1

بسم الله الرحمن الرحیم

2

کارگاه آموزشی پروپوزال نویسی

دکتر مسعود شهابیانبرگزار کننده: موسسه ضامن

سالمتی

معناي تحقيق

ي ک#ه چگ#ونگي: مجموع#ه مق#ررات و قواع#ديتحقي#ق ب#ه روش علم

. يافتن حقايق مربوط به يک موضوع را نشان مي دهديجستجو برا

عملتحقي#ق: ه#ائي پاس#خ آن نتيج#ه در ک#ه اس#ت منظم ب#راي ي

سواالت مندرج در موضوع تحقيق بدست خواهد آمد .

Research : systematic investigation to establish

facts

3

پژوهش؟

يک سوال علمي

نمونه

يک پاسخ علمي

جمعيت

شود؟پروپوزال تهیه چرا بايد

اعتباری یا خدماتی از جلب منابعسازمان های ذینفع؛

الزم از سازمان های کسب مجوزنظارتی؛

تمامی جنبه های در نظر گرفتن که ممکن است قبل از اجرایی

نگارش برای ما مبهم باشد.

مراحل انجام یک تحقیق علمی

انتخاب موضوعبیان مسالهمروری بر متون اهداف، فرضیات و

سواالتتبیین و تعریف متغیرهانوع و روش مطالعه جامعه پژوهش و حجم

نمونهروش نمونه گیریابزار گردآوری داده ها پایایی و روایی ابزار

گردآوری

و • ه###ا مح###دودیت مشکالت

مالحظات اخالقی•جدول گانت اجرایی•منبع نویسی•بودجه بندی•

ط#####رح تص#####ویب پژوهشی

اجراتجزیه و تحلیل داده ها نه#ایی گ#زار ش ارائ#ه

طرح

8

9

Research Stages (A Framework)

RESEARCH DESIGN

PROBLEM DEFINITION (Decision Uncertainty)

PrimaryData

SecondaryData

SAMPLE DESIGN

DATA COLLECTION

DATA ANALYSIS

Interpretation and Report Preparation

APPLICATION

10

عنوان

معیارهای انتخاب عنوان

معیارهای جنبی معیارهای اساسیعنوان

مالحظات اخالقی

با صرفه بودن

مناسبتتناس

ب زمانی

اجتناب از دوباره کاری

قابلیت اجرا

وسعت

شد ت

عدم وجود نتایج کافی

شرایط جغرافیایی

شرایط زمانی

منابع انسانی

امکانات

منابع مالی

براي اولويت بندي معيارها

(WHO)معيار مناسبت اجتناب از دوباره کاري قابليت اجرامقبوليت سياسیفايده هزينه – فوريت نياز به داده هامالحظات اخالقی

استفاده شود.زبان و در حد امکان از يک کوتاه، رسااز کلمات

ارتQاعبQد و گويQباش از اختصQارات کQه ممکن اسQت مخفQف گيج کننQده نباشQد.

باشند پرهيز شود.يعبارات مختلف

در عنوان ضرورت دارد. بيان مکان و زمان تحقيقيتوصيفدر تحقيقات

.در عنوان دقيقا" آنچه محقق بدنبال تعيين آن است بيان شود

در نظر گرفته شود.محدود شود دامنه تحقيق يسع

مطرح نمائيد.يغير سوالعنوان را

12 استفاده شود.مناسب و مطلوباز کلمات

خصوصیات یک عنوان تحقيق خوب

13

- انتخاب موضوع تحقيق 1

- بيان گزاره هاي مسئله )هدف / فرضيه / سوال ها(4

- مشخص كردن متغيرها و مقياس سنجش آنها 5

- تعيين ابزار اندازه گيري 6

- مشخص كردن جامعة مورد بررسي، نمونه و حجم نمونه 7

- انتخاب روش تحقيق8

- تنظيم و تلخيص داده ها 10- گردآوري 9

داده ها

- تحليل داده ها و نتيجه گيري11

- تدوين گزارش و اشاعة يافته ها 12

- بيان 2مسئله

- پيشينة تحقيق 3

مراحل تفضيلي اجراي طرح تحقيق علمي

ک طرح ين و اجراي يمراحل تدوپژوهشي

انتخاب قيموضوع تحق

ي يشناساان مسئلهيو ب

هاي مسئله گزارهها ان آنيو نحوه ب

ن وين مرحلQQه در تQدوياولک طQرح پژوهشQي يQاجQراياست.

