab soalan berikut:

(a) Nyatakan tujuan dokumen di atas di keluarkan.

(b) Berapakah

i) jumlah gaji bersih ?

ii) jumlah potongan?

iii) gaji pokok?




2 Berikut adalah Folio Pelanggan yang diambil daripada buku Hotel D’Indah Shah Alam.

Hotel D’Indah Shah Alam 15, Jalan Persiaran 2, 40000 Shah Alam, Selangor Tel : 06-2826480 Fax: 06-2826481

Website : www.D’Indah.com.my E-mail : [email protected]

Mukasurat 1/1

Nama : Musa bin Ibrahim No Invois : 09621

Perniagaan Perabot Cengal No. Bilik : 1101

3, Jalan TTU/1, Taman Tasik Utama, Tarikh Masuk : 13/10/2009

75450 Ayer Keroh, Melaka Tarikh Keluar : 15/10/2009

No Staf : WAN KAMARUL

Tarikh Rujukan Butiran Jumlah

RM RM

14/10/2009 1101 Caj bilik 180.00 180.00

14/10/2009 0321 Dobi 20.00 200.00

14/10/2009 0416 D’Selera Coffee House 70.00 270.00

15/10/2009 1101 Caj bilik 180.00 450.00

15/10/2009 0090 Cukai 45.00 495.00

15/10/2009 0900 Mybank 023081 (495.00) 0.00

Tandatangan : ………………………………… “Terima kasih Kerana Memilih Hotel D’Indah Shah Alam” Berdasarkan dokumen di atas, sila jawab soalan berikut.

i. Nyatakan tujuan folio pelanggan dikeluarkan.

ii. Berapakah jumlah yang perlu dibayar oleh Musa?

iii. Bagaimanakah cara pembayaran dibuat?

D’Indah

Musa




3 Berikut adalah Slip Pindahan Wang yang diperoleh dari buku perniagaan Star Computer Shoppe.

Cetakan mesin untuk

pe

nerimaan

Permohonan Untuk Kiriman Wang BANK MALIQ (M) BERHAD Tarikh :

Cek Jurubank Arahan Pembayaran Region Link

TEMPATAN Deraf Serah Pemindahan Wang Asing Lain‐lain

LUAR NEGARA Pindahan Telegraf Kiriman Wang Melalui Sistem GIRO antara bank

Pemohon Penerima Bank/Cawangan Penerima (jika ada)

Nama Star Computer Shoppe Nama Kedai Elektrik Bakar Nama Sinar Bank Berhad

Pekerjaan ‐ Pekerjaan No. Akaun(jika ada) 0805-4448-56871-

Alamat Star Computer Shoppe, No. 1, Jalan Hang Tuah, Bukit Baru, 75400 Melaka

Alamat Lot 24, Jalan TP/1, Taman Semabok Perdana , 75050 Melaka.

Alamat (jika ada) Taman Melaka

Bandar Melaka

Tempat & Tarikh Lahir Negara Malaysia

Tujuan Pembayaran Menjelaskan Invois No. 0056 Lain‐lain butir

LUAR NEGARA TEMPATAN Amaun yang akan dikirim/hantar kepada penerima

Jumlah kos RM SEN Jumlah kos RM SEN

Mata Wang (rujuk sebelah) Jumlah Kiriman W

Jumlah Kiriman W

1 500 00

Komisen Komisen 2 00

Amaun Bayaran Pos Bayaran Pos

Duti Setem Duti Setem

Kadar Kos Kabel Kos Kabel

Fi Perkhidmatan Fi Perkhidmatan

No. Kontrak Tukaran, kadar khas oleh Jumlah Jumlah 1 252 00

Ruangan ini hendaklah dilengkapi mengikut Akta Kawalan Pertukaran Wang, 1953 (bagi urusan pemastautin kepada bukan permastautin sahaja)

PEMOHON Pemastautin Bukan Pemastautin PENERIMA Pemastautin Bukan

Pemastautin

Saya/Kami telah baca dan faham tentang syarat‐syarat dan peraturan yang tertulis diselah. Dengan hal yang demikian segala risiko dan tanggungjawab terhadap permohonan ini adalah tanggungjawab saya/kami sepenuhnya. Sedari itu, sila keluarkan/kirimkan seperti tersebut. Cara pembayaran adalah seperti berikut :

Wang Tunai

Nombor Cek _________________________ untuk RM ______________________ dan debit akaun saya/kami untuk barn perkhidmatan bank atau bayaran yang telah terkurang (jika jumlah cek tidak mencukupi)

Debit Akaun saya/kami 1502101678

Saya/Kami mengaku butir‐butir tersebut di atas dan permohonan saya/kami adalah benar

Tandatangan disahkan oleh :

Tandatangan & Cap Pemohon

X

31/10/2009

X

X X

X

_|çtÇt

STAR COMPUTER SHOPPE 1502101678 31 Oktober 2009 1789‐12567‐03A REMIT TO ACCOUNT 0511‐3124‐65564‐05 RM1500.00

Faris




Berdasarkan dokumen di atas, sila jawab soalan berikut.

(i) Nyatakan nama pengirim.

(ii) Nyatakan nama penerima.

(iii) Apakah tujuan urusniaga di atas?

(iv) Berapakah amaun yang dikirim?




TAJUK 4 : JURNAL SEBAGAI BUKU CATATAN PERTAMA

(d) Perekodan urus niaga dalam jurnal daripada:

(i) Dokumen perniagaan

Secara berkomputer

(ii) Pernyataan urus niaga

Secara berkomputer

Penyediaan Jurnal Am dan Jurnal Khas secara berkomputer boleh dibuat

dengan menggunakan perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian

Lembaran Hamparan Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian

perakaunan berkomputer seperti ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting

dan perisian-perisian lain.

4.1 Fungsi dan Jenis Jurnal


• Merekod beberapa urus niaga berdasarkan maklumat

dokumen sumber ke Jurnal Am dan Jurnal Khas (secara

berkomputer).

• Merekod beberapa urus niaga berdasarkan pernyataan urus

niaga ke jurnal am dan jurnal khas.




LATIHAN

1. Rekodkan urus niaga berikut dalam Jurnal Am secara berkomputer.

1 Januari 2009 Masukkan wang tunai sebanyak RM200 000 ke dalam Akaun

Bank perniagaan sebagai modal tambahan.

3 Januari 2009 Sebuah komputer bernilai RM3 000 dibawa masuk untuk

kegunaan pejabat.

5 Januari 2009 Membeli perabot berkos RM30 000 secara kredit daripada Kedai

Perabot Jaya.

Jawapan

A B C D E F

1

2 JURNAL AM

3 Tarikh Butir Debit Kredit

RM RM

4

2009

Januari 1 Bank 200 000

5 Modal 200 000

6 (Catatan pembukaan)

7 3 Alatan Pejabat 3 000

8 Modal 3 000

9

(Membawa masuk komputer

untuk kegunaan pejabat)

10 5 Perabot 30 000

11 Kedai Perabot Jaya 30 000

12

(Membeli perabot secara

kredit)

13




TAJUK 5 : LEJAR

(c) Perekodan urus niaga dalam lejar (termasuk Buku Tunai) berdasarkan: (i) Dokumen perniagaan

(ii) Pernyataan urus niaga


(f) Buku Tunai Runcit (Petty Cash Book) (ii) Perekodan Buku Tunai Runcit menggunakan maklumat:

a. Dokumen perniagaan

b. Pernyataan urus niaga


Penyediaan Buku Tunai Runcit secara berkomputer boleh dibuat dengan

menggunakan perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian

Lembaran Hamparan Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian

perakaunan berkomputer seperti ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting

dan perisian-perisian lain.

5.1 Fungsi dan Jenis Lejar


• Merekod urus niaga ke dalam lejar termasuk Buku Tunai

(secara berkomputer).

• Merekod perbelanjaan runcit menggunakan sistem panjar





Berikut adalah contoh penyediaan Buku Tunai Runcit dengan menggunakan

aplikasi Microsoft Excel .

Cik Ra Enterprise menyimpan Buku Tunai Runcit mengikut sistem panjar

bermula 1 Jun 2009. Wang permulaan sebanyak RM250 diperuntukkan

sebagai dana runcit. Penggunaan wang dalam bulan Jun 2009 adalah seperti

berikut:

2009 RM

Jun 2 Kertas tulis dan dakwat 15

4 Pewangi pejabat 20

8 Membayar sewa lori 35

11 Membeli setem 12

14 Membeli bunga hiasan pejabat 25

17 Membeli kertas karbon 10

20 Membeli marker pen 9

22 Mengirim bungkusan melalui pos 16

24 Membayar elaun tambang 40

28 Membayar upah membaiki mesin faks 30

Anda dikehendaki menyediakan Buku Tunai Runcit dengan menunjukkan

lajur analisis ‘Alat tulis’, ‘Belanja pejabat’, ‘Belanja pos’, dan ‘Tambang’.




Contoh jawapan

A B C D E F G H I

1

Tarikh Butir Fol Penerimaan Pembayaran

Analisis Pembayaran

2 Alat

tulis

Belanja

pos

Belanja

pejabat

Tambang

3 2009 RM RM RM RM RM RM

4 Jun 1 Bank 250

5 2 Kertas tulis dan dakwat 15 15

6 4 Pewangi pejabat 20 20

7 8 Sewa lori 35 35

8 11 Setem 12 12

9 14 Bunga hiasan pejabat 25 25

10 17 Kertas karbon 10 10

11 20 Marker pen 9 9

12 22 Kiriman bungkusan 16 16

13 24 Elaun tambang 40 40

14 28 Upah membaiki mesin

faks

30 30

15 250 212 34 28 75 75

16 30 Baki h/b 38

17 250 250

18 Julai 1 Baki b/b 38

19 Bank 212

= sum(E5:E14)

= E17-E15)

Menggunakan formula: = sum(xx:xx)




(a) Penyediaan akaun kawalan (ii) Bentuk lajur

• secara berkomputer

Penyediaan Akaun Kawalan Penghutang dan Akaun Kawalan Pemiutang

secara berkomputer boleh dibuat dengan menggunakan perisian-perisian

yang ada di pasaran seperti perisian Lembaran Hamparan Elektronik (LHE)

iaitu Microsoft Excel atau perisian perakaunan berkomputer seperti

ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting dan perisian-perisian lain.

Contoh 1: Akaun Kawalan Penghutang

Butir berikut dipetik daripada buku Kedai Badrol pada 31 Disember 2009: 2009 RM

Januari 1 Baki penghutang 6 450

Disember 31 Jualan kredit 18 200

Faedah dikenakan ke atas penghutang 180

Diskaun diberi 240

Pulangan jualan 320

Bayaran oleh penghutang 18 250

Diskaun diberi dibatalkan 120

Hutang lapuk 200

Cek diterima tak layan 1 250

Pindahan baki debit dari lejar penghutang ke lejar

pemiutang

270

Pindahan baki kredit dari lejar pemiutang ke lejar

penghutang

330

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Penghutang (bentuk lajur).

