MİLLİ MÜCADELE MİLLİ MÜCADELE BAŞLIYORBAŞLIYOR

HAZIRLAYAN: MEHMET ABLAKHAZIRLAYAN: MEHMET ABLAK

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENİSOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENİ

KAHRAMANMARAŞKAHRAMANMARAŞ

HAVZA GENELGESİ(28 MAYIS 1919)HAVZA GENELGESİ(28 MAYIS 1919)

Samsun İngiliz işgali altında olduğu Samsun İngiliz işgali altında olduğu için Havza’ya gelen Mustafa Kemal için Havza’ya gelen Mustafa Kemal Paşa burada askeri ve sivil Paşa burada askeri ve sivil makamlara yayınlandığı genelgede :makamlara yayınlandığı genelgede :

1.Anadolu’nun her köşesinde işgalleri 1.Anadolu’nun her köşesinde işgalleri kınayan (özellikle İzmir’in işgalini) kınayan (özellikle İzmir’in işgalini) protesto mitingleri yapılmalı, protesto mitingleri yapılmalı, hükümete ve İtilaf Devletleri hükümete ve İtilaf Devletleri temsilcilerine protesto telgrafları temsilcilerine protesto telgrafları çekilmelidir. çekilmelidir. Not: Not: Milli bilinci uyandırmak Milli bilinci uyandırmak amaçlanmıştır.amaçlanmıştır.

* * Gösteriler sırasında, Gösteriler sırasında, azınlıklara ve İtilaf subaylarına azınlıklara ve İtilaf subaylarına

zarar verilmemelidir. zarar verilmemelidir.

Not: Mustafa Kemal Paşa bu Not: Mustafa Kemal Paşa bu madde ile itilaf Devletleri’ni madde ile itilaf Devletleri’ni

işgal bahanesi yaratılmamasını işgal bahanesi yaratılmamasını istemiştir. istemiştir.

* Milli Cemiyetlerin * Milli Cemiyetlerin kurulmasına hız verilmelidir. kurulmasına hız verilmelidir. * Mondros hükümlerine * Mondros hükümlerine uyulmamalı ve askerlerin uyulmamalı ve askerlerin terhis önlenmelidir. terhis önlenmelidir. maddelerine yer vermiştir.maddelerine yer vermiştir.

Tarihteki Önemi Tarihteki Önemi Havza Genelgesi Mustafa Kemal’in Havza Genelgesi Mustafa Kemal’in Samsun’a çıktıktan sonra işgallere Samsun’a çıktıktan sonra işgallere karşı ilk resmi tepkisidir. karşı ilk resmi tepkisidir.

Amasya Genelgesi (22 Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)Haziran 1919)

Amasya Genelgesi’nin hazırlandığı Saraydüzü Kışlası

Amasya Genelgesi, Mustafa Kemal Amasya Genelgesi, Mustafa Kemal tarafından hazırlanmıştır. Mustafa tarafından hazırlanmıştır. Mustafa Kemal, genelgenin halkın gözündeki Kemal, genelgenin halkın gözündeki önemin artırmak ve İstanbul önemin artırmak ve İstanbul basınının kendisi aleyhindeki basınının kendisi aleyhindeki propagandasını kırmak için halkın propagandasını kırmak için halkın güvenini kazanmış olan Rauf Orbay, güvenini kazanmış olan Rauf Orbay, Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy, Kazım Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy, Kazım Karabekir gibi kişilere genelgeyi Karabekir gibi kişilere genelgeyi imzalattırmıştır. imzalattırmıştır.

