8.sinif fen bİl İmlerİ dersİ 2. Ünİte 2. fasİkÜlÜ kalitim · 2019. 11. 10. · 2) saf döl...
TRANSCRIPT
8.SINIF FEN BİLİMLERİ DERSİ 2. ÜNİTE 2. FASİKÜLÜ
KALITIM
kalıtım ile ilgili kavramlar 3 ..............................................................................
BEZELYELERDEKİ BAZI KARAKTERLER 4 ..............................................................
kalıtım soruları 4 .........................................................................................................
mendel neden bezelyeleri kullanmıştır? 7 ........................................................
Mendelin çalışmaları sonucunda ulaştığı sonuçlar 7 .........................................
İNSANLARDA CİNSİYET KAVRAMI 8 ...........................................................................
AKRABA EVLİLİĞİ 8..................................................................................................
K A L I T I M İ L E İ L G İ L İ K AV R A M L A R
Annevebababireylerdebulunankarakterlerinkuşaktankuşağanasılaktarıldığınıinceleyenbilimdalına……………………denir.
Karakter: Canlının sahip olduğu saç rengi, boy uzunluğu, göz rengi gibi her bir özelliğe denir. Bezelyelerde çiçek rengi ve konumu, tohum rengi gibi karakterler bulunur. Genotip: Canlıların sahip oldukları ……………….. yapılara genotip denir. Fenotip: Canlıların çevre ve genetik yapısının etkisiyle oluşan …………. ………. fenotip denir. Alel Genler: Karakterleri oluşturan gen …………….. denir. Her karakter, iki gen ile ifade edilir. (genellikle)
Saf döl: Bir canlıya belirli bir karakter ile ilgili anne ve babadan aktarılan genler aynı özellikte ise canlıya bu karakter için ……… ……………denir. Melez döl: Bir canlıya belirli bir karakter ile ilgili anne ve babadan aktarılan genler farklı özellikte ise, canlıya bu karakter için ……………. …………. denir. Baskın Gen: Hem saf döl, hem de ……………… durumda fenotipte etkisini gösteren gene denir. BÜYÜK HARFLERLE GÖSTERİLİR. Çekinik Gen: Fenotipte etkisini sadece ………….. döl durumundayken gösterebilen gene denir. Küçük harflerle gösterilir.
TABLO İLE ÖRNEKLENDİRELİM
B E Z E LY E L E R D E K İ B A Z I K A R A K T E R L E R
K A L I T I M S O R U L A R I
1) Saf döl mor çiçekli bezelye ile beyaz çiçekli bezelyenin çaprazlanmasıyla oluşacak bezelyelerin genotip ve fenotip oranlarını yazınız. ? ( Mor çiçek geni, beyaz çiçek genine baskındır. )
2) Saf döl mor çiçekli bezelye ile melez mor çiçekli bezelyenin çaprazlanmasıyla oluşacak bezelyelerin genotip ve fenotip oranlarını yazınız. ( Mor çiçek geni, beyaz çiçek genine baskındır. )
3) Melez sarı tohumlu bezelye bitkisi ile melez sarı tohumlu bezelye bitkisi çaprazlanıyor. Buna göre oluşacak bezelyelerin genotip ve fenotip oranlarını yazınız. ( Sarı tohum geni, yeşil tohum genine baskındır.)
4) Melez sarı tohumlu bezelye ile yeşil tohumlu bezelye çaprazlanıyor.Buna göre oluşacak bezelyelerin genotip ve fenotip oranlarını yazınız. ( Sarı tohum geni, yeşil tohum genine baskındır.)
5) İnsanlarda saç rengi kalıtsal olarak aktarılan bir özelliktir. Siyah saç rengi, insanlarda sarı saç rengine baskındır. ( Siyah saç rengi geni: A, Sarı saç rengi geni: a )
Aşağıda bu karakter bakımından bir ailenin soyağacı verilmiştir. Soyağacındaki kişilerin genotiplerini yazınız.
6) İki bezelye bitkisi çaprazlandığında oluşan bezelyelerin fenotipleri grafikte verimiştir.
Çaprazlanan bezelyelerin genotipleri nasıldır?
Çaprazlama TablosuGenotip Oranı
Fenotip Oranı
Genotip Çeşidi
Fenotip Çeşidi
Saf Basın X Saf Çekinik
Saf BaskınX Melez
MelezX Melez Melez X Saf çekinik
M E N D E L N E D E N B E Z E LY E L E R İ K U L L A N M I Ş T I R ?
M E N D E L İN Ç A L I ŞM A L A R I S O N U C U N DA U L A Ş T IĞ I S O N U Ç L A R
*Kalıtım ………….. sağlanır. Canlıların vücut hücrelerinde her bir karakterle ilgili biri anneden diğeri babadan gelen iki adet ………… bulunur.
*Bir karakterle ilgili genlerden biri …………. , diğeri çekinik olabilir.
*Saf döl genotipli iki canlının çaprazlanmasıyla oluşan bütün yavru bireylerin, fenotip ve genotipleri …………. olduğundan, yavrular birbirine benzer.
*Genotipleri bilinen bireylerin çaprazlanması sonucundan belirli özellikler, önceden …………….. edilen oranlarda ortaya çıkar.
n Bezelyelerin kolay yeti�tirilmesi
n Kısa zamanda ve çok sayıda ürün vermesi
n Gözlemlenebilen; tohum rengi, bitki boyu, çiçek rengi gibi pek çok özelli�e sahip olması
n Tam çiçekli olmaları
n Yabancı tozla�maya kapalı olmaları
İN S A N L A R DA C İN S İY E T K AV R A M I
İnsanların vücut hücrelerinde 23 çift, …………. kromozom bulunur. 44
kromozom …………. ile ilgili karakterleri ( saç şekli, kan grubu, göz rengi vb. ) taşır.
İki Kromozom ise ……….. ile ilgili karakterleri taşır. Y kromozomu bulunduran bireyler ………… , bulundurmayan bireyler ise dişidir.
A K R A B A E V L İ L İ Ğ İ
İnsanlarda da kalıtsal özellikler bezelyelerdeki gibi aktarılır. Çekinik gen ile taşınan hastalıklarda, insanlar geni taşımalarına rağmen hasta olmayabilir. Hastalık geni taşıyan bu bireylere ………… denir. Hastalık, kalıtsal olarak aktarılıyorsa, bireyin akrabaları taşıyıcı olabilir.
Akraba evliliği yapanlarda taşıyıcı bireylerin yan yana gelme ihtimali daha ………….…
Akraba olmayan iki bireyin aynı hastalık genini taşıma ve hasta birey oluşturma olasılığı …………..…
Bir toplumun ……………… bireylerden oluşması için, toplum akraba evliliği konusunda bilgilendirilmelidir.