7.chuong1. tong quan
DESCRIPTION
Khao sat thanh phan hoa hoc cay Son cuc hai hoaTRANSCRIPT
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 1
Chng 1. TNG QUAN 1.1. C TNH THC VT
Trong cc cy h Cc (Asteraceae), gm 70 loi cy thuc chi Wedelia, trong mt s cy c bit n Vit Nam [1, 4, 5, 6] nh:
Sn cc hai hoa - Wedelia biflora (L.) DC. Sn cc nhm - Wedelia urticaefolia (Bl.) DC. Sn cc b - Wedelia chinensis (Osb.) Merr. Sn cc ba thy - Wedelia trilobata (L.) Hitch. Si t - Wedelia calendulacea L. L a cc - Wedelia prostrata (H. & A.) Hemls.
1.1.1. Cy sn cc hai hoa - Wedelia biflora (L.) DC. (Hnh 1.1a) Cy Sn cc hai hoa c tn khoa hc l Wedelia biflora (L.) DC. [1, 5]. Sn cc hai hoa cn c gi l cc mt tri, rau mui, hi cc. Dng cy bi, cao 1-2m. Thn c lng cng, tha. L c phin xoan xoan
tam gic, c t lng nhm nhm. Hoa u c c hay tng cp, trn cng di, hoa hnh mi vng, ci, 5-10, gia hoa c l hoa l vy. B qu khng c lng mo, cao 4mm (hnh 1.1b).
L li tiu, hoa x mnh. Cy mc n , Nam Trung Quc, Vit Nam, Thi Lan, Malaixia,
Innxia, Philippin, nc ta cy sn cc hai hoa c trng lm cnh trong cc cng vin thnh ph H Ch Minh, Lt 1.1.2. Sn cc nhm - Wedelia urticaefolia (Bl.) DC. (Hnh 1.2)
Sn cc nhm c tn khoa hc l Wedelia urticaefolia (Bl.) DC. [1, 5]. Sn cc nhm l dng cy c a nin ng. Thn c lng nm, nhm. L c
phin xoan nhn, di 6-12cm. Hoa u khng hay c cng, c vy, hoa hnh ba mi vng, ci; hoa gia hnh ng, lng phi. B qu dp, cao 1mm, khng lng mo.
Phn b n , Trung Quc, Vit Nam, Lo, Thi Lan, Innxia. nc ta, cy mc hoang rt nhiu hu ht cc tnh t Lo Cai, Cao Bng n Ninh Thun, Lm ng
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 2
1.1.3. Sn cc b - Wedelia chinensis (Osb.) Merr. (Hnh 1.3) Sn cc b c tn khoa hc l Wedelia chinensis (Osb.) Merr. [1]. Sn cc b cn c gi l sn cc Trung Quc. Dng cy c a nin b t, thn c lng phn. L c phin hp di 5-8 cm, rng 1 cm, c lng nhm, ba c rng nhn, tha. Hoa u c c trn cng di cht nhnh, rng 1,5 cm, hnh mi vng, hoa trong hnh ng, lng phi. B qu c a mng, c rng th lng mo. Thng phn b i ct k bin Vng Tu, Hu, Qui Nhn, 1.1.4. Sn cc ba thy - Wedelia trilobata (L.) Hitch. (Hnh 1.4) Sn cc ba thy c tn khoa hc l Wedelia trilobata (L.) Hitch.
Sn cc ba thy cn c tn l cc b. Cy sn cc ba thy l loi tho mc sng lu nm, c th mc thng cao
n 45 cm, hoc b lan n 1,8 m. Cy thng mc thnh tng mng, dy c che kn mt t. Thn b, r mc ti cc t, di khong 1-3 dm. L dy, di khong 4-9 cm, rng 2-5 cm c rng ca hai bn thy l, c lng cng v th c hai mt. Hoa mu vng ti, nhiu cnh thnh tng, cung hoa di 3-10 cm, tng bao c dng chung, u hoa thng c khong 8-13 hoa tia, a trng hoa di 4-5 mm, b qu c nt sn.
