ค าน า - nicaonline.com report 2017.pdf · 2019-03-19 · ค าน า...

ค าน า

รายงานประจ าป 2560 ไดสรปการด าเนนงานของศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยง สตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ซงมภารกจในแผนงบประมาณปรบโครงการสรางเศรษฐกจ ภาคเกษตร และสรางสมดลของการใชประโยชนและการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ ความหลากหลายทางชวภาพ ประกอบดวยกจกรรมพฒนาการเพาะเลยงและปรบปรงพนธ กจกรรมเพมผลผลตสตวน า กจกรรมฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา กจกรรมตรวจสอบและรบรองคณภาพสนคาประมง นอกจากน ยงด าเนนงานโครงการงบเงนทนหมนเวยนเพอการผลตพนธสตวน าชายฝง เพอการจ าหนายภายใตการสนบสนนจากเงนนอกงบประมาณ

รายงานฉบบนประกอบดวยรายงานผลการปฏบตงานวจยและโครงการตางๆ โดยผล การด าเนนงานทงหมดไดบรรลวตถประสงคตามตวชวด และส าเรจตามภารกจทไดรบมอบหมาย ซงเปนผลจากความรวมมอรวมใจในการปฏบตหนาทดวยความขยนและเสยสละจากขาราชการ และเจาหนาทของสถาบนฯ ทกทาน รวมทงไดรบการสนบสนนและค าแนะน าทเปนประโยชน ตอการด าเนนงานเปนอยางดจากผบงคบบญชาของกรมประมงในทกล าดบชน ขอขอบพระคณทกทานมา ณ โอกาสน

นายยงยทธ ปรดาลมพะบตร

ผอ านวยการศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

สารบญ หนา

1. ขอมลทวไป 1

ประวตศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) 1

ท าเนยบผบรหาร 3

วสยทศนและพนธกจของกรมประมง 6 หนาทและการจดการองคกร 7

งบประมาณ 9

อตราก าลง 12

2. ผลการด าเนนงาน 17

การบรหารงานองคกร 18 กจกรรมพฒนาการเพาะเลยงและปรบปรงพนธ 22

กจกรรมเพมผลผลตสตวน า 69

โครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา 72 กจกรรมตรวจสอบและรบรองคณภาพสนคาประมง 105

โครงการภายใตงบเงนทนหมนเวยนเพอการผลตสตวน า 106

3. การใหบรการ 109

หองสมด 109

การจดฝกอบรมบคคลภายนอก 110

การรบนกศกษาฝกงาน 123

การดงานจากบคคลภายนอก 124 บรการทางอนเตอรเนต 125

งานบรการออกหนงสอรบรอง 129

ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ขนาด 50 ไร

ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ขนาด 50 ไร

แผนทแสดงเสนทางมาศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

แผนททางดาวเทยมแสดงทตงศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) รายงานประจ าป 2560

1

1. ขอมลทวไป ประวตศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) เดมชอ “สถานประมงทะเลสงขลา” เปนหนวยงานหนงภายใตสงกดกองส ารวจและคนควา กรมประมง ซงด าเนนการกอตงขนเมอ พ.ศ. 2506 โดยใชพนทของราชพสด ณ ถนนวเชยรชม ต าบลบอยาง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา มพนทประมาณ 5 ไร 2 งาน ซงสถานทดงกลาวปจจบนเปนทตงของส านกงานประมงจงหวดสงขลา ศนยวจยและพฒนาประมงทะเลอาวไทยตอนลาง ศนยวจยและตรวจสอบคณภาพสตวน าและผลตภณฑสตวน าสงขลา และสถานวทยประมงชายฝงจงหวดสงขลา สถานประมงทะเลสงขลาในสมยนน มหนาทรบผดชอบในดานคนควาและวจยทางชววทยาประมงในทะเลสาบสงขลาและแหลงน าใกลเคยง รวมทงส ารวจและคนควาเพอพฒนาและสงเสรมอาชพการประมงและการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ประกอบดวยหนวยงานยอย 3 แหง คอ 1. หนวยทดลองเพาะเลยงปลาน ากรอย ตงอยทบานบอเกง ต าบลหวเขา อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา ปจจบนเปนทตงของศนยปองกนและปราบปรามประมงทะเลภาคใตตอนลางจงหวดสงขลา 2. หนวยปฏบตการทดลองและสาธตการเพาะเลยงสตวน ากรอย ตงอยทบานทาสะอาน ต าบลพะวง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา ปจจบนเปนทตงของสถาบนวจยสขภาพสตวน าชายฝง 3. หนวยเพาะพนธสตวน า ต งอยทบานเกาเสง ต าบลเขารปชาง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา ซงเปนทตงของศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ในปจจบน


2

เมอ พ.ศ.2520 สถานประมงทะเลสงขลาไดยายไปสงกดกองประมงน ากรอย และเปลยนชอเปนสถานประมงจงหวดสงขลา มหนาทหลกในการคนควาและวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ซงตอมาในป พ.ศ. 2530 ไดเพมหนวยงานยอยอก 1 แหง คอ หนวยทดลองเลยงพอแมปลาในกระชง ทเกาะหน อ าเภอเมอง จงหวดสงขลาจนกระทงป พ.ศ. 2522 กรมประมงไดตระหนกถงความส าคญของการเพาะเลยงสตวน าชายฝง จงไดจดตงโครงการพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงของประเทศข น โดยเสนอโครงการจดตงศนยพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ผานกรมวเทศสหการ เพอขอความชวยเหลอทางดานเทคนคการวจยและงบประมาณจากรฐบาลญป น โดยรฐบาลญป นรบใหความชวยเหลอ ใชพนทในหนวยเพาะพนธสตวน าของสถานประมงจงหวดสงขลา ณ บานเลขท 1/19 ถนนเกาแสน ซอย 1 ต าบลเขารปชาง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา ในเนอทประมาณ 50 ไรเศษ กอสรางเปนอาคารศนยพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ดวยเงน ใหเปลา 80 ลานบาท ซงประกอบดวยอาคารส านกงาน หอพก และโรงเพาะพนธสตวน า เรมกอสราง เมอวนท 14 พฤษภาคม 2523 แลวเสรจวนท 15 กมภาพนธ 2524 และไดรบพระมหากรณาธคณจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทรงเสดจมาท าพธเปด เมอวนท 10 กนยายน พ.ศ. 2524 อยางเปนทางการ ภายใตชอวา “สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝงแหงชาต” (National Institute of Coastal Aquaculture: NICA) เปนหนวยงานเทยบเทาระดบกองของกรมประมง

ในปงบประมาณ 2546 มการปรบเปลยนโครงสรางของหนวยงานภายในกรมประมงตามนโยบายการปฏรปราชการ ท าใหสถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ถกจดรวมเปนหนวยงานในสงกดกองวจยและพฒนาประมงชายฝง กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ ภายใตชอ สถาบนวจยการเพาะเลยง สตวน าชายฝง (Coastal Aquaculture Research Institute)

ท าเนยบผบรหาร


3

ท าเนยบผบรหาร

นบตงแตกอตงศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) มาตงแตป 2524 นบจนถงปจจบน ศนยฯ มผด ารงต าแหนงผอ านวยการ จ านวน 18 ทาน ประกอบดวย

ท ชอ – สกล ปทด ารง ต าแหนง

ต าแหนง ปจจบน/กอนเกษยณ

1

นายไพโรจน พรหมานนท

2525 - 2526 ผเชยวชาญดานการเพาะเลยงสตวน าชายฝง

2

นายวเศษ ชมเดช

2526 - 2529 ผอ านวยการกองเพาะเลยงสตวน าชายฝง

3

นายโกศล มทราสนทธ

2529 - 2530 ผอ านวยการกองการเจาหนาท

4

นายสมศกด สงหลกะ

2530 - 2532 อธบดกรมวชาการเกษตร

5

นายชนนทร ศรทองสข

2532 - 2532 ผตรวจราชการ กระทรวงเกษตรและสหกรณ

6

นายค ารณ โพธพทกษ

2532 - 2533

ผอ านวยการสถาบนวจยและพฒนาพนธกรรมสตวน า


4



7

ดร.อปถมภ ภวภตานนท ณ มหาสารคาม

2533 - 2536 รองอธบดกรมประมง

8

นายนเวศน เรองพานช

2536 - 2537 เลขาธการ SEAFDEC

9

ดร.สทธ บณยรตผลน

2537 - 2540 อธบดกรมประมง

10

นายทรงชย สหวชรนทร

2540 - 2542 ผอ านวยการสถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง

11

นายสมชาต สขวงศ

2542 - 2543 ผอ านวยการสถาบนวจยและพฒนาพนธกรรมสตวน า

12

นายสกล สพงษพนธ

2543 - 2546 ผเชยวชาญดานการประมงทะเล

13

นายคณต ไชยาค า

2546 - 2547

ผอ านวยการศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบน

อนเนองมาจากพระราชด าร


5



14

นายฐานนดรทตตานนท

2547 - 2548 ผตรวจราชการกรมประมง

15

นายสพล ตนสวรรณ

2549 - 2551 ผอ านวยการกองวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน า

ชายฝง

16

นายนพดล ภวพานช

2551 ผอ านวยการส านกวจยและพฒนาประมงน าจด

17

นายคมน ศลปาจารย

2551 - 2554 ผอ านวยการส านกวจยและพฒนาประมงชายฝง

18

นายยงยทธ ปรดาลมพะบตร

2554 - ปจจบน ผอ านวยการสถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง


6

วสยทศน และพนธกจของกรมประมง

วสยทศน : พฒนางานวจยดานเพาะเลยงสตวน าชายฝง เพอเพมผลผลตทมคณภาพตามมาตรฐานสากล อยางย งยน คานยม : “มงมนพฒนางานวจย ท างานเปนทมถายทอดประสบการณจากรนสรน” พนธกจ 1. ศกษาวจยและพฒนาดานการเพาะเลยงสตวน าชายฝง รวมทงถายทอดเทคโนโลยจากงานวจยเพอใหเกด นวตกรรมเชงสรางสรรคและเพมมลคา 2. ศกษาวจยและพฒนาใหมการเพมผลผลตจากการเลยงสตวน าชายฝงอยางมประสทธภาพย งยนและเปนมตรตอสงแวดลอม 3. ศกษาวจยและพฒนากระบวนการผลตสตวน าชายฝงใหไดคณภาพ และมาตรฐานระดบชาตและระดบสากล 4. สงเสรมและพฒนาศกยภาพบคลากรใหมความร ความเชยวชาญในภารกจทรบผดชอบ


7

หนาทและการจดการองคกร

ความรบผดชอบของศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) มหนาทและขอบเขตของการศกษา คนควา วจย เทคโนโลยการเพาะพนธและการเลยงสตวน าชายฝง รวมทงศกษาวจยระบบและการจดการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ทงในดานการศกษาคนควา ตดตาม ตรวจสอบ เฝาระวงแหลงท าการประมงชายฝง และก าหนดมาตรฐานฟารมเพาะเลยงสตวน าชายฝง ทงนเพอใหการด าเนนงานตามภารกจตามหนาท ความรบผดชอบ สถาบนฯ มการจดองคกร ตามหนาทความรบผดชอบ ออกเปน 1 งาน 3 กลมงานวจย ดงน

แผนผงการจดองคกร

ผอ านวยการ ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6

(สงขลา)

งานธรการ

กลมงานวจย การเพาะพนธสตวน าชายฝง

กลมงานวจยระบบและ การจดการเพาะเลยงสตวน าชายฝง

กลมงานวจย การเลยงสตวน าชายฝง


8

งานธรการ มหนาท รบผดชอบเกยวกบการดแลและประสานงานในระหวางกลมงานตางๆ เพอให

การด า เนนงานภายใตศนยฯ เปนไปตามแผนงานและภารกจทไดรบมอบหมายจากกรมประมง ผานส านกวจยและพฒนาประมงชายฝง ทงนจะประกอบไปดวย งานธรการ การเงน บญช พสด งบประมาณ และการตดตอกบหนวยงานของกรมประมง และสวนราชการภายนอก

กลมงานวจยการเพาะพนธสตวน าชายฝง มหนาทรบผดชอบดานการวจยการเพาะพนธ และการอนบาลสตวน าชายฝง ไดแก สตวน าชายฝง

ทมกระดกสนหลง และไมมกระดกสนหลง ตลอดจนสาหราย และพรรณไมน า ทมคณคาทางเศรษฐกจและส าคญตอระบบนเวศ โดยศกษาและวจยชววทยาการสบพนธ การปรบปรง เทคนคการจดการพอแมพนธ ใหมคณภาพด การเพาะขยายพนธโดยวธธรรมชาตและใชฮอรโมนในรปแบบ ตาง ๆ เทคนคการอนบาล ท เหมาะสมกบสตวน าแตละชนด เนนการใชเทคโนโลยชวภาพ และเทคโนโลยช นสง เพอน าไปส การเพาะเลยงในเชงพาณชย และถายทอดความรใหเกษตรกรและผสนใจ

กลมงานวจยการเลยงสตวน าชายฝง มหนาทรบผดชอบดานวจยเทคนคการเลยงสตวน าชายฝงชนดตางๆ ทงทมกระดกสนหลง และไมม

กระดกสนหลง รวมทงสาหรายและพรรณไมน า ทมความส าคญทางเศรษฐกจ และมความส าคญตอระบบนเวศ เพอใหไดผลผลตสงและลดตนทน วจยเทคนคการเลยงในบอดน กระชง และในทะเล ตงแตระยะวยรนจนถงขนาดตลาด วจยการเลยงแบบผสมผสาน และการศกษาวศวกรรมการเลยงโดยใชเทคโนโลยชนสง เพอใหมสตวน าเพยงพอตอการบรโภคภายในประเทศและสงออก

กลมงานวจยระบบและการจดการเพาะเลยงสตวน าชายฝง มหนาทรบผดชอบดานวจยระบบและการจดการการเพาะเลยงสตวน าชายฝงในแหลงน าธรรมชาต

ในบอเลยงในระบบหมนเวยน ฯลฯ ประเมนศกยภาพของแหลงเพาะเลยงสตวน าเพอจ าแนกพนทส าหรบการเพาะเลยงสตวน าแตละชนด เฝาระวงตดตามตรวจสอบแหลงเพาะเลยงสตวน าชายฝง ประดษฐคดคนนวตกรรม ออกแบบบอ กระชง เพอเพมประสทธภาพในการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ออกแบบระบบบ าบดน า และก าจดของเสยจากการเพาะเลยงสตวน าเพอลดผลกระทบตอสงแวดลอม ก าหนดมาตรฐานฟารมเพาะเลยงสตวน าชายฝง


9

งบประมาณ

ในปงบประมาณ 2560 ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ไดรบมอบหมายใหด าเนนภารกจ จ านวน 6 แผนงานโครงการ ภายใต จ านวน 12 กจกรรมหลก และจากเงนนอกงบประมาณ โดยไดรบการจดสรรงบประมาณตามแผนงานโครงการ/งบกลาง และเงนนอกงบประมาณ ทงสน 28,599,370.00 บาท แยกตามแหลงงบประมาณและหมวดรายจาย ดงน 1.เงนงบประมาณ งบบคลากร 7,027,000.00 บาท งบลงทน 2,841,990.00 บาท งบด าเนนการ 16,835,020.00 บาท งบรายจายอน 0.00 บาท รวม ( 1 ) 26,704,010.00 บาท 2. เงนนอกงบประมาณ งบบคลากร 1,296,360.00 บาท งบด าเนนการ 599,000.00 บาท รวม ( 2 ) 1,895,360.00 บาท รวมทงสน (1+2) 28,599,370.00 บาท 3. งบกลาง * งบกลาง 252,948.50 บาท * หมายถง เงนสวสดการตาง ๆ คารกษาพยาบาล,เงนชวยการศกษาบตร ส าหรบขาราชการ, ขาราชการบ านาญและลกจางประจ า เบกจายจากงบกลาง โดยไมตองโอนเงนจดสรร


10

งบประมาณประจ าป 2560 แยกตามแผนงาน/ผลผลต/โครงการ/กจกรรม

1. เงนงบประมาณทไดรบจดสรร

แผนงาน/ผลผลต/โครงการ/กจกรรม/ งบประมาณ (บาท)

แผนงาน: พนฐานดานการสรางความสามารถในการแขงขนของประเทศ ผลผลต: เกษตรไดรบการสงเสรมและพฒนาศกยภาพ กจกรรม: สงเสรมและพฒนาสนคาประมง กจกรรม: สนบสนนการพฒนาสนคาประมงใหมคณภาพไดมาตรฐาน

27,000.00 2,138,000.00

แผนงาน :บรณาการสงเสรมการวจยและพฒนา โครงการ: วจยและพฒนาการประมง กจกรรม: วจยพนฐาน กจกรรม : วจยประยกต

122,940.00 736,200.00

แผนงาน: ยทธศาสตรพฒนาเกษตรกรรมยงยนและเสรมสรางความเขมแขงของเกษตรกร อยางเปนระบบ โครงการ: ระบบสงเสรมเกษตรแบบแปลงใหญ กจกรรม: ระบบสงเสรมเกษตรแบบแปลงใหญ โครงการ: บรหารจดการเขตเกษตรเศรษฐกจส าหรบสนคาเกษตรทส าคญ กจกรรม: เพมประสทธภาพการผลตสนคาสตวน าใหกบเกษตรกรในพนทเหมาะสม

1,130,000.00

1,250,000.00

แผนงาน: ยทธศาสตรสงเสรมประสทธภาพการผลตการสรางมลคาเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร โครงการ: พฒนาคณภาพสนคาเกษตรสมาตรฐาน กจกรรม : ตรวจสอบและรบรองคณภาพสนคาประมง กจกรรม : เฝาระวง ปองกน ควบคมโรคสตวน า

1,396,400.00 449,800.00

กจกรรม : แกไขปญหาการเกดโรคระบาดในกง 351,500.00 แผนงาน :พนฐานดานการจดการน าและสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรกบ สงแวดลอมอยางยงยน ผลผลต: การจดการใหเกดผลผลตสตวน าในแหลงน าธรรมชาต กจกรรม: ผลตพนธสตวน า กจกรรม : ฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา

4,745,790.00 7,000,000.00

แผนงาน : บคลากรภาครฐ รายการคาใชจายบคลากรภาครฐ พฒนาเกษตรกรรมยงยนและเสรมสรางความเขมแขงของเกษตรกรอยางเปนระบบ กจกรรม: บคลากรภาครฐดานประมง

7,356,380.00

รวมเงนงบประมาณ 26,704,010.00


11

2. เงนนอกงบประมาณ

กจกรรม/โครงการ งบประมาณ (บาท)

โครงการภายใตงบเงนทนหมนเวยนเพอการผลตพนธสตวน า 1,895,360.00

รวม 1,895,360.00


12

อตราก าลง

แผนการด าเนนงานตามงบประมาณรายจายประจ าป 2560 ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) มขาราชการปฏบตงาน จ านวน 15 อตรา ประกอบดวย ผอ านวยการ 1 อตรา นกวชาการประมง 10 อตรา เจาพนกงานประมง 2 อตรา เจาพนกงานธรการ 1 อตรา เจาพนกงานการเงนและบญช 1 อตรา ลกจางประจ า 9 ต าแหนง พนกงานราชการและลกจางชวคราว จ านวน 46 อตรา ดงน 1. ขาราชการ

1.1 กลมงานบรหาร ล าดบท ชอ – สกล คณวฒ ต าแหนง/หมายเหต

1 นายยงยทธ ปรดาลมพะบตร M.Sc.(Coastal Management)

นกวชาการประมงช านาญการพเศษ e-mail: [email protected]

2 นางสจตรา ทองรกจนทร บธ.บ (การจดการ) เจาพนกงานธรการช านาญงาน e-mail: [email protected]

3 นางสมบรณ สวางพงศ ศศ.บ.(การจดการ) เจาพนกงานการเงนและบญชปฏบตงาน e-mail: [email protected]

1.2 กลมงานวจยการเพาะพนธสตวน าชายฝง

ล าดบท ชอ – สกล คณวฒ ต าแหนง/หมายเหต

4 นายอตรา ไชยมงคล Ph.D. (Fisheries and Allied Aquaculture)

นกวชาการประมงช านาญการ e-mail: [email protected] 5 นางลกขณา ละอองศรวงศ วท.ม.(วารชศาสตร) นกวชาการประมงช านาญการพเศษ e-mail: [email protected]

6 นายจระยทธ รนศรกล วท.ม.(วารชศาสตร) นกวชาการประมงช านาญการ e-mail: [email protected]

7 นางสราวรรณ บญชย คศบ.คหกรรมศาสตรบณฑต

เจาพนกงานประมงปฏบตงาน e-mail: [email protected]


13

1.3 กลมงานวจยการเลยงสตวน าชายฝง ล าดบท ชอ – สกล คณวฒ ต าแหนง/หมายเหต

8 นางอรญญา อศวอารย วท.บ. (ประมง) นกวชาการประมงช านาญการพเศษ e-mail: [email protected] e-mail: [email protected]

9 นางกฤษณา องอาจ วท.บ. (ประมง) นกวชาการประมงช านาญการ e-mail: [email protected]

10 นางสาวเพญศร เมองเยาว วท.ม.(วารชศาสตร) นกวชาการประมงช านาญการ e-mail: [email protected]

11 นางสาวกมลศร รกกมล เทยบเทาปรญญาตร (ปทส.)

เจาพนกงานประมงปฏบตงาน [email protected]

1.4 กลมงานวจยระบบและการจดการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ล าดบท ชอ – สกล คณวฒ ต าแหนง/หมายเหต

12 นายภรณย ถมพลกรง วท.บ. (ประมง) นกวชาการประมงช านาญการ [email protected]

13 นางสาวนภสนธ รตนสมบรณ วท.บ. (ประมง) นกวชาการประมงช านาญการ e-mail: [email protected]

14 นายไวทศน หนกล า วท.บ. (เทคโนโลยการประมง)

นกวชาการประมงปฏบตการ e-mail: [email protected]

15 นางอจฉรย วฒสทธเมธาว วท.บ. (ประมง) นกวชาการประมงปฏบตการ e-mail: [email protected]


14

2. ลกจางประจ า

ล าดบท ชอ – สกล คณวฒ ต าแหนง/หมายเหต

1 นายสรยน ซนสวรรณ ปวช.(ชางยนต) ชางเครองเรอ ช 3

2 นายสวฒน วฒนพฤกษ มธยมศกษาปท 3 นายทายเรอกลชายทะเล ส 3

3 นายจตบญ เจรญสข ประถมศกษา 6 นายทายเรอ ส 2

4 นายเธยรชย ศรนม ปวส. (ไฟฟา) พนกงานพสด ส 2

5 นายอาทตย บญศร ปวช. (บญช) พนกงานขบรถยนต (เงนทนหมนเวยน) 6 นางวรรณา จระพนธ ปวช. (เลขานการ) พนกงานการเงนและบญช (เงนทน)หมนเวยน) 7 นายสมชย สรบรรณ ปวท. (เทคนคการบญช) พนกงานทวไป (ชวยราชการ)

8 นายสมพงษ แกวประไพ มธยมศกษาตอนตน (มศ.3)

พนกงานรกษาความปลอดภย (ชวยราชการ) 9 นายธงชย สนทวงศ มธยมศกษาตอนตน

(มศ.3) พนกงานสถานท บ 2

3. พนกงานราชการ ในงบประมาณรายจายประจ าป 2559 ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ไดรบจดสรรเงนงบประมาณ เพอจางพนกงานราชการ จ านวน 39 อตราและลกจางชวคราว (งบเงนทนหมนเวยน) จ านวน 7 อตรา แยกตามแผนงาน/โครงการตางๆ ดงน

งบวจยและพฒนาการประมง จ านวน 10 อตรา งบเพมผลผลตสตวน า จ านวน 11 อตรา งบตรวจสอบและรบรองคณภาพสนคาประมง จ านวน 18 อตรา งบเงนทนหมนเวยน จ านวน 7 อตรา


15

พนกงานราชการ ล าดบท ชอ – สกล ต าแหนง/หมายเหต คณวฒ

1 นางสาวขวญเรอน สวรรณรตน นกวทยาศาสตร ปรญญาตร

2 นางสาวพกตรรพ ทองเทพ นกวชาการประมง ปรญญาตร

3 นายอ ารน บงกสน นกวชาการประมง ปรญญาตร(ปทส.)

4 นายนรนทร ใหมวด นกวชาการประมง ปรญญาตร

5 นายเฉลมพล แกวหมน นกวชาการประมง ปรญญาตร

6 นางฉววรรณ หนนน นกวชาการประมง ปรญญาตร

7 นายโกวทย พฒทว เจาพนกงานประมง ปรญญาตร

8 นางชโลม เขาะหมาน เจาหนาทประมง ปรญญาตร

9 นายตลฮาบ หวงสข เจาหนาทประมง ปรญญาตร

10 นายพลสนธ ววฒน เจาหนาทประมง ปวส.

11 นายจ านง ถราวฒ เจาหนาทประมง ปรญญาตร

12 นางเครอวลย ออนทอง เจาหนาทประมง ปวส.

13 นางนาตยา หวนเจะ เจาหนาทประมง ปวส.

14 นายบญยา คงคาลหมน เจาหนาทประมง ปวส.

15 นางพชชา เพมสข พนกงานผชวยประมง มธยมศกษาตอนตน

16 นางกมลวรรณ ชสวรรณ พนกงานผชวยประมง ปวส.

17 นางสาวรจรา ฐาการ พนกงานผชวยประมง ปรญญาตร

18 นายวจารณ หนนอย พนกงานผชวยประมง ปรญญาตร

19 นายประยต มวงจนทร พนกงานผชวยประมง ปวส.

20 นางรจนา พรหมสวรรณ พนกงานผชวยประมง ปรญญาตร

21 นางสาววลยา แซเอยว พนกงานผชวยประมง ปรญญาตร

22 นายสรพล สวรรณศร พนกงานผชวยประมง ประถมศกษา

23 นายวระวทย ทองรกษา พนกงานผชวยประมง มธยมศกษาตอนตน

24 นายอรณ รตนมณ พนกงานผชวยประมง ปวส.

25 นางดษด ชมจนทร พนกงานผชวยประมง ปวท.


16

26 นายธรวทย สวรรณทว พนกงานผชวยประมง ปวส.

27 นายบญสง ชโชต พนกงานผชวยประมง ปวส.

28 นางมยร พฒโนทย พนกงานผชวยประมง มธยมศกษาตอนตน

29 นางสาวมณ บตรจนทร พนกงานผชวยประมง มธยมศกษาตอนตน

30 นางสาวนนรกา คงเรอง พนกงานผชวยประมง ปรญญาตร

31 นายจกรพงษ สนหมด พนกงานผชวยประมง ปวช

32 นายอนนต มตรชวยรอด พนกงานหองทดลอง ปวส.

33 นายจกรนทร แซตง กะลาส ปรญญาตร

34 นายชาตชาย เรณมาศ ชางอเลกทรอนกส ปรญญาตร

35 นางจราพร ชมแกว เจาหนาทบนทกขอมล ปรญญาตร

36 นางจ าเนยร ธรรมโชต เจาหนาทธรการ ปวช.

37 นางนพวรรณ ศรนม เจาหนาทธรการ ปรญญาตร

38 นางเจยมจตร หนฤทธ เจาหนาทธรการ ปวส.

39 นางสภาวด มะยะกล เจาหนาทธรการ ปรญญาตร 4. ลกจางชวคราว ล าดบท ชอ – สกล ต าแหนง/หมายเหต คณวฒ

1 นางนภา บรสทธ คนงานประมง ปวส.

2 นายสรยนต หมาดเสม คนงานประมง ปรญญาตร

3 นางบปผา ทองรกษา คนงานประมง มธยมศกษาตอนตน

4 นางสพฒน ไวยภกด คนงานประมง ปวส.

5 นายจตรงค แกวมณ คนงานประมง ม.ศ.3

6 นายสมรก ชทอง คนงานประมง ปรญญาตร

7 นายวศน สขสวาง คนงานประมง ปวส.


17

2. ผลการด าเนนการ

ผลการด าเนนงานในรอบปงบประมาณ 2560 ภายใตการสนบสนนงบประมาณจากงบปกต และ การด าเนนงานภายใตการสนบสนนจากเงนนอกงบประมาณ ดงน

2.1 การด าเนนงานภายใตการสนบสนนจากงบประมาณปกต ประกอบดวย 2.1.1 การบรหารงานองคกร 2.1.2 กจกรรมพฒนาการเพาะเลยงและปรบปรงพนธ 2.1.3 กจกรรมเพมผลผลตสตวน า 2.1.4 โครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา

- โครงการท 1 การพฒนาฟารมทะเลโดยชมชน - โครงการท 2 การเพาะขยายพนธสตวน าทเสยงตอการสญพนธ - โครงการท 3 การพฒนาระบบฐานขอมลและสารสนเทศการประมงและการเพาะเลยง สตวน า - โครงการท 4 การเสรมสรางจตส านกในการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรสตวน า

อยางย งยน 2.1.5 กจกรรมตรวจสอบและรบรองคณภาพสนคาประมง

2.2 การด าเนนงานภายใตการสนบสนนจากเงนนอกงบประมาณ ประกอบดวย 2.2.1 โครงการภายใตงบเงนทนหมนเวยนเพอการผลตสตวน าฯ


18

การบรหารงานองคกร

ลกษณะงาน เปนงานธรการ เพอสนบสนนการด าเนนงานของศนยฯ ใหเปนไปตามนโยบาย และอ านาจหนาททก าหนดไว โดยผานรปแบบของงานธรการ การเงน บญช พสด งบประมาณ และตดตอกบหนวยงานของกรมประมง และสวนราชการภายนอก

งบประมาณ 28,599,370.00 บาท ( งบประมาณท งหมดท สถ าบนฯ ได ร บการจดสรร

ทงงบประมาณปกต และเงนนอกงบประมาณ) ผลการด าเนนงาน ผลการด าเนนงานในปงบประมาณ 2560โดยแยกตามประเภทของงาน ดงน

1. งานการเงนและบญช

กจกรรม หนวยวด ผลการด าเนนงาน

1. การเบกจายเงนตามโครงการตางๆ 1.1 เงนงบประมาณ

- งบบคลากร บาท 6,999,084.86 - งบด าเนนงาน บาท 16,223,832.25 - งบลงทน ครภณฑ ครภณฑ (เงนกนไวเบกเหลอมป 61) สงกอสราง สงกอสราง (เงนกนไวเบกเหลอมป 61)

รวมเงน

บาท บาท บาท บาท บาท

329,690.00 593,000.00

1,053,250.00 861,750.00

26,060,607.11

1.2 เงนนอกงบประมาณ (เงนทนหมนเวยน) - งบบคลากร - งบด าเนนการ

รวมเงน รวมรายจายตามแผนงาน/โครงการ

บาท บาท บาท บาท

1,201,050.00

488,428.25 1,689,478.25

27,750,085.36


19

1.3 งบกลาง (เบกตรงจากกรมบญชกลาง) บาท 252,948.50

- รายไดจากการจ าหนายพนธสตวน า บาท 2,221,628.00 2. จดท าเอกสารเบกจายเงน (ใน/นอก งบประมาณ) ขบ./ป 1,457 3. จายเงนเดอนพนกงานราชการและลกจางเงนทนฯ ครง/ป 23 4. จายเงนคาตอบแทน ใชสอย และวสด ครง/ป 149 5. จายเงนคาเลาเรยน และคารกษาพยาบาล ครง/ป 21 6. รวบรวมใบส าคญเพอเบกจายเงน ฉบบ 1,789 7. ตรวจสอบเอกสารใบส าคญตางๆ (คาตอบแทน ใชสอย

วสดงบกลาง และคาครภณฑทดนและสงกอสราง) ฉบบ 1,693

8. จดท าบญชงบประมาณรายจายตามแผนงาน/โครงการตางๆ

(รายจายรวมทงหมด เงนใน/นอกงบประมาณและงบกลาง) บาท 28,003,033.86

9. น าสงเงนรายไดแผนดน (ในสวนของเงนงบประมาณ) ครง/ป 26 10. จดท ารายงานการเงนประจ าเดอน (ใน/นอก งบประมาณ) ฉบบ/ป 136 11. กนเงนเหลอมปตามแผนงานและโครงการตางๆ ฉบบ/ป 3 12. จดท าค าของบประมาณ (ในปถดไป) ฉบบ/ป 2

2. งานการเบกจายงบประมาณ ในปงบประมาณ 2560 ศนยฯ ไดรบการจดสรรงบประมาณส าหรบด าเนนงานตามแผนงาน/ผลผลต/โครงการ/กจกรรม ทไดรบมอบหมาย จ านวนเงนทงสน 28,599,370.00 บาท ซงเปนเงนงบประมาณปกต และเงนนอกงบประมาณไมรวมถงเงนงบกลางท เบกจายตรงจากกรมบญชกลางโดยศนยฯ ไดใชจายเงนส าหรบการด าเนนงานตามแผนงานโครงการตางๆ ประจ าป 2560 จ านวน 27,750,085.36 บาท คดเปนการใชจาย 97.03 % ของเงนงบประมาณทไดรบ โดยมงบประมาณคงเหลอ 849,284.64 บาท คดเปน 2.97 % หมายเหต เงนงบประมาณ คงเหลอ 643,402.89 บาท เงนนอกงบประมาณ คงเหลอ 205,881.75 บาท


