3.TEMA

KAVRAMLAR VE ÇAĞRIŞIMLAR

ŞİİR VE AHENK UNSURLARIDuygu, hayal ve düşüncelerin bir düzene bağlı olarak, çekici bir dil ve ahenkli mısralar içinde aktarılmasına şiir denir. Aslında şiir, sözcüklerin ahenk oluşturacak şekilde bir araya getirilmesinden oluşur. HATIRLAYALIMÖrnek:Uzun ince bir yoldayım4 + 4 = 8 heceGidiyorum gündüz gece4 + 4 = 8 heceBilmiyorum ne hâldeyim4 + 4 = 8 heceGidiyorum gündüz gece4 + 4 = 8 hece

Şiirde ahenk KAFİYE ve REDİF ile sağlanır. Bunu 2.slayttaki şiirde görmekteyiz. Yani şiirdeki ortak sesler ses akışını sağlayarak şiire ahenk katmıştır. Bu kısmı 2.temada görmüştük.

SÖZ SANATLARI

1. Abartma (Mübalağa) Bir şeyin niteliklerini veya bir olayı olduğundan fazla büyüterek veya küçülterek anlatmaya abartma denir.

Örnek: Çantayı taşımaktan kolum koptu. Bu cümlede kişi, kolunun fiziksel olarak koptuğunu değil, “çok yorulduğunu” abartma yaparak anlatmaktadır.Örnek: Bir ah çeksem dağı taşı eritir Gözüm yaşı değirmeni yürütür Bu hasretlik beni dahi çürütür Bana sıla da bir, gurbet il de bir

Karacaoğlan bu dörtlükte memleketinden ayrı olmanın verdiği acıyı abartarak anlatmıştır. Çünkü gerçekte gözyaşı dağları eritmez, değirmeni yürütmez.

2. Benzetme (Teşbih)Anlatımı kuvvetlendirmek, sözün etkisini artırmak için aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden zayıf olanın kuvvetli olana benzetilmesine benzetme denir. Çoğunlukla benzetme yapılırken birbirleri ile ilgi kurulan varlıklar arasındaki ilişki bilinmektedir. Tam bir benzetmede dört temel unsur vardır:

► Benzeyen: Zayıf unsur. ► Benzetilen: Kuvvetli unsur. ► Benzetme yönü: İki unsur arasındaki benzetme sebebi. ► Benzetme edatı: Benzetmede kullanılan “gibi, kadar”

edatlarıdır.

Örnek: Serkan keçi gibi inatçı bir çocuktur.Benzeyen Benzetilen Benz. Edatı Benz. Yönü

Bu cümlede “Serkan”, “inatçılık” bakımından “keçi” ye benzetilmiştir. Burada “keçi” nin inatçılık özel liği herkes tarafından bilindiğinden, benzetme çok rahat anlaşılmakta, söz daha etkili olarak anlatıl maktadır.

Örnek: Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım Yırtarım dağları, enginlere sığmam taşarımİstiklâl Marşı’ndan alınan bu dizelerin ilkinde şair kendisini “sel” e benzetmiştir. İkinci dizede ise “dağları yırtarım” sözüyle abartma sanatına başvurmuştur.

3. Kişileştirme (Teşhis)İnsan dışındaki varlıklara insana özgü özelliklerin verilmesine kişileştirme denir. Bu sanatta hayvanlara, bitkilere ve diğer varlıklara insana özgü özellikler verilerek ifade daha çekici hâle getirilir, duygular daha güzel anlatılır.

Örnek: Köyün çayı boş yere akmaktan sıkılıyor, bir bostanı sulayacağı günlerin gelmesini iple çekiyordu. Bu cümlede “köyün çayı” kişileştirilmiştir. “Sıkılmak”, “iple çekmek (sabırsızlıkla beklemek)” insana özgü niteliklerdir. İnsana özgü nitelikler “köyün çayı” na verilerek çay kişileştirilmiştir.

Örnek: Toplanırken göklerde bulutlar yığın yığın Hırçın bir fırtınayı düşünüyordu deniz. Bu dizelerde “kişileştirilme” vardır. Burada “düşünüyordu” denerek “deniz” kişileştirilmiştir.

