นพ.ธงชย เลศวไลรตนพงศ

รองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย

กระทรวงสาธารณสข

2

ความรท ชดแจง(Explicit Knowledge) เปนความรทเปนเหตเปนผล สามารถรวบรวมและถายทอด ออกมาในรปแบบตางๆ ได เชน หนงสอ คมอ เอกสาร และ รายงานตางๆ ตลอดจนคนสามารถเขาถงไดงาย)

ความรท ฝงอยในคน (Tacit Knowledge)ในความรท อยในตวคนแตละคน เกดจากประสบการณ การเรยนร หรอพรสวรรคซงถายทอดออกมาเปนเอกสาร ลายลกษณอกษรไดยาก สามารถแบงปนกนได เปนความรทท าใหเกดการไดเปรยบในการแขงขน

อธบายไดแตยงไมถกน าไปบนทก

อธบายไดแตไมอยากอธบาย อธบายไมได

Tomohiro Takanashi

1

2 3

ม 2 ประเภทความร

3

เอกสาร (Document) - กฎ ระเบยบ (Rule), วธปฏบตงาน (Practice)ระบบ (System) สอตางๆ – วซด ดวด เทป Internet

ความรทฝงอยในคน (Tacit Knowledge)

ความรทชดแจง (Explicit Knowledge)

ทกษะ (Skill )ประสบการณ (Experience)ความคด (Mind of individual )พรสวรรค (Talent )

รปแบบของความร

สมองของพนกงาน

เอกสาร (กระดาษ)

ฐานขอมลความร (Knowledge Base ,IT)

เอกสาร(Electronic)

Source: Survey of 400 Executives by Delphi

แหลงเกบความรในองคกร(คลงความร)

42%

26%

12%

20%

5

วงจรความร (Knowledge Spiral : SECI Model)

Socialization Externalization

Internalization Combination

ความรทชดแจง (Explicit Knowledge)

ความรทชดแจง (Explicit Knowledge)

ความรทฝงอยในคน (Tacit Knowledge)

ความรทฝงอยในคน (Tacit Knowledge)

( อางองจาก : Nonaka & Takeuchi )

6

7

Internalization

การแบงปนและสรางความร จาก Explicit Knowledge ไปส Tacit

Knowledge

โดยมกจะเกดจากการน าความรทเรยนรมาไปปฏบตจรง

8

5. การเขาถงความร(Knowledge Access)

6. การแบงปนแลกเปลยนความร

(Knowledge Sharing)

7. การเรยนร(Learning)

3. การจดความรใหเปนระบบ(Knowledge Organization)

4. การประมวลและกลนกรองความร

(Knowledge Codification and Refinement)

2. การสรางและแสวงหาความร (Knowledge Creation and

Acquisition)

การจดการความรในองคกร

1.ส ารวจความร

4.ถายทอด

3.จดเกบ

สงเคราะห

2.รวบรวมพฒนา

KM

1. การบงชความร (Knowledge Identification)

9

กระบวนการจดการความร (Knowledge Management Process)

1. การบงชความร (Knowledge Identification)

- การบงชความรทองคกรจ าเปนตองม- วเคราะหรปแบบและแหลงความรทมอย

2. การสรางและแสวงหาความร (Knowledge Creation and Acquisition)

- สรางและแสวงหาความรจากแหลงตาง ๆ ทกระจดกระจายทงภายใน/ภายนอก เพอจดท าเนอหาใหตรงกบความตองการ

เราตองมความรเรองอะไรเรามความรเรองนนหรอยง

ความรอยทใคร อยในรปแบบอะไร

จะเอามาเกบรวมกนไดอยางไร

10

กระบวนการจดการความร (Knowledge Management Process)

3. การจดความรใหเปนระบบ (Knowledge Organization)

• แบงชนดและประเภทของความร เพอจดท าระบบใหงายและสะดวกตอการคนหาและใชงาน

4. การประมวลและกลนกรองความร (Knowledge Codification and Refinement)

• จดท ารปแบบและ “ภาษา” ใหเปนมาตรฐานเดยวกนทวทงองคกร• เรยบเรยงปรบปรงเนอหาใหทนสมยและตรงกบความตองการ

จะแบงประเภทหวขออยางไร

จะท าใหเขาใจงายและสมบรณอยางไร

11

กระบวนการจดการความร (Knowledge Management Process)

5. การเขาถงความร (Knowledge Access)

• ความสามารถในการเขาถงความรไดอยางสะดวก รวดเรว ในเวลาทตองการ

เราน าความรมาใชงานไดงายหรอไม

12

กระบวนการจดการความร (Knowledge Management Process)

6. การแบงปนแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)

• การจดท าเอกสาร การจดท าฐานความร ชมชนนกปฏบต (CoP)•ระบบพเลยง (Mentoring System)•การสบเปลยนงาน (Job Rotation)

7. การเรยนร (Learning)