20

3. งานสารบรรณ

งานทปฏบต หนวยวด ผลการด าเนนงาน

1. จดทะเบยนรบเอกสาร ฉบบ 6,819 2. จดทะเบยนหนงสอออก ฉบบ 1,244 3. ค าสงสถาบนฯ ฉบบ 125 4. ถายเอกสาร แผน/ครง 95,724

4. งานพสด

4.1 งานจดการดานพสด

งานทปฏบต หนวยวด จ านวน

1. การจดซอจดจางตามระเบยบส านกนายกรฐมนตร - จดซอ จดจาง โดยวธประกวดราคาอเลกทรอนกส(e-bidding) ครง 1 - จดซอ จดจาง โดยวธสอบราคา ครง 4 - จดซอ จดจาง โดยวธตกลงราคา ครง 821 - จดซอ จดจาง โดยวธตกลงราคา (ระบบ e-GP) ครง 411 - ออกใบสงซอ/จาง ฉบบ 767 - จดท าสญญาซอขาย ฉบบ 4 - จดท าสญญาจาง ฉบบ 1 - จดท าหนงสอตกลงจางและตกลงซอขาย ครง 68 - ปฏบตงาน GFMIS ระบบ Web Online “ระบบจดซอจดจาง” ฉบบ 298 2. ลงทะเบยนรบใบส าคญ ฉบบ 1,013 3. จดท าทะเบยนคมการรบ – จายวสดประเภทตางๆ รายการ 1,846 4. จดท าประวตซอมบ ารงรกษายานพาหนะ, ซอมแซมตาง รายการ 1,601 5. จดท าประวตจางเหมาบรการ ชด 37 6. ลงทะเบยนรบใบขออนมตซอ/จาง และใบเบก ฉบบ 1,495 7. ลงทะเบยนรบใบขออนมต-ใบสงซอน ามนเชอเพลง ฉบบ 354 8. จ าหนายครภณฑทช ารด และครภณฑต ากวาเกณฑประจ าป 2559 รายการ 127


21

งานทปฏบต หนวยวด จ านวน

9. จดและตอทะเบยนรถยนต ครง 13

4.2 งานจดการดานครภณฑ

ประเภท / รายการ จ านวน ราคา (บาท)

ตอหนวย รวม

ครภณฑส านกงาน 1. เครองถายเอกสารขาวด า ระบบดจตอล

ครภณฑการเกษตร 1. ตบมเชอ ขนาด 53 ลตร 2. ปมดดจายสญญากาศ 3. เครองตดหญา 4. เครองตดหญา

1 เครอง

1 ต

1 ตว 1 เครอง 1 เครอง

82,390

50,000 23,000 6,800 8,900

82,390

50,000 23,000 6,800 8,900

ครภณฑวทยาศาสตรหรอการแพทย 1. เครองฉดน าแรงดนสง 2. ตอบลมรอน 3. อางน าควบคมอณหภม 4. เครองตรวจวดออกซเจนส าหรบบอเลยงสตว

น าอาคารพอแมพนธ ครภณฑโรงงาน

1. เครองเชอมอนเวอรเตอร

รวมเปนเงน

1 เครอง 1 เครอง

1 ใบ 1 ชด

1 เครอง

18,900 120,000 100,300 539,000

8,100

18,900 120,000 100,300 539,000

8,100

957,390


22

กจกรรมพฒนาการเพาะเลยงและปรบปรงพนธ

ลกษณะงาน เปนการด าเนนงานดานการศกษา คนควา วจย เทคโนโลยการเพาะพนธและการเลยง สตวน าชายฝง รวมทงศกษาวจยระบบและการจดการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ทงในดานการศกษาคนควา ตดตาม ตรวจสอบ เฝาระวงแหลงท าการประมงชายฝง และก าหนดมาตรฐานฟารมเพาะเลยงสตวน าชายฝง

เปาหมาย ไดด าเนนงานวจย ดานการศกษา คนควา วจย เทคโนโลยการเพาะพนธและการเลยง สตวน าชายฝง รวมทงศกษาวจยระบบและการจดการเพาะเลยงสตวน าชายฝง มงานวจย จ านวน 3 เรอง

ผลการด าเนนงาน ปงบประมาณ 2560 ศนยฯ รายงานผลการศกษาวจยและความกาวหนา จ านวน 3 เรอง ดงน

1. การอนบาลลกปลากะพงด า Lobotes surinamensis (Bloch, 1790) 2. ผลของโปรไบโอตกตอการเจรญเตบโตและความตานทานโรคในปลาตะกรบ (Scatophagus argus Linnaeus, 1766) 3. อตราการเจรญเตบโต อตรารอดตาย และความสามารถในการทนตอความเครยดของลกกงขาวแวนนาไม (Litopenaeus vannamei Boone, 1931) ทผสมจากพอแมพนธ 3 แหลงผลตเชงพาณชย


23

การอนบาลลกปลากะพงด า Lobotes surinamensis (Bloch, 1790)

กฤษณา องอาจ1 วลรตน มสกะสงข2 จระยทธ รนศรกล1 และเพญศร เมองเยาว1

1ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) 2ส านกงานประมงจงหวดปทมธาน

บทคดยอ

ศกษาผลการอนบาลลกปลากะพงด าทไดจากการเพาะพนธเบองตน ตงแตลกปลาแรกฟกจนถงลก

ปลาวยรนจ านวน 4 รน โดยใหอาหารดงน อาย 0-12 วน ใหโรตเฟอร 5-20 ตว/มล. อาย 13-20 วน ใหกนอารทเมยแรกฟก 3-5 ตว/มล.รวมกบโรตเฟอร 5 ตว/มล. วนละ 3 ครง พรอมเตมน าเขยวความหนาแนน 10 ลานเซลล/มล. 1-3 % ของปรมาณน าในบอทกวน อาย 21 วนเรมใหอารทเมยอยางเดยว 7-10 ตว/ มล. อาย 30 วนใหอารทเมยตวโต 1-2 ตว/ล.หรอใหจนอมวนละ 2-3 มอ ควบคกบอารทเมยแรกฟก 3-5 ตว/ล. อาย 40 วนใหกนเนอปลาบดวนละ 1 ครง อนบาลทระดบความเคมน า 28-30 พพท อณหภมน า 29-30 องศาเซลเซยส ใหอากาศตลอดเวลาโดยใหฟองอากาศอยในระดบปานกลาง และมการท าความสะอาดพนบออนบาลทกๆ 3 วน ถายน าวนละไมเกน 10% พบวาลกปลาพฒนาเปนลกปลาวยรนเมออาย 45 วน โดยลกปลามความยาวเหยยด 25.22 ± 5.78 มม. และความกวางล าตว 13.45 ± 4.66 มม. อนบาลไดจ านวนลกปลาสงสด 3,265 ตว อตรารอดสงสด 0.25% ค าส าคญ : ปลากะพงด า Lobotes surinamensis (Bloch, 1790) อาหาร การอนบาล


24

Larval rearing of Tripletail Lobotes surinamensis (Bloch, 1790)

Kritsana Ong-art1 Waleerat Musikasang2 Jirayuth Ruensirikul1 and Pensri Muangyao1 1Coastal Aquaculture Research and Development Regional Center 6 (Songkhla)

2Pathum Thani Fisheries Provincial Office

Abstract

Preliminary study on larval rearing of hatchery-produced tripletail was conducted for 4 trials. The

larvae age 0-12 days old were fed solely with rotifer at 5-20 ind/ml. The larvae age 13-20 days old were fed both rotifer at 5 ind/ml and Artemia nauplii at 3-5 ind/ml three times daily. Green water (Nannochloropsis sp.) was added daily in rearing tank for maintained at density of 10 x 106 cells/ml. Artemia nauplii was fed solely for the larvae of 21 days old at 7-10 ind/ml until 30 days old, Adult Artemia was fed at 1-2 ind/ml or to reach satiation 2-3 times daily accompany with Artemia nauplii 3-5 ind/ml. The 40 days old larvae was fed daily with minced trash fish. Water quality was maintained at 28-30 ppt water salinity, 29-30 0C temperature with mildly aeration. Bottom cleaning of larval rearing tank was done every 3 days and 10% of water volume was exchanged daily. The larvae develop to juvenile stage at 45 days old with 25.22 ± 5.78 mm total length and 13.45 ± 4.66 mm body depth. The maximum survival of fish fry was 3,265 ind or about 0.25% survival rate. Keywords : Tripletail, Lobotes surinamensis (Bloch, 1790), Feed, larval rearing


25

ค าน า

ปลากะพงด า เปนปลาทใชประโยชนท งเพอการบรโภคและสนทนาการหรอการกฬา (Armstrong et al., 1996; Brawn-Peterson and Franks, 2001) อาศยอยไดทงในน ากรอยและน าเคม มศกยภาพในการน ามาศกษาการเพาะขยายพนธเนองจากเปนปลาทมเนอขาว รสชาตด และเจรญเตบโตเรว Franks et al. (2001) ไดทดลองเลยงลกปลากะพงด าทจบจากธรรมชาตขนาด 12.7 กรม เปนเวลา 7 เดอนพบวาลกปลาเตบโตไดน าหนกสงสดถง 2.3 กก. (เฉลย 1.0 กก.) Strelcheck et al. (2004) พบวาปลากะพงด าในธรรมชาตทมอาย 1 ปอาจมความยาวไดมากกวา 40 ซม. เกษตรกรผเพาะเลยงสตวน าชายฝงในจงหวดสงขลาจ านวนหนงไดจบลกพนธปลาชนดนจากแหลงน าธรรมชาตแลวน ามาทดลองเลยงในกระชงพบวาสามารถเลยงจนมน าหนกถง 3-4 กก. ในระยะเวลาเพยงหนงป แตมขอจ ากดคอสามารถรวบรวมลกปลาไดเพยงปละหนงครงเทานน ยงไปกวานนในแตละปจบไดเปนจ านวนไมมากนก และมปรมาณไมแนนอนในขณะทมผตองการลกพนธปลาชนดนไปเลยงมมากขน การศกษาพฒนาการของลกปลาตงแตแรกฟกจนกระทงเขาสระยะวยรน มความจ าเปนอยางยงในการวจยการเพาะพนธปลาชนดใหม เนองจากการเปลยนแปลงรปรางแตละระยะของลกปลาทะเล เปนขอมลบงบอกถงความตองการสารอาหารบางชนด (Marte, 2003) เชน ในระยะเมตามอโฟซสลกปลามการเปลยนแปลงรปรางสงมาก ซงระยะนหากลกปลาไดรบกรดไขมนทจ าเปนในปรมาณทเพยงพอจะท าใหลกปลามอตรารอดสงขน เชน ลกปลากะรง (นเวศน และคณะ, 2536; นเวศน และไพบลย, 2536; Marte, 2003) และลกปลากะพงขาว (Dhert et al., 1990) เปนตน ความรเกยวกบการกนอาหารของลกปลาหลงจากทถงไขแดงยบสมบรณเปนขอมลส าคญตอการอนบาล เพอวางแผนการใหอาหารทเหมาะสมแกลกปลา ทงชนด ปรมาณ และวธการใหอาหารเพอใหอตรารอดของลกปลาสงทสด การเปลยนชนด ขนาด ปรมาณ และวธการใหอาหารตองสอดคลองกบพฒนาการในแตละระยะของลกปลา โดยเฉพาะลกปลากะพงด าวยออนทมพฤตกรรมการวายน าทแตกตางจากลกปลาทะเลชนดอนๆ คอจะลอยตววายน าและกนอาหารอยบรเวณผวน าเมอใกลพฒนาเขาสระยะวยรน (Ditty and Shaw, 1994)

การวจยเรองนจงตองการศกษาวธการพฒนาการของลกปลาวยออนซงยงไมมการรายงานมากอนรวมทงผลของการอนบาลในเบองตน ทงนเพอเปนขอมลพนฐานทส าคญในการผลตลกพนธปลาชนดนใหไดปรมาณมาก เพอขยายผลใหแกเกษตรกรไดมทางเลอกในการเพาะเลยงปลาทะเลชนดใหมเปนอาชพอกชนดหนงในอนาคต


26

วตถประสงค เพอศกษาผลการอนบาลลกปลากะพงด าเบองตนตงแตแรกฟกจนถงระยะวยรน

วธด าเนนการ

1. การอนบาลลกปลาอาย 0 วน ถงอาย 12 วน

น าลกปลาแรกฟกจากถงฟกยายมาอนบาลในถงไฟเบอรขนาดความจ 3 ตนบรรจน า 2.5 ตน จ านวน 4 รนๆละ 4 ถง ดงมรายละเอยดตามตารางท 1

ตารางท 1 อตราการผสม อตราการฟก จ านวนและความหนาแนนของลกปลากะพงด าทน ามาศกษาการ อนบาล

รนท อตราการผสม (%) อตราการฟก (%) จ านวนลกปลาทอนบาล(ตว) ความหนาแนน (ตว/ลตร)

1 80 79.76 400,000 40

2 80 75.00 1,200,000 120

3 85 79.32 1,700,000 170

4 90 54.00 1,300,000 130

การอนบาลมการใหอากาศตลอดเวลาโดยใหฟองอากาศอยในระดบปานกลาง อณหภมของน าอย

ในชวง 29 - 30 oC น าทะเลทใชในการอนบาลเปนน าทะเลทฆาเชอดวยคลอรนความเขมขน 5 - 10 สวนในลานสวน ความเคมเมอเรมตนอนบาลเทากบ 32 พพท หลงจากนนคอยๆ ลดความเคมจนเหลอ 30 พพท และคงความเคมไวทระดบนตลอดการอนบาลโดยการตรวจสอบความเคมและอณหภมตลอดการอนบาลลกปลาวนละ 1 ครงในตอนเชาเวลา 08.00 น. เมอลกปลาอาย 2 วนใหอาหารเปนโรตเฟอรขนาดเลกทผานการกรองดวยผากรองขนาด 120 ไมครอน ทระดบความหนาแนน 5 - 10 ตว/มล. เปนเวลา 3 วน หลงจากนนจงให โรตเฟอรทกขนาดทระดบความหนาแนน 10 - 20 ตว/มล. เตมน าเขยว (คลอเรลลา) ความหนาแนนประมาณ 10 ลานเซลล/มล. ลงในบออนบาลประมาณ 1 - 3 % ของปรมาตรน าโดยเตมทกวนในชวงเชาเพอใหเปนอาหารของโรตเฟอร


27

2. การอนบาลลกปลาตงแตอาย 13 วนจนอาย 20 วน เมอลกปลาอาย 13 วนลกปลาบางสวนสามารถกนอารทเมยไดบางแลว เรมใหอารทเมยแรกฟกทระดบความหนาแนน 3 - 5 ตว/มล. วนละ 3 ครง ในตอนเชา เทยง และเยน โดยยงคงใหรวมกบโรตเฟอรความหนาแนน 5 ตว/มล. เตมน าเขยว 1 - 3 % ของปรมาตรน าในบอ เมอลกปลาอาย 15 วนจงหยดการให โรตเฟอร ควบคมความเคมของน าทใชในการอนบาลใหอยในชวง 28 - 30 พพท อณหภม 29 - 30 oC ใหอากาศตลอดเวลา มการท าความสะอาดพนถงและบออนบาลโดยการดดตะกอนทกๆ 3 วน ถายน าวนละไมเกน 10 % ของปรมาตรน าทงหมด กอนเปลยนถายน าตองตรวจสอบอณหภมและความเคมของน าใหมและน าเดมใหเทากนกอนทกครง 3. การอนบาลลกปลาตงแตอาย 21 วนถงอาย 45 วน

เมอลกปลาอาย 21 วนเปนชวงทลกปลาสามารถกนอารทเมยไดทงหมด และกนเพมขนจงตองเพมอารทเมยแรกฟกใหมความหนาแนน 7 - 10 ตว/มล. โดยใหวนละ 3 มอ ในตอนเชา เทยงและเยน เมอลกปลามขนาดโตขน ยายลกปลาจากถงอนบาลขนาด 3 ตนลงบอซเมนตขนาด 25 ตน เพอใหลกปลามพนทในการวายน ามากขน เมอลกปลาอาย 30 วน ตกลกปลาทมขนาดใหญออก เพอปองกนการกดและการกนกนเองของลกปลา ระหวางนใหอารทเมยตวโตทมความยาว 3 - 5 มม. ความหนาแนน 1 - 2 ตว/ล. หรอใหจนอม วนละ 2 - 3 มอ และยงคงใหอารทเมยแรกฟกตอไปทระดบความหนาแนน 3 - 5 ตว/ล. เมอลกปลาอาย 40 วน ฝกใหกนเนอปลาบดวนละ 1 ครง เพมความแรงของฟองอากาศใหเพมจากเดมเลกนอย ควบคมความเคมใหอยในชวง 28 - 30 พพท อณหภมของน าอยในชวง 29 - 30 oC ท าความสะอาดพนบอโดยดดตะกอน ทกวนๆ ละ 1 ครง เปลยนถายน าวนละไมเกน 20 % ตรวจสอบการเจรญเตบโตโดยสมลกปลาวนละ 5 - 10 ตว น าไปวดความยาว (total length) และความกวาง (body depth) ของลกปลาโดยเมอลกปลาขนาดเลกตรวจภายใตกลองจลทรรศนแบบ compound microscope และเมอลกปลาโตขนตรวจสอบดวยกลองจลทรรศนแบบสเตอรโอ สมตามอายของลกปลาโดยลกปลาแรกฟกจนถงอาย 10 วนสมลกปลามาตรวจสอบวนละครง เมอลกปลาอาย 10 วนขนไปสมลกปลามาตรวจสอบ 5 วน/ครง หลงจากนนจงตรวจสอบอตรารอดโดยนบจ านวนลกปลาทงหมดทเหลอรอดเมอลกปลาอาย 45 วนแลวค านวณอตรารอดเปนเปอรเซนต เทยบกบลกปลาทงหมดทน ามาอนบาลเมออาย 1 วน โดยมสตรค านวณดงนคอ

อตรารอด (%) = จ านวนลกปลาเมออาย 45 วน X 100 จ านวนลกปลาเมออาย 1 วน


28

05

101520253035

ผลการศกษา

1. การเจรญเตบโต ความยาวเหยยดและความกวางล าตวของลกปลามลกษณะใกลเคยงกนคอคอยๆ เพมขนอยางชาๆ ในชวงแรก คอ ชวงอาย 1 - 15 วน หลงจากนนความยาวเหยยดและความกวางล าตวเพมเรวขนจนเขาสระยะวยรน โดยมความยาวเหยยด 25.22+5.78 มม. และความกวางล าตว 13.45+4.66 มม. เมออาย 45 วน (ภาพท 1)

ภาพท 1 ความยาวเหยยดและความกวางล าตวของลกปลากะพงด าอาย 1 - 45 วน

2. อตรารอดตาย อตราการรอดของลกปลาทอนบาลทง 4 รน มคาคอนขางต าและไมคงทอยในชวง 0-1.24% และ 0 - 0.25% เมอลกปลาอาย 15 วน และ 45 วน ตามล าดบ (ตารางท 2) โดยลกปลาทง 4 รนมอตราการตายสงในชวงอาย 7-10 วนแรกหลงจากฟกเปนตว และชวงอาย 25-35 วน เนองจากการชอคตายเมอท าใหลกปลาตกใจ เชน การใชสวงหรอแกวตกลกปลาหรอตายหลงจากการเปลยนถายน า ลกปลาทตายจะมอาการอาปากคาง เหงอกและครบกาง (ภาพท 2,ซาย) นอกจากนนยงพบวาลกปลามการกนกนเองดวย บางครงลกปลาบางตวโดนกดบรเวณปลายครบหาง ปลายครบหลง หรอปลายครบกน (ภาพท 2,ขวา)


29

ตารางท 2 อตรารอดของลกปลากะพงด าในการอนบาลลกปลา 4 รน เมออาย 15 และ 45 วน

รนท อาย 15 วน อาย 45 วน

จ านวนลกปลา (ตว) อตรารอด (%) จ านวนลกปลา (ตว) อตรารอด (%)

1 0 0 0 0

2 740 0.06 124 0.01

3 1,614 0.09 1,740 0.1

4 16,058 1.24 3,265 0.25

ภาพท 2 ลกปลากะพงด าอาย 25 วน ทตายจากการชอคเมอมการท าใหตกใจ (ซาย) และลกปลาทถกกด ทปลายครบหาง ครบหลงและครบกน (ขวา)


30

วจารณผล

ลกปลากะพงด าเปนลกปลาทมหยดน ามนขนาดเลกมสดสวนของเสนผานศนยกลางของหยดน ามนตอขนาดเสนผานศนยกลางของไขเพยง 20-25 % ใกลเคยงกบปลากะพงทอง (ไพบลย และคณะ, 2532) ปลากะรง (นเวศน, 2536) ปลากะพงแดง (ทว และคณะ, 2546) ปลาเกาเสอ (อาคม และคณะ, 2546) และปลากะรงจดฟา (ธวช และคณะ, 2547) รวมทงปลาในเขตหนาวหรออบอน เชน ปลา Black Sea Turbot, Scophthalmus maximus (Sahin, 2001) ปลา Red porgy, Pagrus pagrus, (Machinandiarena et al., 2003) ปลากะพงแดง, Lutjanus campechanus (Williams et al., 2004) ปลา Greater amberjack, Seriola dumerili (Papandroulakis et al., 2005) ในขณะทปลาตะกรบ (จระยทธ และคณะ , 2551) ปลากระบอก (Meseda and Assem, 2006) และปลาตหนา (Palstra et al., 2005) มขนาดของหยดน ามนคอนขางใหญ มสดสวนของเสนผานศนยกลางของหยดน ามนตอขนาดเสนผานศนยกลางของไขประมาณ 40% ดงนนหยดน ามนดงกลาวยบตวคอนขางชาคอใชเวลาในการยบตวนานถง 7-11 วน ในขณะทปลาทมหยดไขมนเลกใชเวลาในการยบตวหมดภายใน 3-4 วน แตหยดไขมนของลกปลากะพงด าแมมขนาดเลกกลบใชเวลาในการยบตวถง 6 วน ซงยงไมทราบวามความสมพนธทางสรระวทยาของลกปลาอยางไร ปากของลกปลากะพงด าเรมเปดเมอลกปลาอาย 2 วน หลงจากฟกเปนตว ซงใกลเคยงกบการเปดปากของลกปลาทะเลหลายชนด เชน ปลากะรงจดฟา (ธวช และคณะ, 2547) ปลาเกาเสอ (อาคม และ คณะ, 2546) และปลาตะกรบ (จระยทธ และคณะ, 2552) การศกษาครงนไมไดวดขนาดปากของลกปลาซงจะตองศกษาตอไป อยางไรกตามสงเกตวาลกปลากะพงด าอาย 3 วน สามารถกนโรตเฟอรขนาดเลกทผานการกรองดวยถงกรองขนาด 100 µmได ขนาดปากของลกปลาจงนาจะอยในชวง 120-150 µm ลกปลากะพงด าจดเปนลกปลาทมรปรางแบบ Tadpole-like คอมสวนหวทขยายใหญและมความกวางของล าตวมากเมอเทยบกบความยาวของล าตว ซงลกปลาในกลมนมกมขนาดตาใหญ แตมพนทผวล าตวนอยกวาลกปลาทมรปรางแบบอนๆ (Froese, 1990) ลกปลากะพงด ามขนาดเสนผานศนยกลางของตา (Eye diameter) มากกวา 33 % ของความยาวหว (Head length) (อภชาต, 2546) ท าใหมความไดเปรยบในการหาอาหารและการหลบหลกศตร (Froese, 1990) ในขณะทการมพนทผวล าตวนอยท าใหมความตองการออกซเจนสง เนองจากการแลกเปลยนออกซเจนในชวงแรกจะเกดขนบรเวณผวล าตวเนองจากเหงอกยงพฒนาไมสมบรณเตมท (Rombough, 1998) ดงนนการอนบาลลกปลาชนดนจงตองค านงถงการใหออกซเจนใหเพยงพอแกความตองการของลกปลา


31

ลกษณะส าคญอกประการหนงของลกปลากะพงด าคอพฤตกรรมการวายน าเมอลกปลาเขาสระยะเมตามอโฟซส คอลกปลามกลอยตวและกนอาหารอยใกลๆ ผวน า และมกลอยในลกษณะแบนราบขนานไปกบผวน าคลายกบปลาปวยหรอปลาตาย แตเมอท าใหตกใจลกปลาจะวายน าในลกษณะปกต ซงลกษณะดงกลาวยงไมพบในปลาชนดอนๆ นอกจากนนยงพบพฤตกรรมการกนกนเองของลกปลาเมอใกลเขาสระยะวยรนดงเชนทพบในลกปลากนเนอ (carnivorous fish) ทวๆ ไป เชน ลกปลากะพงขาว (Qin et al., 2004) หรอ ลกปลากะรง (Hseu et al., 2003) การคดขนาดจงมความจ าเปนส าหรบการอนบาลลกปลาชนดน ลกปลากะพงด ามความยาวเพมขนเรวมากในชวง 1 วนหลงฟก หลงจากนนภายในหนงสปดาหความยาวเพมขนชาลงโดยคอยเพมทละนอยและคอยๆ เรวขนเมอลกปลาอาย 15 วน ซงเปนลกปลาในระยะ flexion และเพมมากทสดเมอลกปลาก าลงพฒนาเขาใกลระยะวยรน การเจรญเตบโตในลกษณะนเปนลกษณะเดยวกบทพบในปลาทะเลหลายชนด เชน ปลากะพงขาว (สจนต และคณะ, 2524) ปลากะพงทอง (ไพบลย และคณะ, 2532) ปลากะพงแดง (ทว และคณะ, 2546) ปลาเกาเสอ (อาคม และคณะ, 2546) ปลาตะกรบ (จระยทธ และคณะ, 2552) ปลา Red porgy, Pagrus pagrus (Machinandiarena et al., 2003) และปลา Greater amberjack, Seriola dumerili (Papandroulakis et al., 2005) และการเพมขนของความกวางล าตวลกปลากะพงด า จดเปนรปแบบเดยวกบปลาทมล าตวแบนขางโดยทวไปคอ มความสมพนธในเชงบวกกบการเพมขนของความยาว เพยงแตสดสวนของความกวางตอความยาวของล าตวปลากะพงด าจะ สงกวาปลาชนดอนๆทกลาวมา ยกเวนปลาตะกรบ เนองจากปลาตะกรบเปนปลาขนาดเลกทมล าตวแบนขางคอนขางมากนนเอง อตรารอดตายของลกปลากะพงด าจนถงระยะวยรนคอนขางผนแปร และอตรารอดต าตงแต 0 - 0.25% เนองจากมการตายของลกปลาเปนจ านวนมาก (mass mortality) ในชวง 10 วนแรกของการอนบาล ซงเปนปญหาทส าคญของการอนบาลลกปลาทะเลโดยทวไป (Duray et al., 1997) นอกจากนนเมอลกปลาพฒนาเขาสระยะเมตามอโฟซสแลวลกปลายงมการชอคตายไดงายเมอถกท าใหตกใจ เชนเดยวกบทเกดขนในการอนบาลลกปลากะรง (นเวศน และไพบลย, 2536) ทงนลกปลาเมอใกลเขาสระยะวยรนยงมการกนกนเองคอนขางสง ท าใหลกปลามอตรารอดต า เนองจากเปนปลาทเพงเพาะพนธไดจงตองศกษาวจย ในเรองตางๆ เพมเตม เชน ขนาดของปากและการกนอาหารครงแรก (first feeding) ความตองการสารอาหารตางๆของลกปลาโดยเฉพาะกรดไขมน เพอชวยแกปญหาการชอคตายของลกปลา อกทงตองมการปรบเทคนคการอนบาลตางๆ เพอใหทราบขอมลทชดเจนวาลกปลามความตองการอยางไรอนจะเปนประโยชนในการพฒนาการอนบาลใหมอตรารอดทดขน


32

เอกสารอางอง จระยทธ รนศรกล, เยาวนตย ดนยดล, มาวทย อศวอารย และละออ ชศรรตน. 2551. ความส าเรจในการ

ผสมเทยมปลาตะกรบ (Scatophagus argus Linnaeus, 1766) โดยใชฮอรโมน LHRHa. เอกสารวชาการฉบบท 32/2551. สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง, กรมประมง. 20 หนา.

จระยทธ รนศรกล, มาวทย อศวอารย, เยาวนตย ดนยดล และละออ ชศรรตน. 2552. การอนบาลและพฒนาการของลกปลาตะกรบ Scatophagus argus Linnaeus,1766. วารสารการประมง. 62 (1) : 13-22.

ทว จนดามยกล, โกวทย เกาเอยน และฉตรชย พลายละหาร. 2546. การเลยงพอแมพนธและการเพาะพนธปลากะพงแดง (Lutjanus argentimaculatus Forskal). เอกสารวชาการฉบบท 26/2546. ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงพงงา, กรมประมง. 18 หนา.

ธวช ศรวระชย, เรณ ยาชโร และนพนธ เสนอนทร. 2547. การเพาะปลากะรงจดฟา Plectropomus leopardus โดยการใหฮอรโมนเพศผและใหแมปลาวางไขตามธรรมชาตในระบบปด. เอกสารวชาการฉบบท 4/2547. ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงจนทบร, กรมประมง. 22 หนา.

นเวศน เรองพานช. 2536. คมอการเพาะพนธและอนบาลลกปลากะรง. หางหนสวนยะลาการพมพ, ยะลา. 42 หนา.

นเวศน เรองพานช และไพบลย บญลปตานนท. 2536. ปจจยบางประการทมผลตออตรารอดตายและการ เจรญเตบโตของลกปลากะรงวยออน (Epinephelus malabaricus). เอกสารวชาการฉบบท 20/2536. สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง, กรมประมง. 25 หนา. นเวศน เรองพานช, เรณ ยาชโร และวชย วฒนกล. 2536. การเพาะและอนบาลลกปลากระบอกด า (Liza subviridis) . เอกสารวชาการฉบบท 18/2536. สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง, กรมประมง. 13 หนา. ไพบลย บญลปตานนท, นเวศน เรองพานช และสรยนต วรรณวงษ. 2532. การทดลองเบองตนเกยวกบ การเพาะพนธปลากะพงทอง. เอกสารวชาการฉบบท 7/2532. สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน า ชายฝง, กรมประมง. 16 หนา. สจนต มณวงศ, นเวศน เรองพานช, ธดา เพชรมณ และ ฐานนดร ทตตานนท. 2524. การเพาะพนธปลา กะพงขาว. เอกสารเผยแพรฉบบท 1. สถาบนเพาะเลยงสตวน าชายฝง แหงชาต, กรมประมง. 24 หนา.


33

อภชาต เตมวชชาการ. 2546. ลกปลาน าจดวยออน. บรษท พ เอ ลฟวง จ ากด, กรงเทพฯ. 130 หนา. อาคม สงหบญ, ไพบลย บญลปตานนท และ สามารถ เดชสถตย. 2546. พฒนาการคพภะและลกปลาวย ออนของปลาเกาเสอ, Epinephelus fuscoguttatus (Forsskal, 1775). เอกสารวชาการฉบบท 28/2546. สถานเพาะเลยงสตวน าชายฝงจงหวดกระบ, กรมประมง. 29 หนา. Armstrong, M. P., Crabtree, R. E., Murphy, M. D. and R. G. Muller. 1996. A Stock Assessment of

Tripletail, Lobotes surinamensis, in Florida waters. Florida Marine Research Institute, Florida. 34 pp.

Brawn-Peterson, N.J. and J.S. Franks. 2001. Aspects of the reproductive biology of tripletail, Lobotes surinamensis, in the Northern Gulf of Mexico. GCFI. 52 : 586-597. Ditty, J. G. and R. F. Shaw. 1994. Larval development of tripletail, Lobotes surinamensis (Pisces Lobotidae) and their spatial and temporal distribution in the northern Gulf of Mexico. Fish. Bull. 92 : 33-45. Dhert, P., P. Lavens, M. Duray and P. Sorgeloos. 1990. Improved larval survival at metamorphosis of Asian seabass (Lates calcarifer) w3-HUFA-enriched lived food. Aquaculture 90 : 63-74. Duray, M. N., C. B. Estudillo and L. G. Alpasan. 1997. Larval rearing of the grouper Epinephelus suillus under laboratory conditions. Aquaculture 150 : 63-76. Franks, J., T. John, J. Ogle, R. Hendon, N. Donald, L. Barnes, C. Nicholson and M. S. Griggs. 2001. Growth of capture juvenile tripletail Lobotes surinamensis from Mississippi waters. http://mississippiafs.org/program2001.html. June 26, 2009. Froese, R. 1990. Growth Strategies of Fish Larvae. Institut fur Meereskunde, Manila. 20 p. Hseu, J. R., H. F. Chang and Y. Y. Ting. 2003. Morphometric prediction of cannibalism in larviculture of orange-spotted grouper, Epinephelus coioides. Aquaculture 218 : 203-207. Machinandiarena, L., M. Muller and A. Lopez. 2003. Early life stages of development of the red porgy, Pagrus pagrus (Pisces, Sparidae) in captivity, Argentina. Invest. Mar. Valparaiso. 31 : 5-13. Marte, C.L. 2003. Larviculture of marine species in Southeast Asia : current research and industry prospects. Aquaculture 227 : 293-304. Meseda, M. E. and S. S. Assem. 2006. Spawning induction in the Mediteranean grey mullet Mugil cephalus and larval developmental stages. Afr. J. Biotechnol. 5 : 1836-1845.