4. Konuşturma (İntak) İnsan dışındaki varlıkları konuşturma, onların ağzından söz söyleme sanatına intak(konuşturma) denir. İntak (konuşturma), genellikle teşhis (kişileştirme) sanatı ile birlikte kullanılır. Teşhis sanatı ile insan özelliği içinde gösterilen varlıklar konuşturulduğu zaman intak sanatı yapılmış olur.

Örnek: Akşam rüzgârları der ki Ali’ye: “Gözler ileriye, gönül geriye…” Sanki köydekiler görünsün diye Tepeler alçalır, dereler dolar!Bu dörtlükte “rüzgârlar” önce kişileştirilmiş, daha sonra da konuşturulmuştur. Zaten şiirde intak varsa, konuşturulan varlığın sözleri de vardır.Örnek: Google: Ben her şeyi bilirim.Facebook: Ben herkesi tanırım.İnternet: Ben olmasam ikiniz de işe yaramazsınız!Elektrik: Tartışmayı fazla uzatmayın yoksa hepinizin işini bitiririm!

SIRA SİZDEÖrnek: Hayatımın en mutlu anını yaşadığım o an sanki bizim suçtan, cezadan ve pişmanlıktan kurtulduğumuz gibi dünya da yer çekimi ve zamanın kurallarından kurtulmuş gibiydi.Bu paragrafta aşağıdaki sanatsal anlatım yollarından hangisi kullanılmıştır?A) Benzetme B) KişileştirmeC) Abartma D) Konuşturma

Cevap: «gibi» benzetme edatı kullanılmıştır. Yani cevabımız A şıkkıdır.

Örnek:Aslıma karışıp toprak oluncaÇiçek olur mezarımı süslerimDağlar yeşil giyer, bulutlar ağlarGökyüzünde dalgalanır seslerimYukarıdaki şiirde kişileştirilen unsurlar hangileridir?A) Toprak – çiçek B) Bulutlar – seslerC) Dağlar – sesler D) Dağlar – bulutlar

Cevap: Dağların giyinmesi ve bulutların ağlaması kişileştirmeye örnektir. Yani cevap D şıkkıdır

• EDEBî TÜRLER Edebiyat, duygu ve düşünceleri söz ya da yazıyla etkili bir şekilde

anlatma sanatıdır. Düz Yazı (Nesir) Türleri• Duygu ve düşüncelerin, uyak ve ahenk olmadan cümlelerle

anlatıldığı yazılardır. Olay, düşünce (fikir) ve bildirme yazıları olmak üzere üçe ayrılır.

Olay Yazıları• Bir olayın, yer ve zaman belirtilerek, kahramanların

çevresinde kurgulanmasına olay yazıları denir. Olay yazılarında genellikle öyküleyici anlatım tekniğini kullanılır. Özellikle romanlarda betimleyici anlatıma da sık sık başvurulur.

MASALIN GENEL ÖZELLİKLERİ MasalOlağanüstü olaylarla süslü, olağanüstü kişilerin başından geçen, zaman ve yer kavramları belirli olmayan hayalî olayların anlatıldığı yazılara masal denir.

» Masalda eğiticilik ve öğreticilik esastır.» Masallardaki olaylar gerçeğe uymaz.» Kahramanlar olağanüstü özelliklere sahiptir.» Masalın geçtiği yer ve zaman belirsizdir.» Masallar tekerlemeyle başlar.» Masaldaki karakterler; cinler, periler, devler ve hayvanlar olabilir.» Masalların sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.» Ulusal konulara yer verilmez, evrensel konular ve mesajlar içerir.»Anlatım genellikle duyulan(- miş’ li)geçmiş zaman kipine dayanır.»Yaratıcısı genellikle bilinmez. (Anonimdir).

NOKTALAMA İŞARETLERİ

Nokta ( . )

1. Tamamlanmış cümlenin sonuna konur: Ben müzik dinlemeyi çok severim.

2. Bazı kısaltmaların sonuna konur:

Alb. (albay), Dr. (doktor), Yrd. Doç. (yardımcı doçent), Prof.(profesör), Cad. (cadde), Sok. (sokak), s. (sayfa), sf. (sıfat), vb. (ve başkası, ve benzeri, ve benzerleri, ve bunun gibi), Alm. (Almanca), Ar. (Arapça), İng. (İngilizce) vb.UYARI!Büyük harflerle yapılan kısaltmaların sonuna (T. ve T.C. hariç) nokta konmaz:TDK, TBMMElement ve ölçülerin uluslararası kısaltmaları kabul edildiğinden nokta kullanılmaz:cm, m, kg, l …

3. Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur:

3. (üçüncü), 15. (on beşinci); II. Mehmet, XV. yüzyıl; 2. Cadde, 20. Sokak vb.

4. Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta konur:

3, 4 ve 7. maddeler; XII – XIV. yüzyıllar arasında vb.

5. Bir yazının maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra konur:

I. 1. A. a. II. 2. B. b.

6. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur:

01.08.1987, 29.09.1923

UYARI! Tarihlerde ay adları yazıyla da yazılabilir. Bu durumda ay adların dan önce ve sonra nokta kullanılmaz:

1 Ağustos 1987, 29 Ekim 1923 vb.

7. Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur:

Tren 09.15’te kalktı. Toplantı 13.00’te başladı.

Virgül ( , )

1. Eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur:

Yağmurdan, kardan, tipiden sonra ılık, sevimli bir güneş çıktı.

2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur:

Eve geldim, yemek yedim.

3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur:

Babam, yıllardır göremediği arkadaşına kavuşmanın heyecanını yaşıyordu.

4. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur:

Aydın’a, doğduğu topraklara, geri dönmüştü.

5. Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur:

Aydın’a yarın gideceğim, dedi.

6. Konuşma çizgisinden önceki ifadenin sonuna konur:

Kapıya kadar geldi. İçeri dönerek annesine,–Hoşça kal, dedi.

7. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bil diren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur:

Peki, gideriz. Olur, ben de size katılırım. Hayhay, memnun oluruz. Haydi, geç kalıyoruz.

8. Anlam karışıklığını önlemek için kullanılır:

O, elbiseyi giymedi.Bayan, terziye doğru yürüyordu.

9. Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur:Sevgili Kardeşim,Değerli Arkadaşım,

10. Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için kullanılır:

38,6 (otuz sekiz tam, onda altı)0,45 (sıfır tam, yüzde kırk beş)

11. Özne olarak kullanıldıklarında bu, şu, o zamirlerinden sonra konur:

Bu, benim gibi yazarlar için hiç kolay olmaz.O, eski defterleri çoktan kapatmış.

12. Kitap, dergi vb.nin künyelerinde yazar, eser, basımevi vb. maddelerden sonra konur:

Vladimir Tumanov, Kraliçeyi Kurtarmak, Günışığı Kitaplığı, İstanbul, 2013.

UYARI!Yazarın soyadı önce yazılmışsa soyadından sonra da virgül konur:Tumanov, Vladimir, Kraliçeyi Kurtarmak, Günışığı Kitaplığı, İstanbul, 2013.

SIRA SİZDE

1-Hangi cümlenin sonuna nokta (.) konulmalıdır?a) Düşüncelerimi ah bir anlatabilsemb) Ne güzel okudunc) Beni mi çağırdılard) Bu konular bizi ilgilendirmiyor

2-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nokta (.) nın kullanımı yanlıştır?a)  T.B.M.M. hükümetin yaptığı işleri; meclis araştırması, meclis soruşturması ve gensoru yollarıyla denetler.b)  Prof. Dr. Süheyl Ünver gençlik yıllarında yaşadıklarını defterine yazmış.c)  Anayasamızın 17. maddesine göre özel durumlarda kişi dokunulmazlığı göz önüne alınmayabilir.d)  Her sabah 7.30’da kapıcının getirdiği sıcak ekmekle kahvaltı yapmayı çok severim.

3-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama yanlışlığı yapılmıştır?

A) Bu yıl YGS’ ye 1.500.000 kişi girecek.B) Kars’ta iki gün şenlik düzenlendi.C) Akşam, T.R.T.’de yeni bir programa katılacağım.D) Hey, hemen burayı terk et!

4-Aşağıdaki cümlelerde noktanın kullanımı ile ilgili yanlışlık yapılıp yapılmadığını belirleyin. Doğru kullanımların başına (D), yanlış kullanımların başına (Y) koyun.( ) Kardeşim 8.Eylül.2007’de doğdu.( ) Dr. Mehmet Bey birazdan buraya gelir.( ) Onlar apartmanın 7.’nci katında oturuyor.( ) Uçağı sabahleyin 7.45’te mi kalkacak.