عرضQQه شQQواهدي دال بQQر وجQQQود مسQQQئله توسQQQط

باشد پژوهشگر مي

ک مطالعQQه يQQهQQاي بخشان کلي، يQQQک بيQQQحQQQاوي

ت مسQQQQQQQQQQQQQQئله و ياهمهQQاي خQQاص مسQQئله گزاره

ق استيتحق

شرايط انتخاب موضو

ع

اهميت و اولويت4

توانايي پژوهشگر5

منابع مادي6

منابع اطالعاتي7

به صرفه بودن8

پژوهش پذير بودن3

بديع بودن2

عالقة پژوهشگر1

تدوين موضوع شرايطتحقيق

موضوع به صورت يك جمله مثبت خبري؛

عدم استفاده از كلمات زائدي بدون نقش و باري در تحقيق؛

آزمون پذير مطرح شدن موضوع؛

ريشه داشتن در علم مربوطه؛

)ماهيتي/زماني/مكاني/جامعه آماري(محدود بودن موضوع تحقيق

منابع و مراجع موجود براي

انتخاب موضوع تحقيق . استفاده از تجارب شخصي و فردي محقق؛1

. استنتاج از نظريه ها و فرضيات موجود و مطرح؛2

. استفاده از متون مربوط به موضوع تحقيق؛3

ارتباط بین عنوان ، بررسی متون و بیان مساله

عنوان

بررسی متون بیان مساله

20

بیان مساله

21

22

چرا به بیان مسئله نیاز داریم؟

به خ#ود و خوانن#ده تحقی#ق نش#ان دهیم ک#ه چ#را تحقی#ق م#ان مهم است؟

.ابعاد تحقیق را روشن کنیم

خاله#ای علمی موج#ود در آن زمین#ه را پ#ر رن#گ نم#ودن و هنرمندان#ه نش#ان

ه#ای مو#ج#ود می# توان#د ده#یم ک#ه #نت#ا#ی#ج ت#حقی#ق م#ان# چ#گ#ون#ه در #پاس#خ ب#ه #خال#

موثر باشد.

.کلم#ات و واژه ه#ای تخصص#ی و ی#ا خ#اص در تحقی#ق خ#ود را بی#ان نماییم

23

بيان مساله تحقيق

اطالعات زمينه اي توصيف دقيق مسأله

نحوه بروز يا وقوع - وسعت و شدت - عوامل دخيل در بروز مسأله - نحوه برخورد فعلي با مشكل -

فوايد پژوهش چه نتايجي از حل مشكل انتظار مي رود.-

24

(1خصوصیات بیان مساله )

25

ک#ه ش#ود بی#ان می گ#اه ب#ودن، مفی#د و مختص#ر و کوت#اه

کلم#ه باش#د؛ اگرچ#ه واقع#ا نوش#تن بی#ان مس#اله 700ح#داکثر

غ#یر � تقریب#ا موض#وعات از بس#یاری ب#رای ان#دازه این در

ممکن است.

همبس#تگی و انس#جام مط#الب در بی#ان مس#اله بس#یار مهم

بین منطقی ارتب#اط وج#ود ع#دم و گ#ویی پراکن#ده اس#ت.

قس#مت ه#ای مختل#ف بی#ان مس#اله ام#ری بس#یار رایج اس#ت.

کQافی انسQجام کQه نمQود بیQان تQوان می زمQانی

یQک حQتی جابجQایی یQا و حQذف کQه دارد وجQود

پاراگراف باعث دشوار شدن درک مطالب شود.

26

(2خصوصیات بیان مساله )

بی#ان مس#اله خ#وب از ی#ک ک#ل ش#روع ش#ده و ب#ه ت#دریج ب#ه •

ج#ذابیت ب#اعث ک#ل ی#ک از ش#روع پ#ردازد. می جزئی#ات

و جلب بهتر توجه می شود.بیشتر متن

اس#تفاده از من#ابع و مس#تندات بای#د در راس#تای تب#یین به#تر و •

ب#رای نش#ان دادن اهمیت ک#ار باش#د و دقیق#تر موض#وع و

نش#ان ده#د ک#ه موض#وع م#ورد پ#ژوهش چ#ه خال علمی را پ#ر

نمی ش#ود. توص#یه من#ابع از زی#اد اس#تفاده نم#ود. خواه#د

همچ#نین انش#ای روان بی#ان مس#اله نبای#د تحت ت#اثیر من#ابع

ق#رار گرفت#ه و ب#ه نظ#ر برس#د ک#ه متن دارای گسس#ت ه#ای

معنایی و انشایی است.

(3خصوصیات بیان مساله )

27

بای#د کلم#ات و مص#ادیق جدی#دی ک#ه در منش#ور تحقی#ق � حتم#ا

� زی#اد م#ورد اس#تفاده ق#رار می گ#یرد و ی#ا کلم#اتی ک#ه اختصاص#ا

ش#ما ب#رای تحقی#ق خ#ود س#اخته ای#د را در بی#ان مس#اله وارد

نمایید.

دقی#ق و روش#ن بای#د مس#اله بی#ان آخ#ر هQدف پاراگراف

تحقی#ق را بی#ان نمای#د. البت#ه ممکن اس#ت عQالی و نهQایی

این پ#اراگراف ش#باهت زی#ادی ب#ا ه#دف ک#اربردی تحقی#ق بیاب#د

ک#ه ای#رادی ن#دارد ولی ش#ما در این پ#اراگراف فض#ای بیش#تری

داری#د ت#ا ه#دف را در ق#الب عب#ارات و جمالت مبس#وط ت#ری

بیان نمایید.

