III. ÜNİTE:TÜRK TARİHİNDE YOLCULUK

Türklerin anayurdu Orta Asya’dır.Orta Asya; Doğuda Kingan Dağları , Batıda Hazar Gölü , Güneyde Hindikuş , Karanlık dağları Kuzeyde Sibirya düzlükleri ile çevrili

toprak parçasıdır.

Hiç bir millet sebep yokken göç etmez. Peki Orta Asya’dan Türkleri göçe

zorlayan nedenler nelerdir?

1) Nüfus artışı ve toprakların yetersiz kalışı,

2) Olumsuz iklim şartları (Kuraklık, şiddetli kışlar)

3)Kendi aralarında ve diğer kavimlerle olan mücadeleler

4) Salgın hastalıklar

5) Türklerin Cihan hakimiyeti düşüncesi (Güneşin doğduğu yerden, battığı yere kadar her yeri fethetme arzusu)

• Orta Asya kültür ve medeniyeti dünyanın değişik bölgelerine taşınmıştır.

• Göç eden Türk boyları gittikleri yerlerde yeni Türk devletleri kurarlarken, oralardaki bazı devletleri de yıktılar.

• Türkler İran’a yerleştiler.• Büyük Selçuklu Devleti kuruldu (1040).

İLK TÜRK BEYLİKLERİ

DÖNEMİ

ANADOLU SELÇUKLU

DEVLETİ DÖNEMİ

ANADOLU TÜRK

BEYLİKLERİDÖNEMİ

OSMANLI DEVLETİDÖNEMİ

T.CDÖNEMİ

1015 yılında Çağrı Bey ilk akınları yapmıştır. Nedenleri:Anadolu’yu tanımak, Bizans’ı yıpratmak,Ganimet elde etmek,İran’a gelen Türklere yeni otlak ve alanlar bulmak. Sonucu:1048 de Tuğrul Bey Bizans ile ilk savaş olan Pasinler Savaşı’nı yaptı.

Önemli Keşif niteliğindeki ilk akınlar aslında Anadolu’yu yurt edinme isteğinin bir göstergesidir.Anadolu’ya gelirken ailelerini yanlarında getirmeleri de Anadolu’ya yerleşmek fikrine sahip olduklarını göstermektedir.Akınlar bölgede varlığını sürdüren Bizans’ın direncini kırmış ve Türklere vatanları olacak Anadolu topraklarını tanıma fırsatını vermiştir.

Çağrı Bey

ANADOLU’YA YAPILAN SİSTEMLİ AKINLAR;TUĞRUL BEY DÖNEMİ’NDE

“PASİNLER SAVAŞI”NIN KAZANILMASIYLA HIZ KAZANMIŞTIR.

& BİZANSBSD

Pasinler Savaşı

Türk ve Bizans ordusu Pasinler Ovası’nda karşılaşmışlardır.Gürcü ve Ermeniler de Bizans’a destek vermişlerdir.

• Bizans bozguna uğratılmıştır.• Selçukluların Bizans’a karşı kazandığı ilk büyük zaferdir.

Anadolu’nun kapıları aralanmıştır.Not:Pasinler, Erzurum yakınlarındadır..

Türklerin Anadolu’ya sürekli akınları oluyordu. Bizans İmparatoru Romen Diyojen Selçuklularla savaşmak için

Doğuya sefere çıkmıştır.

MALAZGİRT SAVAŞI 1071

Savaşın Nedenleri .Tuğrul Bey ve Alp Arslan’ın Anadolu’ya sürekli akınlar yaptırmaları ve bunu devlet politikası haline getirmeleri.Selçukluların göçebe Oğuzları Anadolu’ya sevketme düşüncesi.Romen Diyojen’in Türkleri Anadolu’dan çıkarmayı daha sonra da İslam ülkelerini ele geçirmeyi hedeflemesi.Türklerin Anadolu’yu kendilerine yurt edinmek istemeleri.Bizans’ın Pasinler Savaşı’nın intikamını almak istemesi.Türkmen baskıları

BSD & BİZANS

Eğer geri dönmezseniz

biz de savaşırız.Şunu unutmayın ki

kesinlikle savaştan

korkmayız….

İki ordu arasındaki savaşta Alparslan Turan taktiğini uygulayarak Bizans ordusunu tuzağa

düşürmüş ve akşama kadar süren savaşta Bizans’ı yenmiştir.

geçmiştir.

Bu savaşta Bizans ordusu içindeki Kuman ve Peçenekler savaştıkları ordunun Türk olduğunu

anlayınca Selçuklu tarafına geçmiştir.

Savaşı bitmiş sayan Alparslan çadırına çekilmişti.Sultan yorgunluğunugidermeye pek vakit bulamadan kumandanlarından biri huzuruna gelmiş ve Bizans İmparatoru Diojen’in esir alındığını bildirmişti.

İnanmak istemeyen hükümdar,Diyojen’i esir alan askeri huzuruna getirterek,olayı onun ağzından dinledi. Sultan bu askeri ödüllendirdi ve en yakın adamlarından biri yaptı.Ardından da tutsak edilmiş olan Bizans İmparatoru Diojen’i huzuruna getirtti.

Emin olmak için tanıyanlara bu kişinin gerçekten Diojen olup olmadığını sordu.Karşısındaki Diojen idi…

Diojen ile konuşmaya başladı;

ALPARSLAN:Dostluk kurmak için sana elçilerimi göndermedim mi?Fakat sen dostluktan kaçındın.Sana düşmanlarımı bana teslim etmen için komutanlarımdan Afşin’i elçi olarak göndermedim mi?Fakat sen reddettin.Daha dün akşam sana adam göndererek geri dönmeni rica etmedim mi?