SIRA SİZDE(VİRGÜL)

1.“Uzun boylu, sarı saçlı bir gençti.” Cümlesindeki virgülün(,) görevine benzer kullanım aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?A)Selim, okulun en çalışkan öğrencisidir.B)Kırmızı yanaklı, güzel bir çocuktu kardeşim.C)Küçük, ağacın arkasında oturmuş ağlıyordu.D)Küçük çocuk hastalanır, doktora götürülür.

2.Aşağıdakilerin hangisinde virgül(,) kaldırılırsa cümlenin anlamı değişir?A)Eski, küçük bir evde oturuyorlardı.B)Küçük, sobanın yanına kıvrılmıştı.C)Genç doktor, herkese yardım ediyorlardı.D)İnsanlar, çalıştıkları sürece aç kalmaz.

 3.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül(,) yanlış kullanılmıştır? A)Ayhan, Paris’ten aldığı kırmızı kalemi arkadaşına hediye etti.B)Yaylaya giden aracımız eğri, büğrü yollarda ilerliyordu.C)Akşam eve gelir, çantasını odasına bırakır, oturma odasına giderdi.D)Genç, heyecanlı, sıcakkanlı arkadaşımız artık toplantılara gelmez oldu.

4.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde noktalama yanlışı yoktur?A)Toplantıya herkes gelsin: çünkü önemli açıklamalar yapacağım.B)Bir haberci küçük, bir ayrıntıyı bile atlamamalıdır.C) Yağmur; kar ve dolu yağarken evden çıkmaz.D)Geri döndü, eve girdi, şemsiyesini alıp çıktı.

5.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül(,) yanlış kullanılmıştır?A)Alev, birkaç gazete ve dergiye abone olmuş.B)Bütün kurtlar, kuşlar hemen köşkün etrafına toplanmışlar.C)Bir de yola bakmışlar ki, yollar çamur.D)Nihayet uzun, bir yolculuktan sonra memlekete varmışlar.

6.Cümlede özneden sonra virgül konabilir.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun olarak kullanılan virgül vardır?A)Kitabı, daha önce okumuştum.B)Dil, yapraklarını yenileyen ağaç gibidir.C)Kitaplarını, defterlerini çantaya yerleştir.D)Orayı, köyü, çok beğendim.

 7.Aşağıdakilerden hangisi virgülün(,) kullanıldığı yerlerden değildir?A)Tarihlerin yazılışındaB)Ara sözlerin başında ve sonundaC)Sıralı cümleyi oluşturan cümlelerin arasındaD)Sayıların ondalık bölümünü ayırmada

8.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül(,) kaldırılırsa cümlenin anlamı değişir?A)Doğduğu, çok sevdiği bu köyü terk etti.B)O, bunları hiç bilmiyor.C)O yıl, bu bölgede büyük bir kuraklık oldu.D)Onlar biraz önce, verdiğim ödevi hazırlıyorlardı.

9.Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde virgül(,) farklı bir görevde kullanılmıştır?

A)Rüzgar esiyor, yağmur yağıyordu.B)Hayır, soruları çok kolaydı.C)Geldim, gördüm, yendim.D)Ödevlerini yapmadı, oyun oynadı.

10.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül(,) yanlış kullanılmıştır?A)Tevfik Fikret’in, şiirleri pek anlaşılmaz.B)Her sözcük, cümledeki kullanımına göre anlam kazanır.C)Hikaye, roman en çok okunan türlerdir.D)Şairler, bir ulusun kesilmeyen sesleridir.

11.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül(,) yanlış kullanılmıştır?

A)Ya bana uyarsın, ya evde oturursun.B)− Datça’ya yarın gideceğim, dedi.C)Genç, doktora yaklaştı.D)Akşam, akşam, yine akşam… 

I. Saat ve dakikayı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için kullanılır.

II.Sayılardan sonra sıra bildirmek için kullanılır.III.Sıralı cümlelerin arasına konur.IV.Bazı kısaltmaların sonunda kullanılır.

12.Yukarıda özellikleri verilen kurallardan hangisinde farklı bir noktalama işareti kullanılırA) I. B)II. C)III. D) IV.

 

13.Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde virgül(,) farklı bir görevde kullanılmıştır?