در بیان مساله نباید:

28

.فرافک#نی زی#اد و ادعاه#ای ب#زرگ داش#ته باشید

به ش#کل تمس#خرآمیزی نت#ایج تحقیق#ات دیگ#ران را

زیر سوال ببرید.

ردی##ف را علمی عب##ارات و جمالت از ساالدی

نمایید.

.از نت#ایج و نوش#ته ه#ای دیگ#ران ک#پی ب#رداری نمایید

ي وا

حتم

ن بيا

لهسأ

م

مقدمه1.

ويژگي هاي مسأله2.

ابعاد يا گستردگي مسأله3.

محيط مسأله4.

عوامل احتمالي بروز 5.

مسأله

نتايج حل مسأله6.

اهميت و ضرورت حل 7.

مسأله

پيامدهاي ناشي از عدم 8.

حل مسأله

چگونگي حل مسأله9.

بیان مسأله زمانی کامل است که به سؤاالت زیر پاسخ دهد:

. موضوع چیست و چه چیز باید مطالعه 1شود؟

) تعریف موضوع، اطالعات، میزان و شدت مشکل، پیامدهای آن(

. علت انتخاب موضوع چیست؟ ) اهمیت و 2ضرورت (

. نتایج آن چه فایده ای دارد؟ )فواید(3. چه اطالعاتی هم اکنون در دسترس 4

است؟ )چه مطالعاتی انجام شده است( . در صورتی که مطالعه مشابه ای انجام 5

شده است چرا شما می خواهید تکرار کنید؟

30

تجزيه و تحليل مساله

31

شناسQQايي عوامQQل روش ه##اي نم##وداري •

عبارتند از:ايجاد كننده مسأله

ت يشبكه عل –

نمودار استخوان ماهي –

نمودار شش كلمه اي –

شش کلمه استفهام

؟ که who?؟ کي when ?؟ کجا

where?

؟ چگونهHow?

؟ چيwhat?؟ چرا why?

32

نقش دوره تکميلي در

ارتقاء کيفي کارکنان

آموزش زمان

نفراگيرا

قهري

ط

سري

تدت

ناکا

ما

ي

شوز

مآ

مدرسين

آموزش مدت

تنا

کاما

ي

هفا

ر

خوابگاه تغذيه فوق برنامه

....

سن جنس

رسته شغل

تحصيال

ت....

سخنراني بحث

گروهي نمايش

...

کالسها سمعي و

بصريجزوات

....

مکان

شوز

آم

33

ساکني

ن

ساکني

ن

امکاناترفاهي

امکاناترفاهي

تغذيه نحوهتغذيه نحوه

عوامل جمعيتشناسي

عوامل جمعيتشناسي

مسافتتا

دانشگاه

مسافتتا

دانشگاه

نوع مديريتنوع

مديريت

رضايت از

خوابگاه دانشجو

يي

34

ل موضوعيه و تحلينمودار تجز)شبکه عليت(

ل موضوعيه و تحلينمودار تجز)شبکه عليت(

معلول

علتعلت

علت

علت

علت

علت فرعي

علت فرعي

علت فرعي

35

37

38

پژوهش بنیادی یا کاربردی

تفاوت تحقيق بنيادي و کاربردي

تفاوت تحقيق بنيادي و كاربردي

متغیر ها

41

متغیرآماری

ی#ا ص#فت م#ورد مطالع#ه ک#ه از ه#ر وی#ژگی را کن#د می تغی#یر دیگ#ر ف#رد ب#ه ف#رد ی#ک

متغیر آماری گویند.

مق#دار ی#ا ان#دازه متغ#یر مش#اهده ی#ا داده: را مشاهده یا داده می نامند.

کیفی ، کمیانواع متغیرها:

42

:انواع مقیاس ها

اس##می ب##رای :مقی##اس تنه##ا مقی##اس این شناس#ایی اف#راد ی#ا مک#ان ه#ا ب#ه ک#ار می رود و دو در را ه#ا وی#ژگی ی#ا ،موض#وعات اف#راد مقول#ه ی#ا بیش#تر طبق#ه بن#دی می کن#د و اعض#ای

هر طبقه صفات مشترک دارند.

ترتی#بی: بی#ان مقی#اس را برت#ری مقی#اس این دار درج#ه براس#اس را وموض#وعات ک#رده ب#ودن ی#ا نب#ودن ص#فت م#ورد نظ#ر ان#دازه گ#یری

می کند.از باالترین تا پایین ترین.

43

:وی#ژگی ه#ایی ش#بیه مقی#اس ه#ای ایمقی#اس فاص#لهاس#می و ترتی#بی دارد، فواص#ل از پیش تع#یین ش#ده

اند.دراین مقیاس صفر مطلق وجود ندارد.

مقی#اس مقی#اس ت#رین دقی#ق نس#بتی:ب#االترین را ه##ا مقی##اس س##ایر است.خصوص##یات برخ#وردار ن#یز مطل#ق ص#فر از و داراس#ت

است.