Fakat sen “Para sarfettim,büyük bir ordu topladım, buralara kadar geldim,aradığımı yakaladım,nasıl dönerim?” dedin.Bana kafa tutmanın sonucunu nasıl buldun?ROMEN DİOJEN:Ülkelerini almak için her türlü milletten askerler topladım,paralar harcadım.Memleketim ve kaderim elindedir.Bu durumda önündeyim.Azarlamayı bırak,ne istiyorsan onu yap.ALPARSLAN:Zaferi sen kazansaydın ve beni esir etseydin ne yapardın?ROMEN DİOJEN:Sen bu şekilde bana teslim olsaydın belki idam edilmeni emreder,belki de sokaklarda sergilemek üzere İstanbul’a götürürdüm.ALPARSLAN(İçinden):Doğru söyledi,başka türlü konuşmuş olsaydı yalan söylemiş olurdu.Bu adam akıllı,mert bir adamdır.Öldürülmesi doğru değildir.(Sonra yüksek sesle)Sana ne yapacağımı zannediyorsun?ROMEN DİOJEN:Üç şık var.Birincisi beni öldürürsün.İkincisi,ülkelerinde beni gezdirerek halkına teşhir edersin.Üçüncü şıkka gelince yapmayacağın için söylenmesinde fayda yoktur.ALPARSLAN:Bu nedir?ROMEN DİOJEN:Beni affetmen ve dost olarak kabul etmendir.Çünkü beni öldürürsen bunun sana bir faydası olmaz,yerime başka birini tahta geçirirler.ALPARSLAN:Hakkında aftan başka bir şey düşünmedim.Serbestsin…

ALPARSLAN DİOJEN'İSERBEST BIRAKTI ANCAK;

BİZANS TARAFINDANTAHTTAN İNDİRİLDİ

GÖZLERİNE MİL ÇEKİLEREKHAPSE ATILDI!!!

Malazgirt Savaşının Sonuçları

Anadolu’nun kapıları

Türklere açıldı.Türkler Anadolu’ya

yerleşmeye başlamış ve Anadolu yurt olmaya

başlamıştır.

Türkiye Tarihi başladı.

Türklerin Anadolu’ya yerleşmesi sonucunda Bizans Avrupa’dan yardım isteyince

Haçlı Seferleri başladı.

Anadolu’da ilk Türk Beylikleri ve Anadolu (Türkiye) Selçuklu Devleti kuruldu.

SORU:Malazgirt Savaşının Sonuçları Nelerdir? Yazınız.CEVAP: Malazgirt Savaşı’nın sonuçları, Malazgirt Savaşı sonucunda ben kan dökülmesin dedim onlar pat küt girdiler savaşa ve malazgirtliler savaşı kazandılar.

İŞTE Malazgirt Savaşı’ndanSonra güzel yurdumuz

Anadolu’da kurulan Türk Beylikleri…

Malazgirt savaşı sonrası Kurulan Beylikler ve Anadolu Selçuklu Devleti

DANİŞMENTLİLER SALTUKLULAR

MENGÜCEKLİLER

ARTUKOĞULLARI

ÇAKA BEYLİĞİ

İlk denizci Türk beyliğidir.

Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili olmuşlardır.

Anadolu’nun fethini hızlandırmışlardır. Bölgelerinde kalıcı eserler

bırakmışlardır. Anadolu’da ilk Türk İslam eserlerini

yaparak Anadolu’yu bayındır hale getirmişlerdir.

“Türkler Anadolu’da pek çok cami, medrese, hastahane, kervansaray, köprü, kale yapmışlardır.”

Yağıbasan Medresesi:Tokat Niksar’da Danişmentlilerden kalan Anadolu’nun ilk medresesidir.Malabadi Köprüsü:Diyarbakır’da Artuklu’lardan kalan dünyanın en büyük taş kemerli köprüsüdür.Divriği Ulu Cami: Mengücekliler tarafından yaptırılmıştır. Taş işçiliğinin örneklerindendir. UNESCO tarafından koruma altına alınmıştır. Mama Hatun Kümbeti (Anıt Mezarı) Saltuklular tarafından yaptırılmıştır. Erzincan’ın Tercan ilçesindedir.

Tokat Niksar’da Danişmentlilerden kalan Anadolu’nun ilk medresesidir.

Diyarbakır’da Artuklular’dan kalan dünyanın en büyük taş kemerli köprüsüdür.

Mengücekliler tarafından yaptırılmıştır. Taş işçiliğinin örneklerindendir. UNESCO tarafından koruma altına

alınmıştır.

MAMA HATUN KÜLLİYESİ VE KÜMBETİ

Saltuklular tarafından yaptırılmıştır. Erzincan’ın Tercan ilçesindedir. 1192’de ölen Saltuklu Erzurum sâhibesi Mama Hâtun için yapıldığı tahmin edilmektedir.

KülliyeCami ile birlikte medrese, ibadet, imaret, türbe, kütüphane, hamam, imaret (aşevi), darüşşifa veya şifahane (hastane) , kervansaray, bedesten (çarşı), okul,, tekke, zaviye binalarından oluşan yapılar topluluğudur.

Külliye

Kümbet, Selçuklular zamanında yapılan kendine özgü yapısı olan anıtmezarlardır. Genellikle büyük devlet ve din adamları için yapılmıştır.Sanat tarihinde "kümbet" olarak adlandırılan yapıların hemen hemen hepsinde mumyalık adı verilen toprağın altı katlı olması önemli özelliklerinden biridir ve anlamlı özelliklerden birisi toprak yüzeyinin altındaki mezar odasıdır.İslam kültürü çerçevesinde 9. yüzyıla kadar mezar anıtına rastlanılmaktadır.Müslümanların ölülerini gömdükleri binalara kümbet veya türbe denilir. Kümbetler silindirik tabanlı ve üst kısımları konik yapılı olan anıtmezarlardır.