Genelgenin amacıGenelgenin amacı; işgallere karşı ; işgallere karşı Anadolu’da başlayan direniş Anadolu’da başlayan direniş hareketini (Müdafaa-i Hukuk hareketini (Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerini Cemiyetlerini ) ) tek merkezden tek merkezden yönetmek, bunu sağlamak için de yönetmek, bunu sağlamak için de ulusal bir kongrenin toplanmasını ulusal bir kongrenin toplanmasını sağlamaktır. Genelgede şu maddeler sağlamaktır. Genelgede şu maddeler yer almıştır: yer almıştır:

* Vatanın bütünlüğü, milletin * Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. bağımsızlığı tehlikededir. (Gerekçe)(Gerekçe)* İstanbul Hükümeti, üzerine düşen * İstanbul Hükümeti, üzerine düşen görev ve sorumluluğunu yerine görev ve sorumluluğunu yerine getirememektedir. Bu durum milletimiz getirememektedir. Bu durum milletimiz yok olmuş gibi göstermektedir. yok olmuş gibi göstermektedir. (Gerekçe)(Gerekçe)

* * Milletin geleceğini yine milletin Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. azim ve kararı kurtaracaktır. (Amaç ve yöntem)(Amaç ve yöntem) * Her türlü etki ve denetimden * Her türlü etki ve denetimden uzak bir kurul oluşturulmalıdır. uzak bir kurul oluşturulmalıdır. (Temsil Kurulu) (Temsil Kurulu)

* Anadolu’nun en güvenilir yeri olan * Anadolu’nun en güvenilir yeri olan Sivas’ta milli bir kongre düzenlenmeli, Sivas’ta milli bir kongre düzenlenmeli, bunun için de her bölgeden üç bunun için de her bölgeden üç delege Sivas’ta olacak şekilde yola delege Sivas’ta olacak şekilde yola çıkmalıdır. çıkmalıdır. * Delegelerin seçimlerini Redd-i İlhak, * Delegelerin seçimlerini Redd-i İlhak, Müdafaa-i Hukuk cemiyetleriMüdafaa-i Hukuk cemiyetleri ve ve belediyeler yapacaktır. belediyeler yapacaktır. *Bu genelge sır olarak tutulmalı ve *Bu genelge sır olarak tutulmalı ve delegeler kimliklerini gizli tutarak delegeler kimliklerini gizli tutarak seyahat etmelidirler seyahat etmelidirler

Amasya Genelgesi’nin Amasya Genelgesi’nin Önemi Önemi

* Türk İnkılâbı’nın İhtilal Safhası * Türk İnkılâbı’nın İhtilal Safhası başlamıştır. başlamıştır. * Milletin bağımsızlığını kurtarmak * Milletin bağımsızlığını kurtarmak ifadesi ile Kurtuluş Savaşı’nın ifadesi ile Kurtuluş Savaşı’nın ‘‘Amacı”;Amacı”; Milletin bağımsızlığını yine Milletin bağımsızlığını yine Millet kurtaracaktır, ifadesi ile de Millet kurtaracaktır, ifadesi ile de Kurtuluş Savaşı’nın “Kurtuluş Savaşı’nın “YöntemiYöntemi” ” açıklanmıştır açıklanmıştır

* İlk kez milli egemenliğe dayalı bir * İlk kez milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir. yönetimden bahsedilmiştir. (3.madde) (3.madde)

* İstanbul Hükümeti ilk kez yok * İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır. (3:madde) sayılmıştır. (3:madde)

* Üstü kapalı olarak Temsil Kurulu * Üstü kapalı olarak Temsil Kurulu oluşturulmasından bahsedilmiştir. oluşturulmasından bahsedilmiştir. (4.madde) (4.madde)

NOT: NOT: Amasya Genelgesi’ni yayınlamakla Amasya Genelgesi’ni yayınlamakla Mustafa Kemal Paşa görev ve yetkilerini Mustafa Kemal Paşa görev ve yetkilerini aştığından, İtilaf Devletleri Mustafa Kemal’in aştığından, İtilaf Devletleri Mustafa Kemal’in gerçek niyetini anlamışlar, İstanbul gerçek niyetini anlamışlar, İstanbul Hükümetine baskı yaparak Mustafa Kemal’i Hükümetine baskı yaparak Mustafa Kemal’i İstanbul’a geri çağırmışlardır.İstanbul’a geri çağırmışlardır.

Mustafa Kemal’in geri dönmemesi üzerine Mustafa Kemal’in geri dönmemesi üzerine İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal’in görevine İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal’in görevine son vermiştir (7–8 Temmuz 1919). son vermiştir (7–8 Temmuz 1919).