5.2 Akaun Kawalan


• menyediakan Akaun Kawalan Penghutang dan Akaun

Kawalan Pemiutang bentuk lajur (secara berkomputer)




Contoh jawapan: Akaun Kawalan Penghutang

A B C D E

AKAUN KAWALAN PENGHUTANG

1 Tarikh Butir Debit Kredit Baki

2 2009 RM RM RM

3 Jan 1 Baki b/b 6 450

4 Dis 31 Jualan 18 200 24 650

5 Faedah 180 24 830

6 Diskaun diberi 240 24 590

7 Pulangan jualan 320 24 270

8 Bank 18 250 6 020

9 Diskaun diberi (dibatalkan) 120 6 140

10 Hutang lapuk 200 5 940

11 Bank (Cek tak layan) 1 250 7 190

12 Kontra 270 6 920

13 Kontra 330 6 590

Contoh 2: Akaun Kawalan Pemiutang

Butir berikut dipetik daripada buku Kedai Badrol pada 31 Disember 2009: 2009 RM

Januari 1 Baki pemiutang 5 790

Disember 31 Belian kredit 16 100

Angkutan masuk 180

Bayaran cek kepada pemiutang 18 600

Diskaun diterima 625

Pulangan belian 475

Faedah 220


pemiutang

270


penghutang

330

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Pemiutang (bentuk lajur).

Contoh jawapan: Akaun Kawalan Pemiutang

=(E3+C4)-D4

Tekan ‘copy’ untuk semua lajur baki, jumlah baki akan diautojana secara automatik.




A B C D E

1 AKAUN KAWALAN PEMIUTANG

2 Tarikh Butir Debit Kredit Baki

3 2009 RM RM RM

4 Jan 1 Baki b/b 5 790

5 Dis 31 Belian 16 100 21 890

6 Angkutan masuk 180 22 070

7 Bank 18 600 3 470

8 Diskaun diterima 625 2 845

9 Pulangan belian 475 2 370

10 Faedah 220 2 590

11 Kontra (Pindahan dari lejar

penghutang ke lejar pemiutang)

270 2 320

12 Kontra (Pindahan dari lejar

pemiutang ke lejar penghutang)

330 1 990

=(E4+D5)-C5

Tekan ‘copy’ untuk semua lajur baki, jumlah baki akan diautojana secara automatik.




LATIHAN 1. Butir berikut diambil daripada buku Perniagaan pada 31 Ogos 2009:

2009 RM

Ogos 1 Baki debit lejar penghutang 4 500

Baki kredit lejar penghutang 250

Ogos 31 Jualan kredit 10 200

Diskaun diberi 200

Pulangan jualan 150

Hutang lapuk 345

Bayaran cek oleh penghutang 9 655

Cek diterima tak layan 480

Faedah dikenakan atas penghutang 220

Maklumat tambahan: Pada 31 Ogos 2009, lejar penghutang menunjukkan baki kredit berjumlah RM225.

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Penghutang dalam bentuk lajur

pada 31 Ogos 2009. [ Jawapan: RM5 025]

2. Maklumat berikut dipetik daripada buku Peramu Store pada 30 Jun 2009: 2009 RM

Jun 1 Baki debit lejar pemiutang 158

Baki kredit lejar pemiutang 2 552

Jun 30 Belian kredit 18 345


Pulangan belian 405

Belian tunai 2 000

Angkutan dikenakan oleh pemiutang 208

Faedah dikenakan oleh pemiutang 229


Maklumat tambahan:

Pada 30 Jun 2009, terdapat baki debit berjumlah RM215 dalam lejar pemiutang dan

baki RM365 dalam lejar pemiutang dipindahkan ke lejar penghutang.

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Pemiutang dalam bentuk lajur pada

30 Jun 2009. [Jawapan: RM2 000]




3. Butir berikut diperoleh daripada buku perniagaan Kedai Medina pada 31 Disember

2009:

2009 RM

Januari 1 Baki pemiutang 3 550

Baki penghutang 4 935

Disember 31 Belian kredit 15 660

Jualan kredit 18 200

Pulangan belian 390

Pulangan jualan 408


Bayaran cek oleh penghutang 16 500

Hutang lapuk 220

Cek diterima tak layan 300

Diskaun diberi 704


Diskaun diberi dibatalkan 28

Faedah dikenakan atas penghutang 82

Angkutan dikenakan oleh pemiutang 100


pemiutang

215


penghutang

306

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Penghutang dan Akaun Kawalan

Pemiutang dalam bentuk lajur pada 31 Disember 2009.

Jawapan: Akaun Kawalan Penghutang RM5 192

Akaun Kawalan Pemiutang RM4 364




TAJUK 6 : IMBANGAN DUGA

(b) (ii) Penyediaan Imbangan Duga bentuk T dan berlajur secara berkomputer

Penyediaan Imbangan Duga secara berkomputer boleh dibuat dengan

menggunakan perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian Lembaran

Hamparan Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian perakaunan

berkomputer seperti ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting dan perisian-perisian

lain.

Dalam perisian perakaunan berkomputer, Imbangan Duga dijana secara

automatik oleh sistem perisian tersebut.

Penyediaan Imbangan Duga menggunakan Lembaran Hamparan Elektronik

Berikut ialah butiran baki-baki akaun Safin Enterprise pada 30 Jun 2009.

RMStok 1 Julai 2008 7 500

Premis 80 000Kenderaan 42 000Belian 68 430Angkutan masuk 860Penghutang 8 600Iklan 2 200Gaji 8 800Bank 27 400Pemiutang 12 910Pinjaman bank 20 000Jualan 148 600Pulangan belian 430Sewa diterima 3 000Modal 1 Julai 2008 60 850

Anda dikehendaki menyediakan

Imbangan Duga Safin Enterprise

pada 30 Jun 2009 dengan

menggunakan Lembaran

Hamparan Elektronik.

6.1 Fungsi Imbangan Duga


• Menyediakan Imbangan Duga bentuk T dan bentuk lajur





Rajah 1 menunjukkan Imbangan Duga Safin Enterprise yang disediakan pada Lembaran

Hamparan Elektronik.

A B C D E

1 Safin Enterprise

2 Imbangan Duga pada 30 Jun 2009

3 Debit Kredit

4 Stok 1 Julai 2008 7 500

5 Premis 80 000

6 Kenderaan 42 000

7 Belian 68 430

8 Angkutan masuk 860

9 Penghutang 8 600

10 Iklan 2 200

11 Gaji 8 800

12 Bank 27 400

13 Pemiutang 12 910

14 Pinjaman Bank 20 000

15 Jualan 148 600

16 Pulangan belian 430

17 Sewa diterima 3 000

18 Modal 1 Julai 2008 60 850

19

20

21

= sum(B4:B18)

Berikut ialah langkah-langkah yang perlu dilakukan untuk menyediakan Imbangan Duga Safin Enterprise. Langkah 1: Memasukkan Teks Tajuk,butir-butir akaun dan angka dimasukkan ke lajur dan baris yang tertentu Langkah 2: Memasukkan formula Formula untuk menghitung jumlah debit pada sel B19 adalah seperti berikut: Sel B19: = sum(B4:B18) Dan bagi sel C19 adalah seperti berikut: Sel C19 =sum(C4:C18)

= sum(D4:D18)




LATIHAN

1 Berdasarkan butir-butir berikut sediakan Imbangan Duga Syarikat Wangsa Permai pada 31 Disember 2009 dengan menggunakan Lembaran Hamparan Elektronik RM Pinjaman bank 20 000 Belian 86 230 Jualan 92 821 Perabot 10 210 Kenderaan 60 000 Angkutan masuk 3 420 Gaji 16 511 Angkutan keluar 2 300 Pulangan belian 460 Pulangan jualan 370 Sewa dibayar 8 210 Kadar bayaran 4 023 Iklan 2 350 Penghutang 8 456 Pemiutang 15 669 Modal 1 Januari 2009 105 760 Stok pada 1 Januari 2009 32 630

JawapanJumlah Imbangan Duga RM234 710




a) (iii) Kaedah Penyediaan Penyata Pendapatan secara berkomputer

Penyediaan Penyata Pendapatan secara berkomputer boleh dibuat dengan

menggunakan perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian Lembaran

Hamparan Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian perakaunan

berkomputer seperti ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting dan perisian-perisian

lain.

Sebagai contoh, bagi pengguna perisian ASSETBase, ia memberi dua pilihan

dalam menyediakan Penyata Pendapatan iaitu secara manual atau dijana secara

automatik oleh sistem perisian tersebut.

Penyediaan Penyata Pendapatan menggunakan Lembaran Hamparan Elektronik Berikut ialah Imbangan Duga Safin Enterprise pada 30 Jun 2009

Safin Enterprise

Imbangan Duga pada 30 Jun 2009

Debit RM Kredit

RM Stok 1 Julai 2008 7 500 Premis 80 000 Kenderaan 42 000 Belian 68 430 Angkutan masuk 860 Penghutang 8 600 Iklan 2 200 Gaji 8 800 Bank 27 400 Pemiutang 12 910 Pinjaman bank 20 000 Jualan 148 600 Pulangan 430 Sewa 3 000 Modal 1 Julai 2008 60 850 245 790 245 790

6.2 Hubungan Antara Imbangan Duga dan Penyata Kewangan


• Menyediakan Penyata Pendapatan (secara berkomputer).

• Menyediakan Kunci Kira-kira (secara berkomputer).




Maklumat tambahan:

Stok pada 30 Jun 2009 adalah bernilai RM4 800

Rajah 2 menunjukkan Penyata Pendapatan Safin Enterprise yang disediakan pada

Lembaran Hamparan Elektronik.

A B C D E

1 Safin Enterprise

2 Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 30 Jun 2009

3 RM RM RM

4 Jualan 148 600 5 Stok 1 Julai 2008 7 500 6 Belian 68 430 7 tolak Pulangan 430 8 9 tambah Angkutan masuk 860 10 Belian bersih 11 12 tolak Stok 30 Jun 2009 4 800 13 Kos jualan

14 Untung kasar

15 Sewa 3 000 16

17 Iklan 2 200 18 Gaji 8 800

19 20

21 Langkah 1: Tajuk, butir-butir akaun dan angka dimasukkan ke lajur dan baris yang tertentu Langkah 2: Masukkan formula seperti yang ditunjukkan pada gambar rajah di atas.