•น าความรไปใชประโยชนในการตดสนใจ

• แกปญหาและปรบปรงองคกร

ความรนนท าใหเกดประโยชนกบองคกร

หรอไมท าใหองคกรดขน

หรอไม

มการแบงปนความรใหกนหรอไม

15

ความรท ฝงอยในคน(Tacit Knowledge)

ความรท ชดแจง (Explicit

Knowledge)

ตวอยางเครองมอและกระบวนการจดการความร

เชน

การจดเกบความรและวธปฏบตท เปนเลศในรปของเอกสาร

สมดหนาเหลอง (Yellow Pages)

ฐานความร (Knowledge Bases)

เชน การใชเทคนคการเลาเร อง (Story Telling) การจดต งทมขามสายงาน (Cross-functional team) กจกรรมกลมคณภาพและนวตกรรม (Innovation & Quality

Circles : IQCs) ชมชนนกปฏบต (Communities of Practice : CoP) ระบบพเลยง (Mentoring System) การสบเปลยนงาน (Job Rotation) และการยมตวบคลากรมา

ชวยงาน เวทส าหรบการแลกเปลยนเรยนร (Knowledge Forum)

ว

Desired State of KM Focus

Areas

ประเดนยทธศาสตรกลยทธ

กระบวนงาน

KM Focus

Areas

พนธกจ/

วสยทศนความรทส าคญตอองคกร• ความรเกยวกบลกคา• ความสมพนธกบผมสวนไดเสยตางๆ• ประสบการณความรทองคกรสงสม• ความรเกยวกบกระบวนการ• ความรเกยวกบผลตภณฑและบรการ• ความรทมอยในบคลากร• ฯ ล ฯ

ปญหา

KM Action Plans( 6-step model)

12

3

(ขอบเขต KM)

(เปาหมาย KM)

(Work process)

(แผนการจดการความร)

• ทกส านก/สถาบน/ศนย : จดเวท ลปรร. (KM Talks)• KM focus areas : การบรการทเปนเลศ, PMQA หมวด 3,4,6 , ความ

ปลอดภยทางหองปฏบตการ• การจดตง Community of Practice(CoP) : สมนไพร ความปลอดภย

ของรงสวนจฉย ความปลอดภยทางหองปฏบตการ ฯลฯ • เวทกลางการแลกเปลยนเรยนร ทกเดอน• เวทน าเสนอ PMQA หมวด 3,4,6 ของทกส านก/สถาบน/ศนย ใน

ประเดนทด าเนนการตามเกณฑและผลการด าเนนการทดเปนเลศ• เวทประกวดผลงาน/ผลการด าเนนงาน การจดการความร Show &

Share

ประสบปญหาลกษณะเดยวกนมความสนใจในเรองเดยวกน ตองการแลกเปลยนประสบการณจากกนและกนมเปาหมายรวมกน มความมงมนรวมกน ทจะพฒนาวธการท างานไดดขนวธปฏบตคลายกน ใชเครองมอ และภาษาเดยวกนมความเชอ และยดถอคณคาเดยวกนมบทบาทในการสราง และใชความรมการแลกเปลยนเรยนรจากกนและกน อาจจะพบกนดวยตวจรง หรอผานเทคโนโลยมชองทางเพอการไหลเวยนของความร ท าใหความรเขาไปถงผทตองการใชไดงายมความรวมมอชวยเหลอ เพอพฒนาและเรยนรจาก

• การลงทะเบยนจดตงกลม : ประธาน เลขาฯ สมาชก : คณอ านวย คณลขต• ตงประเดนทจะ ลปรร. วตถประสงคหรอความคาดหวงหลงจากการประชม• ใหทกคนมโอกาสแสดงความเหน ในประเดนทเกยวของ สนๆ ลกษณะเปน

การเลาเรอง(story telling) มการจดประเดนส าคญของเรองไว• สรปความรทไดใหมจากการประชม เพอก าหนดเปนแนวทางน าไปใชจรง • AAR (After Action Review) : ทกคนทบทวนสงทไดรบตรงตามความ

คาดหวงหรอไม อยางไร• อาจจะน าประเดนเดมทไดรปแบบการด าเนนการใหม ไปลองปฏบตจรง แลว

น ากลบมา ลปรร. กนอกครง จนมนใจจงก าหนดออกมาเปนแนวทางปฏบต(Explicit K)

• KM : เครองมอมใชเปาหมาย เปนกระบวนการมใชผลลพธ• พฒนางาน พฒนาคน พฒนาองคกร• อยากใหเนนการ ลปรร. ในสวนของ tacit K ใหมากขน เวท

explicit K เดมมไดหามหรอไมถกตอง แตไมเพยงพอตอการพฒนาองคกรและไมไดน าความร ความเชยวชาญทมอยในองคกรออกมาใชตอใหเกดประโยชนและพฒนาอยางไมหยดย ง

• การวดความส าเรจ : การบรรลเปาหมายองคกร การมนวตกรรม• การรวบรวมมาเปนความรขององคกร Knowledge asset • Learning Organization