Cy c tm thy nhiu Trung M, Ty Phi, Hawai, Nam Florida, Vit Nam, cy mc hoang nhiu ni v c dng rng ri lm cy king. 1.1.5. Wedelia paludosa DC. (Hnh 1.5)
Cha thy c ti liu no cp n. 1.1.6. Si t - Wedelia calendulacea (L.) Less (Hnh 1.6) Si t c tn khoa hc l Wedelia calendulacea (L.) Less. [6]. Si t cn c gi l hng trm, ng ni, cc nhp, cc gip, bnh k cc. Si t l mt loi c sng dai, mc lan b, ch thn mc ti u, r lan ti , ni t tt c th cao 0,5m. Thn mu xanh, c lng trng, cng, nh. L gn nh khng cung, mc i, hnh bu dc thon di, hai u nhn, di 15-50 mm, rng 25 mm, c lng nh cng hai mt, mp c 1-3 rng ca nng. Cm hoa hnh
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 3
u, cung hoa di, vt qua cc nhnh l, cnh hoa mu vng ti. Qu b khng c lng, u thu hp li, tn cng mang mt vng c rng. Thng mc hoang nhiu tnh min bc, nhng ni m mt. 1.1.7. L a cc - Wedelia prostrata (H. & A.) Hemls (Hnh 1.7) L a cc c tn khoa hc l Wedelia prostrata (H. & A.) Hemls. [6]. L a cc cn c tn gi l bnh k cc.
Cy dng c a nin, b t, thn c lng phn. L c lng nhm tha, phin di 1-2 cm, ba c t rng. Hoa u c c, hnh mi vng, c vy gia cc hoa, hoa hnh ng, lng phi. B qu cao 1 mm, u c lng mn, khng lng mo. Thng c dng lm thuc mc tc, tr nhc u.
Phn b n , Trung Quc, Vit Nam, Lo, Thi Lan, Innxia. nc ta, cy mc hoang nhiu ni. Thng phn b vng i ct da bin Hu, Qui Nhn, Nha Trang, Vng Tu.
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 4
Hnh 1.1a: Ton cy Sn cc hai hoa - Wedelia biflora (L.) DC.
Hnh 1.1b: L, hoa, ht ca Wedelia biflora (L.) DC
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 5
Hnh 1.2: Wedelia urticaefolia (Bl) DC. Hnh 1.3: Wedelia chinensis (Osb.) Merr.
Hnh 1.4: Wedelia trilobata (L.) Hitch Hnh 1.5: Wedelia paludosa DC.
Hnh 1.6: Wedelia calendulacea (L.) Less Hnh 1.7: Wedelia prostrata (H. & A.) Hemls
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 6
1.2. THNH PHN HA HC 1.2.1. Cy sn cc hai hoa - Wedelia biflora (L.) DC.
Nm 1993, Miles D. Howard [20] c lp t cao diclorometan ca l kh Wedelia biflora c bn hp cht: veratrylidenehydrazid (59); 3,3'-di-O-metylquercetin (47); 2,7,4-trihydroxy-5,3-dimetoxyisoflavon (51) v 7,3-di-O-
metyl quercetin (48).
Nm 2005, Nguyn Thanh Hong v cng s [3] c lp t l cy Wedelia biflora c hai hp cht l: -amyrin acetat (36) v acid kaur-16-en-19-oic (28) v c lp t hoa cy Wedelia biflora c hai hp cht l: 3-hexanoyloxyolean-12-en-28-ol (38) v acid 3-hexanoyloxyolean-12-en-28-oic (39). 1.2.2. Cy sn cc nhm - Wedelia urticaefolia (Bl.) DC. Nm 2007, Nguyn Thanh Hong v cng s [2, 23] c lp c -amyrin (35); 3-acetoxy--amyrin (36), 3-O-tetradecanoylurs-12-en-16-ol (37); phytol (15) v acid kaur-16-en-19-oic (28) t hoa ca cy Wedelia urticaefolia. 1.2.3. Cy sn cc b - Wedelia chinensis (Osb.) Merr.