= sum(B6-B7)

= sum(C11-C12)

= sum(B4:B18) = sum(B8+B9)

= sum(D14+D15)

= sum(C5+C10)

= sum(D4-D13)

= sum(D16+D19)

= sum(C17+C18)




(b)(iii) Kaedah Penyediaan Kunci Kira-kira secara berkomputer

Penyediaan Kunci Kira-kira secara berkomputer boleh dibuat dengan menggunakan

perisian-perisian yang ada di pasaran seperti perisian Lembaran Hamparan

Elektronik (LHE) iaitu Microsoft Excel atau perisian perakaunan berkomputer seperti

ASSETBase, UBS, MYOB, Mr Accounting dan perisian-perisian lain.

Sebagai contoh, bagi pengguna perisian ASSETBase, ia memberi dua pilihan

dalam menyediakan Kunci Kira-kira iaitu secara manual atau dijana secara automatik

oleh sistem perisian tersebut.

Penyediaan Kunci Kira-kira menggunakan Lembaran Hamparan Elektronik Berikut ialah maklumat yang diperoleh daripada buku perniagaan Safin Enterprise

pada 30 Jun 2009.

RM

Untung bersih 69 040

Premis 80 000

Kenderaan 42 000

Penghutang 8 600

Bank 27 400

Pemiutang 12 910

Pinjaman bank 20 000

Modal 1 Julai 2008 60 850

Stok akhir 4 800




Rajah 3 menunjukkan Kunci Kira-kira Safin Enterprise yang disediakan pada

Lembaran Hamparan Elektronik.

A B C D E

1 Safin Enterprise

2 Kunci Kira-kira pada 30 Jun 2009

3 RM RM RM

4 Aset Bukan Semasa 5 Premis 80 000 6 Kenderaan 42 000

7 8 Aset Semasa 9 Stok akhir 4 800 10 Penghutang 8 600 11 Bank 27 400

12 13 Tolak: Liabiliti Semasa 14 Pemiutang 12 910

15 Modal kerja

16

17 Ekuiti Pemilik 18 Modal 1 Julai 2008 60 850 19 Tambah: Untung bersih 69 040

20

21 Pinjaman bank 20 000 22

23 Langkah 1: Tajuk, butir-butir akaun dan angka dimasukkan ke lajur dan baris yang tertentu.

Langkah 2: Masukkan formula seperti yang ditunjukkan pada gambar rajah di atas.

= sum(D20+D21)

= sum(D18+D19)

= sum(C9:C11)

= sum(D5+D6)

= sum(D7+D15)

= sum(C12-C14)




LATIHAN

1 Encik Zainal ialah pemilik Restoran Muhibah yang menjalankan operasi

perniagaannya di bandar Kangar. Imbangan Duga perniagaannya pada 31 Julai

2009 adalah seperti berikut :

Imbangan Duga pada 31 Julai 2009 Debit Kredit RM RM

Modal 16 030

Stok pada 1 Ogos 2008 7 500

Belian dan Jualan 37 400 49 750

Pulangan 350 200

Lengkapan 12 100

Susut Nilai Terkumpul Lengkapan 2 400

Angkutan atas belian 1 200

Penghutang dan Pemiutang 4 200 3 400

Sewa 2 500

Peruntukan hutang ragu 400

Belanja promosi 620

Insurans 2 400

Komisen 790

Gaji 3 600

Bank 5 300

Ambilan 800

75 470 75 470

Maklumat tambahan :

(i) Stok pada 31 Julai 2009 bernilai RM5 200 pada harga kos dan RM5 240

pada harga pasaran.

(ii) Sewa tahunan ialah RM3 000.

(iii) Insurans terdahulu RM240.

(iv) Susut nilai terkumpul bagi lengkapan ialah 10% setahun mengikut kaedah

baki berkurangan.

(v) Peruntukan hutang ragu hendaklah diselaraskan kepada 5% atas

penghutang.




Anda dikehendaki menyediakan: a) Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Julai 2009.

b) Kunci Kira-kira pada 31 Julai 2009 dalam bentuk penyata (dengan menunjukkan

modal kerja).

Jawapan : Untung kasar RM8 700; Untung bersih RM5 330; Kunci Kira-kira RM20 560




TAJUK 8 : PERAKAUNAN UNTUK TUNAI

(c) Perbandingan antara belanjawan dengan urus niaga sebenar

Pengurusan sesebuah organisasi perniagaan memerlukan maklumat berguna untuk

membuat keputusan, merancang dan mengawal perniagaan. Laporan berdasarkan

maklumat berguna perlu dibawa oleh akauntan atau pegawai kewangan ke pihak

pengurusan antaranya ialah varian yang melebihi had tertentu.

Varian merujuk kepada perbezaan antara belanjawan dengan hasil dan

belanja yang sebenar telah berlaku. Varian boleh ditunjukkan dalam bentuk amaun

atau peratusan.

Menghitung varian Rumus

a) Varian = angka sebenar – angka belanjawan

b) Varian dalam peratus boleh ditentukan dengan cara menghitung:

angka varian ________________ X 100

angka belanjawan

Berikut adalah sebahagian daripada data maklumat item kos dalam belanjawan dan

item kos yang sebenar.

Item kos Belanjawan

(RM)

Sebenar

(RM)

Sewa 20 000 21 200

Kadar bayaran 18 700 18 200

Promosi 12 300 15 100

JADUAL A

8.3 Belanjawan Tunai dan Varian


• Menghitung varian dengan membandingkan belanjawan

dan prestasi sebenar.




Berdasar maklumat di atas, varian dalam bentuk amaun (angka) dan peratus boleh

ditentukan.

Item Kos Belanjawan

RM

Sebenar

RM

Varian Catatan

Angka

(RM) Peratus + / -

Sewa 20 000 21 200 1 200 6.0% +

Kadar bayaran 18 700 18 200 500 2.7% -

Promosi 12 300 15 100 2 800 22.8% +

JADUAL B

Contoh kiraan varian dalam bentuk angka:

Varian bagi sewa = Angka sebenar – Angka belanjawan

= RM21 200 – RM20 000

= RM1 200

Varian bagi sewa (peratus) = (Angka varian ÷ Angka belanjawan) x 100

= (RM1200 ÷ RM20 000) x 100

= 6.0%

Info : Apabila varian item pembayaran atau kos adalah positif bermaksud kos bagi item

berkenaan yang telah sebenar dibayar atau ditanggung oleh perniagaan telah

melebihi apa yang telah dibelanjawankan. Jika varian bagi item itu negatif

bermaksud perniagaan berjaya menjimatkan pembayaran atau perbelanjaan seperti

yang dirancang dalam belanjawan.




Contoh penyediaan belanjawan tunai dan varian :

Persatuan Generasi Kedua Gedangsa bercadang untuk mengusahakan projek

pertanian bermula pada bulan Oktober 2009. Persatuan telah menyediakan

belanjawan tunai untuk tiga bulan berakhir 31 Disember 2009 seperti berikut:

PERSATUAN GENERASI KEDUA GEDANGSABelanjawan Tunai bagi 3 bulan berakhir 31 Disember 2009

Oktober

RM

November

RM

Disember

RM

Jumlah

RM

Baki awal 39 880 33 850

PENERIMAAN

Modal 38 800 38 800

Pinjaman TEKUN 20 000 20 000

Jualan Hasil pertanian 12 000 12 000

Jualan Benih 2 200 2 200

Sewaan tapak 550 550 1 100

Jumlah Terimaan 58 800 550 14 750 74 100

PEMBAYARAN:

Mesin dan peralatan 7 200 7 200

Belian benih 5 600 1 350 6 950

Input pertanian 1 200 3 000 3 400 7 600

Gaji dan upah 4 200 2 600 2 600 9 400

Penyelenggaraan 200 600 800 1 600

Kos angkutan 120 200 250 570

Pelbagai belanja 400 180 600 1 180

Jumlah Pembayaran 18 920 6 580 9 000 34 500

LEBIHAN/ (KURANGAN) 39 880 (6 030) 5 750 39 600

Baki akhir 39 880 33 850 39 600 39 600




Pada 1 Jan 2010, persatuan mendapati keputusan sebenar bagi penerimaan dan

pembayaran untuk tempoh tiga bulan berakhir 31 Disember 2009 adalah seperti berikut.

PERSATUAN GENERASI KEDUA GEDANGSAPenerimaan dan Pembayaran bagi 3 bulan berakhir 31 Disember 2009

(Bagi tempoh Oktober hingga Disember 2009)

RM

Modal 38 800

PENERIMAAN

Pinjaman TEKUN 20 000

Jualan Hasil pertanian 13 800

Jualan Benih 1 700

Sewaan tapak 1 300

Jumlah Terimaan 36 800

Jumlah Modal dan Penerimaan 75 600

PEMBAYARAN:

Mesin dan peralatan 8 500

Belian benih 8 950

Input pertanian 9 800

Gaji dan upah 9 400

Penyelenggaraan 1 450

Kos angkutan 450

Pelbagai belanja 1 200

Jumlah Pembayaran 39 750

Baki akhir 35 850




Berdasarkan maklumat keputusan dijangkakan (belanjawan) dan keputusan sebenar yang

telah diberikan maka Belanjawan tunai (jumlah besar 3 bulan) dan Varian boleh disediakan

seperti berikut:

PERSATUAN GENERASI KEDUA GEDANGSABelanjawan Tunai dan Varian bagi 3 bulan berakhir 31 Disember 2009

BELANJAWAN SEBENAR VARIAN

RM RM JUM % +/-

Baki awal

PENERIMAAN:

Modal 38 800 38 800 0 0 tiada

Pinjaman TEKUN 20 000 20 000 0 0 Tiada

Jualan Hasil pertanian 12 000 13 800 1 800 15 +

Jualan Benih 2 200 1 700 500 22.7 -

Sewaan tapak 1 100 1 300 200 18.2 +

JUMLAH PENERIMAAN 74 100 75 600 1 500 2.02 +

PEMBAYARAN:

Mesin dan peralatan 7 200 8 500 1 300 18.1 +

Belian benih 6 950 8 950 2 000 28.8 +

Input pertanian 7 600 9 800 2 200 28.9 +

Gaji dan upah 9 400 9 400 0 0

Penyelenggaraan 1 600 1 450 150 9.4 -

Kos angkutan 570 450 120 21.1 -

Pelbagai belanja 1 180 1 200 20 1.7 +

JUMLAH PEMBAYARAN 34 500 39 750 5 250 15.2 +

LEBIHAN/ (KURANGAN) 34 500 35 850 1 350 3.9 +

Baki akhir 39 600 35 850 3 750 9.5 _

Dari jadual belanjawan tunai di atas, varian positif (+) bagi item penerimaan menunjukkan

kesan baik bagi perniagaan kerana berjaya menjana hasil penerimaan sebenar melebihi

angka penerimaan yang dibelanjawankan. Manakala varian yang positif (+) bagi item

pembayaran atau perbelanjaan menunjukkan kesan yang kurang baik bagi perniagaan

kerana telah melebihi perbelanjaan yang dijangkakan.