A)İnsanın burada kemikleri erir, ciğerleri çürür.B)Bakın, duyuyor musunuz dalgaların sesini?C)Sinop’ta zaman yoktur, tamamıyla silinmiştir.D)Yaralı, adama bir şeyler anlatmak istedi.

15.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül(,) kaldırılırsa cümlenin anlamı değişmez?

A)Ayşe, halamı ziyaret etmiş.B)Sevgi, insanları birbirine yaklaştırır.C)İhtiyar, doktorun yanına gitti.D)Tembel, kimseye yardım etmez.

16.Virgül(,) ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)Cümle içerisindeki eş görevli ögeleri ayırmada konur.B)Anlam belirsizliğini gidermek için konur.C)Kendinden sonra örnekler verilecek cümlenin sonuna konur.D)Mektuplarda hitaplardan sonra konur. 

FİİLLERDE YAPI

Fiiller yapı bakımından üçe ayrılır: 1-Basit 2-Türemiş 3- Birleşik

1- Basit Fiil:Yapım eki almamış, başka bir kelimeyle de birleşmemiş olan (sadece çekim eki alan) fiillere Basit Fiil denir.

Öğretmene bunu sordum.Sor-du-m ( kip ve kişi ekleri çıkartıldıktan sonra geriye kalan kısım kök haldeyse ve yapım eki almadıysa fiil basittir)

Öğretmene bunu sordurdum.Sor-dur-du-m (kip ve kişi eki çıkartıldıktan sonra geriye “sordur(mak)” fiili kalır. Ancak fiilin kökü “sor(mak) fiilidir, “-dur” yapım ekini almıştır. Bu sebeple fiilimiz türemiştir.)

Ör: Geldim, yazacaksın, okumalılar, sevmeyeceğim, kıvırdı, çeviriyor, kavuşursun...

(bu örneklerde kip ve kişi eklerini çıkardıktan sonra kök halinde basit fiiller kalır.

2- Türemiş Fiil:

Fiil ya da isim soylu kelimelere yapım eki getirilerek yapılan fiillerdir. Kip ve kişi eki atıldıktan sonra yapım eki almış bir gövde geriye kalır.Okula gelince çok rahatladım.Rahat-la-dı-m (rahat, isim köküdür. “–la” yapım ekini alarak fiil olmuştur.)

3- Birleşik Fiil:

En az iki kelimenin birleşmesiyle oluşan fiillerdir. Üç ayrı şekilde birleşik fiil oluşturulur.A- Yardımcı Fiille Oluşan Birleşik Fiil

Bir isim ve bir fiilin birleşmesiyle oluşur. İsmi fiil durumuna getiren fiile yardımcı fiil denir.Yardımcı fiiller “etmek, olmak, eylemek, kılmak” fiilleridir.

Örnek: Derslerimize dikkat etmeliyiz. Bu güne kadar çok sabretti.Hayat bize zehir oldu.Son maçı da kaybettik.Not: Olmak ve etmek yardımcı fiilleri, asıl fiil olarak da kullanılabilir.Bu yıl kirazlar erken oldu. (asıl fiil) İşler yetişince herkes memnun oldu. (Yrd. Fiil)

Bu ev bu kadar eder mi? (asıl fiil)Adam yapacağı işleri tarif etti. (Yrd. Fiil)

B- Kuralı Birleşik Fiillerİki fiilin birleşmesiyle oluşan fiillerdir. Dörde ayrılır.1- Yeterlilik Fiili, 2- Tezlik Fiili, 3- Sürerlik Fiili, 4- Yaklaşma Fiili

1- Yeterlilik Fiili Bir fiile “(a)bil, (e)bil” fiilinin getirilmesiyle oluşur. Fiile yeterlilik anlamı kazandırır.

Sana her şeyi anlatabilirim.Beni birazcık olsun dinleyebilirisin.“(a)bil, (e)bil” cümleye yeterlilik anlamı dışında olasılık, ihtimal anlamı da katabilir. Yarın burada olmayabilirim.Sınavda zor sorular çıkabilir.

• Yeterlilik fiilinin olumsuzunda, “(a)bil, (e)bil” fiilinin “bil-“ kısmı düşer, (a) kalır. Yapabilirim(Olumlu- yeterlilik)Yapamam. (olumsuz – yeterlilik)

tutabilirim (olumlu- yeterlilik)tutamam (olumsuz –yeterlilik)Yeterlilik fiilinin olumsuzu da birleşik fiildir.