34

Palstra, A. P., E. G. H. Cohen, P. R. W. Niemantsverdriet, V. J. T. van Ginneken and G. E. E.J. M. van den Thillart. 2005. Artificial maturation and reproduction of European silver eel : development of oocytes during final maturation. Aquaculture 249 : 533-547. Papandroulakis, N., C. C. Mylonas, E. Maingot and P. Divanach. 2005. First results of greater amberjack (Seriola dumerili) larval rearing in mesocosm. Aquaculture 250 : 155-161. Qin, J. G., L. Mittiga and F. Ottolenghi. 2004. Cannibalism reduction in juvenile barramundi, Lates calcarifer by providing refuges and low light. J. World Aqua. Soc. 35 : 113-118. Rombough, P. J. 1998. Partitioning of oxygen uptake between the gills and skin in fish larvae : a novel method for estimating cutaneous oxygen uptake. J. Exp. Biol. 201 : 1763-1769. Strelcheck, A. J., J. B. Jackson, J. H. Cowan and R. L. Shipp. 2004. Age, growth, diet and reproductive biology of the tripletail, Lobotes surinamensis, from the North-Central Gulf of Mexico. Gulf of Mexico Science 1 : 45-53.


35

ผลของโปรไบโอตกตอการเจรญเตบโตและความตานทานโรคในปลาตะกรบ

(Scatophagus argus Linnaeus, 1766)

อรญญา อศวอารย1* กฤษณา องอาจ1 เพญศร เมองเยาว1 จไลวรรณ รงก าเนดวงศ2 และ กมลศร รกกมล1

1ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) 2 ศนยวจยสขภาพสตวน าสงขลา

บทคดยอ จากการศกษาผลของจลนทรยโปรไบโอตกตอการเจรญเตบโตและความตานทานเชอโรคในปลา

ตะกรบ (Scatophagus argus Linnaeus, 1766) โดยเลยงในถงขนาด 1,000 ลตร จ านวน 15 ถง ความหนาแนน 60 ตวตอถง แบงเปน 5 ชดการทดลอง ๆ ละ 3 ซ า ไดแก ชดควบคม (C) และชดใชจลนทรยโปรไบโอตก 4 ชนด คอ Bacillus licheniformis (BL), B. subtilis (BS), Lactobacillus plantarum (LP) และ L. rhamnosus (LR) ในปรมาณทมเซลลจลนทรย 106 CFU/g จ านวน 20 มลลลตร ผสมในอาหารเมด น าไปเลยงปลาตะกรบวนละ 2 ครง (เวลา 09.00-10.00 น. และ 15.0-16.00 น.) โดยใหกนจนอม เปลยนถายน า 50 เปอรเซนตทกวน เปนระยะเวลา 60 วน พบวา การเจรญเตบโต อตราการเปลยนอาหารเปนเนอ อตราการรอดตาย ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ (P>0.05) เมอเทยบกบชดควบคม และท าการสมปลาตะกรบแตละชดการทดลอง ๆ ละ 30 ตว มาเลยงในตปลาขนาด 25 x 50 x 30 เซนตเมตร จ านวน 10 ตวตอต ฉดเชอแบคทเรย Vibrio alginolyticus ทระดบความเขมขน 6.85 x 107 CFU/ml เขาชองทองปลาตะกรบตวละ 0.1 มลลลตร เพอตรวจสอบความตานทานโรคจากเชอ V. alginolyticus บนทกการตายของปลาตะกรบทกวนเปนเวลา 14 วน พบวา ความตานทานโรคจากเชอ V. alginolyticus ของชดควบคมและชดทผสมจลนทรยทง 4 ชนด เทากบ 0.0 ± 0.0, 20.0 ± 34.6, 60.0 ± 43.2, 0.0 ± 0.0 และ 0.0 ± 0.0 เปอรเซนต ตามล าดบ เมอทดสอบทางสถต พบวา ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ (P>0.05)

การใชจลนทรยโปรไบโอตก 4 ชนดผสมอาหารใหปลาตะกรบกนเปนระยะเวลา 60 วน ไมมผลตอการเจรญเตบโต อตราการรอดตาย แตส าหรบการตานทานโรค ในปลาชดทกนอาหารผสมจลนทรยชนด B. licheniformis และ B. subtilis สามารถตานทานการเกดโรคจากเชอ V. alginolyticus ไดในระดบหนง เมอไดรบอาหารผสมจลนทรยเปนเวลา 60 วน โดยปลาตายเพยงบางสวนเมอฉดเชอเขาไป ค าส าคญ : จลนทรยโปรไบโอตก การเจรญเตบโต ความตานทานโรค ปลาตะกรบ ______ * 1/19 หม 3 ซอย 1 ถนนเกาแสน ต าบลเขารปชาง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา โทร.074-311895


36

Effects of Probiotics on Growth Performance and Disease Resistance in Spotted Scat

(Scatophagus argus Linnaeus, 1766)

Aranya Assava-aree1* Kritsana Ong-art1 Pensri Muangyao1

Juliwan Roongkamnertwongsa2 and Kamolsiri Rukkamol1 1Coastal Aquaculture Research and Development Regional center 6 (Songkhla)

2 Songkhla Aquatic Animal Health Research Center

Abstract

The study effect of probiotic on growth and disease resistance in spotted scat Scatooophagus argus were conducted. Sixty individual spotted scat were rearing in each 1,000 liter-tank for fifteen tanks (five treatments with three replicates). Four probiotics strain using in treatment 2-5 were Bacillus licheniformis (BL), Bacillus subtilis (BS), Lactobacillus plantarum (LP) and Lactobacillus rhamnosus (LR) respectively. The probiotics at 106 CFU/g 20 ml then spray on selected commercial diet before fed to spotted scat twice a day (09.00 – 10.00 am. and 15.00 - 16.00 pm.). The control treatment was add only PBS solution without probiotic. The water in the rearing tanks was changed 50% daily during the 60 days experiment. The results showed that growth, FCR, survival rate were not significanty different among treatments (p>0.05). At the end of experiments, 10 individuals spotted scat in each tanks were sampling put into 25 x 50 x 30 aquarium for disease resistance tested. Bacterium, Vibrio alginolyticus was used as sign of disease inject to abdominal cavity of fish and observe for 14 days. Number of dead fishes was record daily. The result found that the survivaled of fish from treatment 1-5 was 0.0 + 0.0, 20.0 + 34.6, 60.0 + 43.2, 0.0 + 0.0 and 0.0 + 0.0 percentage respectively. However there have no significant difference among this for survival rate, it could be concluded, four probiotic organism had no effect on growth and survival rate of spotted scat. Key words : probiotic, growth rate and survival rate, disease resistance, spotted scat

_______ * 1/19 Moo 3 Soi.1 kaosang Rd. T. khaorupchang Muang Songkhla Tel.074-311895


37

ค าน า

ปลาตะกรบ Scatophagus argus (Linnaeus, 1766) มชอสามญ Spotted scat เปนปลาเศรษฐกจของภาคใต มรสชาตด ท าใหมราคาคอนขางแพง โดยเฉพาะปลาระยะทมไขเปนทตองการของตลาด นอกจากนยงนยมเลยงเปนปลาสวยงามเนองจากเปนปลาทมลวดลายขางล าตวสสนสวยงาม ซงพบวาปลาตะกรบ ทจ าหนายอยในทองตลาดเปนปลาทจบไดจากธรรมชาตเกอบทงหมด แตในปจจบนทไดมการพฒนาจนสามารถเพาะพนธลกปลาตะกรบได ท าใหมเกษตรกรหลายรายในจงหวดสงขลาและในพนท ลมน าทะเลสาบสงขลาเปลยนมาเลยงปลาตะกรบในกระชง หรอในบอดน บางรายท ากระชงเลยงปลาตะกรบใหอยรอบนอกของกระชงปลากะพงขาวหรอเลยงรวมกน โดยปลาตะกรบกนเศษอาหารทตกคาง และกนสาหรายทตดอยขางกระชง เปนการชวยท าความสะอาดกระชงปลากะพงขาวใหสะอาด ชวยในการใหน าหมนเวยนเขาสกระชงไดสะดวกขนเปนการเลยงสตวน ารวมกนแบบเกอกล และมเกษตรกรหลายรายทหนมาใชพนทนากงทงรางเพอเลยงปลาตะกรบและขยายตวเพมมากข นเรอยๆ ท งการเพมก าลงผลต การเพมความหนาแนน เพอใหไดผลตอบแทนสงข น จงสงผลใหสภาวะแวดลอมในบอเลยงไมเหมาะสม ท าให ปลาตะกรบเกดความเครยด ออนแอและตดเชอไดงาย ท าใหเกดโรคระบาดตามมา โดยเฉพาะโรคทเกดจากเชอแบคทเรย ทจะสงผลกระทบตอการเลยงและผลผลตโดยเปนการเพมตนทนการผลตในดานการรกษาและการปองกน สรางความเสยหายในการทจะเลยงปลาตะกรบได โดยเฉพาะโรคเกดจากเชอแบคทเรย ชนด Vibrio alginolyticus โดยปลาทตดเชอจะแสดงอาการวายน าไรทศทาง เกาะกลม ล าตวมสคล า เปนแผลเปอยและทยอยตายในทสด ปจจบนยงไมมวธการรกษาและปองกนโรคไดอยางมประสทธภาพ ดงนนจงไดมการน าโปรไบโอตก มาเปนแนวทางการศกษาการปองกนการระบาดของโรคและลดการใชยาปฏชวนะในการเพาะเลยงปลาตะกรบ โดยใหมการเสรมโปรไบโอตกลงไปในอาหารปลาตะกรบ ซง โปรไบโอตก เปนกลมจลนทรยทมประโยชน พบในล าไส มความสามารถในการผลตเอนไซมยอยสารอาหารบางประเภททระบบการยอยไมสามารถยอยได สามารถเสรมลงในอาหาร มสวนชวยปรบปรงสขภาพ ท าหนาทในการชวยปรบสมดลในระบบทางเดนอาหาร เนองจากในระบบทางเดนอาหารมจลนทรยเปนจ านวนมากและมหลายชนดทงทเปนประโยชนและโทษ เชน มการศกษาการใชโปรไบโอตกเสรมอาหารเลยงสตวน าสามารถเพมการเจรญเตบโต (วลาวณย และคณะ, 2554.) (ยทธพล และนงนช, 2555) ท าใหอตราการเปลยนอาหารเปนเนอดขน (สบณฑต และคณะ, 2550, Mohammadi and et.al, 2016, Al-Dohail et al., 2009 และ Dhanaraj et.al, 2010 ชวยยบย งจลนทรยกอโรค (Sharma and et.al, 2013) สามารถตอตานเชอกอโรคไดจ านวนหนง (Kontula, 1998) และกระตนภมคมกน (Aly and et.al, 2008), (Rengpipat et.al, 2008) (Mukadam, 2015) ซงโปรไบโอตก ไดรบการยนยนวามความสามารถในการกระตนระบบภมคมกน (immune system)


38

ของปลาสงผลใหปลามความตานทานตอโรคสงขน โดยเฉพาะโรคทเกดจากการตดเชอแบคทเรย (อดมลกษณ และจรพร, 2555) และเพมอตรารอดใหแกสตวน า (ยทธพล และนงนช, 2555, สบณฑตและคณะ, 2550, สนธ และลลา, 2541) ดงนน การเสรมโปรไบโอตกลงไปในอาหารปลาตะกรบในปรมาณทเหมาะสมนาจะสงผลตอสขภาพของปลาตะกรบได ชวยในการยอยอาหารสงผลใหประสทธภาพในการใชอาหารดขน มสขภาพแขงแรง ท าใหไดผลผลตสงขน นอกจากนโปรไบโอตก ทมการน าแบคทเรยทเหมาะสมมาใชจะชวยในการยอยสลายของเสย และอนทรยสารภายในบอ ท าใหของเสยทขบถายออกกมปรมาณนอยลงไดอกดวย

ดงนน การศกษาครงน เพอทราบผลของการใชโปรไบโอตกทง 4 ชนด ซงประกอบดวย Bacillus licheniformis, B. subtilis, Lactobacillus plantarum และ L. rhamnosus, ตอการเจรญเตบโต อตราการรอดตาย และความสามารถตานทานโรคของปลาตะกรบ เพอพฒนาศกยภาพการเลยงปลาตะกรบตอไป

วตถประสงค

ศกษาผลการใชจลนทรยโพรไบโอตก 4 ชนด ไดแก Bacillus licheniformis B.subtilis

Lactobacillus plantarum และ L. rhamnosus, เสรมลงในอาหาร ตอการเจรญเตบโตของปลาตะกรบ และความตานทานโรคจากการตดเชอแบคทเรย Vibrio alginolyticus

วธด าเนนการ

1. การวางแผนการทดลอง

ด าเนนงานวางแผนการทดลองแบบสมตลอด (Completely Randomized Design, CRD) ท าการทดลองทศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) โดยเลยงในอตราความหนาแนน 60 ตวตอถง เปนระยะเวลา 60 วน โดยก าหนดการทดลองออกเปน 5 ชดการทดลองๆ ละ 3 ซ า (Replication) ดงน

ชดการทดลองท 1 ชดควบคม (C) ชดการทดลองท 2 อาหารเมดผสมจลนทรย Bacillus licheniformis (BL) ชดการทดลองท 3 อาหารเมดผสมจลนทรย Bacillus subtilis (BS) ชดการทดลองท 4 อาหารเมดผสมจลนทรย Lactobacillus plantarum (LP) ชดการทดลองท 5 อาหารเมดผสมจลนทรย Lactobacillus rhamnosus (LR)


39

2. การเตรยมหวเชอจลนทรย เตรยมหวเชอบรสทธของจลนทรยโพรไบโอตก 4 ชนด ไดแก เชอ Lactobacillus plantarum,

L. rhamnosus, น ามาเลยงในอาหารเลยงเชอ De Man - Rogosa-Sharoe agar (MRS) สวน Bacillus subtilis, และ B. licheniformis น ามาเลยงในอาหารเลยงเชอ Trypticase soy agar (TSA) จากนนน าไปบมทอณหภมท 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง ขยายปรมาณเชอโดยเลยงในตบมเชออณหภม 30-35 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24-48 ชวโมง เกบเกยวเซลลโดยน าเชอทไดไปหมนเหวยงเพอแยกเซลลท 10,000 rpm 15 นาท ลางเซลลทแยกได 2 ครงดวย phosphate buffer saline (PBS) pH 7 และน ามาใชผสมในอาหารทดลองแตละสตรเกบรกษาหวเชอจลนทรยโพรไบโอตก ไวทอณหภม 37 องศาเซลเซยส และถายเชอใหมทก 1 เดอน (Essa et al., 2010)

3. การเตรยมอาหารทดลอง ใชอาหารเมดปลาทะเล โปรตนไมต ากวา 40 เปอรเซนต มาผสมหวเชอจลนทรยโพรไบโอตกแตละ

ชนดตามชดการทดลอง โดยฉดพนเซลลจลนทรยในสารละลาย Phosphate buffer saline (PBS) ในปรมาณทมเซลลจลนทรย 106 CFU/g จ านวน 20 มลลลตร ลงบนอาหารทดลองคลกพอหมาด ๆ อาหารไมเปยกตดกนเปนกอน โดยเตรยมอาหารทผสมจลนทรยดงกลาวในปรมาณทใชหมดใน 24 ชวโมง สวนอาหารทดลองชดควบคมเตรยมโดยผสมอาหารดวยสารละลาย PBS ทไมมจลนทรย ในปรมาณ 1 เปอรเซนต (v/w)

4. การเตรยมการทดลอง เตรยมถงขนาด 1,000 ลตร จ านวน 15 ใบ ลางท าความสะอาด ตลอดจนการฆาเชอ โดยใชคลอรน

เขมขน 30 พพเอม และลางท าความสะอาดอกครงพรอมทงตดตงระบบการใหอากาศ เมอเตรยมถงทดลองและอปกรณเรยบรอยแลว ใสน าทะเลความเคมประมาณ 15 พพท เปนความเคมเรมตนทอนบาลลกปลาตะกรบกอนการทดลอง น าลกปลาตะกรบ ทไดจากโรงเพาะฟกของศนยวจยและพฒนาการการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ไว ใสในถงแตละชดการทดลองๆ ละ 3 ซ าๆ ละ 60 ตว สมชงวดขนาดเรมตน ซงมขนาดความยาวเรมตนเฉลย 10.12 ± 0.98, 10.48 ± 1.08, 10.11 ± 1.09, 9.94 ± 1.00 และ 10.07 ± 1.14 เซนตเมตร/ตว น าหนกปลาเรมตนเฉลย 38.26 ± 10.92, 42.87 ± 13.14, 38.60 ± 11.31, 36.04 ± 10.37 และ 38.83 ± 12.45 กรม/ตว ในชดการทดลองท 1(C), 2(BL), 3(BS), 4(LP) และ 5(LR) ตามล าดบ เลยงปลาดวยอาหารเมดทผสมจลนทรยโปรไบโอตกในแตละชดการทดลอง โดยใหอาหารวนละ 2 ครง ในเวลา 09.00-10.00 น. และ 15.00-16.00 น. โดยใหกนอาหารจนอม เปนเวลา 60 วน โดยท าการดดตะกอนจากกนถงออก และถายน าทงวนละ 1 ครง แตละครงถายน าออกประมาณ 50 เปอรเซนต


40

5. การเกบรวบรวมขอมล 5.1 บนทกการเจรญเตบโตโดยการสมชงน าหนกและวดความยาวปลาตะกรบ จ านวน 30 ตว

ทก 20 วน นบจ านวนปลาทงหมดเพอทราบอตรารอด พรอมทงน าปลาในแตละชดการทดลองไปทดสอบเชอในชวงของการทดลองวนท 20 และ 40 จ านวนชดการทดลองละ 18 ตว และเมอสนสดการทดลอง 60 วน น าปลาไปตรวจสอบความตานทานเชอ Vibrio alginolyticus ชดการทดลองละ 30 ตว

5.2 ตรวจสอบความตานทานโรคของปลาตะกรบทไดรบอาหารแตละสตรตามวธการทดดแปลงจาก Aly et al. (2008) โดยศกษาผลของโปรไบโอตกตอความตานทานโรคจากเชอ Vibrio alginolyticus เมอทดลองเลยงปลาตะกรบครบ 20, 40 และ 60 วน น าปลาตะกรบมาเลยงในตปลาขนาด 25 x 50 x 30 ลกบาศกเซนตเมตร ใชเชอแบคทเรย V. alginolyticus ทระดบความเขมขน 6.85x107 CFU/ml ฉดเขาชองทองปลาตะกรบตวละ 0.1 มลลลตร บนทกการตายของปลาตะกรบทกวนเปนเวลา 14 วน น าผลการทดลองทไดในแตละชดการทดลองค านวณหาเปอรเซนตอตราการตายของปลาตะกรบ น าปลาตะกรบทตายระหวางการทดลองไปเพาะเชอ V. alginolyticus เพอยนยนการตดเชอ สวนปลาตะกรบทรอดตายน ามาเจาะเลอดและตดไตสวนหนามาเพาะหาเชอ V. alginolyticus ในอาหารเลยงเชออกครงเพอยนยนวาปลาตะกรบทรอดตายไมมการตดเชอ

5.3 วเคราะหหาองคประกอบทางเคม เมอสนสดการทดลอง โดยท าการแลเนอปลาจากแตละชดการทดลองจ านวน 500 กรม สงหองปฏบตการเพอตรวจวเคราะหหาองคประกอบทางเคมในเนอปลา ไดแก ระดบโปรตน ไขมน และเถา (วธทดสอบอางองตาม AOAC (2012) 981.10) หาระดบคารโบไฮเดรต (วธทดสอบอางองตาม Compendium of methods for food analysis (2003)) และความชน (วธทดสอบอางองตาม In house method based on AOAC (2012) 950.46 (B)) 5.4 วเคราะหคณภาพน าในถงเลยงปลา โดยวดอณหภมน าและปรมาณออกซเจนละลายน าดวยเครอง DO meter ยหอ YSI รน 57 ความเคมดวยเครองวดความเคม (Salino-refractometer ยหอ ATAGO) ความเปนกรด-ดางของน าดวยเครอง pH meter ยหอ WTW รน Multiline P4 และเกบตวอยางน าในถงเลยงเพอน าไปวเคราะหคณภาพน าในหองปฏบตการ ไดแก ปรมาณแอมโมเนยรวมดวยวธ Modified indo-phenol blue (Sasaki and Sawada, 1980) ไนไตรท ดวยวธ Diazotization (Bendschneider and Robinson, 1952) ไนเตรท ดวยวธ Cadmium reduction method เพอรดวซไนเตรทใหเปนไนไตรท (APHA,1985) แลววด ไนไตรททเกดขนดวยวธ Diazotization ดงขางตน


41

6. การวเคราะหขอมล น าขอมลทไดวเคราะหหาการเจรญเตบโต อตราแลกเนอ อตรารอดตาย และคณภาพน า หาคาความ

แปรปรวนของคาเฉลยแบบ One way analysis of variance (ANOVA) และเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยดวย Duncan’s new multiple range test ดวยโปรแกรมวเคราะหทางสถตส าเรจรป ทระดบความเชอมน 95 เปอรเซนต

ผลการศกษา 1. การเจรญเตบโต จากการทดลองปลาตะกรบทเลยงดวยอาหารเมดและอาหารเมดผสมจลนทรยโปรไบโอตก ในแตละชดการทดลอง พบวา อตราการเจรญเตบโตเฉลย มคาอยระหวาง 0.41 ± 0.20 - 0.53 ± 0.12 กรมตอตวตอวน ส าหรบอตราการเปลยนอาหารเปนเนอมคาอยระหวาง 1.61 ± 0.43 - 2.83 ± 2.10 และอตราการรอดตายมคาอยระหวาง 91.7 ± 1.7 - 100.0 ± 0.0 % เมอทดสอบทางสถตดานผลการเจรญเตบโตทกตวแปร พบวา ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ (P>0.05) ดงตารางท 1 ตารางท 1 ผลการเจรญเตบโตของปลาตะกรบในแตละชดการทดลอง

ผลการเจรญเตบโต ชดการทดลอง

1 (C) 2 (BL) 3 (BS) 4 (LP) 5 (LR) น าหนกเฉลยเรมตน (กรม/ตว)

38.26 ± 10.92 a 42.87 ± 13.14 a 38.60 ± 11.31 a 36.04 ± 10.37 a 38.83 ± 12.45 a

น าหนกเฉลยสดทาย (กรม/ตว)

70.20 ± 22.60a 67.85 ± 23.27 a 64.41 ± 20.80 a 60.78 ± 16.79 a 69.90 ± 22.26 a

อตราการเจรญเตบโตเฉลย (กรม/ตว/วน)

0.53 ± 0.12 a 0.42 ± 0.05 a 0.43 ± 0.03 a 0.41 ± 0.20 a 0.52 ± 0.06 a

อตราการเปลยนอาหารเปนเนอ (FCR)

1.64 ± 0.50 a 1.96 ± 0.87 a 2.83 ± 2.10 a 2.22 ± 1.02 a 1.61 ± 0.43 a

อตราการรอดตาย (เปอรเซนต)

100.0 ± 0.0 a 100.0 ± 0.0 a 94.5 ± 3.9 a 96.7 ± 2.9 a 91.7 ± 1.7 a

หมายเหต : คาเฉลยในแถวเดยวกนหากก ากบดวยตวอกษรตางกน แสดงวามความแตกตางกนอยางมนยส าคญ (p<0.05)


42

2. ความตานทานโรค จากการน าปลาตะกรบทไดรบอาหารแตละสตรมาตรวจสอบความตานทานโรคจากเชอ Vibrio alginolyticus เมอครบ 20 และ 40 วน พบวา ปลาตะกรบตาย 100 % ทกชดการทดลอง และเมอเลยงครบ 60 วน และตรวจสอบความตานทานโรค พบวา ปลาตะกรบชดการทดลองท 4 (LP) และ 5 (LR) ตาย 100 %เชนเดยวกบชดควบคม โดยเรมทยอยตายตงแต วนท 2 หลงจากฉดเชอจนถงวนท 10 สวนชดการทดลองท 2 (BL) และ 3 (BS) มปลารอดตาย 20 % และ 60 % ตามล าดบ โดยปลาตะกรบหยดการตายสะสมตงแตวนท 11 หลงจากฉดเชอซง เมอทดสอบทางสถตพบวา ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ (P>0.05) ดงตารางท 2

ตารางท 2 จ านวนการตายสะสมของปลาตะกรบ (ตว) ททดสอบความตานทานโรคจากเชอ Vibrio alginolyticus เปนระยะเวลา 1-14 วน หลงจากฉดเชอ

วนท ชดการทดลอง

1 (C) 2 (BL) 3 (BS) 4 (LP) 5 (LR) 1 - - - - - 2 7 1 8 10 - 3 - 3 2 - 18 4 2 10 - - 10 5 10 3 2 8 2 6 1 5 - 10 - 7 - - - 2 - 8 - - - - - 9 5 1 - - -

10 5 1 - - - 11 - - - - - 12 - - - - - 13 - - - - - 14 - - - - -

ตายสะสม 30 24 12 30 30 คงเหลอ 0 6 18 0 0

อตราการรอดตาย (%) 0.0 ± 0.0a 20.0 ± 34.6 a 60.0 ± 43.2 a 0.0 ± 0.0 a 0.0 ± 0.0 a


43

3. การวเคราะหองคประกอบทางเคม เมอทดลองเลยงปลาตะกรบ ดวยอาหารทมการผสมโปรไบโอตกในแตละชดการทดลองครบ 60 วน พบวา องคประกอบทางเคมในเนอปลามคาใกลเคยงกนทกชดการทดลอง โดยปรมาณโปรตน มคาระหวาง 19.35 – 20.55 กรม/100 กรม ไขมนมคาระหวาง 11.21 – 12.98 กรม/100 กรม เถามคาระหวาง 1.26 – 1.70 กรม/100 กรม และความชนมคาระหวาง 68.06 – 69.12 กรม/100 กรม โดยทปรมาณคารโบไฮเดรต มคาเทากบ 0.00 กรม/100 กรม ทกชดการทดลอง ดงตารางท 3

ตารางท 3 แสดงปรมาณองคประกอบทางเคม และคาการสะสมโปรตน ในเนอปลาแตละชดการทดลอง

ตวแปร ชดการทดลอง

1 (C) 2 (BL) 3 (BS) 4 (LP) 5 (LR) ปรมาณโปรตน (ก./100 ก.) 20.47 20.29 19.89 19.35 20.55 ปรมาณคารโบไฮเดรต (ก./100 ก.)

0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 ปรมาณไขมน (ก./100 ก.) 11.99 11.21 11.47 12.98 12.17 เถา (ก./100 ก.) 1.66 1.45 1.26 1.51 1.70 ความชน (ก./100 ก.) 68.59 69.12 69.07 68.06 68.27


44

ภาพท 1 ปลาตะกรบทเสรจสนทดลองในแตละชดการทดลอง C = ชดการทดลองท 1 ชดควบคม BL = ชดการทดลองท 2 อาหารเมดผสมจลนทรย Bacillus licheniformis BS = ชดการทดลองท 3 อาหารเมดผสมจลนทรย Bacillus subtilis LP = ชดการทดลองท 4 อาหารเมดผสมจลนทรย Lactobacillus plantarum LR = ชดการทดลองท 5 อาหารเมดผสมจลนทรย Lactobacillus rhamnosus

4. คณภาพน าระหวางการทดลอง จากการตรวจสอบคณภาพระหวางการทดลอง พบวา ปรมาณแอมโมเนยรวม ไนไตรท ไนเตรท

และฟอสเฟต มคาระหวาง 1.65 - 1.95, 0.28 - 0.49, 1.14 - 1.38 และ 0.37 - 0.69 mg-N/L โดยในชดการทดลองทใหอาหารเสรมโปรไบโอตกทง 4 ชนด มปรมาณแอมโมเนย ไนไตรท และไนเตรท สงกวาชดควบคม แตไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ (P>0.05) ยกเวนปรมาณฟอสเฟต ในชดการทดลองทใหอาหารเสรมโปรไบโอตกทง 4 ชนด มคาสงกวาและแตกตางอยางมนยส าคญ (P<0.05) กบชดควบคม แตคณภาพน าดงกลาวอยในเกณฑมาตรฐานการด ารงชวตของสตวน า (ไมตร, 2530)


45

ตารางท 4 คณภาพน าระหวางการทดลองเลยงปลาตะกรบในแตละชดการทดลอง

ตวแปร ชดการทดลอง

1 (C) 2 (BL) 3 (BS) 4 (LP) 5 (LR) แอมโมเนยรวม (mg-N/L) 1.65 ± 0.21 a 1.83 ± 0.35 a 1.90 ± 0.26 a 1.95 ± 0.17 a 1.88 ± 0.25 a ไนไตรท (mg-N/L) 0.28 ± 0.11 a 0.46 ± 0.24 a 0.44 ± 0.12 a 0.49 ± 0.32 a 0.49 ± 0.33 a ไนเตรท (mg-N/L) 1.14 ± 0.38 a 1.31 ± 0.35 a 1.31 ± 0.36 a 1.37 ± 0.29 a 1.38 ± 0.40 a ฟอสเฟต (mg-P/L) 0.37 ± 0.21a 0.64 ± 0.18b 0.62 ± 0.12 b 0.68 ± 0.12 b 0.69 ± 0.16 b

ภาพท 2 ปรมาณแอมโมเนยรวม ไนไตรท ไนเตรท และฟอสเฟต ในแตละชดการทดลอง เฉลยตลอดระยะเวลาการทดลอง

1

1.5

2

2.5

1 2 3 4

Total N (mg-N/L) C

Total N (mg-N/L) BL

Total N (mg-N/L) BS

Total N (mg-N/L) LP

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1 2 3 4

No2 (mg-N/L) C

No2 (mg-N/L) BL

No2 (mg-N/L) BS

No2 (mg-N/L) LP

0.4

0.9

1.4

1.9

1 2 3 4

No3 (mg-N/L)C

No3 (mg-N/L)BL

No3 (mg-N/L)BS 0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1 2 3 4

P (mg-P/L) C

P (mg-P/L)BL

P (mg-P/L)BS


46

ภาพท 2 (ตอ) ปรมาณแอมโมเนยรวม ไนไตรท ไนเตรท และฟอสเฟต ในแตละชดการทดลอง เฉลยตลอดระยะเวลา การทดลอง

สรปและวจารณผล

จากการทดลองเลยงปลาตะกรบดวยอาหารเมดทมระดบโปรตนไมต ากวา 40 เปอรเซนตทไดรบการ

เสรมดวยโปรไบโอตกทง 4 ชนด เปนระยะเวลา 60 วน พบวา การเจรญเตบโต ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญเมอเทยบกบชดควบคมทไมผสมโปรไบโอตก ซงสอดคลองกบ Merrifield et al. (2010) และเมอเปรยบเทยบกบผลการทดลองของเยาวนตยและคณะ (2554) ทเลยงปลาตะกรบขนาด 2-15 ซม. ดวยอาหารส าเรจรปและปลาเปดโดยใหอาหารวนละ 2 ครงเปนเวลา 4 เดอน ซงในขณะทเลยงดวยอาหารส าเรจรปมน าหนกเพมขน 33.88 ± 11.25 กรม อตราแลกเนอ 6.27 ± 0.13 ส าหรบการทดลองครงนเลยงเปนเวลา 2 เดอนน าหนกเพมเฉลยทกชดการทดลอง อยในชวง 24.74 - 31.58 กรม/ตว อตราการแลกเนออยในชวง 1.61 - 2.83 ซงอาจจะเปนไปไดวาการใชอาหารทผสมดวยโปรไบโอตกอาจจะท าใหเปนตวชวยการสงเสรมการเจรญเตบโต ซงงานวจยของคณาธปและคณะ (2558) ศกษาการใชโพรไบโอตก 4 ชนด เพอเพมการเจรญเตบโต การใชอาหารและความตานทานโรคในปลาทบทม พบวา อาหารทผสม Bacillus licheniformis ท าใหปลาทบทมมการเจรญเตบโตสงกวา และแตกตางอยางมนยส าคญ (P<0.05) กบปลาทไดรบอาหารผสม Lactobacillus plantarum และ L. rhamnosus และอาหารผสม B. licheniformis มแนวโนมในการสงเสรมการเจรญเตบโตและการน าโปรตนสะสมในรางกายไดด

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

5

C BL BS LP LR

P (mg-P/L)

No3 (mg-N/L)

No2 (mg-N/L)

Total N (mg-N/L)


47

ส าหรบอตราการรอดตายของปลาตะกรบ พบวา แตละชดการทดลองไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) ซงสอดคลองกบการศกษาในปลาหมอของเมธาวและคณะ, (2560) และในปลานลของวลาวญยและคณะ, 2554; อดมลกษณ, 2555; นยนา, 2558 แตแตกตางกบผลการศกษาของ Al-Dohail et al.(2009) ทพบวา ลกปลาดกรสเซยทไดรบอาหารผสมโปรไบโอตก Lactobacillus acidophilus ในปรมาณ 3.01x107 โคโลน/กรม มอตรารอดตายสงกวาชดควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05)