Nm 1986, Yang Ling Ling [34] c lp t Wedelia chinensis c acid kaur-16-en-19-oic (28) v stigmasterol glucosid (46).
Nm 2002, Apers Sandra v cng s [8] c lp t cy thuc Wedelia chinensis Trung Quc c acid 3,4-dicaffeoylquinic (57); acid 3,5-dicaffeoylquinic (56); acid 4,5-dicaffeoylquinic v ,3,4-trihydroxyphenyletyl-O-[-apiofuranosyl-(14)--rhamnopyranosyl-(13)]-(4-O-caffeoyl)--glucopyranosid hay wedelosin (58); cng lc vi ba flavonoid glycosid l: 3-O--glucopyranosylquercetin (54); 3-O--apiofuranosyl-(1-2)--glucopyranosylkaempferol (53) v astragalin hay 3-O--glucopyranosylkaempferol (52).
1.2.4. Cy sn cc ba thy - Wedelia trilobata (L.) Hitch. Nm 2000, Koheil M. A. v cng s [19] kho st thnh phn tinh du ca hoa
Wedelia trilobata bng GC-MS. Kt qu cho thy thnh phn ca tinh du gm 48 cht trong thnh phn chnh l -phellandren (25,65%); limonen (8,93%); -terpinen (5,90%); trans--caryophyllen (4,83%) v -pinen (4,72%).
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 7
Nm 2004, Zhang Yuhu [35] c lp c 6 sesquiterpen t cy Wedelia trilobata: trilobolid-6-O-isobutyrat hay wedeliatrilolactone A (8); 1-acetoxy-4,9-dihydroxy-6-isobutyroxyprostatolid (10); hn hp gm hai hp cht l 1,9-diacetyloxy-4-hydroxy-6-isobutyryloxyprostatolid hay wedeliatrilolactone B (9) v 1,9-diacetyloxy-4-hydroxy-6-metacryloxyprostatolid (12); 1,4-dihydroxy-6-isobutyryloxy-9-tigloyloxyprostatolid (13) v 9-angeloyloxy-1,4-dihydroxy-6- isobutyryloxyprostatolid (14).
Nm 2005, Nirmal v cng s [25] kho st thnh phn ha hc tinh du ca l Wedelia trilobata bng GC-MS. Kt qu cho thy tinh du cha 14 hp cht, trong -pinen; germacren D v d-limonen chim n 85,52%.
Nm 2006, Nguyn Thanh Hong v cng s [24] c lp t l ca Wedelia trilobata c friedelan-3-ol (34); -amyrin acetat (36) v acid 3-tigloyloxykaur-16-en-19-oic (25).
1.2.5. Wedelia paludosa DC.
Nm 1987, Roque Nidia F. [28] c lp t r Wedelia paludosa c: metyl 9-hydroxykaur-16-en-19-oat (21); metyl kaur-16-en-19-oat (22); metyl 3-angeloyloxy-9-hydroxykaur-16-en-19-oat (18); metyl 3-angeloyloxykaur-16-en-19-oat (19); metyl 3-tigloyloxykaur-16-en-19-oat (20); metyl 3-cinamoyloxykaur-16-en-19-oat (23); metyl 3-cinamoyloxy-9-hydroxykaur-16-en-19-oat (24); mt labdan l (1R,2R,8aS,Z)-2,5,5,8a-tetrametyl-1-(3-metylpenta-2,4-dienyl)-decahydronaptalen-2-ol (15); mt secokauren lacton l (1R,5S,8R)-1,5-dimetyl-8-{2-[(1S,5R)-6-metylen-2-
oxobicyclo[3.2.1]oct-1-yl]etyl}-6-oxabicyclo[3.2.1]octan-7-on (17).
Nm 2001, De Carvalho v cng s [12] c lp t hoa Wedelia paludosa c acid kaur-16-en-19-oic (28); acid kaur-9(11),16-dien-19-oic (27); acid 3-O-hexadecanoylolean-12-en-28-oic (40); acid 3-O-pentadecanoylolean-12-en-28-oic (41); acid 3-O-tetradecanoylolean-12-en-28-oic (42); stigmasterol (45); hn hp 3-O--D-glycopyranosylsitosterol v 3-O--D-glucopyranosylstigmasterol (46).