Bunun üzerine Mustafa Kemal İstanbul’a Bunun üzerine Mustafa Kemal İstanbul’a gönderdiği telgrafta askerlikten istifa ettiğini gönderdiği telgrafta askerlikten istifa ettiğini bildirmiştir (8 Temmuz 1919).bildirmiştir (8 Temmuz 1919).

Mustafa Kemal bu tarihten sonra Milli Mustafa Kemal bu tarihten sonra Milli Mücadele’ye sivil olarak devam etmiştir. Mücadele’ye sivil olarak devam etmiştir.

Amasya Genelgesinin Tarihteki Amasya Genelgesinin Tarihteki ÖnemiÖnemi Amasya Genelgesi İtilaf Devletleri ve Amasya Genelgesi İtilaf Devletleri ve İstanbul Hükümeti’ne bir uyan niteliği İstanbul Hükümeti’ne bir uyan niteliği taşıdığından aynı zamanda bir “ihtilal taşıdığından aynı zamanda bir “ihtilal Beyannamesi”dir. Beyannamesi”dir.

Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919) Ağustos 1919)

Erzurum Kongresi Şark Vilayetleri Müdafaa-i Erzurum Kongresi Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından toplanmış, Kongre’ye Hukuk Cemiyeti tarafından toplanmış, Kongre’ye Mustafa Kemal ve Kazım Karabekir davet Mustafa Kemal ve Kazım Karabekir davet edilmiştir. edilmiştir. 3 Temmuz’da Erzurum’a gelen Mustafa Kemal, 8 3 Temmuz’da Erzurum’a gelen Mustafa Kemal, 8 Temmuz’da İstanbul’a görevinden ve askerlikten Temmuz’da İstanbul’a görevinden ve askerlikten ayrıldığın bildirerek. Osmanlı Hükümeti ile tüm ayrıldığın bildirerek. Osmanlı Hükümeti ile tüm ilişkilerini sona erdirmiştir Mustafa Kemal ertesi ilişkilerini sona erdirmiştir Mustafa Kemal ertesi gün Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum gün Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum Şubesi’nin başkanlığına seçildi. Erzurum, Sivas, Şubesi’nin başkanlığına seçildi. Erzurum, Sivas, Bitlis, Van ve Trabzon’u temsil etmek üzere 57 Bitlis, Van ve Trabzon’u temsil etmek üzere 57 delegenin katıldığı Erzurum kongresi 23 Temmuz delegenin katıldığı Erzurum kongresi 23 Temmuz 1919’da Mustafa Kemal’in başkanlığında 1919’da Mustafa Kemal’in başkanlığında toplanmıştır toplanmıştır

Erzurum Kongresi Erzurum Kongresi KararlarıKararları

*Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür, *Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez.bölünemez.

Yabancıların baskısı altındaki Osmanlı hükümetinin Yabancıların baskısı altındaki Osmanlı hükümetinin dağılması karşısında ulus tümden direniş ve dağılması karşısında ulus tümden direniş ve savunmaya geçecektir.savunmaya geçecektir.

* Vatanı kurtarma yolunda İstanbul Hükümeti * Vatanı kurtarma yolunda İstanbul Hükümeti başarısız kalırsa geçici bir hükümet kurulacaktır.başarısız kalırsa geçici bir hükümet kurulacaktır.

* Ulusal kuvvetleri ve ulusal iradeyi egemen kılmak * Ulusal kuvvetleri ve ulusal iradeyi egemen kılmak esastır.esastır.

* Hıristiyanlara egemenlik ve ayrıcalık tanınamaz.* Hıristiyanlara egemenlik ve ayrıcalık tanınamaz. * Manda ve himaye kabul edilemez.* Manda ve himaye kabul edilemez. * Mebusan Meclisi açılmalı, hükümetin çalışmalarını * Mebusan Meclisi açılmalı, hükümetin çalışmalarını

denetlenmelidir.denetlenmelidir.