2- Tezlik Fiili Bir fiile “(i-ı-u-ü)ver-” fiilinin getirilmesiyle oluşturulur. Bahsedilen eylemin çabucak gerçekleştirildiği anlamını taşır.Bak-(ı)ver-didalıveriyoruzatıvermişkaçıveriyorlar

• Testteki tüm soruları çözüverdi.Ne olur sanki yarın tatile çıkıversek.Olumsuzu: söyleyiverin- söyleyivermeyin / söylemeyiverin

3- Sürerlik FiiliBir fiile “-(e)gel, -(e)kal, -(e)dur” fiillerinin getirilmesiyle oluşur. Cümleye süreklilik ve devam etme anlamı katarlar.Ol-agel-mekgidedurmakşaşakalmakBu türkü böyle söylenegelir.Arkadaşları gidince tek başına kalakaldı.

Sürerlik fiilinin olumsuzu yapılamaz.

4- Yaklaşma FiiliFiile getirilen “-(e)yaz-” fiili ile yapılır. Bahsedilen fiilin gerçekleşmediği ama gerçekleşmeye çok az kaldığı anlamına gelir.

Düş-eyaz-dı-mkırılayazdı

Küçük kız korkudan öleyazmış.Burada soğuktan donayazdık.Yaklaşma fiilinin olumsuzu yapılamaz.

C- Kaynaşıp Kalıplaşmış Birleşik Fiiller

Birden fazla kelimenin anlamca kaynaşarak, kalıplaşarak oluşturduğu, genellikle deyim halinde olan birleşik fiillerdir.

Bu şekilde davranarak ateşle oynuyorsun.Çok ilginç fikirler ileri sürüyor.Annesi onu dört gözle bekliyordu.Kimi zaman hayallere dalardı.   

SIRA SİZDEAşağıdaki fiillerin yapısını (basit, türemiş, birleşik)

yazınız.  BASİT FİİL TÜREMİŞ FİİL BİRLEŞİK FİİL

1-Düşünmüş      

2-Vurmadı      

3-Hasta olmuş      

4-Sürüverdi      

5-Hissettim      

6-Fısıldadı      

7-Görüştünüz      

8-Bekleyelim      

9-Seyrettik      

10-Hastalanmıştı      

11-Geliyordu      

12-Zannediyorum      

13-Biçilmemişti      

14-Koşabiliyoruz      

15-Memnun olmadık      

16-Sevdik      

17-İnandırmak      

18-Kanamış      

19-Bakakaldılar      

20-Yapıyoruz      

21-Bulundu      

22-Pişiriyoruz      

23-Öleyazdı      

24-Yazıldık      

25-Sunmuştu      

26-Üzüldüm      

27-Boyanmış      

28-Duracağım      

29-Uçuverdi      

30-Uyur      

31-Uyurgezer      

32-Okuttum      

33-Alındı      

TARAMA TESTİ1-Aşağıdakilerden hangisinde ilk sözcükten sonra virgül kullanılması cümledeki anlamın değişmesine yol açar?A) Mehmet kayığa binmek için izin istedi.B) Balıkçı teknesini bir güzel boyadı.C) O akşam olanlara bir anlam veremedim.D) Yaşlı adama bir şeyler anlatıyordun.

2-Aşağıda virgülün görevleri ve bu görevlerle ilgili örnekler verilmiştir. Hangi örnek yanlış verilmiştir?A) Anlam karışıklığını gidermek için kullanılır: O, adamı her zaman sinirlendirir.B) Hitaplardan sonra kullanılır: Size yarın uğrarım, dedi.C) Sıralı cümlelerin arasına konur: Caddede kimse kalmamış, herkes evine girmişti.D) Aynı tür ve görevden kelime ya da kelime gruplarının arasına konur: Kitaplarını, defterlerini, kalemlerini masanın üzerinde bırakmış.

3-Bebekler, çiçeği insanlığımızın

Güllerin en hası, en goncası

Sarışın bir ışık parçası kimi

Kimi kapkara üzüm tanesi

  Bu dizelerdeki benzetme “benzeyen” unsur aşağıdakilerden hangisidir?