44

45

بررسی متون

مزایای بررسی متون....

جلوگیری از دوباره کاری دستیابی به یافته های

دیگران آشنایی با روش کار

دیگران تامین دالئل علمی جهت

مطالعه فوق

منابع اطالعاتی

47

: منابع منتشر شده- منابع غیر مرجع 1- منابع مرجع )در کتابخانه موجودند(2

ادواری )بطور دوره ای ماه به ماه)..... غیر ادواری )یکبار چاپ شده و در

TEXTچاپ بعدی تجدید نظر می شود(BOOK

: منابع منتشر نشده- نتیجه پایان نامه ها 1- عقاید صاحب نظران2

منابع مفید برای بررسی متون

- کتب موجود در کتابخانه 1

2 -INDEX مربوط به نشریات یا کتابشناسی

- چکیده ها و خال صه ها 3

MEDLINE و SID- دیتا بانکهای فارسی یا انگلیسی مانند 4

- فهرست منابع انتهای کتب یا مقاالت 5

- پایان نامه ها و منابع آن 6

- روزنامه ها و مجالت غیر علمی7

منابع مورد استفاده می توانند:

- گزارشات سازمانها و آمارهای مربوطه8

- آمارهای ملی ،مملکتی ،منطقه ای9

- نظریات متخصصین 10

WHO-UNICEF- آژانسهای معتبر 11

فواید بررسی متون

انتخاب عنوان مناسب

بیان مسئله و تأمین دالئل آن

آمار و ارقام پشتیبانی از ضرورت تحقیق

بیان پیشینه قبلی مطالعه و خالء موجود

شناسایی روش و طرح مناسب برای تحقیق

انتخاب روش و ابزار گرد آوری اطالعات

شناخت متغیرهای موثر در مطالعه و نقش آنها

و نحوه کنترل

تعاریف نظری و عملی برای واژه ها

تعیین حجم نمونه

استفاده از روشهای آماری مناسب

روشهای اجرایی

گزارش نویسی

ادامه فواید بررسی متون

اولیه: مطالعات

:توصیفیDescriptive

:تحلیلیAnalytic

:مطالعات ثانویه

:روایتیNarrative

نظام مند :systematic

52

53

متدولوژی

( گزارش موردي بيمارCase Report)

( سری هاي بيمارانCase Series)

( مطالعه هاي مقطعيCross Sectional Studies)

( مطالعه هاي اكولوژيكEcologic Studies)

( مطالعه هاي مورد شاهديCase Control Studies)

( مطالعه هاي هم گروهيCohort Studies)

( مطالعه هاي تجربيExperimental Studies)

( مطالعه هاي شبه تجربيQuasi-Experimental Studies)

( كارآزمايي هاي بالينيClinical Trials)

( كارآزمايي هاي جامعه ايCommunity Trials)

انواع مطالعات

54

55

مطالعه مورد شاهدي: •

مطالعه كوهورت:•

(exposure)مواجهه

(exposure)مواجهه

(outcome)پیامد

(outcome)پیامد

56

مطالعات مورد شاهدي

57

هیوگرمهمطالعات

58

طرح کلی کارآزمایی بالینی

SP

ECStudy

Group

Outcome

NoOutcome

SP = Study PopulationEC = Eligibility Criteria

R = Randomize interventionT = Elapsed time

TR

Intervention

NoIntervention

59

60

اهداف و فرضیات

انواع اهداف هدف کلی نش#ان می ده#د ک#ه در انته#ای تحقی#ق ب#ه چ#ه نقط#ه ای

خ#و#اه#یم #رس#ید.# ب#رای# آنک#ه غ#ایت# و انته#ای #تحقی#ق خ#و#د #را نش#ان د#هیم#

با#ی#د ه#دف کلی #تحق#ی#ق خ#ود را ب#ه گ#ون#ه ای #بنویس#یم ک#ه قاب#ل س#نجش

و ارزیابی باشد.

.اه#داف ج#زیی مراح#ل رس#یدن ب#ه ه#دف کلی را نش#ان می دهد

هدف ک#اربردی ب#ر خالف اه#داف قبلی خیلی دقی#ق و قاب#ل س#نجش

ن#یست و س#عی می# کند جنب#ه های# کا#ربرد#ی موضوع را# نشان دهد

اه#داف ف#رعی س#عی می کن#د نت#ایج جن#بی قاب#ل توج#ه را نش#ان ده#د

� نتای#ج تحقیق# در زیر #گروهها #را تشری#ح می کن#د 61و #معموال#

هدف کلی

� تک#رار آن می هدف کلی بس#یار ش#بیه ب#ه عن#وان و گ#اه دقیق#ا

نی#از ص#ورت در کلی ه#دف در بیش#تر جزئی#ات بی#ان باش#د.

توصیه می گردد.