Kayseri döner kümbet

Kayseri döner kümbet süslemeleri

Kayseri Gevher Nesibe Şifahanesi (Türkiye Selçuklu)

MAMA HATUN KÜLLİYESİ Saltukoğulları Hükümdarı II. İzzettin Saltuk'un kızı olan Mama Hatun, 1191 yılında Saltukoğulları Beyliği'nin hükümdarı olmuştur. Yeğenlerine karşı kararlı ve güçlü bir şekilde mücadele ederek 10 yıl hükümdarlığını sürdürmüştür. Mama Hatun Mısır ve Suriye Meliki El Adil'den kendisine uygun soylu biriyle evlenmesi konusunda istekleri gerçekleşememiş, kadın hükümdar olmanın güçlükleri nedeniyle siyasi yaşamından ayrılmıştır. Onun daha sonraki yıllarda nasıl yaşayıp, kaç yaşında öldüğü bilinmiyor. Ancak, hayatının son yıllarını Tercan'da geçirmiş olması ve buradaki türbede defnedilmesi ile Tercan, bir süre onun adıyla anılmıştır. Bu soylu kadın hükümdar, Tercan'da Orta Çağ Türk mimarisinin en ilginç ve önemli eseri kervansaray, hamam, mescit ve kendi türbesinden oluşan büyük bir külliye inşa etmiştir...

Saltuklular’a aittir. Erzurum'da, Çifte Minareli Medresenin arkasında, Üç Kümbetler diye anılan yapıların en büyüğü ve en önemlisidir.

EMİR SALTUK KÜMBETİ

Saltuklular döneminde yapılmıştır.Üç Kümbetler ismi ile tanınan üç kümbetten en büyüğün Emir Saltuk’a ait olduğu ve XII.yüzyılın sonlarında veya XIV.yüzyılın başlarında yapıldığı sanılmaktadır.Diğer kümbetlerin kime ait oldukları bilinmemektedir.

Yağıbasan Medresesi

Tokat’ta Danişmentliler tarafından yapılan Anadolu’nun ilk medresesi

Malabadi Köprüsü

Diyarbakır’da Artuklular tarafından yapılan Dünyanın en büyük taş kemerli köprüsü

Mama Hatun Külliyesi

Erzincan’da Saltuklular tarafından yapılan bu külliyede kervansaray, cami,hamam,mescit, bulunmaktadır.

Yukarıda verilen açıklamalara bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A)Türkler Anadolu’da çok amaçlı mimari eserler yapmışlardır. B)Medreselerde dini ve pozitif bilimler bir arada okutulmuştur. C)Türkler yaptıkları eserlerle Anadolu’yu bayındır hale getirmişlerdir. D)Türkler Anadolu’da Türk-İslam kültürünü yansıtan sanat eserleri yapmışlardır.

Örnek

Örnek Selçuklular Döneminde birçok hayır kuruluşu oluşturulmuştur. Bu kuruluşlardan hangisi fakir insanlara yemek dağıtmak amacıyla kurulmuştur?

A) Külliyeler B) Kümbetler C) Kervansaraylar D)İmarethane

Türk-İslam devletlerinde Anadolu’da Darüşşifa ve Şifahane adı verilen günümüz hastanelerinin işlevini gören yapıtlar ortaya konulmuştur. Bunların önemlilerinden birisi de Kayseri’deki Gevher Nesibe Şifahanesi’dir. Bu şifahane hangi Türk-İslam devleti tarafından yaptırılmıştır?

A) Danişmentler B) Saltuklular C) Anadolu Selçukluları D) Osmanlılar

Örnek

I. Bitki ve hayvan figürleri II. Geometrik şekiller III. İnsan figürleri Anadolu Selçukluları Dönemi’nin süsleme sanatında yukarıdakilerden hangileri kullanılmıştır?

A) Yalnız I B ) Yalnız II C) Yalnız III D) I ,II ve III

Örnek

EtkinlikMalazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’da;1……………………..2……………………….3……………………..4……………………….5……………………...6……………...............devletleri kurulmuştur.Bu devletler Anadolu’da:1………………………………………………………….2………………………………………………………….3………………………………………………………….yaptıkları ile Anadolu’nun yaşanabilir bir Türk vatanı haline gelmesini sağladılar.

Saltuklular tarafından yapılan ………………………..külliyesi içinde kervansaray,hamam,mescit ve türbe bulunmaktadır. Mengücekliler tarafından yapılan …………………………………….Taş işlemeleri ile ünlü bu eser UNESCO tarafından Dünya miras listesine konularak koruma altına alınmıştır.Danişmentliler tarafından yapılan …………………..Anadolu’nun ilk medresesidir.Artuklular döneminde inşa edilen Diyarbakır’daki …………………………….dünyanın en büyük taş kemeri köprüsüdür.

Harita üzerinde bulunan Beyliklere ait eserleri ilgili beyliğin altına yazınız

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ Başkent İznik daha sonra Konya

Dil(ler) Farsça, TürkçeDin İslamYönetim MonarşiHükümdar ünvanı Sultan

Kurucusu: Süleyman Şah (1077-1086)Son sultanları II. Mesud (1303-1307)Önemli dönüm noktaları - Haçlılar'ın İznik’i işgali veDorileon Savaşı'nda yenilmeleri ve Başkentin Konya’ya taşınması

1097

Miryokefelon SavaşıBizanslıları yenmesi ve Anadolu’nun tapusunun alınması

1176

Yassı Çemen Savaşı Harzemşahları Yenmesi ancak Moğollarla arasındaki tampon bölgenin kalkması

1230

Kösedağ Savaşı Moğol İmparatorluğunca yenilmesi ve yıkılış sürecinin başlaması ve 2. Beyliklerin kurulması

1243

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ 1075-1308

ANADOLU SELÇUKLU KÜLTÜR VE MEDENİYETİ“Türkler Anadolu’da pek çok cami, medrese, hastahane, köprü, kale yapmışlardır.” Yani Anadolu’yu bayındır hale getirip, zenginleştirmişlerdir. Bu zenginlikte Anadolu Beylikleri’nin rolü elbette büyüktür. Peki şu dev gibi kervansaraylar Türkiye Selçukluları döneminde hemen hemen Anadolu’nun bir çok yerinde yaptırılmıştır. Çok ihtişamlı yapılar olduğu kesin. Peki Türkler hangi amaçlarla bu kervansarayları kullanmışlardır?