Nm 2003, Sartori M. R. K. v cng s [29] c lp t hoa Wedelia paludosa c hai hp cht l acid kaur-16-en-19-oic (28) v luteolin (49).
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 8
Nm 2004, Cechinel Filho Valdir v cng s [11] c lp t cy Wedelia paludosa c stigmasterol (45), acid kaur-16-en-19-oic (28) v acid oleanolic v eudesmanolid (4).
1.2.6. Si t - Wedelia calendulacea L. Nm 1991, Govindachari T. R. [16] c lp t l cy ti Wedelia
calendulacea c -D-glucopyranosyl 3-[(O--D-xylopyranosyl)-(12)-(-D- glucuronopyranosyl)]olean-12-en-28-oat (43) v -D-glucopyranosyl 3-[(O--D-glucopyranosyl)-(12)-(-D-glucuronopyranosyl)]olean-12-en-28-oat hay ginsenosid Ro (44).
Nm 1998, Nguyn Ngc Sng v cng s [22] c lp t l ti cy Wedelia calendulacea c mt sesquiterpen lacton l wedelolacton (6) v acid 5,6-dihydroxy-2-(2',4',6'-trihydroxyphenyl)benzofuran-3-carboxylic hay acid
norwedelic (7).
Nm 2003, Mottakin A. K. M. [21] v cng s c lp t Wedelia calendulacea c ba diterpen l: acid 3-tigloyloxykaur-16-en-19-oic (25); acid 3-angeloyloxykaur-16-en-19-oic (26) v acid kaur-16-en-19-oic (28). 1.2.7. L a cc - Wedelia prostrata (H. & A.) Hemls Nm 1993, Ragasa Consolacion Y. v cng s [27] c lp t cy Wedelia prostrata thu hi Philippines c 1-acetoxy-4,9-dihydroxy-6-metacryloxyprostatolid (11) v acid 3-cinamoyloxykaur-16-en-19-oic (32). Nm 2001, Farag Salwa F. [13] c lp t dch chit cloroform ca phn trn mt t ca cy Wedelia prostrata c 3-hydroxycarvotagenon (1); 3-hydroxycarvotagenon (2); p-ment-1-en-3,6-diol (3); acid 16,17-dihydroxykauran-19-oic (30) v 3-O--D-glucopyranosylkaempferol (52). Hn th na, tc gi cng c lp c t r ca cy ny c stigmasterol (45); acid 15,16-epoxy-17-hydroxykauran-19-oic (31); stigmasterol 3-O--D-glucopyranosid (46); quercetin-3-O--D-rutinosid (55); acid 3,5-dicaffeoylquinic (56) v acid 3,4-dicaffeoylquinic (57).
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 9
Cu trc ha hc ca cc cht c lp c t cc loi thuc chi Wedelia c trnh by theo cc loi hp cht nh sau: Monoterpen
O
OH
1
3
3-Hydroxycarvotagenon O
OH
1
3
3-Hydroxycarvotagenon OH
OH
1
3
p-Ment-1-en-3,6-diol(1) (2) (3)
Sesquiterpen
OH
CHO
HO
OO
Eudesmanolid
OH
2-[4-Metyl-3-(prop-1-en-2-yl)-4-vinylcyclohexyl]propan-2-ol
OHO
HOCOOH
HO OH
OH
Acid norwedelic
1
35
6 2OHO
HO O
1
35
6 2
O
HO OCH3
Wedelolacton(4) (5) (6) (7)
O O
O
O
HO
AcO OH
H
H
H
1
4
9
6
1-Acetoxy-4-dihydroxy-6-metacryloxyprostatolidWedeliatrilolacton BWedeliatrilolacton A
O O
O
O
HO
AcO OAc
H
H
H
O O
O
O
HO
AcO OAc
H
H
H
O O
O
O
HO
AcO OH
H
H
H
1
4 6
9
1-Acetoxy-4,9-dihydroxy-6-isobutyroxyprostatolid
(8) (9) (10) (11)
O O
O
O
HO
AcO OAc
H
H
H
1
4
9
6
1,9-Diacetoxy-4-hydroxy-6-metacryloxyprostatolid
O O
O
O
HO
HO O
H
H
H
1
4
9
6
O
1,4-Dihydroxy-6-isobutyryloxy-9-tigloyloxyprostatolid
O O
O
O
HO
HO O
H
H
H
1
4
9
6
O
9-Angeloyloxy-1,4-dihydroxy-6- isobutyryloxyprostatolid.