 

A) üzüm B) gül

C) bebekler D) çiçek

 

4-Masaya oturunca terbiye edilmiş bir makine gibi yazının başına geçerim. Bazı törencikler, bazı kurallar, ezberlenmiş alışkanlıklar beni terbiye eder.Bu paragrafta aşağıdaki sanatsal anlatım yollarından hangisi kullanılmıştır?A) Abartma                         B) BenzetmeC) Kişileştirme                    D) Konuşturma

5- Adamın biri bir dost aramak için yollara düşmüş. Yolda bir ayıyla karşılaşmış. Ayı da yalnızlıktan çok bunaldığı için birbirleriyle arkadaş olmaya karar vermişler.Bu paragrafta aşağıdaki sanatsal anlatım yollarından hangisi kullanılmıştır?A) Konuşturma                  B) BenzetmeC) Kişileştirme                   D) Abartma

6-Sen bir çiçeksinAnnen saksıHemen hastalansanOdalar yaslı(Behçet NECATİGİL)

Yukarıdaki dörtlükte sırasıyla hangi edebî sanatlar kullanılmıştır?A) Kişileştirme – Benzetme                     B) Abartma – KişileştirmeC) Benzetme – Kişileştirme                    D) Konuşturma – Benzetme

7-Aşağıdakilerden hangisinde abartma sanatı kullanılmıştır?A) Sana bu işin olmayacağını söyleye söyleye dilimde tüy bitti.B) Günlerdir yağan yağmur taşkınlara sebep oldu.C) Sıradan bir olayı bile çok önemliymiş gibi anlatma yeteneği vardı.D) Üç gün çalışarak işi ancak bitirebilmişti.

8- Aşağıdaki dizelerin hangisinde insana ait bir özellik başka bir varlığa verilmemiştir?A) Aynalar, bakmayın yüzüme dik dik!İşte yakalandık, kelepçelendikB) Sana dert dökmeye yetmiyor bir günKâğıt bile mısralardan tedirginC) Kulağının dibinde haykırdı fırtınaIsınmak istiyorsan toprağı çek sırtınaD) Gideceğin yere beni de götürSorana derdimin dermanı dersin

9-(1) Yavru kedi, köpeği karşısında görünce korkup ağaca tırmandı. (2) Kedi: “Biraz ağaçta kalırsam köpek benden umudunu kesip gider.” dedi. (3) Bir süre kedinin inmesini bekleyen köpek, ümidini kesip kulübesine döndü. (4) Kedi, köpeğin gittiğinden emin olduktan sonra ağaçtan indi.Parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde kedi konuşturulmuştur?A) 1                   B) 2                C) 3                     D) 4

10-Aşağıdaki birleşik fiillerden hangisi yardımcı fiille oluşmuştur?A) Sınavdan düşük not alınca kendimi kötü hissettim.B) Soruyu doğru cevaplayınca öğretmenin gözüne girdi.C) Bu soruyu herkes çözebilir.D) Bardakları da yıkayıver.

11-Aşağıdaki fiillerden hangisi birleşik fiildir?A) GeliverdiB) GelmezdiC) GelecekmişlerD) Gelsin

12-‘ Ağaçtan düşeyazdım’ cümlesindeki fiilin yapı bakımından benzeri aşağıdakilerden hangisidir?A) Bir gün sıkıntılar bitecek, sabret.B) Kardeşim dün çok hasta olmuş.C) Ben bu ağaca tırmanabilirim.D) Dedem savaşta esir düşmüş.

13-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil yapısı yönüyle diğerlerinden farklıdır?A) Havanın ısınacağını dedem hissetmiş.B) Hava ısınınca buzullar çözüldü.C) Artık paltolarınızı çıkarabilirsiniz.D) Şubat ayı da böyle geçiverdi.

14-Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kuruluşu farklı birleşik fiil vardır?A) Tüm arkadaşlarına teşekkür etti..B) Bu haber hepimizi mutlu kıldı.C) Çok kızan bina yöneticisi küplere bindi.D) Yaşlı kadının durumuna acıyıp yardım etti.

15Aşağıdaki cümlelerden hangisinde türemiş yapıda bir fiil vardır?A) Hasta adam içine dert oldu.B) Ormanın üstüne sis çöktü.C) Çok iyi dost oldular.D) Okuduklarını çok iyi anlattı.