Perhatikan juga varian bagi jumlah penerimaan (meningkat RM1 500) adalah (+)

positif yang membawa maksud perniagaan berjaya menjana hasil penerimaan melebihi

yang dijangka. Walau bagaimanapun varian bagi jumlah pembayaran yang menunjukkan

varian positif (+) bermaksud telah berlaku peningkatan (RM5 250) dalam pembayaran .

Bagi baki akhir pula, variannya negatif (-) dan ini menunjukkan baki akhir tunai adalah

kurang daripada baki yang dijangkakan.

Info:

Daripada data Belanjawan dan Varian di atas, dapat dirumuskan seperti berikut:

KATEGORI ITEM KESAN VARIAN

Positif (+) Negatif (-)

Item Penerimaan Baik: penerimaan bagi item

berkenaan melebihi daripada

yang dijangka

Kurang baik: penerimaan bagi

item berkenaan kurang daripada

yang dijangka

Jumlah Penerimaan Baik: Jumlah penerimaan

melebihi yang dijangka

Kurang baik: Jumlah penerimaan

kurang daripada yang dijangka

Item Pembayaran Kurang baik: pembayaran bagi

item berkenaan melebihi angka

yang dibelanjawankan

Baik: pembayaran bagi item

berkenaan kurang daripada

angka yang dibelanjawankan.

Lebihan Baik: Jumlah lebihan

adalah melebihi daripada angka

yang dijangka

Kurang baik: Jumlah lebihan

adalah kurang daripada angka

yang dijangka

Baki akhir Baik: baki akhir tunai telah

melebihi baki yang dijangka

Kurang baik: baki akhir tunai

adalah kurang daripada baki

yang dijangka




LATIHAN 1. Terangkan maksud varian.

2.

BELANJAWAN

(Tempoh 6 bulan)

KOS SEBENAR

(Tempoh 6 bulan)

RM RM

PEMBAYARAN:

Gaji dan upah 36 000 39 600

Penyelenggaraan 9 600 8 544

Elektrik dan air 8 400 8 568

Berdasarkan jadual di atas, kirakan varian setiap satu item dalam angka dan peratus.

3. NSR Enterprise bercadang mengusahakan projek ternakan ikan dan udang harimau

dengan pelaburan tunai berjumlah RM8 000 sebagai modal. Projek tersebut meliputi

aktiviti membeli dan menghasilkan benih ternakan dan juga menjual hasil ternakan.

NSR Enterprise menjangkakan penerimaan dan pembayaran dalam perusahaannya

untuk tiga bulan berakhir 31 Disember 2009 adalah seperti berikut:

(i) Membuat pinjaman pertanian pada 5 November 2009 daripada AGRO BANK

berjumlah RM12 000. Pinjaman dikenakan faedah 3% setahun secara rata dan

perlu dibayar balik selama 5 tahun. Ansuran pinjaman bulanan berserta faedah

akan mula dibayar pada bulan berikutnya.

(ii) Pada bulan ketiga, sebahagian benih ikan dan udang akan dijual dengan nilai

RM1 500.

(iii) Sebuah kolam disewakan dengan kadar RM2 800 mulai Disember 2009.

(iv) Kos yang perlu ditanggung dan dibayar dalam projek ini adalah:

a) Kos penyediaan 6 buah kolam dengan kos RM800 sebuah dibayar pada

bulan Oktober 2009.

b) Belian benih induk ikan dan udang bagi bulan Oktober RM1 800 dan

November RM1 200.

c) Belian alatan dan mesin pada bulan November RM2 300.

d) Sewa bulanan tapak projek RM700 sebulan mulai Oktober.

e) Air dan elektrik RM400 bagi bulan Oktober dan November. Kos ini

dijangka meningkat 10% pada bulan Disember.




f) Upah tiga orang pekerja RM600 seorang bagi bulan Oktober dan

dijangka bertambah seorang lagi mulai bulan November dengan upah

sebanyak RM250 sebulan.

g) Pelbagai belanja RM200 sebulan.

Berdasarkan maklumat di atas, anda dikehendaki:

(a) Menyediakan belanjawan tunai bagi 3 bulan berakhir 31 Disember 2009

(b) Mengira varian untuk upah dan kadar bayaran untuk tempoh 3 bulan sekiranya

kos sebenar ialah RM4 100 untuk kedua-dua item bagi tempoh yang sama.

Jawapan (a) Jumlah penerimaan: Okt. RM20 000; Nov. Tiada; Dis. RM4 300 dan

Jumlah Besar untuk 3 bulan: RM24 300

Jumlah pembayaran: Okt. RM8 500; Nov. RM4 380; Dis. RM3 220 dan

Jumlah Besar untuk 3 bulan: RM18 400

(b) Jumlah jangkaan: upah dan kadar bayaran RM3 540

Varian dalam amaun : RM4 100 – RM3540) = RM560

Varian dalam peratus: RM560 ÷ RM3 540 = 15.82% (positif)




4. Pada 1 Januari 2010, NSR Enterprise telah menyemak buku perniagaan dan

mendapati penerimaan (termasuk modal) dan kos sebenar bagi perniagaan untuk

tempoh tiga bulan berakhir 31 Disember 2009 adalah seperti berikut:

Penerimaan dan Pembayaran bagi 3 bulan berakhir 31 Disember 2009:

(Bagi tempoh Oktober hingga Disember 2009)

RM

Modal 8 000

PENERIMAAN

Pinjaman AGRO BANK 12 000

Jualan benih induk 1 950

Sewa kolam 2 660

PEMBAYARAN:

Ansuran pinjaman (pokok dan faedah) 2 060

Mesin dan peralatan 2 300

Belian benih induk 2 850

Sewa tapak 2 100

Kadar bayaran 1 426

Upah 2 760

Pelbagai belanja 500




Berdasarkan belanjawan yang disediakan dalam soalan 4 dan juga maklumat

sebenar di atas, anda dikehendaki melengkapkan jadual berikut:

(Catatan: pengiraan varian adalah berasaskan kepada angka belanjawan)

NSR ENTERPRISE

BELANJAWAN DAN VARIAN

Bagi tempoh 3 bulan berakhir 31 Disember 2009

Butir Jumlah

Dijangka

Jumlah

Sebenar

VARIAN

RM RM JUM % +/-

Modal/ Baki awal

PENERIMAAN:

JUMLAH PENERIMAAN

PEMBAYARAN:

JUMLAH PEMBAYARAN

LEBIHAN/ (KURANGAN)

PENERIMAAN

Baki Akhir




TAJUK 9 : PERAKAUNAN UNTUK PENGGAJIAN

Penggajian ialah urusan menggaji. Setiap individu yang bekerja dengan orang lain akan

mendapat ganjaran daripada majikannya. Ganjaran tersebut dipanggil gaji atau upah.

a) Slip Gaji

Slip gaji merupakan dokumen yang diterima oleh pekerja yang menerima gaji. Item-

item yang biasa terdapat dalam slip gaji ialah

i. Bahagian penerimaan

Meliputi gaji pokok, elaun kerja lebih masa, bonus, imbuhan, elaun sara diri

(COLA) dan lain-lain.

ii. Bahagian potongan

Meliputi caruman Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP), Pertubuhan

Keselamatan Sosial (PERKESO), Potongan Cukai Berjadual (PCB), pinjaman

perumahan, pinjaman kenderaan, pinjaman bank dan lain-lain.

iii. Gaji bersih

Jumlah penerimaan tolak jumlah potongan.

Contoh slip gaji

ERICOOL ENGINEERING SDN. BHD. SALARY SLIP MONTH : SEPT 2009 ACCT : 12-5678-9123-5 NAME : AZLINA BINTI ABAS I/C NO : 590729-05-5384 POSITION : ADMIN CLERK EPF NO : SG 6178123

DEPARTMENT : ADMIN DEPARTMENT SOCSO NO :

XXXXXXXXXXXXX EARNING DEDUCTION BASIC SALARY RM 600.00 ADVANCE RM - ALLOWANCE MOBILE RM 50.00 UNPAID LEAVE RM - OVERTIME RM 121.15 EPF RM 66.00 OUT-STATION RM - SOCSO RM 4.25 OTHERS RM 50.00 LOAN RM GROSS SALARY RM 821.15 TOTAL RM 70.25 NET SALARY RM 750.90 Date Join: 1st Sept 2005


• Menyatakan maksud penggajian.

• Mengenalpasti kaedah pembayaran gaji.

9.1 Dokumen Penggajian




b) Kaedah Pembayaran

Kaedah pembayaran gaji :

i. Tunai

Gaji dibayar kepada pekerja secara tunai.

ii. Cek

Gaji dibayar kepada pekerja dengan menggunakan cek.

Bagi kaedah (i) dan (ii), pekerja perlu menandatangani baucar pembayaran

sebagai bukti penerimaan gaji bagi bulan tersebut.

iii. Bayaran Automatik (Automated Payment)

Pekerja juga boleh menerima gaji melalui bank dengan cara bayaran

automatik. Bayaran automatik bermaksud majikan memberi arahan bertulis

kepada pihak bank untuk membayar sejumlah wang tertentu ke akaun

pekerjanya.




Kawalan dalam penggajian terbahagi kepada

i) Pemberian kuasa

ii) Kawalan dan keselamatan

Pemberian kuasa ialah satu surat kuasa yang dikeluarkan oleh majikan kepada

pihak yang bertanggungjawab untuk membayar gaji pekerja.

Kawalan dalaman penggajian merangkumi empat aktiviti:

(i) Pengambilan pekerja

(ii) Jadual masa bekerja

(iii) Menyedia dan menyimpan rekod pekerja

(iv) Pembayaran gaji kepada pekerja

Antara objektif Kawalan Dalaman Penggajian ialah

i) menjaga aset syarikat

ii) mengurangkan penyelewengan dan penipuan

iii) memastikan dokumen pembayaran gaji selamat.

iv) rekod-rekod penggajian memenuhi prosedur perakaunan

9.2 Kawalan Dalam Penggajian


• Mengenalpasti dokumen pemberian kuasa penggajian.

• Menerangkan maksud kawalan dalam penggajian.

• Menjelaskan objektif dan kepentingan Kawalan Dalaman

Penggajian.




Bidang Tugas Eksekutif Sumber Manusia :

1. Bertanggungjawab dalam merancang dan pengrekrutan :

- Temu duga, pengrekrutan, ujian, koordinasi pekerja sementara @ kontrak

2. Bertanggungjawab dalam merancang latihan :

- Orentasi, pengurusan prestasi, kemahiran, latihan, peningkatan produktiviti

3. Bertanggungjawab dalam menyimpan rekod peribadi:

- Sistem maklumat, rekod pekerja.

4. Bertanggungjawab dalam perancangan strategik :

- Membuat ramalan perancangan jumlah kakitangan syarikat untuk tahun

seterusnya berdasarkan keutuhan dan keperluan syarikat.