สวนองคประกอบทางเคม เมอน าปลาตะกรบทไดรบอาหารทมการผสมโปรไบโอตกครบ 60 วน ตรวจสอบคณภาพเนอปลา เพอตรวจสอบหาระดบโปรตน ไขมน และเถา พบวา องคประกอบทางเคมในเนอปลาตะกรบดานปรมาณโปรตนทง 4 ชดการทดลองไมแตกตางทางสถต (P>0.05) และมคาใกลเคยงกบปลากะพงขาว ทมโปรตนสงถง 22 กรมตอเนอปลา 100 กรมและในปลาทมโปรตน 20 กรมตอเนอปลา 100

กรม ยกเวนไขมนในเนอปลาตะกรบ จากชดการทดลองทเสรมโปรไบโอตกชนด Lactobacillus plantarum

และ L. rhamnosus มปรมาณสงกวาชดควบคมและชดทเสรมโปรไบโอตกจลนทรยชนด Bacillus licheniformis และ B. subtilis และมปรมาณสงกวาปรมาณไขมนในปลากะพงขาวทมเพยง 2 – 4 กรมตอเนอปลา 100 กรมเทานน (ทมา : http://www.boxoffish.com/3611362136343585363236143891.html) และ http://sukkaphap-d.com/ประโยชนของปลาท สบคนเมอ 4 พฤษภาคม 2561

การทดสอบความตานทานโรคของปลาตะกรบโดยพจารณาอตราการรอดตาย หลงจากฉดเชอกอโรค Vibrio alginolyticus ใหกบปลาทไดรบอาหารผสมโปรไบโอตก ชนด 4 ชนดและชดควบคมทไมไดรบการผสมโปรไบโอตก ทระยะเวลาการใหโปรไบโอตก 20 และ 40 วน พบวา ปลาทไดรบการฉดเชอ ตายหมดทกชดการทดลอง อาจเปนเพราะระยะเวลาในการสรางภมคมกนนอย แตเมอทดสอบกบปลาเมอไดรบอาหารผสมโปรไบโอตก ทง 4 ชนด เปนเวลา 60 วน โดยตรวจเชคการตายในแตละชดการทดลอง เปนเวลา 14 วน พบวา การรอดตายของปลาตอการตานทานเชอ ทไดรบอาหารผสมโปรไบโอตกชนด Bacillus licheniformis (BL) และ Bacillus subtilis (BS) เทากบ 20 และ 60 เปอรเซนต ตามล าดบ ส าหรบในชดการทดลองทรบอาหารผสมโปรไบโอตก L. plantarum (LP) และ L. rhamnosus (LR) มอตราการรอดตาย 0 เปอรเซนต เชนเดยวกบชดควบคม ซงสอดคลองกบงานวจยของ Son et al. (2009) พบวา ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ ในอตราการรอดตาย เมอไดรบเชอไวรสในกลมอรโดไวรสในปลากะรงจดสม หลงจากไดรบ โปรไบโอตก L. plantarum ในความเขมขน 106 และ 1010 CFU ตอกโลกรม และใหเหนวาการเสรม L. plantarum อาจเพมความตานทานของกงและปลา

http://www.boxoffish.com/3611362136343585363236143891.html)

http://sukkaphap-d.com/ประโยชนของปลาท%20สบคน


48

แตทงน ผลของโปรไบโอตกตอการเจรญเตบโตและความตานทานตอเชอโรคทแตกตางกน อาจเกยวของกบสายพนธของสงมชวตในน า ระยะเวลาการใหอาหารและยา และทมาของสายพนธโปรไบโอตก นอกจากนความแตกตางของโปรไบโอตกกบการตดเชอแบคทเรยและไวรสอาจจะเปนผลมาจาก ความแตกตางของกลไกการปองกนของปลา ตอการตอตานเชอกอโรคทมความแตกตางกน และความแตกตางของกลไกการกอโรค


49

ค าขอบคณ

ขอขอบคณผอ านวยการศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) (นายยงยทธ ปรดาลมพะบตร) ทชวยเหลอใหค าแนะน าในการด าเนนการทดลอง ขอขอบคณผอ านวยการศนยวจยสขภาพสตวน าสงขลา (นายสมพร รงก าเนดวงศ) ทใหความอนเคราะหในการรวมมอท างานวจยในขนตอนการตรวจสอบความตานทานเชอ และขอขอบคณเจาหนาทศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) และเจาหนาทศนยวจยสขภาพสตวน าสงขลา ทใหความอนเคราะหและใหความรวมมอในการทดลองวจยนจนส าเรจลลวงไปดวยด และขอขอบคณ นายจระยทธ รนศรกล ทใหความอนเคราะห ใหค าแนะน าในการวเคราะหขอมล

เอกสารอางอง

คณาธป พรหมนวล, วชดา กลาเวช และ สภฏา ครรฐนคม. 2558. การประยกตใชโปรไบโอตกเพอเพมการ

เจรญเตบโต การใชอาหารและความตานทานโรคในปลาทบทม . ในการประชมทางวชาการ ครงท 53. วนท 3-6 กมภาพนธ 2558. ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพมหานคร. หนา 154.

นยนา เสนาศร. 2558. ผลของการใชแบคทเรย Bacillus spp. เปนโปรไบโอตกผสมอาหารในการเลยงปลานล วารสารวจย มทร. ตะวนออก ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558 หนา 61-66

เมธาว รอดมงคลด, วฒนะ ลลาภทร และวภาว ไทเมองพล. 2560. ผลของโปรไบโอตกตอการเจรญเตบโตและอตรารอดของปลาหมอ. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน. หนา 82-89.

ยทธพล คงกระจาง และนงนช เลาหะวสทธ. 2555. การใชแบคทเรยกลม Bacillus spp. เปนโปรไบโอตกทมการเจรญเตบโต อตรารอด และปรมาณเชอวบรโอในกงขาวแวนาไม. การประชมทางวชาการ มหาวทยาลยเกาตรศาสตร ครงท 49 กมภาพนธ 2554. หนา 400-407.

เยาวนตย ดนยดล, สนตย โรจนพทยากล, พทธ สองแสงจนดา และ ชศกด บรสทธ. 2554. การเจรญเตบโตของปลาตะกรบท เ ลย ง ดวยอาหารส า เ ร จ รป เป รยบเท ยบกบการ เล ย ง ดวยปลา เ ปด .http://www.nicaonline.com/index.php?option=com_content&view=article&id=399:2012-01-16-07-38-26&catid=34:2012-01-05-07-25-45&Itemid=113.

วลรตน มสกะสงข, อรญญา อศวอารย, วระวทย ทองรกษา และโสมลดา ประเสรฐสม . 2557. การกนอาหารของปลาตะกรบในทะเลสาบสงขลาตอนนอก. ในการประชมทางวชาการ ครงท 53. วนท 3-6 กมภาพนธ 2557. ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพมหานคร. หนา 200.


50

วลาวณย รมรวย, สรวฒน ชลอสนตสกล, สมฤด ศลาฤด และจารณ เกษรพกล . 2554. ผลของคว.พ.โปรไบโอตกตอการเจรญเตบโตของปลานล. วาสารคณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยศลปากร ปท 2 ฉบบท 3 ฉบบพเศษ 2554 หนา 1-7.

สนธ แดงสกล และ ลลา เรองแปน. 2541. ประสทธภาพของโปรไบโอตกทผลตจาก Bacillus เพอการเลยงกงกลาด า. วารสารการประมง 51 : 446-456.

สบณฑต นมรตน, มานพ กาญจนบรางกร, ปยาภรณ สมสมคร, นเรศ เชอสวรรณ, ปฏมา ชยพรยะศกด และวรพงศ วฒพนธชย 2550. คณสมบตของผลตภณฑโปรไบโอตกทจ าหนายในประเทศไทยและตางประเทศ. วารสารการประมง 60: 223-234.

อดมลกษณ สมพงษ และจรพร เพกเกาะ. 2555. ผลของจลนทรยโปรไบโอตกสเฉพาะถนตอการเจรญเตบโตและการยบย งโรคตดเชอในปลานล. ในการประชมเสนอผลงานวจย ระดบบณฑตศกษา ครงท ๓. วนท ๒๓ พฤศจกายน ๒๕๕๕ ณ มหาวทยาลยเชยงใหม. 134 หนา.

Al-Dohail, M.A., R. Hashim and P.M. Aliyu 2009. Effects of the Probiotics, Lactobacillus acidophilus, on the Growth Performance, Haematology Parameters and Immunoglobulin Concentration in Atrican Catfish (Clarias gariepinus, Burchell, 1822) Fingerling. Aquac Res. 40 : 1542-1652.

Aly, S. M., Y. A-G. Ahmed, A. A-A. Ghareeb and M.F. Mohamed. 2008. Studies on Bacillus subtilis and Lactobacillus acidophilus, as potential probiotics, on the immune response and resistance of Tilapia niloticus (Oreochromis niloticus) to challenge infection. Fish & Shellfish Immunology. 25: 128-136.

Dhanaraj, M. , Haniffa, M. A. , Singh, S.V. Arun , Arockiaraj, A. Jesu , Ramakrishanan, C. Muthu , Seetharaman, S. and Arthimanju, R Dhanaraj, M. , Haniffa, M. A. , Singh, S.V. Arun , Arockiaraj, A. Jesu , Ramakrishanan, C. Muthu , Seetharaman, S. and Arthimanju, R. Dhanaraj. M., M. Haniffa, A.,Singh, S.V. Aran, Arockiaraj, A, Tesu. Ramakrishanan, C. Muthu,

Seetharaman, S. and R. Arthimanju, 2010. Effect of Probiotics on Growth Performance of Koi Crap (Cyprinus carpio) J in Journal of Applied Aquaculture 22 : 202-209.

Essa, M. A., S. S. EL- Serafy, M. M. El-Ezabi, S. M. Daboor, N. A. Esmael and S. P. Lall. 2010. Effect of different dietary probiotics on growth, feed utilization and digestive enzymes activities of Nile tilapia, Oreochromis niloticus. Journal of the Arabian Aquaculture Society. 5: 143-162.

Fuller, R. (1989). A review probiotics in man and animals. Aquaculture. 66: 365-378.


51

Gatesoupe, F .J. 1999. The use of probiotics in aquaculture: Review. Aquaculture. 180: 147-165. Kontula, P., 1998. The colonization of simulator of the human intestinal microbial ecosystem by a

probiotic strain fed on fermented oat bran product: effect on gastrointestinal microbiota J. Appl. Microbiol Biotechnol. 50, 246-252.

Merrifield, D. L., D. L. Merrifield, A. Dimitroglou, G. Bradley, R. T. M. Baker, and S. J. Davies, (2010). Probiotic applications for rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum) I. Effects on growth performance, feed utilization, intestinal microbiota and related health criteria. Aquaculture Nutrition. 16: 504-510.

Mohammadi F., S.M. Mousavi., M. Zakeri, and E. Ahmadmoradi, 2016. Effect of dietary probiotic, Saccharomyces cerevisiae on growth performance, survival rate and body biochemical composition of three spot cichlid (Cichlasoma trimaculatum), AACL Bioflux. 9 : 451-457

Mukadam, M. 2015. Probiotics in Aquaculture. Department of Zoology, Gogate Jogalekar College, Ratnagiri, Maharashtra, India. Int J Adv Res Biol Sci. 2(6) : 45-47.

Rathert, T. 1975. Scatophagus argus. Tropical Fish Hobbyist. 23:72-8. Rengpipat, S., S Rukpratanporn., S Piyatiratitivorakul. and P. Menasaveta. 2000. Immunity Enhancement

in Black Tiger Shrimp (Peanaeus manadon) by a Probiont Bacterium (Bacillus S11) Aquac. 191 : 271-288.

Rico, S. S. 1965. Scatophacus argus. Aquarium Journal. 36: 282-284. Ringo, E. and F.J., Gatesoupe, 1998. Lactic acid bacteria in fish: a review. Aquaculture. 160: 177-203. Sharma, P., R. C. Sihag and S. K. Gahlawat 2013. Effect of Probiotic on Haematological Parameters of

Diseased Fish (Cirrihinus mrigal) J Fisheries Sciences. 7 : 323-328. Son, V. M., C-C.Chang, M-C. Wu, Y-K. Guu, C-H. Chiu, and W. Cheng. 2009. Dietary administration of

the probiotic, Lactobacillus plantarum, enhanced the growth, innate immune responses, and disease resistance of the grouper Epinephelus coioides. Fish & Shellfish Immunology. 26 : 691-698

Strickland, J. D. H. and T. Parsons. 1972. A practical handbook of seawater analysis. (2nd ed.). Fish. Res. Bd. Ottawa, Canada. 284 pp.


52

อตราการเจรญเตบโต อตรารอดตาย และความสามารถในการทนตอความเครยดของลกกงขาวแวนนาไม

(Litopenaeus vannamei Boone, 1931) ทผสมจากพอแมพนธ 3 แหลงผลตเชงพาณชย

ไวทศน หนกล า* อจฉรย วฒสทธเมธาว นภสนธ รตนสมบรณ ภรณย ถมพลกรง สราวรรณ บญชย และ สมรก ชทอง

ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

บทคดยอ การศกษาอตราการเจรญเตบโต อตรารอดตาย และความสามารถในการทนตอความเครยดของลกกงขาวแวนนาไมทไดจาก 3 แหลงผลตเชงพาณชย สายพนธ SIS, Kona bay และ Guam โดยการขนพอแมพนธดวยอาหารสดเปนเวลา 1-2 เดอนพอแมพนธสมบรณเพศพรอมน ามาผสมจ านวน 10 ครอบครวตอสายพนธ โดยกงเพศเมยน าหนกเฉลย 52.00±3.34, 52.50±3.03 และ 59.90±2.03 กรม ความยาวเฉลย 18.38±0.40, 18.83±0.38 และ 19.35±0.22 เซนตเมตร หลงจากการผสมพนธ พบวา จ านวนไขเฉลย ของกงขาวแวนนาไมสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam เทากบ 219,299±38,040, 296,399±35,416 และ 397,769±53,114 ฟอง ขนาดไขเฉลย 245.64±6.5, 248.39±6.6 และ 246.85±6.5 ไมครอน ขณะทจ านวนไขดเฉลย 97.12±1.15, 95.24±1.34 และ 91.32±2.10 เปอรเซนต จ านวนนอเพลยสเฉลย 107,800±21,145, 143,200±24,919 และ153,200±16,387 ตว ตามล าดบ อตรารอดตายเฉลย ลกกงระยะโพสตลาวาร 3 เทากบ 15.40±6.42, 30.52±10.68 และ 22.96±8.72 และ ระยะโพสตลาวาร 20 เทากบ 5.71±1.78, 10.13±1.73 และ 13.35±24.83 เปอรเซนต ซงมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) และอตรารอดตายจากการแชในน าจดเปนเวลา 30 นาท เทากบ 10.50±1.00, 10.00±0.50 และ 10.50±0.50 เปอรเซนต อตรารอดตายจากการแชในฟอรมาลน 30 สวนในลานเปนเวลา 30 นาท เฉลย 97.50±0.50, 98.00±0.50 และ 97.00±0.50 เปอรเซนตตามล าดบ อตรารอดตาย และน าหนกเฉลยของกงขาวแวนนาไมสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam หลงทดลองเลยงในกระชง ขนาด 0.6x0.8x1.2 เมตร เปนเวลา 45 วน เทากบ 49.02±8.55, 51.28±6.86 และ 52.34±7.65 เปอรเซนต และ 8.82±0.124, 8.95±0.192 และ 6.75±0.292 กรมตอตว ตามล าดบ และคดเลอกกงขนาดดงกลาวครอบครวละ 100 ตว ฉดส visible implant elastomer (VIE) ตรงล าตวปลองท 6 เพอใหสญลกษณบงบอกครอบครวของแตละสายพนธ และปลอยเลยงรวมกนในบอขนาด 80-100 ลกบาศกเมตร เปนระยะเวลา 60 วน เมอสนสดการทดลองพบวาอตราการรอดตายเฉลย 66.54±6.25, 79.68±9.32 และ 70.77±8.64 เปอรเซนต อตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน 0.17±0.115, 0.22±0.015 และ 0.19±0.016 กรมตอวนซงมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) และน าหนกตวสดทายเฉลย 19.44±0.90, 21.08±0.62 และ 18.05±1.01 กรม ตามล าดบ


53

ผลการศกษานพบวาสายพนธกงทเหมาะสมตอการเลยงในระบบการเลยงนคอ สายพนธ Kona bay, Guam และ SIS ตามล าดบ ค าส าคญ: กงขาวแวนนาไม สายพนธ (SIS, Kona bay, Guam) อตราการเจรญเตบโต อตรารอดตายการทนตอความเครยด *ผรบผดชอบ : 1/19 หม 3 ต.เขารปชาง อ.เมองจ.สงขลา 90000 โทร 0-7431-1895 e-mail : [email protected]


54

Growth, Survival and Stress tolerant test of Pacific White Shrimp post larvae, (Litopenaeus

vannamei Boone, 1931) produced from three sources of commercial Broodstocks Waitat Nooklum* Aucharee Wuthisuthimethawee Napasin Rattanasomboom Pharanyu Thompolkrang Sirawan Boonchai and Somruk Choothong

Coastal Aquaculture Research and Development Center Region 6 (Songkhla) Abstract

Study on growth, survival and stress tolerant test of pacific white shrimp (Litopenaeus vannamei Boone, 1931) produced from three sources of commercial broodstock -; SIS, Kona bay and Guam the broodstocks was conducted the broodstocks were fed with fresh feeding for 1-2 months and 10 families per strains were selected for larval production. The initial average weights of brooders were 52.00±3.34, 52.50±3.03 and 59.90±2.03 g. and total lengths were 18.38±0.40, 18.83±0.8 and 19.35±0.22 cm. While fecundities were 219,299±38,040, 296,399±35,416 and 397,769±53,114 eggs and averages of eggs size were 245.64±6.5, 248.39±6.6 and 246.85±6.5 micron, while the percentages of good eggs were 97.12±1.15, 95.24±1.34 and 91.32±2.10 % respectively. The numbers of nauplius were 107,800±21,145, 143,200±24,919 and 153,200±16,387 nauplius. The amount of 20,000 nauplius of each family was reared to postlarva 3 (PL3) and 20 (PL20) and the survival rates were 15.40±6.42, 30.52±10.68 and 22.96±8.72%, and 5.71±1.78, 10.13±1.73 and 13.35±24.83 % respectively. The survival rates from stress tolerant test by 30 minute in fresh water were 10.50±1.00, 10.00±0.50 and 10.50±0.50 %, and 30 ppm. And that of formalin test were 97.50±1.00, 98.00±0.50 and 97.00±0.50 % respectively. The juveniles of all strains about 500 shrimps were reared in cage 0.6x0.8x1.2 meter size and culture period of 45 days to be juveniles shrimp. The survival rates were 49.02±8.55, 51.28±6.86 and 52.34±7.65 % all strains and were significantly (P<0.05) different and total average weights were 8.82±0.124, 8.95±0.192 and 6.75±0.292 g. A number of 100 shrimps juvenile of all strains were injected the visible implant elastomer (VIE) at the 6th segment of shrimp abdomen to mark the individual shrimp from all strains and reared in 80-100 m3 culture period of 60 days. The results showed that average survival rates were 66.54±6.25,


55

79.68±9.32 and 70.77±8.64 %, and average growth rates were 0.17±0.115, 0.22±0.015 and 0.19±0.016 g./day and showed statically significant differences (P<0.05) the final average total weights were 19.44±0.90, 21.08±0.62 and 18.05±1.01 g. within 105 days. The results from this study can be concluded that the strain of Kona bay, Guam and SIS respectively probably be the most suitable for intensive culture of white shrimp (Litopenaeus vannamei Boone, 1931) Key words: Litopenaeus vannamei, (SIS, Kona bay, Guam) growth rate, survival rate, stress tolerant *Corresponding author: 1/19 Moo 3,Kaorubchang, MuangDistrict, Songkhla Province 90000. Tel. 0 7431-1895 e-mail: [email protected]


56

ค าน า กงขาวแวนนาไม (Litopenaeus vannamei Boone, 1931) หรอ ชอสามญวา กงขาวแปซฟค

(Pacific White Shrimp) เปนกงทพบทวไปบรเวณชายฝงมหาสมทรแปซฟคตะวนออกจากตอนเหนอของประเทศเมกซโกจนถงเปร ก งชนดนมการเลยงกนอยางแพรหลายในแถบประเทศเอกวาดอร ปานามา เมกซโก บราซล เปร โคลมเบย ในประเทศไทยมการเลยงอยางแพรหลายตงแต 2542 ซงเปนการเลยงเพอทดแทนกงกลาด าทประสบปญหาดานโรคระบาด หลงจากน ามาเลยงพบวาก งขาวแวนนาไมสามารถเจรญเตบโตไดด และสามารถเลยงไดในระดบความหนาแนนทสงกวากงกลาด า อยางไรกตาม การเลยงทระดบความหนาแนนสง จ าเปนตองมการใหอาหารในปรมาณมาก ท าใหมของเสยเกดขนในระบบการเลยงมากตามไปดวย ซงเมอมการสะสมของของเสยเปนเวลานาน ยอมท าใหปรมาณของเสยเพมมากขน เมอเกนระดบทบอเลยงสามารถรองรบได กจะท าใหการเลยงกงเกดปญหาตามมา ทงโรคระบาด และปญหาการจดการดานการเลยง (ชลอ และพรเลศ, 2547)

ป พ.ศ. 2555 ประเทศไทยเรมเกดโรคระบาดในกงขาวแวนนาไม Litopenaeus vannamei ทเรยกกนวาโรคตายดวน หรอ Early Mortality Syndrome (EMS) ตอมาไดมชอเรยกตามลกษณะการเสอมอยางเฉยบพลนของตบ และตบออน คอ Acute Hepatopancreatic Necrosis Syndrome, AHPNS (Donald V. Lightner, 2012 อางตาม ชยวฒ, 2556) กงทปวยจะวายน าเชองชา ไมกนอาหาร และตายในระยะเวลาอนรวดเรว อตราการตายของกงอาจสงถง 100 เปอรเซนต ในระยะเวลา 20-30 วน ลกษณะของกงปวยพบตบและตบออน (hepatopancreas) ลบฝอ ภายในมปรมาณเมดไขมนนอยผดปกต ท าใหผลผลตกงไทยลดลงอยางมาก (ชยวฒ, 2556) สงผลกระทบตอธรกจกงไทยเปนอยางมากจากทเคยสงออกปละ 500,000 ตน ในป 2552-2554 (http://www.thaishrimp.org/) ลดลงเหลอ 200,000 ตน ในป 2556-2557 (ณาตยา, 2557) ท าใหโรงงานหองเยนขาดวตถดบกงทจะน ามาแปรรปผลตในการสงออก สาเหตหนงคอเกษตรกรหยดการเลยง เพราะไมมนใจในลกพนธกงขาวภายในประเทศ และมการน าเสนอใหน าเขาพอแมพนธกงขาวแวนนาไมตางประเทศ มาเพอเพาะขยายพนธ และท าการปรบปรงพนธใหไดสายพนธทแขงแรงและทนตอสภาพแวดลอมของประเทศไทย เพอใหประเทศไทยกลบมาเปนผน าการสงออกกงทะเล ซงเปนสตวน าทท ารายไดมมลคาปละไมต ากวา 100,000 ลานบาท ดงนนในปลายป 2557 กรมประมงจงไดน าเขาพอแมพนธ ก งขาวแวนนาไม 3 แหลงพนธจากตางประเทศเขามา เพอการผลตลกพนธจ าหนายใหเกษตรกร และแกปญหาลกกงทตดเชอ EMS พรอมกบใหมการศกษาปรบปรงพนธก งขาวแวนนาไมทน าเขามา จาก 3 แหลงคอ เกาะกวม (Guam), โคนาเบ (Kona bay) และ SIS (Shrimp Improvement System) เพอวจยลกพนธกงขาวแวนนาไมทเกดจากการผสมพนธกงขาวแวนนาไมจาก 3 แหลง เพอหาลกพนธทสามารถเจรญเตบโตไดดกบสภาพแวดลอมของประเทศไทย ซงพอแมพนธกงขาวแวนนาไมทน าเขามาแตละแหลงเปนพอแมพนธกงขาวแวนนาไมทไดมการคดพนธมาแลว โดยกงขาวจากเกาะกวมมการศกษาและท าวจย


57

โดยมหาวทยาลยกวมตงแตป พ.ศ.2550 จนไดสายพนธทเจรญเตบโตด และมประสทธภาพในการใชโปรตนจากพชทดแทนโปรตนจากปลาปน (http://www.reeis.usda.gov/web/crisprojectpages/0211120-development-of-sustainable-aquaculture-on-guam.html) กงขาวแวนนาไมจาก Kona bay จะมคณลกษณะททนตอเชอ Taura Syndrome Virus (http://www.konabaymarine. com/shrimp.html) สวนกงขาวแวนนาไมสายพนธ SIS พอแมพนธมขนาดใหญ และใหลกดก และลกโตเรว (http://www.shrimpimprovement.com/products) และพอแมพนธกงจากทกแหลงมใบรบรองปลอดเชอ (Specific Pathogen Free) กอนจ าหนายไปทวโลก พอแมพนธกงจากทง 3 แหลง จงมลกษณะเดนทตางกนในบางลกษณะ ทงนก งขาวทง 3 สายพนธดงกลาวเมอน าเขามาเลยงในประเทศไทยกไมอาจทราบไดวาสายพนธใดจะเหมาะสมตอสภาพแวดลอมน ดงนนเพอใหทราบถงสายพนธทเหมาะสมตอการเลยงในสภาวพแวดลอมของประเทศไทย จงไดศกษาหวขอวจยดงกลาวขนมา เพอจะไดน าขอมลมาใชในการจดการระบบการเลยงใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมตอไป

วตถประสงค เพอศกษาผลทไดจากการผสมพนธกงขาวแวนนาไม สายพนธ SIS, Kona bay และ Guam ในดาน

ความสามารถในการทนตอความเครยดของลกกงขาวแวนนาไมระยะโพสตลาวาร 20 อตราการเจรญเตบโต และอตรารอดตาย ของกงขาวแวนนาไมหลงจากเลยงเปนเวลา 105 วน

วธด าเนนการ 1. สถานทศกษาและระยะเวลาในการทดลอง ทดลองทศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) โดยใชระยะเวลาการศกษา 6-8 เดอน

2. การวางแผนการทดลอง แบบแผนการทดลอง ด าเนนการโดยแบงเปน 2 การทดลอง การทดลองท 1 ศกษาการทนตอความเครยด ของลกกงขาวแวนนาไมระยะโพสตลาวาร 20 ทไดจากการผสมจากพอแมพนธสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam โดยการน าไปแชในน าจด และฟอรมาลนเขมขน 30 พพเอม โดยประกอบดวย 3 ชดการทดลองๆ ละ 10 ซ า ดงน ชดการทดลองท 1 สายพนธ SIS ชดการทดลองท 2 สายพนธ Kona bay ชดการทดลองท 3 สายพนธ Guam

http://www.konabaymarine/

http://www.shrimpimprovement.com/%20products


58

การเตรยมลกกงระยะโพสตลาวาร 20 ด าเนนการดงน เตรยมพอแมพนธกงขาวแวนนาไม โดยเลยงพอแมพนธกงขาวแวนนาไมขนาดน าหนก 50-60 กรม ทง 3 สายพนธไดแก SIS, Kona bay และ Guam จ านวนสายพนธละ 50-100 ค เลยงแยกเพศในบอคอนกรตขนาด 4x5x2.5 เมตร จ านวน 6 บอ ความเคมในบอพอแมพนธมคา 25-30 สวนในพน อาหารส าหรบเลยงพอแมพนธประกอบดวย เพรยงทราย หอยนางรม และหมกกลวยสด โดยใหวนละ 5 มอ เวลา 06.00 น. ใหหมกสด 5 %, 10.00 น. ให เพรยงทราย 5 %, 14.00 น. ใหหอยนางรม 5 %, 18.00 น. ใหหมกสด 5 % และ 22.00 น. ใหเพรยงทราย 5 % ของน าหนกกงทงหมด พรอมกบเปลยนถายน าในชวงเชาระหวางการเลยงทกวน ประมาณ 80-100 % และตดเครองหมายทกานตาแมพนธก งแตละสายพนธ เพอแสดงสญลกษณของกงแตละสายพนธ ปองกนการน าแมกงตวเดมมาใชงาน การผสมพนธกงขาวแวนนาไม คดแมพนธกงทมไขแกระยะท 4 แตละสายพนธใชแมพนธจ านวน 10 ตวตอ น าไปใสในบอตวผปลอยใหผสมพนธกนเอง โดยน าแมกงปลอยตอนเชา และปลอยแมกงใหผสมพนธจนถงตอนเยน จากนนจะคดเลอกแมกงทไดรบการผสมแลว น าไปวางไขในถงวางไขขนาด 250 ลตร ใชเวลาในการด าเนนการประมาณ 2-3 วน จะไดกงครบตามจ านวน จากนนเมอกงวางไขแลวน ากลบมาขนใหมในบอเดม สวนไขทแมกงวางแลวน าไปการอนบาลตอไป การอนบาลลกกงขาวแวนนาไมใหเขาสระยะโพสตลาวาร 20 แยกอนบาลนอเพลยสของกงขาวแวนนาไมแตละสายพนธๆ ละ 10 ครอบครว ในถงพลาสตก ขนาด 250-500 ลตร ความหนาแนน 20,000 ตวตอถง อนบาลจนลกกงเขาสระยะโพสตลาวาร 3 บนทกจ านวนอตรารอด และอนบาลตอ จนเขาสระยะโพสตลาวาร 20 (PL20) ในระหวางการอนบาลจะใหอาหารในแตละระยะดงน ระยะ Protozoea ใหไดอะตอมชนด Skeletonema sp. และ Chaetoceros sp. ระยะ Mysis ให Skeletonema sp., Chaetoceros sp. และ อารทเมยแรกฟกและอาหารส าเรจรป ระยะ Post larva ใหอารทเมยและอาหารส าเรจรป การเปลยนถายน าจะถายทกวน ในชวงทลกกงเขาระยะ Mysis ถายประมาณ 50 % และระยะ Post larva ประมาณ 70-80 % ความเคมของน าทะเลระหวางการอนบาลอยท 28-30 สวนในพน

การทดสอบการทนตอความเครยดของลกก งขาวแวนนาไมระยะโพสตลาวาร 20 ตอน าจด มวธการดงน 1. สมตวอยางลกกงขาวแวนนาไมระยะโพสตลาวาร 20 จ านวน 100 ตว ในแตละครอบครว ของทง 3 สายพนธมาตรวจวดความยาว และ ชงน าหนก 2. สมตวอยางลกกงขาวแวนนาไมระยะโพสตลาวาร 20 จ านวน 500 ตว ใสในน าจดในกะละมงขนาด 2 ลตรพรอมใหอากาศดวยหวทรายเปนเวลา 30 นาท บนทกจ านวนกงทรอดตาย 3. น ากลบไปแชในน าทะเลความเคม 30 สวนในพน เปนเวลา 30 นาท บนทกจ านวนกงทรอดตาย


59

การทดสอบการทนตอความเครยดของลกกงขาวแวนนาไมระยะโพสตลาวาร 20 ตอฟอรมาลนเขมขน 30 สวนในลาน มวธการดงน 1. สมตวอยางลกกงขาวแวนนาไมระยะโพสตลาวาร 20 จ านวน 100 ตว ในแตละครอบครว ของทง 3 สายพนธมาตรวจวดความยาว และ ชงน าหนก 2. สมตวอยางลกกงขาวแวนนาไมระยะโพสตลาวาร 20 จ านวน 500 ตว ใสในน าทะเลความเคม 30 สวนในพน และผสมฟอรมาลนเขมขน 30 สวนในลาน ในกะละมงขนาด 2 ลตร พรอมใหอากาศดวยหวทรายเปนเวลา 30 นาท บนทกจ านวนกงทรอดตาย 3. น ากลบไปแชในน าทะเลความเคม 30 สวนในพน เปนเวลา 30 นาท บนทกจ านวนกงทรอดตาย 4. น าขอมลทงหมดมาเปรยบเทยบเพอหาความแตกตาง

การทดลองท 2 การศกษาอตราการเจรญเตบโต และอตรารอดตายของก งขาวจากระยะโพสต ลาวาร 20 ถงอาย 105 วน แบงเปนการศกษา 2 ระยะดงน

ระยะท 1 การทดลองเลยงกงขาวแวนนาไมในกระชง กางกระชง ขนาด 0.6x0.8x1.2 เมตร จ านวน 30 กระชงตอบอ ขนาด 80 ลกบาศกเมตร โดยแบงเปน สายพนธ SIS, Kona bay และ Guam อยางละ 10 กระชง (ครอบครว) โดยเตรยมบอทดลองจ านวน 3 บอ น าลกกงระยะ PL20 มาสายพนธละ 500 ตวปลอยในกระชงทเตรยมไว เลยงเปนเวลา 45 วน โดยใชอาหารเมดส าเรจรป เบอร 1-2 วนละ 5 มอ เวลา 08.30 น., 11.30 น., 14.30 น., 17.30 น. และ 20.30 น. เปอรเซนตการใหอาหารมอละ 10-15 เปอรเซนต และเพมขน 10 กรมตอสปดาห พรอมบนทกปรมาณอาหารทใหไปในแตละวน ตรวจสอบอตราการเจรญเตบโต อตรารอดตาย บนทกน าหนก และความยาว และ น าขอมลไปวเคราะหความแตกตางทางสถตตอไป