� ه#دف کلی و بعض#ی اف#راد ص#احب نظ#ر اص#رار دارن#د ک#ه حتم#ا

ی#ا و ”تع#یین“ مانن#د قاب#ل س#نجش کلم#ات ب#ا اه#داف ج#زیی

تحقی#ق عن#وان درب#اره م#ورد این ش#ود. ش#روع ”مقایس#ه“

الزامی نیست.

همچ#نین ض#رورت بی#ان زم#ان و مک#ان تحقی#ق در ه#دف کلی

بیشتر از عنوان است

62

اهداف جزیی

مراح#ل رس#یدن ب#ه ه#دف کلی را روش#ن می کنن#د. یع#نی بی#ان

می کن#د ک#ه چ#ه ق#دمهایی بای#د برداش#ته ش#ود ت#ا ب#ه ه#دف

کلی برسیم.

بی#ان ق#درت ب#ا علمی بین س#واد رابط#ه تع#یین کلی: هدف

دی#دگاه از س#بزوار پزش#کی عل#وم دانش#گاه در مدرس#ان

1391دانشجویان در سال

اهداف جزیی

تعیین سواد علمی مدرسان از نظر دانشجویان

تعیین قدرت بیان مدرسان از دیدگاه دانشجویان

بی#ان مدرس#ان از دی#دگاه ارتب#اط بین س#واد و ق#درت تع#یین

دانشجویان

63

هدف کاربردی

چه فواید مفیدی به صورت

مستقیم از انتشار نتایج این

پروپوزال به دست می آید؟64

اهداف فرعی

تقس#یم اه#داف کلی ب#ه جزئی#ات بیش#تر، مثال

در سن های مختلف، در جنس های مختلف

ی#ا ج#داول هم#ان ف#رعی اه#داف در حقیقت

نموداره#ایی هس#تند ک#ه ق#رار اس#ت در متن

مقاله نهایی یا پایان نامه منتشر شوند65

سواالت و فرضیات پژوهش

ب#ه اه#داف سواالت: ب#رای رس#یدن پرسش#هایی هس#تند ک#ه

باید پاسخ داده شوند.

پیش فرض#هایی ک#ه می ت#وان ب#رای ارتب#اط بین فرض#یات:

متغیرها متصور بود.

66

انواع فرضیات

ک#ه ه#ر گون#ه ارتب#اط بین فرضQیه صQفر یQا فرضQیه خنQثی

عالمت ب#ا و کن#د می رد را می H0متغیره#ا داده نم#ایش

شود.

رابطه ای بین مصرف غذاهای آماده و خطر ابتال به سکته

قلبی وجود ندارد

ک#ه ارتب#اط بین متغیره#ا را تایی#د می کن#د و ب#ا فرضQیه مقابQل

نم#ایش داده می ش#ود. این فرض#یه ممکن اس#ت HAعالمت

مصQرف دو دامن#ه باش#د و جهت خاص#ی را دنب#ال نکن#د :

غQذاهای آمQاده بQا خطQر ابتال بQه سQکته قلQبی رابطQه

دارد

یا ممکن است یک دامنه باشد و جهت ارتباط را نیز تعیین کند

مصرف غذاهای آماده خطر ابتال به سکته قلبی را افزایش

می دهد

67

شیوه نگارش فرضیات و سواالت

ب#ه ش#بیه بس#یار س#واالت و فرض#یات متن کلی ص#ورت به

اس#ت. ج#زیی نQیز اه#داف و سQواالت فرضQیات تعQداد

برابر تعداد اهداف جزیی خواهد بود.

به ص#ورت کلی ب#رای اه#داف ج#زیی توص#یفی س#وال و ب#رای

مش#خص بی#ان ش#ود.. می نوش#ته فرض#یه تحلیلی اه#داف

فرض#یه مقاب#ل ب#اعث س#وگیری نخواه#د ش#د چ#را ک#ه ع#دم بی#ان

آنچ#ه ک#ه محق#ق فک#ر می کن#د درس#ت اس#ت م#انع اعم#ال نظ#ر

ب#ه بای#د س#وگیری خط#ر ک#اهش ب#رای ش#د. نخواه#د وی

متدلوژي تحقیق دقت شود.

68

69

روش اجرای طرح

تعیین فعالیتهای

مهم تحقیق نم#ودن لیس#ت زمانبن#دی ج#دول ت#دوین در ق#دم اولین

فعالیتهای مختلفی است که باید در تحقیق انجام شوند.

در مرحل#ه بع#د بای#د تع#یین گ#ردد ک#ه ه#ر فع#الیت چ#ه م#یزان

زم#ان خواه#د ب#رد و ک#دام فع#الیت می توان#د م#وازی و ک#دام

فع#الیت می توان#د ب#ه ص#ورت س#ری انج#ام ش#ود. ب#ه عن#وان

ت#ا رایان#ه ب#ه آوری اطالع#ات و ورود اطالع#ات مث#ال جم#ع

ح#دود زی#ادی می توانن#د م#وازی و همزم#ان انج#ام ش#وند ولی

تجزی#ه و تحلی#ل اطالع#ات ی#ک فع#الیت س#ری اس#ت و بای#د بع#د

از اتمام دو فعالیت قبلی صورت پذیرد.