5. Bertanggungjawab dalam pampasan :

- Mentadbir gaji dan upah sama ada harian/bulanan

- Mereka bentuk kerja

- Bayaran insentif yang bersesuaian dengan keperluan syarikat

- Penilaian kerja

- Membuat caruman bulanan pekerja bagi KWSP dan PERKESO

- Menguruskan perkara yang berkaitan dengan pampasan KWSP dan PERKESO

sekiranya berkaitan.

Petikan surat pemberian kuasa




a) Pengiraan Gaji Kasar Gaji kasar ialah gaji yang terdiri daripada gaji pokok, elaun kerja lebih masa,

bonus, elaun perumahan, elaun sara diri (COLA), elaun dobi, elaun makan, elaun

kritikal, elaun tanggungjawab dan lain-lain.

Gaji pokok ialah gaji sebenar yang ditawarkan kepada pekerja seperti dalam

kontrak kerja. Elaun ialah faedah sampingan yang dibayar kepada pekerja yang

diperuntukkan bagi sesuatu perjawatan.

Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) ialah badan berkanun yang

ditubuhkan oleh kerajaan dengan tujuan menggalakkan tabungan sebagai

jaminan hari tua pekerja. Caruman KWSP bagi setiap pekerja terdiri daripada

dua bahagian iaitu caruman bahagian pekerja dan caruman bahagian majikan.

Kadar caruman berubah dari semasa ke semasa bergantung kepada polisi

kerajaan. Kadar caruman terkini adalah sebanyak 12% bagi majikan dan 9%

bagi pekerja yang berasaskan gaji pokok.

Contoh pengiraan potongan KWSP :

Salmah menerima gaji pokok sebanyak RM2 000 sebulan. Dia mencarum dalam

KWSP sebanyak 9% sebulan dan majikannya mencarum 12%.

Caruman pekerja = RM2 000 x 9% = RM180

Caruman majikan = RM2 000 x 12% = RM240

Jumlah caruman KWSP bulanan = RM180 + RM240 = RM420


• Mengenalpasti butiran yang menjadi sumber gaji.

• Menerangkan maksud gaji pokok, elaun, KWSP dan

PERKESO.

• Mengenalpasti butiran yang menyebabkan pengurangan

gaji.

• Menghitung gaji bersih.

• Merekod pembayaran gaji dalam lejar.

9.3 Pengiraan Gaji




Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO)

ialah sebuah badan berkanun yang bertujuan

untuk mentadbir skim keselamatan sosial dan

memberi perlindungan kepada pekerja terhadap beberapa kejadian luar jangka

seperti kemalangan semasa perjalanan, ilat dan kematian. Mengikut Akta

Keselamatan Sosial Pekerja 1969, semua majikan yang mempunyai seorang

atau lebih pekerja yang menerima gaji kurang daripada RM3 000, wajib

mendaftarkan pekerjanya dengan PERKESO. Caruman PERKESO perlu

dibayar oleh majikan dan pekerja (lihat jadual di bawah).

Perlindungan PERKESO adalah untuk pekerja warganegara Malaysia dan

pemastautin tetap sahaja. Kategori pekerja yang dikecualikan daripada caruman

PERKESO adalah seperti berikut :

• Kakitangan kerajaan

• Pekerja khidmat rumah

• Bekerja sendiri

• Pekerja asing

• Tuan punya dan pasangan syarikat persendirian atau perkongsian.

Laman web PERKESO : http://www.perkeso.gov.my/

Petikan jadual caruman PERKESO




Semua pembayaran berbentuk wang kepada pekerja dianggap sebagai gaji

yang layak dicarumkan dengan PERKESO. Antara pembayarannya ialah

• Gaji pokok

• Kerja lebih masa

• Komisen

• Elaun insentif, elaun sara hidup

• Caj perkhidmatan (service charge)

Contoh pengiraan gaji kasar :

Karen menerima gaji pokok sebanyak RM1 100 sebulan. Elaun sara hidup

sebanyak RM200 dan elaun perumahan sebanyak RM250. Kirakan jumlah gaji

kasar yang diterima oleh Karen.

Pengiraan : RM

Gaji pokok 1 100

Elaun sara hidup 200

Elaun perumahan 250

Gaji kasar 1 550

Caruman yang perlu dibayar oleh majikan kepada PERKESO ialah RM34.90,

manakala caruman yang perlu dibayar oleh pekerja ialah RM7.75 (rujuk jadual)

b) Jenis-jenis Potongan dalam Penggajian Jenis-jenis potongan dalam penggajian adalah seperti berikut:

i. Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) – caruman pekerja.

ii. Pertubuhan Keselamatan Sosial Pekerja (PERKESO) – Caruman pekerja.

iii. Potongan Cukai Berjadual (PCB).

iv. Pinjaman perumahan.

v. Pinjaman kenderaan.

vi. Lain-lain

• Yuran Koperasi

• Pinjaman Koperasi

• Zakat




Menghitung Gaji Bersih Gaji bersih ialah gaji kasar tolak dengan jumlah potongan gaji.

Gaji bersih = gaji kasar – jumlah potongan gaji

Contoh pengiraan gaji bersih:

Ramesh menerima gaji pokok sebanyak RM2 300 sebulan. Dia juga menerima elaun

sara hidup sebanyak RM250, elaun makan RM300 dan elaun dobi sebanyak RM50.

Dia mencarum dalam KWSP sebanyak 9% dan membayar PERKESO sebanyak

RM15 sebulan. Ramesh juga membayar pinjaman perumahan sebanyak RM750

dan yuran koperasi RM25.

Kirakan gaji bersih yang diterima oleh Ramesh.

Penerimaan

Gaji pokok 2 300.00

Elaun sara hidup 250.00

Elaun makan 300.00

Elaun dobi 50.00

2 900.00

Pembayaran

KWSP (2 300 x 9%) 207.00

PERKESO 14.75

Pinjaman perumahan 750.00

Yuran koperasi 35.00

996.75

Jumlah gaji bersih : RM2 900 – RM996.75 = RM1 903.25

Info: Potongan Cukai Berjadual PCB adalah satu mekanisma potongan cukai pendapatan daripada saraan bulanan semasa pekerja mengikut Jadual Potongan Cukai Bulanan atau kaedah-kaedah lain yang diluluskan oleh Ketua Pengarah LHDN. Potongan ini bertujuan untuk mengurangkan beban pekerja membayar cukai sekaligus apabila cukai dikira.




Merekod Pembayaran Gaji dalam Lejar

Contoh catatan dalam jurnal:

Sepanjang bulan Januari, Syarikat Seri Maju yang mempunyai pekerja seramai 10

orang membayar gaji sebanyak RM800 seorang. Caruman KWSP bagi pekerja

sebanyak 9% dan caruman PERKESO sebanyak RM140. Setiap pekerja perlu

mencarum dalam insurans nyawa sebanyak RM50 sebulan. Gaji bagi bulan januari

dibayar pada minggu pertama bulan Februari.

Sediakan catatan jurnal menunjukkan pembayaran gaji tersebut.

Jawapan

Lejar :

Akaun Gaji

RM RM

KWSP 720 Untung Rugi 8 000

PERKESO 140

Insuran 500

Gaji terakru 6 640

8 000 8 000

Akaun Gaji Terakru

RM RM

Bank 6 640 Gaji 6 640

Tarikh Butiran Debit Kredit

Feb 3

Gaji

KWSP

PERKESO

Insurans

Gaji terakru

(Merekod pembayaran gaji bagi bulan Januari)

8 000

720

140

500

6 640




Gaji ialah pendapatan tetap yang dibayar kepada golongan pengurusan dan

pentadbiran. Contohnya gaji guru, pengurus dan kerani. Manakala upah ialah

pendapatan tidak tetap yang dibayar mengikut jam bekerja, bilangan hari bekerja atau

jumlah unit pengeluaran.

Contoh 1:

Encik Aizat bekerja sambilan sebagai jurujual komputer. Upah yang diterima ialah RM20

sejam dan dia bekerja selama 5 jam sehari selama 20 hari.

Hitungkan upah yang diterima oleh Encik Aizat.

Upah = 20 hari x 5 jam x RM20

= RM2 000

Kesan gaji ke atas pendapatan individu adalah tetap. Kesan upah ke atas pendapatan

individu adalah berubah mengikut kadar upah yang diperoleh. Individu yang dibayar gaji

akan memperoleh pendapatan yang tetap.

Bagi individu yang dibayar upah, mereka akan menerima pendapatan yang tidak

tetap kerana bayaran adalah bergantung kepada kadar upah berasaskan tempoh masa

bekerja atau unit pengeluaran yang dihasilkan. Contoh tempoh masa ialah berasaskan

jam dan hari bekerja, manakala upah bagi penghasilan keluaran berasaskan unit atau

kuantiti yang dihasilkan.

Hasil Pembelajaran

Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan dapat:

• Menyatakan maksud gaji dan upah.

• Menyatakan kesan perbandingan antara gaji dan upah

terhadap pendapatan individu.

9.4 Kesan Penggajian Ke Atas Pendapatan




Contoh 2

Encik Parjo bekerja membuat kerusi di sebuah kilang perabot di pekan Banting. Bagi

setiap kerusi yang dihasilkan dia menerima upah sebanyak RM15. Hitung upah yang

diterima sekiranya dia telah menghasilkan 60 buah kerusi bagi bulan Januari tahun

2009.

Pengiraan :

Upah = 60 unit x RM15 = RM900

LATIHAN A Soalan Objektif 1. Antara berikut yang manakah kaedah pembayaran gaji?

I Tunai

II Cek

III Bayaran Automatik

IV Slip pindahan wang

A I, II dan III

B I, II dan IV

C I, III dan IV

D II, III dan IV

2. Antara berikut, yang manakah merupakan butiran yang menjadi sumber pendapatan

gaji?

I Elaun

II Gaji pokok

III Caruman PERKESO

IV Potongan Cukai Berjadual (PCB)

A I dan II

B I dan IV

C II dan III

D III dan IV




Soalan 3 dan 4 berdasarkan maklumat berikut

Encik Alwi seorang pekerja di sebuah syarikat multinasional. Berikut merupakan

butiran sumber dan potongan gaji Encik Alwi bagi bulan November 2009

RM

Gaji pokok 3 000

Elaun lebih masa 500

Elaun kritikal 300

KWSP (caruman majikan) 360

Pinjaman kenderaan 500

Pinjaman perumahan 600

KWSP (caruman pekerja) 330

Cukai Berjadual (PCB) 80

3. Hitung gaji kasar Encik Alwi bagi bulan November.

A RM3 800

B RM3 860

C RM4 130

D RM4 160

4. Hitung gaji bersih Encik Alwi bagi bulan November.

A RM3 060

B RM2 980

C RM2 650

D RM2 290

5. Puan Humaira bekerja sambilan sebagai jurujual kosmetik. Upah yang diterima ialah

RM20 sejam. Hitung upah sekiranya beliau bekerja sebanyak 15 jam bagi bulan

Disember 2009.