ระยะท 2 การทดลองเลยงกงขาวแวนนาไมในสภาวะเดยวกน คดเลอกกงทมขนาดใกลเคยงกนของแตละกระชงของกงขาวแวนนาไมสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam อยางละ 10 ครอบครวๆละ 100 ตว(กงทไดจากการเลยงในกระชง 45 วน) ก าหนดสญลกษณของสทจะฉดกงแตละครอบครวของแตละสายพนธ ฉดส visible implant elastomer (VIE) บรเวณกลามเนอตรงปลองท 6 ปลอยกงทฉดสทงหมดเลยงรวมกนในบอ ขนาด 80-100 ลกบาศกเมตร จ านวน 3 บอ ทดลองเลยงกงอก 60 วน ใชอาหารเมดส าเรจรปเบอร 3-3P วนละ 5 มอ เวลา 08.30 น., 11.30 น., 14.30 น., 17.30 น. และ 20.30 ปรมาณ 2.5-5 เปอรเซนต ของน าหนกรวมในแตละบอ พรอมบนทกปรมาณอาหารทใหไปในแตละวน ตรวจสอบอตราการเจรญเตบโต อตรารอดตาย บนทกน าหนก และ ความยาว และเมอสนสดการทดลองน าขอมลไปวเคราะหความแตกตางทางสถตตอไป


60

การตรวจสอบคณภาพน าในบอทดลอง ตรวจวดคณภาพน าในบอเลยง สปดาหละ 2 ครง ไดแก ความเคม ใช refracto-meter ยหอ ATAGO, อณหภม และความเปนกรด-ดาง (pH) ใช pH meter model multiline 4 ยหอ WTW, ปรมาณออกซเจนทละลายน าใชเครอง DO meter model multiline 4 ยหอ WTW, อลคาไลนต (Alkalinity) ใชวธ Potentionmetric titration to pre-selected ไนไตรท (nitrite-nitrogen) โดยวธ Grasshoff (1976) วเคราะหโดยเครอง Spectrophotometer UV-1601 Shimadzu Spectronic 21 Milten Roy co. และคาแอมโมเนย (ammonia-nitrogen) โดยใชวธ Phenol-hypo-Chlorite method วเคราะหโดยเครอง Spectrophotometer UV-1601 Shimadzu (คณต และคณะ, 2537) และปรมาณแรธาตไดแกแมกนเซยม และแคลเซยม โดยวธการไตเตรทดวย EDTA (APHA, 1980)

การวเคราะหขอมลทางสถต วเคราะหขอมลทางสถต ดานอตรารอดตายของกงขาวแวนนาไมททดสอบดวยการแชในน าจด และในฟอรมาลนเขมขน 30 สวนในลาน อตราการเจรญเตบโต อตรารอดตายทไดจากการเลยงในกระชง และหลงฉดสและเลยงรวมกน ดวย Tukey’s New Multiple range test และวเคราะหความแตกตางของคาเฉลยทระดบความเชอมน 95%

ผลการศกษา การเปรยบเทยบ (ความดกไข) จ านวนไขของกงขาวแตละสายพนธ อตราการฟกไข และการพฒนาเปนนอเพลยส การศกษาการวางไข อตราการฟกไข และการพฒนาเปนนอเพลยสของกงขาวแวนนาไมสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam แมพนธมน าหนกเฉลย เทากบ 52.00±3.34, 52.50±3.03 และ 59.90±2.03 กรม ความยาวเฉลยเทากบ 18.38±0.40, 18.83±0.38 และ 19.35±0.22 เซนตเมตร ตามล าดบ ซงไมมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P>0.05) ขณะทจ านวนไขเฉลย 219,299±38,040, 296,399±35,416 และ 397,769±53,114 ฟอง ซงสายพนธ SIS มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) กบ Kona bay และ Guam ขนาดไขเฉลยเทากบ 245.64±6.5, 248.39±6.6 และ 246.85±6.5 ไมครอน ซงสายพนธ Kona bay มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) กบ SIS และ Guam ทกสายพนธ ในสวนของเปอรเซนตจ านวนไขด เทากบ 97.12±1.15, 95.24±1.34 และ 91.32±2.10 เปอรเซนต ซงทกสายพนธมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) และการพฒนาจากไขเขาสระยะนอเพลยสเทากบ 107,800±21,145, 143,200±24,919 และ 153,200±16,387 ตว ตามล าดบ ขอมลแสดงดงตารางท 2


61

การเปรยบเทยบอตรารอดตายของกงจากระยะนอเพลยสสระยะ PL3, PL20 และการทนตอความเครยดของกงระยะ PL20 การศกษาอตราการรอดตายของการพฒนาของกงจากระยะนอเพลยสสระยะโพสตลาวารพบวาอตรารอดตายทระยะ PL3 เทากบ 15.40±6.42, 30.52±10.68 และ 22.96±8.72 เปอรเซนต อตรารอดตายเฉลย เมอเขาสระยะ PL20 เทากบ 5.71±1.78, 10.13±1.73 และ 13.35±24.83 เปอรเซนต ทง 3 สายพนธ มความแตกตางทางสถต (P<0.05) ในขณะทอตรารอดตายเฉลยจากการแชในน าจดเปนเวลา 30 นาท เทากบ 10.50± 1.00, 10.00±0.50 และ 10.50±0.50 เปอรเซนต อตรารอดตายเฉลยจากการแชในฟอรมาลน 30 สวนในลาน เปนเวลา 30 นาท เทากบ 97.50±0.50, 98.00±0.50 และ97.00±0.50 เปอรเซนต ตามล าดบ ซงไมมความแตกตางกนทางสถต (P>0.05) แสดงดงตารางท 1 ตารางท 1 แสดงขอมลการเพาะ การอนบาล และการทดสอบการทนตอความเครยดในกงระยะโพสตลาวาร ของกงขาว แวนนาไมทง 3 สายพนธ

ขอมลการเลยง สายพนธกงขาวแวนนาไม SIS Kona bay Guam

น าหนกเฉลยแมพนธ (กรม) 52.00±3.34a 52.50±3.03a 59.90±2.03a

ความยาวเฉลยแมพนธ (เซนตเมตร) 18.38±0.40a 18.83±0.38a 19.35±0.22a

จ านวนไขเฉลย (ฟอง) 219,299±38,040a 296,399±35,416ab 397,769±53,114b

ขนาดไขเฉลย (ไมครอน) 245.64±6.5a 248.39±6.6b 246.85±6.5a

จ านวนไขดเฉลย (เปอรเซนต) 97.12±1.15c 95.24±1.34b 91.32±2.10a

จ านวนนอเพลยสเฉลย (ตว) 107,800±21,145a 143,200±24,919a 153,200±16,387a

อตรารอดตายเฉลยระยะ PL3 (เปอรเซนต) 15.40±6.42a 30.52±10.68c 22.96±8.72b

อตรารอดตายเฉลยระยะ PL20 (เปอรเซนต) 5.71±1.78a 10.13±1.73b 13.35±24.83c

อตรารอดตายเฉลยจากการแชในน าจดเปนเวลา 30 นาท (เปอรเซนต)

10.50±1.00a 10.00±0.50a 10.50±0.50a

อตรารอดตายเฉลยจากการแชในฟอรมาลน 30 สวนในลาน เปนเวลา 30 นาท (เปอรเซนต)

97.50±0.50a 98.00±0.50a 97.00±0.50a

หมายเหต คาเฉลยในแนวนอนทก ากบดวยอกษรภาษาองกฤษทตางกนแสดงความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05)


62

การเปรยบเทยบอตราการรอดตายและอตราการเจรญเตบโตของกงขาวทง 3 สายพนธทเลยงแยกกนในกระชงขนาด 0.6x0.8x1.2 เมตร เปนระยะเวลา 45 วน การศกษาการทดลองเลยงกงขาวในทกระชงขนาด 0.6x0.8x1.2 เมตร ของกงขาวแวนนาไม สายพนธ SIS, Kona bay และ Guam จากลกกงระยะ PL20 ซงมน าหนกเฉลยเรมตน 0.29±0.05, 0.28±0.01 และ 0.27±0.01 กรม จนกงมอาย 45 วน มน าหนกกงเฉลย 8.82±0.124, 8.95±0.192 และ 6.75±0.292 กรม ซงมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) และอตรารอดตายเฉลย 49.02±8.55, 51.28±6.86 และ 52.34±7.65 เปอรเซนต ซงไมมความแตกตางทางสถต (P>0.05) ในขณะทแสดงดงตารางท 2

ตารางท 2 ผลการเลยงกงขาวในกระชงเปนเวลา 45 วน ขอมลการเลยง สายพนธกงขาวแวนนาไม

SIS Kona bay Guam น าหนกกงเฉลยระยะ PL20 (กรมตอตว) 0.29±0.05a 0.28±0.01a 0.27±0.01a

น าหนกกงเฉลยทอาย 45 วน (กรมตอตว) 8.82±0.124b 8.95±0.192b 6.75±0.292a อตรารอดตายเฉลยทอาย 45 วน (เปอรเซนต) 49.02±8.55a 51.28±6.86a 52.34±7.65a

หมายเหต คาเฉลยในแนวนอนทก ากบดวยอกษรภาษาองกฤษทตางกนแสดงความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05)

การเปรยบเทยบ อตราการรอดตาย และอตราการเจรญเตบโตของกงขาวแวนนาไมทง 3 สายพนธ ทฉดสและปลอยเลยงรวมกนในบอขนาด 80-100 ลกบาศกเมตร เลยงระบบน าหมนเวยน เปนเวลา 60 วน ผลการศกษาการเลยงกงหลงจากฉดสเพอบงบอกลกษณะครอบครว และสายพนธพรอมกบเลยงรวมกนเปนระยะเวลา 60 วน ในบอขนาด 80-100 ลกบาศกเมตร จ านวน 3 บอ พบวากงขาวแวนนาไมสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam มอตรารอดตายเฉลย 66.54±6.25, 79.68±9.32 และ 70.77±8.64 เปอรเซนต ตามล าดบ ซงสายพนธ SIS และ Guam มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) แตไมมความแตกตางกนทางสถต (P>0.05) กบสายพนธ Kona bay ในขณะทอตราการเจรญเตบโตตอวน เทากบ 0.17±0.115, 0.22±0.015 และ 0.19±0.016 กรม ตามล าดบ ซงมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) กบทกสายพนธ สวนน าหนกเฉลยทกสายพนธไมมความแตกตางกนทางสถตท (P>0.05) มคา 19.44±0.90, 21.08±0.62 และ 18.05±1.01 กรม ตามล าดบ แสดงดงตารางท 3 และเมอเปรยบเทยบการเจรญเตบโต และอตรารอดตายภายในครอบครวเดยวกนในแตละสายพนธ พบวาสายพนธ SIS ครอบครวท 3 มอตราการเจรญเตบโต และอตรารอดตายดทสด สายพนธ Kona bay ครอบครวท 9 มอตราการเจรญเตบโต และอตรารอดตายดทสด ในขณะทสายพนธ Guam ครอบครวท 5 มอตราการเจรญเตบโตและอตรารอดตายดทสด จากทงหมด 10 ครอบครวของแตละสายพนธ


63

ตารางท 3 คาเฉลยอตรารอดตาย อตราการเจรญเตบโต และน าหนกกงของแตละสายพนธ หลงจากเลยงเปนเวลา 105 วน

ขอมลการเลยง สายพนธกงขาวแวนนาไม SIS Kona bay Guam

อตรารอดตายเฉลยหลงเลยงไป 60 วน (เปอรเซนต) 66.54±6.25a 79.68±9.32ab 70.77±8.64b

อตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (กรมตอวน) 0.17±0.115a 0.22±0.015c 0.19±0.016b

น าหนกกงเฉลยหลงเลยงไปอาย 60 วน (กรมตอตว) 19.44±0.90a 21.08±0.62a 18.05±1.01a หมายเหต คาเฉลยในแนวนอนทก ากบดวยอกษรภาษาองกฤษทตางกนแสดงความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05)

คณภาพน าในบอเลยง คณภาพน าในบอเลยงตรวจสอบสปดาหละ 2 ครง พบวาความเคมมคาเฉลย 27.0±2.0 สวนในพน อณหภมเฉลย 29.5±1.25 องศาเซลเซยส ความเปนกรด-ดางเฉลย 7.6±0.45 อลคาไลนตเฉลย 190±25.12 มลลกรมตอลตร ปรมาณออกซเจนทละลายน าเฉลย 6.23±0.36 มลลกรมตอลตร แอมโมเนยเฉลย 0.86±0.17 มลลกรมตอลตร ไนไตรทเฉลย0.42±0.35 มลลกรมตอลตร ปรมาณแคลเซยมเฉลย 500±68.0 มลลกรมตอลตร และปรมาณแมกนเซยมเฉลย 1,310±113.0มลลกรมตอลตร ตามล าดบ แสดงดงตาราง 4

ตารางท 4 คณภาพน าเฉลยในถงอนบาลและบอเลยง พารามเตอร คณภาพน าถงอนบาล คณภาพน าบอเลยง

ความเคมเฉลย (สวนในพน) 28.0±1.0 27.0±2.0 อณหภมเฉลย (องศาเซลเซยส) 30.5±1.25 29.5±1.25 ความเปนกรด-ดางเฉลย 7.9±0.98 7.6±0.45 อลคาไลนตเฉลย (มลลกรม/ลตร) 165±13.68 190±25.12 ออกซเจนละลายน าเฉลย (มลลกรม/ลตร) 5.38±0.98 6.23±0.36 แอมโมเนยรวมเฉลย (มลลกรม/ลตร) 0.35±0.19 0.86±0.17 ไนไตรทเฉลย (มลลกรม/ลตร) 0.12±0.01 0.42±0.35 ปรมาณแคลเซยม (มลลกรม/ลตร) 450±36.0 500±68.0 ปรมาณแมกนเซยม (มลลกรม/ลตร) 1,230±158.0 1,310±113.0


64

สรปและวจารณผล

การศกษาอตราการเจรญเตบโต อตรารอดตาย และความสามารถในการทนตอความเครยดของลกกงขาวแวนนาไม(Litopenaeus vannamei Boone, 1931) ทไดจาก 3 แหลงผลตเชงพาณชย คอสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam พบวาอตรารอดตายของกงขาวสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam ระหวางการอนบาลระยะ PL3 มคาเฉลยเทากบ 15.40±6.42, 30.52±10.68 และ 22.96±8.72 เปอรเซนต ตามล าดบ ซงสายพนธ Kona bay มคาเฉลยสงสด และเมอทดสอบทางสถต พบวามความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) กบสายพนธ SIS และ Guam เมอกงเขาสระยะ PL20 พบวาสายพนธ Guam มคาเฉลยสงสด เทากบ 13.35±24.83 เปอรเซนต สวนสายพนธ SIS และ Kona bay มคาเฉลย เทากบ 5.71±1.78 และ 10.13±1.73 เปอรเซนต ตามล าดบ เมอทดสอบทางสถต พบวามความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) ทง 3 สายพนธ ความสามารถในการทนตอความเครยดจากการแชในน าจด และการแชในฟอรมาลน 30 สวนในลาน ของกงขาวแวนาไมกงขาวแวนนาไม ระยะ PL20 ของสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam มอตรารอดตายเฉลย 10.50±1.00, 10.00±0.50 และ 10.50±0.50 และ 97.50±0.50, 98.00±0.50 และ 97.00±0.50 เปอรเซนต ตามล าดบ ซงทง 3 สายพนธไมมความแตกตางกนทางสถต (P>0.05) ผลการทดลองดงกลาวเปนการจ าลองสภาวะแวดลอมเปลยนแปลงฉบพลน จากความเคม 30 สวนในพน เปนน าจดความเคม 0 สวนในพนเปนเวลา 30 นาท พบอตรารอดตายของทง 3 สายพนธ ประมาณ 10 เปอรเซนต หากในสภาวะแวดลอมจรงทมการเปลยนแปลงความเคมลดลงเรอยๆ ไมฉบพลน นาจะมอตรารอดตายทสงขน และจากการทดสอบความเครยดโดยใชฟอรมาลน 30 สวนในลาน ซงเปนใชสารเคมในการก าจดเชอโรค พบวาทง 3 สายพนธ มความทนตอความเครยดไมแตกตางกน อตรารอดตายสงมากกวา 97 เปอรเซนต ทง 3 สายพนธ ซงนาจะเปนผลดตอการอนบาลและการเลยงสตวน าในประเทศไทยซงตองเจอกบสภาวะของโรคระบาดเพมมากขน อตราการเจรญเตบโตจากการทดลองเลยงกงต งแตระยะ PL20 - 45 วน ในกระชงขนาด 0.6 x 0.8 x 1.2 เมตร และจากการฉดสและปลอยเลยงรวมกนในบอขนาด 80-100 ลกบาศกเมตร ในระบบน าหมนเวยนตออก 60 วน พบวา การทดลองเลยงกงในกระชงขนาด 0.6 x 0.8 x 1.2 เมตร น าหนกเฉลยสงทสด พบในสายพนธ Kona bay มคาเฉลยเทากบ 8.95±0.192 กรม สงกวาสายพนธ SIS และ Guam ซงมน าหนกเฉลย เทากบ 8.82±0.124 และ 6.75±0.292 กรม ตามล าดบ เมอทดสอบทางสถต พบวาสายพนธ Kona bay และสายพนธ SIS ไมมความแตกตางทางสถต (P>0.05) แตทง 2 สายพนธมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) กบสายพนธ Guam และผลการเจรญเตบโตเฉลยตอวนทง 3 สายพนธ หลงจากเลยงตออก 60 วน มคาเฉลย เทากบ 0.17±0.115, 0.22±0.015 และ 0.19±0.016 กรม ตามล าดบ ซงสายพนธ Kona bay มคาเฉลยสงสด และมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) กบอก 2 สายพนธในงานทดลอง


65

เมอเปรยบเทยบกบการทดลองการเลยงกงขาวแวนนาไมของ ไวทศน และคณะ(2558) ททดลองเลยงในระบบน าหมนเวยนเปนเวลา 92 วนทอตราความหนาแนน 1,428 ตวตอลกบาศกเมตร ในบอเลยงขนาด 35 ลกบาศกเมตร มอตราการเจรญเตบโตตอวนเทากบ 0.14 กรม ซงพบวาทกสายพนธของการทดลองครงนมการเจรญเตบโตดกวา ซงอาจจะมาจากอตราความหนาแนนทนอยกวา และการจดการทแตกตางกนออกไป และเมอเปรยบเทยบกบการเลยงของเกษตรกรในเขตจงหวดสงขลาซงเลยงกงขาวแวนนาไมในบอผาใบขนาด 150 ลกบาศกเมตรทอตราความหนาแนน 800 ตวตอลกบาศกเมตร มอตราการเจรญเตบโตประมาณ 0.2-0.25 กรมตอวน กงทเกษตรกรเลยงนนเปนการเลยงแบบระบบน าไหลผาน (flow through) หรอเปลยนถายน าตลอดและสายพนธก งเปนสายพนธทไดรบการปรบปรงพนธจากบรษทเอกชนแลวมอตราการเจรญเตบโตทดกวา อกทงอาจจะมาจากความช านาญดานการเลยง การจดการทแตกตางกนจงสงผลใหอตราการเจรญเตบโตของเกษตรกรดกวาการทดลองในครงน แตอยางไรกตามการทดลองในครงนกสามารถยนยนผลไดในระดบหนงวากงขาวแวนนาไมทง 3 สายพนธ โดยเฉพาะสายพนธ Kona bay มอตราการเจรญเตบโตทสามารถน ามาใชในการเลยงกบสภาพแวดลอมของประเทศไทยไดดพอสมควรในขณะทอตรารอดตายเฉลยเทากบ 49.02±8.55, 51.28±6.86 และ 52.34±7.65 เปอรเซนต ตามล าดบ ซงไมมความแตกตางทางสถต (P>0.05) เมอท าการทดลองเลยงตออกเปนเวลา 60 วน (รวมเวลาการเลยงทงหมด 105 วน) อตราการรอดตายสงสดพบในกงสายพนธ Kona bay มคาเฉลย เทากบ 79.68±9.32 เปอรเซนต ซงไมมความแตกตางทางสถต (P>0.05) กบสายพนธ Guam ซงมคาเฉลย เทากบ 70.77±8.64 เปอรเซนต แตพบวาสายพนธ Kona bay มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) กบสายพนธ SIS ซงมคาเฉลย เทากบ 66.54±6.25 เปอรเซนต จากอตรารอดตายในการอนบาล และการเลยงกงขาวในครงน เมอเปรยบเทยบกบอตรารอดตายของการทดลองเลยงกงขาวแวนนาไมในระบบน าหมนเวยนของ ไวทศน และคณะ (2558) ทมอตรารอดตายเฉลยเพยง 48.0 เปอรเซนต ซงกงทน ามาทดลองเลยงนนเปนกงขาวสายพนธปกตทผลตจากโรงเพาะฟกของเกษตรกรรายยอยในจงหวดสงขลา และเมอเปรยบเทยบกบอตรารอดตายของกงขาวทเลยงโดยเกษตรกรในบอผาใบขนาด 150 ลกบาศกเมตรทความหนาแนน 800 ตวตอลกบาศกเมตรมอตรารอดตาย 80-90 เปอรเซนต แตอตรารอดตายทไดในครงนเกษตรกรมการจบกงออกไปบางสวนเมออาย 60-70 วน และ จบหมดบอเมออาย 90-100 วน ซงเปนการลดความหนาแนนของกงในบอออก จงท าใหอตรารอดตายคอนขางสง ในขณะทการทดลองของ สามารถ และบญชย (2548) ททดลองเลยงกงขาวแวนนาไมแบบพฒนาในบอดน ขนาด 1,600 ลกบาศกเมตร ทความหนาแนน 43.75 และ 62.5 ตวตอลกบาศกเมตร ใชระยะเวลาการเลยง 105 วน มอตรารอดตาย เทากบ 72.76 และ 54.71 เปอรเซนต และ ปกปอง และคณะ (2556) ทดลองเลยงกงในระบบน าหมนเวยน เปรยบเทยบกบการเลยงแบบบ าบดเลนพนบอทความหนาแนน 61.50 ตวตอลกบาศกเมตร ในบอขนาด 800 ลกบาศกเมตร ทดลองเลยง 120 วน อตรารอดตาย เทากบ 60.76


66

และ 60.37 เปอรเซนต ตามล าดบ ซงอตรารอดตายใกลเคยงกนกบการทดลองในครงน จากผลการทดลองและขอมลดงกลาวอาจจะสรปไดวากงขาวแวนนาไมทง 3 สายพนธสามารถเลยงและมอตรารอดตายทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของไทย โดยเฉพาะสายพนธ Kona bay ทมอตรารอดตายดทสด สรปการศกษาอตราการเจรญเตบโต อตรารอดตาย และความสามารถในการทนตอความเครยดของลกกงขาวแวนนาไม (Litopenaeus vannamei Boone, 1931) ทไดจาก 3 แหลงผลตเชงพาณชย คอสายพนธ SIS, Kona bay และ Guam นนจากการทดลองเลยงครงน เปนระยะเวลารวม 105 วน พบวาสายพนธ Kona bay มคา เฉลยสงสดในดานอตราการเจรญเตบโต และอตรารอดตาย เ มอเทยบกบอก 2 สายพนธ สวนความสามารถในการทดสอบตอความเครยดของลกกงทง 3 สายพนธไมมความแตกตางกน ดงนน ในการทดลองครงนสรปไดวาสายพนธก งทเหมาะสมตอการเลยงในระบบนคอสายพนธ Kona bay, Guam และ SIS ตามล าดบ


67

เอกสารอางอง กรมประมง. 2556. คมอการเลยงกงขาวแบบพฒนา. ส านกวจยและพฒนาประมงชายฝง, กรมประมง,

14 หนา เกรยงศกด เผดจภย, รดเกลา เรองขนาบ, สร เอกมหาราช และ พระ อาจชยพร. 2550. การเลยงกงขาว

(Penaeus vannamei boone) ในบอซเมนตทความหนาแนนตางกน. เอกสารวชาการฉบบท 22/2550. ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงฉะเชงเทรา, ส านกวจยและพฒนาประมงชายฝง, กรมประมง, กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 16 หนา

คณต ไชยาค า, สร ทกขวนาศ, ยงยทธ ปรดาลมพะบตร, พทธ สองแสงจนดา และดสต ตนวไลย. 2537. คณภาพน าเพอการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ความรเบองตนและวธวเคราะห. สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง, กรมประมง. 109 หนา

ชลอ ลมสวรรณ และพรเลศ จนทรรชชกล. 2547. อตสาหกรรมการเพาะเลยงกงในประเทศไทย. สนบบสนนการพมพโดย ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต เพอเฉลมพระเกยรตพระบามสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เนองในวโรกาสพระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 5 ธนวาคม 2547. บรษทเมจคพบบลเคชน จ ากด, กรงเทพฯ. 206 หนา.

ชยวฒ สดทองคง. 2256. โรค EMS (Early Mortality Syndrome) ในกงขาวแวนนาไม. เอกสารแนะน า, ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงสมทรสาคร. 7 หนา

โชคชย เหลองธวปราณต. 2548. หลกการเพาะเลยงสตวน า . คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย, มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 481 หนา.

ณาตยา ศรจนทก. 2557. สถานการณสนคากงทะเลและผลตภณฑป 2557. เอกสารรายงาน, สวน เศรษฐกจการเกษตร, กรมประมง. 11 หนา ปกปอง อมอย, วเชยร วรสายณห และเนตรดาว วเศษโส. 2556. การเลยงกงขาวแวนนาไม (Litopenaeus

vannamei Boone, 1931) ในระบบน าหมนเวยนเปรยบเทยบกบระบบปดทมการบ าบดเลนพนบอ. เอกสารวชาการฉบบท 17/2556. ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงฉะเชงเทรา, ส านกวจยและพฒนาประมงชายฝง, กรมประมง, กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 25 หนา

ไวทศน หนกล า, เพญศร เมองเยาว นคม ละอองศรวงศ และ ยงยทธ ปรดาลมพะบตร. 2558. ศกษาการเลยงกงขาวแวนนาไม(Litopenaeus vannamei Boone, 1931) แบบหนาแนนสงในบอผาใบระบบน าหมนเวยน. รายงานการประชมวชาการกรมประมงประจ าป 2558. สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง, กองวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง, กรมประมง. หนา 148-159.


68

สามารถ เปรมกจ และบญชย เจยมปรชา. 2548. การเลยงกงขาว แวนนาไม (Penaeusvannamei Boone) แบบพฒนาในระดบความหนาแนน. เอกสารวชาการฉบบท 57/2548. ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงสมทรสาคร, ส านกวจยและพฒนาประมงชายฝง, กรมประมง, กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 14 หนา

สมบรณ ชตพงษ . 2537. สถต ว จ ยและการประเมนผลการศกษา (พ มพ ค ร งท 3). นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

APHA (American Public Health Association). 1980. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. In: A. E. Greenberg, J. J. Connors, D. Jenkins and M. A. H. Franson (eds) 15thed. American Public Health Publishers. New York. 1134 pp.

Bendschneider, K. and J.R. Robinson. 1952.A new spectrophotometric method for the determination of nitrite in seawater. Journal of Marine Research11: 87-96.

Grasshoff K. 1976. Method of seawater analysis.Verlag Chemic, Germany.314 pp. http://www.konabaymarine.com/shrimp.html http://www.reeis.usda.gov/web/crisprojectpages/0211120-development-of-sustainable- aquaculture-on-guam.html http://www.shrimpimprovement.com/products http://www.thailandshrimp.org/agriculture_vannamei6.html http://www.thaishrimp.org/ Muthuwan, V. and C.K.lin. 1996. Water quality and Nutrient budget in intensive marine shrimp Culture

pond. Technical paper 71/1996.Institute of Marine Science, Burapha University, 28 pp. Sasaki, K. and Y. Sawada.1980. Determination of ammonia in estuary. Bulletin of Japanese Society of

Science and Fisheries 46:319-321.

http://www.yale.edu/jmr/

http://www.konabaymarine.com/shrimp.html

http://www.reeis.usda.gov/web/crisprojectpages/0211120-development-of-sustainable-

http://www.shrimpimprovement.com/products

http://www.speciation.net/Database/Journals/Bulletin-of-the-Japanese-Society-for-the-Science-of-Fish--Nihon-Suisan-Gakkaishi--Nippon-Suisan-Gakkaishi-;i778

http://www.speciation.net/Database/Journals/Bulletin-of-the-Japanese-Society-for-the-Science-of-Fish--Nihon-Suisan-Gakkaishi--Nippon-Suisan-Gakkaishi-;i778


69

กจกรรมเพมผลผลตสตวน า

ลกษณะงาน เปนการด าเนนงานดานการผลตพนธสตวน าชายฝง ปลอยลงแหลงน า ธรรมชาตภายใน เขตจงหวดสงขลา และพนทรบผดชอบ เพอเปนการเพม ผลผลตสตวน าในแหลงน านน ๆ เปาหมาย ผลตพนธสตวน าชายฝง ดงน 1. ผลตพนธกงแชบวย จ านวน 10,878,580 ตว 2. ผลตลกปลากะพงขาว จ านวน 675,000 ตว 3. ผลตลกพนธปมา จ านวน 1,800,000 ตว ผลการด าเนนงาน ผลการด าเนนงานในปงบประมาณ 2560 มดงน 1. ผลตพนธกงแชบวย จ านวน 10,900,000 ตว ลงในแหลงน าธรรมชาตของ จ.สงขลา จ านวนรวม 8 แหลง

2. ผลตลกปลากะพงขาว จ านวน 682,500 ตว ลงในแหลงน าธรรมชาตของ จ.สงขลา และพนทรบผดชอบ จ านวนรวม 19 แหลง

3. ผลตลกพนธปมา จ านวน 1,800,000 ตว ลงในแหลงน าธรรมชาตของ จ.สงขลา จ านวนรวม 3 แหลง 4. สถานทปลอยพนธสตวน า มดงน


70

สถานทปลอยพนธสตวน า กจกรรมเพมผลผลตสตวน า

ล าดบ สถานทปลอย วน/เดอน/ป ชนดสตวน า (ตว)

กงแชบวย ปลา

กะพงขาว ปมา รวม

1 คลองปากพะยน หม 1 ต าบลปากพะยน อ าเภอ ปากพะยน จงหวดพทลง

1 พ.ย. 59 - 1,500 - 1,500

2 ทะเลสาบสงขลา ต าบลสทงหมอ อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

3 พ.ย. 59 - 50,000 - 50,000

3 ทะเลสาบสงขลา หม 8 ต าบลพะวง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

5 พ.ย. 59 - 20,000 - 20,000

4 ทะเลสาบสงขลา วดแหลมพอ หม 4 ต าบลเกาะยอ อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

12 พ.ย. 59 - 5,000 - 5,000

5 ทะเลสาบตอนนอก ต าบลเกาะยอ อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

12 พ.ย. 59 - 1,000 - 1,000

6 ทะเลสาบสงขลา บานแหลมขวญ ต าบลพะวง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

16 พ.ย. 59 - 260,000 - 260,000

7 ทะเลสาบสงขลา ต าบลบอยาง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

20 ม.ค. 60 1,400,000 - - 1,400,000

8 ทะเลสาบสงขลา หม 2 ต าบลบางเขยด อ าเภอ สงหนคร จงหวดสงขลา

28 ก.พ. 60 2,000,000 - - 2,000,000

9 ทะเลสาบสงขลา (บานทาเนยน) หม 3 ต าบลเกาะนางค า อ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง

28 ก.พ. 60 1,500,000 - 500,000 2,000,000

10 ทะเลสาบสงขลา หม 4 ต าบลชะแล อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

7 ม.ค. 60 - 50,000 - 50,000

11 ทะเลสาบสงขลา หม 2 ต าบลมวงงาม อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

23 ม.ค. 60 - 50,000 - 50,000

12 คลองปากจด หมท 12 ต าบลนาทบ อ าเภอจะนะ จงหวดสงขลา

30 ม.ค. 60 1,000,000 - - 1,000,000

13 ทะเลสาบสงขลา หมท 1 ต าบลชะแล อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

30 ม.ค. 60 2,500,000 - - 2,500,000

14 ทะเลสาบสงขลา หมท 1 ต าบลชะแล อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

30 ม.ค. 60 - - 500,000 500,000


71

ล าดบ สถานทปลอย วน/เดอน/ป ชนดสตวน า (ตว)

กงแชบวย ปลา

กะพงขาว ปมา รวม

15 ทะเลสาบสงขลา ม.8 ต าบลหวเขา อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

3 พ.ค.60 - 20,000 - 20,000

16 ทะเลสาบสงขลา ม.9 ต าบลเกาะยอ อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

18 พ.ค. 60 - 5,000 - 5,000

17 เขตอนรกษอาวปาขาด ม.5 ต าบลปาขาด อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

23 พ.ค. 60 - 10,000 - 10,000

18 ทะเลสาบสงขลา ม.1,2,4,5 ต าบลปาขาด อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