(12) (13) (14) Diterpen
HO
Phytol (15, Hoa Wedelia urticaefolia)
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 10
OO
O
(1R,5S,8R)-1,5-Dimetyl-8-{2-[(1S,5R)-6-metylen-2-oxobicyclo[3.2.1]oct-1-yl]etyl}
-6-oxabicyclo[3.2.1]octan-7-on
1
5
8
71'5'
6'
2'HO
(1R,2R,8aS,Z)-2,5,5,8a-Tetrametyl-1-(3-metylpenta-2,4-dienyl)-decahydronaptalen-2-ol
12
5
8a
(16) (17)
Metyl 3-angeloyloxy- 9-hydroxykaur-16-en-19-oat
H
OH
OH3CO
916
O
O
Metyl 3-angeloyloxykaur-16-en-19-oat
H
OH3CO
916
O
O
Metyl 3-tigloyloxykaur-16-en-19-oat
H
OH3CO
916
O
O3
Metyl 9-hydroxykaur-16-en-19-oat
H
OH
OH3CO
916
(18) (19) (20) (21)
19 19 19 19
Metyl kaur-16-en-19-oat
H
OH3CO
16
Metyl 3-cinamoyloxy-9-hydroxykaur-16-en-19-oat
H
OH
O
H3CO
9
16
O
O
Metyl 3-cinamoyloxykaur-16-en-19-oat
H
O
H3CO
916
O
O3
43
(22) (23) (24)
19 19 19
HOOCH
Acid 3-tigloyloxykaur-16-en-19-oic
O
O
HOOCH
Acid 3-angeloyloxykaur-16-en-19-oic
O
O
HOOCH
Acid kaura-9(11),16-dien-19-oic(25) (26) (27, Hoa Wedelia paludosa)
HOOCH
Acid kaur-16-en-19-oicHOOC
H
Acid 16-hydroxykauran-19-oic
OH
Acid 16,17-dihydroxykauran-19-oicHOOC
H
OHOH
(28, Hoa Wedelia paludosa,Hoa Wedelia urticaefolia)
(29) (30)
HOOCHO
O
Acid 3-cinamoyloxykaur-16-en-19-oic
H
Acid 10-hydroxy-9-metyl-20-norkaur-16-en-19-oic--lacton
OO
Acid 15,16-epoxy-17-hydroxykauran-19-oic
HOOCH
OOH
(31) (32) (33)
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 11
Triterpen
HO
Friedelan-3-ol
5
913
HO
-Amyrin(34) (35, Hoa Wedelia urticaefolia) (36, Hoa Wedelia urticaefolia))
O
-Acetoxy--amyrin
CH3C
O
3 3
1212
CH2OH
O
-Hexanoyloxyolean-12-en-28-olC
O
H3C(CH2)4O
-Tetradecanoyloxyurs-12-en-16-olC
O
H3C(CH2)12
OH
COOH
O
Acid -hexanoyloxyolean-12-en-28-oicC
O
H3C(CH2)4
(37, Hoa Wedelia urticaefolia) (38, Hoa Wedelia biflora) (39, Hoa Wedelia biflora)
3
28
1212
16
3
Acid 3-(hexadecanoyloxy)olean-12-en-28-oic
COOH
OC
O
H3C(CH2)14
Acid 3-(pentadecanoyloxy)olean-12-en-28-oic
(40, Hoa Wedelia paludosa)
Acid 3-(tetradecanoyloxy)olean-12-en-28-oic
COOH
OC
O
H3C(CH2)13
COOH
OC
O
H3C(CH2)12
(41, Hoa Wedelia paludosa) (42, Hoa Wedelia paludosa)
C
O
-D-Glucopyranosyl 3-[(O--D-xylopyranosyl)-(1 2)-(-D-glucuronopyranosyl)]olean-12-en-28-oat
OHO
HOOH
O
OH
O
OHO
HOO
COOH
OHO
HOOH
C
O