Kervansaray

Kervansarayın ( Han) iç bölümü

Fotoğraf 1: Sultan Han (Aksaray) Fotoğraf 2: Hanın giriş kapısı Fotoğraf 3: Kapıda taş

işlemeciliği örneği

Anadolu Selçuklu - Konya

Kervansaray kervanların ticâret yolları üzerindeki

konaklama yeridir. Devlet veya hayırsever kişiler tarafından kurulan bu

binalarda kervan ihtiyaçları ücretsiz karşılanırdı. Bunlar,

bir şehir içinde olurlarsa, han adını alırdı.

İslamiyetin yayılış dönemlerinde askeri amaçlı ve sınırları korumak için kurulmuşken,sonraki devirlerde ticari amaçla kullanıldı ve bu binalara, kervansaray adı verildi. Türklerin Müslüman olmasından sonra, genişleyen İslam toprakları üzerinde ortaya çıkan kervansaraylar, Selçuklular zamanında en gelişmiş şeklini aldı. Anadolu'da bulunan çeşitli ticaret yolları üzerinde yüze yakın kervansaray yapıldı.

Uzaktan bakılınca bir kale gibi görünen, içlerine girildiği zaman kervan kafilelerinin her türlü ihtiyaçlarını karşılayacak bir teşkilata sahip olan bu binalar, Selçuklu sultanları ve yüksek devlet görevlileri tarafından büyük ticaret yolları üzerinde her menzil için, yani 30-40 kilometrelik mesafede bir yaptırılmışlardı.

Anadolu'ya gelen yabancı tüccarlara da büyük kolaylıklar gösterdiler. Yollarda herhangi bir şekilde zarar gören, soyguna uğrayan ve malları denizde batan tüccarların zararlarını devlet hazinesinden sağlayarak , bir nevi devlet sigortası kurdular.

Güzel o halde “Anadolu Selçuklu (Türkiye Selçuklu) Devleti Anadolu’daki ilk sigortacılık, devlet güvencesi faaliyetlerini başlatmıştır” diyebiliriz…

Barış zamanında ticaret için kullanılan kervansaraylar, savaş zamanında insanların korunmak için sığındığı veya sefer sırasında ordunun konakladığı yer olarak da kullanılırdı. Bilhassa sınır boylarına yakın kervansaraylar, sınırların kalesi görevini görürdü.

Şimdi çok daha iyi oldu zaten kervansaraylar haritasına baktığımızda genellikle kervansarayların

sınır çevrelerinde yapıldığı göze çarpıyor.

Biz daha önce bu ihtişamlı yapıların ticari boyutunu biliyorduk.Oysa ticari boyutu ile

birlikte,sınır güvenliği ,yardım,can,mal güvenliği ve sigorta boyutlarının olduğunu öğrendik…

Türkler’e Malazgirt Savaşı ile Anadolu’nun kapıları açıldı. Beylikler Dönemi’nde (Danişmentliler, Saltuklular, Artuklular, Mengücekliler) Anadolu’da bir çok hizmet verip, Anadolu’yu bayındır hale getirdiklerini gördük,hele kervansaraylardan çok etkilendik.Türkler bu kadar çok hizmet verdiklerine göre Anadolu’ya kesin olarak yerleştiler mi o zaman?

Anadolu’nun kapıları Malazgirt Savaşı ile açılırken,Türklerin Anadolu’ya kesin olarak yerleşmeleri Miryokefalon Savaşı ile gerçekleşti…

MİRYOKEFALON SAVAŞINedeni

Haçlıların Anadolu’da yarattığı huzursuzluktan yararlanıp Türkleri Anadolu’dan atmak

istemeleridir.Sonuçları

-Bizanslılar Türkleri Anadolu’dan atma düşüncesinin hayal olduğunu anladılar.

-Bu zafer Anadolu’nun Türk yurdu olduğunu ve hep böyle kalacağını kesinleştirdi.

Uyarı;

MALAZGİRTSAVAŞI

ANADOLU’YA KESİN OLARAK YERLEŞİLMESİ,

ANADOLU’NUN TAPUSUNUN ALINMASI

ANADOLU’NUN KAPILARININ

AÇILMASI

MİRYOKEFALON

SAVAŞI

Hep Anadolu Selçuklu Devleti’nin başarılarından bahsettik.Eğer

Türkiye Selçukluları Dönemi hep olumlu gelişmelerle dolu ise

neden yıkıldılar?

Olumsuzluklar olmaz mı hiç…Anadolu Selçuklu Devleti’ne

en parlak devrini yaşatan hükümdar Alaaddin Keykubat

öldükten sonra işler karıştı,isyanlar çıktı,otorite

sarsıldı,Moğollar ile Kösedağ Savaşı yapıldı ve Moğollar

kazandı.

Ve bizi geçmişten beri bitiren en önemli sorun yine

başgösterdi.Taht kavgaları.Devlet bizim ve ailemizin ortak malı

olduğu için herkes taht peşinde,ve o tahta oturmak için

her türlü mücadele veriliyor ancak kimse ülkenin elden

gittiğini farketmiyor bile…Bozuk veraset sistemi …

1- I. Alaaddin Keykubat’ın ölümünden sonra başa geçen sultanların devleti iyi yönetememeleri.

