9. TÜRKİYE’NİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ VE NÜFUS HAREKETLERİ

Konular

• TÜRKİYE'DE NÜFUSUN TARİHSEL GELİŞİMİ

• Türkiye'de Nüfus Sayımları

• Türkiye'de Nüfusun Yıllara Göre Değişimi

• Türkiye'de Nüfusun Artışı ve Nedenleri

TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ

• Nüfus miktarı kadar önem taşıyan bir başka kriter de nüfusun yaş yapısıdır. Çünkü, yaş gruplarınüfusun genel yapısı ve doğurganlık oranı hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar. Ayrıca iş, eğitim, sağlık vb. ihtiyaçların belirlenmesinde ve geleceğe yönelik planlamanın yapılabilmesinde önemli rol oynar.

Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı

• Nüfusumuzun en önemli özeliği genç ve dinamik yapı göstermesidir. Toplam nüfus içinde 0 - 25 yaş grubu nüfusun % 49' unu oluşturur.

Türkiye’nin Nüfus Piramidi: Soruları cevaplandırınız

Piramidin geniş tabanlı bir üçgene benzemesinin nedenleri nelerdir?Hangi yaş grubu daha fazladır?Genç nüfus (15-35) miktarı yaklaşık ne ka-dardır?Tabanının giderek daralmasından nasıl birsonuç çıkarabiliriz?Nüfusun yaş yapısına bakarak olumlu ve olumsuz yönlerini belirtiniz.Nüfus piramidine bakarak ülkemiz nüfus özelliklerine göre hangi ülke grubuna girmektedir?

• Yukarıda görüldüğü gibi ülkemizin nüfus piramidi, doğum oranları hızla azalan ve gelişmekte olan ülkelerin nüfus piramitlerine benzemektedir.

Şehir Kadın-Erkek Nüfusu

Kır Kadın-Erkek Nüfusu

Okuma Yazma Oranı

1927 ve 2000 yıllarında cinsiyetlere göre okuryazarlık oranınıkarşılaştırınız.Türkiye'nin 1927-2000 yıllarında kadın ve erkek nüfusu arasın-daki okuma ve yazma artış oranını karşılaştırınız.Ülkemizde okuma yazma oranı kadınlarda neden düşüktür?Bu oranın yükseltilmesi için neler yapılabilir?

Türkiye'nin Kır ve Kent Nüfusu• Bir ülkenin kır ve kentlerinde bulunan nüfus miktarları, o ülkenin

ekonomik ve sosyal yapısını yansıtan önemli göstergelerden biridir.

• Gelişmiş ülkelerde kır nüfus oranı toplam nüfusun % 10'u geçmemektedir. Ülkemizde nüfusu 10.000'in altında bulunan yerleşmelerde yaşayan nüfusa "kırsal nüfus" adını veriyoruz. Kırsal nüfusun geçimi önemli ölçüde tarıma ve hayvancılığa dayanmaktadır.

• Cumhuriyetin ilk yılların da kırsal nüfus, toplam nüfusumuzun büyük kısmını oluşturuyordu. 1927'de ülkemiz nüfusunun % 83,8'i kır, %16,2'si şehir yerleşmelerinde yaşıyordu.

• Kırsal nüfusun bu miktarının fazlalığı, etkisini giderek kaybetmesine rağmen 1970'li yılların sonlarına kadar devam etmiştir, ilk olarak 1980 yılında ülkemizde yapılan nüfus sayımında şehir nüfusu, kır nüfusundan daha yüksek sayıya ulaşmıştır.