شیوه مرتب نمودن

فعالیتها استفاده از جدولGanttبرای طرحهای ساده :

اس#تفاده از نم#ودارPERT ب#رای پ#روژه ه#ای بس#یار :

س#نگین و پیچی#ده ک#ه اف#راد ب#ا تخصص#های مختل#ف بای#د

با هم کار نموده و پروژه را جلو ببرند

نمونه ای از جدول

ماه گانت5

ماه 4

ماه 3

ماه 2

1ماه مدت زمان پیش بینی

شده

فعالیت

1 تکمیل نمودن پروپزال

1 فراهم نمودن مقدمات کار

2 جمع آوری اطالعات

1 ورود اطالعات به رایانه

1 آنالیز آماری

2 نوشتن گزارش

73

هزینه ها

دسته بندی هزینه های

تحقیقهزینه های پرسنلی

هزینه های خرید خدمات

هزینه های تجهیزاتی

هزینه های مواد و وسایل مصرفی

هزینه های مسافرتها

هزینه متفرقه

شیوه نگارش

هزینه ها .برای ه#ر دس#ته از هزین#ه ه#ا بای#د ج#دول جداگان#ه ای نوشت

با توج#ه ب#ه ق#وانین و مق#ررات موسس#ه حم#ایت کنن#ده م#الی

باید هزینه ها را تدوین نمود.

اگ#ر ب#ه ه#ر ش#کل س#عی ب#ر ک#اهش هزین#ه ه#ای تحقی#ق اس#ت

به#تر ا#س#ت اب#ت#دا ب#ه ص#و#رت #واقعی هزین#ه ه#ا# نو#ش#ته ش#ود و

ب#ع#د# بی#ا#ن# ش#ود# ب#ه #چ#ه# د#لی#ل# قس#مت#ی# از# ه#زین#ه# ه#ا ب#ه ر#وش#ه#ای

جایگ#زین# پو#شش دا#ده خو#اهد شد.

های پرسنلیهزینه.باید ساعت کاری هر فرد مشخص گردد

باید حق الزحمه ساعتی هر فرد تبیین گردد

حق الزحمQه سQاعتی هQر فQرد معمQوال� متناسQب بQا مQدرک •

و نQوع کQار )تخصصQی، نیمQه تخصصQی و غQیر تخصصQی(

مQادی کننQده حمQایت موسسQه مقQررات و قQوانین و

تعیین می شود.

در • علمی هQیئت اعضQای بQرای التحقیQق حQق معمQوال�

دو بنQد اول فیش حقQوقی 1:60دانشQگاههای کشQور،

در نظر گرفته می شود

خرید خدمت کاره#ای آزمایش#ات، انج#ام تحقیق#ات، از بس#یاری در

ک#امپیوتری و ح#تی آن#الیز آم#اری ممکن اس#ت ب#ه ش#کل

خری#د خ#دمت ص#ورت گ#یرد و موسس#ات و ش#رکتهایی در

قبال دریافت وجه این خدمات را ارایه دهند.

این نبای#د در ص#ورت خری#د خ#دمت، ک#ه اس#ت طبیعی

موارد در قسمت هزینه های پرسنلی نیز آورده شوند.

هزینه های تجهیزاتی از اعم تجه#یزاتی خری#د ب#ه نی#از اس#ت ممکن تحقی#ق انج#ام برای

آزمایش#گاهی، ک#امپیوتر#ی، و پش#تیبانی #باش#د ک#ه با#ی#د #در ج#د#ولی مج#زا

نوشته شوند.

کیته#ای مانن#د مص#رفی م#واد اس#ت الزم م#وارد بعض#ی در البت#ه

م#وارد بعض#ی در# و ش#ود آورده# جد#اگان#ه ج#دولی در# آزما#یش#گاهی

جزیی از جدول تجهیزاتی است.

به ص#ورت ی#ک اص#ل کلی در ص#ورت خری#د دس#تگاهها و وس#ایل غ#یر

م#ص#رفی،# #بع#د ا#ز# اتم#ام# ت#حقی#ق م#ا#لکی#ت ا#ین #وس#ایل #ب#ا س#ا#زما#ن حم#ایت

کن#نده ا#ست# #مگر #آنکه# در م#تن# قرار#داد# #چیز د#یگ#ری نوش#ته شود#.

هامسافرت مس#افرتها ب#ه داخ#ل ش#هری و بین ش#هری تقس#یم � معم#وال

می شوند.

البت#ه ب#رای بعض#ی طرحه#ا در این قس#مت ممکن اس#ت

� ش#رکت در کنف#رانس هزین#ه ی#ک س#فر خ#ارجی ب#رای مثال

بین المللی برای ارایه نتایج نیز آورده شود.

تع#داد مس#افرتها در هزین#ه متوس#ط آنه#ا ض#رب � معم#وال

می شود.