2-Çıkan isyanlar (Baba İshak adında bir Derviş’in çıkardığı isyan zorla bastırılmıştır.)

3-Devletin iyice zayıflaması ve taht kavgaları

4-Moğollarla Kösedağ Savaşı (1243) yapılması.

Dulkadiro

ğulları

Eretna Devleti

Kara

man

oğul

ları

Ramaz

anoğulla

rıı

Osmanoğulları

Candaroğulları

Hamito

ğulları

Karasioğulları

Saruhanoğulları

Aydınoğulları

Menteşeoğulları

Germiyanoğulları

Anadolu Selçuklu Devleti’nin Kösedağ Savaşı sonucunda Moğol baskısıyla dağılma dönemine girmesiyle sınırlardaki uç beyleri bağımsızlıklarını ilan

ettiler.Kurulan bu beyliklerin bazıları şunlardır:

I.ve II. Dönem Türk Beyliklerini karşılaştırdığımızda ne gibi benzerlik ve farklar ortaya

çıkıyor?

I.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ

DanişmentlilerSaltuklularArtuklular

Mengücekliler

MALAZGİRT ZAFERİ Sonunda kurulmuşlardır…

I.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ

*Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili

olmuşlardır.

*Anadolu’nun fethini hızlandırmışlardır.

*Bölgelerinde kalıcı eserler bırakmışlardır.

II.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİKaramanoğullarıKaresioğullarıSaruhanoğullarıMenteşeoğullarıHmitoğullarıGermiyanoğullarıOsmanoğullarıCandaroğullarıRamazanoğullarıDulkadiroğulları

II.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ1-Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılması ve

Moğol egemenliğinin Anadolu’da sona ermesiyle kurulmuştur.

2-Yıldırım Beyazıt döneminde bir çoğu Osmanlı egemenliğine girmiş. Ancak Ankara

Savaşından sonra tekrar kurulmuşlardır.

3-Bu beyliklerin, yasal parçalanmaya neden olmalarına rağmen Anadolu’da Türk kültür ve

uygarlığına olumlu katkıları olmuş Anadolu’nun Türkleşmesine ve bulundukları

yörelerin bayındır hale gelmesi için çalışmıştır.

1-Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılması ve Moğol egemenliğinin Anadolu’da sona ermesiyle kurulmuştur.

2-Yıldırım Beyazıt döneminde bir çoğu Osmanlı egemenliğine girmiş. Ancak Ankara Savaşından sonra tekrar

kurulmuşlardır.

3-Bu beyliklerin, yasal parçalanmaya neden olmalarına rağmen Anadolu’da Türk kültür ve uygarlığına olumlu

katkıları olmuş Anadolu’nun Türkleşmesine ve bulundukları yörelerin bayındır hale gelmesi için çalışmıştır.

O HALDE HEMEN TÜM BEYLİKLERLE İLGİLİ BİR GENELLEME YAPABİLİRİZ;

I.DÖNEM VE II.DÖNEM TÜRK BEYLİKLERİ OLARAK FARKLI DÖNEMLERDE,MALAZGİRT VE

MİRYOKEFALON SAVAŞLARI OLARAK FARKLI SAVAŞLAR SONUCUNDA KURULMUŞ OLSALAR

DA İKİ DÖNEMDE KURULAN BEYLİKLERİN ORTAK ÖZELLİĞİ SİZCE NEDİR???

Her iki dönem kurulmuş olan Türk Beylikleri Anadolu’da Türk kültür ve uygarlığına olumlu katkıları olmuş

Anadolu’nun Türkleşmesine ve bulundukları yörelerin bayındır hale

gelmesi için çalışmıştır.

Örnek Sorular 1 - Türk-İslam mimarisinde medrese, cami, mescit, han, saray, kümbet, külliye ve darüşşifa gibi önemli mimari eserler yaratılmıştır. Bu eserlerden hangisi “Anıtmezar” niteliğinde yapılmıştır? A) Kümbetler B ) Külliyeler C) Cami ve Medreseler D) Han ve Saraylar 2 - Aşağıdakilerden hangisi Anadolu Selçukluları döneminde yapılmış mimari eserlerdendir?A) Divriği Ulu Camii B ) İznik Yeşil Camii C) Sultan Hanı D) Bayezid Külliyesi

TÜRKLERİN YENİ YURDU ANADOLU BOŞLUK DOLDURMA ETKİNLİĞİ Orta Asya’da yaşayan Selçuklu Türklerinden…………………Bey Türklere yeni bir yurt bulabilmek için …………….....İmparatorluğunun elindeki …………………..’ya sefer düzenledi.Anadolu üzerindeki egemenliğini kaybetmeye başlayan Bizans Türkleri buradan çıkarmak istiyordu Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı……………………buradaki Türklerin güvenliğini sağlamak ve ……………………kalıcı yurt yapmak için Muş’un ………………ovasında ……………İmparatorluğu ile…………………………Savaşını yaptı.Bizans ordusunda ………… ve…………………gibi Türk boyları vardı.Türk boylarınında savaş sırasında saf değiştirmesiyle Selçuklu ordusu Bizans ordusunu………….yılında yenilgiye uğrattı.Bu Savaş sonucunda;1-………………………………………………………………………2-………………………………………………………………………3-………………………………………………………………………

Malazgirt savaşı sonunda yapılan antlaşmaya Bizans uymayınca Alparslan komutanlarına Anadolu’nun fethedilmesi emrini vererek onları……………..ve ……………ile görevlendirdi.Kısa sürede Anadolu fethedilerek Türk yurdu haline getirildi. Avrupa’da Anadolu’ya………………………..denilmeye başlandı.Anadolu’nun vatan haline gelmesinde askeri başarıların yanı sıra bu yeni vatana gelen ………...…………………………,………………………………gibi bilim insanlarının,şeyh ve dervişlerin halkı eğitmeleri de etkili olmuştur.