23 พ.ค. 60 - 5,000 - 5,000

19 บานพงสาย ม.7 ต าบลกระดงงา อ าเภอสทงพระ จงหวดสงขลา

15 ม.ย. 60 1,000,000 - - 1,000,000

20 บานคลองแห ต าบลแหลมโพธ อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา

19 ม.ย. 60 - 20,000 - 20,000

21 ทะเลสาบสงขลา ต าบลชะแล อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

21 ม.ย. 60 - 10,000 - 10,000

22 ทะเลสาบสงขลา ต าบลบอยาง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

21 ม.ย. 60 - 10,000 - 10,000

23 บานพงสาย หมท 7 ต าบลกระดงงา อ าเภอสทงพระ จงหวดสงขลา

7 ม.ย. 60 - 50,000 - 50,000

24 วดโคกเปยว ต าบลเกาะยอ อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา 19 ก.ค. 60 - 15,000 - 15,000 25 ทะเลสาบสงขลา ต าบลบอยาง อ าเภอเมอง จงหวด

สงขลา 28 ก.ค. 60 1,000,000 - - 1,000,000

26 คลองนาทบ หมท 9 ต าบลนาทบ อ าเภอจะนะ จงหวดสงขลา

4 ส.ค. 60 - 20,000 - 20,000

27 ทะเลสาบสงขลา หมท 1 บานแหลมไทร ต าบลชะแล อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

10 ส.ค. 60 - 80,000 - 80,000

28 ทะเลสาบสงขลา ต าบลพะวง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

2 ส.ค. 60 500,000 - - 500,000

29 ทะเลสาบสงขลา ต าบลพะวง อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา

2 ส.ค. 60 - - 800,000 800,000

รวมทงสน 10,900,000 682,500 1,800,000 13,382,500


72

โครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลาป 2560

1. โครงการท 1 การพฒนาฟารมทะเลโดยชมชน กจกรรมยอยท 1 การคดเลอกพนทและปลอยพนธสตวน า กจกรรมยอยท 2 การส ารวจสภาวะทรพยากรประมงและประเมนผลผลตสตวน า กจกรรมยอยท 3 การเสรมสรางความเขมแขงของชมชนดานการประมง กจกรรมยอยท 4 การจดตงแพปลาชมชน กจกรรมยอยท 5 การรวบรวมพอแมพนธเพอท าธนาคารสตวน า กจกรรมยอยท 6 การตรวจสอบยาตกคางและสขภาพสตวน า

2. โครงการท 2 การเพาะขยายพนธสตวน าทเสยงตอการสญพนธ กจกรรมยอยท 1 การวจยวถชวตและวงจรชวตของสตวน าทเสยงตอการสญพนธ กจกรรมยอยท 2 การเพาะขยายพนธสตวน าทเสยงตอการสญพนธ

3. โครงการท 3 การควบคมการท าการประมงท าลายลางทเปนเครองมอไมประจ าทในพรควนเครง ทะเลนอย และทะเลสาบสงขลาตอนลาง 4. โครงการท 4 การบรหารจดการพนทและควบคมเครองมอประมงทผดกฎหมาย 5. โครงการท 5 โครงการพฒนาระบบฐานขอมลและสารสนเทศการประมงและการเพาะเลยงสตวน า 6. โครงการท 6 โครงการเสรมสรางจตส านกในการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรสตวน าอยางย งยน กจกรรมยอยท 1 การจดท าจดหมายขาว กจกรรมยอยท 2 คายเยาวชนรกษทะเลสาบสงขลา

กจกรรมยอยท 3 การสงเสรมและพฒนาคณภาพผลตภณฑอาหารแปรรปจากสตวน า กจกรรมยอยท 4 โครงการศกษาความหลากหลายของชนดสตวน าบรเวณทะเลสาบสงขลา ตอนนอก


73

โครงการท 1 การพฒนาฟารมทะเลโดยชมชน กจกรรมยอยท 1 การคดเลอกพนทและปลอยพนธสตวน า หนวยงานทด าเนนการ : ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ส านกงานประมงจงหวดสงขลา

ส านกงานประมงจงหวดพทลง ส านกงานประมงจงหวดนครศรธรรมราช

ด าเนนการคดเลอกพนททเหมาะสม มความอดมสมบรณพรอมทจะเปนแหลงอาหารของสตวน า วยออน ชมชนตอบรบเขามามสวนรวม พรอมทจะด าเนนกจกรรม เพอจดท าเขตฟารมทะเล มการดแลทรพยากร ตลอดจนการใชทรพยากรอยางคมคา และปลอยพนธสตวน าใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม ซงในกจกรรมนหลายหนวยงานของกรมประมงในพนทรอบทะเลสาบสงขลา แบงเขตการรบผดชอบด าเนนการ จดสรางเขตฟารมทะเลและปลอยพนธสตวน า รวม 18 เขต ไดแก

1. เขตพนทฟารมทะเลหมท 1 ,2 ,4 และ 5 ต าบลโรง อ าเภอกระสนธ จงหวดสงขลา 2. เขตพนทฟารมทะเลหมท 2 ต าบลเกาะใหญ อ าเภอกระแสสนธ จงหวดสงขลา 3. เขตพนทฟารมทะเลหมท 5 ต าบลเกาะนางค า อ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง 4. เขตพนทฟารมทะเลหมท 8 ต าบลเกาะหมาก อ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง 5. เขตพนทฟารมทะเลชมชนบานใตหมท 10 ต าบลควนโส อ าเภอควนเนยง จงหวดสงขลา 6. เขตพนทฟารมทะเลชมชนโคกเมอง หมท 12 ต าบลบางเหรยง อ าเภอควนเนยง จงหวดสงขลา 7. เขตพนทฟารมทะเลชมชนบานบางโหนด หมท 1-2 ต าบลคเตา อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา 8. เขตพนทฟารมทะเลชมชนบานเตาปนหมท 5 ต าบลปาขาด อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา 9. เขตพนทฟารมทะเลชมชนบานคลองร หมท 9 ต าบลคลองร อ าเภอสทงพระ จงหวดสงขลา 10. เขตพนทฟารมทะเลชมชนบานยางทอง หมท 5 ต าบลเกาะใหญ อ าเภอกระแสสนธ จงหวดสงขลา 11. เขตพนทฟารมทะเลชมชนบานโคกคราม หมท 3 ต าบลบานใหม อ าเภอระโนด จงหวดสงขลา 12. เขตพนทฟารมทะเลหมท 4 ต าบลฝาละม อ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง 13. เขตพนทฟารมทะเลหมท 4 ต าบลพะนางตง อ าเภอควนขนน จงหวดพทลง 14. เขตพนทฟารมทะเลหมท 8 ต าบลล าป า อ าเภอเมอง จงหวดพทลง 15. เขตพนทฟารมทะเลหมท 12 ต าบลหานโพธ อ าเภอเขาชยสน จงหวดพทลง 16. เขตพนทฟารมทะเลหมท 6 ต าบลปากพะยน อ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง 17. เขตพนทฟารมทะเลหมท 8 ต าบลปากพะยน อ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง 18. เขตพนทฟารมทะเลหมท 3 ต าบลเครง อ าเภอชะอวด จงหวดนครศรธรรมราช


74

สตวน าทปลอยรวมทงสน 57.027 ลานตว ไดแก 1. กงกลาด า 20.03 ลานตว 2. กงแชบวย 10.00 ลานตว 3. กงกามกราม 20.817 ลานตว 4. ปลากะพงขาว 0.265 ลานตว 5. ปลาตะเพยนขาว 3.86 ลานตว 6. ปลาหมอไทย 0.2 ลานตว 7. ปลาสลด 0.22 ลานตว 8. ปลาดกอย 0.605 ลานตว 9. ปลาบา 1.03 ลานตว

หนวยงานผลตพนธสตวน าทน ามาปลอยในโครงการฯ 1. ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ผลตกงกามกราม 13.07 ลานตว

และกงกลาด า 8.73 ลานตว น าไปปลอยในเขตฟารมทะเลจ านวน 7 เขต 2. ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงนครศรธรรมราช เปนฝายผลตกงกลาด า 2 ลานตว และ

ปลากะพงขาว 50,000 ตว เพอสงไปยงศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงเขต6 (สงขลา) น าไปปลอยในพนทด าเนนการ

3. ศนยวจยและพฒนาประมงอาวไทยตอนลาง (สงขลา) เปนฝายผลตกงกลาด า 7.8 ลานตว และ ปลากะพงขาว 0.215 ลานตว เพอสงไปยงส านกงานประมงจงหวดสงขลา น าไปปลอยในพนทด าเนนการ

4. ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดนครศรธรรมราช ผลตปลาตะเพยนขาว 2.83 ลานตว ปลาหมอไทย 0.2 ลานตว ปลาสลด 0.2 ลานตว และปลาดกอย 0.1 ลานตว เพอสงไปยงส านกงานประมงจงหวดนครศรธรรมราชน าไปปลอยในพนทด าเนนการ

5. ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดพทลง ผลตกงกามกราม 6.65 ลานตว ปลาบา 1.03 ลานตว ปลาตะเพยนขาว 1.03 ลานตว และปลาดกอย 0.5 ลานตว เพอสงใหกบส านกงานประมงจงหวดพทลง น าไปปลอยในพนทด าเนนการ


75

ภาพท 1 การรวมปลอยพนธสตวน าในกจกรรมฟารมทะเล

กจกรรมยอยท 2 การส ารวจสภาวะทรพยากรประมงและประเมนผลผลตสตวน า หนวยงานทด าเนนการ : ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

ส ารวจปรมาณสตวน าจากทาขนสตวน ารอบทะเลสาบสงขลาในพนทจงหวดสงขลา พทลงและนครศรธรรมราช จ านวน 61 จด ตงแตเดอนตลาคม 2559 ถงเดอนกนยายน 2560 โดยเกบตวอยางแยกเปนรายชนด เดอนละ 1 ครงเปนตวแทนปรมาณ (น าหนก) สตวน า 1 วนของแตละเดอน และใน 1 เดอน มสตวน าขนทาเฉลย 25 วน จากนนน าขอมลมาค านวณเปนปรมาณสตวน าจากทาเปนรายเดอน ซงตลอดปงบประมาณ 2560 พบชนดสตวน าจากทาขนสตวน า จ านวน 106 ชนด โดยมสตวน าเศรษฐกจ ไดแก กงกามกราม จ านวน 73,622.5 กโลกรม กงกลาด า จ านวน 22,562.5 กโลกรม กงแชบวย 24,860 กโลกรม กงหวมน จ านวน 198,112.5 กโลกรม ปลากะพงขาว จ านวน 8,300.0 กโลกรม ปลาชอน 138,100.0 กโลกรม ปทะเล (ปด า) จ านวน 28,752.5 กโลกรม ปมา จ านวน 26,270.0 กโลกรม ปลากระบอกขาว 21,817.5 กโลกรม และปลาดกทะเล 130,937.0 กโลกรม สวนสตวน าทเสยงตอการสญพนธและสตวน าอนทมการผลตปลอยในทะเลสาบสงขลาและสามารถเกบรวบรวมผลผลตได ไดแก ปลาบทราย จ านวน 6,987.5 กโลกรม ปลาตะกรบ จ านวน 24,270.0 กโลกรม ปลาพรหม จ านวน 690.0 กโลกรม ปลาชะโอน 3,465.0 กโลกรม ปลาแกมช า 12.5 กโลกรม ปลาแขยงนวล 8,280.0 กโลกรม ปลาตะเพยนขาว 24,250.0 กโลกรม ปลาดกอย 28,617.5 กโลกรม และปลาดกดาน 325.0 กโลกรมเปนตน รวมปรมาณผลผลตสตวน าจากทาทงสน 2,197,156.5 กโลกรม (เพมเตมดงตารางท 3)


76

ภาพท 2 ตวอยางสตวน าเศรษฐกจทส ารวจพบจากทาขนสตวน า a = กงกามกราม, b = กงแชบวย

c = หวมน, d = ปลากะพงขาว, e = ปลาปด า, f = ปมา, g = ปลากระบอกขาว, h = ปลาชอน, I = ปลาดกทะเล, j = ปลาตะกรบ

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwj0zIimy6rRAhWJtY8KHRNkC7kQjRwIBw&url=http://www.pkfood.co.th/th/our-products.html&bvm=bv.142059868,d.c2I&psig=AFQjCNHf8-vCeABMMIPO0AbyZqDJ2s0i2Q&ust=1483691379877462

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwip2ZXDzqrRAhVIpI8KHSGQD7YQjRwIBw&url=http://www.bansuanporpeang.com/node/27764&bvm=bv.142059868,d.c2I&psig=AFQjCNGKfHOjBSkTcPqf-N4ESCK0wlw4AQ&ust=1483692215355766

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjFhIXqy6rRAhUKPI8KHR51BSIQjRwIBw&url=https://www.wongnai.com/restaurants/229727Gj-crab-house/photos/c21cec5e9de645d4888ed992d3f79369&bvm=bv.142059868,d.c2I&psig=AFQjCNGVgeMppMCl1EHUpSJBDCyagLaapA&ust=1483691523010010

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjYn-yjzKrRAhXLvY8KHaKaDoUQjRwIBw&url=http://topicstock.pantip.com/food/topicstock/2012/05/D12074418/D12074418.html&bvm=bv.142059868,d.c2I&psig=AFQjCNF4dgbHJP-bLuyYATTXbJQ2Y7_TLg&ust=1483691639466605

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiyvZDJzKrRAhVEOo8KHQwtCRwQjRwIBw&url=http://topicstock.pantip.com/food/topicstock/2011/03/D10351046/D10351046.html&bvm=bv.142059868,d.c2I&psig=AFQjCNG1kUhbnL3dRJoaHEDKjD81cwUO_w&ust=1483691690377547

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiZlPTnzKrRAhULKo8KHUGvBDIQjRwIBw&url=http://bangkrod.blogspot.com/2012/07/blog-post_07.html&bvm=bv.142059868,d.c2I&psig=AFQjCNE4Le2phGqcHx5dI1yrhQvSyCOf8Q&ust=1483691778227106

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjW-Zn7zKrRAhXGQo8KHe6OA-kQjRwIBw&url=http://pasusat.com/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99/&bvm=bv.142059868,d.c2I&psig=AFQjCNHV1wPV7d2HmDbyIiV2iU2-MQGiCw&ust=1483691836131378

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiAmamXzarRAhWBMo8KHXXyCSYQjRwIBw&url=http://www.bansuanporpeang.com/node/23512&bvm=bv.142059868,d.c2I&psig=AFQjCNFHMduSIA11orYTzYvP-d7XNkJqRw&ust=1483691884021253

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjnkZezzarRAhXBK48KHYKOBsYQjRwIBw&url=http://www.siamfishing.com/content/view.php?nid=152916&cat=recipe&bvm=bv.142059868,d.c2I&psig=AFQjCNEk92I7vh42mQIBipHvee3TE5NhBw&ust=1483691937155797




























































































77

กจกรรมยอยท 3 การเสรมสรางความเขมแขงของชมชนดานการประมง หนวยงานทด าเนนการ : ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

ส านกงานประมงจงหวดสงขลา ส านกงานประมงจงหวดพทลง ส านกงานประมงจงหวดนครศรธรรมราช

หลกสตรท 1 “การเสรมสรางความเขมแขงของกลมประมงและการมสวนรวมในการจดการทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลาอยางย งยน” จ านวน 4 รน 80 คนจากแผน 60 คน ระหวางวนท 14 - 15 และ 20 - 21 ธนวาคม 2559 ไดแก หมท 1, 2, 4 และ 5 ต าบลโรง อ าเภอกระแสสนธ จงหวดสงขลา ชมชน หมท 2 ต าบลเกาะใหญ อ าเภอกระแสสนธ จงหวดสงขลา ชมชน หมท 5 ต.เกาะนางค า อ.ปากพะยน และชมชนหม 8 ต าบลเกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง

หลกสตรท 2 “การสรางความเขมแขงใหแกชมชนเพอพฒนาฟารมทะเล” อบรมใหแกชมชน 7 ชมชน จ านวน 140 คน ระหวางวนท 23 - 31 มนาคม 2560 ไดแก เขตฟารมสตวน าโดยชมชนบานใต ม.10 ต.ควนโส อ.ควนเนยง จ.สงขลา เขตฟารมสตวน าโดยชมชนโคกเมอง ม.12 ต.บางเหรยง อ.ควนเนยง จ.สงขลา เขตฟารมสตวน าโดยชมชนบานบางโหนด ม.1-2 ต.คเตา อ.หาดใหญ จ.สงขลา เขตฟารมสตวน าโดยชมชนบานเตาปน ม.5 ต.ปาขาด อ.สงหนคร จ.สงขลา เขตฟารมสตวน าโดยชมชนบานคลองร ม.9 ต.คลองร อ.สทงพระ จ.สงขลา เขตฟารมสตวน าโดยชมชนบานยางทอง ม.5 ต.เกาะใหญ อ.กระแสสนธ จ.สงขลา และเขตฟารมสตวน าโดยชมชนบานโคกคราม ม.3 ต.บานใหม อ.ระโนด จ.สงขลา

หลกสตรท 3 “สรางความเขมแขงในการบรหารจดการแหลงน าของชมชน” จ านวน 6 รน 6 ชมชน จ านวน 120 ราย ระหวางวนท 13 - 14 มนาคม 60 ไดแก หมท 4 ต.ฝาละม อ.ปากพะยน จ.พทลง หมท 4 ต.พนางตง อ.ควนขนน จ.พทลง หมท 8 ต.ล าป า อ.เมอง จ.พทลง หมท 12 ต.หานโพธ อ.เขาชยสน จ.พทลง หมท 6 ต.ปากพะยน อ.ปากพะยน จ.พทลง หมท 8 ต.ปากพะยน อ.ปากพะยน จ.พทลง

หลกสตรท 4 “การสรางความเขมแขงใหแกชมชนเพอพฒนาฟารมเลยงสตวน าจด” โดยมการจดตงฟารมสตวน า 1 แหงคอ แหลงน าพรควนยาว หมท 3 ต าบลเครง อ าเภอชะอวด จงหวดนครศรธรรมราช


78

ภาพท 3 การจดฝกอบรมเพอเพมความเขมแขงใหกบชมชน

กจกรรมยอยท 4 การจดตงแพปลาชมชน หนวยงานทด าเนนการ : ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

1. แพปลาชมชน หมท 4 ต าบลคขด อ าเภอสทงพระ จงหวดสงขลา ประสบความส าเรจด บรหารจดการเองได เรมตนจากสมาชก 17 ราย ปจจบน 235 ราย ซงมทงสมาชกในเขตต าบลคขดและต าบลใกลเคยง มการแตงตงคณะกรรมการและมการก าหนดเปอรเซนตในการปนผลคนสมาชกจากก าไรทไดรบในแตละเดอน โดยปนผลก าไรคนสมาชก 60 % กองทนสวสดการ 10 % กองทนฟนฟทะเลสาบและพฒนาสงคม10 % กองทนพฒนากลม 5 % และคาตอบแทนเจาหนาทรบซอและท าบญช 15 % ซงมทนหมนเวยนในการรบซอพนธสตวน าเดอนละประมาณ 250,000 บาท มผลก าไรในการประกอบกจการปงบประมาณ 2560 จ านวน 168,113 บาท


79

2. แพปลาชมชนบาน ชอง ฟน ต าบลเกาะหมาก อ า เภอปากพะยน จงหวดพทล ง ประสบความส าเรจด บรหารจดการเองได ซงปจจบนมสมาชกลงหน 109 คน จ านวนหน 105 หน จ านวนเงนลงหน 10,900 บาท มการจดสรรปนผลก าไร 100 % ปละ 1 ครง โดยแบงเปนเฉลยคน 50% ปนผลคน 10% ฟนฟทะเลสาบโดยการซอพนธสตวน าปลอย 5% พฒนากลม 5% กองทนชวยเหลอผประสบภย 2% จายคาตอบแทนกรรมการ 3% ใหคนรบซอ 25% ซงจะมก าไรในปงบประมาณ 2560 จ านวน 122,648 บาท

(1) (2)

ภาพท 4 แพปลาชมชนบานคขด (1) บานชองฟน (2)

กจกรรมยอยท 5 การรวบรวมพอแมพนธเพอท าธนาคารสตวน า หนวยงานทด าเนนการ : ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง เขต 6 (สงขลา)

วตถประสงคของกจกรรมนเปนการสรางจตส านกใหชมชนไมท าลายพนธสตวน าทมไขหรอไมจบสตวน าทมไขมาขาย โดยการปลอยไวใหวางไขเพอใหลกพนธเกดขนในธรรมชาต เปนการสรางปรมาณลกพนธเพมเตมแทนทการถกจบมากน โดยมการเตรยมกระชงเพอรวบรวมแมพนธก งทมไข โดยทยอยเกบรวบรวมเพอใหแมก งสลดไขรวมทงสน 482 ตว ซงพบวาปรมาณสงกวาในปทผานมา เนองจากน าในทะเลสาบสงขลามชวงทน าความเคมต ายาวนาน ท าใหชวงระยะเวลาทปลอยพนธกงกามกราม ในทะเลสาบเพมขน แตมการปลอยกงกลาด าลดลง โดยมพนทเขารวมกจกรรมดงน

1. พนทหมท 1, 2, 4 และ 5 ต าบลโรง อ าเภอกระแสสนธ จงหวดสงขลา 2. พนทหมท 2 ต าบลเกาะใหญ อ าเภอกระแสสนธ จงหวดสงขลา 3. พนทหมท 5 ต าบลเกาะนางค า อ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง 4. พนทหมท 8 ต าบลเกาะหมาก อ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง


80

กจกรรมยอยท 6 การตรวจสอบยาตกคางและสขภาพสตวน า หนวยงานทด าเนนการ : ศนยวจยสขภาพสตวน าชายฝง

การตรวจสอบยาปฏชวนะตกคางในสตวน าและเฝาระวงโรคในกงกามกราม

กจกรรมท 1. ตรวจยาปฏชวนะตกคางในสตวน าธรรมชาต โดยเกบตวอยางสตวน าครอบคลมทงทะเลสาบสงขลา ไดแก ก ง หอย ป และปลา เพอวเคราะหยาตกคางประเภท คลอแรมฟนคอลและฟลโอ โรควโนโลนดวยเทคนค ELISA ในเดอนพฤศจกายน 2558 ถงเดอนกนยายน 2559 โดยสมเกบตวอยางสตวน าตรวจ ทก2 เดอน จ านวน 36 ตวอยาง/ครง จ านวน 6 ครง/ป สวนยาตกคางกลมมาลาไคทกรนและกลม ไนโตรฟแรน ตรวจดวยเทคนค LCMSMS ออกซเตตราซยคลนและออกโซลนค แอซดดวยเทคนค HPLC จ านวน 2 ครง/ป

จดเกบตวอยางสตวน าเพอตรวจยาตกคาง จ านวน 12 จด ดงน จดท 1. ต.ปากพะยน อ.ปากพะยน จ.พทลง จดท 2. ต.ระโนด อ.ระโนด จ.สงขลา จดท 3. ต.เกาะใหญ อ.กระแสสนธ จ.สงขลา จดท 4. ต.คลองร อ.สทงพระ จ.สงขลา จดท 5. ต.คขด อ.สทงพระ จ.สงขลา จดท 6. ต.ปากรอ อ.สงหนคร จ.สงขลา จดท 7. ต.ควนโส อ.ควนเนยง จ.สงขลา จดท 8. ต.คเตา อ.หาดใหญ จ.สงขลา จดท 9. ต.เกาะยอ อ.เมอง จ.สงขลา(หนาเกาะ) จดท 10. ต.เกาะยอ อ.เมอง จ.สงขลา(หลงเกาะ) จดท 11. ต.หวเขา อ.สงหนคร จ.สงขลา จดท 12. ต.ปาขาด อ.สงหนคร จ.สงขลา กจกรรมท 2. เฝาระวงโรคในกงกามกราม โดยเกบตวอยางกงกามกรามในทะเลสาบสงขลา ตรวจสขภาพไดแก เชอแบคทเรยวบรโอ และสเตรปโตคอคคส และตรวจเชอไวรสกอโรค 5 ชนด ดงน WSSV IHHNV, MrNV, YSV และ TSV ดวยเทคนค PCR ในเดอนพฤศจกายน 59, มกราคม 60, มนาคม, พฤษภาคม, กรกฎาคม และเดอนกนยายน 60 จ านวน 6 ครง/ป จดเกบตวอยางกงกามกรามเพอตรวจสขภาพ จ านวน 14 จด ดงน จดท 1. ต.คขด อ.สทงพระ จ.สงขลา จดท 2. ต.ทาหน อ.สทงพระ จ.สงขลา จดท 3. ต.เกาะใหญ อ.กระแสสนธ จ.สงขลา จดท 4. ต.บานขาว อ.ระโนด จ.สงขลา จดท 5. ต.ล าป า อ.เมอง จ.พทลง จดท 6. ต.นาปะขอ อ.บางแกว จ.พทลง จดท 7. ต.นาปะขอ อ.บางแกว จ.พทลง จดท 8. ต.ฝาละม อ.บางแกว จ.พทลง จดท 9. ต.เกาะนางค า อ.ปากพะยน จ.พทลง จดท 10. ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง จดท 11. ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง จดท 12. ต.ปากพะยน อ.ปากพะยน จ.พทลง จดท 13. ต.จองถนน อ.เขาชยสน จ.พทลง จดท 14. ต.จองถนน อ.เขาชยสน จ.พทลง


81

ผลการด าเนนงาน กจกรรมท 1. ตรวจยาปฏชวนะตกคางในสตวน าธรรมชาต จ านวน 216 ตวอยาง แยกเปนตวอยางปลา 125 ตวอยาง ไดแก ปลากดข ลง ปลากดเหลอง ปลาดกทะเล ปลาหวออนหนวดแขง ปลากดหวออน ปลาคนหลาว และปลาควาย ตวอยางกง 91 ตวอยาง ไดแก กงกามกราม กงหางแดง กงกลาด า กงหางแดง กงหวมน ก งขาว และปทะเล 3 ตวอยาง ตรวจพบยาตกคางฟลโอโลควโนโลนทกเดอนแตไมเกนเกณฑมาตรฐาน และตรวจพบเมตาบอไลนกลมยาไนโตรฟแรน (SME) แตไมเกนเกณฑมาตรฐาน ในเดอนมนาคม 60 และเดอนสงหาคม 60 ดงตารางแนบท 1 กจกรรมท 2. เฝาระวงโรคในกงกามกราม

กงกามกรามตรวจเชอแบคทเรยมจ านวน 84 ตวอยาง ไมพบเชอการตดเชอแบคทเรยจากตบกงกามกราม ขณะทตวอยางตรวจเชอไวรสมจ านวน 420 ตวอยาง ตรวจพบเชอไวรส WSSV บรเวณจดท 11,12 เดอนพฤศจกายน 59 และเชอไวรส XSV บรเวณจดท 13 เดอนกนยายน 59 ดงตารางแนบท 2


82

จดเกบตวอยาง จดท 1 อ.ปากพะยน จ.พทลง จดท 2 อ.ระโนด จดท 3 อ.กระแสสนธ จดท 4 ต.คลองร อ.สทงพระ จดท 5 ต.คขด อ.สทงพระ จดท 6 ต.ปากรอ อ.สงหนคร จดท 7 อ.ควนเนยง จดท 8 ต.คเตา อ.หาดใหญ จดท 9,10 ต.เกาะยอ (2จด) จดท 11 ต.หวเขา จดท 12 ต.ปาขาด อ.สงหนคร จ.สงขลา หมายเหต : ND=Not Detected : ตรวจไมพบยาปฏชวนะ กลมยาออกซเตตราซยคลนตรวจพบไมควรเกน ≤ 0.1 ppm กลมยาออกโซลนคแอซคตรวจพบไมควรเกน ≤ 0.02 ppm กลมยาคลอแรมฟนคอลตรวจพบไมควรเกน ≤ 0.3 ppb กลมยาฟลโอโรควโนโลนตรวจพบไมควรเกน ≤ 15 ppb กลมยามาลาไคทกรนตรวจพบไมควรเกน ≤ 0.80 ppb กลมยาไนโตรฟแรนตรวจพบมควรเกน ≤ 0.50 ppb

ชนดยาปฏชวนะ เดอน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Fluoroquinolones 0.0274 0.0192 0.0968 0.2154 0.178 0 0 0.0224 0.094 0.17 0.058 0.059

Chloramphenicol Elisa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Fluoroquinolones 0.1144 0.632 0.1924 0.0738 0.1544 0.0336 0.2026 0.0676 0.083 0.21 0.0836 0.0502


Fluoroquinolones ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND


Nitrofurans (SEM=0.455) (SEM=0.144) (SEM=0.455) (SEM=0.144) (SEM=0.455) (SEM=0.144) ND ND ND ND (SEM=0.144) (SEM=0.455)

Malachite green ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND

Oxytetracycline ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND

Oxolinic acid ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND

Leucomalachite green ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND





Fluoroquinolones ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND

Chloramphenicol Elisa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0.01

Nitrofurans (SEM=0.534) (SEM=0.534) (SEM=0.534) ND ND ND ND (SEM=0.597) ND ND ND ND

Malachite green ND ND ND ND ND ND 0.102 ND 0.102 ND 0.102 ND

Oxytetracycline ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND

Oxolinic acid ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND

Leucomalachite green ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND

เม.ย.-60

ม.ย.-60

ส.ค.-60

ตารางท 1 ผลการตรวจวเคราะหยาปฏชวนะตกคางในสตวน าประจ าป 2560 เดอนธนวาคม 59, กมภาพนธ, มนาคม, เมษายน, มถนายน, สงหาคม 60 ทงหมด 12 จด

จดเกบตวอยางและผลตรวจวเคราะหยาปฏชวนะตกคาง

ธ.ค.-59

ก.พ.-60

ม.ค.-60


83

หมายเหต WSSV : โรคตวแดงดวงขาว IHHNV : โรคแคระแกรน TSV : โรคทอราซนโดรม MrNV : โรคกลามเนอตายในกงกามกราม XSV : โรคหางขาวในกงกามกราม

เชอแบคทเรย

พบ/ไมพบ WSSV IHHNV TSV MrNV XSV

พ.ย.-59 70 ไมพบ พบ 2 ต.ย./จดท 11, 12 ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบม.ค.-60 70 ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ

ม.ค.-60 70 ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบพ.ค.-60 70 ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ

ก.ค.-60 70 ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ

ก.ย.-60 70 ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ พบ 1 ต.ย./จดท 13รวมทงหมด

(ต.ย.) 420 0 2 0 0 0 1

เชอไวรสดวยเทคนค PCR

ตารางท 2 ผลการตรวจโรคกงกามกรามในทะเลสาบสงขลา เขตฟารมทะเลชมชน จ านวน 14 จด

จ านวน

ตวอยางเดอน


84

โครงการท 2 การเพาะขยายพนธสตวน าทเสยงตอการสญพนธ หนวยงานทด าเนนการ : ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดสงขลา ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดพทลง

กจกรรมยอยท 1 การวจยวถชวตและวงจรชวตของสตวน าทเสยงตอการสญพนธ 1.1 ศกษาชววทยาบางประการของปลาลนควายขนด า (Black sole)

ปลาลนควายขนด า หรอ ปลา Black sole หรอ Oriental sole มชอวทยาศาสตรคอ Brachirus orientalis เปนปลากระดกแขงชนดหนง ในวงศปลาลนหมา (Soleidae) มลกษณะทวไปเหมอนปลาซกเดยวชนดอน ๆ มขนาดโดยเฉลย 10 - 12 เซนตเมตร โตเตมทยาวไดถง 30 เซนตเมตร ดวงตาอยดานขวา มปาก รปโคงขนาดเลก ล าตวเปนรปไข มครบอกเลก ๆทางดานดวงตา ครบหลงและครบทวารรวมเปนครบเดยวกบครบหางและดานบนล าตวเปนสน าตาลอมเทากบมจดหรอลวดลายสด า เกลดมขนาดเลกและ เปนแบบสาก หากนตามพนทองน า โดยฝงตวใตพนทเปนทรายหรอโคลน กนสตวเลกๆ เปนอาหารพบกระจายพนธทวไปตามชายฝงทะเลในแถบเอเชยจนถงเอเชยตะวนออกโดยพบไดทงทะเล, น าจด และ น ากรอย (ภาพท 1)

ภาพท 1 ปลาลนควายขนด า (Brachirus orientalis)

การแพรกระจายของปลาลนควายขนด าจะพบไดในทะเลสาบสงขลาในพนททมความเคมไมสงมากนก พบไดมากในชวงฤดฝน ตงแตเดอนตลาคม - มกราคม ซงเปนชวงมรสมทท าใหน าในทะเลสาบสงขลา มความเคมลดลง อกทงคลนลมในทะเลสาบทคอนขางแรงท าใหชาวประมงจบปลาชนดนไดมากกวาฤดอน สวนเครองมอประมงทใชในการจบปลาลนควายขนด า คอ ไซนง และอวนลอย