Kongre sonunda 9 kişilik bir Kongre sonunda 9 kişilik bir Temsil Heyeti oluşturulduTemsil Heyeti oluşturuldu. Bu . Bu heyet Doğu Anadolu halkı adına söz heyet Doğu Anadolu halkı adına söz söylemeye yetkiliydi. Başkanlığına söylemeye yetkiliydi. Başkanlığına Mustafa Kemal getirildi. Mustafa Mustafa Kemal getirildi. Mustafa Kemal, Temsil Heyeti başkanı Kemal, Temsil Heyeti başkanı unvanıyla Doğu’daki çalışmalarını unvanıyla Doğu’daki çalışmalarını tamamlayıp Sivas’a hareket etti.tamamlayıp Sivas’a hareket etti.

Erzurum Kongresi’nin Erzurum Kongresi’nin ÖnemiÖnemi

* Doğu’daki altı vilayetin (Erzurum, Van, Bitlis, * Doğu’daki altı vilayetin (Erzurum, Van, Bitlis, Elazığ, Diyarbakır, Sivas) Osmanlı Devleti’nin Elazığ, Diyarbakır, Sivas) Osmanlı Devleti’nin ayrılmaz bir parçası olduğu, milli iradenin hâkim ayrılmaz bir parçası olduğu, milli iradenin hâkim kılınması gerektiği bildirilmiştir.kılınması gerektiği bildirilmiştir.

* Milli kuvvetlere dayanarak, vatanın bütünlüğü, * Milli kuvvetlere dayanarak, vatanın bütünlüğü, bu arada Saltanat ve Hilafetin de korunacağı bu arada Saltanat ve Hilafetin de korunacağı belirtilmiştir.belirtilmiştir.

* Bu tarihi kararlar neticesinde milli egemenliğe * Bu tarihi kararlar neticesinde milli egemenliğe dayalı, bağımsız yeni bir Türk Devleti kurulma dayalı, bağımsız yeni bir Türk Devleti kurulma düşüncesi belirginleşmiştirdüşüncesi belirginleşmiştir

* Misak-ı Milli sınırları ilk kez belirlenmiştir.* Misak-ı Milli sınırları ilk kez belirlenmiştir. * Mustafa Kemal’in başkanlığında Doğu illerini * Mustafa Kemal’in başkanlığında Doğu illerini

temsilen, Heyet-i Temsiliye (Temsil Heyeti) adıyla temsilen, Heyet-i Temsiliye (Temsil Heyeti) adıyla bir yürütme organı seçilmiştir. bir yürütme organı seçilmiştir.

Sivas Kongresi (4- 11 Eylül Sivas Kongresi (4- 11 Eylül 1919)1919)

Mustafa Kemal, Sivas Kongresi üyeleri ile

Sivas Kongresi öncesi işgal kuvvetleri Sivas Kongresi öncesi işgal kuvvetleri ve İstanbul Hükümeti, Kongre’nin ve İstanbul Hükümeti, Kongre’nin toplanmasını engellemek için bazı toplanmasını engellemek için bazı girişimlerde bulundu;girişimlerde bulundu;

* Elazığ valisi Ali Galip, kuvvet gönderip * Elazığ valisi Ali Galip, kuvvet gönderip kongreyi basmak istemiş, fakat kongreyi basmak istemiş, fakat vatansever subaylarca önlemiştir.vatansever subaylarca önlemiştir.

*Bazı delegeler Mustafa Kemal’in *Bazı delegeler Mustafa Kemal’in başkanlığına karşı çıkmıştır. (Çoğunluk başkanlığına karşı çıkmıştır. (Çoğunluk oyları ile yine başkan seçildi)oyları ile yine başkan seçildi)

*Manda ve himaye fikri Erzurum’da *Manda ve himaye fikri Erzurum’da reddedilmişti; ancak Amerikalıların reddedilmişti; ancak Amerikalıların kongreye gönderdikleri gözlemcilerin kongreye gönderdikleri gözlemcilerin etkisiyle manda ve himaye fikri bazı etkisiyle manda ve himaye fikri bazı delegeler tarafından yeniden delegeler tarafından yeniden savunulmuştur. Fakat Mustafa Kemal’in savunulmuştur. Fakat Mustafa Kemal’in kararlı tutumuyla manda fikri bir daha kararlı tutumuyla manda fikri bir daha gündeme gelmemek üzere gündeme gelmemek üzere reddedilmiştir.reddedilmiştir.