TÜRKİYE SELÇUKLULARI’NDA

KÜLTÜR VE UYGARLIKHat sanatı

Ebru sanatı

Minyatür sanatı

Şifahane kapısı

1-Devletin başında Sultan ünvanı verilen bir hükümdar bulunurdu.

2-Devlet ve ülke hükümdar ailesinin ortak malı sayılırdı.

Ben yine geldim!!!Zor sorularda yanınızdayım!!!Peki söyleyin bakalım ülkenin hanedanın,

hükümdarın ortak malı olması, nasıl etkiledi bu ülkelerin

geleceğini…

http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://canfm.info/images/hikayeler/vzr.jpg&imgrefurl=http://canfm.info/?cat=2&paged=2&h=228&w=207&sz=12&hl=tr&start=6&um=1&tbnid=KPiBY40YJM8BTM:&tbnh=108&tbnw=98&prev=/images?q=padi%C5%9Fah+resmi&svnum=10&um=1&hl=tr&sa=N

3-Devlet işleri Divan denen kurulda görüşülürdü. Divana vezir başkanlık

yapardı. Padişahtan sonraki en yetkili kişiydi. Ancak divan olsa bile her zaman son söz hükümdarda idi…

TÜRK DEVLETLERİ’NDE SON SÖZ DAİMA

HÜKÜMDARDADIR!!!!

Sultanımız son sözü söylemiştir…

4-Ülke eyalet adı verilen bölümlere ayrılmıştı.

Eyaletleri hükümdar ailesinden olan Melikler yönetirdi. Eyaletlerde askerlik işlerine Subaşılar , adalet işlerine ise

Kadılar bakardı.

1-Anadolu Selçuklularda ordu, sultanın şahsına ait askerler (hassa ordusu) Türkmenler ve ikta (toprak) sahiplerinin

besledikleri askerlerden oluşurdu.

2-Anadolu Selçukluları donanmaya önem verdiler. Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında tersaneler kuruldu.

3-Oluşturulan donanma ile hem deniz ticareti geliştirildi hem de kıyıların güvenliği sağlandı.

1-Türklerin Anadolu’yu yurt edinmeleriyle burada her bakımdan gelişmeler oldu.Halk şehirli, köylü ve göçebe

olmak üzere üçe ayrılıyordu.2-Şehirlerde ticaretle uğraşanlar tarafından kurulan Ahi teşkilatları vardı. Bu teşkilatın içinde zanaatkarların iş kollarına göre Loncaları olurdu. Ahi teşkilatı şehirlerin

güvenliğini sağlar yönetimde etkili olurdu.

3-Ticaret yolları güvenceye alındı.Kervansaraylar yaptırıldı.

4-Anadolu Selçuklularında topraklar, devlet malı olarak kabul edilir ve “Miri arazi” olarak adlandırıldı.

5-Venedik ve Ceneviz’le ticaret antlaşmaları yapıldı.

1-Anadolu Selçuklu Devleti döneminde halkın Türkçe konuşmasına karşı bilim dili Arapçaydı.

Edebiyat ve devletin resmi dili Farsça idi.

2-Karamanoğlu Mehmet Bey Anadolu Selçuklu Devleti’nin veziri olduğu sırada devletin resmi

dilinin Türkçe olduğunu ilan etti.

3-Mevlana Celaleddin Rumi, Yunus Emre ve Hacı Bektaş Veli’nin Türk düşünce ve edebiyat hayatında

önemli yerleri vardır.

1-Anadolu Selçuklu sultanları bilim adamlarına, yazar ve şairlere çok değer verirlerdi.

2-Medreselerde dini bilgilerin yanında matematik, tıp, felsefe ve gökbilimiyle ilgili derslerde okutuldu.

3-Türkler Anadolu’nun her tarafında saraylar camiler, mescitler, medreseler, imaretler, hastahaneler, kervansaraylar, hamamlar, köprüler, surlar, kaleler ve tersaneler yaptırdılar. Bu

eserler çok güzel çiniler, taş ve tahta oymalar, kabartma yazılar ve nakışlarla süslendi.

4-Halıcılık ve maden işçiliğinde de ileri gitmişlerdi.

“1095 yılı sonbaharında Papa II. Urban bir açık hava toplantısında din adamlarından ve halktan oluşan büyük kalabalığa Haçlı Seferi çağrısı yaptı. Bu çağrının pek çok sebebi vardı.

Türkiye Selçuklularının Anadolu’da hızla ilerlemesi Bizans Devletini rahatsız etmiş ve Bizans İmparatorları Avrupa’dan Türklere karşı yardım istemişti.

Ortaçağ boyunca ekonomik açıdan sıkıntı içinde olan Avrupalılar Doğunun zenginliklerinden de yararlanmak istiyordu.

Sosyal, ekonomik sebeplerin yanında, Müslümanların elinde olan kutsal toprakların geri alınması esas amaç idi.

*Papa Urban’ın çağrısı ile Haçlı Seferleri resmen başlamış oldu. Sefere katılmaya karar verenlerin Haçlı yemini etmeleri ve üzerlerinde haç işareti taşımaları ön koşuldu.”

“Haçlı orduları hızla İstanbul’a gelerek Anadolu’ya geçti. İznik’te Haçlı ordusu ile Türk ordusunun karşılaşması çetin bir mücadeleye sahne oldu. Haçlı ordusu, güçlü silahlarla donanmış şövalyeleri ağır, sağlam atları üzerinde tamamen zırhlı ve ellerinde uzun mızraklarıyla gruplar hâlinde mücadele ediyorlardı.