A RM350

B RM300

C RM250

D RM200




Jawapan 1. A

2. A

3. A

4. D

5. B

B Soalan subjektif 1. Apakah maksud penggajian?

2. Senaraikan 3 kaedah pembayaran gaji.

3. Nyatakan maksud Kawalan Dalaman Penggajian.

4. Nyatakan objektif dan kepentingan Kawalan Dalaman Penggajian.

5. Puan Premalatha bekerja sebagai kerani akaun di sebuah syarikat swasta dengan

gaji bulanan RM1 500. Elaun bulanan ialah RM300. Caruman kepada KWSP ialah

9% oleh pekerja dan 12% oleh majikan.

Anda dikehendaki menghitung:

i) Gaji kasar

ii) KWSP caruman pekerja dan majikan

Jawapan: (i) RM1 800 (ii) RM315

6. Encik Leong bekerja sebagai pegawai kewangan dengan gaji bulanan RM2 600 dan

elaun bulanan sebanyak RM500. Potongan Cukai Berjadual ialah RM55. Caruman

kepada KWSP ialah 12% oleh majikan dan 9% oleh pekerja.


i) Gaji Kasar

ii) Gaji Bersih

Jawapan: (i) RM3 100 (ii) RM2 811




TAJUK 10 : PERKONGSIAN

Perubahan bentuk pemilikan perniagaan daripada milikan tunggal kepada perkongsian

Perniagaan milikan tunggal boleh berubah menjadi perkongsian apabila bilangan

pemiliknya meningkat melebihi satu orang dan kurang 20 orang. Penubuhan

perkongsian ini mestilah mematuhi peraturan-peraturan yang termaktub dalam Akta

Perkongsian 1961.

Perubahan perniagaan milikan tunggal kepada perkongsian boleh berlaku

atas beberapa sebab. Antaranya ialah:-

• Penggabungan idea, kemahiran dan pengalaman untuk kepentingan

perniagaan

• Keperluan sokongan modal yang mencukupi daripada orang lain

• Perkongsian tanggungan risiko perniagaan

• Keperluan terhadap kemahiran tertentu

• Kos penubuhan lebih rendah dan proses yang lebih mudah berbanding

penubuhan syarikat berhad.

• Perlunya berkongsi pengurusan dan kepakaran dengan orang lain.

• Beban cukai yang rendah kerana cukai yang dikenakan adalah cukai

perseorangan.


• Menyatakan perubahan bentuk pemilikan perniagaan

daripada milikan tunggal kepada perkongsian.

• Menjelaskan kesan kemasukan rakan kongsi baharu.

10.1 Penubuhan Perkongsian




Kesan kemasukan rakan kongsi baharu

Rakan kongsi baharu diperlukan atas kemahiran tertentu yang dimiliki ataupun

sumbangan modal yang diberikan. Dari aspek perundangan, perkongsian tidak

dianggap entiti berasingan dengan pekongsi (liabiliti tidak terhad). Hal ini bermakna

segala urusan yang dibuat oleh seorang pekongsi baharu akan mengikat

perkongsian secara keseluruhannya.

Seorang yang diakui sebagai pekongsi baharu dalam sesuatu firma, dia

secara automatik mengambil tanggungjawab sebagai pekongsi tetapi tidak

bertanggungjawab atas apa-apa yang berlaku sebelum menjadi pekongsi.

Kemasukan rakan kongsi baharu akan mengubah kedudukan aset dan liabiliti

setiap rakan kongsi. Penilaian semula aset dan liabiliti perlu dibuat bagi

menentukan kadar pembahagian untung atau rugi. Perjanjian baharu perlu dibuat

bagi memperuntukkan hak-hak dan tugas-tugas rakan kongsi.

LATIHAN

A SOALAN OBJEKTIF

1. Antara berikut yang manakah sebab pemilikan tunggal berubah menjadi perkongsian

?

A Pemilik milikan tunggal meninggal dunia

B Liabiliti pemilik milikan tunggal tidak terhad

C Perniagaan milikan tunggal dikenakan cukai syarikat

D Pemilik milikan tunggal memerlukan kemahiran yang dimiliki oleh individu

tertentu

2. Berikut adalah sebab-sebab perubahan pemilikan tunggal kepada perkongsian

kecuali A Kos penubuhan adalah murah berbanding penubuhan syarikat berhad

B Pemilik sendiri boleh memperoleh untung yang banyak

C Pemilik dapat berkongsi idea pengurusan

D Lebih banyak modal boleh dikumpulkan




3 Kemasukan rakan kongsi baru akan memberi kesan kepada perniagaan kecuali A Kedudukan aset dan liabiliti pemilik tidak berubah

B Pembahagian untung dan rugi antara pekongsi akan berubah

C Risiko tanggungan dikongsi lebih ramai pemilik

D Pengurusan dikongsi bersama

Jawapan:

1. D

2. B

3. A

B SOALAN SUBJEKTIF

1. Terangkan kesan kemasukan rakan kongsi baharu dalam perkongsian.

2. Berikan tiga sebab perniagaan milikan tunggal bertukar menjadi perkongsian.




TAJUK 14 : PENGENALAN KEPADA PERAKAUNAN PENGURUSAN

(a) Penyediaan Akaun Pengeluaran

Kos Pengeluaran ialah kos yang terlibat dalam proses penghasilan barang siap. Apabila

kos pengeluaran telah diperoleh daripada penyediaan Akaun Pengeluaran, maka ia akan

dipindahkan ke Akaun Perdagangan.

Berikut adalah kaedah merekod pemindahan kos pengeluaran ke Akaun Perdagangan.

Akaun Pengeluaran bagi tahun berakhir .....

RM RM

Kos Bahan Mentah digunakan

Tambah: Kos Langsung

XX

XX

Akaun Perdagangan XX

Kos Prima XX

Tambah: Kos Overhed XX

XX XX

Akaun Perdagangan bagi tahun berakhir .......

RM RM

Kos Pengeluaran XX

14.3 Akaun Pengeluaran


• merekodkan pemindahan kos pengeluaran ke Penyata

Pendapatan.




Berikut adalah kaedah merekod pemindahan kos pengeluaran ke Penyata Pendapatan.

Penyata Pengeluaran bagi tahun berakhir 31 Mac 2009.

RM

RM

Stok awal bahan mentah xx

Belian bahan mentah

Tolak: Pulangan belian bahan mentah

xx

xx

Tambah: Angkutan masuk bahan mentah

xx

xx

xx

Tolak: Stok akhir bahan mentah

xx

xx

Kos bahan mentah digunakan

Tambah: Kos buruh langsung

xx

xx

Kos Prima

Tambah: Kos overhed

Kos tak langsung

Kadar bayaran kilang

xx

xx

xx

xx

Kos Pengeluaran dipindahkan ke Penyata Pendapatan xx

Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Mac 2009.

RM RM

Jualan xx

Stok awal barang siap xx

Tambah :Kos pengeluaran xx

Kos barang untuk dijual

Tolak: Stok akhir barang siap

xx

xx

Kos barang jualan xx

Untung kasar xx




Contoh Soalan 1 Berikut ialah butir-butir yang diperoleh daripada Kilang Biskut Berseri pada 31 Mac 2009.

RM

Stok awal bahan mentah

Stok akhir bahan mentah

Belian bahan mentah

Pulangan belian bahan mentah

Angkutan masuk bahan mentah

Kos buruh langsung

Kos tak langsung


Jualan barang siap

Stok awal barang siap

Stok akhir barang siap

2 000

2 500

10 000

200

700

8 000

500

1 000

30 000

3 500

4 000

Sediakan Akaun Pengeluaran Kilang Biskut Berseri bagi tahun berakhir 31 Mac 2009 dan

tunjukkan pemindahan kos pengeluaran ke Akaun Perdagangan.

(Bentuk T dan Penyata).

Contoh Jawapan

Bentuk T Kilang Biskut Berseri

Akaun Pengeluaran bagi tahun berakhir 31 Mac 2009. RM RM RM

Stok awal bahan mentah 2 000 Akaun Perdagangan 19 500Belian bahan mentah Tolak: Pul. Belian bahan mentah

10 000 200


9 800

700

10 500 Tolak: Stok akhir bahan mentah

12 5002 500

Kos bahan mentah digunakan Tambah: Kos buruh langsung

10 0008 000

Kos Prima Tambah: Kos overhed Kos tak langsung Kadar bayaran kilang

500 1 000

18 000

1 500 19 500 19 500




Kilang Biskut Berseri

Akaun Perdagangan bagi tahun berakhir 31 Mac 2009.

RM RM

Stok awal barang siap 3 500 Jualan 30 000

Tambah : Kos pengeluaran 19 500



23 000

4 000

Kos barang jualan

Untung Kasar

19 000

11 000

30 000 30 000

Bentuk Penyata Kilang Biskut Berseri

Penyata Pengeluaran bagi tahun berakhir 31 Mac 2009.

RM RM

Stok awal bahan mentah 2 000

Belian bahan mentah

Tolak: Pulangan belian bahan mentah

10 000

200


9 800

700

10 500

Tolak: Stok akhir bahan mentah

12 500

2 500

Kos bahan mentah digunakan

Tambah: Kos buruh langsung

10 000

8 000

Kos Prima

Tambah: Kos overhed

Kos tak langsung


500

1 000

18 000

1 500

Kos Pengeluaran dipindahkan ke Penyata Pendapatan 19 500




Kilang Biskut Berseri

Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Mac 2009.

RM RM

Jualan 30 000

Stok awal barang siap 3 500

Tambah : Kos pengeluaran 19 500



23 000

4 000

Kos barang jualan 19 000

Untung kasar 11 000

Sekiranya firma membeli barang siap selain yang dibuat sendiri maka kos belian terdiri

daripada belian barang siap dan kos pengeluaran.

Contoh Soalan 2 Berikut ialah maklumat yang diperoleh daripada buku Kilang Beg ASIX pada 31 Disember 2009.

RM

Kos pengeluaran

Belian barang siap



Jualan

25 000

10 000

5 000

3 000

50 000

Kaedah merekod kos pengeluaran dalam Akaun Perdagangan atau Penyata Pendapatan

akan ditunjukkan seperti berikut.

Contoh Jawapan 2

Kilang Beg ASIX

Akaun Perdagangan bagi tahun berakhir 31 Disember 2009

RM RM RM

Stok awal barang siap 5 000 Jualan 50 000

Belian barang siap

Tambah: Kos pengeluaran 10 000

25 000

Kos barang untuk dijual 35 000

Tolak: stok akhir barang siap

40 000

3 000

Kos barang jualan

Untung kasar

37 000

13 000

50 000

50 000




Kilang Beg ASIX

Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Disember 2009 RM RM RM

Jualan 50 000


Belian barang siap

10 000

5 000

Tambah: Kos pengeluaran 25 000

35 000



40 000

3 000

Kos barang jualan

Untung kasar

37 000

13 000




LATIHAN 1. Berikut adalah butir-butir yang diperoleh daripada buku Pengilang Aman Sdn. Bhd.

pada 31 Disember 2009.