ŞEHİR KÖY NÜFUSLARI

YILLAR TOPLAM ŞEHİR KÖY

1927 13 648 270 3 305 879 10 342 391

1935 16 158 018 3 802 642 12 355 376

1940 17 820 950 4 346 249 13 474 701

1945 18 790 174 4 687 102 14 103 072

1950 20 947 188 5 244 337 15 702 851

1955 24 064 763 6 927 343 17 137 420

1960 27 754 820 8 859 731 18 895 089

1965 31 391 421 10 805 817 20 585 604

1970 35 605 176 13 691 101 21 914 075

1975 40 347 719 16 869 068 23 478 651

1980 44 736 957 19 645 007 25 091 950

1985 50 664 458 26 865 757 23 798 701

1990 56 473 035 33 326 351 23 146 684

2000 67 803 927 44 006 274 23 797 653

Kır-Şehir Nüfusu

Türkiye'de şehir nüfusu hangi yıldan sonra oran olarak artmaya başlamıştır?Şehir ve kır nüfusu arasındaki en büyük fark hangi yıllarda görülmektedir?Kırsal kesimde doğum oranı fazla olmasına rağmen, kır nüfusunun giderek azalmasının nedeni nedir?Hangi yıldan itibaren şehir nüfus oranı kır nüfus oranını geçmiştir?1950-1970 ile 1980-2000 yılları arasındaki şehir ve kır nüfus oranlarını karşılaştırınız.

Bir KarşılaştırmaBir Karşılaştırma

AlmanyaAlmanya Bulgaristan Bulgaristan Türkiye Türkiye Yunanistan AvusturyaYunanistan Avusturya

Nüfus Nüfus 82m 82m 8m 8m 67m67m 11m11m 8m8m

Nüfus Yoğun. km. Kare Nüfus Yoğun. km. Kare 231 231 71 71 9090 80 80 9696

Nüfus Artış Hızı Nüfus Artış Hızı 0.1 0.1 -0.5 -0.5 1.5 1.5 0.00.0 0.20.2

Toplam Doğur. Hızı Toplam Doğur. Hızı 1.3 1.3 1.2 1.2 2.2 2.2 1.31.3 1.31.3

Bebek Ölüm HızıBebek Ölüm Hızı 4.2 4.2 14.5 14.5 29.0 29.0 5.95.9 4.84.8

Doğumda Yaşam Umudu Doğumda Yaşam Umudu 78 78 73 73 7070 77777878

Şehirleşme Şehirleşme % % 88 88 6 67 7 6666 60 606868

0-14 Yaş Oranı0-14 Yaş Oranı 15 15 14.6 14.6 30.0 30.0 1515 1717

6565 Yaşın üzeri. Oranı Yaşın üzeri. Oranı % 17.5 % 17.5 17.0 17.0 5.55.5 17.517.5 1616

GSMH GSMH USDUSD (000) (000) 22 22 1.8 1.8 2.72.7 1111 23 23

Doğum, Ölüm ve Artış Hızları: 1935-Doğum, Ölüm ve Artış Hızları: 1935-20052005

Doğum Hızı

Ölüm Hızı

Nüf us Artış Hızı

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

45.0

50.019

35

-40

194

0-4

5

194

5-5

0

195

0-5

5

195

5-6

0

196

0-6

5

196

5-7

0

197

0-7

5

197

5-8

0

198

0-8

5

198

5-9

0

199

0-9

5

199

5-0

0

200

0-0

5

Bin

de

Doğumda Yaşam Umudu ve Toplam Doğumda Yaşam Umudu ve Toplam Doğurganlık Hızı: 1935-2005Doğurganlık Hızı: 1935-2005

Doğumda Yaşam Umudu

TDH

0

10

20

30

40

50

60

70

8019

35-1

940

1940-4

945

1945-1

950

1950-1

955

1955-1

960

1960-1

965

1965-1

970

1970-1

975

1975-1

980

1980-1

985

1985-1

990

1990-1

995

1995-2

000

2000-2

005

Dönemler

Doğ

umda

Yaş

am U

mud

u (Y

ıl)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Toplam

Doğurganlık

Hızı

Yaş Yaş KümelerininKümelerinin Değişimi: 1935- Değişimi: 1935-20002000

0-14

15-64

65+

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

50000

19

35

19

40

19

45

19

50

19

55

19

60

19

65

19

70

19

75

19

80

19

85

19

90

19

95

20

00

Yıl

Nü

fus

(10

00

)