Türkler ise hareket yeteneği fazla ve çok hızlı koşan atlara biniyorlar ve toplu hâlde durmuyorlardı. Türk atlıları iyi nişan alabiliyor, oklarını fırlattıktan sonra hızla uzaklaşıyorlardı. İnce zırh giyiyor, hafif kalkan kullanıyorlardı. Mücadele sabaha kadar sürdü. Haçlılar ağır kayba uğramasına rağmen sayılarının çokluğu Türklerin kuşatmayı yarmasına engel oldu. 18 Haziran 1097 günü Kılıç Arslan İznik’i terk etmek zorunda kalarak başkenti Konya’ya taşıdı. Ancak daha sonra Selçuklu Sultanları, Haçlı ordularını yenerek Anadolu topraklarını tamamen Haçlılara kapattı.”

Haçlı Seferleri 11. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar devam etmiştir. 8 Haçlı Seferinden üçünde Haçlılar Türklerle de mücadele etmişler, Ve

yalnızca I.Haçlı Seferi’nde amaçlarına ulaşmışlardır. Bu üç sefer doğrudan Türkler üzerine yapılmıştır.

IV.Haçlı Seferi’nde Eyyubilerle savaşırken, İstanbul’da karışıklık çıktığını öğrenen haçlılar yollarını değiştirerek Bizans üzerine

yürüyüp,İstanbul’u ele geçirmişler ve bir Latin Krallığı kurmuşlardır.

Haçlılar Urfa, Antakya, Trablus ve Kudüs’te devlet kurmalarına rağmen bu devletler hâkimiyetlerini sürdürememişlerdir.

Dördüncü Haçlı Seferi 1204’te Bizans üzerine yapılmıştır.Bizans İmparatorluğu ortadan kaldırıldığı gibi, İstanbul’da

yağmalanmıştır.

Haçlı Seferleri Anadolu üzerinde başlangıçta olumsuz etki yaptı ve Türkiye Selçuklularının Anadolu’daki ilerleyişini bir müddet durdurdu. Fakat Haçlılarla yaptıkları mücadelelerde başarılı olan Türkler, daha sonra Anadolu’ya tamamen yerleştiler. Özellikle 1176 Miryokefalon Savaşı Türklerin Anadolu’ya yerleşmesini kesinleştirdi.

Haçlı Seferleri sadece siyasî ve askeri sonuçlar doğurmamıştır. Sosyal sonuçları, Doğu ile Batı’nın kültürel ve sosyal açıdan etkileşimine sebep olmuştur. Bu seferler sırasında Doğu ile Batı arasındaki ilişkiler artmış özellikle doğudan batıya bilgi aktarılmış (Yunanlı filozofların eserleri, pusula, barut bilgisi vb.) aynı zamanda ticaret de gelişmiştir.

Özelikle Haçlı askerlerini taşıyan ve dönüşte de Orta Doğu'dan mal getiren İtalyan denizciler, çok para kazanmışlardır.

Haçlı ordularının izlediği yollardan bazıları

Haçlı Seferlerinin Nedenleri: A)Dini nedenler: Hıristiyanların başta Hz. İsa’nın

doğum yeri olan kutsal toprakları geri almak istemeleri.

B)Ekonomik nedenler: İslam ülkelerine göre fakir olan Avrupalıların zengin İslam ülkelerini ele geçirmek ve rahat etmek istemeleri.

C)Siyasi neden: Selçuklu Türklerinin Anadolu’nun büyük bir bölümünü ele geçirmesi üzerine Bizans İmparatorunun Papa’ya başvurarak yardım istemesi ve İstanbul’un Türklerin eline geçtiği takdirde Avrupa’nın da tehlikeye gireceğini bildirmesi.

Karadan ve denizden sekiz Haçlı Seferi yapılmıştır. İlk üçü Türkler üzerine yapılmıştır.

Haçlı Seferlerinin Sonuçları: A)Siyasi Sonuçları:

• Avrupa’da derebeylik rejimi zayıfladı. Krallar güçlendi.• Anadolu’daki Türk ilerleyişi bir süre durdu.

B)Dini sonuçlar:• Avrupa’da din adamlarına ve kiliseye güven sarsıldı.

C) Ekonomik sonuçlar:• Akdeniz’de ticaret gelişti. Akdeniz limanları gelişti.

D) Teknik sonuçlar: • Haçlı Seferleri sonunda matbaa, pusula, kağıt, barut gibi birçok yenilikler Avrupalılar tarafından öğrenildi.

EtkinlikTürkiye Selçuklu Devleti………………………..tarafından………yılında………………..te kuruldu.1.Kılıçarslan döneminde başlayan………………………..seferleri Anadolu’ da siyasi birliği sağlama çalışmalarını engelledi. Türkiye Selçuklu Devleti başkentini………………..taşımak zorunda kaldı.Haçlı ordusu Türkiye Selçuklu Devleti ve Danişmentlilerin savunmalarına rağmen Anadolu’dan geçerek…………………..ulaştılar ve şehri ele geçirdiler.Haçlı seferlerinin nedenleri neler olabilir?1…………………………………………………………………………………………………….2……………………………………………………………………………………………………..3……………………………………………………………………………………………………..Haçlı seferlerinden destek alan Bizans İmparatorluğu Türkleri…………….. atmak için saldırıya geçti.1176 yılında yapılan……………………………savaşı ile Anadolu tamamen bir………………………….haline geldi.

