Rana renesansa

Rana renesansa-Pojam renaissance, ponovno roenje, G. Vasari koristi ve termin rinascit Talijanski pojam rinascimento znai ponovno roenje-Otkrie perspektive-Nasljee humanizma, antike: Intelektualni pomak; sljedbenici Petrarce (14.st) poinju prouavati grke i rimske tekstove, poznavanje antike arhitekture ogranieno je na italiju jer im grka nije poznata. Umjetnik se uzdie na odnosu na status obrtnika kojeg ima kroz srednji vijek-Otkriven Vitruvijev traktat Deset knjiga o arhitekturi-Firenca - istovremeno u kiparstvu, slikarstvu i arhitekturi: Smatra se da renesansa potjee iz Firence odakle potjee najvei broj ranih humanista, gradom upravlja vijee Signoria sastavljeno od predstavnika cehova i istaknutijih trgovakih obitelji.Pokrovitelji javnih projekata su pojedinci i trgovaki cehovi.

L. Ghiberti, DonatelloMasaccioBrunelleschi

Filippo Brunelleschi, 1377.-1446.-Sudjelovao u natjeaju za vratnice krstionice-U Rimu prouavao antike spomenike-otkrio linearnu perspektivu-prvo znaajnije djelo je dovrenje kupole firentinske katedrale Santa Maria dell Fiore na kojoj je radio od 1418.-1436.g-ta se godina uzima poetkom renesanse-sistem dvostruke ljuske

1. Kupola Santa Maria dell Fiore, Firenca, 1420.-36.2. Ospedale degli Innocenti, Firenca, potk.-1420.3. stara sakristija (Segrestia vecchia), San Lorenzo , 1419.4. San Lorenzo, Firenca, 1421.5. Santo Spirito, Firenca, 1434.6. Kapela Pazzi, uz Santa Croce, Firenca , 1430.7. Santa Maria degli Angeli (uz Michelangela) , 1434.- 1437. 1. ,

, , , ,,

- 2. . , 1419.g - . - , , - , . 12 -

3. Crkva San Lorenzo, od 1421. , , - -

4. - - . - - -

5. - - - 8 - - -

6. - - - - -- - 2 -

2. -- - - -

*Palazzo Medici Riccardi , Firenza Arhitekt : Michelozzo di Bartolomeo , , , - -

*Palazzo Strozzi : , . - - - , - , - -

Leon Battista Alberti 1404.- 1472.Pie traktate o slikarstvu i skulpturi-bogate humanistike naobrazbe, za borakva u Rimu prouava ruine klasine antike-prvenstveno teoretiar; ne gradi ali se bavi izgledom i pravilima klasine umjetnosti-traktati koji se bave problemom perspektive; proporcija i posveuje ga BrunelleschijuDe Pictura, 1435./36. (posvetio Brunelleschiju) /De Statua, prije 1435. / traktatiDe Re Aedificatoria Libri Decem, 1452. /

1. Tempio Malatestiano (proelje), Rimini od 1446.2. palazzo Rucellai , Firenca 1455.3. Santa Maria Novella (proelje), Firenca, od 1458.4. San Sebastiano , Mantova , od 1460.5. San Andrea, Mantova , od 1460.1. - : 1 , 2 3 -7 -

2. ( )

3. - -

4. . -

* - - - + -

-

* 2- - . *

VENECIJA ( , , , )*Palazzo Corner-Spinelli , 1480.-1500. - - - , - - -

*Palazzo Vendramin- Callerghi , 1481.-1509. -Arhitekt: Pietro Lombardo-Tradicionalna staromodna arhitektura venecijanskog tipa

21

( ) (. , . )

(. ) . . - - , , , , ,

-

. , -

Klasina renesansaTrojica koja su obiljeila:*Leonardo da Vinci (1452.-1519.)*Michelangelo Buonarotti (1475.-1564.)*Raffael Sanzio (1483.-1520.)Rim postaje najvanije umjetniko sredite, Milano osvajaju Francuzi, Firenca nakon 1492. smrti Lorenza de Medici gubi znaajPapa Julije II 1503.-1513.

*Donato Bramante 1444.-1514. *Antonio Da Sangallo Stariji , 1453.-1543.*Michelangelo Buonarotti 1475.- 1564.*Antonio Da Sangallo Mlai *Raffael Sanzio (Rafael Santi) 1483.-1520.*Baldassare Peruzzi , 1481.-1536.*Giulio Romano 1499.- 1546.*Michele Sanmicheli 1484.- 1559.*Mauro Codussi*Jacopo Sansovino Firenza 1486.-1570. Venecija

L. DA VINCI , 1452.-1519.-U Milanu boravi od 1482.-99.-Bavi se pitanjima centralnih crkava ali na teoretskoj razini-Neke crkve uope nisu izvedive ali slue kao uzor mnogim izvedenim graevinama-Niti jedna njegova crkva nije izvedena-Njegovi su utjeu na Bramantea

*freska Posljednja veera, Sta Maria delle Grazie, 1495.-98.

. , *Santa Maria preso San Satiro 1486.-Gradi crkvu uz ranokranski martirij-Trobrodna crkva s jednobrodnim transeptom i svetitem koje minimalno izlazi iz ravne mase zida-Svetite je posluilo kao igra perspektive jer je izvedeno u reljefu sa kasetiranim bavastim svodom -> ostavlja dojam velike dubine , a u prirodi je iznimno plitko

*- . - , -

- . , 4 4 4 ( )

-

- - - - - - -

* ()-- -

- 1. / +

- - , - , - ( , )

planiranoizvedeno

- - - 4 - , - - --

- - 39

- - - -

- - - , , , , - , ,

- - ,

Palazzo dei SenatoriPalazzo NuovoPalazzo deiConservatori

- . , , , , , , , - , ..

44*Procuratie Vecchie iza 1512.-preureenje fasada palaa na Markovom trgu, uvodi motiv luno zakljuenih arkada na vie etaa. ( Ujednaen , brz ritam simetrija )

A San MarcoB Palazzo DucaleC Procuratie VecchieD CampanileE Torre dellOrologioF Piazzetta dei LeonciniG Palazzo Patriarcale H PrigioniI LoggiettaJ Biblioteca MarcianaK ZeccaL Procuratie NuoveM Giardini RealiN Ala Napoleonica

*-

FIRENZA MANIRIZAM / FIRENTINSKI MANIRISTI

*Bartolomeo Amannati 1511.-92.

*Giorigio Vasari 1511.-74

*Andrea Palladio + Ville + sakralna arhitektura

, , , , -

1. (1575)2. I (1594)3. (XIII .)4. (1376-81)5. (1550-74)

- - ,

-

-

* - - -

* -

* - . , , ,

-

* - - - - ,

*Villa rotonda Vicenza 1566.- 4

*San Giorgio Maggiore- - -, - -

*Il Redentore- 3 - - -, -

* Tempieto villa Barbaro , Maser

*

Procuratie sa Torre dellOrologio