1980-2000: Eğilimler1980-2000: Eğilimler

1980 2000 Yüzde DeğişimNüfus (1000) 44737 67420 50,7Nüfus Artış Hızı 22,8 14,9 -34,6Kaba Doğum Hızı 30,8 19,6 -36,4Kaba Ölüm Hızı 9,0 6,3 -30,0Toplam Doğurganlık Hızı 4,1 2,2 -46,3Doğumda Yaşam Umudu 59,0 70,4 19,3Bebek Ölüm Hızı 91 29 -68,1Kentli Nüfus 43,9 64,9 47,8Ortanca Yaş 20,3 25,3 24,5Gebeliği Önleyici Yöntem Kullanımı 44,5 67,5 51,6Toplam İsteyerek Düşük Hızı 0,73 0,51 -29,7

Nüfus Değişimi: Nüfus Değişimi: 2000-2070 2000-2070

50000

55000

60000

65000

70000

75000

80000

85000

90000

95000

100000

2000

2005

2010

2015

2020

2025

2030

2035

2040

2045

2050

2055

2060

2065

2070

Nüfus Nüfus (Göç Yok)

Doğum, Ölüm ve Artış Hızları: 1935-Doğum, Ölüm ve Artış Hızları: 1935-20352035

Doğum Hızı

Nüf us Artış Hızı

Ölüm Hızı

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

45.0

50.0

1935-4

0

1940-4

5

1945-5

0

1950-5

5

1955-6

0

1960-6

5

1965-7

0

1970-7

5

1975-8

0

1980-8

5

1985-9

0

1990-9

5

1995-0

0

2000-0

5

2005-1

0

2010

-15

2015

-20

2020-2

5

2025-3

0

2030-3

5

Dönemler

Per

1000

Doğumda Yaşam Umudu ve Toplam Doğumda Yaşam Umudu ve Toplam Doğurganlık Hızı: 1935-2035Doğurganlık Hızı: 1935-2035

Doğumda Yaşam Umudu

TDH

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1935-1

940

1940-4

945

1945-1

950

1950-1

955

1955-1

960

1960-1

965

1965-1

970

1970-1

975

1975-1

980

1980-1

985

1985-1

990

1990-1

995

1995-2

000

2000-2

005

2005-2

010

2010

-2015

2015

-2020

2020-2

025

2025-2

030

2030-2

035

Dönemler

Doğum

da Y

aşa

m U

mudu (

Yıl)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Topla

m D

oğurg

anlık

Hız

ı

Nüfus PiramiNüfus Piramittlerileri : 1935-2050: 1935-2050

10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0

0-4

5-9

10-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70-74

+75

10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0

0-4

5-9

10-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70-74

75+

10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0

0-4

5-9

10-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70-74

75+

10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0

75+

70-74

65-69

60-64

55-59

50-54

45-49

40-44

35-39

30-34

25-29

20-24

15-19

10-15

5-9

0-4

1935 2000

2020 2050

Yaş Yaş KümelerininKümelerinin Değişimi: 1935-2035 Değişimi: 1935-2035

0-14

15-64

65+

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

7000019

35

19

40

19

45

19

50

19

55

19

60

19

65

19

70

19

75

19

80

19

85

19

90

19

95

20

00

20

05

20

10

20

15

20

20

20

25

20

30

20

35

Yıl

Nü

fus (

10

00

)

Türkiye’de NüfusTürkiye’de Nüfus: : KarşılaştırmaKarşılaştırma,,2003 DHS2003 DHS Kır Kent Doğu Kır Kent Doğu

BatıBatı

Eğitim Yok - kadın % 31 Eğitim Yok - kadın % 31 18 18 51 51 15 15

Toplam Doğ. HızıToplam Doğ. Hızı.. 2.65 2.65 2.06 2.06 3.65 1.88 3.65 1.88

Doğ. Kont. Yön. Kul. 65 Doğ. Kont. Yön. Kul. 65 74 74 58 58 74 74

Bebek Ölüm Hızı Bebek Ölüm Hızı 39 39 23 23 41 41 22 22

Doğum Doğum ÖÖn. Tıb. B.n. Tıb. B. yok yok 34 34 12 12 39 39 9 9

Tam Aşılı Çocuk 37Tam Aşılı Çocuk 37 63 63 35 35 63 63

Türkiye’deTürkiye’de Göçün TarihiGöçün Tarihi

Avrupa’ya Göç (1961-2004)Avrupa’ya Göç (1961-2004)