هزینه های متفرقه هزین#ه ه#ای مرب#وط و نوش#ت اب#زار، پس#ت، تلفن و � معم#وال

چیزهایی از این دست در این قسمت نوشته می شود.

بای#د در این قس#مت مالی#ات ط#رح نوش#ته ش#ده و ب#ه ک#ل

بودجه طرح اضافه شود

متناس#ب ب#ا ک#ل بودج#ه تحقی#ق هزین#ه مختص#ری ن#یز � معم#وال

تحت عنوان غیر قابل پیش بینی نوشته شود.

81

اخالق در پژوهش

Ê«ÔyYcZ uÔ»�cZuÔ»�Ê«ÔyYÄ]ļn»�| Y«�Á¶¼ ·YÂf {� �ÊËZÅ©Ô Y�

Ê»{Â�ÄÄ] À»� �É Ì³Âm�Y�½Z°»YÁ]� �\ Ì M�Ä]½Y´Ë{�|ËZ]{»�ÄmÂeY«� �{̳�cZuÔ»�Ê«ÔyYY�[ Zzf¿Y »� �

ª ̬veZ£M�ÁZe¾f ¿�Y³� � �ª ̬veÄ»Y{YÊ»| ]ZË

چرا اخالق در پژوهش؟؟؟؟

چنQد 1 مQرگ و تيفQوس واکسQن آزمQايش تجربQه .

هQزار نفQر در اردوگاههQای آلمانهQا در سQال هQای

5-1943

40. تزريQق خQون آلQوده در مؤسسQه روبQرت کخ بQه 2

نفر برای بررسی آن

. انتقQال پشQه هQای انوفQل از مردابهQا بQه اردوگاههQا 3

برای درک نحوه انتقال بيماری ماالريا

. وارد کQردن سQنگ و شيشQه بQه زخمهQا و جراحQات 4

در اثQر سQولفوناميد بررسQی بQرای ايجQاد شQده

رفع عفونت

اثQرات 5 بررسQی بQرای دوقلوهQا از بسQياری مQرگ .

ژنتيک

بQرای کشQف واکسQن شQيگال و 6 آمريکQايی هQا . تالش

استفاده از آن در افراد عقب افتاده

مQرگ 7 مQورد 700. در هQا ژاپQنی تالش بQرای ژاپQنی

شناخت بيماری طاعون

8( تاسQQQکجی بررسQQQی .Tuskegee روی بQQQر )

سياهپوستان در مورد سير سيفليس

افشای فعاليتهای غيراخالقی پزشکان نازی در پايان

جنگ جهانی دوم منشأ پيدايش قانون نورنبرگ شد

و گردهمايی های بعدی زير تصويب سلسله قوانينی

: را به همراه داشت

بند10 در 1947قانون نورنبرگ در سال

بند32 در 1964بيانيه هلسينگی در سال

ازمانهایQس المللی بين شQورای راهنمQای

( پزشQکی در ciomsعلQوم در 1982( 21

راهنمای اصلی

2000اصالحيه اونيبورگ در سال

2002بازنگری ژنو در سال

: اصول اخالقی تحقيقات

کس#ب رض#ايتنامه آگاهان#ه و درک احQترام بQه افQراد : 1.

م#ورد از ه#دف و م#اهيت، خط#رات، من#افع و ديگ#ر راهه#ای

درمان

تع#ادل بين من#افع و مض#ار احتم#الی ب#رای سود بخشQی : 2.

افراد مورد مطالعه

.3 : انصQاف و اف#راد عدالت از ب#رداری به#ره ع#دم

محروم و عدم محروميت از سود بردن

عمده ترين نکات اخالقی در يک : پژوهش

انتخاب موضوع تحقيق1.

بيان مسأله2.

بازنگری مدارک موجود3.

ارائه هدفها و فرضيات4.

تهيه طرح و روش شناسی )متدولوژی( تحقيق5.

آماده کردن زمينه اجرائی تحقيق6.

انتخاب نيروی انسانی و نيز مشاوران7.

مديريت، نظارت و ارزشيابی طرح8.

جمع آوری و تجزيه و تحليل دستاوردها9.استفاده از نتايج و توزيع آنها10.

: عناصر اصلی بررسی اخالقی

مبانی علمی1.

محقق2.

شرکت کنندگان3.

وظايف اصلی کميته های : اخالق

Protection

مح#افظت از حق#وق، رف#اه و س#المت داوطلب#ان انس#انی از

هر گونه خطر روحی يا روانی طی مراحل مختلف تحقيق

محافظت از حقوق مشروع محققين در انجام پژوهش

مح#افظت از اعتب#ار دانش#گاه/بيمارس#تان مح#ل پ#ژوهش ي#ا

حاميان مالی پروژه

Advice

ممکن ک#ه م#واردی در الزم راهنم#ايی و مش#اوره ارائ#ه

ب#ا وس#يعتر جامع#ه ي#ا کنن#دگان ش#رکت ب#رای پ#روژه اس#ت

خطرات يا تهاجماتی همراه باشد.