-D-glucopyranosyl 3-[(O--D-glucopyranosyl)-(1 2)-(-D-glucuronopyranosyl)]olean-12-en-28-oat
(Ginsenosid Ro), (44)
OHO
HOOH
O
OH
O
OHO
HOO
COOH
OHO
HOOH
OH
(43)
2
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 12
Sterol
O
Stigmasterol 3-O-D-glucopyranosid
OHOHO
OH
OH
HOStigmasterol
(45, Hoa Wedelia paludosa) (46, Hoa Wedelia paludosa)
Flavon
OH3CO
OH O
OCH3OH
7,3'-Di-O-metylquercetin
OH
OHO
OH O
OCH3OH
3,3'-Di-O-metylquercetin
OCH3
OHO
O
OH
OH
7,3',4'-Trihydroxyflavanon
OHO
OH O
OH
OH
Luteolin(47) (48) (49, Hoa Wedelia paludosa) (50)
3
3' 3'
7 7
3'
4'
OHO
OCH3 O
OH
OCH3
OH
2,7,4'-Trihydroxy-5,3'-dimetoxyisoflavon
OHO
O
OH
O
3-O--D-Glucopyranosylkaempferol
OHO
HOOH
OH
HO
OHO
O
OH
O
OHO
HOO
OH
HO
OH OH
O
3-O--D-Apiofuranosyl-(1 2)--D-glucopyranosylkaempferol
(51) (52) (53)
3
3
HO
(54)
OHO
OH O
OH
OH
O
Quercetin 3-rutinosid
OHO
HOOH
O
OHHO
HO
O
OHO
OH O
OH
OH
O
3-O--D-Glucopyranosylquercetin
OHO
HOOH
OH
(55)
3
3
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 13
Dn xut ca acid caffeic
O
OHO
OH
HOOC
OH
HO
O
OH
OH
O
Acid 3,5-dicaffeoylquinic
O
OOH
OH
HOOCOH
OH
O
Acid 3,4-dicaffeoylquinic
OH
O
OH
353
4
(56) (57)
211 2
HO
O
OO
OOH
OH
O
OHHO
O
OH OH
O
O
OH
OHHO
13
4
Wedelosin
HO
(58)
HO
Hydrazid
OCH3
H3CO
NN
OCH3
OCH3
O
Veratrylidenhydrazid
H
(59) 1.3. DC TNH HC 1.3.1. Cy sn cc hai hoa - Wedelia biflora (L.) DC. C Mau v nhiu ni khc [1], ngi dn dng t l non lm rau xo vi tht, c len, c, ra. L cy c dng lm thuc tr ni m ay bng cch ly ba nm l gi, vt ly nc ri pha vi ng hoc mui ung. n [1], l c gi ra, dng lm thuc p ln vng da b bin mu, p ln vt ct, vt su b t, lot, sng, gin tnh mch. L cn c dng p vo bng ph n sau khi sinh, sc ly nc ung tr i tiu ra mu. R dng tr bnh lu, si thn hoc dng p ln vt thng, gh nga. Thi Lan [1], ngi ta dng thn, l tr au u v st.
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 14
1.3.2. Sn cc nhm - Wedelia urticaefolia (Bl.) DC. Vn Nam (Trung Quc) [1], ngi ta s dng Wedelia urticaefolia lm thuc thanh nhit, gii c, b huyt v hot huyt tr vim phi v nhng tn thng do t ng. 1.3.3. Sn cc b - Wedelia chinensis (Osb.) Merr. Wedelia chinensis [4] c dng lm thuc h nhit, khng sinh, tr nhc u, tr bnh gan, tr ph bng, chng vim, tr ra mu t cung, tr bnh da, t thp. Trung Quc, c ni dng Wedelia chinensis tr ung th (Ehrlich ascite).