• 1961 – 1975 : İşçi Göçü1961 – 1975 : İşçi Göçü

• 1975 - 1975 - bugünbugün : : + Aile birleşi+ Aile birleşimimi ve evlililik ve evlililik göçü göçü

• 1980 - 1980 - bugünbugün : : + Kaçak göç ve sığınmacılar+ Kaçak göç ve sığınmacılar

• (1980 - (1980 - bugünbugün : : + Türkiye üzerinden + Türkiye üzerinden Avrupa’ya yönelen Avrupa’ya yönelen transit göç transit göç ))

Türk Göçmenlerin Sayısı, 1980ler, 1990lar ve 2000lerTürk Göçmenlerin Sayısı, 1980ler, 1990lar ve 2000ler

1980lerin ortası1980lerin ortası 1990ların ortası1990ların ortası 2000lerin ortası2000lerin ortası

  ÜlkeÜlke x 1,000x 1,000 %% x 1,000x 1,000 %% x 1,000x 1,000 %%

AlmanyaAlmanya 1,400.41,400.4 59.959.9 2,049.92,049.9 6633..44 1,912.21,912.2 61.61.66

AvusturyaAvusturya 75.075.0 3.23.2 113636..44 4.4.22 130.0130.0 4.24.2

BelçikaBelçika 72.572.5 3.13.1 79.579.5 2.42.4 50.050.0 1.61.6

DanimarkaDanimarka 22.022.0 0.90.9 37.037.0 1.11.1 35.035.0 1.11.1

FransaFransa 146.1146.1 6.36.3 198.9198.9 6.16.1 208.0208.0 6.76.7

HollandaHollanda 156.4156.4 6.76.7 167.0167.0 5.15.1 100.2100.2 3.23.2

İngiltereİngiltere 10.010.0 0.40.4 2299.0.0 0.60.6 5252.0.0 1.31.3

İsveçİsveç 22.022.0 0.90.9 25.025.0 0.80.8 14.014.0 0.40.4

İsviçreİsviçre 51.051.0 2.22.2 73.073.0 2.22.2 79.579.5 2.52.5

Diğer Avrupa ÜlkeleriDiğer Avrupa Ülkeleri 42.042.0 1.81.8 87.087.0 2.72.7 120120.0.0 1.91.9

AvrupaAvrupa 1,997.41,997.4 85.485.4 2,82,85252..77 88.388.3 2,2,700700.9.9 8877.1.1

Arap ülkeleriArap ülkeleri 200.0200.0 8.68.6 127.0127.0 3.93.9 107.0107.0 3.43.4

AvustralyaAvustralya 35.035.0 1.51.5 45.045.0 1.41.4 50.050.0 1.61.6

Bağımsız Ülkeler TopluluğuBağımsız Ülkeler Topluluğu 0.00.0 0.00.0 50.050.0 1.51.5 36.036.0 1.1.22

Kuzey Amerika ÜlkeleriKuzey Amerika Ülkeleri 80.080.0 3.43.4 120.0120.0 3.73.7 1160.060.0 55..11

Diğer ÜlkelerDiğer Ülkeler 25.025.0 1.11.1 35.035.0 1.11.1 5050.0.0 1.1.66

ToplamToplam 2,337.42,337.4 100.0100.0 3,23,229.729.7 100100 3,3,103103.9.9 100.0100.0

Geliş Aralıklarına Göre Batı Avrupa’ya Gelen Türk Sığınmacılar, 1983-2000Geliş Aralıklarına Göre Batı Avrupa’ya Gelen Türk Sığınmacılar, 1983-2000

Geliş aralıkları (x 1,000)Geliş aralıkları (x 1,000)

ÜlkeÜlke 1983-19881983-1988 1989-19941989-1994 1995-20001995-2000 1983-20001983-2000