وظايف اصلی کميته های : اخالق

Education

اف#زايش دانش و آگ#اهی ه#ا در م#ورد مس#ائل اخالقی وقوانين و راهکارها

Research Quality

از بايس#تی پ#روژه پ#ژوهش، ي#ک ب#ودن اخالقی ب#رای لحاظ علمی قابل پذيرش باشد.

Conciliation

رف#ع اختالف#ات و ايج#اد وف#اق م#ابين محققين و ش#رکت کنندگان

: بررسی اخالقی شرکت کنندگان

آي#ا نح#وه جم#ع آوری نمون#ه ه#ا ي#ا جلب ش#رکت کنن#دگان

منصفانه بوده است.

آي#ا حق#وق گروهه#ای آس#يب پ#ذير م#ورد توج#ه وي#ژه ق#رار

گرفته است.

نس#بت فواي#د ب#القوه پ#ژوهش ب#ا خط#رات آن معق#ول بنظ#ر

می رسد.

لح#اظ آگاهان#ه و داوطلبان#ه رض#ايت اس#تانداردهای آي#ا

شده است.

و اطالع#ات مان#دن محرمان#ه م#ورد در الزم مح#افظت

حفظ رازداری صورت خواهد گرفت.

92

محدودیتهای تحقیق

محدوديت هاي تحقيق

مح##دوديت ه##اي تحقي##ق آن دس##ته از ع##واملي

هس##تند ك##ه در مس##يرجمع آوري اطالع##ات و

كسب نتايج مطلوب مانع ايجاد مي كند.

محدوديت هاي در اختيار محقق •

محدوديت هاي خارج از اختيار تحقيق •

94

ابزار اندازه گیری

گيري در ابزار اندازهتحقيق

پرسشنامه

مصاحبه

مشاهده

پرسشنامهQuestionnaire

مشاهدهمصاحبه

پرسشنامه بررسي

مدارك و اسناد

روشهاي گردآوري اطالعات

پرسشنامه

مجمQوعهتعريQف: پرسشQنامه از اي

بQQا سوال دهنQQده پاسQQخ کQQه هاسQQت آن ارائQه مالحظQه را الزم پاسQخ هQا

تنظيم کند. مي کلي اصQQQQQQول و پرسشQQنامه: اهQQQداف داراي

بQراي سQوال بQودن جQذاب تحقيQق, هاي پاسQخگو, کوتQاه و حQاوي کليQه اطالعQات

مورد نياز تحقيق

پرسشنامه

از اسQQت مجمQQوعه اي پرسشQQنامه

بQر مبتQني غالبQا� و كتQبي سQئواالت

پاسQخ دهنQده كQه گزينه هQاي مشQخص

جوابهاي خود را بر آن درج مي كند.

موارد استفادهمصQاحبه يQا مشQاهده راه از كQه مQواردي در را نيQاز مQورد اطالعQات و حقQايق نتQوانيم اگQر هم اطالعQاتي بدسQت يQا و آوريم بدسQت جانبQه همQه و وسQيع و پردامنQه باشQد آمQدني قQرار اسQتفاده مQورد زمQاني يQا و نباشQند مي گQيرد كQه منQابع الزم بQراي كسQب اطالعQات از باشQيم نQاگزير مQا و نباشQند دسQترس در طريQق پرسQش از افQراد بصQير در آن راه گQام

برداريم. بكQار مي مQوردي در پرسشQنامه رود همچQنين

مQورد در را جمعي نظQر بخواهQد محقQق كQه مسQأله اي بدسQت آورد. طQرز تلقي مQردم را از

اي را جسQتجو كنQد، از يQك مسQأله بدانQد، فلسQفهبQه امQري ديQدگاه مثبت و منفي مQردم نسQبت

سر در آورد.

مزاياي پرسشنامه آن دامنQه و سQئواالت تعQداد نظQر از

بQQه انعطاف نسQQبت بيشQQتري پQQذيري مصاحبه دارد.

يعQروه وسQا گQق آن بQل از طريQتري در داختQوان تمQاس گQرفت و و خQارج جامعQه مي

را اعتمQادتري قابQل و وسQيع اطالعQات توان بدست آورد. مي

و سQادگي پQايين، هزينQه عمQل، سرعت بQراي سQياالت هماننQدي اجQرا، آسQاني

مشQQخص مQQرز همQQه، و حQQد بQQودن تر و مطQالب اسQتخراج آسQاني سQئواالت،

مي آن بQاعث اين ارزيQابي از كQه شQود شيوه بيشتر استفاده شود.

هاي پرسشنامه محدوديت

انQدم امكQئوال, عQر سQودن هQق بQمطل

بين رواني رابطQQه عQQدم توضQQيح،

پرسشگر و پاسخگو.

هQمحافظ بQر پاسQخ ها بQودن مبتQني

كاري، راز داري

پرسشنامه

حضوري

پستي

الکترونيکي

104

105

با آرزوی موفقیت و

شادی