Sivas Kongresi’nde, Erzurum Sivas Kongresi’nde, Erzurum Kongresi’nin kararları tamamen kabul Kongresi’nin kararları tamamen kabul edilmekle beraber bazı değişiklikler edilmekle beraber bazı değişiklikler yapıldı.yapıldı.

1. “Doğu Anadolu Müdafaa-i 1. “Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” tüzüğü, ülkeyi Hukuk Cemiyeti” tüzüğü, ülkeyi ve milleti kapsayacak şekilde ve milleti kapsayacak şekilde değiştirilerek kabul edildi. Yurdun değiştirilerek kabul edildi. Yurdun çeşitli yerlerinde kurulmuş olan çeşitli yerlerinde kurulmuş olan bütün Milli Cemiyetler, bütün Milli Cemiyetler, Anadolu Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk ve Rumeli Müdafaai Hukuk CemiyetiCemiyeti adı altında birleştirildi. adı altında birleştirildi.

. “Temsil Heyeti, Doğu İllerinin . “Temsil Heyeti, Doğu İllerinin tamamını temsil eder.” ifadesi, tamamını temsil eder.” ifadesi, “Tüm yurdu temsil eder.” şeklinde “Tüm yurdu temsil eder.” şeklinde değiştirildi.değiştirildi.

3. Erzurum Kongresi’nde yalnız 3. Erzurum Kongresi’nde yalnız Ermeni ve Rum örgütlerinin Ermeni ve Rum örgütlerinin işgaline karşı müdafaa kararı işgaline karşı müdafaa kararı düşünülmüştü. Sivas Kongresi’nde düşünülmüştü. Sivas Kongresi’nde ise her türlü işgal ve müdahaleye ise her türlü işgal ve müdahaleye karşı koyma kararı alındı. karşı koyma kararı alındı.

4. “Vatanın herhangi bir parçası 4. “Vatanın herhangi bir parçası hükümetçe terk ve ihmal edildiği hükümetçe terk ve ihmal edildiği takdirde, bir geçici hükümet takdirde, bir geçici hükümet kurularak idarenin millet adına ele kurularak idarenin millet adına ele alınacağı” karar altına alındı.alınacağı” karar altına alındı.

Misak-ı Milli’nin esasları ortaya çıktı. Misak-ı Milli’nin esasları ortaya çıktı. Mebussan Meclisi’nin acele Mebussan Meclisi’nin acele toplanması, Hükümet üzerinde Meclis toplanması, Hükümet üzerinde Meclis denetiminin sağlanması istendi.denetiminin sağlanması istendi.

Kongre başkanlığına Mustafa Kemal Kongre başkanlığına Mustafa Kemal Paşa getirildi. Erzurum Kongresi’nde Paşa getirildi. Erzurum Kongresi’nde seçilen Temsil Heyeti’nin üye sayısı seçilen Temsil Heyeti’nin üye sayısı on beşe çıkarıldı.on beşe çıkarıldı.

Vatanın sınırları bölünmez bir bütün Vatanın sınırları bölünmez bir bütün olarak düşünüldü. Milli Kuvvetleri olarak düşünüldü. Milli Kuvvetleri etken, milli iradeyi hâkim kılmak etken, milli iradeyi hâkim kılmak esası kabul edildi.esası kabul edildi.

İşgal emeli taşımayan devletlerin İşgal emeli taşımayan devletlerin ekonomik yardımları kabul edilecekti. ekonomik yardımları kabul edilecekti.

Azınlıklara siyasi egemenliğimizi ve Azınlıklara siyasi egemenliğimizi ve sosyal dengeyi bozacak imtiyaz sosyal dengeyi bozacak imtiyaz (ayrıcalıklar) verilmeyecekti.(ayrıcalıklar) verilmeyecekti.