AlmanyaAlmanya 56.956.9 132.5132.5 96.096.0 285.4285.4

AvusturyaAvusturya 2.82.8 9.29.2 2.42.4 14.414.4

BelçikaBelçika 4.74.7 9.59.5 1.31.3 15.515.5

DanimarkaDanimarka 1.81.8 0.20.2 1.31.3 3.33.3

FransaFransa 20.320.3 42.342.3 11.711.7 74.374.3

HollandaHollanda 0.70.7 1.61.6 7.57.5 9.89.8

İngiltereİngiltere 0.60.6 11.311.3 13.613.6 25.525.5

İsveçİsveç 1.61.6 3.43.4 1.41.4 6.46.4

İsviçreİsviçre 19.919.9 24.524.5 8.58.5 52.952.9

ToplamToplam 109.3109.3 234.5234.5 143.7143.7 487.5487.5

Avrupa’ya Giden Sığınmacılar, 1982-2001Avrupa’ya Giden Sığınmacılar, 1982-2001

(x 1,000)(x 1,000)

ÜlkeÜlke 1982-19861982-1986 1987-19911987-1991 1992-19961992-1996 1997-20011997-2001 1982-20011982-2001

AfganistanAfganistan 11.011.0 39.139.1 49.849.8 143.8143.8 243.7243.7

IrakIrak 10.710.7 40.140.1 89.089.0 208.7208.7 348.5348.5

İranİran 84.884.8 100.0100.0 53.953.9 86.486.4 325.1325.1

TürkiyeTürkiye 57.657.6 211.9211.9 168.5168.5 133.6133.6 571.6571.6

ToplamToplam 164.1164.1 391.1391.1 361.2361.2 572.5572.5 1,488.901,488.90

2005 MüzakerelerinBaşlangıcı

2017Türkiye’nin Üyeliği

2024SerbestDolaşım

2025-26

Yüksek olasılıklı senaryolar

Düşük olasılıklı senaryolar

Serbest Dolaşım Sonrasında Neler Olabilir?Serbest Dolaşım Sonrasında Neler Olabilir?

100 000

300 000

Yıllık Sayılar

500 000

TÜRKİYE'DE NÜFUSUN TARİHSEL GELİŞİMİ

• Dünya nüfusu gibi Türkiye nüfusu da sürekli bir değişim ve artış içindedir.

• Bu değişim ve artış, hızını kaybetmekle beraber günümüzde de sürmektedir.

• Nüfustaki artış ve değişim belirli aralıklarla yapılan genel nüfus sayımlarıyla belirlenir.

Türkiye’de Nüfus Sayımları:

• (II. Mahmut dönemi): 1831 yılında asker ve vergi yükümlülerini belirlemeye yönelik olarak yapılan nüfus sayımında Anadolu'nun nüfusu 7-7,5 milyon olarak sayılmıştır.

• (Abdülmecit dönemi ): 1844 yılında nüfus belgesi verilecek nüfusu tespit etmek amacıyla yapılan nüfus sayımında Anadolu'nun nüfusu 10-10,5 milyon olarak sayılmıştır.

• Cumhuriyet Döneminde ilk kapsamlı nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır.

• 1935'teki nüfus sayımından sonra 1990'a kadar sayımların sonu "0" ve "5“ ile biten yıllarda,

• 1990'dan sonra ise 10 yılda bir yapılmasına karar verilmiştir.

• Ülkemizdeki nüfus sayımlarında ülke sınırları içinde bulunanlar, bulundukları yerlerde sayılırlar. Bu nedenle sayım günü çeşitli nedenlerle yurt dışında olanlar sayılamamaktadır.

• 2007 Nüfus sayımı halen sürmektedir.

Yıl Nüfus Artış Hızı

1927 13 648  

1935 16 158 21,10

1940 17 821 19,59

1945 18 790 10,59

1950 20 947 21,72

1955 24 065 27,75

1960 27 755 28,53

1965 31 391 24,63

1970 35 605 25,19

1975 40 348 25,01

1980 44 737 20,65

1985 50 664 24,88

1990 56 473 21,71

2000 67 804 18,35

Türkiye Nüfusunun Yıllara Göre Artışı

Türkiye nüfusu sürekli aynı oranda mı artmıştır? Neden?En düşük artış hızı hangi sayım dönemleri arasında gerçekleşmiştir?En yüksek artış hızı hangi sayım dönemleri arasında gerçekleşmiştir?