RM

Stok awal bahan mentah


Stok akhir bahan mentah


Belian bahan mentah

Belian barang siap

Kos buruh langsung

Kos tak langsung

Angkutan masuk kilang

Pelbagai belanja kilang

Susut nilai mesin

Jualan barang siap

5 000

3 500

2 000

4 000

65 000

15 000

8 500

2 500

1 500

2 000

3 500

150 000

Anda dikehendaki menyediakan:

1. Penyata Pengeluaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2009.

2. Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Disember 2009.

Jawapan: Kos Pengeluaran RM86 000

Untung Kasar RM49 500




TAJUK 15 : MAKLUMAT UNTUK MEMBUAT KEPUTUSAN

(a) Pengenalan kepada maklumat pengurusan (i) Jenis maklumat

• Perakaunan Kewangan Perakaunan kewangan melibatkan proses merekod urus niaga dan peristiwa,

mengelas, meringkas serta melapor dan mentafsir penyata kewangan. Oleh itu,

objektif perakaunan kewangan yang utama adalah untuk menyediakan laporan

kepada pengguna luaran dengan mematuhi piawaian perakaunan. Maklumat

perakaunan kewangan ini merupakan sumber yang digunakan oleh pengguna

dalaman bagi tujuan penilaian prestasi dan pembuatan keputusan mengikut

kepentingan masing-masing.

• Perakaunan pengurusan

Perakaunan pengurusan pula menyediakan maklumat mengikut keperluan pihak

pengurusan bagi tujuan membuat keputusan. Selain membantu pihak

pengurusan membuat keputusan, perakaunan pengurusan juga penting untuk

tujuan kawalan, koordinasi dan perancangan aktiviti perniagaan. Perancangan

dan pengawalan bertujuan untuk memastikan aktiviti organisasi berjalan lancar

bagi mencapai matlamat yang telah ditetapkan.

Terdapat beberapa laporan yang disediakan seperti laporan prestasi,

laporan penyiasatan ketidakcekapan aktiviti dan laporan cadangan

pengstrukturan semula organisasi. Laporan perakaunan pengurusan ini

disediakan mengikut kehendak pengurusan dan tidak mempunyai satu bentuk

piawaian seperti laporan perakaunan kewangan.

15.1 Maklumat Pengurusan

Hasil Pembelajaran

Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan dapat:

• Menerangkan maksud perakaunan kewangan dan

perakaunan pengurusan.

• Membezakan fungsi perakaunan kewangan dan

perakaunan pengurusan.

• Menerangkan maksud dan tujuan maklumat pengurusan.

• Menerangkan cara penyampaian maklumat pengurusan.




Perbezaan fungsi perakaunan kewangan dan perakaunan pengurusan

Perakaunan Kewangan Perakaunan Pengurusan

a) Menentukan nilai aset dan liabiliti.

b) Menghitung untung atau rugi bagi suatu

tempoh perakaunan.

c) Menyediakan laporan bagi kegunaan

pihak luaran.

a) Digunakan oleh pihak pengurusan untuk

membuat keputusan.

b) Sebagai alat perancangan bagi

membantu pihak pengurusan

menyediakan penyata belanjawan.

c) Untuk memastikan objektif yang

dirancang tercapai tanpa

penyelewengan dan pembaziran.

(ii) Tujuan maklumat pengurusan Perakaunan pengurusan menyediakan maklumat kewangan dan ekonomi untuk

pengurus dan pengguna dalaman. Perakaunan pengurusan boleh diamalkan

untuk semua jenis aktiviti perniagaan. Maklumat perakaunan pengurusan

digunakan oleh pihak pengurusan untuk menjalankan fungsi perancangan,

pengawalan dan pembuatan keputusan.

Secara umum, maklumat perakaunan digunakan untuk tiga tujuan:

a) Perancangan dan Kawalan

Perancangan adalah aktiviti merangka tindakan-tindakan yang perlu dibuat

untuk mencapai sesuatu matlamat. Setelah sesuatu perancangan dibuat,

pengurus mestilah memastikan ianya dijalankan seperti yang dikehendaki.

b) Kawalan

Kawalan adalah aktiviti untuk memastikan perancangan yang dibuat berjalan

dengan lancar. Sebarang tindakan pembetulan yang perlu diambil akan

dibuat dari maklum balas yang diterima. Maklum balas adalah maklumat yang

boleh digunakan untuk menilai atau memperbaiki langkah perancangan yang

telah dijalankan.




c) Pembuatan Keputusan

Pembuatan keputusan merupakan satu proses memilih alternatif -alternatif yang

tersedia. Seseorang pengurus perlu memilih antara alternatif -alternatif yang

bersaingan dan kaedah-kaedah yang sesuai untuk menjalankan objektif yang

dipilih.

(b) Penyampaian maklumat pengurusan

Maklumat pengurusan boleh disampaikan melalui:

i) Analisis maklumat Mereka yang ingin menggunakan penyata kewangan perlu terlebih dahulu

menganalisa maklumat daripada penyata kewangan sebelum satu keputusan boleh

dibuat dengan tepat.

Contoh : Penyata kewangan yang melaporkan keuntungan atau kerugian RM200

000 tidak menggambarkan sama ada kerugian atau keuntungan itu munasabah

atau tidak.

ii) Laporan ( Surat, memo dan e-mel) Laporan penyata kewangan boleh disampaikan kepada pihak yang memerlukan

melalui surat, memo dan emel.

iii) Komunikasi Komunikasi ialah suatu bentuk pemindahan maklumat atau informasi daripada

seseorang, kumpulan dan organisasi (penghantar) kepada seseorang, kumpulan

dan organisasi (penerima) yang lain melalui media tertentu. Melalui komunikasi,

maklumat boleh disampaikan kepada pihak tertentu secara lisan dan bukan lisan.

Maklumat secara lisan boleh disampaikan melalui perbincangan, ucapan,

pembentangan, mesyuarat dan perbualan telefon.

Maklumat secara bukan lisan boleh disampaikan dengan tidak menggunakan

percakapan tetapi bahasa badan, isyarat, simbol atau tulisan kepada penerima.

Jenis komunikasi bertulis boleh disampaikan melalui memorandum, surat

menyurat, laporan bertulis dan emel.




(a) Fungsi dan pengiraan

ii) Nisbah Kecairan

• Nisbah Ujian Mampu

Nisbah ini menunjukkan kemampuan perniagaan untuk meneruskan

operasinya.

Nisbah Ujian Mampu = Jumlah liabiliti

Jumlah Aset

• Nisbah Ujian Asid (Nisbah Cepat)

Nisbah ini menunjukkan hubungan antara aset semasa kecuali stok dan

belanja terdahulu dengan liabiliti semasa. Ia menunjukkan kemampuan

perniagaan untuk membayar hutang jangka pendek dengan cepat atau serta-

merta.

Nisbah Ujian Asid = Jumlah Aset Semasa – Stok Akhir – Belanja terdahulu

Jumlah Liabiliti Semasa


• Menerangkan maksud setiap nisbah.

• Menyatakan rumus bagi setiap nisbah.

• Menghitung setiap nisbah.

15.2 Analisis Penyata Kewangan dan Analisis Nisbah




Contoh :

Gemilang Enterprise menjalankan perniagaan runcit. Berikut merupakan

maklumat yang dipetik daripada Penyata Pendapatan dan Kunci Kira-kira

pada 31 Disember 2009

RM

Stok 1 Januari 2009 22 000

Stok 31 Disember 2009 18 000

Penghutang 16 000

Bank 20 000

Pemiutang 18 000

Pinjaman 10 000

Kenderaan 20 000

Kos jualan 25 000


Hitungkan:

(i) Nisbah Semasa

(ii) Nisbah Ujian Mampu

(iii) Nisbah Ujian Asid

Nisbah Semasa = Aset Semasa

Liabiliti Semasa

= RM36 000

RM18 000

= 2 : 1

Tafsiran : Ini bererti firma mempunyai RM2 aset semasa dapat membiayai

setiap RM1 liabiliti semasa.

Nisbah Ujian Mampu = Jumlah Liabiliti

Jumlah Aset

= RM28 000

RM74 000

= 0.37 : 1




Tafsiran : Ini bererti firma mampu membiayai RM0.37 liabiliti bagi setiap RM1

aset yang dimiliki.

Nisbah Ujian Asid = Jumlah Aset Semasa – Stok Akhir

Jumlah Liabiliti Semasa

= RM54 000 – RM18 000

RM18 000

= 2 : 1

Tafsiran : Ini bererti firma itu mempunyai kemampuan RM2 untuk membiayai

setiap RM1 hutang jangka pendek yang ditanggungnya.

(iii) Nisbah Kecekapan

Nisbah kecekapan menunjukkan kecekapan pihak pengurusan firma dari segi

pengurusan stok. Di antara nisbah yang digunakan untuk mengukur kecekapan

ialah:

• Tempoh kutipan dan pembayaran hutang

Nisbah ini menunjukkan tempoh purata yang diambil oleh firma untuk

mengutip hutang. Untuk mendapatkan tempoh kutipan, kadar pusing

ganti penghutang perlu dicari terlebih dahulu. Kadar pusing ganti

penghutang menunjukkan berapa kali kutipan dibuat dalam sesuatu

tempoh kewangan.

Kadar pusing ganti penghutang = Jualan kredit

Purata penghutang bersih

Purata penghutang = baki penghutang awal + baki penghutang akhir

2

Tempoh kutipan dan = 365

Pembayaran hutang Pusing ganti penghutang




Contoh:

Pusing ganti penghutang = 40 000

16 000

= 2.5 kali

Tempoh kutipan dan pembayaran hutang = 365

2.5

= 146 hari

Tafsiran : Hutang dapat dikutip setiap 146 hari.

LATIHAN

A Soalan Objektif

1. Apakah kegunaan kadar pusing ganti stok?

A. Untuk mengukur keadaan sesebuah firma.

B. Untuk mengukur kecekapan pengurusan stok.

C. Untuk memudahkan perancangan dan kawalan aktiviti perniagaan.

D. Untuk mengetahui pelaburan dalam sesebuah firma membawa keuntungan atau

kerugian.

2. Mengapa nisbah perlu ditafsir dan dibandingkan dengan firma lain?

A. Untuk melihat firma yang mana mempunyai banyak pesaing.

B. Untuk memberi gambaran kedudukan kewangan firma.

C. Untuk melihat keupayaan firma mengaut keuntungan.

D. Untuk menunjukkan prestasi jualan perniagaan.




Soalan 3 hingga 5 berdasarkan butir-butir daripada maklumat perakaunan Syarikat

Salju.