Nm 1986, Yang Ling Ling [34] c lp t Wedelia chinensis c acid kaur-16-en-19-oic v stigmasterol glucosid v chng minh rng hai hp cht ny c tc dng lm gim c tnh ca t bo gan chut b gy c bi CCl4 hoc D-galactosamin.
Nm 2005, Bai Xiang Yang [10] lm ra sn phm tr Wedelia chinensis bng cch phi trn phn thn v cung Wedelia chinensis vi cc dc phm b sung theo t l khi lng l 1:0,3. Tr c tc dng thanh nhit, gii c, kch thch tiu ha, tt cho bao t, l lch, gip hi phc ci thin sc khe. 1.3.4. Sn cc ba thy - Wedelia trilobata (L.) Hitch.
Nm 2004, Zhang Yuhu [35] chng minh rng 6 sesquiterpen c lp t cy Wedelia trilobata c hot tnh c ch s pht trin mm ca cy c ci, ci bp, c chua
Nm 2005, Baczynski v cng s [9] cho bit b tc Miskito ca n s dng Wedelia trilobata tr rn cn, vt thng do c ui gai c gy ra. Ngoi ra, cy cn cha c cc bnh nh: tiu chy, si thn, cm lnh
Nm 2005, Nirmal v cng s [25] cho bit tinh du ca l Wedelia trilobata c hot tnh khng khun ng k vi chng vi khun Bacillus subtilis v Staphylococcus aureus.
1.3.5. Wedelia paludosa DC.
Nm 2003, theo Sartori M. R. K. v cng s [29], ngi dn Brazin s dng Wedelia paludosa nh cy thuc truyn thng dng tr bnh nm ngoi da. Dch trch hexan, diclorometan and butanol ca hoa Wedelia paludosa th hin hot tnh
-
Wedelia biflora (L.) DC Tng quan
HV: Nguyn Th Hoi Thu 15
khng li cc chng nm gy bnh ngoi da nh: Epidermophyton floccosum, Trichophyton rubrum v Trichophyton mentagrophyte, vi nng t 250 n 1000 g/ml. Hai hp cht tinh khit l acid kaurenoic v luteolin cng cho thy c hot tnh khng nm ny. 1.3.6. Si t - Wedelia calendulacea (L.) Less.
Trn lm sng, cy si t biu hin hai tc dng r rt [6]: gim au, gim st, khng sinh r rt, khng thy c tnh. Nhn dn H Bc v nhiu ni khc dng cy Si t n sng nh rau vi tht c. Mt s ni dng Si t tr rm sy hoc ung phng si, cha st rt, vim ty ngoi da, khp xng, nhim trng, l lot, mn nht, au mt, vim bng quang
Nm 2004, Mottakin A. K. M. v cng s [21] th nghim hot tnh khng 19 chng vi khun v th nghim c tnh Brine Shrimp ca cc dch chit nh: eter du ha, cloroform, metanol v ca ba diterpen c lp c t cy Wedelia calendulacea. Kt qu th nghim c tnh Brine Shrimp cho thy cc dch chit c hot tnh tt vi liu LC50 l 4,59 g/ml (dch chit eter du ha), 7,99 g/ml (dch chit cloroform), 14,88 g/ml (dch chit metanol). Ring hp cht acid (-)-kaur-16-en-19-oic cho thy c hot tnh khng khun vi hu ht cc chng vi khun th nghim, vi liu 200 g/ a th ng knh vng v khun l 10-21 mm. 1.3.7. L a cc - Wedelia prostrata (H. & A.) Hemls
Nhn dn Trung Quc [6] dng cy L a cc ti tr vim amyan cp tnh, sng au c hng, vim phi, vim ph qun, ho lu ngy, cao huyt p, ho ra mu, chy mu cam, u mi. Dng cy L a cc ti cng vi dm cha bnh bch hu c kt qu 96,75%. L a cc phi kh, nu cao dng tiu c, cha vim ty, nht, p-xe, ho, l lot