Yıllara Göre Nüfus Artış Hızı:

Türkiye'de Nüfusun Yıllara Göre Değişimi

• Doğumlar ve alınan göçlerle artan nüfus, ölümler ve verilen göçlerle azalır. Cumhuriyet Döneminde yurdumuza zaman zaman çeşitli ülkelerden göçler olduğu gibi, yurdumuzdan da başka ülkelere göçler gerçekleşmiştir. Nüfus artışımız üzerinde yurdumuza toprak katılımının da etkisisöz konusudur (Hatay'ın ana vatana katılışı).

• Nüfus hızlı bir şekilde artmaktadır.• Erkek nüfus kadın nüfusundan daha fazladır.• Nüfusun eğitim düzeyi giderek yükselmektedir.• Ortalama yaşam süresi giderek uzamaktadır.• Kentsel nüfus giderek artmaktadır.• İç ve dış göçler yoğun olarak yaşanmıştır.• 1927-2000 yılları arasında nüfusumuz yaklaşık beş

kat artarak 13,6 milyondan 67,8 milyonaulaşmıştır. 1990-2000 döneminde ülke nüfusu yılda ortalama 1.133.000 kişi artmıştır.

1927-2000 yılları arasında ülke nüfusundaki değişim şu başlıklarla belirtilebilir.

1935-2000 Yılları Arasında Doğum ve Ölüm Oranları

Türkiye’de Nüfus Artışının Sebepleri:

Doğal Nüfus Artışı: Doğumlar

• Yurdumuzda nüfus artışını etkileyen temel faktör doğal nüfus artışıdır.

• Nüfus artışında doğumlar kadar ölümler de etkilidir. Doğumlarla ölümler arasındaki fark doğal nüfus artışını oluşturur.

• Türkiye'nin doğal nüfus artışı incelendiğinde, özellikle 1950'lerden itibaren ölüm oranlarında,1960'lardan itibaren ise doğum oranlarında bir düşmenin söz konusu olduğu görülmektedir.

• Buradan anlaşıldığına göre doğum oranları azalırken ölüm oranları da azalmakta, yani insan ömrü uzamaktadır. Tük iye'de nüfusun artmasında doğal artışlardan başka nedenler de etkilidir.

• 1975 yılından itibaren nüfus artış hızımızın düşmesinde, kentleşme ve sanayileşmeyle birlikte doğum oranlarında meydana gelen azalmanın da etkisi olmuştur.

• Ayrıca cumhuriyetin kurulduğu yıllarda yurdumuzun uzun yıllar süren savaşlarda erkek nüfusunun önemli bir kısmını kaybetmiş olması, toplam doğurganlık oranını oldukça düşürmüştür. Bu nedenle 1965'e kadar nüfusartışını teşvik edici politikalar izlenmiştir.

• 1965'ten itibaren doğurganlığı teşvik edici politikaların yerine nüfus planlamasına önem verilmesi ise nüfus artışının yavaşlamasında etkili olmuştur.

Çalışmak için başka ülkelere gidenler: İşçiler

1961-1974 Avrupa Ülkeleri , 1975-1989 Arap Ülkeleri

1960’lı yıllarda 200 bin kişinin yurtdışına çıkması nüfus artışında azalmaya yol açmıştır.

Lozan’dan Sonra Mübadele Göçleri:

Mübadele ile Yunanistan’a giden Rumlar ve Yunanistan’dan gelen Türkler

Politik, siyasi ve sosyal baskılar nedeniyle

Türkmenlerin Bayrağındaki Sembol

Cumhuriyet kurulduktan sonra değişik ülkelerde yaşayan Türkler Türkiye’ye göç etmişlerdir. Bunlardan bazıları kendi istekleri ile bazıları da baskılar sonucu bu kararı almışlardır. Geldikleri ülkelerin bazıları: Türk Cumhuriyetleri, Irak, Bulgaristan, Rusya, Romanya vb.

Hatay’ın Anavatana katılması:

30 Haziran 1930’da Anavatana katılan Hatay o dönemde ki artışın % ’12,5’lik bölümünü oluşturmuştur.

Nüfus Artışının Sonuçları

Türkiye'de nüfus artışı bazı sorunlara yol açar: çevre sorunları oluşur, göç artar, milli gelir azalır ve refah seviyesi düşer, hizmetler aksar, bağımlı nüfus artar, konut sıkıntısı yaşanır, düzensiz şehirleşme görülür.