RM

Stok 1 Jun 2008 5 300

Stok 30 Jun 2009 4 200

Belian 32 800

Jualan 56 800

Pulangan Jualan 550

3. Hitungkan kos jualan Syarikat Salju

A. RM11 500

B. RM19 260

C. RM33 900

D. RM37 020

4. Berapakah untung kasar Syarikat Salju bagi tahun berakhir 30 Jun 2009?

A. RM21 520

B. RM22 350

C. RM23 760

D. RM26 000

5. Hitungkan kadar pusing ganti stok Syarikat Salju

A. 6.39 kali

B. 7.14 kali

C. 7.71 kali

D. 8.07 kali

Jawapan 1. B

2. B

3. C

4. B

5. B




B Soalan subjektif

1. Apakah maksud nisbah kecairan?

2. Nyatakan rumus bagi setiap nisbah yang berikut:

(a) Nisbah Ujian Mampu

(b) Nisbah Ujian Asid

(c) Kadar Pusing Ganti Stok

3. Puan Rahimah ialah seorang peniaga pinggan mangkuk. Berikut ialah butir-butir

yang diperoleh daripada buku akaun perniagaan Puan Rahimah pada 31 Disember

2009.

RM

Stok Akhir 20 000

Aset Semasa 48 000

Liabiliti Semasa 12 000

Jumlah Liabiliti 38 000

Jumlah Aset 76 000

Anda dikehendaki mengira:

(a) Nisbah Semasa

(b) Nisbah Ujian Mampu

Jawapan: (a) 4 : 1 (b) 0.5 : 1




4. Cik Zurina menjalankan perniagaan pembekal kerongsang di bandar Muar.

Maklumat berikut diambil daripada buku perniagaannya pada 31 Disember 2009.

RM


Kos Jualan 90 000

Penghutang 25 000

Stok Awal 10 000

Stok Akhir 18 000

Pemiutang 20 000

Anda dikehendaki mengira:

(a) Kadar pusing ganti stok

(b) Tempoh kutipan dan pembayaran hutang

Jawapan : (a) 6.43 kali (b) 76 hari




5. Perniagaan Seri Ipoh menjalankan perniagaan tudung. Maklumat berikut diperoleh

daripada buku akaunnya pada 31 Oktober 2009. Jualan tunai sepanjang tempoh

perniagaan ialah RM410.

Perniagaan Seri Ipoh Penyata pendapatan bagi tahun berakhir 31 Oktober 2009

RM RM Jualan 29 410 Tolak Kos jualan Stok awal 2 650 Belian 22 100 Kos barang dijual 24 750 Tolak Stok akhir 2 810 Kos jualan 21 940 Untung kasar 7 470 Tambah Sewa diterima 1 960 9 430 Tolak Gaji 3 080 Untung bersih 6 350




Perniagaan Seri Ipoh Kunci Kira-Kira pada 31Oktober 2009 Aset Bukan Semasa Premis 82 000 Kenderaan 37 000 Perabot 8 200 127 200 Aset Semasa Stok Akhir 2 810 Penghutang 4 360 7 170 Liabiliti Semasa Pemiutang 1 710 Overdraf bank 950 Sewa Terakru 690 3 350 Modal kerja 3 820 131 020 Ekuiti pemilik Modal Awal 62 220 Tambah Untung bersih 6 350 68 570 Liabiliti Bukan Semasa Pinjaman 62 450 131 020


(a) Nisbah Semasa

(b) Nisbah Ujian Mampu

(c) Nisbah Ujian Asid

(d) Kadar Pusing ganti Stok

(e) Tempoh kutipan dan pembayaran hutang

Jawapan (a) 2.14 : 1 (b) 0.49 : 1 (c) 1.3 : 1

(d) 8 kali (e) 55 hari




Jalan kerja

3. (a) Nisbah Semasa = Aset Semasa Liabiliti Semasa = RM 48 000 RM 12 000 = 4 : 1 (b) Nisbah Ujian Mampu = Jumlah Liabiliti Jumlah Aset = RM38 000 RM76 000 = 0.5 : 1 4. (a) kadar pusing ganti stok = Kos Jualan Stok Purata = RM90 000 RM 14 000 = 6.43 kali Atau = 365 6.42 = 57 hari (b) Kadar Pusing Ganti Penghutang = Jualan kredit Purata penghutang bersih = RM120 000 RM25 000 = 4.8 kali 365 hari Tempoh kutipan dan pembayaran hutang = 4.8 kali = 76 hari




5. (a) Nisbah semasa = Aset Semasa Liabiliti Semasa = RM7 170 RM3 350 = 2.14 : 1 (b) Nisbah Ujian Mampu = Jumlah Liabiliti Jumlah Aset = RM65 800 RM134 370 = 0.49 : 1 (c) Nisbah Ujian Asid = Jumlah Aset Semasa – Stok Akhir Jumlah Liabiliti Semasa = RM7 170 – RM2 810 RM3 350 = 1.3 : 1 (d) Kadar pusing ganti stok = Kos Jualan Stok Purata = RM21 940 RM2 730 = 8 kali (f) Kadar Pusing Ganti Penghutang = Jualan kredit Purata penghutang bersih = RM29 000 RM4 360 = 6.65 Tempoh kutipan dan pembayaran hutang = 365 hari 6.65 kali = 55 hari


BIBLIOGRAFI

Abdul Rahman Hamzah (1998). Perakaunan Khusus. Piramid Perdana (M) Sdn. Bhd. Aini Hayati Mohamed dan rakan‐rakan ( 2005).Pra‐U Pengajian Perniagaan 2 STPM Matrikulasi. Pearson Longman Colin Drury (1992). Management and Cost Accounting Third Edition. Chapman & Hall Ltd. Che Zuriana Muhammad Jamil dan rakan‐rakan ( 2002). Perakaunan Perniagaan . UUM Sintok Donald E. Kieso, Jerry J. Weygandt (1989). Intermediate Accounting. Wiley. Faudziah Zainal Abidin, Nasruddin Zainudin, Faizah Ismail, Nurwati Ashikkin Ahmad Zaluki (2003). Prinsip Pengurusan Kewangan Edisi Ke‐2. Prentice Hall. Frank Wood, Alan Sangster (2007). Frank Wood’s Business Accounting 2. Prentice Hall Financial Times. Frank Wood (2000). Perakaunan Perniagaan bahagian 1 Edisi Ketiga. Longman Godfrey, Jayne M. (1992) Accounting Theory Fifth Edition, John Wiley & Sons Australia, Ltd. Hamzah Ismail ( 1989), Perakaunan Pertengahan Jld 1. UKM. Ismail bin Ab. Wahab, Faridah binti Ahmad, Azmi bin Abd. Hamid (2002). Prinsip Perakaunan Tingkatan 4 Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah. Allwrite Sdn. Bhd. John R. Dyson (2007). Accounting for Non‐Accounting Students Seventh Edition. Prentice Hall Financial Times. Kamus Dewan Edisi Keempat (2005). Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur. Kamus Perakaunan (1991. Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur. Khalid Ismail, Ibrahim Tamby Chek, Baharudin Omar (2005). Rancangan Mengajar Prinsip Perakaunan Tingkatan 5. Prentice Hall. Khalid Ismail, Mahadzir Hamid (2005). Perakaunan Awalan Edisi Kedua. Prentice Hall. Low Joon Yean (2003), Teks Lengkap STPM Perakaunan Kos Dan Pengurusan. Federal Publication . Loh Lan (2002). Prinsip Perakaunan Tingkatan 4 Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah. Edusystem Sdn. Bhd.


Margaret Weaver (1997). Accounting. Made Simple Books Prabir Das (2003). Perakaunan Kos Edisi Kedua. Fajar Bakti Sdn. Bhd. Shaari Isa (1997). Perakaunan Teori Dan Praktis. Dewan Bahasa Dan Pustaka K.L. Weygandt Kreso Kell (1990). Accounting Principles. Wiley. Walter B. Meigs & Robert F. Meigs (1986). Financial Accounting Fifth Edition. Mc Graw Hill. Wan Madznah Wan Ibrahim, Zaleha Abdul Shukor (2005). Perakaunan Kewangan Sukatan Pelajaran Terbaharu Program Matrikulasi Kementerian Pendidikan Edisi Kedua. Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd. Wan Madznah Wan Ibrahim, Azizah Hj. Dolah, Kamarulbaraini Keliwon (2006). Perakaunan Pengurusan Sukatan Pelajaran Terbaharu Bahagian Matrikulasi Kementerian Pelajaran Edisi Kedua. Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd. Wan Madznah Wan Ibrahim, Zaleha Abdul Shukor (2000). Perakaunan Kewangan Matrikulasi Sukatan Pelajaran Matrikulasi Kementerian Pendidikan. Penerbit Fajar Bakti.


SEKALUNG BUDI

Barisan panel penyediaan Buku Sumber P & P Prinsip Perakaunan:

1. Hjh Rafiah binti Abd. Razak JPN Perak

2. Zurina binti Mohamad Noh JPN WP K. Lumpur

3. Jamaluddin bin Abd. Kadir PPD Kuala Selangor

4. Kamarudin bin Buyong SMK Dato’ Ibrahim Yaacob, K. Lumpur

5. Hjh. Rahimah binti Ibrahim SMK Seri Bintang Utara, K. Lumpur

6. Roslina binti Ismail SM Teknik Ipoh, Perak

7. Zumeme binti Mohamad SMK Gunung Rapat, Perak

8. Che Zuriyah binti Ismail SMK Air Kuning, Perak

9. Salwana binti Mohd Saad SMK (P) Kapar, Selangor

10. Azzah binti Mohamed Sallehuddin SM Teknik Kajang, Selangor

11. Abdul Nasir bin Asmaon SMK Gedangsa, Selangor

12. Shamsuddin bin Ghazali SMK St. Michael, Perak

13. Norizah binti Mohamed Ramli SMK Dato’ Hj. Abdul Wahab, Perak

14. Salmah binti Jumain SMK Ungku Aziz, Selangor

15. Kumara Kuru a/l Bangaro Govindasamy SMK Taman Bukit Maluri, Kuala Lumpur

16. Saripah Ainon binti Saim SMK (A) Sultan Muhammad, Melaka

17. Siti Salwa binti Ahmad SMK Tinggi Perempuan, Melaka

18. Mageswaran a/l Veerasamy SMK Seri Garing, Selangor

19. Hjh Salina binti Kassim SMK Iskandar Shah, Perak

20. Hjh Fadilah binti Musa SMK Dato’ Hj. Kamaruddin, Selangor

21. Hjh. Shirine binti Shafie SMK Kuala Kubu Bharu, Selangor

Proof Reading

22. Rohanah binti Kamaruddin SMT Dato Seri Mohd Zin, Alor Gajah,

Melaka


a - muka dalamsalinasmjkkh.wikispaces.com/file/view/modul+prinsip+perakaunan+20… · contoh-contoh...

Documents