Ayrıca, Ankara’da bulunan Ali Fuat Ayrıca, Ankara’da bulunan Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Batı Anadolu Milli (Cebesoy) Paşa, Batı Anadolu Milli Kuvvetler Genel Komutanlığı’na Kuvvetler Genel Komutanlığı’na atandı. 13 Eylül 1919’da Milli atandı. 13 Eylül 1919’da Milli Mücadelenin yayın organı olmak Mücadelenin yayın organı olmak üzere üzere İrade-i Milliye İrade-i Milliye adlı gazete adlı gazete Sivas’ta çıkarıldı.Sivas’ta çıkarıldı.

Sivas Kongresi’nin ÖnemiSivas Kongresi’nin Önemi

Sivas Kongresi, dağınık bir durumda Sivas Kongresi, dağınık bir durumda olan ve birbirinden habersiz çalışan olan ve birbirinden habersiz çalışan savunma kuruluşlarını birleştirmiş; savunma kuruluşlarını birleştirmiş; Anadolu ve Trakya’daki cemiyetleri Anadolu ve Trakya’daki cemiyetleri bir çatı altında toplamıştır. bir çatı altında toplamıştır. (Anadolu (Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti)Cemiyeti)

Sivas Kongresi, almış olduğu kararlar Sivas Kongresi, almış olduğu kararlar açısından ihtilalci bir karakter taşımaktadır. açısından ihtilalci bir karakter taşımaktadır. Ayrıca, İstanbul Hükümeti’nin kabul ettiği Ayrıca, İstanbul Hükümeti’nin kabul ettiği Mondros Ateşkes Anlaşması’nın uygulama şeklini Mondros Ateşkes Anlaşması’nın uygulama şeklini reddederek işgallere karşı koyulacağını reddederek işgallere karşı koyulacağını belirtilmiştir.belirtilmiştir.

Mustafa Kemal’in mücadelesi ve Anadolu’da Mustafa Kemal’in mücadelesi ve Anadolu’da

gelişen milli hareketlerin etkisi sonucunda, Damat gelişen milli hareketlerin etkisi sonucunda, Damat Ferit Paşa istifa etmek zorunda kalmış; yerine Ali Ferit Paşa istifa etmek zorunda kalmış; yerine Ali Rıza Paşa Hükümeti kurulmuştur. Milliyetçi kimlik Rıza Paşa Hükümeti kurulmuştur. Milliyetçi kimlik taşıyan bu kabinenin İstanbul’da iş başına taşıyan bu kabinenin İstanbul’da iş başına geçmesi, Mustafa Kemal ve Milli Mücadele için geçmesi, Mustafa Kemal ve Milli Mücadele için kazanılan ilk zaferdir. kazanılan ilk zaferdir.

Amasya Görüşmeleri (20 -Amasya Görüşmeleri (20 -22 Ekim 1919) 22 Ekim 1919)

Ali Rıza Paşa Hükümeti, milli mücadeleyi kontrolü Ali Rıza Paşa Hükümeti, milli mücadeleyi kontrolü altına almak. Mustafa Kemal ise Erzurum ve Sivas altına almak. Mustafa Kemal ise Erzurum ve Sivas Kongreleri’nde alınan kararları bu hükümete Kongreleri’nde alınan kararları bu hükümete onaylatmak için bu görüşmeler gerçekleşmiştir. onaylatmak için bu görüşmeler gerçekleşmiştir. Amasya Görüşmeleri öncesi Mustafa Kemal Amasya Görüşmeleri öncesi Mustafa Kemal görüşme teklifini İstanbul Hükümeti’nden gelmesi görüşme teklifini İstanbul Hükümeti’nden gelmesi koşuluyla görüşmelere katılmayı kabul etmiştir. Bu koşuluyla görüşmelere katılmayı kabul etmiştir. Bu durum, Mustafa Kemalin Anadolu’daki hareketin durum, Mustafa Kemalin Anadolu’daki hareketin İstanbul Hükümeti’nce tanınmasına önem verdiğinin İstanbul Hükümeti’nce tanınmasına önem verdiğinin göstergesidir. göstergesidir.