SORU 1

Yurdumuzda çalışan nüfusun büyük bir kısmı tarım sektöründe görülmekle birlikte, bu sektörde çalışanların oranı giderek azalmaktadır.

I.Bu durum ülkemizde;

II.Entansif tarımın yaygınlaşması,

III.Endüstrinin gelişmesi,

IV.Nüfus yoğunluğunun az olmasının, hangisi yada hangileriyle açıklanabilir?

a)Yalnız I

b)Yalnız II

c)I ve II

d)II ve III

e)I ve III

SORU 2

Ülkemiz nüfusunun hızla artması aşağıdakilerden hangisine yol açmaz?

a)Demografik yatırımların payının artmasına

b)Endüstrinin işgücü açığının ortaya çıkmasına

c)Bazı tarım ürünlerinin daha çok iç tüketime ayrılmasına

d)Düzensiz kentleşmenin ortaya çıkmasına

e)Kişi başına düşen milli gelirin azalmasına

SORU 3

Aşağıdaki illerimizden hangisinde yaz mevsiminde görülen nüfus artışı farklı bir nedenden kaynaklanır?

a)Adana

b)Muğla

c)Antalya

d)Nevşehir

e)İzmir

SORU 4

Bir ülkede nüfusun yaş gruplarına göre dağılışı, son 15 yıl içinde I. şekilden II. şekle gelmiştir.

Nüfusun yaş gruplarına göre dağılışında meydana gelen bu değişmeye

I Doğum oranının düzenli olarak azalması

II Ortalama yaşam süresinin uzaması

III Dışarıya göçün artmasıetmenlerinden hangilerinin neden olduğusöylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

(ÖSS 2000)

SORU 5

Aşağıdakilerden hangisi, bir ülkede sanayiningelişmekte olduğunun göstergelerinden birideğildir?

A)Hammaddeye duyulan gereksinimin artması

B)Tarımsal üretimin azalması

C)Enerji tüketiminin artması

D)Teknoloji kullanımının artması

E)Çalışan nüfus içinde, niteliksiz işçi payınınazalması

SORU 6

Yukarıda işaretlenmiş noktaların hangisinde yerleşme üst sınırı daha yüksekten geçer?

A) I B) II C) III D) IV E) V

SORU 7

“Ülkemizde 1950 yılında çalışan nüfusun % 75’i tarım sektöründe çalışırken bu oran 1995’te % 40’a düşmüştür.”

Bu değişmeye yol açan temel etmen, aşağıdakilerden hangisidir?

A)Tarım dışı sektörlerin gelişmesi

B)Nüfusumuzun hızla artması

C)Tarım alanlarının verimsizleşmesi

D)Tarımı yapılan ürünlerin çeşitlenmesi

E)Tarım alanındaki yatırımların artması

SORU 8

Yukarıdaki grafikte Türkiye’de yıllar itibarıyla kır ve kent nüfusundaki değişim verilmiştir. Bu grafikten aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?

A)Kentlerde doğurganlık oranı daha fazladır.B)Kırsal kesimde nüfus dağılışı daha düzenlidir.C)Kırsal kesimde, tarımda makineleşme hızlı göçe neden olmuştur.D)Son yılda toplam nüfusun yarıdan fazlası kentlerde yaşamaktadır.E)Verilen yıllarda kır nüfusu sürekli azalma göstermiştir.

SORU 9

Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin az gelişmiş olduğuna kanıt olarak gösterilebilir?

A)Yaşlı nüfus oranının fazla olmasıB)Nüfus artış hızının düşük olmasıC)Nüfus dağılışının düzenli olmasıD)Hammadde ihracatının fazla olmasıE) Genç nüfus oranının az olması

SORU 10

Yukarıdaki haritada gösterilen taralı alanların hangisinde aritmetik nüfus yoğunluğu en azdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

SORU 11

Yukarıda bir ülkedeki doğum - ölüm oranlarınınyıllar içindeki değişim grafiği gösterilmiştir.

Buna göre işaretli hangi iki dönem arasındanüfus artış hızı en fazladır?

A) I – II B) II – III C) III – IV D) IV - V E) V - VI

TeşekkürlerTeşekkürler