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A7

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A7


85

การรวบรวมปลาลนควายขนด า รวบรวมพนธปลาลนควายขนด าจากชาวประมงพนบานทท าการประมงอยในพนท ต.คเตา อ.หาดใหญ จ.สงขลา, ต.เกาะยอ อ.เมอง จ.สงขลา และ ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง โดยชาวประมงจะจบปลาชนดนดวยเครองมอประมงไซนง จากการสอบถามชาวประมงทราบวาสามารถจบปลาลนควายขนด าไดมากดวยเครองมอประมงอวนลอยดวยเชนกน แตปลาทตดอวนลอยจะบอบช าและตายงาย ไมเหมาะในการรวบรวมเพอใชท าพอแมพนธ ปลาลนควายทรวบรวมมาไดน าหนกเฉลย 30 - 200 กรม

การจ าแนกเพศ จากการรวบรวมปลาลนควายขนด ามาจากชาวประมง มาท าการตรวจสอบเพศโดยดจากลกษณะภายนอกพบวาไมสามารถจ าแนกเพศในปลาชนดนได และจากการผาตดเปดชองทองเพอตรวจสอบอวยวะสบพนธพบวาไมพบปลาทสมบรณเพศในชวงเดอนธนวาคม 2559 - มกราคม 2560 เนองจากไมพบรงไขหรออณฑะ

การกนอาหารของปลาลนควายขนด า จากการศกษาภายในกระเพาะของปลาลนควายทจบได (ภาพท 2) สวนใหญไมพบอาหาร ในกระเพาะ แตพบพวกโคลนและเศษชนสวนของสตวหนาดนขนาดเลกบางเลกนอยทไมสามารถจ าแนกชนดได คาดการณวาปลาลนควายจะคายอาหารในกระเพาะในขณะทถกจบดวยเครองมอประมงหรออาหารถกยอยจนหมดในชวงทตดอยในเครองมอประมงซงใชระยะเวลานานกอนทจะน ามาศกษาอาหารในกระเพาะ

ภาพท 2 การศกษาองคประกอบของอาหารในกระเพาะของปลาลนควายขนด า


86

ปญหาและอปสรรค

จากการน าปลาลนควายขนด ามาทดลองเลยงภายในโรงเพาะพนธปลาทะเล (ภาพท 3) โดยน ามาเลยงในถงพลาสตกความจ 1,000 ลตร จ านวน 2 ถงๆ ละ 20 - 30 ตว ความเคมน า 10 - 15 พพท เปลยนถายน าวนละ 20 - 50 เปอรเซนต ใหอากาศเบาๆ ตลอดเวลา ใหอารทเมยตวเตมวยแชแขง ลกกงกามกราม และเคยทชอนมาจากทะเลสาบเปนอาหารแกปลา พบวาปลาไมกนอาหารทให (จากการผาดในกระเพาะอาหารของปลาทตาย) และเรมทยอยตายลงเรอยๆ ปลาทน ามาเลยงสวนใหญจะตายหลงจากเลยงประมาณ 1 เดอน

ภาพท 3 ปลาลนควายขนด าทเลยงภายในโรงเพาะพนธปลาทะเล

1.2 การศกษาปรมาณและคณภาพเซลลสบพนธของปลาจกรผานเพศผ (Indian halibut)

ปลาจกรผาน หรอ ปลาซกเดยว หรอ ปลาหนายกษ มชอสามญภาษาองกฤษวา Indian halibut ชอวทยาศาสตร Psettodes erumei เปนปลาซกเดยวทมรปรางยาวร หวเลก จะงอยปากสนทตาทงสองขางอยใกลกนและอยบนซกเดยวกบต าแหนงของตาซงอยคอนมาทางสวนบนของล าตว ปากกวางและเฉยงขน มฟนแบบเข ยวอยบนขากรรไกรบน และลางจดเรมตนของครบหลงอยหลงนยนตา ครบหลง ครบหาง และครบกนไมเชอมตดกน ครบหางมปลายเวาเปนสองลอน สพนล าตวดานมนยนตาเปนสน าตาลเขมตลอดทงตวสวนซกลางมสจางกวา กนปลาทมขนาดเลกกวาแทบทกชนดเปนอาหาร แหลงอาศยบรเวณหนาดนใตทองทะเล มอยท วไปในอาวไทย

จากการรวบรวมปลาจกรผานมาจากชาวประมง ในเดอนพฤศจกายน – กมภาพนธ มาท าการตรวจสอบเพศโดยดจากลกษณะภายนอกพบวาไมสามารถจ าแนกเพศในปลาชนดนได แตถาบบททองของปลาบรเวณชองเพศเบาๆ พบวาในปลาเพศผบางตวจะมน าเชอสขาวขนไหลออกมา สวนในปลาเพศเมยจะม


87

ขนาดล าตวทโตกวาปลาเพศผ ลกษณะดงกลาวเปนผลดตอการผสมเทยมในอนาคต เนองจากไมตองฆา พอปลาเพอน าอณฑะเพอเอาน าเชอมาผสมกบไข ซงในกรณดงกลาวนจะเกดประโยชนกตอเมอปรมาณและคณภาพน าเชอมมากพอจงจ าเปนตองตรวจสอบปจจยดงกลาวในเบองตน เพอเปนขอมลพนฐานส าคญ ในการศกษาการเพาะขยายพนธปลาชนดนในอนาคต

ผลการตรวจสอบปรมาณและคณภาพน าเชอ ศกษาปรมาณและคณภาพน าเชอของปลาจกรผานเพศผจ านวน 9 ตวซงมน าหนกอยในชวง 265 - 413 กรม (เฉลย 342.0 ± 46.4 กรม) มปรมาณน าเชออยในชวง 20 - 300 ไมโครลตร (เฉลย 138.9 ± 84.4 กรม) เปอรเซนตการเคลอนไหวของสเปรมอยในชวง 60 - 85 เปอรเซนต (เฉลย 70.0 ± 14.9 เปอรเซนต) ชวงเวลาการเคลอนไหวของสเปรมอยในชวง 3.19 - 10.51 นาท (เฉลย 5.7 ± 2.5 นาท) ความหนาแนนของสเปรมอยในชวง 2.65 - 7.00 x 109 สเปรม/มลลลตร (เฉลย 4.0 ± 1.4 x 109 สเปรม/มลลลตร) ความปราดเปรยวของอสจพบวา 50 เปอรเซนตของปลาทตรวจสอบมความปราดเปรยวสง (ตารางท 1)

ตางรางท 1 ปรมาณและคณภาพน าเชอของปลาจกรผาน (Indian halibut) ตวท น าหนก

(กรม)

ปรมาตรน าเชอ

(ไมโครลตร)

เปอรเซนตการ

เคลอนไหวของสเปรม

(%)

ชวงเวลาการ

เคลอนไหวของสเปรม

(นาท)

ความหนาแนนของ

สเปรม

(x109 sperm/ml)

ความปราดเปรยวของ

สเปรม

1 265 40 na Na 2.75 Na

2 318 20 na na 3.45 Na

3 376 180 60 3.56 3.50 +

4 388 300 60 5.25 2.65 +

5 413 130 85 10.51 7.00 +++

6 280 200 50 3.19 2.65 +

7 350 80 60 4.41 3.95 +

8 326 100 85 4.56 4.25 +++

9 362 200 90 8.54 5.40 +++


88

จากผลการตรวจสอบปรมาณและคณภาพน าเชอของปลาจกรผานพบวาปลาเพศผมศกยภาพ ในการเพาะขยายพนธพอสมควร จงมความเปนไปไดทจะผสมพนธปลาชนดนดวยวธการผสมเทยม ในอนาคต อยางไรกตามตองพฒนาเทคนคการจบพอแมปลาในธรรมชาตในฤดวางไขไมใหบอบช า เพอใหปลามความแขงแรงสมบรณ เพอเพมโอกาสในการประสบความส าเรจในการเพาะขยายพนธดวยวธนตอไป

กจกรรมยอยท 2 การเพาะขยายพนธสตวน าทเสยงตอการสญพนธ เปนกจกรรมทเพาะพนธสตวน าทใกลสญพนธเพอปลอยลงสทะเลสาบสงขลา ไดแก ปลากระแห

(ล าป า) จ านวน 2.94 ลานตว ปลาบทราย จ านวน 20,000 ตว และปลาพรมหวเหมน จ านวน 100,000 ตว ปลอยโดยศนยวจยและพฒนาประมงน าจดพทลง ปลาดกดาน จ านวน 30,000 ตว ปลาแกมช า 830,000 ตว ปลาแขยงนวล 1.40 ลานตว ปลาชะโอน 440,000 และปลาบทราย 200,000 ตว ปลอยโดยศนยวจยและพฒนาประมงน าจดสงขลา และปลอยลกปลาตะกรบ 30,000 ตว โดยศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6(สงขลา) สวนผลผลตทจบไดจะเปนปลาตะกรบ 24,270.0 กโลกรม ปลาบทราย 6,987.0 กโลกรม ปลาพรหมหวเหมน 690.0 กโลกรม ปลาแขยงนวล 8,280.0 กโลกรม ปลาชะโอน 3,465.0 กโลกรม ปลาดกดาน 325.0 กโลกรม และปลาแกมช า 12.5 กโลกรม


89

ภาพท 4 ตวอยางพนธปลาหายากทเพาะปลอยในทะเลสาบสงขลา

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjzqqLnl97YAhXIHZQKHRmhBYUQjRwIBw&url=http://xn----zxfmfryr4gp8a5i.blogspot.com/2012/11/blog-post_8504.html&psig=AOvVaw0fXjnneVpfVwPP9R2zLzyY&ust=1516250466106474

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiktOutmN7YAhUDmZQKHTabAJ8QjRwIBw&url=http://www.siamfishing.com/content/view.php?nid=166485&cat=recipe&psig=AOvVaw1py5VrduYqBMJ3dmqTsJ07&ust=1516250651788041

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjo9KLh5r3YAhVGl5QKHfT3DuYQjRwIBw&url=http://www.ninekaow.com/classi/?action=view&id=0098473&psig=AOvVaw1IV4w_GjpiWLujERp3xVNC&ust=1515137921924633

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiukN3vrd7YAhUElZQKHcFaAZMQjRwIBw&url=http://www.thaifishinggame.com/f-571-view.aspx&psig=AOvVaw2dy_wZHH1TiYL35KRHCNxl&ust=1516256251960780

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwi0tdOLrt7YAhUDlpQKHefoCgYQjRwIBw&url=http://www.fishesfishing.com/talk/index.php?topic=567.0&psig=AOvVaw2EyzUSS-7-zrOgOUX3Hutg&ust=1516256577840964

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjFutCq6MXRAhVCpI8KHRbvCB4QjRwIBw&url=http://ffish.asia/?p=none&o=sspm&id=24085&bvm=bv.144224172,d.c2I&psig=AFQjCNGXEM8fbHxi0ojETLgaAp50PknXgw&ust=1484626845500865

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwinr4TVsN7YAhVKnJQKHSY8A_YQjRwIBw&url=http://pasusat.com/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B8%99/&psig=AOvVaw03OEkPAH2XzbG8D5Y8x8kc&ust=1516257250458727

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiZw6r86MXRAhVIPo8KHXltAAwQjRwIBw&url=https://www.technologychaoban.com/news_detail.php?tnid=664&bvm=bv.144224172,d.c2I&psig=AFQjCNHZM1kyJYEwmh9THSTwPXG9Z543zQ&ust=1484627020278426


































































90

โครงการท 3 การควบคมการท าการประมงท าลายลางทเปนเครองมอไมประจ าท

ในพรควนเครง ทะเลนอย และทะเลสาบสงขลาตอนลาง

หนวยงานทด าเนนการ : ส านกงานประมงจงหวดนคร รธรรมราช

หนวยปองกนและปราบปรามการประมงน าจดจงหวดพทลง

ควบคมการท าการประมงท าลายลางทใชยาเบอเมา ซอตไฟฟาในพนทพรควนเครง จงหวดนครศรธรรมราชโดยประมงอ าเภอชะอวด และประมงอ าเภอเชยรใหญ จ านวน 12 ครง และพนททะเลนอย อ าเภอระโนด จงหวดสงขลา จ านวน 12 ครง

ภาพท 1 การท าการประมงโดยใชกระแสไฟฟา


91

โครงการท 4 การบรหารจดการพนทและควบคมเครองมอประมงทผดกฎหมาย

หนวยงานทด าเนนการ : ศนยปองกนและปราบปรามประมงทะเล เขต 2 (สงขลา)

หนวยปองกนและปาราบปรามการประมงน าจดจงหวดพทลง

กจกรรมยอย การควบคมการท าการประมง การบรหารจดการพนทและควบคมเครองมอประมงทผดกฎหมาย

ออกปฏบตงานบรหารจดการทรพยากรประมงและควบคมการท าการประมง ผลคดประมง 101 คด ผตองหาจ านวน 32 ราย

ตารางท 1 ผลคดแยกตามประเภทเครองมอประจ าเดอนตลาคม 2559 ถง กนยายน 2560

ประเภทการท าประมง จ านวนคด (คด) จ านวนผตองหา (ราย)

ลอบพบ 46 13

อวนรน 8 6

อวนลอมจบ 11 9

โพงพาง 14 -

ใชกระแสไฟฟา 2 3

การท าประมงในพนทอนรกษ

พนธสตวน า

13 1

การท าประมงในเขตควบคม 5 -

การท าประมงกางกนอวน

ประเภทไซ

2 -

รวม 101 32


92

ภาพท 1 การออกปฏบตการควบคมการท าการประมง


93

โครงการท 5 โครงการพฒนาระบบฐานขอมลและสารสนเทศการประมงและการเพาะเลยง สตวน า หนวยงานรบผดชอบ : ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

แผน : ด าเนนการพฒนาระบบขอมลและสารสนเทศการประมงและการเพาะเลยงสตวน า จ านวน 1 ระบบ ผล : ไดด าเนนการพฒนาระบบขอมลและสารสนเทศการประมงและการเพาะเลยงสตวน า จ านวน 1 ระบบ ซงตงอยทสถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง อ.เมอง จ.สงขลา และเผยแพรขอมลทเวบไซต http://www.sklonline.com ประกอบดวย

1. ระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) 1.1 ซอฟแวรและฮารดแวร ซอฟแวรทใชในการจดการระบบสารสนเทศภมศาสตร

คอ ArcView 3.2 และ Arc/GIS 9.1 ซงท างานบนเครองคอมพวเตอรสวนบคคลทมระบบปฏบตการ Windows 7 สามารถพมพแผนทตงแตขนาด A4 ถง A0 ไดโดยเครองพมพองคเจตหนากวาง 42 นว รน Designjet 500 1.2 ฐานขอมลภมสารสนเทศ (ระบบพกด UTM, Map datum: WGS84, Indian 1975) ไดรวบรวมขอมลภมสารสนเทศทงดานขอมลพนฐาน และขอมลดานประมงและการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ไดแก ไซนง โพงพาง พนทนากงรอบทะเลสาบสงขลา พนทนากงรายฟารมจงหวดพทลง กระชงเลยงปลารายแปลง ในทะเลสาบสงขลา และคลองนาทบ จดส ารวจผลผลตสตวน า (ทาขนสตวน า) เขตฟารมทะเลในทะเลสาบสงขลา คณภาพน าทะเลสาบสงขลารายประหวาง 2546 - 2550 ใน 15 พารามเตอร (73 ชนขอมล) คณภาพน า ตะกอนดน และความชกชมสตวหนาดน บรเวณทะเลสาบสงขลาตอนกลาง จดวางปะการงเทยมระหวาง ป 2526 - 2552 และการประเมนผลผลตสตวน าจากทาขนสตวน ารอบทะเลสาบสงขลา ป 2549 และ 2551 - 2560 โดยป 2560 มผลผลตสตวน าจากทาขนสตวน ารอบทะเลสาบสงขลาทงสน 2,344,708 กโลกรม ดงภาพท 1 และชนดสตวน าทมผลผลตมากตดอนดบท 1 - 3 ไดแก ปลาหวแขงหนวดออน กงกะตอม และกงหวแขงเลก (กงตะกาดขาว) เทากบ 249,500 216,425 และ 156,050 กโลกรม ตามล าดบ ดงภาพท 2-4 ส าหรบสตวน าเศรษฐกจทกรมประมงปลอย คอ กงกามกราม พบวา มผลผลตมากเปนอนดบท 8 เทากบ 92,032 กโลกรม ดงภาพท 5 1.3 ผปฏบตงานและผใชงาน (Operator and User) ไดพฒนาบคลากรโดยเขารวมประชมในโอกาสตาง ๆ ซงจดโดย สทอภ. และศนยภมภาคของ สทอภ. ในภาคใต


94

2. ระบบการส ารวจระยะไกล (RS: Remote Sensing) ไดแกโปรแกรม Erdas Imagine 8.7 (Professional) มาใชในการแปลภาพถายดาวเทยมเพอใหไดมาซงขอมลตาง ๆ เชน พนทเลยงกงทะเล การเลยงปลาในกระชง การท าการประมง เชน เครองมอประมงโพงพาง และไซนง เปนตน

3. ระบบก าหนดต าแหนงบนพนโลก (GPS: Global Positioning System) โดยใชเครอง GPS ยหอ GARMIN รน GPSmap 76CS ซงมคาความถกตองทางราบ + 15 เมตร น ามาใชในการบนทกคาพกดภมศาสตรในการส ารวจภาคสนาม เชน ขอบเขตทอนญาตเพาะเลยงสตวน า ขอบเขตฟารมทะเล ขอบเขตฟารมเลยงกงทะเล ทตงโพงพาง และจดส ารวจผลผลตสตวน า เปนตน

4. การเผยแพรขอมลและสารสนเทศทางอนเตอรเนต เผยแพรขอมลและสารสนเทศภายใตโครงการฟนฟทรพยากรประมงในทะเลสาบสงขลา ผานระบบอนเตอรเนตท เวบไซต http://www.sklonline.com ในรปแบบสารสนเทศตาง ๆ เชน บทความ ขาวสารความเคลอนไหวของกจกรรมตาง ๆ แผนท โปสเตอร แบนเนอร โบชวร และจดหมายขาว (6 ฉบบ ; 1/2560 - 6/2560) ดงภาพท 6 นอกจากนไดสนบสนนกจกรรมและโครงการอนๆ ภายใตโครงการพฒนาลมน าทะเลสาบสงขลา เชน โครงการจดระเบยบเครองมอประมง และก าหนดแนวรองน า และงานวจย เปนตน และใหความอนเคราะหขอมลแกหนวยงานราชการและเอกชน


95

ภ พท 1 แผนท ผ ผ ส น ร ท ขนท ส น รอบทะ ส บส ข ป 2560

ภาพท 1 แผนทผลผลตสตวน ารวมทขนทาสตวน ารอบทะเลสาบสงขลาป 2560


96

ภาพท 2 แผนทผลผลตปลาหวแขงหนวดออนทขนทาสตวน ารอบทะเลสาบสงขลาอนดบท 1 ป 2560


97

ภาพท 3 แผนทผลผลตกงกะตอมทขนทาสตวน ารอบทะเลสาบสงขลาอนดบท 2 ป 2560


98

ภาพท 4 แผนทผลผลตกงหวแขงเลกทขนทาสตวน ารอบทะเลสาบสงขลาอนดบท 3 ป 2560


99

ภาพท 5 แผนทผลผลตกงกามกรามทขนทาสตวน ารอบทะเลสาบสงขลาอนดบท 8 ป 2560


100

ภาพท 6 แสดงหนาแรกเวบไซด www.sklonline.com


101

โครงการท 6 โครงการเสรมสรางจตส านกในการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรสตวน าอยางยงยน หนวยงานทด าเนนการ : ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา)

ศนยวจยและพฒนาประมงอาวไทยตอนลาง สงขลา

1. กจกรรมการจดท าจดหมายขาว ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ด าเนนการแจงขอมลขาวสาร บทความวชาการ เพอประชาสมพนธแกหนวยงาน และชมชน จ านวน 6 ฉบบ (รายละเอยดในภาคผนวก)

2. กจกรรมแลกเปลยนเรยนร จดฝกอบรม หลกสตร “คายเยาวชนรกษทะเลสาบสงขลา” ใหแกเยาวชนโรงเรยนวดบางเขยด ต าบลบางเขยด อ าเภอสงหนคร จงหวดสงขลา จ านวน 100 คน ระหวางวนท 7 - 8 ธนวาคม 2559

ภาพท 1 การอบรมนกเรยน

3. ฝกอบรมเชงปฏบตการหลกสตร “การสงเสรมและพฒนาคณภาพผลตภณฑอาหารแปรรปจาก สตวน า” แกกลมแมบาน ชาวประมง และประชาชนทวไป ในพนทเขตฟารมทะเลโดยชมชน จ านวน 12 รนๆ ละ 1 วน จ านวนผเขาอบรม 124 คน โดยแบงออกเปน 4 ชวงเวลาๆ ละ 3 รน ดงน

ชวงท 1 วนท 21 - 23 กมภาพนธ 2560 จดอบรมรนท 1 - 3 ตามล าดบ ไดแก

รนท 1 วนท 21 กมภาพนธ 2560 ชมชนบานชองฟน ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง รนท 2 วนท 22 กมภาพนธ 2560 ชมชนบานบางตาล ต.เกาะนางค า อ.ปากพะยน จ.พทลง รนท 3 วนท 23 กมภาพนธ 2560 ชมชนบานโคกเมอง ต.บางเหรยง อ.ควนเนยง จ.สงขลา


102

ชวงท 2 วนท 21 - 23 มนาคม 2560 จดอบรมรนท 4 - 6 ตามล าดบ ไดแก

รนท 4 วนท 21 มนาคม 2560 ชมชนบานชองฟน ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง รนท 5 วนท 22 มนาคม 2560 ชมชนบานบางตาล ต.เกาะนางค า อ.ปากพะยน จ.พทลง รนท 6 วนท 23 มนาคม 2560 ชมชนบานโคกเมอง ต.บางเหรยง อ.ควนเนยง จ.สงขลา

ชวงท 3 วนท 2 - 4 พฤษภาคม 2560 จดอบรมรนท 7 - 9 ตามล าดบ ไดแก

รนท 7 วนท 2 พฤษภาคม 2560 ชมชนบานชองฟน ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง รนท 8 วนท 3 พฤษภาคม 2560 ชมชนบานบางตาล ต.เกาะนางค า อ.ปากพะยน จ.พทลง รนท 9 วนท 4 พฤษภาคม 2560 ชมชนบานโคกเมอง ต.บางเหรยง อ.ควนเนยง จ.สงขลา

ชวงท 4 วนท 6 - 8 มถนายน 2560 จดอบรมรนท 10 - 12 ตามล าดบ ไดแก

รนท 10 วนท 6 มถนายน 2560 ชมชนบานชองฟน ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง รนท 11 วนท 7 มถนายน 2560 ชมชนบานบางตาล ต.เกาะนางค า อ.ปากพะยน จ.พทลง รนท 12 วนท 8 มถนายน 2560 ชมชนบานโคกเมอง ต.บางเหรยง อ.ควนเนยง จ.สงขลา

ภาพท 2 การอบรมการแปรรปอาหารจากสตวน าในชมชนรอบทะเลสาบสงขลา


103

4. โครงการศกษาความหลากหลายของชนดสตวน าบรเวณทะเลสาบสงขลาตอนนอก ด าเนนการสมเกบขอมลตวอยางสตวน า จากชาวประมงทท าการประมงเครองมอไซนง และอวนตด

ตาบรเวณรอบทะเลสาบตอนนอก จ านวน 5 สถาน เพอท าการจ าแนกชนดสตวน า ชงน าหนกและวดขนาดความยาวสตวน าทส าคญทางเศรษฐกจ โดยออกเกบตวอยางเปนประจ าทกเดอนๆ ละ 5 วน

วตถประสงคของการศกษา ดงน 1) เพอศกษาชนดและความหลากหลายของชนดสตวน า 2) เพอศกษาองคประกอบชนดสตวน าทไดจากการท าประมงไซนง และอวนตดตา 3) ศกษาขนาดสตวน าทส าคญทางเศรษฐกจ จากการประมงไซนงและอวนตดตา จดเกบตวอยางสตวน า ดงน 1) บานสวนใหม หมท 9 ต.เกาะยอ อ.เมอง จ.สงขลา 2) บานทาเสา หมท 2 ต.สทงพระ อ.สงหนคร จ.สงขลา 3) บานแหลมโพธ หมท 3 ต.คเตา อ.หาดใหญ จ.สงขลา (เดอนพฤศจกายน - เมษายน ) จากนนเปลยนเกบตวอยางท บานอาวปอ ต.รตภม อ.ควนเนยง จ.สงขลา 4) บานโคกเมอง หมท 12 ต.บางเหรยง อ.ควนเนยง จ.สงขลา 5) บานปากรอ ต.ปากรอ อ.สงหนคร จ.สงขลา

ภาพท 3 การเกบตวอยางสตวน า


104

ตารางท 1 ขอมลตวอยางสตวน า

ชนดสตวน า พ.ย. 59

ธ.ค. 59

ม.ค. 60

ก.พ. 60

ม.ค. 60

เม.ย.

60 พ.ค.

60 ม.ย. 60

ก.ค. 60

ส.ค. 60

รวม รอยละ

กลมกง

กงแชบวย 939 202 18 833 43 57 87 2177 4356 4.52

กงตะกาด 122 10 36 771 802 336 647 1170 678 4572 4.75

กงหวมน 207 36 26 236 266 232 87 8 1098 1.14

กงตะกาดหางแดง

150 6 696 5 57 346 587 1514 1527 1501 6389 6.64

กงขาว

M.lysia 205 16 38 1223 1456 941 415 448 1404 6146 6.38

กงหวแขง 5914 1714 666 49 345 1638 1323 4258 4077 5274 25258 26.23

กะตอม 132 80 30 12 21 36 196 301 70 68 946 0.98

กงทราย 16 1 18 0.02

กงขาว 115 115 0.12

กงปลอง 6 30 36 0.04 กง

กลาลาย 2 249 84 335 0.35

กงเคย 21 10 26 62 0.06

กงอนๆ 50 19 28 0 2 158 45 44 27 389 0.40


105

กจรรมตรวจสอบและรบรองคณภาพสนคาประมง

ในปงบประมาณ 2560 ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) รบผดชอบกจกรรมตรวจสอบและรบรองคณภาพสนคาประมงในเขตพนท จงหวดพทลง เพอใหการผลตสตวน า มมาตรฐานตามมาตรฐาน GAP (Good Aquaculture Practice) เปนสตวน าทมคณภาพ ถกสขอนามย ไมมยาปฏชวนะตกคาง ออกมาจ าหนายใหกบผบรโภค กลมงานทรบผดชอบ กลมวจยระบบและการจดการเพาะเลยงสตวน าชายฝง

รบผดชอบฟารมกงทะเล กลมวจยการเลยงสตวน าชายฝง รบผดชอบฟารมปลาทะเล

งบประมาณ 1,604,300 บาท ระยะเวลาด าเนนการ เดอนตลาคม 2559 - เดอนกนยายน 2560 เปาหมาย สงเสรมใหเกษตรกรผ เลยงสตวน าชายฝงในเขตอ าเภอปากพะยน จ.พทลง

ประกอบดวย ต าบลปากพะยน, ต าบลเกาะหมาก, ต าบลเกาะนางค า และต าบล ฝาละม เขา รวมโครงการเลยงสตวน าชายฝงตามมาตรฐาน GAP (Good Aquaculture Practice) รวมถงตออายใบรบรองฟารมใหแกฟารมเลยงสตวน าชายฝงทใบรบรองหมดอายมแผนการตรวจรบรองฟารมรวมทงสน 62 ฟารม แบงเปนฟารมเลยงกงทะเล จ านวน 15 ฟารม และเลยงปลากะพงขาว จ านวน 47 ฟารม

ผลการด าเนนงาน กจกรรมท 1 ตรวจสอบและรบรองมาตรฐานฟารมเพาะเลยงสตวน า

1.1 จ านวนฟารมทเขาตรวจประเมนมาตรฐาน GAP - ผลการปฏบตงาน 66 ฟารม 1.2 จ านวนฟารมทรบรองมาตรฐาน GAP

- ผลการปฏบตงาน 66 ฟารม กจกรรมท 2 ตรวจวเคราะหคณภาพวตถดบสตวน าจากแหลงเพาะเลยงสตวน าชายฝง

- เปาหมาย 583 ตวอยาง - ผลการปฏบตงาน 593 ตวอยาง


106

ปญหาและอปสรรคในการด าเนนงาน ในพนทจงหวดพทลงผเลยงสตวน าจะตองอาศยน าจากทะเลสาบสงขลาในการเลยงสตวน าเปนหลก

แตดวยปญหาความเคมของน าในทะเลสาบต า ท าใหเกษตรกรผเลยงสตวน าชะลอ การปลอยพนธสตวน า ลงเลยง โดยตองรอจนกระทงความเคมของน ามความเหมาะสมจงจะเรมเลยงสตวน า ซงสาเหตดงกลาว ไมสามารถจะแกไขไดเนองจากไมสามารถควบคมธรรมชาตไดนนเอง สวนปญญาหาอนๆ ไดแกปญหาราคาสนคาสตวลดลง แตตนทนในการผลตเพมสงขนท าใหเกษตรกรบางรายประสบกบภาวะขาดทน ตองปรบเปลยนอาชพของตนเอง เกษตรกรบางรายหนมาใชพนทในการปลกปาลมน ามนหรอยางพาราแทนการเลยงสตวน า

โครงการภายใตงบเงนทนหมนเวยนเพอการผลตสตวน า ลกษณะงาน เปนการบรหารการลงทนในเงนประเภทเงนทนหมนเวยน ซงจะเปนไปในรปแบบ

ของการจดจางแรงงานและจดซอวสดครภณฑ ทไ มไดรบการสนบสนนงบประมาณจากงบปกต โดยทเงนลงทนดงกลาวเมอท าการปดงบเมอสนสด 1 ปงบประมาณ จะตองอยในสภาพการคงทหรอเกนดล ท งน ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) จะด าเนนการบรหารเงนทนดงกลาวในรปของการผลตพนธสตวน าชายฝง (ปลากะพงขาว ปลาตะกรบ กงกลาด า ก งแชบวย ฯลฯ) จ าหนายใหแกเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน าชายฝงทวไป รายไดท เกดจากการจ าหนายลกพนธสตวน าชายฝงดงกลาว น าสงคนโครงการ

งบประมาณ 1,895,360.- บาท เปาหมาย ผลตพนธสตวน าชายฝง ดงน ปลากะพงขาว ขนาด 1 เซนตเมตร จ านวน 700,000 ตว ปลาตะกรบ ขนาด 2 - 3 เซนตเมตร จ านวน 245,000 ตว กงขาวแวนนาไม ขนาด P10 - 15 จ านวน 2,500,000 ตว กงแชบวย ขนาด 1.0 - 1.5 ซม. จ านวน 2,000,000 ตว กงกลาด า ขนาด P10 - P15 จ านวน 2,500,000 ตว กงกามกราม ขนาด 1.0 - 1.5 ซม. จ านวน 1,000,000 ตว แพลงกตอนพช จ านวน 14,000 ลตร


107

ผลการด าเนนงาน ผลการด าเนนงานในปงบประมาณ 2560 มดงน

1. ผลการผลตพนธสตวน าและการจ าหนาย พนธสตวน า จ านวน (ตว/ฟอง/ลตร) เงนทไดจากการจ าหนาย (บาท)

ปลากะพงขาว ขนาด 1 ซม. 222,799 222,799


ปลากะพงขาว ขนาด 2.5 ซม. 200 500






ปลากะพงขาว ขนาด 7-15 วน 857,500 171,500

ปลากะพงขาว ขนาด 20 วน 35,600 8,900








ปลากะพงขาว ขนาด 25 ซม. 308 7,700

ไขปลากะพงขาว 2,000,000 8,600

ปลาตะกรบ ขนาด 1.0-1.5 ซม. 22,750 45,500

ปลาตะกรบ ขนาด 2-3 ซม. 51,400 154,200

กงแชบวย ขนาด 1.0-1.5 ซม. 12,700,000 508,000

กงกามกราม ขนาด 1.5 ซม. 1,146,250 229,250

กงกลาด า ขนาด P10-15 1,833,000 219,960

แพลงกตอนพช 1,565 70,425

รวม 16,914,313 ตว 2,000,000 ฟอง

1,565 ลตร 2,221,628


108

2. รายไดจากการจ าหนายพนธสตวน า เปนเงน 2,221,628.00 บาท 3. งบประมาณทใชด าเนนงาน 1,689,478.25 บาท 4. เงนคงเหลอหลงจากหกคาด าเนนงานแลว 213,321.30 บาท


109

3. การใหบรการ หองสมด

ลกษณะงาน ด าเนนการรวบรวม หนงสอ เอกสารวชาการ วารสาร สงพมพตางๆ ดานการประมง เพอใหบรการแก นสต นกศกษา นกเรยน และบคคลทวไป และเผยแพรเอกสารวชาการทตพมพของสถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง


ท รายการ หนวยวด จ านวน

1 สถตผใชหองสมด คน 400

2 ใหบรการยม-คน หนงสอ เอกสาร วารสาร VCD และ CD ครง 300

3 ออกบตรแกสมาชกรายใหม ราย 1

4 ท าบตรรายการ (หนงสอ เอกสาร วารสาร) เรอง 2,419

5 จดท าซองบตร ยม คน หนงสอ เอกสาร วารสาร เลม 121

6 ลงทะเบยน หนงสอ เอกสาร วารสาร เลม 182

7 จดซอวารสาร (1 เรอง 24 ฉบบ) ฉบบ 24

8 รวบรวมเขาปกเยบเลมหนงสอเอกสาร วารสาร เลม 44

9 ตอบรบเอกสาร ครง 24

10 ซอม หนงสอ เอกสาร วารสาร เลม 25

11 จดสงเอกสารจดหมายขาวใหหนวยงานอน ๆ และเกษตรกร ฉบบ/ชด 45

12 บรการใหค าแนะน าการใชหองสมด สวช. ครง 100

13 ใหเลขหมหนงสอ (ใหม-เกา) เรอง 80


110

การจดฝกอบรมบคคลภายนอก

ลกษณะงาน ใหบรการวชาการในรปแบบการฝกงาน การจดฝกอบรม การเขาเยยมชมสถานท และ การรบนกศกษาฝกงานจากสถาบนการศกษาตาง ๆ

1. โครงการฝกอบรม

หลกสตร “พฒนาศกยภาพเกษตรกรเพอการผลตกงทะเลอยางมประสทธภาพ”

1. หลกการและเหตผล

สบเนองจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ ไดมนโยบายมอบหมายใหกรมประมงจดท าโครงการระบบสงเสรมเกษตรแบบแปลงใหญ เพอสงเสรมใหมการรวมกลมของเกษตรกรรายยอยใหเกดพลงในการผลต มศกยภาพในการแขงขนทางดานการตลาด และกลมเกษตรกรมการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ ซงในปงบประมาณ 2561 กรมประมงไดคดเลอกพนททมศกยภาพเหมาะสมในการด าเนนโครงการระบบสงเสรมเกษตรแบบแปลงใหญ จ านวน 12 จงหวด ไดแก จงหวดตราด จนทบร นครศรธรรมราช ตรง สราษฎรธาน พทลง ประจวบครขนธ ฉะเชงเทรา ปตตาน พงงา สตล และสมทรสาคร โดยกจกรรมทด าเนนการในโครงการระบบสงเสรมเกษตรแบบแปลงใหญ มความสอดคลองในการแกไขปญหาโรคระบาด เพมประสทธภาพและลดตนทนการผลตกงทะเล มการบรหารจดการแปลงในพนท อาทเชน มการใชเทคโนโลยการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม การผลตกงขนาดใหญทมมลคาเพมข น โดยเลยงดวยระบบชวภาพ มการตรวจคดกรองโรคกงทะเลตงแตโรงเพาะฟก โรงอนบาล และบอเลยง เพอลดความเสยหายจากโรคระบาด มการใชจ ลนทรยเพอปรบสภาพดนและน าในบอ การลดตนทนการผลตดานอาหารโดยการใช Feed Application เพอลดการใชอาหารทมากเกนความจ าเปนในดานการตลาด มการสรางมลคาเพมและ การเชอมโยงถงการตลาดอยางครบวงจร โดยการยกระดบสนคาปอนเขาสตลาด Modern Trade/สงออก การจดท าเกษตรพนธะสญญา (Contract Farming) การท า Branding ของกลมเกษตรกร/สหกรณ โดยมงเนนกระบวนการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอมใหเกดความย งยนในการเลยงกงทะเล ใชระบบการผลตแบบ ไรมลภาวะ (Zero Waste) ดวยการหมนเวยนน าและการบ าบดคณภาพน าตามธรรมชาต เปนตนซงในโครงการระบบสงเสรมเกษตรแบบแปลงใหญน กองวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง ไดมอบหมายใหศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงในเขตพนทรบผดชอบ ด าเนนการถายทอดความรดานการ ลดตนทนการผลตและการเพมผลผลตใหแกเกษตรกรในโครงการ


111

ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา จงไดจดการอบรมเชงปฏบตการ หลกสตร “พฒนาศกยภาพเกษตรกรเพอการผลตกงทะเลอยางมประสทธภาพ”เพอสงเสรมใหเกษตรกรพฒนาศกยภาพการผลตกงทะเลใหมคณภาพ เพมประสทธภาพในการจดการเลยงสามารถลดตนทนในดานตางๆ ของระบบการเลยง เพมผลผลตกงทะเล และสามารถพฒนาการเพาะเลยงกงทะเลอยางย งยน

2. วตถประสงค เพอสรางความรความเขาใจและพฒนาศกยภาพใหแกเกษตรกรในการด าเนนกจกรรมดานการเพาะเลยงกงทะเลการพฒนาปรบปรงระบบการเลยงเพอเพมประสทธภาพการผลตมความเปนมออาชพ การลดตนทนการผลต การปองการการเกดโรคและการจดการโรคกงทะเล รวมถงการปรบเปลยนเทคโนโลยการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม ลดความเสยงในการเกดโรค และเพมผลผลตอยางย งยน

3. จ านวนผเขาฝกอบรม เกษตรกรผเลยงกงทะเลทเขารวมโครงการระบบสงเสรมเกษตรแบบแปลงใหญ ในจงหวดพทลง (กลมเลยงกงทะเลเกาะนางค า (กงขาว)) จ านวน 53ราย

4. ระยะเวลาการฝกอบรมและสถานทจดฝกอบรม ด าเนนการจดอบรม ระหวางวนท 19 - 20 ธนวาคม 2560 ณ หองประชมชน 2 ทวาการอ าเภอปากพะยน อ.ปากพะยน จ.พทลง และศกษาดงานฟารมของเกษตรในพนทอ.สงหนคร และอ.ระโนด จ.สงขลา

5. เนอหา แนวทางการบรหารจดการฟารมเพอผลตกงทะเลคณภาพ การพฒนาปรบปรงระบบการเลยง เพอเพมประสทธภาพการผลตลดตนทนการผลต ลดความเสยงในการเกดโรค และเพมผลผลตอยางย งยน

6. วทยากร วทยากรเจาหนาทกรมประมง และวทยากรบคคลภายนอก

7. วธการอบรม ภาคบรรยาย และการศกษาดงาน


112

8. งบประมาณ 8.1 คาใชจายในการฝกอบรม เบกจากแผนงานยทธศาสตรพฒนาเกษตรกรรมย งยนและ

เสรมสรางความเขมแขงของเกษตรกรอยางเปนระบบ โครงการระบบสงเสรมเกษตรแบบแปลงใหญ กจกรรมระบบสงเสรมเกษตรแบบแปลงใหญ เปนเงน 53,000 บาท (หาหมนสามพนบาทถวน) 8.2 ส าหรบผเขารบการฝกอบรม 8.2.1 ส าหรบเกษตรกร ผแทนเอกชนและสวนราชการทเกยวของ 8.2.1.1 คาใชจายทอยในความรบผดชอบของผจด ระหวางการอบรม - คาอาหารกลางวน คาอาหารวางและเครองดม - คาวสดและคาใชจายอนทเกยวของกบการอบรมฯ

- คายานพาหนะในการเดนทางเขารวมและเดนทางกลบจากการฝกอบรม (คาเชารถตไปกลบ จาก อ.ปากพะยน จ.พทลง และ อ.ระโนด จ.สงขลา จ านวน

3 คน ๆ ละ 4,000 บาท รวมเปนเงน 12,000 บาท ส าหรบเกษตรทไมไดเดนทางโดยรถสวนตว)

8.3 ส าหรบวทยากร 8.3.1 คาใชจายในสวนของการเบกจายจากตนสงกด - คาเบยเลยง - คายานพาหนะในการเดนทางเขารวมและเดนทางกลบจากการฝกอบรมฯ คาแทกซ 8.3.2 คาใชจายทอยในความรบผดชอบของผจด ระหวางการฝกอบรม

- คาทพกกอนการบรรยายกอน-หลงการบรรยาย และระหวางการฝกอบรม - คาตอบแทนวทยากร - คาอาหารกลางวน คาอาหารวางและเครองดม - คาวสดและคาใชจายอนทเกยวของกบการฝกอบรม 8.4 รายละเอยดส าหรบผจด - คาใชจายส าหรบผจด ไดแก คาทพกกอน/ ระหวาง/ หลงการฝกอบรม คาเบยเลยง คายานพาหนะ คาน ามนเชอเพลง คาเครองบน คาแทกซ และคาใชจายอน ๆ ตามความจ าเปน เบกจายจากโครงการ


113

- ในกรณการเดนทางไปและกลบจากฝกอบรม หากระยะทางของจงหวดทไปจดฝกอบรมฯ มระยะทางทไกล และใชเวลาในการเดนทางนาน ซงอาจกอใหเกดความเสยงและอนตรายจากการเดนทาง ผจดสามารถหาทพกระหวางทางได โดยไมจ าเปนตองพกสถานททท าจดอบรม เพอความปลอดภยของผจด

อนง ระเบยบทใชในการอางองใชระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคาใชจายในการฝกอบรม การจดงานและการประชมระหวางประเทศ พ.ศ.2549 และทแกไขหนงสอกองคลง ท กษ 0503/ว 1052 ลงวนท 24 กรกฎาคม 2556 เรอง การเบกคาใชจายในอตราต ากวาเกณฑตามมตคณะรฐมนตร และหนงสอกระทรวงการคลง ดวนทสด ท กค 0406.4/ ว 5 ลงวนท 14 มกราคม 2556 เรอง มาตรการบรรเทาผลกระทบจากการปรบอตราคาจางขนต า ป 2556

9. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เกษตรกรมการแลกเปลยนความร การบรหารจดการฟารมเลยงในพนทอยางเปนระบบและม

แนวทางการเลยงทดเพอลดความเสยงจากการเกดโรค ลดตนทนการเลยง และเพมผลผลตกงทะเล

2. เกษตรกรสามารถน าความรทไดไปปรบใชในฟารมของตนเองได

10. ทปรกษาโครงการ ประมงจงหวดพทลง ผอ านวยการศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา

11. ผรบผดชอบโครงการ 1. ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา 2. ส านกงานประมงจงหวดพทลง

12. ผจดการอบรม 1. นายภรณย ถมพลกรง นกวชาการประมงช านาญการพเศษ

ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา 2. นางสาวเพญศร เมองเยาว นกวชาการประมงช านาญการ ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา 3. นายนรนทร ใหมวด นกวชาการประมง(พนกงานราชการ) ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา


114

4. นายจ านง ถราวฒ เจาหนาทประมง (พนกงานราชการ) ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา

5. นายตลฮาบ หวงสข เจาหนาทประมง (พนกงานราชการ) ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา

6. นางสพฒน ไวยภกด คนงานประมง (ลกจางชวคราว) ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา

7. นางสาวนนรกา คงเรอง พนกงานผชวยประมง (พนกงานราชการ) ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 สงขลา

8. นายยงยทธ ลมพานช หวหนากลมพฒนาและสงเสรมอาชพการประมง ส านกงานประมงจงหวดพทลง

9. นายปรชา บรเพชร ประมงอ าเภอปากพะยน ส านกงานประมงจงหวดพทลง

10. น.ส.กงกาญจน ทรงเดชะ เจาหนาทบนทกขอมล ส านกงานประมงจงหวดพทลง

11. น.ส.จารพร หนฤทธ นกวชาการประมงปฏบตการ ส านกงานประมงจงหวดพทลง


115

ก าหนดการฝกอบรม หลกสตร “พฒนาศกยภาพเกษตรกรเพอการผลตกงทะเลอยางมประสทธภาพ” ณ ทวาการอ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง และสถานทเอกชน จงหวดสงขลา

ระหวางวนท 19 - 20 ธนวาคม 2560 --------------------------------------------------------------------------------------------

วนท 19 ธนวาคม 2560 07.30 - 08.30น. ลงทะเบยน 08.30 - 09.00น. พธเปดการฝกอบรม 09.00 - 11.00 น. บรรยาย เรอง โรคและแนวทางการปองกนโรคในกงทะเล

โดย วทยากรเจาหนาทกรมประมง (ดร. ธดาพร ฉวภกด) 11.00 - 12.00 น. บรรยาย เรอง บอกกลาวเลาประสบการณสตรส าเรจการเลยงกง โดย วทยากรบคคลภายนอก บรษท ยนต จ ากด 12.00 - 13.00 น. พกรบประทานอาหารกลางวน 13.00 - 14.30น. บรรยาย เรอง การเลยงกงสตรคนจน โดย วทยากรบคคลภายนอก (คณวศน ธนภรมย) 14.30 - 16.00 น. บรรยาย เรอง การเลยงกงยคใหมสไตสคณปรชา โดย วทยากรบคคลภายนอก (คณปรชา สขเกษม) 16.00 - 17.30 น. แลกเปลยนความคดเหนและตอบขอซกถาม

วนท 20 ธนวาคม 2560 08.30 - 10.00 น. เดนทางจากจงหวดพทลงไปยงจงหวดสงขลา 10.00 - 12.00 น. แบงกลมศกษาดงาน ณ ฟารมคณจรล รามสน อ.ระโนด จ.สงขลา 12.00 - 13.00 น. พกรบประทานอาหารกลางวน 13.00 - 15.00 น. แบงกลมศกษาดงาน ณ สขเกษมฟารม อ.สงหนคร จ.สงขลา

(ฟารมของนายปรชา สขเกษม) จ านวน 2 กลม (เจาหนาทประจ ากลมละ 1 คน) 15.00 - 16.30 น. เดนทางกลบจงหวดพทลง

หมายเหต 1. การแตงกายชดสภาพ 2. พกรบประทานอาหารวาง เวลา 10.30 - 10.45 น. และ 14.30 - 14.45 น. 3. ตารางการฝกอบรมอาจมการเปลยนแปลงตามความเหมาะสม


116

ภาพการฝกอบรม หลกสตร “พฒนาศกยภาพเกษตรกรเพอการผลตกงทะเลอยางมประสทธภาพ” ณ ทวาการอ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง และสถานทเอกชน จงหวดสงขลา

ระหวางวนท 19 - 20 ธนวาคม 2560


117

2. โครงการฝกอบรม หลกสตร “พฒนาศกยภาพเกษตรกรส Smart Farmer (กลมสตวน าชายฝง)” จงหวดพทลง

1. หลกการและเหตผล

ในปจจบนนเกษตรกรผประกอบอาชพดานการประมงโดยทวไปมกประสบปญหาตนทนการเลยงสตวน าสง การเสอมโทรมของสภาพแวดลอมและการลดลงของทรพยากรสตวน ากระทรวงเกษตรและสหกรณจงไดมอบนโยบายใหกรมประมงด าเนนสงเสรมและพฒนาเกษตรกรใหเปนเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) เพอขบเคลอนนโยบายการบรหารจดการพนทเกษตรกรรม (Zoning) โดยอาศยความพรอมของปจจยหลก 3 ดานในการขบเคลอน ไดแก การบรหารจดการพนทและทรพยากรทเหมาะสม (Area) ผลตสนคาไดตรงตามความตองการของตลาด (Commodity) รวมทงการมบคลากรดานการเกษตร ทงเกษตรกรและเจาหนาท (Human :Smart farmer & Smart officer) ทจะท าหนาทบรหารจดการการผลตทางการเกษตร ตลอดจนหวงโซคณคา (Value chain) ไดอยางมประสทธภาพ โดยมงใหกลมเกษตรกรกลมนพฒนาการเกษตรตามแนวทฤษฎใหม ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอใหเกษตรกรมความมนคง มงคงและย งยนในการประกอบอาชพซงหลกเกณฑการพจารณาการคดเลอกเกษตรกร ประกอบดวย 1) มความรในเรองทท าอย 2) มขอมลประกอบการตดสนใจ 3) มการบรหารจดการผลผลตและการตลาด 4) มความตระหนกถงคณภาพสนคาและความปลอดภยของผบรโภค 5) มความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม และ 6) มความภมในในการเปนเกษตรกร ดงนนกองวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง โดยกลมวจยเทคโนโลยการเพาะเลยงสตวน าชายฝงมอบหมายใหศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 1 (ฉะเชงเทรา) จดการอบรมเชงปฏบตการ หลกสตร “พฒนาศกยภาพเกษตรกรส Smart Farmer (กลมสตวน าชายฝง)” จงหวดพทลงเพอใหเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน าในเขตพนทจงหวดฉะเชงเทราไดพฒนาตวเองไดอยางเหมาะสม มคณภาพ และมคณสมบตพรอมทจะเปน Smart farmer ตอไป

2. วตถประสงค 1. เพอใหเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน ามความรความเขาใจเรอง Smart Farmer 2. เพอพฒนาเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน าส Smart Farmer

3. จ านวนผเขาฝกอบรม เกษตรกรผเพาะเลยงสตวน าชายฝง ในเขตพนทจงหวดฉะเชงเทราจ านวน 60 ราย

http://www.sptn.dss.go.th/otopinfo/index.php/en/2014-09-18-13-40-13/qa-glossary/16-value-chain


118

4. ระยะเวลาการฝกอบรมและสถานทจดฝกอบรม ระยะเวลา 1 วน ในวนองคารท 26 ธนวาคม 2560 ณ หองประชม ทวาการอ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง

5. เนอหา 1. การเพาะเลยงสตวน าอยางย งยน 2. แนวทางการพฒนาตนเองสความเปนเกษตรกร Smart Farmer 3. มาตรฐานการเพาะเลยงสตวน าของกรมประมง

6. วทยากร เจาหนาทกรมประมง/เจาหนาทภาครฐ จ านวน 3 ราย

7. วธการอบรม ภาคบรรยาย และแบงกลมฝกปฏบต

8. งบประมาณ 8.1 คาใชจายในการฝกอบรม เบกจากแผนงานบรณาการพฒนาศกยภาพการผลตภาคเกษตรโครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) กจกรรมพฒนาเกษตรกรส Smart Farmer กจกรรมยอยพฒนาศกยภาพเกษตรกรเขาส Smart Farmer เปนเงน 32,400 บาท (สามหมนสองพนสรอยบาทถวน) 8.2 ส าหรบผเขารบการฝกอบรมเชงปฏบตการ 8.2.1 ส าหรบเกษตรกร ผแทนเอกชนและสวนราชการทเกยวของ 8.2.1.1 คาใชจายทอยในความรบผดชอบของผจดระหวางการอบรม - คาอาหารกลางวน คาอาหารวางและเครองดม - คาวสดและคาใชจายอนทเกยวของกบการอบรมฯ 8.3 ส าหรบวทยากร 8.3.1 คาใชจายในสวนของการเบกจายจากตนสงกด - คาเบยเลยง - คายานพาหนะในการเดนทางเขารวม และเดนทางกลบจากการฝกอบรมฯ คาแทกซ


119

8.3.2 คาใชจายทอยในความรบผดชอบของผจดระหวางการฝกอบรม - คาตอบแทนวทยากร - คาอาหารกลางวน คาอาหารวางและเครองดม - คาวสดและคาใชจายอนทเกยวของกบการฝกอบรม 8.4 รายละเอยดส าหรบผจด

- คาใชจายส าหรบผจ ด ไดแก คาทพกกอน/ระหวาง/ หลงการฝกอบรม คาเบ ยเลยง คายานพาหนะ คาน ามนเชอเพลง คาเครองบน คาแทกซ และคาใชจายอน ๆ ตามความจ าเปน เบกจายจากโครงการ

- ในกรณการเดนทางไปและกลบจากฝกอบรม หากระยะทางของจงหวดทไปจด ฝกอบรมฯ มระยะทางทไกล และใชเวลาในการเดนทางนาน ซงอาจกอใหเกดความเสยงตออนตรายจากการเดนทาง ผจดสามารถหาทพกระหวางทางได โดยไมจ าเปนตองพกสถานททท าจดอบรม เพอความปลอดภย ของผจด

อนง ระเบยบทใชในการอางองใชระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคาใชจายในการฝกอบรม การจดงานและการประชมระหวางประเทศ พ.ศ.2549 และทแกไขหนงสอกองคลง ท กษ 0503.5/ว 1052 ลงวนท 24 กรกฎาคม 2556 เรอง การเบกคาใชจายในอตราต ากวาเกณฑตามมตคณะรฐมนตร

9. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เกษตรกรมความรและสามารถพฒนาศกยภาพตนเองใหเขาสการเปน smart farmer ได 2. เกษตรกรมความภาคภมใจในอาชพของตนเองและสามารถสรางรายไดทมนคงได 3. เกษตรกรสามารถเพาะเลยงสตวน าไดอยางย งยน

10. ทปรกษาโครงการ ผอ านวยการศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6 (สงขลา) ประมงจงหวดพทลง


120

11. ผรบผดชอบโครงการ เจาหนาทศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง เขต 6 (สงขลา) จ านวน 3 ราย คอ

1. นายภรณย ถมพลกรง นกวชาการประมงช านาญการพเศษ 2. นางสาวเพญศร เมองเยาว นกวชาการประมงช านาญการ 3. นายไวทศน หนกล า นกวชาการประมงช านาญการ เจาหนาทส านกงานประมงจงหวดพทลงจ านวน 2 รายคอ 1. นายยงยทธ ลมพานช หวหนากลมพฒนาและสงเสรมอาชพการประมง 2. นายปรชา บรเพชร ประมงอ าเภอปากพะยน


121

ก าหนดการฝกอบรม หลกสตร “พฒนาศกยภาพเกษตรกรส Smart Farmer (กลมสตวน าชายฝง)”จงหวดพทลง

ณ หองประชม ทวาการอ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง วนองคารท 26 ธนวาคม 2560

-------------------------------------------------------------------------------------------- 08.30 - 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 - 09.30 น. พธเปดการฝกอบรม 09.30 - 10.30 น. บรรยาย เรอง การเพาะเลยงสตวน าอยางย งยน โดย นายภรณย ถมพลกรง นกวชาการประมงช านาญการพเศษ 10.30 - 12.00 น. บรรยาย เรอง มาตรฐานการเพาะเลยงสตวน าของกรมประมง โดย นางสาวเพญศร เมองเยาว นกวชาการประมงช านาญการ 13.00 - 14.00 น. บรรยาย เรอง แนวทางการพฒนาตนเองสความเปนเกษตรกร Smart Farmer โดย นายไวทศน หนกล า นกวชาการประมงช านาญการ 14.00 - 15.30 น. แบงกลมฝกปฏบตและระดมความคดเหน เรอง ระบบฟารมเลยงสตวน า

ชายฝง จ านวน 2 กลม โดย นกวชาการประมง ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝง

เขต 6 (สงขลา) 2 ทาน (ประจ ากลมละ 1 คน - พนกงานราชการ) 15.30 - 16.00 น. สรปผลและน าเสนอผลจากการระดมความคดเหน 16.00 - 16.30 น. ปดการอบรม หมายเหต 1. การแตงกายชดสภาพ 2. พกรบประทานอาหารวาง เวลา 10.30 - 10.45 น. และ 14.30 - 14.45 น. 3. พกรบประทานอาหารกลางวน เวลา 12.00 - 13.00 น. 4. ตารางการฝกอบรมอาจมการเปลยนแปลงตามความเหมาะสม


122

ภาพการฝกอบรม หลกสตร “พฒนาศกยภาพเกษตรกรส Smart Farmer (กลมสตวน าชายฝง)” จงหวดพทลง

ณ หองประชม ทวาการอ าเภอปากพะยน จงหวดพทลง วนองคารท 26 ธนวาคม 2560


123

การรบนกศกษาฝกงาน ผลการด าเนนงาน ในปงบประมาณ 2560 ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6

(สงขลา) รบนกศกษาเขาฝกงานจาก 1 วทยาลย 1 สถาบนฯ 12 มหาวทยาลย รวม 102 คน ดงน

ท สถาบนการศกษา ระดบการศกษา จ านวนนกศกษา (คน) 1. มหาวทยาลยราชภฎสงขลา ปรญญาตร 14 2. มหาวทยาลยสารคาม ปรญญาตร 3 3. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน ปรญญาตร 4 4. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย สงขลา ปรญญาตร 2 5. มหาวทยาลยแมโจ-เชยงใหม ปรญญาตร 2 6. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ ปรญญาตร 12 7. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

วทยาเขตชมพรเขตรอดมศกด ปรญญาตร 14

8. มหาวทยาลยบรพา วทยาเขตจนทบร ปรญญาตร 4 9. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย ตรง ปรญญาตร 3 10. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปรญญาตร 14 11. มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร ปรญญาตร 4 12. วทยาลยประมงตณสลานนท ปวช.

ปวส. 10 11

13. มหาวทยาลยศลปากร เพชรบร ปรญญาตร 3 14. มหาวทยาลยราชภฎยะลา ปรญญาตร 2

รวมทงสน 102


124

การดงานจากบคคลภายนอก ผลการด าเนนงาน ในปงบประมาณ 2560 ศนยวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวน าชายฝงเขต 6

(สงขลา) รบกลมบคคล เขาเยยมชมงานและกจกรรมจาก 11 หนวยงาน รวม 670 คน ดงน

ท หนวยงาน จ านวน (คน) 1. มหาวทยาลยทกษณ 7 2. มหาวทยาลยวลยลกษณ 22 3. มหาวทยาลยราชภฏสงขลา 124 4. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ 64 5. บรษทไทยยเนยนแฮชเชอร จ ากด 9 6. กระทรวงเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตรมาเลเซยและคณะ 8 7. วทยาลยประมงตณสลานนท 3 8. สถาบนพระปกเกลา 150 9. โรงเรยนสวรรณวงศ 105 10. โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลยสตล 118 11. โรงเรยนเทศบาล 4 (วดคลองเรยน) 60

รวมทงสน 670


125

บรการทางอนเตอรเนต

ลกษณะงาน สถาบนวจยก าร เพ าะ เ ล ยงสต วน า ชา ย ฝ ง ไ ด เ รม ใหบ รก า ร เ วบ ไซต www.nicaonline.com เมอวนท 1 พฤศจกายน 2544 โดยตลอดชวงเวลาทผานมาไดท าการเผยแพรขาวสารความรเกยวกบการเพาะเลยงสตวน า การประมง ตลอดจนขาวสารจากหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของกบการการเพาะเลยง การประมง ขาวสารและระเบยบตาง ๆ ของกรมประมง ซงเปนทสนใจของประชาชน ตลอดจนนกเรยนนกศกษา ทตองการขอมลตาง ๆ เปนอยางมาก


1. สรปรายงานสถตป 2560 1.1 สถตจ านวนการ click ทหนาเวบไซตในป 2560 รวมทงหมด 418,880 ครง เดอนทมการ click ทหนาเวบไซตมากทสดคอเดอนสงหาคม จ านวน 41,236 ครง เดอนทมการ click ทหนาเวบไซตนอยทสดคอเดอนธนวาคม จ านวน 26,151 ครง 1.2 สถตจ านวนผเขาชมเวบไซตในป 2560 รวมทงหมด 215,228 คน เดอนทมผเขาชมเวบไซตมากทสดคอเดอนสงหาคม จ านวน 20,714 คน เดอนทมผเขาชมเวบไซตนอยทสดคอเดอนธนวาคม จ านวน 13,294 คน

(ทมา : www.truehits.net)


126

Average page views per visit Year : 2017

(ทมา : www.truehits.net)

3. ระบบขาวสาร ถงสมาชกแบบอตโนมต (Maillist) สมาชกจะไดรบขาวสารจาก nicaonline ทกครงทมขาวใหม ๆ

4. ระบบฟรอเมล (Free- E-mail) ไมจ ากดพนท ส าหรบสมาชกทตองการอเมลเปนของตวเอง สามารถสมครไดโดยกรอกชอทตองการใชและรหสผาน สงมาท [email protected] ทางทมงานจะจดการสมครใหทนท

5. ระบบการคนหา (Search Engine) ม 2 แบบ คอ สามารถคนหาไดจากบทความและคนหาจากทกสวนของเวบไซต ท าใหสะดวกแกผใชบรการ

6. เวบบอรด เมอเดอนตลาคม 2549 ไดปรบปรงระบบเวบบอรดใหทนสมยยงขน โดยในบอรดจะมรายละเอยดเกยวกบวนททต งหวขอ วนทมคนตอบลาสด แตละกระทมผเขาอานกคน และมผตอบแลวจ านวนกคน หวขอทตองการเนนจะสามารถปกเขมหมดไวได (ตรงหวขอ) สามารถแทรกภาพได สงจดหมายถงสมาชก และสมาชกสามารถเลอกรปแบบเวบบอรดทตองการไดเอง มการน าเสนอขาวสารใหม ๆ จากหนงสอพมพทกวน ซงเปนทนยมของผเขาเยยมชมเปนจ านวนมาก ปจจบนมผเขาเยยมชมเปดอานเฉลย


127

วนละ 5,000 หนา และไดมการใหดาวนโหลดโคดขาวสารออนไลนไปตดทหนาเวบได ทงนในเดอน ตลาคม 2551 ไดมการเปลยนแบบ (Theme)

เวบบอรดใหม โดยใช Themis theme แทนแบบเกา อกทงไดท าการปรบปรงและเพมหมวดหมบนเวบบอรด จาก 3 หมวดใหญ เปน 5 หมวดใหญซงจ าแนกออกตามหมวดและจ านวนกระทดงน

6.1 ขาวสารจาก NICAONLINE แบงออกเปน5 หมวดดงน ขาวสารจาก nicaonline ม จ านวน 1 กระท เทคโนโลยการเพาะเลยงสตวน า ม จ านวน 2 กระท ดาวนโหลดเอกสารวชาการ ม จ านวน 0 กระท การฟนฟทรพยากรประมง ม จ านวน 1 กระท ซอขาย แลกเปลยนสตวน า ม จ านวน 0 กระท

6.2 Aquaculture and Fisheries News Aquaculture News ม จ านวน 0 กระท Ornamental Fish ม จ านวน 0 กระท Fisheries News ม จ านวน 0 กระท Aquaculture Technology ม จ านวน 0 กระท

6.3 ขาวสารการเพาะเลยงสตวน า แบงเปน 8 หมวดดงน เกษตรและอาหาร ม จ านวน 68 กระท มมปลาสวยงาม ม จ านวน 9 กระท การเพาะเลยงกง ม จ านวน 12 กระท การเพาะเลยงสตวน าอน ๆ ม จ านวน 16 กระท การตลาดและการสงออก ม จ านวน 0 กระท การประมง ม จ านวน 138 กระท สงแวดลอมทางน า ม จ านวน 36 กระท

6.4 งานราชการ ประกาศหางาน รบสมครงาน จดซอจดจาง งานราชการ ม จ านวน 4 กระท ประกาศ ม จ านวน 1 กระท ซอขายแลกเปลยน ม จ านวน 12 กระท

6.5 คอมพวเตอรไอท คอมพวเตอรอพเดท ม จ านวน 55 กระท


128

7. บทความ (Article) ซงไดแบงออกเปน 9 หมวด การเพาะเลยงปลา : เปนบทความทใหความรเกยวกบการเพาะเลยงปลาทกชนด

มทงหมด 10 บทความ การเพาะเลยงกง กง : เปนบทความทใหความรเกยวกบการเพาะเลยงกง กง

มทงหมด 8 บทความ ปลาสวยงาม : เปนบทความทใหความรเกยวกบปลาสวยงาม

มทงหมด 15 บทความ โรค ยาและสารเคม : เปนบทความทใหความรเกยวกบโรค ยา และสารเคม

มทงหมด 0 บทความ ทรพยากรและสงแวดลอม : เปนบทความทใหความรเกยวกบทรพยากรและสงแวดลอม

มทงหมด 4 บทความ นานาสาระ : เปนบทความทใหความรเกยวกบเรองราวตาง ๆ ทนอกเหนอจากหวขอท

กลาวมา มทงหมด 4 บทความ งานวจยการเพาะเลยงสตวน า : เปนบทความทท าการเผยแพรเกยวกบงานวจยของ

นกวชาการทไดมการท าวจยในเรองตาง ๆ มทงหมด 0 บทความ

Web site หนาแรกของ www.nicaonline.com


129

งานบรการออกหนงสอรบรอง

ลกษณะงาน สถาบนวจยการเพาะเลยงสตวน าชายฝง เปนหนวยงานในการบรการออกหนงสอก ากบการจ าหนายสนคาสตวน า (AQUATIC ANIMAL MOVEMENT DOCUMENT) และออกใบ รบรอง คณภาพผลตภณฑ เพ อการสงออก (ใบรบรอง DS - 2031 เพอสงกงไปประเทศสหรฐอเมรกา)

ผลการด าเนนงาน ผลการด าเนนงานในปงบประมาณ 2560 มรายละเอยดดงน

เดอน จ านวนราย

จ านวนใบMD

(ฉบบ)

จ านวนใบ DS (ชด)

ปรมาณวตถดบ (กก.)

กงขาว กงกลาด า

ตลาคม 59 3 221 18 290,314.61 -

พฤศจกายน 59 4 337 23 391,960.49 -

ธนวาคม 59 4 226 18 244,634.27 -

มกราคม 60 2 119 11 108,587.74 -

กมภาพนธ 60 3 75 9 82,492.46 -

มนาคม 60 5 229 22 305,884.68 -

เมษายน 60 3 138 16 112,520.31 -

พฤษภาคม 60 5 149 16 152,113.75 22,099.80

มถนายน 60 3 288 23 267,087.05 -

กรกฎาคม 60 3 359 28 470,534.54 -

สงหาคม 60 4 153 15 172,599.43 -

กนยายน 60 5 126 17 151,479.12 -

รวม 5 2,420 216 2,750,208.45 22,099.80

ค าน า - nicaonline.com report 2017.pdf · 2019-03-19 · ค าน า...

Documents