Anadolu Selçukluları tarafından tüccarların konaklamaları için………………………….yapıldı.Akdeniz ve Karadeniz’de önemli liman kentleri ele geçirildi.Böylece Anadolu zengin ve huzurlu bir yer haline geldi. Türkiye Selçuklu Devleti en güçlü dönemini………………………………………..’ın hükümdarlığı zamanında yaşadı.Anadolu’da ticaret,bilim,sanat ve kültür merkezi olan şehirler kuruldu.Bu şehirleri kale,………,……………,………,……………….ve …………………gibi eserlerle donattılar. Alaaddin Keykubat’ın ölümünden sonra ülkede karışıklıklar çıktı ve Moğollarla yapılan ………………………..savaşını(1243) Türkiye Selçuklu Devleti kaybetti.Kösedağ savaşından sonra Anadolu’da ………………………..hakimiyeti başladı.Moğollar Anadolu’ya gönderdikleri vali ve komutanlarla ülkeyi yönetmeye başladılar.Selçuklu Devleti 1308 yılında yıkıldı.

Anadolu Anayurt Test soruları1. Anadolu Selçuklu Devletinde ticareti geliştirmek için gerekli ana yollar üzerinde inşa edilen mimari yapı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kervansaray B ) Bedesten C) Şifahane D) Külliye

2.Anadolu Selçukluları döneminde; - Gümrük vergilerinin azaltılması, - Devlet sigortacılığının uygulanması, - Kervansarayların yapılması, öncelikle aşağıdaki alanlardan hangisinde gelişme sağlamaya yöneliktir?

A-Eğitim B-Sanat C-Ticaret D-Mimari

3.Aşağıdakilerin hangisi, Anadolu Selçukluları’nın ikta Sistemini uygulamakla ulaşmak istedikleri temel hedeflerden biri değildir?

A-Askeri işleri yürütmekB-Üretimin sürekliliğini sağlamak C-Devlet otoritesini her tarafa götürmek D-Özel mülkiyeti özendirmek

4. Hasankeyf,Harput ve Mardin olmak üzere üç kola ayrılan ve güneydoğu Anadolu’nun Türkleşmesinde önemli bir rolü bulunan Türk Devleti aşağıdakilerden hangisidir?A) Saltuklular B) Artuklular C) Danişmentliler D) Mengücekliler

5. Ahmet Gazi tarafından Erzincan bölgesinde kurulan Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir?A) Saltuklular B) Artuklular C) Danişmentliler D) Mengücekliler 6. Orta Asya’dan Anadolu’ya yapılan kitlesel Oğuz göçlerinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?A) Moğol İstilasıB) Anadolu’nun coğrafi özellikleriC) Yeni vatan arayışıD) Bizans’ın Hoşgörülü tutumu

7. Çağrı Beyin Anadolu’ya düzenlediği Türk akınlarının temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?A) Yıpratma B) Keşif C) Fetih D) Sızma

8. Aşağıdakilerden hangisi Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’da kurulan ilk Türk devletlerinin sağladığı gelişmelerden biri değildir?A) Şehirlerin nüfusunun artmasıB) Anadolu’nun imarıC) Anadolu’nun TürkleşmesiD) Bizans Devletinin otoritesinin artması

9. Anadolu Selçuklu Devletinin kurucusu aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?A) Artuk Bey B) Ahmet Gazi C) Alparslan D) Süleyman Şah

10. Aşağıdakilerden hangisi haçlı Seferlerinin sebeplerinden biri değildir?A) Kudüs’ün Müslümanlardan alınmak istenmesiB) Ekonomik nedenlerC) Siyasi nedenlerD) Türkleri Balkanlardan atmak

11. Aşağıdakilerden hangisi Haçlı Seferleri’nin sonuçlarından biri değildir?A) Anadolu’nun yıpranmasıB) Anadolu’da Türk otoritesinin artmasıC) Haçlıların Türkleri tanımasıD) Türklerin İslam dünyasındaki etkilerinin artması 12. Hangi haçlı Seferi sonucunda haçlılar İstanbul’u yağmalayarak burada bir Latin Krallığı kurdular?A) I.Haçlı SeferiB) II.Haçlı SeferiC) III.Haçlı SeferiD) IV.Haçlı Seferi 13. Türkiye Selçuklu Devletinin Moğollarla yaptığı ve sonucunda yıkılma sürecine girdiği savaş aşağıdakilerden hangidir?A) Kösedağ SavaşıB) Miryokefalon SavaşıC) Dandanakan SavaşıD) Yassı Çemen Savaşı

14. Ayn-Calud Savaşında Moğolları tarihte ilk kez yenerek Suriye ve Mısır’a ilerlemesini önleyen Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir?A) Türkiye Selçuklu DevletiB) MemlüklülerC) GaznelilerD) Danişmentliler

15. Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’da kurulmuş uç beyliklerinden birisidir?A) OsmanoğullarıB) DanişmentlilerC) ArtuklularD) Saltuklular

16. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye tarihi kapsamı içinde sayılmaz?A) Kösedağ SavaşıB) Miryokefalon SavaşıC) Dandanakan SavaşıD) Pasinler Savaşı

17. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılmasının sonuçlarından biri değildir?A) Anadolu’da siyasi birliğin bozulmasıB) Halkın refah seviyesinin düşmesiC) Anadolu’da Moğol egemenliğinin başlamasıD)Anadolu’nun Bizans egemenliğine geçmesi

18. Aşağıdakilerden hangisi Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’da kurulan ilk Türk devletlerinden biri değildir?A) Saltuklular B) Artuklular C) Danişmentliler D) Germiyanoğulları 19. Malazgirt Savaşından sonra Ebulkasım tarafından Erzurum ve çevresinde kurulan Türk beyliği aşağıdakilerden hangisidir?A) Saltuklular B) Artuklular C) Danişmentliler D) Mengücekliler

20. Divriği Ulu Camii ve Şifahanesi Türk sanatının hangi dönemine aittir? A) Saltuklular B) Artuklular C) Danişmentliler D) Mengücekliler