Mustafa Kemal ve Salih Mustafa Kemal ve Salih PaşaPaşa arasında yaptığı arasında yaptığı

görüşmeler sonucu imzalanan görüşmeler sonucu imzalanan Amasya Protokolü’nde; Amasya Protokolü’nde;

İstanbul Hükümetiyle Temsil Kurulu İstanbul Hükümetiyle Temsil Kurulu arasında hiçbir anlaşmazlık kalmamıştır. arasında hiçbir anlaşmazlık kalmamıştır.

Meclis-i Mebussan derhal toplanmalıdır.Meclis-i Mebussan derhal toplanmalıdır. Seçimler serbest ve müdahalesiz Seçimler serbest ve müdahalesiz

yapılacaktır. yapılacaktır.

Meclis-i Mebus an’ın kabul etmesi Meclis-i Mebus an’ın kabul etmesi halinde İstanbul Hükümeti de Sivas halinde İstanbul Hükümeti de Sivas Kongresi kararlarını kabul edecektir.Kongresi kararlarını kabul edecektir.

Temsil Kurulunun görüşü alınmadan Temsil Kurulunun görüşü alınmadan İstanbul Hükümeti hiçbir uluslararası İstanbul Hükümeti hiçbir uluslararası barış antlaşmasını imzalamayacaktır. barış antlaşmasını imzalamayacaktır.

Meclis-i Mebus an’ın güvenlikte Meclis-i Mebus an’ın güvenlikte olmayan İstanbul da toplanması olmayan İstanbul da toplanması uygun değildir. uygun değildir. Kararları yer almıştır. Kararları yer almıştır.

Salih Paşa İstanbul’a ulaştığında, bu Salih Paşa İstanbul’a ulaştığında, bu esasları hükümete kabul ettireceğini, esasları hükümete kabul ettireceğini, eğer ettiremezse istifa edeceğini eğer ettiremezse istifa edeceğini söyleyerek İstanbul’a döndü ve söyleyerek İstanbul’a döndü ve çalışmalara başladı İstanbul Hükümeti, çalışmalara başladı İstanbul Hükümeti, Protokolün 2. ve 3. maddelerini Protokolün 2. ve 3. maddelerini İstanbul’da toplanacak bir mecliste İstanbul’da toplanacak bir mecliste saltanat yanlılarının çoğunlukta olacağını saltanat yanlılarının çoğunlukta olacağını düşündüğü için kabul ederken: düşündüğü için kabul ederken: 4., 5. ve 6. maddelerini kendisini yok 4., 5. ve 6. maddelerini kendisini yok saymak anlamına geldikleri için saymak anlamına geldikleri için reddetmiştir. reddetmiştir.

Amasya Görüşmelerinin Amasya Görüşmelerinin ÖnemiÖnemi Amasya’da yapılan görüşme ile İstanbul Amasya’da yapılan görüşme ile İstanbul

Hükümeti’nin temsilcisi olan Salih Paşa, Hükümeti’nin temsilcisi olan Salih Paşa, Erzurum ve Sivas Erzurum ve Sivas Kongreleri’nde alınan kararları tanımış Kongreleri’nde alınan kararları tanımış oluyordu. Bu durum Temsil Heyeti için oluyordu. Bu durum Temsil Heyeti için önemli bir başarıdır. Çünkü önemli bir başarıdır. Çünkü İstanbul Hükümeti temsilcisinin Amasya’ya İstanbul Hükümeti temsilcisinin Amasya’ya gitmesi Temsil Heyeti ile Anadolu ve gitmesi Temsil Heyeti ile Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin hem varlığını hem de gücünü Cemiyeti’nin hem varlığını hem de gücünü hukuken tanıdığı anlamına gelmekteydi. hukuken tanıdığı anlamına gelmekteydi. Bu durum Anadolu’daki Bu durum Anadolu’daki kurtuluş hareketi açısından siyasi bir kurtuluş hareketi açısından siyasi bir zaferdir. zaferdir.